කළුආරච්චිගේ දොන් කුමාරසිරි ධර්මවර්ධන එහෙම නැත්තං කේ.ඩී.කේ, අපි කවුරුත් ඔහුව දන්නේ දහසකට එහා ලියපු පිස්සු හැදෙන ගීත ගොන්න නිසා. නිකමට අපි මෙහෙම ඔහුගේ ගී මිණි ගඟුල ගලාගෙන යන්න අරිමු. මහ වැස්සක පෙරනිමිති පෙනෙනවා, කුමරියක පා සළඹ සැළුණා, මා සනසා මා නළවා, රන් මීවිත පුරවා, නිලුපුල් යුවලේ, රනඹර ඉඳු දුනු, මගෙ හිත පිරී තිබෙන්නේ, සිහිනෙන් ඔබ මට පෙනෙනව නම්, රන් මසු නැහැ කියා, ඇගෙ සිනහව තහනම්, බිඟු වැලපීලා මල් පරවීලා, ගන අඳුරේ රළ පතරේ, වීණා බිඟු වීණා පවසන්නේ ආදරේ, උපුල් කොපුල් වෙහෙසී ඇතේ, සුවඳ දෙන මල් වනේ, දිනෙක හිරු බැස යන වෙලාවක, හද පතුලේ, හඬන්නෙපා දැන්, ඉවුරු තලා ගංගා බැස යනවා, කවුදෝ කවුදෝ මා සෙව්වේ, සතුටු සුළං රැළි හමා ගියා, මගෙ සිත වෙනතක, මා හා එදා ප්‍රිය සාදයේ, ඔබට සිත ආදරේ කරයි, අද හවසට මා හමුවනු මැනවි, පෙම් බැන්ද සිත් බැන්ද, නීල බිඟු කැල, පැරදීලා පලා ගියේ නෑ, ආදරේ රන් බිඟුන් නැසූ, හෝපලු වනපෙත කම්පිත කරවන, අමකර කුරවි සරින්, බිඟු බමා බමා, රනින් මාල මගේ ඇඹේණියගෙ ගෙලට නෑ, සඳ හිරු තරු පවතින තුරු…
ඔය විදිහට මතයක උඩ පාවෙන ගී ගඟුලක් පත්තර පිටුව උඩ පා කරන්න පුළුවන්. ඒත් කේඩීකේගේ ගී ගඟුල මහවැලිය තරම් විශාලයි. සිහිල දෙනවා. වෙලාවකට දිය ඇල්ලක් වගේ අපේ හිත මතට කඩාගෙන වැටෙනවා. තවත් වෙලාවකට තෙත සුළං අහුරක්. තවත් වෙලාවක බැස නාන්න හිත දෙන ගලන්නේ නැතුව ඔහේ බලාගෙන ඉන්න තඩාගයක්. මම එක වෙලාවක හිතුවා මම කැමතිම සිංදු දහය මොකද්ද කියලා. මතකයට ආපු ගීත අතර බහුතරයක් කේඩීකේගේ. තවත් වෙලාවක මම හිතුවා මිල්ටන්ගේ ආදර ගී දහර අස්සේ මම කැමතිම මිහිදුම් සේල ගී දහය මොකද්ද කියලා. බහුතරය කේඩීකේගේ. මිල්ටන්ගේ ගීත ගොන්න අස්සේ හතලිහක් විතර ගීත කේඩීකේට අයිතියි. ඒවා තමයි මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි නම හදන්නේ. මිල්ටන් කියන්නේ අර බූට් කාපු ගායකයා නේද? ශ්‍රාවකයෝ එහෙම තමයි හිතුවේ. ශ්‍රාවකයෝ ලස්සන කතාවකුත් ඒකට හදලා තිබුණා. ඒත් ගොඩක් දෙනෙක් දන්නේ නෑ මේ ගීත පිටුපස්සේ හිටපු මහා කවියා කේඩීකේ කියලා. කේඩීකේගේ හැඟීම් වර්ෂාව තමයි මිල්ටන් කියන ගී ගඟුල නිර්මාණය කළේ. ඒ විතරක් ද දයාරත්න පෙරේරා කියන ගායකයාගේ ගීතාවලිය අරගෙන බලන්න. කේඩීකේ තමයි දයාරත්න පෙරේරාට පාට තවරන්නේ. දයාරත්නගේ ගී පොකුරේ තියෙන බිඟු බමා බමා, සුවඳ සලනවා කටු අකුලක මලක් පිබිදිලා වගේ ගීතවලින් තමයි අපිට දයාරත්න පෙරේරාව කියවාගන්න වෙන්නේ. මේ ළඟදී අපි අතරෙන් වියෝ වුණ චන්ද්‍රකුමාර කඳනආරච්චි ගැන හිතන්න, මේ නම කියවෙනකොටම අපිට මතක් වෙන්නේ ඇගේ සිනහව තහනම් කියන ගීතය නේද? ඇත්තටම කේඩීකේ සිංහල ගීතාවලියට එකතුකරපු මේ කේඩීකේ පැහැය මොනවගේද?
