■ ප්‍රබුද්ධ නුවන්

ආණ්ඩුවේ කාබනික පොහොර වැඩ පිළිවෙළ ක්‍රමයෙන් රිවර්ස් ගියර් එකට දාන බවක් තමයි පෙනෙන්න තියෙන්නේ?

කෘත්‍රිම රසායනික පොහොර සහ කෘත්‍රිම පලිබෝධනාශක ආනයනය සහ භාවිතය නවත්තන්න 2021 අප්‍රේල් 27 ගත්තු තීරණය කෘෂිකර්මාන්තය පැත්තෙන් ගත්තත්, ආහාර සුරක්ෂිතතාව පැත්තෙන් ගත්තත්, යෙදවුම් පැත්තෙන් ගත්තත් නිදහස ලැබුණු දා පටන් ගත්ත වැරදිම තීරණය කියලා කියන්න මම කැමතියි. රටක් විදිහට මෙහෙම යන්න බෑ කියලා අපිට ලෝකයේ වෙනත් රටවල් අත්දැකීමෙන් පෙන්නලා දීලා තියෙනවා ඕනෑ තරම්. එහෙම තත්ත්වයක් මත මේ වගේ තීරණයක් ගැනීම වඩාත් කනගාටුදායකයි.
අපි දන්නවා භූතානයට වුණු දේ. භූතානය 2014 පටන්ගත්තා කාබනික වීමේ වැඩපිළිවෙළක්. ඒ අයගේ අරමුණ වුණේ 2020 වෙනකොට සම්පූර්ණයෙන් කාබනික වෙන එක. නමුත් 2018 වෙද්දී ඒ අයට ඒ වැඩපිළිවෙළ අතහරින්න වුණා. මොකද ඔවුන්ට තේරුණා රටේ ආහාර අවශ්‍යතාවෙන් සීයට පණහටත් වැඩි ප්‍රමාණයක් තමන් ආනයනය කරමින් ඉන්න බව.

අපි කියුබාව ගැන කොච්චර කතාකළත්, 2020 ලෝක ආහාර වැඩසටහන යටතේ කරනු ලැබූ වාර්තාවේ පැහැදිලිව සඳහන් වෙනවා කියුබාව තමන්ට අවශ්‍ය ආහාරවලින් සීයට හැටක් හැත්තෑවක් විතර ආනයනය කරනවා කියලා.

මේ කාබනික වැඩපිළිවෙළ සාධාරණය කරන්න අපි ගන්න තවත් උදාහරණයක්නේ යුරෝපා සංගමය. අපි කොච්චර ඒ අය ගැන කිව්වත් යුරෝපා සංගමයේ මෑතක පැවති ග්‍රීන් ඩීල් (European Green Deal) එක මගින් කිව්ව දෙයක් තමයි ඒ අය සිය ගොවිතැනෙන් අවම වශයෙන් 25%ක් කාබනික කරන්න උත්සාහ කරනවා කියලා. ඒකත් 2030 වන විට. ඉතිං එහෙම තත්ත්වයක් තුළ අපි එක රැයින් සියයට සීයක් කාබනික කරන්න වෑයම් කිරීම ලෝකයේ ඒ අත්දැකීම් සියල්ල අවාසනාවන්ත ලෙස අමතක කිරීමක්.

ඇත්තටම රජය කකුලක් පස්සට ගත්තාද නැද්ද කියන එක අදාළ නෑ. ගොවි මහතුන්ට අවශ්‍ය කරන පෝෂක ද්‍රව්‍ය මොන ආකාරයකින් හෝ අවශ්‍ය කාලයට සපයන එක රජයේ වගකීමක්. අපේ රටේ ආහාර සුරක්ෂිතතාව සහතික වෙන්නේත් රටේ දියුණුව ඇතිවෙන්නේත් එතකොට.

පසුගියදා ඉන්දියාවෙන් නැනෝ නයිට්‍රජන් දියර පොහොර තොගයක් ආනයනය කළා. ඒ මෙරටට ගෙනඒමට ඇණවුම් කළ නැනෝ නයිට්‍රජන් ලීටර ලක්ෂ 31කින් කොටසක් විදිහට. කෘෂිකර්ම ලේකම්වරයා කියන්නේ මේවා කාබනික කියලවත් රසායනික කියලාවත් හඳුන්වන්න බැරි, තුන්වන පරම්පරාවේ, අර්ධ කාබනික – රසායනික ලක්ෂණ දෙකම තියෙන පොහොරක් කියලා.

ඉන්දියාවේ තියෙනවා ඉතාම ජනප්‍රිය, පොහොර නිෂ්පාදනය කරන සමුපකාරයක් Indian Farmers Fertiliser Cooperative කියලා. 2019 අවුරුද්දේ නැනෝ තාක්ෂණයෙන් යුතු මේ පොහොර හැදුවේ ඒ ආයතනය. තවදුරටත් පරීක්ෂණ කරලා ඒ අය ගිය අවුරුද්දේ මේ නැනෝ නයිට්‍රජන් දියර පොහොර එළිදැක්වුවා. නමුත් මේ පොහොර වාණිජ වශයෙන් නිෂ්පාදනය කරන්න ඔවුන් පටන්ගත්තේ මේ අවුරුද්දේ මාර්තු මාසයේ. ඇත්තටම බලනවා නම් මේක රසායනික පොහොරක්. කොටින්ම කියනවානම් යූරියා අඩංගු දියරයක්.

ඉතිං කාබනික ගොවිතැන කියන සංකල්පය එක්ක නම් මේක භාවිත කරන්න බෑ. මොකද කාබනික ගොවිතැන කියන එකේ තියෙන නීතිරීතිවලටයි, ඒකේ තියෙන උපදේශනවලටයි මේක සම්බන්ධ කරගන්න බෑ. නමුත් මේක පාරිසරික ගොවිතැන කියන සංකල්පය උඩ නම් භාවිත කරන්න පුළුවන්.

මොන දේ වුණත් මෙතැනදි අපි පිළිගන්න ඕනෑ වැදගත් කරුණක් තමයි, මේ නයිට්‍රජන් දියර පොහොර තාක්ෂණික වශයෙන් උසස් දෙයක් කියන එක. අනික් කාරණය තමයි ලෝකයේ යූරියා නිෂ්පාදනය කරන ප්‍රමුඛතම රට ඉන්දියාව. ඒ අය වර්ෂයකට යූරියා ටොන් මිලියන විසි හතරක් විතර නිෂ්පාදනය කරනවා. එච්චර නිෂ්පාදනය කරලාත් ඒ අය යූරියා තවත් ආනයනය කරනවා.

සාමාන්‍යයෙන් භාවිත කරන යූරියා පොහොරවලට වඩා මේවායේ කැපීපෙනෙන ලක්ෂණ මොනවාද?

අපි සාමාන්‍යයෙන් භාවිත කරන යූරියා මගින් නයිට්‍රජන් ඉක්මනට පසට ලබා දෙනවා. ඒ අනුව ඒවා ඉක්මනින් නයිට්රේට් හා ඇමෝනියම් අයන බවට පත් වෙනවා. මේවා ශාකයට අවශෝෂණය කරගත්තත්, අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා පසට එකතු වුණොත් පසට යම් හානියක් සිදුවෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් අපි කියන්නේ යූරියාවල කාර්යක්ෂමතාව 30%යි කියලා. මේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩි කරන්න ක්‍රම කීපයක් තියෙනවා. ඉන් වැදගත් එකක් තමයි, ශාකයේ ජීවන චක්‍රය පුරාවට නයිට්‍රජන් අවශ්‍යතාව අනුව අවශ්‍ය කරන නයිට්‍රජන් ප්‍රමාණය කඩින් කඩ ලබා දීම.

උදාහරණයක් හැටියට වී වගාව ගත්තොත්, 2013 පොහොර නිර්දේශය අනුව වවලා සති දෙකකින් තමයි අවශ්‍ය යූරියා ප්‍රමාණය මුළින්ම වී වගාවට යොදන්න ඕනෑ. ඊට පස්සේ සති හතරෙන්, හයෙන්, අටෙන් යනාදි වශයෙන් යූරියා යොදන්න අවශ්‍යයි. එහෙම වුනාම යූරියා, ශාකයට වැඩි කාර්යක්ෂමතාවෙන් උරාගන්නවා. වෙනත් විදිහකට කියනවා නම් වැඩිපුර යූරියා ප්‍රමාණයක් ශාකයට උරානොගැනීමෙන් වළක්වගන්නත් මේ මගින් පුළුවන්. ඒ මං කිව්වේ යූරියා යූරියා හැටියටම භාවිත කරන විදිහ ගැන.

නමුත් ලෝකය නව තාක්ෂණය භාවිත කරලා අනාදිමත් කාලයක ඉඳන් යූරියා පොහොර නිපදවනවා. සල්ෆර් ආවරිත යූරියා කියන්නේ ඒ වගේ එක නිෂ්පාදනයක්. ඒ මගින් වුණේ යූරියා වටේට සල්ෆර් ආවරණයක් දාලා යූරියාවලින් නයිට්‍රජන් වැඩි වේගයකින් මුදාහරින එක අඩු කරන එක. ඒකෙන් යූරියා ශාකයට උරාගන්නා කාර්යක්ෂමතාව වැඩිකරන ගමන්ම පරිසරයට අපතේ යෑම අඩු කරන්නත් පුළුවන් වුණා.

ඒ වගේම ඉන්දියාව තීරණයක් අරං තියෙනවා යූරියා පාවිච්චි කරනකොට හැම වෙලාවෙම ඒවා කොහොඹ ආවරණයක් යොදලා පාවිච්චි කරන්න. ඒකෙන් ඒ අය කාරණා දෙකක් බලාපොරොත්තු වෙනවා මූලික වශයෙන්. එකක් තමයි යූරියාවලින් නයිට්‍රජන් මුදාහරින වේගය අඩු කරන එක. ඒ වගේම කොහොඹ ආවරණයක් තියෙන නිසා ඒ මගින් ශාක ආරක්ෂණය පිළිබඳ යම් කටයුත්තකුත් සිදුවෙනවා. කොහොඹවලින් සත්ත්ව හානි අඩු කරන්න පුළුවන් කියලා අපි දන්නවානේ.

