ජිප්සීස්, මංගල, මහරාජා සහ එලියන්ත වයිට්

ගත වූ මාස දෙක තුනක කාලය තරම් ස්වභාව ධර්මය සමග මට ආරෝවක් ඇති වූ වෙනත් කාලයක් නැති තරම්.

ස්වභාව ධර්මය යනු, අයුක්තිය වෙනුවෙන්, අසාධාරණය වෙනුවෙන් සහ අමානුෂිකත්වය වෙනුවෙන් ප්‍රසිද්ධියේ සේවය කරන බළල් අතක් විය යුතු යැයි මට සිතුණි. ඒ නිසා, ස්වභාව ධර්මයේ ගහකොළ සහ ඉර හඳ ගැන පවා අනියත කලකිරීමක් මගේ පුහුදුන් හිතේ මෝදු වන්නට විය. මහරාජා, මංගල සහ ජිප්සීස් සුනිල් අකාලයේ මෙලොවින් තුරන් කිරීම ගැන කෙසේ නම් ස්වභාව ධර්මයට සමාව දෙන්නද!

පසුගිය 21 දා (පසළොස්වක දා) පැරිසියට උඩ අහසේ පුරහඳ වෙනදාට වඩා ලොකුවට පායා තිබුණි. ස්වභාව ධර්මය ගැන කෝන්තරය එවිට මටත් හොරා මොහොතකට හිතෙන් තුරන් විය. හේතුව, හඳේ සිරියාවට හිත ගිය බැවිනි. එහෙත් ඊළඟ මොහොතේ මම නැවත හිත හදාගතිමි. ඒ, ස්වභාව ධර්මය කෙරෙහි මෝදු වෙමින් තිබූ අර කෝන්තරය යළි යළිත් අවුළුවා ගන්නට ය. එහෙත් ඊට පසුව දා, එම කෝවිඩ් රකුසාටම එලියන්ත වයිට් නමැති ‘රාජකීය’ fදාස්තරත් බිළි වී ඇතැයි ආරංචි වීමත් සමග මගේ ඒ ප්‍රයත්නය ව්‍යර්ථ විය.

කිලී මහාරාජා

කිලී මහරාජා මට හමු වී ඇත්තේ එක වරක් පමණි. ඒ, නැවත පදිංචිය සඳහා මා ලංකාවට පැමිණි 2007 වසරේදී ය. ‘සිරස’ මාධ්‍ය ජාලයේ යම් තනතුරක් ගැන වික්ටර් අයිවන් සමග කිලී මහරාජා කතා කොට තිබුණි. ඒ තනතුර සඳහා වික්ටර් අයිවන්ගේ නිර්දේශය වී තිබුණේ මා ය. ඒ අනුව, කිලී මහරාජාගෙන් මට කැඳවීමක් ලැබුණි. ඔහුගේ නිවසේදී සිදු වූ ඒ හමුව පැයකට ආසන්න කාලයක් පැවැත්වුණි. එහෙත්, කිලී මහරාජා මට කැමති නොවුණි. ඔහුට අවශ්‍ය කෙළේ ජවසම්පන්න තරුණයෙකි. අපේ සාකච්ඡාව අවසානයේ තේ පැන් සංග්‍රහයකින් පසු ඒ බව ඔහු මට කෙළින්ම කීවේය.

ඊට කාලයකට පසුව ‘සිරස’ නාලිකාවේ විවිධ සංවාද වැඩසටහන් සඳහා මට නිතර කැඳවීම් ලැබුණි. එසේ තිබියදී එක් ‘අවාසනාවන්ත’ සිදුවීමක් ඇති විය. 2019 යම් දවසක ‘පුරවැසි බලය’ විසින් කෝට්ටේ සෝලිස් ශාලාවේ පැවැත්වූ එක් මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකදී යම් මාධ්‍යවේදියෙක් දිගින් දිගටම මහබැංකු බැඳුම්කර වංචාව ගැන ප්‍රශ්න අසන්නට විය. මාධ්‍ය සාකච්ඡාව කැඳවා තිබුණේ වෙනත් මාතෘකාවක් වෙනුවෙන් නිසාත්, මහබැංකු බැඳුම්කර වංචාව ගැන ‘පුරවැසි බලය’ අනන්තවත් සිය නිර්දය විවේචන ඉදිරිපත් කොට ඇති නිසාත්, නැවත නැවතත් එකම ප්‍රශ්නය ඇසීමෙන් වළකින්නැයි ඒ මාධ්‍යවේදියාට මම කීවෙමි. එහෙත් ඔහු දිගින් දිගටම එම ප්‍රශ්නයේම එල්ලී සිටිද්දී තරමක් රළු ආකාරයෙන් ඔහුට පිළිතුරු දීමට මට සිදුවිය. මා කීවේ මෙයයි: “මාධ්‍ය වෘත්තිය ගණිකා සේවයේ යොදවන්න එපා!”

