රටේ තත්වය පිළිබඳව මහජන මතය විමසීම සඳහා ගවේෂණයක් සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ආයතනය (Health Policy Institute) විසින් මේ වසරේදී පැවැත්විණි.

2019දී හා 2020දී රාජපක්ෂවරුන්ගේ පොදු ජන පෙරමුණ වෙනුවෙන් ඡන්දය දුන් ජනතාවගෙන් 33%ක් (තුනෙන් එකක්) යළිත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා වෙනුවෙන් ඡන්දය භාවිත නොකරනු ඇතැයි යන්න මත විමසුමේ මූලික සොයා ගැනීමකි.
ජනමතය යනු නිරතුරුව වෙනස් වන්නකි. ජනමත සමීක්ෂණවල ප්‍රතිඵලද වැරදි වූ අවස්ථා බොහෝය. නමුත් රටක දේශපාලන නාඩි වැටීම පිළිබඳව යම් තරමකින් හෝ විද්‍යාත්මක විශ්ලේෂණයක් කළ හැකි වනුයේ එවන් මත විමසුම් හරහාය.

වර්තමාන ලංකාවේ ජනතාවගේ අදහස් උදහස් පිළිබඳව ඇසට පෙනෙන, කනට දැනෙන, විචාර බුද්ධියට වැටහෙන මූලිකම කරුණ ඉහත මත විමසුමෙන් සනාථ වේ. එනම් වසරක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ රාජපක්ෂවරුන්ගේ හා ඔවුන්ගේ පාලනයේ ජනප්‍රියතාව ඉතාමත් බරපතළ ලෙස සෝදාපාළු වී ඇති බවය.

IHP සංවිධානයේ මත විමසුමට අනුව, රාජපක්ෂවරුන්ගෙන් හැලී ගිය මෙම ඡන්දදායකයන්ගෙන් අතිබහුතරය විපක්ෂයට ආකර්ෂණය වී නොමැත. ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනකු කියා ඇත්තේ 2024දී තමන් ඡන්දය භාවිත නොකරන බවය. තමන් 2024දී සහාය දෙනුයේ කවර අපේක්ෂකයාටදැයි කීම තවත් පිරිසක් ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
ආණ්ඩුවේ ජනප්‍රියතාව දැඩි ලෙස සෝදාපාළු වුවද ඊට සමගාමීව විපක්ෂයේ ජනප්‍රියතාව ඉහළ ගොස් නැති බව ඉහත සොයා ගැනීම්වලින් පෙනේ. මෙයද අපට පෙනෙන, ඇසෙන, වැටහෙන සත්‍යයට අනුකූලය.

මේ ජනතා කලකිරීම එක් පක්ෂයක් හෝ කණ්ඩායමක් කෙරෙහි පමණක් නොව, සමස්ත දේශපාලන ක්‍රමයම කෙරෙහි බව සනාථ කෙරෙන තවත් කරුණක් මෙම මත විමසුමෙන් හෙළිවේ. එනම් 2019/20දී පොදු ජන පෙරමුණ හා රාජපක්ෂවරුන් වෙනුවෙන් මනාපය පළ කළ 27%ක් රට හැර යාමේ උවමනාවෙන් පසුවන බවය. මෙලෙස රට හැර යාමේ අපේක්ෂාව සහිත කලකිරුණු පොහොට්ටු ඡන්දදායකයන්ගෙන් 48%ක් අවුරුදු 29ට අඩු තරුණයෝය; 53%ක් අවම හෝ සරසවි අධ්‍යාපනයක් ලද්දෝය.

මෙම මත විමසුම යම් තරමකට හෝ නිවැරදි නම් ඉන් පෙනෙනුයේ මෙරට උගත් තරුණ පරපුරෙන් විශාල කොටසක් සමස්ත දේශපාලන ක්‍රමයම පිළිබඳ කලකිරී ඇති බවය. රටේ හෝ තමන්ගේ අනාගතය පිළිබඳව සුබවාදී අපේක්ෂාවන් ඔවුන් තුළ නොමැති බවය.
මෙම අපේක්ෂා භංගත්වය ප්‍රශ්නයක් වනුයේ රාජපක්ෂවරුන්ට පමණක් නොව, සමස්ත දේශපාලන ක්‍රමයටමය.

මත විමසුමට අනුව රාජපක්ෂවරුන්ගේ ඡන්ද පදනමේ සෝදාපාළුවට වසංගතය ද දායක වී තිබේ. නමුත් ඊට තුඩු දුන් මූලිකම හේතුව ආර්ථිකයයි. මත විමසුමට සහභාගිවූවන්ගෙන් 72%ක් ඉදිරි වසර තුළ රටේ ආර්ථික තත්වය තවත් අයහපත් වනු ඇතැයි විශ්වාස කරති. කලකිරුණු පොහොට්ටු ඡන්දදායකයන්ගෙන් 66%ක්ද මෙවැනි අයහපත් අනාගතයක් අපේක්ෂා කරති. තවමත් රාජපක්ෂවරුන්ට සහාය දක්වන්නවුන්ගෙන් 59%ක් සිතනුයේද මේ අයුරිනි. ඉදිරි වසර තුළ ආර්ථිකය යහපත් වනු ඇතැයි සිතනුයේ පොහොට්ටුවට තවමත් සහාය දක්වන්නවුන්ගෙන් 25%ක් වැනි සුළුතරයක් පමණි. පොහොට්ටුවේ සහාය තවත් ඛාදනය වන බවට මෙය ඉඟියකි.

2019දී රාජපක්ෂවරුන් ඡන්දය ඉල්ලුවේ ඉන්න රටක් රැක දෙන්නටය. 69 ලක්ෂයේ මූලික අපේක්ෂාවක් වූයේද එයයි. නමුත් ආර්ථිකය කඩා වැටෙන රටක ජීවත් වන්නට කැමති වනුයේ සුළුතරයකි. අනාගතයේදී ආර්ථිකය යහපත් ලෙස වෙනස් වනු ඇතැයි බලාපොරොත්තුවක් නොමැති නම් ඔවුන් බොහෝ දෙනකු අපේක්ෂා කරනුයේ දේශප්‍රේමයද පොදි බැඳගෙන ලොව දියුණු රටකට යාමටය.

ආණ්ඩුව ජනතා අප්‍රසාදයට ලක්ව ඇත. විපක්ෂයටද වැඩි ජනතා ප්‍රසාදයක් නොමැත. අපේක්ෂා භංගත්වයට පත් ලාංකිකයන් විශාල පිරිසක් රට හැර යාමට අදහස් කරති. නමුත් ඒ ඉඩ ලැබෙනු ඇත්තේ ඉතා සුළුතරයකටය.

ආණ්ඩුව තුළ ඇති කලකිරීමත්, විපක්ෂය පිළිබඳ ප්‍රසාදය වර්ධනය නොවීමත් නිසා දේශපාලන ක්‍රමයේ හදවත තුළ රික්තයක් නිර්මාණය වෙමින් පවතී. අපේක්ෂා භංගත්වයට පත් උගත් තරුණ පිරිස් මෙහි ප්‍රධාන සංඝටකයක් වේ. ඉදිරි වසර හෝ දෙක තුළ මෙම රික්තය පිරවීමට විපක්ෂය අසමත් වුවහොත් නිර්මාණය විය හැක්කේ ඉතාමත් අවිනිශ්චිත හා අදට වඩා බෙහෙවින් අනතුරුදායක තත්ත්වයකි.

හමුදාමය විසඳුමක් පිළිබඳ සිහින දැකීම

සුබදායී නොවූ වර්තමානයටද වඩා අනාගතය බෙහෙවින් අසුබ විය හැකි බවට ඉඟියක් ගතවූ සතියේ මාතර හක්මනින් ලැබුණි.

රාජපක්ෂ ඥාති පුත්‍රයකුද ඇතුළු පොහොට්ටු මැති ඇමතිවරුන් ගණනාවක් සහභාගි වූ උත්සවයක වේදිකාවට ප්‍රදේශයේ හාමුදුරුනමක් ගොඩ විය. මොකද්ද ආණ්ඩුව රටට කළේ යන පැනයෙන් කතාව ආරම්භ කළ ඔහු පාලකයන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව දැඩිව විවේචනය කළේය. ඉන්පසු ඔහු අර්බුදයට තම විසඳුම ඉදිරිපත් කළේය.
ප්‍රශ්නය මතුවනුයේ එතැනය.

රටට ආදරයක් තිබේ නම් ජනතාවට ආදරයක් තිබේ නම් වසර 10කට හමුදාවට රට භාර දෙන්නැයි ඔහු ජනාධිපතිවරයාගෙන් ඉල්ලා සිටියේය.

මෙම හාමුදුරුවෝ ‘වොයිස් කට්’ නිකායට හෝ ‘දේවදත්ත’ නිකායට අයත් වූවෙක් නොවේ. ඔහු 69 ලක්ෂයට අයත් වූවකු බව නිසැකය. ඔහුගේ අවංකභාවය කතා විලාසයෙන් පැහැදිලි වේ. ඔහුගේ මැදිහත්වීම වේදනාව හා කලකිරීම තුළින් ජනිත වූවකි. අර්බුදයට ‘හමුදාමය විසඳුමක්’ පිළිබඳව ඔහු කළ යෝජනාව සැලකිල්ලට බඳුන් විය යුත්තේ එබැවිනි. මන්ද එය හදවතින් ආ එකක් බැවිනි; එයින් කලකිරුණු පොහොට්ටු අනුගාමිකයන්ගෙන් යම් කොටසක මතය නිර්මිත විය හැකි බැවිනි.

2019/20 සමය තුළ මහරජු මහින්ද හා වැඩ කරන අපේ විරුවා ගෝඨාභය පිළිබඳව 69 ලක්ෂයක් විශ්වාසය තැබූහ. ඒ විශ්වාසය හුදු මිරිඟුවක් පමණක් බව ඉන් විශාල කොටසකට අවබෝධ වී තිබේ. විපක්ෂය තුළින් හව්හරණක් නොදකින ඔවුන් අපේක්ෂාභංගත්වය නම් කතරේ අතරමංව ඇත. ඔවුන් දකින ඔවුන් හඹා යන ඊළඟ මිරිඟුව හමුදා පාලනයක් විය හැකිද?

1948 සිට අපි බොහෝ දේ වරදවා ගත්තෙමු. නමුත් එක් වරදක් අපෙන් නොවුණි. එනම් හමුදාව දේශපාලනයට කැන්දා ගැනීමය. පාලක පක්ෂය පිළිබඳව කලකිරුණු ඡන්දදායකයෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමය තුළ විසඳුම් සෙවූහ. හමුදාව දේශපාලනයට කැන්දා ගැනීමට උවමනාවක් ජනතාව තුළ නොවූවාක් මෙන්ම දේශපාලනයට අවතීර්ණ වීමේ වුවමනාවක් හමුදාව තුළද නොවීය. 1960 දශකයේ වූ හමුදා කුමන්ත්‍රණ උත්සාහයන් දෙකම පුස්වෙඩිලි වූයේ ඒ බැවිනි.

හමුදාව හා දේශපාලනය අතර වූ මෙම සීමා මායිම් මකා දැමීම ඇරඹුණේ මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපති සමයේය. 2010 ජනපති මැතිවරණ සමයේදී නිල ඇඳුම් ලා පදක්කම් පැළඳි හමුදා නායකයන් පිරිසක් ආණ්ඩුවේ රූපවාහිනි නාලිකාවක් තුළින් මහින්ද රාජපක්ෂ අපේක්ෂකයාට සහාය පළකිරීම මෙම විපර්යාසයේ සංකේතයක් විය.
මෙම විපර්යාසයේ මූලාරම්භය වූයේ චින්තනමය වෙනසක් තුළිනි. එය ස්වාභාවිකව, සමාජය තුළින් හටගත්තක් නොව රාජපක්ෂ පාලනය විසින් හිතාමතාම නිර්මාණය කළ දෙයකි. හමුදාව යනු යහපත්බවේ, අවංකබවේ හා කාර්යශූරත්වයේ ප්‍රතිමූර්තිය යන මතය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් ජන මනසට කාන්දු කළේ රාජපක්ෂ පාලනයේ ප්‍රචාරණය තුළිනි.

සිව්වන ඊළාම් යුද්ධය කිසිදු සිවිල් වැසියකුට අනතුරක් නොවුණු මානුෂික මෙහෙයුමක් ලෙස (Humanitarian offensive with zero civillian casualties) රාජපක්ෂවරු නිර්වචනය කළහ. හමුදාව යුද්ධයට ගියේ එක් අතකින් තුවක්කුවත් අනෙක් අතින් මානව හිමිකම් ප්‍රඥප්තියත් උතුරේ ජනතාව පිළිබඳ හද පිරුණු ප්‍රේමයත් සමඟ බව මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපතිවරයා වරක් කියා සිටියේය. හමුදාව වැරදි නොකරන බවට මතයක් මෙලෙස නිර්මාණය කෙරිණි. ‘රණවිරු ඇදහිල්ල’ සිංහල සමාජය තුළ මුල් බැස ගත්තේ මේ අයුරිනි.

රාජපක්ෂවරුන් මෙලෙස ‘රණවිරු ඇදහිල්ල’ නිර්මාණය කිරීමට පෙර සිංහල සමාජය තුළ හමුදා විරෝධයක් තිබුණායැයි මින් අදහස් නොවේ. සිංහල සමාජය හමුදාවට අඩු වැඩි වශයෙන් සහාය දැක්වුවද හමුදා භටයා යනු නිල ඇඳුම් ලා ගත් සුපිරි මිනිසෙකි යන විශ්වාසයක් සිංහල සමාජය තුළ නොවුණි. කාකි ඇඳුමට කහ සිවුරට පමණක් දෙවැනි වූ පූජනීයත්වයක් ආරෝපණය කළේ රාජපක්ෂවරුන් විසිනි.

