‍විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව පසුගිය කාලසීමාවේදී 2017 වර්ෂයට අදාලව ලංකාවේ ප්‍රධාන ආයතන ගණනාවක වාර්ෂික වාර්තා නිකුත් කර තිබුණි. ලංකාවේ කිසිදු රාජ්‍ය ආයතනයක් ගැන සම්පූර්ණයෙන්ම අගය කළ හැකි අන්දමේ කාර්යසාධනයක් නැති බව එම වාර්තා පරිශීලනය කරද්දී පෙනීයන කරුණයි. ඇතැම් ආයතන කාර්ය මණ්ඩලවලට වැටුප් ගෙවමින් ඔහේ ක්‍රියාත්මක වෙයි.

එවැනි වාර්ෂික වාර්තා ගණනාවක් පරිශීලනය කරද්දී වසරේ අසාර්ථකම ආයතනයක් ලෙස මහවැලි සංවර්ධන අධිකාරිය දැකිය හැකිය. එම ආයතනයේ ව්‍යාපෘති ගණනාවක අඩුපාඩු පිළිබඳව වාර්ෂික වාර්තාවෙන් විස්තර කර ඇත.

ඉතා නිවැරදිව කිවහොත් මහවැලි අධිකාරිය පාලනයක් නැතිව ඔහේ ක්‍රියාත්මක වන අවුල් ජාලයකි. මහවැලි අධිකාරියෙන් පාලනය කරන්නේ ලංකාවේ දිගුකාලීන හා දැවැන්තම ව්‍යාපෘතිය වන මහවැලි ව්‍යාපාරයයි. ලංකාවේ අනෙකුත් සියලු ව්‍යාපෘති ලිලිපුට්ටන් බවට පත්කරවන දැවැන්ත හා දිර්ඝකාලීන ව්‍යාපෘතිය මහවැලියයි. ලිඛිත සැලසුමක් ලෙස ගතහොත් එය ඉතා යහපත් ව්‍යාපෘතියක් බවත් කිව යුතුය.

මහවැලි ව්‍යාපෘතියෙන් සංවර්ධනය කරන්නට බලාපොරොත්තුවෙන පළවැනිම ක්ෂේත්‍රය කෘෂිකර්මාන්තයයි. ජල විදුලිය අනෙක් ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍රයක් වෙයි. එහෙත් ඒ ක්ෂේත්‍ර කිහිපයට මහවැලිය සීමා වන්නේ නැත. මහවැලි නදී නිම්නය කලාප ගණනාවකට බෙදා, ඒවායේ තිබෙන නොයෙකුත් සම්පත් ආශ්‍රිතව ආයෝජන සිදුකිරීම මහවැලියෙන් සිදුකරයි.

මහවැලි ජනපදවල පදිංචිව සිටින පුද්ගලයන් ගැන කල්පනා කරද්දී ඉතා පැහැදිළිව තේරුම්ගත යුතු කාරණයක් ඇත. මහවැලිය නව යුගයට ගැලපෙන ලෙස වෙනස්විය යුතුය. මහවැලි කලාපවල සිදුකරන නිෂ්පාදන නවීන විය යුතුය. රටේ අවශ්‍යතා හා සමපාත විය යුතුය. අදටත් මහවැලිය යනු දැවැන්ත ආයෝජන ගණනාවක් සිදුකළ හැකි, නිෂ්පාදන ඕනෑ තරම් කළ හැකි වටිනා ව්‍යාපෘතියක් ලෙස විශ්වාස කළ හැකිය. ලෝකයේ නවීන තාක්ෂණයට ගැලපෙන ලෙස සැලසුම් සකස්කොට ඒවා ක්‍රියාත්මක කිරීමට සැලසුම් සකස් කළ යුතුය. එහෙත් මහවැලි අධිකාරියේ වාර්ෂික ක්‍රියාකාරකම් බලද්දී ඒවා කිසිවක් සිදුවී නැත. ඒ වෙනුවට ඔහේ ක්‍රියාත්මක වෙන තවත් ආයතනයක් ලෙස එය පවතී. 2017 විගණකාධිපති වාර්තාවෙන් පෙනෙන්නට ඇත්තේද එයයි.

