ලේලා
ඉන්දියාවට නිදහස ලබා වසර සියයක් පිරෙන 2047 වර්ෂය. අනාගතය. සතුටින් පිරි ආරක්ෂිත නිවෙසක අභ්‍යන්තරයේ පිහිටි නාන තටාකයක දර්ශනයක් මුලින්ම දකින්න ලැබෙනවා.
ශාලිනී හා රිස්වාන් නම් යුවළ සිය දියණියට පිහිනීම පුරුදු කරනවා. ශාලිනී යන නම හින්දු නමක්. රිස්වාන් මුස්ලිම් නමක්. ධනවත් යුවළක්, සිය සුඛෝපභෝගී දිවිය ගතකරමින් ඉන්නවා. දියුණු ස්මාර්ට්ෆෝන් එකකින් ශාලිනී රිස්වාන්ගේ බාල සොහොයුරා සමඟ කතාකරමින් ඉන්නවා. අනාගත ඉන්දියාව ඉතා සුන්දර ලෙස මැවෙනවා. ආරක්ෂිත හැඟීමක්.
එහෙත් ඒ ආරක්ෂාව මොහොතින් බිඳවැටෙනවා. එතැනට එක්වරම පිරිසක් කඩාවදිනවා. ‘මම වතුරවලට ගෙවලා තියෙන්නේ.’ ශාලිනී කෑගසනවා. ‘මිනිස්සු බොන්න වතුර උගුරක් නැතිව දුක්විඳිනවා’ එතැනට කඩාවදින එක් මැරයෙක් කියනවා. ශාලිනී වාහනයකට දමාගෙන ඒ මැරයන් යන අන්දම පෙන්වනවා. එතැන් සිට අප නරඹන්නේ රාජ්‍යයේ අවසරය ලත් මැරයන් පිරිසකගේ පැහැරගැනීමට ලක්වෙන ශාලිනී සිය දියණිය වන ‘ලේලා’ සොයායන ගමනයි.
අප ටිකෙන් ටික ශාලිනීට ජීවත්වෙන්නට සිදුව තිබෙන ලෝකය දකින්නට ලැබෙනවා. මුලින්ම දැනගන්නේ ඒ යුගය වෙද්දී ඉන්දියාව නම් රට නැතිව ගොස්, ‘ආර්යවර්තා’ නම් රටක් බිහිව ඇති බව. ආර්යවර්තා යනු සංස්කෘත සාහිත්‍යයෙහි එන නමක්. ශුද්ධ ආර්ය ජාතියක් ජීවත්වන රාජ්‍යයක් වෙනුවෙන් ඒ නම යොදනවා.
අප කතාකරන්නේ ‘ලේලා’ නම් වෙබ් ටෙලිනාටකය ගැනයි. 2019 ජුනි මාසයේ සිට ලේලා නෙට්ෆ්ලික්ස් අඩවියෙන් නැරඹිය හැකියි. ඉන්දියාවේ මාධ්‍යවේදියෙකු වන ප‍්‍රායාග් අක්බාර් ලියූ ලේලා නවකථාව ඇසුරෙන් උර්මි ජවේකාර් රචනා කළ තිරපිටපත, කොටස් හයකින් යුත් ‘ලේලා’ ටෙලිනාටකයට ජීවය දුන්නා. එහි සමනිෂ්පාදිකාවක ලෙස දීපා මෙහ්තා කටයුතු ක්‍ළා. කතා මාලාවේ පළවැනි කොටස් දෙක අධ්‍යක්ෂණය කළේ දීපා මෙහ්තා. අනෙක් කොටස් ශන්කර් රමාන් හා පවන් කුමාර් අධ්‍යක්ෂණය කළා.
රංගන ශිල්පිනී හමා කුරේෂි මෙහි ශාලිනීගේ චරිතය රඟපානවා. දකුණු ඉන්දීය නළු සිද්ධාර්ත් ශාලිනීට මුණගැසෙන උපප‍්‍රධාන චරිතය වන භානු නම් නිලධාරියාගේ චරිතය රඟපානවා.