එදා රෑ සිට මා ‘සිරස’ රූපවාහිනියේ හතුරෙකු බවට පත් විය. ඒ කෙතෙක්ද යත්, ඊට දින දෙකකට පසු උදෑසන මට පහර ගැසීම සඳහාම වෙනම පැය භාගයක ‘පැතිකඩ’ වැඩසටහනක් වෙන් විය. ඒ වැඩසටහන මෙහෙයවූ බන්දුල ජයසේකර සිය සම්පත්දායකයා වශයෙන් කැඳවා තිබුණේ මා සමග ආරෝව ඇති කරගත් අර කැමරා මාධ්‍යවේදියා ය. ඔහු ලුනුඇඹුල් ඇතිව මගේ ‘තර්ජනය’ අතිශයෝක්තියට නැඟුවේය.

‘සිරස’: ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි නාලිකාව

සත්තකින්ම ඔහු ‘සිරස’ මාධ්‍ය ජාලයේ කැමරාකරුවෙකැයි මේ සිද්ධිය වෙන අවස්ථාවේ මම දැන නොසිටියෙමි. එසේ දැන සිටියේ නම් එවැනි රළු ආකාරයකින් ඔහුට කතා කිරීමට මා නොපෙළඹෙනු ඇත. එහෙත් ඒ ගැන ‘සිරස’ පාලනාධිකාරියට කරුණු පැහැදිලි කරදීමේ උවමනාවක් මට නොවුණි. මා වාරණයට ලක්කරනු ලැබීමේ නෝක්කාඩුව එසේම තිබියදීත්, ‘සිරස’ පිළිබඳ මගේ අගැයීමේ වෙනසක් නොවුණි. හේතුව ඉතා සරලයි. අඩු වශයෙන් ගත වූ දශක දෙකකට ආසන්න කාලය තුළ, එනම් ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වැඩිම අනතුරුදායක අවදානමකට මුහුණදී සිටි කාලයක තමන්ගේ මාධ්‍ය වගකීම වෙනුවෙන් නිර්භයව පෙනී සිටි එකම මාධ්‍ය ජාලය ‘සිරස’ ය. එය උඩුගං බලා පිහිනීමකි. ඔවුන්ගේ කුමන සීමාකම් මධ්‍යයේ වූවත් ඒ වනාහී මාධ්‍ය ආයතනයක් විසින් සිය සමාජ වගකීම ප්‍රශස්ත මට්ටමකින් ඉටු කරන සැටි දැකගැනීමට ලැබුණු දුර්ලභ අවස්ථාවකි. විවිධ කෙනහිලිකම්, පහර දීම් සහ ගිනි තැබීම් මධ්‍යයේ පවා ‘සිරස’ නොනැමුණි. ඒ මුදුනේ සිටි කිලී මහරාජා කෝවිඩ් බිල්ලක් වීම මහා හෙනයකි. ස්වභාව ධර්මය පළිගන්නේත් දේශපාලනික ඕනෑඑපාකම් අනුවදැයි එදා මට සිතුණි.

මේ කාලයේ තවත් ‘සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට’ මම ගියෙමි. එය පැවතියේ ටිරාන් අලස් සමගයි. ඒ, ‘ඉසුර’ ගුවන්විදුලියේ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී තනතුර සඳහා ය. ඒ වෙනුවෙන් මැදිහත් වුණේ මංගල සමරවීරයි. (එකල ටිරාන් අලස් සහ මංගල සමරවීර අඹයාළුවන් ය). එවර සාකච්ඡාව සාර්ථක විය. ‘ඉසුර’ ගුවන්විදුලියේ අවුරුද්දක් සිටීමට මට හැකි විය. පසුව, ශ්‍රීපති සූරියආරච්චිගේ සගයෙකු ‘ඉසුර’ ගුවන්විදුලියේ පාලනාධිකාරය තුළට ගෙන ඒමට ටිරාන් අලස් පියවර ගැනීමෙන් පසු මම ඉල්ලා අස්වීමේ ලියුම භාර දුනිමි.

