ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන විසින් ඔක්තෝබර් 26වයැනිදා ආරම්භ කළ ව්‍යවස්ථා අර්බුදය නිමා වි අගමැතිකම යළිත් ලැබුණේ, රනිල් වික්‍රමසිංහගේ හෝ එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ හෝ නෛසර්ගික වාසනා ගුණයක් නිසා බව රනිල් වික්‍රමසිංහත්, එජාපයත් සිතන බව පෙනෙයි. දැන් කිසිවකුට පසුගිය අඳුරු දවස් 51 තුළ සිදුවුණු දේ ගැන වගේ වගක් නැති බව පෙනෙයි. රනිල් වික්‍රමසංහ ඇතුළු පිරිස සුපුරුදු එජාප ආණ්ඩුකරණය ඉදිරියටත් පවත්වාගෙන යන්නට උත්සාහ දරමින් සිටියි.
තවත් දෙයක් මතක් කළ යුතුය.
රමෛත්‍රීපාල සිරිසේන සිය හිතුවක්කාර තීරණය ආපස්සට ගෙන රනිල් අගමැති කලේ, හුදෙක් රනිල්ට තිබුනු බියක් නිසා නොවේ. ඔක්තෝබර් 26වැනිදායින් පසු රට තුළ හා ජාතයනව්තර වශයෙන් නිර්මාණය වුණු බලවත් විරෝධතාව නිසාය. ඒ විරෝධතාවේ කේන්ද්‍රය රනිලග් වික්‍රමිසංහ බව හැබෑය.ත එහෙත්, එහි එකම තීරණාත්මක සාධකය රනිල් නොවේ. එය විවිදාකාර බලවේග රාශියක සම්ප්‍රයුක්ත බලයකි.
ඔක්ාතෝබර් 26වැනිදා ජකනාධිපති සිරිසෙන කළ වයවස්තාමය අපරාධය, රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පැවැත්මට එරෙහි අපරාධයක් බව තම තමන් තේරුම් ගගත් අතිවිශාල ජනතාවක් රට පුරාම විවිධාකාරයෙන් හිස එසවූහ. ඒ අතර, රනිල් වික්‍රමසිංහට කිසිම කැමැත්තක් නැති එක්සත් ජාතික පාක්‍ෂිකයන් ලක්‍ෂ ගණනක් ද සිටි බව අමතක නොකළ යුතුය. එහෙත් මේ කියන්නේ පාක්‍ෂිකයන් ගැන නොවේ. කිසිම පක්ෂයකට අයත් නොවන, එහෙත් රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පැවැත්ම ගැන අවංක කැක්කුමක් තිබෙන, පුද්ගලයන්ට වඩා රටේ දේශපාලන ව්‍යුහය සාධාරණව පවත්වාගැනීමට වුවමනාව තිබෙන අතිවිශාල පිරිසක් සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව නැගී සිටි බවය. සමාජ ජාලා මාi අවකාශයෙන් පටන් ගෙන ඉන් නොනැවති, ඔවුහු පාරයට බැස, පාගමන් පවත්වමින්, මොර සූරන වැස්සේ තෙමෙමින් කළ උද්ඝෝෂණ හා විරෝධතාද, වාඩිලා ගැනීම්ද සටනේ අවසාන ප්‍රතිඵලය වෙත මහත් බලපෑමක් කළේය. ඒ කිසිවකු පිටුපස පජෂ මෙහෙයවීමක් නොතිබිණ. සාම්ප්‍රදායික සිවිල් සංවිධානවල මැදිහත්වීමක්ද නොතිබිණ. වෙනත් විදියකින් කිවහොත්, ඒ සංවිධානවලට පවා මෙතෙක් ගොනු නොවුනු අති විශාල පිරිසක්, හුදෙක් තමන්ගේම මෙහෙයවීමෙන් රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකගැනීමේ සටන් බිමට අවතීර්ණ වී සිටියහ. සටන ජය ගත්තේ ඒ සියල්ලන්ගේම සාමූහික ප්‍රයත්නයෙනි.
එහෙත්. සටන ජයගත් පසු රනිල් වික්‍රමසිංහවත් එජාපයවත් කටයුතු කරන්නේ ඒ සාමුහික අභිලාෂයන් අල්ප මාත්‍රයකවත් අවබෝධයක් ඇතිව බවක් නොපෙනේ.
ඒ බව හොඳින්ම පැහැදිලි වන්නේ එජාපය විසින් පත්කරගන්නා ලද ඇමති මණ්ඩලය මගිනි.