ලේලා නවකතාව ලියූ ප‍්‍රායාග් අක්බාර් කුලවාදය, ජාතිවාදය, ආගම්වාදය ආදි ඉන්දියානු සමාජයේ තුවාල ගැනත් ඒවායින් පීඩාවට පත්වෙන ජනතාව ගැනත් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ වාර්තා කළ මාධ්‍යවේදියෙක්. ක‍්‍රම ක‍්‍රමයෙන් පරාජය කළ යුතු තුවාල තව තවත් පාරමින් භාරතීය ජනතා පක්ෂයේ හින්දු ස්වෝත්තමවාදී (අනෙකුත් ජාතීන්ට වඩා හින්දු ජාතිය උතුම් යැයි සැලකීමේ* දේශපාලනය උපරිමයට යද්දී ප‍්‍රායාග් ‘ලේලා’ නවකථාව ලීවා. දේශපාලන විද්‍යාවේදී පිළිගත් මූලික සංකල්පයක් වන රාජ්‍යය ආගමෙන් වෙන්විය යුතුය යන අදහස වෙනුවට හින්දු ආගම මුල් කරගත් රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කරන්නට උත්සාහ කිරීමෙහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස අනාගතයේදී ඇතිවිය හැකි තත්වය ගැන කියන්නට මේ නවකතාවෙන් උත්සාහ කර තිබුණා. මුස්ලිම්වරුන් ඇතුළු අනෙකුත් ජනවර්ග පහත් ලෙස සැලකීමෙහි ප‍්‍රතිඵල ගැන එහිදී අවධානයට ලක් කළා.
ස්වෝත්තමවාදයෙන් මත්ව, අද පවතින සැබෑ ප‍්‍රශ්න අමතක කිරීමෙහි ප‍්‍රතිඵල ගැන ඒ නවකතාවේදී කතාකරනවා. ගෝලීය උෂ්ණත්වය, ජල අර්බුදය, කාබන් විමෝචනය, දේශගුණික විපර්යාසය වැනි අද පවතින සමාජ ප‍්‍රශ්නවලට විසඳුම් නොසොයා ජාතීන් ලෙස බෙදී ගහමරා ගැනීමෙන් කුමක් විය හැකිද? එවැනි තත්වයක ක‍්‍රම ක‍්‍රමයෙන් පරිසරය විනාශ වෙමින්, ජල හිඟයකට හා දේශගුණික අර්බුදයකට ලෝකය මුහුණදේවි. ජනවර්ග අතර ගැටුම් වැඩිවෙද්දී, ස්වාභාවික සම්පත් අවම වුණොත් වඩා බලවත් ජාතීන් අනෙක් ජාතීන් යටපත් කරගනිමින් අවම ස්වාභාවික සම්පත් පාවිච්චි කරන්නට පටන්ගනීවි. පහත් ලෙස කොන්කරන ලද ජාතීන්ට ජලය පානය කිරීමේ අයිතිය අහිමිවේවි.
(ලංකාව වැනි රටවල නම් ජල හිඟය ආදි පරිසර ප‍්‍රශ්නවලට වගකිව යුත්තේ සුළුතර ජාතීන් බවට චෝදනා කරන්නටත් පටන්ගනීවි. දැනටමත් ලංකාවේ දේශගුණික විපර්යාසවලට වගකිව යුත්තේ ‘විල්පත්තු කැපූ මුස්ලිම් ජාතිය’ යැයි මහා බොරුවක් සමාජගත වී හමාරයි. ඉන්දියාවේත් මෙවැනි තත්වයක් ඇතිවේවි. *
මහ වැස්සෙන් කළුපැහැ තාර වැටෙන ලෝකයක, වතුර උගුරකට මහා මිලක් ගෙවන යුගයක තමන් ලොව ශ්‍රේෂ්ඨතම ජාතිය යැයි කියමින් ස්වෝත්තමවාදයෙන් ජීවත්වෙන මිනිසුන් පිරිසක් ගැන ලේලා නවකතාවෙන් කතාකරනවා. ‘ලේලා’ ටෙලිනාටකයෙන්ද කර ඇත්තේ ඒ නවකතාව රූපයට නැඟීමයි. ‘ආර්ය ජාතිය’ යැයි කියන පුරවැසියන් ජීවත්වන දැවැන්ත නගරයක් ගෝලීය උෂ්ණත්වයෙන් මිදෙනු පිණිස දැවැන්ත ආවරණයකින් වසා වායුසමීකරණය කරන්නට දැවැන්ත ව්‍යාපෘතියක් ලේලාහි පෙන්වන ආර්යවර්තා රාජ්‍යයේ නායකයා හදනවා. ඒ ව්‍යාපෘතිය නිසා නගරයෙන් පිට සිටින ‘ආර්ය නොවන’ ලෙස හඳුන්වා කොන්කරන ලද මිනිසුන් සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වීමේ අවදානමක් තියෙනවා. තමන්ගේ දියණිය සොයායන ශාලිනී අහම්බෙන් මේ දැවැන්ත ව්‍යාපෘතිය හා එය නැවැත්වීමට උත්සාහ කරන කැරලිකරුවන් කණ්ඩායමකට මැදිවෙනවා.
