No menu items!
22.7 C
Sri Lanka
22 July,2025
Home Blog Page 280

සජිත් ළඟට ගිය පළාත් පාලන මන්ත්‍රීන්ට වරදී

සමගි ජන බලවේගයේ ප්‍රචාරක කටයුතු වලට සහභාගී වූ එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ පළාත් පාලන නියෝජිතයන්ගේ මන්ත්‍රීධුර අහෝසි කර, එම තනතුරුවලට වෙනත් පුද්ගලයන් පත් කරන ලෙස මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිඛිතව දැනුම් දීමට කටයුතු සූදානම් කරමින් පවතින බව එක්සත් ජාතික පක්ෂ මහලේකම් අකිල විරාජ් කාරියවසම් පැවසීය.

මේ වන විට ඒ සඳහා ලිපිලේඛන සකස් කරමින් පවතින බව ඔහු කීය.
තවත් පිරිසකගේ එජාප සාමාජිකත්වය ජුලි 16 වැනිදා සිට අත්හිටවූ බවත්, ඒ අතර සිටින පළාත් පාලන නියෝජිතයන්ගේ තනතුරු නුදුරේදීම අහෝසි කරන බවත් ඔහු පැවසීය.

මෙලෙස සාමාජිකත්වය අහෝසි කරන ලද පුද්ගලයන්ට නිදහසට කරුණු ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා සති දෙකක කාලයක් ලබාදී තිබුණු බව මේ පිළිබඳ විමසීමකදී කරුණු පැහැදිලි කරමින් එජාප මහලේකම්වරයා කීය.
මීට පෙර සමගි ජන බලවේගයේ අපේක්ෂකත්වය ලබාගත් එජාප ප්‍රබලයන් 102 දෙනෙකුගේ සාමාජිකත්වය දැනටමත් අත්හිටුවා ඇති බවත්, ජුලි 16 වැනිදා සාමාජිකත්වය අත්හිටවූයේ වෙනත් පිරිසකගේ බවත් ඔහු පැහැදිලි කළේය. සමගි ජන බලවේගයේ අපේක්ෂකත්වය ලබාගත්තේ නැතත්, එම පක්ෂයට මැතිවරණයේදී සහයෝගය දැක්වූ අයව ඡායාරූප හා වීඩියෝ ඇසුරෙන් හඳුනාගත් බව ඔහු කීය.

විනය පියවර ගැනීම සිදුකළේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලය යටතේ පත් කරන ලද නීතිඥවරුන්ගේ කමිටුවක් මගින් බව අනිද්දා සමඟ අදහස් දැක්වූ එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩල සභිකයෙකු පැවසීය. එම කමිටුවේ සභාපති ලෙස කටයුතු කළේ නීතිඥ තිලක් මාරපන බව ඔහු වැඩිදුරටත් කීය.
මෙලෙස පක්ෂ සාමාජිකත්වය අහෝසි කිරීමට එරෙහිව කොළඹ සිවිල් අභියාචන මහාධිකරණයේ ගොනුකරන ලද පෙත්සම විභාගයට නොගෙන ඉවත් කළ බවද ඔහු සිහිපත් කළේය.

කෝවිඞ් 19 හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය

0

කෝවිඞ් 19 වසංගතය ලෝකයට ආවේ හුදෙක් සෞඛ්‍යමය අර්බුදයක් හැටියට ය. ඉන්පසු එය ආර්ථික, සමාජීය හා අයිතිවාසිකම් අර්බුදවලට ද තුඩු දුන්නේ ය. අප වැනි රටවල ව්‍යසනයේ ඒ මුහුණුවලට අමතර ව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ අර්බුදයක් ද දකින්නට ලැබේ. ඒ කෝවිඞ්හි ඇති නෛසර්ගික ‘වරදක්’ නිසා ද නොවේ. කෝවිඞ් පාවිච්චි කර, දේශපාලන හා රාජ්‍ය නායකයන්, තම බලය තහවුරු කර ගැනීමටත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පිළිවෙත් නොසලකා හැරීමටත් කටයුතු කරන නිසා ය.

ලංකාවේ දැන් පවතින්නේ කෝවිඞ් වසංගතය තම දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රය වෙනුවෙන් අවභාවිත කරන පාලන වටාපිටාවකි.

කෝවිඞ් ලෝකය පුරා පැතිරෙන විට, ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර තිබුණේ නැත. එහෙත්, එය පැතිරෙන බව දැන දැනත් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින ලදි. ගෝලීය මෙන්ම රටේ ද බලවත් අර්බුදයක් පැන නගින වේලාවක තිබිය යුතු ම සියලු පාර්ශ්වයන් එක් කර ගන්නා සම්මුතිය හා සංවාදය එමගින් නිෂේධනය කරන ලදි. වසංගතය පැතිරී යද්දී, ජනාධිපතිවරයා අත්තනෝමතික ව, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කරමින් රාජ්‍ය මූල්‍යය පිළිබඳ වගකීම තනිව ම තමා අතට ගත්තේ ය. මේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී තත්වය සමනය කරනු වස්, විසුරුවා හරින ලද පාර්ලිමේන්තුව නැවත රැස් කරන ලෙස විවිධ ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් වුණත්, ජනාධිපතිවරයා ඒ කිසිවක් මායිම් කෙළේ නැත. කෝවිඞ් මර්දනය පිළිබඳ සියලු කීර්තිය තනිව ම තමා වෙත රඳවා ගැනීමේ අභිලාෂයෙනි. විසිරුවා හළ පාර්ලිමේන්තුව යළි රැස් කළා නම්, සැප්තැම්බර් 2 වැනි දා දක්වා එහි ධුර කාලය පවතියි. තවත් මාස ගණනාවක් ඉදිරියට ය. ඒ කාලය තුළ හිතුවක්කාර හා ඒකපාර්ශ්වික ආකාරයට නොව, හැම පාර්ශ්වයක ම අදහස් ගෙන සම්මුතික ආකාරයට වසංගතයට මුහුණ දීමට රටට හැතියාව තිබිණ. එහෙත් ඒ අවස්ථාව නොසලකා හරින ලදි. දේශපාලන උද්දච්චබව නිසා ම ය.

මහ මැතිවරණය පැවැත්වීමට නියමිත ව ඇත්තේ අගෝස්තු 5 වැනි දා ය. ඒ අතර, යළිත් කෝවිඞ් රැල්ලක් පිළිබඳ බියක් සමාජය තුළ පැතිර පවතියි. ඒ අතර, නිසි සෞඛ්‍යාරක්‍ෂක ක්‍රම අනුගමනය නොකිරීම ගැනත්, වසංගතය පැතිරීම ගැන නියම තොරතුරු ජනතාවට නොදීම ගැනත් ආණ්ඩුවට චෝදනා එල්ල වෙමින් තිබේ. සාමාන්‍ය ජනතාවගෙන් නොවේ, සෞඛ්‍ය අංශවලින් ම ය. එය බරපතළ තත්වයක් බව කිව මනා නොවේ. ඒ හරහා ආණ්ඩුව කියන දෙයක් විශ්වාස නොකරන තත්වයකට ක්‍රමයෙන් මහජනතාව පත් වෙමින් සිටිති.

මහ මැතිවරණයෙන් අලුත් පාර්ලිමේන්තුව හැකි ඉක්මනින් පත් කර ගත යුතු බව පැහැදිලි ය. ඒ, පාර්ලිමේන්තුවක් නැති ව ජනාධිපතිවරයා යන තනි, ඒකාධිකාරී හිතුවක්කාර ගමන භයානක වන නිසා ය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කෙරෙහි එහි විපාක බලවත් වන නිසා ය. එහෙත්, මිනිසුන්ගේ ජීවිත අනතුරේ හෙළා ගෙන මහ මැතිවරණයක් පැවැත්වීම ද සුදුසු නොවේ. ලංකාව දැන් සිරවී සිටින්නේ මේ උභතෝකෝටිකයේ ය.

කවර තත්වයක් යටතේ වුව ද මැතිවරණය පවත්වන්නට අගමැතිවරයා ප්‍රමුඛ ආණ්ඩුවේ සමහර දේශපාලකයන්ට වුවමනා වී තිබෙන බව පෙනේ. පුරවැසියන් හැටියට අප ද උනන්දු විය යුත්තේ හැකි ඉක්මනින් මහ මැතිවරණය පවත්වාගෙන පාර්ලිමේන්තුව සක්‍රිය කරවා ගැනීමට ය. එහෙත්, ඒ ඉලක්කය අපහසු කරවන අන්දමේ සිදුවීම් දිනෙන් දින වාර්තා වෙයි.

එවැනි අවාසනාවන්ත තත්වයක් සඳහා බලවත් ම හේතුව වී තිබෙන බව පෙනෙන්නේ, සියලු පරදු පාර්ශ්ව සමග නිසි සංවාදයකින් හා සහභාගිත්වයකින් තොර ව, හිතුමතයට තනි ව වංසගතයට මුහුණ දීමට ආණ්ඩුවට ඇති විනාශකාරී ආසාව ය. තමන්ට තනියෙන් සියල්ල කළ හැකැ’යි සිතන විකාර විශ්වාසය නිසා ය. වසංගතයකට මුහුණ දෙන ප්‍රඥාවන්ත මහජන නායකයන් ක්‍රියා කරන ආකාරය, අපේ නායකයන්ගේ භාවිතයෙන් ගව් ගණනක් ඈත ය.

ඒ නිසා, පාලකයන් නැවතත් මහජනතාවගේ පැත්තෙන් හිතන, සියල්ලන් එකතු කර ගෙන ව්‍යසනවලට විසඳුම් සොයන තත්ත්වයට ආපස්සට ආ යුතු ය. ■

පාර-ජාතික මතවාදය සහ දේශපාලනය: ඉන්දියාව තුළින් ලංකාව දෙසද බැලීමක්

පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික කණ්ඩායම්ද, රටවල් ඇතුළේ සිටින දේශපාලන කණ්ඩායම්ද ඇතිකර ගන්නා අලුත් දේශපාලන සන්ධාන විසින් දේශපාලන පක්‍ෂ ක්‍රමය පත්කරනු ලැබ ඇති පරිවර්තනයේ ලංකාවේ නිදසුන පිළිබඳ සාකච්ඡාවක් අපි ගිය සතියේ ආරම්භ කෙළෙමු. අප රටේද, වෙනත් රටවල් ගණනාවකද, වර්තමානයේ සිදුවන දේශපාලන වෙනස්වීම් ගැන ලියන ග්‍රන්ථයක එක් පරිච්ඡෙදයක් වීමට තරම් වැදගත් මෙම තේමාව ගැන තවදුරටත් විභාග කිරීම මේ ලිපියේ අරමුණයි.

පාර-ජාතික

පළමුවෙන්ම ‘පාර-ජාතික’ යන සංකල්පයේ අර්ථය පැහැදිලි කරගනිමු. ‘පාර-ජාතික’ යනු ‘විදේශික’ නොවේ. ‘ජාතික සහ ජාතික-රාජ්‍ය සීමාවන් ඉක්මවා යන’ යනු එහි මූලික අර්ථයයි. නූතන ලෝකයේ ධනවාදී ප්‍රාග ්ධනය ක්‍රියා කරන්නේ පාර-ජාතික චරිත ස්වභාවයක් සහිතවය. ‘ජාත්‍යන්තර’ යන සාම්ප්‍රදායික සංකල්පය ඉක්මවා ගිය ලක්‍ෂණයක් මෙහි තිබේ. ‘ජාත්‍යන්තර’ යන පැරණි සංකල්පය, එහි වචනාර්ථයෙන්ම ප්‍රකාශ වූ පරිදි, අදහස් කෙළේ, ජාතීන් අතර  නැතහොත් ‘ජාතික-රාජ්‍ය අතර’ යන අර්ථයයි. ‘ජාතික-රාජ්‍යය’ යන දේශපාලන ඒකකවලට සාපේක්‍ෂ ස්වායත්තතාවක් තිබෙන බව එම සංකල්පයෙන් අදහස් කෙරිණ.

ධනවාදයේ ගෝලීයකරණයත්, නව ලිබරල් ආර්ථික, සමාජ සහ දේශපාලන පරිවර්තනත් යටතේ, මෙම ‘ජාත්‍යන්තර’ යන පදයෙන් අප තේරුම් ගත් ලෝකය වෙනස් වී ඇත. මෙම වෙනස් වීමේ හරයෙහිම තිබෙන්නේ ලෝක ධනවාදය පාර-ජාතික ජාලයක් බවට පත්වීමයි. ධනවාදී ප්‍රාග්ධනය ගලා යන්නේ, ආයෝජනය කෙරෙන්නේ, ක්‍රියාත්මක වන්නේ නව, පාර-ජාතික ගති ස්වභාවයක් අත්පත් කරගෙන සහ පාර-ජාතික ජාල තුළින් වීමද අපට පහසුවෙන් නිරීක්‍ෂණය කළ හැකි නව වර්ධනයකි. ජාතික රාජ්‍ය රාමුවක් මත ගොඩනැගුණු ලෝක ක්‍රමයක් තුළ සංවිධානය වී තිබුණු ලෝක ධනවාදයේ නව අවධියක් ගැන මෙයින් යෝජනා වේ.

ලෝක ධනවාදයේත්, ජාතික ධනවාදවලත් ඇති මෙම නව වර්ධනය, ප්‍රාග්ධනයේ පාරජාතික ගලායාම හරහා මූල්‍ය ධනවාදයේ ගෝලීය ආධිපත්‍යය යටතේ, ඇතිවන ආර්ථික, සමාජ හා දේශපාලන පරිවර්තන, ශාස්ත්‍රඥයන්ගේ විශේෂ අවධානයට දැන් යොමුවෙමින් පවතී. ඒ අතර, අවධානයට යොමුවිය යුතු වැදගත් තේමාවක් වන්නේ, මෙම පරිවර්තනයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එක් එක් රටවල ආර්ථික ක්‍රමයේ, සමාජ ව්‍යුහයේ, රාජ්‍යයේ සහ දේශපාලනයේ ඇතිවන පරිවර්තන, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට සහ ආණ්ඩුකරණයට බලපාන්නේ කෙසේද? යන්නයි. ලංකාව සහ අපට අසල්වාසී ඉන්දියාවේ දැනට සිදුවෙමින් යන බවට නිරීක්‍ෂණය කළ හැකි නව වර්ධනයන්, පහසුවෙන් නොසලකා හැරිය යුතු ඒවා නොවේ.

අපේ මාතෘකාව වන දේශපාලන පක්‍ෂ සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සම්බන්ධව සලකා බලන්නේ නම්, පහත සඳහන් ආරම්භක උපකල්පනය වෙතින් එම විමසීම පටන්ගත හැකිය.: ආණ්ඩු බලය ලබාගැනීමට විභවතාව ඇති දේශපාලන පක්‍ෂ සහ දේශපාලන පක්‍ෂ සමග සන්ධානගත වෙමින්, රාජ්‍යයේ ගමන්මගට සහ ප්‍රතිපත්තිවලට බලපෑම් කිරීම පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික පන්තියේ දේශපාලන අභිලාෂවල ඉලක්කයයි. දේශපාලන පක්‍ෂ සහ අපේක්‍ෂකයන් ‘අත්පත් කර ගැනීම’ නැතහොත් ‘ මරු කරගැනීම’ මෙම අරමුණෙහි මතුපිට පමණක් දැනට විවෘතව පෙනෙන එක් පැත්තකි. ධනවාදයේ නව හැඩගැසීම් සමග ඇතිවන සමාජ ව්‍යුහාත්මක පරිවර්තන සමග බිහිවන නව සමාජ පන්තිවල ඇති, ‘රාජ්‍යය අත්පත් කරගැනීමේ අභිලාෂ’ පිළිබඳ පැරණි දේශපාලන න්‍යායික අදහස්වලට ආපසු යාම, මේ කාලයේ අපට කළ හැකි ප්‍රයෝජනවත් කාර්යයක්ද වෙයි.

ඉන්දියාවේ නිදසුන්

මේ දිනවල ඉන්දියාවේ රාජස්ථාන් ප්‍රාන්තයේ කොංග්‍රස් ප්‍රාන්ත ආණ්ඩුව දෙකඩ වී තිබේ. එම කොංග්‍රස් ආණ්ඩුවේ, මහත් දේශපාලන විජිගීෂාවකින් යුත් තරුණ නායකයෙක්, ආණ්ඩු බලයේ සිටින බීජේපී නායකත්වයේ නොසැඟවුණු ආශීර්වාදයද යටතේ කොංග්‍රස් ආණ්ඩුව බිඳගෙන, බීජේපී සහාය ඇති නව ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට උත්සාහ දරමින් සිටී. මෙම ක්‍රියාවලියම ගිය වසරේ ගුජරාට් ප්‍රාන්තයේ කොංග්‍රස් ආණ්ඩුවට සිදුවිය. කර්ණාටක ප්‍රාන්තයේද ඊට සමාන ක්‍රියාවලියක් සිදුවිය.

මේ හැම වර්ධනයකම පිටුපසින් තිබෙන්නේ, සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන පක්‍ෂයක් ලෙස කොංග්‍රස් පක්‍ෂය බිඳ වැටෙමින් යාමත්, කොංග්‍රස් පක්‍ෂයට සම්බන්ධ කණ්ඩායම් විසින් ඔවුන් සහ නව පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික කොටස් සමග ඇතිකරගෙන තිබෙන නව සන්ධානවල අභිලාෂවලට අනුව කොංග්‍රස් පක්‍ෂය ‘අත්පත් කරගැනීමට’ ගන්නා ප්‍රයත්න ප්‍රකාශයට පත්වීමත්ය. කොංග්‍රස් පක්‍ෂය එක්කෝ මෙවැනි පරිවර්තනයකට පාත්‍ර වීම හෝ පක්‍ෂයක් ලෙස තව තවත් දුර්වල වීම හෝ යන තෝරාගැනීම් දෙක ඉදිරියේ වර්තමානයේ දේශපාලන වශයෙන් අකර්මණ්‍ය වී තිබේ. ලංකාවේ රනිල් සහ ඉන්දියාවේ රාහුල් අතර මේ ඉරණම සම්බන්ධව තිබෙන්නේ, කෙනෙකුට නොපෙනිය යුතු නැති සමාන්තරයකි.

මේ අතර, ඉන්දියාවේ බීජේපීය සහ ලංකාවේ පොහොට්ටු පක්‍ෂය, සාර්ථක ලෙස පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික කණ්ඩායම් සමග ඇතිකරගෙන තිබෙන නව සන්ධානවල දේශපාලන ප්‍රතිලාභද අත්පත් කරගැනීම සම්බන්ධව කිට්ටු සමාන්තරයක් සපයති.

පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික පන්තිය සහ බීජේපී

ඉන්දියාවේ දේශපාලනයේ ඇති ඉතා පැහැදිලි ලක්‍ෂණයක් නම්, අගමැති මෝදි, ගුජරාට් ප්‍රාන්තයේ ප්‍රධාන අමාත්‍යවරයා කාලයේ සිට, බටහිර ඉන්දියාවේ ගුජරාටය සහ මහාරාෂ්ට්‍රයත්, දකුණු ඉන්දියාවේ කර්ණාටක ප්‍රාන්තයත් පදනම් කොටගෙන බිහිවූ නව පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික ස්තර සමග ඇති කරගත් සම්බන්ධතා ජාල තුළින්, ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන ප්‍රවාහයේ දේශපාලනයේ පංති-පදනම් අලුත් කරන ලද සහ පරිවර්තනය කරන ලද බවයි. පසුගිය අවුරුදු හතකට වැඩි කාලය තුළ සමස්ත ඉන්දියාවේම ආණ්ඩුව වී තිබෙන බීජේපීය පිටුපස සිටින ප්‍රධානතම මූල්‍ය සහ පන්ති බලවේගය වන්නේ මෙම නව පාර-ජාතික ඉන්දියානු ව්‍යාපාරික ස්තරයි.

මෙම ඉන්දියානු පාර-ජාතික ව්‍යාපාර ස්තර සමහර දෙනා සාම්ප්‍රදායික කර්මාන්ත, බැංකු සහ වාණිජ ව්‍යාපාරික පවුල්වලින් පැවත එන අයයි. එහෙත්, එයින් බොහෝ දෙනා තවදුරටත් පැරණි කර්මාන්තකරුවෝ හෝ වෙළෙන්දෝම නොවෙති. ආර්ථික ගෝලීයකරණය, නව ලිබරල් ප්‍රතිසංස්කරණ, තාක්‍ෂණික සහ සන්නිවේදන විප්ලවය සහ මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයේ ආධිපත්‍යධාරී නැගීම යන සාධක විසින් බිහි කරන ලද නව ආර්ථික-ව්‍යාපාරික අවකාශ විසින් බිහි කරන ලද කොටස්ය. අතිශයින්ම ධනවත් ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනා තරුණ, ඉතා කෙටි කලකින් කෝටිපතියන් වූ, එහෙත් පළමුවරට ව්‍යාපාරික ලෝකයට පැමිණි අය වීම මෙම ස්තරයේ එක් ලක්‍ෂණයකි. ධනය ඉපැයීම පිළිබඳ ඉතා ප්‍රතිභාසම්පන්න, ඔවුන්ගේ ආර්ථික ක්‍රියාකාරිත්වය ක්‍ෂෙත්‍ර ගණනාවක පැතිරී තිබේ. තොරතුරු තාක්‍ෂණය, විද්‍යුත් සන්නිවේදනය, විද්‍යුත් ජනමාධ්‍යය, පෞද්ගලික අධ්‍යාපනය, පෞද්ගලික සෞඛ්‍ය සේවා සහ රෝහල්, ප්‍රාග්ධන කළමනාකරණය සහ මූල්‍ය සේවා සහ උපදේශ සැපයීම, සංගීත සහ විනෝද කර්මාන්තය, මෙම නව ව්‍යාපාරික ස්තර විශාල ප්‍රමාණයෙන් ඇදී ගිය නව ආයෝජන හා ව්‍යාපාරික ක්‍ෂෙත්‍රයි. ඔවුහු සාම්ප්‍රදායික ආයාත-නිර්යාත වෙළඳාමටද මහා පරිමාණයෙන් ඇතුළු වූහ. ‘දේශපාලන සම්බන්ධකම්‘ යන මැජික් සාධකය මෙම ව්‍යාපාරික පන්තියේ නැගීම සඳහා තුඩු දුන් ඉතා වැදගත් ආර්ථික-නොවන සාධකයකි.

පාර-ජාතිකත්වය

මෙම ව්‍යාපාරික පන්තිය ‘පාර-ජාතික’ වන්නේ කෙසේද? ඔවුන් ඉන්දියාවේ බොම්බාය, අහමදාබාද්, බැංගලෝර් සහ හයිදරාබාද් වැනි ප්‍රධාන වාණිජ සහ අධි- තාක්‍ෂණික නගරවල තම මූලස්ථාන පවත්වාගෙන යන ගමන්ම, ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම් කලාප වන්නේ ඉන්දියාව නොව ලෝකයයි. ඔවුන්ගේ ප්‍රාග්ධනය තිබෙන්නේ ඉන්දියාවේ බැංකුවලම නොවේ. ඉන්දියාවේ බැංකුවල එම ප්‍රාග්ධනය තිබුණද, නූතන ලෝකයේ ප්‍රාග්ධනය යනු තත්පර කිහිපයකින් ලෝකයේ එක නගරයක සිට තවත් නගරයකට සංචරණය කරන ‘පණිවුඩයකි.’ ධනවාදී ලෝක වෙළඳපොළ මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය යනු ද්‍රව්‍යයක් නොව සම්බන්ධතාවක් පමණියැයි කාල්මාක්ස් 1870 ගණන්වලදී ප්‍රාග්ධනය කෘතියේ තුන්වැනි වෙළුමේ කර ඇති නිරීක්‍ෂණය අන් කවරදාටත් වඩා අද වලංගු වන්නේ ඒ නිසාය. ලංකාවේ එෆ්සීඅයිඩී එක, ලාංකික දේශපාලනඥයන් සහ ව්‍යාපාරිකයන් පිටරට බැංකුවල සඟවා තිබෙන මුදල්වලින් සතයක්වත් සොයාග ැනීමට අසමත් වුණේ, එකල දූෂණ විරෝධී ව්‍යාපාරය මෙහෙයවූ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන හා රනිල් වික්‍රමසිංහ යන මහත්වරුන් හෝ එෆ්සීඅයිඩී ප්‍රධානියා හෝ මාක්ස්ගේ ෘ්ි ණ්චසඒක කෘතිය කියවා නොතිබුණු නිසාද වන්නට ඇත. එහෙත් ඒ වෙතින් පෙනෙන වැදගත් කරුණ නම්, 2010 පමණ කාලය වන විට ලංකාවේ අලුත්, ධනවත් ව්‍යාපාරික කොටස්, පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධන ගලායාමේ ජාලයන් තුළට ඇතුල්වී සිටි නිසායැයි සිතීම වඩාත් සබුද්ධික පැහැදිලි කිරීමකි.

පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධනයට රටක් නැත. එය ජාතික-රාජ්‍යයේ සීමා සහ නීති නොතකයි. එහෙත් එහි හිමිකරුවන් තවමත් සිටින්නේ ජාතික රාජ්‍යය ඇතුළත, නගරවල, අලුතෙන් ගොඩනගන ලද අතිවිශාල සහ අතිසුඛෝපභෝගී නිවෙස්වලය. ඔවුන්ගේ චර්යාවන්ද පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික පන්තිවල ගෝලීය චර්යාවේ අනුකරණයකි. කොරෝනා අර්බුදයට පෙර ගොඩනැගී තිබුණු ජාත්‍යන්තර ගුවන්ග මන්වල පෙර නොවූ විරූ ව්‍යාප්තිය නිසා ඔවුහු ‘ලෝක පුරවැසියෝ’ ද වූහ. එක මූල්‍ය අගනුවරක උදේ කෑමත්, තවත් මූල්‍ය අගනුවරක රාත්‍රි භෝජනයත් ගන්නා තරමට ඔවුනට භෞමික ලෝකය කුඩා ගමකි. ඔවුන්ගේ මුදල් සහ අත්‍යන්ත ලාභ, බොහෝවිට මෙන්ම සිරිතක් ලෙස කිසිදු රටක ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවට හසුවන ඒවාද නොවේ. ඒවා වනාහි ජාතික-රාජ්‍ය ක්‍රමයේ බදු නීතියෙන්ද, මූල්‍ය අපරාධ නීතියෙන්ද ස්වාධීන පැවැත්මක් අත්පත් කරගෙන ඇති නව අදෘශ්‍යමාන සත්ව විශේෂයකි. ඉඳහිට හෝ ඒවා ද්‍රව්‍ය බවට පත්වන්නේ ඉන්දියාවේ මෙන්ම ලංකාවේද සිදුවන පරිදි, දේශපාලන පක්‍ෂවලට ලැබෙන වශයෙනි. මැතිවරණ ව්‍යාපාරවලදී පක්‍ෂවල මෙන්ම අපේක්‍ෂකයන්ගේද අරමුදල්වලට කෙරෙන ත්‍යාග වශයෙනි. ආගමික ස්ථානවලටත්, ආගමික නායකයන්ටත්, ලැබෙන පුණ්‍ය පරිත්‍යාග වශයෙනි. වරායවල්, ගුවන්තොටුපොළවල්, අධිවේගී මාර්ග, නවීන ක්‍රීඩා මණ්ඩප, විදුලි බලාගාර යනාදි මහා පරිමාණ රාජ්‍ය අංශයේ කොන්ත්‍රාත් ලබාගැනීමටත්, ඒවා නිර්මාණය කිරීමටත් ආයෝජනය වන ප්‍රාග්ධනය වශයෙනි. ආණ්ඩුවක් මූල්‍ය විශෝධන නීති ලිහිල් කළ විට බැංකු ගිණුම්වලට එන්නේද එම චංචල, නම්‍යශීලී, අදෘශ්‍යමාන පැවැත්මක් සහිත මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයයි. ඒවාට ජාතියක් නැත. ඒවා පවතින්නේත්, සංචරණය වන්නේත්, ජාතික -රාජ්‍යයේ දේශ සීමා නොතකා සහ ඉක්මවාය. සාපේක්‍ෂ වශයෙන් අපෞද්ගලික ජාල තුළය. ඒවා පාර-ජාතික වන්නේ එබැවිනි.

පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධනය සහ දේශපාලනය

මේ අතර, ජාතික අනන්‍යතාවක් නැති පාර-ජාතික මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයේ හිමිකරුවෝ, එක්තරා අවස්ථාවක ‘ජාතිය’ වෙත ආපසු එති. එය නම්, එම ප්‍රාග්ධන හිමිකරුවන්ගේ ‘මව් රටේ’ රාජ්‍යය, රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති, මූල්‍ය නීති සහ දේශපාලන හැඩගැස්වීමට සක්‍රිය ලෙස සහභාගි වීමට, ඔවුන් වෙත පවත්නා උවමනාව සහ අවශ්‍යතාව නිසාය. පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධනය, ජාතික-රාජ්‍යය සමග ඇති සම්බන්ධතා සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳ දමන්නේ නැත යන විග්‍රහය ගොඩ නැගීමට අපට සිදුවන්නේ මෙම පසුබිම තුළය. පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධනය ජාතික-රාජ්‍ය ක්‍රමය වෙතින් ලබාගෙන ඇත්තේ සාපේක්‍ෂ ස්වාධීනතාවකි. එහි විශේෂත්වය නම් එය පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධනය විසින් තමන්ම තීරණය කළ කොන්දේසි මත ලබාගත් සාපේක්‍ෂ ස්වාධීනත්වයක් වීමයි. එහෙත් මෙම කොන්දේසි නැවත සංස්කරණය කරගැනීමට නම්, ඒ තනි තනි ජාතික රාජ්‍යයන් සහ එහි දේශපාලන මෙන්ම නිලධරවාදී නායකයන්ද සමග ගනුදෙනු කිරීමට, එනම් බැටදඑස්එැ කිරීමට පාර-ජාතික ප්‍රාග්ධන හිමියන්ට සිදුවේ. ඒ සඳහා ඇති පහසුම මාර්ගය නම් තම මව් රටේ දේශපාලනයද මෙහෙයවීමට සහ පාලනය කිරීමට, එනම් ජදබඑරදක කිරීමට, අවකාශ ලබාගැනීමයි. ඉන්දියාවේ දැනට විශාල ලෙස සිදුවී තිබෙන්නේත්, ලංකාවේ දැනට සිදුවෙමින් පවතින්නේත්, මෙම ක්‍රියාවලියයි. ‘ඊයේ ඉන්දියාව, අද ලංකාව’ යනු මෙම ක්‍රියාවලිය හැඳින්විය හැකි කෙටි සූත්‍රපාඨයකි.

දේශපාලන පක්‍ෂවලට බලපෑම් කිරීම, ධනපති, ව්‍යාපාරික සහ ඉඩම් හිමි පන්තීන් මෙන්ම, කම්කරු පන්තියද, මධ්‍යම පන්ති ස්තරද සෑම විටම සිදුකර ඇති දෙයකි. එය ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී-ක්‍රීඩාවේ’ සුජාත අංගයක් ලෙසින් සලකනු ලැබූවකි. තම පන්ති අවශ්‍යතා සහ අභිලාෂ මත රාජ්‍යයේ ස්වභාවය තීරණය කිරීමට, රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති සහ නීති රීති වෙනස් කිරීමට, සමාජ පන්ති සහ ස්තර නිරන්තර උත්සාහ ගනිති. දේශපාලන පක්‍ෂ අතර තරගය සහ මැතිවරණ යනු පන්ති අරගලය සාමකාමීව සිදුවීමේ මාධ්‍යයන්ය.

මේ අතර, නව පාර-ජාතික ව්‍යාපාරික පන්ති ස්තර, දේශපාලන පක්‍ෂවලට ඇතුල්වීම සහ බලපෑම් කිරීම පිළිබඳ වර්තමාන සංසිද්ධියේ ඇති විශේෂත්වය කුමක්ද? එය දේශපාලන සාධකයකි. එය නම්, නූතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යය සහ දේශපාලන ක්‍රම, පශ්චාත්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අධිකාරවාදී පරිවර්තනය කරා ගෙන යාමේ ප්‍රධානතම සමාජ-පන්ති කර්තෘකයා වී සිටින්නේ මෙම සමාජ පන්තිය වීමයි. මෙය වනාහි ඉන්දියාවට වඩා, විවෘතව සහ ප්‍රබලව ලංකාවේ ප්‍රකාශයට පත්වෙමින් තිබෙන වර්ධනයකි. ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය අත්පත් කරගැනීම, පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අවසන් කිරීමේ මූලික යාන්ත්‍රණයක්’ බවට පත්වී තිබීම ලංකාවේ වර්තමාන දේශපාලන සන්ධිස්ථානයේ ඇති සරදම් සහගත ලක්‍ෂණය වී තිබෙන්නේ මේ පසුබිම තුළය.

මෙම පන්ති ස්තරයේ දේශපාලන ඉලක්කය පශ්චාත්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වී ඇත්තේ ඇයි? එය වෙනම විභාග කළ යුතු ගැටලුවකි.■

වසංගතය සහ එහි ආර්ථික ප්‍රතිවිපාක කළමනාකරණයට නැතුවම බැරි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය

0

■ මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව

බහු වසංගත කොරෝනා වෛරසය පාදක කරගත් වසංගතය අද ලෝකයට බලපාන එකම ව්‍යසනය නොවේ. විද්‍යාත්මක ප්‍රතිචාරයන්ට අභියෝග කරන, වැරදි තොරතුරු පතුරුවන, දුස්තොරතුරු වසංගතයක් ද ඒ සමග පැමිණියේ ය. සාර්ථක ප්‍රතිශක්තිකරණ එන්නතක් නිපදවා ලෝකය පුරා ජනතාවට ලබා දෙන විට එන්නත් විරෝධීන් විසින් එම පිළියමට බරපතළ හානියක් සිදුකරනු ඇත. තුන්වැනි වසංගතය දේශපාලන නායකයන්ට වැළඳී ඇති ඒකාධිපති බලතල ලබාගැනීමේ ව්‍යාධියයි. පළමු කී වසංගත දෙකට ප්‍රතිචාර දැක්වීමේ ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධිකරණයේ වගකීම ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට පවරා ඇත. ඒකාධිපතිත්වය පිළිබඳ වසංගතයට මුහුණ දීමට සිදුව ඇත්තේ අපට තනි තනිවයි.

ඒකාධිපති තත්වයක් විධිමත් ක්‍රියාමාර්ග මගින් ඇතිකරගැනීම පිළිබඳව හංගේරියාව සහ පිලිපීනය උදාහරණ වෙයි. හංගේරියාවේ 2010 සිට අගමැතිව සිටින වික්ටර් ඔර්බාන් ව්‍යවස්ථාදායකය සතු සියලු බලතල ඔහුට ලබාදීමට තීන්දුවක් ව්‍යවස්ථාදායකයෙන් ම සම්මත කරගන්නා ලද්දේ කොරෝනා වෛරසයේ නාමයෙනි. එම බලතල ආපසු දෙන්නේ කවදා දැයි ඔහු විසින් තීරණය කරනු ඇත. පිලිපීනයේ ජනාධිපති දුතෙර්තේ වෙත මාස තුනක් සඳහා හදිසි බලතල ලබාදීමට ව්‍යවස්ථාදායකය මගින් සම්මත කරගනු ලැබූ අතර එය තවත් දීර්ඝ කිරීමට විධායකය ඉල්ලු ම් කරමින් සිටියි. මේ බලතල පවරාග ැනීම්වලින් ඔවුන් කරන්නේ වසංගතයට සම්බන්ධ තීන්දු තීරණ පමණක් නොවේ. පසුගිය සතියේ හංගේරියාවේ අනුමත කළ පනතක අරමුණ වූයේ රාජ්‍ය නොවන ස්වාධීන සංවිධාන මර්දනය කිරීමයි.

විධිමත් නොවන ක්‍රියාමාර්ග ද ඇත. වසංගතය නිසා ඉන්දියාවේ මැතිසබය මාර්තු 23 දා හදිසියේ වාර අවසන් කරනු ලැබූ අතර එය තවමත් නැවත හමු වී නැත. මෙය තවමත් නීතියේ සීමාව තුළ පැවතියද ලෝකයේ විශාලතම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයට නොමනාය.

බල සංකේන්ද්‍රණය සාධාරණ ක්‍රියා මාර්ගයක් බව කෙනෙකු කල්පනා කරනවා විය හැකි ය. පාර්ලිමේන්තු ව්‍යාකුලත්වය ඇතිකරන බව පෙනී යා හැකි ය. වැඩ දහසක් තිබිය දී විපක්ෂයේ කතාවලට සවන්දෙමින් සිටින්නේ ඇයි? පාර්ලිමේන්තුව කතා සාප්පුවකි. දැන් අපට අවශ්‍ය වී තිබෙන්නේ ක්‍රියාවයි. මේ ඒ උදවියගේ මතයයි.

