2015 ජනවාරි 8 වැනිදා සිට 2019 නොවැම්බර් 16 වැනිදා දක්වා සිදුවූ දේශපාලන පළිගැනීම් ගැන විමර්ශනය කිරිමට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පත්කළ ජනාධිපති කොමිෂන් සභාව, දැන් සිය වාර්තාව ජනාධිපතිවරයාට බාර දී අවසන්ය. එම වාර්තාවේ කොටසක් දැන් සමාජය හමුවේ නිරාවරණය වී තිබේ. එය හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී දුමින්ද සිල්වා සම්බන්ධයෙන් කොමිසමේ වාර්තාවේ සඳහන් වන කොටසයි.
එහි සඳහන් වන අන්දමට, 1969/2020 දරන පැමිණිල්ලේ පැමිණිලිකරු වන, අංක 40, පෙරේරා මාවත, පැලවත්ත, බත්තරමුල්ල ලිපිනයේ පදිංචි අරුමාදුර වින්සන්ට් ප්‍රේමලාල් සිල්වා, දුමින්ද සිල්වාගේ පියාය. ඔහුගේ පැමිණිල්ල අනුව, වගඋත්තරකරුවන් තිදෙනෙකි. 1. රංජන් රාමනායක 2. පද්මිණි රණවක (හිටපු මහාධිකරණ විනිසුරු) 3. ශානි අබේසේකර (අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ හිටපු අධ්යක්ෂ)
කොමිසමේ තීරණය මෙසේය.
‘මෙම නඩුවේ ඉදිරිපත් වී ඇති සාක්ෂි පරීක්‍ෂාකාරීව විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් අනතුරුව, පැමිණිලිකාර අරුමාදුර ලෝරන්ස් රෙමෙලෝ දුමින්ද සිල්වා (ඔහු කොමිසමේ පැමිණිලිකරු නොවේ. පැමිණිලිකරු ඔහුගේ පියාය. /අවධාරණය ලේඛකයාගේය.) සාවද්‍ය මනුෂ්‍ය ඝාතන වරදට හසුකරලීමට අසත්‍ය සාක්ෂි නිර්මාණය කරමින් ඔහුට මරණ දඬුවම සහ සිර දඬුවම් පැනවීමට කටයුතු කිරීමටත්, එයට ආධාර අනුබල දීමටත් ඉහත පුද්ගලයන් ක්‍රියාකර ඇති බවට ප්‍රබල සාක්ෂි මගින් ඔප්පු කර ඇති බවට කොමිෂන් සභාව ඒකමතිකව තීරණය කර ඇත. එබැවින්, එකී දුමින්ද සිල්වා මහතාට විරුද්ධව කොළඹ මහාධිකරණයේ ගොනුකරන ලද එච්සී 7781/15 දරන නඩුවේ අධිචෝදනා පත්‍රයෙහි දැක්වෙන සියලුම චෝදනාවලින් එකී දුමින්ද සිල්වා නිදොස් කොට නිදහස් කළ යුතුව තිබූ බවට කොමිෂන් සභාව ඒකමතිකව තීරණය කර ඇත.
එසේ වුවත්, දුමින්ද සිල්වාට එරෙහිව කොළඹ මහාධිකරණයේ පවරා ඇති අංක එච්සී 8331/16 දරන අධිචෝදනා පත්‍රයේ සඳහන් වරදවලට දුමින්ද සිල්වා වරදකරු කර මහාධිකරණය විසින් මරණ දඬුවම සහ සිරදඬුවම් නියම කර, එකී දඬුවම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් අනුමත කරනු ලැබූ අවස්ථාවේදී, මෙම කොමිෂන් සභාව ඉදිරියේ ඉදිරිපත් කෙරුණ නව සාක්ෂි මහාධිකරණයේ සහ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සලකා බැලීම සඳහා ඉදිරිපත් නොකිරීමෙන් යුක්තිය අවගමනය වී ඇති හෙයින්, 11 වන විත්තිකාර දුමින්ද සිල්වා වරදකරු කිරීම පිළිබඳ නඩු තීන්දුව, පුළුල් විනිශ්චය මණ්ඩලයක් මගින් අධිකරණ සමාලෝචනයක් සඳහා (න්‍මාසජස්ක ඍැඩසැඅ) නීතිපති විසින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය වෙත ඉල්ලීමක් කළ යුතු බවට කොමිෂන් සභාව ඒකමතිකව නිර්දේශ කර ඇත.
ඒ අනුව ඉහත වගඋත්තරකරුවන් දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය යටතේ බොරු සාක්ෂි සෑදීමේ වරද, ඊට අනුබල දීම, අල්ලස් පනත යටතේ දූෂණය නමැති වරද සිදුකර ඇති හෙයින් වගඋත්තරකරුවන්ට නිසි බලය ඇති අධිකරණ ඉදිරියේ චෝදනා පත්‍ර ගොනු කිරීම සඳහා මෙම නඩුවට අදාළ සාක්ෂි සහ ලේඛන ගොනු නීතිපතිවරයා වෙත සහ අල්ලස් කොමිසම වෙත යැවීමට කොමිෂන් සභාව නිර්දේශ කර සිටී.
එසේම වැඩිදුරටත්, දේශපාලන පළිගැනීමේ ක්‍රියාවලියක ගොදුරක් වූ පැමිණිලිකරු රක්‍ෂිත බන්ධනාගාරයේ තබාගැනීම කරණකොට ගෙන ඔහුට සිදුවූ හානි සඳහා පැමිණිලිකරුට යම් සහනයක් ලබාදීම යෝග්‍යය.
එසේම පොලිස් නිලධ ාරීන්ට එරෙහිව ඇත්ත බොරු කිරීම සහ බොරුව ඇත්ත කිරීම යන වැරදිවලට සහ දූෂණය කිරීමේ වරද සහ පොලිස් සේවය අපකීර්තියට පත්කිරීමේ වරදට පොලිස් විනය රීති යටතේ චෝදනා පත්‍රයක් ගොනුකර පරීක්ෂණ පවත්වා දඬුවම් පැමිණවීම.’
මේ ජනාධිපති කොමිෂන් සභාවේ නිර්දේශයයි. මේ නිර්දේශය අනුව, දුමින්ද සිල්වා ‘බොරු සාක්ෂි මත’ වැරදිකරු කර ඇත. ඔහු සියලු චෝදනාවලින් නිදොස් කොට නිදහස් කළ යුතුව තිබුණේය.
මේ කොමිෂන් සභාව, දුමින්ද සිල්වා නිදොස් කරවන්නේ, ත්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ විනිශ්චය සභාවක් විසින් පවත්වන ලද නඩු විභාගයකදී සාධාරණ සැකයෙන් ඔබ්බට චෝදනා ඔප්පු කරන ලදැයි සෑහීමට පත්වී විනිසුරුවරුන් දෙදෙනකු විසින් වරදකරු කරන ලදුව, නියම කරන ලද මරණීය දඬුවමෙනි. මහාධිකරණයේ විනිසුරුවරුන් අතරින් සභාපති විනිසුරුවරයා, ශිරාන් ගුණරත්න මහතා, මේ නඩුවේ සියලු විත්තිකරුවන් නිදොස් කොට නිදහස් කළ යුතුයැයි තීන්දු කළේය. (ඒ අනුව, භාරත ලක්ෂ්මන් හා තවත් තිදෙනකු ඝාතනය වීම ගැන කිසි වරදකරුවෙක් නැත. ඔවුන් ඝාතනය වී ඇත්තේ තමන් විසින් තමන් වෙතම වෙඩි තබාගෙන එක පෙළට විය යුතුය.) අනෙක් විනිසුරුවරිය පද්මිණි එන් රණවක හා මොරායස් විනිසුරුවරයා විත්තිකරුවන් චෝදනාවලට වැරදිකරු කළ අතර, මරණ දඬුවම සහ සිරදඬුවම් නියම කරන ලදි.
වැදගත් කාරණය නම්, දුමින්ද සිල්වා ඇතුළු දඬුවම් නියම වූ විත්තිකරුවන් පිරිස, මහාධිකරණ තීන්දුවට එරෙහිව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට (ත්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ විනිසුරු සභාවක තීන්දුවකට එරෙහිව අභියාචනය යන්නේ ශ්‍රේෂ්ඨාකරණය වෙතය.) අභියාචනයක් කළ බවය. මහාධිකරණයේ විනිසුරු තුන්කට්ටුවක් මගින් නඩුව ඇසූ නිසා ශ්‍රේෂ්ඨාකරණයේ විනිසුරුවරු පස්දෙනකුගේ මණ්ඩලයක් අභියාචනය ඇසූහ. අභියාචනයකදී මුල් අධිකරණයේ දුන් සාක්ෂි නැවත අසන්නේ නැති නමුත්, එම නඩු ගොනුව සම්පූර්ණයෙන්ම ශ්‍රේෂ්ඨාකරණයට ඉදිරිපත් කළ යුතුය. එමතු නොව, පැමිණිල්ලේ සහ විත්තියේ නීතිඥවරු එම කරුණු මුල් කරගෙන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට නඩුව ගැන පැහැදිලි කරති. දුමින්ද සිල්වා ඇතුළු විත්තිකරුවන් වෙනුවෙන් මහාධිකරණය ඉදිරියේ පෙනීසිටි නීතිඥ මඬුල්ලම ශ්‍රේෂ්ඨාකරණය ඉදිරියේදීද ඒ කරුණුම ඉදිරිපත් කළහ.
එහෙත්, ශානි අබේසේකර (ඔහු මේ නඩුවේ ප්‍රධාන විමර්ශක නිලධාරියාය.) බොරු සාක්ෂි ගොතා ඇති බවට කිසිම යෝජනාවක් විත්ති පක්‍ෂයෙන් මහාධිකරණය හමුවට ඉදිරිපත් කළේ නැත. එවැන්නක් ශානි කර තිබුණි නම්, මහාධිකරණය ඉදිරියේ එය අනාවරණය කිරීම විත්තියේ නීතිඥවරුන්ගේ වගකීමයි. ඒ තර්කයට අවශ්‍ය කරුණු ඔප්පු කළ හැකිව තිබිණි නම්, මහාධිකරණ විනිසුරුවරුන් දෙදෙනාට වුවද ඔවුන් වරදකරු කිරීමට අපහසු වනවා ඇත. එහෙත් කිසිවිටෙක එය සිදු නොවීය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ අභියාචනය විභාගවෙද්දීද, ශානි අබේසේකර බොරු සාක්ෂි ගෙතූ බවට කිසිම යෝජනාවක් විත්තිකරුවන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටි නීතිඥවරු නොකළහ. ඔවුන් කළ එකම දේ, මහාධිකරණය ඉදිරියේ ඉදිරිපත් කළ තර්කම (‘මුලින්ම වෙඩි වැදුණේ දුමින්දටය) නැවත ඉදිරිපත් කිරීමයි. පද්මිණි රණවක විනිසුරුතුමිය බොරු සාක්ෂි ගෙතූ බවට හෝ, ගොතන්නට අනුබල දුන් බවට හෝ, රංජන් රාමනායක එවැන්නක් කළ බවට කිසිම ස්ථාවරයක් විත්තියේ නීතිඥවරුන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ ගත්තේ නැත. එවැන්නක් තිබිණි නම්, එය අනාවරණය කළ යුතුව තිබුණේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේය. ඒ කිසිම අවස්ථාවක එවැනි චෝදනාවක් නොකර, ජනාධිපති කොමිසම ඉදිරියේ දුමින්ද සිල්වාගේ පියා බොරු සාක්ෂි ගැන පැමිණිලි කරන්නේ ඇයි? හේතුව පැහැදිලිය.
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පංච පුද්ගල විනිසුරු මඬුල්ල, ත්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ විනිසුරු මඬුල්ලේ තීරණය ඒකමතිකව ස්ථිර කළේය. ශානි අබේසේකර, පද්මිනි රණවක හා රංජන් රාමනායක බොරු සාක්‍සි ගෙතූ බවට සාධාරණ තොරතුරක් තිබුණා නම්, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ පස්පුද්ගල විනිසුරු මඬුල්ල මහාධිකරණ තීන්දුව ඒකමතිකව අනුමත කළේ ඇයි? ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ ඉන්නේ ජනාධිපති කොමිසමේ සභාපති උපාලි අබේරත්න, චන්ද්‍රා ජයතිලක හා චන්ද්‍රා ප්‍රනාන්දුට වඩා අඩු දැනුමකින්, පළපුරුද්දකින් යුක්ත මෝඩ විනිසුරුවරු පිරිසක් ද? දූෂිතයන් පිරිසක්ද? දුමින්ද සිල්වාගෙන් දේශපාලන වශයෙන් පළිගන්නට ඔවුන්ටත් අවශ්‍යව තිබුණේද?
භාරත ලක්ෂ්මන් ඝාතනය සිදුවුණේ, ඒ ගැන සීඅයිඩීයෙන් පරීක්ෂණ කැරුණේ, යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේ නොවේ. මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව පෙරළේවියැයි හීනෙන්වත් සිතුවිල්ලක් ඇති නොවන කාලයකය. එනම්, මහින්ද රාජපක්ෂ දෙවැනි ආණ්ඩු කාලයේ, පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පැවැති 2011 ඔක්තෝබර් 8 දිනයේදීය. දුමින්ද සිල්වා අත්අඩංගුවට ගත්තේත්, නඩු පැවරුවේත් යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේ නොවේ. ඉතින් එවැනි කාලයක, දුමින්ද සිල්වාගෙන් පළිගන්නට ශානි අබේසේකරට තනිවම තිබුණු වුවමනාව කුමක්ද?
ඉන් පෙනෙන්නේ, කොමිෂන් සභාවේ නිර්දේශ මුලින් සැලසුම් කරන ලද වුවමනාවක් සඳහා වුවමනාවෙන්ම නිර්මාණය කරන ලද ඒවා බවය.
අනෙක් අතට, කොමිෂන් සභාව ඉදිරියට, දුමින්ද සිල්වාගේ තාත්තා ගියේ, එහි විමර්ශන කාලසීමාව ඉකුත් වූ පසුවය.
කොමිසම පත්කළේ 2020 ජනවාරි 9වැනිදාය. කොමිසම වැඩ ආරම්භ කළේ ජනවාරි 16 වැනිදා සිටය. මාස 6ක කාලයකට පත්කළ කොමිසමේ කාලය අවසන් වන්නේ ජුලි 9වැනිදාය. ඉන්පසු කොමිසමේ කාලය දික්කරන ලද අතර, ඒ දිගුව නොවැම්බර් 9 අවසන් විය යුතුව තිබුණි. එහෙත්, වාර්තාව සකස් කරන්නටයැයි කොමිසම කල් ඉල්ලුවේය.
කොමිසමට පැමිණිලි භාරගත හැකි අවසන් දිනය වුණේ 2020 මාර්තු 7ය. පැමිණිලි 1846ක් ලැබුණු අතර, තෝරාගත් පැමිණිලි 112ක් විභාග කෙරිණි. මාර්තු 7 පැමිණිලි භාරගැනීම අවසන් කළ යුතු වුණත්, රෝහිත රාජපක්ෂ හා රොහාන් වැලිවිට වැනි රාජපක්ෂ පවුලේ අයගේ සහ අන්තේවාසිකයන්ගේ පැමිණිලි ඔක්තෝබර් 10-11 වැනි දිනවලදීත් බාරගන්නා ලදි.
‘වාර්තාව සකස් කරන්නට යැ’යි නොවැම්බර් 9ට පසුව කල් ඉල්ලු කොමිසම, පුදුමාකාර ලෙස නොවැම්බර් 13 වැනිදා දුමින්ද සිල්වාගේ පියාගේ පැමිණිල්ල පමණක් භාරගත්තේය. ඒ වන විට කොමිසම පැවතියේ දොර වැසූ තත්වයේය. ප්‍රභූ නොවන කිසිවකු ඒ කාලයේ පැමිණිල්ලක් ගෙන ආයේ නම්, ‘පැමිණිලි භාරගෙන ඉවරයැ’යි කොමිසම ඔහුට කියනවා නොඅනුමානය.