අප කලින් කී, පැහැරගැනීමට ලක්වූ මොහොතේ ශාලිනී රැුගෙන යන්නේ ආර්යවර්තා රාජ්‍යයට අනුව ඇය ‘අපිරිසිදු’ නිසා ‘පිරිසිදු’ කිරීමට මධ්‍යස්ථානයකටයි. වෙනත් ජනවර්ග සමඟ විවාහ වෙන හින්දු කාන්තාවන් පුනරුත්ථාපනය කිරීමට යැයි කියමින් එම මධ්‍යස්ථාන නිර්මාණය කර තිබෙනවා.
ඒ මධ්‍යස්ථානයෙහි ශාලිනී ගතකරන කාලය ඇතුළත් පළවැනි කොටස් දෙක අධ්‍යක්ෂණය කර ඇත්තේ දීපා මෙහ්තා. කතාමාලාවෙහි තියුණුම කොටස් දෙක වන්නේ ඒ මුල් කොටස් දෙක. ශතවර්ෂ ගණන් පැරණි ආගම් හා සංස්කෘතීන් හිස මත තබාගත් රාජ්‍යයක් බිහිකළොත්, ඒවායින් වඩාත්ම පීඩනයට පත්වෙන්නේ කාන්තාවන් බව පෙන්වන්නට ඒ කොටස් දෙක උපරිමයෙන්ම සමත් වෙනවා.
ශාලිනී පසුව දැනගන්නේ ‘මිශ‍්‍ර ලේ’ ඇති දැරියක ලෙස ලේබල් කොට සිය දියණිය පැහැරගෙන ගොස් ඇති බවයි. ශාලිනී ඉන්පසුව සිය දියණිය සොයායන අන්දම කතාවෙහි එනවා.
කතා කීමේ කලාව අතින් ලේලා තැන් කිහිපයකදීම යම් දුර්වලතාවක් පෙන්වනවා. සිදුවීමක් දෙකක් සත්‍ය ලෙස පේ‍්‍රක්ෂකයාට ඒත්තු යන්නේ නැහැ.
එහෙත් ඒ දුර්වලතාව ‘ලේලා’හි විශිෂ්ටත්වය දුර්වල කරන්නට තරම් බලවත් දුර්වලතාවක් නොවෙයි. අනෙක එය විශිෂ්ට වන්නේ ලේලාහි කතා ශරීරය හෙවත් ප්ලොට් එක නිසා නොවෙයි. ලේලා මගින් කියන්නට යන කතාව හෙවත් ස්ටෝරි එක නිසායි. ඉන්දියාවේ අනාගතය ගැන කියන දේශපාලන යටිපෙළ නිසායි.
කතාවක කතා ශරීරය හෙවත් ප්ලොට් එක කරන්නේ චරිත, සිදුවීම්, ගැටුම් උපයෝගී කරගෙන යම් කතාවක් පිළිවෙළට කීමයි. කතාව හෙවත් ස්ටෝරි එක යනු ඒ නිර්මාණයෙන් කියන්නට උත්සාහ කරන යටිපෙළයි. අප යම් නිර්මාණයක් නරඹන අතරතුරේදී නිර්මාණයට අප අල්ලා තබාගන්නට හොඳ ප්ලොට් එකක් සමත් වෙනවා. ඒ නිර්මාණය නරඹා අවසන් වුණාට පසුව සැබෑ ලෝකයේදී අපේ ජීවිතයට බලපෑම් කරන්නට හොඳ ස්ටෝරි එකක් සමත් වෙනවා. හොඳ ස්ටෝරි එකක්, නිර්මාණය රසවින්දාට පසුවත් ඔලූවට වධදෙනවා. අප නැවත නැවතත් ඒ ස්ටෝරි එක ගැන කතාකරනවා.