චීවරයට වැඳුම් පිදුම් කිරීමේ පිළිවෙත සිංහල සමාජය තුළ කාලාන්තරයක් පුරා පැවතුණු බව මුනිදාස කුමාරතුංග සූරීන් සිය ලක්මිණි පහන පුවත්පතේ 1924 නොවැම්බර් 24 දා ලියූ කතුවැකියකින් පෙනේ. “වේෂයට ගරු බුහුමන් කිරීම අප සිත් නො ගනී. බොරුවට වේෂය ගත්තකුට බොරුවට ගරු බුහුමන් කිරීමෙක් වෙයි. ඒ කරළියේ දී යැ. නාටකයට විනා සත්‍යයට ඒ නො ගැළැපෙයි. ඇතැම් අවිචාරවතුන් කියන ලෙස, පැවැත්ම ගණනට නොගෙන සිවුර මැ ගණනට ගනිතොත් අපට අන්තිමයේ දී සිදු වන්නේ සිවුරු වහාලූ තැන් ද දැකැ වැඳ වැටෙන්නට යැ.”

අතීතයේ පටන් මෙරට පැවති චීවරයට ගරු කිරීමේ පුරුද්දට (මෙය ‘පූජාච පූජනීයානං’ යන බුදු වදනට අනුචිත බව පැහැදිලිය.) හමුදා නිල ඇඳුමට ගරු කිරීමේ පුරුද්ද රාජපක්ෂවරුන් එක් කළේ තමන්ගේ පවුල් පාලනය වෙනුවෙනි. රාජපක්ෂවරු ශ්‍රීලනිපය විශ්වාස නොකළහ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විපර්යාසයන්ට හසු නොවන, කියන දේ පමණක් කරන, සුවච කීකරු පදනමක් තමන්ට නිර්මාණය කර ගැනීම ඔවුන්ගේ උවමනාව විය. මේ සඳහා ඔවුන් තෝරා ගත්තේ හමුදාවයි. සිවිල් ආයතන හමුදාකරණය තුළින් ඒවා වඩාත් දැඩිව තම ග්‍රහණයට ගත හැකි බව රාජපක්ෂවරුන් සිතූ බවක් පෙනේ.
හමුදා මානසිකත්වයට සමාන ‘දුන්නම කන්නම්, කාලා දුවන්නම්’ වැනි යටහත් පහත් මානසිකත්වයක් සහිත ජනතාවක් බිහි කිරීම රාජපක්ෂවරුන්ගේ අනෙක් අරමුණ විය. ‘නායකත්ව පුහුණුව’ නම් සංකල්පය තුළින් සරසවි සිසුන් පමණක් නොව, රජයේ පාසල්වල විදුහල්පතිවරුන් හා තවත් රාජ්‍ය සේවකයන් පවා හමුදා කඳවුරුවලට ගාල් කළේ එබැවිනි. සියලු වෘත්තිකයන් ස්වේච්ඡා පදනමින් හමුදාවට අනුයුක්ත කරන ‘අපි ආමි’ වැඩසටහන මේ රාජපක්ෂ හමුදාකරණ පිළිවෙතේ ඊළඟ සැලසුම විය. ඒ සැලසුම ව්‍යර්ථ වූයේ 2015 ජනපතිවරණ පරාජය නිසාය.

රාජපක්ෂවරුන්ගේ ‘රණවිරු වන්දනාවට’ 2019න් පසු නව පණක් ලැබුණි. හමුදාව යනු හොර – බොරු-වංචා නොමැති පාරිශුද්ධ ආයතනයක්ය යන මිථ්‍යාව රාජපක්ෂ ඡන්ද පදනමේ මූලික විශ්වාසයක් බවට පත්විය. ගිහි-පැවිදි රාජපක්ෂ අනුගාමිකයන් බහුතරයකට මෙම විශ්වාසය පොදු විය.

අපේක්ෂා භංගත්වයට හසුවූ රාජපක්ෂ පදනමින් කොටසක් තමන්ගේ ඊළඟ ගැලවුම්කාරයා ලෙස හමුදාව සලකනවා නම් එය පුදුමයක් නොවන්නේ එබැවිනි.

පූජකයෝ සහ සොල්දාදුවෝ

රාජපක්ෂවරුන් වරදවා ගත්තේ නොදැනුවත්කමත් තමන් නොදන්නා බව පිළිනොගැනීමත් නිසාය. ආර්ථිකයට සිදු කළ විපත ඊට කදිම නිදසුනකි. 2019 ජනපතිවරණය ජයගත් පසු රාජපක්ෂ පාලනයේ මුල්ම පියවරක් වූයේ කිසිදු විචාරයකින් තොරව බදු කප්පාදු කිරීමයි. මෙයින් රජයේ බදු පදනම කඩා වැටී රාජ්‍ය ආදායම විශාල ලෙස පහත වැටුණි. මේ පරතරය පියවීම සඳහා රාජපක්ෂවරුන් කළේ බිලියන ගණනින් මුදල් අච්චු ගැසීමයි. ඉවක් බවක් නැතිව මුදල් අච්චු ගැසීමෙන් මුදලේ අගය බාල්දු වන බව සාමාන්‍ය පෙළ සිසුවකු වුවද දන්නා සරල ආර්ථික සත්‍යයක් වුවද රාජපක්ෂවරුන්ට එය වැටහුණේ නැත. වත්මන් විදේශ විනිමය අර්බුදය මේ විපරීත ගමනේ ඊළඟ පියවර විය.

දශක ගණනක් පුරා රසායනික පොහොරවලට හුරු වූ කෘෂි ආර්ථිකයක් එක කන්නයකින් කාබනික පොහොර භාවිතයට තල්ලු කළ නොහැක යන ඉතාම සරල සත්‍යය වටහා ගැනීමට පවා රාජපක්ෂවරු අසමත් වූහ.

වත්මන් කඩා වැටීමට හේතුව පාලකයන්ට පොත-පතේ දැනුම, විචාර බුද්ධිය තබා සාමාන්‍ය අවබෝධයක් හෝ නොමැතිවීමයි. මේ කඩා වැටීම නවත්වා ගත හැක්කේ යම් දැනුමක් හා විචාරශීලීත්වයක් ඇති පාලනයක් තුළින් පමණි.

නමුත් රාජපක්ෂවරුන්ට වැරදුණේ ඔවුන් දැඩි බව මඳවීම නිසා හෝ දුර්වලත්වය නිසා යැයි වැරදි අර්ථකථනයක් දුනහොත් අපේක්ෂා කරන ලද විසඳුමද ඊට සමගාමී වනු ඇත. ‘ඉල්ලුවේ පුටින්, ලැබුණේ හිටන්’ වැනි අන්තර්ජාලයේ ජනප්‍රිය කියමන් තුළින් ගම්‍ය වනුයේ වරද කොතැනද? යන කේන්ද්‍රීය කාරණය පිළිබඳ මෙවැනි දුර්මතයක් රාජපක්ෂ පදනම තුළ ඇති බවය. එවන් මතයක් පෘථුල වුවහොත් බුද්ධිමත් විකල්පයකට වඩා ‘දැඩි’ විකල්පයකට දොර විවරවීමට ඉඩ තිබේ.

රට තබා කුස්සිය රැකීමටවත් රාජපක්ෂවරුන් අසමත් බව පෙනී යමින් තිබේ. රට රැකීම යන සංකල්පය වාර්ගික/ආගමික විකෘතියෙන් මුදාගෙන එයට දේශපාලනමය හා සමාජ-ආර්ථික අර්ථයක් දීමට විපක්ෂය ප්‍රමුඛ රාජපක්ෂ විරෝධී පිරිස් අසමත් වුවහොත් විය හැක්කේ කුමක්ද? රට රැකීමට නම් රණවිරු-භික්ෂු එකමුතුවක් අවශ්‍යය යන (දැනටත් කලකිරුණු රාජපක්ෂවාදීන් තුළ ඇති) මතය තවත් සමාජ ගතවීම නොවේද?

ශ්‍රී ලාංකික ඉංජිනේරු ප්‍රියන්ත දියවඩන මහතාගේ ක්‍රෑර ම්ලේච්ඡ ඝාතනය නිසා පකිස්ථානය වෙත ලංකාවේ අවධානය යොමුව ඇත. මේ අපරාධයට මුල්වූයේ ආගමික පෝස්ටරයක් ගැලවීමේ කතාවක් නොව වැටුප් ප්‍රශ්නයක් යයි ඔහුගේ පවුලේ සාමාජිකයන් කියා තිබේ. එය කෙසේ වුවද ජනතාව කෝපයෙන් උන්මත්තක කෙරුණේ අන්තවාදී ආගමික ඇදහීම් තුළිනි.

ආගමික කරුණු මත මෙලෙස නිරායුද වැසියන් ඝාතනය කිරීම පකිස්ථානයට ආගන්තුක සිදුවීමක් නොවේ. මෙවැනි ක්‍රියාවලින් බොහෝ විට ඝාතනයට ලක්වනුයේ මුස්ලිම්වරුන්මය. ආගමික අපහාසය මරණීය වරදක් කෙරුණු ශරියා නීතිය පකිස්ථානයට හඳුන්වා දුන්නේ එහි ආරම්භකයන් නොවේ. ඕස්ටේ්‍රලියාවේ සිටින ලාංකීය විද්වතකු වූ මහාචාර්ය අමිර් අලි, තම ‘අල්ලාගේ අලුගෝසුවෝ’ (Allah’s Executioners) නම් ලිපියෙන් පෙන්වා දුන් පරිදි පකිස්ථානයේ නිර්මාතෘ මොහොමඩ් අලි ජින්නාගේ අරමුණ වූයේ පකිස්ථානය නිරාගමික (secular) රාජ්‍යයක් කිරීමය. පකිස්ථානයට ශරියා නීතිය හඳුන්වා දුන්නේ හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් බලයට පත් ජෙනරාල් සියා උල් හක්ය. ලෝක ප්‍රකට පකිස්ථාන් බුද්ධිමතකු වූ ඉක්බාල් අහමඩ් තම On Empire ග්‍රන්ථයේ සඳහන් කළ පරිදි ජනරාල් සියාට බල පදනමක්, පක්ෂයක් අවශ්‍ය විය. “කිසිදු පක්ෂයක් ඔහුගේ සහායට ඉදිරිපත් වූයේ නැත. ඔහුට සහායට ඉදිරිපත් වූයේ ජමාතේ ඉස්ලාම් පක්ෂය පමණි.” ඔවුන්ගේ කොන්දේසිය වූයේ අධ්‍යාපනය හා සමාජය ඉස්ලාම්කරණය කිරීමයි. තමන්ට ජන පදනමක් තනා ගැනීමට හොඳම ක්‍රමය ආගමික ලෝගුවකින් සත්‍යය වැසීම බව වටහා ගත් ජනරාල් සියා ශරියා නීතිය රටේ නීතිය බවට පත් කළේය. හමුදාව-පූජකයන්- දේශපාලකයන් යන ත්‍රිත්වය පකිස්ථානය වසා ගත්තේ මෙලෙසය.
ප්‍රියන්ත දියවඩන මහතාගේ ඝාතකයන්ට දඬුවම් කරන බව ඉම්රාන් ඛාන් අගමැතිවරයා කියයි. ඔහු බලයේ රැඳී සිටිනුයේ ආගමික අන්තවාදීන් හා හමුදාවේ සහාය නිසා බැවින් ඒ පොරොන්දුව ඔහුට ඉටු කිරීමට හැකිවේද යන්න සැකසහිතය.

අප රටේ අතීතයෙන්ම මෙම නොහැකියාවට උදාහරණ එමට ලැබේ. කොටි සංවිධානය 83 ජූලි මස හමුදා සෙබළුන් 13ක් මරා දැමීමේ පළියට මෙරට සිටින සියලු දෙමළ ජාතිකයන් ඝාතනය කිරීමට සිංහල අන්තවාදීහු උත්සාහ කළහ. 2014දී සුළු වාහන අනතුරක් උපයෝගී කරගනිමින් අලුත්ගම මුස්ලිම් ජනතාවට ප්‍රහාර එල්ල විය. 2018 දිගන මුස්ලිම්-විරෝධී ප්‍රචණ්ඩත්වයට හේතුව වූයේද එවැනිම රිය ගැටුමකින් පසු සිදුවූ සාපරාධී මිනිස් ඝාතනයකි. මේ අපරාධවලට වගකිව යුතු කිසිවෙකුටත් නීතියෙන් දඬුවමක් ලැබුණේ නැත.

අලුත්ගම ප්‍රචණ්ඩත්වයට ජනතාව මෙහෙයවූයේ ගලගොඩ-අත්තේ ඥානසාර භික්ෂුවයි. අද ඔහු ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාගේ එක රටක් එක නීතියක් කාර්ය සාධක බලකායේ නායකයාය. ඔහු බෞද්ධ භික්ෂූන් දෙදෙනකුට ඉතාමත් අසභ්‍ය හා දරුණු ලෙස දූරකථනයෙන් බැණ වදින හා තර්ජනය කරන හඬපට මේ වන විට අන්තර්ජාලයේ අසන්නට ලැබේ. ඒ හිමිවරුන්ව උස්සා පොළොවේ ගසන බවට හා හන්දි කඩන බවට ඔහු තර්ජනය කරයි. එහෙත් පාලකයන් නිහඬය. ඔහු තවමත් එක රටක් – එක නීතියක් සෑදීමේ ව්‍යායාමයේ කප්පිත්තාය.