නුවර කේඩීකේ
සොයාගෙන යනකොට හමුවෙන මඟ සලකුණු අනුව කේඩීකේ නුවර කටුකැලේ උපන්නෙක්. ධර්මරාජේ තමයි ඉගෙනගන්නේ. පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ සහකාර පුස්තකාල කළමනාකරු ලෙස තමා කේඩීකේ මුලින්ම වැඩ කරන්නේ. ඒ කාලේ ‘සිංහල බෞද්ධයා’ පත්‍රයේ ලේඛකයෙක් විදිහට වැඩකරලා තියෙනවාය කියනවා. පස්සේ කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ පුස්තකාලෙට මාරුවක් හම්බවෙනවා. එතැනින් තමයි ගුවන් විදුලියට සම්බන්ධ වෙන්නේ. ඒ 1967 අවුරුද්දේ. ගුවන් විදුලියේ සහන නිවේදකයකු, තැටි ගබඩා භාරකරුවෙකු විදිහට වැඩකරලා අන්තිමට මුල්ම එෆ්එම් නාලිකාව වුණ සිටි එෆ්එම් ප්‍රධානියා විදිහටත් වැඩකරනවා. පළවෙනි රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති නිවේදකයා වෙන්නෙත් කේඩීකේ බව තමයි කියවෙන්නේ. ඒ ස්වාධීන රූපවාහිනියේ. ස්වාධීන රූපවාහිනියේ එවක විකාශ වුණ ‘ගීතයේ රාවය’ වැඩසටහන මෙහෙයවූ නිවේදකයා තමයි කේඩීකේ. ඒකත් රසික ශ්‍රාවක සිත් පැහැරගත්ත වැඩසටහනක්. 2000 නොවැම්බර් 06 වෙනිදා එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේදී තමයි කේඩීකේ අපිව අතහැරලා යන්න යන්නේ. එතකොට ඔහුට වයස 57ක් වුණා විතරයි. මේ අවුරුදු 57ට ඔහු ලියපු ගීත ගොන්න, ඒ පිස්සුවක්…!
ඇත්තටම මෙහෙම පිස්සු ගීත ලියන්න කේඩීකේ ඉගෙනගත්තේ කොහෙන්ද? කේඩීකේ මල්වතු විහාරයේ වෑඋඩ දේවමිත්‍ර නායක හාමුදුරුවන්ගෙන් සිංහල, පාලි, සංස්කෘත භාෂා ඉගනගත්තා කියලා වාර්තා වෙනවා. මට හිතෙන්නේ මෙතන තමයි තැන කියලා. කේඩීකේ මුලින්ම සිංදුවක් ලියන්නේ මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි ගායකයාට. ඔවුන් දෙදෙනා හොඳ මිතුරන් ඒ වෙනකොටත්. මිල්ටන් කේඩීකේගේ හඬ පෞරුෂයට ආසා කළ කෙනෙක්. මිල්ටන්ගේ ආරාධනාවට කේඩීකේ මිල්ටන්ට ලියන මුල්ම ගීතය තමයි ‘ආදරයේ මිහිර රැඳී’ කියන ගීතය. හැබැයි මේක සාර්ථක ගීතයක් වෙන්නේ නෑ. දෙවෙනියට බලහත්කාරෙන් වගේ ලියවාගන්න ගීතය තමයි ‘දෙඅදර විලිකුන් සුරත් පලේ’ ගීතය. මේක උණු කැවුම් වගේ නැඟලා යනවා. මෙතැනින් පස්සේ ඉතිං කේඩීකේගේ නොසිඳෙන ගී ගඟුල බුබුලනවා.
