No menu items!
23.6 C
Sri Lanka
21 August,2025
Home Blog Page 618

වීර්යවන්තයන්ගේ උණුසුම් රණබිමට කලාවේ පොද වැහි

0

 

ලක්ශාන්ත අතුකෝරල

ජීවිතය, සමාජය, අනෙකා සහ සත්‍යය පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයක්, නිර්මාණ රසයෙහි මුසු කර, සැබෑ කලාව විසින්, මිනිසා වෙත ලබා දෙන්නේයැ’යි මම විශ්වාස කරමි. වසර-දින-පැය සහ විනාඩිවලින් ප‍්‍රමාණ කළ හැකි කෙටි කාල අන්තරයක පවතින ජීවිතය දිනෙක නිවී යන පහන් සිළක් වැන්න. කලාව යනු ඒ සත්‍යය විනිවිදීමෙන් නොනැවතී, පහන් සිළෙන් විහිදෙන දිප්තිය සහ උණුසුමද, එය සුළඟ සමග කරන අරගලයද විෂය කර ගන්නා ක්‍ෂෙත‍්‍රයකි. ජීවිතය ඔහේ පාවෙමින් තිබෙන සැහැල්ලූ යමක් නොව, අනවරත දුෂ්කරතා සහිත ජය මාවතක් සඟවා ගත් රණබිමක් බව දන්නා කලාකරුවෝ ජීවිතාශාවටත්, මානව චිත්ත ධෛර්යයටත් හේතු වන කොතෙකුත් මිහිරි නිර්මාණ ලොවට දායාද කළෝය. සුවහසක් දෙනා තම ජීවිතවල අපේක්‍ෂිත වෙරළ කරා ප‍්‍රාප්ත වීමට ඒවායේ ඇසුර පසුරු කරගත් බව කියනුම කවරේද?
‘විශ්වාසයෙන් යුතුව ඔබේ සිහින ඔස්සේ ගමන් කරන්න. ඔබ සිතින් මවා ගත් ජීවිතයම ගත කරන්න.’
මේ ඇමරිකානු දාර්ශනික හෙන්රි ඬේවිඞ් තෙරෙයු දුන් උපදෙසයි. ‘ජීවිතය සැම විටම තුරුම්පු දැරීමක් නොවන බවත්, ඇතැම් විට ලූහු කාඞ්වලින් සෙල්ලම් කිරීමට If’ සිදුවන බවත්’ ජැක් ලන්ඩන් පැවසුවේය. ජෝන් ලෙනන්ට අනුව ‘ජිවිතයයැයි කියන්නේ අප සැලසුම් සාදමින් සිටින අතර වෙනත් තැන්වල සිදුවන දේට’ය. බොහෝ කවියෝ දුෂ්කර ජීවිතයට බැඳෙන්නට උගන්වති. රඞ්යාඞ් කිප්ලිංගේ ‘ෂෙ. නමැති සුප‍්‍රකට කවිය මෙන්ම එඞ්ගා ගෙස්ට්ගේ Don’t Quit විලියම් අර්නස්ට් හෙන්ලිගේ ‘Invictus’ යනාදි කවි නිදසුන්ය. අපේ රත්න ශ‍්‍රී ‘වස්සානයේ’ මෙසේ ලියූ බව අපි දනිමු.
දුෂ්කරයි කියා හැර යා යුතුද ජීවිතය කටු පොකුර සිප ගනිමි හෙට මලක් වනු පිණිස
දුක්ඛිත අත්දැකීම් ගොන්නකින් මතුවූ කළු ඇමරිකානු කිවිඳිය, මායා ඇන්ජලෝගේ Still Life කවියේ කොටසක් මෙබඳුය.
ලියනු ඇත ඉතිහාසයේ ඔබ තිත්ත දෙපැති මුසාවන් මා ගැන සලකනු ඇත අපසන්ම කසළින් මට. එතකුදු මම නැගිටිමි, දුවිල්ල ලෙසෟ
නොයෙකුත් ජීවන බාධකයන්ට මුහුණ දෙමින් සිටින යමෙකු නැරඹිය යුතුම චිත‍්‍රපටිය වන්නේ 2006 වසරේ තිරගත වූ Pesuit of Happiness බව මට සිතෙයි. විශිෂ්ට ව්‍යාපාරික ක‍්‍රිස්ටෝපර් ගාඞ්නර්ගේ ජීවිත කතාව ඇසුරෙන් ගේබි‍්‍රයෙල් මුසිනෝ අධ්‍යක්‍ෂණයෙන් නිමැවුණු එහි විල් ස්මිත් සහ ඔහුගේ පුත් ජේඞ්න් රංගනයේ යෙදෙති. අපරිමිත ධෛර්යයකින් සතුට සොයා යන අවතැන් වූ අහිංසක එක් දරු පියකුගේ අනවරත අරගලය නෙතට කඳුළු කැඳවන රූපමය වාජීකරණයකි.
වින්සන්ට් ගෲම්ගේ Forrest Gump නවකතාව ඇසුරෙන් රොබර්ට් සෙමෙකිස් විසින් එනමින්ම තැනූ චිත‍්‍රපටිය සහ ස්ටීවන් කිංගේ නවකතාවක් ඇසුරින් ෆ‍්‍රෑන්ක් ඩරබොන්ඞ් The Shawshank Redemption චිත‍්‍රපටිය, ජීවන සැරිය අපේක්‍ෂාවෙන් පුරවන තවත් නිර්මාණ යුග්මයකි. ධෛර්යයට ජීවය දෙන මෙවන් සිනමා කෘතීන් ලොව පුරා සිය දහස් ගණනින් නිර්මාණය වේ. පර්වත විවරයක සිරවී සිට, විශ්වාස කළ නොහෙන ධෛර්යයකින් දිවි ගළවාගත් ආරොන් රැුල්ස්ටන්ගේ සත්‍ය කතාව ඩැනී බොයිල් විසින් සිනමාවට නැගුවේ 127Hoursනමිනි. නවකතා, නාට්‍ය, සිනමා යනාදි කලාවන් තුළ නැවත නැවතත් පෙනී සිටිමින්, මිනිසාගේ දරාගැනීමේ ශක්තිය සහ ධෛර්යය පිළිබිඹු කරන ඩැනියෙල් ඩෙෆෝගේ රොබින්සන් කෲසෝ කෙනෙකුට කිසිදා අමතක කළ හැකිද? 2000 වසරේ තිරගත වූ Cast Away සිනමා කෘතියේ ටොම් හැන්ක්ස් විසින් නිරූපණය කෙරෙන ‘චක් නෝලන්ඞ්’ නම් චරිතය අපට සිහිපත් කරන්නේද රොබින්සන් කෲසෝවයි.
පුද්ගල සංවර්ධන විෂයෙහි සුවිශේෂ කාර්යභාරයක් ඉටුකළ ලේඛකයන්ගේ කෘතීන්ද සෑම කල්හිම කලාවෙන් නිරූපණය වන ජීවිතාපේක්‍ෂණ දර්ශනයන්ට පාදක වන බව හැෙඟ්. සිග්මන් ෆ්‍රොයිඞ්, නෝමන් වින්සන්ට් පීල්, නැපෝලියන් හිල්, ඬේල් කානගී, ඇන්තනි රොබින්ස්, රොබට් කියෝසාකි ඇතුළු ලේඛකයන් අතිවිශාල ප‍්‍රමාණයක් විසින් ගොඩනගා ඇති ධනාත්මක චින්තන විෂය පරාසය දිනෙන් දින නව සංකල්පයන්ගෙන් පෝෂණය වන්නකි.
අවතැන්ව ජීවිතය සමග කළ සටනේදී ක‍්‍රිස් ගාඞ්නර් කීවේ මෙයයි.
‘මට නිවෙසක් අහිමි වුවද, බලාපොරොත්තුව අහිමි නැත. හොඳ කාලය ඉදිරියේදී පැමිණෙන බව මම දනිමි.’
දුපතක තනිවී හසරක් නොදැක සිටිද්දී චක් නෝලන්ඞ් කීවේ මෙසේයි:
‘කාලය තුළ උපදින අපි කාලය තුළ මියෙන්නෙමු. කාලය මත වන අපගේ ධාවන පථය නම් අප විසින් කිසිසේත්ම අහිමි කර නොගත යුතුය.’

සයිටම් සාගාවේ නිමාව: ජයග‍්‍රාහකයෝ හා පරාජිතයො

0

 