පකිස්ථානය හා අප වෙනස් වනුයේ ගුණාත්මක වශයෙන් නොව, ප්‍රමාණාත්මක වශයෙනි. මේ ගමන් මඟම අප තව දශකයක් දෙකක් ගියහොත් අපද පකිස්ථානය හා සමවනු ඇත.
රාජපක්ෂවරුන් බලයට ආවේ සඟරුවන හා රණවිරුවන් විකුණමිනි. රාජපක්ෂවරුන්ගේ අසාර්ථකත්වය දේශපාලනය ආගමිකකරණය කිරීමේ හා හමුදාකරණය කිරීමේ ආදීනව ජනතාවට වටහා දීමේ හොඳම අවස්ථාවකි. විපක්ෂය මෙම අවස්ථාව දිගින් දිගටම මඟ හැරියහොත් රාජපක්ෂ පවුල-භික්ෂූන් – හමුදාව යන ත්‍රිත්වයෙන් පාලක පවුල හැලී ගොස් රණවිරු -සඟවිරු එකතුවකින් පමණක් රට ගොඩනැගිය හැක යන මිථ්‍යාව ආධිපත්‍යධාරී විය හැක. එසේ වුවහොත් අපට උරුම වනු ඇත්තේ වර්තමානයටද වඩා බෙහෙවින් භයංකර වූ අනාගතයකි. ■

පවතින තත්වය ගැන හැමෝටම විග්‍රහ තියෙනවා. නමුත් ප්‍රශ්නය අපි මොකද කරන්නේ කියන එකයි. පවතින තත්වයට විරුද්ධ ප්‍රගතිශීලී ජනතාව 2024 වන විට කුමන පෙළගැස්මක සිටිය යුතුද ඔබ හිතන්නේ?

ප්‍රගතිශීලී වෙනස්කමක් බලාපොරොත්තු වන මිනිස්සු විශාල ප්‍රමාණයක් ඉන්නවා. හැම මිනිහෙක් තුළම ප්‍රගතිශීලීත්වයක් තියෙන මනුස්සයෙක් ඉන්නවා. ඒ මනුස්සයාව එළියට අරගෙන ඒ අයගේ එකතුවක් හදාගැනීම තමයි අපිට තියෙන අභියෝගය.

ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ හැටියට අපිත් එක්ක ඉන්න කණ්ඩායම ප්‍රගතිශීලියි විප්ලවවාදියි. ජාතික ජන බලවේගය ලෙස සම්බන්ධවෙලා ඉන්න අනෙක් අයත් ජනතාවාදී, ප්‍රගතිශීලි, වාමාංශික අනන්‍යතාවක් තියෙන අය. ඊට පරිබාහිරව ගත්තාම 69 ලක්‍ෂයට ඡන්දය දීපු ජනතාව තුළ සැලකිය යුතු පිරිසකටත් ඕනෑ රට සමාජය යහපත් කරගන්න තමයි. සමගි ජන බලවේගය තුළ, එක්සත් ජාතික පක්‍ෂය තුළ, මේ එකකටවත් අයිති නැති වගේම දෙමළ මුස්ලිම් සමාජය ඇතුළේත් හොඳ රටක් හදාගැනීම, යහපාලනයක් ගොඩනගාගැනීම, පිළිබඳ අවශ්‍යතාව තියෙනවා. දැනට මේ ටික වෙන වෙනම තියෙන්නේ. මේ වෙන වෙනම තියෙන ටික එකම ඡන්ද ලකුණකට දාගත්තාම අනිවාර්යයෙන් පවතින ප්‍රතිගාමීත්වය පරාද කරන්න පුළුවන්.

අපි ඉස්සරහ තියෙන අභියෝගය තමයි, එවැනි ඉතිහාසයේ අවස්ථා කිහිපයකදීම අපි ලබා තියෙන බලාපොරොත්තු කඩවෙච්ච අත්දැකීම. එක තැනකට එක ලකුණකට ඡන්ද ටික ගන්නත් ඕනෑ, අවශ්‍යතා ටික ඉටුකර ගැනීමට සමත් බවක් ජයග්‍රහණයෙන් පසුව තිබෙන්නත් ඕනෑ. අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා එහෙම තැනකට රට ගන්න පුළුවන් කියලා.

හැම දේශපාලන පක්‍ෂයකම නායකයන්ට මේ වෙලාවේ තියෙනවා ජනාධිපති වීමේ සිහිනයක්. ඔබ කියූ දෙයින් කියවෙනවාද මේ තනි තනි පුද්ගලයන්ට අවශ්‍ය දේශපාලන වෙනස කරන්න බැහැ, පොදු සම්මුතියක් පොදු ක්‍රියාමාර්ගයක් ඇතුළේ පමණයි මේක කරන්න පුළුවන් වගේ අදහසක්?

ජාතික ජන බලවේගය හැටියට අපි ඉතාම පැහැදිලිව අපේක්‍ෂකයෙක් තෝරාගෙන ඉන්නේ. අනුර කුමාර දිසානායක සහෝදරයා තමයි ඒ අපේක්‍ෂකයා. සජිත් ප්‍රේමදාස මහත්තයාත් ඊළඟ ජනාධිපති වෙන්න බලාගෙන ඉන්නේ. සජිත් මේක ලේසියෙන් අත්හරී කියලාත් හිතන්න අමාරුයි. නමුත් පුද්ගලයා කවුද කියන එකට වඩා, මේ නිශ්චිත මොහොතේ කරන්නේ මොනවාද කියන එක ඉතාම වැදගත්. ඊළඟ ජනාධිපතිවරණේදීත් පිල් දෙකක් අනිවාර්යයි. එක පිළක් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය, 20වැනි සංශෝධනය හරහා හදාගත්ත බලය පවත්වා ගැනීම අරමුණු කරගෙන තමයි වැඩ කරන්නේ. ඒකට එරෙහිව ප්‍රබල, ගැඹුරු දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණයක් අනිත් පිළට ගන්නම වෙනවා. සජිත් ප්‍රේමදාස විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තියාගන්න එන අපේක්‍ෂකයෙක් හැටියට තමයි මම දකින්නේ. ජාතික ජන බලවේගය විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයට විරුද්ධයි. පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමය තමයි අපි පිළිගන්නේ. ව්‍යවස්ථාවේ බරපතළ වෙනස්කම් රාශියක් කරන්න වෙනවා, එක්කෝ අලුත්ම ව්‍යවස්ථාවක් ගේන්න වෙනවා.

විය යුතු ප්‍රතිසංස්කරණ ගැන බොහෝ කාලයක් මේ රටේ කතාවෙලා තියෙනවා. ඒවා සමාජගත වෙලා තියෙනවා. උදාහරණයක් හැටියට නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යටතේ අපි පත්කරලා යවන නියෝජිතයෝ අවුරුදු පහක් යනකම් අපට ගෙන්වාගන්න බැහැනේ. ලෝකයේ ඒ හැකියාව තියෙන රටවල් තියෙනවා. එහෙම බැලුවොත් අපේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අංසබාගයක්. නමුත් හොඳ පැත්තට අපිට ඒක තව ගැඹුරු කරන්න පුළුවන්. ඒ නිසා යවන අය ආපසු ගෙන්වාගැනීම වගේ ප්‍රතිසංස්කරණයක් අපිට අවශ්‍යයි. ඍජු හා නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අපේ සමාජය තුළ මීට වඩා භාවිතයට ගත හැකියි. විශේෂයෙන් පලාත් පාලන ආයතන, පළාත් සභාවල. ජනතාවට කියන්න ඕනෑ, ඍජු හා නියෝජිත ක්‍රමයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදවල සංකලනයක් අපි කරනවාද කියලා. අපේ යෝජනාව කරමු කියන එකයි. මං එයින් අදහස් කරන්නේ සිවිල් සමාජය, උගත්තු, බුද්ධිමත්තු, වෙනසක් අපේක්‍ෂා කරන දේශපාලන පක්‍ෂ අතර පොදු සාකච්ඡාවක් ගොඩනැගෙන්න ඕනෑ, අපි කරගැනීමට බලාපොරොත්තු වන ගැඹුරු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ මොනවාද කියලා.

2015 සැලකිල්ලට ගත්තොත් එතැනදි වුණු වැඩපිළිවෙළේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි ප්‍රතිසංස්කරණ ගණනාවක් තිබෙනවා. නමුත් ඒක මදි. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට 20වැනි සංශෝධනයක් ඉදිරිපත් කරන්න වුණේත්, 19 මදි නිසා. ඒ වාගේම 2015 වැඩපිළිවෙළ තුළ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණයක් පිළිබඳ ගැඹුරු සාකච්ඡාවක් ඇත්තේම නැහැ. 2015 ඉක්මවා යා යුතු ගැඹුරු ප්‍රතිසංස්කරණයක් රටට අවශ්‍යයි. අපි 2015ට සම්බන්ධ වුණේ ඈතින්. අපි කිව්වේ මහින්ද පරද්දන්න ඡන්දේ දෙන්න කියලා විතරයි. හැබැයි දින සීයෙ වැඩසටහනට අපි සම්බන්ධ වුණා.

ජාතික විධායක සභාවෙත් හිටියා…

ඔව්, ඒ අපි හිටියෙම යම් ප්‍රතිසංස්කරණ ප්‍රමාණයක් කරගැනීමට අපේ බලපෑමක් අත්‍යවශ්‍යයි කියන පදනමෙන්. යම් පමණකට අපි ඒක කරගත්තා. හැබැයි 2015ට පෙර ප්‍රබල දේශපාලන ප්‍රතිස්සංකරණයක් කිරීම අරමුණු කරගත් අරටුගත ශක්තිමත් විශාල සමාජ ව්‍යාපාරයක් ක්‍රියාත්මක වුණේ නැහැ. සිවිල් සමාජය, බුද්ධිමත්තු ඒකේ හිටියා, නමුත් බලයට ආවාට පස්සේ ස්වාභාවිකවම ඒ අයගේ බලපෑම දුර්වල වුණා. ඒ තිබුණ තත්වය අනුව දුර්වල වෙනවා තමයි. අපිට ප්‍රබල දේශපාලන සහ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණයක් අවශ්‍ය වගේම, එය ක්‍රියාවට නැගීම කෙරෙහි අතිමහත් වුවමනාවකින් කැපකිරීමකින් කටයුතු කරන විශ්වසනීය ව්‍යාපාරයකුත් මෙවර අපි ගොඩනගන වැඩපිළිවෙළට අන්තර්ගත විය යුතුයි. එතැනදි අපි හිතනවා ජාතික ජන බලවේගය තමයි මේ වුවමනාව ඉෂ්ට කරන්න ප්‍රබලම අවශ්‍යතාව තියෙන ව්‍යාපාරය කියලා. ඒ නිසා තමයි අපි කල්පනා කරන්නේ ඒ වටා තමයි මේක පෙළගස්වන්න ඕනෑ කියලා. තවදුරටත් පැහැදිලි කළොත්, සජිත් ප්‍රේමදාස සහ ඒ වටා දැනට ඉන්න ඉහළ බලවේගය එහෙම ගැඹුරු වුවමනාවකින් ඉන්නවා කියලා අපිට පෙනෙන්නේ නැහැ.

පවතින තත්වය ගැන තෘප්තිමත් නැති, වාමාංශිකයන්, ලිබරල්වාදීන් මෙන්ම නව ලිබරල්වාදීනුත් ඉන්නවානේ. හේතුව නව ලිබරල්වාදීන් වුණත් රාජ්‍ය පාලනයකින් බලාපොරොත්තු වන මූලික ප්‍රමිතීන් මේ පාලනයේ නැහැ. ඉතින් මේ හැමෝම ජාතික ජන බලවේගයට එකතු කරන්න පුළුවන් කියලා අපි හිතන්නේ නැහැ. ඒ නිසා හිතන්න වෙන්නේ නැද්ද ජාතික ජන බලවේගයත් ක්‍රියාකාරී කාර්යභාරයක් ඉෂ්ට කරන, නමුත් මේ සියලු පාර්ශ්ව එකට එකතු කරගන්න පුවළුන් පොදු බලවේගයක් එළියෙන් හැදුණොත් විතරයි කියලා මේ අභියෝගය ජයගන්න පුළුවන් වෙන්නේ?

රටට ඕන කරන්නේ කුමන හෝ වාදයක් නෙවෙයි. සමාජවාදය කිව්වාම මිනිසුන්ට එක එක බිල්ලො මැවෙනවා. නව ලිබරල්වාදය කිව්වාමත් එහෙමයි. ඒ නිසා දැනට ලේබල් වෙලා තියෙන වාද පළමුවෙන්ම පැත්තක තියන්න ඕනෑ. සමාජය තුළිනුයි ගන්න ඕනෑ, බලයට ගෙනෙන ආණ්ඩුව කළ යුතු දේවල් ටික මොනවාද කියලා. මූලික වශයෙන් සමාජය පෙළගැසිය යුත්තේ ඒ කළ යුතු දේවල් ටික කරගැනීම තමන්ගේ අධිෂ්ඨානය බවට පත්කරගන්න. ඒක අධිෂ්ඨානශීලීව කරන්න හොඳ අරටුවක් ඕනෑ මේ ව්‍යාපාරය ඇතුළේ. මම පෞද්ගලිකව විශ්වාස කරන්නේ නැහැ, දැනට තියෙන ජාතික ජන බලවේගය හැර වෙනත් දේශපාලන පක්‍ෂයක්. හැබැයි ඒ වැඩපිළිවෙළ වටා පෙළගැහෙන පක්‍ෂ නොවන සමාජය ගැන විශ්වාසයක් මට තියෙනවා. මීට කලිනුත් එහෙම එකතු වෙලා තියෙනවා. ළඟම උදාහරණය 2015. ඒ 2015 ගැන පුළුල් ගැඹුරු පර්යේෂණයක් කළොත් පෙනෙන්නේ එතැන හිටිය ප්‍රධාන දේශපාලන පක්‍ෂ ඒ වැඩපිළිවෙළ ගෙනයන්න තදින් කැපවෙලා හිටියේ නැහැ. ඒ නිසා තමයි ඇත්තටම මේක කරගන්න ඕන නම් ජාතික ජන බලවේගය වැදගත් වෙන්නේ. ජනතාවගෙන් ගන්න වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ජාතික ජන බලවේගය ශක්තිමත් කිරීම තමයි ඓතිහාසික වශයෙන් සියල්ල සැලකුවාම අපිට තියෙන උත්තරේ.