අද කාලේ හොඳම ගීත රචකයෙක් වුණ තවත් නුවරෙක්ට කතාකරලා මම කේඩීකේ ගැන ඇහුවා. ඔහු ‘මල් පිට මල්’ වගේ ජනප්‍රිය සිංදු ලියූ චාමින්ද රත්නසූරිය.
‘කේඩීකේ කියන්නේ සරල ගීතයේ ඉඳලා ඔය අපි සුභාවිත කියලා කියන (මම නම් කැමති නෑ ඒ යෙදුමට) අන්න ඒ අන්ත දෙකම ස්පර්ශ කළ පිස්සු හාදයෙක්. පැරණි ගද්‍ය පද්‍ය සාහිත්‍යයත් ඔහුගේ ගීතයේ තිබෙනවා. ඔහු හැත්තෑවේ අසූවේ උනත් මොඩර්න් සිංදු තමයි ලිව්වේ. මිල්ටන්ට ලියූ සිංදුයි, අමරදේවට ලියලා තියෙන ‘කුමරියක පා සළඹ සැළුණා’ කියන ගීතයත් අරගෙන බලන්න, ඒ දෙක අන්ත දෙකක්. කේඩීකේ මේ අන්ත දෙකේම හොඳටම සෙල්ලම් කළ ගී පද රචකයෙක්. ඔහුට විචිත්‍ර වාක්කෝෂයක් තිබුණා. අරුම පද තිබුණා. සමහර සිංදු අදටත් ගැළපෙන සිංදු. අජන්තා රණසිංහ වගේ ගී පද රචකයෙක් ගත්තොත් ඔහුට අන්තයක් ඇත්තෙම නෑ. ඔහු හැමතැනම හිටියා. එහෙම බැලුවාම කේඩීකේ හිටියේ අජන්තා රණසිංහ, බණ්ඩාර කේ විජේතුංග, ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් වගේ විස්මිතයෝ අතරේ’.
මේ කාලේ හැමෝම වගේ එක වගේ දක්ෂයි. පිස්සු හැදෙන වැඩ තමයි කරලා තියෙන්නේ. සුනිල් ආරියරත්න, ධර්මසිරි ගමගේ, අජන්තා රණසිංහ, බණ්ඩාර කේ විජේතුංග, ධර්මසිරි ගමගේ, කුලරත්න ආරියවංශ, ලූෂන් බුලත්සිංහල වගේ නම් ගොන්නක් අපිට මතක් කරන්න පුළුවන්. චාමින්ද, මේ කාලේ මෙහෙම ගීත ලියවෙන්න තිබුණ සුවිශේෂ හේතුව මොකද්ද?
ඒ කාලේ සමාජය සංකීර්ණ නෑ
‘මට හිතෙන්නේ ඒ කාලේ අද වගේ සංකීර්ණ සමාජයක් නෙවෙයි තිබුණේ. අද ඔබ අපි කොච්චර දේවල් හිතන්න ඕනෑද? අද මිනිසුන්ට විවේක බුද්ධිය කියලා දෙයක් තියෙනවාද? නැහැ. අපි ලෝක යුද්ධයක් තමයි ජීවත් වීම වෙනුවෙන් කරන්නේ. ඒ කාලේ එහෙම නෙවෙයි ජීවිතේ ගැන අද අර්ථයෙන් බලන්න උවමනාවක් එදා තිබුණේ නෑ. බිව්වා, කෑවා, හම්බ කළෙත් නෑ. ඒවා ඒ මිනිසුන්ට පස්සේ ප්‍රශ්න ඇති කරන්න ඇති, ඒත් ඒ සිංදු ලියන කාලේ එහෙම තමයි. ජීවිතේ එහෙම සීරියස් අරගෙන බැරෑරුම්ව අරගෙන නෙවෙයි ඔවුන් ජීවත්වුණේ. හැමෝටම තිබුණේ සරල ජීවිත.‘
