මහජනතාව ව්‍යවස්ථාවට බැඳිලා ඉන්නවා

නීතීඥ ජේ.සී. වැලිඅමුණ

පසුගිය සතියේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් ලබාදුන් තීන්දුවෙහි ගැබ්වෙලා තියෙන වැදගත් කාරණා මොනවද?
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ මූලික අයිතිවාසිකම් පරිච්ඡේදයට ජනාධිපතිවරයා යටත් වුණා. ඒ වගේම ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කරන්න ජනාධිපතිවරයා බැඳිලා ඉන්න බව කීවා. ජනාධිපතිවරයා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කඩ කළොත් අධිකරණයට ඒක අභියෝග කරන්න පුලු‍වන් වුණා. තුන්වැනි කාරණය තමයි මේ තීන්දුව සමග ආණ්ඩුවේ ආයතන අතර සංවරණය හා තුලණය ශක්තිමත් වුණා. මුළු ජනතාවම අධිකරණයක ක්‍රියාදාමය ප්‍රායෝගිකව අත්වින්දා. තීන්දුවේ වැදගත් කාරණා රැසක් සඳහන් වුණා. එකක් තමයි ජනාධිපතිවරයාට පූර්ණ මුක්තියක් නැති බව ප්‍රකාශ වීම. මේක රාජාණ්ඩුවක් නොවන බව කීවා. ජනාධිපතිවරයාගේ සමහර තීන්දු අධිකරණයට අභියෝග කළ නොහැකි බව නීතිපතිවරයා විසින් අධිකරණය ඉදිරියේ තර්ක කළානේ. එහෙත් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුවෙන් කියනවා යුද්ධය ප්‍රකාශ කිරීම, සාමය ප්‍රකාශ කිරීම හැර අනෙක් හැම අවස්ථාවක්ම අධිකරණයේ සුපරීක්ෂාවට භාජනය කළ හැකි බව. එමෙන්ම මැතිවරණ කොමිෂම, ජනාධිපතිවරයා ඇතුළු සියලු‍ම අය නීති සීමාවේ පමණයි කටයුතු කළ යුත්තේ. ඊට පිටින් කටයුතු කරන්න බැහැ.

මේ වෙද්දී අධිකරණ තීන්දුව පිළි නොගන්නා බව ඇතැම් අය කියනවා නේද?
අධිකරණ තීන්දුවක් විද්‍යාත්මක වශයෙන් විවේචනය කරන්න පුලු‍වන්. එහෙත් දේශපාලන වශයෙන්, තමන්ට අවාසිදායක තීන්දුවක් පිළිගන්නට බැරි බව කියනවානම් ඒක අධිකරණයට අපහාසයක් වෙන්න පුලු‍වන්.

ඡන්දයකින් කිසිවෙකුගේ අයිතිවාසිකම් කැඩෙන්නේ නැති බව ඇතැම් අය කියනවා නේද?
ඒක වැරදියි. ව්‍යවස්ථාවක් කියන්නේ බහුතර කණ්ඩායමේ මතය අනුව ක්‍රියාත්මක වෙන ලියැවිල්ලක් නෙවෙයි. බහුරයේ මතය බලලා, ඒක තමයි මේ වෙලාවේ වෙන්න ඕනෑ කියලා කියනවානම් රටකට ව්‍යවස්ථාවක් අවශ්‍ය වෙන්නේ නැහැ. විධායකය, ව්‍යවස්ථාදායකය, අධිකරණය හා මහජනතාව බැඳී සිටින නීතිමය ලියැවිල්ල තමයි ව්‍යවස්ථාදායකය. මේ ලියැවිල්ල අර්ථකතනය කිරිමේ බලය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයටයි තියෙන්නේ. මේ තීන්දුවෙන් මේ ආයතනවල සීමාවන් ගැන පැහැදිළි කිරීමක් ලැබුණා. ඒ ගැන ජාතියක් විදියට සතුටු වෙන්න ඕනෑ. ඒක පිළිගන්න බැරි අය ඉන්නවානම් ඔවුන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන් හෝ ව්‍යවස්ථාව රකින අය නෙවෙයි. ව්‍යවස්ථාවේ මොනවා තිබුණත් මැතිවරණයක් තියෙන්න ඕනෑ බව කියනවානම්, ඒක වැරදියි. ව්‍යවස්ථාවේ මොනවා තිබුණත්, ජනතාව උත්තරිතරයි කියලා කියන එක වැරදියි. ජනතාවත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් බැඳිලා ඉන්නවා. බහුතරයේ මතය විසින් හැමවිටම සියලු‍ ජනතාවගේ අයිතීන් ආරක්ෂා කරන්නේ නැහැ. උදාහරණයක් විදියට, සුළුතර කණ්ඩායම්වල අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කරන්නේ ව්‍යවස්ථාවෙන්. බහුතර මතයෙන් නෙවෙයි. අහවල් ආගමට, අහවල් ජාතියට ප්‍රමුඛස්ථානය දෙන්න කියලා කියන්න බැරි, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ජනතාව බැඳිලා ඉන්න නිසයි. ව්‍යවස්ථාවට අනුව කිසිදු ජාතියක් ප්‍රමුඛ නැහැ. සියළු ජාතීන් සමානයි. මා හිතන විදියට ජනතාවත් ව්‍යවස්ථාවෙන් බැඳී සිටින බව පුළුල් සංවාදයකට ලක් වෙන්න ඕනෑ.