ඔය කතාවෙන් කියවෙනවානේ ජාතික ජන බලවේගය ප්‍රමුඛ කරගත්ත ආණ්ඩුවකින් තමයි මේක විසඳාගන්න පුළුවන් කියලා. නමුත් අපිට අනුව ඒක එහෙමම වෙන්න තියෙන ඉඩ අඩුයි. ඊට එළියෙන් ඉන්න පක්‍ෂ හා කණ්ඩායම් දිහා බැලුවාම අපට පෙනෙන්නේ, ජාතික ජනබලවේගයත් ඉන්න නමුත් සියලු දෙනාටම එකතුවෙන්න පුළුවන් පොදු වැඩපිළිවෙළක් හරිගස්සගන්න එකයි වඩා හොඳ. ඒ වගේ දේකට ඉඩක් තියනෙවා කියලා ඔබ හිතනවාද?

අපි කෙලින්ම කාරණාව ගත්තොත් සජබ, එජාපය, ඊට අමතරව ආණ්ඩුව ඇතුළෙන් පක්‍ෂ හා කණ්ඩායම් මේ ක්‍රියාවලිය තුළ ගැලවෙනවාමයි.. අන්න ඒවා, එකතු කරගෙන මේක කරන්න පුළුවන් කියලා අපි හිතන්නේ නැහැ. දේශපාලන භාෂාවෙන් කිව්වොත් සභාගයක් මේකට හරියන්නේ නැහැ. ඒ අන්තයට අපි යන්නේ නැහැ. එහෙනම් අනිත් අන්තය? ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට තනිවම මේක කරන්න පුළුවන් කියලා අපි පිළිගන්නේත් නැහැ. එහෙම හිතන සිතුවිලි දෙකම උගුල් හැටියට තමයි අපි කල්පනා කරන්නේ. මේ කතාව ඇතුළේ එක උගුලක් මේ වෙනකොට අපි ලිහාගත්තා. ඒ තමයි සමාජවාදීද, ධනවාදීද, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීද, නව ලිබරල්වාදීද කියන උගුල. ඒක අපේ මේ සාකච්ඡාව තුළ ලිහිලා ඉවරයි. නමුත් තව උගුල් දෙකක් තියෙනවා රට සහ අපි ඉස්සරහ. එකක් තමයි වෙනදා වගේ සුපුරුදු විදියට ආණ්ඩු විරෝධී ඔක්කොම එක ගොඩකට දාගෙන ඇත්තම වැඩ පිළිවෙළක් හැටියට හැදෙන එකකකුත් බාර අරගෙන මේක කරන්න යන එක. ඒක ඉදිරියේ අනතුරක් තියෙනවාමයි. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ වෙනම ගත්තොත්, ‘ඒක වෙන්නේ නැහැ.’ වෙන්නේ නැති නිසා තමයි ජවිපෙ දැනටමත් ඒකත් ඉන්න තවත් යම් යම් පිරිස් එකතු කරගත්ත ජාතික ජන බලවේගෙට ගිහිල්ලා තියෙන්නේ. සමාජ වුවමනාව ඉෂ්ට කරගන්න පුළුවන් අවසාන ආකෘතියට අපි ඉඩ දෙමු. ආකෘති ඕනෑ වැඩේට මිසක් වැඩේ ආකෘති අස්සට බස්සන්න යන්න ඕනෑ නැහැ. මේ ගෙවෙන කාලය තුළ හැම දේශපාලන ව්‍යාපාරයකටම සමාජෙ ක්‍රියාකාරකම් රාශියක් තියෙනවා. ඒ ක්‍රියාකාරකම් තුළ අපි විශ්වාස කරනවා ඔබ හැදිය යුතුයි හිතන ව්‍යාපාරයට වඩා ශක්තිමත්ව ජාතික ජනබලවේගය වටා ජනතාව පෙළගැහෙයි කියලා.

අර කීව අන්ත දෙකම අතහරිනවා නම්, මැද මාර්ගය සංස්කරණය කරගන්න එක තමයි අභියෝගය. සෑහෙන කාලයක් තිස්සේ බිමේ සහ ඇඟෙන්ම දේශපාලනය කළ සහ තමන්ගේ වාද ඇතුළේ හිරවෙන්නේ නැතිව යම් තරමක් විවෘතව පවතින තත්වයන් දිහා බලන කෙනෙක් හැටියට මැද මාර්ගය තෝරාගන්නවා නම් මොනවගේ දේවල් ගැනද අපි හිතන්න වෙන්නේ?

අපිට හොඳ වැඩපිළිවෙළක් හදාගන්න පුළුවන්. ඒකේ අභියෝගයක් නෑ කියලායි මම හිතන්නේ. එහෙම හදාගන්න වැඩපිළිවෙළකට ශක්තිමත් නායකත්වයක් අවශ්‍යමයි. ඒක අත්හරින්න බැරි බරපතළම සාධකයක්. එතැනදී තමයි නැවත නැවත ජාතික ජනබලවේගය ගැන මම අවධාරණය කරන්නේ. අපි බොහෝ කාලයක් තිස්සේ ඉල්ලා සිටින දේවල් ටික කරගන්න ඕනැමයි. එළත්‍ඹන ආන්ඩුව පළමුවෙන්ම හොරකම් වංචා දූෂණ නොකරන එකක් වෙන්න ඕනැමනේ. ඔබ මාව අර්ථ දක්වපු විදියට බිම් මට්ටමට ගියාම තියෙන ප්‍රධානම එකක් ඕක. දෙක, මෑත කාලය තුළ හොරකම් කරගත්ත දේවල් ටික ගන්නම ඕනෑ. ඔවුන්ට දඬුවම් ලැබෙන්න ඕනෑ. තුන්වෙනි එක, යුක්තිය සාධාරණය අවශ්‍ය කරන අසාධාරණයට ලක්වෙච්ච මිනිස් කණ්ඩායම්වලට යුක්තිය ලැබෙන්නම ඕනෑ. ඊළඟට ගැඹුරු කරන ලද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ ඕනෑ. ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් ඕනෑ. ඔය ටික ජාතික ජනබලවේගය මූලික කරගත් නායකත්වයකින් හැර සිද්දවෙයි කියලා මට නම් අවංකවම විශ්වාසයක් නැහැ. අපි කාටවත් වගකීමක් නැහැ ජනතාව නැවතත් අවිනිශ්චිත තැනකට ඇදලා දාන්න. දේශපාලනය කළ අපි කාගෙවත් වගකීම් හරිහැටි ඉෂ්ට නොවීමේ ප්‍රතිඵලයක් හැටියට තමයි රට අද මෙතැන තියෙන්නේ. ඒකට වගකියන්න බෑ කියලා කාටවත් කියන්න බැහැ. බලයේ සිටි සහ නොසිටි සියලු දෙනාගේම ක්‍රියාකාරකම් නිසා තමයි මෙතැනට රට ඇවිල්ලා තියෙන්නේ. ඉතින් ආයෙත් අපිට අත්හදා බලන්න වැඩ කරන්න බැහැ. එතැනදි අපිට අපි හැර වෙන විශ්වාසවන්තයෙක් නැහැ.

අපේ යෝජනාව, අපි වැඩපිළිවෙළ හදමු. ජනතාව ඒක බාරගන්න, ඒ වටා එකතුවෙන විදියක් තියෙයිනේ. ඒක අපි විවෘතව තියමු.

හැම දේශපාලන පක්‍ෂයකටම තමන්ගේ වැඩපිළිවෙළක් තියනවානේ. හැමෝම කියන්නේ තමන්ගේ එක නිවැරදියි කියලා. නමුත් ඒක ප්‍රමාණවත් නැතිවීම ගැන ප්‍රශ්නයක් තියෙන, එයින් සෑහීමට පත් නොවන පිරිසකුත් ඉන්නවා. අපි තමයි හරියටම කරන්නේ කියන අදහසේ පක්‍ෂ ටික හිටියාම, නැවත වරක් බෙදී වෙන්වෙච්ච පිරිසක් හැටියටද අපි 2024ට යන්නේ?

ප්‍රශ්නේ තියෙන්නේ ජනතාවගේ නෙවෙයි. මම යෝජනා කරනවා ඔබ සජිත් ප්‍රේමදාසගෙන් ගිහිල්ලා අහන්න, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්න එකඟද කියලා, ඊළඟ ආණ්ඩුව හොරකම දූෂණය නොකරන බවට දෙන්න තියෙන සහතිකය මොකක්ද කියලා, ඔහුට ඔහු ගැනවත් එහෙම කියන්න පුළුවන්ද කියලා, ඔහුගේ අතීතය අනුව එහෙම කියන්න පුළුවන්ද කියලා. චම්පික රණවකගෙන් අහන්න, ඔබ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ගැන මොකද කියන්නේ කියලා. (රනිල්ගෙන් නම් අහන්න ඕන නැහැ ඇත්තටම.) එහෙම ටිකක් අහගෙන ගියොත් ප්‍රශ්නෙට උත්තරේ එයි.

ඔබ කීව ‘මහජනතාවගෙන් වැඩපිළිවෙළ අහනවා’ කියන එක ක්‍රියාවට පරිවර්තනය කරගන්නේ කොහොමද?

2015දී සෝභිත හාමුදුරුවන්ගේ ව්‍යාපාරය ඒකට යම් මග පෙන්වීමක් කරනවා. ඒ කියන්නේ මේක ආරම්භ කරන්න ඕනෑ. ඒ වෙනුවෙන් වෙන්වෙච්ච කැපවීමක් කරන දහයක පහළොවක විස්සක කණ්ඩායමක් ඒ වැඩේ වේගෙන් දැන් ආරම්භ කරන්න ඕනෑ. ඒ කණ්ඩායමට පුළුවන් එහෙම එකක් හදාගෙන දේශපාලන පක්‍ෂ මුණගැහෙන්න. දේශපාලන පක්‍ෂත් ඇතුළු කරගෙනම ඔය වැඩේ පටන් ගන්නත් පුළුවන්. එවැනි කතිකාවක් ආරම්භ වෙන එකම ජනතාවට සහනයක්. අපි වෙනකොට ගමෙන් පටන් ගමු වැඩසටහන තුළ වෙන්න ඕනෑ ප්‍රතිංසස්කරණ සහ ඊළඟ ආණ්ඩුව කළ යුතු දේවල් හැටියට මා ඉදිරිපත් කළ සියල්ලටම ජනතාව එකඟයි. ඒක එක්තරා ජනමත විමසුමක් වගේ වැඩක්. ඒවාත් අන්තර්ගත කරගෙන අපි කතිකාවක් පටන්ගනිමු.

ඔබ එහෙම 2015 ගැන කීවාට සමහරුන් එවැනි දෙයක් වූ බවක්වත් දන්නේ නැති විදියටයි ඉන්නේ. අපි 2015න් පස්සේ ඇතිවෙච්ච හොඳ ටික පැත්තකට දාමු. මොනවද 2015න් අපි ඉගෙන ගන්න ඕනෑ පාඩම් හැටියට ඔබ දකින්නේ?

1982දී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණෙන් තමයි, පොදු අපේක්‍ෂකයා කියන දේ දේශපාලනයට ගෙනාවේ. 2015 කියන්නේ පොදු අපේක්‍ෂකයෙක් ජයග්‍රහණය කළ පළමුවැනි වතාව. හැබැයි ඔහු පසුව පක්‍ෂයක් බදාගත්තා. පොදු අපේක්‍ෂකකම ජයග්‍රහණයෙන් පස්සේ ඉවර වුණා. 2015 පොදු අපේක්‍ෂා ඉටුකරගන්නා ව්‍යාපාරයක නායකයෙක් වුණේ නැහැ එයා. 2015 සම්පූර්ණ කරගැනීමේ රුදාවක් එයාගේ පක්‍ෂයට තිබුණේ නැහැ. දැන් නම් මං කල්පනා කරන්නේ අපේක්‍ෂකයා වෙන්නම ඕනෑ, මේ කියන ජනතාවාදී වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක කරන්න සමත්, ව්‍යාපාරයකම කෙනෙක්. අපි අනුර සහෝදරයාව යෝජනා කරන්නේ ඒකයි. අපි හිතමු දේශපාලන ව්‍යාපාරයක නොවන, මුල් බැහැගත්ත ව්‍යාපාරයක් නොවන එකක කෙනෙක් අපි ගෙනල්ලා මුදුනේ තිබ්බා කියලා. එයාට මොකක්ද තියෙන බලවේගය? එහෙම බලවේගයක් නැහැ. අනිත් බලවේගයන්ට තියෙන තද වුවමනාවත් එක්ක අවුරුද්දකට පස්සේ ඇත්තම අර්ථයෙන් එයා ‘ගරු ජනාධිපති’ කෙනෙක් කරලා පැත්තකට කළා කියමුකො, එයා ගෙදර යන්න එන්නේ. ඊළඟ ඉතුරු වෙන ටිකෙන්නේ අගමැති කෙනෙක් තේරී පත්වෙන්නේ. ඒ අගමැති තේරී පත්වෙන්න ඕනෑ අර අරටුසහගත, ඒ රුදාව තියෙන ව්‍යාපාරෙන්. එහෙම නොවුණොත් කොහොමද ඉස්සරහට යන්නේ? මේ වැඩේ මේ පාර හරියටම කරන්න ඕනෑ. විධායක ජනාධිපතිව නාමික කරන තත්වය තුළ ඊළඟ අගමැති ප්‍රමුඛ ආණ්ඩුවේ වුවමනාව අර ප්‍රතිසංස්කරණ ටික ක්‍රියාත්මක කිරීම බවට පත්වෙන්නේ නැත්නම් ආයිත් වැඩේ වරදිනවා. වැඩ වරදින ඒවා සිවිල් සමාජයට, තනි තනිව හිතන ජනතාවට සමහර වෙලාවට ප්‍රශ්න නෙවෙයි. ඒගොල්ලො ආයෙත් වැඩක් කල්පනා කරයි. නමුත් අපි වගේ දේශපාලන ව්‍යාපාරයකට නැවත වරද්දාගන්න නම් කොහෙත්ම ඉඩක් නැහැ. ජනතාව අපිට ගහනවා. අපි අහෝසි වෙනවා. අපිත් දායකවෙලා ඊළඟ වටයේ ජනතා වුවමනාව ඉෂ්ට නොකරන පාලනයක් බිහිවුණොත් අපිට දේශපාලනය අත්හරින්න වෙනවා.

