අලි හොරු සමග යහපාලන ලොක්කෝ සහ සිවුරු හොරුන් හෙළුවෙන් සිටින්නට පටන්ගත්ත නිසා ආසියාවේ විශාලතම සත්ව ජාවාරම සේ සැලකිය හැකිව තිබූ කැලයෙන් අලි පැටවුන් අල්ලාගෙන විත් විකිණීම සහ සන්තක කරගැනීම යන නීති විරෝධී ක‍්‍රියාවන්ට සහ එම ක‍්‍රියාවල නිරතවූ පුද්ගලයන්ට දඬුවම් ලැබුණේ නැත. පරීක්ෂණවලට සහ ඇස්බැන්දුම් අධිකරණ ක‍්‍රියාවන්වලට මහජන මුදල් වැයවුණා පමණි. මෙනිසා මේ ජාවාරම පිටුපස සිටි කූට ලේඛන සෑදු පුද්ගලයන්ගේ සිට වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ එවක අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් එච්ඞී රත්නායක දක්වා වූ දුෂිත රාජ්‍ය සේවකයෝද දැන් යෙහෙන් සිටිත්. මෙම ජාවාරම පිළිබඳව රහස් පොලීසිය සිය විමර්ශන ආරම්භ කර එලෙස නීතියට පිටින් කැලයෙන් ඇල්ලූ අලි අත්අඩංගුවට ගන්නට පටන්ගත් විට ආගමික සහ සංස්කෘතික උත්සව පෙරටුව සිවුරු හොරුන් පැමිණි අතර ඔවුන් සමග යහපාලන ජනාධිපතිවරයා එකට සිටගත්තේය. අධිකරණයද මේ අලින්ට කුමක් කරන්නට ඕනෑදැයි මහනායක හිමිවරුන්ට ලිපි ලියමින් විමසීම් කරන ආකාරය දකින්නට පුළුවන් විය. අවසානයේ සියල්ල නොසොල්මන් වී අලි හොරු යෙහෙන් සිටියෝ ය.
එහෙත් පසුගිය 6 වැනිදා රාත‍්‍රී 12ට පමණ මහරගම ඇරැුව්වල පදිංචි සමරප්පුලිගේ නිරාජ් රොෂාන් නමැත්තා ඔහුගේ නිවසේදී රහස් පොලීසිය අත්අඩංගුවට ගැනීමත් සමග නැවත අලි හොරුන් ගැන අපට කතා කරන්න අවස්ථාව උදාවිය. මෙදා චෝදනාවද කූට ලේඛනයක් භාවිත කරමින් අලි පැටියෙකු සන්තක කරගෙන සිටීමය.
මීට ප‍්‍රථම 2015 මාර්තුවේදී අලි පොත විකෘති කර කූට ලෙස අලින් ලියාපදිංචි කළා යැයි චෝදනා කරමින් අලි රොෂාන් අත්අඩංගුවට ගෙන උසාවියට ඉදිරිපත් කර රිමාන්ඞ් බන්ධනාගාර කළේය. ඉන්පසු ඔහුට ඇප ලැබුණි. මෙම පුද්ගලයා හබරණ, උඩවලව, සීගිරිය ආදි ප‍‍්‍රදේශවලින් අලි පැටවුන් අල්ලාගෙන විත් නීති විරෝධීව බලපත‍‍්‍ර සාදමින් රුපියල් කෝටිය වැනි මුදල්වලට විකුණා ඇත. මේ වනවිට ඔහු කැලයෙන් නීති විරෝධීව අල්ලා විකුණූ අලි පැටවුන්ගේ සංඛ්‍යාව 40ක් පමණ වන බව වාර්තා වන අතර ඔහු මෙම කාර්යය කරගෙන යාම සඳහා මහරගම පුවක්පිටිය විහාරය යොදාගෙන ඇත. මහරගම පුවක්පිටිය විහාරය මේ අලි ජාවාරමේ කේන්ද්‍රය බව මෙතෙක් පරීක්ෂණවලදී අනාවරණය වී ඇත. මෙම පන්සල් භූමියේ මැරුණු අලි පැටවුන් රැුසක් වළදමා ඇති බවත් මහරගම ප‍්‍රදේශයේ ප‍්‍රසිද්ධය. මේ කියන අලින් සොයා කැණීම් පටන්ගත්තා ද අපට මතකය. ඒවාට වූ දෙයක් නැත. ඒවාද අතුරුදහන් ය.
වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුවෙන් අතුරුදන් වූ අලි පොත මහරගම පුවක්පිටිය පන්සලේ යම් කාලයක් තිබී ඇත. එහි යම් යම් වෙනස්කිරීම් අදාළ ස්ථානයේ දී සිදු වූ බවටත් තොරතුරු අනාවරණය වී ඇත. මෙම ක‍්‍රියා පිටුපසත් සැඟවී සිටින්නේ මේ පුද්ගලයාම බව දැනගන්නට ඇත. හිටපු විනිසුරු තිළිණ ගමගේ සතුව සිටි පසුව ඔහුම වනජිවියට ගොස් භාර දුන් අලිපැටියාද මේ පුද්ගලයාම විකිණූ අලියෙකු බව දැනගන්නට ලැබෙන අතර මේ ලියුම්කරු මීට ප‍්‍රථම පුවත්පත් මාධ්‍ය තුළින්ම එම තොරතුරු රටට හෙළිකළේය.
අලි ජාවාරමේ ඉතිහාසය
මේ අලි ජාවාරමේ ඉතිහාස කතාව ඇරඹෙන්නේ 2013 වර්ෂයේ ඔක්තෝබර් 17 වැනි දින ටීඑම්/එල්/වජී/ඒබී/2013 වි.වි. 02 යටතේ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව අලි පැටවුන් 22ක් සම්බන්ධව කළ විමසුමක ප‍‍්‍රතිඵලයක් ලෙසය. අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්, වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව යන ලිපිනයට යොමුකර ඇති එහි සඳහන් වන්නේ වන සත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥා පනතේ හා 2009 අංක 22 හා 23 (1) වගන්තියට අනුව අලියකු හෝ ඇතකු බලපත‍‍්‍රයක් රහිතව ලබාගැනීම නීති විරෝධී වුවද උඩවලව, හබරණ ආදි ප‍‍්‍රදේශවලින් අල්වාගත් අලි පැටවුන් 22ක් නීති විරෝධී ලෙස විවිධ ව්‍යාපාරිකයන් භාරයේ දේවාලවල සහ විහාරස්ථානවල තබාගෙන සිටින බවය. මේ හෙළිදරව්ව කරමින් විගණනය කියන්නේ වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා මේ සම්බන්ධයෙන් කිසිදු ක‍්‍රියාමාර්ගයක් ගෙන නැති බවය. එයද නීතියට පටහැනි බවය.
‘‘සිඟිති – නිරාජ් රොෂාන් පතිරණ, කණ්ඩුල – තිස්සමහාරාම විහාරය, සංජු – නිරාජ් රොෂාන් පතිරණ, ගංගා – ගංගාරාම විහාරය, භාණු – ශෂේන්ද්‍ර රාජපක්ෂ, සුද්දි – නිරාජ් රොෂාන් පතිරණ සුජීවා – සුනෙත් වීරසේකර, චූටි මැණිකේ – භාරත අමරතුංග, දෙව්මි – පන්නිපිටිය දෙව්රම් වෙහෙර සිට පිළියන්දල වාසනා බේකරියට විකුණා ඇත. සන්දක – සජින් වාස් ගුණවර්ධන, සමාධි – නිරාජ් රොෂාන් පතිරණ (පොල්හේන්ගොඩ ඇලන් මැතිනියාරාමය), සීදේවි – වරුණ කන්නංගර, පංචාලි-කමල් කිත්සිරි, සංඛ – නිිරාජ් රොෂාන් පතිරණ, සකුරා – තිළිණ සලෝචන ගමගේ, දෙව්රංග- පන්නිපිටිය දෙව්රම් වෙහෙර, සුදු මහතා සතු අලි පැටවාට නමක් යොදා නැත. (බියගම මෙල්වා දඟර වානේ කර්මාන්තශාලා හිමිකරු) ධම්මසිරි කරුණාරත්න සතු අලි පැටවාට නමක් නැත. (අලි ඇතුන් හීලෑ කිරීමේ සංගමයේ ලේකම්), මොහාන් පානබොක්කේ සතු අලියාට නමක් නැත, වස්තු- සුනෙත් වීරසේකර, පාරමි- දැරණියගල සමන් දේවාලයේ භාරකරු, ප‍‍්‍රදීප් මියනපලාව සතු අලියා – නමක් නැත.”