ජනාධිපතිවරයා ඇතුළු අය කියලා තිබුණා දැන් තියෙන ව්‍යවස්ථාව අනුව පාලනය ගෙනයෑම අපහසුයි කියලා. ව්‍යවස්ථාවේ අඩුපාඩු තියෙන බව කීවා. එසේ ප්‍රකාශ කිරීම ගැන අදහස මොකක්ද?
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව පාලනය කරන්න බැරිනම් ජනාධිපතිතුමා රැකියාවෙන් ඉල්ලා අස්වෙන්න ඕනෑ. මොකද එතුමාත් ඒ තනතුරට පත්වෙද්දී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කරන්න බැඳිලා ඉන්නවා. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ උපලේඛනයේ දක්වනවා. ඔහුගේ පෞද්ගලික කුඹුරක් හාන්නට එයා කැමති ක්‍රමයක් පාවිච්චි කරන්න පුලු‍වන්. ඒත් එයා වාහනයක් ගත්තොත් පාරේ එයා කැමති වේගයෙන් යන්න බැහැ. මොකද උපරිම වේගය ගැන රටේ නීතියක් තියෙනවා.

ජනාධිපතිවරයා විසින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවීම වැරැ ද්දක් නොවන බවත් ඒකට විරෝධය දක්වමින් අධික රණයට යෑම වැරදි බවත් තර්ක නැඟෙනවා. ඔය අතරේ අපට දැනග න්නට ලැබුණු අපූරු කාරණයක් තමයි ශ්‍රේෂ්ඨ ාධික රණය ඉදිරියේ පෙනී හිටපු නීතීඥවරුන් මුදල් අය නොකර පෙනි හිටපු බව. ඔබ අධිකරණයට ගියේ ඇයි?
මම දන්නා විදියට පෙත්සම්කරුවන් වෙනුවෙන් පෙනී හිටපු හැම නීතිඥවරයෙක්ම නොමිලයේ තමයි පෙනී හිටියේ. ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතීඥවරුන් 10 දෙනෙකු පමණ හිටියා. කනිෂ්ඨ නීතීඥවරු 35ක් පමණ පෙනී හිටියා. ඒ හැමෝම මේ නඩුව ජාතික වැදගත්කමක් ඇති නඩුවක් විදියට සැලකුවා. ජනාධිපතිවරයා ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය නොකළානම් මෙවැනි නඩුවක් නොවෙන්න ඉඩ තිබුණා. ව්‍යවස්ථාව කැඩීමයි වැරැද්ද. 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ එතෙක් අභියෝග කරන්නට බැරිවෙලා තිබුණු ජනාධිපතිවරයාගේ ක්‍රියා පිළිබඳව අධිකරණයේදී අභියෝග කරන්නට අවස්ථාව ලැබුණා. ඒ අවස්ථාව අරගෙන අධිකරණයට නොගියා නම්, මේ ප්‍රශ්නය විසඳාගන්න තිබුණේ පාරේ. කවුරුහරි කියනවානම් අධිකරණයට ගිය එක වැරදියි කියලා, ඔහු අදහස් කරන්නේ පාරේ ලේ හලාගන්න එක තමයි හරි කියලා.