නොවැම්බර් 13 සිකුරාදාය. දුමින්දගේ තාත්තාගේ පැමිණිල්ල ගැන කොමිසම කොච්චර උනන්දුදැයි කියනවා නම්, හදමින් සිටි වාර්තාවත් පැත්තක දමා, නොවැම්බර් 15 එනම් ඉරිදාම කොමිසමේ පොලිස් ඒකකය දුමින්දගේ තාත්තාගෙන් ප්‍රකාශයක් සටහන් කර ගත්තේය. 16 හෙවත් ඊළඟ අඟහරුවාදා, තකහනියේම දුමින්දගේ තාත්තා කොමිසම හමුවේ සාක්ෂි දෙන්නේය. වෙන කිසි සාක්‍ෂිකරුවෙක් නැත. එහෙත් වගඋත්තරකරුවෝ තිදෙනෙකි. ශානි, පද්මිනි රණවක හා රංජන් රාමනායකයි. කිසියම් අයකුට විරුද්ධව චෝදනා නැගෙන විට ඔවුන්ටද ඒ ගැන කරුනු කියාපෑමට අවස්ථාව දීම ස්වාබාවික යුක්තියේ මූලධර්මයකි. එහෙත්, මේ පැමිණිල්ල සම්බන්ධයෙන් වගඋත්තරකරුවන් තිදෙනාට කරුණු කියාපාන්නට කොමිසම ඉඩක් දුන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට, දුමින්දගේ පියාගෙන් සාක්‍ෂිය ගෙන යළිත් දොර වසා දැම්මේය. දැන් කොමිසම ‘ඒකමතික තීන්දුවක්‘ ගෙන ඇත්තේ ඒ සාක්‍ෂිය මත පමණක් පදනම්වය. හිටපු විනිසුරුවරුන් දෙදෙනකුගේත් පොලිස්පතිවරයකුගේත් යුක්තිය ඉටුකිරීමේ අරුම පුදුම ක්‍රමය එයයි. කොමිසම ඒකමතිකව තීරණය කෙළේ, දුමින්දගේ තාත්තාගේ සාක්‍ෂිය පමණක් අහලාද? එහෙම නම් ඒ අරුම පුදුම ලජ්ජා සහගත තීන්දුවකි.
තමාට දැනගැනීමට වුවමනා යම් කාරණයක් හෝ කාරනා සම්බන්ධයෙන් කරුණු සොයාබලා වාර්තා කිරීමට ජනාධිපතිවරයාට කොමිෂන් සභා පත්කළ හැකිය. එවැනි කොමිෂන් සභා දෙවර්ගයකි. එකක්, ජනාධිපති කොමිෂන් සභාය. දෙවැන්න විශේෂ ජනාධිපති කොමිෂන් සභාය. පළමුවැන්න පත් කෙරෙන්නේ 1948 අංක 17 දරන පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනත යටතේය. (එය පසුව සංශෝධනය වී තිබේ.)
දෙවැනි වර්ගය වන විශේෂ ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පත්කෙරෙන්නේ පනත 1978 අංක 4 දරන පනත යටතේය. මේ යටතේ කොමිසමක් පත්කෙරෙන්නේද ජනාධිපතිවරයාට යම් කාරණයක් ගැන දැනගන්නට තිබෙන අවශ්‍යතාව මත වුවත්, එවැනි කොමිසමක සාමාජිකයන් සේවයේ සිටින අභියාචනාධිකරණ හා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරුන් විය යුත්තේය. කොමිසමේ නිර්දේශ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර, එම නිර්දේශවලින් කියැවෙන වැරදිවලට වගකිවයුත්තන්ගේ ප්‍රජා අයිතිවාසිකම් අහෝසි කිරීමට පාර්ලිමේන්තුවට නිර්දේශ කරන්නට පුළුවන. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක අනුමැතියක් අවශ්‍ය වේ.
පළිගැනීමේ කොමිසමට පත්කර ඇති සාමාජිකයන් ගැන ඇත්තේ අපකීර්තිමත් අතීතයකි. එහි සභාපති උපාලි අබේරත්න හෙවත් ඒඑච්එම්යූ අබේරත්න, 1999දී එවකට පැවැති අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාව විසින් දඬුවමට ලක්කරන ලද පුද්ගලයෙකි. ලංකාවේ හිටපු අපකීර්තිමත්ම අගවිනිසුරුවරයා වන සරත් එන් සිල්වාගේ අනුගාමිකයෙකි. සරත් එන් සිල්වාගේ පසුකාලීන බිරිඳගෙන් වෙන්වීමට ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා ගොනුකළ නඩුවේදී, සමවිත්තිකරු තත්ත්වයේ සිටි සරත් එන් සිල්වා ඉන් මුදාහරිමින් සිය බලය අයුතු ලෙස පාවිච්චි කරන ලදැයි ඔහුට විරුද්ධව චෝදනා නැගුණි. අධිකරණ සේවා කොමිසම විසින් හිටපු අභියාචනාධිකරණ විනිසුරුවරුන් වන අමීර් ඉස්මයිල්, හෙක්ටර් යාපා හා පී එදුස්සූරියගෙන් සමන්විත කමිටුවක් ඒ ගැන පරීක්‍ෂණය කිරීමට පත්කරන ලද අතර, එම කමිටුව විසින් ඔහු වරදකරු බවට නිගමනය කර, අනිවාර්ය විශ්‍රාම ගැන්වීමක් නියම කළේය.
පසුව ඔහු ඉදිරිපත් කළ අභියාචනයක් සලකා බැලූ අධිකරණ සේවා කොමිසම, මුල් කමිටුවේ තීන්දුව ස්ථිර කරමින් නමුත්, 1999.07.19 සිට අවුරුදු දෙකක් දක්වා උසස්වීම් ඔහුට අහිමි කරමින්, 2001.01.01සිට මොනරාගල දිසා අධිකරණයට ඔහුට දඬුවම් මාරුවක් දුන්නේය. පසුව අගවිනිසුරුවූ සරත් එන් සිල්වා ඔහුගේ දඬුවම අවලංගු කොට නැවත කොළඹට ගෙන්වා ගත්තේය. උපාලි අබේරත්න මහතා, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරයකු හැටියට විශ්‍රාම ගත්තේය.
ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනද, යහපාලන ආණ්ඩුවේ වංචා දූෂණ සෙවීමට පත්කළ කොමිසමේ සභාපති හැටියටද උපාලි අබේරත්න මහතා පත්කෙළේ ඔහුගේ මේ කිලිටි අතීතය ගැන මනා දැනුමෙන් යුතුව, තමාගේ කාරියට ඔහු උචිතයැයි සලකා බව පැහැදිලිය. චන්ද්‍රා ජයතිලක මහතාද, සරත් එන් සිල්වා අගවිනිසුරු හැටියට කටයුතු කළ අපකීර්තිමත් සමයේ අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාවේ ලේකම් හැටියට වැඩ කළ පුද්ගලයාය. සරත් එන් සිල්වාගේ සමීපතමයකු හැටියට ඔහු අවශ්‍ය සියලු දේ සිල්වාට කර දුන්නේය. හිටපු පොලිස්පති චන්ද්‍රා ප්‍රනාන්දුද, පොලිස්පති ධුරයේ ගෞරවය විනාශ කළ දුර්වර්ණ චෝදනා සහිත ඉතිහාසයක් ඇත්තෙකි. පසුගිය කාලයේ රාජපක්ෂ පවුලේ නඩු කටයුතු පිළිබඳව නීතිඥයන් සම්බන්ධීකරණය ඔහුගේ වගකීම වී තිබිණ. ඒ හේතුවම මේ පළිගැනීමේ කොමිසමටත්, දැන් පොලිස් කොමිසමේ සභාපතිකමටත් ඔහු පත්කරන්නට හේතු වන්නට ඇත.
ගෝඨාභය ජනාධිපතිගේ මේ කොමිසම, කොමිෂන් සභා ඉතිහාසයට පමණක් නොව, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනයටද එකතු කළේ කළු පැල්ලමකි. ඒ තරමටම, ආණ්ඩුවට අවශ්‍යයැයි කියන අය හපාකෑම කොමිසම විසින් කරගෙන ගිය හෙයිනි.
කැළේද නීතියක් තිබේ. බලවතා දුබලයා මරාගෙන කෑමයි. ශිෂ්ට සමාජයේද ඒ කැළේ නීතිය ක්‍රියාත්මක වන උසාවියක් වැනි තැනක් තිබේ නම් ඒවාට සුදුසුම නම වන්නේ ‘කැලෑ උසාවි’ය. රාජ්‍ය බලය හා අනුමැතිය ඇති තිදෙනකු විසින් ආණ්ඩුවට වුවමනාවුන්ගෙන් පළිගැනීමේ චේතනාවෙන් කටයුතු කරන විට, එයද කැළෑ උසාවියකට හැම අතින්ම සමාන වේ. එහි සිටින අය ජේත්තුවට ටයිකෝට් ඇන්දාට, එහි ඇත්තේ වනගත උසාවියක ලක්‍ෂණය.
බලවත්ම ප්‍රශ්නය මෙයයි. දුමින්ද සිල්වාගේ නඩුව මහාධිකරණයෙන් අසා, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් තහවුරු කර දී තිබියදී, බොරු සාක්ෂි මත දුමින්ද වරදකරු කර ඇතැයි කොමිසම නිගමනය කරන්නේ කෙසේද? එය කිසිම නීතියකට, මූලධර්මයකට හෝ අඩුගණනේ කිසිම සදාචාරයකටවත් ගැළපෙන්නේ නැත. අනෙක් අතට එය රටේ සම්මත අධිකරණ පද්ධතියට කරන බලවත් අයුතු මැදිහත්වීමකි. එනයින් අධිකරණ අපහාසයකි.
මේ විදියට, රටේ අධිකරණවලට පිටින් ජනාධිපති කොමිෂන් සභා පිහිටුවා, ඒවායේ නිර්දේශ මත යැයි කියමින්, අපරාධවලට වරදකරුවන් කරනු ලැබ සිටින්නවුන් නිදහස් කරන්නටත්, ඔවුන් නිදොස් කළ යුතුව තිබිණැයි නියෝග දෙන්නටත්, අවසානයේ නීතිපතිට විවිධ නියෝග කරන්නත් තවදුරටත් ඉඩ දෙනවාද?
බෝලය ඇත්තේ අධිකරණය තුළය. රටේ මහජනයාගේ අධිකරණ බලය ක්‍රියාත්මක කරන තමන් සාධාරණව, සාධාරණ සැකයෙන් ඔබ්බට සියලු සාක්ෂි මැනැවින් සලකා බලා, දුන් තීන්දු, ජනාධිපතිවරයාගේ මෙවැනි කොමිෂන් හරහා ගර්හාවට ලක්කර, ඒවා බොරු සාක්ෂි මත දුන් ඒවායැයි කියන විට, එහි ලජ්ජාව මහාධිකරණ හා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ ඇතුළු විනිසුරුවරුන්ටය. මේ කොහේවත් යන දේශපාලන කොමිසමක්, අධිකරණ හැටියට කරන කාර්යභාරය තුට්ටුවට ලා සලකන විට, නීතිය නිසි ලෙස රකින ගෞරවනීය විනිසුරුවරුන්ට දැනෙන්නේ ලජ්ජාවක්ද? කෝපයක්ද?■
පළිගැනීමේ කොමිසම අධිකරණයට අපහාස කරයි
ප්ලාස්ටික් කිලෝ ග්‍රෑම් මිලියන 3353.9ක් 2012 සිට 2018 දක්වා ගෙනැල්ලා
ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය, විකිණීම හා භාවිතය අවම කිරීමේ විධිවිධාන 2017 සැප්තැම්බර් මාසයේදී පනවා තිබේ. එය ක්‍රියාත්මක කිරීම මන්දගාමිව තිබී ඇති අතර අපේක්ෂිත අරමුණු ඉටුවීද නැත.
ඒ අනුව 2012 වර්ෂයේ සිට 2018 වර්ෂය දක්වා වර්ෂ 7ක කාලයේදී ආනයනය කරන ලද ප්ලාස්ටික් ප්‍රමාණය කිලෝ ග්‍රෑම් මිලියන 3353.9ක් බව හඳුනාගෙන ඇති අතර ඒ සඳහා රුපියල් මිලියන 184,300.9ක් වැය කර ඇත.
මෙම ප්ලාස්ටික් අමුද්‍රව්‍ය, නිමි භාණ්ඩ, ගෘහ භාණ්ඩ සහ සෙල්ලම් බඩු ලෙස ආනයනය කර ඇත. 2018 මුළු ආනයනයෙන් 64%ක් සමන්විත වී ඇත්තේ අමුද්‍රව්‍යවලින්ය. 2017ට සාපේක්ෂව එය 3.65ක වර්ධනයකි.
මෙම ප්ලාස්ටික්වලින් ක්‍රමවත් ප්‍රතිචක්‍රීකරණයට යොදවා ඇත්තේ දළ වශයෙන් 30%කි. ඉතිරියෙන් 30%ක් සෘජුවම පරිසරයට මුදා හැර තිබේ.
පසුභාවිත ප්ලාස්ටික් කළමනාකරණය සඳහා මධ්‍යස්ථාන 100ක් තිබී ඇති අතර ඉන් 9ක් රාජ්‍ය අයිතියේ පැවතී ඇත. ඒ අතරින් පරිසර ආරක්ෂණ බලපත්‍ර රහිත මධ්‍යස්ථාන 26ක් හඳුනාගෙන ඇති අතර 4ක් රාජ්‍ය අයිතියට අයත් ඒවාය. ඊට අමතරව 2019 අගෝස්තු 31 වනවිට බලපත්‍ර වලංගු කාලය ඉක්මවූ මධ්‍යස්ථාන 28ක්ද හඳුනාගෙන ඇත.
ප්ලාස්ටික් පොලිතීන් අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය ප්‍රශස්ත ලෙස කරන ආදර්ශවත් පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක් සංවර්ධනය කිරීම අරමුණු කරගත් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා 2018 දෙසැම්බර් 31 වන විට රුපියල් මිලියන 452.7ක් ආයෝජනය කර තිබුණද පාර්ශ්වයන් සිය වගකීම් ප්‍රමාණවත් ලෙස ඉටුකර නැත.
පුනරුදය පරිසර සංරක්ෂණ ජාතික වැඩසටහන (2016-2018) යටතේ අපද්‍රව්‍ය ප්‍රතිචක්‍රීකරණයට අදාළව ’දූෂකයා විසින් ගෙවිය යුතුය’ මූලධර්මය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා 2015 සැප්තැම්බර් සිට 2017 දක්වා රුපියල් මිලියන 500ක් ඇස්තමේන්තු ගත කර තිබුණද වියදම් කර නැත.
ජාත්‍යන්තර පරිසර විද්‍යාඥයන් බෙංගාල බොක්ක ආශ්‍රිත සාගර කලාපයේ කිලෝ මීටර් 60,000ක මළ මුහුදක් නිර්මාණය වෙමින් තිබෙන බව කියා ඇති අතර නාරා ආයතනය නෝර්වේ රටට අයත් නෞකාවක් සමඟ කළ ගවේෂණයට අනුව ශ්‍රී ලංකා මුහුදු තීරයද බරපතළ ලෙස දූෂණය වී ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත. සමස්තයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකා සාගර පත්ලෙන් 50%ට වැඩි ප්‍රමාණයක් කැළිකසල එක් රැස්වීමෙන් දූෂණයට ලක්වී ඇති බව අනාවරණය වී තිබේ,
ඊට හේතුව ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් බවත්, වයඹ මුහුදු තීරය එයින් දැඩි ලෙස දූෂණයට ලක්වී ඇති බවත්, එය ඝන මීටරයට ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් 0.89ක් බවත් හඳුනාගෙන ඇත. මේ නිසා ශ්‍රී ලංකාව වටා සාගරයේ මත්ස්‍ය සම්පත පසුගිය අවුරුදු 40 කාලයේදී ශීඝ්‍රයෙන් අඩුවී ඇති බවත්, සාගර දූෂණය වැඩිවීම හේතුවෙන් සමුද්‍රීය ජීවීන්ට අවශ්‍ය හිරු එළිය, වාතාශ්‍රය නිසි ලෙස නොලැබීමෙන් ජෛව විවිධත්වයට හානිවන බවත් නාරා ආයතනය වාර්තා කර ඇත.
