No menu items!
22.4 C
Sri Lanka
7 July,2025
Home Blog Page 86

රුසියාව තුළ ලේඛකයෝ සේවය කළේ ආණ්ඩුවට සහ මතවාදයට යුක්රේනියානු ලේඛකයන් ලිව්වේ තමන්ගේ පාඨකයන් වෙනුවෙන්: අන්ද්‍රෙයි කුර්කොව්

0

■ සුභාෂිණී චතුරිකා

මේ මොහොත වන විටදීත් රුසියාව සහ යුක්‍රේනය අතර යුද ගැටුම් සිදුවන වාතාවරණයක් තුළ බොහෝ දෙනා, එම ගැටුමට හේතු වී ඇති ඓතිහාසික, සමාජිය, ආර්ථික සහ භූ දේශපාලන තත්වයන් සොයා යන අතරවාරේ, සාහිත්‍යය ඇසුරු කරන්නන් මේ සියලුම කාරණා අඩු වැඩි වශයෙන් දෙරටේ සාහිත්‍ය තුළින්, විශේෂයෙන් යුක්‍රේනියානු සාහිත්‍යය තුළින් තේරුම් ගැනීමට උනන්දුවීමේ ප්‍රවණතාවක් මතු වෙමින් තිබෙයි.


එහෙයින් යුක්‍රේනියානු ඉතිහාසය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකු සහ යුදමය වාතාවරණයක් තුළ පවතින යුක්රේනියානු ජන ජීවිතය වඩාත් හොඳින් නිරූපණය කර ඇති සමකාලීන ලේඛකයන් දෙදෙනෙකු ඇසුරෙන් ඉහත කාරණා තේරුම්ගැනීමට කරන ලද උත්සාහයකි මේ.


සෙර්හිල් ප්ලොකි යනු හාවර්ඩ් සරසවියේ යුක්රේනියානු ඉතිහාසය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකි. රුසියාව සහ යුක්‍රේනය අතර සිදුවන වත්මන් යුද ගැටුම පිළිබඳව ඔහු මෙසේ අදහස් දක්වයි:
“මෙම ගැටුම ගැන කතාකරද්දී නිතරම පාහේ එය රුසියාව සහ නේටෝව යන කාරණයට ලඝු කරනවා. එහි තරමක සම්බන්ධයක් ඇතත්, ගැඹුරට මුල් විහිදුණු වෙනත් කාරණාත් මෙයට හේතු වෙනවා. එම තත්වය අපිට ලෝකයේ වෙනත් තැන්වලත් හඳුනාගන්න පුළුවන් – මොකද මේ අපි දකින්නේ ලෝක ඉතිහාසයේ එක් අවසාන අධිරාජ්‍යයක කඩා වැටීම. ඔස්ටි්‍රයානු- හන්ගේරියානු සහ ඔටෝමාන් අධිරජ්‍යයන් කඩා වැටෙද්දී රුසියනු අධිරාජ්‍යයේත් කඩා වැටීම ආරම්භ වුණා. බොල්ෂෙවික්වරු එය නැවත එක් කළා, ඒත් 1991 වසරේ රැයක් එළි වෙද්දී එයත් කඩාගෙන වැටුණා. හැම කෙනාම පුදුමයට පත්වුණා. කිසිදු මහා යුද්ධයක්වත්, මහා ලේ හැලීමක්වත් සිදු වුණේ නැති එක ආශ්චර්යයක් වුණා. දැන් අපිට තේරෙනවා එහිදී, යුද්ධය කල් දැමීමක් විතරයි මේ සිදු වෙලා තියෙන්නෙ කියලා.


ඇත්තටම රුසියානුවන් සහ යුක්‍රේනියානුවන් සම්බන්ධයෙන් ගතහොත්, එය තරමක් සංකීර්ණ තත්වයක්. ගැටුම් සහිත ඉතිහාසයක් තුළ අනන්‍යතාව සහ ජාතිය ගොඩනැඟීම සම්බන්ධයෙන් නොවිසිඳුණු ගැටලු බොහොමයක් තියෙනවා. උදාහරණයක් විදියට රුසියානුවන් විශ්වාස කරනවා එයාලා පැවත එන්නේ කියෙව් (යුක්‍රේනියානු භාෂාවෙන් Kyiv) වලින් කියලා. කියෙව් කියන්නෙ දැන් යුක්‍රේනය කියන ස්වාධින රාජ්‍යයේ ප්‍රධාන නගරය. පූටින් ලියනවා “The historical unity of Russians and Ukrainians” කියලා ලිපියක්. මෙහෙම යුද්ධයකට ගිය ජනාධිපතිවරු කී දෙනෙක් මේ වගේ ලිපියක් ලියලා කිසියම් විවාදයක් මතු කරලා තියෙනවද මීට කලින්? එය යුක්‍රේනියානුවන් ස්වාධීන රාජ්‍යයක් වෙනුවෙන් කරන ඉල්ලීමේ නීත්‍යනුකූල බවට කරන ලද අභියෝගයක්. අපි ඓතිහාසිකව එකම ජන කොට්ඨාසයක් නම් ඔබට වෙනත් රාජ්‍යයක් සඳහා ඇති අයිතිය කුමක්ද? ඔබට එවැනි අයිතියක් නැත! මෙය වෙනත් අධිරාජ්‍යයන් බිඳ වැටීමේදී සිදු වුණේ නැහැ. ඒත් දැන් එය රුසියානුවන් සහ යුක්‍රේනියානුවන් අතර සිදුවෙනවා.


මේවා තමයි ගැඹුරට මුල් බැස ගිය කාරණා සහ මේ ගැටුමේ සමස්ත ව්‍යුහය. සීතල යුද්ධය අවසාන වීමත් සමඟ සෝවියට් සමූහාණ්ඩුව බිඳ වැටුණා. එය උණුසුම් යුද්ධයක් නොවෙයි, ඒත් එය ආර්ථිකමය වශයෙන් සහ භූ-උපායමාර්ගික ලෙස මොස්කව් පරාජයට පත් වුණු යුද්ධයක්. දැන් යටත් ප්‍රදේශ තීරයක් ලෙස එම අධිරාජ්‍යය නැවත පවත්වාගැනීමේ උත්සාහයක් තමයි මේ සිදු කරන්නේ. රුසියාව ආර්ථික සහ දේශපාලනික ක්‍රම මඟින් එය උත්සාහ කළා, දැන් මේ අරන් තියෙන්නෙ රුසියාව අතේ තියෙන අවසාන මෙවලම වන යුදමය ක්‍රියාමාර්ගය. රුසියාවේ මාධ්‍ය මඟින් උලුප්පා දක්වන නේටෝ කතාන්දරයට වඩා, (එයත් වැදගත් තමයි, එය ගැටුමට හේතුවක් වන එක ස්ථරයක් පමණයි) ඊට ඉහළින් බොහෝමයක් දේශපාලනික, ඓතිහාසික සංස්කෘතික ස්තරයන් තිබෙනවා මේ ගැටුම පැහැදිලි කර ගත හැකි.”


මෙකී රටවල් දෙක අතර සිදුවන යුදමය ගැටුම ඓතිහාසික, සමාජීය, දේශපාලනික සන්දර්භයන් තුළ තබා තේරුම් ගැනීම සඳහා ඔහු විසින් අපට යුක්‍රේනියානු සාහිත්‍ය කෘති ද්විත්වයක් නිර්දේශ කරනු ලබයි. ඒ සෙර්හි ෂදාන්ගේ The Orphanage කෘතියත් (2021), අන්ද්‍රයි කුර්කොව්ගේ Grey Bees (2021) නම් නවකතා ද්විත්වයය. ඔහුට අනුව සෙර්හි ෂදාන් රට තුළ වඩාත් ඉදිරිපෙළ නවකතාකරුවෙකු වන අතර කුර්කොව් ජනප්‍රියත්වයට පත් වී ඇත්තේ යුක්‍රේනයෙන් පිටත දීය.


මහාචාර්යවරයා සෙර්හි ෂදාන්ගේ The Orphanage කෘතිය පිළිබඳ මෙසේ අදහස් දක්වයි:
“The Orphanage කියන්නේ අසීමිතව සිත් ගන්නාසුලු කෘතියක්. සෙර්හි ෂදාන් පැවත එන්නේ නැගෙනහිර යුක්‍රේනයෙන්. යුක්‍රේනියානු රජය යුරෝපා සංගමයට ඇතුළත් නොවීමට ගත් තීරණයක් සමඟ 2013 වසරේ ඇවිළුණු සටන්වලදි, ඔහු ඉපදුණු යුක්‍රේනයේ දෙවන විශාල නගරය වන කාර්කිව් තදබල ලෙස එම සටන්වලට මැදි වුණා. ෂදාන් බහුවිධ දක්ෂතා ඇති අයෙක්. ඔහුට ඔහුගේම සංගීත කණ්ඩායමක් තියෙනවා, ඔහු ගී ගයනවා, නවකතා සහ කවි ලියනවා, ඔහු චිත්‍ර අඳිනවා. ඉතින් මට අනුව මේ කෘතිය ඉතාමත් නිර්භීත උත්සාහයක්. මොකද කියනවානම්, යුද්ධයක් සිදුවෙන අතරවාරේ කතා කිරීමට නොපෙළඹෙන දේවල් ගැන ඔහු සංවාද කරනවා. යුද්ධය තුළ අප මෙසේ කියනවා “මේ අපි, අපි දක්ෂිණාංශිකයි. අපි තමයි වීරයෝ. අනෙක් අය මේ හැම පැත්තෙන්ම අපට ප්‍රතිපක්ෂය යි.” ඇත්තටම අපි යුක්‍රේනියානුවන්, යුක්‍රේන දේශප්‍රේමීන්.


ඒත් මේ කෘතියේ තියෙන්නෙ පාෂා නම් පශ්චාද් – සෝවියට් අනන්‍යතාවක් තියෙන පුද්ගලයෙක් ගැන. ඔහු ජනවාර්ගික ලෙස යුක්‍රේනියානුවෙක් උනත්, ඔහු ඇත්තටම ගතහොත් යුක්‍රේනියානුවෙක් වත් රුසියානුවෙක් වත් නොවෙයි. ඔහුටම සුවිශේෂ අනන්‍යතාවක් ඔහුට නැහැ. ඒක තමයි දැන් යුක්‍රේනියානු පාලනයෙන් පිටත තිබෙන, දොන්බාස්වල ප්‍රදේශ වගේම තවත් බොහොමයක් නැගෙනහිරදිග යුක්‍රේනියානු ප්‍රදේශවල කතාව. ජාතික අනන්‍යතාව විධිමත් ආකාරයෙන් ගොඩනැඟිලා නැහැ.


පාෂා කියන්නෙ ගුරුවරෙයෙක්, ඔහු යුද ගැටුම්වලදී කිසිම පැත්තක් ගන්නේ නැහැ. ඒත් ඔහුගේ ඥාති පුත්‍රයෙකු බෙදුම් රේඛාවෙන් එහා පැත්තෙ බෙදුම්වාදීන් විසින් පාලනය කරන ප්‍රදේශයක සිරවී සිටිනවා. ඔහුට දැනෙනවා ඔහු එහි ගිහිල්ලා එම පුත්‍රයාව බේරා ගත යුතු බව. එහිදි, ඒ මේ අත සිදුකරන සංචාරය තුළදී ඔහු තේරුම් ගන්නවා ඔහුගේ ගෙදර පවතින්නේ කොහේද කියන එක. එය ඉතාමත් සුවිශාල, වැදගත් දෙයක්: යුද්ධය විසින් යුක්‍රේනයෙත්, යුක්‍රේනියානු අනන්‍යතාවෙත් හැඩ රුව වෙනස් කළා. එය යුක්‍රේනයේ නැගෙනහිරදිග පෙදෙසේ මීට කලින් නොතිබුණු රටකට ඇති බැඳීමක් වෙතට අපව රැගෙන යනවා. එය බෙදී ඇති පෙදෙසක සිටින අප, අයිති කොතෙනටදැයි සොයා යන කතාන්දරයක්.


පාෂා නිතරම කරදරේ වැටෙනවා, මොකද යුද්ධයක් පවතින විටදී පවා ඔහු ප්‍රවෘත්ති දැන ගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කරන නිසා. ඔහුට අවශ්‍ය නැහැ මොනවද සිද්ධ වෙන්නෙ කියලා දැන ගන්න. ඔහුට ඕනෑ සාමාන්‍ය විදියට ඔහුගේ දවස ගත කරන්න.


මේ මොහොතේ යුක්‍රේනයේ සිදුවන්නෙත් ඒක. ජනතාව කලබල වෙලා නැහැ. කඩ සාප්පු සුපුරුදු විදියට ම පවතිනවා. අපි කෝවිඩ් කාලෙ කළා වගේ වැසිකිළි කඩදාසි ගොඩගහගන්න පොරකන්නෙ නැහැ. හැමදේම සුලබව තියෙනවා. වෙනසකට සිදුවන එකම දේ තමයි ජනතාව පුළුවන් තරම් අවි ආයුධ මිලදී ගන්න එක. ඒ නිසා ආයුධ තමයි වෙළඳපළේ හිඟ වෙන්නෙ. එය සමාජයක් විදියට ප්‍රතිචාර දක්වන හරිම වෙනස් විදියක්. එයාලා වෙන කිසිම දෙයක් නෙමෙයි, අවි ආයුධ තමයි එක්රැස් කරන්නෙ. එහි තේරුම එයාලා කොහේවත් දුවන්නෙ නැතිව එයාලට ඕනෑ ප්‍රතිවිරෝධීව නැඟී සිටින්න. එයාලට ඕනෑ එයාලවම ආරක්ෂා කරන්න.”


සෙර්හිල් මහාචාර්යවරයා නිර්දේශ කළ අනෙක් කෘතිය වන Grey Bees ලියා ඇති අන්ද්‍රෙයි කුර්කොව් වැඩමනත් ලෙස ප්‍රසිද්ධියට පත් වී ඇත්තේ හාස්‍යජනක නවකතා ලිවීමටය. රුසියාව යුක්‍රේනයට පහර දීමත් සමඟ ඔහු අලුතින් නවකතා ලිවීම නවත්වා, තම රට තුළ මේ මොහොතේ සිදු වන්නේ කුමක්දැයි ලෝකයට පැහැදිලි කර දීමට තම කාලය කැප කරයි.
කුර්කොව් බොහෝ කාලයක සිට යුක්‍රේනය තුළ රුසියාව කරන පහරදීම සහ යුදමය ආක්‍රමණ පිළිබඳ ලෝක ප්‍රජාවගේ අවධානය යොමු කිරීමට උත්සාහ කළ ලේඛකයෙකි. ඔහු විසින් මුලින්ම 2018 වසරේ ලියන ලද කෘතිය, එලැඹෙන අප්‍රියෙල් මස ඇමරිකාව තුළදී නැවත එළි දැක්වීමට නියමිතය. එම කෘතියට ප්‍රධාන වශයෙන්ම පාදක වී තිබෙන්නේ, රුසියාවට පක්ෂපාති කැරලිකරුවන් විසින් දැනියෙස්ක් සහ ලොකාන්ස්ක් නම් නගර ස්වාධීන බව ප්‍රකාශයට පත් කළ නැගෙනහිරදිග යුක්‍රේනයේ දොන්බාස් පෙදෙස පිළිබඳවය.


එම කෘතිය තුළ යුක්‍රේනියානු හමුදාව සහ බෙදුම්වාදීන් අතර පිහිටි නිෂ්ක්‍රිය පෙදෙසක ජිවත්වෙන වයස්ගත මිනිසුන් දෙදෙනෙකුගේ ජීවිත පිළිබඳව නිරූපණය වෙයි. ඉන් එක් පුද්ගලයෙක් තමන් වටා සිදුවෙන ගැටුමට අවධානය යොමු කරනවාට වඩා ඔහු ඇති කරන මී මැස්සන් ගැන සැලකිලිමත් වීමට ප්‍රියතාවක් දක්වයි.


නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් වෙබ් අඩවිය සමඟ කුර්කොව් කරන ලද මෙම සම්මුඛ සාකච්ඡාව තුළදී ඔහු, කාලයක් තිස්සේ පවතින යුද ගැටුම් නිසා යුක්‍රේනයේ සාහිත්‍යයට සිදු වී ඇති බලපෑම පිළිබඳ තම අදහස දක්වයි.

ඔබ දැන් කියෙව්වල ඔබගේ නිවසේ ඉන්නෙ. ඉතින් දැන් ජිවිතය ගෙවෙන්නෙ කොහොමද?


අප පෙරදි නම් ආරක්ෂාව සොයමින් උන්නා, මොකද අසල්වැසියො කෑගහන්නට පටන් ගත්තා, ගුවන් ආක්‍රමණයක් සිද්ධ වෙන්න යනවා කියලා. අපි ආරක්ෂාව හොයනවා වෙනුවට හෝටලෙකට ගිහින් පැය කිහිපයක් ගත කරලා ආපහු ආවා. ඉන් පස්සේ අපි ගියා මගේ මිතුරෙකුගේ නිවෙසක ආරක්ෂිත තැනකට. ඒත් එය අප්‍රසන්න තැනක්, ප්‍රියමනාප නැහැ. තවදුරටත් පිපිරීම් සිදුවුණත්, තරමක නිහැඬියාවක් පැවතුණ නිසා අපි ආපසු නිවෙසට ආවා.
සමහර පාඨකයන් “Grey Bees” කෘතිය වෙත හැරෙනවා මෙම ගැටුමේ සුළමුල සොයා ගන්න. ඇයි ඔබ තීරණය කළේ නැගෙනහිර යුක්‍රේනයේ සිදුවුණු පැරණි යුද්ධය ගැන ලියන්න?
ඇත්තටම මම මේ කෘතිය ලියන්න බරපතළ ලෙස සැලසුම් කළේ නැහැ. ඒත් 2014 වසරේ දොන්බාස්වල ඉඳලා කියෙව්වලට මහා පරිමාණයෙන් සරණාගතයන් එන්න පටන් ගත්තා. ඒ වගේම රුසියානු සහ යුක්‍රේනියානු හමුදා අතර මහා ජනකායක් සිරවෙලා උන්නා යා යුත්තේ කොහේටද කියලා කිසිම අදහසක් නැතිව. මට අවශ්‍ය වුණා ඒ ජනතාවට හඬක් ලබා දෙන්න.

මේ කෘතියේ ප්‍රධාන චරිත ද්විත්වය ගනුදෙනු කරන්නෙ එදිනෙදා සාමකාමී දිවි පැවැත්මත් එක්ක. ඔවුන් දේශපාලනය හෝ යුද්ධය ගැන හෝ තැකීමක් කරන්නේ නැහැ.


ජනතාවට අවශ්‍ය තමන්ගේ ජිවිතේ රැකගන්න. තමන්ව පෞද්ගලිකව විනාශ නොවන්නේ නම් ඔවුන් යුද්ධයට අනුගත වෙනවා. මම එහි තෙවරක් ගොස් තිබෙනවා. මම දැකලා තියෙනවා එහි කුඩා දරුවන්ට පවා ශබ්දය මඟින් කුමන ආකරයේ පිපිරුමක් සිදුවේදැයි අනුමාන කිරීමේ හැකියාව තිබෙන සැටි. යුද්ධය ඔවුන්ගේ එදිනෙදා ජිවිතයේ කොටසක් බවට පත් වෙලා.

ඔබ එම ගැටුම ඉතා සමීපව නිරික්ෂණය කළ පුද්ගලයෙකු විදියට මේ ආක්‍රමණය සිදු වේවි යැයි ඔබ බලාපොරොත්තු වුණාද?


නැහැ. මම හිතුවේ නැහැ එය සිදුවේවි කියලා. දැන් මම දකින දෙයක් තමයි පුටින් දැන් මහලුයි, දැන් ඔහු කතා කරන්නෙ ස්ටාලින් මරණයට පෙර කතා කළා වගේ. පුටින්ට හීනයක් තිබුණා සෝවියට් සමූහාණ්ඩුව නැවත ගොඬනඟන්න. ඉතින් රුසියානු භාෂාව තේරෙන, එහෙත් රුසියාවට ආදරය නොකරන හැමකෙනාම ඔහු ද්‍රෝහීන් විදියට සැලකුවා. ඔහු කැමති ද්‍රෝහීන්ව මරන්නයි.

2014 සිට මේ අවිගත් ගැටුම් යුක්‍රේනයේ සාහිත්‍යයට බලපෑවේ කොහොමද?


යුද්ධයට කලින් අපට යුද සාහිත්‍යයක් තිබුණේ නැහැ. අපිට තිබුණේ ලිංගික කාරණා, මත්ද්‍රව්‍ය සහ රොක් ඇන් රෝල් සංගීතය සහ අපරාධ ගැන කතාන්දර. ඒත් යුද්ධයට සමාන්තරව එහි සාහිත්‍යයකුත් බිහි වුණා. ඒ සාහිත්‍යය පළපුරුදු ලේඛකයන් වගේම නවකයින් අතිනුත් ලියවුණා. ඒ ලේඛකයෝ සමහර විට මේ මොහොතේදීත් යුද පෙරමුණට යමින් ඉන්නවා ඇති.
යුක්‍රේනය මේ යුද්ධයෙන් නොනැසී පැවතුණොත් එය වඩාත් සටන්කාමී සාහිත්‍යයක් නිර්මාණය කරාවි. ඉන් අදහස් වෙන්නේ නැහැ අපේ සාහිත්‍යය වඩා හොඳ දියුණු එකක් වේවි කියලා. මම ඒකෙන් අදහස් කරන්නේ එය මීට වඩා දේශපාලනීකරණයට ලක් වේවි කියන එකයි -සෝවියට් සාහිත්‍ය වගේම, ඒත් වෙනස් ආකාරයේ ප්‍රචාරයකින් සහ දේශප්‍රේමි අදහස්වලින්.

ඒත් ඒ ආකාරයේ සාහිත්‍ය ප්‍රගමණයක් ඔබ තුළ තැවුල් ඇතිකරනවා.


ඔව් ඇත්තටම! මොකද රුසියාව තුළ සම්ප්‍රදායක් විදියට ලේඛකයෝ සේවය කළේ එහි ආණ්ඩුවට සහ මතවාදයට. නමුත් යුක්‍රේනයේ ලේඛකයෝ ලීව්වේ තමන් සහ ඔවුන්ගේ පාඨකයන් වෙනුවෙන්. මම අදහස් කළේ අපේ රටේ ආණ්ඩුව යන්තමින්වත් වද වුණේ නෑ ලේඛකයෝ මොනවද ලියන්නේ කියන එක ගැන. ඒ නිසායි යුක්‍රේනය තුළ යුක්‍රේනියානු ඉතිහාසය ගැන නොව ලිංගිකත්වය, මත්ද්‍රව්‍ය සහ රොක් ඇන්ඩ් රෝල් සංගීතය ගැන වැඩි වැඩියෙන් පොත් ලියැවුණේ.■

තොරතුරු මූලාශ්‍ර :

nytimes.com
fivebooks.com

රට බේරා ගන්නට පේ වුණ කලාකරුවනි.

කලාකරුවෙකු නොව කවර මනුෂ්‍යයෙකු වුව සංවේදී නම් – විචාරශීලී නම්, සියල්ලට කලින් ගඳ සුවඳ හඳුනා ගන්නට පුළුවන් විය යුතුය. මහාපරිමාණ මුල්‍ය වංචා – සාපරාධී මනුෂ්‍ය ඝාතන සාධාරණීකරණය කරන්නට සංවේදී මනුෂ්‍යයෙකුට පුළුවන් ද?

■ ආචාර්ය සිරිල් ගුණපාල

ලංකාව අදූරදර්ශී පාලකයෙකුට හා බලතෘෂ්ණාවෙන් මඩනා ලද පවුලකට උරුම කර දී ඔවුන්ට රිසි රිසි අන්දමට භුක්ති විඳින්නට රට වැසියන් ‘භීතියට‘ පත් කරන ලද පිරිස් අතර ඉදිරියෙන්ම සිටියේ සංඝයා වහන්සේලා බව කිව යුතු නැත. ඊළඟට ජනතාව ‘ඇන්දවීමට‘ පේ වී, ජනතාවට ආමන්ත්‍රණය කළ පිරිස ලෙස කලාකරුවන් හැඳින්වීම නිවැරදි යයි සිතමි. එබැවින් ‘සාහිත්‍ය හා ජීවිතය’ වෙනුවෙන් කැපවුණ මේ තීරුවෙන් අද කතා කරන්නට සිතුණේ රට බේරා ගන්නට පේ වුණ, ‘දේශප්‍රේමී කලාකරුවන්’ අවිචාරයෙන් කළ අනර්ථය ගැන ය. ඊට නිමිත්ත වූයේ පසුගිය දිනක පුවත් පතකට කලාකරුවන් කිහිප දෙනෙකු කර තිබුණ ප්‍රකාශ බව ද සඳහන් කරනු කැමැත්තෙමි. ඒ කිහිප දෙනා හැර අනෙක් උදවිය අලු‍ත් පාරකින් රාජපක්ෂ පවුලට දර දිය අදින්නට පුහුණු වෙනවා වෙන්නට පුළුවන. එක්කෝ වේෂ නිරූපණය ගැන හිතා බලනවා විය හැකිය. ලක්වාසී ජනතාවත් – රටත්, ඉතිහාසයේ කිකලකවත් මුහුණ නුදුන් අන්දමේ භයානක ඉරණමකට මුහුණ දී සිටින්නේ අවිචාරවත් පාලකයෙකුගේ අදූරදර්ශී තීරණ නිසා බව නොදන්නා කෙනෙකු අද සොයා ගන්නට නැත. මේ පාලකයාට වැඩියෙන්ම ප්‍රශස්ති ගායනා කළේ කලාකරුවන් බව හඳුනා ගැනීමට සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ පැයකටත් අඩු කාලයක් ගත කිරීමෙන් පිළිවන. අභාග්‍යය නම් ඔවුන් ජනතාවගේ හා රටේ ඉරණම අබිමුව අද නිහඬව සිටීමය. ඒ ඔවුන්ට සෞභාග්‍යය උදාවී තිබෙන නිසා ද?

ඇත්ත නැත්ත කිරීම


ඇත්ත නැත්ත කිරීම සම්බන්ධයෙන් කීර්තියක් උසුලන්නේ නීතිඥ ප්‍රජාව ය. ඔවුන් එසේ කරන්නේ තමන්ගේ සේවාදායකයා නිදහස් කර ගැනීමටය. එය කරන්නේ නිසි මිලක් අය කරමිනි. ඒ ඒ නීතිඥ චරිතය සතු කීර්තිය මත, මිල තීරණය වන බව ද අසන්නට ලැබේ.
කලාකරුවන් කටයුතු කරන්නේ ද සේවාදායකයෙකු වෙනුවෙන් යයි කිව හැකිය. එහෙත් ඔවුන් පවසන්නේ තමන් ජනතාව වෙනුවෙන් – වඩා යහපත් සමාජයක් වෙනුවෙන් – ජනතාව සබුද්ධික කිරීම වෙනුවෙන්, අසම සම කාර්යභාරයක නිමග්න බව ය. ඒ තම තමන්ගේ ප්‍රතිරූප සඳහා ස්වයංවින්දනයක යෙදීම වැනි කටයුත්තකි. ජනතාවගේ රසඥතාව මොට කරන තුට්ටු දෙකේ වැඩවලට වුව තම තමන්ට අදාළ මිල ලබාගෙන පෙනී සිටින බව සනාථ කිරීමට වචන අවැසි නැත. ඉතින් ඒ වෘත්තිය නිසා බැවින් දොසක් නොකීවත් ඔවුන් දඬුවම් නොලබන අපරාධකාරයන්ට නොදෙවෙනිය. මන්ද, මැරවරයන් මිනී මරන්නේ ඒ ඔවුන්ගේ වෘත්තිය බැවිනි. ඒ කෙසේ වෙතත්, කුසලතාවන්ට අදාළ මිල සමඟින් බොහෝ කලාකරුවන්ට අන් කිසිවෙකුට උරුම නොවන ”‍දෛනික බෝනස්”‍ එකක් ද හිමි ය. ඒ බෝනස් එක නම් ‘ප්‍රසිද්ධිය හෝ කීර්තිය‘ යි. ඒ බෝනස් එකෙන් උපරිම ”‍රසය”‍ භුක්ති විඳින්නට මහින්ද රාජපක්ෂ සූක්ෂ්ම විය. එහි අග්‍රඵලය ”‍මහරජාණෝ”‍ බවට භෞතීස්ම කිරීමෙන් කූටප්‍රාප්ත විය.


