නිකොලායි ඔස්ත්‍රොව්ස්කිගේ ‘වානේ පන්නරය ලැබූ හැටි’ නවකතාව රුසියානු විප්ලවය තුළින් බිහිවූ විප්ලවීයම කෘතිය ලෙස හැඳින්විය හැක. යුක්රේනයේ පාලනය සඳහා 1919දී සුදු හා රතු හමුදාවන් අතර හටගත් සටන් රැලි මාලාව මෙම කෘතියට පසුබිම වේ.

ඉතිහාසය උඩු යටිකුරු කරන දැවැන්ත පරිවර්තනයන් තුළ සාමාන්‍ය ජනතාවගේ භූමිකාව පිළිබඳව අතිශය ප්‍රායෝගික කියවීමක් ඔස්ත්‍රොව්ස්කි වැනි විප්ලවවාදියකු ලියූ ‘වානේ පන්නරය ලැබූ හැටි’ වැනි විප්ලවීය කෘතියක් තුළින් හමුවීම විස්මයජනකය.

යුක්රේනය වෙලා ගත් ‘තියුණු මාරාන්තික පන්ති සටන් තුළින් අලුත් සටන්කාමීන්’ බිහිවිය. නමුත් ‘සාමාන්‍ය මිනිසා’ මෙම සටන් දෙස බැලුවේ ආගන්තුක කෝණයකිනි. ‘සාමාන්‍ය මිනිසාට හුරු පුරුදු සන්සුන් දවස්’ සටන් රැලි නිසා ඔහුට/ඇයට අහිමි විය. තම නගරයේ/ගමේ බලය විප්ලවවාදීන් හා ප්‍රතිවිප්ලවවාදීන් අතර දෝලනය වෙද්දී ‘සාමාන්‍ය මිනිසා පණ බේරා ගැනීමට තැත් කළේය.”

ඔස්ත්‍රොව්ස්කිට 1979 යුක්රේනයේදී හමුවූ ඒ ‘සාමාන්‍ය මිනිසා අකාලික හා ගෝලීය ප්‍රපංචයකි. ඉතිහාසයේ දැවැන්ත පරිවර්තනයන් බොහොමයක් මේ ‘සාමාන්‍ය මිනිසා’ නමින් සිදු වුවද ඔස්ත්‍රොව්ස්කි කීවාක් මෙන් මෙම ‘සාමාන්‍ය මිනිසාට’ අවශ්‍ය එවැනි පරිවර්තනයන්ට ක්‍රියාකාරී ලෙස සම්බන්ධ වීම නොව තම ‘හුරු පුරුදු’ සන්සුන් ජීවිතය හැකි පමණින් හැකි කලක් පවත්වා ගැනීමය.

බලයේ සිටින ආණ්ඩුවක් තම පිළිවෙත් හා ක්‍රියාවන් තුළින් ‘සාමාන්‍ය මිනිසාගේ මෙම ‘හුරුපුරුදු සන්සුන්’ ජීවිතය පවත්වා ගත නොහැකි තත්ත්වයක් නිර්මාණය කළහොත් සිදුවනුයේ කුමක්ද? අඥාන හා අදූරදර්ශී රාජපක්ෂ පාලනය නිසා ලංකාව අද වේගයෙන් ගමන් කරමින් සිටිනුයේ එවැනි තීරණාත්මක කඩඉමකටය.

රාජපක්ෂ පාලනයට එරෙහිව මෙතෙක් ක්‍රියාත්මක වූ අරගල රැල්ල තුළ ප්‍රධාන ලක්ෂණ දෙකක් දැකිය හැකි විය. එකක් නම් එහි නිර්පාක්ෂිකභාවයයි. අනෙක නම් එහි සංයුතිය ප්‍රධාන වශයෙන් මධ්‍යම පන්තිකයන්ගෙන් සමන්විත වීමයි.

ඔස්ත්‍රොව්ස්කි හඳුනාගත් ‘සාමාන්‍ය මිනිසා’ ගෝඨා ගෝ ගම අරගලයට සිතින් හා වචනයෙන් ආශීර්වාද කළා විය හැක. නමුත් ඒ සඳහා ඔහුගෙන්/ඇයගෙන් වූ ක්‍රියාකාරී දායකත්වය අවම විය. නොකඩවා ඉහළ යන ආර්ථික තාඩන පීඩන කෙසේ හෝ දරාගෙන තම ජීවිකාවත් ජීවිතයත් පවත්වා ගැනීම සාමාන්‍ය මිනිසාගේ උත්සාහය විය. ජීවත්වීම සඳහා දවස වැය කළ ඔහුට/ඇයට අරගල කිරීමට වෙලාවක් නොවීය.

මෙම තත්ත්වය 18දා රාත්‍රියේ වෙනස් වූයේ සිපෙට්කෝ ආයතනය හදිසියේ සිදු කළ දැවැන්ත ඉන්ධන මිල වැඩිවීමත් සමඟය.

මෙතෙක් අරගලයට ඍජුවම සම්බන්ධ නොවූ සාමාන්‍ය ජනතාව මහ පාරට බැස තම වේදනාව හා කෝපය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම ඇරඹුණේ ඉන්පසුවය.

රඹුක්කන තවත් රතුපස්වලක් බවට පත් කිරීමට පාලකයින්ට පැය 24ක් ගියේ නැත.
පොලිසිය රඹුක්කන සිද්ධියේදී අවම බලය යෙදූ බව පොලිස්පතිවරයා කියයි. කඳුළු ගෑස් ප්‍රහාරයට ප්‍රතිචාරයක් ලෙස ගල් ගැසූ ජනතාවට ජීව උණ්ඩවලින් පිළිතුරු දීම ‘අවම බලය යෙදීමක්’ වන්නේ රාජපක්ෂ ක්‍රමයටය.

“මුන් අපිට ජීවත් වෙන්න දෙන්නෙ නැහැ” 19දා උදේ එක් මැදිවියේ උද්ඝෝෂකයෙක් පෞද්ගලික රූපවාහිනී නාලිකාවකට ප්‍රකාශ කළේය. එදා උදෑසන පැවති උද්ඝෝෂණ කිහිපයකින් අසන්නට ලැබූ සටන් පාඨයක් වූයේ, “ගියා, ගියා ගණන් ගියා, පෙට්‍රල් මිල ගණන් ගියා” යන්නය. මේ ජනතාව කැමැත්තෙන් බුද්ධියෙන් සිතා බලා, සංවිධානාත්මකව පාරට බැස්සේ නැත. වේලක් හැර වේලක් කා ජීවත් වීමටවත් බැරි තරමට ආර්ථික පීඩනය උග්‍ර කිරීම තුළින් පාලකයෝ ඔවුන්ව පාරට ඇද දැමූහ.

පොලිසියේ වෙඩි තැබීම හමුවේ අතුරු මාර්ගවලට පලා යන ජනතාව හඹා ගොස් ඔවුන්ට අමානුෂික ලෙස පහර දෙන සිදුවීම්වල දර්ශන මේ වන විට අන්තර්ජාලයේ දක්නට ඇත. මියගිය තරුණයා ඇද වැටී සිටියේද එවැනි අතුරු මඟක බව වීඩියෝ දර්ශනවලින් අනුමාන කළ හැක. ඔහුගේ ජීවිතය පැහැර ගත් ජීව උණ්ඩය (පොලිසිය රබර් උණ්ඩ භාවිත කළා නම් ඒ ජීවිතය අහිමි නොවන්නට ඉඩ තිබුණි.) සිරුරට ඇතුළු වූයේ ඉදිරිපසින්ද පසුපසින්ද යන්න මරණ පරීක්ෂණයේදී හෙළිවනු ඇත. පොලිසිය වෙඩි තැබුවේ ආරක්ෂාවටද, නැතහොත් පළිගන්නටද, උද්ඝෝෂකයන් පාලනය කරන්නටද නැතහොත් ඔවුන්ට පාඩමක් උගන්නන්ටද යත්න ඉන් නිගමනය කළ හැක.

රඹුක්කන ආරම්භයක් විනා අවසානයක් නොවේ. මේ ගමනේ දිශාව තීරණය වනුයේ මෙම මිනිස් ඝාතනයට ආණ්ඩුව දක්වන ප්‍රතිචාරය අනුවය. සිද්ධියට සම්බන්ධ පොලිස් නිලධාරීන් තාවකාලිකව වැඩ තහනමකට ලක් කොට ඒ පිළිබඳ විධිමත් පරීක්ෂණයක් කිරීමට ආණ්ඩුව ක්‍රියා කරයිද? නැතහොත් 2010-2015 සමයේ මෙන් කුමන්ත්‍රණකරුවන් ගැන බොරු දොඩවමින් මෙම ඝාතනය සාධාරණීකරණයට ආණ්ඩුව කටයුතු කරයිද?

රටේත්, ජනතාවගේත්, ආණ්ඩුවේත් පමණක් නොව, රාජපක්ෂ පවුල් ව්‍යාපෘතියේද අනාගතය තීරණය වනු ඇත්තේ ඒ ප්‍රතිචාරය අනුවය.

අරගලය හා අරගලය

මාර්තු මස 31 මිරිහානෙන් ආරම්භ වූ අරගලය ලංකාවේ දේශපාලන අරගල ඉතිහාසයට සාධනීය අත්දැකීමක් එකතු කළේය. විශේෂයෙන්ම ගෝ ගෝටා ගම කේන්ද්‍රීය කරගත් විරෝධතාව සාමකාමී, සංයමයෙන් යුතු, බෙහෙවින් නිර්මාණාත්මක අත්දැකීමකි. මේ අරගලය සැණකෙළියක් යයි විවේචන ඉදිරිපත් වුවද එහි ශක්තිය, ආකර්ෂණය හා පැවැත්ම රැඳී ඇත්තේ ඒ නවමු ප්‍රකාශන මාදිලිය තුළිනි.

අධිකාරිවාදී ගමනක් යන පාලකයන්ට වඩාත්ම නොරුස්සනුයේ පාලිතයන්ගේ කෝපය හා වෛරය නොවේ; සමච්චලයයි; උසුලු විසුලුවයි.

වත්මන් තරුණ අරගලය තුළ නිර්මාණය වූ විසුලු ගීත ඛණ්ඩ කුඩා ළමුන්ගේ කෙළි සෙල්ලම්වල කොටසක් වන තරමට සමාජය තුළට කාවැදී ඇත.

ගෝටා ගෝ ගම සැණකෙළියක් යැයි විවේචනය කරනවුන් අමතක කරනුයේ (හෝ නොදන්නේ) 1848 ප්‍රංශ විප්ලවයට (හා යුරෝපීය විප්ලව විසින් ඇරඹුණු රැල්ලට) මුල පිරුණේ පැරිසියේ පැවැත්වූ මහා භෝජන සංග්‍රහයකින් බවය. (the Chateau Rouge banquet) විප්ලවය පත්තු වූයේද පැරිසියේ පැවති තවත් එළිමහන් භෝජන සංග්‍රහයක් තහනම් කිරීමට ලුයි-ෆිල්පේ රජුගේ අගමැතිවරයා දුන් නියෝගයත් සමඟය. සය දෙනකුට වැඩි පිරිස් ඒකරාශි වීමට රාජාණ්ඩුව විසින් පනවා තිබූ තහනම මඟහරවා තම සංවිධාන කටයුතු ඉදිරියට ගෙන යාමට ප්‍රංශ විරෝධතාකරුවන් යොදා ගත් උපක්‍රමය වූයේ මෙලෙස දැවැන්ත (හා බොහෝවිට එළිමහන්) භෝජන සංග්‍රහයන් සංවිධානය කිරීමය.

ගෝටා ගෝ ගම අරගලයේ දුර්වලතාව එහි මේ නැවුම් උපක්‍රම නොවේ. රාජපක්ෂවරුන්ගේ බල අභිරුචියත් ඔවුන්ගේ දේශපාලන ශක්තියත් යම් මට්ටමකින් අවතක්සේරු කිරීමයි.

රාජපක්ෂවරුන් බලයට පත්වූයේ නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණයකිනි. 69 ලක්ෂයක ඡන්දදායකයන්ගේ කැමැත්තෙනි. ඒ ජනවරමේ දේශපාලනික හා සදාචාරාත්මක (moral) අන්තර්ගතය මේ වන විට නිෂේධනය වී ඇති බව පැහැදිලිය. නමුත් එහි නීතිමය රාමුව (form) තවමත් රාජපක්ෂවරුන් සතුය. ඔවුන්ට බලයේ රැඳී සිටීමට සදාචාරාත්මක අයිතියක් නැති වුවද ව්‍යවස්ථාමය අයිතියක් තිබේ. අප අකමැත්තෙන් හෝ පිළිගත යුතු යථාර්ථය එයයි.

රාජපක්ෂවරුන්ගේ බල අභිරුචිය අසීමාන්තිකය. ජනතා අපවාදයට බියවීම ඉන් ලැජ්ජාවට පත්වීම ඔවුන්ට නුහුරුය. ඒ ලැජ්ජා බය නැමති නහරය ඔවුන්ගේ දේශපාලන දේහයේ නොමැත. මුළු රටම මහ පාරට බැස්සත් ඔවුන් බලය අත්හරින්නේ නැත.

රාජපක්ෂවරුන් සාමකාමීව බලයෙන් ඉවත් කිරීමට ව්‍යවස්ථාමය මාවතක් සොයා ගත යුත්තේ එබැවිනි.

1978 ජනපති ව්‍යවස්ථාව හා ජනපති ක්‍රමය නොවන්නට රාජපක්ෂවරුන් මෙලහකටත් බලයෙන් විසිවී හමාරය. වත්මන් තත්වයෙන් පැහැදිලි වන වැදගත්ම කාරණයක් වනුයේ ජනපති ක්‍රමය අහෝසි කොට විධායක බලය පාර්ලිමේන්තුවට ලබාදෙන නව පාලන ක්‍රමයක අවශ්‍යතාවයි. විපක්ෂ නායකවරයාද ජනපති ක්‍රමය අහෝසි කළ යුතුය යන ස්ථාවරයට පැමිණ ඇති නිසා ලංකාවට කිසිසේත්ම නොගැළපෙන හා මෙරට දේශපාලනයට විනයක් වූ මෙම ක්‍රමය නුදුරු අනාගතයේම වෙනස් කළ හැකිය යන්න බලාපොරොත්තු විය හැක.

