දේශපාලන පළිගැනීම් ගැන සොයා බැලීමට පත්කළ ජනාධිපති කොමිසමේ නිර්දේශයක් වූ බැසිල් රාජපක්ෂ හා තිරුකුමාර් නඩේසන් මහත්වරුන්ට එරෙහි ගම්පහ මහාධිකරණයේ ඇති නඩුව ඉවත් කිරීමේ යෝජනාව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර තිබේ.
ජනාධිපති කොමිසමේ නිර්දේශයේ දැක්වෙන්නේ බැසිල් රාජපක්ෂට හා තිරුකුමාර් නඩේසන්ට එරෙහි ගම්පහ මහාධිකරණයේ ඇති අංක 26/17 දරන නඩුව ඉල්ලා අස්කරගෙන ඔවුන් ඉන් නිදොස් කර නිදහස් කරන ලෙසය. ඊට අමතරව එම නඩුවට පාදක වූ පැමිණිල්ල කළ උපුල් කුමාර රාමවික්‍රමට නඩු පවරන ලෙසත්, ඒ පිළිබඳ විමර්ශන කළ ගුණවර්ධන සහ රණසිංහ යන පොලිස් නිලධාරීන්ට එරෙහිව විනය ක්‍රියාමාර්ග ගන්නා ලෙසත්ය.
අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ ඉදිරිපත් කර ඇති මෙම යෝජනාව අප්‍රේල් 19 සිට පාර්ලිමේන්තුවේ න්‍යාය පුස්තකයට ඇතුළත් කර ඇත. ජනාධිපතිවරයා ජනවාරි 15 දින ඉදිරිපත් කර කැබිනට් මණ්ඩලය සම්මත කරන ලද එම කොමිසමේ නිර්දේශ ඇතුළත් වාර්තාවේ 10 වෙනි අංකය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය ඉල්ලමින් අගමැතිවරයා මෙම යෝජනාව ඉදිරිපත් කර ඇත. එම 10 වෙනි අංකය යටතේ කොමිසමට ලැබුණ පැමිණිලි 18ක් ගැන සඳහන් වන අතර ඉන් බහුතරය නඩු ඉවත් කර ගැනීමට කරන ලද ඉල්ලීම් සම්බන්ධ පැමිණිලිය.■
බැසිල්ගේ නඩුව ඉවතට යෝජනාව පාර්ලිමේන්තුවට
යහපාලනය තවමත් ජීවමානය
■ නීතිඥ චන්ද්‍රසිරි සෙනෙවිරත්න
ලංකාව සිංගප්පූරුවක් කිරීමට ජනතාව ඒකරාශී කළ හැකිවේ. එහෙත් ලී ක්වාන් යූ කෙනෙකු සොයා ගත හැකිද? 2015දී යහ පාලනය ජයග්‍රහණය කරවූ සිවිල් සමාජ ව්‍යාපාරයේ දේශපාලනයක් තිබුණේම නැත. යහ පාලනය පොළොවේ පැළ කිරීමට භාර ගත් රනිල්-සිරිසේන ඩබල තමුන්ද විනාස වෙමින් රාජපක්‍ෂලාට ඉඩ සැලසූහ. ඊට හේතුව යහ පාලනය පිළිබඳ සිවිල් සමාජය තුළ පවත්නා අවබෝධය විශ්වාසය සහ ගෞරවය 38 වසරක් පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කළ තෙවරක් රටේ අගමැති තනතුර දැරූ රනිල් වික්‍රමසිංහ තුළ නොතිබීමය. ඩඩ්ලි සිරිසේනගේ අයියාගේ පැටිකිරිය කතාකිරීමත් පාපයකි. හේතුව යහ පාලනය නිර්මාණය රටට ආදරය කළ මිනිසුන්ගේ මූණට කෙළ ගසමින්, ඔක්තෝබරයේ රනිල් නෙරපා මහින්ද අගමැති ලෙස පත්කරමින් කළ පාවාදීමය.
රනිල් හිතමිත්‍ර අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන්ට මහ බැංකුව භාරදීමත්, සිරිසේන සිය සොහොයුරා ටෙලිකොම් සභාපති කරවීමත් දෙකම සුදුස්සාට සුදුස්සන් තෝරාගැනීමේ යහ පාලන රීතියට පටහැනි වේ. එතැන් පටන් කොට, සකල ආණ්ඩුවම තමන්නට රිසි සේ හැසිරුණාහ. පොලිසිය අවශ්‍යව සිටි ගාමිණි සේදර මාරුවෙන් මාරුවට වජිර අබේවර්ධන, සාගල රත්නායක යන කැබිනට් ඇමතිවරුන් දෙදෙනාගේ නිවෙස්වල ආරක්ෂාව ලැබූ බව ලංකාවට රහසක් නොවීය. මාතර නිලමේ කෙනෙකු අත්අඩංගුවට නොගන්නා බවට පොලිස්පති ජයසුන්දර මහ සභාවක් අමතමින් සිටියදීම සාගල රත්නායක ඇමතිවරයාට පොරොන්දු වුණේ ලංකාවටම ඇසෙන්නටය. ඇවන්ගාර්ඩ් ව්‍යාපාරයට ගිනිඅවි නිකුත් කළ ශ්‍රී ලංකා පරිපාලන සේවයේ දමයන්ති විජේරත්න නම් නිලධාරිනියට විමර්ශනවලට මුහුණ නොදී රටින් පලායාම ගැන වජිර අබේවර්ධනට ඇඟිල්ල දිගුවිය. සිල්රෙදි නඩුවේ දෙවන විත්තිකාර මහාධිකරණ ඇප පිට සිටි අනුෂ පැල්පිට අතිරේක ලේකම් තනතුරට පත්කිරීමට නිර්දේශ කරන්නේද, වජිර අබේවර්ධනය. මේ වජිර අබේවර්ධන වර්තමාන එජාපයේ සභාපති වේ. අප සාගල වජිර දෙදෙනාටම සමාව දිය යුතුවේ. හේතුව රනිල් වික්‍රමසිංහ හඳුනා නොගත් යහ පාලන සංකල්ප අර දෙදෙනා දැනසිටිය නොහැකි නිසාය. යහ පාලනයට පිටුපා ක්‍රියාකළ දේශපාලනඥයන් පල් හොරුන්ද යන්න ජනතාව මැනවින් දනී.
යහ පාලනය ගැන හයහතර නොදැන රනිල්ලා සිරිසේනලා එසේ හැසිරුණාට, යහ පාලන යගදාව අතින් ගත් එදවස නීල මහා යෝධයන් සිටි බව, ඉතිහාසයේ ලියැවී හමාරය. අධිකරණය මෙන්ම, ස්වාධීන කොමිෂන් සභා තේජෝ බලසම්පන්න වෙමින් යහ පාලන හතර මායිම් ලකුණු කිරීමට සමත් විය. මහින්ද අගමැති කරවීමෙන් සිරිසේන ඔප්පු කළ උපන් ගෙහි නැහැදිච්චිකමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දුන් තීරණය ඓතිහාසික එකකි. පොලිස් පරීක්‍ෂක නිශාන්ත සිල්වා මාරු කිරීමට ජනාධිපති සිරිසේන කළ නියෝගය විසි කිරීමට, පොලිස් කොමිසමට හයිය තිබිණ. ක්‍රමවේදයෙන් පිට පැන විදුහල්පතිවරුන් පත් කිරීමට අමාත්‍ය අකිල විරාජ් කාරියවසම් ගත් තීරණය රාජ්‍ය සේවා කොමිෂන් සභාවෙන් ප්රතික්ෂේප විය. මේ ගැන විමසීමට අගමැති රනිල් රාජ්‍ය සේවා කොමිසම තමන් වෙත කැඳවීය. ඒ රැස්වීමට සහභාගි නොවීමට කොමිෂන් සභාවේ සභාපති ධර්මසේන දිසානායක තීරණයක් ගෙන තිබිණ. නැවත අගමැති පුද්ගලිකව කළ කැඳවීමක් නිසා, අගමැති හමුවූ රාජ්‍ය සේවා කොමිෂන් සභාපතිවරයා අගමැතිට පළමුව කතාකළේය. ඔහු කීවේ රටේ අගමැති නිසා ආවා මිස, ඔබතුමාට මා කැඳවීමට අයිතියක් බලයක් නැත කියාය. සමහර විට අද මේවා අසන පොහොට්ටුකාරයන් ඒවා කොහෙද සර් එක්ක කියා සිනාසිය හැකිය. එහෙත් මේවා මේ ආකාරයට සිද්ධ විය. එහෙම වුණේ යහ පාලනය නිසාය. සමාජ මාධ්‍ය රටේ ජනාධිපතිට ගෝනි සීටා කියන්නේ යහ පාලන හයියෙනි. නීතියෙන් ඒ හැසිරීම් වෙනස් කළ නොහැකි වේ. සතොස සභාපතිට යන්න වුණේ යහ පාලනය නිසාය. ලංකා ප්‍රමිති කාර්යාංශයේ අධ්යක්ෂ ජනරාල්වරිය කුණු මාළු කෑල්ලක් බවට පත්වුණේ රටේ යහ පාලනය තවම පවත්නා හෙයිනි. තවත් මොනවාද?
ජනතාව තරාතිරම නොතකා ප්‍රශ්න කරමින් සිටිති. ඡන්ද කාලෙට යහපාලනය යට ගොස් බොරුව ඉස්මතු විය. ගෝඨා ජනාධිපති වුණේද මහින්ද 2020 අගමැති වුණේද එහෙමය. ආණ්ඩුව පත්වූ සැණින් කුවේණිගේ සාපය මෙන් යහ පාලනය ඉස්මතු වෙමින් තිබේ. දේශපාලන පළිගැනීම් කොමිසම, ස්වාධීන අධිකරණයක් රටේ පවත්නා බවට සහතිකයකි. වර්තමාන පාලකයන් අධිකරණයට මාර බයය. නඩු ඇසුවොත් එල්ලුම් ගස් යාමට නියමිත නඩරාජා රවිරාජ්ගේ ජෝෂප් පරරාජසිංහම්ගේ වැලිකඩ සිරකරුවන්ගේ තාජුදීන්ගේ මිනිමරුවන් කොමිෂන් දමා බේරා ගන්නේ යහ පාලනය නිසාය. අල්ලස් කොමිසම නඩු අස් කර ගැනීමේ කොමිසම වී ඇත. කොමිසමේ සංයුතියෙන් තුනෙන් දෙකක් හිටපු විනිසුරුවරුය. ගෝඨාභය පත් කළ එකම කොමිසමක හෝ සාමාජිකයෙකුට ධර්මසේන දිසානායක විය නොහැකිය. නිදහස් මතධාරි ක්‍රිස්තු භක්තික මිතුරෙකු කී ආකාරයට ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් උත්ථානය, යහ පාලනය රටේ නැවත කෙළින් වෙනවාය.
සන්ඩේ ලිඩර් කර්තෘ ප්‍රෙඩ්රිකා ජෑන්ස්ට අසූචි කන ඊරිය කියා මරණ බිය ඇති කළ යුගයක් පැවති බව වර්තමාන ජනාධිපතිවරයා දනී. හරින් ප්‍රනාන්දුට බල්ලෙකු මෙන් ප්‍රභාකරන් මරා දැමූ සිද්ධිය සිහිපත් කළාට තවමත් යමක් සිදුවී නැත. කෝප් කමිටු සභාපතිව සිටි විජයදාස රාජපක්ෂ යහ පාලනයෙන් රාජපක්‍ෂලාට මාරුවුණේ වාසියට මිස යහ පාලනය වෙනුවෙන් නොවන බව රටම දනී. ඇවන්ගාර්ඩ් රැක්ක විජයදාස සමහරුන්ගේ සිහින ජනාධිපති වෙලාය.
මුරුත්තෙට්ටුවේලා විජයදාස රාජපක්‍ෂලා කරන්නේ කොන්ත්‍රාත්ය. සමහර විට, පනත පාස් වෙන්න ඉස්සර විජයදාස රාජපක්ෂ සෞඛ්‍ය ඇමති ද, විය හැකිය.
රටක යහ පාලනය සහ පාලකයන් අතර, වෙනස රටේ මිනිස්සු රාජපක්‍ෂලා හරහා තේරුම් ගනිමින් සිටිති. සත්තකින්ම මේ සිද්ධ වෙන්නේ කුමක්ද? 2014 දෙසැම්බර් මාසයේ 8 වෙනිදාට ඉස්සර රටේ කිසිදු නිලධාරියෙකු දේවානි ජයතිලක මෙන් කතා කරන්නට හැසිරෙන්නට හිතන්නේවත් නැත. කතා කෙරුවොත් දෙවන දවසක් උදා වන්නේම නැත. ලසන්ත මහපාරේදී මැරුම් කෑමත්, සන්ඩේ ලීඩර් පත්‍රයේ කතුවරියට ගූ කන බැල්ලි කියා බැනවැදීමත්, කෝප් කමිටු සභපති තම පාලනයෙන් මිදෙනු දැක විජයදාස රාජපක්ෂට කතා කළ ආකාරයත් අපට අමතක නැත. වර්තමාන රාජපක්ෂ පාලනයෙන් රටේ මිනිස්සු අපේක්‍ෂා කළේ වඩාත් බරපතළ තත්වයකි. එහෙත් දැන් සිද්ධ වෙන්නේ කුමක්ද? 2014ට පෙර තත්වය සමග සසඳන කල රාජපක්‍ෂලා පේල් යයි සමහරු කියති. ඒත් ඇත්තටම සිදුවී ඇත්තේ දේශපාලන ක්‍රිඩාවට අලුත් නීතිරීති එක්ව තිබීමය. ඒවාට අනුගතව, රාජපක්‍ෂලාට සෙල්ලම් කිරිමේ අපහසුවක් ඇත. 2014ට පෙර රාජපක්‍ෂලාට කැමති උසක් පනින්නට කිසිවෙකුගෙන් බාධාවක් නැත. මම අඩි අටක් උස පනිනවා කීවොත් පනිනවාමය. දැන් තමන්ට අවශ්‍ය උසට සහ නිශ්චිත ක්‍රීඩා රීති අතර, පොල්ලක් ඇත. එහෙත් දැන් රජ්ජුරුවෝ හෙළුවෙන් කියන්න කිසිවෙකු බය නැත. ඒ කාලේ උස පෙන්වන පොල්ලක් සීමාවත් තිබුණේ නැත.
මහින්ද අගමැති කරවීමෙන් සිරිසේන ඔප්පු කළ නැහැදිච්චිකම ප්රතික්ෂේප කිරීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ශක්තියක් තිබිණ. සිරිසේන පොලිස් පරික්‍ෂකයෙකු මාරු කළ ක්‍රියාව ප්රතික්ෂේප කිරීමට පොලිස් කොමිසමට හයිය තිබිණ. එදා උස් පහත් වෙමින් යහ පාලනය එසේ පැවතියා මිස විනාස වුණේවත්, ඒ මතවාදය ප්රතික්ෂේප වුණේවත් නැත. වර්තමාන ආණ්ඩුව පේල් වෙලාද? නැත. ඔවුන්ට සෙල්ලම් කළ හැකි වපසරිය හැකිළී ඇතුවා පමණය. එහෙම කියන්නේ කෙසේද? අතීතයට එබී බලමු. 2014 දෙසැම්බරයට පෙර නම්, දේවානි ජයතිලකට, භාග්‍යා අබේරත්නට කුමක් වේද? ලසන්තට කළ දේ මතකද? සිරසට ගිනි නොතැබුවෙහිද? කීත් නොයාර් උපාලි තෙන්නකෝන් මතකද? ඒ කියන්නේ රාජපක්‍ෂලා සිල් අරන් කියාද? නැත. හරින් ප්‍රනාන්දු ඇමතු ආකාරයෙන් සහ විජේදාස රාජපක්ෂගේ ප්‍රකාශය අනුසාරයෙන් රාජපක්‍ෂලා තවම එහෙමය. එහෙත් ඔවුන්ට හතරේ සීමාවෙන් පිට යන්න බැරිය. අසූ හැවිරිදි චමල් රාජපක්ෂ ගහගන්න කතා කළේ වියරුවෙන් නොවේ. පුරුද්දටය.
රාජපක්‍ෂලාට විලංගු වැටී ඇති බව ජාතියම දැනගත යුතුවේ. එය පහදා දෙන්න කෙනෙක් නැත. හේතුව දේශපාලන කුහකකමය. සජිත්ට අවශ්‍ය අතීතයක් නැති රටක ඕපපාතික සතෙකු වීමටය. ජවිපෙට අවශ්‍ය කුමක්දැයි ඔවුහුවත් නොදනිති. යහ පාලනයේ සාපයෙන් ආණ්ඩුවට කුෂ්ටයක් වැළඳී ඇති බව කිසිවෙකුට පෙනීගොස් තිබේද?
කුහකකම නිසා යහ පාලන ජයග්‍රහණ ගැන සජිත් ප්‍රේමදාස හෝ අනුර කුමාරලා කතා නොකරති. රාජපක්‍ෂලාට තුනෙන් දෙක දානය කළ සජිත් ගැන කතාකිරීමත් පවකි. අනුර කුමාර විනාඩියට වචන පනස් දෙකක් පැහැදිලිව පාවිච්චි කරමින් කියන දේ රටට හොඳින් දැනෙනවාය. එහෙත් පිළිගත් යාන්ත්‍රණයක් ඔවුනට නැත. බලපත්‍ර නැති රියැදුරෙකු හසුරුවන, රක්‍ෂණයද කර නැති වාර්ෂික ආදායම් බලපත්‍රද නැති වාහනයක ධාවනය පිළිබඳව පවත්නා අනියත බිය මෙන් සැකයක් බියක් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ කෙරෙහි ජනතාව තුළ පවතී. යහ පාලනය ගැන ජවිපෙය කතා නොකරන්නේ රතු අලි අවලාදයට බියෙන් විය හැකිය. බිංදුවට දැවුණ එජාපය ගැන අදත් පවත්නා විශ්වාසය ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ගැන නැත. සමගි ජනබල වේගයට අලියා සමග එක් නොවී කිසි විටෙක තමන් ලද විසිපන් ලක්‍ෂය පනස් ලක්‍ෂයක් කරගත නොහැකිය. එහෙත් අලියාගේ සභාපති කවුද? මේ විස්තර කළේ රාජපක්ෂ පාලනයට එරෙහිව ප්‍රතිවිරෝධතා ගැනය.
ග්‍රික බැඳුම්කර වංචාව සම්බන්ධව වගකීම භාරගත් අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්, පෝට් සිටි පනත ගැනද වගකීම භාර ගන්නා බව කියයි. ඒ කතාව රනිල් වික්‍රමසිංහ, අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් ගැන වගකීම භාර ගත්තා වාගේ එකකි. රනිල් වෙනුවට, කබ්රාල්ද, අර්ජුන් ඇලෝසියස් වෙනුවට, පී.බී.ජයසුන්දරද වැඩේ දිගටම කරගෙන යති.