2013 සිට 2017 දක්වා වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර් 318 ප්‍රමාණයක් ඇතුළත බීම බෝතල් 150,242ක්, ආහාර දැවටුම් 100,875ක්, බීම බට (ස්ටෝස්) 80,483ක්, බෝතල් පියන් 74,183ක්, ප්ලාස්ටික් බෑග් 64,646ක් හා සිගරට් බඞ්ස් 56,154ක් එකතුවී ඇති බව නිරීක්ෂණය කර ඇත.
බොහෝ රාජ්‍ය ආයතන හා රාජ්‍ය නොවන අනිකුත් ආයතන විවිධ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ප්ලාස්ටික් භාවිතය සිදුකළද ඒවා බැහැර කිරීමේ ක්‍රමවේදය පිළිබඳ පසුවිපරම් කටයුතු සිදුනොවීම නිසා පරිසරයට විය හැකි හානිය ඉහළ ගොස් ඇති බවත්, ප්ලාස්ටික් වර්ග හඳුනා ගැනීම සඳහා හඳුන්වාදී ඇති අංක ක්‍රමය පිළිබඳ මහජනතාව දැනුවත් වීම ප්‍රමාණවත් නොවන බවත්, ආහාර ඇසුරුම් සඳහා උචිත නිෂ්පාදන පහසුවෙන් හඳුනා ගැනිමට යොදන ‘වයින් වීදුරු හා ගෑරුප්පුව’ සලකුණ ගැන දැනුවත්භාවයක් නොමැති බවත් සඳහන් කර ඇත.
(ප්ලාස්ටික් ආනයනය, භාවිතය සහ පසුභාවිත කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් වූ විගණකාධිපතිවරයාගේ වාර්තාව ඇසුරිනි.)■
ඊටීඅයි පසුබිම් කතාව
එදිරිසිංහ ට්‍රස්ට් ඉන්වෙස්මන්ට්ස් හෙවත් ඊටීඅයි ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂවරුන් සිව්දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන ජනවාරි 06 වැනිදා ඇප ලබා දී තිබුණි. ඒ ගනුදෙනුකරුවන්ට වංචා කිරීමේ චෝදනා මතය. මෙහි එන්නේ ඊටීඅයි පසුබිම් කතාවය.
■ අනුරංග ජයසිංහ
‘මහ බැංකුව ඊටීඅයි ආයතනයට මහ බැංකුවෙන් තාවකාලිකව නියාමනයක් දැම්මා. ඒ මාස 06 කට කිසි මුදලක් ගන්න බැරි විදියට. ඒ වෙලාවේ මහ බැංකුවෙන් තැන්පැත්කරුවන් ගිහින් ඇහුවාම කීවා, බය වෙන්න එපා. මේ අයගේ දේපළ තියෙනවා. ඒ දේවල් විකුණලා තැන්පත්කරුවන්ට දෙන්න පුළුවන් කියලා. අපි ඒ දේවල් විශ්වාස කළා. අපි හිතුවේ මහ බැංකුව අපිට පොරොන්දු වුණා වගේ මාස හයකින් අපේ මුදල් ලබා දේවි කියලා. ඒ කාලය මාස හයෙන් හයට දික්වුණා.
අපි ඊටීඅයි එකේ ගිණුම් වාර්තා බැලූවා. විගණන ආයතන 2012 දී සදහන් කරලා තිබුණේ මේ ආයතනයේ මුදල් අර්බුදයක් තියෙනවා කියලා. ඒ නිසා ආයතනය අනිවාර්යයෙන්ම කඩා වැටෙයි කියලා ඒවායේ තිබුණා. එහෙත් ඒ ගැන මහබැංකුව තැන්පත්කරුවන් දැනුවත් කළේ නැහැ. අපි කියන්නේ මේ අර්බුදයේ වගකීම මහ බැංකුව ගන්න ඕනෑ කියලා.
ඊටීඅයි සමාගමේ දේපළ විකුණපු වෙලාවේ අපට ඒ මුදල් හරිහැටි ගෙව්වා නම් තැන්පත්කරුවන්ට ඔවුන්ගේ මුදල් වලින් සීයයට 40ක් විතර ගෙවන්න තිබුණු බව අපි හිතනවා. එහෙත් තවම ගෙවලා තියෙන්නේ සීයට 30ක් විතරයි.
අපි දැන් ඉල්ලන්නේ මේ සමාගම සම්බන්ධයෙන් පුළුල් පරීක්ෂණයක් කරලා රජයට පවරා ගන්න කියලයි. ඊටීඅයි සමාගමේ අධ්‍යක්ෂවරුන්ගේ දේපළ තියෙනවා. ඒ සියල්ල රජයට පවරාගන්න කියලයි. ඒත් කිසි දෙයක් කරලා නැහැ. අපි අහද්දී හරි උත්තරයක් නැහැ.
සක්විති රණසිංහ වගේ අය මහ බැංකුවේ ලියාපදිංචි වෙලා හිටියේ නැහැ. සක්විති රණසිංහ ළඟ මුදල් තැන්පත් කරපු අයගේ තත්වයට දැන් අප පත්කරලා. ඊටීඅයි කියන්නේ මහබැංකුවේ ලියාපදිංචි වුණ ආයතනයක්. මේ ආයතනයේ කඩාවැටීම 2015ට කලින් ඉඳලා දැක්කා නම්, මහ බැංකුව ඒ ගැන සමාජය දැනුවත් කරන්න තිබුණා. එහෙනම් අපි 2017 දී මුදල් තැන්පත් කරන්නේ නැහැනේ.
කණගාටුවට කාරණය තමයි මේ ආයතනයේ ප්‍රධානීන් දැන් යහතින් ඉන්න එක. දීපා එදිරිසිංහ මේ වෙනකොට දේශපාලනයට ඇවිත් ඉන්නවා. ඇය කොළඔ නගර සභාවේ ශ්‍රීලනිප මන්ත්‍රීවරියක්. ජනාධිපති මෛත්‍රිපාල සිරිසේන ඔවුන්ට උදව් කළා. ඒ උදව් ලබපු එදිරිසිංහ පවුල නම් තවමත් බාන්ස් පෙදෙසේ මන්දිරවල සැපට ජීවත් වෙනවා.’
එදිරිසිංහ ට්‍රස්ට් ඉන්වෙස්ටමන්ට්ස් හෙවත් ඊ.ටී.අයි. මූල්‍ය අයතනයේ තැන්පත්කරුවන් සුරැකීමේ ස්වාධීන සංගමයේ සභාපතිනි අනූෂා දමයන්ති මීට හරියට අවුරුද්දකට පෙර, 2020 ජනවාරි මාසයේ මුල අනිද්දා පුවත්පතට එසේ අදහස් දැක්වුවාය.
එයින් අවුරුද්දක් ගියාට පසු, ජනවාරි 05 වැනිදා එදිරිසිංහ පවුලේ සාමාජිකයන් සහ එදිරිසිංහ ට්‍රස්ට් ඉන්වෙස්ටමන්ට්ස් ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂවරුන් වන ජීවක එදිරිසිංහ, දීපා එදිරිසිංහ සහ අසංක එදිරිසිංහ යන අය අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත. ඒ රුපියල් බිලියන 13.7ක මුදලක් තැන්පතු ලෙස නීතිවිරෝධීව ලබා ගැනීම සහ මුදල් විශුද්ධිකරණ චෝදනාව යටතේ ඔවුන් අත්අඩංගුවට ගෙන අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන්නැයි නීතිපති දප්පුල ද ලිවේරා මහතා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට ලබාදුන් උපදෙස්වලට අනුවය.
එදින අත්අඩංගුවට නොගත් ඊටීඅයි ආයතනයේ අධ්යක්ෂ නාලක එදිරිසිංහ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට භාර වී තිබේ.
ඊටීඅයි ආයතනය ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ ලියාපදිංචි වූ ආයතනයකි. එම නිසා මහ බැංකුවට එම ආයතනයේ මූල්‍යමය තත්වය ගැනත්, එහි ආයෝජනය කළ පුද්ගලයන් ගැනත් වගකීමක් ඇත. විශේෂයෙන්ම එවැනි ආයතනයක් කඩාවැටුණොත්, ඒ ආයතනයේ ආයෝජනය කළ අයගේ මුදල් බේරීමේ වගකීම ඇත්තේ මහ බැංකුවටය. මහ බැංකුවේ නියාමනය වෙනවා කියන්නේ ඒ නිසාය.
එහෙත්, ඊටීඅයි ආයතනය කඩාවැටී වසර දෙකකටත් වැඩි කාලයක් තිස්සේ ආයෝජනය කළ අය ගැන මහ බැංකුවේ වගකීම හරිහැටි ඉටු වුණේ නැත. අන්තිමේ තැන්පත්කරුවන්ට අධිකරණය වෙත යෑමට සිදු විය. දිගින් දිගටම උද්ඝෝෂණ කරන්නට සිදු විය. ඊ.ටී.අයි මුදල් අහිමි වූ තැන්පත්කරුවන් 2019 අප්‍රේල් මාසයේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ගොනු කරමින් ඉල්ලා තිබුණේ ඊ.ටී.අයි. මූල්‍ය සමාගම සහ අධ්‍යක්ෂවරුන් සතු දේපළ සහ බැංකු ගිණුම් තහනම් කිරීමට ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවට නියෝග කරන ලෙසය.
ඒවායින් පසු ඊ.ටී.අයි. මූල්‍ය සමාගමේ හා ස්වර්ණ මහල් මූල්‍ය සමාගමේ වත්කම් විකිණීමට ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව තීරණය කර ඇතැයි වාර්තා කර තිබුණි. රූපවාහිනී සහ ගුවන්විදුලි නාලිකා ඇතුළු ආයතන විකුණා දැම්මේ ඒ අනුවය. ඊටීඅයි මූල්‍ය සමාගමේ තැන්පත්කරුවන් 24ල000ක ප්‍රමාණයක් සිටින අතර ඔවුන් රුපියල් බිලියන 33ක් තැන්පත් කර තිබුණි. ස්වර්ණමහල් මූල්‍ය සමාගමේ තැන්පත්කරුවන් 2300ක් සිටින අතර ඔවුන් රුපියල් බිලියන 2.5ක මුදලක් තැන්පත් කර තිබුණි. ඒ අනුව ආයතනයේ දේපළ විකිණීමෙන් එම මුදල් ආවරණය කිරීමේ හැකියාවක් තිබුණේ නැත.
විසඳුම වුණේ ආයතනයේ කඩාවැටීමට වගකිවයුතු ප්‍රධානීන්ගේ පෞද්ගලික දේපළවලින් ඉතිරි මුදල් ආවරණය කිරීමය. එහෙත් දේපළවලට අත තැබුවේ නැත. එයට හේතුව එම ආයතන ප්‍රධානීන් සතුව තිබුණු දේශපාලන බලය විය.
වසර කිහිපයකට පෙර අතිශය ජනප්‍රිය රූපවාහිනී නාලිකාවක්ද, සිනමා නිෂ්පාදන හා සිනමාහල්ද සමග බැලූ බැල්මටම ස්ථාවරව පවත්වාගෙන ගිය සමූහ ව්‍යාපාරයකට මෙසේ වීම කෙනෙකුට අදහාගත නොහැකි කාරණාවක් විය හැකිය. මෙම සමූහ ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධානත්වය දැරූ සෝමා එදිරිසිංහ මහත්මිය ජීවත්ව සිටි කාලයේදී ස්වර්ණවාහිනියෙන් නිතර පෙන්වුවේ ඇය විවිධාකාර සහනාධාර වැඩසටහන්වලට සහභාගි වන අන්දමයි. සහනාධාර වැඩසටහන් ක්‍්‍රියාත්මක කරන්නේ ඉහළ ලාභ සහ ඉහළ අතිරික්තයක් තිබියදී නිසා හැමෝම සිතන්නට ඇත්තේ මේ සමාගම ‘උතුරන්නට තිබෙන’ සමාගමක් බවය.
එහෙත් ඒ සියල්ලට යටින් ආයතනයේ විගණන වාර්තාවල කඩාවැටීමේ සලකුණු තිබුණි. 2012 වර්ෂයේ සිටම මහ බැංකුව කර ඇති පරීක්ෂණයකදී මූල්‍ය අර්බුදය අනාවරණය වී තිබුණි.
නියාමන ආයතනය ලෙස මහ බැංකුවට මේවා නොදැක්කා සේ සිටීමේ හැකියාවක් නැත. වගකීම මහබැංකුව සතු යැයි කීවේ ඒ නිසාය. එහෙත් මේ කඩාවැටීම්වල සලකුණු දුටු කාලයේ ජීවක එදිරිසිංහලා රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ගජමිතුරන් විය. මහ බැංකුවෙන් ‘නියාමනයක්’ එකල සිදු වූයේ නැත.
එයින් පසු 2015.09.14 වන දින ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව එම සමාගමට නියෝග ගණනාවක් නිකුත් කර තිබුණි. නව තැන්පතුකරුවන් බඳවා නොගන්නා ලෙසත් දැනුම් දී තිබුණි. එහෙත් නව තැන්පතුකරුවන් බඳවාගන්නට ඒ ආයතන කටයුතු කර ඇත. මුදල් රාජ්‍ය අමාත්‍ය ඉරාන් වික්‍රමරත්න ඒ කාලයේදී පාර්ලිමේන්තුවේදී කියා තිබුණේ මෙම සමාගම් මහ බැංකුවට ඉදිරිපත් නොකළ දෙවැනි ගිණුම් වාර්තාවක් තබාගෙන, තැන්පතු බාරගෙන තිබුණු බවය.
සිදු විය යුතු සියල්ල අවසන් වූ පසු මහ බැංකුව 2018 වර්ෂයේ ජනවාරි 02 වැනිදා ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවෙන් එදිරිසිංහ ට්‍රස්ට් ඉන්වෙස්ට්මන්ට් ෆයිනෑන්ස් ලිමිටඩ් ආයතනය නියාමනය කිරීමට පටන්ගත් අතර අර්බුදය එළියට ආවේ ඒ මොහොතේය.
ඊටීඅයි කතාවේ ගැන වැඩි තොරතුරු නොදන්නා අය කියන්නේ වැඩි පොලියක් බලාපොරොත්තු වී ඔවුන් පාඩමක් ඉගෙනගෙන ඇති බවය. ලාභ හොයන්නට ගිහින් පාඩමක් ඉගෙනගෙන ඇති බවය. එහෙත්, ඒ තැන්පතුකරුවන් විශ්වාස කළේ වැඩි පොලියක් ගෙවන මූල්‍ය ආයතනයක් පමණක් නොවේ, ඒ ආයතනය නියාමනය කරන ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවය. එය සක්විතිට රැවටුණු අයගේ කතාවට සමාන නැත.
