No menu items!
23.1 C
Sri Lanka
22 July,2025
Home Blog Page 284

සමෘද්ධි බැංකුවලින් මුදල් ඇද නැවත මුදල් දැමීමේ සෙල්ලම

මාසිකව රුපියල් පන්දහසේ දීමනාව ලබාදීම සඳහා පාවිච්චි කර ඇත්තේ සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ ඇති සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකුවලින් සහ සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ සුභසාධන අරමුදල්වලින් බව සති දෙකකට පෙර අනිද්දා පුවත්පත හෙළිදරව් කළේය. ඒ පිළිබඳව විවිධ දේශපාලන සංවාද ආදියෙහි දේශපාලනඥයන් කරුණු මතුකර තිබුණි. අනිද්දා පුවත වෙබ් අඩවි ගණනාවකින් උපුටාගෙන තිබුණි. අප කතාකරන මොහොත දක්වා ආණ්ඩුව එය ප්‍රතික්ෂේප කර නැත.

එම ගනුදෙනු සිදුවූ ආකාරය පිළිබඳව තොරතුරු අප සතුව ඇති නිසා එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමේ හැකියාවක්ද නැත. සහනාධාර මුදල් ගෙවීම සඳහා රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල පිහිටි සමෘද්ධි බැංකුවල හා සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අරමුදල්වලින් මුදල් ලබාගෙන තිබුණි. සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අපගේ ආරංචි මාර්ග සඳහන් කළ ආකාරයට මෙම රුපියල් 5000 දීමනා ගෙවීම සඳහා රුපියල් මිලියන 26,000ක් හෙවත් කෝටි 2600ක පමණ මුදලක් සමෘද්ධි අරමුදල් භාවිත කර තිබුණි. සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාගේ නමින් ලංකා බැංකුවේ ඇති අංක 7041562 දරන ගිණුම මගින් එම මුදල් ගෙවීම් කර තිබුණු රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල සමෘද්ධි බැංකු ගිණුම්වල ඇති මුදල් එම ගිණුමට බැර කර තිබුණි.

ලංකා බැංකුවේ අංක 76488889 දරන ස්ථාවර තැන්පත් ගිණුමෙන්ද මුදල් ලබාගෙන තිබෙන අතර සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව නමින් ලංකා බැංකුවේ ඇති අංක 3417925 දරන ගිණුමෙන්ද සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාගේ නමින් ඇති පෙර කී ගිණුමට මුදල් බැර කර තිබෙන බව අපේ මුල් හෙළිදරව් වේ සඳහන් විය. ඒ අනුව අප්‍රේල්  03 වැනිදා රුපියල් මිලියන 2,940ක්, අප්‍රේල්  09 වැනිදා රුපියල් මිලියන 55ක්, රු. මිලියන 936ක්, රු. මිලියන 1,435ක් වශයෙන් කොටස් තුනක්, අප්‍රේල් 15 රුපියල් මිලියන 1,435ක්, අප්‍රේල් 17 වැනිදා රුපියල් මිලියන 9,721ක් ආදි වශයෙන් මුදල් යොමු කර ඇතැයි අපි සඳහන් කළෙමු.

මෙලෙස සමෘද්ධිලාභීන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් ඇති මුදල්වලින් ගෙවා ඇති 5000 සහනාධාරය උපරිම ඵලදායී ලෙස, සහනාධාර ලැබිය යුතු අයටම ලැබුණා නම් ගැටලුවක් නැත. එහෙත් ඒ වෙනුවට එය දේශපාලන සෙල්ලමක්ව ඇති බව දැන් රටම පිළිගත් කාරණාවකි.

සමෘද්ධි බැංකු ගිණුම්

පසුගිය සතියේ සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේනුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා මාධ්‍ය වෙත කියා තිබුණේ මැයි මාසයේදී රුපියල් 5000 සහනාධාරය ලබාගැනීමට කැමති පුද්ගලයන් සමෘද්ධි බැංකුවක ගිණුමක් විවෘත කළ යුතු බවත්, එම ගිණුමට මුදල් බැර කරන බවත්ය. ඒ අනුව සාමාජිකයන් නොවන අය ආරම්භ කරන අන්දමේ ඉතිරිකිරීමේ ගිණුමක් ඔවුන් ආරම්භ කළ යුතුය. සමෘද්ධිලාභීන් හෝ සමෘද්ධි බැංකුවල ගනුදෙනුකරුවන් නොවන අයත්, රුපියල් සීයක් බැංකුවට බැර කොට එවැනි ගිණුමක් විවෘත කළ යුතුය.

මෙලෙස බැංකු ගිණුම් ඇති කොට, එයට මුදල් බැර කිරීමට හේතුව ලෙස සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා කියන්නේ අප්‍රේල් මාසයේ මුදල් ලබාදීමේදී එකම පුද්ගලයා තොරතුරු විකෘති කිරීමේ සිදුවීම් තිබීම නිසා බැංකුවලින් මුදල් දෙන බවය.

ගමේ සිටින නිලධාරීන් කිහිපදෙනෙකු හා ප්‍රාදේශීය මහජන නියෝජතයා සිටින කමිටුවකින් නම් පරීක්ෂා කළ පසුවත්, එකම පුද්ගලයා දෙවතාවක් මුදල් ගෙන තිබේ නම් වරද කාගේද? ගමේ සිටින නිලධාරීන්ට පුද්ගලයන් හඳුනාගැනීමේ අසීරුවක් තිබෙනවායැයි ආණ්ඩුවට ඇති උපකල්පනය ප්‍රාදේශීය මහජන නියෝජිතයන්වත් කමිටුවට එකතු කරන්නට හේතුවක් විය. එයින් පසුවත් එකම කෙනාට දෙවතාවක් මුදල් ගෙවූ බව සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා කියයි. එහි වරද ඇත්තේ කොතැනදැයි අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. ගමේ ඉන්න මිනිසුන් දන්නේ නැතිද? එකම කෙනා දෙවතාවක් මුදල් ගත් බව කියන්න බැරිද?

ඊටත් වඩා වැදගත් කාරණාව වන්නේ මුදල් ලබාගැනීමේදී එවැනි අක්‍රමිකතා සිදුවෙනවා නම් සමෘද්ධි බැංකුවලින් මුදල් ලබාදීම කිසිදු විසඳුමක් නොවන බවය. සමෘද්ධි බැංකු කියන්නේද අක්‍රමිකතා ගුහාය. (ඒ ගැන මේ සටහනේ ඉදිරියේදී වැඩිදුර විස්තර කරන්නෙමු.) සමෘද්ධි සංවර්ධන නිලධාරීන් පවසන ආකාරයට දැනටමත් ඔවුන්ට වාචිකව උපදෙස් ලැබී ඇත්තේ බැංකු ගිණුමක් පටන්ගැනීමට අයදුම්පත් ඉදිරිපත් කොට, එම ගිණුමේ තැන්පත් කිරීමට රුපියල් සීයක මුදලක් ලබාදුන් අයට රුපියල් පන්දාහේ සහනාධාරය ලබාදෙන ලෙසය. ව්‍යාජ තොරතුරු ඉදිරිපත් කොට දෙවතාවක් මුදල් ලබාගැනීමේ සිද්ධි කලින් වාර්තා වුණා නම්, අයදුම්පතේ වැරදි තොරතුරු දමා දෙවතාවක් මුදල් ගැනීමේ සිදුවීම් නැවත වාර්තා විය හැකිය.

වාර්තා වන ආකාරයට සමෘද්ධි ප්‍රතිලාභ ගිණුම් තිබෙන සමෘද්ධි සහනලාභීන් හා අනෙකුත් සහනාධාරවලට හිමිකම් කී අය සඳහා දැනටමත් රුපියල් පන්දාහේ දීමනාව ලබාදෙමින් සිටී. ඒ පිළිබඳව මාධ්‍ය වලින් විවිධ ප්‍රදේශවලට අදාළව කරුණු වාර්තා වී ඇත.

එහෙත් සමෘද්ධිලාභී පොරොත්තු ලේඛනයේ සිටින පවුල්, ජීවනෝපාය අහිමි වූ පවුල්, අභියාචනා ඉදිරිපත් කර ඇති පවුල්, වැඩිහිටි දීමනාලාභීන්, ආබාධිත දීමනාලාභීන්, වකුගඩු දීමනාලාභීන්, සියවස් සපිරි අය ඇතුළු පුද්ගලයන්ට දීමනා ලබාගත හැක්කේ රුපියල් සීයක් ගෙවා ගිණුම් අරඹන්නට අයදුම්පත් බාරදීමෙන් පසුවය. ඒ අනුව මුදල් ඔවුන්ගේ අතට ලබාදෙනවා වෙනුවට, ඔවුන්ගේ ගිණුමට නිකුත් කළ බව ප්‍රකාශ කරන්නට ඉඩ ඇත.

ප්‍රායෝගිකව මෙය ගමන් කරන්නේ කොතැනටදැයි අපට අනුමාන කළ හැකිය. ඒ බව පැහැදිලි කිරීමට වෙනත් කතාවක් කිව යුතුය.

කැබිනට් පත්‍රිකාවක්

මැයි 14 වැනිදා කැබිනට් තීන්දු දැනුම්දීමේ මාධ්‍ය හමුවේදී කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක බන්දුල ගුණවර්ධන කීවේ මැයි මාසයේදී රුපියල් 5000 දීමනාව ලබාදීම සඳහා රුපියල් කෝටි 2572ක මුදලක් වෙන් කරගැනීම සඳහා සෞඛ්‍ය ඇමතිනි පවිත්‍රා වන්නිආරච්චි ඉදිරිපත් කළ කැබිනට් පත්‍රිකාවකට අනුමැතිය ලැබුණු බවය. ඒ අනුව මැයි මාසයේදී දීමනාව ගෙවන්නට සූදානම්ව ඉන්නේ සමෘද්ධි බැංකුවල ඇති මුදල්වලින් නොවේ. කැබිනට් අනුමැතිය මත ඒකාබද්ධ අරමුදලෙන් නිකුත් කළ මුදල්වලින් එම සහනාධාරය ගෙවීමට නියමිත බව පෙනේ.

ඒ මුදල් බැංකුවලට

අපට පෙනෙන ආකාරයට සමෘද්ධි බැංකු ගිණුම් ආරම්භ කරන්නැයි කියා, එම බැංකු ගිණුම්වලට මුදල් නිකුත් කරන බව ඇත්තේ සමෘද්ධි බැංකුවලට මුදල් එකතු කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙසය. අප්‍රේල් මාසයේදී මුදල් ගෙවන්නට බැංකුවලින් දැවැන්ත මුදලක් ඉවත් කරගත් පසුව, බැංකුවලට නැවත යම් මුදල් ප්‍රමාණයක් එකතු කිරීමට මැයි මාසයේ ආධාර බැංකුවලට නිකුත් කිරීමෙන් උත්සාහ කරනවා විය හැකිය.

සමෘද්ධි ගිණුම්වලට ඒ මුදල් බැර කළ පසුව, බැංකු ගිණුමෙන් මුදල් නොගන්නා අය සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් සිටිය හැකි නිසා යම් මුදලක් ඉතිරි වනු ඇත. දැනටත් මැයි මාසය අවසන්ය. අලුත් ගිණුම් විවෘත කිරීමටත්, ඒවාට අදාළ ගිණුම් පොත් ඇතුළු ලිපිගොනු සැකසීමටත් කල් ගත වන බව සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ වෘත්තීය සමිති පවා පෙන්වාදී තිබේ. ඒ අනුව මෙම වසංගතයෙන් ආපදාවට ලක්වූවන්ගේ ආර්ථික අසීරුතා අඩු වීමෙන් පසුව බැංකුවට මුදල් වැටුණත් එය හදිසියේ ඉවත් කර නොගනු ඇත. ඒ අනුව මීට පෙර බැංකුවලින් ඉවත් කරගත් මුදල් යම් තරමකට ආවරණය කරගත හැකිවනු ඇත.

සමෘද්ධි බැංකුවේ අරමුණු

සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකු ඇතුළු සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අරමුදල්වලින් රුපියල් 5000 සහනාධාරය ගෙවා තිබීම ගැටලුවක් නොවන බව කෙනෙකුට තර්ක කළ හැකිය. එහෙත් දිවයින පුරා ඇති 1000කට මඳක් වැඩි සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකු පිහිටුවා ඇත්තේ අරමුණු රැසක් සමඟය. සමෘද්ධි සහනාධාර ලබන පුද්ගලයන්ගේ සකසුරුවම්කම, ඉතිරිකිරීම් හා ඔවුන් ආයෝජනය සඳහා පෙළඹවීම එක් අරමුණකි. විවිධ කටයුතු සඳහා ණය ලබාදීම, රක්ෂණ ක්‍රම ක්‍රියාත්මක කිරීම ආදි සමෘද්ධිලාභීන්ගේ ජීවන තත්වය ඉහළ නැංවීමේ කටයුතු රැසක් සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකුවලින් කළ යුතුය.

සමෘද්ධි සහනය ලබාදීමට අරමුණක් තිබෙනවා නම් ඒ අරමුණ විය යුත්තේ තාවකාලික සහනයක් දීම පමණි. සමෘද්ධි දෙපාර්තමේන්තුවේ සැබෑ අරමුණ විය යුතු, දිළිඳු පුද්ගලයන් දිළිඳුකමින් ඉහළ නංවා, ඔවුන් ආර්ථික වශයෙන් ඉහළ නැංවීමේ වගකීම ඇත්තේ සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකුවලටය. සරලව කීවොත් සමෘද්ධි බැංකුවල මුදල් ඇත්තේ මිනිසුන්ගේ දුප්පත්කම තුරන් කිරීමටය.

එහෙත් 2018 වර්ෂයේ විශේෂ විගණකාධිපති වාර්තාවක විශේෂයෙන්ම සඳහන් වන පරිදි, දුප්පත්කම තුරන් කරමින්, සමෘද්ධිලාභීන්ට සහනාධාර නොලබා ස්වයංපෝෂිත තත්වයට පත් කරන්නටත් සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව ප්‍රතිපත්ති සකසා නැත. ඒ සඳහා වැඩපිළිවෙළක් නැත. එය සමෘද්ධි බැංකුවල කාර්යභාරය වුණත්, එය ඉටු කරන්නේ නැත. සරලව කීවොත්, මාසෙන් මාසෙට සහනාධාර බෙදනවා මිස සමෘද්ධි දෙපාර්තමේන්තුව තමන්ගේ ඇත්තම රාජකාරිය කරන්නේ නැත.

හොර ගුහා

සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකු විගණනයට ලක් කිරීමේ හැකියාව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට නැත. සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ ඇති තොරතුරු අනුව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව සිය 2018 වාර්තාවෙන් පෙන්වන්නේ 2002 සිට 2018 දක්වා සමෘද්ධි බැංකුවල නිලධාරීන් කර ඇති මූල්‍ය අපරාධ ස්වරූපයේ ගනුදෙනු 107ක් සම්බන්ධයෙන් පියවර ගෙන නොමැති බවය. ඒ කියන්නේ, සමෘද්ධි බැංකුවල වංචා දූෂණ ගැන පියවර ගැනීමේ සංස්කෘතියක් නැත.

එලෙස පියවර නොගත් සිදුවීම් අතර සමෘද්ධිලාභීන්ට බලපෑම් කොට කොඩි අලෙවි කිරීම් ආදියෙන් මුදල් එකතු කිරීම්, අරමුදල් අවභාවිත කිරීම්, ප්‍රතිලාභීන්ට ණය දෙන බවට ව්‍යාජ ලේඛන සකස් කොට මුදල් වංචා කිරීම් ආදි මුදල් අක්‍රමිකතා සහ අපරාධ ඇත.

සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකුවල මුදල් විවිධ දේශපාලන කටයුතු සඳහා එම ගිණුම්වල මුදල් යොදාගැනීම සඳහා මීට පෙරද චෝදනා එල්ල වී තිබුණි. 2018 වර්ෂයට අදාළ විගණකාධිපති වාර්තාවකින් පෙන්වාදී ඇත්තේ සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකුවල ගිණුම් හිමියන්ගේ ලැබීම්, ගෙවීම්, පොලී ලැබීම් සටහන් නොකර ශේෂය පමණක් සටහන් කිරීම, එය මාස කිහිපයකට වතාවක් සිදුකිරීම, බැංකු පොත්වල අක්‍රමවත් ආකාරයට ගිණුම් ශේෂය සටහන් කිරීම ඇතුළු ගැටලු තිබී ඇති බවයි.

මේ අක්‍රමිකවත් බව ගැන ප්‍රශ්න කිරීමට තරම් දැනුමක් හෝ අවබෝධයක් සමෘද්ධිලාභීන්ට නැත. ඒ අනුව සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකුවල විනිවිදභාවය ඉතා දුර්වලය. එම විගණකාධිපති වාර්තාවේම බැංකු පොත් නිකුත් නොකිරීම ඇතුළු හේතු නිසා තමන්ගේම බැංකු ගිණුමේ ඇති මුදල් ලබාගැනීමට සමෘද්ධි ප්‍රතිලාභීන්ට නොහැකි වූ බව වාර්තා කර තිබුණි. ඔවුන් කළ නියැදි පරීක්ෂාවලදී ගිණුම් විශාල සංඛ්‍යාවක එවැනි වැරදි තිබී ඇත.

විගණකාධිපති වාර්තාවේ සඳහන් කර ඇත්තේ ප්‍රජාමූල බැංකු හා බැංකු සමිති පද්ධතිය තුළ 2014ට පෙර  ‘අනාවරණය කරගත්’ මූල්‍ය වංචාවල වටිනාකම පමණක් රුපියල් මිලියන 12කි. ඒ අනුව අනාවරණය නොවූ වංචා කොපමණ විය හැකිද?

ඊට අමතරව සමෘද්ධි සංවර්ධන භාර අරමුදලේ මුදල්ද එම අරමුදලේ අරමුණුවලට පිටින් යෙදවීමේ සිදුවීම් වාර්තා වී ඇත. යහපාලන ආණ්ඩුව පැවති 2017 වර්ෂයේදී විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව රුපියල් මිලියන 107ක් වටිනා එවැනි ගනුදෙනු නිරීක්ෂණය කර තිබුණි.

විගණකාධිපති වාර්තාවේ නිගමනවල ඇත්තේ මූල්‍ය වංචා සම්බන්ධයෙන් කාර්යක්ෂමව කටයුතු නොකිරීමත්, සමෘද්ධිලාභීන් වෙනුවෙන් ගොඩනඟා ඇති අරමුදල් ප්‍රතිලාභීන්ව නගාසිටුවීමට පිටින් වෙනත් අරමුණුවලට යොදවා ඇති බවත්ය. සරලව අපට පෙනෙන්නේ සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකු හොරගුහා බවට පත්ව තිබුණත්, ඒවා ගැන නිසි ක්‍රියාමාර්ග ගෙන නොමැති බවය.

සමෘද්ධි බැංකුවලින් මුදල් ඇදීමත්, නැවත සමෘද්ධි බැංකු හරහා මුදල් ගෙවීමත් කරන්නේ එවැනි පසුබිමකය. පරණ සිදුවීම් ගැන සලකා බලන විට මේවා ගැනත් පරීක්ෂණ සිදු නොවනු ඇති බව පැහැදිලිය.

අප්‍රේල් මාසේ 5000 ගෙවන්න කෝටි 4815ක් වැය වුණාද?

අප අප්‍රේල් 17 අනිද්දා පුවත්පතේ මුල් පුවතින් හෙළිදරව් කළ පරිදි රුපියල් පන්දහසේ සහනාධාර ලබාදීම සඳහා රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල ඇති සමෘද්ධි ප්‍රජාමූල බැංකු, ස්ථාවර තැන්පතු ආදියෙන් මුදල් ලබාගෙන ඇත්තේ සමෘද්ධි අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාගේ තනතුරු නාමයෙන් ඇති සෙත්සිරිපාය ලංකා බැංකු ශාඛාවේ ගිණුමකටය. ගිණුම් අංකය 7041562 වේ. කෙසේ වෙතත් එම මුල් පුවතෙහි බැංකු ගිණුමේ මුදල් ගනුදෙනු සිදුවී ඇති ආකාරය විස්තරාත්මකව සඳහන් කර තිබුණේ නැත.

ගනුදෙනු සංඛ්‍යාව විශාල නිසා විස්තරාත්මකව කරුණු සඳහන් කළ නොහැකි වුණත්, උදාහරණ ලෙස ගනුදෙනු කිහිපයක් සඳහන් කිරීම වටී. අප්‍රේල් මාසය ආරම්භ වන විට එම ගිණුමේ තිබී ඇති ආරම්භක ශේෂය රුපියල් 3000ක් පමණි. අප්‍රේල් මාසය අවසානයේදී ගිණුමේ රුපියල් මිලියන 16.71ක් තිබී ඇත.

එහෙත් ඒ අතර මැද්දේ කෝටි ගණන් මුදල් එහේ මෙහේ ගමන් කර ඇත. ඒ මාසය ඇතුළත රුපියල් මිලියන 48,174ක් හෙවත් රුපියල් කෝටි 4817ක් ගිණුමට ලැබී ඇත. මාසය ඇතුළත රුපියල් මිලියන 48,157ක් හෙවත් කෝටි 4815ක් ඉවත් කරගෙන ඇත.

මුදල් ලැබී ඇත්තේ එක් තැනකින් නොවේ. ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල සමෘද්ධි බැංකු සිය ගණනකින්ය. ඒ මුදල් ඉවත් කර ඇත්තේද එක් තැනකට නොවේ. ලංකාවේ එක් එක් දිස්ත්‍රික්කවල ඇති විවිධ ගිණුම්වලට කොටස් වශයෙන් මුදල් යවා ඇත. ඒ මුදල් යවා ඇත්තේ ආධාර බෙදන්නට බව පැහැදිළිය.

රුපියල් 3000ක් තිබුණු ගිණුමකට ලංකාවේ හතරවටෙන් අප්‍රේල් මාසය ඇතුළත මුදල් ලැබීමත්, ඒ මුදල් සියල්ලම පාහේ ඉවත් කරගැනීමත් නිසා කෙනෙකුට ඒ ගැන සැකයක් ඇතොත් තහවුරු කරගත හැකිය. ඊටත් අමතරව මුදල් එවා ඇත්තේ 5000 සහනාධාරය වෙනුවෙන් නොවේදැයි ඇති සැකය තහවුරු කරගත හැකි වන්නේ ඇතැම් අවස්ථාවල සමෘද්ධි බැංකු කළමණාකරුවන් මුදල් එවීමේදී සටහනක් ලෙස ‘කොවිඞ්-19 5000’ යනුවෙන් හෝ ‘කොවිඞ්-19 ආධාර’ යනුවෙන් ඉංග්‍රීසි බසින් යොදා තිබීම නිසාය.