20 වෙනි සංශෝධනයෙන් 19 වෙනි ව්‍යවස්ථාව හමාර කොට, ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ආදි යහ පාලන තිරිංග ගලවා වීසි කළහ. සජිත්ගේ උදව්වෙන් තුනෙන් දෙක ගත්තාට, අල්ලස් කොමිසමේ උදව්වෙන් පල් හොරුන් නිදහස් කළාට, පරණ පුරුද්දට හැසිරෙන රාජපක්‍ෂලා තැන තැන ලිස්සා වැටෙමින් සිටින්නාහ. සමහරුන්ට හිට්ලර් සිහි වන්නේ මේ අල්ලපනල්ලේය. ඔක්තෝබර් අඩව්වට පසුව, දූෂණ වංචා අංශයේ සිටි නිශාන්ත සිල්වා මාරු කිරීමට ජනාධිපති සිරිසේන දුන් නියෝගය පොලිස් කොමිසම ඉරා විසි කළේය. දැන් ඒ බලය කොමිසමට නැතද, වෙන්නප්පුවේ සහකාර පොලිස් අධිකාරි එරික් පෙරේරා මාරු කිරීමෙන් ආණ්ඩුව සවුත්තු විය. බැසිල් විල්පත්තුව රිෂාඩ් බදියුදීන්ට ලියා දුන් අවස්ථාවේ වන සංරක්‍ෂණ නිලධාරින්ට නොතිබුණ ශක්තියක් දේවානි ජයතිලකට ලැබුණේත්, මීමුරේ එනසල් වැවීමට ගෝඨාභය තීරණය කළ විට, නීතිය අනුව එසේ කළ නොහැකි බව අමාත්‍යාංශ ලේකම් බන්දුල හරිශ්චන්ද්‍ර කීවේත් යහ පාලන ආකල්ප නිසාය. වන විනාසය ගැන භාග්‍යා අබේරත්න කතා කළ වචන හත අට සිද්ධ පත්තිනි අවතාරය දුටුවා මෙන්, රාජපක්‍ෂලා බියපත් වූහ. 2014ට පෙර රාජපක්‍ෂලාට මෙවැනි බාධා තිබුණේ නැත.
සිංහල අවුරුදු උත්සවයේදී එක ගමක, සයිකල් රේස් එක හැමදාම දිනුවේ ගමේ පාන්කාරයාය. රත්නපුරේ සිට කොලොන්නාවට දිනපතා වැඩට බයිසිකලයෙන් ආ සුමනවීර පාපැදි ශූරයා වුණා වාගේය. එහෙත් 2018 සයිකල් කප් එක පාන්කාරයාට අහිමි විය. දිනුවේ කසිප්පුකාරයෙකි. තරගය නිමවී වරුවක් යාමට පෙර, පෙර ගමේ මිනිසුන් ඇත්ත වටහා ගත්හ. මග දිගට සයිකල් පදින්නන්ට සුබ පතන්නන් අතර සිටි එකෙක්, පාන්කාරයාට තැලූ කිතුල් ඇට මිශ්‍ර වතුර බාල්දියක් විසි කළේය. කැසිල්ල හැදුණේත් රේස් එක පැරදුණේත් එහෙමය. හේතුව එයයි. එහෙම ගේම් ගහන පොහොට්ටුවෝ තාමත් වැඩක් සැලසුම් කරමින් සිටිති.
2018 පාස්කු ප්‍රහාරය සිදුවේ. 2019 ගෝඨාභය ජනාධිපති වේ. 2020 සිරිසේන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී වේ. බලයට කෑදරව, මෙසේ අවතක්සේරුවූ රටේ පළමුවෙනි විධායක ජනාධිපති සිරිසේන නොවේ. මේ සිද්ධ වෙන්නේ දෙපැත්තේම හිස් මොළේ ඇත්තන් බුද්ධියෙන් ක්‍රියා කළ යුතු බවය.
ජාතිවාදය තවදුරටත් රටේ අලෙවි කළ නොහැකි බව දොස්තර සාෆි ඔප්පු කළේය. පාස්කු ප්‍රහාරය දේශපාලන බිම් බෝම්බයකි. පාස්කු ප්‍රහාරයට අදාළ සිද්ධි මාලාවක් ගැන ඉතිහාසය කරුණු විමසමින් සිටියි. එය ආරම්භ වන්නේ සිරිසේන ගෝඨාභය ඝාතන කුමන්ත්‍රණයක් සැප්තැම්බර් 12 දින හෙළිවීමෙනි. අදාළ ප්‍රකාශය කරන්නේ 2016 ජූනි 29 වෙනි දින අංක පීඑස්/ඩීපි/1 යන ලිපිය අනුව, මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ ජාතික වැඩ සටහනේ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික් ලේකම්ට ස්වේච්ඡා සේවකයෙකු ලෙස ජනාධිපති සිරිසේන දැන සිටි නාමල් කුමාර නම් අයෙකි. කාදිනල් මැල්කම් කරන සමහර ප්‍රකාශ අනුව, පාස්කු ප්‍රහාරයේ මොළකරුවන් පවා ජනතාගේ හාස්‍යයට ලක්ව හමාරය.■
පළාත් සභා සාකච්ඡා කොටඋඩ
■ දේශපාලන වාර්තාකරු
අලුත් අවුරුදු නිවාඩුව අවසන් වෙද්දී තිබුණු උණුසුම්ම දේශපාලන මාතෘකාව වුණේ මැයි දිනය පවත්වන ආකාරයය. ඊට අමතරව ආණ්ඩුව අභ්‍යන්තරයේ බෙදීම් කෙලෙස පුපුරනු ඇතිද යන්නය. අප්‍රේල් 19 වැනි සඳුදා මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් රැස්වීමක් පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණි. එහිදී මැයි රැළි පවත්වන ආකාරය ගැනත් කතා කරන බව පසුව මාධ්‍ය වාර්තා කළේය. ඒ අනුව රැස්වීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රීවරුන් විශාල පිරිසකට ආරාධනය කර තිබුණි. එම පක්ෂයේ දිස්ත්‍රික් මට්ටමේ නායකයන්ට පවා ආරාධනා ලැබී තිබුණි.
එහෙත් විමල් වීරවංශ, වාසුදේව නානායක්කාර, උදය ගම්මන්පිළ ඇතුළු නායකයන් එම රැස්වීමට සහභාගී නොවීය. අනිද්දා සමග අදහස් දැක්වූ එක් නායකයෙකු මෙසේ කීය.
‘අපි එතැනට යන්න හිටියේ මැයි රැළි ගැන කතා කරන්න නෙවෙයි. පළාත් සභා මැතිවරණ ක්‍රමය ගැන සාකච්ඡා කරන්න. ඒත්, පක්ෂ නායකයන් වෙනුවට පොදුජන පෙරමුණේ ලොකු පිරිසකට ඒ සාකච්ඡාවට කතා කරපු හින්දා අපි ගියේ නෑ. අපි නැවත ඉල්ලුවා ඒ වෙනුවට වෙනම සාකච්ඡාවක් පවත්වන්න කියලා. තවම වෙනම සාකච්ඡාවක් තිබුණේ නෑ. 20 අඟහරුවාදා ආණ්ඩුවේ මන්ත්‍රී කණ්ඩායම් රැස්වීම තිබුණා. ඒකෙදී ඇති වූ ගැටුමක් නිසා පිරිසක් කලින් නැගිට ගියා කියන කතාව බොරුවක්. එහෙම වුණේ නෑ. ඒත්, අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා පළාත් සභා මැතිවරණ ක්‍රමය ගැන සාකච්ඡාවක්.’
පොදුජන පෙරමුණ සැලසුම් කර තිබුණේ තමන්ගේ පැත්තේ වැඩි පිරිසක් ගෙන්වාගෙන, සාකච්ඡාවේදී අනෙකුත් පක්ෂවල අදහස් මර්දනය කර දමන්නටය. එහෙත්, එම සැලසුම් අසාර්ථක වී තිබුණි. තවමත් පළාත් සභා මැතිවරණ ක්‍රමය ගැන එකඟතාවක් නැත. ඒ වෙනුවෙන් යළි සාකච්ඡාවක් කැඳවීමට සිදු වනු ඇත. ඒ සාකච්ඡා, වාද විවාද අවසන් වනතුරු පළාත් සභා මැතිවරණ ක්‍රමයත් කල් ඇදෙනු ඇත.
චීනෙට දුන්නාට කමක් නෑ වගේ
කොළඹ වරායේ නැගෙනහිර පර්යන්තයේ ආයෝජනය සඳහා ඉන්දියාවේ අදානි සමාගමට අවස්ථාව ලබා දීමට විරුද්ධව ආණ්ඩුව තුළ සිටින දේශපාලන පක්ෂ මෙන්ම ආණ්ඩුව බලයට ගෙන ඒමට මැදිහත් වූ සංවිධාන විශාල ප්‍රමාණයක් ඒකාබද්ධව හඬ නැගීය. අන්තිමේ ඒ වෙනුවෙන් කතා කිරීමට ඉතිරි වුණේ රෝහිත අබේගුණවර්ධන වැනි ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රීවරුන් දෙතුන් දෙනෙක් පමණි.
එහෙත්, පෝට් සිටි ආර්ථික කොමිෂන් සභා පනතට එරෙහිව එවැනි ඒකාබද්ධ බලවේගයක් හැදුණේත් නැත. ආණ්ඩුවේ නායකයන්ද මුල සිටම එයට එරෙහිව අවි අමෝරාගත්හ. අලුත් අවුරුද්දට කලින් සතියේ අනිද්දා පුවත්පතේ පෝට් සිටි ආර්ථික කොමිෂන් සභා පනත ගැන විස්තරයක් තිබුණි. අවුරුදු සතිය වන විට පෝට් සිටිය ගැන අදහස් දක්වන්නට ආණ්ඩුවට හිතවත් පිරිසක් සංවිධානය විය. විජයදාස රාජපක්ෂ, මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමි වැනි නායකයන් අදහස් දැක්වුවේ ඒ අනුවය.
එහෙත් ඒ විරෝධය එන බව හොඳින්ම දන්නා නිසා, එයට ප්‍රතිචාර දැක්වීමත් ආණ්ඩුව කල් තියා සැලසුම් කර තිබුණි. ඒ අනුව මුල් දිනයේ සිටම ඇලපිල්ලක් නෑර පිළිතුරු දීමට මහින්දානන්ද අලුත්ගමගේ, ෂෙහාන් සේමසිංහ, ජීඑල් පීරිස් ආදී නායකයන් මැදිහත් වෙන බව දක්නට ලැබුණි.
කෙසේ වෙතත් අනෙක් වැදගත් කරුණ වන්නේ පෝට් සිටි කොමිසම ගැන විමල් වීරවංශ ප්‍රමුඛ ආණ්ඩුවේ විකල්ප කණ්ඩායමේත් ඒකමතික අදහසක් නොවීමය. විමල් වීරවංශ අමාත්‍යවරයා පෝට් සිටි ව්‍යාපෘතියට පක්ෂව අදහස් දැක්වීය. විජයදාස රාජපක්ෂ දැඩිව එරෙහි විය. වාසුදේව නානායක්කාර අමාත්‍යවරයා කැබිනට් මණ්ඩලයේදී මේ ව්‍යාපෘතිය ගැන ප්‍රශ්න මාලාවක් අසා තිබුණි. එහෙත්, කැබිනට් මණ්ඩලයේදී ඔහුට පිළිතුරු ලැබී නැත.
කෙසේ වෙතත්, නැගෙනහිර පර්යන්තයට එකතු වූ කණ්ඩායම පෝට් සිටියට අදාලව එකතු වීමේ බලාපොරොත්තුවක් නොමැති බවත්. ඒ කණ්ඩායමේ නායකයන් අතර පෝට් සිටි ගැන විවිධ අදහස් තිබෙන බවත් අනිද්දා සමඟ අදහස් දැක් වූ ආණ්ඩුවේ පක්ෂ නායකයෙකු කීය.
අනෙක් පැත්තෙන් බෞද්ධ හිමිවරුන්, ජාතික සංවිධාන සාමාජිකයන් ආදී විවිධ පිරිස් විසිරුණු අදහස්වල සිටි බව පෙනේ. ගුණදාස අමරසේකර, වසන්ත බණ්ඩාර ආදී ජාතික සංවිධාන සාමාජිකයන් මේ ව්‍යාපෘතියට පක්ෂව අදහස් දැක්වීය.
වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තයේ සිදුවීමේදී යෝජනා වුණේ ආයෝජනය සඳහා සමාගමක් පිහිටුවීමත්, ඒ සමාගමේ සීයට 49ක කොටසක් ඉන්දීය සහ ජපාන ආයෝජන කිරීමත්ය. කොළඹ වරායේ සියලු පර්යන්ත විදෙස් සමාගම්වලට හිමි වීමත්, නැගෙනහිර පර්යන්තය ඉදි කිරීමෙන් පසු විදෙස් සමාගමකට පැවරීම පාඩුවක් වීමත් නිසා එහිදී පොදු විරෝධයක් නැගුණි. එහෙත්, එම යෝජනාවට වඩා කොළඹ පෝට් සිටි ආර්ථික කොමිෂන් සභා පනත භයානක එකකි. එහිදී විශාල භූමි භාගයක් ඇති නගරයක් රටේ නීතිරීතිවලින් නිදහස් කරනු ලබයි.
හරි නම් පෙර කී දේශප්‍රේමීන් නැගෙනහිර පර්යන්තයටත් වඩා වැඩි හඬක් නැගිය යුතු වුණේ වරාය කොමිසමටය. එහෙත්, දැන් ඒ කණ්ඩායමේ එකඟතාවක් නැත. සමහරුන් වරාය කොමිසමට කැමතිය. තව සමහරුන් විරුද්ධය. එයට ප්‍රධාන හේතු දෙකක් ඇත. එකක් වන්නේ නැගෙනහිර පර්යන්තයේ යෝජනාව බැසිල් රාජපක්ෂ පාර්ශ්වයෙන් ඉදිරිපත් වීම සහ පෝට් සිටි කොමිසම ජනාධිපතිවරයාගේ ඍජු අනුග්‍රහය ලැබෙන යෝජනාවක් වීමය. දෙවැන්න නැගෙනහිර පර්යන්තය ඉන්දියාවට අදාල එකක් වීමත්, පෝට් සිටිය චීනයට අදාල එකක් වීමත්ය. මහා පරිමාණයෙන් නැගෙන ඉන්දියානු බිය, චීනයට එරෙහිව නැගෙන්නේ නැත.
මුරුත්තෙට්ටුවේ හිමි අතුරුදන්ද?
පසුගිය සතියේ මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමියන් සොයා නාරාහේන්පිට අභයාරාම විහාරයට ගිය පුද්ගලයන්ට දැනගන්නට ලැබුණේ ආනන්ද හිමි පන්සලේ නොමැති බවය. එහිමියන් පාකිස්ථානයේ සංචාරයකට ගිය බව තොරතුරු විමසද්දී පිළිතුරු ලෙස වාර්තා විය. පන්සලට දූරකථන ඇමතුම් ගත් අයටත් අසන්නට ලැබුණේ ඒ කතාවය.
එහෙත්, ඒ බොහෝ දෙනෙකු පාකිස්ථාන් සංචාරය ගැන කතාව ගැන විශ්වාස කළේ නැත. පාකිස්ථානය සාමාන්‍යයෙන් බෞද්ධ හිමිවරුන් යන එන ගමනාන්තයක් නොවේ. අනෙක මේ දිනවල නැවත කොවිඩ්-19 පැතිරීම නිසා බොහෝ රටවලට ගුවන් ගමන් සීමා කර ඇත. ‘මුරුත්තෙට්ටුවේ හාමුදුරුවන් අතුරුදන් වෙලා’ යැයි කටකතාවක් හුවමාරු වුණේ ඔය නිසාය. පෝට් සිටි කොමිෂන් සභා පනතට විරුද්ධව දැඩිව අදහස් දැක් වූ මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමි, එක්වරම අතුරුදන් වීම බොහෝ අයට කුහුලක් විය.
එහෙත් පසුව දැනගන්නට ලැබුණේ මුරුත්තෙට්ටුවේ ආනන්ද හිමි පාකිස්ථානයේ සංචාරයකට හැබෑවටම ගොස් ඇති බවය. ලංකාවේ බෞද්ධ හිමිවරුන් කිහිප දෙනෙක්ම යම්කිසි වැඩමුළුවක් සඳහා පාකිස්ථානයට ගොස් තිබුණි. කෙසේ වෙතත් පෝට් සිටිය ගැන තියුණු අදහස් දැක්වීමකින් පසු එහිමියන් විදේශ සංචාරයකට යෑම ගැන කතාබහ අඩු වී තිබුණේ නැත.
ජීඑම්ඕඒ අවුල
ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සභාවේ සාමාජිකයන් අතරින් සීමිත පිරිසක් නිලවරණයකින් තෝරා පත් කර ගනී. මෙවර නිලවරණයේදී වෛද්‍ය සභාවේ බලය ඇල්ලීම තමන්ගේ අරමුණ බව රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ ඉහළ සාමාජිකයන් ප්‍රචාරය කර තිබුණි. ඒ වෙනුවෙන් නාමයෝජනා ඉදිරිපත් කිරීම මෙන්ම බස් යොදා ඡන්දදායකයන් ගෙන්වීමටත් සැලසුම් තිබුණු බව වෛද්‍යවරුන් ගණනාවක් අප සමඟ කීහ.
එක් වෛද්‍යවරයෙකු අප වෙත පැහැදිලි කළේ රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සභාවේ බහුතර බලය ඇල්ලුවොත් එය වෛද්‍ය සේවයට ඉතා අයහපත් ප්‍රතිඵල ඇති කළ හැකි බවය. ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සභාව වෛද්‍යවරුන්ගේ වෘත්තිකභාවය ගැන තීන්දු කරන ආයතනයකි. රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ දැන් සිටින ප්‍රධානීන් පටු දේශපාලන අරමුණු මත කටයුතු කරන පිරිසක් බව ප්‍රකටය.
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික සංවිධායක බැසිල් රාජපක්ෂ අවස්ථා ගණනාවකදීම කියා තිබුණේ රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ ඉල්ලීම පරිදි, එහි සාමාජිකයන් කිහිපදෙනෙකුට පසුගිය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී නාමයෝජනා ලබා දුන් බවය. ඒ හැරුණාම පසුගිය මාසයේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ පැවති සාකච්ඡාවකදී සෞඛ්‍ය ඇමතිවරිය කීවායැයි වෛද්‍යවරුන් පිරිසක් අප වෙත කී කතාවක්ද සඳහන් කිරීම වටී. ඔවුන් කී හැටියට රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය ආණ්ඩුව බලයට පත් කිරීමට උදව් කළ බවත්, ඒ නිසා එම සංගමයේ විරෝධය එල්ල වන ආකාරයට කටයුතු කළ නොහැකි බවත් සෞඛ්‍ය ඇමතිවරිය කියා තිබේ.
එවැනි දේශපාලන සංවිධානයක් වෛද්‍ය සභාව වැනි ආයතනයක බහුතර බලය ලබා ගතහොත්, එය වෘත්තියට හානිකර වනු ඇති බව අප සමග අදහස් දැක්වූ වෛද්‍යවරුන්ගේ අදහසය. මේ ආයතනයෙන් එම දේශපාලනික සංවිධානය ඈත් වී සිටීම හොඳ බව ඔවුහු කීය.
මේ අතර වෛද්‍ය සභාවේ නිලවරණය පැවැත්වීම නිත්‍යානුකූල නොවන බව පෙන්වා දෙමින් වාරණ නියෝගයක් ඉල්ලා ගොනු කළ නඩුවක් කොළඹ දිසා අධිකරණය ඉදිරියේ විභාග විය. එම අධිකරණය 2021 අප්‍රේල් 09 වැනිදා නිලවරණය තාවකාලිකව නවත්වමින් වාරණ නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. ඒ අනුව අප්‍රේල් මාසයේ අග පැවැත්වීමට නියමිත වූ ඡන්ද විමසීම් දැන් කල් ගොස්ය.
තිස්සකුට්ටිආරච්චි කවුද?