ආන්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව, අමාත්‍ය මන්ඩලයේ මුලඅු අමාත්‍යවරුන්ගේ සංඛ්‍යාව තිහ නොඉක්මවිය යුතුය. අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් නොවන අමාත්‍යවරයන්ගේ සහ නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයන්ගේ සංඛ්‍යාවේ එකතුව හතළිහ නොඉක්මවිය යුතුය. ඒ අනුව, ඇමති වරප්‍රසාද ලැබෙන මුළු සංඛ්‍යාව හැත්තෑවකි. ඇමතිවරුන්ගේ හා නියෝජය ඇමතිවරුන්ගේ ව4ප්‍රසාද හා පහසුකම් අතර සුලු වෙනස්කම් තිබානෙ නමුත්, අමාත්‍ය මණ්ඩඉලයේ නොවන අමාත්‍යවරුන් යනු හැම අතින්ම ඇමතිවරුන්ට සමාන අය වෙති. ඒවා වෙනම අමාත්‍යාංශ වෙයි. ලේකම්වරයකු ඇතුළු සියලු පහසුකම් හා වරප්‍රසාද ඔවුන්ට හිමිය. වෙනසකට ඇත්තේ. ඇමති මණ්ඩල රැස්විම්වලට එවුන් සහභාගි නොවීම පමණකි. රාජ්‍ය ඇමති යනු, ව්‍යවස්තාවේ විදිවිධානවලින් රිංගා යමින් ඇමති වරදාන තවත් පිරිසකට ලබාදීමට ඇතිකරගත් ක්‍රමයකි. රාජ්‍ය ඇමතිවරුන්ද වෙනම ඇමතිවරුන් හැටියට සැලකෙන අතර. ඔවුන්ටද ලේකම්වරයකු ප්‍රදානත්වය දරන වෙනම අමාතයාංංහයක් හිමිය. එහි තේරුම ඇමතිවරයකු ැහටියට දසියලු වරප්‍රසාද හා පහසුකම් ඔවුන්ටද හිමි බවය.
දෙසැම්බර් මාසයේ පතක්කළ අලුත් ඇමති මණ්ඩලය, එවැනි අර්බුදකාරී කාලයකට පසු, ඒ අර්බුදය ඇතිකිරීමට යම්කිසි ආකාරයකින් තුඩු දුන්නාවූද හේතු නැතිකිරීම සඳහා කටයුතු කිරීමේ ශක්‍යතාව ඇති, ඉදිරිය ගැන සිතා පත්කරන ලද, අවස්ථාවට උචිතම ඇමති මණ්ඩලයක්ද? කිසිසේත් නැත. කාරණා කිහිපයක් නිසාය.
පළමුවැන්න, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව, එජාපෙ තනි ආණ්ඩුවක් යටතේ පත්කරනු ලැබිය හැක්කේ තිස් දෙනකුගෙන් යුක්ත ඇමති මණ්ඩලයක්ය යන්න නොසලකා වැඩි පිරිසක් පත්කළ හැක්කේ කෙසේද යන්න ගැන එජාපය තවමත් කරදර වීමයි. දින 51 තුළ එජාපය වෙත ලැබුණු මහජන සහයෝගිතාව ගැන සැලකිල්ලක් තිබුණේ නම්, කළ යුතුව තිබුණේ, කොන්දේසි විරහිතව ඇමති මණ්ඩලය 30 දෙනකුට සී්මා කිරීමයි. නැතිනම් ඊටත් වඩා අඩු කිරීමයි. එහෙත්, එජාපෙය තවමත් තර්ක කරන්නේ ඇමති මණ්ඩලය 31ද, 32ද කියාය. ඒ අතර, ලජ්ජා නැති ප්‍රයෝගයක් හරහා ජාතික ආණ්ඩුවක් නිවේදනය කොට, ඇමති මණ්ඩලය පරණ තිබුණු සංඛ්‍යාවටම ගෙනඒමටය.
