අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසමේ නීතිඥවරියකට මරණ තර්ජන තර්ජන කළේ යැයි සැකපිට අත්අඩංගුවට ගෙන රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කර සිටි ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර රෝහලේ විශේෂඥ වෛද්‍ය මහේෂි විජේරත්නගේ දියණිය වන හේමාලි විජේරත්න කොළඹ ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත් තනුජා ලක්මාලි ජයතුංග විසින් ජුලි 9 වැනිදා ඇප මත මුදාහරිනු ලැබුවාය. රුපියල් ලක්ෂ 5ක ශරීර ඇපයක් මතය.

ඇය රිමාන්ඩ් බාරයට පත්කරන ලද්දේ ජුලි 7 වැනිදාය.

කෙසෙල්වත්ත පොලිසිය මගින් සැකකාරිය අත්අඩංගුවට ගෙන අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර තිබිණි.
වෛද්‍ය විජේරත්නගේ දියණිය මරණ තර්ජන කළ බව අල්ලස් කොමිසමේ සහකාර නීති අධ්‍යක්ෂ සුලෝචනා හෙට්ටිආරච්චි අධිකරණයට කරුණු ඉදිරිපත් කර තිබිණ. ඒ අනුව අල්ලස් කොමිසම කෙසෙල්වත්ත පොලිසියට පැමිණිල්ලක් ඉදිරිපත් කර තිබුණු අතර, වෛද්‍යවරියගේ දියණියද, කුරුඳුවත්ත පොලිසියට පැමිණිල්ලක් ඉදිරිපත් කර තිබිණ.

මේ රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීම, නීති ක්ෂේත්‍රයේ විශේෂ අවධානයට යොමුවූ කරුණක් විය. ඒ, එම තීරණය හරිද වැරදිද යනුවෙන් නොවේ. ලංකාවේ පහළ උසාවිවලින් ඇප ලබාදීම සම්බන්ධයෙනි. නීතිඥ තිශ්‍ය වේරගොඩ සිය ෆේස්බුක් පිටුවේ සඳහන් කර තිබුණේ, ‘දොස්තරවරියගේ අවුරුදු 21 දුව උසාවියේදී මම මරනවා කිව්වාද, ‍මම මැරෙනවා කිව්වාද කියන එකෙන් ඔබ්බට ගිහිල්ලා පුද්ගලයින් රිමාන්ඩ් කිරීමට අදාළව අධිකරණවලට නිර්ණායක හදන්න අවශ්‍ය බවක් මට පේනවා!’ යනුවෙනි.

සමහරුන්ට අනුව, මේ තරුණිය සම්පූර්ණයෙන්ම විදේශ රටක වාසය කළ, එහි ඉගෙනුම ලැබූ, සිංහලවත් හරියට කතා කරන්නට දන්නේ නැති, මවගේ රැකවරණය යටතේ පමණක් ජීවත්වන තරුණියකි. ඇය අල්ලස් කොමිසමේ නීතිඥවරියට කියා ඇත්තේ, ‘මම මරනවා’ යැයි කියා නොව ‘මම මැරෙනවා’ කියාය. ඇය එසේ කියන්නට ඇත්තේ තම මව මුහුණ පා ඇති තත්වය ගැන දැඩි කම්පාව නිසා බව ඇගේ නීතිඥවරුද අධිකරණයට පෙන්වා දුන්හ. මේ කරුණු අනුසාරයෙන්, ඇය කෙරෙහි අනුකම්පාව උපදවන අදහස් සමාජ මාධ්‍යවල බහුල ලෙස පළවනු දැකිය හැකිවිය.

ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධ පාර්ශ්වය කියන්නේ, ඇගේ මව ‘යක්ෂණියක’ සේ රෝගීන්ගේ ජීවිත අනතුරේ හෙළා ඇති හෙයින්, ඇයටද අනුකම්පාව හිමිවිය යුතු නැති බවත් ඒ විපාක ඇයටද උරුම බවත්ය.

එහෙත් නීති ක්ෂේත්‍රයේ කතාබහක් ඇතිවුණේ, වෛද්‍ය විජේරත්නගේ දියණිය ගැන අනුකම්පාව මත පදනම් වී නොවේ. ලංකාවේ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ, ඇප දීමේදී හෝ නොදීමේදී කටයුතු කරන ආකාරය ගැන විචාරාත්මක අදහස් පළකෙරෙමිනි.
එසේම, මේ සාකච්ඡාව වරින් වර යට යමින් උඩ එමින් තිබෙන්නකි.

ඇප පනත

ලංකාවේ උසාවිවලින් ඇප ලබාදීම හෝ නොදීම කරන්නේ 1997 අංක 30 දරන ඇප පනත යටතේය. පනතේ 2වැනි වගන්තිය මගින් පැහැදිලි කරන්නේ ‘මේ පනතේ විධිවිධාන ක්‍රියාත්මක කිරීමේ අනුගම්‍ය ප්‍රතිපත්තිය විය යුත්තේ ඇප දීම රීතිය වශයෙන් සැලකීම සහ ඇප දීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ව්‍යතිරේකයක් ලෙස සැලකීමයි.’

එයින් අදහස් කරන්නේ සාමාන්‍යය වශයෙන් ඇප දිය යුතු බවයි. ඇප දීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම එම සාමාන්‍යය ක්‍රියාත්මක නොකළ හැකි තැන පමණක් කළ යුතු බවයි.

ලංකාවේ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ යනු, උසාවි පිළිවෙළේ තිබෙන පහළම උසාවියයි. බොහෝ විට ඒවායෙහි කටයුතු කරන්නේ අධිකරණ ක්ෂේත්‍රයට පළමුවරට එකතු වුණු අය හෝ පළපුරුද්දෙන් අඩු මහේස්ත්‍රාත්වරුන්/වරියන් වීම ස්වාභාවිකය. ලංකාවේ පමණක් නොව ඕනෑම රටක, පහළම අධිකරණවල දැකිය හැකි ස්වභාවයක් වන්නේ, නීතිය ගැන ප්‍රමාණවත් සැලකිල්ලක් නොමැතිව සමහර තීන්දු ගැනීමයි. සමහර නියෝග නිකුත් කිරීමයි. යම් අපරාධයක් හෝ සිදුවීමක් සම්බන්ධයෙන් ඇතිවන බලවත් මහජන මතයකට මේ පහළ අධිකරණ පහසුවෙන්ම යටත්වීමද සමහර විට දකින්නට හැකිය.

මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ගේ මේ ක්‍රියාකලාපය, ඔවුන් දුන් තීන්දු, නියෝග සම්බන්ධයෙන් ඉහළ අධිකරණවලට ඉදිරිපත් වන අභියාචනාවලදී විවේචනයට ලක්වී තිබෙන අවස්ථාද ලංකාවේ දකින්නට තිබේ.

