වසර 1895 දී ප්‍රංශයෙන් ඇරඹි ලෝක සිනමා කර්මාන්තය ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ දැන් අවුරුදු 76කි. 1926දී ලෝකයට දායාද කළ රුපවාහිනිය ලංකා පොළවේ ඉපදී වසර 43කි. සිනමා අධ්‍යාපනය ගොඩනැගීම උදෙසා 1919දී ලොව පළමු සිනමා පාසල මොස්කව්හිදී ආරම්භ වී ඇති අතර ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය වර්ෂ 1929දීද තම පළමු සිනමා පාසල ඇරඹිය. අසල්වැසි ඉන්දියාව 1945දී මදුරාසියේදී රජයේ සිනමා පාසල ආරම්භ කර ඇති අතර, 1960දී පුනේ සිනමා හා ටෙලිවිෂන් පාසල ආරම්භකර දැන් වසර 63ක මෙවැනි සුදුසුකම් සහිත වෘත්තීය අධ්‍යාපන ආයතන බොහෝ රටවල ගොඩනැගී ඇති අතර නිවැරදි අධ්‍යාපනය හා පුහුණුවකින් සුදුසුකම් සම්පූර්ණ කරන වෘත්තිකයෙකුට හැර කර්මාන්තයට ඇතුළුවීමට නොහැකි වන සේ ඒ රටවල් නීති සම්පාදනය කර ඇත.
එවැනි අධ්‍යාපන හා පුහුණු ක්‍රමවේදයක් හෝ ඊට සරිලන ව්‍යුහයක් අපේ රට තුළ ගොඩනැගීමක් පෙනෙන මානයක නොමැත. මේ හේතුවෙන් ප්‍රමිතියෙන් තොර, තැනින් තැනින් මතුවන සිනමා හා රූපවාහිනී අධ්‍යයන පාඨමාලා ඇරඹී තිබුණද, වෘත්තිකත්වය බලගන්වන, සැලසුම් සහගත, නිවැරදි වෘත්තික අධ්‍යාපන ආයතන අප රටේ බිහිවී නොමැත. මේ තත්වය තුළ දේශීය රූපවාහිනී කර්මාන්තය ඉතා බිහිසුණු ලෙස අවරට පත්වී ඇති අතර, අපේ සිනමාව හා රූපවාහිනී කර්මාන්තය ලෝකයේ නව ප්‍රවණතා හඳුනා නොගනිමින්, එක තැනක පල් වෙමින් ආකර්ෂණයෙන් තොරව ඔහේ පවතියි.
නිසි විද්‍යාත්මක අධ්‍යාපන හා පුහුණු පදනමක් නොමැතිව දශක ගණනාවක් තිස්සේ අයාලේ ඉදිරියට යන රූපවාහිනී හා සිනමා කර්මාන්තයේ සමහර ප්‍රවීණ වෘත්තිකයන්ද, බලයට පත්වූ විවිධ රජයන්ද, ඒ රජයන්ගෙන් තනතුරු හා තාන්නමාන්න ගත් කලාකරුවන්ද, හාංකවිසියක් නොදන්නවුන් සේ අතීතයේ සිට කටයුතු කිරීම පුදුම සහගතය. ඕනෑම වෘත්තියක් ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපන පදනමක් හා වෘත්තික අත්දැකීම් තුළින් නව නිර්මාණාත්මක සංස්කෘතියක් බිහිවන බව විද්වතුන්ගේ මතයයි. එමගින් වෘත්තියේ ගරුත්වය පමණක් නොව, වෘත්තිකයාට ආර්ථික පිටුබලයක්ද ලැබෙන බව පැහැදිලිය.