මෙය අතිසරල සහ හානිකර දැක්මකි. පාර්ලිමේන්තු අධීක්ෂණයෙන් තොරව බලය සංකේන්ද්‍රණය කර ගත් විධායක ප්‍රධානීන් ගන්නා තීරණ ගුණාත්මක වශයෙන් දුර්වලය. තීරණ ප්‍රකාශයට පත්කොට දින ගණනකින් හෝ සති ගණනකින් ඒවා නැවත හකුලා ගැනීම හොඳ දෙයක් නොවේ. සැමන් පරිප්පු මිල නියම කිරීම, හකුලා ගැනීම සහ ඉන්පසු අධික බදු පැනවීම උදාහරණය වේ. ප්‍රතිපත්ති වෙනසක් අපේක්ෂා නොකරන බලපෑම් සැලකිල්ලට ගැනීමට අපොහොසත්වීම සහ බලාපොරොත්තු නොවූ අහිතකර ප්‍රතිවිපාක පාලනය සඳහා පැලැස්තර විසඳුම් ලබාදීමට දැඟලීම කාර්යක්ෂමතාව ලෙස අර්ථ දැක්විය නොහැකිය.

අනිවාර්ය ආර්ථික පසුබැස්ම

වෛරසය සහ එය පාලනය කිරීමට ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග ගෝලීය ආර්ථිකයට අතිවිශාල බලපෑමක් ඇතිකරනු ඇත. ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදලේ අලුත්ම ලෝක ආර්ථික දැක්ම වාර්තාවට අනුව ‘2020 දී ලෝකයේ ආර්ථික වර්ධනය -4.9 ක ප්‍රතිශතයක් ලෙස පුරෝකථනය කොට ඇති අතර එය ලෝක ආර්ථික දැක්ම 2020 අප්‍රේල් මාසයේ කළ පුරෝකථනයට වඩා ඒකක 1.9 කින් අඩු ය. …. 2021 දී ආර්ථික වර්ධනය පුරෝකථනය කොට ඇත්තේ සියයට 5.4ක් වශයෙනි. සමස්තයක් ලෙස මෙයින් පෙන්නුම් කරන්නේ මෙය 2020 ජනවාරියේ දී, පුර්ව කොවිඞ් සමයේ කළ පුරෝකථනයට වඩා සියයට 6 ½ ක ප්‍රතිශතයකින් අඩු බවයි.’

මෙය 2007-09 කාලයේ ඇති වූ මහා පසුබැස්ම සමග සැසඳිය නොහැකි ය. මෙය සැසඳිය හැක්කේ 1929 දී ආරම්භ වී 1930 ගණන් පුරා පැතිරී ගිය මහා අවපාතය සමග ය. අප සිතා සිටියේ එය යුරෝපයේ ෆැසිස්ට්වාදයට මඟ පෑදූ සහ එක්සත් ජනපදයේ ෆ්‍රැන්ක්ලින් රුස්වෙල්ට් ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකගත අපට දුරස් සංසිද්ධියක් ලෙසයි. එසේ වුව ද, එකල අද තරම් ගෝලීයකරණය නොවූ සහ ඉතා කුඩා රටක් වූ ලංකාවට (මුළු ජනගහණය දශ ලක්ෂ පහක් පමණක් වූ) ද එහි ප්‍රතිවිපාක දැනුණි. එම් ආර් පී සල්ගාදු මහතාගේ අධ්‍යයනය මගින් පෙන්වා දී ඇත්තේ, එතරම් ඈත කාලයේ වුව ද, විදේශ වෙළෙඳපොළ බිඳවැටීමේ අනතුරට මුහුණ දීමට අපට සිදු වූ බව යි. 1926 දී ඇමෙරිකානු ඩොලර් 80ක් වූ ලංකාවේ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 1932 දී ඩොලර් 33 දක්වා පහත වැටුණි.

ශ්‍රී ලංකාවේ වර්තමාන ප්‍රධාන විදේශ වෙළෙඳපොළවල් වන එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය සහ යුරෝපය සම්බන්ධයෙන් වන බලපෑම බරපතළ වනු ඇතැයි අපේක්ෂිතය. මෙම රටවල රැකියා විරහිත බව අවපාතයක මට්ටමට ඉහළ යාමත් සහ කේන්ස්වාදී ආධාර දීමනා ක්ෂය වී යාමත් සමඟ මෙම වෙළෙඳපොළවල් තුළින් ඉහළ වටිනාකම් ඇති ඇඟලු ම්වලට සහ සංචාරක ව්‍යාපාරයට ඇති ඉල්ලු ම යථා තත්ත්වයට පත්වීමට ඇති සම්භාවිතාව අඩුය. මෙම කර්මාන්තවලට අලු ත් වෙළෙඳපොළවල් සොයාගැනීමට සිදුවනු ඇත. ශ්‍රම අපනයනයෙන් ලැබෙන ආදායම් (අමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 7ක් පමණ) හා රැ කියා වේගයෙන් අස්ථාවර වනු ඇත.

වෙරිටේ රිසර්ච් අධ්‍යයනයකට අනුව ඇඳිරි නීතිය නිසා දෛනික වැටුප් මගින් යැපුණු කුටුම්භවලින් සියයට 45ක ආදායම් අඩු වීමක් අත්දකින්නට සිදුවී ඇත. කුටුම්භවලින් සියයට 37කට දැනී ඇති ප්‍රතිවිපාක බරපතළය. ඇඳිරි නීතියේ බලපෑම, විදේශගත ශ්‍රමිකයන් ආපසු පැමිධෑම, විදේශයෙන් ලැබෙන ආදායම් අඩුවීම සහ වැටුප් කප්පාදුව යන සියල්ලෙහි ඒකාබද්ධ බලපෑම කෙබඳු ද යන්න ඉදිරියේ දී බලාගත හැකිවනු ඇත. ඇඳිරි නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම මගින් මුළු රටටම එකවරම අගුළු දැමීමේ කම්පනයෙන් දෛනික වැටුප් උපයන්නන් බොහෝ දෙනකුගේ ඉතිරිකිරීම් ක්ෂය කිරීම සහ ඔවුන් දරිද්‍රතා මට්ටමින් පහළට ඇද දැමීම සිදු වී තිබේ.

ඇඟලු ම් සහ සංචාරක කර්මාන්තවල දුෂ්කරතා නිසා වඩා ස්ථාවර ආදායම් ලබන අය පවා පිරිමැසුම්දායක වීමට පොළඹවනු ලබනු ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස සියලු ම වර්ගයේ භාණ්ඩ සහ සේවා සඳහා වන ඉල්ලු ම අඩුවීමෙන් ආර්ථිකයේ සියලු ක්ෂේත්‍රවලට දිගට ම බලපෑම් සිදුවීම සහ දුප්පත්කම ආසන්නයේ සිටින බොහෝ දෙනා දරිද්‍රතාවට ඇද දැමීම සිදුවනු ඇත. බොහෝ දෙනාට රැකියා අහිමි වනු ඇත. විදේශගත සේවකයන් දහස් ගණනින් ආපසු පැමිධෑමත් සමග විදේශයෙන් ලැබුණු මුදල් මත යැපුණු බොහෝ කුටුම්බවල වියදම් කිරීමේ හැකියාව අඩුවනු ඇති අතර ශ්‍රමයේ මිල ද පහත වැටෙනු ඇත.

හැම අතින් ම අපට දකින්නට ලැබෙනු ඇත්තේ 1929- 1940 අකාරයේ ආර්ථික තත්ත්වයකි. නොබෙල් ත්‍යාගලාභී රොබර්ට් ශිලර් විස්තර කළ ආකාරයට අපේක්ෂා කළ හැක්කේ ආර්ථික පසුබැස්මක් හා පසුව එන දිගුකාලීන ව්‍යාධියකි. මෙම පසුබැස්ම වඩා හොඳින් කළමනාකරණය කරන්නේ කෙසේ ද ?

පසුබැස්ම කළමනාකරණය

තීරණ ගන්නා උදවිය සතුව තොරතුරු ලබාගැනීමේ මාර්ග ගණනාවක් තිබිය යුතු ය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇති බොහෝ දෙනා දන්නා ගුණාංගවලට අමතරව එය, ඔවුන් දේශපාලන බලධාරීන් වුවද, නිලධාරීන් වුවද, තීරණ ගන්නා උදවියට තොරතුරු සැපයීමේ මාර්ගයක් වශයෙන් ද සේවය කරයි. චීනයේ වුහාන් පළාතේ වසංගතය පැතිරයාමේ හදිසි තත්ත්වය පිළිබඳව වාර්තාකිරීම ප්‍රමාද වීමට හේතු විමසා බැලීමේදී පැහැදිලිව පෙනීයන කරුණක් වන්නේ චීනයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නොතිබීම එයට එක් හේතුවක් වූ බවයි. ප්‍රාදේශීය බලධාරීන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් පාලනය කරන දිරිගැන්වීම්වල ප්‍රතිඵලය වූයේ වාර්තා කිරීමට දින ගණන් ප්‍රමාද වීමයි. මධ්‍යම බලධාරීන්ට ක්‍රියාත්මක වීමට ඉහළ ගුණාත්මකභාවයකින් යුතු තොරතුරු නොතිබිණි.

මෙම සිදුවීම් පෙළ පැරණි සෝවියට් දේශයේ ක්‍රියාත්මක වූ මධ්‍යම සැලසුම් ආකෘතියේ බිඳවැටීම තුළින් විද්‍යමාන විය. බිම් මට්ටමේ සිදුවන දේ දැනසිටියෝ ධුරාවලියේ පහළ මට්ටමේ සිටි නිලධාරීහුය. තම ඉහළ නිලධාරීන්ට දැනුම් දිය යුතු දේ සහ දැනුම් නොදිය යුතු දේ පිළිබඳව විවිධාකාර දිරිගැන්වීම්වලට සහ පෙළඹවීම්වලට ඔවුහු යටත්ව සිටියහ. ඔවුන්ට ප්‍රතිලාභ හිමිවන්නේ ඉහළ සංඛ්‍යාවක් හෝ අඩු සංඛ්‍යාවක් වාර්තා කළොත්ද? මුසාකරණය හෙළිදරවු වීමට කොපමණ කාලයක් ගතවනු ඇත්ද? යථාර්ථයෙන් දුරස්වූ කසළ දත්ත මත පදනම්වූ සෝවියට් රාජ්‍යය ඒවා මත ගත් කසළ තීරණ නිසා අවසන් ගමන් ගියේය.

නිලධාරීන්ට නිවැරදි දිරිගැන්වීම සහ පෙළඹවීම සකසනවාට වඩා, තොරතුරු ලබාගැනීමේ මාර්ග ගණනාවකට ඉඩකඩ සැලසීම පහසුය. කෙසේ වෙතත්, මෙහි දී පැනනගින ප්‍රශ්නය වන්නේ දියෙන් කිරි වෙන්කර ගන්නා සේ තොරතුරුවල ගුණාත්මකභාවය තක්සේරු කරගැනීමයි. සාකච්ඡාවේ, විවාදයේ සහ තොරතුරු ලබාග ැනීමේ අභ්‍යන්තර සංස්කෘතියක් අත්‍යවශ්‍යය. මෙය නිෂ්ඵල සහ කාලය කා දමන ක්‍රියාවක් ලෙස සමහරු දකිති. එසේ වුවද, අද අප සිටින ආකාරයේ අසම්පුර්ණ තොරතුරු ඇති තත්ත්වයකදී වෙනත් විකල්පයක් නැත. තමන්ගේ අධීක්ෂණ කාර්යභාරය සහ සුපරීක්ෂාකාරීබව පවත්වාග න්නා ක්‍රියාශීලී පාර්ලිමේන්තුවක් පමණක් නොව ප්‍රසිද්ධ විභාගකිරීම් සහ උපදෙස් ගැනීම්ද අවශ්‍ය ය. බුබුළු සහ පරාවර්තක කුටිවලින් මිදීමේ ක්‍රියාශීලී උත්සාහයක් කාට කාටත් වැදගත් ය.

විශේෂයෙන් අපේ රටේ අපට ඇති ආකාරයේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සර්ව සම්පූර්ණ එකක් නොවේ. රජය තුළ ගලායන තොරතුරු ද විකෘති වූ සහ අසම්පුර්ණ වූ ඒවා වෙයි. එසේ වුව ද, හමුදා මානසිකත්වයෙන් යුතු උදවියගේ ආධිපත්‍යයෙන් යුතු කාර්ය සාධක බලකා මත පදනම් වූ විකල්පය ඊටත් වඩා දුර්වලය. වසංගත ගණනාවකට මුහුණ දී සිටින අප ඉදිරියේ ඇති විකල්පයන් මේවා ය.■

කොවිඞ්-19 තත්වය කොහොමද?

ශ්‍රී ලංකාවේ කොවිඞ්-19 දෙවැනි රැල්ලක් මතු වී ඇති බව පැහැදිලිවම ප්‍රකාශ කළ හැකි තත්වයක් උදා වී තිබේ. දැනට සෞඛ්‍ය විශේෂඥයන් දෙවැනි රැල්ලක් යන වචනය පාවිච්චි කරමින් සිටී. මීට පෙර නාවික හමුදා පොකුර වර්ධනය වූ සේම මෙවර කොවිඞ්-19 පොකුර හටගෙන ඇත්තේ යුධ හමුදාවේ පාලනය යටතේ තිබුණු කඳවුරු ආශ්‍රිතවය. ආසාදිතයන් අතර හමුදා සෙබළුන්ද සිටී.

මේ වන විට සම්පූර්ණ ගම්මාන පිටින්, පවුල් පිටින් නිරෝධායනයට යොමු කරමින් පවතී. එලෙස නිරෝධායනයට යොමු කළ අය අතරින් හමුවන කොවිඞ්-19 රෝගීන් පාලනය කළ තත්වයක් යටතේ හමුවූ ආසාදිතයන් ලෙස නම් කරයි. එහෙත් සැබෑ තත්වය වන්නේ එම ආසාදිතයන් පාලනය කළ තත්වයන් යටතේ සිටි අය නොවන බවත්, ඔවුන් යම්කිසි කාලසීමාවක් තිස්සේ එම රෝගීන් සමාජයේ නිදහසේ සැරිසරා, පසුගිය සතියක කාලය ඇතුළත නිරෝධායනයට යොමු කල අය බවත්ය.

කෙසේ වෙතත් අප සැහැල්ලු සුසුමක් හෙළිය යුතු තත්වයක් වන්නේ කෙටි කාලසීමාවක් ඇතුළත ආසාදිතයන්ව හා ආශ්‍රිතයන්ව හඳුනාග ැනීමට මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන් ප්‍රමුඛ නිලධාරීන් කටයුතු කළ නිසාය. ඒ අනුව වෛරසය පැතිරෙන වේගයෙන්ම වෛරසය පසුපස දිව යමින් ආසාදිතයන්ව සොයාගැනීමේ හැකියාව ඇත. සටහන ලියන මොහොත වන තෙක් එලෙස පෙර හඳුනාගත් කණ්ඩායම් වලට පිටින්, බාහිර සමාජයේ රෝගීන් හමු වූ බවට වාර්තා නැත.

ජුලි 15 වන විට ශ්‍රී ලංකාවෙන් කොවිඞ්-19 රෝගීන් 2665ක් හමුවී ඇත. කන්දකාඩු පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානය ආශ්‍රිතව ආසාදනය වී ඇතැයි තහවුරු වූ රෝගීන් සංඛ්‍යාව එදින වන විට 506 කි.

පහත දැක්වෙන්නේ පසුගිය දින කිහිපයේදී හමු වූ ආසාදිතයන් හා නිරෝධායනයට යොමු කළ පුද්ගලයන් පිළිබඳ විස්තරය.

රාජාංගණය

කන්දකාඩු, සේනපුර පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානය ආශ්‍රිතව ඇති වූ කොවිඞ්-19 ආසාදිතයන් පොකුරෙන් මේ වන විට ආසාදිතයින් 533 ක් වාර්තා වි ඇත. ඒ අතරින් කොවිඞ් 19 වෛරසය ආසාදනය වූ 17 දෙනෙකු රාජාංගනය යාය 1, 3 සහ 5 ප්‍රදේශය වලින් හමු විය. පසුව එම කලාපවල ජීවත්වන රාජාංග නයේ පුද්ගලයින් 12,000 ක් මේ වනවිට ස්වයං නිරෝධායනයට ලක්කර ඇතැයි සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් අනිල් ජාසිංහ කියා ඇත. කොවිඞ්-19 ලංකාවට පැමිණීමෙන් පසුව වැඩිම පිරිසක් එකවර නිරෝධායනයට යොමු කළ අවස්ථාව දැන් උදා වී තිබේ. රාජාංගනය ගොවි ජනපද ව්‍යාපාරය මෙම තත්වයෙහි කේන්ද්‍රයක් බවට පත්ව ඇත.

සමස්ථයක් ලෙස රාජාංගනය ගොවි ජනපද ව්‍යාපාරයට අයත් ග්‍රාම සේවා වසම් 21 න් 11 කින් කොරෝනා ආසාදිතයින් මේ වනවිට හඳුනාගෙන තිබේ. කලුන්දෑගම, පන්තියාව, සිරිමාපුර, නව සිරිගම, මහතිබිරිකල්ල, නයිගල, යාය 03, යාය 04 , තිස්සපුර, රන්දෙනිගම, අංගමුව, තුඹුල්ලේගම එම ප්‍රදේශ අතර ඇත.

උතුරු මැද පලාත් සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය ඩබ්ලිව්.එම්.පාලිත බණ්ඩාර අනිද්දාට අදහස් දක්වමින් පැවසුවේ ග්‍රාම නිලධාරී වසම් 11 කට අයත් පුද්ගලයන් 560 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවකගේ පීසීආර් පරීක්ෂණ සිදු කර ඇති බවත් ජුලි 16 වන දින තවත් පීසීආර් පරීක්ෂණ 100 ක් පමණ සිදු කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බවත්ය. ඒ අනුව නිරෝධායනයට යොමු කර ඇති අයගෙන් සැලකිය යුතු කොටසක් තවමත් පීසීආර් පරීක්ෂණ වලට ලක් කර නොමැති බවය. ඒ අනුව රෝගය කෙතරම් පැතිර ඇතිදැයි සැබෑ ලෙස හෙළිවන්නේ ඉදිරියේදීය. මෙම පැතිර යෑමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස රාජාංගනය යාය 5 රෝහලේ ප්‍රධාන වෛද්‍යවරුන් දෙදෙනා මේ වනවිට ස්වයං නිරෝධායනයට ලක්කර ඇත. ඒ රාජාංගනයෙන් වාර්තා වු පළමු කොවිඞ්-19 ආසාදිතයා එම රෝහලෙන් ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට පැමිධෑම හේතුවෙනි.

හමුදා නිලධාරීන්

මේ වන විට ප්‍රදේශ කිහිපයකටම වසංගතය පැතිර ඇතැයි සැකය මතුව තිබෙන්නේ වසංගතය පැතිරීම වළක්වන්නට සේවයේ යෙදවූ ශ්‍රී ලංකා යුධ හමුදාවේ නිලධාරීන් නිසා බව නිරීක්ෂණය කළ යුතු කාරණයකි. එය සඳහන් කළ යුත්තේ සේවයේ යෙදුණු හමුදාව කෙරෙහි වෛරයෙන් නොවේ. සෞඛ්‍ය නිලධාරීන් සිටියදී හමුදා නිලධාරීන් ඉදිරියේ තබාගෙන වසංගතය මර්දනය කළ නොහැකි බව දැන්වත් තේරුම් ගත යුතු නිසාය.