ඒ නුදුරු අනාගතයටය; වර්තමානයේ මේ මොහොතේ ක්ෂණික අවශ්‍යතාව වනුයේ රාජපක්ෂ පාලනය ව්‍යවස්ථානුකූලව ගෙදර යවන මඟක් සොයා ගැනීමය. ඒ අතරමැදි විසඳුම පමා වුවහොත් ලංකාව අරාජිකවාදයේ නරා වළේ ගිලී යාම වැළැක්විය නොහැක.

රට පුරා පැන නැඟෙන ජනතා අරගලයේ නායකත්වය පාර්ලිමේන්තු විපක්ෂයට අහිමිය. කොතරම් රැඩිකල් කතා පැවැත්වුවද පාගමන් ගියද මේ ජනතා අරගලයේ නායකත්වයට පත්වීමට පාර්ලිමේන්තුවේ හෝ පාර්ලිමේන්තුවෙන් පරිබාහිර කිසිදු විපක්ෂ පක්ෂයකට හෝ සන්ධානයකට නොහැක. වත්මන් අරගලය බිහිවූ හා විකාශනය වන සුවිශේෂී ස්වභාවය නිසා සාම්ප්‍රදායික විපක්ෂයත් අරගල කරන ජනතාවත් අතර ඇත්තේ පැහැදිලි ශ්‍රම විභජනයකි.
විපක්ෂයේ කාර්යභාරය රාජපක්ෂවරුන් ගෙදර යැවීම සඳහා ව්‍යවස්ථාමය මඟක් සොයා ගෙන එය ක්‍රියාත්මක කිරීමය.

ආණ්ඩුවට එරෙහි විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් හෝ ජනපතිවරයාට එරෙහි දෝෂාභියෝගයකින් වේගයෙන් ඔඩුදුවන අර්බුදය සමනය කිරීමට ඇති හැකියාව සැකසහිතය. මේ සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර නීති විශාරදයෙකු වූ නිහාල් ජයවික්‍රම මහතාගේ Is the Opposition unaware of Article 42? නම් ලිපියෙන් කළ යෝජනාව විපක්ෂයේ ක්ෂණික අවධානයට බඳුන් විය යුතුය. ව්‍යවස්ථාවේ 42 වන වගන්තිය හරහා ජනපතිවරයාට එරෙහිව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළ හැකි බව එහි ප්‍රධාන තර්කයයි. එවැනි විශ්වාසභංගයක් තුළින් ජනපතිවරයා ඉවත් කොට තාවකාලික ජනපතිවරයෙකු හා ආණ්ඩුවක් හරහා ක්ෂණික ව්‍යවස්ථාමය පරිවර්තනයක් කළ හැකි බව ලිපිය කියයි. අනෙකුත් නීති විශාරදයන්ටත් වත්මන් අර්බුදයට ලැබිය යුතු ව්‍යවස්ථාමය විසඳුම පිළිබඳ විවිධ අදහස් තිබිය හැක. මේවා සලකා බලා යම් ව්‍යවස්ථාමය විසඳුමක් පිළිබඳව පොදු එකඟතාවක් ගොඩ නඟා ගෙන එය නොපමාව ක්‍රියාත්මක කිරීම විපක්ෂයේ වගකීමයි. විපක්ෂයට වත්මන් අරගලයේ නායකත්වය දිනාගත හැක්කේ එවන් ප්‍රායෝගික ක්‍රියාමාර්ගයක් හරහා පමණි.

ප්‍රශ්නය නම් කාලයයි.

ගෝටා ගෝ ගම කේන්ද්‍ර කරගත් අරගලයත් 18දා රාත්‍රියේ ඇරඹුණු ජනතා උද්ඝෝෂණ රැල්ලත් අතර පැහැදිලි වෙනසක් ඇත. ඒ වෙනස නිර්මාණය වී ඇත්තේ විරෝධතා මාලා දෙකේ සංයුතිය හරහාය. (මේ ලියන මාද ඇතුළුව) මධ්‍යම පන්තිකයන්ට තවමත් ජීවිතය අවම මට්ටමකින් වත් පවත්වා ගැනීමට නොහැකි මට්ටමකට පත්ව නැත. ප්‍රශ්නය දෙස බුද්ධියෙන් බැලීමට ඊට යම් සංයමයකින් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට අපට හැක්කේ එබැවිනි.

18 වෙනිදා රෑ මහ පාරට ඇද දැමුණු ‘සාමාන්‍ය මිනිසාගේ’ තත්ත්වය ඊට වෙනස්ය. ඔවුන්ගේ ජීවිත අවම මට්ටමකින් හෝ පවත්වාගෙන යා නොහැකි තරමට ඔවුන් අත්දකින ආර්ථික පීඩනය උග්‍රවී ඇත. ඔවුන්ට ඉතිරිව ඇත්තේ අපේක්ෂා භංගත්වයෙන් හා වේලක් ඇර වේලක් හෝ කන්නට නොහැකිකමින් බිහිවූ කෝපයයි; වෛරයයි.

පොලිසියද රාජපක්ෂ පාලනයද මෙම විරෝධතා දෙවර්ගයට ප්‍රතිචාර දක්වනුයේ (තවමත්) දෙයාකාරයටය. ගෝටා ගෝ ගම විරෝධතාවන්ට ඔවුහු ඉතාමත් අවම බලයෙන් හා ඉවසීමෙන් ප්‍රතිචාර දක්වති. රඹුක්කන උද්ඝෝෂකයින්ට ජීව උණ්ඩ පත්තු කිරීමටත්, ඒ සඳහා අවසර දීමටත් පොලිසියට හා ආණ්ඩුවට ගතවූයේ පැය කිහිපයකි.

බලය රැක ගැනීම සඳහා වූ ව්‍යායාමයේදී රාජපක්ෂවරුන්ට සිංහල, දෙමළ, බෞද්ධ, කිතුනු, හින්දු, මුස්ලිම් භේදයක් නැත. 2010-15 අතර වූ කටුනායක නිදහස් වෙළෙඳ කලාපයේ, මීගමුවේ හා රතුපස්වල ඝාතනයන්ගෙන් සනාථ වූයේ උතුරට හා නැගෙනහිරට තැබූ අත දකුණට තැබීමටත් රාජපක්ෂවරුන් මැලි නොවන බවය.

රාජපක්ෂවරුන් ගෙදර යැවීම සඳහා ව්‍යවස්ථාමය මඟක් නිර්මාණය කිරීමේ විපක්ෂ වගකීම ඉටුවීම පමාවන තරමට ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවීමට සිදුවනු ඇත්තේ ජීවත්වීමට ක්‍රමයක් නැති නිසා පාරට ආ, රාජපක්වරුන් තම අඥාන හා ක්‍රෑර ආර්ථික පිළිවෙත් වලින් පාරට ඇද දැමූ සාමාන්‍ය මිනිසුන්ටය.

ව්‍යවස්ථාමය විසඳුමක් පමාවීම හමුදා මැදිහත්වීමකට පාර කැපීමකි

එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක අගමැතිවරයා නිර්මාණය කළ පංච මහා බලවේගයට රාජපක්ෂවරු තවත් බලවේග දෙකක් එක් කළහ. එනම් හමුදාව හා තරුණ ප්‍රජාවයි.
මේ සප්ත මහා බලවේගයෙන් පහක්ම මේ වන විට රාාජපක්ෂ පිලෙන් විතැන්ව ඇත. රාජපක්ෂවරුන්ට ඉතිරිව ඇත්තේ සිංහල-බෞද්ධ භික්ෂූන් (දේශපාලකයන්ගේ අතකොලු වනුයේ සිංහල-බෞද්ධ භික්ෂූන් විනා බෞද්ධ භික්ෂූන් නොවේ) හා සිංහල-බෞද්ධ හමුදාවයි.
2019 ජනපතිවරණයේ හා 2020 මහ මැතිවරණයේ රාජපක්ෂවරුන්ගේ බර වැඩිපුරම ඇද්දේ සිංහල-බෞද්ධ භික්ෂු සංස්ථාවයි. මොවුහු කඨින උත්සවය පවා දේශපාලනීකරණය කළෝය; කඨින බණ ‘ගෝඨාභය ජනපති කරමු’ බණක් බවට පත් කළෝය; මහින්ද අගමැතිවරයා ආගමක්, ධර්මයක්, සංස්කෘතියක් බව දේශනා කළෝය. ආර්ථික පරිහානිය හා පීඩනය තුළින් රාජපක්ෂවරුන් නග්නවත්ම මෙම භික්ෂූන්ගේ දේශපාලනික ශක්තියද හීන වී ඇත. රාජපක්ෂ පාලනය රැක ගැනීමට හෝ ඊට විරුද්ධ වීමට තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් කිරීමේ හැකියාවක් ඔවුන්ට නොමැත.

හමුදාවේ තත්ත්වය ඊට වෙනස්ය.

හමුදාව එළිපිටම රාජපක්ෂවරුන් වෙනුවෙන් ඡන්ද හිඟමනේ ගියේ නැත. එබැවින් රාජපක්ෂවරුන්ට එල්ල වී ඇති ජනතා අප්‍රසාදය හමුදාවට බලපාන්නේ නැත. රාජපක්ෂවරුන් සිදු කළ හමුදාකරණයට සිංහල බහුතරයක විරෝධයක් නොමැති බව ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන කේන්ද්‍රය (CPA) මේ වසරේ මුල කළ ජනතා මත සමීක්ෂණයකින් හෙළිදරව් විය. සිංහල ජනතාවගෙන් තුනෙන් එකක් හමුදා ආණ්ඩුවකට පක්ෂ බවද මෙ සමීක්ෂණයෙන් හෙළි විය.
වත්මන් අර්බුදය තුළින් නිල හෝ නොනිල හමුදා පාලනයක් බිහිවීමට ඇති අවදානම කිසිසේත්ම අවතක්සේරු නොකළ යුතුය. අර්බුදය දිග්ගැස්සෙන තරමට මෙම අවදානමද ඉහළ යයි.

මෙම අවදානම දෙයාකාරයකින් සැබෑවක් විය හැක. එකක් නම් භූමියේ බලය සියතට යළි ලබා ගැනීම සඳහා රාජපක්ෂවරුන් හමුදාව යෙදවීමයි. අනෙක නම් අර්බුදය විසඳීම සඳහා හමුදාව ඍජුවම මැදිහත්වීමයි.

රාජපක්ෂවරුන් රැකීමේ හමුදා මැදිහත්වීමක් තුළින් හමුදාව හුදෙක් මර්දනයේ මෙවලමක් හා ප්‍රකාශනයක් පමණක් බවට පත්වනු ඇත. එය ගෝඨාභය-මහින්ද-බැසිල්-ශවේන්ද්‍ර පාලනයක් දක්වා වර්ධනය විය හැක.

අර්බුදය නිමා කිරීම සඳහා හමුදාව ඍජුවම මැදිහත් වුවහොත් උදාවනු ඇත්තේ ඊටද වඩා අඳුරු අනාගතයකි. රාජපක්ෂ-හමුදා පාලනයකටද වඩා නිල හමුදා පාලනයක්, බිහිසුණු හා විනාශකාරී වනු නියතය.

ආර්ථික පීඩනයේ මුළු බර දරනුයේත් රාජ්‍ය මර්දනයේ නග්න ප්‍රකාශනයට මුහුණ දෙනුයේත්, ‘සාමාන්‍ය මිනිසාය.’ දුප්පත්කම නිසා ළදරු වයසේ මහණ කරවන්නේත් විරැකියාව නිසා හමුදාවට බැඳෙන්නේත් මේ සාමාන්‍ය මිනිසාගේ දරුවන්ය. සෙබළ නිල ඇඳුම හා කහ සිවුරු දරා සිටිනුයේ රඹුක්කනදී පොලිස් වෙඩි පහරින් ඝාතනය වූ ‘තරුණයාගේ සොහොයුරන්ය.’
ප්‍රශ්න දෙස තාර්කිකව බැලීමේ ආර්ථික හැකියාවක් ඇති, මූලික වශයෙන් දේශපාලනික ඉල්ලීම් මත අරගලයට පිළිපන් ගෝඨා ගෝ ගම කේන්ද්‍ර කරගත් විරෝධතාකරුවන්ට හමුදා මැදිහත්වීමක, හමුදා පාලනයක ඇති අවදානම වටහා ගත හැක.

සාමාන්‍ය මිනිසාගේ තත්ත්වය ඊට වෙනස්ය. අර්බුදය නිමා කිරීමට ඍජු හමුදා මැදිහත්වීමක් සිදුවුවහොත් එය සිංහල-බෞද්ධ සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ අමන්දානන්දයට හේතුවිය හැක. එවැනි තත්වයක් තුළ මේ ජනතාව හමුදාව තම ගැලවුම්කරුවන් ලෙස පිළිගනු ඇත. 69 ලක්ෂයෙන් සැලකිය යුතු කොටසක් හමුදා පාලනයක් රතිඤ්ඤා පත්තු කරමින්, රබන් ගසමින්, මහ පාරේ කිරිබත් උයමින් (ගෑස් නැතිනම් දර ළිප්වල හෝ) පිළිගනු ඇත. නාගරික/අර්ධ නාගරික අරගලයෙන් ආන්තික වී ඇති සිංහල-බෞද්ධ භික්ෂු සංස්ථාව පිරිත් නූල් බඳිමින් එවැනි පාලනයකට ආශීර්වාද කරනු ඇත.