සිවිල් සමාජය කල්පනා කරනවා ඒ අයට පුළුවන් කියලා දේශපාලන පක්‍ෂවලට විශාල බලපෑමක් කරන්න. ඔවුන්ගේත් සහභාගිත්වයෙන් පත්වන දේශපාලන බලවේගයක්, නියම පීල්ලේ තියාගන්න සිවිල් සමාජයට පුළුවන්ද? 2015 අසාර්ථක වෙන්න එක හේතුවක්, ඔන්න ඔතන කියලා හිතන්න පුළුවන්.

2015 සම්බන්ධ වෙච්ච සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීන් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් එක්ක මම කතාබහ කරලා තියෙනවා. ඒගොල්ලො මාත් එක්ක රණ්ඩු වෙනවා 2015න් පස්සේ, ‘ඔයගොල්ලන්ට තිබුණා මේ වැඩේ කරගහලා කරන්න මහජනතාවත් සංවිධානය කරගෙන’ කියලා. එවකට පැවතුණු සිවිල් සමාජෙට බැරිවුණ නිසානේ ඒ. ඒක නං අදහස, ඉතිං අපිව භාරගන්න ඒ වැඩේට!■

ලංකාවේ රාජ්‍ය පාලනය අයාලේ යන සැටි ජනතාවට බලා සිටින්නට සිදුව ඇත. පාර්ලිමේන්තුවේ වාද විවාද එහෙම පිටින්ම ආණ්ඩුවේ ‘නූගත්කම‘ පරයමින් මැරකම් ද විදහා පායි. ඉන් සනාථ වන්නේ ආණ්ඩුව වියරුවෙන් බව නොවේ ද?

පාර්ලිමේන්තුථාවේ කථානායකවරයා, සභානායකවරයා, ආණ්ඩු පක්ෂයේ සංවිධායක එකම අච්චුවකින් නිපදවා ඇත. මේ තිදෙනා ජනාධිපති – අගමැති දෙපළගේ හිත සුව පිණිස උපරිම සේවයක් කරන බව හොඳටම පැහැදිලි ය.

මේ ආණ්ඩුව බලයට පත් කරන්නට බොහෝ භික්ෂූන් සහ කාදිනල් හිමි විශාල සේවයක් කළ බව ඔව්හුම පවසති. අද කාදිනල් හිමි නන්නත්තාරව සිටින අතර සිංහල බෞද්ධ ආණ්ඩුවක් වෙනුවෙන් කැපවුණ භික්ෂූහු වහසි බස් දොඩති. එහි හොඳම එක ගලගොඩඅත්තේ විදහා පා ඇත.

දැන් ලංකාව පවතින්නේ නින්දා සහගත තත්වයක බව කිව යුතු නැත. මේ සම්බන්ධයෙන් ඉතිහාසයක් ඇතත් උත්සවාකාරයෙන් ආරම්භය සිදු කළේ ජනාධිපති සිරිසේන විසිනි. ඔහු හැදූ කුමන්ත්‍රණ ආණ්ඩුව ඔස්සේ මැතිසභය තුළ මහජන නියෝජිතයන් වනචාරීන් ලෙස හැසිරුණ අන්දම ලෝක ප්‍රසිද්ධය. ඒ කිසිදු වනචාරී ක්‍රියාවකට නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නට ඉඩ නොදුන්නේ ජනාධිපති සිරිසේනය. ලංකාවේ අනාගතය වෙනුවෙන් ශිෂ්ට පාලනයක් ගොඩ නැඟීමට කුමක් කළ යුතු ද?

ප්‍රශ්නය කොතන ද?

ලංකාවේ දේශපාලන සංස්කෘතියේ පරිහානිය පටන් ගන්නේ විධායක ජනාධිපති පදවිය ඇති කිරීමෙන් අනතුරුවය. මේ කාරණය ගැන අවබෝධයෙන් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමට යෝජනා ඉදිරිපත් කරමින් ඒ සඳහා කැපවුණ ක්‍රියාදාමයන්ට ද ඉතිහාසයක් ඇත. එහි තීරණාත්මක අවස්ථාව වන්නේ 2015 පැවති ජනාධිපතිවරණයයි. සිරිසේන කැට තියා ආවේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්නටය. කෙළවර වුණේ අසාර්ථකම – අපකීර්තිමත්ම ජනාධිපතිවරයෙකු ලෙස නම ඉතිහාසයේ රන් අකුරින් ලියමිනි.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වන්නේ 19 වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අහෝසි කොට අසීමිත බලතල ඇති ජනාධිපතිවරයෙකු බවට පත්වීමට ය. ඔහු සහේතුව ලෙස රටට ඉදිරිපත් කළේ ජාතික ආරක්ෂාව ඇති කිරීමට විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ශක්තිමත් විය යුතු බවයි. කෙසේ හෝ ඔහු සිය අපේක්ෂාව මුඳුන් පත් කර ගත්තේය.

අද ආපහු ජනතාව ඉදිරියේ සැබවින්ම තිබෙන්නේ හැමදාම හෝද හෝදා මඩේම දාපු ප්‍රශ්නයම වේ. එය නම් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කළ යුතුය යන කාරණාවයි. ඒ වෙනුවෙන් කැප වෙන්නේ කවුරුන් ද?

2015 ජනාධිපතිවරණයට දින නියම වන්නට මත්තෙන් ම විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කළ යුතුය යන මතය සෝභිත හිමියන් සමාජ ගත කරන්නට පටන් ගත්තේය. ඉතා මැනවින් එය දේශපාලන කරළියට පැමිණි අතර ඒ වෙනුවෙන් ජන වරමක් ද ලැබුවේ ය. අභාග්‍යය නම් ජනවරමට පිටුපෑම ය. එදා ජන වරමට ගරු කළේ නම් අද පවතින්නේ ශීලාචාර රාජ්‍ය පාලනයකි. නීතිය මත පාලනයකි. නීතියේ ආධිපත්‍යය තහවුරු වූ පාලනයකි.

රටට අත්වුණ ඉරණම ගැන අවබෝධයෙන් ඉදිරියට යන්නට ජනතාව කෙසේ හෝ පෙළ ගැසුණ ද අවසානයේ එය නින්දිත විදිහට ආපස්සට හරවා දමමින් රට ආපස්සටම තල්ලු කිරීමට ජනතාව විශ්වාසය තැබූ පුද්ගලයාම කටයුතු කරයි. දැන් හොඳින්ම පැහැදිලි වන කාරණය නම් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්නට කිසිවෙකු කැමති නැති බවයි.

සජබ කොතනද?

අද නිල විපක්ෂය නියෝජනය කරන්නේ සජබ ය. එළඹෙන ජනාධිපතිවරණයට සජබෙන් ඉදිරිපත්වන අපේක්ෂකයා සජිත් ප්‍රේමදාස බවටය වාර්තා වන්නේ. සජිත් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ගැන කිසිවක් කියා නැත. කනින් කොනින් ඇසෙන්නේ ‘අසීමිත බලතල‘ අඩු කරන බව ය. මේ නම් පලක් ඇති වැඩක් නොවේ. අසීමිත බලතල අඩු කරපු කෙනා බලය පාවිච්චි කළ හැටි අපි දනිමු. අන්තිමට ඔහුම ඊට ගැරහුවේය. එහෙත් කයිවාරු ගහන්නේ තමන් සතු බලය අසීමිත ලෙස කපාහැරි පුද්ගලයා තමාය යන්න කියමිනි.
තතු කෙසේ වුව සජිත් ප්‍රේමදාස දැන් සිය මතය ජනතාවට පවසන්නට සුදුසුම අවස්ථාවේ සිටියි.

මම ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත්ව, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමට ‘ඇපවෙමි – කැපවෙමි‘ කියා එතුමන් ප්‍රතිඥා දෙන භාෂාවෙන් රටට කිව යුතුය. එය නොකියන්නේ නම් එහි තේරුම ඔහු විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අත්හරින්නට සූදානමක් නැති බව ය. එසේ නම් රටේ නීති ගරුක පුරවැසියන්ට යහපත් රාජ්‍ය පාලනයක් වෙනුවෙන් බලවේගයක් ගොඩ නැඟීමට ඒකරාශී වීම අපහසුය.

විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අවශ්‍ය වන්නේ ජාතික ආරක්ෂාව උදෙසාය යන මතය දැන් නිෂේධනය වී හමාරය. විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අවශ්‍ය වන්නේ ජනතාවට සෞභාග්‍යය උදා කිරීමටය යන ප්‍රවාදය ද නිෂේධනය වී හමාරය. විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයෙන් රට විනාශයෙන් විනාශයට කරා ගමන් කරන බව නම් සනාථ වී ඇත. එහි පූර්ණ ගෞරවය ගෝඨාභය රාජපක්ෂට හිමි ය.

විධායක ජනාධිපති පදවිය සතු බලතල අඩු කිරීමට කැමති වෙමි යන කතාවේ තේරුම කුමක් ද? විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයට කැමැතිය යන්නය. මේ නම් බලය ලබා ගැනීම වෙනුවෙන් චාටු කතාවකි. බලය අසීමිත ලෙස අඩු කළ සිරිසේන කළ කී දෑ කෙසේ ද? ඔහු ගෙදර යන්නට පෙර නම ඉතිහාසයේ ලියවෙන වැඩ දෙකක් කළේ ය. එකක් මීනිමරුවෙකුට ජනාධිපති සමාව ලබා දීම ය. අනෙක සිර දඬුවම් විඳිමින් සිටි ගලගොඩඅත්තේව නිදහස් කිරීම ය. අසීමිත ලෙස බලය අත් හළ පුද්ගලයාගේ තරම වටහා ගන්නට මේ දෙක හොඳටම ප්‍රමාණවත්ය. අනෙක් අතින් නීති ගරුක පාලනයක් ඇති කරන්නට ප්‍රතිඥා දුන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කළේ කුමක් ද? ගලගොඩඅත්තේ එක රටක් එක නීතියක් හදන්නට පත් කිරීම ය. මේ මොන තරම් නින්දා සහගත වැඩක් ද? වියරු කටයුත්තක් ද? හිරේ ගිය මිනිහෙකුට එක රටක් එක නීතියක් හදන්නට පදවියක් නිර්මාණය කිරීම විශද කර සිටින්නේ පාලකයාගේ තරම සහ මොළයයි. ඉතින් අසීමිත ලෙස බලතල අඩු කළ තැනැත්තාත් – අසීමිත ලෙස බලය සන්තක කර ගත් තැනැත්තාත් යන දෙන්නාම එකම කාසියේ දෙපැත්ත නොවේ ද?

මේ නිසා රටේ ප්‍රධාන විපක්ෂය වන සජබ රටට තිර සර ලෙස ප්‍රකාශයක් කළ යුතුය. එය යථාර්ථයක් බවට පත් කරන අන්දම ගැන ප්‍රතිඥාවක් නෛතික රාමුවකින් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. එය සිදු නොවන්නේ නම් සියලු ප්‍රගතිශීලී බලවේග ඒකරාශී වීම – වැඩ පිළිවෙළක් සම්පාදනය කිරීම, එය දිනවීම වෙනුවෙන් නොපමාව වැඩ පටන් ගත යුතු ය.

පුළුවන් කාට ද?

විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අත් හරින්නට පුළුවන්කම තිබෙන්නේ බොරු නොකියන්නෙකුටය. හොරකම් නොකරන්නෙකුටය. මීනී නොමරන්නෙකුටය. නීතියේ ආධිපත්‍යය තහවුරු කරන්නට කැමැත්තෙකුටය. පවුල් පිටින් – පරම්පරා පිටින් රාජ්‍ය බලය භුක්ති විඳින්නට සූදානම් නොවන පුද්ගලයෙකුටය. හපෝ, එහෙම කෙනෙකු නම් හොයා ගන්නට ලේසි නැත යන්න බොහෝ දෙනා පවසති. එය වැරදි ය. වැරදියයි කියන්නේ හිතන රාමුවේ තිබෙන වරද නිසා ය. පානුයි බතුයි මාරුවෙන් මාරුවට කන කෙනෙකුට වෙන විකල්ප නැති බව හැබෑවකි. පානුයි බතුයි වෙනුවට වෙන කෑමක් ගැන හිතන්නට බැරි ඇයි?

පාර්ලිමේන්තුව නීති සම්පාදනය කරන තැන නම්, රාජ්‍ය පාලනයේ පරම වගකීම කැබිනට් මණ්ඩලය සතු නම්, විධායක ජනාධිපතිට මේ දෙකම රබර් මුද්‍රාවක් බවට පත් කර ගන්නට පුළුවන් වූ විට රටක් නීතිය මත පාලනය වන්නේ කෙසේ ද? ඇත්ත වශයෙන්ම රට පල්ලම් බහින්නේ පාර්ලිමේන්තුව නාමික ස්ථානයක් වීමත් – කැබිනට් මණ්ඩලය ජනාධිපතිගේ අණට කීකරු සේවකයන් පිරිසක් වීමත් නිසා ය. මේ ව්‍යුහය වෙනස් කරන්නට ‘බලය රස විඳ‘ තිබෙන කිසි කෙනෙකුට නොහැකි බවය හැම විටම වැටහෙන්නේ.