මේ නැනෝ තාක්ෂණය කියන්නෙත් ඒ වගේම තාක්ෂණයක්. ඒකෙන් කරලා තියෙන්නේ යූරියා නැනෝ තාක්ෂණික උපක්‍රමයන්ට භාජනය කරලා යූරියාවලින් පසට නයිට්‍රජන් මුදාහරින වේගය අඩු කරලා යූරියා වඩාත් කාර්යක්ෂමව කෘෂිකර්මාන්තයේ යොදාගන්න පුළුවන් මෙවලමක් හැටියට පත් කළ එක.

නැනෝ නයිට්‍රජන් දියර පොහොර ‘කාබනික’ නොවුණත් ඒ මගින් අපිට පෙරට වඩා පරිසර හිතකාමී සහ ඵලදායී අස්වැන්නක් ගන්න පුළුවන් කියන එකද ඒ අනුව අදහස් වෙන්නේ?

නෑ. ගැටලුව මතුවන්නේ ඔතැනදි. මේ සම්බන්ධයෙන් තියෙන ඉන්දියාවේ සියලුම පරීක්ෂණ දත්ත කියන්නේ මේ නැනෝ නයිට්‍රජන් පොහොර වගාවකට යොදන්න පුළුවන් බෝගයට අවශ්‍ය නයිට්‍රජන්වලින් සීයට පණහක් සාමාන්‍ය යූරියා මගින් සැපයීමෙන් අනතුරුව ශාකයට දෙවතාවක් ලබාදිය හැකි අතිරේකයක් හෙවත් සප්ලිමන්ට් එකක් විදිහට කියලා. ඒ අනුව සම්පූර්ණයෙන්ම මේ නැනෝ යූරියා මත රැඳිලා අස්වැන්න ලබා ගන්න බෑ කියන එක ඉතාමත්ම පැහැදිලියි.

ගසක පත්‍ර සඳහා යොදන මෙවන් බොහෝ පොහොර වර්ග සාමාන්‍යයෙන් යොදන්නේ නිර්පාංශු වගාවන්ට නේද? නමුත් වැඩබලන ඇමති සෂීන්ද්‍ර රාජපක්ෂ කීවේ මේ පොහොර තේ පොල් රබර් වගේ වගාවන්ට පවා යොදාගන්න පුළුවන් කියලා?

ඔබ කියන කාරණය බොහෝදුරට නිවැරදියි. මේ වගේ දියර පොහොර වැඩි වශයෙන්ම භාවිත කරන්නේ නිර් පාංශු වගාවන් කියලා කියන ජල රෝපිත වගාවන්ට, වායු රෝපිත වගාවන්ට ආදි වගාවන්ට තමයි. නමුත් නව තාක්ෂණය මුසු වෙලා එද්දී මේවා වී වගාවට හා බඩ ඉරිඟු වගාවන් ආදියටත් භාවිත කරන්න පුළුවන්. හැබැයි තනිකරම මේ මතම රඳා පැවතිලා ශාකයට අවශ්‍ය සම්පූර්ණ පෝෂණය ඒ මගින් ලබා දෙන්න බෑ.

මේ ආකාරයෙන් නැනෝ තාක්ෂණය භාවිත කරලා පොහොර නිෂ්පාදනය ලංකාවේ නැනෝ තාක්ෂණ ආයතනය මීට මගින් ලංකාවෙත් අත්හදා බලපු ක්‍රමයක්. ඒ අනුව ඔවුන් සාර්ථක ලෙස නැනෝ තාක්ෂණය මගින් පොහොර නිපදවනු ලැබුවා. ඒ විතරක් නෙමෙයි ඒවා කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව මගින් බතලේගොඩ, අම්පාර, මඩකලපු වගේ තැන්වල භාවිතත් කළා වී වගාව සඳහා. ඒවා කිසියම් දුරකට සාර්ථක ප්‍රතිඵලත් පෙන්නුවා.

ඔබ නැවත නැවත කියන දෙයක් තමයි නැනෝ නයිට්‍රජන් තනිව භාවිත කරලා නිසි නයිට්‍රජන් අවශ්‍යතාව ශාකයට ලබා දෙන්න බෑ කියලා. ඉතිං නැනෝ නයිට්‍රජන්වල තියෙන නිර්දේශ අනුව යමින්, 50%ක් සාමාන්‍ය යූරියා ගොවීන්ට ලබාදීමට රජය කටයුතු කරමින්ද ඉන්නේ?

වී වගාව සම්බන්ධයෙන් නම් ඒ වගේ සූදානමක් රජය ගන්නවා කියලා තවමත් පෙනෙන්න නෑ. හැබැයි බඩඉරිඟු වගාවට අවශ්‍ය කරන රසායනික පොහොර නම් ලබා දෙන්න යනවා කියලා අපි දැක්කා රාජ්‍ය ඇමතිතුමා රූපවාහිනියේ කියනවා. ඒ අනුව බඩඉරිඟු වගාවට සාමාන්‍ය යූරියා ලැබිලා ඒ එක්කම නැනෝ තාක්ෂණික දියර පොහොර ලබා දෙන්න හැකියාවක් තිබ්බොත් සාර්ථක අස්වැන්නක් බලාපොරොත්තු වෙන්න පුළුවන්.

එහෙම නැත්තං අස්වැන්නේ විශාල අඩුවීමක් වෙන්න පුළුවන්. ඒ අඩුවන ප්‍රමාණය කොච්චරද කියලා සංඛ්‍යාත්මකව කියන්න අමාරු අස්වැන්නට පොහොරවලට අමතරව දේශගුණික තත්ත්ව වගේ දේවල් බලපානවා. ඒ වගේ අපි දන්නවා වල්නාශක පලිබෝධනාශක වගේ දේවල් පවා මේ වෙලාවේ ලංකාවේ නෑ. නැනෝ නයිට්‍රජන් විතරක් දැම්මොත් අස්වැන්න මෙච්චර අඩු වෙන්න පුළුවන් කියලා සංඛ්‍යාත්මකව කියන්න අපිට පුළුවන්කම තියෙන්නේ අර කියූ වෙනත් කාරණා සියල්ලම යහපත් අතට තියෙයි කියලා උපකල්පනය කරලා විතරයි. නමුත් මේ වන විට ඒ කාරණා පවා ගැටලුවට ලක්වෙලා තියෙන්නේ.

මෑතකදී ලිතුවේනියාවෙන් ආනයනය කළ ටොන් 29,167ක පොහොර තොගය කාබනික පොහොර කියලයි ඇමතිවරයා ඇතුළු කෘෂිකර්ම බලධාරීන් කිව්වේ. මේවා කාබනිකද රසායනිකද කියලා විශාල ආන්දෝලනයක් රටේ ඇති වුණා?

ඒවා කාබනික පොහොර නෙමෙයි. ඒවා රසායනිකයි. රසායනික ද්‍රව්‍යයක් ස්වාභාවිකව තිබුණු පළියට කාබනික වෙන්නේ නෑනේ. පොටෑසියම් සහ ක්ලෝරයිඩ් කියන දේවල් අකාබනික රසායන කියලා අපි ඉගනගන්නවානේ ඉස්කෝලේ පොඩි පංතිවලදීත්. හැබැයි එක එක රටවල තියෙන නෛතික පදනම අනුව, කාබනික කෘෂිකර්මය සඳහා මිනිසාගේ මැදිහත්වීමකින් රසායනික ප්‍රතික්‍රියාවන්ට භාජනය නොකර ස්වභාවයෙන් ලැබෙන රසායනික ද්‍රව්‍ය යොදා ගන්න අවස්ථා නම් තියෙනවා. ඒ අනුව මේ ගෙන්නපු පොහොර තොගයත් ස්වාභාවික වුණත් මේවා කාබනික ද්‍රව්‍යයක් නම් නෙමෙයි.

දැන් කුමන නම්වලින් හරි ගෙනා නයිට්‍රජන් කිසියම් ප්‍රමාණයකුත් පොටෑසියම් ප්‍රමාණයකුත් තියෙනවා. ඉතිරි පෝෂක ටික කාබනිකව අරං අපිට සියල්ල කළමනාකරණය කරගන්න පුළුවන් වේවිද?

අපි දන්නවා ශාකයකට සාමාන්‍යයෙන් පෝෂක වර්ග දහඅටක් දහනවයක් විතර අවශ්‍ය වෙනවා. අපි නයිට්‍රජන්, පොස්පරස්, පොටෑසියම් කියලා ගන්නේ ඒ අතර ප්‍රධාන පෝෂක විතරයි. ලංකාවේ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව වී වගාවට අදාළව රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල පස් පරීක්ෂා කරලා බලද්දි පෙනිලා තියෙන දෙයක් තමයි සෑහෙන ප්‍රදේශවල ශාකයකට අවශ්‍ය කරන පොස්පරස් ප්‍රමාණය ගැටලුවක් නැතිව ලබාගන්න පුළුවන් කියලා. ඒ නිසා අවශ්‍ය නම් අපිට සුපර් පොස්පේට් කියන පොස්පරස් අඩංගු පොහොර ගෙන්නන එක අවශ්‍ය නම් මඳක් පැත්තක තියන්න පුළුවන්.

කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව වගේම විශ්වවිද්‍යාල හැටියට අපිත් කාලාන්තරයක ඉඳලා ගොවීන්ට කියන දෙයක් තමයි රසායනික පොහොර භාවිත කරන ගමන්ම කොම්පෝස්ට්, කොළ පොහොර වගේ කාබනික පොහොර පාවිච්චි කරන්න කියලා. එහෙම කියන්න ප්‍රධාන හේතුව තමයි ඒ මගින් පසේ තියෙන භෞතික ගුණාංග, රසායනික ගුණාංග හා ජෛව විවිධත්ව ගුණාංග දියුණු කරන්න පහසු වීම. අපි කාබනික පොහොර කියලා ගත්තාට ඒවායෙන් ගොඩක් වෙලාවට වෙන්නේ පෝෂණ අවශ්‍යතා සැපිරීමට වඩා මේ විදිහේ ගුණාංග දියුණු කිරීම. උදාහරණයක් විදිහට අපි කොම්පෝස්ට් හැදුවොත් ඒකේ නයිට්‍රජන් තියෙන්නේ සීයට එකක් විතර. අපි කාබනික පොහොර හැදුවොත් එතැන නයිට්‍රජන් තියෙන්නේ සීයට එකත් තුනත් අතර.

ලංකාවේ වී වගාවෙන් අපේක්ෂිත අස්වැන්න හෙක්ටයාරයකට ටොන් පහක් කියලා හිතුවොත්, සාමාන්‍යයෙන් හෙක්ටයාරයකට නයිට්‍රජන් අවශ්‍ය වෙනවා කිලෝ ග්‍රෑම් එකසිය පහක්. ඒ ප්‍රමාණය ලබා දුන්නේ නැත්නම් අපිට හෙක්ටයාරයකට ටොන් පහක අස්වැන්න ලබා ගන්න බෑ. රජය චීනයෙන් කාබනික පොහොර ගේන්න ගියත් අපේ ශාක ආරක්ෂණ පනතට අනුව ඒක ගේන්න බැරි වුණා. ඒ තුළ තියෙනවා රෝගකාරක විෂබීජ. අනික් කාරණය ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනයෙන් හදලා තියෙන 2021/1704 දරන ප්‍රමිතියට අනුව පවා මේවා පිටරටින් ගේන්න බෑ ජීවානුහරණය නොකර. ■

■ එම්.ඩී. මහින්දපාල

පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී 69 ලක්ෂයක ජනතාවගේ ආශීර්වාදයෙන් මෙරට දේශපාලන බලය හිමිකරගත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ඉන් අනතුරුව පැවැති මහා මැතිවරණයේදී තුනෙන් දෙකක පාර්ලිමේන්තු බලයද හිමිකරගත්තා පමණක් නොව 20 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය හරහා අසීමිත බලතල සහිත පාලකයෙකු බවටද පත්විය. ඒ අනුව ජනාධිපතිවරයාටත් ඔහු නායකත්වය දරන රජයටත් තවදුරටත් බලය පිළිබඳ මැසිවිලි නැඟීමට කිසිදු හේතුවක් තිබිය නොහැකි බව පැහැදිලි වේ. කෙසේ වුවත් සිය ධුර කාලයෙන් අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සපුරා ඇති ඔහුගේ වත්මන් පාලනය මේ වන විට පොදු මහජනතාවගේ මෙන්ම විපක්ෂ දේශපාලන ප්‍රවාහයන්ගේද දැඩි විවේචනයට හසුවී ඇති ආකාරය පැහැදිලි ලෙසම පෙනේ. තැන තැන නිරතුරුවම විවිධාකාරයේ උද්ඝෝෂණ දැකිය හැකි අතර මෙයට පෙර එවැනි උද්ඝෝෂණවල නිතර දැකගත නොහැකිවූ ගොවි ජනතාව හා ගුරුවරුන් වැනි කොටස් ද ඒවායේ පෙරමුණ ගෙන සිටින බව දැකගැනීමට ලැබේ. සැම පැත්තකින්ම ඇසීමට ලැබෙන්නේ අඳෝනාවන්ය. රජයට එරෙහි දැඩි විවේචන එල්ල කරන කොටස් අතර පෙරමුණ ගෙන සිටින්නේ සමාජ මාධ්‍ය ජාල හා ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ වැනි දේශපාලන ව්‍යාපාරයන්ය. මෙතරම් බලසම්පන්න රජයක් සිය ධුර කාලයෙන් අඩක්වත් ගතවීමට ද මත්තෙන් මෙතරම් අප්‍රසාදයකට පත්වීම ඇදහිය නොහැකි තත්වයක් බැව් බොහෝ දෙනාගේ පිළිගැනීමයි. මෙකී ශීඝ්‍ර පිරිහීමට මුල්වූ ප්‍රබල හේතුවක් ලෙස ඉදිරිපත් වන්නේ රජය බලයට පත්වීමත් සමඟම ලොව පුරා පැතිරගිය කොරෝනා වසංගතයයි. එම තර්කයේ යම් සත්‍යතාවක් ඇතැයි හැඟෙන මුත් කොරෝනා වසංගතය සිදුකොට ඇත්තේ මෙරට නිදහස ලැබීමෙන් පසු බලයට පත් සෑම රජයක් යටතේම සිදුවූ රටේ පරිහානිය වඩාත් ඉක්මන් වීම යැයි අපට සිතේ.

ඇත්ත වශයෙන්ම අප රටේ වත්මන් දේශපාලන පක්ෂ කිසිවකටත් රට ඉදිරියට ගෙනයාම සඳහා වූ ශක්තිමත්, තිරසාර වැඩ පිළිවෙළක් ඇතිදැයි යන්න පිළිබඳව ජනතාව තුළ කිසිදු විශ්වාසයක් ඇති බවක් නොපෙනේ. එදිනෙදා හමුවන බොහෝ පිරිස් මීළඟ මැතිවරණයකදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට පවා මැලිකමක් දක්වන බව ඔවුනගේ කථාබහ තුළින් පැහැදිලි වේ. මෙය අතිශයින් භයානක තත්වයක් බව දේශපාලන විශ්ලේෂකයන්ගේ පිළිගැනීමයි. මැතිවරණ ව්‍යාපාරයකදී සෑම පක්ෂයක් විසින්ම ඉදිරිපත් කරනු ලබන ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයන් ඡන්ද දායකයා රැවටීම පිණිස ගොතනු ලැබූ වාගාලාපයන් පමණක් බවට පත්වී ඇත. හඳෙන් වුවද හාල් ගෙනත් දීමට පොරොන්දුවීම, බඩු මිල අඩුකිරීම, ධාන්‍ය රාත්තල් අටක් දීම, රජයේ සේවක වැටුප් වැඩි කිරීම, සමෘද්ධි සහනාධාර වැඩි කිරීම, සහන මල්ලක් ලබාදීම වැනි නානාප්‍රකාර පොරොන්දුවලින් පුරවා ඇති එවැනි ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන ඉදිරි මැතිවරණවලදීද අපට කොතෙකුත් දැකගැනීමට හැකිවනු නියතය. මේ වන විට දෙකට තුනට බෙදී ඇති ප්‍රධාන ධාරාවේ දේශපාලන පක්ෂ කිසිවක් කෙරෙහි විශ්වාසයක් නොමැති ඇතැම් පිරිස් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ පිළිබඳව වූ කිසියම් විශ්වාසයකින් කටයුතු කරන බවද පෙනේ. එකී පක්ෂයේ දැඩි විනයගරුක බව, අවංක බව හා සංවිධාන ශක්තිය දේශපාලන පක්ෂයක් වශයෙන් කවර නම් ශක්තියක් පිළිබිඹු කළද එකී පක්ෂය පසුගිය මැතිවරණයේදී අත්කරගත් ප්‍රතිඵලය සියල්ලන්ම මවිත කරවනසුලු විය. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ගාලු මුවදොර පිටියේ පැවති එම පක්ෂය ඇතුළත් ජාතික ජන බලවේගයේ දැවැන්ත රැළියට පැමිණි මහා ජන ගඟ දුටු කවරෙකු වුවද එවැනි ප්‍රතිඵලයක් කිසිවිටෙකත් අපේක්ෂා නොකරනු ඇත. කෙතරම් විචාරශීලී, දැනුවත්භාවයකින් යුත්, ක්‍රියාකාරී, දූෂණයෙන් තොර හා කථිකත්වයෙන් අනූන කණ්ඩායමක් සිටියද ‘ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ’ නම්වූ දේශපාලන ව්‍යාපාරයට මෙරට දේශපාලන බලය ලබා දීමට ඡන්දදායකයා මැලිවන්නේ ඇයි? මෑතකදී එම පක්ෂය හා සන්ධානගත වූ බුද්ධිමතුන් හා වෙනත් වෘත්තිකයන් ඇතුළත් කොට ගෙන ගොඩනැඟූ ‘ජාතික ජන බලවේගය’ නම් වූ දේශපාලන ව්‍යාපාරයටද මෙම තත්වය වෙනස් කිරීමට නොහැකි වූයේ ඇයිද යන්න ගැටලුවකි. ඒ පිළිබඳ සාකච්ඡාවකට මඟ පෑදීම මෙම ලිපියේ සැඟවුණු අරමුණ ද විය හැකියි.

කෙසේ වෙතත් මේ කවර නම් දේශපාලන ප්‍රවාහයක් බලයට පැමිණියද රට ඉදිරියේ ඇත්තේ දැවැන්ත අභියෝගයක්ය යන්න සක්සුදක් සේ පැහැදිලිය. ඒ අතර ප්‍රධාන වන්නේ වත්මනෙහි රට මුහුණ දී ඇති ආර්ථික ගැටලු ජයගැනීමයි. එකී අභියෝග හමුවේ රට ගොඩනඟන ආකාරය පිළිබඳ පැහැදිලි දැක්මක් ඇත්තේ කවර නම් දේශපාලන ප්‍රවාහයට ද යන්න විනිශ්චය කරගැනීමේ උභතෝකෝටිකයට මෙරට ඡන්දදායකයා මුහුණ දී සිටින බව මේ මොහොතේ පැහැදිලි ලෙසම පෙනේ.

