■ සංජීවනී රූපසිංහ

එය මා චෙන්නායිහි ගත කළ දින කිහිපයකි. දකුණු ඉන්දීය ආහාර පමණක් දින ගණනාවක් ගත් නිසා එදින මට පාන් කෑමේ දොළක් හට ගත්තේය. මම හිමිහිට මා සිටි මහල් නිවාසයෙන් බිමට බැස වීදිය දිගේ ඇවිද ගියෙමි. කඩ කිහියකින් මම බ්‍රෙඩ් ඇද්දැයි විමසුවෙමි. බ්‍රෙඩ් නැති බව ඔවුහු කියති. මේ රටේ මිනිසුන් පාන් කන්නේ නැද්ද? කර්ණාටක ප්‍රාන්තයේද පාන් නැත. අප නම් කුඩා කාලයේ උදේට කෑවේම පාන්ය. පාන් සමඟ පරිප්පුත්, පාන් සමඟ කිරි හොදිත්, පාන් සමඟ පොල් සම්බෝලත් කන්නට අපි පුරුදුව සිටියෙමු. රසම කෑම නම් පාන් සමඟ පොළොස්ය. අදටත් ගෙදර පොළොස් ඉව්වොත් මම පාන් ගෙඩියක් රැගෙන එමි.

බටහිර ජාතිකයන්ට මෙන් පාන් සැන්ඩ්විච් කර ඇතුළට මස් හෝ බිත්තර තක්කාලි දමා කෑමේ පුරුද්දක් අපේ කුඩා කාලවල නොතිබිණි. පාන් සැන්ඩ්විච් කළා නම් ඒ යම් උත්සවයකටය. අපි හොඳින් හොඳි පොඟවා පාන් කන්නෙමු. එය පාන් ස්වදේශීකරණයට ලක් කිරීමකි. කුඩා කාලයේ අපේ ආච්චි කියන්නී,

“පානුයි පරිප්පුයි දවසක බුදු වේවා
ළුෑණුයි අලයි සැරියුත් මුගලන් වේවා
පොල්කිරි හොද්ද ගංගානම් ගඟ වේවා” යනුවෙනි. එහි අවසන් පදය මට මතක නැත. අහගන්නට දැන් ආච්චි ද නැත.

ඈත ගම්දනව්වල ඇවිදින විට ඒවායේ සැතපුම් ගණනකට කඩයක් නැති බව දකින මා කුඩා කල සිතුවේ මෙයාලා උදේට පාන් ගන්නේ කෙසේද කියාය. ඔවුන් පිළිබඳව එකල මට තිබුණු ලොකුම ප්‍රශ්නය එයයි. ඒ තරමටම උදේ ආහාරය පාන් ය යන අදහස මගේ ඔලුවට වැටී තිබුණි. ඉඳහිට පාන් කෑමේ ආශාවක් මට එන්නේ මෙම අතීතකාමය නිසාය.

මම අතුරු වීදිය පසුකොට ප්‍රධාන වීදියට පිවිසුණෙමි. කිසිම කඩයක පාන් නැත. අදත් ඉඩ්ලි වඩේ කන්නට මම හිත හදා ගත්තෙමි. කෙතරම් ආසා කළත් එකම ආහාරය දිගින් දිගටම කන්නට සිදු වේ නම් එම ආසාව පෑල දොරින් පලා යන බව අපි අත්දැකීමෙන්ම දනිමු. අද නම් පාන් ඕනේමය. එසේ සිතා තවත් පියවරක් ඉදිරියට යද්දී කඩයක ඉදිරිපස වීදුරු කෑම අල්මාරියේ පාන් පෙනෙයි. මගේ හිතේ මල් හතක් පිපෙයි. මට දැන් ඇත්තේ ඉවවහා ගිය සතුටකි. මම පාන් හොයා ගෙන කිලෝමීටරයකට නොවැඩි දුරක් පැමිණ ඇත.
කඩේ මුදල් කවුළුවේ සිටි මුදලාලිගෙන් මම බ්‍රෙඩ් ඉල්ලා සිටියෙමි. ඔහුගෙන් ලැබුණේ ද පුරුදු පිළිතුරමය.

“බ්‍රෙඩ් ඉල්ලේ”

පාන් තියාගෙන පාන් නැති බව ඔහු කියන්නේ ඇයි? මම ඔහුට ඉස්සරහ ඇති වීදුරු අල්මාරියේ ඇති පාන් පෙන්වූයෙමි.

එවිට ඔහු මට කීවේ ඒවා බ්‍රෙඩ් නොවන බවත් ඒවා පාන් වන බවත්ය.

ඔවුහු පාන්වලට ඉංග්‍රීසියෙන් බ්‍රෙඩ් කියන බව එක්කෝ නොදනිති. දෙමළෙන් පාන්වලට කියන්නේ ද පාන්මය. අහෝ, මම පසුකර ආ සියලුම කඩවල පාන් තියෙන්නට ඇත.

අනෙක් සිදුවීම වූයේ හසාන්හිදීය. හසාන් යනු කර්ණාටක ප්‍රාන්තයේ ඇති නගරයකි. එදින මට අම්මාට ගවුමක් ගැනීමට අවශ්‍ය විය. චෙන්නාහිදී දෙමළ දන්නේ නැති ආකාරයටම හසාන්හි භාවිත භාෂාව වූ කණ්ණඩ මා දන්නේ ද නැත. කිසිම ප්‍රාන්තයක භාවිත කළ භාෂාවක් මා දැන සිටියේ නැත. එහෙත් එය කිසිම බාධාවක් වූ බවක් ද නැත. භාෂාවෙන් තොරව මිනිස්සු මා හා හිතවත් වූහ. ආදරය ළෙන්ගතුකම දැක්වූහ. හින්දි හෝ කණ්ණඩ ද මා දන්නේ නැත. කණ්ණඩ භාෂාවෙන් “බන්නි” යනු එන්න යන්නයි. මම දැන සිටියේ යමෙකුට බන්නි බන්නි කියන්නට පමණි.

මම හසාන්හි ඇඳුම් කඩයකට ගොඩ වූයෙමි. එහිදී සැමියාටත් දරුවන්ටත් කමිස තෝරා ගත් මා අම්මාට ගවුමක් ගන්නට සිතුවෙමි. මම ඔවුන්ගෙන් ෆ්‍රොක්ස් ඇද්දැයි විමසූවෙමි. ඔවුන් ඒ මොනවාදැයි මගෙන් අසයි. මම අතින් පයින් ගවුම පෙන්වූයෙමි.

එක් සාප්පු සේවකයෙක් මගේ ශරීර භාෂාව තේරුම් ගෙන එක්වරම කීවේ “ගවුම්” බවයි. අපරාදේ මට මුලින්ම කියන්නට තිබ්බේ ගවුම් කියා යැයි මම සිතුවෙමි. ඔවුන් ද ගවුම්වලට කියන්නේ ගවුම්ය.

