No menu items!
28.5 C
Sri Lanka
24 September,2025
Home Blog Page 113

ස්වර්ණා මගේ රෝල් මොඩ්ල් එක
රංගන ශිල්පිනී
ඩිනාරා පුංචිහේවා

0

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

ඩිනාරා පුංචිහේවා ලන්ඩනයේ ක්වීන් මේරි විශ්වවිද්‍යාලයේ නාට්‍ය හා රංග කලාව පිළිබඳ උපාධිය සම්පූර්ණ කළායින් පසුව ලංකාවට පැමිණ ‘සින්ඩරෙල්ලා’ ඇතුළු ඉංග්‍රීසි වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයකටම රංගනයෙන් දායකත්වය දෙමින් මේ වන විට ප්‍රසන්න විතානගේ විසින් අධ්‍යයක්ෂණය කරන ලද ”ගාඩි”, මහාචාර්ය ආරියරත්න ඇතුගලගේ ”සහෝ”, සංජීව පුෂ්පකුමාරගේ ”ආසු” සහ ”ආරම්මණ” කියන චිත්‍රපට හතරෙහිම වැඩ අවසන් කොට ලාංකීය රිදී තිරය තුළ ප්‍රේක්ෂක බලාපොරොත්තු දල්වා තිබෙන රංගන ශිල්පිනියක්.

ඔබ සිනමාවට පිවිසෙන්නෙම ප්‍රසන්න විතානගේ අධ්‍යක්ෂණය කරන ගාඩි වැනි දැවැන්ත සිනමා නිර්මාණයක ප්‍රධාන නිළි භූමිකාවකින් ..


ප්‍රසන්න විතානගේ වැනි ප්‍රවීණ අධ්‍යක්ෂවරයෙක් සමඟ කරන චිත්‍රපටයක ප්‍රධාන නිළිය විදිහට රංගනයෙන් දායක වෙන්න ලැබීම සම්බන්න්ධව ලොකු සතුටක් තිබෙනවා. මේ ලැබුණ අවස්ථාව විශේෂ අවස්ථාවක් විදිහට මම සලකනවා. ප්‍රසන්න විතානගේ කියන්නෙ ඉතාමත් සහයෝගයෙන් වැඩ කරන්න පුළුවන් අධ්‍යක්ෂවරයෙක්. මම ආධුනිකයි කියලා කිසිම වෙනසක් නැතුව අඩුපාඩු කතාකරගෙන රූගත කිරීම් සිදු කළා. ඉතාමත් පොඩි වයසක දී මේ වගේ දැවැන්ත නිර්මාණයකට මාව තෝරා ගැනීමම එක්තරා විදිහක ජයග්‍රහණයක් විදිහට මම සලකනවා.

ගාඩි රැලකට මැදිවෙන ටිකිරි කියන රදළ කෙල්ලගෙ චරිතය ගැන කතා කළොත්..


ඒ චරිතය රදළ පවුලක බාලවියේ කාන්තාවක්. සැමියා රාජද්‍රෝහී වන වැරැද්දකට හසුවෙලා පැන යාම නිසා උඩරට නීතිය අනුව ඔහුගේ බිරිඳ දියට පැන බිලි වීම නොකළ නිසා තමයි ගාඩියෙකුට ටිකිරිව විවාහ කර දුන්නේ. ඉතාම උසස් යැයි සලකන සහ පහත් යැයි සලකන කුල දෙක තුළ මේ චරිතය නිරූපණය කිරීම තමයි මට සුවිශේෂ වුණේ. ටිකිරිගෙ චරිතයෙන් මට ඉගෙන ගන්න පුළුවන් වුණ හොඳම දේ තමයි, ආත්ම ගෞරවය සහ ආදරය තීරණය වෙන්නේ කුලය අනුව නෙමෙයි කියන එක.

චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂ මීට පෙර අපත් සමඟම පැවසුවා, ගාඩි චිත්‍රපටය හැදෙන්න ඩිනාරා පුංචිහේවා මේ චරිතය රඟපාන්න එකඟවීමම එක් හේතුවක් කියලා. ඒ තරමටම මේ චරිතය ප්‍රබලයි. ඒ වගේම බැරෑරුම් අභියෝගාත්මක චරිතයක්.


පිටපත කියෙව්වාට පස්සේ ඒ මොහොතෙම ටිකිරිගේ චරිතයට මට ආදරයක් ඇති වුණා. ඒ මොහොතේ ඉඳාන් මම ඒ චරිතය ඇතුළේ ජීවත් වුණා. මගේ උපරිමයෙන් මම ඒ චරිතයට සාධාරණයක් කළා කියලා හිතනවා. ඔබ කිව්වා වගේම ඒ චරිතය හරිම බැරෑරුම් චරිතයක්. අපි මාස අටක් වගේ රිහසල් කළා. මාස දෙකහමාරක් වගේ කාලයක් ෂූටින් කළා. වර්ක්ෂොප් කළා. ගොඩක් මහන්සි වුණා. කැපවීමෙන් ඒ චරිතය ඇතුළේම ජීවත් වුණ නිසා රූගත කිරීම්වලදී ඒ චරිතය මගේ ඇඟ ඇතුළෙන්ම එළියට ආවා. ඒ වගේම ටිකිරිව රොඩී කුලයට පාවා දෙන දර්ශන, රොඩී ගැහැනු ළමයින්ව පෙන්වන දර්ශන වගේ දේවල් පෙන්වන්න ගොඩක් කැමරා ශිල්පක්‍රම යොදා ගත්තා. වේෂ නිරූපණ ක්‍රම යොදාගත්තා. මේ නිසා කණ්ඩායමක් විදිහට අපි සියලු දෙනාගේම උත්සාහයක් හැටියට තමයි මම චිත්‍රපටිය දකින්නේ.

ගාඩි ඇතුළුව එකිනෙකට වෙනස් චිත්‍රපට හතරක රූගත කිරීම් මේ වන විටත් අවසන් කරලා ඉවරයි. ඔබ රංගනයෙන් දායක වන චරිත ගැනත් දැනගන්න කැමතියි.


මම හරි කැමතියි චරිතය ඇතුළේ ජීවත්වෙලා රඟපාන්න. ඒ වගේම මම සංජීව පුෂ්පකුමාරගෙ චිත්‍රපටියකත් රඟපාන්න ගොඩක් ආසාවෙන් හිටියේ. මම මේ අයගේ තේමාවලට ගොඩක් කැමතියි. මම ගොඩාක් සතුටුයි ඒ අයගේ චිත්‍රපටවලට මාව තෝරාගත්ත එක ගැන. මම දැනට චිත්‍රපට හතරක රඟපාලා තියෙනවා. ”ආසු” චිත්‍රපටියේ මම රඟපෑවේ නෙළුම්ගෙ නංගි ඕලුගෙ චරිතය. මේකෙ මම ඉන්නෙ සහාය චරිතයක් විදිහට. මහාචාර්ය ආරියරත්න ඇතුගලගේ ”සහෝ” චිත්‍රපටයේ තියෙන්නේ විශ්වවිද්‍යාලයක ඇති වන ප්‍රශ්න තියෙන යාළුවෝ හතර දෙනෙක්ගේ කතාවක්. මම අවසන් වරට කළේ සංජීව පුෂ්පකුමාරගේ ‘ආරම්මණ’ කියන චිත්‍රපටය. ඒකේ තියෙන්නේ පිටරටවලට යවන ළමා ශ්‍රමිකයන් ගැන කතාවක්. මේ හැම චිත්‍රපටයකම තේමාවන් එකිනෙකට වෙනස්. ඒ වගේම වෙනස් විදිහෙ චරිත නිරූපණයන් තමයි කරන්නේ. මම තවම නිහඬ චරිතයක්. මම ඉන්න චිත්‍රපට හතරක් තියෙනවා එන්න. මම බලන් ඉන්නවා ඒ චිත්‍රපටි ලංකාවෙ පෙන්නනකන්.

ලන්ඩන්වල ක්වීන් මේරි විශ්වවිද්‍යාලයේ රංගනය පිළිබඳව වසර තුනක් ඉගෙන ගන්නවා. ක්වීන් මේරි විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ලබාගත්ත දේවල් ගොඩක් උදව් වෙන්න ඇති ලංකාවට ඇවිල්ලා රංගන කටයුතුවල යෙදෙන්න.


මම නාට්‍ය හා රංග කලාව කියන විෂය තමයි හැදෑරුවෙ. එහේදි රංගනයේ තියෙන මූලික සිද්ධාන්ත මොනවාද කියන දේ මම ඉගෙන ගත්තා වඩාත් ගැඹුරින්. ඒ වගේම ගොඩක් ටෙක්නික් ඉගෙන ගත්තා. එහේ තියෙන නාට්‍යවලට සම්බන්ධ වුණා. ඒ දේවල් මට ගොඩක් උදව් වුණා ගාඩි චිත්‍රපටයට සහ අනෙකුත් නිර්මාණවලටත්. මම හිතන්නෙ රංගන කියන්නෙ පුළුල් විෂයක්. ඒ ගැන හැදෑරීමක් එක්ක රංගනයට එන්න පුළුවන් නම් ඒ දේවල් හොඳ අවබෝධයකින් කරන්න පුළුවන් කියලා.

ලංකාවට ආවට පස්සේ ඔබ ඉංග්‍රීසි මාධ්‍ය වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයක්ම කරනවා. ඒ අතරින් ‘සින්ඩරෙල්ලා’ වේදිකා නාට්‍යයේ තියෙන මතකය ගැනත් පොඩ්ඩක් කතා කරමු..


සින්ඩරෙල්ලා වේදිකා නාට්‍යයේ සුළු සහෝදරියකගේ චරිතයක් තමයි මම කළේ. සින්ඩරෙල්ලා නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂණය කළෙත් සහෝදරියො දෙන්නෙක්. අනුෂ්කා සේනානායක සහ නටාෂා සේනානායක. මේ නාට්‍යය ඇතුළේ සජීවී සංගීතයක් සහ වාද්‍ය වෘන්දයක් හිටියා. මේ නාට්‍යය ලන්ඩන්, නිව්යෝර්ක්, බ්‍රෝඩ්වේ විදිහට තමයි අපි ලංකාවෙ ඇතුළේ කළේ. මේක ඉතාමත් ඉහළ මට්ටමේ ප්‍රඩක්ෂන් එකක්. ඒ වගේ ප්‍රඩක්ෂන් එකක ප්‍රධාන චරිතයක් රඟපාන්න ලැබීම ගැන මම ගොඩක් සතුටු වෙනවා. මේ නාට්‍යය ඇතුළේ ගොඩක් කොමඩි තියෙනවා, ඒ නිසාම සජීවී බව අවසානය වෙනකන්ම තිබුණ නාට්‍යයක්. කැමරාව ඉදිරියේ රංගනයේ යෙදෙනවාට වඩා සජීවීව ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ ප්‍රතිචාරත් එක්ක රංගනයේ යෙදීම ගොඩක් වෙනස්. මේ නාට්‍යයට ප්‍රේක්ෂකයන්ගෙන් ගොඩක් හොඳ ප්‍රතිචාර ලැබුණා.

ලන්ඩන් අත්දැකීම් සහ විදේශීය නිර්මාණවලට සම්බන්ධවෙලා ලබපු අත්දැකීමුත් එක්ක ලංකාවෙ සිනමා භාවිතයේ මොනවගේ වෙනස්කම් ද දකින්නේ?


ලන්ඩන්වල සහ ඉන්දියාවේ මට තියෙන අත්දැකීම් අනුව වේදිකාව සහ සිනමාව කියන්නේ ඒ මිනිස්සුන්ගේ ජීවිතය වගේ. ඒ වගේම ලංකාවත් එක්ක බලද්දි සිනමාවට සහ කලාවට ලොකු තැනක් වෙන්වෙලා තියෙනවා.

ඔබ ”මාලා” කියන කෙටි චිත්‍රපටයකුත් අධ්‍යක්ෂණය කරලා තිබෙනවා. මේකේ රචනය සහ ප්‍රධාන රංගනයත් ඔබගේමයි.


ඔව්, මේ චිත්‍රපටය මට ගොඩක් විශේෂයි. ගාඩි චිත්‍රපටයට ප්‍රසන්න විතානගේ මාව තෝරාගනිද්දි ඔහු මේ චිත්‍රපටයේ මගේ රඟපෑම් දැකලා තිබීමත් හේතුවක් වුණා. මම කෙටි චිත්‍රපටියක් කරන්න සෑහෙන කාලයක් බලාගෙන හිටියා. මම බි්‍රතාන්‍ය ටෙලිනාට්‍යයකට සම්බන්ධවෙලා හිටියා එයැ ටදදා න්රප් යදිචසඒක කියලා. මම ඒකෙ ප්‍රඩක්ෂන් ටීම් එකේ ඉද්දි දැක්කා කැමරාව පිටිපස්සෙ ඉඳන් ගොඩක් වෙහෙස මහන්සියෙන් වැඩ කරන මිනිස්සු. ඒ දැක්ක දේවල් සහ ඒ තුළින් ඉගෙනගත්ත දේවල්වලින් තමයි මේ කෙටි චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කළේ. පිටපතත් මම ලියපු නිසා මම හිතුවා මා විසින්ම රංගනය කරන්න පුළුවන් නම් ඒ නිර්මාණය සාර්ථක කර ගන්න පුළුවන් වෙයි කියලා. නැවත මම කවදාහරි චිත්‍රපටියක් අධ්‍යක්ෂණය කළොත් ඒ චිත්‍රපටයේ රඟපාන්න කැමති නැහැ. මේක ගෘහ සේවිකාවකගේ කතාවක් මුල් කරගෙන ගෙතිච්ච කතාවක්.

මම දන්න විදිහට ඩිනාරා පුංචිහේවා ලැබෙන හැම නිර්මාණයකටම කැමති වෙන්නේ නැහැ, සමහර ටෙලි නාට්‍ය ආරාධනයන් ප්‍රතික්ෂේපත් කරලා තිබෙනවා.


නිර්මාණයක් බාර ගන්න කලින් මම මුලින්ම ස්ක්‍රිප්ට් එක බලනවා. ස්ක්‍රිප්ට් එක හොඳ නම් ඒ නිර්මාණය ගැන බලනවා. දෙවෙනි කාරණය තමයි මට ලැබෙන චරිතය ඇතුළේ ජීවත් වෙලා සාර්ථකව කරන්න පුළුවන්ද කියලා බලනවා. අනිත් දේ තමයි අධ්‍යක්‍ෂවරයාගෙ විෂන් එකයි, චිත්‍රපටි ස්ටයිල් එකයි හොඳ නම් මම ඒ වාගේ නිර්මාණවලට සම්බන්ධ වෙනවා.

රංගනය වෘත්තියක් විදිහට තෝරාගන්න සහ කලාවට මේ තරම් කැමැත්තක් දක්වන්න පොඩි කාලේ ඉඳන්ම දැනිච්ච දේකුත් තියෙන්න ඇති.


චූටි කාලේ ඉඳන්ම තාත්තත් එක්ක සෑහෙන්න චිත්‍රපටි බැලුවා. ඇල්ෆ්‍රඩ් හිච්කොක්ගේ චිත්‍රපටියක් තිබුණා ඉසරාි කියලා. ඒක චූටි ළමයින්ට පෙන්නන්නෙත් නෑ. ටිකක් භයානක ෆිල්ම් එකක්. ස්ටීවන් ස්පීල්බර්ග්ගේ ව්අි ෆිල්ම් එකත් එහෙමයි. ඒ වගේම හින්දි, ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටි සෑහෙන්න බැලුවා. චූටි කාලෙ ඉඳන්ම චිත්‍රපටි බලන එකෙන් තමයි මටත් රඟපාන්න ඕනෑ කියන කැමැත්ත ඇතිවුණේ. අනිත් එක තමයි වේදිකා නාට්‍ය බලන්න අම්මයි තාත්තායි මාව ගොඩක් එක්කන් ගියා. පොඩි කාලේ ඉඳන්ම අම්මායි තාත්තායි මට කිව්වෙ නෑ ලොකු වුණාම ඩොක්ටර් කෙනෙක් වෙන්න, ලෝයර් කෙනෙක් වෙන්න, ඉන්ජිනියර් කෙනෙක් වෙන්න වගේ දේවල්. මට හැම වෙලේම කිව්වෙ කැමති දේවල් කරන්න හැබැයි ඒක ඉගෙන ගන්න කියන දේ. පොඩි කාලෙ ඉඳන්ම ඒ මඟ පෙන්වීම මගේ දෙමව්පියන්ගෙන් ලැබුණා. ඒගොල්ලො තමයි මාව ලයනල් වෙන්ඩ්ට් එකට ගෙනියලා වේදිකා නාට්‍ය පෙන්නුවේ, සිංහල චිත්‍රපටි බැලුවේ. මට තාමත් මතකයි කොළඹ සන්නිය, රේඛාව වගේ සිංහල චිත්‍රපට බලන්න ගිය හැටි. මේ දේවල් තමයි මම මේ තරම් කලාවට සහ රංගනයට කැමති වෙන්න හේතුවක් වෙන්න ඇත්තේ.

ගොඩක් දෙනෙක්ට තමන්ගෙ ජීවිතයේ ඉන්නවා රෝල් මොඩ්ල් එකක්. ඩිනාරා පුංචිහේවටත් ඉන්නවාද එහෙම කෙනෙක්?


මගේ ජීවිතයේ රෝල් මොඩ්ල් එකක් විදිහට ගොඩක් කැමති චරිතයක් තමයි ස්වර්ණා මල්ලවාරච්චි. එයාගෙ රංගනය ඉතාමත් විශිෂ්ටයි. ඒ වගේම එයා තෝරාගත්ත අනන්ත රාත්‍රිය, චන්ද කින්නරී, හංස විලක්, සත් සමුදුර වගේ ෆිල්ම්වලට හරිම කැමතියි. එයා ගොඩක් චැලෙන්ජින් රෝල් කළා. ධෛර්යමත් චරිත ගොඩක් කළා.

පොඩ්ඩක් හොයලා බැලුවාට පස්සෙ ඔබට නටන්න, සිංදු කියන්න වගේම හින්දි කතා කරන්නත් පුළුවන් කියලා තමයි දැනගන්න ලැබුණේ. දැනටමත් ඉන්දියාවෙ වේදිකා නාට්‍යයකත් රඟපාලා තිබෙනවා. යම් බලාපොරොත්තුවක් ඇති ඉන්දියාව පැත්තට ගිහිල්ලා බොලිවුඩය පැත්තටත් යන්න..


ඔව්, ඒ වගේ බලාපොරොත්තුවක් නම් තියෙනවා. මම දැනට ඉන්දියාවේ කෙටි චිත්‍රපටයකට සම්බන්ධ වුණා. ඊට පස්සෙ තව ප්‍රොජෙක්ට් දෙකක් ඇවිල්ලා තියෙන්නේ. නමුත් කොවිඩ් නිසා ඒක නැවතිලා තියෙන්නේ. මම බලාපොරොත්තු වෙනවා මේ අවුරුද්දෙ ඒ දේවල් වෙයි කියලා. මම ලංකාවෙත් රංගන කටයුතු කරන ගමන්ම තමයි ඉන්දියාවෙ කලා කටයුතුවලටත් සම්බන්ධ වෙන්න හිතාගෙන ඉන්නෙ. ආර්ටිස්ට් කෙනෙක් හැටියට එක් තැනකට සීමා නොවී විවිධ සංස්කෘතික පරිසරයන්ට හැඩ ගැහෙමින් කලා කටයුතු කරන්න මම කැමතියි. ඒ වගේම රංගනය ගැන දන්න දේවල් සහ ඉගෙනගත්ත දේවල් ඒ ඒ රටවල තියෙන සංස්කෘතීන්ට අනුව, ඒ තත්වයන්ට අනුව ආදේශ කරන්න ඕනෑ.■

නොබෙල් කීර්තිය අත්කර දුන්නත්
උපන් රටේ බුහුමන් නොලැබූ විද්‍යාඥයා
Salam The First * Nobel Laureate
වාර්තා චිත්‍රපටය

0

■ අතුල දිසානායක

ආගම් පැමිණෙන විට ලෞකිකත්වය නමැති දෙවඟන පළා යයි. ලෞකිකත්වය සහ ආගම එකට පවතින්නේ යයි සිතුවත් එය පෙනෙන හෝ නොපෙනෙන විවිධ ස්වභාවයේ සංකීර්ණ සමාජ – දේශපාලනික ප්‍රශ්න ඇති කරයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක් ආගම සමග ගැටගැසුණු විට තත්වය තවත් දරුණු වේ. ආගමාලය ලෞකික සමාජයක මනුෂ්‍යයන්ගේ තාර්කික, නව්‍යකාරක, නිදහස් චින්තනයන් මොට කරයි. මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පරිණාමය දෙස බලන විට ආගම සහ රාජ්‍යය එකිනෙක දූරස්ථ වන තරමට ඒ ඒ සමාජයන් වඩාත් ලෞකික නිදහස සහ සමෘද්ධිය අත්කරෙගන ඇති බව පෙනේ. එසේ නොමැති තැන්වල කෙළවරක් නැති සමාජ දේශපාලන ප්‍රශ්න ඇති වී ඇත. ආගම් ඇදැහීම අතිශය පෞද්ගලික එකක් විය යුතු බවට යෝජනා කෙරෙන්නේ ඒ නිසාය.


අපේ දේශපාලන කතිකාවන් තුළ නිතරම ව්‍යවහාර වන කියමනක් වන්නේ ‘වැඩියෙන් ආගම් අදහන රටවල වැඩියෙන් අර්බුද ඇති බවයි’ මෙම ප්‍රකාශය හුදු අසත්‍යයක් යයි කිව නොහැක. එය අදේවවාදීන් මෙන්ම මධ්‍යස්ථ ආගමික මතධාරීන් විසින් මතුකරනු ලබන තාර්කික පදනමක් ඇති අදහසකි. ඒ බව ආසියානු කලාපයේ ඇතැම් රටවල් දෙස බැලීමෙන් අවබෝධ කරගත හැකිය.


ආසියානු කලාපයේ ආගම සහ රාජ්‍යය එකට ගැට ගැසී විවිධ සංකීර්ණ සමාජ සහ දේශපාලනික ගැටලු උත්පාදනය කරන එක් අසමත් රාජ්‍යයක් ලෙස පකිස්ථානය හැඳින්විය හැකිය. රාජ්‍යයට වඩා ආගමික පූජකයන් සහ මිලිටරිය ඉහළින් සිටින, ඒ නිසාම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට වඩා ආගමට බර ආණ්ඩු ක්‍රමයක් ඇති පකිස්ථානයේ දුර්දසාපන්න තත්වය සමස්ත කලාපයට මෙන්ම ලෝකයටම බලපායි.


නොබෙල් ත්‍යාගයක් ලැබීම යනු අතිමහත් කීර්තියකි. පකිස්ථානයට ඉහළම ගෞරවය ගෙන දුන්, නොබෙල් ත්‍යාගය ගෙනදුන් ප්‍රථම සහ එකම විද්‍යඥයා වූ අබ්දුස් සලාම්ටත් සුළුතර ආගමික කොටසකට අයත් වීම නිසා පකිස්ථානයේ නිසි ගෞරවය නොලැබ, රටින් පිටව ජීවත් වන්නට සිදුවූයේ නම් අනෙකුත් සමාජ බලයක් නැති සුළුතර ජනවර්ගයන්ට අත්වන ඉරණම කෙසේ විය හැකිද?


පකිස්ථානයේ සුළුතර ජනවර්ගයක් ලෙස සැලකෙන අහමදියා මුස්ලිම් ජනවර්ගයට අයත් වූ භෞතික විද්‍යාඥයකු වූ අබ්දුස් සලාම් (1926 -1996)ගේ මේ කතන්දරය ඇතුළත් ආනන්ද් කමලකාර් අධ්‍යක්ෂණය කළ වාර්තා චිත්‍රපටයක්Salam – The first * Nobel Laureate (2018) නමින් නිර්මාණය විය. නම් කිරීමේදී ඔහුගේ නමට ඉදිරියෙන් තරු සලකුණු යොදා ඇත්තේ එක්තරා අන්දමකින් උත්ප්‍රාසය මතු කිරීමට විය හැකිය. පකිස්ථානු රජය මේ ශ්‍රේෂ්ඨ විද්‍යාඥයා අහමදියා මුස්ලිම් ජනකොටසට අයත් නිසා මුස්ලිම්වරයකු ලෙස පිළි නොගත් නිසාය. පකිස්ථානයේ ඔහුගේ සොහොන් කොත් පලකයේ නමට ඉදිරියෙන් ඇති මුස්ලිම් යන කොටස කිසිවෙකු වසා දමා ඇති නිසාය. මේ වාර්තා චිත්‍රපටය තුළින් ලෞකික රාජ්‍යයක් ආගම් සමග එකතු වූ විට ලෞකික සමාජයට සිදුකරන විනාශය පිළිබඳ කිසියම් දෘෂ්ටිවාදාත්මක කියවීමක් කළ හැකිය.


1947 පකිස්ථානය පිහිටුවද්දී එහි නිර්මාතෘ මොහොමඩ් අලි ජින්නා අපේක්ෂා කළේ ලෞකික රාජ්‍යය තත්වයක් බව පෙනේ. මොහොමඩ් අලි ජින්නා ඉන්දියානු නිදහස් සටනේ වීරයන්ගේ නොමද ගෞරවයට පාත්‍ර විය. ඉන්දියානු නිදහස් සටනේ පුරෝගාමියෙකු වූ, කිවිඳියක වූ, කාන්තාවාදිනියක වූ සරෝජිනී නායිදු, මොහොමඩ් අලි ජින්නා හැඳින්වූයේ හින්දු සහ මුස්ලිම් සමගියේ තානාපතිවරයෙකු ලෙසය. පකිස්ථානය බිහි කරමින් 1947 අගෝස්තු 11 දින ව්‍යවස්ථාදායක සභාව අමතා මොහොමඩ් අලි ජින්නා පැවසුවේ ‘සෑම පුරවැසියෙකුටම නිදහසේ තම ආගම ඇදැහීමේ අවස්ථාව ඇත. රාජ්‍යය පුරවැසියන්ගේ විශ්වාසයන් මත සුවිශේෂභාවයන් පිරි නමන්නේ නැත.’ යන්නයි. එහෙත් ඔහු අපේක්ෂා කළ ඒ ලෞකික රාජ්‍යය 1948 ඔහු මියයාමත් සමග අභාවයට යන්නේය.


Salam – The first * Nobel Laureate වාර්තා චිත්‍රපටය පකිස්ථානයේ ආන්තික ආගම්වාදය එහි සුළු ජනවර්ග පීඩාවට පත්කරන අයුරු පෙන්නුම් කරයි. වාර්තා වැඩසටහන ආරම්භයේම අබ්දුස් සලාම්ගේ චලන රූප මත ඔහුගේ කථනය දිග හැරෙයි. ඔහු මෙසේ කියයි. ‘මේ විද්‍යාවේ යුගයයි. ඔබට එය මග හැර යා නොහැකිය. පෙරදිග වේවා, බටහිර වේවා කිසිවෙකුට එය මග හැර යා නොහැකිය. ඒක ඉතාම පැහැදිලියි. මම රට හැර යා යුතුයි. නැතිනම් මම භෞතික විද්‍යාව අත්හැරිය යුතුයි. ඉතා බලවත් වේදනාවෙන් මම රට හැර යාමට තීරණය කළෙමි.’ මේ විද්‍යාඥයාට බි්‍රතාන්‍යය බලා යාමට සිදුවන්නේ ඇයි?