දූෂණ වංචා පිටුදැකීම හා සමාජවාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන් තුළින් මෙම අර්බුදයෙන් ගොඩඒමට හැකියාවක් ඇතිද? මන්ද යත් ආර්ථික අතින් කවර අන්දමේ ප්‍රගතියක් අත්කර ගත්තද චීනයේ වැනි පාලනයක් කිසිවකුත් අපේක්ෂා නොකිරීමයි.

රට ගොඩනැඟීමේ ඒකායන විසඳුම ඇත්තේ හැකි පමණ විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කරගැනීම හරහා බව නිතර නිතර කියැවෙන අදහසකි. එය එසේ නම් එවැනි තත්වයක් ඇතිකර ගැනීමට කළ යුතු වූ ප්‍රතිකර්ම මොනවාද? ජාතීන් අතර සමඟිය, මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කිරීම, රටේ ස්ථාවර බව, ස්වාධීන අධිකරණ පද්ධතියක් ඇති කිරීම, නීතිය හා සාමය ආරක්ෂාවී ඇති තත්වයක් පැවැතීම වැනි ආයෝජන සඳහා උචිත පරිසරයක් ගොඩනැගීම එහිලා මූලික කොන්දේසි වනු ඇත. වසර 5න් පහට රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තීන්හි බරපතළ වෙනස්කම් සිදුවන අපගේ වැනි දුර්වල රාජ්‍යයන් තුළට එවැනි විදේශ ආයෝජන ගලාඒම බොහෝදුරට සීමාවීම නොවැළැක්විය හැකි කරුණක් නොවේද?

යම් යම් රජයයන් විදේශ ආයෝජන වශයෙන් හඳුන්වනු ලබන ව්‍යාපාර යෝජනා ක්‍රම ඇත්ත වශයෙන්ම රට සින්නක්කර විකුණා දැමීමේ උත්සාහයන් බවට කෙරෙන විවේචනවල ද අඩුවක් නැත. ඇතැම් යෝජනා රටේ සංස්කෘතියට හා සභ්‍යත්වයට උචිත නොවන බවටද චෝදනා නැඟේ. නිදසුනක් ලෙස එක්තරා රජයයක් යටතේ කිසියම් විදේශ ආයෝජනයක් ලෙස ලොව දැවැන්ත කැසිනෝ ව්‍යාපාරිකයෙකුට අවස්ථාව ලබා දීමට එරෙහිව සංඝයාවහන්සේලා ඇතුළු සමාජයේ බොහෝ කොටසක් අවි අමෝරාගත් බැව් අපට මතකය. එයාකාරයෙන් විපක්ෂයේ උදවිය, සංඝයාවහන්සේලා, පරිසරවේදීන් ඇතුළු සකලවිධ දේශප්‍රේමී කොටස්වල ආශීර්වාදය හිමිකරගත හැකි අන්දමේ සාර්ථක විදෙස් ආයෝජන රට තුළට ගෙන්වාගැනීමේ ක්‍රමෝපායයන් දන්නා කියන වත්මන් දේශපාලන ප්‍රවාහය කුමක්ද?

බලයට පැමිණීමට පෙර උතුරා යන දේශප්‍රේමීත්වයක් හා අවංකත්වයක් ප්‍රකට කළ පමණින් කිසියම් දේශපාලන බලවේගයක් හෝ එහි නායකත්වය කෙරෙහි විශ්වාසය තැබිය හැකිද? මෙතෙක් කලක් මෙරට ඡන්දදායකයා අනුගමනය කළ අමනෝඥ ක්‍රියා පිළිවෙත එයම නොවේද? මේ අනුව වඩාත් සුදුසු වන්නේ තම තමන්ගේ පක්ෂ ප්‍රතිපත්තීන් හා රට ගොඩනඟන වැඩ පිළිවෙළ කල් වේලා ඇතිව ජනතාව වෙත ඉදිරිපත් කොට, අවශ්‍යන ම් එය ජනතාව අතර සාකච්ඡාවට බඳුන් කිරීමට අවස්ථාව සලසා දී අනුමැතිය ලබා ගැනීමට උත්සාහ කිරීමයි. එසේ නොකොට මැතිවරණයක් ආසන්නයට පැමිණෙන තෙක් හොරගල් අහුලමින් සිටීම තවදුරටත් අනුමත කළ හැකි නොවේ. එහිදී වන අලි උවදුරේ සිට අද දින රට වැසියා පෙළෙමින් සිටිනා සියලු ගැටලු හා ව්‍යාධීන් සඳහා තමන් සතු විසදුම් ජනතාව ඉදිරියේ පැහැදිලි කිරීමට වග බලා ගත යුතු වේ. එසේම අධ්‍යාපන, සෞඛ්‍ය, ආරක්ෂක හා සංස්කෘතික ප්‍රතිපත්තීන් මෙන්ම ව්‍යවස්ථා හා ජනවාර්ගික ගැටලු වැනි එකී නොකී සියලු කරුණු පිළිබඳව ද නිරවුල් පැහැදිලි ප්‍රතිපත්තීන් ජනතාව ඉදිරියේ ප්‍රකාශ කළ යුතු වේ. අතීතයේදී විවිධ දේශපාලන පක්ෂ මැතිවරණය කට ළඟට පැමිණිවිට ඉදිරිපත් කළ කප්පරක් බොරු පොරොන්දු ඇතුළත් ව්‍යාජ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන තවදුරටත් විශ්වාස කළ යුතු නොවේ. ඇත්ත වශයෙන්ම එවැනි අව්‍යාජ ප්‍රතිපත්තීන් ජනතාව වෙත කලින්ම ඉදිරිපත් කිරීමෙන් තමනට කිසිදා ඡන්දය දිනාගැනීමට නොහැකිවේ යැයි අප රටේ දේශපාලන පක්ෂ කල්පනා කරනවාද විය හැකියි.

මේ වන විට රට මුහුණපා සිටින දැවැන්ත ආර්ථික බිඳවැටීම මෙහිලා සාකච්ඡාවට බඳුන්විය යුතු ප්‍රධානතම ගැටලුව බව නොරහසකි. කොරෝනා වසංගතය විසින් මෙම යථාර්ථය අපට ඉතාමත් ඉක්මනින්ම අවබෝධ කර දී ඇත. අධික පොළියට විදෙස් රටවලින් ණයට මුදල් ලබා ගැනීම එයට විසදුම නොවන බව පැහැදිලිය. සාමාන්‍ය පවුලකට වුවද තමනට ලැබෙන ආදායම අනුව ජීවත් වීමට හුරු පුරුදු නොවී ජේත්තුකාර ජීවිතයක් ගත කිරීමට පෙළඹීම කවර නම් ප්‍රතිඵලයක් අත්කර දෙනු ඇතිද යන්න කුඩා දරුවකුට වුවද පැහැදිලි සත්‍යයකි. විදෙස් රටවලට ණයවී මේ රට තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙනයා හැකිද? වත්මන් දේශපාලනඥයන්ට එසේ කිරීමට සිදුව ඇත්තේ එක් පැත්තකින් ජනතාවට බොරු පොරොන්දු දීම නිසා මෙන්ම තම තමනට කොමිස් මුදල් බෙදා හදා ගැනීමේ අරමුණින් බැව් මේ වන විටත් හොඳින් සනාථ වී ඇත. මෙම ස්වභාවය අද දවසේ අතිශයින් දරුණු අර්බුදයක් දක්වා ව්‍යාප්ත වී ඇත. විශේෂයෙන්ම අධික ලෙස මුදල් හදල් හරිහම්බ කරගැනීමේ අභිප්‍රාය අප රටේ බහුතරයක් දේශපාලනඥයින්ගේ අරමුණ වී ඇත්තේ ඇයි? එයට හේතු වී ඇත්තේ අපගේ මුතුන් මිත්තන්ගේ සිට පැවත ජානමය චෞර ගතිස්වභාවයක් හෝ සංස්කෘතිකමය අබ්බැහිකමක්ද? නොඑසේනම් අප රටේ ජනතාව වැඩි වැඩියෙන් පරිභෝජනවාදයට ගොදුරු වීම නිසාද? එම ස්වභාවය 77න් පසු කළ එළියට ආ විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන්හි අතුරු ඵලයක්ද? නොඑසේ නම් අපගේ වත්මන් මැතිවරණ ක්‍රමය එයට හේතු වීද?

අනෙක් අතින් ඒ ඒ ඡන්ද කොට්ඨාසවලින් පත්වන නියෝජිතයන්ගේ ඒකායන අරමුණ වී ඇත්තේ ඉදිරි මැතිවරණවල දී තමන්ට මෙන්ම තම පවුලේ උදවියටද තවදුරටත් දේශපාලනයේ රැඳී සිටීමට හැකිවන ආකාරයෙන් මිල මුදල් හරි හම්බ කිරීම හා ඡන්දදායකයා දිනාගැනීම සඳහා හැකි පමණ ආයෝජනයන් කිරීමයි. ඒ අනුව වැඩියෙන් හරිහම්බ කළ හැකි කැබිනට් අමාත්‍ය ධුරයක් ලබා ගැනීම හා ඉන් අනතුරුව තමන් යටතේ පාලනය වන සෑම රාජ්‍ය ආයතනයකටම උසුලා ගැනීමට නොහැකි ආකාරයෙන් තම තමන්ගේ ආසනවල ඡන්දදායකයන්ට රැකියා අවස්ථා ලබා දීමටද ඔවුහු පෙළඹී සිටිති. වත්මනෙහි බහුතරයක් වූ රාජ්‍ය ආයතනවල පිරීහීමට මුල් වී ඇති එක් හේතුවක් වන්නේ මෙය නොවේද?