අප්‍රේල් 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ කලහකාරී තත්වයක් හට ගත්තේය. පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය ගැන පාර්ලිමේන්තුව ඇතුළේ විරෝධය පාන්නට දෙපාර්ශ්වයම සූදානම් වී පැමිණ සිටියේය. විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන් කළු හැඳ පැමිණ සිටි අතර ආණ්ඩුවේ මන්ත්‍රීවරුන් සහරාන්ගේ ඡායාරූප සහිත බෝඩ් රැගෙන පැමිණ සිටියේය. ඇති වූ ගැටුමේදී සමගි ජන බලවේගයේ මන්ත්‍රී හරීන් ප්‍රනාන්දු සහ පොදු ජන පෙරමුණේ මන්ත්‍රී ජානක තිස්සකුට්ටිආරච්චි අතර ගුටි බැට හුවමාරුවක්ද සිදු විය.
ජානක තිස්සකුට්ටිආරච්චි මන්ත්‍රීවරයා එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ සිටි අයෙකි. හිටපු මහියංගණය ආසන සංවිධායකවරයාය. හරීන් ප්‍රනාන්දු මහතා එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ බදුල්ල දිස්ත්‍රික් නායකයාව සිටියදී, ඌව පළාත් සභා විපක්ෂ නායකයාව සිටියදී ඔහු හරීන් යටතේ සිටි කෙනෙකි. එහෙත් 2014 ජනාධිපතිවරණය අස්සේ, දෙසැම්බර් 15 වැනිදා ඔහු පැත්ත මාරු කළේය. පළාත් සභාවේ සිටියදීම තමන් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාට සහයෝගය දක්වන බව ප්‍රකාශ කළේය.
කෙසේ වෙතත් 2015 ජනාධිපතිවරණයෙන් පසු ඔහු නැවත පැත්ත මාරු කළේය. මාසයක් ගත වෙන්නත් කලින්, 2015 ජනවාරි 13 වැනිදා විපක්ෂ නායක හරීන් ප්‍රනාන්දුට සහයෝගය පළ කරන බව කියමින් දිවුරුම් ප්‍රකාශයක් ලබා දී තිබුණි. ඒ අනුව 2015 ජනවාරි 14 වැනිදා ශෂීන්ද්‍ර රාජපක්ෂගේ මහ ඇමතිකම අහිමි කරමින්, හරීන් මහ ඇමතිවරයා වෙද්දී තිස්සකුට්ටිආරච්චි ඔහුගේ සහයෝගයට සිටියේය.
ඊටත් පසු නැවත ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයට මාරු වූ ඔහු, අන්තිමේ ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණට ගියේය. බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට දේශපාලන බලයක් තිබුණේ නැත. පොහොට්ටුවෙන් බදුල්ලට යැවූ කුමාර වෙල්ගම නායක පවුල ප්‍රශ්න කර ඉවත් විය. ඒ වෙනුවට නායකත්වය හිමි වූ උදිත ලොකුබණ්ඩාර රාජපක්ෂ පවුලට හිතවත් වුණත්, බදුල්ලේ ජනතාව ඔහු ගණන් ගත්තේ නැත. බදුල්ලේ බලවතෙකු වන නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා ශ්‍රීලනිපයේය. ඩිලාන් පෙරේරා මෙන්ම චාමර සම්පත් දිසානායකද අන්තිම මොහොත වනතුරු ශ්‍රීලනිපයේ සිටි අය වන නිසා, පොදුජන පෙරමුණෙන් අඩු සැලකිලි ලැබූ අයය. එවැනි අය මැතිවරණයේදී පරාජය කිරීමටත් යටි සැලසුමක් තිබුණි. ඒ සැලසුම් අසාර්ථක වෙමින්, ශ්‍රීලනිප බලය බදුල්ලේ ශක්තිමක් විය. පොහොට්ටුවේ නායක චරිතය වූ උදිත පරාද විය. ඒ අනුව බදුල්ලෙන් තේරී පත් වූ එකම ඔරිජිනල් පොහොට්ටු කාරයා තිස්සකුට්ටිආරච්චිය.■
මරණ දඬුවම ලැබූ සිරකරුවෝ 1223ක් අභියාචනා ඉදිරිපත් කළ 700ක්
සිරකරුවන්ගේ තදබදය අඩු කිරීම සඳහා පොදු සමාව දීමේ ප්‍රතිපත්තිමය ක්‍රියාවලියට අමතරව සමාලෝචන ක්‍රියාවලියක් හරහා විශේෂ සමාව ප්‍රදානය කිරීමේ යාන්ත්‍රණයක් සකස් කිරීමේ කමිටු වාර්තාව බන්ධනාගාර කළමනාකරණ හා සිරකරුවන් පුනරුත්ථාපන කටයුතු රාජ්‍ය අමාත්‍ය ලොහාන් රත්වත්තේට හා අධිකරණ අමාත්‍ය අලි සබ්රිට පිරිනැමුනේ මාර්තු 30 දාය. ඒ එම වාර්තාව ජනාධිපතවරයාට ඉදිරිපත් කිරීම සඳහාය.
මෙම කමිටුවේ ප්‍රමුඛතම අරමුණ වන්නේ බන්ධනාගාර පරිපාලනය විධිමත් කිරීම හා නිදහස් වීමට දිනයක් නොමැති බන්ධනාගාර ගත සිරකරුවන් හා දීර්ඝ කාලයක් දඬුවම් ලබා සිටින සිරකරුවන් සම්බන්ධයෙන් පොදු ක්‍රමවේදයක් හඳුන්වා දීම මඟින් බන්ධනාගාර පරිපාලනය ශක්තිමත් කිරීම, සිරකරුවන්ගේ තදබදය අඩුකිරීම සඳහා පොදු සමාව දීමේ විධිමත් ක්‍රමවේදයක් හරහා විශේෂ සමාව ප්‍රදානය කිරීම සඳහා වන නව යාන්ත්‍රණයක් සකස් කිරීමත්ය.
ඒ අනුව මරණීය දණ්ඩන සිරකරුවන්, ජීවිතාන්ත සිරකරුවන් හා දීර්ඝ කාලීන සිරකරුවන්(වසර 20ට වැඩි) ගැන එම කමිටුවේ අවධානය යොමුවී ඇත.
එම වාර්තාව සඳහන් කරන පරිදි එම කමිටුවේ සෘජු ඉලක්කය බවට පත්වී ඇත්තේ මරණ දඬුවම හිමිවී ඇති හා ජීවිතාන්තය දක්වා සිරදඬුවම් හිමිවී ඇති සිරකරුවන් සම්බන්ධයෙන්ය. එසේම එය අභියාචක සිරකරුවන් සම්බන්ධයෙන්ද වක්‍රාකාරව අදාළ වන බව වාර්තාවේ සඳහන්ය. ඊට අමතරව දීර්ඝකාලීන සිරදඬුවම් විඳින සාමාන්‍ය සිරකරුවන් මෙම විශේෂ සමාව සඳහා ඉලක්ක කර ඇත.
මරණීය දඬුවම නියමවී සිටින සිරකරුවන් ජීවිතාන්තය දක්වා සිරදඬුවමට පරිවර්තනය කරන ක්‍රමවේදයක්, ජීවිතාන්ත සිර දඬුවම නියම වී ඇති සිරකරුවන් නිශ්චිත සිර දඬුවමක් බවට පරිවර්තනය කරන ක්‍රමවේදයක් හා දීර්ඝ කාලීන සිරදඬුවම් සඳහා සමාව ලබාදීමේ ක්‍රමවේදයක් සඳහා යාන්ත්‍රණ සකස් කිරීමට ඒ අනුව එම වාර්තාවෙන් නිර්දේශ ඉදිරිපත් කර ඇත.
එසේ වුවද මෙම විශේෂ සමාව දීමේ ක්‍රියාවලියේදී ඒ සඳහා වූ සමාලෝචන කමිටුවලට ඉදිරිපත් කිරීමට සුදුසුකම් නොලබන සිරකරුවන් වර්ගීකරණයක්ද එම කමිටුව සිදුකර ඇත. සංවිධානාත්මක අපරාධ කල්ලි සමාජිකයන්, මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන්, බරපතල තත්වයේ ලා සැලකිය හැකි ළමා අපයෝජන සහ රංචු ගැසී දූෂණ සිදු කළ සිරකරුවන්, වසර 20ට අඩු දඬුවම් නියම වී ඇති සිරකරුවන්, විසඳීමට නඩු ඇති හා අභියාචක සිරකරුවන්, බන්ධනාගාරය තුළ සිදු කරනු ලබන වැරදි සම්බන්ධයෙන් බන්ධනාගාරගතව සිටියදී ලක්වූ චෝදනාවන් සම්බන්ධයෙන් සුදුසුකම් ලැබීමේ කාලය දීර්ඝ කළ සිරකරුවන් එම පිරිස වෙති.
එම වාර්තාවට අනුව 2021.01.01 දිනට මරණ දඬුවම හිමිවී ඇති අභියාචනා ඉදිරිපත් කර ඇති සිරකරුවන් සංඛ්‍යාව 700ක් වේ. ඉන් 24ක් කාන්තාවෝය. අභියාචනා ඉදිරිපත් කර ඇති දෙදෙනෙකු විදේශිකයන් වන අතර එක් අයකු ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ මරණ දඬුවම ලැබුවෙකි.
එසේම මරණ දඬුවම හිමිවි ඇති අභියාචනා ඉදිරිපත් කර නැති සිරකරුවෝ ප්‍රමාණය 523කි. ඉන් 09 දෙනෙක් කාන්තාවෝය. දෙදෙනෙක් විදේශිකයෝය. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ මරණ දඬුවම ලැබූ එක් අයෙක්ද ඒ අතර සිටී. ඒ අනුව මරණ දඬුවම හිමිවී ඇති මුළු සංඛ්‍යාව 1223කි.
එම දිනට ජීවිතාන්තය දක්වා සිරදඬුවම් ලබා ඇති මුළු සංඛ්‍යාව 714කි. ඉන් 140 දෙනෙකු අභියාචනා ඉදිරිපත් කර ඇති අතර ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ ජීවිතාන්තය දක්වා සිරදඬුවම් ලැබූ 06 දෙනෙක්ද ඒ අතර සිටිති. අභියාචනා නොකරන ලද ඉතිරි පිරිසෙන් 61ක් දෙනෙකු විදේශිකයින් වන අතර ඔවුන්ගෙන් 12 දෙනෙක් කාන්තාවෝය. මේ පිරිස අතරේද ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ ජීවිතාන්තය දක්වා සිරදඬුවම් ලැබූ දෙදෙනෙක් සිටිති.
එමෙන්ම දීර්ඝකාලීන සිරදඬුවම් ලබා ඇති සිරකරුවන් ප්‍රමාණය 4794ක් වන අතර ඉන් 477ක් අභියාචනා ඉදිරිපත් කර ඇත. එම පිරිසෙන් එක් අයකු විදේශිකයෙක් වන අතර ඒද කාන්තාවකි. 05 දෙනෙකු ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ දඬුවම් ලැබූවෝය. අභියාචනා නොකරන ලද පිරිසෙන් 74ක් කාන්තාවන් වන අතර විදේශිය කාන්තාවෝ දෙදෙනෙක් ඒ අතර වෙති. විදේශ පිරිමින්ගේ සංඛ්‍යාව 04ක් වන අතර ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ දඬුවම් ලැබූ පිරිස 29කි. එසේම තරුණ වරදකරුවෝ 27 දෙනෙක්ද ඒ අතර සිටිති.■
දිය යටින් හුවමාරු වෙන එන්නත් විරෝධී ගින්දර
‘අම්මෝ, මම නම් වැක්සීන් එක ගහගන්නේ නෑ.’ යැයි කීවේ අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ඉහළ රැකියාවක යෙදෙන නිලධාරියෙකි. ලියුම්කරු සාමීචියක යෙදෙන අතරතුර ඒ නිලධාරියා එන්නත ගැන එවැනි කතාවක් කීය. ‘ගිය සතියේත් යුරෝපෙ විසි ගාණක් මැරිලා.’ ඔහු එන්නත විශ්වාස නොකිරීමට හේතු විමසද්දී කීවේ එලෙසය.
එයින් පසු එන්නත ගැන විශ්වාසදැයි එදිනෙදා හමුවෙන පුද්ගලයන් කිහිපදෙනෙකුගෙන්ම ලියුම්කරු විමසීය. ඒ අය තමන්ගේ නම සඳහන් කරමින්, ඒ අදහස් පුවත්පතක පළ කරනවාට අකමැතිය. එහෙත්, අධ්‍යාපන තත්වය මෙන්ම සමාජ තත්වය අතින් ඉහළ මට්ටමක පසු වෙන සැලකිය යුතු පිරිසක් එන්නත ගැන සැක තබා ගෙන සිටින බව නිරීක්ෂණය වීම පුදුමයට කරුණක් විය. බස් රථවල, දුම්රියේදී, කඩපළේදී එවැනි අදහස් තවත් අයට අසන්න ලැබී ඇතිවාට සැක නැත. වට්ස්ඇප්, ෆේස්බුක් පෝස්ට්, යූටියුබ් වීඩියෝ සහ කමෙන්ට් ආදියෙන් එවැනි ප්‍රවෘත්ති හුවමාරු වූ අවස්ථාත් ඇත.
මේ සටහනේ අරමුණ එන්නත ගැන සමාජයේ ඇති වැරදි මත මොනවාද? ඒවා නිවැරදි කළ හැක්කේ කෙසේද? යන කරුණට යොමු කරන්නේ අඩු අවධානයකි. අපේ වැඩි අවධානය ශ්‍රී ලංකාවේ එන්නත ගැන වැරදි මත පැතිරීමට පසුබිම් වූ කරුණු මොනවාද යන්න සොයා බැලීමය.
මහා පරිමාණයෙන් නැහැ
එන්නත ගැන කතා කිරීමේදී ඉතා සතුටට කාරණයක් වන්නේ ලංකාවේ සංවිධානාත්මකව එන්නත් විරෝධී මතවාද ව්‍යාප්ත නොවීමයි. ඇමෙරිකාවේ නම් එන්නත් විරෝධීන් ‘ඇන්ටි වැක්සිනර්ස්’ යන තේමාව යටතේ සංවිධානය වී සිටී. ඔවුන් සංවිධානාත්මකව සහ විධිමත්ව එන්නත් ප්රතික්ෂේප කරන ලෙස අදහස් සමාජගත කරමින් සිටී. එන්නත භයානක බවට පදනමක් නොමැති අදහස් පතුරමින් සිටී.
ඇතැම් විට ප්‍රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය පවා එවැනි අදහස්වලට උඩ ගෙඩි දී තිබේ. උදාහරණයක් ලෙස මෑතකදී ඇමෙරිකාවේ ෆොක්ස් නිව්ස් ප්‍රවෘත්ති සේවයේ, ටකර් කාල්සන් නම් ප්‍රකට වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කරන්නා ‘කොවිඩ්-19 එන්නතේ අරමුණ කුමක්ද? එහි ඇත්තම ප්‍රතිඵලයක් තිබේද?’ ආදි වශයෙන් ප්‍රශ්න කිරීමක යෙදුණි.
අපේ රටේ යහපත් තත්වයක් වන්නේ මාධ්‍ය ආයතන සහ ප්‍රකට දේශපාලනඥයන් එන්නත ගැන මිථ්‍යා මත ප්‍රචාරය කිරීමට හිතාමතා දායක නොවීමය. ප්‍රධාන ධාරාවේ සියල්ලන්ම පාහේ එන්නතේ කාර්යක්ෂමතාව ගැන වැරදි මත පැතිරීමට කටයුතු නොකර සිටී. ඒ අනුව වැරදි මත පැතිරෙන්නේ සමාජ මාධ්‍යවලින් සහ කටකතාවලින් පමණි. ඒ එන්නත් විරෝධීන් සංවිධානාත්මක සහ විශාල වශයෙන් පැතිර ගිය පිරිසක් නොවීමත් යහපත් තත්වයකි. අසංවිධානාත්මක, ප්‍රධාන ධාරාවේ මාධ්‍යවල සහයෝගයක් නොමැති, විසිර ගිය සුළුතරයක් දිය යටින් ගින්දර ගෙන යන පරිද්දෙන් එන්නත් විරෝධී අදහස් හුවමාරු කර ගන්නා බවත් පෙනේ.
එන්නත් ලබා දීමේ ක්‍රියාවලිය සාර්ථක වීමට නම් රටේ හැම තරාතිරමකම පාහේ පුද්ගලයන් එන්නත ලබා ගැනීමට ස්වෙච්ඡාවෙන් යොමු විය යුතුය. යම් පිරිසක් හෝ එන්නත ප්රතික්ෂේප කළහොත් ක්‍රියාවලිය අසාර්ථක විය හැක.
අකමැති අය
බීබීසී සිංහල සේවය සමාජයේ මත විමසුමකින් පසු 2021 පෙබරවාරි 25 වැනිදා පළ කළ ලිපියකද සඳහන් වී තිබුණේ වඳවීම වැනි විවිධාකාර වැරදි අදහස් මත අපේ රටේ තරුණ තරුණියන් කොටසක් එන්නත ලබා ගැනීමට අකැමැත්තක් දක්වන බවය.
එම ලිපියේ සඳහන් පරිදි එන්නත ලබා ගැනීම ප්රතික්ෂේප කළ හේතුව කීපදෙනෙකුගෙන් විමසූ විට ඔවුන් පවසා තිබුණේ තමන්ට කෙටි පණිවිඩ, ඊ මේල් සහ කට කතා ඔස්සේ දැනගැනීමට ලැබුණු කරුණු මත එම තීරණවලට එළැඹුණු බවය.
‘මම වැක්සීන් එක ගන්නේ නැහැ කියලා තීරණය කළා. මේකේ සයිඩ් ඉෆෙක්ට්ස් සෑහෙන තියෙනවා කියලා මට දැනගන්න ලැබුණා. විශේෂයෙන්ම වඳභාවය ඇති වෙනවා වගේ දේවල්. මම වැඩ කරන්නේ සෞඛ්‍ය අංශයේ. ළඟදී විවාහ වෙන්න ඉන්න නිසා මට ඇත්තටම බය හිතුණා,’ කොළඹ රජයේ රෝහලක රැකියාවේ නිරත 24 හැවිදිරි කාන්තාවක පවසා තිබුණි. ඇය සිය නම හෙළි නොකරන ලෙස ඉල්ලා සිටි බව ලිපියේ සඳහන්ය. එය ලියුම්කරුගේ අත්දැකීමටත් සමානය.
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ හා අණුක වෛද්‍ය විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රධානී මහාචාර්ය නීලිකා මලවිගේ බීබීසී සිංහල සේවය වෙත එන්නත පිළිබඳ පැතිරෙන මිථ්‍යා මත ගැන පැහැදිලි කර තිබුණි.
‘කෝවිඩ්-19 එන්නත් හා සම්බන්ධ මිථ්‍යාවන් බොහෝමයක් සමාජ මාධ්‍ය ජාල ඔස්සේ ව්‍යාප්ත වී ඇති බව පෙනෙනවා.
සමහරු මිථ්‍යාවන් පතුරවන්නේ එන්නත් පිළිබඳ අවබෝධයක් නැති නිසායි. නමුත් සමහරු මිථ්‍යා මත පතුරන්නේ එන්නත ගැන අනවශ්‍ය බියක් ඇති කරවීමට හෝ එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහන් කඩාකප්පල් කිරීමේ චේතනාවෙන්. මම හිතන්නේ සමහර පුද්ගලයින් මේ වගේ මිථ්‍යා මත පතුරන්නේ එයින් එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහනට සිදුවන හානිය ගැන සිතා බලලා නෙමෙයි.
