No menu items!
21.7 C
Sri Lanka
18 July,2025
Home Blog Page 8

ජනාධිපති අරමුදල උලාකන්නට දුන් ජනාධිපතිවරුන් සීඅයිඩීයට…

ලබාගත් මන්ත්‍රීවරුන් ගැන විමර්ශන..

කෙහෙළිය, හැරිසන්, සුසිල්, දයාසිරි, රාජිත ඒ අතර

හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට ලැබුණු කැඳවීමක් අනුව ඔහු අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට ගොස් ප්‍රකාශයක් ලබාදී තිබුණි. ඒ ඔහුගේ ජනාධිපතිවරණ ධුර කාලයේදී ජනාධිපති අරමුදල මගින් හිටපු හා වත්මන් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ට සැත්කම් ඇතුළු වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා මුදල් ලබාදීම සම්බන්ධයෙන්ය.

ජනාධිපති අරමුදලෙන් මුදල් ලබා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් ඇතුළු දේශපාලනයට සම්බන්ධ පුද්ගලයින් හතලිස් ගණනකගේ විස්තර ඇතුළත් ලිපිගොනු ජනාධිපති අරමුදල විසින් සකස් කර තිබී ඇති අතර ඒවා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් වැඩිදුර විමර්ශන සඳහා ඔවුන්ගේ භාරයට ගෙන තිබුණි. ඉන් ලිපිගොනු විසි ගණනක් සම්බන්ධයෙන් ඉදිරි විමර්ශන සිදු කිරීම සඳහා වන නියෝගයක් අධිකරණයට කරුණු වාර්තා කරමින් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව ලබාගෙන පසුගිය දිනෙක ලබාගෙන තිබුණි.

හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට ප්‍රකාශයක් ලබා ගැනීම සඳහා කැඳවා තිබුණේ ඒ අනුවය. අප මීට පෙර අනාවරණය කරන ලද ජනාධිපති අරමුදලෙන් මුදල් ලබාගත් දේශපාලනඥයින්ට අදාළ ලැයිස්තුව අනුව හිටපු ජනාධිපතිවරුන් වන රනිල් වික්‍රමසිංහ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, මහින්ද රාජපක්ෂ යන අයද ඉදිරියේදී ප්‍රකාශ ලබා ගැනීම සඳහා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කැඳවනු ඇතැයි සිතිය හැකිය. ඒ ඔවුන් ජනාධිපති අරමුදලේ මුදල් දේශපාලනඥයින්ගේ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා ලබාදීම සම්බන්ධයෙන්ය.

ජනාධිපති අරමුදලෙන් මුදල් ලබාගත් දේශපාලනඥයින් පිළිබඳ තොරතුරු ආණ්ඩුව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ ඒ සම්බන්ධයෙන් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් සඳහන් කර තිබුණේ මහජන නියොා්ජිතයින් විසින් වෛද්‍යාධාර ලබා ගැනීම සඳහා කරන ලද සියලු පෞද්ගලික ඉල්ලීම් ජනාධිපති අරමුදලේ සම්මත පරිපාලන ක්‍රියා පටිපාටි යටතේ සිදුකළ බවයි.

එමෙන්ම එක් අවස්ථාවකදී හැර කිසිදු මහජන නියෝජිතයෙකුට රුපියල් මිලියනයකට වඩා වැඩි මුදලක් ලබාදී නැති බවද ඔහු එම නිවේදනයේ සඳහන් කර තිබුණි.

එම නිවේදනයේ ඔහුගේ පාලන කාලයේදී ජනාධිපති අරමුදලෙන් ආධාර ලබාදුන් දේශපාලනඥයින් පිළිබඳව සඳහන් කර තිබුණි.

බස්නාහිර පළාත් හිටපු ප්‍රධාන ඇමති ඉසුර දේවප්‍රියට නවලෝක රෝහලේ සිදුකළ හෘදය සැත්කමක් සඳහා රුපියල් මිලියනයක්, හිටපු මන්ත්‍රී සරත් කෝන්ගහගේට ලංකා රෝහලේ සිදුකළ හෘදය සැත්කම සඳහා රුපියල් ලක්ෂ 5ක්, හිටපු මන්ත්‍රී එස්සී මුතුකුමාරණට විෂන් කෙයාර් වෙතින් ශ්‍රවණාධාර ලබා ගැනීමට රුපියල් ලක්ෂ 4ක්, හිටපු මන්ත්‍රී ජගත් කුමාර සුමිත්‍රාආරච්චිට ආසිරි රෝහලේ සිදුකළ හෘදය සැත්කමට රුපියල් මිලියනයක්, හිටපු මන්ත්‍රී මාලනී පොන්සේකාට ඉන්දියාවේ ඇපලෝ රෝහලෙන් ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම සඳහා ඉන්දියාවේ ශ්‍රී ලංකා කොන්සල් කාර්යාලය හරහා රුපියල් මිලියන 5ක මුදලක් ලබාදුන් බව එහි සඳහන් කර ඇත.

එම නිවේදනයේ හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ සඳහන් කරන ජනාධිපති අරමුදලේ සම්මත ක්‍රියා පටිපාටි යටතේ එම වෛද්‍යාධාර ලබා දුන්නා යන්න අමූලික බොරුවකි. එය මෙතෙක් ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍ය ආධාර වශයෙන් මුදල් ලබාගෙන ඇති හා මුදල් ලබා ගැනීම සඳහා ඉල්ලුම් කර ඇති මේ රටේ සාමාන්‍ය ජනතාව දන්නා කරුණකි. ඒ ප්‍රධාන කරුණු දෙකක් නිසාය. එකක් ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍යාධාර ලබා ගැනීමට පනවා ඇති සුදුසුකම්ය. අනෙක ජනාධිපති අරමුදලෙන් සාමාන්‍ය ජනතාවට ලබාදෙන වෛද්‍යාධාර සඳහා මූල්‍යමය සීමාවක් පනවා තිබීමය.

ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍යාධාර ලබා ගැනීම සඳහා සුදුසුකම් ලැබීමට කොන්දේසි කිහිපයයක් පනවා ඇති අතර ඒ සැත්කම/ ප්‍රතිකාරය සිදුකර රෝහලෙන් පිටවූ දින සිට දින 60ක් ඇතුළත අයදුම්පත ඉදිරිපත් කිරීම (සති අන්ත හා රජයේ නිවාඩු දිනයන්ද ඇතුළුව), රෝගියා කලත්‍රයා හා අවිවාහක දරුවන් ඇතුළු පවුලේ මාසික ආදායම් සීමාව රු 200,000 නොඉක්මවීම (2024.01.01 දින සිට ඉදිරියට ජනාධිපති අරමුදල වෙත භාර ගන්නා අයැදුම්පත් සඳහා පමණක් මෙම සීමාව වෙනස්වීම බලපැවැත්වේ), රෝගියා කලත්‍රයා හා අවිවාහක දරුවන් ඇතුළු පවුලේ සාමාජිකයෙක් ආදායම් බදු නොගෙවීම, සැත්කම/ ප්‍රතිකාරය සඳහා වැයවන මුළු වියදමෙන් 50% ක මුදලක් වෙනත් කවර හෝ ආයතනයකින් ලබා ගැනීමට සුදුසුකම් ලබා නොතිබීම (රක්ෂණාවරණයකින්/වෛද්‍යාධාර ක්‍රමයකින්/සුභසාධන ක්‍රමයකින්), ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයාගේ නිර්දේශය ලැබීම, සැත්කම/ ප්‍රතිකාරය සඳහා යන වියදම දරා ගැනීමට ප්‍රමාණවත් මූල්‍ය සම්පත් රෝගියාගේ පවුල සතු නොවීම, අදාළ සැත්කම/ ප්‍රතිකාරය ජනාධිපති අරමුදලේ අනුමත රෝහලකින් සිදුකරවා ගෙන තිබීම, ජනාධිපති අරමුදලේ අනුමත මූල්‍යාධාර ලබාදෙන රෝගයක් වීම හා ජනාධිපති අරමුදලේ අනුමත උපරිම මූල්‍යාධාරය ලබා නොතිබීම යන ඒවාය.
ඒ අනුව හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මෙන්ම අනෙක් හිටපු ජනාධිපතිවරුන්ද ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍යාධාර ලබාදී ඇති හිටපු හා වත්මන් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් ඇතුළු දේශපාලනඥයින්ගේ පවුල්වල මාසික ආදායම රුපියල් ලක්ෂ 2ට අඩු යැයි කිව නොහැකිය. (මෙම සීමාව වර්තමානයේ වන අතර මීට පෙර එය තිබී ඇත්තේ ඊට වඩා අඩු අගයකය) වර්තමානයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකුට වැටුප් හා දීමනා වශයෙන් රුපියල් ලක්ෂ 3ක් හෝ ඊට වඩා මුදලක් ලැබේ. ඒ ඔවුන්ගේ වෙනත් ආදායම් හා පවුලේ සාමාජිකයන්ගේ වෙනත් ආදායම් නොමැතිවය. එම නිසා එම සුදුසුකමෙන් මන්ත්‍රීවරු ඇතුළු දේශපාලනඥයින් අසමත් බව පැහැදිලිය.

ඊට අමතරව රක්ෂණාවරණ කොන්දේසිය යටතේද මන්ත්‍රීවරුන් සියල්ලන්ම පාහේ අසමත් බව පැහැදිලිය. මන්ද වෙනත් පෞද්ගලික රක්ෂණාවරණයක් නැතත් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් සම්බන්ධයෙන් රක්ෂණාවරණයක් ක්‍රියාත්මක වන නිසාය.
සැත්කම් හා ප්‍රතිකාර කිරීමට ප්‍රමාණවත් මූල්‍ය සම්පත් රෝගියාගේ පවුල සතු නොවීම යන කොන්දේසිය සම්බන්ධයෙන්ද මේ දේශපාලනඥයින් අසමත් බව තවදුරටත් පැහැදිළිය. හිටපු මන්ත්‍රීවරුන් හා වත්මන් මන්ත්‍රීවරුන් ලබාදී ඇති ඔවුන්ගේ වත්කම් හා බැරකම් ප්‍රකාශ මගින් පමණක් වුවද එය හඳුනාගත හැකිය. ඔවුන් වාසය කරන නිවාස, පරිහරණය කරන වාහන, වතුපිටි ඉඩකඩම්, විදේශගත දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය සඳහා සිදුකරන වියදම් ආදිය දෙස බැලූ විට එම සුදුසුකමෙන්ද මෙම දේශපාලනඥයන් අසමත් බව හොඳින්ම තහවුරු වේ.

ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයාගේ නිර්දේශය යන කරුණේදීද මෙම දේශපාලනඥයින්ට සමත් වීමට හැකියාවක් ලැබෙන්නේ නැත. මන්ද එහිදී සිදුවන්නේ ග්‍රාම නිලධාරිවරයා විසින් ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍යාධාර ලබා ගැනීම සඳහා එම පුද්ගලයා හෝ පවුල සතුව ප්‍රමාණවත් ආදායම් හෝ මූල්‍ය සම්පත් නැති බවට සහතික කිරීමක් වන නිසාය. හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ සිය නිවේදනයේ සඳහන් කරන ආකාරයට එම මන්ත්‍රීවරුන් නිසි කාර්ය පටිපාටිය අනුගමනය කර තිබුණේ නම් ඔවුන්ට එම නිර්දේශ සහතික කිරීම් ලබාදී තිබූ ග්‍රාම නිලධාරීන්ටද රාජ්‍ය මුදල් අවභාවිතයට ආධාර අනුබල දීම යටතේ දඬුවම් කළ යුතුය.
අනෙක් කාරණය වන්නේ එක් එක් සැත්කම හෝ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරය සඳහා වන උපරිම මුදලට වැඩියෙන් මන්ත්‍රීවරුන් ඇතුළු මෙම දේශපාලනඥයින්ට ලබාදී තිබීමය.

ජනාධිපති අරමුදලේ පාලක මණ්ඩලය විසින් 2024 ජනවාරි 01 දින සිට අනුමත කර ඇති වෛද්‍යාධාර අනුව හදවත් සැත්කමක් සඳහා ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර රෝහල, පෞද්ගලික රෝහල් හා විදේශ රෝහලක් සඳහා උපරිමයෙන්ම ලබාගත හැකි මුදල රුපියල් 250,000ක් පමණය. හදවත් රුධිර නාලවලට ස්ටෙන්ට් දැමීම සඳහා උපරිමයෙන් ලබාගත හැකි මුදල රුපියල් ලක්ෂ 3කි. ඒ ස්ටෙන්ට් 3ක් දැමීමේ අවස්ථාවකටය.

වකුගඩු බද්ධ කිරීමේ සැත්කමක් සඳහා කොළඹ ජාතික රෝහලේ හෝ රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහලේ නම් රු. 250,000ක්, ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර රෝහලේ නම් රුපියල් ලක්ෂ 4ක්, පෞද්ගලික රෝහලක හෝ විදේශ රෝහලක නම් රුපියල් ලක්ෂ 5ක් උපරිමයෙන් ලබාගත හැකිය. එමෙන්ම රුධිරය කාන්දුකරණය (ඩයලයිසිස්) සඳහා ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර, පෞද්ගලික හා විදේශ රෝහලක් සඳහා උපරිම ගෙවනු ලබන්නේ රුපියල් ලක්ෂ 5ක් පමණය.

පිළිකා රෝග ප්‍රතිකාර සඳහා රජයේ, පෞද්ගලික හෝ විදේශ රෝහලක ප්‍රතිකාර සඳහා උපරිම ලබාගත හැකි මුදල රුපියල් ලක්ෂ 5ක් වන අතර ඒ රුපියල් ලක්ෂ 9කට වඩා වැඩි ඇස්තමේන්තුවලටය. රුපියල් ලක්ෂ 9ක් දක්වා වන ඇස්තමේන්තුවලට ගෙවනු ලබන මුදල ඇස්තමේන්තුගත මුදලින් සියයට 50ක් පමණය.

මොළය සම්බන්ධ සැත්කම්වලදී උපරිම ගෙවනු ලබන්නේ රුපියල් ලක්ෂ 6ක් වන අතර ඒ රුපියල් ලක්ෂ 15කට වඩා වැඩි ඇස්තමේන්තුවලටය. රුපියල් ලක්ෂ 5ත් 15ත් අතර ඇස්තමේන්තුවලට තුනෙන් එකක මුදලක් ගෙවනු ලබන අතර රුපියල් ලක්ෂ 5 දක්වා ඇස්තමේන්තුවලටද ගෙවනු ලබන්නේ තුනෙන් එකක මුදලක් පමණය.

විකලාංග තැන්පත් කිරීම් යටතේ ලබාදෙන උපරිම මුදල රුපියල් ලක්ෂ 3ක් වන අතර සුසුම්නාව සම්බන්ධයෙන් වන ප්‍රතිකාර සඳහා ලබාදෙන උපරිම මුදලද රුපියල් ලක්ෂ 3කි. ඇට මිදුළු බද්ධ කිරීම යටතේ ලබාදෙන උපරිම මුදල රුපියල් ලක්ෂ 6ක් වන අතර අක්මා සැත්කම් සම්බන්ධයෙන් ලබාදෙන උපරිම මුදලද රුපියල් ලක්ෂ 6කි. එහෙත් අවුරුදු 16ට අඩු දරුවන් සඳහා උතුරු කොළඹ ශික්ෂණ රෝහල හෙවත් රාගම රෝහලේදී සැත්කම කරන්නේ නම් පෙර හා පසු පරීක්ෂණ සහ බෙහෙත් සඳහා රුපියල් ලක්ෂ 10ක මුදලක් ලබාගත හැකි බව සඳහන් කර ඇත.

ඊට අමතරව අක්ෂි ශල්‍යකර්ම ඇතුළු අනෙකුත් ප්‍රතිකාර සඳහා ලබාගත හැකි උපරිම මුදල රුපියල් ලක්ෂ 3 ඉක්මවන්නේ නැත.

එම මුදල් සීමා වර්තමානයට අදාළ ඒවා වන අතර මීට පෙර කාලවල එම අගයන් පැවතියේ මීටත් වඩා අඩු අගයන්වලය.
ඒ අනුව හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ ඇතුළු අනෙක් හිටපු ජනාධිපතිවරුන් ජනාධිපති අරමුදලින් මන්ත්‍රීවරුන් ඇතුළු දේශපාලනඥයින්ට මුදල් ලබාදී ඇත්තේ එහි ඇති නීති රීතිවලට පිටින් ඔවුන්ගේ බලය පාවිච්චි කරමින් බව පැහැදිලිය. ජනාධිපති අරමුදල සම්බන්ධයෙන් රාජ්‍ය විගණනය විසින් මේ බව අවස්ථා ගණනාවකදී පෙන්වා දී තිබේ.

ජනාධිපති අරමුදල සම්බන්ධයෙන් වන 2022 විගණන වාර්තාවේ සඳහන් වන්නේ ‘පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීන් දෙදෙනෙකු විදේශ රෝහලකදී සිදුකළ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා සමාලෝචිත වර්ෂයේදී තනි පුද්ගලයකු සඳහා ගෙවූ වැඩිම වටිනාකම වූ රු. මිලියන 6.083ක් හා 6.955ක් බැගින් එකතුව රු. මිලියන 13.038ක් අරමුදලෙන් ගෙවා තිබුණ බව නිරීක්ෂණය විය.’ යන්නයි.

එම අසාමාන්‍ය ගෙවීම් සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති අරමුදලේ කළමනාකාරිත්වය ලබාදුන් පිළිතුර වශයෙන් එහි සඳහන් වන්නේ ‘ජනාධිපති අරමුදල් පනත අනුව ජනාධිපතිතුමාගේ අභිමතය පරිදි මෙවැනි ගෙවීම් සිදුකළ හැකි බව දන්වා තිබුණි.‘ යන්නයි.
ජනාධිපති අරමුදල සම්බන්ධයෙන් 2019 වර්ෂයේ විගණන වාර්තාවේ සඳහන් වන්නේද ‘එක් එක් රෝග සඳහා ගෙවීම් කිරීමේදී එම රෝග සඳහා අරමුදලේ පාලක මණ්ඩලය විසින් අනුමත කර තිබූ සීමාවන් ඉක්මවා රෝගීන් 136 දෙනෙකුට එකතුව රු. 57,899,147ක් ගෙවා තිබුණි. මෙම රෝග සඳහා ගෙවීමේ සීමා ඉක්මවීම අනුමත සීමාව හා සසඳන විට සියයට 243ක් පමණ විය.’ යන්නයි. ඒ සම්බන්ධයෙන් ද ජනාධිපති අරමුදලේ කළමනාකාරිත්වයේ අදහස් දැක්වීම වී ඇත්තේ ‘අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ විශේෂ අනුමැතිය යටතේ ගෙවීම් සිදුකර ඇත’ යන්නයි.

මේ මගින් පැහැදිලි වන දෙය වන්නේ හිටපු ජනාධිපතිවරුන් දැන දැනම එම අරමුදලේ මුදල් ඔවුන් සමඟ කටයුතු කළ මැති ඇමතිවරුන් හා දේශපාලනඥයින් වෙනුවෙන් එහි නීති රීති අබිබවා සිතු සේ ලබාදී ඇති බවයි.

අප මීට පෙර අනාවරණය කළ ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා මුදල් ලබාගත් හිටපු මැති ඇමතිවරුන් සම්බන්ධයෙන් ගත්කල හිටපු අගමැතිවරයකු වූ දිමු ජයරත්නට 2012 වර්ෂයේ අවස්ථා 3කදී හා 2014 වර්ෂයේ එක් අවස්ථාවකදී යන අවස්ථා 4කදී රු. මිලියන 30කට ආසන්න (රු.29,809,143.09) මුදලක් හෙවත් රුපියල් කෝටි 3කට ආසන්න මුදලක් එම අරමුදලෙන් ලබාදී තිබේ. ඉන්පසු වැඩිම මුදලක් වන රු.මිලියන 18කට (රු. 18,747,196.44) හෙවත් රුපියල් එක්කෝටි 80 ලක්ෂයකට වඩා වැඩි මුදලක් 2019, 2020 හා 2022 යන වර්ෂවල අවස්ථා තුනකදි විදේශ ප්‍රතිකාර සඳහා ලබාගෙන ඇත්තේ හිටපු මන්ත්‍රීවරයකු වූ රංජිත් ද සොයිසාය. රු. 10,908,798.40ක් හෙවත් රුපියල් කෝටියකට වැඩි මුදලක් කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල හිටපු ඇමතිවරයා ලබාගෙන ඇත්තේ 2012 වර්ෂයේ එක් අවස්ථාවක විදේශ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහාය.

මෙසේ ජනාධිපති අරමුදලෙන් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා මුදල් ලබාගත් හිටපු මැති ඇමතිවරුන්ගෙන් ඇලික් අලුවිහාරේ, ජෝශප් මයිකල් පෙරේරා, එම්කේඒඩීඑස් ගුණවර්ධන, විමල් වික්‍රමසිංහ, ධර්මදාස බණ්ඩා, පී චන්ද්‍රසේකරන්, ටියුඩර් දයාරත්න, මහින්ද රත්නතිලක, ජයලත් ජයවර්ධන, දිමු ජයරත්න, රංජිත් ද සොයිසා, ටීබී ඒකනායක හා ලකී ජයවර්ධන මේ වනවිට ජීවතුන් අතර නැත. ඒ නිසා ඔවුන් සම්බන්ධයෙන් ලිපි ගොනු ඇතත් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව ඉදිරි විමර්ශන සිදුකරනු ඇතැයි සිතිය නොහැකිය.

එම අරමුදලෙන් මුදල් ලබාගත් පී දයාරත්න, එස්බී නාවින්න, සුමේධා ජයසේන, පියසේන ගමගේ, පී හැරිසන්, කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල, විදුර වික්‍රමනායක, වාසුදේව නානායක්කාර, ජෝන් අමරතුංග, රාජිත සේනාරත්න, මාලිනී පොන්සේකා, රංජිත් අලුවිහාරේ, සුසිල් ප්‍රේමජයන්ත, සරත් අමුණුගම, දයාසිරි ජයසේකර, එච්එම්පීඑන් ද සිල්වා (මෙම හිටපු මන්ත්‍රීවරයා මොහාන් ප්‍රියදර්ශන ද සිල්වා විය යුතුය) විමලවීර දිසානායක, කේපීඑස් කුමාරසිරි, ජයන්ත වීරසිංහ, ගුණතිලක රාජපක්ෂ, සරත් කෝන්ගහගේ, එස්සී මුතුකුමාරණ හා ජගත්, කුමාර සුමිත්‍රාරච්චි යන හිටපු හා වත්මන් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් සහ ඉසුර දේවප්‍රිය පෙරේරා යන බස්නාහිර පළාත් හිටපු මහ ඇමතිවරයා දැනට ජීවතුන් අතර සිටිති.

අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව හිටපු ජනාධිපතිවරුන් කැඳවා ප්‍රකාශ ලබබා ගනිමින් තවදුරටත් විමර්ශන සිදුකරන්නේ මෙම පිරිස සම්බන්ධයෙන් විය යුතුය. ඒ අනුව හිටපු ජනාධිපතිවරුන්ට අමතරව ජනාධිපති අරමුදලෙන් තමන්ට හිමිකමක් නැති මූල්‍ය ආධාර ලබා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් එම හිටපු මැති ඇමතිවරුන්ටද ප්‍රකාශ ලබාදීම සඳහා පෝලිමේ යන්නට සිදුවනු ඇත.

 

 

යළිත් රට- ජාතිය- ආගම ගැලවීමේ හෝරාව – තිසරණි ගුණසේකර

පොතුවිල් මුහුදු මහා විහාරය මේ දිනවල කිසිම කතාබහකට මූලික වන මාතෘකාවක් නොවේ. නමුත් 2019 ජනපතිවරණ සමය තුළ මුහුදු මහා විහාරය ඉමහත් මතභේදාත්මක ආන්දෝලනයකට තුඩු දුන් කරුණක් විය.

2019 මුහුදු මහා විහාරය පිළිබඳව කතාබහ සමාජය තුළ ස්වයංවම ජනිත වූයේ නැත. ගෝඨාභය රාජපක්ෂවාදී සමාජ මාධ්‍ය අවකාහය තුළ එය සැලසුම් සහගතව නිර්මාණය කෙරිණි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනපතිවරණ අපේක්ෂකත්වයට සරිලන මධ්‍යස්ථවාදී වෙස්මුහුණක් පැළඳ සර්ව ආගමික වතාවත්වල නිරත වන අතර ඔහු ජනපති කිරීමට පෙළගැසුණු ක්‍රියාකාරීන් පිරිසක්, මුහුදු මහ විහාරය විනාශ කිරීමේ ‘මුස්ලිම් අන්තවාදී’ කුමන්ත්‍රණයක් ගැන හැඟීම් අවුස්සන කථාවක් (විශේෂයෙන්ම සමාජ මාධ්‍ය හරහා) ප්‍රචලිත කළහ.

මේ කථාවට අනුව 2013 දැයට කිරුළ ප්‍රදර්ශනයට සමගාමීව මහින්ද රාජපක්ෂ පාලනය විසින් මුහුදු මහා විහාරයේ අසූ මහා ශ්‍රාවකයන්ගේ පිළිම ඉදිකර ඇත. 2019දී (සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ පාලන සමය තුළ) මුස්ලිම් අන්තවාදීන් මෙම ප්‍රතිමාව පෙරලා දමා ඇත. (මෙම චෝදනාව සනාථ කිරීමට බිම වැටී තිබුණු ප්‍රතිමා කිහිපයක රූපද සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ මුදා හැරිණි.) මෙම විනාශයට ඉඩ දුන් සිරිසේන- වික්‍රමසිංහ පාලනය යළිත් බලයට පත්වුවහොත් සමාධි පිළිමයට, තොලුවිල පිළිමයට හා ගල්විහාර පිළිමයට මෙම ඉරණමම අත්වනු ඇත.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ අනුගාමිකයන් සමාජගත කළ මෙම මුහුදු මහා විහාරය මුස්ලිම් අන්තවාදීන් විනාශ කිරීමේ කථාව මුළුමනින්ම මුසාවක් බව පසුව අනාවරණය විය. AFP පුවත් සේවය පළකළ කරුණු සොයා බැලීමේ (fact-checking) වාර්තාවකට අනුව මෙම පිළිම ඉදිකර ඇත්තේ 2013දී නොවේ. ඒවා ඉදිකිරීම ආරම්භ කොට ඇත්තේ 2017දීය. (එනම් සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ පාලන සමය තුළ). කවුරුවත් මෙම පිළිම පෙරලා දමා නොමැත. ඇතැම් පිළිම බිම වැතිරී ඇත්තේ ඒවා තවමත් සිටුවා නොමැති බැවිනි.