මෙලෙස සිදුව ඇති ගනුදෙනු සංඛ්‍යාව සිය ගණනක් වුණත්, ඉන් ගනුදෙනු කිහිපයක් උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැකිය.

මාසයේ මුල් දින කිහිපයෙහි සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ ගිණුම් වලින් මුදල් ලබාගෙන ඇත. උදාහරණයක් ලෙස අප්‍රේල් 08 වැනිදා දිවිනැගුම දෙපාර්තමේන්තුවේ ගිණුමකින් රුපියල් මිලියන 2,940ක් ගිණුමට තැන්පත් කර ඇත. එදිනම අනුරාධපුරට රුපියයල් මිලියන 1,579ක් යවා ඇත. අප්‍රේල් 09 වැනිදාත් අනුරාධපුරට මිලියන 583ක් යවා ඇත. අප්‍රේල් 20 වැනිදා අනුරාධපුරට මිලියන 4,414ක් යවා ඇත.

අප්‍රේල් 20 වැනිදා ගම්පහට මිලියන 202ක් යවා ඇත. අප්‍රේල් 24 වැනිදා කෑගල්ලට මිලියන 340ක් යවා ඇත. මෙලෙස රටේ දිස්ත්‍රික්ක ගණනාවකට මුදල් යවා ඇත. අප්‍රේල් 30 වැනිදා රුපියල් මිලියන 217ක් ලබාගත් අවස්ථාවේ සටහනක් ලෙස ‘Covid-19 5000’ යනුවෙන් යොදා ඇත.

ඊට අමතරව සමෘද්ධිලාභීන් වෙනුවෙන් සමෘද්ධි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුව නමින් තිබූ ස්ථාවර තැන්පතු වසා දමා ඒවායේ මුදල්ද ලබාගෙන තිබේ. අප්‍රේල් 24 වැනිදා 85184577 අංකය දරණ ස්ථාවර තැන්පතුව වසා රුපියල් මිලියන 1,627ක් ලබාගෙන තිබේ. එදිනම අංක 8192315 දරණ ස්ථාවර තැන්පතුව වසා රුපියල් මිලියන 650ක් ලබාගෙන ඇත.

රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල සමෘද්ධි බැංකු වලින් මුදල් එවා ඇත්තේ ඇතැම්විට ලක්ෂයක් හෝ දෙකක්ය. තවත් විටෙක ලක්ෂයකට පවා අඩුය. බැංකු අතොළොස්සක් මිලියනයට වැඩි මුදල් එවා ඇත. ලංකාවේ සමෘද්ධි බැංකු තමන්ට ඇති හැටියට, මේ දේශපාලන මුදල් බෙදීමට දායක වී ඇති සේය.

කටියාව සමෘද්ධි බැංකුවෙන් අප්‍රේල් 24 වැනිදා මිලියන 1.6ක් තැන්පත් කර ඇත. බුලත්කොහුපිටියේ සමෘද්ධි බැංකුවේ මැනේජර්වරයා අප්‍රේල් 24 වැනිදා රුපියල් ලක්ෂ 6ක් තැන්පත් කරද්දී ‘කොවිඩ් 19 5000’ යනුවෙන් සටහනක් යොදා තිබේ. දෙහිඅත්තකණ්ඩියේ සමෘද්ධි බැංකුවෙන් රුපියල් මිලියන 1.1කි.

අප මුලින් කී පරිදි මාසය පුරා වරින් වර රුපියල් කෝටි 4815ක් ඉවත් කර ඇත. කෙසේ වෙතත් එම සම්පූර්ණ මුදල රුපියල් 5000 සහනාධාරය ලබාදීමට පමණක් වැයවුණාදැයි නොදනිමු. මුලින් පවුල් ලක්ෂ 78ක් සඳහා ආධාර ලබාදුන් බව කියා තිබුණි. රටේම සිටින මුළු පවුල් සංඛ්‍යාවට වඩා ඒ සංඛ්‍යාව වැඩිය. එහෙත් පුද්ගලයන් ලක්ෂ 78කට මුදල් දුන්නායැයි සිතමු. රුපියල් 5000 ගාණේ එතරම් පිරිසකට මුදල් බෙදන්නට කෝටි 3900ක් වැය වේ. ඒ අනුව තවත් කෝටි 1000කට ආසන්න මුදලක් මෙම ගිණුම හරහා කොහේ ගියාදැයි තවදුරටත් විමසිය යුතුව තිබේ.

පෙර-පාසල් දරුවාගේ ජීවන චක්‍රය සහ මදුරුවෝ- ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා

0

සතියකට පමණ පෙර ඇදහිය නොහැකි පුවතක් මගේ ෆෙස්බුක් මිතුරියක සිය පිටුවේ ලියා තිබිණ. ඒ අනුව නුදුරු දිනයක ඇගේ සිවු වියැති දියණියට, පෙර පාසල් ගුරුතුමිය විසින් ‘කොරෝනා-සමය’ වෙනුවෙන් වූ ගෙදර වැඩ ලබා දී ඇති අතර ඒ අතරෙහි සම්පූර්ණ කළ යුතු මදුරුවාගේ ජීවන චක්‍රයේ රූපසටහන ද, වර්ණ ගැන්විය යුතු (සහ දෙමාපිය සහායෙන් වටහාගත යුතු) කොරෝනා වෛරසයේ විද්‍යානුකූල හරස්කඩක් ද යනාදි වැඩ එකතුවක් වී ඇත. වරදක් වී ඇත්දැයි යළි ගුරුතුමිය විමසුව ද ‘ඒවා දෙමාපිය සහායෙන් කළ හැකි’ දේ බව ගුරුතුමිය පැහැදිලි කර ඇති අතර මගේ මිතුරිය ලියා තිබුණේ ඒ පිළිබඳ සිය කම්පනයයි.

මදුරුවන්ගේ ජීවන චක්‍ර ඇතුළු බොහෝ චක්‍ර, වක්‍ර සහ පැටලිලි අවිහිංසක දරුවන්ගේ මනස අබියස තබන අපගේ පෙර පාසල් අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ ඇතැම් කලාප දරුණු ලෙස දරුවාගේ ජීවන චක්‍රය විනාශ කර දමයි. වඩා දියුණු දරුවෙක් මෙන්ම අනෙකා අබිබවා ගිය දරුවෙකු බලාපොරොත්තු වන ඇතැම් දෙමාපියෝ ද පෙර පාසල හා එක්ව දරුවාගේ ජීවන චක්‍රය නසා දැමීමට සහාය දෙති. අවසානයේ හමුවන්නේ නිසි පරිදි කීට තත්වය හා කෝෂගත නොවීම හේතුවෙන් විකෘති වූ සුහුඹුලෙකි! අපේම දරුවාගේ ජීවය උරා බොන මදුරුවන් වන්නේ අපම ය!

‘දැන් ඉස්සර වගේ නෙවෙයි. ළමයි අවුරුදු 3 පිරෙද්දිම මොන්ටිසෝරි දැම්මෙ නැත්තං වැඩක් නෑ. අනිත් ළමයි අපේ දරුවො පහු කරගෙන යනවා.’

මේ දෙමාපියන්ගේ සුපුරුදු ප්‍රකාශනයයි. දෙමාපියන්ගේ ජීවන චර්යාව තුළ හමුවන අවිවේකී බව, දෙදෙනාම රැකියාවල නිරත වීම, ජීවන අරගලය හේතුවෙන් දරුවන් වෙනුවෙන් කාලය මිඩංගු කිරීමට අපහසු වීම යනාදිය හේතුවෙන් දරුවන් දිවා සුරැකුම් මධ්‍යස්ථාන සහ පෙර පාසල් වෙත යොමු කිරීමට පියවර ගැනීම ඇතැම් තත්වයන් හමුවේ විකල්ප සොයාගත නොහැකි පසුබිමක් සාදන බව ද පෙනේ.

කෙසේ වෙතත්, ළදරුවියේ පසුවන දරුවකු පෙර-පාසලක් වෙත යැවීමේ අරමුණ අප විමසා බැලිය යුතු ය. නම යෝජනා කරන පරිදිම එය ‘පෙර-පාසලක්’ මිස පාසැලක් නොවේ. එනම් එහි මුණගැසිය යුත්තේ පාසැලට පෙර අවස්ථාවයි. මෙහි පැවතිය යුතු මූලිකම ප්‍රවේශය අධ්‍යාපනය ලැබීම සඳහා දරුවා තුළ ආදරයක් සහ උනන්දුවක් ඇති කිරීම ය. ඒ හා සමග, එක් එක් දරුවාට ආවේණික ශාරීරික, මානසික, ඥානගවේෂී සහ සමාජශීලී ස්වභාවයන් හඳුනාග නිමින් එළඹෙන ජීවිතය වෙත පිය නැගීම සඳහා පදනමක් සැදීම ය.

අප වැඩි දෙනෙක් හඳුනන මොන්ටිසෝරි යන්න පෙර පාසල් විෂයයෙහි එක් ප්‍රවර්ගයක් පමණි. ඉතාලි ජාතික ආචාර්ය මාරියා මොන්ටිසෝරිගේ වර්ධනය කළ එම ප්‍රවේශයට අමතරව රෙගියෝ එමිලියා, වල්ඩොෆ්, හයිස්කෝප්, බෑන්ක් ස්ට්‍රීට්, දෙමාපිය සහයෝගී, ආගමික පසුබිම් සහිත යනාදි වශයෙන් බොහෝ පෙර පාසල් ප්‍රවේශ ලොව පුරා ක්‍රියාත්මක වේ. මින් බොහෝ ක්‍රමවේදයන්, ළමා මනස පිළිබඳ දැනුමැති විශේෂඥයන් විසින් සංවර්ධනය කොට ඇති අතර පොදුවේ කුඩා දරුවෙකු විෂයයෙහි වඩාත් ඵලදායී ප්‍රවේශයන් හරහා පෙර පාසල් අධ්‍යාපනය ලබා දිය හැකි ආකාරයන් යෝජනා කරයි. මේ සියල්ල විමසන්නෙකුට අඩු වැඩි වශයෙන් හඳුනාගත හැකි වැදගත්ම කරුණ වනු ඇත්තේ, වෙනස් මාර්ග ඔස්සේ යමින් වුව, මේ සියලු ප්‍රවේශ කුඩා දරුවා ‘දරුවකු’ ලෙස පිළිගනිමින් සිය යෝජනා ඉදිරිපත් කරන බව ය. යට කී ජීවන චක්‍ර පාඩම් සහ කොරෝනා වෛරස පාඩම් නසන්නේ එම දරුවා ය.

සාපේක්ෂව ඉදිරිගාමී පෙර පාසල් අප රට තුළ ද ක්‍රියාත්මක වන බව ඔබ යෝජනා කරන බව මම දනිමි. එය ඇත්තක් වන අවස්ථා ද හමුවීමේ පසුබිම් ඇත. යටකී මිතුරියගේ පෝස්ටුව යටින් ද ‘දරුවා හඳුනන පෙර පාසලකට යාමට සිදුවීම’ පිළිබඳ සතුටු වූ දෙමාපිය ප්‍රතිචාර ද මට දක්නට ලැබිණ.

අර්බුදය ඇත්තේම එම සාධනීය ප්‍රවේශ ජාතික වශයෙන් යෙදවෙන තත්වයක් මෙරට පෙර පාසල් විෂයයෙහි නොවීම ය. අප වඩාත් ප්‍රවේශම් සහගතව විමසිය යුතු පූර්ව ළමාවිය අධ්‍යාපනය දෙස රටක් ලෙස විමසා ඇත්තේ උනන්දුවකින් තොරව ය. දරුවන්ගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ සැක සිතෙන, දරුවන්ට නිසි වටපිටාවක් නැති නාගරික වීදිවල ගාල් වුණු පෙර පාසල් ඇති තරම් අප රට තුළ හඳුනාගත හැක. ඇතැම් රටවල ඉතා තියුණු ලෙස විමසා බැලෙන පෙර පාසල් ගුරුවරයාගේ/ගුරුවරියගේ අධ්‍යාපන සුදුසුකම් මෙරටදී විමසා බැලෙන ආකාරය ඒ එක් එක් පෙර පාසල හමුවේ වෙනස් බව තේරුම් ගැනීමට අසීරු නැත.

දැන් අපි ඉහත මිතුරියගේ දියණිය මුහුණ දුන් සිදුවීම ඛේදවාචකයක් වන්නේ ඇයිදැයි බලමු.

ඇදහිය නොහැකි වුණු, පාසලක ප්‍රාථමික පන්තිවල දරුවකුට වුව තේරුම් ගැනීමට අසීරු වෛරසයක හරස්කඩක් වර්ණ ගන්වමින්, එය දෙමාපියන්ගේ සහායෙන් වටහා ගැනීමට යොමු කරවීම සැබවින්ම සිදු විණි දැයි විමසීමෙන් පසු ඇය මට අදාළ සිදුවීම හා බැඳුණු රූපසටහන් සියල්ල එවමින් පසුබිම ද පැහැදිලි කළා ය. පෙර පාසැල් ගුරුතුමිය විශ්වාස කරන බව පෙනෙන්නේ, අප බොහෝ වැඩිහිටියන් දැන් යෝජනා කරන පරිද්දෙන්ම, ‘දැන් හැදෙන දරුවන්ට’ මේ අසීරු දේ නොවන බවයි. එහෙත්, කුඩා දරුවකුගේ මොළය වර්ධනය වීම අසාමාන්‍ය ලෙස වේගවත් වෙමින්, ප්‍රබල විද්‍යාත්මක කරුණු පවා එකපැහැර ධාරණය කර ගැනීමේ හැකියාවක් දරුවකු තුළ දැන් පහළව ඇතැයි කිසිදු විද්‍යාඥයකු සඳහන් කර නැත. මේ අප සිදු කරමින් සිටින්නේ, අපේ හිතලු දරුවන් මත පැටවීම ය. කෙමෙන්, සිය වටපිටාව දකිමින්, විඳිමින්, තේරුම් ගනිමින් පියෙන් පිය ඔසවා නැගී සතුටින් දිව එන දරුවෙකු වෙනුවට දැඩි වෙහෙසකට පත් කොට ජීවිතය අරඹන්නට පෙරම විකෘති කළ යන්ත්‍රයක් නිර්මාණය කිරීම ය.

පින්ලන්තයේ අධ්‍යාපනය ලොව විශිෂ්ටතම අධ්‍යාපනයට හිමිකම් කියන රට බව අපි අන්තර්ජාලය හා විදෙස් මාධ්‍ය ඔස්සේ හඳුනාගනිමු. එහෙත්, විෂයයන් වෙනුවෙන් ඉගැන්වීම ඔවුන් ආරම්භ කරන්නේ අපට වඩා බොහෝ පසුපසට වී බව සොයා බලන්නට අපි නොනවතිමු.

‘පින්ලන්තෙ දරුවන්ට මුල් කාලෙ සබ්ජෙක්ට් උගන්න උගන්න ඉන්නෙ නෑලු !’

වරෙක දන්නා හඳුනන ප්‍රාථමික පාසල් ගුරුවරියක හා පැවසූ විට විස්මයට පත් ඇය පෙරළා මගෙන් ඇසුවේ ‘එහෙම නැතුව වෙන මොනවද උගන්නන්නේ?’ යන්නයි.

මේ අප සමාජ දේහය තුළම ඇති, අප පටලවා ගත්, පොදු ප්‍රශ්නයයි. අපි දරුවන්ට විෂයයන් උගන්වමින් සිටිමු. ජීවිතය ඔවුන්ට නොපෙන්වමු; පහදා නොදෙමු.

පෙර පාසල් දරුවන් වෙත මදුරුවන්ගේ ජීවන චක්‍ර තබමින් අප වසා දමන්නේ ඔවුන් ලෝකයේ අසිරිය වෙත ඉහිල්ව හෙළිය යුතු බැල්මයි. ජීවිතය අසිරිමත්ව වැළඳගත යුතු බවට වන පිවිසුමයි. යට කී ලෙස අපි අනිසි, වේගවත් සුහුඹුලන් තනා තථ්‍ය ලෝකය දකින්නට වෙර දරන බිහිසුණු සිහිනයක ගිලී සිටිමු. අවදිවීම ඉක්මණින් සිදු විය යුතු ය.

පශ්චාත් නූතනවාදයේ ලාංකීය භාවිතය – සත්‍යපාල ගල්කැටිය

0

මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති සිය ‘සිතිවිලි සිතිජය’ නම් ග්‍රන්ථයෙහි කොලොම්බියානු ලේඛක ගේබ්‍රියෙල් ගාර්සියා මාර්කේස් ගැන කරන පහත සටහන කෙරේ අපි අවධානය යොමුකරමු.

‘ගාර්සියා මාර්කේස් සැලකෙන්නේ කියුබානු නායක ෆිදෙල් කැස්ත්‍රෝ සමග අඛණ්ඩ මිත්‍රත්වයක් පවත්වාගත් ලේඛකයකු ලෙසය. ඔහු සමාජවාදී ලෝකයක් පිළිබඳව මියෙන තුරුම විශ්වාස කෙළේය. එය දේශපාලනික වශයෙන් කොතරම් දැනුවත් විශ්වාසයක්ද යන්න මම නොදනිමි. එහෙත් ඔහු අමෙරිකානු අධිරාජ්‍යවාදය සහ ධනවාදය ලතින් අමෙරිකානු කලාපයට කළ විනාශය ගැන නිතරම ලිව්වේය. ‘හුදෙකලාවේ වසර සියයක්’ නවකතාවෙහි පවා එය දැකිය හැකිය. ඔහුගේ සමාජවාදය පිළිබඳ විශ්වාසය සමග ඔහුගේ සාහිත්‍ය කලාව සම්බන්ධ කරගන්නට ඔහු නිතර තැත්දැරුවේය. ඒ නිසා වරක් ඔහු මෙසේ කීවේය. ‘හුඟක් දෙනෙක් විශ්වාස කරනවා මම ෆැන්ටසිමය ලේඛකයෙක් කියලා. ඇත්තටම මම යථාර්ථවාදී කෙනෙක්.’ මම ලියන්නේ සැබෑ සමාජවාදී යථාර්ථවාදය කියලා මම විශ්වාස කරන දේ විස්තර කරන්නට තැත් කෙළේ ගාර්සියා මාකේස් සැබෑ සමාජවාදී යථාර්ථවාදය යැයි හඳුන්වන දෙයයි. එය වූ කලි ‘කෆ්කා, ෆෝල්ක්නර්, ජොයිස්, වර්ජිනියා වුල්ෆ් සේම ඩිකන්ස්, ටෝල්ස්ටෝයිද අඩංගු කරගත් සමාජවාදී යථාර්ථයකි.’ (225 පිටුව)

මෙය හුදෙක් ගාර්සියා මාර්කේස්ට පමණක් වලංගු වූ ප්‍රකාශයකැයි අපට නිගමනය කළ නොහැක. ලතින් අමෙරිකානු කලාපයට අයත් පාවුලෝ කොයියෝ, ඉසබෙල් අයියන්දේ වැනි සමස්ත ලේඛකයන් අරභයාම සාධාරණ වූ ප්‍රකාශයකි. ඇතැම් විට පශ්චාත් නූතනවාදී ලේඛන ව්‍යාපාරය ආශ්‍රිතව ගොඩනැගී ඇති සමහර මිථ්‍යා මත පුපුරුවා හැරීම සඳහා අවශ්‍ය වන හොඳ එළැඹුමක් මේ ප්‍රකාශනය තුළ ගැබ්ව ඇතැයි මට සිතේ.

එමෙන්ම මෙම උපුටා දැක්වීම දෙපැත්ත කැපෙන කඩුවක් බඳුය. එය පහත සඳහන් කණ්ඩායම් දෙක විසින්ම ව්‍යංග්‍යව ප්‍රතික්‍ෂේප කරනු ලබයි.

1. පශ්චාත් නූතනවාදය ආධානග්‍රාහීව වැළඳගනිමින් සාම්ප්‍රදායික යථාර්ථවාදී ලේඛකයන් ප්‍රතික්‍ෂේප කිරීම.

2. සාම්ප්‍රදායික යථාර්ථවාදය ආධානග්‍රාහීව වැළඳග නිමින් පශ්චාත් නූතනවදාය ප්‍රතික්‍ෂේප කිරීම.

රංජිත් ධර්මකීර්තිගේ ‘ස්ටැනිස්ලව්ස්කි හා ඔහුගේ රූපණ විධික්‍රමය’ නම් පොත මෑතකදී යළි පරිහරණය කරද්දී තෙවැනි නව සංස්කරණයට ඇතුළත් කර තිබුණු ලිපියක පශ්චාත් නූතනවාදී සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරය පිළිබඳව තබන ලද සටහන් කිහිපය අපගේ අවධානයට ලක්කරමු.

‘අධිරාජ්‍යවාදීහු ධනවාදයේ පැවැත්ම සඳහා රටක සංස්කෘතිය සුණුවිසුණු කොට ලේඛකයන් හා නාට්‍යකරුවන් අනුදුටු යථාර්ථවාදී රීතිය බැහැර කළ යුතු බව අවබෝධ කොටගත්හ. මේ නිසා ඔවුහු යථාර්ථවාදයට පරිබාහිර වූ නව අභිනවවාදී චින්තනයන් ආසියානු, අප්‍රිකානු හා ලතින් අමෙරිකානු රටවල ප්‍රචලිත කිරීම සඳහා එන්ජීඕ සංවිධානවල ආධාර පැතූහ. ලතින් අමෙරිකාවේ පැවති පීඩනය තුළ සිරවුණු ලේඛකයන්ට යථාර්ථවාදය තුළින් නව සාහිත්‍ය නිර්මාණ ඉදිරිපත් කළහොත් ඔවුන්ට සිදුවනුයේ දංගෙඩිවට යාමටය.

