No menu items!
27.3 C
Sri Lanka
29 June,2025
Home Blog Page 175

යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්‍රියාවලිය තුළ යුක්තියක් නැති බව අප විසින්ම ලෝකයාට කියා සිටීම

‘කැච්-22’ යනුවෙන් හැඳින්වෙන ඉංග්‍රීසි යෙදුමක් ජාත්‍යන්තර ව්‍යවහාරයේ තිබේ. එම යෙදුම ජනප්‍රිය ව්‍යවහාරයට ආවේ, ඇමරිකානු නවකතාකරුවෙකු වන ජෝසප් හෙලර් විසින් ලියන ලද ‘කැච්-22’ නමැති නවකතාව ඇසුරෙනි. මේ යෙදුමේ දළ අදහස වන්නේ, නඩත්තු කළ නොහැකි තාර්කික පටලැවිල්ලක් යන්නයි. තාර්කිකත්වයත් ඇති තැන සාමාන්‍යයෙන් පටලැවිල්ලක් තිබිය නොහැකි මුත්, තාර්කිකත්වයක් ඇති නිසාම දෙකොන පැටලෙන තත්වයක් පිළිබඳ අදහස එහි ගැබ් වෙයි. එය ඒ නවකතාවේම එක් උදාහරණයකින් දැක්වුවහොත් මෙසේ ය: එක් ගණිකාවක්, එහි ප්‍රධාන චරිතය වන යොසේරියන් සමග විවාහ වීම ප්‍රතික්ෂේප කරයි. හේතුව, ඇගේ තර්කය අනුව, ඔහු පිස්සෙකු වන බැවිනි. තමා පිස්සෙකු යැයි ඈ සිතන්නේ මන්දැයි ඔහු ප්‍රශ්න කරයි. එවිට ඈ කියන්නේ මෙවැන්නකි: කන්‍යාවක නොවන ගැහැනියක විවාහ කරගැනීමට යන පිරිමියා පිස්සෙකි. යම් දවසක ඈ විවාහ වෙතොත්, ඒ සිහිමොළේ ඇති පිරිමියෙකු සමග පමණි. මෙහි අදහස වන්නේ කුමක්ද? ඇය හා විවාහ වීම ප්‍රතික්ෂේප කරන පිරිමි, ඈට අනුව, සිහිමොළේ ඇත්තෝය. ඒ ඕනෑම පිරිමියෙකු සමග විවාහ වීමට ඈ කැමැත්තීය. එහෙත්, ඇය හා විවාහ වීමට තීරණය කරන මොහොතේම ඒ ඕනෑම පිරිමියෙකු, ඇගේම තර්කය අනුව, පිස්සෙකු බවට පත්වන්නේය. ඒ නිසා, ඒ සෑම කෙනෙකු සමගම විවාහය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට ඈට සිදුවන්නේය.

වර්තමාන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව, එක අංශයකින් නොව, අංශ ගණනාවකින්ම ‘කැච්-22’ තත්වයට මනා උදාහරණයකි. එය, මේ වන විට පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත්ව තිබෙන කොළඹ වරාය නගර කෙටුම්පත සම්බන්ධයෙන් ගත්තත්, දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ සොයා බැලීමට පත්කළ උපාලි අබේරත්න කොමිසම සම්බන්ධයෙන් ගත්තත් පැහැදිලිව පෙනී යන්නකි. වරාය නගර කෙටුම්පත, මෙතෙක් කල් ෆෙඩරල් ක්‍රමය ගැන දකුණේ මවාගෙන සිටි බිල්ලා පඹයෙකු බවට පත්කරයි. ඉදිරියට, ෆෙඩරල් ක්‍රමයක් ඉල්ලා සිටීමට අවශ්‍ය කරන පන්නරය දෙමළ ජනතාවට ලබා දෙයි. එනම්, අනාගතයේදී එය ‘කැච්-22’ තත්වයකට තුඩුදෙන බවයි. ඒ ගැන පසුවට සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන අතර අද සාකච්ඡා කෙරෙන්නේ, පළිගැනීමේ කොමිසමට අදාළ කාරණා ගැන පමණි. (‘පළිගැනීමේ කොමිසම’ යැයි සඳහන්ව ඇත්තේ භාෂාව හැසිරවීමේ වැරදීමකින් නොවන බව කරුණාවෙන් සලකන්න).

‘දේශපාලනික පළිගැනීම්’ සොරාගෙ/අපරාධකරුවාගේ කෙම්බිම
යහපාලන ආණ්ඩුව කාලයේ, රාජපක්ෂවාදී පිරිස් දේශපාලනික දඩයමකට හෝ පළිගැනීමකට යටත් වී ය යන්න වර්තමාන පාලකයන්ගේ ප්‍රබල තර්කයකි. ඒ සියල්ලන්ම (බැසිල් රාජපක්ෂ, යෝෂිත රාජපක්ෂ, උදයංග වීරතුංග, ජාලිය වික්‍රමසූරිය, උදය ගම්මන්පිල, පිල්ලෙයාන්, විමල් වීරවංශ, නිශ්ශංක සේනාධිපති, වසන්ත කරන්නාගොඩ ආදි සියල්ලන්ම) රාජපක්ෂවාදීන් වීමත්, අනිත් පැත්තෙන් ඔවුන් නීතිය ඉදිරියට ගෙන ඒමට එදා ‘බාගෙට’ කටයුතු කළ යහපාලන ආණ්ඩුවේ අයත්, ඉන් පිටස්තර (අනුර කුමාර දිසානායක වැනි) අයත් රාජපක්ෂ-විරෝධීන් වීමත් නිසා, යම් දඩයමක් හෝ පළිගැනීමක් මේ කියන රාජපක්ෂවාදී පුද්ගලයන් සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාත්මක වී ය යන චෝදනාවට ‘තාර්කිකත්වයක්’ ලබා දෙයි. ඉතිං, එම තත්වය නිවැරදි කිරීම සඳහා, හිටපු කුප්‍රකට විනිසුරුවරයෙකු වන උපාලි අබේරත්නගේ සභාපතිත්වයෙන් ජනාධිපති කොමිසමක් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කෙරුණි. එම කොමිසම, මේ සියලු පුද්ගලයන් නිfදාස් කොට නිදහස් කිරීමටත්, ඔවුන්ට එදා කරදර කළ සියල්ලන්ට විරුද්ධව කටයුතු කිරීමටත් දැන් නිර්දේශ කොට තිබේ. එපමණක් නොවේ. තව කාරණයක් ගැනත් සිහිකැඳවා ගත යුතුව තිබේ: යහපාලන කාලයේ මේ කියන පුද්ගලයන් නීතිය ඉදිරියට ගෙනාවේ, පොලීසිය, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව සහ අධිකරණය යන යුක්තිය පසිඳලීමේ සම්මත ආයතන පද්ධතිය හරහා ය. එහෙත් අද ඔවුන් නිfදාස් කොට නිදහස් කරන්නැයි නිර්දේශ කොට ක්‍රියාත්මක කිරීමට යන්නේ, රාජපක්ෂවාදී ජනාධිපතිවරයෙකු පත්කළ දූෂිත පුද්ගලයෙකුගේ ඊනියා කොමිසමක් සහ රටේ සම්මත නෛතිත පද්ධතියට උඩින් ක්‍රියාවේ යෙදවෙන, පාර්ලිමේන්තුවේ යෝජනා සම්මතයක් හරහා ය. ඒ අනුව, එදා තිබුණා යැයි කියනවාටත් වඩා දඩයමක් සහ පළිගැනීමක් වර්තමාන ක්‍රියාවලිය තුළ ඇති බව රාජපක්ෂවාදීන්ටම වුවත් පිළිගැනීමට සිද්ධ වීම ඉහත කී ‘කැච්-22’ තත්වයකි.

එය ප්‍රාථමික නිරීක්ෂණයකි. ඉන් එහාට, වඩාත් සංකීර්ණ සහ වඩාත් ගැඹුරු ආකාරයකින්, රාජපක්ෂ චර්යාව තුළින් එම තත්වය තවදුරටත් විදාරණය වෙයි. මේ ජනාධිපති කොමිසම හරහා රාජපක්ෂවාදීන් තහවුරු කරන මුඛ්‍ය කාරණය කුමක්ද? ලංකාවේ පොලීසිය, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව සහ අධිකරණය පිළිබඳ විශ්වාසයක් තැබිය නොහැකි බවයි. ඔවුන්ට අනුව, මේ ආයතන තුන හරහා එදා තමන්ගේ සගයන් තාඩනපීඩනයට ලක් කිරීමට හැකි වුණේ එබැවිනි. එපමණක් නොවේ. ඒ තත්වය නිවැරදි කිරීම සඳහා අද තිබෙන (ඔවුන්ගේ) පොලීසිය, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව සහ අධිකරණය කෙරෙහි පවා විශ්වාසය තැබිය නොහැක. අධිකරණය සහ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවට උඩින් පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩි ඡන්දයකින් පමණක්, අර කියන අතීත වැරැද්ද අද නිවැරදි කිරීමට ගෝඨාභය ආණ්ඩුව සැරසෙන්නේ එබැවිනි. හොඳයි, දැන් අපි ඒ තර්කය වෙනත් පැත්තකින් සලකා බලමු.

දෙමළ ජනතාව දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ලෝකයාට කියමින් තිබෙන එක දුක්ගැනවිල්ලක් තිබේ. එනම්, ජාතියක් වශයෙන් තමන්ට යුක්තිය ඉෂ්ට නොවන බවයි. ලංකාවේ දකුණ, මේ චෝදනාව සිරිතක් වශයෙන් ප්‍රතික්ෂේප කරයි. යුද්ධ කාලයේ ඇතැම් සිදුවීම් මුල් කරගෙන දෙමළ ජනතාව ජාත්‍යන්තරය ඉදිරියට යද්දී ලංකාවේ ආණ්ඩුව උත්තර දුන්නේ, එක පැත්තකින් එම චෝදනා එකහෙලා ප්‍රතික්ෂේප කරමිනි. අනිත් පැත්තෙන්, ඇත්තෙන්ම දෙමළ ජනතාවට දුක්ගැනවිලි ඇතොත්, අපේ යුක්තිය ඉෂ්ට කිරීමේ ක්‍රියාවලිය තුළ හෙවත් අපේ අධිකරණය තුළ ඒවාට ආමන්ත්‍රණය කිරීමේ විශාල අවකාශයක් ඇති බව පෙන්වා දෙමිනි. මීට කාලයකට පෙර, ක්‍රිෂාන්ති කුමාරස්වාමි නමැති දෙමළ තරුණිය දූෂණය කොට ඝාතනය කළ හමුදා නිලධාරීන් හය දෙනෙකු අපේ අධිකරණ ක්‍රියාවලිය තුළින් එල්ලුම්ගහට නියම කළ බව, එය සනාථ කෙරෙන ප්‍රබල සාක්ෂියක් වශයෙන් ඒ දවස්වල අපේ බලධාරීන්ගේ පැත්තෙන් ඉදිරිපත් කෙරුණි. එවැනි ආදර්ශමත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග ගැන සඳහන් කිරීමෙන් අපේ බලධාරීන් උත්සාහ කෙළේ ජාත්‍යන්තරයට නොගොස් දෙමළ ජනතාවගේ දුක්ගැනවිලි ලංකාවේම විසඳා ගැනීමේ යාන්ත්‍රණයක් ලංකාවේ පවතින බව ලෝකයාට කියා සිටීමයි.

එසේම, යුද්ධ කාලයේ සිදු වී යැයි කියන යුද අපරාධ පිළිබඳ සොයා බැලීමට ජාත්‍යන්තර විනිසුරන්ගෙන් සමන්විත අධිකරණයක් පිහිටුවිය යුතු බවට යෝජනා ඉදිරිපත් වෙද්දී, ඊට එරෙහිව ආණ්ඩුවේ බලධාරීන්ගේ පැත්තෙන් නැවතත් ඉදිරිපත් වුණේ ඉහත කී තර්කයමයි. හාස්‍යයට කාරණය වන්නේ, මෙම තර්කය වඩාත් ප්‍රබල වශයෙන් මෑත කාලයේ මතු කළ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයම, ඊට සපුරා වෙනස් පූර්වාදර්ශයක්, තරමක් ඈත කාලයකදී රටට සපයා තිබීමයි. එහි ප්‍රධාන කර්තෘකයා වුණේ වර්තමාන අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ ය. 1987-90 කාලයේ ආණ්ඩුව විසින් දකුණේ තරුණයන් ඝාතනය කළ බවට සියලු සාක්ෂි අරගෙන එදා ජිනීවා ගියේ ඔහු ය. එනම්, ලංකාවේ අධිකරණය සහ නීතිය තුළින් සාධාරණත්වයක් අපේක්ෂා කළ නොහැකි බව ලෝකයාට මුලින්ම කීවේ මේ රටේ දෙමළ ජනතාව නොව, වර්තමාන අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ ය.

මහින්ද ජිනීවා ගියේ ඇයි?
දැන්, ඒ කාරණය අප තේරුම්ගත යුත්තේ කෙසේද? එදා මහින්ද රාජපක්ෂ ජිනීවා ගියේ දකුණේ සිංහල කැරලිකරුවන්ට අපේ නීතියෙන් සහ අධිකරණයෙන් යුක්තියක් නැති නිසා නම් සහ මහින්ද රාජපක්ෂම කී පරිදි, දකුණේ සිංහල තරුණයන් සම්බන්ධයෙන් දකුණේ සිංහල ආණ්ඩුව එදා අනුගමනය කළ ක්‍රියාකලාපය යුක්ති ධර්මයේ සීමාවන් ඉක්මවා ගොස් තිබුණේ නම්, දකුණේ ආණ්ඩු විසින් උතුරේ දෙමළ ජනතාව සහ දෙමළ තරුණයන් අරභයා යුක්ති ධර්මය කෙසේ ක්‍රියාත්මක වන්නට ඇත්දැයි සාධාරණ සැකයක් කෙනෙකුගේ සිතක ඇති නොවන්නේද? පසුගිය මාසයේ ජිනීවා නුවරදී ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව කියා සිටියේ හරියටම ඒ කාරණයයි.

අද දක්වාමත්, ලංකාවේ ආණ්ඩුව ජාත්‍යන්තරය ඉදිරියේ චූදිතයෙකු වී සිටින්නේ, ඇත්ත වශයෙන්ම ආණ්ඩුව විසින් කළා යැයි කියන අපරාධවලට වඩා, එම සිද්ධීන් පිළිබඳව ආණ්ඩුව අනුගමනය කළ සහ කරන ක්‍රියාකලාපය හේතුවෙනි. එය වර්තමාන සාදෘශ්‍යයකින් පැහැදිලි කළොත් මෙසේ ය. මේ මොහොතේ, පාර්ලිමේන්තුවේ විවාදයට ගැනෙන ජාතික වශයෙන් ඉතා වැදගත් කාරණා දෙකක් තිබේ. එකක් වන්නේ, පාස්කු බෝම්බ ප්‍රහාරය පිළිබඳ කොමිෂන් වාර්තාවයි. අනෙක වන්නේ, ඉහතින් කී උපාලි අබේරත්න කොමිෂන් වාර්තාවයි. මේ කාරණා දෙක ගැනම විපක්ෂයට කතා කිරීමට ඉඩ නොදීම සහ හැකි සෑම ආකාරයකින්ම බාධා කිරීම, පසුගිය සති දෙක තුනක කාලයේ ආණ්ඩු පක්ෂයේ ප්‍රතිපත්තිය වූ බව අපි දැක්කෙමු. එසේ වුණේ ඇයි? පාස්කු ප්‍රහාරය පසුපස ඇති සැබෑ බලවේග හඳුනාගත යුතුව ඇති බව විපක්ෂය කියද්දී ආණ්ඩු පක්ෂයට කේන්ති යන්නේ ඇයි? කුප්‍රකට උපාලි අබේරත්න වාර්තාව මේ රටේ අධිකරණයට සහ නීතියට මරු පහරක් වන බව කියන විට ආණ්ඩු පක්ෂයට කේන්ති යන්නේ ඇයි? විපක්ෂයේ චෝදනාව තුළ තමන් වගඋත්තරකරුවන් වීම ඔවුන් නොඉවසීම ඊට හේතුවයි. මා යම් වරදක් කර නැත්නම් සහ එවැනි වරදක් ගැන කිසි සාක්ෂියක් තිබිය නොහැකි බවට මට සහතිකයක් ඇත්නම්, මා එම වරද කර ඇතැයි චෝදනාවක් ඉදිරිපත් වීම මාව කෝපයට පත්කළ යුතු නැත. ඇත්තෙන්ම මා ඒ ගැන සන්තෝස විය යුතුය. මන්ද යත්, අලුයම ලූ කෙළ පිඩක් සේ එම චෝදනාව සාක්ෂි සහිතව නිෂ්ප්‍රභ කිරීමේ හැකියාවක් මට ඇති නිසා ය. චෝදකයා නිරුත්තර කිරීමේ සෑම සාක්ෂියක්ම මට ඇති නිසා ය. එහෙත්, මා එක දිගටම චෝදකයා වළක්වයි නම් සහ චෝදකයාට බාධා කරයි නම් සහ චෝදකයාට පහර දෙයි නම්, එහි තිබිය හැකි එකම අර්ථය වන්නේ, නැඟෙන චෝදනාවේ යම් සත්‍යයක් ඇති බව රටට හෙළිදරව් වීම වැළැක්වීම ය.

ලංකා ආණ්ඩුවේ යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තරයෙන් නැඟෙන චෝදනා ඉදිරියේ අපේ ආණ්ඩුව එක දිගටම අනුගමනය කළ ප්‍රතිපත්තියත්, ඉහත කී කාරණා දෙක සම්බන්ධයෙන් ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව තුළ මේ මොහොතේ ආණ්ඩු පක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන් හැසිරුණු ආකාරයට ඉඳුරා සමාන ය.

විග්නේස්වරන් කියන කතාව
මේ කාරණය ලියන්නට සිතුණේ, උපාලි අබේරත්නගේ වාර්තාව සම්බන්ධයෙන් හිටපු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු විග්නේස්වරන් කියා තිබූ එක් කාරණයක් නිසා ය. එම වාර්තාව පිළිබඳ ප්‍රශස්ත නීතිමය විවේචනයක් ඉදිරිපත් කරන ගමන්ම ඔහු තවත් අගනා දෙයක් කීවේය. එනම්, ඇත්ත වශයෙන්ම මේ වාර්තාව ගැන තමන් එක්තරා ආකාරයක ‘කාලකණ්ණි’ සතුටක් ලබන බවයි. ඒ ඇයි? මෙපමණ කලක් උතුරේ දෙමළ ජනතාව සම්බන්ධයෙන් දකුණේ ආණ්ඩුව දැරූ ආකල්පයේ ස්වභාවය, දැන් දකුණේම අධිකරණය සහ නීතියේ ආධිපත්‍යයට කෙළ ගසන උපාලි අබේරත්න කොමිසම හරහා ඔහුට දකින්නට ලැබී තිබීම නිසා ය. ඉතා සරලව ඔහු කීවේ මෙයයි: පොතේ පවතින නීතිය ක්‍රියාත්මක වීමට සහ යුක්ති ධර්මය ඉෂ්ට වීමට ලංකාවේ ආණ්ඩුව ඉඩ නොදෙන බවයි.

මෙහිදී නිතැතින් අපේ සිහියට නැඟෙන්නේ, සුනිල් රත්නායක නමැති හමුදා සෙබළාට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත්වූ සැණින් විශේෂ සමාවක් දීමයි. මොහු 2000 දෙසැම්බර් මාසයේ දිනෙක යාපනේ මිරුසුවිල් නමැති ප්‍රදේශයේදී අවතැන් වූ දෙමළ ජාතික සිවිල් වැසියන් 8 දෙනෙකු ඝාතනය කොට තිබුණි. ඒ අතරේ දරුවෝ තුන් දෙනෙක් සිටියහ. ඉන් එක් අයෙකුගේ වයස අවුරුදු පහකි. ඒ අපරාධයට, 2015 ජුනි මාසයේදී කොළඹ මහාධිකරණය ඔහු මරණීය දණ්ඩනයට නියම කෙළේය.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති වූ ගමන් ඔහුට සමාව දුන්නේය. තර්කණය වුණේ, ඔහු රණවිරුවෙක් ය යන්නයි. නමුත් මෙවැනි ක්‍රියාවක් සඳහා රණවිරුවා යන යෙදුම පාවිච්චි කරන හැම අවස්ථාවකම වසංගන දෙයක් තිබේ. එනම්, එවැනි හැම විටකම රණවිරුවා වන්නේ, දෙමළ ජාතිකයන්ට විරුද්ධව කටයුතු කළ සිංහලයෙකු බව ය. දෙමළ රණවිරුවන් සහ මුස්ලිම් රණවිරුවන් ගැන අප අසා නැත්තේ එබැවිනි. ඇත්තෙන්ම ඉහත කී හමුදා සෙබළාට සමාව ලැබෙන්නේ, ඔහු අතින් ඝාතනය වුණේ දෙමළ ජාතිකයන් වීමත්, ඔහු සිංහල ජාතිකයෙකු වීමත් සහ සිංහල හමුදා සෙබළෙකු වීමත් මිස, ඔහුගේ තිබුණු ‘රණවිරු’ ගතියක් නිසා නොවේ.