2018 සිට මේ දක්වාම මහ බැංකුවට ඊටීඅයි ප්‍රධානීන්ට එරෙහිව නීතිමය පියවර ගෙන, ඔවුන්ගේ දේපළ රාජසන්තක කොට තැන්පතුකරුවන්ට මුදල් ගෙවීමේ හැකියාව තිබුණි. එහෙත් 2021 දක්වා අවුරුදු තුනක් තිස්සේ එය සිදු වුණේ නැත. දැන් අත්අඩංගුවට ගත්තාට පසු, ඉදිරියේදී තැන්පතුකරුවන්ට සාධාරණයක් ඉටු කිරීමට සමත් වනු ඇතිදැයි අප බලා සිටිය යුතුය.■
ශානි අබේසේකරගේ නිවසට ගියෙමි
මෑත ඉතිහාසයේ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට සිටි දක්ෂතම පොලිස් නිලධාරියා ශානි අබේසේකර බව බොහෝ කෙනෙකුගේ පිළිගැනීමයි. සමහරුන් ඔහු හඳුන්වන්නේ ෂර්ලොක් හෝම්ස් ලෙස ය. ඒ ඔහුගේ පොලිස් පරීක්ෂණ ඉතිහාසය නිසා ය. ශානි අබේසේකරගේ පොලිස් ආගමනය සිදුවන්නේ 1986.02.10 වන දින උපපොලිස් පරීක්ෂකවරයකු ලෙස පොලිස් සේවයට බැඳීමත් සමගය. ඉන්පසුව 1986.07.01 දින සිට පොලිස් විශේෂ කාර්ය බලකායට අනුයුක්ත කෙරෙන ඔහු පසුව මෙහෙයුම් රාජකාරි සඳහා 1986.12.09 වන දින මඩකලපුව කිරාන් කඳවුරට යවන ලදි. එලෙස ආරම්භ වෙන ඔහුගේ පොලිස් දිවියට වසර 34කි. ආධුනික උප පොලිස් පරීක්ෂකයෙකු සේ සේවයට බැඳී ජ්‍යේෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී තනතුර දක්වා සේවයේ ඉහළට ඔහු ගමන් කරන්නේ දක්ෂතාව සහ සුපිළිපන්භාවය නිසා ය. ඔහුට කැළැල් සහිත පොලිස් ජීවිතයක් තිබුණේ නැත. අපි සාමාන්‍ය බාසාවෙන් කියන්නා සේ ඔහු ජරාව කෑ පොලිස් නිලධාරියෙක් නොවේ. එනිසාම ඔහුට ඔහුගේ රාජකාරි ජීවිතය තුළ නොයෙකුත් අපහසුතාවලට සහ දේශපාලන පළිගැනීම්වලට, කෙනෙහිලිකම්වලට ලක්වන්නට සිදුවී ඇත.
ප්‍රශස්ත පරීක්ෂකයා
මෑත දශකයේ අපි ශානි අබේසේකර හඳුනන්නේ රෝයල් පාක් මිනිමැරුමේ විමර්ශන ප්‍රධානියා ලෙසටය. භාරත ලක්ෂ්මන් ඝාතන පරීක්ෂණයේ ප්‍රධානියා ලෙසටය. හිටපු නියෝජ්‍ය පොලිස්පති වාස් ගුණවර්ධනට නීතිය ක්‍රියාත්මක කළ, ඔහුගේ නීතියට පටහැනි ක්‍රියාවන් විමර්ශනය කළ පොලිස් නිලධාරියා ලෙසය. මීට අමතරව පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව පැවති කාලයේ ඔහු වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධියට පත්වුණේ, මාධ්‍යවේදී ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය, මාධ්‍යවේදී ප්‍රගීත් එක්නැළිගොඩ පැහැරගෙන ගොස් අතුරුදන් කිරීම, රගර් ක්‍රීඩක වසීම් තාජුඩීන් ඝාතනය, වැලිකඩ සිරගෙදර සමූහ ඝාතනය, රතුපස්වල උද්ඝෝෂණයට වෙඩි තැබීම, පාස්කු ප්‍රහාරය ආදි වූ පරීක්ෂණ නිසා ය. මේ පරීක්ෂණ බොහෝමයක් ඔහු මෙහෙයවූයේ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂවරයා සේ කටයුතු කරමින් ය. මේ බොහෝ පරීක්ෂණ නිසා පසුගිය යහපාලන කාලයේ සිට ශානි අබේසේකරට දේශපාලන බලපෑම් මෙන්ම ජීවිත තාර්ජනවලටද මුහුණ දෙන්නට සිදුවිය. එවක ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ද මෙම පරීක්ෂණ පිළිබඳව ඔහුට බලපෑම් කළ බව මාධ්‍යට වාර්තා විය. වර්තමාන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා එම ධුරයට පත්වීමත් සමග මෙම පොලිස් නිලධාරියාට තිබුණ එම දේශපාලන බලපෑම දෙගුණ තෙගුණ විය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති ධුරයේ දිවුරුම් දීමෙන් පසු සිදුවූ පළමු සිද්ධිය නම්, ශානි අබේසේකර අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්යක්ෂ ධුරයෙන් ඉවත් කර ගාල්ලට මාරු කර යැවීමයි. දැන් කුරිරු හස්තය ඔහුගේ පොලිස් සේවයට විලංගු ලා ඇත. මුලින්ම ඔහු සීඅයිඩීයේ අධ්යක්ෂ තනතුරේ සිට ගාල්ල දිසාව භාර නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිගේ පුද්ගලික සහකාර බවට පත් කළ අතර දැන් ඔහු තාවකාලිකව පොලිස් සේවයෙන් ඉවත් කර ඇත. ඊට අමතරව මේ වෙන විට ඔහු, අභූත චෝදනාවක් මුල් කරගනිමින් නඩුවක් පටලවා රිමාන්ඞ් බන්ධනාගාරයට තල්ලු‍කර දමා ඇත.
මහර බන්ධනාගාරයේදී ඔහුට කෝවිඞ් ආසාදනය වී ඇති බව මාධ්‍ය වාර්තා කළේ ය. ආණ්ඩුව සහ රජය ඒ අවස්ථාවේද හැසිරුණේ මේ උසස් පොලිස් නිලධාරියාට වැටෙන්න ගහන්න තමන්ට චාන්ස් එකක් ආවා විලසය. ආණ්ඩුවකට එසේ හැසිරිය හැකි වුණත් රාජ්‍යයකට එලෙස හැසිරිය හැකිද? එය නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිබඳව බරපතළ ගැටලුවක් නිර්මාණය කරයි. ශානි අබේසේකර ගැන දැනට කෙරෙන විමර්ශන පිළිබඳව කිසිවක් කියන්නට අදහසක් නැත. එහෙත් නීතිගරුක පුරවැසියෙකු ලෙස අපට පෙනෙන්නේ ඔහු දඩයම් කිරීමට යමෙකු හෝ කණ්ඩායමක් උත්සාහ කරන බවය. එනිසා එහිම දිගුවක් ලෙස ශානි අබේසේකර නම් පොලිස් නිලධාරියා, පොලිස් කාකි කෝට් එක අවභාවිත කරමින් යහමින් මුදල් ඉපයූ කෙනෙක් යැයි කතාවක් හදන්නට, ඔහුට මාකඳුරේ මධුෂ් වැනි පුද්ගලයන් සමග සම්බන්ධතා තිබුණ බවට සමාජය තුළ මතයක් නිර්මාණය කරන්නට පුළුවන් ය. මෙවැනි තත්ත්වයක් තිබියදී මම ඔහුගේ කොළඹ පිහිටි නිවස සොයා ගියෙමි.
ශානිගේ 550 ‘බංගලාව’
කාකි කෝට් එක අවභාවිත කරමින් මාලිගා හැදූ පොලිස් නිලධාරීන් ගැන ඕනෑ තරම් නිදර්ශන දෙන්නට හැකිය. එයින් කියවෙන්නේ ඕනෑ නම් පොලිස් සේවයේදී හොඳටම ජරාව කා ඇති තරම් මහත දෙහෙතට ශරීරයමද පවුලමද වඩවා ගත හැකි බවය. විමල් වීරවංශ වැනි දේශපාලකයන්ගේ මාලිගා ගැන මඳකට කල්පනා කරන්න, දේශපාලනයෙන් හරිහම්බ කිරීමේ, බඩ වඩාගැනීමේ සාහිත්‍යය එතරම්ම පුළුල් ය. මේ කල්පනාවන් සමග මම ශානි අබේසේකර කියන පොලිස් ලොක්කාගේ ගෙදර සොයා ගියෙමි. අහෝ..! වර්ග අඩි 550ක කොටුවක් අස්සේ ඔහු සහ ඔහුගේ බිරිඳ, දරුවන් ජීවත් වෙමින් සිට ඇත. මේ හුංඩු ගේ අස්සේ කැමරාව හෝ තබා ගන්නට ඉඩක් නැත. සාලයේ පසෙක මේසයකි. දරුවන්ගේ අධ්‍යාපන වැඩ එහි වෙන බව පසක් වෙයි. ඒ හතර කොටු සාලයේ එක පැත්තක පරණ පන්නයේ වීදුරු කබඩයකි. එහි ඉහළ හිස මත ශානි අබේසේකරගේ නෙක ඡායාරූප වෙයි. කුස්සිය මෙන්ම මේ වර්ග අඩි 550 තුළ නිර්මිත නිදන කාමරද ඉඩ ඇහිරුණු කොටු පවුරුය.
වංචාවට දූෂණයට සිය භාවිතාවෙන්ම විරුද්ධවූ දක්ෂ පොලිස්කාරයෙකුගේ ගෙදර මේ ආකාරයෙන් නොවී වෙන කුමන ආකාරයක් ගන්න ද? මම සිතමි. වී එයිට් වර්ගයේ වාහන පැදගෙන යන්න තරම් වාසනාවන්ත දරුවන් සමහර උසස් පොලිස් නිලධාරීන්ට සිටින විට ශානි අබේසේකරගේ දරුවන්ට කොළඹ කොන්ක්‍රීට් වනාන්තරයේ මී ගුලක සිරවන්නට සිදුවන්නේ ඇයි? ඒ වංචාවෙන් දූෂණයෙන් ධනය පොදි ගසාගන්නා පොලිස් නිලධාරියෙකු ලෙස නීතියට පිටතින් ශානි අබේසේකර කටයුතු නොකළ නිසා ය.
බිරිඳගේ කතාව
කේ එස් අබේසේකර, ශානි අබේසේකරගේ ප්‍රිය බිරිඳ, මම ඇය සමග කතා කළෙමි. ඇය ඡායාරූප ගන්නවාට විරුද්ධ ය. ඒ ඔවුන් වර්තමානය තුළ බියෙන් සහ චකිතයෙන් කල් ගත කිරීම නිසා ය. හෙට කුමක් වෙයිද? ඔවුහු බරපතළ අවිනිශ්චිතතාවක කරවටක් ගිලී සිටිති.
‘අපි අත්අඩංගුවට ගත්ත මුල් කාලේ ශානිව බලන්න යනකොට සමහර දවසට බලන්න දුන්නේ නැහැ. කීප දවසක්ම හැරිලා ආවා. මේ කාලෙටම දවස් 3ක් විතර තමයි බලන්න ලැබුණේ. ඔහු හරියට රාජකාරිය කළා, ගෙදර ගැන, ළමයි ගැන පවා බැලු‍වේ මම. ඔහුට ඒවාටවත් වෙලාවක් තිබුණේ නැහැ. එහෙම නිවැරදිව රාජකාරි කළ නිසා තමයි අද අපි මේ සේරම කරදර විඳින්නේ. ගාල්ලට මාරු කරලා එහේ වැඩ කරනකොට නේ රස්සාව නැතිවුණේ, ඒ රස්සාව නැතිවුණ දවසෙම කෝල් එකක් ඇවිත් තිබුණා, උඹේ ගෑනියි ළමයිනුයි මරලා උඹේ කරපිටින්ම තමයි යවන්නේ කියලා. ඉතිං අපි හරි බයෙන් තමයි ඉන්නේ. වාස් ගුණවර්ධනගේ කේස් එක නිසා මුල ඉඳලාම තර්ජන තිබුණා. මාකඳුරේ මධුෂ්ගේ කේස් එකටත් සම්බන්ධ කරලා මොන ප්‍රශ්නයක් දායිද කියලාත් අපි බයයි. කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයට අනුයුක්ත පොලිස් නිලධාරීන් දෙදෙනෙක් ශානිට විරුද්ධව බොරු සාක්ෂි ලබාදෙන්න කියලා බලපෑම් කරලා තියෙනවා කියලා අධිකරණයටත් කරුණු ඉදිරිපත් වුණා. ඒ වගේම නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයෙක් අන්තර්ජාල වෙබ් අඩවියකට කරලා තිබෙන ප්‍රකාශයත් සැකසහිතයි. මේ දේවල් නිසා අපිට ඇත්තටම බයයි ශානිගේ ජීවිතය ගැන”
වින්දිතයන්ට යුක්තිය ලබාදීමට වෙහෙසුණ පොලිස් නිලධාරියෙකුගේ බිරිඳකට අද මාධ්‍ය ඉදිරියට පැමිණ කරන්නට සිදුවී තිබෙන කතාව මේකය. මෙයින් පෙනෙන්නේ ලංකා රාජ්‍යය තුළ නීතියේ ආධිපත්‍යය කෙළෙසී ඇති ආකාරය මිස අන් කුමක්ද?
‘අපි 1994 තමයි කොළඹට ආවේ. වර්ග අඩි 550යි මේ ගෙදර. මෙහෙම ඉඩක අපි හිරවෙලා ජීවත්වුණත්, ශානි ගැන මට මගේ දරුවන්ට ගොඩක් සතුටු වෙන්න පුළුවන්, ඒ ඔහු හරියට රාජකාරිය කළා කියලා. ශානිට කෝවිඞ් හැදිලා කියලා, පොලොන්නරු ගෙනිච්චා කියලා, වැලිකඩට ගෙනාවා කියලා, ඊට පස්සේ අයිඩීඑච් එකට ඇතුල් කළා කියලා අපි දැන ගත්තේ මීඩියාවලින්. ඒක තමයි ඇත්ත. අපිට පොලීසිය හරි බන්ධනාගාරය හරි වගකිවයුතු කවුරුවත් කිසිම දෙයක් කියන්නේ නැහැ. බලන්න හෝ හමුවෙන්න අවස්ථාවක් ලැබුණේ නැහැ. මාස දෙක තුනකින් කතා කරලා නැහැ.’
මේ අවස්ථාවේ පොලීසියේ සමහර ශානි අබේසේකර සමග එකට රාජකාරි කළ නිලධාරීන්ද අහක බලාගෙන සිටින බව දැනගන්නට ලැබෙයි.
‘පොලිසියේ කොටසක් නම් අපි එක්ක කතා කරන්නවත් කැමති නැහැ. එකට වැඩ කළ අයම පහර ගහනවා. ආණ්ඩු මාරුව එක්ක බයක් තිබුණා. මට මෙහෙම දේවල් වෙන්න පුළුවන් කියලා එයා මාත් එක්ක කියලා තියෙනවා. ඒත් ඔහු නිතරම කිව්වේ ‘අපි හරි දේ කරලා තියෙනවා ඇයි බයේ රටින් පැනලා යන්නේ’ කියලා.’
හරි දේම පමණක් කළ ශානි අබේසේකර වෙනුවෙන් රාජ්‍ය සේවකයන් වාගේම පුරවැසියාද පෙරට පැමිණිය යුතුය. ඔහු රාජකාරි කර තිබෙන්නේ රාජ්‍යය වෙනුවෙන් ය. එහි නීතියේ ආධිපත්‍යය වෙනුවෙන් ය. යුක්තිය වෙනුවෙන් ය. එනිසා ඔහු දේශපාලකයන්ගෙන් ආරක්ෂා කරගැනීම රාජ්‍යයේ වාගේම පුරවැසියාගේද වගකීමය.■
රාජ්‍යයක් සහිත හමුදාවක්
■ කරුණාරත්න පරණවිතාන
ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය සේවයක් ඇත. එය සුළුපටු රාජ්‍ය සේවයක් නොවේ. රටේ ප්‍රමාණය හා බලන කල මහා රාජ්‍ය සේවයකි. දළ වශයෙන් ගත් කල රාජ්‍ය සේවක ගහනය ලක්ෂ පහළොවකි. එය රටේ සමස්ත ජනගහනයෙන් සැලකිය යුතු ප්‍රතිශතයකි. ජනගහනයෙන් සෑම දාහතර දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුම රාජ්‍ය සේවකයකු යැයි කිව හැකිය. රාජ්‍ය සේවක ගහනය මෙසේ ප්‍රමාණාත්මකව වැඩි කිරීම සඳහා මෑත කාලයේ වැඩියෙන්ම කටයුතු කළේ චන්ද්‍රිකා, මහින්ද සහ ගෝඨාභය ජනාධිපතිවරුන්ගේ නායකත්වයෙන් යුතු ශ්‍රීලනිප සහ පොහොට්ටු ආණ්ඩුය. උපාධිධාරීන් දස දහස් ගණනින් රාජ්‍ය සේවයට බදවා ගත්තේ මේ ආණ්ඩුය. මේ සෑම නායකයෙක්ම මේ පත්කිරීම්වලින් මැතිවරණ වාසිද ලැබූහ. මෑත කාලයේ තැපැල් ඡන්ද ප්‍රතිපලවලින් කියැවෙන්නේද රාජ්‍ය සේවකයන් බහුතරයද මේ ආණ්ඩුවලට කැමති බවය. එහෙත් දැන් මේ රාජ්‍ය සේවක පැණි වරකා ගසට හෙන වැදෙන්නට පටන් ගෙන ඇත. ජනාධිපතිවරයාට රාජ්‍ය සේවය වහකදුරු වෙමින් තිබෙන බව දිනපතා ලැබෙන ප්‍රවෘත්ති මගින් ලැබෙන පණිවුඩයයි.