ටැබූ සබ්ජෙක්ට්ස්

ආරංචියක්. මාලබේ සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයීය සිසුන් කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීඨයට ඇතුළත් කිරීම සඳහා ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන සහ උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍ය විජයදාස රාජපක්ෂ ඉදිරිපත් කළ ඒකාබද්ධ කැබිනට් පත‍්‍රිකාවකට අනුමැතිය හිමිව ඇත්තේල. ඒ අනුව දැනට සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයීය සිසුන් දහසක් පමණ කොතලාවල වෛද්‍ය පීඨයට ඇතුළත් කරන්ට අදහස් කෙරේල. එම සිසුන්ට කොතලාවල වෛද්‍ය සිසුන්ට මෙන් රජයේ රෝහල්වල සායනික පුහුණුව හා පසුව ශ‍්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සභාවේ අනුමැතිය හිමිවන බවද කියැවේ.
වත්මන් සයිටම් සිසුන්ගේ හා දෙමාපියන්ගේ පැත්තෙන් පමණක් සලකතොත් මෙය යම් පමණෙක සාධාරණ විසඳුමකැයි ගත හැකිය. කිසිවකුගේ අනුකම්පාවට තබා අඩු තරමේ අවධානයටවත් බඳුන් නුවූ සයිටම් සිසුන්ගේ කථාව ශෝචනීයය. එහි පෙර කණ්ඩායම් වෛද්‍ය උපාධියක් බලපොරොත්තුවෙන් දැනට තම යොවුන් දිවියේ වසර දහයකට වැඩි හෝ කිට්ටු කාලයක් නාස්ති කොට තියේ. මොවුන්ට වෙනත් අධ්‍යාපන ධාරාවක් කරා යොමුවන්ට තව කාලයක් නැත. මාධ්‍ය වාර්තා නොකළද, අභ්‍යන්තර ආරංචි මාර්ගවලට අනුව සයිටම් සිසුන් අතර විශාදය පොදු රෝගී තත්ත්වයකි. සිය දිවි නසා ගැනීමේ හා උත්සාහ දැරීමේ ප‍්‍රතිශතයද සාමාන්‍යයට සාපේක්ෂව වැඩිය. එහෙයින් මෙතෙක් අවිනිශ්චිත අනාගතයක් හිමිව තුබුණු මේ පිරිසට යන්තමින් හෝ උමඟ කෙළවර ආලෝකයක් දකින්ට ලැබීම සතුටට කරුණකි.
එසේ වුව, මෙය රටට වග කියන හා කොන්ද පණ ඇති ආණ්ඩුවක් තුබුණේ නම් ලැබිය හැකිව තුබුණු ප‍්‍රශස්ත විසඳුම නම් නොවේ. කළ යුතුව තිබුණේ සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපන පාඨමාලා හා අපේක්ෂිත මට්ටම අතර යම් පරතරයක් වී නම් රජය විසින් ඒ පරතරය පුරවන්ට ආධාර කිරීම හා රාජ්‍ය නොවන, ගාස්තු අයකරන වෛද්‍ය විද්‍යාලයක් සේ සයිටම් වෛද්‍යවිද්‍යාලය නොකඩවා පවත්වා ගෙන යෑම පිණිස තාක්ෂණික හා මූල්‍යාධාර සැපයීමය. අවාසනාවකට අපේ රටේ ජනතාවට වග කියන හෝ කොන්ද පණ ඇති හෝ ආණ්ඩු නැත.
සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ නිෂ්ටාවත් සමඟ අපේ රටේ වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය සඳහා වන රාජ්‍ය නොවන විශ්වවිද්‍යාල මොඩලය දෙවන වරටත් තනිකරම දේශපාලන හේතු මත බිඳ වැටී තියේ. මේ මොඩලය පළමු වරට බිඳ වැටුණේ උතුරු කොළඹ (රාගම) වෛද්‍ය විද්‍යාලය ඈවර වීමෙනි. එය ගුණාත්මකභාවයේ අඩුවක් නිසා නොවුණු බව ස්ඵුට වූයේ එහි වෙද සිසු කැල ඉන්පසුව කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය තුළින් වෛද්‍යවරුන් බවට පත්ව අත්දැකීම් හා පශ්චාත් උපාධි මාර්ගයෙන් තමන් මෙරට රජයේ විශ්වවිද්‍යාල තුළින් බිහිවන වෛද්‍යවරුන්ගෙන් කිසිසේත් නොවෙනස් බව ආදර්ශයෙන්ම පෙන්වූ හෙයිනි. (ලංකාවේ රාජ්‍ය නොවන වෛද්‍ය විද්‍යාලයන්හි ගුණාත්මකභාවයේ අඩුව යනු කිසිදා ඔප්පු නොකළ, එහෙත් අවාසනාවන්ත සේ ජනගත වූ අර්ධ මිථ්‍යාවකි. එසේම රාජ්‍ය නොවන විශ්වවිද්‍යාලයන්හි කොලිටියේ අඩුව ගැන කරදර වන නෝනාවරු මහත්වරුම අගනුවරින් ඈත, මෑත පිහිටුවූ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන් මඟින් අඩු පහසුකම් යටතේ බාගෙට තම්බා මැසිමෙන් එළියට දාන වෛද්‍යවරුන්ගේ ගුණාත්මකභාවය ගැන වදනක් හෝ නොදොඩති.)
ගැලරිය තේරුම් නොගන්නා කාරණාව මේ ආර්ථිකාර්ථ සිද්ධියක් නොවන වගයි. රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය පිණිස, තමන්ගේ දක්ෂතාවේ අඩුවක් නිසා නොව, එක්කෝ තවමත් අසාධාරණ ලෙස ක‍්‍රියාත්මක දිස්ත‍්‍රික අනුපාත ක‍්‍රමය, ලන්ඩන් උසස් පෙළ විභාගයට පෙනී සිටීම වැනි හේතූන් නිසා හෝ තනිකරම තරගකාරිත්වය වැඩි වීම නිසා වරම් නොලබන, එහෙත් වෛද්‍යවරුන් වෛද්‍යවරියන් වීමේ නිසඟ අපේක්ෂාවෙන් යුතු සිසු සිසුවියන්ට රට තුළ රාජ්‍ය නොවන, ගාස්තු අය කරන මොඩලයක් නොවීම හේතුවෙන් ඇතිවන ප‍්‍රතිඵලය කිසිසේත් රටට අර්ථදායි නොවේ.
දැනට උසස් පෙළ ප‍්‍රතිඵලවලින් රාජ්‍ය සරසවි වරම් නොලබන බොහෝ ශ‍්‍රී ලාංකික ශිෂ්‍යයන් කරන්නේ ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය, චීනය හෝ රුසියාව වැනි රටක වෛද්‍ය විද්‍යාලයකට ඇතුළු වීමය. මේවායින් වෛද්‍ය උපාධි ලබන වෛද්‍යවරුන් ලංකාවේ රජයේ වෛද්‍ය සේවයට ඇතුළු වීම වෛද්‍ය සභාව මඟින් දරුණු ලෙස පාලනය කොට තියේ. වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය පිණිස මෙසේ එතෙර යන ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ගේ අභිප‍්‍රායද එය නොවන බව පෙනේ. එහෙයින් ඔවුනට එය ගැටලූවක් නොවනවා විය හැක. ඔවුන් එක්කෝ විදෙස් රෝහල්වලට නැතොත් අපේ රටේම පෞද්ගලික රෝහල්වලට යොමු වනවා විය යුතුය.
අනුපාතයක් සේ මෙසේ රටින් බැහැර වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය ලබන සිසු සිසුවියන් ගණන ලේඛකයා නොදනියි. එය ලංකාවේ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි මහජන මුදලින් අධ්‍යාපනය ලබන සිසු සිසුවියන් ගණනට වැඩි මිසෙක අඩු වනු බැරිය. ඒ පිණිස වැයවන විදේශ විනිමය ප‍්‍රමාණය කුඩා රටක් සේ ගත් කල, සාපේක්ෂව විශාලය. රටේ ස්වාභාවිකව වර්ධනය වන වෙළෙඳපළ කෘත‍්‍රිමාකාරයෙන් පාලනය කරන්ට ගිය විට මෙවැනි විප‍්‍රකාර සිදුවේ.
සයිටම් විරෝධීන්ගේ මූලික තර්කයක් වූයේ දොස්තර නෙවිල් ප‍්‍රනාන්දු මේ ව්‍යාපෘතියෙන් ලද ලාභයයි. ඕනෑම අර්ථපතියකු ආයෝජනයක් කරන්නේ ලාභයක් උපයා ගැන්මේ ආත්මාර්ථකාමී අරමුණින් මිස ලෝකයට සේවයක් කිරීමේ පාරිශුද්ධ චේතනාවෙන් නොවේ. ලාභය යනු ආයෝජකයා ගන්නා අවදානම වෙනුවෙන් ඔහු ලබන එකම ප‍්‍රතිලාභයයි. මේ ව්‍යාපෘතිය වෙනුවෙන් නෙවිල් ප‍්‍රනාන්දුගේ මුල් ආයෝජනය රුපියල් බිලියන 1.6 කි. (අද මුදලින් නම් රුපියල් බිලියන 2.2 කි.) වසර 2009 දී ඔහු ඒ මුදල ලබා ගන්නේ තමන්ගේ ආශා සෙන්ට‍්‍රල් රෝහලෙහි කොටස් අශෝක් පතිරගේට විකිණීමෙනි. මේ සා දැවැන්ත ආයෝජනයක් රට වෙනුවෙන් කරන පුද්ගලයකු ඉන් ලාභයක් බලාපොරොත්තු නොවන්නේ නම් එයයි පුදුමය! එසේම මේ ආයෝජනය දැඩි අවදානමක් සහිත ක්ෂේත‍්‍රයක කිරීමෙන් ඔහුගේ එකම අරමුණ ලාභයක් ලැබීම නොවන බවද පෙනේ. කොටින්ම තමන්ගේ කොටස් මුදල් ආශා සෙන්ට‍්‍රල් රෝහලේ එසේම තියෙන්ට හැරියේ නම් ඔහුට අඩු අවදානමකින් යුතු ක්ෂේත‍්‍රයක වඩා විශාල ප‍්‍රතිලාභයක් ලබා ගන්ට තුබුණේය. මේ සරල කළමනාකරණ සිද්ධාන්ත තමන්ගේ මුළු ජීවිත කාලයටම රුපියල් දහයක හෝ අයෝජනයක් නොකළ පිරිසකට වටහා ගැනීම දුෂ්කර විය හැකිය.
සයිටම් සාගාවේ අවසානයේ සිට නැවත හැරී බලන විට අපට පෙනෙන්නේ ආරම්භයේ පටන්ම ඊට එරෙහිව වූ විරෝධය අන්තිම කුහකාකාරයෙන් සිදුව ඇති බවයි. මුලින්ම සයිටම් විරෝධයට එක්වූවෝ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෙද සිසුවෝය. ඔවුන්ගේ විරෝධයට හේතුව අපට අනායාසයෙන් උපකල්පනය කළ හැකිය. වෛද්‍යවරුන් සඳහා රටෙහි ඇති ඉල්ලූම සීමිතය. මේ පරිමිත ඉල්ලූම වවාගෙන කා හැකි එකම මඟ සැපයුම දරුණු සේ සීමා කිරීමයි. මේ නිසා රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෙද සිසුනගේ ඉලක්කය හැකි හැම අයුරකින්ම සැපයුමට කටුව ගැසීමය. රාජ්‍ය වෛද්‍ය පීඨ තුළ පවා වෛද්‍ය ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම්වල ප‍්‍රමාණය අඩු කර ගත හැකි නම් ඔවුන් ඒ අන්තයටද යනු ඇතැයි සිතිය හැක. ප‍්‍රායෝගිකව ඔවුන්ට ඒ ඉර ඇඳ ගැනීමේ අපහසුවක් තියේ. හැබැයි එයින් එපිට එපිණිස හැකි හැම උත්සාහයක්ම ගැනෙයි. පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ සමසෞඛ්‍ය සිසුන්ටද රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෙද සිසු විරෝධය එල්ල විය. කාරණය තේරුම් ගත හැක්කේය.
දෙවනුව සයිටම් විරෝධය රජයේ වෛද්‍ය නොවන සිසුන් අතර විස්තීරණය විය. මෙයට හේතුව කලින් මෙන් උදුව පැහැදිලි නැත. අපට ඒ සඳහා තව දුරක් යන්ට වේ. රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි ශිෂ්‍ය දේශපාලනය රටේ පොදු දේශපාලනයට බැඳිය. වචන නාස්තියකින් තොරව කෙළින්ම කියන්නේ නම් අපේ රටේ ඊනියා ශිෂ්‍ය දේශපාලනය යනු විශ්වවිද්‍යාලවල ගැටලූ හෝ පොදුවේ ශ‍්‍රී ලාංකීය තරුණයා මුහුණ දෙන ගැටලූ මත පදනම් වූවක් නොව පෙර ජවිපෙ දැන් පෙරටුගාමී දේශපාලනය තුළින් පාලනය වන බළල් අත් දේශපාලනයකි. (ඔවුන්ම ඊට ‘ශිෂ්‍ය දේශපාලනය’ නොකියා කෙළින්ම ‘බළල් අත් දේශපාලනය’ කියන්නේ නම් මේ දීර්ඝ පැහැදිලි කිරීම් අවශ්‍ය නොවේ.) මේ බළල් අත් දේශපාලනයේ පැවැත්මට රජය සමඟ ගැටලූ තිබිය යුතුය. සින්න ගැටලූ නොව පෙරිය ඒවාය. සයිටම් යනු අවාසනාවට මේ පෙරිය ගැටලූ නිර්මාණය කර දෙන අපූරු මැසිමක් විය. ‘අන්තරය’ නම් නිල නොවන මැර දේශපාලන සංවිධානයට එය බන්දේසියක තබා දුන් අවස්ථාවකි. රාජ්‍ය සරසවි සිසුන් තම වහලූන් සේ භාවිත කිරීමේ ලොකු සිවිල් බලයක්, අවිධිමත් වුව, මේ සංවිධානයට ඇත. ‘සයිටම් ප‍්‍රශ්නයේදී’ ක‍්‍රියාත්මක වූයේ මේ අදිසි බලයයි. (උද්ධෘත පාඨ ලක්ෂණ යොදා ගැන්මට සිදු වූයේ සැබෑ ප‍්‍රශ්නය සයිටම් නොව රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලම හෙයිනි.)
වෛද්‍යවරුන්ද, රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ද (පරිමිත පිරිසක්) සයිටම් විරෝධී වන්නේ මින් අනතුරුවය. ඇත්ත. මේ දෙපිරිසටම සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලය සමඟ උදු ගැටලූවක් නොවේ. රජයේ නොවන වෛද්‍යවිද්‍යාලයක් මඟින් අනාගතයේ යම් වෛද්‍යවරුන් පිරිසක් බිහිවීම දැනටමත් තම රැුකියාවන්හි සුරක්ෂිතභාවය ස්ථිර කරගෙන ඇති ඔවුන්ට කවර හෙයින් නම් ගැටලූවක් වේද? ඔවුන්ගේ ප‍්‍රශ්නය වෙනෙකකි. එය එක අතෙකින් පන්ති භේදය පිළිබඳ කාරණාවකි. ‘බස් ගැමුණුගෙ මෝඩ පුතා/දුව’ තර්කය එන්නේ ඒ රේඛාවේය. මෙය ධන ධාන්‍යයෙන් හා සමාජ තත්ත්වයෙන් පිරිහෙමින් සිටියද නව ධනවතුන්ගේ ආගමනය දරා ගත නොහුණු මාතර හාමිනේගේ ‘උන්ට කවුද හිර දෙන්නෙ’ ප‍්‍රකාශය සමඟ පහසුවෙන් සැසඳිය හැකිය. මේ වෘත්තික දෙපිරිසේම දෙවැනි අරමුණ මේ අහිංසක කුහකත්වය අබිබවා යයි. තනිකරම තමන්ගේ වෘත්තීය අවශ්‍යතා පිණිස රාජ්‍ය වෛද්‍ය නිලධරයන්ගේ සංගමයද, රජයේ විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ සංගමයද ‘සයිටම් ප‍්‍රශ්නය’ දඩමීමා කර ගත් ආකාරය අපි පසුගිය සමයේදී නිරීක්ෂණය කළෙමු.
සමස්ත සයිටම් සාගාවේ ලේඛකයා විස්මය පත් කරවන එක් කරුණක් පමණක් වෙයි. එනම් සාමාන්‍යයෙන් වෙනත් ඕනෑම ප‍්‍රශ්නයකදී ගත හැකි ආන්තික සාම්ප‍්‍රදායික, ආන්තික පසුගාමී ස්ථාවරය ගන්නා ආචාර්ය නලින් ද සිල්වා මේ කාරණයේදී පමණක් ඉදිරිගාමී ආස්ථානයක් ගැනීමයි. එය ඔහු අවබෝධයෙන් කළ දෙයක්ය හිතනවාට වඩා හුදෙක් කාලයක් තිස්සේ විශ්වවිද්‍යාල ප‍්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයකුව හිඳීම තුළින් ලද නිරාවරණය හා ගොඩ නඟා ගත් සම්බන්ධතා ඊට හේතු වන්ට ඇතැයි ලේඛකයා සිතයි. ආචාර්ය නලින් ද සිල්වාද මනුෂ්‍යයෙකි.
දැන් සයිටම් සාගාව අවසාන වී ඇති හෙයින් අපට ලාභාලාභ ගිණුමෙක ධන ඍණ – හර බැර තුලිත කොට බැලිය හැකිය. නෙවිල් ප‍්‍රනාන්දු සිත් තැවුලක් හැරෙන්ට මූල්‍යමය අලාභයක් මේ ව්‍යාපෘතිය නිසා සිදු කර ගත්තේය නොසිතේ. රජයට පවරා ගත් ඔහු නමින් යුතු වූ රෝහල, ඔහුගේ මුදලින් නොව ලංකා බැංකුවෙන් ගත් ණය මුදලකින් තැනූවකි. එය රජයට පවරා ගැන්ම ඔහුට වාසියකි. මූල්‍යමය හා එසේ නොවන අලාභයක් වී නම් සිදුවූයේ සයිටම් සිසුන්ට හා ඔවුනගේ දෙමාපියන්ටය. දැන් කල් ගතව හෝ බලා පොරොත්තු ඉටුවීම ඔවුනට සහනයක් වනු ඇත්තේය. රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල සිසුනට – වෙද සිසුනට පවා – සයිටම් නැතිවීම නිසා කිසිම විශේෂ හොඳක් සිදු නොවේ. ඔවුන් පුච්චා ගත් පෙට්රල්, කෑ ගුටි හා කඳුළු ගෑස්, නාපු නෑම් විනාස කර ගත් අනාගතයන් ඔවුන්ගේ ගිණුම්වලටය. මේ ඊනියා සටන තුළින් යම් ජනප‍්‍රියතාවක් දිනාගත් තරුණ පිරිසක් ඉදිරියේදී වාමාංශික දේශපාලනයට එක්ව, කාලයාගේ ඇවෑමෙන් දක්ෂිණාංශික දේශපාලන පක්ෂයකින් කල්ල මරේ කර ගෙන තම දේශපාලන ගමන නිමා කරනු ඇත. වෛද්‍යවරුන් හා යම් සීමිත විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන් පිරිසක් තම දේශපාලන හා වෘත්තීය (මූල්‍යමය) අරමුණු කිහිපයක් මේ නිසා දැනටමත් ඉටු කරගෙන තියේ. ඔවුන්ටද සයිටම් තිබීම හෝ වැසීම හිතට මිස මොළයට වැදගත් කාරණාවක් නොවේ.
සයිටම් සමාප්තිය නිසා දීර්ඝකාලීන අලාභයක් සිදුවන එකම කණ්ඩායම මෙරට පොදු මහජනතාවය. ඒ ඉදිරියේදී මෙරටට වෛද්‍යවරුන්ගේ අඩුවක් වන්ට ඉඩ තිබේය කියන මෝඩ ආස්ථානය ගැනීමේ අදහසක් ලේඛකයාට නැත. රජයේ වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමය පෙන්නා දුන්නාක් මෙන් මෙරටට අවශ්‍ය වෛද්‍යවරුන් ගණන රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවලින් දැනටමත් බිහි කරනවා විය හැකිය. සයිටම් හෝ විදෙස් අධ්‍යාපනයට සිසු සිසුවියන් යොමු වන්නේ ඒ නිසා නොවේ. සයිටම් නැති වීමෙන් රට හා සමාජය ලබන පාඩුව එක අතෙකින් ආර්ථික කාරණාවකි. අනෙක් අතින් අධ්‍යාපනයේ නිදහස පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයකි. තමන්ට ඉල්ලීමකින් හෝ තොරව ලබා දුන් මේ ව්‍යාපාර අවස්ථාව ගැන ඉන්දියාවේ, බංග්ලාදේශයේ, රුසියාවේ හා චීනයේ වෛද්‍ය විද්‍යාල ගණනාවක් අපේ රටේ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්ට (වෙද හා වෙද නොවන), වෛද්‍යවරුන්ට හා විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ට ස්තූති පූර්වක වනවා විය හැක්කේය.

20වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට ප‍්‍රතිපක්‍ෂව ජනාධිපති ක‍්‍රමය රැුකගැනීමේ මනෝමය මෙහෙයුම