ඔහු වහා මා කැඳවාගෙන ගොස් ගවුම් පෙන්වන්නට විය. එහෙත් ඒවා අම්මාට තරම් නොවන මඟුල් ගෙවල්වල අඳින ගවුම්ය.

අපේ භාෂා අතර පුදුම තරම් සමානකම් තිබේ.

තවත් දවසක මල් පෙරහැරක මල්කරුවෙකු මෙන් රෝස පාට බොම්බයි මොටයි බයිසිකලයක බැඳගෙන විකුණන මිනිසෙකු පෙන්වා මම රියදුරාගෙන් ඇසුවේ ඒවාට කියන්නේ මොනවා ද යනුවෙනි.

“බොම්බා මොටා”

එයාලගේ බොම්බා මොටා අපේ බොම්බයි මොටයි වගේමය. මම කන අතර සිනාසෙමින් කීවෙමි.

මඟතොට යන විට තවත් සුවිශේෂ කෑම වර්ග කිහිපයක් හමුවේ. ඉන් පළමුවැන්න නම් උක් බීමයි. කුඩා යන්ත්‍ර තබා ගෙන තරුණයන් උක් ගස් කැබලි දමා ඒවා මිරිකා උක් බීම සාදා විකුණයි. ඒවා නැවුම්ය. ඒවා සාදන්නේ අප ඉදිරියේමය.

චෙන්නායි සිටින්නේ රුපියලක් හෝ වංචා කරන මිනිසුන්ය. එහෙත් කර්ණාටක පැත්තට වන්නට ඉන්නේ අවංක මිනිසුන්ය. වරක් මමත් මගේ මිතුරන් කිහිප දෙනෙකුත් චෙන්නාහි දී දානයක් දුන්නෙමු. සාමාන්‍යයෙන් බත් පාර්සල් පනහක් ඇණවුම් කළ පසු ඒවා ගණන් කර බලන පුරුද්දක් අපිට නැත. එහෙත් එක් මිතුරෙකු කීවේ ගණන් කර බලන ලෙසයි. ඒවා ගණන් කරන විට එහි තිබුණේ හතලිස් හතකි. අප ඉතිරි ඒවා ප්‍රශ්න කළ විට ඔවුහු ඒවා දුන්හ. කිසිම ලැජ්ජාවක් නැත. සමාව ඉල්ලන්නේ පවා නැත. නැවත මුදල් ගෙවන විට අප ද එක් බත් එකක් ඉන්දියන් රුපියල් එකසිය පනහ බැගින් ගණන් සාදා බැලුවෙමු. එවිට ඔවුන් කී මුදල අපගේ ගණනයට වඩා වැඩි බව පෙන්වා දුන් විට නිවැරදි ඉතිරි මුදල ලබා දුන්නේය. එසේම ඉතිරි ද දෙවරක් ගණන් බලා ඔවුන්ගෙන් ගත යුතුය. ඔවුහු ඒ තරම් කිසිම ලැජ්ජාවකින් තොරව බොරු කියන බොරු කරන ජාතියකි. මේ මා පැවසූ ආපන ශාලාව විශාල වූවකි. මහපාර අද්දර වෙළඳාම් කරන කුඩා ව්‍යාපාරිකයාගේ සිට විශාල ආපන ශාලා දක්වා සියල්ලෝම හොරකම් කරන්නට උත්සාහ දරයි.

කර්ණාටක මිනිසුන් එසේ නැත. එක් තැනකදී මම ගණන නිවරදි දැයි බලන විට ඔහු කීවේ,
“මම ජෛන. මම බොරු කරන්නේ නැහැ” යනුවෙන් ස්ථිරසාර හඬිනි.

මට කියන්නට ඕනෑ වූයේ එදින උක් බීම දෙකක් ගෙන බී එහි මිල වූ රුපියල් හතලිහ ගෙවීමට මා ළඟ මාරු මුදල් නොමැති වූ නිසා මම රුපියල් පනහක්ම දුන්නෙමි. එය සතුටෙන් දෙන නිසා බාර ගන්න යැයි ද කීවෙමි. එහෙත් ඔහු වහා කළේ ඉතිරි රුපියල් දහයට සරිලන ආකාරයට නොව ඊටත් වැඩියෙන් තවත් උක් බීම වීදුරුවක් මට පිළිගැන්වීමයි. මම එය ඉතා ආශාවෙන් පිළිගතිමි.

මගතොට යන අතර ඇති තවත් සුවිශේෂීකෑමක් නම් බඩඉරිඟුය. මේවා ඔවුන් කුඩා දර අඟුරු කබලක් තබා ගෙන පුච්චයි. හොඳටම කළු වූ දැලි බැදුණු බඩඉරිඟුවල ඇත්තේ පුදුම රසකි. දැලිවලට යටින් එන ළපටි බඩඉරිඟු කිරි රසට මම පෙරේත වෙමි. දැන් ඔබේ කටට ද කෙළ ඉනුවා නම් මට සමාවෙන්න. ■

ලබන සතියට.

රුසියානු සමාජවාදයේ සැඟවූ පැත්ත

Stalin’s Enslavement of Rural Russia (1992) වාර්තා චිත්‍රපටය

■ අතුල දිසානායක

යුක්රේනයේ ස්වාධිපත්‍යය, දේශපාලන අභිලාෂයන් සහ ස්වෛරීත්වය නැවත වරක් රුසියාවේ තර්ජනයට ලක්වී ඇත. රුසියානු හමුදා යුක්රේන අගනගරය වන කියෙව් වෙත ළඟා වෙමින් සිටියි. දැනට පෙනෙන අන්දමට සම්බාධක පනවන අතරේ නේටෝව අවි ආයුද සපයනවා විනා සෘජුව යුද්ධයට එක් නොවනු ඇත. නේටෝව යම් හෙයකින් සෘජු යුද්ධයකට පැටලුණහොත් එය තෙවන ලෝක යුද්ධයක් දක්වා ඇදී යා හැකි බැවිනි. මේ වන විට වරක් නොව කිහිපවරක් ලෝකය විනාශ කළ හැකි තරම් න්‍යෂ්ටික අවි බලවත් රාජ්‍යයන් සතුව තිබේ. මේ ගැටලුව සාමකාමී ලෙස විසඳා ගැනීම ලෝකයටම යහපත් බව කිව යුතුය. එහෙත් පුටින්ගේ රුසියානු ජාතිකවාදය මෙතැනින් නැවතෙනු ඇතැයි කිව නොහැකිය. පුටින්ට අවශ්‍ය වන්නේ පැරණි සෝවියට් අධිරාජ්‍යය නැවත ගොඩනගා ගැනීම බව පෙනේ. පුටින් යුක්රේනය අල්ලාගත් පසු එහි තමන්ට හිතැ’ති පාලකයෙකු බලයට ගෙනෙනු ඇත. ඇතැම් විට ආක්‍රමණයෙන් අල්ලාගත් පසු ක්‍රිමියාවේ සහ ජෝර්ජියාවේ මෙන් යුක්රේනයේ ද රුසියානු හමුදා රඳවනු ඇත.