ඒ කාලේ සිංදු ලියවුණ විස්මිත විදිහ ගැන අපි අදටත් විස්මයෙන් කතාකරනවා. කේඩීකේගේ ගී පදවලට ලස්සනම සංගීත රචනාවන් කළේ වික්ටර් රත්නායක කියලයි මට හිතෙන්නේ. වික්ටර් ‘රජගෙදර පරෙවියෝ’ ෆිල්ම් එකට කේඩීකේ ලියූ ‘නීල බිඟු කැල’ කියන ගීතය ගැන මෙහෙම කියනවා, ‘නීටා ප්‍රනාන්දු සහ ගාමිණී ෆොන්සේකා රඟපෑ සතිස්චන්ද්‍ර එදිරිසිංහ අධ්‍යක්ෂණය කළ රජගෙදර පරෙවියෝ චිත්‍රපටියට ගීතයක් හදාගන්න ඕනෑ කියලා සතිස් තනුව ගැනත් මට යෝජනාවක් කළා. මේක හදිසියෙන් කරගන්න ඕනෑ වුණ වැඩක්. මම සතිස්ට කිව්වා මේක ලියන්න කේඩීකේට දෙමු කියලා. එතකොට බණ්ඩාර කේ විජේතුංග, සුනිල් ආරියරත්න, ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් වගේ අයත් ඉන්නවා. ඒත් මට හිතුණා මේක කේඩීකේට දෙන්න ඕනෑ කියලා. අපි දෙන්නා ගුවන් විදුලියේ කැන්ටින් එකේ තමයි හම්බවුණේ. මම ඔහුට තනුව මුමුණලා පෙන්නුවා. ඔහු ඒ වෙලාවෙම ඔය ගීතය ලීවා. අපි හවස සතිස්චන්ද්‍ර එදිරිසිංහ හම්බවුණා. ඔහු මේකට කැමති වුණා’.
මෙහෙම කතා ප්‍රේම් ගැනත් ඕනෑ තරමට තිබෙනවා.
‘දවසක් මමයි බන්දුල විජේවීරයි සුනිල් ආරියරත්න ලියූ ‘හිත හිලෑ නෑ හරිම මුරණ්ඩුයි තැන තැන ඇවිදිනවා’ ගීතය පුහුණු වෙමින් හිටියා අපේ ගෙදර. එතකොට කේඩීකේ අපේ ගෙදර ආවා. කේඩීකේ ගෙදර ආවාම බන්දුල මගෙන් අහනවා තව ගීතයක් අඩුයි මේක මෙයාට කියලා ලියාගන්න පුළුවන්ද කියලා. එතකොට බන්දුල කේඩීකේව දන්නේ නෑ. මම කිව්වා, පිස්සුද එහෙම හදිසියේ කියන්නේ කොහොමද කියලා. නෑ, වික්ටර් අයියා කිව්වොත් ලියලා දෙයි කියලා බන්දුල කිව්වා. මම ඉතිං කේඩීකේට කිව්වා, බන්දුලට තව සිංදුවක් අඩුයි ලියලා දෙන්න පුළුවන් ද කියලා. ඊට පස්සේ ඉතිං කොහොමද මේකට ප්‍රවිෂ්ටයක් ගන්නේ කියලා හිත හිතා ඉන්නකොට මගේ බිරිඳ චිත්‍රා, කරුණාසේන ජයලත්ගේ ‘රිදී නිම්නය’ පොත කියවලා පැත්තක තියලා තිබුණා. මේකේ නම දැකලා තමයි ‘රිදී නිම්නය කඳුළු නිම්නය’ කේඩීකේ ලියන්නේ. ඒක විස්මිත හැකියාවක්.‘
වික්ටර් කේඩීකේ ගැන කියන මේ කතාවෙනුත් ගීත රචනා කලාවේ කේඩීකේ විස්මය අපට දැනෙනවා. ආයිත් නිකමට කියනවා ප්‍රේම් ගැනත් මේ වගේම කතා තිබෙනවා කියලා. ඒක මම එහෙම කියන්නේ ප්‍රේම් නිසා කේඩීකේට මොකද්ද වුණේ කියලා ඉස්සරහට කියන නිසා.