ඔබ කරන යම් වැරැුද්දක් සමාජය ඉදිරියේ නිවැරැුද්දක් කර ගැනීමට නම්, එය පොදු වැරැුද්දක් හෙවත් අනිත් අයත් කරන වැරැද්දක් බවට පත්කර ගත යුතුය. උදාහරණයක් වශයෙන්, යම් පුද්ගලයෙකු කරන මහ පරිමාණ සොරකමක්, තවත් විශාල පිරිසකගේ පොදු සොරකමක් බවට පත්වූ විට, අර පුද්ගලයාගේ සොරකම, සොරකමක් වශයෙන් සලකනු ලැබීම බාල වෙයි. අර්ජුන ඇලෝසියස් පිළිබඳ පැවති සමාජ කෝපය සහ අප‍්‍රසාදය, තව සිය ගණනක් දේශපාලඥයන් ඔහු සොරකම් කළ මුදල් පරිහරණය කොට ඇතැයි දැන ගත් විට, දියාරු වෙයි. බාල වෙයි. සමහර විට, අවසානයේදී ඔහු පිළිබඳ අනුකම්පාවක් ජනිත කැරැුවීමටත් එය හේතු විය හැකිය.
ගිය මාසය දක්වා මේ යහපාලන ආණ්ඩුවේත් හිටපු අමාත්‍යවරයෙකු වන දයාසිරි ජයසේකර අර කියන අර්ජුන ඇලෝසියස්ගෙන් රුපියල් දස ලක්ෂයක මුදලක් ලබාගෙන ඇති බව හෙලිදරව් වූ විට, සමාජ විරෝධය ඇලෝසියස්ගෙන් දයාසිරි ජයසේකරට මාරු විය. ඒ ලබා ගත් මුදල වෙනුවෙන් කිසි ප‍්‍රති-උපකාරයක් තමන් විසින් තම දේශපාලනය තුළ ඇලෝසියස්ට කර නැතැයි දයාසිරි ජයසේකර කොතෙක් කීවද, ජනතා අප‍්‍රසාදය ඔහු වෙත එල්ල වීම වැලැක්විය නොහැකි විය. ඊළඟට, ෆීල්ඞ් මාර්ෂල් සරත් ෆොන්සේකාත් අර ඇලෝසියස්ගෙන්ම රුපියල් ලක්ෂයක් අරගෙන ඇති බව පිළිගත් විට, දයාසිරි ජයසේකරට ‘නිදොස්’ වීමට තවත් හයියක් ආවේය. ක‍්‍රියාවලිය එතැනින් නතර වුණේ නැත. වර්තමාන පාර්ලිමේන්තුවේ සාමාජිකයන් 118 දෙනෙකුම (දැන් කියැවෙන පරිදි ඊටත් වැඩි පිරිසක්) ඔහුගෙන් විවිධ අවස්ථාවල මුදල් ලබාගෙන ඇති බව මේ වන විට ප‍්‍රචලිතයි. දැන් අර්ජුන ඇලෝසියස් රක්ෂිත බන්ධනාගාරයේ සිට සමාජයෙන් අසන ප‍්‍රශ්නය මෙයයි. මේ කියන සියලූ පුද්ගලයන් නිදොස් කොට, මා පමණක් අපරාධකරුවෙකු කරන්නේ කෙසේද?
තවත් උදාහරණයක් ගන්න. පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරුන් ඇතුළු රජයේ ඉහළ තනතුරු හොබවන්නන් සඳහා තීරුබදු රහිත වාහන ලබා දීමේ නරක පුරුද්දක් පටන්ගෙන තිබුණි. එහෙත්, එම නරක පුරුද්ද තවත් නරක පුරුද්දකට තුඩුදීම වළක්වනු වස්, අදාළ වරප‍්‍රසාදලාභියා විසින් ඒ වාහනය වෙනත් පුද්ගලයෙකුට විකිණීම නීතියෙන් තහනම් කර තිබුණි. එසේ තිබියදී, මේ වරප‍්‍රසාදලාභීන් විශාල පිරිසක් තමන්ගේ තීරුබදු රහිත වාහනය තෙවැන්නෙකුට විකිණීම සිරිතක් කරගෙන සිටියහ. එනම්, විශාල පිරිසක් ඒ හොරකමේ නියැළුණි. ඒ ගැන සමාජ විවේචන කොතෙක් මතුව ආවත්, ඊට එරෙහිව නීතිමය පියවර ගැනීමක්, විශේෂයෙන් දේශපාලඥයන් සම්බන්ධයෙන් නීතිමය පියවර ගැනීමක් සිද්ධ වුණේ නැත. එසේ තිබියදී, ජාතික හෙළ උරුමයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට පත්ව පැමිණි බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් ද අර කියන තීරුබදු රහිත වාහන බලපත‍්‍රය තෙවැන්නෙකුට විකුණූ බව හෙළිදරව් වුණි. දැන්, බුද්ධ පුත‍්‍රයන් ද දේශපාලනික වරප‍්‍රසාද හරහා සොරකමේ නියැලීමේ තත්වය තුළ, මේ කාරණය නිරවුල් කළ යුතුව ඇතැයි පාලකයෝ සිතූහ. ඔවුන් කෙළේ කුමක් ද? අර සොරකම කළ පුද්ගලයන්ට එරෙහිව නීතිය ක‍්‍රියාත්මක කැරැුවීම නොව, එය අක‍්‍රමිකතාවක් වශයෙන් එතෙක් නීතියෙන් සලකණු ලැබීම ඉවත් කිරීමයි. එනම්, සොරකම නීත්‍යානුකූල කිරීමයි. හැමෝම කරන හොරකමක්, විශේෂයෙන් බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලාත් කරන හොරකමක්, බෞද්ධ සමාජයක පැවතිය නොහැක. ඉතිං අපි, එය මේ වන විට ‘නීත්‍යානුකූල සොරකමක්’ බවට පත්කොට ඇත්තෙමු.
අපේ මාතෘකාවට අදාළ 20 වැනි සංශෝධනයේ වර්තමාන තත්වයත් ඊට සමානත්වයක් උසුලයි.
යෝජිත 20 වැනි සංශෝධනය ගෙන එන්නේ, පවතින විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය වෙනුවට පාර්ලිමේන්තු ක‍්‍රමයක් වෙත මාරු වීම ඉලක්ක කොටගෙන ය. එනම්, වර්තමාන ජනාධිපති ධුරය සතුව පවතින බලතලවලින් තවත් සමහරක් පාර්ලිමේන්තුවට සහ ඒ මගින් පාලනය කැරැුවෙන වෙනත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය ආයතන පද්ධති වෙත බෙදා හැරීමයි. ඒ අනුව, සමහර බලතල, අගමැතිවරයා වෙතටත්, තවත් ඒවා කැබිනට් මණ්ඩලය වෙතටත්, තවත් සමහර බලතල ව්‍යාවස්ථා මණ්ඩලය වෙතටත් ආදී වශයෙන් බෙදී යනු ඇත. එහිදී, වර්තමාන ජනාධිපති ධුරය මොන ආකාරයකින්වත් නාමමාත‍්‍ර ධුරයක් වන්නේ නැත. එසේ වතුදු, ජනාධිපතිවරයෙකුට ඒකාධිපතියෙකු වීමට ඇති හැකියාව පැහැදිළිවම ඒ මගින් අවලංගු කෙරෙන්නේය. විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කිරීම යන්නෙහි සැබෑ අර්ථය එයයි. ඒ ගැන පසුවට කතා කිරීමට තබා, මේ කොලමේ සාකච්ඡුාවට ගැනෙන්නේ, 20 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය කෙරෙහි දැනට පළවෙමින් පවතින දෙපිටකාට්ටු දේශපාලනික ප‍්‍රතිචාරයේ ගූඪ ස්වභාවයත්, එහි ඇති භයානක කම ගැනත් ය.
මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමියන් ප‍්‍රමුඛ සමස්ත සිවිල් ව්‍යාපාරය 2015 ජනවාරියේදී අපේක්ෂා කළ ප‍්‍රධාන දෙය වුණේ, රටේ ජනාධිපතිවරයෙකුට ඒකාධිපතියෙකු වීමට ඇති හැකියාව නැති කිරීමයි. වර්තමාන නායකයන් දෙන්නාම එදා ජයග‍්‍රහණය කෙළේ එකී ප‍්‍රතිඥාව ජනතාව ඉදිරියේ තබමිනි. ඒකාධිපතියෙකු විය-හැකියාව උපදින්නේ, එක පැත්තකින්, එම ධුරය සතු අසීමිත බලතලත්, අනිත් පැත්තෙන්, එම ධුරය සතු බලය උපදින මූලාශ‍්‍රයේ බලපරාක‍්‍රමයත් මත ය. එම ධුරය සතු බලතලවලින් සමහරක් 19 වැනි ව්‍යවස්ථාව තුළින් ඉවත් කෙළේය. එහෙත්, බලය උපදින මූලාශ‍්‍රයට එදා අත තිබ්බේ නැත. ඒ කුමක් ද? වෙනම ඡුන්දයකින් ජනාධිපතිවරයා තෝරා පත්වෙනු ලැබීමයි.
ලංකාවේ ප‍්‍රධාන බල උල්පත් දෙකක් තිබේ. එකක්, ජනතා ස්වාධිපත්‍යය පිහිටා ඇතැයි කියන, ජනතාවගේ නියෝජිතයන් 225 දෙනෙකු තෝරා ගැනීම සඳහා පවත්වනු ලබන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයයි. තේරී පත්වන එම නියෝජිතයන් තමන් මේ රටේ ස්වෛරිත්වයත්, ජනතා ස්වාධිපත්‍යයත් නියෝජනය කරන්නන් බව කියන්නේ එබැවිනි. ඊළඟ බල උල්පත වන්නේ, ජනාධිපතිවරයා තෝරා පත්කර ගැනීමට පවත්වන ජනාධිපතිවරණයයි. ලංකාව වැනි රටවල්වල, අර කියන 225 දෙනා අභිබවා තනි පුද්ගලයා හෙවත් ජනාධිපතිවරයා බලසම්පන්න වීම ස්වභාවික ප‍්‍රතිඵලයකි. එක පැත්තතකින්, තනි රජ කෙනෙකු පිළිබඳ ආශාව විවිධ මුහුණුවරින් අප තුළ තිබේ. අනිත් පැත්තෙන්, බලයක් 225 දෙනෙකු අතරේ විසිරෙනවාට වඩා, තනි පුද්ගලයෙකු තුළ එය ඒකරාශී වූ විට, එය සද්දන්ත බලයක් විය හැකි බවත් ස්වාභාවිකයි. ඉතිං, ජේ. ආර්. ජයවර්ධනගේ පටන් මහින්ද රාජපක්ෂ දක්වා මේ කියන ඒකාධිපතියාව හෝ ඊට ආසන්න පුද්ගලයෙකු විටින් විට අප දැක තිබේ.
සෘජු ඡුන්දයෙන් වෙනුවට ජනාධිපතිවරයාව පාර්ලිමේන්තුවෙන් තෝරා ගැනීම, 20 වැනි සංශෝධනයෙන් අපේක්ෂිත ප‍්‍රධාන කාරණයකි. 20 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් අපේක්ෂිත එම කාරණයේ ඉඳුරා ප‍්‍රතිපක්ෂය වන්නේ, 2020 දී ජනාධිපතිවරණයක් පැවැත්වීමයි.
දැන් ඉහත කී මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමියන්ගේ අපේක්ෂාව එසේ තිබියදී, එම අපේක්ෂාව මත වර්තමාන නායකයන් බලයට පත්ව සිටියදී, ඔවුන් කිසිවෙකු 2020 ජනාධිපතිවරණයකට ඉදිරිපත් වන්නේ කෙසේද?
ඉහත කී, සොරකමේ පොදු භාවය විසින් නිශ්චිත සොරකම සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත්කිරීමේ සාදෘෂ්‍යය අපට අදාළ වන්නේ මෙහිදී හ.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, 2020 ජනාධිපතිවරණය ගැන අපේක්ෂාවක් තමාගේ ඇති බව මේ වන විට විවිධාකාරයෙන් කියා තිබේ. ඒ සඳහා ඔහු විවිධ ක‍්‍රියාකාරකම්වල මේ දිනවල නිරත වෙයි. ඒ කෙතෙක් ද යත්, මුස්ලිම් ජාතිකයන් අතරේ පවා ඔහු ‘මැරී උපන් වීරයෙකු’ බවට පත්වෙමින් සිටී. කරුණු එසේ තිබියදී, වෙන කිසි අයිතියක් නැතත්, වර්තමාන ජනාධිපතිවරයාට සහ අගමැතිවරයාට නැති වෙනත් අයිතියක්, ජනාධිපති ක‍්‍රමය සම්බන්ධයෙන් ඔහුට තිබේ. එනම්, 2015 ජනාධිපතිවරණයේදී හෝ මහ මැතිවරණයේදී, මේ රටේ විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කරන බවට කිසි පොරොන්දුවක් දී නැති දේශපාලඥයා ඔහු වන බැවිනි.
එහෙත්, ජනාධිපතිවරයාට හෝ අගමැතිවරයාට, මේ ජනාධිපති ක‍්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගත යුතුව ඇතැයි රෙද්දක් බැනියමක් ඇඳගෙන කීමේ හැකියාවක් නැත. එහෙත් එය වක‍්‍රාකාරයකින් කළ හැකිය. එනම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් ඉදිරිපත් කොට ඇති බිහිසුණු අනාගතයට සහ අභියෝගයට තමන් මුහුණදීමට සූදානම් බව, තමන්ගේ පාක්ෂිකයන් ලවා මුලින්ම ප‍්‍රකාශයට පත්කිරීමයි. ඒ අනුව, වර්තමාන ජනාධිපතිවරයාම ඊළඟ ජනාධිපති වන බව හිටපු ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ ලේකම්වරයා මේ වන විට කියා ඇති අතර, වර්තමාන අගමැතිවරයා ඊළඟ ජනාධිපතිවරණයට සුදුස්සා බව, අකිල විරාජ් කාරියවසම් සහ මංගල සමරවීර ප‍්‍රකාශ කොට තිබේ.
මෙහිදී සිදුවන්නේ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉදිරිපත් කොට ඇති ක‍්‍රීඩා සැලැස්ම, ආණ්ඩුව කරවන පිරිස් ද භාර ගැනීම හරහා එම ක‍්‍රීඩාවට (ජනාධිපති ක‍්‍රමය ආරක්ෂා කර ගැනීමට)සුජාත භාවය සැපයීමකි. හරියට, ඇලෝසියස්ගේ සොරකමට කෙලින්ම දායක වීමෙන් නොව, සොරකමින් ඔහු උපයා ගත් ධනයෙන් කොටසක් තමන්ද පරිභෝජනය කිරීමෙන් ඒ මහා සොරකම, නොසැලකිය යුතු සහ ‘ස්වභාවික’ දෙයක් බවට සෙස්සන් විසින් පත්කරනු ලැබීමක් මෙනි. ‘ආ.. ගෝඨා එනව ද? එහෙනං මාත් එනවා.’ ජනාධිපතිවරයා කියයි. ‘ආ.. ගෝඨා එනවද, එහෙනං මාත් එනවා’ අගමැතිවරයා කියයි.
එතකොට මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමියන්? ‘එයා එන්නේ නැහැ’
පසු සටහනකි: මෙය ලියා අවසන් වූ මොහොතේ (ජුනි 7 බ‍්‍රහස්පතින්දා උදේ 9.00 ට පමණ) පුවතක් සැළ විය. එනම්, දඹර අමිල හිමි, ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක, සමනලී ෆොන්සේකා, සමන් රත්නප‍්‍රිය සහ ඉහත ලිපිය ලියූ මා ද, අර්ජුන ඇලෝසියස්ගෙන් මුදල් ලබාගෙන ඇති බව එක් මන්ත‍්‍රීවරයෙකු ඊයේ පාර්ලිමේන්තුවේදී ප‍්‍රකාශ කොට ඇති බවයි. මා සන්සන්දනයක් වශයෙන් ඉදිරිපත් කළ ඉහත සාදෘෂ්‍යය දැන් තවත් වලංගු වෙයි. කෙසේ වෙතත්, අර මන්ත‍්‍රීවරයා පාර්ලිමේන්තු වරප‍්‍රසාදවලට මුවා වී අප ගැන කියන ලද ඒ අජාසත්ත බොරුව ගැන පසුවට කටයුතු කරනු ලැබේ.