‘රාජ-පාක්ෂිකත්වය’ සහ ජාතිය
දැන් ප්‍රශ්නය මතුවන්නේ, දෙමළ ජාතිකයන් නොවන, සිංහල ජාතිකයන් වන අයවළුන් සම්බන්ධයෙන්ද, වෙනත් හේතුවක් මත මෙම තර්කණයම ලංකාවේ යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්‍රමය තුළ ක්‍රියාත්මක විය හැකි බව ය. එය අපට හැඳින්විය හැක්කේ ‘රාජ-පාක්ෂික විරුවා’ යන පදයෙනි. උපාලි අබේරත්නගේ වාර්තාවෙන් නිදහස් කිරීමට නිර්දේශ කර ඇති සියලු පුද්ගලයන් ‘රාජ-පාක්ෂික විරුවන්’ ය. එතැනදී බලපවත්වා ඇත්තේ ජාතිය නොව, දේශපාලනික පක්ෂපාතීත්වයයි. මෙයින් කියැවෙන්නේ, ලංකාවේ යුක්ති ධර්මය ඉෂ්ට නොවීමට, ජාතිය මදිවට රාජපක්ෂවාදයත් බලපාන බවයි.

අවසානයේ මේ සියල්ල ප්‍රතිපක්ෂයෙන් කිරා බැලීමට සරත් ෆොන්සේකාගේ සිද්ධිය ගන්න: ඔය කියන යුද්ධයේ රණවිරුකම් එක්තැන් කළ හැකි තනි පුද්ගල සාධකයක් වෙයි නම් ඒ සරත් ෆොන්සේකා ය. එහෙත් එක් අවස්ථාවකදී ඔහුව හිරේට ඇදගෙන ගියේය. එයින් පෙන්නුම් කෙළේ, රණවිරුභාවය අවසානයේ තීන්දු වන්නේ, සටන් බිමේ වීරත්වයක් හෝ බෙදුම්වාදයට ඇති විරෝධයක් හෝ මත හෝ නොව, රාජපක්ෂ පවුලට පක්ෂද විපක්ෂද යන ඉතා සරල කාරණය මත බවයි.

මේ සෑම අවස්ථාවක් තුළම ඇති පොදු ලක්ෂණය ඔබට වැටහේද? එනම්, සිද්ධිය මත නොව, සිද්ධියට සම්බන්ධ පුද්ගලයන් මත යුක්තිය හෝ අයුක්තිය පිළිබඳ කාරණය තීන්දු වී ඇති බවයි. සුනිල් රත්නායකට ජනාධිපති සමාව දීම මෙන්ම, කප්පම් සඳහා පැහැරගත් ළමයින් 11 දෙනෙකු ඝාතනයේ, ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනයේ සහ රවිරාජ් ඝාතනයේ විත්තිකරුවන්ද, ඕස්ටේ්‍රලියානු කාන්තාවකගේ දේපළ කඩාවඩා ගත් උදය ගම්මන්පිල ඇතුළු සියලු විත්තිකරුවන්ද නිfදාස් කොට නිදහස් කළ යුතු බව මේ කොමිසම කියා ඇත්තේ, සිදු වූ අපරාධය හෝ දූෂණය ගැන නොතකමින්, ඒ අපරාධයට හෝ දූෂණයට ලක් වූ සහ ඒවා සිදු කළ පුද්ගලයන් කවුරුන්ද යන්න ගැන සැලකිලිමත් වෙමිනි.

දැන් දශක ගණනක් තිස්සේ දෙමළ ජනතාවත්, ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවත් කියමින් සිටින්නේ ඒ සරල කාරණය නොවේද?

ගිය මාසයේ ජිනීවා නුවරට රැස්වූ ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව අද මෙසේ සිතනවා ඇතැයි මට සිතේ. ලංකාවේ යුක්තිය ඉෂ්ට නොවන බවට අප මතු කරන චෝදනා සියල්ල හැම අතකින්ම ඔප්පු කොට පෙන්වන්නේ ලංකාවේ ආණ්ඩුව විසින්ම වීම අපට මොන තරම් නම් පහසුවක්ද! මොන තරම් ආශීර්වාදයක්ද!■

රඳවා ගත් කවියාට කටඋත්තර දෙන ලෙස බලපෑම්

මන්නාරම සිලාවතුරේ පණ්ඩාරවේලි ප්‍රදේශයේ පදිංචි 26 හැවිරිදි කවියෙකු සහ ගුරුවරයෙකු වන මොහොම්මදු ජසිම් මොහොම්මදු අහ්නාෆ් හෙවත් අහ්නාෆ් ජාසිම් 2020 මැයි 16 වැනිදා රාත්‍රී 8.35ට ත්‍රස්ත විමර්ශන කොට්ඨාසයේ වවුනියාව ඒකකයේ නිලධාරීහු පිරිසක් අත්අඩංගුවට ගත්තෝය. මේ වසරේ මැයි 16 වැනිදාට කවියා අත්අඩංගුවට ගෙන වසරක් සම්පූර්ණ වේ.
මේ වන විට ඔහු වෙනුවෙන් මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක්ද ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගොනු කර ඇත.
එම කවියාගේ අදහස් අන්තවාදී අදහස් නොව, සම්පූර්ණයෙන් අන්තවාදයට එරෙහි අදහස් බව තේරුම් ගැනීමට නම් ඔහුගේ ‘නවරසම්’ පොතේ කවි කියවිය යුතුය. අධිකරණ කටයුතු වෙනුවෙන් එම සියලු කවි මහාචාර්ය සුමති සිවමෝහන් සහ ආචාර්ය මහේන්ද්‍රන් තිරුවරන්ගර් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කර සෑම කවියක් පිළිබඳවම පැහැදිලි කිරීම් කර ඇත.
ඒ කවි පොතේ සියලු කවි කියවද්දී පෙනෙන්නේ අල්ලාහ් දෙවියන් පිළිබඳ ඔහුගේ ආගමික භක්තිය මත පදනම් වූ කවි තිබුණත්, තවත් කිසිදු ජනවර්ගයකට හානි වන අන්දමේ අන්තවාදී අදහස් එහි නොතිබුණු බවය. එපමණක් නොව හිංසාව ප්‍රවර්ධනය කරන කවි කිසිවක් නොතිබීමය. ඉස්ලාම් ධර්මය විශ්වාස කරමින් කවි ලිවීම මේ රටේ නීතිය අනුව වරදක් නොවේ. එය අන්තවාදය ප්‍රවර්ධනය කිරීමක්ද නොවේ.
එපමණක් නොව ඒ කවි අතර ඉස්ලාම් අන්තවාදී අදහස්වලට මෙන්ම අයිඑස් සංවිධානයට එරෙහි කවි ඇත. ඉස්ලාම් අන්තවාදය මුහම්මද්වරයා ඉගැන්වූ ඉස්ලාමයට පටහැණි බව තර්ක කර ඇත.
උදාහරණයක් ලෙස එම පොතේ 73-75 පිටුවල ඇති කවියෙහි අයිඑස්අයිඑස් සංවිධානය ඍජුව ඉලක්ක කරමින්, එම සංවිධානය හිංසනයෙන් පිරුණු සංවිධානයක් බවත්, ඔවුන් ලෝවැස්සන්ට විශාල වේදනාවක් ඇති කරන ලද බවත් සඳහන් කර ඇත. එය ඍජු වචනවලින් අයිඑස් සංවිධානයට ගරහන ආකාරයේ කවියකි.
අහ්නාෆ්ගේ බ්ලොග් අඩවියේත් මුලින්ම තිබෙන්නේ පාස්කු ඉරිදා ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය එල්ල කළ අය දැඩිව විවේචනය කරන, ඔවුන්ට දෙවියන්ගෙන් දඬුවම් ලැබෙන බව කියන කවි පන්තියකි. යුද්ධය, හිංසාව සහ එයින් මිනිසුන් විඳින පීඩනයට එරෙහිව එම කවිය ලියා ඇති අතර සියදිවි නසා ගැනීම සහ ඝාතනය කුරාණයෙන් පිටුදකින බව පෙන්වා ඇත.
නවරසම් පොතේ 76-78 පිටුවල ඇති තවත් කවියක ඇත්තේ ලෝකයට සාමය උදා වූ දිනක තමන් ඊද් උත්සවය සමරන බවය. ලොව පුරා ඉස්ලාම් ජාතිකයන් පීඩා විඳින බවත්, කළු ඇඳන් වෛරය සහ ගින්දර පතුරුවන අයිඑස්අයිඑස් සංවිධානය එයට වගකිව යුතු බවත් එම කවියේ සඳහන්ව ඇත.
ඒවා ගැන කරුණු දක්වමින් තමා නිර්දෝෂී බව කියන්නට අවස්ථාවක් නොලබා, එම කවියා තවමත් අත්අඩංගුවේය.
එහෙත්, වසරක කාලයක් තිස්සේ ඔහු පිළිබඳ පර්යේෂණ කටයුතු ඉදිරියට ගොස් නොමැත. නීතිඥ හිජාස් හිස්බුල්ලා මෙන්ම අහ්නාෆ් ජාසිම්ටත් තමන්ගේ නිර්දෝෂීභාවය තහවුරු කිරීමට තවමත් අවස්ථාව ලැබී නොමැත. දැන් පෙනී යන්නේ ජාසිම්ගෙන් අන්තවාදය පැතිරවීම ගැන කට උත්තරයක් ලබා ගෙන එය හිජාස් හිස්බුල්ලාටද එරෙහිව පාවිච්චි කරන්නට උත්සාහ කරන බවකි.
බන්ධනාගාරගතව සිටියදී මේ ජාසිම් මීයෙකුගේ සපා කෑමකටත් ලක් වී තිබුණි. එයට ප්‍රතිකාර ලබා තිබුණි.
අංක බී44230/08/2020 සහිත බී වාර්තාවෙන් 2020 දෙසැම්බර් 11 වැනිදා කොටුව මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණය වෙත ඔහු අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබා ගැනීම පිළිබඳ සහ අහ්නාෆ්ගෙන් පාපොච්චාරණයක් ලබා ගැනීම පිළිබඳ කරුණු ඉදිරිපත් කර තිබුණි. එයින් පසු මේ දක්වා එම කවියා පිළිබඳ කරුණු ඉදිරිපත් කර නැත.
‘පුත්තලම සෙම්බට්ටයි මදුරන්කුලිය ලිපිනයේ පිහිටි මුස්ලිම් හෑන්ඩ්ස් නම් රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක් මගින් පවත්වාගෙන යනු ලබන ස්කූල් ඔෆ් එක්සලන්ස් යන පුද්ගලික පාසලේ දෙමළ විෂය භාර ගුරුවරයා වශයෙන් කටයුතු කරමින් පාසලේ 2019 වර්ෂයේ සාමාන්‍ය පෙළ අධ්‍යාපනය ලැබූ සිසුන්ට එම පාසල අසල පිහිටි සේව් ද පර්ල් නමැති රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයකට අයත් ගොඩනැගිල්ලක් තුළ මුස්ලිම් අන්තවාදී දේශන පැවැත්වීම, අන්තවාදී වීඩියෝ දර්ශන පෙන්වීම හා අන්තවාදී කරුණු ඇතුළත් නවරසම් නමැති ග්‍රන්ථයක් මුද්‍රණය කර සිසුන් අතර හා වෙනත් සංවිධානවලට බෙදා හැරීම..’ එම බී වාර්තාවේ සඳහන් චෝදනා විය.
ඒ පිළිබඳ ප්‍රශ්න කර ප්‍රකාශයක් ලබා ගන්නා තෙක් රඳවා තබා ගන්නා බව පොලීසිය මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට දැනුම් දී තිබුණි. ජාසිම් රඳවා තබා ගෙන ඉන්නේ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයක නියෝගයක් මත නොව, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයාගේ අත්සන මතය.
එම බී වාර්තාවේ වැඩිදුරටත් මෙසේ සඳහන් වේ. ‘සැකකරු 2012 වසරේ සිට 2019 වසර දක්වා බේරුවල පිහිටි ජලියා නලීමියා උසස් අධ්‍යාපන ආයතනයට ඇතුළත්ව අධ්‍යාපනය ලබා ඇති කාලය තුළ දී මුස්ලිම් අන්තවාදී මතවාදවලට යොමු වී අයිඑස්අයිඑස් ත්‍රස්ත සංවිධානයේ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ඇතිවූ කැමැත්ත මත මුස්ලිම් අන්තවාදයට යොමු වී ඇති බවත්, ඒ සම්බන්ධයෙන් සැකකරු විසින් ගරු අධිකරණය වෙත ප්‍රකාශයක් ලබා දීමට කරන ලද ඉල්ලීම මත සැකකරු අ.න.වි.ස 127 වගන්තිය ප්‍රකාරව අද දින ගරු අධිකරණය වෙත ඉදිරිපත් කරන අතර සැකකරුගේ ඉල්ලීම සම්බන්ධයෙන් සලකා බලා ප්‍රකාශය සටහන් කිරීමට අවශ්‍ය කටයුතු සලසා දෙන මෙන් ගරු අධිකරණයෙන් ගෞරවයෙන් ඉල්ලා සිටිමි..’
කෙසේ වෙතත් උක්ත ප්‍රකාශය අධිකරණයට ලබා දී තිබුණේ නැත. මේ වන තෙක් එය ලබා දීමට කටයුතු කර ඇත්තේද නැත.
ජාසිම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින නීතිඥ සංජය විල්සන් ජයසේකර අප කළ විමසීමකදී ප්‍රකාශ කළේ එම බී වාර්තාවේ සඳහන් චෝදනා ජාසිම් ප්‍රතික්ෂේප කරන බවය. ජාසිම් උසාවිය ඉදිරියේ ඔය කියන ආකාරයේ ප්‍රකාශයක් කිරීමට සූදානමින් සිටියේ නැති බවය.
ජාසිම් තමන් නිර්දෝෂී බව ප්‍රකාශ කිරීමට සූදානම් බවත්, තවමත් ඒ සඳහා අවස්ථාව ලැබී නොමැති බවත් නීතිඥවරයා කීය. ජාසිම්ට අධිකරණය වෙත පැමිණ තමන්ගේ නිර්දෝෂීභාවය ඔප්පු කිරීම සඳහා අවස්ථාවක් ලබා නොදී, දිගින් දිගටම ඔහු රඳවාගෙන සිටින බවද නීතිඥවරයා කීය.
නීතිඥ සංජය විල්සන් ජයසේකරට සහ නීතිඥ ස්වස්තිකා අරුලිංගම්ට 2021 මාර්තු 08 වැනිදා අහ්නාෆ් මුණගැසී කතා කිරීමට අවස්ථාව ලබා දී තිබුණි. කෙසේ වෙතත් ත්‍රස්ත විමර්ශන ඒකකයේ නිලධාරීන් දෙදෙනෙකු එම සම්පූර්ණ කතාබහට ඇහුම්කන් දෙමින් රැඳී සිට තිබුණි. ඒ නීතිඥයෙකුට පෞද්ගලිකව අත්අඩංගුවේ පසුවෙන කෙනෙකු මුණගැසීමට අවස්ථාව ලබා දිය යුතු බවට වන ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් නීතිය මෙන්ම සම්ප්‍රදාය කඩ කිරීමකි.
කෙසේ නමුත් අහ්නාෆ් පිළිබඳ පරීක්ෂණ කටයුතුවල ප්‍රගතියක් පිළිබඳ 2020 දෙසැම්බර් මාසයෙන් පසු මේ දක්වා අධිකරණයට කරුණු දක්වා නැත. අහ්නාෆ් තමන්ට අවැසි ප්‍රකාශය ලබා දෙන තුරු බලහත්කාරයෙන් රඳවාගෙන සිටින බව නීතිඥවරුන් කියන කතාවය.
2021 අප්‍රේල් 10 වැනිදා අහ්නාෆ් ජාසිම් වෙනුවෙන් නීතිඥවරුන් පිරිසක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ගොනු කර තිබුණි. ඒ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්, පොලිස්පති, ත්‍රස්ත විමර්ශන කොට්ඨාශයේ අධ්‍යක්ෂ ඇතුළු පුද්ගලයන් 6ක් වගඋත්තකරුවන් කරමිනි.
නවරසම් කෘතිය සැඟවුණු කෘතියක් නොව, එය ප්‍රසිද්ධ කරන ලද කෘතියක් බව එහි සඳහන්ය. එම කෘතියේ පිටපත් කොළඹ පුස්තකාලය ඇතුළු පුස්තකාල ගණනාවක පවතින බව එහි පෙන්වා දෙයි. නවරසම් කෘතිය අයිඑස්අයිඑස් සංවිධානය පතුරුවන අන්තවාදී අදහස් ඍජුව විවේචනය කරමින් ලියූවක් බවද එහි සඳහන්ය. ඊට අමතරව අහ්නාෆ් වීඩියෝ පට පෙන්වමින් අන්තවාදය ප්‍රවර්ධනය කළ බවට වූ චෝදනාවත් ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත. ඔහු එක් අවස්ථාවක පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් පසු ඉස්ලාම් අන්තවාදයට එරෙහිව අල් ජසීරා ආයතනය ප්‍රචාරය කළ වාර්තාවක් සිසුන්ට පෙන්වා ඇති බව එහි සඳහන්ය. එහෙත්, එම වීඩියෝව පෙන්වා ඇත්තේ අයිඑස් මතවාදය ඉස්ලාම් ධර්මයට පටහැණි බව සිසුන්ට කීම සඳහා බව එම පෙත්සමේ කියා ඇත.
පෙත්සමේ සඳහන් ආකාරයට අහ්නාෆ් අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසු සති දෙකක් තිස්සේ පුටුවකට මාංචු දමා සිට ඇත. සති දෙකක් ගෙවී යාමෙන් පසු මාංචු දමා සිටි කාලසීමාව අඩු වී ඇත. කෙසේ වෙතත් ඇතැම් අවස්ථාවල අත් දෙකටම මාංචු දමා හෝ අතක් පුටුවකට මාංචු දමා සිට ඇත. එලෙස මාංචු දමා නිදා ගැනීම නිසා අහ්නාෆ් ශාරිරික වේදනාවට ලක් වී ඇත. ඔහු අපවිත්‍ර ස්ථානයක රඳවා තබා ගැනීම නිසා මීයෙකුගේ සපා කෑමකට ලක් වී ඇත. ඊට අමතරව මුත්‍රාශයේ ගලක් හට ගැනීම නිසා වේදනාවට ලක් වී ඇත. එම ආබාධ නිසා විවේක ගැනීමට අවශ්‍ය වුව, ඒ සඳහා පහසුකම් ලැබී නැත. ඊට අමතරව චර්ම රෝගවලටද ඔහු ගොදුරු වී ඇත.
පෙත්සමේ සඳහන් වූ එම කරුණු පිළිබඳ ශ්‍රී ලංකා තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවට පැමිණිල්ලක්ද කරන ලදි. ඒ පිළිබඳ විමසමින් මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව ත්‍රස්ත විමර්ශන ඒකකයට ලිපියක් යොමු කර තිබුණි. මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවේ අභ්‍යන්තර ආරංචි මාර්ග කියන්නේ මීයෙකු සපා කෑමේ සිදුවීම කොමිසමට තහවුරු වූ බවය. අහ්නාෆ් ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු කළ බව කොමිසමට දැනුම් දී තිබේ.
දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ පවුලේ සාමාජිකයන් හමුවීමට ඔහුට අවස්ථාව ලැබී නැත. නීතිඥවරුන්ට හමු වීම සඳහාද අවස්ථාව අහිමි වී ඇත. සති දෙකක් තිස්සේ පවුලේ උදවියට දූරකථනයෙන් කතා කිරීමට ඇති අවස්ථාවද සීමා කර ඇත. දූරකථනයෙන් කතා කිරීමට ලැබුණු අවස්ථාවලදී දෙමළ කතා කරන නිලධාරීන් එයට ඇහුම්කන් දී ඇත.
අමානුෂික සැලකීම් නිසා අහ්නාෆ් ජාසිම් ශාරීරික හා මානසික වේදනාවන්ට මුහුණ දී ඇති බව පෙත්සමේ තවදුරටත් සඳහන් වේ.
ඊට අමතරව පෙත්සමේ සඳහන් වන්නේ ජාසිම්ට පාපොච්චාරණයක් ලබා දෙන ලෙස බලපෑම් කර ඇති බවය. තමන්ට ජමියා නලීමියා පාසලේදී අන්තවාදය ඉගැන්වූ බවත්, ගුරුවරයෙකු ලෙස තමන් අන්තවාදය ප්‍රචාරය කළ බවත් කියන ලෙස ඔහුට බලපෑම් කර ඇති බවය. ජාසිම් එම ප්‍රකාශ සාවද්‍ය බව කියමින් ඒවා ලබා දීම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
ඊට අමතරව කවියාගේ පියා වන මොහොම්මදු ජසීම්ටද පුතා ලවා පාපොච්චාරණයක් ලබා ගැනීමට බලපෑම් කර ඇත. 2021 පෙබරවාරි 20 වැනිදා ත්‍රස්ත විමර්ශන ඒකකයේ අධ්‍යක්ෂ ප්‍රසන්ත ද සිල්වා කටඋත්තරයක් ලබා ගැනීමට යැයි කියමින් ජාසිම්ගේ පියා මුණ ගැසී ඇත. පියා එම සිදුවීම පිළිබඳ දිවුරුම් ප්‍රකාශයක් ලබා දී තිබේ.
‘අහ්නාෆ් නලීමියා විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනයට දැම්මේ ඔබ නේද?’ යනුවෙන් අධ්‍යක්ෂවරයා විමසා ඇත.
‘ඔව් සර්’ යනුවෙන් පියා පිළිතුරු දී ඇත.
‘ඔහේගේ පුතා නලීමියා එකේ ඉන්දැද්දී තමයි (මුස්ලිම්) අන්තවාදය ඉගෙනගෙන තියෙන්නේ. ඔහේගේ පුතා ඒගොල්ලන්ට අන්තවාදය ඉගැන්නුවා කියලා 15 කට වැඩිය ශිෂ්‍යයෝ ප්‍රකාශ දීලා තියෙනවා. පුතා ඉගෙනගත්තු තරුණයෙක්. එයාට තාම 24යි. එයාට දීප්තිමත් අනාගතයක් තියෙනවා. මිනිහා මං කියන එක කිව්වොත්, මම එයාව රජයේ සාක්කිකරුවෙක් කරලා නිදහස් කරන්නම්. නැතිනම්, එයාට තව අවුරුදු 10ක් 15ක් රිමාන්ඩ් එකේ ඉන්න වෙයි.’ අධ්‍යක්ෂවරයා කියා ඇත.
‘අනේ සර්, මගේ පුතා දැන්වත් නිදහස් කරන්න.’ යනුවෙන් පියා ඉල්ලා ඇත.
‘දැන් නෙවෙයි. ඒකට තව කාලයක් යාවි. අපට ඔහු නිදහස් කරන්න පුළුවන් රජයේ සාක්ෂිකාරයෙක් වුණොත් විතරයි. ගිහින් පුතා මුණගැහෙන්න.’ අධ්‍යක්ෂවරයා කියා තිබේ.
ඉදිරි සති දෙක ඇතුළත ත්‍රස්ත විමර්ශන ඒකකයේ අත්අඩංගුවට පත් වී අවුරුද්දක් ගත වේ. අහ්නාෆ්ට එරෙහි මූලික චෝදනාව කවි ලිවීම ගැනය. කලාවේ යෙදීම සිරගත වෙන්නට තරම් වරදක් වූ රටක අහ්නාෆ්ට තව කෙතරම් කාලයක් සිරබත් කන්නට සිදු වනු ඇතිදැයි කිසිවෙක් නොදනිති.■