දිනක් මා නුවර සිට කොළඹට එන විට අපූරු දෙයක් සිදු විය. මා පැමිණෙමින් තිබුණ බස් රථය පොලීසියෙන් නතර කළේ රියැදුරු වරදක් කළ බැවිනි. පොලිස් නිලධාරියෙකු ඔහුට දඩ කොළය ලියමින් සිටින විට අධිවේගයෙන් පැමිණි ජීප් රථයක් ද තවත් නිලධාරියෙකු විසින් නතර කෙරිණි. ඒ ජීප් රිය ඉරි කපා නොව, පාරම සන්තක කරගෙන ය පැමිණියේ. ඒ ජීප් රියෙහි සිටි පිරිස අතර වූ ‘සුදුපාට නිළියක්‘ රියෙන් බැස පොලිස් නිලධාරියාට බැණ වදින්නට වූවාය. පොලිස් නිලධාරියා කලබල නොවී දඩ කොළය ලියන්නට උපදෙස් දුන්නේය. එසැණින් ඒ පොලිස් නිලධාරියාට නිළිය පැමිණි ජීප් රථය පදවාගෙන ආ රියැදුරු ජංගම දූර කථනයක් ගෙනැවිත් එයට කතා කරන ලෙස බැගෑපත්ව කීවේය. පොලිස් නිලධාරියා නොසතුටින් මුත් ජංගම දූර කථනය ගත්තේය. ඔහු තමන්ට ඇමතුම ඔස්සේ කියන දේවල් අසා සිට, නිළිය පැමිණි ජීප් රථය පිටත් කර හැරියේය. පසුව අප දැන ගත්තේ වියත්මගෙන් ආ ඇමැත්තෙකුගේ අණ පරිදි නීතිය නවා දැමුණ බව ය. අප ගමන් ගත් බස් රථයේ රියැදුරු පැවසුවේ ”‍ප්‍රසිද්ධිය කියන්නෙත් බලයම තමයි”‍ යන්නය.


නීතිඥවරයෙක් ඇත්ත නැත්ත කරන්නට මහන්සියෙන් නීතියේ සිදුරු සොයා සෑහෙන සටනක් කරයි. කලාකරුවන්ට එහෙම සටන් අවැසි නැත. රියැලිටි ෂෝ එකක විනිශ්චය මණ්ඩලයේ වාඩිවීම වුව ප්‍රමාණවත්ය.


කලාකරුවන් අතර ඉතා අහිංසක පිරිසක් සේම, කලාවට කැපවී ඍජු කශේරුකා උරුම කර ගත් ඇත්තෝ ද සිටිති. ඔවුන්ව පවා හීලෑ කර ගැනීමට මහරජාණෝ සමත් වූහ.


ප්‍රසිද්ධිය හා කීර්තිය නිතරම, කල් මැන විකිණිය හැකිය. මහින්ද රාජපක්ෂත් නළුවෙකු බැවින් සියලු‍ කලාකරුවන් මල්ලට දමා ගත්තේ කජු කන විලසිනි. ඒ සියල්ල වෙනුවෙන් ගෙවිය යුතු මිල ඔහු ගෙව්වේ නැත. ඒ මිල පවා ගෙව්වේ මහජනතාවය. එබැවින් දේශපාලනඥයන්ට ගැති වුණ කලාකරුවන් මහජන මුදල් වක් මඟින් අවභාවිත කළ අය ලෙසින් නම් කිරීමේ කිසි වරදක් නැත. තමන් කටපාඩම් කර ගත් සාවද්‍ය විෂය කාරණා සහ තමන්ගේ මුඛරිකම ඉවහල් කරගෙන නොදන්නා දෙයක් නොමැති බවට පිල් විහිදන කලාකරුවෙකු රාජපක්ෂවරුන්ට ප්‍රශස්ති ගැයීම කෙළවර කළේ බුදුන්ටත් නෑකම් ගළපාලමිනි. ඒ වූ කලී ඇත්ත නැත්ත කිරීමට වඩා මාර එකකි. ඒ වූ කලී කිසියම් දැනුමක් හා කුසලතාවක් පත අට එකට හිඳ අවභාවිත කිරීමකි. ඒවාට උරුම මිල විගණනය නොවීම වාසනාවක් නොවේ ද?


ඉතින් කලාකරුවන් මහින්ද රාජපක්ෂ වෙනුවෙන් සේම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වෙනුවෙන් ද කළේ ‘මීයක් කැඩීම‘ ය. මීයක් කඩන්නේ අත ලෙවකන්ටයෑ.

අවිචාරයෙන් රඟපෑම


නළුවන් හා නිළියන් කරන්නේ රඟපෑම ය. රඟපෑම කුසලතාවකි. හොඳම නළු නිළියෝ වනාහි රඟපෑම පුහුණු කළ ඇත්තෝ වෙති. එබැවින් ඔවුන්ට අවශ්‍යතාවට ගැළපෙන පරිදි රංගනයේ නිරත විය හැකිය.


කුසලතා පූර්ණ නළුවන් හා නිළියන් – ගායක ගායිකාවන් ජනතාවගේ ආදරයට බඳුන් වන්නෝ වෙති. එනිසාම ජනතාව හැමදාම කලා නිර්මාණ තුළින් විනා කලාකරුවන් කිසිම දේශපාලන වේදිකාවක් මතින් දකින්නට සතුටු නැත. අභාග්‍යය වූයේ කලාකරුවන් ජාතිවාදය හා ආගමික අන්තවාදය හිසින් ගත් පවුලකට රට සින්න කර දෙන්නට අවිචාරයෙන් දේශපාලන වේදිකා මතට ගොඩ වීම ය. ඒ අවිචාරය නිසා අද රටම අන්ධකාරයකය. තම තමන් කළ රංගනයන්ට නිසි මිල හෝ අපේක්ෂා කළ වරප්‍රසාද උපරිමයෙන් ලබා ගෙන සැපසේ සුවසේ සිටියත් ඔවුන් අවිචාරයෙන් රටට කළ නපුරට වන්දි ගෙවිය යුතුම ය.


අද කිරිදරුවන් බඩගින්නේ මියැදෙන තැනකය. බෙහෙත් නැතිව ලොකු කුඩා කවුරුන් කොයි වෙලාවක මරුමුව වැටේදැයි කිව නොහැකි තත්වයකය. වෙර වීරියෙන් කීයක් හරි හම්බ කර ගන්නට බැරි තැනකට ජන ජීවිතය ඇද වැටී තිබේ. අත මුදල් ඇතත් ජීවත් වෙන්නට අවශ්‍යම දේ හෝ මිලට ගන්නට බැරි තත්වයක් වැඩී වර්ධනය වේ.


කලාකරුවන් රට බේරා ගත් අන්දම මාර ය. සෙල්ලිපියක් ලියන්නට වටියි.


අත පය වීසි කොට කෑ ගසන්නට සමත් රංගනය ප්‍රගුණ කර සිටින ශ්‍රියන්තයෝ ගෝඨාභය සිංහසානාරූඪ කරනු වස් යහපාලන ආණ්ඩුව විකුණන ලැයිස්තුවක් මහ හඬින් – ‘‍අවිචාරයෙන්’‍ ඉදිරි පත් කළහ. රසික රසිකාවන් පමණක් නොව ආච්චිලා සීයලා ද ඒ උදාරම් දේශප්‍රේමී හඬට එදා මුසපත් වන්නට ඇත. දේශපාලන වේදිකාවල කරන්නේ රඟපෑම් නොවන බවය අහිංසක ජනතාව හිතට ගන්නට ඇත්තේ.


කෙනෙකු ලියන පිටපතක ගැඹුරු වචන කියූ පමණින් – කියමින් රැඟූ පමණින් නළුවා හෝ නිළිය විචාරශීලී නැණවතෙකු වන්නේ නැත. කලාකරුවන් වනාහි නැණවත් පිරිසක් නම් දේශපාලන වේදිකාවලට ගොඩ වී සාපරාධී දේශපාලනඥයන්ගේ රෙදි සෝදන්නේ ද නැත. රඟපෑමට ලේ රත් කර ගන්නට හැකි වුව, ඉන් ජනතාවගේ ලේ රත්කර දමා රටක් විපතට පත් කිරීම මහ පොළොව නුහුලන අන්දමේ අපරාධයකි.


රටේ සියලු‍ කලාකරුවන් ගෝඨාභය වෙනුවෙන් හිටගෙන සිටින බවත්, අනෙක් පැත්තේ කිසිවෙකුත් නැති බවත් එදවස ශ්‍රියන්තයන් පවසා සිටියේ රට බේරා ගන්නට කලාවේ බල මහිමය ඒකරාශි වී තිබෙන වග අවධාරණය කරමිනි. ඒ උදාරම් නළු තෙම අද කියන්නේ තමනුත් පෝලිමේ බව ය. ඒ කීමත් සිනා රසයම සදනු සේ ය. ඒ කෙසේ වුව තමන්ට සෞභාග්‍යය උතුරා ගලන බැවින් දෝ එතුමන්ගේ ඇඹේණිය වූ නිළිතුමී රංගනයට, එදවස භාවනාව ද එක් කොට ගෝඨාභය රට බේරා ගන්නා අන්දම සපථ කළ අන්දම අදත් මුහුණු පොතෙන් රස විඳින්නට හැකිය. මේ නිළිතුමී අදත් පවසන්නේ ”‍හෙට යහපත් වන වග”‍ ය. අහෝ! පෙම්බරයාණන් පෝලිමේ බව කීම මුසාවක් ද? උගුරට හොරා බේත් කෑමක් ද? මතු දවසක රඟන්නට අලු‍ත් පිටපතක් කට පාඩම් කරමින් සිටීමක් ද?


”‍සුභ සහ යස”‍ නිර්මාණය කළ සයිමන් අද නැති එක කොච්චර හොඳ ද?


සිංහලෙන් ලියවුණ වැදගත්ම දේශපාලන නාට්‍යය ලෙස අවිවාදයෙන් පිළිගැනෙන ”‍සුභ සහ යස”‍ ශ්‍රියන්ත විසින් යළි නිෂ්පාදනය කරනු ලැබීම හා එහි රඟපෑම ගැඹුරු සත්‍යයක් පවසයි. ඒ ගැඹුරු සත්‍යය අනෙකක් නොව නළුවෙකුට කළ නොහැක්කක් නොමැති බවයි. අවශ්‍යතාව මත මධු පානය පමණක් නොව අවශ්‍යතාව උදෙසා මලමූත්‍ර වුව ”‍රස කොට තලු‍ මරා”‍ බුදින්නට පානය කරන්නට හැකි බව නොවේද මතු දවස හෝ ජනතාව සිහි විකල් නොවී වටහා ගත යුත්තේ.

කලාකරුවන් සහ දේශපාලනය


කලාකරුවන්ට දේශපාලනය අකැප ද? නැත. කලාව ම වනාහි දේශපාලනික ක්‍රියාදාමයකි. ලොව ප්‍රකට කලාකරුවන් තම තමන්ගේ රට වැසියන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් කළ දෑ පවා ඇත. ඔවුන් ඒ හැම දෙයක්ම කළේ ගවරැළක් සේ නම් නොවේ. ගැඹුරු දැක්මකින් මඬනා ලද්දන් ලෙසින් මානව වර්ගයාගේ යහපත උදෙසාය ඔවුන් කැපවුණේ.
කිසිම කලාකරුවෙකුට මනුෂ්‍යයෙකු කතා කරන භාෂාව, අයත් ජාතිය, අදහන ආගම යනාදි කාරණා මත නිර්ණය කළ නොහැකිය. කලාකරුවා නම් මනුෂ්‍යයාගේ දේශපාලනය තුළ පදනම මනුෂ්‍යත්වයම වේ. එනිසාමය කලාකරුවෙකුට කිසිම යුද්ධයකට ආවැඩිය නොහැක්කේ. කිසිම යුද්ධයක් සාධාරණීකරණය කළ නොහැක්කේ.


ලංකාවේ පැවති යුද්ධය දඩමීමා කරගෙන දේශපාලන සංස්කෘතිය තුළ ”‍දේශප්‍රේමය”‍ නමින් ව්‍යාජයක් කරළියට ගෙන ආවේ රාජපක්ෂවරුන්ය. ඒ දේශප්‍රේමයට අනුව ”‍දෙමළ ජාතිය”‍ රටට විපතකි. ත්‍රස්තවාදය පරාද කළ බැවින් මහින්ද – ගෝඨාභය රට බේරා ගත් නායකයෝ වෙති. මේ නායකයන්ගේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් කලාකරුවන් ද දඩමීමා කර ගත්තේ, ”‍ත්‍රස්තවාදය = දෙමළ ජාතිය”‍ යන්නය. ත්‍රස්තවාදය අවසන් කළේ නම් ජාතිය එක්සේසත් කළ යුතුය කියා මහ හඬින් පවසා සිටින්නට අපේ කලාකරුවන් අසමත් වූයේ මක් නිසා ද? ඒ ඔවුන්ගේ දේශපාලනය කලාවේ දේශපාලනය නොවුණු නිසා ය.


ධර්මසේන පතිරාජාගේ විශිෂ්ට ‘දේශපාලනික‘ සිනමා කෘතිවල රඟපෑ මාලිනී ෆොන්සේකා සිනමාව තුළ තමන්ට ලැබුණ චරිතයට ප්‍රාණය ලබා දුන්න ද, ඇය දේශපාලනිකව කොතරම් සබුද්ධික කෙනෙකු වී ද යන්න විස්තර කළ යුතු නැත.


අනෙක් වැදගත් කාරණාව නම් දේශපාලනඥයන් බලය උරුම කර ගැනීම සඳහා කලාකරුවන් ‘පාවිච්චි‘ කිරීම ය. ඒක මැනවින් සනාථ වන්නේ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකේම නායකයන් ඡන්දයක් ආසන්න වන විට කලාකරුවන් තැනකට රැස් කර කන්න බොන්න දී පිටත් කිරීමෙනි.

දේශපාලනඥයන් දන්නා කාරණාවක් වන්නේ කලාකරුවන්ට කෑම ටිකක් බීම ටිකක් දුන්නාම සන්තෝෂ වන බැවින් දිනුවාටත් පසුව ඒ වැඩේම කර ‘ගේම ක්ලෝස්‘ කළ හැකි බවය. එහෙත් බලය වෙනුවෙන් කලාකරුවන් ‘පාපිස්නාවක්‘ බැවින් කිහිප දෙනෙකුට පදවි – තානාන්තර පිරිනමා සියල්ලන් තුළ ‘කුසගින්න‘ අවුලු‍වා තබා ගන්නටද දේශපාලනඥයන් ශූරය.


නීලා වික්‍රමසිංහ කොතරම් දක්ෂ ගායිකාවක් ද? ඇය නොදන්නා දේශපාලන විගඩමක් නටා ඊට මිල සේ ලද තානාන්තරය බියක් චකිතයක් නැතිව භාරගැනීම හොඳින්ම සනාථ කර සිටින්නේ ලංකාවේ කලාකරුවන්ගේ තරම ය. මේ කටයුත්ත සාධාරණීකරණය කිරීමට ඉවහල් කර ගන්නේ සරච්චන්ද්‍රට තානාපති තනතුරක් ප්‍රදානය සහ ඔහු එය භාර ගැනීමය. සරච්චන්ද්‍රම හාස්‍යයෙන් පවසා තිබෙන්නේ තානාපතිකම තමන්ට කිසිම ලෙසකින් කරන්නට පුළුවන් රාජකාරියක් නොවූ බවය. සරච්චන්ද්‍රට අනුව එසේ නම්, නීලා – රෝහණ බැද්දගේ වැනි උදවිය ගැන කවර කතා ද? ලංකාවේ පාලකයන් විදේශ සේවාව තුට්ටු දෙකට දමන ලද අතර කලාකරුවන් ඒ වැදගත් සේවාව පිරුවටයක් කර ගැනීමෙන් පෙන්වා සිටින්නේ තම තමන්ගේ දේශපාලන නැණ මහිමයේ තරම නොවේ ද?


ජාතිවාදය කලාකරුවන් හිසින් ගැනීම ම දෘෂ්ටිමය බංකොළොත්භාවයකි. ජාතිවාදය සහ ආගමික අන්තවාදය හිසින් ගත් නායකයෙකු වෙනුවෙන් ජනතාව ”‍ඇන්දවීම”‍ කලාකරුවන් තමන්ගේ අවිචාරවත් බව හා මනුෂ්‍යත්වය සම්බන්ධ අසංවේදීකම අමු අමුවේම නිරුවත් ව විදහා පෑමක් වන්නේය.

කලාකරුවන් තනතුරු සහ වරදාන


කලාකරුවන් ඒකරාශි වූයේ රට බේරා ගැනීමට බවය හඬ නඟා පෙන්වා සිටියේ. රට බේරා ගැනීම පිණිස ‘විරුවා‘ අභිෂේක කළ කලාකරුවන් – කාරියන් පොරකාගෙන කියපු ගීතය හදපු මිනිහාම පැවසුවේ ‘විරුවා‘ නිසා ‘විරවුණ‘ බව ය. කලාකරුවන් සහ කලාකාරියන් පොරකාගෙන ගැයූ ගීතය විරුවාගේ සම්ප්‍රාප්තියෙන් අනතුරුව රටට අත්වන ඉරණම ගැන ‘අනාගතාභිවාදනය‘ වීම දෛවයේ සරදමකි.


කලාකරුවන්ට යම් යම් කුසලතා තිබෙන බව, ඇතමුන් ඇතැම් ක්ෂේත්‍රයන්හි දක්ෂයන් බවටත් වාදයක් නැත. එහෙත් ඔවුන්ට ආණ්ඩුකරණයට හවුල් වන්නට තිබෙන්නේ කවර සුදුසුකමක් ද? ටෙලි නාට්‍ය හදපු සුදත් රෝහණ අයිටීඑන් සභාපති වී පස්ස බිම ඇණ ගත්තේ ඒ නිසා නොවේ ද? ගායකයෙකු ලෙස නමක් දිනාගත් ජගත් වික්‍රමසිංහට අත්වුණ ඉරණමට හේතුවත් එයම නොවේද? මේ උදවිය යමක් කමක් කර ගත් බවට තිබෙන කයිකතන්දර සියල්ල ඇත්ත නූනත් සියල්ල බොරු විය නොහැකිය.


ඉතිහාසය පුරාම කිසිම කලාකරුවෙකු දේශපාලන පත්වීම් ලබාගෙන ඇතත් කිසිවෙකුට ඒ ඒ තනතුරු දරමින් රටට – ජනතාවට කිසිවක් කරන්නට පුළුවන් වී නැත. බොහෝ තැන් කලාකරුවන් නිසා විනාශය කරා තල්ලු‍ වූ නිසාවෙන් පත්වීම් දුන්න පුද්ගලයාටම පත්වීම ආපහු ගන්නටත් සිදුවුණ බව ඇත්තකි. සිවිල් නිලධාරීන් විසින් දැරිය යුතු පදවිවලට කලාකරුවන් පත්වීම ඔස්සේම විදහාපාන්නේ තමන්ගේ තරම අධිවිනිශ්චය කිරීමකි. කලාකරුවන්ට ආයතනයක් නිසි අන්දමට පවත්වාගෙන යන්නට නොහැකි බව පාලකයන් නොදන්නේ නොවේ. එසේ මුත් තනතුරු ප්‍රදානය කරන්නේ තනතුරු නොලත් අයවත් ‘ටියුන්කර‘ තබා ගැනීමටය. එනිසාය එක් වතාවක යමක් නොලද කෙනෙකු යළි වතාවක් අලු‍ත් වටයකින් දර දිය අදින්නට පේ වෙන්නේ. තවත් කලාකරුවන් – කලාකාරියන් තනතුරු ලබන්නේ නැත. ඔව්හු නායකයන්ගෙන් පමණක් නොව අමාත්‍යවරුන්ගෙන් අවැසි වේලාවට නිසි රිසි ඵල නෙළා ගැනීමට සමත් වෙති. ආණ්ඩුවේ උත්සව – සංදර්ශන කොන්ත්‍රාත්වලින් මිලියන ගණනින් උපයා ගැනීමට ඒ අනුව සමත් වූවෝ වෙති. තනතුරක් භාරගෙන සවුත්තු වෙනවාට වඩා, තනතුරක් භාරනොගෙන ප්‍රගතිශීලීව සිටිමින් ‘පතල් කැණීම‘ අගනා බව ඔවුන් පසක් කරගෙන තිබෙන්නේ කලාකරුවන් සතු අන්තර්ඥානයෙන් වෙන්නටත් පුළුවන.


රටම විපතකට පත් කරන්නට දායක වුණ කලාකරුවන්ගෙන් ඇතැමුන් යම් යම් දේ විමසන විට පවසන්නේ ‘මං නං ආයෙ දේශපාලනය කරන් නෑ‘ යන්නය. කලකිරී සිටින බව රහසින් පවසන්නෝ ද වෙති. ඈත දවසක කලා සන්ධානය කියා එකක් තැනීමට කැපවුණ සංගීතඥයෙක් ආණ්ඩුව පිහිටුවූ පසුව එදත් කලකිරුණේය. එහෙත් අනතුරුව මහ මැතිවරණයේ දී ඔහුගේ නම ජාතික ලැයිස්තුවට ඇතුළත් විය. එනිසා කලකිරීම දුරුවී හෙතෙම පිබිදුණි. එහෙත් මැති සභයට ඔහුව පත් කෙරුණේ නැත. ඔහු යළිත් කලකිරුණි. එනමුත් ඔහු අලු‍ත් වටයකින් සහ පිරිවර සමඟ දර දිය ඇද ජනාධිපති උපදේශක පදවියක් ලබමින් සිතැඟි සපුරා ගන්නට සමත් විය. නාමික උපදේශකලා හැත්ත බුරුත්ත අතරේ සිට මහජන මුදලින් පිං පඩි ගත්තේ ජීවත් වෙන්නට හැකියාවක් නැති අහීපාතයෙක් නිසා ද? නැත. මේ ලංකාවේ ඉහළින්ම සිටින කලාකරුවන්ගේ නිරුවතය. පහළ – පහළ සිටින අය ගැන කවර කතා ද?


අද දවසේ අඤ්ඤකොරොස් වී සිටින කලාකරුවන් හෙට දවසේ රට බේරා ගැනීමට අලු‍ත් සින්දුවක් ගයමින් පෙරමං බලන බවට පේන කියන්නට ඥානක්කා කුමට?

ගඳ සුවඳ නොදැනීම


කලාකරුවන් හරිම සංවේදී පිරිසක් බව ඔව්හුම කියති. මේ පට්ට කෙබරයකි. කලාකරුවන්ගේ තිරේ පිටුපස කතාවලින් සංවේදීකම් පිටාර ගලා ගලා බසියි.


කලාකරුවෙකු නොව කවර මනුෂ්‍යයෙකු වුව සංවේදී නම් – විචාරශීලී නම්, සියල්ලට කලින් ගඳ සුවඳ හඳුනා ගන්නට පුළුවන් විය යුතුය. මහාපරිමාණ මුල්‍ය වංචා – සාපරාධී මනුෂ්‍ය ඝාතන සාධාරණීකරණය කරන්නට සංවේදී මනුෂ්‍යයෙකුට පුළුවන් ද? මහඅධිකරණවලින් අධිචෝදනා ලද තැනැත්තෙකු – සාපරාධී ක්‍රියාදාමයන් රැසකට වග කිව යුත්තෙකු විචාරශීලීව දකින්නට අසමත් වුණ කලාකරුවන් භාවාතිශය ප්‍රශස්ති ගයා කළ වින්නැහිය ගැන අදවත් සාමූහික කම්පාවක් නැත්තේ කිම? සංවේදී නම් අගතියෙන් තොරව සියලු‍ කලාකරුවන් ප්‍රසිද්ධියේ සියලු‍ රටවැසියන්ගෙන් සමාව ඉල්ලා සිටිය යුතුය. අවම වශයෙන් එය හෝ කරමින් තමන් සංවේදී පුද්ගලයන් බව රටට පවසා සිටීමටවත් අවංක විය යුතු නොවේද? එහෙත් එහෙම දෙයක් හෝ කරන්නට කී දෙනෙකුට කොන්දක් තිබේ ද?


කලාකරුවන් සංවේදී පුද්ගලයන් නම්, රටට පැළෙන්ඩ ආදරේ නම් යුද්ධය අවසන් කළ සෙන්පතියා බලතෘෂ්ණාවෙන් හිරගත කළ විට කටවල් පියා ගත්තේ මක් නිසා ද? ඊට හේතු දෙකක් තිබේ. පළවෙනි හේතුව අන්ධ භක්තියයි. දෙවෙනි හේතුව කටවල් ඇරියාට පලක් නොවන බව ගැන දැනුමයි.


බලය ලබා ගන්නට කලාකරුවන් ‘පාට වස්ත්‍රයක්‘ වුව ඔවුන්ගෙන් උපදෙස් ලබන්නට හෝ ඔවුන්ට ඇහුම් කන් දෙන්නට තරම් පාලකයෝ ‘අඥාන‘ නැත. කලාකරුවන්ගේ තරම දන්නේ කලාකරුවෙක්ම නොවැ!


කලාවේ මුඛ්‍ය අරමුණ මනුෂ්‍යයාගේ ජීවිතාවබෝධය පුළුල් කිරීමය. කලාව ඈත අතීතයේ සිටම බිහිවී වැඩී වර්ධනය වී තිබෙන්නේ මනුෂ්‍යයා වෙනුවෙනි. ග්‍රීක නාට්‍යයක එක පිටපතක් හෝ කෙනෙකු කියවා තිබේ නම් මනුෂ්‍ය ඝාතනය තරම් බිහිසුණු තවත් දෙයක් නැති වග පසක් වනු ඇත. කලාව කිසිදා යුද්ධයකට ආවඩා නැත. කලාවෙන් පෙන්වා තිබෙන්නේ යුද්ධයෙන් දිනන කෙනෙකු නැති වග ය. කලාව ලොව තිබෙන ගැඹුරුතම විෂයකි. ඒ විෂයේ අංශු මාත්‍ර ජීවත්වීම සඳහා හේතුභූත වුව කලාව විෂයෙහි සබුද්ධිමත් බවක් නැතිකම ගායිකාවන් – නිළියන් මනරම්ව සනාථ කළ සැටි සිහි කළ යුතු ද නැත. ශිල්පීය කුසලතාව යනු ප්‍රඥාසම්පන්න බව නොවේ.
රට බේරා ගැනීමට පේ වුණ ඇතැම් නිළියන් පෙම් රස මවන්නට – පෙම් සුව පුදන්නට සමත්කම් පෑව ද මානව සමාජයේ ඉරණම අවබෝධ කර ගැනීමට ඒ ඒ ක්‍රියාදාමයන් ඔස්සේ පුළුවන්කමක් නැත. ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ විශේෂයෙන්ම මහින්ද රාජපක්ෂ මුවහත් කළ දේශපාලනය තුළ කලාකරුවන් අහස් කූරු – මල් වෙඩිලි – නිලා කූරු බවට පත් කෙරුණේ ඉන් ජනතාවගේ ඇස් නිලංකාර කරන්නට පුළුවන් නිසාය. ඉන් එහා කිසිවක් නැත. කලාකරුවන්ට වරදාන – තනතුරු ප්‍රදානයට නාස්ති කළ ධනය ද මහජන ධනයම වේ. රටේ පාලකයා අබිමුව මුසපත්වීම – පාලකයා ළෙන්ගතුකම් පෑම නිසා ප්‍රමෝදයට පත්වීම කලාකරුවන්ට සෑහේ නම් ‘අමරණීය සිහිවටන‘ නම් අනුකම්පාවෙන් ඒවා දෙස බැලිය හැකිය. එහෙත් එකක් කිව යුතුය. එය නම්, හැම අවකාශයකම මොන මොන තාලෙන් හෝ ‘සුරතාන්තයට‘ පත්වීමේ අවසානය විනාශය බව තේරුම් ගත යුතුය. ඊට ගඳ සුවඳ වෙන් කොට හඳුනා ගැනීම ප්‍රමාණවත් වේ.