ගෝඨාභය අමෙරිකන් පුරවැසිභාවය ඉවත් කරගැනීමට ඉල්ලලා

0

 

තරිදු උඩුවරගෙදර/රේඛා නිලූක්ෂි/ කේ. සංජීව

මීළඟ ජනාධිපතිවරණය සඳහා අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් වීමට තිබෙන එකම බාධකය ඉවත් කරගැනීම සඳහා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා සිය ඇමෙරිකානු පුරවැසිභාවය ඉවත් කරගැනීමට ඇමෙරිකාවෙන් අවසර ඉල්ලා ඇති බව ‘අනිද්දා‘ වෙත විශ්වාස කටයුතු ආරංචි මාර්ගයකින් දැනගන්නට ලැබේ.
කෙසේ වෙතත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ මෙම ඉල්ලීමට ඇමෙරිකානු රජය තවමත් ප‍්‍රතිචාර දක්වා නැතැයි ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට සමීප ආරංචි මාර්ගවලින් වාර්තාවෙයි. ඇමරිකානු පුරවැසිභාවය ලබාගත් තැනැත්තෙකු එය ඉවත්කර ගැනීම සඳහා ඉල්ලූ විට එයට ඇමරිකානු රජයේ අදාළ අංශ ප‍්‍රතිචාර දක්වන්නේ කෙසේදැයි අනිද්දා පුවත්පත ඇමරිකානු තානාපති කාර්යාලයේ නිලධාරියෙකුගෙන් කරුණු විමසූ විට ඔහු ප‍්‍රකාශ කළේ ඉල්ලීමක් කළහොත් පුරවැසිභාවය ඉවත්කිරීම පිළිබඳව සලකා බලන බවය. ඇමරිකානු රජයට අයවිය යුතු බදු ආදිය නිවැරදිව ගෙවා ඇත්ද, අපරාධ හෝ වංචා දුෂණ පිළිබඳ වාර්තා ආදියද එහිදී දීර්ඝව සලකා බලන බව ප‍්‍රකාශ කරන එම නිලධාරියා ඒ සඳහා ගතවෙන කාලය පිළිබඳව ස්ථිර අදහසක් ප‍්‍රකාශ කළ නොහැකි බව කීවේය. එහෙත් ඉවත්කරගැනීම සඳහා ඉදිරිපත් කරන සාධාරණ හේතුව මත සහ ඇමරිකාව තුළ ජීවත්වීමේ ඔහුගේ කල්කිරියාව මත එම කාලය අඩුවිය හැකි බවද ඔහු කියයි. මෙම ඉවත් කරගැනීම සඳහා අදාළ නිලධාරීන් වෙත එම පුද්ගලයා ඍජුවම ඉදිරිපත් විය යුතුය. මෙලෙස ඉල්ලීමට හේතුව රටේ ජනාධිපතිවරණයකට ඉදිරිපත්වීම වැනි බරපතළ කාරණයක් වනවිට ප‍්‍රතිචාර දැක්වීමේ කාල සීමාව සාමාන්‍ය කාලයට වඩා අඩු විය හැකි බවද ඔහු ප‍්‍රකාශ කළේය.
ආගමන විගමන පාලක ජෙනරාල් එම්.එන්. රණසිංහගෙන් මේ පිළිබඳව කළ විමසීමකදී ඔහු පැවසුවේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා තමාගේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය ඉවත් කරගෙන ඇතැයි මේ වනතෙක් ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තුවට දැනුම් දී නැති බවය. යම් පුද්ගලයෙකු තම ද්විත්ව පුරවැසිභාවයෙන් ලංකාවේ නොවන අනෙක් රටෙහි පුරවැසිභාවය ඉවත් කරගැනීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ නම් ඒ බව ශ‍්‍රී ලංකාවේ ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තුවට දැනුම්දීම අවශ්‍ය නොවන බවද ඔහු පෙන්වාදුන්නේය.
ලංකාවේ ව්‍යවස්ථාවට අනුව ද්විත්ව පුරවැසිභාවය සහිත පුරවැසියෙකු ජනාධිපතිවරණයකට තරග කිරීම සඳහා නාමයෝජනා ලබාගැනීමට අනෙක් රටේ පුරවැසිභාවය ඉවත්කරගැනීමට ඉල්ලීමක් කර තිබීම පමණක් ප‍්‍රමාණවත් යැයි සමාජය තුළ තිබෙන මතය පිළිබඳව අනිද්දා පුවත්පත ව්‍යවස්ථා විශාරදයෙකුගෙන් කරුණු විමසුවේය. ඔහු ප‍්‍රකාශ කළේ 19 වැනි සංශෝධනයට අනුව එය පමණක් ප‍්‍රමාණවත් නැති බවය. එය ඉවත්කරගෙන තිබිය යුතු බවය. එය ගීතා කුමාරසිංහ නඩු තීන්දුවෙන්ද ඔප්පුවෙන බවය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගෙන් මේ පිළිබඳ විමසීම සඳහා දුරකථනයෙන් සම්බන්ධ කරගැනීමට උත්සාහ ගත්තද එම උත්සාහය අසාර්ථක විය.

හිසරදේට ඇමති මණ්ඩලය මාරු කිරීම

0

 

ආණ්ඩුවේ තුන්වැනි ඇමති මණ්ඩල මාරුව ද සිදු විය. ඒ අනුව මේ ආණ්ඩුවේ අවුරුදු තුනක ආයු කාලය තුළ වසරකට එකක් බැගින් වන පරිදි ඇමති මණ්ඩල මාරුවක් සිදු කර තිබේ. කියන පරිදි මෙවර මාරුව ආණ්ඩුවේ අවසාන ඇමති මණ්ඩල මාරුව යි.

වසර තුනකට තුන් වරක් ඇමති මණ්ඩලය මාරු කිරීම කුමන අයුරකින්වත් ආණ්ඩුවක යහපත් ලක‍ෂණයක් ලෙස සැලකෙන්නේ නැත. එය ආණ්ඩුවක දුර්වලකමේ ලක‍ෂණයකි. අභ්‍යන්තර ආතතියේ ලක‍ෂණයකි. අකාර්යක‍ෂමතාව පිළිබඳ ප්‍රශ්නයකි. එක් ඇමති මණ්ඩල මාරුවක් විසින්, ඊට පෙර ඇමති මණ්ඩල මාරුව සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවේ නායකයන් මෙන් ම ඇමතිවරුන් ඇතුළු අනෙකුත් අය ද කියන පුරාෙජ්රු කතා නිෂ්ප්‍රභ වන බව පැහැදිලි කරුණකි. එවැනි දේවලින් තටු ලැඛෙන්නේ මේ ආණ්ඩුව දුර්වල හා අස්ථාවර ආණ්ඩුවක් ය යන ප්‍රවාදය පතුරුවන්නන්ට ය.

එහෙත්, හැමදාම කරනවාක් මෙන්, තමන්ගේ දේශපාලන සතුරන් අතට, තමන්ට විදීම සඳහා හී ලබා දෙන්නේ ද ආණ්ඩුවේ ම උදවිය යි.

මෙවර ඇමති මණ්ඩල මාරුව විද්‍යානුකූල ව අමාත්‍යාංශ හා ඒවාට අදාළ ආයතන එකිනෙක වෙන් කරමින් කළ එකක් බව ද කියනු ඇසේ. පත්වීම විද්‍යානුකූල ව වේවා නොවේවා, ඇමති මණ්ඩලය කළ යුත්තේ රටේ විධායකය එදිනෙදා ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවශ්‍ය ප්‍රතිපත්තිමය හා මාර්ගෝපදේශමය කාර්යය ඉටු කිරීමයි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව, ජනරජයේ පාලනය මෙහෙයවීම සහ ඒ පාලනය පිළිබඳ විධානය භාර වී ඇත්තේ අමාත්‍ය මණ්ඩලයට ය. ඒ අර්ථයෙන් මේ ඇමති මණ්ඩලය කෙතරම් කාර්යශ+ර දැZයි පැහැදිලි නැත.

කරුණු කෙසේ වෙතත්, අවුරුදු තුනක් ඇතුළත තුන් වතාවක් ඇමති මණ්ඩල මාරු කිරීමට හේතු වූයේ, ආණ්ඩුව ගැන මහජනතාවට ඇති අප්‍රසාදය, විසින් ආණ්ඩුව තුළ ද ඇති කරන ලද කැළඹිල්ල බවට සැකයෙක් නැත. පසුගිය අවුරුදු තුන තුළ අමාත්‍ය මණ්ඩලයත්, අගමැතිවරයාත්, ජනාධිපතිවරයාත් වෙන් වෙන් ව සහ සාමූහික ව, අසාර්ථක වී ඇති අතර, ඒවාට පිළියම් ලෙස කරන ලද ඇමති මණ්ඩල මාරුවලින් සිදුවූ යහපත් ප්‍රතිඵලයක් ද දකින්නට නැත. එහෙත්, අවම වශයෙන් ආණ්ඩුව ගැන ඇති විවේචනවලට විරෝධතාවලට ඇමති මණ්ඩල මාරුවකින්වත් පිළිතුරු දෙන්නට තරම් ආණ්ඩුව පිටත ගැන නම්‍යශීලී වීම වුව ද යහපත් ලක‍ෂණයකි.

ආණ්ඩුව කෙරෙහි එල්ල වන බරපතළ විවේචනය මෙන් ම ඒ විවේචනයට සාධාරණ ව හේතු වන කරුණු රාශියක් ද තිබේ. එක පැත්තකින් පසු ගිය අවුරුදු තුන ඇතුළත ආණ්ඩුව මහජනතාවට පොරොන්දු වුණු දේවලින් භාගයක්වත් ඉටුකරන්නට සමත් වී නැත. අනෙක් අතින්, පරණ වැරදි ගැන කියමින් බලයට ආ ආණ්ඩුවක්, අලූතෙන් ද වැරදි කරමින් සිටියි. රටේ නීතියේ පාලනයක් පවතින්නේ නැත.

මේ ගැටලූවලට සංයුක්ත පිළිතුරු සෙවීම ආණ්ඩුවේ වගකීම යි. ඒ පිළිතුරු හුදෙක් ඇමති මණ්ඩල මාරුවක් නිසා සොයා ගන්නට ලැඛෙන්නේ නැත. සමහර විට කාලයක් කර ගෙන ආ අමාත්‍යාංශයක වැඩ තවත් අලූත් ඇමතිවරයකු නිසා අවුල් වනු හෝ මුල සිට පටන් ගන්නට සිදු වනු දකින්නට ලැබේ. එමෙන් ම, අලූතෙන් පත් වන ඇමතිවරයා, සිය කාර්ය මණ්ඩල පත් කිරීම, අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ආයතනවල තනතුරු සඳහා පුද්ගලයන් පත් කිරීම. ඔවුන් වැඩ භාර ගැනීම, ඔවුන්ගේ සිතැඟි පරිදි කාර්යාල, වාහන, සේවකයන් වෙනස් කිරීම වැනි විවිධාකාර දේවල් අලූතෙන් සිදුවන්නට පටන් ගනියි. ආණ්ඩුවක් පත්වුණු අලූත නම් එවැනි දේ සිදුවීම සාමාන්‍ය වනවා පමණක් නොව ඉවසිය යුතු ද වෙයි. එහෙත්, ආණ්ඩුවක් පවත්වා ගෙන යන අතරතුර මෙලෙස බලවත් වෙනස්කම් සිදුවීම විසින් අඩපණ වන්නේ හෝ මන්දගාමී වන්නේ අමාත්‍යාංශ හෝ රාජ්‍ය ආයතනවල සේවාවන් ය. එය බැරෑරුම් ප්‍රශ්නයකි.

කොහොම නමුත්, මේ ඇමති මණ්ඩල මාරුවේ දී, පරණ මාරුවල දී සිදුව තිබූ සමහර අවුල් විසඳා ගන්නට යම් පියවර ගෙන ඇති බවක් ද පෙනේ. සංස්කෘතික අමාත්‍යාංශය යටතේ තිබුණු සමහර ආයතන අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය යටතට හිතුවක්කාර හා කිසිම තර්කානුකූල පදනමකින් තොර ව පසුගිය අමාත්‍ය මණ්ඩල මාරුවීම්වල දී පවරා තිබුණි. ඒ නිසා, ඒ ඒ ආයතන, අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ මුල්ලකට විසිවුණු තත්ත්වයක් දක්නට ලැබුණු අතර, ඒ ආයතනවල කටයුතු ඉටු කිරීමට ප්‍රමාණවත් මුදලක් හා නිලධාරී සහායක් නොලැබුණ ආකාරයක් ද දක්නට ලැබිණි. මේ ඇමති මණ්ඩල මාරුවේ දී ඒ ආයතන නැවතත් සංස්කෘතික අමාත්‍යාංශය යටතට පවරා තිබේ. ඒ ගෞරවය හිමි විය යුත්තේ, ඇමති මණ්ඩල මාරුව කිසියම් පිළිවෙළකට කරන්නට දායක වුණු ජනාධිපති ලේකම්වරයාටත්, අග්‍රාමාත්‍ය ලේකම්වරයාටත් ය. හුදෙක් පක‍ෂ දෙකේ දේශපාලන නායකයන්ගේ වුවමනා එපාකම් හා කඹ ඇදීම් අනුව මෙවැනි දේ නොකර, පළපුරුදු හා රාජ්‍ය ව්‍යුහය හොඳින්ම දන්නා නිලධාරීන් හවුල් කරගෙන ඒවා කිරීමෙන් වන යහපත මෙවර ඇමති මණ්ඩල මාරුවෙන් යම් ප්‍රමාණයකට ප්‍රදර්ශනය වෙයි.

එහෙත් ආණ්ඩුව සැලකිය යුත්තේ, මහජනතාව ආණ්ඩුව ගැන දක්වන නොපහන් බව හුදෙක් ඇමති මණ්ඩලය නිසා හටගත්තක් නොවන බව ය. එය මුළු ආණ්ඩුවේම ඉහළ සිට පහළ දක්වා වූ නායකයන්ගේ හා අනුගාමිකයන්ගේ අසමත් ක්‍රියාකාරිත්වය නිසා හටගත්තකි. එනිසා, ඇමති මණ්ඩල මාරුවකින් එහාට ගිය කැපවීමක් හා දර්ශනයක්, මේ මඩ ගොහොරුවෙන් එළියට ඒම සඳහා ආණ්ඩුවට අවශ්‍ය ය.•

ආපස්සට යන ජනාධිපති

0

 

ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ගමන් කරමින් සිටින්නේ 2015න් ආපස්සට බව දැන් දැන් හොඳින් පැහැදිලි වෙයි.

2015දී ජනාධිපති ධුරය දක්වා ඔහු ගෙන ආවේ තමා ලේකම්කම දැරූ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක‍ෂය විසින් නොවේ. ඔහුගේ පෞද්ගලික දේශපාලන අතීතය විසින් වත්, ඒ වන තෙක් වූ ඔහුගේ දේශපාලන භාවිතාව විසින් වත් නොවේ. 2014 නොවැම්බර් මාසයෙන් පටන් ගෙන, ඔහු පෙන්වූ නව දේශපාලන භාවිතාව විසින් ය. ඒ පොදු අපේක‍ෂකයා වශයෙනි.

පොදු අපේක‍ෂකයාට තමාගේ ම වූ න්‍යාය පත්‍රයක් තිබුණේ නැත. ඔහුගේ පක‍ෂයක් විසින්වත්, පවුලේ අය විසින් වත්, පෞද්ගලික පුරෝහිතයන් විසින් වත් කෙටුම්පත් කරන ලද න්‍යාය පත්‍රයක් ඔහුට තිබුණේ නැත. ඇත්ත වශයෙන් ම එවැනි පෞද්ගලික න්‍යාය පත්‍රයක් නොතිබීම ම සිරිසේන මහතාගේ ධනාත්මක ලක‍ෂණය විය.

ජනාධිපතිවරණයේ දී ඔහු පා තැබුවේ, ඒ වන විට, ඔහුට පිටතින් සිටි බලවේග විසින් නිර්මාණය කරන ලද වේදිකාවකට ය. ඒ වේදිකාව නිර්මාණය කිරීම සඳහා එක්සත් ජාතික පක‍ෂය, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ, දෙමළ ජාතික සන්ධානය ඇතුළු දේශපාලන පක‍ෂ ද, මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමියන් ඇතුළු වෘත්තිය සමිති හා පුරවැසි සංවිධාන ද, මහජනයා ද දායක වී සිටියෝ ය. කෙටියෙන් කිවහොත්, මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා, එකඟ වුණේ ඒ බලවේග විසින් නිර්ණය කරන ලද න්‍යාය පත්‍රයකට ය.

සිරිසේන මහතා ඒ න්‍යාය පත්‍රය හිස් මුදුනින් පිළිගත්තේ ය. ඒ ප්‍රතිඥා අඩංගු මහජන සම්මුතීන්වලට ප්‍රසිද්ධියේ ම අත්සන් කොට පිළිගත්තේ ය. එම සම්මුතීන්වල අඩංගු දේ අකුරක් නෑර ඉටු කරන බවට ද හැම තැන ම පොරොන්දු වුණේ ය. ඇත්ත වශයෙන් ම ජනාධිපතිවරණය ආසන්න වන විට එම න්‍යාය පත්‍රය හා වැඩපිළිවෙළ සකස් කිරීම සඳහා පැවැත්වුණු හැම තීරණාත්මක රැස්වීමකට ම, සාකච්ඡාවකට ම ඔහු සහභාගි වුණේ ය. ඒ ඒ කෙටුම්පත්වල තිබුණු හැම දෙයක් ම ගැන තම එකඟතාව පළ කළේ ය.

එහෙත්, දැන් ජනාධිපතිවරයාගේ මතකය ආපස්සට හැරෙමින් තිඛෙන බව පෙනෙයි.

දැන් ඔහු ප්‍රසිද්ධියේ කියන කරන දේවලින් පෙනෙන්නේ, ඔහු තමා පොරොන්දු වුණු, පිළිගත් සියලූ එකඟතාවන් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් ලිහිල් කරමින් සිටින බව ය. රටේ ලක‍ෂ හැට දෙකක මහජනතාවකගේ විශ්වාසයෙන් ගොඩ නැගුණු මෛත්‍රීපාල සිරිසේන වැනි සුවිශේෂ චරිතයකට එවැනි හැසිරීමක් තරම් නොවේ.