මැතිවරණ සමයන්හි රාජපක්ෂ පිළ රට- ජාතිය- ආගම අනතුරේ කථා මවන්නේ මෙලෙසය.
දැන් තවත් මැතිවරණ සමයකි. ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට යළිත් රට- ජාතිය- ආගම මතක් වී ඇත. දේශප්‍රේමය යනු වංචනිකයාගේ අවසන් හවුහරණය යයි බි්‍රතාන්‍ය ලේඛකයකු හා බුද්ධිමතකු වූ සැමුවෙල් ජොන්සන් මහතා වරක් කීවේය. 2024 ජනපතිවරණයෙන් හා මහා මැතිවරණයෙන් අන්ත පරාජයක් ලැබූ රාජපක්ෂවරුන්ට රට අනතුරේ සටන්පාඨය විනා එල්ලෙන්නට තවත් පිදුරු ගහක් නොමැත.

මෙවර ඔවුන්ගේ පළාත් පාලන ඡන්ද ව්‍යාපාරයේ ආරම්භක මාතෘකාව වී ඇත්තේ යාපනයේ තිස්ස විහාරයි. මේ කථාවේ දුෂ්ටයා දෙමළ බෙදුම්වාදයයි.

තිස්ස විහාරය ඉදි කළේ දේවානම්පිය තිස්ස රජු විසින් යැයි විශ්වාසයක් තිබේ. මෙම විශ්වාසය සනාථ කරන පුරා විද්‍යාත්මක සාක්ෂි තිබෙන බවක් පෙනෙන්නට නැත. දැනට ඇති පැරණි පන්සල ඉදිකර ඇත්තේ 1940 ගණන්වල දකුණෙන් ගිය භික්ෂූන් දෙනමක් විසිනි. යුද්ධ කාලයේ අත්හැර දමා තිබුණු මෙම පන්සල යුද්ධයෙන් පසු ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයා විසින් හිමිකරුවන්ට පවරා දී ඇත.

තිස්ස විහාරය මුලින්ම ඉදි කළේ දේවානම් පියතිස්ස රජු නම් එය අතිශය වටනා කෞතුක වස්තුවකි. යුද්ධයෙන් පසු, කළ යුතුව තිබුණේ මෙම ඉපැරණි විහාරස්ථානයේ නටබුන් සොයා විධිමත් පුරාවිද්‍යාත්මක කැණීම් ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කිරීමයි. නමුත් වූයේ අනෙකකි; 1940 දශකයේ ඉදි කළ පන්සලකට ආසන්නව දැවැන්ත ස්ථූපයක් ඉදිකිරීමයි. 2021 ශවේන්ද්‍ර සිල්වා ජෙනරාල්වරයා මුල්ගල තබා ආරම්භ කළ මෙම ස්ථූපයේ ධාතු තැන්පත් කිරීම 2022 මැයි මස 8 වෙනිදා (එනම් රට බංකොලොත්වී පෝලිම්වල මිනිසුන් මැරී වැටෙන සමයේ) සිදුවිය.
1940 දශකයේ තිස්ස විහාරය නමැති පන්සල ඉදි කළේ දකුණේ සැදැහැවතකු පරිත්‍යාග කළ බිමකය. ඒ බිම ප්‍රශ්නගත නොවේ. නමුත් අලුතින් ස්ථූපය ඉදිකර ඇත්තේ යුද සමයේ හමුදාව විසින් අල්ලා ගන්නා ලද ඉඩමකය. මෙම ඉඩමේ මුල් අයිතිකරුවන් තමන් බව කියන දෙමළ වැසියෝ පිරිසක් (පැරණි පන්සසලට නොව) අලුතින් ඉදි කළ ස්ථූපයට සාමකාමීව විරෝධය දක්වමින් සිටිති.

නාගදීප විහාරාධිපති නවදගල පදුමකිත්ති තිස්ස හිමියන්ට අනුව මෙම දෙමළ වැසියන්ගේ දුක්ගැනවිල්ල සත්‍යය; චෝදනාව සාධාරණය. 1940 දශකයේ ඉදිකළ පන්සල යුද්ධ සමයේ අත්හැර දමා යුද්ධයෙන් පසු යළිත් මුල් හිමිකාරයන්ට භාරදී ඇත. “නමුත් වෙනත් හාමුදුරුවන් වහන්සේලා පිටින් ඇවිල්ලා, යුද්ධ හමුදාවත් සමග, මේ ප්‍රදේශයේ ජීවත්වෙන අපේ දෙමළ සහෝදරවරුන්ගේ ඉඩම් බලහත්කාරයෙන් අල්ලාගෙන කිසිම කෙනකුට ඒ ප්‍රදේශයට එන්න නොදී .. රහසිගතව මේ විහාරය ගොඩනැගුවා.. දෙමළ ජනතාව කවදාක්වත් විහාරස්ථානයක තිබෙන ඉඩමක් බලහත්කාරයෙන් අරගෙන නැහැ. බලහත්කාරයෙන් ගන්න තිබුණා නම් ඒ තිස්ස විහාරයේ ඉඩමත් දෙමළ ජනතාවට ගන්න පුළුවන්කම තිබුණා. නමුත් අපේ හාමුදුරුවන් වහන්සේලා පිටින් ඇවිත් කිසිම සම්බන්ධතාවක් නැතුව, කිසිම උරුමයක් නැතුව, මේ ප්‍රදේශය ගැන මොකක්වත් දන්නේ නැතුව, මේ ප්‍රදේශයේ ඉන්න දෙමළ ජනතාවගේ ඉඩම්වල බලහත්කාරයෙන් වෙහෙර විහාරස්ථාන ගොඩනගනවා. ඕක තමයි ඇත්ත සිදුවීම.” (youtube.com/watch?app= desktop&v= iq3jnZAgqLK).

නව ස්ථූපය නිරාවරණය කිරීමේ උත්සවය යෙදී තිබුණේ මාර්තු මස අවසානයේය. මෙම ප්‍රදේශයේ කිසිදු බෞද්ධ වැසියකු නොමැති බැවින් ස්ථූපය ඉදිකිරීම මෙන්ම එය නිරාවරණය කිරීමේ උත්සවයද හමුදාවේ අනුග්‍රහයෙන් සිදුවීමට නියමිත විය. උත්සවයේ අංගයක් වූ පෙරහැරට උඩරට නැටුම් හා තූර්යවාදක කණ්ඩායම් සැපයීමේ වගකීම මෙන්ම ඒ සඳහා පිට පළාත්වලින් පැමිණි භික්ෂූන්ට දානය සැපයීමේ වගකීමද හමුදාවට පැවරිණි.

ප්‍රදේශයේ දෙමළ වැසියන් තම දුක්ගැනවිල්ල රැගෙන කොළඹ පැමිණියේ මේ අතරය. ඔවුන්ට සාධාරණ ප්‍රතිචාරයක් දැක්වූ බුද්ධ ශාසන ඇමතිවරයා ප්‍රශ්නය ගැන සොයාබලන්නට පොරොන්දු විය. මතභේදයට තුඩුදුන් මෙම උත්සවය සඳහා සංවිධානාත්මකව හමුදාව මැදිහත් වීම නතර කිරීමේ බුද්ධිමත් හා ප්‍රශංසා කටයුතු තීරණය වත්මන් ආණ්ඩුව ගන්නේ ඒ අතරතුරය.

මෙම උත්සවය සංවිධානය කිරීමට හා ඊට දින නියම කිරීමට රාජපක්ෂ පිළ සම්බන්ධ වූවාද නැද්ද යන්න අවිනිශ්චිතය. නිශ්චිත වන්නේ මෙම සිදුවීම තම දේශපාලන වාසියට හරවා ගන්නට ඔවුන් යුහුසුලු වූ බවය. මෙයට මූලිකත්වය ගත්තේ පොහොට්ටු පක්ෂයේ ලේකම් සාගර කාරියවසම් මහතාත් විශ්‍රාමික අද්මිරාල් හා හිටපු ඇමති සරත් වීරසේකර මහතාත්ය. (ඔහු 2024 මහමැතිවරණයේදී කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයෙන් තරග කොට අන්ත පරාජයක් ලැබීය.) මේ සම්බන්ධයෙන් පොදු ජන පෙරමුණේ මාධ්‍ය හමුව පැවැත්වූයේ එළඹෙන පළාත් පාලන මැතිවරණය සම්බන්ධයෙන් වූ තේමා සහ සටන්පාඨ ඇතුළත් (‘ගමින් ගමට’, ‘ගමේ බලාපොරොත්තුව පොදු ජන පෙරමුණ’) පසුබිමක් ඉදිරිපිටය. දෙමළ බෙදුම්වාදීන්ට රට දෙනවායැයි ඔවුන් ආණ්ඩුවට චෝදනා කළේ මේ පසුබිම තුළය.

2023 කුරුන්දි ප්‍රශ්නයක් මතුකරගෙන දෙමළ බෙදුම්වාදය ගැන කතා කරමින් රට ගිනි තබන්නට හැදුවේද රාජපක්ෂ පිළට අනුබද්ධ පිරිස්මය. ඒ අවස්ථාවේ ජාජබ/ජවිපෙ නිහඬව සිටියේ මෙම අගතිගාමීන්ගේ ඉලක්කය රනිල් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා වූ බැවිනි.

දැන් ජනාධිපතිවරයා අනුර කුමාර දිසානායක මහතාය. ආණ්ඩුව ජාජබ/ජවිපෙය. රාජපක්ෂ පිළේ රට- ජාතිය- ආගම මැතිවරණ ව්‍යාපෘතියේ ඉලක්කය ඔවුන්ය. තිස්ස විහාරය හරහා රට කළඹන උත්සාහය අවසන් වුවද ජාති ආගම් හැඟීම් ඇවිස්සීමේ රාජපක්ෂ උත්සාහය ඉන් නිමා නොවනු ඇත. මන්ද ජනතා උදහසට පත්ව ඇති ඔවුන්ට ‘දේශප්‍රේමය’ හැර වෙන මැතිවරණමය/දේශපාලන සරණක් නොමැති බැවිනි.

අතීතය වෙනුවෙන් අනාගතය නැතිකිරීම

2012දී ශ්‍රී මහා බෝධි ශාඛාවක් ලංකාවෙන් ඉන්දියාවට තෑගි කෙරිණි. මේ අවස්ථාව වෙනුවෙන් ලංකා රජය විසින් ඉදිකළ සමරු ඵලකයේ මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපතිවවරයා හඳුන්වා තිබුණේ ‘විශ්වකීර්ති ත්‍රිසිංහලාධිපති’ යනුවෙනි.

උතුරු-නැගෙනහිර ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීම (හෙවත් ත්‍රිසිංහලය නිර්මාණය කිරීම) රාජපක්ෂ බල ව්‍යාපෘතියේ මූලික අංගයක් විය. මන්ද මෙම පළාත්වල සිංහල-බෞද්ධ ජන සංයුතිය ඉහළ නැංවීම ඒවායේ අනාගත මැතිවරණ ජයග්‍රහණයන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසියක් ලෙස ඔවුන් දුටු බැවිනි.

අතීත රජ දවස වැව- දාගැබ- ගම නම් ත්‍රිත්වයක් වූ බව අපි විශ්වාස කරමු. රාජපක්ෂවරුන් උතුරු නැගෙනහිර ජන සංයුතිය වෙනස් කිරීමට භාවිත කළේ හමුදා කඳවුර හා පන්සල නම් බන්ධකයයි. පුරාවිද්‍යාත්මක නටබුන් ඇති බිම්වල මෙන්ම හමුදා කඳවුරු අසලද අලුතෙන් පන්සල් ඉදිකිරීම මේ අනුව සිදුවිය. 2010-2015 කාලය තුළ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කයේ පමණක් අලුතින් පන්සල් 9ක් ඉදිකළ බව වාර්තා වේ. මේ ප්‍රදේශ බහුතරයක බෞද්ධ වැසියන් නොමැති නිසා පන්සලේ පැවැත්ම මුළුමනින්ම රැඳුණේ හමුදා කඳවුර මතය.

මෙම පන්සල් ව්‍යාපෘතියේ අරමුණ බුදුදහම ප්‍රචලිත කිරීමවත් දෙමළ බෞද්ධයන් බිහිකිරීමවත් නොවීය. එය ක්‍රියාත්මක වූයේ බල ලෝභී දේශපාලකයන්ට හා ඉඩම්-ලෝභී භික්ෂූන්ට තෝතැන්නක් ලෙසය. සාමාන්‍ය දෙමළ ජනතාව මෙම පන්සල් ව්‍යාපෘතිය පිළිබඳව සැක ඉපදවීම පුදුමයක් නොවේ. මන්ද එයින් සංකේතවත් වූයේ මෛත්‍රිය හා කරුණාව මත පදනම් වූ බුදුදුහම නොව එක් ජනවර්ගයක ආධිපත්‍යය වෙනුවෙන් බිහිවූ සිංහල- බුද්ධාගමයි.

7 වෙනි සේනක බණ්ඩාරනායක ගුණසමරු දේශනයේදී අධිපතිවාදී ව්‍යාපෘතීන් සඳහා පුරාවිද්‍යාව අවභාවිත වීමේ හැකියාව පිළිබඳ පුරාවිද්‍යාඥ ජගත් වීරසිංහ මහතා කතා කළේය. මෙය වත්මන් ලෝකයේ බහුලව දක්නට ලැබෙන ප්‍රපංචයකි. අයෝධ්‍යා ‘ප්‍රශ්නය’ නොවන්නට ඉන්දියාව හින්දු අන්තවාදී භාරතීය ජනතා පක්ෂයට යටවීමට ඉඩ නොතිබුණි. පුරාවිද්‍යාඥයන් විසින් ජුඩෙයින් කාන්තාරයේ වසර 2700ක් පමණ පැරණි යැයි කියවෙන පැපිරස් කැබැල්ලක් සොයාගත් විට අන්ත දක්ෂිණාංශික ඊශ්‍රායල් අගමැති බින්යමින් නෙටන්යාහු එය තම යුදෙව් ආධිපත්‍යධාරී ව්‍යාපෘතිය සනාථ කිරීමට යොදාගත්තේය.

පුරාවිද්‍යාව අවභාවිත කිරීම රාජපක්ෂ බල ව්‍යාපෘතියේද අංගයක් විය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා නැගෙනහිර පළාතේ පුරාවිද්‍යා උරුමයන් රැකගැනීමට කාර්යසාධක බලකායක්ද ආරම්භ කළේය. 2022 අරගලයෙන් පසු රාජපක්ෂ බලය යළි පිහිටුවීමේ ව්‍යාපෘතියේද පුරාවිද්‍යාවට තැනක් විය. 2020 මහමැතිවරණයේදී පොහොට්ටුවට ඡන්දය දීම මරණ මංචකයේදී සිහිකොට සතුටු විය හැකි පින්කමක් ලෙස නම් කළ මැදගොඩ අභයතිස්ස හිමියෝ 2022 නොවැම්බරයේදී ජාතික උරුමයන් රැකගැනීමේ එකමුතුවක් නිර්මාණය කළේය.

2023 මැදභාගයේදී කුරුන්දි ප්‍රශ්නයක් ඉස්මතු වූයේ පුරාවිද්‍යාව දඩමීමා කරගනිමින් අක්කර දහස් ගණනක් අත්පත් කරගැනීමට රාජපක්ෂ පිළට සම්බන්ධ භික්ෂූන් ගත් උත්සාහයක් හේතුවෙනි. මේ සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා පුරාවිද්‍යා කොමසාරිසස්වරයා සමග කළ කතාවකදී හෙළිවූයේ නැගෙනහිර පළාතේ ඇතැම් ‘පුරාවිද්‍යා ව්‍යාපෘති’ ආරම්භ වූයේ ඒවාට භික්ෂූන්ගෙන් මූල්‍යාධාර ලැබෙන නිසා බවය.

රජයේ දෙපාර්තමේන්තුවක් ලෙස පුරාවිද්‍යා අධිකාරියට බාහිර පුද්ගලයන්ගෙන් මුදල් ලබාගත නොහැකි බවට වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්ෂවරයාට මතක් කළේය. යම් ස්ථානයක පුරාවස්තු හමුවේ නම් ඒ ස්ථානය ඉන්පසු අයත් වනුයේ පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවට විනා පන්සලකට නොවන බවත් පුරාවස්තු සියලුම ලාංකිකයන්ගේ උරුමයක් බවත් ඔහු කියා සිටියේය.

රාජපක්ෂ පිළට මතවාදීමය හා/හෝ දේශපාලන වශයෙන් සම්බන්ධ පිරිස්වලින් දැඩි විරෝධයක් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරඑයාට එල්ල වූයේ ඔහුගේ මෙම නිවැරදි ස්ථාවරය නිසාය. සිංහල රාවය සංවිධානයේ ලේකම්වරයා රජීව් ගාන්ධි සිද්ධිය මතක් කරමින් වික්‍රමසිංහ මහතාට අනියමින් ජීවිත තර්ජනයක් පවා කළේය.

ඒ අවස්ථාවේ ජවිපෙ/ජාජබ නිහඬව සිටියේ තම දේශපාලන ප්‍රතිවාදියාට කොයි පැත්තෙන් හෝ ප්‍රහාරයක් එල්ලවීම තමන්ට වාසිදායකයැයි සිතූ බැවින් විය හැක. අද අන්තගාමීන්ගේ බෙදුම්වාදයට -හිතවත් යැයි චෝදනා ලබනුයේ ජාජබ/ජවිපෙයි.

2024 මහ මැතිවරණයෙන් ජාජබ/ජවිපෙ ඓතිහාසික ජයක් ලැබීය. දෙමළ හා මුස්ලිම් ලාංකිකයන් හැදූ මෙම විශ්වාසය රැකීමට නම් බලය බෙදීම කෙසේ වෙතත් සුළු ජන/ආගමික ප්‍රජාවන්ට වෙනස් කොට සැලකීමවත්ව්‍ය වස්ථාවෙන් හා නීතියෙන් පමණක් නොව සැබෑවෙන්ද නිමා කළ යුතුය.

උතුරු-නැගනෙහිර හමුදා කඳවුරු- පන්සල් බන්ධකය හැරුණු විට මෙම වෙනස් කොට සැලකීම වැඩියෙන්ම විද්‍යමාන වනුයේ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අවභාවිත වීම තුළය. වත්මන් පාලනයට මෙම අවභාවිතාව නතර කළ හැකිද යන ප්‍රශ්නය පැන නගිනුයේ ඊශ්‍රායලය විවේචනය කිරීමේ ‘වරදට’ ලාංකීය මුස්ලිම් තරුණයකු ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ රඳවාගැනීමේ සිද්ධියත් සමගය.

ඊශ්‍රායලය විවේචනය කිරීම අපරාධයක්ද?

මෙවර අමෙරිකාවේ ඔස්කාර් සම්මාන උළෙලේ හොඳම වාර්තා චිත්‍රපටිය සඳහා සම්මානය දිනාගත්තේ පලස්තීන හා ඊශ්‍රායල් ජාතිකයන් සිව්දෙනකු නිර්මාණය කළ භද ධඑයැර ඛ්බා නම් චිත්‍රපටියයි. බටහිර ඉවුරේ No Other Land නම් ප්‍රදේශය ඊශ්‍රායල් හමුදා ක්‍රියාකාරිත්වය නිසා ක්‍රම ක්‍රමයෙන් විනාශ වන අයුරු මෙයින් වාර්තා කෙරිණි.

මෙම චිත්‍රපටියේ අධ්‍යක්ෂවරයකු වූ හම්ඩාන් බලාල් මහතාට පසුගිය මාසයේදී ඉටහිර ඉවුරේ ඉඩම් අල්ලාගෙන සිටින යුදෙව් අන්තවාදීන් පිරිසකගෙන් ප්‍රහාරයක් එල්ල විය. පසුව ඊශ්‍රායල් හමුදා අත්අඩංගුවට පත් ඔහුට නිදහස ලැබුණේ ලොව පුරා නැගුණු විරෝධය හේතුවෙනි.

බලාල් මහතා අත්අඩංගුවට පත්වූ විට ඔහුට ඔස්කාර් සම්මානය ප්‍රදානය කළ ඇමරිකානු චිත්‍රපට ඇකඩමිය නිකුත් කළ නිවේදනයේ ඔහුගේ නම හෝ No Other Land චිත්‍රපටයේ නම සඳහන් නොවීම චිත්‍රපට ශිල්පීන් දහස් ගණනක විවේචනයට ලක්විය. ඇකඩමිය පසුව මේ පිළිබඳව ප්‍රසිද්ධියේ සමාව ඉල්ලා සිටියේය. ඇමරිකානු ආයතනවලට බලපෑම් කිරීමට ඊශ්‍රායල් දක්ෂිණාංශය සතු හැකියාව මෙම සිදුවීමෙන් යළිත් පැහැදිලි විය.

ඇමරිකානු චිත්‍රපට ඇකඩමිය මෙන්ම ශ්‍රී ලංකා පොලිසියද ඊශ්‍රායල් දක්ෂිණාංශයේ බලපෑමට ලක්ව ඇතිද යන අරුම පුදුම ප්‍රශ්නය පැනනගිනුයේ ගතවූ මස හටගත් අරුම පුදුම සිදුවීමක් හේතුවෙනි.

මොහොමඩ් රෂ්ඩි යනු 22 හැවිරිදි ලාංකීය මුස්ලිම් තරුණයෙකි. මාර්තු මස දිනක ඔහු ඊශ්‍රායලය විවේචනය කරන ස්ටිකරයක් කොළඹ සුපිරි වෙළඳසැළක කසළ බඳුනක ඇලෙව්වේය. පොලිසියම කියන පරිදි මෙම සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් පොලිසිය විමර්ශනයක් ආරම්භ කළේය. ඉන්පසු ඔහුගේ අන්තවාදී ස්වභාවයක් හෙළිදරව් වූ නිසා ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ ඔහුව අත්අඩංගුවට ගත්තේය.

පොලිසියේ නිවේදනය නිසා මතුවන ප්‍රශ්න කිහිපයකි. ඊශ්‍රායල්-විරෝධී ස්ටිකරයක් ඇලවීම පිළිබඳව පොලිස් පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කළේ මන්ද? ඊශ්‍රායලයට විරුද්ධ වීම වරදක්ද? එසේ නම් ඒ කවදා සිටද? කාගේ නියෝගයක් මතද? ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත මේ සිද්ධියට ගෑවුණේ කෙසේද? ඊශ්‍රායලයට විරුද්ධ වීම ලංකාව තුළ ත්‍රස්තවාදය ලෙස ගැනේද? මන්ද?
ඊශ්‍රායලය ගාසා තීරයට එරෙහිව ගෙනයන යුද්ධය පිළිබඳවත් ඉන් මියයන දරුවන් පිළිබඳවත් රුෂ්ඩි මහතා ඉමහත් වේදනාවට පත්ව සිටි බව ඔහුගේ දෙමාපියෝ කියති. ඔහු මේ ස්ටිකරය ඇලෙව්වේ ඒ වේදනාව පිටකර ගැනීමේ මඟක් ලෙස බව ඔවුන්ගේ මතයයි.

ඊශ්‍රායල් ප්‍රහාරයන් නිසා ඍජුව මරණයට පත්වූ පලස්තීනුවන් සංඛ්‍යාව මේ වන විට 50,000 ඉක්මවා ඇත. ඉන් බහුතරය දරුවන් හා කාන්තාවන්ය. මේ ලියන මමද ඇතුළුව ලාංකීය හා ලෝකවාසී ජනතාව කෝටි ගණනක් මෙම විනාශයෙන් වේදනාවට පත්ව සිටිමු. ඊශ්‍රායල්-විරෝධී ස්ටිකරයක් ඇලවීම යනු මෙම වේදනාව පිට කරන සාමකාමී හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මාර්ගවලින් එකකි.

මේ දිනවල පාතාලයේ වෙඩි ප්‍රහාරයක් නැති දිනයක් ලංකාවේ නොමැති තරම්ය. අලුත් කඩේ ඝාතන සිද්ධියේ මහ මොළකරු ලෙස සැලකෙන කාන්තාව හෝ ප්‍රසන්න රණවීර හිටපු ඇමතිවරයා අල්ලා ගැනීමට පොලිසිය තවමත් සමත්ව නැත. මේ සියලු වැඩ රාජකාරි තිබෙන පොලිසිය ඊශ්‍රායල්- විරෝධී ස්සටිකරයක් ඇලවීම පිළිබඳ පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කරන්නේ මන්ද?

ලංකා පොලිසියට අනුබද්ධ ත්‍රස්තවාදය පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව (TID) ගතවූ වසරේදී දෙමළ ලේඛකයකුගෙන් ඔහුගේ නවකථාවේ එන චරිතයක් සිටින තැන ගැන ප්‍රශ්න කළේය. කවි පොතක් ලිවීම නිසා අන්නාෆ් ජසීම් කවියා අත්අඩංගුවට පත්වූයේත් ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේය. මොහොමඩ් රුෂ්ඩි මහතා වෙතට පොලිස් ඇස යොමුවූයේ ඒ සුළු ජනතාව සැකකරන බැල්ම නිසාද? නැතහොත් ඊශ්‍රායලයේ බලපෑමක් නිසාද?

මෙරට ශ්‍රමිකයෝ 5000ක් පමණ ඊශ්‍රායලයේ සේවය කරති. මෙරට වසරකට එන ඊශ්‍රායල් සංචාරකයන් ප්‍රමාණය 20,000ක් පමණි. මේ 30,000 වෙනුවෙන් මෙරට මුස්ලිම් ප්‍රජාවට තව තවත් වෙනස් කොට සලකා නැති ප්‍රශ්නයක් ඇති කිරීමට කවුරුන් හෝ උත්සාහ දරන්නේද? ඒ නොදැනුවත්කම නිසාද? නැතහොත් ‘මුස්ලිම් තර්ජනය’ යළි මතු කරගැනීමේ උවමනාවටද?
සහල් මෝල් මාෆියාවට පැරදුණු ආණ්ඩුව රට- ජාතිය- ආගම විකුණා රැකෙනවුන්ටත් පරදියිද?