එම වාර්තාවෙහි ඇති කරුණු එකිනෙක මෙහි දක්වන්නට අපි උත්සාහ නොකරමු. දීර්ඝ වශයෙන් විස්තර කර ඇති එම කරුණුවලින් පැහැදිළි වෙන්නේ පාලනයක් නැතිව ඔහේ සිදුකරන අසාර්ථක ව්‍යාපෘති ගණනාවක් ගැනය. ඇතැම් ව්‍යාපෘති ගැන විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන්නටවත් තොරතුරු මහවැලි අධිකාරිය සතුව තිබී නැත.
මහවැලි අධිකාරිය යටතේ පාලනය වන සමාගම් 05 ක් ඇත. ඒවායේ සිදු කර තිබුණු රු 439,000,000 ආයෝජකයන් සදහා කිසිදු ප්‍රතිලාභයක් 2017 දී ලැබී නැත.

සැලසුම් නෑ

ඕනෑම ව්‍යාපාරයක් වැඩකටයුතු කරගෙන යෑම සඳහා සැලැස්මක් සකස් කරගත යුතුය. එය අපේ සාමාන්‍ය දැනුම අනුවද අප දන්නා කාරණයකි. සාමාන්‍ය දැනුම පසෙකින් තැබුවත් 2003 ජුනි 02 දිනැති අංක පීඊඩී/12 දරණ රාජ්‍ය ව්‍යාපාර චක්‍රලේඛයේ 5.1.1 වගන්තිය අනුව අවම වශයෙන් වර්ෂ තුනක කාලයක් සදහා රාජ්‍ය ව්‍යාපාරයකට සංයුක්ත සැලැස්මක් පිළියෙල කළ යුතුය.
ඒ සංයුක්ත සැලැස්ම අනුව ඉලක්කයක් තබාගත යුතුය. ඒ ඉලක්කයට ලඟාවීමේ අරමුණෙන් ව්‍යාපාරය මෙහෙවිය යුතුය. එහෙත් ශ්‍රී ලංකා මහවැලි අධිකාරියට එවැනි සංයුක්ත සැලැස්මක් නැත. අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයටද එවැන්නක් ඕනෑ වී නැත. ජනාධිපතිවරයාටද ඒ ගැන වගේ වගක් තිබී නැත. ක්‍රියාකාරී සැලැස්මක් නම් 2017 දෙසැම්බර් 21 වන දින අධ්‍යක්ෂක මණ්ඩල අනුමත කර තිබුණි. එහෙත් ක්‍රියාකාරී සැලසුමට අනුව සකස් කළ ප්‍රගති වාර්තා 2018 සැත්තැම්බර් 31 වන දින වන විටත් විගණනයට ලබාදී නැත. අප පෙර කී පරිදි මහවැලි ජනපදවල පදිංචිව සිටින ජනතාව නවීන තාක්ෂණය පාවිච්චි කරමින් නිෂ්පාදන සිදුකරන තැනට ගෙන ඒමට සැලසුම් සකස් කළ යුතුය. එහෙත් එවැනි සැලසුම් සකස් කර නැත.

අසම්පූර්ණ ව්‍යාපෘති

එම වාර්තාවෙහි අසම්පූර්ණ ව්‍යාපෘති විශාල සංඛ්‍යාවක් පිළිබඳ තොරතුරු ඇත. ඒ ව්‍යාපෘති ගත්තද දීර්ඝකාලීන වැදගත්කමක් ඇති ඵලදායී ව්‍යාපෘති ලෙස සැලකිය නොහැකිය. එය එක් අඩුපාඩුවකි. එහෙත් ඒ ඵලදායී නොවන ව්‍යාපෘති පවා සම්පූර්ණ නොකිරීම ඊටත් වඩා අඩුපාඩුවකි.
උදාහරණයක් දෙකක් මෙසේ කිව හැකිය. අධිකාරියෙන් 50%ක දායකත්වයක් ලබාදී ජනපදිකයන් වෙත කුකුළු පැටවුන් බෙදාහැරීමේ ව්‍යාපෘතිය සම්පූර්ණ කර තිබී නැත. කිරි ගොවීන්ගේ සතුන්ව රක්ෂණය කිරීමට ප්‍රතිපාදන වෙන්කර තිබුණත් ඒ කටයුතු අවසන් කර නැත. සුරතල් මත්ස්‍ය අභිජනනය සඳහා සතුන් බෝකිරීමේ ඒකක පිහිටුවීමේ ව්‍යාපෘතියක් තිබී ඇත. එහෙත් එය සම්පූර්ණ කර නැත.