ලිට්රෝ බොරුවෙන් ගසාකද්දී දත කට පූට්ටු වූ පාරිභෝගික අධිකාරිය

  • මෙම ගසාකෑම පිළිබඳ මුලින්ම පාරිභෝගික අධිකාරිය කීවේ එම ප්‍රිමියම් හයිබි්‍රඩ් ගෑස් සිලින්ඩර වෙළඳපොළෙන් ඉවත්කර ගන්නට ලිට්රෝ සමාගමට උපදෙස් ලබාදී ඇති බවයි. එහෙත් ලිට්රෝ සමාගම එම සිලින්ඩර්වෙ ළඳපොළෙන් ඉවත් කර ගැනීමක් සිදුකළේ නැත.

හොර පාරෙන් ගෑස් මිල වැඩිකිරීමේ ලිට්රෝ සමාගමේ කූට වෙළඳ උපක්‍රමය තවදුරටත් විමසා බැලීමකි.

ගෘහස්ථව පරිභෝජනය කරන ගෑස් සඳහා පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරියේ මිල පාලනයක් පවතී. ඒ අනුව එම අධිකාරියේ අවසරයකින් තොරව ගෑස් මිල වැඩිකිරීමේ හැකියාවක් කිසිදු සමාගමකට නැත. එහෙත් රජයේ ගෑස් සමාගම වන ලිට්රෝ ගෑස් ලංකා සමාගම එය මඟහැර වැඩි මිලට ගෑස් විකිණීම සඳහා කරනු ලැබූ කූට වෙළඳ උපක්‍රමය ගැන මේ වනවිට නොදන්නා අයකු නැති තරම්ය.
ප්‍රිමියම් හයිබි්‍රඩ් නැමැති වෙළඳපොළට අලුතින් හඳුන්වා දී ඇති එම ගෑස් සිලින්ඩරයේ ඇති ගෑස් ප්‍රමාණය වශයෙන් සඳහන් වන්නේ ලීිටර 18කි. මිල රුපියල් 1395කි. මෙතෙක් පාරිභෝගිකයා හුරුපුරුදුව හා දැනුවත්ව සිටි සිලින්ඩරයේ ඇති ගෑස් කිලෝ ගණන එහි නැත. පාරිභෝගිකයන් මෙන්ම අලෙවි නියෝජිතයන්ද මෙතෙක් සිලින්ඩරයේ ගෑස් ප්‍රමාණය නිවැරදිව තිබේදැයි සැකහැර දැන ගත්තේ සිලින්ඩරයේ බර ගෑස් බර සමඟ ගෙන කිරා ගැනීමෙන් පසුය. අලුත් ගෑස් සිලින්ඩරයේ ඇත්තේ ලීටර්වලින් නිසා එම සරල පරීක්ෂාවද දැන් පාරිභෝගිකයන්ට අහිමි කර ඇත.
එහෙත් ලීටර්වලින් රජයේ ගෑස් සමාගම තමන් ගසා කා ඇති බව දැන් පාරිභෝගිකයෝ දනිති. අප පසුගිය සතියේ අනාවරණය කළ පරිදි ලිට්රෝ සමාගමේ ගෑස් පිරවීමේ කෙරවලපිටිය පර්යන්තයේ තොරතුරු අනුව මෙම ලීටර් 18 යනුවෙන් සඳහන් සිලින්ඩරයක් සඳහා ගෑස් පුරවන්නේ කිලෝ 9.7ක ප්‍රමාණයකි. ලීටර්වලට පරිවර්තනය කළ විට එය ලීටර් 19ක් වේ. සිලින්ඩරයේ සඳහන් කර ඇති ලීටර් 18ට ගණනය කළ විට එය කිලෝ 9.18ක ප්‍රමාණයකි.
තිබූ කිලෝ 12.5 සිලින්ඩරයේ මිලට වඩා රුපියල් 100ක් අඩුකර ප්‍රිමියම් හයිබි්‍රඩ් නම් ගෑස් සිලින්ඩරය පාරිභෝගිකයන්ට ලබාදීම තුළ පැහැදිලිවම රජයේ ලිට්රෝ ගෑස් සමාගම පාරිභෝගිකයන් ගසා කා ඇත. ඒ සඳහා වෙනත් තර්ක නැත. දැනට පාරිභෝගික අධිකාරිය මිල නියම කර ඇති කිලෝ 12.5 සිලින්ඩරයේ මිල අනුව ගෑස් කිලෝවක මිල රුපියල් 119.60කි. ඒ අනුව අපගේ තොරතුරු සනාථ කරන කෙරවලපිටිය පර්යන්තයේ සැබෑ ලෙසම පුරවන කිලෝ 9.7ක ගෑස් ප්‍රමාණයේ මිල විය යුත්තේ ආසන්න වශයෙන් රුපියල් 1160කි. ඒ සඳහා ලිට්රෝ ගෑස් සමාගම අයකරන මිල සමඟ ගත්කල රුපියල් 235ක ගසා කෑමකි. සිලින්ඩරයේ සඳහන් ලීටර් 18 සමඟ සැසැඳූ කල එම සිලින්ඩරයේ මිල විය යුත්තේ ආසන්න වශයෙන් රුපියල් 1098කි. ඒ අනුව පාරිභෝගිකයන්ගෙන් රුපියල් 297ක් ගසා කන බව කිව හැකිය.
දැන් ප්‍රශ්නය ඇත්තේ මෙම ගසාකෑම ගැන මේ වනවිට පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරියට පැමිණිලි කර ඇතත් පාරිභෝගිකයා ගසාකෑම වැළැක්වීම සඳහා සතියක කාලයක් තිස්සේ කිසිවක් සිදුනොවීමය.
මෙම ගසාකෑම පිළිබඳ මුලින්ම පාරිභෝගික අධිකාරිය කීවේ එම ප්‍රිමියම් හයිබි්‍රඩ් ගෑස් සිලින්ඩර වෙළඳපොළෙන් ඉවත්කර ගන්නට ලිට්රෝ සමාගමට උපදෙස් ලබාදී ඇති බවයි. එහෙත් ලිට්රෝ සමාගම එම සිලින්ඩර් වෙළඳපොළෙන් ඉවත් කර ගැනීමක් සිදුකළේ නැත. ඒ වෙනුවට කළේ කිලෝ 12.5 සිලින්ඩර ප්‍රිමියම් හයිබි්‍රඩ් යනුවෙන් අලුතින් ආලේප කර වෙළඳපොළට නිකුත් කිරීමේ කටයුතු දිගින් දිගටම කරගෙන යෑමය. අප පසුගිය සතියේ අනාවරණය කළ පරිදිම මෙම ප්‍රිමියම් හයිබි්‍රඩ් සඳහා අලුත් සිලින්ඩරයක් ලිට්රෝ ගෑස් සමාගම ලබා නොගත් අතර එම නම සඳහා භාවිත කරන ලද්දේද පවතින කිලෝ 12.5 ගෑස් සිලින්ඩරමය.
යම් භාණ්ඩයකට මිල නියම කරන්නේ කූට ලෙස එය මඟහැර මිල වැඩි කිරීමට සමාගම්වලට ඉඩදීම සඳහා නොවන අතර ඒ ඒ සමාගම් විවිධ ප්‍රමාණවලින් එකම භාණ්ඩය නිකුත් කිරීමේදී පවා පාරිභෝගික අධිකාරිය ඒ එක් එක් ප්‍රමාණය සඳහා වෙන වෙනම මිල සඳහන් කර ඇත්තේ ඒ නිසාය. ලිට්රෝ ගෑස් සම්බන්ධයෙන්ද ගත් කල පාරිභෝගික අධිකාරිය මිල ගණන් තුනක් සඳහන් කර ඇත්තේ ඒ නිසාය. කිලෝ 12.5 රුපියල් 1493ක් වෙද්දී කිලෝ 5 රුපියල් 598කි. කිලෝ 2.5 රුපියල් 289කි. ඒ අනුව තිබෙන සිලින්ඩරයක මිල වැඩිකිරීමේදී පමණක් නොව අලුත් සිලින්ඩරයක් වෙළඳපොළට නිකුත් කිරීමේදී පාරිභෝගික අධිකාරියෙන් අවසර ගතයුතු බවට තර්කයක් නැත.
එහෙත් නීතිමය තත්වය එසේ පැහැදිලිවම තියෙද්දී පාරිභෝගික අධිකාරිය මෙන්ම එම විෂය බාර රාජ්‍ය අමාත්‍ය ලසන්ත අලගියවන්න සිය මුල් ස්ථාවරයන්ගෙන් පසුබැස දැන් කියන්නේ මෙම නව ලිට්රෝ ගෑස් සිලින්ඩරයේ ප්‍රමිතිය සම්බන්ධයෙන් පරික්ෂා කිරීමට රජයේ ආයතන දෙකකට ලබාදී ඇති බවත් එම තීරණයෙන් පසු එය අලෙවියට අවසර දෙනවාද නැද්ද යන්න තීරණය කරන බවත්ය. මේ නම් හතර බීරී කතාවකි. කිසිවකු ගෑස් ප්‍රමිතිය පිළිබඳ ප්‍රශ්න කළේ නැත. ප්‍රශ්න කළේ ගෑස් මිල ගැනය. ඒ සඳහා අමුතු පරීක්ෂණයක් අවශ්‍ය නැත. සිලින්ඩරයේ ගෑස් ප්‍රමාණයත් ඒ සඳහා අයකර ඇති මිලත් ගණනය කිරීම ප්‍රමාණවත්ය.
අනෙක් කරුණ නව ගෑස් සිලින්ඩරය අලෙවියට අවසර දීම සම්බන්ධයෙන්ය. ඒ සඳහා අමුතුවෙන් අවසර දීමේ හෝ නොදීමේ ගැටලුවක් දැනට නැත. ලිට්රෝ සමාගම සතියකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ එම සිලින්ඩර වෙළඳපොළට නිකුත් කරයි. ඉදිරියේදී වෙළඳපොළේ ගෑස් හිඟයක් ඇති වන්නේ කිලෝ 12.5 සිලින්ඩර සම්බන්ධයෙන්ය. මන්ද මේ අලුත් ගෑස් සිලින්ඩරය යනු එම කිලෝ 12.5 සිලින්ඩර නව නමින් තීන්ත ආලේප කර අඩු ගෑස් ප්‍රමාණයක් පුරවා වෙළඳපොළට එවන එකක් නිසාය. නව සිලින්ඩරය සේම 12.5 සිලින්ඩරයද වෙළඳපොළට නිකුත් කරන බවත් 12.5 සිලින්ඩර නොමැති නම් සිය සමාගමට ඇමතුමක් දී ඒවා ලබා ගන්නා ලෙසත් ලිට්රෝ සමාගම නිවේදනය කරන්නේ මේ නිසාය.
ඇත්තෙන්ම ඉදිරියට විය හැක්කේ 12.5 සිලින්ඩර වෙළඳපොළේ නැති තත්වයක් නිර්මාණය වීමය. ඊට හේතුව පාරිභෝගිකයන් ගසාකෑමේ නව ගෑස් පිරවීම සඳහා 12.5 සිලින්ඩර භාවිත කිරීම නිසා කිලෝ 12.5 පිරවීම සඳහා සිලින්ඩර නොමැති වීමය. මන්ද වැඩිම අලෙවියක් ඇත්තේ මෙම 12.5 ගෑස් සිලින්ඩරයට නිසාය. එහි අලෙවියේ දෛනික සාමාන්‍යය 80,000කි. ඉතින් පාරිභෝගිකයන් ගසාකෑම සඳහා හොඳම වැඩිම අලෙවියක් ඇති සිලින්ඩරය ලිට්රෝ සමාගම තෝරාගෙන ඇත.
ඇත්තටම නොදන්නවා නම් මේ ඇත්ත තත්වය තේරුම් ගැනීම සඳහා පාරිභෝගික කටයුතු භාර රාජ්‍ය අමාත්‍ය ලසන්ත අලගියවන්න සිදුකළ යුත්තේ සුළු කටයුතු කිහිපයක් පමණය. ඒ ඉහත සඳහන් කළ සරල ගණනය කිරීමට අමතරව ලිට්රෝ සමාගමේ කෙරවලපිටිය පර්යන්තයට ගොස් සොයා බැලීමය. එහිදී ඔහුට මීට අමතරව මෙම හයිබි්‍රඩ් යැයි කියන නව ගෑස් සම්බන්ධයෙන් තවත් කාරණයක්ද දැන ගැනීමට හැකිවනු ඇත. ඒ එහි සියලුම ප්‍රමාණයේ සිලින්ඩරවලට පුරවන්නේ එකම ගෑස් වර්ගයක් බවත්, නව ගෑස් සිලින්ඩරයේ තියෙනවා යැයි කියන කාර්යක්ෂම හයිබි්‍රඩ් නම් දෙමුහුන් කරන ලද ගෑස් වර්ගයක් එහි නැති බවත්ය.■

හරින්ටත් ඒ අයිතිය ඇත

තමා අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් වළක්වන ලෙස ඉල්ලමින් හරින් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයා මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට යොමුකර ඇත.
පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් ඔහුව ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත්අඩංගුවට ගැනීමට සූදානමක් ඇති බවත් එය වැළැක්වීමේ නියෝගයක් නිකුත් කරන ලෙසත් එම පෙත්සමෙන් මන්ත්‍රීවරයා ඉල්ලා ඇත.
එසේම ඔහු අත්අඩංගුවට ගැනීමට නියමිත පොලීසියේ සියලු පාර්ශ්ව ගෙන්වා ඒ සම්බන්ධයෙන් විභාගයක් පවත්වන ලෙසත් එම පෙත්සම මගින් මන්ත්‍රීවරයා වැඩිදුරටත් ඉල්ලා ඇත.
මෙම ඉල්ලීම වූ කලී අලුත් දෙයක් නොවේ. මීට පෙර යහපාලන ආණ්ඩු සමයේදී වත්මන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඇතුළු රාජපක්ෂ කඳවුරේ දේශපාලනඥයන් හා රාජ්‍ය නිලධාරින් අධිකරණයෙන් ඉල්ලූ දෙයමය. එහෙත් එසේ අත්අඩංගුවට නොගන්නැයි ඉල්ලූ රාජපක්ෂ කඳවුරු වාසීන්ගේ විශේෂත්වය වන්නේ ඔවුන් යම් යුක්තියක් හෝ සාධාරණත්වයක් ඉටුකිරීම වෙනුවෙන් හඬ අවදි කර හෝ කටයුතු කර අසාධාරණයට ලක්වී එසේ ඉල්ලුම් කළ අය නොවීමය. එම පිරිස අත්අඩංගුවට ගැනීමට ගියේ රාජ්‍ය මුදල් හා දේපල අවභාවිත කිරීම සම්බන්ධයෙන්ය. හරීන් ප්‍රනාන්දුගේ හා එම ඉල්ලීම් අතර වෙනස එයය.
හරීන් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයා අත්අඩංගුවට ගැනීමට යන්නේ තවමත් යුක්තිය ඉටුවී නැති සහ අවශ්‍යතාව කාගේද යන්න නිල වශයෙන් හෙළිදරව් කර නොගත් පාස්කු ඉරුදින ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේදී කරන ලද ආන්දෝලනාත්මක ප්‍රකාශය නිසා බවට සැකයක් නැත. එම ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවට හංගන්නට කිසිවක් නැත්නම් කළ යුත්තේ ඔහුත්, මනුෂ නානයක්කාර හා අනුර කුමාර දිසානායක යන මන්ත්‍රීවරුන් ඒ සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේදී කළ හෙළිදරව් කිරීම් හෙවත් පාස්කු කොමිසම සිය වාර්තාව මගින් සඟවා ඇති කරුණු පිළිබඳව පරීක්ෂණ කිරීමය. එම ප්‍රකාශවල ඇත්ත නැත්ත රටට දැන ගැනීම සඳහා ජාතික ආරක්ෂාවේ නාමයෙන් සඟවා ඇති පාස්කු කොමිෂන් වාර්තාවේ වෙළුම් හා සියලු සාක්ෂි සටහන් ප්‍රසිද්ධියට පත්කිරීමය. ආණ්ඩුව එසේ නොකරමින් පාස්කු ප්‍රහාරයේ සැඟවූ තැන් හෙළිදරව් කරන්නන් දඩයම් කිරීම වූ කලී එම ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් සඟවන්නට දෙයක් ආණ්ඩුවට ඇති බවට කරන හෙළිදරව්වකි. එය තවදුරටත් තහවුරු වන්නේ පාස්කු ප්‍රහාරයේ සලකා බැලිය යුතු කරුණු සම්බන්ධයෙන් සමගි ජන බලවේගය කතෝලික පියතුමන්ලාට හා කන්‍යා සොහොයුරියන්ට ලබාදුන් ලියවිලිවල ඇත්තේ කුමක්දැයි අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව එම පියතුමන්ලාගෙන් ප්‍රශ්න කර ඇති නිසාය.
එම කරුණු පිළිබඳ ඇත්තටම ආණ්ඩුවේ වුවමනාව අනුව පරික්ෂා කිරීමට අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට අවශ්‍ය නම් කළ යුත්තේ පාස්කු කොමිසමේ සියලු වාර්තා හා සාක්ෂි සටහන් කියවීමය. පාර්ලිමේන්තුවේදී හෙළිදරව් කළ කරුණු පිළිබඳ සැබෑ පරීක්ෂණයක් කිරීමය.■