එනිසා ගාර්සියා මාර්කේස් වැනි ලේඛකයෝ යථාර්ථවාදී නොවන විජ්ජාකාරී යථාර්ථවාදී රීතියකින් තම නිර්මාණ ඉදිරිපත් කිරීමට පෙළඹුණහ. අමෙරිකානු රාජ්‍ය තන්ත්‍රය මෙවැනි අභිනවවාදී සාහිත්‍යධාරා වහා වැළඳ ගන්නා දුප්පත් රටවල තරුණ උගතුන්ගේ හා ලේඛකයන්ගේ මනස් විකෘති කරමින් එම රටවල මෙම පශ්චාත් නූතන රැල්ල ප්‍රචාරය කිරීමට පියවර ගත්තේය. එම කෘතිවලට ඉහළම සම්මාන පිරිනැමීමෙන් හා මාක්ස්වාදය බැහැර කරන ධනේශ්වර ක්‍රමය ඔසවා වියදම් කරමින් දුප්පත් රටවල උගතුන් මුදලට ගැනීමෙන්ද, එන්ජීඕ ආයතන බිහි කරමින්ද තම ධනේශ්වර දේශපාලන දෘෂ්ටිවාදය තහවුරු කර ගැනීමට ඔවුහු මහන්සි ගත්හ. ලංකාවට වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකයක් සමග ලැබෙන දායාදය පශ්චාත් නූතනවාදයයි.

මේ පිළිබඳ පශ්චාත් නූතනවාදය නමින් 1996දී ග්‍රන්ථයක් පළකරන ටෙරී ඊගල්ටන් මාක්ස්වාදී දේශපාලන ආස්ථානයක පිහිටා පශ්චාත් නුතනවාදී මායාවේ පැටලී සිටින ලේඛකයන්ට හා රසිකයන්ට එම රීතියේ ඇති ලඝුබව තර්කානුකූලව පෙන්වාදෙයි…

..එහෙත් එම දේශපාලන අපේක්‍ෂාවෙන් මුදුන්පත් කරගැනීමට පශ්චාත් නූතනවාදී විලාසිතාව ප්‍රචාරය කළ අමෙරිකාව, චීනය වැනි රටවලට පවා ඩෙරිඩා හා කොකාකෝලා අපනයනය කළ බව ඔහු පවසයි.’ (169, 170 පිටු)

රංජිත් ධර්මකීර්ති යනු වගකීමෙන් තොරව නිසරු වාගාලාපයන් දොඩවන්නෙක් නොවේ. ඔහු නාට්‍යකරුවෙකි, නවකතාකරුවෙකි. කෙටිකතාකරුවෙකි. ශාස්ත්‍රීය ලේඛකයෙකි. පසුගිය අනිද්දා කලාපයක ආචාර්ය සිරිල් ගුණපාල ධර්මකීර්තිගේ කලා භාවිතය පිළිබඳව ඉතා නිවැරදි විග්‍රහයක් කර තිබුණි. මෙවන් පසුබිමක සිටින ඔහු නියෝජනය කරනුයේ ඉහතින් සඳහන් කළ දෙවැනි කාණ්ඩයද?

රංජිත් ධර්මකීර්ති වැනි ලේඛකයකු මෙවැනි ආස්ථානයක පිහිටා පශ්චාත් නූතනවාදය පිළිබඳව සිය මතිමතාන්තර ප්‍රකාශ කිරීමට පෙළඹුණේ ඇයිද යන්න සොයාබැලිය යුතු කරුණකි.

මගේ මතය, පසුගිය දශක දෙක තුන තුළ පශ්චාත් නූතනවාදයේ ලාංකීය භාවිතයේ වූ සංකීර්ණතාවන් මේ සඳහා බලපා ඇති බවයි.

ඒ පශ්චාත් නූතනවාදී ගුරුකුලයේ ප්‍රමුඛයන් ලෙස පෙනී සිටි ඇතැම් කණ්ඩායම් විසින් මේ න්‍යාය ඉතා සාවද්‍ය ලෙස අර්ථකථනය කරමින් භාවිතයේ යෙදීමය.

ශ්‍රී ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාලවල ශාස්ත්‍රපීඨයේ ඇදුරන් සිංහල පමණක් උගත් 56 දරුවන්ගෙන් සැදුම්ලත් කණ්ඩායමක් විය. එය ඉතා මෑතක් දක්වාම විශද වුණු දෙයකි. මොවුන්ගේ ඉංග්‍රීසි දැනුම පිළිබඳ ඌනතාව නිසා නව ලෝක සාහිත්‍ය සංකල්පයන් සමග තම විෂය නිර්දේශ නවීකරණය කරනු වෙනුවට ගතානුගතික විෂය ක්‍ෂේත්‍රය තුළම ඔවුහු රැඳී සිටියහ. එනිසා පශ්චාත් නූතනවාදය පිළිබඳ මූලික හඳුනාගැනීම් ලාංකීය පාඨක පිරිස අතරට ආවේ විශ්වවිද්‍යාල හරහා නොව, යම් මට්ටමක් දක්වා ඉංග්‍රීසි උගත් තරුණ කණ්ඩායම් මගිනි. ඉංග්‍රීසි නොදත් විශ්වවිද්‍යාල ඇදුරෝ ඔවුන් විසින් ගෙන ආ ඇතැම් සාවද්‍ය මතවාදවලට විරුද්ධව අදහස් ප්‍රකාශ කළ නොහැකිව බියෙන් පලාගියහ. මේ තරුණයන් ජප කළ පශ්චාත් නූතනවාදී මන්තරය ඒ අයුරින්ම මේ විශ්විද්‍යාල ඇදුරෝද ජප කරමින් ඔවුන් වීරයන් කළහ.

(එහෙත් වර්තමානය වන විට මේ තත්ත්වයන් වෙනස් වෙමින් පවතියි. ලෝක සාහිත්‍යය නිර්මාණශීලීව ගවේෂණය කරන ද්විභාෂික උගතුන් ස්වල්ප දෙනකු හෝ ශාස්ත්‍රපීඨවල සිටීම සතුට දනවන කරුණකි.)

අවසානයේ සිදුවූයේ කුමක්ද? සමස්ත ලාංකීය සාහිත්‍ය ප්‍රවාහයම මේ නව සාහිත්‍ය චින්තනයේ ග්‍රහණයට හසු වීමය. එය යථාර්ථවාදී සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරය මහා ගංවතුරකට හසුකොට දැමුවාක් මෙනි. ඛේදවාචකය මෙය නොවේ. සෑම මුද්‍රිත මාධ්‍යයකම පාහේ කලා පිටුවෙහි ආධිපත්‍යය මේ මෝස්තරවාදීන්ගේ ආධිපත්‍යයට හසුවීමය. ඔවුන’තර සාම්ප්‍රදායික නිර්මාණයේ නියැලෙමින් අතිවිශිෂ්ට කලා නිර්මාණ කරන්නවුන්ට අවකාශයක් නොවීය. ඔවුන්ගේ නිර්මාණ ගොමරිතිවලින් වැසීගිය මාණික්‍ය බවට පත්විය.

බොහෝ විට මේ මෝස්තරවාදී අනුකාරකයන්ට පශ්චාත් නූතනවාදී විශ්ව සාහිත්‍යධරයන්ගේ දේශපාලනමය හරය හඳුනාගත නොහැකි විය. ලියනගේ අමරකීර්ති මෙන්ම රංජිත් ධර්මකීර්තිද ලතින් අමෙරිකානු රටවල වූ පීඩාකාරී පාලකයන්ගේ අධිකාරත්වයෙන් මිදීම සඳහා මේ ලේඛකයන් සිය පෑන අවියක් කරගනිමින් පුළුල් දේශපාලන සන්ධාර භාරයක් සහිත නිර්මාණ ඉදිරිපත් කළ බව පිළිගෙන ඇත.

එහෙත් පශ්චාත් නූතනවාදය නිවැරදිව වටහා නොගත් නව පරපුර, එම සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරය නියෝජනය කිරීම යනුවෙන් අදහස් කළේ, භාෂාව විකෘති කිරීම සහ සීමාවකින් තොරව කුණුහරුප ලිවීමය. ධර්මකීර්ති වැනි ලේඛකයන් මේ සාහිතය ව්‍යාපාරය පිළිකුල් සහගතව ප්‍රතික්‍ෂේප කිරීම සඳහා එක ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නට ඇත්තේ මෙය විය යුතුය.

පශ්චාත් නූතනවාදී සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරය යනු ලෝක සාහිත්‍ය ක්‍ෂේත්‍රයේ එක් අතු ගංගාවක් පමණි. විශ්ව සාහිත්‍යය එවැනි අතු ගංගාවලින් ප්‍රයෝජන ගත යුතුය. එහෙත් ඒ අන් සියලු සාහිත්‍ය ව්‍යාපාරයන් තලා පොඩි කරමින්, ගංවතුරකට හසු කරමින් නොවේ.

මේ පසුබිම තුළ වුවද මේ ප්‍රවණතාවේ සුබවාදී ලක්‍ෂණයන්ද අපේ සනිටුහනට හසුවිය යුතුය. ඒ ගාමිණී වියන්ගොඩ, චූලානන්ද සමරනායක වැන්නවුන් අතින් සිංහලයට ඉතා සාර්ථකව පරිවර්තනය වී ඇති පශ්චාත් නූතන සම්ප්‍රදායට අයත් විශ්ව සාහිත්‍ය කෘතීන් නිසා සිංහල පාඨකයාට ඉන් මහඟු ඵල නෙලාගත හැකි වීමයි.

තවද සාම්ප්‍රදායිකව යථාර්ථවාදී සාහිත්‍ය කලාවේ නියැළෙන නිර්මාණකරුවන්ටද යම් පණිවිඩයක් දිය යුතුව ඇත. ඒ තමන් විසින් අනුගත සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායේ නියැළෙමින් සිටින අතරතුර සාහිත්‍ය ක්‍ෂේත්‍රයට පිවිසෙන්නාවූ නව සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායන් සීමාන්තිකව නිෂේධනය නොකොට ඒවා ඉවසීමේ සම්ප්‍රදායක්ද ඔවුන් විසින් ප්‍රගුණ කළ යුතුව ඇති බවයි.

නීතිපති භූමිකාව කා වෙනුවෙන්ද?

0

පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මහමැතිවරණයක් පැවැත්වීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා විසින් නිකුත් කර ඇති ගැසට් නිවේදනය බල රහිත කරන ලෙස ඉල්ලා පාර්ශ්ව කිහිපයක් පවරා ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් පිළිබඳ සලකා බැලීම් මේ දිනවල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සිදුවෙමින් පවතී. පෙත්සම්කරුවන්ගේ පාර්ශ්වයෙන් කරුණු දැක්වීම් මේ වන විට අවසන් වී ඇති අතර වගඋත්තරකාර පාර්ශ්ව මේ වනවිට කරුණු දක්වමින් සිටිති.

ඒ අතරින් නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් අතිරේක සොලිසිටර් ජෙනරාල්වරිය දක්වන කරුණු ඉතා වැදගත්ය. මෙම කරුණු දැක්වීම්වලදී නීතිපතිවරයා කරුණු දක්වන්නේ කවුරුන් වෙනුවෙන්ද යන්න සිතා බැලීමට අපට බලකෙරී ඇත. නීතිපතිවරයා යනු රාජ්‍යයේ ප්‍රධාන නීති නිලධාරියාය. රාජ්‍යයේ නීති රාමුව කඩකිරීමකින් හෝ උල්ලංඝනය කිරීමකින් හෝ තොරව පවත්වාගෙන යෑමට ඔහුගේ උපදෙස්, නිරීක්ෂණ හා මැදිහත්වීම් අවශ්‍යය.

මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයක් ලබාදෙන ඇප දීම වැනි තීන්දු අභියෝග යට ලක් කරමින් ඊට ඉහළ උසාවියකට කරුණු දක්වා පහළ අධිකරණයේ එම තීන්දු නීතිපතිවරයා ආපසු හරවන්නේ ඒ නිසාය. ඊට මෑතක හමුවන හොඳම උදාහරණය වන්නේ හිටපු අමාත්‍ය රාජිත සේනාරත්නට මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයෙන් ලබාදුන් ඇප නියෝගයට එරෙහිව නීතිපතිවරයා මහාධිකරණයට කරුණු දක්වා එම ඇප නියෝගය අවලංගු කිරීමය. නීතිය පිළිබඳ අර්ථකථනයේ ගැටලුවක් ඇති විට නඩු පැවරීමේ බලය හිමි රාජ්‍ය නිලධාරීන් නීතිපතිවරයාගේ උපදෙස් ලබාගන්නේත් ඒ නිසාය.

නීතිපතිවරයාගගේ එවැනි මැදිහත්වීම්, අර්ථ දැක්වීම් හා කරුණු දැක්වීම් සෑම දෙනාගේම හිතසුව පිණිස නොවන අවස්ථා බොහෝය. විශේෂයෙන්ම නීතිපතිවරයාගේ භූමිකාවේ ඇතැම් අවස්ථා ගැටලුකාරී වූ අවස්ථා ඉතිහාසය පුරා නොමැකෙන අයුරින් සටහන් වී තිබේ.

ඉන් එක් අවස්ථාවක් වන්නේ 2018 වර්ෂයේදී හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ඔහුට බලය පැවරී ඇති නියමිත කාලයට ප්‍රථම පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමය. එහිදී නීතිපතිවරයාගේ මතය වූයේ හිටපු ජනාධිපතිවරයා නියමිත කාලයට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීම නීත්‍යනුකූල බවය. වගඋත්තරකාර ජනාධිපතිවරයාගේ පාර්ශ්ව කීවේත් එම කටයුත්ත නීත්‍යනුකූල බවය. එහෙත් එම මතය නිවැරදි නොවන බව සත් පුද්ගල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මඬුල්ල ලබාදුන් ඒකමතික තීන්දුවෙන් පැහැදිලි විය.

එදා නීතිපතිවරයා ලෙස කටයුතු කළ ජයන්ත ජයසූරිය මහතා අද අගවිනිසුරුවරයාය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැර මහමැතිවරණය කැඳවීමේ ජනාධිපතිවරයාගේ ගැසට් නිවේදනය අභියෝගයට ලක් කර ඇති පෙත්සම් පිළිබඳ සලකා බලන පංච පුද්ගල විනිසුරු මඬුල්ලේ ප්‍රධානියා ඔහුය.

මෙම පෙත්සම්වලදී අද නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් දක්වන කරුණුවලත්, එදා එම පෙත්සම්වලදී නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් දක්වන කරුණුවලත් එක් සමානකමක් දැකගත හැකිය. ඒ මෙදාද නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් දක්වන කරුණු දැක්වීම් වගඋත්තරකාර පාර්ශ්වයන්ගේ කරුණු දැක්වීම්වලට සමානකමක් දක්වන බවය.

මෙම උදාහරණවලින් අප තුළ මතුකරන ප්‍රශ්නය වන්නේ නීතිපතිවරයා නියෝජනය කරන්නේ කාවද යන්නය. ඔහු නියෝජනය කරන්නේ රජය හෙවත් සමස්ත පුරවැසියන්වද, නැතහොත් ආණ්ඩු බලය හොබවන පුද්ගලයන්වද යන්නය.

මන්ද නීතියේ හෝ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ඇති සමහර පැහැදිලි වගන්ති තහවුරු කිරීම වෙනුවට මෙවැනි නඩුවලදී නීතිපතිවරයාගේ කරුණු දැක්වීම් බොහෝවිට වගඋත්තරකරුවන්ගේ කරුණු දැක්වීම්වලට සමාන වන නිසාය. සලකා බලන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම්වලදීද ඒ තත්වය මනාව ප්‍රදර්ශනය වේ.

මෙම පෙත්සම් විභාගයට ගන්නවාද නැද්ද යන්න මෙම සටහන ප්‍රකාශයට පත්වීමට පෙර හෝ පසු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීන්දු කරනු ඇත. පෙත්සම් විභාග යට ගතහොත් පෙත්සම්කාර පාර්ශ්වයේ ඉල්ලීම්වලට එකඟ තීන්දුවක් හෝ එකඟ නොවන තීන්දුවක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දිය හැකිය. ඒ කෙසේ වෙතත් නීතිපතිවරයාගේ භූමිකාව හෙවත් මෙවැනි පෙත්සම්වලදී දක්වන කරුණු දැක්වීම් කවුරුන් වෙනුවෙන්ද යන්න පුළුල් සාකච්ඡාවට ලක්විය යුත්තකි.

පුරවැසියා

දේදුන්නක් හැදීමේ අභියෝගය භාරගන්නේ කවුද?

0

ඒ ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනය ආවරණය කරගැනීමට, විවිධාකාර ව්‍යාජ තර්ක පසුගිය කාලය පුරාම ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කෙළේය.

2019 ජනාධිපතිවරණයේදී සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා ලබාගත් පරාජයට ඔහුගේ අතිශය දුර්වල නායකත්ව ලක්‍ෂණ, පාලනයකින් තොර කතාබහ, සංවිධානාත්මක හැකියාවෙන් වියුක්ත වීම, අදහස් ගනුදෙනුවලට දක්වන නොකැමැත්ත, ප්‍රතිවාදියාට විකල්පයක් ඉදිරිපත් කිරීමට තිබුණු නොහැකියාව වැනි බලවත් දේශපාලන දුර්වලතා හේතු වූ බව රහසක් නොවේ.

මේ දිනවල ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ ආණ්ඩුව කෝවිඩ් වසංගය මර්දනය කිරීම සඳහා රජයේ අරමුදල් වැය කරමින් සිටින්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැණිවය යන්න අලුතෙන් කිවයුතු නැත.

ඒ ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනය ආවරණය කරගැනීමට, විවිධාකාර ව්‍යාජ තර්ක පසුගිය කාලය පුරාම ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කෙළේය. ජනාධිපතිවරයා, අතුරු සම්මත ගිණුමක් සම්මත කර ගෙන ඇතිය යන්න එවැනි එක් ව්‍යාජ තර්කයකි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 150(3) යටතේ ජනාධිපතිවරයාට ඒකාබද්ධ අරමුදලෙන් රිසි සේ මුදල් වියදම් කළ හැකිය යන්න තවත් බොරු තර්කයකි. අත්‍යවශ්‍යතාවේ මූලධර්මය අනුව, ජනාධිපතිවරයාට මුදල් වියදම් කළ හැකිය යන්න තවත් බොරු තර්කයකි.

බැලූ බැල්මටම අමූලික බොරු හා එකිනෙකට පටහැණිව යන මේ තර්ක ගැන දුර දිග සිතා බැලුවත්, ඒවා යොදාගෙන ඇත්තේ බලවත් වරදක් වසා ගන්නටය යන ඇත්ත නම් නිරුවත්ව පෙනේ. අවාසනාවකට, පවතින වසංගත තත්වයෙන් මිදීමට රටක් හැටියට තිබෙන වුවමනාව නිසා, ‘ඕනෑ විදියකින් මොකෝ, වසංගතය දුරලනවා නම්’යැයි කියන පොදු අනුමැතියක්ද ඒ වැරදි වහගැනීම සඳහා රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවට ලැබී තිබේ.

වඩාත්ම පිළිකුල්සහගත ලක්‍ෂණය වන්නේ, ආණ්ඩුව වටා සිටින, විශේෂයෙන් ඊළඟ මැතිවරණයේදී ආණ්ඩු පක්‍ෂයේ පාර්ලිමේන්තු අසුනක් බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින ඊනියා උගතුන් හා වියතුන්, මේ සියලු ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනයන් උද්දච්ච ආකාරයෙන් ආරක්‍ෂා කිරීමය. ඒ සඳහා ඔවුන් ඉදිරිපත් කරන තර්ක දිහා බලන විට පෙනෙන්නේ සමාජයේ බුද්ධිමතුන්යැයි පෙනුණු මේ සමහර පුද්ගලයන් තුළ කවර තරමේ වහල් ආත්මයක් ගුලි වී තිබෙන්නේද යන්නයි. ඇත්ත. එක පැත්තකින් ආණ්ඩුව විවේචනය කළහොත් ඔවුන්ට පාර්ලිමේන්තු අසුන් නොලැබේ. එහෙත්, ඊටත් වඩා ජනාධිපතිවරණයෙන් ලද විශාල මහජන බලයෙන් ප්‍රලය වී සිටින මේ පිරිස් සිතන බව පෙනෙන්නේ, තමන්ට කැමති දෙයක් – ව්‍යවස්ථාව, නීතිය හෝ දේශපාලන සදාචාරය හෝ උල්ලංඝනය කරමින් තමාට කැමති දෙයක්- කරන්නට ඒ මහජන බලයෙන් අවසරයක් ලැබී ඇති බවයි. මෙය මෙවැනි අවස්ථාවල, ඒ කියන්නේ මහජන බලයක් ලැබුණු මුල් වකවානුවේ සාමාන්‍ය දේශපාලකයන්ට ඇතිවන ප්‍රවේණිගත රෝගයකි. දේශපාලකයන්ට එවැනි රෝග තිබීම තේරුම්ගත හැක්කක් වන නමුත්, රට ‘අමුතු විදියකට හදන්නට බුද්ධිමය දායකත්වය දෙන්නට’ පාර්ලිමේන්තුවට යාමට සිටින මේ සමහර වියතුන්ටද ඒ රෝග දැන්ම වැළඳී තිබීම, වියතුන් නමින් සුවිශේෂ සදාචාරයක් ඇත්තන් නැතිය යන්න අපට නැවත සිහිගන්වයි.

ආණ්ඩුවට එල්ල වූ මේ ව්‍යවස්ථා උල්ලංඝනයන් ගැන චෝදනාවට ලක්වන්නේ නැතිව ආණ්ඩුවත් කරගෙන, වසංගතයත් මර්දනය කරගන්නට නම් ගත යුතු මූලික ක්‍රියාමාර්ගයක් වුණේ විසිර ගොස් තිබෙන පාර්ලිමේන්තුව තාවකාලිකව නැවත කැඳවීමයි. එය ව්‍යවස්ථානුකූල වනවාක් මෙන්ම, මුළුමනින්ම ජනාධිපතිවරයාගේ පාලනය යටතේ කළ හැකිව තිබුණකි.

එහෙත්, උද්දච්ච බවත්, දේශපාලන අපරිණතකම හා අධිකාරවාදයත් විසින් මඬනු ලැබූ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාටත් ඔහුගේ ආණ්ඩුවටත් පරණ පාර්ලිමේන්තුව නැවත කැඳවීම භයානක සිහිනයක් විය. දැනගන්නට තිබෙන පරිදි, ඔවුන්ගේ බලවත්ම භීතිය තිබුණේ, පාර්ලිමේන්තුව නැවත රැස්වී, 2018 ඔක්තෝබර්-නොවැම්බර් කාලයේදී කළාක් මෙන්, අගමැති මහින්ද රාජපක්‍ෂට විරුද්ධව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් සම්මත කරාවියැයි කියාය. (එසේ නොකරන බව විපක්‍ෂයේ බහුතර පක්‍ෂ පොරොන්දුවක් දුන්නත් කුමන්ත්‍රණ න්‍යායෙන් රෝගී වී සිටින ආණ්ඩුවේ උදවියට, එයින් ආලෝකයක් ලැබෙන්නේ නැත.)