ප්‍රේම්ගේ මරණය
‘ඉස්සර මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි, වික්ටර් රත්නායක වගේ ගායකයෝ අවුට්ඩෝ සිංදු කියන්න යනකොට තමන් වේදිකාවට ගෙන්වා ගැනීම වෙනුවෙන් නිවේදනය සිද්ධ කරන්න බණ්ඩාර කේ විජේතුංග, ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් නැත්තං කේඩීකේ අරගෙන යනවා. වික්ටර් ‘ස’ ප්‍රසංගය පටන් ගන්නකොටත් ඔය තුන් දෙනාමනේ ඒකේ නිවේදක විදිහට කටයුතු කළේ. කේඩීකේ කියන්නේ හරිම නිශ්ශබ්ද මනුස්සයෙක්’ ගුවන් විදුලියෙන් බිහිවුණ තවත් හඬ පෞරුෂයක් තමයි සමන් අතාවුද හෙට්ටි. මම කේඩීකේ ගැන මතකය අවුස්සන්න ආරාධනා කළාම සමන් කතාව පටන්ගත්තේ එහෙම. සමන්ට කේඩීකේ ගැන රස මතක ඕනෑ තරමට තිබෙනවා. ‘ස’ ප්‍රසංග 1400කින් 1300කම නිවේදකයා කේඩීකේ කියලා තමයි කියවෙන්නේ.
‘ඉස්සර ගුවන් විදුලියේ දෙන්නෙක් තුන්දෙනෙක් හිටියා කොයි වෙලාවක හමුවුණත් පොතක් අතේ තියෙන. ඒ අතරින් එක්කෙනෙක් තමයි කේඩීකේ. තිලක් ජයරත්නත් එහෙම කෙනෙක්. එහෙම බැලුවාම කේඩීකේ අසීමිත කියවන්නෙක්. ඒක ඔහුගේ ගීත රචනා කලාවට නිකම්ම වගේ ආවා. ඔහු හරි ලස්සන වචන තෝරාබේරාගෙන පාවිච්චි කළා. අනෙක් පැත්තෙන් සම්භාව්‍ය සාහිත්‍යයේ අපිට හම්බවෙන ලස්සන මනරම් වචන ඔහු බය නැතිව තමන්ගේ ගීතයට අරගෙන ආවා. ඇත්තම කියනවා නම් ප්‍රේම්ගේ සෙවණැල්ලෙන් ඔහු වැහිලා ගියා. ඒක ප්‍රේම් ජීවත්වෙන කාලේ සිද්ධ වුණ දේකටත් වඩා ප්‍රේම් මරාදැමුවාට පස්සේ වුණ දෙයක්. ඒ මරණයත් එක්ක මිනිස්සු ප්‍රේම්ට මාර විදිහට ආදරේ කරන්න පටන් ගත්තා. ප්‍රේම් ගැන ප්‍රේම්ගේ ගීත සාහිත්‍යය ගැන කතාකරන්න පටන් ගත්තා. අන්න ඒ සංවාදය අස්සේ කේඩීකේ සැඟව ගියා කියලායි මට හිතෙන්නේ. මොකද සමාජයක්ම ප්‍රේමකීර්ති ගැන දුක්වුණා. ඒ එක්කම සමාජය ඔහුව වැළඳ ගත්තා, ආදරේ කරන්න ගත්තා.
සමන් කියන මේ කතාව එක්ක අපිට එකඟ වෙන්න පුළුවන්. අදටත් සමහරු කේඩීකේගේ පද රචනා ප්‍රේම්ගේ ලිවීම් කියලා පටලවා ගන්නවා. හැබැයි ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් සහ කේඩීකේ මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි කියන අසහාය ගායකයාට ලියූ ගීත ටිකක් සමාන්තරව කියවලා බැලුවොත් මේ දෙදෙනාගේ පැහැයන් ගැන විනිශ්චයකට එන්න අමාරු වෙන්නේ නෑ.