මුදල් අය නොවීම

අනෙක් දැවැන්ත ප්‍රශ්නය වන්නේ මහවැලි අධිකාරිය තමන්ට අය විය යුතු මුදල් අය නොකළ අවස්ථා විශාල ප්‍රමාණයක් තිබීමය. මහවැලි කලාපයේ සිදුකරන විවිධාකාර ආයෝජනවලින්, කුඩා පරිමාණ ජල විදුලි ව්‍යාපෘතිවලින් ආදී ලෙස මුදල් අයවිය යුතු අවස්ථා ගණනාවක් අමතක කර දමා ඇත. එමගින් රජයට අය විය යුතු මිලියන ගණනක මුදල් අහිමි කරගෙන ඇත.
උදාහරණයක් දෙකක් මෙසේය. එක් අවස්ථාවක ආයෝජකයන් 28 දෙනෙකුගෙන් රුපියල් 21,194,183ක කුලී අය කරගෙන නැත. ඉඩම් බදුදීමේ ව්‍යාපෘතියක හිඟ ශේෂ 6,891,708ක් අය කර නැත. අන්සතු, අවසරකරුවන් ව්‍යාපාර කරනු ලබන වසා ඇති, නවතා ඇති , ව්‍යාපාර ආරම්භ කර නැති , සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ව්‍යාපාර 60 කින් ව්‍යාපාර 20ක් සදහා අයවිය යුතු හිඟ බදු මුදල රු 1,509,893ක් ක් වෙයි.

ණය

අප පෙර කී පරිදි මහවැලියට නවීන තාක්ෂණය ගෙනැවිත්, එය නූතනයට ගැලපෙන නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියකට යෙදවීම අත්‍යාවශ්‍ය කාරණාවකි. එහෙත් ඒ සඳහා සැලසුමක්වත් නැති, සුදුසු ව්‍යාපෘතිත් නැති මහවැලි අධිකාරිය පසුගිය වසර ගණනාවක් තිස්සේ වැඩිපුරම කර ඇති කටයුත්තක් වන්නේ ජනපදවල පදිංචිකරුවන් වෙනුවෙන් විවිධාකාර ණය වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කිරීමය. එය දරිද්‍රතාවයෙන් පෙලෙන ජනපදිකයන්ට අල්ලස් ගෙවීමට හොඳ උපක්‍රමයකි. එහෙත් එවැනි ණය ව්‍යාපෘතියකට වුව සැලසුමක් හා පිළිවෙලක් තිබිය යුතුය. සැලසුම් හා පිළිවෙල යනු මහවැලි අධිකාරියට වහකදුරු විය හැකිය.

මහවැලි සවිය නම් ණය වැඩසටහනක් ආරම්භ කර තිබුණේ 2010 දීය. එහෙත් එම ණය මුදල්වල පොලී අය නොකර තිබී, රුපියල් 333,850,225ක් සඳහා කිසිදු පොලියක් අය කර නොතිබුණි.
මහජන බැංකුව සමඟ මහවැලි අරුණ නම් ණය ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කර තිබේ. ඒ 2013 දීය. එහි පොලියෙන් යම් කොටසක් මහවැලි අධිකාරිය දරයි. එහෙත් මේ ණය ව්‍යාපෘතියේ ණය ගෙවීමේ ප්‍රගතිය සොයාබලා නැත. ණය මුදල් හරිහැටි ක්‍රියාත්මක කර ඇතිදැයි සොයාබලා නැත.
මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා බලයට පත්වීමෙන් පසුව 2015 දී මහවැලි දිරිය නම් ණය යෝජනා ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක කර ඇත. එක් එක් කලාපවල ගොවි සංවිධාන සාමාජිකයන්ගේ ජීවන තත්වයන් නගා සිටුවීම එහි අරමුණ බව කියා ඇත. රුපියල් 15,435,000 ක් කලාප දෙකකට ණය වෙනුවෙන් නිදහස් කර ඇත. එහෙත් කලාප 08 ක මෙම වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක කර නොතිබුණි.

ඉහත කී සියලු ණය ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කරද්දී නියමිත ක්‍රමවේදයට පිටින් ගිය අවස්ථා ඇත. මහවැලි අධිකාරියේ සේවකයන්ට ණය ලබාදුන් අවස්ථාද, ඇතැම් වෙලාවට ලබාදිය හැකි සීමාව ඉක්මවමින් ණය ලබාදුන් අවස්ථාද ඇත.