ඇත්තවශයෙන්ම දේශපාලන බහුශ්‍රැතයෙකු නොවන මා වැනි සාමාන්‍ය ඡන්දදායකයෙකු පවා දන්නා සරල සත්‍යයක් වන්නේ අද දින මැතිවරණ ව්‍යාපාර සඳහා අතිදැවැන්ත මුදල් සම්භාරයක් අවශ්‍ය වේය යන්නයි. රූපවාහිනී ප්‍රචාරක කටයුතු, වේදිකා ඉදිකිරීම්, පුවත්පත් දැන්වීම්, කටවුට්, පෝස්ටර් හා බැනර් ප්‍රදර්ශනය හා විශේෂයෙන්ම දුර බැහැර පෙදෙස්වල සිට බස්රථවලින් මහජන රැලිවලට පිරිස් රැගෙන ඒම හා ඔවුනට ආහාරපාන ලබාදීම වෙනුවෙන් වැය වන දැවැන්ත මුදල් සම්භාරය අදහාගැනීමට පවා නොහැකි තරම්ය. මා අසා ඇති අන්දමට එවැනි දැවැන්ත මුදල් සම්භාරයක් කිසිදු පක්ෂයකට සිය සාමාජික මුදල්වලින් පමණක් පියවා ගැනීමට නොහැක. විවිධාකාරයේ කූට ව්‍යාපාරිකයන් හා ධනවතුන් මෙන්ම විදේශීය ආයතන හා රහස් ඔත්තු සේවා ද ක්‍රියාත්මක වන්නේ මෙවැනි පසුබිමක් තුළයි. කලකට ඉහත අප රටේ කිසියම් දේශපාලන පක්ෂයක් වෙනුවෙන් ප්‍රචාරක කටයුතු කළ වෙළඳ ප්‍රචාරක ආයතනයක නියෝජිතයෙකු මා සමඟ කියා සිටියේ තමන් එම පක්ෂ කාර්යාලයට ගිය විටකදී එහි සිටි අයෙකු මුදල් නෝට්ටු පිරවූ ගෝනියකින් මුදල් මිටි කිහිපයක් තමාට ලබා දුන්නේ ගණන් කරන්නේ වත් නැතිව බවයි. මෙරට කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයක් එලෙස තමනට ලැබෙන මුදල් හදල් කිසිවිටෙකත් විගණනය කරන බවක් අප අසා නැත. ඇතැම් ව්‍යාපාරිකයෝ දිනන අශ්වයාට ඔට්ටු අල්ලනවාක් මෙන් එක් නිශ්චිත පක්ෂයකට යහමින් වියපැහැදම් කරති. වැඩි දෙනෙක් කරට කර සටනක් ඇතැයි සිතෙන පක්ෂ කිහිපයකටම මුදල් විසිකරති. මැතිවරණයෙන් පසු ඔවුන් බලා කියා ගැනීම ඒ ඒ රජයයන්ගේ වගකීම බවට පත්වන්නේ ඒ අනුවයි. බැඳුම්කර වංචාව, පොල්තෙල් හා සීනි ගනුදෙනුව, දත්ත මගඩිය මෙන්ම ඇතැම් විට රට රටවලට වැඩි වාසි අත්වන ආකාරයට ටෙන්ඩර් රහිතව ව්‍යාපාර ප්‍රදානයන් කිරීම වැනි එකී නොකී දේ කරළියට එන්නේ මේ අනුවයි. මෑතකදී කථාබහට ලක්වූ ‘පැන්ඩෝරා ලේඛන’වල මූල බීජය ඇත්තේ ද මෙම විෂම චක්‍රය තුළ නොවේද? ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට කලාපීය භූ-දේශපාලනික ගැටුම්වල ගොදුරක් බවට පත්වීමට හේතුවද එය යැයි අපට සිතේ. 20වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය වැනි අණපනත් කරළියට එන්නේද, පාර්ලිමේන්තුව හෝ අධිකරණය, විධායකයේ හස්තයට යට කිරීමට පලකයන් කැසකවන්නේ ද මේ සියල්ලෙහි අතුරු ඵලයක් ලෙස නොවේද?

මෙකී අධම, විෂම චක්‍රයට තිත තැබීමට හැක්කේ කවර නම් ජගතෙකුටද?

මෙරට ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ දෙක මෙන්ම ඔවුනගේන් කැඩී බිඳී ගිය අනෙකුත් කණ්ඩායම් අතරද මේ සඳහා කිසිදු විකල්පයක් මෙතෙක් ඉදිරිපත් වී ඇති බවක් නොපෙනේ. මෙරට විකල්ප ධාරාවේ දේශපාලන පක්ෂයක් වන ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දේශපාලන ප්‍රතිපත්තීන් පිළිබදද්‍ව අප විමසා බැලිය යුත්තේ මෙවන් සංදර්භයක් යටතේයි.

මෑතකදී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ නායක අනුර කුමාර දිසානායක මහතා රූපවාහිනී වැඩසටහනකට සහභාගි වෙමින් එම පෙරමුණේ ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳව කිසියම් පැහැදිලි කිරීමක් කළේය. එහිදී ඔහු කියාසිටියේ මෙම අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමට ඇති ඒකායන විසඳුම මෙරට දේශපාලන සංස්කෘතිය වෙනස් කිරීම වන බවයි. එහෙත් තමන් අනුගමනය කිරීමට යන්නේ ලොව කවර නම් රටක දේශපාලනික මොඩලයක්ද යන්න ඔහු හෙළි නොකළේය. තවදුරටත් ඔහු සඳහන් කළේ තමන් සමාජවාදී ප්‍රතිපත්තීන් මත පදනම් වූ, සියලු ජනතාව අතර සම්පත් සමසේ බෙදීයන ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කිරීමට අපේක්ෂා කරන බවයි. එහිදී අපනයන ආර්ථිකයක් ගොඩ නැඟීම තමන්ගේ අරමුණ බවද ඔහු ප්‍රකාශ කළේය. කෙසේ වෙතත් එහිදී පාලකයන්ට මෙන්ම ජනතාවටද කැපකිරීම් කිරීමට සිදුවනු ඇති බවටද ඔහු ඉඟි කළේය. දැනට ගෙවා ගැනීමට නොහැකි මට්ටමක ඇති විදේශ ණය වාරික ගෙවීම අරභයා ඒ ඒ රටවලින් සහනයක් ඉල්ලා සිටීමටත් ඩොලර් අර්බුදය විසඳීමට විදේශීය ශ්‍රමිකයන්ගෙන් කිසියම් ඉල්ලීමක් කොට තමන් දැනටමත් එවන මුදලට අමතරව වැඩිපුර ඩොලර් 500ක් හෝ එවන ලෙසට ආයාචනා කිරීමට කටයුතු කරන බවත් ඔහු කියා සිටියේය. තමනට එකවරක් හෝ බලය ලබා දී බලන ලෙසද ඔහු තවදුරටත් ඉල්ලා සිටියේය.

ඇත්තවශයෙන්ම ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ නායකයා එයාකාරයෙන් හෝ යම් පැහැදිලි කිරීමක් ඉදිරිපත් කිරීම අගය කළ යුතුවේ. කෙසේ වෙතත් ඔහු කියනා මෙකී ආර්ථික මොඩලය 70 හා 76 වසර තුළදී යම්තාක් දුරකට අත්හදා බැලූ එකක් නොවේදැයි වැනි හැඟීමක් මා සිත තුළ ඇතිවිය. එහි අසාර්ථකත්වය 77 දරුණු බල පෙරළියට හේතුවූ බව ඉතිහාසය සාක්ෂි දරයි. මෑතකදී මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා මහතා යූ ටියුබ් නාලිකාවක් සමඟ කළ සංවාදයකදී කියා සිටියේ 70 සිට 76 දක්වා වූ යුගය තුළ බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ සමඟි පෙරමුණු රජය ගෙන ගිය වැඩ පිළිවෙළ ඉදිරියට ගියේ නම් අද වන විට අප රට මෙම තත්වයට මුහුණ නොදෙනු ඇති බවයි. එම වැඩ පිළිවෙළ කඩාකප්පල් වූයේ අප රට තුළ ප්‍රසාරණය වෙමින් තිබු පසුගාමී මධ්‍යම පන්තික චින්තනය නිසා බවද නලින් ද සිල්වා මහතාගේ අදහසයි. එකී මධ්‍යම පන්තිය අද තව තවත් පුළුල් වී තිබීම මෙවැනි ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කිරීමේ දී ගැටලුවක් වන බව ඒ මහතාගේ අදහසයි.

ඇත්තවශයෙන්ම ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ක්‍රියාත්මක කිරීමට සැලසුම් කරන්නේ එවැනි ආර්ථික මොඩලයක්ද? එවැන්නක් දැනට ක්‍රියාත්මක කරමින් ඉන්නා ලොව වෙනත් රටක් ඇත්තේ නම් එය කුමක්ද? මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව මෑතකදී ලියා තිබූ කිසියම් ලිපියක ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ මෙකී ආර්ථික මොඩලය නම් කොට තිබූයේ ‘කෝල්බර්ට් ගේ ආර්ථික න්‍යාය’ (Colberist economic policy) යනුවෙනි. පසුගිය ජනාධිපතිවරණය ආසන්නයේදී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ඇතුළු ජාතික ජනබලවේගය හා එක්වී සිටින විද්වතුන් සකස්කළ එවන් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක් ඇතැයි කියැවෙන මුත් මා එය කියවා නැත. මෑතකදී කිසියම් රැස්වීමකදී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණු නායකයා සිය පක්ෂයේ කෘෂිකාර්මික ප්‍රතිපත්තිය පැහැදිලි කරමින් කියා සිටියේ මෙරට ගොවි නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය හා ඒවා ගබඩා කිරීම හා බෙදාහැරීමේ යාන්ත්‍රණය සැලසුම් සහගතව පාලනය කිරීමට උචිත සැලසුමක් තමන් සතුව ඇති බවයි. යම් යම් සංඛ්‍යාලේඛනණ කටපාඩමින් ඉදිරිපත්කරමින් ඔහු එම කථාව කළ ආකාරය විස්මය දනවනසුලු වේ. 1970දී පමණ එකළ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණු නායකයා වූ රෝහණ විජේවීර මහතා සිරගෙදරින් නිදහස්ව පැමිණ විද්f්‍යා්දය විශ්වවි්‍යාලයේ ‘ලෙනින්’ ශාලාවේ දී පැය 3කට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ කළ ව්‍යක්ත දේශනය මට සිහිවිය. එහිදී ශාලාව උතුරා යන තරමින් රැස්ව සිටි පිරිස එම කථාව අසා සිටියේ මීයට පිම්බාක් මෙනි.
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සැලසුම් කරන්නේ 70 -76 යුගයේදී ජනතා කොමිටි හරහා වතු පාලනය කිරීමට එකලළ රජය ගත් උත්සාහය වැන්නක්ද? නොඑසේනම් වෙනත් ක්‍රමවේදයක්ද යන්න බුද්ධිමත් දේශපාලන විශ්ලේෂකයන් තවදුරටත් සාකච්ඡා කළ යුතුව ඇතැයි හැඟේ. කෙසේ වෙතත් ඉදිරි මැතිවරණයකදී ඡන්දදායකයා ඉදිරියේ ඇත්තේ උභතෝකෝටික ගැටලුවක් බව නම් සක්සුදක් සේ පැහැදිලිය.