ලෝකයේ භෞතික විද්‍යාව සඳහා නොබෙල් ත්‍යාගය ලබාගත් පළමු මුස්ලිම් ජාතිකයා ලෙසත්, පකිස්ථානයේ පළමු නොබෙල් ත්‍යාග හිමිකරුවා ලෙස සැලකෙන්නේත් අබ්දුස් සලාම්ය. නොබෙල් ත්‍යාග දිනාගත් මුස්ලිම් විද්‍යාඥයකුගේ නම කියන්නට කිවහොත් බි්‍රතාන්‍යයේදී, ඉන්දියාවේදී හෝ ලෝකයේ කවර තැනක දී වුවද ඒ අබ්දුස් සලාම් යනුවෙන් කිව හැකිය. එහෙත් ඔහු උපන් පකිස්ථානයේදී එලෙස කිව නොහැකිය. ඔහු මුස්ලිම්වරයකු ලෙස පකිස්ථානු රජය පිළිගන්නේ නැති නිසාය.


1926 ජනවාරි 29 බි්‍රතාන්‍ය ඉන්දියාවේ පන්ජාබ් පළාතේ ජ්හාන්ග් ගම්මානයේ උපන් විද්‍යාඥ අබ්දුස් සලාම් අයත් වන්නේ එරට අහමදියා මුස්ලිම් යන ජන කොටසටය. එය එරට ප්‍රධාන මුස්ලිම් ජනකොටස වන සුන්නි මුස්ලිම් ජන කොටසට අයත් නොවන මුස්ලිම් ජන ප්‍රජාවක් ලෙස සැලකේ. ඔහුගේ පවුලේ සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව එකොළහකි. ඔහුගේ ගැමි අධ්‍යාපනය තුළ කිසිදිනක විදුලි එළියෙන් පාඩම් කරන්නට නොහැකි වූ බව කියැවේ. ලාහෝරයට එන තෙක් විදුලි එළිය කුමක්ද යන්න ගැනවත් ඔහු දැනනොසිටියේය. ඔහු මූලික අධ්‍යාපනය ලැබුවේ එතරම් අව-වරප්‍රසාදිත සමාජයකය. පසුව උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා ශිෂ්‍යත්වයක් ලැබ බි්‍රතාන්‍යයේ කේම්බි්‍රජ් සරසවියට ඔහු ඇතුළත් වේ. ඔහුගේ දක්ෂතා එළියට එන්නේ එතැනදීය.


1953දී අහමදියා ජනවර්ගයට එරෙහිව බහුතරය හිංසාකාරී ක්‍රියාවල නියැලෙයි. අහමදියා වාර්ගිකයන් මරා දැමෙන අතර ඒවා සංවිධානය කරන්නේ න්‍Jamat- e-Islami ආගමික පක්ෂයයි. ජීවිතය බේරාගැනීමට සලාම්ට සැඟවී සිටීමට සිදුවෙයි.


සිය උපන් රටෙන් අනුග්‍රහයක් නොලැබීම නිසා අබ්දුස් සලාම් 1974 පකිස්ථානය හැර දමා බි්‍රතාන්‍ය බලා යන්නේය. 1979 දී ඔහු තවත් විද්‍යාඥයින් දෙදෙනෙක් ( ඇමරිකානු විද්‍යාඥSheldon Lee Glashow සහSteven Weinberg) සමග ෑකැජඑරදඇ්න ඹබසසෙජ්එසදබ ඔයැදරහ නම් භෞතික විද්‍යා සොයාගැනීම වෙනුවෙන් නොබෙල් ත්‍යාගය දිනාගනී. එම න්‍යාය විශ්වයේ සම්භවය තේරුම් ගැනීමට උපකාර වන්නකි. අයින්ස්ටයින් පවා මෙම න්‍යාය බිහිකිරීමට උත්සාහ කොට එය සොයා ගැනීමට අසමත් වූ බව මෙම වාර්තා චිත්‍රපටයේ දැක්වේ.


අබ්දුස් සලාම්ට නොබෙල් ත්‍යාගය ලැබුණු පසු, 1980 දී පකිස්ථානයේ ඉස්ලාමාබාද් නුවරQuaid-e-Azam විශ්වවිද්‍යාලයේ සංවිධානය කෙරෙන උපහාර උත්සවයකට ආරාධනා කෙරෙන මුත් ඔහුට විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළු වීමට පකිස්ථානයේ ප්‍රබල ආගමික පක්ෂයක් වූ ජමාත් ඊ ඉස්ලාම් පක්ෂයට අයත් විශ්වවිද්‍යාල සිසුහු ඉඩ නොදෙති. මේ කීර්තිමත් නොබෙල් ත්‍යාගලාභියා විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළු වුවහොත් ඔහුගේ දෙපා බිඳ දමන බව මේ සිසුහු කියා සිටිති. අවසානයේ සංවිධායකයන්ට උපහාර උත්සවය නවතා දමන්නට සිදුවෙයි.


අගමැති සුල්ෆිකාර් අලි බූතෝ (1973 -1977) උග්‍ර ආගමික අනුගාමිකයෙකු නොවුණත් ඒ වන විට පකිස්ථානයේ පැවැති ඇතැම් ලෞකික ඇවැතුම් පැවැතුම්වලට වැට බැන්දේය. මත්පැන් තහනම් කළේය. ඉස්ලාමීය ෂරියා නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන බව කීවේය. අලි බූතෝ විසින් එරට අහමදියා ජන සමාජයට කරන ලද ප්‍රබලම වැරැද්ද ලෙස සැලකෙන්නේ 1974දී ඔවුන් ව්‍යවස්ථාපිතවම මුස්ලිම් නොවන ජනකොටසක් ලෙස නීතිගත කිරීමයි. තමන්ගේ රටේ පුරවැසියන් පිරිසකට එරෙහිව එවැන්නක් කළ ප්‍රථම රට ලෙස පකිස්ථානය ලෙස සැලකේ. ජමාතේ ඊ ඉස්ලාමියා සංවිධානය නිරතුරුවම අහමදියා සුළු ජනවර්ගයට එරෙහිව සිටියේය. බොහෝ පූජකවරුන් දේශනා කරන්නේ පකිස්ථානය සුන්නි මුස්ලිම්වරුන්ට පමණක් අයත් වන බවය. අහමදියා ජනවර්ගයට එරෙහි මේ නීති සම්පාදනයෙන් පසු තවත් තදින් ඔවුහු පළිගැනීම්වලට, කොන් කිරීම්වලට හා සාමාජීය කටයුතුවලදී වෙන්කොට සැලකීම්වලට ලක්වෙති. මේ ව්‍යවස්ථාපිත පියවරත් සමගම කනස්සල්ලට පත්වන අබ්දුස් සලාම් වහාම ඒ වන විට දරමින් සිටි රජයේ විද්‍යාත්මක කටයුතු පිළිබඳ උපදේශක තනතුරින්ද ඉල්ලා අස්වේ.


අගමැති අලි බූතෝ හමුදා කුමන්ත්‍රණයක් මගින් බලයෙන් පහ කරන ජනරාල් සියා උල් හක් පකිස්ථානයේ ජනාධිපති (1978 – 1988) බවට පත්වේ. එතැන් පටන් ඇමරිකාවත් සමග එක්ව පකිස්ථානයට සිදු කරන්නට තිබෙන ඉතිරි හරිය ඔහු කරයි. එතෙක් පකිස්ථානය තුළ කිසියම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලිබරල් ලක්ෂණ ඉතිරි වී තිබුණේ නම් ඒ සියල්ල කණ පිට හරවන්නට අගමැති සියා උල් හක් කටයුතු කරයි. ඉස්ලාමීය නීතිය ක්‍රමයෙන් රටේ ලෞකික නීතියට ඉහළින් බලපැවැත්වීම ආරම්භ වේ. අහමදියා සුළු ජනකොටස්වලට එරෙහිව සිදුවන හිංසනයන් තවත් වැඩිවේ. ඇමරිකාව පකිස්ථානය සමග එකතු වන්නේ පකිස්ථානු වැසියන් ඇෆ්ගනිස්ථානයේ සෝවියට් හමුදාවට එරෙහිව ජිහාඩ් සටන්කාමීන් ලෙස පුහුණු කිරීමටය. ඇමරිකාව පකිස්ථානයේ දැඩි මතධාරී ආගමික කොටස් ඇතිකිරීම නැවත පාරා වළල්ලක් සේ ඇමරිකාවට එරෙහිව පැමිණ ඇතැයි එවකට ඇමරිකානු රාජ්‍ය ලේකම් හිලරි ක්ලින්ටන් (2009 – 2020) වරක් පැවසුවාය. එපමණක් නොව මේ ආන්තික ආගමික කණ්ඩායම් පකිස්ථානයේ අහමදියා, ෂියා, හසාරා සහ ක්‍රිස්තියානි සුළුතරයට ද එරෙහිව ක්‍රියාත්මක වන්නේ එම සුළුතර ජනකොටස් දහස් ගණනින් මරුමුවට පත්කරමිනි.


පසු කලෙක පකිස්ථානය ඉස්ලාමීයකරණයට දැඩි ලෙස කටයුතු කළ ජනරාල් සියා උල් හක් විසින් අබ්දුස් සලාම් පකිස්ථානයට ගෙන්වා එරට සිවිල් වැසියෙකුට පිදෙන ඉහළම සම්මානයෙන් පුදනු ලැබුවේය. ඒ අලි බූතෝ මරා දැමීම නිසා ලබා තිබූ ලෝක අපවාදය මගහරවා ගැනීමට දේශපාලන අවස්ථාවාදය භාවිත කිරීමකි. නොබෙල් ත්‍යාගය අබ්දුස් සලාම්ට ලැබීමෙන් පසු වසර 37කට පමණ පසු මේ සුවිශේෂ කීර්තිමත් නොබෙල් ත්‍යාගලාභී විද්‍යාඥයාට කිසියම් හෝ ගෞරවයක් පිරිනැමීමට අගමැති නවාස් ෂරීප් 2016 වසරේ දී පියවර ගනියි. ඒQuaid-e-Azam විශ්වවිද්‍යාලයේ භෞතික විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව අබ්දුස් සලාම්ගේ නමින් නම් කිරීමෙනි. එහෙත් ඒ වන විට අබ්දුස් සලාම් මිය ගොස් වසර විස්සක් පමණ ගත වී අවසන්ය. පකිස්ථානයේ සුළුතර ජනවර්ග දෙකක් වන ක්‍රිස්තියානි සහ අහමදියා ජනකොටසට සිදුවන අසාධාරණය ගැන pakistantodayවෙබ් අඩවියට ලිපියක් ලියනShabana Mahfoo‘ පවසන්නේ අබ්දුස් සලාම් මෙන්ම ආසියා බිබීද (පකිස්ථානයේ ආගමික අපහාස නීතියෙන් දඬුවම් ලැබීමට සිටි කාන්තාවකි. අවසානයේ ලෝකයේ දියුණු රටවල බලපෑම හමුවේ ඇය වෙනත් රටකට සංක්‍රමණය වීමට ඇයට හැකිවිණ.) එක සමාන ලෙස අනෙකා නොඉවසීමේ ගුණය නිසා වින්දිතයන් බවට පත් වූ අය බව පවසයි.


පකිස්ථානු රජයේ අනුග්‍රහය තමන්ට නොලැබුණත් මිය යන තෙක්ම අබ්දුස් සලාම් සිය උපන් රටට තිබූ ඇල්ම අඩු නොවේ. අබ්දුස් සලාම් සිය නොබෙල් ත්‍යාගයෙන් තුනෙන් එකක් පකිස්ථානයේ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනයට පරිත්‍යාග කළේය. අදටත් පකිස්ථානයේ පෙළ පොත්වල අබ්දුස් සලාම්ගේ විස්තර මකාදමා ඇති බව මෙම වාර්තා චිත්‍රපටයේ ප්‍රවෘත්ති ඉදිරිපත් කරන සීඑන්එන් ප්‍රවෘත්ති සේවයේ ක්‍රිස්ටියානා අමන්පූර් පවසයි. පකිස්ථානයේ උසස් අධ්‍යාපනය ලබන සිසුන් තුළ පවා අබ්දුස් සලාම් ගැන ඒ තරම් දැනුවත්භාවයක් ඇති බව නොපෙනේ. ලාහෝරයේ කුඩා ආයතනයක් මිස ඔහුගේ නම යෙදූ අන් කිසිදු තැනක් පකිස්ථානයේ නැත.


මෙම වාර්තා වැඩසටහනේ අදහස් දක්වන ඉස්ලාමීය පූජකයකු කියන්නේ, අබ්දුස් සලාම් පකිස්ථානයට ගෞරවය ගෙන දුන් කෙනෙකු නොවන බවයි. ගෞරව කළ යුතු යයි කියන්නේ නම්, ඔහු පකිස්ථානයේ වීරයකු ලෙස සැලකිය යුතු යයි කිසියම් රූපවාහිනී නිවේදකයකු කියන්නේ නම් ඔහු මානසික වෛද්‍යවරයකු වෙතට රැගෙන යා යුතු බවයි. ඉදින් ලෞකිකත්වයට එරෙහි ආගමික පූජකයින්ගේ මුග්ධභාවය මෙයින්ම නොපෙනේ ද?


අබ්දුස් සලාම් පසු කාලයේInternational Centre for Theoretical Physics නමින් සංවිධානයක් පිහිටුවාගන්නා අතර එය භෞතික විද්‍යාවේ දියුණුව පිණිස වූවකි. යුනෙස්කෝ සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ධුරයට අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් වීමට අවශ්‍ය වුවත් ඒ සඳහා පකිස්ථාන රජයෙන් ඔහුට සහයෝගයක් ලැබෙන්නේ නැත. පකිස්ථානය වෙනත් අයකු ඒ සඳහා ඉදිරිපත් කරයි. එම සිද්ධියෙන් ඔහු තම උපන් රට ගැන මහත් කනස්සල්ලට පත්වෙයි. වයස අවුරුදු 70 දී, 1996 නොවැම්බර් 21 ඔහු එංගලන්තයේ දී මිය යන අතර ඔහුගේ අවසන් ඉල්ලීම වන්නේ සිරුර පකිස්ථානයේ මිහිදන් කරන ලෙසය. ඒ අනුව අබ්දුස් සලාම් පකිස්ථානයේ මිහිදන් කරන අතර ඔහුගේ ඔහුගේ සුසානයේ නාම පලකයේ එක් තැනක ඔහු මුස්ලිම් යන්න සඳහන් වන තැන කිසිවකු යමක් අළවා එය නොපෙනෙන්නට සලස්වා ඇති බව පෙනේ.■

සිනමා කෘති තුනක් සහ චරිත තුනක්

2021 වසර අගදී සිංහල සිනමාකරුවන් තිදෙනෙකුගේ කෘති තුනක් නැරඹීමට පුළුවන් විය. ඒ සිනමා කෘති තුන නැරඹීමෙන් අනතුරුව සිතට නැඟු‍ණ අදහස් ස්වල්පයකි මේ. සිනමා කෘති තුනම නැරඹුවේ අගනුවර තිබෙන සියලු‍ පහසුකම් සහිත සිනමා ශාලා දෙකක දී ය. මේ සිනමා කෘති තුනෙන් දෙකක්ම නැරඹීමට පැමිණ සිටියේ අතේ ඇඟිලි ගාණට ප්‍රේක්ෂකයන් පිරිසකි.


සිංහල චිත්‍රපට නැරඹීමට රසිකයන් නොපැමිණෙන්නේ ඇයි? සිංහල සිනමාවට තිරසර පැවැත්මක් නැත්තේ ඇයි?


සිංහල චිත්‍රපට නැරඹීමට රසිකයන් නොපැමිණෙන්නේ ආර්ථික ප්‍රශ්න නිසාම නොවේ. කාලය – ධනය වැය කරන රසිකයෙකුට ඊට සරිලන තරම් අත්දැකීම් නොලැබෙන නිසා ය. ‘සිනමාස්වාදය‘ උදෙසා අපමණ සිනමා කෘති නැරඹීමට අද අපමණ පහසුකම් ඇත. ඒවා සිංහල සිනමා කෘති නොවීම වෙනම කාරණාවකි. සිංහල සිනමාවට තිරසර පැවැත්මක් නැත්තේ සිනමාවෙහි, සිනමාවවත්, දේශපාලනයවත්, ජීවිතයවත් නැති බැවිනි. නම් දරාපු සිනමාකරුවන් පවා මුදල් සම්භාරයක් නාස්ති කර දමන හැටි බලන්නට සිනමා ශාලාවකට ගොස් වෙහෙසට පත් විය යුතු ද?


අභාග්‍යය වන්නේ සිනමා ශිල්පය ප්‍රගුණ කළ අධ්‍යක්ෂවරුන්, කැමරා ශිල්පීන්, සංස්කරණ ශිල්පීන් ඇතුළුව සිනමාවක් නිමවීමට අවශ්‍ය කුසලතාවන්ගෙන් පිරුණ පුද්ගලයන් අපට සිටීමය. ඔවුන් ප්‍රේක්ෂකයන් අබිමුව කොතරම් සාර්ථක ද? නැතහොත් අසරණ ද? නූතන ලෝක සිනමා කෘති සමඟ විමසා බලන විට සිංහල සිනමාවේ අභාග්‍යය වන්නේ විශිෂ්ට සිනමා කෘතියක් නිර්මාණය කිරීමට අවශ්‍ය අගනා සම්පත වන ‘කවියා‘ දිළින්දෙකු වීම ය. කුසලතා පූර්ණ තිර කතා රචකයන් සිටිය ද, තිර කතාවක් උදෙසා ප්‍රඥාසම්පන්න කවීන්ගේ චින්තනය සිනමාවට නැත. සිනමාවක් වෙනුවෙන් ගොතන කතා වස්තුවක් තුළින් ‘කවියෙක්‘ මතු නොවේ. විශාල ධනයක් වැය කොට නිපදවන සිනමා කෘති සනාථ කරන්නේ ඉදිරිපත් කරන දිළිඳු කතන්දරවලින් යැපෙන යථාර්ථයකි.

සිනමාව – දේශපාලනය – ජීවිතය


2021 අවසන ප්‍රකට සිනමාකරුවන් තිදෙනෙකුගේ සිනමා කෘති තුනකි නැරඹීමට අවස්ථාව ලැබුණේ. එකක් අශෝක හඳගම නිර්මාණය කළ ‘ඇල්බොරාදා‘ ය. බෙනට් රත්නායක නිර්මාණය කළ ‘කවුරුවත් දන්නෙ නෑ‘ දෙවැන්නය. තුන්වැන්න සෝමරත්න දිසානායක නිර්මාණය කළ ‘ජංගි හොරා‘ ය. හඳගමගේ චිත්‍රපටය තවම නිල වශයෙන් ප්‍රදර්ශනය කරන්නේ නැත. අනෙක් සිනමා කෘති දෙකම නිල වශයෙන් ප්‍රදර්ශනය කෙරේ. යළිත් සඳහන් කරන්නේ මේ සිනමා කෘති දෙක නැරඹීමට මා ගිය දින දෙක තුළ ප්‍රේක්ෂකයන් සිනමා ශාලාව තුළ සිටියාට වඩා නොසිටියේය යන්න පැවසීම වඩාත් නිවැරදි ය. ඉතින් සිනමාව කර්මාන්තයක් වශයෙන් කෙසේ පවතින්න ද?

හඳගම සහ නෙරූඩා


අශෝක හඳගම නිර්මාණය කළ ‘ඇල්බොරාදා‘ චිත්‍රපටයට ලෝක ප්‍රකට කවියෙකු වන පැබ්ලෝ නෙරූඩාගේ ජීවිතයේ සංකීර්ණ අත්දැකීමක් ආශ්‍රය කරගෙන ඇත. එය ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් නිපදවා ඇති අතර සිංහල උපසිරැසි සහිතව ප්‍රදර්ශනය කරන්නකි. නෙරූඩා ගැන මෙලෝ දෙයක් නොදන්නා කෙනෙකුට නම්, ‘ඇල්බොරාදා‘ යනු සිනමා ශිල්පය ප්‍රගුණ කළ අධ්‍යක්ෂවරයෙකුගේ හපන්කමකි. නෙරූඩා ගැන දන්නා කෙනෙකු ගැන හිතමු. ඔහුට මේ චිත්‍රපටය අත් කරදෙන ජීවනආස්වාදය කුමක් ද? ඈත දවසක ලංකාවේ සිටි සිවිල් නිලධාරීන් ‘එරටටත් මෙරටටත්‘ වගතුවක් නැති අපතයන් ද? නෙරූඩාගෙන් සංකේතවත් වන්නේ යටත් විජිත සමයේ සිවිල් නිලධාරීන්ගේ මූලික කටයුත්ත කාමාසාව සංසිඳවා ගැනීම බව ද? සුන්දර කතුන් සමඟ රිසිසේ කම්සුව වින්ද සිවිල් නිලධාරියෙකු අවවරප්‍රසාදිත තැනැත්තියක දැක උමතුව ඇය අමානුෂික අන්දමට දූෂණය කිරීම ඔස්සේ වත්මන් ප්‍රේක්ෂකයා අබිමුව හඳගම ‘ඉස්කෝලෙ ගිය විමල් වීරවංශ‘ කෙනෙකු බවට පත්වන්නේ කවර අභිප්‍රායකින් ද?


මේ සිනමා කෘතියෙන් උත්සාහ කළේ මෙරට විසූ සිවිල් නිලධාරියෙකුගේ ජීවිතයේ අභ්‍යන්තර සංසිද්ධියක් නිරූපණය කොට මනුෂ්‍යත්වය විෂයෙහි ජීවන යථාර්ථයක් නිරූපණය කිරීමට නම් එය සිදු වී නැත. අශෝක හඳගම සාහසික ලෙස ලෝක ප්‍රකට කවියාගේ චරිතය ඝාතනය කර තිබේ. සිනමා විචාරකයෙකුට – හඳගම අදහන්නෙකුට මේ අසාමාන්‍ය සිනමා කෘතියක් විය හැකි වන අතර මා පවසන කිසි කරුණක තුට්ටුවක වටිනාකමක් තිබිය නොහැකි ය.


නෙරූඩාගේ වෘත්තීය ජීවිතයේ අභ්‍යන්තර සංකීර්ණ ප්‍රශ්නයක් ලෝකයා දැන ගන්නේ නෙරූඩාගෙන්ම ය. සැබවින්ම ඔහු ලියූ ස්වයංලිඛිත චරිතාපදානයෙනි. නෙරූඩා සිය චරිතාපදානයේ දී ලංකාවේ දුටු වැසිකිළි පිරිසිදු කරන්නියගේ රූප සෝබාවට වහ වැටී භාව පූර්ණ කාව්‍යයක් නිර්මාණය කළේ නම් ඔහුගේ අභාවයෙන් බොහෝ කලකට පසුව සිනමාවක් නිපදවෙන්නේ නැත. නෙරූඩා සිය හෘදය සාක්ෂිය තමන්ට වද දුන් නිසා හෝ ඔහුගේ අවංකභාවය – විවෘතභාවය නිසා හෝ තමන් ලත් අත්දැකීමක් සිය චරිතය ලියන විට ලියයි. ඔහු තරුණියක දිනාගෙන යහනට නොගත් බව ද කියයි. තරුණිය ඔහු සමඟ කැමැත්තෙන් සම්භෝග සුවය විඳි බවක් ද නොකියයි. කවර කරුණක් නිසා හෝ මේ තරුණිය මේ උසස් නිලධාරියාට අවනත වී ඇත. අවසන නෙරූඩා ඉන් කම්පාවට පත්ව ඇත. තමන් සාහසික ලෙස අවවරප්‍රසාදිත තරුණියක දූෂණය කළ බවක් ඔහු කියා තිබේ ද? නැත. කෙසේ වෙතත් හඳගම මවන නෙරූඩා කාම උමතුවෙන් සාපරාධී අන්දමට ලිංගික හිංසනයක් කරන්නෙකි. මේ ‘ජඩ මිනිසා‘ නොබෙල් සම්මානය හිමි කර ගන්නට තරම් කවියෙකු වන්නේ කෙසේ ද? තියුණු දේශපාලනික මානයකින් පිබිදුණ මානවවාදියෙකු වන්නේ කෙලෙසක ද? ලෝක පූජිත මහා කවියෙකුත් පාදඩයෙකු වේ නම්, අපේ රටේ දේශපාලන සල්ලාලයන් ගැන කම්පා විය යුතු නොවේ.


හඳගම පූර්ව නිගමන කිහිපයක පිහිටා නෙරූඩාගේ චරිතය ඝාතනය කර ඇත. හඳගම වැන්නෙකු කළ යුත්තේ කාමාධික සල්ලාලයෙකු ලෙස නෙරූඩා නිරූපණය කිරීම ද, නැතහොත් මනුෂ්‍යයෙකුගේ අභ්‍යන්තර ඛේදය විෂයෙහි යථාර්ථයක් නිරූපණය කිරීම ද?
සිනමාව අවසන නෙරූඩා කසල ශෝධකයෙකු බවට පත් කරන්නේ හඳගම ය. ඒ ඔස්සේ හඳගම වියන සමාජ වියමන අර්ථවත් වන්නේ කිසියම් පර්යේෂණයකින් නෙරූඩා විසූ යුගය, ඔහුගේ ක්‍රියාකාරකම් ගවේෂණය කළා නම් පමණකි. තමන්ගේ පරිකල්පනයෙන් නෙරූඩා කසල ශෝධකයෙකු බවට පත් කරන්නේ පව් සමාකර ගැනීමටය යන්න හිතලු‍වකි. එතුළින් මතු කරන මනුෂ්‍යත්වය හරිම කෘත්‍රිම ය.


හඳගම නරඹන්නාට නැරඹීමට රුචි අන්දමින් සිය සිනමා කෘතිය නිපදවා ඇත. මනරම් අන්දමින් ලිංගික හැසිරීම්වලින් සිය සිනමා කෘතිය අලංකාර කර තිබේ. එහෙත් මේ සිනමා කෘතිය නැරඹූ තවත් රසිකයන් තුළ මතුවුණ ප්‍රබල ප්‍රශ්නය නම් නෙරූඩා නින්දිත ලෙස ලිංගික අපරාධයක් කළේ ඇයි ද යන්නය. නෙරූඩා යුක්ති යුක්ත ලෙස නිරූපණය කරනු වෙනුවට, හඳගම මේ සිනමා කෘතියෙන් තමන්ගේ හැඟීම් – දෘෂ්ටිවාද රිසි සේ පළ කර ඇතැයි මට සිතුණි. නෙරූඩා යනු මොකෙක්දැයි නොදන්නා කෙනෙකුට මේ නම් මරුම මරු වැඩකි. විමල් වීරවංශට – උදය ගම්මන්පිලට සිත් සේ බටහිරට පහර දෙන්නට මරේම මරු වැඩකි.


මේ සිනමා කෘතිය සනාථ කරන්නේ සිංහල සිනමාවට සැබවින්ම ප්‍රඥාසම්පන්න කවීන්ගේ අඩුව ය. අවවරප්‍රසාදිත ජීවිතවලට දේශපාලනිකව සිදු වන්නා වූ අනර්ථයන් ඉහවහා ගිය රටක ඒ සම්බන්ධ තියුණු අත්දැකීම් නිරීක්ෂණය කොට සිනමා මාධ්‍යයෙන් ප්‍රතිනිර්මාණය කරන්නට සිනමාකරුවෙකු අසමත් ඇයි? හඳගම සිල්ලර කතන්දර කාරයෙක් නොවේ. කලාවේ බුද්ධිමය නිම්වළලු‍ සිය නිර්මාණවලින් ද – සිය විචාරශීලී සමාජ දැක්මෙන් ද අර්ථසම්පන්න කිරීමට කටයුතු කර තිබෙන හඳගම, තමන්ගේ ජීවිතය විවෘතව අනාවරණය කළ හෘදය සාක්ෂියක් තිබුණ කවියෙකු පාපන්දුවක් බවට පත් කිරීම ඔස්සේ අපට ලැබෙන ඥානය, ජීවිතාවබෝධය කුමක් ද? විනිසුරුවන් අධිකරණයේ පිහිට පතා පැමිණි ස්ත්‍රීන් දූෂණය කොට අධිකරණයෙන්ම නිදොස් වී නිදහස් වන රටක ලෝක පූජිත කවියෙකු ඝාතනය කොට රටට- ලෝකයට පවසන්නේ කුමක් ද? මේ නූතනවාදී කලාව ද? වේදිකාව මත ස්වකීය නිර්මාණ චින්තනය ප්‍රබලව විදහා පෑ හඳගම එහි උණුසුම විඳිමින් සිටින ප්‍රේක්ෂකයන් වෙනුවෙන් කිසියම් සමාජ කියවීමක නිමග්න වුවත් ඔහු ‘ඇල්බොරාදා‘ නිපදවමින් සිදු කර තිබෙන්නේ වැදගත් මූලාශ්‍රයක් බරපතළ අන්දමින් අවභාවිත කිරීම යයි සිතේ.

