මේ අර්බුදය, ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ, සමහරුන් කියන විදියට 19වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ අඩුවක් නිසාවත්, එහි අපහැදිලිකමක් නිසාවත් ඇතිවුණු එකක් නොවේ. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව හිතාමතාම උල්ලංඝනය කිරීම නිසාම පමණක් ඇතිවුණු අර්බුදයකි.
19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය කියා වෙනම එකක් දැන් ඇත්තේ නැත. එය ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේම කොටසකි. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව ඉතා පැහැදිලිය. නිරවුල්ය. අගමැතිවරයා ධුරයෙන් ඉවත් කරන්නට ජනාධිපතිවරයාට බලය පැවරෙන කිසිම ප‍්‍රතිපාදනයක් එහි ඇත්තේ නැත. 1978 ව්‍යවස්ථාව ආරම්භයේ සිට තිබුණු, අගමැතිවරයා ඉවත්කරන්නට ජනාධිපතිට බලය පැවරෙන ප‍්‍රතිපාදනය 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ ව්‍යවස්ථාවෙන් ඉවත් කරන ලදි. එතැනදී ව්‍යවස්ථා සකසන්නා හෙවත්, පාර්ලිමේන්තුවේ චේතනාව වුණේ, මහජන ඡුන්දයෙන් තේරී පත්වී සිටින අගමැතිවරයා හිතුමතයේ ඉවත් කිරීමට ජනාධිපතිවරයාට තිබුණු බලය සීමා කිරීමයි. එය, 2015 ජනවාරියේදී, විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කරනවායැයි පොදු අපේක්‍ෂකයා දුන් පොරොන්දුවේ කොටසකි. මුළුමනින්ම විධායක ජනාධිපතිි ක‍්‍රමය අවසන් කරන්නට පෙරාතුව, කරන ලද අතරමග සංශෝධනයකි. එම ප‍්‍රතිපාදනය ඉවත් කළ පසු, දැන් වෙන මොන වචන තිබුණත්, ඒ වචන තමන්ට වුවමනා විදියට කවුරුන් අර්ථදක්වා ගත්තත්, අගමැතිවරයා ඉවත් කරන්නට ජනාධිපතිට කිසිම බලයක් නැත. අගමැතිවරයකු නීත්‍යනුකූලව ධුරයේ සිටියදී තවත් අගමැතිවරයකු පත්කරන්නටද කිසිම බලයක් නැත.
මේ ව්‍යවස්ථා අර්බුදය, මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා හිතාමතාම ඇතිකරන ලද්දකි. දැන් ඒ නිසා රට මුළුමනින්ම අවුල් වී තිබේ. ඩොලරය තවත් ඉහළ යයි. ආයෝජකයෝ මුදල් ආපසු ගනිති. ආණ්ඩු දෙකක් ක්රියාත්මක වන තත්ත්වයක් තුළ, රාජ්‍ය සේවකයෝ තමා අනුගමනය කළ යුත්තේ කුමන අණදැයි විපිළිසරව සිටිති. අණ පිළිපැදීම හෝ නොපිළිපැදීම ගැන තමන්ට නීතිමය වශයෙන් වගකියන්නට සිදුවේදැයි බියෙන් පසුවෙති. රට එක තැන පල්වෙයි. මේ සා ගැඹුරු අර්බුදයකට රට තල්ලූ කරන්නට ජනාධිපතිවරයා ගත් තීරණයට පදනම් වුණේ කුමන කරුණක්ද? ජනාධිපතිවරයාම ඒ ගැන විවිධ අවස්ථාවලදී විවිධ හේතු දක්වයි. හෙවත් බොරු කියයි. එක් වරෙක ඔහුත්, ඔහුගේ අනුගාමිකයනුත් කිව්වේ, එක්සත් ජාතික පක්‍ෂය තමා ඝාතනය කරන්නට හැදූ නිසා ආණ්ඩුව වෙනස් කළ බවයි. තවත් වරෙක ඔහු කිව්වේ, රනිල් වික‍්‍රමසිංහ හා තමා අතර සංස්කෘතික වෙනසක් තිබුණු නිසා එසේ කළ බවයි. තවත් වරෙක කිව්වේ, රනිල් වික‍්‍රමසිංහ සමග වැඩ කරන්නට බැරි නිසා මේ වෙනස කළ බවයි. මේ කියන කිසිම හේතුවක් මේ රටේ සාමාන්‍ය සිහිබුද්ධියක් ඇති කිසිවකු පිළිගන්නේ නැති බවත්, කියන කරන දේ නිසා රටේ ජනතාව ඉදිරියේ තමා බම්මන්නකු බවට පත්ව සිටින බවත් මේ ජනාධිපතිවරයා තේරුම් ගත් බවක් පෙනෙන්නේ නැත. ඔහු වටා සිටින කිසිවකුත් ඒ බවක් ඔහුට කියා දෙන බවක් පෙනෙන්නේත් නැත.