අද පමණක් නොව රුසියානු සමාජවාදී යුගයේ ද යුක්රේනය යනු ආක්‍රමණයට ලක් වූ සශ්‍රීක භූමියකි. මේ සශ්‍රීක භූමිය ස්ටාලින්ගේ කාලයේ කොල්ලකෑමට ලක්ව විනාශයට පත් වූ අන්දම ගැන වාර්තා චිත්‍රපට මෙන්ම විවිධ පොතපත ද ලියැවී ඇත. සමස්ත රුසියාවේම බලපැවැත්වූ ස්ටලින්ගේ භීෂණය ගැන වාර්තා චිත්‍රපට සිය ගණන් නිපදවී ඇති අතර ඒ අතර සුවිශේෂ වාර්තා චිත්‍රපටයක් ලෙස රුසියානු ජාතිකයන් වූ ඇලෙක්සැන්ඩර් ඉවාන්කින් (Alexander Ivankin) සහ මායා ටොයිඩ්සේ (Maya Toidze) සෝවියට් පර්යේෂකයන් සමග නිපදවූ Stalin’s Enslavement of Rural Russia (1992) වාර්තා චිත්‍රපටය පෙන්වා දිය හැකිය. එහි අදහස ‘ස්ටාලින් විසින් රුසියාවේ ගම්බද ජනයා වහල්භාවයට පැමිණවීම’ යන්නයි. එම වාර්තා චිත්‍රපටය From Monster (A Portrait of Stalin in Blood) යන වාර්තා චිත්‍රපට මාලාවේ එක් කොටසකි.

කොමියුනිස්ට් ක්‍රමයන් පැවැතියේ බාහිර ලෝකයට ආවෘතවය. මේ නිසා කොමියුනිස්ට් ක්‍රමවල ඇතුළාන්තය පිළිබඳ බොහෝ තොරතුරු බාහිර ලෝකයට විවෘත වන්නට පටන්ගත්තේ ඒවා බිඳවැටුණු පසුය. ඒ ගැන බාහිර ලෝකයේ වාර්තා චිත්‍රපට නිර්මාණකරුවන් මෙන්ම සෝවියට් දේශයේ සිටි වාර්තා චිත්‍රපට නිර්මාණකරුවෝ ද චිත්‍රපට තැනූහ.

සෝවියට් දේශය බිඳවැටුණු පසු රුසියානු රජයේ පුස්තකාල චිත්‍රපට දර්ශන උපයෝගී කරගෙන මෙම වාර්තා චිත්‍රපටය නිපදවා ඇත.

ලෝක ඉතිහාසයේ වැඩියෙන්ම මිනිසුන් මරාදැමූ ක්‍රෑරතම ආඥාදායකයා කවුද යන්න ඇසුවොත් ඕනෑම කෙනෙකු කිව හැක්කේ ජර්මනියේ සිටි ආඥාදායක ඇඩෝල්ෆ් හිට්ලර් (1933 -1945) බවය. දෙවැනියා කවුද? එසේ ඇසූවිට අපට නිශ්චිතව කියන්නට කෙනෙක් නැත. ඒ අපට උගන්වා ඇති සැටිය. එහෙත් හිට්ලර්ට දෙවෙනි හෝ නොදෙවෙනි ක්‍රෑර තවත් ආඥාදායකයෝ දෙදෙනෙක් ලෝකයේ සිටියෝය. ඒ සෝවියට් දේශයේ ජෝශස් ස්ටාලින් සහ චීනයේ මා ඕ සේතුන්ය. සෝවියට් දේශයේ වසර 33ක කාලයක් බලයේ (Blood Land – Europe between Hitler and Stalin-2010) සිටි ජෝසප් ස්ටාලින් (1920- 1953) රුසියාවේ ජනයා මිලියන 40ක අතර ප්‍රමාණයක් මරා දැමූ බව මෙම වාර්තා චිත්‍රපටයේ කියවේ. සෝවියට් දේශය බලපැවැත්වූ යුගයේ සෝවියට් ප්‍රචාරකවාදය තුළින්, තුන්වන ලෝකයේ රටවලට වෛවර්ණ ඡායාරූප සහිත සෝවියට් සඟරාවලින් සන්නිවේදනය වූයේ එහි එක් පැත්තක් පමණි.

1917 දී රුසියානු විප්ලවය ගැන සඳහන් කරමින් Stalin’s Enslavement of Rural Russiaවාර්තා චිත්‍රපටය ආරම්භ වේ. ස්ටාලින් කොතරම් ක්‍රෑර ආඥාදායකයකු වීද යන්න ඒත්තු ගැන්වීමට වාර්තා වැඩසටහනේ ආරම්භයේ ස්ටාලින් විසින් කියනු ලැබූ ප්‍රකට කියමනක් උපුටා දැක්වෙයි. ‘එක් මිනිසෙකු මියයාම ශෝකාන්තයකි. මිනිසුන් මිලියනයක් මියයාම සංඛ්‍යාවක් පමිණි’ යන්න එම ප්‍රකට කියමනයි. ඒ ස්ටාලින් තම දේශපාලන ක්‍රමය වෙනුවෙන් පවත්වාගෙන ගිය සාහසික ප්‍රතිපත්තියයි. වාර්තා චිත්‍රපටයේ මෙලෙස දැක්වුණත් ස්ටාලින් විසින් එය සැබවින්ම කියන ලද්දේද යන්න ගැන විවාදයක් පවතී. එහෙත් ස්ටාලින් සිය වසර 33ක පමණ කාලය තුළ කටයුතු කළේ එම කියමනට සරිලන දෘඪ දේශපාලනික ප්‍රතිපත්තියක් සහිතවය.