කන්දකාඩු පුනරුත්ථාපන කඳවුරේ සේවයේ නියුතුව සිටි හමුදා නිලධාරියෙකු කොවිඞ්-19 ආසාදනය වී ඇති බවට තහවුරු වු පසුව ඔහු සමග සබඳතා පැවැත්වූ නිවාස 7 ක පුද්ගලයින් කැකිරාව කිතුල්හිටියාව ප්‍රදේශයේදී ජුලි 14 දින ස්වයං නිරෝධායනයට ලක්කර ඇති බව ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය නිලධාරියෙකු පැවසීය. එම නිලධාරියාගේ පවුලේ සාමාජිකයන් පස්දෙනෙකු දියතලාව නිරෝධායන කඳවුර වෙත රැගෙන ගොස් ඇත.

ජුලි 15 වන දින කන්දකාඩු පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානයේ සේවය කළ කොවිඞ්-19 ආසාදිත යුධ හමුදා නිලධාරියෙකු ඇසුරු කිරීම හේතුවෙන් සීගිරිය පොලීසියේ පොලිස් පරික්ෂකවරයෙකු හා ඔහුගේ පවුලේ පිරිස් නිරෝධායනයට යොමු කර ඇත. සීගිරිය පොලීසියේ දෛනික වැඩ කටයුතුවලදී එම පොලිස් ස්ථානයේ නිලධාරීන් යොදා ගැනිමේ අවදානමක් මතුව ඇති නිසා ඒ සඳහා දඹුල්ල පොලිසියේ විශේෂ කණ්ඩායමක සීගිරිය පොලීසියට අනුයුක්ත කර ඇත.

කන්දකාඩු පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානයේ සේවය කළ මධ්‍යම පළාතේ පදිංචි හමුදා නිලධාරීන් කිහිපදෙනෙකුට වෛසරය ආසාදනය වී ඇතැයි පළාත් සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය අර්ජුන තිලකරත්න ජූලි 14 දින මාධ්‍ය හමුවක් කැඳවමින් පැවසීය.

පොතුහැර, තෝරවතුර ප්‍රදේශයේ පදිංචි යුධ හමුදා නිලධාරියෙකුට ද කොරෝනා ආසාදනය වී ඇති බව තහවුරු වී තිබුණි. එම නිලධාරියා ජූලි 6 වැනිදා සේවය නිමකර නිවසට පැමිණ ඇති අතර ජුලි 8 වෙනි දින නඩු කටයුත්තක් සඳහා පොල්ගහවෙල මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට ද ගොස් ඇති බැවින් පොල්ගහවෙල මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණය විෂබීජහරණයට ලක්කර තිබුණි.

සීදූව කොටුගොඩ, කයිතානුව දේවාස්ථානයේ දේවමෙහෙයකට සහභාගී වු හමුදා නිළධාරියෙකුට කොවිඞ්-19 අසාදනය වී ඇති බවට තහවුරු වීමත් සමඟ එම දේව මෙහෙයට සහභාගී වු පුද්ගලයන් 44 ක් සහ ඔහුගේ අසල්වැසියන් 36 ක් ස්වයං නිරෝධායනයට යොමු කර ඇත.

අම්බලන්ගොඩ, ගොනාපීනුවල ආසාධිත හමුදා නිලධාරියෙකුගේ බිරිඳ වන ගුරුවරියකගේ ආශ්‍රිතයන් වන පාසල් ළමුන් 70 ක් පමණ හඳනා ගෙන ඇත. එයින් සිසුන් 11 ක් ගුරුවරුන් 7 ක් ඇතුළු පුද්ගලයන් 51 ක පීසීආර් පරීක්ෂණ සිදුකර ඇත.

තංගල්ල, පට්ටියපොළ ප්‍රදේශයේ පදිංචි හමුදා නිලධාරියෙකු ආසාදිතයෙකු ලෙස හඳුනාගැනීමෙන් පසු ඔහු තංගල්ල නගරයේ සංචාරය කළ සුපිරි වෙළඳසලක්, රාජ්‍ය ඔසුසල, රෙදිපිළි අලෙවිසල් කිහිපයක් හා කොණ්ඩා කපන ස්ථානයක් හදුනාගෙන ඇත. බව තංගල්ල නගරයේ මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂවරයෙක් අනිද්දාට අදහස් දක්වමින් පැවසීය. රෙදිපිළි වෙළඳසල්වල 17 දෙනෙකු සහ කොණ්ඩා කපන ස්ථානයේ සිව්දෙනෙකු ස්වයං නිරෝධායනයට යොමු කර ඇති බවත් එම ආසාදිතයාගේ ආශ්‍රිතයන් ලෙස හඳුනාගත් තවත් පවුල් 8 ක පුද්ගලයින් 15 දෙනෙකුද ස්වයං නිරෝධායනයට යොමු කළ බවත් ඔහු පැවසීය. අසාදිත හමුදා නිලධාරියා පැමිණ තිබුණු වෙළෙඳසැල් 03 ක් නිරෝධායන නීතී උල්ලංඝණය කිරීම හේතුවෙන් වසා දැමු බව ඔහු පැවසීය.

දෙහිඅත්තකණ්ඩිය ප්‍රදේශයේ පදිංචි හමුදා සෙබළුන් දෙදෙනෙකු කොවිඩි ආසාදිත බවට තහවුරු විය. දෙහිඅත්තකණ්ඩියේ සේරුපිටිය සහ දියවිද්දාගම ප්‍රදේශවල පදිංචි ඔවුන් ආසන්නයෙන් ඇසුරු කළ පුද්ගලයන් 52 දෙනෙකු නිරෝධායනයට ලක්කිරීමට දෙහිඅත්තකණ්ඩිය සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලයේ නිලධාරීන් කටයුතු කළ බව එම ප්‍රදේශයේ වෛද්‍ය නිලධාරියෙකු අනිද්දාට පැවසීය. ආසාදිතයන්ගේ පවුල් වල සාමාජිකයන් නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන වලට හමුදාවෙන් රැගෙන ගිය බවත් ගෙන යන්නේ කුමන ප්‍රදේශයටදැයි තමන්ට නොදැන්වූ බවත් ඔහු පැවසීය.

පැල්මඩුල්ල ප්‍රදේශයේ පදිංචි හමුදා සෙබළෙකුට කොව්ඞ්-19 ආසාදිනය වී ඇති බවට තහවුරු වීමත් සමඟ කහවත්ත ඇන්දාන, වත්තකන්ද ප්‍රදේශයේ පිහිටි පවුල් 6 ක පුද්ගලයින් 22 දෙනෙක් ස්වයං නිරෝධායනය සඳහා යොමු කර තිබේ.

හෝමාගම ගොඩගම හා කැන්දලන්ද පදිංචි හමුදා නිලධාරීන් දෙදෙනෙකුටද කොවිඞ්-19 වෛරසය ආසාදනය වී ඇතැයි ජූලි 14 දින තහවුරු විය. ඔවුන්ගේ පවුල්වල සාමාජිකයින් නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන වෙත යොමු කර ඇති අතර එම පවුල් සමග සබඳතා පැවැත්වූ ඥාතීන් හා අසල්වැසියන්ගේ පවුල් 8 කට අයත් 35 දෙනෙකු දින 14ක ස්වයං නිරෝධායනයට යොමු කර තිබුණි. ආසාදිත හමුදා නිලධාරීන් පනාගෙ ාඩ යුද හමුදා රෝහලට හා පොළොන්නරුව රෝහලට යොමු කර තිබේ.

පිළියන්දල දැල්තර ප්‍රදේශයේ යුද හමුදා නිලධාරියෙකුටද කොවිඞ්-19 වෛරසය ආසාදනය වී ඇත. පිළියන්දළ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී වෛද්‍ය ඉන්දික එල්ලාවල පවසා සිටියේ ආසාදිතයා සංචාරය කළ පිළියන්දල නගරයේ කඩ සාප්පු කිහිපයක් වසා දමා එම ආසාදිතයා ගොස් ඇති නිවාස කිහිපයක පුද්ගලයන් කිහිපදනෙක් ස්වයං නිරෝධායනයට යොමු කර ඇත. ඔහු පාවිච්චි කළ රාජ්‍ය බැංකුවක මුදල් ලබා ගැනීමේ ඒටීඑම් යන්ත්‍රයක් තාවකාලිකව වසා දමා ඇත. ඔහුගෙන් පසුව එම ඒටීඑම් යන්ත්‍රය පරිහරණය කළ පුද්ගලයන් පිලිබඳව තොරතුරු හඳුනාගෙන ඇත.

තවත් ප්‍රදේශ

රාගම පෞද්ගලික රෝහලක් ජුලි 14 වන දින වසා දැමීමට පියවර ගෙන තිබුණේ එම රෝහලේ උසස් නිලධාරියෙකුට කොවිඞ්-19 ආසාදනය වී ඇති බව තහවුරු වීම නිසාය. ගම්පහ යක්කල වැරැල්ලවත්ත ප්‍රදේශයේ කන්දකාඩු පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානයේ උපදේශකවරයෙකුගේ නිවසක සාමාජිකයින් ස්වයං නිරෝධායනයට ලක්කර තිබේ.

ගම්පහ, වැරැල්ලවත්ත සහ බණ්ඩාරවත්ත යන ප්‍රදේශවලින් කොවිඞ්-19 අසාදිතයින් දෙදෙනෙකු වාර්තා වූ අතර ඔවුන් කන්දකාඩු පුනුරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථානයේ සේවය කළ උපදේශකවරයෙකු සහ ඔහුගේ රියදුරුය. එම රියදුරා ගම්පහ දිසා අධිකරණයට ගොස් ඇත. ඒ අනුව ඔවුන් සමග සම්බන්ධතා පැවැත්වූ සහ එම ප්‍රදේශයේ ජීවත් වූ පුද්ගලයින් 70 කගේ පමණ පී.සී.ආර් පරීක්ෂා සිදු කර ඇති බව ගම්පහ ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය නිලධාරියෙකු අනිද්දාට අදහස් දක්වමින් පැවසීය.

මහනුවර කුණ්ඩසාලේ කොව්ඞ්-19 ආසාදිතයන් 3ක් වාර්තා වී ඇති අතර ඔවුන් සමඟ සමීප සබඳතා පැවැත්වු 150 ක් පමණ ප්‍රමාණයක් නිරෝධායනයට ලක් කර ඇත. එම ආසාධිතයන්ගෙන් එක් අයෙකු සමඟ සම්බන්ධ පවුල් කිහිපයක් කෑගල්ල ප්‍රදේශයේ ජීවත් වෙයි. ඔවුන්ව නිරෝධායනයට ලක් කර ඇත. ඊට අමතරව මාතර අපරැක්ක ප්‍රදේශයේ 100 ක පමණ සංඛ්‍යාවක් නිරෝධායනයට ලක් කර ඇත.

නිරෝධායනයට බාධා

සේනපුර හා කන්දකාඩු පුනුරුත්තාපන මධ්‍යස්ථාන වල පුනුරුත්තාපනය වු රැඳවියන් බැලීමට ගිය පවුල්වල සාමාජිකයන් 116 කගේ දත්ත ඇතුලත් වාර්තාවක් මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ට ලබා තිබුණි. එහෙත් එම පවුල් අතරින් ඇතැම් පවුල් වල සාමාජිකයන් හමුවීමට ගිය අවස්ථාවේදී ඔවුන් කන්දකාඩු හා සේනපුර පුනරුත්තාපන කඳවුරුවලට ගිය බව ප්‍රතික්ෂේප කර තිබුණි. නිවෙස්වල නිරෝධායනය වන ලෙස ඉල්ලීමක් කළ නමුත් ඔවුන් එම ඉල්ලීමත් ප්‍රතික්ෂේප කළ බව කොළඔ, මෝදර, ගම්පහ, කුරුණෑගල සහ මීගමුව ආශ්‍රිත මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන් කිහිපදෙනෙකු අනිද්දාට පැවසීය.

නිරෝධායන කඳවුරු තුළදී කොවිඞ්-19 පැතිරෙන බවට එලෙස ප්‍රතික්ෂේප කළ අය අතර අදහසක් ඇත. මීට පෙර නාවික හමුදාව කඳවුරුවල සීමා කර සිටියදී මාසයකටත් වැඩි කාලයක් තිස්සේ රෝගීන්ව හමු වූ නිසා කඳවුරු තුළ රෝගය පැතිරෙන බව කල්පනා කිරීමට හේතු වී තිබේ.

ලෝකයේම වැඩි වෙලා

ජුලි 16 වන විට ලෝකයේ කොවිඞ්-19 ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාව මිලියන 13 ඉක්මවා තිබුණි. තවම සුව නොවූ මිලියන 5කට වැඩි පිරිසක් සිටී. මරණ සංඛ්‍යාව ලක්ෂ 5 ඉක්මවා ඇත. ජුලි 15 වැනිදා රෝගීන් 234,245 ඉක්මවූ සංඛ්‍යාවක් ලෝක මට්ටමෙන් හඳුනාගත්තේය. එය මෙතෙක් දෙවැනියට වැඩිම රෝගීන් සංඛ්‍යාවක් හඳුනාගත් දිනයයි. මීට පෙර හඳුනාගත් 237,237 සංඛ්‍යාව ආසන්නයටම පැමිණීමකි.

ජුනි 15 වැනිදා ඉන්දියාවේ වැඩිම රෝගීන් සංඛ්‍යාවක් හමුවූ දිනයද වේ. ඉන්දියාවේ රෝගීන් 32,682ක් හමුවී ඇත. එදින මරණ සංඛ්‍යාව 614කි. මේ වන විට ඉන්දියාවේ සමස්ත රෝගීන් සංඛ්‍යාව ලක්ෂ 9 ඉක්මවා ඇත. ලොව තෙවැනියට වැඩිම රෝගීන් සංඛ්‍යාවක් හමුවූ රට ඉන්දියාවය.

මේ වන විට ලෝකයේ රටවල් සහ ප්‍රාන්ත ගණනාවක් නැවත ලොක්ඩවුන් කිරීමට කටයුතු කර ඇති අතර, නැවත විවෘත කිරීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි ඇතැම් රටවල් එම අදහස් අත්හැර දමා ඇත. ඒ අනුව ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රාන්ත කිහිපයක්ම නැවත විවෘත කිරීමේ සැලසුම් අත්හැර ඇත. ඇමෙරිකාවේ නිව්යෝර්ක් නගරයේ තත්වය යහපත් වුණත්, ෆ්ලොරීඩා ඇතුළු තවත් ප්‍රාන්ත ගණනාවක් මේ දක්වා මුහුණදුන් බරපතලම තත්වයට මුහුණදී ඇත. ඉන්දියාවේ ප්‍රාන්ත කිහිපයක් නැවත ලොක්ඩවුන් කර ඇත. ස්පාඤ්ඤයේ කැටලෝනියා ප්‍රාන්තය ලොක්ඩවුන් කර ඇත.■

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව: රකින්නා ද්‍රෝහියෙකි. මරන්නා වීරයෙකි.

ජූලි 8 වැනිදා, පසුගිය බදාදා, ‘නිදහස: ජනතා එකතුවේ’ සමාරම්භක රැස්වීම කොළඹ නව නගර ශාලාවේදී පැවැත්විණි. අනාගතයේදී අත්දකින්නට ලැබෙන ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී අධිකාරවාදී පාලනයක් තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නීතියේ පාලනය වැනි ශිෂ්ට සමාජයේ මූලික මූලධර්මවලටත්, ඒවා අන්තර්ගත කොට සම්මත කළ 19 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයටත් විය හැකි හානිය ගැන සවිඥානිකව, ඒවා රැකගැනීම සඳහා, කිසිම පක්‍ෂයකට හෝ පෙරමුණකට, ඉදිරි පාර්ලිමේන්තුවේ විශේෂ බහුතර බලයක් ලබා නොදෙන ලෙස මහජනතාව දැනුවත් කිරීම මූලික අරමුණ කරගත්, පුරවැසි එකතුවකි, නිදහස: ජනතා එකතුව.

ජූලි 8 වැනිදා පැවැති රැස්වීමේදී ඉහත අරමුණ අනුව යමින්, මහාචාර්ය සරත් විජේසූරිය, මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව. නීතිඥ ජාවිඞ් යූසුෆ්, ගාමිණී වියන්ගොඩ හා මනු තිසේරා අදහස් දැක්වූහ.

එහිදී කතාකළ ජාවිඞ් යූසුෆ් මහතා, වර්තමාන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවේ සාමාජිකයෙකි. හරියටම කියනවා නම්, ව්‍යවස්ථාව අනුව, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට සිවිල් සමාජය නියෝජනය කරමින් පත්වන සාමාජිකයන් තිදෙනා අතරින් එක්කෙනෙකි.

නීතිඥ ජාවිඞ් යූසුෆ් මහතාගේ කතාවේ පදනම වූයේ 19 වැනි සංශෝධනය රැකගැනීමේ අවශ්‍යතාව අවධාරණය කිරීමයි. මේ වසංගත සමයේ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවක් නොතිබුණි නම්, අප්‍රේල් 25 වැනිදා, ජනාධිපතිවරයා නියම කළ පරිදි පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පවත්වන්නට ඉඩ තිබුණු බව යූසුෆ් මහතා අවධාරණය කෙළේ, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ කාර්යභාරය හරහා 19 වැනි සංශෝධනයේ වැදගත්කම අවධාරණය කරමිනි.

ඔහු කීවේ ඇත්තක් නොවේද? 19 වැනි සංශෝධනය නොතිබිණි නම්, ස්වාධීන මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවක් නැත. 2015ට පෙරත් දියාරු මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවක් ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන්ව තිබුණු නමුත්, ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්‍ෂ එම කොමිසමවත් පත්කිරීම හිතාමතාම නොසලකා හැරියේය. උතුරේ පළමුවැනි පළාත් සභා මැතිවරණයට පෙර මාධ්‍ය ප්‍රධානී හමුවකදී ලියුම්කරු ජනාධිපති රාජපක්‍ෂගෙන් මැතිවරණ කොමිසම පත් නොකරන්නේ ඇයිදැයි විමසූ විට ලැබුණු පිළිතුර වුණේ, ‘කොමිසමක් මොකටද, කොමසාරිස් (මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රධානියා) වැඬේ හොඳට කරගෙන යනවානේ’ කියාය.

