වතු කම්කරු දෛනික වැටුප රුපියල් 1000 දක්වා ඉහළ නංවන ලෙස ඉල්ලමින් වතු කම්කරුවන් අරගලයක් ආරම්භ කර තිබෙනවා. දෙසැම්බර් මුල් සතියේදී වතු කම්කරු වර්ජනයක් ද පැවති අතර එයින් අතිවිශාල පාඩුවක් සිදු වුණා.
දැනට දිනකට ගෙවන මූලික වැටුප වන රු. 530 සිට රු. 600 දක්වා සහ සෙසු දීමනා ද වැඩි කරමින් දෛනික වැටුප රුපියල් 940 දක්වා ඉහළ දැමීමට වැවිලිකරුවන්ගේ සංගමය එකඟ වූ බව මාධ්‍ය වාර්තා කළා. එහෙත්, එම යෝජනාව ද වතු වෘත්තීය සමිති විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබුවා. ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම රු. 1000ක මූලික වැටුපක්. තවමත් මෙම ප්‍රශ්නයට අවසන් විසඳුමක් ලැබී නැහැ.
වැවිලිකරුවන්ගේ සංගමයේ සභාපති සුනිල් පොහොලියද්ද මාධ්‍යවලට පැවසුවේ කම්කරු ඉල්ලීම්වලට තිබෙන එක ම විසඳුම වන්නේ ඵලදායිතාව පදනම් කරගත් ක්‍රමවේදයකට යොමුවීම බවයි. ඒ අනුව, දිනකට අනිවාර්යයෙන් නෙළිය යුතු තේ දලු‍ කිලෝ 16-18 ප්‍රමාණයට වැඩියෙන් නෙළන කම්කරුවන්ට ගෙවීම් කිරීමට ද සංගමය එකඟ වී තිබෙනවා.
වත්මන් ආර්ථික සංදර්භය තුළ කය වෙහෙසා වැඩ කරන කම්කරුවකු විසින් දිනකට ආහාර වශයෙන් ලබාගත යුතු 3000ක පමණ කැලරි ප්‍රමාණය සහ රෙදිපිළි, නිවාස, ජලය, බෙහෙත්, අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය ආදි සෙසු අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් දිනකට රු. 1000ක් ප්‍රමාණවත් නොවන බවට තර්කයක් නැහැ. එහෙත්, වතු කම්කරු ඉල්ලීම්වලට විසඳුම් ලබාදීමේදී වැවිලි කර්මාන්ත ව්‍යවසායකයන්ගේ හඬට ඇහුම්කන් නොදී සැබෑ විසඳුමක් නිර්මාණය කළ නොහැකියි.
ව්‍යවසායකයන්ගේ පැත්තෙන් මතු කරනු ලබන තර්කය වන්නේ කම්කරුවන් ඉල්ලා සිටින වැටුප් වැඩිවීම ලබා දීම සඳහා ප්‍රමාණවත් ආදායමක් කර්මාන්තයට නැති බවයි. වතු කම්කරු වැටුප් නිසා තේ මිල ඉහළ යාමෙන්, විදේශ වෙළඳපොළේ තරගකාරිත්වය නිසා ලංකාවේ වෙළඳපොළ බිඳවැටීමේ අවදානමක් තිබෙනවා. එයින් තේ කර්මාන්තය කඩා වැටුණහොත්, අවසාන විග්‍රහයේදී කම්කරුවන්ට පමණක් නොව රටට ම කබලෙන් ළිපට වැටෙන්නට සිදු වෙනවා. විදේශ තේ වෙළඳපොළේදී සිලෝන් ටීවලට කෙන්යාව, ඉන්දියාව, චීනය, ඉන්දුනීසියාව, වියට්නාමය වැනි රටවලින් දැඩි තරගයක් එල්ල වෙනවා.
වතු කම්කරු අරගලය සම්බන්ධයෙන් මේ වන විට ආගමික මාක්ස්වාදීන් හා සෙසු රොමැන්තික් මානුෂවාදීන් විසින් දියත් කර තිබෙන ප්‍රචාරණ හා උද්ඝෝෂණ ව්‍යාපාරයේ අලංකාරික හෙජමොනිය (rhetorical hegemony) හමුවේ විශේෂයෙන් ම මෙවැනි අවකාශවල ප්‍රශ්නයේ ඇත්ත තත්වය පිළිබඳ දයලෙක්තික සංවාදයක් මතු කරගැනීම දුෂ්කර වී තිබෙනවා. එච්චර ලොකු වචන නැතුව සරලව කිව්වොත්, මෙහි ඇත්ත තත්වය සාකච්ඡා කරන්නට ගියොත් වාමාංශිකයන් රෙදි කරට අරගෙන නෙළන්නට එනවා.
වතු කම්කරු ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් නාගරික මධ්‍යම පන්තිකයන්ගේ දැක්ම හැමදාමත් ගැටලු‍සහගතයි. ඒ වගේ ම, රොමැන්තික අලංකාරික බහුලයි. එවැනි අලංකාරික ප්‍රචාරණය සඳහා සුදුසු වුණත්, ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් සෙවීමේදී එතරම් ප්‍රයෝජනවත් නැහැ. වතු කම්කරු ප්‍රජාව ජාතික පදනමින් දිගු කලක් තිස්සේ දැඩි අසාධාරණයකට ලක් වූ බව සත්‍යයක්. එහෙත්, වතු ජනසතුව සිදු වූ 1970 දශකයට පෙර යුගයේ උඩරට ගැමියන් වෙතින් මතු වූ වතු කම්කරු විරෝධයට එක් හේතුවක් වුණේ උඩරට ගැමියන්ගේ ආදායම් මට්ටම් හා ජීවන තත්වය වතු කම්කරුවන්ට වඩා අඩු වීමයි. භූමියේ සාම්ප්‍රදායික හිමිකරුවන් ලෙස ඔවුන් මතු කළ දුක්ගැනවිල්ල එදා ප්‍රකාශ වූ එක් ප්‍රධාන දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් වන්නේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණයි. 1971ට පෙර වකවානුවේදී ජවිපෙ තුළ මතු වූ ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදයට එරෙහි මතවාදයට පොහොර සැපයුවේ උඩරට ගැමියන්ගේ දුක්ගැනවිල්ලයි. 1967 දක්වා එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ සමලේකම්වරයකු වූ, කොළොන්න හිටපු මන්ත්‍රී සිරිල් මැතිව් 1970දී පළ කළ ‘සිංහලයාගේ අදිසි සතුරා‘ නම් ජාතිවාදී පොතේ ද දත්ත සහිතව උඩරට ගැමියන්ගේ මේ විරෝධය සටහන් වෙනවා. ඒ වකවානුවේ වතු කම්කරුවන් අතර උඩරට ගැමියන්ට සාපේක්ෂව පැවති වඩා යහපත් තත්වය වතු ජනසතුවෙන් පසු හා නැවත සමාගම් වෙත දීර්ඝකාලීනව බදු දීමෙන් පසු පිරිහී යාම සඳහා හේතුභූත වූ කරුණු ගැඹුරින් අධ්‍යයනය කළ යුතුව තිබෙනවා. වතු කම්කරු ජන ජීවිතවල පරිහාණිය ජනසතුවෙන් පසු වතුවල පරිහාණියත් සමග ඍජුව ම සම්බන්ධ බව පෙනී යනවා.
ශාකමය පාන සම්බන්ධයෙන් පවතින ලෝක ප්‍රවණතා අනුව තේ වගාවේ අනාගතය අයහපත් යයි සිතන්නට හැකියාවක් නැහැ. එහෙත්, මහා පරිමාණ තේ නිෂ්පාදනයේදී ශ්‍රී ලංකාව දැඩි තරගකාරිත්වයකට මුහුණ දෙනවා. එහිදී ලාභ ශ්‍රමයට ඔවුන් කැමැත්තක් දක්වනවා. තේ වතු හිමියන් වතු කම්කරු වැටුප් සම්බන්ධයෙන් ඇඹරෙන්නට එක් හේතුවක් වන්නේ එයයි. අද වන විට වතු කම්කරු ප්‍රජාව වත්ත මත රඳා පැවතීම සීමා වෙලා. කුසලතා සහිත වතු කම්කරු තරුණ, තරුණියන් වෙනත් ක්ෂේත්‍ර වෙත යොමු වන අතර, ඔවුන්ට සපයන්නට තරම් රැකියා ද වතු සමාගම්වල නැහැ. එහෙත්, ඉඩම් හිමිකම නැතිකම හා වත්ත සමග පරම්පරා ගණනාවක් තිස්සේ බැඳී ඇති ජීවිතය වතු කම්කරු ප්‍රජාවේ සමාජ සංවර්ධනයට දැඩි ලෙස බාධා කර තිබෙනවා.
ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයනය ආයතනයේ ප්‍රකාශනයක් වන Tea Industry in Transition – 150 years and Beyond ග්‍රන්ථයේ පරිච්ඡේදයක් සපයමින් ආචාර්ය එච්.එන්. තේනුවර වැදගත් සංඛ්‍යාති රැසක් උපුටා දක්වනවා. වර්තමානයේදී චීනය තමයි ලොව තේ නිෂ්පාදනයෙන් 35%ක් ම සිදු කරන්නේ. 1961 දක්වා ම ශ්‍රී ලංකාව චීනයට වඩා තේ නිෂ්පාදනය කළා. ලංකාව දෙවෙනි වුණේ ඉන්දියාවට පමණයි. එහෙත්, පසුගිය 50 වසර තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ තේ නිෂ්පාදනය වර්ධනය වුණේ 0.8ක් වැනි වැනි ගොළුබෙලි වේගයකින්. 1961දී 21%ක් වුණ තේ නිෂ්පාදනයේ ශ්‍රී ලාංකික දායකත්වය දැන් 6%ක් දක්වා පහත වැටී තිබෙනවා. දැන් ලංකාව තිබෙන්නේ තුන්වන ස්ථානයේයි. ලංකාවට මෙම තත්වයන් වෙනස් කරන්නට අමාරුයි. එයට හේතු දෙකක් තිබෙනවා. ඒ තමයි, ඉඩම් සීමිතකම හා ජනගහනය කුඩා වීම. භූමි ඵලදායිතාව මත ශ්‍රී ලංකාව 1990 දශකයේදී ඉන්දියාවත් පසු කරමින් ලොව විශාලතම තේ නිෂ්පාදකයා වූ මුත්, පහතරට නෑඹුල් වනාන්තරවල කළ අලු‍ත් තේ වගාව නිසා ලබාගත් එම ජයග්‍රහණය ද තවදුරටත් පවත්වාගැනීමේ හැකියාවක් නැහැ. මේ වන විට එම ඉඩම් නිසරු වී තිබෙනවාට අමතරව තේ වගාව නිසා කළුතර, ගාල්ල, රත්නපුර, කෑගල්ල වැනි දිස්ත්‍රික්කවල නාය යාමේ තර්ජන ද උග්‍ර වී තිබෙනවා.
අධික ලාභ පසුපස හඹා යන, ආචාරධර්ම තඹයකට මායිම් නොකරන ව්‍යාපාරිකයන් ලංකාවේ තේවලට කසල තේ හා වෙනත් රටවලින් ආනයනය කරන බාල තේ කලවම් කර ගුණාත්මකභාවයෙන් අඩු තේ ලෝක ප්‍රකට සිලෝන් ටී සන්නාමයෙන් පිටරට පැටවීම එක පැත්තකින් සිදු වෙනවා. දිගු කලක් තිස්සේ සිදු වන මෙම දේශද්‍රෝහී වංචාව වැළැක්වීමට රජය පැත්තෙන් මෙන් ම කර්මාන්තය පැත්තෙන් ද හරිහමන් පියවරක් ගෙන නැහැ. ඒ අතර මෑතදී හෙළිදරව් වූ අලු‍ත් ම ජාවාරම තේවලට සීනි මුසු කිරීමයි. මෙය කිරීමෙන් එක පැත්තකින් තේවල බර වැඩි කර ගන්නා අතර, අනෙක් පැත්තෙන් තේ කොළවල කැරලි ගතිය වැඩි කර ගැනීමට ද හැකි බව කර්මාන්ත ආරංචි මාර්ග පවසනවා. තේ කොළවලට මිශ්‍ර කිරීමට යොදා ගන්නේ පකිස්ථානය වැනි රටවලින් ආනයනය කරනු ලබන ඉතා බාල තත්වයේ, ඇතැම් විට ඉවත දමන ලද සීනි වර්ග බව තතු දත් ආරංචි මාර්ග පවසනවා. පසුගියදා ජපානයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ තේවල තිබෙන විෂ රසායනිකයක් සම්බන්ධ සොයා බැලීමකදී අනුමාන කර ඇති පරිදි එම රසායනිකය තේවලට එක් වී තිබෙන්නේ මේ බාල සීනි නිෂ්පාදනයේදී යොදා ගනු ලබන කෘෂි රසායනික හේතුවෙන් බව අනුමාන කරන බව ද කර්මාන්තය හා සම්බන්ධ ආරංචි මාර්ග පවසනවා. එම කෘෂි රසායනිකය ශ්‍රී ලංකාවේ භාවිත නොවන්නක්. තේවලට සීනි මිශ්‍ර කරන ක්‍රියාවලිය හේතුවෙන් පිළිකාකාරක නිෂ්පාදනය වන බවට ද මතයක් තිබෙනවා.
පසුගිය පෙබරවාරියේදී ගාල්ල, රත්නපුර හා මාතර යන දිස්ත්‍රික්කවල තේ කම්හල් 80ක තේ මණ්ඩලය විසින් කරන ලද හදිසි, රහසිගත වැටලීමකදී කම්හල් 53ක තෙත් සාම්පලවල සීනි මිශ්‍ර කර ඇති බව සොයා ගත්තා. මෙම කම්හල් අතර දේශපාලකයන්ට ළඟ සම්බන්ධකම් ඇති කම්හල් නිසා නීතිය අනුව මේ තේ කම්හල්වල බලපත්‍ර අහෝසි කළ යුතුව ඇතත්, එවැන්නක් සිදු වුණේ නැහැ.
මේ අතර, වැරදි කළමනාකරණය නිසා පාඩු ලබමින් සිටින, ශ්‍රම හිඟයට පිළියම් සොයා ගැනීමට අසමත්, රජයේ ඉඩම්වල ඇති පෞද්ගලික වතු සමාගම්වල උවමනාව මත දැන් තේ, රබර් කර්මාන්තය සඳහා ග්ලයිෆොසේට් යෙදීමට නැවත අවසර දීමට රජය පියවර ගෙන තිබෙනවා. එයින් සිලෝන් ටී සන්නාමය පමණක් නොව, ලංකාවේ තේ වතු, රබර් වතු ආසන්නයේ ජීවත් වන ජනයාගේ ජීවිත ද අනතුරේ වැටිය හැකියි.
කෙසේ වෙතත්, ගුණාත්මකභාවයෙන් ඉහළ, වටිනාකම් එකතු කළ තේ නිෂ්පාදන වෙත යොමු වීමෙන් ශ්‍රී ලංකාවට ලෝක වෙළඳපොළේ තම සිලෝන් ටී සන්නාමය රැකගන්නට හා කර්මාන්තය තිරසර කරගන්නට පුළුවන්කම තිබෙනවා. එහි වගකීම වතු සමාගම්වලට, තේ කම්හල්වලට හා අලෙවිකරුවන්ට පමණක් තනිව දැරිය නොහැකියි. මෙහිදී වැවිලි ක්ෂේත්‍රයේ මානව සම්පත් අතිශය වැදගත් වෙනවා. වතු කම්කරුවන්ගේ වැටුප් මෙන් ම ශ්‍රම ඵලදායිතාව නැංවීම ද කර්මාන්තය තිරසර කරගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍යයි. 1990 දශකයේදී කුඩා තේ වතු ව්‍යාප්තිය හේතුවෙන් ලංකාවේ තේ කර්මාන්තයේ විශාල පිබිදීමක් ඇති වුණා. අද වන විට වැවිලි සමාගම් මුහුණ දී සිටින අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීම සඳහා යෝජනා වී, ඇතැම් තැන්වල අත්හදා බලා තිබෙන වතුවල තේ වගාව කුඩා බාහිර සම්පත් දායකයන්ට පැවරීමේ ක්‍රමය ද, යාන්ත්‍රීකරණය ද වැදගත් වේවි. ■

■ අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ

ලක්ෂ්මන් යාපා අබේවර්ධන විසින් 2018 නොවැම්බර් 11 වන දින විජේරාම මාවතේ පිහිටි මහින්ද රාජපක්ෂ නිල නිවසේදී මෙසේ කියා තිබුණි.
‘අපි අද පොදු ජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ගත්තා. පොදු ජන පෙරමුණ මේ රටේ පල්ලෙහා මට්ටමේ ඉදලා බලය අල්ලගෙන තියෙන්නේ. ඒ නිසා ශක්තිමත්ව ඒ බලය තවත් ශක්තිමත් කරගෙන අපේ ආණ්ඩුවක් නිර්මාණය කිරිම තමයි අද සාමාජිකත්වය ගත්ත එකේ බලාපොරොත්තුව. මොකද සමහර විට හිතන්න පුළුවන් සාමාජිකත්වය ගත්තේ නැත්නම් වෙන වෙන දේශපාලන පක්ෂවල ඉන්නේ, වෙන වෙන කණ්ඩායම්වල සාමාජිකත්වය තියෙන්නේ කොහොමද මේ මැතිවරණයට තරග කරන්නේ මේ විදියට. දැන් ඉතාමත් පැහැදිලිව, අපි අද ඉන්නේ මොන පැත්තේ ද කියලා පැහැදිලි වුණා.’