කලාකරුවනි – කලාකාරියනි


ලංකා ඉතිහාසයේ දරුණුම ඛේදය ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටේ නායකයා බවට පත්වීම බව නිසැකවම ලියැවෙනු ඇත. එසේම එක පවුලකට රට රිසි රිසි ලෙස භුක්ති විඳින්නට පුළුවන් වීම ගැන ද වංශ කතාවක් ලියැවෙනු ඇත. තඹ සතයක් හරි හම්බ නොකළ රජ පවුලේ දරුවන් ඇති කරන සුනඛයන්ට පවා ආහාර ආනයනය කරන්නට මහජන මුදල් වැය කරන තත්වයක් – කිසිම හිරිකිතයක් නැතිව මහජන මුදල් අවභාවිත කරන තත්වයක්, රාජපක්ෂ සමයන්ට පෙර වෙනත් සමයක තිබුණේ නැත. රට තුළ දීර්ඝ කාලයක් වැඩී වර්ධනය වෙමින් පැවති සම්ප්‍රදායන් කඩා බිඳ දැමීම ගැන ද කිව යුත්තේ එයයි.


දේශප්‍රේමී කලාකරුවන් – රට වෙනුවෙන්, මව්බිම වෙනුවෙන් පෙරට ආ කලාකරුවන්ට තමන් තෝරා ගන්නට උපදෙස් දෙන්නේ රටේ පුරවැසියෙකුවත් නොවන බව වටහා ගන්නට නොහැකි වීම කවර නම් සාපයක් ද?


රට බේරා ගන්නට පෙරට ආ භික්ෂූන් ද – කලාකරුවන් ද, රට බේරා ගත් නායකයන් රටේ කෑලී කෑලි බලවතුන්ට පවරා යැපෙන තත්වයක් තුළ නිහඬව සිටින්නේ ඒවාත් ඉත සිතින් අනුමත කරන නිසා ද?


ආපහු හරවන්නට බැරි තරම් වරදක් මෙවර කලාකරුවන් එකතු වී කළ බව අවම වශයෙන් හෘදය සාක්ෂියක් හෝ ඇත්නම් පිළිගත යුතුව තිබේ.


අද තරම් පෝළිම් යුගයක් විවෘත ආර්ථිකය ඇති වන්නට පෙරවත් මෙරට තිබුණේ නැත. අද පෝළිම්වල ලගින්නේ නැති බැරි උදවිය පමණක් නොවේ. භූමිතෙල් ටිකකින් යැපෙන මිනිස්සු පවා අද අන්ත අසරණය. රට බේරා ගත් හැටි නම් අපූරුය.


රූපවාහිනී නාළිකාවල රියැලිටි ෂෝ එකකට ආරාධනා ලත් තැනැත්තියක පවසා ඇත්තේ ‘රට ගිනිගෙන තිබෙන පසුබිමක තමන්ට හිනා වෙන්නට තරම් මානසිකත්වයක් නැති බව‘ ය. එවිට ඇයට ලැබී තිබෙන පිළිතුර වන්නේ ‘ඔයාට දෙන අවස්ථාව එපා නම් ඒක භාර ගන්න සිය ගාණක් පෝළිමේ සිටින බව‘ ය.


මෙන්න අපේ කලාකරුවන් – කලාකාරියන් තොරොම්බල් වන සැටි!


සිහි බුද්ධියක් කියා දෙයක් ඉතිරිව තිබේ නම් කලාකරුවනි, කලාකාරියනි, ඔබට හැකි දේ පමණක් කරමින් ඉන් හරි හම්බ කරගෙන ජීවත් වෙන්නට සාමූහිකව හෙට දවසේ හෝ වග බලා ගනු මැනවි.


සමහර විට නම් දරාපු කලාකරුවන් – කලාකාරියන් තමන්ට පසු පසින් සිටින අය පෙරටු කරගෙන ඉදිරියටත් මනදොළ සපුරා ගන්නට බැරි නැත. එකක් වටහා ගත යුතුය. එය නම් රට අහේනියක් අබිමුව ය. ගුවන් තොටුපළවල් ‘ජාත්‍යන්තර‘ ඒවා ලෙසින් පුතු කුමරුන් විවෘත කළේ කිසිම ජාත්‍යන්තර තත්වයක් ඒවා තුළ ගොඩ නඟා නොවේ. අවැසි සැණින් රජ පවුලටම ඇෆ්ගනිස්ථානයෙන් හෝ – චීනයෙන් හෝ ජෙට් යානා ගෙන්වා ගෙන කලාකරුවන් – සංඝයා බේරා ගත් රටට ‘හාදු වැසි‘ දී පිටමං වන්නටය. එහෙත් අහිංසක කලාකරුවන්ට – කලාකාරියන්ට එවිට බේරා ගත් මවුබිමේ ජීවත් වෙන්නට හෝ පුළුවන් කමක් තිබේදැයි දන්නේ දෙවියන් පමණි.


බර්ටෝල්ඩ් බ්‍රෙෂ්ට් කීවේ, ‘විනාශය කැඳවා ගන්නට නුවණක් අවැසි නැති බවත්, යහපත එහෙම පිටින්ම ප්‍රඥාවේ ඵලයක්‘ බවත් ය. ■

නාට්‍ය කරන්න වෙන්නේත් මේ අර්බුදය ඇතුළේම තමයි: වේදිකා නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂ
අසංක සායක්කාර

0

■ ඇන්තනී වෙරංග පුෂ්පික

අලු‍තින් කරන්න යන කෙටි නාට්‍ය පොකුරෙන්ම කතාව පටන් ගනිමු.


මේ කෙටි නාට්‍ය 4ක්. ‘ශ්‍රීමත් සුමන’‍ කියන මගේ පරණ කෙටි නාට්‍යයකුත් මේ අතර තියෙනවා. ඊට පස්සෙ එක එක වකවානුවල ඔළු‍වෙ වැඩ කළ, සමහරවිට ස්ක්‍රිප්ට් එක ලියලා ඉවරකළ නාට්‍ය මේ කෙටි කතා පොකුරෙ තියෙනවා. ‘නයන ලලන’‍ කියන්නෙ මගේ කෙටිකතා ඇසුරෙන් හදපු කෙටි නාට්‍යයක්. ඒක මුලින්ම කරන්නේ 2020 විතර. 2019දී මගේ කෙටිකතා පොතක් එළියට ආවා. ඒ අනුව මේ කෙටි නාට්‍ය කරන්නේ පර්යේෂණාත්මක වැඩක් හැටියට. ඒ වගේම ‘වික්ටර්’ කියන කෙටි නාට්‍යය සහ අලු‍ත්ම නිෂ්පාදනයක් විදිහට ‘දුලා’‍ කියන කෙටි නාට්‍යයත් එකතු කරලා තමයි කෙටි නාට්‍ය පොකුරක් විදිහට පෙන්වන්න කටයුතු කරන්නේ. ලංකාවෙ දිගු නාට්‍යයක් පෙන්වන්න පුළුවන්. නමුත් තනි කෙටි නාට්‍යයක් පෙන්වන්න විදිහක් නැහැ. තනි කෙටි නාට්‍යයක් විදිහට දර්ශනවාර පෙන්වන්න බැහැ. විනාඩි 20ක 30ක නාට්‍යයක් බලන්න ටිකට් අරගෙන මිනිස්සු එන්නේ නැහැ. ඒක නිසා තමයි කෙටි නාට්‍ය එකතු කළ වැඩක් විදිහට යන්න බැලු‍වේ.

අලු‍ත් කෙටි නාට්‍යයට අමතරව අසංක සායක්කාරට 2009දී කළ ‘ශ්‍රීමත් සුමන’‍ විශේෂ වෙන්නේ ඇයිද කියලාත් කතාකරමු.


‘‍ශ්‍රීමත් සුමන’‍ කිහිප පැත්තකින් විශේෂයි. මට විතරක් නෙමෙයි, සමිත සුධීෂ්වර සහ පූර්ණිමා විජේසිංහ කියන අපි තුන් දෙනාගෙම එකතුවක් තමයි සුමන කියන්නෙ. සුමන කෙටි නාට්‍යයේ රඟපාන්නෙ සමිත. ඒකෙ මියුසික් කරන්නෙ පූර්ණිමා විජේසූරිය. අපි තුන්දෙනාගෙම ගමන් මගේ එක්තරා විදිහකට ටර්නින් පොයින්ට් එකක් වෙන තැනක් වුණා ශ්‍රීමත් සුමන කෙටි නාට්‍යය. මේ නාට්‍යය 2009 ඉඳලාම අඛණ්ඩව කරගෙන ආ නාට්‍යයක්. මේ නාට්‍යයේ දර්ශනවාර 40 ක් විතර කරලා තියෙනවා. 2009දී මේ නාට්‍යය හරහා කතා කළ දේශපාලනික, සමාජ හා ආර්ථික කාරණා එදාටත් වැඩිය අදට ඉතාම හොඳට ගැළපෙනවා. ඒ නිසා ශ්‍රීමත් සුමන කියන්නේ මේ වෙලාවෙ කරන්නම වටිනා නාට්‍යයක් හැටියට අපිත් හිතනවා.

මේ නාට්‍ය පොකුර නම් කරලා තියෙන්නේ ‘වැඩිහිටියන්ට පමණයි’ කියලා. ඒ වගේම මේ නාට්‍ය බලන්නත් පුළුවන් වැඩිහිටියන්ට පමණයි.


මේ කෙටි නාට්‍ය 4න් ශ්‍රීමත් සුමන ඇරෙන්න අනෙක් නාට්‍ය තුනටම රැඟුම් පාලක මණ්ඩලයෙන් පෙන්වන්නට සහතිකය ලැබෙන්නේ වැඩිහිටියන්ට පමණයි කියන නිර්ණායකය උඩ. අපි බලාපොරොත්තු වුණෙත් ඒ විදිහෙ නිර්ණායකයක්ම තමයි. මොකද පොඩි අයත් එක්ක මේ ගනුදෙනුව කරන්න පුළුවන්කමක් නැහැ. වැඩිහිටියන් එක්ක තමයි අපිට මේ සංවාදය ගෙනියන්න ඕනෑ. නාට්‍ය හතරෙම තියෙන්නේ වැඩිහිටි තේමාවන්. ඒ නිසා තමයි අපි ඒ නමම දැම්මෙ.

ඔබගෙ නාට්‍යවල දකින ලක්ෂණයක් තමයි ගැඹුරක් තියෙන සමාජ, දේශපාලන හා ලිංගිකත්වය පිළිබඳ කාරණා ඉතාමත් සරල විදිහට ප්‍රහසනාත්මකව ප්‍රේක්ෂාගාරයට ගෙනයෑම.


අපි නාට්‍ය හරහා කතාකරන්නේත් ඒ ගැඹුරම තමයි. උදාහරණයක් විදිහට අපි ‘ඌරෝ අතර පෝර්ක්’‍ නාට්‍යයෙන් කතාකරන්නේ සංස්කෘතික මිනිසා ගැන. ඒක ලංකාවෙ දේශපාලනයේ ගැඹුරුම මාතෘකාවක්. ‘‍මම කෙලින් මිනිහෙක්’‍ නාට්‍යයේ කතාකළේ ලිංගිකත්වය සහ බලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්. නමුත් මේ කාරණා ගැඹුරුයි කියලා ශේක්ස්පියරියානු හෝ බ්‍රෙෂ්ට්ගේ තියරියකින් නෙමෙයි අපි කතාකරන්නේ. අපි මේක ගෙනෙන්නෙ නාට්‍ය ඇතුළෙ තියෙන බ්ලැක් කොමඩි එකෙන්. දාරියෝ ෆෝ ගේන්නෙත් බ්ලැක් කොමඩි එකෙන්. අපි හැමතිස්සෙම නාට්‍යය හරහා එළියට ගන්නේ මේකත් එක්ක තියෙන ස්වෝපහාසය සහ අඳුරු ප්‍රහසනය.

ඔබ නාට්‍ය හරහා ගෙනඑන දේශපාලන, සමාජ හා ලිංගිකත්ව කාරණා නිසා එක්තරා කාලයක ජාතික හා සංස්කෘතික විරෝධියෙක් විදිහටත් අතැම් අය හඳුන්වන්න ගත්තා. ඒ වගේම ඔබගේ නාට්‍ය කිහිප විටකදීම වාරණයටත් ලක්වුණා.


නාට්‍ය බලන කෙනෙක්ට ඔය කියන දේවල් එක එක තැන්වලට දාගන්න පුළුවන්. අපි ජාති විරෝධී ද නැද්ද කියන එක නාට්‍ය බලන අයටම තීරණය කරගන්න පුළුවන්. ජාතිය කියන එකේම තියෙනවා ප්‍රශ්නයක්. මම කියන්නේ ලංකාවෙ සංස්කෘතිය තියෙන්නේම අප්සෙට් තැනක. ඒ නිසා මම ඒ කියන දේවල් ගැන හිතන්න කලබල වෙන්නේ නැහැ. ‘මං කෙලින් මිනිහෙක්’‍ නාට්‍යය බලලා, ඒක වාම විරෝධී නාට්‍යයක් කියලා වමේ අය කලබල වුණා. තවත් පැත්තකින් කිව්වා මේක බෞද්ධ විරෝධී නාට්‍යයක් කියලා. නමුත් ඒ කියන දේවල් මට අදාළ වෙන්නේ නැහැ.

මෙවර රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ ඔබගේ ඌරෝ අතර පෝර්ක් නාට්‍යයට හොඳම නළුවා, හොඳම සංගීතය, හොඳම වේදිකා පරිපාලනය සමග හොඳම ඇඳුම් නිර්මාණය සඳහා කුසලතා සම්මානයකුත් හිමිවුණා.


මම මුලින්ම රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලට නාට්‍යයක් කරන්නේ 2001 අවුරුද්දෙදි. 2001 අවුරුද්දෙ ඉඳන් අවස්ථා කිහිපයකදී ම රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙල මම නියෝජනය කරලා තියෙනවා. ඒ වගේම එළියෙ ඉඳන් බලාගෙන ඉඳලාත් තියෙනවා. රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලට නාට්‍යයක් ඉදිරිපත් කිරීම ඇතුළේ නාට්‍යකරුවෙක්ට දේවල් තුනක් තිබෙනවා. පළවෙනිම කාරණය තමයි නාට්‍ය උළෙලේ අවසාන වටයේ නාට්‍ය බලන්න එන ඕඩියන්ස් එක. ඉස්සර මීට වඩා ලොකු සහ සවිඥානික ඕඩියන්ස් එකක් හිටියා. එන්න එන්න ඕඩියන්ස් එක කුඩා වුණත් තවමත් දෙයක් ඉතුරුවෙලා තියෙනවා. මෙවර නාට්‍ය උළෙලෙත් මගේ නාට්‍යයට වගේම තවත් නාට්‍ය කිහිපයකටම පිරී ඉතිරිලා යන ඕඩියන්ස් එකක් හිටියා. දෙවන වැදගත් කාරණය තමයි, යම් නාට්‍යයකට සම්මානයක් ලැබුණොත් ඒක හොඳයි නාට්‍යය දුවාගන්න ප්‍රචාරණ වැඩක් විදිහට. තුන්වෙනි කාරණය තමයි, හදිස්සියේවත් සම්මානයත් එක්ක යම්කිසි මුදලක් ලැබුණොත් ඒක නාට්‍ය ශිල්පීන්ට හොඳයි. මොකද මේ නාට්‍ය කතන්දරය ඇතුළේ ශිල්පීන්ට මහා ලොකු ගෙවීමක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ කාරණා තුන ඇරෙන්න රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ හෝ වෙනත් නාට්‍ය උළෙලක කිසිම උපයෝගිතාවක් පේන්නේ නැහැ. පිරී ඉතිරිලා යන ප්‍රේක්ෂාගාරයක් තිබීම ඕනෑම නාට්‍යකරුවෙක්ට පොඩි ආතල් එකක් තියෙන වැඩක්.

ඌරෝ අතර පෝර්ක් නාට්‍ය ආරම්භයට පළමුවෙනි සීනුව නාද කිරීමට පෙර සිටම මෑත කාලයේ ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයන් වෙනුවෙන් නිර්මාණය වුණ තේමා ගීත කිහිපයක් වාදනය වෙනවා. එම තේමා ගීත සහ නාට්‍ය අතර තිබෙන සම්බන්ධය මොකක්ද?


ඌරෝ අතර පෝර්ක් නාට්‍යයෙන් අපි කතා කරන්නේ සමකාලීන සංස්කෘතික මිනිසා ගැන. ඒ නිසා නාට්‍යය බද්ධ වෙන්නේ කාලීන දේවල් එක්ක. මේ නාට්‍යයේ අවසානයක් නැහැ. අපි නාට්‍යය එන්ඩ් කරද්දිත් කියන්නේ නාට්‍යය ආරම්භ වුණා කියලා. වේදිකාවෙ පෙන්වන නාට්‍යයේ නෙවෙයි, සැබෑ නාට්‍යය තියෙන්නේ මෙතැනින් එළියේ. නාට්‍යයේ ආරම්භය කියන්නේ බෙල් ගහලා පටන් ගන්න ආරම්භයක් නෙමෙයි. ඕඩියන්ස් එක ඇවිල්ලා වාඩිවෙන මොහොතේ සිට තිබෙන්නේ නාට්‍යය. ඒකට අපි ගේන්නේ ලංකාවෙ දේශපාලන ඉතිහාසයේ මැතිවරණ කැම්පේන්වලට ගත්ත සිංදු. මිනිස්සු අහුවුණෙත් ඒ කැම්පේන්වල සිංදුවලට. ලංකාවෙ අපිව ඌරො බවට පත් කරපු ඉතිහාසය කියන්නේ මේ කැම්පේන් හරහා ගොඩනැගිච්ච ඉතිහාසය.

අපි දන්නවානේ රටේ මොනවාගේ තත්වයක්ද තියෙන්නේ කියලා. එහෙම එකේ රුපියල් 1000ක් 1500ක් දීල නාට්‍යයක් බලන්න පුළුවන් ප්‍රේක්ෂාගාරයක් ඉන්නවාද කියන එක ගැනත් ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා.


දැන් රට තිබෙන්නේ අර්බුදයක තමයි. හැබැයි මීට කලින් වුණත් අර්බුදය අර්බුදයම තමයි. රුපියල් 1000ක් දීලා නාට්‍යයක් බලන්න එනවා කියන එක මිනිසුන්ගෙ අවශ්‍යතාවලින් සෑහෙන්න ඈත තියෙන දෙයක්. ඒක දැන් ඈත්වුණා නෙමෙයි. පෙට්‍රල් 180 ගණන්වලට තියෙද්දිත් ඔය මිනිසුන්ගෙ තත්වය ඔහොම්මම තමයි. ඒක එහෙමයි කියලා නාට්‍යකරුවෝ කවදා හරි පෙට්‍රල් අඩුවෙලා, උද්ධමනය අඩුවෙලා ඩොලර් ලංකාවට එනකන් නාට්‍ය හදාගෙන ගෙවල් ඇතුළට වෙලා ඉන්න ඕනෑ නැහැ. අපිට නාට්‍ය කරන්න වෙන්නේත් මේ අර්බුදය ඇතුළේම තමයි. අපි මෙච්චරකල් නාට්‍ය කළේත් අර්බුද ඇතුළේ. අපි දන්නේ නැහැ ඉස්සරහට කොහොම නාට්‍ය කරන්න වෙයිද, තියෙන ටිකත් නැතිවෙලාම යයිද කියලා. නමුත් කොහොම කෙළවිලා ගියත් අපිට නාට්‍ය කරන එක නතර කරන්න බැහැ. තාමත් මොන ප්‍රශ්නෙ තිබුණත් සල්ලි දීලා නාට්‍ය බලන්න එන මිනිස්සු ටිකක් ඉන්නවා. මිනිසුන්ටත් ඒ රසවින්දනය ඕනෑ කරනවා. ඒ නිසා මේක ඔහොම තමයි යන්න වෙන්නේ. වෙන විකල්පයක් නැහැ. එහෙම නම් අපි වැඩේ අකුලාගෙන ගෙවල්වලට වෙලා ඉන්න වෙනවා. මම සූදානම් නෑ අකුලාගෙන ගෙවල්වලට වෙලා ඉන්න. පුළුවන් තරමක් අල්ලාගෙන කරගෙන යනවා. හැබැයි මිනිස්සු එයිද නැද්ද කියන අවදානමක් තියෙනවා.■

ලංකාව ඉන්දියාව සමග ආබද්ධ වුණු පාලන ක්‍රමයක් අරගෙන යන්න ඕනෑ: මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය සිතුමිණි රත්නමලල

0

අපි සෘජුවම හැකි ඉක්මනින් ඉන්දියාව සමග එක් විය යුතුයි. භූ දේශපාලනික වශයෙන් මේ කලාපයේ ඉන්දියාවට තිබෙන බලය ගැන අපි උපායමාර්ගික විය යුතුයි. ඉන්දියාවේ බලය අපේ ගොඩඒමට උපායමාර්ගිකව යොදාගන්න තිබෙන අවස්ථාවක් තමයි අපි ඉන්දියාව සමග සෘජු දේශපාලනික සම්බන්ධතා ආරම්භ කරන එක.

■ අමන්දිකා කුරේ

වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දී තිබෙන ආර්ථික සහ දේශපාලනික අර්බුදයට හේතු වශයෙන් ඔබ හඳුනා ගන්නේ මොනවාද?


පළමුවෙන් ම මේ අර්බුදය ආර්ථික අර්බුදයක් වගේ ම දේශපාලනික අර්බුදයක් කියන එක වටහාගත යුතුයි. අද පවතින තත්වයේදීත් අප විශාල ආර්ථික ගැටලුවකට වගේ ම දේශපාලනික සහ සාමජ ගැටලුවකට මුහුණ දීලා තිබෙනවා.


අපි මේ අර්බුදයේ මූලයන් සොයාගෙන යන විට දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ආර්ථික මුහුණුවර ඉතාම අදූරදර්ශී ආකාරයෙන් හැසිරවූ දිගුකාලීන වැඩපිළිවෙළක ප්‍රතිඵලයක් බව පැහැදිලි වෙනවා. ඒ නිසා මේ අර්බුදය මූලික වශයෙන් ම අදූරදර්ශී දේශපාලන තීන්දු තීරණ නිසා ඇති වූ ආර්ථික අර්බුදයක් විදිහට හඳුනා ගන්න පුළුවන්.


මූලික වශයෙන් ම අපේ රටේ තිබෙන ලක්ෂණයක් තමයි නොහැකියාව කියන්නේ. බාහිර හේතුවකටත් වඩා ඒ කාරණය ටිකක් බලපෑම් සහගත හේතුවක්. මූලික වශයෙන් ම අපි දූපතක් නිසා ලෝකයට විවෘත වීමේ ගුණය අපේ තුළ කාලයක් පුරාවට ටිකක් අඩුවෙන් තිබුණේ. ඒක සමාජ ආකල්පවලත් දැකගත හැකියි. ඉතිහාසයේ දී අපි ජාත්‍යන්තරයත් එක්ක හොඳට ගනුදෙනු කළ ජාතියක්. අපි ලෝකයෙන් ගොඩක් දේවල් එකතු කරගත්ත ජාතියක්. නමුත් මෑත ඉතිහාසයේ සමාජ දේශපාලන රැලි පිළිබඳව සලකා බැලූ විට, අපි ගෝලීය තත්වයෙන් ඈත් වෙලා තමයි වැඩ කරන්න උත්සාහ අරගෙන තිබෙන්නේ. වර්ගවාදී අදහස්, දේශීය ආර්ථිකය ගැන පටු තැනකින් සිතා වැඩ කළ ආකාරය වගේ හේතු නිසා ලෝකය සමග හොඳ අන්තර් සබඳතාවක් තියා නොගෙන, අපේ මානව ශක්තීන් වර්ධනය කර නොගෙන, අවුරුදු ගණනාවක් අපි වැඩ කරලා තිබෙනවා. ඒ නිසා ශ්‍රී ලාංකික ජාතියක් හැටියට ම අපි අසමත් ජාතියක්. අද අපි වැටිලා තිබෙන තත්වයට අනු හේතුවක් බවට එය පත් වෙලා තිබෙන්නේ ඒ නිසා.


අපි සමාජයක් විදිහට වැරදි පුද්ගලයන් නායකයන් වශයෙන් තෝරාගෙන තිබෙනවා. වැරදි පුද්ගලයන්ට තීරණ ගන්න අවස්ථාව දීලා තිබෙනවා. ඒ වගේ ම අපි හැමෝ ම ඒ දේවල්වලට දායක වෙලා තියෙන්නේ හරි ම අමනෝඥ විදිහට. අපි සියලු දෙනාම දුර්වල වීම සහ තීරණ ගැනීමේ දී බුද්ධිමත් තීරණ නොගැනීම අවුරුදු ගානක් තිස්සේ කරලා තිබෙන දෙයක්.
අපේ භූමි ප්‍රමාණය සලකා බැලූ විට අපි ඉතා කුඩා රටක්. ඒ වගේ ම සංවර්ධනය කියන වචනය අද අපි අර්ථ දක්වන විදිහට අපි සම්පත් පරිභෝජනය කළ යුතුයි. ඒ සංකල්පය ගැන අවධානය යොමු කළත් අපි කුඩා රටක් වීම නිසාම හඳුනාගත හැකි විශාල සම්පත් ප්‍රමාණයක් අපේ භූමිය තුළ නෑ. ඉතා සීමිත සම්පත් ටිකක් තමයි අපේ භූමිය තුළ තිබෙන්නේ. ඒ සම්පත්වලින්වත් අපි හරියට ප්‍රයෝජන අරගෙන නෑ.


කෘෂිකර්මය අපි තවමත් කරන්නේ ඉතාම ප්‍රාථමික ක්‍රමයකට. මානවයා එඬේර යුගයේ ඉඳන් කෘෂිකාර්මික යුගයට එන විට පාවිච්චි කළ ක්‍රමවේද තමයි තවමත් ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික ක්‍රමවේදවල බහුලවම යොදාගන්නේ. ඒ නිසා ම අපි බෝග වර්ග සංවර්ධනය කරගෙන තිබෙන්නේ ඉතාම සීමිත ප්‍රමාණයක්. වී වර්ග කිහිපයක් සහ පොල් වර්ග කිහිපයක් හැරෙන්න අනෙකුත් දේවල් සියල්ල ඉතාම ප්‍රාථමික මට්ටමෙන් සංවර්ධනය කරගත්ත දේවල්.


භූමිය වගේ අටගුණයක් විශාල මුහුදක් තිබෙනවා අපට. ඒ මුහුදෙන් ගත හැකි ප්‍රයෝජන දිහා අපි හැරී බලලාවත් නෑ. ආර්ථිකමය වශයෙන් ගනු ලබන දේශපාලනික තීන්දු තීරණ සම්පත් පරිභෝජනය සම්බන්ධයෙන් බුද්ධිමත් විදිහට අරගෙන නෑ. බි්‍රතාන්‍යන් රට යටත් කරගෙන සිටි සමයේ දී මිනිරන් හාරන්න පටන් ගත්තා. ඊට පස්සේ කාලය අපි ඒවා හාරලා ජර්මානු සමාගමකට විකිණුවා. ඒ හැරෙන්න ඉතාම සුළු ප්‍රමාණයක් තමයි අපි සම්පත් පරිභෝජනය කරලා තිබෙන්නේ. ඒකට එක හේතුවක් අපි ඉන්නේ ඒ සම්බන්ධයෙන් ඉතාම ප්‍රාථමික තාක්ෂණික තැනක වීම. තාක්ෂණික දැනුම සහිත මානව සම්පත් වෙනත් තැනකින් ගෙනැවිත් සම්පත් නිසි පරිහරණයක් කරන්නත් අපි කටයුතු කරලා නෑ.


මේ කරුණු නිසාම කාලයක් පුරාවට අපේ තිබුණේ ඉතාම කඩා වැටෙනසුලු ආර්ථික රටාවක්. ඒ නිසා තමයි යම් හේතු ටිකක් බලපෑවාට පස්සේ එක් වරම ආර්ථිකය කඩා වැටෙන්න පටන් ගත්තේ. වසංගත තත්වය වගේ ම අපි කාලයක් පුරාවට ටිකෙන් ටික එකතු කරගත්ත ණය වැඩිවීම ඊට හේතු වශයෙන් බලපාලා තිබෙනවා. ඉතාම අදූරදර්ශී විදිහට ලාබ නොලබන විශාල ව්‍යාපෘති සඳහා ලංකාවේ සිටි රජයන් ණය අරගෙන තිබෙනවා. ඒ විදිහට ආර්ථිකමය වශයෙන් කිසි වාසියක් නැති විශාල ව්‍යාපෘති ණය අරගෙන ගොඩනගලා ඒවායින් ආදායමක් නොලැබෙන නිසා එම ණය කළමනාකරණය කරගන්න බැරි වෙලා තිබෙනවා. අපේ රට කුඩා දුප්පත් රටක්. ඒ නිසා කොහොමත් අපට ණය ගන්න සිදුවෙනවා. ඇමරිකාව පවා ණය ගන්නවා ජපානයෙන්. ණය ගන්නවා කියන එකේ ප්‍රශ්නයක් නෑ. නමුත් ණය අපි කළමනාකරණය කරලා ඒවා ආයෝජන බවට පත් කරගෙන ඒවායින් ආදායම් උපයන්න අවශ්‍යයි.