අල්ජසීරා කියන තුරු බටලන්ද ගැන ජවිපෙටත්, පෙසපටත් මතක් නොවුණේ ඇයි? ඊ. එම්. තිස්ස කුමාර

0
056571 05: Prime Minister Ramasinghe Premadasa attends a rally December 2, 1989 in Galle, Sri Lanka. Violence continues daily as the JVP, a Buddhist-Sinhalese Nationalist Marxist organization, the DJV and other militant groups fight for the removal of Indian peace keeping force in the cities of Sri Lanka and attempt to overthrow the government. (Photo by Robert Nickelsberg/Liaison)

හිටපු ජනාධිපති හා එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නායක රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ කටාර් රාජ්‍යයේ පිහිටා ඇති අල් ජසීරා නාලිකාව අතර සම්මුඛ සාකච්ඡාව සමග ලංකාවේ ඇතිවූ ක්ෂණික ප්‍රතිඵලය නම් බටලන්ද වධකාගාරය සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ අතර සබඳතාව ගැන මෙන්ම එහි සිදුවූ සාපරාධී මනුෂ්‍ය ඝාතන, වධයට පත් කිරීම් ගැන නව සාකච්ඡාවක් ඇතිවීමය. බටලන්ද සිදුවීම් සම්බන්ධව රනිල් වික්‍රමසිංහ අත්අඩංගුවට ගත යුතු යැයි පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය මහත් උද්ඝෝෂණයක් කළේය. සමගි ජන බලවේගය සේම එක්සත් ජාතික පක්ෂය ද සමකාලීන යුගයේ දී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සිදුකළ ඝාතන හා ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා සංවාදය මතුපිටට ගෙනඑමින් ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරයි. එහෙත් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුව ආන්තික ස්ථාවරයකට නොගොස් පාර්ලිමේන්තුව, නීතිපතිවරයා සහ අධිකරණය ඔස්සේ බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව ඉදිරියට ගෙනයාමට තීරණය කර ඇති බව පෙනේ.

බටලන්ද වධකාගාරය ඇතිවන්නේත්, අත්අඩංගුවට පත්වූවන්ට වධදී මරාදැමීම ක්‍රියාත්මක වන්නේත් 1988 /90 අතර කාලයේ එජාප ආණ්ඩුව සහ ජවිපෙ අතර ඇතිවූ යුදමය තත්ත්වය තුළය. ජවිපෙට අවශ්‍ය වූයේ පැවති එජාප ආණ්ඩුව බලයෙන් පහකර රාජ්‍ය බලය ලබාගැනීමටය. ආණ්ඩුවට අවශ්‍ය වූයේ කවරාකාරයෙන් හෝ ජවිපෙ විනාශකර දමා තම දේශපාලන බලය පවත්වාගෙන යාමය. මෙම සන්නද්ධ අරගලය මෙහෙයවූ ජවිපෙ නායක රෝහණ විජේවීර සේම ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාස හා ජවිපෙට එරෙහි ප්‍රහාරය දියත් කළ ආරක්ෂක රාජ්‍ය ඇමති රන්ජන් විජේරත්න ස්වාභාවික ජීවිත අවසානයකට මුහුණ පෑවේ නැත. තිදෙනාම එකිනෙකට ආසන්න කාලවලදී වෙනස් ආකාරවලින් ඝාතනය වූහ. එසේම මිනිසුන් අත්අඩංගුවට ගෙන වධදී ඝාතනය කළේ බටලන්දේ දී පමණක් නොවේ. රට පුරාම එවන් වධකාගාර පැවතිණි. කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ නීති පීඨයේ වධකාගාරය උදාහරණයකි. සමූහ මිනීවලවල් රටේ බොහෝ තැන්වල ඇතැයිද පැවසේ. මාතලේ, සූරියකන්ද ප්‍රසිද්ධ උදාහරණයෝ වෙති. රජයේ ආරක්ෂක හමුදා මෙන්ම විවිධ පැරා මිලිටරි කණ්ඩායම් ද මේ ආකාර ඝාතන සිදුකරන ලදි. සන්නද්ධ අරගලය දියත්කළ ජවිපෙ ද විවිධ හේතු මත සිවිල් වැසියන් ඝාතනය කළේය.

එජාප ආණ්‌ඩුව පවත්වාගෙන ගිය දැවැන්ත භීෂණය හා මර්දනය ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාසගේ මරණයෙන් පසු නිමාවෙමින්, 1994.08.16 දින මහමැතිවරණය පැවැත්වූයේ එජාපයේ අනුප්‍රාප්තික ජනපති ඩී.බී. විජේතුංග යටතේය; ජවිපෙ සන්නද්ධ අරගලය නිමාවී සෝමවංශ අමරසිංහ හැර රෝහණ විජේවීර ඇතුළු සමස්ත නායකත්වය සහ කේඩරයේ විශාල සංඛ්‍යාවක් මරාදමා ජවිපෙ පොළවට සමතලා කර තිබූ අවධියකය. එම මහමැතිවරණයෙන් 48.94%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් හා මන්ත්‍රීධුර 105ක් ගෙන ජයගත්තේ පොදුජන එක්සත් පෙරමුණයි. අගමැතිනිය වූයේ එහි නායිකා චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකයි. පොදුජන එක්සත් පෙරමුණට පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය ලබාගත්තේ අනෙකුත් පක්‍ෂ කිහිපයක සහායෙනි. 1988/90 කාලයේ දකුණේ සමාජය තුළ දැවැන්ත භීෂණයක් මර්දනයක් ගෙනගිය එජාපයට 44.04%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් හා මන්ත්‍රීධුර 94 ක් දිනා ගැනීමට හැකිවිය. එවකට එජාප නායක වූ ගාමිණී දිසානායක විපක්ෂ නායකධුරයට පත්විය. ආසන්න කාලය තුළ එජාප ආණ්ඩුව සමාජය මත පවත්වාගෙන ගිය මර්දනය හා භීෂණය කරණකොට ගෙන දැවැන්ත පරාජයක් හිමිවිය යුතු බවට සිදුකළ උපකල්පන වැරදි විය. 1956 මහ මැතිවරණයේදී එජාපය ලද දැවැන්ත පරාජය 1994 මහ මැතිවරණයෙන් එජාපය ලැබුවේ නැති බව ඡන්ද ප්‍රතිඵල අනුව පෙනේ. සමානුපාතික ඡන්ද ක්‍රමය අනුව මන්ත්‍රීධුර සංඛ්‍යාව එසේ විය හැකි බවට තර්කයක් තිබුණද ලබාගත් වලංගු ඡන්ද ප්‍රතිශතය සැලකීමේදී අපේක්ෂා කළ තරම් මහජන අප්‍රසාදයක් එජාපය කෙරෙහි නොතිබිණි.

වලංගු ඡන්දදායකයන් 3,498,370ක් එජාපයට ඡන්දය දී තිබූ අතර 3,887,823ක් චන්ද්‍රිකාගේ නායකත්වයෙන් යුත් එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයට ලැබිණි. 1994 වසරේදී (1994.11.09) පැවති ජනාධිපතිවරණයෙන් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ඡන්ද 4,709,205 එනම් වලංගු ඡන්ද 62.28%ක ප්‍රතිශතයක් ගෙන ජනාධිපතිනිය වූවාය. ඇගේ ප්‍රතිවාදිනිය, එජාප නායකත්වයට පත් ජනපතිධුර අපේක්ෂක ගාමිණී දිසානායකගේ වැන්දඹු බිරිඳවූ ශ්‍රීමා දිසානායක ගත්තේ ඡන්ද 2,715,283ක් එනම් 35.91%ක ප්‍රතිශතයකි. ඩීබී විජේතුංගගෙන් පසුව එජාපයේ නායකත්වයට පත් ගාමිණී දිසානායක ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද රැස්වීමකදී එල්ටීටීඊ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයකින් ඝාතනය වීමෙන් පසුව ඔහුගේ බිරිඳ එජාපයේ ජනාධිපති අපේක්ෂිකාව වූවාය. එවර කැපීපෙනෙන ආකාරයෙන් 10%කට ආසන්න ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් එජාපය වෙතින් විතැන් වූ බව පෙනේ. මහ මැතිවරණයෙන්ද, ජනාධිපතිවරණයෙන් ද එජාපය පරාජය වුවත් ආණ්ඩු බලය හෙබවූ ශ්‍රීලනිප ප්‍රධාන සන්ධානයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිවාදියා වූයේ එජාපයයි. 1994 ජනාධිපතිවරණයෙන් පසු රනිල් වික්‍රමසිංහ එජාප නායකයා බවට පත්විය. ඒ සමයෙහි ජවිපෙ බිමට සමතලා කර තිබූ අතර දකුණේ ශ්‍රීලනිපයේ ප්‍රධාන දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වූයේ එජාපයයි. උතුරු නැගෙනහිර එල්ටීටීඊ සන්නද්ධ ව්‍යාපාරය දරුණු සහ ශක්තිමත්ව වෙනම පරිපාලනය ව්‍යුහයන් ගොඩනගමින් පැවති බවද අමතක නොකළ යුතුය. රණසිංහ ප්‍රේමදාස, ලලිත් ඇතුලත්මුදලි, ගාමිණී දිසානායක යන එජාපයේ ප්‍රබල ප්‍රමුඛ නායකයන් එල්ටීටීඊ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරවලින් ඝාතනය වූ බවද සිහි තබාගැනීම වටී.

1988/90 අතර කාලයේ රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදය, අතුරුදහන් කිරීම්, නීති විරෝධී රැඳවුම් ස්ථාන, වධකාගාර පවත්වාගෙන ගොස් වධයට පත්කිරීම් ඝාතනය කිරීම්වලට භාජනය වූ වින්දිතයන් උදෙසා යුක්තිය සහ සාධාරණත්වය ඉටුකිරීම චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ එක් ප්‍රධානතම හා බලවත්ම සටන්පාඨයක්; අනාගතවාදී දැක්ම විය. එය මහජනතාව බහුතර ඡන්දයෙන් පිළිගත්තෝය. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක (හිටපු) ජනාධිපතිනිය 1995.09.21 බටලන්ද වධකාගාරය සම්බන්ධ සිදුවීම් පරීක්ෂා කිරීමට ජනාධිපති කොමිසමක් පත්කළාය. පෙරකී මහජන අභිලාෂය පමණක්ම පෙරදැරි කරගෙන එම කොමිසම පිහිටුවූ බව බැලූ බැල්මට පෙනුණත් එමගින් ඇයගේ දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වූ එවකට එජාප නායක සහ විපක්ෂ නායක රනිල් වික්‍රමසිංහ දේශපාලනමය වශයෙන් හිරකිරීමට අවස්ථාව කරගත්තාය. බටලන්ද කොමිෂන් වාර්තාව එතැන් පටන් අද වන තෙක්ම විටින්විට කාලානුරූපව මැතිවරණ වේදිකාවේ ප්‍රධාන අවියක් බවට පත්විය.

1948 අංක 17 දරන පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනතේ 2 වගන්තිය ප්‍රකාරව එවකට ජනාධිපතිනිය චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක විසින් බටලන්ද කොමිසම පිහිටුවන ලදි. පරීක්ෂණයට ලක්කිරීමට නියම කරන ලද කරුණුවල සංකීර්ණත්වය හා වෙනත් කරුණු මත කොමිසමෙහි කාලසීමාව ජනපතිනිය, දොලොස් වරක් දීර්ඝ කළාය. අවසන් වරට කළ කාලය දීර්ඝ කිරීම අනුව 1998.03.26 දින වනවිට වාර්තාව තමා වෙත ලබාදෙන ලෙස ජනපතිනිය නියම කළ බව කොමිසම වාර්තාවේ සඳහන්ය. 1996.01.10 පටන් දින 127ක් රැස්වී සාක්ෂි විභාග කර පිටු 6780කින් යුත් වෙළුම් 28ක වාර්තාව 1998.03.28 දින ජනපතිනිය වෙත ලබාදුන්නේය.

මෙම වාර්තාවේ සඳහන් නිර්දේශ කිසිවක් ක්‍රියාත්මක නොකළ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක 1999 වසරේ පැවති ජනාධිපතිවරණයේදී තම ප්‍රතිවාදියා වූ එවකට විපක්ෂ නායක හා එජාප නායක රනිල් වික්‍රමසිංහට එරෙහිව දේශපාලන ප්‍රචාරක අවියක් ලෙස බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව භාවිත කළාය. බටලන්ද වධකාගාරයේ ඝාතනය වූ සිවිල් වැසියන්ට හා පොලිස් නිලධාරීන්ට සාධාරණය හා යුක්තිය ඉටුකිරීමටත් ඝාතකයන් සේම ඔවුන්ට අනුබලය, පහසුකම්, රැකවරණය දුන් දේශපාලකයන් නීතිය හමුවට පමුණුවා දඬුවම් කිරීමටත් ඇයට අවශ්‍ය වූයේ නැත. දෙවන වරටත් නැවතත් ජනපතිධුරයට පත්වීම සදහා තම දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වන රනිල් වික්‍රමසිංහ දේශපාලනමය වශයෙන් දුර්වල කිරීමට, පරාජය කිරීමට පමණක් බටලන්ද වධකාගාරයේ වධයට පත්වූවන්, ඝාතනයට ලක්වූවන් සහ බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව පාවිච්චියට ගත්තාය. එයින් පසුව එජාපය සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ ප්‍රතිවාදියා වූ සෑම මැතිවරණයකදීම බටලන්ද වධකාගාරය, එහි වින්දිතයන්, කොමිසමේ වාර්තාව දේශපාලන අවියක් ලෙස පමණක් භාවිතයට ගත්තේය. රනිල් වික්‍රමසිංහ පරාජය කර බලයට පත්වූ කිසිදු ජනාධිපතිවරයෙකු හෝ ආණ්ඩුවක් කොමිසමෙහි නිර්දේශ අනුව ක්‍රියාත්මක වූයේද නැත.

1999 වසරේදී පැවැත්වූ ජනාධිපතිවරණයෙන් එජාප නායක සහ එවකට විපක්ෂ නායක වූ රනිල් වික්‍රමසිංහ ඡන්ද 3,602,748ක් (42.71%) ලබාගත් අතර ජනතා සන්ධානයේ නායිකා චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ඡන්ද 4,313,157ක් (51.12%) ලබාගෙන දෙවන වරට ජනපතිනිය වූවාය. එම කාලයේ උතුරු නැගෙනහිර එල්ටීටීඊ සන්නද්ධ ප්‍රහාර උත්සන්න වූවා පමණක් නොව එම භූමි කලාපය තුළ නිල නොවන පාලනයක් පවත්වාගෙන ගියේය. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකගේ ජනාධිපතිවරණ රැළියකට එල්ටීටීඊ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයක් එල්ලවී ඇය තුවාල ලැබීය. මේ ප්‍රහාරය සහ දිවි ගලවා ගැනීම සේම බටලන්ද වධකාගාරය ද ඇගේ දේශපාලන ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයේ බලවත් අවි ආයුධ බවට පත්විය. ඇය යළි ජයගත් පසුවද බටලන්ද වධකාගාරය අමතක කර දැමිණ.

1970 දශකයේදී පිහිටුවූ රාජ්‍ය පොහොර නිෂ්පාදන සංස්‌ථාවේ යූරියා නිෂ්පාදනාගාරය ඉදිකිරීමට සපුගස්කන්ද ප්‍රදේශයේ භූමියක් තෝරාගන්නා ලදි. මෙම නිෂ්පාදනාගාරය ඉදිකිරීමට පැමිණෙන විදේශිකයන්ට නවාතැන් ගැනීමට අවශ්‍ය නිවාස ඉදිකිරීමට බස්නාහිර පළාතේ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ බියගම මැතිවරණ කොට්ඨාසයේ පිහිටි බටලන්ද ගමේ පිහිටි පොල් වගාව සහිත අක්කර විස්සක භූමියක් තෝරාගන්නා ලදි. යූරියා නිෂ්පාදනාගාරය හා මෙම නිවාස සංකීර්ණය එකිනෙකට කිලෝමීටර දෙකහමාරක දුරින් පිහිටියේය.
රාජ්‍ය පොහොර නිෂ්පාදන සංස්‌ථාව අඛණ්‌ඩව අලාභ ලැබූ හෙයින් ඈවර කිරීමට 1977දී බලයට පත්, එවකට පැවති එජාප ආණ්ඩුව තීරණය කළේය. 1980 දශකය මුලදීම එතෙක් එහි පදිංචිව සිටි විදේශිකයෝ රට හැර ගියෝය. මෙම නිවාස සංකීර්ණයේ සමහර නිවාස රාජ්‍ය පොහොර නිෂ්පාදන සංස්‌ථාවේ නිලධාරීන්ට ද ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ නිලධාරීන්ට ද පෞද්ගලික ආරක්ෂක සමාගමක නිලධාරීන්ට ද ලබාදෙන ලදි. 1980 මැද භාගයේදී රාජ්‍ය ආරක්‍ෂක අමාත්‍යාංශයේ සහ යුද හමුදාවේ ඉල්ලීම අනුව නිවාස සංකීර්ණයෙන් කොටසක් ලබාදුන් අතර කොමිසම ක්‍රියාත්මක වන කාලයේදී ද එම හමුදා කඳවුර පැවතියේය. තව නිවාස ඉතිරිව තිබිණි.

එවකට එජාප රජයේ ඇමතිවරයෙකුව සිටි රනිල් වික්‍රමසිංහගේ උපදෙස් පිට වෙන්කරන ලද නිවාස පිළිබඳ විස්තරය අන්තර්ජාලයේ පවතින කොමිසම් වාර්තාවේ 36 වන පිටුවේ සදහන්ව ඇත. එම නිවාස විස්තරයේ සදහන් සමහර නිවාස අංක ඉදිරියේ තරු (★) ලකුණක් යොදා ඇත. එයින් වාර්තාව අවධාරණය කරන්නේ එම අංක දරන නිවාස පුද්ගලයන් නීති විරෝධීව රඳවා තබාගෙන වධහිංසා කිරීමට භාවිත කළ බවයි. එම නිවාස නම්,

★ අංක ඊ 2 නිවාසය 1989 සිට 1994 අගෝස්තු අතර කාලයේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ කාර්යාලය පවත්වාගෙන ගියේය.
★ අංක ඊ 1 නිවාසය 1989 සිට 1994 අගෝස්තු අතර කාලයේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආරක්ෂක නිලධාරීන්ට වෙන්කර ඇත.
★ අංක ඊ 8 නිවාසය 1988 සිට 1991 අතර කාලයේ සහකාර පොලිස් අධිකාරි ඩග්ලස් පීරිස්ගේ ආරක්ෂක නිලධාරීන්ට වෙන්කර ඇත.
★ අංක ඊ 34 නිවාසය සපුගස්කන්ද පොලීසියට පවරා දෙන ලදි. (කාලය සඳහන්ව නැත)

★ අංක ඒ 1/8 නිවාසය අලු‍ත්වැඩියාව සඳහා අත්හැර දමන ලද නමුත් කිසිත් අවසරයක් නොමැතිව පොලිස් නිලධාරීන් විසින් භාවිත කරන ලද බව මෙම වාර්තාවේ සඳහන්ය.

මෙම නිවාසවල තමන් රඳවාගෙන වධහිංසා කළ බවට සාක්ෂිකරුවන් අදාළ නිවාස පෙන්වා දෙමින් කොමිසම හමුවේ සාක්ෂි ලබාදී ඇත.

අනෙක් අතට කොමිසමේ වාර්තාව පැහැදිලිවම අනාවරණය කරන්නේ එවකට සිටි රජයේ කර්මාන්ත ඇමති රනිල් වික්‍රමසිංහ බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයේ නිවාස පොලිස් නිලධාරීන්ට ලබාදීමට මැදිහත් වූ බවය. ඔහු එවකට බියගම ආසනයේ මන්ත්‍රීවරයා මෙන්ම රජයේ ප්‍රබලතම ඇමතිවරයෙක් විය. මෙම කාලය තුළ බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයේ නිවාසයක ඔහුගේ කාර්යාලය තිබුණා පමණක් නොව එම නිවාසය අනීතික ලෙස රඳවාගත් පුද්ගලයන්ට වධහිංසා කිරීමට භාවිත කළ බවට ටී.එම්. බන්දුල නම් අය කොමිසම හමුවේ සාක්ෂි දුන්නේය. මේ සියලු‍ කාරණා සැලකිල්ලට ගත්විට බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයේ පැවති වධකාගාර ගැන රනිල් වික්‍රමසිංහ නොදැන සිටියේ යැයි කිව නොහැකිය.

අන්තර්ජාලයේ පවතින බටලන්ද කොමිසම වාර්තාවේ සමාප්ති සටහන් හා නිර්දේශ අංක 160 පිටුවේ සිට සඳහන්ව ඇත. 1988 -1990 අතර කාලයේ ජනතා විමුක්‌ති පෙරමුණ දරුණු ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා කළ බවත් ඊට එරෙහිව එවකට පැවති රජය ඇතුළත හා පිටත වූ බලවේග විසින් ඒ හා සමානව සාපරාධී ක්‍රියා සිදුකරන ලද බවත් එම රජයෙන් පිටත බලවේග පොලීසියේ හා සන්නද්ධ හමුදාවල ආශීර්වාදය ඇතිව එසේ කළ බවත් කොමිසම සඳහන් කරයි.

සමස්ත තත්ත්වය පරීක්ෂාවෙන් අනතුරුව කොමිසම නිර්දේශ පහක් ඉදිරිපත් කර ඇත. එම නිර්දේශ ඉදිරිපත් කර ඇත්තේද එවකට සිටි ජනාධිපතිනිය වන චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක වෙතය.

1. රටේ සාමයට හා මහජන විනයට බරපතළ තර්ජනයක් එල්ල වී තිබෙන අතිවිශේෂ තත්ත්වයන් පවතින කාල සීමාවන්හිදී දේශපාලනඥයන්ගේ සහ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ නිලධාරීන්ගේ පැවැත්මට අදාළ වන ගුරු උපදේශ මාලාවක් සැකසීම. මහජන නියෝජිතයන් තමන් සඳහාම ආචාර රීති පද්ධතියක් සම්මත කරගැනීම.

2. පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් පිට පිටම උල්ලංඝනය කර ඇතැයි හඳුනාගනු ලබන පුද්ගලයන්ගේ ප්‍රජා අයිතිවාසිකම් අහිමි කිරීමේ‍ ස්වරූපයෙන්වූ සුදුසු දඬුවම් එම පුද්ගලයන්ට පැමිණවීමට අවශ්‍ය අතිරේක අධිකරණ බලය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පැවරීම.

3. අධිකරණ නිලධාරීන්ට විමර්ශනයක් කිරීමට කරුණු සලස්වා ඒවා අධීක්‍ෂණය කර ඒ සම්බන්ධයෙන් අපරාධ නීති කෘත්‍යය සිදුකිරීම සලකා බැලීම සඳහා තම විමර්ශනාත්මක තීරණ ඇටෝර්නි ජනරාල්වරයා වෙත ඉදිරිපත් කිරීමට බලය පැවරීම; අදාළ අධිකරණ නිලධාරීන්ට අදාළ ස්ථාන පරීක්ෂා කිරීමට බලය පැවරීම; මෙහි අන්තර්ගත නිර්දේශයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අපරාධ නඩු සංවිධාන සංග්‍රහ පනතට සුදුසු සංශෝධන සකස් කිරීම සලකා බැලීම සඳහා කමිටුවක් පිහිටුවීම.

4. පුද්ගලයන් පැහැරගෙන යාම, ඝාතනය කිරීම, අයුක්ති සහගත ලෙස සිරකොටගෙන සිටීම, පුද්ගලයන්ට බරපතළ තුවාල හා සුළු තුවාල සිදුකිරීම ඇතුළු බරපතළ වැරදි සිදුකර ඇති විවිධ පොලිස් නිලධාරීන්ට විරුද්ධව උචිත අධිකරණයන්හි අපරාධ නීති කෘත්‍යය සිදුකරනු ලැබීමට සැලැස්වීම අරමුණු කොට කොමිසම වෙත ඉදිරිපත් කල සියලුම පැමිණිලි සම්බන්ධයෙන් පූර්ණ විමර්ශනයක් සිදුකිරීමට සලස්වන මෙන් පොලිස්පතිවරයාට නියෝග කිරීම.

5. පොලිස් නිලධාරීන්ගේ බරපතළ විනය පිළිබඳ දෝෂ සහ ඔවුන් විසින් පොලිස් දෙපාර්තමේන්තු ව්‍යවස්ථා බරපතළ ලෙස උල්ලංඝනය කර ඇති බව මෙම කොමිසමේ වාර්තාවේ සඳහන්ව ඇති හෙයින් එම නිලධාරීන්ට එරෙහිව අවශ්‍ය විනයානුකූල ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම.

මෙම කොමිසමේ වාර්තාවේ නිර්දේශවල කොතැනකවත් රනිල් වික්‍රමසිංහට එරෙහිව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම ගැන සඳහනක් නොමැත. නිශ්චිතවම ඔහු නම් කර නැත. නමුත් සෘජුවම සදහන්ව ඇත්තේ වාර්තාවෙහි නම් සඳහන් පොලිස් නිලධාරීන්ට විරුද්ධව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම සදහා අවශ්‍ය කටයුතු කරන මෙන් ජනාධිපතිනිය වෙත නිර්දේශ කිරීමය. පොලිස් නිලධාරීන්ට එම බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයෙන් නිවාස ලබාදීමේ පටිපාටිය සම්බන්ධ නීතිමය තත්ත්වය සලකා ඔහුට එරෙහිව කටයුතු කිරීම කළ හැකිය. එසේවුවද මෙම අන්තර්ජාල පිටපත කියවන විට හැඟීයන්නේ බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණය තුළ වධකාගාර පැවතීම ඔහු නොදැන සිටින්නට නොහැකි බවය. වක්‍රාකාරයෙන් බටලන්ද වධකාගාරය පවත්වාගෙන යාමට ඔහුගේ කැමැත්ත අනුමැතිය පැවති බව පෙනෙයි. බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණය තුළ තෝරාගත් පොලිස් නිලධාරීන් සමග රනිල් වික්‍රමසිංහ පැවැත්වූ රැස්වීම් මාලවක් ගැන කොමිසම වාර්තාව සඳහන් කර ඇත. මෙම රැස්වීම්වල පරමාර්ථය වූයේ කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියා මර්දන කටයුතු ගැන රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා විසින් ප්‍රදේශයේ පොලිස් නිලධාරීන්ට දේශපාලන නායකත්වය දීම හා නියමයන් කිරීම බව කොමිසමේ වාර්තාව සඳහන් කර ඇත. එසේම මෙම කරුණ සම්බන්ධව සාක්ෂි පැහැදිලි නොවීම හා පරස්පරතා තිබීම, රැස්වීම් වාර්තා හෝ සටහන් නොමැති වීම, සාකච්ඡා කළ මාතෘකා ගැන පැහැදිලි සාක්ෂි නොමැතිවීම ගැනද කොමිෂන් වාර්තාව සඳහන් කර ඇත. එසේවුවද වික්‍රමසිංහගේ දේශපාලනමය මැදිහත්වීමක් තිබූ බවට නිගමනයකට එළඹිය හැකිය. එසේම බටලන්ද වධකාගාර සිදුවීම් අරභයා ඔහුගේ සම්බන්ධය ගැන කොමිෂන් වාර්තාව මත නැවත පරීක්‍ෂණ හා විමර්ශන සිදුකිරීම යෝජිත වුවත් අධිකරණය ඉදිරියේ එම සියලු‍ම කරුණු වුව සාධාරණ සැකයෙන් තොරව ඔප්පු කළ යුතුය.

චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ජනාධිපතිනිය ඇගේ ධුර කාලයේදීම වාර්තාව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර සභාගත කලාය. එතැනින් එහාට වාර්තාවේ නිර්දේශ හෝ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඇයට අවශ්‍ය වූයේ නැත. අල් ජසීරා විවාදය ඇතිවන තෙක් එතෙක් බලයට පත්වූ ජනාධිපතිවරුන් හෝ ඔවුනගේ ආණ්ඩුවලටද මේ වාර්තාව මත ඉදිරි කටයුතු කිරීමට අවශ්‍ය වූයේ නැත. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක හා ජවිපෙ අතර ඇතිවූ සහයෝගිතාව මතින් බිහිවූ ආණ්ඩුව මෙන්ම මහින්ද රාජපක්ෂ හා ජවිපෙ අතර ඇතිවූ සහයෝගිතාව මත බිහිවූ ආණ්ඩුවට ද බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව ඉදිරියට ගෙනයාමට අවශ්‍ය නොවීය. 2015 ජවිපෙ සහයෝගය දුන් යහපාලන ආණ්ඩුව ද එසේමය. යහපාලන ආණ්ඩුව පිහිටුවූ දූෂණ විරෝධී කමිටුවේ ප්‍රධාන කාර්යයක් ජවිපෙ ඉටුකළේය.
මේ ආණ්ඩු තුනේදීම ජවිපෙ තීරණාත්මක සහයෝගි දේශපාලන හා සංවිධානාත්මක සගයෙක් විය.
ජවිපෙන් වෙන්වී 2012.04.09 දින පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය බිහිවන තෙක් පෙසප නායක කාරකාදිහුද එතෙක් ජවිපෙ නායකයින් සහ සාමාජිකයන් වූවා පමණක් නොව පෙරකී ආණ්ඩුවලට දේශපාලනිකව සහයෝගිතාවද පළකළෝය. මේ මොහොතේ බටලන්ද වධකාගාරය ගැන විශේෂයෙන්ම හඬනඟන පෙසපයද පෙරකී ආණ්ඩුවලට සහයෝගය දුන් ජවිපෙ තුළ සිටි බව අමතක නොකල මනාය. අනුර ජනපති වී ජාජබ ආණ්ඩුව පිහිටුවූ දින සිට අල් ජසීරා විවාදය විසින් කරළියට ගෙනඑන තෙක් ජවිපෙ/ජාජබ සහ පෙසපට බටලන්ද වධකාගාරය සහ කොමිසම වාර්තාව අමතක වී තිබිණි.

බටලන්ද කොමිසම පිහිටුවන ලද්දේ 1948 අංක 17 දරන පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනත යටතේ නිසා කෙනෙකුගේ සිවිල් අයිතිය හෝ ප්‍රජා අයිතිය හෝ අහෝසි කිරීමට බලයක් නොමැති බවත් ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි පවතී නම් අදාළ පුද්ගලයන්ට එරෙහිව අපරාධ නඩු පැවරීමට නීතිපතිවරයාට හැකියාව ඇති බවත් නීතිඥ ප්‍රතිභා මහානාම හේවා පවසයි. ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස් පවසන්නේ ද මෙම බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව මත කෙලින්ම කෙනෙකු දඬුවම් කළ නොහැකි බවය. නීතිපතිවරයාට යොමුකර නඩු පැවරීම හෝ තවදුරටත් විමර්ශන කළ යුතුද යන්න තීරණය කළ යුතුව ඇත. කොමිසමේ වාර්තාවේ ඇති සාක්ෂි මත අධිකරණය දඬුවම් නොකරන බවද හෙතෙම කීවේය. අපරාධ සිදුවීම කාලාවරෝධ නීතියට යටත් වුවද මිනීමැරීම (හා රාජද්‍රෝහය) එයට යටත් නොවේ. ඔහු නඟන තවත් සාධාරණ කරුණක් වන්නේ කොමිසමෙහි සාක්ෂි දුන් සාක්ෂිකරුවන්ට වසර තිහකට පමණ පසු යළි විමර්ශනයක සාක්ෂ්‍ය ලබාදීමේ හැකියාව පවතීද යන්නය.

බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව අධ්‍යයනය කර රජයට නිර්දේශ ලබාදීම සඳහා කමිටුවක් පත්කරන බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක, ඇමති වෛද්‍ය නලින්ද ජයතිස්ස පැවසීය. එම කමිටුවේ සහ නීතිපතිවරයාගේ උපදෙස් පරිදි ඉදිරි කටයුතු සිදුකරන බව ඔහු පැවසීය. බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව සම්බන්ධව ආණ්ඩුව කටයුතු කළ යුත්තේ දේශපාලන අරමුණුවලින් තොරව වින්දිතයන්ට යුක්තිය හා සාධාරණත්වය ඉටුකිරීම මෙන්ම අපරාධ සඳහා වගකිවයුත්තන්ට දඬුවම් කිරීමේ නීතිමය අධිකරණමය ක්‍රියා පිළිවෙත් මඟිනි. අප්‍රේල් මාසය තුළ බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව ගැන දෙදින විවාදයක් පාර්ලිමේන්තුවේදී පැවැත්වීමට නියමිතය.
බටලන්ද වධකාගාරය පිළිබඳව සමාජය තුළ මතුව තිබෙන කතිකාව දේශපාලන අවස්ථාවාදීත්වය උදෙසා භාවිත නොකළ යුතුය. එම වාර්තාවේ මතුකර දක්වන සිදුවීම් සහ නිර්දේශ මත කවර හෝ රජයකට ඉදිරි නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට මාවත් විවෘත කර ඇත. එමගින් බටලන්ද වධකාගාරයේ මරාදමන ලද මිනිසුන්ට යුක්තිය සහ සාධාරණත්වය ඉටුකිරීමට ආණ්ඩුව පියවර ගත යුතුය.

‘ගමේ ආණ්ඩු’ සහ ‘ජන සභා’… පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් ඔබ්බට යා යුතු ග්‍රාමීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය – ජයදේව උයන්ගොඩ

දැනට සෙමින් ඉදිරියට යන පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාරයෙහි පෙරදී නැති අලුත් දෙයක් තිබේදැයි සොයන කෙනකු පත්වන්නේ බලාපොරොත්තු කඩවීමකටය. එයට හේතුව නම් හරයාත්මක වෙනස්කමක් දැකගත නොහැකි වීමයි. ඒ වෙනුවට ඇත්තටම පෙනෙන්නේ මතුපිට අලුත් බවකි. වෙනදා පළාත් පාලන ආයතනවල කුඩා විරුද්ධ පක්ෂයක්ව සිටි ජවිපෙ/ජාජබය රටේ ප්‍රබලම දේශපාලන බලවේගය ලෙස මතු වී තිබෙන නිසා පළාත් පාලන ආයතන බොහොමයක බලය ජාජබය අතට පත්වීමේ ප්‍රවණතාව අලුත් ප්‍රවෘත්තියක් පෙන්වන එම අලුත් බවයි. ඊටම සම්බන්ධ අනෙක් ප්‍රවණතාව නම් බොහෝ පළාත් පාලන ආයතනවල බලයේ සිටි සාම්ප්‍රදායික ප්‍රධාන පක්ෂ සියල්ලම පාහේ කුඩා විරුද්ධ පක්ෂ ලෙස පළාත් පාලන ආයතනවලද මතුවීමේ හැකියාවයි.

අලුත් යමක් සලකුණු කරන්නට නම් පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ තිබිය යුතු වන්නේ කවර දේවල්ද? මේ සම්බන්ධව කරුණු දෙකක් අවධාරණය කිරීම මෙම ලිපියේ ප්‍රධාන අරමුණයි. ඉන් පළමුවැන්න, පළාත් පාලන ක්‍රමයේ සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් සඳහා වූ න්‍යාය පත්‍රයක, එනම් ඉදිරි දර්ශනයක සහ වැඩ පිළිවෙළක, අවශ්‍යතාවයි. දෙවැන්න, පළාත් පාලන ආයතනවලට සමාන්තරව ඒවාට ස්වාධීනව ග්‍රාමීය මට්ටමේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ශක්තිමත් කිරීම ඉලක්ක කරගත් පුරවැසි බලමුළු ගැන්වීමක, එනම් මොබිලයිස් කිරීමක වැදගත්කමයි.

පළාත් පාලනයේ සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් සඳහා

මෙම තේමාව ගැන කථාකිරීමට වක්‍රාකාර ප්‍රවේශයක් ලෙස ‘පළාත් පාලනය’ සම්බන්ධව තිබෙන ශබ්ද කෝෂමය ගැටලුවකට අවධානය යොමු කරමු. එම ගැටලුව තිබෙන්නේ ‘පළාත්’ යන වචනයෙහිය. එය කදජ්ක යන ඉංග්‍රීසි වචනයට 1930 ගණන්වල සිට භාවිත වන සිංහල වචනයයි. ‘පළාත්’ යන්න කදජ්ක යන්නට නොගැළපෙන වචනයකි. ඛදජ්ක යනු කුඩා භෞමික සහ සමාජීය ඒකකයකි. වර්තමාන සිංහල ව්‍යවහාරයට අනුව ‘පළාතක්’ යනු දිස්ත්‍රික්කයකටත් වඩා විශාල, දිස්ත්‍රික්ක කිහිපයකින්ද සමන්විත, ‘ජාතික’ හෝ ‘රාෂ්ටී්‍රය’ යන්නට පමණක් දෙවැනි වන සාපේක්ෂ වශයෙන් විශාල, එනම් කදජ්ක නොවන පරිපාලන ඒකකයකි. ‘පළාත් සභා’ යන්නෙහි තිබෙන්නේ එම අර්ථයයි.

මෙම වාග් විද්‍යාත්මක ශබ්ද කෝෂ අවුල විසඳා ගැනීමට මගක් මෙවර පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී ඡන්ද අපේක්ෂකයන් තෝරාගෙන තිබෙන බව පෙනේ. එය නම් ‘ගමේ ආණ්ඩුව’ යන්නයි. ‘ගම’ යන සාම්ප්‍රදායික අර්ථයට කිට්ටු වන්නේවත් නැති දෙහිවල-ගල්කිස්ස ‘මහ නගර සභාවට’ තරග කරන සමහර අපේක්ෂකයන්ගේ ප්‍රචාරක පෝස්ටර්වල තිබෙන්නේ ‘ගමේ ආණ්ඩුවට’ තමන් ඡන්දයෙන් පත්කර ගන්නා ලෙස ඡන්දදායකයන්ට සිදුකරන ආයාචනාය. තමන් ‘ගම’ දියුණු කරන බවද, ‘ගමේ ප්‍රශ්න’ හොඳින් හඳුනන බවද කියා සිටිති. ඔවුන් කතාකරන ‘ගම’ මුළු මහ නගර සභා ප්‍රදේශයම නොවේ. එයට අයත් වන කුඩා භෞමික සමාජ ඒකකයි. පළාත් පාලන ඡන්දය යන්න ඡන්ද අපේකෂකයන්ගේත් ඡන්දදායකයන්ගේත් පරිකල්පනයෙහි තිබෙන්නේ ‘ගමේ ඡන්දය’ ලෙසය.

‘ගමේ ආණ්ඩුවේ’ බලය ලබාගැනීමේ තරගයේදී ‘ගමේ ප්‍රශ්න’ ගැන කථා කිරීමට ඡන්ද අපේක්ෂකයන් උත්සාහ ගත්තත්, ඒවා හුදෙක් ව්‍යාජ කතා පමණක්ය යන්න ඡන්දදායකයන්ගේ ප්‍රතිචාරයයි. ඡන්දදායකයන්ගේ මෙම විවේචනාත්මක අවබෝධයට හේතුව වන්නේ ආණ්ඩුකරණ ආයතනයක් ලෙස ‘ගමේ ආණ්ඩු’ පත්වී ඇති බිඳවැටීම සහ පරිහාණිය ගැන ඔවුන්ට අත්දැකීම් පදනම් කොටගත් අවබෝධයක් තිබීමයි.

ලංකාවේ පළාත් පාලනයේ දේශපාලන සසහ ආයතනික පරිහාණිය යන්න අලුත් අවබෝධයක් නොවේ. ආණ්ඩුවලින් පත්කරන ලද කොමිෂන් සභා වාර්තා සහ විවිධ පර්යේෂණ අධ්‍යයනවලින් ඉදිරිපත් වී ඇති යෝජනාවලින් දැනටමත් අවධාරණය වී ඇත්තේ පළාත් පාලන ක්‍රමයෙහි ‘සිස්ටම් චේන්ජ්’ එකක් අවශ්‍යය යන්නයි. මහජනතාවගේ අපේක්ෂාව වන්නේත් එයයි. එහෙත් දැනට සිදුවෙන මැතිවරණ ව්‍යාපාරයෙහි මෙන්ම මීට පෙර පැවති පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාරවලදීද සිදු නොවූ දෙයක් නම් එවැනි ‘සිස්ටම් චේන්ජ්’ එකක් සඳහා ඉදිරි දැක්මක්වත්, වැඩ පිළිවෙළක්වත් තිබීමයි.

පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාර සම්බන්ධව සිදුකළ හැකි පොදු නිරීක්ෂණයක් වන්නේ, දේශපාලන පක්ෂ එම මැතිවරණය තමන්ගේ ජාතික මට්ටමේ සිදුවන බල දේශපාලනයේ තවත් කොටසක් සහ අවස්ථාවක් බවට පරිවර්තනය කරන බවයි. අලුත් දෙයක් නොවන මෙය වර්තමාන ජාතික ජන බල ආණ්ඩුව මෙන්ම විරුද්ධ පක්ෂද සම්බන්ධ පොදු සාධකයකි. ජාජබ ආණ්ඩුවේ ප්‍රධාන ඉලක්කය බව පෙනෙන්නේ, ගිය වසරේ ජනාධිපතිවරණය සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය වෙතින් ලබාගත් ජයග්‍රහණයේ ප්‍රවණතාව අඛණ්ඩව පවත්වා ගැනීමයි. ඒ අතර, සජබය, එජාපය, ශ්‍රීලනිපය, පොදු ජන පෙරමුණ වැනි පැරණි දේශපාලන පක්ෂවලත්, ගිය වසරේ බිහිවූ අලුත් දේශපාලන කණ්ඩායම්වලත් ක්ෂණික අරමුණ වී තිබෙන්නේ එම වසරේ ලැබුණ බරපතළ දේශපාලන පරාජයෙන් ගොඩ ඒමේත් තමන්ට නැතිවූ මහජන සහයෝගය සුළු ප්‍රමාණයකින් හෝ නැවත ලබාගැනීමේත් අපේක්ෂාව ඉටුකර ගැනීමයි. ඒ අතර සමහර දේශපාලනඥයන්ගේ පුද්ගලික අපේක්ෂාද තිබේ. පසුගිය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී මහත් පසුබෑමකට ලක්වූ තම පුද්ගලික දේශපාලන ජීවිත තරමක් හෝ පිළිසකර කරගැනීමයි.

පළාත් පාලන සිස්ටම් චේන්ජ් එකක්?

ලංකාවේ මධ්‍යම ආණ්ඩුව, පළාත් සභා මෙන්ම පළාත් පාලන ක්‍රමයෙහිද ‘ක්‍රම වෙනසක’ අවශ්‍යතාව කාලයක් තිස්සේ තිබෙන දෙයකි. සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් පිළිබඳච කථිකාව ප්‍රධාන වශයෙන් මධ්‍යම ආණ්ඩුව සම්බන්ධව පමණක් සිදුවී ඇති නිසා, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලනයේ අතිමූලික පරිවර්තන පිළිබඳ සාකච්ඡා අලුතින් ආරම්භ කළ යුතුව තිබේ. ලංකාවේ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ වන ජාතික ජන බලවේගය සහ සමගි ජන බලවේගය යන දෙකම පළාත් පාලනය පිළිබඳ අලුත් දේශපාලන පරිකල්පනයක් හෝ ඉදිරි දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කරන්නේ නැත. පසුගිය ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයෙන් සජබය කර ඇත්තේ පළාත් පාලනය සම්පූර්ණයෙන් අමතක කිරීමයි. ජාජබයේ ඒ ගැන ඇත්තේ එක් වාක්‍යයකි. නැතහොත් දීර්ඝ එක් වාක්‍යයක කොටසකි. ‘..සමානාත්මතාව හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මත පදනම්ව එක රටක් තුළ සියලු ජනතාව පාලනයට සම්බන්ධ විය හැකි වන ලෙස සෑම පළාත් පාලන ආයතනයකටම, දිස්ත්‍රික්කයකටම සහ පළාතකටම දේශපාලනමය සහ පරිපාලන වශයෙන් බලය බෙදාහැරෙන…’ මෙයින් ප්‍රකාශ වන්නේ පළාත් පාලන ක්‍රමය අලුතෙන් ගොඩනැගීමේ පැහැදිලි පොරොන්දුවක් නොවේ.

ලංකාවේ පළාත් පාලනය පිළිබඳව ‘ක්‍රම වෙනසක්‘ උදෙසා සිතීම අවශ්‍ය වී තිබෙන්නේ පොදුවේ මධ්‍යම/ජාතික මට්ටමේ පාලනය ගැන ක්‍රම වෙනසක අවශ්‍යතාව අවධාරණය කරන සාධක නිසාය. දේශපාලන සහ නිලධාරිවාදී දූෂණය, අකාර්යක්ෂමතාව, නිලධාරිවාදය, ආයතනික කඩාවැටීම, නිෂේධනීය දේශපාලනීකරණය, මහජනතාවගෙන් ඈත් වීම සහ මහජන විශ්වාසය බිඳවැටීම මධ්‍යම ආණඩුව, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලනය මුහුණ දෙන පැවැත්මේ අර්බුදයට තුඩු දී තිබෙන සාධකයි. ලංකාවේ පළාත් පාලනයේ ක්‍රම වෙනසක් ඉලක්ක කරගත් දේශපාලන සාකච්ඡාවක් ගොඩ නැගීමට ආධාර වන කතිකා ගණනාවක්ම තිබෙන බවත් අප පිළිගත යුතුව තිබේ. එබැවින් කළ යුතුව තිබෙන්නේ, ඒවා සංශ්ලේෂණය කර වැඩපිළිවෙළක් ගොඩනගා ක්‍රියාත්මක කිරීමට ආණ්ඩුවටත්, අනෙක් දේශපාලන පක්ෂවලටත් බල කිරීමේ පුරවැසි ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීමට පියවර ගැනීමයි. එහෙත් එය අද හෙට කළ හැක්කක් නොවේ. දැනට කළ හැක්කේ ඒ ගැන සාකච්ඡා දේශපාලන හා සමාජ ක්‍රියාකාරීන්ද, ප්‍රගතිශීලී බුද්ධිමතුන්ද, දියුණු දේශපාලන විඥානයක් ඇති පුරවැසියන්ද අතර ඉදිරියට ගෙනයාමයි.

පළාත් පාලනය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය

පළාත් පාලනයේ ක්‍රම වෙනසක් සඳහා වන දේශපාලන සිතීමෙහි පිම්මක් ඉදිරියට පැනීමට ආධාර කරන පියවරක් වන්නේ පළාත් පාලනය හා ප්‍රජාතන්ත්‍රීයකරණය අතර ඇති සංකල්පීය සහ ප්‍රායෝගික සම්බන්ධය මතුකර ගැනීමයි. මේ සඳහා ආධාර වන එක් සංකල්පයක් නම් ඛදජ්ක ෘැපදජර්ජහ යන්නයි. මෙම ලිපිය මුලදී සඳහන් කළ පරිදි ඛදජ්ක යන ඉංග්‍රීසි වචනයට ගැළපෙන සිංහල වචනයක් නැති නිසා, ‘ග්‍රාමීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ යන පදය දැනට යොදාගනිමු. පූර්ව නූතන මෙන්ම නූතන සමාජයෙහි ‘පළාත් පාලනය’ ඉටු කළ වැදගත්ම දේශපාලන කාර්යභාරයක් නම් රාජ්‍යය සහ මහජනතාව අතර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පුරුකක් ලෙස ක්‍රියාකිරීමයි. ගම් සභාව, ප්‍රාදේශීය සභාව, නගර සභාව යනාදි ආයතනවල ප්‍රධාන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කාර්යයක් වන්නේ එයයි.
ජනතාව සමග ඍජු සම්බන්ධතා ගොඩනැගිය හැකි රාජ්‍ය ඒකකය පළාත් පාලන ආයතනයි. ජනතාවට දෛනික ජීවිතයේදී කිට්ටු, සජීවි සම්බන්ධතා හා බැඳීම් පවත්වාගත හැක්කේ පළාත් පාලන නියෝජිතයන්ට සහ කාර්ය මණ්ඩලයටයි. ප්‍රතිපත්ති සෑදීමේ, තීරණ ගැනීමේ සහ තීරණ ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ක්‍රියාවලීන්ට ජනතා සම්බන්ධතාව ඍජුව පවත්වාගත හැක්කේ පළාත් පාලන ආයතනවලටයි. ඒ අනුව බලන විට පළාත් පාලන ආයතන නියෝජන ඍජු සහ සහභාගිත්ව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සම්මිශ්‍රණයකි. දැනට අප සම්පූර්ණයෙන් අවධානය යොමු කරන්නේ පළාත් පාලනයේ නියෝජනාත්මක පැත්තටයි. එහි ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ සහභාගිත්ව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විභවතාවලට පණ ලබාදී, ග්‍රාමීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීමේ ආයතන ලෙස පළාත් පාලනය දෙස අලුතින් බැලිය යුතුව තිබේ.

පළාත් පාලනය ශක්තිමත් කිරීම

ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන ශක්තිමත් කිරීම පිළිබඳව පොහොසත් කතිකාවක් ගොඩනැගී තිබෙන නමුදු එය බොහෝ දෙනාට මේ වන විට අමතක වී තිබේ. 1995 පොදු පෙරමුණු ආණ්ඩුව කාලයේ පත්කළ පළාත් පාලන කොමිෂන් සභාවේ වාර්තාව සහ 2008දී මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ ආණ්ඩුව යටතේ ප්‍රසිද්ධ කළ පළාත් පාලන ප්‍රඥප්තිය වර්තමානයටත් අදාළ පළාත් පාලන ක්‍රමයේ ඇති අර්බුදය පිළිබඳච විග්‍රහ කිරීම් සහ එම අර්බුදය විසඳීමේ යෝජනා ඉදිරිපත් වූ ප්‍රයෝජනවත් ලේඛන දෙකකි. එම වාර්තා සහ ඒවායේ ගැබ්වූ ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනා සකස් කරන ලද්දේ ලංකාවේ පළාත් පාලන ක්‍රමයේ පුනර්ජීවනයක් සඳහා කැපවී සිටි රාජ්‍ය නිලධාරීන් සහ විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේත්, පළාත් පාලන ආයතනවල නියෝජිතයන්ගේත් උනන්දුව නිසාය. එහෙත් ඒ ප්‍රයත්නවලින් සාධනීය ප්‍රතිඵල ඇති නොවීමට ප්‍රධාන හේතුව වූයේ, ඒවායින් අපේක්ෂා කළ ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ ඇතිකිරීම සඳහා දේශපාලනඥයන්ගේ දේශපාලන කැපවීමක් හෝ අධිෂ්ඨානයක් නොමැති වීමයි. දැනට සිදුවන පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාරයෙන් පෙනෙන්නේද එවැනි දේශපාලන අධිෂ්ඨානයක් තබා අවබෝධයක් හෝ හැඟීමක්වත් නව පරපුරේ දේශපාලනඥයන්ටද නැති බවයි.

ජන සභා සහ ජන අරගල ව්‍යාපාරය යනුවෙන් 2023 අරගලයෙන් පසුව මතුවූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රයත්නවල අදාළතාව පෙනෙන්නේ ඉහත සාකච්ඡාවෙන් මතුවන ප්‍රහේළිකාව දෙස බලන විටය. එම ප්‍රහේළිකාව වඩාත් පැහැදිලිවව ඉදිරිපත් කරන්නේ නම් මෙසේය; පළාත් පාලන ආයතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණය ගමට ගෙන යන ජනතාවට වඩාත්ම කිට්ටු ආණ්ඩු ව්‍යුහය වුවත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විභවතාව හීන වී ඇති ලංකාවේ එම පළාත් පාලන ආයතන සම්බන්ධව කළ හැක්කේ කුමක්ද?

ජන සභා සහ ජන අරගල යෝජනාවල ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විභවතාව වැදගත් වන්නේ ඉහත ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු සෙවීමේදීය. ‘ග්‍රාමීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ යන සංකල්පයද සම්බන්ධ කරමින් ගොඩ නැගිය හැකි විකල්ප යෝජනාවක් තිබේ. එය නම්, දැනට තිබෙන පළාත් පාලන ආයතනවලට අමතරව සහ සමාන්තරව, ගම් නියම්ගම් නගර මට්ටමෙන් ස්වේච්ඡා පුරවැසි බල ව්‍යුහයන් නිර්මාණය කිරීම සහ ග්‍රාමීය ආණ්ඩුකරණයේදී පුරවැසි සහභාගිත්වය සහ පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වය පළාත් පාලනයේ ‘අවියෝජනීය’ භාවිතයක් බවට ගොඩනැගීමයි. ජාතික මට්ටමෙන් ගොඩනැගීමට දුෂ්කර පුරවැසි සහභාගිත්ව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පළාත් පාලන ආයතන ව්‍යුහය හා සම්බන්ධ කරමින් ග්‍රාමීය මට්ටමෙන් නිර්මාණය කිරීම, රැඩිකල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අත්හදා බැලීමක් ලෙසද ඉදිරියට ගෙන යා හැකි ක්‍රියාමාර්ගයකි.

 

 

ස්ටාර්ලින්ක් සහ නීත්‍යනුකූල අන්තර් නිරෝධනය (නොහොත් ආණ්ඩුවට පණිවිඩ බැලීමට පහසුකම් සැලසීම)- රොහාන් සමරජීව

0

නවෝත්පාදනීය දත්ත සන්නිවේදන සේවා සැපයුම්කරුවෙකු වන ස්ටාර්ලින්ක්  සමාගමට ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ පනත යටතේ 17 බලපත්‍රයක් 2024දී ලබා දී තිබේ. මෙම පද්ධති බලපත්‍රවල මූලික ලක්ෂණය වන්නේ ඒවායේ අරමුණ ලෙසම බලපත්‍ර ලාභී ආයෝජකයන්ට නිශ්චිතභාවයක් ලබා දීමයි.

