No menu items!
29.8 C
Sri Lanka
8 June,2025
Home Blog Page 43

රනිල්ව ප්‍රපාතයට හෙළන ටිරාන් දේශබන්දු අශුද්ධ සන්ධානය

0

තෙන්නකෝන් නම් කරන විට ජනාධිපතිවරයා මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම ගැන දැන නොසිටියේද? ව්‍යවස්ථා සභාව පත්කිරීම අනුමත කරද්දී මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම ගැන දැන නොසිටියේද? ටිරාන් අලස් හා දේශබන්දු තෙන්නකෝන්, මේ දිනවල රනිල් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයාගේ අනාගත ජනාධිපති සිහිනය යහමින් බොඳ කර දමමින් සිටිති. ටිරාන් අලස් හැසිරෙන්නේ, තමා මහත් ජන ප්‍රසාදයෙන් පත්වූ මහජන නියෝජිතයකු ලෙසිනි. තමා හැම කාලයකදීම පාර්ලිමේන්තුවට ආවේ මොකක් හෝ පක්‍ෂයක ජාතික ලැයිස්තුවෙන් බවත්, ඍජු මහජන ඡන්දය ඉල්ලන්න ගියා නම් කිසිදාක පාර්ලිමේන්තු ඒමට තමාට නොහැකි වන බවත්, මේ ඇමතිකම ලැබෙන්නට පෙර, පාර්ලිමේන්තුවේ හිටි කාලය පුරාම තමා එහිදී කතාවක්වත් පවත්වා ඇත්තේ අතේ ඇඟිලි ගානකටත් අඩු අවස්ථා ගණනකදී බවත් ටිරාන් අලස් මහතාට අමතක වී තිබෙන සෙයකි.

මේ දිනවල ඔහු හා දේශබන්දු තෙන්නකෝන් නම් වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා එක්ව පවත්වන ‘යුක්තිය’ නමැති මාධ්‍ය සංදර්ශනය, රනිල් වික්‍රමසිංහට කරන්නේ මාරාන්තික දේශපාලන හානියකි. ටිරාන් අලස් මීට පෙර කීවේ, වැඩබලන පොලිස්පති තනතුරට දේශබන්දු තෙන්නකෝන් පත්කළේ තමා බවයි. හිටපු පොලිස්පති සීඩී වික්‍රමරත්න විශ්‍රාම යෑමෙන් පසු, ටිරාන් අලස්ගේ එකම වුවමනාව වුණේ දේශබන්දු තෙන්නකෝන් පොලිස්පතිධුරයට පත්කරගැනීමයි. තෙන්නකෝන්, ඒ වන විටත්, ටිරාන් අලස්ගේ කාර්යාලයට සතියකට දින කිහිපයක් යන එන, ඔහුගේ සමීප මිතුරකුගේ තත්වයට පත්ව සිටියේය. පෙනෙන විදියට, වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා තෙන්නකෝන් පත්කිරීමට කැමැත්තක් දක්වා නැත. ඒ නිසා මුල් වාර කිහිපය, වික්‍රමරත්න පොලිස්පතිවරයාට සේවා දිගු ලබාදෙමින් හා වැඩ බලන පොලිස්පති හැටියට පත්කරමින් ගෙවී ගියේය.

ඉන්පසු, ටිරාන් අලස්ගේ බලපෑමට වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා තදින්ම යටත්වූ බව පෙනෙන්නේ වැඩබලන පොලිස්පති තනතුරට තෙන්නකෝන් පත්කිරීමෙනි. එහෙත් ඒ මාස තුනක කාලයකටය. තෙන්නකෝන් පත්කළේ තමා යැයි ටිරාන් අලස් කියන විට, ‘පොලිස්පති තනතුරට අදාළ නම් ජනාධිපති විසින් යෝජනා කරනු ලැබේය’ යන ව්‍යවස්ථාමය ප්‍රතිපාදනය කැඩීයයි. පොලිස්පති තනතුරට කෙනකු යෝජනා කිරීමේදී ඒ මොහොතේ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව බාරව සිටින ඇමතිවරයාගෙන් නිල නොවන අන්දමින් විමසීමක් කිරීම සාමාන්‍ය පිළිවෙතක් විය හැකිය. එහෙත්, ටිරාන් අලස් කියන්නේ එවැනි දෙයක් නොවේ. ‘තමා තෙන්නකෝන්ව පත්කළ බව’යි. ඒ අනුව, ජනාධිපතිවරයා මෙතැන කර ඇත්තේ අලස් මහතා කළ නාම යෝජනාව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට දන්වා යැවීම වැනි පියන් වැඩකි. නැතිනම් අඩුගණනේ මේ වන විට ජනාධිපතිවරයාගේ පැත්තෙන්, ටිරාන් අලස් කියන කතාවට ප්‍රතිචාර දැක්විය යුතුය. එවැන්නක් මෙතෙක් සිදු නොවීමෙන් පෙනෙන්නේ, ජනාධිපතිවරයා, ටිරාන්ගේ පණිවිඩකාරයකු බවට පත්වීම ඇත්තක් බවයි.

රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා පෙන්වන්නට උත්සාහ කරන්නේ, තමා කිසිවකුගේ බහකට අවනත නොවන, වුවමනා තීන්දු තීරණ තමාම ගන්නා දැඩි පුද්ගලයකු හැටියටය. එහෙත් ටිරාන් අලස් ඒ ප්‍රතිරූපය මේ විදියට කඩා බිඳ දමා තිබේ. ටිරාන් අලස්ගේ මෙහෙයවීමෙන් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයා විසින් නාම යෝජනා කරන ලද තෙන්නකෝන්ට අද සිදුවී තිබෙන්නේ කුමක්ද? මිරිහාන පොලිසිය රඳවාගෙන සිටි පුද්ගලයන් කීප දෙනකුට, ඔවුන්ගේ ඇඳුම් ගලවා, පහර දී ලිංගේන්ද්‍රියයන්වල සිද්ධාලේප අතුල්ලා වධහිංසා කළ අයකු බවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඔහු නම් කිරීමයි. ඇත්ත වශයෙන්ම නම් තෙන්නකෝන් පොලිස්පති තනතුරේ වැඩ බලන්නට පත්කරන වෙලාවේ, ඔහුට මේ චෝදනාව කරන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ ඇසෙමින් තිබුණේය.

දේශබන්දු තෙන්නකෝන් හා තවත් පොලිස් නිලධාරීන් සිව්දෙනකුට විරුද්ධව මෙම මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම අධිකරණයේ ගොනුකර තිබුණේ, 2011 මාර්තු 28 වැනිදා තරම් ඈත කාලයකය. පෙත්සම්කරු වෙනුවෙන් නඩුවේ ලිඛිත සැලකිරීම් ඉදිරිපත් කෙරුණේ, 2012 මාර්තු 21 දාය. තමා වෙනුවෙන් ලිඛිත කරුණු ඉදිරිපත් කරන ලෙස නඩුවේ පස්වැනි වගඋත්තරකාර දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දැන්වූයේ 2020 මැයි 19 දාය. ඒ ගැන දන්වා අධිකරණය විසින් තෙන්නකෝන් වෙත යවන ලද නොතීසිය නැවත හැරී ඇවිත් නොතිබිණි. එහි තේරුම, වගඋත්තරකාර තෙන්නකෝන්, එම නොතීසිය භාරගත් බවයි. කෙසේ වෙතත් ඔහු වෙනුවෙන් නීතිපතිවරයා ලිඛිත සැලකිරීම් ඉදිරිපත් කළේ 2023 සැප්තැම්බර් 23 වැනිදාය. අධිකරණයේ නියමය මත තෙන්නකෝන්, නඩුව පිළිබඳ දිවුරුම් පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කළේ 2023 ඔක්තෝබර් 5 දාය. එම දිවුරුම් ප්‍රකාශයෙන් පවා, තමාට විරුද්ධව ඇති චෝදනා ගැන ඔහු කිසිවක් කියා නැති අතර, පෙත්සම්කරු රඳවා තබාගැනීමට අදාළ අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහයේ විධිවිධාන ගැන පමණක් සඳහන් කර තිබිණ. තෙන්නකෝන් වෙනුවෙන් නීතිපතිවරයා ඉදිරිපත් කළ ලිඛිත කරුණු දැක්වීමේදීද, ඔහුට විරුද්ධව එල්ලවී තිබුණු වධහිංසාව පිළිබඳ චෝදනා ප්‍රතික්‍ෂෙප කර නොතිබිණි. මේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මඬුල්ල ඉදිරියේ විභාගයට ගත්තේ 2023 සැප්තැම්බර් 27 වැනිදාය. නඩුවේ තීන්දුව දුන්නේ දෙසැම්බර් 14 වැනිදාය.

රනිල් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපතිවරයාගේ නියමයෙන් දේශබන්දු තෙන්නකෝන් වැඩබලන පොලිස්පතිකමට පත්කෙරෙන්නේ 2023 නොවැම්බර් 29 වැනිදාය. එතෙක් සිට මාස තුනකටය. මේ අවස්ථාව වන විට, ඉහත නඩුවේ ලිඛිත සැලකිරීම්, දිවුරුම් පෙත්සම් ආදිය ඉදිරිපත් කර, නඩුව විවෘත අධිකරණයේ විභාග කොට ද අවසන්ය. ඉතිරිව තිබුණේ තීන්දුව දීමට පමණය. තෙන්නකෝන්ට විරුද්ධව තිබුණු චෝදනාව, නීති විරෝධී ස්ථාන මාරුවක් වැනි ක්‍රියාවක් නොවේ. රඳවාගෙන සිටි සැකකරුවකුට වධහිංසා කිරීමක් ගැනය. වධහිංසාව යනු රජයේ නිලධාරියකුගේ අතින් තැනැත්තකුට සිදුවිය හැකි තිරශ්චීන අයිතිවාසිකම් කඩකිරීමකි. රජයේ නිලධාරියකුට එරෙහිව පවරන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමකදී ඔහු/ඇය වෙනුවෙන් නීතිපති පෙනී සිටීම සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන නමුත්, වධහිංසාව සම්බන්ධ චෝදනාවක් එල්ල වන විටදී, එම නිලධාරියා වෙනුවෙන් නීතිපතිවරයා ඉදිරිපත් නොවීමේ තීරණයක් පවා මීට පෙර ගෙන තිබුණි. (මේ අවස්ථාවේදී එය සිදුනොවුණේ මන්දැයි වෙනම ප්‍රශ්නයකි.)
කොහොම වුණත් එවැනි වධහිංසා චෝදනාවක් එල්ල වී තිබෙන පොලිස් නිලධාරියකු, වැඩබලන පොලිස්පති හැටියට නම් කිරීමෙන් ජනාධිපතිවරයා හෑල්ලුවට ලක්කළේ, රටේ උත්තරීතරම නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවයි. සහ, එහි වැදගත්ම අංගයක් වන මූලික අයිතිවාසිකම්ය. මූලික අයිතිවාසිකම් යනු අපේ ව්‍යවස්ථාවේ දැක්වෙන පරිදි ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ කොටස් පහෙන්ද එකකි. මේ විදියට ජනාධිපතිවරයා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවද, රටේ ජනතා පරමාධිපත්‍යයද, ජනතාවගේ මූලික අයිතිවාසිකම්ද කුණු කූඩයට දමා තෙන්නකෝන් වැඩබලන පොලිස්පති ලෙස පත් කර තිබේ.

පත්කිරීම කරන විට, ජනාධිපතිවරයා මේ තොරතුරු දැන සිටියේද? දැන දැන මේ පත්කිරීම කළේද? නැතිනම් ඔහු නොදැන සිටියේද? නොදැන සිටියේ නම්, ඔහුට ලැබෙන තොරතුරු ගැන, ඒවායේ ප්‍රමාණවත්කම ගැන ඔහු ලජ්ජා විය යුතු නැද්ද? කිසියම් කෙනෙකු ඔහුට ඇත්ත තොරතුරු වසංකර තෙන්නකෝන් පොලිස්පති තනතුරේ වැඩ බලන්නට සුදුසුයැයි කීවේ නම්, දැන්වත් ජනාධිපතිවරයා ඒ ගැන තීරණයක් ගන්නවාද?
එහෙත් ජනාධිපතිවරයා, නුසුදුසු වැඩබලන පොලිස්පති හා පොලිසිය භාර ඇමති සමග එකට සිටගෙන සිටින බව පැහැදිලි වන්නේ, දෙසැම්බර් 14 වැනිදා, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දුන් මේ තීන්දුව නොදැක්කා නොඇසුණා ගානට තවමත් ඉන්නා බැවිනි. නඩු අංකයක එක ඉලක්කමක් වෙනස් වීම වැනි සිල්ලර කාරණා ගැන පවා ඉතා මහන්සියෙන් සොයා බලා පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණ කතා පවත්වන ජනාධිපතිවරයාට, මේ වන තෙක් තෙන්නකෝන්ගේ නඩු තීන්දුව ගැන කිසිවක් කියන්නට නොහැකි වුණේ ඇයි? අඩු ගණනේ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයවත් ඒ ගැන නිවේදනයක් මේ තාක් නිකුත් නොකළේ ඇයි?

ජනාධිපතිගේ පාර්ශ්වයෙන් වුවමනාවෙන්ම එසේ නිශ්ශබ්දව සිටිනවා නම්, එහි තේරුම තවත් බරපතළය. එනම්, ව්‍යවස්ථාව, ජනතා පරමාධිපත්‍යය හා මූලික අයිතිවාසිකම් නොතකා ඉන්නවා පමණක් නොව, ජනාධිපතිවරයා රටේ ඉහළම අධිකරණය වන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දුන් තීන්දුවක් ගැන වුවද සැලකිල්ලක් ගෞරවයක් නොදක්වන බවයි. එවැනි ගෞරවයක් දක්වන ජනාධිපතිවරයකු නම්, වහාම ඉල්ලා අස්වන ලෙස වැඩ බලන පොලිස්පතිවරයාට ඔහු නියම කළ යුතුය. තමා කැඩපත දිහා බලන විට, එයින් පෙනෙන්නේ තමා පත්කළ වැඩබලන පොලිස්පතිවරයාගේ අපරාධකාරී මුහුණ (රජයේ නිලධාරියකු වධහිංසා කිරීම 1999/24 පනත යටතේ අවුරුදු 7-10ක කාලයක් සිරදඬුවම් ලැබිය යුතු අපරාධයකි.) නම්, ජනාධිපතිවරයා ගත යුතු තීරණය කුමක්ද?

ඒ අතර, මේ අපරාධ චෝදනා ලත් පුද්ගලයා වැඩ බලන පොලිස්පති හැටියට ආරම්භ කර ඇති ඊනියා ‘යුක්තිය’ මෙහෙයුම, රටේ නීතියේ පාලනයට කරන හානිය කෙතරම්ද? පොලිස් නිලධාරීහු පොලිස් බල්ලන් කැටුව නිවෙස්වලට කඩාවදිති. ඒවායේ හැම අස්සක් මුල්ලක්ම මත්ද්‍රව්‍ය සෙවීමේ නාමයෙන් අවුස්සා දමති. නිදන කාමරවල ඇඳවල් යටද, කුස්සියේ ළිප් යටද, පුටු මේස යටද, බුදුපිළිම-සුරුවම් යටද මේ පොලිස් බල්ලන් ඉව කරන අතර, අවසානයේ මත්ද්‍රව්‍ය නොලැබිණි නම්, නිවැසියන්ට සිදුවන්නේ පොලිස් බල්ලන් විසින් ඇද දමන ලද සියල්ල තමන්ම යළි පිළිවෙළ කරගැනීමටය.

රටේ නීතිය අනුව නම්, යම් පුද්ගලික දේපළක් තුළට ඇතුළුවීමට පොලිසියට සෝදිසි වරෙන්තුවක් තිබිය යුතුය. සෝදිසි වරෙන්තුවක් නැතිව එන පොලිසියට නිවසක් සෝදිසි කිරීමට ඉඩ නොදීමට පුද්ගලයකුට අයිතිය තිබේ. එවැනි සෝදිසි වරෙන්තු ලබාගත යුත්තේ නිශ්චිත තැනක්, ලිපිනයක් පිළිබඳ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට කරුණු වාර්තා කර එම ස්ථානයට ඇතුළු වීමටය. එහෙත්, යුක්තියේ සිදුවන ආකාරයට තොග පිටින් පොලිස් නිලධාරීන් හා බල්ලන් කඩාපැන සෝදිසි කිරීමේ බලයක් පොලිසියට ලැබුණේ කොහොමදැයි කවුරුත් දන්නේ නැත. සමහර විට මේ පොලිස් බල්ලන් කඩාවදින නිවෙස්වල ජීවත් වන්නේ මත්ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ ඉතිහාසයක් ඇති පිරිස් නම්, ඔවුන් පොලිසියේ මෙවැනි හිතුවක්කාර ක්‍රියාවලට එරෙහිවීමද සිදුවන්නේ නැත. ඉන්පසු පොලිසියේ මර්දනය නිවෙසට කැන්දාගනීමක් වැනි වන නිසාය. පොලිසියේ ‘කුඩු පැකට් දමා ඇල්ලීම’ ගැන කවුරුත් දන්නා නිසාය. එහෙත්, ඒ තත්වය, එනම් කිසි විරෝධයක් නොනැගීම උපයෝගි කරගෙන පොලිසිය කරන මේ නීත්‍යනුකූල නොවන ක්‍රියා පිළිවෙත ප්‍රශ්න කළ යුතු එකකි. එය කළ යුතු වන්නේ පොලිස්පතිටත් ඇමතිටත් උඩින් ඉන්නා අයයි. ඒ ජනාධිපතිය. පෙනෙන විදියට ජනාධිපතිට ඒ ගැන වගේ වගක් නැත. එනම්, පොලිස්පති හා ඇමති අශුද්ධ සන්ධානය විසින් වහසි බස් කියමින් රටේ නීතියේ පාලනය බිඳදමන අයුරු මේ ‘නීතිගරුක ජනාධිපතිවරයා’ ඔහේ බලාසිටියි.

යුක්තිය නාටකයේ ඊළඟ සිදුවීම වාර්තා වුණේ, පසුගිය සතිය ආරම්භයේ අවිස්සාවේල්ල, තුන්නාන වෙන්දේසි ඉඩමකින්, සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන්යැයි කියන දෙදෙනකුගේ ඝාතනය ගැනය. පොලිසිය කියන විදියට, දූරකථන ඇමතුමක් දී ඒ දෙදෙනා ඒ පාලු වත්තට කැඳවාගෙන වෙඩි වරුසාවක් එල්ල කොට ඝාතනය කර තිබේ. ‘ඝාතනය කරන්නට ඇත්තේ ප්‍රතිවිරුද්ධ කණ්ඩායමක් විසිනිෟ.’ පුදුමයකට මෙන් ඒ ඝාතකයන් සොයාගැනීමට පොලිසියට හැකිවී නැත. ඇත්තටම එහෙම වුණා නම්, ඊට දවස් කීපයකට පෙර, ගාල්ලේදී හා මාතරදී, ‘මං පාතාලෙට කියන්නේ වහාම ඔය වැඩ අත්හරින්න’ යැයි කියමින් ‘පාතාලය’ බියගැන්වූ ටිරාන් අලස් ඇමතිවරයා, ඒ කතාව කියා දවස් දෙක තුනක් ඇතුළත මේ විදියට නැවත ‘පාතාලය-පාතාලය මිනීමරාගැනීම’ නවත්තන්නට නොහැකිවීම නිසා, තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්විය යුතු නැද්ද?

සිදුවූ දේ කවුරුත් දනිති. විශේෂත්වය නම්, රනිල් වික්‍රමසිංහ නමැති මහා නීතිගරුක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදියා, මානව අයිතිවාසිකම් ගරුකරන්නා ජනාධිපති හැටියට සිටින කාලයේදීම එවැනි දේ සිදුවීමය. පොලිසිය මේ සා ම්ලේච්ඡ ආකාරයෙන් හැසිරුණේ මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිගේ කාලයේය. ඒ කාලයේ මාසයකට එකක් දෙකක් මෙවැනි ඝාතන සිදුවීම සාමාන්‍ය දෙයකි. එය රජයේ ඉහළින්ම ආ අණ අනුව ක්‍රියාවේ යෙදැවුණු දෙයකි. ඒ නීති විරෝධී ඝාතන රැල්ල නවත්වා ගන්නට, මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිකමෙන් පලවා හරින්නට සිදුවිය. යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේ ඒ තිරිසන් රැල්ල නැවතිණි. එහෙත්, කාලයක් යන විට, එවැනි ඝාතන එකක් දෙකක් යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේද සිදුවිය. දැන්, නැවතත් පරණ ඝාතන සංස්කෘතියට පණ ඇවිත් තිබෙන බව පෙනේ. ආණ්ඩුව මත්ද්‍රව්‍ය පාලනය කරන්න හදන්නේ මේ විදියටද?

පිලිපීනයේ ජනාධිපති රොඩ්රිගෝ ඩුටර්ටේගේ මත්ද්‍රව්‍ය මර්දන මෙහෙයුමේදී මත්ද්‍රව්‍යවලට සම්බන්ධ යැයි කියන 12,000කට අධික පිරිසක් මරා දමනු ලැබුණාහ. ඔවුහු බොහෝ දෙනෙක් අගනාගරිකව වසන දුප්පත්තුය. මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහිවූ සිල්ලර පාරිභෝගිකයෝය. 2016 මැයි 09 දා ජනරැලියක් අමතමින් ඩුටර්ටේ මෙසේ කීවේය. “මම ජනාධිපති මන්දිරයට ගියොත් මම (දවාවෝ නගරයේ) නගරාධිපති විදියට කරපු දේම කරනවා. මත්ද්‍රව්‍ය අදින්නන්, සන්තකයේ තියාගෙන ඉන්නන් පමණක් නොවෙයි, ඒ ගැන කිසිවක් නොකරන අය පවා පැනලා යන එක හොඳයි, මක්නිසාද මං උඹලාව මරනවාෟ’ ජනාධිපති වුණු ඩුටර්ටේ කළේ එයයි. තම සමූහඝාතක අපරාධයේ ප්‍රතිඵල හැටියට අද ඔහු, ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණය ඉදිරියේ අධිචෝදනා ලබන තත්වයකට පත්වී සිටියි.

ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා, සිදුවන දේ ගැන නොදැක්කා නොඇසුණා සේ සිටියත්, ඉහත ආකාරයේ ප්‍රසිද්ධ ප්‍රකාශයක් තවමත් කර නැත. ඒ වෙනුවට, මහජන ආරක්‍ෂාව භාර ඇමතිවරයා නම් ගාල්ලේ ප්‍රසිද්ධ සභාවකදී මෙසේ කීවේය. ‘..කුඩු විකුණන අයටත් මට පණිවිඩයක් දෙන්න තියෙනවා. කරුණාකරලා මේ දේ නවත්තන්න. අද ඉඳලා කුඩු විකුණන එක්කෙනෙක් හරි අහුවුණොත්, මම නං කියලා තියෙන්නේ ඉතුරු කරන්න එපා කියලා.’

කුඩුවලින් රට බේරාගැනිම වනාහි නැගලා යන උද්යෝග පාඨයකි. කාටවත් ඊට විරුද්ධ විය නොහැකිය. දැනටමත්, යුක්තිය මෙහෙයුම ගැන විවේචනය කරන උදවිය, තෙන්නකෝන්ගේ පත්වීම ගැන ප්‍රශ්න කරන උදවිය, ටිරාන් අලස් ඇමතිවරයා විසින් නම් කරනු ලැබ ඇත්තේ ‘කුඩුකාරයන්ගෙන් සල්ලි ලබන අය’ හැටියටය. වෙනකක් තබා රටේ ඉහළම මට්ටමේ කීර්තිමත් නීතිඥවරුන්, ආගමික නායකයන් පවා අලස්ට අනුව, කුඩුකාරයන්ගෙන් සල්ලි අරගෙන ඔවුන් වෙනුවෙන් වැඩ කරන්නන්ය. රටේ මාධ්‍යවලටද ‘යුක්තිය’ වනාහි මහා විපර්යාසයකි. එහිදී සිදුවන දේ නීතියට අනුකූලද නැද්ද, මෙපමණ කාලයක් මේ සැකකරුවන් හිටියේ කොහිද, ඒ කාලයේ බස්නාහිර පළාත් භාර නියෝජ්‍ය පොලිස්පති හැටියට සිටි දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ට ඔවුන් මර්දනය කරන්නට නොහැකි වුණේ ඇයි, ඔහුට කිසිවකු බාධා කළා නම් ඒ කවුදැයි හෙළිකරනවාද වැනි ප්‍රශ්න, එම මාධ්‍යවලට ‘ප්‍රශ්න’ නොවේ.

ඔවුන්ගේ භූමිකාව වන්නේ, පොලිසිය කියන කියන සංඛ්‍යාලේඛන සිය මාධ්‍යවල වැපිරීමත්, වැබ පොලිස්පතිගේ හා ඇමතිගේ වහසිබස් කිසිම විචාරයකින් තොරව වාර්තා කිරීමත්, පොලිස් බල්ලන් සමග නිවෙස්වලට කඩාපැන කක්කුස්සියේ සිට කරන සෝදිසි සිය මාධ්‍යවලින් වාර්තා කිරීමත්, වැබ පොලිස්පති හා ඇමති විසින් දෝෂාරෝපණය කෙරෙන රටේ නීතියේ පාලනය ගැන කරදර වන කීර්තිමත් පුද්ගලයන් හා සංවිධාන පැන පැන හපාකෑමත්ය.

හමුදාවට ගජබා පාලනයක්ද අවශ්‍ය නැත..!

