සාධාරණ අන්දමින් යමක් හරි හම්බ කර නැති කරන්නැති පිරිසක් මහජන මුදල්වලින් සියලු සැප සම්පත් විඳින්නේ අඹු – දරු නෑ දෑ හිතවතුන් සමඟිනි. මේ උදවියට සාධාරණ අන්දමින් යමක් හරි හම්බ කර අඹු දරුවන් පෝෂණය කරන මහජනතාව අනේක විධ හිරිහැරවලට මුහුණ දීම ‘දේශපාලන බඩගෝස්තරය‘ පිණිස ම පරිහරණයට කිසිදු හිරිකිතයක් නැත. මැති ඇමතිවරුන්ට අද දවසේ රටේ ජනතාව විඳින හිරිහැර ගැන වේදනාවක් නොව අවම වශයෙන් ලැජ්ජාවක් හෝ නැත. මේ කාරණය සනාථ කරන්නේ මැති සභය තුළ අවිනීතව – අශීලාචාරව දොඩවන පව්කාර කතාවලිනි. සැබවින්ම මැති සභය නියෝජනය කරන්නේ මහජන නියෝජිතයන් ද?

මැති ඇමතිවරුන් සේම මහජනතාව විඳින දුක් හිරිහැර ගැන වේදනාවක් නොව අවම වශයෙන් ලැජ්ජාවක් හෝ නැති තවත් කොටසක් චීවරධාරීන් ය. ගුණ යහපත් භික්ෂූන් වහන්සේලාට නිසි බුහුමන් දක්වමින් මේ පවසා සිටින්නේ පිරිහුණ ‘චීවරධාරීන්‘ ගැන ය. ඒ උදවිය අතර මහනායක පදවි කියා පට්ටම් ඇති පිරිසක් ද සිටීම හරිම අපූරු ය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රජ කරවන්නට පෙරමුණ ගත් භික්ෂූන් සතර දිග්භාගයෙන් අගනුවරට පයින් ඇවිදගෙන විත් මේ ආණ්ඩුව සහ පාලකයා අසංවේදීව මහජනතාව දුකට – විපතට පත් කර ඇති අන්දම ගැන විරෝධය පළ කළ යුතු ය. එසේ නොකරන්නේ ඇයි? බහුතරයක් භික්ෂූන්ටත් මැති ඇමතිවරුන්ට සේම හැම දේම ‘පිනට‘ ලැබෙන බැවිනි. අද භික්ෂූන්ට දායකයන් ගෙනෙන දානය වළඳන්නට අපහසුතාවක් හෝ නැද්ද? ඇති හැකි අය පමණක්ම නොවේ දානය පිළියෙල කරගෙන එන්නේ. අහිංසක පුරවැසියන් ඒ අතර අපමණ ය. මහජනතාව විරෝධය පළ කරන විට මර්දනයෙන් බිය පත් කිරීමටය පාලකයන් අරඅඳින්නේ. එහෙත් භික්ෂූන් නිකාය භේද – කුල භේද – පක්ෂ භේද පසෙකලා විරෝධය පාන්නට පාරට බැස්සොත් මහජනතාව මර්දනය කළ අන්දමට මර්දනය කරන්නට අපහසුය. එහෙත් සම්මජාතියේ එහෙම දෙයක් වෙන්නේ නැත. හේතුව ඉහළ සිට පහළට පාලකයන්ගෙන් වරදාන වරප්‍රසාද ලබා ඇති බැවිනි. එබැවින් මහජනතාව විපතට පත්ව සිටින මේ අවස්ථාවේ මහජන නියෝජිතයන් ද පිහිටට නැත. බලසම්පන්න පාලකයෙකු වෙනුවෙන් බුද්ධාගම දඩමීමා කර ගත් භික්ෂූන් ද නැත.

මුඛයෙන් සහ අධෝමුඛයෙන්

ආණ්ඩුවේ ඇමැත්තන් කිහිප දෙනෙකු හා මැත්තන් කිහිප දෙනෙකු කතා කරන්නේ මුඛයෙන් නොව අධෝමුඛයෙනි. ඇතමෙකුගේ මේ දෙකම එකක් බව ද පෙනේ. පල්වල ඉහගෙන කන්නට මාන බලන මේ තක්කඩි රැළට අධෝමුඛයෙන් කතා කරමින් හෙටත් දිළිඳු නූගත් ජනතාව මුසපත් කොට ඡන්දය කොල්ල කා ගන්නට පුළුවන. ඉන් පැහැදිලි වන්නේ අද මහජනතාව විඳින හිරිහැරවලට වගකිව යුතු පුද්ගලයන් කාලයක් තිස්සේ මහජනතාවම ස්වකීය ඡන්දයෙන් නඩත්තු කර තිබෙන බව ය. රටේ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකෙන් එකක් හෝ මේ තක්කඩින්ට ඉදිරියේ දී හෝ නාම යෝජනා ලබා නොදී සිටින්නේ නැත. ඊට අදාළ හේතු දෙකකි. එකක් ඡන්ද සෙල්ලමට වියදම් කරන්නට පුළුවන් තක්කඩින්ට බැවිනි. කළු සල්ලි තියෙන්නේ ඔවුන් ළඟය. අනෙක ඇත්ත නැත්ත කරන්නට මුඛයෙන් නොහැකිය, එය කළ හැක්කේ අධෝමුඛයෙනි.

මේ විපතින් ගැලවෙන්නේ කෙසේ ද?

මේ සඳහා එකම විසඳුම සෙවිය යුත්තේ ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් තුළිනි. එහෙත් ඒ වෙනුවෙන් ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කළ යුත්තේ තක්කඩි පිරිවරා සිටින මැති සභය තුළින් නොවේ. එය නිර්මාණය කළ යුත්තේ ප්‍රබල මහජන ව්‍යාපාරයක් තුළින් ය. එවැනි ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය හා එය ‘දිනවීම‘ ද එකී මහජන ව්‍යාපාරය පෙරමුණ ගත යුතු ය.

අද රට පත්ව ඇති තත්වය ගැන කම්පාවෙන් රටට සැබෑ ආදරයක් තිබෙන විවිධ වෘත්තිකයින් – ව්‍යවසායකයින් රැසක් මහජන ව්‍යාපාරයක් වෙනුවෙන් කැපවීමට සූදානම් බවක් සැබවින්ම පෙනෙන්නට තිබේ. රටේ අභිවෘද්ධියම පතා – පෞද්ගලික න්‍යාය පත්‍ර පසෙකලා ප්‍රබල මහජන ව්‍යාපාරයක් ගොඩ නැඟුවහොත්, එය කෙසේ හෝ යථාර්ථයක් බවට පත් කර ගතහොත් අනාගතයේ දවසක මැති සභය නියෝජනය කරන බහුතරය ‘මුඛයෙන් කතා කරන‘ පිරිසක් වනු ඇත. ඇමතිකමක් නැතිව ඉන්නටම බැරි – දීර්ඝ කාලයක් ඇමතිකම් දරා සිටින ජරාජීර්ණ සත්තු හිරගෙවල්වල ගාල් කිරීම කෙසේ වෙතත් දේශපාලන වැඩබිමෙන් දුරින් දුරු කරන්නට ඉන් සාධනීය පියවර තැබිය හැකි ය.