ලංකාවේ පහුගිය කාලයේ අධිවේගී මාර්ග හැදුවා. ලෝකයේ අධිවේගී මාර්ග හදන්නේ ඒ හරහා තිබෙන ආර්ථික වාසි ගැන සැලකිල්ලට අරගෙන. උදාහරණයක් වශයෙන් චීනයේ අලුතෙන් අධිවේගී මාර්ගයක් හදනවා නම් ඔවුන් හදන්නේ යම් කර්මාන්තපුරයක් අලුතෙන් ආරම්භ කරන විට. කර්මාන්ත කලාපය අයත් සමාගම සහ රජය යන දෙපාර්ශ්වයම අරමුදල් යොදවලා තමයි ඉදිකිරීම් කටයුතු සිදු කරන්නේ. ඒවා මිනිස්සු පාවිච්චි කරනවාට වඩා නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට අදාලව හදපු අධිවේගී මාර්ග. ලෝකයේ අධිවේගී මාර්ග හදන්නේ ලංකාවේ වගේ අධිවේගී මාර්ගය භාවිත කරනවාට කඩන ටිකට් එකෙන් ආදායම් සොයන්න නෙවෙයි. අධිවේගී මාර්ගයක් හදන්නේ වෙනත් ක්‍රමවේදවලින් ආදායම් උපදවන්න අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනයක් විදිහට. ලංකාවේ හදපු අධිවේගී මාර්ග කිසිවක් ආර්ථික අරමුණු හරහා නිර්මාණය වූ දේවල් නෙවෙයි. හුදෙක් ම මිනිසුන්ව සතුටු කරලා ඔවුන්ගේ ඡන්දය ලබා ගන්න කළ වැඩ තමයි ලංකාවේ සිදුවුණේ.


හම්බන්තොට නගරය මූලික කරලා ඉදි කළ සම්මන්ත්‍රණ ශාලා, ගුවන් තොටුපොළ, වරාය මේ සියල්ල මුදල් විනාශ කිරීම් පමණක් වෙලා තිබෙනවා. ඒ ව්‍යාපෘති තුළින් යම් යම් ගසාකැම් සිදු වෙලා තිබෙනවා කියලාත් හිතන්න අදාළ කරුණු තිබෙනවා. කොළඹ නගරයේ නෙළුම් කුලුනක් ඉදි කළා. මේ ව්‍යාපෘතිවලට වියදම් කළ මුදල් කවදා කොයි ආකාරයෙන් සොයා ගැනීමට හැකිවේවිදැයි කියා සිතාගන්නවත් බැරි, දැවැන්ත ලාභ නොලබන ව්‍යාපෘතිවලට තමයි අපි ගත්ත ණය මුදල් යොදවලා තිබෙන්නේ. 2005-2015 කාලයේ සිදුවුණු ඉතාම විශාල මුදල් විනාශයක් තමයි මේ ව්‍යාපෘති. මේ වගේ සමස්ත ක්‍රියාදාමයක් නිසා තමයි දැන් රට මේ තත්වයට පත් වෙලා තිබෙන්නේ. මේ තත්වය මීට කාලෙකට කලින් දුර දකින මනුස්සයෙකුට පෙනෙන දෙයක්. මේක හිටිහැටියේ ඇති වූ දෙයක් නෙවෙයි. අවුරුදු ගණනාවකට කලින් රට මේ විදිහට කඩා වැටේවි කියලා පුරෝකථන ඉදිරිපත් වුණත් කිසිම පාලකයෙක් ඒවාට අවධානයක් යොමු කළේ නෑ.

අර්බුදයට විසඳුම ලෙස ඔබ යෝජනා කරන්නේ කුමනාකාරයේ විසඳුමක් ද?


මේ තිබෙන තත්වයෙන් රට එකවර ගොඩගන්න කිසි කෙනෙක්ට බෑ. හැමෝම කියනවා වගේ මේ සඳහා කෙටි කාලීන, මධ්‍ය කාලීන සහ දිගු කාලීන විසඳුම් අවශ්‍යයි. ඒ හරහා රට ගොඩගන්න පුළුවන්. අපි පළමුවෙන් ම අප තුළ තිබෙන ගෝත්‍රවාදී සහ උත්තමවාදී මුග්ධ ආකල්පවලින් මිදිය යුතුයි. එතන දී අපි උදවු ගන්නේ කාගෙන්ද කියන ප්‍රශ්නය මතුවෙනවා.
මේ වන විට රජය ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල වෙත හැරෙන්න එකඟ වෙලා තිබෙනවා. ඒ විසඳුමත් මීට ටික කාලයකට කලින් කරන්න තිබුණු වැඩක්. දැන් අපට තිබෙන කේවල් කිරීමේ හැකියාව ගොඩක් අඩු වෙලා තිබෙන්නේ. ඒ නිසා කවුරු වුණත් කියන දේවල් කරන්න අපට සිදුවෙලා තියෙනවා. කුමන රටක් හරි ඩොලර් ටිකක් දෙන්නම්, මෙහෙම කරන්න කිව්වොත් අපට ඒ දේ කරන්න සිදුවෙලා තිබෙනවා.


දැන් ඉන්දියාව එක්ක යම් ගිවිසුම් ප්‍රමාණයකට එළැඹිලා තිබෙනවා. ඒ දේවල් වුණත් ඉන්දියාව සමග මීට කලින් කරන්න තිබුණු දේවල්. මම පෞද්ගලිකව දකින විසඳුම තිබෙන්නේ ඉන්දියාව සම්බන්ධයෙනුයි. ඒ අදහස ගොඩක් අය ඉතාම ප්‍රතිගාමී විදිහටත් අර්ථ දක්වා ගනීවි.


අපි සෘජුවම හැකි ඉක්මනින් ඉන්දියාව සමග එක් විය යුතුයි. භූ දේශපාලනික වශයෙන් මේ කලාපයේ ඉන්දියාවට තිබෙන බලය ගැන අපි උපායමාර්ගික විය යුතුයි. ඉන්දියාවේ බලය අපේ ගොඩඒමට උපායමාර්ගිකව යොදාගන්න තිබෙන අවස්ථාවක් තමයි අපි ඉන්දියාව සමග සෘජු දේශපාලනික සම්බන්ධතා ආරම්භ කරන එක. ඒ හරහා ගොඩක් දේවල් සිදුවෙනවා. අඩු දේශපාලනඥයන් ප්‍රමාණයක් හරහා අපේ රටට අලුත් අභියෝගවලට යන්න පුළුවන් වෙනවා. ඒවා අනිවාර්යයෙන් ම මේ රටේ මිනිසුන්ට ආර්ථික සහ සමාජ වශයෙන් ඉහළට ගමන් කිරීමට සිදු වන අභියෝග වෙනවා.


මම එයින් යෝජනා කරන්නේ ලංකාව 100%ක් ස්වාධීන රාජ්‍යයක් වෙන්නේ නැතිව ඉන්දියාව සමග ආබද්ධ වුණු පාලන ක්‍රමයක් අරගෙන යන්න ඕනෑ කියන එක. ඒ එක්කම තව අවුරුදු ගණනාවකින් අපට සාක් රාජ්‍යයක් ගොඩනගන තැනට කටයුතු කරන්න පුළුවන්. එහෙම රාජ්‍යයක් පිහිටුවූවාට පස්සේ ඉන්දියාව කියන්නේත් තවදුරටත් තනි රටක් නෙවෙයි, අනෙකුත් රටවල බලපෑමත් ඉන්දියාවට තිබෙනවා. එහෙම සාක් රාජ්‍යයක් ගොඩනැගුවොත් රටවල් කිහිපයක් එකතු වෙලා ඉන්දියාවත් තව දුරටත් කෑලි කිහිපයකට කැඩෙනවා. ඒ ෆෙඩරල් රාජ්‍යයන් වශයෙන්. දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසුව නූතනවාදයේ බිහි වීමත් එක්ක තමයි ඒකීය රාජ්‍යය කියන සංකල්පය ඇති වුණේ. යටත්විජිතවාදයෙන් පසුව මේ ක්‍රමයට මුහුණ දෙන්නේ කොහොම ද කියන ප්‍රශ්නයත් එක්ක තමයි ඉන්දියාව කියන රට බිහි වුණේ. නව්‍යවාදී සංකල්පීය රාමුවක් හරහා තමයි ඉන්දියාව කියන රට එදා ගොඩනැගුවේ. ඉන්දියාව එකතු කිරීම හැර වෙන ක්‍රමයක් ඉන්දියාවට තිබුණේ නෑ. ඒ නිසා තමයි ඔවුන් එවැනි ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කළේ.


පශ්චාත් නූතන තත්වය හමුවේ එහෙම ඒකීය රටවල් ගොඩනගාගන්න අමාරුයි. ඒ නිසා එවැනි තත්ව උපායමාර්ගිකව කල්පනා කරලා අප කටයුතු කළ යුතුයි. භූ දේශපාලනික බල තත්වය ගැන අවබෝධයක් ඇතිවයි අපි ඉදිරි උපායමාර්ග සකස් කරගත යුත්තේ. අපට මොනවා හරි ගන්න නම් මොනවා හරි දෙන්නම වෙනවා. අපි ඔළුවේ තියාගෙන ඉන්න සිංහල බෞද්ධ රාජ්‍ය හෝ වෙනත් කිසිවක් නෙවෙයි වෙනත් ආකාරයකින් අපි මේ දෙස බැලිය යුතුයි.


මන්නාරම ධනුෂ්කොඩි අතර ගමනාගමනය පුළුල් කිරීම, ඉන්දියානු රුපියල භාවිත කිරීම වගේ තීන්දු ගන්න පුළුවන්. ඒ වගේ ම ඉන්දියානු වෙළඳපොළට මත්ස්‍ය සම්පත සපයන ප්‍රධාන ස්ථානයක් විය හැකියි. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවේ මුහුදු සම්පත තිබෙන ස්ථානය බවට පත් කරගන්න පුළුවන්. අපට යම් ආකාරයක බලපෑමක් එන්නේ චීනයෙන්. චීනය දැන් ඔවුන්ගේ මුහුදු සේද මාවත නැවත ගොඩ නගා ගනිමින් ඉන්න්නවා. ඒ ක්‍රමවේදයන් ශක්තිමත් කරගන්න යෝජනාවක් තිබෙන නිසා ඉන්දියාවෙන් ඊට පැහැදිලි හරස් කැපීමක් සිදු කරනවා. ඉන්දියාව දැනටමත් ඒක පටන් අරන් ඉන්නේ. ඉන්දියාව තවම කටයුතු කරන්නේ ශ්‍රී ලාංකිකයාව තමන්ගේ අභ්‍යන්තර අයෙක් විදිහට සලකලා නෙවෙයි. ලාංකිකයාව පරිබාහිර සාධයක් ලෙස සලකලා තමයි මේ විදිහට අපට උදවු කරන්නේ.


අපි ඒ තත්වය අපට වාසිදායක තත්වයකට හරවාගන්න ඕනෑ. කොහොම වුණත් තව අවුරුදු කිහිපයකින් අපි ඉන්දියාවේ කොටසක් බවට අනියමින් පත්වෙනවා. එහෙම වුණොත් අපට කේවල් කිරීමේ බලය නැති වෙනවා. ඒ නිසා දැන් හරි අපි ඉන්දියාව එක්ක එකතු විය යුතුයි. අපි විසින් අපිව බිලි දීමක් හැටියට කෙනෙක්ට මේ යෝජනාව පිටතින් බලලා නිර්වචනය කරගන්න පුළුවන්. ට්‍රෝජන් අශ්වයාගේ කතාවේ අශ්වයා ඇතුළේ සැඟවිලා සතුරු බලකොටුවට ගිහින් ගත්ත උපායමාර්ග වගේ උපායමාර්ග තමයි දැන් අපට ගන්න සිදුවෙලා තිබෙන්නේ. අපි මේ විදිහට ම ඉන්නවා. මෙහෙම හිටියාම අපට හැමදේම ලැබෙනවා කියලා හිතාගෙන දේශපාලනය කරන්න බෑ. දේශපාලනයේ දී තීරණාත්මක උපායමාර්ගික තීන්දු තීරණ ගන්න සිදුවෙනවා. කේවල් කිරීමේ හැකියාව තිබිය යුතුයි. ඒකීය රාජ්‍ය කියන පරණ සංකල්පය ඇතුළේ දුක්විඳිනවාට වඩා මේ රටේ මිනිසුන්ට සහනයක් ගන්න පුළුවන් ඉන්දියාව සමග එකතු වුණොත්.

ඔබ මෙවැනි යෝජනාවක් කරන්නේ මෙම අර්බුදයෙන් ශ්‍රී ලංකාව යළි ගොඩනැගීමට සුදුසු දේශපාලන බලවේගයක් මේ වන විට රට තුළ නොමැති නිසාද?


දැනට බලයේ ඉන්න කිසිම පක්ෂයක් අපට විශ්වාස කරන්න බෑ ශ්‍රී ලංකාව මේ වැටිලා තිබෙන තත්වයෙන් ගොඩ ගනීවි කියලා. දැනට පාලන බලයේ ඉන්න ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය, ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ, එක්සත් ජාතික පක්ෂය වගේ පක්ෂ නම් කොහෙත්ම විශ්වාස කරන්න බෑ. යථාර්ථවාදී භූ දේශපාලනය අවබෝධකර නොගෙන යම් පක්ෂයක් මනෝරාජික රාජ්‍යයක් ගැන සිහින මවනවා නම් ඒක ගැළපෙන්නෙත් නෑ. කියුබාවේ ක්‍රමය හරි, චීනයේ ක්‍රමය හරි අපේ රටේ ක්‍රියාත්මක කරවන්න බෑ. අපේ රට ඒවාට වඩා වෙනස් කියන එක තේරුම් ගත යුතුයි. මේ රටේ හරය තේරුම් නොගෙන කරන්න යන දේශපාලන ව්‍යාපෘති සියල්ල අසාර්ථකයි කියලා තමයි මම දකින්නේ. මේ මොහොතේ උපායමාර්ගික දේශපාලන ක්‍රමයක් අවශ්‍ය. සමහර දේශපාලන කණ්ඩායම්වල සමහර දේශපාලන එළඹුම් හා පුද්ගලයන් උපායමාර්ගිකව කටයුතු කරාවි කියලා සිතන්නට හැකි තැන් තියෙනවා. නමුත් ඒවා වුණත් හරිම සැකසංකා සහිතවයි බලන්න සිදුවෙලා තිබෙන්නේ. කොහොම වුණත් මේ තියෙන ප්‍රධාන දේශපාලන ධාරාව තුළ නම් මේ අර්බුදයට විසඳුම් හොයයි කියලා විශ්වාස කළ හැකි කිසිදු දේශපාලන බලවේගයක් නෑ.■

නිෂ්ක්‍ර්‍රිය පුරවැසියන්ට පාඩම් කියා දී තිබේ

0

■ පුරවැසියා

වත්මන් ආර්ථික හා සමාජ අර්බුදයට විරෝධය පළකිරීම සඳහා අප්‍රේල් 03 වැනිදා සවස 03ට රටපුරා ඇති නගරවලට පැමිණෙන ලෙස වූ දැනුම්දීමක් මේ වන විට සමාජ මාධ්‍ය ජාලාවල සංසරණය වෙමින් පවතී. එම විරෝධය කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයකට අයත් එකක් නොවන බවත්, තමන්ගේ විරෝධය සටහන් කරන ලද පුවරුවක් ප්‍රදර්ශනය සඳහා රැගෙන එන ලෙසත් එම දැනුම්දීමේ සඳහන් කර තිබේ. එම දැනුම්දීමේ ඇති විශේෂම සඳහන් වන්නේ නිල ක්‍රමවේදය වන මැතිවරණයකින් වත්මන් ආණ්ඩුව ඉවත් කිරීම සඳහා තවත් වසර තුනක පමණ කාලයක් ඇති බැවින් එතෙක් මෙම පීඩනය ඉවසාගෙන සිටීමට නොහැකි බැවින් විරෝධය සඳහා පැමිණෙන ලෙසය.


දේශපාලන පක්ෂවලින් වියුක්තව පුරවැසියන් මේ ආකාරයට තමන්ට දැනෙන පීඩනය සම්බන්ධයෙන් සංවිධානය වීම මෙතෙක් ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජය තුළ නොතිබූ ඉතා හොඳ තත්වයකි. පක්ෂ පාට භේදයෙන් තොරව ඒ සඳහා සහයෝගය ලබාදීම සෑම පුරවැසියකුගේම යුතුකමකි.


රටේ ප්‍රධාන ධාරාවේ දේශපාලන පක්ෂවල සාමාජිකයින් හා බැතිමතුන් නොවන මෙම සමාජ පිරිසේ මෙම නැගිටීම සාකච්ඡාවට ලක්කළ යුත්තකි. ඒ මෙතෙක් රටේ පාලන බලය හෙබවූ දේශපාලනඥයින් සම්බන්ධයෙන් විවේචන ගෙන ආ පුරවැසියා ඇතුළු සුළුතර පුරවැසියන් පිරිස සමච්චලයට ලක්කළ අයද බොහෝ විට මෙසේ දැන් ස්වෙච්ඡාවෙන් විරෝධය පළකරන්නට ඉදිරියට එන පිරිස වීම නිසාය. පාලකයින් රට ආපස්සට ගෙන යන බව, රටේ සාරය උරා බොන බව, දූෂිත ආකාරයට පරම්පරා ගණනාවකට මුදල් හම්බකරන බව ආදිය කියන විට අද විරෝධයට පැමිණෙන පිරිසෙන් බොහෝ පිරිසක් එදා කීවේ ’අපට දේශපාලනය වැඩක් නෑ. අපි හම්බකළොත් අපි කනවා.’ යන්නය.


දැන් රටපුරා පෙන්නුම් කරමින් තිබෙන්නේ අපි හම්බ කළොත් අපිට කන්නට බැරි තත්වයට පාලකයින් රට පත්කර ඇති බවය. මේ පිරිසට විරෝධය දක්වන්නට පාරට බසින්නට සිදුවී ඇත්තේ ඒ නිසාය. රටේ දේශපාලනය යනු අපි හම්බ කරනවාද නැද්ද යන්නද, එසේ හම්බ කරන ලද මුදලින් කනවාද නැද්ද යන්නද තීරණය කරන්නක් බව ඔවුන්ට අද වැටහී තිබීම රටේ ඉදිරි අනාගතය සම්බන්ධයෙන් ඉතා හොඳ තත්වයකි.


රටේ දේශපාලනයෙන් වියුක්තව කිසිවකුට කිසිදු ජීවිතයක් නැත. එහි අදහස රටේ සියලු පුරවැසියන් පවතින දේශපාලන පක්ෂ සමඟ පක්ෂ දේශපාලනයේ යෙදීම නොවේ. රට තුළ සිදුවන්නේ කුමක්ද යන්න ගැන සවිඥානිකව සිටීමත්, අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී විරෝධය පළකරමින් ඒ සඳහා මැදිහත් වීමත්ය. නැතහොත් අපිට හම්බ කරන්නටවත්, හම්බ කළ දෙයින් කන්නටවත් හැකි වන්නේ නැත. රට පුරා අද සිදුවී ඇත්තේ එයය. රටේ පාලකයින් අදූරදර්ශීව නිර්මාණය කළ මෙම අර්බුදය නිසා සමහරුන්ට හම්බ කරන්නට විදියක් නැත. තිබූ ආදායම් මාර්ගද බිඳවැටී ඇත. හම්බ කරගත් යමක් තිබෙන උදවියට හෝ දැනටමත් හම්බ කරමින් සිටින උදවියට අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය පවා මිලදී ගන්නට නැත. ඒවා යම් ප්‍රමාණයක් මිලදී ගැනීමට ඇතොත් ඒවාහි මිලද හෙට්ටු කිරීමට බැරි තරම් අහස උසට නැග ඇත. එසේම මිල අහස උසට නැගි භාණ්ඩයක් හෝ ගැනීමට අද දින ගණනාවක් පෝලිම්වල සිටීමට සිදුවී ඇත.


මේ නම් රටේ දේශපාලනයෙන් අපට වැඩක් නැත. අපි හම්බ කළොත් අපි කනවා යැයි කී රටේ ජනතාවට අධික මිලක් ගෙවා හෝ ලබාගත නොහැකි හොඳ පාඩමකි.


අපි හම්බ කළොත් අපි කනවා යැයි නොකී තවත් පිරිසක්ද රටේ සිටියෝය. ඒ පවතින දේශපාලන පක්ෂවල සාමාජිකයින් හෝ අනුගාමිකයින් යැයි කියන පිරිසය. ඒ අතරින් විරුද්ධ දේශපාලන පක්ෂවල සාමාජිකයින් හා අනුගාමිකයින් පවතින අර්බුදය හමුවේ විවිධාකාරයෙන් සිය විරෝධය දක්වනවාට සැකයක් නැත. මීට අමතරව රටේ පාලන බලය හොබවන දේශපාලන පක්ෂයේ සාමාජිකයින් හෝ අනුගාමිකයින් යැයි කියන පිරිසක්ද වෙති. ඔවුන්ගෙන් සමහර පිරිසක්ද මේ වනවිට සිය විරෝධයන් දක්වමින් සිටිති. ඒ එම පක්ෂ අභ්‍යන්තරයේ නොවේ. මෙම පාලනය ගෙනෙන්නට වෙහෙස මහන්සි වූවා සේ ඔවුන් එය වෙනස් කිරීම හෝ ඵලවා හැරීම සඳහාද සිය දායකත්වය ලබාදිය යුතුය. ඒ එම පක්ෂ අභ්‍යන්තරය තුළ කරන අරගලයක් තුළය.


එහෙත් ප්‍රශ්නය වන්නේ රටේ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂවල සාමාන්‍ය ජනයාගෙන් සමන්විත සාමාජිකත්වයක් තිබෙනවාද යන්නය. යම් පක්ෂයක සාමාජිකයකු නම් නිල වශයෙන් එය තහවුරු වීමේ ක්‍රමවේදයක් තිබිය යුතු අතර ඒ සඳහා වූ නිශ්චිත සාමාජික මුදලක් අය කිරීමේ ක්‍රමවේදයක්ද තිබිය යුතුය. සාමාජිකයාට සිය අයිතිවාසිකම ලැබෙන්නේ ඒ මගිනි. එහෙත් අප රටේ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂවල දක්නට ලැබෙන්නේ එකම පිරිසට සාමාජික ප්‍රවර්ධනය මැයින් වසර කිහිපයකට වරක් සාමාජිකත්වය පිරිනමන සංදර්ශන පමණය. මෙම පක්ෂවල ඇත්තම සාමාජිකයින් වන්නේ මැතිවරණ හා තනතුරු දේශපාලනයේ යෙදෙන බලවත් පිරිස් පමණය. සාමාන්‍ය ජනයාට එම පක්ෂවල ඇත්ත සාමාජිකත්වයක්වත් නැත. ඒ නිසාම තමන් අහවල් පක්ෂයේ සාමාජිකයන් යැයි කියන පිරිස මෙම අර්බුද අවස්ථාවවත් සැළකිල්ලට ගෙන එකී පක්ෂවල සැබෑ සාමාජිකයින් බවට පත්වී එම පක්ෂ හෝ ඒවායේ නායකත්වයන් කැළේ යනවා නම් ඒවාට එරෙහි වීමේ අයිතියද පක්ෂ අභ්‍යන්තරයෙන්ම ලබාගත යුතුය. සැබෑ පක්ෂ සාමාජිකත්වයක් යනු එවැන්නකි. එවැන්නකින් තොර පක්ෂ සාමාජිකත්වයකින් වැඩක් නැත. මන්ද ඔවුන්ගේ අදහස එකී පක්ෂය තුළ ක්‍රියාත්මක නොවන බැවිනි.■

ආර්ථික ඝාතකයෝ හා දේශපාලන බෝම්බකරුවෝ

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාට හිතුවක් කිරීම සඳහා තුනෙන් දෙකේ බලයක් ලබාදීම මරණ මංචකයේදී සිහි කොට සතුටු විය හැකි පින්කමක් යැයි කියමින් බුදු දහම විකෘති කළේ මෙම භික්ෂුවය. රාජපක්ෂ පාලනය යටතේ සිදුවන හමුදාකරණය ගැන ඇසූ විට බුදුන් වහන්සේ සංඝ විනය නිර්මාණය කළේ මුළුමනින්ම හමුදා පුහුණුවක් තුළින් යැයි කීවේ මේ භික්ෂුවය. 20 වන සංශෝධනය තුළින් 19 වන සංශෝධනය පමණක් නොව 13 වන සංශෝධනයද අහෝසි විය යුතු බව කිව්වේ මේ භික්ෂුවය.

අනුරාධපුර රෝහලේ සුළු සේවිකාවක ලෙස සිය වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කළ කාන්තාවක මේ වන විට මෙරට රාජ රාජ මහා අමාත්‍යාදින්ට දැනමුතුකම්, ගුරුහරුකම් දෙන තරම් මහා බලයක් අත්පත් කරගෙන ඇති බව ප්‍රසිද්ධ රහසකි. ඥානා, ඥානා අක්කා හා ඥානා මෑණියෝ යනුවෙන් හැඳින්වෙන මෙම කාන්තාව කෝටිපති ව්‍යාපාරිකාවකද බව සති අන්ත සිංහල පුවත්පතකට කියා තිබුණේ අනුරාධපුර නගරාධිපතිවරයාය. ආණ්ඩු පක්ෂයේ පමණක් නොව විපක්ෂයේ දේශපාලකයන්ද ආර්ථික, සමාජ ක්ෂේත්‍රයන්හි ඉහළින් වැජඹෙන්නන්ද ඇගේ සරණ යන බව වාර්තා වේ.


වෛරසයකින් බිහිවුණු රෝගයකට ගුප්ත ඇදහිලිවලින් පිළියම් සෙවූ රටක පේන කියන්නියක මෙතරම් ධනයක් හා බලයක් අත්පත් කර ගැනීම පුදුමයක් නොවේ. අනාවැකි කියන්නන්ට යටහත් පහත් වූ රජුන් පෙර අපර දෙදිගම වූ බව ඉතිහාසය කියයි. වත්මන් ලංකාවේ කුමක් හෝ ගුප්ත නූලක් හෝ වෙනයම් සංකේතයක්/භාණ්ඩයක් නොපැළඳි දේශපාලකයකු දැකීම පවා විරලය.


2019 නොවැම්බරයේ සිට මේ දක්වා ගනු ලැබූ රාජ්‍ය තීන්දු තීරණ කවරක් පිටුපස මෙම ඥානා නම් වූ පේන කියන්නිය (හෝ වෙනත් ඒ වර්ගයේ පුද්ගලයන්) සිටියාදැයි කිව නොහැක. ලංකාව ගෙල මුලින්ම හිරවී ඇති මේ මොහොතේ ඇය රටේ ඉදිරිය ගැන කුමන අනාවැකියක් කියනවාදැයි දන්නේද ඒවා අසන බලැත්තන් පමණි. නමුත් ලංකාවේ නුදුරු අනාගතය පිළිබඳව පෙර මග ලකුණු දැනගැනීමට රහසිගත හෝ ගුප්ත නොවූ නිමිත්තක් තිබේ. එනම් ලෙබනන් රටේ වර්තමානයයි.