විපක්‍ෂය තමන්ට පහර දේවියැයි කියන බයෙන් පාර්ලිමේන්තුව රැස් නොකර සිටියා වුණත්, ඒ තීරණය ආණ්ඩුව ගත්තේ ඉතා වැදගත් රාජ්‍ය පාලන මූලධර්මයක් කඩකරමිනි. එනම්, රටේ පාලනයට ව්‍යවස්ථාදායකයේ සහභාගිත්වයද අත්‍යවශ්‍යය යන්නයි. ආණ්ඩුව කෙළේ, ව්‍යවස්ථාදායකයක් නැතිව වුණත් විධායකයට තනියෙන් රට පාලනය කළ හැකි බවත්, ඒ සඳහා පූර්ණ අභිමත බලයක් ජනාධිපතිට ඇති බවත් යන (වැරදි) තර්කවල එල්බ සිටීමයි. පුදුමය නම්, ව්‍යවස්ථාදායකය නිසා අගමැති, ඇමති පදවිවලට පත් අයද, පාර්ලිමේන්තුවක් නොතිබිය යුතුයැයි කියන පැත්තම ගැනීමයි. පාර්ලිමේන්තුව මළ එකක්යැයි කියමින්, තමන්ද මළකඳන් බවට පත්වීමයි.

කොහොම වුණත්, ආණ්ඩුවේ මේ ක්‍රියාකාරිත්වය හරහා පෙනෙන්නේ, කවර ව්‍යවස්ථාමය හා සදාචාරාත්මක බාධා තිබුණද තමන්ට අභිමත මාර්ගයේ ආණ්ඩුව යන්නට සූදානම් බවයි. එනම් ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී, අධිකාරවාදයේ මාර්ගයයි.

හෙටානිද්දා පැවැත්වෙන මහමැතිවරණයෙන්ද, තුනෙන් දෙකක් නොලබා වුණත්, ජයගනු ඇත්තේ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ ආණ්ඩුව බවද, මැතිවරණ ජයග්‍රහණයෙන් පසු ආණ්ඩුවේ අධිකාරවාදී හා ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ක්‍රියාපිළිවෙත වේගයෙන් ඉදිරියට යනු ඇති බවද සැකයක් නැත. ඉදිරි අවුරුදු පහ ගතවනු ඇත්තේ රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිවරයකු, රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවක්, රාජපක්‍ෂ රාජ්‍ය නිලධාරීන්, රාජපක්‍ෂ මාධ්‍ය හා රාජපක්‍ෂ මහජනතාවක් යටතේ, ඉහත අධිකාරිත්වය හා ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී පාලනය අපේ ඇස් පනාපිට ඇත්තක් කරමිනි.

එහෙත්, ඒ ඉරණම ඒ විදියටම බාරගන්නට, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, මානව ගරුත්වය, නීතියේ පාලනය ඈ වටිනාකම් අගය කරන කිසිවකු සූදානම් නැති බව පැහැදිලිය. ඔවුන්ගේ අභිලාෂය වනුයේ, හැකි පළමු අවස්ථාවේදීම මේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ගමන දේශපාලන වශයෙන් පරාජය කොට, 2015 සිට 19 දක්වා තහවුරු කරගන්නට වෑයම් කළ, නමුත් අවසන් කරගන්නට නොහැකි වූ වැදගත් රාජ්‍ය හා නෛතික ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියට ගැනීමය. එය හුදෙකලා කාර්යයක් නොවේ. සාමූහික වෑයමකි. ඊට දේශපාලන නායකත්වයක් තිබිය යුතුය.

අවාසනාව වන්නේ ඒ සඳහා දේශපාලන නායකත්වය සැපයිය ිහැකි ශක්තිමත් හා ඉදිරිගාමී දේශපාලන බලවේගයක් දකින්නට නොලැබීමයි.

එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයත් එහි නායකයාත් සමග අඩව් අල්ලමින් මෙතෙක් කල් ඇරියා මිසක, ඉහත කී දේශපාලන අභියෝගය භාරගන්නට තමන් සුදුසු බවක්, මේ වන විට විපක්‍ෂයේ සිටින බලවත්ම පක්‍ෂය වන ජාතික සමගි බලවේගයත්, එහි නායකයා සජිත් ප්‍රේමදාසත් පෙන්වා නැත. එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයේ බලය තිබෙන කණ්ඩායම රනිල් වික්‍රමසිංහ නායකයාද සමග සිය නොහැකියාවන් එළිදක්වමින් සිටියි. මහහමැතිවරණයෙන් පසු ඔවුන්ගේ ශක්තියේ නායයෑම මොනවට පැහැදිලි වනවා ඇත. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණද, 2015 පාර්ලිමේන්තුවේ තමන් ආරක්‍ෂා කරගත් බලයවත් ආරක්‍ෂා කර ගැනීමට හැකිවේද යන දෙගිඩියාවක පසුවෙයි. 2019 ජනාධිපතිවරණයට පෙර කළ ගණන් බැලීම් නාය ගිය ආකාරය අනුව, මහමැතිවරණ ප්‍රතිඵල නිකුත් වන තුරු ජවිපෙ ඇත්ත බලය කුමක්දැයි පැහැදිලි නැත.

මේ තත්ත්වය යටතේ, ඉහත කී දේශපාලන වුවමනාවන්ට දේශපාලන නායකත්වය දීමට ‘අඩුම පරතරයක්’ තිබෙන්නේ සමගි ජන බලවේගයටත් එහි නායකයාටත්ය. එහෙත්, මනුවර්ණ කියන්නට හදන්නේ, ඒ සඳහා එම පක්‍ෂයත් නායකයාත් කොයිතරම් සුදුසුද යන්න නොව, කොයිතරම් නුසුදුසුද යන්නයි.

2019 ජනාධිපතිවරණයේදී සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා ලබාගත් පරාජයට ඔහුගේ අතිශය දුර්වල නායකත්ව ලක්‍ෂණ, පාලනයකින් තොර කතාබහ, සංවිධානාත්මක හැකියාවෙන් වියුක්ත වීම, අදහස් ගනුදෙනුවලට දක්වන නොකැමැත්ත, ප්‍රතිවාදියාට විකල්පයක් ඉදිරිපත් කිරීමට තිබුණු නොහැකියාව වැනි බලවත් දේශපාලන දුර්වලතා හේතු වූ බව රහසක් නොවේ.

තමා වටා සිටි දක්‍ෂ, පරිණත දේශපාලන සගයන් හා සාමූහික ගමනක යෙදෙන බවවත්, ඔවුන් සමග නිසි සංවාදයක යෙදෙන බවක්වත් සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා පෙන්නුම් කෙළේ නැත. ඔහු වටා සිටින ඇත්ත වශයෙන්ම දීප්තිමත් අනෙක් දේශපාලන නායකයන්ට පවා, (අනාගත ඉලක්ක සඳහා ඔහු සමග සිටියත්) ඔහුගේ මේ හැසිරීම් හා ක්‍රියා පිළිවෙත ප්‍රශ්නකාරී වී ඇතිවාට සැක නැත.

ඇත්ත වශයෙන්ම, ආරම්භයේදී තමා වටා සිටි, පාක්‍ෂික නොවන දැනුවත් ඡන්දදායකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් 2019 නොවැම්බර් 16 වන විට ඔහු විසින්ම අහිමි කරගනු ලැබ සිටියේය. එතැන් සිට මේ දක්වා වන කාලය තුළ, ඊටත් වැඩි පිරිසක් ඔහු අහිමිකර ගෙන ඇතිවාටද සැකයක් නැත. නිසි නායකත්වයක් හා මෙහෙයවීමක් කිරීමට අසමත් බව පෙනෙන ඔහුත්, නිසි නායකත්වයක් ලබන්නට අකමැත්තක් දක්වන බව පෙනෙන බලවේගයේ සමහර දේශපාලන නායකයනුත් පෙන්වා දෙන්නේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේගවලට මේ මොහොතේ අවශ්‍ය නායකත්වය දෙන්නට තමන් සුදුසු නොවන බව නොවේද?

ඒ ගැන තේරුම් ගැනීමට, රාජපක්‍ෂවරුන්ට විකල්ප දේශපාලන ව්‍යාපාරයක තිබිය යුතුයැයි සිතිය හැකි නීතිමය හා දේශපාලනික ලක්‍ෂණ කිහිපයක් දැක්වීම අවශ්‍යය.

1. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් දක්වන අත්‍යන්ත කැපවීම. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සංකෝචනය කරන විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ඉවත්කිරීමට හා පාර්ලිමේන්තුව ශක්තිමත් කිරීමට දක්වන කැපවීම.

2. ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ශක්තිමත් කිරීම ඇතුළු රාජ්‍ය ව්‍යුහය නිර්දේශපාලනීකරණයට දක්වන කැමැත්ත

3. රාජ්‍ය ව්‍යුහය තුළ විශාල ඉඩක් අල්ලාගෙන සිටින හමුදා මැදිහත්වීම් ඉවත් කිරීම හා රණවිරු උත්කර්ෂය සමාජයෙන් ක්‍රමයෙන් බැහැර කරලීම.

4. දශක ගණනාවක් තිස්සේ අයිතිවාසිකම් ගැටලුවලට විසඳුම් සොයමින් සිටින දෙමළ ජනතාව සමග බලය බෙදා හදාගන්නා රාජ්‍ය ව්‍යුහයක් ඇතිකිරීමට ඇති කැමැත්ත.

5. සියලු ආකාරයේ ජාතිවාදී, ආගම්වාදී හා වර්ගවාදී මතවාදයන්ට එරෙහිවීම හා ඒ අන්තවාදීන්ට විරුද්ධව නීතිය ක්‍රියාවේ යෙදවීම.

6. ජාති, ආගම්, දේශපාලන මතවාද යනාදිය ගැන කිසිම විශේෂයක් නැතිව, ඕනෑම පුද්ගලයකු මර්දනය කිරීම සඳහා යොදාගත හැකි ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත වැනි අසීමාන්තික අත්තනෝමතික නීති වෙනුවට, නවීන, ශිෂ්ඨ ලෝකයට ගැළපෙන නීති පැනවීමට දක්වන කැමැත්ත.

7. රාජ්‍ය පාලනයට අනිසි බලපෑම් කරන සියලු ආගම්වල බලවත් ආගමික සංස්ථාවල බලපෑමෙන් රාජ්‍ය පාලනය මුදාගැනීමට දක්වන කැමැත්ත.

මේ අභිලාෂයන්ගෙන් යුක්ත නායකයෙක්, නායකත්ව කණ්ඩායමක් සමගි ජන බලවේගයේ සිටියිද? නැද්ද? යන්න මේ මොහොතේ ඇති ප්‍රශ්නයයි. සමගි ජන බලවේගය ගැන පමණක් කතා කරන්නේ, පෙර කී සමාජ දේශපාලන අවශ්‍යතාවන්ට ‘අඩුම පරතරයකින්’ සිටින්නේ සමගි ජන බලවේගය පමණක් යැයි පෙනෙන නිසාය.

ඉදිරි අවුරුදු පහ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ පාලනය වැළැක්විය නොහැකිය. උත්සාහ කළ යුත්තේ, ඒ පැත්තේ ජනාධිපතිට මේ පැත්තෙන් අගමැතිවරයෙකු දෙන්නට නොව, ඒ පාලනයට සැබෑම විකල්පය ඉදිරිපත් කිරීමටය. ගෝඨාභයත් ඔහුගේ පාලනයත් ගෙනයන බහුතරවාදී, සුළුතර විරෝධී, ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී පාලනයට ළඟින් යන, එහි ඇති යම් යම් සංඝටක අනුමත කරන, ඊට සහාය දෙන දේශපාලනයක් එහි සැබෑ විකල්පය නොවේ.

දෙවැනි අරමුණ විය යුත්තේ, අවුරුදු පහකින් පසු එළැඹෙන දේශපාලන වෙනසක් සඳහා බලමුළු තර කරගැනීමය. එය අද අද පටන්ගත යුතු වැඩසටහනකි. හැකි තරම් පොදු එකඟතා ඇති කරගෙන, විසිරී සිටින, දුර්මුඛ වී සිටින, සියලු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග ඒකරාශී කර ගැනීමේ වෘත්තීයමය හා බුද්ධිමය මැදිහත්වීමක් කිරීම අත්‍යවශ්‍යය. නායකයා හෝ නායකයන් තමන්ය, තමන් කියන දේ මිස අනෙකක් නැත, අනුන් කියන දේ අසන නමුත් ක්‍රියාත්මක කරන්නේ තමන් සිතන දේය වැනි විනාශකාරී දේශපාලන හැසිරීම්වලින් වියුක්ත මැදිහත්වීමක් ඊට අවශ්‍යය. ඒ සඳහා පසුබිම සකසන, සාපේක්‍ෂව තරුණ, ක්‍රියාකාරී, අදූෂිත හා ගෞරවනීය හැසිරීම්වලින් යුක්ත, වෘත්තීයමය දේශපාලනඥ ගති ලක්‍ෂණ පෙන්වන විශාල පිරිසක් සමගි ජන බලවේගය තුළ සිටින බව පෙනේ.

අභියෝගය වන්නේ, වෙනසක් සඳහා වූ මහජන අවශ්‍යතා සමග, එකී දේශපාලන බලවේග එක මඟකට ගන්නේ කෙසේද යන්නයි. සාකච්ඡාවෙන්, සංවාදයෙන්, එකිනෙකාට ගරු කිරීමෙන්, අනන්‍යතා පිළිගැනීමෙන්, මෙන්ම විවිධත්වයන් පවත්වා ගනිමින් එක බලමුළුවක් බවට පත්කරගැනීමෙන් පමණක් එය කළ හැකිය. ඊට අවශ්‍ය විවේකයත්, දැක්මත් ඕනෑ නම් මහමැතිවරණයෙන් පසුව ඇතිකරගත හැකිය. එයාකාර ප්‍රඥාවෙන් යුක්තව අනාගතය දෙස බැලීමට සූදානම්ද?

ලාංකිකයන්ට වඩා සීෂෙල්ස් වැසියන්ට ආණ්ඩුව ආදරේ ඇයි?

ලංකාවට පැය හතරක් ඈතින් තිබෙන සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයේ සිටින ලාංකිකයන්ව ලංකාවට ගෙන්වාගැනීමට කටයුතු නොකිරීමත්, එසේ තිබියදී සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයේ රෝගීන් පිරිසක් විශේෂ ගුවන් යානයකින් ලංකාවට ගෙන්වා පෞද්ගලික රෝහලක ප්‍රතිකාර ලබාදීමත් පසුගිය සතියේ ඉහළින්ම කතාබහට ලක්වූ මාතෘකාවක් විය. ඒ කතාව ඉදිරියට ගෙනයන්නට පෙර පසුබිම් කතාවක් කිව යුතුය.

අක්වෙරළ කෙම්බිම්

ලෝකයේ සමහර රටවල් හා නගර ‘අක්වෙරළ කෙම්බිම්’ හෙවත් Offshore haven ලෙස හඳුන්වයි. කළු සල්ලි ඇතැම් රටවල්වලට බාධාවකින් හෝ බදු අයකිරීමකින් තොරව යැවීමත්, ඒවා තැන්පත් කර තැබීමත් කළ හැකිය. එලෙස සල්ලි තබමින්, ටිකෙන් ටික ඒවා ‘සෝදා’ පිරිසිදු මුදල් බවට හරවාගැනීම ලොවපුරා කුඩු වෙළෙන්දන්, අවිආයුධ ජාවාරම්කරුවන් හා දේශපාලන ‘කෙළිකාරයන්’ එවැනි අක්වෙරළ කෙම්බිම් වලට මුදල් යවයි. මෑත කාලයේ ලොවපුරා ප්‍රසිද්ධ චරිත රැසක් පිළිබඳ තොරතුරු හෙළිදරව් වූ ‘පැනමා පේපර්ස්’ යනු එලෙස අක්වෙරළ කෙම්බිම් වලට මුදල් යැවූ පුද්ගලයන් පිළිබඳව හෙළිදරව්වකි.

මේ වන විට ලොව ඉහළින්ම පිළිගත් බදු කෙම්බිම් ලෙස සලකන ප්‍රදේශ 50කට වඩා ඇත. පැනමා, ලක්සම්බර්ග්, කේමන් දූපත්, බර්මියුඩාව, හොංකොං, සිංගප්පූරුව, බ්‍රිතාන්‍ය වර්ජින් දූපත්, මැකාවූ, මොනාකෝ, සැමෝවා, ටොංගා ආදී විවිධ කුඩා රාජ්‍යයන් හා නගර අක්වෙරළ කෙම්බිම් ලෙස පිළිගනු ලබයි. නිත්‍යානුකූල නොවන ආකාරයට ධනය පවත්වාගෙන යන ප්‍රකෝටිපතියන් එවැනි තැන්වලට ආකර්ශනය වෙයි.

සීෂෙල්ස් එවැනි අක්වෙරළ කෙම්බිම් ලෙස හඳුන්වන රාජ්‍යයන් අතරින් එකකි. එය එවැනි අක්වෙරළ කෙම්බිම් අතරින් ශ්‍රී ලංකාවට හා ඉන්දියාවට සමීපතම රටකි. සීෂෙල්ස් කළු සල්ලි සුදු කිරීමට පාවිච්චි කිරීම ලංකාවේ පමණක් නොව ඉන්දියාවේද අවධානය යොමුවී ඇති දැවැන්ත මාතෘකාවකි. ඉන්දියාවේ රජය දේශපාලන බලවතුන් ඇතුළු අය කළු සල්ලි සුදු කිරීමට සීෂෙල්ස් යැවීම ගැන ඇතැම් පියවර පවා ගෙන ඇත. 2016 දී ඉන්දීය අගමැතිවරයා හා සීෂෙල්ස් ජනාධිපතිවරයා අතර දෙරට ගිවිසුමක් අත්සන් කර තිබේ. ඉන්දීය මාධ්‍ය වාර්තා කර ඇති අන්දමට එම ගිවිසුමේ එක් ප්‍රධාන අරමුණක් වී ඇත්තේ ඉන්දීය කළු සල්ලි සීෂෙල්ස් දක්වා ඇදී යෑම වැළැක්වීමටය.

මෙවැනි හඳුනාගැනීමක් තිබෙන සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයට අදාලව රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව සමයේ සිදුවූ විශේෂ සිදුවීමක් ගැනත් කිව යුතුය. එසමයෙහි ලංකා බැංකුවේ ශාඛාවක් සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයේ විවෘත කිරීමට කටයුතු කළේය. ලංකා බැංකුවට ශාඛා පිහිටුවීමට සඳහා විදෙස්ගත ලාංකිකයන්ද සිටින රටවල් ගණනාවක් තිබේ. සීෂෙල්ස් වල රැකියාවේ යෙදෙන ලාංකිකයන් සංඛ්‍යාව 1800ක් බව මේ වන විට වාර්තා පළවෙයි. ඒ සංඛ්‍යාව මෙන් සිය ගුණයක් හෙවත් ලක්ෂ ගණන් ලාංකිකයන් සිටින රටවල් ඇත. එවැනි රටවල් වල විවෘත නොකළ ලංකා බැංකු ශාඛාවක් සීෂෙල්ස්හි විවෘත කළේ මන්දැයි බොහෝ අය විමසූහ.

ලංකාවට ආ අය

සීෂෙල්ස් සිට එරට වැසියන් 35 දෙනෙකු ලංකාවට පැමිණ තිබුණේ මැයි 22 වැනිදාය. ඔවුන් පැමිණ තිබුණේ සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයෙන් එවූ විශේෂ ගුවන් යානයකින්ය. බොහෝ අය ඔවුන්ගේ පැමිණීම ප්‍රශ්න කළේ ශ්‍රී ලාංකිකයින් 350 කට අධික පිරිසක් සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයේ  රැඳී සිටින පසුබිමක් තුළය.

අනෙක් ප්‍රධානම කාරණය වන්නේ මෙය ජාත්‍යන්තර ගුවන් ගමන් සීමා වී ඇති කාලයක් වීමය. ලංකාවට පැමිණි ඇතැම් සංචාරකයන් පවා ලංකාවේ සිරවී සිටින බව කියයි. ලෝකයේ බොහෝ රටවල වැසියන්, තමන්ගේ රටවල් කරා යෑමට නොහැකිව සිරවී සිටී.

සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයෙන් සිදු කළ ඉල්ලීමක්  අනුව එම පිරිස ඔවුන්ගේ අසනීප සදහා මෙරට පෞද්ගලික රෝහල් වලින් ප්‍රතිකාර ගැනීමට  සීෂෙල්ස් වැසියන් 28 දෙනෙකු පැමිණ ඇතැයි මේ පිළිබඳව සමාජය තුළ කතිකාවක් ගොඩනැගෙන අවස්ථාවේදී  විදේශ සබඳතා පිළිබඳ ජනාධිපති අතිරේක ලේකම් අද්මිරාල් මහාචාර්ය ජයනාත් කොළඹගේ මාධ්‍ය වෙත පවසා තිබුණි. ඔහු වැඩිදරටත් පවස සිටියේ මේ ආකාරයෙන් සීෂෙල්ස් වැසියන් පැමිණිම රාජ්‍යත්‍රාන්තිකව සිදුවන බවත් ශ්‍රි ලංකා රජයේ  අනුමැතිය මත අදාල පිරිස මෙරටට පැමිණි බවත්ය.

පෙනෙන ආකාරයට 35 දෙනෙකු ගැන ලංකාවේ රාජ්‍යයට විශේෂ ආදරයක්, සැලකිල්ලක් පහළ වී ඇත.

ඔවුන් සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයෙන් පිටත් වීමට පෙර පීසීආර් පරීක්ෂාවකට ලක් කර එම සහතිකය රැගෙන මෙරටට ආ බවත් පැමිණීමෙන් පසුව පිරිස රජයේ අනුමත තරු පහේ හෝටලයක නිරෝධායනය සඳහා යොමු කළ බවත් ඔහු කියා ඇත. තරු පහේ හෝටලයක නතර කිරීමෙන් ආදරය හා සැලකිල්ල ගැන අප කලින් කී අදහස තවත් තහවුරු වේ.