කෝවිඩ්-19 එන්නතේ නිෂ්පාදනය වාර්තාගත වේගයකින් සිදු වුණා. මෙය සිදු කරන්න පුළුවන් වුණේ විද්‍යාඥයන්, තීරණ ගැනීමේ ආයතන, රජයන්, අරමුදල් සම්පාදකයින් සහ එන්නත නිෂ්පාදකයන්ගේ කැපවීමේ එකතුවකින්.
කෝවිඩ්-19 නිසා ඇති වූ විනාශය නිසා ලෝකයේ පළමු වතාවට සෑම දෙනාම එක් හේතුවක් සඳහා වැඩ කිරීමට එකට එකතු වුණා.’
වෙනත් ඖෂධ
එන්නත ගැන වැරදි මත පැතිරවීම සිදු නොකළත්, එන්නත හැරුණාම වෙනත් ඖෂධ තිබෙන බවට සමාජයේ මතයක් පැතිරවීමෙන් මිථ්‍යා අදහස්වලට තටු දෙන්නට අපේ රටේ මාධ්‍ය ආයතන මෙන්ම රජයේ වගකිවයුත්තෝද කටයුතු කළෝය.
‘එන්නත නෙවෙයි, කොරෝනා නැති කරන්න අපේ රටෙ හදපු බෙහෙත් තියෙන්නේ. ඒවායේ ඔය සයිඩ් ඉෆෙක්ට් එහෙමත් නැහැනේ. ඒවා බෙදුවා නම් හරිනේ. අපේ රටේ සල්ලි පිටරට යන්නෙත් නෑ. කාටවත් බාල්දු වෙන්න ඕනෑත් නෑ.’ යැයි කීවේ අප සමඟ අදහස් දැක් වූ ගුරුවරියකි. මේ අදහස නම් සමාජ මාධ්‍යවලත් දක්නට ලැබුණු එකකි.
‘ඕවා මුකුත් නැතුව පස්පංගුව, කොත්තමල්ලි, වෙනිවැල් ගැට වගේ දේවල් බීලා මෙහෙ කට්ටිය මෙච්චර කල් සනීප වුණේ යස අගේට.’ ‘අද දෙරණ’ යූටියුබ් වීඩියෝවකට කවිඳු යන නමින් යුතුව කමෙන්ටුවක් එක් කළ අයෙකු එසේ සඳහන් කර තිබුණි. ‘එන්නත බිස්නස් එකක්, එන්නත මාෆියාවක්, කොමිස් ගහන්න කරන වැඩ, අපේ සිංහල බෙහෙත් තියෙනවා.’ ආදි අදහස් බොහොමයක් එවැනි වීඩියෝවල කමෙන්ට් වශයෙන් තිබුණි.
‘ආණ්ඩුව ධම්මික බණ්ඩාර වෛද්‍යතුමාගේ ඖෂධ වට්ටෝරුව හොරකම් කරලා! එතුමාට බොරු සහතිකයක් දීලා! හොර පාරෙන් ඖෂධය බටහිරට විකුණාගෙන කන්නයි හදන්නේ-’ මහේෂ් යන නමෙන් යූටියුබ් වීඩියෝවල අදහස් පළ කරන්නෙකු එසේ කියා තිබුණේ සිරස ‘පැතිකඩ’ වැඩසටහනකටය.
දහස් ගණනක් සහ ඇතැම්විට ලක්ෂ ගණන් නරඹන වීඩියෝවල කමෙන්ට් වශයෙන් තිබෙන අදහස්ද විශාල පිරිසක් කියවති.
විවිධාකාර බෙහෙත් වර්ග ගැන මිථ්‍යා මත සමාජගත කිරීමට මාධ්‍ය ආයත විශාල කාර්යභාරයක් කළේය. තමන්ගේ ඖෂධය ‘සීයට සීයක්’ සාර්ථක යැයි පර්යේෂණවලින් තහවුරු වූ බවත්, එක් වතාවක් පානය කළොත් ජීවිතයේ කිසිදා කොවිඩ්-19 වැළඳෙන්නේ නැති බවත් කියද්දී, එයට ප්‍රචාරය දුන්නේය. කිසිදු පදනමක් නැති ඖෂධ වර්ග නිෂ්පාදනය කළ පුද්ගලයන් පාර්ලිමේන්තුවට ගෙන්වා ඒ ඖෂධ පානය කිරීම, සෞඛ්‍ය ඇමතිනිය ඒ ඖෂධ පානය කිරීම මගින් මිථ්‍යා අදහස්වලට ඉඩ සැලසීය. ඉතින්, ඒ මිථ්‍යා මත විශ්වාස කරමින් එන්නත ඕනෑ නැති බව කල්පනා කරන පුරවැසියන් සිටීම පිළිබඳ වගකීම ඔවුන්ටය.
පෙබරවාරි 15 වැනිදා කොළොන්නාවේ මහජන හමුවකදී අදහස් දක්වමින් අතුරලියේ රතන හිමි මෙසේ කියා තිබුණි. ‘අපි කහයි, තුනපහයි කාලා ටිකක් දුරට ගැලවිලා ඉන්නවා. කොරෝනා හැදුණ සීයකගෙන් විතර අහලා තියෙනවා. හැමෝම කිව්වේ අමාරු වුණේ නෑ කියලා. මම නම් කොරෝනාවලට බය නැහැ. මම වැක්සීන් එක ගහන්නේ නෑ. දැන් කොරෝනාවලට ගැහුවාම ඊළඟට එන එකටත් ගන්න එපැයි. ඒ නිසා මම නම් ගහන්නේ නෑ. මූණ වහගෙන, රජය කියන නීති පිළිපදිනවා. පරෙස්සමෙන් ඉන්නවා. ඉඟුරු, කොත්තමල්ලි ගන්නවා. ආයුර්වේද බෙහෙත් බොනවා. මේ වැක්සීන් එක කියන එකත් ජාවාරමක්. කරන්න දෙයක් නෑ අපට ඒකට අහු වෙන්න වෙලා තියෙනවා. අපේ රට නිදහස් කර ගැනීම සඳහා අපට අවශ්‍ය චීස්, කිරිපිටි හැම දෙයක්ම ලංකාවේ නිෂ්පාදනය කරමු.’ (මෙසේ කී රතන හිමියෝ පසුව එන්නත ලබාගත්හ.)
‘වැක්සීන් එක තවමත් අත්හදා බලමින් තිබෙනවා. ඒක එක එක රටවල් තම තමන්ගේ වත්කම් අනුව දැන් ඉඳන්ම මිලියන ගණන්ම ඕඩර් කරලා ඇති. අපටත් ඕනෑ වුණ දවසට අපි ඕඩර් කරනවා. මම හිතන්නේ නෑ දැනට වැක්සීන් එක අපට වුවමනායි කියලා. ඒක ඇමෙරිකාවට වුවමනායි. වැක්සීන් එක වෙනුවට පාවිච්චි කළ හැකි දේවල් තියෙනවා. අපි ඒවා පාවිච්චි කරනවා. වැක්සීන් එක වුවමනායි කියලා වෛද්‍යවරුන් දැක්කොත් ඒ ගෙන්වීමටත් අපට මුදල් තියෙනවා.’ පාර්ලිමේන්තුවේදී 2020 නොවැම්බර් 20 වැනිදා වාසුදේව නානායක්කාර අමාත්‍යවරයා එසේ කියා තිබුණි.
ක්‍රියාවලියේ අකාර්යක්ෂමතාව
ලෝකයේ මුල්ම එන්නත්වලට අනුමැතිය ලැබුණේ 2020 දෙසැම්බර් මාසයේය. ඒ මාසයේ සිටම ලෝකයේ විවිධ රටවලින් එන්නත් සඳහා ඇණවුම් ලබා දෙන්නට පටන් ගෙන තිබුණි. මාර්තු මාසය වෙද්දී බොහෝ රටවල් මිලියන ගණනකට එන්නත් ලබා දී තිබුණි. එහෙත් අපේ රටේ එන්නත් සඳහා ඇණවුම් ලබා දීම ප්‍රමාද විය. තවමත් ලබා දී ඇත්තේ එන්නත් මිලියනයක් පමණය. ඒ ප්‍රමාදය එන්නත පිළිබඳ විශ්වාසය අඩු කිරීමට හේතු විය හැක. ‘එන්නත ඔය තරම් වැදගත් නම්, ඉක්මනට දීලා ඉවර නොකරන්නේ ඇයි?’ අප සමග කතාබහ කළෙ අයෙකු එසේ විමසීය.
ඖෂධ අධිකාරිය
කොවිඩ්-19 එන්නත් පමණක් නොව, ලංකාවේ වෙනත් රෝගයකට වුව සුදුසු එන්නත් අනුමත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ අවිශ්වාසය ඇති කරන ප්‍රධාන සිදු වීමක් වුණේ චීනයේ සිනොෆාම් එන්නතට ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ අනුමැතිය බලහත්කාරයෙන් ලබා ගැනීම සඳහා ආණ්ඩුව ගත් බාල උත්සාහයයි.
චීන එන්නතට අනුමැතිය ලබා දිය හැකිද යන්න පිළිබඳ වෛද්‍ය ලක්කුමාර් ප්‍රනාන්දු සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරිය වෙත යවා තිබුණු ලියුමක සඳහන් වී තිබුණේ මෙලෙසය.
‘..අනුමත කිරීමේදී වැදගත් වෙන කාරණා කිහිපයක් තිබෙනවා. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය අනුමත කරලා තිබෙනවා නම් හෝ ලෝකයේ තිබෙන වඩාත්ම සුපරීක්ෂාකාරී ඖෂධ නියාමන අධිකාරි 11න් එකක් හෝ අනුමත කර තිබෙනවා නම් එම අනුමැතිය ඉතා පහසුයි. එසේ නොමැති විට එම එන්නත් පිළිබඳව කරන ලද තුන්වැනි අදියරේ පරීක්ෂණවල සියලුම දත්ත අපේ ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය සඳහා ලබාදිය යුතු වෙනවා. මෙම තුන්වැනි අදියර පරීක්ෂණ ලෝකයේ පිළිගත් වෛද්‍ය සඟරාවක පළ කර තිබේ නම් එයත් මේ සඳහා උපකාරයක් වෙනවා.
සිනොෆාම් එන්නතේ මේ සඳහා ලංකාවේ නියෝජිතයන් එම එන්නත ද ලංකාවෙ ජනතාවට ලබාදීම සඳහා අයදුම් කර දැනට මාස දෙකකට අධිකයි. ඒත් ඔවුන්ගේ අයදුම්පත සමඟ අවශ්‍ය කරන දත්ත විශාල ප්‍රමාණයක් ලැබිලා තිබුණේ නෑ. ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ අධ්යක්ෂ මණ්ඩලය මේ සඳහා එන්නත් පිළිබඳ පත්කර තිබූ විද්වත් මණ්ඩලය මෙම දත්ත කොතෙකුත් ඉල්ලුවත් ඒවාවල වැදගත් කොටස් කීපයක්ම මේ වෙනකොටත් ලැබුණේ නැහැ. එසේ දත්ත නොමැතිව එන්නතක් අනුමත කළහොත් එයින් ඇතිවන පූර්වාදර්ශය විශාල ප්‍රශ්න ඇති කරන්නක් බවට පත්වෙනවා..’
ඒ අනුව ඒ එන්නතට අනුමැතියක් ලබා දීමට හැකියාවක් තිබුණේ නැත. මුලින්ම ආණ්ඩුව තමන්ට හිතවත් මාධ්‍ය ආයතන පාවිච්චි කරමින් එම එන්නතට අනුමැතිය ලබා නොදී සිටීමට හිටපු සෞඛ්‍ය ඇමති රාජිත සේනාරත්නගේ මැදිහත්වීමෙන් දේශපාලන සැලසුමක් ඇතැයි ප්‍රචාරය කරන ලදි. ඊට පසු ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ සභාපති අසිත ද සිල්වා, වෛද්‍ය පාලිත අබේකෝන්, වෛද්‍ය ලක්කුමාර් ප්‍රනාන්දු ඇතුළු නිලධාරීන් ඉවත් කිරීමට බලපෑම් කළේය.
ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතා තීරණාත්මක ආයතනයකි. අධිකරණ සේවා කොමිසම, පොලිස් කොමිසම, මානව හිමිකම් කොමිසම මෙන්ම ඖෂධ නියාමන අධිකාරියත් ඉතා ස්වාධීනව පැවතිය යුතු ආයතනයකි. දේශපාලන බලපෑම් එල්ල නොවිය යුතු ආයතනයකි. ඒ එම ආයතනය ලංකාවේ රෝගීන්ට ලබා දීමට සුදුසු ඖෂධ තීන්දු කොට අනුමැතිය ලබා දීමේ වගකීම හිමි ආයතනය නිසාය.
චීන එන්නතට විධිමත් පරිදි අනුමැතිය ලබා නොදී, ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට එන්නත ලබා දුන්නොත් කොවිඩ්-19 මර්දනයට පමණක් නොව, අනාගතයේදී රජයෙන් ලබාදෙන ඕනෑම එන්නතක් පිළිබඳ සාමාන්‍ය ජනතාවගේ විශ්වාසය නැති විය හැකි, දීර්ඝකාලීනව නරක ප්‍රතිඵල ඇති වන භයානක තීන්දුවක් බව අප කළ විමසීමකදී විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමයේ සභාපති වෛද්‍ය එල්.ඒ. රණසිංහ පැවසුවේ ඒ නිසාය.
ඔහු වැඩිදුරටත් කීවේ වසර ගණනාවක් තිස්සේ ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයෙන් විවිධාකාර එන්නත් වර්ග ලබාදීමේදී සාමාන්‍ය ජනතාව විශ්වාසයෙන් ඒ සඳහා සහභාගී වූ බවය. රජයෙන් ලබා දෙන එන්නත් පිළිබඳ සැකයක් ඇති වුවහොත්, එය දුරු කිරීම අසීරු බව ඔහු වැඩිදුරටත් කීවේය.
මේ සියල්ල සලකද්දී අපේ රටේ සාමාන්‍ය ජනතාව අතර එන්නත පිළිබඳ මිත්‍යා අදහස් ප්‍රචාරය කිරීමට මාධ්‍ය සහ වගකිවයුතු දේශපාලනඥයන් කටයුතු නොකළ බව සැබෑය. ඒ නිසා සෑහෙන දුරට සාමාන්‍ය ජනතාව අතර එන්නත ගැන විශ්වාසයක් තිබෙන බවත් සැබෑවකි. එහෙත් එන්නත පිළිබඳ වැරදි අදහස් සමාජයේ යම් දුරකට පැතිරෙන බවත්, කොවිඩ්-19 ගැන අවිද්‍යාත්මක මත පැතිරවීමෙන් සහ නිසි පරිදි තමන්ගේ වගකීම් ඉටු නොකිරීම නිසා මාධ්‍යවලට ඒ ගැන වගකීමක් ඇති බවත් අමතක නොකළ යුතුය.■
එන්නත ලබා ගන්න හොඳ උනන්දුවක් තිබුණා
ශ්‍රී ලංකා මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්ගේ සංගමයේ ලේකම් මහේන්ද්‍ර බාලසූරිය
මුල් දවස්වල එන්නත් ගැන වැරදි මත ගොඩක් තිබුණා. සාමාන්‍ය ජනතාවගේ විතරක් නෙවෙයි, සෞඛ්‍ය සේවකයන්ගේ පවා තිබුණා. මේක ලෝකයට ආගන්තුක වෛරසයක්. එච්චර කාලයක් ගිහිල්ලා නෑ. විශාල ප්‍රමාණයක් මිය ගියා. ඒ නිසා මේ සම්බන්ධයෙන් තවමත් පර්යේෂණ තියෙන්නේ. ඒ නිසා සමහර අලුත් තොරතුරු, අලුත් තත්වයන් පිළිබඳ වාර්තා වරින් වර එළියට එනවා. සාමාන්‍ය තත්වයක් යටතේ එන්නතක් අවුරුද්දක් ඇතුළත හදන්න බැහැ. ඒත්, හදිසි අවශ්‍යතා මත වේගයෙන් පර්යේෂන කරලා අනුමැතිය දුන්නා. ඒ නිසා සමහර තොරතුරු එන්නේ පස්සේ. සමහර රටවල ලේ කැටි ගැසීමේ සිදුවීම්, සමහර එන්නත් වර්ග භාවිතය නැවැත්වීම් වගේ සිදුවීම් තිබුණා. ඒවා වැරදියට තේරුම් ගැනීමේ අවදානමක් තිබුණා.
කොහොම වුණත්, සමස්තයක් විදියට එන්නතට ලංකාවේ අය හුරු වුණා. සෞඛ්‍ය අංශයේ පහළ සේවයේ වෘත්තිකයන් පවා තමන්ගේ හිතවතුන්ට එන්නත් ලබා ගන්න උත්සාහ කිරීමේ සිදුවීම් තිබුණා. දැන් කොවිෂීල්ඩ් එන්නත ලක්ෂ දහයකට විතර ලබා දුන්නා. උනන්දුවක් සහ තරගයක් එන්නත ලබා ගැනීම සඳහා තිබුණා.
රෝගී බවට පත් වුණොත් සමාජයෙන් කොන් වෙනවා කියන හැඟීම, පූර්ණ ආරක්ෂාව පිළිබඳ හැඟීම නිසා එන්නතට වැඩි ඉල්ලුමක් තිබුණා. සියලු දේ පසෙක ලා එන්නත ලබා ගැනීමට උත්සාහ කළ අය හිටියා. පොරකෑමක් පවා තිබුණා. තමන්ට නොදෙන බව විවේචන පවා කරමින් කට්ටිය එකතු වුණා.
ඒක තමයි අපේ පොදු නිරීක්ෂණය. කොහොම වුණත් ඕනෑ දෙයක් සීයට සීයක් සතුටුදායක නෑ. ඔය අතරේ සමහර අය සැක කරනවා. මේ රෝගය හැදිලා ටික දවසකින් සනීප වෙන බව හැඟීම නිසා සමහරුන් උනන්දු වුණේ නෑ. ඒවා යම් යම් පුද්ගලයන්ගේ න්‍යායපත්‍ර.■
වරාය නගර විවාදය, කුහකත්වය සහ වැරදි වසාගැනීම
■ මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව
කුහකකම
“එක රටක්, එක නීතියක්” යන සටන් පාඨය තදින් ඉදිරිපත් කරමින්, එවකට පැවති රජය සහ සුළුතරයන් යක්ෂ වෙස් ගන්වා පෙන්නුම් කළ දේශපාලන සන්ධානයක්, වරාය නගර සංවර්ධනයේ දී එය රටේ පවතින බොහෝ නීති සහ බහුලව ඇති භාවිතයන්ගෙන් නිදහස් භූගෝලීය ප්‍රදේශයක් ලෙස නිර්මාණය කිරීමට යෝජනා කිරීම කුහකත්වයකි. සුළඟ වැපිරූ අයට අස්වැන්න ලෙස කුණාටුවක් ලැබී ඇත. රටට අවශ්‍ය නිවැරදි දේ කිරීමට රජයට බරපතළ ලෙස අපහසු වී ඇත්තේ මේ කුහකත්වය නිසා ය.