සේරම පව් බේරුගල් බොක්කට

එස්.බී. දිසානායක වසර දෙකක් තිස්සේ දත කන්නේ මොකක් හරි ඇමතිකමක් හිමි කර ගනන්ට බව නොවැටහෙන්නේ නොදරුවන්ට පමණි. ඒ වෙනුවෙන් ඔහු හිරිකිතයක් නැතිව ගෝඨාභය මුරුංගාඅත්තේ තබන්නට වෙර දරයි. එකක් ගෝඨාභය ගුණ ගායනාවයි. අනෙක යහපාලනයට සියලු වැරදි පැටවීමයි. ඒ වෙනුවෙන් ඔහු ටියුෂන් ලබා තිබෙන්නේ ජොන්ස්ටන්ගෙන් හා රෝහිතගෙන් බව පෙනේ. මොකක්දෝ හේතුවක් නිසා ගෝඨාභය එස්.බී.ට කැබිනට් ඇමිතිකමක් තබා රාජ්‍ය ඇමතිකමක්වත් නොදෙන තැනක සිටියි. අනුකම්පාවෙන් කියා ‘සනීපාරක්ෂක කටයුතු පිළිබඳ‘ අමාත්‍ය පදවියක් හෝ නිර්මාණය කරන්නේ ද නැත. ඇත්ත වශයෙන්ම එස්.බී. ට සිදුව තිබෙන්නේ විජේදාසට සිද්ධ වූ දේ ම ය. දේශපාලන බඩගෝස්තරවාදය පිණිස කතා කිරීම පෙර දවස හුළඟේ පාවී ගියත් අද ‘ජාතක පොත‘ සේ අවශ්‍ය වේලාවක් පෙරළා බලන්නට පුළුවන. මේ ලියන මොහොතේ ද මම සමාජ මාධ්‍ය හරහා එස්.බී. සහ විජේදාස ‘අවස්ථාවාදය‘ පිණිස කළ කතා කිහිපයක් නැරඹීමි. ඒ කතා අසන විට මොළේ කළඳක් තිබෙන නායකයෙකුට ඇමතිකමක් දෙන්නට නම් පුළුවන්කමක් නැත. තතු කෙසේ වුව මේ වන විට විජේදාස හති වැටී පැත්ත වැටී සිටියි. එස්.බී. තවමත් ධාවන පථයෙන් ඉවත්ව නැත. ඊයේ ප්‍රවෘත්තිවලින් නැරඹුවේ මැති සභයේ එස්.බී. ඇමතිකමක් පතා කළ නන් දෙඩවිල්ලකි. ඔහුගේ කතාවෙන් කියැවුණේ රට මේ අර්බුදයට පත්ව තිබෙන්නේ යහපාලන ආණ්ඩුව නිසා බව ය. රනිල් වික්‍රමසිංහ නිසා බව ය. මහින්ද රාජපක්ෂ – ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යන දෙදෙනාට 2015 න් පසුව රටේ ආර්ථිකය ‘දියුණු කිරීමට‘ අවස්ථාව අහිමි වූ නිසා බව ය. මේ ජොන්ස්ටන්ගේ හා රෝහිතගේ පන්තිවල උගන්වන දෑ නොවේ ද? තරුණ කල සිට වාම පසුබිමකින් දේශපාලනයට පිවිස, දශක ගණනාවක් තිස්සේ මැති සභය නියෝජනය කළ, ප්‍රධාන අමාත්‍යධුර ගණනාවක් දැරූ මිනිහෙකු විදිහට නොව එස්.බී. කතා කරන්නේ ඇමතිකමක් නැතිව විශාදයට පත්ව මරු විකල්ලෙන් යයි සිතේ.

එස්.බී. සහ මංගල යනු දේශපාලන වැඩ බිම තුළ එකට ක්‍රීඩා කළ දෙන්නෙකි. චන්ද්‍රිකා බලයට ගෙන ඒමට පිඹුරුපත් සැකසීමේ දී මේ දෙන්නා වැඩ කළේ ගජ මිතුරන්ව ය. පුදුම හිතෙන්නේ මංගල සිය දේශපාලන භූමිකාව ඉහළට ඔසවා ගත් අන්දම හා එස්.බී. සිය දේශපාලන භූමිකාව පහළට තල්ලු කරගෙන සිටින අන්දම ගැන ය. මංගල ලෝකය සමඟ සහ සම්බන්ධතා සමඟින් බුද්ධිමත් දේශපාලනඥයෙක් විය. දේශපාලනයේ සෑම අංශයකින්ම දක්ෂයෙක් – වැඩකාරයෙක් විය. එස්.බී. දේශපාලන වැඩබිම තුළ අපතයෙකුගේ ඉරණමට තල්ලු වී සිටියි.

ඉතින් අද වන විට ජ්‍යෙෂ්ඨ දේශපාලනඥයින් යයි කියන, එස්.බී. ජාතියේ උදවිය ගණනාවක් මැති සභයේ සිටිති. ඔවුන් දේශපාලන වැඩ බිමෙන් දුරින් දුරු කළ යුතු නොවේ ද? එය කළ යුත්තේ හොර පාරවල්වලින් කුමන්ත්‍රණ කොට නොව ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තුළ මෙබඳු චරිතවලට නාම යෝජනා ලබා ගන්නට බැරි අන්දමට නෛතික ප්‍රතිපාදන සම්පාදනයෙනි. එවැනි ප්‍රතිපාදන සහිත ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ලංකාවේ දැන් පවතින ආණ්ඩුවකින් අපේක්ෂා කළ නොහැකි ය. එය ඉන් පිටස්තර – සැබවින්ම ‘අලුත්ම‘ මැති සභයක් නිර්මාණය කළ හැකි ප්‍රබල සමාජ ව්‍යාපාරයකින් පමණි කළ හැක්කේ.සිරිසේන රනිල් බල අරගලයකින් වැනසුණ ද යහ පාලන ආණ්ඩුව සිදු කළ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ මාවත ඉදිරියට ගෙන යන්නට පුළුවන් වී නම් අද ලංකාව මේ තරම් විනාශයකට පත් වන්නේ නැත.