විධායක ක්‍රමය ගැන ඔට්ටු වුණ පුරවැසියන් කිසිසේත් සිරිසේනව විශ්වාස කළේ නැත. ඇත්තටම සිද්ධ වුණේ කරන්නට දෙයක් නැතිකම ය. සිරිසේනව විශ්වාස කළේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකයි. රනිල් වික්‍රමසිංහව – ආර්. සම්බන්ධන්ව – සෝභිත හිමියන්ව සහ අනෙක් දේශපාලන චරිත එකඟ කර ගත්තේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකයි. සිරිසේන කෙරේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක අසීමිත විශ්වාසයක් තැබුවේ කවර පදනමක පිහිටා ද? මට හිතෙන විදිහට ඒ අසීමිත විශ්වාසය තැබුවේ විධායක ජනාධිපති පදවිය හොබවන විට තමන්ගේ අණට කීකරුව කටයුතු කළ සේවකයෙකු වී සිටි නිසා ය. ප්‍රතිඵලය කුමක් ද? සිරිසේන සූක්ෂ්මව චන්ද්‍රිකා පැත්තකට කර දැමීම ය. මෙහි හරි අපූරු යථාවක් තිබේ. දොරටු පාලයා වුව සිහසුනේ වාඩි කළ පසු ඔහු ඇත්තටම රජු ය. දොරටුපාල රජුට ඇත්තම රජු නැසීමට හැකි ය.

චන්ද්‍රිකාගේ මැදිහත්වීම අසාර්ථක වීම යන කාරණයෙන් උගත යුතු පාඩම නම් කිසිසේත් ‘දුබලයෙකු බලෙන් අල්ලා ගෙන‘ සිහසුනේ වාඩි කිරීම ඉතා භයානකය යන්න ය. දුබලයා යනු තුඹසක සැඟව සිටි සර්පයෙකුට සමාන ය. එබැවින් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමට පුළුවන්කම තිබෙන්නේ නීති ගරුක ශීලාචාර පුරවැසියෙකුට පමණක් බව අප වටහා ගත යුතු ය.

පිටින් හොයාගෙන හරි යයි ද?

දේශපාලනඥයෙකු ලෙස භූමිකාවක් නැති කෙනෙකුට රාජ්‍ය පාලනය නොහැකිය යන මතය ගෝඨාභයගේ අසාර්ථක වීම ඔස්සේ ප්‍රබලව මතුව තිබෙන කාරණාවකි. මෙහි තිබෙන්නේ අර්ධ සත්‍යයක් යයි මට සිතේ. ගෝඨාභය අසාර්ථක වන්නේ ඔහු දේශපාලනඥයෙකු නොවුණ නිසා ම ද? ගෝඨාභය මන්ත්‍රීවරයෙකු හෝ අමාත්‍යවරයෙකු හෝ නොවී සිටි කෙනෙකු බව සැබෑ ය. එහෙත් ඔහු මන්ත්‍රීවරයෙකුට වඩා – කැබිනට් අමාත්‍යවරයෙකුට වඩා – අගමැතිට වඩා මහින්ද රාජපක්ෂ සමයේ බලය පරිහරණය කළ කෙනෙකි. අද අපට පැහැදිලි කාරණාව වන්නේ දේශපාලනඥයා යනු බලය භුක්ති විඳින්නා යන්න මිස වෙන කිසිවක් නොවේ. ගෝඨාභය බලය පරිහරණය කළ අන්දම හොඳයයි ජනතාව, ‘මහනායකලා‘ සහ කාදිනල් කල්පනා කිරීමය වරද වන්නේ.

ගෝඨාභය ලේකම්වරයෙකු ලෙස වැඩ කළේ පරිපාලන නිලධාරියෙකුට අදාළ වගකිව යුතු නීති රාමුවක පිහිටා නොවේ. සැබවින්ම ඔහු නීති ගරුක ලේකම්වරයෙක් නොවී ය. නීතිය ගැන තැකීමක් වී නම් දෙමාපියන්ගේ සොහොන හදන්නට රාජ්‍ය මුදල් සිය නිලධාරීන් හරහා යොදවන්නේ ද? අනෙක් පැත්තෙන් ජනතාව වරදා ගත් ප්‍රබල තැනක් විය. එය නම් තමන්ට සම්බන්ධයක් නැති – පුද්ගලයන්ගේ ජීවත්වීමේ අයිතිය අහිමි කර දැමීම ‘කමක් නෑ‘ කියා හිතීම ය. ඉහළම ස්වර්ණාභරණ සාප්පුවකින් මිලට ගත් රන් භාණ්ඩයක් පවා බැංකුවේ උගසට තබන්නට ගිය විට බැංකුව කරන්නේ එය නියම රත්තරන් දැයි විද්‍යාත්මකව පරීක්ෂා කිරීම ය. ආගමික නායකයන් සහ ජනතාව කළ වරද නම් ගෝඨාභය කවුරුන්දැයි හඳුනා නොගැනීම ය.

අංගුලිමාල රහත් වන්නේ එසමයෙහි බුදුන් වහන්සේ ජිවමානව සිටි බැවිනි. ලංකාවේ බුද්ධාගම යනු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ආරක්ෂා කරන එකක් විනා ධර්මය විසින් ආරක්ෂා කරන එකක් නොවේ. එනිසාය ගලගොඩඅත්තේ චීවරයක් දරන්නට සමත්ව සිටින්නේ.

ජනාධිපතිවරණයක් යනු ඡන්දයකි. ඡන්දයක් යනු මහජන කැමැත්ත ලබා ගැනීමකි. මහජන කැමැත්ත ලංකාව තුළ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ දෙකක් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ බෙදාගෙන ඇත. ඉතින් කැමැත්ත ලබා ගැනීමට ශක්තිය තිබෙන්නේ මේ දෙකෙන් එකකට බව අපි දනිමු. මහ පොළොවේ තත්වය අනුව එළඹෙන මැතිවරණයේ දී සජබට මහජන කැමැත්ත ලබා ගැනීමට තිබෙන හැකියාව වැඩි විය හැකිය. එනිසා සජබ විධායක ජනාධිපති පදවිය ගැන රටට කරන ප්‍රකාශය ඉතා වැදගත්ය. හොරගල් අහුලන්නේ නම් සිවිල් බලවේග ශක්තිමත් විය යුතුය. කාලය ගෝඨාභය ලබා දී ඇත. පුළුල් දැවැන්ත සිවිල් බලවේගයක් විසින්, මිනීමරුවෙකු නොවන, හොරෙකු නොවන, බොරුකාරයෙකු නොවන, මානසික රෝගියෙකු නොවන, මමත්වයෙන් මඬනා ලද්දෙකු නොවන, අධ්‍යාපනයක් ලබා ඇති, නීති ගරුක, කෙටියෙන් කියනවා නම් ‘වැදගත් ශේෂ පත්‍රයකට‘ හිමිකම් කියන්නෙකු කෙරේ විශ්වාසය තැබිය යුතුය. එවැන්නෙකු නැහැනේ කියන එක සහමුළින්ම වැරදි ය.

වැඩේ කරයි ද?

සියලු බාධක ජයගෙන – සුදුස්සෙකු සොයාගෙන – ඔහු ජයග්‍රහණය කළ පසුව, ඔහු වැඩේ කරයි ද? මෙතැනදී අප වටහා ගත යුතු කාරණාව වන්නේ සිරිසේන වැඩේ නොකළේ මන්ද යන්න ය. ඇත්ත වශයෙන්ම සිරිසේනව පුටුවේ වාඩි කරන්නට තීරක කාර්යය කළ පුද්ගලයන්ට නිසි වැඩ පිළිවෙළක් නොතිබිණි. සිරිසේනට පුටුවේ වාඩි කර සැප විඳින්නට හැර අරමුණ අයාලේ හැරීමය කළේ. ලොකුම වරද වූයේ ‘රාජලක්ෂලා සඳහටම ඉවරයි‘ කියා උද්දාම වීම ය. ඇත්ත වශයෙන්ම රනිල් රටට ආදරේ කෙනක් වී නම්, 2015 ජයග්‍රහණයේ අරමුණට ගරු කළේ නම් රාජපක්ෂලා සඳහටම ඉවර ය.

දේශපාලන වැඩ බිම තුළ කිසිම හොඳ දෙයක් ඉබේ සිදුවන්නේ නැත. එය සනාථ කරන හොඳම නිදර්ශනය 19 වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයයි. 19 වෙනි සශෝධනය සම්මත වන්නට මුල් වූ ප්‍රධාන හේතුව සෝභිත හිමියන් අදාළ දිනයේදී ජනතාව සමඟ පාරට බැසීම ය. ඒ අවස්ථාවේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකද පාරට ආවේ ය. ඉන් සිරිසේනට යම් සංඥාවක් කෙරිණි. ඒ වන විට සිරිසේන බලයේ රස හරි ලෙස භුක්ති විඳ සිටියේ නැත. යම් කීකරු කමකින් ද පසු විය. මනමාලිය කැන්ද ආ විගසම නැන්දම්මාට ඇටෑක් නොකර සිටීම සේම නැන්දම්මාගේ සිත දිනා ගන්නට බැලීම ලංකාවේ සිරිත ය.
රනිල්ව සේම සිරිසේනව බෙල්ලෙන් අල්ලා ‘රටට දුන් ප්‍රතිඥාව ඉටු කරපල්ලා‘ කියා චන්ද්‍රිකාට කියන්නට පුළුවන්කම තිබුණි. ඇය එය කළේ නැත. ඒ වෙනුවට කළේ වෙන වෙන වැඩ ය. ඒ කිසිවක් 2015 ජන වරමට අදාළ නොවී ය.

අරමුණක් වෙනුවෙන් කැපවුණ කවරෙකු වුව, වැඩ පිළිවෙළක් යථාර්ථයක් බවට පත් කිරීමට අවංකව කැප වන්නේ නම් ස්වාධීන ආස්ථානයක පිහිටා සිටිම අවශ්‍ය ය. මෙහිදී සෝභිත හිමියන් පැවසූ කරුණක් සිහි වේ.

”මහත්තයො මං ආණ්ඩු පිහිටුවන්න කැප වෙලා තියෙනවා කියන එක හැබෑව. ආණ්ඩුවක් පිහිටෙව්වාට පස්සේ මං නියෝජනය කළේ විපක්ෂය කියන කතාවත් හැබෑව. හැම ආණ්ඩුවක්ම පිහිටෙව්වාට පස්සේ ඉස්සර වෙලාම බලනවා මට පුදන්න. මං දන්නවා ඒක කපටි වැඩක් බව. මං කිසි දවසක කිසිම ආණ්ඩුවකින් කිසි දෙයක් ඉල්ලුවෙ නෑ, ලබා ගත්තෙත් නෑ. මං උත්සාහ කළේ රටට කියපු දේ කරවා ගන්න. කරවා ගන්න බැරි වුණා. ඒත් ඒ නිසා මට හයියක් ලැබුණා ආපහු වතාවක් ජනතාව ඉස්සරහට සිවුර ඇඳගෙන යන්න – ගිහින් කථා කරන්න. පාත්තරේට බෙදන්න හැරියත්, බෙදා ගත්තත් දෙකම එකයිනෙ…”

2015 තිබුණ එක වැදගත් දෙයක් වන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ ජයග්‍රහණයට කැපවුණ සිවිල් බලවේග නියෝජනය කළ පුද්ගලයන්ගෙන් බහුතරය තමන්ගේ පාත්තරයට බලයක් බෙදා නොගැනීම ය. එහෙත් ඒ ස්වාධීනත්වයට වැඩ පිළිවෙළක් දිනවීම වෙනුවෙන් තීරක බලයක් ලෙස කටයුතු කිරීමට නොහැකි විය. සිරිසේන සේම රනිල් කළේ ඔවුන් මුළා කිරීම ය. අවසන චන්ද්‍රිකාත් නොසිතූ විරූ ලෙස අසරණ වූවා ය.

එබැවින් හරි හමන් වැඩ පිළිවෙලක් අවශ්‍ය ය. එය දිනවන පිළිවෙළක් ද අවශ්‍ය ය. කිසිවක් ඉබේ සිදු වන්නේ නැත.

විනාශය නවත්තන්නේ කෙසේ ද?

කසල ගොඩක් කුණු වෙන්නට පටන් ගත් විට ගඳ ගැසීම අනිවාර්ය වේ. කළ යුතු එකම දේ කසල ගොඩ විනාශ කිරීම ය. මැරයෙකු මැරකම් කරන විට බණ කියා පලක් නැත, මැරයාට නීතිය ක්‍රියාත්මක කළ යුතු ය. පපුවට තුවක්කුවක් තබාගෙන සිටින විට මෛත්‍රී භාවනාව කළාට පලක් නැත. තුවක්කුව උදුරා විසි කළ යුතුය. හැම අවදානමකටම අදාළව මූලික කාරණා දෙකක් ඇත. පළවෙනි එක කොන්දේසි විරහිතව අවදානමෙන් ගැලවීම ය. දෙවෙනි එක යළි අවදානමට මුහුණ නොදෙන්නට වග බලා ගැනීම ය.

රාජපක්ෂවරුන්ට තව දුරටත් රාජ්‍ය පාලනයට ඉඩ නොදිය යුතුම ය, ඔවුන් පරාජය කළ යුතුම ය. මහින්ද රාජපක්ෂගේ දරුවන් – ලේලිලා – ලේලිලාගේ පරපුරු බලය භුකිත් විඳින අන්දම අනුව මේ උදවිය ඉදිරියේ රාජ්‍ය පාලනයට වරම් ලබා ගත හොත් රට නැත්තටම නැති වෙනු නියතය. එබැවින් යළි වතාවක් රාජපක්ෂවරුන් මහජන වරමකින් පරාජය කළ යුතුම ය. ඒ වූ කලී අවදානමෙන් ගැලවීම නම් වේ. දෙවැන්න යළි අවදානමකට ලක් නොවන්නට නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම ය. මේ කටයුතු දෙකම 2015 දී කරන්නට හොඳටම පුළුවන්කම තිබුණි. කළේ නැත. නොකළේ බල තෘෂ්ණාව හා බල අරගලය දරුණු වීම ය. පරාජයට පත්වුණ බලවේගය අවප්‍රමාණ කිරීමක් ද නොතිබුණා නොවේ.