එවැනි ප්‍රකට නඩු තීන්දුවක් වන්නේ, 1999, ‘මැක්සිමස් ඩැනී එදිරිව සිරිනිමල් සිල්වා, හලාවත පොලිස් ස්ථානාධිපති’ නමැති මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවයි. සමාජයේ විශාල අවධානයකට ලක්වූ එම නඩුවේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුව ලියමින් විනිසුරු ෂිරාණි බණ්ඩාරනායක (ධීරරත්න හා පෙරේරා යන විනිසුරුවරුන්ගේ එකඟත්වයෙන්) ප්‍රකාශ කළේ, ‘රිමාන්ඩ් නියෝග නිකුත් කිරීම පොලිසියට අවශ්‍ය වන නිසා, මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ද යාන්ත්‍රිකව සැකකරුවන් රිමාන්ඩ් කිරීමේ නියෝග නිකුත් කරන බවයි. ඒ ගැන තමාගේ කනස්සල්ල ප්‍රකාශ කරන බවයි. මහේස්ත්‍රාත්වරුන් අපරාධ විමර්ශකයෙකුගේ හෝ නඩු පවරන්නෙකුගේ උපහාසාත්මක සතුට තෘප්තිමත් කිරීම සඳහා රිමාන්ඩ් නියෝග නිකුත් නොකළ යුතුයැයි ඇය සිය තීන්දුවේ ලියා ඇත.
රබර් සීල් නොවිය යුතුයි

මෙයින් අදහස් කරන්නේ, මහේස්ත්‍රාත්වරුන්, පොලිසිය හෝ චෝදනා නගන්නන්ගේ (අල්ලස් කොමිසම වැනි ආයතනවල පැමිණිල්ලේ නිලධාරීන්) අනුන්ට පීඩා කිරීමෙන් විඳින සතුට සම්පූර්ණ කිරීම සඳහා කිසිවකු රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත නොකළ යුතු බවයි.

‘පුද්ගලයෙකු රිමාන්ඩ් කිරීම අධිකරණ ක්‍රියාවක් වන අතර පුද්ගලයෙකුගේ නිදහස අහිමි කිරීමට පෙර එම කාරණය සම්බන්ධයෙන් මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු ලෙස ඔහුගේ ඇයගේ අධිකරණ මනස යොමු කළ යුතුය.’ යනුවෙන් එම තීන්දුවේ තවදුරටත් දැක්වෙයි.

පොලිසිය හෝ වෙනත් චෝදනා ඉදිරිපත් කරන ආයතන, අහවලා අහවල් වරද කර ඇතැයිද, නැතිනම් අහවල් සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් විමර්ශන තවමත් අවසන් නැතැයිද, අහවලා නිදැල්ලේ සිටීමෙන් පරීක්ෂණවලට බාධා ඇතිවෙතැයිද, නැතිනම් අහවලා අහවල් අයට තර්ජනය කර ඇතැයිද ආදි වශයෙන් විවිධ කරුණු දක්වමින් සැකකරුවන් රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කරන ලෙස ඉල්ලන්නට පුළුවන. ඔවුහු නිරන්තරයෙන් එසේ කරති. එහෙත්, එවැනි ඉල්ලීම්වලදී, එම ඉල්ලීම වහාම අනුමත කරන හුදු රබර් මුද්‍රාවක් බවට මහේස්ත්‍රාත්වවරුන් පත් නොවිය යුතුය යන්න ෂිරාණි බණ්ඩාරනායක විනිසුරුවරියගේ නිරීක්ෂණයයි. ඒ වෙනුවට මහේස්ත්‍රාත්වරයා/වරිය ක්‍රියාත්මක කළ යුත්තේ තමාගේ ‘අධිකරණ මනස’යි.

තමා ඉදිරියේ සිටින්නේ පැමිණිලිකාර පාර්ශ්වය පමණක් නොවන බවත්, සැකකාර හෝ විත්තිකාර පාර්ශ්වයක්ද සිටින බවත්, තමා යම් නියෝගයක් කළ යුත්තේ මේ දෙපාර්ශ්වයම ඉදිරිපත් කරන කරුණු සලකා බලා බවත්, ඒ දෙපාර්ශ්වයටම අධිකරණයෙන් යුක්තිය ඉටුවන බව දැනෙන්නට තිබිය යුතු බවත් යනාදි කරුණු සලකා බැලීම, අධිකරණ මනස ක්‍රියාත්මක කිරීම යනුවෙන් සරලව පැහැදිලි කළ හැකිය. අවාසනාවකට, සමාජයෙන් ඇතිවන පීඩනය නිසා හෝ, පැමිණිල්ලෙන් ඇතිවන පීඩනයා නිසා හෝ, ප්‍රමාණවත් ලෙස කරුණු සලකා බලන්නට නොහැකි වීම නිසා හෝ, මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ට තමන්ගේ අධිකරණ මනස ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉස්පාසුවක් නොලැබෙන්නට ඉඩ ඇත. ඒ නිසාම, ඔවුන් පැමිණිලිකාර පාර්ශ්වයේ ඉල්ලීම වහාම අනුමත කරන රබර් සීල් බවටද පත්විය හැකිය. එහි ප්‍රතිඵලය විය හැක්කේ අසාධාරණ ලෙස පුද්ගලයකුගේ නිදහස අහිමි කිරීමකි. එය බැරෑරුම් තත්වයකි.

ඇප පනත අනුව පළමුව බර තැබිය යුත්තේ ඇප දීමට අදාළ වන කරුණු මොනවාද යන්න ගැන මිස, ඇප නොදීමට අදාළ කරුණු ගැන නොවේ.

ලංකාවේ බරපතළ ලෙස යුක්තියට හානිකර තත්වයක් නම්, පොලිසිය හෝ පැමිණිල්ල මෙහෙයවන පාර්ශ්වය, විවිධාකාර හේතු දක්වමින් සැකකරුවන් රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට දක්වන කෑදරකමයි.

එහෙත් ලංකාවේ රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත වීම යනු, අතිශය අප්‍රසන්න, පීඩාකාරී, මානව ගරුත්වය කාබාසිනියා කරන, පරපීඩකයන්ගේ ආධිපත්‍යයට යටත්වන, අපායකට යාමක් බඳු තත්වයක් බව දවසක් වත් රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත වී සිටින අය සාක්ෂි දරනු ඇත. විවිධාකාර හේතු නිසා දවසක්වත් රිමාන්ඩ්ගත වීමට සිදුවීම, තමන්ගේ ජීවිතවලට කිසිදා මැකී නොයන අතිශය පීඩාකාරී ක්ෂතිමය අත්දැකීමක් වූ බව මේ ලියුම්කරු සමග කියා ඇත්තේ එක්කෙනෙක් දෙන්නෙක් නොවේ.
එනිසා අධිකරණයකින් පුද්ගලයකු රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කිරීමේදී අන් සියලු හේතු සාධක පැත්තකට දමා වුණත්, මුලින්ම සැලකිය යුත්තේ එවැනි අපායකට මෙතෙක් සාමාන්‍ය ජීවිතයක් ගත කළ පුද්ගලයකු යැවීම ඉතාම සාධාරණ හේතුවක් නැතිව මිස, කළ යුතුමද? යන්නයි.

