වියන්ගොඩ සිංහලයට නඟන කෘතියක් ප්‍රථමයෙන්ම සිංහල පාඨකයා හඳුනා ගන්නේ ඔහුගෙන් ය. අනතුරුව ඔහු හඳුන්වා දෙන ලේඛකයා සිංහල පාඨකයන් අතර ජනප්‍රිය වන බව ඉහතින් ද සඳහන් කළෙමි.
තවත් පරිවර්තකයන් මේ කතුවරුන් පරිවර්තනය කරන්නේ
වියන්ගොඩගේ පරිවර්තනයක සෙවණැල්ල යටතේ යයි සිතේ.

ලෝක සාහිත්‍යයේ විශිෂ්ට කෘති සිංහලයට නැඟීම දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ සිදු වන්නකි. සිංහලයට නැඟු‍ණ කෘතිවල ආභාසය ලැබීමෙන් සිංහල සාහිත්‍යය පෝෂණය වූ බව අමුතුවෙන් විස්තර කළ යුතු නැත. රුසියානු – ප්‍රංශ භාෂාවන්ගෙන් ලියැවුණු කෘති සම්භාරයක් සිංහල පාඨකයාට කියවීමට ලැබෙන්නේ පරිවර්තන ඔස්සේ ය. යථාර්ථවාදී සාහිත්‍යය යනු කුමක්දැයි නූතන ලේඛකයා වටහා ගත්තේ පරිවර්තන සාහිත්‍යය ඔස්සේය යන්න සරච්චන්ද්‍රගේ මතයකි. අපට හරවත් ස්වතන්ත්‍ර සාහිත්‍යයක් උරුම වන්නේ පරිවර්තන සාහිත්‍යය ඔස්සේ බව සිරිල් සී පෙරේරා පවසා ඇත. එතුමන් පෙන්වා දෙන්නේ මනුෂ්‍ය ජීවිතය සම්බන්ධ කාරණා ගැඹුරින් නිරූපණය කළ රුසියානු සාහිත්‍යය සහ ප්‍රංශ සාහිත්‍යය පරිශීලනය කිරීම නිසා අලු‍ත් ලේඛක පරපුරක් බිහිවුණ බව ය. එතුමන් වැඩි දුරටත් සඳහන් කර තිබෙන්නේ නූතන නිර්මාණ සාහිත්‍යයේ භාෂාව – ශිල්ප ධර්ම – චරිත නිරූපණය දියුණු තත්වයකට පත් කරන්නට ද පරිවර්තන කෘති මහෝපකාරී වූ බවයි. සැබවින්ම සිරිල් සී පෙරේරා – කේ.ජී. කරුණාතිලක වැනි පුරෝගාමී පරිවර්තකයන්ට සිංහල පාඨක සමාජයේ පමණක් නොව නිර්මාණාත්මක ලේඛක සමාජයේ ද බුහුමන උරුම ය. විශිෂ්ට සාහිත්‍ය කෘති සිංහලයට නැඟීම අද වන විට ඉතා සිල්ලර වැඩක් බවට පත්ව තිබෙන බවට චෝදනා අප්‍රමාණය. ඊටත් වඩා ඛේදය වේගයෙන් නිසරු කෘති වැඩි වැඩියෙන් පරිවර්තනය වීම ය.

අද අපේ කථා නායකයා ද පරිවර්තකයෙකි. හෙතෙම ගාමිණී වියන්ගොඩ නම් වේ. යථාර්ථ රීතියෙන්ම ලියැවුණ සාහිත්‍ය නිර්මාණ පරිවර්තනය පැහැදිලි වෙනසකට භාජනය කරන්නේ වියන්ගොඩ ය. නූතන නිර්මාණ සාහිත්‍යයේ අභිවෘද්ධියට අදාළ වූ නූතනවාදී ලේඛක ලේඛිකාවන්ගේ කෘති සිංහලයට නඟමින් නූතන ලෝක සාහිත්‍යය ඇසුරු කිරීමට දොර කවුළු සිංහල පාඨක සමාජයට විවර දෙන්නේ ද ඔහු ය. වියන්ගොඩගේ පරිවර්තන ක්‍රියාදාමය හේතුවෙන් නූතන සිංහල නිර්මාණ සාහිත්‍යයේ ද වැදගත් ප්‍රවණතා සිදුව තිබෙන බව පැහැදිලි ය.

දේශප්‍රේමය සහ මව්බිම

ගාමිණී වියන්ගොඩ කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධිධරයෙකි. තරුණ වියේම වාම දේශපාලනයට නැඹුරු වුණ පුද්ගලයෙකි. ලංකාවේ තරුණ පරපුර ප්‍රගතිශීලී අදහස්වලින් දීප්තිමත්ව සිටි අවධියේ ඔහු දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම්වලට දායක වූ කෙනෙකු යයි මා අසා තිබේ. උපාධිධාරී ගුරුවරයෙකු වූ වියන්ගොඩ වෘත්තීය අරගලයකට දායක වීමෙන් ගුරු වෘත්තිය අහිමි වේ. ඉනික්බිතිව හෙතෙම විදේශගත වෙයි. ඔහුගේ භාග්‍යය වන්නේ විශිෂ්ට කලා සම්ප්‍රදායන් නොනැසී පවතින රටක් වන පැරීසියේ ජීවත්වීමට පුළුවන් වීම ය. අදින් කලකට ඉහත දී දේශපාලනික හේතු කාරණා නිසා ද, වෙනත් සාධක නිසා ද විදේශ ගතවුණ පුද්ගලයන් ආර්ථික වශයෙන් අද ඒ ඒ රටවල ගොඩ නැඟී සිටින වග ඇත්තකි. ඔවුන්ගේ ජීවිත ආරක්ෂා වීම මෙන්ම – යහපත් අන්දමකින් ජීවිත ගොඩ නඟා ගැනීමට පුළුවන් වීම ද ඒ ඒ රටවල පවතින දියුණු තත්වයන් නිසා පුළුවන් වී ඇත. අභාග්‍යය නම් ඔවුන්ගේ අති බහුතරය ලෝකෙන් උතුම් රට ලංකාවයි සිතමින් දේශප්‍රේමීන් වී සිටීම ය. ජාතිවාදීන් වී සිටීම ය. දැන උගත් විශාල පිරිසක් දියුණු රටවල දීර්ඝ කාලයක් වාසය කරමින් ම ජාතිවාදය හා ආගමික අන්තවාදය හිසින් ගැනීම පවසන්නේ කුමක් ද? ගෝඨාභය රාජපක්ෂ දිනවන්නට ඔවුන් බුරුතු පිටින් ලංකාවට පැමිණියේ මව්බිම බේරා ගැනීමට ය. මේ බහුතරයකගේ දේශප්‍රේමය විමල් – උදය දේශප්‍රේමයේම අනෙක් පැත්තය.

ගාමිණී වියන්ගොඩ කිසියම් දේශපාලන විඥානයකින් මඬනා ලද්දෙකු නිසාදෝ ඔහු දියුණු රටක දියුණු මනසක් ඇති පුද්ගලයෙකු ලෙසින් ගොඩ නැඟී ඇත. ඔහුගේ පරිවර්තන ක්‍රියාදාමය ඔස්සේ මට හැඟෙන්නේ මව්බිමට සැබෑ දයාවකින් හෙබි දේශප්‍රේමයකි. ඒ දයාව – දේශප්‍රේමය නිසා ඔහු ශ්‍රී ලාංකේය සමාජය දේශපාලනිකව සවිඥානික කිරීමට කල්පනා කරයි. නූතනවාදී සාහිත්‍ය කියවීමට ශ්‍රී ලාංකේය පාඨකයා පුරුදු කිරීමට ප්‍රෝත්සාහී වී ඇත්තේ ඒ නිසා යයි සිතමි. ‘ඩයස්මිලා‘ නම් රණවිරුගායෙන් මුග්ධ දේශප්‍රේමීන් අද රටට කර තිබෙන විපත කොතරම් භයානක ද? ඒ දේශප්‍රේමීහු ‘මෙරු‘ වෙති, නැත්නම් ‘ආවෝ ගියෝ‘ වෙති.

මා අවංකවම පිළිගන්නේ ගාමිණී වියන්ගොඩ නවීන ලෝක සාහිත්‍යය කියවීමට දොර කවුළු විවර කර දීමෙන් දියුණු පාඨක සමාජයක් ගොඩ නැඟීමත්, සබුද්ධික තරුණ පරම්පරාවක් අවදි කිරීමත් කළ බව ය. වියන්ගොඩ විවර කළ දොර කවුළු ඔස්සේ පිවිසෙමින් නූතනවාදී සාහිත්‍ය කෘති පරිවර්තනය කරන අලු‍ත් පරිවර්තකයන් පිරිසක් ද අද සිටින බව සත්‍යයකි. ජාතිවාදය හිසින් නොගත් – ආගමික අන්තවාදය හිසින් නොගත් අවම වශයෙන් පරම්පරා දෙකකට අයත් තරුණ පරපුරක් මුහුකුරා වැඩෙන්නට වියන්ගොඩ වැන්නෙකුගේ දේශප්‍රේමය සහ මව්බිමට කළ සම්ප්‍රදානයන් හේතු වී තිබේ යයි සිතමි.

නවීන සාහිත්‍යය

ගාමිණී වියන්ගොඩ වැඩ පටන් ගන්නේ 1990 දී ‘රාග රිද්ම‘ මැයෙන් කෙටි කතා සංග්‍රහයක් පළ කරමිනි. අද වන විට අඛණ්ඩ ප්‍රවාහයක් සේ ගලා යන වියන්ගොඩගේ නවීන සාහිත්‍ය පරිවර්තන ක්‍රියාදාමය දශක තුනක් පසු කර තිබේ.

‘රාග රිද්ම‘ කෙටි කතා සංග්‍රහය ඔස්සේ ශ්‍රී ලාකේය පාඨකයා නවීන සාහිත්‍යයේ සුවඳ පළමු වරට ආඝ්‍රාණය කරන්නට සමත් විය. අයිසැක් බෂෙවිස් සිංගර් (පෝලන්තය) – මිලාන් කුන්දේරා (චෙකෝස්ලෝවැකියාව) – යුකියෝ මිෂිමා (ජපානය) – ලු‍යිසා වැලෙන්සුවෙලා (ආර්ජන්ටිනාව)- සීසර් පවේසි (ඉතාලිය) – රිචඩ් රයිට් (ඇමෙරිකාව) – ඇල්බර්ටෝ මොරේවියා (ඉතාලිය) – ගේබ්රියෙල් ගාර්ෂියා මාර්කේස් (කොළොම්බියාව) රිද්ම කෘතියෙහි ඇතුළත් කෙටි කතාවල රචකයන් ය. මේ නිර්මාණකරුවන් අතුරින් මීට ඉහත සිංහලයට පරිවර්තනය කර තිබුණේ ඇල්බර්ටෝ මොරේවියාගේ සහ ගේබ්රියෙල් ගාර්ෂියා මාර්කේස්ගේ කෘතියක් පමණි. එහෙත් මාර්කේස් නියමාකාරව කියවීමට ඔහුගේ නිර්මාණ සම්ප්‍රදාය හැදෑරීමට අවශ්‍ය මඟපෙන්වීම කරන ලද්දේ වියන්ගොඩ විසිනි.
‘රාග රිද්ම‘ පළ වන අවධිය වන විට ලංකාවේ සාහිත්‍ය කලා සම්භාෂණය කිසියම් අන්දමකින් ව්‍යාකුලව දුබලව තිබුණි. පාඨක සමාජය සාහිත්‍ය කියවීමෙන් දුරස්ථව සිටි සේ ය. තරුණ පාඨක සමාජයකට නොව කියවීම පුහුණුව සිටි පාඨක සමාජයකට ද නිර්මාණ සාහිත්‍යය චමත්කාරජනක නොවූ සේ ය. එහෙත් දේශපාලනික සමාජමය කියවීමක සුළු වශයෙන් නිමග්නව සිටි පිරිසක් සිටියහ. ඔවුන් ගෙඩි පිටින් ගිරව් සේ න්‍යාය ඇද බාන්නටය පටන් ගෙන තිබුණේ. මේ පසුබිම තුළ නූතන ලෝකයට පිවිසෙන්නට යතුර ප්‍රදානය කරන්නේ ගාමිණී වියන්ගොඩය. ඒ යතුර ලෙස මා දකින්නේ ‘කරුමක්කාර කතාවක්‘ මැයෙන් පළ කරන ගේබි්‍රයෙල් ගාර්ෂියා මාර්කේස්ගේ කෙටි නවකතාවයි. වියන්ගොඩ නමැති පරිවර්තකයා නියමාකාරව දකින්නේ ද, නවීන නිර්මාණ සාහිත්‍ය රීතිය යනු කුමක් ද? යන්න සිංහල සාහිත්‍ය සම්භාෂණයේ අවධානයට බඳුන් වන්නේ ද මේ කෘතිය ඔස්සේ ය. එහෙත් වියන්ගොඩ අලු‍ත් පාඨක සමාජයක බුහුමනට ලක් වන්නේ ඉසබෙල් අයියන්දේගේ ‘ඊවා ලූනා‘ කෘතිය ඔස්සේ ය. මේ විශිෂ්ට සාහිත්‍ය කෘතිය නවීන සාහිත්‍යය ගැන අවදි වූ පාඨක සමාජයේ උන්මාදයක් තරමට කතා බහට ලක් විය. මේ නිසා නවීන සාහිත්‍ය ප්‍රවර්ගය ගැන අසංවේදී අය අතින් ද ඉසබෙල් අයියන්දේගේ කෘති පරිවර්තනය වන්නට විය. කෙසේ වුව අද නූතන සාහිත්‍යය කියවන පාඨකයා ඉසබෙල් අයියන්දේ ගැන කතා බහ කරනවා පමණක් නොව මේ ලේඛිකාවට ආදරය කරන බව ද අසත්‍යයක් නොවේ. ඒ හැම පිබිදීමක්ම – උත්තේජනයක්ම කේන්ද්‍රගතව තිබෙන්නේ ඊවා ලූනා ඔස්සේ බව ද කිව යුතුය.

සාරවත් අස්වැන්න

‘ඊවා ලූනා‘ පරිවර්තනයෙන් අනතුරුව වියන්ගොඩ සිංහලයට නඟන්නේ, මිකායෙල් බුල්ගකෝව්ගේ ‘බල්ලෙකු හදවත’ නමැති නවකථාවයි. ඔහු දැනුවත්වම, උවමනාවෙන්ම නූතනවාදයේ වත්මන අහම්බයක් නොව ඊට ඉතිහාසයක් තිබෙන වග මේ රුසියානු ගත්කරුවා සිංහල පාඨකයාට හඳුන්වා දීමෙන් සිදු කරයි. නිර්මාණ පරිවර්තනය සමඟින් නවීන සාහිත්‍යයට අදාළ ඉතිහාසය මත සමාජමය දේශපාලනික කියවීමක් ද ඔහු සිදු කරයි. මේ වියමන නියමාකාරව සිංහල පාඨකයාට ශාස්ත්‍රීය පදනමකින් විස්තාරණය කර දෙන්නට තරම් විචාරකයන් අපට සිටියේ නැත. මේ කෘතිය පරිවර්තනය කිරීමෙන් අනතුරුව වියන්ගොඩ සිංහල පාඨකයා අතට යළිත් පත් කරන්නේ ගේබ්රියෙල් ගාර්ෂියා මාර්කේස්ගේ කෘතියකි. ඒ ‘කොළරා කාලේ ආලේ‘ නමැති කෘතියයි. මේ කෘතියෙන් පරිවර්තකයෙකු ලෙසින් වියන්ගොඩ සිංහල සාහිත්‍ය සම්භාෂණයට දැනෙන- පෙනෙන අන්දමට ලොකු පිම්මක් පනියි. සිවිල් බලයක් නැති පාඨක සමාජය තුළ ඇති වෙන අලු‍ත් කතා බහ නොයිවසූ ගතානුගතික අදහස් කරපින්නා ගත් පුද්ගලයන් ‘ජ්‍යෙෂ්ඨ ලේඛකයන්’, ‘මේ මහා විකාරනෙ‘ යන චෝදනාව නැඟී ය. උත්ප්‍රාසය නම් ‘නූතනවාදී න්‍යායධරයා මම වෙමි‘ මානයෙන් උඩඟු‍ව සිට දැලිපිහියක් අතට ගත් විනිසුරුතුමෙකු වියන්ගොඩගේ වෑයමට කෝචොක් කිරීම ය. ඔහු හැම විටම වෛරයම පළ කළා විනා නූතන සාහිත්‍ය සම්භාෂණයට කිසිම වැදගත් නිර්මාණාත්මක හෝ ශාස්ත්‍රීය සම්ප්‍රදානයක් කරන්නට අපොහොසත් විය. මේ මොට්ට අවිවලින් තුවාල සිදු කර නොගෙන වියන්ගොඩ අකම්පිතව නවීන සාහිත්‍ය විවිධ අලු‍ත් ලේඛකයන් ඔස්සේ නූතන පාඨකයාට හඳුන්වා දෙන්නට කැප විය. ඒ අධිෂ්ඨානය හේතුවෙන් අද වන විට පුහුණු රසිකයන්ට නිතර නිතර පරිශීලනය කිරීමට තරම් අගනා කෘති තිහක් ප්‍රකාශයට පත් වී තිබේ.

බොහෝ පරිවර්තකයන් කුඩා කෘති – ජනප්‍රිය කෘති පරිවර්තනය කරන්නට ම නැඹුරුව සිටින පසු බිමක වියන්ගොඩ තෝරා ගන්නේම දැවැන්ත කෘති ය. දැවැන්ත යනු පිටු ප්‍රමාණයෙන් විශාල වීම ම නොව, නිර්මාණ කෘති ලෙස ඒවායෙන් මනුෂ්‍ය ජීවිතය විෂයෙහි සිදු කරන දේශපාලනමය විවරණයෙහි ගැඹුර දැවැන්ත වීම ය. විශේෂයෙන්ම සිමොන්ද බෝවාගේ ‘අනුන්ගේ ලේ‘ – ඉසබෙල් අයියන්දේගේ ‘මායාවාස‘ – හරුකි මුරකාමිගේ ‘කෆ්කා මුහුදු වෙරළේ‘ – හෑන්ස් ෆැල්ලඩාගේ ‘හැම මිනිහෙක්ම මැරෙන්නෙ තනියෙන්‘ – ස්ටීව් ටොල්ට්ස්ගේ ‘සමස්තයෙන් ඩිංගිත්තක්‘ සහ අලු‍ත්ම කෘතිය වන කාර්ලෝස් රුයිස් සෆෝන්ගේ ‘සුළඟේ සෙවණැල්ල‘ සිහිපත් කිරීමට කැමැත්තෙමි.