ලෙබනනය අද මුහුණ දෙන උග්‍ර සමාජ-ආර්ථික-දේශපාලන සෝදාපාළුව ආරම්භ වූයේ 2019 ඔක්තෝබරයේය. වසර දෙකහමාරට ආසන්න කාලයක් ආර්ථිකයද ජන ජීවිතයද නිමක් නොපෙනෙන අගාධයක් කරා ක්‍රම ක්‍රමයෙන් තල්ලුවෙමින් පවතී. ආහාර හා ඉන්ධන හිඟකම, විදුලිය කප්පාදුව, ගෑස් අහේනිය, ඉහළ යන බඩු මිල හා විරැකියාව ලෙබනනය පෙළන ප්‍රශ්නවලින් කිහිපයකි. ලෝක බැංකු ඇස්තමේන්තුවලට අනුව එරට ජනතාවගෙන් 80%කට වැඩි ප්‍රමාණයක් මේ වනවිට දරිද්‍රතාවට වැටී ඇත. මේ කාලය තුළ ලෙබනන පවුමේ අගය 90%කින් පහත වැටී ඇත. නිල වශයෙන් ලෙබනන් පවුමේ හුවමාරු අගය ඇමරිකන් ඩොලරයකට 1500 සීමාවේ පවතී. නොනිල වශයෙන් නම් ඇමරිකානු ඩොලරයක් මිලදී ගැනීමට ලෙබනන් පවුම් 30,000ක් පමණ අවශ්‍යය.


ආර්ථික කඩාවැටීම දේශපාලන ගැටුම්කාරී තත්ත්වයන් වර්ධනය වීමට තුඩු දී තිබේ. දශක ගණනක් පුරා ලෙබනනයට පිළිකාවක් වූ – වරෙක සිවිල් යුද්ධයකට පවා හේතුවූ- ආගමික බෙදීම් යළිත් උත්සන්න වෙමින් පවතී. පැලැස්තර අලවනු විනා අර්බුදයේ මූලයන් හඳුනාගෙන ඒවාට පිළියම් කිරීමට එරට දේශපාලන නායකයෝ තවමත් අසමත්ය. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ සාකච්ඡා 2020දී ඇරඹුණද මේ දක්වා එකඟතාවට පැමිණීමට දෙපාර්ශ්වයට නොහැකිව ඇත. එරට රජයද, ආණ්ඩුවද ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවද, ජනතාවද සමස්තයක් වශයෙන් රටද ඉලක්කයක් අරමුණක් නැතිව පාවෙමින් සිටිති. රට මේ තරමින් හෝ පවතිනුයේ ජාත්‍යන්තර ආධාර උපකාරවල පිහිටෙනි. මේ වසරේ මැයි මස මහ මැතිවරණයක් පැවැත්වීමට නියමිත වුවද එයින් අර්බුදයේ නිමාවකට මග පෑදේද යන්න සැකසහිතය.


ලෙබනන් කඩාවැටීම 1850න් පසු සිදුවූ දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදවලින් එකක් ලෙස ලෝක බැංකුව හඳුන්වයි. අර්බුදයේ මූලයන් හඳුනාගෙන අවශ්‍ය දුෂ්කර විසඳුම් ක්‍රියාත්මක කිරීමේ හැකියාව හා/හෝ වුවමනාව එරට දේශපාලන නායකයන්ට නොමැති තත්ත්වයක් තුළ ලෙබනනය ඉදිරියේ ඇත්තේ විනාශකාරී මාවත් දෙකක් පමණක් බව විචාරකයෝ කියති. එකක් නම් ආර්ථික පීඩනය ආගමික අන්තවාදය බවට පත්වී යළිත් රට සිවිල් යුද්ධයකට තල්ලු වීමයි. අනෙක නම් ආර්ථිකයත්, දේශපාලන ක්‍රමයත් සමස්ත සමාජයත් එක තැන පල්වෙමින් ජරාජීර්ණ වීමයි.


ලෙබනනය අතීතයේ හැඳින්වුණේ මැදපෙරදිග ස්විට්සර්ලන්තය ලෙසය. ලංකාවද කලක ආසියාවේ ස්විට්සර්ලන්තය ලෙස හැඳින්විණි. මෙරට මෝදුවෙමින් පවතින අර්බුදයට වහාම විසඳුම් නොසෙව්වොත් ලංකාව ආසියාවේ ලෙබනනය වන දින නොදුරු බවට අනුමාන කරන්නට අනුරාධපුරේ ඥානා නමැති පේන කියන්නියට මෙන් කාලි වරමක් අවශ්‍ය නොවේ.

විපක්ෂය සිටිනුයේ IMF එකටත් පිටුපසින්ද?


ලංකාව අද සිටිනුයේ මෙරට නූතන ඉතිහාසයේ කිසි කලකත් නොවූ විරූ ස්ථානයකය. යුද්ධ, කැරලි කෝලාහල, ජනවාර්ගික/ආගමික ප්‍රචණ්ඩත්වයන් අපට ආගන්තුක නොවේ. ආර්ථික කඩාවැටීම්, ජීවන වියදම් බර, පෝලිම්, දූෂණය, විදෙස් සංචිත හිඟකම, ණය බර, විරැකියාව, දුප්පත්කම… මේ සියල්ල අපට හුරුය. නමුත් පෝලිම්වල සිටින මිනිසුන් මැරී වැටෙන, නිර්වින්දන බෙහෙත් නොමැති නිසා රජයේ රෝහල්වල සැත්කම් නතර වෙන, දිනකට පැය 10ක් විදුලිය කපන, බංග්ලාදේශයෙන් ණය ඉල්ලන, දිනක ආනයන සඳහාවත් ප්‍රමාණවත් විදෙස් සංචිත නොමැති, උද්ධමනයෙන් ලෝකයේ 6 වන ස්ථානය අත්පත් කරගත් මෙවන් සමයක් නම් අපේ නූතන ඉතිහාසයේ නොවීය.


තමන්ගේ පාලන සමය තුළ ලංකාව විදෙස් ණය ගත්තේ නැතැයි මෙයට මාස කිහිපයකට පෙර ජනපතිවරයා උදම් ඇනීය. ඔහුගේ ක්‍රියා කලාපය දෙස බලන විට ඔහු මෙම මහා බොරුව කියන්නට ඇත්තේ දැනුවත්ව නොව නොදැනුවත්ව යයි සිතේ. රටක ආර්ථිකය පිළිබඳව මළපොතේ අකුරක් නොදන්නා නායකයකු රැවටීම නොදරුවන්ට හඳ පෙන්නා හඳහාමි කිරියි පැණියි රැගෙන එනවා යයි කීම වැනි පහසු ක්‍රියාවකි. ඇතැම්විට බැඳුම් කර විකිණීම, ජාත්‍යන්තර මුදල් හුවමාරුව (currancy swaps) යනු ණය නොවේ යැයි කවුරුන් හෝ ජනපතිවරයාට කියන්නට ඇත. මාර්තු 5 වැනිදායින් පසු විදුලිය නොකපන බවට ඔහු මහත් අභිමානයෙන් රටට සහතික වූයේද කාගේ හෝ දිරච්ච ලණුවක් අනුභව කිරීම නිසා විය හැක.
නාගරික උද්‍යාන හා ඇවිදින මං තීරු පිළිබඳව දැනුමක් හා අත්දැකීමක් ඇති විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරියකු ආර්ථිකය පිළිබඳව පඬිරුවනක්, සංවර්ධන සුපර් මෑන් කෙනෙක් යන මහා මිථ්‍යාව නිර්මාණය කළ රාජපක්ෂ පවුල පොදු ජන පෙරමුණ, වියත් මග හා සිංහල-බෞද්ධ සංඝ සංස්ථාවන් කිසිදු විචාරයකින් තොරව එම බොරුව වැළඳ ගත් 69 ලක්ෂයක් ඡන්දදායකිනුත් අද රට වැටී ඇති තෙරක් නොපෙනෙන වගුරේ සම නිර්මාතෘවරුය.


ලංකාව පෙර නොවූ විරූ අර්බුදයක ගිලී ඇත්තේ ගෝඨාභය-මහින්ද-බැසිල් පාලනය වෙත කිසිදු ආණ්ඩුවක් නොකළ වැරදි දෙකක් එක්වර සිදු කිරීම නිසාය. එකක් නම් 2019 නොවැම්බර්/දෙසැම්බර් බදු කප්පාදුවයි. දෙවැන්න නම් ඉන් නිර්මාණය වූ මූල්‍ය හිඟය පියවා ගැනීමට 2020 පෙබරවාරියේ සිට මහා පරිමාණයෙන් මුදල් අච්චු ගැසීමයි.


ලංකාවේ ආර්ථිකය පිළිබඳව ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සිදු කළ පිටු 95ක විස්තරාත්මක විශ්ලේෂණ වාර්තාව IMF සංවිධානය ගිය සතියේ ප්‍රකාශයට පත් කළේය. මෙම වාර්තාව පාර්ලිමේන්තුවට දීමට පවා පාලකයන් මැලිවූයේ මන්ද යන්න එය කියවන විට පැහැදිලි වේ.


රාජපක්ෂවරුන් තම බදු කප්පාදුව මාර්කට් කළේ පොදු ජනතාවට දෙන සහනයක් ලෙසය. නමුත් එය ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ගණයේ රටේ ඉහළම ආදායම් ලබන සුළුතරයට දුන් සහනයක් බව IMF වාර්තාවෙන් අනාවරණය වේ.


2019 දුන් බදු සහන අතර කිහිපයක් ප්‍රමුඛ විය. එකක් නම් බදුවලින් නිදහස් ආදායම් සීමාව රුපියල් ලක්ෂ 8 සිට මිලියන් තුනක් දක්වා ඉහළ දැමීමය. ඒ අනුව මිලියන 2.99ක ආදායම් උපයන්නකු වුවද බදුවලින් නිදහස්ය. දෙවැන්න නම් ඉහළම ආදායම්ලාභීන්ගෙන් අය කරන ආදායම් බදු ප්‍රමාණය 24% සිට 18% දක්වා පහළ දැමීමයි. තෙවැන්න නම් උපයන විට ගෙවීමේ PAYE බද්ද මුළුමනින්ම පාහේ අහෝසි කිරීමයි. සිව්වැන්න නම් සමාගම් ආදායම් බද්ද (corporate Income Tax) 28% සිට 24% දක්වා අඩු කොට ක්ෂේත්‍ර කිහිපයක් මුළුමනින්ම බදුවලින් නිදහස් කිරීමයි. වැට් බද්ද ගෙවිය යුතු සීමාව මිලියන 12 සිට මිලියන 300 දක්වා ඉහළ දැමීමත්, වැට් බද්ද 15% සිට 8% දක්වා අඩු කිරීමත් ජාතිය ගොඩනැගීමේ බද්ද අහෝසි කිරීමත් අනෙක් පියවරයන්ය.


ගෝඨාභය-මහින්ද-බැසිල් පාලනයේ බදු කප්පාදුවෙන් සාමාන්‍ය ජනතාවට (69 ලක්ෂයෙන් බහුතරයද ඇතුළුව) බලපාන එකම පියවර වූයේ වැට් බද්ද අඩු කිරීමත්, ජාතිය ගොඩනැගීමේ බද්ද අහෝසි කිරීමත්ය. වැට් හෝ වෙනත් වක්‍ර බද්දක් ඉහළ දැමූ විට එහි බර පාරිභෝගිකයන් මත පටවන්නට යුහුසුලු වෙන වෙළෙන්දන් එවැනි බද්දක් අඩු කළ විට එහි වාසිය තමන්ම භුක්ති විඳින බව අපි අත්දැකීමෙන්ම දනිමු. වක්‍ර බදු අඩු කිරීමෙන් යම් වාසියක් සාමාන්‍ය ජනතාවට ලැබෙන්නේ ඒ සඳහා ආණ්ඩුව මැදිහත් වුවහොත් පමණි. 2015දී සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ පාලනය එවැනි මැදිහත්වීමක් කළේය. නමුත් 2019/2020දී රාජපක්ෂවරු එවැනි කිසිදු මැදිහත්වීමක් නොකළහ. එබැවින් වක්‍ර බදු අඩු කිරීමේ වාසියද සාමාන්‍ය ජනතාවට නොලැබුණි.


රාජපක්ෂ බදු කප්පාදුවෙන් වාසි ලැබුවේ ඉහළම ආදායම් ලබන පිරිස් පමණි. වියත් මගට ඍජුව හා වක්‍රව සම්බන්ධ වූයේත් ඇතැම්විට ඊට හා පොදු ජන පෙරමුණට මුදලින් ආධාර කළේත් මෙම පිරිස්ය. ඔවුන්ට මෙම බදු කප්පාදුව දේව ආශීර්වාදයක් විය. (අනුරාධපුර නගරාධිපතිවරයා කියන ආකාරයට ඥානා නම් වූ පේන කියන්නිය කෝටිපති ව්‍යාපාරිකාවක නම් ඇයද මින් වාසි ලබන්නට ඇත.)


රටේ සුළුතරයක් (10%-20% පමණ) ලැබූ වාසියේ බර පැටවුණේ ජනතාව මතය.

ධනවතුන්ට බදු සහන දීමෙන් අහිමි වූ රජයේ ආදායම පියවා ගැනීමට පාලකයෝ මුදල් අච්චු ගසන්නට පටන් ගත්තෝය. එයින් රුපියලේ අගය බාල්දු විය. මුලින් රුපියලේ ජාත්‍යන්තර අගය ඇමරිකානු ඩොලරයට රුපියල් 200ක පමණ මට්ටමක තබා ගැනීමට ආණ්ඩුව විදේශ සංචිත භාවිත කළේය. විදෙස් සංචිත මසක ආනයන සඳහාවත් ප්‍රමාණවත් නොවන තත්ත්වයට අඩුවූ පසු රුපියලේ අගය ඩොලරයට 200 මට්ටමට කෘත්‍රිම ලෙස තබා ගැනීමට ආණ්ඩුව ක්‍රියා කළේය. මෙයින් විදේශ ශ්‍රමිකයන් බැංකු පද්ධතිය හරහා රටට මුදල් එවීම බරපතළ ලෙස අඩු විය. එයින් විදේශ සංචිත තවත් පහළ බැස්සේය. සැත්කම් සඳහා අවශ්‍ය නිර්වින්දන ඖෂධ ගෙන්වා ගැනීමටවත් ඩොලර් නැති තත්ත්වයට ලංකාව පත්වූයේ එලෙසය.


ඉන්ධන අර්බුදය මැද රථ පෙළපාලියක් යාම පිළිබඳව රටේ බොහෝ විවේචන එල්ල විය. ඒ සාධාරණය. නමුත් ලංකාව මේ අතිදුෂ්කර මොහොතේ ආර්ථික වශයෙන් එක රටක් නොවන බව සනිටුහන් කරන ඇත්තක් ඇත. ODEL ආයතනය One Galle Face සාප්පු සංකීර්ණයේදී මෙරට ප්‍රථම Polo Ralph Laures ශාඛාව විවෘත කළේ මේ අතරතුරය. මේ ඇතැම්වා ලාංකීය නිෂ්පාදන විය හැක. නමුත් බොහෝ දේ චීනයේ හෝ වෙනත් Polo Ralph Laures නිෂ්පාදනය කරන රටවලින් ආනයනික භාණ්ඩ විය යුතුය. නිර්වින්දන බෙහෙත් ගෙන්වන්නට නැති ඩොලර් ඩිසයිනර් ඇඳුම් පැළඳුම් ගෙන්වන්නට තිබේ. රාජපක්ෂවරුන්ගේ සැබෑ ප්‍රමුඛතාවන් හඳුනාගන්නට මෙයට වඩා උදාහරණයක් අවශ්‍ය නොවේ.


ආර්ථික අර්බුදයට පිළියම් සෙවීමට පත් කළ දේශපාලනඥයන්ගෙන් සමන්විත මණ්ඩලයට උපදෙස් දීම සඳහා උපදේශක කමිටුවක්ද ගතවූ මස පත් කෙරිණි. එහි සාමාජිකයෝ අතිබහුතරයක් කෝටිපති ව්‍යාපාරිකයෝය. ඔවුහු බොහෝ දෙනෙක් වියත් මග සංදර්ශනවලදී ඉදිරි අසුන් දරා සිටියහ. 2019 බදු කප්පාදුවෙන් වැඩියම වාසි ලැබුවේද ඔවුන්ය. ඔවුන් එම බදු කප්පාදුවෙන් වූ වරද නිවැරදි කරන්නට උපදෙස් දෙයිද?


හොරාගෙ අම්මාගෙන් පේන අසනවා යැයි අපේ ජන වහරේ කියමනක් තිබේ. බදු කප්පාදුවෙන් නිර්මාණය වූ අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීමට ඒ කප්පාදුවෙන් වඩාත් වාසි ලැබූවන් පත් කිරීම සම කළ හැක්කේ සොරකම පිළිබඳ පරීක්ෂා කිරීම හොරාගේ අම්මාට පැවරීමටය.


ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අර්මුදලේ වාර්තාවෙන් පැහැදිලිව කියවෙන කාරණාවක් නම් 2019 බදු කප්පාදුව අහෝසි කළ යුතු බවය. VAT බද්ද වැඩි කරන්නැයි මූල්‍ය අරමුදල කියන බවට චෝදනා කරන්නවුන් නොකියන කතාව නම් ඉහළ ආදායම් ලබන්නන්ට දුන් බදු සහන අහෝසි කිරීම මූල්‍ය අරමුදලේ ප්‍රධාන යෝජනාවක් බවය.


ලංකාවේ ඉහළ ආදායම්ලාභීන් හා සමාගම් මත පනවන බදු (Personal Income Tax PIT; Corporate Income Tax CIT) කලාපයේ අනෙක් බොහෝ රටවල් සමග සසඳන විට අඩු මට්ටමක පවතින බවත්, මෙම බදු පරිමාව පුළුල් කොට ඒවා ඉහළ දැමිය යුතු බවත් මූල්‍ය අරමුදලේ එක් යෝජනාවකි. කලාපයේ අනෙක් බොහෝ රටවලට වඩා ලංකාවේ සමාජ සුබසාධක වියදම් අඩු මට්ටමක පවතින බවත්, ආර්ථික අර්බුදයෙන් වඩාත්ම බැට කන අඩු ආදායම්ලාභී ජනතාවට සහනයක් වන ලෙස මෙම වියදම් ඉහළ දැමිය යුතු බවත් මූල්‍ය අරමුදලේ තවත් යෝජනාවකි.


ආණ්ඩුව ඉහළ ආදයම් ලබන්නන්ට දුන් බදු සහන නතර කිරීම පිළිබඳ කතා නොකිරීම පුදුමයක් නොවේ. පුදුමය නම් විපක්ෂයේ පක්ෂත් මේ ගැන කතා නොකිරීමය.


මේ රටේ ආර්ථිකය වැනසූ සැබෑ ආර්ථික ඝාතකයන් නම් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවයි. මේ ආර්ථික ඝාතකයන් නැති කළ ආර්ථිකයට යළි ජීවය දෙන්නට විපක්ෂය ඉදිරිපත් කරන යෝජනා කවරේද? අඩුම තරමින් 2019 සිදු කළ ඍජු හා වක්‍ර බදු කප්පාදුව ආපසු හැරවීමට විපක්ෂය එකඟද? මේ ආපසු හැරවීම වැට් වැඩි කිරීමකින් නතර නොකොට ආදායම් බදු (පුද්ගලික හා සමාගම්) හා PAYE බදු දක්වා ගෙන යාමට විපක්ෂය සූදානම්ද?


මූල්‍ය අරමුදල සිය යෝජනා සියල්ල රට ඉදිරියේ තබා ඇත. ඒ යෝජනා පිළිබඳව තම මතය කුමක්දැයි විපක්ෂය දැන්වත් සවිස්තරව ප්‍රකාශ කළ යුතු නොවේද?

ගිහි-පැවිදි ජාතිවාදී අවතාර


රාජපක්ෂ-විරෝධය හුදු බැසිල් විරෝධයකටත් ආණ්ඩු විරෝධය ජාතිවාදයටත් ලඝු කිරීමේ වීරවංශ ගම්මන්පිල ව්‍යායාමයට අලුතෙන්ම එක්වී ඇත්තේ මැදගොඩ අභයතිස්ස හිමියන්ය. රාජපක්ෂවරුන් යළි බලයට පත් කිරීමට මෙම භික්ෂුවගෙන් වූ දායකත්වය අන් කිසිවෙකුටවත් නොදෙවෙනිය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනපතිවරයාට හිතුවක් කිරීම සඳහා තුනෙන් දෙකේ බලයක් ලබාදීම මරණ මංචකයේදී සිහි කොට සතුටු විය හැකි පින්කමක් යැයි කියමින් බුදු දහම විකෘති කළේ මෙම භික්ෂුවය. රාජපක්ෂ පාලනය යටතේ සිදුවන හමුදාකරණය ගැන ඇසූ විට බුදුන් වහන්සේ සංඝ විනය නිර්මාණය කළේ මුළුමනින්ම හමුදා පුහුණුවක් තුළින් යැයි කීවේ මේ භික්ෂුවය. 20 වන සංශෝධනය තුළින් 19 වන සංශෝධනය පමණක් නොව 13 වන සංශෝධනයද අහෝසි විය යුතු බව කිව්වේ මේ භික්ෂුවය.


රාජපක්ෂ පාලනය තුළින් තමන් අපේක්ෂිත සිව්පසය නොලැබුණු නිසා දුන් තම අතීත ස්වාමීන්ට බැණ වදින මෙම ගිහි පැවිදි දේශපාලන අවතාරවල ඉලක්කය විපක්ෂ අවකාශය තමන්ට වාසිදායක ලෙස ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමයි. තම අරමුණ ගෝඨාභය ජනපතිවරයා බලයෙන් ඉවත් කිරීම නොව, බැසිල් ඇමතිවරයා ගෙදර යැවීම බව වීරවංශ මන්ත්‍රීවරයා කියයි. ගම්මන්පිල මන්ත්‍රීවරයා ඉදිරිපත් කිරීමට සැරසෙන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ ඉලක්කය ද්විත්ව පුරවැසි වගන්තිය වඩාත් ශක්තිමත් කොට ව්‍යවස්ථාගත කිරීම පමණි. අභයතිස්ස හිමියන්ගේ බලක්කයද බැසිල් රාජපක්ෂ රට පැටවීමයි. තම දේශපාලන මනදොළ සපුරා ගැනීම සඳහා ඔවුන් දැන් සැරසෙනුයේ කොටි භීතිකාව පණ ගන්වා දෙමළ විරෝධය වැපිරීමටය. ඒ සඳහා ඔවුන් යොදා ගනුයේ ආණ්ඩුව හා ටීඑන්ඒ සංවිධානය අතර පැවති හමුවයි.


තම අරමුණ එක්සත් නොබෙදුණු හා නොබෙදිය හැකි (Indivisible) ලංකාවක් තුළ ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයට දේශපාලන විසඳුමක් බව සම්පන්දන් මන්ත්‍රීවරයා පැහැදිලිව කියා සිටියේය. එය වත්මන් විපක්ෂයේ කිසිදු පක්ෂයකට ගැටලුවක් විය නොහැක. උතුරු නැගෙනහිර ඉඩම් ප්‍රශ්නය හා අතුරුදන්වූවන්ගේ ප්‍රශ්නය විසඳීමත්, ජාත්‍යන්තර දෙමළ සංවිධාන මත පනවා ඇති තහනම ඉවත් කිරීමත් (මෙම තහනම පැනවූයේ යුද්ධ සමයේ නොව 2014දී පළාත් පාලන මැතිවරණ වටයෙන් ආණ්ඩුවේ ඡන්ද ප්‍රතිශතය පහත වැටීමට ප්‍රතිචාර ලෙසය. 2015දී ඉවත් කෙරුණු මෙම තහනම නව රාජපක්ෂ පාලනය විසින් යළි පැනවිණි.) මෙම ඉල්ලීම් කිසිවකටත් එරෙහි වන්නට වත්මන් විපක්ෂයට නොහැක.


වීරවංශ-ගම්මන්පිල නඩයත් ඔවුන්ට සහාය දෙන භික්ෂූනුත් සැරසෙනුයේ මෙම සාධාරණ හා මානුෂික ඉල්ලීම් කොටි යළි නැඟිටීමක් ලෙස මවාපාමින් දෙමළ විරෝධය අවුළුවා ඒ මගින් යළිත් වැඩි බලයක් සහිතව ආණ්ඩුවට එක්වීමටය.


රාජපක්ෂවරුන්ගේ මෝඩ බලතණ්හාවේ ශාපයෙන් දුක් විඳින ලංකාවට ඇති එකම සැනසීම විපක්ෂය ජාතිවාදය හෝ ආගම්වාදය ඇවිළවීමෙන් වැළකී සිටීමය. ඒ තත්වය තවදුරටත් පවත්වා ගැනීම විපක්ෂ නායකයන්ගේ වගකීමයි. දෙරණ නාලිකාව සුපුරුදු අන්තවාදී සෙල්ලමට සැරසෙන විට ජාතිවාදය අවුලන්නට එපා යැයි රනිල් වික්‍රමසිංහ එජාප නායකයා කළ පැහැදිලි ප්‍රකාශය, ටීඑන්ඒ ඉල්ලීම්වලින් රටට හානියක් නොවන බව ඔහු පෙන්වා දීම හොඳ ආරම්භයකි.
සුමන්තිරන් හා රාසමානික්කම් වැනි ටීඑන්ඒ මන්ත්‍රීවරුන්ට කොටියා යැයි හඬ නැඟුණේ පාර්ලිමේන්තුවේ ආණ්ඩු පක්ෂයේ පැත්තෙනි. ඒ නිර්ලජ්ජිත ජාතිවාදී හඬ විපක්ෂයේ පැත්තෙන්ද නැඟීම වැළැක්වීම විපක්ෂ නායකවරයාගේද විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂවලද වගකීමයි. අපේ අනාගතය තීරණය වීමේදී එයද තීරණාත්මක සාධකයක් වනු ඇත. ■

රුපියලේ කඩා වැටීම: ක්ෂණිකව ඇතිවූවක්ද? මහබැංකුව සැලසුම්සහගතව කළ දෙයක්ද?

0

ඔහු ආත්ම විශ්වාසයෙන් යුතුව කියා සිටියේ, ‘ජනපතිනියනි, වාහනයේ තිරිංග නිවැරදිව වැඩ කරනවාද යන්න සොයා නොබලා වාහනය පාරට දැමිය නොහැකියි, මුලින්ම ඒවා නිසි ආකාරයට වැඩ කරන බවට මම ඔප්පු කර ගත යුතුයි’ යන්නයි. වෙනත් අයුරකින් කියන්නේ නම් සැලසුම වැරදුණොත් අක්‍රමික ලෙස රුපියලේ අගය කඩා වැටීම නවත්වා ගැනීමට තිරිංග යෙදීමට ඔහුට සිදුවන බව එයින් කියවිණි.

■ ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.ඒ. විජේවර්ධන

“මට මතක් වන්නේ එවකට මහා බැංකු අධිපති ජයවර්ධනයන්, ලතැවිල්ලෙන් පසුවූ ජනපති චන්ද්‍රිකා මැතිනියගේ දූරකථන ඇමතුමකට පිළිතුරු දුන් ආකාරයයි, ඇයට දැනගැනීමට අවශ්‍ය වූයේ රුපියල පා කිරීම පිළිබඳ නිවේදනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම පමා කිරීමට හේතුවයි. මම ඒ මොහොතේ එම කාමරයේම සිටි අයෙක්මි. ඔහු ආත්ම විශ්වාසයෙන් යුතුව කියා සිටියේ, ‘ජනපතිනියනි, වාහනයේ තිරිංග නිවැරදිව වැඩ කරනවාද යන්න සොයා නොබලා වාහනය පාරට දැමිය නොහැකියි, මුලින්ම ඒවා නිසි ආකාරයට වැඩ කරන බවට මම ඔප්පු කර ගත යුතුයි’ යන්නයි. වෙනත් අයුරකින් කියන්නේ නම් සැලසුම වැරදුණොත් අක්‍රමික ලෙස රුපියලේ අගය කඩා වැටීම නවත්වා ගැනීමට තිරිංග යෙදීමට ඔහුට සිදුවන බව එයින් කියවිණි. තවදුරටත් ඔහු චන්ද්‍රිකා ජනපතිනියට කියා සිටියේ රුපියල පා කිරීම නම් මේ වාහනය කන්දකින් පල්ලමට කඩා වැටීමට යන්නේ නම් අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල නම් ගසේ හප්පාගෙන හෝ වාහනය නවතා ගත හැකි බවයි. එය අනතුර අවම කර ගැනීමට භාවිත කළ උපක්‍රමයයි”.