රාජ්‍ය සේවයේ ඉහළ තනතුරු සාම්ප්‍රදායිකව දරන්නේ රාජ්‍ය පරිපාලන සේවා නිලධාරීන්ය. ඔවුහු වැඩි දෙනෙක් උපාධිධාරීන් වන අතර තරග විභාග ක්‍රමයෙන් රාජ්‍ය සේවයට ඇතුළත් වී රාජ්‍ය පරිපාලන කටයුතු පිළිබඳ විශේෂ පුහුණුවක්ද ලබා ගන්නා පිරිසකි. පරිපාලන සේවාවට අමතරව පවතින වෛද්‍ය සේවය, හෙද සේවය, සැලසුම් සේවය, විද්‍යාත්මක සේවය, ඉංජිනේරු සේවය, කළමනාකරණ සේවය ආදි සේවාවන් ගණනාවක තත්වයද එසේමය. මේ පිරිස් බඳවා ගන්නේ තරග විභාග කුසලතා පදනම මත අනුව වන අතර ඒ ඒ ක්ෂේත්‍රවලට අදාළව ඔවුන්ට විශේෂ පුහුණුවක්ද ලැබේ. පොලීසිය ත්‍රිවිධ හමුදාව රාජ්‍ය සේවයේ කොටසක් වන අතර ඔවුන්ට ලැබෙන්නේ තමන්ගේ ක්ෂේත්‍රයට අදාළ පුහුණුවකි. මෙසේ වූ දැවැන්ත රාජ්‍ය සේවක ගහනයක් පවත්වාගෙන යාම සඳහා විශාල ජාතික ධනස්කන්ධයක් අපි රටක් හැටියට ආයෝජනය කර ඇත්තෙමු. මෙසේ වූ රාජ්‍ය සේවකයන්ගෙන් ලබා ගත යුතු සේවය ප්‍රශස්ත අන්දමින් රටට ලබා ගැනීම වෙනුවට දැන් සිදුවෙමින් පවතින්නේ රාජ්‍ය සේවයේ එක් අංශයක් පමණක් වන ආරක්ෂක සේවයේ ආධිපත්‍යයට සමස්ත රාජ්‍ය සේවයම යටපත් කරදැමීමය. මේ වන විටත් රාජ්‍ය සේවයේ මිලිටරි නොවන ප්‍රධාන අංශ ගණනාවකම ප්‍රධානීන් වශයෙන් මිලිටරි වෘත්තිකයන් පත්කර ඇත.
කෝවිඞ් මර්දනය හමුදාපතිවරයාට භාර දී ඇත. වෛද්‍යවරුන් ඇතුළු සුව සේවා රාජ්‍ය සේවක ප්‍රජාවට සිදු වී ඇත්තේ හමුදාපතිවරයාගේ කටයුතුවලට සහාය සේවාවක් සැපයීමටය. පාරිභෝගික භාණ්ඩවල මිල පාලනය මිලිටරි වෘත්තිකයකුට භාර දී ඇත. වරාය අධිකාරිය භාර දී තිබෙන්නේ හිටපු හමුදාපතිවරයෙකුටය. විදේශ කටයුතු මෙහෙයවන්නේ මිලිටරි වෘත්තිකයෙකි. සැම අමාත්‍යාංශයකටම අතිරේක ලේකම්වරයකු වශයෙන් හමුදා නිලධාරියකු පත් කරන්නට සිදුවන්නේ යැයි තර්ජනාත්මක ලීලාවකින් ජනාධිපති ලේකම්වරයා අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්ට පසුගිය සතියේදී දන්වා සිටි බවට පුවත් පළ වී තිබිණී. දැනටමත් දිස්ත්‍රික් ලේකම් කාර්යාලවලට අනුබද්ධව සම්බන්ධීකරණ නිලධාරීන් වශයෙන් හමුදා නිලධාරීන් පත්කිරීමට කටයුතු යොදා ඇත. විශ්වවිද්‍යාල පරිපාලනය සහ පාසල් පරිපාලනය මිලිටරි වෘත්තිකයන්ගේ ඊ ළඟ වැඩබිමයි. මේ මිලිටරි ක්‍රියාන්විතය කෙතෙක් දුර දිග ගොස් ඇත්දැයි කිව හොත් පාසල්වල ඉංග්‍රීසි ඉගැන්වීම සඳහාද හමුදා නිලධාරීන් පත් කිරීම ගැන සාකච්ඡා වී ඇති බව දැන ගන්නට ලැබී ඇත.
මිලිටරීකරණය සාධාරණීකරණය සඳහා සුලබව පාවිච්චි කෙරෙන තර්කය වන්නේ රාජ්‍ය සේවය වෙළා ගෙන තිබෙන දූෂණය සහ අකාර්යක්ෂමතාවයි. එහෙත් මෙය මිලිටරිකරණයෙන් ජයගත හැකි ප්‍රශ්නයක් බව ලොව කොතැනකවත් සනාථ කර නැත. එය ජයගත හැක්කේ දූෂණය වැළැක්වීම පිළිබඳ තිර දේශපාලන අධිෂ්ඨානයකින් මෙහෙයවන නීතිමය සහ ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ හඳුන්වාදීමෙනි. හොඳම උදාහරණය වන්නේ අපේ මැතිවරණ ක්‍රියාවලියයි. රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභා යුගයේ සිටම අප රටේ මැතිවරණ දූෂණ ක්‍රියා නිසා අවලස්සන වී තිබිණී. එහෙත් 2015 සිට පැවැත් වූ මැතිවරණ සෑහෙන තරම් දුරට සාධාරණ මැතිවරණ බවට පත් වූයේ මැතිවරණ කොමිසම බලවත් කිරීම නමැති ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණය හේතුවෙනි. වෙනදා දූෂණවලට ඉඩ දුන් හෝ ඒවා ඉවසන රාජ්‍ය සේවකයා මැතිවරණ දූෂණ වළක්වන කර්තෘකාරකයකු බවට පරිවර්තනය විය. ආදර්ශය රාජ්‍ය පාලකයාගෙන් පළමුව දිය යුතුව තිබේ. මෑතකදී සිදු වූ බිලියන දහයක සීනි ගනුදෙනු වංචාව නිසා ගෝඨාභය ආණ්ඩුවේ දූෂණ විරෝධී ප්‍රතිරූපයෙහි ගොම ගෑවී ඇත. එසේ ගොම ගාගත් පසු මෝටර් වාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ දූෂණය හා අකාර්යක්ෂමතාව වැළැක්වීම සඳහා රාජ්‍ය සේවකයා පෙළඹවිය හැකිද? මිලිටරි නිලධාරීන් අතර විශිෂ්ටයන් සිටින බව රහසක් නොවේ. එසේම අන්ත දූෂිතයන්ද සිටින බව එපමණකටම ඇත්තකි. එසේම මේ සියලුම මිලිටරි නිලධාරීන් විශේෂ පුහුණුව ලබා ගෙන ඇත්තේ ආරක්ෂත කටයුතුවලට විනා සිවිල් කටයුතු මෙහෙයවීමට නොවේ. ඊනියා දූෂිත අකාර්යක්ෂම සිවිල් රාජ්‍ය නිලධාරියා එළවා දමා මිලිටරි නිලධාරියා එතැනට පත් කිරීමෙන් දූෂණය සහ අකාර්යක්ෂමතාව පිළිබඳ ගැටලුව විසඳිය හැකි යැයි ජනාධිපතිවරයාගේ අතේ බැඳ තිබෙන ‘රතුපාට කාලි නූලේ’ අනුහසින් වුව කිව නොහැකිය.
රාජ්‍ය සේවය තුළ සිදුවන මේ ශීඝ්‍ර මිලිටරිකරණය මගින් ආණ්ඩුව බහුතරයක් වූ රාජ්‍ය සේවකයාට ලබා දී ඇති පණිවුඩය වන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ ‘සොභාග්‍යයේ දැක්ම’ ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට මිලිටරි නොවන රාජ්‍ය සේවකයන් අසමත් බව ආණ්ඩුව සිතනා බව නොවේද? මිලිටරි නොවන වෘත්තිකයන්ට වඩා මිලිටරි වෘත්තිකයන් හැම අතින්ම දක්ෂ බව ආණ්ඩුව සිතනා බව නොවේද? මෙය ආණ්ඩුව කරවන අයගේ අවංක කල්පනාවක් විය හැකි වුවද භයානක කල්පනාවක් හා ප්‍රවණතාවක් බව නම් ඉඳුරාම පැවසිය හැකිය.
දකුණු ආසියානු රාජ්‍ය අතරින් ශ්‍රී ලංකාව සහ ඉන්දියාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍ය ලෙස තහවුරු වූයේ මේ රාජ්‍ය දෙකම නිදහසින් පසු අනුගමනය කළ එක් ඉතා වැදගත් පාලන මූලධර්මයක් හේතු කොට ගෙනය. එය නම් හමුදාව මත පවතින සිවිල් පාලනයයි (ජසඩසකස්බ ජදබඑරදක දඩැර එයැ ්රපහ). පකිස්තානයේ ප්‍රජා තන්ත්‍රවාදය විනාශ වී ගියේ හමුදාව මත තිබූ සිවිල් පාලනයේ හැකියාව ගිලිහී ගොස් එය අර්ධ මිලිටරි රාජ්‍යයක් බවට පත්වීම හේතුවෙනි. මේ අර්ධ මිලිටරි පාලනයෙන් රාජ්‍යයක් ලෙස පකිස්තානය ලද දියුණුව කුමක්ද? දෛනික මිලිටරි ප්‍රචණ්ඩත්වයේ ගොදුරක් බවට පකිස්තාන ජන ජිවිතය ඇද වැටීමය. මේ අගාධයෙන් ගැලවීමට තවත් දශක ගණනාවක් ගියද පකිස්තානයට හැකිවේ යැයි සිතිය නොහැකිය. සිවිල් පරිපාලන කටයුතු මිලිටරි අංශවලට භාර දීමෙන් ශ්‍රී ලංකාව මේ සැරසෙන්නේද පකිස්තානය ගිය පාරේම යන්නටය. විසිවන සංශෝධනයෙන් පසු ජනාධිපතිවරයාට ඕනෑම අයකු රාජ්‍ය සේවකයකු ලෙස නම් කර තම කාර්යාලයට අනුයුක්ත තරගත හැකිය. අවශ්‍ය නම් මුළු රටේම පරිපාලක පිරිස එම කාර්ය මණ්ඩලයෙන්ම තනාගෙන පරිපාලන ජුන්ටාවක්ද මගින් පාලනය ගෙන යාහැකිය. ‘වතුර ඉල්ලන විට විට වෙඩි උණ්ඩ ලැබෙන්නේ’ මෙවැනි ජුන්ටාවන් බලවත් වූ විටය.
රාජ්‍යයකට හමුදාවක් අවශ්‍යය. මිනිසා රාජ්‍යය කරා එකතුවීමේ එක් හේතුවක් වන්නේ ආරක්ෂාව සපයා ගැනීමය. එහෙත් ආරක්ෂාව සැපයීම රාජ්‍යයේ එකම හා පරම අරමුණ නොවේ. තවත් අවශ්‍යතාවන්ද රාජ්‍යය විසින් සපුරාලිය යුතුය. ඒවා ස්ථානගතව ඇත්තේ මිලිටරි නොවන කලාපයකය. ලෝකයේ බොහෝ රාජ්‍යයන් හමුදා සහිත රාජ්‍යයන්ය. ඒ අතරින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයන් එම හමුදා මත සිවිල් පාලනය තහවුරු කළ රාජ්‍යයන්ය. මේ ක්‍රමයට ප්‍රතිපක්ෂව සිවිල් ජිවිතය මත හමුදා ආධිපත්‍යයය තහවුරු කළ විට බිහිවන්නේ හමුදාවක් සහිත රාජ්‍යයක් නොව රාජ්‍යයක් සහිත හමුදාවකි. රාජ්‍යන් සහිත හමුදාවන් ලෝකයට ගෙන දුන් විනාශයේ අද්දැකීම හරියටම අවුරුදු සියයකට පෙර එනම් 1920 ගණන්වලදී මේ පෘථිවි තලයේ ජීවත්වූවන් ලබා ගත්තේ මිනිස් රුධිර ගංගාවල ගිලෙමිනි.■
කිමාලි ප්‍රනාන්දුගේ ලියුම, රාජපක්ෂ බුබුල සහ ආණ්ඩුවේ දැහැටි දඬු වියත්තු
- වියතුන්ට, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ඉඩක් ලැබෙන්නේ ‘රාජපක්ෂ බුබුල’ පටන් ගන්නා සීමාව තෙක් පමණකි.
ශ්‍රී ලංකා සංචාරක සංවර්ධන මණ්ඩලයේ සභාපතිනි කිමාලි ප්‍රනාන්දු, යුක්රේන් සංචාරකයන් ලංකාවට ගෙන ඒම සම්බන්ධයෙන් සංචාරක ඇමතිවරයාට යැවූ ලියුම, මේ ආණ්ඩුව ඇතුළේ, කලක් බලවත්ව සිටි වියතුන්ට, දැන් අත්වී ඇති ‘දැහැටි දඬු‘ ඉරණමට තවත් සාක්‍ෂියකි.
වංචාකාරි මිග් යානා ගනුදෙනුව සම්බන්ධයෙන් අධිකරණය ඉදිරියේ චුදිතයකුව සිටින, ලංකාවේ අධිකරණය මගහරිමින් දීර්ඝ කාලයක් පිටරට සැඟවී සිටි, අලුත් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ආශීර්වාදයෙන් නිරුපද්‍රැතව ලංකාවට පැමිණ, දැන් ඇමතිවරුන්ටත් ඉහළින් සිටිමින්, අරලිය ගහ මන්දිරය සිය ලිපිනය හැටියට පාවිච්චි කරමින්, සිත් සේ ව්‍යාපාරවල යෙදෙන උදයංග වීරතුංග විසින්, පසුගියදා ලංකාවට ගෙනුන ලැබූ යුක්රේන සංචාරකයන් පිරිස ගැන සංචාරක ඇමති ප්‍රසන්න රණතුංගට ලිපිය ලියන කිමාලි ප්‍රනාන්දු මහත්මිය කියන්නේ, මේ සංචාරකයන් පිරිස ගෙන්වීම ගැන තමා නොදැන සිටි බවත්, ඔවුන් යන එන තැන් ගැන දැනගත්තේ මාධ්‍යවලින් බවත්ය. ඇය අවධාරණය කරන අනෙක් වැදගත් කාරණය වන්නේ, සංචරණය සංවර්ධනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් පිහිටුවා ඇති ‘ජනාධිපති කාර්ය සාධක බලකාය’ තුළ එළැඹුණු එකඟතා අනුව, මේ සංචාරකයන් ගෙන්වූ නියෝජිතයා කටයුතු කර නැති බවය. හෙවත්, නිසි පරිදි තමා දැනුවත් කර නැති බවය.
කිමාලි ප්‍රනාන්දු යනු ලංකාවේ ප්‍රකට ඩිල්මා තේ සමාගමේ නිර්මාතෘවරයාගේ පුතාගේ බිරිඳය. කිසිවකුගේ පෞද්ගලික සම්බන්ධකම් පොදු අවකාශයකදී වැදගත් නැති නමුත්, ඒ බව කිව්වේ, ඇයගේ ව්‍යාපාරික පසුබිම ගැන කියන්නටය. අනෙක් අතින් ඇය ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ වියත් මගට හරියටම ගැලපෙන ව්‍යවසායිකාවකි. මේ තනතුරට ඇය පත්කරනු ලැබුවේද, ජනාධිපතිවරයා විසින් පත්කරන ලද සුදුසුකම් සොයා බැලීමේ කමිටුවක නිර්දේශ පරිදිය.