මංගල නමැති සොඳුරු මිනිසා

මංගල සමරවීර නමැති සොඳුරු මිනිසා මට මුලින්ම හමුවන්නේ 1989 දවසක, ‘ශ්‍රාවස්තිය’ නමින් එකල හැඳින්වුණු මන්ත්‍රී නිල නිවාස සංකීර්ණයේ පිහිටි එස්. බී. දිසානායකගේ නිවසේදී ය. තවත් මන්ත්‍රීවරයෙකු වූ නන්දිමිත්‍ර ඒකනායකත් එදා එහි සිටියේය. (ඔහු පදිංචිව සිටියේ ඊට අල්ලපු නිවසේ විය යුතුය). අප බීමෙන් සප්පායම් වන අතරේ, ‘සාගත මල්ලක්’ කරේ දාගෙන, හම්පඩ සෙරප්පු කුට්ටමක් දාගෙන, දාඩිය පෙරාගෙන කාමරයට ඇතුළු වූ මංගල සමරවීරගේ බොහිමියානු රූපය තාමත් මගේ මතකයේ ඇඳී පවතී. අපේ ආ-ගිය කතා කෙතරම් සජීවී විණිද යත්, ඔහු රෑ කෑමටත් නැවතුණි. (ඉඳිආප්ප සහ පොල් සම්බෝල සමග කුකුල් මස්).. නිවාඩුවකට ලංකාවට ගොස් සිටි මා ප්‍රංශය ගැන බීමතින් කයිවාරු ගහන්නට ඇති. ඔහුත් එංගලන්තය ගැන ඔහුගේ අත්දැකීම් කීවා මට මතකයි. එහෙත් අපේ සම්බන්ධය එතැනින් එහාට ගියේ නැත.

ඊට බොහෝ කලකට පසුව ඔහු මට දීර්ඝකාලීනව සමීප වන්නේ, ඔහුගේ ආත්මීය සගයෙකු මෙන්ම මගේ සමීප මිතුරෙකුද වන රුවන් ෆර්ඩිනන්ඩිස් මාර්ගයෙනි. රුවන් යනු, ලංකාවේ දේශපාලනික බල ව්‍යුහයේ අපූරු දැතිරෝදයකි. ඔහු නැති තැනක් නැත. නොදන්නා කෙනෙකු නැත. 80 දශකයේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණු ප්‍රචණ්ඩ දේශපාලනයේ සිට ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ/එක්සත් ජාතික පක්ෂ ලිබරල් දේශපාලනය දක්වා පමණක් නොව, ‘එක්ස්’ කණ්ඩායම වැනි විකල්ප සිවිල් මතවාද කණ්ඩායම් දක්වාද ඔහුගේ අඬුපඬු විහිදී තිබුණි. සාහිත්‍ය ලෝකයේ මට සිටි සමීපතම මිතුරෙකු වූ දිවංගත ගාමිණී විජේතුංගයන් විසින් මට හඳුන්වා දෙන ලද සහෘදයා ඔහු ය. 2007 මා ලංකාවට ආ දා පටන්, මංගල සමරවීර සමග මගේ සමීප සම්බන්ධයේ කර්තෘකාරකයාද ඔහු ය.

නිර්භය කැරලිකරුවා සහ ලිබරල්වාදියා

මංගල යනු ලංකාවේ ප්‍රධාන ප්‍රවාහයේ දේශපාලනය තුළ මා දුටු එකම නිර්භය කැරලිකරුවා ය. මොන අර්ථයකින් ගත්තත්, ඒ පොදු ප්‍රවාහයේ එකම ලිබරල්වාදියාද ඔහු ය. ලංකාවේ සමාජ දේහය රෝගී කළ ප්‍රධාන විෂබීජ ද්වය වන ජාතිය සහ ආගම සම්බන්ධයෙන් පමණක් නොව, ඊනියා සදාචාරය සහ ලිංගිකත්වයේ කුහකත්වය නිරාවරණය කිරීමටත් ඔහු කළ අයෝමය පෙනී සිටීම අපේ වැනි චිරාගත සමාජයක සත්තකින්ම වීරත්වයකට ආසන්න වන්නකි.