නූතන සන්දර්භය තුළ, පද්ධති බලපත්‍රයක් යනු බලපත්‍රලාභියාගේ සහ බලපත්‍ර පිරිනමන්නාගේ අයිතිවාසිකම් සහ බැඳීම් නියම කරන නීතිමය මෙවලමක් වන අතර, එමගින් මහජනතාවගේ අවශ්‍යතා ද පොදුවේ නියෝජනය කරනු ලැබේ. රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති අරමුණු පිළිබිඹු කරන බලපත්‍ර කොන්දේසි තුළ, හානිය අවම කරමින් නිශ්චිත සේවා ලබා දීම සඳහා බලපත්‍රලාභීන්ගේ බැඳීම් අඩංගු වේ. බලපත්‍ර කොන්දේසි උල්ලංඝනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිවිපාක විඳීමට සිදු වේ. බලපත්‍රයක් වෙනස් කිරීම, අලු‍ත් කිරීම හෝ අලු‍ත් නොකිරීම සහ බලපත්‍ර කොන්දේසි බලාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් බලපත්‍රය පිරිනමන්නාගේ බලතල නිර්වචනය කිරීම ඔස්සේ සහ එම ක්‍රියාමාර්ග සඳහා ක්‍රියා පටිපාටි සකස් කිරීම මගින්, මෙම නීතිමය මෙවලම විසින් නිශ්චිතභාවයක් නිර්මාණය කරනු ලැබේ. එමගින් ආයෝජන අවදානම් අඩු වේ. එය බලපත්‍රලාභි ක්‍රියාකරුවන්ට/සැපයුම්කරුවන්ට ප්‍රතිලාභයකි. බලපත්‍ර කොන්දේසි වෙනස් කළ හැකිය. එහෙත්, එසේ කළ හැක්කේ නිසි ්ක්‍රියා පටිපාටිය අනුගමනය කිරීමෙන් පමණි. ඒකපාර්ශ්විකව වෙනස් කිරීම අවිනිශ්චිතතාවක් ඇති කරන අතර එමගින් ආයෝජකයින්ට ලබාදෙන්නේ වැරදි සංඥාවකි. ස්ටාර්ලින්ක් බලපත්‍රයට කොන්දේසි දැමිය යුතුව තුබුණේ එය නිකුත් කළ අවස්ථාවේ මිස හිතෙන හිතෙන වෙලාවට නොවේ.

ස්ටාර්ලින්ක් බලපත්‍රයේ නීත්‍යනුකූල අන්තර් නිරෝධනය (interception) පිළිබඳ විධිවිධාන ඇතුළත් නොවන බව වාර්තා වේ. එම බලපත්‍රය විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාවේ වෙබ් අඩවියේ තිබිය යුතුය. එහෙත්, එකදු බලපත්‍රයක් වත් එහි නැත. බලපත්‍රය කියවා නොමැති හෙයින් මට එය තහවුරු කළ නොහැකිය. නීත්‍යනුකූල අන්තර් නිරෝධනය සම්බන්ධ කොන්දේසි බලපත්‍රවලට ඇතුළත් කිරීමේ ස්ථාවර පිළිවෙතක් නොමැත. SLT බලපත්‍රයේ එවැනි කොන්දේසියක් ඇතුළත් වේ (1990 ගණන්වල මුල් භාගයේ නිකුත් කරන ලද මුල් බලපත්‍රයේ එවැන්නක් ඇතුළත් නොවේ). එහෙත්, මොබිටෙල් බලපත්‍රයේ අඩංගු නොවේ. දෙකම 2023 දී නිකුත් කරන ලද ඒවාය. ස්ටාර්ලින්ක් යනු සුවිශේෂ (sui generis) ආයතනයකි. එහෙත්, යමෙකු සමානකම් සොයන්නේ නම්, ස්ටාර්ලින්ක් ශ්‍රී ලංකා ටෙලිකොම් වැනි ස්ථාවර ක්‍රියාකරුවෙකුට වඩා මොබිටෙල් වැනි ජංගම ක්‍රියාකරුවෙකුට සමීප වේ. එදිරිවාදී ලෙස බලපත්‍ර වෙනස් කිරීමෙන් තොරව, සාකච්ඡා මාර්ගයෙන් රජයට වඩා හොඳ සේවාවක් ලබාගත හැකිව තිබුණි.

හුවමාරුව හෝ ද්වාරය (gateway) රට තුළ පිහිටා ඇති විට, ඇතැම් සන්නිවේදනයන් පටිගත කිරීමට අවශ්‍ය මෘදුකාංග ස්ථාපනය කිරීමට සහ එම වාර්තා එම රටේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන බලධාරීන් වෙත ලබා දීමට හැකියාව තිබේ. නීත්‍යනුකූල අන්තර් නිරෝධනය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ හුවමාරු වන පණිවිඩ රහසින් බැලීමට ආණ්ඩුවට පහසුකම් සැලසීමයි. මෙය ගනුදෙනුකරුවන්ගේ පෞද්ගලිකත්වය පිළිබඳ අපේක්ෂාවන් බරපතළ ලෙස උල්ලංඝනය කිරීමකි. ටෙලිකොම් පනතේ සහ අනෙකුත් නීතිවල දක්වා ඇති තත්වයන් තුළදී හැර, ක්‍රියාකරුවන්ට පෞද්ගලිකත්වය සහ රහස්‍යභාවය පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය කොන්දේසි සියලු‍ම බලපත්‍රවල අඩංගු වේ (සමහර විට starlink බලපත්‍රයේ ද තිබිය හැකිය). සාමාන්‍යයෙන්, මෙම ව්‍යතිරේක යටතේ ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම සඳහා අධිකරණ නියෝග අවශ්‍ය වේ.

ස්ටාර්ලින්ක් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ද්වාරය පිහිටා තිබෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ නොවේ. ඔවුන් බොහෝ රටවලින් ලැබෙන පණිවුඩ එකට ගෙන සකසනු ලබන බව පෙනේ. මෙම පසුබිම තුළ නීත්‍යනුකූල අන්තර් නිරෝධන මෘදුකාංග ස්ථාපනය කිරීම සැහෙන සංකීර්ණ කටයුත්තකි.
වඩා විශාල හා වඩා ලාභදායී වෙළඳපොළක් සහ වැඩි ආරක්ෂක අවධානයක් ඇති රටක් වන ඉන්දියාවේ සිට ක්‍රියාත්මක වීමට ස්ටාර්ලින්ක් ආයතනයට අවසර දීමේදී ආරක්ෂිතභාවය පිළිබඳ සාකච්ඡා මතු වෙමින් පවතී මෙහිදී පහත දැක්වෙන ආකාරයේ ගැටලු‍වක් මතු කර තිබේ. “අවසර ලත් සේවාවන් සඳහා පමණක් චන්ද්‍රිකා භාවිත කිරීමේදී, ඉල්ලා සිටින විට ආරක්ෂක ආයතනවලට ඇමතුම් දත්ත වාර්තා සැපයිය යුතුය. සමාගම ඉන්දියාවේ ජාත්‍යන්තර දේශසීමා තුළ ස්වාරක්ෂක කලාපයක් (buffer zone ) ස්ථාපිත කළ යුතු අතර, ඉන්දියාවෙන් ආරම්භ වන හෝ අවසන් වන සියලු‍ම ඇමතුම් රට තුළ GMPCS ද්වාරයක් හරහා ගමන් කරන බව සහතික කළ යුතුය.” ඉන්දියාවට විශේෂිත ද්වාරයක් තුළ ස්ථාපිත කළ පසු, ආරක්ෂක ආයතනවලට ඇමතුම් විස්තර වාර්තා සැපයීමට වඩා දේ සිදු විය හැකිය. සැලකීමට ගත යුත්තේ ඉන්දියාව ඉල්ලන්නේ දත්ත වාර්තා පමණක් බවයි. එනම්, A පුද්ගලයා B පුද්ගලයාට යම් වෙලාවක සන්නිවේදන කටයුත්තක යෙදුණු බව මිස, එම පණිවිඩවල පිටපත් නොවේ. ලංකාව දෙකම ඉල්ලන බවක් පෙනේ.

ශ්‍රී ලංකාව ඉතා කුඩා වෙළඳපොළක් වන බැවින්, විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාවට සහ අමාත්‍යවරයාට ඉන්දියානු බලධාරීන්ට ඇති ආකාරයේ බලවත්භාවයක් ඇතැයි සිතිය නොහැක. එබැවින්, වත්මන් ක්‍රියාවලියේ අවසාන ප්‍රතිඵලය වනු ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවෙන් ස්ටාර්ලින්ක් ඉවත් කර ගැනීම සහ/හෝ ඇමරිකානු සමාගමකට එරෙහිව දඬුවම් පියවර ගන්නා රටක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාව ට්‍රම්ප් පරිපාලනයේ අවධානයට ලක් වීම විය හැකිය.

ආරක්ෂක නි. ඇමති අරුණ ජයසේකරගේ මස්සිනා මිලිටරි ඇටෑච් වුණේ කොහොමද?

ජාතික ජන බලවේගය දේශපාලන බලය ලබා ගැනීමට පෙර අවධාරණය කළ එක් කරුණක් වූයේ ඔවුන්ගේ පාලනයක් යටතේ ඥාති සංග්‍රහ අහෝසි කරන බවයි. රාජ්‍ය ආයතනවල තනතුරුවලට මෙන්ම විදේශ සේවයේ තනතුරුවලටද එය එක සේ අදාළ වන බව කීවේය. එය කොතෙක් ද යත් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කර ආණ්ඩු බලය ලබා ගැනීමෙන් පසු කැබිනට් ඇමතිවරුන්ගේ හා නියෝජ්‍ය ඇමතිවරුන්ගේ පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලයේ තනතුරු සඳහා බඳවා ගැනීමේදී සිය ඥාතීන් එම තනතුරුවලට බඳවා නොගන්නා ලෙස ආණ්ඩුවේ බලධාරීන් දැඩි ලෙස නියෝග කරනු ලැබීය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මීට පෙර ආණ්ඩුවල ඇමතිවරුන්ගේ හා නියෝජ්‍ය ඇමතිවරුන්ගේ පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලවල සිටි බිරින්දෑවරු, දූ දරුවන්, ලේලිලා, බෑනලා, සහෝදර සහෝදරියන් හෝ සමීප ඥාතීන් වත්මන් ආණ්ඩුවේ ඇමති හා නියෝජ්‍ය ඇමතිවරුන්ගේ පෞද්ගලික කාර්ය මණ්ඩලවල දක්නට ලැබුණේ නැත. එය ඉතා හොඳ තත්වයකි.

මීට පෙර පැවති ආණ්ඩු යටතේ විදේශ සේවය හෙවත් විදේශ තානාපති හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලවල සේවය සඳහා දේශපාලන පත්වීම් ලෙස ගිය දේශපාලනඥයින්ගේ දූ දරුවන් ඇතුළු ඥාතීන් සහ හිතවතුන් යළි රටට ගෙන්වා ගන්නා බවට ආණ්ඩුව පොරොන්දු වූ අතර ඒ අනුව එසේ දේශපාලන පත්වීම් ලබා ගිය පිරිස් යළි රටට කැඳවනු ලැබීය. එයද ඉතා හොඳ තත්වයකි. (විදේශ සේවය සඳහා සුදුසුකම් ලබා සිටින දේශපාලන සබඳතා ඇති පිරිස් සඳහා එම අවස්ථා අහිමි කළ යුතුයි යන්න ඉන් අදහස් වන්නේ නැත)

මෙම විදේශ සේවයේ තනතුරු සඳහා යැවීමේදී දේශපාලනීකරණයට ලක්වුණු තවත් දෙයක්ද තිබුණි. ඒ විදේශ තානාපති කාර්යාලවල සහ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලවල හමුදා අනුයුක්ත හෙවත් මිලිටරි ඇටෑච් ලෙස හමුදා සේවයේ නිරත පුද්ගලයින් අනුයුක්ත කිරීමය. ඒ සඳහා පසුගිය රාජපක්ෂ පාලන කාලවල බොහෝ විට යැවුණේ නියම සුදුසුකම් තිබූ පිරිස් වෙනුවට රාජපක්ෂවරුන් වෙනුවෙන් කටයුතු කළ හා කටයුතු කරන හිතවත් පිරිස්ය.

එම තත්වය වත්මන් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවක් යටතේ වෙනස් වෙතැයි යන්න හමුදා සාමාජිකයන්ගේ බලාපොරොත්තුව විය. එහෙත් එම බලාපොරොත්තුව කඩවීදෝ යන සැකයක් මතුවන සිදුවීමක් අපට වාර්තාවේ.

ඒ පාකිස්තානයේ ශ්‍රී ලංකා මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය සඳහා හා චීනයේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලය සඳහා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය විසින් හමුදා අනුයුක්තිකයන් තෝරා යැවීමේදීය. ඒ සඳහා ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව අයැදුම්පත් කැඳවීමෙන් පසු විභාග කිහිපයක් පවත්වා ඇති අතර එම විභාගවලට බි්‍රගේඩියර්වරුන්, තාවකාලික බි්‍රගේඩියර්වරුන් මෙන්ම කර්නල්වරුන්ද සහභාගි වී ඇත. ඉන් තේරුණු 6 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත ලැයිස්තුවක් යුද හමුදාව විසින් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට යොමුකර ඇත. එසේ යුද හමුදාව විසින් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට යොමුකර ඇති පිරිස වන්නේ බි්‍රගේඩියර් ඒඩී රොද්‍රිගු, බි්‍රගේඩියර් යූආර්අයිබී රණතුංග, බි්‍රගේඩියර් ජීඒකේආර් ගුණරත්න, කර්නල් ඊඩබ්ලිව්ආර්එස්බී ඇහැලේපොල, කර්නල් බීඑන්එස්බී රන්ගම හා කර්නල් බීඩීටීඩී ජයරත්න යන අයයි.

එම පිරිසෙන් පාකිස්තානයේ හා චීනයේ මහ කොමසාරිස් හා තානාපති කාර්යාලවලට යැවීම සඳහා දෙදෙනෙකු තෝරා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් වන සම්මුඛ පරීක්ෂණ පෙබරවාරි 14 දින ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගේ සාකච්ඡා කාමරයේදී පවත්වා ඇත. එහිදී තෝරාගෙන ඇති දෙදෙනා වන්නේ බි්‍රගේඩියර් ඒඩී රොද්‍රිගු, බි්‍රගේඩියර් ජීඒකේආර් ගුණරත්න යන අයයි. එසේ තෝරාගත් අයගෙන් එක් අයෙකු වන බි්‍රගේඩියර් ඒඩී (අරුණ) රොද්‍රිගු වත්මන් ආරක්ෂක නියෝජ්‍ය ඇමති විශ්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් අරුණ ජයසේකරගේ මස්සිනා වේ. මෙම තෝරා ගැනීම ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය අහම්බෙන් සිදුකළාද දැනුවත්ව සිදුකළාද යන්න අප දන්නේ නැත. කෙසේ වෙතත් එය දේශපාලනඥයෙකුගේ ඥාතියෙකුට ලබාදුන් අවස්ථාවක් ලෙසද මේ අවස්ථාවේ අර්ථ ගැන්විය හැකිය. මන්ද එම සම්මුඛ පරීක්ෂණයට අදාළ ප්‍රතිඵල රහසිගත වන නිසාය.

අනෙක් අතට ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව ආරක්ෂක අනුයුක්තකයින් සම්බන්ධයෙන් වන විභාගයෙන් තෝරා යවා ඇත්තේ ඒ සම්බන්ධයෙන් සුදුසුකම් ලැබූ ඉහළම අයවලුන්ද යන්නද රහසිගත වන නිසාය. තෝරාගෙන ඇති අනෙක් බි්‍රගේඩියර්වරයාද හිටපු යුද හමුදාපති සරත් පොන්සේකාගේ අධි සහායක වශයෙන් කටයුතු කර ඇති තැනැත්තෙක්ය. එම තෝරා ගැනීම ගැන වන චෝදනාව වන්නේද හිටපු හමුදාපතිවරයාගේ වුවමනාව අනුව එය සිදුකර ඇති බවයි.

ඒ කෙසේ වෙතත් ආරක්ෂක අනුයුක්තකයෙකුට සාමාන්‍ය වශයෙන් තිබිය යුතු යැයි සැලකෙන සුදුසුකම් කිහිපයක් තිබේ. ඒ ආරක්ෂක අණ හා මාණ්ඩලික විද්‍යාලයේ සුදුසුකම, කර්නල් හෝ ඊට ඉහළ යුද හමුදා නිලයක් දැරීම, ජාත්‍යන්තර සබඳතා හෝ දේශපාලන විෂය ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධියක් තිබීම ආදියයි. තෝරාගත් දෙදෙනාට හා සම්මුඛ පරීක්ෂණ සඳහා කෙටි ලැයිස්තු කළ ගත කළ පිරිසට එම සුදුසුකම් තිබුණාද යන්න ප්‍රශ්නකාරිය. යුද හමුදාව පාර්ශ්වයෙන් අපට පැහැදිලි කරන්නේ එයයි. එම සුදුසුකම් අවශ්‍ය වන්නේ රට තුළ යුද හමුදාව තුළ කටයුතු කිරීමට එහා ගිය වගකීම් සහගත කාර්යයක් එම හමුදා අනුයුක්තිකයින්ට විදේශ මහ කොමසාරිස් හෝ තානාපති කාර්යාලවලදී සිදුකිරීමට ඇති හෙයින්ය.

විකිපීඩියා නිර්වචනයට අනුව එසේ එම සුදුසුකම් අවශ්‍ය වන්නේ, හමුදා අනුයුක්ත නිලධාරියෙකු හෝ ආරක්ෂක අනුයුක්ත නිලධාරියෙකු ‘හමුදා රාජ්‍යතාන්ත්‍රිකයෙකු’ ලෙසද හඳුන්වන නිසාය. එමෙන්ම ඔහු හෝ ඇය තානාපති කාර්යාලයක හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයක රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික මෙහෙවරක සේවය කරන, තම රටේ ආරක්ෂක අවශ්‍යතා නියෝජනය කරන හමුදා නිලධාරියෙකු වන බැවිනි.

එවැනි අනුයුක්ත නිලධාරීන්ගේ භූමිකාව ලෙස හැඳින්වෙන්නේ, තම මව් රටේ හමුදාව සහ සත්කාරක රට අතර සම්බන්ධක ලෙස ක්‍රියා කිරීම හා තම රටේ ආරක්ෂක අවශ්‍යතා නියෝජනය කිරීම වන හෙයිනි.

එමෙන්ම එම නිලධාරීන්ගේ වගකීම් ලෙස දැක්වෙන්නේ දේශපාලන හා මිලිටරි තත්වයන් තක්සේරු කිරීම සඳහා දූත මණ්ඩල ප්‍රධානියාට (තානාපතිට හෝ මහ කොමසාරිස්වරයාට) හමුදා තොරතුරු සැපයීම, ආරක්ෂක ආධාර ක්‍රියාකාරකම් පරිපාලනය කිරීම, හමුදා සබඳතා සහ ආරක්ෂාව සඳහා ද්විපාර්ශ්වික හෝ බහු පාර්ශ්වික සහයෝගිතාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම, ආරක්ෂක ක්ෂේත්‍රයේ කොන්ත්‍රාත් සහ ගිවිසුම් සකස් කිරීම, සාකච්ඡා කිරීම සහ අත්සන් කිරීම, ආරක්ෂක කටයුතු සම්බන්ධයෙන් සත්කාරක ජාතිය සඳහා සම්බන්ධතා ස්ථානයක් ලෙස සේවය කිරීම සහ හමුදා සහ ආරක්ෂක ප්‍රතිපත්ති සංවර්ධනයන් පිළිබඳව ඔවුන්ගේ බලධාරීන් දැනුවත් කිරීම ආදියයි.

හමුදා අනුයුක්ත නිලධාරි යනුවෙන් විදේශ තානාපති කාර්යාලවල හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලවල වෙනම තනතුරක් නැති අතර ඔවුන්ව අනුයුක්ත කරන්නේ එම කාර්යාලවල ඇති තනතුරකටමය. එහිදී තෝරා එවන හමුදා සාමාජිකයාගේ හමුදා තනතුරට ගැලපෙන තත්වයක තනතුරකට ඔවුන්ව අනුයුක්ත කරන අතර එය තානාපති කාර්යාලයේ හෝ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ පළමු නිලධාරියා, දෙවන නිලධාරියා හෝ තුන්වන නිලධාරියා විය හැකිය. මෙසේ අනුයුක්ත වන නිලධාරීන්ට තානාපති කාර්යාලයේ අනෙකුත් සිවිල් නිලධාරීන්ට මෙන්ම වේතන, දීමනා හා පහසුකම් හිමිවේ. ඒ යුද හමුදාවෙන් ලැබෙන වැටුප්වලට අමතරවය. ඒවා අතරට වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකා මුදලින් රුපියල් ලක්ෂ 5ක් පමණ වන ජීවත්වීමේ දීමනාවක්, නිවසක්, ළමයින්ට පාසල් හා ඊට අදාළ ගාස්තු ගෙවීම් ආදිය ලැබේ.

මේ ආකාරයට හමුදා අනුයුක්ත නිලධාරීන් ශ්‍රී ලංකාව තානාපති සේවය සලසන සෑම රටකටම නොයවන අතර ශ්‍රී ලංකාවට දේශපාලනික හා ආරක්ෂක වශයෙන් වැදගත් වන රටවලට පමණක් අනුයුක්ත කරනු ලැබේ. මෙම සටහනේ සඳහන් කළ පාකිස්ථානය හා චීනයට අමතරව ඉන්දියාව, මහ බි්‍රතාන්‍ය, කැනඩාව, ඕස්ටේ්‍රලියාව, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය යන රටවල් එම රටවල් අතර තිබේ.

මෙම සේවාව අනවශ්‍ය රටවල් දක්වා දිගු කිරීම පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන යුගයේදී ඇරඹී ඇති අතර එහිදී විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරීන් මෙන්ම ඒ සඳහා කිසිදු සුදුසුකමක් නැති කනිෂ්ඨ හමුදා නිලධාරීන්ද යොමු කිරීම සිදුවී තිබේ. එහි එක් හොඳම උදාහරණයක් වන්නේ ලන්ඩනයේ ශ්‍රී ලංකා මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ හමුදා අනුයුක්තකයා ලෙස කටයුතු කරමින් සිටියදී විරෝධයක නිරතවූ දෙමළ ඩයස්පෝරා සාමාජිකයන්ට තර්ජනය කිරීමෙන් ආපසු රටට එන්නට සිදුවූ බි්‍රගේඩියර් ප්‍රියංක ප්‍රනාන්දුය. මේ ආකාරයට හමුදා අනුයුක්තකයෙකු වශයෙන් රට නියෝජනය කරමින් පත්කරන පුද්ගලයෙකුට ඒ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම සඳහා කොතරම් දැනුමක් තිබිය යුතුද යන්න පෙන්නුම් කරන ලද එක් අවස්ථාවක් වූයේ එයයි. ඒ නිසා එම අනුයුක්ත කිරීමට අදාළ සුදුසුකම් යන්න බැහැර කළ නොහැකි සාධකයකි. සන්ඩේ ලීඩර් කර්තෘ ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් සැකකරුවෙකු බවට පත්වී සිටින හිටපු යුද හමුදා බුද්ධි අංශ සාමාජික ප්‍රේම් ආනන්ද උදලාගම රාජපක්ෂවරුන් විසින් ජර්මනියේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලයේ සේවය සඳහා යෙදවීමද විදේශ සේවය දේශපාලනීකරණයට අදාළ වෙනත් උදාහරණයකි.

හමුදා අනුයුක්තකයින් සඳහා වන යුද හමුදා විභාගයෙන් කෙටි ලැයිස්තු ගතකළ පිරිස් එසේ සුදුසුකම් ලැබුයේ කිනම් පදනමක් නිසාද යන්න හා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය එම කෙටි ලැයිස්තුගත පිරිස අතරින් දෙදෙනෙකු තෝරා ගත්තේ කිනම් පදනමකින් යන්නද ස්වෙච්ඡාවෙන් හෙළිදරව් කිරීම මෙම අවස්ථාවේදී ඉතා වැදගත්ය. ඒ තෝරාගත් පිරිස අතර සිටින ආරක්ෂක නියෝජ්‍ය ඇමතිවරයාගේ මස්සිනා වන බි්‍රගේඩියර් අරුණ රොද්‍රිගු ඒ සඳහා ඇත්තටම සුදුසුකම් ලබා සිටිනවා නම් සම්පූර්ණ තොරතුරු නැති තත්වය තුළ ඔහුට අසාධාරණයක් සිදුවන නිසාය. මන්ද අප පෙර සඳහන් කළ පරිදිම සුදුසුකම් තිබෙන පිරිස් දේශපාලන ඥාතීත්වය නිසා අසාධාරණයට ලක් නොවිය යුතු බැවිනි. එමෙන්ම ආණ්ඩුවට එම තනතුරු සඳහා පත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් දේශපාලන වුවමනාවක් නොතිබුණේ නම් එහිදීත් ආණ්ඩුවට අසාධාරණයක් සිදුවන බැවිනි.

ඒ නිසා පාකිස්තානයට හා චීනයට හමුදා අනුයුක්තිකයින් පත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් සිදුවූයේ හෝ සිදුවුණේ කුමක්ද යන්න පිළිබඳව මෙන්ම අනෙකුත් රටවල එම තනතුරු සඳහා තෝරා ගත්තේ කෙසේද යන්න ප්‍රසිද්ධියට පත්කිරීමේ වගකීම ඇත්තේ ආණ්ඩුව පාර්ශ්වයටය. මන්ද ඔවුන් පැවති ආණ්ඩුවලින් වෙනස් බව පෙන්නුම් කළ හැක්කේ ඒ මගින් පමණක් වන නිසාය.

ජයවර්ධනපුර මහ රෝහල, විජය කුමාරතුංග අනුස්මරණ රෝහල, පදනම් ආයතනය, වී අලෙවි මණ්ඩලය, රන්මිහිතැන්න වානිජ ආයතන කළ යුතුයි

ආයතන 160ක් සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ මෙන්න

රජයේ වානිජ නොවන ආයතනවලට කරන්න යන්නේ කුමක්ද?