මෙදා රැස්වීමේදී යූසුෆ් මහතා කීවත් නොකීවත්, කොරෝනා වසංගතය එන විට ලංකාවේ සිටියේ මැතිවරණ කොමසාරිස් කෙනකු පමණක් නම්, ජනාධිපති හා අගමැති රාජපක්‍ෂලාගේ බියවැද්දීමට යටත් වී පූර්වගාමී කොමසාරිස් දයානන්ද දිශානායකට වගේම ආතතිය හැදී, අප්‍රේල් 25 වැනිදාම මැතිවරණය පවත්වන්නට හොඳටම ඉඩ තිබිණ. එහෙත් කොමිසමක් පිහිටුවා තිබුණු නිසා, මරණ බිය මැද මැතිවරණ පැවැත්වීමේ ආණ්ඩුවේ ප්‍රයත්නය අඩු ගණනේ ඒ අවස්ථාවේදීවත් මැතිවරණ කොමිසම විසින් පරාජය කරන ලදි. ඒ නිසා යූසුෆ් මහතා කීවේ, අලුත් ඇත්තක් නොවේ. මේ රටේ සාමාන්‍ය සිහි බුද්ධියක් ඇති, මුල මැද අග ගළපාගන්නට දන්නා ඕනෑම මිනිසකු දන්නා පරණ ඇත්තකි.

යූසුෆ් මහතාගේ කතාව, දි අයිලන්ඞ් පුවත්පතේ මුල් ප්‍රවෘත්තිය හැටියට පසුවදාම පළවීමෙන් පසු, ඊළඟ දිනයේ ජනාධිපති නීතිඥ මනෝහර ද සිල්වා එම කතාවට ප්‍රතිචාර දක්වා තිබුණි.

නීතිඥ සිල්වාට අනුව, යූසුෆ් මහතා කර ඇත්තේ ඔහු කිසිසේත් නොකළ යුතු දෙයකි. එනම්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවේ සාමාජිකයකුව සිටිමින්, දේශපාලන අදහසක් ප්‍රකාශ කිරීමය. එම දේශපාලන අදහස නම්, 19 සංශෝධනය ආරක්‍ෂා කරගන්නට කතා කිරීමය. ඒ මහතා තවදුරටත් කියා තිබුණේ, ‘සිවිල් සමාජය 19 රැකගන්නට හදන්නේ ඔවුන්ගේ න්‍යාය පත්‍රයේ කොටසක් හැටියට බව’ය. ව්‍යවස්ථා සභාවේ සාමාජිකයකු හැටියට සිටිමින් යූසුෆ් මහතා එය කරන්නේ කෙසේද? මනෝහර ද සිල්වාගේ දැවෙන ප්‍රශ්නය එයයි.

ඉන් නොනවතින මේ ජනාධිපති නීතිඥවරයා තවත් තර්ක කිහිපයක් මතුකරයි. මෙසේය. ‘ව්‍යවස්ථා සභාව විනිසුරුවරුන්ගේ පත්කිරීම් අනුමත කරයි. ඒ නිසා විනිසුරුවරුන්ටත් වඩා ස්වාධීනතාවක් ව්‍යවස්ථා සභාවට තිබිය යුතුය. යූසුෆ් මහතා එකට වාඩිවී සිටියේ පොදු දේශපාලන අදහසක් දරමින් ෆෙඩරල් දෙන්නට හදන පිරිසක් සමගය. යූසුෆ්ගේ පූර්ව විනිශ්චයික ප්‍රසිද්ධ අදහස නිසා ව්‍යවස්ථා සභාවේ ස්වාධීනත්වයට හානිවෙයි. මැතිවරණ කාලයකදී දේශපාලන කණ්ඩායමකට එරෙහිව අදහස් පළකිරීම නිවැරදිද? ව්‍යවස්ථාවේ 41(ඒ)5 අනුව සභාවේ සාමාජිකයකුට දේශපාලන පක්‍ෂයක සාමාජිකයකු වීමට නොහැකිය. එනිසා ඔහු නීතියේ සාරයට එරෙහිව යනවා නොවේද?’

මේ අරුම පුදුම තර්කවලට පිළිතුරු සිතාගැනීම පාඨකයන්ටම පවරා පැහැදිලි කළ යුතු කාරණා කිහිපයකට බහිමු.

යූසුෆ් මහතා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව නියෝජනය කරන්නේ සිවිල් සමාජයේ සාමාජිකයකු හැටියටය. ඔහු කිසිම දේශපාලන පක්‍ෂයක සාමාජිකයෙක් නොවේ. ව්‍යවස්ථා සභාවට ඇතුළු වන විටත් ඔහු සිවිල් සමාජ සාමාජිකයකු වන අතර, ඉන් පිටතට පැමිණි විටත් සිවිල් සමාජ සාමාජිකයෙකු හැටියටම හිඳියි. එහෙත් ව්‍යවස්ථා සභාව තුළදී, සභාව විසින්ම නිර්මාණය කරගත් මාර්ගෝපදේශන මත තම භූමිකාව නිවැරදිව හා ස්වාධීනව ඉටුකරයි. මනෝහර ද සිල්වා මහතා සිතන්නේ, ව්‍යවස්ථා සභාවේ සාමාජිකයකු වූ පමණින් යූසුෆ් මහතා සිවිල් සමාජ භූමිකාව අතහැර දැමිය යුතු බවද? ඔහු සිවිල් සමාජ නියෝජිතයා බැවින් තවදුරටත් සිවිල් සමාජය නියෝජනය කිරීමට ඔහුට සම්පූර්ණ අයිතිය තිබේ.

අගමැතිවරයා ගනිමු. ඔහුද ව්‍යවස්ථා සභාවේ සාමාජිකයෙකි. එහෙත් ඔහු ඉන් පිටතට ආ පසු, පොහොට්ටු පක්‍ෂයේ අපේක්‍ෂකයෙකි. පොහොට්ටු පක්‍ෂයේ සාමාජිකයෙකි. ව්‍යවස්ථා සභාවේ සාමාජිකයකු වූ පමණින් මහින්ද රාජපක්‍ෂත්, කාල්ටන් නිවසට වී දේශපාලනය නොකර ගුලි වී නිදාගත යුතුයැයි මනෝහර ද සිල්වා මහතා උපදෙස් දෙන්නේද? යූසුෆ් මහතාට එරෙහිව ඉදිරිපත් කරන තර්කය ඔහු මහින්ද රාජපක්‍ෂට එරෙහිව ඉදිරිපත් නොකරන්නේ ඇයි? මහින්දගේ සහ මනෝහරගේ පැත්ත එකක් නිසා මිස වෙන කුමක් නිසාද?

අනෙක, යූසුෆ් මහතා දිගින් දිගටම පෙනී සිටින්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවත්, ස්වාධීන කොමිෂන් සභාත්, ඒවා පිහිටුවන්නට මුල් වූ 19 වැනි සංශෝධනයත් ආරක්‍ෂා කරගැනීම වෙනුවෙනි. ඒ ව්‍යවස්ථා සභාවේම සාමාජිකයකු වන මහින්ද රාජපක්‍ෂ පෙනීසිටින්නේ එම සභාව මරාදැමීම වෙනුවෙනි. යූසුෆ් මහතා 19 රැකගැනීම වෙනුවෙන් පෙනිසිටීම වැරදි නම්, මහින්ද රාජපක්‍ෂ එය මරාදැමීම වෙනුවෙන්, 19 වැනි සංශෝධනය ව්‍යවස්ථාවෙන් ගලවා දැමීම වෙනුවෙන් පෙනීසිටීම හරිද? එය මනෝහර ද සිල්වාගේ විවේචනයට හසු නොවන්නේ ඇයි? තමන් දෙන්නාම එක පැත්තේ නිසාද?

මනෝහර ද සිල්වා මහතා මේ මොහොතේ අණ්ඩුවට දර්ශනය සපයන්නේ 19හි ගෙල සිඳීම සඳහාය. එමගින්, යළිත් ඒකාධිපති විධායක ජනාධිපති ධුරය වඩාත් බලවත්ව පිහිටුවීම සඳහාය. ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී පාලනයක් කරා රට ඇදගෙන යාම සඳහාය. ඒ පිලට 19වැනි සංශෝධනය නයාට අඳුකොළ මෙන්ය. එය රැකගන්නට ඉදිරිපත් වන යමෙක් වේද, ඔහුද ‘ද්‍රෝහියෙකි. ෆෙඩරල්වාදීන් සමග අසුන්ගන්නා අයෙකි.’ ඒ නිසා 19 රැකගැනීමට ඉදිරියට එන්නවුන් පලවා හැරිය යුතුය.

ජාවිඞ් යූසුෆ් මහතා ලක්වී සිටින්නේ මනෝහර ද සිල්වාගේ කඳවුරේ ඒ වෛරී ප්‍රහාරයටය.

19 විනාශ කිරීමට ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධීන් වෑයම් කරන විට, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන්ගේ කාරිය වන්නේ එය රැකගැනීමය. ජාවිඞ් යූසුෆ් මහතා සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරියකු හැටියට වගකිව යුතු වන්නේත් උත්තර දිය යුතුව ඇත්තේත් ඒ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන්ටය. නැතිව ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධීන්ට නොවේ.■

තුනෙන් දෙකක් නැතුව කොහොම කොරෝනා ඉවර කොරන්නද?

කොරෝනා වෛරසය ලංකාවේ වසංගතයක් තත්වයට පත්වුණේ, වෛරසය නිසා නොව, මහ මැතිවරණයක් නමැති සොඳුරු සිහිනය සමග, අපේ අවාසනාවට, එය සමපාත වීම නිසා ය. මොහොතකට මෙසේ සිතන්න: කෝවිඞ් වෛරසය ලංකාවට පැමිණි අවස්ථාව මැතිවරණයක් නැති කාලයක් විණි නම්, මීට වඩා සාර්ථකව එය මර්දනය කිරීමට අපේ පාලකයන් සමත් විය හැකිව තිබුණා නොවේද?

එක් තරුණ ස්වාමිදුවක් අයථා ආලයක විරහ වේදනාවෙන් හිසට වෙඩි තබාගෙන ජීවිතය නැති කරගත්තාය. ඇගේ මළ සිරුර මුලින්ම දකින එම නිවසේ නූගත් මෙහෙකාර කෙල්ල, ලේ හලාගෙන විරූපව සිටින ස්වාමිදුවගේ මළසිරුර ඒ ආකාරයෙන් ගම්මුන් දකිනවාට නොකැමැති විය. එනිසා ඈ වහ වහා මිනිය පිරිසුදු කළාය. ලේ තැවරුණු ඇඳුම අහවර කොට අලුත් ලස්සන ඇඳුමක් ස්වාමිදුවට ඇන්දුවාය. ගම්මුන්ට මේ මරණය සැළවීමට කලින් මළමිනියේ මුහුණ පවා පියරු ගල්වා පැහැපත් කළාය. (මෙය, ඉස්බෙල් අයියන්දේගේ ‘ඊවා ලූනා’ නමැති නවකතාවේ එන එක් සිද්ධියකි).

වර්තමාන පාලකයෝ මාස හතක තමන්ගේ පාලනයේ අසාර්ථක කතාව රටවැසියන් දැනගැනීමට කලින් ඒ වැසියන්ගේ ඡන්දය ලබාගත යුතුව ඇතැයි සිතූහ. එහිදී, එම්.සී.සී. ගිවිසුම ටිකක් පස්සට තල්ලු කෙරුණි. හෝමාගම දැවැන්ත ක්‍රීඩාංගණ හැදීමේ සැලසුම ටිකකට පැත්තකින් තැබුණි. සංගක්කාර සහ මහේලට විරුද්ධව ආරම්භ කළ පොලිස් පරීක්ෂණ හිටිහැටියේ වහා නතර කෙරුණි. මහා අපරාධයක් සම්බන්ධයෙන් චූදිතයෙකුව සිටින රංගජීව නමැති පොලිස් නිලධාරියෙකු ලවා මාධ්‍ය ප්‍රජාවෙන් සමාව ගැනීමට සැලැස්වුණි. එපමණක් නොව, රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය දැන් පෙන්වා දෙන පරිදි, දවසට කොරෝනා ආසාදිතයන් 200 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සොයාගත් අවස්ථාවේ පවා, එම ප්‍රමාණය 56 ක් පමණකියි රටට බොරු කීවේය.

වෛරසයක් නතර කරගෙන තබාගැනීම හෝ දීර්ඝ කාලයක් වසං කිරීම උගහට ය. කන්දකාඩු මධ්‍යස්ථානයෙන් මේ වන විට 500කට අධික ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාවක් සොයාගෙන තිබේ. මීට මාස කිහිපයකට කලින් මේ වෛරසයේ ආසාදිතයන් ලංකාවෙන් සොයාගැනීමට පටන්ගත් දා සිට දින දෙක තුනක් ඇතුළත වැඩිම ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාවක් එක ස්ථානයකින් සොයාගත් අවස්ථාව එයයි.

යම් කාලයක් විදේශගතව සිට අප ලංකාවට ආවේ පසුගිය මාර්තු 3 වැනි දා ය. එසේ ලංකාවට ඒම සඳහා පිටත් වෙද්දී, අවසානයේ කටුනායකින් නිරෝධායනයට යාමට සිදු වේය යන බරපතළ සැකයක් අප තුළ විය. එවැනි සැකයක් ඇති වුණේ, ඒ වන විට යුරෝපයේ කොරෝනා වසංගතය ඉතා උග්‍ර මට්ටමට පත්වෙමින් තිබුණු තත්වය තුළ ඕනෑම මොහොතක ලංකාව වැනි රටක් මේ ගෝලීයකරණය තුළ ඉතා පහසුවෙන් එම උවදුරට ගොදුරු විය හැකිය යන අවදානම පිළිබඳ නිසි තක්සේරුවක් අපේ පාලකයන් තුළ ඒ වන විට ඇතැයි අප විශ්වාස කළ නිසා ය.

අපේ ගමනේ අතරමැද ගුවන් තොටුපොළකදී ඉතාලියේ සිට ලංකාව බලා එමින් සිටි මගීහු තිහ හතළිහක්ද යානයට ගොඩ වූහ. ඒ වන විට ඉතාලිය පිළිබඳ පැවති ‘නරක නාමය’ නිසාම, කටුනායකදී අනිවාර්යයෙන්ම අප නිරෝධායනයට ‘හසු වනු’ ඇතැයි යන සැකය තවත් වැඩි වුණි. අහස්යානාවේදී අපට පත්‍රිකාවක් බෙදා දුනි. එහි ප්‍රශ්න ගණනාවක් විය. උණ තිබේද, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව තිබේද, කොරෝනා රෝග ලක්ෂණ තිබේද ආදි ප්‍රශ්න රාශියක් එහි විය. ඒ සියල්ලට අපේ උත්තරය වුණේ ‘නැත’ යන්නයි. මේ උත්තරය කෙනෙකුට බොරුවටත් දිය හැකිය. ඒ නිසා, අප ඒ පෝරමය නිවැරදිව සහ අවංකව පුරවා ඇත්දැයි කටුනායකදී පරීක්ෂාවට ලක්වෙනු ඇතැයිද අපි සිතුවෙමු.

එවැනි කිසිවක් සිදු වුණේ නැත. කටුනායක ගුවන් තොටුපොළේ එක ස්ථානයක සිටි නිලධාරීන් දෙන්නෙක් ඒ පෝරම අපෙන් එකතු කරගත්තා මිස ඒවායේ සඳහන් තොරතුරුවල නිරවද්‍යතාව නිකමටවත් සොයා බැලුවේ නැත. කෙසේ වෙතත්, කිසිවෙකුගේ ප්‍රශ්න කිරීමකින් තොරව, අප කටුනායකින් එළියට ආ විට, කරදරයක් නොවී එසේ ඒමට හැකි වීම ගැන හිතේ කොනක යම් සතුටක් තිබුණත්, අනිත් පැත්තෙන්, මේ සමස්ත ක්‍රියාවලිය තුළ භයානක අවදානමක්ද ඇති බව අපට වැටහුණි.

අනතුරුව ආපසු පාරතොටේ යන විටත් කොරෝනා පිළිබඳ බරපතලකමක් පොදුවේ රට තුළ ඇති බවක් පෙනෙන්ට නොවුණි. හැම තැනකම පෙනෙන්ට තිබුණේ, ළඟ එන මැතිවරණය ගැන උණුසුමයි. ඒ නිසා, ඉස්සර වාගේම අපිත් යාළුවන් හමුවීමට, ප්‍රියසාදවලට යාමට, රැස්වීම් ආදිය පැවැත්වීමට යුහුසුලු වීමු. කොටින්ම, යුරෝපයෙන් එද්දී සිතින් ගත් ‘අධිශීලය’ ලංකාවට පැමිණ දවසකින් දෙකකින් අපේ සිතෙන් ඉබේ පවාරණය විය. අවසානයේ රීගල් සිනමාහලේ ‘ඇවිලෙනසුලුයි’ චිත්‍රපටයේ මංගල දර්ශනයට පවා ගියමු.

ඊට පසුව දා මුළු රටම වසා දැමූ අවස්ථාවේ මෙවැනි ප්‍රශ්නයක් මට ඇති විය. ලංකාවට පැමිණ ගත වූ සති දෙකක පමණ කාලය තුළ, යම් හෙයකින් මා සහ මගේ බිරිඳ, දැනුවත්ව හෝ නොදැන්වත්ව කොරොනා ආසාදිතයන්ව සිටියේ නම්, මේ කාලය තුළ අඩු වශයෙන් තව තුන්හාර සීයකටවත් අප දෙදෙනාගේ මාර්ගයෙන් පමණක් සෘජුවම එය බෝ විය හැකිව තිබුණි.

මේ කියන කාලය වන විට ලංකාවේ කොරෝනා ආසාදිතයන් යම් ප්‍රමාණයක් සොයාගෙන තිබුණු අතර, ඒ අතරින් මියගිය කිහිප දෙනෙක්ද සිටියහ. එහෙත්, ඊළඟ මහ මැතිවරණය සඳහා නාමයෝජනා භාරග න්නා දිනය වන තෙක්, කොරෝනා බෝ වීම ඉබේ වැළැක්වන හාස්කමක් ලංකාවට ඇතැයි පාලකයන් සිතා සිටි බවක් පෙනෙන්ට තිබුණි. රට වසා දැමීමට, නාමයෝජනා භාරගෙන අවසන් වන තෙක් සිටියේ එබැවිනි.

කොරොනා වසංගතය ඉදිරියේ පාලකයන් සැලකිල්ලට ගත යුතු කාරණා බොහොමයකි. ඒවායේ වැදගත්කමේ අනුපිළිවෙළ අනුව, ඉන් මුල් තැනට ගැනෙන්නේ, සෞඛ්‍ය සහ ආර්ථික කාරණා ය. රටක් යනු, භෞතික අර්ථයකින් ගත් විට, මුලින්ම මිනිස් ජීවිත ය. දෙවැනුව, ඒ මිනිසුන් ජීවත් වන සහ ජීවත් කරවන ආර්ථිකයන් ය. සෙසු සියලු කරුණු, එනම් ආගමික, සමාජයීය සහ දේශපාලනික ආදී කරුණු ගැන සැලකිය යුත්තේ ඉන් පසුවයි. එහෙත්, ලංකාවේ කොරොනා වසංගතයේ ව්‍යාප්තිය ගැන සැලකීමේදී ලංකාවේ පාලකයන්ගේ ප්‍රමුඛතම අවධානය යොමු වුණේ, අන් සියල්ලට වඩා, දේශපාලනික කාරණාවකටයි. එනම්, මහ මැතිවරණය මොන කොරෝනාවක් අස්සේ වූවත් හැකි ඉක්මනින් පැවැත්විය යුතුය යන කාරණාවටයි.

