පසුගිය ආණ්ඩුව විසින් කළ දේශපාලන පළිගැනීම් සම්බන්ධයෙන් සොයාබැලීමට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පත්කළ ජනාධිපති කොමිසම, සිය විසකුරු අඬු විහිදුවන්නට පටන් ගත් මොහොතේම, පසුගිය සතියේ නීතිපති දප්පුල ද ලිවේරා විසින් නොකවුට් කර දමනු ලැබීය.
මේ කොමිසම පිහිටුවීමේ අරමුණ පසුගිය ආණ්ඩුවෙන් කළ දේශපාලන පළිගැනීම් ගැන සොයාබලා ඒවා ගැන වාර්තා කිරීම හැටියට පිටතට පෙන්වූවත්, එහි ඇත්ත අරමුණ කුමක්දැයි මේ සතියේ කොමිසම ගත් අමනොඥ හා භයානක තීන්දුවෙන් පැහැදිලි වෙයි. ඒ අනුව කොමිසමේ කාර්යභාරය හැටියට පෙනෙන්නේ, පසුගිය කාලයේ විවිධාකාර අපරාධවලට සැකකොට අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ, ප‍්‍රශ්න කරනු ලැබූ හා නඩු පවරනු ලැබූ රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ හිතවතුන් ආරක්‍ෂා කර ගැනීමය. ඒ අරමුණ සඳහා රටේ නීතිය, අධිකරණයේ බලතල හා ස්වාධීනත්වය, රාජ්‍ය නිලධාරීන්ගේ බලතල ආදි ඕනෑම එකක් නොසලකා කටයුතු කිරීමට තරම් නිර්ලජ්ජී බවක් කොමිසමේ සාමාජිකයන්ට ඇති බව ඔවුන් මේ වන තෙක් කටයුතු කර ඇති ආකාරයෙන් පැහැදිලි වෙයි.
ජනාධිපති කොමිසම
තමාට දැනගැනීමට වුවමනා යම් කාරණයක් හෝ කාරණා හෝ සම්බන්ධයෙන් කරුණු සොයාබලා වාර්තා කිරීමට ජනාධිපතිවරයාට කොමිෂන් සභා පත්කළ හැකිය. එවැනි කොමිෂන් සභා දෙවර්ගයකි. එකක්, පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභාය. දෙවැන්න, විශේෂ ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභාය. පළමුවැන්න පත් කෙරෙන්නේ 1948 අංක 17 දරන පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනත යටතේය. (එය පසුව සංශෝධනය වී තිබේ.* මේ යටතේ තමාට දැනගැනීමට වුවමනා යම් කාරණයක් ගැන තොරතුරු සොයාබලා වාර්තා කිරීමට කොමිෂන් සභාවක් පත්කිරීමට ජනාධිපතිට හැකිය.
දෙවැනි වර්ගය වන විශේෂ ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පත්කෙරෙන්නේ 1978 අංක 4 දරන පනත යටතේය. මේ යටතේ කොමිසමක් පත්කෙරෙන්නේද ජනාධිපතිවරයාට යම් කාරණයක් ගැන දැනගන්නට තිබෙන අවශ්‍යතාව මත වුවත්, එවැනි කොමිසමක නිර්දේශවලට වැඩි බලයක් තිබේ. යම් වැරදිවලට වගකිවයුතුයැ’යි කොමිසම තීරණය කරන පුද්ගලයන් ගැන නිර්දේශ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළවිට, එම පුද්ගලයන්ගේ ප‍්‍රජා අයිතිවාසිකම් අහෝසි කිරීමට යෝජනාවක් සම්මත කරගැනීමට පාර්ලිමේන්්තුවට පුළුවන. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක අනුමැතියක් අවශ්‍ය වේ. තම දේශපාලන විරුද්ධවාදීන් මර්දනය කර දේශපාලනයෙන් ඉවත්කිරීම සඳහා ජනාධිපති ජේආර් ජයවර්ධන චේතනාන්විතවම නීතිගත කළ මෙම පනත හරහා සිරිමා බණ්ඩාරනායක, ෆීලික්ස් ඩයස් බණ්ඩාරනායක ඇතුළු පිරිසකගේ ප‍්‍රජා අයිතිවාසිකම් අවුරුදු හතකට අත්හිටුවීම එවැනි කොමිෂන් සභාවල අතීතය සම්බන්ධ ලජ්ජාසහගතම සිදුවීමයි.