සැප විඳීම දැක සතුටු වීම

ලංකාවේ දේශපාලන චරිත සම්බන්ධයෙන් වැදගත් නිරීක්ෂණයක් පෙන්වා දුන්නේ මංගල සමරවීර ය. ඔහු විස්තර කළේ ලංකාවේ ජනතාවගේ බුද්ධි දරිද්‍රතාව තමා හඳුනා ගත්තේ මැති ඇමතිවරුන් සහපිරිවර සමඟ – රථ පෙරහැරකින් පැමිණීම අපේක්ෂා කිරීම හා ඒ ගැන ආඩම්බර වීම ඔස්සේ බව ය. ඉන් මිදුණ කෙනෙකුට මහජන වරමක් ලබා ගන්නට ඉතා අපහසු බව ඔහු නිදසුන් මගින් පෙන්වා දුන්නේය. ලංකාවේ දිළිඳුකම සම්බන්ධ එක යථාර්ථයක් නම් කිසිම අවකාශයක කිසිම බලයක් පරිහරණය කළ නොහැකි ජනතාවක්, දේශපාලනඥයෙකු බලසම්පන්න වීමට දක්වන කැමැත්තයි. මේ සැබවින්ම මුග්ධ කැමැත්තකි. මහින්ද රාජපක්ෂගේ දරුවන් තිදෙනා සිය අඹුවන් සමඟ – සුනඛයන් සමඟ මහජන මුදලින් සුර සැප විඳින අන්දම දකිමින්, අගය කරමින් පසුවෙන යථාර්ථයක් දකින්නට තිබේ. අභාග්‍යය වන්නේ මේ මුග්ධ කැමැත්ත තුළ නූගත් වියපත් – ගැමියන් නොව, යම් කිසි අධ්‍යාපනයක් ලත් තරුණ තරුණියන් ද සිටීම ය.

”නෙළා ගන්න බෑ, අපේ අත දිග නෑ, අනේ තවත් තව මල් පිපියන්” කියා තුටින් ගයන්නට පේවුණ ජනතාවක් – තරුණ පිරිසක් රට තුළ වැඩී වර්ධනය වී සිටින්නේ කිසිවක් සම්බන්ධයෙන් විචාර බුද්ධියක් නැතිකම නිසා ම ද?

බලය භුක්ති විඳීමට මැති ඇමතිවරුන්ට වරමක් ලැබී නැත. ඔව්හු එවැනි වරමක් නිර්මාණය කරගෙන සිටිති. ඒ වරම නිර්මාණය වී තිබෙන්නේ ඉහළ සිට පහළට ය. පවුල් පිටින් බලය උරුම කර ගැනීමට පොර බදන්නේ බලයේ රස විවිධ ස්වරූපවලින් භුක්ති විඳ ඇති නිසාය. මේ රටේ නීතියට පටහැනි තත්වයක් වුව ජනතාවට සිදු වන්නේ බලා සිටීමටය. මේ අවාසනාවන්ත තත්වයෙන් මිදෙන්නට නම් මහජන නියෝජිතයෙකු ලෙස පත්වීමට අවශ්‍ය සුදුසුකම හා ජන වරමක් ලබා ගත් පසු එය පෞද්ගලික බූදලයක් බවට පෙරළා ගන්නට නොහැකි අන්දමට නිසි විනිවිදභාවයකින් යුක්ත නෛතික ප්‍රතිපාදන ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවකින් තහවුරු කළ යුතු වේ. මෙහි පදනම විය යුත්තේ අසීමිතව මහජන මුදලින් නඩත්තු වීමට තිබෙන අවකාශය අහිමි කිරීම ය.

කිසිම කිසි සුදුසුකමක් නැතිව පවුලේ සාමාජිකයන් වැටුප් ලබන තනතුරු හිමි කිරීමට මහජන නියෝජිතයෙකු පවා අද පියවර ගන්නා ක්‍රම සහ විධි ඇත. දුෂ්කර පළාතකින් මැති සභයට තේරී පත්වුණ පුද්ගලයෙකු නියෝජ්‍ය ඇමතිකමක් නොලැබීම නිසා ආණ්ඩුවට එරෙහි ආස්ථානයක් ගත්තේය. එවක ජනාධිපතිවරයා ඔහු කැඳවා ඔහු දිනා ගත් අන්දම අසන්නට ලැබිණි. ඔහුගේ බිරිඳගේ සහෝදරයා කිසියම් රටක තානාපති කාර්යාලයේ නිලධාරියෙකු ලෙස පත් කර හැරියේ ය. මේ පුද්ගලයා රැකියාවක් ලෙස කළේ වී මෝල් හිමියෙකු වෙනුවෙන් වී ලබා ගැනීමට ‘මැර බලය‘ පරිහරණය කිරීම ය. ඔහුව තානාපති කාර්යාලයක රැකියාවකට පිටත් කර හැරීම එක ගලකින් කුරුල්ලන් දෙන්නෙකු බිම දැමීම වෙන්නටත් පුළුවන. ඊටත් වඩා අපූරු කාරණාව අර මන්ත්‍රීවරයාගේ පවුලට සම්බන්ධ කිසියම් අධ්‍යාපනයක් ලත් එකම තැනැත්තා මොහු වීම ය. අධ්‍යාපන සුදුසුකම උසස් පෙළ දක්වා ඉගෙනීම ය. එක වරක් හෝ උසස් පෙළ විභාගයට පෙනී සිට නැත. මේ මන්ත්‍රීවරයා ජනාධිපතිවරයා යටතේ තිබුණ අමාත්‍යාංශයක අධීක්ෂණ මන්ත්‍රීවරයෙකු බවට පත්කොට ජනාධිපති කාර්යාලයෙන් වාහනයක් හා ඉන්ධන ද ලබා දී ඇත. ඉන් ටික කලකට පසුව මේ මන්ත්‍රීවරයාගේ පුත්‍රයා පළාත්පාලන මැතිවරණයට නාම යෝජනා ලබයි. අධ්‍යාපන සුදුසුකම සාමාන්‍ය පෙළ විෂයන් දෙකක් සමත්ව සිටීම ය. නාම යෝනා ලබන අවස්ථාව වන විට සිය පියාගේ බල ප්‍රදේශයේ සැරි සැරීමෙන් දේශපාලන චරිතයකට පේ වෙන්නට පසුබිම පියා සාදා දී ඇත.

එක්තරා රටක තානාපතිවරයා මට පැවසුවේ සිය දෙවෙනියා ලෙස පත්ව සිටින පුද්ගලයා සිය විවාහ මංගල උත්සවයට පැමිණි ජනාධිපතිගෙන් තිළිණයක් ලෙස මේ පත්වීම ලබා ඇති බවය. ඔහුගේ පියා දේශපාලන වැඩ බිම තුළ චණ්ඩිකම් කළ කෙනෙකු නිසා පියාට සැලකීමක් ලෙස මේ තනතුර ලබා දී ඇත. මේ පුද්ගලයා යම් කලක මේ රටේම රියැදුරු සේවය කර තිබීම සුදුසුකම ය.