 

බැඳුම්කරවලට ආයෝජකයන් නෑ

ඩොලර් මිලියන 750ක් වටිනා සංවර්ධන බැඳුම්කර සඳහා ප්‍රමාණවත් තරම් ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජකයන් ඉදිරිපත් නොවීම නිසා එම බැඳුම්කරවල වටිනාකමට අඩු වටිනාකමකින් යුත් ලංසු ඉදිරිපත් වී ඇතැයි වාර්තා වේ.
ඒ අනුව මිලියන 750ක් වටිනා බැඳුම්කර වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ ඩොලර් මිලියන 659.78ක් වටිනා ලංසු ප්‍රමාණයක් පමණි. එය අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා සීයට 12ක් අඩු වීමක් වේ. එම ලංසු ප්‍රමාණය වෙන්දේසි කරන ලද බැඳුම්කර ප්‍රමාණයට වඩා ඩොලර් මිලියන 90ක් අඩු ප්‍රමාණයකි. ඉදිරිපත් වී ඇති සමස්ත ලංසු ප්‍රමාණයේ පොළිය ආසන්න වශයෙන් සීයට 7.95ක් වේ.
එම තත්වය පිළිබඳ පැහැදිලි කරමින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා මෙසේ පැවසීය.
‘ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන බැඳුම්කරයක කල් පිරීමට නියමිතව තිබෙන නිසා ඒක නැවත රෝල් ඕවර් කරන්න තමයි වෙන්දේසි කරලා තියෙන්නේ. සංවර්ධන බැඳුම්කර නිකුත් කරන්නේ ඩොලර්වලින්. ඒත් ගන්නේ ලංකාවේ ආයෝජකයන්. මෙවර වෙන්දේසියේදී ආණ්ඩුව පාර්ශ්වයෙන් ආයෝජකයන්ට බලපෑම් කරලා තියෙනවා. ඩොලරයේ අගය 200ට අඩුවෙන් තියා ගන්නට බල කළා වගේ, බැංකු ආදි ආයතනවලට දැන් බලපෑම් කරන්නේ සංවර්ධන බැඳුම්කරවලට ලංසු ඉදිරිපත් කරන්න කියලා. සාමාන්‍ය තත්වයකදී නම් සංවර්ධන බැඳුම්කර නිකුත් කළාම වටිනාකමට වඩා වැඩිපුර ලංසු ඉදිරිපත් වෙනවා. ඩොලර් මිලියන 750ක් නම් ඩොලර් මිලියන 1500ක්වත් ලංසු එනවා. ඒ අතරින් අඩු පොළියක් අය කරන ආයෝජකයන් තෝරාගෙන සංවර්ධන බැඳුම්කර නිකුත් කරනවා. එහෙත් මේ වෙලාවේ ඉදිරිපත් කරපු වටිනාකම තරමටවත් ලංසු නෑ. ඒ නිසා වැඩිපුර පොළියක් ගෙවන්න සිදු වේවි.’■

 

මිලිටරි සබඳතා දැඩිකිරීමට චීනය-ලංකාව එකඟ වෙයි

0

■ අනුරංග ජයසිංහ

චීනය සහ ශ්‍රී ලංකාව අතර මිලිටරි සම්බන්ධතා ශක්තිමත් කිරීමටත් රටවල් දෙක සමීප මිලිටරි ක්‍රියාකාරකම්වල යෙදීමටත් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හා චීන ආරක්ෂක ඇමති වෙයි ෆෙන්ජි අතර පැවැති සාකච්ඡාවේදී අවධානය යොමුකර ඇතැයි වාර්තාවේ.

අප්‍රේල් 27-29 දිනවල චීන ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා කළ ශ්‍රී ලංකා සංචාරය පිළිබඳ චීන තානාපති කාර්යාලය නිකුත් කර ඇති නිවේදනයේ ඒ බව සඳහන් වේ.

ඊට අමතරව අග්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂද චීන ආරක්ෂක ඇමතිවරයා හමු වූ අවස්ථාවේදීද මිලිටරි ක්ෂේත්‍රය ඇතුළු ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක් සඳහා චීනයේ සහයෝගය අවශ්‍ය බව ප්‍රකාශ කළේයැයි එම නිවේදනයේ සඳහන්ය. චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයෙන් රාජ්‍ය පාලනයේ පාඩම් ඉගෙන ගැනීමට කැමැත්තක් දක්වන බව ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පැවසීයැයි එම නිවේදනයේ වැඩිදුරටත් සඳහන්ය.

චීනයේ වන් බෙල්ට් වන් රෝඩ් ව්‍යාපෘතිය වෙනුවෙන් රටවල් දෙකම ඒකාබද්ධව කටයුතු කරමින් සිටින බව එම සාකච්ඡාවලදී චීන ආරක්ෂක ඇමතිවරයා ප්‍රකාශ කළ බවද නිවේදනයේ සඳහන් වේ.හොංකොං, තායිවාන් ආදි රටවල සිදු වූ ප්‍රශ්නවලදී ශ්‍රී ලංකාවේ ස්ථාවරය පිළිබඳ චීනය ස්තූතිවන්ත වන බවත්, ශ්‍රී ලංකාවට අදාළ මානව හිමිකම් ප්‍රශ්නවලදී ඉදිරියට සහයෝගය ලබා දෙන බවත් චීන ආරක්ෂක ඇමතිවරයා එම සාකච්ඡා කියා තිබේ. ■

මගේ ප්‍රේක්‍ෂාගාරය මගේ ගෙදරයි – සංගීතඥ වී.හේමපාල පෙරේරා

0

■ පවිත්‍රා රූපසිංහ

මං කවිකාරිලු‍, සඳසාවී, දුනුකෙයියා මලක් වගේ, මායා මිරිඟු‍ව ඇතුළු ගුවන්විදුලියේ ජනහද දිනූ සරල ගීත සමූහයක තනු සහ වාදනයෙන් දායකත්වය දැක්වූ සංගීතඥ වී. හේමපාල පෙරේරා ‘අධිෂ්ඨානය’ චිත්‍රපටයේ සංගීත අධ්‍යක්ෂවරයායි. රාගධාරී සංගීතයේ ලාංකීය සලකුණක් ලෙස සැලකෙන තමා ඉන්දියාවට පය නොතබා හින්දුස්ථාන් සංගීතය අතැඹුලක් සේ ගත්තේ ලතා මංගේෂ්කාර්ගේ ගීත හඹා යාම නිසා බව ඔහුගේ හැඟීමයි.

වාද්‍ය ලෝකයේ ප්‍රාථමික සංගීත භාණ්ඩය වන බටනලාව අනෙක් සංගීත භාණ්ඩ අතුරෙන් සපුරා වෙනස්. දෙවියන්ට අයිතියැයි සැලකෙන බටනලාවේ දියුණු අවස්ථාව ‘වෙස්ටන් ප්ලූට්’ එක බව සමහරු කියනවා. එහි සත්‍යතාවක් තිබෙනවාද?
එය බටනලාවේ දියුණු අවස්ථාව විදියට සලකන්න බැහැ. සිතාරය, වයලීනය වගේ නොවෙයි, බටනලාව වාදනය කරන්නෙකු දන්නවා වාදනයකදී එක බටනලාවක් පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවෙන බව. බටනලා විස්සක්, තිහක් පමණ වාදනයකදී වාදකයා රැගෙන යනවා. ගීතයක ඇති විවිධ ස්කේල් වාදනය කිරීමට බටනලා කිහිපයක් අවැසි වනවා. භක්ති ගී, දරු නැළවිලි ගී, මව්ගුණ ගී හෝ ප්‍රේම ගීත ගායනයේදී නාද රටාවන් වෙනස් වනවා. අනෙක් අතට සංගීත අධ්‍යක්ෂවරයාගේ වුවමනාවනුත් සැලකිල්ලට ගැනෙනවා. බටනලාව වාදනය කරනවා කියන්නේ ඇඟිලි තුඩු ක්‍රියාත්මක කරවනවා නොවෙයි. හදවතේ නැගෙන දේ කිසිදු බාධාවකින් තොරව එළියට පැමිණීම බටනලාවෙන් සිදුවෙනවා. එය වචනවලින් කරන්න බැරි දෙයක්. අනෙක් අතට බටනලාව කියන්නේ ගිටාරය, වයලීනය මෙන් බාහිරින් කිසිදු හඬක් ඇති කළ හැකි භාණ්ඩයක් නොවෙයි. එය දෙවියන්ගේ භාණ්ඩයක් වශයෙන් හැඳින්වෙනවා. එය ප්‍රාථමික සංගීත භාණ්ඩයක් විදියට මුල් නිෂ්පාදන අවස්ථාවේම අදටත් පවතිනවා. බටනලාව දියුණු කරලා නැහැ. දියුණු කරන්න දෙයක් එහි නැහැ. ලෝකයේ සෑම රටකම විවිධ නම්වලින් බටනලාව භාවිත වෙනවා. බටනලාව දියුණු කර නව නිෂ්පාදනයක් සිදුකර තිබේනම් අද බටනලාව ක්ෂේත්‍රයේ තිබෙන්නේ නැහැ. බර කරත්තය වෙනුවට කාර් ආවා. දැන් බර කරත්ත නැහැ. ඒවා තිබෙන්නේ කෞතුකාගාරවලයි. බටනලාව දියුණු කළ බවක් කියැවෙනවා නම් එය සත්‍යයක් නෙමෙයි.

සංගීතඥයකු වශයෙන් බටනලාවක් අතැතිව ඔබ රවි ශංකර්ව මුණගැසෙනවා. ඒ අවස්ථාව ලැබුණේ කෙසේද?
1956දී පළමුවරට ලංකාවට රවිශංකර් පැමිණ කොළඹ ලේඩීස් කොලීජියේ ෂෝඑකක් පවත්වනවා. මා බදුල්ලේ සිට තාත්තා සමග ඊට සහභාගි වෙනවා. ඒ අවස්ථාවේදී මා සංගීතය හදාරමින් සිටින්නේ. මට රවි ශංකර් සමඟ කතා කරන්නට ආසාවක් ඇති වුණේ නැහැ. මොකද මට ඔහු ඉදිරියේ පෙන්වන්න දෙයක් එදා තිබුණේ නැහැ. ඒත් 1976දී ඔහු ලංකාවට පැමිණෙද්දී මට ඔහු ඉදිරියේ වාදනය කිරීමට තදබල ආශාවක් ඇතිවනවා. රවි ශංකර්ට එවර නුවර, කටුගස්තොට සෙන් ඇන්තනීස් හෝල්එකේ ෂෝඑකක් තිබුණා. ෂෝඑක බලා ඔහුව මුණගැසීමේ ප්‍රීතියෙන් මා මිත්‍රයෙක් සමග නුවර ගියා. ඔහු ක්වීන්ස් හෝටලයේ නතර වී ඇති බව සැලවීමත් සමඟ උදේ පටන් බලා සිටියා. මා උපයා සිටින වාදන හැකියාව ඔහුට පෙන්වීමේ බලවත් කෑදරකමක් මට තිබුණා. ඔහුගේ කළමනාකරු කාමරයෙන් ඇවිත් සුළු වේලාවක් මට ලබාදුන්නා. මා ඔහු ඉදිරියේ වාදනය කළා. රවි ශංකර් ඉතාමත් සතුටු වුණා සහ මා අගය කළා. මා ඔහු සමග පින්තුරයකුත් ගත්තා. ඔහු ලංකාවේ නියෝජිතයාට කිව්වා මාව ඉන්දියාවට එවන්න, තමන් උදව් කරනවා කියලා. ඒත් ඒ අවස්ථාව මට ලංකාවෙන් ලැබුණේ නැහැ.

ශාස්ත්‍රීය වාදකයෙක්, වාදන ගුරුවරයෙක් වුණත් ඔබ පිළිගත් ආයතනයක සහතිකපත්‍රලාභියෙක් නොවෙයි. ඔබේ ශිෂ්‍යයන් අද විශ්වවිද්‍යාලවල උගන්වනවා. එය ජයග්‍රාහී අත්දැකීමක් නේද?
මම විශ්වවිද්‍යාලයේත්, පෞද්ගලිකවත් වාදනය උගන්වනවා. කණ්ඩායම් වශයෙන් ගෙන වාදනය උගන්වන සාම්ප්‍රදායික පන්ති තිබෙනවා. ඒත් දහදෙනෙක් සිටියොත් ඒ දහදෙනාගේ ටැලන්ට්ස් දහයක්. ප්‍රියකරන දේවල් වෙනස්. මා උගන්වන්නේ ඒ ඒ චරිතයට අනුවයි.
සමහරුන් කියනවා මට සින්දුවක් ගහගන්න ඉගෙනගත්තොත් ඇති කියලා. ඒත් මාර්ටින් වික්‍රමසිංහගේ පොතක් කියවන්න ඕනෑ නම් හෝඩිය දැනගත යුතුමයි. එනිසා මූලික අභ්‍යාස සැමට අවශ්‍යයි කියා මා විශ්වාස කරනවා. ඊට පසුව වික්‍රමසිංහගේ, ඩීමන් ආනන්දගේ හෝ කරුණාසේන ජයලත්ගේ හෝ කාගේ වුණත් පොත් කියවිය හැකියි. අනෙක, උගන්වන දේට ඔබ්බෙන් ඉගැනීමට යොමුකරන්න මා උගන්වනවා. ස,රි,ග,ම උගන්වා අවසානයේදී සිසුන් ම,ග,රි,ස වාදනය කළ යුතුයි. මේවා එහා මෙහා කරන්න කල්පනා කළ යුතුයි. ඒ චින්තනය මා දරුවන්ට පුහුණු කරනවා.
අනෙක විශාරද විභාගයට උගන්වනවා කියන්නේ ගනුදෙනුවක්. පොත්වල ලියලා තියෙන දේ උගන්වා මුදල් හම්බකිරීමක් තමයි එහිදී සිදුවන්නේ. එහෙත් සංගීතය ඉගෙනගන්නවා කියන්නේ වෙන දෙයක්. ලංකාවේ දක්ෂයන් සිටිනවා. නමුත් සංගීත අධ්‍යාපනය උසස් මට්ටමක නැහැ. එක රැයින් තරු බිහිවනවා. ඒවා ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ගායනයට වඩා විෂුවල් නිසායි. එදා අපේ යුගයේ විෂුවල් නැහැ. ශ්‍රවණ ඉන්ද්‍රිය පමණයි තිබුණේ.
මම ගතානුගතික ක්‍රම ඉගැන්වීමේදී භාවිත කරන්නේ නැහැ. පළමුව රාග නිර්මාණය වුණු ගීත වාදනය කර පෙන්වනවා. රාගය සහ ගීතය අතර සබඳතාව උගන්වනවා. රාගය පිළිබඳව ඇති ආශාව වර්ධනය කරවනවා. රාග ශාස්ත්‍රය නවීන ආකාරයට උගන්වන මාදිලි තිබෙනවා. සංගීතයේ රසය මනසට යැවිය යුතුයි. මා ඒවා භාවිත කරද්දී සමහර සාම්ප්‍රදායික සංගීත ගුරුවරුන් ඊට විරුද්ධයි. සංගීත සම්ප්‍රදායන් කඩනවා කියා චෝදනා කරනවා. අප සම්ප්‍රදායයට වහල් නොවිය යුතුයි යන මතයේ මා දැඩිව සිටිනවා.

ඔබ බදුල්ලේ පිංඅරාව ගමේ ඉපදිලා කයිලගොඩ ගමේදී සංගීතය ඉගෙන ගන්නවා. ක්ෂේත්‍රයට ප්‍රවිෂ්ට වීමේ පසුබිම කෙබඳුද?
පුංචිවියේ අපට රේඩියෝ තිබුණේ නැහැ. රෙඩිපියුෂන් සර්විස් කොළඹ නිවෙස්වල තිබුණා. ගුවන්විදුලි ප්‍රචාරණ අහන්න තිබුණේ කොළඹ විතරයි. 1949දී බෙහෙත් ගන්න කොළඹ එද්දී කොළඹ ඥාතීන්ගේ නිවෙස්වල රෙඩිපියුෂන් තිබුණා. ගෙයින් ගෙට සවිකරලා තිබුණු ඒවා වයර් මඟින් සම්බන්ධව තිබුණා. ඒවායින් සංගීතයට සවන්දුන්නා. තවත්, ඒ කාලෙදි මඟු‍ල් ගෙවල්වල හින්දි සින්දු ඇසුවා. ස්පීකර් ගස් බැඳලා ග්‍රැමෆෝන් තැටි ඒවායේ වාදනය කළා. මඟු‍ල් ගෙදරට පමණක් නොවෙයි වටේටම ඒ සින්දු ඇසෙනවා. ඒ කාලේ ගැයුණේ චිත්‍රපට ගීතයි. ආගමික ස්වරූපයක් තිබුණු ගීත බහුතරය වුණා. මා බැඳුණේ ගායක ගායිකාවන්ට නෙමෙයි. විශේෂයෙන්ම හින්දි ගීත සමඟ තදින් බැඳුණා. පනහ දශකයේ ගුවන්විදුලිය ඇති වීමත් සමඟ රේඩියෝ සෑමතැනකම පැතිරුණා. කයිලගොඩ ගමටත් රේඩියෝ කීපයක් ආවා. ඒ අය ගෙවල්වල රේඩියෝ දැම්මේ මහා හඬින්. අහල පහළ කවුරුත් ඒවා ඇසුවා. ඇත්තටම එදා රේඩියෝවක් කියන්නේ ඉතාම ලක්ෂරි දෙයක්.
මගේ සංගීත අධ්‍යාපනයේ අඩිතාලම දැමූවේ ජේ.එම්. අමරනාත් නම් ගුරුවරයායි. 1953දී ඔහු මට ජපන් මැන්ඩලිනය ඉගැන්වූවා. පසුව බටනලාව, තබ්ලාව‍, වයලීනය, ගිටාරය ඉගෙනගත්තා. උපතින්ම අන්ධ නොවුණත් වයස අවුරුදු හතේදී පමණ ඉන්ජෙක්ෂන් එකක් වැරදීමෙන් සම්පූර්ණ අන්ධභාවයට මා පත්වීම නිසා මගේ සංගීත ගුරුතුමා මට කටපාඩම් වන තුරු ඉගැන්වූවා. ඒ කටපාඩම් මතකය අදටත් මට තිබෙනවා. ඔහු රාගධාරී සංගීතය ඉතාමත් මැනවින් මට ඉගැන්වූවා සහ මා උනන්දුවෙන් පුහුණුවීම් කළා.
1959 වන විට මට රේඩියෝවක් ලැබුණා. ඉන් ශාස්ත්‍රීය සංගීතය සහ සරල ගීත ඇසුවා. බජව්, පැදුරු පාටි, මගුල් ගෙවල්, නාට්‍ය වගේ සෑම අවස්ථාවකටම මට ආරාධනා ලැබුණා. බදුල්ලේ මා නැතිවම බැරි කෙනෙක් වුණා. අපේ පළාතේ බොහෝ මුස්ලිම් ජාතිකයන් සිටියා. ඔවුන්ගේ ගෙවල්වල තිබෙන උත්සවවලට නිරන්තරව සහභාගි වුණා. ඔවුන්ගේ සුන්නත් මංගල්‍යයන්ට මා අසීමිතව හින්දි ගීත ගායනා කර තිබෙනවා.