බි්‍රගේඩියර් රණවීර සම්බන්ධයෙන් අධිකරණ නියෝග කඩකළ හමුදාපතිට සේවා දිගුවක්,
රටට රාජපක්ෂ පාලනයක් එපා සේම
හමුදාවට ගජබා පාලනයක්ද අවශ්‍ය නැත

රටක පාලනය එක් පුද්ගලයකු හෝ පවුලක් විසින් දීර්ඝ කාලයක් හෙබවීම දූෂණයට මග පාදන තත්වයක් වන අතර ඒ සම්බන්ධයෙන් වූ අත්දැකීම් මහින්ද රාජපක්ෂ පවුල් පාලනය තුළ මෙන්ම ආසියාවේ රටවල් තුළින්ද අපට දකින්නට හැකිවිය. එවැනි එක් පුද්ගල හෝ පවුල් පාලනයක් තුළින් රටවල් සංවර්ධනය වී එම රටේ ජනතාව ඇති හැකි අය බවට පත්වීම වෙනුවට බොහෝ විට සිදුවූයේ එම රටවල් නැති බැරි දුප්පත් රටවල් බවට පත්වීමත්, ජනතාව ජීවත්වීමට පවා බැරි තත්වයට පත්වීමත්ය. මේ වනවිට මහින්ද රාජපක්ෂ පවුල් පාලනය නිසා ශ්‍රී ලංකාව අත්විඳිමින් සිටින්නේද එම තත්වයයි.

මෙවැනි එක් පුද්ගල හෝ පවුල් පාලනයක් තුළ සිදුවන අනෙක් දෙය වන්නේ එම රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අහෝසි වී ඒකාධිපතිත්වයක් කරා ගමන් කිරීමත්, විශේෂයෙන්ම නීතියේ පාලනය බිඳ වැටීමත්ය. රටක් සම්බන්ධයෙන් වන මෙම තත්වය පොදු ආයතනයකට ආරෝපණය කළහොත් එහි සිදුවන්නේද ඉහත සඳහන් කළ ආකාරයේ ක්‍රියාවලියක්මය. වත්මන් ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව තුළ සිදුවෙමින් පවතින්නේද එවැනි තත්වයක් බව කිව යුතුය. ඒ රෙජිමේන්තු හා බලකා 22 අතරින් එහි පාලන බලය ගජබා රෙජිමේන්තුව සතුකර ගැනීමේ ක්‍රියාවලියක් ඒ තුළ ක්‍රියාත්මක වීම නිසාය. එය තාත්තාගෙන් පුතාට හෝ දුවට ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ පවුල් දේශපාලනය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරයටම ගෝත්‍රික ආකාරයටම මේ වනවිට සිදුවෙමින් පවතී.

අද ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ ප්‍රධානියා වන යුද හමුදාපති ලුතිනන් ජනෙරාල් විකුම් ලියනගේ ගජබා රෙජිමේන්තුවේ සාමාජිකයෙකි. එහි දෙවෙනියා වන යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානි මේජර් ජෙනරාල් ඩබ්ලිව්එච්කේඑස් පීරිස් ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකි. හිටපු යුද හමුදාපති හා වත්මන් ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානී ශවේන්ද්‍ර සිල්වාද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකි. ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් කමල් ගුණරත්නද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකි. ඉදිරියට යුද හමුදාපති ධුරයට සුදුසුකම් ලබන පිරිස්ද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයන්ගෙන් සන්නද්ධ කර තිබේ. ඒ එම පිරිස්වලට වාසිදායක වන ලෙසට යුද හමුදා ජ්‍යෙෂ්ඨතා ලේඛනය නීති විරෝධීව වෙනස් කිරීම මගින්ය.

යුද හමුදාවේ ගජබා රෙජිමේන්තුවට බර තබා කටයුතු කිරීම ආරම්භ වූයේ අද ඊයේ සිට නොවන අතර එය සිදුවූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ පාලන සමයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා ලෙස කටයුතු කළ සමයේ සිටය. ඔහු යුද හමුදා සාමාජිකයන් රජයේ ආයතනවලට අනුයුක්ත කිරීමේදී ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයන්ට විශේෂ සැලකිල්ලක් දැක්වූ අතර ඊට අමතරව ඔහු අධ්‍යාපනය ලැබූ කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයේ යුද හමුදා ආදි ශිෂ්‍යයන්ට විශේෂ සැළකිල්ලක් දැක්වීය. එම නිසාම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති සටනට ගෙන ඒමේ ව්‍යාපාරයේ කැපී පෙනෙන කාර්යභාරයක්ද විශ්‍රාමික ගජබා සහ ආනන්ද විද්‍යාලයීය යුද හමුදා නිලධාරීන් විසින් සිදුකෙරිණ. එය උග්‍ර වූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති ධුරයට පත්වීමෙන් පසුය. එම ගජබා හා ආනන්ද විද්‍යාලයීය තත්වය උපහාසයට ලක්කරමින් එම සමයේ විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරීන් කීවේ යුද හමුදාව යනු ගජබා රෙජිමේන්තුව හා ආනන්ද විද්‍යාලය පමණක් බවය.

ගජබා රෙජිමේන්තුවෙන් යුද හමුදාපතිවරුන් පත්වීමේ මෙම තත්වය ආරම්භ කරන ලද්දේ වත්මන් ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානී හිටපු යුද හමුදාපති ශවේන්ද්‍ර සිල්වා වන අතර ඔහු එහිදී කර තිබුණේ බි්‍රගේඩියර් නිලයෙන් යුද හමුදාපති ධුරයට සුදුසුකම් ලැබීමට ඉහළට යන මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට පත්වීමේදී යුද හමුදා පනත අනුව එතෙක් ක්‍රියාත්මක වූ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයේ නීත්‍යනුකූල ක්‍රමය වෙනුවට ලකුණු ක්‍රමයක් හඳුන්වා දීමය. එම ලකුණු ක්‍රමය අනුව මුළු ලකුණු 100න් 20ක් ලබාදීමේ හැකියාව යුද හමුදාපතිවරයාට ලබාගෙන ඇති අතර ඒ අනුව විශේෂයෙන් ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයන්ට මුළු ලකුණු 20මද, යුද හමුදාපති ධුරය සඳහා ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය අනුව සුදුසුකම් ලබන වෙනත් රෙජිමේන්තුවල සාමාජිකයන්ට ලකුණු එකට අඩුවෙන් දශම ගණන් ලබාදීම දක්වාද තත්වය ඉතා නරක හා බරපතළ වන ආකාරයට සිදුවී ඇත.

අප මීට පෙර කිහිප වරක්ම වාර්තාකර ඇති පරිදි මෙම තත්වයෙන් දැඩි අසාධාරණයට ලක්වී ඇති එක් හමුදා නිලධාරියෙකු වන්නේ පාබල රෙජිමේන්තුවේ බි්‍රගේඩියර් චන්දන රණවීරය. ඔහු සිදුවූ අසාධාරණයට එරෙහිව යුද හමුදාව තුළ සිදුකළ හැකි අභියාචනා සියල්ලම කර තිබුණු අතර ඉන් සාධාරණයක් සිදු නොවූ තැන ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවට එම අසාධාරණය සම්බන්ධයෙන් පැමිණිලි කර තිබුණි. එහිදී ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසමේ පරීක්ෂණය වත්මන් යුද හමුදාපති විකුම් ලියනගේ මගහැර තිබුණු අතර එම කොමිසමේ නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක නොකරමින් කියා තිබුණේ ඒ සම්බන්ධයෙන්ම බි්‍රගේඩියර් චන්දන රණවීර පවරා ඇති නඩුවේ තීන්දුව අනුව කටයුතු කරන බවය.

ඊට අදාළ 242/2023 දරන අභියාචනාධිකරණ නඩු තීන්දුව 2023 නොවැම්බර් 24 ලබාදී තිබූ අතර එහි පළමු වගඋත්තරකරු වූ වත්මන් යුද හමුදාපති ලුතිනන් ජෙනරාල් විකුම් ලියනගේට හා දෙවන වගඋත්තරකරු වන ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් ජනරාල් කමල් ගුණරත්නට සෙසු වගඋත්තරකරුවන් වන යුද හමුදාවේ හිටපු මාණ්ඩලික ප්‍රධානී, නියෝජ්‍ය මාණ්ඩලික ප්‍රධානී ඇතුළු පිරිසට එම නියෝග ලබාදී ඇත. ඉන් ප්‍රධානම නියෝගය වන්නේ බි්‍රගේඩියර් චන්දන රණවීර මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට ඔහු විශ්‍රාම යෑමට පෙර පත්කිරීම සඳහා නිර්දේශ කිරීම හෝ රෙකමදාරු කිරීම පළමු හා දෙවන වගඋත්තරකරුවන් ඇතුළු වගඋත්තරකරුවන් විසින් සිදුකළ යුතු බවයි. එසේම බි්‍රගේඩියර් චන්දන රණවීර අයත් පාබල රෙජිමේන්තුවේ ප්‍රධානියා ලෙස එම නඩුව පවරන අවස්ථාවේ සිටි ප්‍රධානියාගෙන් පසු ඔහු පත්කරන ලෙසයි. ඊට අදාළව තහනම් නියෝගයක්ද එම නඩුව ආරම්භ වන අවස්ථාවේ අධිකරණය විසින් ලබාදී තිබේ. (ඒ නිසාම මේ වන තෙක් එම රෙජිමේන්තුවට ස්ථිර ප්‍රධානියෙකු නැති අතර ඉන්නේ වැඩ බලන ප්‍රධානීන්ය) අනෙක් කරුණ වන්නේ ඔහුට හිමි වැටුප්, වේතන, උසස්වීම්, පහසුකම් හා අනෙකුත් වරප්‍රසාද ලබාදෙන ලෙස නියෝග කිරීමයි.

එහෙත් යුද හමුදාපති විකුම් ලියනගේ එම තීන්දුවෙන් මාසයකට අධික කාලයක් ගතවී තිබෙන මෙම සටහන ලියන මොහොත වනවිටත් බි්‍රගේඩියර් චන්දන රණවීර මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට පත් කිරීම සඳහා සේනාධිනායක වන ජනාධිපතිවරයාට නිර්දේශ කිරීමක් හෝ රෙකමදාරු කිරීමක් කර තිබුණේ නැත. එසේ වුවද එම නඩු තීන්දුවෙන් පසු මේජර් ජෙනරාල් සංජය වනසිංහ විශ්‍රාම යෑම නිසා මාස දෙකක පමණ කාලයක් හිස්ව පැවති යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානී ධුරයට ගජබා රෙජිමේන්තුවේ සාමාජික මේජර් ජෙනරාල් පීරිස් පත් කිරීම සඳහා නම් ඔහු ජනාධිපතිවරයාට නිර්දේශයක් යවා තිබුණි.

මෙම කල් මැරීම මගින් යුද හමුදාපතිවරයා එක් ආකාරයකට ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවේ නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක නොකිරීම සඳහා දුන් පොරොන්දුව කඩකර ඇති අතර, අනෙක් ආකාරයට අභියාචනාධිකරණ තීන්දුව ක්‍රියාත්මක නොකරමින් අධිකරණයට අපහාස කර ඇත. අධිකරණයට අපහාස කිරීමෙන් ඔහුට බේරීමට ඇති අවස්ථාව ඇත්තේ අප පුවත්පත වෙළඳපොළට නිකුත් වන ජනවාරි 05 වැනිදා දක්වා පමණක් වන අතර ඊට පෙර ඔහු අභියාචනාධිකරණයේ තීන්දුවට එකඟ නොවන්නේ නම් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. ඒද නීතිපතිවරයාගේ මාර්ගයෙනි. නීතිපතිවරයාට ඒ සම්බන්ධයෙන් යුද හමුදාපතිවරයා දැනුම් දීමක් කර ඇති බවක්ද වාර්තා වන්නේ නැත. එසේ දැනුම් දීමක් කළද නීතිපතිවරයාගේ ප්‍රතිචාරයද ඒ සඳහා වැදගත්ය. මන්ද ජයගත නොහැකි කරුණක් සම්බන්ධයෙන් නීතිපතිවරයා අභියාචනයක් කරතැයි සිතිය නොහැකි නිසාය.

අභියාචනාධිකරණය විසින් පිළිගත් පෙත්සම්කරු විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති කරුණු අනුව යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය සම්බන්ධයෙන් යුද හමුදා පනත යටතේ අවසන් වරට නියෝගයක් නිකුත් කර ඇත්තේ 1993 අගෝස්තු 17 වැනිදා අංක 7807 යටතේ අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයක් නිකුත් කරමින් හිටපු ජනාධිපති ආර් ප්‍රේමදාස විසිනි. ඒ 1992 ඔක්තෝබර් 08 වැනි දින සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදිය. එම නියෝග හඳුන්වා ඇත්තේ යුද්ධ හමුදා නිලධාරි (නිත්‍ය බලසේනා) සේවා නියෝග යනුවෙන්ය. එහි යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ පත් කිරීම්, තාවකාලික පත් කිරීම්, මාරු කිරීම්, උසස් කිරීම් ඇතුළු කරුණු කිහිපයක් සඳහන් කර තිබේ.

එහි එම නියෝග ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පෙර අධිකාර ලත් නිලධාරීන්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය සඳහන් කර ඇත්තේ මේ ආකාරයටය.
‘මෙම නියෝග ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලබන දිනට පෙර අධිකාර ලත් නිලධාරීන්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය, එක් එක් අනුප්‍රාප්තික අවුරුද්ද ආරම්භයේ ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලබන නිලධාරීන්ගේ ප්‍රවර්තන ජ්‍යෙෂ්ඨත්ව ලැයිස්තුව අනුව නිගමනය කරනු ලැබිය යුතුය.’
එමෙන්ම එම නියෝග ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු අධිකාරි ලත් නිලධාරීන්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය ගැන සඳහන් කර ඇත්තේ මේ ආකාරයටය.
‘ජනාධිපතිවරයා විසින් අන්‍යාකාරයෙන් විධාන කර ඇත්නම් මිස මෙම නියෝග ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලැබූ දිනයෙන් පසු අධිකාර ලබන නිලධාරීන්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය, නිගමනය කළ යුත්තේ ගැසට් පත්‍රයේ ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති පරිදි ඔවුන් අධිකාර ලබා ඇති ඒ ඒ දින අනුව විය යුතුය.’

‘එකම දවසේ අධිකාර ලබන ශිෂ්‍ය භටයන්ගේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය නිගමනය කළ යුත්තේ ඔවුන් ස්වකීය ශිෂ්‍ය භට පුහුණුව ලබාගත් අභ්‍යාස ආයතනවලින් සමත්වීමෙන් පසු පිට කරනු ලැබූ අනු පිළිවෙළ අනුවය. එතෙකුදු වූවත් එකම දවසේ අධිකාර ලබා ඇති ශිෂ්‍ය භටයන් වෙනස් වෙනස් අභ්‍යාස ආයතනවලින් සමත්වීමෙන් පසු පිට කරනු ලැබ ඇති කල්හි ඔවුන්ට අදාළ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය ජනාධිපතිවරයා විසින් නිගමනය කරනු ලැබිය යුතුය.’
එම ගැසට් පත්‍රයේම කර්නල් හා ඊට ඉහළ නිලවලට කෙරෙන උසස් කිරීම් සම්බන්ධයෙන්ද සඳහන් කර ඇති අතර ඒ මෙසේය.

‘කර්නල් සහ ඊට ඉහළ නිල සඳහා උසස් කළ යුත්තේ තෝරා ගැනීමෙනි. කර්නල් නිලයකට උසස් කිරීමේදී, අදාල නිලය සහ පත්වීම සඳහා හොඳම සුදුසුකම් ඇතැයි සැලකෙන නිත්‍ය ලුතිනන් කර්නල්වරයාට පමණක් එම උසස් වීම දිය යුතුය. බි්‍රගේඩියර් නිලයට උසස් කිරීමේදී, උසස් කිරීමට අදාළ එම නිලය හා පත්වීම සඳහා හොඳම සුදුසුකම් ඇතැයි සැලකෙන නිත්‍ය කර්නල් වරයාට පමණක් එම උසස් වීම දිය යුතුය.’
එසේ කෙරෙන සෑම තෝරා ගැනීමකදීම නිලධාරියාගේ පසුගිය කාලයේ සේවා වාර්තාව හා ඔහු උසස් කිරීම පැහැදිලිවම යුද්ධ හමුදාවේ උපරිම යහපතට හේතුවේද යන ප්‍රශ්නය සලකා බැලිය යුතුය යන්නද සඳහන් කර තිබේ. බි්‍රගේඩියර් නිලය දක්වා චන්දන රණවීර පැමිණ ඇත්තේ එවැනි ප්‍රශ්නයක් නොමැති නිසාය. එමෙන්ම ඔහුව මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කිරීම සඳහාද නිර්දේශ වී ඇති අතර ඒ සඳහා වූ විදේශ පුහුණු පාඨමාලාවටද යොමු කර තිබේ. එහිදී ඔහු ඉන්ද ඉහළින්ම සමත්වී තිබේ.

එමෙන්ම හමුදා වෘත්තියේදී, නිලධාරියාගේ පුද්ගල ස්වභාවය හා විනය සලකා බලන නිර්ණායක වන සදාචාරාත්මක කැළඹීමක් ඇති කරන වැරදි ලෙස දක්වා ඇති මූල්‍ය අවභාවිතය, ලිංගික විෂමාචාරය, ද්විවිවාහ, ව්‍යාජ ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීම, අවනත නොවීම, ද්‍රෝහී වීම, වංචාව යන කරුණු සම්බන්ධයෙන් ඔහුට චෝදනා එල්ල වී නැත. එහෙත් මෙම සියලු කරුණු සම්පූර්ණ වී තිබියදීත් 2021.01.01 දින ඔහුගේ පාඨමාලාවේ සිටි අනෙකුත් බි්‍රගේඩියර්වරුන් මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කිරීමේදී අහේතුක හේතු දක්වමින් ඔහුව මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කර නැත්තේ හා ඉන්පසු යළි 2022 වර්ෂයේදී හා 2023 වර්ෂයේදී මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කිරීම් සිදු කිරීමේදී ඔහුව සලකා බලා නැත්තේ වෙන කිසිවක් නිසා නොව යුද හමුදා ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයන්ට යුද හමුදාපති ධුරය සඳහා ප්‍රමුඛත්වය ලබාදීමේ අරමුණෙනි.

පාඨමාලා අංක 28 යටතේ අධිකාරිත්වයට පත් ළාබාල සාමාජිකයා බවට ඔහු පත්වී ඇති අතර ඒ අනුව ඔහුගේ පාඨමාලාවේ අනෙකුත් සාමාජිකයන්ට වැඩි කාලයක් විශ්‍රාම යනතෙක් මේජර් ජෙනරාල් ධුරයේ සිටීමේ අවස්ථාව ඔහුට හිමිවී තිබීම හා ඒ මගින් යුද හමුදාපති ධුරයට ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් ඔහු සුදුසුකම් ලැබීම මේ අසාධාරණ සැලකිල්ලට හේතු වී ඇත. නිසි කාලයේ උසස් වීම් ලබා දුන්නේ නම් වත්මන් යුද හමුදාපති විකුම් ලියනගේට පසු යුද හමුදාවේ මේ වනවිට සිටින ජ්‍යෙෂ්ඨයා ඔහු වන අතර යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානී ධුරය අනිවාර්යෙන්ම ඔහුට හිමිවනු ඇත. වත්මන් යුද හමුදාපතිවරයාට තුන්වන වරටත් 2024 ජනවාරි 01 සිට සේවා දිගුවක් ජනාධිපතිවරයා ලබා දුන්නේ නැත්නම් ඔහු යුද හමුදාපති ධුරයට වයස අවුරුදු 55 සැපිරීමට පෙරම ජ්‍යෙෂ්ඨතම නිලධාරියා වශයෙන් සුදුසුකම් ලබන අතර සාමාන්‍යයෙන් යුද හමුදාපතිවරයෙකුට ලැබෙන එක් සේවා දිගුවක කාලයක් ලැබුණත් එම තනතුරේ අවුරුද්දක කාලයක් කටයුතු කිරීමේ හැකියාව ඔහුට හිමිවනු ඇත.

යුද හමුදාපති ධුරය හෝ යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානි ධුරය කෙසේ වෙතත්, ඔහුව මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට පත් කිරීම සඳහාවත් නිර්දේශ නොකිරීමේ තත්වය තුළ සිදුවී ඇත්තේ පාබල රෙජිමේන්තු අධිපති ධුරයද ඔහුට අහිමි වීමය. එමෙන්ම පාබල රෙජිමේන්තුවට මෙම නඩුව හේතුවෙන් ස්ථීර අධිපතිවරයෙකු පත්කර ගැනීමටද නොහැකි වීමය. නීතිය හමුවේ සිදුවූ කරුණු එසේ වූවත්, මාස හයක පමණ කාලයක් තිස්සේ යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ හා සෙසු නිලයන්ගේ දුක්ගැනවිලි විසඳීම සඳහා පත්කළ යුතු මණ්ඩල පත් කිරීම සඳහාවත් කටයුතු කර නැති හා හමුදාව තුළම අපකීර්තියට පත්වී ඇති වත්මන් යුද හමුදාපතිවරයාට ජනාධිපතිවරයා තවදුරටත් වසරක කාලයකට යැයි කියනු ලබන සේවා දිගුවක් ලබා දී ඇත. රටේ තීරණාත්මක තනතුරක් සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයකු තීරණ තීන්දු ගන්නේ එයාකාරයට නම් එම ජනාධිපතිවරයාගේ රාජ්‍ය පාලනය ගැනද අපට සිතා ගැනීමට අපහසු වන්නේ නැත.

කෙසේ වුවත්, රටකට අවශ්‍ය වන්නේ තනි පුද්ගල ඒකාධිපති පාලනයක් සහ තවදුරටත් රාජපක්ෂ පවුල් පාලනයක් නොවන්නා සේම යුද හමුදාවටද අවශ්‍ය වන්නේ ගජබා රෙජිමේන්තු පාලනයක් නොවන බව සටහන් කළ යුතුය.

දෙමුහුමක් කියන්නේ හොඳ මාපියන්ගේ හොඳ දරුවන්ට – සංජන රවිඳු සිල්වා

0

මම මුලින්ම ඔබෙන් අහන්න කැමතියි නවීන කෘෂිකර්මය කියන්නේ මොකද්ද? කෙටියෙන් පැහැදිලි කිරීමක් කළොත්..

නවීන කෘෂිකර්මාන්තය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කාර්යක්ෂමතාව, ඵලදායිතාව සහ තිරසාරභාවය වැඩි කිරීම සඳහා ගොවිතැනේ දියුණු තාක්ෂණයන්, විද්‍යාත්මක භාවිතයන් සහ නවෝත්පාදනයන් භාවිත කිරීම. බෝග අස්වැන්න සහ සම්පත් භාවිතය ප්‍රශස්ත කිරීම සඳහා ජෛව තාක්ෂණය, ස්වයංක්‍රීයකරණය සහ දත්ත පදනම් කරගත් ප්‍රවේශයන් එයට ඇතුළත් වෙනවා. මීට අමතරව, නවීන කෘෂිකර්මාන්තයට බොහෝ විට පාරිසරික බලපෑම් අවම කිරීමට සහ දේශගුණික විපර්යාස වැනි අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා තිරසාර භාවිතයන් ඇතුළත් වෙනවා.

ඔබ ලංකාවේ සිටියදී නවීන කෘෂිකර්මය වෙනුවෙන් සෑහෙන්න වැඩක් කළ කෙනෙක්. හිතනවාද ඒ කළ වැඩවලින් ලංකාවේ කෘෂිකර්මයට යම් බලපෑමක් සිද්ධවුණා කියලා.

එහෙම සතුටු වෙන්න පුළුවන් වැඩ ප්‍රමාණයක් මම කරලා තියෙනවා. හැබැයි ඒ හැම එකක්ම හොඳ කණ්ඩායම් එක්ක කළ දේවල්. නමුත් නවීන කෘෂිකර්මාන්තයෙන් කරන්න පුළුවන් දේවල් ගැන ජනමාධ්‍ය තුළත්, සමාජ මාධ්‍ය තුළත් අපි හදපු කතිකාවලින්, අපි පෙන්නපු සාර්ථක උදාහරණවලින් උත්තේජනය ලබපු අපි දන්න, නොදන්න අය සෑහෙන පිරිසක් ලංකාවේ ඉන්නවා. ඒ අය කතාකරලා ස්තූති කරන වෙලාවල් ඕනෑ තරම් තිබෙනවා. තව තවත් වගාව ගැන, තාක්ෂණය ගැන, විවිධ ආයතන ගැන, නිෂ්පාදන ගැන තොරතුරු අහන අවස්ථා ඕනෑ තරම් තිබෙනවා. විශේෂයෙන් තරුණ පරම්පරාවේ ආකර්ෂණය අරගන්න පුළුවන් විදිහේ කෘෂි තාක්ෂණයක් ගැන අපි කතා කළා. ඒ වෙනුවෙන් වැඩ කළා. ඒ කටයුතු ලංකාවෙන් පිට හිටියත්, තාමත් සමාජ මාධ්‍ය හරහා මම කරගෙන යනවා.

ඔබ මේ වෙනකොට ඇමරිකාවේ නම ගිය බීජ නිෂ්පාදන ආයතනයක වැඩ කරන කෙනෙක්. මම ආසයි ඔබගේ සමාගම ඇමරිකාව තුළ කරන්නේ මොකද්ද කියලා දැනගන්න. ඒ වගේම ඔබගේ දායකත්වය ගැනත් යමක් දැනගන්න.