වකුගඩු රෝගීන්

මහවැලිය අවධානය යොමු කළ යුතු තවත් ක්ෂේත්‍රයක්ව තිබුණේ වකුගඩු රෝගයයි. මහවැලි කලාපවල ඉතා බරපතල ලෙස වකුගඩු රෝගය ඇත. එහෙත් ඒ සම්බන්ධයෙන්ද මහවැලියෙන් ප්‍රමාණවත් දේ සිදුවී නොමැත. එක් ව්‍යාපෘතියකට අත්ව තිබෙන ඉරණඹ මෙසේය.
වකුගඩු රෝගයෙන් පිඩාවට පත් මහවැලි ජනපදිකයින්ට අවශ්‍ය පිරිසිදු පානීය ජලය ලබා දීම සදහා රු මිලියන 80 ක මුදලක් වියදම් කර වසර තුනකට ආසන්න කාලයක් ගතවී තිබේ. එහෙත් එම ආයෝජිත මුදලේ ප්‍රතිලාභ අදාල ගම්මානවල ජනපදිකයින්ට ලැබි තිබේද, එහි ප්‍රගතිය කුමක්ද යන්න සොයා බැලීමට පසුවිපරම් අධිකාරිය විසින් සිදු කර නැත. කෙසේ වුවද වැලිඔය කලාපයේ සවිකර තිබුණු ජල පිරිපහදු යන්ත්‍ර 12 න් 03 ක් අක්‍රිය වී තිබුණු අතර පිරිපහදු යන්ත්‍ර 09 කින් ජලය නිකුත් කර තිබුණද ජලය සුදුසු තත්වයේ පවතීද යන්න මාසීකව පරීක්ෂා කර නොතිබුණි. වැලිකන්ද කලාපයේ ඉදිකර තිබුණු පිරිපහදු යන්ත්‍ර 18 න් යන්ත්‍රාගාර 14ක් ක්‍රියාත්මක තත්වයේ නැත.

වැඩ කිරීම

ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන තමන්ට ‘වැඩ කරන්නට‘ ඉඩ නොදුන් විවිධ බලවේග ගැන නාහෙන් අඬමින් සිටියි. ඒ ගැන කියන්නට ඇති එක් කාරණාවක් වන්නේ කවුරුත් ජනාධිපතිවරයාව බලයට පත්කළේ ඔහුට වැඩ කරන්නැයි යෝජනා කරමින් නොවන බවයි. සරලව විස්තර කළොත් ඔහුට කවුරුත් ‘වැඩ කරන්න‘ කියා නොකියූ බවයි. ‘වැඩි කරන්නට‘ තියෙන හැකියාව මත 2015 ජනාධිපතිවරණයට අපේක්ෂකයෙක් ඉදිරිපත් කළානම් ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනව සලකා බලන්නටවත් සුදුස්සෙක් නොවේ. එදා ඔහුව අපේක්ෂකයා ලෙස ඉදිරිපත් කළේ තනි පුද්ගලයන් ලවා ‘වැඩ කරවාගන්නට‘ අවුරුදු තිහක් තිස්සේ ගත් උත්සාහයන් ගැන ජනතාව තුළ කළකිරීමක් ඇතිවූ නිසාය. ඔහුගෙන් බලාපොරොත්තු වුණේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමය. කුමන හෝ හේතුවකට ඒ කටයුත්ත මඟහැර ඔහු ‘වැඩ කරන්නට‘ උත්සාහ කළායැයි සිතමු. එසේනම් ඔහුට රටේම දැවැන්ත වෙනසක් ඇති කරන්නට මහවැලි අධිකාරිය නම් තනි ආයතනය පමණක් වුව ප්‍රමාණවත්ය. එහෙත් ජනාධිපතිවරයා එවැන්නක් කළේ නැත.■