මේ එම අලි පැටවුන් 22 දෙනාගේ නම් සහ හිමිකරුවන්ගේ ලැයිස්තුවය. මෙම විගණන විමසුමට බොරු රැුවටිලිකාර උත්තර ලියමින් කල් මරමින් සිටි වනජීවී අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් තැන ඊට පසුවද මේ ජාවාරමට විරුද්ධව කටයුතු කරන්නේ නැත. ඒ එවක පාලකයා වන මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ ඍජු අනුග‍්‍රහය මේ ජාවාරමට ලැබෙන බැවින්ය. මෙම හෙළිදරව්වෙන් නොනැවතෙන විගණනය මෙයින් නියැදියක් ලෙස 334, 331, 358, 359 යන ලිපිගොනු පරීක්ෂාවට ලක් කර ඇත. එම විගණන විමසුම විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් අංක ටීඑම්/එල්/වජී/2013 විජ 02 යටතේ 2014 වර්ෂයේ ඔක්තෝබර් මස පළකරන අතර එහිදී ඔවුන් මේ ජාවාරමේ සියලූ තොරතුරු නිසි ක‍්‍රමවේදයකට යටත් වූ පරීක්ෂාවකින් සොයාගෙන සවිස්තර වාර්තාවක් පළකර ඇත. මේ විමසුමෙන් විනිසුරු තිළිණ ගමගේ, අජිත් ගාල්ලගේ වැනි එවක ජනපති සුරතලූ‍න් සන්තකයේ සිටි අලි පැටවුන් පිළිබඳව තොරතුරු හෙළිදරව් වෙන අතර එහිදීද එවක ආණ්ඩුව ගන්නාවූ ක‍්‍රියාමාර්ගයක් නැත. ඔවුන් ගන්නාවූ එකම ක‍්‍රියාමාර්ගය වන්නේ මෙම විගණන පරීක්ෂණය මෙහෙයවූ ලලිත් අඹන්වෙල මහතා ඔහු එතෙක් දැරූ තනතුරෙන් වෙනත් තනතුරකට මාරු කිරීම පමණි.
මේ වාතාවරණය මෙලෙස පවතින අතර රාජපක්ෂවරුන්ගෙන්, යහපාලනයට බලය මාරුවෙන අතර ඒ අනුව මේ පිළිබඳව පරීක්ෂණ ආරම්භ වන්නේ ය. අලි රොෂාන් පිළිබඳව, තිළිණ ගමගේ පිළිබඳව, උඩුවේ ධම්මාලෝක හිමි පිළිබඳව, කොළොන්නාවේ සුමංගල හිමි පිළිබඳව, සජින් වාස් ගුණවර්ධන පිළිබඳව ආදි බොහෝ අනීතික අලි හාම්පුතාලා පිළිබඳව සහ ඔවුන් අලි පැටවුන් සන්තක කරගත් ආකාරය පිළිබඳව පරීක්ෂණ ආරම්භ වන්නේය. සමහරුන් අත්අඩංගුවට පත්වී රක්ෂිත බන්ධනාගාරයට යන විට තිළිණ ගමගේ වැනි විනිසුරන් යාළුවන්ගේ අධිකරණ භාවිත කරමින් ඇප ලබා අධිකරණයේ පස්සා පැත්තෙන් ගිය ආකාරය අපි දැක ඇත්තෙමු. ඊට පසු ජනපති මෛත‍්‍රිපාල සිරිසේන දැන් රණවිරු ඝාතකයන් ආරක්ෂා කරගන්නට වලිකන අයුරින්ම බොහෝ වෙහෙසෙමින් අදාළ අංශවල ලොක්කන්ද සභාගි කරගනිමින් හමුවීම් සංවිධානය කරමින් අලි හොරුන්ට පොදු සමාවක් දී නීතිය නමා ඔවුන් බේරාගන්නට උප්පරවැට්ටි දමනු ලැබූ අතර, ඒවායේ ප‍්‍රතිඵල ලෙස අලි හොරුන්ට යහපාලනයෙන් ද දඬුවම් ලැබුණේ නැත. මේ තත්ත්වය තුළ මෙලෙස අලි රොෂාන් වැනි පුද්ගලයන් නැවත අත්අඩංගුවට පත්වීම අපට නම් කිසිත් අඟවන්නේ නැත. එය ඉදිරියේදී මැතිවරණයක් එන්නේ නම් යහපාලනයේ සුදුහුණු ගාන්නට හොඳය.