ජනාධිපතිවරයාගේ අසාර්ථක වීම ඔස්සේ ලබන පරාජය දකිමින් තමන්ගේ ඔඩොක්කුවට බලය වැටෙනු ඇත යන සිහිනයක් දකින කෙනකුට විනාශය වළක්වන්නට නොහැකි ය. විනාශය වළක්වන්නට නම් වැඩ පිළිවෙළක් දිනවා එය බලාත්මක කර ගත යුතු ය. වැඩ පිළිවෙළක් දිනවීම යනු අවසන් මොහොතේ කළ යුත්තක් නොවේ. මහින්ද රාජපක්ෂ කළා සේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වේලාසනින් ජනාධිපතිවරණයකට ගිය හොත් වැඩ පිළිවෙළක් දිනවන්නට අපහසු ය. එයත් සිහි තබාගෙන වැඩ පිළිවෙළක් දිනවන්නට හෘදය සාක්ෂියක් තිබෙන කවුරුත් කොන්දේසි රහිතව ඒකරාශී විය යුතු වන්නේය.■

තේමා දෙකක් ගැන මෙම ලිපියෙන් සාකච්ඡා කිරීම මගේ අරමුණයි. පළමුවැන්න, පකිස්ථානයේ සියල්කොට් නගරයේදී ඉස්ලාමීය ආගමික අන්තවාදීන් විසින් වධදී මරා දමන ලද ලාංකික විධායක නිලධාරියා පිළිබඳ සිදුවීමයි. දෙවැනි කරුණ, සමුපකාර ව්‍යාපාරය හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතර සම්බන්ධය පිළිබඳ සාකච්ඡාව ඉදිරියට ගෙන යාමයි.
සියල්කොට් නගරයේ ඇඟලුම් කම්හලේ ලාංකික කළමනාකරු මරා දමනු ලැබුවේ, නීතියේ බලය තමන් අතට ගෙන නිල නොවන ලෙස පොලිස් භටයන්ද, නඩුකාරයන්ද, අලුගෝසුවන් ද ලෙස ක්‍රියා කරන ආගමික ත්‍රස්තවාදී කණ්ඩායමක සාමාජිකයන් පිරිසක් විසින් බව වාර්තා වේ. මෙවැනි කණ්ඩායම්වලට ඉංග්‍රීසියෙන් කියන්නේ ඩසටසක්බඑැ ටරදමචි යනුවෙනි. පකිස්ථානයේ මෙන්ම ඉන්දියාවේද මෙවැනි ‘සෝදිසි මැර කණ්ඩායම්’ ආණ්ඩුවේද, දේශපාලන පක්ෂවලද, ඇතැම් විට පොලිසියේ සහ අධිකරණයේද ආරක්ෂාව සහිතව ක්‍රියාත්මක වෙති. ආගමික අනන්‍යතාව සහ ආගමික භක්තිය ඉතා විසකුරු සහ ප්‍රචණ්ඩ ලෙස දේශපාලනීයකරණයට භාජනය කරන මෙවැනි කණ්ඩායම්, දකුණු ආසියාවේ පසුගිය දශක කිහිපය තුළ පැතිරුණ දේශපාලන ම්ලේච්ඡත්ව පරිහානියේ සංකේත වෙති. ලංකාවේද මෙම ක්‍රියාවලිය දිග හැරෙන සැටි අපි පසුගිය කාලයේදී දුටුවෙමු. ආගමික උන්මාදය දේශපාලනීකරණය කිරීමේ දේශපාලනය ගැන විචාරාත්මක සාකච්ඡාවක් ආරම්භ කිරීමට, ඉහත කී ලාංකිකයාගේ ඛේදජනක සහ අවාසනාවන්ත මරණයෙන් විවෘත වූ අවකාශය පාවිච්චි කරනු වෙනුවට, දැනට අප රටේ සිදුවන බව පෙනෙන්නේ ආගමික හා වාර්ගික වෛරයේ දේශපාලනය තවත් පැතිරවීමට සූදානම් පිරිස් ඉදිරියට පැමිණීමයි.

මෙම කරුණ ගැන විචාරාත්මක සාකච්ඡාවක් ඉදිරියට ගෙන යාමේදී පකිස්ථානයේ අත්දැකීමෙන් ලංකාව ඉගෙන ගත යුතු වැදගත් පාඩමක් ගැනද අවධානය යොමු කළ යුතුව තිබේ. එය නම්, අන්තවාදී ආගමික කණ්ඩායම්වල ප්‍රචණ්ඩවාදී මතවාද, රටේ නීතියට සහ රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තිවලට ඇතුල් කර ගැනීමේ භයානක කමයි. ලංකාවේ වර්තමාන ආණ්ඩුවට සම්බන්ධ සමහර කොටස් ආගමික උන්මාදය නීතිගත කිරීම දේශපාලන අවියක් කර ගැනීමට ඉදිරිපත් වුවහොත් අප පුදුම විය යුතු නැත. ආගමික උන්මාදය නීතිගත කිරීම, රටවැසියන් බෙදා පාලනය කිරීමේත්, ජන කණ්ඩායම් අතර සංහිඳියාව නොව වෛරය දේශපාලන වාසි ලබා දෙන්නාවූත් විකල්පයක් ලෙස දකින පුද්ගලයෝද, පිරිස්ද පාලක දේශපාලන පන්තියෙහි සිටිති.

මර්දන නීති

මාධ්‍ය වාර්තාවලට අනුව, ප්‍රියංකර කුමාර මහතාට පහර දී මරා දැමීමට ඔහු කළමනාකරණය කළ කම්හලේ කම්කරුවන් කුපිත කර ඇත්තේ, ඉස්ලාමීය අන්තවාදී දේශපාලන කණ්ඩායමක කාඩර්වරුන් විසිනි. අල්ලාතුමාගේ උද්ධෘතයක් සහිත මෙම දේශපාලන පක්ෂයේ ප්‍රචාරක පෝස්ටරයක් ඉරා දැමීම නිසා මෙම අන්තවාදී කම්කරු පිරිස් උමතු ලෙස කෝප වූ බවද, දෙවියන් වහන්සේට අපහාස කිරීමේ වරදට ප්‍රියංකර මහතාට දඬුවම් කිරීමට, මෙම ආගමික ක්‍රියාකාරී පිරිස ක්ෂණිකව තීරණය කර ඇති බවද පෙනේ. “ආගමට අවමන් කිරීම” ඉතා දැඩි දඬුවම් ලැබෙන අපරාධයක් ලෙසද පාකිස්ථානයේ නීතිගත කර තිබේ. බි්‍රතාන්‍ය යටත්විජිත පාලන කාලය තුළ 1920දී ‘ආගමට අවමන් කිරීම තහනම් කිරීමේ නීතිය’ (Blasphemy law) එකල හඳුන්වා දෙන ලද්දේ මුස්ලිම් ආගමික සංවිධානවල ඉල්ලීම මතය. ඉන්පසුව 1980 ගණන්වල මිලිටරි ඒකාධිපති සියා උල් හක් විසින් මෙම නීති තවත් දැඩි කරනු ලැබිණ. ආගමික ජීවිතයක් කිසිසේත් ගත නොකළ, හැන්දෑවට විස්කි පානය කරන ලෞකිකවාදී හමුදා නිලධාරියකු වූ ජනරාල් සියා උල් හක්, ඉතාම මර්දනකාරී නව නීති මගින් ඉස්ලාම් ආගමට අපහාස කිරීමට එරෙහි නීති තද කළේ කිසිදු ආගමික භක්තියක් නිසා නොව, 1980 ගණන්වලදී පකිස්ථානයේ මතුවන්නට පටන් ගත් දැඩි අන්තවාදී ඉස්ලාමීය ආගමික කණ්ඩායම්වල දේශපාලන සහාය තම මර්දනකාරී හමුදා පාලනතන්ත්‍රයට ලබාගැනීමටය. එම ආගමික නීතිවලින් වැඩියෙන්ම බැට කෑවේ පකිස්ථානයේ සිටි හින්දු, කතෝලික සහ විවිධ ඉස්ලාමීය කුඩා නිකායවලට අයත් පුරවැසියන්ය. ආගමික අන්තවාදය දේශපාලන වශයෙන් භාවිත කිරීමේ දේශපාලන අවස්ථාවාදයේ නරකම නිදසුනක් වන්නේ 1980 ගණන්වල සිට පකිස්ථානයයි.

ඉස්ලාමයට අපහාස කිරීම පිළිබඳ නීතිය පකිස්ථානයේ දේශපාලනය තුළත්, දෛනික ජීවිතය තුළත් කෙතෙක් බිහිසුණු ලෙස දේශපාලන පක්ෂද, හමුදාතන්ත්‍රයද, ආගමික අන්තවාදී කණ්ඩායම් සහ ඒවායේ කාඩර්වරුන්ද, පොලිසිය විසින්ද, සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ද විසින් පාවිච්චි කරන්නේද යන්න ගැන, පකිස්ථානයේ මානව හිමිකම් පිරිහීම පිළිබඳව ඇති විවිධ වාර්තාවලින් එළිදරව් කර ඇත. මේ පිළිබඳ තම අත්දැකීම් පිළිබඳ ආගමට අපහාස කිරීමේ නීතියේ වින්දිතයන්ද, මානව අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරිකයන්ද වෙතින් දැනගැනීමට, 1990 ගණන්වල පකිස්ථානයේ මා කළ සංචාරවලදී මට අවස්ථාවක් ලැබිණ.

නිදසුනක් ලෙස, දේශපාලන හෝ පුද්ගලික සතුරෙකුගෙන් පළිගැනීමට කෙනෙකුට අවශ්‍ය නම් කළ යුත්තේ, ‘ඉස්ලාම් ආගමට හෝ අල්ලා දෙවියන්ට එම පුද්ගලයා අසභ්‍ය වචනයෙන් බැන වැදුණු බව තමන්ට ඇසුණා’ යැයි ප්‍රචාරයක් හැරීමයි. එය එම පුද්ගලයාට විරුද්ධව ‘ඉස්ලාමීය සෝදිසි භට කණ්ඩායම්’ එනම් විජිලන්තේ කණ්ඩායම්වල කෝපය හා ක්ෂණික දඬුවම් කිරීමේ බලය මුදා හැරීමට හොඳටම ප්‍රමාණවත්ය. එම පුද්ගලයා කුරාණයේ පිටුවක් ඉරා වීසි කරනවා තමන් ඇසින් දුටු බව පොලිසියට පැමිණිලි කිරීමද ප්‍රමාණවත්ය. වහාම පොලිසියේ අත්අඩංගුවට පත්වන එම පුද්ගලයා පොලිසියේ වධහිංසාවලට පත්වනවා පමණක් නොවේ. නඩුවේදී ඔහු වෙනුවෙන් නීතිඥයන් ඉදිරිපත් වන්නේ නැත. සාක්ෂි කොතරම් දුර්වල වුවත් චුදිතයා නිදහස් කිරීමට නඩුකාරයා ඉදිරිපත් නොවෙයි. අන්තිමේදී එම අහිංසක පුද්ගලයෝ සිරගෙදර මියයන තුරු දුක් විඳිති. පකිස්ථානයේ සිරගෙවල් යනු ඉන්දියාවේ මෙන්ම ලෝකයේ ඇති නරකම සිරගෙවල් අතර මුල්තැන් ගන්නා ඒවාද වෙති. මුල්තාන් නුවර සිරගෙදර මෙවැනි අහිංසකයන් විශාල සංඛ්‍යාවක් දුක් විඳිමින් සිටින බව ඒ දිනවල පුවත්පත්වල වාර්තා කර තිබිණ.
ආගමික අන්තවාදය පිළිබඳ පකිස්ථානයේ මෙම ශෝචනීය වාර්තාවෙන් ලංකාවේ අප මෙන්ම ලෝකයේ අනෙක් රටවල්ද ඉගෙන ගත යුතු පාඩම් කිහිපයක්ම තිබේ. පළමුවැන්න ආගම දේශපාලන පක්ෂවලත්, දේශපාලන නායකයන්ගේත් දේශපාලන සහ බලකාමී වුවමනාවන්ට පාත්‍ර නොකළ යුතුය යන්නයි. ආගම සහ දේශපාලනය පැවතිය යුත්තේ එකිනෙකා සමඟ මිශ්‍ර නොවූ, එකිනෙක පාලනය කරන්නට උත්සාහ නොදරන ක්ෂේත්‍ර දෙකක් ලෙසය. දෙවැන්න, ආගමට අපහාස කිරීම සම්බන්ධ අපරාධ නීති කවර තත්ත්වයක් යටතේ හෝ කිසිදු සමාජයක පැනවිය යුතු නැත යන්නයි. එවැනි නීති පුරවැසි නිදහස දැඩි ලෙස සීමා කරන අවස්ථාවාදී බලවේග සහ පුද්ගලයන් විසින් අයුතු ලෙස සහ වගකීම් විරහිත ලෙස අවභාවිත කරනු ලැබෙන බව පකිස්ථානයේ මෙන්ම අනෙක් රටවලද අත්දැකීම්වලින් පෙනේ. තුන්වැන්න, ආගමික නීති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ බලය කිසිසේත්ම විජිලන්තේ මැර කණ්ඩායම්වල අතට පත් නොකළ යුතුය යන්නයි. ‘ආගම්වලට අපහාස කිරීම’ සම්බන්ධ නීති, නීතියේ ආධිපත්‍යය විනාශ කිරීමේ ප්‍රතිඵලය ඇති කරවන, ආපස්සට පියවර ගත නොහැකි මහා දේශපාලන වරදක් බවට තේරුම් ගත්තත් පකිස්ථානයේ සියලු දේශපාලන පක්ෂ දැන් සිටින්නේ එහි සිරකරුවන් හැටියටය.