තමා සමලිංගික වන බව ප්‍රසිද්ධියේ කියා සිටීම සහ ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම බටහිර ලෝකයේ නම් මේ වන විට මහ බක්කක් නොවේ. එහෙත් ලංකාව වැනි රටක මංගල සමරවීරට ඒ ‘(අප)කීර්තිය’ පැවරීම ගැන පවා මගේ පැරණි මිතුරෙකු මුහුණුපොතේ විරෝධය දක්වා තිබුණි. ඔහුගේ තර්කය වුණේ, මංගලට කලින් ලංකාවේ ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටි වෙනත් අයවළුන් සිටි බවයි. ඊට එක් උදාහරණයකට දක්වා තිබුණේ ලයනල් වෙන්ඩ්ට් ය. මෙය, නිශ්චිත ප්‍රස්තුතය සහ නිමිත්ත, අදාළ සන්දර්භය තුළින් උගුල්ලා, හුදු නාමකරණයේ ඡායාව මත පමණක් ආදේශ කිරීමට තැත් කිරීමකි. මෙහිදී නාමකරණය යනුවෙන් මා අදහස් කරන්නේ සමලිංගිකත්වය නමැති සංසිද්ධියයි. දාර්ශනිකයෙකුට, කලාකරුවෙකුට (ලයනල් වෙන්ඩ්ට්) හෝ වෙනත් නිර්නාමික පුද්ගලයෙකුට ඒ හුදු සංසිද්ධිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමට සාමාන්‍යයෙන් වැය වන්නේ සුළු වියදමකි. සමහරවිට කිසි වියදමකින් තොරව පවා ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය හැකිය. එහෙත් ලංකාව වැනි රටක ප්‍රධාන ප්‍රවාහයේ දේශපාලනඥයෙකුට ඒ සඳහා දැරීමට සිදුවන පාඩුව සුළුපටු නොවේ. අපේ රටවල දේශපාලනඥයා යනු, ජනතාවට ඉදිරියෙන් යන පුද්ගලයෙකු නොව, ජනතාවට පසුපසින් හොම්බෙන් ගාටන කෙනෙකි. එනම්, ජනතාව කැමති දෙය පමණක් කිරීමට සැදී පැහැදී සිටින කෙනෙකි. ඡන්දයෙන් තේරී පත්වීමට නිතරම බලන නිසා එසේ හැසිරීමට දේශපාලනඥයාට සිදුවෙයි.

ලයනල් වෙන්ඩ්ට් සහ මංගල සමරවීර අතර මේ කාරණයේදී වෙනස සටහන් වන්නේ එතැන ය. ලයනල් වෙන්ඩ්ට් අසම්මතය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නේ විශේෂ වියදමක් නොදරමිනි. මංගල සමරවීරගේ පෙනී සිටීම වෙනුවෙන් විශාල වියදමක් දැරීමට ඇති ඉඩකඩ බොහෝ ය. ඉහත කී මගේ පැරණි මිතුරා, ඩබ්. දහනායක සහ එස්.ඩබ්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක වැනි චරිත පවා තමාගේ තර්කය සනාථ කිරීම සඳහා දක්වා තිබුණි. එහෙත් ඒ කිසි කෙනෙකු තමන් සමලිංගික හෝ ද්විලිංගික වන බවක් ප්‍රසිද්ධියේ කියා ඇති බවක් හෝ ප්‍රසිද්ධියේ ඒ වෙනුවෙන් ප්‍රතිපත්තියක් වශයෙන් පෙනී සිට ඇති බවක් හෝ අප දන්නේ නැත. ඉතිං, සීසර්ගේ දේ සීසර්ට දීමට අප මැළි වන්නේ ඇයි?
මංගලගේ අභාවය මා අරභයා දැඩි ‘පියේහි විප්පයෝගෝ දුක්ඛො’ තත්වයක් ඇති වීමට තුඩුදුන් අනිත් හේතුව වන්නේ මංගල මා කෙරෙහි තැබූ ළෙන්ගතු විශ්වාසයයි. 2015 ජනාධිපතිවරණයෙන් දින දෙකකට පසු, එනම් ජනවාරි 10 වැනිදා උදේ රුවන් ෆර්ඩිනන්ඩිස් හදිසියේ අපේ ගෙදරට ආවේය. ඒ, රූපවාහිනියේ සභාපති තනතුරේ වැඩ බාර ගැනීම සඳහා මා එක්කරගෙන යාමට ය. මේ වන විට මා, ‘පුරවැසි බලය’ සංවිධානයේ සම-කැඳවුම්කරුවෙකි. ඉතිරි කැඳවුම්කරුවන් හතර දෙනා වුණේ, කේ. ඩබ්. ජනරංජන, ජෝසප් ස්ටාලින්, සමන් රත්නප්‍රිය සහ ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායකයි. අප අතරේ එදා පොදු එකඟතාවක් තිබුණි. එනම්, යහපාලන රජය බලයට පත්වුවහොත්, වැටුප් හෝ වෙනත් දීමනා ලබන රජයේ තනතුරක් බාර ගැනීමෙන් අප කිහිප දෙනා වැළකී සිටිය යුතුය යන්නයි. (අපේ සෙසු සාමාජිකයන්ට එය වලංගු නොවුණි). එසේ හෙයින්, ජාතික රූපවාහිනයේ සභාපති තනතුර මට පැවරීමට ඉදිරිපත් වීම ගැන මංගල සමරවීරට ස්තුතිවන්ත වෙමින් ඔහුගේ පිළිගැන්වීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට මට සිදු විය. (පසු අවස්ථාවක, විශේෂ පසුබිමක් තුළ, ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක ජනාධිපති කාර්යාලයේ කලා/සංස්කෘතික කටයුතු පිළිබඳ අධ්‍යක්ෂ තනතුර භාරගැනීම අපේ එකඟත්වය සහ අනුමැතිය මත සිදුවූවකි).