1917 ඔක්තෝබර් විප්ලවය මගින් ඇතිකරනු ලැබූ සිවිල් යුද්ධය සහ අස්ථාවර දේශපාලන තත්වය විසින් 1920 වන විට රුසියාව සාගතයකට තල්ලු කෙරෙන අතර එහිදී ළමුන් වැඩිහිටියන් ඇතුළු මිලියන 05ක් මරුමුවට පත්වෙති. බොල්ෂෙවික් විප්ලවයේ සාමාජිකයකුව සිට පසුව වසර 13ක් ස්ටාලින්ගේ සිරකඳවුරක සිටි අයෙකුගේ පුතකු වන ඉතිහාසඥයකු වූ ඇන්ටන් ඇන්ටොනොව් (Anton Antonov) ස්ටාලින්, රුසියානු සාගත සමයේ ක්‍රියා කළ ආකාරය වාර්තා වැඩසටහනේ විස්තර කරයි. මේ කාලයේ සිය හමුදාව නඩත්තු කිරීමට ස්ටාලින් විසින් අනුකම්පා විරහිත ලෙස ගොවියන්ගෙන් ආහාර කොල්ලකන ලදි. අවශ්‍ය ප්‍රමාණයටත් වඩා ස්ටාලින් හමුදාව වෙනුවෙන් ආහාර ගොඩගැසුවේය. ඔහුගේ මේ ක්‍රියාවට එරෙහිව මහජන නැගිටීම් ඇති වූ අතර ඒවා මර්දනය කෙරිණි. ඇන්ටන් ඇන්ටොනෝව් මෙහිදී පවසන්නේ තමන්ටද ලැජ්ජාවක් දැනෙන බවයි. මන්ද ඔහුගේ පියාද මෙම මර්දනයන්ට සහභාගි වී ඇති බැවිනි.

මේ තත්වය, එනම් ගොවියන්ගේ අස්වනු කොල්ලකෑම නිසා හටගත් අර්බුදය ලෙනින්ට සිය ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය පිළිබඳ නැවත සිතන්නට බලකළේය. ඔහු ජනතාවගේ අස්වනුවලින් සියයට 70ක් ඔවුන්ට ලබාදී සියයට 30ක් විවෘත වෙළඳපොළේ විකිණීමට සැලසුම් කළේය. නව ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ රුසියානු ගොවියන් කැමැත්තෙන් ගොවිබිම්වලට ගියහ. සමාජවාදී ක්‍රමය තුළ ප්‍රතිසංස්කරණවාදී ලෙස පුද්ගලික දේපල ක්‍රමයත් පවත්වා ගනිමින් සෝවියට් සමාජවාදය පවත්වාගෙන යාමට අවශ්‍ය බව ලෙනින් සිතුවා වැනිය. ඇත්ත වශයෙන්ම සමාජවාදයට හිතැති අය ලෙනින්ගේ මේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය අධ්‍යයනය කළ යුතුය. එහෙත් කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ බොහෝ දෙනා ලෙනින්ගේ නව ප්‍රතිපත්තියට විරුද්ධ වූයේ එම පියවර කොමියුනිස්ට් ක්‍රමය පාවාදීමක් යයි කියමිනි. මෙහිදී ස්ටාලින්ද සිය නායකයා වූ ලෙනින්ගේ පැත්තේ සිටගත්තේය.
1922 දී ස්ටාලින් පක්ෂයේ මහලේකම් බවට පත්වන අතර ක්‍රමයෙන් රුසියානු ආර්ථිකය සමෘද්ධිමත් වන්නට පටන් ගනී. කෘෂිකර්මාන්තයට නව යන්ත්‍ර ලැබෙන අතර කිරි නිෂ්පාදනය සඳහා ජර්මනියෙන් සහ ප්‍රංශයෙන් ගවයෝ ආනයනය කෙරෙති. ගොවියන්ගේ අතමිට සරුවන්නට පටන් ගනී. මේ අතර 1924 ලෙනින් මියයන අතර ස්ටාලින් දැවැන්ත ලෙස සෝවියට් ප්‍රචාරකවාදය ආරම්භ කරයි. ඒ වන විට ධනවත්ව සිටි ගොවියන් ස්ටාලින් විසින් හඳුන්වනු ලැබුවේ සුළු ධනේශ්වර (බුර්ෂුවා) පන්තිය යනුවෙනි. මේ වන විට කිසියම් ආකාරයකින් පුද්ගලික දේපළ ක්‍රමය පැවැතිණි. මේ සුළු ධනේශ්වර කොටස නිර්ධනයන්ට හානියක් බව බව කී ස්ටාලින් ඔවුන් අතුගා දැමිය යුතු බව කීවේය. අනතුරුව හෙතෙම 1925 දී රුසියානු ගොවියන්ට එරෙහිව යුද ප්‍රකාශ කරයි. කොමියුනිස්ට් පක්ෂ සාමාජිකයෝ වික්ෂිප්ත වෙති. එහෙත් තවමත් ගොවියෝ සතුටින් වැඩකරති. අස්වැන්න ඉහළ යයි. ධාන්‍ය අපනයනය රුසියාවට විශාල ආදායමක් ගෙනදෙයි. මේ අතර රුසියාව කාර්මීකරණය තුළින් ඉතා විශාල දියුණුවක් ලබාගනී. ඇත්ත වශයෙන්ම මේ වන විට කොමියුනිස්ට් ක්‍රමය පැවැතුණේ ධනේශ්වර ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති මතය.

කුලාක්වරු යනු රුසියාවේ ධනවත් ගොවියෝය. ඔවුන් ස්ටාලින්ගේ වෛරයට ලක්වන්නට පටන් ගනී. ධනවත් ගොවියන් ධනපතියන් බවත් ඔවුන් ජනතාවගේ සතුරන් බවත් ස්ටාලින් කියයි. ස්ටාලින් මේ ගොවියන්ට එරෙහිව සටන පටන් ගනී. රුසියාවේ මේ ග්‍රාමීය ගොවියන්ගේ අස්වනු, කිරි ගවයන්, ඉඩම් සහ අනෙකුත් දේ කොල්ලකෑමට ස්ටාලින් සිය රහස් පොලීසිය යොදවයි. කුලාක් හෙවත් ගැමි ධනවත් ගොවි පන්තිය අතුගා දැමීම ස්ටාලින්ගේ අරමුණයි. අවසානයේ සශ්‍රීක ලෙස ගොවිබිම් පවත්වාගෙන ගිය මේ ගොවියෝ රුසියානු ශ්‍රම කඳවුරුවලට පිටුවහල් කරනු ලබන්නෝය. යුක්රේනයෙන් පමණක් එලෙස යවන ලද පිරිස 33000කි. මුළු රුසියාවෙන්ම එලෙස බලහත්කාරයෙන් පිටුවහල් කරන ලද පිරිස මිලියන 12ක් බව වාර්තා වැඩසටහනේ දැක්වෙයි. මේ පිරිස ගවයන් ප්‍රවාහනය කරන දුම්රිය පෙට්ටිවල නංවා, ජලය හෝ ආහාර නොමැතිව, අධික සීතලෙන් යුතු තත්වයක පිටුවහල් කෙරෙන්නේ සයිබීරියාව ඇතුළු රුසියාවේ ඈත පෙරදිගටය. මේ ශ්‍රම කඳවුරුවලට පිටුවහල් කරන ජනයා සාගින්නෙන්, සීතලෙන් සහ ලෙඩ රෝගාදියෙන් මිලියන ගණනින් මියගියත් ස්ටාලින්ගේ වාර්තා චිත්‍රපටවල දැක්වෙන්නේ ඔවුන් ඉතා සතුටින් සිටින බවය.