අවසානයේ එක් පුද්ගලයකුගේ පෞද්ගලික වෛරයක් නිසා මුළු රටක් අඳුරෙහි ගිල්වා තිබේ.
මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාද අද සිටින්නේ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනගේ උගුලක සිරවීය. සමහර විට ඉදිරියේදී තමාට ලැබෙන්නට තිබුණු පැහැදිලි දේශපාලන ජයග‍්‍රහණයක් අතහැර දමා ඔහුද මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන කොළේ ඉරාගෙන ඇෙඟ් හලාගත් දේවල්වලින් නැහැවී සිටියි. දැන් දැන්, මහින්ද, මෛත‍්‍රී පාර්ශ්වයෙන් එන ආරංචිවලින් කියන්නේ, මෛත‍්‍රීපාලගේ ඉන්ද්‍රජාලය ගැන, රාජපක්‍ෂවරුන් හා ඔවුන්ගේ අනුගාමිකයන් සියලූ දෙනාම බලවත් අතෘප්තියකින් පසුවන බවයි.
ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව, අගමැති ධුරයට පත්කළ යුත්තේ පාර්ලිමේන්තුවේ විශ්වාසය දිනාගත හැකියැයි ජනාධිපතිවරයා සිතන මන්ත‍්‍රීවරයාය. ඔක්තෝබර් 26වැනිදා, මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැති ලෙස පත්කරන විට, ඔහුට බහුතර කැමැත්තක් තිබෙන බව සිතන්නට කිසිම පදනමක් සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාට තිබුණේ නැත. ඔහු මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැති හැටියට පත් කළේ, බහුතරය තමා සොයාදෙන බව පොරොන්දු වෙමිනි. මහින්ද අගමැති කළ පසු, බහුතරය සොයන ව්‍යාපෘතියට ජනාධිපතිවරයාම අතගැහැව්වේය. ඔහුම විවිධ පුද්ගලයන්ට දුරකථන ඇමතුම් දෙමින් 113ක් හොයාගන්නට වෙහෙස වුණේය. රංගේ බණ්ඩාර ඇමතිවරයා හෙළිදරව් කළ හඬ පටිගතකිරීම්වලින් පැහැදිලි වන්නේ ජනාධිපතිවරයා මේ නිර්ලජ්ජිත ක‍්‍රීඩාවේ යෙදී සිටිය අන්දමයි. මේ විදියට ඔහුම ඇමතිකම් දෙන්නට පොරොන්දු වෙමින් මන්ත‍්‍රීවරුන් බිලිබා ගන්නට උත්සාහ කළ අන්දම දැන් රටම දන්නා රහසකි. නොවැම්බර් 5 වැනිදා, බත්තරමුල්ල ජනරැුලියේදී ඔහු කිව්වේ 113ක් තමාට තිබෙන බවය. එහෙත්, ඒ බව කියා පැය 24ක් යන්නටත් පෙරාතුව ඔහුගේ අතින්ම නියෝජ්‍ය ඇමතිකමක් ලබාගත් අයෙක් අනිත් පැත්තට ගියේය. 7 වැනිදා වන විටත්, මනෝ ගනේෂන් මහතා ඇතුළු දෙමළ පක්‍ෂවල නායකයන් සමග ඔහු කතාකළේ ඇමතිකම් ලබාදී තමන්ගේ පැත්තට ගැනීමටය. 2015 සදාචාරාත්මක දේශපාලනයක් රටේ ඇතිකිරීමට වහසි බස් දොඩමින් බලයට ආ මිනිසා, අවුරුදු තුනක් ගතවද්දී අශ්ලීලබවේ පතුලටම වැටී ඇත්තේ එලෙසය.
මේ වන තෙක් කිසිම රටක් මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැති හැටියට පිළිගෙන නැත. ඉන්දියාව, තවමත් මේ ගැන අදහස් පළකර නැති නමුත්, එහි ඉහළ විදේශ සේවා නිලධාරීන් කියන්නේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ගරු කරන ලෙසත්, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ආරක්‍ෂා කරන ලෙසත් තමන් ඉල්ලන බවය. එහි තේරුම නම් කුමක්ද? ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කරමින් කළ මහින්දගේ පත්වීම ඔවුන් පිළිනොගන්නා බවයි. කතානායකවරයා හමුවූ රටවල් කිහිපයක තානාපතිවරුන්, ලංකාවට විරුද්ධව වහාම ආර්ථික සම්බාධක පනවන්නට සූදානම් වන විට, තවදුරටත් ඉවසා සිටින ලෙස ඉල්ලා සිටියේ කතානායකවරයාය.