හමුදා පාලනයක් ප්‍රශ්නයට විසඳුම නොව තිබෙන ප්‍රශ්නයට තවත් ප්‍රශ්නයක් එක් කිරීම බව සාමාන්‍ය මිනිසාට වැටහෙන විට නොවිය යුත්ත සිදුවී හමාරය.

වසර 74ක් පුරා මේ රට පාලනය කළ නායක කාරකාදීන් මෙරටට විවිධ රෝග පීඩා උරුම කළ බව සැබෑය. රෝගියකු වූ ලංකාව ඇවිදින රෝහලක් බවට පත් කළේ රාජපක්ෂ පාලනයයි. මෙය අභාග්‍යසම්පන්න අහම්බයකි. කොවිඩ් වසංගතය හෝ රුසියාව විසින් යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීම නිසා හටගත්තක් නොවේ. මෙය හට ගත්තේ පාලක පවුලටත් ඔවුන්ගේ දේශපාලනික හා ව්‍යාපාරික අනුගාමිකයන්ටත් සිතූ පැතූ සම්පත් දෙන සුරබි දෙනකගේ තත්ත්වයට ලංකාව පත් කළ නිසාය.

අත්‍යවශ්‍ය බෙහෙත් හා වෛද්‍ය උපකරණ ආනයනය කිරීමට ඩොලර් නැතිවීම නිසා නිදහස් සෞඛ්‍ය සේවය කඩා වැටෙන තත්ත්වයකට පත්ව ඇත. නමුත් පෞද්ගලික සෞඛ්‍ය සේවය එවන් පැවැත්ම පිළිබඳ අර්බුදයකට මුහුණ දී නොමැත. රජයේ රෝහල්වල අවශ්‍යතා සපුරාලීමට නැති ඩොලර් පෞද්ගලික රෝහල්වලට ලැබේ. රාජපක්ෂ ‘ජනමූල’ නායකත්වයේ නග්නත්වය මෙසේය.

එදිනෙදා අත්‍යවශ්‍ය අවශ්‍යතාවන් සඳහා ඩොලර් හිඟමනේ යන ආණ්ඩුව ශ්‍රී ලංකන් සමාගමට ගුවන් යානා විසි ගණනක් බදු ගැනීමට සැරසෙයි.

රාජපක්ෂ පාලනයට හිතක්-පපුවක් හෝ මොළයක් නොමැත. 2019දී දණ වටක් තිබූ අර්බුදය 2022දී ඉහටත් ඉහළින් ගියේ මේ නිසාය. රාජපක්ෂවරුන් බලයෙන් නික්ම යාමෙන් පමණක් අර්බුදය විසඳෙන්නේ නැත. නමුත් අර්බුදය විසඳීමේ මූලිකම කොන්දේසිය රාජපක්ෂවරුන් බලයෙන් ඉවත්වීමය.

220 ලක්ෂයම එක හඬින් කෑගැසුවද ගෝඨා (හෝ රාජපක්ෂ පවුල) ගෙදර යන්නේ නැත. ඔවුන් සාමකාමීව හා නීත්‍යනුකූලව ගෙදර යැවීම සඳහා ව්‍යවස්ථාමය මඟක් නිර්මාණය කිරීමට විපක්ෂය එක්ව කටයුතු කළ යුත්තේ එබැවිනි. ඒ කාර්ය නොපමාව ඉටු නොවේ නම් බිහිවන අරාජිකත්වය නිමාවනු ඇත්තේ එක්කෝ දැවැන්ත රාජ්‍ය මර්දනයකිනි; නැතහොත් හමුදා පාලනයකිනි. ■

රටේ උද්ගතව තිබෙන සියලු ප්‍රශ්න රාජපක්ෂලාගේ බළ තෘෂ්ණාව හේතුවෙන් ඇතිවුණ ඒවා බව කිව යුතු නොවේ. රාජපක්ෂලා මහජන මුදල් කොල්ල කෑ බව – සාපරාධී මනුෂ්‍ය ඝාතන සිදු කළ බව නීති ගරුක පුරවැසියන් රටට පවසා සිටිය ද රටේ වැඩි පිරිසක් යථාර්ථවාදී අන්දමින් ඒ සත්‍යයන් පිළිගත්තේ නැත. පිළිගත්තේ නම් යහපාලන ආණ්ඩුව රාජපක්ෂලාට නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නට අසමත් වූ විට යළි රට භාර දෙන්නට ඔවුන්ව තෝරා ගන්නේ නැත. රාජපක්ෂලාට රට යළි භාර දුන්නේ යහ පාලනයට රිදවන්නට ද?

සිංහල බෞද්ධයෝ මහත් බැතියෙන් දළඳා වදින්නට යති. දළඳා වඳින්නට යන අරමුණෙන් නුවර යන්නට ගොඩ වුණ කෝච්චිය පීලී පැන්න නිසා දළදා වැඳිය යුතු නැතැයි මරිමෝඩයෙකු වත් සිතනු නැත. එහෙත් සිංහල බෞද්ධයෝ එසේ සිතුවෝ නොවෙත් ද? මට හිතෙන්නේ යහපාලනයට ද්‍රෝහීවීම දළදා වැඳිය යුතු නැත යන මුග්ධ තීරණය සදිසි බවය.

නීතියේ ආධිපත්‍යය තහවුරු කර ගන්නට ගත් සාර්ථක වෑයම කණපිට හැරවූ ජනතාවට අද එහි විපාක විඳින්නට සිදුව ඇත. එය නිවැරදි කරගැනීමට රටේ තරුණයෝ අභීත ප්‍රයත්නයක නිමග්නව සිටිති. ඒ වෙනුවෙන් රටේ නීති ගරුක පුරවැසියන් ස්ව කැමැත්තෙන් පාරට බැස ඇත. මේ වූ කලී යහ පාලනයක් රටට අවශ්‍ය බව රටම කොන්දේසි රහිතව පිළිගෙන තිබෙන අවස්ථාවකි. මේ රටේ දේශපාලන සංස්කෘතිය සාධනීය තැනකට එසවීමට ලැබී තිබෙන අගනාම අවස්ථාව වන්නේය. රාජපක්ෂලා ලේ වගුරුවා එය කණපිට හරවන්නට කල්පනා කර තිබේ. රටේ ආර්ථිකය එහෙම පිටින්ම විනාශ කළ ඔව්හු මනුෂ්‍ය ඝාතන මතින් බලයේ තව දුරටත් රැඳී සිටින්නට කල්පනා කිරීමට මොනම අයුරකින්වත් ඉඩක් තිබිය යුතු නැත. සැබවින්ම රට බේරා ගැනීමට අවශ්‍ය මොහොත යථාරූපී අන්දමින් එළඹ ඇත. තරුණ මව්වරුන් කිරිදරුවන් උරයේ හොවා පාරට බසින්නේ ඒ අරමුණ පෙරටු කරගෙනය. මේ වූ කලී කෘත්‍රිම – ව්‍යාජ දේශප්‍රේමයක් නොවේ. මේ වූ කලී යථාර්ථවාදී අවධිවීමකි.

ගෝඨා ගෝ හෝම්

‘ගෝඨා ගෝ හෝම්‘ යන්නේ මතුපිට අදහස ගෝඨාභයට ඉල්ලා අස්වෙන්න යන්න ය. ඔහු රටේ ආර්ථිකය හා නීතියේ ආධිපත්‍යය විනාශ කළ පාලකයා බැවින් ද, සියල්ල ඔහුගේ හස්තයෙන් මුග්ධව හසුරුවන වන බැවින් ද ඔහු තව දුරටත් රාජ්‍ය පාලනය සුදුස්සෙක් නොවේ. මේ වූ කලී නිසි ඉලක්කය ගැනීමය. එසේ වුව, එහි ගැඹුරුම අදහස ‘විධායක ජනාධිපති පදවිය’ තව දුරටත් අවශ්‍ය නැති බව යථාර්ථවාදීව වටහාගෙන එය අහෝසි කර දැමීමේ පරම පැතුම යයි සිතමි. නිසි නිලය අල්ලාගෙනය විරෝධය ගොඩ නැඟී තිබෙන්නේ.

සෑම අංශයකින්ම ගෝඨාභයගේ අසාර්ථකභාවය සම්බන්ධ ඥානය පමණක් නොව තරුණ පරපුර වටහා ගන්නේ. එක පුද්ගලයෙකු අත අසීමිත බලයක් මිට මොළවාගෙන සිටීම රටක යහ පැවැත්මට කිසි ලෙසකින් හෝ සුදුසු නැති බව ඔව්හු වටහාගෙන සිටිති. එපමණක් නොව, ‘වෙන්ඩ ජනාධිපතිලාටත්‘ මේ තුළින් පණිවිඩයක් නිකුත් කර තිබේ.

විධායක ජනාධිපති පදවිය අහෝසි කරන බවට ප්‍රතිඥා දීමේ ඉතිහාසය සැබවින්ම බලය මිට මොළවා ගැනීමේ උප්පරවැට්ටියක්ම විය. හැම කෙනාම කළේ මෙරිගෝ රවුමේ යාම ය. ඒ බල තෘෂ්ණාව ඉහට ගසන නිසාය. නීති ගරුක පුරවැසියන් කවර ප්‍රයත්නයක් දැරුවත් මේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමට ජනතාව නිසි ඉලක්කයක් ඔස්සේ පෙළ ගැස්සවීමට පුළුවන් කමක් නොලැබුණි. මේ අවස්ථාව වූකලී රටේ අතිබහුතර ජනතාව පෙළ ගැසී සිටින අවස්ථාවය. මා විශ්වාස කරන්නේ ‘ගෝඨා ගෝ හෝම්‘ අරගලය ගෝඨාභය ඉවත් වීමෙන් නිමාවක් කරා සේන්දු වන්නේ තාවකාලිකවය. නිමාව, නිමාවක්ම වන්නේ විධායක ජනාධිපති පදවිය අහෝසි කිරීමේ මහජන ව්‍යාපාරයක් සක්‍රිය අන්දමින් බලාත්මක වීමෙන් යයි සිතමි. එය එසේ විය යුතු අතර, සියලු සිවිල් සංවිධාන ඒ අරමුණ වෙනුවෙන් සවිඥානිකව ජනතාව අවධි කළ යුතු ද වන්නේය.

මේ රටට අත්වුණ නපුර විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය – ගෝඨාභය අසීමිත බලතෘෂ්ණාවකින් ගොඩ නඟාගෙන සිටින අසීමිත බලය බව තරුණ පරපුර අවබෝධ කර ගැනීම රට යළි ගොඩ නැගීමේ සමාරම්භය වනු ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සාරවත් ලක්ෂණ මත ශිෂ්ට සම්පන්න රාජ්‍ය පාලනයක් උදෙසා නියම පදනම ගොඩ නගන්නට ද එය නිසැකව ඉවහල් වනු ඇත.

‘ගෝඨා ගෝ හෝම්‘ අරගලය විධායක ජනාධිපතික්‍රමය අහෝසි කර දැමීමෙන් කෙළවර කර ගන්නට කොන්දේසි රහිතව සියලු පුරවැසියන් කැපවිය යුතු වේ.

චරිත තුනක්

‘ගෝඨා ගෝ හෝම්‘ අරගලය තුළ මූලිකව විරෝධය ගොඩ නැඟීම සිදු වන්නේ චරිත තුනක් මුල් කරගෙනය. ඒ චරිත තුන වන්නේ ගෝඨාභය – මහින්ද සහ බැසිල් ය. මේ වූ කලී ආණ්ඩුවට විරෝධය පළ කිරීම සම්බන්ධයෙන් අදාළ මර්මස්ථාන හරියටම අල්ලා ගැනීම වේ. රාජ්‍ය පාලනය හා සම්බන්ධ සියලු තත්වයන් පමණක් නොව, පාර්ලිමේන්තුව අම්බලමක් බවට පත්වීම හා රටේ ආර්ථිකය විනාශ කිරීම සම්බන්ධයෙන් එහෙම පිටින්ම වගකිව යුත්තේ මේ තිදෙනාය. මේ තිදෙනා ඉලක්ක කරගෙන නිර්මිත සටන් පාඨවල ‘හොරා‘ යන පදයත් ‘මෝඩයා‘ යන පදයත් කැපී පෙනෙන අතර ගෝඨාභය සම්බන්ධව එකී පද දෙකට අතිරේකව ‘පිස්සා‘ යන පදයත් පරිහරණය කෙරේ. ‘හොරා‘ සහ ‘මෝඩයා‘ යන වචන දෙක රාජපක්ෂ පවුල වෙනුවෙන්ම අදාළත්වයක් තිබෙන අන්දම අරගලභූමිය තුළ සැරි සරන කාට වුව විවිධ මට්ටම්වල විරෝධතා පළ කිරීම් ඔස්සේ විද්‍යමාන වේ. තරුණ අරගලය තුළින් උද්දීපනය වන්නේ රට විනාශයට පත් කළේ හොරකම හා මෝඩකම බව යයි හැඟුණි. හොරකම යනු අසාමාන්‍ය තෘෂ්ණාවය. මෝඩකම යනු ‘නොදියුණු‘ කම ය. පිරිහුණු සංඝ පිරිසක් නඩත්තු කරමින් ආගමික අන්තවාදය පැතිරවීම – ජාතිවාදය අවියක් කර ගැනීම නොදියුණුකම හෙවත් මෝඩකම ය. රාජපක්ෂලා මේ නොදියුණු සොබාවය යුද්ධය පළිහක් කරගෙන සමාජ ගත කිරීම ද ‘නොදියුණු කමේ‘ ම සොබාවයකි. එබැවින් තරුණයන් අපේක්ෂා කරන අන්දමේ දියුණු රටක් නිර්මාණය කර ගැනීමට නම් හොරකමට තිත තැබිය යුතුය. අනුවණකම් දුරලිය යුතුය. එබැවින් අරගල භූමිය තුළ ”විගණනය” යන වචනය ප්‍රබලව ඉස්මතු වෙන්නට පටන් ගෙන තිබෙන්නේ. රාජපක්ෂ පවුලේ සියලු දෙනාම ‘චෞර‘ චෝදනාව ලබන්නෝ වෙති. ඔවුන්ගේ අනුගාමිකයන් හා ඔවුන්ට ප්‍රශස්ති ගයන දේශපාලනඥයෝ ද චෞර චෝදනාව ලබන්නෝ වෙති.