කොමිෂන් දෙක
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා විසින් පත්කරන ලද ජනාධිපති කොමිෂන් සභා දෙකක් පවතියි. එකක් අපට වැදගත් වන දේශපාලන පළිගැනීම් ගැන සොයාබැලීමට පත්කළ කොමිසමයි. දෙවැන්න, ඊටීඅයි සහ ස්වර්ණමහල් මූල්‍ය ආයතන සම්බන්ධයෙන් කරුණු සොයාබලා වාර්තා කිරීමට පත්කළ කොමිසමයි. මේ දෙකම විශේෂ ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත්කරන ලද ඒවා නොවන අතර, සාමාන්‍ය කොමිෂන් සභා වෙයි. මේවාට ඇති බලය වන්නේ, ජනාධිපතිවරයා විසින් නියම කරනු ලබන කාරණා සම්බන්ධයෙන් කරුණු සොයාබලා ඔහුට සිය නිර්දේශ ඇතුළත් වාර්තාවක් ලබාදීමයි. 2019 ජනවාරි 22 දින මෙහි මුල් පනතට සංශෝධනයක් යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් සම්මත කරන ලද අතර, එයින් කියැවුණේ, කොමිෂන් සභාවකදී එළිදරව් වන සාක්ෂි මත අල්ලස් හෝ ¥ෂණ විමර්ශන කොමිසමට (අලූතෙන් තොරතුරු සොයන්නට කරදර නොවී* නඩු පැවරීමට බලය ලබාදෙන බවයි.
ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පළිගැනීම්වලට අදාළ කොමිෂන් සභාව පත්කරන්නේ 2020 ජනවාරි 9 වැනිදා අතිවිශේෂ ගැසට් පත‍්‍රයක් මගිනි.
‘2015 ජනවාරි 08 වන දිනෙන් ආරම්භව 2019 නොවැම්බර් 16 දිනෙන් අවසන් වන කාල සීමාව තුළ සිදු විණැයි කියන, දේශපාලනමය වශයෙන් පළිගැනීමට ලක් කිරීම සහ ඊට අදාළ තවත් කාරණා පිළිබඳව පරීක්ෂා කොට ‘තොරතුරු ලබාගනු පිණිස’ සංශෝධිත පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනත ප‍්‍රකාරව, මෙම කොමිසම පත්කරන බව ජනාධිපතිවරයා ගැසට් පත‍්‍රයේ සඳහන් කර තිබේ. අල්ලස් හෝ ¥ෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිෂන් සභාව, ශ‍්‍රී ලංකා පොලීසියේ මූල්‍ය අපරාධ විමර්ශන කොට්ඨාසය හෝ ශ‍්‍රී ලංකා පොලීසියේ පොලිස් විශේෂ විමර්ශන ඒකකය හරහා යම් තැනැත්තකුගෙන් එවැනි පළිගැනීමක් කර ඇත්දැයි සෙවීම කොමිසමට මුල් ගැසට් පත‍්‍රයෙන් බාර කරන ලදි. පසුව, 2020 ජනවාරි 22 වැනිදා ජනාධිපතිවරයා නිකුත් කළ තවත් (2159/16* අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයකින් ඉහත කී ආයතන තුනට, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවද එකතු කරන ලදි. ජනාධිපතිවරයා ගැසට් පත‍්‍රයේ සඳහන් කරන්නේ, ‘ඉහත ආයතන තුනට අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවද ඇතුළත් විය යුතු යැයි තමාට ‘නියෝජනයක්’ ලැබී ඇති බව’යි.
ඊට අමතරව, ත‍්‍රිවිධ හමුදාවේ සහ ශ‍්‍රී ලංකා පොලීසියේ නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත්වී ඇති ජාතික ආරක්ෂාවට බලපානු ලබන පැමිණිලි කවරේදැයි ‘සොයා බලා වාර්තා කිරීමට’ද කොමිසමට එම දෙවැනි ගැසට් පත‍්‍රයෙන් අලූතෙන් බලය පවරා තිබේ.
කොමිසමේ කාර්යය
ඉහත දැක්වෙන පරිදිම කොමිෂන් සභාවෙන් ජනාධිපතිවරයා බලාපොරොත්තු වන්නේද, නීත්‍යනුකූලව ඔහුට බලාපොරොත්තු විය හැක්කේද, තමාට අවශ්‍ය තොරතුරු ලබාගැනීම පමණකි. ඒ කටයුත්තේදී කොමිසමට ඇති බලය ගැනද ගැසට් නිවේදනයේ සඳහන් වේ.