ඔබ හින්දි ගීත ප්‍රියකරන, ගුවන්විදුලියේ සුපර් ග්‍රේඩ් බටනලා වාදකයෙක්. හින්දි ගීත තුළ ඔබ දකින අපූර්වත්වය කුමක්ද?
මම ඉගෙන ගත්තේ රාගධාරී සංගීතයයි. හින්දි චිත්‍රපට ගීතයන්හී රාග පසුබිම, මෙලඩි සුවිශේෂයි. මගේ දෑස් නොපෙනුණත් මගේ ගුරුවරයා ඒ කාලයේ හින්දි චිත්‍රපට බලන්න මා එක්කගෙන ගියා. ඒ චිත්‍රපට ගීතවල ඉතාමත් නිවැරදි ස්වර, ශ්‍රැති පිහිටුවා ඔවුන් ගයනවා. මා හින්දි ගීතවලට අතිශයින්ම ප්‍රියකරන්නේ ඒ නිසායි. අනෙක් ගීත නොසලකනවා නෙමෙයි. සිංහල සංගීතයේ විකාශනය බැලු‍වාම අද තත්ත්වයට ඇවිත් තිබෙන්නේ හින්දි සංගීතයේ පදනම මතයි. අද වුණත් සිංහල ගීතයක හින්දුස්ථාන සංගීතයේ ආකෘති තිබෙනවා. බටහිර ශිල්ප ක්‍රම භාවිත කළත් ඒවායේ හින්දුස්ථාන සංගීතයේ අංශු තිබෙනවා. සංගීතය කියන්නේ මනසෙන් උපදවාගත යුතු දෙයක්. හින්දුස්ථාන සංගීතයේ භාවමය රූපයන් තිබෙනවා. මා අතිශය ප්‍රියකරන්නේ ලතා මංගේෂ්කාර්වයි. ඇය මගේ ගුරුවරියක් විදියට මා සලකනවා. ඇයගේ ගායන ශෛලීන් අනුකරණය කිරීමෙන් නව වාදන ශෛලීන් මා දියුණු කරගත්තා.

සංගීත විෂයයේදී වයස්ගතවීම නිර්මාණකරණයේ යෙදීමට බාධාවක් වෙනවාද?
ශාරිරික වෙනස්කම් සමඟ ස්වරාලයේ වෙනස්කම් ඇතිවිය හැකියි. එය සොබාදහමද නැත්නම් පුහුණුවීම් ප්‍රමාණවත් නැතිනිසාද කියලා කියන්න අමාරුයි. මට තවමත් මනාව වාදනය කරන්න පුළුවන්. තවම ඉගැන්වීම් සහ පුහුණුවීම් සිදුකරනවා. අද අපට වාදනය කරන්න හෙවි දේවල් ලැබෙන්නේ නැහැ. අනෙක් පැත්තෙන් තාක්ෂණය සමඟ අලු‍ත් නාද වර්ග උපදවාගෙන තිබෙනවා. නව තාක්ෂණයත් සමඟ නවීන උපකරණ අවුත් තිබෙනවා. ඒත් සංගීතයේදී තමා, තමා විය යුතුයි. මගේ භාවිතාව ශාස්ත්‍රීය සංගීතයයි. මා අදටත් එහි නිරත වනවා. ගුවන්විදුලියේ, රූපවාහිනියේ හෝ සමාජයේ අද ශාස්ත්‍රීය සංගීතය භාවිතයේ නැහැ. එවැනි තත්ත්වයක් තුළ දැන් මගේ ප්‍රේක්‍ෂාගාරය මගේ ගෙදරයි. හින්දුස්ථාන් රාගධාරී සංගීතය සංසාර විමුක්තිය කරා යන ගමනේ ලෞකික මාර්ගය විදියට මා දකිනවා.■

කලාව හෙජමොනියෙන් ස්වායත්තතාවට

0

■ සමන් වික්‍රමාරච්චි

කලා කෘතියකට තිබිය යුත්තේ ආකෘතියක් පමණකැයි මම යළිත් පවසමි. සාහිත්‍ය හෝ සිනමාව හෝ නාට්‍යය හෝ කවර කලා නිර්මාණයක් වුවද එහි අන්තර්ගතය අනුව විමසීමෙන් එහි කලාත්මක භාවිතාව පමණක් නොව දේශපාලනික අර්ථය ද ඇඟිලි අතරින් ගිලිහී යනු ඇත. අනෙක් අතට අදාළ කලා කෘතිය පිළිබඳ කියවීමකදී න්‍යායික ප්‍රවේශයක් ගත නොහැකි නම් එය විචාරකයාගේ දාර්ශනික දුගී බව සේම කලා කෘතිය ද ප්‍රමාණික නොවන බව විශද කරයි.
‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ නාට්‍යය කෙරේ වන මගේ ප්‍රවේශය යට කී ප්‍රවාදය සමග ගැටගැසෙන බව සැබෑය. එහෙත් සමකාලීන කලාකරුවාගේ සේම කලාවේ ද වෙනස්වීම සලකුණු නොකර මේ ප්‍රවේශය ගත නොහැක. එය හෙජමොනිය/ස්වායත්තතාව පිළිබඳ ප්‍රතිපක්ෂය නැවත කියවයි. සරලව කිවහොත් කලාව සහ කලාකරුවා හෙජමොනියෙන් ස්වායත්තතාවට මාරු වී ඇත. නිදසුනක් ලෙස අතීත (නූතනවාදී) කලාකරුවා විඳි සාමූහික අත්දැකීම සමකාලීන කලාකරුවා (පසු නූතන) විෂයෙන් පුද්ගල අත්දැකීමක් බවට විතැන් වී ඇත. කෙටියෙන් කිවහොත් සමකාලීන කලාකරුවා කලාවේ නිදහස ලෙස දකින්නේ තම කේවල් නිදහසයි.
බටහිර රටවලදී කලාකරුවන්ට ඇති තේරාගැනීමේ නිදහස ධනවාදයේ එක් මාදිලියකි. මුල් යුගයේ කලාකරුවා තුළ සාමූහිකත්වය තිබුණත් ධනවාදය වැඩීමත් සමග හෙජමොනිය අබිබවා ස්වායත්ත බව (Autonomy) ප්‍රමුඛ වී ඇත. එනම් කලාකරුවා, කරන්නේ තමාට වුවමනා දේය. හඳගමට කලින් සිටි නාට්‍යකරුවන් (හෙන්රි ජයසේන, සුගතපාල ද සිල්වා, රන්ජිත් ධර්මකීර්ති වැනි අය) තම නාට්‍යය ඉදිරිපත් කළේ කිසියම් සංවිධානයක ධජයක් යටතේය (නිදසුන් නම් අපේ කට්ටිය, කලා පෙළ, නළු කැල). සුගතපාල ද සිල්වා තමාගේ පොතක් ප්‍රකාශයට පත් කළේ ‘අපේ කට්ටියේ වැඩක්’ යැයි සඳහන් කරමිනි. ඔව්හු වැඩිදෙනෙක් මාක්ස්වාදීහු වූහ. සුගතපාල ද සිල්වා ඉදිරියේ ට්‍රොට්ස්කි විවේචනය කිරීම ඔහු කෝපගැන්වීමට තරම් විය. මේ නිසා කලාකරුවාට තමාට වුවමනා දේම කිරීමේ වල් බූරු නිදහසක් නොතිබිණි. කලා විචාරය අයාලේ ගිය එකක් නොව කිසියම්, න්‍යායික ප්‍රවේශයක් සහිත කිසිවක් විය. මොනවා වුණත්, කලාවේ අරමුණ යථාර්ථය ඥානනය කිරීම යැයි ඇදහූ සුචරිත ගම්ලත් න්‍යායධරයෙක් විය. ‘හංස විලක්’ චිත්‍රපටය එළිබට මොහොතේ ගුණසිරි සිල්වා වැනි අයට එය ආකෘතික හරඹයක් වෙද්දී සුචරිත එය හොඳ සිනමාවක් ලෙස දකින්නේ එබැවිනි.
අද කාලයේ කලා කෘති නිර්මාණය කිරීම සේම රස විඳීම ද පුද්ගලභාවයට මාරු වී ඇත. අතීත කලාකරුවාගේ කලා කෘතිය සාමූහික අත්දැකීමක් වී තිබිණි. කලාකරුවා සේම විචාරකයා ද අද තමුන්ට අවශ්‍ය දේ කරමින් සිටිති. කිසිවෙකුට න්‍යායක් අවශ්‍ය නැත. තමාගේ නාට්‍යය ගැන කතා කරන්නේ කවරකුද යන්න නාට්‍යකරුවාට වැදගත් නැත. හඳගම පමණක් නොව අද කලාකරුවන් කලා කෘතිය එළියට දමන්නේ විකිණීමටත් සමගය. (ජෝශප්ගේ ඇන්ටික් කඩය මේ සමාජය කියවීමේ ප්‍රකාශනයයි). මේ නිසා කලාකරුවා, විචාරකයා සහ ප්‍රේක්ෂකයා යන හැමෝම නාට්‍ය ශාලාවේදීම විකිණෙති.
හඳගමගේ නාට්‍යය ගැන හැමෝම කතා කරති. කතා නොකර සිටීම මදිකමක් යැයි සිතන තරමට එය රෝගයක් වී ඇත. හඳගම මෙලෙස ආකර්ෂණය වන්නේ තමාගේ රෝග ලක්ෂණය තමාගේ චරිත ලක්ෂණය කරගත් සමාජයකටය. හැමෝම හඳගම සමග අනන්‍ය වීමට පොර අල්ලති. ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ පිළිබඳ මේ ප්‍රමාද වූ කියවීම සිදුවන්නේ යටකී විදියේ සන්දර්භයක් තුළය.
හඳගමගේ අලුත් නාට්‍යය පිළිබඳ ලියවුණු විචාර (මේවා සියල්ලම පාහේ මුහුණු පොතේ හෝ වෙනත් වෙබ් අඩවිවල පළ වූ විචාරය) කියවීමේදී මට හැඟීගියේ හඳගම එක්කෝ ඔවුන් නිරුත්තර කර (වචන අහිමිකර) ඇත (මේ නිසා නාට්‍යය නැරඹීමෙන් ලද කම්පනය ප්‍රකාශයට පත්වූයේ අශ්ලීල වදන් වැලකිනි). නැත්නම් තොරතෝංචියක් නැතුව නිරපරාදේ වචන වියදම් කිරීමට පොළඹවා ඇත. මේ සමහර කෙනෙකුට අනුව ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ පිළුණුවුණ සංකල්පයක් වූ ඊඩිපස් ප්‍රතිරංගගත කිරීමකි. මේ කවර අදහසක් වුව කෙළවර වී තිබුණේ විශ්ලේෂණය යල්පැනගොස් ඇතැයි යන අඳුරු අදේශපාලනික නිගමනයකිනි.
අපට ඊඩිපස්ගෙන් ගැලවීමක් නැතැයි මේ මහත්තුරු නොදනිති. එය පුරාණෝක්තියක කතාන්දරයකින් එළියට පැන අවුරුදු දහස් ගණනක් තිස්සේ අප ලුහුබඳිමින් සිටී. ඊඩිපස් සංකීර්ණය යනු දරුවන් සහ දෙමාපියන් අතර පවතින ආදරය හෝ වෛරය පිළිබඳ කතාන්දරයක් නොවේය. ජුවාන් ඩේවිඩ් නාසියොට (Juan David Nasio) අනුව එය ලිංගිකය පිළිබඳ කතාවකි. එනම් පිරිමැදීමෙන්, සිපගැනීමෙන්, එකිනෙකා සපාගැනීමෙන් එකිනෙකා දෙස බලා සිටීමෙන්, අනෙකා උදෙසා නිරුවත් වීමෙන්, කෙටියෙන් කිවහොත් තමාටම රිදවා ගැනීමට තමාම ක්‍රියාකිරීමෙන් සතුට ලැබීම පිළිබඳ කතාවකි. ඊඩිපස් යනු, වනචර ආශාවක් සමාජකරණයට ලක්වූ ආශාවක් බවට, පිළිගැනීමක් බවට පත්කරන වතාවතක පර්යටනයකි. අපගේ ආශාව කිසිදිනෙක තෘප්තිමක් කළ නොහැකි කිසිවකි.
හඳගමගේ නාට්‍යය විචාරයට ලක් කළ බොහෝදෙනෙකුට තිබූ ප්‍රශ්නය නම් (ඔවුන්ට අනුව) විනෝදවීමට ඊඩිපස් වැනි බාධකයක් පැවතීමය. ඇත්තටම නම් සිදුවන්නේ බාධකය අප විසින්ම නිර්මාණය කර ගැනීමය. එවිට ඔව්හු තමා තමා විසින්ම අදේශපාලනික කර ගනිති. නාට්‍යයේ දේශපාලනිකය ඇත්තේ එහි ආකෘතික මෙහෙයවීම තුළය.
‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ මනෝවිශ්ලේෂණය වේදිකාගත කරනවා තමයි. සමහරු කලබලවන්නේ මෙහි විරුද්ධාභාසය වටහා නොගෙනය. සැබවින්ම සිදුවන්නේ මනෝ විශ්ලේෂණය පෙරදැරිව කලා නිර්මාණ බිහිවීම නොවේ. එය කලා නිර්මාණ කියවීම පිණිස භාවිත කිරීමය. එසේ නම් හඳගම, පිළුණු වූ න්‍යායක් සරණගොස් තිබේ යැයි ඔවුන් කියමින් සිටින්නේ ඇයි? ඇත්ත නම් ඔවුන් මනෝවිශ්ලේෂණයට බියවී සිටීමයි. මනෝවිශ්ලේෂණය ගර්හිත විද්‍යාවකැයි කියන මහත්වරුන්ට කිව යුත්තේ කරුණාකර ඔබේ පවුල දෙස හැරී බලන්න යනුවෙනි.
තියඩෝර් ඇඩෝනෝට අනුව මනෝවිශ්ලේෂණයේ ඇති විශේෂත්වය නම් එහි ඇති අතිශයෝක්තියයි. ඇඩෝනෝ Minima Moralia නැමැති වියමනෙහිලා එය මෙසේ ලියයි.
In Psychoanalysis Nothing is true except the exaggeration (49 පිටුව)
සැබවින්ම මනෝවිශ්ලේෂණයේ යම් විශිෂ්ටත්වයක් වේ නම් එය තිබෙන්නේ ඇඩෝනෝ උදීරණය කරන යට කී කාරණය තුළමය. ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ මනෝවිශ්ලේෂණය තවරා ගන්නේ එම අර්ථයෙනි. කෙනෙකු මනෝවිශ්ලේෂණයට අකමැති වන්නේම එමගින් තමා නිරාවරණය වන බැවිනි. ඇසිය යුතු ප්‍රශ්නය නම් කෙනෙකුට නාට්‍යය ‘මාර’ වී තිබියදී මනෝවිශ්ලේෂණය පිළුණු වූ විෂයකැයි කීමට පෙළඹවීමක් ඇතිවන්නේ මක්නිසාද යන්නය. නාට්‍යයේ පෙළ මගින් කියවෙන්නා සේම ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ අප අපවම සම්මුඛ කරයි. එම සත්‍යයට මුහුණ දීමට අසමත් වන විට ඇඟේ හැපෙන්නේ මනෝවිශ්ලේෂණයයි.
බැලූ බැල්මට ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ ‘අක්ෂරය’ සිනමාපටයේ දිගුවකි. සිනමාපටයේ කොටස් තිරය මත දර්ශනය වෙද්දී ඒ දෙයම වේදිකාව මත යළි යළිත් රංගගත වේ. හඳගම තම නාට්‍යයේ ආකෘතිය ලෙස තෝරාගන්නේ මේ පුනරාවර්තනයයි. මනෝවිශ්ලේෂණය මෙය පුනරාවර්තනීය අනිවාර්යතාව(Repetitive Compulsion) ලෙස හඳුනාගනී. ලැකාන් විස්තර කළ මනෝවිශ්ලේෂණයේ ප්‍රධාන සාධක හතරෙන් (Four Fundamental concepts of Psychoanalysis) එකක් වන්නේ පුනරාවර්තනයයි. එනම් එකම දේ යළි යළිත් සිදුවීමය. අවසානයේදී සිදුවන්නේ තමාට තමාම හමුවීමය. මේ කාලයේ (හෝ වෙන කවර වූ කාලයක වුව) කලාකෘති තුළ පුනරාවර්තනය වීම හඳගමට සීමාවන්නක් වත් අහම්බයක්වත් නොවේ. එරික් ඉලයප්ආරච්චිගේ ‘පේත’, ආරියරත්න ඇතුගලගේගේ ‘සහෝ’ නැමැති නවකතාවල ආකෘතිය සැකසෙන්නේ පුනරාවර්තනීය පෙළගැස්මකිනි. එරික් විෂයෙහි නාට්‍යයේ බද්ධ දෘෂ්ටිය (Gaze) යන්නට ගම්ලත්ගේ ශබ්දකෝෂයට අනුව සකසා ගත් වදනකි). සින්තෝමය (Sinthome) වීම අහම්බයක් නොවන්නේ එබැවිනි.
සමකාලීන පශ්චාත් නූතන සමාජය තුළ වැදගත්වන්නේ රෝග ලක්ෂණය නොවේ. ෆ්‍රොයිඩියානු මිනිසා තමා තුළ යම් (මානසික) රෝග ලක්ෂණයක් (Symptom)වේ යැයි වටහා ගනිමින් වහාම මනෝ චිකිත්සකයෙකු වෙත යොමුවිය. එහෙත් අද තිබෙන්නේ රෝග ලක්ෂණය වින්දනය කරන සමාජයකි. අපි එය සින්තෝමය (Sinthome) යනුවෙන් හඳුනා ගන්නෙමු. සමකාලීන සමාජයේ සින්තෝමය මේ පුනරාවර්තනයයි.
‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ නාට්‍යයට ප්‍රස්තුත වන්නේ වැරදීමකින් තම මව ඝාතනය කිරීමේ වරදට සිරගෙට ගිය දරුවෙක් තරුණයෙකු ලෙස ඉන් නිදහස්ව සමාජය වෙත පැමිණීමය. එකී ප්‍රස්තුතය කේන්ද්‍රියව ගනිමින් ගොඩනැගෙන නිල ආඛ්‍යානය යටින් දිවෙන සින්තෝමයන් මගින් එය සංහිත වියමනක් බවට පත්කරයි. නාට්‍යයේ දෘශ්‍ය රටාවන් සේම ගීත, සංගීතය, ශබ්ද, දෙබස් ආදියෙන් එකී වියමන පරිසමාප්ත නිෂ්පාදනයක් ලෙස පෝෂණය වන බව සැබෑය. එහෙත් එහි ආතතික ප්‍රබලත්වය (Tensile Strength) සපයා ගන්නේ අර සින්තෝමයන්ගෙනි. විකල්ප ආඛ්‍යානික විභවයන් සහ සින්තෝමයන් අතර පුරුක එහි ඇත.
ජෝන් අර්වින් (John Irvin) ගේ A Widow for one Year නම් නවකතාව ඇරඹෙන්නේ අට හැවිරිදි දැරියක වූ රූත් මහ රෑ අවදිව තම මව වූ මේරියන්ගේ සුරතාන්ත කෙඳිරිලි හඬ අසන ආකාරය පිළිබඳ විස්තරයකිනි. මව වමනය කිරීමට සූදානම් වනවා යැයි සිතන දැරිය ඇගේ නිදන කාමරය වෙත යයි. ඇයට දක්නට ලැබෙන්නේ ඔවුන්ගේ රියදුරා වූ, ජොනී නැමැති තරුණයා ඇඳ මත දණ ගසාගෙන තම මවගේ සිරුර මත නැගී සිටින අයුරුය. මෙම දර්ශනය හැරිහැටි වටහා නොගැනීමෙන් රූත් හඬන්නට පටන් ගනී. මව මෙසේ තෙපලමින් දැරිය සැනසුවාය. ‘අඬන්න එපා රූත්, මේ මමයි ජොනියිනෙ ඉන්නෙ.’ ඉන් අවුරුදු 30කට පසු, දීර්ඝ කාලයක් එකිනෙකා නොදැක සිටි මේරියන් සහ රොනී යළි එකතුව සිටියදී රූත් හදිසියේම එතැනට පැමිණ නැවත හඬන්නට පටන්ගනී. එවිට මේරියන් පෙර සඳහන් කළ වචනම යළි තෙපලයි. මේ ප්‍රකාශය වූ කලී පුනරාවර්තනය වීමට දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ බලා සිටි සින්තෝමයකි.
අප අද දවසරින්නේ නරුමවාදී (Cynical) සමාජයකය. එනම් අනෙකා වැරදි බව දැන දැනම ඉවසා සිටීමය. සමකාලීන දෘෂ්ටිවාදී සමාජය ඉන් සැකසෙයි. එහි ආකෘතිය වන්නේ පුනරාවර්තනයයි. මේ පුනරාවර්තනයෙන් ගැලවීමට අපේ කාලයේ දාර්ශනික යැයි කියන ස්ලැවෝජ් ජිජැක්ටවත් නොපිළිවන. ඔහුගේ ලියවිලි පීරා බලන කෙනෙකුට කෙතෙක් නම් ඔහු එකම දේ යළි යළිත් කියා තිබේදැයි සොයාගැනීම අපහසු නැත. මෙබඳු දෘෂ්ටිවාදී සමාජයක කිසිවකුට පුනරාවර්තනයෙන් ගැලවීමක් නැත. කිසලොව්ස්කිගේ සිනමා පටවල එකක් පසුපස ඇදෙන පුනරාවර්තනයක් ජිජැක් සොයාගනී.
කිසලොව්ස්කිගේ Decalogueහි ආරම්භයේදීම එන චරිතයක් වූ රෝමාන් තමා සදහටම බෙලහීන වී ඇති බව දැන තම රථය අනතුරකට ලක්කිරීමට වෙර දරන්නේ දිවි නසාගැනීමේ පෙළඹවීමකිනි. යන්තමින් ගැලවුණ විනාශය Blue සිනමාපටය ආරම්භයේදී ඇත්තටම සිදුවෙයි. රොමාන්ගේ බෙලහීන බව සේම තම බිරිඳ ඇගේ පෙම්වතා මුණගැසෙන බව රහසින් නිරීක්ෂණය කිරීම White කරා විහිදේ. තම බිරිඳගේ දූරකථන සංවාදවලට රහසින් සවන්දීම Red හි එන විනිසුරුවරයා රහසින් දුරකථන සංවාදවලට සවන්දීම පූර්වාපේක්ෂණය කරයි.
අප ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’ තුළ ද කිසලොව්ස්කි පන්නයේ පුනරාවර්තනයක් අත්දකින්නෙමු. ‘අක්ෂරය’ සිනමා පටයේ විනිසුරු පියාගේ ලිංගික බෙලහීන බව ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’හි පුතා දක්වා විහිදෙයි. ‘අක්ෂරය’ සිනමාපටයේ කටුගෙහි සිදුවූ කලබගෑනියේ දී තමා වෙත එල්ල වූ කුන්තය ජෝශප් ප්‍රේක්ෂාගාරය වෙත දමා ගසයි.
එහෙත් මේ නාට්‍යයේ එන පුනරාවර්තනය වඩාත් හොඳින්ම දකින්නේ මාක්ස්ය. ඉතිහාසය එකම දේ යළි යළිත් පුනරාවර්තනය කරන්නේ යැයි හේගල් කර තිබූ ප්‍රකාශය මාක්ස් දහඅටවැනි බ්‍රෑමරයේදී (Eighteenth Brumaire) නිවැරදි කරන්නේ මෙසේය. ‘ලෝකයේ සියලු මහා සිදුවීම් සහ චරිත දෙවරක් සිදුවන බව හේගල් කියා තිබෙනවා තමයි. එහෙත් ඔහුට කීමට අමතක වූ දේ නම් පළමුව එය සිදුවන්නේ ශෝකාන්තයක් ලෙස බවත් දෙවනුව එය විගඩමක් බවත්ය’. ‘අක්ෂරය’ චිත්‍රපටයේදී වැරදීමකින් තම මව සිරියකින් ඇන මරා දැමීම ශෝකාන්තයක් නම් ‘ඇන්ටික් කඩයක මරණයක්’හිදී තම පෙම්වතිය සැතකින් ඇන මරා දැමීමෙන් එය පුනරාවර්තනය වීම විගඩමක් නොවන්නේ දැයි ඔබම විමසා බලන්න. එය විගමඩක් වන්නේ නරුමවාදය දෘෂ්ටිවාදයක් වී ඇති සමාජයක ඛේදාන්ත කියා දෙයක් නොතිබෙන බැවිනි.
යට කී ආකාරයේ ආකෘතික සන්දර්භයක නාට්‍යයේ ආර්ථික තර්කණය කෙබඳු වේදැයි සොයා බැලීම වටනේය. කටුගෙයක මුරකරුවෙකු ඇන්ටික් වෙළෙන්දෙකු බවට රූපාන්තරණය වීම, බොහෝ අයගේ අවධානය කඩා ගත් සිදුවීමකි. ඇත්ත. මේ යුගයේ ආර්ථිකය සංස්කෘතිකකරණය වී තිබෙනවා තමයි. මෙහි, එහෙත් මේ ඇන්ටික් කඩය තිබෙන්නේ වේදිකාවේ පහළ තට්ටුවේ වන අතර, බැලූ බැල්මට ඔවුන්ගේ (අ)සංස්කෘතික නිවහන පිහිටන්නේ ඉහළිනි. පහළ තට්ටුවේ සිදුවන සංස්කෘතික වෙළඳාම මුල් මාක්සියානු කියවීම්වලට අනුව අධෝ නිර්මිතයකි. ලිංගික හිංසනය, ව්‍යභිචාරය, බෙලහීනබව, අශ්ලීල ජීවන පැවැත්මේ උපරි ව්‍යුහය, කාලය සහ අවකාශමය වෙනස දරා ගනිමින් ඉහළින් පවතී. මේ කාලයේ ආර්ථිකය පදනම නැතහොත් අධෝ නිර්මිතය (Infrastructure)විසින් උපරි ව්‍යුහයට බලපෑම් කරනු ලබන්නේ එපරිද්දෙනි. මේ රූපික ප්‍රකාශනය මෙලෙසින්ම සිනමාවට ගෙන ආ අවස්ථාවක් වූයේ ප්‍රසන්න විතානගේගේ ‘ඔබ නැතුව ඔබ එක්ක’ සිනමා පටයෙනි. එහි පහළ තට්ටුව උකස් බඩු කඩයකි. ඉහළ මහල ඔවුන්ගේ සංස්කෘතික ජීවිතය විය. යට කඩේ උඩගෙදර යන්න අර්ථ ගැන්වෙන්නේ එලෙසය.
මනෝවිශ්ලේෂණය අපට වැදගත් පාඩමක් උගන්වයි. ජීවිතයේ වටිනාම දේ එය කුණු ගොඩක් වීමය. ■