‘හොරකම‘ – ‘මෝඩකම‘ සහ ‘විගණනය‘ රාජපක්ෂලාට පමණක් ද අදාළ වන්නේ? ඔවුන්ගේ අනුගාමියකයන්ට හා සහචරයන්ට පමණක් ද අදාළ වන්නේ. නැත. කිසිසේත් අදාළ නැත. කරළියට අවතීර්ණව සිටින දේශපාලනඥයන්ටත්, කරළියට ගොඩ වෙන්නට බලා සිටින දේශපාලනඥයන්ටත් මේ වචන තුළින් නිකුත් වන සංඥාවන් අදාළ ය.

ශ්‍රී ලංකාව සාවද්‍ය ආණ්ඩුකරණ හේතුවෙන් විනාශය කරා තල්ලු වී ගිය ද, එහි කූට ප්‍රාප්තිය හෙවත් රට බංකොලොත් කිරීම මහින්ද – බැසිල් සහ ගෝඨාභය සහ බැසිල් යන තිදෙනාගේ අසීමිත ධන තෘෂ්ණාව සහ බල තෘෂ්ණාව නිසා කල් ගතව හෝ රටම වටහා ගැනීම අලුත් රටක් ගොඩ නැඟීමට අවශ්‍ය ප්‍රඥාව උත්පාදනය කර ගැනීමට මහෝඝයක් සේ අඛණ්ඩව ගලා බැසීමේ ආරම්භය 2022 වසරේ දී ආරම්භ වී ඇති බව මම දකිමි.

කැබිනට් එක සහ ජාතිය ඇමතීම

ගෝඨාභයට අදෘශ්‍යමාන ප්‍රහාරයක් හෙමින් හෙමින් එල්ල වන්නේ ආණ්ඩුව ඇතුළෙන්මය. ප්‍රහාරය එල්ල කරන්නට පෙරමුණ ගත්තවුන් සහ එකතුවුණ එවුන් පාරිජිකා වූවන් වුව ආණ්ඩුව ‘විනාශයක්‘ බව ඔවුන්ගෙන් ගම්‍ය විය. රාජපක්ෂ වන්දනාවේ පංචායුධය පවසා සිටියේ රාජපක්ෂලාගේ දේශපාලනය අවසන් කරන බවය. එපමණක් නොව මේ විරුද්ධවූවන් ඉල්ලා සිටියේ අගමැති ඇතුළු කැබිනට් මණ්ඩලය ඉවත් වී අලුත් අගමැති කෙනෙකු සහ කුඩා කැබිනට්ටුවකින් අන්තර්වාර පාලනයක් ඇති කරන ලෙසය. මේ වූ කලී ව්‍යවස්ථාවට අනුව කළ හැකි කාර්යයකි. අරගලය විසින් ඉල්ලා සිටිනු ලැබුවේ ගෝඨාභය අස්විය යුතුය යන්නය. සැබවින්ම ගෝඨාභය ඉල්ලා අස්වී නම් ව්‍යවස්ථාවට අනුව අන්තර්වාර පාලනයකට ව්‍යවස්ථාවෙන් ලැබෙන ප්‍රතිපාදන භාවිතයට ගෙන අන්තර්වාර පාලනයක් ඇති කළ හැකිය. එසේ වී නම් අගමැති සහ ආණ්ඩුව නිමි.

විනාශය දුර දිග නොයන්නට කල්පනා කළේ ගෝඨාභය ඉල්ලා අස්විය යුතුව තිබුණි. එහෙත් ඔහු ඉල්ලා අස්නොවන තැනකට සේන්දු විය. ඉන් මෙහා යම් තීරණයක් ගැනීමට තිබුණි නම් අගමැති ඇතුළු කැබිනට් මණ්ඩලය ඉල්ලා අස්වී අලුත් අගමැති කෙනෙකු සහ අලුත් කැබිනට්ටුවක් පත් කොට අන්තර් වාර පාලනයක් ඇති කොට ක්‍රමයෙන් යම් තත්වයක් කරා පිය නැඟීමය. එහෙත් මහින්ද රාජපක්ෂ අස් නොවීම ගල් පර්වතයක් සේ සිටීම – ගෝඨාභයට මහින්දව ඉවත් කිරීමට හයියක් නැතිකම යනාදි කාරණා මත කැබිනට් මණ්ඩලයේ ඉල්ලා අස්වීමක් සිදු විය. එය අමු විකාරයක් විය. අවසන අතීසාරයට අමුඩය ගසන්නා සේ ගෝඨාභය අලුත් කැබිනට් මණ්ඩලයක් පත් කළේය. ඒ කැබිනට් මණ්ඩලය රටට විිදහා පෑවේ ගෝඨාභයගේ තරම ය. ඔහුගේ වපසරිය ය. දිග පළල ය. ඊටත් වඩා ඛේදය වන්නේ ජාතිය අමතමින් තමා රටට කෙළවා ඇති බව පිළිගැනීමය.

ගෝඨාභය ජාතිය අමතමින් කළ කතාව ලියූ තැනැත්තා කවුරුන් වුව ඔහු නම් අර්බුදයක ගිලී සිටින නායකයෙකුට ජාතිය අමතන කතාව ලිවීමට නොව, නායකයාගේ අපිරිසිදු වස්ත්‍රය සෝදා පිරිසිදු කර දෙන්නටත් දැනුමක් නැත්තෙකු බව විශද විය. ඒ කතාවෙන් ගෝඨාභය අද හතර ගාතෙන් වැටී සිටින බවය පැහැදිලි වන්නේ. ගෝඨාභය ඒ කතාවට අනුව තව දුරටත් බලයේ රැඳී සිටීම අනුවණය. රට විනාශ කළේ මම බව පිළි ගත් පසුව තව දුරටත් පදවිය දැරීම ඔස්සේ සිදු වන්නේ කුමක් ද? සිදු වෙන්නට කිසිම යහපත් දෙයක් නැත. සිදුවන දේ නිරායුධ තරුණ විරෝධතාකරුවන් සාපරාධී අන්දමින් ඝාතනය කිරීමෙන් අද ලෝකයටම දකින්නට පුළුවන් වී ඇත. විවිධ අන්දමින් ගෝඨාභයම පෙන්වා සිටින්නේ තමන්ට තව දුරටත් රාජ්‍ය පාලනය කළ නොහැකි බවය. තමා අසාර්ථකත්වයේ උපරිමය ද පසු කර සිටින බවය. එබැවින් ඊළඟට සිදු වන්නේ අති භයානක දේවල්ය.

මහින්දගේ අශීලාචාරකම

ධන තෘෂ්ණාව හා බල තෘෂ්ණාව නිසා මහින්ද සිය පවුලට ගැලවීමක් නැත යන භීතියෙන් සලිත බවකි පෙනී යන්නේ. අගමැති පදවිය දැරීම නොව පාර්ලිමේන්තු සභා ගර්භයේ පැයක් එක දිගට වාඩි වී සිටින්නට හෝ නොහැකි තත්වයකය ඔහු පසු වන්නේ. එහෙත් බලය වෙනුවෙන් පිදුරු ගසක හෝ එල්ලෙන්ටය තව දුරටත් මාන බලන්නේ. ඔහුගේ දේශපාලනික අත්දැකීම් යනු මොනවාද? ඔහු පරිණත දේශපාලනඥයෙක් ද? සැබවින්ම මහින්දගේ දේශපාලනය එහෙම පිටින්ම චෞර මනසකින් නිර්මිත එකක් බව පැහැදිලිය.

මහින්දගේ අතීතය ගැන ඡායාරූපය සාක්ෂි කලක සිට සමාජ මාධය ඔස්සේ ප්‍රචාරය වේ. ඔහුත්, ඔහුගේ බිරිඳ හා දරුවනුත් කවර තැනක ද සිටියේ යන්න පැහැදිලිය. ඒ සමඟම අද ඔහු සහ ඔහුගේ පවුල අත්පත් කරගෙන තිබෙන දේවල් හඳුනා ගන්නටද ඡායාරූපමය සාක්ෂි අප්‍රමාණව ඇත.

කෑදරකම ගැන නිර්මිත ජන කතාවක කියවෙන්නේ කුකුළු මස් බුදින්නට අසීමිත කෑදර කමක් තිබුණත් දරුණුම පෙරේතයෙකුටවත් කුකුළන් දහ දෙනෙක් හෝ බුදින්නට බැරි බවය. එසේම අපට වටහා ගත හැකි කාරණාව නම් මිනිහෙකුට ධනය රැස් කිරීමට හැකි වුවත් ඒ ධනයෙන් ඔහුට නොමැරී සිටින්නට පුළුවන්කමක් නැති බවය.

මහින්ද අධ්‍යාපනයෙන් කිසි දීප්තියක් ලත් කෙනෙක් නොවේ. (ඔහුගේ පරම්පරාවටම එය අදාළ වෙන්නට පුළුවන) සැබවින්ම මහින්දට තිබෙන්නේ තමන්ගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් මිනිස්සු මුළා කිරීමේ කුසලතාව පමණි. දේශපාලනයේ ඉහළට ඔහු ගමන් කර තිබෙන්නේ නොමනා ක්‍රියාවන් ඔස්සේය. දේශපාලනයේ ඉහළට ගිය පසු ඔහු ගාණක් නැතිව බොරු කියන්නට හිරිකිතයක් නැති කෙනෙක් විය.

මහින්ද මහජන ධනය කොල්ල කෑමට බලය කොල්ල කන්නට නම් සමතෙකි. අද රටම මහා අවුලකට තල්ලුව තිබෙන සාධක අතර ප්‍රධාන සාධකයක් වන්නේ ඉන්ධනවල අධික මිලය, ඉන්ධන නැතිකමය. බලය අහිමිව සිටි මහින්ද රුපියල් දෙකකින් යහපාලන සමයේ ඉන්ධන මිල වැඩිවුණ විට තම චෞර පිරිස සමඟ බැරි බැරි ගාතේ බයිසිකල්වලින් පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණියේය. ඒ සමයේ බඩු මිල අඩු කර තිබුණ සංදර්භයක ඔහු ජනතාවගෙන් අසා සිටියේ කන්ඩ නෑ නේද යන්නය. වෙනස සැප ද යන්නය.

අද මහින්දට හැම විධිහකටම කළ පව් පළ දෙන්නට පටන් ගෙන ඇති බවය දක්නට ලැබෙන්නේ. මට අවංකවම හිතෙන්නේ අද වන විට මහින්ද අව සිහියෙන් මරු කියවන බවය. ඔහුට බිරිඳ සහ දරුවන් නිසා බලය අත්හරින්නට හයියක් ද නැත.

මහින්ද සපථ කර සිටින්නේ කළ පව් අපාගත නොවී කාට වුව විඳවන්නට සිදු වෙන බවයයි මට සිතේ. ඔහුට සිහි කල්පනාව හොඳින් තිබේ නම් පුදුම විඳවීමක් විඳවනවා ද වෙන්නට පුළුවන.

විනාශය තුළින් පිබිදීම

අකමැත්තෙන් වුව අපට පිළිගන්නට සිදුව තිබෙන්නේ ලංකාව විනාශ වී තිබෙන බවය. මේ විනාශය ඇත්ත වශයෙන්ම රාජපක්ෂලා දේශපාලන භූමියෙන් අතුගෑ වී යාමෙන්ම නතර වන්නේ නැත. දේශපාලනයට අවතීර්ණව සාපරාධී අන්දමට මුල්‍ය අපරාධ කළ පුද්ගලයන් ඇතුගෑවී යාමෙන්ද නතර වන්නේ නැත.

හෙට අනිද්දා වන විට බහුතරයක් රට වැසියන්ට ජීවත් වීම බරපතළ ප්‍රශ්නයක් වන්නට පුළුවන. කිසිම ප්‍රශ්නයකට ගෝඨාභයට – ඔහුගේ ආණ්ඩුවට විසඳුම් නැත. ගහන හැම තුරුම්පුවක්ම වැරදෙන අන්දම ඇස් පනා පිට සනාථ වේ.

මොන අන්දමකින් බලහත්කාරෙන් බලය අල්ලාගෙන ඉන්නට කල්පනා කළත් ගෝඨාභයට එය කළ නොහැකිය. ඉතා ඉක්මනට ගෝඨාභය – මහින්ද පරිච්ඡේදය අවසන් වෙන එක නම් නියතය.

ඉන් පසු කළ යුත්තේ කුමක් ද?

විනාශය තුළින් යළි පිබිදෙන්නට නම් ඒ වෙනුවෙන් හැම පැත්තකින්ම සාධනීය ලක්ෂණ පෙන්වා සිටින අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ගොඩ නගා ගැනීම අවශ්‍ය වේ. ව්‍යවස්ථා විශේෂඥයන් දිවා රෑ නොබලා අලුත් ව්‍යවස්ථාවල් ලියන්නට පටන් ගත යුතුය. කවුරුන් හෝ රාජ්‍ය පාලනයට වරමක් ලබාගෙන ඉන් අනතුරුව ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කර ගන්නට සිතනවා නම් එය ද තවත් අසාර්ථක ප්‍රයත්නයක් වනවාට සැකයක් නැත. ජේ. ආර්.

ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කරගෙන සිටියේ තමන්ට බලය ලැබෙන බවට පූර්ව නිගමනයක පිහිටා බලය ලැබුණ පසුව එය සම්මත කර ගැනීමටය. හරි හෝ වැරදි හෝ ඔහු ඔහුට අවශ්‍ය අන්දමට ව්‍යවස්ථාවක් කල් නොමරා සම්මත කර ගන්නට වග බලා ගත්තේය. ඉන් සාධනීය පාඩමක් ඉගෙන ගන්නට ඇත.