‘පරීක්ෂණයට භාජනය කරනු ලැබූ ඕනෑම කරුණක්/කරුණු පිළිබඳව නිර්දේශයන් කිරීම, පූර්වෝක්ත කරුණු පිළිබඳව ඔබට පෙනී යන පරිදි අවශ්‍ය විය හැකි පරීක්ෂණ සහ සියලූම විමර්ශන පැවැත්වීමට, ඔබහට මෙයින් අධිබලය ලබාදෙමින් බලය පවරන අතර, ඔබගේ පරීක්ෂණයන්ගෙන් අනාවරණය වන කරුණු සහ ඔබගේ නිර්දේශ ගෙනහැර දක්වමින් ඔබගේ අත්සනින් යුතුව වාර්තා හෝ අතුරු වාර්තා මේඅධි පත‍්‍රයෙහි දින සිට මාස හයක් ඇතුළත මවෙත ඉදිරිපත් කරන ලෙස මම ඔබට නියම කරමි. තවද, ඔබගේ අභිමතය පරිදි නිශ්චය කෙරෙන පූර්වෝක්ත කාරණාවලට අදාළ වන යම් පරීක්ෂණයක කොටසක් ප‍්‍රසිද්ධියේ නොපැවැත්වීම මැනවයි මම මෙයින් විධානය කරමි. තවද, ඔබගේ පරීක්ෂණ සහ විමර්ශන පිළිබඳ කාර්යයන් සඳහා ඔබ විසින් සහාය හෝ තොරතුරු ලබා ගනු පිණිස ඉල්ලූම් කර සිටිය හැකි සියලූම රජයේ නිලධරයන් සහ සෙසු තැනැත්තන් විසින් මෙහි ලා නිසි පරිදි සැපයිය හැකි එබඳු සියලූම සහාය සහ සියලූම තොරතුරු ලබා දිය යුතු යැයි මම මෙයින් නියම කොට විධානය කරමි.’ යනුවෙන් ඒ ගැන විස්තර කර තිබේ.
ඒ අනුව මේ කොමිසමට බලය ඇත්තේ ජනාධිපතිට තොරතුරු වාර්තා කිරීමටත්, ඒවා රැුස්කිරීමට අදාළ වන පුද්ගලයන්ගෙන් සහ ආයතනවලින් තොරතුරු, පුද්ගලයන් සාක්ෂි සඳහා කැඳවීමටත්ය. ඒ තොරතුරු ලබාදීමට එම පුද්ගලයෝ බැඳී සිටිති.
සාමාජිකයන්ගේ අතීතය
මේ කොමිසමට පත්කර ඇති සාමාජිකයන් ගැන ඇත්තේ අපකීර්තිමත් අතීතයකි.
එහි සභාපති, හිටපු අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු උපාලි අබේරත්න හෙවත් ඒඑච්එම්යූූ අබේරත්න, 1999දී එවකට පැවැති අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාව විසින් දඬුවමට ලක්කරන ලද පුද්ගලයෙකි. ලංකාවේ හිටපු අපකීර්තිමත්ම අගවිනිසුරුවරයා වන සරත් එන් සිල්වාගේ ප‍්‍රබල අනුගාමිකයෙකි. සරත් එන් සිල්වාගේ පසුකාලීන බිරිඳගෙන් වෙන්වීමට, ඇගේ මුල් විවාහයේ ස්වාමිපුරුෂයා ගොනුකළ දික්කසාද නඩුවේදී, සමවිත්තිකරු තත්ත්වයෙන් සරත් එන් සිල්වා මුදාහරිමින් සිය බලය අයුතු ලෙස පාවිච්චි කරන ලදැයි, ඔහුට විරුද්ධව චෝදනා නැගිණ. අධිකරණ සේවා කොමිසම විසින් හිටපු අභියාචනාධිකරණ විනිසුරුවරුන් වන අමීර් ඉස්මයිල්, හෙක්ටර් යාපා හා පී එදුස්සූරියගෙන් සමන්විත කමිටුවක් ඒ ගැන පරීක්‍ෂණය කිරීමට පත්කරන ලද අතර, එම කමිටුව විසින් චෝදනා හතරකට ඔහු වරදකරු බවට නිගමනය කරන ලදි. දඬුවම් ලෙස ඔහු අනිවාර්ය විශ‍්‍රාම ගැන්වීමට නියම කෙළේය. පසුව ඔහු ඉදිරිපත් කළ අභියාචනයක් සලකා බැලූ අධිකරණ සේවා කොමිසම, මුල් කමිටුවේ තීන්දුව ස්ථිර කරමින් නමුත් දඬුවම ලිහිල් කරමින්, 1999.07.19 සිට අවුරුදු දෙකක් දක්වා උසස්වීම් අහිමි කරමින්, 2001.01.01 සිට මොනරාගල දිසා අධිකරණයට ඔහුට මාරුවක් දුන්නේය. පසුව අගවිනිසුරු වූ සරත් එන් සිල්වා ඔහුගේ දඬුවම අවලංගු කොට නැවත කොළඹට ගෙන්වා ගත්තේය. උපාලි අබේරත්න මහතා, අභියාචනාධිකරණ විනිසුරුවරයකු හැටියට විශ‍්‍රාම ගත්තේය.
ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනද, තමන්ගේ එදිරිවාදියා වූ යහපාලන ආණ්ඩුවේ, වංචා ¥ෂණ සෙවීමට පත්කළ කොමිසමේ සභාපති හැටියටද උපාලි අබේරත්න මහතා පත්කෙළේ ඔහුගේ මේ අතීතය ගැන මනා දැනුමෙන් යුතුව, තමාගේ කාරියට ඔහු හොඳින් ගැළපේයැයි සලකා බව පැහැදිලිය.
කොමිසමේ අනෙක් සාමාජික චන්ද්‍රා ජයතිලක මහතා, සරත් එන් සිල්වා අගවිනිසුරු හැටියට, අධිකරණ සේවා කොමිසමේ සභාපතිත්වයද දරමින් මුළු අධිකරණ ක්‍ෂෙත‍්‍රයම ¥ෂණය කළ අපකීර්තිමත් සමයේ අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාවේ ලේකම් හැටියට වැඩ කළ පුද්ගලයාය. සරත් එන් සිල්වාගේ සමීපතමයකු හැටියට ඔහුට අවශ්‍ය සියලූ දේ ජයතිලක මහතා කර දුන්නේය. හිටපු පොලිස්පති චන්ද්‍රාද සිල්වාද, 2006 ඔක්තෝබරයේ විශ‍්‍රාම ගන්නා විට පොලිස්පති ධුරයේ ගෞරවය විනාශ කළ කාර්ය දර්ශනයක් හිමිව සිටි දුර්වර්ණ ඉතිහාසයක් ඇත්තෙකි. බණ්ඩාරවෙල බිඳුණුවැව රැුඳවුම් කඳවුරේ බිහිසුණු ඝාතනය සිදුවුණේ ඔහුගේ සමයේය. ඒ සම්බන්ධයෙන් නිසි විමර්ශන පවත්වා යුක්තිය ඉටුකරන්නට අපොහොසත් වුණු බවට ඒ කාලයේ ඔහු චෝදනාවලට ලක්විය.
කොමිෂන් සභා අපවිත‍්‍ර කිරීම
මෙවැනි පුද්ගලයන් ජනාධිපති කොමිෂන් සභාවකට පත්කිරීමෙන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා තමාගේ ‘ක්ලීන්’ ප‍්‍රතිරූපය කෙළෙසාගෙන තිබේ. එපමණක් නොවේ. ජනාධිපති කොමිසමක තිබිය යුතු පිළිගැනීම, ගෞරවය හා පවිත‍්‍රභාවයද කෙළෙසා තිබේ.
එහෙත්, ජනාධිපතිවරයාට වුවමනා වී තිබෙන්නට ඇත්තේ, විවිධ අපරාධ ගැන සැකකරුවන් වී සිටින තමාගේ, තම පාලනයේ හිතවතුන් බේරාගැනීමයි. ඒ ගැන හොඳම උදාහරණය ජනාධිපති කොමිසම විසින්ම මේ වන විට ප‍්‍රසිද්ධියට පත්කරනු ලැබ තිබේ. ඒ වසන්ත කරන්නාගොඩ සහ ඞීපීකේ දසනායක සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කළ ලජ්ජාසහගත ආකාරයෙනි.