හොරුන්ට එරෙහි සුපිරිසිදු සමාජය

ඊට අමතරව මේ කාලයේ අප දකින තවත් වැදගත් සාධකයක් වන්නේ, සමාජයේ බොරුවට, දූෂණයට, අල්ලසට එරෙහිව විශාල මහජන මතයක් ක්‍රියාත්මක වීමයි. ජනාධිපතිවරයාගේ සිට ආණ්ඩුවේ සියලුම දේශපාලන නිලයන්, දූෂණ මර්දනය වෙනුවෙන් පණ දෙවැනි කොට කැපවී සිටින අතර, ඔවුන් විසින් ඇතිකරන ලද දූෂණ විරෝධී කතිකාව නිසා, සමාජයේ බොහෝ දෙනකුගේ සිත් පිරී පවතින්නේද දූෂණ මර්දනය පිළිබඳ යහපත් චේතනාවෙනි. මේ ‘මහජනතාව’ගේ හැසිරීම, අනුව පෙනෙන්නේ ඔවුන් හැර අනෙක් හැම කෙනකුම දූෂිතයන්, හොරුන්, වංචාකාරයන් ලෙස සලකන බවයි. ඔවුන්ට අනුව සැකකරුවන් නැත. සිටින්නෝ වරදකරුවෝ පමණි. උසාවි තිබෙන්නේ මේ වරදකරුවන්ට දැඩි දඬුවම් නියම කිරීමට මිස, මුලින් ඔහු හෝ ඇය වරදකරුද නිවැරදිකරුද යැයි සලකා බැලීමටවත් නොවේ. කිසිවකු වරදකරු කිරීමේ දිව්‍යමය වගකීම පැවරී තිබෙන්නේ ඔවුන්ටය.

ආයතනවල ක්‍රියාකාරිත්වය

මේ මහජනතාවට, විශේෂයෙන් ජාතික ජන බලවේගය බලයට ගෙනන්නට කැපවූ ‘පිරිසිදු’ මහජනතාව අයත් වන අතර, ඊට අමතරව සමාජ මාධ්‍ය පරිශීලකයෝ ද ඇතැම් ජනමාධ්‍ය හා ජනමාධ්‍යවේදීහුද ඇතුළත් වෙති.

මේ සමාජ හැසිරීමේ තවත් බරපතළ මුහුණුවරක් නම්, නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතනද, ඒවායේ ප්‍රධානීන්ද, ‘තමන් මේ ලෝකයට දෙවියන් විසින් එවනු ලැබ ඇත්තේ යුක්තිය ඉටු කිරීමටය, වරදකරුවන් සොය සොයා දඬුකඳේ ගැසීමටය’ යන චේතනාවෙන්ම ක්‍රියාත්මක වීමයි. පොලිසියද, පොලිසියට අනුබද්ධ විවිධ ආයතනද, නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන කොමිෂන් සභා වැනි ආයතනද මේ තත්වයට වැටුණු පසු, ඔවුන්ගේ ‘සුපිරිසිදු හා දිව්‍යමය ස්වභාවය’ නිසාද, මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ට විශාල පීඩනයක් එල්ල වෙයි. ඔවුන් ඉල්ලන දේ ලබාදෙන රබර් සීල් බවට මහේස්ත්‍රාත්වරුන් නිරායාසයෙන් පත්වන්නට මේ නිසා ඉඩක් තිබේ.

මේ තත්වය විනිවිද දකින ඉතාමත් අලුත් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුවක්ද පසුගියදා නිකුත් විය. අරලංගවිල, කලුකැලේ ප්‍රදේශවාසීන් පිරිසක් වල් අලි කරදරයෙන් තමන් බේරාගන්නා ලෙස කියමින් රජයට එරෙහිව මහාමාර්ගය අවුරාගෙන උද්ඝෝෂණ කරද්දී, ඉන් දෙදෙනකු අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තැබීම සම්බන්ධයෙන්, ඉදිරිපත් වුණු මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් අවසානයේ, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු යසන්ත කෝදාගොඩ ලියූ (අගවිනිසුරු මුර්දු ප්‍රනාන්දු හා විනිසුරු එස් තුරෙයිරාජා එකඟවූ) නඩු තීන්දුවේ මෙසේ සඳහන් වෙයි.

‘සැකකරුවන් රිමාන්ඩ් භාරයේ තැබීම සඳහා පොලිසිය කරන ඉල්ලීම් සම්බන්ධයෙන්, විචක්ෂණශීලී තීරණ ගැනීමේ අවශ්‍යතාව පිළිබඳව, මහේස්ත්‍රාත්වරුන් දැනුවත් කිරීමේ අනිවාර්ය අවශ්‍යතාව, මෙම අධිකරණය සටහන් කරයි. ඇප පනත මගින් හඳුනාගෙන ඇති පරිදි, පාලන මූලධර්මය නම්, ඇප ලබා දීම සම්මතයද, ඇප ලබා දීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ව්‍යතිරේකයද විය යුතු බවයි. මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු ඇප ලබා දීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ සැකකරු රිමාන්ඩ් භාරයේ තැබීම නීත්‍යනුකූල වුවද, ඔහු එසේ කළ යුත්තේ පොලිසියේ ඉල්ලීම නිසා පමණක් නොවේ. අපරාධ යුක්තියේ අරමුණුවලට අනුකූල, වලංගු හේතු මත ය. අධිකරණය ජනතාවගේ මූලික අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීමට ද බැඳී සිටින බව මහේස්ත්‍රාත්වරුන් දැඩි ලෙස දැනුවත් විය යුතු අතර, නීතියෙන් පිළිගත් වලංගු හේතු මත, සුවිශේෂ අවස්ථාවන්හිදී පමණක් එවැනි අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාත්මක කිරීම සීමා කරන නියෝග නිකුත් කළ යුතු අතර, නීතියෙන් මගපෙන්වා ඇති ආකාරයට එවැනි තීරණ ගත යුතුය. මෙම තීන්දුවේ අඩංගු මූලධර්ම පිළිබඳව මහේස්ත්‍රාත්වරුන් දැනුවත් කිරීම සඳහා විනිසුරුවරුන්ගේ ආයතනය අවශ්‍ය පියවර ගනු ඇතැයි මෙම අධිකරණයේ අපේක්ෂාවයි.’

මේ වැදගත් තීන්දුවෙන්ද කියන්නේ, මහේස්ත්‍රාත්වරුන් ඇප දීම හෝ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සම්බන්ධයෙන් සිය අධිකරණ මනස මෙහෙයවා කල්පනා කළ යුතු බවයි.