‘රජයට අයත් වානිජමය නොවන ආයතන පිළිබඳ සමාලෝචනය කිරීම’ මැයෙන් 2024.12.13 දින ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයට අනුව පත්කරන ලද රජයට අයත් වානිජමය නොවන ආයතන පිළිබඳ සමාලෝචනය කිරීමේ නිලධාරී කමිටු වාර්තාව අගමැති ආචාර්ය හරිනි අමරසූරියට ලබාදී ඇති අතර එය කැබිනට් මණ්ඩලයටද ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු එයට අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතියද හිමිවී තිබේ.

එම අමාත්‍ය මණ්ඩල තීරණය අනුව රාජ්‍ය ආයතන 166ක් සමාලෝචනය කර සවිස්තරාත්මක වාර්තාවක් මස 02ක කාලයක් තුළ අමාත්‍ය මණ්ඩලය වෙත ඉදිරිපත් කිරීම එම කමිටුවට පැවරී තිබේ.

කමිටුවේ කාර්යභාරය

ඒ අනුව එම කමිටුව විසින් ඉටුකළ යුතු කාර්යභාරයන් වී ඇත්තේ, එක් එක් අමාත්‍යාංශ යටතේ ඇති රජයට අයත් වානිජමය නොවන ආයතන නිශ්චිතවම හඳුනා ගැනීම, එම ආයතන පිහිටුවනු ලැබූ අරමුණු නිශ්චිතවම හඳුනා ගැනීම හා එම අරමුණු වර්තමානයට ඇති වලංගුභාවය හා අවශ්‍යතාව නිශ්චය කර ගැනීම, එම ආයතනවල නිමැවුම්වලට අදාළ වාර්ෂික හා මැදිකාලීන ඉලක්ක, කාර්යසාධන දර්ශක හා පසුගිය වසර 03ක් තුළ එම ඉලක්ක ළඟාකර ගැනීමේ ප්‍රගතිය සමාලෝචනය කිරීම, එම ආයතන වර්තමාන සහ අනාගත සමාජ, ආර්ථික අවශ්‍යතාවන් හා අනුකූල වන පරිදි ඵලදායි ලෙස ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට හැකිවන අයුරින් ඒවායේ පරමාර්ථ, බලතල, වත්කම් හා ඒවායේ වර්තමාන භාවිතය, බැරකම්, කාර්ය මණ්ඩල තොරතුරු, මූල්‍යන මූලාශ, වාර්ෂික පිරිවැය, මහජන සේවාවන් සැලසීමේදී අනුගමනය කරනු ලබන ක්‍රමවේද, එම ක්‍රමවේද වඩාත් කාර්යක්ෂම කිරීම සඳහා ගත යුතු සහ ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග ආදි සියලු පැතිකඩ පිළිබඳ සමාලෝචනය කිරීම, එකම හෝ සමාන කාර්යයන් ඉටු කරනු ලබන ආයතතන හඳුනා ගැනීම, එම ආයතන කාර්යක්ෂමව හා ඵලදායීව ක්‍රියාත්මක නොවීමට අදාළව ඇති බාධා හඳුනා ගැනීම, එම සමාලෝචනයට අනුව එම ආයතන ඒකාබද්ධ කිරීම, ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සම්බන්ධයෙන් සුදුසු නිර්දේශ ලබාදීම, අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයේ ඇතුළත් ආයතන 166ට අමතරව වානිජමය අරමුණෙන් පිහිටුවා ඇතත්, රජයට වැය බරක් වූ/භාණ්ඩාගාරය මත යැපෙන වෙනත් ආයතන සම්බන්ධයෙන්ද කමිටුවේ අවධානය යොමු කිරීම වේ.

අලුත් ආයතන හා සමාලෝචනය කර නැති ආයතන

අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයේ ඇතුළත් රාජ්‍ය ආයතනවලට අමතරව කමිටුව විසින් අමාත්‍යාංශ යටතේ ක්‍රියාකාරිව පවතින වානිජමය ආයතන හඳුනාගෙන ඇති අතර ඒ අනුව කමිටුව විසින් හඳුනා ගන්නා ලද ආයතන 03ක් සමාලෝචනයට භාජනය කර ඇත. එසේම අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයේ ඇතුළත් වූවත් විවිධ හේතු මත ආයතන 09ක් සමාලෝචනයට නොගැනීමට කමිටුව තීරණය කර ඇත.

කමිටුව විසින් අලුතින් හඳුනා ගන්නා ලද ආයතන වී ඇත්තේ ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය, ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාව හා ජාතික අධ්‍යාපන කොමිෂන් සභාවයි. ආයතනය මෙතෙක් ස්ථාපිත කර නැති හෙයින් ඩිජිටල් පරිවර්තන නියෝජිතායතනය, ආයතනයක් නොවන නිසා ජාතික ක්‍රීඩා සභාව, අරමුදල් මුදල් අමාත්‍යාංශයේ රාජ්‍ය ව්‍යාපාර දෙපාර්තමේන්තුව මගින් සමාලෝචනය කරන නිසා ජාතික ක්‍රීඩා අරමුදල හා ක්‍රීඩා ත්‍යාග අරමුදල, ආයතනය මෙතෙක් ස්ථාපනය කර නොමැති නිසා පාර්ලිමේන්තු අයවැය කාර්යාලය, ආයතනය මෙතෙක් ස්ථාපනය කර නොමැති නිසා විදුලි උපදේශක සභාව, ආයතනය වසා ඇති හෙයින් ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මධ්‍යස්ථානය, ආයතනයක් නොවන අධිකරණ අමාත්‍යාංශය යටතේ ඒකකයක් වශයෙන් පවතින නිසා අධිකරණ නොවන නිලධාරීන් පුහුණු කිරීමේ ආයතනය හා ආයතනයක් නොපවතින නිසා ශ්‍රී ලංකා වරාය නීතිගත සංස්ථාව යන ආයතන කමිටුව සමාලෝචනයට භාජනය කර නැත.

මෙම සමාලෝචනයේදී ලිඛිතව ඉදිරිපත් වූ මහජන අදහස් ද උපයෝගී කරගෙන ඇති අතර ඒ අනුව මහජන අදහස් 1723ක් ඉදිරිපත් වී ඇත. ඉන් 1399ක්ම ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකා උසස් තාක්ෂණ අධ්‍යාපන ආයතනය (ස්ලිට්) උපාධි ප්‍රදානය කරන තත්වයට උසස් කරන ලෙස ඉල්ලමින්ය. මහජන අදහස් 209ක් ජාතික ආධුනිකත්ව සහ කාර්මික පුහුණු කිරීම් අධිකාරිය හා 29ක් වෘත්තීය හා තාක්ෂණ විශ්වවිද්‍යාලය සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත් වී ඇත.

ආයතන වර්ගීකරණය

අමාත්‍යාංශ 24ක් යටතේ පවතින වානිජමය නොවන ආයතන 160ක් සමාලෝචනය කිරීමෙන් අනතුරුව කමිටවු ලබාදුන් නිර්දේශ අනුව එම ආයතන ප්‍රධාන කාණ්ඩ 09ක් යටතේ වර්ගීකරණය කර තිබේ. ඒ නියාමන ආයතන සහ රජයට ප්‍රතිපත්තිමය උපදේශ ලබාදෙන ආයතන (අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය හැර) 18ක්, කැපී පෙනෙන ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කිරීමකින් තොරව අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යා යුතු ආයතන (නියාමන ආයතන හා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයේ ආයතන හැර) 16ක්, මනා සම්බන්ධීකරණයක් පවත්වා ගැනීම සහ කාර්යක්ෂම හා ඵලදායී සේවාවක් සැලසීම සඳහා ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන 21ක්, ජාතික මට්ටමේ නව පර්යේෂණ ආයතනයක් පිහිටුවීම සඳහා ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන 14ක්, ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ අරමුදලක් ස්ථාපනය කිරීම සඳහා ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන 05ක්, ප්‍රතිසංවිධානය කළ යුතු ආයතන 07ක්, වානිජමය ආකෘතියක් අනුව ක්‍රියාත්මක කළ යුතු ආයතන 09ක්, ක්ෂේත්‍රයේ අත්දැකීම් සහිත විද්වත් කමිටුවක් මගින් අධයයනය කර හෝ ආංශික සමාලෝචනයක් සිදුකර නිර්දේශ ලබාදිය යුතු ආයතන 21ක් හා කළමනාකරණය සඳහා රජයේ මැදිහත් වීම ඉවත්කළ යුතු සහ ඈවර කළ යුතු ආයතන 13ක් වශයෙන්ය.

නියාමන ආයතන සඳහා නිර්දේශ

ඒ යටතේ අමාත්‍යාංශ 13ක් යටතේ ක්‍රියාත්මක ආයතන 18ක් පූර්ණ වශයෙන් හෝ තම කාර්යභාරයේ ප්‍රධාන අංශයක් වශයෙන් නියාමන කාර්යය ඉටුකරන හෝ අදාළ විෂය පිළිබඳව රජයට ප්‍රතිපත්තිමය උපදෙස් හෝ නිර්දේශ ලබාදෙන ආයතන වශයෙන් හඳුනාගෙන ඇත.

ඒ යටතේ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන පිළිබඳ ජාතික ලේකම් කාර්යාලය හඳුනාගෙන ඇති අතර කමිටුවේ නිර්දේශය වී ඇත්තේ 1980 අංක 31 දරන ස්වෙච්ඡා සමාජ සේවා සංවිධාන (ලියාපදිංචි කිරීම හා අධීක්ෂණය කිරීමේ) පනතෙහි අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා, ආයතනයෙහි ස්වාධීනතත්වය පවත්වා ගනිමින් නියාමන කාර්ය සිදුකිරීමට අවශ්‍ය පියවර ගත යුතු බවයි.
පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරිය පිළිබඳව නිර්දේශ කර ඇත්තේ ආයතනය මගින් දැනට සිදු කරනු ලබන කාර්යයන් පනතෙත් අරමුණු ළඟාකර ගැනීම සඳහා දක්වන ගුණාත්මක හා ප්‍රමාණාත්මක දායකත්වය දුර්වල මට්ටමක පවතින බව නිරීක්ෂණය කරන බැවින් එම අධිකාරි පනත ශක්තිමත්ව ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය කඩිනම් පියවර ගතයුතු බවයි.
ප්‍රසිද්ධ රැඟුම් පාලක මණ්ඩලය සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ ආයතනය පිහිටුවීම සඳහා පනත මගින් පැවරී ඇති කාර්යයන්ගෙන් අපගමනය නොවෙමින් නියාමන කාර්ය ශක්තිමත්ව ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බවයි.

රසායනික අවි සම්මුතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ජාතික අධිකාරිය සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ, එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතිය යටතේ ශ්‍රීි ලංකාවේ වගකීම බලාත්මක කිරීම සඳහා එම ආයතනය පවත්වා ගත යුතු බවයි.

රාජ්‍ය භාෂා කොමිෂන් සභාව සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ වඩාත් ඵලදායී සේවාවක් තහවුරු කිරීම සඳහා එම කොමිෂන් සභාව සමඟ අධිකරණ හා ජාතික ඒකාබද්ධතා අමාත්‍යාංශය යටතේ ක්‍රියාත්මක වන භාෂා සම්බන්ධීකරණ අංශය ඒකාබද්ධ කර පනත අනුව කටයුතු කළ යුතු බවයි.

ශ්‍රී ලංකා තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ කොමිෂන් සභාව ගැන නිර්දේශ කර ඇත්තේ පනත මගින් පැවරී ඇති කාර්යයන් පමණක් නිසි පරිදි ඉටුකිරීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග සැලසුම් කිරීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම යන්නයි.

ආයුර්වේද වෛද්‍ය සභාව හා හෝමියෝපති වෛද්‍ය සභාව සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ පනත මගින් පැවරී ඇති නියාමන කාර්යයන් පමණක් නිසි පරිදි ඉටුකිරීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග සැලසුම් කිරීම සහ ක්‍රියාාත්මක කිරීම යන්නයි.
ශ්‍රී ලංකා පුවත්පත් මණ්ඩලය සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ, එම ආයතනය වෙනුවට (හෝ එම ආයතනය පදනම වශයෙන් තබාගනිමින්) වර්තමාන සන්දර්භය තුළ ක්‍රියාත්මක වන බහුවිධ සන්නිවේදන මාධ්‍ය නියාමනයට හැකියාව සහිතව ‘ශ්‍රී ලංකා ජනමාධ්‍ය මණ්ඩලය’ නමින් ආයතනයක් පිහිටුවීම යන්නයි.

ඉදිකිරීම් කර්මාන්ත සංවර්ධන අධිකාරිය හා ශ්‍රී ලංකා උත්තේජක මර්දන නියෝජ්‍යායතනය ගැන නිර්දේශ කර ඇත්තේ පනත මගින් පැවරී ඇති කාර්යයන් පමණක් නිසි පරිදි ඉටුකිරීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග සැලසුම් කිරීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම යන්නයි.
ජාතික ළමා ආරක්ෂක අධිකාරිය සම්බන්ධයෙන් නිර්දේශ කර ඇත්තේ, පනත මගින් පැවරී ඇති කාර්යයන් නිසි පරිදි ඉටු කිරීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග සැලසුම් කිරීම, ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ විමර්ශන බලගන්වන රාජකාරි සිදුකළ හැකිවන පරිදි පනත සංශෝධනය කිරීම යන්නයි.

ශ්‍රී ලංකා පරමාණුක බලශක්ති නියාමන සභාව ඉදිරියට පවත්වාගෙන යා යුතු බවටත්, මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය ශක්තිමත් නියාමන ආයතනයක් බවට කඩිනමින් පරිවර්තනය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කරන ලෙසත්, සමුද්‍රීය පරිසර ආරක්ෂණ අධිකාරිය වෙරළ සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව සමඟ ද්වීකරණ ක්ෂේත්‍ර හඳුනාගෙන ඒවා ඉවත් කිරීමට සුදුසු පියවර ගතයුතු බවත්, ජල සම්පත් මණ්ඩලය පනතේ පැවරී ඇති කාර්යයන් ඉටු කිරීම සඳහා නියාමන සැලසුම් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බවත්, ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාව සුදුසු අධ්‍යයන සිදුකර පනතද සංශෝධනය කර කාර්යක්ෂම හා ඵලදායි නියාමන ආයතනයක් බවට පත්කළ යුතු බවත්, ශ්‍රී ලංකා ගිණුම් හා විගණන ප්‍රමිති සමීක්ෂණ මණ්ඩලය ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව කටයුතු කළ හැකි ස්වාධීන නියාමන ආයතනයක් ලෙස විධිමත්ව පවත්වාගෙන යා යුතු බවත් නිර්දේශ කර ඇත.

අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යායුතු ආයතන

කැපී පෙනෙන ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කිරීමකින් තොරව අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යායුතු ආයතන ලෙස ටවර් හෝල් රඟහල පදනම, ශ්‍රී ලංකා කලා මණ්ඩලය, ලක්ෂ්මන් කදිර්ගාමර් ජාත්‍යන්තර සබඳතා හා ක්‍රමෝපාය අධ්‍යයන ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන පරිපාලන ආයතනය, නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව, අපරාධයක වින්දිතයන් සහ සාක්ෂිකරුවන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ජාතික අධිකාරිය, අතුරුදහන් වූ තැනැත්තන් පිළිබඳ කාර්යාලය, ශ්‍රී ලංකා විනිශ්චයකාරවරයන්ගේ ආයතනය, උපරිමාධිකරණ සංකීර්ණ කළමනාකරණ මණ්ඩලය, 1990 සුවසැරිය පදනම, ශ්‍රී ලංකා ජාතික අක්ෂි බැංකු භාරය, ශ්‍රී ලංකා පරිගණක හදිසි ප්‍රතිචාර සංසදය, දත්ත ආරක්ෂණ අධිකාරිය, ශ්‍රී ලංකා පේෂකර්ම හා ඇඟලුම් ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා සුනිත්‍යය බලශක්ති අධිකාරිය හා තිරසර සංවර්ධන සභාව නම්කර තිබේ.

ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන

මනා සම්බන්ධීකරණයක් පවත්වා ගැනීම සහ කාර්යක්ෂම හා ඵලදායි සේවාවක් සැලසීම සඳහා ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන වශයෙන් ආයතන 21ක් නම් කර තිබේ. ඒ අතර ඇති ජාතික සමාජ සංවර්ධන ආයතනය සමාජ වැඩ පිළිබඳ උපාධි ප්‍රදානය කරන ආයතනයක් බැවින් සුදුසු විශ්වවිද්‍යාලයක අනුබද්ධ ආයතනයක් බවට පත් කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ.

ජාතික සමගිය හා ප්‍රතිසන්ධානය සඳහා වන කාර්යාලය සහ හානිපූර්ණය සඳහා වන කාර්යාලය සිදුකරන කාර්යයන් එක් කළමනාකාරිත්වයක් යටතේ ඉටු කිරීමට හැකියාව ඇති බැවින් ඒකාබද්ධ කිරීම සඳහා නිර්දේශ කර ඇත.

නාගරික ජනාවාස සංවර්ධන අධිකාරිය සිදුකරන කාර්යය ජාතික නිවාස සංවර්ධන අධිකාරිය මගින් ඉටුකර ගැනීම සඳහා පුළුල් අවකාශයක් පවතින බැවින් එම අධිකාරිය නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර ඇත.

නවීන තාක්ෂණය පිළිබඳ ආතර් සී ක්ලාක් ආයතනය මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලයට අනුබද්ධ පර්යේෂණ අංශයක් බවට පත් කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ.

ජාතික යොවුන් සේනාංකය සහ ජාතික තරුණ සේවා සභාව ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ. ලංකා කාර්මික සංවර්ධන මණ්ඩලය සහ ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරිය ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ. ජාතික ශිල්ප සභාව සහ ජාතික මෝස්තර මධ්‍යස්ථානය ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ.

මැණික් හා ස්වර්ණාභරණ පර්යේෂණ හා අභ්‍යාස ආයතනය ජාතික මැණික් හා ස්වර්ණාභරණ අධිකාරියේ පර්යේෂණ අංශය වශයෙන් ස්ථාපනය කිරීමට අවශ්‍ය ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ සිදුකිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ. කුඩා තේ වතු සංවර්ධන අධිකාරිය ශ්‍රි ලංකා තේ මණ්ඩලය සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ. ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාව හා ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය විෂය පඨය සමාන වන හෙයින් ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ. පොල් වගා කිරීමේ මණ්ඩලය, පොල් සංවර්ධන අධිකාරිය හා කිතුල් සංවර්ධන මණ්ඩලය සිදුකරන කාර්යයන් එක් කළමනාකාරිත්වයක් යටතේ වඩාත් කාර්යක්ෂමව හා ඵලදාායිව ක්‍රියාත්මක කළ හැකි බැවින් ඒකාබද්ධ කිරීමට නිර්දේශ කර තිබේ. එමෙන්ම ජාතික වැවිලි කළමනාකරණ ආයතනය වැවිලි කර්මාන්තය පිළිබඳ උසස් ඩිප්ලෝමා පාඨමාලාව ඇතුළු විවිධ පාඨමාලා පවත්වන බැවින් සුදුසු විශ්වවිද්‍යාලයක් සමඟ අනුබද්ධ ආයතනයක් බවට පත්කරන ලෙස නිර්දේශ කර තිබේ.

ජාතික ආපදා කළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය සහ ජාතික ආපදා සහන සේවා මධ්‍යස්ථානය එක් කාර්යයක් සිදුකරන බැවින් වඩාත් කාර්යක්ෂම එක් ආයතනයක් ස්ථාපනය කළ යුතු බවට නිර්දේශ කර තිබේ.

නව පර්යේෂණ ආයතනයක්

ජාතික මට්ටමේ නව පර්යේෂණ ආයතනයක් පිහිටුවීම සඳහා ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන 14ක් සම්බන්ධයෙන් එහි විස්තර කර ඇති අතර ඒ අනුව සඳහන් කර ඇත්තේ එම ඒකාබද්ධ කිරීමෙන් පසු ඒ තුළ එක් එක් විෂය ක්ෂේත්‍රයට අදාළ විශේෂ පර්යේෂණ ඒකක නිර්මාණය කළ යුතු බවයි. ඒ අනුව එක් ආයතනයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ඒකාබද්ධ කළ යුතු ආයතන වශයෙන් සඳහන් කර ඇත්තේ උක් පර්යේෂණ ආයතනය, හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවි කටයුතු පර්යේෂණ හා පුහුණු ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා කෘෂිකාර්මික පර්යේෂණ ප්‍රතිපත්ති සභාව, පොල් පර්යේෂණ ආයතනය, රබර් පර්යේෂණ ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා තේ පර්යේෂණ ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා නව නිපැයුම්කරුවන්ගේ කොමිසම, ජාතික නවොත්පාදන නියෝජ්‍යාතනය, කාර්මික තාක්ෂණ ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා ජාතික පර්යේෂණ සභාව, ජාතික විද්‍යා හා තාක්ෂණ කොමිෂන් සභාව, ජාතික විද්‍යා පදනම, ජාතික මූලික අධ්‍යයන ආයතනය හා ශ්‍රී ලංකා ජාතික ඉංජිනේරු පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන මධ්‍යස්ථානය යන ආයතනයි.

ප්‍රතිසංවිධානය කළ යුතු ආයතන

එහි ප්‍රතිසංවිධානය කළ යුතු ආයතන වශයෙන් සඳහන් කර ඇත්තේ, මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරිය, ජාතික පුස්තකාල හා ප්‍රලේඛන සේවා මණ්ඩලය, ශ්‍රී ලංකා අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය, තල් සංවර්ධන මණ්ඩලය, සෞම්‍යමූර්ති තොන්ඩමාන් අනුස්මරණ පදනම, රණවිරු සේවා අධිකාරිය හා ශ්‍රී ලංකා ගමනා ගමන මණ්ඩලයයි.

වානිජ කළ යුතු ආයතන

එහි වානිජමය අකෘතියක් අනුව ක්‍රියාත්මක කළ යුතු ආයතන වශයෙන් සඳහන් කර ඇත්තේ ජාතික භාෂා අධ්‍යාපන සහ පුහුණු ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා ඛනිජ තෙල් සංවර්ධන අධිකාරිය, ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර මහ රෝහල, විජය කුමාරතුංග අනුස්මරණ රෝහල, ශ්‍රී ලංකා පදනම් ආයතනය, සුගතදාස ජාතික ක්‍රීඩා සංකීර්ණ අධිකාරිය, වී අලෙවි මණ්ඩලය, රන්මිහිතැන්න මහින්ද රාජපක්ෂ ජාතික ටෙලි සිනමා උද්‍යානය හා පොල්ගොල්ල ජාතික සමූපකාර සංවර්ධන ආයතනය යන ඒවායි.

තවදුරටත් අධ්‍යයනය කළයුතු ආයතන

ක්ෂේත්‍රයේ අත්දැකීම් සහිත විද්වත් කමිටුවක් මඟින් අධ්‍යයනය කර හෝ ආංශික සමාලෝචනයක් සිදුකර නිර්දේශ ලබාදිය යුතු ආයතන (අධ්‍යාපන හා ධීවර ක්ෂේත්‍රවල හැර) වශයෙන් ශ්‍රී ලංකා ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාව, ජාතික පොලිස් අභ්‍යාස ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා පරමාණුක බලශක්ති මණ්ඩලය, පුනරුත්ථාපන කොමසාරිස් ජනරාල් කාර්යාලය, අන්තරායකර ඖෂධ පාලක ජාතික මණ්ඩලය, දුම්කොළ හා මද්‍යසාර පිළිබඳ ජාතික අධිකාරිය, ශ්‍රීමත් ජෝන් කොතලාවල ආරක්ෂක රෝහල, ආරක්ෂක සේවා අණ හා මාණ්ඩලික විද්‍යාලය, ජාතික ආරක්ෂක විද්‍යායතනය, ජාතික ආරක්ෂක අධ්‍යයන ආයතනය නම්කර ඇත.

එමෙන්ම ආංශික සමාලෝචනයකින් පසු නිර්දේශ ලබාගත යුතු ධීවර, ජලජ හා සාගර සම්පත් අමාත්‍යාංශය යටතේ ක්‍රියාත්මක වන ආයතන වශයෙන් නම්කර ඇත්තේ, ශ්‍රී ලංකා ජාතික ජලජීවී වගා සංවර්ධන නියෝජිතායතනය, ජාතික ජලජ සම්පත් පර්යේෂණ හා සංවර්ධන නියෝජිතායතනය (නාරා) හා ලංකා ධීවර වරාය නීතිගත සංස්ථාව යන ඒවායි.

ආංශික සමාලෝචනයකින් පසු නිර්දේශ ලබාගත යුතු අධ්‍යාපන, උසස් අධ්‍යාපන හා වෘත්තීය අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය යටතේ වන ආයතන වශයෙන් සඳහන් කර ඇත්තේ, විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව, තෘතීයික හා වෘත්තීය අධ්‍යාපන කොමිෂන් සභාව, ජාතික අධ්‍යාපන කොමිෂන් සභාව, ශ්‍රී ලංකා උසස් තාක්ෂණ අධ්‍යාපන ආයතනය, ජාතික ආධුනිකත්ව සහ කාර්මික පුහුණු කිරීමේ අධිකාරිය, ශ්‍රී ලංකා වෘත්තීය පුහුණු අධිකාරිය, ජාතික අධ්‍යාපන ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා ජර්මානු කාර්මික අභ්‍යාස ආයතනය යන ඒවායි.

රජයේ මැදිහත්වීම ඉවත්කළ යුතු හා ඈවර කළ යුතු ආයතන සම්බන්ධයෙන් මෙහිදී විස්තර කරන්නේ නැති අතර එම ආයතන ලැයිස්තුව පසුගිය සතියේ අපගේ මුල් පුවතින් විස්තර කරනු ලැබීය.

එම කමිටු වාර්තාවේ ඇති ඉහත සඳහන් තොරතුරු තවදුරටත් මහජන අවකාශයේදී සාකච්ඡාවට බඳුන් විය යුතුය යන්න අපගේ තේරුම් ගැනීම වේ. එමෙන්ම රජයේ වානිජ ආයතන ගැන මෙන්ම රජයේ අනෙකුත් ව්‍යවස්ථාපිත ආයතන ගැන මෙන්ම රජයේ දෙපාර්තමේන්තු සම්බන්ධයෙන්ද සමාලෝචනයක් සිදුවිය යුතු බව අපගේ අදහසයි.