හිටපු යුද හමුදාපති ලුතිනන් ජෙනරාල් මහේෂ් සේනානායක සිය ධුරයෙන් විශ්‍රාම ගිය පසු 23වැනි යුද හමුදාපති ලෙස පැත්වීම් ලැබුවේ මහේෂ් සේනානායක යටතේ දෙවෙනියා ලෙස සිටි මේජර් ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා ය. ඒ ලුතිනන් ජෙනරාල් නිළයට උසස්වීම් ලබමින් ය. මෙම පත්වීම කරන්නේ ජනාධිපතිවරයා විසින් ය. මෙහිදී අදාළ තනතුර ජේ්‍යෂ්ඨයාටම දියයුතු යැයි නියමයක් නැත. එහෙම දුන් ඉතිහාසයක්ද නැත. මේ පත්වීම මෙලෙස අප ප්‍රශ්න කරන්නේ ඇයි? මෙම තනතුර මෙම පුද්ගලයාට දෙන්නට ජනපති තීරණය කර ඇතැයි යන්න සැලවූ වහාම අපහට නැගුණු ප්‍රධාන ප්‍රශ්නය වන්නේ යුද අපරාද චෝදනා බරපතළ ලෙස, දේශීයව මෙන්ම විදේශීයවද එළ්ලවන පුද්ගලයෙකුට මෙම තනතුර ලබාදීම තුළින් 2015 ජනවාරි 08ට පසුව මානව හිමිකම් පිළිබඳව ලෝකය පුරා අප විසින් ගොඩනගාගත් ප්‍රතිරූපයට කුමන ඇබැද්දියක් වෙනු ඇතිද කියන එකය. ඊළඟ ප්‍රශ්නය වුණේ නොයෙක් කූටඋපාය උපක්‍රම මතින් ජනපති සටනට පැනගෙන තිබෙන හිටපු ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ සමීපතම හමුදා නිළධාරියෙකු හමුදාපති නිළයට පත් කරන්නේ කෙසේද යන්නයි. අබමල් රේණුවක බුද්ධියක් තිබෙන පාලකයෙකු නම් කවදාවත් මෙවැනි තීරණයක් ගන්නේ නැත. කෙසේ හෝ බුද්ධියෙන් තොර මෙම තීරණය නිසා ජී එස් පී බදු සහනය ඇතුළු ලෝකයෙන් අපිට ලැබෙන බොහෝ දේ නැතිවී යාමේ අවදානමක් ඇතිවී ඇත. ඊටත් වඩා දේශීයව අප දිනාගෙන සිටි අසල්වැසි දෙමළ ජනයාගේ සිත් අප මෙම තීරණය සමගින් බිඳ ඇත. එය රට තුළ සහජීවනමය අනාගතයට හොඳ නැත.

සතර අතින් විරෝධය

මෙම පත්කිරීම පිළිබඳව මේ වන විට ලෝකයේ සතර අතින් දැවැන්ත විරෝධයක් ගලාගෙන එමින් තිබෙයි. එය බරපතළ ප්‍රශ්නයක් ය. එහෙත් අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ ද ඔහේ බලාගත් අත බලාගෙන සිටින්නේය. ඇවන්ගාඞ් චෝදනා නිසා කාලයකට කලින් ඇමති පට්ටම ගැලවී දැන් විදේශ අමාත්‍යවරයා සේ කටයුතු කරන තිලක් මාරපන නම් මේක ස්වෛරීත්වය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් යැයි ප්‍රකාශ කරමින් අන්තර්ජාතික මතය අප ගණන් ගන්නේ නැති බව ලෝකයට පෙන්වා ඇත.

මෙම පත්වීමත් සමග එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහකොමසාරිස් කාර්යාලය නිවේදනයක් නිකුත් කළේය. එහිදී එහි මහ ලේකම් මිෂෙල් බැචලේ ප්‍රකාශ කරන්නේ මෙම පත් කිරීම බරපතළ ප්‍රශ්නයන් සහ මානව හිමිකම් පිළිබඳ සැකසංකා තමන් තුළ ඇති කරන බවය. එහිදී ඇය අවධාරණය කරන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදා ක්‍රියාන්විතයන් සඳහා ලංකාවේ සන්නද්ධ හමුදා යෝදාගැනීම පිළිබඳවද මේ නිසා බරපතළ ප්‍රශ්න ඇතිවෙන බවය.
මෙම පත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් සිය දැඩි අවධානය යොමු කරන බව ප්‍රකාශ කරන ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ප්‍රකාශ කරන්නේ, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ වෙනත් රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සංවිධාන ලේඛනගත කර ඇති ආකාරයට ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට එරෙහිව මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් පිළිබඳ බරපතළ චෝදනා ඇති බව සහ එම චෝදනා විශ්වසනීය බවය. සංහිඳියාව හා සමාජ සමගිය සඳහා වන උවමනාව අතිශය ලෙස පවතින අවස්ථාවක, මෙම පත්වීම ශ්‍රී ලංකාවේ කීර්තිනාමය, යුක්තිය සහ වගවීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා වූ කැපවීම් හෑල්ලුවට ලක් කරන බවය.

කොළඹ ඇමරිකා එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්්‍යාලය මෙම නිවේදනය නිකුත් කළ පමාවෙන් සිංහල බෞද්ධ විමල් වීරවංස ප්‍රමුඛ කල්ලිය එකින් එක ප්‍රකාශ නිකුත් කරන්නට විය. තවමත් යැංකි බව රැකගෙන සිටින පුද්ගලයෙකු ජනාධිපති පුටුවට ඔසවාගෙන යමින් සිටින ඔවුන් මෙවැනි විරෝධතා දැක්වීම විහිළුවක්මය.