කියවීම හා තෝරා ගැනීම

පශ්චාත් නූතන සාහිත්‍ය කියවීමක වියන්ගොඩ නිමග්නව සිටින්නේ පෘථුල සංදර්භයක සිට ය. ඒ නිසා හැම විටම සම්භාවනීය කෘතියක් අලු‍තින් ඔහුගේ නෙත ගැටේ. ඇතැම් පරිවර්තකයෙකු උත්සුක වී සිටින්නේ වියන්ගොඩ සිංහල පාඨකයාට හඳුන්වා දුන් ලේඛකයෙකු හඹා යන්නටය. එහි වරදක් නැත. එහෙත් වැදගත් දේ වන්නේ පාඨකයාගේ ‘පරිකල්පනය‘ පුළුල් කිරීමට අලු‍ත් වියමනක් තෝරා ගැනීමේ වැදගත්කමයි. අලු‍තින් පරිවර්තනය කිරීමට වියන්ගොඩ හැම විටම වෙනත් අයෙකුගේ ඇස නොගැටුණ කෘතියක් ම තෝරා ගැනීමට ද නැඹුරුව සිටියි. මේ නිසාම නූතන සාහිත්‍යකරුවන්ගේ විවිධ මානයන් ඒවා මානව සංස්කෘතිය තුළ දේශපාලනික ප්‍රතිවිරෝධවලින් වියුක්තව විවෘත අවකාශයක නිදහසේ සහ සම්බන්ධතාවන් පවත්වන අන්දම පාඨකයෙකුට නිරීක්ෂණය කළ හැකි ය. තවත් වැදගත් සාධකයක් වන්නේ නිර්මාණකරණයේ නිමග්නව සිටින්නෙකුට අලු‍ත් රචනෝපක්‍රම – ශිල්ප ධර්ම විෂයෙහි ලැබෙන අවබෝධයයි.
වියන්ගොඩගේ පරිවර්තන ක්‍රියාදාමය අඛණ්ඩව සිදු වෙන්නේ ඔහු පූර්ණ කාලීනව පරිවර්තන කාර්යයෙහි නිමග්නව සිටින නිසා බවට වාදයක් නැත. එහෙත් ඔහු හැම විටම අලු‍ත් ලේඛකයන් – අලු‍ත් කෘති ගැන විමසිල්මත් වීම නිසා හැම විටම ඔහු අලු‍ත් කියවීමක නිමග්න වෙයි. අලු‍ත් කියවීම යනු ‘අලු‍ත් භාෂාවක්‘ කියවීම ය. අලු‍ත් භාෂාවක් කියවීම යනු ජීවිතය හා සමාජය විෂයෙහි ලබන්නාවූ සංස්කෘතික අත්දැකීම වේ. එහිදී තවත් වැදගත් කාරණාවක් පරිවර්තකයා මෙන්ම පාඨකයා ද අත්විඳින බව කිව හැකි ය. එය සිදු වන්නේ ද භාෂාව තුළින්ම ය. මිකායෙල් බුල්ගකෝව්ගේ ‘බල්ලෙකුගේ හදවත‘ නවකථාව ඈත යුගයක දේශපාලන භීෂණය හා මර්දනය රාජ්‍ය ක්‍රමයේ අත්යවශ්‍ය අංගයක් ලෙස ආයතනගතව පැවති සංදර්භයක චරිත හා සිදුවීම්ය නිරූපණය කරන්නේ. එහෙත් ඊට අදාළ රීතිය වියන්ගොඩ සිංහලයට නඟන්නේ මුල් කෘතියේ ජීවය නොසිඳමින් යථාර්ථවාදී සාහිත්‍ය කියවූ පාඨකයාට ගෝචර වන අන්දමට ය. මේ වැකි කිහිපය මෙකරුණ සනාථ කරයි.

‘‍අකුරු කියැවීමට දැන ගැනීම කොහෙත්ම අවශ්‍ය නැත. කොයි හැටි වුවත් මස්වල සුවඳ නම් මයිලකටත් එහා සිට කෙනෙකුට හැඳිනිය හැක. එහෙත් කෙනෙක් ජීවත් වන්නේ මොස්කව් නුවර නම්, එසේම ඔහුගේ ඔළුවේ මොළය කියා යමක් ඇත්නම්, අකුර දෙක ඇහිඳ ගෙන දැන ගැනීම මහ කජ්ජක් නොවේ. ඒ සඳහා කිසියම් පාඨමාලාවකට කෙනෙකු සහභාගි විය යුතු නැත. මොස්කව් නුවර සිටින හතළිස් දහසක් තරම් වන බලු‍ සංහතියෙන් ජන්ම මොට්ටයෙකුට මිස වෙන කිසි බල්ලෙකුට ‘ලිංගුස්‘ යන වචනය හඳුනා ගැනීම මේ නිසා දුෂ්කර නැත’ පරිවර්තනය – 1996.

ඉසාක් බෂෙවිස් සිංගර්ගේ ‘ගොවි රජ්ජුරුවෝ‘ සිංහලයට නඟන විට ගෝත්‍රික ජීවනයේ රිද්මය නිර්භයව සිංහලයට නඟන්නේ පුහු සදාචාරය මායිම් නොකරමිනි. මේ ඊට නිදසුනකි.

”‍කෝරා, උඹ ඇවිල්ලා නීච හැතිරියක්. බොරුකාරියක්. තමන්ගේ මිනිහාව පාවා දෙන වේසියක්. බැහැපං මෙතනින් දොට්ට. ජීවිතේ තියෙනකල් ආයෙ මෙතනට අඩියක් තියන්න එපා. උඹ දැන්ම එළියට බැස්සේ නැත්තං මං උඹේ..”‍

”‍මං මොනවා කළාට ද? ඇයි උඹලා මට මෙහෙම දෙස් දෙවොල් තියන්නේ?”‍
”‍අම්මේ, උඹ ෂ්ලිව්කා එක්ක නිදිවැද්දා. අනිත් හතුරො එක්කත් උඹ ඇඳට ගියා.”‍
යගෝදා එසේ යටිගිරියෙන් කෑ ගසනවා ඊට පෙර සිබියුලා අසා නැත.

”‍උඹ මගේ අප්පච්චිවයි, සිබියුලාවයි දෙන්නාම රැවැට්ටුවා. මං උඹේ දුවෙක් නෙමෙයි. බැහැපං මෙතනින් දොට්ට. උඹ වේසියක්. හැතිරියක්.”‍ පරිවර්තනය -1999
සිමොන්ද බෝවාගේ ‘අනුන්ගේ ලේ‘ පරිවර්තනය කරන විට භාෂාව කතාවේ සංදර්භයට අනුව අලංකාර වන අන්දමට නිදසුනකි මේ.

”‍අතීතය නැවත නොඑනු ඇත. දැනට මත් එය බොහෝ දුරට අවසන් වී ඇත. ඇය දැන් නිදහස් ය. පෝර් සල්යු ආපන ශාලාවේ රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහ සදහටම අවසන්ය. හිමේ පෑ කැකිරි සිනා දැන් පෙනෙන්ට නැත. වයලට් මලින් සුගන්ධවත් උණුසුම් සැඳෑවන්හි හෙළුෑ කඳුළු තව දුරටත් එහි නැත. මුළු ලෝකයටම දැන් ඇත්තේ එකම එක අනාගතයක් පමණි. ජර්මානුන්ට, ප්‍රංශකාරයන්ට, ගැහැනුන්ට සහ පිරිමින්ට එක ම එක අනාගතයක්. සියල්ලන් දැන් සමාන වී ඇත. ඉන් පසු කවදාවත් කිසි පුද්ගලයෙකුට සුවිශේෂ මුහුණුවරක් හිමි නොවේ. _ පරිවර්තනය -1998

වියන්ගොඩගේ කියවීම හා තෝරා ගැනීම හැම විටම පළ කරන්නේ නිදහස් – විවෘත දෘෂ්ටියකි. බොහෝ පරිවර්තකයන් අත තබන්නට පවා පැකිළෙන කෘතියක් වුව නියමාකාරව පරිවර්තනයට හෙතෙම නිර්භීත වේ. කිසි විටක කෘතියක ජීවය සදාචාරයකට මුවා වී මරන්නේ නැත. මේ ඊට නිදසුනකි.

”‍ඒ මිනිහා මෙයාගේ යෝනියයි, ගුද මාර්ගයයි විතරක් නෙවෙයි විනාශ කරලා තියෙන්නේ, ‘දයාබර සිනාව එක දිගටම රඳවාගෙන, තමාට සුපුරුදු ඒ මෘදු ස්වරයෙන්ම දොස්තර රුලන් කියන්නට වූවාය. එයාගේ පුද්ගලභාවයත් ඒ මිනිහා විනාශ කළා. ඈ තුළ තිබිච්ච, අගේ කළ යුතු, විනීත සෑම දෙයක්ම විනාශ කළා. ඒකයි මං මේ ආයිත් සැරයක් කියන්නේ. එයා ඉස්සර විතරක් නෙවෙයි මත්තටත් හුඟාක් විඳෝනවා, පිටතින් මොන තරම් සනීප ගතියක් පෙන්නුම් කළත්………”‍ පරිවර්තනය -2010

මේ මාරියෝ වර්ගාස් යෝසාගේ ‘විසේකාරි‘ කෘතියෙනි.

මේ උද්ධෘත කීපය දක්වමින් පෙන්වා දෙන්නට උත්සාහ කළේ වියන්ගොඩ ගැඹුරු කියවීමක නිමග්නව ඉන් තමන් ලත් ජීවිතාවබෝධයෙන් සිංහල නිර්මාණ සාහිත්‍යයේ අභිවෘද්ධියට අවශ්‍ය භාෂාව සහ දෘෂ්ටිය ඉහළට ඔසවා ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීමට දශක තුනකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ කැපවී සිටින බවයි.

පරිවර්තන කලාව ඔස්සේ එක අතකින් නිර්මාණශීලී ලේඛකයාගේ ප්‍රකාශන ශක්තිය පුළුල් වන බවත්, නිර්මාණ සාහිත්‍යයේ විෂය ක්ෂේත්‍රය පුළුල් වන බවත් විශද කිරීමට, එකක් එකකට වෙනස් වියන්ගොඩගේ කියවීම් හා තෝරා ගැනීම් ඉවහල් වෙයි. සනිදර්ශිතව – ගැඹුරින් කරුණු විග්‍රහ බලන විටක මැනවින් වැටහී යන්නේ නිර්මාණ සාහිත්‍යයට අදාළ විචාර දෘෂ්ටියක් පෝෂණය කිරීමට ද වියන්ගොඩගේ කැපවීම දායක වී තිබෙන බවය.

ගැඹුරු බව හා පරිණත බව

වියන්ගොඩ සිංහලයට නඟන කෘතියක් ප්‍රථමයෙන්ම සිංහල පාඨකයා හඳුනා ගන්නේ ඔහුගෙන් ය. අනතුරුව ඔහු හඳුන්වා දෙන ලේඛකයා සිංහල පාඨකයන් අතර ජනප්‍රිය වන බව ඉහතින් ද සඳහන් කළෙමි. ඉසබෙල් අයියන්දේ -පාවුලෝ කොයියෝ – ඉසාක් බෂෙවිස් සිංගර් – මාරියෝ වර්ගාස් යෝසා වැනි කතුවරුන් වියන්ගොඩ පරිවර්තනය කරන්නේ නූතන ලෝක සාහිත්‍යය කියවා වීමසංනයක යෙදෙමින් බවක් පෙනේ. තවත් පරිවර්තකයන් මේ කතුවරුන් පරිවර්තනය කරන්නේ වියන්ගොඩගේ පරිවර්තනයක සෙවණැල්ල යටතේ යයි සිතේ. එලෙස සිතෙන්නේ වියන්ගොඩ තව තවත් මානයන්ගෙන් අලු‍ත් කතුවරුන් හඳුනා ගනිමින් ඔවුන්ගේ කෘති පරිවර්තනය කිරීමේ පුරුද්දක් නිමග්නව සිටින බැවිනි. ඉතාම කලාතුරකිනි කෙනෙකු අලු‍තින්ම නූතනවාදී කෘතියක් පරිවර්තනය කරන්නේ. එසේ පරිවර්තනය කරන ඇතමෙකු නොවළහා වියන්ගොඩ පරිවර්තන සාහිත්‍යයේ මුහුණුවර වෙනස් කළ අන්දම ගැන බුහුමන් දක්වන බව ද අසන්නට දකින්නට ඇත.

වියන්ගොඩ පරිවර්තකයෙකු ලෙසින් හැම විටම ගැඹුරු සාහිත්‍ය කෘතියක්ම පරිවර්තනය කිරීමට තෝරා ගනියි. ඔහුගේ කෘතියක් කියවීමට කිසියම් පුහුණුවක් සහ සමාජ දේශපාලනමය කියවීමක නිමග්න වීම ද වැදගත් යයි සිතේ. ඊට හේතුව ඔහු පරිවර්තනය කරන හැම කෘතියක්ම ජනප්‍රිය තලයේ ඒවා නොවීම ය. වියන්ගොඩ අද වන විට පරිවර්තකයෙකු ලෙස වඩාත් පරිණතව සිටියි. ඒ පරිණත බව අංශ තුනකින් විද්‍යමාන වේ. පළමුවැන්න ඔහු අලු‍ත්ම කෘතියක් වුව පරිවර්තනය කරන්නේ එය ලංකා සමාජයේ මනුෂ්‍යත්වය විෂයෙහි හා දේශපාලනය විෂයයෙහි දෘෂ්ටිමය ඌනතාවන් නිෂේධනය කිරීමට ඉවහල් වන අන්දම සලකාගෙන බවක් පෙනේ. දෙවැන්න ඇතැම් කෘතියක් ප්‍රමාණයෙන් විශාල වීම ගැන කිසිදු චකිතයකින් තොරව පරිවර්තනය කිරීමය. උදාහරණයක් ලෙස, හෑන්ස් ෆැල්ලඩාගේ ‘හැම මිනිහෙක්ම මැරෙන්නෙ තනියෙන්‘ -ස්ටීව් වොල්ස්ගේ ‘සමස්තයෙන් ඩිංගිත්තක්‘ – සහ අලු‍ත්ම කෘතිය වන කාර්ලෝස් රුයිස් සෆෝන්ගේ ‘සුළඟේ සෙවණැල්ල‘ දැක්විය හැකි ය. මේ කතුවරුන් සිංහල පාඨකයා කියවන්නේ පළමු වතාවටය. තුන්වැන්න වන්නේ සම්මත දෘෂ්ටිවාද මායිම් නොකිරීම හා ලෝක දෘෂ්ටියකින් සාහිත්‍යය අවබෝධ කරගෙන එහි ආනුභාවය සිංහල පාඨක සමාජයට නියමාකාරව ප්‍රදානය කිරීමය. කිසිම කෘතියක් ඔහු සංස්කරණය නොකිරීම – සංක්ෂිප්ත නොකිරීම හා ”‍සංස්කෘතික නොකිරීම”‍ විශද කරන්නේ සාහිත්‍ය කලාව සම්බන්ධයෙන් ගැඹුරු අවබෝධය හා දීර්ඝ කාලයක් නූතනවාදී සාහිත්‍යයේ නිමග්න වීමෙන් පරිණතව සිටීම ය.

වියන්ගොඩ නොදැකීම

නූතනවාදී සාහිත්‍යය දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ පරිවර්තනය කරමින් සිංහල භාෂාව හා සාහිත්‍ය පෝෂණය කිරීමට ද, විචාරශීලී දැක්මකින් පරම්පරා කිහිපයක් අවදි කිරීමට ද කැපවුණ වියන්ගොඩ නිල සාහිත්‍ය විචාරකයන් නිල ආයතන නුරුස්සන බවක් පැහැදිලිය. ‘ඊවා ලූනා‘ – ‘කොළරා කාලේ ආලේ‘ යන කෘති දෙක පළවී තිබුණ වසරවල පරිවර්තිත නවකථාවට පිරි නැමෙන රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය පිරිනමා තිබෙන්නේ අතිශය සාම්ප්‍රදායික යල් පිනූ කෘතිවලට ය. නූතනවාදී සාහිත්‍යය නොරිස්සීම ඊට ප්‍රදාන හේතුව වී ඇත. ඒ ඒ අවස්ථාවල කෘති තෝරන – විනිශ්චය කරන භවතුන් වියන්ගොඩ නොදැකීමට හේතුව නූතනවාදී සාහිත්‍යයට බිය හෝ වටහාගැනීමට අසමත්වීම ය.

වියන්ගොඩ හෙළි කළ මාවතේ ගමන් කරමින් යම් පරිවර්තකයෙකු අතින් පරිවර්තනය කෙරුණු ඇතැම් කෘතියකට රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය ප්‍රදානය කර ඇත. එහිදී මුල් වී තිබෙන්නේ වියන්ගොඩ පෙනීම ය. ඒ පෙනීම උත්ප්‍රාසනීය වේ. වියන්ගොඩ සමාජ ක්‍රියාධරයෙකු ලෙසින් වීම විනිශ්චයේ දී කරළියට පැමිණීමය. 2015 දී වියන්ගොඩට ප්‍රීමෝ ලෙවිගේ ”‍මේ මිනිසෙකු”‍ නම් පරිවර්තන කෘතියට සම සම්මානයක් පිරිනැමීමට තිරණය කර ඇතත් ඔහු එය ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.

මේ සම්මාන පිරිනැමීම හෝ පිරි නොනැමීම කරන්නේ දේශපාලනඥයෙකුගෙන් අනු මණ්ඩලයකට පත් වන්නෝ වෙති. හැම විටම කෘතියට වඩා ලේඛකයා සලකා බැලීම මේ අනුමණ්ඩලවල සිරිතක් බව ප්‍රකට ය.

වියන්ගොඩ සිංහලයට නඟන ලද ‘මායා බන්ධන‘ නම් වූ නාට්‍ය පිටපතට 2017 දී නාට්‍ය අනුමණ්ඩලය මඟින් රාජ්‍ය සම්මානය පිරිනමා ඇත. මේ දැකීම් – නොදැකීම් පළ කරන්නේ ඒ ඒ මණ්ඩලවල සංයුතිය – ඒ ඒ අයගේ දෘෂ්ටිය හා දේශපාලනය බව පෙනේ. 2015, 2017 යන වසර දෙකම මේ මණ්ඩල නියෝජනය කළ පුද්ගලයන්ට වියන්ගොඩ පෙනුණේ දේශපාලන මානයකින් යයි සිතමි. කෙසේ වෙතත් ඒ කෘති දෙක උසස්ම පරිවර්තන කෘති දෙකක්

බවට වාදයක් නැත. එහෙත් වියන්ගොඩ නමැති පරිවර්තකයාගේ දැවැන්ත බුද්ධිමය ශ්‍රමය විශද කළ කෘති නොදැකීම විදහා පාන්නේ ලංකාවේ සාහිත්‍ය සම්භාෂණයට ආවේණික දුබලතාවන් යයි සිතමි.