මෙම වාර්තා වැඩසටහනට අදහස් දක්වන අය අතර ඒ කාලයේ තරුණවියේ පසු වූ, වාර්තා චිත්‍රපටය නිමවන විට වියපත් වූ අය ද වෙති. ස්ටාලින්ගේ මේ සාහසික ප්‍රතිපත්තිය නිසා ඇතැම් ගොවියෝ නගරවලට සංක්‍රමණය වූහ. එහෙත් ස්ටාලින්ගේ නියෝගය වූයේ ඔවුන්ට රැකියා නොදිය යුතු බවය. ඇතැම් අය මොස්කව් වැනි නගරවලදී රහසේ අල්ලාගෙන ඝාතනය කොට සිරුරු රහසේ වලදමනු ලැබිණි. ගොවිබිම්වල ඉතිරි වූ ජනයාට නිරාහාරව මැරෙන්නට ඉඩ හරින ලදි. රුසියාවේ මේ මහා සාගත තත්වය කොතරම් ද යත් ඇතැම් තැන්වල තම දරුවන් මරා ආහාරය ගත් සිදුවීම් ද වාර්තා වූ බව මේ සාගතයෙන් දිවි බේරාගත් දැන් වයෝවෘද්ධ වියේ පසුවන කාන්තාවක් වාර්තා චිත්‍රපටයේ කියා සිටී. ඇයගේ පවුලේ 16 දෙනෙකුම මිය යන්නේ ආහාරයට ගන්නට යමක් නැති නිසා නිරාහාරවය.

ස්ටාලින්ගේ කොමියුනිස්ට් ක්‍රමය තුළ පාසල් දරුවන්ට උගන්වනු ලැබුවේ පවුල් සබඳතාවලට වැඩියෙන් රාජ්‍යය ඉහළින් සිටින බවයි. එහෙයින් සෑම දරුවකුම සිය දෙමව්පියන් සහ පවුලේ සාමාජිකයන්ට වඩා රාජ්‍යයට පක්ෂපාත විය යුතුය. ඒ සඳහා ස්ටාලින්ගේ ප්‍රචාරකවාදය තුළින් 13 හැවිරිදි දරුවකු උත්කර්ෂයට නංවන ලදි. ඔහුගේ පරමාදර්ශය නිරන්තරයෙන් පාසල් අධ්‍යාපනයේ දී අනෙකුත් ළමුන්ට කියාදෙන ලදි. මේ දරුවා විසින් සිය පියා රුසියානු රහස් පොලීසියට පාවාදෙනු ලබන්නේ කොමියුනිස්ට් ප්‍රතිපත්තිවලට අනුගත නොවී කටයුතු ක්‍ළේ යයි කියමිනි. පියා මරණ දඬුවම ලබන අතර දරුවාගේ නෑදෑයන් විසින් මේ දරුවා මරා දමනු ලබයි. එහෙත් සත්‍ය වශයෙන්ම මේ දරුවා එසේ සිය පියා පාවාදුන්නාද නැති නම් එම කතාව සෝවියට් ප්‍රචාරකවාදයේම ප්‍රබන්ධයක් ද යන්න ගැන අදටත් විවාදයක් පවතී.

ස්ටාලින්ගේ මේ කොල්ලකෑමේ උච්ච ස්ථානය වන්නේ යුක්රේනියානු සාගතයයි. එය හැඳින්වෙන්නේ Holodomor යනුවෙනි. 1932-1933 පැවැති මේ සාගතයෙන් මියගිය යුක්රේනියානුවන්ගේ සංඛ්‍යාව මිලියන 3.5කි. එය විසිවන සියවසේ එක් මානව සංහාරයකි.

ගොවියන්ගෙන් අස්වනු සහ ඉඩම් උදුරා ගනිමින් සාමූහික ගොවිපළ ආරම්භ කිරීමට ස්ටාලින් පියවර ගන්නා අතර එය ලෙනින් විසින් ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලද ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියට වෙනස්ය. මේ සාමූහික ගොවිපළ අතිශය නිවැරදිව පවත්වාගෙන යාමට බලකායක් පිහිටුවනු ලබන අතර ඒ සෑම කෙනෙකු අතටම පිස්තෝලයක් පිරිනැමේ. නොබෙල් සාහිත්‍යධරයකු වූ රුසියානු ජාතික මිහායිල් ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රොවිච් ෂොලොකොව්-Mikhail Aleksandrovich Sholokhov (1905-1984) සිය Virgin Soil Upturned (1932) නවකතාවට වස්තු විෂය කරගන්නේ රුසියාවේ මේ සාමූහික ගොවිපල සෑදීම හා සබැඳි කතාන්දරයයි. දැදිගම වී. රුද්‍රිගු “පෙරලූ නැවුම් පස” ලෙස මෙම කෘතිය සිංහලට පරිවර්තනය කරන ලදි.

රුසියාවේ මේ සාගතය ගැන බාහිර ලෝකය විවේචනය කරන්නට පටන් ගත් විට ස්ටාලින් කරන්නේ සිය රහස් පොලීසියේ පුෂ්ටිමත් නිලධාරීන්, සමෘද්ධිමත් ගොවියන්- ගෙවිලියන් ලෙස වෙස් ගන්වා ආහාරපානවලින් එම ගම්මාන පුරවා බාහිර රටවල විවේචකයන්ට ඒවා බලාගන්නට සැලැස්වීමයි. 1931දී අයිරිෂ් ජාතික නාට්‍යකරුවකු සහ සාහිත්‍ය විචාරකයකු වන ජෝර්ජ් බර්නාඩ් ෂෝ (1856-1950) සහ බි්‍රතාන්‍යයේ ප්‍රථම කාන්තා මන්ත්‍රීවරිය වූNancy Witcher Langhorne Astor (1879 – 1964) රුසියාවේ ජෝර්ජියානු ගම්මානයකට රැගෙන යාමට ස්ටාලින් කටයුතු කරන අන්දම මෙම වාර්තා චිත්‍රපටයේ දැක්වෙයි. ස්ටාලින්ගේ පිටපතට අනුව ස්ටාලින්ගේ රහස් පොලීසියේ නිලධාරින් ගොවියන් සහ ගෙවිලියන් ලෙස වෙස් ගන්වන ලදුව ගම්මානයේ සිටිති. ඔවුහු ඉතා ඉහළින් ජෝර්ජ් බර්නාඩ් ෂෝට සහ මන්ත්‍රිනී නැන්සි විට්චර්ට ආහාරපානාදියෙන් සංග්‍රහ කරති. ආහාරපානවලින් මේස පිරී ඇත. ඔවුන්ට ආහාරපාන අඩුවක් නැති බව මේ දෙදෙනා දකිති. ආපසු බි්‍රතාන්‍යයට යන බර්නාඩ් ෂෝ පවසන්නේ රුසියාවේ සාගත තත්වයක් නැති බවය. ජෝර්ජ් බර්නාඩ් ෂෝ රුසියානු සමාජවාදයේ මෙන්ම ස්ටාලින්ගේ හිතවාදියෙක් වූයේය. එහෙත් මේ මහා ප්‍රාඥයා ස්ටාලින්ගේ සමාජවාදී ප්‍රචාරකවාදයට හසුවිය. ජෝරජ් බර්නාඩ් ෂෝ පමණක් නොව බටහිර ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින් රැසක් රුසියාවට ගෙන්වාගෙන මේ රැවටීම කිරීමට ස්ටාලින් කටයුතු කළේය.