‘කේඩීකේ නිවේදකයෙක් හැටියටත් එච්චර කතාබහ කළ කෙනෙක් නෙවෙයි. වචන තෝරාබේරාගෙන තමයි කතා කළේ. හැබැයි ප්‍රේම් එහෙම නෑ, ඔහු අත දිග ඇරලා කතාකළ නිවේදකයෙක්. අනෙක් පැත්තෙන් ප්‍රේම් කියන්නේ ජීවිතේට කියවපු මනුස්සයෙක් නෙවෙයි. එයාම ඒක කියලා තියෙනවා. පොතපත කියෙව්වේ නැති වුණාට ඔහු කේඩීකේ තරම්ම මනුස්සයෙක්. හැබැයි මේ දෙන්නා අන්ත දෙකක් කියලයි මට හිතෙන්නේ.’
මම සමන්ගෙන් මේ යුගය ගැන ඇහුවා. මෙහෙම විචිත්‍ර පද සංයෝජකයෝ බිහිවුණේ යුගයේ තිබුණ මොකක් හරි හේතුවකටද? චාමින්දට වඩා වෙනස් කතාවක් තමයි, ඒ ගැන සමන්ට තියෙන්නේ.
‘මට හිතෙන්නේ ඒ කාලේ මිනිස්සුන්ගේ රසිකත්වය හොඳයි කියලා. රේඩියෝ අහනවා කියලා ගොඩක් චැනල් තිබුණේ නෑ. ගුවන් විදුලිය විතරයි තිබුණේ. ඉතිං රසය සහ ගුණය යහමින් තිබුණා. මිනිස්සු ගුණාත්මක දේවල් වැළඳගත්තා. ඒ නිසාම නිර්මාණකරුවන් ගුණාත්මක දේවල් දුන්නා. හැබැයි ඉතිං මේක පසුකාලීනව වෙනස් වුණා. ඒකට හේතුව තමයි අපිට පොඩි කාලේ ඉඳලා සෞන්දර්ය අධ්‍යාපනයක් නැතිවීම. ඉන්දියාවෙ නම් ගෙදරින්ම මේක ළමයින්ට ලැබෙනවා. යාපනේ උනත් මේක මෙහෙම තවමත් සිද්ධ වෙනවා. නිකං හිතන්නකෝ ඒ කාලේ සීටී (ප්‍රනාන්දු) ගත්තත් එම්එස් (ප්‍රනාන්දු) ගත්තත් කියපු සිංදු මොන වගේද කියලා. කරු අයියා (කරුණාරත්න අබේසේකර) වුණත් වචන භාවිත කළ විදිහ බලන්න. ඒවා සෑහෙන්න ජනප්‍රිය වුණා. ඇත්තටම මේ ගීත තවමත් එක වගේ ජනප්‍රියයි.’
ගීත ජනප්‍රිය වුණත් කේඩීකේ කවදාවත් ජනප්‍රියත්වය පස්සේ දුවපු කෙනෙක් නෙවෙයි කියලා තමයි ගොඩාක් අය කියන්නේ. තමන්ගේ ගීත ගැන කතාකළ කෙනෙක් නෙවෙයි කේඩීකේ. ඒ වෙනුවට ඔහු බණ්ඩාර කේ විජේතුංග, සුනිල් ආරියරත්න වගේ සමකාලීන ගීත රචකයන් ගැන තමයි කතා කළේ. සමන් කියන විදිහට කේඩීකේ ඇවිද්දෙත් හරිම හෙමිහිට. හරිම නිහඬ චරිතයක් කේඩීකේ කියන්නේ. හැබැයි ඔහුගේ පද සංයෝග අපේ රස හැඟුම් විසංයෝජනය කරනවා සංයෝජනය කරනවා.