ඔව්, මම දැනට ඇමරිකාවේ ප්‍රමුඛ පෙළේ බීජ සමාගමක වැඩ කරන්නේ. අපේ සමාගම විවෘත පරාගනය වන බීජ නිෂ්පාදනය කරන ආයතනයක්. වෙනත් විදිහකට කියනවනම් දෙමුහුන් නොවන බීජ නිෂ්පාදනය කරන සමාගමක්. ප්‍රභේද නිෂ්පාදනය කරන සමාගමක්. අපි ඇමරිකාව තුළ තියෙන ප්‍රභේද විතරක් නෙමෙයි, මහද්වීප ගණනාවක රටවල ප්‍රභේද එක්ක ගනුදෙනු කරනවා. ඒක විශේෂ ඉල්ලුමක් සහිත පුළුල් වෙළෙඳපොළක්. අපේ ගොවිපොළවල බීජ හදනවා වගේම කොන්ත්‍රාත් පදනම යටතේ ඇමරිකාව තුළත්, ඉන් පිටතත් ඉන්න බීජ ගොවියෝ එක්ක වැඩ කරනවා. ඒ රටවලින් බීජ ඇමරිකාවට ආනයනය කරලා, මනා තත්ත්ව පරීක්ෂාවකට පස්සේ අපේ සන්නාමය යටතේ ඇසුරුම් කරලා අලෙවි කරනවා.

අවුරුදු 25ක කාලයක ඇමරිකාවේ ගොවීන්, වගාකරුවන්, පර්යේෂකයන් අතර හොඳ විශ්වාසයක්, කීර්තිනාමයක් අත්පත් කරගෙන තියෙනවා. ලෝකයේ ලොකුම බීජ නාමාවලිය තියෙන්නෙත් අපේ සමාගම සතුව. මම දැනට බීජ සැකසුම් අංශයේ කෘෂිවේදියෙක් විදිහට කටයුතු කරනවා. ඒ අතරේ මේ සමස්ත නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය ගැන පුහුණුව ලබනවා. ඇත්තටම ලොකු දැනුමක්, අත්දැකීම් ප්‍රමාණයක් මම ලබමින් ඉන්නවා.

සංජන වැඩකරන ආයතනයේ බීජ කැටලොගය

බීජ නිෂ්පාදනය ගැන කතාකරනකොට ලංකාවේ විශාල කතාබහක් තියෙනවා අපේ දේශීය බීජ අතුරුදන් කළා කියලා, බහුජාතික බීජ නිෂ්පාදකයන් විසින්. මේකේ සත්‍යතාවක් තියෙනවාද? ඇත්තටම අපේ දේශීය බීජවලට මොකද්ද වෙලා තියෙන්නේ?

මම විශ්වාස කරන දෙයක් තමයි, ඕනෑම නිෂ්පාදනයක ප්‍රමාණාත්මක හා ගුණාත්මකභාවයන් එක්ක වෙළෙඳපොළට අඛණ්ඩ සැපයුමක් තියෙනවා නම් ඒ නිෂ්පාදනය වෙළෙඳපොළෙන් ඉවත් වෙන්නේ නෑ. අපි දේශීය බීජවලින්ම උදාහරණයක් ගත්තොත්, කොයිතරම් නිෂ්පාදන ආවත් තාමත් පතෝල වගා කරන ගොවීන් අතර ජනප්‍රියම, ප්‍රමුඛ ප්‍රභේදය වෙලා තියෙන්නේ ටීඒ2.

අපිට වැරදුණු තැන් කිහිපයක් තියෙනවා දේශීය බීජ සම්බන්ධයෙන්. බීජ සංරක්ෂණය කියන්නේ බීජ හිස් වීදුරු බෝතල්වල දාලා ප්‍රදර්ශනයට තියෙන එක නෙමෙයි. බීජ තියෙන්න ඕනෑ මහ පොළොවේ, ගොවියෝ අතර, වගාකරුවෝ අතර. ඵලදාව තියෙන්න ඕනෑ පාරිභෝගික ජනතාව අතර. ගොවියෝ ගොඩක් වෙලාවට සලකන්නේ ලැබෙන අස්වැන්න ගැන. නමුත් අස්වැන්න සාධක ගණනාවක් මත තීරණය වෙන දෙයක්. අපිට දැනට තියෙන දේශීය බීජවලින් අපේ පර්යේෂණ තවත් වැඩිදියුණු කරගන්න පුළුවන්. අපේ ලොකුම ගැටලුව තමයි අපි ඒ දේවල් කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ පර්යේෂණ අංශයෙන්ම බලාපොරොත්තු වෙන එක. පුද්ගලික අංශයෙන් මේ ගැන ලැබෙන දායකත්වය ඉතාම අල්පයි.

පුද්ගලික අංශය මේ ගැන අඩුවෙන් සලකන්නේ ඒ වෙනුවෙන් යොදන ආයෝජනයට සාපේක්ෂව අපේ වෙළෙඳපොළ කුඩාය යන සාධකය මත. නමුත් මගේ අත්දැකීම්වල හැටියට නම් ඒක දැවැන්ත ආයෝජනයක් නෙමෙයි. ඒ වගේම අපි හිතන තරම් අපේ වෙළෙඳපොළ කුඩා එකකුත් නෙමෙයි. බහුජාතික සමාගම්වලට දොස් පවරලා පැත්තකට වෙන එක නෙමෙයි අපේ වගකීම. ඒ වෙනුවෙන් දීර්ඝකාලීන වැඩසටහනක් ආරම්භ කරන එක තමයි වැදගත්. මම හිතන්නේ ඒ සඳහා අවශ්‍ය සම්පත්, දැනුම අපේ රටේ තියෙනවා. නීතිරීතිවල යම් සංශෝධන කෙරෙන්න ඕනෑ කියන එක මම පිළිගන්නවා, ඇතැම් කාරණාවලදී. රටේ බීජ නිෂ්පාදනය ගැන කතා කරනවා නම් ලෝකයට විවෘත වීම වැදගත් කියලා මම හිතනවා.

කැටලොගයේ සංජනත් ඉන්නවා

ලෝකයේ වෙනත් රටවලුත් මෙහෙම දේශීය බීජ ආරක්ෂා කරගන්න යම් කැපවීමක් කරනවාද? එහෙමත් නැත්තං මුහුන් කිරීම වගේ දේවල් හරහා තමන්ගේ රටට උරුම බීජ අනාගතයට වැඩිදියුණු කරලා අරගෙන යනවාද?

ලෝකයේ දියුණු කෘෂිකර්මාන්තයක් තියෙන රටවල් දෙමුහුන් කිරීම අපරාදයක් විදිහට දකින්නේ නෑ. දෙමුහුමක් කියන්නේ සරලවම, උසස් ලක්ෂණ තියෙන හොඳ මා-පිය පරම්පරාවක හොඳ දරුවන්ට. අන්තවාදී තැනකට නොගිහින් අපි මේ ගනුදෙනුව බේරගන්න ඕනෑ කියන එකයි මගේ අදහස. අපි අවධානය දෙන්න ඕනෑ අපි බලාපොරොත්තු වෙන ඵලදාවේ ලාක්ෂණික ගුණාංගවලට. ලෝකයේ එහෙමයි වෙන්නේ. සමහරවිට අස්වැන්න අඩුවෙන්න පුළුවන්. ඒත් ප්‍රභේදයක තියෙන විශේෂ ගුණාංගයක් නිසා ඒ ප්‍රභේදය වෙනුවෙන් ඉල්ලුමක් ඇතිකරගන්න මේ රටවල බීජ නිෂ්පාදකයන්ට පුළුවන් වෙලා තියෙනවා. එතැනදී අලෙවිකරණයේ ඔවුන් සතු හැකියාවත් බලපානවා. සමහරවිට බහුජාතික සමාගම්වල බීජවල අස්වැන්නට සාපේක්ෂව දේශීය බීජවල අස්වැන්න සෑහෙන අඩුවෙන්න පුළුවන්. ඒත් තරගකාරී වෙළෙඳපොළ තුළ තාමත් ඒ සමාගම් රැකිලා තියෙනවා. හේතුව තමයි ඔවුන් අස්වැන්නේ ප්‍රමාණය කියන සාධකය මත පමණක් කොටුවෙලා වැඩ නොකිරීම.

බතල වවන සංජන

මහවැලිය කඩිනම් ව්‍යාපාරය හරහා අපි ගොවිතැනට විශාල තැනක් දීපු රටක්. අනෙක් පැත්තෙන් මේ හරහා විශාල වෙනසක් සමාජය අස්සේ සිද්ධවුණා. නමුත් බොහෝ දෙනෙක්ගේ අදහස මහවැලිය අසාර්ථකයි කියන දේ. ඔබගේ අදහස කුමක්ද? ඔබ අසාර්ථකයි කියලා කියනවානම් එහෙම උනේ ඇයි කියලා විග්‍රහයක් තිබෙනවාද?

මහවැලිය සාර්ථකද, අසාර්ථකද කියන සාකච්ඡාව නෙමෙයි මම හිතන්නේ සුදුසු. අපිට අවශ්‍ය නම් ඒ ගැන විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ පර්යේෂණ ඕනෑ තරම් කරන්න පුළුවන්. නමුත් වැදගත් වෙන්නේ මේ වෙලාවේ, මහවැලිය සතු සම්පත්වලින් අපි හරි වැඩක් ගන්නවාද කියන එක. මොනවද අපේ ඉලක්ක, ඒ වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක සැලැස්ම කියන එක තමයි අපි බලන්න ඕනෑ. කොහොම වුණත් අපේ වී අස්වැන්න වැඩිවෙන්න මහවැලිය විශාල දායකත්වයක් සැපයුවා. මහවැලිය කියන්නේ ඉතා බලගතු ආයතනයක්.

විශේෂයෙන් යල කන්නයේ වගාවේදී දැනට වඩා හොඳ සැලසුම් ක්‍රියාත්මක කරන්න පුළුවන් කියලා මම හිතනවා. අපේ ජීවිත කාලය ඇතුළේ මහවැලිය වගේ දැවැන්ත බහුකාර්ය සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියක් ආයේ හැදෙයි කියලා හිතන්න අමාරුයි. ඒ නිසා අපි පුළුවන් තරම් උත්සාහ ගන්න ඕනෑ දැනට තියෙන දේවල්වලින් උපරිම ප්‍රයෝජනය ගන්න. නමුත් මහවැලිය හදනකොට තිබුන ඉලක්කයි, වර්තමානයේ අවශ්‍යතා සහ තව අවුරුදු 10කින් රටේ අවශ්‍යතා හඳුනගෙන වැඩ කරන එක තමයි වැදගත්.

ලෝකයේ හැමතැනකම එන්න එන්නම ඉඩ සීමිත වෙනවා. මේක කෘෂිකර්මයට විශාල ප්‍රශ්නයක්. නමුත් නවීන කෘෂිකර්මය මේකට යම් ප්‍රමාණයකට උත්තර සොයාගෙන තිබෙනවා නේද?

නවීන කෘෂිකර්මාන්තයේ සංකල්ප ගොඩනැගෙන්න ප්‍රධාන හේතුවක් තමයි වගාවට අවශ්‍ය ඉඩකඩ ලෝකය පුරාම සීමා සහිත වීම. දැන් ලෝකයේ දියුණු රටවල් තමන්ගේ වනාන්තර එළිපෙහෙළි කරලා අලුත් වගාවන් ඇතිකරන්න උත්සාහ කරන්නේ නෑ. ඒ වෙනුවෙන් වෙනත් විකල්ප, දියුණු සංකල්ප ලෝකයේ තියෙනවා. සිරස් වගාව එයින් ප්‍රමුඛයි. දේශගුණික විපර්යාසවලට අනුගත වෙන්න පුළුවන් හොඳම විකල්පය ආරක්ෂිත ගෘහ තුළ බෝග වගාව. ලෝකයේ කෘෂිකර්මාන්තය කරන හැම රටක්ම වගේ ඒ වෙනුවෙන් ලොකු බරක් දෙනවා. විද්‍යාව හා තාක්ෂණය තමයි පදනම. ඒ වගේම දත්ත. දත්ත එක්රැස් කරලා විතරක් මදි. ඒවා විශ්ලේෂණය කරලා තීරණ ගන්න පුළුවන් යාන්ත්‍රණයක් තියෙන්නේ ඕනෑ. දියුණු රටවල් ඒක කරනවා. එහෙමයි කෘෂිකර්මාන්තයේ ඵලදායිතාව ඉහළ නංවන්නේ.

ඒ වගේම තමයි හරිතාගාර තුළ වගාවෙන් කෘෂිකර්මාන්තය තුළ මේ රටවල් ඇතිකරගෙන තියෙන දියුණුව. සෘතු භේදය තියෙන රටවල එළිමහනේ වගා කරන්න පුළුවන් මාස 6ක් විතරයි. නමුත් හරිතාගාර නිසා වසර පුරාම වගා කිරීමේ හැකියාව ලැබිලා තියෙනවා. දැන් හරිතාගාර වෙනුවෙන් බීජ හදනවා. කාර්යක්ෂම පොහොර වර්ග හදනවා. බෝග නිරීක්ෂණය සඳහා දියුණු සංවේදක, කැමරා පවා හදනවා. ඩ්‍රෝන තාක්ෂණය යොදාගන්නවා. මේ වගේ ගොඩක් තාක්ෂණික දැනුම යොදාගෙන තමයි දියුණු රටවල කෘෂිකර්මාන්තය කරන්නේ. හැබැයි මෙතනදී තාක්ෂණයට කරන්න පුළුවන් 30%යි. ඉතුරු 70%ම රඳා පවතින්නේ කෘෂි තාක්ෂණික දැනුම මත. ඒ නිසා හැමදේම තාක්ෂණයට භාර දීලා පැත්තකට වෙන්න පුළුවන්කමක් නෑ. අපි දැනුමින් සන්නද්ධ වෙන්න ඕනෑ.

ලංකාවේ අපි අසීමිතව බෙහෙත් ගහනවා. අසීමිතව පොහොර දානවා. මේක ගැන කාලයක් තිස්සේ ලොකු කතාබහකුත් තිබෙනවා. බෙහෙත් පොහොර දමමින් වගාව නඩත්තුකරනවා කියන එක ගැන ඇමරිකාව වගේ රටක කෘෂිකර්මය අස්සේ හිතන්නේ කොහොමද?

ඇමරිකාවේ බහුතරයක් ගොවියෝ හැම අවුරුද්දකම වගාවට කලින් පස් පරීක්ෂාවක් කරනවා. ගොඩක්ම විශ්වවිද්‍යාලවල විද්‍යාගාරවලින් තමයි මේ වාර්තා ලබාගන්නේ. ඒ වාර්තාවලින් පැහැදිලිව පෙන්වලා දෙනවා පාංශු පෝෂක ප්‍රමාණයන් වෙන් වෙන් වශයෙන්. ඌනතාවන් තියෙනවා නම්, ඒවා මඟහරවා ගන්න පුළුවන් ක්‍රම ගැනත් දැනුවත් කරනවා. ඇමරිකාවේ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව ඒ ගැන නිර්ණායක සපයලා තියෙනවා. තමන්ගේ වගාව කාබනික වුණත්, රසායනික පොහොර මත කෙරෙන එකක් වුණත් අදාළ නිර්ණායක තියෙනවා. වගාකරුවන්ට පහසුවෙන් අවශ්‍ය තෝරාගැනීම කරන්න ඒක පහසු කරනවා. ඒ නිසා රසායනික පොහොර අවභාවිතය අවම වෙනවා.

රෝග හා පලිබෝධ හානි පාලනය වුනත් එහෙමයි. ඇමරිකාවේ ඕනෑතරම් ජෛව විද්‍යාත්මක පලිබෝධ පාලනය වෙනුවෙන් නිෂ්පාදන තියෙනවා. ඒ කියන්නේ බෝගවලට හානි කරන පලිබෝධකයන්ගේ ස්වාභාවික සතුරන්, ව්‍යාධිජනකයන්, විලෝපීන් අලෙවියට තියෙනවා. ඒවාවලින් ඉහළ ප්‍රතිඵල ගන්න විදිහ මම දැකලා තියෙනවා වගේම කරලාත් තියෙනවා. පලිබෝධනාශක වුණත් ස්වාභාවික පලිබෝධනාශකවලට ප්‍රමුඛත්වය දෙනවා. බැරිම අතක් වුණොත් තමයි රසායනික ක්‍රමවලට යන්නේ. ඒකාබද්ධ පලිබෝධ පාලනයේ සංකල්ප ඇමරිකාවේ ඉහළින් ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ප්‍රවණතාවක් තියෙනවා. මොකද ඇමරිකාවේ පාරිභෝගික ජනතාව මේවා ගැන සැලකිලිමත් කියලා නිෂ්පාදකයා දන්නවා. ඒ නිසා සහතිකකරණය ගැනත් නිෂ්පාදකයා සැලකිලිමත් වගේම අනුරේඛීයතාව (Traceability) තුළින් අදාළ ක්‍රියාවලියට විනිවිදභාවයක් දෙනවා.

ඉන්දියාව ලොකු ලූණු අපනයනය තහනම් කළාට පස්සේ අපිට දැන් ඒක විශාල වශයෙන් දැනෙන්න පටන් අරං. අනෙක් පැත්තෙන් දඹුල්ල වගේ පැතිවල තිබුණ ලොකු ලූණු වගාවට මොකද්ද උනේ කියලත් දැන් මිනිස්සු අහනවා. ඇත්තටම අපිට මොකද්ද වෙලා තියෙන්නේ? නැති කාලෙට මොකවත් නෑ තියෙන කාලෙට හැමතැනම කුණුවෙන්නම තියෙනවා..

ඉන්දියාව ලොකු ලූණු වගේම කෘෂි නිෂ්පාදන අපනයන අවම කරනවා කියලා මාස ගාණකට කලින් නිවේදනය කළා. මේ වගේම තත්වයක් 2019 අවුරුද්දෙත් වුණා කියලා මතක ඇති. නියඟය එක්ක තමයි ඒ දේ වෙන්නේ. අපේ ගැටලුව තමයි අපි ඉන්දියාවේ හෝ වෙන රටක නිෂ්පාදනය මත විශාල වශයෙන් රඳා පැවතීම. අපේ රටේ ලොකු ලූණු වගාව යල කන්නයේ විතරයි කරන්න පුළුවන්. ඒ වගේම තාමත් ප්‍රමාණවත් තරම් වපසරියක් වගා කරන්නේ නෑ. අනෙක් අතට අස්වනු නෙලන කාලෙට ආනයනික ලොකු ලූණු මත බද්ද අවම කරනවා. එතකොට දේශීය ගොවියන්ට වගාව එපාවෙනවා. ඒවා ගැනත් හිතන්න ඕනෑ. කොහොම වුණත් ලොකු ලූණු වගාවට අවශ්‍ය ප්‍රමාණවත් තරම් බීජ නිෂ්පාදනයක් දේශීයව වෙන්නේ නෑ. ඇත්තටම ආනයනික බීජවලට වඩා දේශීය ලොකු ලූණු බීජ ඉතා උසස්. ඒ ගැන ලොකු අවධානයක් දුන්නොත් ලොකු ලූණු වගාවේ ඵලදායිතාව ගැන අපිට බලාපොරොත්තුවක් තියන්න පුළුවන්. ඒ වගේම දැනට ලොකු ලූණු වගාව මාතලේ, අනුරාධපුර, පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කවලට සීමා වෙලා තියෙනවා. මම හිතනවා පුත්තලම, මුලතිව්, වව්නියා දිස්ත්‍රික්කවල ඒ සඳහා හොඳ විභවයක් තියෙනවා කියලා.

අවසන් වශයෙන් කියන්න, ලංකාවේ කෘෂිකර්මය විප්ලවීය වෙනසකට ගෙනියන්න නම් අපි වහාම කරන්න ඕනෑ මොනවගේ වෙනස්කම්ද?

දත්ත මත පදනම් වෙච්චි කෘෂිකර්මාන්තයක් තමයි අපිට අවශ්‍ය වෙන්නේ. දත්ත කිව්වාම බලධාරීන්ට ගොඩක් වෙලාවට බිම් මට්ටමේ නිලධාරීන් හරහා ලබාගන්නා තොරතුරු ගැන මතකයට එන්න පුළුවන්. නමුත් ඒ තොරතුරුවල නිරවද්‍යභාවය ගැන ආයේ හිතන්න වෙලා තියෙනවා, රටේ කෘෂිකර්මාන්තය ගැන සලකා බලනකොට. රටේ කෘෂිකර්මාන්තයේ නවීකරණය ගැන, යාන්ත්‍රීකරණය ගැන හිතන්න වෙනවා. දැන් ශ්‍රමය ගොඩක් මිලයි. ගොවියන්ට ඒක දරන්න අමාරුයි. කොහොම වුණත් දැනුම තමයි අපිට හිඟම. තාමත් වැඩිදෙනා ගතානුගතික ක්‍රමවලට වගාව පවත්වාගෙන යන්නේ. ඵලදායිතාව අවමයි. කෘෂි ව්‍යාප්ති සේවයේ පුළුල් වෙනසක්, ඒකාබද්ධ ව්‍යාප්ති සේවාවක අවශ්‍යතාව මම දකිනවා. ක්‍රම ආදර්ශන, උදාහරණ වැඩි වැඩියෙන් රට පුරා නඩත්තු කිරීමේ අවශ්‍යතාව මම දකිනවා. මොකද කෙනෙක් වෙනසක් කරන්න උත්සාහ ගන්නේ, වෙනසක් දැක්කොත් විතරයි.

කෙහෙළිය සිටින්නේ නීතියට උඩින් ද?

0

ඖෂධ මගඩියට අදාළව, ස්වේඡාවෙන් ප්‍රකාශයක් දීමට අවශ්‍ය බවට හිටපු සෞඛ්‍ය අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල පසුගිය දෙසැම්බර් 25 වැනිදා නීතිඥවරුන් මාර්ගයෙන් කළ ඉල්ලීමකට අනුව රහස් පොලිස් නිලධාරීන් කණ්ඩායමක් ඔහුගේ නිවසට ගොස් ප්‍රකාශ සටහන් කරගත් බව දෙසැම්බර් 27 දා මාලිගාකන්ද මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේදී නීතිපති දෙපර්තමේන්තුවේ අතිරේක සොලිසිටර් ජනරාල් ලක්මිණි ගිරිහාගම ප්‍රකාශ කර ඇත. මෙම ඖෂධ මගඩියට හිටපු අමාත්‍යවරයා සම්බන්ධ බවට හොඳටම තොරතුරු තිබෙන පසුබිමක ඔහු අත්අඩංගුවට ගෙන ප්‍රකාශයක් සටහන් කරගන්නවා වෙනුවට හෝ අවම ඔහු සීඅයිඩීය වෙත කැඳවා ප්‍රකාශයක් සටහන් කරගන්නවා වෙනුවට ඔහු එන්න කියනකම් සිට ගෙදරට ගොස් නීතිඥයන් දෙදෙනෙකු දෙපස තියාගෙන ඔහු කියන දේ ලියාගෙන පැමිණීම විසින් ප්‍රකාශ කරන්නේ කුමක්ද? මෙයින් ප්‍රකාශ කරන්නේ අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල නීතියට උඩින් සිටින බවද? නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව සහ සීඅයිඩීය මේ පිළිබඳව තමන්ගේ ස්ථාවරය දැක්විය යුතුය.

කෙහෙළිය අහිංසකද?

කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල සෞඛ්‍ය අමාත්‍ය ධුරය භාරගත් පසුව ඔහු සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයට, ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියට සහ රාජ්‍ය ඖෂධ නීතිගත සංස්ථාවට ආදි ස්ථානවලට ප්‍රධානීන් සේ පත් කරන පුද්ගලයින් මෙම ඖෂධ ගනුදෙනුවලදී හැසිරී තිබෙන ආකාරය දෙස බලන විට කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල හිටපු අමාත්‍යවරයා අහිංසක නැති බව කිව යුතුය. ඔහු අමාත්‍යාංශය භාරගත් පසුව මෙම ඖෂධ මිලදී ගැනීම්වලට අදාළව පළමු කැබිනට් පත්‍රිකාව කැබිනට්ටුව වෙත ඉදිරිපත් කරන්නේ 2022 සැප්තැම්බර් 26 දිනයේදී ය.

22/1523/610/018 යන අංකය යටතේ එම අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශය ඉදිරිපත්වී ඇත. මේ පිළිබඳව අප පසුගිය කලාපයේත් සඳහන් කළෙමු. මේ ගේම පටන් ගන්නේ මෙතැනින් ය. ගේමට අවශ්‍ය පිටිය සකස් කරගැනීම සඳහා එක පිට එක ලෙස අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශ, පත්‍රිකා ඉදිරිපත් වී ඇති අතර එම පෙරහැරේ පළමු පිම්ම මේ කැබිනට් සංදේශයයි. මෙම ඖෂධ මිලදී ගැනීමේ යෝජනාවට 2022/10/03 දිනයේදී අමාත්‍ය මණ්ඩලය අනුමැතිය ලබාදී ඇත.