බෙනට්ගේ කවුරුවත් දන්නෙ නෑ


අශෝක හඳගම කලාව සහ දේශපාලනය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රබල පෞරුෂයකට හිමිකම් කියන්නෙකි. බෙනට් රත්නායක කලාව හා දේශපාලනය යන දෙකම මැද මාවතකට ගෙන ප්‍රේක්ෂකයන් ග්‍රහණය කර ගැනීමට මහන්සි වෙන්නෙකි. එච්.ඩී. ප්‍රේමරත්න වැනි සිනමාකරුවෙකුය බෙනට් රත්නායක සිහි කරන්නේ. බෙනට්ගේ කවුරුවත් දන්නෙ නෑ චිත්‍රපටය නැරඹූ පසු මගේ සිහියට නැඟු‍ණේ ජනප්‍රිය දෙමළ චිත්‍රපට කීපයකි. ජනප්‍රිය දෙමළ චිත්‍රපටවල වීරයෙක් සිටියි. ඒ වීරයා කරන්නේ ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ මනදොළ සංසිඳවීමය. සිනමා ශාලාවෙන් පිටතට පැමිණි පසුව ඔහුට තමා ජීවත්වන ලෝකයේ වීරයෙකු පහළ වනු දකින්නට නොලැබේ. මනෝරාජික සිහිනය අඩියක් ගසා තලු‍ මැරීමටය ඔහුට පුළුවන් වන්නේ.


බෙනට් රත්නායක ලංකාවේ වත්මන් දේශපාලනය සම්බන්ධ පුවත්පත්වලින් අනාවරණය කර තිබෙන පුවත් රාශියක් එක්කොට සෑහෙන කම්පාවකින් කතාවක් ලියයි. දේශපාලනයේ තල කීපයක් ඔහු කතාව තුළින් නිරූපණය කරයි. රාජ්‍ය පාලනයේ ඉහළ තලය – මැද තලය හා පහළ තලය ඔහු චරිත මඟින් සංකේතවත් කරයි. දේශපාලනය සමඟ සම්බන්ධ කුඩු ජාවාරමද සිය කතා පුවතට එකතු කරයි. කුඩු – දේශපාලනය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය එකම කෝවක ලා පාදඩ දේශපාලන සංස්කෘතිය පිළිබඳ ජුගුප්සාව ප්‍රේක්ෂකයා අබිමුවට පත් කරන්නටය ‘කවුරුවත් දන්නෙ නෑ‘ සිනමාව නිපදවමින් උත්සාහ කර තිබෙන්නේ. ප්‍රේක්ෂකයා උද්දාමයට පත් කරන්නේ බෙනට් නිරූපණය කරන පොලිස් ස්ථානාධිපතිවරයා ය. ඔහු නීති ගරුක පොලිස් නිලධාරියෙකි. නිර්භීත නිලධාරියෙකි. යුක්තිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නෙකි. මේ නීතිගරුක පොලිස් නිලධාරියා ආදරණීය ස්වාමි පුරුෂයෙකි. ආදරණීය පියෙකි. හැම පැත්තෙන්ම පරමාදර්ශීය. තිර කතාව ලියූ දෙන්නාගෙන් එක් කෙනෙකුටවත් පොලිස් නිලධාරියා ‘සුදු වස්තුවක්‘ බව නොවැටහීම අරුමයකි. ප්‍රධාන අරමුණ පාදඩ දේශපාලනය ගැන විවරණයක් කිරීම වුව, පවුලේ චිත්‍රපටියක් බවට පත් කිරීමට ද තිර රචක දෙපළ කල්පනා කිරීම නිසා මුහුදෙන් ගොඩ ගත් මාළුවා සුද්ද බුද්ද නොකරම ළිප තබා මිරිස් සමඟ සීනී ද ප්‍රමිතියකින් තොරව දමා ඇති සේය. ඒ කරුණු කෙසේ වෙතත් නීති ගරුක පොලිස් නිලධාරියා හුදෙකලා සටන්කරුවෙකි. ඔහුට සහායට සිටින්නා අහිංසකය. ඔහුට ඉහළින් සිටින්නා බලය වෙනුවෙන් තක්කඩිකම් කරන්නෙකි. නීති ගරුක පොලිස් නිලධාරියාට සිදුව තිබෙන්නේ උඩුගං බලා පිහිනීමටය.


නීති ගරුක නිලධාරියෙකුට වත්මන් දේශපාලන සංස්කෘතිය තුළ පැවැත්මක් නැත. එක පැත්තකින් අධිකරණයෙන් ද රැකවරණයක් නැත. මේ සිනමා කෘතියේ අපරාධ සැලසුම් කරන්නේ ඉහළ පෙළේ නීතිඥවරයෙකි. පාදඩ දේශපාලනඥයෝ මත් ද්‍රව්‍ය වෙළඳාමේ සිට අධ්‍යාපනය දක්වා හැම තැනකම විනාශය වෙනුවෙන් වගකිවයුත්තෝ වෙති. ඔවුන් සමඟ ගැටෙන්නේ නීතිගරුක නිර්භීත පොලිස් නිලධාරියා ය. ඔහුට එරෙහිව පෙනී සිටින්නේ නීතිඥයාය. මත් ද්‍රව්‍ය වෙළඳාමේ සිට බරපතළ අපරාධ කිසිවකට නීතිය ක්‍රියාත්මක වන්නේ නැත. පොල් ගෙඩි කිහිපයක් සොරකම් කළ දැරියකට එරෙහිව නීතිය අකුරට ක්‍රියාත්මක වේ. ඉතින් බෙනට් රත්නායකගේ කතාව ඇතුළේ තිබෙන්නේ මෑත කාලයේ ජන මාධ්‍යවලින් වාර්තා කළ – රස විඳින ලද පුවත් ගොන්නකි. පොදු ජන ප්‍රේක්ෂකයා පිනවීමට – නැඟලා යන පුවත් ගොන්නකි. ඒවා බොහොමයක් ඇත්තම ඇත්ත බවත් ඇත්තය. ජන මාධ්‍ය කළ වාර්තාකරණවලින් බෙනට් රත්නායක වෙනස් වන්නේ පාදඩ දේශපාලනය ෆැන්ටසියකින් කෙළවර කිරීමට සමත් වීමෙනි. අනීතිකව – සාපරාධී අන්දමින් සිර කූඩුවක දමා සිටින නීති ගරුක පොලිස් නිලධාරියා වෙනුවෙන් නැඟී සිටින්නේ පරිවාසභාරයට පත් කළ දැරියයි. නීතිය – යුක්තිය – සාධාරණය ගැන හැඟීම්වලින් මඬනා ලද දැරිය අදෘශ්‍යමාන බලයකින් පොලිස් නිලධාරියා කූඩුවෙන් පිටතට ගෙන ඒ වන විට ප්‍රේක්ෂකයන් හොඳින්ම දැන හඳුනා සිටින දේශපාලනඥයන් – ජාවාරම්කාරයන් ඇතුළු රට මහා විපතකට පත් කර තිබෙන සියලු‍ දෙනා ඉවර කර දමයි. ඉතින් ගැලරියේ සිට විසිල් ගසා බෙනට්ට ප්‍රණාම දැක්වීමට තරම් වැඩේ මාර ය. ඒ ඇයි? අද රටේ සිද්ධ වෙන දේවල්වලට කෝපව සිටින ජනතාවකගේ ලේ රත් වී ඇත. කරන්නට දෙයක් ද නැත. ‘අහුවුණොත් මරණවා‘ යන්නය ‘පපුවේ හංඟාගෙන‘ සිටින්නේ. එහෙත් මරන්නට පුළුවන් කමක් නැත. මැරෙන්නේද නැත. නීතියෙන් දඬුවම් ද නැත. සිද්ධ වී තිබෙන දේවල් සිද්ධ වෙමින් තිබෙන දේවල් ඉවසා ගත නොහැකිව සිටින හැඟීම් බර පුද්ගලයන්ට අවශ්‍ය වන්නේ, නැත්නම් කැමැත්තේ එක රැයකින් හැත්ත බුරුත්තට නිසි පාඩම් ඉගැන්වීමය. සියල්ලන් ඉවරම කර දැමීමය. බෙනට් ඒ ආශාව – ඒ කැමැත්ත සංසිඳවීමට වගබලාගෙන ඇත. එහෙත් පොදු ජනතාව ඒ විදිහට ෆැන්ටසියකින් යුක්තිය – සාධාරණය දකින්නට සූදානම් නැත. පාදඩ දේශපාලනය ෆැන්ටසියකින් කෙළවර නොවන්නට ද වග බලාගෙන තිබේ. මේ නිසා දෝ ‘කවුරුවත් දන්නේ නෑ‘ නරඹන්නට – සිහිනයක් දකින්නට ප්‍රේක්ෂකයන් අකමැතිදැයි දන්නේ නැත.


හඳගම දේශපාලනික සමාජ නිරූපණයකට සිනමාව භාවිතයට ගෙන ඇත. බෙනට් පාදඩ දේශපාලන සංස්කෘතිය නිරූපණය කිරීමට පාදඩ දේශපාලනය අමුවෙන්ම භාවිතයට ගෙන ඇත. දෙන්නාම ප්‍රේක්ෂකයන් අබිමුව අසරණ වී ඇති සේය. නිෂ්පාදකයන් ද අසරණ වන්නට පුළුවන. සිනමාවේ කඩා වැටීම ගැන දැන් කාටද දොස් පැවරිය යුත්තේ?

සෝමරත්නගේ ජංගි හොරා


සෝමරත්න දිසානායක සිනමාකරුවෙකු වශයෙන් වගබලාගෙන සිටින්නේ ප්‍රේක්ෂකයන් සිය ග්‍රහණයට නතු කරගෙන පවතින්නටය. එබැවින් ඔහු නිතරම නිෂ්පාදනය කරන්නේ ‘අලෙවියක්‘ කළ හැකි – ‘වෙළඳ පළක්‘ නිමවිය හැකි සිනමා කෘතිය. ඔහු සිය අරමුණ හැම පැත්තකින්ම සාර්ථක කරගෙන ඇත. පිටරටවලින් වැඩියෙන්ම සම්මාන ලබා සිටින්නා ද සෝමරත්න දිසානායක බව පැවසේ.


සෝමරත්න ළමා චිත්‍රපටිවල වෙළඳ පළ අවසන් බවක් තේරුම් ගත්තේ ද? තාක්ෂණික මෙවලම් ඔස්සේ ළමයින්ට නරඹන්නට හැකි විශිෂ්ට සිනමා කෘති අප්‍රමාණය. සුනාමි ව්‍යසනය ඔස්සේ අලු‍ත් පිම්මක් පනින්ට උත්සාහ කළ ද පිම්ම තව පිම්මකට උත්තේජනය සපයන්නට නැත. කෙසේ වෙතත් මෙවර සෝමරත්න අත ගසා තිබෙන්නේ සාමාන්‍යයෙන් කීර්ති නාමයක් දිනා සිටින්නෙකු අත නොගසන අන්දමේ වැඩකට ය. ඔහු පිරිමින් විෂයෙහි ප්‍රකට මානසික ව්‍යාධියක් ඔස්සේ සිනමා කෘතියක් නිපදවා තිබේ. එහෙම විෂයක් අදාළ කර ගෙන සිනමාවට වෙළඳ පළක් නිර්මාණය කර ගත නොහැකිය. එහෙත් මේ වූ කලී සිනමාකරුවන් අභ්‍යාස කිරීමට අපූරු වැඩ බිමකි. කලකට ඉහත ‘ප්‍රේමය නම්‘ මැයෙන් මානසික ව්‍යාධියක් විෂය කරගෙන තරුණ සිනමාකරුවන් දෙන්නෙක් මනරම් චිත්‍රපටයක් නිපදවූහ. ඒ සිනමා කෘතිය සැබවින්ම විශිෂ්ට නිර්මාණයකි. එහෙත් විශාල ප්‍රේක්ෂක පිරිසක් ඒ චිත්‍රපටය නැරඹුවේ නැති බවය වාර්තා වන්නේ. අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය පැවසුවේ චිත්‍රපටය හොඳවුවත් නම හරි නැති නිසා පාසල් ළමයින්ට නැරඹීමට නිර්දේශ කළ නොහැකි බවය. සෝමරත්න දිසානායක නිර්මාණය කළ ‘සරිගම‘ චිත්‍රපටය නම් ළමයින්ට නිර්දේශ විය. මේ චිත්‍රපට දෙක නිර්දේශ වීම හා නොවීම තුළ ඇත්තේ කේවල් කිරීමේ සිවිල් බලය විය යුතුය. කෙසේ වෙතත් මෙවර සෝමරත්න ගැඹුරු විෂය කරුණක් සිය නිර්මාණයට විෂය කරගෙන එය වේගවත් අලෙවියක් උදෙසා නමක් භාවිත කර තිබේ. නම හරියටම හරි යයි ඔහුට තර්කයක් ද ඇත. එහෙත් මේ නම නැගලා යන – අල්ලලා යන බවක් නම් නොපෙනේ. නිර්මාණයක් අලෙවි කිරීමේ පරිචයක් ඇති සෝමරත්නට වරදින එකක් නැත.


ඉතින් 2021 වසර අවසන නැරඹූ චිත්‍රපට තුනෙන් මා සතුටට පත් වුණේ නම් ‘ජංගි හොරා‘ නැරඹීමෙන් බව කියනු කැමැත්තෙමි.


අපි හැම විටම අන්‍යයාගේ මානසික ව්‍යාධිය දකින්නෙමු. ඒ ගැන විමසිලිමත් වන්නෙමු. අප නොදන්නා කාරණාව හෙවත් වටහා නොගන්නා කාරණාව වන්නේ අප තුළ තිබෙන මානසික ව්‍යාධියයි. සෝමරත්න කතා වස්තුව ගෙතීමේදී අති දක්ෂ සූපවේදියෙකු ව්‍යංජනයක රසය ගුණය ගැන සංවේදි වීමට නොදෙවෙනි වී ඇත. මේ සිනමා කෘතිය තුළ නිරූපිත ධනවත් තරුණයා ලිංගික පීඩනයකින් පෙළෙන්නෙකි. ඔහු ලිංගික තෘප්තියක් ලබන්නේ කාන්තාවන් පරිහරණය කරන ලද යට ඇඳුම්වලිනි. මේ චිත්‍රපටය තුළ වැඩියෙන් නිරූපණය කරන්නේ කාන්තාවන් පරිහරණය කළ යට ඇඳුම් සෝදා වේලෙන්නට වනා තිබෙන විට සොරකම් කිරීම ය. එහෙත් මේ මානසික ව්‍යාධිය ගැන ලියවුණ වැදගත් ලේඛනයක මා කියවා තිබෙන්නේ කාන්තාවක ඇඳ තිබෙන (සෝදා පිරිසිදු නොකළ) යට ඇඳුමක් ස්පර්ශයට දක්වන ආශාව ගැන ය. සෝමරත්න ඒ කාරණය හරියටම දැන සිටි වගද පැහැදිලිය. ඔහු ඇතැම් තරුණියක ලු‍හු බඳින්නේ ඇඳ සිටින යට ඇඳුමට ගිජු දෑසකිනි. සාප්පුවක ඩමියකට අන්දවා තිබෙන යට ඇඳුම ම මිලට ගන්නට වෙහෙස වෙන්නේ ද ඒ නිසා ය. එක ප්‍රබල අවස්ථාවක සිය නෑනා යට ඇඳුම ගලවා දීමෙන් හරියටම කාරණය ප්‍රේක්ෂක අවධානයට සිනමාකරුවා නතු කරයි. සිනමා කෘතිය තුළ ව්‍යාධියෙන් පෙළෙන තරුණයා සංගීතයෙන් ප්‍රාණය ලබන්නෙකි. සේවිකාවගේ පියවුර ඔහුට තත් පිරිමැදීමෙන් ලබන ආස්වාදය අත් කර දෙයි. ලිංගිකව එක් වීමට කුලී පදනමට සිය සහෝදරයා නිවසට ගෙන්වන තැනැත්තිය පවා තරුණයාට භාවමය ආස්වාදයක් ලබන්නට සංගීත භාණ්ඩයක් සේ පරිහරණයටය කැමැත්ත දල්වන්නේ.
‘ජංගි හොරා‘ තුළ පැහැදිලිව මානසික ව්‍යාධියකින් පෙළෙන තරුණයා ප්‍රේක්ෂකයාට සිනමාකරුවා පෙන්වයි. ඒ සමඟම මැනවින් . සූක්ෂ්ම අයුරින් මානසික ව්‍යාධියකින් පෙළෙන තරුණයා දකින . ඔහුට අනුකම්පා කරන අනෙක් චරිතත් ව්‍යාධීන්ගෙන් පෙළෙන අන්දම කදිමට කුළු ගන්වයි. ව්‍යාධියෙන් පෙළෙන තරුණයාගේ සහෝදරයා විවෘත සමාජය තුළ නොදකින ව්‍යාධියකින් පෙළේ. ඔහු කැපවී සිටින්නේ මුළාවෙන්. වංචාවෙන් සහෝදරයාගේ අත්සන ලබාගෙන ඔහුට හිමි නිවස උරුම කර ගැනීමටය. තරුණයාට සේවය කිරීමට සිටින සේවිකාව හැම විටම තරුණයාගේ ආශාව වෙනුවෙන් සිය පියවුරු පෙන්වා මුදලක් උපයා ගනියි. ඒ තවත් විදිහක ව්‍යාධියකි. නීතිඥයා ද තවත් ව්‍යාධියකි පෙන්වා සිටින්නේ. සැබවින්ම ව්‍යාධියකින් නොපෙළෙන්නේ තරුණයාගේ නෑනා පමණි. ඔහු කතා සංදර්භය තුළ සිටින සියලු‍ චරිතවල ‘රෝගී සොබාවය‘ දකියි. ඇයට පමණි සිය සැමියාගේ මල්ලීව සනීප කරගැනීමට උවමනාවක් තිබෙන්නේ. ඇය කල්මැන එය කරන්නේ සිය සැමියාගේ ව්‍යාධිය ද සමනය කරමිනි.


‘ජංගි හොරා‘ තියුණු මානසික ව්‍යාධියක් පොදු ප්‍රේක්ෂකයාට මැනවින් ග්‍රහණය වන අන්දමට – අධ්‍යාපනයක් සහ වින්දනයක් ලැබෙන අන්දමට නිර්මාණය කර තිබෙන චිත්‍රපටයකි. චරිත ගොඩ නඟා තිබෙන්නේ කතා වස්තුව රසවත් අන්දමින් විකාශනය කිරීමට හැකි ආකාරයටය. දෙබස් රචනයේ දී සිනා රසයට යම් බරක් දී තිබුණ ද චරිත නිරූපණයට රචිත දෙබස් සාකල්‍යයෙන්ම උචිතය.


‘ජංගි හොරා‘ යන නම සිනහවට කරුණක් කරගෙන මතුපිටින් නිගමනයකට – විනිශ්චයකට නොඑළඹව මේ සිනමා කෘතිය නැරඹීම වටියි. මේ චිත්‍රපටය සම්භාව්‍ය ගණයේ චිත්‍රපටයක් යයි මම නොකියමි. විදග්ධ සිනමා විචාරකයෙකුට සිනමා කෘතියක් නොවන්නටද පුළුවන. මට නම් මේ චිත්‍රපටය කලකින් නැරඹූ හොඳ සිංහල චිත්‍රපටියකි.
සිනමා ශාලාවකටම ප්‍රේක්ෂකයා පැමිණ නැරඹිය යුතු චිත්‍රපට කලාවක් ගැන සෝමරත්න දිසානායක සිතුවා වෙන්නටත් පිළිවන. මෙවැනි සියුම් හා සංකීර්ණ විෂයකරුණක් ටෙලි නාට්‍යයකින් නිර්මාණය කළ නොහැකිය. මෙවැනි විෂයක් නළල රැළි ගන්නාගෙන නැරඹීමෙන් සීමිත පිරිසකට

පමණක් ගෝචර වීම ද ඔහුට අනභිමත සේය. කවියක් වේවා, රසිකයෙකුට ගෝචර නොවේ නම් කවර වින්දනයක් ද? බෙනට් රත්නායක කැමැත්තේ එච්.ඩී. ප්‍රේමරත්නගේ මැද මාවතට නම් පළමුවෙන්ම අවබෝධ කර ගත යුත්තේ සිනමාවේ විෂය ගැන ය. මැද මාවතට අලු‍ත් විෂයක් අවශ්‍ය වේ. සෝමරත්න ඒ කාරණය වටහා ගෙන යයි මට සිතේ.
තවත් කරුණක් වන්නේ මේ චිත්‍රපටය නරඹා කෙනෙකු ‘මොන කෙහෙල් මලක් ද?‘ – ‘මොන ජරාවක් ද?‘ – ‘පිස්සු වැඩක්‘ යනුවෙන් හාස්‍යයට ලක් කිරීමට, අවමන් කිරීමට බැරි නැත. සාමාන්‍යයෙන් මනුෂ්‍ය ගති සොබාවක් වන්නේ ව්‍යාජ සදාචාරයක් තුළ සිරව ජීවිතය විෂයෙහි අදශ්‍යමාන කාරණා ගැන අසංවේදී වීම ය.


‘ජංගි හොරු‘ ඉන්නේ කලාතුරකින් නොවේ ද? ඇත්තකි. එහෙත් මේ හොරකම විවිධ විලාසයන්ගෙන් කරන බව ද අප වටහා ගත යුතුය. බස්වල තෙරපීම (ජැක් ගැසීම) යතුරු සිදුරුවලින් බැලීම, රහසිගතව නාරිදේහ ජංගම දුර කථනවලින් වීඩියෝ කරගෙන නැරඹීම, වැසිකිළිවල කැමරා අටවා පටි ගත කරගෙන නැරඹීම, සාප්පු සංකීර්ණවල ෆිටෝන් රූම්වලට කැමරා අටවා රූප ගත කොට නැරඹීම යනාදි වශයෙන් අපමණ මානසික ව්‍යාධි තත්වයන්ගෙන් පෙළෙන පුද්ගලයන් -‘විවිධ තරාතරම්වල පුද්ගලයන්‘ (වෛද්‍යවරුන් – නීතිඥයන් වැඩියෙන්ම) අත් අඩංගුවට ගෙන නඩු පවරා තිබෙන රටකි අපේ රට.


මේ සිනමා කෘති තුන නැරඹීමෙන් පසුව මා කල්පනා කළේ සිනමා ශාලාවකට යන්නේ කුමටද? යන්නය. හොඳ චිත්‍රපටයක් නැරඹීමට නම් අද අපට නිවසේ සිටම නැරඹිය හැකිය. මුදල් තිබෙන අයට නිවසේම මිනි තියටර් එකක් සාදාගෙන කැමති අන්දමට චිත්‍රපට යනාදිය නැරඹිය හැකිය. සිනමා ශාලාවකට ගොස් සිනමාස්වාදය ලැබීම ‘සංස්කෘතික කටයුත්තක්‘ යයි සිතමි. ඒ ගැන කරුණක් ද කියන්නට සිතේ.
මගේ හිතවත් වෛද්‍යවරයෙකුට මම ‘ජංගි හොරා‘ ගැන කීවෙමි. ඔහුගේ බිරිඳත් වෛද්‍යවරියකි. මා කියූ විස්තරය රසවත් වූ නිසා මේ දෙන්නා පසුදිනම ‘ජංගි හොරා‘ නැරඹූ බව මට දැන්වූයේ සතුටිනි. මේ ඔහු පැවසූ වදන් ස්වල්පයකි.


”‍… ..ඔයා කියපු නිසාම මම වයිෆ් එක්ක ගිහින් ‘ජංගි හොරා‘ බැලු‍වා. කාලෙකින් සිංහල චිත්‍රපටයක් බැලු‍වෙ. අපි දෙන්නම හොඳ වින්දනයක් ලැබුවා. මේ වගේ චිත්‍රපටයක් මං බලලම නෑ. චිත්‍රපටය බලලා අපි දෙන්නා හෝටලයකට ගිහින් වයින් වීදුරු දෙකකුත් බීලා රසට අහාර ටිකකුත් අරන් ගෙදර ඇවිල්ලත් ටික වෙලාවක් සෑහෙන සාකච්ඡාවක් කළා. මගෙ වයිෆ් එයා එංගලන්තෙ ඉගෙන ගන්න කොට මෙවැනි චිත්‍රපට කීපයක් බලලා තියෙනවා කියලා කිව්වා. ඉතින් හොඳ දවසක්. ඔයාට තැන්කියු කියන්නයි කතා කළේ.”‍
සිනමාව කර්මාන්තයක් විදිහට දියුණු වෙන්නට නම් මිලක් ගෙවන්නට හැකි මධ්‍යම පන්තිකයන්ට රස විඳින්නට හැකි සිනමා කෘති ද නිර්මාණය කළ යුතුය. නළල රැළි ගහගෙන වද විදින්නට මා මෙහි සඳහන් කළ විදිහේ මැද පන්තියේ චරිත කැමති නැත. ඔවුන්ගෙන් වියුක්තව සිනමාවට නොව සාහිත්‍යයටත් පැවතිය නොහැකිය.


නෙරූඩාට කළ අසාධාරණය ගැන මට තිබෙන්නේ කනගාටුවකි, අප්‍රසාදයකි. පාදඩ දේශපාලනය තෙල් තාච්චියක පපඩමක් විදිහට ඉදිරිපත් කිරීමට ද මා නම් කැමති වූයේ නැත. ඉන් මට නම් ලැබුණ වින්දනයක් නැත. එහි යථාර්ථ නිරූපණයක් ද නොවී ය. ගොරෝසු විදිහට අද පවතින ජඩ මාධ්‍යවල තලු‍ මැරීමකි අපහසුවෙන් අත් වින්දේ. සෝමරත්න මොන විදිහේ පදනමක සිට සිනමාවේ නිමග්නව සිටියත් ඔහුගේ නිර්මාණය නැරඹීමට මා වැය කළ මුදල ගැන මම තෘප්තිමත් වෙමි.


සිනමාවේ පැවැත්මට තිබෙන බාධක ගැන කියමින් කාටවත් දොස් නඟා පලක් නැත. සිනමාව සිනමාව විසින්ම ජය ගත යුතු ය.■

මහින්දලාට
අමතක නොවන මතක

0

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

අපි හැමෝටම මතකයන් තිබෙනවා. සමහර මතකයන් මුළු ජීවිත කාලයම සතුටක් ගෙන දෙනවා. ඒ වගේම සමහර අනපේක්ෂිත සිදුවීම් කෙතරම් අමතක කර දමන්න උත්සාහ කළත් අමතක වෙන්නෙ නැහැ. මුළු ජීවිත කාලයම විඳවන්නට සිදුවන මතකයනුත් තිබෙනවා. ජීවිතයේ ඉතාමත් කුඩා සිදුවීමක් උණත් තමන්ට දැනෙන විදිහ අනුව ඒ දේවල් මතකයේ රැඳෙනවා. ඒ වගේම අනෙකා සමඟ බෙදාගන්න කැමති දේවල් වගේම අකමැති දේවලුත් තියෙන්න පුළුවන්. අපේ ජීවිතයේ අමතක නොවන දේවල් නම් ඕන තරම් තියෙනවා තමයි. හැබැයි තවත් කෙනෙක් සමඟ බෙදාගන්න පුළුවන් සමහර විට අහන් ඉන්න කෙනාට උණත් ඒ දේවල්වලින් යමක් උකහා ගන්න, යම් පණිවිඩයක් දෙන්න, එක් මොහොතකට හෝ තෘප්තිමත් කරන්න පුළුවන් දේවල් තියෙන්නේ අඩුවෙන්.