වෛද්‍ය මහේෂි විජේරත්නගේ දියණිය ‘මරණ තර්ජනයක්’ කළ නිසා රිමාන්ඩ් කිරීමද සලකා බැලිය යුත්තේ මේ පසුබිම මත බව නීති ක්ෂේත්‍රයේ සාකච්ඡාවට බඳුන් වෙයි. මව සැකකාරියක වීම නිසා, ඇයගේ පුද්ගල නිදහස ඇහිරීමට එයින් හේතුවක් නොසැපයේ. පිරිසිදු සමාජය සිතන්නේ ඇය වෛද්‍ය විජේරත්නගේ දියණිය වීම නිසා ඕනෑම ගැහැටක් විඳීමට ඉරණම් ලබා තිබෙන බවයි. මරණ තර්ජනයක් කළායැයි කියනවා නම්, එය යථාවාදීද, වයස 21ක පසුවන ඇයට කිසිවකු මරාදැමීමට ඇති හැකියාව කුමක්ද, කොළඹ අතිශය කලබලකාරී පරිසරයක පිහිටා තිබෙන මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ පිවිසුමේදී, මුවවැස්මක් ද පැළඳ සිටි වෛද්‍යවරියගේ දියණිය කීවේ කුමක්දැයි හරිහැටි පැහැදිලි විණිද, මේ නඩුව විභාග වන්නේ කුමන සමාජ, පෞද්ගලික තත්වයක් පසුබිමේ තබාගෙනද යන කාරණා එවැනි මොහොතක සැලකිල්ලට බඳුන් විය යුතුයැයි කෙනකුට යෝජනා කළ හැකිය.

9 වැනිදා නඩුව කැඳවුණු අවස්ථාවේදී ලිඛිත වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරමින්, අල්ලස් කොමිසමේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාගේ උපදෙස් මත තවදුරටත් වාචිකව කරුණු නොදක්වන බවත් අධිකරණයට අභිමත තීරණයක් ගන්නා ලෙසත් අල්ලස් කොමිසමේ නීතිඥවරිය අධිකරණයට කීවාය. ඉදිරිපත් වූ කරුණු සලකා බැලූ මහේස්ත්‍රාත්වරිය, සැකකාරිය ඇප මත මුදා හැරීමට නියම කළ අතර පැමිණිල්ල නැවත අගෝස්තු මස 27 වන දා කැඳවන ලෙස නියම කළාය.

රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කර සිටින ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර රෝහලේ විශේෂඥ වෛද්‍ය මහේෂි විජේරත්න ජූලි 15 වන දා දක්වා තවදුරටත් රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කරන ලෙසද නියෝග කරනු ලැබිණ. ඒ අතර, අනෙක් සැකකරුවන් දෙදෙනාට ඇප නියම කෙරිණි. වෛද්‍යවරියගේ වාට්ටුවේ ලිපිකරු වන කේ. ඉන්දික සහ ඇය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන ආයතනයේ සේවකයෙකු බව කියන නිමල් රංජිත් මුතුකුඩ යන සැකකරුවන් දෙදෙනා රුපියල් 25,000 බැගින් වූ මුදල් ඇප සහ රුපියල් මිලියන දෙක බැගින් වූ ශරීර ඇප දෙකක් මත මුදා හරින ලෙස කොළඹ ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත්වරිය නියෝග කළාය.

වෛද්‍ය මහේෂි විජේරත්නගේ නඩුව මුල් අවස්ථාවේදී කැඳ වූ විට, ඇය වෙනුවෙන් පෙනීසිටි ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස් මෙසේ කී බව මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබිණ. ‘මෙම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් මහජන කැළඹීමක් පවතින බව අල්ලස් කොමිසමේ නිලධාරියා ප්‍රකාශ කළා. මෙම සැකකාරිය අත්අඩංගුවට ගත් අවස්ථාවේ එතන මාධ්‍ය හිටියා, එතනට මාධ්‍ය ආවේ කොහොමද, පුද්ගලයෙකුව අල්ලන්න කලින් ඒක අල්ලස් කොමිසමෙන් මාධ්‍යයට කියනවා. සමාජ මාධ්‍යවලින් කෘත්‍රිම රැල්ලක් ඇති කර තිබෙනවා. ඒවා මත නඩු අහන්න බෑ. එවැනි කාරණා විනිසුරුතුමිය නඩු ඇසීමේදී සැලකිල්ලට ගන්නෙත් නැහැ කියලා අපි දන්නවා.’

වැඩිදුරටත් කරුණු දක්වූ ජනාධිපති නීතිඥ පීරිස් පැවසුවේ, රජයේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලීන් යටතේ මිලදී ගන්නා ශල්‍ය උපකරණ ප්‍රශස්ත මට්ටමේ ඒවා නොවන බව ය.

‘මේ සැකකාරිය කරන්නේ ඉතාම සියුම් සැත්කම්. පිටතින් ශල්‍ය උපකරණ මිලදී ගැනීම අලු‍ත් දෙයක් නෙවෙයි. ජයවර්ධනපුර රෝහල මුදල් අයකරලා ශල්‍යකර්ම කරන ආයතනයක්. එහි කරන ශල්‍යකර්ම සඳහා ඕනෑ තරම් පිටතින් උපකරණ රැගෙන තිබෙනවා. මේක පළවෙනි අවස්ථාව නෙවෙයි. රෝහලේ අලවා තිබෙන දැන්වීමක සඳහන් වෙනවා පිටතින් ශල්‍ය උපකරණ මිලදී ගෙනඒමට අවසර තිබෙන බව’ නීතිඥවරයා පෙන්වා දුන්නේ ය.

‘‍රජයේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලිය යටතේ මිලදී ගන්නා ශල්‍ය උපකරණ ප්‍රශස්ත මට්ටමේ ඒවා නෙවෙයි. ඒ නිසා තමයි වඩාත් ගුණාත්මක උපකරණ පිටතින් මිලදී ගැනීමට රෝගීන්ට සිදුවෙලා තිබෙන්නේ. මේ නඩුකරයට අදාළ විමර්ශනය ආරම්භ වුණේ 2023 වසරේ. එතැන් පටන් මේ දක්වා විමර්ශන සිදුවෙනවා. මගේ සේවාදායිකාව කිසිදු පුද්ගලයෙකුට තර්ජනය කර නැහැ.’‍
සැකකාරියගේ ඇප ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට තරම් සාධාරණ කරුණු අධිකරණයට ඉදිරිපත් වී නොමැති නිසා ඇය ඇප මත මුදාහරින ලෙස ජනාධිපති නීතිඥවරයා අධිකරණයෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය. අද වන තුරු ඇයට ඇප නියම වී නැත.

මෙහිදී සැලකිල්ලට බඳුන් විය යුතු වැදගත් කාරණා කිහිපයක් තිබේ. එකක් නම්, රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කරමින් පුද්ගලයකුගේ පුද්ගලික නිදහස අහිමි කිරීම ගැන බැරෑරුම් ලෙස සලකා බැලිය යුතු බවයි. පුද්ගලයකු රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කිරීමට මහේස්ත්‍රාත්වරයකු සිය නඩු ගොනුවේ සටහන් කළ යුත්තේ හුදෙක් අකුරු දෙකක් පමණි. එනම් ‘රි.බ’ යන්න පමණි. එහෙත්, එම අකුරු දෙකෙන් පුද්ගලයකුගේ නිදහස ඉතාම අවාසනාවන්ත ලෙස සති දෙකක කාලයකටවත් අහිමි වෙයි. දිනයක්, දෙකක් සඳහා රිමාන්ඩ් කළද තත්වයේ වෙනසක් නැත. ඒ නිසා දවසකටවත් රිමාන්ඩ් නොකරන්නට හැකි නම් එය පුද්ගලයකුගේ ඉහළම යහපත වන්නේය. එය පවතින තත්වයන් අනුව වෙනස් වන බවද සැලකිල්ලට ගැනීම වටියි.