ආසාදිතයන් තිහ හතළිහක් සිටි පමණින්, දෙතුන් දෙනෙකු මියගිය පමණින්, රටක් වසා දැමිය නොහැකි බව ජනාධිපතිවරයා වරක් කීය. ආර්ථීකය පැත්තෙන් ගත් විට ඒ කතාවේ ඇත්තක් තිබේ. එහෙත් ඒ, කොන්දේසි කිහිපයකට යටත්ව ය. ඒ කොන්දේසි මොනවාද? ඒ ආසාදිතයන් තිස් හතළිස් දෙනා මේ ප්‍රකාශය කරන අවස්ථාවේ හැම පැත්තකින්ම ආවරණය කොට, වෙන් කොට ඇතැයි යන්න, ඔවුන්ගෙන් හෝ ඔවුන්ගෙන් පිටස්තර වෙනත් මාර්ගවලින් තවත් පිරිස්වලට මේ වෛරසය ගමන් කොට නැති බව තිරසාරව සනාථ කරගෙන තිබීම, අලුතෙන් කොරොනා ආසාදිතයන් රටට ඇතුල් නොවන බවට වගබලාගෙන තිබීම සහ මේ ප්‍රකාශය කිරීමට අඩු වශයෙන් මාසයකට කලින් සිටවත් පිටරටක් සමග මොනම හෝ සම්බන්ධයක් පවත්වා ඇති සියලු දෙනා වෛද්‍ය පරීක්ෂණ මාර්ග යෙන් නිරෝගී යැයි සහතික කරගෙන තිබීම ආදියයි. මෙය ඉතා සංකීර්ණ අභියෝගයකි. උදාහරණයකින් පැහැදිලි කළොත් මෙසේ ය: කන්දකාඩු මධ්‍යස්ථානයේ සිට මාරවිල දක්වා ගමන් ගත් ඒ මධ්‍යස්ථානයේ සේවය කළ කාන්තාවක් තමන්ගේ ගමනාන්තයට ළඟා වීමට බස් රථ තුනක ගමන් කර ඇති බව හෙළි විය. පසුව මේ කාන්තාව කොරෝනා ආසාදිතයෙකු බව සොයා ගැනුණි. දැන්, ඇය එදා ගමන් ගත් බස් රථ තුනේ ගමන් කළ අනෙක් මගීන් අප සොයාගන්නේ කෙසේද? ඔවුන්ව සොයාගත්තත්, ඒ මගීන් ඊට පසුව ගමන් ගත් තවත් බස් ඇත්නම් ඒවායේ මගීන්ව අප සොයාගන්නේ කෙසේද? ඒ නිසා, ‘තිහ හතළිහක් සිටි පමණින්’ යන්න, තර්කයක් වශයෙන්, කොරෝනා වෛරසය පිළිබඳ තක්සේරුවකට කොහෙත්ම ගැළපෙන්නක් නොවේ. අනිත් අතට, ඔහු කියූ ‘තිහ හතළිහ’ යනු, ඒ වන විට ස්වකීය රෝගී තත්වය අදාළ බලධාරීන්ට දැනුම්දෙන ලද පිරිසකි. එහෙත් මේ වෛරසයේ තවත් විශේෂිත ලක්ෂණයක් වන්නේ, වෛරසය ශරීරගතව ඇති මුත්, ඒ බව නොදැන සිටීමේ විශාල ඉඩකඩක්ද තිබිය හැකි වීමයි. එසේ නම්, ‘තිහ හතළිහ’ සුළුවෙන් තැකීමේ කිසි අවසරයක් කෙනෙකුට ඉතිරි වන්නේ නැත.

ඊළඟට ලංකාවේ කොරෝනා පාලනය කිරීමේ ‘හාස්කම’ දේශපාලනික ප්‍රචාරණය සඳහාද යොදා ගැනුණි. එසේ කෙළේ වෙනත් රටවල් සමග ලංකාව සැසඳීමෙනි. යම් රටක පාලකයන්ගේ වරදින් අසාර්ථකත්වයකට මුහුණදී ඇති අවස්ථා මෙන්ම, ඒ රටවල සුවිශේෂී තත්වයන්ද ඒ අසාර්ථකත්වයන්ට බලපා තිබිය හැකිය. කැනඩාව ආසාදිතයන් 64 දෙනෙකු හමු වන තෙක් රට වසා දැමුවේ නැති බව, රාජපක්ෂ පාලනය ගැන කරන උජාරුවක් වශයෙන් අයෙක් පෙන්වා දී තිබුණි. කැනඩාව වැනි දියුණු රටකට වඩා කාර්යක්ෂමව, ඊට වඩා අඩු ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාවක් සිටියදී ලංකාව ‘ලොක් ඩවුන්’ කිරීමට තරම් ජනාධිපතිවරයා දුරදක්නා නුවණින් යුක්ත වූ බව පෙන්වා දීම එම තැනැත්තාගේ අභිප්‍රාය විය. කැනඩාවේ ජනගහනය ලංකාවේ ජනගහනය මෙන් දෙගුණයකට ආසන්නයි. කැනඩාවේ ජනගහන ඝනත්වය (තදබදය) වර්ග කිලෝ මීටරයට මිනිසුන් 4 දෙනෙකු පමණක් වන විට ලංකාවේ ජනගහන ඝනත්වය වර්ග කිලෝ මීටරයට 341 කි. (බණ්ඩාරනායක පුරය?). එබැවින්, කැනඩාව ‘ලොක් ඩවුන්’ කිරීමට ආසාදිතයන් 64 දෙනෙකු සොයාගන්නා තෙක් සිටියේ නම් ලංකාව පළමු රෝගියා සොයාගත් දවසේම ‘ලොක් ඩවුන්’ කළ යුතුව තිබුණු බව, රටවල් දෙක සන්සන්දනයක් වශයෙන් ගන්නේ නම්, කෙනෙකු පැමිණිය යුතුව තිබූ නිගමනයයි.

ඒ සියල්ල අපි පැත්තකින් තියමු. ජනාධිපතිවරයා එවැනි ප්‍රකාශයක් කරමින් ‘ලොක් ඩවුන්’ නොකර සිටියේ සද්භාවයෙන්ම රටේ ආර්ථිකය ගැන සිතාගෙන යැයි අපි සිතමු. ඇත්ත, රටක් මුළුමණින් වැසීම යනු, ජනතාව අපමණ පීඩාවට පත්කිරීමට අමතරව, සමස්තයක් වශයෙන් රටේ ආර්ථිකය අවුරුදු ගණනකින් ආපස්සට යැවීමකි. පොල් ගස් නඟින දෛනික කම්කරුවාගේ සිට ‘ඇවිළෙනසුලුයි’ සිනමාවේදියා දක්වා වන සියල්ලන්, එවැනි වැසීමකින් යනඑන මං නැති තත්වයට පත්කෙරෙනු ඇත.

දැන්, ලංකාවේ කොරොනා වසංගතයේ ව්‍යාප්තිය දෙස ටිකක් ආපසු හැරී බලන්න. ලංකාව දූපතකි. එනම්, මුහුදෙන් වට වූ, අභ්‍යන්තර ගොඩබිම් දේශසීමා නැති රටක් බවයි. අද වන විට, කොරෝනා වසංගතය (සාපේක්ෂව) වඩාත් සාර්ථකව පාලනය කර ඇති රටවල් අතරින් පෙරමුණේ සිටින්නේ දූපත් රටවල් ය. ඒවා නම්, තායිවානය, නවසීලන්තය, ඕස්ටේ්‍රලියාව සහ ජපානයයි. ලංකාවේ ආසාදනය පැතිරීම පාලනය කරගැනීමට, එය කුඩා රටක් වීමත්, දූපතක් වීමත්, ලෝකය සමග (යුරෝපය සහ ඇමරිකාව තරමට) දැඩිව බද්ධ වී නොතිබීමත් යන සාධක, මෙය මැඩලීමේදී බොහෝ දුරට උපකාරී කරගත හැකිව තිබුණු සාධකයන් ය.

ආපසු හැරී බලන විට, මෙතරම් ආර්ථිකමය විනාශකාරී ප්‍රතිවිපාක ගෙන දුන් ලංකාවේ සමස්ත රෝග ව්‍යාප්තිය පසුපස ඇත්තේ, පැහැදිලිව හඳුනාගත හැකි සාධක දෙකක් පමණි. එකක්, පිටරටින් පැමිණි සීමිත ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාවයි. දෙවැන්න, නාවුක හමුදාව නිසි පරීක්ෂාකාරීත්වයක් නැතිකමින් මේ රෝගය විහින් බෝ කරගැනීමයි. ගිය සතිය වනතෙක්, ආසාදිතයන්ගෙන් අඩක් පමණ සමන්විත වුණේ නාවුක හමුදාවෙනි.

දැන් මෙසේ සිතන්න: මාස දෙකකටත් වැඩි කාලයක් රට වසා දැමීමෙන් ජාතික ආර්ථිකයට සිදුවූ පාඩුව මෙතෙක් ගණන් බලා නැත. අනිවාර්යයෙන්ම එය රුපියල් ටි්‍රලියන ගණනක්වත් වනු ඇතැයි අනුමාන කළ හැක. අඩුම වශයෙන් මාර්තු 1 වැනිදා කටුනායක ගුවන් තොටුපොළ වසා දැමුවේ නම් සහ නාවුක හමුදාව අතින් අර විහින් කරගත් අත්වැරැද්ද සිදු නොවිණි නම්, ලංකාව අභ්‍යන්තරිකව වසා දැමීමට සිදු නොවනු ඇත. අභ්‍යන්තර ආර්ථිකය සාමාන්‍ය පරිදි කරගෙන යා හැකි වනු ඇත. අපනයන ක්ෂේත්‍රයට සිදු විය හැකි පාඩුව (එය අපේ තනි පාලනයෙන් පිටස්තර නිසා) තිබියදී වූවත්, අභ්‍යන්තර ආර්ථිකය සාමාන්‍ය තත්වයක පවත්වාගත හැකි වන්නට තිබුණි. ඒ සියල්ල වතුරේ ගියේය. කුමක් නිසාද? පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ නැකත දක්වා කොරෝනා අවදානම දරාගෙන සිටිය යුතු යැයි පාලකයන් තීන්දු කොට තිබුණු නිසා ය. අද පවා සෞඛ්‍ය මාර්ගෙ ා්පදේශ නීතිපති විසින් අනුමත කර තිබියදීත්, ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත්කර නීතිගත කොට නැත. හේතුව, එළැඹෙන මැතිවරණයේ තුනෙන් දෙකේ ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරය කරගෙන යාමට එවැනි නීතිරීති මගින් බාධා එල්ල විය හැකි යැයි පාලකයන් සිතන බැවිනි. ■

‘හැංගුණු’ ආරක්ෂක ඇමති එළිපිට නටතේ

 හැංගි හැංගි වෙස් බැන්දත් නටන්න වෙන්නේ එළිපිට යැයි අපේ කියමනක් තිබේ. එම කියමන දැන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ අනීතික ක්‍රියාවක් සම්බන්ධයෙන්ද ගැළපී තිබේ.

ඒ ජනාධිපතිවරයා ජුලි මස 09 දින අංක 2183/41 යටතේ 1968 අංක 32 දරන පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ පනත ප්‍රකාරව නිකුත් කර ඇති අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රය නිසාය.

එම ගැසට් පත්‍රයෙන් ජනාධිපතිවරයා කර ඇත්තේ පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ පනත යටතේ මීට පෙර එම විෂය බාරව සිටි අමාත්‍යවරයෙකු වූ එස්.බී. නාවින්න නිකුත් කර තිබූ නියමයක් තවදුරටත් 2020 දෙසැම්බර් 31 දක්වා දිගු කිරීමය. අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම්, වැඩපිළිවෙළ හා තාක්ෂණික ක්‍රමවේද සකස් කරන තුරු පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ පනතට 2016 අංක 08 දරන සංශෝධිත පනත මගින් ගෙනෙන ලද සංශෝධන කිහිපයක් ක්‍රියාත්මක වීමේ දිනය විෂයභාර අමාත්‍යවරුන් කල් දමා ඇති අතර, ජනාධිපතිවරයා ඉහත කී අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රයෙන්ද කර ඇත්තේ එම සංශෝධන ක්‍රියාත්මක වීමේ දිනය දිගු කිරීමය.

මෙහිදී ජනාධිපතිවරයා එම සංශෝධන ක්‍රියාත්මක කළ යුතු කාලය දිගු කරන්නේ, ජනාධිපතිවරයා වශයෙන් 2016 අංක 08 දරන පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ (සංශෝධන) පනතේ 34 වන වගන්තිය යටතේ ඔහුට පැවරී ඇති බලතල ප්‍රකාරව යැයි සඳහන් කරමින්ය.

පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ පනත හා සංශෝධිත පනත කියවා බැලූ විට පැහැදිලි වන කාරණය වන්නේ එහි කිසිදු තැනක විෂයභාර අමාත්‍යවරයාට මිස ජනාධිපතිවරයාට රෙගුලාසි පැනවීමේ හෝ නියමයන් කිරීමේ බලයක් ලබා දී නැති බවය.

මේ වූ කලි ජනාධිපතිවරයා මීට පෙර කාර්ය සාධක බලකා පිහිටුවීමේදී එම අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රවල සඳහන් කළ ආකාරයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 33 වැනි ව්‍යවස්ථාවෙන් ඔහුට පැවරී ඇති බලතල ප්‍රකාරව එම කාර්යසාධක බලකා පිහිටුවන බවට කරන ලද බොරුවට සමාන බොරුවක්ම අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍රයක් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමක්ය.

ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ධුරයට පත්වීමෙන් පසු අමාත්‍යාංශ 29ක් ස්ථාපනය කරනු ලැබූ අතර ඒ සඳහා අමාත්‍යවරුන් 16 දෙනෙකු පත් කළේය. එම පිරිසෙන් ආරුමුගන් තොණ්ඩමාන් අමාත්‍යවරයා මියයෑම නිසා එම බලතල අග්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂට පැවරීම තුළ දැන් සිටින අමාත්‍ය මණ්ඩල සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව 15කි. එම අමාත්‍යාංශ 29 අතරින් ප්‍රබලම හා රටේ ප්‍රමුඛම අමාත්‍යාංශයක් වූයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයය. ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට රටේ ප්‍රබලම දෙපාර්තමේන්තු හා ආයතන 37ක් අයත් වූ අතර ඊට පෙර ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ නොතිබුණු ආයතනද ඊට ඈඳාගනු ලැබීය.

ඒ අතරින් ප්‍රධාන එකක් වූයේ පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවය. එම දෙපාර්තමේන්තුවද ඇතුළත් මුදල් අමාත්‍යාංශයට පමණක් දෙවැනි වූ විශාලතම ආයතන සංඛ්‍යාවක් තිබූ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය පවත්වාගෙන යෑමට අමාත්‍යාංශ ගොඩනැගිල්ලක්ද විශ්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් කමල් ගුණරත්න නම් වූ අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයෙකු ඇතුළු අතිරේක ලේකම්වරුන් හා අනෙකුත් නිලධාරීන්ගෙන් සමන්විත කාර්ය මණ්ඩලයක්ද තිබුණද ඊට අමාත්‍යවරයෙකු සිටියේ නැත. සැබෑවටම අමාත්‍යවරයෙකු පත් කළේ නැත.

ඒ සඳහා හේතු වූයේ ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නිල නොවන ආකාරයට එම අමාත්‍යාංශය ඔහු යටතේ තබා ගැනීමය. වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව ජනාධිපතිවරයා රටේ නායකයා, සේනාධිනායකයා හා කැබිනට් මණ්ඩල ප්‍රධානියා වූවාට අමාත්‍යධුරයක් ඔහුට දැරිය නොහැකිය. එම බාධකය ජය ගැනීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා අනුගමනය කළ හොර පාර හෙවත් නීති විරෝධී ක්‍රියාව වුයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ විෂය සඳහා අමාත්‍යවරයෙකු පත් නොකිරීමය. ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ නිල නොවන අමාත්‍යවරයා ලෙස ඔහු කටයුතු කිරීමය. පරිපාලන නිලධාරියෙකු නොවන ඔහුට හිතවත් විශ්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල්වරයෙකු අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා ලෙස ඔහු පත්කරගත්තේ ඒ නිසාය.

එහෙත් එම නීති විරෝධී ක්‍රියාව තවදුරටත් හැංගි හැංගී කිරිම අවසන් කරන බාධකයක් ඔහු හමුවේ ප්‍රාදුර්භූත වී ඇත. ඒ ඉහත සඳහන් කළ පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ පනතේ සංශෝධනය යටතේ ක්‍රියාත්මක කළ යුතු කාර්යයන් ආරම්භ වීමේ දිනය දීර්ඝ කිරීමය.

ආරක්ෂක විෂය භාර අමාත්‍යවරයෙකු නැති කලඑම කටයුත්ත කරන්නට වන්නේ ආරක්ෂක විෂයභාර ‘හොර ඇමති’ ජනාධිපතිවරයාටය. එම කටයුත්තට ‘විෂයභාර අමාත්‍ය’ යන යෙදුම නිල වශයෙන් යෙදීමේ හැකියාවක් ඔහුට නැති නිසා ඔහු කරන්නේ බොරුවක් වසා ගන්නට තවත් බොරුවක් ගොතන ආකාරයට බොරුවක් ගෙතීමය. ඒ ‘පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ සංශෝධිත පනත යටතේ ජනාධිපතිවරයාට පැවරී ඇති බලතල ප්‍රකාරව’ යැයි සඳහන් කරමින් එම පනත යටතේ සංශෝධන කිරීමේ කාලය දිගු කිරීමේ නියමයන් කිරීමය.

ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා ලෙස හැංගි හැංගි වෙස් බැඳි ජනාධිපතිවරයාට එළිපිට නටන්න සිදුවී ඇත්තේ එම ගැසට් නිවේදනය නිසාය.