අලුත් ව්‍යවස්ථාව තිළින් තරුණ අරගලයෙන් ඉල්ලා සිටින අලුත් රටක් ගොඩ නැඟීමට අවශ්‍ය ශිෂ්ට සම්ප්‍රදායන් නොඅඩුව පූරණය කළ යුතු ද වේ.

මට අවංකවම හිතෙන්නේ ලංකාව විනාශය තුළින් යළි පිබිදෙන බවයි. එහි නායකත්වය ලබා ගන්නේ දියුණු රටක් ගැන සබුද්ධික උගත් තරුණ පරම්පරාවක් යයි ද මම සිතමි. එහි යම් යම් පෙර නිමිති අරගලය තුළින් නිරීක්ෂණය කරන්නටද හැකිවිය.

ගෝඨා කළ එක් දෙයක් වේ

ලංකාව බලය වෙනුවෙන් මනුෂ්‍ය සමාජය බෙදා භේද බින්න කළ රටකි. මහින්ද ජාතිවාදයෙන් හා ආගමික අන්ත වාදයෙන් තමන්ගේ බල ව්‍යුහය හදා ගත්තේය.

ගෝඨාභය රුවන්වැලිසෑයේ දිව්රුම් දී සිංහල බෞද්ධ නායකයෙකු බවට වහසි බස් දෙඩුවේය. ඔහුගේ බල කොල්ලයට පදනම් වූයේ ද ජාතිවාදයයි ආගමික අන්තවාදයයි.

නීති ගරුක පුරවැසියන් ජාතිවාදයෙන් තොර – ආගමික අන්තවාදයෙන් තොර රටක් වෙනුවෙන් රටට අධ්‍යාපනයක් ලබා දෙන්නට ගත් උත්සාහයන් අප්‍රමාණය. එහෙත් ඒ අධ්‍යාපනයෙන් යම් දීප්තියක් ලත් සමාජ තීරු කිහිපයක් හැරුණ විට රාජපක්ෂලා රටම ජාතිවාදයේ හා ආගමික අන්තවාදයේ ගිල්වා නඩත්තු කර ගන්නට වග බලා ගත්හ. ඒ වෙනුවෙන් පිරිහුණු භික්ෂු සමාජයක් නිර්මාණය කරගෙන නඩත්තු කළේය. ගිහි සමාජය තුළින් ද ඊට භූමිතෙල් සපයන සංවිධාන හා පුද්ගලයන් එකතු වුණ හැටි දකින්නට පුළුවන් විය.

අරගල භූමිය තුළ ජාතිවාදය – ආගමික අන්තවාදය පිපිරී තිබුණ අන්දම ආස්වාදජනකය. මහින්ද ගෝඨාභය යුද්ධය පළිහක් කරගෙන රට භුක්තියට සවි කර ගන්නට නිති අවුළුවා නඩත්තු කළ ජාතිවාදයට තරුණ පරපුරේ විරෝධය මැනවින් විද්‍යමාන විය.

ඇත්ත වශයෙන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලය වෙනුවෙන් බෙදා වෙන් කළ සමාජය එක භූමියක එක අරමුණක් කරා යන ගමනකට සූදානම් කිරීම දෛවයේ සරදමක් වැන්න.

කළු වලා අතුරින් නැඟී තිබෙන රිදී රේඛාවේ දීප්තිය අවබෝධ කරගෙන ශීලාචාර රටක් වෙනුවෙන් අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කරන විශේෂඥයන් ලංකාව දුප්පත් කළ – විනාශ කළ ජාතිවාදය – ආගමික අන්තවාදය නිමා කරන්නට කල්පනාකාරීව පියවර ගත යුතුව ඇත.
රාජපක්ෂලා අවසන් වන්නේ බල තෘෂ්ණාව විෂයෙහි අගනා පාඩම් කීපයක් රටට උරුම කරමිනි.
රාජපක්ෂලා අවසන් වන්නේ ධන තෘෂ්ණාව විෂයෙහි අගනා පාඩම් කීපයක් රටට උරුම කරමිනි.

අගනාම දේ වන්නේ ‘තාරුණ්‍යයට හෙටක්‘ නම් මගඩියක් අටවාගෙන නාමල් රාජපක්ෂ රටේ ඊළඟ නායකයා වෙන්නට තබා ගත් බලාපොරොත්තුව සුන් කර ගන්නට සිදු වීමය. ඒ සුන් කිරීම ”තාරුණයේ නැඟිටීම” තුළින් සිදුවීම ම කවර නම් අරුමයක් ද!■

අඟහරුවාදා අලුත් අමාත්‍ය මණ්ඩලයක් පත්කිරීමෙන් පසු ඔවුන් අමතා ජනාධිපතිවරයා කළ කතාවේදී, ඔහු ඉතාම වැදගත් කාරණා දෙකක් ගැන අවධාරණය කෙළේය.

‘අපෙන් අතපසුවීම් සිදුවුණා. ඒවා නිවැරදි කරගන්නට ඕනෑ. ජනතාවගේ විශ්වාසය නැවත දිනාගන්න. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමග වැඩසටහනකට මීට පෙර යන්න තිබුණා කියලා මම විශ්වාස කරනවා. ඒ වගේම ගොවීන්ට රසායනික පොහොර ලබා නොදීම වරදක් කියලා මම හිතනවා. අපි ඒවා නැවත ලබාදෙන්න ක්‍රියාකරලා තිබෙනවා.’

පළමුවෙන්ම අප මතක තබාගත යුත්තේ මේ කියන්නේ රටේ ජනාධිපතිවරයා බවයි. නිකම්ම ජනාධිපති නොව, ‘විධායක ජනාධිපති’ බවයි. තමා රටේ ‘විධායක ජනාධිපති’ බව ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා වචනවලින්ම කීවේ දහදොළොස් වතාවක් නොවේ. තමා විධායක ජනාධිපති හැටියට හඳුන්වාගන්නට ඔහු ඉතාම ප්‍රිය කළේය. වරක් ‘ගම සමග පිළිසඳර’කදී ජනාධිපතිවරයා දුන් නියමයක් ක්‍රියාත්මක කරන්නට චක්‍රලේඛයක් අවශ්‍ය යැයි නිලධාරියකු කී විට, ‘විධායක ජනාධිපති වන තමා යමක් කී විට චක්‍රලේඛ අවශ්‍ය නොවන බව’ (එනම් තමාගේ කටවචනයම නීතිය වන බව) ජනාධිපතිවරයා කී හැටි කාටත් අමතක නැති වන්නට පුළුවන.

එවැනි ජනාධිපතිවරයෙක් තමා ධුරයට පත්වී අවුරුදු තුනකට ආසන්න වන විට තමා කළ වැරදි දෙකක් ගැන පිළිගනියි.

අපරාධ නඩුවකදී විත්තිකාරයකුට ස්ථාවර දෙකක් ගත හැකිය. එකක් නම්, තමා චෝදනාවලට නිවැරදිකරුයැයි කියා නඩු විභාගයකට මුහුණ දීමයි. දෙවැන්න, චෝදනාවලින් කියැවෙන වරද පිළිගැනීමයි. සාමාන්‍යයෙන් අපරාධ නඩුවකදී වරද පිළිගත යුත්තේ නඩුවේ මුල් අවස්ථාවේදීමය. මුලින්ම වරද පිළිගත් විට නඩුව විභාග කිරීමට ගතවෙන අධිකරණයේ කාලය ඉතිරි වේ. සාක්‍ෂිකරුවන්ගේද, නිලධාරීන්ගේද කාලය, ශ්‍රමය, වියදම ඉතිරි වේ. ඒ කරුණුද සඳහන් කරමින් තමාට ලිහිල් දඬුවමක් නියම කරන ලෙස අධිකරණයෙන් ඉල්ලා සිටින්නට විත්තිකරුට හැකිය. එවිට, එසේ දක්වන ලද කරුණුද, අපරාධය නිසා සිදුවූ හානියද සැලකිල්ලට ගනිමින් සුදුසු දඬුවමක් නියම කිරීම විනිසුරුවරයා කරයි.

ඒ විදියට බැලුවත්, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ, තමා කළ වරද පිළිගන්නේ, වරද කර සැලකිය යුතු කාලයක් ගතවුණු පසුවය. තමාගේ ධුර කාලයෙන් භාගයක්ම ගතවන තැනදීය. මේ මොහොත දක්වාම ඔහු සිටියේ තමා නිවැරදිකරුය යන ස්ථාවරයේය. ඔහු මුලින් කීවේ ‘මම තමයි හොඳටම කළේ’ කියාය. මාසයකට පමණ පෙර ජාතිය අමතද්දී කීවේ, ‘මෙම අර්බුදය මා විසින් නිර්මානය කරන ලද්දක් නොවේ’ කියාය. රටට තවදුරටත් නායකත්වය දීමට තමා සූදානම් බවත් තමා ගැන විශ්වාසය තබන ලෙසත් ඔහු එදා කීවේය. අවසානයේ අද ඔහු කියන්නේ තමාට වැරදී ඇති බවය.

ඔහුම පිළිගන්නා ඒ වැරදි දෙක නිසා ඇතිවුණු විපාක මොනවාද?

ක්‍ෂණිකව රට කාබනික කරන්නට යාම ඔහු ගත් තනි තීරණයකි. 2021 අප්‍රේල් 29 වෙනිදා ජනාධිපතිවරයා මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකදී, රසායනික පොහොර ආනයනය වහාම අත්හිටුවන බව ප්‍රකාශ කළේය. එදා සිට අද දක්වා ඒ තනි තීරණය නිසා රට කොතරම් විනාශයක් ගිලුණිද? මිලියන කීයක ජනතාවක් අගාධයට හෙළුණිද? ඒ තීරණය සඳහා ඔහුට උපදෙස් දුන් ප්‍රමුඛයන් දෙදෙනා වන, සබරගමුව විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ප්‍රියන්ත යාපා සහ වෛද්‍ය අනුරුද්ධ පාදෙණිය අද කොහේ ගිහින්දැයි සොයාගන්නට නැතිය. ඒ දෙදෙනා හැරුණු විට, රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවේ සියලුම මැති ඇමතිවරුත් නිලධාරීනුත් මේ විනාශය නොකරන ලෙස ඔහුට කියා ඇති බව, සංඛ්‍යාලේඛන සහ විද්‍යාත්මක දත්ත උපුටාදක්වමින් ඒ බව පැහැදිලි කර ඇති බව, රහසක් නොවේ. අඩු ගණනේ ‘සෞභාග්‍යයේ දැක්ම’ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ පවා තිබුණේ කාබනික කෘෂිකර්මාන්තයට රට හරවන්නේ අවුරුදු දහයක කාලයක් තුළදී බවයි.

එහෙත්, අන් අය පෙන්වා දුන් කිසිවක් ජනාධිපතිවරයා පිළිගත්තේ නැත. තමාට වුවමනා වී තිබුණේ, ලෝකයේ අංක එකට සම්පූර්ණයෙන්ම කාබනික කෘෂිකර්මාන්තය ඇතිකරන රට බවට ලංකාව පත්කරන්නට බව ඔහු කීවේය. ඒ අනුව, එක කන්නයකින් මුළු ලංකාවම කාබනික පොහොර කරන අමනෝඥ හා මුග්ධ තීරණය ගත්තේ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිවරයා, තමාගේ තනි මතයටය. තමාගේ තීරණය අනුව කටයුතු කරන්නට බැරි මැතිඇමතිවරුන්, නිලධාරීහු සිටිත් නම්, ඔවුන් ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වී ගෙදර යා යුතුයැයි ඔහු තර්ජනය කළේ සියලු මාධ්‍ය ඉදිරියේය. වරක්, කාබනික පොහොර නිෂ්පාදනය ගැන තමා ඇසූ ප්‍රශ්නයකට සෑහෙන පිළිතුරක් දෙන්නට අසමත් වුණු ඉහළ නිලධාරීන් දෙදෙනකු රැස්වීම පැවැත්වුණු ජනාධිපති කාර්යාලයෙන් එළියට යවා ඔවුන් නිග්‍රහයට පත්කර, ඒ බව සියලු මාධ්‍ය මගින් රටටම දැනගන්නට සලස්වන්නට තරම් ජනාධිපතිවරයා පීඩකයෙක් විය.

කිසිවකුගේ තීරණයක් නිසා ඇතිවුණු විපාකය, නොගිනිය හැකි තරම් සුළු එකක් නම්, අපට එය නොසලකා හැරිය හැකිය. එහෙත්, කාබනික ව්‍යාපෘතිය හරහා ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ රටට කළ විපර්යාසය එසේ මෙසේ එකක් නොවේ. මහා විනාශයකි. කන්න දෙකක් තුළ රටේ සහල් නිෂ්පාදනය හරි අඩකින් අඩුවීමට ඒ තීරණය හේතු විය. කාබනික පොහොර ව්‍යාපෘතියෙන් තමන්ගේ වී ගොවිතැන විනාශ වන බව අත්දැකීමෙන් ලත් දැනුමෙන් රට පුරා ගොවියන් පෙන්වා දෙද්දීත්, රටේ සියලුම පාහේ විශ්වවිද්‍යාලවල කෘෂිකර්මය පිළිබඳ ප්‍රාමාණිකයන්, මේ විනාශය නොකරන ලෙස පුන පුනා කියද්දීත්, සංඛ්‍යාලේඛන සහ උදාහරණ සහිතව විය හැකි ඒ විනාශයේ තරම පෙන්වා දෙද්දීත්, ජනාධිපතිවරයා උද්දච්ඡ ලෙස තමාගේ ස්ථාවරයේම පිහිටා සිටියේය. විය හැකි හානිය පෙන්වාදුන් කෘෂි විද්‍යාඥයන් ජනාධිපතිවරයා ප්‍රසිද්ධියේ හැඳින්වූයේ රසායනික පොහොර සමාගම්වලින් පඩි ලබන, ඒවායේ අධ්‍යක්‍ෂවරුන් හැටියටය. ප්‍රතිඵල මොනවාද? පසුගිය මහ කන්නයේ වී අස්වැන්න අඩකින් හෝ ඊටත් වැඩියෙන් අඩුවිය. අදත් යල් කන්නයට රසායනික පොහොර වී ගොවීන්ට ලැබෙන්නේ නැත.