දෙවැන්න, මේ නඩුවේදී විමර්ශනයට භාජනය වන්නේ සැකකාරිය අල්ලස හෝ දූෂණය පිළිබඳ වරදක් කර තිබේද යන්න ගැන මිස, ඇයගේ වෘත්තීය පැවැත්ම ගැන නොවන බවයි. පළවන මාධ්‍ය වාර්තාවලින් පෙනෙන්නේ අධිකරණය ඉදිරියේ ඇගේ වෛද්‍ය වෘත්තීය පැවැත්ම පිළිබඳ කාරණාද උපුටා දැක්වෙන බවයි. නඩුවකට එක එල්ලේ අදාළ නොවන කාරණා නොසලකා සිටීමත්, අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී ඒවා ප්‍රකාශ වීම නැවැත්වීමත්, මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ට අයිති කාරියකි. මහේෂි විජේරත්න පිළිබඳ නඩුවේදීද විත්තිකරුවන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටි නීතිඥවරුන් කී සමහර කතා, නඩුවට වැදගත් නොවන බව මහේස්ත්‍රාත්වරිය පැහැදිලිවම කියා තිබේ.

තුන්වැන්න, ඕනෑම නඩුවක, දඬුවම් දීම සිදුවන්නේ විත්තිකරු වරදකරු කළ පසුවය. ඒ සඳහා, විත්තිකරුගේ විශ්වාසයටද හේතුවන පරිදි සාධාරණ නඩු විභාගයක් පැවැත්වීම ලංකාවේ නීතියේ පැහැදිලිවම සිදුවෙයි. එහෙත්, වරදට දඬුවම් කිරීමට පෙර, රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කිරීමෙන්ද පුද්ගලයකුට දඬුවම් දිය හැකිය. එයද සිරදඬුවමකට කිසිසේත් වෙනස් නොවේ. එනිසා, වරදකරු කෙරේවිද, නැද්ද යන ප්‍රශ්නය විසඳීම පසුවට තබා රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කිරීමෙන් ‘දඬුවම මුලින්ම ලබාදීමට’ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන සහ ඒවායේ ප්‍රධානීන්, පරපීඩක මානසික තත්වයන් විසින් මෙහෙයැවෙන බවටද අතීත අත්දැකීම් ලංකාවේ තිබේ. එවැනි අය තෘප්තියට පත්වන්නේ පුද්ගලයන් හැකි තරම් කාලයක් රිමාන්ඩ් කිරීමට සැලැස්වීම මගිනි. මේ උපායමාර්ගය බලරහිත කිරීමේ වගකීම පැවරෙන්නේ මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ටය. ෂිරාණි බණ්ඩාරනායක හා යසන්ත කෝදාගොඩ යන විනිසුරුවරුන්ගේ තීන්දුවල අවධාරණය කෙරෙන කරුණ නම් එයයි.

හතරවැන්න, ලංකාවේ මාධ්‍යවේදීන් යැයි කියාගන්නා අයගෙන් ඇතිවන අහිතකර පීඩනයයි. යූටියුබ් නාලිකා හා පොඩ්කාස්ට් පවත්වාගෙන යන සමහරුන් සිතන්නේද, ලංකාවේ යුක්තිය පිහිටුවීමේ පරම කාර්යභාරය තමන්ට පැවරී ඇති බවයි. මේ අය සමහර විට නීතිය කුමක්දැයි හරියට දන්නේ ද නැත. අධිකරණ කටයුතු හා නීතිය ක්‍රියාත්මක වීමේ පිළිවෙළවත් හරියට දන්නේ නැත. අධිකරණයට තිබෙන, නීතිඥවරුන්ට තිබෙන ආචාරධාර්මික වගකීම් මොනවාදැයි හඳුනන්නේත් නැත. පැයක් පාසා පවත්වන සජීවී මාධ්‍ය හමුවලදී මොනවා හරි කියන්නට වුවමනා නිසා, ඉහත සියල්ල ගැන තමන් දන්නා කුඩා දේ ලාංකීකරණය මේ අයගේ දෛනික පරිචයයි. අවාසනාවකට මහජනතාවගේ මනස හැදෙන්නේද මේ අයගේ දැනුමේ පටු සීමාවන් තුළය. ඊටත් වඩා අවාසනාව නම්, ඒ පටු සීමාව තුළ සිතන්නට පුරුදු වන ‘පිරිසිදු මහජනතාව’, අධිකරණ පද්ධතියටත්, නීතිඥ සමාජයටත් කරන අනිසි බලපෑමයි. ඉන් යුක්තිය ඉටුවීමට වඩා ඉටු නොවීමටත්, තාවකාලික පරපීඩකත්වයක් පමණක් ඉස්මතු වී, ඉහළ අධිකරණවලදී එම තීරණ නැවත ආපසු හැරවීමටත් තිබෙන ඉඩකඩද සැලකිල්ලට ගත යුතුය.

පුද්ගලයන් රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කිරීමේදී ඇතිවිය හැකි තත්වයන් ගැන ඉහළ අධිකරණ විවේචනාත්මකව සලකා බලා ඇත්තේ අද ඊයේ නොවේ. මැක්සිමස් ප්‍රනාන්දු නඩුව 1999දීය. ඊට පසු නඩු ගණනාවකදීම මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ගේ කාර්යභාරය ඉහළ අධිකරණ තීන්දුවලදී විවේචනයට බඳුන් වී තිබේ. මෑතම තීන්දුව විනිසුරු යසන්ත කෝදාගොඩගේය. මේ පිළිබඳ දැනුම දශක ගණනාවක්ම ක්‍රමයෙන් පොහොසත් වෙමින් දියුණු වෙමින් පුළුල් වෙමින් ආ එකකි. එහෙත්, අවාසනාවකට යළි යළිත් එම කාරණා අවධාරණය කරන්නට ඉහළ අධිකරණවලට සිදුවීමයි. ඉහළ තිබෙන දැනුම, පහලට ගලා නොයන්නේ ඇයි? ඒ නිසා කෝදාගොඩ විනිසුරුවරයා කියන මේ කතාව වැදගත්ය. ‘මෙම තීන්දුවේ අඩංගු මූලධර්ම පිළිබඳව මහේස්ත්‍රාත්වරුන් දැනුවත් කිරීම සඳහා විනිසුරුවරුන්ගේ ආයතනය අවශ්‍ය පියවර ගනු ඇතැයි මෙම අධිකරණයේ අපේක්ෂාවයි.’

හැකි තරම් ‘හොරුන්’, හැකි තරම් ඉක්මනින්, උසාවි ඉදිරියට පමුණුවා, හැකි තරම් කාලයක් රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරගත කර, තමන්ට ඡන්දය දුන් මහජනතාව තාවකාලිකව ප්‍රීණනයට පත්කර, හදිසි පුනරුද සමාජයක් හැදීමේ ආණ්ඩුවේ පරම අධ්‍යාශයද, මේ ඊනියා මහජන වුවමනාව සමග තකට තක ලෙස ගැළපෙයි.

තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම පනත යටතේ අනුරුද්ධ බණ්ඩාර මහතා ජනාධිපති කාර්යාලයෙන් ඉල්ලූ තොරතුරු කිහිපයක් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන තොරතුර මේ වනවිට බොහෝ පිරිසක් දන්නා කරුණකි.
අනුරුද්ධ බණ්ඩාර මහතාට ජුලි 04 දින සහිතව ජනාධිපති කාර්යාලයේ ලිපි ශීර්ෂයකින් එහි නම්කළ නිලධාරි වෙනුවට ජනාධිපති ජ්‍යෙෂ්ඨ සහකාර ලේකම් ජීපීඑච්එම් කුමාරසිරි දැනුම් දෙන්නේ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ නිලධාරීන්ගේ නම් පිළිබඳ තොරතුරු 2016 අංක 12 දරන තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ පනතේ 5 (1) වගන්තිය යටතේ ලබාදීමට නොහැකි බවයි.

ඔහු ඉල්ලූ යම් තොරතුරක් එහි අමුණා ඉදිරිපත් කර ඇති අතර ඒ සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත්තේ එම ලබාදී ඇති තොරතුරට අදාළ වැටුප් පරිමාණයන් පිළිබඳ විස්තර රාජ්‍ය පරිපාලන චක්‍රලේඛ 10/2025 මගින් ලබාගත හැකි බවය. එසේ ලබාදී ඇති තොරතුරු වන්නේ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සේවය කරන පිරිසට අදාළ තනතුරු නාම හා එම එක් තනතුරු නාමයට අදාළව කී දෙනෙකු සේවය කරනවාද යන තොරතුරුයි.

එම තොරතුරු අනුව, ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් තනතුරේ 1ක් අයෙකු පමණක් කටයුතු කරන අතර ඔහුගේ වැටුප හෝ දීමනාව ලෙස සඳහන් කර ඇත්තේ රුපියල් 35,925කි. එම තතනතුර සඳහා රාජ්‍ය සේවයේ වෙනත් තනතුරකින් පත්කළේ නම් එම තනතුරට අදාළ වැටුප ගෙවනු බලන බව සඳහන් කර ඇත.

එම පිළිතුරම කොහේද යන්නේ මල්ලේ පොල් වැනි පිළිතුරකි. මන්ද අනුරුද්ධ බණ්ඩාර මහතා ඔහුගේ තොරතුරු ඉල්ලීම යටතේ ඉල්ලා ඇත්තේ, ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සියලු තනතුරු, ඒවාට පත්කළ අයගේ නම්, පත්වීම් දිනය, එක් එක් තනතුර සඳහා වන වැටුප, එක් එක් තනතුර සඳහා වන වෙනත් මූල්‍ය දීමනා, වාහන සහ ඉන්ධන දීමනා හෝ පුද්ගලික කාර්ය මණ්ඩල දීමනා ආදිය වන නිසාය.

අනුරුද්ධ බණ්ඩාර මහතාගේ එම මුල් තොරතුරු ඉල්ලීමට අදාළව ජනාධිපති කාර්යාලයෙන් පිළිතුරක් හෝ ලැබී නැති අතර එම තොරතුරු ඉල්ලීම සම්බන්ධයෙන් ඔහු අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. ඉහත සඳහන් කරන ලද ජනාධිපති කාර්යාලයේ පිළිතුර ලැබී ඇත්තේ එම අභියාචනයට අනුවය.

ඒ අනුව ජනාධිපති කාර්යාලයේ පිළිතුරේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කරන්නේ, ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයට එක් උපදේශකයෙකු සිටින බවත් ඔහුට ගෙවීමක් සිදුනොකරන බවත්ය. එමෙන්ම ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ අධ්‍යක්ෂ තනතුරේ 6 දෙනෙකු සිටින බවත්, එම එක් අයෙකුට රුපියල් 80,000ක් ගෙවනු ලබන බවත්ය. රාජ්‍ය සේවයෙන් කරනු ලැබූ පත්වීමක් නම් ඊට අදාළ අනුමත වැටුප් ගෙවනු ලබන බවය. එහි සහකාර අධ්‍යක්ෂ තනතුරේ 11 දෙනෙකු කටයුතු කරන බවත්, එම එක් අයෙකුට රුපියල් 60,000ක් ගෙවනු ලබන බවත්ය. රාජ්‍ය සේවයෙන් අනුයුක්ත කිරීමක් නම් ඊට අදාළ වැටුප් ගෙවනු ලබන බවය.

පරිපාලන නිලධාරින් 1ක් සංවර්ධන නිලධාරීන් 11ක්, කළමනාකරණ සේවක නිලධාරීන් 05ක් සිටින බවත් ඔවුන්ට රාජ්‍ය පරිපාලන වැටුප් චක්‍රලේඛය අනුව එම්එන් 4 සිට 7 දක්වා වැටුප් පරිමාණ ගෙවන බව එහි සඳහන් කර ඇත. එමෙන්ම සංවර්ධන සහකාර 04ක් සිටින බවත්, ඔවුන්ගෙන් 3 දෙනෙකුට රාජ්‍ය පරිපාලන චක්‍රලේඛ අනුව එම්එන් 4 වැටුප් ගෙවනු ලබන බවත්, එක් අයෙකුට රුපියල් 46,711ක දීමනාවක් ගෙවනු ලබන බවත් සඳහන් කර ඇත.

කළමනාකරණ සහකාර 06ක්, ප්‍රවෘත්ති නිලධාරීන් 03ක්, මාධ්‍ය නිලධාරීන් 1ක්, සමාජ මාධ්‍ය නිලධාරීන් 1ක්, ග්‍රැපික් නිර්මාණකරුවන් 03ක්, ඡායාරූප ශිල්පීන් 02ක්, ඡායාරූප සංස්කරණ ශිල්පීන් 01ක්, මාධ්‍ය නිලධාරීන් 11ක්, කැමරා ශිල්පීන් 1ක්, දත්ත හැසුරුම්කරු 1ක්, තිරපිටපත් රචක 1ක් සිටින බව සඳහන් කරන අතර ඔවුන්ට රාජ්‍ය පරිපාලන චක්‍රලේඛය අනුව එම්එන් හා එම්ටී වැටුප් පරිමාණයන් ගෙවනු ලබන බව සඳහන් කර ඇත.

භාෂා පරිවර්තක 01ක් සිටින බවත්, එම තනතුර සඳහා රුපියල් 65,000ක් ගෙවනු ලබන බවත් හා රාජ්‍ය සේවයේ වෙනත් තනතුරකින් අනුයුක්ත වූයේ නම් ඊට අදාළ වැටුප් ගෙවනු ලබන බවත් සඳහන් කර ඇත.