වාර්තා චිත්‍රපටය යනු ඉතිහාසයේ යථාව අනාගතයට ප්‍රක්ෂේපණය කරන්නකි. මේ මොහොතේ අප නොදකින ලෝක දේශපාලන යථාර්ථය අපට දැකගන්නට වන්නේ තවත් දශක කිහිපයක් ගිය පසු විය හැකිය. ශ්‍රව්‍ය-දෘශ්‍ය මාධ්‍යයන්හි ඓතිහාසික වටිනාකම ඇත්තේ මෙතැනය. මෙම වාර්තා චිත්‍රපටය නිපදවීමට සම්පූර්ණයෙන්ම දායක වී ඇත්තේ රුසියානුවන්ය. මෙය බටහිරයන්ගේ ප්‍රචාරක කුමන්ත්‍රණයක් නොවේ. ස්ටාලින්ගේ යුගයේ රූගත කළ සිනමා දර්ශන සහ ඡායාරූප මේ සඳහා යොදාගෙන ඇත.■

වේදිකා නාට්‍ය ශිල්පීන්, දක්ෂ රංගන ශිල්පීන්, පිටපත් රචකයන්, අධ්‍යක්ෂකවරු රාජ්‍ය නාට්‍ය, යෞවන නාට්‍ය උළෙලවල් තුළින් නිර්මාණය වෙලා අවුරුදු ගණන් එළියේ ඉන්නවා. සමහර වෙලාවට ඒ දක්ෂයෝ බෝඩිම් කාමර ඇතුළේ, වේදිකා නාට්‍යයක් ඇතුළේ පමණක් හිරවෙලා සිටින අවස්ථා දකින්න පුළුවන්.

■ කාවින්ද්‍යා විජේසූරිය

අත්දැකීම් තුළින් ලබන පන්නරය ජීවිතයට සුවිශාල ආශීර්වාදයක්. කුසල්ගේ ටෙලිතිරයේ ගමනත් ආරම්භ වෙන්නේ වේදිකාව තුළින් ගොඩනැගුණු අත්දැකීම් ගොන්නකින්. එහෙම නේද?

රංගනයට එන්න මූලික වුණේ මගේ පාසල, හොරණ විද්‍යාරත්නය. පාසල් කාලයේදී පුබුදු සුභාෂණ ගුරුගල සර් යටතේ සමස්ත ලංකා වේදිකා නාට්‍ය තරඟාවලි කළා. එතැනින් පස්සේ සෞන්දර්ය විශ්වවිද්‍යාලයේ නාට්‍ය හා රංග කලාව පිළිබඳව උසස් අධ්‍යාපන ඩිප්ලෝමාවක් හැදෑරුවා. ඒ එක්කම මම 2008 රාජ්‍ය ළමා නාට්‍ය උළෙලේදී ‘ගොරහැඩියා’ වේදිකා නාට්‍යයෙන් වසරේ හොඳම සහාය නළුවා බවටත්, 2010දී exhibitionවේදිකා නාට්‍යය තුළින් හොඳම නළුවා බවටත්, 2010දී ‘අභින’ නාට්‍ය උළෙලේ හොඳම නළුවා බවටත්, 2013, 2014, 2015 වසරවල හොඳම සහය නළුවා බවට විශිෂ්ට රංග කුසලතා සම්මානයත් ලබාගන්නට මට හැකියාව ලැබුණා.

2019 යෞවන සම්මාන උළෙලේ හොඳම නළුවා සහ හොඳම සහාය නළුවා ලෙසත් සම්මාන ලබාගන්නට හැකියාව ලැබුණා. ඒ වගේම වේදිකා නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂවරයෙක්, වේදිකා පරිපාලන ශිල්පියෙක් ලෙස කටයුතු කරලා තියෙනවා. ඔය අත්දැකීම් එක්ක තමයි 2016 මම ස්වර්ණවාහිනියේ ‘මෙහෙමත් ලෝකයක්’ මෝර්නින් ප්‍රෝගෑම් එකේ නිවේදකයෙක් ලෙස කටයුතු කරන්නේ. ඉන් අනතුරුව ‘සිහින සමාගම, බස් එකේ ඉස්කෝලේ, පාරදිගේ’ ටෙලිනාට්‍ය තුළින් ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ හදවත්වල ඉඩක් වෙන්කරගෙන ඉන්නවා.

දීර්ඝ කාලයක් වේදිකාවේ රැඳුණු කලාශිල්පියෙක් ලෙස ඔබට ටෙලිතිරය කොහොමද දැනෙන්නේ?

බැලූබැල්මට වේදිකාව, ටෙලිතිරය, සිනමාව යන ත්‍රිත්වයේම තියෙන්නේ රඟපෑම වුණාට ඒක මාධ්‍ය තුනක්. ඒ මාධ්‍ය තුන තුළ රඟපෑම එකිනෙකට වෙනස් දෙයක්. මුලින්ම රංගන ශිල්පියෙක් ලෙස මේ මාධ්‍ය තුන පැහැදිලිව හඳුනාගැනීම ගොඩක් වටිනවා. වේදිකා නාට්‍ය නළුවෙකු වූ පමණින් ටෙලිනාට්‍යයක රඟපාලා සාර්ථක වෙන්න පුළු‍වන් කියන කාරණය මම විශ්වාස කරන්නේ නෑ. හැබැයි මට වේදිකා නාට්‍ය නළුවෙක් ලෙස ඒ ලැබූ පන්නරය හා අත්දැකීම ගොඩක් ඉවහල් වුණා පුංචි තිරයට. එක්තරා විදියකට මේ මාධ්‍ය ත්‍රිත්වයටම අනුගත වීම අභියෝගයක්.

වර්තමාන කලා ක්ෂේත්‍රය තුළ ඔබ දකින අභියෝග ගැන කතාකළොත්..