මෙම ලිපිය අවසන් කිරීමට මත්තෙන් මෑතකදී මා කියැවූ එක්තරා ග්‍රන්ථයක ඇතුළත් වූ ඡේදයක් ඉදිරිපත් කිරීම සුදුසුයැයි මට සිතේ. එකී ග්‍රන්ථය රචනා කොට තිබූයේ එක්සත් රජධානියේ හිටපු රාජ්‍ය තන්ත්‍ර්‍රිකයෙකු වූ ශ්‍රීමත් කිම් ඩැරොක් විසිනි. පොතේ නමි ‘Collateral Damage-Britain, America and Europe in the Age of Trump’ ය. එම උපුටා ගැනීම මෙසේයි.

‘අධිරාජ්‍යවාදී යුගයේ දී බි්‍රතාන්‍යය ඉන්දියාව පාලනය කරන සමයේ දී එකී පාලකයන් මුහුණ දුන් සුවිශේෂ ගැටලුවක් වූයේ දිල්ලි නුවර ජනතාව අතර පැතිරී ගිය කිසියම් සෞඛ්‍ය ප්‍රශ්නයකි. එකී ජනතාව පළාත පුරා බෝවී සිටි කිසියම් විෂඝෝර සර්ප විශේෂයක් හේතුකොටගෙන ඇති වූ බරපතළ ව්‍යසනයකට මුහුණ දී සිටියේය. මේ අනුව එය විසඳීම සඳහා රජය වැඩපිළිවෙළක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට තීරණය කළේය. එහිදී එවැනි විෂඝෝර සර්පයන් මරා ගෙන එන්නන් වෙත කිසියම් පාරිතෝෂික මුදලක් ගෙවීමට රජය කටයුතු කළේය. එහිදී සර්ප මළකුණු ඉදිරිපත් කළ යුතුවූ නිලධරයන් ද නම් කරනු ලැබීය. මුලදී මෙම වැඩ පිළිවෙළ සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වන බවක් පෙනිණ. ඒ අනුව නගරයේ වීදිවල සර්පයන් දැක ගැනීමට ලැබුණේ අඩුවෙනි. එහෙත් ව්‍යසනය කවදාවත් කෙළවරක් වූයේ නැත. දිනෙන් දින නිලධාරීන් ඉදිරියේ ගොඩගැසුණු සර්ප මළකුණු සංඛ්‍යාව එන්ට එන්ටම වැඩි විය. ඒ අනුව දිනෙන් දින ගෙවීමට සිදුවූ පාරිතෝෂික දීමනාවද අහස උසට නඟින්නට විය.

සිදුව ඇත්තේ කුමක්දැයි පසුව හෙළිවිය.එනම්; එම නගරයේ පුද්ගලයන් වැඩි පුර පාරිතෝෂික දීමනා ලබා ගැනීමේ අරමුණින් පළාත පුරා යම් යම් ස්ථානවල සර්පයන් බෝකරන බව දැක ගැනීමට හැකිවීමයි. ඇත්තෙන්ම එයාකාරයෙන් ඇතිදැඩි කළ සර්පයන් මරා උන්ගේ මළකුණු ඉදිරිපත් කිරීම ඉබාගාතේ යනඑන සර්පයන් අල්ලා ගැනීමට වඩා පහසු බැව් ඔවුන් වටහා ගත්තාක් මෙනි. ඒ අනුව ඔවුනට වඩාත් ස්ථායි ආදායම් මාර්ගයක් හිමිකර ගැනීමට ද හැකියාව ලැබී තිබිණ. මෙම කූට ජාවාරම පිළිබඳව අවබෝධ කොටගත් රජය එකී පාරිතෝෂික දීමනා ලබා දීම වහා නතර කර දැමීමට තීරණය කළේය. ඉන් අනතුරුව මුහුණදීමට සිදුවූයේ අනපේක්ෂිත තත්වයකටයි. එනම්; තමන් සන්තකයේ උන් සර්පයන් උන්ගේ කූඩුවලින් ඉවතට මුදා හැරීමට යටකී ‘ව්‍යාපාරිකයන් ’ ක්‍රියා කිරීමයි. උන් එසේ තබාගෙන සිටීමෙන් තවදුරටත් කිසිදු ඵල ප්‍රයෝජනයක් අත්නොවීම එයට හේතුවයි. මේ අනුව කලින් සිටියාටත් වඩා විශාල සර්පයන් සංඛ්‍යාවක් නැවතත් එම පළාත පුරා ව්‍යාප්ත වීමක් සිදුවිය.’
පොතේ කර්තෘවරයා මෙම සිදුවීම ඇසුරෙන් අපට කියා සිටින්නේ කුමක්ද? එය නම්; ‘රාජ්‍ය පාලනය (government) යන්න ලෙහෙසි පහසු කටයුත්තක් නොවන බවයි.■

■ අමන්දිකා කුරේ

මේ මොහොතේ රටේ දේශපාලන තත්වය හා ආණ්ඩුවේ ක්‍රියාකලාපය සම්බන්ධයෙන් ඔබගේ මතය කුමක් ද?

මේ වෙලාවේ රට තියෙන්නේ ඉතාම විශාල ආර්ථික අභියෝගයක් ඉස්සරහ. කොවිඩ් එක්ක ඒ අර්බුදය තවත් ලොකු වුණා. ඒ වගේම ජනතාව ආණ්ඩුව පත් කරනකොට ම බලාපොරොත්තු වුණා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුවක්, දූෂණයෙන් වංචාවෙන් තොර විනිවිදභාවයක් සහිත ආණ්ඩුවක්. ජනතාව ආණ්ඩුවට ඡන්දෙ දුන්නේ සැමට එක නීතියක් ඇති කරන්න. වැඩපිළිවෙළවල් නිර්මාණය කරන්න. ඒ වගේම සෞභාග්‍යයේ දැක්මට අනුව දේශීය ආර්ථිකය නගා සිටුවන්න. ඒ නිසා ඒ වැඩපිළිවෙළ ආණ්ඩුව ක්‍රියාත්මක කළ යුතුයි. ජනතාව බලාපොරොත්තු වෙන ඒ දේවල් අවංකව කරන්න උත්සාහ කරනවා කියන කාරණයවත් අඩු ගානේ ජනතාවට ඒත්තු ගැන්වෙන විදිහට ආණ්ඩුව කටයුතු කළ යුතුයි.

ජනතාව හා ජනතා නියෝජිතයන් අතර දුරස්ථභාවයක් තියෙනවා නම් එතැන ආණ්ඩුවට සාර්ථක වෙන්න බෑ. නමුත් බිම් මට්ටමේ යථාර්ථය හා ආණ්ඩුවේ දැනුවත්භාවය සම්බන්ධයෙන් විශාල හිඩැසක් තිබෙනවා. මුළු රටම දැන් පොහොර ප්‍රශ්නෙ නිසා අර්බුදයක ඉන්නේ. මම නියෝජනය කරන දිස්ත්‍රික්කයේ තේ වගාව කරනවා. දැන් හරියට පොහොර නැතිව තේ දලු ප්‍රමාණය අඩු වෙලා. ගුණාත්මකභාවය අඩු වෙලා. අපි මුල ඉඳන්ම මේක ගැන කිව්වා. නමුත් මෙහෙම වෙලා කියලා කෘෂිකර්ම ඇමති දන්නෙ ඔක්තෝබර් 19 වෙනිදා. ඔහුට ලැබුණු ලිඛිත වාර්තාවකට අනුව දලු ප්‍රමාණය අඩු වෙලා කියලා එහිදීලු ඔහු දැනගත්තේ. එතැනම පේනවා ප්‍රශ්නේ. විෂය භාර ඇමති හා යථාර්ථය අතර විශාල දුරස්ථභාවයක් ඇති වෙලා තියෙන්නේ.

ජනතා ඡන්දයෙන් පත්වෙන නියෝජිතයො බිම්මට්ටමේ වෙන දේවල් ගැන සොයා බලන්න ඕනෑ. රජය වහාම බිම්මට්ටම සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කළ යුතුයි. ලංකාවේ මිනිස්සු එහෙම අසාධාරණ විදිහට හිතන මිනිස්සු නෙවෙයි. එහෙම වුණා නම් කවදාවත් අපිට යුද්ධෙ ඉවර කරගන්න ලැබෙන්නේ නෑ. මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා යුද්ධෙ අවසන් කළ කාලෙ ජනතාවත් පටි තද කරගෙන ඊට සහයෝගය දුන්නා. නමුත් දැන් ආණ්ඩුව හා බිම්මට්ටම අතර තියෙන සම්බන්ධය ගොඩක් දුරස් වෙලා.