සමුපකාර ව්‍යාපාරය යළි ඉපිදවීම

කොටපොළ සමුපකාර සමිතියේ ඡන්ද විමසීමෙන් ජවිපෙ ජයගත් බවට පසුගිය දිනවල මාධ්‍ය වාර්තා කිහිපයක් තිබිණ. දැනට තිබෙන දේශපාලන තත්ත්වය තුළ ජවිපෙට බිම් මට්ටමේ පුරවැසි සහාය වර්ධනය වීමේ ප්‍රවණතාවක් තිබීම පුදුමයට කරුණක් නොවේ. මේ නිසාම ජවිපෙ නායකත්වය කළ යුත්තේ මෙම ප්‍රවණතාව, තම පක්ෂය වර්ධනය කර ගැනීම සඳහා පමණක් නොව, ප්‍රගතිශීලී සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන හා සමාජ පරිවර්තන ක්‍රියාවලියක් ජනනය කළ හැකි පරිදි එම, අවකාශය මූලෝපායික ලෙස භාවිත කිරීමයි. පහත සඳහන් අදහස් කිහිපය මා පළ කරන්නේ ඒ වෙනුවෙන් ‘ජවිපෙට උපදෙස් දීම’ට නොව ජවිපෙහිද අනෙක් වාමාංශික හා ප්‍රගතිශීලී බලවේගවලද අවධානය යොමු කිරීම මැනවැයි මා සිතන නිසාය.

සමුපකාර ව්‍යාපාරය පුනරුජ්ජීවනය කිරීම ගැන ලංකාවේ වර්තමානයේ දේශපාලන කණ්ඩායම් කිහිපයක්ම උනන්දුව දක්වන බව පෙනේ. දැනට ආණ්ඩු බලයේ සිටින පොදු පෙරමුණේ ‘සෞභාග්‍යයේ දැක්ම’ මැතිවරණ ප්‍රකාශනයේ ඒ පිළිබඳව පිටුවක පමණ විග්‍රහයක්ද, යෝජනා ද තිබේ. උතුරේ ගොවි ජනතාව සමඟ වැඩ කරන වාමාංශික කණ්ඩායම්ද සමුපකාර ව්‍යාපාරය ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වැඩපිළිවෙළක් සමඟ සම්බන්ධ කර ඇත. මොන්ලාර් නම් ගොවි ජනතාව සමග වැඩ කරන ගොවි ක්‍රියාකාරී සංවිධානය ද සමුපකාර ව්‍යාපාරය යළි ගොඩ නගා ව්‍යාප්ත කිරීමට කැපවී සිටිති. රටේ සුළු වශයෙන් හෝ පවතින සමුපකාර ව්‍යාපාරය පිළිබඳ සාකච්ඡා මැද අවධානය යොමු කළ යුතු අලුත් තේමාව වන්නේ, ලංකාවේ පුළුල් ප්‍රගතිශීලී සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජ ව්‍යාපාරයක අංගයක් ලෙස සමුපකාර ව්‍යාපාරය යළි ගොඩ නැගීමට දැන් විවෘත වී තිබෙන අවකාශය ප්‍රයෝජනයට ගන්නේ කෙසේද යන්නයි.

යළි ගොඩ නැගීම

සමුපකාර ව්‍යාපාරය ‘යළි ගොඩ නැගීමක්’ ගැන අප කතා කළ යුත්තේ ඇයිද යන කරුණ පළමුවෙන් විමසා බලමු. 1910-11 කාලයේ බි්‍රතාන්‍ය පාලකයන් විසින් ලංකාවේ ආරම්භ කරන ලද සමුපකාර සමිති, පසුව මහජන ව්‍යාපාරයක් බවට පත් විය. ඒ 1940 ගණන්වල මුල, දෙවැනි ලෝක යුද්ධ කාලයේය. වමේ ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධව සිටි සඳලංකාවේ සුබසිංහ පවුල සමුපකාර ව්‍යාපාරයේ මෙම පරිවර්තනයට පුරෝගාමී වූහ. 1950-60 ගණන් වන විට සමුපකාර සමිති ව්‍යාපාරය, විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය සමාජයේ, ‘පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී’ ස්වරූපයක් අත් පත් කරගෙන සිටියේය යන කරුණ අපගේ විශේෂ අවධානයට යොමුවිය යුත්තකි. සෑම ගමකම පිහිටුවන ලද ‘විවිධ සේවා සමුපකාර සමිති,’ ග්‍රාමීය මෙන්ම නාගරික සමාජයේද පුරවැසියන් සහභාගි වූ ස්වේච්ඡා සමිතියක් විය. සාමාජිකත්වය ස්වේච්ඡාවෙන් ලබා ගත් එකකි. සමිතියේ නිලධාරීහු සාමාජිකයන්ගේ ඡන්දයෙන් තෝරා පත් කර ගනු ලැබූහ. මාසික රැස්වීම්වලට සාමාජිකයෝ ස්වේච්ඡාවෙන් සහභාගි වූහ. සමිතියේ තීරණ ගැනීම සාකච්ඡා හා ඡන්ද විමසීම මාධ්‍යයෙන් සිදුවිය.

නිලධාරීන් බොහෝ විට ක්‍රියා කළේ සාමාජිකයන් ඉදිරියේ විවෘතවය. සාමාජිකයන්ගේත් ඔවුන්ගේ පොදු යහපතට ඔවුහු වැඩ කළහ. සමුපකාර සමිති පවත්වාගෙන ගිය වෙළඳසැල්වල ‘බිස්නස් මොඩ්ල්’ එක සකස් වී තිබුණේ පාරිභෝගිකයා සූරාකෑම හෝ අයුතු ලාභ ලැබීම ඉලක්ක කරගෙන නොවේ. ‘මැනේජර් මහත්වරුන්’ දූෂණයේ යෙදුණ අවස්ථාවල ඔවුන්ට විරුද්ධව විනය ක්‍රියා මාර්ග ගැනීමට තරම් ඍජු සමුපකාර දෙපාර්තමේන්තුවක්ද ඒ කාලයේ තිබිණ. මන්ත්‍රීවරුන්ගේ හා දේශපාලනඥයන්ගේ පාලනයට හසුනොවීම, සමුපකාර සමිතිවල 1970 ගණන්වල මුල් කාලය තෙක් තිබුණ විශේෂ ලක්ෂණයක් විය. 1957 කුඹුරු පනත යටතේ ඇතිකර තිබුණු අඳ ගොවියාට වාසිදායක ලෙස ගැමි කෘෂිකාර්මික සමාජයේ බලසම්බන්ධතා වෙනස් කිරීමත්, ගොවි කාරක සභා ක්‍රමයත්, සමුපකාර ව්‍යාපාරයට සාමාන්‍ය ගොවි ජනතාවගේ සහභාගිත්වය තහවුරු කිරීමට පසුබිම් විය. මේ විස්තර මා කරන්නේ මාතර දිස්ත්‍රික්කයේ සමුපකාර සමිති පිළිබඳව 1950 ගණන් හා 1960 ගණන්වල තිබුණු තත්ත්වය පිළිබඳව, 1960 ගණන්වලදී මා අසා තිබුණු හා අත්දුටු දේ ආශ්‍රයෙනි. කුඩා කාලයේ අත්දැකීම් රොමෑන්තික කිරීමට සාමාන්‍යයෙන් අප සතු ප්‍රවණතාව නොතකා, මෙම නිරීක්ෂණ වලංගු ඒවා වන්නේ, එම කාලයේ ලංකාවේ දේශපාලනය, සමාජය හා ආණ්ඩුව සම්බන්ධව තිබුණු විවෘතතාවද සමඟ සම්බන්ධ කර සිතන විටය.

පිරිහීම

එහෙත් 1970න් පසුව සිදුවූයේ බොහෝ දුරට අව්‍යාජ ග්‍රාමීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අවකාශයක් වූ සමුපකාර ව්‍යාපාරය පක්ෂ දේශපාලනීකරණයට සහ නිලධරවාදයට යට කරනු ලැබීමයි. 1970 සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුව ආරම්භ කළ මෙම පරිහාණිය, එජාප ආණ්ඩුව යටතේ තවත් ඉදිරියට ගියේය. තම දේශපාලන ස්වායත්තතාව අහිමි වූ සමුපකාර සමිති, දූෂණය පිරි, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලක්ෂණ අහිමි වූ, මධ්‍යම රජයේ නිලධරවාදී ග්‍රහණය විසින් ද අඩපණ කරනු ලැබූ එකක් විය. 1977 ආරම්භ වූ ආර්ථික ලිබරල්කරණ ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ, සමුපකාර සමිති අබිබවා සුළු කඩ හිමියන් බිහිවීමේ නව දේශපාලන-ආර්ථික ක්‍රියාවලියක්ද දියත් කෙරිණ.

සමුපකාර ව්‍යාපාරය ලංකාවේ යළි – ඉපිදවීමක් ගැන සිතිය යුත්තේ මෙම පසුබිම තුළය.

දේශපාලන වැදගත්කම

සමුපකාර ව්‍යාපාරය යළි ගොඩ නැගීමේ ප්‍රයත්නයක් අර්ථවත් වීමට නම් එහි දේශපාලන වැදගත්කම පිළිබඳ තක්සේරුවක් තිබීම අත්‍යවශ්‍ය වෙයි. එවැනි ප්‍රයත්නයක ඇති දේශපාලන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අර්ථය හඳුනා ගැනීම ඒ සඳහා ප්‍රයෝජනවත්ය. සුළු නිෂ්පාදකයා සහ පාරිභෝගිකයා ආර්ථික වශයෙන් පත්වන පීඩාවට සහ සූරාකනු ලැබීමට විකල්ප ආර්ථික සම්බන්ධතා ගොඩනැගීම සමුපකාර ක්‍රමයේ ඇති ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විභවතාවයි. එහි දේශපාලන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විභවතාව තිබෙන්නේ, පුරවැසියන් පොදු යහපත සහ සාමූහික ක්‍රියාකාරීත්වය සඳහා සංවිධානගත කිරීම සඳහා පහළම බිම් මට්ටමෙන් ඇති සංවිධාන ව්‍යුහයක් එහි ගැබ්වී තිබෙන නිසාය. මෙහි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විභවතාව වඩාත් තියුණුව පෙනෙන්නේ, මෙම කරුණ තුළය. එය වනාහී ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීකරණ ක්‍රියාවලියේ නව සමාජ අවකාශයක් විවෘත කරගැනීමට තිබෙන මාර්ගයක්ද වෙයි. පහළම මට්ටමෙන් ගොඩනැගෙන පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන සහ අවකාශ සඳහා සොයා බැලීම් කිරීම, අන් කවරදාවත් වඩා අද වැදගත් වන බවද කිව යුතුව තිබේ.

එවැනි ඉදිරි දර්ශනයක් සහිතව සමුපකාර ව්‍යාපාරය දෙස බලන විට අපට පෙනෙනු ඇත්තේ පුරවැසි කේන්ද්‍රීය ප්‍රජාතාන්ත්‍රික ව්‍යුහ ගොඩනැගීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැඹුරු කිරීමේ අගලයක අංශයක්ද වන බවයි. එය වනාහී පාර්ලිමේන්තුව සහ මහ මැතිවරණ කේන්ද්‍ර කොටගෙන පවතින සහ පුරවැසියන්ගෙන් ඈත්වී, දේශපාලන ප්‍රභූ පන්තියේ ග්‍රහණයට ලක්වී ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය, පුරවැසියන් අතට ආපසු ගැනීමේ ප්‍රයත්නයක් සමග බද්ධ කළ යුත්තකි. ජවිපෙ මෙන්ම වාමාංශික පක්ෂ සහ වෙනත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යළි ගොඩනැගීමට කැපවූ දේශපාලන කණ්ඩායම් සමුපකාර ව්‍යාපාරය දෙස බැලිය යුත්තේ මේ ආකාරයේ නව දර්ශනයක් තුළින් නම් සමුපකාර ව්‍යාපාරය ‘යළි ඉපිදවීම’ යන්නෙහි සැබෑ අර්ථය වඩාත් පැහැදිලි වනු ඇත.

එවිට ‘සමුපකාර සමිති’ යන්න දෙස නව රැඩිකල් සංකල්පීය ඇසකින් බැලීමටද අපට හැතිවනු ඇත. බිම් මට්ටමෙන් ගොඩ නැගෙන, ප්‍රජාමූලවාදී මෙන්ම සමූහාණ්ඩුවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජ මූලයන් සහිත, විකල්ප ප්‍රති-ආධිපත්‍යවාදී සමාජ ව්‍යාපාරයක් ලෙස සමුපකාර ව්‍යාපාරයේ දැනට නැතිවී තිබෙන එහෙත් යළි ගොඩනැගිය හැකි ප්‍රගතිශීලී- ජනතාවාදී විභවතාව අපට හඳුනාගත හැක්කේද එවිටය. වාමාංශික සහ ප්‍රගතිශීලී දේශපාලන ව්‍යාපාර සමුපකාර සමිති නිලවරණවලට සහභාගි වී ඒවායේ බලය ලබාගත යුත්තේ මෙවැනි ප්‍රතිමානීය ඉලක්කයක් සහිතව වන්නේ නම්, එවැනි මැදිහත්වීම්වලට කල් පවත්නා දේශපාලන අර්ථයක්ද ලැබෙනු ඇත. ■