එවැනි ‘වියත්’ පසුබිමක් තිබෙන කිමාලි ප්‍රනාන්දුට, අද සිදුව ඇත්තේ තමාගේ විෂය පථයට පැහැදිලිවම ඇතුළත් වන කාරණයක් ගැන, තමා නොදැනුවත්ව දේවල් සිදුවීම ගැන ඇමතිවරයාට කනිපින්දම් කියමින් ලියුම් ලියන්නටය.
මේ අද රාජපක්ෂ ආණඩුව යටතේ වියතුන්ට අත්ව ඇති ඉරණමයි. මෙවැනි ඉරණමකට පත්වූවකු කශේරුවක් තිබෙන වෘත්තිකයකු නම්, වහාම කරනු ඇත්තේ ඉල්ලා අස්වී ගෙදර යාමයි. එහෙත්, කශේරුව බිඳුණු පසු, ‘ඉවසීම, ඉවසීම හා ඉවසීම’ ප්‍රගුණ කරනු මිස අන් දෙයක් නැත.
මේ කතාවේ වැදගත් කාරණය නම්, විෂය පිළිබඳ ඇගේ ආධිපත්‍යය නොසලකමින් යුක්රේන සංචාරකයන් ලංකාවට ගෙන්වූයේ ජනාධිපති රාජපක්‍ෂගේ පවුලේ ඥාතියකු වීමයි. ඉන් අප තේරුම් ගත යුත්තේ කුමක්ද? ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති පුටුවේ ඉන්දවන්නට දීර්ඝ කාලයක් පුරා කාලය ශ්‍රමය දැනුම මෙන්ම ධනයද වැය කළ වියතුන්ට, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ ඉඩක් ලැබෙන්නේ ‘රාජපක්ෂ බුබුල’ පටන් ගන්නා සීමාව තෙක් පමණක් බවයි. එනම්, ඔවුන්ගේ වියත්කම රාජපක්ෂ ඥාති බුබුල පටන්ගන්නා තැනින් අවසන් වෙයි.
උදයංග වීරතුංගගේ යුක්රේන සංචාරක ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක වුණු ආකාරය ගැන රටේ සියල්ලෝම දනිති. ඒ ගැන කොපමණ විවේචන තිබේද යන්න පසුගිය කාලයේ රාජපක්‍ෂවරුන් සමග එක පතේ බත් කෑ, දැන් බලහත්කාර නිරෝධායනයට ලක්වී සිටින සෆාරි ජීප්රථ රියැදුරන්ගේ කතාවලින්ම දැනගත හැකිය. වැඬේ බකල් වුණු පසුව, දැන් ආණ්ඩුවේ මැති ඇමතිවරුන් හා විවිධ වියතුන් යුක්රේනය වැනි කෝවිඞ් වසංගතයේ ව්‍යාප්තිය අතින් මුල් රටවල් 20 තුළ සිටින, ලෝකයේ දුප්පත්ම රටක සංචාරකයන් යොදාගෙන කළ ‘අත්හදා බැලීමේ නියමු ව්‍යාපෘතිය’ ගැන කරන න්‍යායාත්මක පැහැදිලි කිරීම් අපුල දනවන සුලුය.
මේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනයේ ස්වබාවය බව සමහරු කියති. එය ඇත්තකි. ඒ සමගම එය 2005-2014 කාලයේ තිබුණු රාජපක්ෂ පාලනයේම දිගුවක් බවද පැහැදිලිය. එහි ප්‍රතිපත්තිය කුමක්ද?
දේශප්‍රේමියා තීරණය කරන්නේ ඔහු රාජපක්‍ෂවරුන්ට හිතවත්ද නැද්ද යන්න මතය. රටේ නීතිය ‘සමාන ලෙස’ ක්‍රියාත්මක වන්නේ රාජපක්‍ෂවරුන් වෙනම පිරිසක් ලෙස සලකාය. ත්‍රස්තවාදියාද නැද්ද යන්න තීරණය කරන්නේ රාජපක්‍ෂවරුන්ට වුවමනා කුමක්ද යන්න මතය.
අද නැවත සක්‍රියව පවතින්නේ ඒ රාජපක්ෂ බුබුලමය. එහිදී, වියතුන්ට කළ හැක්කේ එක්කෝ ලියුම් ලිවීමය. නැතිනම් අනෙක් ආචාර්ය මහාචාර්ය දර්ශනසූරීන් මෙන් එන එන අතට උළුවස්ස ගහගෙන, සැප භුක්ති විඳිමින් දිනා ගත් ජීවිතය ගෙවා දැමීමය.■
හමුදාව සුදු නෙළුමක්ද?
රාජ්‍ය නිලධාරි පෙලැන්තිය ගැන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ අකමැත්ත තහවුරු කරමින් විවිධ රාජ්‍ය ආයතනවලට දැනට සේවයේ සිටින හා විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරීන් පත්කිරීම ජයටම සිදුවෙයි. දැනට සිටින හමුදා නිලධාරි අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්ගේ ගණන දහයකට ආසන්නය. දිස්ත්‍රික් සම්බන්ධීකාරක හමුදා නිලධාරීන්ද විසි පහක් පත්කර තිබේ. අමාත්‍යාංශවල අතිරේක ලේකම්වරුන් හැටියටද හමුදා නිලධාරින් පත්කරන බව වාර්තා වෙයි.
හමුදා නිලධාරීන් මෙසේ පත්කෙරෙන්නේ රාජ්‍ය නිලධාරින් අසමත්ය, අලසය, අකාර්යක්‍ෂමය හා දූෂිතය යන ප්‍රවාදය සමාජගත කරමින් සහ හමුදා නිලධාරීන් එහි ප්‍රතිපක්‍ෂය නියෝජනය කරන්නේය යන ප්‍රවාදය කතහවුරු කරමින්ය. එහෙත් දැනටමත්, එවැනි නිලධාරීන්ගේ අකාර්යක්‍ෂමතාවත්, අසමත්කමත් ආණ්ඩුවේ හිතවතුන් අතින්ම විවේචනයට ලක් වී තිබේ. උදාහරණයකට, සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් හැටියට පත්කරන ලද හමුදා නිලධාරියා ගැන මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමියන් ඇතුළු සෞඛ්‍ය ක්‍ෂෙත්‍රයේ වෘත්තීය සමිති ගෙන එන විවේචනය දැක්විය හැකිය.
ලංකාවේ මෙන්ම ලෝකයේද හමුදාව යනු සුදු නෙළුමක් නොවේ. මහා සමාජය කෙතරම් දූෂිත ද සන්නද්ධ හමුදා ද ඒ තරම්ම දූෂිතය. මහා සමාජයේ කෙතරම් අකාර්යක්‍ෂමවුන් වෙත්ද හමුදා තුළත් එවැන්නන් බොහෝය. වෙනස වන්නේ, මහා සමාජය තුළ එවැනි පුද්ගලයන් එළිදරව් වීමත්, ඔවුන් නිරන්තරව මහජන අවකාශයේ විවේචනවලට ලක්වීමත්, හමුදා ඇතුළත තිබෙන රෙගුලාසි හා ඊනියා විනය හේතුවෙන් එවැනි දේ මතුපිටට නොපැමිණීමත්ය.
ලෝකයේ ඕනෑම හමුදාවක, පහළ සෙබළුන් අමානුෂික වධබන්ධනයන්ට ලක්කරන ප්‍රධානීහු වෙති. සෙබළුන් ලවා ගෙදර බල්ලන් නාවා ගන්නා නිලධාරීහු වෙති. හමුදා නිලධාරිනියන්ට ලිංගික අතවර කරන ප්‍රධානීහු වෙති. සෙබළුන්ගේ ආහාර වේලෙන්, නිල ඇඳුමෙන්, සපත්තු කුට්ටමෙන් ගසාකන නිලධාරීහු වෙති. යුද පෙරමුණට නොගොස් බංකර් තුළ හැංගී සිට මාධ්‍ය හරහා නම පුම්බා ගන්නා නිලධාරීහු වෙති. ‘බුල් කෙලිනවා’ යැයි සාමාන්‍ය සෙබළුන්ගේ විවේචනයට ලක්වන නිලධාරීහු වෙති. ත්‍රස්තවාදීන් සමග වෙනත් නිලධාරීන් සටන් කර පරාජයට පත්කළ පසු, ඒ තැන්වලට ගොස් මාධ්‍යවලට ‘කළේ මමයි’ පෙන්වන නිලධාරීහු වෙති. දේශපාලකයන්ගේ අන්තේවාසිකයන් වෙමින් ඉහළ තනතුරු හා පහසුකම් ලබන නිලධාරීහු වෙති. විශ්‍රාම ගිය පසු තානාපතිකමක්, දේශපාලන තනතුරක් ලැබීමට හමුදාව තුළ සිට දේශපාලනය කරන නිලධාරීහු වෙති. මේ සියල්ලෙන් සමෝපේත හමුදාවකින් රටක් විනය ගරුක කළ හැකිය යන්න සිතන්නන්ගේ දැනුමේ වපසරිය ගැන අප අනුකම්පා කළ යුතුය■
එදා කතා කළේ ආවේගෙන් සනීපාරක්ෂක තුවා අද දුන්නාට කමක් නෑ – සංජීවනී වීරසිංහ
■ නිත්‍යා සෙව්වන්දි
දිවයින පුරා 6 ශ්‍රේණියේ සිට 13 ශ්‍රේණිය දක්වා පාසල් සිසුන්ට සනීපාරක්ෂක තුවා නොමිලේ ලබා දීමට තීරණය කර ඇති අතර ඒ පිළිබඳ යෝජනාව කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කිරීමට අග්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂ සහ අධ්‍යාපන අමාත්‍ය මහාචාර්ය ජී.එල්.පීරිස් ඒකාබද්ධව කටයුතු කරන බව මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.
සනීපාරක්ෂක තුවා නොමිලේ ලබා දීම පිළිබඳ කතා බහ පළමුවෙන් ම කරළියට පැමිනුණේ පසුගිය ජනාධිපතිවරණ සමයේදී ය. ඒ එවකට ජනාධිපති අපේක්ෂක සජිත් ප්‍රේමදාස විසින් තම ප්‍රතිපත්ති හා යෝජනා මාලාව ඉදිරිපත් කිරීමේදී ය. ඔහු පවසා සිටියේ තමා ජනාධිපතිවරයා බවට පත් වූ පසු මෙරට කාන්තාවන්ට සනීපාරක්ෂක තුවා නොමිලේ ලබා දීමට කටයුතු කරන බවයි. එවකට මේ ප්‍රකාශය සම්බන්ධයෙන් මහත් විරෝධයක් රට තුළ නිර්මාණය විය. එහිදී ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ ඒකාබද්ධ මහජන මෙහෙයුම් මධ්‍යස්ථානයේදී ගායන සහ රංගන ශිල්පිනී සංජීවනී වීරසිංහ දැක්වූ අදහස් මෙසේය.
“ජනාධිපති අපේක්ෂකයෙකුට කිසිම ලැජ්ජාවක් නැතුව මේ දේවල් ( සනීපාරක්ෂකතුවා) අපේ ගෑණුන්ට නිකන් දෙන්න හදනවා. බිරිඳගේ සනීපාරක්ෂකතුවාය අරන් දෙන්න මේ සිංහල පිරිමින්ට හොඳ ජවයක් හොඳ හැකියාවක් තියෙනවා. මම බය නැතුව ඒක කියනවා. කාන්තාවන්ගේ ලැජ්ජ බය දෙක නැති කළා ඔබතුමා ඡන්ද ටික ගන්න. අපේ පිරිමි ඉන්නවා බොහොම ගෞරවණීය සැමියන්. ඒ ගොල්ලෝ ඒවා කරයි. ඔබතුමා කලබල වෙන්න එපා ඒවා ගැන.”
වත්මන් රජය යටතේ සනීපාරක්ෂක තුවා බෙදා දීම සම්බන්ධයෙන් ගනු ලැබූ තීන්දු තීරණයන් පිළිබඳ ඇය දරන මතය විමසා බැලුවෙමු. එහිදී ඇය පවසා සිටියේ මෙසේය. “ අපි යම් කිසි ප්‍රකාශයක් කරන්නේ රටේ එදා තියෙන තත්වය අනුව. අනාගතයේ හෝ අතීතයේ තිබුණ තත්වෙ දිහා බලලා නෙමෙයි. එදා තිබුණා රටේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ බලවත් ගැටලුවක් තිබුණා. බෝම්බ පුපුර ගන්නවා. අපි කවදාවත් අහලා තිබුණෙ නැති දේවල්. අපි අහලා තිබුණේ තිස් අවුරුදු යුද්ධෙ ගැන විතරයි. අම්මලා 1500ක් විතර සාෆි කියන මනුස්සයෙක් වඳ කළා කියලා කියනවා. ඒ අතරෙ ජනාධිපතිවරණයක් එනවා. ඒ අතරේ ලැයිස්තුව අරන් බලද්දි කාටද සහයෝගය දෙන්නේ මේ තියෙන නම් අතරින් කියලා මගේ දැනුම අනුව ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නායකයට සහයෝගය දෙන්න මම තෝරගත්තා.
මට තිබුණ එකම ප්‍රශ්නය වුණේ සජිත් ප්‍රේමදාස මහත්තයා අවුරුදු 4 හමාරක් බලය ඉදලා ඒ ඉදපු කාලෙ තිබුණෙ නැද්ද මේ සනීපාරක්ෂ ප්‍රශ්නය? අනාදිමත් කාලෙක ඉදන් මේ ප්‍රශ්නය තියෙනවා. 6 සිට උසස් පෙළ දක්වා නෙමෙයි සියලුම කාන්තාවන්ට දෙන්න පුළුවන් නම් හොඳයි. ඒත් මේක කරන්න පුළුවන් වෙන්න ඕනෑ. මේක ජනාධිපතිවරණයකට ගොඩක් ළඟ කාලෙකදී රටේ ජීවිත අනාරක්ෂිත තත්වයක තියාගෙන, රටේ කොයි මොහොතෙ තවත් බෝම්බයක් පුපුරයි ද කියන තැනක ඉදගෙන අපේක්ෂකයෙක් කතා කරනවා සනීපාරක්ෂකතුවා ගැන. ලැජ්ජා බයයි කියලා මන් කතා කළේ අපේ රටේ පිරිමි අයගේ ගෞරවය සහ කාන්තාවන් පිළිබඳව මිසක් මේක දෙන්න එපා කියන එක නෙවෙයි. මට හරිම ලැජ්ජා කාරණේ තමයි අපේ රටේ මිනිස්සුන්ට ඕනෑම දෙයක් නිකන් දෙනවා කියන වචනෙ දාන්න විතරයි තියෙන්නේ. මිනිස්සු ඔලුවෙන් කල්පනා කරන්නේ නෑ මේක දෙන්න පුළුවන් ද බැරිද කියලා. කියන දේ කළා කියලා පිළි අරගෙනත් ඉවරයි. මුලින් ඒයාලා කියපුවා කළා ද කියලා මතක නෑ. අපිට තියෙන සොච්චං ආර්ථිකයත් එක්ක අපිට කරන්න තියෙන ප්‍රමුඛතා තියෙනවා ඊට වඩා. අපිට ඔක්කොම එක සැරේ කරන්න බෑ.