නොවැම්බර් 09 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීම සඳහා ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන විසින් නීතිවිරෝධී ගැසට් පත්‍රයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණි. අධිකරණයෙන් එම ගැසට් පත්‍රය නීතිවිරෝධී බව ප්‍රකාශ කරනු ඇතැයි ඒ මොහොතේ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා හෝ මහින්ද රාජපක්ෂ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා නොසිතන්නට ඇත. ඔවුන් සිටියේ කුමන්ත්‍රණය සාර්ථක වී ඇතැයි උද්දාමයෙනි. ඒ උද්දාමයෙන්ම නොවැම්බර් 11 වැනිදා මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් 30 දෙනෙකු ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ලබා තිබුණි.
මහින්ද රාජපක්ෂ, මහින්ද යාපා අබේවර්ධන, සී.බී. රත්නායක, ජනක බණ්ඩාර තෙන්නකෝන්, සාලින්ද දිසානායක, ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු, මහින්දානන්ද අලු‍ත්ගමගේ, ප්‍රියංකර ජයරත්න, රෝහිත අබේගුණවර්ධන, ප්‍රසන්න රණතුංග, දුලිප් විජේසේකර, ජනක වක්කුඹුර, නාමල් රාජපක්ෂ, ෂෙහාන් සේමසිංහ, තේනුක විදානගමගේ, සනත් නිශාන්ත, අරුන්දික ප්‍රනාන්දු. කාංචන විජේසේකර, නිමල් ලංසා, ඉන්දික අනුරුද්ධ, ප්‍රසන්න රණවීර, ඩී.වී. චානක, අනුර ප්‍රියදර්ශන, ටී.බී. ඒකනායක, චන්දිම වීරක්කොඩි, ලක්ෂ්මන් යාපා, සුදර්ශනි ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ, සුමේධා ජී ජයසේන, තාරක බස්නායක, සුසන්ත පුංචිනිලමේ යන මන්ත්‍රීවරුන් මෙලෙස පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ලබා තිබුණි. එදින අවස්ථාව ආවරණය කරන්නට පැමිණි මාධ්‍යවේදීන්ට ආරාධනා කර තිබුණේද, එම අවස්ථාවේදී ප්‍රකාශ කර තිබුණේද එම කණ්ඩායම ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ගත් බවයි. සාමාජික කාඞ්පත්ද පෙන්වා තිබුණි.
මහින්ද රාජපක්ෂ විසින් සිය නිල ට්විටර් ගිණුමේ සටහන් කර තිබුණේ අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට සම්බන්ධ වූ බවයි. නාමල් රාජපක්ෂ තමන්ගේ නිල ට්විටර් ගිණුමෙහි සටහන් කර තිබුණේ තමන් ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට එක්වූ බවයි. නොවැම්බර් 11 දිනයේ රූපවාහිනී නාලිකාවල හා වෙබ් අඩවිවල ප්‍රධාන ප්‍රවෘත්තිය වී තිබුණේද මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු පිරිස ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට එක්වීමයි. නොවැම්බර් 12 වැනිදා පුවත්පත්වල ප්‍රධාන ප්‍රවෘත්තිය වී තිබුණේද එයයි.
ඒ පුවත් අතරින් එකදු පුවත්ක්වත් නිවැරදි කරන්නට මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු කණ්ඩායම පෙළැඹී තිබුණේ නැත. තමන්ගේම ට්විටර් ගිණුමේ තිබුණු ට්විටර් පණිවුඩ නිවැරදි කරන්නට කිසිදු උත්සාහයක් ගෙන තිබුණේද නැත. මේ සටහන ලියන මොහොත දක්වාම ඒ ට්විටර්, ෆේස්බුක් පිටුවල සටහන් ඉවත් කරගැනීමටවත් මහින්ද රාජපක්ෂලා උනන්දු වී තිබුණේ නැත. සටහන ලියැවෙන දෙසැම්බර් 26 වැනිදාත් ඔවුන්ගේ සමාජ මාධ්‍ය පිටු බොහොමයක තිබුණේ තමන් ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ගත් බව දැක්වෙන සටහන්ය.
පත්තරයක ප්‍රධාන පුවත ලෙස මේ තරම් ව්‍යාජ පුවතක් පළවෙද්දී එය නිවැරදි කිරීමට කිසිවෙකු වෙහෙසුනේ නැත්තේ ඇයිදැයි අප විමසිය යුතු නැත. සිදුවූ දේත්, දැන් සිදුවන දේත් අපි හොඳින් දන්නෙමු.
මේ කණ්ඩායම ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය නිල වශයෙන් දැරුවත් නැතත් ඔවුන් ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකයන් බව රටටම රහසක් නොවේ. ඔවුන් පොදුජන පෙරමුණ වෙනුවෙන් 2018 පෙබරවාරියේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයකද නිරත විය.
ඔවුන් පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ගත් බව ජනතාව දන්නා බව දැන දැනම ඔවුන් අපි ගත්තේ සාමාජික ඉල්ලු‍ම්පතක් පමණක්යැයි ඔවුන් ප්‍රකාශ කරන්නේ ව්‍යවස්ථාවේ 99 වැනි වගන්තිය නිසාය. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 99 වැනි ව්‍යවස්ථාවෙහි 13 (අ) අනු ව්‍යවස්ථාව මෙසේය.
‘යම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු, ඔහු එසේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වූ අවස්ථාවේදි ඔහුගේ නම ඇතුළත් වූයේ යම් පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂයක හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක නාමයෝජනා පත්‍රයේද ඒ දේශපාලන පක්ෂයේ හෝ කණ්ඩායමේ හෝ සාමාජිකයෙකුව සිටීම ඉල්ලා අස්වීමෙන් හෝ පහ කිරීමෙන් හෝ අන් හේතුවක් නිසා හෝ නතර වූ අවස්ථාවක, ඔහු එසේ සාමාජිකයෙකුව සිටීම නතර වූ දින සිට එක් මාසයක කාලසීමාවක් ඉකුත් වූ විට ඔහුගේ අසුන හිස් වන්නේය.’
දෙසැම්බර් 20 වන දින එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයේ මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකට එක්වෙමින් සුසිල් ප්‍රේම්ජයන්ත පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා මෙසේ කියන්නේය.
‘අපේ පක්ෂය ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය. අපි ඉන්න සන්ධානය තමයි එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය. විජේරාම මාවතේ මහින්ද රාජපක්ෂ මහත්මයාගේ නිල නිවසේදී එදා අපි සාකච්ඡාවක් තිබිලා, එතුමා මට ලියවිල්ලක් භාර දුන්නා. මම ඒක ගත්තා. ඉතින් මාධ්‍ය ඒ වෙලාවේ මගේ පොටෝ අරගෙන තිබ්බා. හැබැයි එතන කිහිපදෙනෙක් හිටියා සාමාජිකත්වය ගත්තා. මම එයාලාත් එක්ක ගත්ත සමුහ පොටෝ එකක් තමයි ඔය මාධ්‍යවල යන්නේ. ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ වෙන පක්ෂයක සාමාජිකත්වය ගත්තාද නැද්ද කියන එක නෙවෙයි. මේ අයව ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ සාමාජිකත්වයෙන් ඉවත් කලාද නැද්ද කියන එක.’
තවත් බොහෝ අය කියා තිබුණේ එදා ඔවුන් ගත්තේ ඉල්ලු‍ම්පතක් පමණක් බවයි. සාමාජිකත්වය නොගත් බවයි. සැබෑ තත්ත්වය දැන දැනම මෙවැනි ප්‍රකාශ නිකුත් කිරීම සාමාන්‍ය ජනතාවට මී ගොනුන් ලෙස සැලකීමකි.
අනෙක් පැත්තෙන් මහින්ද රාජපක්ෂලාට පොදුජන පෙරමුණක් හදන්නට තිබුණු දේශපාලන අවශ්‍යතාවයද ඔක්තෝබර් 26 වැනිදායින් පසුව අහෝසි වී තිබුණි. එයට හේතුව මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා විසින් මහින්ද රාජපක්ෂ වෙනුවෙන් දෙවතාවක්ම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කරන්නට පවා ඒ වෙද්දී පෙළැඹී තිබීමයි. තවදුරටත් ශ්‍රීලනිපය සමග මහින්ද රාජපක්ෂලාට භේදයක් තබාගැනීමේ අවශ්‍යතාවයක් නොවීය. ඒ නිසා ශ්‍රීලනිපයෙන් ඉවත් වීමේ අවශ්‍යතාවයක්ද නොවීය.