මේ අප්‍රමාණ නිදසුන් අතරින් දෙකකි. ඉතින් ලංකාව මොන විදිහක රටක් ද?

කාලයක් තිස්සේ මහජන වරම අවභාවිතයෙන් දේශපාලන බලය වෙනුවෙන් රිසි රිසි අය නඩත්තු කිරීමට රටේ නීතියක් තිබේ ද? මේ යථාර්ථය දකින දකින උදවිය අතුරින් සැප විඳීම දැක සැප විඳීමට සතුටුව තමන්ට සමීපතම දේශපාලනඥයාට ‘වන්දනා‘ කිරීම එක්තරා අවාසනාවන්ත තත්වයකි. මෙයින් පෙනී යන්නේ රටක නීතියක් කියා එක්ක තිබුණත්, මහජන නියෝජිතයන් ලෙස පත්වන පුද්ගලයන්ට රටේ නායකයා සමඟ හිත හොඳ නම් නීතියට ඔහේ තිබෙන්නට හැර කැමැත්තක් කළ හැකි බව ය, කර ගත හැකි බව ය. ලංකාවේ දේශපාලන යාන්ත්‍රණයේ සංකීර්ණම ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ මහජන නියෝජිතයන් ලෙස පත්වීමට දොරටුව ඇර ගන්නට පුළුවන්කම හා බැදී තිබෙන කිසි ‘චාරයක් හෝ පදනමක්‘ හෝ නැති පක්ෂවල හා ඒ පක්ෂවල නායකයන්ගේ ආකල්පයන් වේ. මහජන නියෝජිතයෙකු ලෙස පත්වන පුද්ගලයා නීති සම්පාදනයට සුදුසු කෙනෙකු නොවනවා පමණක් නොව, නීති ගරුක කෙනෙකු ද නොවන බැවින් මේ කාලයක් තිස්සේ ඔඩුදුවා තිබෙන තුවාලය සනීප කරන්නට නොහැකි ය. කකුළම කපා ඉවත් කළ යුතුව ඇත. අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් තුළ කල්පනාවට ගත යුතු බැරූරුම් කරුණක් මෙහි නොතිබේ ද?

දන් දීමෙන් දුක නැති කළ හැකි ද?

දුප්පත්කම හා අසරණකම සමඟ ලංකාවේ දේශපාලන සංස්කෘතිය ගැට ගැසී ඇත. දේශපාලනඥයෙකුට ජන වරමක් වෙනුවෙන් ආසනයක – දිස්ත්‍රික්කයක වැඩ කරන්නට පිරිසක් අවශ්‍ය බැවින් දුප්පත් හා අසරණ පුද්ගලයන් ඒකරාශි කර ගන්නට හැකි වී තිබේ. මේ පුද්ගලයන්ගේ ඛේදය නම් දේශපාලනඥයෙකුට සමීපව ‘පිනට‘ හැමදේම ලබා ගැනීමට කල්පනා කිරීම ය. මේ නිසා වැඩ කළ හැකි ජනතාවක් ආධාර ලබන රටක් බවට ලංකාව පත්ව තිබේ. අනෙක් කාරණාව නම් යම් කෙනෙකුගේ දරුවෙකුට ලබා තිබෙන අධ්‍යාපනයේ තරමට රැකියාවක් ලබා ගන්නට දේශපාලනඥයෙකුට බැළමෙහෙවර කර තිබීම අදාළ වීම ය. රාජ්‍ය ආයතනවල – රෝහල්වල කාලයක් තිස්සේ රැකියා ලබා තිබෙන උදවිය මන්ත්‍රීවරයාගේ උදව්වෙනි රැකියාවක් ලබා තිබෙන්නේ. එසේ රැකියා ලබා තිබෙන අයගෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් අදාළ ස්ථානයෙන් වැටුප ලබා ගත්ත ද වැඩ කරන්නේ මන්ත්‍රීවරයාගේ – නැත්නම් ඇමතිවරයාගේ නිවසේය, නැත්නම් ව්‍යාපාරයක ය.

ලංකාවේ අනාගතය වෙනුවෙන් ‘දන්දීම‘ – ‘පිනට දීම‘ නතර කළ යුතු නොවේ ද?

රටේ ප්‍රශ්න – ජනතාවගේ ප්‍රශ්න එක එක පුද්ගලයන් තම තමන්ට හැකි අන්දමින් ‘පරිත්‍යාග කිරීම‘ පවා සිදු කරන්නේ දේශපාලන වරම වෙනුවෙන් ආයෝජන ලෙසිනි. මේවා කොතරම් අවලස්සණ ද?

රෝහලකට අවශ්‍ය උපකරණ අවශ්‍යතාව අනුව සපයන්නට බැරි ආණ්ඩුවක් මැති ඇමතිවරුන් වෙනුවෙන් සුඛෝපභෝගී වාහන ආනයනය කරන්නට සමත්ය.

වසංගත සමය ආරම්භයේ රාජ්‍ය ඇමතිවරියක් ජනතාවගේ ආධාර ඉල්ලා සිටියේ ප්‍රසිද්ධියේ ය. ඇය එවැනි ඉල්ලීමක් කරන විට ආණ්ඩුවේ අයිතිකාර ජාවාරම් කාරයෙක් වසංගතය තුළින් හරි හම්බ කර ගන්නට පියවර තබන්නේ ආණ්ඩුවේ අනුග්‍රහය උපරිමයෙන් ලබමිනි.

අද වන විට පෙනී යන්නේ රටේ හෝ ජනතාවගේ හැම ව්‍යසනයක්ම දඩමීමා කරගෙන කළු සල්ලි ඉපයීමට – මහජන මුදල් කොල්ලකෑමට හැකි තත්වයකට රට පත්ව තිබෙන බවයි.
දේශපාලනඥයන්ගෙන් – මැති ඇමතිවරුන්ගෙන් හා ඔවුන්ගේ පවුල්වලින්, දේශපාලන බලය අවභාවිත කොට ව්‍යාපාර කිරීම, ජාවාරම් කිරීම නිර්භීත ප්‍රතිපත්තියක පිහිටා නවතා දමන්නට හැකි වුවහොත් ඉන් රටේ ආර්ථික සංවර්ධනයට පමණක් නොව, රටට – ජනතාවට අවශ්‍ය දේ සාධාරණ මිලකට, ‘හොඳම දේ‘ මිලට ගන්නට පුළුවන් ආර්ථික ව්‍යුහයක් ගොඩ නැඟෙනු ඇත. ශීලාචාර – නීති ගරුක ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවක් බිහිවී රටේ ආර්ථිකය ගොඩ නැඟීමට කැප වෙනු ඇත. අද ලංකාව තිබෙන්නේ කිසිම ව්‍යවසායකයෙකුට කවර ව්‍යාපාරයක් හෝ ආරම්භ කොට පවත්වාගෙන යන්නට පළාත්පාලන ආයතනයේ නියෝජිතයන්ගේ සිට අල්ලස් දෙන්නට සිදුව ඇති තත්වයකය. මෙවැනි පසුබිමක වැදගත් ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවක් හෝ ව්‍යාපාරික සංස්කෘතියක් නිර්මාණය වන්නේ නැත.