ජනාධිපතිවරයාගේ වර්තමාන හැසිරීම්වලින් ප්‍රකට කෙරෙන්නේ, තමා මුලින් එපැයි කී දේ, කාලයක් වළඳා, එහි රස තේරුම් ගැනීමෙන් පසු, අත් හරින්නට බැරි තත්ත්වයකට පත් වුණු පුද්ගලයකුගේ ගතිලක‍ෂණ ම ය. මීට පෙර සිටි නායකයෝ ද ඕනෑ තරම් එවැනි රැවටීම් මහජනතාව විෂයෙහි කර ඇත්තෝ ය. එහෙත්, ඔවුන් ගැන ජනතාව, සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා ගැන තරම් විශ්වාසයක් කිසි දාක තැබුවේ නැති නිසාත්, ඒ පොරොන්දු මේ තරම් ජනජීවිතය තුළ කිඳා බැස නොතිබුණු නිසාත්, විශේෂ අවුලක් තිබුණේ ද නැත.

එහෙත්, මෛත්‍රීපාල සිරිසේන විෂයයෙහි ඒ තත්ත්වය වෙනස් ය. ඔහු ආවේ ඉක්මනින් යන්නට බලාගෙන, ඒ ගැන පොරොන්දු සියදසහසක් දෙමිනි. ඒ යන්නට පෙර, රටට අත්‍යවශ්‍ය ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ප්‍රතිසංස්කරණ සියල්ල සිදු කොට, ඓතිහාසික දේශපාලන වීරයකු සේ ඔහු නික්ම යනු ඇතැයි මහජනතා විශ්වාස කළහ.

ජනාධිපතිවරයා දිගින් දිගටම පහර දෙමින් සිටින්නේ ඒ මහජන විශ්වාසය ට ය.•

‘මට ආදරෙයි නම් මම කැමති දේ කරන්න දෙන්න..’ ලංකා බණ්ඩාරනායක

0

තරිඳු උඩුවරගෙදර

රංගනයට එන්නට පසුබිම හැදුණේ කොහොමද?
මගේ ගම අනුරාධපුරය. පාසල් ගියේ අනුරාධපුරයේ. ඒ කාලේ ඉඳන් අම්මාට වුවමනාවක් තිබුණා මාව නර්තනයට යොමු කරන්න. මොකද අම්මාට පොඩි කාලයේදී නටන්න ගෙදරින් අවසර ලැබිලා තිබුණෙ නැහැ. ඒ නිසා තමයි අපේ අප්පච්චිගේ විරුද්ධත්වයත් තියෙද්දී අම්මා මාවත් මගේ නංගිලා දෙන්නාවත් ඉස්කෝලේදී නටන්න යොමු කළේ. කොහොමත් පොඩි කාලයේ ගෘහමූලිකයා අම්මා කියලා කියපු පසුබිමක් තිබුණේ. අම්මා තමයි පවුල ගෙනිච්චේ. අම්මා නිසා තමයි මටත් මේ තරම් හයියක් ආවේ. කොළඹ ඇවිත් රංගන කටයුත්තට අවස්ථාව ලබාගත්තේ ඒකෙන් පස්සේ.
කොළඹ ඇවිත් රඟපානකොට කවුරුවත් විරුද්ධ වුණේ නැද්ද?
අප්පච්චිට අමතරව පෙම්වතාත් මගේ රංගන ජීවිතයට විරුද්ධ වුණා. ඉතින් රඟපෑමට ආවෙ ඒ පෙම්වතාව අත්හැරලා. මොකද මම පෙම්වතුන්ට කීවේ, මට ආදරෙයි නම් මට කැමති දේ කරන්න දෙන්න. ඒක නීතිවිරෝධී හරි මනුෂ්‍යත්වයට විරුද්ධ දෙයක් හරි නොවන තාක් කල් මම කැමති දෙයක් කරන්න මට නිදහස තියෙනවා. ඔවුන්ටත් ඒ නිදහස තියෙනවා. ඒ ඉල්ලීම පිළිනොගැනීම නිසා පසුකාලීන ආදර කතා හය හතක්ම අත්හරින්න මට සිද්ධවුණා. මගේ අදහස් දැන් අනුරාධපුරයේ මගේ ඥාති සහ හිතවත් සමාජයට දරාගන්න බැරි බව මම දන්නවා. මාව රූපවාහිනියේ නිතර දකින්නට නැතත් මම ගමට ගියොත් මගේ හැසිරීම් සහ අදහස් දැක්වීම් ගමට නොගැළපෙන බව මට තේරෙනවා.
නිළියක් විදියට ජනප‍්‍රිය වෙන්න වුවමනාවක් තිබුණේ නැද්ද?
කොහොමත් ජනප‍්‍රිය වෙන්න මට වුවමනාවක් තිබුණේ නෑ. එහෙම යනවා නම් ඒකට මට අවස්ථාව තිබුණා. මට මතකයි මම කොළඹ ඇවිත් ආච්චිගේ ගෙදර නැවතිලා හිටපු කාලයේදී ආච්චි මට බැන්නා, එළියට දවාලක් රැුයක් නැතිව යනවා රඟපාන්න, ඒත් ටීවී එකේ කවදාවත් දකින්න නැහැ කියලා.
ඔබේ පරම්පරාවේත් පෙර පරම්පරාවේත් දේශපාලනිකව සවිඥානිකව කටයුතු කරන, ඒ හරහා ගැඹුරු රංගනයන් ගෙන එන පිරිමි රංගන ශිල්පීන් හිටියත් කාන්තාවන් බොහොම අඩු බව ඔබට දැනෙනවාද?
ලංකාවේ ක‍්‍රමයේ අවුලක් තියෙනවානේ. සංස්කෘතික, සමාජීය, දේශපාලනික තත්වය. කලා ක්ෂේත‍්‍රය එතැනින් වෙනස් නෑ. මට පවා ගැහැනියක් වීම නිසා නිර්මාණ අත්හැරලා දාන්න සිදුවෙච්ච වෙලාවක් තියෙනවා. බොහෝ කාන්තාවන්ට මම දරාගත්ත තරම්වත් දරාගන්න බැහැ. ගැහැනු ළමයි සාමාන්‍යයෙන් ගෙවල්වලින් එළියට එන්න පටන්ගන්නේ උසස්පෙළ කළාට පස්සෙ. ගැහැනු ළමයින්ව හදන්නේ ගෙවල් ඇතුළේ. ඉතින් සමාජය, දේශපාලනය ගැන ඔවුන්ට තියෙන අවබෝධය සාපේක්ෂව අඩු වෙනවා. ඉතින්, කාන්තාවක් යම් ක්ෂේත‍්‍රයකට ගියාමත් ඔවුන්ට අවස්ථාව ලැබෙන්නෙ නෑ සම්පූර්ණයෙන් ඒ ක්ෂේත‍්‍රය එක්ක ගැටෙන්න. ? වෙලා එළියේ ඉන්න කාන්තාවකට බැහැ. මධුවිතක් ගන්න තැනකට යන්න කාන්තාවකට බැහැ. ඇත්තටම දැනුම පුළුල් වෙන්නේ ඒ වගේ අවිධිමත් සංවාද ඇතුළෙ. මම නම් ? වෙලාත් එළියට යනවා. ඒ සංවාදවලට සම්බන්ධ වෙනවා. එහෙම අය අඩුයි.
වේදිකා නාට්‍යවල වැඩියෙන් රංගනයේ යෙදුණ ඔබ චිත‍්‍රපටියක් කරන්නේ කොහොමද?
මම මුලින් වේදිකා නාට්‍යයක් කළා ‘පුංචි ජනේලය’ කියලා. ඒ 2009දී. දැන් ආපහු හැරිලා බලනකොට මට තේරෙනවා ඒක වේදිකාවට ගැළපුණ නිර්මාණයක් නෙවෙයි. ඒක වැඩිපුර චිත‍්‍රපටියකට ගැළපුණ පිටපතක්. සමීප රූප වගේ සිනමා උපක‍්‍රම ඒ පිටපතට අවශ්‍ය වුණා. පස්සේ කාලයක සුමුදු ගුරුගේ මගෙන් නිතර ඇහුවා ෆිල්ම් එකක් කරන්නෙ නැත්තේ ඇයි කියලා. ඒ නිසාම මම ලියූ කෙටි චිත‍්‍රපටියක් නිර්මාණය කරන්න හිතුවා. මම පළවැනි චිත‍්‍රපටියෙන් කතා කළේ අපේ රටේ සම්ප‍්‍රදාය විසින් ස්ත‍්‍රීන්ට වෙනස් විදියට සලකන්න පිරිමින්ට ලැබිලා තියෙන අවසරය ගැන. අපි ලෝක සම්මුතීන්ට අත්සන් කරලා තියෙනවා කාන්තාවන්ට සමාන විදියට සලකන්නට. එහෙත් තවමත් උඩමළු‍වට කාන්තාවකට යන්න බැහැ. තවමත් මාසික ඔසප්වීමට ලක්වෙන දිනයකදී කාන්තාව කිලි අහුවෙනවා කියන පරණ සංකල්පය නිසා කොන්වෙනවා. තවම විවාහයට පෙර කාන්තාවගේ පිරිසිදුකම ගැන හොයනවා. මේ වගේ අසමාන සැලකිලි ගොඩක් තියෙනවා. පුරුෂයා ස්ත‍්‍රියක් පහත්කොට තියන්නට සම්ප‍්‍රදාය පාවිච්චි කරනවා.
ස්ත‍්‍රීවාදීන් ලොකු වෛරයකින් සමාජය දෙස බලන බව ඇතැම් චෝදනා තියෙනවා. ඒ වගේම ස්ත‍්‍රීවාදීන් වෙන්නේ පෞරුෂයක් නැති, විවිධ ප‍්‍රශ්න ඇති කාන්තාවන් බව චෝදනා එල්ලවෙනවා. ඔබ සමාජය ගැන වෛරයකින් ඉන්න කෙනෙක්ද?
මට නම් තියෙන්නේ හාස්‍යය මුසු දැක්මක්. මම ලොකු කේන්තියකින්, ද්වේෂයකින් කිසිවක් කරන්නේ නැහැ. ඇත්තටම සමාජ ක‍්‍රමය විවේචනය කරනවා මිසක් පිරිමින්ට වෛර කරලා වැඩක් නැහැ. පිරිමින්ට වරප‍්‍රසාද තියෙන නිසා ඔවුන්ට මේක දැනෙන්නේ නැහැ. කාන්තාවන් විදියට අපි තමයි ඒක පෙන්වන්න ඕනෑ. ස්ත‍්‍රීවාදිනියක් වෙන්න නම් යම් චර්යා මාලාවක් තියෙන්න ඕනෑ බව පවා ඇතැමුන් හිතනවා. කොටින්ම ස්ත‍්‍රීවාදිනියක් පිරිමියෙක් එක්ක පේ‍්‍රම සම්බන්ධයක් පැවැත්වීම පවා අසාමාන්‍ය විදියට දකිනවා. මට හොඳ පේ‍්‍රම සම්බන්ධයක් තියෙනවා. දැන් ස්ත‍්‍රීවාදිනියන් ඒ බව කියන්න බයයි. එයාලා හිතන්නේ ස්ත‍්‍රීවාදී වීම අපරාධයක් වගේ.
ඔබ කළ නිර්මාණ සහ ඉදිරියේදී කරන නිර්මාණත් කාන්තාව කේන්ද්‍ර කරගත් ඒවා නේද?
එහෙම තමයි ලියැවෙන්නේ. මට වැඩියෙන්ම දැනෙන මාතෘකාව ඒක. ලංකාවේ ප‍්‍රමාණවත් තරම් සාකච්ඡුා නොකළ පැත්තක් මේක. මම ඒක හිතලා කරන දෙයක් නෙවෙයි.
දීර්ඝ චිත‍්‍රපටියක් නුදුරේදී නිර්මාණය වේවිද?
දීර්ඝ චිත‍්‍රපටියක් කරන්නට ලොකු මුදලක් අවශ්‍යයි. ඒකට හොඳ නිෂ්පාදකවරයෙක් අවශ්‍යයි. එහෙත් තවම යහන්ගත නොවී කාන්තාවකගේ චිත‍්‍රපටියක් නිෂ්පාදනය කරන්න සූදානම් වුණ නිෂ්පාදකවරයෙක් මට මුණගැහුණේ නෑ. මේක නිෂ්පාදකවරුන්ට හෝ අධ්‍යක්ෂවරියන්ට අපහාසයක් නෙවෙයි. හොඳ නිෂ්පාදකවරුන් හිටියත් මට එහෙම කෙනෙක්ව මුණගැහුණේ නෑ. දීර්ඝ චිත‍්‍රපටියක් සඳහා පිටපතක් මම ලියලා බලාගෙන ඉන්නවා.