වචන එන්නේ කොහොමද මම දන්නේ නෑ – කැළුම්ශ්‍රීමාල්

0

■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර

වෙළඳ ප්‍රචාරණ ක්ෂේත්‍රයේ අත්දැකීම් නිවේදක වෘත්තියට එන්න හේතුවෙන්න ඇති..
ඒ කාලේ ලංකාවටම තිබුණේ වෙළඳ ප්‍රචාරණ ආයතන 10ක් විතර. පාසලෙන් ඉවත්වෙච්ච ගමන්ම වාගේ මම පයනියර් වෙළඳ ප්‍රචාරණ ආයතනයට සම්බන්ධවෙලා වැඩකළා. නිවේදකයෙක් වෙන්න පසුබිම සකස් වෙන්නේ එතැනින්. මම එතැන ගුවන් විදුලියට හා පුවත්පත් දැන්වීම්වලට කොපි ලිව්වා. පයනියර් ආයතනයේ හිමිකරු රංජිත් පලන්සූරිය ‘සිරිබෝ අයියා’ චිත්‍රපටියේ නිෂ්පාදක. ඒ නිසා චිත්‍රපටිවල ප්‍රචාරක වැඩ සෑහෙන්න එතැනට ආවා. ඒ කාලේ චිත්‍රපටි ගැන විනාඩි 15ක ප්‍රචාරක වැඩසටහනක් ගුවන් විදුලියේ ප්‍රචාරය වුණා. ගැමුණු විජේසූරිය, බණ්ඩාර කේ. විජේතුංග, ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස්, රංජිත් පීරිස්, ධර්ම ශ්‍රී වික්‍රමසිංහ, එල්මෝ ප්‍රනාන්දු, කේ.ඩී.කේ. ධර්මවර්ධන හා සමන් අතාවුදහෙට්ටි වගේ අය තමයි ඒ වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කළේ. ඒ කාලේ සිංහල සේවා අධ්‍යක්ෂ චිත්‍රානන්ද අබේසේකර. ලලිත් එස්. මෛත්‍රීපාල ඉදිරිපත් කළ ‘ගුරුගේ මැණික් වාසනා උදාව’ වැඩසටහන සම්බන්ධීකරණ ශිල්පියා මම. ඒ වැඩසටහන එක්ක රට වටේ ගියා. ‘සංවර්ධන ලොතරැයි වාසනා චක්‍රය’ වැඩසටහන සම්බන්ධීකරණය කළේත් මම. ග්‍රෙගරි පාරේ තිබුණු ‘සැලසිනේ’ ආයනයේ තමයි ඒ වැඩසටහන් පටිගත කළේ. රැලෙක්ස් රණසිංහ අපේ අධ්‍යක්ෂවරයා. පත්තර සඳහා නිර්මාණය කළ වෙළෙඳ දැන්වීම්වල ආර්ට්වර්ක් කළේ ප්‍රේම් දිසානායක. සිසිර විජේතුංග, අතුල මහවලගේ වගේ අයත් ඒ කටයුතුවලට සහභාගි වුණා. මරදානේ එල්පින්ස්ටන් එකට එහා පැත්තේ පාරේ කෙළවරේ සෝමපාල හේවාකපුගේගේ අයියාගේ (එඩ්වින් හේවාකපුගේ) මුද්‍රණාලයක් තිබුණා. පෝස්ටර් මුද්‍රණය කරගත්තේ එතැනින්. කලාකාරයෝ හැමෝම එතැනට එනවා. ඔහොම වැඩ කරගෙන ඉන්නකොට ‘සොඳුරු සෙවණ’ වැඩසටහන කරන්න එන්න කියලා ජයන්ත රෝහණ මට කිව්වා.
‘ඔයා කැමති කෙනෙක් ගාව සහායකයෙක් ලෙස වැඩ කරන්න’ කියලා මට කියලා තිබුණා. කේ.ඩී.කේ. ධර්මවර්ධන ගාවට යන්න කවුරුත් කැමති නෑ. මොකද කියලා මට අදටත් තේරෙන්නේ නෑ. කේ.ඩී.කේ. අයියා මා එක්ක මිත්‍රයි. ඔහුත් එක්ක මම ‘ඔබයි සේසතයි’ වැඩසටහන හා තව වැඩසටහන් කිහිපයක් කරලා තිබුණා. කේ.ඩී.කේ. අයියාගේ සහයකයා විදිහට මම ටික කලක් වැඩකළා. මේ කාලේ මම සමන් අතාවුදහෙට්ටි හා අසෝක කරුණානායක කළ ‘ක්‍රීඩා සංග්‍රහය’ වැඩසටහනට දායක වුණා. ‘උඹ අර වැඩේ කරපන්, මේ වැඩේ කරපන්’ කියලා සමන් අතාවුදහෙට්ටි අපට වැඩ කරන්න ඉඩකඩ හදලා දුන්නා.

ඔබේ පළමු ගුවන් විදුලි ඉදිරිපත් කිරීම, ‘සිටි එෆ්එම්’ සේවයේ ‘ශනිදා හෝරාව’ වැඩසටහනේ කොටසක්..
සමන් අතාවුදහෙට්ටි සිටි එෆ්එම් සේවයේ ‘ශනිදා හෝරාව’ වැඩසටහන කළා. ලිස්ට් එක ලියලා දුන්නාම මම තමයි පුස්තකාලයට ගිහින් ගීත තෝරලා අරන් එන්නේ. අසෝක කරුණානායක පටිගත කරන්නේ. දවසක් සමන් එකපාරටම කිව්වා ‘සුගතපාල ද සිල්වාගේ අපේ කට්ටියේ අලුත් නාට්‍යය ගැන තමයි අද අපි කතාකරන්නේ. අද වැඩසටහන මෙහෙයවන්නේ කැළුම් ශ්‍රීමාල්’ කියලා. මම උඩ ගියා. සූදානම් වෙන්නවත් වෙලාවක් තිබුණේ නෑ. හැබැයි එදා මම ඒ වැඩසටහන ඉතාම හොඳට කළා කියලා බොහෝ අය කිව්වා. ඊට පස්සේ ශනිදා හෝරාව වැඩසටහන අතරතුර විකාශය වූ සම්මුඛ සාකච්ඡා කිහිපයක්ම කරන්න මට අවස්ථාව ලැබුණා. කේමදාස මාස්ටර් එක්කත් එකක් කළා. විනාඩි පහක් කාලයක් වුණාට ඒක මට මහා විශාල දෙයක් වුණා.
1986 ගුවන් විදුලියට සහන නිවේදකයෝ තෝරා ගන්නකොට මාව තේරුණේ මගේ හඬ නිසා හා හf`ඩ් පැහැදිලිකම නිසා. ඇත්තටම මම ගායකයෙක් වෙන්නයි හිතාගෙන හිටියේ. දන්නෙම නැතුව මම නිවේදකයෙක් වුණා.

පත්තරකාරයෙක් ලෙස වැඩකළ කාලය කොහොමද?
සමන් අතාවුදහෙට්ටිගේ මග පෙන්වීම නිසා මට තිලක් ඈපාආරච්චිගේ ‘තිරතරු’ පත්තරේට සම්බන්ධ වෙන්න ලැබුණා. පාට් ටයිම් වගේ. තිරතරු පත්තරේ කර්තෘ උදය තෙන්නකෝන්. බොරැල්ලේ සුපර්මාර්කට් එකේ කාර්යාලය තිබුණ්. තිරතරු කාර්යාලයට එහා පැත්තේ ‘සූකිරි’ ළමා පත්තරේ කාර්යාලය. සේනක ටයිටස් ඒකේ කර්තෘ. අනික් පැත්තේ ‘ලක්දිව’ පත්තරේ තිබුණා. ලක්දිවේ ප්‍රධාන කර්තෘ සුනිල් මාධව ප්‍රේමතිලක. ඩලස් අලහප්පෙරුම, විනී හෙට්ටිගොඩ, සුනිල් මිහිඳුකුල, ගුණසිරි සිල්වා, අතුල මුණසිංහ. ඡායාරූප ශිල්පී නිමලසිරි එදිරිසිංහ, හර්ෂ වික්‍රමසිංහ, ගාමිණී සමරසිංහ ලක්දිවේ වැඩකළා. විමල් වීරවංශත් කිහිප දවසක් එතැනදි දැකලා තියෙනවා. මට වඩාත් සමීප වුණේ සුනිල් මාධව ප්‍රේමතිලක. ගුණසිරි අයියා ඒ වෙනකොට ජ්‍යේෂ්ඨ පත්තරකාරයෙක්.
පස්සේ අතුල මහවලගේ මාව බන්දුල පද්මකුමාරට අඳුන්නලා දුන්නා. එතැන මට ‘සමුදුර’ පත්තරේ කරන්න දුන්නා. සෑහෙන කාලයක් සමුදුරේ වැඩකළා. ඒ එක්කම තිලංග සුමතිපාල මහත්තයා ‘ලක්බිම’ පත්තරේ පටන් ගත්තා. ඉරිදා ලක්බිමේ පළමු ක්‍රීඩා සංස්කාරක මම. මගේ ප්‍රධානියා මහින්ද අබේසුන්දර. බ්‍රහස්පතින්දා රෑට කර්තෘ මණ්ඩලේ අය එළි වෙනකම් වැඩ කරනවා. නිමලසිරි එදිරිසිංහ, විනී හෙට්ටිගොඩ, මහින්ද ඉලේපෙරුම, සම්පත් දේශප්‍රිය, සමන් ප්‍රියංකර, ක්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර, සමන් වගආරච්චි, සුන්දර නිහතමානි ද මැල්, නීල් කරුණාරත්න. වගේ අය ලක්බිමේ හිටියේ. එම්.එස්.එම්. අයුබ් තමයි සෝදුපත් බැලුවේ. නිහාල් පීරිස් ‘රිද්ම’ අතිරේකය කළා. මමත් ගැමුණු රත්නායකත් රිද්ම අතිරේකයට ලිව්වා. රිද්ම ලංකාවේ පත්තරයක් එක්ක ආ පළමු අතිරේකය. ලක්බිමේ වැඩකරන ගමන් මම එම්.ටී.වී. එකේ ටික ටික වැඩකරමින් හිටියා.

ඔය අතර ක්‍රිකට් විස්තර විචාරකයෙක් වෙනවා..
ඒ වෙනකොට ලංකාවේ ක්‍රිකට් විස්තර විචාරකයෝ දෙන්නයි හිටියේ. පාලිත පෙරේරායි, ප්‍රේමසර ඈපාසිංහයි. ඒ අය කාර්යබහුල වෙනකොට ඒ පුරප්පාඩුව පුරවන්න කමල් දේශප්‍රිය ආවා. කමල් සෙලාන් බැංකුවේ ඉහළ තනතුරක් දැරුවේ. ඒ නිසා වෙලාව තිබුණේ අඩුවෙන්. මම ක්‍රිකට් ගහලා තිබුණා. පොඩියට විස්තර විචාර කරලා තිබුණා. සමන් අතාවුදහෙට්ටි කිව්වා ‘උඹ ක්‍රිකට් විස්තර විචාරය කරපන් කියලා.’ මම පටන් ගත්තා. වැඩේ අල්ලලා ගියා. ‘උඹේ ක්‍රිකට් විචාර හැඩේ වෙනස්, ඒකට මිනිස්සු කැමති වෙයි’ කියලා බ්ලූම්ෆීල්ඩ් පිට්ටනියේදී කරුණාදාස සූරියාරච්චි දවසක් කිව්වා. බන්දුල වර්ණපුර අපේ ඉස්කෝලේ. ‘අතාරින්නේ නැතුව කරපන්’ එයා කිව්වා.

සිරසට සම්බන්ධ වෙන්නේ කොහොමද?
‘අලුත් රේඩියෝ එකක් පටන් ගන්නවා, මට උඹව ඕනෑ’ කියලා නිමල් ලක්ෂපතිආරච්චි දවසක් ගුවන් විදුලියේ දී හම්බවෙලා කිව්වා. මට දවස් දෙක තුනක්ම එන්න කිව්වා. මම ගියේ නෑ. ‘උඹ එනවාද නැද්ද?’ කියලා දවසක් කතාකරලා ඇහුවා. ඊට පස්සේ මම ගියා. නිමල් මාව හඳුනාගෙන හිටියේ හැම දෙයක්ම කරන්න පුළුවන් කෙනෙක් හැටියට. ඒ නිසා ක්‍රීඩා විතරක් නෙමේ සිරස ආරම්භයේදී නිමල්ගේ අදහස් ක්‍රියාවට නංවන්න මම සෑහෙන දායක වුණා. සිරසේ ආරම්භක සාමාජිකයෝ කිහිප දෙනා අතරින් කෙනෙක් වුණේ එහෙම. ඉරිදා දවල් 12ට සිරස ගුවන් විදුලියේ ‘රස රිසි ගී 20’ පටන්ගත්තේ මම. වඩාත් ජනප්‍රිය ගුවන් විදුලි වැඩසටහන ලෙස රස රිසි ගී 20 ‘ස්ලිම්’ සම්මානය අවුරුදු 4ක් දිනාගත්තා. මමයි චාමික රොෂානුයි තමයි වැඩසටහන ඉදිරිපත් කළේ. නිමල් ලක්ෂපතිආරච්චි හැබෑම දක්ෂයෙක්. එයා තමයි අපේ කාලේ මාධ්‍යතාන්ත්‍රිකයා. නිමල්ට කොපි ලියන්න මොකවත් බෑ. ඒත් ආකෘතිය ඔළුවේ තියනවා. මමයි නිහාල් වික්‍රම එදිරිසූරියයි, භාරතී වීරසිංහයි සිරසේ මුල් කාලේ බොහෝ කොපි ලිව්වේ.
ලංකාවේ පළමුවෙනි ‘ස්ටේෂන් ජිංගල්ස්’ පටන්ගත්තේ සිරසෙන්. මුල්ම ඒවා ලිව්වේ දිලීප අබේසේකර. පස්සේ මට ලියන්න වුණා. ස්ටේෂන් ජිංගල්ස්වලට මම දාපු නම ‘විකාශන අනන්‍යතා තේමා’. මීඩියා නෙට්වර්ක්, ‘මාධ්‍ය ජාලය’ කියලා සිංහලට හැරෙව්වේ මම. එම්.බී.සී. මීඩියා නෙට්වර්ක් එකට ‘එම්.බී.සී. මාධ්‍ය ජාලය’ කියලා නම දැම්මා. පස්සේ ‘ඕක එකක් කරපන්’ කියලා රාජා මහේන්ද්‍රන් කිව්වා. ඊට පස්සේ ‘සිරස මාධ්‍ය ජාලය’ කියලා පාවිච්චි කළා. සංගීත සංදර්ශනවල අහසට ගහන ලයිට් එකට ‘ගගන පහන’ කියලා නම දැම්මේ මම. ‘වසන්ත උදානය’ වගේ නම් තොගයක් සිරස වෙනුවෙන් හැදුවා.