රුපියල හා ඩොලරය අතර විනිමය අනුපාතිකය පාලනය කිරීම
ජයග්‍රහණයක් ලෙස හුවා දැක්වීම


මාර්තු මාසයේ පළමු සතියේදීම ශ්‍රී ලංකා රුපියලේ කඩා වැටීම විදේශ විනිමය වෙළඳපළ තුළ දැකගත හැකි විය. ඊට පෙර මහා බැංකුව එදිනෙදා සිය වෙබ් අඩවියෙහි පළ කරන ලද්දේ ඇ.එ.ජ. ඩොලරයක් සඳහා වන මිලදී ගැනුම් අගය හා විකිණුම් අගය පිළිවෙළින් රු. 197ක් හා රු. 203ක් ලෙසයි, නමුත් අපගේ බැංකු පද්ධතිය තුළ මෙකී අගයයන්ට මිලදී ගැනීම සඳහා ඇ.එ.ජ. ඩොලර් නොවීය. යම් කෙනෙකුට ඇමරිකානු ඩොලර් හදිසියේ අවශ්‍ය වූයේ නම් ඔවුනට ඒවා රු. 250 – 260 යන ගැනුම් හෝ විකුණුම් මිලට නිදහසේ ගනුදෙනු වන, අවිධිමත් වෙළඳපළ හෙවත් කළු කඩවලින් මිලට ගැනීමට සිදුවිය. මහා බැංකු වෙබ් අඩවියේ පළවූ මෙම මිථ්‍යා සහගත විනිමය අනුපාතය එම ආයතනයේ ආර්ථික පර්යේෂණ අංශයේ අධ්‍යක්ෂ විසින් හුවා දක්වා ඇත්තේ මාස 11ක් තරම් දිගු කාලයක් ශ්‍රී ලංකා රුපියල ස්ථාවරව පවත්වා ගත් ආකාරය ජයග්‍රහණයක් ලෙස දක්වමිනුයි.


ඔහුගේ මෙම පැහැදිලි කිරීමට පෙර මහා බැංකු අධිපති අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් පෙන්වා දෙන්නේ එකී පාලනය මගින් මහා බැංකුව, ආර්ථික හා මිල මට්ටම් ස්ථායීකරණය හා මූල්‍ය පද්ධතියේ ස්ථායීතාව නම් සිය ප්‍රධානතම මෙහෙයුම් ඉලක්කයක් ජය ගෙන ඇති බවයි.

ආර්ථිකයේ හා මිල මට්ටම් ස්ථායිතාවෙහි සැබෑ අර්ථය: වැඩිපුර ඉල්ලුමක් හෝ වැඩිපුර සැපයුමක් නොමැති වීම


මා මීට ඉහතදී පළ කළ ලිපියක් මගින් දක්වන ලද ආකාරයට ආර්ථික හා මිල මට්ටම් ස්ථායී තත්වයක පවත්වා ගැනීම යනු උද්ධමන අනුපාතය යාන්ත්‍රිකව පහළ මට්ටමක පවත්වා ගැනීමම නොවේ, ආර්ථිකයේ වන සියලුම අංශවල සාර්ව ආර්ථික ස්ථායීභාවයයි, නම් වශයෙන් දක්වුවහොත් ඒවා; රාජ්‍ය අදායම් අංශය, දේශීය මූල්‍ය අංශය, බාහිර අංශයයි, එනම් වැඩිපුර ඉල්ලුමක් හෝ වැඩිපුර සැපයුමක් භාණ්ඩ වෙළඳපළේ ඇති නොවේ. නමුත් ආර්ථිකයේ අතුරු අංශයන්හි අසමතුලිතතාව නිසා වෙළඳපළේ අමතර ඉල්ලුමක් හෝ අමතර සැපයුමක් ඇතිවුවහොත් මහා බැංකුවේ ප්‍රමුඛතම අරමුණක් වන ආර්ථික හා මිල මට්ටම් ස්ථායීකරණය සිදු කිරීමට අපොහොසත්වී ඇති බව ප්‍රත්‍යක්ෂ වේ.


මෙම ත්‍රිත්ව අංශයන් අසමතුලිතතාවකින් යුක්ත වීම නිසා – මධ්‍යක අයවැය පරතරය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 11%ක්, මුදල් සැපයුමේ ප්‍රසාරණය 40%කට වඩා වැඩිවීම සහ ආර්ථිකයේ බාහිර අංශයේ 2019 දෙසැම්බර් සිට මේ දක්වා වන මස 25ක කාලය තුළ සම්පූර්ණ හිඟය (ඌනතාව) ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 8.2ක් වීම – වෙළඳපළේ නිරන්තර අමතර ඉල්ලුමක් ඇතිවීමටත් එමගින් උද්ධමනය 17%ක් ඉක්මවා වැඩි වීමටත් විනිමය අනුපාතය දැඩි ලෙස කඩා වැටීමටත් හේතු විය.


එමෙන්ම, මහා බැංකුව විසින් පෙර කී පරිදි ඔවුන්ගේ අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීම යථාර්ථයෙන් ඉවතට යෑමකි. ඇත්ත වශයෙන්ම ගතහොත් විධිමත් පද්ධතියකට පිටතින් විශාල කළු කඩ ව්‍යාපාර ව්‍යාප්තව තිබීම, අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ සඳහා මේ සා විශාල පෝලිම්වල ජනතාවට රස්තියාදු වීමට සිදුවීම තුළ කිසිදු මහා බැංකුවකට තමන් සිය අරමුණු අත්පත් කර ගෙන ඇති බවට උදම් ඇනිය නොහැක.


මෙයින් කියැවෙන්නේ මහා බැංකුවේ නායකත්වය ඇතුළු මුදල් මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් නැවතත් පාසල් ගොස් මහා බැංකුවක ක්‍රියාත්මක මුලධර්මයන් ඉගෙනගත යුතු බව නොවේද?

අසමත්වූ දේශීය යාන්ත්‍රණ වැඩපිළිවෙළ


වර්තමානයේ සිදුවන ශ්‍රී ලංකා රුපියලේ කඩා වැටීම සම්පූර්ණයෙන්ම අනපේක්ෂිත සිදුවීමක් නොවේ. බොහෝ මාස ගණනක සිටම ස්වාධීන විශ්ලේෂකයන් රජයට හා මහා බැංකුවට අනතුරු ඇඟවූයේ විදේශ සංචිතයන්හි උපකාරය නොමැතිව රු. 200 යන මධ්‍ය මට්ටමට රුපියල හා ඇ. ඩොලරයට වන විදේශ විනිමය අනුපාතය පාලනය කිරීම අමනෝඥ ක්‍රියාවක් බවයි.


එහෙත් මහා බැංකුව සිය මුරණ්ඩු ප්‍රතිපත්තීන් ඉදිරියට ගෙන යමින් ජනාධිපතිතුමා පවා මුලා කරන්නට වූයේ මෙම මිල මට්ටමට ඇ. ඩොලරයක් සඳහා වන විනිමය අනුපාතය පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය සංචිත අප රට සතුව ඇති බවත් උපකාර ලබා ගැනීමට අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල වෙත යෑමට හෝ විදේශීය ණය ප්‍රතිව්‍යුහගතකරණයට කිසිදු අවශ්‍යතාවක් නොමැති බවත් හඟවමිනි. මහා බැංකු අධිපතිව සිටි ඩබ්ලිව්.ඩී. ලක්ෂ්මන් මහතා මෙම තත්වය ඔහුම පමණක් දන්නා ප්‍රතිපත්ති උපායක් වෙත ඈඳනු ලැබිය; ඉන්පසු මහා බැංකු අධිපතිවූ කබ්රාල් මහතා එකී උපාය හඳුන්වාදුන්නේ දේශීය ප්‍රතිපත්ති මාලාවක් ලෙසයි, මෙම වැඩපිළිවෙළේ ප්‍රධාන අංගයන් එය සය මස් මාර්ග සටහනක් ලෙස 2021 ඔක්තෝබර් 1වනදා වෙළඳපළට හඳුන්වාදෙන ලදි.


එහි ප්‍රධානතම අංගය වූයේ මිත්‍රශීලි අසල්වාසී රටවලින් හා මහා බැංකුවලින් තාවකාලික පදනම යටතේ ණය පහසුකම් ලබා ගැනීමයි. මේ දේශීය යාන්ත්‍රණයේ වූ අවදානම වූයේ එකී රටවලින් බලාපොරොත්තු වූ මුදල් අවශ්‍ය ප්‍රමාණයන්ගෙන් නොලැබුණහොත් බාහිර සහයෝගයක් නොමැතිව ශ්‍රී ලංකා රුපියල කඩා වැටීමට ඇති හැකියාවයි. 2022 මාර්තු පළමු සතියේදී සිදුවූයේ මෙයයි. මහා බැංකුව සිය වෙබ් අඩවියේ රු. 197 – 203 යන මායා අගයන් පළ කිරීමෙන් දැන් වැළකී ඇත. ඒ වෙනුවට දැන් පළවී ඇත්තේ රු. 250 – 260 යන අගයනුයි. එහෙත් වාණිජ බැංකු තොරතුරු මාර්ග හෙළි කරන්නේ කවුන්ටර හරහා කෙරන ගනුදෙනුවලදී මෙම අගය ඇ. ඩොලරයකට රු. 265 – 275 සීමාවේ ඇති බවයි.


මෙයට සමගාමීව රුපියල පාකළ පළමු දවසේදීම කළුකඩයේ විනිමය අනුපාතිකයන් මෙම අනුපාත සමග එක්රැස් වන්නට විය. කෙසේවුවද විධිමත් බැංකු පද්ධතිය තුළ මෙම මිල මට්ටම්වලට පවා අවශ්‍ය තරම් විදේශ විනිමය නොමැති වීම නිසා කළුකඩ තුළ ඉහළ විනිමය අනුපාතයක් එතැන් සිට ඇතිවිය. මෙම තත්වය ඇතිවූයේ පොලී අනුපාත ඉහළ නොදැමීම සහ අවශ්‍ය මූල්‍ය පහසුකම් අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල වෙතින් ලබා නොගැනීම යන අවශ්‍ය කරන සහයෝගි ප්‍රතිපත්ති හඳුන්වාදීමෙන් තොරව රුපියල පා කිරීම නිසායි. තවමත් ඉතා හොඳින් විධිමත් වෙළඳපළට සමාන්තරව ක්‍රියාත්මක වන මෙම කළුකඩ ව්‍යාපාරය මහා බැංකුවේ ප්‍රමුඛතම සතුරාය. එමගින් මහා බැංකුව ක්‍රියාත්මක කරන ප්‍රතිපත්තිවල සාර්ථකත්වයට බාධා ඇති කරයි.

පා කිරීම තහනම් වචනයක්ද?


රුපියල පා කිරීම මගින් සිදුවුයේ වෙළඳපළේ ඇති ඉල්ලුම හා විදේශ මුදල් සැපයුම යන කරුණු මත විදේශ විනිමය අනුපාත තීරණය වීමයි. මෙලෙස රුපියල පා කිරීම පහසු කටයුත්තක් නොවේ, එය සාර්ව ආර්ථික උපක්‍රමයක් ලෙස සාර්ථක කර ගැනීමට තවත් වැඩ කටයුතු බොහොමයක් කළ යුතුයි.


එහෙත් මහා බැංකුව විසින් මේ පිළිබඳව වෙළඳපළට නිකුත් කරන ලද වීඩියෝවේ දැක්වෙන ආකාරයට නම් ඔවුන් වෙළඳපළේ සිදුවන දේ ගැන අවබෝධයක් නොමැති බව දිස්වේ. එම හේතුව නිසා අධිපතිතුමා හා ආර්ථික පර්යේෂණ අධ්‍යක්ෂතුමා පවසන්නේ ඔවුන් රුපියල හා ඇ. ඩොලර විනිමය අනුපාතය වඩාත් නම්‍යශීලි කළ බව මිස එම අනුපාතය පා කළ බව නොවේ, පා කිරීම යන වචනය තහනම් වචනය වන්නට ඇත.


සරල ලෙසම කිවහොත් නැවතත් 1977 – 2001 කාල පරාසයට යාම බඳුය, එම අවධියේ අප රට නම්‍යශීලී විනිමය අනුපාතයක් සහිතව ක්‍රියාත්මක වුණි. රුපියල මුලින්ම පා කෙරුණේ 2001 ජනවාරි මාසයේදී එවකට මහා බැංකු අධිපති වූයේ දිවංගත ඒ.ඇස්. ජයවර්ධන මහතායි. ඔහු රුපියල පා කිරීමට සති කිහිපයකට පෙර සිටම ඉතා සූක්ෂ්ම ලෙස සැලසුම් සංවිධානය කර ලදි. ඔහු එදා එය සිදු කළ ආකාරය අප සියල්ලන්ටම හොඳ ඉගෙනුමක් වන බව මාගේ අදහසයි.

2001 වසරේ රුපියල පා කිරීම සඳහාවූ ක්‍රියාවලිය


2001 වසරට පෙර ඇ.එ.ජ. ඩොලරය සඳහා මිලදී ගැනුම් හා විකිණුම් විනිමය අනුපාතිකය, මූල්‍ය පනතේ ප්‍රතිපාදනයන්ට අනුකූලව දෛනිකව ශ්‍රී ලංකා මහා බැංකුව විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. වාණිජ බැංකු මෙකී ප්‍රකාශයට පත් අනුපාතික අගයන් ආසන්නයේ සිය විදේශ මුදල් මිලදී ගැනුම් හා විකිණුම් පවත්වා ගත යුතු විය. නමුදු රටේ ආර්ථිකය තුළ දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ නිදන්ගතව පවතින ගෙවුම් ශේෂ හිඟය නිසා මහා බැංකුවට නිරන්තරයෙන් වෙළඳපළ වෙත විදේශ විනිමය සපයා මහා බැංකුව ප්‍රකාශයට පත් කරන විනිමය අනුපාතික ආශ්‍රිතව එම අගයයන් පවත්වා ගැනීමට සිදුවිය. මහා බැංකුවට ඔවුන් ප්‍රකාශ කරන විනිමය අනුපාතික අගයයන්ට අනුව වෙළඳපළට අවශ්‍ය කරන විදේශ මුදල් නිකුත් කිරීමට නොහැකි වුවහොත් එම අනුපාත ඉහළ යෑම හෝ විදේශ විනිමය ගනුදෙනු සඳහා කළුකඩ ව්‍යාපාර ප්‍රවර්ධනය වීම සිදුවේ. මෙම කළුකඩ ව්‍යාපාරය මහා බැංකුවේ ප්‍රධාන සතුරෙකු බව හඳුනා ගැනීම නිසා විනිමය මිලදී ගැනීම හා විකිණීම අතර පරතරය ඉහළ දැමීමට මහා බැංකුව කටයුතු කරන ලදි.
2000 වසරේදී මෙලෙස මෙම පරතරය 2% සිට 5% දක්වා වැඩි විය, නොවැම්බරයේදී 6% දක්වාත් 2001 ජනවාරියේදී 10% දක්වාත් වර්ධනය විය. මෙම පරතරය වැඩි වන වාරයක් වාරයක් පාසා වාණිජ බැංකුවල මෙහෙයුම් අනුපාත හා මහා බැංකුවේ විදේශ විනිමය විකුණුම් මිල ඉහළ යාම සිදුවිය, එමගින් ශ්‍රී ලංකා රුපියල අවපාතනය වීම සඳහා වන පීඩනය තවත් වැඩි විය. එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස පහරකෑම් දෙකකට ලක්වීමට සිදුවීමයි ඒවා නම් මහා බැංකුව සිය විදේශ සංචිත දිය කර ගැනීමත් ඒ සමගම රුපියලෙහි වටිනාමක කඩා වැටීමත්ය.

වර්තමානයේත් මෙම අනිටු ප්‍රතිවිපාක අපට අත්විඳින්නට සිදුව ඇත, නමුත් රුපියලෙහි අගය කඩා වැටීම ලෝකයෙන් සැඟවීම සඳහා මහා බැංකුව මායාකාරී විදේශ විනිමය අනුපාත සිය වෙබ් අඩවියෙහි පළ කරන්නට විය. එමගින් විදේශ විනිමය වෙනුවෙන් කළුකඩ ව්‍යාපාරය දරුණු ලෙස වර්ධනය විය.

කඩා වැටෙන විදෙස් සංචිත හා
කළුකඩ ව්‍යාපාර මහා බැංකුවක ප්‍රබලතම සතුරන් වේ: ඒ.ඇස්. ජයවර්ධන


රට සතු විදේශ සංචිත වේගයෙන් කඩා වැටෙන්නට වූ අතර අධිපති ජයවර්ධන ඊට අකමැති විය. 1998දී අපගේ විදේශ සංචිත ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 2ක මට්ටමේ විය; 1999දී එය ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 1.6 දක්වාත් 2000දී ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 1ක් දක්වාත් පහත වැටුණි. ඒ සමගම රුපියල කඩාවැටෙන්නට විය 1998දී ඇ. ඩොලරයට සාපේක්ෂව රු. 68ක් ලෙසත් 1999දී 72ක් ලෙසත් 2000දී රු. 80ක් ලෙසත් විය. ඔබට විදෙස් සංචිත හා ඇ. ඩොලර් යන දෙකම අල්ලාගෙන සිටීමට නොහැක. ඔබ ඩොලරය අල්ලා ගෙන සිටියහොත් රටේ විදෙස් සංචිත අහිමිව නැවත ප්‍රකෘතිමත් කළ නොහැකි අවදානම් තත්වයකට රට පත්වනු ඇත. ඔබ විදෙස් සංචිත අහිමි කරගතහොත් ස්වෛරීත්වය, නිදහස, ආර්ථිකය යන මේ සියල්ල නැති වනු ඇත.


මේ සියල්ලට වඩා දරුණු බලපෑම වන්නේ විදෙස් සංචිත නොමැතිව මහජනතාවගේ අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ ආනයනය හා කර්මාන්ත සඳහා අවශ්‍ය ආනයනික අමුද්‍රව්‍ය හිඟ තත්වයකට මුහුණදීමට සිදුවීමයි. මේ තත්වය රට තුළ අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ සඳහා පෝලිම් නිර්මාණය වීමටත්, කළුකඩ ව්‍යාප්ත වීමටත්, හොර පාරෙන් රටට මේ භාණ්ඩ ගෙන ඒම යන අනිසි විපාකයන්ට මුහුණදීමට සිදුවේ. මේ සියල්ල මහා බැංකුවට එදිරි සතුරු බලවේග බව අධිපති ජයවර්ධනයන් හඳුනා ගන්නා ලද අතර ශ්‍රී ලංකා මහා බැංකුව මේ අන්තරාවන්ට ලක් කිරීමට ඔහු අකමැති විය.
ඔහු අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල සමග සකච්ජාවන් ඇරඹීය, අරමුදල සමග වැඩසටහනක් සඳහා එකඟතාවකට එළඹිණ, ඉන්පසු 1977න් පසුව ප්‍රථම වරට ශ්‍රී ලංකා රුපියල පා කිරීම සඳහා පෙරසූදානම් කටයුතු ආරම්භ කළේය. ඔහු එවකට ජනපතිනිය හා මූල්‍ය අමාත්‍යවරිය වූ චන්ද්‍රිකා කුමාරණතුංග මැතිනිය, රුපියල පා කිරීම සඳහා එකඟ කර ගත්තේය. මේ ක්‍රියාවලියේදී ඔහු අත්පත් කර ගත් සුවිශේෂී ජයග්‍රහණයක් වූයේ මුදල් මණ්ඩලයේ සාමාජික, මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම් ආචාර්ය පී.බී. ජයසුන්දර මහතාගේ සහයෝගය ලබා ගැනීමයි. මේ පුද්ගයන්ගේ සහයෝගය නොමැතිව ඔහුගේ ව්‍යායාමය අසාර්ථකවන බව ජයවර්ධනයෝ දැන සිටියහ.

වාහනය පාරට දැමීමට පෙර තිරිංග පරීක්ෂා කළ යුතුයි


ඉහත කී පෙර සූදානම් කටයුතු සංවිධානයෙන් පසුව මුදල් මණ්ඩලය මගින් රටේ බැංකු පොලී මට්ටම ඉහළ දැමීමට කටයුතු කෙරිණ, අද භාවිත වන තාක්ෂණික යෙදුම අනුව මහා බැංකුවේ නිත්‍ය ණය පහසුකම් අනුපාතිකය 16% සිට 25% දක්වා ඉහළ දැමීම සිදු කෙරිණ. මෙම පොලී මට්ටම ඉහළ දැමීම හරහා වෙළඳපළේ සමපේක්ෂණය සඳහා වන අංගයන් ඉවත් කිරීමත්, සමපේක්ෂණය වඩාත් මිල අධික විකල්පයක් බවට පත් කිරීමත් සිදුවිය. ඔවුන් රට තුළට මුදල් නොඑවා දේශීයව ණය ලබා ගැනීමෙන් වාසි ලබා ගැනීම මෙමගින් වැළැක්විණ. මට මතක් වන්නේ එවකට මහා බැංකු අධිපති ජයවර්ධනයන් ළතැවිල්ලෙන් පසුවූ ජනපති චන්ද්‍රිකා මැතිනියගේ දූරකථන ඇමතුමකට පිළිතුරු දුන් ආකාරයයි, ඇයට දැනගැනීමට අවශ්‍ය වූයේ රුපියල පා කිරීම පිළිබඳ නිවේදනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම පමා කිරීමට හේතුවයි. මම ඒ මොහොතේ එම කාමරයේම සිටි අයෙක්මි. ඔහු ආත්ම විශ්වාසයෙන් යුතුව කියා සිටියේ, ‘ජනපතිනියනි, වාහනයේ තිරිංග නිවැරදිව වැඩ කරනවාද යන්න සොයා නොබලා වාහනය පාරට දැමිය නොහැකියි, මුලින්ම ඒවා නිසි ආකාරයට වැඩ කරන බවට මම ඔප්පු කර ගත යුතුයි‘ යන්නයි. වෙනත් අයුරකින් කියන්නේ නම් සැලසුම වැරදුණොත් අක්‍රමික ලෙස රුපියලේ අගය කඩා වැටීම නවත්වා ගැනීමට තිරිංග යෙදීමට ඔහුට සිදුවන බව එයින් කියවිණි. තවදුරටත් ඔහු චන්ද්‍රිකා ජනපතිනියට කියා සිටියේ රුපියල පා කිරීම නම් මේ වාහනය කන්දකින් පල්ලමට කඩා වැටීමට යන්නේ නම් අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල නම් ගසේ හප්පා ගෙන හෝ වාහනය නැවත ගත හැකි බවයි. එය අනතුර අවම කර ගැනීමට භාවිත කළ උපක්‍රමයයි.

රුපියල පා කිරීම සඳහා අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ සහාය


2001 ජනවාරි 23 වනදා පෙ.ව. 7ට අධිපති ජයවර්ධනයන් නිවේදනයක් මගින් ශ්‍රී ලංකා රුපියල පා කිරීමට ලක් කරන ලදි. එතැන් පටන් මහා බැංකුව වාණිජ බැංකු, ඇ.එ.ජ. ඩොලර් මිලදී ගත යුතු හා විකිණිය යුතු මිල ගණන් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම නැවැත්විය. ඒ වෙනුවට මහා බැංකුව ඇ.එ.ජ. ඩොලර් මිලදී ගැනීමට හා විකිණීමට අදාළ බර තැබූ සාමාන්‍ය මිල, ප්‍රතිරූපිත අගයක් ලෙස දක්වන ලදි. මහා බැංකුවට පිටතින් මේ ගැන දැන සිටියේ ජනපතිනි චන්ද්‍රිකා සහ පී.බී. පමණි. නියෝජ්‍ය මුදල් අමාත්‍ය ජී.එල්. පීරිස් මහතා පවා මේ ගැන දැන ගත්තේ නිවේදනයට විනාඩි 10කට කලින් පමණි, ඒ දැන්වූයේද හුදෙක්ම ආචාරශීලීභාවය නිසායි.
මේ මුළු ක්‍රියාවලියේම රහසිගත බව ඉතාමත් අවශ්‍යය, නැතහොත් රුපියල පා කිරීම හරහා මුදල් ගරා ගැනීමට ඇතැම් දෙනා පෙළඹීමට ඉඩ ඇත. එනිසා අවම පුද්ගලයන් සංඛ්‍යාවකගේ අනුදැනුමැතිව මෙය සිදුවිය. වෙළඳපළ ආරම්භයෙන් පසුව ඇ. ඩොලරයක් සඳහා අගය රු. 98ක් දක්වා ඉහළ ගියේය. මේත් සමගම අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල නිවේදනය කළේ, තමුන් ශ්‍රී ලංකාව විසින් සිය මුදල් ඒකකය සඳහා අගය වෙළඳපළ බලවේග මගින් තීරණය කිරීමේ මෙම ව්‍යායාමය පිළිගන්නා බවත් ඔවුන් ශ්‍රී ලංකාවට ශක්තියක් වනු පිණිස රට සමග සිටගන්නා බවත්ය. එමගින් සමපේක්ෂණය හරහා වෙළඳපළට වන බලපෑම නැවැත්විය හැකි විය. ඉන්පසු ශ්‍රී ලංකා රුපියල ශක්තිමත් වීමට පටන් ගත් අතර 2001 පෙබරවාරී 12 වන දින වන විට ඇ. ඩොලරයක් සඳහා රු. 88ක් ලෙස ස්ථාවර විය. 2001 වසරේ අවසානය වන විට අපගේ විදෙස් සංචිත ශක්තිමත් වීමට පටන් ගත් අතර ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 1.3ක සිට 2002 අවසන් වන විට ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 1.7ක් ලෙසත් 2003 වසරේදී ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 2.3ක් ලෙසත් වර්ධනය විය.


“වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව තුළ පවතින දරුණු විදේශ විනිමය අර්බූදයෙන් අප රට ගලවා ගැනීම සඳහා අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලෙන් දිගු කාලීන ණය පහසුකමක් ලබා ගැනීම හැර වෙනත් විසඳුමක් නොමැත”

නීතිමය බාධක


මහා බැංකුවට නීතිමය බාධකයන්ට මුහුණදීමටත් සිදුවේ. 1949දී බලාත්මක කරන ලද මුදල් නීති පනතට අනුව මහා බැංකුව දිනපතා සිය මිලදී ගැනුම් හා විකිණුම් මිල ප්‍රකාශයට පත් කළ යුතුය. නමුත් මහා බැංකුවට මෙම මිලදී ගැනුම් හා විකිණුම් මිල ප්‍රකාශයට පත් නොකර සිටීමට ඇති හැකියාව ගැන මෙම පනත නිශ්ශබ්දය. එමෙන්ම මහා බැංකුව එකී මිල මට්ටම් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම නැවත්වුවහොත් යමෙකුට මහා බැංකුව අධිකරණය වෙත ගෙන යාමට හැකි අවදානමක් තිබේ. අධිපති ජයවර්ධනයන් මෙම අවදානම ගැන තක්සේරුවකින් යුතුවූ අතර යමෙකු මහා බැංකුවට විරුද්ධව නීති මාර්ගයෙන් කටයුතු කළ හොත් ඊට විරුද්ධව කටයුතු කිරීමටත් සූදානම්ව සිටියේය. කරුණු 2ක් යටතේ මහා බැංකුවට මෙහිදී පිළිසරණක් ඇති බව ඔහු විශ්වාස කළේය.


පළමුවැන්න, මුදල් නීති පනත නිකුත් කළ 1949 වසරේ පැවති ස්ථාවර විනිමය අනුපාත ක්‍රමය සහ එදා සිට මේ වන තෙක් වෙළඳපළ ස්වරූපයන් හා එහි සංවිධානවීම් වෙනස්වීම්වලට භාජනයව තිබීමයි. දෙවැන්න, වර්තමාන කාලපරිච්ඡේදයේ සිදුවන දියුණුව සඳහා පැරණි යල්පිනූ නීති බැහැර කිරීමට නීති පද්ධතිය කටයුතු කරනු ඇතැයි වූ විශ්වාසයයි. එනිසා පෙරකී පරිදිම අදාළ නිවේදනය පළ විය.


එහෙත් එකල විපක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු මේ හේතුකොට ගෙන මහා බැංකුව අධිකරණය වෙතට ගෙන යන ලදි. නඩුකරය දිග්ගැස්සෙමින් ඉදිරියට යන්නට විය. පසුකාලීනව පැවති මහා මැතිවරණයකින් එම මන්ත්‍රීවරයා පාලක පක්ෂයට තේරී පත්වූ අතර මහා බැංකුව සමග එකී නීති කෘත්‍යය පිළිබඳ සමථයකට පැමිණීමට දෙපාර්ශ්වයට හැකි විය.