ඛාලිඞ් හොසෙයිනි විප‍්‍රවාසියාගේ හෘද ගුණය

0

චතුපමා අබේවික‍්‍රම

අතීත සේද මාවතේ මානව සංක‍්‍රමණ සන්ධිස්ථානයක් වූ ඇෆ්ගනිස්තානය වර්තමානයේ අවම පාරිසරික සම්පත් හිමි, දරිද්‍රතාවෙන් බැට කන, ගැටුම් බහුල, ආගමික පීඩන සුලබ ඉස්ලාමික ජනරජයකි. දකුණු මධ්‍යම ආසියාවේ පිහිටි ගොඩබිමින් වට වූ කඳුකර රාජ්‍යයක් වන එය, දකුණින් සහ නැගෙනහිරින් පකිස්තානයටත් බටහිරින් ඉරානයටත් උතුරින් උස්බෙකිස්තානයටත් ඊසාන දිගින් චීනයටත් මායිම් ව ඇත. යුරෝපීය දේශපාලන විචාරකයන්ට අනුව ඇෆ්ගනිස්තානය යනු ත‍්‍රස්තවාදීන්ගේ ක්ෂේමභූමිය ය. නො එසේ නම් ස්ත‍්‍රීන්ගේ අපාය ය. ඉතිහාසයේ සිට ම විවිධ ආක‍්‍රමණිකයන්ගේ ග‍්‍රහණයට ගොදුරු වූ භූමියක් වන එය 1979 දී සිදු වූ සෝවියට් ආක‍්‍රමණයෙන් අනතුරුව සහමුලින්ම විනාශකාරී මඟක ගමන් ගත්තේ ය. පසුව එහි තලිබාන් සටන් හිස එසවූ අතර 2001 දී ඇමරිකාව ද ඇෆ්ගනිස්තානය ආක‍්‍රමණය කළේ ය. කාලාන්තරයක් තිස්සේ ඇවිළී ගිය යුදගැටුම් ඇෆ්ගනිස්තානුවන්ට ඉතිරි කළේ කැඞී බිඳී ගිය ජීවිත ය. සදාකාලික යුදබිමක් යන පටු නිර්වචනයෙන් ඇෆ්ගනිස්තානය හඳුන්වන ලෝකයා වෙත, එකී සරල විනිශ්චයෙන් එහා යමක් අද්දකිනු පිණිස ගැඹුරු දෘෂ්ටිකෝණයක් පවරා දෙන සාහිත්‍යකරුවෙකු බිහි වන්නේ මේ අතරතුර දී ය. මෙතෙක් ඇෆ්ගනිස්තානය කෙරෙහි බල පැවැත්වුණු ලෝක දෘෂ්ටිය වෙනස් මුහුණුවරක් වෙත විතැන් කිරීමට සමත් වන ඔහු ඛාලිඞ් හොසෙයිනි ය. The Kite Runner, A Thousand Splendid Suns සහAnd The Mountains Echoed යනු හොසෙයිනි ඇෆ්ගනිස්තාන ජන ජීවිතය කේන්ද්‍ර කර ගනිමින් මෙතෙක් ලියූ නවකතා ත‍්‍රිත්වයයි.
1965 වසරේ මාර්තු 4 වැනිදා උපන් හොසෙයිනි සොයුරු සොයුරියන් පස් දෙනෙකුගෙන් යුතු පවුලක වැඩිමලා ය. ඔහුගේ මව ඇෆ්ගනිස්තානයේ කාබුල් අගනුවර උසස් බාලිකා විද්‍යාලයේ ෆාර්සි භාෂා සහ ඉතිහාස ගුරුවරියක වූ අතර පියා ඇෆ්ගන් විදේශ කොන්සල් කාර්යාලයේ සේවය කළේ ය. හොසෙයිනිගේ පියා වරින් වර විවිධ රටවල තානාපති කාර්යාලවලට ලද පත්වීම් හේතුවෙන් මේ පවුලේ සියල්ලෝ 1970 දී පමණ ටෙහෙරානයට ද, 1973 දී නැවත කාබුල් වෙත ද, යළි 1976 දී පැරීසියට ද සිය පදිංචිය මාරු කළහ. ඔවුන් පැරීසියේ සිට පෙරළා කාබුල් වෙත පැමිණීමට සූදානම් ව සිටිය දී ඇෆ්ගනිස්තානය සෝවියට් ආක‍්‍රමණයට යටත් ව තිබිණ. එහෙයින් හොසෙයිනිගේ පියා සිය රට අතහැර ඇමරිකාවේ දේශපාලන රැුකවරණ පැතීමට තීරණය කළේ ය. මේ අනුව යුද්ධයේ ආරම්භක අවධියේ ම විප‍්‍රවාසී වන හොසෙයිනි 1984 දී පාසල් අධ්‍යාපනය හමාර කර 1988 දී ජීව විද්‍යා ශාස්ත‍්‍රවේදී උපාධිය ලබා ගනියි. 1993 දී වෛද්‍ය උපාධිය ලබන හෙතෙම 1996 පටන් වෛද්‍යවරයෙකු වශයෙන් සේවය කරන්නට පටන්ගනියි. 2003 දී ඔහු ලියූ The Kite Runnerකෘතිය අනපේක්ෂිත පාඨක අවධානයක් හිමි කර ගැනීමෙන් අනතුරුව හේ වෛද්‍ය වෘත්තියට සමු දී පූර්ණකාලීන ලේඛකයෙකු බවට පත් වේ. The Kite Runner කෘතිය 2007 වසරේ දී සිනමාවට ද නැඟු‍ණු අතර එය එම වසරේ හොඳ ම විදෙස් චිත‍්‍රපටය සඳහා වන ගෝල්ඩන් ග්ලෝබ් සම්මානයට ද නිර්දේශ විය. ලොව පුරා පාඨක ප‍්‍රජාව අතර ශීඝ‍්‍රයෙන් අලෙවි වූ හොසෙයිනිගේ නවකතා මේ වන විට රටවල් රාශියක භාෂා විශාල ප‍්‍රමාණයකට පරිවර්තනය වී ඇත. දැනට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය හා එක් ව රටරටවල සරණාගතයන් සම්බන්ධයෙන් සැලකිය යුතු මැදිහත්කරුවෙකු වශයෙන් කටයුතු කරන ඔහු සිය බිරිඳ සහ දෙදරුවන් සමග උතුරු කැලිෆෝනියාවේ වාසය කරයි. මේ වසරේ අගෝස්තු මාසයේ දීSea Prayer නමින් හොසෙයිනිගේ කෙටි කෘතියක් එළිදැකීමට නියමිත ය.
ස්වභාෂාවෙන් ලියන ලේඛකයෙකුට වඩා ලෝකය වෙත විවෘත වීමේ ඉඩකඩ පාදා ගැනීමට හොසෙයිනිට හැකි වන්නේ ඇෆ්ගන් ඇමරිකානු පුරවැසියෙකු වෙමින් ඉංග‍්‍රීසියෙන් ලේඛනයේ යෙදීමෙනි. ඒ අනුව ඇෆ්ගන් ජාතිකයෙකු ඉංග‍්‍රීසියෙන් ලියූ ප‍්‍රථම නවකතාව බවට පත් වන්නේ ඔහුගේ The Kite Runner ය. සිය සේවකයා ද හොඳ ම මිතුරා ද විශ්වාසවන්තයා ද වන කුලහීන හසන්ට ද්‍රෝහී වන අමීර් ස්වකීය ජීවිත කාලය පුරා එකී වන්දිය ගෙවීමට කරන සටන සහ ඔවුන් දෙදෙනාගේ කතාවට යුද්ධය පසුබිම් වන ආකාරය හොසෙයිනි අතින් එහි දී ප‍්‍රබන්ධයට නැෙඟ්. 2007 දී ඔහු එළිදක්වනA Thousand Splendid Suns නවකතාව, ලෝකයෙන් වසන් වූ ඇෆ්ගන් ස්ත‍්‍රියගේ සංස්කෘතික මුහුණුවර සහ යුදකාමී අවකාශයක ඇගේ ඉරණම, මාරියම් සහ ලයිලාගේ කතාන්දර එකිනෙකට අභිමුඛ කරවමින් සංවාදයට විවර කරයි. එළිදැක්වී සතියක් තුළ පිටපත් මිලියනයකට අධික සංඛ්‍යාවක් අලෙවි වූ මෙම කෘතිය දැනට සිනමා පටයකට නැගෙමින් පවතින බව කියැවේ. 2013 දී ප‍්‍රකාශයට පත් වනAnd The Mountains Echoed ඔහුගේ තෙවැනි නවකතාවයි. පූර්ව කෘති දෙකට ම වඩා වෙනස් මඟක් ගන්නා මෙය නවකතා කලාවේ නැවුම් දිගුවක් වශයෙන් විචාරක පාඨක පිරිස් විසින් හඳුනා ගැනේ. වෘත්තාකාර කතාන්දරයක් වෙනුවට මෙහි දැක්වෙන්නේ එක් රේඛීය කතාවකට සම්බන්ධ විවිධ චරිතවල ඇතුළාන්තය විදහා දක්වන කතා කිහිපයක එකතුවකි. කුඩා කල ම දෙපසකට වෙන් කෙරෙන පාරි සහ අබ්දුල්ලා අතර වන සහෝදර පේ‍්‍රමයේ පරිමාණයත්, හැම කතාවකට ම සර්ව සම්පූර්ණ අවසානයක් නො ලැබීමේ ලෝක සත්‍යයත් හොසෙයිනි ඉවසිල්ලේ දිග හරියි. මෙම නවකතාව, යමක් මතුපිටින් දුටු මතින් පටු විනිශ්චයන්ට එළඹෙන්නන් අල්ලා පොළොවේ ගසමින්, හැම කෙනෙකුට ම තමන්ගේ ම කතාවක් ඇති බව මතක් කර දීමකි. ප‍්‍රතිගාමී ලක්ෂණ සහිත නො දියුණු රටක පුරවැසියන්ගේ ඇතුළාන්තය නිරාවරණය කරමින් රචනා කරන කෘතියක, දියුණු සහ ප‍්‍රගතිශීලී දෘෂ්ටිකෝණයක් ගැබ් වීමෙන් හෙළි වන්නේ ලේඛකයා පරාරෝපිතයෙකු බව ය.
රචකයාගේ භාෂා භාවිතය, උක්ත නවකතා ත‍්‍රිත්වය කෙරෙහි මිලියන ගණනක් පාඨකයන් ආසක්ත වීමට මුඛ්‍ය හේතුවකි. චරිතවල සියුම් චිත්ත ස්වභාවයන් සහ විචල්‍යයන් වචනයට නැඟීමෙහි ලා හොසෙයිනි භාවිත කරන්නේ අතිශය ප‍්‍රවේශම් සහගත මෙන් ම ඉවසිලිවන්ත භාෂාවකි. භාවගෝචර වදන් පෙළගස්වමින් සූක්ෂ්ම ව බුද්ධිය අවදි කිරීම නූතනවාදී ලේඛකයන් පවා බොහෝ විට අසමත් වන තැනකි. එහෙත් මේ ලේඛකයා සංකීර්ණ මිනිස් හැඟීම් සහකම්පනයෙන් යුතු ව බුද්ධිගෝචර ලෙස කියවා දීමට සමත් ය. ලේඛකයා විසින් හිතාමතා චරිතවලට අනන්‍යතා, හැඳුනුම්පත් හෝ විනිශ්චයන් නිකුත් නො කිරීම, හොසෙයිනිගේ රචනා විලාසය තුළ අද්දැකිය හැකි දියුණුතම ලක්ෂණයකි.
හොසෙයිනිගේ කෘති හරහා සවිඥානික ව හෝ අවිඥානික ව ප‍්‍රතිනිර්මාණය වන්නේ යුද්ධයේ ආරම්භක සමයේ දී ම සිය රට හැර ගොස් ආරක්‍ෂිත භූමියක රැුකවරණය ලබා ගෙන, තම රටත් එහි වැසියනුත් යුද්ධයේ නො වැලැක්විය හැකි ගොදුරු බවට පත් වනු ඉවසීමෙන් බලා සිටින්නට සිදු වූවෙකුගේ හෘදය සාක්ෂියයි. මගේ රට ඔබ දැන් මේ දකිනා ඇෆ්ගනිස්තානය නොවේ ය යන අභ්‍යන්තර කෑගැසීම ලෝකය වෙත මුදාහැරීමට හොසෙයිනි තෝරා ගන්නා මාර්ගය නවකතාව ය. මේ තාක් පළ කරන්නට යෙදුණු නවකතා ත‍්‍රිත්වය ඔස්සේ ම දිළිඳුකම, යුද්ධය, ආගම, සංස්කෘතිය, දේශපාලනය ආදි අනේක විධ පීඩා හේතු කොටගෙන යටපත් වන මනුෂ්‍යත්වය පිළිබඳ සාකච්ඡුා කරන්නට උත්සුක වන ඔහු නන්විධ හේතු නිසා තවදුරටත් ඇෆ්ගනිස්තානයේ වාසය නො කරන, එහෙත් ඇෆ්ගනිස්තානු මූලයන් සහිත මිනිසුන්ගේ සංකීර්ණ මනසේ හරස්කඩක් ද ලෝකය හමුවේ විවර කරයි. හොසෙයිනිගේ ප‍්‍රබන්ධවල හෘද ගුණය වඩවන්නේ ඔහුගේ විප‍්‍රවාසීත්වයයි.
ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය නිම වී දස වසරකට ආසන්න වී ඇතත් යුද්ධය හේතුවෙන් උත්කර්ෂයට නැඟු‍ණු යුදකාමී මානසිකත්වය විසින් අපට අහිමි කරන ලද මනුෂ්‍යත්වයේ පරිමාණය අදත් අත්විඳිය හැකි ය. පශ්චාත් සිවිල් යුද සමයේ දී ලාංකේය සාහිත්‍යකරුවා යුද්ධය මත තබා මනුෂ්‍යත්වය කියවා ගන්නා ආකාරය ලෝක පාඨකයාට මතු නො ව, යටත් පිරිසෙයින් ලාංකික පාඨකයාට වත් සාහිත්‍යයෙන් සමීප කරන්නට සමත් වී ද? ඒ වෙනුවට අපි පශ්චාත් යුද සමයේ ද යුද්ධය තලූ‍ මරමින් රස විඳිමින් තවදුරටත් රණමඟ ඔස්සේ නන්දිකඩාල් වෙත වාර්තාගත අලෙවියක් අත්කර දෙමින් සිටිමු. මේ අප හොසෙයිනිගේ කෘති කියැවිය යුතු ම කාලයයි.