ලංකාවේ ඇමති මණ්ඩලය වුවමනාවට වඩා වැඩි බව නොකියන්නේ කවුද? විරෝධය නොපාන්නේ කවුද? ඊටත් වඩා, ඒ ඇමතිවරුන්ට මහජන මුදලින් ලබාදෙන වරදාන හා සම්පත් ගැන විරෝධය නොපාන පුරවැසියෝ කවරහුද? පසුගිය කාලය පුරාම රටේ පැවැති අතිවිශාල ඇමති මණ්ඩල නඩත්තු කිරීම සඳහා, තමන්ගේ බදු මුදල් වියදම් කිරීම ඉස්තරම් නාස්තියක් බව රටේ සාතිශය බහුතරයක් විශ්වාස කරති. ඒ හුදෙක් ඔළුගෙඩි වැඩිවීම නිසා නොවේ. ඔවුන්ගේ විවිධාකාර පහසුකම් හා සම්පත් වෙනුවෙන් වසරකට මහජනතාවගේ පොකැට්ටුවෙන් රුපියල් බිලියන ගණනක් කාබාසිනියා කළ යුතු හෙයිනි. එසේ වන්නේ, 2019 යනු ලංකා ඉතිහාසයේ වැඩිම විදේහ ණය වාරික හා පොලිය ගෙවිය යුතු වසරක්ව තිබියදීය. මේ වන විට අමෙරිකානු ඩොලරය රුපියල් 183 ද ඉක්මවා ගොස් තිබෙන තත්ත්වයකදීය. ගතවුණු දින 51දි සිදුවුණු ආර්ථික හානිය මාසයකින් දෙකකින් යළි තථා තත්ත්වයට පත්කරගන්නට බැරි බව පැහැදිලිව පෙනෙද්දීය. ඒ පක්ෂ දේශපාලනයෙන් තොරව, රටේ ඉදිරි ගමනක් අපේක්‍ෂාකරන පුරවැසියන්ගේ පොදු අදහසය. එවැනි පසුබිමක් තිබියදී, එජාපෙ අලුත් ආණ්ඩුවට තිබුණේ, අර්බුදයෙන් පසු පත්කෙරෙන ඇමති මණ්ඩලය හැකි තරම් සංඛ්‍යාවෙන් අඩුකොට, හැකි තරම් අඩු වරප්‍රසාද හා පහසුකම් පත්වන අයට දී, පෙර කී සාධාරණ මහජන බලාපොරොත්තු ඉටුකරන්නට තමන් සූදානම් බව ක්‍රියාවෙන්ම පෙන්වීම නොවේද? එහෙත් එවැන්නක් සිදු වීද?
ඒ වෙනුවට, අර්බුදයෙන් පසු යළි ආණ්ඩු බලය ලැබුණු විට සියල්ලන්ටම ඇමති තනතුරු වුවමනා විය. ඒ නිසා ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් තනතුරු 30ද දැන් මදිවී තිබේ. ඊනියා ජාතික ආණ්ඩුවක් ලජ්ජා සහගත ලෙස අටවාගන්නට වෑයම් කරන්නේ ඒ නිසාය.
ඔක්තෝබර් 26වැනිදා පටන්, යළි රනිල් වික්‍රමසිංහට අගමැතිකම ලැබෙන තුරු එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන් බොහෝ දෙනකු මහ පාරේ අතිවිශාල දේශපාලන මෙහෙයුමක යෙදී සිටි බව ඇත්තය. කොට ඇද්ද බවද ඇත්තය. එහෙත්, ඔවුන්ට ඒ සඳහා කළ ගුණ සැලකිය යුත්තේ, මහජනතාවගේ පොකට්ටුවට බරක් වෙමින් ඇමති, කැබිනට් නොවන ඇමති, රාජ්‍ය ඇමති හා නියෝජ්‍ය ඇමති තනතුරු රිසි සේ බෙදා දීමෙන්ද? ඒ ඇමති තනතුරු යටතේ ලැබෙන වරප්‍රසාද ලබාදෙන්නේ එජාපයේ සිටින කාගේ හෝ පෞද්ගලික බූදලයකින්ද? මහජන බදු මුදලින්ද?
මනෝ ගනේෂන්, මලික් සමරවික්‍රම, රිෂාඞ් බදියුදීන් වැනි මන්ත්‍රීවරුන් නව ඇමති මණ්ඩලයට පත්නොවී සිටීමට කැමැත්තෙන්ම එකඟවී ඇතැයි පුවත් නිර්මාණය වන විට මහජනතාව සිතුවේ යම් ආදර්ශයක් මේ වාරයේ දී නම් ලැබෙනු ඇත කියාය.
එහෙත් ඇමති මණ්ඩලය පත්වන විට ඒ සියල්ලන්ටම මදියි නොකියන්නට ඇමතිකම් ලැබී තිබුණි. තමන්ට ලැබුණු ඇමතිකම්, මේ මොහොතේ රට ගැන සිතා භාර නොගන්නා බව කියා ඒ කිසිවකු විසින් ප්‍රතික්‍ෂෙප කළ බවක්ද වාර්තා නොවීය. එජාපයේ ආදර්ශය එවැනිය.