යුක්තිගරුක, නීතිගරුක රටක් හදන්නට පේවී සිටි රාජපක්ෂවාදී වියතුන් මේ මැතිවරණ සමයේදී මෙම හැංගි හැංගි වෙස් බැඳීම ගැන හා එළිපිට නැටීම ගැන යමක් කිවහොත් හොඳය. විපක්ෂයද මේ එළිපිට නැටීම ගැන කුමක් හෝ කළහොත් හොඳය. මන්ද ජනාධිපතිවරයාගේ මෙම ගැසට් නිවේදනය නීති විරෝධී එකක් වන බැවිනි.■

ගැසට් නොකළ නිරෝධායන නීතී

0

මහ මැතිවරණය පැවැත්වීම සහ එම මැතිවරණයේ ප්‍රචාරක කටයුතු වලට අදාලව සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් අනිල් ජාසිංහගේ ප්‍රධානත්වයෙන් සකස් කළ නිරෝධායන මාර්ගෝපදේශ ගැසට් නොකර සෞඛ්‍ය ඇමතිනී පවිත්‍රා වන්නිආරච්චි මඟහරිමින් සිටින බව අපි පසුගිය සතියේ වාර්තා කළෙමු. සටහන ලියන මොහොත වන විටත් ඇය නිරෝධායන නීති ගැසට් කර නැත. නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව, සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් ඇතුළු සියළු නිලධාරීන්ගේ අනුමැතිය ලද මෙම ගැසට් නිවේදනය ඇමතිනිය ළඟ නතර වි තිබේ. එය ගැසට් කිරීමේ බලය ඇත්තේ ඇමතිනියටය.

මෙම මාර්ගෝපදේශ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ නිරීක්ෂණයට හා පිළිගැනීමට ලක් කර ඇත. නීතිපතිවරයාගේ අනුමැතිය ලබා ඇත. එම නිර්දේශ සමග ගැසට් කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් මේජර් ජෙනරාල් සංජීව මුණසිංහ වෙත ලබාදී තිබේ. ඔහු සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරිය වෙත යොමු කර ඇතත්, එය තවම ගැසට් කර නැත.

මෙම නීති ගැසට් කිරීමේදී සිදු වන්නේ දැනට මාර්ගෙ ා්පදේශ ලෙස පවතින එම කරුණු වලට නිත්‍යානුකූල බලයක් ලැබීමය. දැනට ඒවා මාර්ගෝපදේශ පමණි. එහි ඇති සීමා කැමති නම් ආරක්ෂා කළ හැකිය. කැමති නම් ඒවා පිළිනොගෙන හිතුමතේ කටයුතු කළ හැකිය.

පවිත්‍රාගේ ව්‍යාපාරය

ඇමතිනී පවිත්‍රා වන්නිආරච්චි මෙම නීතිරීති ගැසට් නොකරන්නේ ඇයිදැයි කිසිවෙකුට සැකයක් නොමැත. හේතුව, ඇයත් ඇගේ දේශපාලන පක්ෂය වන ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණත් එම නීතිරීති උල්ලංඝනය කරමින් මේ වන විටත් මැතිවරණ ප්‍රචාරයේ යෙදී සිටීමය. ඇගේ ෆේස්බුක් පිටු වල මෙන්ම ප්‍රාදේශීය මාධ්‍යවේදීන්ගේ ඡායාරූපවල ඇත්තේ නිරෝධායන නීති උල්ලංඝනය කරන අන්දමේ ප්‍රචාරක රැස්වීම්ය. ඇය සහභාගී වූ රැස්වීම් වල සිටි ජනතාව මීටරයේ දුර ගැන කිසිදු තැකීමක් නැතිව පොදි ගැසී සිටින අන්දම ඡායාරූප වල දක්නට ඇත. ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂත් මැතිවරණ රැස්වීම් වලට සහභාගී වී පොදි ගැසී සිටි ජනතාව අසලට යන අන්දම මීට පෙර සතියේ දක්නට ලැබුණි. ජනාධිපතිවරයාගේ සහභාගීත්වය නම් කොවිඞ්-19 නැවත වර්ධනය වීම නිසා අඩු වී තිබේ.

වෙනස් වෙන්න බෑ

කොවිඞ්-19 වසංගතය මැද මැතිවරණ පැවැත්වීම ගැන ලංකාවේ නායකයන් දැන් උදාහරණ දෙන්නේ නවසීලන්තය, දකුණු කොරියාව වැනි රටවල් ඇසුරෙන්ය. ඒ එම රටවල්වල මැතිවරණ සංස්කෘතියේ සහ අපේ රටේ මැතිවරණ සංස්කෘතියේ වෙනස නොදැනය. නවසීලන්තය වැනි රටක මැතිවරණ සංස්කෘතියේ දියුණු බව නිසා එවැනි රටක මැතිවරණ ලංකාවට වඩා වෙනස්ය.

මෙවර මැතිවරණය කොවිඞ්-19 රෝගය පැතිරීමේ අවදානම අඩු කරන ආකාරයට සිදු කරන්නට නම් අපේ මැතිවරණ සංස්කෘතියේ වෙනසක් සිදු කරගත යුතුව තිබුණි. එකිනෙකා පොදිගැසී කෑ ගසන සෙනඟ මැදට අත් වනමින් යන වීරයන් බඳු පෞරුෂයක් මවා පෙන්වන මැතිවරණ රැළි නැවැත්විය යුතු විය. ඒ වෙනුවට මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතු දියුණු මට්ටමකට වෙනස් කරගත යුතු විය.

වසංගතය නොතකා, බාල මැතිවරණ ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක නිරත වෙමින් මැතිවරණය පැවැත්වූ, එම මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතු වලට සහභාගී වූ බුරුන්ඩියේ ජනාධිපතිවරයා අබිරහස් ලෙස මියගියේය. බුරුන්ඩි රජය තොරතුරු සැඟවුවත් සැකය ඇත්තේ කොවිඞ්-19 නිසා ජනාධිපතිවරයා මියගිය බවය. නිරෝධායන නීති

මේ දිනවල සිදුකරන ආණ්ඩු පක්ෂයේ මෙන්ම විපක්ෂයේ මැතිවරණ රැස්වීම් වලද නිරෝධායන නීතිය සම්පූර්ණයෙන්ම අමතක කර ඇති බව පැහැදිළිව දැකගත හැකිය. කිසිදු විනයක් නැති මැතිවරණ සංස්කෘතියක් තිබියදී වසංගතය අවම කරගත නොහැක.

ඒ නිසා නිරෝධායන නීති ක්‍රියාත්මක කිරීම යනු විනයක් ඇතිව ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක නිරත වීමය. ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශ එළිදැක්වීමය. පක්ෂ වල ක්‍රියාකාරිකයන් ගෙයින් ගෙට ගොස් ඒවා ලබාදීමය. කුඩා රැස්වීම් පවත්වමින් ප්‍රතිපත්ති ගැන සංවාද කිරීමය. ස්වාධීන මාධ්‍ය ආයතන වලින් මධ්‍යස්ථ ලෙස එක් එක් දේශපාලන පක්ෂයේ ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ විමසා බැලීමය.

එවැනි ප්‍රතිපත්තිමය, විනයගරුක ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයකට මාරු වුණොත් ලොකුම බඬේ පහර වදින්නේ ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණටය. විශාල මුදලක් යට කළ සංදර්ශනාත්මක මැතිවරණ ප්‍රචාරක ව්‍යාපාර වලින් වැඩිපුරම ‘ගොඩ යන්නේ’ එම පක්ෂයේ අපේක්ෂකයන්ය.

ප්‍රචාරයට නීති

මෙම නිරෝධායන නීති අතර මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතු සහ මැතිවරණ රාජකාරී යන කොටස් දෙකම ඇත. ගැසට් නොකළත්, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව සහ මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුව එම නීති අනුගමනය කරනු ඇතැයි කල්පනා කළ හැකිය. ඒ අනුව මැතිවරණ රාජකාරී සඳහා වන නිරෝධායන නීති අප මෙහි උපුටා දක්වන්නේ නැත. වැදගත් වන්නේ ප්‍රචාරක රැස්වීම් වලට අදාල මාර්ගෝපදේශය. ඒවායින් කිහිපයක් අපි මෙලෙස උපුටා දක්වන්නෙමු.

කොවිඞ්-19 රෝගයට නිරාවරණය වීම වළක්වා ගැනීම සදහා පුද්ගල රැස්වීම් අවම කළ යුතුය. මැතිවරණ ප්‍රචාරණය සදහා මුද්‍රිත හා විද්‍යුත් මාධ්‍ය භාවිතා කිරීම නිර්දේශ කරනු ලැබේ. ප්‍රචාරක රැස්වීම් පවත්වන්නේ නම්, සහභාගී වන්නගේ සංඛ්‍යාව උපරිම 100 කට සීමා කළ යුතුය. ප්‍රචාරක රැළි නිර්දේශ නොකරයි.

ඒ අනුව සීයකට වැඩි රැස්වීම් පැවැත්විය නොහැක. දැනට පවත්වන ආකාරයේ දැවැන්ත මැතිවරණ රැළි පැවැත්වීමට ඇති ඉඩකඩ නිරෝධායන නීති ගැසට් කළොත් අහිමි වෙයි.

‘රැස්වීම් ආරම්භ කිරීමට අවම වශයෙන් දින 3 කට පෙර සංවිධායක විසින් ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී වෙත දැනුම් දිය යුතුය. සියළු සහභාගිවන්නන් සෑම විටම මුඛ ආවරණ පැළදිය යුතු අතර වාඩි වී සිටියද එකිනෙකා සමඟ මීටරයක දුරක් පවත්වා ගැනීමට හැකිවන පරිදි ආසන සකස් කළ යුතුය.’

සෞඛ්‍ය ඇමතිනිය සහභාගී වූ රැස්වීම් කිහිපයක්ම එලෙස පුටු නොතබා, ළඟින් පුටු තබමින් පවත්වා තිබුණි. නීතියක් ගැසට් කර තිබුණා නම් ඇය සහභාගී වන එවැනි රැස්වීම් නැවැත්වීමේ හැකියාව ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරියාට සහ පොලීසියට තිබුණි.

‘එකිනෙකාට අතර අවශ්‍ය දුර ප්‍රමාණය පවත්වා ගැනීම සදහා ප්‍රමාණවත් ඉඩකඩක් ඇති ස්ථානයක් තෝරා ගත යුතුය. එම ස්ථානයේ වාතාශ්‍රය නිසිලෙස පවත්වා ගත යුතුය. කථිකයන්ද එකිනෙකා සමග මීටරයක දුරක් පවත්වා ගත යුතුය.

රැස්වීමේදී අත්පත්‍රිකා බෙදා හැරීම අනුමත කරනු නොලැබේ. එක් කථිකයෙක් භාවිතයෙන් පසුව මයික්‍රොෆෝනය විෂබීජහරණය කළ යුතුය. කොවිඞ් 19 රෝගයට නිරාවරණය වීම අවම කිරීම සදහා රැස්වීම පැය 3 කට සීමා කළ යුතුය. රැස්වීම සංවිධානය කරන පුද්ගලයා/ සංවිධානය විසින් සහභාගී වූ සියලුම පුද්ගලයින්ගේ ලිපින සහ දුරකථන අංක තබා ගත යුතුය. ප්‍රචාරණ පත්‍රිකා නිවෙස් වලට බෙදා දීම වරකට ගමන් කරන ප්‍රචාරක කණ්ඩායමේ සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව 03 ක් දක්වා සීමා කිරීම නිර්දේශ කරනු ලැබේ.

උණ හෝ ශ්වසන රෝග ලක්ෂණ ඇති ඕනෑම පුද්ගලයෙකු මේ සඳහා සහභාගී නොවිය යුතුය. සහභාගී වන සෑම පුද්ගලයකුම මුඛ ආවරණ පැළඳිය යුතු අතර සෑම විටම එකිනෙකා සමඟ මීටරයක දුරක් පවත්වා ගත යුතුය. පත්‍රිකා බෙදා දෙන පුද්ගලයා එක් එක් වාරයකට පෙර සහ පසුව දෑත් විෂබීජහරණය කල යුතුය.

ප්‍රචාරක කණ්ඩායම් සාමාජිකයින් ගෙවල් තුලට ඇතුළුවීම නිර්දේශ නොකරයි. හොඳින් වාතාශ්‍රය ඇති විවෘත ස්ථානයක ආහාරපාන පිළිගැන්වීම වඩාත් සුදුසු වන අතර එහිදී සැම විටම එකිනෙකා අතර අවම මීටරයක දුරස්ථ භාවයක් පවත්වා ගත යුතුය.’

මේ රටේ පුරවැසියන් සියළුදෙනාටම පාහේ ඉහත කී නීතිරීති මහ දවාලේ උල්ලංඝනය කරන ආකාරය දැකගත හැකිය. මීට පෙර පක්ෂ විපක්ෂ භේදයක් නැතිව ආරුමුගම් තොණ්ඩමන් හිටපු ඇමතිවරයාගේ අවසන් කටයුතු පිළිබඳ විරෝධය පළ කළ බව දක්නට ලැබුණි. වතුකරයේ දේශපාලන සංස්කෘතිය ගැන උපහාසයෙන් විවේචනය කරනු පෙනුණි. එහෙත්, ඉහත කී මාර්ගෝපදේශ අනුව කටයුතු කිරීමේ හැකියාවක් අපේ දේශපාලන පක්ෂවලට කිසිසේත්ම නැති බව අමුතුවෙන් පැහැදිලි කළ යුතු නොවේ.

කට වචනය

වසංගතය පැමිණි මොහොතේ සිටම නීතිරීති ක්‍රියාත්මක වුණේ කටවචනයටය. පොලීසියේ හෝ වෙනත් ආයතනයක බලහත්කාරයටය. මුඛවාඩම් වාචිකව අනිවාර්ය විය. එහෙත් නීතියක් නොවීය. (නීතියක් තිබුණත් නැතත් මුඛවාඩම් පැළඳීම අත්‍යාවශ්‍ය වන අතර එය හැම බුද්ධිමත් පුරවැසියෙකුගේම වගකීමකි.) ඇඳිරි නීතිය පැනවීමේදීත් එය නිත්‍යානුකූල නොවීය. ජනාධිපති නීතිඥවරුන් ඇඳිරි නීතියේ නිත්‍යානුකූල බව ප්‍රශ්න කරන විට කළේ මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු කළ ප්‍රකාශයක් උපුටා දැක්වීමකි. වසංගතය පැමිණි මොහොතේ සිටිම පාර්ලිමේන්තුව කැඳවා සහ පාර්ලිමේන්තුව නැතිව පවා නීතිමය වෙනස්කම් සිදු කළ යුතුව තිබුණි. නිත්‍යානුකූලව වසංගතයට මුහුණදීම සඳහා පසුබිම සැකසිය යුතුව තිබුණි.

එහෙත් නිතිය රකින බව කියමින් බලයට පත් වූ ජනාධිපතිවරයාට නීතියක් ඕනෑ නැති බව පැහැදිලි කාරණයකි. ඒ වෙනුවට කටවචනය නීතිය බවට පත් කිරීමට ඔහු කැමැත්තක් දක්වයි. නීතිය යනු තමන් බව පෙන්වන්නට ඔහු ආශාවක් දක්වන බව පෙනේ. සිතාමතාම නිත්‍යානුකූල පියවර නොගෙන, කටවචනයෙන් සහ බලහත්කාරයෙන් නීති පනවා, තමන් කැමති අයට පමණක් එම නීති උල්ලංඝනය කිරීමේ නිදහස ලබාදීමට ඔහු කැමැත්තක් දක්වන බව පෙනෙන්නට ඇති කාරණයය. ඒ නිසා, නිරෝධායන නීති ගැසට් නොකර, කටවචනයට මාර්ගෝපදේශ ටිකක් තබාගෙන, ඒවා උල්ලංඝනය කරමින් හිතුමතේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරය කරමින් පවතී. වසංගත සමයේ සිදු වූ භයානකම සිදුවීම ආරුමුගම් තොණ්ඩමන්ගේ මළගෙදර බව සමහරු කල්පනා කරනවා නම්, දැන් කිව යුත්තේ දැන් මුළු රටම තොණ්ඩමන්ගේ මළගෙදරක් වී ඇති බවය. මේ ක්‍රියාවලියේ භයානක ප්‍රතිඵල පෙනෙනු ඇත්තේ අනාගතයේය.■

■ හංසි මානවඩු

ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට්ට ක්‍රිකට් ගොඩගන්න බැරිද?

0

කොවිඞ්-19 වසංගතය නිසා ක්‍රිකට් තරඟ පැවැත්වුවේ නැතත්, පසුගිය සති කිහිපයේ ක්‍රිකට් ප්‍රධාන මාතෘකාවක් බවට පත් විය. 2007 න් පසුව ලෝක කුසලාන හතරක අවසන් තරඟයට යෑමට සමත් වූ, විස්සයි විස්ස ලෝක කුසලානයක් දිනාගත් ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායම මේ වන විට ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් ආකෘති තුනේම පසුපස ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල සිටී. මෙය ක්‍රීඩකයන්ගේ අඩුවක් බව කෙනෙකුට තර්ක කළ හැකිය. එහෙත් මෙය ඊට එහා ගිය පරිපාලනයේ අඩුවකි. ඉහළම තත්වයේ පුහුණුවක් ක්‍රීඩකයන්ට ලබාදීමට, ජාත්‍යන්තර තරඟ වලට යෑමට පෙර දේශීය වශයෙන් තරඟකාරී පරිසරයක ක්‍රීඩා කිරීමේ අත්දැකීම් තරුණ ක්‍රීඩකයන්ට ලබා දීමට, විවිධ ප්‍රදේශ වලින් බිහිවෙන හොඳම ක්‍රීඩකයන්ව තෝරාගැනීමට ශ්‍රී ලංකා ක්‍රීකට් ආයතනය අසමත්ය.

ඒ කටයුතු ඉටු කරන්නට ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයට මුදල් නැතිදැයි විමසා බැලිය යුතුය. ඉන්දියාව, එංගලන්තය, ඕස්ටේ්‍රලියාව වැනි රටවල් වලට වඩා ශ්‍රී ලංකාව දුප්පත් රටක් නිසා, ක්‍රිකට් දුර්වල බව ඇතැමුන් කියයි. එහෙත් ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍යයේ ආදායම කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් යනු දැවැන්ත වාර්ෂික ආදායමක් ඇති ආයතනයකි.

2016 සිට 2017 වර්ෂය සඳහා ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ලැබූ ආදායම වැඩි විය. එම වැඩි වූ ආදායම පමණක් රුපියල් 2,879,626,895ක් විය. එනම් රුපියල් කෝටි 287ක් විය. ආදායම ගැන එක් උදාහරණයක් කීවොත් ජාත්‍යන්තර තරඟ විකාශය කිරීම සඳහා 2013 සිට 2020 දක්වා තාජ් නම් රූපවාහිනී සමාගම සමඟ ඇති කරගත් ගිවිසුම අනුව රුපියල් කෝටි 600කට වැඩි මුදලක් එම කාලසීමාව තුළ ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයට ලැබිය යුතු විය. එහෙත් තාජ් ආයතනය ගෙව්වේ අඩු මුදලකි. ඊට වඩා වැඩි මුදලකට විකාශන අයිතිය ලබාදීමේ හැකියාව තිබුණි.