මට මෙහිදී සිහි වන්නේ රජයෙන් පත්වීම් පෙර දවස ලැබුණ සැටි ය.

මගේ සහෝදරියන් දෙන්නෙකුට දෙවතාවකදී ගුරු පත්වීම් ලැබිණි. මේ දෙන්නාටම පත්වීම් ලැබුණේ තැපෑලෙනි. පත්වීම් ලබන්නට එදවස අරලිය ගහ මන්දිරයට හෝ සුගතදාස ගෘහස්ථ ක්‍රීඩා පිටියට යන්නට කාටවත් සිදු නොවුණි. අද තත්වය ගැන තුත නොදන්නේ කවුරුන් ද?
මගේ ව්‍යාපාරික මිත්‍රයෙකු පැවසුවේ තමන් ව්‍යාපාර ආරම්භ කළ අවධියේ අදාළ සේවාව විධිමත්ව ලබා ගන්නට පුළුවන් වුණ බවත්, එය විධිමත්ව ඉටු කළ පසු ඊට අදාළ ගෙවීමට අදාළ චෙක්පත තමන්ගේ කාර්යාලයේ සේකයෙකු අදාළ ආයතනයට ගොස් රැගෙන ආ බවත්ය. චෙක්පත ලබා ගන්නට හෝ අල්ලසක් දෙන්නට එදවස සිදු නොවුණ බව ඔහු විස්තර කළේ කිසියම් ගෞරවයකිනි.

අද තත්වය කොහොමදැයි මම ඇසුවෙමි.

අද තත්වය අදාළ සේවය කළ පසුව, ව්‍යාපාරය පවත්වාගෙන යන්නට අවැසි බැවින් ලැබෙන්නට තිබෙන ගෙවීම් ගොඩ ගැසුණු පසුව දහ අතේ දුව පැන – පුද පූජා කොට භාර හාර ඔප්පු කොට ලැබෙන්නට තිබෙන මුදලෙන් සොච්චමක් ලබා ගන්නා ‘දියුණු‘ තත්වයක් පවතින බව ය.

ඉතින් ලංකාව දියුණු වෙන්නේ කෙසේ ද?

ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාවකින් විසඳිය යුතු වැදගත් ප්‍රශ්න තිබෙන බව සැබෑවකි. එහෙත් ඒ තරමටම ශීලාචාර දේශපාලන සංස්කෘතියක් ගොඩ නැඟීමට අවශ්‍ය නෛතික අවකාශයන් ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කළ යුතුය. අනෙක් වැදගත්ම කාරණාව නම් ‘ව්‍යාජ සමාජවාදී ධජයක්‘ ඔසවාගෙන් රටේ ආර්ථිකය ගොඩ නැංවිය නොහැකි බව නිසි අයුරින් වටහා ගෙන රාජ්‍ය අංශයෙන් මිදුණ – නිසි අධීක්ෂණයකින් සමන්විත ‘පෞද්ගලික ව්‍යවසායකයන්‘ට අවශ්‍ය පහුසකම් සහිත විධිමත් හා විනිවදභාවයකින් යුක්ත ආර්ථික ව්‍යුහයක් වෙනුවෙන් නෛතික පදනම දැමීම ය. වියත්මඟ ඔස්සේ නිර්මාණය වුණ කළු සල්ලි ජාවාරම්කාර ව්‍යාපාර සංස්කෘතියට තිත තැබීම අවශ්‍යයෙන් සිදු විය යුතුය. ලංකාව බංකොලොත් කර තිබෙන්නේ ඔවුන් වග රටට අනාවරණය කිරීම ඔස්සේ වැදගත් මහජන වරමක් ලබා ගන්නට ප්‍රබල මහජන ව්‍යාපාරයකට හැකි විය යුතුය. එය නොහැකි නම් දශක ගණනාවක් තිස්සේ අධ්‍යාපන වරප්‍රසාදයෙන් පිබිදුණ සියල්ලන්ම අසාර්ථක බව පිළිගත යුතුව ඇත. වැල යන අතට මැස්සත් ගසාගන්නට ඉඩ දී දේශපාලනයට නීති ගරුක පුරවැසියන් ද ‘තිත‘ තබා ගත යුතු වේ.■

ජනතාවගේ දේශපාලන දැනුම සහ අවබෝධය තියුණු ලෙස විනිශ්චයට භාජන වන අවස්ථාවක් වන්නේ මහ මැතිවරණයයි. දේශපාලන පක්ෂ දෙන බොරු පොරොන්දුවලටත්, ජනමාධ්‍යය සිදු කරන බොරු ප්‍රචාර සහ ව්‍යාජ ප්‍රවෘත්තිවලටත් රැවටෙන මහ ජනතාව ඡන්දයේදී පසුකාලයේ තමන් පසුතැවෙන තීරණ ගැනීම මැතිවරණවලදී සාමාන්‍යයෙන් සිදු වේ.

අප රටේ ජනතාවගේ, විශේෂයෙන් ඡන්දදායකයන් බහුතරයක් වන ග්‍රාමීය ජනතාවගේ, දේශපාලන අවබෝධය දියුණු කිරීමට කරන්නට දෙයක් නැද්ද? ග්‍රාමීය සමාජයේ දේශපාලන කටයුතුවල යෙදෙන දේශපාලන ක්‍රියාකරුවකු ළඟදී මගෙන් ඇසූ මෙම ප්‍රශ්නය පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීම සඳහා මෙවර ලිපිය යොදා ගනිමි.

ජනතාවගේ දේශපාලන දැනුම සහ අවබෝධය තියුණු ලෙස විනිශ්චයට භාජන වන අවස්ථාවක් වන්නේ මහ මැතිවරණයයි. දේශපාලන පක්ෂ දෙන බොරු පොරොන්දුවලටත්, ජනමාධ්‍යය සිදු කරන බොරු ප්‍රචාර සහ ව්‍යාජ ප්‍රවෘත්තිවලටත් රැවටෙන මහ ජනතාව ඡන්දයේදී පසුකාලයේ තමන් පසුතැවෙන තීරණ ගැනීම මැතිවරණවලදී සාමාන්‍යයෙන් සිදු වේ. මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍යවල පළවන කාටුන් සහ ff වලින් යෝජනා වන්නේ, 2019දී රාජපක්ෂ පවුල බලයට ගෙන ඒමට ඔවුන්ගේ පක්ෂයට ඡන්දය දුන් හැට නව ලක්ෂයක ඡන්දදායකයන් දේශපාලන අවබෝධයක් නැති ‘මෝඩ’ පිරිසක් බවයි. මෙවැනි ප්‍රකාශවලට, මහජනතාවගේ දේශපාලන අවබෝධය දියුණු කිරීම ගැන කැක්කුමක් තිබෙන දේශපාලන ක්‍රියාකාරකයන් දැක්විය යුත්තේ කවර ප්‍රතිචාරයන්ද යන කරුණද අපගේ මාතෘකාවට අදාළය.