ගාමිණි ජයවික්‍රම පෙරේරා, ජෝන් අමරතුංග වැනි දැන් දේශපාලන වශයෙන් සමුගෙන සිටිය යුතු ජ්‍යෙෂ්ඨයන්ටද යළිත් ඇමති තනතුරු හිමිවී තිබුණි. අර්බුදයකට පසු පත්වන සීමිත තනතුරු සංඛ්‍යාවක් ඇති තීරණාත්මක ඇමති මණ්ඩලයක, ගාමිණී ජයවික්‍රම පෙරේරා, ජෝන් අමරතුංග වැනි මහත්වරුන් තවදුරටත් ඇමති තනතුරු දැරීමට ඔවුන්ගේ ඇති අතිවිශේෂ හැකියාව කුමක්ද? ඔවුන් නැතිවම බැරි ඇයි? තිලක් මාරපන වැන්නකු පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින්නේ ජාතික ලැයිස්තුවේ මන්ත්‍රීවරයකු වශයෙනි. මහජන පදනමක් වත් නැති, තමන්ගේ විෂය ක්‍ෂෙත්‍රයේ කිසිදු තීරණාත්මක දායකත්වයක්වත් නැති, ඔහු වැන්නකුත් මෙවැනි ඇමති මණ්ඩලයක සිටිය යුතුමද? සිය අතීත ඇමතිධුරවල ඔහු දක්වා ඇති සුපිළිපන්භාවය හා කාර්යක්‍ෂමභාවය කෙතෙක්ද? නීතිය හා සාමය අමාත්‍යාංශය භාරව සිටි ඔහුට ඉන් ඉවත් වන්නට සිදුවුණේ පාර්ලිමේන්තුව තුළ ඇවන්ට්ගාර්ඞ් සමාගම ආරක්ෂා කරන්නට ඉදිරිපත් වීම නිසා බව අප අමතක කළ යුතු නැත.
කප්පම් ලබාගැනීම සඳහා පුද්ගලයන් එකොළොස් දෙනකු පැහැරගෙන ගොස් අතුරුදහන් කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලබා ඇති නාවික හමුදා නිලධාරියාට සැඟවීමට රැකවරණ දීම සම්බන්ධයෙන්, ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානි රවින්ද්‍ර විජේගුණරත්න අත්අඩංගුවට ගැනීමට සීඅයිඩීය සැරසෙද්දී, ජනාධිපතිවරයා සමග ඊට එක හෙළා විරුද්ධ වුණු එක් පුද්ගලයෙකි මේ තිලක් මාරපන. (අනෙක් පුද්ගලයා විජේදාස රාජපක්‍ෂය. එවකට ඔවුහු ජාතික ආණ්ඩුවේ ඇමතිවරුය.) දිවුරුම් දුන් අවස්ථාවේදී අගමැති වික්‍රමසිංහට අවලාද නගමින්, රණවිරුවන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට තමා විරුද්ධයැයි ප්‍රසිද්ධියේ කී ජනාධිපතිවරයා, ඒ කියමන නිසා නීති ගරුක පුද්ගලයන්ගේ දෝෂ දර්ශනයට ලක්වෙද්දී, ජනාධිපති සමග ඒ අදහසම දැරූ තිලක් මාරපන,
මේ ආණ්ඩුවේ ඇමතිවරයෙකි. ඉතින් ඉදිරි අවුරුදු එකහමාරේදීත් නීතිය යකාටම නොයා තිබේවිද?
අනෙක් නොවිය යුතුව ම තිබුණු දේ රවි කරුණානායකට ඇමතිකමක් ලැබීමයි.
පර්පෙචුවල් ටේ‍රෂරීස් සමග සම්බන්ධකම් පවත්වා ඊට අනුග්‍රහයක් ලෙස ඔවුන් කුලී ගෙවූ සුඛෝපභෝගී නිවෙසක ජීවත් වුණු බව පිළිගෙන, රට ඉදිරියේ අවඥාවට ලක්වුණු රවි කරුණානායකට, ඒ හේතුව නිසාම ඇමති මණ්ඩලයෙන් ඉවත් වන්නට සිදුවුණු බව කිසිවකුට අමතක නැත. අද ඔහු උසාවියේ චෝදනා ලබන්නට නියමිත පුද්ගලයෙකි. නැවතත් ඔහුට ඇමති තනතුරක් දිය යුතුයැයි පසුව යෝජනා වූ විට, එජාපයේ තීරණය වුණේ, නඩු කටයුතුවලින් නිර්දෝෂී වුණු පසු ඔහුට ඇමති තනතුරක් දීම ගැන සලකා බැලිය හැකිය යන්නයි.