ලංකාව වගේ රටක මේ කාල වකවානුව තුළ කලාව කරනවා කියන්නෙම අභියෝගයක්. විශේෂයෙන්ම වේදිකා නාට්‍යකරුවන්ට මේ කොවිඩ් රෝගී තත්ත්වය නිසා අවුරුදු ගණනාවක් නාට්‍ය සංදර්ශන පෙන්නගන්න බැරිවුණා. ඉතිං ඒක බහුතරයක් කලා ශිල්පීන්ට දැනුණු අවස්ථාවක්. ඒ වගේම ලංකාවේ වේදිකා නාට්‍ය තරග තිබුණත් එයින් නිර්මාණය වන නාට්‍ය වෙත යොමුවන ප්‍රේක්ෂක පිරිස සම්බන්ධ ගැටලු තියෙනවා. මෙලෙස අර්බුද රාශියක් මැද්දේ වුවත් නාට්‍යකරුවන් සියලු‍ම දෙනාම ස්ථීරවම නොදැවී සිටීම විශේෂයක්. ඒ අභියෝගවලට මුහුණ දීගෙන ඒ වැඩකටයුතු කරගෙන යන්න පුළු‍වන් ආත්ම ශක්තියක් ඕනෑම කලාකරුවෙකුට තියෙන්න ඕනෑ. ඉතිං තමන්ට මුණගැහෙන ගැටලු අභියෝගයක් ලෙස සලකලා අත්හැර දමන්නේ නැතුව අභියෝගයන්ට මුහුණ දීම කළයුතු වන්නේ අපිමයි. මේ කාලවකවානුව තුළ රටේ පවතින අස්ථාවරත්වය, ආර්ථික ගැටලු, රෝගී තත්ත්ව සියල්ලත් එක්ක කලාවත් පවත්වාගෙන යාම අපේ යුතුකමක්.

කුසල්ට වැඩි ප්‍රේක්ෂක අවධානයක් ලැබෙන්නේ ස්වර්ණවාහිනියේ විකාශය වන ‘පාරදිගේ’ ටෙලිනාට්‍යයේ බණ්ඩා කියන චරිතයෙන්. ඔබ බණ්ඩාව දකින්නේ කොහොමද කියලා දැනගන්න කැමතියි.

ඇත්තටම බණ්ඩා කියන්නෙත් අපේ මේ සමාජයේම නියෝජනයක්. විශේෂයෙන්ම මතක් කරන්න ඕනෑ බණ්ඩාව නිර්මාණය කළ ආදරණීය පිටපත් රචනය සද්ධාමංගල සූරිය බණ්ඩාර මහතා, අධ්‍යක්ෂණය සිවගුරුනාදන් මහතා, නිෂ්පාදනය චාමර සමරවික්‍රම මහතා. ඔවුන් නිර්මාණය කරන බණ්ඩාව මං මගේ උපරිමයෙන්ම තීව්‍ර කරනවා. බණ්ඩා එදිනෙදා ජීවත්වෙන්න උත්සාහ දරන පොකට්කාරයෙක් ගේම්කාරයෙක් වුණාට ඔහුට කවදාවත් තනි ගමනක් තිබිලා නෑ. යාළු මිත්‍රයන් එක්ක තියෙන සම්බන්ධතාවය, මිනිසුන් සමඟ කරන ගනුදෙනුව, මිනිස්සු තෝරාබේරා ගැනීම වගේ විශේෂ තත්වයන් බණ්ඩට තියෙනවා. ඉතිං ඔහු ගේම්කාරයෙක් වුණාට හිතහොඳ ගේම්කාරයෙක් නිසා අද වනවිට බහුතරයක් ඔහුට ආදරේ කරන්න පටන් අරගෙන තියෙනවා.

දැන් දැන් ටෙලිනාට්‍යවලදී ජනප්‍රිය වුණත්, ඔබ දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ වේදිකාවේ සම්මනායට පාත්‍රවුනු නළුවෙක්. වේදිකාවේ ඉඳලා ටෙලිනාට්‍ය ජෙෂත්‍රයට එනකොට දැනුණු වෙනස කොහොමද?

වේදිකා නාට්‍ය නළුවෙකුට එක පාරටම ටෙලිනාට්‍යයක රංගනය කරන්න ලැබුණම චකිතයක් තමයි මුලින්ම එන්නේ. වේදිකා නාට්‍යයකදී මාස 7ක් විතර රිහසල් කරලා පිටපත කියවලා දෙබස් පාඩම් කරගෙන අපි ලොකු පෙර සූදානමකින් කටයුතු කරනවා. නමුත් ටෙලිනාට්‍යයක් තුළ පිටපත එවෙලේම ලැබෙනවා, පෙරපුහුණුවකට ලොකු කාලයක් හිමිවෙන්නේ නෑ. ඉතිං වේදිකාව තුළ තිබුණු ඒ පෙරපුහුණුව ටෙලිනාට්‍යය තුළ නොමැතිකමින් තරමක් නුහුරු ගතියක්, චකිතයක් මටත් තිබුණා. නමුත් වේදිකා නාට්‍යකරුවෙක් ලෙස මම ලබපු අත්දැකීම් ටෙලිනාට්‍ය තුළදිත් ඉවහල් වෙනවා කියන දේ මම පෞද්ගලිකව විශ්වාස කරනවා.

ඔබ දැන් මෙගානාට්‍ය නළුවෙක්. සමහර විට සතියකට මෙගා නාට්‍ය කිහිපයක එකිනෙකට වෙනස් චරිත රඟපාන්න සිදුවෙනවා, කොටසෙන් කොටස. දැනට ලංකාවේ පවතින මේ මෙගා නාට්‍යය කලාව තුළ එකම චරිතයක් දිගට පවත්වාගෙන යාමේදි මතුවන ගැටලු මොනවද?

ලංකාවෙ තියෙන කලාව තුළ ලොකු වෙනස්කම් එක්ක කටයුතු කිරීම තරමක් අපහසු දෙයක්. උදාහරණයක් විදියට මම බණ්ඩාගේ චරිතය තුළ රැවුලක් වවලා ඉන්නවා නම් වෙන ටෙලිනාට්‍යයක ඊළඟ චරිතයේත් රැවුලක් වවාගෙන තමයි මට වැඩ කරන්න වෙන්නේ. එතකොට බාහිර පෙනුම ලොකුවට වෙනස් කරගන්න අවස්ථාවක් නෑ. නමුත් මේකප් ආර්ටිස්ට්ලා, කොස්ටියුම් ඩිසයිනර්ස්ලාගෙන් ඒ තත්වය වෙනස් කරගන්න ලොකු සහයෝගයක් ලැබෙනවා. අභ්‍යන්තරයෙන් ඒ ඒ චරිත නිවැරදිව වටහාගෙන ඒවාට අදාළව චරිතයකට තව චරිතයක් වෙනස් විදියට කරන්න අපි සවිඥානික විය යුතුයි.

