පසුගිය නව වැනිදා, හිටපු අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂගේ ආශීර්වාදය සහ උසිගැන්වීම මගින් මෙහෙයවනු ලැබූ දේශපාලන මැර පිරිසක් විසින් ‘මයිනාගෝ ගම’, සහ ‘ගෝඨාගෝ ගම’ විරෝධතාවේ යෙදී සිටි පිරිසට එල්ල කරනු ලැබූ ප්‍රහාරය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගරු කරන පුරවැසියන්ගේ හෙළා දැකීමට දැනටමත් පාත්‍ර වී තිබේ. එම ප්‍රහාරය, එහි කර්තෘවරුන් නොසිතූ ආකාරයේ දේශපාලන ප්‍රතිඵල ගණනාවකට දැන් තුඩුදී තිබේ. අග්‍රාමාත්‍යව සිටි මහින්ද රාජපක්ෂගේ වැටීම ඉක්මන් වූයේ ඒ ප්‍රහාරයේ ක්ෂණික ප්‍රතිඵලයක් ලෙසය. සමස්ත රාජපක්ෂ පවුලේම දේශපාලන ව්‍යාපෘතියද දැන් තාවකාලිකව බිඳ වැටී තිබේ. තවමත් බලයේ සිටින රාජපක්ෂ පවුලේ සාමාජිකයා වන ගෝඨාභය ජනාධිපතිවරයාගේ බලයේ පදනම්ද එම ප්‍රහාරය නිසා තවත් දෙදරවා තිබේ.
“යන යකා කොරහත් බිඳගෙන ගියා” යන ගැමි වහරේ අදාළ බව සනාථ කරමින් අගමැති මහින්ද ධුරයෙන් ඉවත් වීමේ සිදුවීමෙහි දේශපාලන ඇඟවීම් ගණනාවක්ම තිබේ. එය ජනාධිපති සහ අගමැති යන දෙදෙනා අතර පැවති සැඟවී සිදුවූ බලඅරගලය එළියට පැමිණි අවස්ථාවක්ද වේ. එදා හවස පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ තීරණාත්මක කැබිනට් රැස්වීමට පෙර, තම බලය පෙන්වීමට, අගමැතිවරයා යොදා ගත් යාන්ත්‍රණයක් වූ බව පෙනෙන්නේ, අරලියගහ මන්දිරයේ පැවති රැස්වීම හා ඉන්පසු දියත් කළ ප්‍රහාරයයි. එහෙත් එය කැරකී තමාටම ආපසු වැදුණු පාරාවළල්ලක් වී තිබේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දේශපාලන පක්ෂයක් ලෙස පොදු පෙරමුණද, බලයෙහි තවමත් ඉතිරි වී සිටින ජනාධිපතිවරයාද, මුළු ආණ්ඩුවද ඇද වැටී තිබෙන්නේ, ගොඩ ආ නොහැකි අර්බුදයකටය.
මැයි 09දා හදිසියේ නිර්මාණය වූ මෙම අර්බුදයේ අනෙක් ක්ෂණික ප්‍රතිඵලය නම්, ජනාධිපතිවරයාගේත්, සමස්ත ආණ්ඩුවේත් සුජාතභාවය, එනම් ආණ්ඩු කිරීමට ඇති සදාචාරාත්මක අයිතිය මුළුමනින්ම වාගේ අහිමිවීමයි. ජනාධිපතිවරයාටද ආණ්ඩුතන්ත්‍රයේ ප්‍රධානියා ලෙස රට ආණ්ඩු කිරීමට තවමත් නෛතික බලයක් තිබුණද, එය දැන් බොහෝ පුරවැසි පිරිස් පිළිනොගන්නා බලයක්ද වී තිබේ. ජනාධිපතිවරයාට තමන් පාලනය කිරීමට ඇති නෛතික මෙන්ම සදාචාරාත්මක අයිතියද පුරවැසියන් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබීමේ ක්‍රියාදාමය ඉහළම හිණිපෙත්තට පැමිණියේ පසුගිය 9දා අගමැති සහෝදරයා කළ ‘ත්‍රස්තවාදීන්’ සහ ‘ප්‍රචණ්ඩ’ ක්‍රියාව නිසාය. පොදු පෙරමුණු ආණ්ඩුවේ වැටීම දෙදෙනාම ආරම්භ කළ අවුරුදු දෙකක් තිස්සේ වර්ධනය වූ ක්‍රියාවලියක් නම්, එය උච්ඡස්ථානයට පැමිණියේ මැයි 9දාය. එම ක්‍රියාව ජනාධිපතිවරයාද කල්තියා දැන සිටි, ඔහුද අනුමත කළ දෙයක් දැයි අපි නොදනිමු. එහෙත් සමාජයේ ගොඩ නැඟී තිබෙන මතය නම්, එය ජනාධිපති-අගමැති දෙදෙනාගේ හවුල් මෙහෙයුමක්ය යන්නයි.