විභවි සංස්කෘතික ආයතනය මගින් පවත්වාගෙන ගිය ස්වාධීන සාහිත්‍ය උළෙලේදී ‘ඊවා ලූනා‘ කෘතියට ද, ‘බල්ලෙකුගේ හදවත‘ කෘතියට ද, ‘කොළරා කාලේ ආලේ‘ කෘතියට ද සම්මාන හිමි වේ. ඒ සම්මාන හිමි වන්නේ ස්වාධීන සාහිත්‍ය උළෙලට අදාළ විනිශ්චය කටයුතු සිදු කළ පුද්ගලයන් රාජ්‍ය සාහිත්‍ය අනුමණ්ඩලවල පුද්ගලයන්ට වඩා වෙනස් අය නිසා ය. නැතහොත් නූතනවාදී සාහිත්‍යය කියවීමට සමත් – වටහා ගැනීමට සමත් පුද්ගලයන් නිසා ය.

සම්මාන ලැබීම නොලැබීම යන කාරණා දෙකම වියන්ගොඩගේ පරිවර්තන ක්‍රියාදාමයට මොනම අන්දමකින්වත් අදාළ වී නැතැයි සිතමි. ඔහු පැහැදිලි ස්ථාවරයක සිට පරිවර්තකයෙකු ලෙස නිර්මාණාත්මක බුද්ධිමය ඥාන සම්භාරයක් ලාංකේය පාඨක සමාජයට, විචාරශීලී පාඨක සමාජයට, ප්‍රදානය කිරීම තමන් වෙත පවරා ගත් වගකීමක් කරගෙන තිබේ.

වියන්ගොඩ නොකියවීම

ලංකාවේ තරුණ ජනගහනයෙන් කොපමණ ප්‍රමාණයක් සාහිත්‍ය කියවන්නේ ද? සාහිත්‍ය කියවන තරුණ ජනගහනයෙන් කොපමණ ප්‍රමාණයක් වියන්ගොඩගේ කෘති සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් කියවා තිබේ ද? සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් කියවනවා නම් මේ වන විට ‘ඊවා ලූනා‘ – ‘කොළරා කාලේ ආලේ‘ – ‘අනුන්ගේ ලේ‘ – යනාදි කෘතියකින් පිටපත් අවම වශයෙන් එකකින් දහ දාහකට වඩා අලෙවි වී තිබිය යුතු යයි සිතමි. එසේ නැතැයි සිතන්නේ මේ එකම කෘතියක් හෝ දහවතාවක් මුද්‍රණය කර නැති බැවිනි.

අද ලංකාවේ සියලු‍ම ප්‍රකාශකයන් උනන්දුවකින් ප්‍රකාශයට පත් කරන්නේ පරිවර්තන කෘති ය. ඒ බොහෝ කෘති දහ දොළොස් වතාව – පහළොස් වතාව මුද්‍රණය කළ බවට විස්තර ඒ ඒ කෘතිවලම සඳහන් ය.

වියන්ගොඩ හැර තවත් පරිවර්තකයන් ද නූතනවාදී කෘති පරිවර්තනය කර ඇත. ඒවා හෝ වැඩිම වුවහොත් තුන් හතර වතාවකට වඩා මුද්‍රණය වී නැති බවය පෙනී යන්නේ. අනෙක් පැත්තෙන් ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය ලබන ස්වතන්ත්‍ර කෘතියක් විසි තිස් දහසක් වසරක් තුළ දී මුද්‍රණය කරන බව වාර්තා වේ. රාජ්‍ය සම්මානය හිමි කර ගන්නා පරිවර්තන කෘතියක් පවා කීප වතාවක් කෙටි කාලයක් තුළ නැවත මුද්‍රණය නොවන බවත් අසන්නට ලැබේ. මෙවැනි තත්වයක් නම් පවතින්නේ ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණ උසස් තත්වයකින් බිහිවේ ද?

මෙහිදී මතු කරන කාරණාව මෙයයි. නූතනවාදී සාහිත්‍යය අලු‍ත් ලේඛක ලේඛිකාවන් සැලකිය යුතු වශයෙන් පරිශීලනය නොකරන්නේ නම් අපේ නිර්මාණ සාහිත්‍යය හෙට දවසේ හෝ හැටේ දශකයෙන් එතෙර වන්නේ කෙසේ ද? නූතනවාදී සාහිත්‍යය තරුණ ප්‍රජාව – තරුණ පාඨක ප්‍රජාව උවමනාවෙන් පරිශීලනය නොකරන්නේ නම් ඔවුන් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ බලපෑම් කරන දෘෂ්ටිවාදවලින් මිදෙන්නේ, නූතන ලෝකයක් දකින්නේ කෙසේ ද? තව දුරටත් දේශපාලනික දරිද්‍රතාවක් නොවේද රටේ තහවුරු වන්නේ? ජන සමාජයක් වෙනස් විය යුත්තේ අදහස්වලින්ය – මතවාදවලින්ය. ජාතිය ආගම කරපින්නාගෙන නූතන ලෝකයක් ප්‍රාර්ථනා කිරිම විහිළුවකි.

වියන්ගොඩ ලිවිසැරිය

පරිවර්තන ක්‍රියාදාමයක අඛණ්ඩව නිරතව සිටින වියන්ගොඩ දේශපාලන ක්‍රියාධරයෙක් ද වන්නේය. ‘අනිද්දා‘ පුවත් පතට ඔහු සතිපතා ලියන ලිපිය සේම – කාලයක් තිස්සේ ‘රාවයට‘ සහ ‘යුක්තියට‘ ලියන ලද ලිපි ඔස්සේ තමන් සතු දේශපාලන කියවීමේ වපසරිය පෙන්වා ඇත. පරිවර්තනය යනු තවත් ලේඛකයෙකුගේ බුද්ධිමය ශ්‍රමය වෙනත් භාෂාවකින් ප්‍රති රචනය කිරීමකි. එය පහසු කාර්යයක් නොවේ. බරසාර කටයුත්තකි. විශේෂයෙන්ම වියන්ගොඩ පරිවර්තනය කරන කෘති සරල – ජනප්‍රිය ආකෘතියකින් රචිත කෘති ද නොවේ. ඒ තතු කෙසේ වුව බොහෝ පරිවර්තයන් හුදු පරිවර්තකයන්ම ය. ඔවුන්ගේ සමාජ දේශපාලන කියවීම් නැතිම ගාණය. වියන්ගොඩ සාහිත්‍ය සම්භාෂණය තුළ පමණක් නොව දේශපාලන සම්භාෂණය තුළ ද ප්‍රබල ලේඛකයෙකි. වයසින් මුහුකුරා ගිය පුද්ගලයෙකු වන හෙතෙම දැනුමෙන් නවීනයෙකි. ඔහු සතිපතා ලියන තීරු ලිපි පළ කරන්නේ විචාරශීලි බුද්ධිමතෙකුගේ අනන්‍යතාවයි. ලේඛකයෙකු වශයෙන් ඔහු කිසිදු කරුණක් නිසා උකටලීව පසු බා නැති බව ද පැහැදිලිය. ලේඛකයෙකුට සේම සමාජ දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයන්හි නිර්භීතව අකම්පිතව පෙනී සිටින්නට ඔහුට ජවයක් තිබෙන බව ද සෑම අවකාශයකම පෙනේ. මේ සියල්ලට අවශ්‍ය ආලෝකය ඔහුට උරුම වී ඇත්තේ දියුණු රටක ජීවිතයේ වැඩි කාලයක් ජීවත්වීම හා ජීවත්වීමෙන් ලත් අත්දැකීම් හා පෝෂණය යයි සිතමි.

වියන්ගොඩගේ පරිවර්තන ක්‍රියාදාමය – ඔහුගේ භාෂාව, සිංහල නිර්මාණ සාහිත්‍යය පෝෂණය කිරීමට දායක වීම අද වන විට අතිශයින් දීප්තිමත්ය. අලු‍ත්ම කෘතිය වන ”‍සුළඟේ සෙවණැල්ල”‍ උසස් සාහිත්‍ය කෘතියක් පමණක් නොව, උසස් පරිවර්තනයක් පමණක් නොව ‘චමත්කාරය දනවන මනරම් කාව්‍යයක්‘ බව ද පවසනු කැමැත්තෙමි.
වියන්ගොඩ ඔබ දියුණු රටක වාසය කරමින් සැබෑම දේශප්‍රේමියෙකු වී තිබේ යයි මට සිතේ. සැබෑ දේශප්‍රේමියා යනු මානව වර්ගයාගේ යහපත දකින්නෙකි. පොදු මානව වර්ගයාගේ යහපතට සතුරුකම් කරන්නා තමන් උපන් බිමට ද්‍රෝහියෙකි. ඇතමුන් දැනුවත්වම රටට – පුරවැසියන්ට ද්‍රෝහීකම් කරමින් දේශප්‍රේමීන් වී සිටීම නිසා අද රටට සිදු විය හැකි සියලු‍ දේ සිදුව ඇත. ඒ කරුණු කාරණ කෙසේ වෙතත් ඔබ උපන් බිමට දැනෙන්ට ජීවත් වූ මිනිහෙකි. අදට වඩා ලෝකය යහපත් වුණ අනාගතේ යම් දවසක, ‘සේකර කී ලෙසින්‘ ඔබේ කෘති අභිරුචියෙන් කියවන පාඨක සමාජයක් බිහිවනු ඇත. අකම්පිත බුද්ධිමය ශ්‍රමයට කෘතඥ වෙමි.■

නොබෙල් සාම ත්‍යාග දේශනය දෙසැම්බර් 11, 1984

ගෝලීය අනාරක්ෂිත බවක් ඇතියෙන්, ජාතීන් සිටින්නේ මිලියන ගණන් සාගින්නෙන් පෙළෙද්දී, විනාශකාරී නාස්තිකාර මෙවලම් වෙනුවෙන් බිලියන ගණන් ඩොලර් වියදම් කරමින් වියරු ආයුධ තරගයක නියැලී ය. එසේ තිබෙන අතරතුර, අයවැයේ ආරක්ෂක වියදම් වශයෙන් දක්වන පිළිකුල් සහගත වියදම්වලින් ඉතා ම ස්වල්ප ප්‍රමාණයක් දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් තුළ සැනසිලිදායක ප්‍රීතිමත් වෙනසක් ඇති කරවනු වස්, ආහාර සහ අධ්‍යාපනික අවශ්‍යතා සඳහා වෙන් කර තිබේ.

■ පරිවර්තනය: කුඩගම්මන සීලරතන

ආදරණීය මැති-මැතිනිවරුනි,
මා පැමිණියේ, ස්වාභාවික සම්පත්වලින් පුදුමාකාර ලෙස අනූන, හාත්පස පැතිරුණ තැනිතලා මෙන් ම කඳු යායවලින් ගැවසී ගත්, කුරුල්ලන් ගී ගයන, තරු දිදුලන නිල් අහසින් රැයත්, දිවාකල රන්වන් දීප්තිමත් හිරු එළියත් ලැබෙන දෙවියන් වහන්සේගේ පොහොසත් දායාදයක් වූ අපූර්වතම සුන්දර දේශයකිනි. දෙවියන් වහන්සේගේ ත්‍යාගශීලීභාවයෙන් ලැබී තිබෙන යහපත් දේ හැම කෙනෙකුට ම ප්‍රමාණවත් නමුත්, වර්ණභේදවාදය තහවුරු කර තිබෙන්නේ බලය පාවිච්චි කරමින් නොගැළපෙන තරම් ප්‍රමාණයක් ඔවුන්ගේ ග්‍රහණයට ගනිමින් කටයුතු කරන ඇතැමෙකුගේ ආත්මාර්ථකාමිත්වයයි. අපේ ජනතාවට 20% ලබාදෙමින් භූමියෙන් 87%ක් ඔවුන් අතට ගෙන තිබේ. ඉතිරි හැමට ම සියලු දෙය කර ගැනීමට තිබෙන්නේ 13%කි. වර්ණභේදවාදය තහවුරු කර තිබෙන බැහැර කර තැබීමේ දේශපාලනය එයයි. ජනගහනයෙන් 73%ක් ඔවුන්ගේ මව්බිම තුළ කවරාකාර හෝ අර්ථවත් දේශපාලන තීරණ ගැනීමේ අයිතියෙන් ඉවත් කර තබා ඇත. සුදු, කළු සහ ඉන්දියානුවන් වශයෙන් කණ්ඩායම් තුනකට අපේ ජනතාව වෙන් කරන නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කළු ජාතිකයන් ගැන ඉන් පස්සේ සඳහන් කරන්නේ එක ම එක වාරයක් පමණි. ඉන් පසු ව, ඔවුන් ව මුළුමනින් ම නොසලකා හැරේ. නිවැරදි දිසාවට තැබූ පියවරක් වශයෙන් බටහිර රටවල පැසසුමට ලක් වූ ඒ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව වර්ගවාදය සහ ජාතිවාදය ආරක්ෂා කරන්නේ එ ලෙස ය. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කමිටු සැකසුණේ සුදු 4කට වර්ණවත් 2ක් සහ එක් ඉන්දියානුවෙකු වශයෙනි. 4ට වැඩිවීම යන්න පසෙකින් තබන්න. කළු 0 වර්ණවත් 2 සහ ඉන්දියානුවන් 1 සමාන වන්නේ කෙසේ ද? කෙසේ වෙතත්, නීතිගත වන මේ ව්‍යවස්ථාව සුදු ආධිපත්‍යය ආරක්ෂා කරයි. එයින් අපේක්ෂා කෙරෙන්නේ, කළු ජාතිකයන් ක්‍රියාත්මක විය යුත්තේ, ඔවුන්ගේ දේශපාලන අභිලාෂයන් ඉටුකර ගත නොහැකි, දරිද්‍රතාවෙන් පරිපීඩිත, ශුෂ්ක, බන්ටුස්ථාන් නිජබිම් වූ දුක්ඛිත ගුබ්බෑයම්වල, ලාභ කළු ශ්‍රමයෙන් පිරුණ නොසිඳෙන ජලාශ තුළ, බෝල්කනීකරණය වෙමින් පවත්නා දකුණු අප්‍රිකානු බන්ටු ගෝත්‍රිකයන්ට සීමා වූ ප්‍රදේශයන්වල පමණක් ය, යන්න ය. දකුණු අප්‍රිකානු නිජබිම්වලින් කළු ජාතිකයන් ක්‍රමයෙන් ඉවත් කෙරෙමින් ඒවායේ ආගන්තුකයන් පදිංචි කරවමින් තිබේ. හිට්ලර්ගේ ආර්යන් වියරුව යුදෙව්වන්ට ඉදිරිපත් කළ නාසිවාදයෙන් ද කළ මෙය, වර්ණභේදවාදයට එරෙහි ඔවුන්ගේ අවසන් විසඳුම ය. දකුණු අප්‍රිකානු රජය උත්කෘෂ්ට ය. පිටස්තරයන්ට උරුමකම් කිව හැක්කේ හිමිකම් ස්වල්පයක් වන අතර, දේශපාලනික හිමිකම් ඇත්තේ ඊටත් වඩා අඩුවෙනි.

වර්ණභේදවාදීන්ගේ ජාතිවාදී සිහිනය ක්‍රියාත්මක කරවීමේ දී, දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් 3,000,000ක් ඔවුන්ගේ නිජබිම්වලින් නෙරපා, වාසස්ථාන කඩා බිඳදමා, බන්ටුස්ථාන් නැවත පදිංචි කරවීමේ කඳවුරුවල ගොඩ ගස්වා තිබේ. මා “ගොඩගස්වා” යන්න යොදා ගන්නේ, ගොඩ ගසන්නේ බඩු මුට්ටු, කුණු රොඩු ආදිය බව ඇඟවීමට ය. කෙසේ වෙතත්, ඒ දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් තහවුරු කර ඇති පරිදි, ඔවුන් කළු නිසා ඔවුන්ට දෙවියන් වහන්සේගේ ම ස්වරූපයෙන් මවා තිබෙන මිනිසුන් සේ නොව, සැලකිය යුත්තේ බඩු භාණ්ඩ මෙන් ය. මේ ගොඩගැසූ බිම් තිබෙන්නේ, ආහාර පහසුවෙන් ලබාගත හැකි ඔවුන්ගේ වැඩබිම්වලින් බොහෝ දුර ය. හාමතෙන් පෙළෙන දරුවෝ ආපසු හැරවිය නොහැකි මන්ද පෝෂණයෙන් නිතර පීඩා විඳිති. ඔවුනට සිදුවන අහඹුවක් නොවන එය, රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තියකින් හිතා මතා ම ඇතිකරවූවකි. ඔවුන් සාගින්නෙන් පෙළෙන්නේ අප්‍රිකාවේ පාන් පෙට්ටිය ලෙස සැලකිය හැකි, සාමාන්‍යයෙන් ලෝකයේ හොඳ ම ආහාර අපනයනකරුවෙකු වන දේශයක ය.

සිය පවුල බන්ටුස්ථාන් නිජබිම්වල අතහැර දමන පියවරු භාග්‍ය සම්පන්න නම්, සංක්‍රමණිකයෙකු ලෙස ඊනියා සුදු ජාතිකයන්ගේ නගරයකට ගොස් දුක් විඳිමින් අවුරුද්දේ මාස 11ක් ලිංගික වශයෙන් එක ම වර්ගයකට පමණක් සීමා වූ නේවාසිකාගාරයක ගණිකා වෘත්තියට, බේබදුකමට සහ තවත් නරක දේවලට ම ගොදුරු වෙමින් අස්වාභාවික ජීවිතයක් ගත කරති. රජය මගින් ප්‍රකාශිත, සුදු ජාතිකයන්ගේ ජර්මානු රෙපරමාදු පල්ලිය මගිනුත් ප්‍රතික්ෂේප වූවක් වූ මේ සංක්‍රමණික ශ්‍රමික පිළිවෙත, අපේ සමාජය තුළ පිළිකාවක් ලෙස රජය විවේචනය කිරීමට ඉක්මන් වීම ගැන සටහන් නොවේ. කළු සමාජයේ ඉතා වැදගත් තැන් කා දමමින් තිබෙන මේ පිළිකාව, හිතාමතා ම රජය මගින් ක්‍රියාත්මක කළ ප්‍රතිපත්තියකි. මිනිස් ජීවිතයට අතිශයින් දැඩි දුක්වේදනා පමුණුවන්නක් වශයෙන් ගත් කල, මෙය ද වර්ණ භේදවාදයට ම ගෙවන වන්දියකි.