ප්‍රතිකාර ලබාගැනීමට පැමිණි ඔවුන්ව නිරෝධායනයෙන් පසුව, පීසීආර් පරීක්ෂාවට ලක් කර රෝහල් කරා යොමු කිරීමට නියමිත බව අද්මිරාල් ජයනාත් කොළඹගේ මහතා වැඩිදුරටත් පවසා තිබුණි. ලංකාවේත් පීසීආර් පරීක්ෂණ කිරීම බොහෝ අයට සීමා වී තිබෙන පසුබිමක, සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයෙන් එන පිරිසකට පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන්නට පවා රජය සූදානම්ය.

ආණ්ඩුව කියන ආකාරයට පැමිණි අයගෙන් බහුතරයක් හෘද හා අක්මා රෝගීන්ය. ඉදිරියේදී ඔවුන්ට ප්‍රතිකාර සඳහා තලවතුගොඩ සහ වත්තල පිහිටි හේමාස් රොහල් වෙත ඇතුළත් කිරිමට නියමිත බව සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයේ ආරංචි මාර්ග පවසයි.

මැයි 25 වන දින ශ්‍රී ලංකාවේ සීෂෙල්ස් මහ කොමසාරිස් කොන්රැඞ් මෙඞ්රික් මහතා නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් සඳහන් කර තිබුණේ, ආසධ්‍ය රෝගීන් 11 දෙනෙකු සහ ඥාතීන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි පිරිස අතර සිටින බවය. අදාල රෝගීන්ට  විශේෂඥ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය පිරිසක් බවත් ඔහුගේ නිවේදනයේ සදහන් වී තිබුණි.

සීෂෙල්ස් සිට ලංකාවට ප්‍රතිකාර සඳහා එරට වැසියන් සාමාන්‍යයෙන් පැමිණෙන බව පෙන්වන්නට රජය උත්සාහ කරන බවත් පෙනී යයි. එහෙත් සීෂෙල්ස් අවට දියුණු ආසියානු රටවල් ගණනාවක් තිබෙන බව අමතක නොකළ යුතුය. කොටින්ම ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයාත්, හිටපු සෞඛ්‍ය ඇමතිවරයාත් ඇතුළු බලවතුන් ප්‍රතිකාර ගන්නට සිංගප්පූරු යයි. සීෂෙල්ස් වැසියන් ලංකාවෙන් බලාපොරොත්තු වන ඉහළ ප්‍රමිතියේ විශේෂ සෞඛ්‍ය සේවය කුමක්ද යන්න ගැටළුවකි.

අප සමඟ නිර්නාමිකව අදහස් දැක්වු ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තුවෙහි, වසර ගණනාවක් තිස්සේ කටුනායක ගුවන් තොටුපළේ සේවය කළ නිලධාරියෙකු කීවේ සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවට ප්‍රතිකාර ලබන්නට එන්නේ මාලදිවයින් වැසියන් පමණක් බවය. මාලදිවයින් ජාතිකයන් අධ්‍යාපනය ලබාගැනීමේ සිට බොහෝ කටයුතු සඳහා ලංකාවට එන නිසා එය පුදුමයක් නොවේ. සීෂෙල්ස් සිට ලංකාවට ප්‍රතිකාර ගන්නට එන බව තමාගේ අත්දැකීමේ හැටියට නොදන්නා බව අප කලින් කී නිලධාරියා කීය.

ලංකාවේ අය     

කුමන හෝ විශේෂ ආදරයක් නිසා ලංකාවේ රජයේ විශේෂ අවසරයක් ලබා සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයෙන් පිරිසක් විශේෂ ගුවන් යානයකින් ලංකාවට පැමිණීම ගැටළුවක් නැතැයි අපි සිතමු. එහෙත් එරට සිට එන්නේ 35 දෙනෙකු පමණක් වන පසුබිමක ලංකාවේ ආණ්ඩුවට එක දෙයක් කරන්නට තිබුණි. ඒ ලංකාවට එන්නට බලාගෙන සිටින, දිගින් දිගටම ඒ සඳහා ඉල්ලීම් කරන සීෂෙල්ස්හි සිරවී සිටින ලාංකිකයන් අතරින් පිරිසක් හෝ එම ගුවන්යානයෙන්ම ගෙන්වාගැනීමට කටයුතු කිරීමය.

ඒ ශ්‍රි ලාංකිකයන්, තමන්ගේ රැකියාවන් අහිමි වී සහ රැකියා කොන්ත්‍රාත් කාලය අවසන් වී  සිර වී සිටී. ආහාරපාන හා මුදල් පහසුකම් පවා ඔවුන්ට සීමිතය. එරට සිටින ශ්‍රී ලාංකිකයන් 1800 කට ආසන්න පිරිසක් අතරින් ලංකාවට පැමිණීමට බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්නේ 352ක පිරිසකි. අප සමඟ අදහස් දැක්වූ එරට ලාංකිකයෙකු කීවේ ලංකාවට පැමිණීමට ගුවන් ටිකට්පත් පවා මැයි 13 වන විට මිලදීගෙන තිබුණු බවය.

ලංකාවට පැමිණීමට නොහැකිව සීෂෙල්ස්හි රැඳී සිටින ශ්‍රී ලංකිකයින් ඔවුන් මුහුණදී සිටින තත්ත්වය පිළිබඳව මුහුණු පොතෙහි ඇති  ‘අපි සීෂෙල්ස්’ නම් පිටුවේ විඩීයෝ පළ කර තිබුණි. තමන්ව ශ්‍රි ලංකාවට ගෙන ඒමට කටයුතු කරන මෙන් ජනාධිපතිවරයාගෙන් ඉල්ලීම් කර තිබුණි.

රංග ක්ල්ටන් මෙසේ අදහස් පළ කර තිබුණි. ‘අපි දැනට මේ සීෂෙල් රාජ්‍යයේ මාස 3 ක පමණ කාලයක් සිට ලංකාවට ඒමට විදියක් නැතුව සිර වෙලා ඉන්නවා. අපි එයාර් ලයින් එකේ ටිකට් පවා බුක් කරලා තිබෙන්නේ. ලෙඩ හැදිච්ච කට්ටිය ඉන්නවා බෙහෙත් ගන්න විදියක් නැතුව. එතකොට ජිඕපී ඉවර වෙලා කට්ටිය ඉන්නවා ඒත් එක්කම රස්සාවල් නැතුව ගොඩක් කට්ටිය ඉන්නවා. කාරුණිකව ඉල්ලා සිටිනවා. අපිට ගෙන්නගන්න. ෆ්ලයිට් එකක් එවන්න රජයට වියදම් කරන්න යුතු නැහැ. අපි ඔක්කොම ටිකට්ස් අරං තියෙන්නේ. සමහරුන්ට ගෙදරට සල්ලි යවන්න විදියක් නැහැ. ගෙදර දරුවෝ වයිෆ් බඩගින්නේ. සමහරු අතේ තිබ්බ සලිල්වලින් ටිකට් එක දාගෙන දැන් කිසිම දෙයක් නැතුව දුක් විඳිනවා. මේ හැම ප්‍රශ්නයක් පිළිබඳවම මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය දැනුවත් කර තිබුණත් මේ වන තෙක් රජය මගින් අපි ගැන කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් අරගෙන නැහැ. අපිට මේ ඒම්බසිය ගැන කිසිම විශ්වාසයක් නැහැ. වෙනත් රටවල් වල අයව තමන්ගේ රටවල් වලට ගෙන්වන වෙලාවන් ඇතුලත් දර්ශකයක් ප්‍රසිද්ධ කරලා තියෙනවා. ඒ ලැස්තුවේ ශ්‍රී ලංකාව නැහැ.’

සීෂෙල්ස් රාජ්‍යයේ තවත් ගැටළුවක් වන්නේ එරට මහකොමසාරිස් කාර්යාලයක් තිබුණත්, වත්මන් ආණ්ඩුව යටතේ මහකොමසාරිස්වරයෙකු පත් කර නොතිබීමය. එරට නිලධාරිනියකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් මහකොමසාරිස් කාර්යාලයේ කටයුතු සිදුකරන අතර, සීෂෙල්ස්හි ජීවත්වන ලාංකිකයන් ඇගේ ක්‍රියාකලාපය කෙරෙහි දැඩි විරෝධය පළ කර තිබේ.

විශේෂ සැලකිල්ලකින් සීෂෙල්ස් වැසියන් ලංකාවට ගෙන්වා, සුපිරි හෝටල්වල නිරෝධායනය කොට, පීසීආර් පරීක්ෂණද සිදුකළත් ලංකාවේ අයව ගෙන්වා නොගන්නා පසුබිමක, අප මුලින්ම කී ‘අක්වෙරළ කෙම්බිම්’ කතාව ගැනත් අවධානය යොමු කරමින් යමෙකු සැකයක් පහළ කරගැනීම සාධාරණ තත්වයක් බව කිව හැකිය.

සහල් අර්බුදය ඩඩ්ලිටත්, හදිසි නීතියටත් භය ජනාධිපති ගෝඨාභය

ආණ්ඩුව නියම කළ මිලට ගන්නට වෙළඳපොලේ සම්බා ඇතුළු සහල් වර්ග කිහිපයක් නැත. කොළඹ පිටකොටුවේ තොග වෙළඳසැල්වලටත්, වෙනත් ප්‍රදේශවල වෙළඳසැල්වලටත් කඩා වැදී පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරියේ නිලධාරීන් දැක්වූ සංදර්ශන මීට සති කිහිපයකට පෙර අප දැක්කේ මාධ්‍ය මගින්ය. සහල් සැඟවූ හා සහල් වැඩිමිලට විකුණූ වෙළඳසැල්වලට එරෙහිව නඩු පවරන බවද එම සංදර්ශනවලදී පාරිභෝගික අධිකාරියේ නිලධාරීහු කීහ.

ජෙනරාල් කිච වීම

හිටපු මේජර් ජෙනරාල් ශාන්ත දිසානායකගේ නායකත්වයෙන් පොළොන්නරුවට ගිය පාරිභෝගික අධිකාරියේ නිලධාරී කණ්ඩායමේ සංදර්ශනය අරලිය සහල් හිමිකරු ඩඩ්ලි සිරිසේන අබියස කුඩුපට්ටම් වෙනවා අප දැක්කේද එම මාධ්‍ය මගින්ය. වෙළඳසැලට සහල් නිකුත් නොකර තබා ගත්තද, වැඩි මිලට සහල් වික්කද, ඒ පිළිබඳව තොරතුරු ඇති බව එම කුඩුපට්ටම් වන මාධ්‍ය සංදර්ශනයේදී හිටපු මේජර් ජෙනරාල් ශාන්ත දිසානායක කීවද, අරලිය, නිපුණ (එය අයිති හිටපු නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය සිරිපාල ගම්ලත්ටය.) ඇතුළු මහා පරිමාණ සහල් මෝල් හිමියන්ට එරෙහිව කිසිදු පියවරක් ගැනීමට පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරියට හැකිවී නැත.

එම මේජර් ජෙනරාල්වරයා ඇතුළු පාරිභෝගික අධිකාරියට හැකිවී ඇති එකම කාරණය වන්නේ ඩඩ්ලි සිරිසේන ළඟ බැගෑපත් වී රුපියලක් දෙකක සුළු ලාභයට හෝ කීරි සම්බාවලින් ලාභ තිබෙන නිසා රුපියලක් දෙකක් පාඩුවට හෝ වෙළඳපොළට හාල් නිකුත් කරන ලෙස ඉල්ලීම පමණය. පාරිභෝගික අධිකාරියක සභාපතිවරයෙකුට නම් එම බැගෑපත්වීම ගැළපෙන්නේ නැත. විශේෂයෙන්ම හිටපු මේජර් ජෙනරාල් කෙනෙකු සභාපතිත්වය දරන විට එය කොහෙත්ම ඒ ගැන බලාපොරොත්තු දැල්වූ ජනතාවට ගැළපෙන්නේ නැත.

එම උදාහරණයෙන්ම රාජ්‍යයේ තනතුරු හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ගෙන් පිරවීම ගැන ආස්වාදයට පත්වූ ජනයා උගත යුතු පාඩමක්ද තිබේ. ඒ හිටපු හමුදා නිලධාරියෙකු එම තනතුරුවලට පත්වූවේය කියා විශේෂ යමක් නොවන බවය. එමෙන්ම හිටපු හමුදා නිලධාරීන් යනු සුවිශේෂ දක්ෂතාවන් ඇති අය නොවන බවය.

මේ හිටපු හමුදා නිලධාරීන් අතිදක්ෂයන් නම් ඔවුන් සිටි කාලයේ හමුදාව ඉතිහාසයේ නොවූ විරූ තරමට විනය පිරිහුණු දේශපාලනීකරණයට ලක්වුණු හමුදාවක් වීමට කිසිසේත්ම ඉඩ නැත. ඒ සමයේ අප දැක්කේ රාජපක්ෂවරුන්ගේ මැතිවරණ ජයග්‍රහණය වෙනුවෙන් පත්‍රිකා බෙදන, පෝස්ටර් අලවන, ලියුම් තැපැල් කරන හමුදාවක්ය. එසේත් නැත්නම් දේශපාලන ප්‍රභූන්ගේ බල්ලන් කවා පොවා, වැසිකිළි කැසිකිළි කර නාවා බලාගන්නා, අලි පැටවුන් බලාගන්නා හා ප්‍රභූ බිරින්දෑවරුන්ගේ සාරි කටු ගලවන හමුදාවක්ය. මන්ද ඉහත කී සියලු වැඩ හමුදා රාජකාරී නොවන නිසාය.

ඇත්තටම අද රාජ්‍ය තනතුරුවල ඉන්නේ හමුදා සාමාජිකයන් ඉහත කී රාජකාරීමය නොවන දේශපාලන පක්කිලි කටයුතුවලට යොදවද්දී ඊට අණ දුන්, අනුමැතිය දුන්, සහයෝගය දුන් හෝ අනුමත කළ හෝ නිහඬව සිටි ඉහළ හමුදා නිලධාරීන්ය. ඔවුන්ට ඇත්තේ සුදුසුකම් තුනක් පමණය. එකක් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නියෝජනය කළ ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ ගජබා රෙජිමේන්තුවේ සාමාජිකයෙකු වීමය. නැතහොත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ අධ්‍යාපනය ලැබූ කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලැබූවෙකු වීමය. ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ විශ්වාසය දිනාගත් හමුදා නිලධාරියෙකු වීමය.

මේ සඳහා හොඳම උදාහරණයකට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂද ගත හැකිය. ඔහු මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ආරක්ෂක හා නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශ ලේකම් ලෙස කටයුතු කරන විටදී බොහෝ අයට පෙනුණේ දක්ෂයෙකු ලෙසය. ඊට හේතුව ඔහුගේ අයියාගේ ජනාධිපති බලය කිසිවෙකුට හෝ කිසිවකට යට නොවී ඔහු භාවිත කිරීමය. ඇත්තම නම් ඒ බොහෝ භාවිත කිරීම් නීතියට පටහැනි, මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන බලහත්කාරී මිලිටරි මෙහෙයුම් වූ බවය. අදද හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ට රාජ්‍යයේ තනතුරු අතර දක්ෂයන් වීමට ඇති එකම ක්‍රමය ඇත්තේ නීතියට පටහැනි, හිමිකම් නොතකන මිලිටරි බලහත්කාරීත්වය පමණය.

ආණ්ඩුවේ වී ගැනීමේ සංදර්ශනය

පාරිභෝගික අධිකාරියේ මාධ්‍ය සංදර්ශනයට පෙර ආණ්ඩුව තවත් මාධ්‍ය සංදර්ශනයක් පෙන්නුවේය. ඒ ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවද මැදිහත් වී රජයේ වී අලෙවි මණ්ඩලය වෙනුවෙන් ආණ්ඩුව සහතික කළ මිලට ගොවීන්ගේ දෙපා ළඟට ගොස් වී මිලදී ගන්නා බවය. ඒ මාධ්‍ය සංදර්ශනවලදී සැරපරුෂ වොයිස් කට් දුන්නේ ඒ සම්බන්ධව පත්කළ බ්‍රිගේඩියර්වරයෙකි.

අරලිය, නිපුණ ඇතුළු මහා පරිමාණ හාල් නිෂ්පාදකයන්ට භය වන්නට ආණ්ඩුවට කාරි නැත. සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ මෝල් හිමියන් මේ වන විට ආණ්ඩුවේ නියම කළ මිලට හාල් වෙළඳපොලට එවන බවට ශපථ කර ඇත. ඒ අනුව කීරි සම්බා රුපියල් 125කටද, සුදු හෝ රතු සම්බා රු. 90කටද, සුදු හෝ රතු කැකුළු සම්බා 90කටද, සුදු හෝ රතු නාඩු 90කටද, සුදු හෝ රතු කැකුළු රු. 85කටද පාරිභෝගික අධිකාරිය නියම කළ මිලට ජනතාවට ලබා ගැනීම සඳහා සිදුකළ යුත්තේ සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ සහල්මෝල් හිමියන්ට ශක්තියක් ධෛර්යයක් වශයෙන් ආණ්ඩුව හමුදාව යොදවා මිලදී ගත් වී තොග මුදා හැරීමය.

එහෙත් මාධ්‍ය සංදර්ශන පවත්වා හමුදාව යොදවා ගොවියාගේ දෙපා ළඟට ගොස් මිලදී ගත් එම වී තොගවල ඇත්ත තත්වය කුමක්ද? වී අලෙවි මණ්ඩලයේ සභාපති ජටාර් මාන්නප්පෙරුමට අනුව මැයි 26 දින වන විට (ලියුම්කරුට ඔහු දුන් පිළිතුරු අනුව මෙම දත්ත ලියවේ.) එම මණ්ඩලය සතුව ඇති වී ප්‍රමාණය මෙට්‍රික් ටොන් 25,600කි. එය රටේ වී අවශ්‍යතාවෙන් සීයට 10ක් වත් වන්නේ නැත. රටේ වී අවශ්‍යතාව සාමාන්‍ය වශයෙන් වසරකට වී මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන තුනක් පමණ වන්නේය. සහල් වශයෙන් නම් සහල් මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන දෙකකි.

වී අලෙවි මණ්ඩලය ඉතිහාසයේ කවරදාකවත් තරගකාරී වී මිලදී ගත්තෙක් නොවීය. එහි සභාපතිවරයාට අනුව ඔවුන් වී මිලදී ගන්නේ කරුණු තුනක් සාක්ෂාත් කරගැනීම උදෙසාය. එකක් ආරක්ෂිත වී තොගයක් පවත්වාගෙන යෑම සඳහාය. දෙවැන්න ගොවියාට සහතික මිලක් ලබාදීම සඳහාය. තෙවැන්න පාරිභෝගිකයාට අඩු මිලක් ලබාදීම සඳහා වෙළඳපළ පාලනය කිරීම සඳහාය.

වී අලෙවි මණ්ඩලයේ වී මිලදී ගැනීමේ සාමාන්‍ය ක්‍රමවේදය මාධ්‍ය සංදර්ශනවලදී මොනවා පෙන්නුවත්, කීවත් මෙවරද වෙනස් වී නැත. එකක් වී මිලදී ගැනීමේ ඔවුන්ගේ සහතික මිලය. සම්බා, නාඩු,  කීරි ඇතුළු ඕනෑම වී කිලෝවකට රුපියල් 50ක සහතික මිලක් නියම වී තිබී ඇත. ඊට උපරිම තෙතමනය සීයට 14යි, උපරිම අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිශතය සීයට 1යි, උපරිම වර්ග මිශ්‍රණය සීයට 6යි, පරිමාණය අනුව උපරිම බොල් ප්‍රමාණය සීයට 9යි යන ප්‍රමිතියද ඇතුළත් වී ඇත.

එමෙන්ම වගා කර ඇති බිම් ප්‍රමාණය අනුව මිලදී ගන්නා උපරිම වී ප්‍රමාණයද තීරණය කර ඇත. ඒ අනුව අක්කර භාගයකට අඩු වගාකරුවකුගෙන් මිලදී ගන්නා උපරිම වී ප්‍රමාණය කිලෝග්‍රෑම් 500කි. අක්කර 1ට කිලෝග්‍රෑම් 1000කි. අක්කර 2ට කිලෝග්‍රෑම් 2000කි. අක්කර 3ට කිලෝග්‍රෑම් 3000කි. අක්කර 4ට කිලෝග්‍රෑම් 4000කි. අක්කර 5ක් හෝ ඊට වැඩි කිලෝග්‍රෑම් 5000කි.

ඒද සරලව නොවේ. වී අලෙවි මණ්ඩලය ලබාදෙන වී ඇසුරුම් මල්ලක් රුපියල් 50ට මිලදී ගෙන ඒවාවල වී පුරවා බාරදිය යුතුය. (එසේ බාරදුන් පසු ඇසුරුම් මලු මුදල් ගෙවනු ලැබේ.) වී අලෙවි මණ්ඩලයේ මිලදී ගන්නා ස්ථාන වෙත වී ගෙනැවිත් බාරදිය යුතුය. (ගොවියා ළඟට ගොස් මිලදී ගන්නා හමුදා මාධ්‍ය සංදර්ශන ඇත්තේ කිහිපයක් පමණය.) අත්පිට මුදලට මුදල් නොලැබේ. ගෙවීම් නිවේදන අනුව මුදල් ගෙවන්නේ බැංකුවලින්ය.

ඉහත සඳහන් කළ සහ තවත් ඇති නීතිරීතිවලට බැඳී වී අලෙවි මණ්ඩලය ළඟට ගොස් වී අලෙවි කරන්නේ ගොවීන් ටික දෙනෙකු බව පැහැදිලිය. අරලිය, නිපුණ වැනි මහා පරිමාණ වී මෝල් හිමියන් ගොවිබිම්වලට පැමිණ රජයේ තරම් නීතිරීතිවලින් තොරව අත්පිට මුදලට වී මිලදී ගෙන යනවාට ගොවීන් කැමතිය.

දැන් ප්‍රශ්නය ඇත්තේ රටේ වී නැති නිසා නොවේ. සහල් හිඟය ඇත්තේ මහා පරිමාණ වී මෝල් හිමියන් රජයේ උපරිම සිල්ලර සහල් විකිණීම සඳහා තොග වෙළඳුන්ටත්, සිල්ලර වෙළඳුන්ටත් සාධාරණ ලාභයක් තබාගෙන සහල් විකිණීම සඳහා වූ මිලකට සහල් තොග නිදහස් නොකිරීමය.