පොදුජන පෙරමුණක් තැනීමේ එකම අවශ්‍යතාවය වුණේ රාජපක්ෂලාගේ පවුලේ දේශපාලනය ඉදිරියට ගෙනයෑම සඳහා පවුලේ දේශපාලන පක්ෂයක් නිර්මාණය කරගැනීමේ වුවමනාව නිසාය.
මෙය ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය සහ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය අතර අභ්‍යන්තර දේශපාලන ප්‍රශ්නයක් පමණක් බව තර්ක කළ හැකි බව සැබෑය. එහෙත් මෙය රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නීතිය, ආණ්ඩුකරණ සම්ප්‍රදායට අයත් ප්‍රශ්නයකි. ශ්‍රි ලංකා නිදහස් පාක්ෂිකයන්ට පොදුජන පෙරමුණට ගිය පුද්ගලයන් සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගැනීමට කොන්දක් නැති වීම ඔවුනගේ අභ්‍යන්තර ප්‍රශ්නයක් බව සැබෑය. එහෙත් එක් පක්ෂයකින් බලයට පත්ව තවත් පක්ෂයක සාමාජිකත්වය ගැනීමේ පූර්වාදර්ශය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පැත්තෙන් යහපත් එකක් නොවේ. රාජපක්ෂලාගේ පක්ෂයක් ශක්තිමත් වීමද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පැත්තෙන් යහපත් දෙයක් නොවේ. පක්ෂ දේශපාලනය කිසිසේත්ම එක් පක්ෂයක අභ්‍යන්තර කාරණයක් නොවේ.
ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය මේ වෙද්දී ඉන්නේ ඒ සම්බන්ධයෙන් පියවරක් ගැනීමට දේශපාලන හයියක් නැති දුර්වල තැනකය. පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ගත් අය සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගත යුතු බව ශ්‍රීලනිපයේ සැලකිය යුතු පිරිසක් දැනටමත් කියා ඇතත්, එසේ කිරීමෙන් තම පක්ෂය දුර්වල වනු ඇතැයි ඔවුන් කල්පනා කරමින් සිටියි.
එහෙත් යථාර්ථය නම් අද තමන් ශ්‍රීලනිප සාමාජිකයන් බව කියා පාර්ලිමේන්තුවේ රැඳී සිටින රාජපක්ෂලා අනිවාර්යයෙන්ම පාර්ලිමේන්තුව විසිර ගිය දිනයෙක යළිත් පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකත්වය ගන්නා බවයි. එපමණක් නොව, නිල සාමාජිකත්වය නැතත් දැනටමත් ඔවුන් පොදුජන පෙරමුණේ සාමාජිකයන් ලෙස ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයේ නියැලෙන බවයි. මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා ප්‍රමුඛ ශ්‍රීලනිපය විසින් පොදුජන පෙරමුණ වෙත තමන් සතු පාර්ලිමේන්තු අසුන් පරිත්‍යාග කොට අසරණයන් මෙන් නිහඬවම බලා සිටියි.
මෛත්‍රීපාල සිරිසේන හෝ ශ්‍රීලනිපයේ අනෙක් නායකයන් මේ මොහොතේ තමන්ට ඇති දැවැන්ත අවස්ථාව හඳුනාගෙන නැති බව පෙනෙයි. රාජපක්ෂලා ඇතුළු ශ්‍රීලනිපය දුර්වල කරන කණ්ඩායම පාර්ලිමේන්තුවෙන් එළියට යැවීම ශ්‍රීලනිපයේ ප්‍රාදේශීය නායකයන් රැසක් ජාතික තලයට ගෙන ඒමට හොඳ අවස්ථාවකි. තවත් වසරක් පාර්ලිමේන්තුව ක්‍රියාත්මක වෙයි. ශ්‍රීලනිපයේ තරුණ දේශපාලනඥයන් රැසකට පාර්ලිමේන්තුවේ ඉඩකඩ විවෘත කොට, ඔවුන්ට ජාතික දේශපාලනයේ ස්ථාවර වීමට පුළුල් අවස්ථාවක් ඇත. රාජපක්ෂලාට මෙන්ම එජාපයටද එරෙහි නව දේශපාලනයක් කිරීමේ අවකාශයක් ඔවුන්ට ඇත. එහෙත් ශ්‍රිලනිපය එවැනි නිර්භීත පියවරක් නොගෙන, අසරණව බලාසිටිනු ඇතැයි විශ්වාස කළ හැකිය. ශ්‍රීලනිපයේ ඉතිරි වී තිබෙන සාරයත් උරාගෙන, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමෙන් පසු දිනයෙක රාජපක්ෂලා පොදුජන පෙරමුණට යනු ඇත.■

වතු කම්කරුවන් දැනට ලබන දිනක මූළික වැටුප රුපියල් 530 කි. ඊට අමතරව ඔවුන්ට ලැබෙන විවිධ දීමනා එකතුවීමෙන් රුපියල් 800ක පමණ දිනක වැටුපක් ලැබීමේ හැකියාවක් ඇත. ඔවුන් විසින් දිනකට නෙලන තේ කිලෝ ගණන, පැමිණීමේ දීමනාව ඇතුලු‍ දීමනා එකතුවීමෙන් එම වැටුප ලැබෙයි.
වතු කම්කරුවන් දිනකට ලබන මූලික වැටුප රුපියල් 600 දක්වා වැඩි කිරීමටත්, දැනට පැමිණිමේ දිමනාව වශයෙන් ගෙවන රු.60 දිමනාව රු.140 දක්වා වැඩි කිරීමටත් අනෙකුත් දෛනික දීමනා වැඩි කිරීමටත් යෝජනාවක් වතු හාම්පුතුන්ගේ සංවිධාන විසින් යෝජනා කර ඇත. ඒ අනුව දිනකට වතු කම්කරුවෙකුට රු.1012 ක වැටුපක් ලැබෙනු ඇත. කෙසේ වෙතත් වතු කම්කරුවන් විසින් එම ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත. එයට පැහැදිළි හේතු ඇත.
එක් අතකින් මේ කියන ආකාරයෙන් දිනකට රුපියල් 1000ට වැඩි වැටුපක් ලැබීමට නම් තේ දළු කිලෝ 22ට වැඩි ප්‍රමාණයක් කැඩිය යුතුය. වතු කම්කරුවන් කොතෙකුත් පෙන්වා ඇති ආකාරයට වතු කම්කරුවන් කඩන දළු කිලෝ ගණන 22ට අඩු යැයි පෙන්වීමට සුපරීක්ෂකවරුන් විසින් විවිධ උපක්‍රම යොදාගනියි. එක් ප්‍රධාන උපක්‍රමයක් වන්නේ තෙතමනය සඳහා සැබෑ බරෙන් කිලෝ කිහිපයක් අඩු කොට සටහන් කරගැනීමයි.
අනෙක් අතට වතු කම්කරුවන්ගේ මූලික වැටුප රුපියල් දහසක් කිරීමේ ඉල්ලීම පසුපස ඇත්තේ දිනකට රුපියල් දහසක් ලබාගැනීමේ වුවමනාව පමණක් නොවේ. මූලික වැටුප දිනකට රුපියල් දහසක් වෙද්දී වෙනත් දීමනා සමඟ වතු කම්කරුවන්ට ඊට වඩා වැඩි වැටුපක් හිමිවෙයි. දිනෙක වැටුප රුපියල් 1000ක් වුවහොත් අනෙකුත් දීමනා වැඩි නොවී දැන් පවතින මට්ටමේම පැවතුණහොත් දිනකට රුපියල් 1300ක් පමණ ලැබිය හැකිය. රුපියල් දහසක වැටුපෙන් ප්‍රතිශතයක් අර්ථසාධක අරමුදල් වෙත එකතුවෙයි. ඊට අමරව අනෙකුත් දීමනාද ලැබෙන අතර, අවම ජීවන අවශ්‍යතා සපුරාගැනීම සඳහා එම මුදල අසීරුවෙන් වුව පිරිමසාගත හැකිය. දැනට ලැබෙන වැටුප කිසිසේත්ම ජීවන අවශ්‍යතා සපුරාගැනීමට ප්‍රමාණවත් නොවෙයි. සාමාන්‍යයෙන් වතු කම්කරුවෙකුට තමන්ගේ ජීවිතය ගැටගසාගැනීම වෙනුවෙන් දැනට ලැබෙන වැටුපට වත්තේ සේවය කිරීමට අමතරව නිවාඩු දිනවල කුලී වැඩ හෝ වෙනත් රැකියාවක් කරන්නට සිදුවෙයි.