බන්ටු අධ්‍යාපනය, වහල්භාවය සඳහා අධ්‍යාපනය, වෙනස් කොට සැලකීමේ අධ්‍යාපනය ආදි වශයෙන් පැටව් ගසා තිබෙන වර්ණභේදවාදය, රජය වසරකට එක් කළු ළමයෙකු සඳහා වැය කරන්නේ සුදු දරුවෙකුගේ අධ්‍යාපනය සඳහා වැය කරන ප්‍රමාණයෙන් දහයෙන් එකක් පමණ බව සහතික කරයි. තීරණාත්මක වශයෙන් බෙදා වෙන් කෙරුණ අධ්‍යාපනයක් වූ එය, දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් විශාල ප්‍රමාණයකට දක්ෂතා දියුණු කර ගැනීම අවහිර කරවන රජයේ ප්‍රතිපත්තියක් බවට පත් වූ සාහසික මානව සම්පත් විනාශයකි. අදූරදර්ශී ජාතිවාදී පාලනයේ මෙවැනි වැඩපිළිවෙළ නිසා කනගාටුදායක ලෙස පුහුණු ශ්‍රමිකයන් හිඟවී සිටින දකුණු අප්‍රිකාව, මේ අධම පිළිවෙතට දැනටමත් බරපතළ වන්දියක් ගෙවමින් සිටියි. අප වාසය කරන දෙවියන් වහන්සේගේ ලෝකය යහපත සහ නිවැරදි බවත් සමානාත්මතාවත් අගයන සදාචාර සම්පන්න තැනකි. එ නිසා, මෙම කාරණයෙහි දී, දකුණු අප්‍රිකානු රජය සහ එහි ආධාරකරුවන් ඔවුන්ගේ ම බෝම්බයෙන් ඔසවනු ලබන්නේ නිසි ලෙස ම ය.

වර්ණභේදවාදය සියලු දකුණු අප්‍රිකානුවන් ජාතිය අනුව බෙදා වෙන් කර, ජාති ගෝත්‍ර අනුව මිනිසුන් ගොනු කරවන ජනගහනය ලියාපදිංචි කරවීමේ පනත වැනි අධම නීති ගණනාවක් ඉහළට ඔසවා තිබේ. බොහෝ විට, එකම පවුලක එක් දරුවෙකු සුදු ලෙසත්, තරමක් තද පැහැති තවත් එකෙකු වර්ණවත් ලෙසත් වර්ග කර විශාල වරප්‍රසාද ලත් කණ්ඩායමකින් ඉවත් කර තැබීම බරපතළ ප්‍රතිවිපාක අත් කරවන්නකි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් සමහර ළමයින් දිවි නසා ගැනීමට පෙළඹී ඇත. එවැනි දෙයක් සාධාරණය කළ හැකිද යන්න සැක සහිත නිසා, කවර අවසානය වුවත් කෙසේ වූයේ වී නමුත්, මෙය වාර්ගික සුපරිශුද්ධතාව සඳහා ගෙවුණ ඉහළ මිලක් වනු ඇත. සුදු සහ වෙනත් ජන වර්ගයක කෙනෙකු අතර ඇතිවන විවාහය නීති විරෝධී එකක් කරවන මිශ්‍ර විවාහ තහනම වැනි නීති තිබේ. මෙ නිසා, ‘ජාතිය’ වලංගු විවාහයකට බාධාවක් වී තිබේ. ආදරයෙන් බැඳෙන දෙදෙනෙකුගේ බැඳීම ජාතිය මගින් වෙන් කරවා ඇත. ලස්සණ යමක් නීච, අප්‍රසන්න දෙයක් බවට පත් කරවා තිබේ. දුරාචාර පනතින් ව්‍යභිචාරය සහ අනාචාරය නීති විරෝධී වන්නේ, සුදු ජාතිකයෙකු සහ වෙනත් ජාතිකයෙකු අතර සිදුවන්නේ නම් පමණි. පොලිසිය ලිංගික සබඳතා පවත්වන්නවුන් ගැන හොරෙන් විපරම් කරමින් අත්අඩංගුවට ගන්නා තැනට පත් වී තිබේ. මෙම නීතිය යටතේ නඩු පැවරීම සහ එම ක්‍රියාවලිය තුළ සිදුවන විනාශකාරී ප්‍රතිඵලවලට මුහුණ දීමට වඩා මරණය යෙහෙකැ’යි බොහෝ සුදු ජාතිකයන් දිවි නසාගෙන තිබේ. එවන් අවස්ථාවලට ගෙවන්නට වන වන්දිය දරාගත නොහැකි තරම් බරපතළ ය.

සාමාන්‍ය පිළිගත හැකි ක්‍රමවේදයන්ට පටහැනි ආරක්ෂක නීති වැනි අතිදුෂ්ට නීති කෙරෙහි විශ්වාසය තබන එවන් කුරිරු ක්‍රමයක්, ආවේණික වන්නේ දකුණු අප්‍රිකාවට ම පමණි. අධිකරණ ඇමතිවරයා තීරණය කරන තෙක් කෙනෙකු කෙතෙක් කලක් අත්අඩංගුවේ සිටිය යුතු දැ’යි නොදන්නා, රටේ ආරක්ෂාව අභියෝගයට ලක් කෙරෙන නීතිරීති තිබේ. පවුලේ අයට, ඔවුන්ගේ වෛද්‍යවරුන්ට හෝ නීතිඥයන්ට ළඟාවිය නොහැකි වන සේ, ඔවුන් හුදෙකලා ව රහසිගත ස්ථානවල රඳවා තැබෙන්නේ අධිකරණ ඇමතිවරයාගේ රුචිකත්වය මත ය. අමාත්‍යවරයාට සාක්ෂි පැහැදිලි ව තිබිය දී විවෘත අධිකරණයේ නඩු නොවිමසා, එසේ තැබීම බරපතළ දඬුවමකි. එය, එවන් සුපරීක්ෂණයකට භාජනය විය හැකි ද, නොහැකි දැ’යි සමහර විට අප කිසිවෙකුත් කිසි කලෙකත් නොදැන ගන්නවා ද වියහැකි ය. එය මර්දනකාරී පාලන තන්ත්‍රයකට ඉතා පහසු උපක්‍රමයක් වන අතර, විවෘත අධිකරණයකදී තම සාක්ෂි පරීක්ෂා කිරීමේ අපහසු ක්‍රියාවලිය මග හැරීමේ පෙළඹවීම්වලට අවනත නොවී සිටීමට ඇමතිවරයාට විශේෂ බලයක් අවශ්‍ය වනු ඇත. එවිට නීතිය යටතේ ඔහුට විනිශ්චයකරු සහ නඩු පවරන්නා යන දෙඅංශයෙන් ම අපයෝජනයට විවෘත වීමට නීතිය බලය ඉඩ දෙයි. බොහෝ දෙනෙකු, නැතිනම්, රැඳවුම් කඳවුරුවල දී අබිරහස් ලෙස මියගිය පිරිස ගණන් නොකළැ’කි තරම් ය. මිනිස් ජීවිත වශයෙන් ගත් කල මේවා අතිශයින් හානිකර දේවල් ය. අදාළ ක්‍රියාදාමය තුළ සංවරණ හෝ තුලනයන්ගෙන් හිරිහැර නොලබා මිනිසුන් තහනම් නියෝග මත රඳවා තැබීමට ඇමතිවරයාට ද හැකි ය. වසර තුන හතරකට තහනම් වූ තැනැත්තිය, තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක කාලසීමාව තුළ උපුටා දැක්විය නොහැකි පුද්ගලයෙකි. ඔහුට රැස්වීම්වලට සහභාගි විය නොහැකි අතර, එයින් අදහස් වන්නේ එක් අයෙකුට වැඩි පිරිසකට ඔහුට නිරාවරණය විය නොහැකි බව ය. දෙදෙනෙකු එක් ව, තහනමට ලක්වූවෙකු ගැන කතා කිරීම යනු පිරිසක් එක් රැස්වීම ය. විශේෂ අවසරයකින් තොර ව ඔහුට මගුල් උත්සව, අඩු තරම තමාගේ ම දරුවාගේ පවා මරණයට සහභාගිවීම තහනම් ය. රජයේ නිවාඩු දින ඇතුළු සෑම දවසක ම ප.ව. 6 වන විට නිවසේ සිටිය යුතු ඔහු පසුදින පෙ.ව. 6 වන තෙක් බැහැර නොයා යුතු ය. සිකුරාදා දිනවල සවස 6ට නිවෙසට ආ යුතු ඔහු තෙවසරක් තිස්සේ සඳුදා උදේ 6 වන තුරු නිවසේ රැඳී සිටිය යුතු ය. නිවාඩු දිනවල ඔහුට අධිකරණ සීමාවෙන් බැහැර යාම් කළ නොහැකි අතර, එය ඔහුට සිරගත වීමකි. ඔහුට සිනමා ශාලාවලට හෝ විනෝද ගමනක් යා නොහැක. එය සාධාරණය කළ හැකි යැයි කියනු ලබන සාක්ෂි නොමැතිව හෝ උසාවියක විමර්ශනයට ලක් නොකර තහනම් පුද්ගලයාට ලබා දෙන දැඩි දඬුවමකි. එය ඔවුන්ගේ මව් බිමෙහි වටිනා දේ කිහිපයක් තිබෙන කළු ජාතිකයන්ට බරපතළ මානව හිමිකම් බිඳ වැටීමක් වන අතර ම, දැඩි මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයක් ද වෙයි. ඔවුන්ගේ ජීවිතවලට බලපාන තීරණ ගැනීමේ දී සහභාගි වීමේ අයිතිය, ධුර කාලයෙහි සුරක්ෂිතභාවයේ නිදහස ඔවුන් භුක්ති විඳින්නේ නැත. කෙටියෙන් කිවහොත්, බොහෝ ආකාරවලින් පොහොසත් වූ මෙම භූමියට සාධාරණයක් නොමැති වීම කනගාටුවට කරුණකි.

වරක්, සැම්බියානුවෙකු සහ දකුණු අප්‍රිකානුවෙකු කතා කරමින් සිටි බව කියවේ. සැම්බියානුවා ඔවුන්ගේ නාවික කටයුතු ඇමතිවරයා ගැන කයිවාරු ගසා තිබේ. “ඒත් උඹලට මුහුදක් නැති නිසා නාවික හමුදාවක් නෑ නේ ද? කොහොම ද උඹලට එතකොට නාවික කටයුතු ඇමති කෙනෙක් ඉන්නෙ” යයි දකුණු අප්‍රිකානුවා අසා තිබේ. පිළිතුරු දෙනවා වෙනුවට සැම්බියානුවා අසා ඇත්තේ, “හරි, එහෙනම් උඹලට අධිකරණ ඇමතිවරයෙක් නැද්ද?” යනුවෙනි.

මෙම ක්‍රමයට එරෙහි ව අපේ අය අඩු තරම 1912දී පමණ සිට අප්‍රිකානු ජාතික කොංග්‍රසයේ ආරම්භක සාමාජිකයන් හා එක් ව සාමකාමී ලෙස විරෝධතා දක්වා තිබේ. ඔවුන් යොදාගෙන ඇත්තේ, සාම්ප්‍රදායික සාමකාමී විරෝධතා ක්‍රමශිල්ප වන; පෙත්සම් ගැසීම, විරෝධතා දැක්වීම, නියෝජිතයන් යැවීම සහ නිහඬ විරෝධතා දැක්වීම ආදියයි. නොබෙල් සාම ත්‍යාගය දිනාගත් එකම දකුණු අප්‍රිකානුවන් දෙදෙනාම කළු ජාතිකයන් වීම සාමකාමී වෙනසක් සඳහා අපගේ ජනතාවගේ කැපවීමට උපහාරයකි. අපේ මිනිසුන් ළැදියාව දක්වන්නේ වරදකට සමාව දීමට ය. එහෙත් බලධාරීන්ගේ ප්‍රතිචාරය වී ඇත්තේ, දරදඬුකම, අඩන්තේට්ටම් ඉහළ නැංවීම, පොලිස් බල්ලන් මෙහෙයවීම, කඳුළු ගෑස් ප්‍රහාර, පරීක්ෂණ නොමැතිව රඳවා තැබීම හෝ සමහර විට මරණයයි. 1960 අවසර පත්‍ර නීතිය සම්බන්ධයෙන් අපේ අය සාමකාමී විරෝධතාවක නියැළුණහ. 1960 මාර්තු 21 දින ෂාර්පවිල්හිදී ඔවුන්ගෙන් 69 දෙනෙක් ඝාතනය වූහ. බොහෝ දෙනෙකුට පිටුපසින් වෙඩි වැදුණේ පළා යනවිට ය. ගුණාත්මකභාවයෙන් අඩු අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් අපේ දරුවෝ ගී ගයමින්, විරෝධතා පුවරු ප්‍රදර්ශනය කරමින්, සාමකාමී පෙළපාලි යමින් උද්ඝෝෂණය කළහ. 1976 ජුනි 16 හෝ ආසන්න දිනෙක ඉන් බොහෝ දෙනෙක් මරා දැමුණහ, නැතිනම් අත්අඩංගුවට ගැනුණහ. එම නැගීසිටීමෙහි දී 500ක් දෙනා මරුමුව වැටුණහ. තවත් බොහෝ දෙනෙක් රටින් නෙරපා හැරුණු. ඊටත් වැඩි පිරිසකට කුමක් වී දැයි ඔවුන්ගේ දෙමාපියන්ට දැනගත නොහැකි විය. වර්තමානයේ එම ඔවුනොවුන්ට වෙනස් කොට සැලකීමේ අධ්‍යාපනයට සහ නව ව්‍යවස්ථාදායකයෙන් කළු ජාතිකයන් බැහැර කිරීමට විරෝධය දැක්වීමට, ව්‍යාජ ප්‍රාදේශීය කළු රජය, ඉහළ යන විරැකියාව, වැඩිවන කුලී සහ සාමාන්‍ය විකුණුම් බද්දට විරෝධය දැක්වීමට අපේ ජනතාව වර්ජනය කර විරෝධය පළකර තිබෙන අතර, ඔවුන් සාර්ථක දෙදින රැඳී සිටීමක් ද සිදු කර තිබේ. කරන්නට සිදු වූ බරපතළ වන්දි ගෙවීමක් වූ එහි දී 150ක පමණ පිරිසක් මරණයට පත්වූහ. මිනිස් ජීවිතවලට සිදුවන මේ අනපේක්ෂිත විනාශය ගැන බටහිර රටවල එතරම් පිළිකුළක් හෝ කෝපයක් ඇති වී නැත.

වරහන් තුළ, මට ගැටලුවක් වූ කිසියම් තැනක් වී නම්, කිසිවෙකුට පෙන්වා දිය හැකි ද? අතුරුදන් වූ පූජකවරයෙකු මරාදමා පසුව හමු වූ විට, බටහිර මාධ්‍ය ඔහුගේ කතාන්තරයට පුළුල් ප්‍රචාරයක් ලබා දුන්නේ ය. එක පුද්ගලයෙකුගේ මරණයට එතරම් පුළුල් උන්නදුවක් ඇති කරවිය හැකි වීම ගැන මම සතුටු වෙමි. නමුත් පූජකවරයා මරා දමා තිබී හමු වූ එම සතියේ ම, දකුණු අප්‍රිකානු පොලිසිය විරෝධතාවකට සහභාගි වූ කළු ජාතිකයන් 24 දෙනෙකු මරා දමන අතර, ඒ අයුරින් ම සම්බන්ධ වූ කළු ජාතිකයන් 6000ක් නෙරපා හැරෙන අතර, එයට ද එතරම් ම ආවරණයක් ලබා ගැනීමට ඔබ වාසනාවන්ත ය. කළු ජාතිකයන් ආරක්ෂා කළයුතු නැත, ලෙය ජලයට වඩා ඝනකම ය, අමාරු අවස්ථාවන්හි දී සුද්දන් විශ්වාස කළ නොහැකි ය, අපට විරුද්ධ ව ඔවුන් එකතු වන්නේ ය ආදි වශයෙන් මා විශ්වාස නොකළයුතු දෙයක් අපට කියා තිබේ ද? අපට දෙන පණිවිඩය එය බව විශ්වාස කිරීමට මට අවශ්‍ය නැත.

එය එසේ වුවත්, යුක්තිය ඉටු නොවූ අවස්ථා බෙහෙවින් තිබෙන බැවින් සාමය හා ආරක්ෂාව නොමැති දේශයක් ඉදිරියෙහි පෙනෙන්නට තිබෙන බව අපි දකිමු. නොසන්සුන් වීම ජන්ම ගතියකි. දක්නට තිබෙන දේවල්වල මූලික හේතුව වන වර්ණභේදවාදය මුලිනුපුටා දමන තෙක් දකුණු අප්‍රිකාවෙහි ඇතිවන දේවල් නොවෙනස් ව පවතිනු ඇත. මෙවර, යුදහමුදාව මුළු ජනගහනයෙන් ¼ක් දක්වා වර්ධනය කර ඇත. සිවිල් යුද්ධයක් ද දිගින් දිගට ඇදෙමින් තිබේ. හැම පැත්තක ම සිටින්නේ දකුණු අප්‍රිකානුවන් ය. 1960 අප්‍රිකානු ජාතික කොංග්‍රසයත් Pan-Africanist Congresshත් තහනම් කෙරෙන විට, ආයුධ සන්නද්ධ අරගලයකට යාම හැර අන් විකල්පයක් නොමැති බව ඔවුහු හඬගා කීහ. දකුණු අප්‍රිකානු දේවස්ථාන සංගමයේ අප කියා ඇත්තේ, කවර ආකාරයක හෝ සැහැසිකම්වලට අප විරුද්ධ බව ය. ප්‍රචණ්ඩත්වයට – මර්දනකාරී සහ අසාධාරණ ක්‍රමයකින් පවත්නා ක්‍රමය පෙරලා දැමීමට උත්සාහ කරන අයට අප විරුද්ධ බව ය. කෙසේ වුව ද, අප ඔවුන්ට තිබෙන අවසාන විසඳුමට ඔවුන් හැඩ ගැසිය යුතු යයි කියන අය කියන දෙය අප වටහා ගත් බව ඔවුන්ට දැනුම් දී ඇත්තෙමු. ඔබ පීඩක හෝ පීඩිත යන අයගෙන් කවරෙකු වුව ද ප්‍රචණ්ඩත්වය දකුණු අප්‍රිකාවේ තත්වයට කෙසේවත් පරිබාහිර ත්‍රස්තවාදීන් හෝ විමුක්ති සටන්කාමීන් යයි කියා ගන්නා අය විසින් හඳුන්වා දිය යුතු නොවන බව අපි අවධාරණය කරමු. දකුණු අප්‍රිකාවේ වාතාවරණය මුළුමනින් ම ප්‍රචණ්ඩකාරී ය. මූලික ම ප්‍රචණ්ඩත්වය වර්ණභේදවාදයයි. ජනතාව ස්වකීය පාරම්පරික වාසස්ථානවලින් ඉවත් කරවීමේ ප්‍රචණඩත්වයයි. ගුණාත්මකභාවයෙන් අඩු අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ප්‍රචණ්ඩත්වයයි.