ලේලා කතාමාලාවෙහි ප්ලොට් එකෙහි යම් දුර්වලතා තියෙන බව ඇත්ත. එහෙත් එහි ස්ටෝරි එක නිසා අප ලේලා බලා අවසන් වූ පසුවද අපේ සිත් තුළ ලේලා ටෙලිනාටකයෙන් මැවූ සංත‍්‍රාසය ඉතිරි වෙනවා. ලේලා පෙන්වන්නේ වත්මන් ඉන්දීය සමාජයේ අනාගතයයි. එහෙත් ඉන්දියාවේ හින්දු ස්වෝත්තමවාදී දේශපාලනය මෙන්ම ලංකාවේ සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදී දේශපාලනයද එක සේ වැඩුණු භයානක යක්ෂයන් මෙන් සැලකිය හැකියි. ඒ යක්ෂයන් අපේ රටවල් කෙතරම් අගාධයකට ඇදගෙන යා හැකිදැයි ‘ලේලා’ පෙන්වනවා.
ජාතියෙහි පිරිසිදුබව රැුකගැනීමේ වුවමනාව නිසා රාජ්‍යයෙන් බැහැර කිරීමට ලක්වෙන මිනිසුන් අමානුෂික පීඩාවන්ට මුහුණදෙනවා. දැවැන්ත මුඩුක්කුවල ඔවුන් දුක්බර ජීවිත ගෙවනවා. ධනවතුන් වීම නිසා පිරිසිදු ආර්ය ජාතිය ලෙස පිළිනොගැනෙන ඇතැම් අයටත් ආර්යවර්තා රාජ්‍යයෙහි ජීවත්වෙන්නට අයිතිය ලැබෙනවා. එහෙත් දිනෙන් දින පනවන අලූත් නීති නිසා ඔවුන්ට හැමවිටම ජීවත්වෙන්නට වන්නේ කුමන මොහොතේදී හෝ ආර්යවර්තා රාජ්‍යයෙහි යකඩ සපත්තුවට පෑගීමේ අවදානම සමඟයි.
ඇතැම් අය යම් චිත‍්‍රපටියක් හෝ මාලා නාටකයක් නරඹන්නට පෙර අයි.එම්.ඞී.බී. දර්ශකයෙහි ඇති ලකුණු කෙතරම්දැයි බලන නිසා එක් කාරණයක් කිව යුතුයි. ( අයි.එම්.ඞී.බී. යනු සිනමා හා රූපවාහිනී නිර්මාණවලට පේ‍්‍රක්ෂකයන්ගේ ඇගයීම් ලබාදිය හැකි වෙබ් අඩවියක්.* ලේලා නිර්මාණයට ‘අයි.එම්.ඞී.බී.’ දර්ශකයෙහි අඩු ලකුණු ප‍්‍රමාණයක් ඇති බව දැකගත හැකියි. එහෙත් සාමාන්‍ය ඉන්දීය පේ‍්‍රක්ෂක ප‍්‍රජාව මේ නිර්මාණයට අඩු ලකුණු ලබාදී ඇත්තේ ‘හින්දුපෝබියාවෙන්’ යුත් ජාතිද්‍රෝහීන් පිරිසක් කළ නිර්මාණයක් බව චෝදනා කරමිනුයි. ඉන්දීය පේ‍්‍රක්ෂකයන් ‘ලේලා’ නිර්මාණයට අඩු ලකුණු ප‍්‍රමාණයක් දුන්නේ නරේන්ද්‍ර මෝඩි ඉන්දීය අගමැතිධූරයට පත් කොට මාස කිහිපයක් ගතවූ කාලසීමාවක් ඇතුළත බව සිහිතබාගත යුතුයි. ‘ලේලා’ පෙන්වන කටුක දේශපාලන යථාර්ථයෙන් බියට පත්වූ පේ‍්‍රක්ෂකයන් එයට අඩු ලකුණු දීම පුදුමයක් නොවෙයි.