2022/10/25 නැවතත් අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශයක් ඉදිරිපත් කරමින්, නැවතත් ඖෂධ හිඟය ගැන මෙන්ම ඉන්දියානු ණය ආධාර ක්‍රමය ගැනද, සඳහන් කරමින් ඉන්දියාවේ ගුජරාට්හි සැවෝරයිට් ෆාමසියුටිකල් පුද්ගලික සමාගමෙන් ඖෂධ අයිතම 38ක් මිලදී ගන්නට අවසර දෙන්න යැයි ඉල්ලා ඇත. 2022/10/25 දින අමාත්‍ය මණ්ඩල රැස්වීමේදී මෙම සන්දේශය සඳහා ප්‍රතිපත්තිමය අනුමැතිය ලබාදෙන්නටත් අවසන් තීරණයක් සඳහා මුදල්, ආර්ථික ස්ථායිකරණ සහ ජාතික ප්‍රතිපත්ති අනුකමිටුව එම සංදේශය යොමුකරන්නටත් තීරණය කර ඇති අතර එහිදී 2022/11/02 දිනයේදී මෙම කැබිනට් සංදේශයට මුදල් අමාත්‍යවරයාගේ විරෝධයක් නැති බව දන්වා ඇති අතර ඒ අනුව 2022/11/14 කැබිනට්ටුව මේ සංදේශය සඳහා අනුමැතිය ලබාදී ඇත.

ඉන්දියාවේ මෙම සමාගමට අමතරව, නැවතත් 2022/12/05 අමාත්‍ය මණ්ඩලය වෙත සංදේශයක් ඉදිරිපත් කරන අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල ඉන්දියාවේ Kausikh Therapeutics LTd සමාගම සමග ඖෂධ මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් ගිවිසුම්ගත වීමට අවසර ඉල්ලා ඇත. එහිදී අමාත්‍ය මණ්ඩලය 2022/11/02 දරන කැබිනට් අනුමැතියට යටත් ව කටයුතු කරන්නට අවසර ලබාදී ඇත.

මේ තොරතුරුවලින් පෙනෙන්නේ ඖෂධ සමාගම් සමග ඖෂධ ගෙන්වීමට අදාළව අමාත්‍යවරයා කෙලින්ම සාකච්ඡා පවත්වමින් කටයුතු කර ඇති බවය. අපි මේ පිළිබඳව බොහෝ තොරතුරු පසුගිය සතියේ ප්‍රකාශයට පත් කළෙමු. එහෙත් කිසි දෙයක් සිදුවෙන්නේ නැත. එයට හේතුව කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල නීතියට ඉහළින් වැජඹෙන ජයකෙහෙළියක් නිසාදැයි කියන්නට අප දන්නේ නැත.

අප මෙම සිදුවීම් දාමය හියුමන් ඉමියුනොග්ලොබියුලීන් ප්‍රතිදේහජනක ඖෂධ වංචාවට ලඝු කරන්නට සූදානම් නැත. ඊට එහාට ගිය බිහිසුණු පොදු දේපල මංකොල්ලයක් මේ කතාව පිටුපස ඇතිබව සක්සුදක් සේ පැහැදිලිය. හිටපු අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල ඖෂධ සමාගම් සමග සම්බන්ධතා පවත්වා නැතිද? අඩුම දැනට අත්අඩංගුවේ සිටින අයුසුලේට් බයෝටෙක් ෆාර්මා සමාගමේ හිමිකරු හේවගේ සුදත් ජානක ප්‍රනාන්දු සමග හෝ සම්බන්ධතා පවත්වා නැතිද? ඒ පිළිබඳව සොයාගැනීමට අවශ්‍ය නම් සීඅයිඩීයට අමාත්‍යවරයාගේ දූරකථන දත්තයන් විමර්ශනයට ලක්කළ හැකිය.

ඊට අමතරව හිටපු සෞඛ්‍ය ලේකම් ජනක ශ්‍රී චන්ද්‍රගුප්ත, ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ ප්‍රධාන විධායක වෛද්‍ය විජිත් ගුණසේකර, සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ අතිරේක ලේකම් සමන් රත්නායක යන අයගේ ද දූරකථන දත්තයන් පරීක්ෂා කළ හැකිය. එතැනිනුත් එහාට ගොස් මේ කාලයේ හිටපු අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල සහ ඔහුට යට සිටි මෙම රාජ්‍ය නිලධාරීන් විසින් උපයන ලද මුදල් සහ දේපල පිළිබඳව විමර්ශනයක් සිදුකළ හැකිය. එසේ මෙම පරීක්ෂණ යහමඟට පැමිණියහොත් විශාල අපරාධයක් අනාවරණය වෙනු නියතය.

විගණන විමසුමක්

2022 සහ 2023 වර්ෂයන්ට අදාළව මෙම ඖෂධ මගඩිය පිළිබඳව විගණන විමසුමක් සිදුකර ඇත. එහිදී විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විමසුම් අංක MSU/B/MSD/BCD/2/23/08/AQ/06 යටතේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාට වාර්තාවක් යවමින් විගණන විමසුමක් සිදුකර ඇත. එම විමසුම් ලියවිල්ලේ අප පසුගිය කාලයේ ලියූ බොහෝ කරුණු අන්තර්ගතය. සීඅයිඩීයට මෙම ලියවිල්ල විගණකාධිපතිවරයාගෙන් ගෙන්වාගෙන කියෙව්වා නම් කෙහෙළිය සීඅයිඩීයට ගෙන්වා ප්‍රකාශයක් සටහන් කරගැනීමට හිතෙන්න පුළුවන් ය. මෙම ලියවිල්ලේ අන්තර්ගත අප පසුගිය කාලයේ කතා නොකළ තොරතුරු මොනවාද? මඳක් විමසා බලමු.

හදිසි මිලදී ගැනීම් ක්‍රියාවලිය සඳහා මුදල් අමාත්‍යාංශයේ මැදිහත්වීම, හදිසි මිලදී ගැනීම් ක්‍රියාවලිය සඳහා සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ මැදිහත්වීම, හදිසි මිලදී ගැනීම් ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධයෙන් ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ මැදිහත්වීම ආදි මාතෘකා යටතේ නිරීක්ෂණ සහ විමසීම් සිදුකර ඇත. එහි ඇති තොරතුරු සහ දත්ත ඉදිරි අත්අඩංගුවට ගැනීම් සඳහා සීඅයිඩීයට වැදගත් වනු ඇත. එම ගොනුවේ තිබෙන බොහෝ තොරතුරු අප පසුගිය කාලයේ වරින් වර ලියූ බැවින් ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ මැදිහත්වීම පිළිබඳව තිබෙන කරුණු වෙත මෙසේ අවධානය යොමුකළ හැකිය.

‘2015 අංක 05 දරන ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරී පනතේ 58, 82, සහ 101 වගන්ති නොසලකා කටයුතු කර ඇත. එම පනතේම 109 වගන්තිය නොසලකා ලියාපදිංචිය නිදහස් කිරීමේ ලිපි නිකුත් කර ඇත‘ යනුවෙන් එහි නිරීක්ෂණයන් ආරම්භ වී ඇත.

‘ඖෂධයක් ලියාපදිංචි කිරීමේදී එම ඖෂධයේ නිෂ්පාදක සහ දේශීය නියෝජිතයා පිළිබඳ තොරතුරු, පරිපාලන හා නිර්දේශ කිරීමේ තොරතුරු, ඖෂධයට අදාළ ලිපිගොනුවේ සමස්ත සාරාංශ තොරතුරු, ඖෂධයේ ගුණාත්මකභාවය සහතික කරනු ලබන ලේඛන, සායනික නොවන අධ්‍යයන වාර්තා, සායනික අධ්‍යයන වාර්තා, ඇතුළත්ව පුළුල් ලේඛන පරීක්ෂාවක් සිදුකරන නමුත් ඊට සාපේක්ෂව ඖෂධ ඇගයීම් කමිටුව යටතේ පිහිටුවන ලද ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ අනුකමිටුව මගින් ඉතාමත් සීමිත ලේඛන ප්‍රමාණයක් ඇගයීම මගින් සහ සාම්පල් පරීක්ෂාවකින් තොරව ඖෂධ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ සහතික නිකුත් කිරීමේ හේතුවෙන් ගුණත්වය පිළිබඳ තහවුරුවක් නැති ඖෂධ රට තුළට පැමිණ ඇත’. යනුවෙන් එහි නිරීක්ෂණයක් ඇත. මෙයින් කියන්නේ කුමක්ද? මෙයින් කියන්නේ රෝගීන්ගේ ජීවිත බිල්ලට දී සෞඛ්‍ය බලධාරීන් මෙම සෙල්ලම කර ඇති බවය.

‘2020 වර්ෂයේ දී නිකුත් කරනු ලැබූ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ ලිපියක් යටතේ ආනයනය කරනු ලැබූ හෘදය, අක්මා, වකුගඩු රෝග හා අධිරුධිර පීඩනය වැනි රෝගී තත්ත්වයන්වලදී භාවිත කරන furosemide syrup බෝතල් 6000ක තොගයක් තත්ත්වයෙන් අසමත් බව වාර්තා වන විටත් එම ඖෂධ තොගයෙන් 98%ක ප්‍රමාණයක් රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහල ඇතුළු රජයේ රෝහල්වල රෝගීන් සඳහා භාවිත කර තිබී ඇත.’ මෙම විමසුම සඳහන් කරයි. එයින් පෙනෙන්නේ මේ ජාවාරම් චෞරයන්ට පුංචි ළමයින්ගේ ජීවිත පිළිබඳව හෝ සහ කම්පනයක් තිබී නැති බවය.

‘2022 වර්ෂය තුළ නිකුත් කරනු ලැබූ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ ලිපියක් යටතේ වෛද්‍ය සැපයුම් අංශය විසින් මිලදී ගන්නා ලද Bupivacaine ඖෂධය භාවිත කිරීමෙන් පසුව පේරාදෙණිය ශික්ෂණ රෝහලේ දී කාන්තාවන් දෙදෙනෙකු මියගොස් තිබුණ අතර එම ඖෂධය රෝගීන්ට බරපතළ අහිතකර ප්‍රතික්‍රියා (Adverse Drug Reaction – ADR) සිදුකර ඇති බැවින් 2023 ජූලි 21 දින පැවති ආරක්ෂාව සහ අවදානම් ඇගයීමේ කමිටුව (safety and risk evaluation subcommittee – SAFRESC) විසින් එම ඖෂධය සම්පූර්ණයෙන්ම භාවිතයෙන් ඉවත්කර ඇත.’ මෙම සිදුවීම් සිදුවුණ කාලයේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරයා මෙන්ම සෞඛ්‍ය බලධාරීන් ප්‍රකාශ කළේ මොනවාද? මඳක් කල්පනාකර බලන්න. එම බාල බෙහෙත් භාවිත කාලයේදී මියගිය කාන්තාවන් දෙදෙනාට යුක්තිය ඉටුවිය යුතු නැද්ද? අඩුම ගානේ එම පවුල්වලට වන්දියක් හෝ දෙන්නට සෞඛ්‍ය බලධාරීන් කටයුතු කළාද? මෙහිදී මරණයට ලක්වූ කාන්තාවන් දෙදෙනාගේ පවුලේ ඥාතීන් මේ ජාවාරමුන්ට විරුද්ධව නඩු දැමිය යුතුය.

special pathway ක්‍රමය ගැන නිරීක්ෂණ

special pathway ක්‍රමය යනු හිටපු අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල අමාත්‍යාංශය භාරගත් පසු හිතූ හිතූ ලෙස ඖෂධ ගෙන්වීම සඳහා ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ හිටපු ප්‍රධාන විධායක වෛද්‍ය විජිත් ගුණසේකර හරහා ක්‍රියාත්මක කළ ක්‍රමයයි. ඖෂධයක් මිලදී ගැනීමේදී එතෙක් රාජ්‍ය විසින් අනුගමනය කළ සියලු ප්‍රශස්ත ක්‍රමවේදයන් කුණුකූඩයට වීසිකරමින් මෙම නව ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක කළේ ඇයි?

‘ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ ලිපි නිකුත් කිරීමේ ක්‍රමවේදය සම්බන්ධයෙන් අධිකාරිය විසින් 2019 ඔක්තෝබර් 15 දිනැතිව මාර්ගෝපදේශයක් පිළියෙළ කර තිබුණ අතර ඊට අනුකූලව ඖෂධ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ අනුමැතිය ඊට අදාළ අනුකමිටුව මගින් ලබාගත යුතු වුවත් සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ඉල්ලීම පදනම් කරගනිමින් 2022 සැප් 16 දිනැති අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල තීරණය ප්‍රකාරව අනුකමිටු අනුමැතිය සඳහා යොමුකිරීමෙන් තොරව special pathway ක්‍රමය වශයෙන් හඳුන්වනු ලබන වේගවත් යාන්ත්‍රණයක් හරහා ප්‍රධාන විධායක නිලධාරියාගේ අනුමැතිය මත ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ ලිපි නිකුත් කිරීමේ ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කර තිබුණි.

එහිදී ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීම සඳහා අනුමැතිය ප්‍රදානය කිරීමේදී අනුකමිටුව විසින් සලකා බලන මිල සාධාරණත්වය, ඖෂධය පිළිබඳව විද්‍යාලයේ මතය, ඖෂධයේ අත්‍යවශ්‍යතාව, සැපයුම්කරුගේ සහ නිෂ්පාදකයාගේ ලියාපදිංචි තත්ත්වය, ගුණත්වය පිළිබඳව පෙර පැවති ගැටලු (තත්ත්වයෙන් අසමත් වීම) වැනි සාධක පිළිබඳව අවධානය යොමුකිරීමෙන් තොරව එම ඖෂධයේ ගුණත්වය, ආරක්ෂාව සහ ප්‍රත්‍යක්ෂභාවය, තහවුරු කරනු ලබන ලේඛන ඇගයීමෙන් තොරව ගැනුම් ඇණවුම, ඉන්ඩෙන්ටුව සහ වෙළඳ ඉන්වොයිසය වැනි ඇණවුම තහවුරු කරන ලේඛන පමණක් පරීක්ෂා කර අනුමැතිය පිරිනමා තිබුණි‘. මුලින් සඳහන් කළ දෙදෙනාගේ මරණයට මෙම ක්‍රමවේදය හේතුවක් නොවෙයිද? ඒ පිළිබඳව කරුණු සොයා බැලිය යුතු නැද්ද? තව කීදෙනෙක් නම් නිහඬවම මෙම බාල බෙහෙත් නිසා මිය යන්නට ඇතිද? රෝහල් බලධාරීන්ට ඒ පිළිබඳ තිබෙන තොරතුරු මොනවාද?

‘2022 වර්ෂය තුළ නිකුත් කර තිබුණු මුළු ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ ලිපි සංඛ්‍යාව 656කි. එයින් 57ක් special pathway ක්‍රමය යටතේ වෛද්‍ය සැපයුම් අංශය වෙතද, 176ක් special pathway ක්‍රමය යටතේ රාජ්‍ය ඖෂධ නීතිගත සංස්ථාව (SPC) වෙතත් නිකුත් කර ඇත. මේ අනුව 2022 වර්ෂය තුළ පමණක් special pathway ක්‍රමය යටතේ ලිපි 233ක් නිකුත් කර ඇත. 2023 වර්ෂයේ ජූනි දක්වා කාලය තුළ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ ලිපි 261ක් නිකුත් කර තිබුණ අතර එයින් 03ක් special pathway ක්‍රමය යටතේ වෛද්‍ය සැපයීම් අංශය වෙතත්, ලිපි 51කක් special pathway ක්‍රමය යටතේ රාජ්‍ය ඖෂධ නීතිගත සංස්ථාව වෙතත් නිකුත් කර ඇත. මේ අනුව 2022 වර්ෂය තුළ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ මුළු ලිපි සංඛ්‍යාවෙන් 36%ක් special pathway ක්‍රමය යටතේ ගිය ඒවාය. 2023 අවුරුද්දේ ජූනි වන තෙක් එම ප්‍රතිශත අගය 21%කි‘. මෙම නිරීක්ෂණයෙන් හොරා කෑමේ පරිමාව තේරුම් ගන්නට පුළුවන් වෙනු නියතය. මෙසේ අනුමැතිය ලබාදුන් සමාගම් ගෙනා බෙහෙත් වර්ග මොනවාද? කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නොදැක්වූ බෙහෙත් ඔහේ රෝගීන්ගේ රුධිරය මත දියව යන්නට ඇත. සල්ලි, ජාවාරමුන්ගේ සාක්කුවලට වැටෙන්නට ඇත.

‘meropenem injection USP 500mg යන ප්‍රතිජීවක ඖෂධයෙන් ඒකක 400,000ක් මෙරටට ආනයනය කිරීම සඳහා special pathway ක්‍රමය යටතේ අනුමැතිය ලබාදී තිබුණ අතර මීට පෙර තත්ත්වයෙන් අසමත්වීමේ වාර්තා තිබීම හේතුවෙන් ඒ ඖෂධ සඳහා ඖෂධ ඇගයීම් කමිටුවේ අපරානුමැතිය හිමිවී නොතිබුණි. මීට අමතරව ඉහත ක්‍රමයට අනුමැතිය දුන් තවත් ඖෂධ 15කට අදාළ නිෂ්පාදකයන්ගේ ඖෂධ තත්ත්වයෙන් අසමත්වීම් වාර්තා වී ඇත.’

‘කර්ණ ආසාදන, රක්තපාත තත්ත්වයන් සහ ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ ගැටලු ආදි රෝග සඳහා භාවිත කරනු ලබන Ofloxacin viaeye/ ear drops 5ml/ Cinnarizine Tablets BP 25mg/ Rifaximin Tablets 550mg iy Mosapride Citrate Tablets 5mg වැනි ඖෂධ සඳහා special pathway ක්‍රමය හරහා ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ අනුමැතිය ලබාදී තිබුණ අතර එම ඖෂධ 29ක් අත්‍යවශ්‍ය නොවෙන ඖෂධ වීම නිසා එම ඖෂධ සඳහා ඖෂධ ඇගයීම් කමිටුවේ අපරානුමැතිය හිමිව නොතිබුණි.’

විද්වතුන් කැළේට

‘විද්වතුන් 14 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත ඖෂධ ඇගයීම් කමිටුව අබිබවා special pathway ක්‍රමය හරහා ඖෂධ ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීම සඳහා අනුමැතිය ලබාදීම තුළින් ගුණත්වය, ආරක්ෂාව සහ ප්‍රත්‍යක්ෂභාවය පිළිබඳව කිසිදු තහවුරුවක් නැතිව ඖෂධ ආනයනය කිරීම මගින් රෝගීන්ගේ ජීවිත අනතුරේ හෙළා ඇත’

‘2022 දෙසැම්බර් මාසයේදී ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් අනායාචිත යෝජනා ඉදිරිපත් වූ ඖෂධ අයිතම 38ක් ආනයනය කිරීම සඳහා පුද්ගලික සමාගමක් වෙත ලියාපදිංචිය නිදහස් කිරීමේ සහතික (WOR) 38ක් නිකුත් කර තිබුණ නමුත් ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් අදාළ ඖෂධ ඇගයීම සිදුකර නැති බවත්, ඒ හේතුවෙන් එම ඖෂධවල ගුණත්වය, ආරක්ෂාකාරී බව, සහ ප්‍රත්‍යක්ෂභාවය පිළිබඳව අධිකාරිය වග නොකියන බවටත්, වගකීම වෛද්‍ය සැපයීම් අංශයේ අධ්‍යක්ෂ විසින් භාරගත යුතු බවටත් කොන්දේසි ඉදිරිපත් කරමින් එහි වගකීම අධිකාරිය විසින් අත්හැර තිබුණි.’ මෙම නිරීක්ෂණයෙන් කියවෙන්නේ බල්ලාගේ වැඩේ බූරුවාට පැවරීමේ තත්ත්වයයි. මෙවැනි සිදුවීම් රැසක් මෙම ජාවාරම සිදුවන අවස්ථාවේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ සහ ඊට අයත් සෞඛ්‍ය ආයතන තුළ සිදුව ඇත. එයින් කියන්නේ හිටපු සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරයා රාජ්‍යයේ සෞඛ්‍ය පරිපාලනය සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳහෙළා ඇති බව නොවේද?

‘ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් ආනයන පාලක ජනරාල් වෙත යවනු ලබන ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ සහතිකයේ පිටපත් වෛද්‍ය සැපයීම් අධ්‍යක්ෂට එවන බවට අදාළ සහහිකයේ සඳහන් වුවද 2022 වර්ෂයේ සිට සිදුකරන ලද හදිසි මිලදී ගැනීම් හා ඉන්දියානු ණය ආධාර යටතේ සිදුකළ මිලදී ගැනීම්වලට අදාළ WOR සහතිකයේ පිටපත් වෛද්‍ය සැපයීම් අංශයට එවා නොතිබුණ අතර 2023 ඔක්තෝබර් 16 දින පිටපත් 105ක් ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් වෛද්‍ය සැපයීම් අංශයට එවා තිබුණි. නමුත් විගණිත දින දක්වාම ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් නිකුත් කර තිබුණ අනෙකුත් WOR සහතිකවලට අදාළ වෛද්‍ය සැපයීම් පිටපත් එවා නොතිබුණ බවද ඒ හේතුවෙන් සැපයුම්කරුවන්ට තොග භාරදීමේදී වංචා සිදුකිරීම සඳහා ඉඩකඩ විවර වෙන බවද නිරීක්ෂණය විය. අදාළ පිටපත් මුල් අවස්ථාවේම වෛද්‍ය සැපයීම් අංශයට ලැබී තිබුණේ නම් තොග පරිපාලන නිළධාරීන්ට එමගින් තහවුරු කිරීම් සිදුකර ගත හැකිව තිබුණ බවද ඒ හේතුවෙන් වර්තමානයේ බරපතළ ගැටලු පැනනැඟුණු Human Immunoglobulin සහ Rituximab වැනි ව්‍යාජ ඖෂධ ලබාදීමේ වංචාවන් හසුකරගැනීමට අභ්‍යන්තර පරිපාලනය සමත් වන බවත් නිරීක්ෂණය විය.’

මෙසේ වටිනා නිරීක්ෂණයන් රැසක් සමගින් විමසීමක් කරන මෙම වාර්තාව විගණකාධිපතිවරයා විසින් අවසන් කරන්නේ මෙසේය.

‘සම්මත ප්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශයන්ගෙන් බැහැරව හදිස්සි මිලදී ගැනීම් සිදුකළ ආකාරයත්, අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය රහිතව හා අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ තීරණයන් අබිබවා යමින් හිටපු සෞඛ්‍ය ලේකම්වරයා ඇතුළු නිලධාරීන් ක්‍රියාකළ ආකාරයත්, ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ ලියාපදිංචිය නොමැති සැපයුම්කරුවන්ට ලියාපදිංචිය නිදහස් කිරීම යටතේ ඖෂධ සැපයීමට දිරිමත් කිරීමත්, එහිදී ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් සම්මත ක්‍රමවේදයෙන් බැහැරව විශේෂ ක්‍රමවේදයකට යමින් ලියාපදිංචියෙන් නිදහස් කිරීමේ සහතික නිකුත් කිරීමේ ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කිරීම පිළිබඳවත්, ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය විසින් හෝ වෙනත් කිසිදු පාර්ශ්වයක් විසින් ඖෂධවල ගුණත්වය, ආරක්ෂාව සහ ඵලදායී බව පිළිබඳව වගකීම නොගැනීමත් පිළිබඳව, ඔබ විසින් ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග සම්බන්ධයෙන් මෙම විමසුමේ සිට දින 07ක් ඇතුළත විගණනය වෙත දන්වන මෙන් කාරුණිකව ඉල්ලමි.’

වර්තමාන සෞඛ්‍ය ලේකම්වරයා මෙම විමසීමට පිළිතුරු යවයිද? සෞඛ්‍ය ලේකම්වරයා මෙම විමසුමට ප්‍රතිචාර නොදැක්වූවත් මෙම විමසුමට සීඅයිඩීයට ප්‍රතිචාරයන් දැක්විය හැකිය. ඒ හිටපු සෞඛ්‍ය අමාත්‍ය කෙහෙළිය රඹුක්වැල්ල සහ හිටපු ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ ප්‍රධාන විධායක වෛද්‍ය විජිත් ගුණසේකර අත්අඩංගුවට ගෙන පරීක්ෂණ ඉදිරියට ක්‍රියාත්මක කිරීම හරහාය. එය සිදුවෙයිද? අපි බලාගෙන සිටිමු.

හදවතක් සවිකළ කැමරාවක් සහ කෞෂල්‍යා නන්දසේන

0

මම මුලින්ම වැලිකන්ද දැක්කේ, මායාරංජන්ගේ දිගාමඬුල්ලේ ආශ්චර්ය කියන පොත හරහා. මේ පොත මුද්‍රණය වෙන්නේ 1956 තරම් ඈතක. මඩකලපුව දුම්රියට ගොඩවෙලා කොළඹ ඉඳලා වැව්ගම් පත්තුවට රස්සාවට යන මායාරංජන්, පොලොන්නරුව මනම්පිටිය පාලම එහෙම පහුවුණාට පස්සේ හම්බවෙන වැලිකන්ද කියන තැන කාෂ්ඨක පොළවට දුම්රිය කවුළුවෙන් ඇස් වීසිකරලා, වැලිකන්ද හුස්මගන්න හැටි උරාගෙන, පෙරලා ඒ හැඟීම කොළයක් උඩට අතාරිනවා. ඒ හැඟීම් මාත්‍රයේ අකුරු වදුල අස්සට ගියාම මට මුල් වතාවට වැලිකන්ද දකින්න පුළුවන් වුණා. මායාරංජන් අම්පාරේ වැව්ගම් පත්තුවට කෝච්චියේ යන ඒකාලේ ඇත්තම වැලිකන්දේ එහෙමට කියලා ජනාවාසයක් නෑ. මඩකලපුව අහට වෙන්න තිබ්බේ දෙමළ මරක්කල ගම් ගෙවල්. අනෙක් පැත්තෙන් මනම්පිටිය පැත්තට වෙන්න මරක්කල සිංහල ගම් ගෙවල්.