අද ඔහුද අලුත් ඇමති මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකි. යළිත් ඇමති ධුරයක් ලබන්නට, පෙර නොතිබුණු, ඔහුට සිදුවුණු අලුත් විපර්යාසය කුමක්ද? කිසිවක් නැත. මෙවරද ඔහු ඉල්ලා සිටියේ මුදල් ඇමතිකමය. පසුගිය වාරයේ මුදල් ඇමතිකම දරමින්ම ඔහු, වරායේ බන්ධිත ගුදම් තමාගේ සමාගම්වලට ඒකාධිකාරී ලෙස නමනියම කරගත් හැටි, කරුංකා ප්‍රතිඅපනයන ජාවාරමට සහන සලසා දුන් හැටි, වාහන නීති විරෝධීව ආනයනය කරන්නන්ට සහන සලසාදුන් හැටි එජාපෙ නායකත්වයට මතක් වී දෝ ඔහුට මුදල් ඇමතිකම නම් ලැබුණේ නැත. ඔක්තෝබර් 26 වැනිදා, ජනාධිපති සිරිසේන සැකයකින් තොරව, මහින්ද රාජපක්ෂ නීති විරෝධී ලෙස අගමැති කොට, පාර්ලිමේන්තුවේ 113ක බලයක් ලබාගත හැකියැ’යි උපකල්පනය කළේ රවි කරුණානායක ගැන පූර්ණ විශ්වාසය තබාගෙන යැයි දේශපාලන ලෝකය තුළ සාකච්ඡා වෙයි. ඒ මොහොත වන විට, රවි කරුණානායක ජනාධිපති සිරිසේනගේ ඉටු මිතුරෙකි. මුදල් ඇමති මංගල සමරවීරගේ නිර්දය විවේචකයෙකි. මුදල් ඇමතිකම තමාට නොලැබීම ගැන අදත් ඔහු සිටින්නේ බලවත් කෝපයකිනි. ඒ තත්ත්වය ප්‍රයෝජනයට ගෙන, වික්‍රමසිංහ යළිත් දිවුරුම් දීමෙන් පසු කරුණානායක ප්‍රමුඛ කණ්ඩායමක් ස්වාධීන කණ්ඩායමක් ලෙස පාර්ලිමේන්තුවේ වාඩිකරවන්නට සූදානමක් තිබුණු බව ලියුම්කරු සමග පැවසුවේ ආණ්ඩුවේ බලවත් ඇමතිවරයෙකි.
මහා අර්බුදයකට පසු එජාපය සකස් කළ ඇමති මණ්ඩලයේ හැටි මේය. ඉදිරි අවුරුදු එකහමාරක කාලය තුළ ඔවුන්ගේ හැටි තවදුරටත් පෙනෙනු ඇත. එහෙත්, විවිධාකාර හේතු නිසා, මෙවැනි මොහොතක දැක්විය යුතු අවංකභාවය, කැපකිරීම, ඉදිරි දැක්ම එජාපයේ ඇමති තනතුරු බලාපොරොත්තුවූවන්ගෙන්වත්, ඒ තනතුරුවලට පත්වූවන්ගෙන්වත් දකින්නට නොතිබිණ.
ඔක්තෝබර් 26වැනිදා ජනාධිපති සිරිසේන ගත් පියවර ඔහු ආපස්සට ගත්තේ, ඒ වන විට මහජනතාව අතර බලවත් අපවාදයකට ලක්වී සිටි එජාපය සිටි තැනින් ගව් ගණනක් ඔසොවා තබමිනි. ඒ වන විට පැත්ත වැටී සිටි එජාප පාක්‍ෂිකයෝ, යළිත් අවදිවී තම පක්ෂය වටා රොද බඳින්නට වූහ. ඒ නිසා, සිරිසේනගේ අත්තනෝමතික පියවර එජාපයට වෙස්වළාගත් ආශීර්වාදයක් විය. එහෙත්, වැදගත්ම ප්‍රශ්නය නම්, ඒ අවස්ථාව එජාපය විසින් ප්‍රයෝජනයට ගනු ලබාවිද යන්නයි. ඒ නැගිටීම ඉතා ඉක්මනින් අවශ්‍ය නම් ඇදවැටීමක් බවට පත්කරගන්නටත් එජාපයට හැකිය.
මේ ඇමති මණ්ඩලය පත්කරගත් ආකාරයෙන් පෙනෙන්නේ, පසුගිය දිනවල අත්පත් කරගත් ජයග්‍රහණය හැකි ඉක්මනින් විනාශ කරගන්නට වුවමනාවක් එජාපයට තිබෙන බවද?■