සිරසේදී ඔබ ප්‍රසංගවල නිවේදන කටයුතුවලට දායකවෙනවා..
සිරසේ ඉන්න කාලේ මටත්, ප්‍රියන්ත විජේසිංහටත් සජීව ප්‍රසංගවල නිවේදන කටයුතු කරන්න සිද්දවුණා. ප්‍රියන්තයි, මායි එකම වේදිකාවේ කාලය බෙදාගෙන කළේ. ගායක ගායිකාවෝ 20ක් 30ක් එනවා. පස්සේ නිහාල් වික්‍රම එදිරිසූරියත් සම්බන්ධ වුණා. ප්‍රියන්ත එළිමහන් සංදර්ශනවලට රුසියා. නිදි මරන්න තිබුණු අකමැත්ත නිසා මම එළිමහන් ප්‍රසංගවලින් අයින් වුණා. හැබැයි ගෘහස්ථ සංදර්ශනවල මමත්, නිහාලුත් දිගටම නිවේදන කටයුතු කරන්න පටන්ගත්තා.

අද වෙනකොට ලංකාවේ ගෘහස්ථ ප්‍රසංග බොහෝමයක නිවේදන කටයුතු කරන්නේ ඔබ..
පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ අමරදේව මාස්ටර් හා රූකාන්ත ගුණතිලක එක්කරලා ප්‍රසංගයක් කළා. ඒකේ නිවේදන කටයුතු කළේ මම. ඒ නිසා රූකාන්ත මගේ ඉදිරිපත් කිරීම් දැකලා තිබුණා. කේ.ඩී.කේ. අයියා රූකාන්තට මාව අඳුන්නලා දෙනකොට ‘මූ යමක් කරන්න පුළුවන් එකෙක්’ කියලා තිබුණා. 1998 රූකාන්ත ගුණතිලකගේ ‘රූ සඳ රෑ’ ප්‍රසංගයක් තිබුණා. හේමසිරි හල්පිට තමයි ඒ ප්‍රසංගයේ නිවේදන කටයුතු බාරව හිටියේ. හදිසියේ ඔහුට එන්න බැරි වුණා. සෙනසුරාදා මට පණිවිඩේ කිව්වේ. ප්‍රසංගය ඉරිදා දවල් 3.30ට. ඉරිදා දවල් 1 වෙනකම් සිරසේ රස රිසි ගී වැඩසටහනේ. වැඩසටහන ඉවර වෙන්න ගීත දෙකක් ප්‍රචාරය වෙන්න තියෙද්දි ‘අයියේ උඹ පලයන්’ කියලා චාමික කිව්වා. හරියටම 3.30ට මම කුලියාපිටියේ. මුලින්, මුලින් කටට ආව ටික කිව්වා. පස්සේ වැඩේ යන ගමන් පිටපතක් හදාගත්තා. එදා සිට අද වෙන තුරු රූ සඳ රෑ ප්‍රසංගයේ නිවේදකයා මම. හේමසිරි හල්පිට ආයේ ආවේ නෑ. නලින් ප්‍රමුඛ මේරියන්ස් තමයි රූ සඳ රෑ ප්‍රසංගයේ සංගීතය සැපයුවේ. සිරසේ වැඩවලදිත් නලින් පෙරේරා එක්ක වැඩකරලා තිබුණා. මේරියන්ස් ගෘහස්ථ සංදර්ශන කරන්න පටන් ගත්තාට පස්සේ එයාලාගෙත් නිල නිවේදකයා විදිහට මාව තෝරාගත්තා. ඔවුන් එක්ක රටරටවල ගියා. පස්සේ කීර්ති පැස්කුවෙල්ගේ ප්‍රසංගයේත් ලංකාවේ බොහෝ ගෘහස්ථ ප්‍රසංගවලත් නිවේදකයා බවට මම පත්වුණා.

ප්‍රසංග වේදිකාවේ එතෙක් පැවති ඉදිරිපත් කිරීමේ ස්වරූපය වෙනස් කරන්න ඔබට පුළුවන් වුණාද?
නිවේදකයා වේදිකාවේ කෑගහන එක මම වෙනස්කළා. කියන්න ඕනෑ දේ කෙටියෙන් පැහැදිලිව කියන්න මට පුළුවන් වුණා. ඒක ගුවන් විදුලියෙන් මම ලබාගත්ත විනය, පුහුණුව, පන්නරය. වචන විසිපහක්, වචන පනහක්, වචන 100ක්, 150ක් හිතේ තියාගෙන හරියටම ඒක කියනවා. නැත්නම් වැඩියෙන් කතාකළා කියලා අප්‍රසන්න හැඟීමක් මටම ඇතිවෙනවා. මගේ වාග් විලාසය මමම හොයාගත්ත එකක්. ඒක මමමයි ලියාගන්නේ. හැම තිස්සේම ඉදිරිපත් කිරීමක මිනිසුන්ට දැනෙන තොරතුරක් දෙන්න උත්සාහ කරනවා. ඒක මගේ විශේෂත්වය කියලා මම හිතනවා. සිංදු හැදිච්ච ආකාරය ගැන රසවත් තොරතුරු බොහෝ විට මම කියනවා. ප්‍රේමකීර්ති, කේ.ඩී.කේ., බණ්ඩාර කේ. විජේතුංග වගේ ගීත රචකයෝ ළඟින් ඇසුරු කරන්න ලැබුණු නිසාත් මර්වින් පෙරේරා එක්ක සමීප ඇසුරක් තිබුණු නිසාත් මට ඒ හැකියාව තියනවා.

දෙරණ රූපවාහිනියේ ඔබ ඉදිරිපත් කරන ‘මා නොවන මම’ වැඩසටහන විශාල ප්‍රේක්ෂක ආකර්ෂණයක් දිනා ගෙන තිබෙන බව පෙනෙනවා..
රස රිසි ගී 20 කළේ ‘ක්‍රීම් සෝඩා රස රිසි ගී 20’ කියලා. ක්‍රීම් සෝඩා එලිෆන්ට් හවුස්. ඒකේ සාමාන්‍යාධිකාරීවරයා වුණේ ලක්සිරි වික්‍රමනායක. ඒ හිතවත්කම නිසා තමයි දෙරණ පටන් ගත්තාම ‘මා නොවන මම’ වැඩසටහන කරන්න මට අවස්ථාව ලැබුණේ. චින්තක ගම්ලත් එහි නිෂ්පාදක. ඒ වගේම සංගීත කණ්ඩායම විශේෂයි. ඔවුන් ඔක්කොම පරිණත මිනිස්සු නෙමෙයි, පරිණත කොල්ලෝ. ඔවුන් හරි අපූරුවට අපි එදිනෙදා දකින, ඇහෙන, වයන සංගීත භාණ්ඩම පාවිච්චි කරලා අලුත් හැඟීමක් මතුකරලා ගන්නවා. පැහැදිලිව ඇහෙන, කනට සනීප නාද රටා මවනවා. මා නොවන මම වැඩසටහන මට බාර දෙනකොට ලක්සිරි වික්‍රමනායක මට කීවේ ‘ඔයාගේ විදිහට මේක කරන්න’ කියලා.
අපි කව්රුත් හිතුවක්කාරයි. ඒ බය නැතිකම ඇතිවුණේ කාලයක් තිස්සේ මම නිර්මාණාත්මක ලේඛනයේ නිරත වුණු නිසා වෙන්න ඇති. නිවේදනයක් කියන්නේ වචන එක්ක කරන සෙල්ලමක්. ‘ඔබේ මනසට තනු එන්නේ කොහෙන්ද?’ කියලා රෝහණ වීරසිංහගෙන් දවසක් මම ඇහුවා. ‘උඹට වචන ගලාගෙන එන්නේ කොහෙන්ද?’ රෝහණ අයියා පෙරලා මගෙන් ඇහුවා. ‘වචන එන්නේ කොහොමද මම දන්නේ නෑ’ මම කිව්වා. ‘එහෙනම් තනු එන්නේ කොහෙන්ද මම දන්නෙත් නෑ’ රෝහණ අයියා කිව්වා.
වේදිකාවෙදී ප්‍රේක්ෂකයායි වේදිකාවයි දෙකක් වුණාට ඒ වෙනස පෙන්නන්න නරකයි. ප්‍රේක්ෂක සභාවෙන් කෙනෙක් තමයි නිවේදකයා. මම වේදිකාවේ ඉඳලා ‘එහෙම නේද?’ කියලා ඇහුවාම ප්‍රේක්ෂාගාරයේ කෙරවලේ කෙනෙක් ඔළුව වනනවා මම දැකලා තියනවා.■