දිනකට රුපියල් දහසක වැටුපක් ඉල්ලා මේ තරම් අරගල කරන්නට සිදුවීම එක් අතකින් පුදුම සහගතය. ලංකාවේ තේ කර්මාන්තය, එම කර්මාන්තයෙහි මූලික ශ්‍රමිකයන්ට රුපියල් දහසක වැටුපක් ගෙවන්නටත් නොහැකි තරම් කඩා වැටී ඇතිදැයි ගැටලු‍වකි. කෙසේ වෙතත් පසුගිය දිනවල මාධ්‍ය ඉදිරියේ අදහස් දක්වා තිබුණු වැවිලිකරුවන්ගේ සංවිධානවල නියෝජිතයන් කියා ඇත්තේ වතු කම්කරුවන්ට දිනකට රුපියල් දහසක වැටුපක් නොගෙවීමට තරම් වතු ආර්ථිකය ශක්තිමත් නොවන බවයි.
කෙසේ වෙතත් එය සත්‍යයක් නොවන බව වතු ක්ෂේත්‍රය පිළිබද තතු දන්නා ක්‍රියාකාරිකයන් බොහෝ දෙනෙකු පෙන්වාදී ඇත. රුපියල් 1300 පමණ දක්වා වුව වතු කම්කරුවන්ගේ මූලික වැටුප වැඩි කිරීමේ හැකියාවක් ඇතැයි ඔවුන් පෙන්වාදෙයි.

තොණ්ඩමාන්ලාගේ බොරුව
වතු කම්කරුවන්ගේ වැටුප් වැඩි කරන ලෙස ඉල්ලමින් වතු කම්කරුවන්ගේ ගිවිසුම් ඇති කරගැනීම සඳහා කාලය ළඟා වෙද්දී වතු කම්කරුවන් අතරින් ඉල්ලීම් එන්නට පටන්ගත්තේය. එහෙත් මෙම ඉල්ලීම පුපුරාගියේ කොළඹදී කඳුරට දෙමළ තරුණයන් විසින් සංවිධානය කර තිබුණු විරෝධතාවය නිසාය. මේ විරෝධතාවය දෙසට විශාල අවධානයක් යොමුවිය.
ඉන්පසුව ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය එම ඉල්ලීමම මුල් කරගනිමින් අඛණ්ඩ වැඩ වර්ජනයක් අරඹා තිබුණි. ඒ දෙසැම්බර් 04 වැනිදාය. මේ වැඩවර්ජනය දෙසැම්බර් 12 නවත්වනු ලැබීය. ලංකා කම්කරු සංගමයේ සභාපති ආරුමුගම් තොණ්ඩමන් මාධ්‍ය සාකච්ඡාවක් පවත්වා හේතු දක්වා තිබුණි. දෙසැම්බර් 11 වන දින සවස ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන සමග පැවති සාකච්ඡාවේදී වතු කම්කරුවන්ගේ වැටුප් වැඩි කිරිම සම්බන්ධයෙන් වතු හාම්පුතුන්ගේ සංගමය සමග දෙසැම්බර් 19 වෙනි දින සාකච්ඡා කර වතු කම්කරුවන්ට සාධාරණ වැටුපක් ලබාදෙන බවට ජනාධිපතිවරයා පොරොන්දු වු බව ඔහු ඉදිරිපත් කළ හේතුව විය. දෙසැම්බර් 19 වැනිදා ගෙවී ගියද ජනාධිපතිවරයාගේ සාකච්ඡා හෝ ගැටලු‍වට විසඳුමක් නොවීය.

අඛණ්ඩ වැඩවර්ජනය
ඒ අතර කඳුරට දෙමළ ජනතාව නියෝජනය කරමින් තරුණයන් පිරිසක් කොළඹ කොටුව දුම්රිය ස්ථානය අසළ දෙසැම්බර් 17 වන දින සිට අඛණ්ඩ උපවාසයක් ආරම්භ කර තිබුණි. නිරාහාරව අඛණ්ඩව උපවාසයේ යෙදුණු ඔවුන් අතර සිටි එක් තරුණයෙක්ව රෝහල්ගත කිරීමට සිදුවිය.
කෙසේවෙතත් දෙසැම්බර් 22 වන දිනයේදි උපවාසය තාවකාලිකව නතර කර දමන්නට තරුණයන් විසින් තීරණය කර තිබුණි. වතු කම්කරුවන්ගේ අරගලයට සහාය පළකිරීම සඳහා පුළුල් කණ්ඩායමක් එකඟ වී තිබුණු අතර එම කණ්ඩායම් විසින් යෝජනා කර තිබුණේ ජනවාරි මුල සිට අරගලය ආරම්භ කිරීමටයි.
එයට ප්‍රධාන හේතුව වී තිබුණේ මේ දින කිහිපයේදී නිවාඩු සමය වීමයි. නිරාහාරව සිදුකරන අඛණ්ඩ උපවාසයකට මේ දින කිහිපය නොගැලපෙන නිසා අරගලය තාවකාලිකව නවත්වා ඇත. කෙසේ වෙතත් මෙම අරගලය මෙතැනින් නැවැත්වීමේ කිසිදු බලාපොරොත්තුවක් අරගලයේ යෙදී සිටි තරුණයන්ට හෝ එයට සහාය පළකරන කණ්ඩායම්වලට නැත. ජනවාරිය පටන්ගනු ඇත්තේ වතු කම්කරුවන්ට දිනකට රුපියල් දහසක් ඉල්ලා සිදුකරන අරගලයෙනි. අයිතීන් දිනාගන්නා තෙක් තරුණයන්ගේ අරගලය නවතිනු ඇතැයි විශ්වාස කළ නොහැක.

තේ කර්මාන්තය
වතුහිමියන් කියන ආකාරයට දිනකට දළු කිලෝ 22ක් කැඩුවහොත් වතු කම්කරුවෙකු දැනට ලැබිය හැකි වැටුප වන රුපියල් 940ක වැටුප ගෙවීම වෙනුවෙන් වතු කර්මාන්තය රුපියල් බිලියන 27ක් පමණ වැය කරන බවයි. අර්ථසාධක මුදල් වෙනුවෙන් රුපියල් බිලියන 16ක් වෙන් කරනු ලබන බවයි. මේ වියදම ආසන්න වශයෙන් දෙගුණයකින් වැඩි වනු ඇතැයි වතු හිමිකරුවන් බියකින් පසුවෙයි. ඔවුන් පෙන්වන්නේ ලංකාවෙන් අපනයනය කරන තේවල මිල තීරණය කරන්නේ තමන් නොවන බවත්, කම්කරුවන්ට වැටුප් ගෙවීමට සිදුවන්නේ තේ අලෙවි කිරීමෙන් ලබන ලාභය මත බවත්ය. ඔවුන් කියන්නේ තේ කිලෝවක් රුපියල් 740ක ආසන්න අගයක් විය යුතු බවයි. එසේ වුව තේ කිලෝවක් අලෙවි කරන සැබෑ මිල රුපියල් 569ක් පමණ බවත්, ඒ මිල පසුගිය වසරට වඩා අඩු වී ඇති බවත් ඔවුන් කියයි. ඔවුන් පෙන්වන ආකාරයට රුපියල් 600 දක්වා මූලික වැටුප වැඩි කිරීමට කළ යෝජනාවද ඉතා අවදානම් සහගත යෝජනාවකි. එයද ඉතා පාඩු සහගත යෝජනාවක් බව ඔවුන් කියයි.

තේ මණ්ඩලය
ඒ කටයුත්ත සඳහා තිබෙන රජයේ ආයතන වන තේ සංවර්ධන මණ්ඩලය වැනි ආයතන කිසිදු ප්‍රයෝජනවක් නොමැති, තවත් අකාර්යක්ෂම රජයේ ආයතනය පමණි. තේ සංවර්ධන මණ්ඩලයේ 2017 ක්‍රියාකාරීත්වය දෙස බලද්දී මෙවැනි ආයතනය වසා දැමීම තේ කර්මාන්තයට සාපේක්ෂව වැඩි යහපතක් වෙනු ඇතැයි කල්පනා කරන්නට සිදුවෙයි. මේවා වසා දැමුණහොත් අඩු තරමේ ව්‍යාපාරිකයන් විසින් රජයේ නොවන ආයතන හා ක්‍රමවේද තනාගැනීමටවත් පෙළඹෙනු ඇත.
තේ සංවර්ධන මණ්ඩලය යටතේ 2017 වර්ෂයේදී කම්මල් නවීකරණය සඳහා ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක වී තිබුණි. කම්මල් 70ක් නවීකරණය කිරීමට සැලසුම් කර තිබුණත් නවීකරණය වී තිබුණේ කම්මල් 13ක් පමණි.
තවත් ව්‍යාපෘතියක් වී තිබුණේ ඉඩම් හෙක්ටයාර් 250ක තේ වගා කිරීමේ ව්‍යාපෘතියකි. එම ව්‍යාපෘතියෙන් බලාපොරොත්තු වූ ප්‍රගතියෙන් 24%ක මූල්‍ය ප්‍රගතියක් පමණක් ලබා තිබුනි.