අපි සොයන්නේ ජීවිතයේ නැතිවුණු අනුපිළිවෙළයි මයිකල් ඔන්ඩාච්චි

0

සුභාෂිණි චතුරිකා

මයිකල් ඔන්ඩාච්චි විසින් වසර හතක නිහැඬියාවකට පසුව, මේ වසරේ මැයි මාසයේ එළිදක්වන ලද සාහිත්‍යයික කෘතිය වොෂින්ටන් පෝස්ට් වෙබ් අඩවියට අනුව නව්‍ය සහ උසස් ගණයේ කලා කෘතියකි. Warlight නම් වන එම නවකතාව අඳුරු සුරංගනා කතාවක් සේ සිත් ඇඳබැඳ ගන්නා ස්වභාවයකින් යුක්තය ‘1945 වසරේදී, අපව අපරාධකරුවන් දෙදෙනකුට බාර කොට, අපගේ දෙමව්පියෝ, අපව හැරදමා දුරක ගියෝය.’ කතාව කියන්නා අපව මතකයේ අඳුරු භූමියකට කැඳවාගෙන යමින්, සිය කතාව එසේ ආරම්‍භ කරයි.
දෙවන ලෝක යුද්ධයේ අවසන් සමයේ, ගිම්හාන සෘතුවේ එක් දිනක ලන්ඩනයේදී, නතානියල් සහ රැෂල් නම් යෞවනයෝ දෙදෙනා, සිය දෙමව්පියන් ව්‍යාපාරික කටයුත්තක් සඳහා, තමන් දෙදෙනා නොමැතිව ටික කාලයකට සිංගප්පූරුව බලා පිටත්ව යන්නේය යන තම දෙමව්පියන් කළ දැනුම් දීම නොසතුටින් අසා සිටියහ. ‘රැෂල් වත් මමවත් කිසිවක් නොකීවෙමු.’ නතානියෙල් සිහිපත් කරයි.
‘ඔවුන් අප හා ජීවිතය පිළිබඳ කතා කළේ ඉතාමත් කලාතුරකිනි. අපි අර්ධ කතාන්දරවලට හුරුවූවන් වුයෙමු.’ තතු වසං කිරීමේ හැබෑම සූරයකු වූ ඔන්ඩාච්චි විසින්, දැකීමට ඉඩහසර ලබාදෙන කිසිවක් හැරෙන්නට, මුල සිටම පාඨකයාට වැඩිමනත් දෙයක් දැනගන්නට ලැබෙන්නේ නැත, නමුත් පසුව නතානියෙල් චරපුරුෂ සේවයේ සහ යුද්ධයේ මඩගොහොරුව තුළ ගිලී තිබුණු සිය දෙමව්පියන්ගේ රහස් එ‍කිනෙක ගොඩගැනීමට සමත්වෙයි.
‘තවමත් තුවාලවලින් ඔත්පළව සිටි, කිසිදු නිශ්චිත බවක් ‍නොදැනුණු’ බෝම්බවලින් වල ගැසුණු ලන්ඩනය තුළ අත්හැර දමනු ලැබූ සහෝදරයා සහ සහෝදරිය නොහඳුනන්නන්ගේ රැකවරණය යටතේ හැදී වැ‍ඩෙති. සිය නිවසේ කුලියට නවාතැන් ගෙන සිටි Moth නම් අනවරත නාමයෙන් හඳුන්වනු ලැබූ මිනිසා ඔවු‍න්ගේ නීත්‍යනුකූල රැකවලා බවට පත්වෙයි. නොබෝ දිනකින්ම තව බොහෝ අයගෙන් ඔවුන්ගේ ළමා කාලය ජනාකීර්ණ වීම සිදුවෙයි. එනම් උමං මාර්ග, කාලගුණය, ගැහැනුන් සහ සොරකම ගැන මනා දැනුමක් ඇති ඩාර්ටර්, ඩාර්ටර්ගේ මිතුරෙකු වූ අපූරු ජන විද්‍යාඥයෙකු වන ඔලිව් ලෝරන්ස් සහ ‘ඔයාලගේ අම්මා දුරක ගිහින්, වැදගත් වැඩක් කරන්න’යැයි නිතරම පවසන, විකෘති ජීවියෙකැයි හැ‍‍ගෙන ආතර් මැකැෂ් ඉන් කිහිපදෙනෙකි.
නවකතාව දිගහැරෙන්නේ 1959දීය, වසර විසි අටක් වයසැති නතානියල් තමන් දැනටමත් හොඳින්ම දන්නා ස‍ෆොක්හි නිවස එහි අයිතිකාරිය වන, සිය මතකය ශක්තිය දුර්වල වෙමින් පැවති වැන්දඹු මැලකයිට් මහත්මිය‍ගෙන් මිලදී ගනියි. නමුත් නතානියෙල්ගේ මතකය කැබැලිති ගොන්නක් වුව ද එය තීව්රය. ”අප නිතරම සොයන දෙය, ඔවුන් කියන ලෙස, අතහැරුණු ජීවිතයේ අනුපිළිවෙළයි.” ඔහු සිය මව රෝස්, සම්බන්ධ ප‍්‍රහේළිකාව එනම් ඇයගේ ළමා කාලය, ඇයගේ අතුරුදහන් වීම සහ නැවත පැමිණිම, ඇය‍ගේ දෑතේ මතුව ඇති කැළැල් පිළිබඳ තතු නොවළහා දැනගැනීමේ සිය උවමනාව වටහා ගනියි. නතානියෙල් යුද්ධ කාලයේ ලිපිගොනු පිරික්සීම සඳහා බි‍්‍රතාන්‍ය බුද්ධි අංශය විසින් බඳවා ගැනීමෙන් අනතුරුව, යුගෝස්ලාවියාවේ සිදුවුණු ජනසංහාරයක් සහ පාවා දීම හා පළිගැනීම පිළිබඳ විසල් ඉතිහාසයක වැසීගිය කැබිලිති මතු කරගැනීමට ඔහු සමත් වෙයි.
කෘතිය තුළ රටාවක් මතුවන විට ‍නොදැනුවත්වම ඔන්ඩාච්චෙ විසින් කතාන්තරයේ තීවර බව වැඩි කරයි. ක‍්‍රමක‍්‍රමයෙන් කෘතිය තුළ ඇති කිසිදු චරිතයක් හො සිදුවීමක් අහම්බයක් හෝ අතිශෝක්තියක් නොවන බව පාඨකයාට අවබෝධවීමට පටන් ගනියි. රෝස්ගේ ළමා කාලයේ සිටි තුවාල වුණු කුඩා මිතුරා, ඇය වසර ගණනාවකට පසුව ශ‍්‍රවණය කිරිමට හුරුවූ රේඩියෝ වැඩසටහන් මෙහෙය වූ ස්වාභාවික විද්‍යාඥයා, මියගිය මැලකයිට් මහතා, කවියක පදවැල, අතින් අඳින ලද සිතියම.. මේ සියල්ලම කෘතියට තුළ අදාළ වන දේවල්ය, සියල්ල එකට මනාව ගැල‍පෙයි. ”කිසිවෙකු තවකෙකුගේ ජීවිතය හෝ මරණය තේරුම් ගන්නේ නැත” නතානියල් වටහා ගනියි. එම ගැටලූව සැබවින්ම ඔන්ඩාච්චිගේ නිර්මාණ පුරා නැවත නැවත නාටකීකරණයට ලක් වන්නකි.
ආරි ශපිරෝ: මයිකල් ඔන්ඩාච්චෙගේ අලූ‍ත්ම නවකතාව අපව වල්මත් කරයි. කතා තුළ කතා. පාඨකයෙකු ලෙස මා කොයි දිශාවකට ගමන් ගන්නේදැයි කිසිදු විශ්වාසයක් මා තුළ නොතිබුණි. එසේම ඔන්ඩාච්චෙට අනුව ඔහු එය ලිවීම ආරම්භ කරන විටදී ඔහුටද ඒ පිළිබඳ එතරම් විශ්වාසයක් තිබී නැත.
ඔන්ඩාච්චි: මම අදහස් කළේ, ඇත්තටම මම, අවසානයේදී කුමක් සිදු වේද යන්න දැන ගෙන කතාවක් ලිවීම ආරම්භ කරන ලේඛකයෙක් ‍නොවේ ය යන්නයි. ඔබ දන්නවා සමහර ලේඛකයෝ කතාව ආරම්භයේදිම දන්නවා එහි අවසාන වැකිය. මම කිසියම් විදියක තත්වයකින් ආරම්භ කරන්නේ, පසුව ක‍්‍රමක‍්‍රමයෙන් කතාව ගොඬනැ‍ගෙනවා. ඕර්නට් කෝල්මන් කියපු ශ්‍රේෂ්ඨ කතාවක් තියෙනවා – ඔබ මුළින්ම ක‍්‍රීඩාව පටන් ගන්නේ ඔබේ භූමිය ඇතුලේ. පසුවට එළැඹෙන්නේ අවදානම් ක‍්‍රියාදාමයයි.”
මේ පොතේ නම Warlight’. ඔබ‍ගේ අනෙක් ප‍්‍රසිද්ධ නවකතාව නව එහි මෙන් එය පදනම්වි ඇත්තේ දෙවන ලෝක යුද්ධ කාලයයි. ස්ථානය ලන්ඩනය. අවුරුදු පහළොවක් වයසැති පිරිමි දරුවකු සහ ඔහුගේ සහෝදරිය ඔවුන්ගේ දෙමව්පියන් විසින් අතහැර දමනු ලබනවා. හොර බඩු ප‍්‍රවාහනය, රහස් කේත. හැම චරිතයකටම අනවරත නාම තිබෙනවා. මොත්, ඩාර්ඒ, ස්ටිච්.. පරිච්ෙඡ්දයක ආරම්භක වැකිය, පසු පෙළ තුළ සෑම විටම මුහුණ දීමට සිදුවිය හැකි ආතතිය පිළිබඳ ඉඟි සපයනවා.
The English Patientඔන්ඩාච්චි: (කියවමින්) ”1945 වසරේදී, අපව අපරාධකරුවන් දෙදෙනකුට බාරකොට, අපගේ දෙමව්පියෝ, අප හැරදමා දුරබැහැරකට ගියෝය. අප ජීවත්වූයේ ලන්ඩන් නගරයේ රිවින්ගි ගාර්ඩන්ස් නම් විදියේය. එක් උදෑසනක ආහාර ගැනීමෙන් අනතුරුව අපේ මව හෝ පියා පවුල තුළ කිසියම් සාකච්ඡුාවක් සිදුකළ යුතු බවට යෝජනා කළේය. ඔවුහු අපව තනිකොට දමා එක් වසරකට සිංගප්පූරුවට යන බවට එහිදී අපට දැනුම් දුන්නහ. එය ලොකු කාලයක් නෙවෙයි. ඔවුහු අපට කීහ, නමුත් එය කෙටි චාරිකාවක්ද නොවීය. ”
මට ඇත්තටම පුදුමයි, ඔබ පළමු ෙඡ්දය ලිවීමට පටන් ගන්නා විට එම කතාන්දරය කොයි දෙසට ගමන් ගන්නේ දැයි ඔබ නොදැන සිටීම ගැන, මොකද එම ෙඡ්දය මුලාරම්භයේදීම අප ඉදිරියේ තබන අබිරහස්, කෘතිය අවසානයේදී ඉතාමත් සතුටුදායක ආකාරයෙන් ඔබ අපට විසඳා දෙනවා. ඇත්තටම මේ මිනිස්සු අපරාධකාරයෝද? සැබවින් දෙමව්පියන් සිංගප්පුරුවට යනවාද? කොච්චර කලක් ඔවුන් දරුවන්ගෙන් දුරස්ව සිටිනවාද? පොත පුරාවට විසඳුම ලබාදෙන, ආරම්භයෙදි අප ඉදිරියේ ඇති ගැටළු ඒවයි. ඔබ ඒ මොහොතෙ දැනගෙන සිටියේ නැද්ද විසඳුම් මොනවද කියලා ඔබ පාඨකයා හමුවේ තබන ගැටලූවලට?
මම දැනහිටියේ නැහැ. රැුෂෙල්, ඒ කියන්නෙ නතානියල්ගේ සහෝදරිය ගැනවත් මම ගොඩක් දේවල් දැනගෙන හිටියේ නැහැ ඒ වෙන කොට. ඉතින් පළමු ෙඡ්දය ගොඬනැගු‍ණා යම් යම් දේවල් සිදුවුණ නිසා. කෙසේ වෙතත් මම පොත ලියාගෙන යද්දි ආපහු ගිහිල්ලා පළමු ජේදය නැවත ලියනවා. නමුත් එය තරමක් නොගැළපෙන වගේම අවදානම් සහගත ක‍්‍රියාවක් වුණත්, ආරම්භය වන්නේ මගේ පළමු වැකියම තමයි, එය හරියට සුරංගනා කතාවක රිද්මය වගෙයි. ඔබට එතැන ඉඳන් ඉදිරියට යන්න වෙනවා.
අරුම පුදුම ආරම්භක වැකියක් – ‘‘අපරාධකරුවන් දෙදෙනෙකුට බාර කොට… (සිනාසෙයි)
ඔව් මම ඒ වැකිය තුළ සිරවුණා.
මම කැමතියි ඔබගේ පොතේ නම ‍Warlight ගැන දැනගන්න. ඉන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද?
මම එය එක්තරා ආකාරයක කළ සොයාගැනීමක්. මම පොතේ ආරම්භයේදීම ගඟ ගැන විස්තර කරනවා, යුද්ධ කාලයේ ජර්මානුවන් බෝම්බ දැමීම නිසා ගඟ බොහෝ සෙයින් අඳුරු ස්වභාවයක් අරගෙන එහි පතුළේ ආලෝකය, යන්තමින් සිදුවන පරාවර්තනය.. එය ඇත්තටම විස්තර කිරීම අපහසුයි. සැබවින්ම ඒ යුද්ධයේ ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස මේ කතාවස්තුවේ ගැහැනු මිනිසුන්ගේ ජිවිත මත ඇති ආලෝකයේ දෝංකාරය.
මෙම කෘතිය තුළ සැහැසි බව, ප‍්‍රචණ්ඩත්වය කියාපාන සිදුවීම් බහුලව තියෙනවා. එය හරියට සැහැසිබව ප‍්‍රචණ්ඩත්වය කුමක්ද යන්න සොයා යාමක් වැනියි.
හරි. ආපස්සට යාම සහ දොර විවෘත කර අතීතයේ තිබු අඳුර සොයා ගැනීම. ඔහු එක් මො‍හොතකදී කියාවි, ඔබ එය ආලෝකමත් කළ යුතු බව.
මේ පොතේ නිතරම ජර්මානු වචනයක් මතුවෙනවා. චරිත ඒ වචනය භාවිත කරන්නෙ කිසියම් අවාදනමක් ගැන ප‍්‍රකාශ කරන්න. ඒ වචනය මොකක්ද?
ඇත්ත. ඒක සංගීතයට අදාළ පාරිභාෂික වචනයක්. ඉන් කියැ‍වෙන්නේ ආතතියේ සිදුවන වෙනසක්, එනම් විය හැකි අවදානමක් පිළිබඳ ඉඟියක් ගැන. කවුරුහරි ඒ වචනය කියනවා. ඊට පස්සේ දරුවෝ දෙන්නා ඒ වචනේ අහුලගෙන ඒක අනුකරණය කරනමින් එකිනෙකාට ඒ වචනය කියනවා, එවිට අනිටු පෙරනිමිත්තක් දැක්වුවාක් මෙන් කිසිවක් එකවර සිදුවෙනවා. ඉතින් සංගීතයේ රිද්මය වෙනස් වෙනවා. ඇත්තටම පොතේ මුල් කොටසේදී එය සිදුවනවා. අම්මා ආපසු එනවා.
අවසාන වශයෙන් මෙම කෘතිය, තේමාත්මක ලෙස ආරක්ෂාව සොයා යාම, තම නිවහන ‍ගොඩනඟා ගැනීම, පවුල නිර්වචනය කිරීම වැනි ඔබගේ පෙර නිර්මාණ සමඟ කිසියම් පොදු බවක් දක්නට ලැබෙනවා. ඇයි ඔබ නැවත නැවතත් මේ අදහස් වෙතම එන්නේ?
මම හිතන්නේ මටත් ස්ථිර වාසස්ථානයක් සහිත ජිවිතයක් තිබුණේ නැහැ. මම ඉපදුණේ ලංකාවේ. මගේ දෙමව්පියෝ වෙන්වුණා. අම්මා එංගලන්තෙට ගියා, ඉතින් මමත් ගියා. පසුව මම කැනඩාවට ගියා. එදා ඉඳන් මම ජිවත් වෙන්නේ කැනඩාවෙ. ඉතින් ඒ සංචාරී ජීවිතේ ඔබට සමහරවිට බල කරනවා ඔබේ නිවහන කුමක්ද, ඔබ අයිති භුමිය මොකක්ද කියලා සොයා බලන්න.
මම අදහස් කරන්නේ මේ පොත තුළ වගේම ‍මගේ අනෙක් කෘති තුළත් මම කියන්න උත්සාහ අරන් තියෙන්නේ පවුල කියන්නේ ඔබ ඉපදුණු නිසා ඔබ හා එකට ජිවත් වන මිනිස් කණ්ඩායම නොව, සැබැවින්ම ඔබව සාමාජිකයකු කරගන්නා මිනිස් කණ්ඩායමයි. මේ පොතේ වුණත්, දෙමව්පියන් නොමැති විට ඩාර්ටර්, මොත්, ඔලිව් ලෝරන්ස් සහ අනෙකුත් චරිත දරුවන් දෙදෙනාට වැදගත් වන පුද්ගලයන් වනවා වගේම ඔවුන් එක පවුලක් බවට පත්වෙනවා මම හිතන්නේ.

නව ලාංකික වාස්තු විද්‍යා ගමන් මගේ මුල් පුරුක මිනෙට් ද සිල්වා

0

 