අපිට ගෙදරක වුණත් අවශ්‍යතා ලැයිස්තුවක් තියෙනවා. ඒකෙ 10 වෙනියට විතර තියෙන අවශ්‍යතාවය ඉඩ දෙන්නේ නෑ දෙවැනියට තියෙන තැනට වඩා. මම කිව්වේ ඡන්දෙ කට ළග තියාගෙන ඔය වගේ දේවල් කියන්න එපා. කරන්න පුළුවන් නම් කමක් නෑ. හැබැයි මම නම් ජීවිතේට මගේ දුවක්ට හෝ මට ඔය වගේ දෙයක් වෙනුවෙන් කාගෙන්වත් නොමිලේ ගන්න අරින්නේ නෑ. රස්සාවක් නැති වුණත් පාර අතුගාලා හරි ඒක මම හොයාගන්නවා. කාටහරි අතපාන්න අපේ කාන්තාවන් ඉගෙන ගන්න නරකයි. අඩු ආදායම්ලාභීන්ට උදව් කරන එක කවුරුත් කියන්න ඕනෑ නෑ. මම එදා කතා කළේ ඒ පොරොන්දු මත ඇතිවෙච්ච ආවේගෙයෙන්. ඊට වඩා හොඳයි අපේ කාන්තාවන්ට ස්වයං රැකියාවක් දෙන්න ඔබතුමා කියලා කිව්වේ. නැතුව කාන්තාවන්ට දෙන්න එපා කියලා නෙමෙයි. කවුරු උනත් දුන්නට කමක් නෑ. හැබැයි දැන් දෙන එකේ වෙනසක් තියෙනවා. හෙට අනිද්දා මහ මැතිවරණයක් නෑ. ඡන්ද ගුණ්ඩුවක් හැටියට භාවිත කරනවා නොවෙයි. ආණ්ඩුව තියෙන කාලෙම කොරෝනා අර්බුදයටත් මුහුණ දෙමින් මේක සාකච්ඡාවක් මට්ටමේ තියෙන එකෙයි ලොකු වෙනසක් තියෙනවා.’
(වෛද්‍ය සාෆි මව්වරුන් වඳ කළායැයි ඇය ඉහත අදහස් දැක්වීමේදී ප්‍රකාශ කළද මේ දක්වා එක මවක් හෝ වඳ කළ බවට කිසිදු සාක්ෂියක් හමු වී නොමැත.)■
රාජාංගණය ජලාශයට බැල්ම දාන වතුර හොරු
- මේ ව්‍යාපෘතියෙන් පානීය ජලය සපයනවා යැයි කියන එප්පාවල, තලාව, තඹුත්තේගම, ගල්නෑව ප්‍රදේශවල ජනයාට පානීය ජල අවශ්‍යතාවක් ඇත්තේ නැත. එවැනි ජල අවශ්‍යතාවක් තිබෙන්නේ නම් ගම් මට්ටමින් ප්‍රජා ජලව්‍යාපෘති ආරම්භ කළ හැකිය.
■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
රාජාංගණය ජලාශයයෙන් පෝෂණය වන කුඹුරු ප්‍රමාණය අක්කර 35,000 ක් පමණ වේ. අනුරාධපුර, කුරුණෑගල හා පුත්තලම දිස්ත්‍රික්ක තුන තුළ පිහිටි කුඹුරුවලට ජලය සැපයෙන්නේ රාජාංගණය ජලාශයෙනි. තඹුත්තේගම පානීය ජල යෝජනා ක්‍රමයට රාජාංගණය ජලාශයෙන් ජලය ලබා ගැනීම සඳහා බට එළන්නට පටන් ගත්තේ 2020 දෙසැම්බර් 12 වන දාය. ඒ සඳහා බැකෝ යන්ත්‍ර 20 ක් පමණ යොදාගෙන තිබිණි. ගොවියන්ගේ දැඩි විරෝධතාව නිසා බට එලීම නතර කරන්නට ජලසම්පාදන මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරුවෝ කටයුතු කළෝය. නැවතත් රාජාංගණය ජලාශයේ වගා ජලය රැක ගැනීමේ සටන ආරම්භ කරන්නට ගොවියන්ට සිදු වී තිබේ.
අනුරාධපුරයේ විශාලම වාරි ව්‍යාපෘතිය වන්නේ පදවිය ජලාශයයි. දෙවැනියට විශාලම ජලාශය රාජාංගණයයි. රාජාංගණයේ ජල ධාරිතාව අක්කර අඩි 81000 කි. යෝජිත පානීය ජල ව්‍යාපෘතිය සඳහා දිනකට ජලය අක්කර අඩි 1500 ක් අවශ්‍ය වේ. එම නිසා මේ ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක වීමෙන් කන්නයකට කුඹුරු අක්කර 2000 කට පමණ ජලය අහිමි වන බව ගොවියන්ගේ තක්සේරුවයි.
එප්පාවල, තලාව, තඹුත්තේගම, ගල්නෑව ප්‍රදේශවලට ජලය සපයන පානීය ජල ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කරන්නට කැබිනට් අනුමැතිය ඉල්ලා තිබුණේ 2013 වසරේදීය. ඒ එවකට ජලසම්පාදන ඇමතිවරයාව සිටි දිනේෂ් ගුණවර්ධනය. රාජාංගණය ජලාශයේ ජලය ලබා ගන්නට ව්‍යාපෘති යෝජනා, ව්‍යාපෘති වාර්තා සැකසී කැබිනට් මණ්ඩලයේ අනුමැතිය පවා හිමි වුණද ජලාශයේ ජලයේ සැබෑ හිමිකරුවන් වන කුඹුරු ගොවියෝ මේ කිසිවක් දැන සිටියේ නැත. ගොවීන් ඒ බව දැන ගන්නේ කැබිනට් අනුමැතිය හිමිවීමෙන් වසර 5 කට පසු ය. ඒ 2017 අගෝස්තු මාසයේ ව්‍යාපාර අධිකාරයට ලැබුණු ලිපියකිනි. මේ පිළිබඳ විමසීමට රාජාංගණය ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානය ජල සම්පාදන මණ්ඩලය සමග සාකච්ඡාවක් ඉල්ලා සිටියේය. 2017 ඔක්තෝබර් මාසයේ ජල සම්පාදන මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරු මහත්තුරු තිදෙනෙක් ගොවීන් මුණ ගැසීමට පැමිණියෝය.
මේ ව්‍යාපෘතිය සිද්ධ වුණොත් ඉන්තේරුවෙන්ම තම කුඹුරු ගොවිතැනට ජලය මදි වෙන බව දැනගත් ගොවි සංවිධානය ව්‍යාපෘතියට විරෝධය දැක්වීය. අනුරාධපුර නුවර වැවේ ජලය මෙවැනි ව්‍යාපෘතියකට ලබා ගැනීම නිසා නුවර වැව යටතේ අස්වැද්දුණු කුඹුරුවලට ජලය ප්‍රමාණවත් නොවීම පිළිබඳ අත්දැකීමක් ගොවීන්ට වීය. ගොවීන්ගේ විරෝධය ඉංජිනේරුවන් පිළිගත්තේ නැත. ව්‍යාපෘතියේ කටයුතු නොනවත්වා කරගෙන යන්නට ඉංජිනේරුවෝ කටයුතු කළෝය.
මේ ව්‍යාපෘතිය නවත්වන ලෙස ඉල්ලා රාජාංගණය ජලාශයේ ජලයට හිමිකම් කියන ගොවීන් 7000 ක් පමණ එක් වී තඹුත්තේගමදී දැවැන්ත ගොවි උද්ඝෝෂණයක් පැවැත්වූයේ 2018 පෙබරවාරි 28 වන දාය. රාජාංගණය ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානය මෙම උද්ඝෝෂණය සංවිධානය කර තිබිණි. උද්ඝෝෂණය උණුසුම් එකක් වූ අතර තඹුත්තේගම පොලීසිය උද්ඝෝෂණයට පහර දුන්නේය. එක් ගොවියෙකුගේ කකුල කැඩුවේය. රාජාංගණය ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානයේ සභාපති හා ජාතික ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානයේ ලේකම් නිහාල් වන්නිආරච්චි ඇතුළු ගොවීන් 60 දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන නඩු පැවරුවේය. චෝදනාව වී තිබුණේ උසාවි නියෝග කඩ කිරීම හා කැරලිකාරී ලෙස හැසිරීමය.
‘තඹුත්තේගම පොලීසිය උද්ඝෝෂණය නවත්වන්න උසාවි නියෝගයක් අරන් තිබුණා. හත් දාහක් විතර ගොවියෝ උසාවි නියෝගයකට නතර කරන්න බෑ. තිඹුත්තේගම පොලිසියේ වීදුරුවකුත් කැඩිලා තිබුණා. 2018 ඉඳන් තව නඩුව යනවා. මාසෙන් මාසේ කල් දානවා. 2020 දෙසැම්බර් 8 ආය කැඳවලා තිබුණා. ආයත් මාස 11 කින් කල් ගියා. කොහොම වුණත් එදා උද්ඝෝෂණයෙන් පස්සේ තඹුත්තේගම ප්‍රාදේශීය ලේකම් එක්ක තිබිච්ච සාකච්ඡාවෙන් මේ ව්‍යාපෘතිය තාවකාලිකව අත් හිටවන්න පුළුවන් වුණා.’ රාජාංගණය ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානයේ උප සභාපති ටෙරන්ස් ගාමිණී කියයි.
2019 දෙසැම්බර් මාසයේ ජල ව්‍යාපෘතිය සඳහා බට එලන්නට පටන් ගතතේය. එම අවස්ථාවේ ගොවියන් එක් වී විරෝධය දැක් වූ නිසා බට එලීම නවත්වා ගන්නට හැකි වී තිබිණි. එවර ව්‍යාපෘතිය නතර කර තිබුණේ රාජංගණය වැවෙන් වතුර නොගන්නා බවට පොරොන්දුවකුත් සමගය.
2020 දෙසැම්බර් මාසයේ දී රාජාංගණය ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානය වත්මන් ජල සම්පාදන ඇමතිවරයා වන වාසුදේව නානායක්කාර සමග සාකච්ඡාවක් ඉල්ලා සිටියේය. ගොවි සංවිධානවල නියෝජිතයන් 50 දෙනෙකු සමග සමග සාකච්ඡා කිරීමට ඇමතිවරයා එකඟතාව පළ කර තිබිණි. සාකච්ඡාව සඳහා දින නියම කරගෙන තිබුණේ දෙසැම්බර් 11 වන දාය. කොවිඞ් තත්වය නිසා සාකච්ඡාව අවලංගු කළ බව දෙසැම්බර් 10 වැනිදා ඇමතිවරයා දන්වා තිබිණි. දෙසැම්බර් 12 වෙනි දා නැවතත් ජල ප්‍රවාහන මණ්ඩලය බට එලන්නට පටන් ගත්තේය.
‘අපි ආයෙත් විරෝධය දක්වලා ජතික ජල සම්පාදන හා ජල ප්‍රවාහන මණ්ඩලයේ වාරිමාර්ග ඉංජිනේරුවන්, තඹුත්තේගම ප්‍රාදේශීය ලේකම් හා අපේ ගොවි සංවිධාන 64 නිලධාරීන් එක්ක සාකච්ඡාවක් ගත්තා.
දෙසැම්බර් 18 වෙනිදා අපි එස්.එම්. චන්ද්‍රසේන ඇමතිතුමා මුණ ගැහෙන්න ගියා. රාජංගණයේ වැවෙන් වතුර ගන්න එක නවත්වලා අංගමුව වැවෙන් වතුර ගන්නවා කියලා ඇමතිවරයා කිව්වා. අපි ඒකටත් විරුද්ධ වුණා. අංගමුව වැවේ අඩු වෙන ජලය පුරවන්න මහවැලි ජය ගඟේ වතුර ගෙනැත් තඹුත්තේගම සෝලම වැව පුරවලා එතැනින් ලුණුවැවට වතුර අරන් එතැනින් අංගමුවට වතුර ගේනවා කියලා ඇමතිතුමා දැන් කියනවා. කලාවැවෙන් වතුර ගන්න මහවැලි එච් කලාපයට ගිය යල් කන්නයට වතුර දුන්නේ නෑ. මහ කන්නයට වතුර දුන්නේ නොවැම්බර් 25. සෑහෙන්න ප්‍රමාද වෙලා. එහෙම එකේ මහවැලියේ වතුර අංගමුව වැවට ගේනවා කියන එක විස්වාස කරන්න බෑ.’ රාජාංගණය ඒකාබද්ධ ගොවිසංවිධානයේ සභාපති නිහාල් වන්නිආරච්චි කියයි.
කෙසේ වෙතත් මේ ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම වගකීම භාර ගෙන තිබෙන්නේ වත්මන් ඉඩම් අමාත්‍ය එස්. එම්. චන්ද්‍රසේනය.
රාජාංගණය වම් ඉවුරට සොරොව් දෙකකින් ජලය මුදා හැරේ. දකුණු ඉවුරට ඇත්තේ එක් සොරොව්වක් පමණි. රාජාංගණය ජලාශය පෝෂණය වනනේ අංගමුව වැවෙනි. අංගමුව වැවෙන් ජලය ලබා ගැනීම ආයෙත් බලපාන්නේ රාජාංගණයේ කුඹුරු ගොවියන්ටමය.
මේ ව්‍යාපෘතියෙන් පානීය ජලය සපයනවා යැයි කියන එප්පාවල, තලාව, තඹුත්තේගම, ගල්නෑව ප්‍රදේශවල ජනයාට පානීය ජල අවශ්‍යතාවක් ඇත්තේ නැත. එවැනි ජල අවශ්‍යතාවක් තිබෙන්නේ නම් ගම් මට්ටමින් ප්‍රජා ජලව්‍යාපෘති ආරම්භ කළ හැකිය. රාජාංගණය ජලාශයේ සිට නැවතත් තඹුත්තේගමට ජලය ගෙනයනවා නම් ගෙන යන්නේ පහළ සිට ඉහළටය. ඒ සඳහා විශාල විදුලි වියදම් දැරීමට රජයට සිදු වනු ඇත. ඒ නිසා මහජනයාගේ කිසිදු සම්බන්ධතාවක් නැති මේ මහා පරිමාණ ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට මේ තරම් උත්සාහ දරන්නේ ඇයි දැයි යන සැකය මතු වේ. මේවායේ ප්‍රතිලාභය ඇත්තේ දේශපාලනඥයන්ට හා නිලධාරීන්ට බව පැහැදිලිය.■
උසස්වීමක් දී මාරු කිරීම හෙවත් මැතිවරණ නිලධාරියාගේ බෙල්ල කැපීම
නියෝජ්‍ය මැතිවරණ කොමසාරිස් නාමල් තලංගම මහතාට උසස් වීමක් ලබාදී ඔහු එම මැතිවරණ කටයුතුවලින් ඉවත් කරන්නට උත්සාහ කිරීම මෙයින් සාකච්ඡා කෙරේ.
සි නාසිසී බෙල්ල කැපිල්ල යන කියමන කවුරුත් දනිති. එම කියමන ගීතයකටද නැගී ඇත. එහි ආසන්නම තේරුම වන්නේ නොදැනෙන්නට පළිගන්නවා යන්නය. කපන්නට බැරි අත සිඹිනවා යන්න ඊට වඩා වෙනස්ය. එය පළිගන්නට නොහැකිකමේ උපහැරණයකි. මේ කියන්නට යන්නේ පළිගැනීම හෙවත් සිනාසිසී බෙල්ල කැපිල්ල ගැනය. වත්මන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව යටතේ එයට කියන්නේ උසස්වීම් කියාය. ඒ ආකාරයේ උසස්වීමක් ලැබුණු ඔබ අප දන්නා චරිතය හිටපු සෞඛ්‍ය සේවා අධ්යක්ෂ ජෙනරාල් වෛද්‍ය අනිල් ජාසිංහය. අමාත්‍යාංශ ලේකම් තනතුරට උසස් කර ඔහුට සලකනවා යැයි කියා පත්කරනු ලැබුයේ ඔහු එතෙක් කටයුතු කරමින් සිටි ඔහු දන්නා විෂය අයත් සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයට නොවේ. පරිසර අමාත්‍යාංශයටය. අප දන්නා සත්‍යය වන්නේ මීට පෙර සිටි සෞඛ්‍ය සේවා අධ්යක්ෂ ජෙනරාල්වරුන් කිහිපදෙනෙකුම උසස්වීම් ලබා එම අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් තනතුරු ලැබූ බවයි.