තේ ප්‍රතිඅපනයනය හරහා කසල තේ අපනයය කිරීම තේ කර්මාන්තයට බලපාන විශාල ගැටලු‍වක්ව තිබේ. 2015 ප්‍රතිඅපනයන කළ තේ කිලෝග්‍රෑම් සංඛ්‍යාව මිලියන 8ක් පමණ විය. 2017 වර්ෂයේදී තේ කිලෝග්‍රෑම් මිලියන 10ක් දක්වා ප්‍රතිඅපනයනය කළ තේ ප්‍රමාණය වැඩි වී ඇත. එම කාලසීමාවේදීම දේශීය තේ අපනයනය කිලෝග්‍රෑම් මිලියන 298 සිට කිලෝග්‍රෑම් 278 දක්වා අඩු වී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ තේවල ප්‍රමිතිය, බාල තේ වර්ග නිසා අඩුවන අතර ඒවා සම්බන්ධයෙන් තේ සංවර්ධන මණ්ඩලය ගත යුතු පියවර රැසකි. අනෙක් අතට ලෝකයේ වෙනත් රටවලින් එන තේ වර්ගවලට අභියෝගයක් වන අන්දමට ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොලේ ශ්‍රී ලංකාවේ තේ සඳහා ඉල්ලු‍ම වැඩි කරවා ගැනීමද දැඩි අවශ්‍යතාවයකි. ඒ සම්බන්ධයෙන්ද ශ්‍රී ලංකාවේ රජය අසමත්ය. රුපියල් මිලියන 177ක් 2017 වර්ෂයේදී ලංකාවේ තේ සන්නාම ප්‍රවර්ධනය සඳහා යොදවා තිබුණි. එහෙත් ඒ මුදල්වලින් කිසිදු ප්‍රයෝජනයක් අත්වී නොමැති බව පෙන්නේ ලංකාවේ තේ අපනයනය පහළ ගොස්, පිටරටින් ගෙන්වා ප්‍රතිඅපනයනය කළ තේ ප්‍රමාණය වැඩිවී තිබීම නිසාය.
ඉහත කී ප්‍රචාරණ වැඩසටහනට අමතරව, විශේෂ ව්‍යාපෘතියක් ලෙස ලංකාවේ තේ ගෝලීය වශයෙන් ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ වැඩසටහනක් යෝජනා කර තිබුණේ 2010 වර්ෂයේදීය. ඒ සඳහා රුපියල් බිලියන 8ක මුදලක් යෙදවීමට යෝජනා වී තිබුණි. තේ අපනයනකරුවන්ගෙන් ශ්‍රී ලංකා රජය විශාල බදු ආදායමක් ලබයි. ඉහත කී බිලියන අටක මුදල යෙදවීමට නියමිතව තිබුණේ එම බදු මුදල්වලින්ය. 2012 – 2016 කාලය තුළ එම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට රාජපක්ෂ රජය සැලසුම් කර තිබුණද, එය ක්‍රියාත්මක නොවීය. ලංකාවේ සම්පත් අපනයනය කිරීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම වෙනුවට රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික උපක්‍රමය වී තිබුණේ ණය රැගෙන ඉදිකිරීම් සිදුකිරීමය. කෙසේ වෙතත් යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් 2015 – 2018 දක්වා කාලසීමාව තුළ මෙම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට යෝජනා කර තිබුණි. කෙසේ වෙතත් යහපාලන ආණ්ඩුවද මෙම ව්‍යාපෘතිය සාර්ථක කරගැනීමට අසමත් විය. ඔවුන්ද සිංගප්පූරු ගිවිසුම් වැනි අලු‍ත් ගිවිසුම්, ලංකාවේ කාර් නිෂ්පාදනය සඳහා වූ කම්මල් ඉදිකිරීම ගැන කතාකළ මොහොතේ ලංකාවට දැනටමත් ඇති සම්පතක් වන තේ කර්මාන්තය දියුණු කිරීම ගැන අවධානය යොමු කළානම් පසුගිය වසර තුන තුළ මීට වඩා තේ කර්මාන්තය දියුණු වීමේ ඉඩක් තිබුණි.
එම ව්‍යාපෘතිය යටතේ වෙළෙඳ දැන්වීම් සකස් කිරීම සඳහා ආයතන සමග ගිවිසුම් සඳහාද එළැඹී තිබුණි. ඒ අනුව වෙළෙඳ දැන්වීම් ඇතුළු නිර්මාණාත්මක කටයුතු සඳහා පෞද්ගලික සමාගමක් සමඟ රුපියල් මිලියන 328ක ගිවිසුමකටද එළැඹී තිබුණි. 2016 අප්‍රේල් වනවිට රූපවාහිනී වෙළඳ දැන්වීමක නිර්මාණාත්මක කටයුතුද අවසාන වී තිබේ. ඒ අන්තර්ජාතික මාධ්‍ය වල පළකිරීම සඳහාය. එසේ වුව මේ දක්වා එම වෙළෙඳ දැන්වීම ප්‍රචාරය කිරීමට වුවමනාවක් තේ සංවර්ධන මණ්ඩලයට තිබී නැත. වතු කම්කරුවන්ගේ වැටුප ගැන කතාකරන අතරේම වැවිලිකරුවන්ටද සංවේදී වී තේ කර්මාන්තයේ ඇති ගැටලු‍ විසඳීම ගැනත් අවධානය යොමු කළ යුතු බව අපගේ අදහසය. කෙසේ වුව වැවිලිකරුවන් විසින් මේ මොහොත් වතු කම්කරුවන්ට ලබාදිය යුතු ශ්‍රම වටිනාකම ලබානොදීම සම්බන්ධයෙන් නම් කිසිසේත්ම එකඟ විය නොහැක.■

ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල ජනාධිපති ධුරයේ සිටීම භයානක කාරණයක් බව ඔහු විසින්ම පසුගිය කාලයේදී පෙන්වා ඇත. මේ වෙද්දී ඔහු ව්‍යවස්ථාවට ගරු නොකරන ජනාධිපතිවරයෙකි. දෝෂාභියෝගයකට සුදුසුකම්ලත් ජනාධිපතිවරයෙකි. එමෙන්ම ඔහු ජනාධිපති අසුනට පැමිණ සිදු කරන බව කී පොරොන්දු ඉටු කර නැති බවද ඔහුම පෙන්වා ඇත.
මේ සියල්ල මැද ඔහු පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවද, තවත් මාධ්‍ය ආයතන කිහිපයක්ද තමන් යටතේ තබාගැනීමට උත්සාහ කරමින් සිටියි. ඒවා තමන්ගේ අමාත්‍යාංශ යටතට පත් කරගැනීමට උත්සාහ කරමින් සිටියි.
ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 19 වැනි සංශෝධනයෙන් පසුව, ජනාධිපතිවරයාට කිසිදු අමාත්‍යාංශයක් ලබා නොදී සිටීමේ හැකියාවක් වුව අගමැතිවරයා ඇතුළු කැබිනට් මණ්ඩලයට, එනම් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර කණ්ඩායමට තිබේ. එය තනි පුද්ගලයෙකුගේ සිට, පුද්ගලයන් 225ක් සිටින ආයතනයකට බලතල විතැන් කිරීමකි. කෙසේ වෙතත් 19 වැනි සංශෝධනය ගෙනඒමට මැදිහත්වූ පුද්ගලයා නිසා, ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතාගේ ධුර කාලය අවසන් වනතෙක් ව්‍යවස්ථාවේ විශේෂ විධිවිධාන කිහිපයකින් ඔහුට අමාත්‍යාංශ කිහිපයක් පවරා ඇත. ආරක්ෂක, පරිසර හා මහවැලි සංවර්ධන යන විෂයන්ට අයත් ආයතන ඒ අනුව ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට ව්‍යවස්ථානුකූලව හිමිවෙයි. ඔහුට එම ආයතනවලට වඩා තවත් ආයතන පවරා දෙනවාද නැද්ද යන්න පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර කණ්ඩායම විසින් ගත යුතු තීරණයකි.
වාර්තා වන ආකාරයට ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන කුඩා දරුවෙකු මෙන් පොලීසිය බදාගෙන සිට ඇති නිසා පොලීසිය ජනාධිපතිවරයාට මාසයක කාලයක් සඳහා ලබාදීමට පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර එකඟතාව තිබෙන කණ්ඩායම එකඟ වී ඇත. ඒ අතර අප විමසා බලන්නේ ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන පසුගිය කාලයේදී බදාගෙන සිටි මහවැලි සංවර්ධන අධිකාරිය හා මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය යන ආයතන දෙකේ කාර්යසාධනය පිළිබඳවය. ඒ සඳහා මහවැලි සංවර්ධන අධිකාරිය ක්‍රියාත්මක කළ ව්‍යාපෘතියක් වන මහවැලි ජල ආරක්ෂක අරමුදල හා මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය යන ආයතන දෙකේ 2017 වර්ෂයේ ක්‍රියාකාරීත්වයට අදාළ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තු වාර්තා සලකා බැලු‍වෙමු.