මේ පිළිබඳව යුරෝපා සංගමයද බරපතළ නිවේදනයක් නිකුත් කළ අතර එහිදී ඔවුන් කියා සිටියේ සංහිඳියාව ඇති කිරීම සහ වගවීම යන කාරණා මෙමගින් බරපතළ ලෙස ප්‍රශ්න කෙරෙන බවය. ඉන්පසුව කැනඩාවද මෙවැනි බරපතළ ප්‍රකාශයක් කරමින් සංහිඳියාව සහ යුක්තිය වගවීම පිළිබඳව මෙරට ගෙනයන වැඩ පිළිවෙළ පිළිබඳව සිය සැකසංකා ජනිත කර ඇත. මෙම අන්තර්ජාතික තත්ත්වයන්ට ලංකාව ළදරු ලෙස ප්‍රතිචාර දක්වමින් සිටීම ප්‍රශ්නය තව තවත් උග්‍ර කරනු ඇත.

දෙමළ ජනතාව

මෙම පත් කිරීම පිළිබඳව උතුරේ දෙමළ ජනතාව තුළ සැකය ජනිත කර ඇත. අතුරුදන් වූ දෙමාපියන්, දරුවන්, නෑදෑයින් සොයා යමින් ද ඔවුන්ට යුක්තිය ඉටු කර ගැනීම උදෙසා ද නොනවතින අරගලයක නිරත උතුරේ මිනිසුන් මෙම පත් කිරීම නිසා නැවත සිංහල සමාජය දෙස කෝපයෙන් බලන තත්ත්වයක් උදාවී ඇත. ඔවුන්ගේ දේශපාලන නියෝජිතයන් වන ද්‍රවිඩ ජාතික සන්ධානය මෙම පත් කිරීමට සිය දැඩි විරෝධය, ආණ්ඩුව හමුවේ පළකර ඇත. ට්විටර් පණිවිඩයක් යොමුකරන එම සන්ධානයේ මාධ්‍ය ඒකකය, මෙම පත් කිරීම පිළිකුලෙන් යුතුව හෙලා දකිමින් ප්‍රකාශ කරන්නේ, මේ පත්වීම උතුරේ දෙමළ ජනතාවට කළ අවමානයක් සේ සලකන බවය.

මෙලෙස වර්තමාන යුද හමුදාපතිවරයාට චෝදනා ගොනුවෙන්නේ ඇයි සොයා බැලිය යුතුය. හමුදාපති තනතුරට ඔහු සුදුසු නැති බව කියන්නේ ඇයි? සොයා බැලිය යුතුය.

යුද අපරාධ චෝදනා

ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට එරෙහිව යුද අපරාධ සහ මානව වර්ගයාට එරෙහි අපරාධ සඳහා නඩු පැවරීමට ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි තිබෙන බව දකුණු අප්‍රිකාවේ සිට ක්‍රියාත්මක ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍ය සහ යුක්තිය සඳහා ව්‍යාපෘතිය (ෂඔන්‍ඡ), ශවේන්ද්‍ර සිල්වා පිළිබඳ පිටු 137ක සවිස්තර වාර්තාවක් පළකරමින් කියා සිටී. ඔවුන් එම වාර්තාව ප්‍රකාශයට පත්කරන්නේ ශවේන්ද්‍ර සිල්වා යුද්ධ හමුදාවේ දෙවැනි නිළයට නැතිනම් හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානී තනතුරට පත් කළ පසුගිය ජනවාරියේ දීය. ලංකාවේ උසස් හමුදා නිළධාරියෙකුට එරෙහිව යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් පළකරනු ලැබූ සවිස්තරම වාර්තාව සහ තොරතුරු ගොනුව මෙය බව මෙම ව්‍යාපෘතිය භාරව කටයුතු කරන අන්තර්ජාතිකව නමක් දිනාගෙන සිටින නීතිවේදිනියක වන යස්මින් සූකා මහත්මිය ප්‍රකාශ කරන්නීය. යස්මින් සූකා යනු ශ්‍රී ලංකාවේ යුද්ධයේ අවසන් අදියරේදී සිදුවූ දේවල් පිළිබඳව සොයා බැලීමට 2010දී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම්වරයා පත් කරනු ලැබූ නීතිවේදීන් තිදෙනාගෙන් කෙනෙකි.