නැවතත් 2017 ජුනි මාසයේ දවසක මංගල මට කතා කෙළේය. ඒ, ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ සභාපති තනතුර භාරගන්නැයි ඉල්ලීමටයි. (ඒ මොහොතේ ගුවන්විදුලි සංස්ථා සභාපතිවරයා සම්බන්ධයෙන් මතු වී තිබූ හදිසි ප්‍රශ්නය කුමක්දැයි මට දැන් මතක නැත). එහෙත් ‘පුරවැසි බලය’ විසින් ගෙන තිබූ ඉහතින් කී ප්‍රතිපත්තිය මත පිහිටා එදාත් එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට මට සිදු විය. කෙසේ වෙතත් මංගලගෙන් එක වරයක් ලබා ගැනීමට මට හැකි විය. එනම්, මා වෙනුවෙන් වෙනත් කෙනෙකු ඒ සඳහා නිර්දේශ කිරීමට දවසක් කල් ගැනීමයි. ඒ අනුව, සුදර්ශන ගුණවර්ධන සමග ඒ ගැන කතා කිරීමෙන් පසුව, ඊට පසුවදා ඔහුගේ නම මම මංගලට යෝජනා කෙළෙමි. සුදර්ශන සම්බන්ධයෙන් යම් කුකුසක් ජනාධිපතිවරයා තුළ තිබුණි. ඒ වන විට සුදර්ශන යම් රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක ප්‍රධානියෙකු වීම ඊට හේතුවයි. එහෙත් වැඩිදුරටත් කරුණු දැක්වීමෙන් පසුව ජනාධිපතිවරයාගේ අනුමැතිය ලබා ගැනීමට මංගල සමත් විය. සුදර්ශන මොන තරම් හොඳින් ඒ තනතුරේ රාජකාරි කෙළේද යත්, පසුව රජයේ ප්‍රවෘත්ති අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් ධුරයටත් මංගල ඔහුව පත්කර ගත්තේය.

මංගල සුදෝසුදු නොවේ

(තවත් බොහෝ දේවල්වලට අමතරව) මේ සියලු තොරතුරු, පුද්ගලයෙකු වශයෙන් මංගල සහ මා අතර ඇති වූ සිද්ධීන්ට සම්බන්ධිතයි. ඒවා පිළිබඳ ස්මරණයෙන් මට මේ මොහොතේ වැළකී සිටිය නොහැක්කේ, ඔහුගේ අභාවය තුළ, පුද්ගලයෙකු සහ මනුෂ්‍යයෙකු වශයෙන් අප අතර පැවති බැඳීම විසින්, අනිත් සියලු කරුණුවලට ඉහළින් ඒවා ඉබේ ඔසවා තැබෙන බැවිනි. එසේ වන්නේ අපේ පෘථග්ජන මිනිස් ස්වභාවය නිසා ය.