රස හැඟුම්
කුමරියක පාසලඹ සැළුණා
වසා සිටි නෙතු පියන් ඇරුණා
කුමර බඹසර අසපුවේ මා
සමවැදී උන් දැහැන් බිඳුණා
මේ ගීතය හැදුණ හැටි ගැන වික්ටර් කරන මේ කතාව අහන්න. ‘මේ ගීතය අපි කළේ තරංගා ලේබල් එකට. මේ සිංදුව ලියාගෙන ඇවිත් මට දීලා කේඩීකේ මගෙන් ඇහුවා මේකට ලොක්කා කැමති වෙයිද කියලා. ඒ කාලේ අමරදේව මාස්ටර් කියන්නේ මහා දැවැන්තයෙක් අපිට. මම මේකට තනුවක් දාලා අපි අමරදේව මාස්ටර්ගේ නුගේගොඩ ගෙදරට ගියා. අපි දෙන්නාම හිටියේ තැතිගැනිලා. මම ඉතිං සර්ට තනුව ගයලා පෙන්නුවා. හරිම අගෙයි කියලා කිව්වා. අපි දෙන්නට ඉතිං පුදුම සතුටක්. මේ ගීතය තමයි අපි දෙන්නම අමරදේව මාස්ටර්ට කළ පළවෙනි ගීතය‘
සරත් දසනායක සංගීතවත් කරලා ඉන්ද්‍රානි පෙරේරා ගයන ‘කවුදෝ කවුදෝ මා සෙව්වේ’ ගීතය වගේ අදටත් ගැළපෙන, අද රිද්මය එක්ක පවා එකට අනුනාද වෙන පද සංයෝජනා ගොඩක් කේඩීකේගේ සිංදු සාගරය අස්සේ තියෙනවා. මිල්ටන්ට වගේම කේඩීකේ මර්වින් පෙරේරාට ලියූ ගීතත් විශේෂයි.
ආදරේ රන් බිඟුන් නැසූ
බාඳුරා මල ඔබයි ළඳේ
තරුණයොත් අද එය ගයනවා. ඉන්ද්‍රානී පෙරේරා කියන ‘මගේ සිත වෙනතක යාවී ඇති බව විහිළුවටයි කීවේ’ කියන ගීතය කොයිතරම් නම් සරල ද? පුළුන් වළාවන් වගේ අහසෙන් පාවෙලා ඇවිත් අප පිස්සු වට්ටන ගීත මේවා. ඊට පස්සේ මිල්ටන් කියන ‘ඉවුරු තලා ගංගා බැසයනවා’, දයාරත්න පෙරේරා කියන ‘බිඟු බමා බමා’ ගීත අද කාලයේ තාලය එක්කත් සෙට් වෙන ගීත කියලා තමයි මට නම් හිතෙන්නේ. ඒත් මේ ගීත මුමුණන, බස් එකේ අහගෙන යන ගොඩක් තරුණයෝ, -දෙදාහෙන් පස්සේ පරපුර- මේවා ලිව්වේ කේඩීකේ නම් මනුස්සයෙක්ය කියලා දන්නවාද කියන්න නම් මට තේරෙන්නේ නෑ.
සමහර ගීත විචාරකයෝ කියන විදිහට කේඩීකේගේ පද සංයෝජන වර්ණාවලිය අස්සේ සිතුවම් ගීතවලට පදනම සපයන්නේ සන්දේශ කාව්‍ය වගේ සම්භාව්‍ය සාහිත්‍ය. ගීත ගෝවින්දය වගේ පැතිරුණු සාහිත්යික කියවීමක අනුහසක රැස් සොබාව කේඩීකේගේ රචනා අස්සේ නින්නාද නඟනවා. අතීත සාහිත්‍ය හොඳටම අධ්‍යයනය කළාම කොච්චර ලස්සනට ලියන්න පුළුවන්ද? එහෙම හිතෙනවා කේඩීකේගේ ගීත ආනන්දය අස්සේ කිමිදෙනකොට.
‘දෙ අදර විලිකුන් සුරත් පලේ’ වගේ ජනප්‍රිය ගීත අස්සෙත් මේ සාහිත්‍ය මුසුවෙලා තිබෙන එක කොයිතරම් නම් ආනන්දයක් ද? ‘මා සනසා මා නළවා සුරංගනාවක් හෙමින් ඇවිල්ලා හදේ ලැගුම් අයදී’ වගේ ගීත වතුර වගේ පැහැදිලියි. අනෙක් පැත්තෙන් වික්ටර් රත්නායක සංගීත වර්ණ ගන්වලා, හඬ වර්ණයෙන් ද රස කරලා ගයන,
‘කන කැස්බෑ නෙත බලා හිඳිනවා
අහස දකින්නට විය සිදුරෙන්
පෙරුම් පුරාගෙන අහස බැලූ දා
සඳ නැත අහසේ අමාවකයි’ කියන ගීතය මොනතරම් ලස්සන ද?