මහින්ද කුමාර දළුපොත


මම ගමක හැදුණ කෙනෙක්. මගේ අත්තා විදානේ කෙනෙක්. නගුලෙන් හොඳට ගොවිතැන් කරපු, පෝරු ගාපු සහ යාය ගොවිතැනේදි උන්දැ තමයි හැමෝටම අවශ්‍ය දේවල් කියලා හදලා දෙන්නෙ. පුංචි කාලෙ අපිත් හරක් පස්සෙ පන්නනවා, නගුල් අතේ එල්ලිලා යනවා, පෝරු ගාන්න ඉගෙන ගන්නවා. එහෙම තියෙන අවධියේ දී පුදුම සිදුවීමක් තිබුණා මට තේරුම් ගන්න බැරි.


කුඹුර හාලා, පෝරු ගාලා එහෙම වපුරන්න ලෑස්ති වෙනකොට බෙර ඇහැක් වගේ ලියැදි ටික සමතලා කරගෙන දින දෙක තුනක් තිබුණාට පස්සෙ තමයි වපුරන කටයුතු සිදු කරන්නෙ. වපුරන්න කලින් අත්තා හරි වැඩක් කරනවා. කුඹුරට ගිහිල්ලා ලියැදිවල මඩ දබරැඟිල්ලෙන් ගන්නවා. මඩ අරගෙන හොඳට දිවේ ගාලා ලෙව කනවා. පුංචි දවස්වල මුන්දැ මඩ කනවා කියලා විහිළු කරලා, බැනුනුත් අහලා ගුටිත් කාලා තියෙනවා අපිට තේරෙන්නෙ නැති අවධියේ. පස්සෙ කාලෙක යම් වැටහීමක් තියෙන අවධියේ වුණත් අත්තා මේ වැඩේ කරනවා. අපිත් මහ ඉවසිල්ලෙන් මේක දිහා බලාගෙන ඉන්නවා. මම අටේ නමේ විතර පංතියේ ඉන්න වයස වෙනකොට අත්තගෙන් මම ඇහුවා ලියදි ගානේ තැනින් තැන ලෙව කකා යනවා මොකද්ද ඒ කියලා. මට අත්තා කියලා දුන්නා, මේකෙන් තමයි පොළොවෙ රහ අඳුන ගන්නෙ, පොළොවෙ රහ අඳුන ගන්නෙ නැතිව බෝගය වපුරන්න බෑ කියලා. ඊට පස්සෙ උන්දැ කියලා දුන්නා ඇඹුල් රස තියෙනවා නම් පොළොවට තව සත්කාර කරන්න ඕන, එතකොට දියට වපුරන්න බෑ. එතකොට වී ඇටේ තියෙන කණු මුල කුණු වෙලා යනව, පැළේ සාරයට වැවෙන්නෙ නැහැ කියලා. මටත් මේක මවිතයට කරුණක්.


උදෑසන පිනි වැටිලා තියෙන වෙල් යායවල වපුරන්න සූදානම් වෙලා තියෙන කුඹුරු මාරම ලස්සනක් තියෙන්නේ. මේ පරිසරය ඇතුළෙ මඩ කාලා බලලා තමයි මේ සාස්තරේ අල්ල ගන්නෙ.


උසස් පෙළත් ඉවර වෙලා ඉන්න කාලෙ මම පුවත්පත්වලට ලිපි ලියන්න පටන් ගත්තා. මම විද්‍යාව කරපු කෙනෙක් නොවුණත් විද්‍යාව සම්බන්ධ පුවත්පතකට ඉතා අපූරුවට අපේ ජන කලාවන් සහ ගොවිතැනත් එක්ක තිබුණ කෙම් පහන් ක්‍රම, අපේ තියෙන වටිනාකම් වගේ දේවල් ඒ කාලෙ මම දිගටම ලිව්වා. එහෙම ලියන අතරතුර මම මේ සිද්ධියත් ලිව්වා. වපුරන්න කලින් ගොවිතැනේ තිබෙන සම්ප්‍රදායක් ගැන. මේ දේ මම ආපහු සැරයක් අත්තාගෙනුත් අහලා ලිව්වා. මගේ අනිත් ලිපි හැම එකක්ම පළ වුණා නමුත් මේ ලිපිය පළ වුණේ නැහැ. මම ආයතනයට ගිය වෙලාවක කතුවරයාගෙන් දිගින් දිගටම ප්‍රශ්න කළා ඇයි මේක පළ වුණේ නැත්තෙ කියලා. ඊට පස්සෙ එයා ඒකට සරදම් සිනහවකුත් දාලා මට කිව්වා ඒකේ විද්‍යාත්මක පසුබිමක් නැහැ නේද කියලා. මට හරියට හිත රිදුණා. නමුත් මට තර්ක කරන්න බැහැ. ප්‍රධාන කතුවරයාගෙ අභිමතය පරිදි තමයි පුවත්පත පවත්වාගෙන යන්නෙ. මෙන්න මෙහෙම ඉන්න අවධියේ දි තමයි මම විශ්වවිද්‍යාලයට යන්නෙ.


මම දෙවැනි වසරෙ වගේ තමයි මේ සිද්ධිය වෙන්නෙ. මේ කාලේ රටේ පොඩි රැල්ලක් ඇති වෙනවා මැහි තෙල්වලට විරෝධය දක්වලා. මේක ගැන ලොකු සම්මන්ත්‍රණයක් තිබුණා ඒකට මටත් ආරාධනා කරලා තිබුණා. හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවි කටයුතු පුහුණු කිරීමේ පර්යේෂණ ආයතනයේ. එක් මහාචාර්යවරයෙක් ඔහුගේ දේශනයෙදි කිව්වා, පැරණි ගොවියො මේ පොළොවෙ ජීව ගුණය හරියට හඳුනාගෙන පොළොවේ රොනේ පොඩ්ඩක් දිවේ ගාලා ආම්ලිකතාවය ද භාෂ්මිකතාවය ද කියන එක හරියට අඳුනගෙන, ඒකට අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර හඳුනගෙන තමයි බෝගය පොළොවට දැම්මෙ කියලා. විද්‍යාත්මකව මේ ගැන පැහැදිලි කළා. මේ කතාව යන අතරතුරම මම දැක්කා කලින් කිව්ව මගේ ලිපිය පළ නොකරපු පුවත්පතේ ප්‍රධාන කතුවරයා. ඒ දේශනයෙන් පස්සෙ නැවත මම ප්‍රධාන කතුවරයාට කතා කළා මම ලිව්ව ලිපිය සම්බන්ධව. පසුව ඒ සම්බන්ධව ඔහු කනගාටුව ප්‍රකාශ කළා. මේ සිදුවීම අමතක නොවන සිදුවීමක් විදිහට තවමත් නොමැකී තිබෙනවා.

මහින්ද ප්‍රසාද් මස්ඉඹුල


අමතකම නොවන මනුස්ස මුහුණුවල, මනුස්ස වචනවල ආලෝකයෙන් මගේ ජීවිතය පිරිලා තියෙනවා. ඒ බොහෝමයක් ජීවිතයට විස්මය මුසු ප්‍රහර්ෂය එකතු කරපු දේවල්.
කුඩා අවධියේ මගේ ජීවිත කාලසටහනේ තීරකයා වුණේ බොහෝවිට පරිසරය. අපේ ජීවිත සබරගමු වැසි සමයට දිය උල්පත්වලින් පිරිලා තිබුණා. නියන් කාලය ජීවිත වෙලා දැමුවා. මේ පරිසර තීරණ අනුව බොහෝ විට අවසානයේ සිදුවුණු දේ තමයි, මගේ දවල් පාසල් ආහාර වේල මාරි විස්කෝතු හතරකට සීමාවීම. මේවා දැන් තිබෙන ආදරය අඩු පුංචි ටිකිරි මාරිවලට වඩා ලොකුයි. මේ කියන්න යන දේ සිදුවූයේ ඒ මාරි විස්කෝතු හතරත් අහිමි වුණු දිනයකයි.


අපි පාසලේ සිට කිලෝමීටරයක් විතර ගෙදරට පයින් එන්න ඕන. එදා ගිනි අව්ව සහිත කහ පැහැති දිනයක් බව මතකයි. දහවල පාසල් ඇරී එද්දී මගදී එකවරම මා වටා ලෝකයම කැරකෙන්නට පටන්ගත්තා. කොතෙක් වේගයෙන් කැරකුණාද කියනවා නම් මට හිටගෙන ඉන්නවත් බෑ. බැරිම තැන මම පාර අයිනේ තැනෙක ඉඳගත්තා. ලෝකයම අමුතු නිල් පාටක් ගත්ත වේලාවක ඒ නිල අතරින් කළු පාට මිනිහෙක් බයිසිකලයකින් මා ළඟට එනවා යන්තමට වාගේ මට මතකයි. ඔහුගේ සුදු සරම වියලි සුළඟට සෙලවුණා. බයිසිකල් රෝදවල චිරිචිරිය ඇසුණා. ඉර අව්ව නිසා මුහුණ පෙනුණේ නැහැ.
මා ඔහු හරියටම දැක්කේ කඩයක් තුළ. මා ඉදිරියේ මාරි විස්කෝතු හයක් සහ ඇල්වතුර වීදුරුවක් තිබුණා. ඔහු සිනාසී මා ඉදිරියේ මා දෙස බලා ගෙන කැඩිච්ච සිංහලෙන් කතාකළා.


‘කලන්තේ හැදුණා නේද? කාලා නෑ නේද? බිස්කට් කන්න. වතුර බොන්න..’


මා ඒ කී දේවල් එසේ කරන අතර ඔහු මට හිනා යන්නට තව මොන මොනවදෝ කිව්වා වගේ මතකයි.


මේ වෙන කවුරුවත් නෙමෙයි ජෝන් මාමා. කොහෙදෝ දුර පළාතක සිට මෙහේ ඇවිත්, වතු වැඩ කරන, අපේ තාත්තලා සමඟ රක්වානේ පතල් කපලා තියෙන, ලැයිමේ ජීවත්වෙන ජෝන් මාමා. එතැනින් පසු ඔහු මා බයිසිකලයේ තබාගෙන මස්ඉඹුලේ පාර දිගේ ඇවිත්, බයිසිකලය නතර කරලා, අපේ ගෙදරට යන්න තියෙන කැලෑ අඩි පාර දිගේ මා ඔසවාගෙන පල්ලම් බසිමින්, මා හිනා ගස්සන්නට කැඩිච්ච සිංහලෙන් එක එක කතා කියමින්, මාව ගෙදර මිදුලේම තියලා යන්නට හැරී සිනාසී අමුතු ඉස්ටැයිල් එකකට කිව්ව චෙරියෝ කියන වචනය මට අද වගේ මතකයි. ඒ දෙමළ මනුස්සයා සිංහල මා වඩාගෙන ඇවිත් මගෙන් සමු ගනිද්දි කිව්ව ඉංග්‍රීසි වචනය…‘චෙරියෝ‘.


එය, ‘ගුඩ් බායි’ වෙනුවට එයට වඩාත් ප්‍රහර්ෂනාත්මක අගයක් දීමට ඉංග්‍රීසින් විසින් අතීතයේ පටන් භාවිත කළ වචනයක් බව මා පසුව දැනගත්තා. අදට ද ඕනෑම සෙනඟක් මැද ඉබේටම වගේ මම ඒ අපූරු මනුස්සයාගේ මුහුණ සොයන පුරුද්ද මට තවමත් මගහැරී නැහැ.


එදා වාගෙම තමයි
අදත් අපි ඔක්කෝම
තාම මග අයිනේය හාමතේ
අනේ මාමේ ඔබේ
හොඳම හදවත අරන්
ඇවිත් යන්නට එන්න
හිනාවක් පැලඳගෙන
බයිසිකලයෙම එන්න

එම්.ඩී. මහින්දපාල


1951 වසරේ උපන් මා පාසල් ගමන ආරම්භ කළේ 1956 පමණ වන විට යැයි මට මතකයි. මුල් යුගයේ දී මා පාසලට ගියේ රික්ෂෝ කරත්තයෙන්. එකල අපේ පවුලේ අය ජීවත්වූ කිරුළපන බර්ඩ් පෙදෙසේ සිට හැව්ලොක් ටවුමේ ග්‍රීන්ඩ්ලන්ඩ් විදුහලට (වත්මන් ඉසිපතන විදුහල) මා රැගෙන ගියේ හීන්දෑරි කළු සිරුරකින් යුත් රික්ෂෝකරුවෙකු විසින්. ඔහු ‘වේලු’ නම් වූ වයස අවුරුදු 55ක පමණ වයසැති නිහඬ පුද්ගලයෙක්. නිතර කාකි පැහැති කොට කලිසමකින් හා සුදු බැනියමක් ඇඳ සිටි ඔහු අප සමඟ කිසිවක් කථා නොකළේ ඔහුට හරිහැටි සිංහල කතා කිරීමට නොහැකි වූ නිසා. රික්ෂෝවේ ගමනට මා වැඩි

කැමැත්තක් නොදැක්වූයේ පාසලේ අනෙක් ළමුන් නිතර උසුලු විසුලු කිරීම නිසායි. විශේෂයෙන්ම එසේ කළේ මෝටර් රථවලින් පැමිණි අයයි. වැසි දිනවලදී මා නොතෙමෙන ලෙස ඉදිරියෙන් කළු පැහැති ඉටි රෙද්දක් දැමීමට වේලු කටයුතු කරනවා. ඉටි රෙද්දේ ඇති සිදුරු තුළින් මට තෙමීගෙන තද වැස්සේ රික්ෂෝව අදින වේලුව පෙනෙනවා.


දිනක් පාසල හමාර වී ගෙදර එන විට පාරේ වැටී තිබුණු මුදල් නෝට්ටුවක් වේලු අහුලාගන්නා අයුරු මම දැක්කා. එය දුඹුරු පැහැති නෝට්ටුවක් බැවින් රුපියල් දෙකේ නෝට්ටුවක් විය හැකි බව මම අනුමාන කළා. ඔහු ටික දුරක් පැමිණ මායා මාවත අසල ඇති අයිස්ක්‍රීම් කඩයකට ගොඩවී නැවත පැමිණියේ අයිස්ක්‍රීම් කෝන් එකක්ද අතැතිවයි.
තවත් දිනක පාසල හමාර වී පැමිණෙන අතරතුර පාමංකඩ පාරෙන් ස්ටැෆර්ඩ් මාවතට හරවද්දී රික්ෂෝව උඩුබැලි අතට පෙරළී ගියා. දැඩි වෙහෙසත් නිදිමත ගතියත් නිසා වේලුගේ දෑතින් රික්ෂෝවේ බෝංලීය අතහැරී යාම එයට හේතුව විය හැකියි. මට කිසිදු තුවාලයක් සිදු නොවුණත් වේලු බලවත් සේ තැති ගැන්මට ලක්වී සිටියා. අසළ නිවසක සිටි ලන්සි තරුණයෙකු රික්ෂෝව එසවීමට වේලුට උදව් කළා. ඔහු යමක් කතා කරනු මා ඇසුවේ එදිනයි. දෙමළ හා සිංහල මිශ්‍රිත භාෂාවකින් ඔහු යමක් කියන්නට උත්සාහ කළා. ඉන් අදහස් වන්නට ඇත්තේ “තාත්තාට කියන්නට එපා” වැන්නක් විය හැකියි.


වැල්ලවත්ත රෙදි මෝල, එහි සයිරන් නාදය, රික්ෂෝ කරත්ත මෙන්ම පොල්හේන්ගොඩ ලෑලි පාලමද අද දක්නට නැහැ. එහෙත් මෙකී සිදුවීම් පෙළ වෙත මගේ මතකය නැවතත් රැගෙන ගියේ අශෝක හඳගමගේ ‘ඇල්බොරාදා’ චිත්‍රපටය නැරඹීමෙන් අනතුරුවයි. එහි ඇතුළත් බාල්දි වැසිකිළි පිළිබඳව ද මෙවැනිම වූ මතකයන් රැසක් මා සිත තුළ තදින්ම සටහන්ව තිබෙනවා.

මහින්ද දේශප්‍රිය


දකුණු පළාතේ ඡන්ද 1988 ජුනි 09 දිනට නියම වුණා. 1988 ජුනි 07 දින පෙරවරුවේ කොළඹින් පිටත් වී මධ්‍යහනයේ දී මාතරට ළඟාවන දුම්රියෙන් ඊට අවශ්‍ය නිලධාරින් එවීමට වැඩ පිළිවෙළක් සංවිධානය කර තිබු අතර මාතර දුම්රිය ස්ථානයේ ඔවුන් පිළිගෙන එහි සිට හම්බන්තොට යා යුතු නිලධාරීන් එහි කැඳවා ගෙන යෑමට හා මාතර නිලධාරීන් මාතර නවාතැන වූ රාහුල සුජාතා විද්‍යාලයට කැඳවා ගෙන යෑම සඳහා අවශ්‍ය බස්රථ සපයා තිබුණා.


නිලධාරීන් ප්‍රවාහනය කළ මේ දුම්රියට වැලිගම ප්‍රදේශයේ දී ආණ්ඩු විරෝධි හා පළාත් සභා විරෝධි සටන්කරුවන් විසින් වෙඩි තබා තිබුණු අතර ඒ බව එකල සන්නිවේදන පහසුකම් අවම වූ නිසා ඒ අවස්ථාවේදීම අපට වාර්තා වුණේ නැහැ.


මම කාර්යාලයේ සේවයේ යෙදී සිටියා. දුම්රියේ පැමිණි නිලධාරීන් පිළිගැනීම බාරව සිටි අපගේ මාණ්ඩලික නිලධරයා දැඩි කලබලයකින් යුතුව මාගේ මේසය අසලට පැමිණ “මහින්ද වැඩේ ඉවරයි, කෝච්චියට වෙඩි තියලා. ආපු අය ස්ටේෂන් එකේ කලබල කරනවා. ආපහු යන්න ඕන කියලා” යනුවෙන් කියා “කොළඹට දන්වා පුළුවන් දෙයක් කරන්න” යනුවෙන් වැඩි දුරටත් කිව්වා.


ක්ෂණිකවම නැගී සිටි මම ලොකුගමගේ, සහ රියදුරු ලෙස සේවය කළ දළදාවත්ත මහතා ඩයිහැට්සු ජීප් රථයෙන් දුම්රියපොළට ගියා.


තමන් ආපසු කොළඹ යවන ලෙස ඉල්ලා එතැන එකම කලබලයක්. මිල පාලක නිලධාරි අබේසේකර මහතා පමණක් හු හඬ මැද මෙගාෆෝනයකින් කතා කරමින් පිරිස සන්සුන් කරමින් “බස් රථ වලට නගින්න” යයි ආයාචනා කරමින් සිටියා.


මාතර බලසේනාවේ ප්‍රධානියා වු කර්නල්වරයා හා මාතර ඒඑස්පී ද එහි රැදී සිටි අතර මේ කලබැගෑනිය අවි බලයෙන් පාලනය කිරීමට තැත් කළහොත් ඡන්ද විමසීමට නිලධාරීන් නොමැති වනු ඇති බව සියලුම දෙනාට පැහැදිලි වී තිබුණා.


මෙගාෆෝනය අතට ගත් මම ඔවුන් ඇමතීමට පටන් ගත්තා. “මම මහින්ද දේශප්‍රිය. මාතර සහකාර මැතිවරණ කොමසාරිස්” යන්න පැවසූ විට හූ හඬ ඩබල් ටි්‍රපල් වුණා. එසේ වුවත් දුම්රියට වෙඩි තැබූ පිරිස අල්ලා ගැනීමට මෙහෙයුම් ආරම්භ වී ඇති බවත් තවත් කිසිදු ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවක් නොවන බවට නිලධාරීන් සහතික කර ඇති බවත් මා පැවසූ අතර, ඔවුන්ගේ වේදනා හා හැඟීිම් මෙන්ම ආවේගයද මට තේරුම් ගත හැකි බවත් මා ද මේ කොළඹ සිට පැමිණි නිලධාරීන්ගෙන් කෙනකු සේ දුම්රියෙන් /බස්රියෙන් සේවයට ගිය තවමත් යන එන අයකු බව පැවසුවා. මා සමග දුම්රියෙන් කොළඹ සේවයට ගිය කීපදෙනෙකු එහි සිට “ඔව්, ඔව් අපි ඔබ දන්නවා. අපේ පෙට්ටියේ ගියේ” යනාදීය කී විට ඒ කලහයේ නායකයන් මට සවන් දීමට පටන් ගත්තා.


සෑම බසයකටම අවි සහිත ගුවන් හමුදා භටයකු හා පොලිස් භටයකු බැගින් ඒ බස් රථවල යන බවත් මාතර සිට දික්වැල්ල තෙක් මාතර යුද හමුදා කදවුරේ නිලධාරීන් පිරිසක්ද එතැන් සිට අතිරේක ගුවන් හමුදා පිරිස් විසින්ද ආරක්ෂාව සපයා දෙන බවටත් දුන් පොරොන්දුව හා ඒ සඳහා මාතරින් යුදහමුදා බෆල් රථයක්ද සූදානම් කර දුන් බැවින් අවසානයේදී ඒ පිරිස ප්‍රචාරණ දැන්විම් ගලවා පිරිසිදු කරන ලද බස් රථවලින් හම්බන්තොටට පිටත් කිරීමට හැකිවුණා.


ඉන් අනතුරුව මාතර පිරිස සඳහා වූ බස්රථවල ආණ්ඩුවේ අපේක්ෂකයන්ගේ ප්‍රචාරණ දැන්වීම් අලවා ඇති බැවින් වෙනත් බස්රථ අවශ්‍ය බවට මේ පිරිස උද්ඝෝෂණයක් ආරම්භ කර බස් රථවල පෝස්ටර් ඉවත් කර ශුද්ධ පවිත්‍ර කිරීමට පටන් ගත් නමුත් කලහකාරීන් ඒවායේ යෑම ප්‍රතික්ෂේප කළා.


“එහෙනම් ඉතිං අපි ඔක්කෝටම යන්න වෙන්නේ පයින් තමයි” යනුවෙන් මට කියවුණා.
“හරි එහෙනම් ඔබත් එනවද?’ පිරිසේ අයෙක් ඇහුවා.


“ඔව්, මාත් එනවා”


මගේ පිළිතුර වූ අතර උද්ඝෝෂකයන් අතර කෙටි කසුකුසුවකින් පසු

,
“හරි එන්නම්, ආරක්ෂාව කොහොමද” යනුවෙන් විමසනු ඇහුණා.


කර්නල් හා ඵ්එස්පී ද අප සමඟ පයින් එනු ඇති බවත් පාර දෙපස යුද හා පොලිස් භටයන් යොදවා ආරක්ෂාව දෙන බවත් මා පැවසීමෙන් පසු බෑග් ඔසවා ගෙන පයින් යෑමට බැරි බව කිවූ කිහිප දෙනකු, ඔවුන්ගේ බෑග් සමග අපේ ජීප් රථයේ යවන බව කිව්වා.
“ආපසු කොළඹ යා යුතුමය” යයි යන මතයේ සිටි තිදෙනෙකු ළඟට කැඳවා,
“අප සමඟ පයින් එනවාද, ජීප් රථයෙන් නවාතැන් පොළට යනවාද, කොළඹ නිවසට දැන් ගොස් නැවත සේවයට නොයා සදාකාලිකවම නිවසේම රැදී සීටීමට කැමතිද” යන්න රහසේ විමසා අනෙක් නිලධාරීන් සමඟ පෙළපාලියක් සේ මමත් ලොකු ගමගේත් පාගමනින් සුජාතා විද්‍යාලයට ගියා.


“මේ මෝඩ වැඩක්, අපට බෝම්බයක් වදින්නත් පුළුවන්, මෙයාල බස්වල යවන්න තිබුණේ” කියමින් ඵ්එස්පී, කර්නල්වරයා ද සමඟ අපට එක්වීමට පැමිණියා.
අර තිදෙනාද අප සමඟ පා ගමනට එක් වුණු අතර අපගේ පාගමන මැයි දින පෙළපාලියක් සේ මහා ඝෝෂාවකින් ගිගුම්දුන්නා.■

භාරතය නම් ප්‍රේමයයි
ප්‍රේමය නම් භාරතයයි

0

මා භාරතය පුරා ඇවිද්දේ කුඩා කල මා අත්විඳි ගූඪමය සෞන්දර්යයෙන් පිරි මනසිනි. මට භාරතය පෙනෙන්නේ ඇත්ත ලෝකයේ ඇති දෙයක් ලෙස නොව මායාමය විජිතයක ඇති ස්වර්ණ වර්ණ පුරයක් ලෙසිනි. මම සිහිනයෙන් ඇවිද යමි. ඒ සිහිනයේ ඇවිදින්නට
මම ආශා කරමි.

■ සංජීවනී රූපසිංහ

භාරත භූමිය කෙරෙහි අපට ඇල්මක් ඇත. සිංහල දෙමළ අප සියල්ලටම එම ඇල්ම ඇත. එය ආවේ කොහෙන්ද? පුංචිම කාලයේ අපට කතා කියා දුන් වැඩිහිටියන් සැරිසැරුවේ ඒ බිමේය. මට සාම ජාතක සිහි වෙයි. ලින්ඩ්සේ බාලිකාවේ එකේ පංතියේදී තෑලිස් මිස් ඒ කතාව කියා දෙද්දී මම ඉකිබිඳ හැඬුවෙමි. මගේ ගුරුවරියට මා නළවාගත නොහැකි විය. මා සිටියේ භාරතයේ මහා වනයක් මැදය. බරණැස් රජු සාම කුමාරයාට විදි විෂ පෙවූ හීය ඇනී තිබුණේ මටය. සාම කුමාරයාගේ නොව එය මගේ වම් ඇලයෙන් ඇතුල් වී දකුණු ඇලයෙන් පිටව තිබුණි. මට වේදනාව දැනුණි. මම ඇඬුවේ මගේ වේදනාවටය. දැන් දැන් මා සුවපත් කරන්නට මගේ අම්මාත් තාත්තාත් පැමිණෙනු ඇත. ඔවුන් කෙතරම් වේදනාවක් විඳිනු ඇද්ද? ඔවුහු අන්ධ දෙමව්පියෝය. මගේ අම්මාත් තාත්තාත් අන්ධ විණි නම්, මම තව තව අඬමි. සිත සිතා අඬමි. වේදනාවේ නිමක් නැත. සාම කුමාරයා මෙන්ම මම ද එකම දරුවාය. ඔවුන් මේ වේදනාව කෙසේ දරන්නද? මගේ කඳුළු කෙසේ මා නවතා ගන්නද? ඉතිං මගේ ගුරුවරිය කෙසේ නම් මා සනසන්නද? මට මතක හැටියට මා ඉන්දියාවේ මහ වන මැද තනි වූ පළමු අවස්ථාව එයයි.


“මිසිස් රූපසිංහ ඔයාගේ දුව ගොඩාක් සෙන්සිටිව්. අද පංතියේ කිසි වැඩක් කරන්න බැරි වුණා. මෙයාව නලවන්න මට සිද්ධ වුණා.”