ඩඞ්ලි සිරිසේන ඇතුළු මහා පරිමාණ වී මෝල් හිමියන් කියන්නේ රුපියල් 50ක සහතික මිලට වී මිලදී ගත්තේ රුපියල් 98කට සම්බා සහල් විකිණීමට අවසර ලබාදෙන බවට රජය දුන් සහතිකය නිසා බවය. එම සහතිකය ඩඩ්ලි සිරිසේනට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හෝ වෙන බලධාරියෙකු පෞද්ගලිකව ලබා දුන්නාදැයි අපි නොදනිමු. එහෙත් ආණ්ඩුව ජනතාවට පැහැදිලි කළ යුතු සත්‍යයක් ඇත්තේය. ඒ රුපියල් 50කට වී මිලදී ගෙන ප්‍රවාහනය, කම්කරු, බැංකු ණය, අනෙකුත් වියදම් හා සාධාරණ ලාභය යන කරුණුත් සමඟ සහල් කිලෝවක් විකිණිය හැකි මිල කීයද යන්නය. එය එසේ පැහැදිලි කර නොදී කීරි සම්බාවලින් වැඩි ලාභයක් ලබන බැවින් සම්බා හා අනෙකුත් සහල් සීයට 1ක් හෝ පාඩුවට ලබාදෙන ලෙස ආයාචනා කිරීම නොකළ යුත්තකි. කළ යුත්තේ කීරි සම්බා සඳහා ලබාදී ඇති අසාධාරණ උපරිම සිල්ලර මිලද පහත හෙළීමය.

සහල් කිලෝවක් නිෂ්පාදනය සඳහා යන වියදම් හා ලාභය පිළිබඳ නිවැරදි ගණනය කිරීමක් නැතත් සහල් කිලෝවක් නිෂ්පාදනය සඳහා වී කිලෝ 1 1/2ක් වැය වන බව දළ වශයෙන් කරන ගණන් බැලීමය. ඒ අනුව වී කිලෝවක් රුපියල් 50කට මිලදී ගතහොත් සහල් කිලෝවක් සෑදීම සඳහා රුපියල් 75ක වී අවශ්‍යය. එතැන් සිට රුපියල් 90 දක්වා ඇත්තේ රුපියල් 15කි. තොග වෙළෙන්දාගේ ලාභයත්, සිල්ලර වෙළෙන්දාගේ ලාභයත් මේ රුපියල් 15 තුළම විසඳාගත යුතුය. ඒ අනුව ආයාචනා නොව පැහැදිලි කිරීම් අවශ්‍ය වන්නේ ආණ්ඩුව පාර්ශ්වයෙන්ය.

විසඳුම කුමක්ද?

ඕනෑනම් ආණ්ඩුවට පැහැදිලි කිරීම්, ආයාචනා පසෙක තබා ‘තග්’ විසඳුමකට යා හැකිය. ඩඞ්ලි සිරිසේන ඇතුළු මහා පරිමාණ හාල් මෝල් හිමියන්ට එරෙහිව උපරිම සිල්ලර මිල අබිබවා වැඩි මිලට සහල් විකිණීම, සහල් තොග සඟවා තබා ගැනීම ආදිය ගැන පාරිභෝගික අධිකාරී පනත යටතේ නඩු පැවරීම කළ හැකිය.

එහෙත් ඒ මගින් පමණක් ප්‍රශ්නය විසඳෙන්නේ නැත. ක්ෂණිකව කෙටිකාලීනව ප්‍රශ්නය විසඳීමට මහා පරිමාණ වී මෝල් හිමියන්ගේ සහල් තොග එළියට ලබාගත යුතුය. ඩඩ්ලි සිරිසේන කියන්නේ ඔහුට එරෙහිව කටයුතු කළහොත් මෝල වසා දමන බවය.

මේ නිසා දැනට තිබෙන සහල් තොග ආණ්ඩුවකට එළියට දමාගත හැක්කේ සහල් නිෂ්පාදනය හා බෙදාහැරීම අත්‍යවශ්‍ය සේවාවක් බවට පත්කිරීමෙන් පමණය. අත්‍යවශ්‍ය සේවාවක් බවට මෙම කර්මාන්තය පත්කිරීම සඳහා මහජන ආරක්ෂක ආඥාපනත යටතේ ජනාධිපතිවරයා හදිසි නීතිය රට තුළ පැනවිය යුතුය. එසේ හදිසි නීතිය නොපනවා සහල් කර්මාන්තය අත්‍යවශ්‍ය සේවාවක් බවට පත්කළ නොහැකි නිසාය.

මේ සහල් හිඟය පිළිබඳව මීට පෙර ජනාධිපති කාර්යාලය නිවේදනය කළේ සෑම සහල් මෝලකම සේවා අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස ජනාධිපතිවරයා කොවිඞ්-19 වසංගත තත්වය මත නම්කර ඇති බවත් ඒ පිළිබඳව වැඩබලන පොලිස්පති, සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්, ආහාර කොමසාරිස් හා පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරියේ සභාපතිවරයා දැනුවත් කර ඇති බවත්ය. (අප්‍රේල් 10 ඬේලි නිව්ස් පුවත්පතත් මේ පිළිබඳව පළකර ඇත.)

එහෙත් එතැන් සිට මාස එකහමාරකට අධික කාලයක් ගතවීත් ආණ්ඩුවට ආයාචනා කිරීම් හැර කිසිවක් කරගත නොහැකි වී නැත. ජනාධිපති කාර්යාලයේ නිවේදනය එසේ වුවද එය කරගැනීමට නොහැකි වී ඇත්තේ රට තුළ හදිසි නීතිය ප්‍රකාශයට පත්කර නොතිබීම නිසාය.

අනෙක් කාරණය ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හා ඩඞ්ලි සිරිසේන අතර පවතින අතිජාත මිත්‍රකමය. මීට වසර ගණනාවකට පෙර ඩුබායි රාජ්‍යයේ ඇති ඩඞ්ලි සිරිසේනගේ හෝටලයක් විවෘත කිරීමේ උත්සවයේ ප්‍රධාන අමුත්තා වූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂය. පසුගිය යහපාලන යුගයේදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂට මෙන්ම රාජපක්ෂවරුන්ට එරෙහි පරීක්ෂණ හා නඩු කටයුතු සම්බන්ධයෙන් ‘ෂේප්’ කිරීමේ අතරමැදි ගනුදෙනු සිදුකළේ ඩඞ්ලි සිරිසේන යන්නද පැතිරී ඇති කතාවකි.

මේ දෙදෙනාගේ යහළුකම ගැන ලියුම්කරු දන්නා හොඳම කතාව වන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන සමයේදී ජයවර්ධනපුර මාදින්නාගොඩ ප්‍රදේශයේ අක්කර දහයක ඉඩමක් ඩඞ්ලි සිරිසේනගේ අරලිය හෝටල් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා ලබාදීමට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යටතේ තිබූ නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය කටයුතු කර තිබීමය. එම ගනුදෙනුව සඳහා රුපියල් මිලියන 255ක මුදලක්ද ගෙවා තිබී ඇති අතර යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත්වීමෙන් පසු අක්කර 10ක ප්‍රමාණයම එම හෝටල් ව්‍යාපෘතිය සඳහා ලබාදිය නොහැකි බවට නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය දැනුම් දීමෙන් පසු ඩඞ්ලි සිරිසේන එම ඉඩම් ගනුදෙනුව අත්හැර දමා තිබේ.

මේ කරුණු මගින් පැහැදිලි වන්නේ රටේ කොතරම් සහල් හිඟයක් පැවතියත් ඊට නිසි පිළියම් යෙදීමට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පැකිළෙනු ඇති බවයි. ඒ ඉහත විස්තර කළ කරුණු දෙක නිසාය. එකක් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඔහු සමඟ ඇති මිත්‍ර සන්ධානය නිසා ඩඩ්ලි සිරිසේනට භයය. අනෙක හදිසි නීතිය පනවන්නටත් භයය. මෙසේ හදිසි නීතිය කැඳවන්නට ජනාධිපතිවරයා බය වන්නේ හදිසි නීතිය ප්‍රකාශයට පත්කිරීමෙන් පසුව දින ගණනාවක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුව රැස්කර ඒ සඳහා අවසරය ලබාගැනීමට ජනාධිපතිවරයාට සිදුවන නිසාය. පාර්ලිමේන්තුව කැඳවීම මේ වන විට ජනාධිපතිවරයාට නයාට අඳුකොළ වී ඇති තත්වය තුළ එයද බොහෝදුරට සිදුනොවනු ඇත. ඒ නිසා මේ සහල් අර්බුදය හමුවේ කිව හැක්කේ ඩඞ්ලිටත් හදිසි නීතියටත් භය ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කියාය.

ඩඩ්ලි දිනයි. මිල වැඩිවේ

මෙම ලිපිය ලියා අවසන් වී පිටු සැකසීමෙන් පසු ලිපියෙන් මතුකර තිබූ පරිදිම සහල් සඳහා වූ උපරිම සිල්ලර මිල වෙනස් කිරීමට ආණ්ඩුව තීරණය කර ඇත. ඒ මහා පරිමාණ හාල්මෝල් හිමියන් හා ආණ්ඩුව අතර පැවති සාකච්ඡාවකදීය. ඒ අනුව රුපියල් 90ට පැවති නාඩු සහල් කිලෝවක උපරිම සිල්ලර මිල රුපියල් 96 දක්වාද රුපියල් 90ට පැවති සම්බා සහල් කිලෝවක උපරිම සිල්ලර මිල රුපියල් 98 දක්වාද වැඩිකර ඇත.

මෙම මිල වැඩිකිරීම් සම්බන්ධයෙන් සිය නිල ෆේස්බුක් පිටුවේ සටහනක් තබමින් ඩඞ්ලි සිරිසේන සඳහන් කර ඇත්තේ එම මිල වැඩිකිරීම් සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපපක්ෂ, අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ, අමාත්‍ය චමල් රාජපක්ෂ හා බැසිල් රාජපක්ෂට ස්තූතිය පුදකරන බවය.

ආරක්ෂක ඇමති කෙනෙක් නැති ලෝකෙන් උතුම් රට ලංකාව

– එහෙත් අලුත් ආයතන ඒ යටතට

– ඒ යටතේ ආයතන 37ක් අණපනත් 38ක්

 ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මැයි මස 22 දින අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රයක් මගින් අමාත්‍යාංශවලට අයත් විෂයන් වෙනස් කිරීම සිදුකර තිබේ. මීට පෙර පසුගිය ජනවාරි මස 22 දිනද අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රයක් මගින් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් අමාත්‍යාංශවලට අයත් විෂයන් වෙනස්කිරීම සිදුකරනු ලැබීය.

2019 දෙසැම්බර් 10 දින අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රයක් මගින් අමාත්‍යාංශවලට අයත් විෂයන් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු ජනවාරි මස සිදුකළ පළමු විෂයන් වෙනස් කිරීමද විශේෂත්වයක් ගත්තේය. එයින් කරනු ලැබුයේ තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණ අමාත්‍ය යන අමාත්‍යාංශ නාමය තොරතුරු හා ජනමාධ්‍ය තාක්ෂණ අමාත්‍යාශය වශයෙන් වෙනස් කිරීමත්, තොරතුරු තාක්ෂණ අමාත්‍යාංශය යටතේ තිබුණු සියලුම තොරතුරු තාක්ෂණ උද්‍යාන ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට ගැනීමත්ය.

එහි විශේෂත්වය වූයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට සියලු තොරතුරු තාක්ෂණ උද්‍යාන ලබා ගැනීමය.

මැයි මස 22 දින ගැසට් පත්‍රයෙන් සිදුකර ඇති විශේෂත්වය වන්නේද රාජ්‍ය පරිපාලන, ස්වදේශ කටයුතු, පළාත් සභා හා පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශය යටතේ තිබූ මිලෝදා ආයතනය (ඇකඩමි ඔෆ් ෆයිනෑන්ෂල් ස්ටඩීස්) ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට ගැනීමත්, තවත් අලුත් ආයතන 4ක් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට ගැනීමත්ය.

එම අලුත් ආයතන වන්නේ බහුකාර්ය සංවර්ධන කාර්ය සාධක බලකා දෙපාර්තමේන්තුව, රසායනික අවි සම්මුතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ජාතික අධිකාරිය, අපි වෙනුවෙන් අපි අරමුදල, ජාතික පොලිස් අභ්‍යාස ආයතනය හා ශ්‍රී ලංකා ජාතික ආරක්ෂක විද්‍යායතනය යන ඒවාය.

ඒ අනුව දැන් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ආයතන සංඛ්‍යාව 37කි. එයට පෙර ඊට අයත්ව තිබුණේ ආයතන 31ක් පමණි. ඉනුත් එක් ආයතනයක් වන ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තු ආරක්ෂක රාජ්‍ය අමාත්‍යවරයා වශයෙන් කටයුතු කළ චමල් රාජපක්ෂට රාජ්‍ය අමාත්‍යවරුන්ට විෂයන් පැවරීම යටතේ පවරාදෙනු ලැබීය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීමත් සමඟ රාජ්‍ය අමාත්‍යවරුන්ද අහෝසිවීම හේතුවෙන් දැන් එම දෙපාර්තමේන්තුවද ආරක්ෂක අමාත්‍යවරුන්ද අහෝසිවීම හේතුවෙන් දැන් එම දෙපාර්තමේන්තුවද ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට පත්වී ඇත. ඒ අනුව අග්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂගේ මුදල්, ආර්ථික හා ප්‍රතිපත්ති සංවර්ධන අමාත්‍යාංශයට පසු වැඩිම ආයතන සංඛ්‍යාවක් ඇති අමාත්‍යාංශය වන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයය. (අගමැතිවරයාගේ අමාත්‍යාංශයට ආයතන 48ක් අයත්ය.) ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට එම ආයතනවලට අමතරව ක්‍රියාත්මක කිරීමට අණපනත් 38ක් පැවරී තිබේ.

ඉහත ගැසට් පත්‍ර දෙකේම විශේෂත්වය යැයි සඳහන් කළේ මීට පෙරද අවස්ථා කිහිපයකදී පෙන්වාදී ඇති විශේෂත්වයක් නිසාය. ඒ රටේ ප්‍රමුඛතම අමාත්‍යාංශය වන ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය සම්බන්ධයෙන් වගකීම් දැරීමට අමාත්‍යවරයෙකු ජනාධිපතිවරයා පත්කර නොමැති තත්වය තුළ ජනාධිපතිවරයා තවදුරටත් එම අමාත්‍යාංශය යටතට වෙනත් අමාත්‍යාංශ සතු ආයතනත්, අලුත් ආයතනත් පත් කිරීමය.

පසුගිය ජනාධිපතිවරණය පැවැත්වූයේ 2019 නොවැම්බර් 16 වැනිදාය. ජනාධිපතිවරයා දිවුරුම්දුන්නේ නොවැම්බර් 18  වැනිදාය. කැබිනට් මණ්ඩලය දිවුරුම් දුන්නේ නොවැම්බර් 22 වැනිදාය. කැබිනට් මණ්ඩලයේ ප්‍රධානියා වන ජනාධිපතිවරයාත් සමඟ එම කැබිනට් මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව 17කි. කිසිදු අමාත්‍යාංශයක් ජනාධිපතිවරයාට දැරිය නොහැකි නිසා අමාත්‍යාංශවල වගකීම් ඇත්තේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ ඉතිරි සාමාජිකයන් 16 දෙනාටය. එම 16 දෙනා අතර ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ වගකීම් දරන අමාත්‍යවරයෙකු නැත. එය කාහට හෝ තවදුරටත් තහවුරුකරගත යුතු නම් ජනාධිපතිවරයාගේ වෙබ් අඩවිය හෝ කැබිනට් මණ්ඩල කාර්යාලයට අයත් වෙබ් අඩවිය පරීක්ෂා කිරීමේන්ද ඒ බව දැනගත හැකිය.

අමාත්‍යාංශවලට විෂයන් වෙන්කිරීමේ ගැසට් පත්‍රයේ හැමදාම අංක එකට දක්වන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයය. එසේ වන්නේ එහි ඇති අත්හැර නොහැකි වගකීම නිසාය. මුලින් කී ලෙස රටේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයක් ස්ථාපිත කර ඇත. ඊට ලේකම්වරයෙකු ඇතුළු කාර්ය මණ්ඩලයක් ඇත. එහෙත් ඇමතිවරයෙකු නැත. මෙවැනි තත්වයක් ශ්‍රී ලංකාවේ පමණක් නොව ලෝකයේම ඇතිවූ පළමු අවස්ථාව විය හැකිය.

ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සේනාධිනායකයා බව ඇත්තය. එහෙත් ඔහු රටේ ආරක්ෂක ඇමතිවරයා නොවේ. සේනාධිනායකයා යනු රටක යුදමය වාතාවරණයක් පවතිද්දී ත්‍රිවිධ හමුදාවට අණ දීමට සමත්වන්නා පමණය. යුද්ධයක් නොපවතින අවස්ථාවක අණදීමට හැකි තත්වයක්ද නැත. ජනාධිපතිවරයාට සාමාන්‍ය තත්වයකදී ඇත්තේ ත්‍රිවිධ හමුදා නිලධාරීන් සේවයේ පිහිටුවීම, උසස් කිරීම, සේවා දිගු ලබාදීම හා සේවයෙන් විශ්‍රාම ගැන්වීම යන කටයුතුය. ත්‍රිවිධ හමුදාවේ සෙසු නිලයන් සේවයේ පිහිටුවීම, උසස් කිරීම හා විශ්‍රාම ගැන්වීමේ බලය ජනාධිපතිවරයාට නැත. එම බලය ඒ ඒ හමුදාපතිවරුන් සතු අතර ඔවුන් ඒ සඳහා ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්‍යවරයාගේ උපදෙස් අනුව කටයුතු කළ යුතුය. ඒ ඒ හමුදාවන්ට අදාල පනත් හා සේවා රෙගුලාසි පරිශීලනය කිරීමේදී මේ බව තේරුම්ගත හැකිය.

රටේ ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්‍යවරයෙකු නොමැති තත්වයක් තුළ ජනාධිපතිවරයා එම අමාත්‍යාංශය යටතට තව තවත් ආයතන හා කාර්යභාරයන් එක් කරන්නේ ඇයිද යන ප්‍රශ්නය පැන නගී. එසේම ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව, ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාව, ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාව හා ශ්‍රී ලංකා පොලීසිය ඇතුළු ආයතන එම ආයතන පවත්වාගෙන යෑමට උපදෙස් ලබාගන්නේ කාගෙන්ද යන පැනය පැනනගී. එම අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා ලෙස විශ්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් කමල් ගුණරත්න ඉන්නා බව සැබෑය. ලේකම්වරයා යනු අමාත්‍යාංශයක ප්‍රධාන ගණන් දීමේ නිලධාරියා මිස දේශපාලන නායකත්වය හෙවත් විෂයභාර අමාත්‍යවරයා නොවේ. ලේකම්වරයාටත් ක්‍රියාත්මක කිරීමට හෝ තවදුරටත් අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ආයතනවලට උපදෙස් දීමට විධායක බලය හොබවන අමාත්‍යවරයෙකුගෙන් නියෝග හා උපදෙස් ලැබිය යුතුය. ඒ අනුව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් කමල් ගුණරත්න උපදෙස් ලබාගන්නා විෂයභාර අමාත්‍යවරයා කවුද?

කනගාටුවට කරුණ වන්නේ මේ භයානක සත්‍යය හෙවත් රටේ ආරක්ෂක විෂයභාර ඇමතිවරයෙකු නොමැතිකම ප්‍රධාන විපක්ෂයට මෙතෙක් ප්‍රශ්නයක් වී නොතිබීමය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීමට පෙර ඒ ගැන ප්‍රශ්න කිරීමක් හෝ කළේ ජවිපෙ හිටපු පා.ම. විජිත හේරත් පමණය. හරි නම් විපක්ෂය කළ යුත්තේ මෙම කරුණ ගැන වඩා හොඳින් ජනතාව දැනුවත් කිරීමය. ගත හැකි නෛතික පියවරක් තිබේ නම් ඒ ගැන සොයා බැලීමය. සියලු ප්‍රසිද්ධ සංවාදවලදී රටේ ආරක්ෂක විෂයභාර ඇමතිවරයා කවුදැයි ආණ්ඩු පක්ෂයෙන් ප්‍රශ්න කිරීමය. ආරක්ෂක විෂයභාර ඇමතිවරයෙකු පත්කරන ලෙස ආණ්ඩුවට බලකිරීමය.

එහෙත් විපක්ෂයද ඒ ගැන හාංකවිසියක් නැතිව සිටිනා අයුරු දැකීම කනගාටුදායකය. විපක්ෂයේ කාර්යභාරය එයද යන්න එමගින් ප්‍රශ්නාර්ථයක් මතුකරනු ලබයි. මන්ද රටක ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්‍යවරයෙකු නොමැතිව අමාත්‍යාංශයක් පවත්වාගෙන යෑමට ආණ්ඩුවට ඉඩදීම විපක්ෂයක කාර්යභාරය නොවන නිසාය.

ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ආයතන

1*           ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානී කාර්යාලය

2*           ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව

3*           ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාව

4*           ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාව

5*           ශ්‍රී ලංකා පොලීසිය

6*           සිවිල් ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව

7*           රාජ්‍ය රහස් තොරතුරු සේවය

8*           රණවිරු සේවා අධිකාරිය

9*           සර් ජෝන් කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලය

10*        ආරක්ෂක සේවා අණ හා මාණ්ඩලික විද්‍යාලය

11*        ආරක්ෂක සේවා පාසල

12*        ජාතික ශිෂ්‍යභට බලකාය

13*        ජාතික ආරක්ෂක අරමුදල

14*        ආරක්ෂක පර්යේෂණ හා සංවර්ධන මධ්‍යස්ථානය

15*        ශ්‍රී ලංකා ජාතික ආරක්ෂක අධ්‍යන ආයතනය

16*        ශ්‍රී ලංකා වෙරළාරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව

17*        ලංකා ලොජිස්ටික්ස් ලිමිටඞ්

18*        රක්නා ආරක්ෂක ලංකා ලිමිටඞ්

19*        ජාතික අන්තරායකාර ඖෂධ පාලක මණ්ඩය

20*        ආගමන හා විගමන දෙපාර්තමේන්තුව

21*        පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව

22*        ජාතික මාධ්‍ය මධ්‍යස්ථානය

23*        රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සඳහා වන ලේකම් කාර්යාලය

24*        ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාව

25*        තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණ නියෝජිතායතනය හා ඊට අනුබද්ධිත ආයතන

26*        ශ්‍රී ලංකා පරිගණක හදිසි ප්‍රතිචාර සංසදය

27*        ව්‍යසන කළමණාකරණය සඳහා වූ ජාතික සභාව

28*        ආපදා කළමණාකරණ මධ්‍යස්ථානය

29*        ජාතික ආපදා සහන සේවා මධ්‍යස්ථානය

30*        කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව

31*        ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධානය

32*        බහුකාර්ය සංවර්ධන කාර්යසාධක බලකා දෙපාර්තමේන්තුව

33*        මිලෝදා ආයතනය (ඇකඩමි ඔෆ් ෆයිනෑන්ෂල් ස්ටඩීස්)

34*        රසායනික අවි සම්මුතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ජාතික අධිකාරිය

35*        අපි වෙනුවෙන් අපි අරමුදල

36*        ජාතික පොලිස් අභ්‍යාස ආයතනය

37*        ශ්‍රී ලංකා ජාතික ආරක්ෂක විද්‍යායතනය

1970 ගණන් වෙත ආපසු ගමන් කිරීම යනු කුමක්ද?