කෞෂල්‍යා නන්දසේන ගේ ඡායා රූපයක්

2013 පත්තර රස්සාවට ආවාම, අකුරු හරහා ගිහිං තිබ්බ මේ ගම්වලට ඇත්තටම යන්න ඕනෑ කියලා ගියා. එහෙම යන ඇසිල්ලේ එක නවතැනක් තමයි වැලිකන්ද කියන්නේ. වැලිකන්ද ලොකු වපසරියක්. සිංහපුරට තමයි මුලින්ම ගියේ. එහෙම ගියාම ලියන්න කියලා හතර අතේ කාස්ටකේ පැළවෙලා තිබුණේ, වකුගඩු රෝගය. දුප්පත්කම. ළමා විවාහ සංස්කෘතිය වගේ දේවල්. ඇත්තටම අපි කාලෙන් කාලෙට මේ ගම් ගෙවල්වලට ගිහිං මේ ප්‍රශ්න දැකලා ඒවා අකුරු කළාට, ඒවා අපි ඇත්තට අත්විඳපු විඳපු ජීවිත අත්දැකීම් නෙවෙයි. සමහර වෙලාවලට ඒ ජීවිත කතා තේරුම් ගන්න, ඒවා අස්සේ කැකෑරෙන සමාජ දේශපාලන ගතිකයන් තේරුම් ගන්න ලේසි වුණේ නෑ. ඒ තේරුම් නොගැනීම් අස්සේ, ප්‍රශ්න සංකීර්ණ වේශයන්ගෙන් ආටෝප සාටෝප වෙලා එළියට ආවා කියලත් හිතෙනවා.

කෞශල්‍යා නන්දසේන

එහෙම සිතුවිල්ලේ ඉන්නකොට තමයි හදවතක් සවිකළ කැමරාවක් එල්ලගෙන වැලිකන්දේ සරණ වැලිකන්දියක් වුණ කෞශල්‍යා නන්දසේන මුහුණු පොත හරහා හමුවෙන්නේ. ඇය වැලිඔය සිංහපුර කිව්වාම මට ඇයගෙන් අහන්න කතා ගොඩක් තිබුණා. ඒකට හේතුව වැලිකන්දමය කාස්ටකේ, ඒකත් එක්ක ඔට්ටු වුණ මහවැලි මිනිස් චර්යාවන් අපේ මිනිස් ජීවිත කතා එක්ක ගටලා බලනකොට වෙනත් ග්‍රහලෝකයකින් ආ කතා ගොඩක් වගේ වීම. ඇයත් එක්ක ඉඳලා හිටලා ඇතිවුණ මේ කාලාන්තර කතා ගොමුව එක එල්ලයකට මාට්ටු කරන්න අවස්ථාවක් ඇයම හදලා තිබුණා පහුගිය දවසක. වැලිකන්ද මහා විද්‍යාලයෙන් දරුවෝ හතරක් පහක් විශ්වවිද්‍යාලයට අමාරුවෙන් වගේ තේරෙනකොට එහෙම තේරුණ කෙල්ලක් තමයි කෞශල්‍යා. කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයට ඇවිත් පොටෝග්‍රැෆි ඉගනගත්ත ඇය දැන් කලාව හරහා මේ කාස්ටකේ ජයගන්න පොඩි ට්‍රයි එකක් දෙනවා. ඒ අස්සේ සහෝදර ගම්පොකුරුවැසි දරුවන්ට කලාව පෙන්වන්න ඇය මහංසිවෙනවා. ඒ මහංසියේ දිගපළල තමයි ‘කලාපුර 2023’. ඉතිං මම ඇයට කතා කළා කලාපුර ගැන විතරක් නෙවෙයි වැලිකන්ද ගැන ජීවිතය ගැන කතා කරන්න.

මොකද්ද මේ කලාපුර..

පොලොන්නරුව වැලිකන්ද දුඹුලාන අසේලපුර මහා විද්‍යාලයේ ළමයි වෙනුවෙන් මම මාස දෙකක ඡායාරූප වැඩමුළුවක් කරලා, ළමයි ගත්ත ඡායාරූප එකතු කරලා, ‘අමුතු ඇස්’ කියලා ප්‍රදර්ශනයක් කළා. 2023 දෙසැම්බර් 22 සිකුරාදා දුඹුලාන අසේලපුර මහා විද්‍යාලයේ තමයි අපි ඒක කළේ. මේකට සමගාමීව මම අපේ ගම්වල ඉතිහාසය ගැන ‘කඩවත්මඩුව’ කියලා වාර්තා චිත්‍රපටයක් කළා. ළමයි ඉස්කෝලේ ගැන වාර්තා චිත්‍රපටියක් කළා ‘ඉස්කෝලේ කතාව’ කියලා. ඊට අමතරව සුපුන් කුරේ චිත්‍ර වැඩමුළුවක් සහ එයින් පස්සේ චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනයක් කළා. නිපුනි ශාරදා සංගීත වැඩමුළුවක් සහ අවසානයේ සංගීත වැඩසටහනක් කළා. අපි වැලිකන්දේ දෙවෙනි වතාවට තමයි මේක කළේ.

2023 ආපු පිරිස

ඔබ හිතනවද මේවගේ කලා වැඩ කරලා ඔබගේ ගමේ දරුවන් වෙනස් කරන්න පුළුවන් කියලා.

මම එහෙමටම හිතන්නේ නෑ. නමුත් මට විශ්වාසයක් තියෙනවා ඔවුන් මෙහෙම දේවල් සහ මෙහෙම ලෝකයක් තියෙනවා කියලා ඉගනගනීවි කියලා. දැන් මට කලාවට ඡායාරූපකරණයට යොමුවෙන්න කොළඹ යන්නම වුණා. අනෙක් පැත්තෙන් කොළඹ නොගියොත් මගේ කලා ජීවිතේට පැවැත්මක් නෑ. මම මෙහේ කැමරාව උස්සගෙන යනකොට මිනිස්සු හිතන්නේ වෙනස් විදිහට. මම දිහා බලන්නේ අවුලෙන්. මේ පාසලේ මේ වැඩමුළුව කරන්න ගියාම ගුරුවරු එක්කෙනෙක්වත් කැමතිවුණේ නෑ. ප්‍රින්සිපල් සර් සහ පීටී කරන සර් විතරයි සහාය දුන්නේ. සමහර ටීචර්ස්ලා දරුවන්ගේ අම්මලාට කියලා තිබුණා දරුවෝ එවන්න එපා නොමඟට යයි කියලා. ඕවා දරුවන්ට එතරම් සුදුසු දේවල් නෙවෙයි කියලයි දරුවන්ගේ දෙමාපියන්ට ඒත්තුගන්වන්න හැදුවේ. සමහර සර්ලා දරුවන්ගේ තාත්තලාට කියලා තිබුණා එවන්න එපා කියලා. එහෙම දරුවෝ ඇවිත් මට කියලා අඬලා තියෙනවා. මට එන්න ආසයි ටීචර් තාත්තා එන්න දෙන්නේ නෑ කියලා. ඒත් මම අමාරුවෙන් කට්ට කාගෙන කළා.

10,11,12 වසරවල දරුවෝ තමයි මේකට ගත්තේ. දරුවෝ 50ක් ගත්තා. අවසානයේ දරුවෝ 30කගේ ෆොටෝ ප්‍රදර්ශනය කළා. කුඹුරු හාන්න තියෙන කාලෙට දරුවෝ එන්නේ නෑ. කුඹුරු හාන්න ගියාම රුපියල් දෙදාහක් විතර හොයාගන්න පුළුවන් ටීචර් කියලා මට ඇවිත් කියනවා. මට ඉතිං ඔවුන්ට දෙන්න සල්ලි නෑ. එහෙම අයත් එක්ක මම හවස වැඩකළා. අවසානයේ දරුවෝ විතරක් නෙවෙයි දරුවන්ගේ දෙමාපියනුත් ආසාවෙන් වැඩේට සෙට් වුණා.

ළමුන්ගේ ඡායා නරඹන පිරිස

මා ගාව කැමරා දෙකක් තියෙනවා. මම ෆොටෝ එකක් ගන්න අවශ්‍ය මූලිකම දේවල් ඔවුන්ට කියලා දීලා, ඔවුන්ට ෆොටෝ ගන්න ආස දේවල් මොනවද කියලා අහලා, ඒක ගන්න උදව් කළා. ගොඩක් ළමයි තමන්ට සමීප දේවල් තමයි ඡායාරූපයට නැඟුවේ. එක ගැහැනු දරුවෙක් එයාගේ නිවුන් සොහොයුරියෝ දෙන්නාගේ පොටෝ එකක් ගත්තා. මොකද අම්මා වැඩට ගියාම මේ දරුවා තමයි ඒ දරුවෝ බලාගත්තේ. දරුවන්ගේ සියලු දේවල් කළේ. සමහර දරුවෙක් තමන් ළඟින්ම ආශ්‍රය කරන හරකාගේ පොටෝ එකක් ගත්තා. සමහරු හේනේ පොටෝ එකක් ගන්න ආසා වුණා.

මම කළ වාර්තා චිත්‍රපටියටත් ළමයි 50ක් විතර උදව් කළා. ඒක මම අධ්‍යක්ෂණය කළේ. අපේ වැලිකන්දට දිග ඉතිහාසයක් නෑ. 1991 තමයි මේ ගම්මානය ජනාවාස කරලා තියෙන්නේ. මුල් පදිංචිකාරයෝ 30ක් විතර තවමත් මේ ගම්මාන පොකුර අස්සේ ජීවත් වෙනවා. මම මේ මුල් ගම්කාරයෝ ගැන හොයාගෙන යනකොට තමයි අහුවුණේ 1971 පටන් ගත්ත ගමක් තියෙනවා, ඒක තමයි කඩවත්මඩුව කියන්නේ කියලා. මේ සොයායෑමට දරුවෝ මට සෑහෙන්න උදව් කළා. ඔවුන් ඔවුන්ගේ ආච්චිලා සීයලා මට අඳුන්වලා දුන්නා. ඊටපස්සේ ඔවුන්ට තමන්ගේ ඉස්කෝලේ ගැන වාර්තා චිත්‍රපටියක් කරන්න මම උදව් කළා. ඒකත් සාර්ථක වුණා.

මේ වැඩේ ලේසි නෑ. දවසක් මම ළමයි එක්ක ‘මඩේ ලගින තාරාවන් නහවන්නද මං’ කියන සිංදුව පුරුදු වුණා. මේ ළමයි ඒවගේ සිංදු අහලා නෑ. එයාලට අමුතුයි. ‘මෝඩ ගෑනි මං’ වගේ කෑලි තමයි ඉතිං උස් හඬින් කියවන්නේ. දවසක් මේ පුහුණුවීම් අවසන් වෙලා මම අවසන් උත්සවයට මුළු ගම්මානෙටම ආරාධනා පත්‍ර බෙදන්න යනකොට වයසක ආච්චි අම්මා කෙනෙක් මට ගහන්න පැන්නුවා. අන්තිමට ප්‍රශ්නය අවසන් වුණේ පොලීසියෙන්. පොලීසියට ගියාට පස්සේ තමයි මම දන්නේ, එදා සිංදුව පුරුදු වෙනකොට ඒ අම්මා එතැනින් ගිහිං තියෙනවා එයා හිතලා තියෙන්නේ මෝඩගෑනි කිව්වේ එයාට කියලා. මම ඒක ළමයින්ට පුරුදු කරලා කියෙව්වා කියලා. මේවා සිනහ ගන්වන කතා වෙන්න පුළුවන්, ඒත් වැලිකන්දේ යථාර්ථය මේක තමයි.

මේ වැඩවලින් ළමා විවාහ වගේ දේවල්වලට තිත තියන්න පුළුවන්ද?

ළමා විවාහ මේ ගම්වල අපේ ඇඟවල්වලට බද්ධ වුණ දෙයක්. අපේ අම්මායි තාත්තායි වුණත් අඩු වයසින් තමයි විවාහ වෙලා තියෙන්නේ. වටේ පිටේ හැමතැනම දකින්න තියෙන්නෙත් එවැනි විවාහ. මම වුණත් 9 වසරේදී කොල්ලෙක් එක්ක පැනලා යන්න හදලා අවසන් මොහොතේ ඒ අදහස වෙනස් කරගත්ත කෙනෙක්.

ඇයි අවසන් මොහොතේ යන්නේ නෑ කියලා හිතුවේ.

මට ඇත්තටම හිතුණා මේ කොල්ලා මාව අරගෙන ගියාට මට, මට හරියට කන්න බොන්නවත් දෙයිද කියලා. ඉතිං රෙදි එහෙමත් පැක් කරගෙන ඉඳලා කොල්ලා මඟට ආවත් නොයා හිටියා. ගෙදරත් දැනගෙන හිටියා මම පැනලා යයි කියලා. ඒවා අපේ ගෙවල්වලට අමුතු දේවල් නෙවෙයි. අන්තිමට කොල්ලා මම ආවේ නෑ කියලා ඒ දුකට වහා බිව්වා. හැබැයි මැරුණේ නෑ. මේ ළඟදී ඇක්සිඩන්ට් එකක් වෙලා එක්තැන් වෙලා. දැන් ඒ මනුස්සයා බැඳපු කෙල්ල ළමයි එක්ක අනාථ වෙලා ඉන්නවා. මම දැන් කල්පනා කරන්නේ ඒ මොහොත මම කොහොමද මඟඇරගත්තේ කියලා. ඒක ඇත්තටම ආශ්චර්යයක් වගේ දෙයක්. මොකද මෙහෙම තීරණ ගන්න එක අපේ පැතිවල සාමාන්‍ය දෙයක්.

ඇත්තටම ළමා විවාහවලට හේතුව ඉඩම් හිඟයද? නැත්තං වෙන හේතු තියෙනවාද?

මෙහේ ගොඩක් දෙමාපියන් අවුරුදු 13න් 14න් තමයි කසාද බැඳලා තියෙන්නේ. එහෙම විවාහ වෙලා ජීවිතේ මැදට එනකොට ළමයි ලොකුවෙනකොට දෙන්නටම ඒ දෙන්නා එපාවෙලා. ඉතිං ඒ අම්මලා තාත්තලා වෙනත් සම්බන්ධතාවල පැටලෙනවා. ඊටපස්සේ දරුවෝ ගැන හොයන්න වෙලාවක් නෑ. එහෙම ගෙවල්වල රණ්ඩු විතරයි තියෙන්නේ. ගෙදර ආර්ථික ප්‍රශ්න උග්‍ර වෙනවා. මෙහෙම දෙමාපියන්ට දරුවෝ ගැන හොයන්න වෙලාවක් නෑ. දරුවෝ කෑවද බිව්වද කියලා පවා සමහර දෙමාපියෝ දන්නේ නැතුව ඇති. එහෙම උනාම ඉතිං දරුවෝ ගෙදර නැති ආදරය වගේ දේවල් හොයාගෙන එළියට යනවා. සමහර ගෙවල්වල අම්මා රට ගිහිං. තාත්තා වෙනත් සම්බන්ධයක් හදාගෙන. ඉතිං ගෙදර ඉන්න ගෑනු දරුවන්ට මොනාද නොවෙන්න පුළුවන්. ගොඩක් ගෑනු දරුවෝ පැනලා යන්නේ පොඩි කාලෙම. හැබැයි ඒ ආදරේ නිසානම් නෙවෙයි. බඩදරු වීම තමයි ප්‍රධාන හේතුව.

ඔය ගෑනු දරුවන්ගේ තත්ත්වයනේ. පිරිමි දරුවන්ගේ තත්ත්වය කොහොමද?

කොල්ලෝ 9වසර 10වසර වෙනකොට කසිප්පු වලට, ගංජාවලට, පෙතිවලට, වෙප්වලට, අයිස්වලට ඇබ්බැහි වෙනවා. මේක ඇත්තටම වෙනත් ග්‍රහලෝකයක කතාවක් වගේ.

කෞෂල්‍යා නන්දසේන ගේ ඡායා රූපයක්

වෙනත් ග්‍රහලෝකයක කතාවක් වගේ කිව්වේ..

ගෑනු ළමයා 8 වසරේ ඉන්නකොට බඳින්නේ කියලා හිතන්නකෝ, එතකොට ඒ බඳින පිරිමි කෙනාට සමහරවිට අවුරුදු 35ක් වෙනවා. ඒ මනුස්සයාට ඒ වෙනකොටත් වෙනත් කසාදයකින් තවත් දරුවෝ ඉන්නවා. මට මෙහෙම පවුල් හමුවෙලා තියෙනවා. සමහර දරුවෝ අඩු වයස්වලින් පැනලා ගිහිං පොලීසියේ අත්සන් කරලා එකට ජීවත් වෙනවා. එහෙම ඉන්නකොට ටික කාලයක් යනකොට කොල්ලා බීලා ඇවිත් හොඳටම ගහන්න, හිංසා කරන්න පටන් ගන්නවා. එක ගෑනු ළමයෙක් මට හම්බවුණා, දැන් ඒ ළමයා ක්ලචස්වලින් යන්නේ, ඉනෙන් පහළට කොටලා.
එක තැනක තාත්තා දුවව අපයෝජනය කරලා, පස්සේ අයියත් නංගිව අපයෝජනය කරලා. අම්මා මේ දෙන්නාට උදව් කරලා. අවසානයේ දුව පරිවාසයට දාලා. තව ගෙදරක පොඩි පිරිමි දරුවෙක් නැන්දා එක්ක ඉන්නවා අහුවෙලා එතැනත් විශාල ප්‍රශ්නයක්. එහෙම ප්‍රශ්න හැමතැනම තියෙනවා. පිරිමි ළමයි උනත් ඉගන ගන්න බලන්නේ නෑ, කොහොම හරි කුඹුරක් කරලා ට්‍රැක්ටර් එකක් ගන්න එක තමයි එකම හීනය.

ඔබ ගත්ත වැලිඔය ඡායාරූප අතරේ ‘රත්න මෝල’ කියලා ෆොටෝ ටිකක් තිබෙනවා. මොකද්ද මේ මෝලේ කතාව?

2015 මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහත්තයා ජනාධිපති වුණාට පස්සේ රත්න සහල් මෝල කියලා සහල් මෝලක් මෙහේ පටන් ගත්තා. අපේ ගමේ ජීවිතේ මේ මෝල ආවාට පස්සේ සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වුණා කියලයි මට හිතෙන්නේ. අපි ඉස්සර කුඹුරු වැඩ කළේ සාමූහිකව. දැන් කුඹුරු වැඩවලට ගෑනු හොයාගන්න නෑ. හැමෝම රත්නමෝලේ වැඩට ගිහිං. රත්නමෝලේ වැඩට යන්න අධ්‍යාපනය අවශ්‍ය නෑ. දැන් කොල්ලෝ උනත් රත්නමෝලේ වැඩට යන්න තමයි හීන දකින්නේ. උදේ හතේ ඉඳලා හවස පහ වෙනකම් වැඩ කරන්න ඕනෑ. මාසෙට දවස් දෙකයි නිවාඩු. ඊටවඩා නිවාඩු ගත්තොත් පඩි කපනවා. පොහොර බෑග් මහන තැන 800ක් විතර වැඩ කරනවා. මෝලේ 1500ක් විතර වැඩ කරනවා. තව රත්න ගොවිපොළක් තියෙනවා, එතැන 300ක් විතර වැඩ කරනවා. දැන් ගමේ ගෙවල්වල අම්මලා ගෙදර නෑ. පොඩි දරුවෝ ඉන්නවා නම් ඉස්කෝලේ යන වයසේ ඉන්න ගැහැනු දරුවෝ තමයි ඒ දරුවෝ බලාගන්නේ. අසනීපයක් උනොත් බෙහෙත් ගන්න යන තැන ඉඳලා ඒ වැඩ කරන්නේ අර පාසල් යන වයසේ දරුවෝ. සමහරු එකදිගට පාසල් එන්නේ නෑ. කොල්ලො නම් කුඹුරු කාලෙට එන්නෙම නෑ. මෙහේ ගුරුවරුන්ටත් දරුවෝ පාසල් ආවේ නෑ කියලා එහෙමට ගානක් නෑ. හොයන්නේ බලන්නේ නෑ. ඉස්කෝල පවතින්නේ ගුරුවරුන්ගේ රස්සා සුරක්ෂිතතාව වෙනුවෙන් මිසක් අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් නෙවෙයි කියලයි මට හිතෙන්නේ.

කෞෂල්‍යා නන්දසේන ගේ ඡායා රූපයක්

මම ෆේස්බුක් එක හරහා ඔබගේ ඡායාරූප බලනකොට ‘කර්කශ’ කියන සිරසින් උඩුගත කළ ඡායාරූප ගොමුවක් දකිනවා. මට හිතෙන්නේ ඔබට වැලිකන්දේ මිනිස් රූප අහුවෙලා තියෙනවා හරියටම..

මෙහේ මිනිස්සු තමන් මෙහේට ආපු ඇත්ත හේතුව දන්නේ නෑ. සමහර මුල් පදිංචිකරුවන් මට කියලා තියෙනවා සරුසාර වගාවන්, ලොකු ගස්ලබු ගෙඩි වගේ පලතුරු වර්ග වගේ දේවල් ප්‍රචාරකවාදී චිත්‍රපට හරහා පෙන්වලා තමයි ඔවුන් මෙහේට අරගෙන ඇවිත් තියෙන්නේ. එහෙම රවට්ටලා 1991 මේ කැලේට ගෙනත් මේ මිනිස්සු එක්කාසු කරලා මායිම් වැටක් ගහනවා වගේ දෙයක් තමයි, ඒකාලේ ආණ්ඩුව කරලා තියෙන්නේ. උතුර දකුණට ව්‍යාප්ත වෙන එක වළක්වන්න තමයි ඇත්තටම මේ මිනිස්සු මෙහාට ගේන්නේ. ඒ දේශපාලනික කාරණාව මේ මිනිස්සු තවමත් දන්නේ නෑ. එහෙම ගෙනල්ලා මාස 18ක් කන්න බොන්න දීලා තියාගෙන ඉඳලා තමයි මෙහේ ජනාවාස කරලා තිබෙන්නේ. මගේ තාත්තා කෑගල්ලේ ඉඳලා එහෙම ආව කෙනෙක්. මගේ අම්මා තඹුත්තේගම.

ඔබ අමාරුවෙන් කළ කලාපුර වැඩේ සාර්ථකයි කියලයි මට හිතෙන්නේ. මේවගේ වැඩකට වියදම හොයාගත්තේ කොහොමද?

මට මගේ විශ්වවිද්‍යාල සහ කලා ජීවිතේ හරහා හමුවුණ මිත්‍ර සනුහරයක් කොළඹ ඉන්නවා. ඔවුන් මට සෑහෙන්න උදව් කළා. ඇත්තටම මගේ අතේ රුපියල් 20,000ක් තිබුණා. ඒකෙන් තමයි වැඩේ පටන් ගත්තේ, පස්සේ අම්මාගේ කරමාලේ තියලා රුපියල් 50,000ක් අරගෙන තමයි ඉතුරු වැඩටික කළේ.

විශ්වවිද්‍යාලයට ඇවිත් ආයි ගමට ගිහිං මේ කරන වැඩ ගැන අම්මා සතුටුයි ද?

මිශ්‍ර හැඟීමක් තමයි ඇයට තියෙන්නේ. ඇය සමහර වෙලාවට මම අනෙක් ළමයින්ට උදව් කරන එකට කැමතියි සතුටුයි. ඒත් සමහර වෙලාවට ගමේ අනික් මිනිස්සු මම ගැන කියන කතන්දර එක්ක ඇය වෙනස් ප්‍රතිචාර දක්වන අවස්ථා තිබෙනවා. මගේ ජීවිතේ ඉදිරිය කොහොම වෙයිද මම කසාද බඳියිද නැද්ද වගේ සාමාන්‍ය ප්‍රශ්න ටිකක් එක්ක ඇය අනෙක් අම්මලා වගේම වෙළිලා ඉන්නවා කියලයි මට හිතෙන්නේ.

2024 දී ශ්‍රී ලංකාව මහජනතාවගේ හා අධිකරණයේ වගකීම ඉදිරියට එන වසරක්

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආණ්ඩුක්‍රමයක් ලෙස ලබන ජයග්‍රහණවලට වඩා පරාජයන් පිළිබඳ ලෝකය පුරා ලැබෙන වාර්තාවලින් පෙනෙන්නේ ලෝකයේ බොහෝ රටවල දේශපාලනය දක්‍ෂිණාංශික සහ අධිකාරවාදී දිශාව කරා ගමන් කිරීම වේගවත් වී තිබෙන බවයි. ආණ්ඩුක්‍රම විකල්පයක් ලෙස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අත හැරීම බොහෝ රටවල දේශපාලන ප්‍රභූ තන්ත්‍රවල පහසු තෝරාගැනීම වී තිබෙන බවද පෙනේ. මෙම පසුබිම තුළ ලංකාවද ඇතුළු බොහෝ රටවල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පවතින්නේ සන්ධිස්ථානයකය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අනාගතය ආරක්‍ෂා වී තිබෙන්නේ සාමාන්‍ය මහජනතාව සහ බල රහිත පුරවැසි කොටස් දියත් කරන යුක්තිය, සාධාරණත්වය, අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා කර ගැනීමේ අරගලවලය.

මේ දිනවල ලෝකයේ බොහෝ දෙනාගේ අවධානයද කෝපයද ලබාගනිමින් සිටින ඊශ්‍රායලය, ‘පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගල’ පිළිබඳ කලාතුරකින් ලැබෙන නිදසුනක්ද සපයයි. අගමැති බෙන්ජමින් නෙතනියාහු සහ ඔහුගේ දක්‍ෂිණාංශික -ආගම්වාදී සභාග ආණ්ඩුව ගිය වසරේ මැද භාගයේ සිට සූදානම් වූයේ, එම ආණ්ඩුවේ අධිකාරවාදී දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රයේ කොටසක් ලෙස, එහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය සතුව තිබූ, ආණ්ඩුවේ ක්‍රියාකාරකම් අධිකරණ විමර්ශනයට ලක්කිරීම අහෝසි කිරීමේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා නීතියක් හඳුන්වා දීමටය. එම යෝජිත නීතියට විරුද්ධව ඊශ්‍රායල පුරවැසියන්ගේ අතිවිශාල මහජන විරෝධයක් පැන නැගිණි.