අම්මා එනතුරු මා උකුලේ තබා ගෙන සිට අම්මාට මා බාර දෙමින් තෑලිස් මිස් කීවාය.
මා සිටියේ භාරතයේ මහ වනයක් මැද අතරමං වී ය. තවත් කලෙක වරෙක මම සීතා වී රාම දර සෑයට පනින්නට කීවා යැයි ඔහු හා උරණ වීමි. දහස් ගණනකගේ ජීවිත විනාශ කර මා බේරා ගැනීමෙන් ඇති ඵලය කුමක්දැයි මම සිතුවෙමි. දරුවන් ලැබෙන්නට සිටිද්දී පවා මාලිගයෙන් වනාන්තරයට පිටමං කරවූ රාම සමඟ මම තවමත් උරණව හිඳිමි. අතින්වත් නොඇල්ලූ රාවණට පෙම් බැන්දෙමි. එදවස අයෝධ්‍යාවේ, දණ්ඩකාරණ්‍යයේ ඇවිද ගියෙමි. කුඩා කළ අප වශී කළ රාමායණය, මහාභාරතය වැනි වීර කාව්‍යයන්හි අප සැරිසැරූ තරම් දන්නේ ඒවා මහත් අභිරුචියෙන් කියවූවන් පමණි. එවිට භාරතයේ අප ඇවිදින්නට පටන් ගෙන තිබුණේ ඉතාමත් කුඩා කාලයේ සිටය. නැතහොත් සංසාර ගණනකට පෙර සිටය.


තව කලෙක ගාන්ධිට නේරුට පෙම් කළෙමි. හොය හොයා ඔවුන්ගේ වගතුග කියෙව්වෙමි. තාගෝර්ට ආදරය කළෙමි. ශාන්ති නිකේතනයට යන්නට සිහින දුටුවෙමි. චින්තා ලක්ෂ්මී සිංහආරච්චිගේ ඇසින් අපූලාගේ ලෝකයේ සැරිසැරුවෙමි. මගේ පුතාට අපූර්ව යැයි නම් තබන්නට ආශාවෙන් සිටියෙමි. මගේ ලොකු පුතාගේ තාවකාලික උප්පැන්න සහතිකයේ ඔහුගේ නම වූයේ අපූර්ව ය. අරණකට පෙම් බැඳ කෘතියේ අවසානයේ වනය විනාශ වන විට පපුව හිර කර ගත්තෙමි. මේ භාරතයට බැඳි මගේ ප්‍රේමයේ සංක්ෂිප්ත ඉතිහාසයයි.


පසුකලෙක මා භාරතයේ මහ වන මැදින් ගමන් කරන විට කුඩා කළ මා සිතින් ඇත්විඳි භාරතයේ මහා වනාන්තර සහ ඇත්තටම දුටු මහා වනාන්තර අතර වෙනසක් වූයේ නැත. භාරතයේ මහා ගංගා මම මනසින් දුටුවෙමි. අචිරවතී ගංගාව පණ ඇති පෙම්වතෙකු සේ මට පෙනෙයි. මා එහි ගිය විට මා ආදරයෙන් තුරුලු කොට ගනු ඇත. කලකට පසුව හමුවන පෙම්වතෙකුගේ පපුවේ උණුසුම සේ ඒ සීතල දිය දහර මා වෙළා ගනී. මා වැළඳ ගනී. භාරතයේ ගංගා ගුවනින් දකින විට මම පුදුම වෙමි. භාරත භූමිය සිසාරා යන රිදීවන් නදී රේඛා ඉහළ ගුවනට පෙනෙයි. ඒවා අවසානයේ වළාකුළු වනාන්තර හා එකතු වී නොපෙනී යයි. මම සිතින් ගංගාව දිගේ එක්කෝ ඉහළ ගොස් සුදුම සුදු වළාකුළු හා එකතු වෙමි. නැතහොත් ගංගාව දිගේ පහළ බැස නිල ඉළු සාගරය හා එකතු වෙමි.


ඉන්දියාවේදී දකින සෑම ගැහැනියකම මම හොඳින් හඳුනමි. ඒ කුඩා කල අප ඇසූ කතන්දරවල සිටි කිසාගෝතමීලාය. පටාචාරාලාය. ඔවුන්ගේ මුහුණුවල ඇති ඉසියුම් රේඛා පවා මම හොඳින් හඳුනමි. ලොකු කඩුක්කන් දමා සිටින මහත ගැහැනුන් කෙරෙහි මට ඇතිවන්නේ අතිශය ආදරයකි. දිග කුර්තා කමිසය ඇඳි පිරිමි ඇසට සුන්දර දසුනකි. මගේ සැමියාට මා දුන් පළමු තිළිණය නම් දිග කුර්තා ඇඳුමකි. ඒ ඇඳුමට මගේ යටිහිතේ තිබූ ආශාව නිසා ඔහුට එසේ අන්දවා බැලීමට මම ආසා කළෙමි. ඔහු ඉතා කෘත්‍රිමව ඒ ඇඳුම හැඳ මංගල උත්සවයකට සහභාගි වූවාට වඩා ඉන්දීය සාමාන්‍ය ජීවිතයේ තුර්තා හැඳ මගතොටේ යන පිරිමින් දෙස මම දෙවරක් හැරී බලමි. එය එතරම්ම සුන්දරය.
මා කුඩා කළ ආශා කළේ හින්දු තරුණයෙකු හා විවාහ වන්නටය. මම තවමත් ඉන්දියාවේදී පිච්ච මල් හිස පළඳා නළලේ රතු තිලක තියා හින්දු ගැහැනියකව මා දෙසම බලමි. එහි ඉමිහිරි සුගන්ධය දවස පුරා මගේ නාස් පුඩු විනිවිද යමින් මා ප්‍රමෝදයෙන් ඇහැරවා තබයි. මට ජීවත් වනවා සේ දැනෙන්ට සලස්වන්නට ඒ මල් සුවඳට හැකිය.
භාරතය සුවිසල්ය. ලුම්බිණියේ සල් උයන, නේරංජනා නදිය, වේළුවනය,

ජේතවනාරාමය, ඉසිපතනය, කිඹුල්වත් පුරය අප දන්නේ නැතැයි අප කියන්නේ කෙසේද? අප තරම් භාරතය දන්නා වෙනත් කිසිවෙක් ඇද්ද? කුඩා කල ඇසූ කතන්දරවල අපගේ ජීවිතය තවමත් හුස්ම ගනී. ඒවා වසර දෙදහස් ගණනක් පැරණි නගර පමණක් නොවේ. අප පෝෂණය වූ ජාතක කතා තවත් වසර දහස් ගණනක් පැරණි නගර ගම් දනව් ගැන අපට කියා දී ඇත. බෝධිසත්ත්වයන් සමඟ අපි ඒවායේ ඇවිද ඇත්තෙමු. වරෙක උන්ට සිනා වෙමින් ද වරෙක හඬමින් ද වරෙක හිත දීප්තියෙන් බබලමින් ද අප ඒවා අසා සිටිමු. බෝධිසත්ත්වයන් ගැල් සාත්තුවල යද්දී අප ද ගැල්වල නැගී භාරතය පුරා ඇවිද නොගියා යැයි අප කියන්නේ කෙසේද? පැන් පොදක් නැතිව කාන්තාර තරණය කරද්දී එක ඊතණ ගසක් දකින අපි කෙතරම් සතුටු වූයෙමුද?


මා භාරතය පුරා ඇවිද්දේ කුඩා කල මා අත්විඳි ගූඪමය සෞන්දර්යයෙන් පිරි මනසිනි. මට භාරතය පෙනෙන්නේ ඇත්ත ලෝකයේ ඇති දෙයක් ලෙස නොව මායාමය විජිතයක ඇති ස්වර්ණ වර්ණ පුරයක් ලෙසිනි. මම සිහිනයෙන් ඇවිද යමි. ඒ සිහිනයේ ඇවිදින්නට මම ආශා කරමි.


මා දුටු භාරතය සැබෑ භාරතය නොවිය හැක. එයට සමාවන්න. මේ මගේ සිහිනමය භාරතයයි. එහි සිටින්නේ මගේ සිහිනවල සිටි කුමාරයන්ය. කුමාරියන්ය. යශෝධරාලාය. පුණ්ණලාය. තවමත් යෝගී මුනිවරුන් සිටින, නිරුවත් මුනිවරුන් සිටින, ව්‍රත සමාදන්ව නිවන් සොයන පැවිද්දන් සිටින භාරතයයි. අපරිමිත භක්තියෙන් දෙවියන් වදින මිනිසුන් සිටින භාරතයයි. දහස් ගණනක් දෙවිවරු සාදා ගත් භාරතයයි. නළලේ පොට්ටු තියා ගත් ගැහැනුන් මිනිසුන් සිටින, පිච්ච මල් මාලා හිස පැළඳි අත් වළලුවලින් බර වූ රතු කහ කොළ පච්ච වර්ණ දිලිසෙන සාරි අඳින ගැහැනුන් සිටින භාරතයයි. උත්තර ප්‍රදේශවල කහ පැහැති ඡවි වර්ණයෙන් යුත් ගැහැනු ද දක්ෂිණ ප්‍රදේශවල කාලවර්ණ සිරුරු හිමි ගැහැනු ද එක සේ සුන්දරය. ලොකු උඩු රැවුළ තැබූ මිනිසුන්ගේ තීක්ෂ්ණ බැල්ම සහිත ඇස් ඔවුන් සසර පුරා දැක ඇති එක් මිනිසෙකු පිළිබඳ මතකයන් රැගෙන එයි. ඔවුහු පුදුමාකාර තරම් හෘදයංගමය. ඔවුහු ගැහැනුන්ට ගරු කරන්නට දනිති. මිය ගිය සැමියාගේ දර සෑයට ගැහැනියට පනින්නට බල කළ භාරතය ම ද මේ යැයි වරෙක සැක සිතේ.
මේ භාරතය සුන්දරය. එහි මාවත් සැතපුම් ගණනක් එක දිගට පෙනේ. මාවත ගොස් අහස හා එකතු වෙයි. එහි රියැදුරන් විනයගරුක නැත. එහෙත් රිය අනතුරක් මම දැක නැත්තෙමි. මොටර් සයිකල් පදින කිසිවෙකු හෙල්මටයක් පළඳින්නේ නැත. එහෙත් ඔළුකටු චප්ප වූ අනතුරු ද නැත. ගැහැනුන් මෝටර් සයිකල්වල කකුල් දෙපසට දමා ඉඳගෙන යන්නේ නැත. වාඩි වී යන්නේ පැත්තටය.


දකුණේ ඉඩ්ලි වඩේ සාම්බාරු සමඟ කුළුබඩු රසැති ආහාරවලට ද උතුරේදී රොටි බත් සමඟ හොදි රසම් මීකිරි සහිත පැණි රස ආහාරවලටද මම එක සේ පෙරේත වෙමි. රුලංවලින් සෑදූ බත් මෙන්ම කජු මුද්දරප්පලම් මිශ්‍ර පොංගල් බත ඕනෑම කුස පිරුණු මොහොතක පවා අන්දරේට කිරි පැණි මෙනි.


එන්න අපි ඇවිද යමු. සුවිසල් භාරත භූමිය පුරා නිදහසේ ඇවිද යමු. අප නවත්වන්නේ කව්රුන්ද? මේ ප්‍රේමයේ භූමියයි. ■ (ලබන සතියට)

සාහිත්‍ය කෘතියකට
සංස්කරණයක් අවශ්‍යද?

0

■ අමන්දිකා කුරේ

සංස්කරණය යන වචනයේ වාච්‍යාර්ථයෙන් ම පවතින ස්වරූපය තිබිය දී සිදු කරන වෙනස්කමක අර්ථයක් ගෙන එනවා. සෑම ක්ෂේත්‍රයක ම පාහේ සංස්කරණය සිදු කෙරෙනවා. පවතින තත්වයට වඩා යම් දෙයක් උසස් තත්වයකට ගෙන ඒමක් එමගින් අරමුණු කරනවා. යම් කෘතියක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පෙර සංස්කාරකවරයකුගේ මැදිහත්වීම ලෝකය පුරාම පොත් ප්‍රකාශන ක්‍රියාවලිය තුළ දැකිය හැකි ලක්ෂණයක්. කෙසේවුවත් මේ සම්බන්ධයෙන් විවිධ මත තිබෙනවා. ඇතැම් ලේඛකයන් තමන්ගේ කෘති සංස්කරණය කිරීමට එකඟ වුවත් ඇතැම් අවස්ථාවල ඇතැම් අය ඊට එකඟ නෑ. සෝදුපත් කියවීමේ සිට යම් කෘතියක් විධිමත් ලෙස පාඨකයන් අතට ලබා දෙන්න සංස්කරණයට හැකියාවක් තිබෙනවා. පොත් මේ ක්ෂේත්‍රයේ සිටින විවිධ අය මේ සම්බන්ධයෙන් දරන මතයයි මේ.

විදර්ශන ප්‍රකාශන අධිපති ජනක ඉණිමංකඩ

පොත් ප්‍රකාශකයෙකු වශයෙන් සංස්කාරකවරයා මම ප්‍රධාන කාරණා දෙකක් යටතේ දකිනවා. පළමුවැන්න, යම් කෘතියක් ප්‍රකාශයට පත් කරන විෂයට අදාළ නිර්ණායකයන්ට අදාළව නැවත සකස් කිරීමක්. සාහිත්‍ය කෘතියක් නම් සාහිත්‍යට අදාළ නිර්ණායකයන්ට ගැළපෙන පරිදි සකස් කිරීමක්. ඒ විදිහට සකස් කළ යුතු කොටස් සකස් කර ඒ නිර්මාණය ගොඩනැංවීම සංකාරකවරයාගේ කාර්යභාරයක්. බොහෝ විට යම් නිර්මාණයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පෙර එම නිර්මාණයේ පවතින අඩුලුහුඬුකම් සකස් කරන්න ලේඛකයාට උපදෙස් දීමක් සිදු කරන්න පුළුවන්. ඒ ඒ විෂය නිර්ණායකයන්ට අදාළව සකස් කළ යුතු හෝ ගොඩනැංවිය යුතු කොටස් වෙනස් කිරීමක් කරන්න පුළුවන්. සම්පූර්ණ කෘතියක් බවට පත්වීමට වැඩියෙන් පවතින කොටස් ඉවත් කිරීම වගේ ම අඩුවෙන් පවතින කොටස් නැවත එක් කිරීමත් සංස්කාරකවරයාගේ වගකීමක්.
දෙවැනි කාරණය වන්නේ ඉදිරිපත් කෙරෙන වෙළඳපොළට ගැළපෙන පරිදි නිර්මාණය වෙනස් කළ යුතු නම් ඊට අදාළ වෙනස්කම් සිදු කිරීම. උදාහරණයක් වශයෙන්, මේ මොහොතේ පවතින දේශපාලන හා සමාජ ප්‍රශ්නවලට ගැළපෙන පරිදි නිර්මාණය සකස් කිරීමක් ගන්න පුළුවන්. මේක නම් ටිකක් මතභේදාත්මක කාරණයක්. සමහර අය මේකට එකඟ නොවේවි. නමුත් බොහෝ රටවල නිර්මාණකරණයේ දී මේ ලක්ෂණය අපිට දකින්න පුළුවන්.


වාර්ගික අර්බුද සම්බන්ධයෙන් ලෝකයේ කතාබහක් නිර්මාණය වෙලා තියෙන අවස්ථාවක් උදාහරණයක් වශයෙන් සලකන විට, ඒ කාලයේ දී නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන නිර්මාණකරුවන්ගේ නිර්මාණ තුළින් හොඳ හෝ නරක පැත්තට අදහස් ගෙන එන්න සංස්කාරකවරුන් කටයුතු කරලා තිබෙනවා.


ප්‍රකාශයෙකු වශයෙන් අපට නවකතාවක් යම් කෙනෙක් ලියලා දුන්නාම ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පෙර සිදුවන ක්‍රියාවලියක් තිබෙනවා. නවකතාවේ යම් අඩුලුහුඬුකම් අපි දකිනවා නම් ලේඛකයාට අපි යෝජනා කරනවා මේ මේ තැන් තව ටිකක් දියුණු කරන්න කියලා . නවකතාවේ අනවශ්‍ය කොටස්, තේමාවට බලපෑමක් වන කොටස්, රිද්මයට බලපාන කොටස් තිබේ නම් ඒවා ඉවත් කරනවා. පරිච්ඡේද බෙදීමේ සිට නවකතාවේ ගලායාම සකස් කිරීමටත් සංස්කාරකවරයා මැදිහත් වෙනවා.


සීමිත ප්‍රකාශන ආයතන කිහිපයක් විසින් ප්‍රකාශ කරලා තිබෙනවා ඔවුන් පොත් ප්‍රකාශනයට පෙර සංස්කරණයක් කරන බව. ලංකාවේ පොත් ප්‍රකාශන කර්මාන්තය කර්මාන්තයක් වශයෙන් විධිමත්ව වැඩිදියුණු වෙලා නෑ. ඒ නිසාම මේ කාරණා සම්බන්ධයෙන් බොහෝ ප්‍රකාශකයන්ට ලොකු අවබෝධයක් සහ එහි වැදගත්කම පිළිබඳව වැටහීමක් නැති බවක් මට හැඟෙනවා. පොත් ප්‍රකාශනය සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුතු ආයතන පද්ධතියක් මීට පෙර ලංකාවේ තිබුණා. 1960 ගණන්වල එය උපරිම තලයකට පැමිණියා. 1970 වන විටත් හොඳින් ක්‍රියාත්මක වුණත් 1980 දශකයේ දී මේ ක්‍රියාවලිය ක්‍රමයෙන් බිඳවැටුණා. 90 දශකය වන විට විශාල ප්‍රකාශන ආයතන ප්‍රමාණයක් බිහිවුණා. ගොඩක් වෙලාවට අලුතෙන් එකතුවන ප්‍රකාශන ආයතනවලට විධිමත් ප්‍රකාශන ආයතනයක තත්වය පවත්වාගෙන යාමට අවශ්‍ය ප්‍රාග්ධන හැකියාව අඩුයි. එහෙම වුණාම ප්‍රකාශනයේ තිබෙන සමාජ වගවීම පිළිබඳ ගැටලුවක් නිර්මාණය වෙනවා. යම් කෘතියක් මුද්‍රණය කරලා මුද්‍රණාලයකින් පිට වුණාට පස්සේ ඒ කෘතිය කොපමණ කල් පවතීද කියලා අපිට කියන්න බෑ. සංස්කරණය හරහා තමයි අපට ඒ සමාජ වගකීම ගන්න පුළුවන් වෙන්නේ. සංස්කරණය කියන විට ම අදහසක් ලැබෙනවා කරන්නන් වාලේ කරන්න තිබුණු වැඩක් විධිමත්ව කරන්න සැලකිලිමත් වෙනවා කියන එක. භාෂාවේ සිට, නිර්මාණකරුවාගේ හා සමාජ අනන්‍යතාව දක්වා වගකීම් සහගතව හා තියුණු විදිහට සංස්කාරකවරයාගේ වගකීම විහිදිලා යනවා.

ලේඛක ගාමිණී වියන්ගොඩ


පරිවර්තන ක්‍රියාවලියේ දී සංස්කාරකවරයෙක් නෑ. මම පොතක් පරිවර්තනය කරන විට එය දෙන්නේ සෝදුපත් බලන්නෙකුට එහි ඇති භාෂාමය අඩුපාඩු සකස් කිරීමට. ප්‍රකාශන ආයතනවලත් මේ වගේ අය ඉන්නවා. ඔවුන් භාෂාමය ව්‍යාකරණ වැරදි සකස් කරනවා. ඒක එක් ආකාරයකින් සිදු කරන සංස්කරණයක්. කෙනෙක් නවකතාවක් ලියනවා නම් එය ප්‍රකාශයට පත් කරන්න පෙරම ඒ සම්බන්ධයෙන් දැනුවත් අයගේ උපදෙස් ආදිය බලාපොරොත්තු වෙනවා. නමුත් ලංකාවේ සංස්කාරක කියන වචනය භාවිත වන්නේ ම වෙනත් අදහසකින්. කිහිපදෙනෙකුගේ ලිපි එකතු කරලා යම් පුද්ගලයෙක් කෘතියක් එළිදක්වනවා නම් ඔහු ඒ ග්‍රන්ථයේ සංස්කාරකවරයා වෙනවා. ඒ සංස්කාරක භූමිකාව වෙනස් එකක්. එතැනදී ඔහු කරන්නේ සංස්කරණය හෝ වෙනස් කිරීමක් නෙවෙයි තේරීමක්. සංස්කාරක කියලා ම, සඳහන් වන පුද්ගලයාගේ කිසිම ලිපියක් කෘතියේ ඇතුළත් නොවුණත් ඒ තේරීම් කරලා තිබෙන්නේ ඔහු නම් ඔහු තමයි ඒ කෘතියේ සංස්කාරකවරයා වන්නේ.


සාමාන්‍යයෙන් කෙනෙක් ස්වතන්ත්‍ර නවකතාවක් ලියලා ප්‍රකාශන ආයතනයකට බාර දෙන විට ඔවුන් කැමතිවෙන්නේ නෑ ඒ කෘතියේ වෙනස්කම් ප්‍රකාශන ආයතනය විසින් කරනවාට. බොහෝ විට දන්නා හඳුනන අය ලවා ඒ කාර්යය ඔවුන් කරගන්නවා ප්‍රකාශන ආයතනයට ලබා දීමට පෙරම. එහෙම වුණාම සංස්කරණය වෘත්තීය මට්ටමෙන් හරි මුදලක් අරගෙන හරි කරන්නෙ නෑ. සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවේ සිදුවන්නේ මේ ක්‍රමය.
වෙනත් රටක දී නම් අපි ඉංග්‍රීසි, ප්‍රංශ වැනි ප්‍රධාන භාෂාවකින් නවකතාවක් ලියනවා නම් එය ප්‍රකාශයට පත් කරන්නට පෙර විශාල වැඩකොටසක් කෙරෙනවා. ප්‍රකාශන ආයතනයකට පොත භාර දුන්නාට පස්සේ ඔවුන් විශාල සංස්කරණයන්ට ලක් කරනවා. ලෝකයේ ප්‍රසිද්ධ කතුවරුන්ට පවා මේ දේවල්වලට මුහුණ දෙන්න සිදු වෙලා තියෙනවා. ජෝර්ජ් ඕවල් වගේ කතුවරුන්ගේ නවකතා ඇතැම් ප්‍රකාශන ආයතන ප්‍රතික්ෂේප කරලා පවා තියෙනවා මේ නිර්මාණ වෙළඳපොළට ගැළපෙන්නේ නෑ කියලා. ජෝර්ජ් ඕවල්ටත් ඇතැම් කාලවලදී තමන්ගේ නවකතාව ප්‍රකාශයට පත් කරන සමාගමේ සංකාරකවරයාගේ කැපුම් කෙටුම්වලට යටත් වෙලා වැඩකරන්න සිදුවෙලා තිබෙනවා. මේ ක්‍රියාවලියට ඇතැම් අය එකඟයි සහ ඇතැම් අය එකඟ නෑ. මා දන්නා පමණින් සංස්කාරක ක්‍රියාවලියක් ලංකාවේ නෑ.


සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවේ කෙනෙක්ගේ නවකතාවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන විට ප්‍රකාශකයා යම් රාමුවකින් ඒ නිර්මාණය තෝරා ගත්තාට පස්සේ විශාල වෙනස්කම් සිදුකරනවා අඩුයි. විධිමත් වෘත්තීයමය සංස්කාරකවරුන්ගේ භූමිකාවන් ලංකාවේ දැකගන්නට නෑ.
ඒ සංස්කාරකවරයාගේ භූමිකාවේ පවතින හිඩැස නිසාම ඉතාම දුර්වල නවකතා පවා මුද්‍රණය වෙලා වෙළඳපොළට නිකුත් වෙනවා. ඒ නිසා ම මේ ක්ෂේත්‍රය හැඩිවීමක් අවුල්වීමක් සිදු වෙනවා. ඒ නිසා පාඨකයාට අසාධාරණයක් වෙන්න පුළුවන්. ඉතාමත් දුර්වල නවකතා පවා පාඨකයා නොදැනුවත් ව මිල දී ගන්නවා. එහෙම වුණාම ඒ පාඨකයන් විශාල අපේක්ෂා භංගත්වයකට පත් වෙනවා. මේ දේවල් වළක්වාගන්න ප්‍රකාශන ආයතනය විසින් කරන සංස්කරණයක් හරහා පුළුවන් වුණත් එතැනදී තවත් ප්‍රශ්නයක් මතුවෙනවා ඒක තහංචි පැනවීමක් වගේ වෙන්න පුළුවන් නිසා.


වෙනත් රටවල නම් නවකතා අනිවාර්යයෙන් ම සංස්කරණයකට ලක් කරනවා. මම හිතනවා මේ වෙනස් කිරීම් හොඳයි කියලා. ඒ නිසා බොහෝ විට ලෝක සාහිත්‍යයේ අපි අද පරිහරණය කරන කෘතිවල ප්‍රමිතිය හා ගුණාත්මකභාවය වැඩිවෙලා තියෙනවා. පාඨකයට ලොකු සේවයක් වෙලා තිබෙනවා. ඒ සංස්කාරක භූමිකාව ලංකාවට ගළපාගන්නේ කොහොමද කියන කාරණය නම් සංකීර්ණ ගැටලුවක්.


යම් කෘතියක් වෙළඳපොළට එනවා කියන්නේ ම ඒ සඳහා පාඨකයා මිල දරනවා කියන එක. ඒ නිසා ඊට අදාළ ප්‍රමිතියක් තිබිය යුතුයි. සංස්කරණ ක්‍රියාවලියක් සිදුකෙරෙන්නේ නැති නම් ගොඩක් වෙලාවට කෘතීන් මේ ප්‍රමිතියෙන් බැහැරට යන්න ඉඩ තියෙනවා. ඒ නිසා තහංචි පැනවීමේ ස්වරූපයකින් තොරව සිදු කරන සංස්කරණයන් සිදු කළ යුතුයි. නමුත් මේ දෙක අතර බෙදුම් රේඛාව පවතින්නේ කොතැනද කියලා තෝරාගන්නා එක නම් සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියක්.

ලේඛිකා ශාන්ති දිසානායක


වෙනත් රටවල නම් සංස්කාරකවරුන් සාමාන්‍යයෙන් ඉන්නවා. එහෙම ඉන්න එකෙන් අපේ කෘතියට අලෝකයක් ගන්න පුළුවන්. අපි යම් කෘතියක් නිර්මාණය කරනවිට ඒක හුදෙකලාව තමයි කරන්නේ. සමාජය ඇසුරෙන් අත්දැකීම් ගත්තත් ලේඛකයෙක් හුදෙකලාව තමයි නිර්මාණයක් සිදු කරන්නේ. සමහර වෙලාවට ඒ පොත් නිකුත් වුණාම පාඨකයන් කියනවා කෘතිය තව ටිකක් සංස්කරණය වුණා නම් හොඳයි කියලා. නමුත් ලංකාවේදී අපි මුහුණ දෙන ගැටලුව වන්නේ අපි එය කරන්නේ කෙසේද යන කාරණය. සංස්කාරකවරයෙක් සොයාගන්න තැන ඉඳන් ප්‍රශ්නයක් තිබෙනවා. මම යම් කෘතියක් ලියා පළ කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා නම් ඒ කෘතිය සංස්කරණය කරන සංස්කාරකවරයා මට වඩා ඉහළ දැනුමක් ඇති කෙනෙක් හෝ මට සමාන දැනුමක් තිබෙන ඊට අදාළ පරිසරයේ ජීවත් වන කෙනෙකු විය යුතුයි. සංස්කරණයක් කරද්දී ලියන කෙනාට වඩා පුළුල්ව ඒ කෘතිය දිහා බලන්න අවශ්‍යයි. එහෙම වෙනවා නම් තමයි කෘතියකට අලෝකයක් එකතු කරන්න හෝ හොඳ නිර්මාණයක් පාඨකයන් වෙත ලබා දීමට හැකි වන්නේ. මේ දේ සිදුවන ආකාරය අනුව ඒ කෘතිය අසාර්ථක වෙන්නත් පුළුවන් රසවත් වෙන්නත් පුළුවන්. ඒ වගේ දැනුම සම්බන්ධ ප්‍රශ්නත් සංස්කාරකවරයෙක් සොයා ගැනීමේ අර්බුදයක් වෙලා තියෙනවා.