0

1970 ගණන්වල ඇති වූ අර්බුදයේ මූලයන් 1948 ලංකාව නිදහස ලැබීම දක්වා දිවයයි. එය පරාධීන ආර්ථිකයක සිට ස්වාධීන ආර්ථිකයක් වෙත පරිවර්තනය වීමේ දී මුහුණ දෙන්නට සිදුවූ ව්‍යුහාත්මක අභියෝගවල ප්‍රතිඵලයකි.

අහිලන් කදිරගාමර් සහ දේවක ගුණවර්ධන

පරිවර්තනය/රමිඳු පෙරේරා

කෝවිඩ්-19 වසංගතය නිසා ලංකාව මුහුණ දී සිටින්නේ බහුවිධ අර්බුදයකටය. අපනයන ඇණ හිට තිබෙන සහ අපගේ විදේශ සංචිත සිඳීයමින් තිබෙන පසුබිමක, කිරිපිටිවල සිට තිරිඟු පිටි දක්වා අපගේ සියලු ප්‍රධාන ආනයන සඳහා මුදල් ගෙවීම පෙර මෙන් සිදුකළ නොහැකි තත්වයක් උද්ගත වී තිබේ. නැවතත් ‘1970 ගණන්වල ආර්ථිකය වෙත ආපසු ගමන් කිරීම’ පිළිබඳව ඇතැම් පිරිස් සැකසංකා මතු කරන්නට පටන් ගෙන තිබෙන්නේ මේ පසුබිම මතය.

1956 සිට 1977 දක්වා කාලය මෙම බොහෝ සාකච්ඡාවන් තුළ විස්තර කෙරෙන්නේ ස්වයංපෝෂිතභාවය අත්පත් කරගැන්මට දරන ලද අසාර්ථක උත්සාහයක් ලෙසය. නිලධාරිවාදී අයහපත් කළමනාකරණය නිසා අනිවාර්යෙන්ම ව්‍යර්ථ වීමට නියමිතව තිබුණු ව්‍යායාමයක් ලෙස මෙම යුගය හුවා දැක්වෙන අතර ආර්ථිකය තුළ සිදුකරන කවර හෝ රාජ්‍ය මැදිහත්වීමක් නරක දෙයක් ලෙස චිත්‍රණය කිරීමට මෙය උදාහරණයක් ලෙස ඉදිරිපත් කෙරේ. මෙම සීමිත කියැවීම තුළ එවකට ශ්‍රී ලංකාවට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූ ගෝලීය සීමාවන් – විශේෂයෙන්ම ප්‍රාථමික භාණ්ඩ අපනයන වෙළඳාම ක්ෂේත්‍රයේ සිදු වූ ව්‍යුහාත්මක පරිහාණිය කෙරෙහි කිසිදු අවධානයක් යොමු නොවේ. සංවර්ධනය පිළිබඳ ශාස්ත්‍රඥයෙකු වන රොනාල්ඩ් හෙරිංග් දක්වන පරිදි ‘1960ට සාපේක්ෂව 1975 වන විට ආර්ථිකය සිදුකරන සංඛ්‍යාත්මක අපනයන ප්‍රමාණය සැලකිය යුතු තරම් ඉහළ ගොස් තිබුණද, එම අපනයනවල ක්‍රය ශක්තිය ලෙස වාර්තා වූයේ 1960 ගණන්වල කළ සුළු අපනයන ප්‍රමාණයේ ක්‍රය ශක්තියෙන් තුනෙන් එකක අගයකි.’

1970 ගණන් දෙස වඩා සමීපව බලන විට අපට දැකගැන්මට ලැබෙන්නේ ගෝලීය බලවේග සහ දේශීය දේශපාලන අභිලාෂවලින් අපගේ දේශීය ප්‍රතිපත්ති හැඩගැස්මට ලක්වුණු, එම නිසා ශ්‍රී ලංකාව බාහිර පාර්ශ්වයන් මත යැපීම අවම වූ එහෙත් අනෙක් අතට ගෝලීය පර්යාය විසින් ඇතිකළ සීමාවන් ජයගත හැකි වන ලෙස අපගේ වැඩ කරන ජනතාව සවිබල ගැන්වීමට ලක් නොවූ වඩා සංකීර්ණ යථාර්ථයකි. මේ සීමාවන් යටතේ වුවද මෙම යුගය තුළ ශ්‍රී ලංකාව අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවාව ආදි ජනතා සුබසාධන කටයුතු සම්බන්ධයෙන් කැපී පෙනෙන ජයග්‍රහණ අත්පත් කොට ගෙන තිබුණි. කෙසේ වූවද, ආර්ථිකය තුළ කෙරෙන රජයේ මැදිහත්වීම කවරාකාර වුවද, අවසාන විග්‍රහයේ දී බලවේග අතර තුලනය වැඩ කරන ජනතාවට නොව ප්‍රාග්ධනයට පක්ෂපාතී ලෙස පැවැතීම හේතු කොට ගෙන ව්‍යුහාත්මක සීමාවන් සාර්ථකව අතික්‍රමණය කිරීමට එම ආර්ථිකයට නොහැකි වූයේය.

ප්‍රාග්ධනයට වාසිදායක ලෙස පැවැති බලතුලනය වෙනස් කොට සමාජ සම්බන්ධතා පරිවර්තනය කරගැන්මට අසමත් වීමේ ප්‍රතිඵලය වූයේ ඉහත කී ප්‍රතිවිරෝධය 1970 ගණන්වල පුපුරා යෑමය. අර්බුදයේ අත්‍යාසන්න හේතුව වූ 1973 ගෝලීය තෙල් මිලෙහි සිදු වූ ඉහළ යාම ආනයන ආදේශනය සඳහා අවශ්‍ය කරන ආදායම් උපයා ගැන්මට අවශ්‍ය වූ අතරමැදි භාණ්ඩවල මිල බරපතළ ලෙස ඉහළ යාම කෙරෙහි බලපෑවේය. මෙම මිල ඉහළ යාම සිදුවූයේ වැඩ කරන ජනයා සවිබල ගැන්වෙන ලෙස ගම්බද හා නාගරික ප්‍රදේශ පුරාවට නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය නැවත සංවිධානය කරගැනීමට අසමත් වූ පසුබිමක් තුළය. සංවෘත ආර්ථිකයක සිට විවෘත ආර්ථිකයක් වෙත සිදු වූ පරිවර්තනය නොවැළැක්විය හැකි ලෙස සාධනීය එකක් බවට වූ උපකල්පනය මත පිහිටා අපට 1970 යුගය පිළිබඳ විවේචනාත්මක තක්සේරුවක් කළ නොහැක. ඒ වෙනුවට, අප එම අර්බුදය දැකිය යුත්තේ සමාජ ගැටුමක් ලෙසය. මෙම සමාජ ගැටුම අවසාන වූයේ වැඩ කරන ජනතාවට ඉතාම අයහපත් ලෙස දේවල් වෙනස් කිරීමෙනි.

1977 දී නව ලිබරල් රෙජිමයක් ස්ථාපිත වූයේ ගෝලීය වෙළඳපොළ සමග බාධා රහිතව ඒකාග්‍ර වීම තුළින් ශ්‍රී ලංකාවේ සියලු ගැටලු විසඳෙනු ඇති බවට වූ විශ්වාසය මතය. එතැන් පටන්, අපට ආර්ථිකය ගැන අසන්නට ලැබෙන අධිපති පැහැදිලි කිරීම වෙළඳපොළ ක්‍රියාවලියට ආවේණික වාසි පිළිබඳ අවිවේචනාත්මක උපකල්පන මත පදනම් ව කෙරෙන ආඛ්‍යානයකි. කෙසේ වූවද, විදේශ හුවමාරු සංචිත සිඳීයාමෙන් හා ආපසු ගෙවීමට සිදුව ඇති ණය කන්දරාව ඉහළ යාමෙන් සංලක්ෂිත වත්මන් අර්බුදය විසින් අපට 1956 සිට 1977 දක්වා මෙරට පැවැති සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආර්ථික රටාව ගැන – එහි තිබුණු ශක්‍යතා හා සීමාවන් ගැන නැවත සිතා බැලීමට බල කොට තිබේ. කෝවිඩ්-19 වසංගතය නිසා ගෝලීය වශයෙන් ඇතිව තිබෙන ආර්ථික පසුබැසීමට මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව ඊට මුහුණ දිය යුතු ආකාරය ගැන ද මනා සාකච්ඡාවක් ඇති කරගැන්ම සඳහා මෙය බෙහෙවින් වැදගත්ය. වැඩ කරන ජනතාව සවිබල ගැන්වීම මගින් තිරසාර ආර්ථික පදනමක් නිර්මාණය කරගන්නා ප්‍රමාණයට අපට මෙම අර්බුදයට සාර්ථක මුහුණ දිය හැකිවනු ඇත.

1970 යුගයේ අර්බුදය

1970 ගණන්වල ඇති වූ අර්බුදයේ මූලයන් 1948 ලංකාව නිදහස ලැබීම දක්වා දිවයයි. එය පරාධීන ආර්ථිකයක සිට ස්වාධීන ආර්ථිකයක් වෙත පරිවර්තනය වීමේ දී මුහුණ දෙන්නට සිදුවූ ව්‍යුහාත්මක අභියෝගවල ප්‍රතිඵලයකි. කවර දේශපාලන පක්ෂයක් බලයේ සිටිය ද ලංකාවේ රාජ්‍යය හැඩගැස්වීමෙහිලා මෙම ව්‍යුහාත්මක සාධක බලපෑවේය. 1948 නිදහස ලබන විට, ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රධාන පෙළේ වැවිලි භෝග කිහිපයක් අපනයනය කළ අතර, ඉන් උපයා ගන්නා ආදායම් මාර්ගයෙන් ආහාර සහනාධාර ආදි සහන මගින් ජනතාවගේ සුබසාධනය තහවුරු කිරීමට වෑයම් කළේය. ප්‍රධාන ආහාර භෝගය වන සහල් සම්බන්ධයෙන් ලංකාව ස්වයංපෝෂිත නොවූ නිසා ආනයන සඳහා දැරිය යුතු වියදම ඉහළ යමින් තිබුණි.

මෙම ආර්ථික ප්‍රශ්නවලට යොමු වූ දේශපාලන ප්‍රතිචාරය වූයේ 1953 හර්තාලයයි. කොරියානු යුද්ධය අවසාන වීමෙන් පසුව, රබර්වල අපනයන මිල පහත වැටුණු අතර සහල් ආනයනය සඳහා රජයට දරන්නට සිදු වූ වැය බරපතළ ලෙස ඉහළ නැංගේය. බලගතු ජාත්‍යන්තර ආයතනවල උපදෙස් මත මීට ප්‍රතිචාර ලෙස රජය සහල්වල මිල තුන් ගුණයකින් ඉහළ දැම්මේය. සහල් මිලෙහි සිදුවූ මෙම දැවැන්ත මිල ඉහළ යාමට ප්‍රතිචාරීව රට තුළ එතෙක් ඇති වූ විශාලතම මහජන උද්ඝෝණය පැනනැගුණි. 1956 සිදු වූ ආණ්ඩු මාරුව කෙරෙහි 1953 මහා හර්තාලය විසින් ඇති කළ විරෝධතා මානසිකත්වය බලපෑවේය. ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පන්තියේ මනස තුළ එම කැලඹීම විසින් කරන ලද බලපෑම අතිමහත්ය.

මෙම අරගලය සමග ප්‍රාග්ධනය සහ වැඩකරන ජනතාව යන සමාජ බලවේග අතර ඇතිවූ නව තුලනය විසින් ඓතිහාසික සම්මුතියක් නිර්මාණය කළේය.

රට තුළ සහල් නිෂ්පාදනය තිරසාර ලෙස සිදු කිරීම සඳහා වූ ව්‍යාපෘතියක් වෙත රජය යොමු විය. මෙහි ප්‍රතිඵල ලෙස ලංකාව සහල්වලින් ස්වයංපෝෂිත මට්ටම 1983 වනවිට සියයට 25 සිට සියයට 90 දක්වා ඉහළ නැංගේය. කෙසේ වූවද, මීට සමගාමීව ඉඩම් නැවත බෙදාහැරීම හරහා අර්ථාන්විත ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ මාලාවක් ක්‍රියාවේ යෙදවීමට රජය අසමත් විය. ‘වගා කරන්නාට ඉඩම්’ ලබාදෙමින් ගම්බද ප්‍රදේශවල සමාජ සම්බන්ධතා වෙනස් කිරීමට නොහැකි වීම තුළ දේශීය දැනුම තුළ තිබුණු ශක්‍යතා පුළුල් ආර්ථිකයට අදාළ වන ලෙස පුබුදු කරවමින් කළ හැකිව තිබුණු පරිවර්තනය හටගත්තේ නැත.

මෙම යුගය ගැන ලියන බොහෝ ශාස්ත්‍රඥයන් පෙන්වා දෙන ලෙස, ඒ වෙනුවට සිදුවූයේ දේශීය ප්‍රභූ තන්ත්‍රය විසින් පෞද්ගලික හිමිකාරීත්වය පිළිබඳ සිංහල ජාතිකවාදී කතිකාවක් පෙරට ගැන්මය. මීට සමගාමීව, 1960 ගණන්වල ලංකාව නිෂ්පාදන ඵලදායීතාව ඉහළ නැංවීම අරමුණු කොටගත් ගෝලීය ‘හරිත විප්ලවය’ නම් රැල්ලට හසුවිය. මෙම ක්‍රියාවලිය තුළ ආනයනික පොහොර ආදි කෘෂිකාර්මික යෙදවුම් වෙනුවෙන් ඉහළ වැයක් දරන්නට සිදුවූ අතර එය ආනයන වියදම ඉහළ යාමට හේතුවිය.

1956 ට පසු ආණ්ඩු ආනයන ආදේශනය වෙත යොමුවූයේය. ප්‍රාග්ධන හිමි පන්තිය විසින් අත නොගැසූ නව කර්මාන්ත ගණනාවක් රජයේ මූලිකත්වයෙන් ආරම්භ විය. ආනයන වියදම අඩු කරගැන්ම අරමුණු කොට ගෙන, රාජ්‍ය අංශය අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කෙරෙහි යොමුවිය. කෙසේ වූවද, නිෂ්පාදනයේ සමාජ සම්බන්ධතා වෙනස් වූයේ නැත. කළමනාකරුවන් හා කම්කරුවන් ආදි ලෙස නිෂ්පාදනය සංවිධානය වී තිබුණු ධුරාවලිමය ආකාරය වෙනස් නොවීම තුළ සිදුවූයේ කම්කරුවන්ගේ පාලනය වෙනුවට මධ්‍යම පන්තික නිලධාරී තන්ත්‍රයක් අත ආර්ථික කටයුතු ගොනුවීමයි. මීට අමතරව, පාරිභෝගික භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය ආදි ලුහු කර්මාන්ත ක්ෂේත්‍රය තුළ දේශීය ධනපතීන් ආරක්ෂා කරගැන්මට රජය කටයුතු කළේය.

කෙසේ වූවද, 1973 තෙල් අර්බුදය මතු වන තෙක්, එනම් බටහිර රටවල ආර්ථිකයන් අර්බුදයට ලක්ව තුන් වෙනි ලෝකයේ රටවල අපනයන වෙළඳපොළ එම නිසා හැකිළීමට ලක්වූ 1970 ගණන් වන තෙක් මෙම ආර්ථික රටාව බරපතළ අර්බුදයකින් තොරව පවත්වාගෙන යාමට පුළුවන්කම ලැබුණි. ඉහත කී අර්බුදය සමග ගෝලීය මට්ටමින් තුන් වෙනි ලෝකයේ රටවල සාමූහික ක්‍රියාමාර්ගයක් අවශ්‍ය බවට වූ විශ්වාසය මතුවිය. මෙම අදහස වෙළදාම හා සංවර්ධනය පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ සමුළුව ( UNCTAD) හා නොබැඳි ජාතීන්ගේ ව්‍යාපාරය ආදි වේදිකාවන්වල ප්‍රබල ලෙස මතු කෙරිණ.

මේ මතුකිරීම් තුළ අවධාරණය වූ කාරණාව වූයේ තුන්වන ලෝකයේ රටවල් සිදුකරන ප්‍රාථමික භාණ්ඩ අපනයන වෙළඳාම සම්බන්ධයෙන් වූ ව්‍යුහාත්මක පරිහාණියයි. උන්ක්ටාඩ් සංවිධානයේ පුරෝගාමියෙකු වූ ආජන්ටීනියානු ජාතික ආර්ථික විද්‍යාඥ රාවුල් ප්‍රෙබීස්ච්ගේ මූලිකත්වයෙන් මෙම අර්බුදයට පිළියම් ලෙස නව ජාත්‍යන්තර ආර්ථික රටාව (New International Economic Order) පිළිබඳ යෝජනාව ඉදිරිපත් වන්නේ මේ අනුවය. නව ආර්ථික රටාව වැඩපිළිවෙළ විසින් තුන් වෙනි ලෝකයේ රටවල භාණ්ඩ අපනයන සඳහා සාධාරණ මිලක් සහතික කළ යුතු බවට ඉල්ලා සිටි අතර ‘වෙළඳ පරතරය’ පියවීම තුළින් සංවර්ධනය සඳහා ඇවැසි ප්‍රාග්ධනය උත්පාදනය කරගැන්ම ඉන් අරමුණු විය.

උන්ක්ටාඩ් සංවිධානය තුළ ශ්‍රී ලංකාව ද ස්වාධීන වැඩ කොටසක් සිදුකළේය. ලංකාවේ නියෝජිත ගාමිණී කොරයා එම සංවිධානයේ තුන්වන මහ ලේකම් බවට ද පත්විය. නව ජාත්‍යන්තර ආර්ථික රටාව සැබෑවක් කරගැනීම සඳහා ‘බාහිර ලෝකයට අදාළව කේවල් කිරීමේ හැකියාව වර්ධනය කරගැන්මට, ප්‍රතිවිරෝධය පෑමේ බලය ගොනු කරගැන්මට සංවර්ධන වෙමින් පවතින රටවල් අතර අනයෝන්‍ය සහයෝගය ශක්තිමත් වීම අවශ්‍ය බව’ කොරයා පැවසීය. තවද, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් එකිනෙකා සමග කරන වෙළඳ කටයුතු ආදිය හරහා අන්‍යෝන්‍ය බැඳීම් ශක්තිමත් කරගත යුතු බව හෙතෙම අවධාරණය කළේය.

අදට උගත හැකි පාඩම්

කෙසේ වූවද, 1953 හර්තාලයෙන් පසුව ස්ථාපිත වූ රජය, ප්‍රාග්ධනය හා වැඩකරන ජනතාව අතර සම්මුතියට ලංකාව මුහුණ දුන් ව්‍යුහාත්මක ගැටලු අතික්‍රමණය කරගැනීමට නොහැකි විය. තුන්වෙනි ලෝකයේ රටවල වැඩකරන ජනයාට වාසිදායක ලෙස ගෝලීය බලතුලනය විතැන් වීමට නම් දේශීය හා ගෝලීය මට්ටම්වල වඩා ප්‍රබල අරගලයක් අවශ්‍ය වී තිබුණි. ජැමෙයිකාව හා ටැන්සානියාව වැනි තුන් වෙනි ලෝකයේ වෙනත් රටවල සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හා සමාජවාදී ආණ්ඩු මේ යුගයේ මුහුණ දුන් මීට සමාන අභියෝගවලින් ද පෙන්නුම් කෙරෙන්නේ මෙම කරුණයි.

නව ජාත්‍යන්තර ආර්ථික රටාව පිළිබඳ අදහස එක්සත් ජනපදය ඇතුළු බටහිර රටවල මූලිකත්වයෙන් දුර්වල කෙරිණ. තවද, 1970 ගණන්වල බටහිර රටවල් තුළ ඇති වූ ආර්ථික අර්බුදය ද එම ක්‍රියාවලිය දුර්වල වීමෙහිලා හේතු විය. උදාහරණ ලෙස, එම අර්බුදය නිසා එම රටවල වූ සුබසාධන රාජ්‍යයන් විසුරුවා දැමුණු අතර ඒ වෙනුවට ණය මගින් දුවවනු ලබන පරිභෝජනය ආදේශ විය.

නව ජාත්‍යන්තර ආර්ථික රටාව වැඩපිළිවෙළ සාර්ථක වීම හෝ අසාර්ථක වීම පශ්චාත් යටත් විජිත රටවල් අතර පැවැති ගතිකයන් මෙන්ම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය වැනි ජාත්‍යන්තර ආයතන තුළ සිදුවූ සාකච්ඡාවන් මත රැඳී තිබුණු කරුණකි. දේශීය මට්ටමින් ගත් කල, නිෂ්පාදන සමුපකාර හා සහභාගිත්ව සංවර්ධන සභා ආදි වැඩ කරන ජනයා සවිබල ගන්වන ප්‍රජාතාන්ත්‍රීය ආයතන ශක්තිමත් කෙරෙන ප්‍රතිසංස්කරණ මගින් නව ලිබරල්වාදයේ නැගී ඒමෙන් ලංකාවේ පැවැති සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රෙජිමය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා අවශ්‍ය ජනප්‍රිය අභිමතය ශක්තිමත් කරගත හැකිව තිබුණි. සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක රජය (1970-1977) ගෝලීය ප්‍රාග්ධනයේ බලපෑම පාලනය කිරීම කෙරෙහි උනන්දු වූවද, දේශීය ධනපති පන්තිය හෝ ඉඩම් හිමි ප්‍රභූ තන්ත්‍රය අර්ථාන්විතව මැඩීමට එහි උනන්දුවක් තිබුණේ නැත. අර්බුදය උත්සන්න වනවිට, දේශීය ධනපතීන් ආර්ථිකය ලිහිල්කරණය කළ යුතු බවට බලපෑම් කරන්නට විය. මෙය අවසාන වූයේ ආණ්ඩු මාරුවකිනි.