නවවැනිදා සිදුවූ සිද්ධියේ තවත් අතුරු ප්‍රතිඵලයක් නම් පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරයේ ශක්තිය සහ දේශපාලන සුජාතභාවය පියවර ගණනාවකින්ම ඉදිරියට යාමයි. දේශපාලනය මැරයින් දෙතුන් දහසක් විසින් තමන්ට එරෙහිව දියත් කළ ‘ආණ්ඩු ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරය’ පැය කිහිපයක් තුළදී පරාජය කිරීමට නිරායුධ සහ සාමකාමී විරෝධතා ව්‍යාපාරයේ සිටි පුරවැසියෝ සමත් වූහ. එය පුරවැසි ව්‍යාපාරය ලැබූ දේශපාලන සහ සදාචාරාත්මක ජයග්‍රහණයක්ද වේ.
මෙම පසුබිම තුළ නව දේශපාලන තත්ත්වයක්ද නිර්මාණය වී තිබේ. එය නම් හිංසනය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය පැතිරීමයි. එය ආරම්භ කෙළේ ගාලුමුවදොර විරෝධතා ව්‍යාපාරයට පැමිණි අගමැතිගේ ආධාරකරුවන්ය. ප්‍රහාරකයින්ට ‘ක්ෂණික දඬුවම් දීමේ’ ප්‍රතිචාරයක්ද ක්‍ෂණිකව මතුවිය. එය ප්‍රහාරයට ගොදුරුවූ කණ්ඩායම්වලින් එල්ල වූ ආත්මාරක්ෂක ප්‍රතිචාරයයි. එහෙත් පසුදින පටන්, ආණ්ඩු ත්‍රස්තවාදයේ සංවිධායකයින් සහ එයට සහභාගි වූවන්ගේත් ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ දේශපාලකයින්ගේත් නිවෙස් හා දේපළවලට, රාත්‍රී කාලයේ පහරදීම් සහ ගිනි තැබීම් දක්වා වර්ධනය වී තිබේ. මෙය වනාහී රටේ සාමයටත්, පුරවැසි ව්‍යාපාරයටත් බරපතළ හානි පැමිණවිය හැකි එමගින් ආණ්ඩුවේ කොටස්වලට වාසි ඇති කරවන ඒ නිසාම පැතිරීමට ඉඩ නොතැබිය යුතු තත්ත්වයකි.
පුරවැසි ව්‍යාපාරයේද ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ නැති දේශපාලන පක්ෂ සහ සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම්වල ද ක්ෂණික අවධානය මෙම හදිසි අවශ්‍යතාව වෙත යොමු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වී තිබේ. ප්‍රචණ්ඩත්වය රට පුරා පැතිරවීමට අවශ්‍ය දේශපාලන කණ්ඩායම්ද, මැර කණ්ඩායම්ද, ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ කොටස්ද, ඉදිරි දින කිහිපය තුළ සංවිධානාත්මකව අලුත් ‘මෙහෙයුම්’ දියත් කිරීමේ හැකියාව අඩුවෙන් තක්සේරු කළ යුතු නැත. දැනට සිදුවී තිබෙන ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවලට ‘පළිගැනීමේ ප්‍රතිචාර’ දියත් කිරීම, එවැන්නක ආරම්භය වන්නටද පුළුවන. එවැන්නක් සංවිධානය කිරීමට අවශ්‍ය මුදල්, පිරිස් සහ මැර බලය පොහොට්ටු පක්ෂයට තිබේ.