සෑම දිනකම වාගේ දස දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාව පාරට බැස විරෝධතා පෙළපාලි පැවැත්වූහ. ඒවා ගිය වසරේ මැයි-ජුලි මාසවල ලංකාවේ පැවති පුරවැසි විරෝධතා සිහිකරන, ගලන ජන ගංගා සහිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්‍ෂා කිරීම සඳහා වූ විරෝධතාය. ඔක්තෝබර් 7දා හමාස් ගරිල්ලා ප්‍රහාරය සිදුවූයේ ඊශ්‍රායලයේ පුරවැසි ජනතාව සහ දක්‍ෂිණාංශික ආණ්ඩුව අතර අධිකාරවාදයට එරෙහිව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා මුහුණට ලා කෙරෙන අරගලය මෝරමින් තිබියදීය.

නෙතනියාහු ආණ්ඩුව ගාසා තීරයේ අසරණ පලස්තීන ජනතාවට විරුද්ධව ගෙන යන ජන ඝාතක යුද්ධය මැද්දේ, නව වසරේ පළමුවැනිදා සිදුවූයේ ඊශ්‍රායලයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආණ්ඩුවේ ඝාතනයට හසු නොවී නොනැසී පවතින්නේය යන පණිවුඩය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය වෙතින් නික්මීමයි. විනිසුරුවරුන් 15 දෙනකුගෙන් සමන්විත ඊශ්‍රායල් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ජනවාරි 1 වැනිදා තීරණය කෙළේ, ආණ්ඩුවේ විධායක ක්‍රියා විනිශ්චය කිරීමට එය සතු බලය සීමා කිරීමේ නව නීති කෙටුම්පත නෛතික වශයෙන් වලංගු නැති බවයි.
නෙතනියාහු ආණ්ඩුව බලාපොරොත්තු වූයේ යුද්ධය නිසා රටේ ඇතිවූ නව දේශපාලන තත්වය තුළ ඊශ්‍රායල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ බහුතරය ආණ්ඩුවට පක්‍ෂ තීන්දුවක් දෙනු ඇත යන්නයි. එහෙත් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ප්‍රමුඛත්වය දී තිබෙන්නේ රණවාදී දේශප්‍රේමයට නොව පුරවැසියන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම්වලට සහ ව්‍යවස්ථාදායකය හා විධායකය වෙතින් අධිකරණය හීලෑ කිරීමට ගන්නා ප්‍රයත්නවලින් අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වයත්, පුරවැසියන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයත් ආරක්‍ෂා කිරීමටය.

ලංකාවට ඇති අදාළත්වය

ඊශ්‍රායල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නඩු තීන්දුව ගැන ලංකාවේ සිටන අපද ඉගෙන ගත යුත්තේ සහ පාඩම් ඉගෙන ගත යුත්තේ, අප රටේ අධිකරණයටද විශේෂයෙන් මේ වසරේදී ඊශ්‍රායලයේ සිදුවූවා වැනි අභියෝග එල්ල වීමට තිබෙන ඉඩ නිසාය. මෙම මැතිවරණ වසර, දැනට සිටින පාලක පන්තියේ දේශපාලන බලය සහ ග්‍රහණය බිඳවැටීමේ අනතුරට එම පාලක පන්තියට මුහුණ දීමට සිදුවීමේ වසරක් වීමේ හැකිකම තිබේ. රාජ්‍ය බලය සම්බන්ධව තමන් පවත්වාගෙන යන ග්‍රහණය ලිහිල් වී යද්දී, පාලක පන්ති, විශේෂයෙන් ලංකාවේ දැනට සිටින ආකාරයේ පාලක පන්ති, සාමාන්‍යයෙන් කරන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ නීතිය අවභාවිත කිරීමයි. එසේ කිරීමේදී අධිකරණයද තමන්ගේ පැත්ත ගනිතැයි ඔවුහු අපේක්‍ෂා කරති. මෙම 2024 වසරේදී, මැතිවරණ ක්‍රියාවලියත්, නීතියත්, ආණ්ඩුක්‍රම වයවස්ථාවත් තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි අවභාවිත කිරීමට ආණ්ඩුව සූදානම් වුවහොත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා ජනතාවගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන් ආරක්‍ෂා කිරීමේ පෙරමුණු දෙකකින් අරගල කිරීමට විපක්‍ෂයට සහ පුරවැසි සංවිධානවලට සිදුවනු ඇත. පළමුවැන්න මහා පරිමාණ පුරවැසි විරෝධතා මගින් පුරවැසි ශක්තිය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව සහ සාමකාමීව ප්‍රකාශ කිරීමයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අනතුරට පත්වන හැම අවස්ථාවකම, පුරවැසියන් සතු එකම විකල්පය වන්නේ විරෝධය පෑම සඳහා තමන් සතු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිය උපරිම ලෙස භාවිත කිරීමයි. දෙවැනි පෙරමුණ තිබෙන්නේ අධිකරණ ක්‍රියාවලිය තුළය.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අනතුරට පත්වීම පටු අර්ථයෙන් නීතිමය ප්‍රශ්නයක් නොව, පුළුල් අර්ථයෙන් පුරවැසි නිදහස හා අයිතිවාසිකම්ද, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයද පිළිබඳ දේශපාලන ප්‍රශ්නයක්ද වන බව අධිකරණයට මතක් කර දීමට පුරවැසියන්ට හැකි වනු ඇත්තේ ඔවුන් ‘විරෝධය පෑමේ’ පෙරමුණෙහිද සක්‍රියව සිටින විටය. නීතිය හා දේශපාලනය අතර ඇති සම්බන්ධතාව ලංකාවේ නග්නව විවෘත වන්නට ඉඩ තිබෙන්නේ මෙම වසරේ ඉදිරි මාසවලදීය. එවැනි තත්වයන් තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ පුරවැසි නිදහස ආරක්‍ෂා කිරීම අධිකරණය සතු වගකීම බව අධිකරණයට මතක් කර දීම, පුරවැසියන්ට පැවරෙන නව වගකීමක්ද වනු ඇත.

බංග්ලාදේශයේ වෙන දේ

බංග්ලාදේශයේ නව පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ජනවාරි 7 දාට නියමිතය. අගමැතිනි ෂෙයික් හසීනාගේ නායකත්වයෙන් ඇති අවාමි ලීගය තුනන්-දෙකක බහුතරයක් සහිතව ඡන්දය දිනනු ඇති බව ලංකාවේ සිටිමින්ද අපට අනාවැකි කිවහැකිය. එසේ වන්නේ මැතිවරණ නිරීක්‍ෂකයන් ලෙස අප සතු අමුතු දක්‍ෂතාවක් නිසා නොවේ. මෙම මැතිවරණය ප්‍රධාන විරුද්ධ පක්‍ෂය තරග නොකරන මැතිවරණයක් බවට පත්කිරීමට අගමැති හසීනා දක්වා ඇති දක්‍ෂතාව නිසාය.

බංග්ලා දේශයේ මැතිවරණ ඉතිහාසය සහ මැතිවරණවල ස්වභාවය, ප්‍රජතන්ත්‍රවාදය ක්‍රියාත්මක වීම නොව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නොවන ලෙස මැතිවරණ පැවැත්වීම පිළිබඳව, පකිස්තානයට සමාන්තර වාර්තා තබා ඇති රටකි. විපක්‍ෂ බලවේග සහ ප්‍රධාන විරුද්ධ පක්‍ෂය විනාශ කිරීම නැතහොත් අකර්මණ්‍ය කිරීම, හමුදා පාලන කාලයේ මෙන්ම සිවිල් පාලන කාලය තුළදීද, අද ඊයේ දක්වාද, බංග්ලා දේශයේ පාලක පන්තීන් ප්‍රගුණ කර ඇති සහ ක්‍රියාත්මක කර ඇති දේශපාලන උපායකි.

විරුද්ධ පක්‍ෂ තහනම් කිරීම, විරුද්ධ පක්‍ෂ නායකයන් සහ ක්‍රියාකාරකයන් හිරගෙයි දැමීම, ඔවුන් විවිධ නඩුවලට පටලැවීම, නායකයන් නිවාස අඩස්සියේ තැබීම, රාජ්‍ය මර්දනය විරුද්ධ පක්‍ෂ දෙසට ලිහා ඇරීම සහ මැතිවරණයට සහභාගි නොවීම ආත්මාරක්‍ෂක පියවරක් ලෙස විරුද්ධ පක්‍ෂ විසින් තෝරාගනු ලැබීම බංග්ලා දේශයේ කවර දේශපාලන පක්‍ෂය බලයේ සිටියත් සිදුවන දේය. ‘නිදහස් සහ සාධාරණ මැතිවරණයක්’ බංග්ලා දේශයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සිහිනයකට සීමා වී තිබෙන්නේ දශක ගණනාවක් තිස්සේය.

ජනවාරි 7 දා තිබෙන මැතිවරණයට ප්‍රධාන විරුද්ධ පක්‍ෂය වූ බංග්ලාදේශ ජාතික පක්‍ෂය (බීඑන්පී එක) සහභාගි වන්නේ නැත. ප්‍රධාන විරුද්ධ පක්‍ෂය නැතිව පවත්වන මැතිවරණයකින් ලබන ජයග්‍රහණයේ සුජාතාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයට මුහුණ දීමට ආණ්ඩු බලයේ සිටින අවාමි ලීගය කර තිබෙන්නේ, තමන්ට හිතවත් දේශපාලන කණ්ඩායම් විපක්‍ෂ කණ්ඩායම් ලෙස පෙනී සිටිමින් ඡන්දයට ඉදිරිපත් කිරීමයි.

ලංකාව යන මග කුමක්ද?

බංග්ලා දේශයේ සිදුවන සහ පකිස්ථානයේ ගිය වසරේ සිදුවුණු දේවල්ද නිරීක්‍ෂණය කරන ලංකාවේ සිටින කෙනකුට තරමක දේශපාලන තැතිගැන්මක් ඇතිවෙයි. එසේ වන්නේ, ලංකාවේ දැනට බලයේ සිටින පාලක පන්තිය බංග්ලා දේශයේ පාලක පන්තිය ගමන් කර ඇති මාවතම තෝරා ගනීවිද? යන්නයි. ලංකාවේ පුරවැසියකුගේ සිතට එම සැකය මතුවන්නේ නම් එසේ වන්නේ එයට පසුබිම් වන පසුබිමක් ලංකාවේ තිබෙන නිසාය. සාමකාමීව පවත්වන ජනාධිපතිවරණයක හෝ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක ප්‍රතිඵලය වනු ඇතැයි දැනට පෙනෙන්නේ බලයේ සිටින වික්‍රමසිංහ-රාජපක්‍ෂ සන්ධානය පරාජය වන බවයි. දැනට ලංකාවේ රාජ්‍ය බලය අල්ලාගෙන සිටින ලංකාවේ මෙතෙක් පහළ වී ඇති ඉතාම දූෂිත දේශපාලන පන්තිය, ව්‍යාපාරික පන්තිය සහ නිලධාරී පන්තියේද සන්ධානයක් වන වික්‍රමසිංහ-රාජපක්‍ෂ සන්ධානය මුහුණ දෙන බරපතළ ගැටලුවක් වන්නේ තමන්ගේ ග්‍රහණයේ තිබෙන රාජ්‍ය බලය අතහැරීමට සහ තමන්ට පසමිතුරු අලුත් බලවේගවලට රාජ්‍ය බලය ලබාගැනීමට ඉඩ දිය හැකිද යන්නයි. මෙය වනාහි දූෂිත පාලක පන්ති, මැතිවරණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පවතින රටවල හමුහුණ දෙන බැරෑරුම් ලෙස උභතෝකෝටික ස්වභාවයක් ගන්නා ගැටලුවකි. එම උභතෝකෝටිකය නම් ‘තමන් පරාජය වන බව පෙනෙන මැතිවරණ තියලත් බෑ නොතියත් බෑ’ යන පහසු විසඳුමක් නැති ප්‍රශ්නයයි.

මැතිවරණ උභතෝකෝටිකය

මැතිවරණ නොතැබීමට වික්‍රමසිංහ-රාජපක්‍ෂ සන්ධානය කීරණය කළහොත්, ඒ ගැන කිසිවකු පුදුම විය යුතු නැත. එම විකල්පය තෝරා ගන්නේ නම් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන තර්කය වනු ඇැත්තේ, ආණ්ඩු වෙනසක් සිදුවුවහොත්, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමග ජනාධිපතිවරයා දැනට ගිවිසගෙන තිබෙන ප්‍රතිසංස්කරණ වැඩ පිළිවෙළ අනතුරට පත්වනු ඇත යන්නයි. දැනටමත්, මහ බැංකු අධිපතිවරයා ලවා එම අනතුරු ඇඟවීම පටන් ගෙන තිබේ. ‘ආර්ථිකය බේරා ගැනීමේ එකම ගැලවුම්කරුවා තමාය’ යන්න ජනාධිපතිවරයා පසුගිය අවුරුද්ද පුරාම ගොඩ නැගූ මිථ්‍යා මතවාදයේ කොටසකි. මේ අතර මැතිවරණ නොපැවැත්වීම ජනාධිපතිවරයා කරනු ඇත්තේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ නීතිය අවභාවිත කරමිනි. ‘ආර්ථිකය බේරාගැනීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට වඩා වැදගත්ය. ප්‍රමුඛත්වය දිය යුත්තේ ණය උගුලෙන් ගැලවීමටද? කතිරයටද?’ යන ව්‍යාජ තෝරා ගැනීම රටවැසියා ඉදිරියේ තබමින් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පිටතින් ක්‍රියාකිරීමට අවශ්‍ය පෙරහුරුව, පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමීමෙන් දැනටමත් පවත්වා තිබේ. එවැනි තත්වයකට විරුද්ධ පක්‍ෂයේ බලවේග සහ පුරවැසියන් මුහුණ දෙන්නේ කෙසේද?

ලංකාවේ අධිකරණයේ සහ පුරවැසියන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වගකීම යන කරුණ පෙරට එන්නේ මෙවැනි දේ සිදුවීමට ඉඩ තිබෙන පසුබිමකය. ඊශ්‍රායලයේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ නඩු තීන්දුව ලංකාවට අදාළ වන්නේ මෙවැනි අභියෝගයකට මුහුණ දීමටය. මෙම වසරේ ඉදිරි මාස කිහිපය තුළ සිදුවීමට බොහෝ විට ඉඩ තිබෙන අසාමාන්‍ය දේශපාලන සිදුවීම් ඉදිරියේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සහ පුරවැසි නිදහසේ ‘අවසාන ආරක්‍ෂණ පවුර’ වශයෙන් ස්වාධීන අධිකරණයක් සතු වගකීම සහ කාර්යභාරය අන් කවරදාටත් වඩා 2024 වසරේදී මතුවීමට ඉඩ තිබේ. රාජ්‍ය බලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය තුළ මතුවන අසාමාන්‍ය දේශපාලන තත්වයක් මතුවන්නේ නම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකගැනීමේ පුරවැසි ක්‍රියාකාරිත්වයේ වැදගත්කම 2022 වසරේ මතු වූ ආකාරයටම යළි මතුවීමටද ඉඩ තිබෙන බවයි.

එවැනි අවිනිශ්චිත සහ අර්බුදකාරී පරිසරයක් තුළ ලංකාවේ පුරවැසියන්ද අධිකරණයද සතු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකගැනීමේ වගකීම, ලංකාවේ ඉදිරි දේශපාලන ගමන් මගෙහි තීරණාත්මක සාධකයක් වනු ඇත. දේශපාලන බලයට ඇති ආශාව සහ ආත්මාර්ථය විසින් මෙහෙයවනු ලබන පාලක පන්තියක් රට පාලනය කරද්දී, දේශපාලන සිහිබුද්ධිය සමාජයට ලබාදීමට හැකතිවනු ඇත්තේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්‍ෂා කරගැනීමට කැපවුණු ජනතාවකට සහ අධිකරණයකටය.

කැළණියට වැඩිය බෝධි(සතා)!

කටුනායක ගුවන් තොටුපොළින් ගිය සතියේ බෝධිසත්වයෙකු ලංකාවට වැඩම කළ බව සමාජ මාධ්‍ය වාර්තා කෙළේය. එහිදී යම් බැතිමතුන් පිරිසක් එහි ගොස් ඔහුව පිළිගත්හ. ඒ අතරේ එක් භික්ෂුවක්ද විය. ඒ භික්ෂුව මේ පුද්ගලයාට දණගසා වැන්දේය. ඒ ගැන සමාජ මාධ්‍ය තුළ අදහස් දක්වා ඇති බොහෝ බෞද්ධයන් මේ භික්ෂුවට පරිභව කරනු දක්නට ලැබුණි. චීවරයට වඳිනවා මිසක්, චීවරයක් කලිසමකට නොවැඳිය යුතු බව ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන චෝදනාවයි. (ලංකාවේ චීවරය, කෝට්-කලිසම් සහ සාටකවලටත් වඳිනු අප නම් ඕනෑ තරම් දැක තිබේ. කෙසේ වෙතත්, ඒ භික්ෂුවක් නොව, භික්ෂුනියක් බව පසුව හෙළි විය. කෙසේ වෙතත්, සිවුර පිළිබඳ සැදැහැවත් කෝන්තරය ඉන් නිෂේධ වන්නේ නැත).

මේ බෝධි(සතා)ගේ ඇඳුම පමණක් නොව, කොණ්ඩයත් හිපි සම්ප්‍රදාය අනුව දිගට වවා, පහළට ගැටගැසා ඇත. ඔහු වැඩම කර සිටියේද බුද්ධගයාවෙන් සාරානාතයට නොව, ඊජිප්තුවෙන් කටුනායකට ය. එර්දියෙන් නොව, අහස්යාත්‍රාවෙනි. ඇත්ත, තමන් බුදුන් යැයි මොහු නොකියයි. එහෙත්, සෝවාන්, සකෘදාගාමී, අනාගාමී සහ අර්හත් වැනි සම්භාව්‍ය ආධ්‍යාත්මික ප්‍රභේද මේ වන විට දක්නට නැති නිසාත්, ඒ නැතිකමේ දරිද්‍රතා වෙළෙඳපොල පවා හයිබි්‍රඩ් (සංකර) වී ඇති නිසාත්, මේ බෝධි(සතාගේ) මාදිලිය වන්නේද බොල් සංඥාවම වන නිසාත්, අපද අතීත සංඥාර්ථ සමග ටිකක් සෙල්ලම් කිරීම ‘පාපයක්’ විය යුතු නැත.

ස්වරූප රාගය යනුවෙන් හැඳින්වෙන දෙයක් තිබේ. නාසිසස් නමැති සුරූපී තරුණයෙකු තමාගේම රූපයට වහවැටී ජීවිතය විනාශ කරගන්නා ග්‍රීක දේව කතාවක් ඊට පාදක වී තිබේ. දඩයමේ යද්දී වතුර බීමට ගිය විලක වතුරේ පිළිබිඹු වූ තමාගේම රූපයට පිස්සුවෙන් වශී වී කල් ගෙවීමෙන් ඔහු මරණයට පත්විය. නූතන ලෝකයේ මේ යෙදුම භාවිත කරන්නේ, එක්තරා මානසික ආබාධයක් හැඳින්වීමටයි. අප කවුරුන් තුළත්, තමා කෙරෙහි වන මේ කියන ස්වරූප රාගය තිබේ. එහෙත් එය අධිකතර වශයෙන් පුම්බාගෙන, කල්පනා ලෝකයක අතරමංව, සෙස්සන්ගේ අවශ්‍යතා, දුර්වලතා සහ හැඟීම් ආදිය තමාව පිම්බීම සඳහා පාවිච්චියට ගන්නා මනෝභාවය රෝගී තත්වයකි. ඉහත කී ග්‍රීක කතාව කාලයේ මේ කියන ස්වරූප රාගය තවත් කෙනෙකුට බෝ වීමට මාර්ගයක් තිබුණේ නැත. එහෙත් නූතන ලෝකයේ, විශේෂයෙන්ම මුහුණුපොත සහ යූ ටියුබ් වැනි වෙනත් තාක්ෂණික මෙවලම් ඔස්සේ, එය සෙස්සන්ටත් බෝ වන්නේ නිරායාසයෙනි.

බෝධි(සතා) ආවේද මුහුණුපොතෙනි. ‘මුහුණුපොතට’ ඒ නම තබා ඇත්තේ ආවාටගියාට නොවේ. එයින් පල ලබන අති-බහුතරය අහිංසක ය. ඔවුන් කරන්නේ තමා ගැන අනෙක් අය තුළ යම් ආකාරයක කල්පනාවක්, උනන්දුවක් ඇති කිරීමෙන් සහ එසේ වන බව (කමෙන්ට්ස් සහ ලයික්ස් ආදිය ඔස්සේ) දවස තිස්සේ නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් සන්තර්පණය වීමයි. නූතන ලෝකය තුළ නවතම වෙළෙඳපොළ බිහි වන්නේ ඒ කියන අහිංසක ආශාව වෙළෙඳ භාණ්ඩයක් බවට පරිවර්තනය කරමිනි. මේ ස්වරූප රාගී මෙවලම්හි හිමිකරුවන්, කිසිම ‘නිෂ්පාදනයක්’ නොකර, ලෝකයේ පළමු ධනවතුන් දහ දෙනා අතරට පත්ව සිටින්නේ එබැවිනි.


මගේ තර්කය මෙයයි: නව තාක්ෂණ සන්නිවේදන දියුණුව තුළ, ආගමික ප්‍රාතිහාර්යයන් පෑමට සහ බුදු වීමට ඇති අවස්ථා බහුල බවයි. බුදු වීම, රහත් වීම සහ බෝධිසත්වයෙකු වීම ආදිය ‘සැබෑවක්’ වන්නේ, ඒ ගැන අනෙකෙකු තුළ විශ්වාසය ජනනය කරන තරමටයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ පස්වග මහණුන් වෙත වැඩම කර දම්සක් පැවතුම් දේශනාව කිරීමෙන් සිදු කළ මුල්ම කාර්යය, ඒ විශ්වාසය ජනනය කිරීමයි. හුදෙක් ඒ ධර්ම ශ්‍රවණයෙන්ම එම පිරිස අර්හත් ඵලයට පැමිණියා යැයි ධර්මයේ සඳහන් වෙතත්, එය, කියන තරම් පහසු කාර්යයක් වන්නට ඇතැයි සිතීම අපහසු ය. එහෙත් මුහුණුපොත හරහා තමාගේ කාර්යය ඊට වඩා පහසු වෙතැයි නූතන බෝධි(සතා) සිතන්නට ඇත.

තාක්ෂණය පමණක් ප්‍රමාණවත් නැත. සමාජ අවශ්‍යතාවක්ද තිබිය යුතුය. මෑත කාලයේ ලංකාවේ විශාල පරිවර්තනයක් සිදු විය. එනම්, ආගමික හැඟීම සහ භක්තිය, නිවසක ඇති පහන්පැලේ සිට, ගමේ ඇති පන්සලේ සිට, මහපාරට සම්ප්‍රාප්ත වීමයි. එනම්, ශ්‍රද්ධාව ප්‍රදර්ශනකාමී වීමයි. එය, මෑත කාලයේ ලංකාවේ පොදු අවකාශය තුළ සිදු වූ, විශාලතම ආක්‍රමණික ප්‍රපංචය වශයෙන් ගිණිය හැකිය. ආගම විසින් සමස්ත දකුණු අවකාශය ආක්‍රමණය කෙරුණි. පින් සිද්ධ කරගැනීමේ විශාල පිපාසයක් ජනිත කෙරුණි. ඒ පිපාසය පසුපස, සමාජ දේශපාලනික කාරණා රාශියක් ඇති බව ඇත්ත. (එය, වෙනම ලිපියකට මාතෘකා විය යුත්තකි).

කෙසේ වෙතත්, ඕනෑම සමාජයක් වඩාත් ආගමික වන්නේ, වැඩි වැඩියෙන් බුදුවරු පතන්නේ, වඩාත් අවදානම් සහ අර්බුදකාරී තත්වයකට එම සමාජය සහ එහි වෙසෙන ජීවිත පත්වීමේදී බව, සාමාන්‍යයෙන් නිරීක්ෂණය කළ හැකි කාරණයකි. ඒ අනුව බැලුවොත්, සමාජ ආධ්‍යාත්මය අරක්ගන්නා එකී පින් පිපාසය තාර්කිකයි, ස්වභාවිකයි.

(කලකට ඉහතදී මවිසින් පරිවර්තනය කරන ලද, ඇමරිකානු ලේඛක ගෝර් විදාල්ගේ “ගැලවුම්කාර ඉසිවරයා” සහ “කල්කි” නමැති නවකතා ද්වයේ ඒ කාරණය කලාත්මකව නිරූපණය කෙරේ).වැදගත්ම කාරණය වන්නේ, ඒ පින් පිපාසය වෙළෙඳපොළක් බවට පරිවර්තනය කරගැනීමත් ඊට සමගාමීව සිද්ධ වීමයි.