අපේ රටේ දී අපිට නිර්මාණ කරන්න වෙලා තියෙන්නේ ජීවන සංග්‍රාමයට මුහුණ දෙන ගමන්මයි. විවේකීව නිර්මාණ කරන්න හැකියාවක් නෑ. මේ වගේ තත්වයක් යටතේත් ලේඛකයන් හැටියට අපට සංස්කාරකවරයෙකුගේ සේවය ලබා ගැනීමට අපහසුයි. වර්තමානයේ ලංකාවේ තිබෙන දේශපාලන, ආර්ථික අර්බුදත් එක්ක කලාව පැත්තෙනුත් අර්බුදයක් තියෙනවා. එවැනි අවස්ථාවක සංස්කරණයක් සඳහා සුදුසු සංස්කාරකවරයෙක් සොයා ගන්නවා කියන්නේ පිදුරු ගොඩෙ ඉඳිකට්ටක් හොයනවා වගේ වැඩක්. සංස්කෘතික මිනිසෙක් නිර්මාණය නොවීමේ අර්බුදය තමයි එතැන තියෙන්නෙත්.


ලංකාවේ ප්‍රකාශන ආයතනවලින් යම් අත්පිටපතක් ප්‍රකාශනය කිරීම සඳහා තෝරා ගැනීමේදී ඒකට අදාළව මඬුල්ලක් ඉඳලා තෝරනවා කිව්වාට ඒ විදිහටම වෙනවා කියලා මම විශ්වාස කරන්නේ නෑ. නමුත් වෙනත් රටකට සාපේක්ෂව ලංකාවේ පොතක් ප්‍රකාශනයට පත් කරන්න පහසුයි. ප්‍රකාශන ආයතනවලටත් ඒ නිසා වගකීමක් තිබෙනවා සංස්කරණය සම්බන්ධයෙන් සැලකිලිමත් වීමට. මා දන්නා පරිදි වෙනත් රටවල මේ කාරණය සිදුවෙනවා ප්‍රකාශන ආයතන හරහා.


මගේ පැත්තෙන් නම් මම හිතන්නේ කාලය තමයි මගේ සංස්කාරකවරයා. මම විසින් ම කරගෙන යන යම් නිර්මාණයක කාලයක් ගත වන විට මට ම අඩුපාඩු පෙනෙන්න ගන්නවා. ඒ නිසා මම මා තුළින් ම සංස්කරණයන් කරගන්නවා.

අධ්‍යක්ෂ/ලේඛිකා කේබුක්ස් ප්‍රකාශන ආයතනය
කාංචනා ප්‍රියකාන්ත


ශ්‍රී ලංකාව තුළ සිංහල පොත් ප්‍රකාශයට පත්කිරීමේදී සංස්කරණය කියන ක්‍රියාවලියට අවධානය ලැබෙන්නේ ඉතාම අඩුවෙන්. විශේෂයෙන්ම ප්‍රබන්ධ කෘතිවලදී. ඒකට හේතු කීපයක් තියෙනවා. ලංකාවේ සංස්කරණය කියලා ගොඩක් අය හිතන්නේ සෝදුපත් කියවන එක. සෝදුපත් කියවන එකත් වැදගත්. හැබැයි සංස්කරණය කියන්නේ ඊට එහා ගිය කාරණාවක්. ප්‍රකාශන කර්මාන්තයක් ලෙස දියුණු රටවල නම් වෘත්තීය සංස්කාරකවරු ඉන්නවා. ලෝක ප්‍රසිද්ධ ගත්කතුවරුන්ගේ පොත්වල තියෙන පෙරවදන කියෙව්වොත් සංස්කාරකවරුන් ඔවුන්ගේ පොත් සාර්ථක කරගන්න ලබාදෙන දායකත්වය ගැන හොයාගන්න පුළුවන්. ප්‍රකාශකයන්ගේ සහ කතුවරුන්ගේ නොදැනුවත්භාවය, අධිතක්සේරුව වගේම වෘත්තීය සංස්කාරකවරුන්ගේ අඩුවත් සිංහල බසින් ලියන කතුවරු සංස්කරණය කියන ක්‍රියාවලියෙන් ඈත්වෙන්න හේතුවක්. සංස්කාරකවරයෙක් වෙන්න නිකම්ම නිකම් බැහැ. හොඳ කියවීමක් නොවෙයි ඉතාම හොඳ කියවීමක් තියෙන කෙනෙක් වෙන්න ඕනෑ. හොඳ කියවීමක් තිබුණු පළියට සංස්කාරකවරයෙක් වෙන්න ඒකම විතරක් ප්‍රමාණවත් නැහැ.. භාෂාව සහ සාහිත්‍යය ගැනත් දැනුමක් තියෙන පුද්ගලයෙක් වෙන්න ඕනෑ. එතැනදී සංස්කාරකවරයාගේ කාර්යභාරයවෙන්නේ කතුවරයාගේ නිර්මාණයට හානියක් නොවන පරිදි එය වඩාත් ඔප මට්ටම් කිරීම.කතුවරයා සමග සුහදව වැඩ කිරීමේ හැකියාවත් ඉතාම වැදගත්. මොකද සංස්කරණ කාර්යාවලිය අන්‍යොන්‍ය අවබෝධයෙන් යුතුව සිද්දවෙන දෙයක්.. සමහර වෙලාවට කතුවරයෙක්ට තමන්ගේ නිර්මාණයන්ගේ අඩු පාඩු නිර්මාණය කරලා ටික කාලයක් යනකන් පේන්නේ නැහැ. මාස දෙක තුනක් තියෙන්න ඇරලා ආයෙත් කියෙව්වොත් නම් ඒ අඩු පාඩු පෙනේවි. නමුත් කතුවරයෙක්ට විවිධ හේතුන් මත එතරම් කාලයක් යොදමින් නැවත නැවත ලියන්නට කාලය නැතිවෙන්න පුළුවන්. හොඳ සංස්කාරකවරයෙක්ගේ වටිනාකම මතුවෙන්නේ එතැනදී. එතැනදී කතුවරයාට මගඇරුණු තැන් වගේම සංස්කරණය විය යුතු තැන් පෙන්වා දෙන්න සංස්කාරකවරයාට පුළුවන්. අපේ කේබුක්ස් ප්‍රකාශන ආයතනය හරහා ප්‍රකාශනය සඳහා පොත් භාරගන්නේ මේ සංස්කරණ කටයුතු සඳහා කතුවරයා එකඟ නම් විතරයි. මොකද ලේඛකයෙක්ගේ කාර්යභාරය ආසාවට පොතක් ලියා පළකරනවා කියන එකට එහා ගිය වගකීම් සහගත දෙයක් කියලයි ලේඛකයෙක් ලෙස මම විශ්වාස කරන්නේ. එතැනදී අපි ලියන දේවල් කියවන පාඨකයාව අනවශ්‍ය ලෙස වෙහෙසට පත් නොකරන එක අපේ වගකීමක්. ඒ වගේම කෘතියකට උපරිම සාධාරණය ඉෂ්ට වෙන්නේ නිසි සංස්කරණයන් සිදුවුණොත් විතරයි. ලංකාවෙත් ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතීන්ට අනුව සංස්කරණ කටයුතු සිදුවෙනවා නම් හොඳයි.■

අයිඑම්එෆ් මූල්‍ය රෙගුලාසි සපුරන්න ගියොත් ඒක රාජපක්‍ෂ පවුලේ ගැටලුවක් වේවි
මහාචාර්ය
අමින්ද මෙත්සිල

0

■ ප්‍රබුද්ධ නුවන්

මේ වර්ෂය සඳහා රුපියල් කෝටි 22900ක ආකර්ෂණීය සහන මල්ලක් රජය විසින් වෙන් කරනවා. එසේ නමුත් ඒ සඳහා ප්‍රතිපාදන සොයාගන්නා ආකාරය පිළිබඳව ප්‍රමාණවත් හැඳින්වීමක් නෑ. මේ පිළිබඳ ඔබ හිතන්නේ කොහොමද?


2022ට යෝජනාවෙලා තියෙන අයවැයේදී රජය කියනවා තමන්ගේ ආදායම සහ ණය ගෙවීම් ඇතුළු වියදම අතර පරතරය රුපියල් බිලියන 3200ක් කියලා. ඒ කියන්නේ රජයේ ආදායමට වඩා වියදම කෝටි තුන්ලක්ෂ විසිදාහක් වැඩියි. ඉතින් ඒ විදිහේ විශාල පරතරයක් තියෙද්දී තමයි ආයෙම මේ විදිහේ යෝජනාවක් ගෙනල්ලා තියෙන්නේ.
එතන තියෙන අනික් ගැටලුව තමයි රජය අයවැය යෝජනාවේදී බලාපොරොත්තු වන ආදායම පවා එච්චර යථාර්ථවාදී නෑ. මොකද 2021 වර්ෂයේ බලාපොරොත්තු වුණ ආදායම බිලියන 1561යි. මේ පාර රජයේ යෝජනාව මේ අවුරුද්දේදී ඒ ආදායම 46%කින් වැඩිකරගන්න බව. ඒක වෙන්නේ නැති දෙයක්. මොකද ලංකාවේ සාමාන්‍යයන් ආදායම් වැඩිවෙන්නේ 10.5%කින්. ඉතිං එහෙම තත්ත්වයක් තුළ රජයේ ආදායම මේ අවුරුද්දේ 46%කින් වැඩිකරනවා කියන එක කරන්න පුළුවන් දෙයක් විදිහට දකින්න අමාරුයි. ඒ අනුව ඉතාමත් පැහැදිලියි ආණ්ඩුව අයවැය යෝජනාවේ දී කිව්ව අයවැය පරතරය ඇත්ත වශයෙන්ම රුපියල් බිලියන 3200ටත් වඩා වැඩි වෙන්න ඕනෑ කියන එක.


අපි උපකල්පනය කරමු, මේ වර්ෂය සඳහා බලාපොරොත්තු වන බිලියන දෙදහස් දෙසිය ගාණ නෙමෙයි, අපිට රුපියල් බිලියන 1800ක් විතර හම්බ වුණා කියලා. ඒ අනුව පැහැදිලියි එතනත් තව බිලියන හාරසීයකට වැඩි වෙනසක් තියෙනවා කියලා. ඉතින් අපේ අයවැය පරතරය රුපියල් බිලියන 3700ක් විතර වෙනවා. ඒකට තමයි මේ යෝජනා කරන රුපියල් බිලියන 229 එකතු වෙන්නේ. මෙහෙම බලද්දි පැහැදිලිවම රුපියල් බිලියන හාරදාහක විතර අයවැය පරතරයක් එනවා.

පහුගිය අවුරුද්දේ නොවැම්බර් මාසය විතර වෙනකොට මහබැංකුව රුපියල් ටි්‍රලියන 1.1ක් විතර මුද්‍රණය කළ බව කියැවෙනවා. ඔබ හිතන විදිහට මේ තත්ත්වය උඩ තියෙන මූලිකම විකල්පය තවදුරටත් මුදල් මුද්‍රණය කිරීම කියලාද?


ඒක ඉතාමත් පැහැදිලියි. මොකද අපි දැන් ඉන්නේ ණය ශ්‍රේණිගතකිරීම්වලින් පහතටම වැටුණු තත්ත්වයක. ඉතිං අපිට ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොළෙන් ණය ගන්න අමාරුයි.
සල්ලි මුද්‍රණය කිරීම සාධාරණීකරණය කරන්න රජය භාවිත කරන න්‍යාය තමයි නූතන මුදල් න්‍යාය කියන එක. ඒ න්‍යාය සීයට සීයක් වැරදියි කියලා මම කියන්නේ නෑ. නමුත් ඒක ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක කරපු විදිහේ වරදක් තියෙනවා. අද රටේ විශාල උද්ධමනයක් ඇතිවෙලා තියෙන්න මූලික හේතුව මේ තරම් විශාල වශයෙන් මුදල් මුද්‍රණය කිරීම තමයි.
ඔබ කියූ විදිහට ගිය අවුරුද්දේ නොවැම්බර් දක්වා මුද්‍රණය කළ මුදල් ප්‍රමාණය ටි්‍රලියන 1.1ක් නම් සහ එයින් ඇතිවෙලා තියෙන උද්ධමනය මෙච්චර විශාල නම්, අපි මේ පාර අපේ ණය ගෙවාගන්න අවශ්‍ය මුදලින් භාගයක් වන ටි්‍රලියන 2ක් මුද්‍රණය කළොත් මේ රටේ භාණ්ඩ හා සේවාවල මිල හිතාගන්න බැරි තරම් ඉහළ යනවා කියලා අමුතුවෙන් කියන්න අවශ්‍ය නෑනේ. මුදල් මුද්‍රණය කරලා ආර්ථිකයක් දුවවන්න පුළුවන් නම් මේ රටට ජාත්‍යන්තර වෙළඳාමක් අවශ්‍ය වෙන්නේ නෑ.


අනික, ඒ නිසා ජනතාව තුළ රුපියලට තියෙන පිළිගැනීම වැටුණොත් දේශීය වශයෙන් ආර්ථිකය බංකොලොත් වන එක නවත්තන්න බෑ. ඒ නිසා මේ සහන මල්ල කියන එක මම දකින්නේ තනිකරම දේශපාලනික වැඩක් කියලා. මොකද අද දේශපාලනඥයෙක්ට පාරට බහින්න බෑ, මිනිස්සු හූ කියනවානේ. ඉතිං මේ මගින් ඒ ආතතිය තුනී කරගන්න ආණ්ඩුව හිතනවා වෙන්න පුළුවන්. නමුත් මේ තාවකාලික විසඳුම තව ප්‍රශ්න ගණනාවක ආරම්භයක් වෙයි කියලා ආණ්ඩුව කල්පනා කරන්නේ නැති එකයි ගැටලුව.

මේ ආණ්ඩුවේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය හා වර්තමාන ආර්ථික ගැටලුවට මූලික හේතුවක් විදිහට මේ ආණ්ඩුව බලයට පත් වූ විගස විශාල බදු ප්‍රමාණයක් අඩු කිරීම බොහෝ ආර්ථික විශේෂඥයෝ දකිනවා. එහෙම තියෙද්දි මේ සහන මල්ලේත් තවත් විශාල බදු අඩුකිරීම් රාශියක් තියෙනවා?


ඔව්, ඒක තමයි විශාල ගැටලුව. අපි කලින් කිව්වා වගේ මේ වර්ෂයේ අයවැය පරතරය රුපියල් බිලියන හාරදාහක් විතර වෙද්දී රජය බදුත් අඩු කරලා තියෙනවා. අපිට ඒ ගාණ ණය ගන්නත් බෑ. කවුද අපිට ණය දෙන්නේ.


මේ වෙලාවේ රටේ ඇතිවෙලා තියෙන ප්‍රශ්නේ ගොඩාක් අය ලඝු කරනවා විදේශ සංචිත අඩුවීම කියන එකට. නමුත් සංචිත අඩුවීම කියන්නේ මේ ප්‍රශ්නයේ එක කොටසක් විතරයි. මේ රටේ මූලික වශයෙන් ප්‍රශ්න දෙකක් තියෙනවා. එකක් තමයි ජාතික ආදායම් අඩුවීම. දෙවැන්න සංචිත අඩුවීම.


ඔබ කිව්වා වගේ, මේ ආණ්ඩුව බලයට ආපු ගමන් ඒ අය ඡන්ද පොරොන්දුවක් විදිහට දීලා තිබුණ බදු අඩුකිරීම් කළා. ඒක නිසා දළ වශයෙන් රුපියල් බිලියන පන්සීයත් හයසීයත් අතර ආදායමක් රජය අහිමි කරගත්තා. දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සීයට දාහතරක් පහළොවක් තිබුණු ආදායම සීයට 9.2ට බස්සගත්තා. මේ නිසා එක පැත්තකින් රජයට වියදම් කරන්න ආදායම් නැති වුණා.


රජයට ණය ගෙවන්න උනාම ඒ අය කළේ එක පැත්තකින් ණය ගන්නවා අනික් පැත්තෙන් ණය ගෙවනවා වගේ රෝලක්. ඒ අපිට ජාත්‍යන්තරය ණය දුන්න නිසා. නමුත් 2019දී අපේ අපේ ආදායම අඩු වුණ නිසා ණය ගෙවීමේ හැකියාව අතින් අපව පහතට වැටුණා. ඉතින් අපිට වෙනත් රටවලින් ණය ගැනීම ගැටලුවක් වුණා. එතනින් එහාට දිගින් දිගටම සංචිත හා ආදායම් අඩු වුණා. මේ යෝජනාවලියේදී වුණේ ඒ තත්ත්වය තවත් උඩුදුවන එක.

මේ යෝජනාවලියේ මූලිකම යෝජනා අතර රජයේ සේවකයන්ගේ වැටුපට රුපියල් 5000ක දීමනාවක් එකතුකිරීම හා විශ්‍රාම වැටුප් වැඩි කිරීම තියෙනවා. ආණ්ඩුව කියන්නේ මේ සහන මල්ල දෙන්නේ කොවිඩ් හමුවේ ඔවුන්ගේ ආර්ථිකය පසුබෑමට ලක්වුණු නිසා කියලා. කොවිඩ් හමුවේ වැඩිපුරම ආර්ථික අර්බුදයට ලක් වුණේ රජයේ සේවකයින්ද?


මේ සහන දෙන්නේ කොවිඩ් නිසා මිනිස්සු පීඩනයට පත්වීම හේතුවෙන් කියලා තමයි රජය කියන්නේ. නමුත් ඇත්තටම කොවිඩ් නිසා වැඩිපුර පීඩාවට පත් වුණේ රජයේ සේවකයෝ නෙමෙයි. රජයේ සේවකයින්ට සීයට සීයක් පඩි ගෙව්වා. ගුරුවරු වගේ අයට උනත් අවුරුදු ගාණක් ගෙදර හිටියත් සම්පූර්ණයෙන් පඩිය ගෙව්වා.


කොවිඩ් නිසා වැඩිපුරම පීඩාවට පත් වුණේ පෞද්ගලික අංශයේ සේවකයෝ හා එදිනෙදා ආදායම් හොයන මිනිස්සු. ඒ පිරිස් තමයි බිංදුවටම වැටුණේ මේ වෙලාවේ. ඒ නිසා ජනතාව ගැන හිතනවා නම්, රජය කරන්න තිබුණේ ආදායම් නැති වෙච්ච පාර්ශ්වයට ආදායම් වැඩිකරන එක. මේකෙන් උනේ ආදායමක් තිබිච්ච අයට ටිකක් වැඩිපුර හම්බ වෙද්දී නැතිවිච්ච එකාට මොකුත්ම නැතිව යෑම.

රටේ උද්ධමනය ඉතා විශාල වශයෙන් ඉහළ නැගලා. ආහාර උද්ධමනය සීයට 20 ඉක්මවා ගිහිල්ලා කියනවා. ඉතිං එහෙම තියෙද්දි මේ ලබන මුදලින් රජයේ සේවකයන්ට හරි සහනයක් තියෙයිද?


රජයේ සේවකයෙක් වන සාමාන්‍ය පුද්ගලයකුට, තමන්ට රුපියල් පන්දාහක් වැඩිවෙනවා කියන්නේ ලොකු දෙයක් විදිහට දැනෙන්න පුළුවන්. නමුත් ආර්ථිකවේදියෙක් හැටියට මේක මම දකින්නේ කලිනුත් කිව්වා වගේ, නැති ප්‍රශ්න ගොඩක් ඇති කරන වැඩක් කියලා.


රජය කරන්නේ මගේ ඉස්සරහ සාක්කුවට රුපියල් පන්දාහක් දාලා පිටිපස්සේ සාක්කුවෙන් රුපියල් පහළොස්දාහක් විතර ගන්න එක. පෙට්‍රල් ගාස්තුව හා ප්‍රවාහන ගාස්තුවත් ගෑස් හා බඩුවල මිල වැඩිවී ඇති තරමත් මාසසේ දවස් ගාණට ගණනය කරලා ගත්තොත් එතන තියෙනවා පන්දාහ වගේ දෙතුන් ගුණයක්. ඉතින් රුපියල් පන්දාහක් වැටුපට නොදී මේ බඩුවල මිල පාලනය කරලා තිබුණා නම් රජයේ සේවකයින්ට පවා මීට වඩා හොඳයි.
මේ විදිහට රජයේ සේවකයින්ගේ පමණක් පඩි වැඩි කිරීම නිසා පෞද්ගලික අංශය තමන්ගේත් පඩිය වැඩි කරගැනීම වෙනුවෙන් උද්ඝෝෂණය කරන්න පුළුවන්. එතැනදි ව්‍යවසායකයන් කිව්වොත් එහෙම පඩි වැඩි කරන්න බෑ කියලා උද්ඝෝෂණ රැල්ලක් පෞද්ගලික අංශයේ ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඒක රටේ ආර්ථිකය තවදුරටත් කඩාගෙන වැටෙන්න හේතු වෙනවා. මේ විදිහට කඩා වැටෙන්න පුළුවන් එක අංශයක් විදිහට තේ කර්මාන්තය ගන්න පුළුවන්. ඒ අය මේ විදිහේ උද්ඝෝෂණ ව්‍යාපාරයක් කළොත් ඒක රටේ ආර්ථිකයට විශාල පහරක් වදිනවා කියන එක සහතිකයි.

ගෙවුම් ශේෂ අර්බුදය සම්බන්ධව අපිට තියෙන හොඳම විකල්පය ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට යෑම විදිහටයි බොහෝ ආර්ථික විශේෂඥයින් කියන්නේ. ඒක ඇත්තද?


ඒක නිවැරදියි. නමුත් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සම්බන්ධයෙන් අපිට ඇති කරලා තියෙන්නේ මහා වැරදි ප්‍රතිරූපයක්. දැන් බලන්නකෝ අපිට ඇමරිකාව ගැනත් ඒ විදිහේ ප්‍රතිරූපයක්නේ තියෙන්නේ. නමුත් කවුරුත් පැනලා ගිහිල්ලා චීනයේ පදිංචිවෙන්න හිතන්නේ නෑනේ. කොහොම හරි බලන්නේ ඇමරිකාව නැත්තම් ඒ වගේ වෙන බටහිර රටක පදිංචි වෙන්න. ඒ විතරක් නෙමෙයි අපේ රටේ ජනාධිපති, මුදල් ඇමති විදිහට පවා අපි ඇමරිකන්කාරයෙක් පත්කරගන්න කැමතියි. නමුත් උඩින් ඇමරිකාවට විරුද්ධයි. මූල්‍ය අරමුදල සම්බන්ධව අපේ ක්‍රියාවත් ඒ වගේ. මොකද ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ වැඩි පාලනයක් තියෙන්නේ බටහිර රටවලට. ඒ නිසා ඔවුන්ගේ ප්‍රතිපත්ති ගොඩක් වෙලාවට විවෘත ආර්ථිකයට සම්බන්ධයි. ඉතින් වැරදි මතයක් අපි නිර්මාණය කරගත්තා මූල්‍ය අරමුදල රටවල් විනාශ කරනවා කියලා.


මහින්ද රාජපක්ෂ මහත්තයා තමයි වැඩිම ණයක් ගන්නේ මූල්‍ය අරමුදලින්. ඒ 2009 දී ගත්තු ඩොලර් බිලියන 2.5ක්. නමුත් ඔහු 2010 ඡන්දෙනුත් දිනනවා. 2016 දී රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව ගන්නවා බිලියන 1.5ක ණයක්. නමුත් 2019 ආණ්ඩුව පැරදුණේ මූල්‍ය අරමුදල සම්බන්ධ ගැටලුවක් නිසා නෙමෙයි, රටේ ආරක්ෂාව සම්බන්ධ ගැටලුවක් නිසා. අපි මේ දක්වා මූල්‍ය අරමුදලින් අවස්ථා 16ක ණය අරන් තියෙනවා. ඒ එකක්වත් දේශපාලනික ගැටලුවක් ඇති කළා කියලා මම දකින්නේ නෑ.

ඇත්ත තත්ත්වය එහෙම නම්, ඔබ හිතන විදිහට ඇයි අපි මූල්‍ය අරමුදලට නොයන්නේ?


සාමාන්‍යයෙන් මූල්‍ය අරමුදලින් ණයක් ගනිද්දී ඒ අය අපිට ප්‍රධාන වශයෙන් කොන්දේසි දෙකක් දානවා. එකක් තමයි, ඔවුන් අපිට කියනවා අපේ ගෙවුම් ශේෂය ශක්තිමත් කරන්න වැඩසටහනක් ඉදිරිපත් කරන්න කියලා. දෙවැනියට කියනවා ඒ වැඩසටහනට අපි අනුගත වෙන්නේ කොහොමද පෙන්නන්න කියලා.


ඒ දෙවෙනි එක සඳහා ඔවුන් ආයෙත් උප කොන්දේසි හතරක් දානවා. ඒ එකක් තමයි අපි මිල පාලනයන් ඉවත් කරන්න ඕනෑ කියන එක. ඇත්තටම දැන් අපේ රජය මේක කරලා තියෙන්නේ. දෙවෙනි එකේදී කියනවා රජය ණය සීමාවක් පනවාගන්න ඕනෑ හා දේශීය වෙළඳපොළෙන් ණය ගන්න එක සීමා කරන්න ඕනෑ වගේ දේවල්. තුන්වෙනි එකෙන් කියනවා රාජ්‍ය සේවය පුළුල් කිරීම නවත්තන්න ඕනෑ, සහනාධාර සීමා කරන්න වගේ දේවල්. බලද්දි මේ ඔක්කොම රජය දැනටමත් කරලා තියෙන්නේ. මිල පාලනය අයින් කළා. රාජ්‍ය සේවය බරක්, ඒක පුළුල් කරන්නේ නෑ කියලා බැසිල් කිව්වා. පොහොර සහනාධාර ඇතුළු සහනාධාර අයින් කළා.


නමුත් හතරවෙනි කරුණෙන් කියන්නේ රටේ මූල්‍ය පද්ධතියේ විනිවිදභාවය පැහැදිලිව පෙනිය යුතුයි සහ යහපාලන සංකල්ප එකතුවිය යුතුයි කියලා. මම කල්පනා කරන්නේ රජය මූල්‍ය අරමුදලට යන්නේ නැත්තේ මේ නිසා. මොකද අපිට මූල්‍ය පද්ධතියේ විනිවිදභාවය කියන කොන්දේසිය සපුරාගන්න අමාරුයි. හේතුව තමයි රටේ ජනාධිපති, අගමැති, මුදල් ඇමති ඇතුළු හැමෝම රාජපක්ෂලා. ඒ විතරක් නෙමෙයි අයවැයේ මුළු මුදලින් සීයට 64ක් විතර වෙන්වෙන්නේ රාජපක්ෂලාට. ඒ නිසා ඒ කොන්දේසිය ආරක්ෂා නොකර අපිට මූල්‍ය අරමුදලට යන්න අමාරු වෙයි.


ඒකයි මේ අය මූල්‍ය අරමුදලට නොයන්නේ. කලින් කියූ මූල්‍ය රෙගුලාසි සපුරන්න ගියොත් ඒක මේ අයගේ පවුලේ ගැටලුවක් වෙන්න පුළුවන්.■

2022 රාජපක්ෂ සාපයේ නිමාවේ ඇරඹුම කිරීම

බැසිල් රාජපක්ෂගේ අලුත්ම සහන මල්ලට අරමුදල් සොයන්නේ කෙසේද යන ප්‍රශ්නය රාජපක්ෂවරුන්ට බලපාන්නේ නැත. ඔවුන් කරන්නේ මුදල් අච්චු ගැසීමය. වත්මන් ආර්ථික කඩා වැටීමට තුඩු දුන් තවත් මූලික හේතුවක් වනුයේ ලංකා ඉතිහාසයේ නොවූ විරු ලෙස වසරකට ටි්‍රලියන් ගණනින් මුදල් අච්චු ගැසීමයි.