සුපුරුදු කතාවක්: වෙනස්වන ලෝකයේ පුරුෂාර්ථ විපර්යාසය

0

■ කැත්ලීන් ජයවර්ධන

ඉවාන් ගොන්චරෝවු (1812-1891) නම් වූ රුසියානු ලේඛකයාගේ මුල්ම නවකතාව Same Old Story ය. ආනන්ද අමරසිරි නම් වූ ප්‍රවීණ පරිවර්තකයා විසින් පසුගිය වසරේදී එය (සූරිය ප්‍රකාශනයක් වශයෙන්) සිංහලට නගනු ලැබ ඇත්තේ සුපුරුදු කතාවක් ලෙස ය.
ගොන්චරෝවුගේ ‘ඔබ්ලමෝවු’ නම් වූ විශිෂ්ට නවකතාව කියවා ඇති පාඨකයන්ට මේ ලේඛකයා ගැන අමුතුවෙන් හැඳින්වීමක් කළ යුතු නැත. ඔහුගේ විශේෂත්වය පිළිබඳ විශිෂ්ට සටහන් තබා ඇත්තෝ රුසියානු නිර්මාණකරුවෝ සහ විචාරකයෝ ය. දොස්තයෙවුස්කි ඔහු දුටුවේ තමාට අභියෝගයක් විය හැකි ලේඛකයකු ලෙස ය. රුසියානු ජන ජීවිතයේ සු`ඵතර පන්තියට අයත් විෂයක්‍ෂේත්‍රය මු`ඵමනින්ම උපයෝගි කර ගත් ලේඛකයකු ලෙස තුර්ගිනිෆ් ඔහු දකිද්දී, මේ සංවේදී ලේඛකයාගේ නිර්මාණ සඳහා මූලාශ්‍රය වී ඇත්තේ රුසියානු ධනපති පන්තියේ ජීවිතය බව පවසා ඇත්තේ ලියෝ තොල්ස්තෝයි ය. යල්පිනූ රොමැන්ටික්වාදයට එල්ල වූ ප්‍රහාරයක් වශයෙන් මේ කෘතිය (සුපුරුදු කතාවක්) හඳුන්වාදී ඇත්තේ බෙලෙන්ස්කි නම් වූ ප්‍රබල විචාරකයා ය.
පිටු 571 ක් පුරා දිවෙන මේ නවකතාවේ ඉතා වැඩි ප්‍රමාණයක් වෙන් වන්නේ වාද, විවාද, ආකල්ප, විකල්ප එළිදැක්වීම සඳහා ය. මේ සංවාද විවාද බහුල වශයෙන් සිදුවන්නේ පීටර්ස්බර්ග් නුවර වෙසෙන, ජීවිතය ප්‍රායෝගිකව දකින වාණිජවාදී බාප්පා වන පියොතර් ඉවනිච් අදුයේවු සහ ඔහුගේ සංවේදී ඥාති පුත්‍ර අලෙක්සැන්ඩර් ෆියොඩොරිච් අදුයේවු අතරේ ය. වර්තමාන (තරුණ) පාඨකයන්ගේ සීමිත කාල අවකාශයට මේ දීර්ඝ සංවාද, විවාද තරමක් බාධාකාරි විය හැකි දැයි ප්‍රශ්නයක් මතුවිය හැකි වෙතත් සමාජ විකාශනය ද සමඟින් සිදුවන පුරුෂාර්ථ විපර්යාසයේ මූලයන් පිළිබඳ පැහැදිලි රූපයක් චිත්‍රණය කරගැනීමට ඉන් විවර වන්නේ ප්‍රබල අවකාශයකි. මේ දීර්ඝ වූත් සවිස්තරාත්මක වූත් පැහැදිලි කිරීම්, අවශෝෂණය කරගැනීම සඳහා යෝනිසෝමනසිකාරය මෙන් ම එක්තරා ඉවසීමක් ද අවශ්‍ය ය.
නවයොවුන් වියේ පසුවන ඇලෙක්සැන්ඩර්, ග්‍රාචි ගම්මානයේ පිහිටි මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ වතුයායක හිමිකාරිය වන අන්නා පැවුලෝවුනාගේ එකම පුත්‍රයා ය. ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේ එක් හිමිදිරි උදයක ඇය මෙන් ම නිවෙසේ මෙහෙකරුවන් ද මුරබල්ලා ද අවදිව, කාර්යබහුලව සිටින්නේ එදිනට යෙදී ඇති එක් විශේෂිත කටයුත්තක් නිසා ය. කටයුත්තේ නිමිත්ත වන්නේ අන්නා පවුලෝවුනාගේ එකම පුත්‍රයා සිවිල් සේවයේ තනතුරක් ලබාගැනීම සඳහා පීටර්ස්බර්ග් නුවරට (පියොතර් ඉවනිච් නම් වූ බාප්පාගේ නිවෙසට) පිටත්වීමයි.
‘පීටර්ස්බර්ග්’ යනු තමාට සිවිල් සේවයේ තනතුරක් ප්‍රදානය කිරීමට පුල පුලා බලා සිටි නගරයක් නොවන බව මේ තරුණයාට ඒත්තු යන්නේ අනුක්‍රමිකව ය. සුරපුරයකැයි සිතූ පීටර්ස්බර්ග් නගරය මෙන් ම සුරදූතයකු යැයි සිතූ බාප්පණ්ඩිය ද ඇලෙක්සැන්ඩර් තුළ සතුට දනවන්නේ නැත. ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ ළෙන්ගතු සිපවැළඳගැනීම්වලට පවා බාප්පාගෙන් ආදරණීය ප්‍රතිචාර නොලැබෙයි. පීටර්ස්බර්ග් නගරයේ තමා පසුකරගෙන යන මිනිසුන්ගේ මුහුණු දෙස ඔහු විමසිලිමත්ව බලන්නේ ගම්බද මිනිසකුගේ කූතුහලයෙන් යුතුව ය. ඔහුගේ සිත වඩාත් කනස්සලුසහගත වන්නේ එකදිගට පෙනීයන සෙල්මුවා මැදුරුවල දර්ශනයෙනි. ඒවා එක දිගට එකක් පිටුපස එකක් වශයෙන් විහිද යන විශාල සොහොන්ගැබ් සේ ඔහුට පෙනෙයි.
වීදිය කෙළවර වුණාම මගේ ඇස් දෙකට නිදැල්ලේ ගැවසෙන්න ඉඩක් ලැබෙන අවකාශයක් තියේවි; ඒ කියන්නේ කන්දක්, ගස් ටිකක්’
එහෙත්… හැමතැනම ඇත්තේ ගොඩනැගිලිය; නිවාස ය; එකපිට එක තැබූ ක`ඵගල් ය. බාප්පාගේ හැසිරීම, ඔහුගේ ආකල්ප, කතාබහ තරමටම ඒවා ඝන ය; ගොරහැඩි ය. නගරයේදී ඔහුගේ හැකියාවන්, ශක්‍යතාවන් අවතක්සේරුවට ලක්කෙරෙයි. ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ සිත වඩ-වඩාත් විපිළිසර කරන්නේ බරපතළ ලෙස ඔහුගේ හදවත බිඳ වැටෙන්නේ ආදරය, ප්‍රේමය හා විවාහය වැනි මාතෘකා සම්බන්ධයෙන් මෙන් ම පිවිතුරු පූජනීය ස්මරණයන් සම්බන්ධයෙන්, මතකවස්තු සම්බන්ධයෙන් බාප්පණ්ඩිය දරා සිටින ඍණ ආකල්ප හේතුවෙනි.
‘මට ඔය මතකවස්තු දැහැට පේන්න බැහැ’
‘හරියට ලී කොටයක් ඇතුළේ තියෙන ජීවිතයකට වඩා ඒ වගේ ජීවිතයක තවදුරටත් ආත්මයක් ඇත්තේ නැහැ. සැහැසි කලබල ගතියකින් යුතුව ඇලෙක්සැන්ඩර් උස් හඬින් එසේ කීවේ ය. ඒක දැවෙනසුලු හිම පතනයක්, ජීවිතයක් නොවෙයි! සිත් ප්‍රබෝධයක් නැතිව, කඳු`ඵ බිඳුවක් නැතිව, ජීවිතයක් නැතිව, ප්‍රේමයක් නැතිව අකර්මණ්‍ය වීමක් ඒක.’(සුපුරුදු කතාවක්, 95 පිටුව)
දුක, කඳුළ, කරදර ආදිය පිළිබඳ ආරංචිමාත්‍රයෙන් පමණක් දැන සිටි (සිදුහත් කුමරුවකු මෙන් කල් ගෙවූ) තමා, ගමේදී, නිවෙසේදී දුටු ඒ මනබඳිනසුලු ලෝකය අනුක්‍රමයෙන් පටුවී යන අයුරු ඇලෙක්සැන්ඩර් අත්දකින්නේ ද අනුක්‍රමයෙනි. සොබාදහමේ සිසිලස, මවගේ සුදුමුදු සෙනෙහස, තමා වෙනුවෙන් මෙහෙකළ සේවිකාව වෙතින් හා නිවෙසේ සියලු සේවක සේවිකාවන්ගෙන් ලැබූ භක්තිපූර්වක ආදරය, මොලොක්සුව දනවන සිය යහන, වස්කා නම් වූ බළලාගේ ප්‍රේමනීය පුරුපුරුව තමා විසින් පවරා දෙනු ලැබ ඇත්තේ අබිරහස්වලින් පිරි නොදන්නා ලොවකට බව ඔහු ඒත්තු ගනිමින් සිටී. පීටර්ස්බර්ග් නගරය මෙන් ම රැකියා ස්ථානය ද ඔහුගේ මනදොළ සපුරන්නේ නැත. ඔවදන් බවට පෙරළෙන බාප්පාගේ ආකල්ප ද සිත තැතිගන්වනසුලු ය. වචනයේ පරිසමාප්තාර්ථයෙන්ම පියොතර් ඉවනිච් යනු ව්‍යාපාරික ඥානයකින් යුතු නාගරිකයෙකි.
‘අපොයි මේ ගම්බද පළාත්! අපොයි මේ ආසියාව! නුඹ ජීවත් වෙන්න තිබුණේ නැගෙනහිර ලෝකයේ. එහේ මිනිස්සු තව මත් ගෑනුන්ට කියනවා ප්‍රේම කළ යුතු පිරිමියා කවුද කියලා. ගැහැනු උදවිය ඒකට අකීකරු වුණොත්, එවුන්ව වතුරේ ගිල්වලා මරා දමනවා. ඒත් මෙහේ?’ යනුවෙන් පැවසූ ඔහු තවදුරටත් කතා කරන්නට වූයේ තමාටම කථා කරන්නාක් මෙනි. ‘නුඹට ගෑනියෙක් එක්ක සතුටින් ජීවත් වෙන්න ඕනෑ නම්, ඒ කියන්නේ නුඹ ඉන්න විදියට වත්, පිස්සෙක් විදියට වත් නොවෙයි. බුද්ධිමත් විධියට ජීවත් වෙන්න ඕනෑ නම්, බොහෝ දේවල් අවශ්‍ය වෙනවා. හොඳින් කල්පනා කරලා බලලා, ක්‍රමානුකූලව හැදූ සැලැස්මක් මාර්ගයෙන් කෙල්ලෙක්, ගෑනියෙක් බවට පත්කරන හැටි නුඹ දැනගෙනම සිටිය යුතුයි. (259 පිටුව)
ඉනික්බිතිව ගැහැනිය ගැන, සාහිත්‍යය ගැන මෙන් ම ජීවිතේ සුන්දරත්වය ගැන ද දිගින් දිගට ම බාප්පාට කියාගෙන යන ඇලෙක්සැන්ඩර් වරක් සාහිත්‍යයික උපමාවක් ගෙන හැර දක්වන්නේ ‘ජීවිතය යනු රැලි නොනගන මනහර විලකි’ යි කියා ය. එහි සැඟවුණ බොහෝ දේ ඇතැයි ඔහු පැවසූ විට, බාප්පා අවඥාවෙන් කියන්නේ ‘මගේ යා`ඵවා, දියසෙවල නං සැඟවිලා තියනවා.’ යනුවෙනි. ඥාති පුත්‍රයාගේ මුලාව ගැන වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙමින් ඔහු මෙසේ ද කියයි.
‘ගමේ විදිහට නුඹ ආදරය, මිත්‍රත්වය, ජීවිතේ සතුට, විනෝදය වගේ දේවල් ගැන පමණටත් වඩා සැලකිලිමත් වෙනවා. ගම් පළාත්වල උදවියගේ මු`ඵ ජීවිතේම තියෙන්නේ අනේ! අපොයි! කියන එක ඇතුළෙ මිස වෙනත් දෙයක් ඇතුළෙ නොවේ. ඒ උදවිය කඳු`ඵ හලනවා. වැලපෙනවා. බොහොම සුන්දර දේවල් කියනවා. ඒත් ඒ උදවිය මොනවත්ම කරන්නේ නැහැ. ඒ සේරම දේවලින් මම නුඹව මුදවා ගන්නේ කොහොම ද? (85 පිටුව)
මේ කතාවේ කිසියම් ප්‍රායෝගික සත්‍යයක් සැඟව ඇතැයි යටි සිත හඳුනාගැනීමේදී හටගැනෙන වේදනාව ද ඇලෙක්සැන්ඩර් තුළ ව්‍යාකුලත්වයක් ජනිත කරයි. බහුභාණ්ඩික ලෝකයේ ඇතිතතු ඥාති පුත්‍රයාට හඳුන්වා දීම සඳහා දැරෙන බාප්පාගේ ඒ උත්සාහය බරපතළ හැලහැප්පීම්වලට ගොදුරු වන්නේ නගරයේදී ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ සිත දිනාගන්නා නඩේශ්ඩා නම් වූ සුරූපි තරුණියගේ ඇසුර ද සමඟිනි. ප්‍රේමයේ පාරිශුද්ධත්වය ගැන, පූජනීයත්වය ගැන කාව්‍යමය සංකල්පවලින් පිරී ගිය ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ සිත නඩේශ්ඩා වෙතින් අපේක්ෂා කරන්නේ ද දිව්‍යමය වූ භක්තිපූර්වක ප්‍රේමයකි. නඩේශ්ඩාගේ ඇඟිලිතුඩ සිපගනිමින් ඇය ඉදිරියේ සිටගෙන පැය දෙකක් පුරා, චිත්‍රාකාර ඉරියව්වකින් ඇය දෙස බලා සිටින කල්හි ද, අවස්ථාවට ගැළපෙන කවි උස්හඬින් ගායනා කරන කල්හි ද ඔහු අපූරු සතුටක් ලබන මුත් ඇය ඇතැම් විටක ඔහුගේ කවිවලට, ඒ සුසුම්වලට ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ ඈනුමකිනි. මේ අතර ඇගේ නිවෙසෙහිදී ඔහුට ‘නොවින්ස්කි’ නම් වූ තරුණ සිටුවරයකු හමුවෙයි. සිටුවරයා නඩේශ්ඩාට පෙම් කරන බවක් හැඟුණු මොහොතේ පටන් ඔහු ඊර්ෂාපරවශ නොසංසුන්තාවකින් පෙළෙයි. ස්නායු කම්පනයකින් පීඩා විඳින ඔහු, වරක් ඇගේ මැඳුර අසලින් මාවතේ ගමන් කරන අතර දොරටුව අසල අස්රියක් නවතා තිබෙනු දකියි. මැඳුරේ ප්‍රධාන කෝකියාගෙන් ඔහු ඒ අස්රිය ගැන විමසයි.
‘ඒක කාගෙ අශ්වරථය ද?’
‘මේක නොවින්ස්කි සිටුතුමාගේ’
පසු දිනයේත් ඊට පසු දිනයේත් අස්රිය එතැන නැංගුරම් ලා ඇති අයුරු ඔහු දකියි. මහත් වූ වේදනාවකින් ආතුර වන ඔහු මැදුරට ඇතු`ඵව ඇය පියානෝව වයමින් සිටින තැනට ළං වෙයි.
ඔහු අපේක්ෂා සහගතව ඇය දෙස බැලවේ ය. ඈ කිසිවක් නොකීවා ය.
‘මට අනුකම්පා කරන්න! යි කියමින් ඔහු යළි කථාව ඇරැඹුවේ ය. ‘බලන්න මා දිහා… මම මම වගේ පේනව ද? මිනිස්සු මාව දැකලා වික්ෂිප්ත වෙනවා. ඒ අයට මාව අඳුනා ගන්න බැහැ. හැම කෙනෙක් ම මට අනුකම්පා කරනවා. ඔබ විතරක්…’
සත්‍ය වශයෙන්ම ඔහුගේ දෑස වියරු ආලෝකයකින් බැබැළිණ. ඔහු කෘශ වී සුදුමැලි පැහැයට හැරී සිටි අතර, ඩහදිය බිඳු නළල මත රැඳී තිබිණ.
ඇය හොරෙන් මෙන් ඔහු දෙස බැලූ අතර අනුකම්පාව බඳු හැඟීමක් ඇයගේ බැල්මෙහි සැලෙමින් පැවැතියේ ය. ඈ ඇත්ත වශයෙන් ම ඔහුගේ අත අල්ලා ගත්තා ය. එහෙත් සුසුමක් හෙළමින් එය වහා අත්හැරියා ය. සුපුරුදු නිහඬතාවෙන් ම පසු වන්නට වූවා ය.
‘ඉතින්?’ යි ඔහු කීවේ ය.
‘ඕහ්. මට පාඩුවේ ඉන්න දෙන්න!’ යි ඈ දුක්මුසු හඬින් කීවා ය. ‘ඔබ ඔය ප්‍රශ්නවලින් මට වේදනා දෙනවා.’ (233 පිටුව)
උමතු ආවේගයකින් නිවෙසට පැමිණෙන ඇලෙක්සැන්ඩර් බාප්පා හමුවන්නට යයි. තමාගේ ගැටලුව ඔහු බාප්පාට කියන්නේ ඉකිගසමිනි. තමා දුටු දැවැන්ත, උදාර ආවේගාත්මක ප්‍රේමය හදිසියේම වියැකී ගොස් මුසාවාද, කපටිකම් ආදියෙන් පිරීගිය ලිලිපුටියානු අමන ප්‍රහසනයක් බවට එය පත්වූයේ යැයි පවසන ඇලෙක්සැන්ඩර් ‘ඕහ් බාප්පණ්ඩි, මේ ලෝකයේ ප්‍රේමය තරම් පූජනීය වෙනත් දෙයක් නැහැ! ප්‍රේමය නැති ජීවිතේ ජීවිතයක් නෙවෙයි’ කියමින් වැළපෙන්නට වෙයි. පියොතර් ඉවනිච් ඊට පිළිතුරු සපයන්නේ අවඥාවෙනි.
‘මේ ලෝකෙ නොපවතින දේවල් ගැන නුඹ කල්පනා ලෝක මැවුවේ ඇයි? මේ කාලය පුරා ම නුඹට ඕනැ වෙලා තිබුණේ හිතින් මවා ගත් ජීවිතයක් ගතකරන්න. නුඹේ මතය අනුව, මිනිහකුගේ ජීවිතයේ එකම කටයුත්ත ප්‍රේමවන්තයෙක්, ස්වාමිපුරුෂයෙක් නැති නම් පියෙක් වෙන එකයි. … ඊට වැඩි කිසිම දෙයකට නුඹ ඇහුම්කන් දෙන එකක් නැහැ. මේ සියලුම දේවල් වගේම, මිනිහෙක් පුරවැසියෙක් වෙනවා. ඔහුට සමාජයේ යම් කිසි තත්ත්වයක් තියෙනවා. ඔහු ලේඛකයෙක්, ඉඩම් හිමියෙක්, සොල්දාදුවෙක්, රාජ්‍ය නිලධාරියෙක්, කර්මාන්ත හිමියෙක් වුණත් කළ යුතු වැඩ කොටසක් තියෙනවා. නුඹලා සියලු දෙනාම සම්බන්ධයෙන් බලන කොට මේ කටයුත්ත ප්‍රේමයත්, මිත්‍රත්වයත් විසින් මුවා කරනු ලැබ තියෙනවා. නුඹ ජීවත්වෙන්නේ මොන ‘ආර්කේඩියාවක ද?’ නුඹ නවකථා කටපාඩම් කර ගෙන තියෙනවා. ගම් පළාතෙදි නුඹ පුංචිඅම්මාගේ කථාන්තරවලට කන් දී තියෙනවා. ඊළඟට මේ සේරම න්‍යායික මතවාද මෙහාට අරගෙන ඇවිත් තියෙනවා. දැන් නුඹ අලුතින් ‘උතුම් ආවේගාත්මක ප්‍රේමය’ කියලා එකක් සොයා ගෙන තියෙනවා’ (266-267 පිටුව)
පියොතර් ඉවනිච්ගේ ඍජු අදහස්, ඒ තර්ක විතර්ක ඇලෙක්සැන්ඩර් තුළ වන වේදනාවට පිදුරු ලන්නේ, ඒවායේ කිසියම් තාර්කික පදනමක් ද ඔහුගේ යටිසිතට හැඟීයන නිසා ය. සිත්පිත් නැති, මුදලට ගිජු, ගොරහැඩි ව්‍යාපාරිකයකු ලෙස බාප්පා හඳුනාගන්නට තමා තුළ වූ පෙළඹීම කෙරෙහි සැකසිත් පහළ වන්නට වන්නට ඔහුගේ වේදනාව වඩ-වඩාත් තියුණු වෙයි. මේසය මත දෙවැලමිට තබා, එහි හිස හොවාගන්නා ඔහු මහ හඬින් වැලපෙද්දී කාමරයෙන් පිටව යන පියොතර් ඉවනිච් සිය බිරිඳ අමතා මෙසේ කියයි.
‘මම ඇලෙක්සැන්ඩර් එක්ක මොනවා කරන්න ද මන්දා? මිනිහා අතන වාඩිවෙලා බෙරිහන් දිදී අඬනවා’ ඔහුගේ බිරිඳ ලිසවේටා ඊට පිළිතුරු දෙමින් මෙසේ ද කියයි.
‘මට ඉඩදෙනවා ඒ ළමයා ළඟට යන්න.’
ලිසවේටා තරුණයාට සවන් යොමා සිටින්නේ කිසිදු බාධා කිරීමකින් තොරව ය. දුක්ඛිත අපේක්ෂා භංගත්වයේ සිට නීරස උකටලීභාවයක් කරා වර්ධනය වී ඇති තරුණයාගේ වේදනාවේ ප්‍රමාණය ඇයට දැනෙයි; පෙනෙයි. සිටුවරයා හා නඩේශ්ඩා සිහිකරමින්, දත්මිටිකමින්, ශාපකරමින් වැළපෙන තරුණයාගේ කෝපයට කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නොදක්වමින් ඇය ඔහුට සවන් යොමා සිටියි. මිතුරියකගේ සහ සොහොයුරියකගේ මුදු ගුණය පළකරන පුංචිඅම්මාගේ උපේක්ෂා සහගතබව තමා තුළ කිසියම් විපර්යාසයකට මුලපුරන්නාක් මෙන් තරුණායාට ද හැඟී යයි.
ලිසවේටා මුලින්ම කරන්නේ නඩේෂ්ඩා වෙනුවෙන් දොස්නගන, ශාපකරන තරුණයා සමඟ එක්වෙමින් ඒ දෝෂාරෝපණයන්ට හවුල්වීම ය. තරුණයාගේ අඳෝනා ඇය තුළ පිළිකුලක් ජනිත නොකරන්නේ තමාගේ බෑනණුවන් කෙරෙහි ඒ මොහොතේදී සිත තුළ හටගන්නා (ආත්මානුකම්පාවකට ද මුසුවූ) සහානුකම්පාව නිසා ය. තම හද ගැඹුරෙහි පැවැති රහසක් අවුස්සනු ලැබූ බවක් ලිසෙවේටාට හැඟෙයි. අ`ඵයට ගිනි පුපුරක් මෙන් සැඟව තිබූ ප්‍රශ්නයක් හදිසියේ දැල්වී යයි.
තමා සතුටින් කලදවස යැවී ද?
මැසිවිලි නැගීමේ අයිතියක් නොතිබුණ ද ගැහැනියක විසින් දුකසේ අත්පත්කරගනු ලැබිය යුතු අවශ්‍යතා වශයෙන් ලෝකයා පිළිගන්නා බොහෝ දෑ ඇයට ලැබී තිබිණ. ඒවා කිසියම් වැඩසටහනකට ඇතුළත් කෙරුණු අයිතමයන් හා සම වූවේ ය. ඇගේ සැමියා ව්‍යාපාර කටයුතුවල යෙදී සිටියේ වෙහෙස නොබලා ය. උසස් අරමුණු, පුරුෂාර්ථ පිළිබඳ විශ්වාසයක් ඔහුට නොවූ අතර ඒවා ගැන කතාකිරීම ද ඔහුට රුචි නොවී ය.
‘ඒත් මගේ දෙවි හාමුදුරුවනේ! යි කියමින් ලිසවේටා ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රොවුනා කල්පනා කළා ය. ඔහු ඇත්තෙන් ම කසාද බැඳලා තියෙන්නේ ගෙදර නඩත්තු කරන්න කෙනෙක් සපයා ගන්න විතර ද? (282 පිටුව)
ස්ත්‍රීත්වයට සාප කරමින් සිටි සිය ඥාතිපුත්‍රයා, ජුලියා පැවුලොවුනා නම් වූ කනවැන්දුම් ගැහැනිය වෙත තල්ලුකරන්නේ පියොතර් ඉවනිච් ය. මේ සුරූපී තරුණ ගැහැනිය ඇමක් කරගන්නට පියොතර් ඉවනිච්ට ඕනෑ කරන්නේ සුර්කෝවු නම් වූ ව්‍යාපාරික හවුල්කරුවා පරාජය කිරීමේ උපක්‍රමික අවශ්‍යතාව පදනම් කොට ය. ජුලියාගේ රූසපුව කෙරෙහි ඇලුණ ද ඇගෙන් වෙන් ව යාම සඳහා ඇලෙක්සැන්ඩර්ට අනුබල දෙන්නේ තමා කෙරෙහි තමා තුළම ව්‍යාකූලතාවයි.
ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆියොඩොරිඩ් අදුයේවු පීටර්ස්බර්ග් නුවර ගතකරන්නේ අවුරුදු අටක් දහයක් තරම් වූ කාලයකි. ඔහු ග්‍රාචි ගම්මානයට ආපසු පැමිණෙන්නේ තරුණ වයසේදීම ය. මේ කාලසීමාව තුළ ඔහුගේ අභ්‍යන්තරයේ සිදුවූ විපර්යාසය කෙසේ වෙතත් බාහිර වශයෙන් ඔහුගේ ස්වරූපයේ ඉස්මතුව පෙනෙන පරාභවය ගැන ගම්මුන් කිසිවකුට, ඉතා අඩු තරමින් ඔහුගේ මවට (අන්නා පැවුලොවුනාට) හෝ වටහාගත හැකි වන්නේ නැත.
ඇලෙක්සැන්ඩර්ට තම අතීතය සමඟ සමාදානයකට එළඹිය හැකිවන්නේ තමාගේ මව සමාදානයේ සැතපුණ පසුව ය. ‘මට වඩා මගේ බාප්පණ්ඩි හොඳ වෙන්නේ කවර ආකාරයෙන්ද? මා වෙනුවෙන්ම මාවතක් විවර කර ගැනීමේ හැකියාව මට නැද්ද?’ වැනි ප්‍රශ්න අතරේ දෝලනය වෙමින් කලක් ඔහු පසුවන්නේ ගමෙන් පිටව යාමට සුදුසු අවස්ථාව ගැන සිතමිනි.
අවුරුදු දොළහකට පසු පියොතර් ඉවනිච් හමුවේ ඇලෙක්සැන්ඩර් පෙනී සිටින්නේ අනපේක්ෂිත මොහොතක ය. තට්ට හිසකින් හා වටකුරු උදරයකින් ද පපුවේ රැඳුණ තරු පදක්කමකින් ද යුතුව සිටින ඇලෙක්සැන්ඩර් තමා විවාහවීමට බලාපොරොත්තුවන බව පවසයි. ‘මම ආදරය කරද්දී මගේ විවාහය සිද්ධ වුණේ නෑ.’ කියා ද කියයි. රෝගී තත්ත්වයෙන් පසුවන ලිසවේටා (පුංචි අම්ම) සුසුමක් හෙළයි.
‘ඇයි පුංචි අම්ම සුසුම් හෙළන්නේ?’
‘මම සුසුම් හෙළන්නේ මීට කලින් සිටිය ඇලෙක්සැන්ඩර් වෙනුවෙන්. ඒ කාලේ නුඹ ජීවිතය තේරුම් අරගෙනයි හිටියෙ. ජීවිතේ ගැන නුඹේම අර්ථකථක දෙන්න නුඹට හැකිවුණා. ඒ කාලේ නුඹ කදිම උදාර ප්‍රඥාවන්ත පුද්ගලයෙක්ව හිටියා… ඇයි නුඹ ඒ විදියටම නොසිටියේ?’
සුසුමක් හෙළන ඇලෙක්සැන්ඩර් මෙසේ පිළිතුරු දෙයි.
‘ඒකට තමා වයස්ගතවීම කියන්නේ. මම කාලයත් එක්ක එක පෙළට ඉන්නවා. කෙනෙකුට කාලයට වඩා පසුගාමී වෙන්න බැහැ. මම ඔබට මගේ බාප්පණ්ඩි කියූ දෙයක්… ඔහුගේ වචනම උපුටලා දක්වන්නම්.
(ඒ වන විට බාප්පා – පියොතර් ඉවනිච් අත්විඳිමින් සිටින්නේ කවර වූ කායික, මානසික තත්ත්වයක් දැයි දැනගත හැකිවන්නේ පොත කියවූ පසුව ය.)
කෙසේ වුව ද විවාහයේදී බිරිඳගෙන් තමාට රූබල් ලක්ෂ තුනක් හා ප්‍රවේණිදාසයන් පන්සියයක් ද ලැබෙන්නේ යැයි අලෙක්සැන්ඩර් කී මොහොතේ බාප්පා ඔහු වැළඳගනී. මේ වැළඳගැනීම සිදුවන්නේ ජීවිතයේ මුල්වරට ය.
‘සුපුරුදු කතාවක්’ කියවීම සඳහා දීර්ඝ කාලයක්, යම් තරමක වෙහෙසක් දැරිය යුතු වන බව සැබෑ ය. එහෙත් ඒ කාලය, ඒ වෙහෙස අපතේ යන්නක් නොවන බව නම් ඉඳුරා පැවසිය හැකි ය.■