ඉදිරි දින සහ සති කිහිපය තුළ ලංකාවේ සමාජය තුළ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා පැතිරීමට අවශ්‍ය පසුබිම දැනටමත් සම්පාදනය වී තිබේ. පසුගිය 9දා අගමැතිවරයාගේ කණ්ඩායම දියත් කළ ‘ආණ්ඩු ත්‍රස්තවාදී’ ප්‍රහාරයේ එක් අරමුණක් වී තිබෙන්නට ඇත්තේද මෙම පසුබිම නිර්මාණය කිරීමයි. ග්‍රාමීය මට්ටමේ ආණ්ඩුවේ ආධාරකරුවන්ද, ඔවුන්ට විරෝධය දක්වන පුරවැසි කණ්ඩායම් අතරද ‘ප්‍රති ප්‍රහාර දීමේ’ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා පොහොට්ටු පක්ෂයේ කණ්ඩායම්වලට පහසුවෙන්ම ඇති කළ හැකිය. එමෙන්ම ආගම්වාදී සහ ජාතිවාදී ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා සහ කැරලි ඇති කිරීමටද පොහොට්ටුවේ කණ්ඩායම් පසුබට නොවනු ඇත. තමන් අතින් ගිලිහී යන බලය තම අතට ගෙන රඳවා ගැනීමට රාජපක්ෂ පවුලේ සාමාජිකයන්ට ඉතිරි වී ඇති එකම විකල්පය වන්නේද රටේ පුරවැසියන් අතර ‘සිවිල් යුද්ධ’ තත්ත්වයක් නිර්මාණය කිරීමයි. 2019 පාස්කු දින ප්‍රහාරය පිටුපස රාජපක්ෂ බල ව්‍යාපෘතියද තිබුණේය යන දැනට අප රටේ ප්‍රචලිත මතය ඇත්ත නම්, එවැනි දෙයක් නැවතත් සංවිධානය කිරීමට ඔවුන් සතු උවමනාව සහ හැකියාව අඩුවෙන් තක්සේරු කළ යුතු නැත. මැයි 09දා ආණ්ඩුවේ මැර කණ්ඩායම, සමහර දකුණු ඉන්දියානු චිත්‍රපටවල දැකිය හැකි යුද්ධ පිළිබඳ දර්ශනද සිහිගන්වන ලෙස දියත් කළ ප්‍රහාරයේ වීඩියෝ දර්ශනවලින් අපට ලබාගත හැකි එක් අනතුරු හැඟවීමක් වන්නේද මෙයයි.
ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ කණ්ඩායම්වලට මෙන්ම ස්වාධීනව ක්‍රියා කරන මැර කණ්ඩායම්වලද ප්‍රචණ්ඩත්වය සමාජය පුරා පහසුවෙන් පැතිරවිය හැකි පසුබිමක් දැන් නිර්මාණය වී ඇති බව අපි ඉහතදී සඳහන් කළෙමු. එම පසුබිම නිර්මාණය වීමට තුඩු දුන් ප්‍රධාන සාධක කිහිපයක් මෙසේ සාරාංශයෙන් දැක්විය හැකිය. තමන්ගේ ජීවිතය මෙන්ම අනාගතය අන්ධකාර කරන වර්තමාන ආර්ථික හා සමාජ අර්බුදයේ නිර්මාතෘවරුන් මෙම ආණ්ඩුවේ නායකයින් බව පුරවැසියෝ දනිති. ඔවුන්ගේ අසාර්ථකත්වය සහ ඔවුන් නිර්මාණය කර ඇති විනාශකාරී තත්ත්වය ගැන කිසිදු වගවීමක් හෝ පසුතැවීමක් නොදක්වන පාලකයන් ගැන පුරවැසියෝ කෝපයට පත්වී සිටිති. මැයි 09 සිදුවූ මැර ප්‍රහාරය නිසා එම කෝපය තවත් උත්සන්න වී තිබේ. මෙම පුරවැසි කෝපය දෙපැත්තටම කැපෙන ආයුධයකි. එය සාධනීය මෙන්ම විනාශකාරී අරමුණුවලටද යොදාගත හැකිය. පුරවැසි ව්‍යාපාරය එම කෝපයේ ඉතාම සාධනීය ප්‍රතිඵලයයි.