එහෙත්, ඒ සමීපස්ථ මිනිස් ස්වභාවයෙන් එළියට ආ විට මා දකින මංගල සමරවීර නමැති දේශපාලනඥයා ඊට වඩා තරමක් වෙනස් බව කීමටත් මම මැළි නොවෙමි. බලකාමය වෙනුවෙන් අතීතයේ ඇතැම් අවස්ථාවල ඔහුගේ ක්‍රියාකලාපයන් පිළිබඳ මට වෙනම විවේචනයක් තිබේ. විශේෂයෙන් එක්තරා කාලයකදී මාධ්‍ය සම්බන්ධයෙන් ඔහු දැරූ අධිකාරීවාදී ආස්ථානයන් සිහියට නැඟේ. එහෙත් එහිදී පවා, ඒ අතීතය පිළිබඳ ඔහුගේ හෘදසාක්ෂිය එක් අවස්ථාවකදී ඔහුටම බරක් වූ සැටි, ඔහුගේ අවසාන කාලයේ චර්යාවෙන් අගේට පෙන්නුම් කෙරුණි. සම්මත දේශපාලනයෙන් ඔහු සමුගත්තේ එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. පසුගිය මහ මැතිවරණයට නාමයෝජනා පවා බාරදීමෙන් පසුව ඔහු සිය අපේක්ෂකත්වය ඉල්ලා අස්කර ගත්තේය. අනතුරුව ස්වයං-විවේචනයක්ද කරගත්තේය. මේ අවමංගල හසුන වෙනුවෙන් මට වැදගත් වන්නේ, ඔහුගේ ඒ අව්‍යාජ හෘදසාක්ෂිය මිස ‘කුරුඳු පොල්ල’ නොවේ. ඒ මිනිසා සදහට නිදාගෙන අදට (24) හරියටම මාසයකි.

ආදරණීය “සුනිල් අයියා”

මගේ අම්මා සහ තාත්තා මළ දවසේ මට හඬන්නට අවශ්‍ය විය. එහෙත් මොන විදිහකින්වත් මගේ දෑසට කඳුළු උනාගැනීමට මට එදා නොහැකි විය. ඊට හේතු වූයේ, කාලයක් තිස්සේ යාන්ත්‍රකිව ප්‍රගුණ කොට තිබූ ව්‍යාජ විප්ලවීය මනෝභාවයක් යැයි අද මට සිතෙයි. (හැඬීම, මාක්ස්වාදියෙකුට තරම් නොවෙයි). එහෙත් දැන් අවුරුදු ගණනක සිට විවිධ කරුණු සම්බන්ධයෙන් මට හැඬුම් එයි. එය වයසට යද්දී සිදුවන දෙයක්ද, නැත්නම් ඉස්සර තිබූ ගස්-ගල් මනෝභාවයෙන් නිදහස් වීමට හැකි වීමේ ප්‍රතිඵලයක්දැයි, වෙලාවක් තිබුණොත්, සොයා බැලිය යුතුය. ජිප්සීස් සුනිල්ගේ මරණය ගැන පසුගිය දා පැවති රූපවාහිනී වැඩසටහනක් බලද්දී මට හැඬුම් නතර කරගත නොහැකි විය. පුංචි සන්දියෙන් පසු, නතර කරගැනීමට ආයාසයක් නොගෙන නිදහසේ මා හැඬුවේ එදා ය.

කිලී මහරාජා සහ මංගල යන දෙදෙනාම, සම්මත බල යාන්ත්‍රණය තුළ මට හමු වූ පුද්ගලයන් ය. ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා සහ න්‍යායපත්‍ර කවදත් ගැටගැසී තිබුණේ බල අවශ්‍යතා සමග ය. ජිප්සීස් සුනිල් යනු, ඒ බල යාන්ත්‍රණයෙන් පිටස්තර අවකාශයක මට මුණගැසුණු උත්තම පුරුෂයෙකි. ඔහුගේ අදහස් සහ ආකල්ප සමග ඔහුගේ සැබෑ භාවිතය පෑහුණි. එය, දේශපාලනඥයන් තුළ දකින්නට නැති ලක්ෂණයකි. රටක් විනෝදවත් කිරීමට ඔහු තුළ තිබූ ලාලසාව, ඒ ආකාරයෙන්ම මනුෂ්‍යත්වය සහ සහෝදරත්වය නඟා සිටුවීමටත් ඔහු තුළ තිබීම, මා මවිතයට පත්කළ වැදගත්ම ලක්ෂණයයි.

ජිප්සීස් සුනිල් සහ “පුරවැසි බලය”