මහවැලිය
ජනාධිපති සිරිසේන ක්‍රියාත්මක කරන සුරතල් ව්‍යාපෘති කිහිපයක් ඇත. මොරගහකන්ද ව්‍යාපෘතිය ඉන් එකකි. මොරගහකන්ද ව්‍යාපෘතියද, මහවැලියද ඔහු බදාගන්නට ඇත්තේ එක් හේතුවකි. ඒ ලංකාවේ වාරිමාර්ග සංවර්ධනයක් සිදුකළ පරාක්‍රමබාහු, ඩී.එස්. සේනානායක වැනි පුරාවෘත්තගත නායකයන් අතරට තමන්ගේ නමද එකතු කරවාගැනීමේ ආසාවය. එය තමන්ගේ මතු පරම්පරාවේ දේශපාලනයට පන්නරයකි. එහෙත් ලංකාව පරාක්‍රමබාහුලාගේත්, ඩී.එස්. සේනානායකලාගේත් යුග පසු කොට බොහෝ කල් ගොස් තිබේ. වාරිමාර්ග ඉදිකිරීමට වඩා ලංකාවේ සමාජ, ආර්ථික, දේශපාලන අවශ්‍යතා සංකීර්ණය. ඔහු මොරගහකන්ද සිව් වතාවක් විවෘත කොට, පසුගිය දේශපාලන අර්බුදයක් මැද්දේ මොරගහකන්ද වාන් දොරටු අබියස බලාසිටින ඡායාරූප ඇස් රතුවෙන විහිළුවක් පමණක් විය.
මේ කතාබහට මාතෘකාව වූ මහවැලි ජල ආරක්ෂක ආයෝජන වැඩසටහන ජනාධිපතිවරයාගේ ආදරණීය ව්‍යාපෘති කිහිපය අතර තවත් ව්‍යාපෘතියක් විය. වයඹ, උතුරු මැද හා උතුරු යන පළාත්වල ඇති වියළි ප්‍රදේශයන්ට මහවැලි ග‍ඟෙහි ජලය ලබා දීම මඟින් එම ප්‍රදේශ සංවර්ධනය කිරීම මහවැලි ජල ආරක්ෂක ආයෝජන වැඩසටහනෙහි අරමුණ බව කියැවෙයි. ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් එම ව්‍යාපෘතියට ණය සපයනු ලබයි. පළමු අදියර යටතේ ඉහළ ඇළහැර ඇළ ව්‍යාපෘතිය, වයඹ පළාත් ඇළ ව්‍යාපෘතිය සහ මිණිපේ වම් ඉවුර ඇළ පුනරුත්ථාපන ව්‍යාපෘතිය යන ප්‍රධාන ආයෝජන ව්‍යාපෘති තුන ක්‍රියාත්මක කිරීමට යෝජනා කර තිබුණි.
ණය මුදලෙහි පළමු අදියර ලෙස ඇමෙරිකන් ඩොලර් මිලියන 150ක ණයක් ලබා තිබුණි. දෙවැනි අදියර ලෙස ඇ.ඩො. මිලියන 210ක ණය මුදලක් ලබාගැනීමට ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන විසින් 2017 දෙසැම්බර් මාසයේදී කැබිනට් අනුමැතිය ලබා තිබුණි.
නැවත මාතෘකාවට පැමිණියහොත් මහවැලි ජල සුරක්ෂිතතා ආයෝජන වැඩසටහනට සමස්තයක් වශයෙන් ඇ.ඩො. මිලියන 675ක පිරිවැයක් දැරීමට නියමිතව ඇත. ඉන් ඇ.ඩො. මිලියන 453ක් ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවෙන් ණය මුදල් ලෙස ලබාගැනීමට බලාපොරොත්තු වෙයි. තවත් ණය අදියර ඉදිරියේදී ලබාගැනීමට නියමිතය.
මහවැලි ජල ආරක්ෂක ආයෝජන වැඩසටහනේ 2017 වර්ෂයට අදාල විගණකාධිපති වාර්තාව නිරීක්ෂණය කරද්දී පෙනී යන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ සුරතල් ව්‍යාපෘතියක් වුවද 2017 වර්ෂය තුළ මෙම ව්‍යාපෘතියේ අඩුපාඩු රැසක් තිබෙන බවයි.
විගණකාධිපති වාර්තාව විසින් නිරීක්ෂණය කර ඇත්තේ ඉහතින් කී ආකාරයට ඇ.ඩො. මිලියන 150ක් හෙවත් රුපියල් මිලියන 22 668ක් ණය ලබාගෙන දියත් කළ ව්‍යාපෘතියේ මුල් අදියර පිළිබඳවය. මෙය ආරම්භ කර තිබුණේ 2015 වර්ෂයේදීය. අවසන් කිරීමට නියමිතව තිබුණේ 2019 දෙසැම්බර්ය. ඉහත කී ණය මුදලට අමතරව දේශීය මුදල්ද ව්‍යාපෘතියට යොදවන අතර සමස්ථ වියදම රුපියල් මිලියන 28 713ක් හෙවත් ඇ.ඩො. මිලියන 190 කි.
අඩුපාඩු අතරින් විශේෂ තැන් කිහිපයක් මෙසේය.
මූලික වශයෙන් 2017 වර්ෂය අවසානයේදී අවසන් කරන්නට බලාපොරොත්තු වූ ප්‍රමාණයෙන් අඩකට මඳක් වැඩි ප්‍රමාණයක් පමණක් ඉටු කරන්නට ජනාධිපතිවරයාගේ මහවැලි අමාත්‍යාංශය සමත් වී තිබුණි. ව්‍යාපෘතියෙන් 14%ක් අවසන් කරන්නට බලාපොරොත්තු වී තිබුණද 8%ක් පමණක් අවසන් කර තිබුණි.
වයඹ පළාත් ඇළ ව්‍යාපෘතියේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට බලාපොරොත්තු වූ කොන්ත්‍රාත්තු තුනක් අතරින් එකක් පමණක් ප්‍රදානය කර ඇත. එහිද 5%ක් පමණක් වැඩ අවසාන කර තිබුණි.
වෑමැඩිල්ල පසුපස ඇළේ වැඩ කටයුතු මාස 08ක් පමණ අත්හිටුවා තිබී ඇත. මිනිපේ වම් ඉවුරේ වැඩ කටයුතුද මන්දගාමී බව විගණකාධිපති වාර්තාව කියා ඇත. කළු ගඟ – මොරගහකන්ද මාරු ඇළ ව්‍යාපෘතිය සඳහා කොන්ත්‍රාත්තුව කිසිවෙකුට බාර දීමට අසමත් වී තිබුණි.
ගිරිතලේ රක්ෂිත කැලය හරහා කිලෝමීටර් හයක ඇළ මාර්ගයක් ඉදිකිරීමට නියමිතව තිබී ඇත. එසේ වුව 2017 අවසාන වනවිට එය ස්ථාන 03ක පමණක් වැඩ ආරම්භ කර තිබේ. මේ ඇළේ වැඩ කටයුතු මොරග හකන්ද ජලාශ ව්‍යාපෘතිය සමග ද සම්බන්ධ වෙයි. මෙම ඇළේ ඉදිකිරීම් සඳහා ජනාධිපතිවරයා යටතේම ක්‍රියාත්මක වූ මොරගහකන්ද ව්‍යාපෘතියේ අඩුවක් හරස් වී ඇත. එනම්, කොන්කැටිය ජලාශයේ වේල්ලක් නිසි උසින් නොමැති වීමයි. ඒ නිසා එම වේල්ලෙහි උස වැඩි කිරීම සඳහා අතිරේක වැඩ කරන්නට සිදුව ඇති බවත් විගණකාධිපති වාර්තාව සඳහන් කරයි. ඒ අනුව ජනාධිපතිවරයාගේ මොරගහකන්ද ජලාශ ව්‍යාපෘතිය යටතේ තිබී ඇති කොන්කැටිය ජලාශයේ ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු අසාර්ථක බව විගණකාධිපති වාර්තාව පවසයි.
තමන් පරිසර ප්‍රේමියෙකු බව පෙන්වන්නට උත්සාහ කරන්නේ ජනාධිපතිවරයාමය. පරිසරයට අදාළ විෂයන්ද බදාගෙන ඇත්තේ ඒ පරිසර ප්‍රේමය නිසාය. එසේ වුව ඉහළ ඇලහැර ඇළ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියෙන් සිදුවන පරිසර හානි අවම කරගැනීම සඳහා සිදුකර ඇත්තේ සංඥා පුවරු 07ක් ඉදිකිරීම පමණි. ඒ සංඥා පුවරු සඳහා රුපියල් මිලියනයක් වියදම් කරන්නට ජනාධිපතිවරයා පසුබට වී නැත. එසේ වුව නියමිත ප්‍රමිතියට අනුව පරිසර හානිය අවම කිරීමට නම් අක්කර 500ක ගස් සිටුවිය යුතු විය. ඊට අමතරව ඒවා වනාන්තර ලෙස නඩත්තු කළ යුතු විය.