වසර 2002දී නව රජයක් යටතේ මුදල් නීති පනත සංශෝධනය වූ අතර නීති කටයුත්තට හේතුවූ බාධකය ස්ථිරසාර ලෙස ඉවත් කිරීමට එය සමත්විය.

කරන්නට තවත් බොහෝ දේ ඇත


අද වන විට වෙළඳපළ අනුපාත දිනෙන් දින ඉහළ නගිමින් පවතී. මහා බැංකුව මේ දැන්ම රජයට දැන්විය යුත්තේ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලෙන් ණය පහසුකමක් ලබා ගැනීම සඳහා කටයුතු කළ යුතු බවයි. ඒ සඳහා මුදල් අමාත්‍ය බැසිල් රාජපක්ෂ අන්තර්ජාතික අරමුදලේ හා ලෝක බැංකුවේ වසන්ත කාලයේ පැවැත්වෙන රැස්වීම් සඳහා වොෂින්ටනය වෙත යන තුරු බලා සිටිය නොහැක. මේ සමගම පොලී අනුපාත ඉහළ දැමීම සිදු කළ යුතුය. එමගින් වෙළඳපළේ කළුකඩ ව්‍යාපාර ඇතිවීම හා සමපේක්ෂණයට තුඩු දෙන සාධක ඉවත් වනු ඇත, ඒ සමගම 2019 වසරට පෙර පවතී බදු ක්‍රමය යා යුතුය.


පසුගියදා ජනපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා විසින් මහජනයා අමතා රජය අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ ණය ආධාර සහාය පතන බවට ප්‍රකාශයක් නිකුත් කළේය. මෙම ප්‍රකාශය අපැහැදිලිය. ඔහු සඳහන් කළේ සාමාජික රටවලට අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ තාක්ෂණික සහාය ලබාදීම යටතේ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල සමග කටයුතු කරන බවයි. දේශීය මාධ්‍ය මෙම ප්‍රකාශය වරදවා වටහා ගෙන අර්ථ නිරූපණය කළේ ශ්‍රී ලංකාව ණය පහසුකමක් ලබා ගැනීමට අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල වෙත යන බවයි. මේ ව්‍යාකුලත්වය විදේශීය ආයෝජකයන් තවත් කලබලයට පත් කරනු ඇත. එමෙන්ම එම ප්‍රකාශය මගින් වෙළඳපළේ මිල කඩා වැටීමට ලක්වන අන්තර්ජාතික ස්වෛරී බැඳුම්කරවල තත්වය ආපසු හැරවීමට අසමත් විය, මේ සියල්ල මිල යන්තම් වර්ධනය වීමට පමණක් හේතුවිය. මීට සමගාමීව මුදල් අමාත්‍ය බැසිල් රාජපක්ෂ මහතා ඉතා බැගෑපත්ව සිදු කළ ඉන්දීය සංචාරය සාර්ථක විය, ඉන්දීය මධ්‍යම රජය මගින් සහතික කරන ලද ඇ.එ.ජ. ඩොලර් බිලියන 1ක ණය පහසුකමක් ඉන්දීය රාජ්‍ය බැංකුව හරහා ශ්‍රී ලංකාවට ලබා දීම සිදුවිය.


මේ ණය පහසුකම ප්‍රයෝජනවත් වුවද ශ්‍රී ලංකාව මුහුණදෙන දරුණු විදේශ විනිමය අර්බුදයට ස්ථිරසාර පිළියමක් මෙමගින් නොලැබෙනු ඇත. තොරතුරු වාර්තා වන අන්දමට මෙම ණය මුදල් මගින් ඉන්දියාවෙන් ගෙන්වන, ශ්‍රී ලංකාවට අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ සඳහාය. එය වසර 3කින් ගෙවිය යුතුයි. ප්‍රායෝගික හේතූන් මත අප ලද වසර තුනක වෙළඳ ණය පහසුකමක් බැවින් එය රටේ විදේශ සංචිත ලෙස දැක්විය නොහැක.


ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දෙන දරුණු විදේශ විනිමය අර්බුදයට එකම පිළියම අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලෙන් දිගු කාලීන ණය පහසුකමක් ලබා ගැනීම පමණි. එය වටහා නොගෙන මහා බැංකුව මේ සරුංගලයට අහසේ ඔහේ සැරිසැරීමට ඉඩදී ඇත. මේ මොහොතේදීත් බැංකු කවුන්ටරය හරහා සිදු කෙරෙන රුපියල් – ඇ. ඩොලර් අනුපාතය රු. 285 සීමාව ඉක්මවා ඇත. එමෙන්ම වෙළඳපළ අස්ථාවරභාවය යටතේ රුපියලේ කඩා වැටීම නවතින බවක්ද පෙනෙන්නට නැත. මේ අන්තරාව ඕනෑම කැපකිරීමක් සිදු කර නවතා ගත යුතුය.■


‘Collapse of the rupee, Is it sudden or orchestrated by Central Bank?’ ලිපියෙහි අනුවාදය. සැකසුම මිලින්ද පීරිස්.■

කලම්බු ටෙලිග්‍රාෆ් වෙබ් අඩවියෙන් උපුටා ගන්නා ලද්දකි.

විපක්ෂයේ පක්ෂ තනි කකුළෙන් හිට ගැනීම

ආණ්ඩුව දැන් පිම්බාම වැටෙන දතක් සදිසි ය. පිඹින්නේ කවුරුන් ද? රට වැසියන්ගේ ඉරණම විසඳෙන්නේ පිඹින්නට පුළුවන් සියල්ලන් එක්වීමෙන් පමණි. ඉන් මෙහා විසඳුමක් නැත.
ඇත්ත වශයෙන්ම දැන් ආණ්ඩුවට යන එන මං නැත. එහෙත් ආණ්ඩු බලය මහජන වරමකින් ලැබී තිබෙන නිසා ආණ්ඩුව ඔහේ බලා සිටීමය කරන්නේ. විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂ තව දුරටත් බලා සිටිය යුතු ද?


කසාදයක් කර ගන්නට උවමනාවෙන් සිටින හතළිස් විය සමීපයේ සිටින තැනැත්තියක, ‘සියලු දුසිරිතින් තොර – උගත් රූමත් – කුලවත් – ඉහළ තනතුරක් දරන හා ‘කඩවසම්’ තරුණයෙකු ගැන සිහිනයක් දකිනවා නම් ඇයට මහලු මඩමක මරණය නිසැක ය.


අනුවණකම් වලින් නැත්තටම නැතිවුණ රටක ජනතාව අද ”හිස මත පතිත පොලු පහරකින්” නිලංකාරව, පියවි සිහියෙන් අවධි විය හැකි තත්වයකය. මේ පසුබිම තුළින් ම විනාශයට ඇද දමන ලද රාජ්‍යය යළි ගොඩ නඟන්නට පුළුවන් වන්නේය. ඒ සඳහා සියල්ලට කලින් කළ යුත්තේ රාජපක්ෂ පවුලෙන් රටට – ජනතාවට නිදහස අත්පත් කර ගැනීම ය. ඒ වෙනුවෙන් රටම පාරට බැස්සත් පලක් නැත. ඒ වෙනුවෙන් විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂ පොරොන්දම් නොබලා එක් විය යුතුම වේ. මේ වග අනේක වාරයක් ලියා ඇත. ඒත් සජබෙත් – ජවිපෙත් නිසැකවම ඉර පායන්නේ තමන්ට යයි සිතා සිල්ලර වැඩ කරමින් කාලය ගත කරන අන්දම දැන් නම් අප්‍රසන්නය.


ජීවත් වෙන්නට පෝළිම්වල ළගින්නට සිදුව තිබෙන මිනිස්සු එකතු කොට ආණ්ඩුවට බැණ වැදීම දැන් අවශ්‍ය නැත. ආණ්ඩුවට ලුණු ඇඹුල් ඇතිව බනින්නට ජනතාව අවශ්‍ය තරමට ප්‍රායෝගිකව අත්දැකීම් ලබා ඇත.


එනිසා ”අපිටම විතරයි පුළුවන්” – ”අපිම විතරයි හරි”, යනුවෙන් උඩඟු මනසින් කිසිදු පක්ෂයක් කටයුතු කළ යුතු නොවේ. තවදුරටත් තනි තනිව ගමන් ගැන නම් හිතන්නේ ජනතාව තනි අලින්ට එරෙහි වන දිනයත් ඈතක නොවිය හැකිය.


විෂ බඳුනක්ම ය.


ජනාධිපතිගේ හෝ අගමැතිගේ හෝ ආණ්ඩුවේ හෝ කිසිම හොඳක් නැත. අන්තිම අසාර්ථකය. රාජපක්ෂවරුන් රටට හෝ ජනතාවට තඹ දොයිතුවක ආදරයක් ඇති පිරිසක් නොවේ. ඔවුන්ට, රට හරි හම්බ කර ගැනීම පිණිස ය. ජනතාව, යෙහෙන් වැජඹීම පිණිසය. ඉතා අසීරු අවස්ථාවේ පවා වෙර දරන්නේ හැකි තරම් සාරය උරු බොන්නටය. කවර ලේබල අලවාගෙන කරළියට ආවත් රාජපක්ෂවරුන් වෙනස් වන පිරිසක් නොවන බව පැහැදිලිය. ඔවුන්ට බලය යනු චුවින්ගම් එකකි. කිසිවෙකු හෝ තව දුරටත් රාජපක්ෂවරුන්ගේ පාලනයකින් සෙතක් සැලසේ යයි සිතනවා නම් අවසිහියෙන් හෝ මුග්ධ ලෙසින් වස බඳුනක් පානය කිරීම සදිසි ය. ඒ නිසා වස බඳුන ඉවත දැමිය යුතුම ය.


වස බඳුන තුළ තිබෙන්නේ රට – ජාතිය ආගම බව වටහා ගැනීම වස බඳුන ඉවත දැමීමට අවශ්‍ය ඥානය වේ. පාපයට බිය නැති පුද්ගලයන්ට ආගමක් කොයින් ද? ඔවුන්ට ආගම යනු පවතින්නට පළිහකි.


මේ මොහොතේ රට තුළ තත්වය කුමක් වුවත් තීරණාත්මක මොහොතේ ජාතිය සහ ආගම වෙනුවෙන් කැඳවන්නට කුලී හේවායන් රාජපක්ෂවරුන් නඩත්තු කරගෙන සිටින බවත් අප වටහා ගත යුතුය. එබැවින් අනවශ්‍ය සිහින දකිමින් විපක්ෂයේ හැම පක්ෂයක්ම මහ පොළොවේ දේශපාලනයට අවතීර්ණ විය යුතුය.


විපක්ෂයේ ප්‍රධාන පක්ෂය වටා කුඩා පක්ෂ ඒකරාශී වීමක් හා – මේ ප්‍රධාන පක්ෂය විවෘත ගැඹුරු සංවාදයක් ඔස්සේ කුඩා පක්ෂ තුළ දැඩි ලෙස විශ්වාසය තහවුරු කරමින් ඒකරාශී කර ගැනීමක් ද නැත. ජවිපෙ පැත්තෙන් පැවසෙන්නේ අප හැර අන් අය අපට විශ්වාස නැති බවය. ඊට දක්වන හේතු කාරණා ද බැහැර කළ නොහැකිය. එහෙත් විමානයට ගෙවදින්නට මත්තෙන් යකා දුරින් දුරු කළ යුතුව තිබේ.


එකතු වීම සම්බන්ධයෙන් ජවිපෙ දක්වන අදහස්වලින් ගම්‍ය වන්නේ අනම්‍යශීලී බවකි. වස බඳුන යෙහෙකි, එකතු වීම් නොහැක. තව දුරටත් මෙබඳු මතවාදයක ගිලී සිටීමෙන් රටේ අනාගතය අවිනිශ්චිත බවක – ඝන අඳුරක ඔහේ එකෙල මෙකෙල වෙයි.

සටන් බිම කොතනද?


මහජනතාවගේ ඡන්දයෙන් පත්වුණ, මහජන නියෝජිතයන් සිටින තැන වන පාර්ලිමේන්තුව විපක්ෂයේ සටන් බිම බවට පත් කර ගත යුතුය. සටන් කළ යුත්තේ යහපාලන ආණ්ඩුව කුමන්ත්‍රණයකින් පෙරළා දමන්නට ගත් ගෝත්‍රික විලාසයෙන් නොවේ. ආණ්ඩුව පෙරළා දමා ජනාධිපතිවරයා ගෙදර යවන්නට මැතිවරණයක්ම අවශ්‍ය ද? මේ වැදගත් ප්‍රශ්නයකි. එහෙත් මැතිවරණයක් නියමිත දවසට හෝ අදාළ කාලයේ ලබා ගෙන ආණ්ඩුව පෙරළා දමන්නට පෙරුම් පිරිය යුතු නැත. ආණ්ඩුවේ සිටින ප්‍රගතිශීලී කොටස් සමඟ විපක්ෂය පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකකට වැඩි බලයක් නිර්මාණය කර ගත යුතුය. කථානායක ආණ්ඩුවේ රූකඩයක් බැවින් කිසිවක් කළ නොහැකිය යනුවෙන් විපක්ෂයේ පක්ෂ පසුගාමී විය යුතු නොවේ. ශක්තිමත් බලවේගයක් පාර්ලිමේන්තුව තුළ ගොඩ නැඟුණහොත් ජනාධිපතිවරයාට බලහත්කාරයෙන් ආණ්ඩු කරන්නට කිසිසේත්ම හැකි වන්නේ නැත.


සටනක් යනු විවේක සුවය ලබමින් – නා කියා ගෙන ඉඩ තිබෙන විදිහට කරන්නක් නොවිය යුතුය. සටනක් යනු ජයග්‍රහණයක් අපේක්ෂාවෙන් ප්‍රබල ප්‍රයත්නයක් විය යුතුය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින තැනට ජනාධිපතිවරයා පොළඹවන වේගයක් සටන තුළ තිබිය යුතුය.


ජනාධිපතිවරයා තමන්ගේ අසාර්ථකභාවය වටහා ගෙන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකට කල් මනින බවක් පෙනේ. ආණ්ඩුවට ළැදි පිරිසගේ සියලු නඩු හබ අවසන් කර ගැනීම පිළිවෙළින් කරගෙන විත් චොකා මල්ලිව නිදහස් කර ගැනීම ඔස්සේ ජනාධිපතිවරයාගේ අරමුණය පිටතට පැන්නේ. එහෙත් තව දුරටත් සල්ලි අච්චු ගසමින් සියලු ප්‍රශ්න සමහන් කරන්නට මත්තෙන් මැතිවරණයක් කරා එළඹිය හැකි නම් රටට විපතක් වූ විෂ බඳුන දුරින් දුරු කරන්නට තිබෙන හැකියාව ඉහළය.


ජනතාව අත් විඳිමින් තිබෙන ප්‍රශ්නවලට විසඳුමක් නැත. දැන් ජනතාව වෙනසකට සූදානම්ය. ඒ වෙනසට ජනතාවට දායක විය හැක්කේ දෙවනුවය. පළමුව කළ යුත්තේ මහජන නියෝජිතයන් බහුතරය මැතිවරණයක් වෙනුවෙන් අඛණ්ඩ සටනක නිමග්න වීමය.

මැතිවරණයකින් පසුව


පළමුව මැතිවරණයකට ගොස් ජයග්‍රහණය කළත් ජනාධිපතිවරයා අතිශයින් බලසම්පන්න බැවින් ආණ්ඩුවක් කරන්නට පුළුවන් ද? නොපමාව මැතිවරණයකට යාමෙන් – ජයග්‍රහණය වෙනුවෙන් එකමුතුව කැපවීමෙන් තුනෙන් දෙකක බලයක් ලබාගන්නට පුළුවන් වනු ඇත. ඒ තුනෙන් දෙකේ බලය ෆන් එකක් කර නොගෙන ජනාධිපතිවරයා විශ්වාසභංගයකින් ගෙදර යවන්නට භාවිත කළ යුතුය. අලුත් පාර්ලිමේන්තුවේ කථානායකවරයා වත්මන් කථානායකයා නොවන බැවින් පියවරෙන් පියවර කඩිනමින් කළ හැකි දෑ ඇත.


ජනාධිපතිවරයාගේ ධුර කාලය නිමවන තෙක් බලා සිටීම – පාර්ලිමේන්තුවේ කාලය නිමවන තුරු බලා සිටීම සැබෑ විපක්ෂයක කාර්යය නොවේ. අවංක මහජන නියෝජිතයන් වේ නම් ඔවුන්ගේ කාර්යය ද එය නොවේ. බලා සිටීම හේතුවෙන් සිදුවන දේ වන්නේ කිසිවෙකුට ආණ්ඩු කරන්නට පුළුවන් තත්වයක් නැති වීමය. ඉන් ජනතාව කබළෙන් ළිපට වැටීමය සිදු වන්නේ.
සමහර පක්ෂයක දේශපාලනයේ හැඩ තල පිරික්සන විට කුකුසක් පහළ වන්නේ ආණ්ඩුකරණයෙහි වෙනසකට බියක් සහ අකමැත්තකැයි සිතේ. ඇතැම් පක්ෂ නායකයන් කැමැත්තේ විස්තර විචාරකයාගේ භූමිකාව නිරූපණයට විනා – පිටියට ගොස් ක්‍රීඩා කිරීමට නොවේ. හේතුව ක්‍රීඩා කරන්නට බය ද? නොහැකිකම ද?

තනි කකුළෙන් හිට ගත්තොත්


මේ මොහොතේ සියලු පුරවැසියන්ගේ පරම වගකීම විය යුත්තේ විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂවලට තනි කකුළෙන් සිට නොගන්නා ලෙසට බල කර සිටීම යයි සිතමි. නිල වශයෙන් රාජ්‍ය පාලනයට බලයක් අහිමි අවකාශයකදීත් තනි තනි ගමන් ගැන කල්පනා කරනවා නම්, ඒ ඒ චරිත නිල බලයක් උරුම කර ගත් විට හැසිරීම අති භයානක වනවාට සැකයක් නැත. ජනතාවට රසවත් කතා කියා වරම් ලත් පාලකයන් මේ වන විට ඕනාවටත් වඩා පාඩම් ඉගෙන ගෙන ඇත. පාඩම් ඉගෙන ගත්තාටම පලක් ඇද්ද? ඒ උගත් පාඩම්වලින් නියමාකාරව ප්‍රයෝජන ලැබිය යුතුය.


විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂ එක මේසයක වාඩිවී ”බලය බෙදා හදා ගැනීම” සම්බන්ධයෙන් ගැඹුරින් කතා කළ යුතුව තිබේ. එකතු වී නම් ආණ්ඩුකරණයට වරමක් දිනා ගන්නේ, ආණ්ඩුකරණයට එකතුවුණ සියල්ලන්ගේ කුසලතාවලින් දක්ෂතාවලින් ආණ්ඩුව සමන්විත විය යුතුය. මෙහිදීත් අතිශයින් වැදගත් කාරණාව වන්නේ විධායක ජනාධිපති පදවිය තබාගෙන බලය බෙදා හදා ගන්නේ කෙසේ ද යන්නය. මේ සම්බන්ධයෙන් සිරිසේන ඉගැන්වූ පාඩම ද යළි සමාලෝචනය කරනු වටියි.


සිරිසේන විධායක ජනාධිපති පදවියට පත්ව, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම පමා කරමින් හා ජාතික ආණ්ඩුවක් කියා විකාරයක් අටවාගෙන කළේ විනාශයකි. වැදගත්ම අමාත්‍යාංශ ඔහු ශ්‍රීලනිපය සතු කර ගත්තේය. අනෙක් අමාත්‍යාංශවලින් එකක දෙකක හැරෙන්නට හැම අමාත්‍යාංශයකටම ලේකම්වරුන් පත් කළේ සිරිසේනට අභිමත පරිද්දෙනි. ඉතා දක්ෂ පුද්ගලයන්ට පවා තීරණ ගන්නට සිදු වුණේ සිරිසේනගේ හිත දිනා ගනිමින්ය. ඒ නිසා යහ පාලන ආණ්ඩුවේ ප්‍රගතිශීලී වැඩ රැසක් අබල දුබල කිරීමට හා බිඳ දැමීමට සිරිසේන සමත් විය.
එබැවින් විධායක ජනාධිපතිවරයෙකු ඉහළින් තබාගෙන රටට – ජනතාවට අනාගතයක් දකින්නට පුළුවන්කමක් නැත. තනි කකුළෙන් හිට ගැනීමට ප්‍රිය කාටත් උවමනාව තිබෙන්නේ විධායක බලයේ රස පහස විඳින්නටය. එබැවින් ඊට ඉඩ තිබිය යුතු නැත.

එකතු වීමට වැඩ පිළිවෙළක්


රට වැටී තිබෙන අගාධයෙන් ගොඩ ගන්නට නම් තනි පුද්ගලයෙකුට නොහැකිය. අසාමාන්‍ය බලයක් භුක්තියට සවි කර ගත් ගෝඨාභය කළ සාර්ථකම ක්‍රියාදාමය තමා නඩුහබවලින් නිදහස් වීම හා තම පවුලේ උදවිය හා ගජ මිතුරන් නඩු හබවලින් නිදහස් කිරීමය. ඒ වෙනුවෙන් ඔහුට තිබුණ අරමුණ ඔහු සාර්ථකව හඹා ගියේය.


දැන් රට ඉන් පාඩමක් උගත යුතුය. ඒ පාඩම නම් විධායක ජනාධිපති පදවිය තිබෙන තුරා නීතිය මත පාලනය අපට උරුම කර ගන්නට බැරිය යන්නය.


යහ පාලන ආණ්ඩුව පැවති සමයේ තිබුණ ව්‍යවස්ථාදායක සභාව ඔස්සේ අධිකරණ ක්ෂේත්‍රයෙහි සිදු කෙරුණ යහපත් දේ දිගටම සිදු වුණේ නම් රටට – ජනතාවට අත්වන සෙත අති මහත්ය. විනිසුරුවරුන් පත් කිරීම ව්‍යවස්ථාදායක සභාව කළ නිර්දේශ මත සිදු කිරීම හා සිදු නොකිරීම හා සමඟ අද සිදු වෙන අන්දම සලකා බලන විට වැටහෙන ගැඹුරු සත්‍යයක් ඇත. එය නම් විධායක ජනාධිපති නීතිය මත පාලනයට කිසි ලෙසකින් හෝ කැමති නැති බවය. සිරිසේන සතුව විධායක බලය තිබුණත් ඔහුට සිදු කරන්නට සිදුවුණ ප්‍රතිසංස්කරණ හේතුවෙන් ඔහුට අධිකරණයට අවැසි අන්දමට බලපෑම් කරන්නට පුළුවන් වූයේ නැත. ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට විධායක ජනාධිපතිගේ තීන්දුව සාවද්‍ය බවට සත් පුද්ගල විනිසුරු මඬුල්ලක් ඒක මතික තීන්දුවක් ලබා දුන්නේ විධායක පදවිය නැතිකළ අවකාශයක නොව බලතල අඩු කළ අවකාශයක දී ය. මේ තත්වය දන්නා වෙන්ඩ ජනාධිපතිවරුන් කිසි ලෙසකින් හෝ විධායක ජනාධිපති පදවියේ බලතල අඩු කරන්නටවත් සතුටු වේ දැයි සිතිය නොහැකිය. මේ පසුබිම තුළ සියලු සමාජ බලවේග ශක්තිමත්ව පුද්ගලයෙක් වෙනුවට – වැඩ පිළිවෙළක් වෙනුවෙන් ගොඩ නැඟීම අවශ්‍ය වේ.

පුද්ගලයා කටයුතු කරන්නේ තනි මතයටය


ගෝඨාභය විධායක ජනාධිපති පදවියට පත්ව කළ එකම සාර්ථක කටයුත්ත නඩු හබවලින් නිදහස් වීම සමඟ එක පෙළ තැබිය හැකි එක කටයුත්තක් සිරිසේන ද තනි මතයට කළේ ය. (ඔහු විධායක ජනාධිපති පදවියේ සිටි කාලයේ සිදු කෙරුණ කිසිම සාධනීය ප්‍රතිසංස්කරණයක් ඔහුගේ මතයට අනුව සිදු වුණ ඒවා නොව, සමාජ බලවේගයේ බලපෑමේ සාර්ථක ප්‍රතිඵලය) සිරිසේන තනි මතයට කළේ ඔහු වෙනුවෙන් කටයුත්තකි. එය නම් කුප්‍රකටය. අගනුවර වටිනාම භූමිභාගයක වටිනා නිවාස කිහිපයක් එකතු කොට වාස භූමියක් තනා ගැනීමය. පුදුමය වන්නේ විධායක පදවිය ලත් සැණින් තමන් වෙනුවෙන් සාර්ථකව වැඩ කරන්නට පුළුවන් වීමය. ඒ සාර්ථකත්වයෙන් අඩකින් අඩක් හෝ රාජ්‍ය පාලනයට කැප කරන්නට සමත් වී නම් රට හෙමින් හෝ ඉදිරියට නොවේ ද යන්නේ?


සිරිසේන පාස්කු ප්‍රහාරය සම්බන්ධ තමන් දන්නා රහස් සඟවා ගැනීම – ගෝඨාභය රාජපක්ෂට නීතියේ රැකවරණ සැලසීම – නිවට අන්දමට පැරදී ගෝඨාභයට අභිමත ආණ්ඩුවක් ගොඩ නඟා ගන්නට පක්ෂය වෛශ්‍යා වෘත්තියේ යෙදවීම වැනි කටයුතු මැනවින් සිදු කෙරුණ අවකාශය තුළ සිරිසේනගේ පැවැත්ම නිරුපද්‍රිත විය. අද සිරිසේන වෙන ගමනකට සූදානම් වේ. මේ අල්ල පනල්ලේය සිරිසේනගේ නිල නිවස සම්බන්ධ වාරණ නියෝගයක් නිකුත් වන්නේ. සිරිසේන බලය අවභාවිත කරමින් උරුම කර ගත් නිල නිවස සම්බන්ධ නඩුව කවුරුන් පැවරූ නඩුවක් වුව ඒ නඩු තීන්දුව අනුව සිරිසේනට නිල නිවස හිමි වීම හෝ අහිමි වීම අවසන දී විධායක ජනාධිපතිගේ තනි මතයට අදාළ වේ. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් දීර්ඝ නඩු විභාගයකින් පසුව මනුෂ්‍ය ඝාතනයට වරදකරුවෙකුව මරණ දඬුවම ලැබ සිටියෙකු නිදහස් කොට රජයේ උසස් පදවියක් එසැණින් ලබා දෙන්නට විධායක ජනාධිපතිට බලය ඇත්නම් සිරිසේනට නිල නිවස සන්තක කර දෙන්නට කවර බැරි කමක් ද?

ජනතාවගේ ප්‍රශ්නය


ජනතාව පක්ෂ පාට භේදයකින් තොර විඳින පීඩාව ඉතා දරුණුය. එහි අවසානයක් ද නොපෙනේ. හැට නව ලක්ෂයක් තමන් කර ගත් වරද නිවැරදි කර ගැනීමට පෙරුම් පුරති.
සියලු රටවැසියන් හදවතින්ම අසන ප්‍රශ්නයක් ඇත. ඒ කුමක් ද?


විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂ, ඒවායේ නායකයන් – ඉහළ තලයේ උදවිය අවංකව කල්පනා කරන්නේ රටට යහපතක් කිරීමට නම් – රටේ ජනතාවගේ යහපත සැදීමට නම් – කිසිම පෞද්ගලික අභිමතාර්ථයන් නැත්නම්, මක් නිසා ද සියල්ලන් එකට එකතු වී අගාධයෙන් ගොඩ එන්නට ලෑස්ති නොවන්නේ? තනි තනිව ගමනක් යන්නට වෙර දරන්නේ මන්ද?


දේශපාලන පක්ෂයක් නිර්මාණය වන්නේ ජනතාවගේ යහපත උදෙසා නොවන්නේද? යහපත් ආණ්ඩුකරණයක් උදෙසා නොවන්නේද?


දේශපාලන පක්ෂයක ප්‍රධාන අරමුණ හැරමිටියෙන් යනතුරුම දේශපාලන වැඩ බිම තුළ සිඟමන් යැදීම ද?