කිසිම පදනමක් නැතිව රටේ විශාල ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා අර්බුදයක් ඇතිකළ ජනාධිපතිවරයා ඉන්පසු ගන්නා හැම පියවරකින්ම ඊටත් වඩා අර්බුද ඇතිකරමින් සිටියි. ඔහු සිතුවේ තමාගේ නීතිවිරෝධී නියමය පිළිගනිමින් රනිල් වික‍්‍රමසිංහ බලය අත්හරිනු ඇත කියාය. එහෙත් එය සිදු නොවීය. අවසානයේ පාර්ලිමේන්තුව රැුස්නොකර බැරි තැනට වැඩ සිදුවිය. එහෙත්, පාර්ලිමේන්තු රැුස්වීමේදී පෙන්වන්නට බහුතරයක් ඔවුන්ට නැත. ඒ නිසා තවත් අවුලක් හැදුවේය. සාමාන්‍යයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ නව සැසිවාරයක් ආරම්භ කරන විට ජනාධිපතිවරයා ප‍්‍රතිපත්ති ප‍්‍රකාශනයක් කළ යුතුය. මේ මොහොත් එවැනි ප‍්‍රතිපත්ති ප‍්‍රකාශනයක් කළහොත් එය වැඩි ඡුන්දයෙන් පාර්ලිමේන්තුව තුළ පරාජය වීමට ඇති ඉඩකඩ නිසා බියවී, ජනාධිපතිවරයාගේ නිවේදනයක් පමණක් පාර්ලිමේන්තුව තුළ කියවා රැුස්වීම යළිත් කල්දැමීමට සිරිසේන මහතා තීරණය කර තිබුණි. පාර්ලිමේන්තුවේ දේශපාලන පක්‍ෂ ඊට දැඩි ලෙස විරුද්ධ වීම නිසා, 14වැනිදා පාර්ලිමේන්තුව රැුස්වු විට මන්ත‍්‍රී මහින්ද රාජපක්‍ෂට විශ්වාසය පළකිරීමේ හෝ විශ්වාසය භංග වීමේ යෝජනාවක් ගෙනඑන්නට නියමිතය. මේ අවාසි තත්ත්වය නිසා, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ඉන්පසු උත්සාහ ගැනිණ. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව, අවුරුදු හතරහමාරක් යන තෙක් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට හැකියාවක් නැත. එහෙත්, චෛත්‍යයක් ගිල්ල එකාට අග්ගලාවත් කජ්ජක්දැයි යන්න තහවුරු කරමින් ව්‍යවස්ථා විරෝධීව පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම ගැන තවදුරටත් සොයාබලන ලදි. ඒ අදහස අවසාන වුණේ, මහින්ද රාජපක්‍ෂගේ විරෝධතාව නිසායැයි දැනගන්නට තිබේ.
දැන් අලූතෙන්ම ඇතිකරන්නට යන අර්බුදය ජනමත විචාරණයකි. එවැනි ජනමත විචාරණයක් පවත්වන්නේ නම් එයද ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවට මුළුමනින්ම පටහැණිය. නීති විරෝධී පියවර තහවුරු කර ගැනීම සඳහා පවත්වන ජනමත විචාරණද නීති විරෝධී වෙයි. එවැනි නීති විරෝධී ජනමත විචාරණ පවත්වන්නට ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ඉඩක් නැත.
මේ සති දෙකක කාලය තුළ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කරමින් කරන භයානක සෙල්ලම, රට අඳුරෙන් අඳුරට ගෙනයයි. එක පුද්ගලයකුට මෙලෙස රටක් හිතුමනාපේ විනාශ කරන්නට ඉඩ දිය හැකිද? දිය යුතුද? රටේ උත්තරීතර නිතිය හැටියට සැලකෙන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව මේ ලෙසින් උල්ලංඝනය කරන්නට එක් පුද්ගලයකුට ඉඩ දිය යුතුව තිබේද?
මේ සියල්ල ඔහු කරන බව පෙනෙන්නේ විධායක ජනාධිපති හැටියට ඔහුට තිබෙන අත්තනෝමතික බලතල තවත් හිතුවක්කාර ලෙස, පාවිච්චි කිරීමෙනි. මෙවැනි කෙටිකාලයක් තුළ, සිය බලය වඳුරකුට හසුවූ දැලිපිහියක් මෙන් පාවිච්චි කර, අනුන්ද කපා, තමන්ද තුවාල සිදුකරගත් වෙනත් ජනාධිපතිවරයකු ගැන ලංකාවේ මතකයක් නැත. එහෙත්, වැදගත් කාරණය නම්, විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කිරීමට පදනම සපයන සියලූ හේතුභූතයන් ජනාධිපති සිරිසේන දැන් ප‍්‍රදර්ශනය කරමින් සිටින බවයි. එනම්, මීට පෙර හිටපු ජනාධිපතිවරුන් සිය බලය අත්තනෝමතික ලෙස පාවිච්චි කළ අවස්ථාද, ඇන්ඇම් පෙරේරා වැනි වියතුන් විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයේ විනාශකාරී ප‍්‍රතිඵල ගැන මීට පෙර පළකර ඇති අනාවැකිද සියල්ලම පාහේ ඉවතදා, මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාගේ මේ මොහොතේ හැසිරීම පමණක් සැලකිල්ලට ගත්තා වුවද, විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කිරීමට වුවමනාවටත් වඩා උදාහරණ ඔහුගෙන් සැපයෙන බවයි.