කොළඹ වරාය නගර ආර්ථික කොමිෂන් සභා පනත මගින් ආයෝජකයන්ට විශේෂ සැලකිලි ලබා දීමට යෝජනා කොට තිබීමට එරෙහිව මහ හඬින් විරෝධතා දක්වන විට, පසුගිය රජයේ ප්‍රධාන පක්ෂයේ (දැන් බෙදී සිටින) සාමාජිකයෝ ද කුහක ලෙස හැසිරෙති. ශ්‍රී ලංකාවේ ආයෝජන පරිසරය අකර්මණ්‍ය වී ඇති ආකාරය ඔවුහු හොඳින්ම දනිති. පසුගිය රජය ද වැඩ කරමින් සිටියේ මේ ආකාරයේ ම පනතක් සඳහා ය. මූල්‍ය නගරය ඉංග්‍රීසි උසාවිවල පාලනය යටතේ තබන්නටද කථිකාවක් එකල තිබිණි.
ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනය යනු කෙටි කාලීන දේශපාලන ක්‍රීඩා නිසා, කුහකත්වය පිළිබඳ කාරණයේ එල්ලී යාම තේරුමක් නැත. අපගේ දේශපාලනඥයෝ විපක්ෂයේ සිටිය දී එක දෙයක් කියා ආණ්ඩු බලයේ සිටින විට වෙනත් දෙයක් කරති. නරක ම කුහකයන්ට ඡන්දදායකයන් විසින් දඬුවම් දෙනු ඇති බව අපි බලාපොරොත්තු විය යුත්තෙමු. කෙසේ වෙතත්, රටේ ආර්ථික වර්ධනය කුහකත්වයේ ප්‍රාණ ඇපයට පත්වීමට ඉඩ දිය නොහැකි ය.
ජාතික ප්‍රතිලාභවලට එරෙහිව පෞද්ගලික ප්‍රතිලාභ
වාණිජ ගැටුම් සමථකරණ ජාත්‍යන්තර මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීමේ යෝජනාව සහ ඒ සමග වන නීතිමය ක්‍රියාවලියට විරෝධය පෑමේදී නීතිඥ සංගමයේ සහ වෙනත් මැදිහත්වුවන්ගේ ක්‍රියාවේ කුහකබවක් නැත. එසේ වුව ද, එය වැරදි වන අතර තමන්ගේ පටු අවශ්‍යතා ඉටුකර ගැනීමක් වෙයි. රටේ නීති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ පද්ධතිය කෙතරම් අකර්මණ්‍ය වී ඇත්ද යන්න අන් කවරෙකුටත් වඩා හොඳින් නීති වෘත්තිකයෝ දැන සිටිය යුත්තෝ ය.
වාණිජ ගිවිසුමක් බලාත්මක කිරීමට මේ රටේ ගතවන සාමාන්‍ය කාලය දින 1,318 ක් (වසර 3.5 ක්) බව නීතිඥ සංගමයේ 47 වැනි වාර්ෂික සම්මන්ත්‍රණයේ දී අධිකරණ ඇමතිතුමා ප්‍රකාශ කළේ ය. මහාධිකරණයේ අපරාධ නඩුවක් විභාග කොට තීන්දුව දීමට ගතවන කාලය අවුරුදු 9.5කි. අපරාධ කරුණක දී අභියාචනයක් විභාග කිරීමට දිනයක් ලබා ගැනීමට වසරක කාලයක් ගතවන බව කියති.
ව්‍යාපාර කිරීමේ පහසුකම පිළිබඳ දර්ශකයේ ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රේණිය වර්ධනය කර ගැනීමට කටයුතු කළ අප සියලු දෙනා දන්නා කාරණයක් වන්නේ නීතිමය පද්ධතියට සම්බන්ධ කරුණු ශ්‍රී ලංකාවේ පන්තිය පසුපසට යාමට ප්‍රධාන කාරණා වූ බව යි. බංකොලොත්භාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්න විසඳීමේ දී සහ ගිවිසුම් බලාත්මක කිරීමේ දී දුර්වල ක්‍රියාකාරීත්වය ශ්‍රී ලංකාවට රටවල් 190ක් අතරින් 99 වැනි මට්ටමේ ශ්‍රේණිගත කිරීමක් හිමි වීමට ප්‍රධාන හේතුවකි. ගිවිසුම් බලාත්මක කිරීමේ දී අප ශ්‍රේණිගත කොට ඇත්තේ 164 වැනි ස්ථානයේ ය.
එබැවින්, වරාය නගරයේ ආයෝජකයන්ගේ ගිවිසුම් ඉංග්‍රීසි වාණිජ අධිකරණ යටතේ තැබීමට සලකා බැලීම අතින් පසුගිය රජය ද නිවැරදි ය. ජාත්‍යන්තර වාණිජ ගැටුම් නිරාකරණ මධ්‍යස්ථානයේ අනිවාර්ය බේරුම්කරණය කිරීමේ සහ අවශ්‍ය විටෙක ශ්‍රී ලංකා අධිකරණවල වේගවත් ක්‍රියාවලියකට ඉඩ දීමේ අවස්ථා සැලසීමේ දී වර්තමාන පනත සකස් කළ විශේෂඥයන් ද නිවැරදි ය. වාණිජ බේරුම්කරණය ශ්‍රී ලංකාවට කිසිසේත් අලුත් දෙයක් නොවේ. එය අපගේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කිරීමක් බවට තර්ක කිරීම එතරම් අදාළ නැත.
එය අනිවාර්ය කර ඇත්තේ ඇයි ද යන්න කෙනෙකුට ප්‍රශ්නයක් විය හැකි ය. එසේ වුව ද, එසේ නොකළ හොත්, කල් ගැනීමේ උපාය මාර්ගයක කොටසක් ලෙස එක් පාර්ශ්වයක් ශ්‍රී ලංකාවේ අධිකරණ වෙත යාම තෝරාගත හැකි ය. නියාමන ප්‍රශ්න පිළිබඳව ශ්‍රී ලංකාවේ තීන්දු ගැන වරෙක මගෙන් විමසීමක් කළේ අත් පොතකට ඇතුළත් කිරීම සඳහා ය. එවැනි කිසිවක් නැති බව මා කී විට කර්තෘවරු පුදුමයට පත් වූහ. නඩු විශාල සංඛ්‍යාවක් ඇතත්, තීන්දු ලැබී නැති බව මම පැහැදිලි කළෙමි. අතුරු තහනම් නියෝග ලබා ගැනීම සඳහා නඩු පවරා ඇත. ඉන් පසුව, ඒ ගැන එතරම් උනන්දුවක් හෝ ඉදිරියට යාමක් නැත.
කෙසේ වෙතත්, ඇත්තෙන් ම, තම සාමාජිකයන්ගේ මුදල්මය සහ වෙනත් ළැදියාවන්ට හරස් වන තර්කවලට සහ ජාතික අභිලාෂයන්ට වෘත්තියවේදී සංවිධාන ඉඩ දෙන්නේ කලාතුරකිනි. ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිමය පද්ධතිය අකර්මණ්‍ය වීමට අර්ධ වශයෙන් හේතු වී ඇත්තේ, නඩු යන්නන්ගේ සහ රටේ අවශ්‍යතාවන්ට ඉහළින් නීති වෘත්තිකයන්ගේ ළැදියාවන්ට ප්‍රමුඛත්වය ලබාදීම යි. ඔවුන්ට එයින් වාසි අත්වන තෙක්, ක්‍රමය කෙතරම් බිඳ වැටීමකට ලක්ව ඇත්ද යන්න පිළිගැනීම ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතාවක් නොවේ.
පනතේ 63 (2) වගන්තිය එම ක්‍රමය පිළිබඳ අධි චෝදනාවකි.
“ජාතික අවශ්‍යතා සහ ජාතික ආර්ථිකයක් වර්ධනය කිරීමේ අවශ්‍යතාව සඳහා, ව්‍යාපාර කිරීමේ පහසුව සහ ගිවිසුම් බලාත්මක කිරීම පිළිබඳව ජාත්‍යන්තර ආයෝජකයන්ගේ විශ්වාසය රැකගැනීම සඳහා නිශ්චිත දිනයක දී අධිකරණය ඉදිරියේ පෙනී සිටීමට පෞද්ගලික හේතුවක් නිසා (එම දිනයේ වෙනත් අධිකරණයක හෝ විනිශ්චය සභාවක හෝ පෙනී සිටීමට ගිවිසගෙන සිටීම ඇතුළුව) විශේෂිත නීතිඥයකුට නොහැකි වීම නඩු විභාගයක් ආරම්භ කිරීම හෝ පවත්වාගෙන යාම හෝ කල් දැමීමට හේතුවක් ලෙස හෝ එබඳු කල් දැමීමකට සුවිශේෂ පදනමක් ලෙස සැලකීම හෝ නොකළ යුතු ය.”
නීතිඥයන්, පෞද්ගලිකව (ප්‍රමුඛ දේශපාලඥයකු / ජනාධිපති නීතිඥයකු පැහැදිලිව පෙන්නුම් කොට ඇති පරිදි) මෙන් ම සාමූහිකවත් මෙයට විරුද්ධ වීමට ඉඩ ඇත. මෙබඳු නීතියක් නීති ක්‍රමයේ සම්මතයක් වුවහොත් ඔවුන්ගේ ආදායම් ප්‍රවාහයට සහ පහසුවට කුමන ඛේදවාචකයක් සිදුවනු ඇත්ද? කනිෂ්ඨයන් පුහුණුව ලබන්නේ කෙලෙස ද?
පැලැස්තර
වරාය නගර පනත පැලැස්තරයකි. අපගේ පද්ධතීන් බිඳ වැටී ඇති නිසා එය අවශ්‍ය වෙයි. අවශ්‍ය විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමට පැවති නීති රීති බාධක බවට පත්ව තිබු නිසා ජේ ආර් ජයවර්ධන ජනාධිපතිතුමා 1978 අංක 4 දරන පනත මගින් පැලැස්තර විසඳුමක් ලෙස මහා කොළඹ ආර්ථික කොමිසම (ආයෝජන මණ්ඩලයට පුර්වගාමී වූ) පිහිටවීය. එම පැලැස්තරයට පින් සිදු වන්නට අපගේ ආර්ථිකය පවත්වාගෙන යන්නට කටුනායක සහ බියගම කලාපත්, විවිධ වූ අගය එකතු කිරීමේ කර්මාන්තත් අද අපට ඇත.
ඛේදවාචකය වන්නේ වසර 43කට පසුව ද අප පැලැස්තර විසඳුම්වල යෙදී සිටීම යි. මෙම තාවකාලික පියවර අපට අවශ්‍ය වුව ද, විදේශීය ආයෝජකයන්ට පමණක් නොව අපගේ සියලු ම පුරවැසියන්ට බලපාන සියලු ක්‍රමවල ප්‍රශ්න විසඳීමට අපගේ ඉහළ ම ප්‍රමුඛතාව ලබාදිය යුතුව ඇත. ව්‍යාපාර කිරීමේ පහසුව පිළිබඳ දර්ශකය ගැන වරාය නගර කොමිෂන් සභා පනතේ විශේෂයෙන් සඳහන් කොට ඇතත්, එම දර්ශකය සැලසුම් කොට ඇත්තේ කුඩා කොටස් සඳහා නොව මුළු රට සමස්තයක් වශයෙන් ගනිමින් ය. වෙනත් අය කරන්නේ රට පුරා වැදගත් පද්ධතීන් දියුණු කිරීම යි. කැපවුණු කාර්ය සාධක බලකා නිසා ඉන්දියාව දැන් ශ්‍රී ලංකාවට වඩා ස්ථාන 30ක් ඉදිරියෙන් සිටියි. දැන් 31 වැනි ස්ථානයට පැමිණ සිටින චීනය ඉන්දියාවට වඩා ස්ථාන 30කට වැඩි ගණනකිනුත් ශ්‍රී ලංකාවට වඩා ස්ථාන 60කට වඩා වැඩි ගණනකිනුත් ඉදිරියෙන් සිටියි. අපගේ තරගකාරී වියට්නාමය කොතරම් හොඳින් ක්‍රියා කරන්නේ දැයි සොයා බලන ලෙස මම පාඨකයන්ට ආරාධනා කරමි.
සියලු දෙනාට ව්‍යාපාර කිරීමේ පහසුව වර්ධනය කිරීම අප නොකළහොත් වැඩිකල් නොගොස් පකිස්ථානය අප අබිබවා යනු ඇත. දර්ශකයේ සංරචක සංවර්ධනය කිරීමට ඔවුන් දැන් සාමූහිකව ක්‍රියාත්මක වන අතර ඔවුන් මේ වන විට සිටින්නේ ස්ථාන නවයකින් පමණක් පිටුපසිනි. සමස්ත පද්ධතියේ කළ යුතු වර්ධනයන් පිළිබඳ අවධානය පැලැස්තර විසඳුම් මගින් ඉවත නොයා යුතු ය. වරාය නගර පනතේම මෙම පැලැස්තර විසඳුම අතහැර දැමිය හැක්කේ කවදාද යන්න සඳහන් කළ යුතුය. එවිට අපට පැලැස්තර විසඳුම් අවශ්‍ය නොවන රටක ජීවත් වීම සැමරිය හැකි ය.■
නව ලිබරල්වාදය හඳුනාගැනීම
මෙම ලිපියේ අරමුණ දැනට ලංකාවේත්, ලෝකයේත්, සමාජවාදී, රැඩිකල්වාදී සහ ජාතිකවාදී දේශපාලන කතිකාවල බහුලව යෙදෙන සංකල්පයක් වන ‘නව-ලිබරල්වාදය’ යන්න හඳුනාගැනීමයි.
‘නව-ලිබරල්වාදය’ යනු එහි හිමිකරුවන් හෝ නියෝජිතයන් හෝ භාවිත නොකරන වචනයකි. නිදසුනක් ලෙස ඇමෙරිකාවේ ආණ්ඩුව, ලෝක බැංකුව, වෝල් ස්ටී්‍රට් ජර්නල් නම් පුවත්පත තමන් නව-ලිබරල්වාදීන් ලෙස හඳුන්වාගන්නේ නැත. නව-ලිබරල්වාදීන් ලෙස ඔවුන් හඳුන්වන්නේ එහි වාමාංශික, රැඩිකල් සහ ජාතිකවාදී විවේචකයන් විසින්ය. එම විවේචකයන් ‘නව-ලිබරල්’ යන සංකල්පය අර්ථ හතරකින් භාවිත කරන බව පෙනේ. ඒවා නම්,
1. ලෝක ධනවාදයේ වර්තමාන අවධිය හැඳින්වීමට,
2. එම අවධිය සමග සම්බන්ධ දේශපාලන මතවාදය හැඳින්වීමට.
3. ලෝක ධනවාදයේ නව අවධියට ගැළපෙන සහ නව ලිබරල්වාදී මතවාදයට අනුව සකස් කරන ලද ප්‍රතිපත්ති හැඳින්වීමට.
4. එම ප්‍රතිපත්ති නිසා ලෝකයේත්, එක් එක් රටවලත් සිදුවන ආර්ථික, දේශපාලන සහ සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ සහ පරිවර්තන හැඳින්වීමට.
උගතුන් අතරද ලෝක ධනවාදයේ වර්තමාන අවධිය හැඳින්වීමට ‘නව-ලිබරල්’ යන සංකල්පය සාමාන්‍යයෙන් භාවිත කරන්නේ වාමාංශික ශාස්ත්‍රාලීන්ය. ඔවුන්ගේ විග්‍රහය නම්, 1970 ගණන්වල ලෝක මූල්‍ය අර්බුදයෙන් පසුව, ධනවාදය මුහුණ දුන් ලාභ ලැබීමේ සහ ප්‍රාග්ධන සමුච්චීකරණයේ අර්බුදයට මුහුණ දීමට, ලෝක ධනවාදය තවදුරටත් ශීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත වීමට අවශ්‍ය වූ බවයි. ධනවාදය අලුතින්, ලෝක මට්ටමෙන් ව්‍යාප්ත වීමේ මෙම ක්‍රියාවලිය 1980 ගණන්වල මැදදී ආරම්භ වූ අතර, එයට නායකත්වය දෙන ලද්දේ මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය සහ ගෝලීය වාණිජ කළමනාකරණ ආයතන විසිනි. මේ අනුව, නව-ලිබරල්වාදයේ යුගය, ලෝක ධනවාදී ක්‍රමය තුළට මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයේ ආධිපත්‍යයේද යුගයයි. එය එම යුගයේ ඇති විශේෂ ලක්‍ෂණයද වෙයි.
ආර්ථික ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම
මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයට ව්‍යාප්ත විය හැකි ආකාරයට, ධනවාදී ක්‍රමය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම නව ලිබරල් ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිවල ප්‍රධාන අරමුණ විය. ඒ සඳහා ඒ වන විට පැවති කේනීසියානු සහ සුභසාධනවාදී ධනවාදයේ ප්‍රතිපත්ති රාමුව අවසන් කරමින්, ජාතික ආර්ථිකයන් ප්‍රතිව්‍යුහගත කළ යුතු විය. ලංකාවේද 1980 ගණන්වල මැදදී ක්‍රියාත්මක කිරීම ආරම්භ කළ ව්‍යුහාත්මක ගැළපුම් ප්‍රතිසංස්කරණවලින් සිදුවූයේ, ජාතික ආර්ථික ‘වෙළෙඳපොළ කේන්ද්‍රීය’ සහ ‘රාජ්‍ය නිර්බාධවාදී’ සහ ‘නිදහස්’ ආර්ථික බවට පත්කිරීමයි. ලංකාවේ මෙම ක්‍රියාවලිය ලෝක නව-ලිබරල්වාදය පැමිණෙන්නට අවුරුදු දහයකට පෙර, එනම් 1978දී ආරම්භ කර තිබුණ නිසා, 1988න් පසුව ජනාධිපති ප්‍රේමදාස මහතාගේ කාලයේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ආරම්භ වූ ව්‍යුහාත්මක ගැළපීමේ ප්‍රතිපත්තිවලින් සිදුවූයේ, 1978 ආරම්භ වූ ආර්ථික නිදහස්කරණ ක්‍රියාවලිය තවත් ඉදිරියට ගෙනයාමයි. මෙම නව ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති රාමුවේ පිතෘවරුන් වූයේ ලෝක බැංකුව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලයි. මෙම ප්‍රතිසංස්කරණවලින් අපේක්‍ෂා කෙරුණේ, ලංකාවේ මෙන්ම අනෙක් රටවලද, ධනවාදයේ වැඩිදුර ව්‍යාප්තියට තිබූ ව්‍යුහාත්මක සහ ප්‍රතිපත්තිමය බාධක ඉවත් කිරීමයි. වෙළෙඳපොළ ආණ්ඩුවේ පාලනයෙන් නිදහස් කිරීම, ආයාත-නිර්යාත සහ මූල්‍ය වෙළෙඳපොළ ආණ්ඩුවේ පාලනයෙන් නිදහස් කිරීම, අය-වැය පරතරය පියවීම සඳහා රජයේ වියදම් කපාහැරීම, රාජ්‍යය නිර්-සුභසාධනවාදී කිරීම, මුදල් ඒකකය අවප්‍රමාණ කිරීම සහ මුදල් ඒකකයේ වටිනාකම තීරණය කිරීම වෙළෙඳපොළට බාරදීම, විදේශ ආයෝජන සහ නිර්යාත කේන්ද්‍රකොට ගත් ආර්ථික වර්ධන මූලෝපායක් ක්‍රියාත්මක කිරීම මෙම නව-ලිබරල්වාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිවල ප්‍රධාන අංග විය.
ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිතුමාගේ කාලයේ දෙවන වරට දියත් කරන ලද මෙම නව-ලිබරල්කරණ ප්‍රතිපත්තිය, 1994 සිට පොදු පෙරමුණු ආණ්ඩුව විසින් තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙන යන ලදි. එම සභාගය ශ්‍රීලනිපය සහ වාමාංශික පක්ෂ අතර සන්ධානයක් වීම අප අමතක නොකළ යුතු කරුණකි. ලෝකයේ සමාජවාදී ක්‍රමය බිඳවැටී, රුසියාව මෙන්ම චීනයද පශ්චාත්-සමාජවාදී ධනවාදී ක්‍රම දෙකක් කරා පරිවර්තනය වීම ආරම්භ වූ එම කාලයේ, නව-ලිබරල් පරිවර්තනයට එරෙහි වීමට තරම් ශක්තියක් වාමාංශික ව්‍යාපාරවලට තිබුණේ නැත. ‘මානුෂික මුහුණුවරක් සහිත ධනවාදය’ යන උද්යෝග පාඨය යටතේ, ලංකාවේ සිදුවූ නව ලිබරල් පරිවර්තනය සාධාරණය කරන ලද්දේ මෙම පසුබිම තුළය.
නව-ලිබරල්වාදී දේශපාලන මතවාදය
වර්තමාන නව ලිබරල්වාදී දේශපාලන මතවාදයේ ප්‍රධාන ලක්‍ෂණයක් නම්, එහි අලුත් විශාල අදහසක් නොවීමයි. එය 17වැනි සියවසේ මතුවූ, සහ කේනීසියානු සුභසාධනවාදයට විරුද්ධව 1940 ගණන් සහ 1950 ගණන්වල යළි මතුවූ නිදහස් වෙළෙඳපොළ ආර්ථික මතවාදය, යළි ඉදිරිපත් කිරීමකි. රාජ්‍ය නිර්බාධවාදී ලිබරල් දේශපාලන න්‍යායේ ප්‍රධාන චින්තකයා 17වැනි සියවසේ සිටි ඉංග්‍රීසි ජාතික ජෝන් ලොක්ය. ඇඩම් ස්මිත් එහි ප්‍රධාන සම්භාව්‍ය න්‍යායවේදියෙක් විය. 1930 ගණන්වල ලෝක ආර්ථික අවපාතයට ප්‍රතිකාර වශයෙන්, කේන්ස් යෝජනා කළ සහ ධනවාදී රටවල් පිළිගෙන ක්‍රියාත්මක කළ රාජ්‍ය මැදිහත්වීම්වාදී සහ සුභසාධනවාදී ධනවාදයට එරෙහිව, රාජ්‍ය නිර්බාධවාදී ආර්ථික සහ දේශපාලන ධර්මය කරා නැවත යාම යෝජනා කළේ ෆ්‍රෙඩ්රික් වොන් හයෙක් සහ මිල්ටන් ෆ්‍රීඩ්මන් යන ආර්ථික විද්‍යාඥයන් දෙදෙනාය.
වොන් හයෙක් (VON HAYEK) 1943දී පළකළ Capitalism and Freedom(ධනවාදය සහ නිදහස) යන කෘති දෙක රාජ්‍ය නිර්බාධවාදී ලිබරල් ආර්ථික ධර්මයත්, දේශපාලන දර්ශනයත් පුනර්ජීවනය කිරීම අරමුණු කොටගෙන විසිවැනි සියවසේ ලියැවුණ ප්‍රමුඛ ග්‍රන්ථ දෙකද වේ. 1980 ගණන්වල අග සිට ලෝක බැංකුව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ලෝකයට නිර්දේශ කළ ආර්ථික, සමාජ සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ වට්ටෝරුව මූලික වශයෙන් ඉහත කී ආර්ථික විද්‍යාඥයන් දෙදෙනාගේ අදහස් ඔවුන්ගේ වචනවලින්ම යළි ප්‍රකාශ කිරීමක් විය.
බාධා ඉවත් කිරීම
නව-ලිබරල් ආර්ථික ධර්මයේ අරමුණ, මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයේ නායකත්වයෙන් ධනවාදය ජාතික රාජ්‍ය ඇතුළතත්, ලෝකය පුරාත් ශීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත කිරීම නම්, නව-ලිබරල් දේශපාලන ධර්මයේ අරමුණ වූයේ, ඒ සඳහා තිබෙන දේශපාලන සහ සමාජීය බාධාවන් ඉවත්කිරීමයි. ඒ සඳහා රාජ්‍යය, ආණ්ඩුක්‍රමය, රාජ්‍යය සහ පුරවැසියා අතර සම්බන්ධය, රාජ්‍යයේ ආර්ථික කාර්යය යන මේවා, සුභසාධන ධනවාදය යටතේ තිබි තත්වයන්ගෙන් සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් කිරීමයි. දේශපාලන සහ සමාජ ව්‍යුහයන් ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමයි. මෙම ව්‍යාපෘතියේ දේශපාලන ක්‍රියාමාර්ගයේ ප්‍රධාන අංගය වූයේ ‘නිදහස් වෙළෙඳපොළ’ තව තවත් නිදහස් කිරීම සහ ඒ සඳහා වෙළෙඳපොළේ ‘නිදහස් ක්‍රියාකාරිත්වයට’ ඉඩ සපයන ලෙස ආර්ථික සහ සමාජ ක්‍ෂෙත්‍රවල රාජ්‍යය/ආණ්ඩුව ඉටු කළ කාර්යභාරය දැඩි ලෙස සීමා කිරීමයි.
ලංකාවේ 1978 ආර්ථික ලිබරල්කරණය ආරම්භ වීමේ සිට අද දක්වා ක්‍රියාත්මක වන්නේ මෙම ආර්ථික සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාමාර්ගයි. එම ක්‍රියාවලියට සීමා පැනවීමට ශ්‍රීලනිපය නායකත්වය දුන් ආණ්ඩු සහ වර්තමාන පොදු ජන පෙරමුණු ආණ්ඩුව නොයෙක් උත්සාහ ගෙන තිබුණද, ඒවා අසාර්ථක උත්සාහ වී තිබේ. එය වෙනම සාකච්ඡා කළ යුතු මාතෘකාවකි.
නව ලිබරල්වාදය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය
අප රටේත්, වර්තමාන ලෝකයේත්, නව-ලිබරල්වාදයේ දේශපාලනය පිළිබඳව සිදුවන සාකච්ඡාවේ එක් උප තේමාවක් වන්නේ, නව ලිබරල්වාදී පරිවර්තනය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතර ඇති සම්බන්ධයයි. එය අප කෙටියෙන් හෝ විමසා බැලිය යුතු කරුණකි.
නව ලිබරල්වාදයේ දේශපාලන ධර්මය, ජෝන් ලොක් සහ ඇඩම් ස්මිත් වැනි සම්භාව්‍ය ලිබරල් න්‍යායවේදීන්ගේත්, ෆ්‍රෙඩ්රික් වොන් හයෙක් සහ මිල්ටන් ෆ්‍රීඩ්මන් යන නව ලිබරල්වාදී න්‍යායවේදීන්ගේත් ඉගැන්වීම්වල සංකලනයකි. එහි මූලික උපකල්පන කිහිපයක් තිබේ. ඒවා නම්,
* ආර්ථික වර්ධනයේ මූලික ගමන්මග වන්නේ ධනවාදී ක්‍රමයේ අනවරත සහ නිරන්තර ව්‍යාප්තියයි.
* ආර්ථික වර්ධනය සහ ආර්ථික සමෘද්ධිය සහතික කිරීම සඳහා ධනවාදයේ නිරන්තර ව්‍යාප්තියේ යාන්ත්‍රණය වන්නේ නිර්බාධිත, නිදහස් වෙළෙඳපොළයි. නිදහස් වෙළෙඳපොළ අවශ්‍ය වන්නේ, ආර්ථික තරගය සහ ආර්ථික ක්‍රියාවලියට සහභාගිවීමට සෑම පුද්ගලයකුටම අවකාශ සහතික කිරීමටය.
* නිදහස් වෙළෙඳපොළ, ආර්ථික තරගය සහ ආර්ථික ක්‍රියාවලියට සහභාගි වීමේ නිදහස සහතික කිරීමට නම්, රාජ්‍යය/ආණ්ඩුව ආර්ථික ක්‍රියාවලියට බාධාකාරීව මැදිහත් නොවිය යුතුය. නිදහස් වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකය, රාජ්‍ය නිර්බාධිත ආර්ථිකයක් විය යුතුය. ආර්ථික වෘද්ධියේ එන්ජිම වන්නේ වෙළෙඳපොළයි.
* රාජ්‍යයේ/ ආණ්ඩුවේ කාර්යය විය යුත්තේ වෙළෙඳපොළ නිදහසේ ක්‍රියාකිරීමට අවශ්‍ය තත්වයන් සහතික කරනු සඳහා යෝග්‍ය නීති, ආයතන, අධිකරණ ක්‍රම, ආරක්ෂාව ලබාදීම සහ මූලික ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති රාමුව තීරණය කිරීමයි. මෙවැනි අවම ආර්ථික කාර්යයකට සීමා වූ ධනවාදී රාජ්‍ය හඳුන්වනු ලබන්නේ ‘රෑ මුරකරු රාජ්‍යය’ ලෙසිනි.
* එවැනි ‘රෑ මුරකරු රාජ්‍යයකට’ ඉඩ සැපයීමට ඇති හොඳම දේශපාලන ව්‍යුහය ඇත්තේ ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේය. ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පුද්ගලික නිදහස, ආර්ථික සහ ව්‍යවසායක නිදහස, වෙළෙඳපොළ ක්‍රියාකාරිත්වයේ නිදහස, දේශපාලන තරගය, තම පාලකයන් තෝරාගැනීමට සහ ඉවත්කිරීමට පුරවැසියන්ට ඇති අයිතියේ නිදහස, ආණ්ඩුව මහජන නියෝජනය මත සකස් වීම යන දේශපාලන මූලධර්මවලට ඉඩ ලබාදෙයි.
ඉහත මූලධර්ම වනාහි නව-ලිබරල්වාදී දේශපාලන ධර්මයේ, එනම් දෘෂ්ටිවාදයේ ප්‍රධාන අංගයි. ලංකාවේ එක්සත් ජාතික පක්‍ෂය, විශේෂයෙන් එහි නායකත්වය, මෙම දෘෂ්ටිවාදය වැළඳගත්, ඒ මත සිය දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති සකස් කර ඇති පක්‍ෂයකි. ශ්‍රීලනිපය සහ පොදු ජන පෙරමුණ මෙම නව ලිබරල්වාදී දේශපාලන ධර්මය සම්පූර්ණයෙන් වැළඳගෙන නැත. ‘ආර්ථිකයට රාජ්‍යය මැදිහත් නොවීම’, ‘අවම රාජ්‍යය’ සහ ‘පුද්ගලික නිදහස’ යන මූලධර්ම තුන එහි විවේචනයට සහ මෑතදී පෙනෙන පරිදි ප්‍රතික්‍ෂෙප කරනු ලැබීමට පත්වී තිබේ. ඇමෙරිකාව, යුරෝපය මෙන්ම ලංකාවද ඇතුළු බටහිර නොවන ලෝකයේද වාමාංශික සහ රැඩිකල් කණ්ඩායම්, නව-ලිබරල්වාදී ආර්ථික සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ දැඩි විවේචනයට ලක්කරති.
මෙම විවාද සහ මතවාදී ගැටුම් අතරට මැදිවී තිබෙන තවත් ප්‍රශ්නයක් තිබේ. එය නම්, ලංකාව වැනි බටහිර නොවන, සංවර්ධනය වන රටවල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ ගැටලුවයි. එය අපගේ වැනි රටවල පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන ජීවිතයේ ඇති හදිසි සහ අතිමූලික අභියෝගයකි. අපගේ වැනි සමාජ මුහුණ දී තිබෙන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ ගැටලුව, නව-ලිබරල්වාදය පිළිබඳ විවාදයෙන් සාපේක්‍ෂ වශයෙන් වෙන් කර ගත යුතුය යන්න, අප රටේ දේශපාලන යථාර්ථය විසින් අපට යෝජනා කෙරෙන අදහසකි. මේ කරුණ පිළිබඳව ඉදිරියේදී සාකච්ඡා කළ හැකිය. ■
සොයන්නා හිරේ දමා මහමොළකරු සෙවීමේ විප්‍රකාරය
පාස්කු ප්‍රහාරය සිදුවී වසර දෙකක් සම්පූර්ණ වන තැනදී පවා, ආගමික නායකයන් හා දේශපාලකයන් කියන කරන දෙයින් පෙනෙන්නේ එම ඛේදවාචකය, තමන්ගේ දේශපාලන හෝ වෙනත් වුවමනාකම් සපුරා ගැනීමට යොදා ගන්නවා මිස ප්‍රහාරයෙන් වින්දිතයන් වූ අයට යුක්තිය ගෙනඒමට ඒ කිසිවකුට ඇත්ත වුවමනාවක් නැති බවයි. ඊට හොඳම උදාහරණය, මැල්කම් රංජිත් කාදිනල්වරයාය. ප්‍රහාරය සිදුවූ වහාම, ඉන් බලවත්ම අගතියට පත් ආගමිකයන්ගේ නායකයකු හැටියට ඔහු කටයුතු කළ ආකාරය ගෞරවාන්විත වුණත්, ඉන් පසුව මේ දක්වා, ඔහු කියන කරන දෙයින් පිළිබිඹු වන්නේ, මැල්කම් රංජිත් කාදිනල් යනු තවදුරටත් ‘නොපවතින දෙයක්’ බවය. තමා විටින් විට ප්‍රකාශයට පත්කරන විවිධ විරෝධතා, අඩුගණනේ කොළඹින් පිට කතෝලික දේවස්ථානවල බලවත් ලෙස ක්‍රියාත්මක කරවාගන්නට වත් බලයක් ඔහුට නැත. කොළඹින් පිට රදගුරු පදවිවල නායකයන්වත් එකා වාගේ තමාගේ අදහසට එකඟ කරවා ගන්නට ඔහුට නොහැකිය. ලංකාවේ සමස්ත කතෝලික ජනතාවගෙන් බහුතරයවත් තම අදහසට එකඟ කරගන්නට ඔහුට නොහැකිය. ඒ, පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් හානියට පත්වූ කතෝලික ජනතාව වෙනුවෙන්, ඉහත කී පාර්ශ්ව යුක්තිය නොඉල්ලන නිසා නොවේ. මැල්කම් රංජිත් කාදිනල්වරයා ගැන ඒ සියලු දෙනා තුළම තිබෙන නොපහන් හැඟීමත්, නොපිළිගැනීමත්, පිළිකුලත් නිසාය. අපේ්්‍රල් 18 වැනිදා එකක් කියා, 19 වැනිදා ඊට පරස්පර තවත් එකක් කීමෙන්, මේ නොපහන් හැඟීම කාදිනල්වරයා තවත් වඩා ගත්තේය.
තමන්ගේ ආගමික අනුගාමිකයන්ට වූ විපත වෙනුවෙන් යුක්තිය ඉල්ලනවායැයි කාදිනල්වරයා කියන දේහි ඇති ව්‍යාජත්වය පෙනෙන්නේ, ඔහු කියන කිසිම දෙයක ශානි අබේසේකර හෝ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ හිටපු දක්‍ෂ විමර්ශක කණ්ඩායම ගැන කිසිම සඳහනක් නොකරන නිසාය.
පසුගියදා පාර්ලිමේන්තුවේදී කතාකරමින් මන්ත්‍රී හරින් ප්‍රනාන්දු කීවේ, ප්‍රහාරය සිදුවී පැය කිහිපයක් ඇතුළත, අයිපී ලිපිනයක් හරහා ප්‍රහාරයට වගකිවයුත්තකු ශානි අබේසේකර විසින් අත්අඩංගුවට ගැනුණු නමුත් වහාම ඒ පුද්ගලයා මුදාගෙන යනු ලැබූ බවය.
පාස්කු ප්‍රහාරය සිදුවී පැය දෙක තුනක් ගතවන්නටත් පෙර, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව, දෙමටගොඩ මහවිල ප්‍රදේශයේ එම ප්‍රහාරකයන්ගේ මූලස්ථානයක් වැටලූ බවද, එහිදි සිදුවූ බෝම්බ පිපිරීමකින් කිහිප දෙනකු මියගිය බවද, එහිදී අත්අඩංගුවට ගැනුණු සුප්‍රකට ව්‍යාපාරිකයා තවමත් සැකකරුවකු හැටියට රඳවාගෙන තිබෙන බවද, මේ ගැන උනන්දුවක් දක්වන හැම දෙනා දන්නවා ඇත. පැය දෙක තුනක් ඇතුළත කළ මේ සොයාගැනීම් පමණක් නොව, ප්‍රහාරයෙන් දින දෙක තුනක් ඇතුළත, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව කළ විමර්ශනවලින්, (මිය ගියවුන් හැර) ප්‍රහාරයේ වගකිවයුත්තන් සියලුම දෙනා අත්අඩංගුවට ගැනීමට හෝ හඳුනා ගැනීමට හැකිවිය. කෙටියෙන් කිවහොත්, 2019 නොවැම්බරයේ දේශපාලන වෙනස සිදුවන විට, පාස්කු ප්‍රහාරය පිළිබඳ විමර්ශන ගොනු නීතිපතිවරයා වෙත ඉදිරිපත් කර තිබුණු අතර, ඉතිරිව තිබුණේ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව මගින් නඩු කටයුතු ආරම්භ කිරීම පමණි.
2019 නොවැම්බරයේ, අලුත් ජනාධිපතිවරයා පත්වී දින දෙක තුනක් ඇතුළත, ශානි අබේසේකර අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්යක්ෂ තනතුරේ සිට, ගාල්ල දිසා භාර නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයාගේ පෞද්ගලික සහකාර තත්වයට මාරුකර යවන ලද්දේ, අලුත් ආණ්ඩුවේ පළමුවැනි දේශපාලන පළිගැනීම හැටියටය. ඒ වන විටත්, පොලිස් පරීක්‍ෂක නිශාන්ත සිල්වා රටින් පිටව ගොස් තිබුණි. ඉන් පසු, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ පාස්කු ප්‍රහාරය ගැන මෙන්ම අනෙකුත් වැදගත් විමර්ශන බාරව සිටිි සියලුම දක්‍ෂ නිලධාරීහු සීසීකඩ මාරුකර හරින ලදහ. 2019 නොවැම්බරයේ සිට, මේ වන විට. අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව භාර අධ්යක්ෂ තනතුර සඳහා නිලධාරීන් හතරදෙනකුවත් වරින් වර පත්කිරීමෙන් වුවද එම දෙපාර්තමේන්තුවට සිදුවී ඇති හානිය මැනැවින් පැහැදිලි වේ.
මේ නිලධාරීන් පිරිස අද වනතුරුත් දෙපාර්තමේන්තුවේ රාජකාරි කරමින් සිටියේ නම්, මහ මොළකරු සොයන ලෙස තාමත් කනිපින්දම් කිය කියා ඉන්නට කාදිනල්වරයාට සිදුවන්නේ නැත. මේ පිරිස මාරු කිරීමෙන් පසු ඒ තනතුරුවලට ආ අයට සිදුවුණේ විමර්ශන ගැන මුල සිටම අවබෝධයක් ලබාගන්නටය. ඒ අතරේ, කාදිනල්වරයාගේ බලපෑම් නිසා, මොනවා හෝ කරන බව පෙන්වන්නටද ඔවුන්ට සිදුවිය. ඒ නිසා, මීට පෙර අත්අඩංගුවට ගෙන ප්‍රහාරයට සම්බන්ධ නැති බව සැක හැර දැනගත් පසු මුදාහැර තිබුණු සමහරුන් නැවත අත්අඩංගුවට ගන්නටද, සිද්ධියට කිසිම සම්බන්ධයක් නැති අය අත්අඩංගුවට ගන්නටද, කවියකින් වහාබ්වාදය ප්‍රකාශ කළායැයි තරුණ කවියකු පවා අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබාගන්නටද පොලිසියට සිදුවිය.