මෙවැනි ගිවිසුම්, ටිකට් ආදායම්, විවිධාකාර අලෙවි කිරීම් ආදියෙන් රුපියල් බිලියන ගණනක දැවැන්ත වාර්ෂික ආදායමක් ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය ලබයි.

විනිවිදභාවයක් ඇතිව, සාධාරණ ලෙස එම මුදල් වියදම් කළහොත්, නිසි පරිපාලනයක් සිදු කළහොත් ක්‍රිකට් ගොඩග ැනීම කජ්ජක් නොවනු ඇත. ක්‍රීඩාව යනු ක්‍රීඩකයන් පිරිසක් පිටියට ගොස් පන්දු යැවීම හා පිත්ත වැනීම පමණක් නොවේ. හොඳම ක්‍රීඩකයන් තෝරාගැනීම, දක්ෂයන් සොයාගැනීම, හොඳම පුහුණුව ලබාදීම, පුහුණුවට එහා ගිය පෞරුෂයකින් යුත් ක්‍රීඩකයන් ගොඩනැඟීම, දුර්ලභ හැකියාවක් ඇති ක්‍රීඩකයන්ව සොයාගැනීම, ශිෂ්‍යත්ව ලබාදීම, තරඟකාරී පරිසරයට සූදානම් කිරීම ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය සතු අංක එකේ වගකීමය. ඉහළ පැළැන්තියේ සාද දැමීම, විශාල මුදලක් ගෙවමින් මාධ්‍යවේදීන්ව විදේශ සංචාර වලට රැගෙන යෑම, මිලියන ගණන් වියදම් කරමින් තේමා ගීත තැනීම මෙන්ම අනවශ්‍ය තාප්ප බැඳීම ඉහත කී මුල් අරමුණු වලට පසුව ඉටු කළ යුතු ඒවාය. දැන් සිදුවන්නේ ශ්‍රී ලංකාවට ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව නිසා ලැබෙන ආදායම විවිධාකාර නාස්තිකාර ක්‍රියා වලට යෙදවීමය.

සිදුවීම් පහක්

මේ පිළිබඳ තේරුම් ගැනීමට උදාහරණ ලෙස සිදුවීම් පහක් පිළිබඳ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව සහ පාර්ලිමේන්තුවේ පොදු ව්‍යාපාර පිළිබඳ කාරක සභාව හෙළිදරව් කළේය. පරිච්ඡේද හයකින් යුත් විශේෂ විගණකාධිපති වාර්තාවකින්, එම සිදුවීම් පහ පිළිබඳ තොරතුරු ඇතුළත් විය. එම සිදුවීම් ගැන අපි මීට පෙරද වාර්තා කර ඇත්තෙමු. ඒවායේ සංක්ෂිප්තයන් මෙසේය.

පළමු සිදුවීම වන්නේ ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයන්ව පුහුණු කිරීම සඳහා උසස් තාක්ෂණ පුහුණු මධ්‍යස්ථානයක් හෙවත් එදිනෙදා ව්‍යවහාරයේදී හැඳින්වූ ආකාරයට ‘ක්‍රිකට් විශ්වවිද්‍යාලයක්’ පිහිටුවීමේ ව්‍යාපෘතියකි. ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය මෙවැනි පුහුණු මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීම අත්‍යාවශ්‍ය හා වැදගත් ව්‍යාපෘතියකි. එහෙත් ඒ සඳහා විධිමත් ස්ථානයක් තෝරාගත තිබුණේ නැත. මහනුවර ගංගාරාම විහාරස්ථානයේ ඉඩමක් ලබාගෙන තිබුණි. ඉන්පසුව මෙම ව්‍යාපෘතියටම අදාලව යැයි සඳහන් කරමින් මහනුවර මල්වතු පාර්ශ්වයට රුපියල් මිලියන 25 ක් ආධාර ලෙස ලබාදී තිබුණි. ක්‍රිකට් විශ්වවිද්‍යාලයේ ව්‍යාපෘතියට මේ කියන ඉඩම සුදුසු නොවන බවත්, එය විධිමත් ලෙස ලබාගෙන නැති බවත් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව නිර්දේශ කළේය.

දෙවැනි සිදුවීම ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයේ ජාත්‍යන්තර රූපවාහිනී විකාශය, ගුවන් විදුලි ප්‍රචාරය, අන්තර්ජාල විකාශය ආදිය සඳහා අනුග්‍රාහකත්ව අයිතිය අලෙවි කිරීමේ ගිවිසුම් වල ගැටළුය. මහින්දානන්ද අළුත්ගමගේ ක්‍රීඩා ඇමතිවරයාව සිටි, ජයන්ත ධර්මදාස ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් සභාපතිවරයාව සිටි කාලයේ විකාශක අයිතිය සඳහා අඩු ලංසු ඉදිරිපත් කළ තාජ් ටීවී නම් ආයතනයකට විකාශන අයිතිය ලබාදී තිබුණි. ඒ 2013 සිට 2020 දක්වාය. ඒ ගනුදෙනුවෙන් ඇමෙරිකන් ඩොලර් 18,242,411ක අවාසියක් ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය වෙත සිදුවී තිබේ.

එහෙත් එම කොටසේදී හෙළි වූ ඊටත් වඩා බරපතල කාරණාව වී තිබුණේ වෙනත් සමාගම් වෙතින් ලැබිය යුතු මුදල් වංචා කිරීමට ගත් උත්සාහයන්ය. 2018 දී ශ්‍රී ලංකාව දකුණු අප්‍රිකාවට කළ සංචාරයේදි විකාශන අයිතිය විකිණීමේ ගිවිසුමේ දෙවැනි කොටස වන ඇමෙරිකන් ඩොලර් 436,541ක මුදල ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයට පිටින් වූ ගිණුමකට ලබාග ැනීමට උත්සාහ කර තිබුණි. එම සංචාරයෙන්ම ලැබිය යුතු තවත් අය කිරීමක් වන ඇමෙරිකන් ඩොලර් 187,084ක මුදලක් ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් යැයි සිතා වෙනත් බැංකුවකට ගෙවා ඇති බව ඉන්දියාවේ සෝනි පික්චර්ස් සමාගම දැනුම් දී තිබුණි. ඊටත් පසුව 2018 ඔක්තෝබර් එංගලන්ත සංචාරයේ ඇමෙරිකන් ඩොලර් 11,128,809ක මුදලක් වෙනත් ගිණුමකට යැවීමට උත්සාහ දරා තිබුණි. මෙම මුදල් වෙනත් තැන්වලට ලබාගැනීමට උත්සාහ කර තිබුණේ ඊමේල් පණිවුඩ හරහාය. මෙලෙස විවිධ තැන්වලට මුදල් ලබාගැනීමට අදාල ඊමේල් පණිවුඩ වල ගැටළු රැසක් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව හෙළිදරව් කළේය.

තුන්වැනි මාතෘකාව වුණේ ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායමට චන්දික හතුරුසිංහ මහතාව පුහුණුකරුවෙකු ලෙස බඳවාග ැනිමේදී මුදල් පාඩුවක් සහ වෙනත් ගැටළු රැසක් ඇතිව තිබීමය. ඒ පිළිබඳව පසුගිය කාලයේ විශාල ආන්දෝලනයක් ඇති විය. සිව්වැනි මාතෘකාව දේශීය වශයෙන් ගුවන් විදුලියෙන් තරඟ විස්තර විචාරය කිරීමේ අයිතිය ටෙන්ඩර් පටිපාටියට පිටින් ගොස් පෞද්ගලික ඊමේල් ගිණුමකින්, පෞද්ගලික වුවමනා මත විකුණා තිබීමය. මෙම සිදුවීමේදී විවිධ නම් වලින් පෙනී සිටි, වරින් වර තම ආයතනයේ නම මාරු කළ සමාගමක් සමඟ ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය ගනුදෙනු කර තිබුණි. පස්වැනි මාතෘකාව වුණේ ක්‍රිකට් ඒඞ් නම් ආධාර ආයතනය ගැන කරුණු හෙළිදරව් වීමය. වකුග ඩු රෝගීන්ට ආධාර කරන්නට යැයි කියමින් පිහිටවූ ක්‍රිකට් ඒ ආයතනය රුපියල් මිලියන ගණන් මුදල් නාස්ති කර තිබුණි. මෙම සමාගම වංචා සහගත එකක් වූ අතර වකුගඩු රෝගීන් වෙත රුපියලක්වත් ලබා දී තිබුණේ නැත.

නිදහස් කුසලානය

මෙම සටහනේ අරමුණ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව හා කෝප් කමිටුව හෙළිදරව් කළ සිදුවීම් ගැන නැවත කීම නොවේ. එම විගණකාධිපති වාර්තාව නිකුත් කරන්නටත් පෙර 2018 දී අපි ක්‍රිකට් ඒඞ් ආයතනය ගැනත්, මල්වතු විහාරයට රුපියල් මිලියන 25ක් ලබාදීම ගැනත් ලියා ඇත්තෙමු. අප මෙහිදී පෙන්වා දෙන්නේ, ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයේ නාස්තිකාර වියදම් ඉහත කී සිදුවීම් පහට සීමා නොවන බවය. තරඟාවලි සංවිධානය කිරීමේදී, විදේශ සංචාර වලදී විශාල මුදල් නාස්තියක් සිදු කිරීමට ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය වගබලා ගන්නා බව එම ආයතනය ගැන පිරික්සන කෙනෙකුට දැකගත හැකිය.

ඒ අනුව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ විශේෂ වාර්තාවෙන් ආවරණය නොතිබුණු කොටස්ද ඇත. ඒ පිළිබඳ උදාහරණයක් ලෙස 2018 වර්ෂයේදි පැවැත්වූ නිදහස් කුසලානය සඳහා සිදුකළ නාස්තිකාර වියදම් අයත්ය. එවකට ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් සභාපතිවරයා වූයේ තිලංග සුමතිපාලය. එම තරඟාවලිය සඳහා රුපියල් මිලියන 70ක් වියදම් කර තිබුණි. ඒ වියදම් අතර අවශ්‍ය වියදම්ද ඇත. එහෙත් වැඩි මුදලක් වියදම් කර තිබුණේ රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහ, ගීතයක් නිර්මාණය කිරීම ආදී කටයුතු සඳහාය. උදාහරණයක් ලෙස රුපියල් මිලියන 14ක් වියදම් කරමින් භාතිය සහ සංතුෂ් ගායක දෙපළ ලවා ගීතයක් නිර්මාණය කරවාගෙන තිබුණි. එහෙත් මෙම තරඟාවලියට අදාලව දෙතුන් වතාවක් ප්‍රචාරය කිරීම හැර එම ගීතයෙන් ප්‍රයෝජනයක් තිබී නැත.

ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය ගැන ස්වාධීන වෝහාරික විගණනයක් සිදුකරන ලෙස ඉල්ලමින් 2019 ජනවාරි 31 වැනිදා විදුලි සංදේශ නියාමන, විදේශ රැකියා සහ ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ඩබ්ලිව්.ඒ. චූලානන්ද පෙරේරා විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට ලිපියක් යවා තිබුණි. අප පෙර කී සිදුවීම් පහ ගැන විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විගණන වාර්තාවක් සකස් කර තිබුණේ එම ලිපිය අනුවය.

කෙසේ වෙතත් එම ලිපියේ 10 වැනි කරුණ ලෙස සඳහන්ව තිබුනේ නිදහස් 2018 දී නිදහස් කුසලානය සඳහා අධික මුදලක් වියදම් කර ඇති බවය. විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා සිටි කරුණු අතරට එයද ඇතුළත්ය. විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව නිකුත් කළ විශේෂ විගණන වාර්තාව එම කරුණු අතරින් විගණනය කර, විශේෂ විගණන වාර්තාවක් සකස් කර තිබුණේ අප ඉහත සඳහන් කළ මාතෘකා පහ පිළිබඳව පමණි.

එම ලිපියෙහි සඳහන් වූ තාප්පයක් ඉදිකිරීමේ ව්‍යාපෘතිය යනු, රුපියල් කෝටි 2.1ක් වියදම් කරමින්, ප්‍රේමදාස ක්‍රීඩාංග ණයේ තාප්පයක කොටසක් මාළිගාවත්ත නිවාස වැසෙන සේ ඉදි කිරීමට සැලසුම් කළ ඉදිකිරීම් ව්‍යාපෘතිය වේ.

මෙම ව්‍යාපෘතියට ටෙන්ඩර් කැඳවා තිබුණි. එහෙත් ටෙන්ඩර් කැඳවා තිබුණේ පාර්ශ්ව තුනකින් පමණි. යෝජනා ඉදිරිපත් කර තිබුණේ පාර්ශ්ව දෙකක් පමණි. ඒ අතරින් ඇල්කාඩෝ ඉදිකිරීම් සමාගමට කොන්ත්‍රාත්තුව බාර දී තිබුණි. ඒ එවකට සභාපති තිලංග සුමතිපාලගේ යෝජනාවක් අනුව ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් විධායක කමිටුවේ තීන්දුවක් ලෙසය. රුපියල් මිලියන 14ක් හෙවත් කෝටි 1.4ක් මුලින් අනුමත කර තිබුණි. පසුව තවත් මිලියන 7ක් අනුමත කර තිබේ.

ඇල්කාඩෝ සමාගම යනු හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනගේ පුත්, දහම් සිරිසේනගේ මාමණ්ඩිය බව අමතක නොකළ යුතුය. එවකට ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් සභාපති තිලංග සුමතිපාල සහ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන දේශපාලන සමීපතමයන් වූ අතර ශ්‍රීලනිප අභ්‍යන්තරයේ බලවත්ම නායකයෙක් බවට තිලංග සුමතිපාල මහතා පත්ව සිටියේය.

රුපියල් කෝටි දෙකකට වැඩි මුදලක් වියදම් කරමින් ඉදි කළේ ප්‍රේමදාස ක්‍රීඩාංගණය වටා නව තාප්පයක් නොවේ. තාප්පයේ කොටසක සංවර්ධනයක් පමණි. මෙම ඉදිකිරීම එතරම් දැවැන්ත මුදලක් වැය වන එකක් නොවේ. තාප්පය දෙස බැලූ කළ එතරම් මුදලක් වියදම් කිරීම පිළිබඳ හිස කසා කල්පනා කරන්නට සිතේ. මෙම තාප්පය රත්තරන් වලින් ඉදිකරන එකක් දැයි විමසමින් 2018 දී මාධ්‍ය වාර්තා පවා පළ විය.

2018 ජනවාරි 18 වැනිදා එම ඉදිකිරීමට අත්තිකාරම් මුදලක් ලෙස රුපියල් 4,201,990ක මුදලක් ලබා දී තිබුණි. ඒ ඉදිකිරීම් ව්‍යාපෘතියේ සීයට 20ක අත්තිකාරමක් ලෙසය. එම මුදල සඳහා කොමර්ෂල් බැංකුවේ ඇපකරයක් තැන්පත් කර තිබුණි. යම් ඉදිකිරීමක් සඳහා අත්තිකාරම් මුදලක් ලබාදෙන මොහොතක, එම ඉදිකිරීම අවසන් කිරීමට නොහැකි වුණොත් එම අත්තිකාරම් නැවත අය කරගත යුතුය. ඒ සඳහා ඉදිකිරීම් සිදුකරන පාර්ශ්වය බැංකු ඇපකරයක් ලබාගනී. ඒ අනුව යම් පාර්ශ්වයකට ඉදිකිරීම් ව්‍යාපෘතියක් බාර දී, එය අවසන් කිරීමට නොහැකි වුණොත් ඇප මුදල අය කරගත හැකිය.

එහෙත් ඇල්කාඩෝ සමාගම ලබාගෙන තිබුණු බැංකු ඇපකරය 2018 පෙබරවාරි 26 වැනිදායින් කාලය අවසාන වන එකකි. ඒ අනුව ඇපකරය ලබාගෙන මාසයක් පමණ කාලයක් ඇතුළත බැංකුවේ වගකීම අවසන් වන අතර, ඊට පසු දිනයක ඇපකරය අය කරගන්නට ඕනෑ වුණොත්, බැංකුවෙන් මුදල් අය කරගැනීමේ හැකියාව නැත. කොමර්ෂල් බැංකුව ඇපකරය පිළිබඳ දැනුම් දෙමින් 2018 ජනවාරි 11 වැනිදා ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය වෙත යැවූ ලිපියකින් ඒ බව පැහැදිලි වේ.

ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයේ අත්තිකාරම් අධීක්ෂණය හා පාලනය පිරිහී ඇති බව 2017 වාර්ෂික විගණකාධිපති වාර්තාවේ සඳහන්ය. ඊට අමතරව 2018 වාර්ෂික වාර්තාවෙහි සඳහන්ව ඇත්තේ 2008 සිට 2018 දක්වා කාලයට අදාල රුපියල් 114,677,789ක් හෙවත් කෝටි 11.4ක තරඟ සඳහා වූ අත්තිකාරම් මුදල් අය කරගෙන නොමැති බවයි. ඊට අමතරව ක්‍රීඩා සංගම් සඳහා ඉදිකිරීම් අත්තිකාරම් මුදල් රු. 83,615,044ක් හෙවත් කෝටි 8.3ක් අය කරගෙන නොමැති බවයි. විවිධාකාර ඉදිකිරීම් ආදිය සඳහා කොන්ත්‍රාත් බාර දීමත්, එම කොන්ත්‍රාත් වල අඩුපාඩු තිබීමත් ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයට අදාල දීර්ඝකාලීන ගැටළුවකි.

2017 මැයි 20 වැනිදා ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් විධායක කමිටුව ගත් තීන්දුවක් අනුව සිම්බාබ්බේ සංචාරයකට මාධ්‍යවේදීන්ව රැගෙන යෑමට රුපියල් මිලියන 3ක පමණ මුදලක් වියදම් කර තිබුණු බව වියදම් සඳහා තවත් උදාහරණයක් ලෙස සඳහන් කළ හැකිය.

පොදුවේ අප කල්පනා කර බැලිය යුතු කාරණයක් ඇත. ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් නම් ජාත්‍යන්තර කීර්තියක් ඇති සන්නාමයට හිමිකම් කියන ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය තමන්ගේ ආදායම් සහ වියදම් කළමණාකරණය නිසිපරිදි සිදුකරනවාද යන්න එම කාරණයය. ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනයට ලැබෙන දැවැන්ත ආදායම ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රිකට් වල අනාගත උන්නතිය වෙනුවෙන් නිසිපරිදි ආයෝජනය කරනවාදැයි ක්‍රිකට් රසිකයන් නිතිපතා ප්‍රශ්න කළ යුතුය.■

■ හංසි මානවඩු