මෙම ප්‍රශ්නය ගැන තරමක් මැදහත්ව කල්පනා කරන විට අපට පෙනිය යුතු කරුණක් නම්, අප රටේ ජනතාවට දේශපාලන අවබෝධයක් නැතැයි කීම නිවැරදි අදහසක් නොවන බවයි. වැඩිහිටි සෑම කෙනෙකුටම පාහේ, යම්කිසි මට්ටමක දේශපාලන අවබෝධයක් තිබේ. දේශපාලන දැනුමක් නැති පුරවැසියන්ද සුළු ප්‍රතිශතයක් සිටිය හැකිය. ඒ අතර ජනතාව සතු දේශපාලන අවබෝධය, සුළු ප්‍රතිශතයක් සිටිය හැකියි. ඒ අතර ජනතාව සතු දේශපාලන අවබෝධය, පහළ ප්‍රාථමික තලයේ සිට ඉහළ දක්වා යන විවිධ මට්ටම්වලින් සමන්විත වන්නකි. එම අවබෝධ මට්ටම්වල බොහෝ විට නැති බවට අපට නිරීක්ෂණය කළ හැක්කේ විචාරාත්මක දේශපාලන අවබෝධයයි. එය වනාහී සමාජයක් තුළ ගොඩනැගිය යු අවබෝධ මට්ටමකි. ස්වයංක්‍රීයව ගොඩ නොනැගෙන්නකි. එය බොහෝ විට දේශපාලන පක්ෂ, දේශපාලන-සමාජ ව්‍යාපාර සහ සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් විසින් ඇති කරන ලද්දකි. පාසල්, විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය වෙතින් නොලබන්නකි. වර්තමාන කාලයේ ලංකාවේ සමාජයේද මහජනතාව අතර විචාරාත්මක දේශපාලන දැනුම, අවබෝධය සහ විඥානය ගොඩනැගීම යන්න අලුතෙන් සිතා බැලිය යුතුව තිබෙන කාර්යයකි. එය වෙනම ආකාරයේ අධ්‍යාපන කාර්යයක්ද වෙයි.

දේශපාලන ව්‍යවහාර ඥානය

දේශපාලනය පිළිබඳව රටේ මහජනතාවට ගැඹුරු දැනුමක් නැතිවීම ගැන අප පුදුමයට හෝ කනගාටුවට පත්විය යුතු නැත යන්න මගේ අදහසයි. මන්දයත්, මහජනතාව අතර සාමාන්‍යයෙන් එවැන්නක් නැති නිසාය. එහෙත් මහජනතාව අතර වෙනස් දේශපාලන හැකියාවන් තිබේ. දේශපාලනය පිළිබඳ එදිනෙදා දැනුම, දේශපාලන සවිඥානයෙන් යුක්ත වීම, දේශපාලන අපේක්ෂා පැවතීම සහ දේශපාලන විනිශ්චයන් සිදුකිරීමේ හැකියාව යන කුසලතා හතර ඒ අතර ප්‍රධාන වේ.

දේශපාලනය පිළිබඳ එදිනෙදා දැනුම යන්න දේශපාලන ව්‍යවහාර ඥානය යනුවෙන්ද හැඳින්වේ. අඩු පාසල් අධ්‍යාපනයක් සහිත ගොවීන්, කුලී වැඩ කරන ශ්‍රමිකයන්, ගෘහ සේවයේ යෙදෙන ස්ත්‍රීන් වැනි පුරවැසියන් සමග දේශපාලනය ගැන කතා කරන විට අපට බොහෝ විට පෙනෙන්නේ ඔවුන්ට දේශපාලන අවබෝධය පිළිබඳ ඉහත දැක්වූ කුසලතා අඩු වැඩියෙන් තිබෙන බවයි. ඔවුන්ටද අපට මෙන්ම දේශපාලන විඥානයක් තිබෙන බවයි.

එහෙත් ජනතාව දේශපාලන පක්ෂවලත්, දේශපාලනඥයන්ගේත් බොරුවලට රැවටෙන විට, ඉහත කී කුසලතා නොතකා එය සිදුවන්නේ මන්ද? යන්න අප විසින් සලකා බැලිය යුතු වැදගත් ප්‍රශ්නයයි. ඒ සමගම, ජනතාව එවැනි රැවටීම්වලට හසුවීම වැළැක්වීමට, එසේ රැවටීම බලා සිටින්නේ නැතිව, කරන්නට තිබෙන්නේ මන්ද යන්නද ඒ හා සමාන වැදගත් ප්‍රශ්නයකි. ලංකාවේ දේශපාලන සහ සමාජ ප්‍රගතිය නව අතකට යොමු කිරීම සඳහා නම්, ජනතාව අතර විචාරාත්මක දේශපාලන අවබෝධය ඉහළ මට්ටමකට නැංවීම අත්‍යවශ්‍ය වී තිබේ. ඒ සඳහා දැනට ඇති බාධා සහ ජය ගැනීමට ඇති ක්‍රියාමාර්ග ගැන සිතා බැලීම වටින්නේ ඒ නිසාය.