 

පරණ ආණ්ඩු කළ වැඩේම යළිත්… ඡන්දය කටේ තියාගෙන ජනතාවට රස්සා සහ සහන මලු බෙදයි

ආහාර හා පොහොර සහන දෙයි
අස්වැසුමේ කාලය දීර්ඝ කරයි

 

‘පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පෙර ආරම්භ කර තිබූ නිලධාරීන් බඳවා ගැනීම්/ උසස් කිරීම්වලට අදාළ දීප ව්‍යාප්ත වැඩපිළිවෙලක් කල්දැමීමකින් තොරව ක්‍රියාත්මක කළ යුතු යැයි අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා අපේක්ෂා කරන විටදී හා සමස්ත දිවයිනටම බලපාන පරිදි රාජ්‍ය සේවයට හෝ රාජ්‍ය ආයතනවලට අදාළ වන විධිමත්ව, දේශපාලන මැදිහත්වීම්වලින් තොරව සිදු කෙරෙන වෙනත් බඳවා ගැනීම්/ උසස් කිරීම් සඳහා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව වෙත ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කර ලිඛිත අනුමැතිය ලබාගත යුතුය.’

‘මෙම කාලසීමාව තුළදී රජයේ ඉඩම් බෙදා දීම්, රජයේ ඉඩම් සඳහා හිමිකම් ඔප්පු හෝ නිවාස අයිතිය පැවරීමේ ඔප්පු ප්‍රදානය කිරීම්, වැවිලි හෝ වෙනත් බෝග කටයුතු සඳහා මුදල් හා විවිධ සහනාධාර, පොහොර, කෘෂි උපකරණ යනාදිය ලබාදීම, සහල් ඇතුළු ආහාර ද්‍රව්‍ය, ක්‍රීඩා භාණ්ඩ, ස්වයං රැකියා සඳහා උපකරණ, පාපැදි, සූර්ය බල විදුලි පහන්, නිවාස ඉදිකිරීම් සඳහා වූ ගොඩනැගිලි ද්‍රව්‍ය යනාදිය බෙදාහැරීමේ ව්‍යාපෘති හා නිවාස ණය නිකුත් කිරීම්/වන්දි මුදල් ප්‍රදානය කිරීම වැනි වැඩසටහන් අත්හිටුවිය යුතුය. එසේ ලබාදෙන බවට රාජ්‍ය නිලධාරීන් විසින් නිවේදන නිකුත් කර ඒ සඳහා ලැයිස්තු සකස් කිරීමද මෙම කාලසීමාව තුළ නොකළ යුතුය. මක්නිසාදයත්, එවැනි කාර්යයන් මගින් ඡන්දදායකයන්ට සංග්‍රහ කිරීමේ වරද සිදුකරන බවට හා දේශපාලන පක්ෂ හා අපේක්ෂකයන් ප්‍රවර්ධනය සිදුකරන බවටත් පැමිණිලි ලැබෙන හෙයිනි.’

ඉහත සඳහන් විස්තර අන්තර්ගතව ඇත්තේ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2025.03.03 දින ‘රජයට සහ රාජ්‍ය සංස්ථා, ව්‍යවස්ථාපිත මණ්ඩලවලට අයත් දේපල මැතිවරණ කාල සීමාව තුළදී අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම වැළැක්වීම සහ නිලධාරීන්, සේවකයන් බඳවා ගැනීම/ උසස් කිරීම/ මාරු කිරීම සීමා කිරීම’ යනුවෙන් නිකුත් කර ඇති චක්‍රලේඛයේය. එම චක්‍රලේඛය යවා ඇත්තේ අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්, පළාත් සභා ප්‍රධාන ලේකම්වරුන්, කොමිෂන් සභා ලේකම්වරුන්, දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරුන්, පළාත් ආණ්ඩුකාර ලේකම්වරුන්, පළාත් සභා අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්, පළාත් රාජ්‍ය සේවා කොමිෂන් සභා ලේකම්වරුන්, දෙපාර්තමේන්තු ප්‍රධානීන්, රාජ්‍ය සංස්ථා/ව්‍යවස්ථාපිත මණ්ඩල සභාපතිවරුන් සහ සාමාන්‍යාධිකාරිවරුන් අමතමින්ය.

ඒ අනුව පැහැදිලි කරුණ වන්නේ පළාත් පාලන ඡන්දය ප්‍රකාශයට පත්කළ මාර්තු මස 03 වැනිදා සිට එහි ප්‍රතිඵල නිකුත් කර අවසන් වනතෙක් වන මැතිවරණ කොමිසමට අනුව ‘ඡන්ද විමසීම් කාල සීමාව’ තුළ ඉහත සඳහන් කටයුතු සිදුකළ නොහැකි බවයි. ඒවායින් අත්‍යවශ්‍ය කරුණක් වුවද සිදුකළ හැකි වන්නේ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ පූර්ව අනුමැතිය ඇතිව බවයි.
මැතිවරණයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු මැතිවරණ කොමිසම එවන් චක්‍රලේඛයක් මගින් රජයේ ඉහළ නිලධාරීන්ට උපදෙස් ලබාදෙන්නේ පැවති සෑම ආණ්ඩුවක්ම පාහේ සිය මැතිවරණ ජයග්‍රහණ වෙනුවෙන් රාජ්‍ය සම්පත් ඇතුළු දේපල අවභාවිතා කිරීමේ සංස්කෘතියක නියැලී සිටි බැවිනි. වත්මන් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුව යනු එම පැවති දේශපාලන සංස්කෘතිය අවසන් කර අලුත් දේශපාලන සංස්කෘතියක් රට තුළ ස්ථාපිත කිරීමට ඇප කැප වන බව කී ව්‍යාපාරයකි. එවන් ආණ්ඩුවක පාලනය යටතේ රාජ්‍ය සම්පත් ඇතුළු දේපල අවභාවිත කිරීමක් සිදුවිය නොහැකිය. විශේෂයෙන්ම මැතිවරණ සමයකදී එය කෙසේවත් විය නොහැකිය.

එහෙත් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවද කැබිනට් මණ්ඩල තීරණ ලෙස හා වෙනත් ආකාරයට සිදුකරමින් පවතින්නේ මැතිවරණ කොමිසමේ ඉහත සඳහන් චක්‍රලේඛයට පටහැනි දේවල් බව පෙනේ.
මෙම සටහන ලියන අවස්ථාවට පෙර අවසන් වරට මාර්තු 24 දින පැවති අමාත්‍ය මණ්ඩල රැස්වීමේදී ඒ ආකාරයේ එක් තීරණයක් ගෙන ඇති අතර එම තීරණය වන්නේ ‘කාලීන ආහාර පැකේජය ලබා දීමේ වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක කිරීම’ යන්නය. එහි මෙසේ සඳහන් වේ.

‘සිංහල හා දෙමළ අලුත් අවුරුදු සමය තුළදී සහන මිලකට අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය පැකේජයක් ලබාදීම සඳහා ගරු ජනාධිපති තුමා විසින් 2025 අයවැය යටතේ ඉදිරිපත් කරන ලද යෝජනාව අනුව රුපියල් 5000 ක වටිනාකමකින් යුත් අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය ඇතුළත් ‘කාලීන ආහාර පැකේජයක්’ රුපියල් 2500ක සහන මිලකට ලබා දීමට සැලසුම් කර ඇත. ඒ සඳහා අස්වැසුම ප්‍රතිලාභ අපේක්ෂාවෙන් අලුතින් අයදුම්පත් ඉදිරිපත් කරනු ලැබ ඇති 812,753ක් වන අයදුම්කරුවන් අතුරින් යෝග්‍ය ප්‍රතිලාභීන් තෝරා ගැනීමට අපේක්ෂා කරනු ලබයි. ඒ අනුව, 2025.04.01 දින සිට 2025.04.13 දින දක්වා කාලය තුළ රටපුරා පිහිටි සතොස අලෙවිසැල් ජාලය සහ ඣධඡත්‍ෑෘ අලෙවිසැල් මගින් ආහාර පැකේජ ප්‍රතිලාභීන් වෙත ලබා දීම පිණිස අවශ්‍ය පියවර ගැනීම සඳහා කෘෂිකර්ම, පශු සම්පත්, ඉඩම් සහ වාරිමාර්ග අමාත්‍යතුමා සහ වෙළෙඳ, වානිජ, ආහාර සුරක්ෂිතතා සහ සමූපකාර සංවර්ධන අමාතයතුමා ඉදිරිපත් කළ ඒකාබද්ධ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදී.’

මෙම වැඩසටහන පැහැදිලිවම මැතිවරණ සමයේදී සිදුවන ඡන්දදායකයින්ට බලපෑම් කළහැකි සහනාධාර වැඩසටහනකි. මන්ද එය අස්වැසුම ප්‍රතිලාභ අපේක්ෂාවෙන් අයදුම්කර ඇති ලක්ෂ 8කට වැඩි පිරිසක් අතරින් තෝරාගත් පිරිසකට එම සහනය ලබාදීමට යන බැවිනි. ඒ නිසා අනිවාර්යයෙන්ම මැතිවරණ කොමිසමේ අවධානය ඒ වෙත යොමු විය යුතුමය.
එසේම එම කැබිනට් තීරණයේ සඳහන් කර ඇති අයවැය යෝජනාව මෙම යෝජනාවට වඩා වෙනස්ය. ‘අලුත් අවුරුදු කාලය තුළ සහන මිලකට අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ලබාදීම’ යනුවෙන් ඒ ගැන අයවැය යෝජනාවේ ඇත්තේ මෙසේයි.

‘වැඩිවූ ජීවන වියදම අඩු කිරීම සඳහා ආධාරක පියවරක් ලෙස දැරිය හැකි මිලකට අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය මිලදී ගැනීමට ඉඩ සලසමින් උත්සව සමය සඳහා ආහාර පැකේජයක් ලබා දීමට රජය තීරණය කර තිබෙනවා. ඒ අනුව, ඉදිරි අලුත් අවුරුදු සමයේදී ලංකා සතොස සමාගම හරහා සහල්, ටින් මාළු, පරිප්පු, ළුෑණු, අර්තාපල් සහ කරවල ඇතුළු වියළි ආහාර සලාකයක් ලබාදීමට යෝජනා කරනවා. මෙම සලාක ලබාදීමේ පිරිවැය වෙනුවෙන් අප රුපියල් මිලියන 1000ක් ලබා දීමට යෝජනා කරනවා.’

අයවැය යෝජනාව තෝරාගත් පිරිසක් ඉලක්ක නොකරන අතර ලංකා සතොස මගින් ඕනෑම පුද්ගලයෙකුට ආහාර පැකේජයක් යෝජනා කර තිබේ. අයවැය යෝජනාවක් යැයි කියමින් මෙහිදී සිදුවී ඇත්තේ ඡන්දයකට අදාළ කරගත හැකි ආකාරයට එය වෙනස් කිරීමයි. එය ජාතික ජනබලවේග ආණ්ඩුව ඉදිරි පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම් වෙනුවෙන් දැනුවත්ව සිදුකළ එකක් ලෙස හඳුනාගත හැකිය.

මේ ආකාරයටම මාර්තු 17 වැනිදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදීම ‘අස්වැසුම සුබසාධක ප්‍රතිලාභ ගෙවීමේ යෝජනා ක්‍රමය සංශෝධනය කිරීම’ යනුවෙන් තවත් තීරණයක් ගෙන තිබේ. එහි මෙසේ සඳහන් වේ.

‘අස්වැසුම සුබසාධක ප්‍රතිලාභ ගෙවීමේ යෝජනා ක්‍රමය 2023.07.01 වන දින සිට ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන අතර, අංක 2415/66 හා 2024.12.12 දිනැති අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය මගින් මෙම යෝජනා ක්‍රමය අවසාන වරට සංශෝධනය කරනු ලැබ ඇත. 2025 වර්ෂයේ අයවැය ඇස්තමේන්තු මඟින් වෙන් කරනු ලැබ ඇති ප්‍රතිපාදන තුළ දැනට බලපවත්නා අස්වැසුම ප්‍රතිලාභ ගෙවීමේ යෝජනා ක්‍රමය යටතේ ලබාදෙන ප්‍රතිලාභ පහත සඳහන් පරිදි සංශෝධනය කරමින් ගැසට් නිවේදනයක් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සඳහා මුදල්, ක්‍රමසම්පාදන සහ ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍ය වශයෙන් ගරු ජනාධිපති තුමා කළ යෝජනාව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදී.’

එම යෝජනාවේ ඇති විස්තරවලට අනුව අස්වැසුම සුබසාධක ප්‍රතිලාභ ගෙවීමේ යෝජනා ක්‍රමයේ 1 වන උපලේඛනයේ අඩංගු සංක්‍රාන්තික සමාජ කාණ්ඩය සඳහා ප්‍රතිලාභ හිමිවන කාලපරිච්ඡේදය 2025.04.30 දක්වා දීර්ඝ කිරීම, එකී යෝජනා ක්‍රමයේ 11 වන උපලේඛනයේ අඩංගු ආබාධ සහිත තැනැත්තන් සඳහා පිරිනමනු ලබන මාසික ආධාර මුදල සහ වකුගඩු ආධාර ලබන තැනැත්තන් සඳහා පිරිනමන මාසික ආධාර මුදල රුපියල් 7500 සිට රුපියල් 10,000 දක්වා ඉහළ නැංවීම සහ වැඩිහිටි තැනැත්තන් සඳහා පිරිනමනු ලබන මාසික ආධාර මුදල රුපියල් 3000 සිට රුපියල් 5000 දක්වා ඉහළ නැංවීම සහ එම තීරණය 2025 අප්‍රේල් මස සිට ක්‍රියාත්මක කිරීම, 11 වන උපලේඛනයේ දැක්වෙන ආධාර ලබන ආබාධ සහිත තැනැත්තන් සඳහා දීමනාව, වකුගඩු රෝගී තැනැත්තන් සඳහා වන දීමනාව සහ වැඩිහිටි තැනැත්තන් සඳහා වන දීමනාව ඉහත යෝජනාවලට යටත්ව, ගෙවීම් කාලසීමාව 2025.12.31 දක්වා දීර්ඝ කිරීම, 2025 අප්‍රේල් මාසයෙන් පසු සංක්‍රාන්තික සමාජ කාණ්ඩය යටතේ දිමනා ගෙවීම නතර වුවත්, එම පවුල්වල සිටින ආබාධ සහිත තැනැත්තන්, වකුගඩු රෝගීන් සහ වැඩිහිටි පුද්ගලයින් සඳහා පිරිනමනු ලබන ප්‍රතිලාභ දීමනා ගෙවීම් කාලසීමාව 2025.12.31 දක්වා දීර්ඝ කිරීම හා අලුතින් ඉදිරිපත් වී ඇති ආබාධ සහිත තැනැත්තන් සහ වකුගඩු රෝගීන්ගේ අයැදුම්පත් උපරිම සීමාවට යටත්ව, ඇතුළත් කර ගනිමින් සුදුසුකම් ලබන්නන්ට 2025.12.31 දක්වා අදාළ දීමනා ගෙවීම සඳහා අනුමැතිය ලබාදී තිබේ.

එම යෝජනා නම්කර ඇත්තේත් අයවැය යෝජනාවක් වශයෙනි. එහෙත් මෙම කැබිනට් මණ්ඩල යෝජනාවත් අයවැය යෝජනාවත් අතර පරස්පරයක් පවතී. ‘අස්වැසුම ප්‍රතිලාභ ඉහළ නැංවීම’ යනුවෙන් ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගේ අයවැය කතාවේ සඳහන් වන්නේ මෙවැන්නකි.

‘අවදානමට ලක්විය හැකි ප්‍රජාවන් මත පැටවී ඇති බර ලිහිල් කිරීම සඳහා, සමාජ ප්‍රතිලාභ ලේඛණයේ සිටින අය සඳහා මුදල් ප්‍රදාන වැඩි කිරීමෙන් ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීමට රජය අවශ්‍ය පියවර ගන්නවා. ඒ අනුව, රජය 2025 වසරේදී සමාජ ආරක්ෂණ වියදම් සඳහා රුපියල් බිලියන 232.5 දක්වා ශුද්ධ වියදම වැඩි කරනවා. දුප්පතුන් සහ අන්ත දුප්පතුන් යන සමාජ කණ්ඩායම් දෙකටම ගෙවනු ලබන මාසික ප්‍රතිලාභ දීමනාව පිළිවෙලින් රුපියල් 8500 සිට රුපියල් 10,000 දක්වා සහ රුපියල් 15,000 සිට රුපියල් 17,500 දක්වා 2025 ජනවාරි සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි වැඩි කළා. 2025 මාර්තු 31 දින ගෙවීම් අවසන් වීමට නියමිතව තිබූ සංක්‍රාන්ති මට්ටමේ සිටි සමාජ කණ්ඩායම් සඳහා ප්‍රතිලාභ ගෙවීමේ කාලය 2025 අප්‍රේල් 30 දක්වා දීර්ඝ කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. තවද, අස්වැසුම වැඩසටහනට ඇතුළත් නොවූ, එහෙත් සුදුසුකම් ලත් අයට යෝජනා ක්‍රමයට ඇතුළත් වීමට තවත් අවස්ථාවක් ලබාදෙමින් 2025 මැයි මාසයේදී නව තෝරා ගැනීම් අවසන් අවසන් කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.’

ඒ අනුව කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයේදී, 2025 අප්‍රේල් මාසයේදී දීමනා ගෙවීම නතර වන සංක්‍රාන්තික සමාජ කාණ්ඩයේ පවුල්වල සිටින ආබාධ සහිත තැනැත්තන්, වකුගඩු රෝගීන් සහ වැඩිහිටි පුද්ගලයින් සඳහා ප්‍රතිලාභ දීමනා ගෙවීමේ කාලසීමාව 2025 දෙසැම්බර් 31 දක්වා දීර්ඝ කිරීම සහ අලුතින් ඉදිරිපත් වී ඇති ආබාධ සහිත තැනැත්තන් සහ වකුගඩු රෝගීන්ගේ අයදුම්පත් උපරිම සීමාවට යටත්ව, ඇතුළත් කර ගනිමින් සුදුසුකම් ලබන්නන්ට 2025 දෙසැම්බර් 31 දක්වා දීමනා ගෙවීම යන අලුත් යෝජනා ඇතුළත් වී තිබේ. මෙවැනි අලුත් යෝජනා එන්නේ ඡන්ද සමයකදී වීම සලකා බැලිය යුතු තත්වයකි.

එමෙන්ම පළාත් පාලන ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමෙන් පසු මාර්තු 10 වැනිදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී රාජ්‍ය සේවය සඳහා අලුතින් 5882ක් බඳවා ගැනීමට අනුමැතිය ලබා දී තිබේ. රාජ්‍ය සේවයේ බඳවා ගැනීම් ක්‍රියාවලිය සමාලෝචනය කිරීම සහ කාර්ය මණ්ඩල කළමනාකරණය කිරීම යන එම ක්‍රියාවලිය යටතේම ඊට පෙර පෙබරවාරි 19 වැනිදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී රාජ්‍ය සේවය සඳහා අලුතින් 2003ක් බඳවා ගැනීමට අනුමැතිය ලබාදී තිබෙන අතර පෙබරවාරි 09 වැනිදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී රාජ්‍ය සේවයට අලුතින් 7456ක් බඳවා ගැනීමට අවසර ලබාදී තිබේ. මේ ආකාරයට මේ වනවිට රාජ්‍ය සේවයට අලුතින් 15,341ක් අලුතින් බඳවා ගැනීමට කැබිනට් මණ්ඩලය අනුමැතිය ලබාදී තිබේ. ඒ සම්බන්ධයෙන් වන කටයුතු මෙම ඡන්ද සමයේදී සිදුවිය හැකිය. ඒ නිසා ඒ ගැන අවධානයෙන් සිටින්නටද මැතිවරණ කොමිසමට සිදුවනු ඇත.

වැවිලි සහ ප්‍රජා යටිතල පහසුකම් ඇමති සමන්ත විද්‍යාරත්නගේ ප්‍රකාශයක් ලෙස මාර්තු 26 වැනිදා මව්බිම පුවත්පත වාර්තා කර ඇත්තේ වෙළෙඳපොළේ රුපියල් 9000ක් වන පොල් වගාව සඳහා යොදන පොහොර මිටියක් රුපියල් 4000ක සහන මිලකට ලබාදීමට කටයුතු සූදානම් කර ඇති බව හා එය මාර්තු මස අවසන් සතිය තුළ ක්‍රියාත්මක කරන බවයි. මෙම සහනාධාරයද ලබාදෙන්නට යන්නේ ද ඡන්ද සමයේය. ආණ්ඩුවේ මෙම සියලු තීන්දු තීරණ මැතිවරණ කොමිසමේ චක්‍රලේඛය අනුව සිදුකළ හැකි ඒවා නොවේ. එමෙන්ම එම තීන්දු තීරණ ඡන්දය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු ගත් ඒවාය. ඒවායේ අත්‍යවශතාවයක් ඇත්නම් අනිවාර්යයෙන්ම මැතිවරණ කොමිසමට දන්වා එහි අනුමැතිය යටතේ ක්‍රියාත්මක කළ යුතු ඒවාය. එහෙත් එම තීන්දු තීරණ ඒ සම්බන්ධයෙන් වගකීම පැවරී ඇති රාජ්‍ය නිලධාරීන් මැතිවරණ කොමිසමේ අනුමැතියට ලක්කරයිද යන්න ප්‍රශ්නයකි.

ඡන්ද සඳහා මේ ආකාරයට රාජ්‍ය සම්පත් භාවිත කරමින් ඡන්දදායකයින්ට අල්ලස් ලබාදීමට ජාතික ජන බලවේගයට අරමුණක් නැතැයි හා සහන ලැබිය යුතු ජනතාවට සහන ලබාදීමක් ලෙස ඒවා ඔවුන් හැඳින්විය හැකිය. එහෙත් ඉහත සඳහන් කැබිනට් මණ්ඩල සහ කැබිනට් මණ්ඩල නොවන තීන්දු තීරණ ඡන්ද සමයේ ක්‍රියාත්මක කිරීම මගින් අනිවාර්යයෙන්ම සිදුවන්නේ ඡන්දදායකයාට බලපෑමක් සිදුකිරීමය. පැවති ආණ්ඩු ඒ ආකාරයට කටයුතු කිරීමේදී එය විවේචනයට ලක්කළ ජාතික ජන බලවේගයට මෙම තත්වය නොතේරෙනවා විය නොහැකිය. ඔවුන් එය සිදුකරනවා ඇත්තේ දැනුවත්භාවයෙන් යුතුවමය. ඡන්දයට බලපෑමක් නොවන ආකාරයට මෙම කැබිනට් මණ්ඩල හා එසේ නොවන තීන්දු තීරණ ක්‍රියාත්මක වීම නැවැත්විය හැක්කේ මැතිවරණ කොමිසමට පමණය. ඒ රාජ්‍ය නිලධාරීන්ගේ දැනුම් දීමක් ලැබීමට පෙර ඒ සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාත්මක වීම තුළින්ය.
එසේම මෙම තීන්දු තීරණ මගින් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුව අපට කියා දෙන තව වැදගත් පාඩමක්ද තිබේ. ඒ පැවති දේශපාලන සංස්කෘතිය අවසන් කිරීමේ වුවමනාවක්ද ඔවුන්ට නැති බවය. එය ඔවුන්ද නඩත්තු කරමින් යන බවය.

 

එස්. එම්. රංජිත්ට සහ ඔහුගේ පුද්ගලික ලේකම්වරියට වසර 16ක බරපතළ වැඩසහිත සිරදඬුවම්

අල්ලස් කොමිසම මඟින් දූෂණ චෝදනා යටතේ ගොනු කර තිබූ නඩු විභාගයක චෝදනා වලට වරදකරු කර තිබුණු උතුරු මැද පළාතේ හිටපු ප්‍රධාන අමාත්‍ය එස්.එම්.රංජිත් සමරකෝන් සහ  ඔහුගේ පුද්ගලික ලේකම්වරිය ලෙස කටයුතු කළ ශාන්ති චන්ද්‍රසේන හට කොළඹ මහාධිකරණය  බරපතළ වැඩසහිත වසර 16 බැගින් සිරදඬුවම් නියම කර ඇති අතර අදාල විත්තිකරුවන්ට රුපියල් ලක්ෂ දෙකක් බැගින් දඩ නියම කර තිබුණි.

එස්.එම්.රංජිත් සමරකෝන් මහතා උතුරු මැද පළාතේ ප්‍රධාන අමාත්‍යවරයා වශයෙන් කටයුතු කළ සමයේ නීතියට පටහැනි ආකාරයෙන්  ඉන්ධන දීමනා ලෙස රුපියල් 2,080,500ක් ලබාගෙන ඇති බවත් ඒ මඟින්   දූෂණය නැමැති වරද සිදු කර ඇති බව පවසමින් අදාල විත්තිකරුවන්ට අල්ලස් කොමිසම  එම නඩුව ගොනුකර තිබිණි.

නිශ්ශබ්දතාවේ වන්දිය: හමුදා ප්‍රධානීන් තිදෙනකුට බිත්‍රාන්‍යයෙන් සම්බාධක

තව 60කට සම්බාධක පෝලිමේලු
ප්‍රශ්නයට නියම පිළිතුරු දෙන තෙක් නම් ලැයිස්තුව දිගුවෙයි
මහින්දටයි සහ ගෝඨාභයටයි කැනඩාව තහනම්

 

මාර්තු 24 වැනිදා, එක්සත් රාජධානිය විසින්, ලංකාවේ හිටපු හමුදා ප්‍රධානීන් තිදෙනකු හා එල්ටීටීඊ සංවිධානයේ හිටපු නායකයකු වන කරුණා අම්මාන්ට, සිය රටට ඇතුළුවීම වළක්වමින් සම්බාධක පැනවීය. එම හිටපු හමුදා ප්‍රධානීන් වන්නේ, සන්නද්ධ හමුදා හිටපු මාණ්ඩලික ප්‍රධානී ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, හිටපු නාවික හමුදාපති වසන්ත කරන්නාගොඩ හා හිටපු යුද හමුදාපති ජගත් ජයසූරියයි.

මේ වසරේ ජනවාරි 25 වැනිදා, එක්සත් රාජධානියේ ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපීය අමාත්‍ය කැතරින් වෙස්ට් ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරයක නිරතවූවාය. අගමැති හරිනි අමරසූරිය ඇතුළු රජයේ ඉහළ නිලධාරීන් මෙන්ම උතුරේ දෙමළ නායකයන් හා සිවිල් ක්‍රියාකාරිකයන් හමුවීමද ඇගේ වැඩසටහනට ඇතුළු වී තිබිණි. ‘සියලු‍ දෙනා ඇතුළත් කරගන්නා ආර්ථික වර්ධනය, දූෂණ විරෝධය, මානව හිමිකම් සහ ජාතික සංහිඳියාව පිළිබඳව කතාකිරීම’ යනාදිය ඇගේ න්‍යාය පත්‍රයට ඇතුළත් විය.
ඇගේ එම සංචාරය පිළිබඳව එක්සත් රාජධානියේ රජය විසින් නිකුත් කරන ලද නිවේදනයේ සඳහන් වන්නේ, ‘මානව හිමිකම්, සංහිඳියාව, දේශගුණික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ සුළුතර අයිතිවාසිකම් සඳහා එක්සත් රාජධානියේ අඛණ්ඩ සහයෝගය අවධාරණය කිරීම සඳහා අමාත්‍යවරිය යාපනයට ද සංචාරය කරනු ඇත.’ යනුවෙනි.