අලුත් සිවිල් ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැඟීමේ අදහසක් මතුව තිබූ 2013 හෝ 2014 යම් කාලයක ඒ සඳහා ජිප්සීස් සුනිල් සම්බන්ධ කරගැනීමට අපට අවශ්‍ය විය. නැවතත් රුවන් ෆර්ඩිනැන්ඩිස්ගේ සම්බන්ධතා ජාලය ඔස්සේ ජිප්සීස් සුනිල්ගෙන් දිනයක් සහ වේලාවක් වෙන් කරගැනීමට අපට හැකි විය. එදා ඔහු හමුවීමට ගියේ මාත්, වික්ටර් අයිවනුත් ය. අපට උදව් කිරීමට ඔහු කැමති වූවත්, කෙළින්ම එවැනි ව්‍යාපාරයකට මැදිහත් වීමට ඔහුගේ කැමැත්තක් නොවුණි. කෙසේ වෙතත්, තවත් කිහිප වරක් මා ගොස් ඔහු හමුවීමෙන් පසු, ඒ වන විට අප ගොඩනඟා තිබුණු ‘පුරවැසි බලය’ වේදිකාවට නැඟීමට ඔහු එකඟ විය. ඒ අනුව, අනුරාධපුරය, නුවර, කෑගල්ල, කුරුණෑගල, ගම්පහ, හොරණ සහ ගාල්ල ආදී ලංකාවේ විවිධ තැන්වල පැවති ‘පුරවැසි බලය’ වේදිකාවට ඔහු ආවේය. කතා පැවැත්තුවේය. ඔහු බලාපොරොත්තු වුණේ එකම දෙයකි. එනම්, “පුරවැසි බලය” පක්ෂ දේශපාලනයෙන් පිටස්තර ස්වාධීන සිවිල් ව්‍යාපාරයක් විය යුතුය යන්නයි. 2015 ජනාධිපතිවරණයේ අපේ අවසාන රැළිය තිබුණේ බොරැල්ලේ කැම්බල් පිටියේ ය. එහිදී ඔහු මෙසේ කීවේය: “සංගීතයට පිටස්තර කිසි දෙයක් වෙනුවෙන් වේදිකාවකට නඟින්නෙ නැහැ කියලා මං තීරණයක් අරගෙනයි හිටියේ. ඒත්, පූරුවේ කරුමක්කාරයෙක් වගේ මේ වියන්ගොඩ කියන මිනිහා මගේ පස්සෙන්ම පැන්නුවා.”

තමන් පිළිබඳ වර්ණනා කරගැනීම අශෝභනයි. ස්වයං-චරිතාපදානයකදී මිස, එය ලේඛකයෙකු නොකළ යුත්තකි. (ඒ ගැන මට ලජ්ජාවක් තිබේ). එහෙත් මේ මිනිසා ගැන මගේ හෘදයාංගම අගැයීම කියාපෑ හැකි වෙනත් ක්‍රමයක් මට සිතාගත නොහැක. ඒ තරමට ඒ බැඳීම සහෘදයි. මානුෂීයයි. හත් අවුරුද්දක අපේ ළෙන්ගතුකම, උපන් දා සිට තිබී ඇති සෙයක් මට දැනෙන්නේ ඒ නිසා විය හැකිය.

ඔහු මියයන්නට දින හතරකට හෝ පහකට කලින් පැරිසියේ සිට මම ඔහුට දුරකථනයෙන් කතා කෙළෙමි. ගිය අවුරුද්දේ සැප්තැම්බර් 14 වැනිදා මතකදැයි එවිට ඔහු මගෙන් ඇසුවේය. මගේ ඒ ගැන මතකයක් නොවුණි. ඔහු මට කතාව මතක් කර දුනි.
2020 සැප්තැම්බර් 14 ට යෙදී තිබුණු, අපේ කල්‍යාණ මිත්‍ර විශේෂඥ වෛද්‍ය රංජිත් පතිරණගේත්, ඊට පසුවදාට (15) යෙදෙන (‘අනිද්දා’ නියෝජ්‍ය කර්තෘ) ලසන්ත රුහුණගේගේත් උපන්දිනය අපේ නිවසේ සැමරීමට යොදාගෙන තිබුණි. ඊට මම ජිප්සීස් සුනිල්ටත් ආරාධනා කෙළෙමි. (අපේ නිවසේ නිතර සිදුවන ‘සෙට්’ වීම්වල ඔහුද නිත්‍ය සාමාජිකයෙකි). එදාට යම් සංගීත කටයුත්තක් ඇති මුත්, එය අවසන් කළ වහාම එන්නෙමැයි ඔහු පොරොන්දු විය. එදා රෑ එකොළහට පමණ ඔහු ආවේය. ඔහු ගෙට ගොඩවුණේ මෙසේ කියාගෙනයි. “ගාමිණී, මගෙත් උපන්දිනේ අද!” ඉතිං, එදා රෑ fදාළහට කේක්ගෙඩියක් කපා තුන්දෙනෙකුගේ උපන්දින අපි එක විට සැමරුවෙමු. එහෙත් ඒ, ජිප්සීස් සුනිල්ගේ අවසන් උපන්දිනය වෙතැයි සිහිනෙන්වත් අප සිතුවේද! ඒ සිද්ධිය මේ මාසයේ මුල සතියේ දුරකථනයෙන් ඔහු මට මතක් කර දෙන විට ඔහුගේ ඊළඟ උපන්දිනයට (2021 සැප්තැම්බර් 14) තිබුණේ තව දවස් ගණනකි. එහෙත් කාලය ඊට කලින් නතර විය!