විමර්ශනවලින් තොර ව රඳවා තැබීමයි. සංක්‍රමණික ශ්‍රම බලකාය පිළිබඳ ප්‍රචණ්ඩත්වයයි.
දකුණු අප්‍රිකාවේ සාමයක් නැත. සාමය නැත්තේ සාධාරණත්වයක් නොමැති නිසා ය. පළමු ව ඒ මනරම් දේශයේ සියලු පුරවැසියන් විසින් සාධාරණත්වය අත්දකින තුරු සැබෑ සාමයක් හෝ ආරක්ෂාවක් ඇතිවිය නොහැක. සාධාරණත්වයෙන් තොර සාමයක් පිළිබඳ කිසිවක් බයිබලය නොදනියි. සාමය නොමැති තැන්වල සාමය සාමය යයි හඬගා කියන්නේ එනිසා ය. දෙවියන් වහන්සේගේ ආචාරය වූ සාමයෙහි ඇතුළත් වන්නේ, අනිවාර්යයෙන්ම ධර්මිෂ්ඨකම, යුක්තිය, සම්පූර්ණත්වය, ජීවිතයේ පරිපූර්ණත්වය, තීරණ ගැනීමෙහි ලා සියල්ලන්ගේ සහභාගිත්වය, යහපත්කම, සිනහව, ප්‍රීතිය, අනුකම්පාව, බෙදාගැනීම සහ සංහිඳියාව ය.

මම දකුණු අප්‍රිකාව ගැන පුළුල් ලෙස කතා කළේ; එය මා හොඳින්ම දන්නා දේශය වන නිසාත්, එය ලෝකය තුළ තවත් ක්ෂුද්‍ර ලෝකයක් වන නිසාත්, වෙනත් රටවල විවිධ මට්ටමින් දැකිය හැකි දේ පිළිබඳ උදාහරණයක් වන නිසාත්, අයුක්තිය සිදුවන විට, කිසිදු වෙනසක් නොමැති ව සාමය අනතුරට පත්වන නිසාත් ය. නිකරාගුවාවේ එල් සැල්වදෝරයේ හෝ ලතින් ඇමරිකාවේ වෙනත් කිසියම් තැනෙක විරුද්ධවාදීන් අවුස්සනසුලු මර්දනකාරී පාලකයන් සිටිනු විය හැකි ය. පුරවැසියන් එකිනෙකාට විරුද්ධ වන අතර, සමහර විට ඔවුන්ගේ බලපෑම් ක්ෂේත්‍රය පුළුල් කිරීමට කැමති බාහිර බලවතුන්ගේ අනවශ්‍ය අවධානය සහ උනන්දුව ආකර්ෂණය කරයි. මැදපෙරදිග, කොරියාවේ, පිලිපීනයේ, කම්පුචියාවේ, වියට්නාමයේ, අල්ස්ටර්වල, ඇෆ්ගනිස්ථානයේ, මොසැම්බික්වල, ඇන්ගෝලාවේ, සිම්බාබ්වේවල, දේශසීමා පිටුපස අපි මෙය දකිමු.
ගෝලීය අනාරක්ෂිත බවක් ඇතියෙන්, ජාතීන් සිටින්නේ මිලියන ගණන් සාගින්නෙන් පෙළෙද්දී, විනාශකාරී නාස්තිකාර මෙවලම් වෙනුවෙන් බිලියන ගණන් ඩොලර් වියදම් කරමින් වියරු ආයුධ තරගයක නියැලී ය. එසේ තිබෙන අතරතුර, අයවැයේ ආරක්ෂක වියදම් වශයෙන් දක්වන පිළිකුල් සහගත වියදම්වලින් ඉතා ම ස්වල්ප ප්‍රමාණයක් දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් තුළ සැනසිලිදායක ප්‍රීතිමත් වෙනසක් ඇති කරවනු වස්, ආහාර සහ අධ්‍යාපනික අවශ්‍යතා සඳහා වෙන් කර තිබේ. අපට දිනකට කිහිප වතාවක් වුවත් ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව ඇතිමුත්, මිනිසුන් අතර වැඩකට නැතිවුන් සේ සලකා අතහැර දැමුණ වැහැරී ගියවුන් ලොව පුරා පරිත්‍යාගශීලීන් ලබා දී තිබෙන කවර දෙයකින් වුව ද කෙතරම් පමා වී ඉතාමත් ම ස්වල්පයක් හෝ එකතු කර ගැන්මට භාජන රැගෙන නිමක් නැති පෝලිම්වල කකුල් අද්දවමින් යාම අප ව හැමදාමත් තෝන්තු කරවයි. එහෙත්, අප ඉගෙන ගන්නේ කවදා ද? ලෝකවාසීන් නැගී සිට “ඇති හොඳටෝ ම ඇති” යයි කියන්නේ කවදා ද? දෙවියන් වහන්සේ අප ව මවන ලද්දේ, ඔවුනොවුන්ට සහාය වීමට ය. දෙවියන් වහන්සේ අප නිර්මාණය කළෙන්, අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් යාවත් වීමට අප මානව පවුල නිර්මාණය කළ යුතු ය. මන්ද, අප ව සාදා ඇත්තේ අන්‍යෝන්‍ය වශයෙනි. අසීමාන්තික ස්වයංපෝෂිතබව සඳහා සාදා නැති අප සිටින්නේ, ඔවුනොවුන් මත යැපීම සඳහා ය. අනතුරෙහි හිඳිමින් අපි අපේ නීතිය කඩා බිඳ දමමු. උත්සන්න වූ ආයුධ තරගයක් හුදෙක් ගෝලීය අනාරක්ෂිතභාවය උත්සන්න කරන බව අප ඉගෙන ගන්නේ කවදා ද? අපගේ තාක්ෂණය සහ අපගේ වියදම් අඩු වූ කාලයට වඩා අප දැන් සිටින්නේ න්‍යෂ්ටික සමූලඝාතනයකට බොහෝ සමීප වී ය.

අප අනලස් ව කටයුතු නොකළොත්, දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන්, අපේ සොයුරු සොයුරියන්, අපේ එක ම මිනිස් පවුලේ සාමාජිකයන් හැමදෙන තෘප්තිමත් ජීවිතයක් ගත කිරීමේ අයිතිය, නිදහසේ ඒ මේ අත යාම්ඊම් කිරීමේ හැකියාව, වැඩකිරීම සම්බන්ධ අයිතිවාසිකම්, සම්පූර්ණ මනුෂ්‍යයකු වීමේ නිදහස ආදි මූලික මානව හිමිකම් භුක්ති විඳිනු ඇත. ජේසුස් ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ මනුෂ්‍යත්වයට වඩා අඩුවෙන් මනිනු ලබන මනුෂ්‍යත්වය සමගින්, අප ස්වයං-විනාශය කරා ගමන් කරමින් සිටිමු. අපි ගෝලීය සියදිවි නසා ගැනීම්වලින් බොහෝ දුරස් නොවන මුත්, එය ලොකු වෙනසක් වියහැකි ය.

දෙවියන් වහන්සේගේ ප්‍රතිරූපයක් ලෙස මවා තිබෙන නිසා, මනුෂ්‍ය වර්ගයාට තිබෙන වටිනාකම අපරිමිත බව අප ඉගෙන ගන්නේ කවදා ද? ඔවුන් ඊට වඩා පහත් අය ලෙස සැලකීම අපහාසයක් වන අතර, එසේ කරන අයට ඒවා ආපසු කරකැවී නොඑනු ඇද්ද? අනෙක් මිනිසුන්ට අමානුෂිකවීමෙන් ඔවුහු ඔවුන් ව ම අමනුෂ්‍යයන් කර ගනිති. සමහර විට පීඩනය පීඩකයා ව හැකිතාක් අමානුෂික කරවයි. එසේ නොවේ නම්, පීඩිතයා තව තවත් අමානුෂික කරවයි. මානුෂික වීමට ඔවුන්ට සැබවින් ම එකිනෙකාගෙන් නිදහස්වීම අවශ්‍ය ම ය. අපට මානුෂික විය හැක්කේ, අනෙක් අය සමග සාමූහික ව, සාමකාමී ව හිඳින්නේ නම් පමණි.

දෙවියන් වහන්සේගේ සංහිඳියා සේවයේ මහඟු ප්‍රමාණයක් අත්පත් කරගෙන සිටින අපි, සාමය ඇති කරවීම සඳහා කැපවෙමු. අපට සාමය අවශ්‍ය නම්, අපට කියා තිබෙන්නේ අප සාධාරණත්වය සඳහා කටයුතු කළයුතු බව ය.

අපි අපේ කඩු නගුල් බවට පත් කරමු. දෙවියන් වහන්සේ සමග වැඩ කරන්නවුන් වන්නැ’යි දෙවියන් වහන්සේ අපට කියති. අපට ආචාරශීලී, සාධාරණ, යහපත්, දයාබරිත, අන්‍යෝන්‍ය රැකවරණය සලසන මානව සමාජයක් ගොඩ නැගිය හැක්කේ එවිට ය. එමගින් මෙලොව තිබෙන රාජ්‍යයන් දෙවියන් වහන්සේගේ රාජ්‍යයන් බවට පත්වනු ඇත. එවිට, උන්වහන්සේට දිගින් දිගට ම පාලන කටයුතු පවත්වාගෙන යා හැකිවනු ඇත. එය ශාන්ත ජෝන් දිව්‍යමය එළිදරව්වේ ඇති අපූරු දර්ශනයේ ඉටුවීමකි.■

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

42 වන ජාතික යෞවන සම්මාන උළෙලේ දෙමළ මාධ්‍ය කටි නාට්‍ය අංශයේ හොඳම කෙටි නාට්‍යය ලෙස සිවපාදම් ජීවරාජා විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද two hundred twenty five නාට්‍යය සම්මානයට පාත්‍ර වූ අතර හොඳම නළුවා, හොඳම අධ්‍යක්ෂණය, හොඳම රචනය සම්මානත් ඇතුළුව ප්‍රධානම සම්මාන හතර දිනාගනු ලැබුවේ සිවපාදම් ජීවරාජා විසිනි. ඊට අමතරව හොඳම නිළිය, හොඳම වේෂ නිරූපණය, හොඳම වේදිකා පරිපාලනය සහ හොඳම සංගීතයට හිමි සම්මානයන් ද හිමි වූයේ ජීවරාජා අධ්‍යක්ෂණය කළtwo hundred twenty five කෙටි වේදිකා නාට්‍යයට ය.

මෙවර ජාතික යෞවන සම්මාන උළෙලේ ප්‍රධාන සම්මාන කිහිපයම දිනාගන්න ඔබට පුළුවන් වුණා.

ජාතික මට්ටමේ සම්මාන උළෙලක ප්‍රධානම සම්මාන කිහිපය දිනා ගන්න පුළුවන් වීම ගැන ලොකු සතුටක් තියෙනවා. දිස්ත්‍රික් මට්ටමෙන් තරග කරනවා වගේ නෙමෙයි ජාතික මට්ටමේ සම්මාන උළෙලකට එනව කියන්නේම අභියෝගයක්. ඒ වගේම තමයි මට උදවු කළ සහ නාට්‍යයට සම්බන්ධ වුණ සියලුම දෙනාට මේ ලබා ගත්ත ජයග්‍රහණයේ ගෞරවය සහ අයිතිය තිබෙනවා. ඒ අය නැත්නම් මට මේ වගේ ජයග්‍රහණයක් ලබා ගන්න බෑ.

two hundred twenty five වගේ නමක් නාට්‍යයට දාන්නත් විශේෂ හේතුවක් ඇති.

මේ නාට්‍යය දේශපාලනිකයි. පාර්ලිමේන්තුවේ ඉන්න දෙසීය විසි පහම ගැන තමයි මම නාට්‍යය හරහා කතාකරන්නේ. අපිව පාලනය කරන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ ඉන්න දෙසීය විසි පස්දෙනා. මේ අය හරි විදිහට හිටියොත්, නිවැරදි තීරණ ගත්තොත් තමයි රට දියුණු කරන්න පුළුවන් වගේම කලාව ඇතුළු සියලුම අංශයන්වලින් ඉස්සරහට යන්න පුළුවන් වෙන්නෙ. මේ නිසා පාර්ලිමේන්තුවේ ඉන්න දෙසීය විසිපස් දෙනා ගැන කතාකරන්නම තමයි මම මේ නාට්‍යය කරන්න තීරණය කළේ.

කොළඹින් ගොඩක් ඈත හපුතලේ ප්‍රදේශයේ ජීවත්වෙන වතුකරයේ කොල්ලෙක්ට වේදිකාව මුණගැහෙන්නෙ කොහොමද?

හපුතලේ දෙමළ මහා විද්‍යාලයේ තමයි මම ඉගෙන ගත්තේ. නාට්‍ය ඉගෙන ගන්න ඒ විද්‍යාලයේ විෂයක් තිබුණේ නැහැ. හැබැයි මම කලාවට සහ නාට්‍යයට ගොඩාක් කැමතියි. මේ නිසා මම පාසලේදි නාට්‍ය කලාවෙන් බැහැරව සංගීතය විෂයක් විදිහට ඉගෙන ගත්තා. ජන ගායනා තරගවලටත් ඉදිරිපත් වුණා. පාසලේ නාට්‍ය විෂයක් විදිහට තිබුණෙ නැති උණාට කලාප මට්ටමේ තරගවලට පාසල නියෝජනය කරලා කණ්ඩායම් ඉදිරිපත් වුණා. මම නාට්‍ය කලාවට දක්ෂයි කියලා පාසලේ ගුරුවරු හොඳටම දැනගෙනත් මාව නාට්‍ය තරගවලට ගත්තේ නැහැ. පාසලේදී නාට්‍ය කලාව මගෙන් දුරස්වීම මට ගොඩක් තදින් බලපෑවා. මේ නිසා පාසලේදී මට නාට්‍ය කලාව ඉගෙන ගන්න අවස්ථාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ.

නමුත් මගේ අක්කා නාට්‍ය කලාව ඉගෙන ගත්ත කෙනෙක්. ඒ නිසාම වෙන්න ඇති මමත් මේ තරම්ම නාට්‍ය කලාවට ආස වෙන්න ඇත්තේ. මගේ අක්කාට අවුරුදු දොළහක් ජාතික තරුණ සේවා සභාව මඟින් කරන සම්මාන උළෙලවල හොඳම නිළිය ඇතුළු සම්මාන ගණනාවක්ම දිනා ගන්න පුළුවන් වෙනවා. එයාගෙ මාර්ගයෙන් තමයි මට නාට්‍ය කලාව මුණගැහෙන්නෙ. ඒ වගේම තමයි මම විශ්වාස කරනවා කලාව කියන්නෙ නාට්‍යය විතරක් නෙමෙයි. තවත් ගොඩක් පැති තියෙනවා. ඕනෑම මනුස්සයෙක්ගෙ ඇඟ ඇතුළෙ මොකක් හරි විදිහෙ කලාවක් තියෙනවා. ඒ හැංගිලා තියෙන කලාව හරි තැනින් එළියට දාගන්න බැරි ප්‍රශ්නයක් තමයි තිබෙන්නේ. මම සම්මාන උළෙලවල කොච්චර සම්මාන ගත්තත්, නාට්‍ය කලාව ඇතුළේ ලොකු මිනිහෙක් නෙමෙයි. මම තවමත් නාට්‍ය හදාරනවා.

2013 දී ජාතික යෞවන සම්මාන උළෙලට ඉදිරිපත් කරන වේදිකා නාට්‍ය පහක්ම ප්‍රතික්ෂේප වෙනවා. එතැනින්ම තමයි ඔබේ ගමන පටන් ගන්නේ.

ඒ නාට්‍ය ඇතුළේ මම කතා කළා සෞදි අරාබියේ අපේ සහෝදරියකට වුණු අසාධාරණයක් ගැන, තවත් නාට්‍යයක කතා කළා වතුකරයේ තිබෙන ප්‍රශ්න ටික. අනෙක් නාට්‍ය තුනෙත් කතා කළේත් ඒ වගේ දේශපාලන සහ සමාජ ප්‍රශ්න ගැන. නමුත් මගේ නාට්‍යවල විනිශ්චය මණ්ඩලයට යම්කිසි අඩුපාඩුවක් පෙනෙන්නට ඇති. මගේ නාට්‍ය ජාතික මට්ටමේ වේදිකාවට සුදුසු නැති නිසා වෙන්න ඇති ඒ නාට්‍ය පහ අයින් කරලා තිබුණේ. හ මම නැවත ජාතික තරුණ සේවා සභාවට ඇවිල්ලා මගේ නාට්‍යවල තිබුණ අඩුපාඩු ඇහුවා. ඔවුන් මට තිබුණ අඩුපාඩු පෙන්නලා දුන්නා. මම පෙන්නලා දුන්න අඩුපාඩු කැමැත්තෙන් බාරගත්තා. ඒ ආව දවසෙ තමයි මට සමන් සර්ව මුණගැහෙන්නේ. ඔහු තමයි මට ජාතික තරුණ සේවා සභාවේ නාට්‍ය පාසලක් තියෙනවා ඒ හරහා නාට්‍ය ගැන ඉගෙන ගන්න එන්න කියලා. නාට්‍ය පාසලට දෙමළ සහෝදරවරු හිටියෙ 10 දෙනායි. ඒ 10 දෙනාගෙනුත් ඌව පළාතෙන් හිටියේ මම විතරයි. නාට්‍ය පාසලේ ඉගැන්වීම් කළේ සිංහලෙන් විතරයි. මට නම් යම් මට්ටමකින් සිංහලෙන් කියන දේවල් තේරුම් ගන්න පුළුවන් නමුත් අනෙක් සහෝදරයන්ට සිංහල බෑ. ඒ නිසා සිංහලෙන් තියෙන දේශන මම අනිත් සහෝදරයන්ට නැවත දෙමළෙන් පරිවර්තනය කරන්න වුණා. ඒ නිසාම කියන දේවල් හොඳට මතකයේ තිබුණා. ජාතික තරුණ සේවා සභාවෙ නාට්‍ය පාසලට සම්බන්ධවීම තමයි එක් අතකින් මගේ නාට්‍ය ජීවිතයේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යය.

දෙමළ සමාජය ඇතුළේ වේදිකා නාට්‍ය සහ දෙමළ ප්‍රේක්ෂාගාරය මොන වගේ තැනකද තිබෙන්නෙ?

දෙමළ සමාජය ඇතුළේ වේදිකා නාට්‍ය බිංදුවටම වැටිලා තියෙන්නෙ. වේදිකා නාට්‍යයක් බලන්න ප්‍රේක්ෂාගාරයෙන් 10%ක් වගේ තමයි පැමිණෙන්නෙ. එකෙන් අපි වගේ කලාකරුවන්ට ලොකු බලපෑමක් වෙනවා. අපි නාට්‍ය කරන්නේ ප්‍රේක්ෂකයන්ට. විනිශ්චය මණ්ඩලයට නෙමෙයි. ඒ අයට තමයි කලාව තුළින් අපි කතා කරන්න ඕනෑ.

ප්‍රේක්ෂාගාරයක් නැත්නම් අපි කාටද නාට්‍ය පෙන්නන්නේ කියන ප්‍රශ්නය දෙමළ සමාජය ඇතුළේ වගේම අපේ කලාව ඇතුළේත් තිබෙනවා.