කුසල්ගේ කලා ගමන තුළ ඔබව, ඔබේ රංගනය පෝෂණය කරන රෝල් මොඩ්ල්ස් එහෙම තියෙනවාද?

කලාකරුවෙන් වුණාම ලෝකයේ නළු නිළියන් විතරක් අනුගමනය කරන්න ඕනෑ කියන ස්ථාවරයක මම නෑ. සාමාන්‍යයෙන් පාරේ යන මනුස්සයෙක්, රියැදුරු මහතෙක්, වෛද්‍යවරයෙක්, පොල් කඩන මනුස්සයෙක්, හිඟන්නෙක්, සතා සිවුපාව, සර්පයා පවා අපි විසින් අනුගමනය කළයුතු වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් එදිනෙදා ජීවිතයේ හමුවන ඕනෑම කෙනෙක්ගෙන් දෙයක් අපිට ජීවිතේට එකතු කරගන්න තියෙනවා. ඒ වගේම පොතපත කියවීම, චිත්‍රපට නැරඹීම පවා නළුවාට ඔහුගේ නළු කාර්යය වැඩි දියුණු කරගත හැකි අංශ. ලෝකයේ ඕනෑ තරම් එක් එක් අංශයට ලෙජන්ඩ්ස්ලා හිටියත් ඊට පරිබාහිරව සමාජ, සංස්කෘති, දේශපාලනික අංශ පිළිබඳව හොඳ සවිඥානික තත්වයක් නළුවෙකුට තියෙන්න ඕනෑ. නළුවෙකුට වඩාත් වැදගත් වන්නේ ජීවන අත්දැකීම් සහ සතතාභ්‍යාසය කියලා මම විශ්වාස කරනවා.

ඔබ සිතන විදියට රංගන ශිල්පියෙකු චරිත තෝරාගැනීමේදී සැලකිය යුතු කරුණු මොනවාද?

චරිත තෝරාබේරා ගැනීම අනිවාර්යයෙන්ම කලාකරුවෙකුට අවශ්‍යම දෙයක්. මමත් ටෙලිනාට්‍ය කලාවට ආධුනික රංගන ශිල්පියෙක් විදියට තරමක් දුරට එය අනුගමනය කරනවා. යම් යම් නිර්ණායක ජීවිතේ මේ සංධිස්ථානයේ නොතිබුණාට ඉදිරියේදී එන්න පුළුවන්. සමහර වෙලාවට තෝරාබේරා ගැනීමක් නොකර ලෝකේ කිසිම දෙයක් කරන්න බෑ. නමුත් මේක වෘත්තීමය කාර්යයක් නිසා යම්කිසි අර්බුදකාරී තත්ත්වයකට පත්වෙන්නට තියෙන සම්භාවිතාවත් වැඩියි. එතකොට ආර්ථිකමය තත්ත්වය මත යම්කිසි තෝරාගැනීම් අපට අතහරින්නට සිදුවෙනවා. තමන් නිර්මාණය කරන්නේ තමන් නිසා තමන්ට තමන්වම විනාශ කරගැනීමේ අයිතියත් තියෙනවා. ඒ නිසා චරිත තෝරාගැනීම කියන්නේ බුද්ධිය මෙහෙයවලා ගන්න ඕනෑ තීරණයක්.

රංගන ශිල්පියෙකුට දක්ෂතාව හා ජනප්‍රියතාව කියන දෙකමත් වැදගත්..

ජනප්‍රිය කියන තැනට පුද්ගලයෙකුට එන්න නම් ඔහුගේ මොකක් හරි සාධනීය තත්ත්වයක් තියෙන්න ඕනෑ. ඒකටත් එක්තරා ආකාරයකට දක්ෂතාවක් සහ වාසනා ගුණයක් තියෙන්න ඕනෑ. එතකොට දක්ෂතාව කියන්නේ තමන් නිරූපණය කරන දෙය ආකර්ෂණීය ලෙස ලෙස කරලා යම්කිසි ජූරියක ඇගයීමකට ලක් වීම. සමහර අවස්ථාවල දක්ෂතම තරුවලට ජනප්‍රිය වෙන්න බැරි අවස්ථාත් අපි දකිනවා. කොහොම හරි ජනප්‍රියම තරු දක්ෂතම තරු වුණ දවසට තමයි මේක තවත් ලස්සන වෙන්නේ.

ලංකාවේ කලා ක්ෂේත්‍රය තුළ තවත් දියුණු විය යුතුයි කියලා ඔබ දකින්නේ මොනවාද?

වේදිකා නාට්‍ය ශිල්පීන්, දක්ෂ රංගන ශිල්පීන්, පිටපත් රචකයන්, අධ්‍යක්ෂකවරු රාජ්‍ය නාට්‍ය, යෞවන නාට්‍ය උළෙලවල් තුළින් නිර්මාණය වෙලා අවුරුදු ගණන් එළියේ ඉන්නවා. සමහර වෙලාවට ඒ දක්ෂයෝ බෝඩිම් කාමර ඇතුළේ, වේදිකා නාට්‍යයක් ඇතුළේ පමණක් හිරවෙලා සිටින අවස්ථා දකින්න පුළුවන්. ඉතිං එවැනි දක්ෂයෝ ටිකක් ඉදිරියේදි කලාවේ ප්‍රමුඛ නිර්මාණ සමඟ සම්බන්ධ කරගන්න පුළුවන් නම් තවත් කලාව ලස්සන වෙයි කියලා හිතනවා.

වේදිකා නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂවරයෙක් ලෙස ඔබ අධ්‍යක්ෂණය කියන භූමිකාව දකින්නේ කොහොමද?

සුගතපාල ද සිල්වා මහතා කියන විදියට අධ්‍යක්ෂවරයා සොඳුරු ආඥාදායකයෙක් විය යුතුයි. ඔහු තමයි තිර පිටපත, පිටපත, චරිත ටික හරි මානයකට අරගෙන යන්නේ.

තරුණයන් කලාවට සම්බන්ධ වෙන්න දැඩි ආසාවකින් කටයුතු කරනවා. එහෙම කලාවත් එක්ක සම්බන්ධ වන නවකයන්ට මොකද්ද ඔබ දෙන පණිවිඩය?

තමන්ගේ ගමන ගැන විශ්වාසය තියාගෙන වැඩකටයුතු කරගෙන යන්න. ඒ වගේම කලබල නැති හෙමින් ගමනක් යන්න. මොකද කලාව කියන්නේ අද හිතලා හෙට සාර්ථක කරගන්න පුළු‍වන් හීනයක් නෙමෙයි. ඒක ලොකු කට්ටක්. ■