ඇළහැර ව්‍යාපෘතිය එසේ වෙද්දී මිනිපේ ව්‍යාපෘතිය පාරිසරික හානි අවම කිරීම වෙනුවෙන් එක් රුපියලක්වත් වැය කර නොතිබුණි. කොන්දේසිවලට අනුව එම ව්‍යාපෘතිය සිදුකරන කොන්ත්‍රාත්කරුවන් විසින් අක්කර 145ක ගස් සිටුවා වනාන්තරයක් මෙන් නඩත්තු කළ යුතු විය.
ඉහත කී අඩුපාඩුවලට අමතරව මෙම ව්‍යාපෘතියේ ගිණුම්කරණ අඩුපාඩු, නීතිරීති හා රෙගුලාසිවලට අනුකූල නොවීම ආදි අඩුපාඩුද එම වාර්තාවෙන් පෙන්වාදී තිබුණි. ව්‍යාපෘතියට අවශ්‍ය සේවක සංඛ්‍යාවද නොසිටි බව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පෙන්වා දී තිබුණි.

පරිසර අධිකාරිය
ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනගේ පරිසර ප්‍රේමය ගැන කියද්දී, මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියද අමතක කළ නොහැකි ආයතනයකි. එම ආයතනයද ජනාධිපති සිරිසේන විසින් ආදරයෙන් තමන් වෙත ඉල්ලාගත් ආයතනයක් විය. ජනාධිපතිවරයාගේ යටතට පත්වෙන්නට පෙර සිටම මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය කිසිදු ප්‍රයෝජනයක් නැති ආයතනයක් වූ බව පැහැදිලිය. ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය වැනි අනාගතවාදී මාතෘකා සම්බන්ධයෙන් මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය විසින් ඉටු කළ යුතුම වගකීම් රැසකි. ඒවා ඉටු කිරීම කෙසේ වෙතත් ලංකාවේ සිදුකෙරෙන විවිධ ඉදිකිරීම් ආදි ව්‍යාපෘති සඳහා පරිසර ආරක්ෂක බලපත්‍ර ලබාදීමේ කටයුත්තවත් මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය ඉටු කර නැත. ජනාධිපතිවරයාට පෙර මෙන්ම ජනාධිපතිවරයා යටතේද මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය යනු කිසිවෙකු ගණන් නොගන්නා කොන්දේසි සමග ව්‍යාපෘතිවලට බලපත්‍ර නිකුත් කරන ආයතනයක් පමණක් විය. මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියේ කොන්දේසි වෙනත් ආයතනවලින් ඉටු කිරීම කෙසේ වෙතත්, ජනාධිපතිවරයා යටතේම ක්‍රියාත්මක වූ ව්‍යාපෘතියක් වන මහවැලි ජල ආරක්ෂක ආයෝජන වැඩසටහන යටතේවත් එම කොන්දේසි ඉටු කර නැති බව අපි මොහොතකට පෙර පෙන්වාදුන්නෙමු. බලපත්‍ර නිකුත් කරන ආයතනයකින් එහාට මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය ගෙන යන්නට තරම් දැක්මක් පරිසර අමාත්‍ය, ජනාධිපති සිරිසේනටද නොවීය.
විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ, මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියට අයත් 2017 විගණන වාර්තාවට අනුව මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියේද අඩුපාඩු රැ සක් තිබී ඇත. ගිණුම්කරණ ප්‍රමිති උල්ලංඝනය කළ අවස්ථා රැසක් විය. ගිණුම්වල අඩුපාඩුද රැසක් ඇත. නීති, රෙගුලාසිවලට අනුකූල නොවීම් රැසකි. ප්‍රසම්පාදන ගැටලු‍ රැසකි. සියල්ල මෙහි දැක්විය නොහැකි වුව, විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවලට අනුව මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය යනු ලංකාවේ වැඩිම ගිණුම්කරණ අඩුපාඩු ප්‍රමාණයක් සහිත ආයතනයකි.
කෙසේ වෙතත් ප්‍රධානම අඩුපාඩුවක් ඇත්තේ කාර්යසාධනය පැත්තේය. මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය විසින් ප්‍රධාන අරමුණු 18ක් ඉටු කළ යුතුය. ඉන් අරමුණු රැසක් ඉටුකිරීමට ජනාධිපතිවරයා යටතේ තිබුණු මේ ආයතනය අසමත් වී ඇත.
ඒ අතරින් ප්‍රධාන වන්නේ ඝන අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් ඉහළම වගකීමක් ඇති ආයතනය වන මධ්‍යම පරිසර අධිකාරියට එම කටයුත්ත නිසි ලෙස ඉටු කරගැනීමට නොහැකි වීමයි. පළාත් පාලන ආයතන විසින් කුණු කඳු නිර්මාණය කරන තෙක් කම්මුලේ අත තබාගෙන බලාසිටින ආයතනයක් බවට මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය පත්ව ඇත. කුණු ප්‍රශ්න ඉහළ යද්දී, එයට විසඳුම් සැපයීමේ කිසි වුවමනාවක් පරිසර අමාත්‍යධුරය බදාගෙන සිටින ජනාධිපතිවරයාටද තිබුණායැයි විශ්වාස කළ නොහැක.
පළාත් පාලන ආයතනවලට කසළ අපද්‍රව්‍ය, කසළ හා මල බැහැර කිරීමේදී, තැන්පත් කිරීමේදී එම කටයුත්තට නිර්දේශ නිකුත් කිරීම පරිසර අධිකාරිය සතු වගකීමකි. එමෙන්ම පරිසරයට, ඇළ මාර්ගවලට හානි සිදුවන ලෙස එම අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම් සිදුකිරීම වැළැක්වීම මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය සතු වගකීමකි.
මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය යනු පරිසර ආරක්ෂණ බලපත්‍ර ලබාදීමේදී ඉතාම අකාර්යක්ෂම කාර්යභාරයක් ඉටු කරන ආයතනයකි. ලංකාවේ තිබෙන ශ්‍රීලංගම බස් ඩිපෝ 114ක් අතරින් පරිසර ආරක්ෂණ බලපත්‍ර ලබාගෙන ඇත්තේ ඩිපෝ 14ක් පමණි. බස් ඩිපෝ යනු අපජලය හා තෙල් මිශ්‍ර අපද්‍රව්‍ය විශාල වශයෙන් පරිසරයට එකතු කරන ආයතන ප්‍රභේදයකි.
සියල්ලට වඩා ගැටලු‍ව වන්නේ ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 33 ක ණය ව්‍යාපෘතියක් සම්බන්ධයෙන් කිසිවක් කිරීමට මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය අසමත් වීමය. මෙම ණය මුදල ආර්ථික සංවර්ධන සහයෝගිතා අරමුදලේ කොරියානු ණය ආධාර මත ලැබුණු මුදලකි. එය ඝන අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීමේ ව්‍යාපෘතියකි. එම ව්‍යාපෘතිය 2015 ජුනි මාසයේදී අවසන් කිරීමට නියමිතව තිබුණු එකකි. එසේ වුව මේ දක්වා සිදුකර ඇත්තේ ව්‍යාපෘතිය සැලසුම් කිරීම පමණි. ව්‍යාපෘතියේ කාලසීමාව නියමිත දිනට වඩා වසර හයක් කල් දමා තිබුණි. එනම් 2021 දක්වා කල් දමා තිබුණි. විගණන දෙපාර්තමේන්තුව පෙන්වාදෙන්නේ ව්‍යාපෘතිය තවමත් අවසන් නොකළද, ණය ලබාගෙන තිබෙන බවයි. ව්‍යාපෘතිය මේ තරම් ප්‍රමාද වීම නිසා විශාල ණය බරක් දැරීමට ශ්‍රී ලංකාවට සිදුවනු ඇත. විශාල මූල්‍ය අවාසියක් සිදුවිය හැක. ඒ පාඩුව පිළිබඳව පරිසර අමාත්‍ය, ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට ස්තූතිවන්ත විය යුතුය.
සමස්තයක් ලෙස, ජනාධිපති සිරිසේනට තමන් යටතේ දැනටමත් ඇති ආයතන පිළිබඳව නිසි අවධානය යොමු කළ නොහැකි නම්, තවත් ආයතන ඔහුට පවරාදීම විහිළුවක්ම බව සටහන් කර තැබිය යුතුය.■

■ තරිඳු උඩුවරගෙදර / රේඛා නිලු‍ක්ෂි හේරත්