පළමු වටයේ කොඩිඞ් මර්දනය සම්බන්ධයෙන් තමන් පරයමින් රාජ්‍ය නිලධාරියකු ලෙස නැඟී ආ වෛද්‍ය ජාසිංහගේ භූමිකාව පාලක දේශපාලනඥයන්ට දිරෙව්වේ නැති බව පැහැදිලිය. සිනාසී හෙවත් උසස්වීමක් දී ඔහුගේ බෙල්ල කැපුවේ ඒ නිසාය. ඒ ගැන අපට යළි මතක් වන්නේ එය ඔහුගේ බෙල්ල කැපීම පමණක් නොවන නිසාය. කොවිඞ්වලින් සැලී ආසාදිත වී සිටින මුළු රටේම බෙල්ල කැපීමක් සේ අපට දැනෙන නිසාය. එම දැනීම අපට පෙන්වා දී ඇත්තේ ඔහුගේ තනතුරට පත්වී සිටින පුද්ගලයාගේ වත්මන් ක්‍රියාකාරිත්වයය.
මේ කතාවද එවැනි උසස්වීමක් ගැනය. උසස්වීම ලැබී තිබුණේ මහනුවර දිස්ත්‍රික් නියෝජ්‍ය මැතිවරණ කොමසාරිස් නාමල් තලංගමටය. පරිපාලන සේවයේ සුපිරි පන්තියට ඔහු උසස්කර තිබුණි. ඒ සමඟම මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ඔහු ඉවත් කර ඌව පළාත් සභාවට මාරුවක් දී තිබුණි. මේ මාරුවීම තලංගම මහතා ප්‍රතික්ෂේප කරමින් සිය දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශයට අභියාචනයක් කර තිබුණි. ඉන් මතුකර තිබුණේ මූලික කරුණු දෙකක්ය. එකක් මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේම තවදුරටත් රැඳී සිටීමට ඔහුට අවසර දෙන ලෙසය. මන්ද ඉතිහාසය පුරාම මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ උසස්වීම් ලැබූවන් එම උසස්වීමට අදාළ තනතුර ලැබෙන තෙක් තනතුරට හිමි වැටුප පමණක් ලබාගෙන පහළ තනතුරක කටයුතු කර තිබීමය. මැතිවරණ කොමිසමේ හිටපු සභාපති මහින්ද දේශප්‍රියද එවැන්නෙකි. මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ උසස්වීම් ලැබූවන් එයින් ඉවත්වී වෙනත් ආයතනයකට මාරු වූවා නම් මාරුවී ඇත්තේ ඔවුන්ගේ කැමැත්තෙන් පමණක් නිසාය.
ඊට හේතුව මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුව ස්වාධීන ආයතනයක් වීමත්, එය කිසිදු අමාත්‍යාංශයකට අයත් නොවීමත් හා එහි නිලධාරීන් ඒකාබද්ධ සේවයට අයත් නොවීමත්ය. මෙතෙක් කල් මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ යම් නිලධාරියෙක් මැතිවරණ නීති රැකගෙන නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණයක් සඳහා බියකින් තොරව කැපවූවා නම් එහි රහස ඇත්තේ දේශපාලනයට අතගැසීමට නොහැකි මේ ස්වාධීනත්වය නිසාය.
මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරියෙකු දේශපාලන බලාධිකාරියට යටත් තැනකට යන්නට අකමැති අනෙක් කරුණ වන්නේ මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තු රාජකාරි නිසා අතෘප්තියට පත් දේශපාලනඥයන් ඔවුන්ගෙන් පළිගැනීමය. තලංගම මහතා ඌව පළාත් සභාවට යෑමට බැහැ යැයි කියන එක් හේතුවක් එයය. රාජ්‍ය අමාත්‍ය තේනුක විදානගමගේ පසුගිය පළාත් සභා මැතිවරණයේදී දැවැන්ත රථ පෙළපාලියකින් එන විට එය නවත්වා තිබුණේ තලංගම මහතාය. මැතිවරණ නීතිය ක්‍රියාත්මක කළ එම අවස්ථාවේදී විදානගමගේ රාජ්‍ය ඇමතිවරයා තලංගම මහතාට මරණ තර්ජන එල්ලකර තිබේ. ඒ පිළිබඳ නඩුව තවමත් මහියංගණ අධිකරණයේ විභාග වෙමින් පවතී. මරණ තර්ජන තිබූ ප්‍රදේශයටම දේශපාලන විධාන යටතේ කටයුතු කිරීමට ඔහු මාරු කරන්නේ ඇයි? විදානගමගේලාට බලය ඇති ප්‍රදේශයටම ගියහොත් තලංගම මහතාට මුහුණ දීමට සිදුවන අභියෝග සිතාගැනීමට අමාරු නැත.
මේ අභියාචනයෙන් පසු තලංගම මහතාට ආපදා කළමනාකරණ අමාත්‍යාංශයට යළි මාරුවක් ලබාදී ඇත. ඊටද ඔහු පෙර පරිදිම අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කර තිබේ. මැතිවරණ කොමිසමේ නිලධාරියෙකු කීවේ ඒ සම්බන්ධයෙන් ජනවාරි 7 දින රැස්වී සාකච්ඡා කිරීමට නියමිත බවයි.
එහෙත් ප්‍රශ්නය ඇත්තේ තලංගම මහතාගේ මාරුව සම්බන්ධයෙන් දිවයින පුවත්පතේ ජනවාරි 4 වැනිදා පළවූ ‘උඩරට සංදේශය’ කොලම යටතේ පළවූ විස්තර සම්බන්ධයෙන් මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ කොමසාරිස් ජෙනරාල් සමන් රත්නායක යැයි කියූ අයකු එම පුවත්පතට කතාකොට එම ලියැවිල්ල තම පාර්ශ්වයේ කිසිඳු විමසීමකින් තොරව ලියූ ඒකපාර්ශ්වීය එකක් බවට චෝදනා කිරීමය. නිවැරදි කිරීමක් සඳහා හෝ කරුණු පැහැදිලි කිරීමකට අදාළ ලේඛිකාව සම්බන්ධ කර ගැනීමට දූරකථන අංකය ලබාදී ඇතත් සමන් රත්නායක යැයි කියූ පුද්ගලයා පවසා ඇත්තේ ඊට පසු දින ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවක් පවත්වා ඒ ගැන කරුණු ප්‍රකාශ කරන බවත්, එය පුවත්පතේ පළකරන ලෙසත්ය.
දිවයින පුවත්පතට කතා කළේ මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ කොමසාරිස් ජෙනරාල්වරයා නම් රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශයේ අවසන් කටයුත්තක් සඳහා ඔහුට විශේෂ උනන්දුවක් ඇතිවූයේ ඇයිද යන්න ප්‍රශ්නයකි. මේ උසස්වීමත් සමඟ ලැබුණ ස්ථාන මාරුවට මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අනුමැතිය ලැබී තිබීම ඊට හේතුවී තිබිය හැකිය.
තලංගම මහතා මැතිවරණ දෙපාර්තමේනතුවෙන් එළවා දැමිය යුතු අයකු නම්, ඔහුට උසස් වීමක් දී මාරු කිරීමට උත්සාහ කිරීම රාජපක්ෂ ක්‍රමයේ පෙර සඳහන් කළ සිනාසිසී බෙල්ල කැපීමක් වශයෙන් මිස වෙන කුමක් ලෙස හඳුන්වන්නද?■
කොඩිකන්ද ඝාතනයේ සැබෑ වින්දිතයා සාමණේර හිමි
බෞද්ධ හිමිනමක් දරුවෙකු අපයෝජනය කරමින් සිටි බවත්, ඒ හිමි නම පසුව ඝාතනය කළ බවත් මාධ්‍ය වාර්තා පළ විය. මෙය සාමණේර හිමිවරුන් අපයෝජනයට ලක්වීම ගැන තවත් කතාන්දරයකි.
■ නිත්‍යා සෙව්වන්දි
කොඩිකන්ද ආරණ්‍යයේ 65 හැවිරිදි හිමිනමක් පැහැරගෙන ගොස් ඝාතනය කිරීම මේ වන විට රටේ කතාබහට ලක්ව තිබේ. හිමි නම ඝාතනය කිරීමට එක් හේතුවක් වී ඇත්තේ සාමණේර කුඩා දරුවෙකු අපයෝජනය කිරීමය.
බෞද්ධ හිමිවරුන් දරුවන් අපයෝජනය කිරීමේ සිදුවීම් පිළිබඳ පසුගිය කාලයක් තිස්සේ වරින් වර මතු වූ සංවාදවලට මේ සිදුවීමත් එකතු වී තිබේ. කෙසේ වෙතත් මේ සිදුවීමේ කේන්ද්‍රය වන්නේ දරුවා අපයෝජනය කිරීම නොව බෞද්ධ හිමිනම ඝාතනය කිරීමය.
මෙසේ ඝාතනයට ලක් වී ඇත්තේ හංවැල්ල තුම්මෝදර කොඩිකන්ද ආරණ්‍යයේ උඩුවිල ධම්මසිරි නායක හිමිය.
සිද්ධිය පිළිබඳ බස්නාහිර දකුණ අපරාධ කොට්ඨාසයේ විමර්ශන අංශයෙන් කළ විමසීමකදී ඔවුන් ප්‍රකාශ කළ කරුණු මෙසේය.
ධම්මසිරි හිමි අවුරුදු 12ක් වයසැති සාමණේර නමක් අපයෝජනයට ලක් කර ඇත. තමාට ආරණ්‍යයේ සිදුවන හිරිහැර පිළිබඳ මේ සාමණේර හිමි සිය මවට පැමිණිලි කර ඇති අතර මේ පිළිබඳ විමසීමට මව ආරණ්‍යය වෙත පැමිණ ධම්මසිරි හිමියන්ගෙන් විමසා ඇත.
නායක හිමි තමන් කළ අපරාධය යටපත් කරන්නට සිය මුදල් බලය යොදා ගැනීමට උත්සාහ ගෙන ඇත. මෙම සාමණේර නම ස්නායු ආබාධායකින් පීඩා විඳ ඇති අතර ඊට අදාළ මුදල් තමාට ලබාදිය හැකි බව මවට ධම්මසිරි හිමියන් පවසා ඇත.
ඇගේ සැමියාගේ කඩල ව්‍යාපාරය වැඩි දියුණු කරගැනීම උදෙසා ද මසකට ලක්ෂය බැගින් ලක්ෂ 5ක් ලබාදිය හැකි බව ද පවසමින් තමාට කෝටි ගණනින් මුදල් ඇති බව ප්‍රකාශ කර ඇත. මේ සිද්ධියෙන් පසු සාමණේර හිමිගේ මව දරුවා සිය නිවසට ගෙන ගොස් ඇත.
එහෙත් දරුවා අපචාරයට ලක් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඇති වූ පළිගැනීමේ චේතනාව හා නායක හිමිගේ මුදල් ලබාගැනීමේ පරමාර්ථය මත තවත් සහායකයන් කිහිප දෙනෙකු රැගෙන ජනවාරි 02 දා මෙම ආරණ්‍යයට ගොස් ධම්මසිරි හිමි පැහැර ගෙන ගොස් ඇත.
එසේ ගෙන ගොස් මාකොළ උදය මාවතේ මහල් නිවාසයක යට මහලේ නවත්තා ගනිමින් පොඩි හිමිට කළ දේවල් කොළයක ලියා අත්සන් කරන මෙන් බල කර ඇත. පොඩි හිමියන් සිය මව හා කතා කරමින් කරුණු දැක්වූ හඬ පට පෙන්වමින් බියගන්වා මුදල් ඉල්ලා ඇත.
හිමි නම ඒ කිසිවකට කැමති වී නැත. හිමියන්ට දිගින් දිගටම පහර දී ඇති අතර එසේ පහර දී බැඳ දමා ඇති අවස්ථාවකදී ඝාතනය වී ඇති බවට කියැවේ. මරණයට හේතුව බව කියන්නේ පාන්කඩ උගුරේ සිරවීමය.
මෙම මව ඇගේ සහයකයන් සමඟ නිසල දේහයට කලිසම් කමිස අන්දවා ත්‍රීවිල් රථයකින් කොටදෙනියාව නාවාන සොහොන් පිටියට ගෙන ගොස් පුළුස්සා දමා ඇත. ඉන්පසු ලැබුණු තොරතුරකට අනුව ජනවාරි 4 වැනිදා පොලීසිය සිරුර සොයාගන්නා ලදි.
හිමිනම ඝාතනය කිරීම භයානක අපරාධයක් බව සැබෑය. පැහැරගෙන ඝාතනයට ලක් වීම නොව, එහිමියන් කර ඇති වරදට දඬුවම වන්නේ අධිකරණය ඉදිරියට පැමිණවීමය. අධිකරණ ක්‍රියාවලියකින් පසු, දරුවා අපයෝජනය කිරීමේ වරදට දඬුවම් විඳීමය. සෑම මනුෂ්‍යයෙකුටම ජීවත් වීමට අයිතියක් ඇත. එසේ තිබියදී මොනයම් හෝ මනුෂ්‍යයෙකු වේවා ඝාතනයට ලක් වීම දෝෂ සහගතය.
එහෙත් අපට මේ කතාව පෙනෙන්නේ අපයෝජනයට ලක් වූ කුඩා දරුවාගේ පැත්තෙන්ය. කතාවේ සැබෑ වින්දිතයා ඒ සාමණේර හිමිය.
මේ සිදුවීම පිළිබඳව විමසිල්ලෙන් බැලූ කල තදින් ම පෙනෙන කරුණු කිහිපයකි. එනම්, කුඩා දරුවෙකු අපයෝජනයට ලක් වීම, අපයෝජකයා තම වරද වසන් කිරීමට මුදල් භාවිත කිරීමට උත්සාහ දැරීම, දරුවා අපයෝජනයට එරෙහිව නීති මගින් ක්‍රියාකරනවා වෙනුවට, එය නිමිත්ත කරගෙන මව එම පුද්ගලයා පැහැර ගෙන මුදල් ඉල්ලීම සහ ලිපියකට අත්සන් ගැනීමට තැත් කිරීම, හිමි නම ඝාතනය වීම ආදියයි.
සාමණේර හිමි වයස අවුරුදු 12 වියැති පොඩි දරුවෙකි. නිවසක දෙමව්පියන් මැද්දේ හැදෙන්නේ නම් සෙල්ලම් වයසේ පසුවන දරුවෙකි. මෙවැනි සිදුවීම් ගණනාවක් පසුගිය කාලය තුළ ද වරින් වර වාර්තා විය. මෙම පොඩි සාමණේර හිමියන් පිළිබඳ අපයෝජනයට ලක් වූ වාර්තාවක් තවම ගෙන නැත. එය ඇත්තේ පරීක්ෂණ මට්ටමේය. එහෙත්, චෝදනාව බරපතළය.
තමාට සිදු වන පීඩාවන් නිසි ලෙස තෝරා බේරා ගැනීමටවත් නොහැකි වයසක සිටින මේ දරුවන් මෙලෙස ආගමික ක්ෂේත්‍රයන්ට කුඩා අවධියේ පටන් ම දෙමව්පියන්ගෙන් ඈත්ව තබාගැනීම සුදුසු ද යන්න වරක් නොව දහස් වරක් සිතා බැලිය යුතු කාරණාවකි.
වයස අවුරුදු 18ට අඩු සියල්ලන්ම සැලකෙන්නේ ළමයින් ලෙසය. ඔවුනට සිය ජීවිතය පිළිබඳව තීරණාත්මක තීන්දු තීරණ ගත් හැකියයි නොසැලකේ. එවන් පසුබිමක් තුළ ළමුන් පැවිදි ජීවිතයට නංවා ගැනීමේදී ඔවුන්ගේ තීරණ සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ට වගකිව හැකි මට්ටමක සිටින්නේ ද යන්න ප්‍රශ්නයකි. ළමා අයිතිවාසිකම් පැත්තෙන් බැලුව ද ළමුන් මෙලෙස දැන හෝ නොදැන අවදානමේ හෙලීමේ හැකියාවක් දෙමව්පියන් සතුව නැත. ඒ අනුව යමෙකු පැවිදි ජීවිතයට යොමු වීමට නම් ඔහුට හෝ ඇයට වයස අවුරුදු 18වත් පසු වී තිබීම අනිවාර්ය කළ යුතු නොවේ ද? නො එසේ නම් මෙවැනි ගැටලු තව තවත් මතු වෙමින් සමාජය තුළ දැඩි අර්බුදයක් නිර්මාණය විය හැකිය.■