එහෙත් මැතිවරණයක් පවත්වන්න එපායැයි ඉල්ලමින් මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් ගොනුකිරීම විහිළුවක් බව ඇතැම් අය කියනවා…
මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් ගොනුකළේ මැතිවරණයක් පවත්වන්න එපා කියලා නෙවෙයි. ජනාධිපතිවරයා ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කළා කියලයි. නීත්‍යානුකූල මැතිවරණයක් කියන්නේ සාධාරණ ලෙස පවත්වන මැතිවරණයක් පමණක් නෙවෙයි. කාලයෙන් කාලයට පවත්වන මැතිවරණයක්. එක් මැතිවරණයකින් බලය ලබාදෙන්නේ යම් කාලසීමාවකට. ඒක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ලක්ෂණයක්. ඒ නියමිත මැතිවරණවලට පිටින්, මැතිවරණ ඉල්ලන්න බැහැ. මම කලින් කිව්වා වගේ ජනතාවත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කරන්න බැඳිලා ඉන්නවා. වැඩිපුර මැතිවරණ ඕනෑනම් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව වෙනස් කරගන්න ඕනෑ.

මේ අධිකරණ ක්‍රියාදාමය නිසා, නීතිපතිවරයාගේ කාර්යභ ාරය පිළිබඳවත් පුළුල් සංවාදයක් ඇතිවුණා නේද? නීතිපතිවරයාගේ කාර්යභාරය ගැන ඔබේ අදහස මොකක්ද?
නීතිපතිවරයාගේ කාර්යභාරය කියන එක වත්මන් නීතිපතිවරයාගේ ක්‍රියාකාරීත්වය ඇසුරෙන් විග්‍රහ කරන්න අමාරුයි. එතකොට අපට වැරදි චිත්‍රයක් මැවෙන්න පුලු‍වන්. ඒ නිසා නීතිපතිවරයාගේ කාර්යභාරය කෙසේ විය යුතුද කියන කාරණය මම වියුක්තව කතා කරන්නම්. 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් පස්සේ නීතිපතිවරයාගේ කාර්යභාරය වෙනස් වුණාද කියන සාකච්ඡාව ඇතිවෙන්න ඕනෑ. නීතිපතිවරයා කියන්නේ ශ්‍රී ලංකා ජනරජයේ ප්‍රධාන නීතිඥයා. ඔහු තමයි ව්‍යවස්ථාවට සහ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථනිරූපණයන්ට යටත්ව ආයතනවලට නීතිය අර්ථනිරූපණය කරන්නේ. නීතිපතිවරයා විසින් යම්කිසි තීරණයක් දුන්නාම මුළු රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයම ඒ තීන්දුවෙන් බැඳිලා ඉන්නවා. කෙසේ වෙතත් 19 වැනි සංශෝධනයෙන් පසුව ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු ගෙනෙන්න පුලු‍වන්. එහෙම අවස්ථාවක ජනාධිපතිවරයා වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය යුත්තේ නීතිපතිවරයා. ඇත්ත වශයෙන්ම ජනාධිපතිවරයාට විරුද්ධව එන නඩුවකදී නීතිපතිවරයාට කර්තව්‍යයන් දෙකක් තියෙනවා. එකක් තමයි ජනාධිපතිවරයා වෙනුවෙන් පෙනී සිටිම‍ දෙවැනි එක තමයි ජනරජයේ ප්‍රධාන නීති නිලධාරියා වශයෙන් කටයුතු කිරීම. ජනාධිපතිවරයා වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අවස්ථාවක වුව ඔහුට ජනරජයේ නීතිඥයා කියන වගකීමෙන් මිදෙන්න බැහැ. නඩුවකදී ඔහු ජනාධිපතිවරයාට උපදේශයක් දෙනවානම්, ඒ උපදේශය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථානුකූල විය යුතුයි. අනෙක ජනාධිපතිවරයා විසින් ගන්නා ඕනෑම තීන්දුවක් නිවැරදි බව අධිකරණයේදී තර්ක කරන්න බැහැ. යම් තීන්දුවක් නීත්‍යනුකූල නොවේ නම්, ඉදිරිපත් නොවී ඉන්න නීතිපතිවරයා කටයුතු කළ යුතුයි. කොහොම වෙතත් නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව පිළිබඳව පුළුල් සමාජ කතිකාවතක් එන්න ඕනෑ.