ඊළඟ ආත්මය සඳහා ‘ඉතිරි කිරීමේ බැංකු කටයුත්තක්’ බවට ආගම පත්වීම එහි ප්‍රතිඵලයයි. ලංකාවේ මිනිස්සු, මේ කියන කාලයේ තම තමන් වෙනුවෙන් ‘පුණ්‍ය ගිණුම්’ ආරම්භ කළහ. ගෙදර පහන්පැලේ පුංචි බුද්ධ රූපය ඉදිරියේ පන්සිල් ගැනීමෙන් හෝ ගාථාවක් කීමෙන් අනුමෝදන් වෙතැයි සිතූ පින, ගත වූ දශක තුනක පමණ කාලය තුළ, මහ පරිමාණ ව්‍යාපෘතීන් බවට පත්විය. එය, සශ්‍රීක ආගමික වෙළෙඳපොළක් නිර්මාණය කෙළේය. අද රට පුරා තිබෙන ලස්සන ‘අසපු’ එහි එක් නිරූපණයකි. ප්‍රධාන පන්සල් රාශියක්, ධන කුවේර මාලිගා බවට පත්වීම සහ ඒවායේ වැඩවසන භික්ෂූන්, යසඉසුරින් පිරි කාමසුඛල්ලිකානුයෝගීන් බවට පත්වීම එහි තවත් නිරූපණයකි. මේ මහා පරිවර්තනය, යුද්ධය විසින් ඇති කරන ලද, ජාතියේ ඒකාත්මික වීම නමැති අනන්‍යතා අවශ්‍යතාව විසින් උත්පාදනය කරන ලද්දකි. (එයද වෙනම ලිපියකට නිමිත්තකි).

කටුනායක ගුවන් තොටුපොළෙන් ලංකාවට වැඩම කළ මේ බෝධි(සතා), එතැන් සිට ලිමුසින් රථයකින් කැළණියට වැඩම කිරීමේ සන්දර්ශනය ගැන අප සලකා බැලිය යුත්තේ, ඒ පසුබිම් කරුණු සිහියේ තබාගෙන ය. ඉහතින් කී, ස්වරූප රාගය සහ වෙළෙඳ ව්‍යාපාරය යන සාධක දෙකට අමතරව, මේ පුද්ගලයාගේ තක්කඩි චරිතයත්, මේ රංගනය පසුපස ඇති බවට සැකයක් නැත. ඔහුගේ සමාජ-විරෝධී අතීත චර්යාවන් ගැනත් සමාජ මාධ්‍ය තුළ මේ වන විට සාකච්ඡා කෙරේ. එහෙත් ඒ කිසිවක් ගැන නිශ්චිත සාක්ෂි මෙතෙක් අපට නැති නිසා, දැනට අපට සිදුවන්නේ හුදෙක් ඔහුගේ වර්තමාන චර්යාව ගැන සොයා බැලීමටයි.

කැළණියේදී යම් පිරිසක් ඔහු වටා රොක් වෙති. ඔහු ඔවුන්ට යම් ‘දේශනයක්’ කරයි. ඒ අතර සිටි දෙදෙනෙක් ඒ මොහොතේම, එම ‘දේශනාවෙන්’ යම් මාර්ග ඵලයකට පැමිණි බව තමන්ට පෙනුණි යැයි ඔහු කියයි. මොහු වනාහී, රෝගියෙකුට වඩා, තමා කරන වංචාව පිළිබඳව හොඳින් දැනුවත් මෝඩයෙකි. සාමාන්‍යයෙන් මෙවැති ‘ගැලවුම්කාර’ චරිතවලට පණ දෙන පුද්ගලයන්, කතාවෙන් සහ පෙනුමෙන්, යම් ආකර්ශණීය ශක්තියක් ඇති පුද්ගලයන් ය. එහෙත් මොහු එහි අනිත් පැත්තයි. මොහුගේ කතාවෙන් හැඟෙන සංඥාවන් ඔස්සේ ගියොත්, යම් කාලයක මොහු ‘එක්ස් කණ්ඩායමේ’ සාමාජිකයෙකු වශයෙන් සිටියෙකු හෝ එහි යම් ආභාෂයක් ලැබූවෙකු හෝ වෙතැයි මට සැක සිතුණි. විනාඩි දෙකක හෝ තුනක පමණ කෙටි කාලයක් තුළ, ඔහු ශ්‍රාවකයන් අමතා කිහිප වරක් කියන එක් වැකියක් කැපීපෙනුණු බැවිනි. එනම්, ‘මං කියන දේ පැහැදිලිද මන්දා.’ යන්නයි.

එය, එක්ස් කණ්ඩායමේ හිටපු ‘ශාස්තෘවරයෙකු’ නිතර භාවිත කළ වාග් විලාසයකි. (ආධ්‍යාත්මික වශයෙන්) තරමක් ඉහළ අහසේ වැජඹෙන්ට හිතාගෙන ලංකාවට වැඩම කළ මේ බෝධි(සතා) හිටිහැටියේ පොළොවට කඩාවැටුණු එක් නිමේෂයක් විය. එනම්, 69 ලක්ෂයක් ගැන කතාවක් ඔහුගේ කටින් පිටවීමයි. එහිදී ඔහු කියන දේ හරියටම පැහැදිලි නැතත්, 2019 පටන් ඊජිප්තුවේ සිට ඔහු බලාගෙන සිට ඇත්තේ ඒ 69 ලක්ෂයට කෙළවෙන තෙක් ය! ඒ කතාව පසුපස යම් දේශපාලන ව්‍යාපෘතියක් ඇතැයි කෙනෙකු සිතන්ට පුළුවන. එය ඇත්තක් නම්, මෙවැනි මෝඩයෙකු සහ මෙවැනි රංගනයක් ඒ සඳහා යොදාගත් දේශපාලනඥයා හෝ දේශපාලන කඳවුරද මැටි කරත්තයක්ම විය යුතුය.

ඒ නිසා මොහු ගැන අනවශ්‍ය සේ ඇවිස්සීමට කාරණා නැත. එක පැත්තකින්, අතේ පැළවෙන ඔහුගේ මෝඩ චර්යාව විසින් ඔහු අපට මහත් පහසුවක් සපයයි. මන්ද යත්, මොහු සිය ව්‍යායාමය තුළ ‘ස්වාභාවික මරණයට’ පත්වීමට ඉරණම් කෙටි ඇති බැවිනි. අනිත් පැත්තෙන්, තවත් බුදුවරයෙකු යැයි කියාගන්නා සමන්තභද්‍ර තරම් මොහු දක්ෂයෙකු වූවද, තවදුරටත් කෙලෙසීමට තරම් පූජනීයත්වයක්, තත්කාලීන බෞද්ධ සංස්ථාව තුළ ඔහුට ඉතිරි කර තබා නැති බැවිනි. තවත් පැත්තකින්, ආගම නමැති වෙළෙඳපොළේ සැදැහැවත් ගැනුම්කරුවන් බහුල නිසා මෙවැනි පුද්ගලයන් ව්‍යාපාරිකයන් බවට පත්වීමද අස්වාභාවික නොවන බැවිනි. කාගේ කර්තෘත්වයෙන් කෙරුණත්, තත්කාලීන ලාංකීය සමාජය නිර්දය හාස්‍යයට ලක්කිරීමට ගත් ප්‍රයත්නයක් වශයෙන් වුවත්, මෙය අසාර්ථක ව්‍යාපෘතියකි.

බෝසතානන් කැළණියට ආ මොහොත…

ජඩමාධ්‍යකාරයන්ගේ දඩයමට ගොදුරු වුණු කහවත්තේ පවුල ගැන පුතකුගේ අදහස්

කහවත්ත, වැල්ලඳුර, වෙලේවත්තේ විසූ ජේ.එම්. විනීතා ජයසුන්දර (71) ප්‍රදේශයේ ප්‍රකට සමාජ ක්‍රියාකාරිනියක වූ අතර ප්‍රදේශයේ සමිති සමාගම් 15ක පමණ සාමාජිකත්වය හා ඉහළ නිලතල දරමින් ඉතා සමාජශීලි ජීවිතයක් ගත කළ, ප්‍රියමනාප, ක්‍රියාශීලී තැනැත්තියකි. 2023 දෙසැම්බර් 13 වෙනිදා ගෙල කපා ඝාතනය කරන ලද ඇගේ දේහය නිවසේ පිටුපස කොටසේ වැටී තිබිණ. පොලිසිය පරීක්‍ෂණ ඇරඹීය. පසුව, ඇගේ දේහය පිළිබඳ අවසන් කටයුතු සිදුවුණු දින, බාල දියණිය, මේනකා සංජීවනී ඝාතනයට සැකකාරියක ලෙස අත්අඩංගුවට ගැනිණ. ඉන්පසුව ජනමාධ්‍ය හරහා ගොඩනැගුණු කතාව දැන් මුළු රටම දනියි. නැවතත් ඒ කතාව විස්තර සහිතව ලිවීමෙන්, එම ජඩ-මාධ්‍ය අපයෝජනය පුනරුච්චාරණය කිරීමක්ම සිදුවන බැවින් එසේ නොකෙරේ.


එහෙත්, සාරාංශයක් ලෙස කිවහොත්, එම ජඩ-මාධ්‍යවලට අනුව, විනිතා ජයසුන්දර මහත්මිය මරා දමා ඇත්තේ ඇගේ බාල දියණිය වන මේනකා සංජීවනීය. ඝාතනය වූ දින ඇගේ ‘සැකසහිත’ හැසිරීම ආදියේ සිට පොලිස් නිල සුනඛයා මියගිය කාන්තාවගේ ‘දේහය අසල තිබුණු ඔරලෝසුව ඉව කර දියණියගේ කාමරය තුළට යාම’ ආදි වූ තවත් ‘සිදුවීම්’ද සැලකිල්ලට ගෙන පොලිසිය ඇය සැකපිට අත්අඩංගුවට ගෙන තිබිණ. පසුව, මහේස්ත්‍රාත්වරයා වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදුව ඇය රක්‍ෂිත බන්ධනාගාරගත කරන ලද්දීය.
මේ ඝාතනයද ලංකාවේ ප්‍රසිද්ධ පුවත්පත්, රූපවාහිනි නාලිකා, අන්තර්ජාල නාලිකා, යූටියුබ් නාලිකා හා වෙබ් අඩවි, ගොසිප් අඩවි, සමාජ මාධ්‍ය ආදි සෑම මාධ්‍යයකටම පාහේ රසවත් ගොදුරක් බවට සැණෙකින් පත්විය.

මීට පෙර, රත්නපුරේ කොටකෙතන ඝාතන වැල, කොටදෙනියාවේ සේයා සදෙව්මි දැරිය ඝාතනය, කොළඹ කොටුව වේල්ල වීදියේ, ගමන් මල්ලක දමා තිබියදී හිස සුන් සිරුරක් ලෙස හමුවූ කුරුවිට තෙප්පනාවේ, තිළිණි යසෝධරා ජයසුන්දර ඝාතනය ආදි ඝාතන සම්බන්ධයෙන් සිය මාධ්‍ය අපයෝජනය කළ මාධ්‍යකාරයෝ (ඔවුහු ජඩ-මාධ්‍යකාරයෝය.) ඒ විදියටම, කිසිම අඩුවක් නැතිව, කහවත්ත ඝාතනයේදීද සිය ජඩ-මාධ්‍යකරණයේ නැවතත් නියැලෙන්නට පටන් ගත්හ.

කොවිඩ් සමයේදී මෙන්ම මේ දවස්වල පොලිසියේ ඊනියා යුක්තිය මෙහෙයුමේදීද ඔවුන් වැඩ කරන්නේ ඒ පුරුදු විදියටමය. ඉතිහාසයෙන් කිසිම පාඩමක් ඉගෙන ගන්නේ නැති බවත්, සිය මාධ්‍යවල රේටිංග් හා වෙළඳාමම මිස ජනමාධ්‍ය ආචාර ධර්ම කිසිවකුට වැඩක් නැති බවත්, නැවතත් ඔවුහු සිය ක්‍රියාවෙන්ම පෙන්වමින් සිටියෝය.

පොලිසිය, උසාවිය වටා කැමරා හා මයික්‍රපෝන මානාගෙන සිටිමින්, හඹා යමින්, ‘සැකකාරිය’ හා ‘මාතෘ ඝාතනය’ ගැන ප්‍රවෘත්ති නිර්මාණය කරමින්, කතා අලුතෙන් හදමින් මේ මාධ්‍ය ආයතනවල ප්‍රාදේශීය වාර්තාකාරයෝ තමන්ගේ වාර්තා මාධ්‍ය කාර්යාල වෙත එව්වෝය. මාධ්‍ය ආයතනවල සංස්කාරකවරු, නිෂ්පාදකයෝ හා ප්‍රවෘත්ති අධ්‍යක්‍ෂවරු, එම තොරතුරු ග්‍රැෆික් නිර්මාණ මගින් සජීවීකරණය කොට, මේනකා සංජීවනී, ආනන්තර්ය පාපකර්මයක් කළ තැනැත්තියක හැටියට සිය ප්‍රවෘත්ති විකාශන, නිව්ස් බී්‍රෆිං මෙන්ම බ්‍රේකිං නිවුස්වලින්ද හඳුන්වා දුන්නෝය. ඒ දිනවල හැම මාධ්‍ය නාලිකාවකම ප්‍රවෘත්තිවල වැඩි කාලයක් මෙන්ම ප්‍රමුඛ පුවත හෝ ප්‍රධාන පුවත වෙන්කර තිබුණේ මේ ‘ආනන්තර්ය පාපකර්මය’ ගැන දීර්ඝ ලෙස විස්තර කරන්නටය.

‘සැකකාරිය’ වන මේනකා සංජීවනී, ඝාතනය ගැන ‘පාපෝච්චාරණයක්’ පොලිසියට කර නැති බවද, ඝාතනය ගැන කිසිවක් නොකියන බවද මේ මාධ්‍ය වරින් වර වාර්තා කළේය. එහෙත් ඇගේ ‘සැකසහිත හැසිරීම්’ තිබෙන බවද ඒ වාර්තාවල විස්තර සහිතව අඩංගු විය. සමහර පුවත්පත් වාර්තාවල ඝාතන අවස්ථාවේ හුවමාරු වුණු දෙබස් පවා, ඇසූ දුටු ලෙස අපූරුවට ප්‍රතිනිර්මාණය කර තිබිණ.

දින කිහිපයකට පසුව, ජයසුන්දර මහත්මියගේ ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් පොලිසියේ සැකය එම නිවසට ආගිය පෙදරේරුවෙකු වෙත යොමුවිය. නමින් හෙතෙම දොලේ බාස්ය. ඔහු කහවත්ත, පලන්සූරියගම වසන්නෙකි. යුද හමුදා සේවයෙන් පළා ආ අයෙකි. ඔහුද අත්අඩංගුවට ගන්නා ලදි. ඒ අනුව, දෙසැම්බර් 29 වැනිදා, පොලිසිය මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට දැනුම් දෙන්නේ, ඒ වන විට සැකකාරියක ලෙස රක්‍ෂිත බන්ධනාගාරගත කර සිටි මේනකා සංජීවනී මේ අපරාධයට වගකිව යුතු නැති බැවින් ඇය මුදා හරින ලෙසය. මේනකා නිදහස් වූවාය. ‘ඇය අපේ බාරයට ගෙන රක්‍ෂිත බන්ධනාගාරගත කරන ලෙස ඉල්ලුවේ ඇගේම ආරක්‍ෂාවටයි.‘ පොලිසිය පසුව කීවේය.

රක්‍ෂිත බන්ධනාගාරයේ සිටි කාලය තුළ, තමා කුමන හේතුවක් නිසා බන්ධනාගාරගත කළාදැයි සිතාගන්නට බැරි තරමේ පුදුමයකින් ඇය පසුවන්නට ඇති බවට සැක නැත. ඒ කාලය තුළ මාධ්‍යවල යන්නේ මොනවාදැයි බලන්නට අසන්නට තරම් ඉස්පාසුවක් ඇයට නොතිබුණත්, බන්ධනාගාරයෙන් නිදහස්ව පැමිණි පසු, තමා ගැන මාධ්‍ය විසින් නිර්මාණය කරන ලද බොරු කෙතරම් විනාශකාරීදැයි තේරුම් ගන්නට අපහසු නොවන්නට ඇත. ඇය පශ්චාත් උපාධිධාරි, බුද්ධිමත්, මිත්‍රශීලී තරුණියකි. මැස්සකු මරන තරමේ වත් අපරාධයක් නොකරන අහිංසක හැසිරීමකින් හෙබියෙකි.

මියගිය ජයසුන්දර මහත්මියගේ වැඩිමහල් පුත්‍රයා ජානක සුනෙත් බණ්ඩාරය. සෞඛ්‍ය අධ්‍යාපන කාර්යාංශයේ නිලධාරියකු වන ඔහු ජනමාධ්‍ය ක්‍ෂෙත්‍රයේ දීර්ඝකාලීන පළපුරුද්දක් ඇති ප්‍රකට හා ප්‍රවීණ ගුවන්විදුලි නිවේදකයෙකි. ඔහුගේ රාජකාරිය අනුව, ලංකාවේ සාතිශය බහුතරයක් විද්‍යුත් හා මුද්‍රිත මාධ්‍යවල මාධ්‍යවේදීන් ඔහුට හමුවෙයි. හෙතෙම ජනමාධ්‍යවේදීන් විශාල පිරිසකගේ සමීපතමයෙකි.

එහෙත්, තමාම නියෝජනය වන ජනමාධ්‍ය විසින් තම මවගේ ඝාතනය ගැන හා බාල සහෝදරිය සැකකාරියක නොව වරදකාරියක ලෙස විස්තර කිරීම ගැන සුනෙත් බණ්ඩාර කතා කරන්නේ මහත් කම්පනයකිනි.

සුනෙත් මෙසේ කියයි.
‘මං මාධ්‍ය ක්‍ෂෙත්‍රයේ අවුරුදු තිහක් වැඩ කරලා තියෙනවා. මං ඔය මාධ්‍යවල සියයට අනූවක්ම කට්ටිය අඳුනනවා. නමුත් මේ සිද්ධියෙන් පස්සෙ කිසිම දවසක කිසිම මාධ්‍යයක් මොන දේකටවත් මට කතා කළේ නැහැ. අපේ කතාව ඇහුවෙ නැහැ.
ඔවුන්ට තමන්ගේ ලාභය විතරයි. කිසිම සාධාරණයක් නැහැ. ආචාර ධර්ම නැහැ. මේ විදියට යනකොට මාධ්‍ය නියාමනයක් රටට අත්‍යවශ්‍යයි. අධිකරණයේ වැඩේ, පොලිසියේ වැඩේ ඔක්කොම කළේ මාධ්‍ය. මාධ්‍ය මවපු කතා නිසා ගමේ මිනිස්සු කෝපයට පත්වුණා. අපිට වෛර කළා. ඔය සිද්ධිය අපි ඇතුළෙන් කළමනාකරණය කරගත්තේ නැත්නං, මිනිස්සු ගල් ගහලා මරනවා අපිව. ගෙවල් ගිනි තියනවා. මං මැදිහත් වෙලා ගමේ අයට කතාකළා. රැස්වීම් තිබ්බා.’


වැල්ලඳුර ගමේ මිනිසුන් පමණක් නොව මුළු රටේම ජනතාව විශ්වාස කළේ, ජනමාධ්‍යවලින් වාර්තා කළ කරුණුය. ඔවුන් මේනකා සංජීවනී මාතෘඝාතකයකු බවට පත්කර වැපිරූ ප්‍රවෘත්ති හා විග්‍රහ ය. පොලිසියෙන් සොයාගත් තොරතුරුවලට අමතරව, කතාවේ අඩුතැන් පිරවූයේ මේ ජඩ-මාධ්‍යකාරයන්ය.

‘පොලිසිය කියන දේවල් විතරක් නෙවෙයි නොකියන දේවලුත් ලියනවා. උදාහරණයක් කියන්නම්, ‘ස්මාට් ඔරලෝසුවක්’ එතැන (මළසිරුර වැටී තිබුණු තැන) වැටිලා තියෙනවා මොවුන් කිව්වාට, නංගි අම්මාට දුන්න සාමාන්‍ය කාන්තා ඔරලෝසුවක් තමයි එතැන වැටිලා තිබුණේ. ඒක ‘ස්මාට් ඔරලෝසුවක්’ කිව්වාම අවුරුදු හැත්තෑඑකක අම්මා කෙනෙක් එහෙම එකක් අඳින්න ඉඩක් නැති නිසා, මෙයා (නංගිව) මරන්න ඇති කියන පික්චර් එක දෙන්නනේ ඒක දාන්නේ. සමහර ආයතන ග්‍රැෆික් කර කර, ‘මැරුවා මැරුවා මැරුවා මැරුවා’ කිව්වා. ඒත් නංගිව නිදහස් කළාම, නිදොස් කර නිදහස් කළා කියන වාක්‍යය කිව්වා විතරයි. පොලිසිය කිව්වා, මෙයාගේ ආරක්‍ෂාවට ගත්තා මිසක් අත්අඩංගුවට ගැනීමකුත් නෙවෙයි කියලා.

නංගි නිදහස් වීම ගැන එදා නිවුස් එක මේන් නිවුස් එකේත් නෙවෙයි, නිව්ස් ඉන් බී්‍රෆ් එකේ තත්පර ගානකින් කිව්වා උඩින් උඩින්. උසාවිය සහ පොලිසිය කිව්ව එක දෙයක්වත් කියන්නේ නැතුව. මුලින් රිපෝට් කළා නම් අර වගේ ග්‍රැෆික් දදා, තවත් සාධාරණ කාලයක් මේ වින්දිතයන්ට, එහෙම නැත්නම් මාධ්‍යයේ දඩයමට අහුවෙච්ච අයට දෙන්න ඕනෑ නැද්ද? මං කියන්නේ ඒගොල්ලෝ රීච් එකට නම් වැඩ කරන්නේ, අපිට අඩුම තරමින් ආචාර ධර්ම අනුව ඊට සමාන කාලයක් දෙන්න ඕනෑනේ. නමුත් සමහර නාලිකා මුලින් ගහගෙන ගහගෙන ගියාට, අන්තිම දවසේ පළවෙනි නිවුස් එකට අරන් සියල්ල වාර්තා කළා.

ජනවාරි 1 වැනිදා නඩුව කැඳවන දවසේ කිසිම මාධ්‍යයක අවධානයකුත් නෑ. සැකකරු දොලේ බාස් ගෙනෙන එක ඔවුන්ට නිවුස් එකකුත් නෙවෙයි. එදා අධිකරණය කිව්ව දේවල් නිවුස් එකකුත් නෙවෙයි. මේ මේ සාක්‍ෂි ඉදිරිපත් වෙලා තියෙනවාය කියන එක නිව්ස් එකකුත් නෙවෙයි, අපේ අම්මාව අපේ නංගි මැරුවා කියන එක තමයි ඕගොල්ලන්ට ඕන වෙලා තිබුණේ. ඕනෑ වුණේ ඔවුන්ගේ මාධ්‍යවල රීච් එක හදාගන්න මිසක් සත්‍යය වාර්තා කරන්න නෙවෙයි.

ඒ විතරක් නෙවෙයි, බොරු පින්තූර දාලා ගැහුවා. අපේ එෆ්බීවලින් ෆොටෝ අරගෙන ගැහුවා. තැන් තැන්වල ඉන්න අපේ පවුලේ කීර්තිමත් අයගේ නම් ඈඳලා ගැහුවා. මාධ්‍ය ගිහින් ගමේ අය ඉන්ටර්වීව් කළා කියනවානේ. එහෙම මාධ්‍යවලට කතාකරලා තිබුණේ නැහැ ගමේ අය. ඒවා හිතලු කතාකළ ඒවා. ඊට අමතරව යූටියුබ් කෙලින්ම ගැහුවා මෙයා (නංගි) අම්මාව මැරුවා කියලා ‘පාපෝච්චාරණය කළා’ කියලා. ‘මගේ අම්මත් එක්ක ඉන්න බෑ. මං මරාගත්තා’ කියලා නංගි කියන විදියට තමයි ඒ අය කිව්වේ. නංගි මදුරුවෙක්වත් මරන්නේ නැති කෙනෙක්. එයා කිසිම මාධ්‍යයකට කතාකළේ නැහැ. මෙයාගෙන් ඇහුවොත් මැරුවාද කියලා මෙයාට කියන්න තියෙන්නේ මං මැරුවෙ නැහැ කියලා විතරයිනේ. හැබැයි මිනිස්සු හිතලු මාධ්‍යවල ගැහුවා.

හැබැයි, අපේ පවුලේ කට්ටිය හිටියා එකා වාගේ. නමුත් ගමේ මිනිස්සු ඇවිස්සිලා තිබුණේ මාධ්‍යවලින්. මං ගමේ පන්සලේ හාමුදුරුවන්ට කිව්වා, හාමුදුරුවනේ මගේ නංගිට උදව් වෙන්න කියලා. අතලොස්සක් විතරයි විශ්වාස කලේ මාධ්‍ය කියන්නේ බොරුය කියලා. මේ ප්‍රශ්න මැද්දේ මං පොලිසියට කිව්වා අපට ආරක්‍ෂාව දෙන්න කියලා. අපි යන යන තැන පොලිසිය ආරක්‍ෂාව දුන්නා. නැත්තං අපිව ගහලා මරනවා.