එලියන්ත වයිට් අපරාධ සහායකයෙකි

මේ තුන්දෙනාත්, තව fදාළොස් දහසකට අධික මා නාඳුනන අහිංසක මිනිසුන්ගෙන් වැඩි දෙනෙකුත් මරණයට පත්විය යුතුව සිටි මිනිසුන් නොවේ. ඒ මරණවලින් බොහොමයක් අයත් වන්නේ මිනිස් ඝාතනය නමැති අපරාධයටයි. හෙවත්, වළක්වාගත හැකිව තිබූ මරණ ප්‍රවර්ගයටයි. එලියන්ත වයිට් යනු සාපරාධී මනුෂ්‍ය ඝාතකයෙකු නොවේ නම්, අඩු වශයෙන් ඒ අපරාධයේ සක්‍රීය සහායකයෙකි. මෙය, අතිශයෝක්තියට නැඟූ චෝදනාවකැයි ඔබට සිතේද?

එසේ නම් වෙනත් රටක ආදර්ශයක් ගැන සඳහන් කිරීමට මට අවසර:
කෝවිඩ් වසංගතය පැතිරෙන අවස්ථාවේ ප්‍රංශයේ සෞඛ්‍ය භාරව සිටියේ ලංකාවේ මෙන්ම ඇමතිවරියකි. වෘත්තියෙන් වෛද්‍යවරියක් වන ඇය, “චීනයෙන් කෝවිඩ් පැමිණීමේ ප්‍රායෝගික අවදානමක් ප්‍රංශයට නැතැ” යි, 2020 ජනවාරි මාසයේදී කීවාය. ඊට මාසයකට පසුවත්, “තවම සුනාමියක් ඇවිල්ලා නැහැනේ!” යි ඈ පාරම්බෑවාය. ඈ නොකෙළේ පැණි බීම සහ ගඟට මුට්ටු අතහැරීම පමණි. ඒ සියල්ල හේතුවෙන් ප්‍රංශය කෝවිඩ් වසංගතයෙන් හොඳටම බැටකෑවේය. අද වන විට 116,600 ක් මියගොස් සිටිති.

මීට සති දෙකකට කලින් ඇය අධිකරණය ඉදිරියට පමුණුවනු ලැබුණි. චෝදනාව වන්නේ, “වෙනත් අයගේ ජීවිත අවදානමට හෙලීමයි”. ඇය සමග, එදා අගමැති වශයෙන් සිටි පුද්ගලයාද අධිකරණය ඉදිරියේ මේ වන විට එම චෝදනාවට ලක්ව සිටී. මොවුන් මේ විනාශයට වගකිව යුතු බවට ප්‍රංශ පුරවැසියන් 14,500 දෙනෙක්, අද වන විට මේ විශේෂ අධිකරණය ඉදිරියේ පැමිණිලි ගොනු කර තිබේ.

ලංකාවේ fදාළොස් දහසකට අධික පිරිසකට ජීවිත අහිමි වී ඇත්තේ, බලධාරීන් විසින් විද්‍යාත්මක පිළිතුරක අවශ්‍යතාව පිළිනොගැනීමත්, නියමිත වෙලාවට එන්නත ලබා ගැනීමට යොමු නොවීමත්, කල් පසු වී හෝ ලබා ගත් එන්නත විද්‍යානුකූල ක්‍රමයකට (පළමුව වැඩිහිටි ජනතාවට ආදී වශයෙන්) ලබා නොදීමත්, ඒ සියල්ලටමත් වඩා, මිථ්‍යාව කරේ තබා ගැනීමත් (පැණි පෙවීම සහ ගඟට කළ දැමීමත්) නිසා ය. එසේ නොවුණි නම්, මීට වඩා අඩු වියදමකින් මේ වසංගතයෙන් ගොඩඒමට හැම හැකියාවක්ම අපට තිබුණි.
මේවාට වගකිවයුත්තන් අපේ අධිකරණයක් ඉදිරියට පමුණුවන්නේ කවදාද? කවුරුන්ද?■