මෙම සංසිද්ධියෙන් අදට උගත හැකි පාඩම් ගණනාවකි. අද වන විට ලංකාවේ නව ලිබරල් ආර්ථික රෙජිමය අර්බුදයට ලක් වී තිබේ. එහෙත් මීට තිබෙන විසඳුම කුමක්ද? එම විසඳුම අප ප්‍රකාශමාන කළ යුත්තේ කවර ආකාරයෙන්ද? ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයන් කල් පසු වී හෝ දේශීය නිෂ්පාදනය ගැන අවධානය යොමු කරන්නට පටන් ගෙන තිබේ නම්, එය සිදුවන ආකෘතිය ගැන අප කල්පනාකාරී විය යුතුය. එනම් බහුවිධ ජනවාර්ගික, ආගමික, කුල හා ප්‍රාදේශීය ප්‍රජාවන්ට අයත් වැඩ කරන ජනතා කොටස් ශක්තිමත් කරන ප්‍රවේශයක් වෙනුවට හුදෙක් රාජ්‍ය අරමුදල් කළමනාකරණය හා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඉහළ නැංවීම වෙත යොමු වූ ඉහළ සිට පහළට ක්‍රියාත්මක පටු ප්‍රවේශයක් ගනු ලැබේද යන්න ගැන සැලකිලිමත් වීම අවශ්‍යය.

දේශීය නිෂ්පාදනය ශක්තිමත් කිරීම යන්නෙන් නැවත සෞභාග්‍යමත් ග්‍රාමීය සමාජයක් වෙත යාම පිළිබඳ ස්වදේශිකවාදී මිථ්‍යාව වැළඳ ගත යුතු යැයි කිසිසේත් අදහස් වන්නේ නැත. එසේම රාජ්‍යයේ වඩාත්ම ධුරාවලිගත හා මර්දනකාරී කර්තව්‍යයන් ඉටු කරන මිලිටරි යාන්ත්‍රණයට රජයේ කාර්යය පාවා දිය යුතු බවක් ද ඉන් අදහස් නොවේ. ඒ වෙනුවට, එහි සැබෑ අර්ථය යුක්තිය, සමානාත්මතාව හා සහයෝගීතාව යන මූලධර්ම මත පදනම් වූ විකල්ප ජාත්‍යන්තර පර්යායක් ගැන වූ නව අදහසක් තුළ අර්ථ ගැන්වුණු සංකීර්ණ ආර්ථික රටාවක් තුළ ස්වයංපෝෂීභාවය අත්පත් කරගැනීමකි. මෙවැන්නක වියහැකියාව ගැන සලකා බැලීමට නම්, අප 1970 ගණන්වල ආර්ථික අත්දැකීම් අවංකව සමාලෝචනය කරමින් ලංකාව අද මුහුණ දී සිටින අභියෝගයට ඉන් ගත හැකි පාඩම් උකහා ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුය.

(අහිලන් කදිරගාමර් යාපනය විශ්වවිද්‍යාලයේ කථිකාචාරයවරයෙකු වන අතර දේවක ගුණවර්ධන ඇමරිකාවේ ලොස් ඇන්ජලිස් විශ්වවිද්‍යාලයේ පශ්චාත්- උපාධිධාරී ස්වාධීන පර්යේෂකයෙකි. )

දේශපාලන ව්‍යාධිවලට බෙහෙත් මතුවන්නේ දේශපාලන අරගලය තුළිනි- ජයදේව උයන්ගොඩ

මගේ හිතවතකු ළඟදී දිනක මා සමග කළ කතාබහේදී මතු කළ කාරණයක් මෙම ලිපිය සඳහා තේමාව කර ගනිමි. එම කරුණ නම්, ‘ලංකාවේ දැනට තිබෙන අර්බුදය ගැන රෝග විනිශ්චය කරන අය නම් ඕනෑ තරම් ඉන්නවා. බෙහෙත් නියම කරන අය තමයි නැත්තේ’ යන්නයි.

මගේ මිතුරාගේ ප්‍රකාශය මටද කළ අභියෝගයක් වැනිය. දේශපාලන විචාරකයන් වන මා වැනි අය බොහෝ විට කරන්නේ, සිදුවී ඇති දේ විග්‍රහ කිරීමයි. සිදු කළ යුතු සහ කළ හැකි දේ ගැනද යෝජනා කිරීමට මම නම් බොහෝ විට උත්සාහ ගන්නෙමි. එහෙත් ගැටලුව නම්, දේශපාලන අර්බුදවලට බෙහෙත් නියම කිරීම, අර්බුදවල රෝග විනිශ්චය කිරීමට වඩා අතිශයින් දුෂ්කර වීමයි. යෝජනා කරන ප්‍රතිකාර පවා ප්‍රතිකාර ලෙස නොපෙනෙන්නට ඉඩ තිබෙන්නේද එබැවිනි.

රෝග විනිශ්චය කිරීම සහ බෙහෙත් නියම කිරීම යන වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක රූපක දෙක දේශපාලනය සහ සමාජය සම්බන්ධයෙන් ඒ තරම් නොගැළපෙන්නටද පුළුවන. එහෙත් වෛද්‍යවරයකුගේ පුත්‍රයකු වූ පුරෝගාමී දේශපාලන චින්තක ඇරිස්ටෝටල් සිතුවේ දේශපාලන විද්‍යාවේ කාර්යය, වෛද්‍ය විද්‍යාවේ කාර්යයට සමාන එකක්ය කියාය. වෛද්‍ය විද්‍යාව මනුෂ්‍ය දේහයේ (Human body එකේ) රෝග විනිශ්චය කර, බෙහෙත් නියම කර, ලෙඩ සුව කරන ආකාරයටම, දේශපාලන විද්‍යාව, සමාජ දේහයේ (Social body එකේ) අසනීප විනිශ්චය කර, ඒවාට ප්‍රතිකාර කරන බව ඇරිස්ටෝටල් කීය. එහෙත් දැන් කාලයේ නම් එලෙස සිතන දේශපාලන විද්‍යාඥයෝ නැත. වර්තමානයේ දේශපාලන විද්‍යාඥයන් කර තිබෙන්නේ එම කාර්යය වෘත්තීය දේශපාලනඥයන්ටත්, ප්‍රතිපත්ති විශේෂඥයන්ටත් භාරදීමයි.

මැතිවරණ ප්‍රකාශන, රාජාසන කතා, අයවැය කතා යනාදියෙන් සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ සමාජ දේහයේ ඇති රෝග විශ්ලේෂණ ඉදිරිපත් කරමින් ප්‍රතිකාර යෝජනා කිරීමයි. ඒ ලියවිලි නිර්මාණය කිරීම සඳහා වෘත්තීය දේශපාලනඥයෝත්, ප්‍රතිපත්ති විශේෂඥයෝත් එකතුව වැඩ කරති.

මේ අතර, වෘත්තීය දේශපාලනඥයන් හා ප්‍රතිපත්ති විශේෂඥයන් සිදුකරන රෝග විනිශ්චය සහ යෝජනා කරන ප්‍රතිකාරවලට වෙනස් ලෙස, සමාජ දේශපාලන දේහයේ රෝග විනිශ්චය කිරීම හා ප්‍රතිකාර යෝජනා කිරීම සිදුකළ යුතුයැයි සිතන ප්‍රජාවෝද දැන් කාලයේ සිටිති. ඒ සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීන්ය. ස්වාධීනව වැඩ කරන, සමාජ-දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයන්ය. මා සමග ඉහත කී අදහස පළකළ මිතුරාද අයත් වන්නේ එම සිවිල් සමාජ ප්‍රජාවටය.

ලංකාවේ සිවිල් සමාජ සහ දේශපාලන-සමාජ ක්‍රියාකාරක ප්‍රජාව, විශේෂයෙන් ලිබරල්, වාමාංශික සහ ප්‍රගතිශීලී දේශපාලන විශ්වාස ඇති පිරිස්, ලංකාවේ පවතින වර්තමාන දේශපාලන ව්‍යාධි දකින්නේ, වෘත්තීය දේශපාලනඥයන්ද, ප්‍රතිපත්ති විශේෂඥයන්ද දකින ආකාරයට වෙනස්වය. එම දැක්මට අනුව, ලංකාවේ සමාජය දැන් සිටින්නේ තීරණාත්මක දේශපාලන සන්ධිස්ථානයකය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන ආයතන බිඳවැටීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවට අධිකාරවාදය ආදේශ කිරීම, පශ්චාත්- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන පරිවර්තනයක් කරා ඉක්මනින් ළඟාවීම, සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණයට, නිර්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණයක් ආදේශ වීම වැනි සූත්‍රගත කිරීම්වලින් ප්‍රකාශයට පත්කෙරෙන්නේ, ලංකාවේ දේශපාලනය වර්තමානයේ මුහුණ දී ඇති විකල්ප තෝරා ගැනීමේ නව අභියෝගයයි. මෙය ‘ව්‍යාධියක්’ යන වෛද්‍ය භාෂාවෙන් හඳුන්වනවාට වඩා සුදුසු වන්නේ ‘දේශපාලන අර්බුදයක්’ ලෙස හැඳින්වීමයි. මෙම අර්බුදයට ‘බෙහෙත්’ නොව ‘විසඳුම්’ තිබේද? ඒවා කවරේද?

මා සිතන හැටියට නම් මෙම අර්බුදය බොහෝ විට තුඩු දෙන්නට ඉඩ තිබෙන්නේ, දුර්වල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග සහ ශක්තිමත් පශ්චාත්- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග අතර තරගයෙන් ජයගැනීමට පශ්චාත්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග කෙටිකාලීනව සමත් වනු ඇත යන ප්‍රතිඵලය ඇතිකරමිනි. එයද ව්‍යාධියට විසඳුමක් ලෙස දකින බලවේගද අප රටේ සිටිති. ලංකාවේ සමාජය සහ දේශපාලනය දැනට තිබෙන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පසුබැසීමේ අවධියකය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකගැනීමේ අරගලයකට නායකත්වය දිය හැකි දේශපාලන පක්‍ෂයක් හෝ දේශපාලන නායකත්වයක් හෝ නැත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග සිටින්නේ බෙදී, දුර්වලවී සහ අසමගියෙනි. ඊට වෙනස්ව පශ්චාත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග ශක්තිමත්ය, මනා ලෙස සංවිධානය වී සිටිති. ඒවාට අධිෂ්ඨාන සහගත නායකත්වයක්ද තිබේ. රාජ්‍ය බලය ලබාගැනීමට සහ දිගටම තම අතේම තබාගැනීම සඳහා වූ අධිෂ්ඨානයක්ද ඔවුන්ට තිබේ. මෙය වනාහි එක්තරා විධියක රෝග විනිශ්චයකාරී විග්‍රහයකි. එහෙත් එවැනි ‘යථාර්ථවාදී’ විග්‍රහයක් නැතිව, දේශපාලන අනාගතය දෙස බැලිය නොහැකිය.

දැනට තිබෙන දේශපාලන අර්බුදය විසඳීමේ නොව, එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට අඩුවෙන් හානි ඇතිවන ලෙස දේශපාලන ගමන්මගක දිසාගත කිරීමට තුඩු දීමට ඉඩ තිබෙන කෙටිකාලීන සහ මධ්‍යකාලීන පියවර දෙකක් යෝජනා කිරීමට මම කැමැත්තෙමි. පළමුවැන්න, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය කල් නොයවා පැවැත්වීමයි. දෙවැන්න, රාජ්‍යයේ ශාඛාවක් ලෙස පාර්ලිමේන්තුව ආරක්‍ෂා කිරීමයි. මේ යෝජනා දෙක පැහැදිලි කරන්නේ නම් මෙසේය.

පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වීම

ලංකාවේ වර්තමාන දේශපාලන අර්බුදය තියුණු කිරීමට තුඩු දී ඇති ප්‍රධාන කාරණයක් වන්නේ ව්‍යවස්ථානුකූලව වලංගු පාර්ලිමේන්තුවක් නොමැතිවීමයි. ව්‍යවස්ථාව අනුව සාපේක්‍ෂ වශයෙන් බල රහිත විධායකය, රාජ්‍යයේ බල කේන්ද්‍රය ලෙස මතුවී තිබෙන්නේ, කෝවිඩ් වසංගතය විසින් විවෘත කරන ලද අවකාශය තුළ සහ අලුත් පාර්ලිමේන්තුවක් තෝරා පත්කරගැනීම කල් යාමෙන් ඇතිවූ දේශපාලන හිදැස තුළය. විධායකයේ නැගීම, ලංකාවේ පශ්චාත්- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිවර්තනයේ ප්‍රධාන ලක්‍ෂණයද වේ. මෙම ප්‍රවණතාව වැළැක්වීමට හෝ දුර්වල කිරීමට දැනට ඇති ක්‍රියාමාර්ගයක් වන්නේ මැතිවරණ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කිරීමයි. එය වනාහි දැනට අත්හිටුවී තිබෙන පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලියද යළි ආරම්භ කිරීමක් වනු ඇත. විසඳාගත යුතු ප්‍රශ්නයක් වන්නේ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය සඳහා දිනයක් තීරණය කිරීමයි. එය විවෘත දේශපාලන ක්‍රියාවලියක් වන්නේ නම් වඩාත් හොඳය. සියලුම දේශපාලන පක්‍ෂවල නියෝජිතයන් සහ වෛද්‍ය විශේෂඥයන් සමග මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව සිදුකරන සාකච්ඡාවක් තුළින් එම තීරණය ගැනීම වඩාත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීය.

වැදගත් වන්නේ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් කවුරු දිනන්නේද, කවුරු පරදින්නේද යන්න නොවේ. දැනට තිබෙන තත්වයට අනුව නම්, ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණු සන්ධානය විශාල බහුතරයක් සහිතව ජයග්‍රහණය කිරීම වැළැක්විය නොහැකිය. ඒත් එය දැනට අකර්මණ්‍ය වී ඇති පාර්ලිමේන්තුව යළි ක්‍රියාත්මක කරවීමේ අත්‍යවශ්‍ය ක්‍රියාවලියේ අතුරු ඵලයකි. ජනාධිපතිවරයා නියෝජනය කරන පක්‍ෂය පහසු ජයග්‍රහණයක් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් ලබන්නේ නම්, එයට විරුද්ධ පක්‍ෂද වගකිව යුතුය. ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දැනට පත්වී ඇති අර්බුදය තුළ පාර්ලිමේන්තුව යළි සක්‍රිය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ගයකි. එය කළ යුත්තේ කල් නොයවා පවත්වන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් මාර්ගයෙනි. දැනට විධායකය සහ පාර්ලිමේන්තුව අතර තිබෙන අන්තර්-ආයතන බල අරගලයේ පසුබිම තුළ, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය තව තවත් කල් යෑමේ විපාකය වනු ඇත්තේ රාජ්‍යයේ පාර්ලිමේන්තු ශාඛාව තව තවත් දුර්වල වීමයි. විධායකය පාර්ලිමේන්තුව අබිබවා නැගී සිටීමයි. මෙය වැළැක්වීමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග ඉදිරියේ ඇති විකල්පය වන්නේ මැතිවරණ ක්‍රියාවලිය යළි පණ ගැන්වීමයි.

මධ්‍යකාලීන පියවර

පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් පසු බල සම්පන්න ආණ්ඩු පක්‍ෂයක්ද, දුර්වල විපක්‍ෂයක්ද සහිත දේශපාලන බල සම්බන්ධතාවක් රටේ ගොඩ නැගීමට තිබෙන අවකාශ වැඩිය. 2009 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් පසු තත්වයට සමාන බල සම්බන්ධතාවක් ආණ්ඩු පක්‍ෂය සහ විරුද්ධ පක්‍ෂ අතර ඇතිවීම මෙහි ප්‍රතිඵලයක් වනු ඇත. එහෙත් ආණ්ඩුවේ ශක්තිය තීරණය වනු ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය හෝ විධායකය සහ ව්‍යවස්ථාදායකය එකම පක්‍ෂයකට හිමිවීම යන කාරණා දෙක මත නොවේ. කෝවිඩ් වසංගතය විසින් ඇතිකර තිබෙන අති දැවැන්ත ආර්ථික සහ සමාජ අර්බුදය කළමනාකරණය කිරීමට ආණ්ඩුවට හැකිවීම හෝ නොවීම මතය. ආර්ථික කඩාවැටීම, මහා පරිමාණ ලෙස රැකියා සහ ස්වයං රැකියා අහිමිවීම, විශාල, මධ්‍යම හා කුඩා ව්‍යාපාර බිඳවැටීම, පාලනය කිරීමට දුෂ්කර මූල්‍ය අර්බුදය, ඍණ ආර්ථික වර්ධනය, සහ අවසානයේ සමාජ අසහනය යන නව තත්වයන් විසින් අප රටේ දේශපාලනය කවර දිසාවකට තල්ලුකරනු ඇද්ද යන්න ගැන අනාවැකි කීමටද නොහැකිය. එහෙත් නිශ්චිතව කිව හැකි දෙයක් වන්නේ, පාර්ලිමේන්තුව යළි ක්‍රියාත්මක කිරීම තුළින් යළි පණගැන්වුණු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලියට නම් අඛණ්ඩව ඉදිරියට යාමට නොහැකි වනු ඇත යන්නයි. සමාජ සහ දේශපාලන ගැටුම් අලුත්වීම, නව බල අරගල මතුවීම සහ දේශපාලන ආයතනවල නොනවතින පරිහාණිය ඉදිරි අවුරුදු කිහිපය තුළ බොහෝ විට සිදුවිය හැකි වර්ධනයන්ය. ආණ්ඩු බලයේ සිටින්නේ කවර දේශපාලන පක්‍ෂයක්ද, කවර පුද්ගලයන්ද යන්න නොතකා මෙම අර්බුදය අලුත් වීම සිදුවනු ඇත. පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය තිබීමම, දේශපාලන ස්ථාවරභාවයේ සාධකයක් හෝ සලකුණක් නොවීමේ ඉඩකඩ විවෘත වීමට වැඩිකල් ගත නොවන්නට බොහෝ විට අවකාශ තිබේ.

මෙයින් ඇඟවෙන අසාමාන්‍ය නිගමන කිහිපයක්ම තිබේ. පළමුවැන්න, කොරෝනා වසංගතයේ පැතිරීම පාලනය කළත්, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ජුලි හෝ අගෝස්තු මාසයේ පැවැත්වුවත්, අප රටේ දේශපාලනය සපුරාම අලුත් ස්වභාවයක් ගනු ඇත යන්නයි. එමෙන්ම දේශපාලන තරගයේ සහ දේශපාලන ගැටුම්වල ස්වභාවයද, පාර්ශ්වකරුවන්ද අලුත් වනු ඇත. රාජ්‍යයේ සහ ආණ්ඩුකරණයේ ස්වභාවයද වෙනස් වනු ඇත. ඒ කිසිවක් කෙලෙස වෙනස් වනු ඇත්ද යන්න ගැන නිශ්චිත අදහසක් ඇති කර ගැනීමට තවමත් නොහැකිය. එහෙත් නිශ්චිතවම කිව හැක්කේ, දැනට ගොඩනැගෙමින් පවත්නා ව්‍යුහාත්මක තර්කණය තුළ එවැනි තීරණාත්මක වෙනස්වීම් ඇතිවීම අනිවාර්ය බවයි.

ඒ සමගම අප අමතක නොකළ යුතු දෙයක් නම්, මෙම ව්‍යුහාත්මක තර්කණය ඒක රේඛීය හෝ ඒක මාර්ගික එකක් නොවනු ඇත යන්නයි. හේගල්ගෙන් සහ මාක්ස්ගෙන් අප ඉගෙනගත යුතු සරල සහ වැදගත් පාඩමක් තිබේ. එය නම්, සමාජ-දේශපාලන පරිවර්තනවල දයලෙක්තික, එනම් ද්වන්ද්වාත්මක ස්වභාවයක් තිබෙන බවයි. යමක් මතු වන විට එහි නිෂේධනයද මතු වේ. දේශපාලන වශයෙන් අඳුර පෙනෙන අවස්ථාවල ආලෝකයද දැකිය හැකි වන්නේ දයලෙක්තිකව සිතීමෙනි. ඉදිරි කාලය ලංකාවේ සමාජයේ සහ දේශපාලනයේ පෙර නොවූ විරූ සමාජ සහ දේශපාලන ප්‍රතිවිරෝධතා පුපුරා එළියට ඒම, වැළැක්විය නොහැකි වනු ඇත. එවැනි නව අර්බුදකාරී පරිසරයක් තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්ප සහිත දේශපාලන මැදිහත්වීම් කළ හැකි දේශපාලන සහ බුද්ධිමය බලවේග ගොඩනැගීම දැන්ම සිටම කළ යුතු දෙයකි.

මගේ මිතුරාගේ ප්‍රශ්නයට ආපසු යෑම, මෙම රචනය අවසන් කිරීමට ඇති හොඳම මාර්ගයයි. දරුණු දේශපාලන ව්‍යාධිවලට ක්‍ෂණික සුවය දෙන ප්‍රතිකාර නැත. ඒ සඳහා ඇති ප්‍රතිකාර මතුවන්නේ දේශපාලන අරගල තුළිනි. අප රටේ සමාජ ගැටුම් සහ දේශපාලන අරගල තියුණු වීමේත්, උත්සන්න වීමේත් කාලයක් වැඩි කල් නොගොස් මතු වන බව පැහැදිලිය. එම අවිනිශ්චිතකාරී පසුබිම තුළ, රටේ දේශපාලන ගමන්මග ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීමේ දිසාවක් කරා යොමු කිරීමට සමත් වන පරිදි, දේශපාලන පක්‍ෂ, සිවිල් සමාජ සහ මහජන සංවිධානවල දේශපාලන අධිෂ්ඨානය සහ ක්‍රියාකාරිත්වය ශක්තිමත්ව යළි ගොඩ නැගීම ‘ප්‍රතිකාර’ ක්‍රියාවලියේ අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස සැලකිය යුතුවද තිබේ. ඉදිරි කාලය ලංකාවේ දේශපාලන අර්බුද, ගැටුම් මෙන්ම දේශපාලන අරගලද තියුණු වීමේ කාලයක් වීම වැළැක්විය නොහැකි බවද කිව යුතුව තිබේ. ව්‍යාධි විනිශ්චය සහ ප්‍රතිකාර නිර්දේශය එකිනෙකින් වෙන් කළ නොහැකි වන්නේ ඒ නිසාය.