විචාරාත්මක අවබෝධය

මා මෙම ලිපිය ආරම්භයේදීම උපුටා දැක්වූ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයාගේ ප්‍රශ්නයෙහි ගැබ්වී තිබුණු තවත් අදහසක් මතුකර ගැනීම, මෙතැනදී අපට ප්‍රයෝජනවත් වේ. එය නම් රටේ දැනට පවත්නා දරුණු අර්බුදය සහ ගැටලු ගැන විචාරාත්මක අවබෝධයක් අප රටේ පුරවැසියන් අතර සාමාන්‍යයෙන් නැත යන්නයි. එය වනාහී, අධිපති දේශපාලන පක්ෂ විසින් තම වාසිය සඳහා අයුතු ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගන්නා තත්ත්වයන්ද වේ. ජනතාවට බොරු කීම තුළින් වාසි ලබන දේශපාලන පක්ෂ සහ ජනමාධ්‍ය ආයතන විසින් රවටනු ලැබීමට පාත්‍රවීම ප්‍රතික්ෂේප කරන පුරවැසි ප්‍රජාවක් ගොඩනැගීම කෙසේ කළ හැකිද? යන අභියෝගය මෙතැනදී මතුවේ. දේශපාලන න්‍යායේ භාෂාවෙන් කියන්නේ නම්, විචාරාත්මක දේශපාලන චින්තන හැකියාවද, දේශපාලන වශයෙන් පරිණත තීන්දු ගැනීමට ඇති සූදානමද සහිත, දේශපාලන වශයෙන් අවධියෙන්ද ඉහළ සවිඥානකත්වයකින්ද යුක්තව රැවටීමට භාජනය නොවන්නාවූද “සමූහාණ්ඩුවාදී”, නැතහොත් “ඇරිස්ටෝටලියානු” පුරවැසි ප්‍රජාවක් අප රටේ ගොඩ නගන්නේ කෙසේද යන්න මෙම අභියෝගයේ ඇති හරයාත්මක අර්ථයයි. අප කවුරුත් දන්නා පරිදි, ඇරිස්ටෝටල් යනු සම්භාව්‍ය ග්‍රීසියේ සිටි දේහපාලන චින්තකයෙකි. ඔහු සමූහාණ්ඩුවාදයේ පළමු න්‍යායවේදියාය. සමූහාණ්ඩුවාදය යනු “පුරවැසි ප්‍රජාව” කේන්ද්‍ර කොටගත්, පුරවැසියන්ගේ සක්‍රීය දේශපාලන සහභාගිත්වය මත පදනම් වන ආණ්ඩුවක්ද, රාජ්‍යයක්ද, පුරවැසියන්ද සහිත දේශපාලන මාදිලියකි.

“පුරවැසි යහගුණය” නම් ඇරිස්ටෝටලියානු සංකල්පයෙන් අදහස් වන්නේ, හුදෙක් මැතිවරණවලදී ඡන්දය දීම සිදු කරන පුරවැසිභාවයම නොවේ. තමන්ද සාමාජිකයෙකු වන දේශපාලන ප්‍රජාවගේ පොදු යහපත වෙනුවෙන්, ස්වාර්ථයෙන් තොරව කැපවී වැඩ කරන පුරවැසියන්ය. දේශපාලන ජීවිතයට සක්‍රීය ලෙස සහභාගි වීම, පාලකයන් මෙන්ම නිලධාරීන්ද ආණ්ඩුවේද කටයුතු පිළිබඳව අවදියෙන් සහ විමසිල්ලෙන් සිටිමු. අනෙකුත් පුරවැසියන් සමග දේශපාලන සාකච්ඡා පවත්වමින් දේශපාලන වශයෙන් අවදියෙන් සිටීම මෙම සමූහාණ්ඩුවාදී පුරවැසි යහගුණයේ ලක්ෂණයි. වර්තමාන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික හා කෘෂිකාර්මික ප්‍රතිපත්තිවලට විරුද්ධව පසුගිය කාලයේ විරෝධය පළ කළ ගොවි ජනතාව දැක්වූයේ එවැනි පුරවැසි යහගුණයකි. තම වැටුප් ප්‍රශ්නය සම්බන්ධව මාස ගණනක්ම අරගල කළ රාජ්‍ය අංශයේ ගුරුවරුන්ද දැක්වූයේ සම සක්‍රීය පුරවැසිභාවයේ යහගුණයයි. එයින් පෙනෙන්නේ අප රටේ පුරවැසියන් තුළ දේශපාලන වශයෙන් අවදියෙන් සිටීමේ පුරවැසි යහගුණය තිබෙන බව සහ එය තීරණාත්මක අවස්ථාවල ප්‍රකාශයට පත්වන ද බවයි.

අප මේ ගැන මතක් කළ යුත්තේ, රටේ සමාජ-දේශපාලන පරිවර්තනය සඳහා කැපවී සිටින ක්‍රියාකාරිකයන් මෙම පසුබිම ගැනද සැලකිලිමත් වන්නේ නම්, ඒ මත නව දැක්මක් ගොඩනැගිය හැකි බව සඳහන් කිරීමටය. එහිදී අපට සිතිය යුතු කරුණක් නම්, දැනට තිබෙන දේශපාලන පක්ෂ බොහොමයකින්ම, පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන අවබෝධය ගැඹුරු කිරීමේ කාර්යයක් සිදු නොවන්නේය යන්නයි.

එම තත්ත්වයට දේශපාලන පක්ෂ පත්වීමට තුඩු දී ඇති ප්‍රධාන සාධකයක් වන්නේ අප රටේ ඇති පිරිහුණු නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි. මහජනතාවගේ මතුපිට දේශපාලන විඥානයට ආමන්ත්‍රණය කරමින්, ඔවුන් සතු ආගමික, ජනවාර්ගික හා ජාතිවාදී අගතීන් උලුප්පමින්, අනාරක්ෂාව, වෛරය සහ සැකය වැනි මනුෂ්‍යයන් තුළ ඇති පහළම මට්ටමේ සාමූහික හැඟීම් උත්සන්න කරවමින් “ඡන්දය දිනීම” නම් වූ අරමුණට, පුරවැසියන් බැටලු රංචු මෙන් ප්‍රචාරක රැස්වීම් වලටත්, ඡන්ද පොළටත් “දැක්කීම” දේශපාලන පක්ෂ බොහොමයක ප්‍රධාන කාර්යය වී තිබේ. පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන අවබෝධය නොව දේශපාලන මූඪත්වය අවියක් කර ගැනීමට මෙම දේශපාලන නායකයන් දක්වන හැකියාව, අප රටේ දැන් සැලකෙන්නේ “දේශපාලන දක්ෂතාවයේ” සලකුණක් ලෙසය. බොහෝ දේශපාලන නායකයන් තරග කරනු බව පෙනෙන්නේ මෙම දේශපාලන දක්ෂතාව නිපුණ කර ගැනීමටය.

නොරැවටෙන පුරවැසියන් සඳහා

මෙම තත්ත්වයට අභියෝග කිරීමත්, එයින් මිදී, සමූහාණ්ඩුවාදී ජීවගුණයෙන් යුත් පුරවැසි ප්‍රජාවත් අප රටේ නිර්මාණය කිරීමත් සඳහා, අඩු තරමින් දේශපාලන පක්ෂ කිහිපයක්වත් අධිෂ්ඨාන කර ගත්තේ නම්, ඒ මගින්, බලයට ඒම පමණක් අරමුණු කර ගන්නා දේශපාලන පක්ෂවලටත්, දේශපාලන නායකයන්ටත් නොරැවටෙන පුරවැසියන්ගෙන් සමන්විත දේශපාලන ප්‍රජාවන් නිර්මාණය කිරීමේ කාර්යයට අත ගසන්නට හැකිවනු ඇත. එසේ කිරීමට නම් එවැනි දේශපාලන පක්ෂවලට පහත සඳහන් ගති ලක්ෂණද සහිත නව චරිත ස්වභාවයක් ගොඩනැගීමටද සිදුවනු ඇත.