අනිත් කාරණාව තමයි ලංකාවෙ දෙමළ සමාජය කියලා හිතාගෙන ඉන්නේ යාපනය, වව්නියාව වගේ උතුරෙ තිබෙන ප්‍රදේශ කිහිපයක් සහ මඩකලපුව වගේ ප්‍රදේශ. නමුත් ඇත්ත ඒක නෙමෙයි, ලංකාවෙ හැම තැනකම කලාවට ආදරය කරන දෙමළ මිනිස්සු ඉන්නවා. වතුකරයේ ඉන්න දෙමළ මිනිස්සු සම්පූර්ණයෙන්ම අමතක කරලා තිබෙන්නේ. වේදිකා නාට්‍ය විතරක් නෙමෙයි කලාව සම්බන්ධයෙන් හොඳ ප්‍රේක්ෂාගාරයක් නැතිවෙන්න ප්‍රධාන හේතුවක් තමයි පහසුකම් නොමැති වීම. කලාව හදාරන්න තැනක් නිර්මාණය වෙන්න ඕනෑ. ඒ වගේම තමයි සම්පත් ලැබෙන්න ඕනෑ. යම් තරමකින් හෝ පහසුකම් සපයන්නේ මම කලින් කියපු යාපනය, මඩකපුව වගේ ප්‍රධානම නගරවලට විතරයි. වතුකරයේ ඉන්න දෙමළ ජනතාව සම්පූර්ණයෙන්ම අමතක කරලා තිබෙන්නෙ. වතුකරයෙත් කලාවට කැමති, දක්ෂ ඕනෑ තරම් ළමයි ඉන්නවා. මෙන්න මේ දේවල් හදාගන්න පුළුවන් නම් අපිටත් හොඳ ප්‍රේක්ෂාගාරයක් ඇති වේවි.

ඔබේ නාට්‍යය දෙමළ මාධ්‍යයෙන් කරන නිසා මේ වගේ තත්වයක් ඇතුළේ කොහොමද නාට්‍ය සඳහා පිරිසක් හොයාගත්තෙ?

මගේ නාට්‍යයේ අවුරුදු දෙකක් මාත් එක්ක රඟපාන්නෙ මුස්ලිම් කෙල්ලෙක්. අවුරුදු දෙකේම එයා තමයි හොඳම නිළිය වුණේ. එයාට මුලින් දෙමළ බැහැ. මම එයාට දෙමළ පුරුදු කරලා තමයි රඟපෑම්වලට ගත්තෙ. ඒ වගේ සිංහල අයත් මගේ ඩ්‍රාා එකේ ඉන්නවා. මේ ඩ්‍රාමා එකේ 80%ක්ම වගේ ඉන්නෙ සිංහල අය. ඒ වගේම හැමදාම මාත් එක්ක වැඩ කරන අයම විතරක් නාට්‍යයට සම්බන්ධ කරගන්නවා කියලා එකක් නෑ. රඟපෑම්වලට දෙමළ සහෝදර සහෝදරියො හොයා ගන්න එක තමයි ටිකක් අමාරු, නමුත් මම සමාජයේ මුණගැහෙන සියලුම දෙනා එක්ක කතාකරනවා ගනුදෙනු කරනවා. නාට්‍යයේ චරිතයට සුදුසු කෙනෙක් දැක්කොත් මම ඒ අයට කතා කරනවා. ඒ වගේම මේ නාට්‍යය දෙමළ මාධ්‍යයෙන් කළාට මම කිසිම වෙලාවක මගේ නාට්‍යයේ ඉන්නේ දෙමළ අයම විතරයි කියලා තීරණයක නැහැ. ඒ වගේම තමයි මමත් සිංහල නාට්‍යවල රඟපානවා.

ඔබ නාට්‍ය ඇතුළේ කතා කරන්න කැමති තේමාවන් ගැන කතාකළොත් ..

මේ සමාජය ඇතුළෙ කාට හරි හානියක් වෙනවා නම් මම ඒ ගැන මගේ නාට්‍ය ඇතුළෙ කතා කරනවා. ඒ වගේම සමාජය ඇතුළෙ යම් කිසි ප්‍රශ්නයක් ගැන මගේ මනසට දැනෙන දෙයක් වුණොත් මම ඒ දෙය නාට්‍ය මඟින් පෙන්නනවා. ඒ එක්කම ඒ දෙය නිරවුල් කරගැනීම සඳහා උත්තරයකුත් සමාජයට නාට්‍ය හරහා ලබා දෙනවා. මගේ නාට්‍ය ඇතුළෙ යම් යම් අත්දැකීම් හරහා ගොඩනැගිච්ච සිදුවීම්, දේශපාලන ප්‍රශ්න, සමාජ ප්‍රශ්න ගැන කතා කරනවා. වතුකරයේ ළමයින්ගෙ සහ මිනිස්සුන්ගෙ ජීවිත ඉතාමත් දුක්බරයි. ගොඩක් දුක් විඳිනවා. ඒ ගැනත් මම කතා කරලා තිබෙනවා. දේශපාලනඥයින් කරන වැරදි නිසා රටේ අහිංසක මිනිස්සු දුක් විඳිනවා. ඒ දේවල් ගැන මම වැඩිපුර කතා කරනවා. මේ පාර කරපුtwo hundred twenty five වේදිකා නාට්‍යයත් අන්න ඒ වගේ තේමාවක් එක්ක කළ නාට්‍යයක්.

මේ දවස්වල කලා කටයුතුත් සමග ආර්ථිකය බැලන්ස් කරගෙන යනවා කියන එකත් ලේසි වැඩක් නෙමෙයි.

කලාව විතරක් කරගෙන ජීවත් වෙනවා කියන එක කරන්න පුළුවන් වැඩක් නෙමෙයි. ඉතාලිවල, ප්‍රංශයේ ඉන්න නාට්‍යකරුවන්ට වෙනම ලෝකයක් තියෙනවා. පහසුකම් සහ ගෙවීම් පැත්තෙනුත් ඉතාමත් හොඳයි. නමුත් ලංකාවෙ එවැනි තත්වයක් නැහැ. ආර්ථික ප්‍රශ්න නිසාම අකමැත්තෙන් හරි මට විදේශගත වෙන්න සිද්ධ වුණා. විදේශගතවෙලා හිටිය කාලය පුරාම මම හිත හිතා හිටියේ කවද්ද මම ලංකාවට ගිහිල්ලා නාට්‍යයක් කරන්නෙ කියලා. නැවත ලංකාවට ඇවිල්ලා නාට්‍ය කළේ ඒ හම්බකරගත්ත සල්ලිවලින් තමයි. නමුත් ඒකත් මට හැමදාම කරන්න පුළුවන් වැඩක් නෙමෙයි. ඒ සල්ලි හැමදාම තියෙන්නෙත් නැහැ. ඒ නිසා දැනට නම් මම පිටකොටුවෙ රෙදි කඩයක වැඩ කරන ගමන් තමයි වේදිකා නාට්‍ය සහ කලා කටයුතු කරන්නෙ.

සිංහල මාධ්‍යයෙන් සම්මාන ගත්ත නළුනිළියන් ගැන තමයි හැමෝම කතා කරන්නෙ. නමුත් දෙමළ මාධ්‍යයෙන් සම්මාන ගත්ත ඔබ වගේ දක්ෂ කලාකරුවන් ගැන කවුරුවත් කතාකරන්නෙත් නෑ. මිනිස්සු දන්නෙත් නැහැ.

මිනිස්සු ඇතුළෙ තවමත් තියෙනවා මම දෙමළ, මම මුස්ලිම්, මම සිංහල කියන බෙදීම. හැබැයි කලාව ඇතුළෙ ජාතිය සහ ආගම කියන එක අදාළ වෙන්නෙම නැහැ. වේදිකාව උඩ ඉන්න සියලුම දෙනා එක හා සමානයි. කලාවට භාෂාව කියන එක ප්‍රශ්නයක් වෙන්න විදිහක් නැහැ. මේ සමාජය තවමත් බලන්නෙ භාෂාව වගේ පොඩි දේවල්වලින් වෙන්කරන්නෙ කොහොමද කියලා. ඒ නිසා තමයි මම ඇතුළු තවත් කලාකරුවන් පිරිසකට පිටිපැස්සට වෙලා ඉන්න සිද්ධ වෙලා තියෙන්නෙ.

මේ කලාව ඇතුළෙ තිබෙන සංස්කෘතික සීමාවන් ගැන කතාකළොත්..

මගේ මතය තමයි දැනටත් සංස්කෘතික සීමාවන් තිබෙනවා. මම හිතන්නේ භාෂා අනුව වෙන් කරන එකම එක්තරා විදිහක සීමාවක්. නමුත් ගොඩක් සංස්කෘතික සීමාවන් අද වෙද්දි බිඳින්නට පුළුවන් වෙලා තිබෙනවා. ඉස්සර නම් වේදිකාව උඩ කලිසම පහත් කරන්න බෑ, නරක වචන කියන්න බෑ, ලිංගිකත්වය ගැන කතා කරන්න බෑ. ඒ වගේ ගොඩක් දේවල් තිබුණා. නමුත් අද වෙද්දි නාට්‍ය සම්බන්ධව අධ්‍යයනය කරන ඉගෙන ගත්ත පිරිසක් වේදිකාව වටා ඉන්න නිසා ගොඩක් සීමාවන් ඉවත් වෙලා තිබෙනවා. නමුත් දෙමළ කලාව ඇතුළේ නම් තවමත් සදාචාරය, සංස්කෘතික සීමාවන් ඇතුළේ ඉඳන් තමයි කලාව දිහා බලන්නේ.■

■ අතුල දිසානායක

ජනවාර්ගික අරගල, යුද්ධ ආදිය රටක සිදුවන විට එහි තථ්‍ය ස්වරූපය බාහිර ලෝකයට දැන ගන්නට ලැබෙන්නේ නැත. ඩිජිටල් මාධ්‍ය දියුණු අද දවසේ රටක එවන් සිදුවීම් යම් ප්‍රමාණයකට වේගයෙන් බාහිර සමාජයට දැන ගන්නට ඉඩ ලැබුණත් බොහෝ විට සම්පූර්ණ චිත්‍රය ‍ලෝකයට දැක ගන්නට ලැබේ යයි කිව නොහැකිය. එමෙන්ම මේ ආකාරයෙන් සාමාජ මාධ්‍ය හෝ ඩිජිටල් පහසුකම් නොතබූ මීට දශකයකට දෙකකට පෙර ලෝකයේ ඇතැම් තැන්වල මානව සංහතියට එරෙහි අපරාධ කිසියම් ආකාරයකට සිදුවූයේ හුදකලා ලෙසය.

ජනවාර්ගික අරගල, යුද්ධ සහ කලාකෝලාහල නිමා වී කාලයක් ගිය පසු ගැටුම් පැවැති සමයේ සඟවා තිබූ, සැඟවුණු, එකිනෙක ජනවර්ගවලට එරෙහිව මුදා හැරුණු සාහසිකත්වය පිළිබඳ සැබෑ තත්වය මතු පිටට පැමිණේ. ජනවර්ග අතර ඇතිවන යුද්ධයකින් පසු සැබෑ දැක්මක් ඇති පාලකයන් බලයට පත්වන්නේ නම් ඒ කාලය තුළ සැබෑ සංහිඳියාවක් ගොඩ නගා ගත හැකිය. ඒ සඳහා ශ්‍රව්‍ය- දෘශ්‍ය මාධ්‍යයන් ප්‍රබල යොදාගත හැකිය.

අප්‍රිකානු මහද්වීපයේ මධ්‍යයේ නැගෙනහිරට වන්නට පිහිටා ඇති රුවන්ඩාව ද අනෙකුත් අප්‍රිකානු මහද්වීපයේ රටවල් මෙන් යුරෝපීය අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ යටත් විජිතයක් ලෙස පැවැති රටකි. රුවන්ඩාව මුලින්ම යටත් විජිතයක් කරගත්තේ ජර්මනියයි. 1889 සිට 1919 දක්වා පැවැති ජර්මන් පාලනයෙන් පසුව රුවන්ඩාව 1919 සිට 1962 දී නිදහස ලබන තෙක් පාලනය කරන්නේ බෙල්ජියමයි. 1962 දී බෙල්ජියමෙන් රුවන්ඩාව නිදහස ලබාගත්තත් ලෝකයේ යටත් විජිත පැවැති අනෙක් රටවල පැවැතියාක් මෙන් සැලසුම් සහගතව හෝ එසේ නැතිව බහුතර ජනවර්ගය සහ සුළුතර ජනවර්ගය අතර සැකය, වෛරය සහ අසමගිය ඉතිරි කර බෙල්ජියම යන්නට යයි. එතැන් සිට පාලනය ලබාගත් ස්වදේශීය පාලකයන් ඒ රට වංචාවෙන්, දූෂණයෙන් තිබුණාටත් වඩා බංකොලොත් තත්වයට ඇද දමයි. ආර්ථික අගාධයකට ඇද වැටෙන රටක ජනවර්ග අතර අවිශ්වාසයන් වර්ධනය වීම පුදුමයක් නොවේ. රුවන්ඩාවේ බහුතර ජනවර්ගය වන හුටු (85%) සහ සුළුතර ජනවර්ගය වන ටුට්සි (14%) අතර පැවැති අවිශ්වාසය, සැකය, සහ අසමගිය තීව්ර වී එය මහා විනාශයක් බවට පත්වන්නේ 1994 දීය. එම වසරේ අප්‍රේල් 06 වනදා බහුතරය වූ හුටු ගෝත්‍රයට අයත් රුවන්ඩානු ජනාධිපති Juvénal Habyarimana පැමිණි ගුවන් යානය කිගාලි ගුවන් තොටුපලේ ගොඩ බෑමට සූදානම් වෙද්දී එය වෙඩි තබා බිම හෙළුණු අතර එයින් ජනාධිපති ඇතුළු සියලු දෙනා මරුමුවට පත්වූහ. එය සුළුතර ටුට්සීන්ගේ ක්‍රියාවක් යයි කියමින් බහුතර හුටු ගෝත්‍රයේ ජනයා සුළුතර ටුට්සි ජනයා දුටු තැන මරා දැමීම ආරම්භ කළෝය. 1994 ‍අප්‍රේල් 07 සිට ජුලි 15 තෙක් දින සියයකට ආසන්න කාලයක් ඇදී ගිය මෙම වාර්ගික සංහාරයේ දී බහුතර හුටු ගෝත්‍රිකයන් විසින් සුළුතර ටුට්සි සහ මධ්‍යස්ථ හුටු ගෝත්‍රිකයෝ ලක්ෂ දහයක් පමණ මරා දමන ලදහ.
20 වන සියවසේ අග භාගයේ සිදුවූ ක්‍රෑරතම වාර්ගික සංහාරය රුවන්ඩානු ජනවාර්ගික සංහාරයයි. ඇතැම් විට රුවන්ඩානු ජන සංහාරයට මැදිහත් වීමට හැකියාව තිබියදීත් දින සියයක් පුරා එය ඇදී යන්නට ඉඩ දෙමින් ලෝක බලවතුන් ඊට මැදිහත් වූයේ නැතැයි ප්‍රබලව නැගෙන චෝදනාවකි. රුවන්ඩා වාර්ගික සංහාරය දෙස බලන විට ශිෂ්ටාචාරය දියුණු යයි සම්මත මේ ලෝකයේ වාර්ගික පදනමින් මිනිසෙකුට තමන් අයත් නොවන ජනවර්ගයක මිනිසෙකු මරා දැමීමට මෙතරම් කුරිරු විය හැකි ද යන්න නැගෙන ප්‍රශ්නයකි.

වාර්ගික කාල කෝලහාල, යුද්ධ, ගැටුම් ආදියෙන් පසු එළඹෙන කාලය රටක ශිෂ්ට සම්පන්න සමාජයක් ගොඩ නැගීම පිණිස මහජනයා අතර දියුණු – තියුණු දැක්මක් ඇති කළ යුතු කාලයකි. ඒ සඳහා දියුණු දේශපාලන සහ සමාජ විඥානයක් ඇති ආණ්ඩුකරණයක් සහ සවිමත් යාන්ත්‍රණයක් තිබිය යුතුය. 20 වන සියවසේ වාර්ගික ගැටුම් ඇති වී නැත්තටම නැති වී ගිය රටක් ලෙස නැවත ගොඩ නැගෙමින් පවතින රුවන්ඩාවේ සංහිඳියා වැඩපි‍ළිවෙළ තුළින් ලෝකයේ අන් රටවලට උගෙන ගත හැකි පාඩම් බොහෝය. රුවන්ඩාව සිය සංහිඳියාව සහ සාමය ගොඩනැගීමේ ක්‍රියාවලියේ දී ජනමාධ්‍ය සහ කලාව ගැඹුරු ලෙස මෙන්ම විවෘත ලෙස යොදා ගැනීම ප්‍රකට ලක්ෂණයකි.
ජනවාර්ගික කලකෝලාහලයකින් පසු එළඹෙන සමය තුළ ගැටුමට ලක්වූ ජනවර්ග අතර විවෘත සංවාදයක්, කතිකාවක් ගොඩ නැගීම පිණිස වාර්තා චිත්‍රපට යොදා ගත හැකිය. රුවන්ඩානු වාර්ගික සංහාරය සිදුවූ පසු එකිනෙකා තේරුම් ගැනීම එකිනෙකා කෙරෙහි වූ සහකම්පනයන් වඩාත් අරුත්බර ලෙස ප්‍රවර්ධනය කිරීම පිණිස එරට සිනමා කලාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම ඇරඹිණි. ඊට අමතරව පසුගිය කාලය පුරා බාහිරව රුවන්ඩාවට පැමිණි ලෝකයේ වාර්තා චිත්‍රපටකරුවෝ සහ වෘතාන්ත චිත්‍රපට නිර්මාණකරුවෝ රුවන්ඩානු ජන සංහාරය පිළිබඳ වාර්තා සහ සිනමා පට නිපදවූහ. සහජීවනය සහ සාමය ගොඩනැගීම පිළිබඳව රුවන්ඩාවෙන් ගත හැකි ආදර්ශය අන් කිසිවක් නොව රුවන්ඩානු ජනසංහාරයට සහභාගි වූ සෑම පාර්ශ්වයක්ම පාහේ ඒ පිළිබඳ විවෘතව කතා කිරීම සහ ඒවා ජනමාධ්‍යයට විවෘත කිරීමයි. එහෙත් මේ නිදහස වැඩිපුර ඇත්තේ බැහැරින් පැමිණ රුවන්ඩානු ජන සංහාරය පිළිබඳ වාර්තා චිත්‍රපට නිපදවන නිර්මාණකරුවන්ට බව පෙනේ. දේශීය නිර්මාණකරුවන්ට රුවන්ඩානු ජන සංහාරය පිළිබඳ කතා කිරීමේ දී අදහස් ප්‍රකාශනය පිළිබඳ කිසියම් වාරණයන් දක්නට ලැබේ.