දෙවැනි සාධකය, ආණ්ඩුව පත්වී ඇති බරපතළ අර්බුදයයි. අගමැති සහ කැබිනට් මණ්ඩලයක් නැති තත්ත්වයක් තුළ රටෙහි දේශපාලන වශයෙන් පවතින්නේ අර්ධ-අරාජක තත්ත්වයකි. මේ අතර මැයි 09දා සිදුවීමෙහි ප්‍රතිඵලයක් වී තිබෙන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ බලයද පෙර නොතිබූ ආකාරයේ දුර්වල තත්ත්වයකට ඇද වැටීමයි. ඔහුගේ අධිකාර බලය සමාජය තුළ පිළිනොගන්නා තත්ත්වයක් දැන් නිර්මාණය වී ඇත. රාජ්‍ය සේවකයන් මෙන්ම මහජනතාවද ජනාධිපතිවරයාගේ නියෝග සහ උපදෙස් පිළිගන්නේ නැත. බොහෝ කණ්ඩායම් ආණ්ඩුවට පනවා ඇති ඇඳිරි නීතිය පවා නොතකමින්, පොලිසි බලා හිඳිද්දී ගිනි තැබීම්, පහරදීම් වැනි ක්‍රියාවල යෙදෙන බව පෙනෙන්නේ ඒ නිසාය.
මේ අතර පොහොට්ටු පක්ෂයට සම්බන්ධ ජාතික මට්ටමේ සහ ප්‍රාදේශීය මට්ටමේ දේශපාලනඥයෝ මහජන කෝපයේ ඉලක්ක බවට පත්වී සිටිති. දූෂණය, අල්ලස, අයුතු ලෙස ධනවත් වීම සහ ප්‍රදර්ශනශීලී බලකාමය නිසා එවකට සිටි අගමැතිවරයා 9 වැනිදා විවෘත කළ නව අවකාශය තුළ ඔවුහු පහසුවෙන්ම මහජන වෛරයටද දැන් පාත්‍ර වී සිටිති. මෙම දේශපාලනඥයන්ගේ නිවාස, වාහන, දේපළ ඔවුන්ට අයත් දූෂිත දේශපාලන පන්තියේත්, දේශපාලන සංස්කෘතියේත් සජීවී සංකේත ලෙස සලකමින් කෝපයට පත් මහජනයා දැන් ප්‍රතිචාර දක්වන්නට පටන් ගෙන තිබේ. මෙය කොතැනින් අවසන් විය හැකි දෙයක් දැයි කිව නොහැකියි. එය පොහොට්ටුව පාක්ෂිකයින්ගෙනුත්, සංවිධානාත්මක සහ ප්‍රචණ්ඩ ප්‍රති ප්‍රහාරවල ආරාධනා කරන, දේශපාලන වශයෙන් පාලනය කළ නොහැකි, විෂම චක්‍රයක ආරම්භය වීමේ විභවතාව ඇති ක්‍රියාවක් බව නම් අප කිසිසේත්ම අමතක නොකළ යුතුය.
මහජනයාගේ සමහර කොටස් තමන් දැනට පත්වී තිබෙන අන්ත දුගී බව සහ අසරණකම නිසාම ධනවතුන්ටද, ව්‍යාපාරිකයන්ටද, කඩ සාප්පුවලටද පහරදීමේ තත්ත්වයට තල්ලුවීමේ ඉඩකඩ ද දැන් විවෘත වී තිබේ. ජනාධිපතිවරයා සහ ආණ්ඩුව පත්වී ඇති අකර්මණ්‍යතාව සහ දැනට ඉදිරියට යන අර්ධ අරාජක පසුබිම තුළ නාගරික සහ ග්‍රාමීය සමාජයේද දුගී ජන කොටස් අතරින් මතුවන මෙවැනි ‘සමාජ කැරලිකාරී’ පුද්ගලවාදී ප්‍රතිචාර, ලංකාවේ දැනට පවත්නා අර්බුදය තුළ බොහෝ විට සිදුවිය හැකි දේය.