ප්‍රහාරයට වසර දෙකක් ගතවන අවස්ථාව වන විටත්, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව නඩු පවරා ඇත්තේ මාවනැල්ලේ බුදුපිළිම කැඩුවායැයි කියන සිද්ධියට අදාළ සැකකරුවන්ට පමණකි. එහි සාක්‍ෂිද කෙතරම් ශක්තිමත් දැයි තවමත් පැහැදිලි නැත. නීතිය අනුව එම සිදුවීමේ අතිශය බරපතළ එකක් නොවූවත්, එහි කෘත්‍රිම බරපතළභාවයක් ඇතිකිරීම සඳහා ත්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණයක් විසින් ඒ නඩුව අසන්නට ඉඩ දෙන්නැයි නීතිපතිවරයා, අගවිනිසුරුවරයාගෙන් ඉල්ලා තිබේ.
කාදිනල්වරයා කොතරම් කෑමොර දුන්නත්, පාස්කු ප්‍රහාරය සම්බන්ධ ලිපිගොනු අධ්‍යයනය කර නඩු පවරන්නට තවත් කාලයක් ගතවනු ඇති බවද නීතිපතිවරයා කියා තිබේ.
තමන්ගේ අනුගාමිකයන්ට යුක්තිය ඉටුකරවා ගැනීමට කාදිනල්වරයාට සැබෑ වුවමනාවක් තිබේ නම්, ඔහු මුලින්ම කළ යුත්තේ, පාස්කු ප්‍රහාරය පිළිබඳ විමර්ශනවලට තම විශිෂ්ට පළපුරුද්දෙන් හා දැනුමෙන් නායකත්වය දුන්, ශානි අබේසේකර, අසාධාරණ ලෙස අත්අඩංගුවේ තබාගෙන සිටීමට එරෙහිව හඬ අවදි කිරීමය. දෙවනුව, ඔහු නැවත අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට පත්කර, අවශ්‍ය නම් නැවැත්වූ තැනින් විමර්ශන ඉදිරියට ගෙන යන්නට අවස්ථාව සලසා දීම, නැතිනම් නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවට සහාය දී නඩු පැවරීම් ශීඝ්‍රගාමී කරන්නට අවස්ථාව සලසා දීමය. මේ කිසිවක් ගැන කාදිනල්වරයාගේ අවධානයක් නැත. ඊට හේතුවද පැහැදිලිය. ශානි අබේසේකර, රක්‍ෂිත බන්ධනාගාරගත කර තිබෙන්නේ, ආණ්ඩුවේ ඉහළම බලධාරියකුගේ වුවමනාවට අනුවය. යහපාලන ආණ්ඩුව කාලයේ, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කැඳවූ විට, ශානි අබේසේකර සමග ඔහුට ඇතිවූ වෛරය මේ සියල්ල පිටුපස තිබෙන බැඳුම් නූලයි.
කාදිනල්වරයා මේ සියල්ල දන්නවා ඇත. ඒ නිසා, ඔහු ශානි අබේසේකර ගැන වචනයක්වත් කතා කරන්නේ නැත. පාස්කු ප්‍රහාරකයන්ට එරෙහිව නීති කෘත්‍යයන් ඉදිරියට ගෙනයන්නට, ශානි අබේසේකරගේ දායකත්වයේ වැදගත්කම ගැන වචනයක්වත් කියන්නේ නැත. ශානි අබේසේකර වැනි විශිෂ්ට අපක්‍ෂපාතී අපරාධ විමර්ශකයකු අසාධාරණ ලෙස බන්ධනාගාරගත කර තිබීම ගැන වචනයක්වත් කතාකරන්නේද නැත. ඒ ගැන කතා කරන්නට ගියහොත්, ආණ්ඩුවේ ඉහළම තැන් හා සමන්ට ඇති වංක සහයෝගය බිඳ වැටෙන බව කාදිනල්වරයා දන්නවා විය හැකිය.
තත්වය එසේ තිබියදී, අපේ සහෝදරයන්ට යුක්තිය ඉටුවන තුරු නොනැවතී සටන් කරනවායැයි කාදිනල්වරවයා මයික්‍රපෝන හා කැමරා ඉදිරියේ කියවන විට, ඒ ප්‍රකාශ ව්‍යාජ මවාපෑම් මිස බැරෑරුම් කිසිවක් නොවන බව දන්නෝ දනිති.■
සැඟවුණු අමුත්තා එළියට ඇවිල්ලා
■ පවිත්‍රා රූපසිංහ
ගෝලීය කොවිඩ් වසංගතයේ ව්‍යාප්තිය පිළිබඳව සලකද්දී අසල්වැසි ඉන්දියාව මේ වන විට රටේ මහජන සෞඛ්‍ය පද්ධතිය බින්දුවටම තල්ලු වී සිටින බව එරට සෞඛ්‍ය අංශ පවසයි. දැන් ගෙවෙමින් තිබෙන සෑම දිනකම කොවිඩ් ආසාදිතයන් 100,000 ක අධික ප්‍රමාණයක් ඉන්දියාවෙන් වාර්තා වෙමින් තිබේ. එවන් ගැඹුරු ආපදා තත්ත්වයක් කරා තල්ලු වී සිටින ඉන්දියාව, එම තත්ත්වයට පත්වීමේ පදනම ලංකාවේ වත්මන් තත්ත්වය පිළිබඳවද පූර්වකථනයක් ලබා දෙයි. ලංකාවේද අලුත් අවුරුදු සමය අවසන් වන විට, රටේ පොදු ජනතාව අතර කොවිඩ් ව්‍යාප්තියේ අසුබවාදී ශීඝ්‍ර වෙනසක් සිදු වන බවටත්, එය රටේ සෞඛ්‍ය අංශවලට අසීරු එකක් වනු ඇති බවටත් අනුමාන කිරීම් බොහෝය. ඒ සාකච්ඡාව යථාර්ථයක් බවට පත්වෙමින් තිබෙන්නේ, දැන් රට පුරා කොවිඩ් ආසාදිතයන් වාර්තා වීමේ ප්‍රවණතාවද ඉහළ යන බව වගකිව යුතු අංශ සංඛ්‍යාත්මකව ප්‍රසිද්ධ කිරීමත් සමඟය.
අප්‍රේල් 21වන දිනට ලංකාවේ තහවුරු කරන ලද කොවිඩ් රෝගීන් සංඛ්‍යාව 97,472 කි. ඒ අතරින් 30,790 ක් ආසාදිතයන් වාර්තා වන්නේ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයෙනි. සමස්ත මිය ගිය කොවිඩ් ආසාදිතයන් ගණන ඒ අනුව 625කි. අප්‍රේල් 17වන දින සිට පිළිවෙළින් දිනකට වාර්තාවන කොවිඩ් ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාව ක්‍රමානුකූලව ඉහළ යමින් තිබෙන බව වසංගත රෝග විද්‍යා අංශයේ නිල තොරතුරු සනාථ කරයි. අවුරුදු උදාවට පෙර යුගයට සාපේක්ෂව අවුරුදු උදාවෙන් පසුව ආසාදිතයන් වාර්තා වීමේ ස්වරූපයේ අනෙක් වෙනස වන්නේ දැන් ආසාදිතයන් වාර්තා වන්නේ බස්නාහිර පළාතට පමණක් ලඝුව නොවීමයි. අවදානම වැඩි ප්‍රදේශ දැන් රට පුරා නම් කර තිබීම නොසලකා හැරිය නොහැකි තත්ත්වයකි. එහෙත් අලුත් අවුරුද්දෙන් පසුව කොවිඩ් ව්‍යාප්තියේ සිතියම හෝ එහි විද්‍යාත්මක තත්ත්වය පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීමක් වසංගත රෝග විද්‍යා අංශය හරහා මෙතෙක් සිදු වී නැති බවත් මෙහිදී සිහි කැඳවිය යුතුය.
ඉන්දියාවේ කොවිඩ් ව්‍යාප්තියේ චිත්‍රය පිළිබඳ අදහස් දක්වන්නන් කියන්නේ එරට පාලන තන්ත්‍රයේ වගකීම් විරහිතභාවය සහ පොදුජන ආරක්ෂාව ගැන තිබෙන ව්‍යාජ හැඟීම නිසා එම තත්ත්වය උදාවුණු බවයි. ඉන්දියාවේ පුරා දෙමසක් පැවැත්වෙන කුම්බමේලා ආගමික උත්සවයේ අංගයක් ලෙස හින්දු භක්තිකයෝ ගංගා නදියේ දිය ස්නානය කරති. මිලියන 2.1කට අධික ජනගහනයක් ඒ ආකාරයෙන් ස්නානය කර ඇති බව වාර්තා වෙයි. මෙම අවස්ථාව රට පුරා වෛරසය පියාඹා යාමේ අවස්ථාවක් වනු ඇති බවට රට තුළ සෞඛ්‍ය විද්වතුන් අනතුරු ඇඟවුවද බලධාරීන් ඒවා මායිම් කර නැති බව කියැවේ. උත්සවයට සහභාගි වන්නට අවසර ඇත්තේ ආසාදිතයන්ට නොවන බව කියමින් ඒ සඳහා ඉඩහසර ලබාදුන් ඉන්දියානු බලධාරීන් අද ඉන්දියාව පත්ව ඇති භයංකර තත්ත්වයට වගකිව යුතු බව එරට පුවත් ආරංචි මාර්ග පවසයි.
ලංකාවේ ගෙවුණු අලුත් අවුරුදු සැමරුම්ද නව කොවිඩ් රැල්ලක් තැනීමේ පදනම දමනු ඇති බවට නව අවුරුදුවලට ප්‍රථම නොයෙක් පැතිමානයන්ගෙන් අනාවැකි ඉදිරිපත් කෙරුණි. උත්සව සමයේ සංචරණ සීමා පනවන ලෙසද පුද්ගල ආරක්ෂිත විධිවිධාන කෙරේ විශේෂ අවධානයක් යොමු කරන ලෙසද සෞඛ්‍ය අංශවලින් ඉල්ලා සිටියත් සෞඛ්‍ය බලධාරීන් හෝ ආණ්ඩුවේ ඒ පිළිබඳව තීන්දු තීරණ ගන්නවුන් එය තැකුවේ සුළුකොටය. ඒ වෙනුවට බලධාරීන් කළේ, අවුරුදු සැමරුම්වලට ප්‍රථම ලංකාවේ කොරෝනා වසංගතය හොඳින් පාලනය කර ඇති බවත්, කොවිඩ් ප්‍රතිශක්තිකරණ එන්නත් ලබාදීමේ ක්‍රියාවලිය හරහා ඉබේම වාගේ එය සිදුව ඇති බවත් ජනගත කිරීමයි. ඒ අනුව එවකට පීසීආර් පරීක්ෂණ ප්‍රමාණය අවම වශයෙන් කිරීමට බලධාරීන් කටයුතු කර තිබුණු බව කියන්නේ අප නොව රටේ සෞඛ්‍ය විද්වතුන්මය. පරීක්ෂණ අවම වීමෙන් රෝගීන් වාර්තාවීමද අවම විය. එය වෛරසය පාලනය කිරීමක් බවට ලඝු කොට ජනතාව තුළ රට සෞඛ්‍යාරක්ෂිත බව සහතික කළේ රටේ බලධාරීන්මය. ඒ සඳහා ජනමාධ්‍යයද විශාල කාර්යභාරයක් නොපැකිළව ඉටුකොට තිබුණි. ඒ අනුව යමින් පොදු ජනතාවට සිත් සේ සිංහල දමිළ අලුත් අවුරුදු සමරන්නට පසුබිම ආණ්ඩුව සකසා දී තිබුණි.
අලුත් අවුරුදු සමය ගෙවෙද්දී කැබිනට් ප්‍රකාශක රොමේෂ් පතිරණ පසුගියදා පැවසුවේ රටේ කොවිඩ් ව්‍යාප්තියේ වැඩිවීමක් සිදුව ඇති බවයි. ඒ සඳහා අලුත් අවුරුදු සැමරුම් ඍජුව බලපාන්නට ඇති බව ඔහුගේ නිගමනය වී තිබුණි. මේ තත්ත්වය විග්‍රහ කරමින් සෞඛ්‍ය වෘත්තීයවේදීන්ගේ විද්වත් සංගමයේ සභාපති රවි කුමුදේශ් පවසන්නේ, මේ දිනවල ඇති වී තිබෙන කොරෝනා තුන්වන රැල්ලක් පිළිබඳ කතාබහ තුළ විවිධ දේශපාලන වුවමනාවන් තිබිය හැකි බවයි. කුමුදේශ් විස්තරාත්මකව කියන්නේ, ලංකාවේ පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන ප්‍රමාණය පාලනය කිරීමෙන් රටේ කොවිඩ් වසංගතයේ ව්‍යාප්තිය පාලනය කිරීමට ආණ්ඩුව මේ දක්වා කටයුතු කළ බවයි. ඒ අනුව ලංකාවේ පසුගිය කාලයේ කොරෝනා පාලනය වී තිබුණේ කෘත්‍රිමව සහ අවිද්‍යාත්මකව බව ඔහුගේ විග්‍රහයයි. එසේ ලංකාවේ රෝගීන් ප්‍රමාණය ක්‍රමයෙන් අඩුවන බවට විශ්වාසයක් ජනතාව තුළ ජනිත කරවීමට ආණ්ඩුව සමත්වූ බව කීවොත් එය නිවැරදිය. එම වැරදි සහගත පණිවුඩය ජනතාව තුළ ඒත්තු ගැන්වීමට බලධාරීන් වුවමනාවෙන්ම කටයුතු කර තිබෙන බව සෞඛ්‍ය වෘත්තීයවේදීන්ගේ විද්වත් සංගමයේ සභාපති අවධාරණය කරයි.
ජනතාව වැරදිකරුවන් කිරීම
සෞඛ්‍ය බලධාරීන් අලුත් අවුරුද්දේ වැඩ ඇල්ලුවේ රටේ කොවිඩ් තුන්වන රැල්ලක් ඇති වෙමින් තිබෙන ආරංචිය සැලකරමිනි. ඊට මුළුමනින්ම වගකිව යුතු වන්නේ පොදු ජනතාවගේ අනාරක්ෂිත වගකීම් විරහිත හැසිරීම් රටාවන් බව ඔවුන්ගේ අවධාරණයයි. ඒ අනුව දැන් කොවිඩ් සමාජ ව්‍යාප්තියට වගකිව යුත්තේ රටේ සාමාන්‍ය ජනතාවය. අලුත් අවුරුදු මොහොත දක්වා හොඳින් පාලනය වී තිබුණු වසංගතය, අලුත් අවුරුද්දෙන් පසුව හිස එසවූවේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ වසංගත රෝග විද්‍යා අංශයට විද්‍යාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් නැත. ඒ වෙනුවට මාධ්‍ය තුළින් නන් දොඩවන දේශපාලනඥයන් හෝ ඔවුන්ගේ හෙන්චයියන් කියන්නේ ජනතාව වගකීම භාරගත යුතු බවය. ඒ අනුව වසංගතයේ පරිමාණ කොපමණද තීන්දු කරන්නේ වෙනත් බලවේග බව සක්සුදක් සේ පැහැදිලිය.
මේ පිළිබඳව රවි කුමුදේශ් මහතා පවසන්නේ ‘සමාජ ව්‍යාප්තියකට ලක්වූ රෝගයක්, රෝගයක ප්‍රවණතාවයන් හඳුනාගැනීම සඳහා අහඹු පරීක්ෂණ, සක්‍රීය
පරීක්ෂණ, සහ අක්‍රීය පරීක්ෂණ යන කොටස් තුන ඉතා විධිමත් පදනමක් යටතේ සිදුකළ යුතුයි. ඒ වෙණුවෙන් මේවන විටත් සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය කටයුතු කර නැහැ. විසි පන්දහසක පමණ පීසීආර් ධාරිතාවක් ඉතා පහසුවෙන් සිදු කල හැකිව තිබියදීත් පන්දහසකටත් වඩා අඩු පීසීආර් පරීක්ෂණ ප්‍රමාණයක් සිදු කරමින්, ඒ ගැන සිහිපත් කල සියලු පාර්ශවයන් මෝඩයන් ලෙස හංවඩු ගසන්නට වසංගත රෝග අංශයේ ප්‍රධානීන් උත්සාහ කරමින් සිටිනවා. ඔවුනගේ තීරණ ගැනීමේ වැරදි හේතුවෙන් ඇතිවන අහිතකර ප්‍රතිඵල සඳහා වග කියන්නට කිසිවෙකුත් නැහැ. දැන් මහජනතාවගේ වැරදි හැසිරීම ලෙස අත පිසදා ගැනීම ඔවුන්ගේ පහසුම ක්‍රියාමාර්ගය වී තිබෙනවා’ යනුවෙනි.
එන්නත්කරණ ක්‍රියාවලිය අඩපණයි
කොවිඩ් පාලනය වුණායි යන ජනතාව තුළ වුවමනාවෙන් ඇති කළ ව්‍යාජ විශ්වාසය සම්බන්ධයෙන් වගකිවයුත්තන් දැන් නිහඬය. ජනතාව උත්සව සමය සිතු සේ ගත කළානම් එසේ ගත කරන්නට පදනම දැමූවේ එම වගකිව යුත්තන්ය. එන්නත්කරණ ක්‍රියාවලිය මුළුමනින්ම අඩපණ වන්නේ එන්නතේ දෙවන මාත්‍රාව නිසි කලට නිසි පරිදි ලබාදීමට ආණ්ඩුව අසමත්ව ඇති හෙයිනි. මේ වන විට ලංකාවේ 925,242 ක් ජනතාව සඳහා කොවිඩ් ප්‍රතිශක්තිකරණ එන්නතේ පළමු මාත්‍රාව ලබා ඇත. රටේ සමස්ත සෞඛ්‍ය අංශ වෙත කොවිෂීල්ඩ් එන්නතේ පළමු මාත්‍රාව ලබාදුන්නද එහි දෙවන මාත්‍රාව ලබාදීමේ කාලය දැන් ඉකුත් වෙමින් තිබේ. එය ලබාදීමට නොහැකි වන්නේ ඉන්දියාවේ එන්නත් නිෂ්පාදන ආයතනය එන්නත අපනයනය තාවකාලිකව නතර කිරීම නිසාවෙනි. ලැබූ එන්නත් මාත්‍රාවන් ප්‍රමාණය නිසි පරිදි කළමනාකරණය කොට එන්නත ලැබූවන්ට කොවිඩ් වෛරසයෙන් පූර්ණ ආරක්ෂාව ලබාදීමට ලංකාවට හැකිව තිබුණත් එය කළමනාකරණය කර ගැනීමට සෞඛ්‍ය අංශ සමත් වූවේ නැත. එන්නත්කරණ ක්‍රියාවලිය අසාර්ථක වූවේ එහෙමය. එන්නතින් පූර්ණ ආරක්ෂාව ලබා ගැන්මට එහි මාත්‍රාවන් දෙකම නිසි කලට ලබා ගත යුතු වුවත්, අවාසනාවට ලංකාවේ සෞඛ්‍ය අංශයන්ට හෝ එම අවස්ථාව ලැබුණේ නැත. එනයින් එම එන්නත් මාත්‍රා ලක්ෂ 10කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අපතේ ගියාය කියන සීමාවේ අද අපි සිටිමු.