රුවන්ඩා ජනසංහාරයෙන් පසු එ‍රට සංවර්ධනය කෙරුණු සිනමා මාධ්‍ය පිළිබඳ Filmmaking” Reconciliation & Peacebuilding in Rwanda (Challenges and Opportunities) නමින් පර්යේෂණාත්මක නිබන්ධනයක් කළ Kierran Petersen රුවන්ඩාවේ සහජීවනය සහ සාමය ගොඩ නැගීමට සිනමා කලාව යොදා ගැනීම පිළිබඳව තොරතුරු දක්වයි. සාමය සහ සහජීවනය ගොඩ නැගීමට ශ්‍රව්‍ය දෘශ්‍ය මාධ්‍ය යොදා ගැනීම සම්බන්ධව රුවන්ඩානු රජයේ දායකත්වය ඇත්තේ අවම මට්ටමක වන අතර ඒ සඳහා පුළුල් දායකත්වයක් සපයන්නේ ජාත්‍යන්තර රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයන්ය. අවම වශයෙන් කිසියම් පුළුල් නිදහසක් ඇතිව රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවලට රට තුළ වැඩ කරන්නට ඉඩ සැලසීම රුවන්ඩාවේ සාමය සහ සහජීවනය ගොඩ නැගීමට සාධනීය ලෙස හේතු වෙයි.

රුවන්ඩානු ජන සංහාරය සහ සංහිඳියා වැඩ පිළිවෙළ පිළිබඳ නිර්මාණය වී ඇති වාර්තා චිත්‍රපට අතර අල් ජසීරා නිපදවූ ඍඅ්බා්ත ත්‍රදපRwanda; From Hatred to Reconciliation (2015), ජර්මනියේ ඩොයිෂ වෙලා ආයතනය නිපදවූ Rwanda – from Genocide to a model State (2019) සහ Rwanda 25 Years after the genocide (2019) T.C. Johnstone අධ්‍යක්ෂණය කළRising from Ashes (2012), LESSONS FROM RWANDA | The Rwandan Genocide 26 years later ආදි සුවිශේෂ වාර්තා චිත්‍රපට ගෙන හැර දැක්විය හැකිය.

Rwanda – from Genocide to a model State (2019) වාර්තා චිත්‍රපටයෙන් රුවන්ඩාවේ සංහිඳියාව සහ සාමය ගොඩ නැගීම අරමුණු කරගෙන රුවන්ඩානු තරුණ පරම්පරාව සහභාගි කරගෙන පැවැත්වෙන රූපවාහිනී රියැලිටි වැඩසටහනක් ගැන කියවේ. මේවාට සහභාගි වන බොහෝ තරුණ පිරිස් රුවන්ඩානු ජන සංහාරයෙන් දිවි ගලවාගත් අයයි. ඇතැම් අයගේ ඥාතීන් රුවන්ඩානු ජන සංහාරයෙන් මරුමුවට පත් වී ඇත. මෙම තරුණ පිරිස් අතර එක් අයෙකුගේ පියකු රුවන්ඩා ජන සංහාරයට සහභාගි වූ අයෙකි. මේ තරුණයා සිය රංගනයෙන් දෙබසක් ලෙස කියන්නේ ‘තමන්ගේ පියා සහ ඔහුගේ පවුලේ අය යක්ෂයන්’ බවය. ඔහු රුවන්ඩානු වාර්ගික සංහාරය එලෙස හෙළා දකියි. එලෙස සිය හෘදය සාක්ෂිය පාපෝච්චාරණය කිරීමට තරුණ පිරිස් හට නිදහසක් තිබීම සහ ඊට පෙළඹීම සැබෑ ලෙස සහජීවනයක් ගොඩනැගීමට හේතුවේ. මේ තරුණ පිරිස් රංගනය, සංගීතය සහ නර්තනය සිය රියැලිටි වැඩසටහන සඳහා යොදා ගනිමින් සංහිඳියාව සහ සාමය ගොඩ නැගීම පිණිස එක් වෙති. මීට අමතර තරුණ සංවිධාන සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාමය සහ සංහිඳියාව ගොඩනැගීමේ වැඩසටහන ගැන වාර්තා චිත්‍රපටයෙන් කියවේ.

රුවන්ඩා ජන සංහාරයෙන් පසු දඬුවම් ලැබීමට බියෙන් යාබද කොංගෝවට පළා ගිය වර්ගවාදී හුටු කණ්ඩායම් වරින් වර ගැටලු ඇති කරයි. මෙම ගරිල්ලා කණ්ඩායම් සාමය සඳහා නම්මවාගැනීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය මැදිහත් වී ඇත. අවි භාර දී යටත් වීමෙන් පසු පුනරුත්ථාපනය කොට සාම ක්‍රියාවලියට එක්කරවා ගැනීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය කටයුතු කරයි. පසුගිය වසරවල දහස් ගණනක් වර්ගවාදී හුටු සන්නද්ධ කණ්ඩායම්වල භටයන් අවි අත හැර ස්වේච්ඡාවෙන් රුවන්ඩානු සාම ක්‍රියාවලියට එක් වී ඇත. මෙහි සුවිශේෂත්වය නම් සන්නද්ධ කණ්ඩායම්වල ඇතැම් තරුණයන් වාර්ගික සංහාරයට කිසිසේත් සම්බන්ධ නැති වාර්ගික සංහාරය සිදුවූ වසරේම උපන් අය වීමයි. මෙම තරුණ පිරිස් රුවන්ඩානු ජනසමාජයට බද්ධ කරගැනීම පහසු කාර්යයක් නොවේ. විවිධාකාර කම්පනයන්ගෙන් පෙළෙන මෙම පිරිස මානසික ලෙස ගොඩනැංවීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ මෙම ක්‍රියාවලිය තුළින් සිදුවෙයි. පුනරුත්ථාපන ක්‍රියාවලියෙන් පසු තමන්ගේ මව සහ පවුලේ ඥාතීන් දැකීමට යාමට ඇතැම් තරුණයන්ට අවස්ථාව ලැබෙයි. වාර්ගික භේදයක් නොමැතිව ටුට්සි (බහුතර හුටු ජනවර්ගයෙන් පීඩාවට පත් වූ අය) අසල්වාසීහු මෙලෙස ‘ගෙදර එන’ තරුණයන් දැක සතුටු වෙති. ඒ අතර තවමත් ඇතැම් විට 1994 වාර්ගික සංහාරයෙන් මිය ගිය අයගේ සිරුරු සොයා ගන්නා අතර පසුව ඒවා ඥාතීන් විසින් ගෞරවනීය ලෙස මිහිදන් කරනු ලැබේ.

දැවැන්ත වාර්ගික සංහාරයකින් පසු අපකීර්තියට ද, මහා විනාශයකට ද පත් රුවන්ඩාව සෙමෙන් ගොඩ නැගෙමින් පවතී. එය අප්‍රිකානු කලාපයේ ආදර්ශමත් රටක් ලෙස සැලකේ. සැලසුම් සහගත පිරිසිදු නාගරීකරණය, බාහිර ආයෝජකයන්ගේ පැමිණීම, වංචාව සහ දූෂණය අවම වීම, ආර්ථික වර්ධන වේගය ඉහළ අගයක පැවැතීම මේ වන විට රුවන්ඩාවේ පවතින සාධනීය ලක්ෂණය.

එසේ වුවත් 1994 වාර්ගික සංහාරයේ තුවාල මුළුමනින්ම සුව වී නැත. තවමත් වාර්ගික ආන්තික සිතුවිලි ඇති පිරිස් බහුතර හුටු ජනවර්ග ඇතුළත සිටිති. එහෙත් සිවිල් අයිතීන් සහ නිදහස යම් ප්‍රමාණයකට සීමා වී ඇත. ඒ සඳහා නිදහසට කරුණු ලෙස රුවන්ඩා පාලකයන් කියන්නේ වර්ගවාදී හුටු සන්නද්ධ කණ්ඩායම්වල තර්ජනය පහවී නැති බවයි. එමෙන්ම රුවන්ඩානු දේශපාලනයේ විසංවාදයට ලක්වන අනෙකුත් සාධකය වන්නේ දැන් බලය හොබවන රුවන්ඩානු ජනාධිපති පෝල් කගාමේ ය. 2000 වසරේ දී ජනාධිපති ධුරයට පත් ඔහු මේ වන විට වසර 22ක පමණ කාලයක් රට පාලනය කරයි. දීර්ඝ කාලයක් බලයේ රැඳී සිටීම නිරනුමානවම ඒකාධිපතියන් වීමට මගක් බව එවැනි පාලකයින් සිටි ලෝකයේ ඕනෑම රටක් ආශ්‍රයෙන් දැනගත හැකිය. පෝල් කගාමේ දීර්ඝ කාලයක් බලයේ සිටීමෙන් රට කවර දිශාවකට රැගෙන යනු ඇත්ද යන්න කිව නොහැක. එහෙත් ඔහු ජනවාර්ගික සාමය රැකීමටත් තදින් කැපවූවකු වන අතර ජනවර්ග අතර නැවත අර්බුද ඇති කරන්නට උත්සාහ කරන පාර්ශ්වවලට එරෙහිව තදින් කටයුතු කරයි.
වාර්ගික ගැටුම්වලින් පසු කායික හා මානසික හිංසනයට ලක් වූ, වින්දිතයන් වූ ජනවර්ගයන්ගෙන් සමාව ඉල්ලා සිටීම ශිෂ්ට සම්පන්න සමාජයක ලක්ෂණයකි. සැබෑ ලෙස සාමය සංහිඳියාව ගොඩනැගීමට මගක් නිර්මාණය වන්නේ ‍එලෙසිනි. රුවන්ඩානු ජනසංහාරය ආරම්භ කිරීමට එරට මුද්‍රිත සහ ගුවන් විදුලිය සිය වර්ගවාදී දායකත්වය සපයා ඇත. සුළුතරයට එරෙහිව බහුතරය උසිගැන්වීමට රුවන්ඩානු ගුවන් විදුලිය කටයුතු කළේය. තුන්වන ලෝකයේ රටවල ජනමාධ්‍ය පරිශීලකයන් ජනමාධ්‍ය භාවිතයේ දී වඩාත් වගකීම් සහගත ලෙස හැසිරිය යුත්තේ ඇයි ද යන්න රුවන්ඩා වාර්ගික මිනිස් සංහාරය ආරම්භ වී පැතිරී යාමට එරට මාධ්‍ය මුල් වූ ආකාරයෙන් ඉගෙනගත හැකිය.

එහෙත් වාර්ගික ගැටුම්වලින් පසු රටක් ලෙස, එක් ජාතියක් ලෙස ගොඩනැගෙන්නට රුවන්ඩාව ගන්නා උත්සාහය තුළින් අපට ද ඉගෙනගත හැකි පාඩම් තිබේ. වරින් වර ජනවාර්ගික අරගල සිදු වූ, එලෙස ජනවාර්ගික ගැටුම් ඇතිවිය හැකි විභවතාවක් ඇති රටක අප කොතරම් දුරට ශ්‍රව්‍ය දෘශ්‍ය මාධ්‍ය ජනවර්ග අතර සංහිඳියාව, සාමය සහ ජනවාර්ගික ඒකාබද්ධතාව ඇති කිරීමට යොදා ගෙන ඇත්ද? මහජන සේවා රූපවාහිනී විකාශ ආයතන මෙන්ම පෞද්ගලික රූපවාහිනී විකාශ ආයතන කොතරම් ඊට දායක වී ඇත්ද? ■

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

පොඩි කාලයේ ඉඳන්ම පිනුම් ගහන්න අපි හැමෝම කැමතියි. ගොඩක් දෙනෙක් පිනුම් ගහලත් ඇති. පිනුම් ගහන්න ගිහිල්ලා පස්ස බිම ඇනගෙනත් ඇති. පිනුම් ගහන්න බැරි නම් පිනුම් ගහන දිහා බලන් ඉන්න එකත් හිතට සතුටක්. පිනුමට අපේ ජන සමාජය ඇතුළේ අදටත් විශේෂ තැනක් තියෙනවා. ඒ වගේම තමයි පිනුම් ගහන්න පුළුවන් අය ඉන්නෙ ගොඩක් අඩුවෙන්. ඒ නිසාම පිනුම්කරුවන්ටත් සමාජය ඇතුළේ වටිනාකමක් තියෙනවා.

පිනුම කියන එක පොඩි කාලේ සෙල්ලමට බඩ පිනුමක් ගහනවා වගේ සරල දෙයක් නම් නෙවෙයි. බඩ පිනුමක් ගහන්න කියලා පොඩි එවුන්ට විහිළු කළාට බඩ පිනුමෙ තියෙන බැරෑරුම්කමත් ඉදිරියට කියවගෙන යද්දි දැනගන්න පුළුවන් වේවි. පිනුම ගොඩක් වෙලාවට අපිට දැකගන්න පුළුවන් වෙන්නේ පෙරහැර ඇතුළේ, ගම්මඩු, දෙවොල්මඩු, ශාන්තිකර්ම ඇතුළේ. ඊට අමතරව දේශපාලන වේදිකාවලත් එක එක පැත්තට පිනුම් ගහනවා. හැබැයි මේ කතා කරන්නේ නම් දේශපාලන පිනුම් ගැන නෙමෙයි. අපි හැමෝම බලන්න ආස කරන නර්තනය ඇතුළේ තියෙන පිනුම් ගැන.

පිනුම උඩරට, පහතරට සහ සබරගමුව කියන නර්තන සම්ප්‍රදායන් තුනෙහිම දැක ගන්න පුළුවන්. ඊට අමතරව නිර්මාණාත්මක නර්තනයන් ඇතුළේ සහ විවිධ වූ රංගනයන් ඇතුළේ එක එක ජාතියෙ පිනුම් තියෙනවා. කොහොම වුණත් පිනුම කියන්නෙ නර්තනයට අයිති දෙයක් නෙමෙයි. ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ ආකර්ෂණය සහ අවධානය තබා ගන්න පසුකාලීනව එකතු කළ අංගයක් හැටියට තමයි සලකන්නේ. පිනුම ගැන කතා කරන්න පාරම්පරික නර්තන ශිල්පී සමිත් මහත්මයා අපිට මුණගැසුණා.

‘පිනුම කියන්නෙ පිම්ම කියන අදහස. ඇඟේ තියෙන සම්පූර්ණ ශක්තිය තමයි පිනුමෙ තියෙන්නේ. පිනුම අංගම් කලාවට අයිති දෙයක් මිස නර්තනයට අයිති දෙයක් නෙවෙයි. අංගම් කලාවෙ අනිවාර්ය අංගයක් තමයි පිනුම. බොහොම ජවසම්පන්නව කරන පිනුම් එක්ක තමයි අංගම් කලාව පැවතුණේ. අපේ රටට විදේශීය ආක්‍රමණ එද්දී ඔවුන්ට තිබුණ ලොකුම තර්ජනයක් තමයි අංගම් සටන්කරුවන්. මේ නිසා පසුකාලීනව අංගම් සටන් කලාව තහනම් කරලා, අංගම් ශිල්පීන් හොය හොයා ඝාතනය කළා. මේ නිසා අංගම් කලාව හොර රහසේ පුරුදු වුණේ නර්තනය කරන මුවාවෙන්. මේ නිසා අංගම් ශිල්පීන් නර්තනය පුරුදු වුණා වගේම නර්තන ශිල්පීනුත් අංගම් කලාව පුරුදු වුණා. පසුකාලීනව අංගම් කලාවෙ තිබුණ විචිත්‍රවත් ජව සම්පන්න පිනුම්, කරණම් නර්තනයට එකතු කර ගත්තා.

ගම්මඩු, දෙවොල්මඩු, ශාන්තිකර්ම පවත්වන්නෙ රාත්‍රියට. රෑ දහය එකොළහ වෙද්දි බලන්න එන මිනිසුන්ට ඈනුමක් දෙකක් යනවා. පාන්දර එක දෙක වෙද්දි ගෙදර යන්න තමයි බලන්නේ. මෙන්න මේ වෙලාවට පිනුම්, කරණම් එක්ක කරන ජව සම්පන්න විචිත්‍රවත් අංගයන් ඉදිරිපත් කරලා, මිනිස්සු තුළ ප්‍රබෝධයක් ඇති කරනවා. හොඳ හොඳ සෙල්ලම් එළිවෙන ජාමෙට කියන්නේ ඒ නිසා.

සාම්ප්‍රදායික නර්තනය ඇතුළට පිනුම එකතු කරගන්න පුරෝගාමී වෙච්ච පිරිසකුත් ඉන්නවා. පානදුරේ මලකටු ගුරුන්නාන්සේ, වැල්ලෙ සීයා, වැල්ලෙ පොඩී වගේ අය තමයි පරණම පිනුම් ශූරයෝ. මේ අය ඉඳලා තියෙන්නෙ අපේ ගුරුන්නාන්සේගෙත් ගුරුන්නාන්සේගෙ තරුණ කාලයේ. මාදුළුවාවේ බර්ටි ගුරුතුමා, කොට්ටාවේ මෝනිස් ගුරුතුමා වගේ අය තමයි පසුකාලීනව පිනුම නර්තනය ඇතුළට ගෙන එන්න පුරෝගාමී වුණ පිනුම්කරුවන්.’

පහන් මධුසංක පාරම්පරික නර්තන ශිල්පී සමිත ගුරුතුමාගෙන් නර්තනය ඉගෙන ගන්න ශිෂ්‍යයෙක්. පහන් නර්තනයට වගේම පිනුම්වලටත් අතිදක්ෂයෙක්. සමිත් ගුරුතුමාගෙන් නැටුම් ඉගෙනගන්න එන අයට වගේම පිනුම් ගැන උනන්දුවක් තියෙන පිනුම් ඉගෙන ගන්න එන අයටත් පිනුම් පුරුදු කරන්නෙ පහන්.

‘මම පිනුම් ගහන්න පුරුදු වෙන්න පටන් ගත්තෙ දෙක වසරෙදි වගේ. මට වැඩිය අපේ තාත්තාට තමයි මට පිනුම් ගහන්න පුරුදු කරන්න ඕනෑකම තිබුණේ. තාත්තා තමයි ඉනෙන් නවලා පිනුම් ගහන්න කියලා දුන්නෙ. පිනුම් ගහන්න පුරුදු වුණාට පස්සෙ පහතරට නැටුම්වලටත් යොමු වුණා. අපේ තියෙනවා කලඑළි මංගල්‍යයක්. ඒකට පිනුම් පුරුදු වෙන්න, පිනුම් ගැන දන්න නුවන් කියලා අයියා කෙනෙක් ගෙන්නලා වෙනමම පුරුදු වුණා. පිනුම් ගහන්න කලින් ගොඩක් දේවල් තියෙනවා කරන්න. ඊට පස්සෙ මම තනියම පිනුම් පුරුදු වුණා. සමහර දවස්වලට බීච් එකට ගිහිල්ලත් පුරුදු වුණා. බීච් එකේදි ගොඩක් උඩ පනින්න අමාරුයි. තමන්ට පිනුම් ගහන්න පුළුවන් කියලා දැනෙනකන් බීච් එකේ පුරුදු වුණා. බීච් එකේ පිනුම් ගහන්න පුරුදු වෙලා ගොඩ ඇවිත් පිනුම් ගහන එක ගොඩක්ම ලේසි වුණා.’