අතුරුදන්වූවන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ වාර්තාවක තිබ ුණා, ඇතැම් අතුරුදන්වීම් සම්බන්ධ වින්දිතයන්ගේ පාර්ශ් වයනුත්, තවත් නඩුවල චූදිතයාගේ පාර්ශ්වයෙනුත් නීතිපතිවරයා අධිකරණයේ පෙනි සිටින බව…
සංකීර්ණ නඩුවලදී ඔය ප්‍රශ්නය එන්න ඉඩ තියෙනවා. මම හිතන විදියට නීතිපතිවරයාගේ කාර්යභාරය සහ අධිකරණය ඉදිරියේ නඩු පැවරීමේ කාර්යභාරය පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකුට පවරන්න ඕනෑ. නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ නඩු පැවරීමේ අංශය ස්වාධීන කරන්න ඕනෑ. නඩු පැවරිමට සොලිසිටර් ජෙනරාල්වරයෙක් පත් කරන්න ඕනෑ. ඒ අංශයෙන් අපරාධ නඩු ආදිය පවරන්න ඕනෑ. එහෙත් යම් දේශපාලන කාරණාවක් ගැන ව්‍යවස්ථාමය කාරණාවක් ගැන කටයුතු එන්න ඕනෑ නීතිපතිවරයා යටතට. සමස්ථයක් විදියට ගත්තොත් නීතිපතිවරයා ගැන නීති ක්ෂේත්‍රය ගැන ලොකු කතිකාවතක් එන්න ඕනෑ.

පසුගිය කාලසීමාව තුළ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරුන්ග‍ේ ආගම වගේ දේවල් මත පදනම් වෙලා අධිකරණයට එරෙහ ිව සිදුකළ අදහස් දැක්වීම් දකින්නට ලැබුණා නේද?
එකක් තියෙනවා. කිසිම කෙනෙකුට හැකියාවක් නැහැ, විනිසුරුවරුන් මේ තීන්දුව දුන්නේ කරුණුවලින් පිටයි කියලා මතයක් ඇති කරන්න. මම අවුරුදු තිහක් ශේෂ්ඨාධිකරණයේ තමයි වැඩ කළේ. මට හිතෙනවා මේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ ස්වර්ණමය යුගයද කියලා. ඕනෑම විනිශ්චයකාරයෙකුට ආගමක් හා ජාතියක් තියෙන්න පුලු‍වන්. ඒත් විනිසුරුවරයෙක් කටයුතු කරන්නේ හෘදයසාක්ෂියට අනුව‍. ඒ හෘදයසාක්ෂියට ගියේ තම තමන්ගේ ආගමික විශ්වාසයන් මතද කියලා මම දන්නේ නැහැ. එහෙත් ශ්‍රී පවන් , ප්‍රියසාද් ඩෙප් සහ නලින් පෙරේරා යන හිටපු අගවිනිසුරුවරුන් යටතේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය අතිශය ස්වාධීන තැනකට ඇවිත් තියෙනවා. මේ අගවිනිසුරුවරුන් තිදෙනාම බෞද්ධයන් නොවෙයි. ඉතින්, අපට කන්ණාඩිය ඉදිරියට ගිහින් ස්වාධීන වෙන්නේ කෙසේදැයි නැවත නැවතත් අහන්න වෙනවා. ජාතිය කුමක් වුණත් ඒ අයගෙන් යමක් ඉගෙනගන්න වෙනවා. අපි බය නැතිව කියනවා, මේ ශේෂ්ඨාධිකරණය කිසිම ජාතියකට හෝ ආගමකට විශේෂ සැලකිල්ලක් දක්වන්නේ නැති බව.
වෘත්තිමය නිපුණත්වයක් තියෙන විනිසුරුවරුන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගෙන ඒම සඳහා පදනම හැදුණේ 19 වැනි සංශෝධනය තුළින්. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව විසින් ඉහළ අධිකරණවලට යෝජනා කළේ දක්ෂ, ස්වාධීන හා අපක්ෂපාතී විනිසුරුවරුන්. එහෙම නැත්නම් අපි හැමදාම දැක්කේ විශ්‍රාම යන්නට මොහොතකට පෙර පත්වෙන විනිසුරුවරුන්ව. ඒ වගේම ජනාධිපතිවරයාත්, කිසිම විශේෂ සැලකිල්ලක් නැතිව දක්ෂ විනිසුරුවරුන්ව තමයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගෙනාවේ. ඇතැම් පුද්ගලයන්ව පත් කරන්නැයි දේශපාලන කැන්වසින් ව්‍යාපාර තිබුණා. ඒත් ජනාධිපතිවරයා ඒ යෝජනා පැත්තකට දාලා ස්වාධීන අයව පත්කළා. එතුමාටත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවටත් ඒ ගෞරවය දෙන්න ඕනෑ. ජනාධිපතිවරයා විසින් අගවිනිසුරු නලින් පෙරේරාව පත් කරද්දීත් ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් හයවැනි ස්ථානයේ සිටි බව නොතකා, ඔහුගේ දක්ෂතාවය මත පදනම් වෙලා තමයි පත්කිරීම කළේ.