ඔවුන්ගේ මෙම සවිස්තර තොරතුරු ගොනුව තුළ 2008/2009 කාලයේ ශවේන්ද්‍ර සිල්වාගේ අණ යටතේ 58 සේනාංකය උතුරේ ගම් සහ නගර තුළ එල්ල කළ ප්‍රහාර පිළිබඳව සාක්ෂි සහිත සවිස්තර වාර්තා පළ කරයි. කිසිදු වගවිභාගයකින් තොරව සාමාන්‍ය ජනතාවට හිතාමතාම ප්‍රහාර දියත් කිරීම, රෝහල් සහ වෛi කාර්්‍ය මණ්ඩල ප්‍රහාරවල ඉලක්ක බවට පත් කරගැනීම, තහනම් අවි යොදාගැනීම ආදී වූ වපසරීන් ගණනාවක් ආවරණය කරමින් මෙම තොරතුරු සම්පිණ්ඩනය කර ඇත. මෙහිදී ඔවුන් පවසන්නේ ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුව මෙම යුද නිළධාරියා ඍජුව වගකීමෙන් බැඳෙන බවය. තමන් යටතේ සිටින කාර්ය මණ්ඩලයට නීති විරෝධී ක්‍රියාමාර්ග ගන්නා ලෙස අණ කිරීම, ඔහු යටතේ සිටින කාර්ය මණ්ඩලයේ පුද්ගලයින් නීති විරෝධී ක්‍රියා සිදුකරන විට එයට එරෙහිව කටයුතු නොකිරීම යන ප්‍රධාන කරුණු දෙක ඔස්සේ ඔහුට මෙහිදී චෝදනා එල්ල කර ඇත.

මෙහිදී සිවිල් ජනතාවට එරෙහිව හිතාමතාම ප්‍රහාර එල්ල කළ බවට සාක්ෂි සපයන එම වාර්තාව කියන්නේ කිලිනොච්චිය රෝහල්වලට සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතනවලට දිගින් දිගටම ප්‍රහාර එල්ල කරන විට සහ කිලිනොච්චිය අල්ලා ගන්නා විට එම සේනාංකය (58) සඳහා ශවේන්ද්‍ර සිල්වා අණ දුන් බවය. පුදුකුඩුඉරිප්පු අල්ලා ගැනීමේ 58 සේනාංකයේ මෙහෙයුම පිළිබඳ තොරතුරු සහ සාක්ෂි සම්පිණ්ඩනය කරන එම වාර්තාව කියන්නේ හඳුනාගැනීම සඳහා ඕනිවාටත් වඩා හැකියාව තිබියදී හමුදා සේනාංකය රෝහල් තුළට ප්‍රහාර එල්ල කළ බවය. පුදුමාතලන්, වල්ලියාමඩම්, මුල්ලිවයිකාල් ආදී ප්‍රදේශ තුළ 58 සේනාංකය සිවිල් ජනතාවට එරෙහිව ඉවක් බවක් නොමැතිව එල්ල කළ ප්‍රහාර මාලාව සහ ඒ සඳහා ඔවුන් තහනම් අවි භාවිත කිරීම පිළිබඳව සාක්ෂි සහ තොරතුරු රාශියක් මෙම වාර්තාව ඉදිරිපත් කරයි. මෙහිදී සමහර ස්ථානවලදී මෙම ප්‍රහාර නිසා මියගිය පුද්ගලයන්ගේ සංඛ්‍යා දත්තද ඔවුන් ඉදිරිපත් කරනු ලබයි. එලෙස සඳහන් කරමින් ඔවුන් ප්‍රකාශ කරන්නේ පුදුකුඩුඉරිප්පු රෝහල තුළ ප්‍රහාරවලින් 60ක් පමණ සිවිල් වැසියන් මිය ගිය බවය.

වට්ටුකාල් පාලමේදී ජනතාව 58 සේනාංකයට බාර වුණ බව එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තා ප්‍රකාශ කරන බව පවසන මෙම තොරතුරු ගොනුව, පසුව මෙම බාර වූ පිරිසේ මළ සිරුරු වට්ටුකාල් පාලමේ අනික් පස තිබෙනු දැක ඇති අයගේ සාක්ෂි ඉදිරිපත් කරයි. එහි එක තැනක පුද්ගලයෙක් ප්‍රකාශ කරන්නේ මෙහිදී බාර වූ එල් ටී ටී ඊ නායකයින් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා විසින් අතට අතදී බාර ගත් බවය. වාර්තාවේ තව තැනක තිබෙන්නේ මෙසේ 58 සේනාංකයට බාර වූ එල් ටී ටී ඊ නායකයින් අතර නඬේෂන්, පුලිදේවන් සහ නඬේෂන්ගේ සිංහල බිරිඳ විනීතා ද සිටි බවය. එහෙත් අද මොවුන් ආගිය අතක් නැත. මෙම වාර්තාවේ තව තැනක තිබෙන්නේ හමුදාවට යටත් වී පැමිණි පිරිස අතර සිටි එල්. ටී. ටී. ඊ සාමාජිකයින් 500 දෙනෙකුගේ නම් කතෝලික පියනමක් විසින් හමුදාවට ලබා දුන් පසුව, මෙගා හෝන් එකක් භාවිත කරමින් ඔවුන්ගේ නම් අඬගසා බස් රථවලට නග්ගාගෙන රැගෙන ගිය බවය. එම අවස්ථාවේ එම ස්ථානයේ ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, ජගත් ජයසූරිය වැනි හමුදාවේ උසස් නිළධාරීන් සිට ඇති බව එම වාර්තාව කරුණු ඉදිරිපත් කරයි.