මෙපරිදි, අප රටේ වර්තමාන අර්බුද මොහොතේ දිග හැරෙන ප්‍රචණ්ඩතාවල මූලය, ස්වභාවය සහ ඉදිරිමග පිළිබඳ තේරුම් ගැනීම පමණක් ප්‍රමාණවත් නැත. එම ප්‍රචණ්ඩත්වය නිසා ලංකාවේ පුරවැසියන් විසින් පසුගිය සති ගණනාව තුළ සාමකාමීව ඉදිරියට ගෙන යනු ලැබ තිබෙන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විප්ලවය පත්විය හැකි අනතුර ගැනද සාකච්ඡා කළ යුතුව තිබේ. පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යාපාරයේ ශක්තිය ගොඩ නැගී තිබෙන්නේ එහි ඇති සාමකාමී ස්වභාවය සහ ඒ නිසාම ගොඩ නැගී තිබෙන පුළුල් පුරවැසි සහභාගිත්වය මතය. මෙම ස්වභාවය දිගටම රැක ගැනීම සහ ප්‍රචණ්ඩකාරීත්වය පරාජය කිරීමට පුරුවසි කොටස් බලමුළු ගැන්වීම පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ අලුත්ම කාර්යය වී තිබෙන්නේ ඒ නිසාය.
ලංකාවේ මේ දිනවල අලුතින් ළඟාවී තිබෙන දේශපාලන අර්බුදය සුළු පටු එකක් නොවේ. රාජපක්ෂ කඳවුර පහසුවෙන් බලය අතහැර ඉවත් වී යතැයි අපේක්ෂා නොකළ යුතුය. තම දේශපාලන පුනරාගමනය සහ පැවැත්ම සඳහා ප්‍රචණ්ඩත්වය අවියක් ලෙස යොදා ගැනීමේ පළපුරුද්දක් ඇති රාජපක්ෂ කඳවුරෙහි ඊළඟ පියවර ගැන විමසිල්ලෙන් සිටීම පුරවැසි ව්‍යාපාරය විසින් කළ යුතුව තිබේ. ප්‍රචණ්ඩත්වය සමාජයේ පතුරුවමින් එය තම බලය රැක ගැනීමේ දේශපාලන අවියක් කර ගැනීමට ඔවුන් සතු හැකියාව ගැන විමසිල්ලෙන් සිටිය යුතුද වේ. ඒ සමගම, විරෝධය පැතිරීමෙන් නොනැවතී, ඉන් ඉදිරියට ගිය දේශපාලන උපක්‍රම ගැන සිතීමටද දැන් පුරවැසි ව්‍යාපාරය ඉදිරිපත් විය යුතුව තිබේ.
ඒ සඳහා සිතා බැලිය යුතු විකල්ප පියවරක් වන්නේ දැනට යෝජනා වී ඇති අන්තර්වාර පාලන ක්‍රමයේ න්‍යාය පත්‍රය, තීරණ සහ ක්‍රියාමාර්ග හැඩගැස්වීමට බලපෑම් කිරීමේ අවකාශය ලබා ගැනීමයි.
අන්තර්වාර පාලන ක්‍රමයක් පිළිබඳ යෝජනාවට දැන් අලුත් සන්දර්භයක් 10දා සිට ගොඩනැගෙමින් තිබේ. අගමැති සහ කැබිනට් මණ්ඩලය අස්වීමෙන්ද, 9දා සිදුවීමෙන්ද පසුව රාජපක්ෂ පවුලේත්, පොහොට්ටු පක්ෂයේත් දේශපාලන ශක්තිය දුර්වල වී තිබේ.