මේ දෙදෙනාම තරුණයන් පස් දෙනකු ඇතුළු එකොළොස් දෙනකු කප්පම් ලබාගැනීම සඳහා පැහැරගෙන ගොස් අතුරුදහන් කිරීමේ චෝදනාවලට ලක්ව, ත‍්‍රිපුද්ගල විශේෂ මහාධිකරණය ඉදිරියේ අධිචෝදනා ලැබුවෝය. ඔවුන් දෙදෙනා සම්බන්ධයෙන් වන මහාධිකරණ නඩු කටයුත්ත ඉදිරියට ගෙනයෑමෙන් වළකින ලෙස කොමිසම නීතිපතිවරයාට අරුම පුදුම නියෝගයක් කරන්නේ ජනවාරි 27 වැනිදාය.
ඒ නියෝගයේ සඳහන් වන දේට අනුව, කොමිසමේ වැඩ ජනවාරි 16 වැනිදා අරඹා තිබේ. සීඅයිඞීය විසින් තමන්ගෙන් දේශපාලන වශයෙන් පළිගැනීමට මේ නඩුවට තමන් පටලවා ඇති බවට කියමින්, කොමිසමට 1 හා 2 ලෙස ලැබී ඇති මුල් පැමිණිලි දෙක කරන්නාගොඩගෙන් සහ දසනායකගෙනි. ඒ ජනවාරි 22 වැනිදාය.
මේ පැමිණිලි දෙක ගැනද සිත්ගන්නාසුලූ කතාවක් තිබේ. කොමිසම පත්කරන්නේ ජනවාරි 9 වැනිදා වුණත්, වැඩ ආරම්භ කරන්නේ 16 වැනිදාය. මුල් පැමිණිලි දෙක ලැබෙන 22 වැනිදා වන විටත් කොමිසමට කිසිම පැමිණිල්ලක් ලැබී නැත. ඒ අතර, සීඅයිඞීය කොමිසමේ විෂය පථයට ජනාධිපතිවරයා විසින් ඇතුළත් කෙරෙන්නේ 22 වැනිදා නිකුත් කළ ගැසට් පත‍්‍රයෙනි. සාමාන්‍යයෙන් ගැසට් පත‍්‍රයක් පළකළ දිනම මහජනතාවට දැකගන්නට නොලැබේ. එහෙත්, කරන්නාගොඩ හා දසනායක දෙදෙනා ගැසට් පත‍්‍රය පළකළ දිනයේම, දිවැසින් මෙන් එය දැක කොමිසමට සිය පැමිණිලි ඉදිරිපත් කරති.
ශීඝ‍්‍රගාමී පැමිණිලි විභාගය
පැමිණිලි දෙක පසුවදාම, එනම් 23 වැනිදා කොමිසම හමුවේ විමර්ශනයට ලක්කොට, ‘එම පැමිණිලිකරුවන් දේශපාලන පළිගැනීම් මත අධිකරණයේ චුදිතයන් කර ඇත්දැ’යි කොමිසම අවධානයට ලක්කොට තිබේ. ‘දේශපාලන බලපෑම් මත නඩු විභාගයක් සඳහා’ ත‍්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණයේ පැමිණිලිකරුවන් පෙනී සිටින්නේද යන්න කොමිසම විසින් තීරණය කෙරෙන තෙක් එකී නඩු විභාගය පවත්වාගෙන යෑම නුසුදුසු බව කොමිසම තීරණය කෙළේය. නඩු විභාගය පවත්වාගෙන ගියහොත් ඉන් පැමිණිලිකරුවන්ට අගතියක් සිදුවේද යන්නද අවධානයට යොමුව ඇත. ඒ අනුව, තමන් පත්කළ ගැසට් පත‍්‍රයේ ‘බලතල ප‍්‍රකාරව’ නියෝගයක් නිකුත් කරන්නට ‘අවශ්‍යතාවක්’ ඔවුන්ට ඇතිවිය. පැමිණිලිකරුවන්ට අදාළ සාක්ෂි විභාග අවසන්කර ‘ජනාධිපතිට නිර්දේශ ඉදිරිපත් කරන තෙක්’ එම නඩුව පවත්වාගෙන යාම වාරණය කිරීමට කොමිසම ඒ අනුව තීරණය කර තිබේ. සාක්‍ෂිකරුවන් ඉදිරිපත් කර ඔවුන්ගේ සාක්ෂි විභාගයට අවශ්‍ය කටයුතු සම්පාදනය නීතිපතිවරයා කිරීමද වාරණය කිරීමට කොමිසම තීරණය කර තිබේ. ‘කොමිසමේ නැවත නියෝගයක් ලැබෙන තෙක් එම නඩුව මහාධිකරණයේ පවත්වාගෙන යාම පිළිබඳව නීතිපතිවරයා කිසිවක් නොකළ යුතුය.’ කොමිසම කියයි.