මාර්තු 24 වැනිදා, එක්සත් රාජධානියේ රජය ලංකාවේ හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ට හා කරුණාට සම්බාධක පැනවූයේ, ඇගේ එම සංචාරයෙන් හරියටම මාස දෙකකට පසුවය.

එම සම්බාධක පනවමින් එක්සත් රාජධානියේ විදේශ, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩල හා සංවර්ධන කාර්යාලයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ඩේවිඩ් ලැමී විසින් නිකුත් කරන ලද පුවත්පත් නිවේදනයේ මෙසේ සඳහන් වෙයි.

‘ශ්‍රී ලංකාවේ හිටපු අණ දෙන නිලධාරීන්ට සහ සිවිල් යුද්ධය අතරතුර බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජනයන් සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුතු දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි (එල්ටිටීඊ) සංවිධානයේ හිටපු අණ දෙන නිලධාරියෙකුට, එක්සත් රාජධානිය සම්බාධක පනවා ඇත.

මෙම සම්බාධකවල අරමුණ වන්නේ, සිවිල් යුද්ධය අතරතුර කරන ලද බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජනයන් සඳහා වගවීම සෙවීම සහ දණ්ඩ මුක්ති සංස්කෘතියක් වැළැක්වීමයි.

ජාතික සමගිය සඳහා ඔවුන්ගේ කැපවීම් සාදරයෙන් පිළිගනිමින්, මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් නව ශ්‍රී ලංකා රජය සමඟ කටයුතු කිරීමට එක්සත් රාජධානිය කැපවී සිටී.

ශ්‍රී ලංකා සිවිල් යුද්ධය අතරතුර නීතියෙන් පිටත කළ ඝාතන, වධහිංසා සහ/හෝ ලිංගික ප්‍රචණ්ඩත්වය සිදු කිරීම ඇතුළුව බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුතු පුද්ගලයින් 4 දෙනෙකුට එක්සත් රාජධානිය විසින් සම්බාධක පනවා ඇත.

අද එක්සත් රාජධානිය විසින් (සම්බාධක) අනුමත කරන ලද පුද්ගලයින් අතර හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ ශ්‍රී ලංකා හමුදා අණ දෙන නිලධාරීහු සහ පසුව එල්ටීටීඊයට එරෙහිව ශ්‍රී ලංකා හමුදාව වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක වූ කරුණා කණ්ඩායමට නායකත්වය දුන් හිටපු එල්ටීටීඊ හමුදා අණදෙන නිලධාරියෙක් ඇතුළත් වෙති.

සිවිල් යුද්ධය අතරතුර නීති විරෝධී ඝාතන වැනි විවිධ උල්ලංඝනයන් සහ අපයෝජනයන් සඳහා වගකිව යුතු පුද්ගලයන්ට එක්සත් රාජධානියේ සංචාරය තහනම් කිරීම් සහ (එරට තුළ ඇති) වත්කම් තහනම් කිරීම ඇතුළු පියවර මීට ඇතුළත් වෙයි.
විදේශ, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය සහ සංවර්ධන කටයුතු පිළිබඳ රාජ්‍ය ලේකම් ඩේවිඩ් ලැමී මෙසේ පැවසීය:

ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයේදී සිදු වූ සහ අදටත් ප්‍රජාවන්ට බලපාන මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජන සඳහා වගවීම සෙවීම ඇතුළුව මානව හිමිකම් සඳහා එක්සත් රාජධානියේ රජය කැපවී සිටී.වගකිවයුත්තන්ට දඬුවම් නොලැබීමට ඉඩ නොදෙන බව සහතික කිරීමට මම (2024 එක්සත් රාජධානියේ) මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී කැපවී සිටියෙමි. මෙම තීරණය මගින් අතීත මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජන සඳහා වගකිව යුතු අය, වගවිය යුතු බව සහතික කරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා නව ශ්‍රී ලංකා රජය සමඟ කටයුතු කිරීමට එක්සත් රාජධානියේ රජය බලාපොරොත්තු වන අතර ජාතික සමගිය සඳහා ඔවුන්ගේ කැපවීම් පිළිගනී. ජනවාරි මාසයේ ශ්‍රී ලංකාවේ කළ සංචාරයේදී, ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපීය අමාත්‍යවරිය වන කැතරින් වෙස්ට් මන්ත්‍රීවරිය, අග්‍රාමාත්‍යවරිය, විදේශ අමාත්‍යවරයා, සිවිල් සමාජ සංවිධාන මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරේ දේශපාලන නායකයින් සමඟ මානව හිමිකම් පිළිබඳ ඵලදායී සාකච්ඡා පැවැත්වූවාය.
ප්‍රජාවන් එක්ව ඉදිරියට යාමට නම්, අතීත වැරදි සඳහා පිළිගැනීමක් සහ වගවීමක් තිබිය යුතු අතර, අද හඳුන්වාදී ඇති සම්බාධක ලැයිස්තුගත කිරීම් මගින් ඊට සහාය වනු ඇත. සියලුම ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාවන් වර්ධනය වීම සහ සමෘද්ධිමත් වීම අපට අවශ්‍ය වේ.

මානව හිමිකම් වැඩිදියුණු කිරීම් මෙන්ම ආර්ථික වර්ධනය සහ ස්ථාවරත්වය ඇතුළු පුළුල් ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා රජය සමඟ ඵලදායී ලෙස කටයුතු කිරීමට එක්සත් රාජධානිය කැපවී සිටී. අපගේ වෙනසක් සඳහා සැලැස්මේ කොටසක් ලෙස, විදේශයන්හි ස්ථාවරත්වය ප්‍රවර්ධනය කිරීම අපගේ ජාතික ආරක්ෂාවට යහපත් බව එක්සත් රාජධානිය පිළිගනී.

කැනඩාව, මලාවි, මොන්ටිනිග්‍රෝ සහ උතුරු මැසිඩෝනියාව ඇතුළත් එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ මූලික කණ්ඩායමේ හවුල්කරුවන් සමඟ ශ්‍රී ලංකාවේ වගවීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා එක්සත් රාජධානිය දිගු කලක් ජාත්‍යන්තර උත්සාහයන් මෙහෙයවා ඇත.

සම්බාධක සඳහා අනුමත කරන ලද පුද්ගලයින්ගේ නම්:

ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදාවල හිටපු ප්‍රධානී ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, හිටපු නාවික හමුදාපති වසන්ත කරන්නාගොඩ,
ශ්‍රී ලංකා හමුදාවේ හිටපු අණදෙන නිලධාරී ජගත් ජයසූරිය,දෙමළ ඊලාම් විමුක්ති කොටි නම ත්‍රස්තවාදී කණ්ඩායමේ හිටපු හමුදා අංශ ප්‍රධානී විනයාගමූර්ති මුරලිදරන්. කරුණා අම්මාන් ලෙසද හැඳින්වෙන ඔහු පසුව ශ්‍රී ලංකා හමුදාව වෙනුවෙන් කටයුතු කළ පැරාමිලිටරි කරුණා කණ්ඩායම නිර්මාණය කර නායකත්වය දුන්නේය.

ශ්‍රී ලංකාවේ නිල ණයහිමි කමිටුවේ සාමාජිකයෙකු ලෙස ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට සහාය දක්වමින් සහ ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවට තාක්ෂණික සහාය ලබා දෙමින්, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල වැඩසටහන හරහා ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා එක්සත් රාජධානිය සහාය ලබා දී ඇත.

එක්සත් රාජධානිය සහ ශ්‍රී ලංකාව අපගේ අධ්‍යාපන පද්ධති හරහා ද ඇතුළුව ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ආර්ථික සහ ජනතාව අතර සබඳතා බෙදා ගනී. ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් සුදුසුකම් ලබා දීම සඳහා ඉංග්‍රීසි භාෂා පුහුණුව සහ අන්තර්ජාතික අධ්‍යාපනය පිළිබඳ කටයුතු පිළිබඳ බි්‍රතාන්‍ය කවුන්සිලය හරහා, එක්සත් රාජධානිය ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපන ප්‍රවේශය පුළුල් කර ඇත.’

මේ නිවේදනයත් සමග හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ට පැනවූ සම්බාධක, ලංකාවේ දේශපාලනයේ අලුත් උණුසුමක් ඇති කළේය. මේ ගැන ආණ්ඩුව කරන්නේ කුමක්දැයි තමන් බලා සිටින බව ජාතිකවාදීහු මාධ්‍ය සාකච්ඡා පවත්වමින් කීහ. මහින්ද රාජපක්ෂ හා නාමල් රාජපක්ෂද, සම්බාධකවලට විරුද්ධව හා ආණ්ඩුව ගැන විවේචනාත්මකව නිවේදන නිකුත් කර තිබිණ. ‘ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා සිය රාජකාරිය ඉටුකළ සන්නද්ධ හමුදා නිලධාරීන් ඉලක්ක කරමින් විදේශීය රජයන් සහ සංවිධානවලින් එල්ලවන තාඩන පීඩනවලට එරෙහිව වත්මන් ආණ්ඩුව ඍජුව පෙනීසිටිනු ඇතැයි මම තරයේ විශ්වාස කරමි.’යි මහින්ද රාජපක්ෂ සිය නිවේදනයෙන් කීවේය. ‘යුද්ධයේ අයිතිකාරයා’ ලෙස හැසිරෙන මහින්ද රාජපක්ෂට, දැන් බලයේ නැති නිසා, ඕනෑ දෙයක් කියන්නට පුළුවන. එහෙත්, ආණ්ඩුව හැම පැත්තක්ම බැලිය යුතුය. ඒ නිසා අන්තිමේ ආණ්ඩුව වැටුණේ ලොකු අමාරුවක බව පෙනේ.

අමාරුවෙන් ගොඩඑන්නට, මේ ආණ්ඩුවට උදව් වුණේ, ඒ කාලයේ මහින්ද රාජපක්ෂ හා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවලදී පාවිච්චි කෙරුණු වචන හා අදහස්මය.

සම්බාධක පැනවීමෙන් දින දෙකකට පසුව, එනම් මාර්තු 26 වැනිදා විදේශ අමාත්‍යාංශයෙන් සම්බාධක පිළිබඳ පහත නිවේදනය නිකුත් විය.

“ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අතරතුර සිදුවූ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් හා අපයෝජන සම්බන්ධ එක්සත් රාජධානි සම්බාධක” යන මැයෙන් 2025 මාර්තු 24 වැනි දින එක්සත් රාජධානියේ විදේශ, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩල හා සංවර්ධන කාර්යාලය විසින් නිකුත් කරන ලද පුවත්පත් නිවේදනය කෙරෙහි විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්‍යාංශයේ අවධානය යොමු වී තිබේ. එම පුවත්පත් නිවේදනයේ සඳහන් වී ඇති ආකාරයට, එක්සත් රාජධානියේ රජය පුද්ගලයන් සිවු දෙනකුට සම්බාධක පනවා ඇති අතර ඉන් තිදෙනෙක් ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදාවල හිටපු ප්‍රධානීහු වෙති.

වගකිවයුත්තන් දඬුවම් නොලබා සිටීමෙන් වැළැක්වීම සහතික කරන්නේයැයි මැතිවරණ ව්‍යාපාරය අතරතුර දෙනු ලැබූ පොරොන්දුවක්” සම්බන්ධයෙන්ද එකී පුවත්පත් නිවේදනයේ සඳහනක් වෙයි.

අදාල පුද්ගලයන් සතුව එරට ඇති වත්කම් අත්හිටුවීම සහ ඔවුන්ට එරටට ඇතුළුවීම තහනම් කිරීම ඇතුළත් මෙම සම්බාධක එක්සත් රාජධානියේ රජය විසින් ගන්නා ලද ඒකපාර්ශ්වික පියවරක් බව විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්‍යාංශය අවධාරණය කරයි. රටවල් විසින් ගනු ලබන එවැනි ඒකපාර්ශ්වික පියවර ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයට කිසිදු සහායක් නොදක්වන අතර තත්ත්වය තවදුරටත් ව්‍යාකූල කිරීමට ඉවහල් වන බව නිරීක්ෂණය වේ.
වගවීම සහ සංහිඳියාව පිළිබඳ දේශීය යාන්ත්‍රණ ශක්තිමත් කිරීමේ ක්‍රියාවලියෙහි රජය නිරත වී සිටින අතර අතීතයේදී සිදු වූ යම් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් ඇතොත් ඒවා පිළිබඳව දේශීය වගවීම් යාන්ත්‍රණ හරහා කටයුතු කළ යුතු වේ.
ශ්‍රී ලංකා රජයේ මෙම ස්ථාවරය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය විජිත හේරත් මහතා විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ බි්‍රතාන්‍ය මහකොමසාරිස් ඇන්ඩෲ පැට්රික් මහතා වෙත අද දින (26) විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්‍යාංශයේදී දැනුම් දෙනු ලැබිණි.”

නිවේදනයෙහි රාජ්‍යතාන්ත්‍රික වශයෙන් වැදගත් වන කිසිවක් නැත. ‘මේ සම්බාධක එක්සත් රාජධානි රජය ගත් ඒකපාර්ශ්වික පියවරක්’ බව ලංකාව අලුතෙන් කිවයුතු නැත. තම රටට කිසිවකු ඇතුල්වීම තහනම් කිරීමේ තනි බලය ඇත්තේ ඒ ඒ රටටය. ලංකාවෙන් අසා එවැනි සම්බාධක පනවන සිරිතක් නැත. ආණ්ඩුවේ නිවේදනයේ අපැහැදිලි කතාවක්ද තිබේ. ‘එවැනි ඒකපාර්ශ්වික පියවර ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයට කිසිදු සහායක් නොදක්වන අතර තත්ත්වය තවදුරටත් ව්‍යාකූල කිරීමට ඉවහල් වන බව නිරීක්ෂණය වේ.’ එයයි. ලංකාවේ සංහිඳියා ක්‍රියාදාමය, එක්සත් රාජධානි සම්බාධක විසින් ව්‍යාකුල කෙරෙන්නේ කෙසේද? සම්බාධකවලින් කියන්නේ, එක්සත් රාජධානියට ඇතුළුවීම තහනම් බවයි. එහි ඇති දේපළ අත්හිටුවන බවයි. ඉතින්, එම පියවර ලංකාවේ සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයත් සමග ඇති සම්බන්ධය කුමක්ද? අනෙක් අතට, ලංකාවේ වත්මන් ආණ්ඩුව තවමත් කිසිම සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයක් පටන්ගෙන නැත. පරණ ආණ්ඩු කළාක් සේ එයද කරන්නේ ප්‍රශ්නය බුමුතුරුණු යටට දමා කිසිවක් නැති සේ හැසිරීමයි.

‘දේශීය වගවීම් යාන්ත්‍රණයක්’ වැනි ව්‍යාජ පිළියමකින් ප්‍රශ්නය විසඳෙන්නේ නැති බව දැන් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ලංකාව අත්දැකීමෙන්ම දන්නා දෙයකි. මේ ආණ්ඩුවත් ජප කරන්නේ ඒ මන්තරයමය.

එක්සත් රාජධානිය සම්බාධක පැනවූයේ ඇයි? දිය හැකි සරල පිළිතුර මෙයයි; ‘ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් කාලයේ සිදුවූවායැයි කියන මානව හිමිකම් කඩකිරීම් හා අන්තර්ජාතික මානුෂීය නීතිය කඩකිරීම් සම්බන්ධයෙන් වගකිවයුත්තන්ට දඬුවම් දෙන ලෙස, දේශීය හා අන්තර්ජාතික වශයෙන් කරන ලද ඉල්ලීම් දිගින් දිගටම ලංකාවේ ආණ්ඩු (මහින්ද රාජපක්ෂ, මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, රනිල් වික්‍රමසිංහ හා අනුර කුමාර දිසානායක ආණ්ඩු) මගහැරි නිසා සිදුවූ, නිශ්ශබ්දතාවේ විපාකයකි මේ.’

යුද්ධයේදී සිදුවූ දේ පිළිබඳව, ලංකාවේ ආණ්ඩුවක් කාටත් පිළිගත හැකි විශ්වාසවන්ත වගවීමේ යාන්ත්‍රණයක් සකසා ඒ හරහා වගකිවයුත්තන්ට විපාක විඳින්නට සලස්වන්නේ නැතිනම්, මෙවැනි තත්වයන්, එනම් ඒ ඒ රටවල් තමන්ට කැමති පියවර ගැනීමේ තත්වයක්, අනාගතයේදීද බලාපොරොත්තු වන්නට අනිවාර්යයෙන්ම සිදුවෙයි.

ශවේන්ද්‍ර සිල්වා මීට පෙරද, එනම් 2020 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, අමෙරිකාවෙන් මෙවැනිම සම්බාධකවලට යටත් කෙරිණි. එම සම්බාධක ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට අමතරව ඔහුගේ පවුලේ සමීපතම ඥාතීන්ටද බලපැවැත්වෙයි. ‘ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයේදී නීති විරෝධී ඝාතනවලට සම්බන්ධ වීම හේතුවෙන් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා එක්සත් ජනපදයට ඇතුළුවීමට නුසුදුසු බවට පත් කරමින් මම ඔහුව නම් කරමි’යි එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් මයික් පොම්පියෝ එදා ට්වීට් පණිවිඩයක් නිකුත් කරමින් පැවසීය. යුද අපරාධ සිදු කරන සහ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන අයට වගවීම සඳහා ලුහුබැඳීමේදී එක්සත් ජනපදය පසුබට නොවනු ඇතැයි පොම්පියෝ පැවසීය. ඒ නිසා, අද ඔහුට අමෙරිකාවටත් ඇතුල්වීම තහනම්ය. විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරී චාගි ගාල්ලගේ සහ හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් කමල් ගුණරත්නට ද එක්සත් ජනපදය සංචාරක තහනම් පනවා තිබේ. ඒ හැරෙන්නට සරත් ෆොන්සේකා, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වැනි අයටද සම්බාධක පනවා නැති නමුත්, අමෙරිකාවෙන් වීසා ලැබෙන්නේ නැත.

හමුදාවල ප්‍රධානීන්ට අමතරව, හමුදාවලට අණදුන් දේශපාලනඥයන්ටද විදේශීය සම්බාධක පනවා තිබේ.
2023 ජනවාරි 17දා, කැනඩාව, මහින්ද රාජපක්ෂට හා ගෝඨාභය රාජපක්ෂට සිය රටට ඇතුල්වීම තහනම් කරමින් සම්බාධක පැනවීය. එපමණක් නොවේ, ඔවුන්ගේ දේපළ කැනඩාවේ ඇත්නම් ඒවාද තහනම්ය.

ඊට අමතරව යුද හමුදාවේ හිටපු මාණ්ඩලික සැරයන් සුනිල් රත්නායක හා නාවික හමුදාවේ ලෙෆ්ටිනන්ට් කමාන්ඩර් චන්දන ප්‍රසාද් හෙට්ටිආරච්චිටද එදිනම කැනඩාව සසම්බාධක පැනවූයේය. සුනිල් රත්නායක යනු මිරුසුවිල්හිදී දරුවන් ඇතුළු දෙමළ ජාතිකයන් 8 දෙනකු කපාකොටා ඝාතනය කිරීමේ අපරාධයට මහාධිකරණය විසින් මරණීය දණ්ඩනයට නියම වූවෙකි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති වූ වහාම ඔහුට ජනාධිපති සමාවක් දුන්නේය. දැන් ඒ සමාව අභියෝගයට ලක්කර ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ නඩුවක් විභාගවෙයි. එහි අතුරු නියෝගයක් ලෙස ඔහුට රටින් පිටවීම තහනම් කර ඇත.

චන්දන ප්‍රසාද් හෙට්ටිආරච්චි යනු, කප්පම් ලබාගැනීම සඳහා තරුණ සිසුන් ඇතුළු 11 දෙනකු කොළඹදී පැහැරගෙන ගොස්, ත්‍රිකුණාමල නාවික හමුදා කඳවුරේ සිරගත කර පසුව ඝාතනය කළ අපරාධයට වගකිව යුතු නිලධාරියෙකි.

මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් තවත් ශ්‍රී ලංකා හමුදා නිලධාරියෙකුට එක්සත් ජනපදය සම්බාධක පනවා තිබේ. 2022 දෙසැම්බර් 10 දින, ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් දිනය සනිටුහන් කරමින් දෙසැම්බර් 09 වන සිකුරාදා අමෙරිකාව නිකුත් කළ නිවේදනයක, ‘ටි්‍රපොලි ප්ලැටූන්’ ලෙස හැඳින්වුණු රහසිගත ශ්‍රී ලංකා හමුදා ඛණ්ඩයේ (ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය, කීත් නොයාර් පැහැරගෙන යාම ආදි අපරාධ කළේ එම කණ්ඩායම බවට සාක්ෂි තිබේ.) හිටපු ප්‍රධානියා වන ප්‍රභාත් බුලත්වත්තට සම්බාධක පනවන බව එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව නිවේදනය කළේය.

හමුදා නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් ඇති මේ සම්බාධක අවදානම නිසා, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදාවේ සේවය කිරීමට ලංකාවේ හමු නිලධාරීන් මැලිවන බවද මාධ්‍ය වාර්තා කියයි.

ඊට අමතරව, රුසියාවේ හිටපු ලංකා තානාපති උදයංග වීරතුංග හා ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සේවයේ හිටපු ප්‍රධානී කපිල චන්ද්‍රසේනටද අමෙරිකාවට ඇතුළුවීම තහනම් කර තිබේ.

මේ විදියට, ජාත්‍යන්තර සම්බාධක පනවන ලෙස ඉල්ලීම් කර ඇති ලංකාවේ දේශපාලකයන් හා හමුදා නිලධාරීන්ගේ සංඛ්‍යාව අවසන් නැත.

දකුණු අප්‍රිකාවේ පිහිටා තිබෙන, ප්‍රකට මානව හිමිකම් නීතිවේදිනී යස්මින් සූකා ප්‍රධානත්වය දරන, ජාත්‍යන්තර සත්‍යය හා යුක්තිය ව්‍යාපෘතිය (අයිටීජේපී) විසින් හමුදා නිලධාරීන් ඇතුළු ශ්‍රී ලාංකිකයන් 60 කට වැඩි පිරිසකගේ සවිස්තරාත්මක නම් ලැයිස්තුවක් සම්බාධක සහ සංචාරක, වීසා තහනම් සඳහා ඉදිරිපත් කරනු ලැබ ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ ආර්ථික අපරාධ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම අරමුණු කරගත් මෙම ඉල්ලීම් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය, ඕස්ටේ්‍රලියාව, කැනඩාව, යුරෝපා සංගමය සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය වෙත යවා තිබේ. සිය ඉදිරිපත් කිරීම් මගින් රාජ්‍ය ව්‍යවසායන්ට සහ මුළු ලංකාවටම විශාල මූල්‍ය පාඩු සිදු කළ සහ රටේ ආර්ථික අර්බුදයට දායක වූ රාජ්‍ය අරමුදල් අවභාවිතය පිළිබඳවද සොයා බැලූ බව අයිටීජේපී පවසයි. ඒ නිසා, වර්තමාන ආණ්ඩුවේ දූෂණ විරෝධී ව්‍යාපෘතියටද එම සංවිධානයෙන් උදව් උපකාර ලැබෙයි. ඒ අනුව, යුද හමුදාව, නාවික හමුදාව, ගුවන් හමුදාව, පොලීසිය සහ බුද්ධි අංශ නිලධාරීන්, දෙමළ පැරාමිලිටරි භටයන් මෙන්ම විනිසුරුවරුන් සහ හිටපු අමාත්‍යවරුන් ඇතුළු සිවිල් සේවකයන් අතින් සිදු වූ බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ සැලකිය යුතු දූෂණ මෙම ඉදිරිපත් කිරීම් මගින් ආවරණය කෙරෙන බවද වාර්තා වෙයි. එහෙත්, එම නම් මොනවාදැයි එම සංවිධානය අනාවරණය කර නැත.

පසුගිය පාර්ලිමේන්තුවේ ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ ආංශික අධීක්ෂණ කමිටුව විසින්, එක්සත් ජාතීන්ගේ යෝජනාවකට අනුව ස්ථාපිත කර ඇති ලංකාවේ සිදුවීම් පිළිබඳ සාක්ෂි සහ තොරතුරු එකතු කිරීමේ බාහිර යාන්ත්‍රණයන් සමාලෝචනය කිරීම සඳහා, විදේශ අමාත්‍යාංශය, ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය, ත්‍රිවිධ හමුදා ප්‍රධානීහු සහ නීතිපති කැඳවන ලදහ. ඉන් පසුව එම කමිටුව පවසා ඇත්තේ, එම යාන්ත්‍රණයට අනුකූලව, හමුදා නායකයින්ට සහ හමුදාවට නියෝග දුන් නිලධාරීන්ට එරෙහිව ජාත්‍යන්තර අධිකරණ බලය යටතේ විවිධ රටවල නීතිමය නඩු පැවරිය හැකි බවයි. විවිධ රටවල් ගන්නා නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග හරහා ශ්‍රී ලංකාවේ හමුදා සහ දේශපාලන නායකයින්ට ජාත්‍යන්තර අධිකරණයේ (අයිසීජේ) සහ ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයේ (අයිසීසී) නඩු පැවරීමට හේතු විය හැකි බවට කමිටුව නිරීක්ෂණය කර තිබේ.

මේ නිසා, ලැයිස්තුව දිගු වීමේ අවදානමෙන් මිදීමට නම්, ලංකාවේ කුමන හෝ ආණ්ඩුවක් වුව කළ යුත්තේ, සිවිල් යුද්ධයේදී සිදුවූ බරපතළ මානව හිමිකම් කඩවීම් සහ ජාත්‍යන්තර මානුෂීය නීතිය කඩවීම් ගැන සියලු පාර්ශ්වයන්ට පිළිගත හැකි ස්වාධීන විමර්ශනයක් කිරීමයි. රාජපක්ෂ ආණ්ඩු මෙන්ම මේ ආණ්ඩුවද මතුරන ‘දේශීය විමර්ශන යාන්ත්‍රණ’ නම් ඊට පිළිතුරක් වන්නේ නැත. නියම පිළිතුර සපයන තාක්, මෙවැනි සම්බාධක නම් ඉදිරියටත් පැනවෙනු ඇත.