වී අස්වැන්න අඩුවිය. හාල්වල මිල භයානක ලෙස ඉහළ ගියේය. අස්වැන්න අඩුවීමෙන් ගොවීන්ට සිදුවූ හානියට වන්දි ගෙවන බවට ජනාධිපතිවරයා පොරොන්දු විය. තවමත් එවැනි වන්දියක් ගෙවා නැත. වන්දි ගෙවිය යුතු වන්නේද ජනාධිපතිගේ පෞද්ගලික බූදලයෙන් නොව, රටේ මහජනතාවගේම බදු මුදලෙනි. රසායනික පොහොර හා වල්-පලිබෝධ නාශක සඳහා කළුකඩයක් නිර්මාණය විය. ඉන්දියාවේ සිට හොර පාරෙන් ලංකාවට රසායනික පොහොර ගෙනඒමේ ජාවාරම් ක්‍රියාත්මක විය. ආණ්ඩුවට හොරෙන් කළුකඩවලට හය හත් ගුණයක් ගෙවා පොහොර ගැනීමට ගොවීන්ට සිදුවිය. මේ කරදරය ඉවසනු නොහැකි ගොවීහු වගාබිම් අතහැර දැම්මෝය. ආණ්ඩුවේ අනුග්‍රහයෙන් ප්‍රචාරය කරන ලද කාබනික පොහොර වනාහි කසළ, අපද්‍රව්‍ය පමණක් විය. ඒවා බිමට යෙදීම පමණක් නොව අතින් ඇල්ලීම පවා ගොවීහු ප්‍රතික්‍ෂෙප කළහ. ක්‍ෂණික කාබනික පොහොර අවශ්‍යතාව සම්පූර්ණ කිරීමට චීනයෙන් ගෙන්වන ලද පොහොර නැවේ සාම්පල නියමිත පරීක්‍ෂණවලින් අසමත්වීම නිසා අතිවිශාල අර්බුදයක් නිර්මාණය විය. ආණ්ඩුව චීන පොහොර නැව පැත්තේ සිටගනිමින් ලංකාවේ නිරෝධායන නියාමන ආයතන හෑල්ලුවට ලක්කළේය. පසුව, ආණ්ඩුවම ගොස්, පොහොර නැවට ගෙවීම තහනම් කරන නියෝග උසාවියෙන් ලබාගත්තේය. නැවට ගෙවීම වළක්වාලීමේ උසාවි නියෝග නිසා මහජන බැංකුව අසාදු ලේඛනගත කිරීමට චීනය තීරණය කළේය. එය මුහුදේ රඳවාතැබීම නිසා පොහොර වටිනාකමට අමතරව ප්‍රමාද ගාස්තුද ගෙවන්නට සිදුවිය. චීනයේ තර්ජන හමුවේ බියවැදී, අවසානයේ පොහොර බාගන්නේවත් නැතිව ඩොලර් මිලියන 6.7ක් පොහොර නැවට ගාස්තුව හැටියට ගෙවන්නට ඇමති මණ්ඩලය තීරණය කළේය. ඒ ද ඇමතිවරුන්ගේවත් ජනාධිපතිගේවත් පෞද්ගලික බූදලයෙන් නොවේ. මහජනතාවගේ බදු මුදලෙනි.

රටේ සාමාන්‍යයෙන් වගාකරන හෙක්ටෙයාර අටලක්‍ෂයෙන් සැලකිය යුතු කොටසක වී වගාව නොකෙරිණි. අස්වැන්න අඩුවීමෙන් රටේ ආහාර සුරක්‍ෂිතතාව බිඳවැටිණි. ජනතාවගේ ආහාරයට සහල් නොමැතිවීම නිසා, පිටරටින් සහල් ගෙන්වන්නට සිදුවිය. එසේ ගෙන්වන ලද්දේ රසායනික පොහොර නොයොදා හැදු සහල් නොවේ. ආණ්ඩුව කීවේ ඇතිවී තිබෙන හදිසි අවශ්‍යතාව නිසා රසායනික පොහොර යෙදූ සහල් පවා ගෙන්වන්නට සිදුවුණු බවය. ගොවීහු ආදායම් අහිමිවීමෙන් ඊළඟ යල් කන්නයට සුදානම්වීමේදීත් අපමණ දුෂ්කරතාවලට මුහුණ දුන්හ. තමාම වරෙක මාෆියාවක් සහ හඳුනා නොගත් වකුගඩු රෝග කාරකය ලෙස හඳුන්වා දුන් රසායනික පොහොර, ඒ ජනාධිපතිවරයාම නැවත ගෙන්වන්නට අවසර දුන්නේය.

ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ කියන තමාගේ ‘වරදට’ පෙර යූරියා මිටිය රුපියල් 1500කි. දැන් මිලදී ගන්නට තිබෙන යූරියා මිටියක මිල රුපියල් 37,950කි. රුපියල් 80 ගණනකට තිබුණු නාඩු සහල් කිලෝවක දැන් මිල රුපියල් 200කටත් එහාය.

ඉහත කීවේ ක්‍ෂණික කාබනික ව්‍යාපෘතියේදී වී ගොවිතැනට සිදුවූ හානියේ පැති කිහිපයකි. රසායනික පොහොර සහ වල්-පලිබෝධ නාශක තහනම නිසා පහර වැදුණේ වී ගොවිතැනට පමණක් නොවේ. තේ වගාව, එළවළු වගාව, බඩ ඉරිඟු වගාව, කුරුඳු වගාව, ගම්මිරිස් වගාව, පොල් වගාව, රබර් වගාව ආදි සියලුම වගාවල සිදුවුණේ මහා පසුබැස්මකි. අස්වැන්න අඩුවීමකි. මින් සමහර නිෂ්පාදන හරහා, උදාහරණයක් ලෙස තේ නිසා ලංකාවට ලැබෙන විදේශ විනිමයද මේ විකාර කාබනික සිහිනය නිසා අඩුවිය. රටේ ඩොලර් හිඟයටද ඒවා බලපෑවේය.

මෙවැනි කල් පවතින විනාශයක්, හුදෙක් තම උද්ධච්චකම නිසා රටට, රටේ ආර්ථිකයට, ජනජීවිතයට කළ ජනාධිපතිවරයාට ඒ විනාශය වෙනුවෙන් විපාකයක් තිබිය යුතු නොවේද? හුදෙක් මා අතින් වරදක් වුණා යැයි වචනවලින් කියා අත සෝදාගන්නට ඔහුට හැකිද?
ඔහු පිළිගත් අනෙක් වරද නම්, නිසි කාලයේදී අයිඑම්එෆ් වෙත නොයාමයි. ඒ වරද නිසා ලංකාවේ ආර්ථිකය අද වන විට පත්වී ඇති තත්වය කාටවත් අමුතුවෙන් පැහැදිලි කළ යුතු නැත. ලේඛකයාට හිතවත් ජ්‍යෙෂ්ඨ (පෞද්ගලික) බැංකුකරුවකු කීවේ, නිසි කාලයේදී අයිඑම්එෆ් අසහාය ලබාගත්තා නම්, මේ වන විට ඩොලරය රුපියල් 230ක ප්‍රමාණයේදී ස්ථාවර වන්නට හොඳටම ඉඩ තිබුණු බවයි. ඒ තීරණය නිසි වෙලාවේදී නොගත් නිසා, මේ ලියන මොහොත වන විට ඩොලරයේ වටිනාකම රුපියල් 340කි. අයිඑම්එෆ් නොයන්නටත්, රුපියල් 203ක මට්ටමේ ඩොලරය කෘත්‍රිමව තබාගන්නටත් තීරණ ගත්තේ කවුද? මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්, මහා භාණ්ඩාගාරයේ ලේකම් සහ මහබැංකු අධිපතිවරයාය. ඒ තුන්දෙනාම පත්කෙරෙන්නේ කා විසින්ද? ජනාධිපති විසින් තමාගේ තනි කැමැත්තටය. ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පාර්ලිමේන්තුවට ගොස් සිටි අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්, එයින් මුදවා මහබැංකු අධිපතිකමට පත්කළේ ජනාධිපතිය. ‘මීට කලින් අයිඑම්එෆ් යන්න තිබුණු බව මා හිතනවා’යැයි ජනාධිපතිවරයා දැන් කියන විට ලංකාවේ මිනිසුන්ට මතක් වෙන්නේ ‘මගේ අමුඩේ කවුරුහරි පහරලා ගිහින්නේ’ යැයි කියන පැරණි කියමනයි. මේ කියන්නේ රටේ විධායක ජනාධිපති නේදැයි සිතන විට, ඒ මතකය තවත් විකාරසහගත වෙයි.

අයිඑම්එෆ් නොයාම වරදක් බව අද කියන ජනාධිපතිවරයා මීට පෙර කිව්වේ කුමක්ද? තමන්ගේ ධුර කාලය තුළ ලංකාව විදේශ ණය රුපියලක්වත් ලබානොගත් බවයි. ඒ කතාව බොරුවක් බව, එනම් ගෝඨාභයගේ කාලයේද ලංකාව ණය ලබාගෙන ඇති බව වෙරිටේ රිසර්ච් ආයතනය සාක්‍ෂි සහිතව පෙන්වා දුන්නේය.

ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා, ජනාධිපතිවරයාගේ ‘වරද පිළිගැනීමට’ පසු සිය ෆේස්බුක් පිටුවේ තැබූ සටහන මෙසේය.

‘ශ්‍රී ලංකාව මූල්‍ය අරමුදලට ගොස් කෙටිකාලීනව වත්මන් ආර්ථික අර්බුදය විසඳා ගැනීමට කටයුතු කළ යුතුයැයි මා දීර්ඝ කාලයක් පුරා අවධාරණය කළා.

මා පමණක් නොව ස්වාධීන ආර්ථික විශේෂඥයින්ද බොහෝ කාලයක සිට මේ බව අවධාරණය කළා. කෙටිකාලීනව ගැටලුව විසඳාගෙන දිගුකාලීනව ආර්ථික අර්බුදය විසඳා ගැනීමට ප්‍රවේශ විය යුතුයැයි මා එහිදී පැවසුවා. අප කිව්ව අවස්ථාවේ මූල්‍ය අරමුදලට ගියා නම් මෙවැනි දැවැන්ත ආර්ථික අර්බුදයක් ඇතිවෙන්නෙ නෑ. එදා මූල්‍ය අරමුදලට ගියා නම් ජාත්‍යන්තර විශ්වාසය දිනාගනිමින් අපට අවශ්‍ය අරමුදල් ජාත්‍යන්තර ණය වෙළෙඳපොළවලින් ලබාගන්න තිබුණා. නමුත්, ඔබගේ නායකත්වයට ඒ දේ නිසි වේලාවට කරන්න බැරිවුණා. ඒ නිසා දැන් අතපසුවීම් ගැන කතා කිරීම ප්‍රමාද වැඩියි. නිසි ලෙස ඒ පියවර ගන්න බැරිවීම නිසා අපි දැන් බින්දුවටම වැටිලා ඉවරයි.

.. මේ සියල්ලටම හේතුව ඔබගේ ආණ්ඩුවේ තිබෙන උද්ධච්ඡබවයි. ඒ තුළින් ඔබගේ ආණ්ඩුව රටට කළ හානිය තවත් අවුරුදු ගණනාවකින් නිවැරදි කළ නොහැකියි.’

ලංකාව සිය ඉතිහාසයේ මුල්ම වරට විදේශ ණය ගෙවිය නොහැකි බවට ප්‍රකාශ කිරීම හෙවත් රට බංකොලොත් බව නිල වශයෙන් ප්‍රකාශ කිරීම සිදුවුණේත් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපති පාලන කාලයේය.

ඉහත කී ආනන්තර්ය පාපකර්මයන් තරම් වන වැරදි දෙක, තමා අතින් සිදුවුණු බව ජනාධිපතිවරයා පිළිගන්නවා නම්, එයින් රටට වූ සහ තවමත් වෙමින් පවතින විනාශයද ඔහු පිළිගත යුතුය. එම හානි පිළිබඳ සංඛ්‍යාලේඛනමය සාක්‍ෂි හෙටානිද්දා මහබැංකුව හා වෙනත් පර්යේෂණ ආයතන හරහා ප්‍රසිද්ධ වෙනු ඇත.

ජනාධිපතිවරයාගේ තනි තීරණ නිසා මේ සා විශාල හානියක් රටට සිදුවුණු බව දකින, දැනෙන, පිළිගන්නා මිනිසුන් සිටින රටක, තවදුරටත් තමා ගැන විශ්වාසය තබන ලෙස ජනාධිපතිවරයා කියන්නේ නම් අප එය සැලකිය යුත්තේ භයානක විහිළුවක් ලෙසය. මෙවැනි විනාශයකින් පසුවත්, ඔහු ගැන විශ්වාසය තබන මෝඩයෝ පිරිසක් ලංකාවේ සිටිත්ද?