මේ නම් කුමන නියෝගයක්ද? ජනාධිපතිවරයා විසින් පත්කරන, දේශපාලන ගැතිකම්වලින් යුක්ත පුද්ගලයන් තිදෙනකුට, රටේ අධිකරණ පද්ධතියේ ඇති සුවිශේෂ අධිකරණයක් වන ත‍්‍රිපුද්ගල විශේෂ මහාධිකරණයක් ඉදිරියේ පවත්වන්නට නියමිත නඩු විභාගයක් අත්හිටුවිය හැකිද? එවැනි බලයක් ඔවුන්ට ලැබුණේ කෙසේද?
විධායකය හා අධිකරණය
ජනාධිපති යනු විධායකයයි. කොමිසම පත්කිරීම විධායක ක‍්‍රියාවකි. ඒ කොමිසම කළ යුත්තේ ජනාධිපතිට තම නිර්දේශ ඇතුළත් වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කිරීමයි. ඊළඟ පියවර ගත යුත්තේ ජනාධිපතිය. අධිකරණ යනු රාජ්‍යයේ අනෙක් පාලන ආයතනයයි. එයට ඇත්තේ වෙනම පැවැත්මකි. විධායකය විසින් පත්කෙරෙන කමිටුවකට අධිකරණයේ කටයුත්තක් අත්හිටුවන්නට හෝ නවත්වන්නට කිසිම බලයක්, හැකියාවක්, අයිතියක් නැත. එසේ කරන්නේ නම් එය අධිකරණයට අයුතු බලපෑම් කිරීමකි.
කොමිසමේ උදවිය මේ ගැන නොදනිත්ද? හිටපු අභියාචනාධිකරණ විනිසුරුවරුන් වන දෙදෙනෙක් මේ ගැන නොදනිත්යැයි සිතිය හැකිද? තමන්ට එවැනි බලයක් නැති බවත්, එවැනි නියෝගයක් නිකුත් කිරීම තමන් කලක් විනිශ්චයාසන හෙබවූ අධිකරණයටම කරන නිග‍්‍රහයක් හා අයුතු බලපෑමක් බව මේ දෙදෙනා නොදැන සිටියේද? ඔවුහු දනිති. එහෙත් එය නොසලකා හැර තිබේ.
නීතිපතිගේ ඍජු පිළිතුර
ඒ තත්ත්වය මත ඔවුන් කළේ අධිකරණයට නියෝග කිරීම මගහැර නීතිපතිවරයාට නියෝගයක් නිකුත් කිරීමයි. එහෙත්, නීතිපතිවරයා නීත්‍යනුකූල, සාධාරණ හා යුක්ති සහගත උත්තරය දුන්නේය. ‘නීතිපති හැටියට මට නීතියෙන් පවරා ඇති කටයුතු වළක්වන්නට ජනාධිපති කොමිසමකට බලයක් නැතෟ’
ඒ වැදගත් තීරණයට එළැඹ එය කොමිසමට දැනුම් දීමෙන්, නීතිපතිවරයා එක අතකින් නීතිපති තනතුරේත්, සිය දෙපාර්තමේන්තුවේත්, සමස්ත අධිකරණ පද්ධතියේත් ගෞරවය රැුකගත්තේය.
යම් හෙයකින්, නීතිපතිවරයා කොමිසමේ තීරණයට අවනතව අධිකරණය ඉදිරියේ එම නඩුව මෙහෙයවීම අත්හිටුවී නම්, නීතිය අනුව අපට සාධාරණව බලාපොරොත්තු විය හැක්කේ, ඊළඟ නඩු දිනයේදී, නීතිපතිවරයා කොමිසමේ නියෝගයට යටත් නොවී නඩුව දිගටම මෙහෙයවිය යුතු බවට ත‍්‍රිපුද්ගල විශේෂ මහාධිකරණය විසින් ඔහුට නියෝග කරනු ලැබීමයි. අධිකරණ කටයුත්තක් නැවැත්වීමට වාරණ නියෝග දෙන්නට, බලය ඇති ඉහළ අධිකරණයකට මිස, කොහේවත් යන ජනාධිපතිගේ කොමිසමකට බලයක්, හැකියාවක්, අයිතියක් නැත.