බූට් කාපු සදාකාලික පෙම්වතා
මර්වින් පෙරේරා ගැයූ, අමල් තවත් හැඩට ලස්සනට දැනුත් ගයන, නදීමාල්ගේ පරම්පරාවටත් එක වගේම සෙට් වෙන,
‘රන් මීවිත පුරවා සුරතේ හොවා
සිරිකත සවුදිය පිරුමට ආ නියා
මධූ තෙපුල් සර හඬවා
හදේ තැවුල් පිස දැමුවේ
නුඹයි ළඳේ’ වැනි ගීත ගන්න.
ඒවා අපේ හිත් අස්සේ රසායනය වෙන විදිහ ගැන හිතන්න. අපේ හිතේ සාමය බිඳලා ශෘංගාර කල්පනා සාගරයකින් අපිව තෙමන ගීත කේඩීකේගේ ගීත ගොන්නේ බහුලයි. කේඩීකේ මොනවා ලීවත් එච්එම් (ජයවර්ධන)ගේ සංගීතය වගේ ඒ අස්සෙන් මොකද්දෝ දුකක් මට නම් ඇහෙනවා. ඒක හීන් කෙඳිරිල්ලක් වගේ සංගීතවත්.
මීවිතෙන් තොල් මත්ව යනවා
ඉන් ම හදවත නිසල වෙනවා
නිසල සිතුවිලි විකල් වෙනවා
එයින් සිතුවිලි සසල වෙනවා
කලබලෙන් සුටුස් ගාලා බන්දුල විජේවීරට ලියූ ‘රිදී නිම්නය කඳුළු නිම්නය’ කියන ගීතයේ මෙහෙම කෑල්ලක් තිබෙනවා. ‘මහ වැස්සක පෙර නිමිති පෙනෙනවා’ කියලා අමරසරින් ගැයෙන ගීතය ගන්න, ඒත් එහෙමයි නේද?
තරහා වනු එපා අයදිමී මා කමා
ඔබ හා මා කලේ කථා
මගේ යෙහෙළියක යැයි සිතා
ඔබ ඈ වාගෙමයි
මිල්ටන් ගයන මේ ගීතය උනත් එහෙමයි නේද? අපි ඉතිං හැමදාම කේඩීකේට බැඳෙන්නෙත් මෙන්න මේ රස මෝහනය නිසා. මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි බූට් කෑ සදාකාලික පෙම්වතා විදිහට අපේ හදවතේ ස්ථාපනය කරන්නේ කේඩීකේ කියලා තමයි මට නම් හිතෙන්නේ.
කේඩීකේගේ ගීත නිර්මාණ වෙනුවෙන්ම 1979 මාර්තු 29 දවසේ වැල්ලවත්ත රාමක්‍රිෂ්ණා ශාලාවේ සංවිධානය වෙන ‘කුමරියක පා සළඹ සැළුණා’ ගී ප්‍රසංගයට සහභාගි වුණ ගායක ගායිකා නාමාවලිය දිහා බැලුවාම 1980 වෙනකොට කේඩීකේ හිටපු තැන ගැන අපිට අදහසක් ගන්න පුළුවන්.
අමරදේව, වික්ටර්, සනත්, මිල්ටන්, ලතා, නන්දා, සුජාතා, ප්‍රියා, බාලසූරිය, නිර්මලා, මර්වින්, සුනිල්, ෆීලික්ස්, සිසිර, ඉන්ද්‍රාණි, ජෝති, ත්‍රී සිස්ටර්ස්, වින්සන්, කන්දේපොළ, ග්‍රේෂන්, ටීඑම්, චන්ද්‍රිකා, එම්එස්, චන්ද්‍රකුමාර්, බන්දුල, ක්ලැරන්ස්, වරකාගොඩ තමයි ඒ නම් ගොනුව.
මේ නම් පේළිය බැලුවත් කේඩීකේ කොයිතරම් නම් විශාල පරාසයකින් අපිව සනසලා තිබෙනවාද කියන එක හිතාගන්න පුළුවන් නේද? අවුරුදු 57කින් යන්න ගියාට කේඩීකේ තවමත් සඳ හිරු තරු පවතින තුරු අපි මැරෙන්නේ නෑ කියලා, අපි එක්කම ඉන්නේ ඒකයි කියලයි මට හිතෙන්නේ.