එක් රාත්‍රියක මිලියන ගණනක් නරඹන ටෙලිනාට්‍ය කර්මාන්තයක් ශ්‍රී ලංකාවේ තවමත් පවතියි. එක් වසරකදී ටෙලිනාට්‍ය කර්මාන්තයේ හුවමාරුවෙන අරමුදල් බිලියන තුන හතරකට වැඩිය. කර්මාන්තයෙන් යැපෙන නිෂ්පාදකවරුන්, නිර්මාණකරුවන්, නළුනිළියන්, කාර්මික ශිල්පින් ඇතුළු බොහෝ දෙනෙකු අතර බෙදී යන මේ සා දැවැන්ත මුදල් පිළිබඳව නිවැරදි නියාමනයක් හෝ විගණනයක් තවමත් සිදුවී නොමැත. අඩුතරමින් කර්මාන්තයේ පැවැත්මට මහත්වූ දායකත්වයක් දෙන දැවැන්ත පොදු ප්‍රේක්ෂාගාරයේ සිතුම් පැතුම් පිළිබඳ නිවැරදි ගැඹුරු අධ්‍යයනයක් නොකර, හිතුමතේ තම අභිමතය පරිදි නිර්මාණ එළිදක්වමින් රූපවාහිනී කර්මාන්තය පවතියි.
ටෙලිවිෂන් නාලිකා හා අනුග්‍රාහහකයන් පිළිබඳව ද තත්වය එසේය. එවන් කිසිදු සොයාබැලීමක් නොකර වසර 44ක් තිස්සේ නූල කැඩුණු සරුංගලයක් සේ ඔහේ පාවෙමින් තිබෙන ටෙලිනාට්‍ය කර්මාන්තයේ අනාගත පැවත්මේ වගකීම දෙස දැන්වත් නිර්මාණකරුවන් ඇතු`ථ කර්මාන්තයේ නියැලෙන සියලු දෙනා ඇස් ඇර බැලිය යුතුය.
කර්මාන්තයේ නියැළි වෘත්තිකයින් බොහෝ දෙනෙකු තම ආරම්භක පුහුණුව හා අධ්‍යයනය සිදුකර ඇත්තේ ඊට පෙර ක්ෂේත්‍රයේ සිටි ප්‍රවීණ වෘත්තිකයන් සමඟ සහාය ශිල්පියෙකු ලෙස කටයුතු කරමින් ලබාගත් දැනුම හා අත්දැකීම් මතය. ඒ ගුරුහරුකම් ලබා දුන් ප්‍රවීණයන්ද ඊට පෙර සිටි ප්‍රවීණයන්ගේ දැනුමෙන් පෝෂණය ලද අය වන අතර මේ බොහෝ දෙනෙක් නිවැරදි අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදයකින් තම වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කළ අය නොවෙති. ඉතා සුළු පිරිසක් පමණක් කෙටි කාලීන හෝ දිගුකාලීන පාඨමාලා විදේශගතව හදාරා පැමිණි අය වන අතර ඒ මහත්වරුන් තම දැනුම නොපිරිහෙලා කර්මාන්තයට ලබා දුන් බව සඳහන් කරන්නේ ඔවුනට ගෞරවයක් වශයෙනි.
විකාශය සඳහා රූපවාහිනී නාලිකාවලට දළ වශයෙන් වර්ෂයකට ටෙලිනාට්‍ය කොටස් 7000-8000 අතර ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වෙයි. රූපවාහිනී විකාශයේදී ටෙලිනාට්‍යයක කොටස් ප්‍රමාණය 50 සිට 500 අතර වෙයි. සමහර ටෙලිනාට්‍ය ඊට වඩා කොටස් ප්‍රමාණයක් විකාශය වුවද ඒ ගැන නෙසලකා සාමාන්‍යයක් ලෙස එක් ටෙලිනාට්‍යයක කොටස් ප්‍රමාණය 200ක් ලෙස උපකල්පනය කළ විට එක් වසරක් සඳහා නාලිකාවලට අවශ්‍ය වන්නේ ටෙලිනාට්‍ය 40-60 අතර ප්‍රමාණයකි. අවම වශයෙන් වසරකට ටෙලිනාට්‍ය 100කට වඩා නිෂ්පාදනය වන අතර සෑම වසරකම ටෙලිනාට්‍ය 50කට වඩා අතිරික්තයක් නිෂ්පාදනය වී ඇති බව තහවුරු වී ඇත. මෙයින් ගම්‍යවන්නේ ටෙලිනාට්‍යවල මිල පහත යාමට ප්‍රධාන වශයෙන් බලපාන්නේ අතිරික්ත නිෂ්පාදනය බවයි. එපමණක්ද නොවේ. එයින් තවත් භයානක සත්‍යයක් හෙළිදරව් වී ඇත. එනම්, අද විකාශය කරගත නොහැකිව ටෙලිනාට්‍ය 1500කට වඩා තිබීමයි. හොඳින් සොයා බැලුවහොත් සිනමාවේ ද මේ තත්වය මේ ආකාරයෙන්ම සිදුවී ඇත. වර්තමානයේදී අලෙවිකර ගැනීමට නොහැකිව තිබෙන ටෙලිනාට්‍ය කොටස් තුනකට බෙදිය හැකිය.