රවි කුමුදේශ් පවසන ආකාරයට එන්නතක් මඟින් වසංගතයකින් රටක් ගලවා ගැනීමට නම්, ජනගහනයෙන් සීයට 70ක් සඳහාවත් එන්නත් ලබා දිය යුතුය. ඒ සඳහා මිලියන 15කටවත් එන්නත් ලබාදිය යුතු අතර එලෙස එන්නත් ලබාදීමෙන් ලබාගත හැකි ප්‍රතිඵලය, බස්නාහිර පළාතේ පමණක් ලක්ෂ 10ක ටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක ජනගහනයකට පමණක් ලබාදී වසංගතය පාලනය කිරීමට නොහැකි බව, කොරෝනා පිළිබදව සාමාන්‍ය දැනුමක් ඇති කෙනෙකුට පවා තේරුම් ගත හැකි බවය. වසංගතය හිස ලූ අත පියාඹා යාම ගැන ප්‍රථමයෙන් ආණ්ඩුව සහ සෞඛ්‍ය බලධාරීන් වගකිව යුත්තේ එහෙයිනි.
මේ අනුව කොවිඩ් වසංගතය දුරු කිරීමේලා හෝ පාලනය කිරීමේලා ආණ්ඩුව ගත් ප්‍රයත්නයන් අඩු වැඩි වශයෙන් බොහෝමයක් දුර්වල බව පැහැදිලිය. සෞඛ්‍ය වෘත්තීයවේදීන්ගේ විද්වත් සංගමයේ සභාපතිගේ මතයට අනුව ‘කොවිඩ් යනු නිකන්ම අපව හැර නොයන වසංගතයකි. එය පළවා හැරීමට විද්‍යාත්මක වැඩපිළිවෙළක් අත්‍යාවශ්‍යයය. එසේ නොමැතිව අප්‍රේල් අවුරුද්දට ලෙඩේ හොද වීමටයි, මැයි දින රැළියට රෝගය මතුවීමටයි අදාළව අප දේශපාලනිකව හැසිරීම යනු රට අනතුරේ හෙලීමකි.’ දැන් එය ප්‍රායෝගිකව අපි අත්දකිමින් සිටිමු.■
පෝර්ට් සිටියේ සේවකයෝ හිරවෙලා වෙනම නිරෝධායන නීතියක්ලු
කොළඹ වරාය නගර ව්‍යාපෘතියේ සේවය කරන සේවකයන් දහසකට ආසන්න පිරිසක් නිරෝධායනය සඳහායැයි කියමින් එයින් පිට වෙන්නට නොදී සිර කරගෙන සිටින බව චෝදනා එල්ල වෙයි.
‘කොරෝනා ව්‍යවසනයට මුවා වී චීන බලධාරීන් කොළඹ වරාය නගර ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන විමිසුම වැඩ කරන ශ්‍රී ලාංකික සේවකයන්ට වසා දමා ඇති අතර චීන ජාතිකයන් අවශ්‍ය වෙලාවට වරාය නගර ව්‍යාපෘති පරිශ්‍රයෙන් එළියට ගොස් පැමිණේ. එහෙත් ලාංකික සේවකයන් එළියට ගියහොත් ඔවුන් බලහත්කාරයෙන් නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානවලට යොමු කරනු ලබයි.’
මේ කොළඹ වරාය නගර ව්‍යාපෘතියේ සේවකයන් පිරිසක් තමන්ගේ ප්‍රශ්න පිළිබඳ පැහැදිලි කරමින් අප පුවත්පත වෙත ලිඛිතව එවන ලද ලිපියක කොටසකි.
මේ පිළිබඳ එම සේවකයන් කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුව, ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය, නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය, වරාය අධිකාරිය ආදී ආයතනවලටත් ලිඛිතව දැනුම් දී ඇත.
එම ආයතන වෙත කරන ලද පැමිණිල්ලේ මෙසේ සඳහන්ය.
‘ලංකාව තුළ කොරෝනා දෙවැනි රැල්ල ආරම්භ වූ නිසාවෙන් 2020 වර්ෂයේ ඔක්තෝබර් මාසයේදී වරාය සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන පිවිසුම් දොරටුව දෙවන වරටත් චීන බලධාරීන් විසින් ස්ථීර ලෙස වසා දමන ලදී. මේ හේතුවෙන් ලාංකික සේවකයන් 1000ක් පමණ බලහත්කාරයෙන් රඳවා ඇත.
එහෙත් වරාය නගර ව්‍යාපෘතිය තුළ ඇති ප්‍රධාන පිවිසුම අවහිර කර ඇති නිසාවෙන් ශ්‍රී ලාංකික සේවකයන් වහල් සේවකයන් මෙන් ව්‍යාපෘතිය තුළ රඳවාගෙන සිටින අතරතුර චීන ජාතිකයන්ගේ සියලුම අවශ්‍යතා සඳහා ඔවුන් වරාය නගර පරිශ්‍රයෙන් පිටතට ගොස් නැවත පැමිණේ.
තවද විශේෂ කාරණාව වන්නේ චීන ජාතිකයන්ගේ අභිමතය පරිදි යම් කිසි ශ්‍රී ලාංකික සේවකයන් කිහිප දෙනෙකුට නිවසේ සිට පැමිණ රාජකාරී ඉටු කර නැවත නිවෙස් කරා යා හැකි වීමට අවසර දී තිබීමය.
එමෙන්ම වර්තමානය වන විට ශ්‍රී ලාංකාව තුළ ඇති සියලුම (කොළඹ පාසල්ද ඇතුළත්ව) පාසල්/ රාජ්‍ය ආයතන/ පෞද්ගලික ආයතනවල පවා සාමාන්‍ය පරිදි වැඩ කටයුතු සිදු කර ගෙන යන බැවින් වරාය නගර සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය තුළ සේවය කරන සේවකයින් මෙම ව්‍යාපෘතිය තුළ සිරකරුවන් වී තිබේ.
එමෙන්ම අද දින (2020-04-08) වරාය සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය තුළට පැමිණි කම්කරු දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන් පවසන පරිදි මෙම ප්‍රධාන පිවිසුම් දොරටුව වසා ගෙන සිටීම නිත්‍යානුකූලද නොවේ.
එම හේතුව නිසා වෙන් හැකි පමණ කඩිනමින් වරාය නගර සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන දොරටුව විවෘත කර රටේ අනෙකුත් ආයතන මෙන් සාමාන්‍ය පරිදි සිදු නොවුණහොත් මිනිසුන් සියල්ල ප්‍රචණ්ඩකාරීව මෙයට විරුද්ධව පෙළ ගැසෙනු ඇත.
දැනට වරාය නගර ව්‍යාපෘති භූමිය තුළ ශ්‍රී ලාංකික කම්කරුවන් සහ සේවක මහතුන් 1000ක් පමණ සිටින අතර ප්‍රධාන පිවිසුම් දොරටුව ස්ථීර ලෙස වසා පිටවීමට අවසර නොදෙන බැවින් හදිසි අනතුරු හා අනෙකුත් අවශ්‍යතා සඳහා රෝහලක් කරා රැගෙන යෑමට පවා දීර්ඝ වෙලාවක් ගත වේ. තවද ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගේ ප්‍රධාන ආගමික, සංස්කෘතික කටයුතු සඳහාද සහභාගී වීම සඳහා වැඩබිමෙන් එළියට යෑමට ඉඩ දෙනු නොලැබේ. (සිංහල අවුරුද්ද/වෙසක්/පොසොන්) යම් ලෙසකින් වැඩබිමෙන් එළියට ගියහොත් නැවත වැඩබිම තුලට ගනු නොලැබේ.’
ඔවුන් පෙන්වා දී ඇත්තේ අවුරුදු සමයේදී පවා වරාය නගර ව්‍යාපෘතියේ සේවය කරන තමන්ට නිවාඩුවට නිවෙස්වලට යෑමට ඉඩකඩ නොලැබුණු බවය. අපි එම සේවකයන් කිහිපදෙනෙකු සමඟ කතා කළෙමු. මේ සටහන එම කතාබහ ඇසුරෙනි.
සේවකයෙකු අඩු තරමේ මාස තුනක්වත් සේවය කළහොත් පිටතට යෑමට අවසර ලැබේ. එහෙත්, නැවත පැමිණෙන විට නිරෝධායනයට යොමු වී, පීසීආර් පරීක්ෂණයකට මුහුණ දිය යුතුය. පරීක්ෂණ කරනු ලබන්නේ මෙම සේවකයන්ගේ සේවය ලබා ගන්නා සමාගම වන ෆෝත් හාබර් ඉංජිනියරින් කම්පැණි සමාගමේ මුදලිනි.
ඔවුන් පවසන ආකාරයට නිරෝධායනය සඳහායැයි තමන් වරාය නගරය තුළ සිර කර ගෙන සිටින එම නීතිරීතිවලට පිටුපෑවොත් ඔවුන්ගේ රැකියා අහිමි වීමේ අවදානමක් ඇත. නීති නොතකා නිවෙස්වලට ගිය ඇතැම් අයගේ රැකියා අහිමි වී ඇත. ඒ නිසා මේ අසීරු සමයේ රැකියාව අහිමි කර ගැනීම හෝ වරාය නගරය තුළ සිරගතව රැකියාව කිරීම යන තෝරාගැනීම් දෙකෙන් එකකට සීමා වෙන්නට ඔවුන්ට සිදු වී තිබේ.
වරාය නගර කොමිෂන් සභා පනත මගින්, එම නගරය රටේ ඇතැම් නීතිරීතිවලින් නිදහස් වීමෙන්, එය රටේ නීතියට පිට වෙනම කලාපයක් බවට පත් වනු ඇතැයි විපක්ෂයෙන් චෝදනා නැගේ. ආණ්ඩුව කියන්නේ ආයෝජන පහසුව සඳහා ඇතැම් නීතිරීතිවලින් නිදහස් වුණත්, ඔය කියන විදියට ඒ නගරයේ වෙනම නීතියක් බවට පත් නොවන බවය.
එහෙත් පෙනෙන හැටියට වරාය නගර කොමිෂන් සභා පනත සම්මත වෙන්නත් කලින්ම, වරාය නගරය වෙනම රටක් ලෙස සලකන්නට පටන් ගෙන ඇති සැටියකි. අපේ රටේ කිසි නගරයකින් තවත් නගරයකට යද්දී අලුතින් නිරෝධායනය වෙන්නට ඕනෑ නැත. කොළඹ සිට කුරුණෑගල නගරයට යද්දී, ගේට්ටුවක් දමා ඇතුළට පැමිණෙන පුද්ගලයන් නිරෝධායනය කරන්නේ නැත. කුරුණෑගල නගරයෙන් පිට වීම ගේට්ටුවක් දමා සීමා කර නැත. මේ වන විට රට ඇතුළත නිල වශයෙන් නම් කරන ලද නිරෝධායන කලාප නැත.
ලංකාවේ වෙනත් තැන්වල සේවය කරන සේවකයන්ට ඕනෑ වෙලාවක තමන් කැමති ආකාරයට එළියට ගොස් නැවත ආයතනයට පැමිණීමේ හැකියාව ඇත.
විදෙස් රටවල සිට පැමිණෙන පුද්ගලයන් නම් පමණක් පීසීආර් පරීක්ෂණවලට ලක් කොට නිරෝධායනයට යොමු කරයි.
දැන් පෝට් සිටි ව්‍යාපෘතියේ ඉදිකිරීම් කරන සමාගම එම ව්‍යාපෘතිය අපේ රටෙන් වෙන් වූ කලාපයක් ලෙස සලකනවාදැයි අපි නොදනිමු. එහෙත්, ඒ ව්‍යාපෘති කලාපයෙන් පිට, එනම් ඉදි වෙන පෝට් සිටි නගරයෙන් පිට කොළඹ කොටුවට ගියත්, නැවත එද්දී නිරෝධායනයට යොමු කරයි.
යම් ඉදිකිරීම් සමාගමක් සෞඛ්‍යාරක්ෂිත වෙනවා නම්, එයට විරුද්ධ වීමේ හැකියාවක් නැත. එහෙත් සේවකයන් පවසන්නේ එවැනි පිළිගත හැකි සෞඛ්‍යාරක්ෂිත ක්‍රමවේදයක් ක්‍රියාත්මක නොවන බවය. ඔවුන් එල්ල කරන ප්‍රධානම චෝදනාව වන්නේ එම ව්‍යාපෘතියේ සේවය කරන චීන ජාතිකයන්ට හිතුමතේට එළියට ගොස් නැවත පැමිණීමේ හැකියාව තිබෙන බවය. ඒ අනුව පිටට යන චීන ජාතිකයෙකුගෙන් කොවිඩ්-19 ඇතුළට පැමිණීමේ ඉඩක් ඇත.
එක් සේවකයෙකු අප වෙත එවන ලද ලිපියක සඳහන් වී තිබුණේ තමන්ගේ රට තුළම චීන ජාතිකයන්ගේ කඳවුරක ඇපකරුවෙකු ලෙස සිරව සිටින බවක් තමන්ට හැඟෙන බවය. ආර්ථික පීඩාව නිසා ඒ රැකියා අත්හරින්නත් නොහැක.
අනෙක් අතට ව්‍යාපෘති ඇතුළේ තිබෙන නිරෝධායන කඳවුරුද හරිහැටි සෞඛ්‍යාරක්ෂිත නැති බව ඔවුහු කියති. ඔවුන් අප වෙත එවූ ලිපියේ පහත කරුණු සඳහන් විය.
‘කොළඹ වරාය නගර සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය තුළ මහා පරිමාණ නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානයක් ඉතා විශාල කාලෙක සිට පවත්වාගෙන යනු ලබයි. එම නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන කලාප 14කට පමණ බෙදා වෙන් කර ඇති අතර එහි එක් එක් කලාප වෙන් කොට ඇත්තේ තහඩු වලිනි. එමෙන්ම එක කලාපයක් සඳහා බහාලුම් පෙට්ටි හෙවත් කන්ටේනර් 4ක් එක ළඟ අහුරා ඇත.
ඒ අතරින් එක් පෙට්ටියක නිරෝධායනයට යැයි පුද්ගලයන් 4ක් හෝ 5ක් ස්ථානගත කරයි. බහාලම් 4ක 16ත් 20ත් අතර පිරිසක් ඒ අනුව සිර වේ. ඒ සියළුදෙනාට පාවිච්චියට නාන කාමර 2ක් සහ වැසිකිලි 2ක් පමණක් ඇත.
ඒ නිරෝධායනයේ යෙදෙන අය නිරෝධායනය සඳහා යොදවන කාලසීමාව නිලධාරීන් තමන්ට ඕනෑ හැටියට වෙනස් කරයි. එක් එක් සේවකයන්ට එක් එක් ආකාරයේ නිරෝධායන නීති ක්‍රියාත්මක වෙයි. ඇතැම් නිලධාරීන්ට කිසිසේත් නිරෝධායන නීති නැත.
එක් වරක් එක කලාපයකට කොරෝනා ආසාදිත එක් පුද්ගලයෙකු ස්ථානගත වී සිටි අතර ඔහු නිසා එම කලාපයේ තවත් 10 දෙනෙකුට කොරෝනා ආසාදනය වී තිබුණි.’
මෙලෙස සිර වීම නිසා ඇතැම් පුද්ගලයන්ට තමන්ගේ පවුලේ කටයුතු සඳහාවත් පිට වීමට නොහැකි වී තිබේ. අප සමඟ අදහස් දැක් වූ එක් සේවකයෙකුගේ මව මරණයට පත් වී තිබුණේ 2020 දීය. දැන් ඔහු මවගේ දානයට පිටවීමට කැමැත්තෙන් සිටී. ඔහුගේ නිවසේ ඉන්නේ පියා සහ බාල නැගෙණිය පමණි. එහෙත්, ඔහුට රැකියාව අහිමි කර නොගෙන, පිටවීමට බියක් ඇත.
අප සමඟ අදහස් දැක් වූ තවක් කෙනෙකු මාස අටක පමණ කාලයක් තිස්සේ පිට නොවී ඉන්නේ රැකියාව අහිමිවනු ඇතැයි බියෙනි.
තවත් අයෙකු ෆේස්බුක් වෙත වීඩියෝවක් පවා එක් කර තිබුණි. ඒ තමන්ගේ කකුලේ තුවාලයක් හැදී, ඒ සඳහා ප්‍රථමාධාර ලබා ගැනීමටවත් පෝට් සිටියෙන් පිටතට යන්නට ඉඩ නොදෙන බව කියමිනි. අප සමඟ අදහස් දැක් වූ තවත් අයෙකු කීවේ මෙලෙස සිර වී සිටින අය අතර විවාහක කාන්තාවන්ද සිටින බවය.
රැකියාව අහිමි කර ගැනීමේ බයෙන්, මේ සීමාවේ සිර වී සිටීම නිසා ඇතැම් පුද්ගලයන්ගේ පෙම් සබඳතා බිඳී යෑම් සහ පවුල් ප්‍රශ්න වැනි පෞද්ගලික අර්බුද පවා ඇති බව ඔවුහු කියති.
ඔවුන් ප්‍රකාශ කරන්නේ මෙම කරුණු හැරුණු කොට සේවක සුභසාධනය පිළිබඳ තවත් ගැටලු පෝට් සිටියේ පවතින බවය. වැසිකිළි සහ නාන කාමර පහසුකම් ප්‍රමාණවත් නොවන බවත්, ඒවා පිරිසිදු කිරීම නිසියාකාරව සිදු නොවෙන බවත් ඔවුහු කියති. කුණු බැහැර කිරීමේ නිසි ක්‍රමවේදයක් නොමැති බව තවත් චෝදනාවකි.
රටේ සියළු ආයතන වසා දමා නිරෝධායනයේ යෙදුණු කාලසීමාව තුළ රටේ කම්කරු නීතිය අනුව සේවකයන්ට රුපියල් 14,500ක් හෝ වැටුපෙන් අඩක් යන දෙකෙන් වැඩි අගය ගෙවිය යුතු විය. එහෙත්, පෝට් සිටියේ සේවය කළ අයට ලැබී තිබුණේ රුපියල් 5000ක් පමණි. එයද කම්කරු නීතිවලට පිටින් යෑමකි. එයට විරෝධය දක්වමින් එම සේවකයන් 2020 අගෝස්තු 11 වැනිදා විරෝධතාවක්ද පවත්වා තිබුණි. ඒ මොහොතේ පැමිණි කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් කියා තිබුණේ ඔවුන්ට හිමි හිඟ වැටුප් ලබා දීමට මැදිහත් වන බවය. එහෙත් මාස ගණනක් ගියත් තවමත් එය සිදු වී නොමැත.
එහෙත්, සේවකයන් පවසන ආකාරයට ඒ සියල්ලට වඩා ඔවුන් මේ වන විට පීඩා විඳින ප්‍රධාන ප්‍රශ්නය පෝට් සිටියෙන් පිටට යෑමට ඉඩ නොදීමය. ගේට්ටුව විවෘත කිරීමේ ඉල්ලීමට සහයෝගය දෙන ලෙස ඔවුහු බාහිර සමාජයෙන් ඉල්ලති.
පිටතට යෑමට ඉඩ නොදීම නිසා ඔවුන් වැඩිපුරම පීඩා වින්දේ අලුත් අවුරුදු කාල සීමාවේය. තවදුරටත් මේ ආකාරයට බලා සිටීමේ හැකියාවක් නොමැති බවත්, ගේට්ටුව විවෘත කිරීමට තීන්දු නොකළහොත් ඉදිරි කාල සීමාව තුළ සේවකයන් එක්ව විරෝධතාවක් පවත්වා බලහත්කාරයෙන් ගේට්ටු විවෘත කරවාගැනීමට බලාපොරොත්තුවන බව එම සේවකයෝ වැඩිදුරටත් කීහ.■