එසේම තොරතුරු තාක්ෂණ සහායක 1ක්, වීඩියෝ කැමරා ශිල්පී 04ක්, වීඩියෝ සංස්කාරක 06ක් හා කාර්යාල කාර්ය සහායක 07ක් සිටින බව වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත. ඔවුන්ටද රාජ්‍ය පරිපාලන චක්‍රලේඛයේ සඳහන් වැටුප් පරිමාණයන් ගෙවන බව සඳහන් කර ඇත.

එම පිළිතුරට අනුව ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සේවක සංඛ්‍යාව 90කි. එහෙත් අසා ඇති ප්‍රශ්නයට අනුව පිළිතුරු ඇත්තේ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සේවය කරන පිරිසේ තනතුරු නාමයන් හා එම එක් එක් තනතුරේ කී දෙනෙකු සිටින්නේද යන්න ගැන පමණය. ඔවුන්ගේ වැටුප් හා දීමනා පිළිබඳ ප්‍රශ්නයටද ලබාදී ඇත්තේ අසම්පූර්ණ පිළිතුරක් වන අතර එම වැටුප් දැන ගැනීම සඳහා තොරතුරු ඉල්ලූ පුද්ගලයාට රාජ්‍ය පරිපාලන වැටුප් චක්‍රලේඛය පරිශීලනය කර එය අවබෝධ කර ගැනීමට සිදුවේ. ඔවුන්ට ලබාදෙන දීමනා, ඉන්ධන හා වාහන පිළිබඳ කිසිදු තොරතුරක් එම පිළිතුරේ ලබාදී නැත.

ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ ඒ ඒ තනතුරුවල සේවය කරන පිරිසේ නම් ඉල්ලූ විටද තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ පනතේ තොරතුරු සීමා කිරීමට අදාළ වගන්තියක් අනුව එම තොරතුරු ලබාදිය නොහැකි බව සඳහන් කරමින් එයද විකෘති කර ඇත.

2016 අංක 12 දරන තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ පනතේ 2 කොටස තොරතුරුවලට ප්‍රවේශ වීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම යනුවෙන් හඳුන්වා ඇත. ජනාධිපති කාර්යාලය තොරතුරු ලබාදීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සඳහා පෙන්වා ඇති එහි 5 (1) (අ) වගන්තිය මෙසේය.

‘පුද්ගලික තොරතුරුවලට අදාළ තොරතුරු සම්බන්ධයෙන් වන විට තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම යම් පොදු කටයුත්තක් හෝ සම්බන්ධතාවක් සඳහා කිසිදු සම්බන්ධයක් නොමැති අවස්ථාවක දී හෝ යම් තනි පුද්ගලයකුගේ පුද්ගලිකත්වය අනවසරයෙන් ආක්‍රමණය කිරීමක් සිදුවේ නම්, එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම විශාල වශයෙන් මහජන සුභසිද්ධිය විසින් සාධාරණීකරණය කරයි නම්, හෝ අදාළ තැනැත්තා විසින් එම හෙළිදරව් කිරීම සඳහා ලිඛිතව කැමැත්ත ලබාදී ඇත්නම් මිස’ එම තොරතුරුවලට ප්‍රවේශ වීම ප්‍රතික්ෂේප කළ හැකි බවය.

මෙසේ ප්‍රතික්ෂේප කළ හැකි අවස්ථා තවදුරටත් එම පනතේ විස්තර කර ඇති අතර ඉන් එකක් වන්නේ, රාජ්‍ය ආරක්ෂාවට හෝ එහි භෞමික අඛණ්ඩතාවට හෝ ජාතික ආරක්ෂාවට බරපතළ ලෙස අගතිදායක වන අවස්ථාවක්ය. ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ ඒ ඒ තනතුරුවල සේවය කරන්නන්ගේ නම් ප්‍රකාශ කිරීම ඒ අනුව ජාතික ආරක්ෂාවට අදාළ වන කරුණක් වන්නේ නැත.
එමෙන්ම එම නම් ප්‍රකාශ කිරීම, එම පනතේ ඇති ආකාරයට ‘එම තොරතුරු යම් රජයක් හෝ ජාත්‍යන්තර නීතිය යටතේ වූ අන්තර්ජාතික ගිවිසුම් හෝ බැඳීම් විසින් රහසිගතව ලබාදුන් හෝ රහසිගතව ලබාගත් අවස්ථාවක එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම එම රජය හෝ ජාත්‍යන්තර නීතිය යටතේ වූ අන්තර්ජාතික ගිවිසුම් හෝ බැඳීම් සමග ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති සබඳතාවලට අගතිගාමී වන හෝ අගතිගාමී විය හැකි අවස්ථාවක්’ වන්නේද නැත.

එම නම් ප්‍රකාශ කිරීම මගින් එම පනතේ ඇති ආකාරයට, විනිමය අනුප්‍රමාණ හෝ විදේශ හුවමාරු ගනුදෙනු පාලනය කිරීමට, බැංකු කටයුතු හෝ ණය කටයුතු විධිමත් කිරීමට, බදු පැනවීමට, භාණ්ඩ සහ සේවාවල මිල ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීම, පාලනය හා ගැලපීමට, කුලී හා අනෙකුත් පිරිවැය සහ වේතන අනුප්‍රාණ, වැටුප් සහ අනෙකුත් ආදායම් හෝ විදේශ වෙළඳ ගිවිසුම්වලට ඇතුළත් වීමට අදාළ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික හෝ මූල්‍යමය ප්‍රතිපත්ති වෙනස් කිරීමට හෝ නොකඩවා පවත්වාගෙන යෑම සම්බන්ධ තීරණ නිසිකලට පෙර හෙළිදරව් වීම මගින් ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට බරපතල අගතියක් සිදුවිය හැකි අවස්ථාවක් ඇති වන්නේ නැත.

එම නම් ප්‍රකාශ කිරීම, 2003 අංක 36 දරන බුද්ධිමය දේපළ පනත යටතේ ආරක්ෂා කර ඇති වාණිජ රහස් වෙළඳ රහස් හෝ බුද්ධිමය දේපළ ඇතුළු තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම යම් තුන්වන පාර්ශ්වයක තරගකාරී තත්වයට අහිතකර ලෙස බලපානු ලබන්නක් වන්නේ නැත.

එම නම් ප්‍රකාශ කිරීම, යම් තැනැත්තකුගේ වෛද්‍ය වාර්තා හෙළිදරව් කිරීමට මඟ පාදන අවස්ථාවක් වන්නේද නැත.
එම නම් ප්‍රකාශ කිරීම, නීතිපතිවරයා හෝ නීතිපතිවරයාට සහාය දක්වන යම් නිලධරයකු සහ පොදු අධිකාරීන් අතර පවතින යම් සන්නිවේදනයක් ඇතුළුව, යම් ලිඛිත නීතියක් යටතේ හෙළිදරව් කිරීම සඳහා අවසර දී නොමැති වූ, වෘත්තිකයන් සහ එම වෘත්තිකයන් විසින් සේවා සපයනු ලබන යම් පොදු අධිකාරියක් අතර පවතින යම් සන්නිවේදනයක සංයුක්ත වන්නාවූ තොරතුරක් වන්නේද නැත.