- නිෂ්පාදනය අවසන් කර නාලිකාවලින් අනුමැතිය ලැබී ඇති මුත්, ලබා ඇති ලකුණු මට්ටම මත විකාශය සඳහා ලැබෙන අවස්ථාව දිනෙන් දින කල්යාම.
- කොටස් 10-15 දක්වා නිෂ්පාදනය කර තිබුණත් නාලිකාවලින් ප්‍රතිචාර ලැබෙන තුරු ළතැවෙන ටෙලිනාට්‍ය.
- විවිධ අරමුණු වෙනුවෙන් ටෙලිනාට්‍ය නමින් නිෂ්පාදනය කළ කිසිදු නාලිකාවක පෙන්විය නොහැකි ටෙලිනාට්‍ය.
නිසි අධ්‍යාපන හා වෘත්තිකයන්ගේ සැලසුම් සහගත ව්‍යුහාත්මක ක්‍රමවේදයක් නොමැතිකමින් වසර හතළිකට වඩා කාලයක් තිස්සේ ගොඩනැගුණ ටෙලිනාට්‍ය කර්මාන්තයේ සැබැ වර්තමානය මෙයයි. ටෙලිනාට්‍යයක් අලෙවි කිරීමට නොහැකිව රූපවාහිනී නාලිකාවලට පමණක් දොස් පවරමින් සිටීම අඳුරේ අතපත ගෑමකි. කවුරුන් කෙසේ කිව්වද තවමත් ශ්‍රී ලංකාවේ ටෙලිනාට්‍ය විකාශයේ ප්‍රධාන වේදිකාව සපයන්නේ රූපවාහිනී නාලිකායි. ලෝකය එම විකාශන ක්‍රමවේද පසුකර විවිධ ඉසව් සොයා ගියද අප සිටින්නේ වසර 43කට පෙර සිටි තැනමය.
එසේ තිබියදීත් ශ්‍රී ලාංකික ටෙලිනාට්‍ය කර්මාන්තය පවත්වාගෙන යාමට රූපවාහිනී නාලිකාවලින් ලැබෙන දායකත්වය සු`ථපටු නොවෙයි. සමාජ මාධ්‍යවලින් එන බලපෑම හා රටේ ආර්ථීකය කඩා වැටී ඇති යුගයක, රූපවාහිනී නාලිකා පවත්වාගෙනයාම මහත් අභියෝගයකට ලක්වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සමහර නාලිකා හරහා ඇතිවී ඇති ගැටලු අපේ නිෂ්පාදකයෝ හොඳින් දනිති. සියලු රූපවාහිනී නාලිකාවලටද තම පැවැත්ම සඳහා විකල්ප මං සෙවීමට සිදුවී ඇති තත්වයක් නිර්මාණය වී ඇත.