ඒ නිසා, තමා අතින් ඒ සා විනාශකාරී වැරදි දෙකක් සිදුවුණු බව ජනාධිපතිවරයා පිළිගන්නේ නම්, ඔහුගේ ඉල්ලා අස්වීම සාධාරණය කිරීම සඳහා ඒ තරම් ගැළපෙන වෙනත් කිසිම හේතුවක් නැත. තමා කටයුතු කරන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව බව ජනාධිපතිවරයා අලුත් ඇමති මණ්ඩලය අමතමින් කීය. ජනාධිපති තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වීමට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන්ම ඉඩ සැලසී තිබේ. ඒ වගන්තිය පාවිච්චි කර ඉල්ලා අස්වීම කළ වරදට ජනාධිපතිවරයා විපාක විඳීමේ හොඳම ක්‍රමයයි.■

මාර්තු 31දා සැන්දෑවේ ආරම්භ වූ ඍජු පුරවැසි අරගලය, එහි තුන්වැනි සතියට ළඟාවී තිබියදී, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව බැරෑරුම් දෙදරීමකට භාජනය වී තිබෙන බව පෙනේ. ජනාධිපති, අගමැති, ඇමතිවරුන් සහ රාජපක්ෂ පවුලටත්, ඔවුන්ට සේවය කරන මාධ්‍ය ආයතනවලටත් තිබුණු ස්වයං-විශ්වාසය බිඳ වැටීම එහි මතුපිට ප්‍රකාශනයක් පමණි. මේ අතර, ජනාධිපතිවරයා සහ අගමැතිවරයා අතර, ඉදිරියේදී ගත යුතු දේශපාලන ක්‍රියාමාර්ග ගැන තියුණු මතභේද මතුවී තිබෙන බවද පෙනේ.

මෙය එළියට ආවේ අඟහරුවාදා උදයේ අගමැතිවරයා පාර්ලිමේන්තුවේ කළ ප්‍රකාශයකිනි. දැනට තිබෙන දේශපාලන අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමේ පියවරක් ලෙස සුදුසු සංශෝධන සහිතව 19 වැනි සංශෝධනය නැවත ගෙන ආ යුතු බව අගමැතිවරයා යෝජනා කෙළේ, එය ආණ්ඩුවේ අදහසක් ලෙස නොව, තමාගේ පුද්ගලික අදහසක් ලෙසය. එහි තේරුම නම් ජනාධිපති ක්‍රමය සංශෝධනය කර සහෝදර ජනාධිපතිවරයාගේ බලය කප්පාදු කර, එම බලතල තමා දරන අගමැති ධුරයට මාරු කිරීම, මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ යෝජනාවේ හරය වන බවයි.
ආණ්ඩුව මුහුණ දී ඇති අර්බුදය සහ අභියෝග ඉදිරි සති සහ මාස කිහිපය තුළ උත්සන්න වීම වැළැක්විය නොහැකිය. එය දැනට තිබෙන අර්බුදයේ අභ්‍යන්තර තර්කණයද වේ. මෙම අර්බුදයේ ඇති විශේෂත්වය නම් ආර්ථික, දේශපාලන, ආණ්ඩුකරණ සහ සමාජීය යන ක්ෂේත්‍ර හතරකම ඇති අර්බුද එකට එකතුවීමෙන් නිර්මාණය වූ මහා අර්බුදයක් වීමයි. නිදහසින් පසු ලංකාවේ අර්බුද ගණනාවක්ම එකිනෙකට කළවම් වී, එකිනෙක වෙන් කර ගත නොහැකි තරමට පැටලී තිබීමක්, මීට පෙර සිදුවී නැත. එබැවින්, මෙම අර්බුද හතරම එකිනෙකා පෝෂණය කරන ඒව බවද පෙනේ.

දුර්වල ආණ්ඩුවක්

පුරවැසි අරගලය තුන්වැනි සතියට එළඹී තිබෙන්නේ, මෙවැනි ආකාරයක් ඉදිරි කාලයක් අභිමුඛව තිබෙද්දීය. බොහෝ විට දැනට පෙනෙන්නේ, තැන් තැන්වල ස්වයංක්‍රීයව ඇතිවන, විසිරුණු සහ තරමක් අසංවිධිත විරෝධතා සිදුවීම්, තැනින් තැන ඇතිවන පිපිරීම්වල ස්වභාවයෙන්, ඉදිරි සති කිහිපය තුළදී නිරීක්ෂණය කළ හැකි ප්‍රවණතාවක් වන්නට හොඳටම ඉඩ තිබෙන බවයි. භාණ්ඩ මිල ඉහළ යෑම, ජීවන බර දැරීමට නොහැකිවීම සහ තමන් දෛනික ජීවිතයේ අත් විඳින දුක සහ අපේක්ෂා භංගත්වය තියුණු වීමද වඩාත් උග්‍ර වද්දී, කෝපය ද තියුණු වන පුරවැසියන්ගේ චර්යාවද ප්‍රචණ්ඩ වීමට ඉඩ තිබේ. දැනටම පාරවල් හරස් කරමින් අවහිර කිරීම, මාර්ග ගමනාගමනයට බාධා කිරීම සිදුවන්නේ රටවැසියන්ගේ ඉවසීමේ හැකියාවද තුනී වී යද්දීය.

නැඟීමට සහ පැතිරීමට බොහෝ ඉඩ තිබෙන සමාජ කැළඹිලි පාලනය කිරීමට රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව සතු හැකියාවද දැන් සීමිත බව පෙනේ. මහා පරිමාණ මර්දනයේ විකල්පය තෝරා ගැනීමට ආණ්ඩුවට දැනට නොහැකිය. එයට ප්‍රධාන හේතුව නම්, ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමට ඇමරිකාවත්, යුරෝපා සංගමයත් ඇතුළු බටහිර රාජ්‍ය කඳවුරේ සහාය අත්‍යවශ්‍ය වීමයි. රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ජාත්‍යන්තර වශයෙන් බේරාගෙන ආරක්ෂා කිරීමට රුසියාවට සහ චීනයට හැකි නොවීම නිසා 2020-2025 බෙලාරූස්වල ජනාධිපති ලුකෂෙන්කෝට එරෙහිව විපක්ෂ විරෝධතා ව්‍යාපාරය කුරිරු ලෙස මර්දනය කිරීමේ මාවත තෝරා ගැනීමේ අවකාශය රාජපක්ෂ සහෝදරවරුන්ට නැත. ඔවුන් ඉදිරියේ දැන් තිබෙන විකල්පය වන්නේ, ඇමෙරිකාවේ, යුරෝපා සංගමයේ, ඉන්දියාවේ සහ ජපානයේ පිහිටෙන් දුර්වල ආණ්ඩුවක් පවත්වා ගනිමින්, බලයෙන් නොවැටී සිටීමට ප්‍රයත්න දරමින් සිටීමයි. එය කිසිසේත්ම රටේ ආර්ථික, සමාජ, ආණ්ඩුකරණ සහ දේශපාලන අර්බුදය විසඳිය හැකි ආණ්ඩුවක් නම් නොවේ.

රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ දැනට තිබෙන අභ්‍යන්තර දුර්වල වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, පොදු ජන පෙරමුණට පාර්ලිමේන්තු බහුතරය අහිමි වුවහොත් කුමක් සිදුවිය හැකිද? මෙයද සාකච්ඡා කළ යුතු දෙයකි.

වීථියේ විකල්පය

දැනට සිදුවන දේශපාලන විවාදයෙන් ප්‍රකාශ වන්නේ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉවත් වීම අර්බුදය විසඳීමට ගත යුතු පළමු පියවර වන්නේය යන්න විරුද්ධ පක්ෂවල දේශපාලන ස්ථාවරය වන බවයි. ජනාධිපතිවරයා ස්වේච්ඡාවෙන් ඉල්ලා අස්වන්නේ නැත්නම්, අස්වීමට ඔහුට බල කළ හැකි මාර්ග තිබෙන්නේ දෙකකි. පළමුවැන්න, පාර්ලිමේන්තු මාවතයි. එය නම් ජනාධිපතිවරයාට විරුද්ධ විශ්වාසභංග යෝජනාවක් හෝ දෝෂාභියෝගයක් සම්මත කිරීමයි. ඒ සඳහා පොදුජන පෙරමුණේ පාර්ලිමේන්තු බලයේ තීරණාත්මක අඩුවීමක් තිබිය යුතුයි. විරුද්ධ පක්ෂවලට තුනෙන් දෙකක පාර්ලිමේන්තු බහුතරයක් ඇතිවිය යුතුය. එය සිදුවීමට පහසු දෙයක් නොවේ.

එසේ නම් දෙවැනි විකල්පය වන්නේ, දිගටම පවතින සහ තියුණු වී උත්සන්න වන පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරයක් විසින්, ඉල්ලා අස්වීමට ජනාධිපතිවරයාට බලකිරීමයි. එය ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉවත් කිරීමට ඇති වීථියේ විකල්පයයි. රාජපක්ෂවරුන් ජනාධිපති ධුරය ඇතුළු සියලු බලයෙන් ඉවත් කිරීමට පුරවැසි ව්‍යාපාරය සතුව තිබෙන විකල්පය වන්නේද මෙම වීථියේ විකල්පයයි. පාර්ලිමේන්තුවේ විකල්පය පුරවැසි ව්‍යාපාරය සතු නොවීම එයට හේතුවයි.

වීථිවල සිදුවන පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරය ශක්තිමත් කර, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට මෙන්ම විපක්ෂයේ සිටින දේශපාලන පක්ෂවලටද බලපෑම් කිරීමට එම ව්‍යාපාරයේ හැකියාව වඩ වඩාත් ශක්තිමත් කිරීම, වහාම සිදු කළ යුතු දෙයක් වන්නේ මෙම තරමක් සංකීර්ණ පසුබිම තුළය. මෙම පසුබිමෙහි ඇති ‘සංකීර්ණතාව’ ගැන යම්කිසි අවබෝධයක් ඇති කර ගැනීමද අපගේ මෙම සාකච්ඡාවට වැදගත්ය.

‘සිස්ටමික් චේන්ජ්’

එම සංකීර්ණතාව නිර්මාණය කරන ප්‍රධාන සාධකය නම්, පුරවැසියන් වෙතින් මතුවී තිබෙන දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය යථාර්ථයක් බවට පත්වීමේ ක්‍රියාවලිය තරමක් දීර්ඝ එකක් විය හැකි වීමයි. ‘ගෝඨා ගෝ හෝම්’ යන සටන් පාඨයෙන් ඇත්තටම ප්‍රකාශ වන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වී, කැලිපෝර්නියාවේ තම පුද්ගලික නිවෙසට ආපසු යාමම නොවේ. ඔහු නායකත්වය දෙන, ආණ්ඩුව එහි කැබිනට් මණ්ඩලය සහ මන්ත්‍රීවරුන් අස්වීමමද නොවේ. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ අවුරුදු දෙක තුනකට පෙර හඳුන්වා දුන් ‘සිස්ටමික් චේන්ජ්’ (ක්‍රමයම වෙනස් කිරීම) යන හිස් අදහස, දැන් පුරවැසි ව්‍යාපාරය විසින් අත්පත් කරගෙන, එයට හරයාත්මක දේශපාලන අර්ථයක් අලුතින් දෙනු ලැබ තිබේ. පවත්නා දේශපාලන ක්‍රමයේ ව්‍යුහාත්මක සහ ආයතනික පරිවර්තනයක්ද, නව භාවිතද ඇති කිරීම මෙම පරිවර්තනය පිළිබඳ ඉදිරි දර්ශනයෙන් අපේක්ෂා කෙරේ.

මෙම පරිවර්තනීය න්‍යාය පත්‍රයක් පිළිබඳ අදහස පැහැදිලි කිරීමට, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ සාකච්ඡාව නිදසුනක් ලෙස ගත හැකිය. ජනාධිපති ක්‍රමය සහ විසිවැනි සංශෝධනය අහෝසි කිරීම, 19 වැනි සංශෝධනය යම් වෙනස්කිරීම් සහිතව නැවත ගෙන ඒම, පාර්ලිමේන්තු ආණ්ඩු ක්‍රමය යළි ගෙන ඒම සහ සමානුපාතික මැතිවරණ ක්‍රමය සංශෝධනය කිරීම වැනි ප්‍රතිසංස්කරණ, විපක්ෂයේ ප්‍රතිසංස්කරණවාදී න්‍යාය පත්‍රවලට මූලික වශයෙන් අයත් වේ. එහෙත් පුරවැසි ව්‍යාපාරයෙන් මතුවන ඉල්ලීම් මෙම රාමුවෙන් ඈතට යන ඒවාය. ඒවා සාම්ප්‍රදායික ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදයෙන්ද ඈතට යන ඒවාය.
මෙම අදහස පැහැදිලි කර ගැනීමට, ජනාධිපතිවරයා අස්වීම සහ මන්ත්‍රීවරුන් 225ම අස්වීම යන ප්‍රධාන සටන් පාඨ දෙකේ ඇති රැඩිකල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ඇඟවීම් හඳුනා ගැනීම අපට ප්‍රයෝජනවත්ය. “ගෝ ගෝඨා ගෝ” යන සටන් පාඨය පිටුපසින් තිබෙන්නේ, මහජන ඡන්දයෙන් පත්වන ජනාධිපතිවරයෙකු, ජනතාව ඔහුට/ඇයට දුන් ජනවරම නොසලකා හැර, එය උල්ලංඝනය කර ඇති අවස්ථාවක, එම ජනවරම ආපසු කැඳවීමේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිය පරමාධිපත්‍යයේ මූලාශ්‍රය වන මහජනතාවට තිබිය යුතු නේද? එය ආපසු ලබාගත යුතු නේද? යන කරුණයි. ‘දෙසිය විසි පහම යන්න ඕනෑ’ යන සටන් පාඨයේ පිටුපසින් තිබෙන්නේද මෙම අර්ථයමය. මෙය ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තු/නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නොවිසඳී මෙන්ම කවුරුවත් විසින් පිළිගනු ලැබීමටද අසමත් වී තිබීමේ බරපතළ ප්‍රශ්නයක්, පුරවැසියන් තම අත්දැකීම් තුළින් ඉගෙන ගැනීම වෙතින් ප්‍රභවය ලබා ඇති සටන් පාඨයක් වීමකි. ලංකාවේ නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අර්බුදයේ කේන්ද්‍රයෙහිම ඇති ප්‍රශ්න දෙකකට එය අපගේ අවධානය යොමු කරයි. පළමුවැන්න, නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය සහ ආයතන, දූෂිත දේශපාලන පන්තියක ග්‍රහණයට හසුවී, එහි ප්‍රජාතන්ත්‍රීය අර්ථ විනාශ වී, මහජන පරිහානියට පත්වී ඇත යන්නයි. “පාර්ලිමේන්තුව යනු හොර ගුහාවකි” යන සාමාන්‍ය ජනතාව අතර ඇති විනිශ්චයෙන් ප්‍රකාශ වන්නේද මෙම විවේචනයයි. දෙවැන්න නම්, ඡන්දදායකයින් දී ඇති ‘ජන වරමට’ පිටුපාමින් අන්ත දූෂිත දේශපාලනඥයින් බවට පත්වන මහජන නියෝජිතයින්, තමන් තෝරා පත් කළ පුරවැසියන්ට වගකීමට සැලැස්වීමේ කිසිදු යාන්ත්‍රණයක් දැනට නොමැතිවීමයි. එය වනාහී ලිබරල් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදී රාමුව තුළද, නැති දෙයකි. එයට යාන්ත්‍රණයක් තිබෙන්නේ නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නොව ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේය. ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නොව සමූහාණ්ඩුවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේය.