වර්ෂ අවසාන ඇමරිකානු නිවාඩුවෙන් පසු බැසිල් රාජපක්ෂ අමාත්‍යවරයා යළිත් ලංකාවට පැමිණියේ සිතූ – පැතූ සම්පත් දෙන සුරබිදෙනගේ විලාසයෙනි. 2022 පළමු අමාත්‍ය මණ්ඩල රැස්වීමට ඔහු ඉදිරිපත් කළ කැබිනට් පත්‍රිකාව දන්සැලක සිරි ගත්තේය. රාජ්‍ය සේවකයන්, සමෘද්ධිලාභීන්, හමුදා සාමාජිකයන් වැනි තීරණාත්මක සමාජ කොටස්වලට දීමනාත් පොදුවේ ජනතාවට විවිධ සහනත් එහි අන්තර්ගත විය.


දේශපාලනඥයන් (අනුන්ගේ ධනයෙන්) දාන පාරමිතාව පුරනුයේ මැතිවරණයක් ආසන්න වන විටය. රාජපක්ෂවරුන් කඩිමුඩියේම වෙස්සන්තරට ඇඳීමෙන් පෙනී යනුයේ 2022 මැතිවරණ වසරක් බවද?


අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් මහ බැංකු අධිපතිවරයා කෙතෙක් පුරසාරම් දෙඩුවද මෙරට විදේශ විනිමය අර්බුදයට තවමත් සහනයක් ලැබී නොමැත. චීනයෙන් අපට ලැබුණේ ඩොලර් නොව යුආන්ය. ඒවායින් යම් කොටසක් චීනයෙන් කරන ආනයනයන් සඳහා යොදාගත හැකිය. නමුත් රට පෙළන, කන්ටේනර් නෞකා 1500ක් පමණ වරායේ හිර කෙරෙන, බඩු මිලත් භාණ්ඩ හිඟයත් එක්වර උග්‍ර කරන ඩොලර් අර්බුදයට ඉන් පිළියමක් නොලැබුණි.


ඉන්දියාවෙන් ඉල්ලා ඇති ඩොලර් ණය පහසුකම කෙලෙස හෝ ලබා ගැනීම රාජපක්ෂ පාලනයට අතිශයින්ම වැදගත් වනුයේ මෙම සංදර්භය තුළය. මේ වෙනුවෙන් ත්‍රිකුණාමලයේ තෙල් ටැංකි සංකීර්ණය ඉන්දියාවට බදු හා ආයෝජන පදනමින් ලබාදීමට සිදුවීම පිළිබඳව විශාල කතිකාවක් දේශපාලන සමාජයේ නිර්මාණය වී තිබේ. උතුරු-නැගෙනහිර දෙපළාත්වල හෝ පළාත් සභා මැතිවරණයන් පැවැත්වීම ඉන්දියාවේ තවත් ඉල්ලීමක් වූවා විය හැක. පළාත් සභා මැතිවරණය පවත්වන්නැයි ඉන්දියාව මෙයට පෙරත් කිහිප වතාවක්ම හොර රහසේ නොව ප්‍රසිද්ධියේම ලංකාවෙන් ඉල්ලා සිටියේය. චීනයේ බලයෙන් උද්දාම වී සිටි රාජපක්ෂවරුන් ඒ දිනවල ඉන්දියාව රුපියලකට දෙකකට වඩා මායිම් කළේ නැත.


නමුත් අද තත්ත්වය වෙනස් ය. ඉන්දියාවෙන් උපකාර නොලදහොත් ජනවාරි අග වන විට ලංකාවේ විදේශ විනිමය සංචිතය පතුලටම කිඳාබසිනු ඇත. මේ තත්වය යටතේ කඩිනමින් පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට ආණ්ඩුව තීරණය කළා විය හැක. 2022 මුල්ම ඇමති මණ්ඩල රැස්වීම වෙස්සන්තර නාඩගමක සිරි ගත්තේ පළාත් සභා මැතිවරණය අරමුණු කරගෙන යැයි අනුමාන කිරීම තාර්කිකය.


සිංහල බහුතරයක් සහිත පළාත් කිහිපයක හෝ අනෙක් පක්ෂවලට වඩා වැඩි ඡන්ද ප්‍රමාණයක් ලබා ගැනීම රාජපක්ෂ අරමුණ විය හැක. විපක්ෂය අවම හෝ එකඟතාවක් ඇති කරගත නොහැකි තරමට බෙදී ඇති තත්වයක් තුළ මෙම ඉලක්කයට ළඟාවීමේ යම් හැකියාවක් රාජපක්ෂවරුන්ට ඇත. සහන මල්ල ගෙනාවේ ඒ හැකියාව තවත් වර්ධනය කරගැනීමට විය යුතුය.


රටේ සිව් කොණින්ම රාජපක්ෂ පාලනයට බරපතළ විරෝධයක් තිබේ. මෙම විරෝධය රාජපක්ෂ පවුල් පක්ෂය වූ පොදු ජන පෙරමුණ තුළටත් පාලක සන්ධානය තුළටත් කාන්දු වී ඇත.


ප්‍රාදේශීය සභා මට්ටමින් පොදු ජන පෙරමුණ අයවැය ඡන්දවලින් පරාජය වීමේ ප්‍රවණතාව ඉදිරියටම ඇදෙමින් පවතී. ගතවූ සති දෙකක පමණ කාලය තුළ මෙවැනි අයවැය පරාජයන් ජාඇළ නගර සභාවේ (තුනෙන් දෙකකින්), රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාවේ හා ළිඳුල නගර සභාවේ (දෙවනි වරටත්) අත්විඳීමට පොදු ජන පෙරමුණට සිදුවිය. සුසිල් ප්‍රේමජයන්ත රාජ්‍ය ඇමතිවරයා එම ධුරයෙන් ඉවත් කිරීමත් මෙම අභ්‍යන්තර අර්බුදයේ ප්‍රකාශනයකි.


නමුත් මෙම විරෝධය විපක්ෂයේ ඡන්ද පදනම ඉහළ යාම දක්වා පරිවර්තනය වේද යන්න ප්‍රශ්නයකි. එවැනි පරිවර්තනයක් ඉබේම සිදුවීමට ඇති ඉඩකඩ අඩුය. ආණ්ඩුවේ ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව කලකිරීමෙන් හා කෝපයෙන් සිටින ඡන්දදායකයන් තමන් වෙත ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා පැහැදිලි වැඩපිළිවෙළක් විපක්ෂයට තිබිය යුතුය. එසේ නොමැති නම් රාජපක්ෂවරුන්ගෙන් හැලෙන ඡන්ද වෙනත් පක්ෂයකට නොගොස් ‘ඡන්දය භාවිත නොකළ’ ගොඩට එක්විය හැක.


2022දී පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට සිදුවුවහොත් එය කෙලෙස හෝ ජය ගැනීම රාජපක්ෂවරුන්ගේ ඒකායන අරමුණ වනු නියතය. ඒ වෙනුවෙන් ඔවුන් ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග තුළින් 2022 වසරේ ජාතික හා ජනතා පලාඵල බොහෝ දුරට තීන්දු වනු ඇත.

ශ්‍රී ලංකාධීශ්වර කතා වස්තුව


කුඩා දරුවන් සබන් පෙණ බෝලවලට දක්වන ආශාවත් රාජපක්ෂවරුන් විවිධ නම්බුනාමවලට ඇති ආශාවත් අතර වැඩි වෙනසක් නැත. පාලක පවුලේ වාසනාවට එවැනි නම්බුනාම නිර්මාණය කිරීමේ අපරිමිත හැකියාවක් සිංහල-බෞද්ධ සංඝ සමාජය සතුය. මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාට එවැනි නම්බු නාම ප්‍රදානය කිරීමට විවිධ සංඝ සභාවන් ඒ දිනවල ක්‍රියා කළේ තරගයට මෙනි. ඔහු විටෙක ත්‍රිසිංහලාධිපති විය; තවත් වරෙක විශ්වය ජයගත් නායකයා විය; හිරු හා සඳු ද විය.


දැන් ගෝඨාභය ජනපතිවරයාගේ වාරයයි. කෝට්ටේ ශ්‍රී කල්‍යාණි සාමග්‍රී ධර්ම මහා සංඝ සභාවෙන් ඔහුට ශ්‍රී ලංකාධීශ්වර පද්ම විභූෂණ නාමය පිරිනැමිණි.


වැදගත්ම කාරණය නම් නම්බුනාමය පිළිගනිමින් ඔහු කළ කතාවයි. “මා මෙරට ප්‍රථම පුරවැසියා කිරීමට බොහෝ කැපවීම් කළ සිංහල බෞද්ධයන් හා එම උරුමය රැක බලා ගැනීම මා හට පැවරී ඇති පරම වගකීම බව මා තරයේ විශ්වාස කරනවා” යයි ඔහු සිය කථාවේදී කියා සිටියේය.


දේශපාලකයන්ට වැලේ වැල් නැතිව ගිය විට ඉතිරි වනුයේ රට, ජාතිය හා ආගමයි. ඇමරිකාවේ එවකට ජනපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් Black Lives Matter උද්ඝෝෂණ රැල්ලට ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ ධවල මන්දිරය ආසන්නයේ ඇති පල්ලියකට ගොස් බයිබලය (වැරදි අතට) ඔසවා පෙන්වීමෙනි. මැතිවරණයක් ආසන්න වන විට ඉන්දියාවේ මෝදි අගමැතිවරයා ඉස්ලාම් – විරෝධය හා පකිස්තානු – විරෝධය ඉස්මතු කරයි. තුර්කියේ ආර්ථික කඩා වැටීම වේගවත් වන තරමටම එරට අගමැති අර්දොවාන්ගේ ඉස්ලාම්-ප්‍රේමයත් තීව්‍ර වේ.


2022 මැතිවරණ වසරක් නම් එම අභියෝගයට මුහුණදීම සඳහා සිංහ කොඩියේ හා බෞද්ධ කොඩියේ පිහිට පැතීම රාජපක්ෂ උපාය විය හැකි බව ගෝඨාභය ජනපතිවරයාගේ කතාවෙන් ඉඟි කෙරේ.


අන්‍ය වාර්ගිකයන්ට හා ආගමිකයන්ට තර්ජනය කිරීමෙන් නොනැවතී හිමිවරුන් දෙදෙනකුගේ අතපය කඩන බවට, උස්සා පොළොවේ ගසන බවට අසැබි වචනයෙන් ගර්ජනා කළ ගලගොඩ අත්තේ ඥානසාර බොදු බල සේනා නායකයාට රටේ නීතිය වෙනස් කිරීමේ වගකීම භාරදීම මෙරට සිංහල බෞද්ධ උරුමය රැකීමේ කොටසක් ද යන පැනය වෙනම කතාවකි. බැසිල් ඇමතිවරයා වෙස්සන්තරට අඳින විට ජනපතිවරයා දුටුගැමුණුට අඳින බව ඔහුගේ කතාවෙන් පෙනේ. ප්‍රතිනිර්මාණයේදී දශ මහා යෝධ චරිත හිමිවනුයේ ගලගොඩ අත්තේ ඥානසාර පන්නයේ භික්ෂූන්ටය. යළිත් මුස්ලිම්-විරෝධි (හෝ දෙමළ – විරෝධි) ගිනිදැල් අවුළුවා ඒ හරහා සිංහල සමාජයේ අවධානය සැබෑ ආර්ථික ප්‍රශ්නවලින් වෙනතකට යොමු කිරීම ‘රජ පවුලේ’ සැලැස්ම විය හැක.
සහන මල්ලෙන් හා ජාති ආලයෙන් ප්‍රතිචාර දැක්වීම ප්‍රමාණවත් නොවන විට එම හිදැස පිරවෙනු ඇත්තේ මර්දනයෙනි.


මිරිහානේ කිරිපිටි පෝලිමේ කතාව මෙයට උදාහරණයකි.


වැදගත්ම ප්‍රශ්නය නම් කිරිපිටි පෝලිමේ සිටි ඇතැමුන් ජනපතිවරයාට හූ කීවාද නැද්ද යන කතාව නොවේ. එවැනි හූ සංග්‍රහයක් නොලැබුණා යැයි සිතමු. එසේ නම් ජනපතිවරයාගේ හා පොලිසියේ ක්‍රියාකාරීත්වය වඩාත් ප්‍රශ්නකාරීය.


පොලිස් ප්‍රකාශකයා කියන්නේ කුමක්ද? ජනතාව කිරිපිටි පෝලිමේ සිටින්නේ මන්දැයි සොයා බලන ලෙස ජනපතිවරයා දුන් උපදේශයක් අනුව මිරිහාන පොලිසිය ජුබිලි කණුවේ කිරි වෙළඳ සැලට පැමිණි බවයි.


ජනපතිවරයා ජනපතිකම් කරනුයේ මොන රටේද? දැනට මාස ගණනක සිට මෙරට කිරිපිටි හිඟයක් ඇති බව ඔහු නොදන්නවා නම් ඔහු ජනපතිකම් කරන්නේ ලංකාවේ විය නොහැක.


පොලිසියේ ප්‍රකාශය සත්‍ය නම් එයින් පෙනීයනුයේ ජනපතිවරයා රටේ තත්වය හෝ ජනතාවගේ ප්‍රශ්න පිළිබඳ කිසිදු අවබෝධයක් නැති ලාංකිකයන් අතිබහුතරයක් මුහුණ දෙන යථාර්ථයට මුළුමනින්ම ආගන්තුක චරිතයක් බව නොවේද?


ජනතාව කිරිපිටි පෝලිම්වල ඉන්නේ විනෝදයට නොව දැඩි කිරිපිටි හිඟය නිසා බව ජනපතිවරයා නොදන්නේ නම් එයින් පැන නගින අතුරු ප්‍රශ්න ගණනාවකි.


මෙරට ගෑස් හිඟයක් ඇති බවත්, ජනතාව රට පුරාම ගෑස් පෝලිම්වල සිටින බවත්, ගෑස් ලොරියක් නවත්වා ගෑස් සිලින්ඩර් කිහිපයක් පැහැර ගැනීමේ පුවතක් කොළඹ 7න් වාර්තා වූ බවත්, ඇතැම් ප්‍රදේශවල ගෑස් බෙදාහැරීම සඳහා පොලිස් ආරක්ෂාව අවශ්‍යව ඇති බවත් ඔහු දන්නේද?


සිමෙන්ති හිඟය පිළිබඳව, එළවළු හිඟය පිළිබඳව ඔහු දන්නවාද? සහල් මිල පිළිබඳව, දිනෙන් දින ඉහළ යන ආහාර උද්ධමනය පිළිබඳව ඔහුට අවබෝධයක් තිබේද? කිරිපිටි හා ගෑස් පෝලිම්වල කල් ගතකිරීම සඳහා නිවාඩු ඉල්ලන තත්වයට රාජ්‍ය සේවකයන් වැටී ඇති බව ඔහු දන්නේද?


කිරිපිටි පෝලිමට හේතු සෙවීමට කිරිපිටි වෙළෙඳසැලට ගිය පොලිසිය කළ සොයා ගැනීම අතිවිශිෂ්ටය. පොලිස් නිවේදනයේ වචනවලින් කියනවා නම් පෝලිමට හේතුව ‘අලෙවි සැල මගින් කිරිපිටි නිෂ්පාදන නිකුත් කිරීමේදී ඇතිවන ප්‍රමාදයත් එක් කවුළුවකින් පමණක් නිෂ්පාදන අලෙවි කිරීමත් බව නිරීක්ෂණය වී ඇත.” කිරිපිටි හිඟයට හේතුව මෙලෙස (රාජපක්ෂ ඥානයෙන්) වටහාගත් පොලිසිය ඊට විසඳුම්ද ලබාදී ඇත. ඒ නම් පැල්වත්ත කිරිපිටි සමාගමේ වෙළෙඳසැල් ප්‍රමාණය වැඩි කිරීමය.


දැන් කිරිපිටි ප්‍රශ්නය නිවාරණය. තවදුරටත් කිරිපිටි පෝලිම්වල සිටින්නෝ දේශද්‍රෝහීහුය; ආණ්ඩුව පෙරළීමට තැත් දරන කුමන්ත්‍රණකරුවෝය. ඔවුන්ට සලකන ක්‍රමයත් පොලිසිය දනී.


කිරිපිටි පෝලිමේ සිදුවීම පිළිබඳව මුහුණු පොතේ වූ සටහනක් බෙදා ගත් ආශා දිල්රුක්ෂි පෙරේරා නම් කාන්තාවක සොයා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව ඇගේ නිවසට පැමිණ ඇත්තේ ඒ අනුවය. ජනපතිවරයාට අපහාස කිරීම ඇයට එල්ල වූ චෝදනාවයි.
ජනපතිවරයාට අපහාස කරන අයට එරෙහිව තමන් ක්‍රියාමාර්ග ගන්නා බව පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශකයා කියා සිටියේ ඉන් අනතුරුවය. ජනපතිවරයා උපහාසයට ලක් කරන සටහන් සමාජ මාධ්‍යයේ ලියන හෝ ඒවා බෙදා ගන්නා ලාංකිකයන්ගෙන් සියයට එකක් හෝ අත්අඩංගුවට ගන්නවා නම් ඔවුන් රඳවා ගැනීමට මෙරට පොලිස් ස්ථාන හා සිරගෙවල්/කඳවුරු ප්‍රමාණවත් නොවනු ඇත.


ජනපතිවරයාට ‘අපහාස’ කරන්නවුන්ට එරෙහිව ක්‍රියා කිරීමට නීතිමය බලයක් පොලිසියට නොමැති බව පොලිස්පතිට එරෙහිව වාහලතන්ත්‍රී නම් වූ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නඩු තීන්දුව උපුටා දක්වමින් තිෂ්‍ය වේරගොඩ නීතිඥවරයා සඳහන් කර ඇත.


‘නිල මර්දනය’ සඳහා ඇති ඉඩකඩ ප්‍රමාණවත් නොමැති නම් ‘නොනිල මර්දනය’ දියත් කිරීමට රාජපක්ෂවරුන්ට හැක. උතුරු – නැගෙනහිර දැනටත් එවැනි තත්ත්වයක් ක්‍රියාත්මක වේ. මාධ්‍යවේදීන්ට හා ක්‍රියාකාරිකයන්ට පහරදීම එහි සුලබය. ගතවූ නොවැම්බර් 29 වැනි දින මාධ්‍යවේදී විශ්වලිංගම් විශ්වචන්ද්‍රන් මුල්ලිවයික්කාල් නාම පුරුව කැමරාගත කරමින් සිටියදී හමුදා සාමාජිකයන් පිරිසක් ඔහුට පහර දුන් බව වාර්තා වේ. කටුකම්බි එතූ පොල්පිති දකුණේ භාවිතයට ගැනෙන දිනයක් නොඒයැයි කාට නම් කිව හැකිද?


ඉන්දීය බලපෑම නිසා පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට රාජපක්ෂවරුන්ට සිදුවුවහොත් එය ජයගැනීමට නීතිය තුළ හා ඉන් පිටත සියලු ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට ඔවුන් පසුබට නොවනු ඇත.


ප්‍රශ්නය නම් මෙම අභියෝගයට මුහුණදීමට විපක්ෂය සූදානම්ද යන්නය.

විකල්පය යනු පුද්ගලයකු හෝ නායකයකු නොව වැඩපිළිවෙළකි


රාජපක්ෂවරුන් වන්දනාමාන කරන අගතිගාමී රාජපක්ෂවාදීන් හැරුණු විට අන් සියල්ලන්ම ආණ්ඩුව හොඳටම ෆේල් යන සත්‍යය පිළිගන්නවා නොඅනුමානය.
මූලික වශයෙන්ම රාජපක්ෂවරුන්ගේ නිර්මාණයක් වූ සුවිශේෂී ලාංකීය අර්බුදයට විපක්ෂයේ විසඳුම කවරේද යන්න රට දැනගත යුතු කාලය පැමිණ ඇත.


රාජපක්ෂවරුන් නිර්මාණය කළ ආර්ථික අගාධයෙන් රට බේරා ගැනීම පහසු නොවේ. ඒ වෙනුවෙන් ගන්නා පියවර ජනතාවට මිහිරි අත්දැකීම් නොවනු ඇත. මෙහිදී මතුවන මූලික ගැටලුවක් නම් රට ගොඩනැගීමේ ආර්ථික බර ජනතා කොටස් අතර බෙදී යන ආකාරයයි.
උදාහරණයක් ලෙස වත්මන් අර්බුදයට මූලිකම හේතුවක් වූයේ ගෝඨාභය – මහින්ද – බැසිල් පාලනය 2019 අග ක්‍රියාත්මක කළ බදු කප්පාදුවයි. මේ තත්ත්වය ආපසු හැරවීමට නම් බදු පදනම යළි ස්ථාපිත කළ යුතුය. ඒ සඳහා වක්‍ර බදු (භාණ්ඩ හා සේවා මත පනවන විවිධ බදු) විශාල ලෙස වැඩි කළහොත් ආර්ථිකය ගොඩනැගීමේ වැඩි බර, දැනටත් අහේනියෙන් පීඩිතව සිටින අඩු හා මැදි ආදායම්ලාභී ජන කොටස් මත පතිත වනු ඇත. ඍජු බදු හා වක්‍ර බදු අතර යම් සමතුලිතතාවක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ඍජු බදු වැඩි කළහොත් ඉහළ ආදායම්ලාභීන් හා මහා පරිමාණ ව්‍යාපාරිකයන් ඊට එරෙහි වනු ඇත.
මෙවැනි දුෂ්කර තීන්දු තීරණ හා තෝරාගැනීම් පිළිබඳ පැහැදිලි දැක්මක් විපක්ෂයට තිබිය යුතුය; ඒ දැක්ම පිළිබඳ ඡන්දදායකයන් දැනුවත් කිරීමට විපක්ෂය ක්‍රියා කළ යුතුය. විපක්ෂයට ඇත්තේ විවේචන, සටන් පාඨ හා සුන්දර පොරොන්දු පමණක් නම් රාජපක්ෂවරුන්ගෙන් ගිලිහී යන ඡන්දදායකයන් මැතිවරණ ක්‍රමයෙනුත් ආන්තික වීමේ හා රාජපක්ෂවරුන්ටත් වඩා අගතිගාමී කහ චීවර – හමුදා නිල ඇඳුම් වැනි අනර්ථකාරී සංයෝගයන්ට ආසක්ත වීමේ අවදානමක් ඇත.


බැසිල් රාජපක්ෂගේ අලුත්ම සහන මල්ලට අරමුදල් සොයන්නේ කෙසේද යන ප්‍රශ්නය රාජපක්ෂවරුන්ට බලපාන්නේ නැත. ඔවුන් කරන්නේ මුදල් අච්චු ගැසීමය. වත්මන් ආර්ථික කඩා වැටීමට තුඩු දුන් තවත් මූලික හේතුවක් වනුයේ ලංකා ඉතිහාසයේ නොවූ විරු ලෙස වසරකට ටි්‍රලියන් ගණනින් මුදල් අච්චු ගැසීමයි.


වත්මන් අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීමේදී රජයේ වියදම් කප්පාදුව අනිවාර්ය වනු ඇත. ප්‍රශ්නය නම් මෙම කප්පාදුව කෙරෙන්නේ කොතැනින්ද යන්නය. එක විකල්පයක් නම් කිසිදු තාර්කික හේතුවකින් තොරව ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතින ආරක්ෂක වියදම් කප්පාදු කිරීමයි. නමුත් මේ සඳහා අවශ්‍ය දේශපාලනික හා මානසික ශක්තිය විපක්ෂයට තිබේද යන්න ප්‍රශ්නයකි. ආරක්ෂක වියදම්වලට අත නොතබනවා නම් කප්පාදුවට ගොදුරු වනු ඇත්තේ අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය වැනි අංශයි. එය රටේ සංවර්ධනයටත් ජනතාවගේ ජීවිතවලටත් අනිටු ලෙස බලපානු ඇත.


මෙවැනි දුෂ්කර තෝරා ගැනීම් පිළිබඳව දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයේත්, සමාජයේත් පුළුල් කතිකාවක් ඇතිවිය යුතුය. ජනාධිපති අපේක්ෂකයන් තීරණය කිරීමට පෙර මේ නරාවළෙන් ගොඩ එන ක්‍රමය පිළිබඳව හා පශ්චාත් රාජපක්ෂ අනාගතයේ දිශානතිය හා ස්වරූපය පිළිබඳව යම් මට්ටමක පොදු එකඟතාවක් ඇති කළ යුතුය.


සෝභිත හිමියන් විසින් නිර්මිත දැනට කරු ජයසූරිය හිටපු කතානායකවරයාගේ නායකත්වයෙන් ක්‍රියාත්මක වන සාධාරණ සමාජයක් සඳහා වූ ජාතික ව්‍යාපාරයත් ජවිපෙ/ජාතික ජන බලවේගයත් අනාගතය සඳහා වූ යෝජනා මාලාවල් දෙකක් ඉදිරිපත් කිරීම අතිශයින් කාලීන හා සාධනීය පියවරකි. මෙම යෝජනා සර්ව සම්පූර්ණ නැත; ඒවා සර්ව සම්පූර්ණ විය යුතුද නැත. ආර්ථිකය, ජනපති ක්‍රමය, සමාජීය ප්‍රශ්න, ජනවාර්ගික ගැටලුව වැනි මාතෘකා පිළිබඳ බුද්ධිමය හා ප්‍රායෝගික යන දෙපැත්තම ආවරණය වන සංවාදයන්ට මෙම යෝජනාවලි තුළින් දොරටු විවර කර ඇත.


දේශපාලනයේ, සැබෑ ජීවිතයේ ගැලවුම්කාරයන් නොමැත; ප්‍රාතිහාර්ය පාන්නන්ද නොමැත. අප මෙතෙක් කළේ නායකයෙකු තෝරාගෙන අනාගතය සිතියම් කිරීමේ වගකීම ඔහුට හෝ ඇයට බාරදීමයි. නමුත් රාජපක්ෂවරුන්ට සැබෑ විකල්පයක් මේ ක්‍රමයෙන් නිර්මාණය කළ නොහැක. සජිත්ද? රනිල්ද? අනුර කුමාරද? වැනි ප්‍රශ්නයකින් පටන් ගන්නවා වෙනුවට මේ වත්මන් කඩා වැටීම නතර කිරීමට අලුතින් යමක් ගොඩනැගීමට කළයුත්තේ කුමක්ද යන තැනින් පටන්ගත යුත්තේ එබැවිනි. විකල්ප අනාගතයක පදනම නායකයකු නොව වැඩපිළිවෙළකි. ■

දේශපාලනය දන්නෙ නැතිව රටක් පාලනය කරන්න බැහැ
හිටපු රාජ්‍ය අමාත්‍ය නීතිඥ
සුසිල් ප්‍රේමජයන්ත

0

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

දෙල්කඳ ඉරිදා පොළට ගිහිල්ලා ගත්ත ස්වීප් එක දවස් දෙකක් යන්නත් කලින් ඇදිලා තිබෙනවා කියල වගේ තමයි පේන්න තියෙන්නේ.