ඕනෑම රැකියාවකට ඇතුළුවීමේදී අධ්‍යාපන සුදුසුකම් හා වෘත්තීය සුදුසුකම් වැනි කාරණා මූලික වෙයි. එහෙත් ශ්‍රී ලංකාවේ දී සිනමා හා ටෙලිනාට්‍ය ක්ෂේත්‍රයේදී එය මිථ්‍යාවක් වී ඇත. මේ නිසා සුදුසුකම් ලත් අය පමණක් නොව තවත් බොහෝ අය මෙම ක්ෂේත්‍රයට ඇතුළුවීම සාමාන්‍යකරණය වී ඇත. මෙය කළමනාකරණය කිරීමට වසර 76ක් වූ සිනමාවටද, වසර 43ක් වූ ටෙලිනාට්‍ය කර්මාන්තයට ද නොහැකි වී ඇත. ආරම්භයේදී මෙය කළමනාකරණයට හිටපු චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපති වූ ඩී.බී. නිහාල්සිංහ ගත් උත්සාහය අගය කළ යුතු අතර එය තම පටු අරමුණු වෙනුවෙන් විනාශකර දැමුවේ ද චිත්‍රපටි කර්මාන්තයේ නියැලුණන්ය.
මේ තත්වය තුළ හැකි ඉක්මනින් වෘත්තීය සුදුසුකමක් හා නිවැරදි පුහුණුවක් සහිත වෘත්තිකයන් බිහිකළ යුතුය. එයින් අදහස් කරන්නේ වර්තමානයේ ක්ෂේත්‍රයේ නියැලෙමින් සිටින වෘත්තිකයින් ආපසු හරවා යැවීම නොවේ. ඔවුන් සැමට යම් අධ්‍යාපන හා පුහුණු ක්‍රමවේදයක් සැකසීමයි. ඒ සඳහා අප සැවොම ඒකරාශි විය යුතුය. එසේ නොවුණහොත් තාක්ෂණික භාවිතාව සහිත විදේශ චිත්‍රපටි හෝ ටෙලිනාට්‍යවලින් අපේ අවකාශය වැසී යනු ඇත. නූතන ලෝක ස්වභාවය අනුව එය වැඝැක්වීමට කිසිවෙකුට නොහැකිය. එසේම ලෝකයේ ඕනෑම රටක් සමඟ තරඟ හැකි වෘත්තිකයින් සමුහයක් අපට සිටින බව අප අමතක කළ යුතු නැත. ඔවුන් වෘත්තිකත්වයෙන් බලගැන්විය යුතුමය.
වර්තමානයේදී දකුණු ආසියාවේ රසවින්දන කර්මාන්තයේ ලංකාව සිටින්නේ අගටය. අප අපට තිබුණු බොහෝ වටිනාකම් විනාශකරගත් දිවයිනකි. දකුණු ආසියාවේ බොහෝ රටවල් රසවින්දන කර්මාන්තයෙන් විදේශ විනිමය උපයමින් සිටින අතර ඉන්දියාව එහි උපරිමයේ සිටියි. අප වටා සිටින බොහෝ රටවල්ද අප පරයා ගොස් ඇත. පසුගිය දා ශ්‍රී ලංකාවේ රූපවාහිනී නාලිකාවල තුර්කි ටෙලිනාට්‍ය විකාශය විය. ඊට පෙර අප දුටුවේ දකුණු කොරියානු ටෙලිනාට්‍යයි. ඊටත් පෙර විකාශය වූයේ ඉන්දියානු ටෙලිනාට්‍යයි. ඉන්දියාව, දකුණු කොරියාව සිටි අවකාශයට තුර්කිය පැමිණියේ කෙසේද යන්න සොයා බැලූ විට අධ්‍යාපනයේ හා වෘත්තික බලගැන්වීමේ වටිනාකම ඔබට වැටහෙනු ඇත.