පුරවැසි ව්‍යාපාරය වෙතින් මතුවන තවත් අදහසක් වන්නේ දූෂණය අහෝසි කිරීමයි. 1993-94 කාලයේ පටන්ම, ලංකාවේ දේශපාලන පක්ෂ කර තිබෙන්නේ, දේශපාලන දූෂණයේ ප්‍රශ්නය මැතිවරණ ජය ගැනීමේ මාධ්‍යයක්ද, තම දේශපාලන සතුරන්ට පහරදීමේ ආයුධයක්ද ලෙස භාවිත කිරීම මිස, එම ප්‍රශ්නය විසඳීම නොවේ. වර්තමාන රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව මෙම සම්ප්‍රදායේ ඉහළටම ගමන් කර ඇති පාලන තන්ත්‍රයකි. රටේ පුරවැසියන් දේශපාලන දූෂණය පිළිබඳ කරුණ ගැන අතිශයින්ම කෝපයට පත්වී තිබෙන බව විරෝධතාකරුවන් ප්‍රදර්ශනය කරන උද්ඝෝෂණ පාඨවලද, සමාජ මාධ්‍ය අදහස්වලද ගැබ්වී තිබේ. මෙම ප්‍රශ්නය ව්‍යාජ මැතිවරණ පොරොන්දු සහ දේශපාලන අවියක් යන උපකරණයක් වීමෙන් ඉවත් කර, එය විසඳීමට අවශ්‍ය නෛතික සහ ආයතනික රාමුවක් යෝජනා නොකරන, ආණ්ඩුක්‍රම ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපෘතියකට පුරවැසි සහාය සහ විශ්වාසය ලබා ගැනීමට හැකිවේද යන්න සැකසහිතය.

පරිපූර්ණ ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපෘතියක්

ඉහත අප හඳුනා ගත් කරුණු, අපගේ සාකච්ඡාවෙන් මතුවූ මූලික කරුණට සම්බන්ධ කරන්නේ නම් මෙසේය: පුරවැසි ව්‍යාපාරය මතුකර ඇති විරෝධතා, අදහස්, විවේචන, සටන් පාඨ සහ යෝජනාවලින් ප්‍රකාශයට පත්වන්නේ, නිදහසින් පසු ලංකාවේ දේශපාලන ක්‍රමයේ පොදුවේත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයේ විශේෂයෙනුත් පවත්නා ගැඹුරටම මුල් බැසගොස් ඇති ප්‍රශ්නවලට ව්‍යාජ හා පැලැස්තර විසඳුම් ඉදිරිපත් කිරීමේ සම්ප්‍රදාය අවසානයකට පත් කළ යුතුය යන්නයි. එම සම්ප්‍රදායේ ගොදුරු බවට පත්වන්නට තවදුරටත් තරුණ පුරවැසි පිරිස සූදානම් නැති බවයි. අව්‍යාජ ලෙසම අලුත් දේශපාලන ආරම්භයක් ඔවුන් අපේක්ෂා කරන බවයි.

මේ වෙතින් ලංකාවේ සියලු ප්‍රතිෂ්ඨාපිත දේශපාලන පක්ෂවලට එල්ල වන අභියෝගයක් තිබේ. එය නම් මෙම පුරවැසි ව්‍යාපාරයෙන් ඍජුවද, වක්‍රවද යෝජනා කෙරෙන ගැඹුරු ප්‍රතිසංස්කරණ ඉදිරියට ගෙනයාමේ දැක්මක් සහිතව තමන්ද ප්‍රතිසංස්කරණයට පත්වන්නේ නැත්නම්, පුරවැසියන් ඉදිරියේ එම පක්ෂවල විශ්වසනීයත්වය සහ අදාළතාව දැඩි ලෙස ප්‍රතික්ෂේප වන බවයි. සමාජයෙන් දේශපාලන වශයෙන් හුදෙකලා වන බවයි. එවැනි පක්ෂවලට ඉදිරි කාලයේ දේශපාලන අනාගතයක් තිබෙන්නේ එක්කෝ අධිකාරිවාදී දේශපාලන විකල්ප වැළඳ ගැනීමෙනි; එසේ නැතහොත් අධිකාරිවාදී පාලක පන්තිය සමඟ සන්ධානගත වීමෙනි.
ප්‍රතිෂ්ඨාපිත දේශපාලන පක්ෂ සහ පුරවැසි දේශපාලන සමාජය අතර මෙවැනි එකිනෙකට වෙනස් කඳවුරු දෙකක් ගොඩ නැඟීම විසින් ඇති කරනු ලබන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන අවකාශය, ලංකාවේ දැනට ආරම්භ වී තිබෙන පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ අවධානය යොමුවිය යුත්තකි. එහි වැදගත්ම ඇඟවීම නම්, මෙම පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිවර්තන ප්‍රයත්නය, ලංකාවේ දේශපාලනය යළි ගොඩනැඟීමෙහිද ප්‍රයත්නයක් වන නිසා, එය කල් පවත්නා ව්‍යාපාරයක් ලෙස පැවතිය යුතුය යන්නයි. එයට ප්‍රධාන හේතුව, පුරවැසි ව්‍යාපාරය විසින් දැනටමත් ඉදිරියට දමනු ලැබ තිබෙන මූලික න්‍යාය පත්‍රය, ප්‍රතිෂ්ඨාපිත දේශපාලන පක්ෂවල හැකියාව, දැක්ම, සූදානම සහ දෘෂ්ටිය ඉක්මවා යන එකක් වීමයි. එය සමඟ සාධනීය ලෙස සම්බන්ධවීමේ විභවතාව තිබෙන්නේ, පාර්ලිමේන්තුවේ නියෝජනය ලබා ඇති පක්ෂ අතරින් ජවිපෙට පමණි. ලංකාවේ පුරවැසියන් විසින් ආරම්භ කරනු ලැබ ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විප්ලවයක් ඉදිරියට ගෙන යාමේ ක්‍රියාවලියක හවුල්කරුවෙකු සහ සාමූහික සම-කර්තෘකයෙකු වීමේ අවස්ථාව දැන් ජවිපෙ ඉදිරියෙහි විවෘත වී තිබේ. දැනට අප සමාජයේ පහළින්, පුරවැසි පදනම ආශ්‍රිතව සිදුවී දිග හැරෙමින් පවතින ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විප්ලවයේ ගතිකත්ව සමඟ සම්බන්ධ වීම ඉදිරියේ ඇති ඓතිහාසික කාර්යයද එයයි.

නායකයකු සිටිය යුතුද?

ලංකාවේ නව පුරවැසි ව්‍යාපාරයට නායකයෙකු සහ සංවිධානගත ව්‍යුහයක්ද තිබිය යුතුය යන අදහස, දැනට රටේ ඇතිවී තිබෙන සාකච්ඡාවේ තිබෙන එක් උප-තේමාවකි. නායකයෙකුද, හඳුනාගත හැකි සංවිධාන ව්‍යුහයක්ද, ඒකමිතික මතවාදයක්ද පෙනෙන්නට නැති නිසා මෙය ‘අරාජික’ නැතහොත් ‘අරාජිකවාදී’ ව්‍යාපාරයක් නොවන්නේද? යන විවේචනයද මෙම සාකච්ඡාවේ මතු කෙරේ. එබැවින් මෙය තරමක් විමසා බැලිය යුතු කරුණකි.

මෙම විවේචනය සාමාන්‍යයෙන් මතුවන්නේ, සමාජ-දේශපාලන ව්‍යාපාර පිළිබඳව, දේශපාලන පක්ෂ ක්‍රමය විසින් හඳුන්වා දී ඇති සාම්ප්‍රදායික මාදිලිය පිළිබඳ අච්චුවට, ලංකාවේ මතුවී ඇති නව පුරවැසි ව්‍යාපාරය ඇතුළු කිරීමට නොහැකිවීම වෙතින් මතුවන ප්‍රතිචාරයක් ලෙසය. පැහැදිලිවම පෙනෙන දෙයක් නම්, සාම්ප්‍රදායික සමාජ ව්‍යාපාර හා දේශපාලන පක්ෂ ත්‍රමයේ සංවිධානාත්මක රාමුවෙන් පරිබාහිරව, මෙම පුරවැසි ව්‍යාපාරය බිහිවී තිබෙන බවයි. එහි එක් නායකයෙක් නැත. මධ්‍යගත සංවිධාන ව්‍යුහයක් නැත; මතවාදී ගුරු කුලයකට එය වැටෙන්නේ නැත. එය නිශ්චිත සමාජ පන්තියක් නියෝජනය කරන්නේද නැත. එය විමධ්‍යගත සමාජ ව්‍යාපාරයකි. එහි ඇත්තේ මධ්‍යගත නොව, විසිරුණු, ඒ නිසාම නව ආකාරයක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සාමූහික නායකත්වයකි. එහි ඇත්තේ, සිංහල-බෞද්ධ අධිපති මතවාදය වූ වර්ගවාදී සහ ආගම්වාදී, ජාතිකත්වය, දේශපාලන අධිකාරවාදය යන මතවාදී ධාරා දෙක ප්‍රතික්ෂේප කරන බහුසංස්කෘතිකවාදී, බහුත්වවාදී සහ සමානාත්මතාවාදී ලක්ෂණ සහිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයකි. මේ අනුව බලන විට එය වනාහී, ලංකාවේ මීට පෙර බිහිවී නැති ආකාරයේ පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රයත්නයකි. ‘ව්‍යාපාරය’ යන වචනයද ඒ සඳහා භාවිත කළ යුතු වන්නේ, එහි සාම්ප්‍රදායික අර්ථයෙන් නොවේ. ‘පුරවැසි කණ්ඩායම් ගණනාවක සන්ධානයක පොදු දේශපාලන මැදිහත්වීමකි.’ යන අර්ථයෙනි.

නායකයෙකුද, මධ්‍යගත සංවිධානයක්ද, සාම්ප්‍රදායික ආකාරයේ මතවාදයන් සමඟ අනන්‍ය වී නැති මෙම පුරවැසි ප්‍රයත්නය, විසින් පසුගිය සති කිහිපය තුළ අත්කර ගනු ලැබ ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ ජනතා හිතකාමී දේශපාලන ජයග්‍රහණ, කිසිදු මධ්‍යගත හා සාම්ප්‍රදායික ගතිලක්ෂණ සහිත දේශපාලන පක්‍ෂ්‍යක් හෝ සමාජ ව්‍යාපාරයක් විසින් හෝ ලබා ගැනීමට නොහැකි වූ ඒවා වීම නිසි තක්සේරුවකට භාජනය කළ යුතු කාරණයකි. එම ජයග්‍රහණවල කීර්තිය සහ ගෞරවය හිමිවිය යුත්තේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය තමන් අතට ගැනීමට ඉදිරිපත් වූ පුරවැසියන්ට සහ ඔවුන් සම්බන්ධ විවිධ කණ්ඩායම්වලටය. එක් නායකයෙකු නොමැති වීම, මධ්‍යගත සංවිධානයක් නොවීම, දෘෂ්ටිවාදී යකඩ සැට්ටයක් පැළඳ නොසිටීම සහ පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මතවාදයක්ද භාවිතයක්ද තිබීම, මෙම පුරවැසි ප්‍රයත්නය මේ වන විට දක්වා ඇති ශක්තීන්ය. මෙම ශක්තීන් ආරක්ෂා කරගෙන පවත්වාගෙන යාම විවේචන ඉදිරියේ කළ යුත්තකි. මන්ද යත්, දේශපාලන පක්ෂයක ස්වභාවය අත්පත් කර ගැනීම, මෙම පුරවැසි ව්‍යාපාරය බිඳ වැටීමේ පළමු පියවර විය හැකි නිසාය.

අවසාන වශයෙන් කළ හැකි නිරීක්ෂණය නම්, දැනට ආරම්භ වී ඇති පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විප්ලවය ඉදිරියට ගෙන යාමට සහ ගැඹුරු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ සහ පරිවර්තන සාක්ෂා කරගැනීමට ලංකාවේ දැනට තිබෙන දේශපාලන පක්ෂ සහ ආයතනවලද ගැඹුරු ප්‍රතිසංස්කරණ අවශ්‍ය වන්නේය යන්නයි. එම ප්‍රතිසංස්කරණ වනාහී එම පක්ෂ අභ්‍යන්තරයෙන් මතුවිය හැකි ඒවා නොවේ. පක්ෂයක් බවට පත් වී නැති පුරවැසි ව්‍යාපාරයක පිටතින් එන බලපෑම සහ ආභාසය මත සිදුවිය හැකි ඒවාය. පක්ෂවලින් ස්වාධීන වූ, පුරවැසියන්ට වග කියන, පුරවැසි අභිලාෂ පමණක් නියෝජනය කරන පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යාපාරයක්, ලංකාවේ දේශපාලන පක්ෂවලට සමගාමීව දීර්ඝකාලීනව පැවතිය යුතු වන්නේ ඒ නිසාය. ■