ඉන් පළමුවැන්න නම් “ඊළඟ මැතිවරණයෙන් දිනා ආණ්ඩුවක් පිහිටුවමු” යන කෙටිකාලීන දේශපාලන ඉලක්කය සම්පූර්ණයෙන්ම සිතෙන් බැහැර කිරීමයි. ලංකාවේ දැනට තිබෙන තියුණු ආර්ථික, සමාජ හා දේශපාලන යන සෑම ක්ෂේත්‍රයකම ඇති ප්‍රශ්න, ඊළඟ මැතිවරණයෙන් දිනා විසඳිය හැකි ඒවා නොවේ. ඒවා විසඳීමට ගත යුතුව තිබෙන්නේ පැලැස්තර විසඳුම් නොවේ. රැඩිකල් විසඳුම්ය. එවැනි විසඳුම්වලට සමාජය සූදානම් කළ යුතුව තිබේ. එසේ නොකර ඉදිරිපත් කරන ප්‍රතිපත්තියේ විසඳුම්වලට සමාජ විරෝධය එල්ලවීම වැළැක්විය නොහැකි වනු ඇත. එවිට සිදුවනු ඇත්තේ, එවැනි විසඳුම් බලහත්කාරයෙන් ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් පාලනතන්ත්‍රයම අර්බුදයට යෑමයි. අප රටේ “නැවත ගොඩනැගීමේ” කාර්යයකට සමාජය සූදානම් කිරීම, ඊළඟ මැතිවරණය දිනීමේ කෙටි ඉලක්කය ඉක්මවා යන, පුරවැසි අධ්‍යාපන වැඩපිළිවෙළක් තුළින් ඉදිරියට දැමිය යුතු කර්තව්‍යයකි.

එම කරුණටම සම්බන්ධ දෙවැන්න නම්, ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුවේත් ඉන් පිටතත් කරන මැදිහත්වීම්වලින්, පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන විඥානයේ ගුණාත්මක පරිවර්තනයක් සිදු කිරීමට නම්, අවුරුදු දහයක්වත් ඉදිරි කාලයේ ‘විපක්ෂයේ’ සිටීමට සූදානම් දේශපාලන පක්ෂ එකක් හෝ කිහිපයක් සූදානම්ව සිටීමයි. ආණ්ඩු බලය ලබා ගැනීමට පරිවර්තනීය ඉලක්ක සඳහා කැපවන දේශපාලන පක්ෂ උත්සාහ ගත යුත්තේ, ආණ්ඩු බලයට නොපැමිණ, විපක්ෂයේම සිටිමින්, සමාජයේ දේශපාලන සාකච්ඡා සහ සංවාද ගැඹුරු කරමින්, සමාජය තුළ සිදුවන අරගලවලට දේශපාලන නායකත්වයද සපයමින් සමාජය වෙතට බුද්ධිමය නායකත්වය සැපයීමයි. එය වනාහී කල්ගතවන ක්‍රියාවලියකි. එසේ වුවත්, පුරවැසියන් අතර සිදුවන දේශපාලන සාකච්ඡා සහ සංවාද හරයාත්මක පරිවර්තනයකට පාත්‍ර කිරීමට හැකියාව සහිත දේශපාලන ව්‍යාපාරවලට ඉටුකර ගත හැකි ඉලක්කයකි.

මතවාදයක අවශ්‍යතාව

තුන්වැනිව, එවැනි කාර්යයක් සඳහා මගපෙන්වන පැහැදිලි දේශපාලන මතවාදයක්ද, එවැන්නකින් ආභාසය ලබා සකස් කෙරෙන නව පන්නයේ දේශපාලන අදහස් මාලාවක්ද ඉහත ආකාරයේ උත්සාහයක යෙදෙන දේශපාලන ව්‍යාපාරය සතුව තිබිය යුතු වේ. දැනට පුරවැසියන් වැඩි දෙනා සතුව තිබෙන “ව්‍යාජ දේශපාලන විඥාන” වලින්, ඔවුන් කඩා වෙන් කිරීමට නම්, ඔවුන්ගේ දේශපාලන හැඟීම් සහ අපේක්ෂා අලුත් කරවන සහ ඒවාට නව රාමුවක් සපයන නව දේශපාලන අදහස් මාලාවක්ද තිබිය යුතු වේ. “නව අදහස් වලින් සන්නද්ධ වීම” යනුවෙන් පැරණි බෝල්ෂෙවික්වාදී ව්‍යාපාරවල දේශපාලන ශබ්දකෝෂයේ ff සංකල්පයෙන් අදහස් වූයේ මෙම කාරණයයි. පරිවර්තනීය යළි ගොඩ නැගීමක් සඳහා පුරවැසියන් සූදානම් කිරීමට අවශ්‍ය මතවාදය, එවැනි පරිවර්තනීය ඉදිරි දර්ශන සහිත දේශපාලන මතවාද කිහිපයකම සංයෝගයක් වන්නේ නම් එහි ඇති සමාජීය ආකර්ෂණයද ශක්තිමත් වනු ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, සමාජවාදය, සමූහාණ්ඩුවාදය සහ ස්ත්‍රීවාදය යන ප්‍රගතිශීලී දෘෂ්ටිවාද ධාරා හතර ඒ සඳහා වඩාත්ම යෝග්‍ය මූලාශ්‍රයි. ලංකාවේ සුවිශේෂ ගැටලුවලට ආමන්ත්‍රණය කළ හැකි සහ පුරවැසියන්ව ග්‍රහණය කරගත හැකිවන පරිදි එම දෘෂ්ටිවාද මගපෙන්වීම ගොඩනැගිය යුතු ද වේ.

මේ අතර, පරිවර්තනීය ඉලක්ක සඳහා සමාජය බුද්ධිමය වශයෙන් සූදානම් කිරීමේ කාර්යයද තනි දේශපාලන පක්ෂයකට තනිවම කළ හැකි දෙයක් නොවේ. ඒ සඳහා පුළුල් සන්ධානයක් අවශ්‍යය-විකල්ප දැක්මක් සහිත දේශපාලන පක්ෂ, සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ සමාජ ව්‍යාපාර, වෘත්තීය හා ශිෂ්‍ය සමිති, ප්‍රගතිශීලී ආගමික කණ්ඩායම් සහ ප්‍රගතිශීලී ජනමාධ්‍ය වැනි බලවේග විසින් සාමූහිකවත්, වෙන වෙනමත් සිදුකරන දායකත්වයක් නොමැතිව එවැනි පරිවර්තනීය කාර්යයක් ඉදිරියට ගෙන යාම දුෂ්කරය. ■