ජනාධිපතිවරයාගේ බලයද දැන් දුර්වල වී තිබේ. ‘ආණ්ඩුව කරන්නේ කවුද?’ යන ප්‍රහ්නයට දැන් අලුත්ම පිළිතුරක් අවශ්‍ය කරන තත්ත්වයට දැන් රටේ දේශපාලන අර්බුදය ගමන් කර තිබේ. පාර්ලිමේන්තුව හෝ සාමකාමී මාර්ගවලින් දැනට තිබෙන ප්‍රශ්නයට අත ගැසීමට,
පාර්ලිමේන්තුවේ විශාල බහුතරයක් තිබුණද, පොහොට්ටු පක්ෂයට නුපුළුවන. මේ අතර, ඒ සඳහා සජබෙ, ජවිපෙ සහ අනෙක් දේශපාලන පක්ෂවලට ඇත්තේ මඳ පාර්ලිමේන්තු ශක්තියකි.
මෙම පසුබිම තුළ, ලංකාවේ දේශපාලනය නව දිශානතියකට යොමු කිරීමේ දේශපාලන අවකාශයක්, පුරවැසි ව්‍යාපාරය ඉදිරියේ විවෘත වී තිබේ. මෙම අවකාශය පුරවැසි ව්‍යාපාරය විසින් පරෙස්සමෙන් සහ මූලෝපායිකව භාවිත කළ හැකිය. ඒ සඳහා මූලික අදහස් කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
පසුගිය සඳුදා සිට දිග හැරෙන දේශපාලන ක්‍රියාවලිය පුරවැසි ව්‍යාපාරය ඉදිරියේද සන්ධිස්ථානයක් විවෘත කර ඇත. එය මෙවැන්නකි.
පුරවැසි ව්‍යාපාරය නිසා ආණ්ඩුවත්, රාජපක්ෂ කඳවුරත් දෙදරී ඇත.
බලය අතහැර දැමීමේ විකල්පය තෝරා ගැනීමේ සූදානමක් තවමත් නැති වන්නට පුළුවන. ඔවුන් බලයෙන් තල්ලු කිරීමට දැනට ඇති හොඳම මාධ්‍යයක් වන්නේ ඔවුන් නැති ‘අන්තර්වාර’ හෝ ‘භාරකාර’ ආණ්ඩුවක් විපක්ෂයේ දේශපාලන පක්ෂවල මූලිකත්වයෙන් පිහිටුවීමයි. දැනට නීතිඥ සංගමයෙන් ඉදිරිපත් කර ඇති අන්තර් වාර ආණ්ඩු යෝජනාවලිය, අවශ්‍ය යාවත්කාලීන කිරීම්ද සහිතව යළි සකස් කර, එය ‘සංක්‍රමණීය ආණ්ඩුවක්’ බවට පරිවර්තනය කිරීම, පුරවැසි ව්‍යාපාරයට නැති තත්ත්වයක් මෙම සතිය තුළ ගොඩ නැගී තිබේ.
පුරවැසි ව්‍යාපාරය තමන් ගැනම තක්සේරුවක් කර ගන්නේ නම්, එය විසින් පිළිගත යුතු කරුණක් වන්නේ, එය දැන් පාර්ලිමේන්තුවට සමාන්තර, පුරවැසි දේශපාලන බල කේන්ද්‍රයක් බවට පත්වී ඇත යන්නයි. අන්තර් වාර ආණ්ඩුවට අවශ්‍ය දේශපාලන වරම ලබාගත යුතු වන්නේ පාර්ලිමේන්තුවෙන් පමණක් නොවේ. එය රටේ දැනට බිහිවී ඇති සමාන්තර බල මධ්‍යස්ථානයක් වන පුරවැසි ව්‍යාපාරය වෙතින් ප්‍රධාන වශයෙන් ලබාගත යුතුව තිබේ. මෙම ශක්තිය ඉදිරියට ගෙන යෑමේ මාවත් විවෘත කර ගැනීම පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ ක්‍රියාකාරිකයන් ඉදිරියේ අද මතුවන කර්තව්‍යයකි. ■