බිම්මට්ටමේ ජනතාව මුහුණ දෙන ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් ඔබ ජනාධිපතිවරයා ඇතුළු වගකිවයුතු පුද්ගලයන් දැනුවත් කරනවාද? ඒ සඳහා අවස්ථාවක් තියෙනවා ද?

ඔව් දැනුවත් කරනවා. හැම ප්‍රශ්නෙදිම මම මගේ අදහස කියලා තියෙනවා කියන්න ඕනෑ අයට. මම මන්ත්‍රීවරයෙක් හැටියට පත් වුණාට පස්සෙ ප්‍රශ්න කතා කරන්න ජනාධිපතිතුමාව හමු වෙලා තියෙන්නේ දෙපාරයි. ආණ්ඩු පක්ෂ රැස්වීම්වල වගේ හැම තැනම අපි අපේ අදහස කියලා තියෙනවා.

පොහොර ගේන එක නවත්තන්න තීන්දුව ගන්නකොටම අපි කිව්වා මෙහෙම වෙයි කියලා. ඒ කියපු අනාවැකි අද හරි ගිහින් තියෙනවා. දැන් පොහොර ගැන අරන් තියෙන තීන්දුවට මොකක්ද වෙන්නේ කියලා ආණ්ඩුවේ අය දන්නේ නෑ. එක පාරම එක එක ඒවා ගෙන්නනවා. ඔක්තෝබර් 19 හදිසියේම ගුවන් යානයකින් නයිට්‍රජන් දියර පොහොරක් ගෙනල්ලා. මේක යූරියා වර්ගයක්. ලංකාවේ කරනවා කිව්වේ රසායනික නැතුව කාබනික පොහොර ගෙන්වන එකනෙ. ගෙන්වනවා නම් යූරියා නොමැති කාබනික දියර නයිට්‍රජන් පොහොරක් තියෙනවා. නමුත් ගෙනල්ලා තියෙන්නේ රසායනික එකක්. අනිත් එක මෙයාලා කියන්නේ මේක නැනෝ තාක්ෂණය තියෙන පොහොරක් කියලනෙ. පොහොර දැම්මාම ගහට අල්ලන්න ඕනෑ එක පාරම. නමුත් මේ වර්ගය ගහට අල්ලනවා වෙනුවට විසිරිලා යන එක කරන්නේ.

කෘෂිකර්ම අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් කියනවා මේක ගෙනාව වෙලාවෙ, මේක පොළොවට ගහන පොහොරක් කියලා. නමුත් දැන් කියලනවා කොළවලට ගහන්න ඕනෑ කියලා. දැන් ගොවියන්ට ඕනෑ මඩ පෝර. තාම වී ගස් හැදිලා නෑනෙ කොළවලට ගහන්න. කවුරු මොන පදනම් මත ඉඳන් මේ හදිස්සියෙ මේ පොහොර තොගය ගෙන්වුවාද කියන එක හරිම ප්‍රශ්නයක්.

ඒ කියන්නේ ඔබතුමන්ලා ඉදිරිපත් කරන අදහස් සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවේ වගකිවයුතු අය අවධානයක් යොමු කරන්නේ නෑ ද?

අවධානය යොමු කරනවා නම් මෙහෙම වෙන්නේ නෑනෙ. කෘෂිකර්ම ඇමතිම කියනවා නම් එයා පොහොර නැති නිසා තේ දලු අඩු වීම ගැන දන්නේ දැන් කියලා තව මොන කතා ද? එයාට ලිඛිත වාර්තාව එනකන් එයා දන්නෙ නෑ. ඕනෑම දෙයක් වාර්තා වීමයි බිම් මට්ටමේ යථාර්ථයයි අතර වෙනසක් තියෙනවා. මේකෙදිත් එහෙමයි. ආණ්ඩුව විශ්වාස කරලා ඡන්දෙ දීපු මිනිසුන්ගෙ විශ්වාසය රකින්න ආණ්ඩුව බැඳිලා ඉන්න ඕනෑ. ජනතා නියෝජිතයෝ හැටියට අපේ වගකීම අපි කරලා තියෙනවා. ප්‍රශ්න දැක්කාම කියන්න ඕනෑ තැන්වලට හරියටම කියලා තියෙනවා. ඒ නිසා ආණ්ඩුව ඒවා සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාතමක වෙන්න ඕනෑ.

ආණ්ඩුව පත්වෙලා සුළු කාලයකින්ම මහජන අප්‍රසාදයක් ඇතිකරගෙන තියෙන බවක් මේ වෙනකොට පෙනෙනවා. ඔබට මහජනතාවගෙන් ඒ පිළිබඳව ඇති ප්‍රතිචාර මොනවාද?

ඇත්තම කිව්වොත් මිනිස්සු කම්පනයට පත්වෙලා ඉන්නේ. වෙන්නේ මොකක්ද කියන එක පැහැදිලි නෑ. මිනිස්සු ඡන්දෙ දීලා විශ්වාස කරලා පත්කරගත්තු ආණ්ඩුව දැන් මිනිස්සු වෙනුවෙන් මොනවාද කරන්නේ කියලා මිනිස්සු බලන් ඉන්නවා.

මං දැක්කා දැන් පහුගිය දවසක දෙරණෙ තිබ්බ දේශපාලන සාකච්ඡාවකට ඇවිල්ලා තිස්ස කුට්ටිආරච්චි කියන මන්ත්‍රීවරයා කියනවා අර ගෙන්වපු නයිට්‍රජන් දියර පොහොර කාබනික පොහොරක් කියලා. ආණ්ඩුවේ කරන දේවල් ආණ්ඩුව නියෝජනය කරලා යන මන්ත්‍රීවවත් දැනුවත් කරලා නෙවෙයි යවන්නේ. ඒ මන්ත්‍රීවරයා දන්නෙ නෑ ඒ ගෙන්වලා තියෙන්නෙ කාබනික පොහොරක් නෙවෙයි කියලා.

අපිත් දන්නවා දවසින් කාබනික වගාවකට යන්න බෑ කියලා. ලෝකෙ කිසිම රටක් නෑ එක දවසින් කාබනික වගාවට ගිය. තීරණ ගන්නකොට ප්‍රායෝගිකව කළ හැකි තීරණ ගන්න ඕනෑ. ගත්තු තීරණයක් ප්‍රායෝගිකව කරන්න බෑ කියලා පෙනෙනවා නම් ඒ තීරණ ආපස්සට ගන්න දෙපාරක් හිතන්න දෙයක් නෑ. ඒක ආණ්ඩුව තේරුම් ගන්න ඕනෑ. තීරණ ගත්තාම තීරණ ගන්න එක ගැන හරියට ජනතාව දැනුවත් කරන්න ඕනෑ. මිනිසුන්ට කියන දේ නෙවෙයි ආණ්ඩුව කරන්නේ. අන්තිමට අපි ගිහින් ජනතාවට කියන ඒවා නෙවෙයි ආණ්ඩුවෙන් කරන්නේ. ඉතින් මිනිසුන්ගේ අප්‍රසාදය ඇති වෙන එක අහන්න දෙයක් නෙවෙයි.

ඉතාම ඉක්මනින් ආණ්ඩුව අසාර්ථක වෙන්න හේතුව මොකක්ද? කවුද මේකට වගකියන්න ඕනෑ?

මම මේක මාධ්‍යයට කෙලින්ම කියනවාට වඩා රජය පැත්තෙන් මේ ගැන අවධානයක් යොමු කළොත් හොඳයි. වැරැද්දක් වෙලා තියෙනවා. ඒක පැහැදිලියි. ජනතා අප්‍රසාදෙකුත් ගොඩනැගිලා තියෙනවා. ජනාධිපතිතුමාත් පහුගිය දවසක මේක පිළිගත්තා. අවුරුදු දෙකක් ගිහින් හරි මේක පිළිගත්ත එක ගැන ඇත්තටම ස්තූතිවන්ත වෙනවා. අඩු ගානේ තව බලයේ ඉන්න තියෙන ඉතිරි කාලෙ හරි මේ ටිකේ වුණු වැරදීම් අවබෝධ කරගෙන ඒවා නොවෙන තැනට වැඩ කරන්න ඕනෑ.

මේ රට අපේ රටවැසියන්ගේ. ඒ මිනිස්සු ආණ්ඩුවට ඡන්දෙ දුන්නේ මොකට ද? කලින් බලයේ හිටපු පක්ෂවලින් කරපු වැරදි නොකර හොඳට රට පාලනය කරන් යන්නනෙ. ඒ නිසා මෙහෙම වෙන්න හේතු හොයාගෙන ඒවාට කඩිනමින් පිළියම් යොදන්න ඕනෑ. එහෙම නැත්නම් විශාල අර්බුදයක් ඇති වෙන්න ඉඩ තියෙනවා.

ආණ්ඩුව නියෝජනය කරන සුළු පක්ෂවල නියෝජිතයන් ජනාධිපතිවරයා සමග කෙරවලපිටිය යුගදනවි බලාගාරය සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා කිරීමට අවස්ථාවක් ඉල්ලා කළ ඉල්ලීම ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරලා තියෙනවා. මේ තත්වය ඔබ දකින්නේ කොහොමද?

මට ඒක කොහෙත්ම අනුමත කරන්න බෑ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ ප්‍රශ්න විසඳිය යුතු වන්නේ සාකච්ඡා කිරීමෙන්. 20 වන ආණ්ඩුක්‍රම සංශෝධයට අනුව රටේ විධායක බලය වැඩි ප්‍රමාණයක් තියෙන්නේ ජනාධිපතිවරයාට. ඒ නිසා ඔහු අනිවාර්යයෙන්ම සාකච්ඡා කරන්න අවස්ථාවක් ලබා දිය යුතුයි. 20 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් බලය තමා වෙත ලබා ගත් කෙනා හැටියට එතුමාට ලොකු වගකීමක් පැවරිලා තියෙනවා ඒ සම්බන්ධයෙන්. ඔහු මේවාට විසඳුමක් ලබා දෙන්න ඕනෑ අනිවාර්යයෙන්ම.