පෙරහැරක් හැදෙයි
ඒ අතර තවත් සිදුවීමක් විය. හිටපු මහේස්ත‍්‍රාත් තිළිණ ගමගේට විරුද්ධව බලපත‍්‍ර නැතිව අලි පැටවකු සන්තකයේ තබාගැනීම ගැන කොළඹ මහාධිකරන විනිසුරු ගිහාන් කුලතුංග ඉදිරියේ දැන් විභාග වන නඩුවක් තිබේ. එම නඩුවේදී විනිසුරුවරයා තමාට අගතිදායක අන්දමට කටයුතු කරනවායැයි කියමින් එම අධිකරණයෙන් වෙනත් අධිකරණයකට නඩුව මාරුකරන්නට නියෝග කරන ලෙස ඉල්ලා තිළිණ ගමගේ අභියාචනාධිකරණයට ගියේය. අභියාචනාධිකරණය එම ඉල්ලීම සලකා බැලීම සඳහා දින නියම කරමින් එතෙක්, මහාධිකරණයේ නඩුව ඇසීම නවත්වන නියෝගයක් කෙළේය. එම නියෝගය සම්බන්ධයෙන් පසුගියදා මහාධිකරණය ඉදිරියේ කරුණු දක්වමින්, තිළිණ ගමගේගේ නීතිඥවරයා කිව්වේ, තම සේවාදායකයාද දේශපාලන පළිගැනීම් සම්බන්ධ ජනාධිපති කොමිසමට පැමිණිල්ලක් දමා ඇති බවත්, සීඅයිඞීය තම සේවාදායකයාට විරුද්ධව කර ඇති පරීක්‍ෂණය දේශපාලන පළිගැනීමක් බවත්ය.
මේ හැදෙන්නේ කුමන ප‍්‍රවණතාවක්ද? ජනාධිපතිවරයා කොමිසමක් පත්කර තිබේ. කොමිසම ඉදිරියට, නඩුවල විත්තිකරුවෝ ගොස්, තමන්ට නඩු පවරා ඇත්තේ දේශපාලන පළිගැනීමක් වශයෙන් බවට පැමිණිලි කරති. කොමිසම එම නඩු, තමන් සාක්ෂි විමසා බලා ජනාධිපතිට වාර්තාව ලබාදෙන තෙක්, (දැනටමත් කොමිසමට මාස හයක කාලයක් ලබාදී ඇති අතර, සාමාන්‍යයෙන් ඒ කාලය දීර්ඝ කිරීම හැම කොමිසමක් සම්බන්ධයෙන්ම සිදුවෙයි.* එම නඩු අත්හිටුවන නියෝගයක් කරයි. පුදුම රටකි.
නීතිපතිට ගෞරවය
නීතිපතිවරයා යළිත් ගෞරවයට ලක්විය යුත්තේ, මේ භයානක චක‍්‍රය ආරම්භයේදීම බිඳදැමීම ගැනය. එයින් තමන්ගෙත් අධිකරණයේත් ගෞරවය ආරක්‍ෂා කිරීම ගැනය. විධායකයට ඕනෑ හැටියට රට පාලනය කරන්නට දිය යුතුයැයි භයානක තර්කයක් පැනනැගී ඇති මේ කාලයේ, එම අත්තනෝමතික බලයට තිරිංග යෙදිය හැකි එක් ආයතනයක් වන්නේ අධිකරණයයි. ඒ නිසා අධිකරණයේ අපක්‍ෂපාතිභාවය හා ඍජුභාවය මහජනතාවගේ පැත්තෙන් අත්‍යවශ්‍යම දෙයකි. මහජනතාවගේ අයිතීන් ආරක්‍ෂා කළ හැක්කේ එවැනි අධිකරණයකටය. නීතිපතිවරයා විධායකයේ නිලධාරියකු වුවත්, ඍජුව හා අභීතව සිය රාජකාරියේ ගෞරවය රැුකීම මගින් නිරායාසයෙන්ම අධිකරණයේ ගෞරවය රකින්නටද මැදිහත්වී තිබේ.