මම පොළට යන එක පොඩි කාලෙ ඉඳන්ම කළේ ගෙවල් කිට්ටුව තමයි පොඩි දවස්වල ඉදන්ම ඉරිදා පොළ තිබුණේ. දැන් පොළ කරන ඉඩමත් ගන්න මම සම්බන්ධ වුණා. තාම ඉඩම ගත්ත මිනිස්සුන්ට වන්දි ගෙවලාත් නැහැ. නමුත් 2014 මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිතුමාත් එක්ක අපි ඕක විවෘත කළා. ඕක අපේ ගමේ පොළ. අද වෙළෙන්දො සිය ගණනක් සහ පාරිභෝගිකයො දහස් ගණනක් ඒ සේවාව ලබා ගන්නවා. පොඩි කාලෙ පුරුද්දට මම කොළඹ ඉන්නවා නම් ඉරිදා පොළට යනවා සතියකට ඕන කරන එළවළු ටික, තුනපහ ටික අරගෙන එන්න. එදත් ගිය වෙලාවෙදි මාධ්‍ය සහෝදරයෙක් මම දන්නෙත් නැහැ එතන ඉඳලා වෙන වෙන වෙළෙන්දන්ගෙන් තොරතුරු ගන්නවාත් එක්ක මගෙනුත් ඇහුවා. අමුමිරිස් කිලෝ එකක් රුපියල් 1200යි. ඔබතුමා ඒ ගැන මොකද්ද කියන්නෙ කියලා. මම කිව්වෙ එළවළු ඵලදාව අඩු වෙන්න හේතුව පොහොර නැති වීම, කෘමි නාශක වල්පැළ නාශක නැති වීම. ඒකෙන් එළවළු ඵලදාව අඩු වෙලා වෙළඳපොළට ලැබෙනකොට ඉල්ලුමත් එක්ක මිල වැඩි වෙනවා. ඒක තමයි මේ වෙලා තියෙන්නෙ සීසන් එක නොවන කාලෙකදි. එහෙම නම් ඇහුවා මේකට වගකියන්න ඕන කවුද කියලා. මම කිව්වා විෂය භාර ඉන්න ඇමතිවරු ඇතුළු නිලධාරීන් ඒකට වගකියන්න ඕන කියලා. කෘෂිකර්ම වෙළඳ, ආහාර ඔන්න ඔය වගේ විෂයන් තිබෙන අය. මම කිව්වෙ ජනතාවගේ ප්‍රශ්නයක්. පොළේදි මට කියන්න බැහැනෙ නෑ එහෙම නෑ මේක වෙන හේතුවක් කියලා. එහෙම බොරු කියන්න බැහැනේ. මම ඇත්ත ජනතාව වෙනුවෙන් ප්‍රකාශ කළා. ඕක තමයි එදා මම කරපු දේ.

එතකොට ජනතාව වෙනුවෙන් ඇත්ත කතා කිරීම තමයි රාජ්‍ය ඇමති ධුරයෙන් ඉවත් කරන්න හේතු වෙලා තිබෙන්නේ..


කෘෂිකර්මය පිළිබඳව ප්‍රතිපත්ති තීන්දුව වැරදියි. ජනාධිපතිතුමා නෙමෙයි, කවුරු ඒ තීන්දුව ගත්තත්. කෘෂිකර්මය සම්බන්ධව කාබනික පොහොර යොදවනවා කියන එක ප්‍රතිපත්ති තීන්දුවක්. ඒක හරියි කියමුකෝ පරිසර හිතකාමී දෙයක් නිසා. ප්‍රශ්නෙ තියෙන්නේ ඒක ක්‍රියාත්මකවීම සම්බන්ධව තිබුණ අඩුපාඩුකම්නෙ. ගොවීන් දැනුවත් වෙලා නැහැ. කාබනික පොහොර සූදානමක් නැහැ. වෙලාවකට නැනෝ ගේනවා, වෙලාවකට චීන පොහොර ගේනවා, චීන පොහොර ආපහු ප්‍රතික්ෂේප කරනවා. අවසාන වශයෙන් මේ ගත්ත තීන්දුවල රරට පෙනෙන්න ප්‍රතිඵලයක් තිබෙනවානේ. කිසිම ප්‍රතිඵලයක් නැති දෙයක්නේ අවසාන වශයෙන් සිද්ධවෙලා තියෙන්නේ.

ඇමති ධුරය ඉවත් කරන්න කලින් දවසෙත් ඔබ ගැන කැබිනට් එකේ දී කතාවෙලා තිබෙනවා.


ඔව්. කැබිනට් මණ්ඩලයෙත් සාකච්ඡාවෙලා තිබෙනවා. මම ගැන විතරක් නෙමෙයි තවත් අය ගැනත් මේ විදිහටම සාකච්ඡා වෙලා තිබෙනවා. ඕලෙවෙල් පාස් නැති වුණාට ආණ්ඩු පක්ෂ සංවිධායකවරු දැන් ලොකු චරිතයක් වෙලානේ. මේගොල්ල තමයි ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්ති තීරණ ගන්න සහාය දෙන්නෙ. මට කනගාටුයි, මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා 2005 ජනාධිපතිවරණයට ඉල්ලනකොට එතුමාව පරද්දන්න වැඩ කරපු අය තමයි දැන් මහ ලොකුවට කතා කරන්නේ. ඒක නිසා මම සැලෙන්නෙ නැහැ. ඒගොල්ලොන්ට වඩා මම දේශපාලනිකව ඉහළින් ඉන්නේ.

ඒ කියන්නේ තව අය ගැනත් කතාවෙලා තියෙනවා..


එදා කැබිනට් රැස්වීමේදි තව කිහිපදෙනෙක් ගැන කතාවෙලා තියෙනවා. ඉස්සරහට යද්දි ඒ කවුද කියලා දැනගන්න ලැබෙයි. මම මගේ යුතුකම් කොටස ඉටු කරලා තිබෙනවා. මම කටයුතු කරන්නේ ජනතාව වෙනුවෙන් ඉතින් ඒක නිසා මට මේක ප්‍රශ්නයක් නැහැ. රාජ්‍ය ඇමතිධුරයක් කියන්නෙ මොකද්ද, මම කැබිනට් ඇමති කෙනෙක් විදිහටම අවුරුදු කීයක් හිටියද?

රාජ්‍ය අමාත්‍ය ධුරයෙන් ඉවත් කිරීම සම්බන්ධව ඔබට හේතුවක්වත් කිව්වෙ නැද්ද?


කිසිම හේතුවක් කිව්වෙ නැහැ. ජනාධිපතිතුමාට බලය තිබෙනවා ඇමතිවරු පත් කරන්නයි, ඉවත් කරන්නයි. ඒ අනුව ජනාධිපති ප්‍රතිපාදන අනුව ඔහු කටයුතු කරලා තිබෙනවා. හවස මට රාජ්‍ය අමාත්‍ය ධුරයෙන් ඉවත් කළා කියලා ලිපියකින් දැනුම් දීලා තිබෙනවා. ඒකේ හේතුවක් සඳහන්වෙලා නැහැ. විධායක ජනාධිපති බලතල අනුව ඉවත් කළා කියල තමයි සඳහන් වෙලා තිබෙන්නේ.

අගමැතිතුමාවත් කෝල් එකක් දීලා කතා කළේ නැද්ද?


අගමැතිතුමා නම් මට හවස දුරකථන ඇමතුමක් දුන්නා. ඉතින් මම එතුමා එක්ක බොහොම සුහදව කතා කරලා, මම කිව්වා ඔබත් එක්ක අපි අවුරුදු ගණනාවක්ම වැඩ කළා, මේ විදිහෙ ප්‍රශ්න නම් ඇති වුණේ නැහැ. මේ පෙන්නලා තිබෙන්නේ දේශපාලනය සම්බන්ධ දැනුම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් කියලා මම අගමැතිතුමාට කිව්වා.

අපි දැක්කා පහුගිය ටිකේම ඔබ වැනි ජ්‍යෙෂ්ඨ පාර්ලිමේන්තුවේ දීර්ඝ කාලයක් හිටිය මන්ත්‍රීවරු සහ සමහර ඇමතිවරුම ගොඩක් කළකිරීමෙන් ඉන්නේ.


මගේ හා සමාන මතයක් දරන මන්ත්‍රීවරු සහ ඇමතිවරු සෑහෙන්න පිරිසක් ඉන්නවා. දේශපාලනය වෙනුවෙන් ජීවිත කාලයම කැප කරලා ජනාධිපතිවරු හදන්න ආණ්ඩු හදන්න කටයුතු කරපු පිරිස් ඉන්නවා. ඒ අයටත් අද වෙලා තිබෙන්නේ එකම ඉරණම.

දැන් ආණ්ඩුව පැත්තෙන් ඔබ සාමූහික වගකීන්මෙන් කටයුතු කළේ නෑ කියලාත් කියනවා.


සාමූහික වගකීමක් තිබෙන්නේ කැබිනට් ඇමතිවරුන්ට විතරයි. රාජ්‍ය ඇමතිවරුන්ට ඒක අදාළ වෙන්නේ නැහැ. ව්‍යවස්ථාවෙන්ම ඒක සඳහන් කරලා තිබෙනවා. දැන් ඔය කතා කරන්නෙ ව්‍යවස්ථාව ගැනවත් දන්නේ නැති මිනිස්සූ.

රෝහිත අබේගුණවර්ධන ඇමතිතුමා ඔබගේ රාජ්‍ය අමාත්‍ය ධුරය ඉවත් කිරීමෙන් පසු බරපතළ ප්‍රකාශයක් කරනවා ඔබ ආණ්ඩුවෙ ඇතුළේ ඉඳගෙනම ඩබල් ගේමක් ගැහුවා කියලා..


අපි කවදාවත් ඩබල් ගේම් ගහලා නෑ. අනේ රත්තරනේ කියලා තමයි කියන්න වෙන්නෙ ඒ අයට. ඒ අයට කියන්න තියෙන්නේ අධිකරණවල නඩු වැටිලා තිබෙන්න හේතුව පොඩ්ඩක් රටට කියලා කතා කරන්න කියලා තමයි. මේ අය ප්‍රාදේශීය සභාවෙ ඉන්නකොට මම මහ ඇමති. දැන් ලොක්කො වෙලා හිටියාට කොලේකුයි පෑනකුයි දීලා මම කියන වචන පහක් සිංහලෙන් ලියා ගන්න බැරි අය. මේ අය හැම තිස්සෙම කියන්නේ බැරි නම් යන්න කියලා. අඩුම තරමේ සාමාන්‍ය පෙළවත් සමත් වෙලා තියෙනවා නම් ජනතාව හිතයි යමක් තේරෙනවා කියලා.

මේ ආණ්ඩුව ආවේම උගත් බුද්ධිමත් පුද්ගලයොත් එක්ක වැඩ කරනවා කියාගෙනනේ..


මේ ආණ්ඩුවට උගත් බුද්ධිමත් අය අවශ්‍ය නැහැ. මම ගිය සුමානේ මේ පත්තරේටම කියපු විදිහට වැඩිය දැනුමක් තියෙන අය පාලනය කරන්න අමාරුයිනේ. ඒක නිසා මේ ආණ්ඩුවට කියන දේ අහගෙන යස් සර් කියාගෙන ඉන්න පිරිසක් තමයි අවශ්‍ය. ඒ කට්ටියත් එක්ක තමයි අද වැඩ කරගෙන යන්නේ.

රාජ්‍ය අමත්‍ය ධුරයෙන් ඉවත් කරන්න ප්‍රධාන චෝදනාවක් විදිහට කියන්නේ ආණ්ඩුවේ වැඩපිළිවෙළ විවේචනය කළා කියලනේ. නමුත් ඊට වඩා බරපතළ විවේචන ආණ්ඩුවේම ඉන්න කැබිනට් ඇමතිවරු කරලා තිබෙනවා. කැබිනට් තීරණයක් සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයටත් ගිහිල්ලා තියෙනවා..


ඉස්සරහට තව ගොඩක් දේවල් වෙයි. මේ ආණ්ඩුව ගමන් කරන්නේ අර්බුදයෙන් ගොඩ එන්න නෙමෙයි අර්බුදයෙන් තවත් අර්බුදයකටම යන්න.

පහුගිය දවස්වල අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් ගැන සාකච්ඡාවක් තිබුණා. ඔබම තමයි පාර්ලිමේන්තුවේදි කිව්වෙ අපි ලයිට් කණු වෙන්න සූදානම් නැහැ කියලා. එතකොට දැන් ඒ අයට ඕනෑ විදිහකට ව්‍යවස්ථාවක් හදාගන්න කියලා පැත්තකට වෙලා බලන් ඉන්නවාද?


අපි ජනතාවගෙ ඡන්දයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට ගියේ ජනතාව වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්න. ඒ කාර්යභාරය ඉදිරියටත් ඉටු කරනවා. දැන් වෙලා තියෙන්නේ ව්‍යවස්ථාවට වඩා මේ රටේ ජනතාව ජීවත්වීමේ ප්‍රශ්නය. ගෑස් පුපුරයි ද කියලා බයෙන් තොරව ජීවත් වෙන්න පුළුවන් නිවසක් තියෙන්න ඕනෑ. අද බලශක්තිය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. කොයි වෙලාවෙ ලයිට් කපයි ද තෙල් නැති වෙයි ද මේ ආදි වශයෙන් බරපතළ අවිනිශ්චිතතාවකට රටේ ජනතාව මුහුණපාලා තිබෙන්නේ. ඉතාම ඛේදනීයයි මේ තත්වය. ජනතාවට ජීවත්වෙන්න බැරි තත්වයක් උදාවෙලා තිබෙනවා. ඒ නිසා අපි ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවා.

ඊයේ පෙරේදා බැසිල් රාජපක්ෂ මුදල් ඇමතිතුමා ඉදිරිපත් කළ සහන මල්ලෙන් මේ අර්බුදය වහ ගන්න පුළුවන් වෙයිද?


අය වැය විවාදය ඉවර කළේ දෙසැම්බර් 12 වෙනිදා. දන් මේ 2022 ජනවාරි. එතකොට දැන් අයවැයේදී ඉදිරිපත් කළ යෝජනා ගැන මොකද්ද කියන්නේ. අය වැයේදී දෙන්න තිබුණනේ ඔය සහන මල්ල. කොහොමද මේ අවුරුද්දෙ අලුතෙන් ඩොලර් බිලියන 229ක් හොයාගන්නෙ? හැබැයි ප්‍රශ්නෙ තියෙන්නෙ සහන මල්ලෙ නෙමෙයි එතනින් ඇතිවන මිල උද්ධමනය. ඒ නිසා මේක සාර්ව ආර්ථිකයක් හැටියට හිතනවා මිසක් හුදෙක් තමන්ගෙ තිබෙන අඩුපාඩුකම් වසා ගන්න, ජනතාවට යම් ආකාරයක සහනයක් ලැබුණා යැයි පෙන්වන්න මතයක් ඇති කරන්න කරන වැඩෙන් මම හිතන්නේ තවත් ආර්ථික ප්‍රපාතයකට යන එක. තව දුරටත් මේ රටේ ජනතාව මේ වගේ දේවල්වලින් රැවටෙන්නෙ නැහැ.

දේශපාලන පරිණතභාවයක් ඇති නායකත්වයක් නොමැතිවීමද ඔබ හිතන්නේ මේ තත්වයට හේතුව?


දේශපාලනය ගැන දැනගෙන ඕනෑ රටක් පාලනය කරන්න. දේශපාලනය ගැන දන්නෙ නැතුව රටක් පාලනය කරන්න බැහැ. ඒක අද සක්සුදක් සේ පැහැදිලිවෙලා තියෙනවා. ගෙදර ඇතුළේම ආදර්ශයක් තිබියදී ඒ ආදර්ශය නොගැනීම කනගාටුවට කාරණාවක්. මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැතිතුමා සමඟ ඔහු ජනාධිපති ලෙස සිටිය දී අවුරුදු11ක් කටයුතු කළා. හැබැයි මේ වගේ ප්‍රශ්න ඇති වුණේ නැහැ.

ඔබ මේ ගැන දැනගෙන නෙමෙයිද 2019 ඡන්දෙදි උදවු කරලා පොහොට්ටුවෙන්ම තරග කළේ?


ඒවා අපි දැනගෙන හිටියා. නමුත් මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමාගේ පෙරමුණ ගැනීමත් සමග අපි එතුමාට ගරු කිරීමක් වශයෙන් තමයි ඒ සහයෝගය ලබා දුන්නේ.

පාර්ලිමේන්තුවෙ තුනෙන් දෙක තිබෙන නිසා ආණ්ඩුවට කිසිම ප්‍රශ්නයක් වෙන්නෙ නෑ කියලා තමයි හිතාගෙන ඉන්නේ.


එහෙම හිතාගෙන හිටියා 2015 මහින්ද රාජපක්ෂ ජානාධිපතිතුමා පරදිනකොටත්. එතකොට මීට වඩා පිරිසක් හිටියා. නමුත් පැරදුණා. පළාත් සභා නවයෙන් අටක්ම අපි දිනලා තිබුණේ. ඒත් පැරදුණා. මේ දේශපාලනය නොදැන කරන කතා ගැන අපිට තියෙන්නේ උපේක්ෂා සහගතව බලන් ඉන්න එක.

තෙල් ටැංකි ගැන නැවත සාකච්ඡාවක් ඇවිත් තිබෙනවානේ. මොකද්ද මන්ත්‍රීතුමා තෙල් ටැංකි ගැන තියෙන ඇත්ත කතාව?


තෙල් ටැංකි අපි කවදාවත් කාටවත් දුන්නේ නැහැ. එහෙම ගිවිසුමකුත් නැහැ. ගිවිසුමක් තිබුණත් ඒක දැන් අවලංගුයි. දැන් තෙල් ටැංකි ඉන්දියාවට දෙන්න ඕනෑ වෙනකොට විවිධ කතා කියනවා. මේක ඉන්දියාවත් එක්ක රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකව විසඳාගත යුතු ප්‍රශ්නයක්. අපට අවාසිසහගත ලෙස විසඳා ගැනීම සඳහා දරන ප්‍රයත්නය ගැන ගැටලුවක් තිබෙනවා.

ඒ වගේම මේ ආණ්ඩුව ගෙනියන විදේශ ප්‍රතිපත්තියත් ප්‍රශ්නසහගතයි.


මේ රටේ තිබුණෙ නොබැඳි විදේශ ප්‍රතිපත්තියක්. අනම්‍ය විදේශ ප්‍රතිපත්තියක් පවත්වාගෙන යාමට නොහැකි වීමෙන් එක එක රටවලට කොන්ද නවන තැනකට මේ ආණ්ඩුව පත්වෙලා තියෙනවා.

ඉදිරියේදී ඔබ මොනවගේ දේශපාලන ගමනක්ද යන්න හිතාගෙන ඉන්නෙ?


දැනට පක්ෂයක සාමාජිකයො හැටියට පාර්ලිමේන්තුවේදි එකඟ වෙන්න පුළුවන් කරුණුවලට එකඟ වෙලා අපේ සහයෝගය ලබා දෙනවා. හැබැයි අපිට අනන්‍ය වූ වඩපිළිවෙළකට අපිට යන්න කිසිම බාධාවක් නැහැ.■

හමුදා ක්‍රියාන්විතය කොවිඩ් 19 සිට හරිත කෘෂිකර්මයට මාරුවීම

0

■ පුරවැසියා

කොවිඩ් 19 වැළැක්වීමේ ජාතික ක්‍රියාන්විත මධ්‍යස්ථානය යනුවෙන් සඳහන් රාජගිරිය පාර්ලිමේන්තු පාරේ ජාතික ආධුනිකත්ව මණ්ඩලය ඉදිරිපිට ගොඩනැගිල්ලේ තිබූ පුවරුව ඉන් ඉවත් වී අලුත් පුවරුවක් එම ගොඩනැගිල්ලට ලැබී ඇති බව එම මාර්ගයේ දිනපතා ගමන් කරන අයෙකුට අවධානයෙන් බැලූ විට දැකගත හැකිය. දැන් එම ගොඩනැගිල්ලට අදාළ පුවරුවේ සඳහන් වන්නේ ‘හරිත කෘෂිකර්මය ක්‍රියාන්විත මධ්‍යස්ථානය’ යනුවෙන්ය.
මේ මධ්‍යස්ථාන දෙකේම ප්‍රධානියා වශයෙන් සිටින්නේ එක් අයෙකි. ඒ යුද හමුදාපති හා ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානි ජනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වාය. මෙම පුවරු වෙනස්වීමෙන් පෙනෙන්නේ කොවිඩ් 19න් රටේ ජනතාව බේරා ගැනීමේ ජාතික ක්‍රියාන්විතය දැන් අවසන් වී ඇති බව හෝ අවසන් කර ඇති බවය. ඒ වෙනුවට හරිත කෘෂිකර්මාන්තයක් සඳහා ක්‍රියාන්විතය ආරම්භ කර ඇති බවය.


හිටපු සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වෛද්‍ය අනිල් ජාසිංහ එම තනතුරෙන් ඉවත් කිරීමෙන් පසු කොවිඩ් 19 වැළැක්වීම සඳහා ‘වොයිස් කට්’ ලබාදීමේ පරම අයිතිය තමා සතුකර ගනිමින් සිටි යුද හමුදාපතිවරයා පසුගිය කාලයේ ඒ සම්බන්ධයෙන් එතරම් දක්නට ලැබුණේ නැත. ඒ වෙනුවට අපට දක්නට ලැබුණේ සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයා හෝ එහි මාධ්‍ය ප්‍රකාශක නියෝජ්‍ය සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාය.


එම වෙනසට හේතුව දැන් පැහැදිලිය. හමුදාපතිවරයාට දැන් ජනාධිපතිවරයා අලුත් වැඩක් භාරදී ඇත. ඒ අසාර්ථක වෙමින් පවතින කාබනික ගොවිතැන හරිත කෘෂිකර්මාන්තය ක්‍රියාන්විතයක් මගින් යළි නඟා සිටුවන්නටය. කොවිඩ් ආසාදිතයන් සොයාගොස් තුවක්කු පෙන්වා කළ හැකි පරිදි හෝ නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන පවත්වාගෙන යෑම වැනිව කෘෂිකර්මය සරල නැත.


හරිත කෘෂිකර්මය යනුවෙන් ජනාධිපතිවරයා කුමක් අදහස් කළත් එවැන්නක් සකස් විය යුත්තේ කෘෂි විද්‍යාඥයන් ඇතුළු එම ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ ප්‍රාමානික අත්දැකීම් හා දැනුමක් ඇති පුද්ගලයන්ගෙන්ය. කොවිඩ් 19 වසංගතය පවා මේ වනවිට මේ තත්වයෙන් පවා යම් පාලනයක් අත්කරගෙන ඇත්තේ සෞඛ්‍ය විශේෂඥයන්ගේ උපදෙස් මත කටයුතු කිරීමෙන් මිස හමුදා ක්‍රියාන්විතවලින් නොවේ. අප තේරුම් ගත යුතු සත්‍යය වන්නේ එයය.


හමුදාවට කරනවා නම් කළ හැක්කේ දැනට යුදමය රාජකාරි කටයුත්තක් නොමැතිව සිටින සිය සාමාජිකයන් යොදවා හිස් කුඹුරු හෝ ඉඩම්වල හරිත කෘෂිකර්මාන්තයේ නමින් වගාවේ යෙදීමය. ඒ මගින් රටේ ආහාර බෝග හිඟකමේ ප්‍රශ්නය විසඳෙන්නේ නැති වුවත් අඩුම තරමේ හමුදාවේ ආහාර අවශ්‍යතාවට යම් සහනයක් ලබාගත හැකිය.


මීට පෙරද සිවිල් ආරක්ෂක බලකා සාමාජිකයින් යොදවා වගාව සඳහා කළ උත්සාහයන් අසාර්ථක වූ බවට අපට අත්දැකීම් තිබේ. මෙහිදීත් සිදුවිය හැක්කේ වගාව සඳහා අවශ්‍ය පොහොර ඇතුළු යෙදවුම් සඳහා අතිරේක වැයක් රජයට දරන්නට සිදුවීම පමණය.
රටේ කෘෂිකර්මය සම්බන්ධයෙන් වේවා වෙනත් ක්ෂේත්‍රයක් සම්බන්ධයෙන් වේවා අත්හදා බැලීම් කළ යුත්තේ ඒ සම්බන්ධයෙන් සිදුකරන පුළුල් හැදෑරීමකින් පසුවය. එසේ නොමැතිව එක් එක් අයට පෙනෙන සිහින අනුව නොවේ. එසේ නොවුණහොත් සිදුවන්නේ චීන සමාගමට පොහොර නැතිව මුදල් ගෙවීමට එකඟ වූවාක් මෙන් අනවශ්‍ය රාජ්‍ය මුදල් නාස්තියක් සිදුවීමය.


මේ අත්හදා බැලීම් මගින් ගොවීන්ගේ ප්‍රශ්නයට විසඳුමක් ලැබෙන්නේ නැති අතර අස්වැන්න විශාල ලෙස වැඩිවී ආහාර මිල දැරිය හැකි මට්ටමට වන්නේද නැත. අද රටක් වශයෙන් අප අත්දකිමින් සිටින්නේ එයයි. මන්ද විශාල අස්වැන්නක් කාබනික පොහොර වගාවෙන් ලබාගත නොහැකි බව දැනටමත් ඕනෑවටත් වඩා ඔප්පු වී ඇති නිසාය.
යුදමය තත්වයක් නොමැති මේ අවස්ථාවේදී හමුදාව යොදවා යම් කාර්යයක් කරවා ගැනීම වෙනම කතාවකි. එහෙත් රටේ කෘෂිකර්මාන්තය හමුදාව යොදවා කිරීමට උත්සහ කිරීම මෝඩ තකතීරු වැඩකි. පෙර සඳහන් කළ ලෙස අවශ්‍ය නම් කළ යුත්තේ නිකරුණේ සිටින හමුදාව යොදවා ඔවුන්ට අවශ්‍ය ආහාර බෝග වගා කර ගැනීමය. එයද කාබනික පොහොර යොදවා කිරීම කෙතරම් ඵලදායකද යන්න නැවත නැවතත් සලකා බැලිය යුතුය.


එහෙත් මෙහිදී සැලකිල්ලට ගත යුතු කාරණය වන්නේ රටේ පවතින සෑම දෙයක්ම හමුදාව යොදවා කිරීමට යෑම මගින් එම කර්මාන්තවල නිරතවූ පිරිසගේ ජීවනෝපායට තර්ජනයක් එල්ල වන බවය. හමුදාව සිදුකරන ඕනෑම කර්මාන්තයකදී ලාභ පාඩු පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් ඔවුන්ට නැත. පඩි, දීමනා, ආහාර හා ප්‍රවාහන පහසුකම් ඔවුන්ට ලැබේ. එසේම එම කර්මාන්තයට අවශ්‍ය යෙදවුම් හා අමුද්‍රව්‍ය ඔවුන්ට ලැබේ. එය ලාභදායිද පාඩුද යන්න ඔවුන්ට ප්‍රශ්නයක් නැත. ඒ සඳහා කිසිදු වියදමක් ඔවුන් දරන්නේ නැති නිසා වෙළඳපලේ මිලටත් වඩා අඩු මුදලකට එම නිෂ්පාදන අලෙවි කිරීමේ හැකියාවක් ඔවුන්ට තිබේ. පසුගිය කාලයේ හමුදාව වගා බිම්වලින් ලබාගත් එළවළු විකිණීමේදී සිදුවුයේ එයය. ඔවුන්ගේ ශ්‍රමයටත්, ප්‍රවාහන පහසුකම්වලටත් රජය වියදම් දරන කළ එම පිරිවැය හා ලාභය අතහැර විකිණිය නොහැක්කේ කාටද?


හමුදාව විසින් පසුගිය කාලයේ සමාජය තුළ පවත්වාගෙන ගිය ආහාර විකිණීමේ කඩවලින්ද සිදුවූයේ එයය. ඒවාහි ශ්‍රමය ඇතුළු අනිකුත් යෙදවුම් සඳහා වැය රජයෙන් නම් අඩු මිලට විකිණිය නොහැක්කේ කුමක්ද?


ඉතිං, මෙවැනි හමුදා ක්‍රියාන්විතයන් යනු ඇස් බැන්දුම් පමණය. සැබෑව නොවේ. හරියට කොවිඩ් 19 වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක ප්‍රවේශයකින් තොරව පාලනය කිරීමට සිතුවා වැනිය. අප ප්‍රවේසම් විය යුත්තේ හා එරෙහි විය යුත්තේ මේ ආකාරයේ කෝකටත් තෛලයක් වන් හමුදා ක්‍රියාන්විතවලටය.■