වර්තමාන ආණ්ඩුව බලයට ගෙන එන්නට ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට බැරි විය. එය කරන ලද්දේ ජවිපෙට පිටින් එකතු වුණු ජාතික ජන බලවේගය විසිනි. ජාතික ජන බලවේගය තුළ, දේශපාලන බලලෝභීකමෙන් තොරව, අවස්ථාවාදයෙන් තොරව, මූලධාර්මික ලෙස රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නීතියේ පාලනය ආදි මූලික ප්‍රමිතීන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටි විශාල බුද්ධිමය ස්තරයක් සිටියේ ය. එහෙත්, අවාසනාවකට මෙන්, එම පිරිසගේ ග්‍රහණය ආණ්ඩුව කෙරෙහි ඉක්මනින්ම දුඹුල් වී යන සෙයක් පෙනේ. මේ ආණ්ඩුව, පසුගිය වෙනත් ඕනෑ ම ආණ්ඩුවක් මෙන් ම, බලය පිළිබඳ මහත් කෑදරකමකින් හා අධිකාරිත්වයකින් කටයුතු කරනු දැන් පැහැදිලි ව පෙනේ. ඒවා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නීතියෙන් පාලනය වීම වැනි මූලික මූලධර්මවලට විරුද්ධ බව අපට පෙනේ. අධිකාරිවාදය, දේශපාලන අවස්ථාවාදය වැනි දේට සමීප වන බව ද පෙනේ.
එවැනි අවස්ථාවක දී පෙර කී බුද්ධිමය ස්තර ආණ්ඩුවට මාලිමාවක් සේ නිවැරදි දිසාව කියනු අපට නම් නොපෙනේ. ආණ්ඩුව එවැනි අයගේ කතා පිළිගන්නට සූදානමක් ද අපට නොපෙනේ. අවසානයේ පැහැදිලි වන්නේ, හැම ආණ්ඩුවක් ම බලයට ගෙනඑන්නට දායකත්වය දුන් බුද්ධිමතුන්ට සිදුවන සදාකාලික අබග්ගය දැන් ද සිදුවෙමින් පවතින බවයි.
පසුගිය පළාත් පාලන ඡන්දයේ දී ආණ්ඩුවට සියලු පළාත් පාලන ආයතනවල පැහැදිලි බහුතර බලය ලබාගැනීමට නොහැකි විය. එය යථාර්ථයකි. පැහැදිලි බහුතරයක් හිමි වන විට ඒවායේ පාලනය ආණ්ඩුවට හිමි වන අතර, එසේ නොවන අවස්ථාවල දී, නීතිය අනුව සිදුවිය යුත්තේ පළාත් පාලන කොමසාරිස්වරයාගේ මූලිකත්වයෙන් සභාපති හා උපසභාපති තනතුරු ඡන්දයෙන් තෝරාගැනීම ය.
ආණ්ඩුවට හෙවත් ජාජබට, පළාත් පාලන ආයතන බහුතරයක, පැහැදිලි බහුතර බලයක් ජනතාව ලබා දී තිබේ. එය ජනතා පරමාධිපත්‍යය භාවිත කර ඔවුන් ලබා දුන් නිවැරදි තීන්දුවකි. එම තීන්දුව මුළුමනින් ම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට අනුකූල ය. ඒ වගේ ම, ඒ මහජනතාව ම, ජාජබට පළාත් පාලන ආයතන ගණනාවක පැහැදිලි බහුතර බලයක් ලබා දී නැත. මුලින් කී දේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නම්, මේ අවස්ථාව ද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ය. එනම්, ජාජබට වැඩි බලයක්, අනෙක් පක්ෂවලට ලබා දී තිබේ. එවිට ප්‍රධාන තනතුරු සඳහා ඡන්දයක් පැවැත්විය යුතු ය. එයින් තනතුරුලාභීන් තෝරාගත යුතු ය. නීතියේ පාලනය යනු එයයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රායෝගික ව ක්‍රියාත්මක වන ආකාරයක් වන්නේ ද එයයි.
ආණ්ඩුව කියන්නේ තමන්ට පැහැදිලි බහුතරයක් හිමිවී නැති වුණත්, තනි පක්ෂයක් හැටියට වැඩි බලයක් හිමි පළාත් පාලන ආයතනවල ද බලය තමන්ට හිමි විය යුතු බවයි. ‘ඒ ගැන සෙල්ලං දාන්න එන්න එපා.’ මේ අවස්ථාවේ දී ජනාධිපතිවරයා ඇතුළු ආණ්ඩුවේ සමහර උද්දච්ච මැති ඇමතිවරුන් කියන්නේ එයයි. එය සපුරා ම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මූලධර්මවලට විරුද්ධ බව අපට පෙනේ.
කිසිම පක්ෂයකට පළාත් පාලන ආයතනයේ පැහැදිලි බහුතරයක් හිමි වී නැතිනම්, එහි තේරුම එම පක්ෂයට බලය පිහිටුවීමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතියක් බැලූ බැල්මට නැති බවයි. තමන්ට එවැනි අයිතියක් ජනතාව දී නැති බව තේරුම් ගැනීම ද ජනතා පරමාධිපත්‍යයට ගරු කිරීමකි. මන්ද යත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු බහුතරයේ බලය මත මූලික ව රඳා පවතින්නක් නිසා ය. එවැනි ආයතනයක බලය පිහිටුවීමට ද ආණ්ඩුවට අවස්ථාව තිබේ. ඒ, පළාත් පාලන ආයතන පිළිබඳ නීතිය අනුව යමින්, වෙනත් සභිකයන්ගේ ද සහාය ලබාගනිමින් වැඩි ඡන්දයෙන් තම පක්ෂයේ සභාපතිවරුන් හා උප සභාපතිවරුන් පත්කර ගැනීමයි. එය සපුරා ම නීතියට ද අනුකූල ය.
එසේ නොකර, වැඩිම සභිකයන් සිටින්නේ අපට, අනෙක් අය බලය පිහිටුවුවොත් බලාගෙනයි වැනි පහළ මට්ටමේ කතා කීම, අලුත් දේශපාලන සංස්කෘතියක් රටට ශපථ කළ ජාජබයට සුදුසු නොවේ. කොහොම හරි බලය ගන්නවා ය යන්න, රාජපක්ෂලාගේ, වික්‍රමසිංහලාගේ ක්‍රමයයි. එවැනි ක්‍රමයකින් රට සැබෑ ලෙස වෙනස් කළ නොහේ.
තමන්ට පළාත් පාලන ඡන්දයේ දී පසුබෑමක් ලැබී ඇති බව තේරුම් ගන්නට හා පිළිගන්නට අසමත් වන තාක්, ජාජබට හා ආණ්ඩුවට මේ රටේ සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් රෝපණය කරන්නට ඉඩ ලැබෙන්නේ නැත. එයින් පෙනෙන්නේ රාජපක්ෂලාගේ හා වික්‍රමසිංහලාගේ වැඩ පිළිවෙළේම දිගුවකි. ඒ වගේම තමන්ගේ දේශපාලන සුජාතභාවයේ හා සදාචාරයේ වේගවත් පරිහාණියකි.