අපේ අම්මාව මරාගත්ත නංගිව අපි ආරක්‍ෂා කරනවා කියලානේ පෙනෙන්නේ. විශේෂයෙන් කහවත්ත පොලිසියේ ස්ථානාධිපති සහ කාර්ය මණ්ඩලයත් පොලිසියේ ආරක්‍ෂක අංශවල සියල්ලනුත් අපට සහාය දුන්නා. අනෙක් එක අපි ගමේ වුණත් නීති විරෝධී දේවල්වලට විරුද්ධ වෙන නිසා, අවස්ථාවාදීන් බලා ඉන්නවානේ නීතිගරුක මිනිසුන්ට ගහන්න,
අම්මාගෙ දානෙ ඉවරවෙලා නංගිව අත්අඩංගුවට ගත්තාට දවස් දෙකකට පස්සේ මම රැස්වීමක් තිබ්බා ගමේ මිනිසුන්ට. මං කතාකරලා කිව්වා, නියම කෙනා අල්ලන්න ඕනෑ. මගේ අම්මවයි මරලා තියෙන්නේ. මාධ්‍ය කියන ඒවා විස්වාස කරන්න එපා, ඇත්ත මොකක්ද කියලා බලාගනිමු කියලා. එහෙම කළේ නැත්තං අද කතාකරන්න මාවවත් ඉතුරු වෙන්නේ නැහැ. මිනිස්සු අපිව මරනවා. ඒ මාධ්‍යවලින් ඇතිකළ දේ නිසා. අපිට ගෙදර ඉන්න බැරිවුණා. ගෙදර වහලා ගියා. හත්දවසේ දානෙ දුන්නෙත් මාමලාගෙ ගමේ, අම්මාගේ මහගෙදර. හත්දවසේ දානෙත් පහුවෙලා පොලිසිය පරීක්‍ෂණවලට ආයෙත් ආවා.

මිනිය අස්කරන තුරු මිනිස්සු ආවා ගියා තමයි. ඊට වැඩි දෙයක් තිබුණේ නැහැ. අම්මා සමිති සමාගම් 15ක උසස් නිලතල දැරුවා. ගමේ සමුපකාර සමිතියේත් ලේකම්. හැබැයි එක කොඩිවැලක් එල්ලන්න කවුරුත් ආවෙ නැහැ. ඔක්කොම කළේ පිට අය. ගමේ මිනිසුන්ව මාධ්‍ය පෙළඹෙව්වා.
මං මාධ්‍යවල ඉන්න අයගෙ දුකට සැපට කතාකරන සහෝදරයෙක් වගේ එකෙක්. මං වගේ එකෙකුට මෙහෙම කළා නං අනික් මිනිහෙකුට කොහොම කරයිද?’ සුනෙත් ජානක බණ්ඩාර ප්‍රශ්න කරයි.


සුනෙත් බණ්ඩාර තැබූ ෆේස්බුක් සටහනකි මේ. ලංකාවේ ජඩ-මාධ්‍ය භාවිතාව ගැන ජනමාධ්‍යකරුවකුගේ අතින් ලියැවුණු වේදනාත්මක සටහනක් හැටියට එය සැලකිය හැකිය.

‘ජනවාරි පළමුවැනිදා උසාවියේ දී වැඩ ඇල්ලුවෙමි. මගේ අම්මා මරාදැමීමට අදාළ වැදගත් සාක්ෂි රැසක් සමඟ සැකකරු (දොලේ බාස්) ඊයේ පැල්මඩුල්ල ගරු අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර තිබිණි. එහි කටයුතු සමීපව නිරීක්ෂණය කිරීමට මෙන්ම නඩු භාණ්ඩ නොවන අම්මා ඒ මොහොතේ පැළඳ සිටි ආභරණ කීපයක් ඇතුළු භාණ්ඩ උසාවි නියෝග පරිදි භාර ගැනීමට මම ගරු අධිකරණය තුළ සිටියෙමි. අම්මා මැරූ බවට සැක කරන දොලේ බාස් දැක දැක පෑ ගණනාවක් එම වහල යට සිටීම දුෂ්කර වුවද ඒ පෑ හතර උපේක්ෂාව පෙරදැරිව ඉවසුවෙමි.

නිරපරාදේ පොඩි නංගී අපහසුතාවට පත්වූ කාලයේ ඇයවත්, නඩුවේ කතාවත්, අපේ පවුලේ අයත් සිය මාධ්‍යයට වාර්තා කිරීමට උසාවි ගේට්ටුව අසල කැමරා, මයික්‍රපෝන සහ පෑන් මානාගෙන මගේ මිත්‍ර මාධ්‍යවේදීන් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන කාර්යාලවල සිටින උසස් නිලධාරීන්ගේ මෙහෙයවීමෙන් (එහිද අතිබහුතරයක් මගේ සමීප මිතුරන්ය) පොරකමින් වෙනදා සිටියද ඊයේ එක් අයෙකුවත් එහි නොවීය.

සාක්ෂි සමඟ සැකකරු වන දොලේ බාස් ඉදිරිපත් කිරීම හෝ මෙතෙක් කල් මගේ මිතුරන් අතිශයෝක්තියෙන් වාර්තා කළ මිනීමැරුමේ යුක්තිය පසිඳලන ක්‍රියාවලිය ඔවුන්ට වැදගත් නොවුණේ මන්දැයි සිතාගත නොහැක.

මගේ පොඩි නංගී අම්මාගේ බෙල්ල කැපුවා කියා කිසිදු පදනමක් නොමැතිව දිගින් දිගටම වාර්තා කළ එක් ප්‍රධාන මාධ්‍යයක ප්‍රබලයෙකු වන මගේ මිතුරෙකුට මම අද උදේ කතා කළෙමි. ඒ දිනවල ග්‍රැෆික් රූප සමඟ නංගී අම්මාගේ බෙල්ල කැපුවා කියා තීන්දුව දුන් ඔවුන් නංගීව සියල්ලෙන් නිදහස් කළ පසු එය වාර්තා කළේ තත්පර ගණනක් බව මම නැවත මතක් කළෙමි.

‘මචං මං මේක නිවුස් ඩිරෙක්ටර්ට කිව්වා. එයා කිව්වා ඊළඟ නඩු දිනේදී ඒකෙ විස්තර එක්ක සාධාරණයක් කරනවා කියලා.’
ඔවුන් විසින් අගතියට පත් කරන ලද මමත්, නංගීත්, පවුලේ අයත් ඔවුන්ගෙන්ම සාධාරණයක් පතා කන්නලව් නොකළ යුතු නමුත්, ඒ ආයතනයේ සිටින්නේ මගේ සමීප මිතුරු, මිතුරියන් බැවින් මම තවත් ඉවසුවෙමි.

ඒත් මඳකින් මෙසේ කීවෙමි. ‘මචං ඊයේ නඩුව තිබුණා.. ඒත් ඒ ගැනවත් අර කරනවයි කිව්ව සාධාරණ වාර්තාකරණයවත් තත්පරයක නඩු වාර්තාවක්වත් ගියේ නෑනෙ ඊයෙත්.’
මගේ මිතුරා මෙසේ කීය. ‘අප්පට සිරි…. අහවලා (ප්‍රවෘත්ති අධ්‍යක්ෂ) දන්නේ නැතිව ඇති මචං..’

එතැන් සිට මේ දක්වා එහි ප්‍රවත්ති අධ්‍යක්ෂ හා මාධ්‍ය ජාලයේ අනෙක් විධායක ශ්‍රේණියේ මගේ මිතුරු මිතුරියන් ඇමතුවෙමි. වෙනදා මගේ ඇමතුමකට එසැණින් ‘ඔවු මචං, හෙලෝ සුනෙත්’ කියන උන් සියල්ල අද ප්‍රතිචාර නොදක්වති.
මට පෙනෙන්නේ ඔවුන්ගේ සදාචාරය එය බවය. කොතරම් සමීප මිතුරන් වුව දැන් සුහද කතා කර ඔවුන් නිසා අපට සිදුවූ අගතියට සාධාරණයක් ඉටු කර ගත නොහැකි බවය.

අහෝ මගේ මාධ්‍ය මිතුරු, මිතුරියනි, ඔබ මට මෙසේ කළා නම් මේ රටේ අහිංසකයින්ගේ ජීවිත සමඟ කෙසේ නම් සෙල්ලම් කරනවා ඇද්ද? කියා නැවතීමට මට සිත් නොදෙයි. එසේම මේ ජඩ මාධ්‍ය ක්‍රමය වෙනස් කළ යුතු යැයි අවංකව හඬ නගන සබුද්ධික මහජනතාව හා ක්‍රියාකාරීන් එසේ අත් හකුලාගෙන සිටින්නට මට නොකියන්නේ මෙය අපේ පෞද්ගලික ගැටලුවක් නොව ඔවුන්ගේද ජීවිතවල දැවෙන ප්‍රශ්නයක් වන බැවිනි.’

සාජන්වරයෙකු මියගිය සීසීඩියේ වැලිගම මෙහෙයුම සැක සහිතයි

මියගිය උ.පො.ප. උපුල් චමින්දගේ ඥාතීන්ට ඇමැතිගේ ශෝකය

පාතාලයට ප්‍රති වෙඩි ප්‍රහාර නම් එල්ල කළේ නම්
පොලිස් අණ නොතකා පලා ගියේ ඇයි?

පසුගිය වසරේ දෙසැම්බර් 31 වැනිදා අලුයම මාතර වැලිගම පැලෑන ප්‍රදේශයේදී සිදුවූ වෙඩි තැබීමකදී කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසය හෙවත් සීසීඩීයට අනුයුක්තව සේවය කළ පොලිස් සාජන්වරයෙකු මියයෑම හා තවත් උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයෙකු තුවාල ලැබීම මේ වනවිට සමාජය තුළ සැකයට භාජනය වන කරුණක් බවට පත්වී ඇත. ඒ මෙම වෙඩි තැබීමේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් පොලීසිය පාර්ශ්වයෙන් සිදුකරන කරුණු පැහැදිලි කිරීම්වල බරපතළ සැකයක් මතුවන නිසාය. මෙම වෙඩි තැබීමේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරි නිහාල් තල්දූව පැවැත්වූ මාධ්‍ය සාකච්ඡාව මගින් පොලීසිය ඒ පිළිබඳව මහත් කලබලයට පත්වී ඇති ආකාරයක් පෙන්නුම් කරන බව හඳුනාගත හැකිවිය.

පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශකවරයාට අනුව කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ නිලධාරීන් පිරිසක් වැලිගම පැලෑන ප්‍රදේශයට ගොස් ඇත්තේ නඳුන් චින්තක හෙවත් හරක් කටාට සම්බන්ධ පාතාල කල්ලි සාමාජිකයන් කිහිප දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහාය. මීට පෙර හරක් කටා සමග සම්බන්ධකම් පැවැත්වූ සාමාජිකයන් කිහිප දෙනෙකු වැඩ බලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ ‘යුක්තිය’ මෙහෙයුම යටතේ කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන තිබීමත්, එම අත්අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයන්ගෙන් ලැබුණු තොරතුරු අනුව තවත් පිරිසක් අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහාත් ඔවුන් වැලිගම පැලෑන ප්‍රදේශයට ගොස් ඇත.

කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ නිලධාරීන් පිරිස එම අත්අඩංගුවට ගැනීමේ මෙහෙයුම සඳහා කේඩීඑච් වර්ගයේ සුදු වෑන් රථයකින් වැලිගම පැලෑන ප්‍රදේශයට ගොස් ඇති අතර එම ප්‍රදේශයේ උ15 හෝටලය අසල එම වෑන් රථය නවත්වාගෙන සිටින අවස්ථාවේ එම හෝටලයට යාබද හෝටලයේ සිට යම් පාතාල කල්ලි සාමාජිකයෙකු හෝ සාමාජිකයන් පිරිසක් පොලිස් නිලධාරීන් දෙසට වෙඩි ප්‍රහාරයක් එල්ල කර ඇත. ඒ අනුව කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ පොලිස් නිලධාරීන් පිරිස ‘ආත්ම ආරක්ෂාව’ උදෙසා (අවධාරණය අපෙනි) එයට ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කර තිබේ.

පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශකවරයා වැඩිදුර පැහැදිලි කිරීමක් නොකළද, ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල වී ඇත්තේ පාතාල සාමාජිකයන් යැයි කියන පිරිස වෙඩි තැබූවායැයි කියන හෝටලයට නොව උ15 හෝටලය දෙසටය. (මෙම හෝටලය වත්මන් ඌව පළාත් ආණ්ඩුකාර ඒජේඑම් මුසම්මිල්ගේ පුතාට අයත් එකකි) පුදුමයකට මෙන් පළපුරුදු පොලිස් නිලධාරීන්ට වෙඩි ප්‍රහාරය එල්ල වූ දෙසටවත් ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කිරීමට එම අවස්ථාවේදී නොහැකි වී ඇත.

පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශකවරයා නොකීවද මෙම වෙඩි තැබීම සම්බන්ධයෙන් පොලිස් 119 ඇමතුම් අංකයට දැනුම් දීමක් ලැබී තිබේ. එම දැනුම් දීම අනුව වැලිගම පොලීසියේ ජංගම මුර සංචාරක පොලිස් ජීප් රිය වෙඩි තැබීමක් සිදුවූවා යැයි කියන පැලෑන ප්‍රදේශයට ගොස් තිබේ. කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ නිලධාරීන් එම ප්‍රදේශයට පැමිණි සුදු පැහැති කේඩීඑච් වර්ගයේ වෑන් රථය, වැලිගම පොලීසියේ ජංගම රථය දැක ඇත්තේ එහිදීය. ඉදිරියට එන එම වෑන් රථය නැවැත්වීම සඳහා පොලිස් ජංගම රථය මාර්ගය හරස් කරමින් උත්සාහ කර ඇතත්, එයට අවනත නොවෙමින් කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ වෑන් රථය පලාගොස් ඇත.

වැලිගම පොලීසියේ ජංගම රථය පලායන රථය පසුපසින් පන්නමින් වෙඩි තබා ඇත්තේ අණ නොතකා පලා යෑම නිසාය. ඊට අමතරව අණ නොතකා පලායන රථය සම්බන්ධයෙන් අවට පොලීසි දැනුවත් කිරීමද පොලිස් ජංගම රථය සිදුකර ඇත. එහි ප්‍රතිඵලය වී ඇත්තේ අධිවේගී මාර්ගයේ ඉමදූව පිවිසුමෙන් ඇතුල්වීමට උත්සාහ කිරීමේදී කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ සුදු වෑන් රථය එහි රාජකාරියේ නිරත පොලීසිය විසින් නැවැත්වීමය. තමන් පොලීසියේ යැයි කියමින් අධිවේගී මාර්ගයට පිවිස පලා යෑමට තවදුරටත් එම වෑන් රථය උත්සාහ කළද එයට ඉඩ ලැබී නැති අතර අවසානයේ ඒ සඳහා ඉඩ ලැබී ඇත්තේ අධිවේගී මාර්ගයේ පොලිස් නිලධාරීන්ට ඉහළ පොලිස් නිලධාරියෙකුගෙන් ලැබුණ දුරකතන ඇමතුමක් අනුවය. එසේම ඒ වනවිටත් එම වෑන් රථයේ වෙඩි වැදී සිටි පොලිස් නිලධාරීන් දෙදෙනා 1990 ගිලන් රථයකට කතාකර කරපිටිය රෝහලට ඇතුළත් කිරීමේ කටයුතුද අධිවේගී මාර්ගයේ පොලිස් නිලධාරීන් විසින් සිදුකර තිබේ.

මෙම වෙඩි තැබීමේ සිද්ධියේදී ඇත්තටම පාතාල කණ්ඩායම් සාමාජිකයකු හෝ සාමාජිකයන් පිරිසක් වැලිගම පැලෑන ප්‍රදේශයේදී කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ නිලධාරීන්ට වෙඩි තැබීමක් සිදුකළාද යන්න විවාදිතය. ඒ එම වෙඩි තැබීමේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් මේ වනවිට වාර්තා වන තොරතුරු හා එම සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් පොලීසිය පාර්ශ්වයෙන් කරන කරුණු පැහැදිලි කිරීම් නිසාය. සැබෑ පොලිස් පරීක්ෂණයකදී නම් මෙම විවාදිත බවට හේතුවී ඇති කරුණු කාරණා නිරාකරණය කර ගැනීමේ හැකියාවක් ඇත. එමෙන්ම රස පරීක්ෂක වාර්තා මගින්ද එම කරුණු හෙළිකර ගත හැකි වනු ඇත.

කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ සාමාජිකයන් පැලෑන හෝටලය අසලදී පාතාල සාමාජිකයන්ගේ වෙඩි තැබීමට ප්‍රති ප්‍රහාරයක් නම් එල්ල කළේ, ඔවුන් වැලිගම පොලිස් ජංගම රථයේ අණ නොතකා පලා ගියේ ඇයි? එසේ යෑමට හේතුවක් නැත. මන්ද පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශකවරයා කියන ආකාරයට එම පොලිස් කණ්ඩායම රාජකාරි කටයුත්තකට එහි පැමිණ සිටීම නිසාය. (ඒ සම්බන්ධයෙන් ලොග් සටහනක් තිබුණේද, පසුව ඇතුල් කළේද යන්න දන්නේ පොලීසියම පමණි.) තමන්ට සඟවන්නට දෙයක් නොතිබුණේ නම් කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ සාමාජිකයන්ට තිබුණේ වැලිගම පොලීසියේ ජංගම රථයේ අණ අනුව සිය වෑන් රථය නවත්වා සිය අනන්‍යතාව ඉදිරිපත් කිරීම පමණි.

එසේ කළා නම් පොලිස් සැරයන්වරයා මැරුම් කන්නේද, උප පොලිස් පරීක්ෂක වෙඩි කන්නේද නැත. මන්ද මෙම සැරයන්වරයාගේ මරණය සිදුවී ඇත්තේ හා උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයාට වැදී ඇත්තේ වැලිගම ජංගම පොලිස් රථයෙන් තැබූ වෙඩි වන නිසාය. එසේම එම වෙඩි ප්‍රහාරයෙන් පසුත් වෙඩි වැදුණු සිය සාමාජිකයන්ට ඉක්මණින් ප්‍රතිකාර කිරීමේ වුවමනාවක් තිබුණේ නම් කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ සාමාජිකයන් සිදුකළ යුතුව තිබුණේ අධිවේගී මාර්ගයෙන් කොළඹට පලායෑමට උත්සාහ කිරීම නොව ඒ ළඟම තිබූ වැලිගම රෝහලට තුවාලකරුවන් ඇතුළත් කිරීමය.

ඒ කිසිවක් සිදු නොවීම විසින් අපට පෙන්නුම් කෙරෙන්නේ උ15 හෝටලයට වෙඩි තැබීම සම්බන්ධයෙන් යම් සඟවන්නට දෙයක් කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ පොලිස් නිලධාරීන්ට තිබී ඇති බවයි. නොඑසේ නම් පාතාලය සමග වෙඩි හුවමාරු කරන අවස්ථාවකදී වැලිගම පොලීසියේ ජංගම රථය දැක පලා යෑමේ වුවමනාවක් ඔවුන්ට ඇතිවිය නොහැකිය. සඟවන්නට දෙයක් නොතිබුණේ නම් පලා නොගොස් ඔවුන් කළ යුතුව තිබුණේ වැලිගම පොලිස් ජංගම රථයෙන්ද සහාය ලබාගෙන පාතාල සාමාජිකයන්ට ප්‍රති ප්‍රහාර එල්ල කිරීමය. මන්ද වැලිගම පොලිස් ජංගම රථය ඒ වනවිටත් නිරතව සිට ඇත්තේ වැඩබලන පොලිස්පතිගේ පාතාලය මර්දනය කිරීමේ ‘යුක්තිය’ මෙහෙයුමේ කාර්යයන්වල නිසාය. එසේ විශේෂ මෙහෙයුමක නොසිටියද තමන් අවදානමකට ලක්වී සිටින අවස්ථාවක පොලීසිය පොලීසියෙන් සහාය ගැනීම කළ යුත්තකි. සාමාන්‍ය ජනතාව පවා ඔවුන් යම් අනතුරකට හෝ අවදානමකට ලක්වී සිටින විට සහාය ගන්නේ පොලීසියෙන් වන නිසා හා ඒ සඳහා රටේ ඇති ප්‍රධානතම ආයතනය පොලීසිය වන නිසාය.

ඊටත් අමතරව කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ සාමාජිකයන් කළ යුතුව තිබුණේ පාතාල සාමාජිකයන්ගේ වෙඩි ප්‍රහාරවලට සිය සාමාජිකයන් ලක්වී සිටියේ නම් වැලිගම පොලිස් ජංගම රථයේද සහාය ලබාගෙන ඔවුන් ළඟම රෝහලකට ඇතුළත් කිරීමයි. එහෙත් ඒ කිසිවක් සිදු නොවූයේ කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ එම වැලිගම මෙහෙයුම පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක කියන ආකාරයේ එකක් නොවී ඇති නිසා බව පැහැදිලිය.

කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයට ඇත්තේ කීර්තිමත් ඉතිහාසයකට වඩා අපකීර්තිමත් ඉතිහාසයකි. අපරාධ මර්දනය කිරීම සඳහා විශේෂ ඒකකයක් වශයෙන් හඳුන්වමින් එය ආරම්භ කළද, ඒ සම්බන්ධයෙන් ලියැවී ඇත්තේ දේශපාලන අධිකාරියේ හා පොලීසියේ ඉහළ නිලධාරීන්ගේ නීති විරෝධි වුවමනා එපාකම් ඉටු කිරීමට ගොස් නෝන්ඩි වූ ඉතිහාසයකි. ඒ නිසා එවැනි නීතියට පිටින් මෙහෙයුම් බොහෝ විට බාර වෙන්නේ කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයටය. පොලිස් පරීක්ෂණවල ප්‍රතිඵල මොන ආකාරයකට ඉදිරියේදී ලියවුණද එම කොට්ඨාසය සම්බන්ධයෙන් වැලිගම මෙහෙයුමක්ද ඉතිහාසයට එක්වෙනු ඇත.

දැන ගන්නට ඇති පරිදි පලායන වෑන් රථයට පොලිස් අණ පරිදි වෙඩි තබා ඇත්තේ එම ජංගම රථයේ පොලිස් නිලධාරීන් සමග රාජකාරියේ නිරතව සිටි හමුදා සාමාජිකයෙකි. ඒ නිසාම වැලිගම පොලිසියේ ජංගම රථයේ රාජකාරියේ නිරතව සිට පොලිස් අණ අනුව වෙඩි තැබූ හමුදා සාමාජිකයාගේ ගිනි අවිය මේ වනවිට පරීක්ෂණ පැවැත්වීම සඳහා පොලිස් භාරයට ගෙන ඇත. බොහෝ විට එම ගිනි අවිය රස පරීක්ෂකවරයා වෙතද ඉදිරිපත් කෙරෙණු ඇත. එහිදී මියගිය පොලිස් නිලධාරියාගේ මෙන්ම තුවාල ලබා ඇති පොලිස් නිලධාරියාගේ වෙඩි වැදීම්වලට අදාළ ගිනි අවිය කුමක්ද යන්න තීරණය වනු ඇත. ඒ අනුව වැලිගම පැලෑන ප්‍රදේශයේදී පාතාල සාමාජිකයෙකුගෙන් හෝ පාතාල සාමාජිකයන්ගෙන් කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයේ මියගිය සැරයන්වරයාට හා තුවාල ලැබූ උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයාට වෙඩි වැදී තිබුණේද යන්නද තීරණය වනු ඇත.

එහෙත් එම තීරණවලට අදාළ පරීක්ෂණ නිසි පරිදි සිදුවේද යන්න හා එම පරීක්ෂණ ප්‍රතිඵල සමාජගත වේද යන්න පිළිබඳ මේ වනවිටත් සැකයක් මතු වී ඇත. ඒ එම මරණය සම්බන්ධයෙන් යම් තීරණයකට ආණ්ඩුවත්, පොලීසියත් මේ වනවිට පැමිණ ඇති නිසාය.

ඒ එම වැලිගම වෙඩි වැදීමේ සිද්ධියෙන් මියගිය පොලිස් සැරයන් උපුල් චමින්ද උප පොලිස් පරීක්ෂක තනතුරට මියයෑමෙන් පසු උසස් කිරීමෙන් සහ ජනාධිපතිවරයා විසින් පොලීසිය භාර ඇමති ටිරාන් අලස් මගින් රුපියල් මිලියන 2.5ක මුදලක් හා පොලීසියෙන් තවත් රුපියල් මිලියන 1.7ක මුදලක් ඔහුගේ පවුලේ සාමාජිකයන්ට ලබාදීම වැඩ බලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් සිදුකර තිබීම නිසාය.

වඩිවේල් කම්කරු කොංග්‍රසය හා එක්ව තරග කිරීමට සාකච්ඡාවල

0

සමගි ජන බලවේගයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වී ආණ්ඩුවට එක්ව වතු ජනතාව සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති ජ්‍යෙෂ්ඨ උපදේශකයකු ලෙස පත්කර ඇති වඩිවේල් සුරේෂ් මහතා ඉදිරි මැතිවරණවලදී ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය සමග සන්ධානගතව තරග කිරීම සඳහා සාකච්ඡා පවත්වමින් සිටින බව වාර්තාවේ.

මේ වනවිට ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය ආණ්ඩුව සමග කටයුතු කරන අතර එහි නායක ජීවන් තොන්ඩමාන් ඇමතිවරයකු ලෙස කටයුතු කරයි. එමෙන්ම එම කොංග්‍රසයේ තවත් ප්‍රබලයකු වන සෙන්දිල් තොන්ඩමාන් නැගෙනහිර පළාත් ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස කටයුතු කරයි.

ලංකා වතු කම්කරු පොදුසේවක සංගමයේ ප්‍රධාන ලේකම්වරයා ලෙස වඩිවේල් සුරේෂ් මන්ත්‍රීවරයා කටයුතු කරන අතර එම සංගමයේ සභාපතිවරයා ලෙස කටයුතු කරන්නේ ඇමති හරීන් ප්‍රනාන්දුය.

-ඉඳුවර බණ්ඩාර-