දැන් ආණ්ඩුව ඉදිරියට වැඩ කළයුත්තේ කෙසේ ද යන්න පිළිබඳව ඔබගේ අදහස මොකක්ද?

මුලින්ම ආණ්ඩුව ජනතාව හිතන විදිහ ගැන, බිම්මට්ටම හිතන විදිහ ගැන හොඳ අවබෝධයක් ගන්න ඕනෙ. ප්‍රායෝගිකව ඒ ගැන අධ්‍යයනය කරන්න ඕනෑ. තියෙන ගැටලුවලට හොඳ ප්‍රායෝගික දීර්ඝකාලීන විසඳුම්වලට යන එකයි වැදගත්. ඒ සඳහා දැනුම තියෙන අයගෙන්, විශේෂඥයන්ගෙන්, ප්‍රායෝගික දැනුම තියෙන අයගෙන් උපදෙස් ගන්න ඕනෑ. ඇතැම්විට දිගුකාලීන විසඳුම්වලට යන්න අමාරු අවස්ථාවලදී අවස්ථානුකූලව කෙටිකාලීන විසඳුම්වලට යන්න ඕනෑ. එහෙම ගන්නකොට හරියට ඒවා ගැන හොයලා බලලා කරන්න ඕනෑ.

රාජ්‍ය පාලනය, කළමණාකරණය, ආර්ථිකය වගේ හැම ක්ෂේත්‍රයක්ම ගැන අත්දැකීම් හා ප්‍රායෝගික දැනුම තියෙන අය සම්බන්ධ කරගෙන වැඩ කරගෙන යන්න ඕනෑ.

විශේෂයෙන් ම විනිවිදභාවය තියෙන්න ඕනෑ. දැන් ඉන්න ජනතාව මෝඩ නෑ. ඒ මිනිස්සුන්ට බුද්ධිය තියෙනවා ඒ වගේම සක්‍රියයි. ඒ නිසා ආණ්ඩුව කියන කරන දේවල්, ගන්න තීරණ සම්බන්ධයෙන් ජනතාවට හොඳ විනිවිදභාවයක් පෙන්වන්න ඕනෑ.
ඒ වගේම සාධාරණීකරණය කළ හැකි තීන්දු තීරණ ගන්න ඕනෙ. මේක කළොත් මට මෙච්චරක් හම්බෙනවා. අනිත් එකෙන් ඊට වඩා අඩු ගානක් හම්බෙන්නෙ එනිසා වැඩි ගාන අතට හම්බෙන එක කරන්න ඕනෑ වගේ තීරණ ගන්නෙ නැතුව හරියට ජනතාවට පැහැදිලි කරන්න පුළුවන් තීරණ ගන්න ඕනෑ. මිනිසුන්ගේ විශ්වාසය ඇතිකරගැනීම ඉතාම වැදගත්. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක රජයකට ජනතාවගෙ විශ්වාසය නැතිව පැවැත්මක් නෑ.

අවසාන වශයෙන් ඔබතුමාට මොන වගේ අදහසක් ද කියන්න තියෙන්නේ?

මේ වෙනකොට ලංකාව මුහුණ දී සිටින අර්බුදයට 100%ක් මේ ආණ්ඩුව වගකියන්න ඕනෑ කියලා මම කියන්නේ නෑ. නමුත් මේ රජයත් බලයට එනකොට සෞභාග්‍යයේ දැක්ම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය ඉදිරිපත් කරලා බලයට ආවේ. ඒ නිසා රජයටත් වගකීමක් තියෙනවා ඒ අනුව වැඩ කරන්න. මිනිස්සු ඡන්දෙ දුන්නේ ඒකටනෙ. නමුත් කොයිම වෙලාවකවත් ජනතාව අනවශ්‍ය දේවල් කරන්න ආණ්ඩුවට බලය දීලා නෑ. රජයක් ලෙසට පත් කළේ අනවශ්‍ය දේවල් කරන්න නෙවෙයි.

ජනාධිපතිවරයා බලයට එනකොට සෞභාග්‍යයේ දැක්මේ කිව්ව දෙයක් තමයි රාජ්‍ය ආයතනවලට සිස්ටම් හදනවා කියන එක. මාත් අවස්ථා කීපයකදිම මේක ගැන කතා කරලා තියෙනවා. ජනාධිපතිවරයා මට හමුවුණු දෙවතාවෙන් එක් වතාවකදි මම එතුමාටත් මේ ගැන කිව්වා. රජයට අහිමි වෙලා තියෙන රාජ්‍ය ආදායම විශාල ප්‍රමාණයක් මේ හරහා රජයට එකතු කරගන්න පුළුවන්. රේගුවට, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව වගේ තැන්වලට සිස්ටම් හදන්න ඕනෑ. එහෙම හැදුවාම කාටවත් බෑ බදු ගෙවන්නේ නැතිව ඉන්න. සිංගප්පූරුව වගේ රටවල් රාජ්‍ය ආදායම වැඩිකරගෙන තියෙන්නේ එහෙමයි. ලංකාවේ සැහෙන ගණන් හම්බ කරන ව්‍යාපාරිකයෝ අද බදු ගෙවන්නේ නෑ. බදු අයකරගන්න හරියට සිස්ටම් එකක් තිබුණා නම් මෙහෙම වෙන්නේ නෑ.

අනිත් කාරණය තමයි රජයේ ඉඩම්. රජයේ ඉඩම් බොහෝ දෙනෙක් අනවසරයෙන් අල්ලගෙන ඉන්නවා. ගෙයක් නැති මනුස්සයෙක්ට ඉන්න තැනක් හදාගන්න රජයේ ඉඩම් කෑල්ලක් දුන්නාට කමක් නෑ. නමුත් ව්‍යාපාරික අරමුණින් රජයේ ඉඩම් භාවිත කරන්න දෙන්නෙ ඇයි? රජයේ ඉඩම් කර්මාන්ත සඳහා බද්දට දීලා දේශීය කර්මාන්ත නගා සිටුවන ගමන් රජයට ආදායමක් ගන්නත් පුළුවන්. දැන් වෙලා තියෙන්නෙ මොකක්ද? සමහර ව්‍යාපාරිකයො ඉඩම් අල්ලගෙන ඒවායේ ගොඩනැගිලි හදලා තවත් අයට බද්දට දීලා සම්පූර්ණ ලාබයම ඔවුන් එකතු කරගන්නවා. රජයට කිසිම ගෙවීමක් කරන්නේ නෑ. ගිංතොට තුනී ලෑලි සංස්ථාවේ සිද්ධියත් මේකම තමයි. මේ අතරමැදියන් හරහා නැතිවෙන්නෙ රජයට ලැබිය යුතු ආදායම. ඒ නිසායි මේ වගේ දේවල්වලට සිස්ටම් එකක් අවශ්‍ය.

අපනයනය පැත්තෙන් බැලුවත් අපිට තාම ඇඟලුම්වලින් එහාට හරියට යාගන්න බැරි වෙලා තියෙනවා. තාමත් අපනයනය කරන්නේ රබර් රොටි සහ කුරුඳු මිටි විදිහට. අපනයන විවිධාංගීකරණය කියන එකට දැන්වත් අවධානය යොමු කරන්න ඕනෑ.
පහුගිය දවසක රේගුවට හමුදා නිලධාරියෙක් දැම්මා. ආණ්ඩුව හිතන් ඉන්නවා අතින් පයින් ගහලා බැනලා බදු එකතු කරගන්න පුළුවන් කියලා. ඒ හමුදා නිලධාරියාම මාධ්‍යයට ඇවිල්ලා කියනවා බදු ගෙවලා නැති ආයතන අතර ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව ඇතුළු රජයේ ආයතනත් තියෙනවා කියලා. මේක මොනතරම් විහිලුවක් ද? ආණ්ඩුවට ආණ්ඩුවේ ආයතනවල බදු ටිකවත් එකතු කරගන්න බෑ කියන්නේ මොන වගේ තත්වයක් ද තියෙන්නේ. මේකට විසඳුම එක එක කාලෙට එක එක අයව ආයතනවලට පත් කරන එක නෙවෙයි. හොඳ දියුණු සිස්ටම් එකක් ඒ ආයතන ඇතුළෙ පිහිටුවන එක.

ලංකාවේ වැඩකරන්න මිනිස්සු ඉන්නවා. නිපැයුම්කරුවෝ ඉන්නවා. දැනුම තියෙන අය ඉන්නවා. ඇත්තම කිව්වොත් ලංකාවට අවශ්‍ය මානව සම්පත තිබෙනවා. නව නිපැයුම් අංශ දිරිගන්වන්න ඕනෑ ශක්තිමත් දේශීය ආර්ථිකයක් නිර්මාණය කරගන්න. කඩිනමින් මේ වගේ වැඩපිළිවෙළකට යන්න ඕනෑ. අර පක්ෂෙට මනාප මෙච්චරයි, මේ පක්ෂෙට මෙච්චරයි කියලා හොය හොය ඉන්න සාම්ප්‍රදායික දේශපාලනයෙන් මිදිලා මේ ගමන යන්න ඕනෑ. ජනාධිපතිතුමාටත් මේ ගැන ලොකු වගකීමක් තියෙනවා. කවුරු හරි ජනාධිපතුතුමාට වැරදි උපදෙස් දීලා එතුමාව නොමග යවනවා. දැන් එතුමා ජනතාව එතුමාගෙන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ මොනවාද කියන එක තේරුම් අරන් කටයුතු කළ යුතුයි.■