පිනුම් පුරුදු වෙන්න එන අලුත් කෙනෙක් ආ හැටියෙම පිනුම් ගස්සවන්නෙ නැහැ. නැටුම්වල තියෙන දණ්ඩි කඳ වගේ පිනුම් පුරුදු වෙන අයටත් පිනුම් කඳක් තියෙනවා. දෙපැත්තෙන් කරු දෙකක් බැඳලා පුරුදු වෙන්න එන කෙනාගෙ උස අනුව කෙසෙල් කඳක් බඳිනවා. කාලයක් පිනුම් කඳේ පල්ලෙහාට ඉන හරියෙන් පොළොවෙ අත් දෙක ගෑවෙන්න නැවිලා නැවිලා ඇඟ ඒකට හුරු වුණාට පස්සෙ ඒකෙන් අයින් කරන්නෙ.
පිනුම් ගහන්න පුරුදු වෙන්නම වෙනම තැනක් තියෙනවා ඒකට කියන්නෙ පිනුම් වල කියලා. පිනුම් වලක් අඩි 15ක් 20ක් දිගයි. අඩි 8ක් විතර පළලයි. පොළොවෙ යටට අඩි දෙකහමාරක් විතර හාරලා ඒ වලට කොහුබත් හරි, පිදුරු හරි, ලී කුඩු වගේ දේකින් පුරවලා තමයි පිනුම් වල හදන්නෙ. සුමානයක් දෙකක් විතර පිනුම් වලේ පුරුදු කරලා තමයි ගොඩට ගන්නෙ. කලින් කිව්වා වගේම පිනුම් ගහනවා කියන එක සරල කාරණයක් නෙමෙයි. කාලයක් තිස්සේ පුහුණු වෙන්න ඕනෑ, ශරීරයේ තියෙන නම්‍යශීලීබව සහ ශරීරයේ හැඩය වගේම තාක්ෂණික ශිල්පීය ක්‍රම නියමාකාරයෙන්ම කළ යුතු දෙයක්. මේ ගැනත් පහන් අපත් සමග කතාබහ කළා.

‘පිනුම් ගහන කෙනෙක්ගෙ අත්දෙක ගොඩක් ශක්තිමත් වෙන්න ඕනෑ. මොකද මුළු ශරීරයෙම බර එන්නෙ අත් දෙකට. ඒ වගේම තමයි පිනුම් ගහන්න කලින් අත් දෙකෙන් හිටගෙන ශරීරයේ සමබරතාවය තියා ගන්න ඕනෑ. පිනුම් ගහනවා කියන එක කලබල වෙලා කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයි. කවුරුවත් කිව්වාට කරන්න පුළුවන් දේකුත් නෙමෙයි. විශේෂයෙන්ම ශරීරයේ සමබරතාවය වගේම හිත එක තැනක තියාගන්න ඕනෑ. හොඳ මානසිකත්වයක් තියෙන්නත් ඕනෑ. පිනුම ගහදිදි, පොළොවට කකුල තියනකොට පොළොවෙ ස්පර්ශ වෙන්න ඕනෑ ඇඟිලිවලින්. විලුඹ පොළොවෙ වැදෙන එක ස්නායුවලට හොඳ නැහැ. ඒ වගේම තමයි පිනුම ගහද්දි හරියටම ටයිමින් තියෙන්න ඕනෑ. ටයිමින් මිස් වුණොත් අනතුරක් වෙන්නත් පුළුවන්. වේගය, දුවගෙන යන දුර ප්‍රමාණය, පරතරය වගේ දේවල් හොඳට පුරුදු වෙන්න ඕනෑ. පොඩි කාලෙ ඉඳන්ම පිනුම් පුරුදු වෙනවා නම් තමයි වැඩියෙන්ම හොඳ. පිනුම්වලට නම්‍යශීලීබව කියන දේ තියෙන්නම ඕනෑ දෙයක් නිසා. සාමාන්‍යයෙන් අවුරුදු 18,20 පැන්නාට පස්සේ පිනුම්වලට ගැළපෙන ශරීරයේ තියෙන්න ඕනෑ නම්‍යශීලීබව හදා ගන්න ගොඩක් අමාරුයි.

ඒ වගේම තමයි කාටවත් හැමදාම පිනුම් ගහන්න බෑ. උපරිම අවුරුදු 12ක් 13ක් තමයි පිනුම් ගහන්න පුළුවන් ජවයක් තියෙන්නේ. එතැනින් එහාට ගහන්නෙ පුරුද්දට වගේ ගහන පිනුම් තමයි.’

අපි පොඩි කාලෙ ඉඳන්ම සෙල්ලමට එක එක විදියෙ පිනුම් ගහනවා තමයි. හැබැයි ඒ පිනුම් වගේ නෙමෙයි මේ කියන පිනුම්. හරිම තැනින් ශිල්පය අල්ලගත්තෙ නැත්නම්. අවසානය ඒ තරම් සුන්දර නොවෙන්නත් පුළුවන්. පහන් කියන්නෙ විවිධාකාරයේ පිනුම් ගහන්න පුළුවන්. ගොඩක් දෙනෙක්ට ගහන්න බැරි පිනුම් වර්ග ගහන්න පුළුවන් කෙනෙක්. ඔහු අපත් සමග විවිධ වර්ගයේ පිනුම් ගැන දීර්ඝ වශයෙන් විස්තර කළා.
‘අපි පොඩි කාලෙ ඉඳන් ගොඩක් දෙනෙක් ගහන පිනුමක් තමයි අත් දෙක බිමට තියලා ගහන කරත්ත රෝද පිනුම. පිනුම් ගහන්න ඉගෙන ගන්න එන අලුත් කෙනෙක් මුලින්ම පුරුදු වෙන්නත් ඕනෑ කරත්ත රෝද පිනුම ගහන්න. හැබැයි පොඩි කාලෙ සෙල්ලමට පිනුම් ගැහුවා වගේ නෙමෙයි. තනි කෙලින් ඉරක කරත්ත රෝද පිනුම ගහන්න ඕනෑ ඉර දිගේ. ඒකෙදි දණහිස් කෙලින් වෙන්න ඕනෑ, අත් දෙක නමන්නත් බැහැ, ශරීරයේ රේඛා හැඩතල කෙලින් තියාගෙන පිනුම ගහන්න පුළුවන් වෙන්න ඕනෑ. කරත්ත රෝද පිනුම ඉරක් දිගේ රේඛා හැඩතල එක්ක ගහන්න පුළුවන් කියන්නෙ ශරීරයේ සමබරතාවය තියෙනවා. ඊට පස්සෙ තමයි ඊළඟ පියවරට යන්නේ. පිනුමක් පටන් ගනිද්දි සාමාන්‍යයෙන් කරත්ත රෝද පිනුමෙන් තමයි පටන් ගන්නෙ.

කරත්ත රෝද පිනුමෙන් පස්සෙ ඊළඟ පිනුමට ප්‍රවේශයක් ගන්න ඕන. ඊළඟ පිනුමට ගන්න ප්‍රවේශයට කියන්නේ ‘ආසුව’ කියලා. ආසුව ගහන්නෙ කරත්ත රෝද පිනුම වගේම පිනුමකින් අවසානයේ කකුල් දෙක එක තැනකට ගන්න එකෙන්. පිනුමක් පුරන්නෙ ආසුවෙන්. එක පාරටම පිනුමක් ගහනවාට වැඩිය ආසුවකින් පිනුමක් පටන් ගන්න කොට ලොකු ගැම්මක් ගන්න පුළුවන් ඊළඟ පිනුමට. ඊට පස්සෙ තමයි ටිකක් අමාරු පිනුම්වලට යන්නේ. තමන්ගෙ පිටුපසට පොළොවට අත් දෙකම තියලා ගහන පිනුමට කියන්න ‘පෙළෙන් එක’ ගහනවා කියලා. දෙකක් ගහනවා නම් ‘පෙළෙන් දෙක.’ එක දිගට ඒ වගේ පිනුම් කිහිපයක්ම ගහනවා නම් ඒකට කියන්නෙ ‘පෙළෙන් වැල ගහනවා’ කියලා.
පෙළෙන් එක, පෙළෙන් දෙක, පෙළෙන් වැල ගහන්න පුළුවන් වුණාට පස්සෙ පුරුදු වෙන්නෙ ඊටත් වඩා අමාරු පිනුම් වර්ගයක්. ඒකට කියන්නෙ ‘හිට්ට ගහනවා’ කියලා. හිට්ට ගහන එක පුරුදුවෙන එකත් හිට්ට ගහන එකත් ලේසි නැහැ. හිට්ට ගහන්නෙ පිටිපස්සට. හිට්ට ගහද්දි පොළොවට අත්දෙක ස්පර්ශ වෙන්නේ නැහැ. මේකෙදි වෙන්නෙ උඩදි ශරීරයෙන්ම වටයක් කැරකිලා නැවත් කකුල් දෙකින්ම හිට ගන්නවා. හිට්ට ගහන එකත් පෙළෙන් වැල ගහනවා වගේම එක දිගට කිහිපයක්ම ගහන්නත් පුළුවන්. හැබැයි එහෙම ගහන අය ගොඩක් අඩුයි.

පිටිපස්සට වගේම ඉදිරියට ගහන පිනුමුත් තියෙනවා. පිටිපස්සට පෙළෙන් ගහනවා වගේ ඉස්සරහට අත් දෙකම පොළොවට තියලා ඉස්සරහට ගහන පිනුමට කියන්නෙ ‘බඩිය’ කියලා. බඩියත් පෙළෙන් ගහනවා වගේම එක දිගට කිහිපයක්ම ගහන්නත් පුළුවන්. ඒ වගේම තමයි පිටිපස්සට පිනුමක් ගහද්දි පිනුම පුරන්න ගහන ආසුව වගේම පිනුමක් ඉදිරියට පිනුමක් ගහද්දිත් ගහනවා. ඒකට කියන්නෙ ‘බඩ පිනුම් ආසුව’ කියලා. බඩ පිනුම් ආසුව ගැහුවාට පස්සෙ ඉස්සරහට ගහන තවත් පිනුමක් තමයි ‘බඩ පිනුම’ කියන්නෙ. බඩ පිනුම කියන්නෙ පිටිපස්සට හිට්ට ගැහුවා වගේ ඉස්සරහට පොළොවෙ අත් ස්පර්ශ කරන්නෙ නැතිව උඩදි වටයක් කැරකිලා ඉස්සරහට ගහන පිනුමට. ඒ පිනුමත් පුරුදු වුණාට පස්සෙ තවත් පිනුමක් තියෙනවා, ඒකට කියන්නෙ ‘පත්තිරිප්පු බාගෙ ගහනවා’ කියලා. පත්තිරිප්පු බාගෙදි හිට්ට ගහන ගමන්ම උඩදි අනිත් පැත්තට හැරිලා තමයි බිමට කකුල් දෙක තියන්නෙ.

ඒකෙනුත් පස්සෙ තව පිනුමක් තියෙනවා, හිට්ට ගහන විදිහටම පිනුම ගහන ගමන් උඩදි වට එකහමාරක් කැරකිලා තමයි නැවත කකුල් දෙක තියන්නෙ. මේකට කියන්නෙ ‘පොටෙයි බාගෙ’ කියලා. පොටයි බාගෙ ගහන්න පුළුවන් අය ගොඩක්ම අඩුයි. ඒ තරම්ම අමාරු පිනුමක් තමයි පොටෙයි බාගෙ කියන්නෙ. ඒ වගේම තමයි හිට්ට ගහලා හිට්ටට බඩිය අල්ලන අයත් ඉන්නවා. ඒකට කියන්නෙ ‘ඉරට්ටිය අල්ලනවා’ කියලා. හිට්ට ගහද්දි උඩදි කැරකෙන්නෙ ගුලිවෙලා වගේ, ගුලිවෙන්නෙ නැතිව අතපය විසුරුවලා ගහන පිනුම තමයි ‘උකුස්සා ගහනවා’ කියන එක. දෙන්නෙක් එක්ක එකතුවෙලා මාරුවෙන් මාරුවට ගහන ‘ජෝඩු පිනුම්’ කියලා පිනුම් වර්ගයකුත් තියෙනවා. මේ වගේ පිනුම් තමයි වැඩිපුරම ගහන්නෙ. මීට අමතරව තවත් පිනුම් වර්ග තියෙන්න පුළුවන්.’

පිනුම කියන්නෙම ආශාව, ඇම්ම, කුතුහලය, පුහුණුව, ත්‍රාසය, භීතිය මේ සියලුම දේකම එකතුවක්. සමාජයේ මිනිස්සු 100 කින් දෙන්නෙක්ටවත් පිනුම කියන එක කරන්න බැහැ. ඒ නිසාම පිනුම් ගහන්න පුළුවන් නම් ඔහුට වටිනාකමක් තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම නර්තනය ඇතුළේ. අනිත් කාරණාව තමයි පිනුම් ගහන්න පුළුවන් නීරෝගිමත්, දැඩි හිතක් වගේම තමන් ගැන හොඳ විශ්වාසයක් තියෙන අයට විතරයි.■

■ අමන්දිකා කුරේ

ඔබ සංගීත ක්ෂේත්‍රයට පැමිණෙන විට ලංකාවෙ තිබුණු කලාව ගැන සමස්තයක් හැටියට මොකද හිතෙන්නෙ?

මම සංගීත ක්ෂේත්‍රයට පිවිසෙන විට, කලාව ගොඩක් සුන්දරයි සහ සරලයි. ඒ කාලෙ බිහි වෙච්ච නිර්මාණත් සුන්දරයි සහ සරලයි. එනිසාමයි මම දකින විදිහට ඒ නිර්මාණත්, නිර්මණකරුවනුත්, කලාකරුවනුත් අදටත් රසිකයන්ගෙ මතකේ සහ හදවතේ ජීවත් වෙන්නේ. මම හිතන්නේ රසිකයන් ආදරේ කළේ ඒ තිබුණු සරල බවට.

ඒ කාලෙ රසිකයො කලාකාරිනියක් හැටියට ඔබෙන් බලාපොරොත්තු වුණේ මොන දෙයක්ද?

ජනතාව බලාපොරොත්තු වුණේ මගේ ගීත, එහෙම නැතිනම් වේදිකාවේ දී ඔවුන්ව මුණගැසෙන එක නෙවෙයිද? තමන් නියෝජනය කරන කලාව තමන්ගෙ හැකියාවෙන් උපරිම ලෙස ඉදිරිපත් කරන එක නෙවෙයිද? ඊටත් වඩා කලකාරිනියක්ගෙන් බලපොරොත්තු වෙන දෙයක් නෑ රසිකයන්.

ඔබ දකින විදියට කණ්ඩායම් සංගීතය කියන්නෙ මොකක්ද?

මම දකින කණ්ඩායම් සංගීතයේ දී ඔවුන් වාදක මඬුල්ලක්ම වෙන්න අවශ්‍ය නෑ. ඒක ගීතිකා කණ්ඩායමක් වෙන්නත් පුළුවන්. සමහර අවස්ථාවල දෙදෙනෙක්duo, තුන්දෙනෙක් trio හෝ ඊට වඩා ඉන්න සාමාජිකයන් අනුව කණ්ඩායමක් නිර්මාණ වෙන්න පුළුවන්. PENTATONIX, VOCA PEOPLE, IL DIVO, FOUR TOPS, MANHATTAN TRANSFERවැනි කණ්ඩායම් ඒ වගේ කණ්ඩායම් සංගීතයේ නිරත වෙච්ච පිළිගත හැකි කණ්ඩායම්.

කණ්ඩායම් සංගීතය පිළිබඳව ඔබේ අත්දැකීම් එහෙම කොහොමද?

මම ක්‍ෂෙත්‍රයට පිවිසෙන්නෙ කුඩා ළමා සංගීත කණ්ඩායමක් (Junior Rhythmiers)එක්ක, ඔවුන්ගේ ගායිකාව හැටියටයි. කැන්ඩි ළමිස්සි ගීතය පටිගත කරන කල් සහ ඊටත් පස්සෙ, මම සංගීත කණ්ඩායම් ගණනාවකම ඔවුන්ගෙ වාදකයෙක් හා ගායිකාව හැටියට කටයුතු කළා.

ඔබ සහ ඔබේ බොහෝ සමකාලීනයන් ගායනා කළ ගීතවල වචන හා තනු නිර්මාණවල හැමෝටම රසවිඳින්න පුළුවන්, ගායනා කරන්න පුළුවන් සරලභාවයක් තිබුණා. ඒක වුවමනාවෙන් කළ දෙයක්ද?

එයට විශේෂ හේතුවක් නෑ. ඒ කාලේ ජීවිතේත් සරලයි හා සුන්දරයි. ඒ වගේම ජීවත්වුණු පරිසරයත් සුන්දරයි හා සරලයි. ගීතවල තනු සහ නිර්මාණකරුවන්ටත් මේ සරල අත්දැකීම් සහ සුන්දර පරිසරය ඔවුන්ගෙ නිර්මාණවලට හේතු වුණා. මෙගා සිහින තිබුණෙත් නැහැ අපට. ඒවා පසුපස අපි කවුරුත් ගියෙත් නෑ. ලැබුණු සියලු දේවල් ගැන සෑහිමකට පත්වී සතුටෙන් ජීවත් වෙන්න උත්සහ කළා. ඒ හේතුව තමයි මම දකින උත්තරේ.

ඔබේ ගීත බොහොමයක් රසිකයාට ඉතාමත් ප්‍රීතිමත් හැඟීමක් ගෙන දෙන ගීත. එවැනි ගීත ඔබ තෝරාගත්තේ ඇයි?

එවැනි ගීත මම තෝරාගත්තේ නෑ. ඒවා මට ලැබිච්ච ගීත. ඒ ගීත නිර්මාණ කරපු දැවැන්තයො ඒ ගීත මට ගයන්න සුදුසුයි කියලා මාව තෝරාගැනීම නිසා ලැබුණු ගීත. මම කලින් කිව්වා වගේ ම එහෙම තෝරාගන්න විශේෂ හේතුවක් තිබුණේ නෑ. සමහර ගීත මට අහම්බෙන් ලැබුණු ගීත. ඒ අතරේ ළයාන්විත ගීත තියෙන්න පුළුවන්. මම ඒ සියලු නිර්මාණ දකින්නේ ආශීර්වාදයක් හැටියටයි.

වර්තමානයේ ඔබ දකින විදියට සංගීත ක්ෂේත්‍රය හා ඒ තුළ කලාකරුවන්ට තියෙන වැඩේ මොකක්ද?

වර්තමානයේ සහ ඉදිරියටත් හැකි පමණින් හොඳ නිර්මාණ ඉදිරිපත් කරන එක. ඒ වගේ ම එයින් අපේ රසිකයන් සතුටු කරන එක- ■