යුද මුක්ත කලාපයේ සිටිනු ලැබූ සාමාන්‍ය සිවිල් ජනතාව ඉලක්ක කරමින් 58 සේනාංකය එල්ල කළ ප්‍රහාර පිළිබඳව හදවත කම්පනය වන තොරතුරු රාශියක් මෙම ගොනුව තුළ අන්තර්ගතය. එම ප්‍රහාර ඇසින් දුටු සාක්ෂිකරුවන් එම බිහිසුණු ප්‍රහාර විස්තර කරන ආකාරය කියවීමේදී හද සසල වේ.

මෙම අවසන් යුද්ධයේ තොරතුරු වලට අමතරව 1988/1989 දකුණේ පැවති ජන සංහාරය ගැනද ඔවුන් තොරතුරු ඉදිරිපත් කරන්නේය. එහිදී එම වාර්තාව කියන්නේ එම ඝාතනයන් ද රාජ්‍ය අනුග්‍රහය යටතේ සිදුවුණ බවය. 60000ක් පමණ මෙම සංහාරයේදී මරාදමනු ලැබ ඇතැයි විශ්වාසය පළකරන වාර්තා කියන්නේ, මෙම අවධියේදී ශවේන්ද්‍ර සිල්වා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යටතේ එවක මාතලේ ප්‍රදේශයේ, ගජබා රෙජිමේන්තුව යටතේ වැඩ කළ බවය. මාතලේ සමූහ මිනීවළ පිළිබඳව සඳහන් කරන වාර්තාව ප්‍රකාශ කරන්නේ 154 දෙනෙකුගේ සිරුරු එයින් සොයාගෙන ඇති බවය. මේ නිසා මාතලේ ප්‍රදේශයේ එවක ක්‍රියාත්මක වූ මෙම අපරාධ සඳහා මෙම හමුදා නිළධාරීන් වඟකිව යුතු බව එම වාර්තාව කියයි.

මාතලේ ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයෙන් මුලික අධ්‍යාපනය ලැබ 1984 වසරේදී කැඩෙට් නිලධාරියකු ලෙස යුද හමුදා සේවයට එක්වූ මේ නිළධාරියා, හමුදාව තුළ 34 වසරක වෘත්තීය ජීවිතයක් ගතකර ඇත. අවසන් යුද්ධයෙන් පසුව මොහු 2010 – 2015 කාලය තුළ එක්සත් ජාතීන්ගේ නිත්‍ය නියෝජ්‍ය තානාපති ධුරය හෙබවීය. එම අවධියේදී ද මොහුට වරින් වර යුද අපරාද චෝදනා එල්ල වූ අතර 2012 වර්ෂයේදී දකුණු අප්‍රිකාවේ නියෝජ්‍ය මහකොමසාරිස් ධුරය සඳහා යෝජනා වුණත් එරට තුළින් එයට බලවත් විරෝධයක් පළවීම නිසා, ඔහුට එම තනතුර අහිමි විය. මෙනිසා මේ හමුදා නිළධාරියාට මේ එල්ලවෙන යුද අපරාධ චෝදනා අද ඊයේ දේවල් නොවන බවද කිවයුතුය.

ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ ලංකා රජය මෙම චෝදනා පිළිබඳව නිවැරදි පරීක්ෂණයක් කර රටට ලෝකයට ඇත්ත ප්‍රකාශ නොකිරීමය. වැරද්දක් කර ඇත්නම් නීතියට අනුව දඬුවම් ලබා නොදීමය.
එම ක්‍රියා නොකරන ආණ්ඩුව එම චෝදනාලාභී පුද්ගකයින් තෝරා ඔවුන්ට රටේ ඉහළම වඟකිවයුතු තනතුරු ප්‍රධානය කිරීම බරපතළ ප්‍රශ්නයක් ය. මෙම ක්‍රියා නිසා අන්තර්ජාතිකව හෑල්ලුවට ලක්වෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවය. ■