සුමුදු අතුකෝරල

‘හැම උදෑසනකම ඇයගේ කන පිටුපස නැවුම් පිච්ච මලක් රඳවාගෙන මිනෙට් ඇවිදගෙන ආවා. එයාගේ අලූත් සිල්ක් සාරියේ පොට එයාගේ උරහිස ළඟින් ලිස්සලා වැටුණා. ඊට පස්සේ අපි එහා පැත්තේ තිබුණ එක පැත්තකින් නුවර නිම්නයටත් අනිත් පැත්තෙන් කැලේ වැවිලා තිබුණ කන්දටත් මුහුණලා තිබුණ කන්තෝරු කාමරයට ඇවිද්දා. ඊට පහළින් වාහනවල නළා හඬත්, පන්සල්වල ගණ්ටාර හඬත් යන්තමට ඇහුණේ, තෙත පොළොවේ සහ වියළෙන කොළවල සුවඳත් එක්ක. ඊටත් වඩා, පිරිසිදු පිච්චමල් සහ සුදු අරලිය මල් සුවඳ ජනේලෙන් ගලාගෙන ආවා.
අපි දෙන්නා නියමිතව තිබුණ වැඩ කරගෙන ගියා. මම, ල කබුසියර් විසින් ඉතාම අලංකාර විදියට මිනෙට්ට එවලා තිබුණ පෙම් හසුන් කියෙව්වා. කාර්යාලයේ ප‍්‍රධාන දොරට මම ගොඩක් කැමති වුණා. ඒක BRIDGE ON THE RIVER KWAI චිත‍්‍රපටියේ ජපන් හමුදා නිලධාරියාගේ දොර. ඒක මිනෙට්ට දීලා තිබුණේ. ඒ චිත‍්‍රපටය අධ්‍යක්‍ෂණය කළ ඬේවිඞ් ලීන්.’
මේ උල්රික් ප්ලෙස්නර් තමන්ගේ IN SITU කියන ස්වයංචරිතාපදානයේ මිනෙට් ද සිල්වා ගැන ලියලා තියෙන පරිච්ෙඡ්දයේ එක කොටසකි.
මිනෙට් ද සිල්වා ලංකාව තුළ එතරම් කතාබහට ලක්වුණු කාන්තාවක් නොවේ. ලාංකීය වාස්තු විදයාවේ අවසන් ශතවර්ෂය ජෙෆ්රි බාවාගේ දැවැන්ත සෙවණැල්ලෙන් වැසී ගොස් ඇති අතර, ඒ මෑත ඉතිහාසය තුළ මිනෙට් ද සිල්වා, වැලන්ටයින් ගුණසේකර වැනි තවත් දක්ෂ වාස්තු විදයාඥයන්ගේ නම් යටි වියන තුළ සැගව ගොස් ඇත. මිනෙට් ද සිල්වා යනු මුළු දකුණු ආසියාවෙන්ම වෘත්තීය වාස්තු විදයාඥවරියක ලෙස සුදුසුකම් ලැබූ පළමු කාන්තාවයි.
1918 වර්ෂයේ මහනුවරදී උපත ලද මිනෙට් එවකට කාන්තාවන්ට සුදුසු වෘත්තියක් ලෙස නොසලකන ලද වාස්තු විදයාව තම වෘත්තිය ලෙස හදාරන්නට උනන්දු වූයේ ඇය තුළ කුඩා කල සිට තිබුණ නිර්මාණශීලී හැකියාවත්, කලා, සංස්කෘතික සහ සමාජ යන විෂයන් ගැන තිබුණු දැඩි ආසාවත් නිසාවෙනි. ඉන්දියාවේදී සහ එංගලන්තයේදී තම අධ්‍යාපනය නිමාකරන මිනෙට්, ලෝ ප‍්‍රකට වාස්තු විදයාඥ ල කබුසියර් :(Le Corbuiser) සමග කලක් වෘත්තීයමය සේවය කළ අතර 1950 වර්ෂය ආසන්නයේ යළි දිවයිනට පැමිණ තම වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කළාය. එවකට මුළුමනින්ම පාහේ ඉංගී‍්‍රසීන් විසින් නතුකරගනු ලැබ තිබුණු ලාංකීය වාස්තු විiා ක්ෂේත‍්‍රයට මුලින්ම සම්ප‍්‍රප්ත වන ලාංකික චරිතය මිනෙට්ය.
කබුසියර් සමග තිබුණු කුළුපග ඇසුර සහ යුරෝපීය නූතන වාස්තු විදයා සංස්කෘතියත් සමග ලද අත්දැකීම් මුසුකරමින් ඇය ලාංකික වාස්තු විiා ක්ෂේත‍්‍රයට නූතන ලක්ෂණ අනුගත කරමින් තමන්ටම අනන්‍යවූ වාස්තු විදයාභාෂාවක් ගොඩනඟා ගත්තාය. මහනුවර ප‍්‍රදේශයේ හැදී වැඞී ලද සමාජ සංස්කෘතික හුරුවත්, විවිධ කලා ක්ෂේත‍්‍ර කෙරෙහි තිබුණු උනන්දුවත් නිසා ඇගේ නිර්මාණවලට ශී‍්‍ර ලාංකික පාරම්පරික කලා හුරුව මුසුවීම අරුමයක් නොවේ. අලංකාර සිල්ක් සාරිවලින් සැරසී, සාම්ප‍්‍රදායික ආයිත්තම් පැළඳ, විචිත‍්‍ර කුඩයක් ඔසවාගෙන සිටින සහ ගොඩනැගිලි වැඩබිමක ඉණි මගක නගින මිනෙට්ගේ ඡුායාරූප කිහිපය ඇයගේ විලාසිතාවත්, ඇගේ වාස්තු විදයා භාෂාවත් ගැන ඉගි සපයයි.
කාන්තාවන්කට උචිත නැතැයි සලකන ලද වෘත්තියක් තෝරාගත් මිනෙට්ට මුල් කාලයේදී විවිධ විවේචනයන්ට සහ ගැරහුම්වලට ලක්වන්නට වූ බව කියැවෙයි. ගොඩනැගිලි නිර්මාණ ක්ෂේත‍්‍රය තුළ අද පවා කාන්තා වාස්තු විදයාඥවරියන් අපහසුතාවට ලක්වන අවස්ථා ඇති තත්ත්වයක, පුරුෂ මූලික වැඩබිම් වෘත්තියක් තුළ එවකට තිබූ තත්ත්වය ගැන සැලකීමේ දී එම අභියෝගවලට මුහුණදීම සඳහා ඇයට කෙතරම් පෞරුෂයක් තිබෙන්නට ඇතිදැයි සිතා ගත හැක.
ඇය තම වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කරන්නේ, තමාගේ පියාගේ මිතුරකු වූ කරුණාරත්න නම් වූ නීතිඥවරයකුට මහනුවර ප‍්‍රදේශයේ නිවසක් නිර්මාණය කරමිනි. පළමු වෘත්තීය පැවරුම ම අභියෝගයක් ලෙස භාරගන්නා ඇය බෑවුම් සහිත බිම් කඩක එම නිවස නිර්මාණය කරන්නේ පාරම්පරික සහ යුරෝපීය නවීන වාස්තු විදයා ලක්ෂණ මුසුකරමිනි.
එවකට පැවති බි‍්‍රතාන්‍ය ගෘහ නිර්මාණ ලක්ෂණවලින් ආභාසය ලද වලව් නිවාස විලාසිතාව අබිබවා නවීන වාස්තු විදයාත්මක ලක්ෂණ සහ පෙර නොවූ විරූ අමුද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් නිර්මාණය වූ එම නිවස එකල මහනුවර ප‍්‍රභූ පැළැන්තිය වෙතින් විවේචනයට ලක්විය. කොන්කී‍්‍රට් භාවිතය, ඇස්බැස්ටස් වහළ සහ විශාල වීදුරු සහිත දොර ජනෙල් වැනි ලක්ෂණවලින් හෙබි එම නිවස එවකට පැවති ලාංකික ගොඩනැගිලි ක‍්‍රමවේදය තුළින් ආභාසය ලද්දක් නොවීය. ඉතා හොඳ ස්වභාවික ආලෝකයක්, වාතාශ‍්‍රයක් නිවස තුළට ගලාඒමට සලස්වන විශාල වීදුරු සහ ලූවර් ජනෙල්ද, එකල නිවෙසේ පාදම සඳහා පමණක් යොදාගත් කළුගල්වලින් බිත්ති නිමකිරීමද ඒ නිවසේ විශේෂ ලක්ෂණයක් විය. කළුගල් සහ ගඩොල් බිත්ති කපරාරු නොකර ඒ ආකාරයෙන්ම විවෘතව තබා නිවසක් සැදීම යනු ඒ කාලවකවානුවෙහි සංකේතීය ප‍්‍රකාශනයක් බවට තම නිර්මාණය ඔස්සේ ප‍්‍රකාශ කරන්නට ඇය උත්සාහ කළාය.
මේ ආකාරයේ නවීන ලක්ෂණ තම නිර්මාණයට එකතු කළත්, දේශීය සමාජ සංස්කෘතික ජීවන විලාසය ඇය සම්පූර්ණයෙන්ම බැහැර නොකළාය. වාර්ෂික දානමාන සහ ආගන්තුක සත්කාර සඳහා විශාල සාලයක් සහ කෑම කාමරයක් නිර්මාණය කළ ඇය ඒවායේ ප‍්‍රායෝගිකත්වය සඳහා විශාල ජනෙල් සහ එකිනෙක ස්ථාන අතර සම්බන්ධතාවට මුල් තැනක් දුන්නාය.
සිය නිර්මාණ දායකත්වය තවත් පියවරක් ඉදිරියට ගෙනගිය මිනෙට් මෙම නිවසෙහි අභ්‍යන්තර අලංකාරය උදෙසා පාරම්පරික කලා අංග යොදාගත් අතර, මෙරට ප‍්‍රථම වරට නිවසක අභ්‍යන්තරය සැරසීම සඳහා චිත‍්‍ර ශිල්පියෙකුගේ නිර්මාණයක් යොදාගත්තීය. ජෝර්ජ් කීට් විසින් සිතුවම් කරන ලද ‘හංස ජාතකය’ නම් වූ සිතුවම ඒ සඳහා භාවිත කළාය. අද වන විට නිවෙස් අලංකරණය සඳහා චිත‍්‍ර ශිල්පීන්ගේ චිත‍්‍ර යොදාගැනීම ඉතා ජනපි‍්‍රය අංගයක් ලෙස සැලකුණත් එම සම්ප‍්‍රදායේ මුල් පියවර මිනෙට් විසින් තබන ලද්දක් විය යුතුය.
පළමු නිර්මාණයේ විශේෂිත ලක්ෂණ නිසාම ඇගේ නිර්මාණශීලිී බව පිළිබඳ විශ්වාස කළ කොළඹ සහ මහනුවර ආශ‍්‍රිත නවීනත්වයට බර ප‍්‍රභූ පවුල් කිහිපයක්ම ඇය ලවා තම නිවෙස් නිර්මාණය කර ගැනීමට උත්සුක වූහ. එවකට මුල් බැසගත් වාස්තු විiාත්මක ප‍්‍රවාහයට ගතු නොවී මිනෙට් ලකුණක් තම භාවිත ශෛලිය තුළ ගොනුකිරීමට ඇය ගත් උත්සාහය මෙයට හේතු පාදක වුණා විය යුතුය. එමෙන්ම කොළඹ ආශ‍්‍රිතව පැනනැගුණු නූතන කලාව සහ සංස්කෘතික පිබිදීම තුළ ඇයට නිසි පිළිගැනීමක් ලැබුණාද විය යුතුය. කොළඹ ඇල්ෆ‍්‍රඞ් හවුස් උiාන පෙදෙසේ පීරිස් නිවස, වැල්ලවත්තේ ප‍්‍රනාන්දු නිවස, සුලෙයිමන් මාවතෙහි පෙරේරා නිවස, වෝඞ් පෙදෙසේ අමරසිංහ නිවස, මහනුවර දස්වානි නිවස සහ නඬේසන් නිවස යන ගොඩනැගිලි 50 සහ 60 දශකවලදී මිනෙට් අතින් නිර්මාණය වූ ගොඩනැගිලි විය.
හුදෙක් පුද්ගලික නිවාස නිර්මාණකරණයෙන් තොරව පොදු සහ ප‍්‍රජා ගොඩනැගිලි නිර්මාණය කිරීම සඳහා ද මිනෙට්ට අවස්ථාව හිමිවිය. ඒ අතරින් කොළඹ ග්‍රෙගරි පාරේ නිර්මාණය කෙරුණු සේනානායක තට්ටු නිවාස සංකීර්ණය ඇගේ මුල් කාලීන නිර්මාණයක් ලෙස සැලකෙයි. යුරෝපීය නවීන වාස්තු විදයා අංගයක් ලෙස සැලකුණු පහත මහල සම්පූර්ණයෙන්ම විවෘතව නිර්මාණය කෙරුණේ වාහන ගාල් කිරීම, නිදහස් සංසරණය සහ උදයානයක් වශයෙනි. කොන්කී‍්‍රට් කණුවලින් ඉහළට එසැවෙන එම ගොඩනැගිල්ල තුළ ඉහළ මාලයන් නිවාසවලට වෙන්වෙයි. කණුවල ඒකාකාරී පිහිටීම තුළ ඇති රේඛීය රටාව ඉහළ මාලයන් කරාද රැගෙන යන මිනෙට්, සමානුපාතිකව බෙදෙන කණු සහ ජනෙල් මගින් එවැනි ගොඩනැගිල්ලකට ලැබිය හැකි සංකීර්ණ පෙනුම මග හැර සරල රේඛීය ගතියක් අනුගත කරයි. 1957 වසරේදී ඉදිකිරීම් අවසන් කළ මෙම ගොඩනැගිල්ල පසුකාලීනව ක‍්‍රමයෙන් ව්‍යාප්ත වූ තට්ටු නිවාස සංස්කෘතියෙහි මුල් පුරුකක් විය.
මිනෙට් අතින් නිර්මාණය වුණු පොදු ගොඩනැගිලි අතර ඇය හැදී වැඩුණු මහනුවර නගරයේ නිර්මාණය වුණු නුවර කලායතනය(Kandy Art Centre)ඉතා සුවිශේෂ බවක් උසුලයි. ඇය අධ්‍යාපනය ලද යුරෝපීය නවීන වාස්තු විදයා ලක්ෂණයන් ලාංකික පාරම්පරික නිර්මාණ ලක්ෂණයන් මුසුකරමින් නිර්මාණය වුණු මෙම ගොඩනැගිල්ල ඇය අතින් නිර්මාණය වූයේ, ලාංකික වාස්තු විiා ක්ෂේත‍්‍රය තුළ හොඳ අත්දැකීම් ලබාගැනීමෙන් පසු, 1982 වසරේදීය. නුවර වැව අසබඩ දළදා මාලිගාව සහ මල්වතු විහාරය ආසන්නයේ ස්වාභාවික තුරු ගොමුවකින් හෙබි බිම් කඩක ඉදිවුණු මෙම ගොඩනැගිල්ල නිර්මාණය කිරීමේදී ද මිනෙට් ඉඩමෙහි ස්වාභාවික පිහිටීම මනාව උපයෝගීකර ගෙන තිබේ. කොන්කී‍්‍රට්, යකඩ සහ වීදුරු වැනි නවීන අමුද්‍රව්‍ය භාවිතයන් සමග, දැව සහ මැටි ගඩොල් වැනි පාරම්පරික අමුද්‍රව්‍ය යොදාගෙන තිබීම මෙහි තවත් විශේෂ ලක්ෂණයක් වේ. සාමාන්‍යයෙන් යකඩ භාවිතයෙන් විශාල අවකාශයක් සඳහා නිමවන වහලය දරා සිටීමට මෙහිදී මිනෙට් දැවමය ආධාරක (Trvsses) යොදාගෙන තිබීම එම ගොඩනැගිල්ලෙහි සුවිශේෂ බව තවත් ඔප්නංවයි. එමෙන්ම පැරණි ලාංකික ලී සහ ශිලා කැටයම් කණු කොන්කී‍්‍රට්වලින් ප‍්‍රතිනිර්මාණය කර ලාංකික වාස්තු විදයාවට තවත් අලංකාර අංගයක් ඉදිරිපත් කිරීමටද ඇය සමත් වූවාය. ඇය අතින් නිර්මාණය වූ ගොඩනැගිලි සියල්ලම පාහේ අධ්‍යයනය කිරීමේදී අවබෝධකරගත පොදු සත්‍යතාවක් ඇත. යුරෝපීය නව්‍ය වාස්තු විiා අධ්‍යාපනයක් ලබා ල කබුසියර් වැනි පසු නූතනවාදීන් සමග ඉතා කුළුපගව ඇසුරුකර, ඔවුන්ගේ නිර්මාණ ආභාසය ලැබුවත් මිනෙට් එම පසු නූතනවාදී ලක්ෂණ තම නිර්මාණ තුළට රැුගෙන ආවේ ඉතා ප‍්‍රවේසමෙනි.
ල කොබුසියර් විසින් නිර්මාණය කෙරුණු රොන්චැම්ප් දෙව් මැදුර වැනි ගොඩනැගිලිවල ගොනුවුණු ප‍්‍රකාශනවාදී, පසුනව්‍ය ලක්ෂණ ලාංකික ගොඩනැගිලිවලට එක්කිරීමට එතරම් උනන්දුවක් නොදැක්වූ මිනෙට්, ඒ වෙනුවට බෞද්ධ සහ හින්දු පැරණි ගොඩනැගිලිවලින් ආභාසය ලබා ඝර්මකලාපීය කාලීන වාස්තු විදයා ශෛලියක් ගොඩනගා ගත්තාය. එය ඇය තමන්ගේ වාස්තු විiා භාෂාව තුළින් ලාංකික ජන ජීවිතය සහ සංස්කෘතියට හිස නමා ගරු කිරීමක් වැනිය. මිනෙට් විසින් මුල් පියවර තබන ලද ලාංකීය යැයි කිව හැකි ඝර්ම කලාපීය, දේශගුණික සහ සමාජීය ලක්ෂණවලට මුසුවුණු වාස්තු විදයා සංස්කෘතියක් ඊට දශකයට හෝ දෙකකට පසුව ජෙෆ්රී බාවා ප‍්‍රමුඛ ලාංකික වාස්තු විදයාඥයන් විසින් අතිඅපූර්ව තලයකට ගෙනයන ලදි. ඒ ප‍්‍රගමනයට ආභාසය සැපයූ මුල් කාලීන වීරවරියක ලෙස මිනෙට් ද සිල්වා ඉතිහාසගත විය යුතුය.
‘ශී‍්‍ර ලංකාවට නිදහස ලැබීමෙන් පසු, එතෙක් ලංකාව සහ ආසියාව පුරා වැපිරී තිබුණු ආසියාතික, දේශගුණික තත්ත්වයන් සම්ප‍්‍රදායන් සහ ජන ජීවිතයට අනුකූල නොවූ ගොඩනැගිලි නිර්මාණ කාර්යයට එරෙහිව නැගීසිටි පළමුවැනි වාස්තු විදයා වෘත්තිකයා මිනෙට් ද සිල්වායි. ඇයගේ එම නොසැලෙන උත්සාහය නිසාවෙන් ඊට පසු දශක පහ තුළ ජාතික ගොඩනැගිලි දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ඉදිකෙරුණු ගොඩනැගිලි බි‍්‍රතාන්‍ය ගැති ආභාසයෙන් මිදී ලාංකික ජනසමාජයට, දේශගුණික ලක්ෂණ සහ සංස්කෘතියට උචිත ලෙස නිර්මාණය වීමට පෙළඹිණි.’
මේ උල්රික් ප්ලෙස්නර් තම චරිතපදානයෙහි මිනෙට් ගැන තබා තිබෙන තවත් මතක සටහනකි.