මේ කාර්යය සඳහා නව ආරම්භයක් ටෙලි නිර්මාණවේදීන්ගේ සංසදය (ටෙලිනිස) ආරම්භකර ඇත. ලෝකය පිළිගත් ජාතික වෘත්තීය සුදුසුකම් (National Vocational Qualification (NVQ) ) සහතිකය අප සියලු වෘත්තිකයන් සඳහා යෝජනා කර ඇති අතර ටෙලිනාට්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රවීණ නිෂ්පාදකවරුන්, අධ්‍යක්ෂකවරුන් හා තිරනාටක රචකයින් 17 දෙනෙකු සඳහා පරිණත අපේක්ෂක මාර්ගය (Mature Candidate Route) ඔස්සේ ජාතික වෘත්තීය සුදුසුකම් මට්ටම් 5 (NVQ-5) ලබා දීමට කටයුතු සලසා ඇත. එම වෘත්තිකයින් නම් ආනන්ද අබේනායක, අශෝක හඳගම, බන්දුල වීරක්කොඩි, චන්දන ලියනගුණවර්ධන, චන්ද්‍රරත්න මාපිටිගම, නීතිඥ ඩග්ලස් සිරිවර්ධන, ජයන්ත චන්ද්‍රසිරි, ලූෂන් බුලත්සිංහල, මාක් ඇන්ටනි ප්‍රනාන්දු, පරාක්‍රම නිරිඇල්ල, රවින්ද්‍ර ගුරුගේ, සන්ධ්‍යා මෙන්ඩිස්, සුගත් වටගෙදර, සුදත් දේවප්‍රිය, සුදත් මහදිවුල්වැව, සුදත් රෝහණ සහ උදයකාන්ත වර්ණසූරියයි.
වර්තමානයේදී තරුණ වෘත්තිකයන් විසින් තම වෘත්තිකත්වය ගොඩනඟා ගැනීමේ අරමුණින් අදාල වෘත්තික සංවිධාන ආරම්භකර කර ඇති අතර ඔවුන් කර්මාන්තයේ ප්‍රගමනය සඳහා නවමං සොයමින් ඉදිරියට යන බව පවසන්නේ සතුටිනි. එම සංවිධාන තවතවත් ශක්තිමත් කිරීම සඳහා අවශ්‍ය අනුග්‍රහය ලබාදීම සියලු ප්‍රවීණ වෘත්තිකයන් සතු වගකීමකි.
සියලුම වෘත්තික සංවිධාන ක්ෂේත්‍රවල ප්‍රවීණ වෘත්තිකයින්ට මෙම ජාතික වෘත්තිය සුදුසුකම් සහතිකය ලබා දීමට සැලසුම් කරන මෙන් අදාළ වෘත්තික සංවිධානවලින් ඉල්ලා සිටිමු. ඒ සඳහා සම්බන්ධීකරණයේ වගකීම ගැනීමට ටෙලිනිස නිරතුරුව සූදානම්ය. එසේම තවමත් වෘත්තික සංවිධාන ගොඩනොනැගුණ වෘත්තීය ක්ෂේත්‍රවලට තම වෘත්තික සංවිධාන ගොඩනැගීමට අවශ්‍ය පිටුබලය ලබා දීමටද ටෙලිනිස නිරතුරුව සූදානම්ය.
නිර්මාණකරුවා රටක සමාජය සුවපත් කරන අතර ඔහුට නිවැරදි අධ්‍යාපනයක් ලබාදී ආකල්ප සංවර්ධනය මගින් සමස්ත සමාජයම බලගැන්විය හැක. ඒ සඳහා දැන්වත් අප සැවොම පෙරමඟට පිවිසිය යුතුය. අප එකිනෙකා වෙනස් මිනිසුන් බව පිළිගත යුතුය.
මේ වෙනස්වීම් සමඟ එක්වීමට අප නිහතමානී විය යුතුය. එය කෙසේ කළ හැකි දැයි සොයා බැලිය යුතුය. නැතිනම් අප අතීතයට ශාපකෙරුවා සේම, අනාගත පරම්පරාවද අපට ශාප කරනු ඇත. තවත් බලා සිටීමට කාලයක් නොමැත.
සුනිල් කෝස්තා