යම් අපරාධයක් වැළැක්වීම හෝ ඒ පිළිබඳව සොයාගැනීම හෝ වරදකරුවන් අල්ලා ගැනීම හෝ ඔවුනට එරෙහිව නඩු පැවරීම සම්බන්ධයෙන් බලවත් අගතියක් සිදුවන අවස්ථාවක හෝ නීතිය බලාත්මක කිරීම හෝ ජාතික ආරක්ෂාවට අදාළ තොරතුරු පිළිබඳ රහසිගත මූලාශ්‍රයක අනන්‍යතාව හෙළිවන අවස්ථාවක් වන්නේ ද නැත.

එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම අධිකරණයට අපහාස කිරීමක් හෝ අධිකරණයේ අධිකාරි බලය හා අපක්ෂපාතිබව පවත්වාගෙන යෑමට අගතියක් සිදුවන අවස්ථාවක් හෝ එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීම පාර්ලිමේන්තු වරප්‍රසාද හෝ නීතිය මගින් විධිවිධාන සලස්වා ඇති ආකාරයට පළාත් සභා වරප්‍රසාද උල්ලංඝනය කිරීමක් වන අවස්ථාවක් වන්නේද නැත.
විභාග දෙපාර්තමේන්තුව හෝ උසස් අධයාපන ආයතනයක් විසින් පවත්වනු ලබන යම් විභාගයකට අදාළ තොරතුරු රහසිගතව තබා ගැනීමට නියමිත වන්නා වූ අවස්ථාවක් වන්නේ නැත.

එම තොරතුරු තීරණයක් ගෙන නොමැති අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයක් වන අවස්ථාවක් හෝ මැතිවරණ නීති මගින් රහසිගතව තැබීමට නියමිත වන්නාවූ මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා විසින් පවත්වනු ලබන මැතිවරණයට සම්බන්ධ තොරතුරු අවස්ථාවක් වන්නේ ද නැත.

එමෙන්ම තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ පනතේ තොරතුරු ප්‍රතික්ෂේප කිරීම යටතේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත්තේ, මහජන සුභසිද්ධිය එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීමෙන් වන හානියට වඩා වැඩි නම් එවැනි තොරතුරු සඳහා වන ඉල්ලීමක් ප්‍රතික්ෂේප නොකළ යුතු බවයි.

හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ සමයේදී ජනාධිපති කාර්යාලයේ සේවය කළ මාණ්ඩලික මට්ටමේ නිලධාරීන් අතරින් 33 දෙනෙකු ජනාධිපති මාධ්‍ය උපදේශකයන් හෝ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයට අදාලව කටයුතු කළ පුද්ගලයෝ වූහ. ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක යටතේ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සේවය කරන මාණ්ඩලික මට්ටමේ නිලධාරීන් හෝ තනතුරුලාභීන් කවුද යන්න ලබාදී ඇති පිළිතුර අනුව හඳුනාගත නොහැකිය. මන්ද රාජ්‍ය සේවයේ වත්මන් තත්වය අනුව තෘතීයක හා ජ්‍යෙෂ්ඨ මට්ටම්වලට අයත් නිලධාරීන් මාණ්ඩලික මට්ටමේ නිලධාරීන් ලෙස සැලකුවද, එය එක් එක් සේවාවන් අනුව හඳුනාගත යුතු හෙයිනි.

මේ ආකාරයට ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ සේවය කරන පුද්ගලයන් අනාවරණය නොකිරීමට හේතුව හිටපු ජනාධිපතිවරුන්ගේ පාලන කාලවලදී මෙන් එය දේශපාලන තනතුරුලාභීන්ගෙන් පුරවා ඇති නිසාද යන සැකය මතු කරයි. එයට හේතුව වන්නේ රජයේ මාධ්‍ය ආයතනවලට ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට සම්බන්ධ පුද්ගලයන් පත්කරන බව පෙනෙන්නට තිබෙන නිසාය.
කෙසේ වෙතත් මේ සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු ඉල්ලුම්කරු වූ අනුරුද්ධ බණ්ඩාර මහතා තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ කොමිසමට වැඩිදුර අභියාචනයක් සිදුකළහොත් ඔහු ඉල්ලූ තොරතුරු ලබාගත හැකි බවට කිසිදු සැකයක් නැත. ඒ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ කොමිසම ලබාදුන් තීන්දු 3ක් අභියෝගයට ලක්කරමින් ශ්‍රී ලංකා ටෙලිකොම් සමාගම ඉදිරිපත් කළ පෙත්සම් ප්‍රතික්ෂේප කරමින් අභියාචනාධිකරණය ජුලි 03 වැනිදා ලබාදී ඇති ඓතිහාසික තීන්දුව නිසාය.
එම එක් පෙත්සමක් ගොනුකර තිබී ඇත්තේ ටෙලිකොම් සමාගම නඩු කිහිපයක් සම්බන්ධයෙන් ගෙවා ඇති නීති ගාස්තු ජනතා මුදල් හෙයින් ලබාදෙන ලෙසට කොමිසම කර තිබූ නියෝගයකට එරෙහිවය. වෘත්තීමය රහස්‍යභාවය යටතේ නීතිඥයින්ගේ පෞද්ගලිකත්වයට හානිදායක වේ යන පදනම යටතේ එම තොරතුරු ලබාදීම ටෙලිකොම් සමාගම ප්‍රතික්ෂේප කර තිබේ.
අනෙක් පෙත්සම ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ ටෙලිකොම් සමාගමේ ඉහළ නිලධාරියකුගේ විදෙස් සංචාර සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු ලබාදෙන ලෙස කළ නියෝගයකට එරෙහිවය. එහිදී පෞද්ගලිකත්වයේ නාමයෙන් එම තොරතුරු ලබාදීම ටෙලිකොම් සමාගම ප්‍රතික්ෂේප කර තිබේ.

අනෙක් පෙත්සම ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ තනතුරක් සඳහා බඳවා ගැනීමේ ක්‍රියාවලියකට අදාළ තොරතුරු ලබාදෙන ලෙස කළ කොමිසමේ නියෝගයකට එරෙහිවය. එම තොරතුරු ලබා නොදීමටත් හේතු කරගෙන ඇත්තේ පෞද්ගලිකත්වය යන කරුණමය.
එහෙත් තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ කොමිසම විසින් එම තොරතුරු ලබාදෙන ලෙස කළ නියෝග අභියාචනාධිකරණය එම පෙත්සම් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම තුළින් තහවුරු කර ඇත. ටෙලිකොම් සමාගමෙන් ඉල්ලූ තොරතුරු තරම්වත් පෞද්ගලිකත්වයකට අදාළ නොවන ජනාධිපති කාර්යාලය විසින් ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති තොරතුරු, තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ කොමිසම හමුවේදී මෙම තත්වය මත ලබාදෙන ලෙස නියෝගයක් ලැබෙනවාට සැක නැත. එවිට ජනාධිපති කාර්යාලය හංගාගෙන සිටින තොරතුරු හෙළිවනු ඇත.