අප පාසල් යන කාලයේ සිටි වාමාංශික නායකයන් අබල දුබලව අවසඟ කයින් යුතුව බලය වෙනුවෙන් දේශපාලන වැඩ බිම තුළ සැරි සරා අවසන් ගමන් ගිය සැටි සැටි අපි දුටිමු. ඔවුන් තනි තනිව බුදු වන්නට පතා තනිවීම පමණක් අඩුවකින් තොරව උරුම කර ගත් අන්දමය අප දුටුවේ. ඇතැම් පක්ෂයක නායකයෙක් දෙවැන්නා හෝ තුන්වැන්නා – තවත් අය වියපත්ව අසරණව මිය ගිය විට පක්ෂයට කළ හැකි වූයේ ”විප්ලවීය ආචාරය” පුද කරන්නට පමණය. අවම වශයෙන් ජීවිත කාලයම දේශපාලනයට කැප කළ ඒ ඒ චරිත වෙනුවෙන් බුහුමන් දැක්වීමට කනත්තට පැමිණෙන්නට තරම් පිරිසක් ද නොවූ සැටි අපට දකිනන්ට ලැබුණි. ඔවුන් අවංක පුද්ගලයන් විය යුතුය. ප්‍රතිපත්තිගරුක පුද්ගලයන් ද වන්නට ඇත. දේශපාලන පොත හරියටම කියවූ උදවිය වන්නටත් ඇත. එහෙත් කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ජනතා තීන්දුව වූයේ ඔවුන් රටටවත් – ජනතාවටත් පලක් නැති මිනිසුන්ය යන්නය. මේ සැහැසි කියමනක් විය හැකිය. වේදනාකාරී කරුණක් විය හැකිය. එනමුත් දේශපාලන වැඩ බිම තුළ මොන නායකයෙක් හෝ ”තිරිහන්” වන්නේ නැත. නිසැකවම ”වියපත්” වන්නේය.


වියපත්ව මහලුව මිය යන දේශපාලනයකට වඩා, අවසානයක් දකිනන්ට බැරි වන මුත් සෑහෙන දුරක් යා හැකි දේශපාලනයක් වෙනුවෙන් ”එකට එකතු වී” ශක්තිමත් බලවේගයක් ලෙස විපක්ෂයේ සියලු පක්ෂවලට එක ගමනක් යන්නට බැරි ඇයි?


රට වෙනුවෙන් – ජනතාව වෙනුවෙන්, එසේත් නැත්නම් ”විෂ බඳුන” පෙරළා දැමී වෙනුවෙන් හෝ එකතු වීමට බැරි පක්ෂ කෙසේ ද රටට – ජනතාවට යහපත් අනාගතයක් උරුම කර දෙන්නේ.


හැම පක්ෂයක්ම වෙර දරන්නේ නිවසක උරුමක්කාරයන් වීමට බවකි පෙනේනේ. එහෙත් නිවසකට මුළුතැන් ගෙයක් සේම – වැසිකිළියක් ද උවමනාය. අංග සම්පූර්ණ නිවසක් තැනීමට හා ඒ නිවසට අවශ්‍ය මූලික අවශ්‍යතා හඳුනාගෙන කටයුතු පිළිවෙළ කිරීමට තනි පුද්ගලයෙකුට පුළුවන් ද? පුළුවන්ය යන උත්තරය දෙනවාට වඩා – ”හොඳයි අපි ඔක්කොම එක අරමුණකින් එකතුව අංග සම්පූර්ණ නිවසක් හදමු” යයි හිතන්නට බැරි මන් ද?


විපක්ෂයේම ජීවත් වීමෙන් ඇතැම් පක්ෂ – නායකයන්, අනම්‍යශීලීව ප්‍රාණයෙන් නිරුද්ධ – වෙනස් වීමට නුවණක් හෝ ප්‍රඥාවක් නැත්තන් වී සිටින්නේ ද?■

2015-19 තුළ මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලෙන් කුරුණෑගලට හොඳටම කරලා

0

■ ඉඳුවර බණ්ඩාර

2015 වර්ෂයේ සිට 2019 වර්ෂය දක්වා කාලපරිච්ඡේදය තුළදී මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදල විසින් සිදුකරන මුදල් ආයෝජන හා එම ආයෝජන නිදහස් කරගැනීම, එම කාලපරිච්ඡේදය තුළදී අරමුදලේ පාලන කටයුතු සිදුවූ ආකාරය, අරමුදලෙන් විවිධ ව්‍යාපෘති සඳහා මුදල් පරිත්‍යාග කිරීම, අරමුදලේ මානව සම්පත් කළමනාකරණය හා ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ප්‍රගතිය පරීක්ෂා කිරීම සඳහා විගණකාධිපතිවරයා විගණනයක් සිදුකර ඇති අතර එය ‘මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ ක්‍රියාකාරිත්වය පිළිබඳ විශේෂ විගණන වාර්තාව’ ලෙස නිකුත් කර ඇත.
1980 අංක 57 දරන මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදල පනත ප්‍රකාරව ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතික හා ආගමික ස්මාරක සංවර්ධනය කිරීම සඳහාද, ශ්‍රී ලංකාවේ හා විදේශයන්හි සංස්කෘති ස්මාරක සංවර්ධනය කිරීමේදී, ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේදී, ආරක්ෂා කිරීමේදී ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු සංවර්ධනය කිරීමේදී දරන ලද වියදම් පියවීම පිණිසද, කලාකරුවන්ට, ශිල්පීන්ට, ලේඛකයන්ට, චිත්‍ර ශිල්පීන්ට, සංගීතඥයන්ට සහ සංස්කෘතික කටයුතු සංවර්ධනය කිරීමේ ලා නිරතවන වෙනත් තැනැත්තන්ට මුදලින් ආධාර සැපයීම පිණිසද, සංස්කෘතික හා ආගමික ක්ෂේත්‍රයන්හි ජාතිය වෙනුවෙන් සේවය කළ තැනැත්තන්ට ප්‍රදානයන් කිරීම සඳහාද 1980 වර්ෂයේ මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදල පිහිටුවා ඇත.


විගණනයට භාජනය කළ 2015 සිට 2019 වර්ෂය දක්වා මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ පාලක මණ්ඩල රැස්වීම් 13ක් පමණක් පවත්වා ඇති අතර විගණනයේ නිරීක්ෂණය වී ඇත්තේ අරමුදලේ පරිපාලනය හා කළමනාකරණය පාලක මණ්ඩලයට පැවරී තිබීම තුළ අරමුණු කාර්යක්ෂම හා ඵලදායි ලෙස ඉටුකර ගැනීම සඳහා එම රැස්වීම් ප්‍රමාණය ප්‍රමාණවත් නොවන බවයි.


පනත අනුව පාලක මණ්ඩලයේ සභාපතිත්වය අග්‍රාමාත්‍යවරයා වුවද එම රැස්වීම් 13න් 03කට පමණක් ඔහු සහභාගි වී ඇති අතර ඉන්ද එක් රැස්වීමක පමණක් ඔහු මුලසුන හොබවා ඇත. අනෙක් රැස්වීම්හි මුලසුන හොබවා ඇත්තේ විෂයභාර ඇමතිවරයා විසින්ය.


සංස්කෘතික ත්‍රිකෝණය ප්‍රදේශයට ඇතුළුවන ආගන්තුකයන්ගෙන් හා සංචාරකයන්ගෙන් පමණක් ප්‍රවේශපත්‍ර ගාස්තු අය කිරීමට එම අරමුදලට පනත අනුව බලය ලැබී ඇතත් ඉන් පරිබාහිර ප්‍රදේශවල පිහිටි ගාල්ල, රම්බා විහාරය, අපේ ගම, කතරගම, යාපහුව, බුදුරුවගල ස්ථානවලට ඇතුල්වන සංචාරකයන්ගෙන් පනතේ විධිවිධානවලට පටහැනිව ප්‍රවේශ පත්‍ර නිකුත් කර 2016 වර්ෂයේදී රුපියල් 16,888,847ක්, 2017 වර්ෂයේදී රුපියල් 36,082,437ක්, 2018 වර්ෂයේදී රුපියල් 42,603,861ක් හා 2019 වර්ෂයේ ජුනි 30 දිනට රුපියල් 19,176,173ක් උපයාගෙන ඇත.


අරමුදල ස්ථාවර තැන්පත්වල මුදල් ආයෝජනය හා නැවත ලබාගැනීම සිදුකර ඇති අතර ඒ අනුව 2015 වර්ෂයේදී රුපියල් මිලියන 50ක්ද, 2016 වර්ෂයේදී රුපියල් මිලියන 100ක්ද, 2017 වර්ෂයේදී රුපියල් 362,736,222ක්ද, 2018 වර්ෂයේදී රුපියල් 126,605,231ක්ද, 2019 වර්ෂයේදී රුපියල් 2,052,394,132ක්ද ආපසු ලබාගෙන ඇත. 2015 වර්ෂයට සාපේක්ෂව ආයෝජන මුදල් ආපසු ලබා ගැනීම 2016 වර්ෂයේදී සියයට සියයකින් ඉහළ ගොස් තිබෙන අතර 2017 වර්ෂයේදී ඊට පෙර වර්ෂයට සාපේක්ෂව මුදල් ආපසු ලබා ගැනීමේ වටිනාකම සියයට 263කින් ඉහළ ගොස් තිබේ. නමුත් 2018 වර්ෂයේදී ආයෝජන මුදල් ආපසු ලබා ගැනීම ඊට පෙර වර්ෂයට සාපේක්ෂව සියයට 65කින් පහළ ගොස් තිබෙන අතර නැවතත් 2019 වර්ෂයේදී ආයෝජන මුදල් ලබාගැනීම ඊට පෙර වර්ෂයට සාපේක්ෂව සියයට 1521කින් ඉහළ ගොස් ඇත.


අරමුදලේ පවත්නා වියදම් ආවරණය කරගැනීම සඳහා 2019 වර්ෂයේ හැර ප්‍රමාණවත්ව ආදායම් තිබියදීත් ඉහළ වටිනාකමකින් යුක්තව ආයෝජන මුදල් නිදහස් කර ගැනීමට හේතු නිරීක්ෂණය නොවුණු බවද, 2019 වර්ෂයේ ආයෝජන ඉවත් කර ගැනීමේ ප්‍රමාණය ගැටලු සහගත බවද විගණනය සඳහන් කර ඇත.


2018 වර්ෂයේ අංක 208.4.1 දරන පාලක මණ්ඩල පත්‍රිකාවේ ආයෝජන විස්තරය තුළ ඇතුළත් නොවූ රුපියල් මිලියන 450ක වටිනාකම සහිත ආයෝජන 02ක් සම්බන්ධයෙන් අනුමැතිය ලබාගෙන නැති බවද එහි සඳහන් වේ.


ආගමික සහජීවනය හා සංහිඳියාව ඇති කිරීමේ අරමුණින් 2017 වර්ෂයේදී ‘සසුනෝදය’ වැඩසටහන ආරම්භ කර ඇති අතර ඒ සඳහා අදියර 03ක් යටතේ වෙන්කර ඇති මුළු ප්‍රතිපාදනය රුපියල් මිලියන 975කි. පළමු අදියර යටතේ වෙහෙර විහාර 150ක් සංරක්ෂණය හා සංවර්ධනය කිරීමද, දෙවන අදියර යටතේ ආගමික ස්ථාන 850ක් සංවර්ධනය කිරීමද, තුන්වන අදියර යටතේ වෙහෙර විහාර 1000ක් සංවර්ධනයද ඒ මගින් අරමුණු කර ඇත.


ඒ අනුව සංස්කෘතික හා ආගමික ස්ථාන අලුත්වැඩියා කටයුතු සඳහා අදියර 1 හා 2 යටතේ දිස්ත්‍රික්ක 19ක් තුළ පිහිටි ආගමික ස්ථාන 965ක් සඳහා 2017 වර්ෂයේදී රුපියල් 497,741,581ක්ද, 2018 ජනවාරි සිට 2018 මැයි 20 දින දක්වා ආගමික ස්ථාන 84ක් සඳහා රුපියල් 28,600,000ක්ද පරිත්‍යාග කර තිබෙන අතර 2018 මැයි 20 දිනෙන් පසු එම වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක වී නැත.


2017 වර්ෂයේ මුදල් පරිත්‍යාග කළ ආගමික ස්ථාන අතරින් ආගමික ස්ථාන 316ක් හෙවත් සියයට 33ක් කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ විහාරස්ථාන වන අතර මුළු පරිත්‍යාග වටිනාකමින් ඒවා සඳහා වෙන්කර ඇති මුදල සියයට 26කි. එසේම නුවරඑළිය, යාපනය, මන්නාරම, පුත්තලම, මුලතිව් හා කිලිනොච්චි යන දිස්ත්‍රික්ක සඳහා කිසිදු පරිත්‍යාග මුදලක් ලබා දී නැත.


2018 වර්ෂයේ පරිත්‍යාග ලබාදුන් ආගමික ස්ථාන අතරින් ආගමික ස්ථාන 60ක් හෙවත් සියයට 71.4ක් කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ විහාරස්ථාන වී ඇත.


අමාත්‍යවරයා වෙනුවට අමාත්‍යවරයාගේ පුද්ගලික ලේකම්වරයා විසින් ලැබුණ ඉල්ලීම් මත, ආධාර මුදල් සඳහන් කරමින් යෙදූ සටහන් අනුව ආගමික ස්ථානවල උත්සව, පෙරහැර හා ආදාහන උත්සව සඳහා රුපියල් 7,750,000ක මුදලක් ලබා දී ඇත.


ආධාර මුදල් ලබාදමේදී ආගමික ස්ථානයේ පවත්වාගෙන යනු ලබන සමිතියක හෝ සංවිධානයක බැංකු ගිණුමකට බැරවන සේ චෙක්පත් නිකුත් කරනු ලැබිය යුතු වූවත් ආගමික ස්ථාන 04ක් වෙනුවෙන් ලියන ලද රුපියල් 2,000,000ක වටිනාකමක් සහිත චෙක්පත් සියල්ලම කුලියාපිටිය සණස සංවර්ධනය බැංකු ගිණුමට ලියා තිබේ. එසේ චෙක්පත් නිකුත් කර ඇත්තේ ශාන්ත ජෝශප් දේවස්ථානය, හෝලි රෝසරි දේවස්ථානය, ලිසන් ලෝඩ් දේවස්ථානය හා ශාන්ත තෙරේසා දේවස්ථානය යන ඒවා වෙනුවෙනි.


ආගමික ස්ථාන හා ආගමික වත්පිළිවෙත් පවත්වාගෙන යෑම සඳහා ආධාර ලබාදීමේදී ගෙවීමට අදාළ ආදායකයාගේ අනන්‍යතාව තහවුරු කරගත යුතු වූවත් එසේ නොකොට 2019 වර්ෂයේදී අවස්ථා 63 කදී රුපියල් 27,506,393 ක් වටිනා චෙක්පත් සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ අමාත්‍ය කාර්ය මණ්ඩල නිලධාරීන් හා සේවකයන් වෙත ලබාදීම අරමුදල විසින් සිදුකර ඇත.
රුපියල් මිලියන 250 ඉක්මවූ ප්‍රසම්පාදන සඳහා අමාත්‍ය මණ්ඩල ප්‍රසම්පාදන කමිටු අනුමැතිය ලබාගත යුතු වූවත් ‘සිසු දහම් සෙවණ’ දහම් පාසල් ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීමේ වැඩසටහනේ ඇස්තමේන්තුව වූ රුපියල් මිලියන 1140ක සඳහා එසේ අනුමැතිය ලබාගෙන නැත.■

රාජ්‍යයේ එදිනෙදා කුරිරුකම් සහ අලුත් පාලක පිරිසක් නිර්මාණය කිරීමට සිදුවීම

ලංකාව දැනට පත්ව ඇති තියුණු අර්බුදය වැනි තත්ත්වයකට මුහුණ දෙන ඕනෑම රටක, රාජ්‍යය, සමාජය, පාලක පන්තිය, ජනතාව යන විවිධ අංශවල තිබෙන සාමාන්‍යයෙන් දකින්නට නොලැබෙන අංග ලක්ෂණද අනාවරණය වෙයි. මෙම අර්බුදය අප රටේ රාජ්‍යය ගැන හෙළිකරන්නේ කුමක්ද යන්න විමසා බැලීමට තරම් වටිනා කරුණකි. පිළිතුර නම් මේ දිනවල අපගේ රාජ්‍යය පුරවැසියන් සම්බන්ධයෙන් දක්වන කුරිරු ආකල්පය නැවත නැවතත් අනාවරණය වන බවයි. රාජ්‍යයේත්, පාලකයන්ගේත්, නිලධරතන්ත්‍රයේත් කුරිරුකම් එළියට එන බවයි.


රාජ්‍යය යනු නිසර්ගයෙන්ම කුරිරුභාවයට හැකියාව දක්වන සහ කුරිරුභාවයේ ඒකාධිකාරය තමන්ට හිමි යැයි විශ්වාස කරන ආයතනයකි. රාජ්‍යයේ කුරිරුභාවයේ ශක්‍යතාව ජනතාවගෙන් වසන් කිරීමට පාලකයෝ සාමාන්‍යයෙන් ඉදිරිපත් වෙති. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු පාලක පන්තීන්ට ඒ සඳහා ඇති වැදගත් මාධ්‍යයකි. “ජනතාව රැක බලා ගැනීම” තම වගකීමක් ලෙස සැලකීම, නූතන රාජ්‍යයේ ගති ලක්ෂණයකි. එය සුභසාධනවාදය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන දෙක වෙතින්ම පෝෂණය කර ඇති රාජ්‍ය ගතිලක්ෂණයකි. කුරිරුකම වසා ගැනීමේද මාධ්‍යයකි.


එහෙත් ‘ජනතාව රැක බලා ගැනීමේ කාර්යය’ රාජ්‍යයට අමතක වන, රාජ්‍යය විසින් අමතක කරනු ලබන අවස්ථාද තිබේ. එම අමතක කිරීම වනාහී රාජ්‍යයත්, පාලක පන්තියත්, නිලධරතන්ත්‍රයත් එකට සිදු කරන දෙයකි. දැනට ලංකාවේ සිදුවෙමින් තිබෙන්නේ රාජ්‍යය, පාලක පන්තිය සහ නිලධාරි පන්තිය යන පාර්ශ්ව තුනම මහජනතාවට ක්‍රෑර ලෙස සැලකීමයි. රාජ්‍යයේ ප්‍රචණ්ඩත්වය තිබෙන්නේ අවි ආයුධවලින් සිදුකරන දේවල්වල පමණක්ම නොවේ. අවි රහිතව කරන දේවලද කුරිරුබවේ අඩුවක් නැත. මේ දිනවල විදුලිය කැපීම, රුපියලේ අගය අසීමිත ලෙස පහළට වැටෙන්නට දී බලා සිටීම, ගෑස්, ඩීසල් සහ පෙට්‍රල් හිඟය නැවැත්වීමට අසමත්වීම සහ නොනවතින බඩු මිල ඉහළයෑම යන මේවායින්, ප්‍රදර්ශනය වන්නේ රාජ්‍යයත් පාලක පන්තියත් සතු පරපීඩක තෘප්තියක් ලැබීමේ කුරිරු ගති ලක්ෂණයයි.


දිනෙන් දින උග්‍රවන විදුලිය කැපීම යන කරුණ, අප රටේ අතිබහුතරය අත්විඳින රාජ්‍ය ක්‍රෑරත්වයේ අලුත්ම නිදසුනයි. කොළඹ නගරය, කොළඹ නගරයෙන් පිටත ජනාධිපතිවරයාගේ පුද්ගලික නිවස තිබෙන මිරිහාන, ඇමතිවරුන්ගේ හා හමුදා ප්‍රධානීන්ගේ පුද්ගලික නිවාස පිහිටා තිබෙන පාරවල් යන ස්ථාන කිහිපයක් හැර රටේ සෑම තැනකම වසන පුරවැසියන් මේ දිනවල විඳින දුක ගැන ඇත්තටම කාට කියන්නද? ජනාධිපතිට, අගමැතිට, මුදල් ඇමතිට, විදුලිය භාර ඇමතිට ඒ ගැන පැමිණිලි කර වැඩක් නැතිවා පමණක් නොව, පුරවැසියන්ගේ දුක ගැන කිසිදු සංවේදීතාවක් ද ඒ කාටවත් නැත. අන් පුරවැසියන් මෙන් දවසකට පැය අටක් දහයක් පමණ විදුලිය කැපීමට ලක් නොවන ඔවුන්ට, මේ දිනවල දවල්ටත් රෑටත් ඇති ගිනි රස්නයෙන් පීඩා විඳින කුඩා දරුවන්, මහලු සහ වැඩිහිටි ජනයා, රෝගී ජනයා මෙන්ම නිරෝගී අය පවා දිනපතා, දවල් සහ රෑ විඳින හිරිහැරය සහ දුක ගැන කනගාටුවක් නොදැනෙන පාලකයන් සහිත රාජ්‍යයක් කුරිරු රාජ්‍යයක් නොවන්නේ නම් කුමක්ද?


අවසානයක් පෙනෙන්නට නැති විදුලිය කැපීම නිසා පුරවැසියන් පත්වන්නේ ශාරීරික පීඩනයට පමණක් නොවේ. මානසික පීඩනයකටද, මහත් ආතතියකටද ඔවුහු පත්වෙති. මේ දිනවල ලංකාවේ, කොළඹ නගර සීමාව හා මිරිහාන ආදි ප්‍රදේශ කිහිපයක හැර මුළු රටේ ජනතාවගෙන් බහුතරය උදේට නැඟිටින්නේ ‘තවත් සුබ දවසක් උදාවී ඇත’ යන හැඟීමෙන් නොවේ. තමන්ට තවත් කාලකණ්ණි දවසක් ලබාදී ඇති පාලකයන් ගැන කෝපයෙනි. පැය කීයක් අදත් විදුලිය කපාවිද? විදුලිය කැපීම කීයට පටන් ගෙන කීයට අවසන් වේවිද? යනාදි අවිනිශ්චිත හැඟීම් සහිත ආතතියකින් ආරම්භ කරන දවස කිසිසේත් ඵලදායී එකක්ද නොවේ. එදිනෙදා ජීවිතයේ කාර්යයන් බොහොමයකට විදුලිය මත යැපීම ග්‍රාමීය සමාජය තුළද පැතිරී ඇති කාලයක, ලංකාවේ පුරවැසියන්ගෙන් අතිබහුතරයට මෙම කාලකණ්ණි ඉරණම ලබා දුන් පාලකයන් කරන්නේ තම දුෂ්ට පාලනය පිළිබඳව මහජනතාවගෙන් සමාව අයදිනවා වෙනුවට මහජනතාව මායා කතා මගින් රැවටීමයි.


කෑම පිසීමට අවශ්‍ය ගෑස්ද, ඊට අමතරව භූමිතෙල්, ඩීසල්, පෙට්‍රල් සොයමින් අසාර්ථක ප්‍රයත්න දරමින් වෙහෙසුණු තවත් පුරවැසි කොටස් පත්වූ ඉරණමද රාජ්‍යයේද එහි පාලක පන්තියේද කුරිරු ක්‍රියාවල අවසානයක් නොදකින වින්දිතයෝ වෙති. මෙම වින්දිත ජනයා දැන් මුහුණ දෙන්නේ දිනපතා ඉහළ යන ජීවන වියදමේ අභියෝගයටයි. ආහාර සහ අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩවල මිල ඉහළ යද්දී, පාලක පන්තියේ ඉහළ කොටස් හැසිරෙන්නේ ඒ පිළිබඳව කිසිදු වගකීමක් තමන්ට නැත යන හැඟීමද ප්‍රදර්ශනය කරමිනි.


මේ සියල්ලේ ප්‍රතිඵලය වී තිබෙන්නේ, ලංකාවේ පුරවැසියන්ගෙන් අති බහුතරය, හෙට දවස ගැන පවා බලාපොරොත්තුවක් නැති, අපේක්ෂාභංගත්වයටත්, කෝපයටත්, කලකිරීමටත්, දෛනික ආතතියටත් භාජනය වන මනුෂ්‍ය පිරිසක් බවට ඇද වැටීමයි. එම තත්ත්වයෙන් ගොඩ ඒමට මහජනතාවට ඇති එකම මග තමන්ගේ පුරවැසිභාවයේ ගරුත්වය ආරක්ෂා කර ගැනීමට ඇති එකම මග වන විරෝධතා දේශපාලන ක්‍රියාවල යෙදීමයි. බොහෝ පුරවැසියෝ පසුගිය කාලයේ විරෝධතා ක්‍රියාවල යෙදුණහ. එම ක්‍රියා ඉදිරියට ගෙනයෑම සහ සාමූහික පුරවැසි ක්‍රියාකාරීත්වය සඳහා පිවිසීම, තමන්ගේ ආත්ම ගරුත්වය රැක ගැනීමට, අප රටේ පුරවැසියන්ට ඉතිරි වී තිබෙන විකල්පයයි.

“සර්ව පාක්ෂික” සමුළුව


ගිය සතියේ ජනාධිපතිවරයාගේ සහභාගිත්වයෙන් පැවැත්වුණ ‘සර්ව පාක්ෂික’- එය ඇත්තටම ‘අසර්ව පාක්ෂික’ සාකච්ඡාවකි- සමුළුව ගැන රටේ ජනයා තුළ ඇතිවී තිබෙන්නේ උපහාසාත්මක ප්‍රතිචාරයකි. රටේ දැනට තිබෙන උග්‍ර අර්බුදයට ඍජුවම වගකිවයුතු සහ වගඋත්තරකාර පිරිස එකතු වී පැවැත්වූ එම රැස්වීමේ ව්‍යාජත්වය ගැන මහජනතාවට අමුතුවෙන් පැහැදිලි කළ යුතු නැත. එය හරියට මංකොල්ලකාර කණ්ඩායම් එකිනෙකාට ස්තුති කර ගැනීමට පවත්වන දිවා භෝජන සංග්‍රහයක් වැන්න.


මේ අතර, එම සමුළුවේ අතුරු කතාවක් ගැන තරමක් ජනමාධ්‍ය අවධානය යොමුවී තිබේ. එනම් උතුරු-නැගෙනහිර ප්‍රශ්න විසඳීමේ ‘නව ආරම්භයක්’ ගැනීමට ජනාධිපතිවරයා සහ ද්‍රවිඩ ජාතික සන්ධානය සාකච්ඡා ආරම්භ කිරීමයි. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති ද්‍රවිඩ සිරකරුවන් නිදහස් කිරීමට පියවර ගැනීම, උතුරු-නැගෙනහිර ඉඩම් ප්‍රශ්නය විසඳීමට පියවර ගැනීම, උතුරු-නැගෙනහිරට බලය විමධ්‍යගත කිරීම ගැන සාකච්ඡා කිරීම සහ දෙමළ ඩයස්පෝරාවගේ අයෝජන පදනම් කරගෙන උතුරු-නැගෙනහිර සංවර්ධන අරමුදලක් යන කරුණු හතර ඉදිරි සාකච්ඡාවල තේමාවනු ඇත.


ජනාධිපතිවරයාගේ පැත්තෙන් බලන විට දෙමළ ජාතික සන්ධානය සමග ඉහත කරුණු මත සාකච්ඡා මාලාවකට එළඹීම සාමාන්‍ය සිදුවීමක් නොවේ. දෙමළ ප්‍රශ්නයට දේශපාලන විසඳුමක් පිළිබඳ අදහසට ඉතා මෑතක් වනතුරු තදින් විරුද්ධව සිටි ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ දැන් පෙන්වන නම්‍යශීලීභාවයේ අර්ථය කුමක්ද? එය දියේ ගිලෙන මිනිසා ලී කොටයක හෝ එල්ලී ගොඩට පිහිනීමට තැත් කිරීම වැනි ක්‍රියාවකි යන්න ඒ ගැන එල්ල විය හැකි පළමු ප්‍රතිචාරයයි. හැම පැත්තෙන්ම අසාර්ථකවීම්ද, පසුබෑම්ද මැද්දේ සිටින ජනාධිපතිවරයා තමන්ටද දේශපාලන ජයග්‍රහණයක් සොයමින් සිටින දෙමළ ජාතික සන්ධානයේ පිහිට පැතීම සිදුවන දෙයෙහි දෙවැනි අර්ථය යැයිද කෙනෙකුට කිව හැකිය. ඇත්ත වශයෙන්ම, ද්‍රවිඩ ජාතික සන්ධානයට සහ රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට බැරෑරුම් දේශපාලන පියවරක් හවුලේ ඉදිරියේ තබන්නට හැකියාව තිබේද?
ලංකාවේ වේගයෙන් තියුණු වන මහා අර්බුදය පිළිබඳ පසුබිම තුළ රාජපක්ෂ-සම්බන්දන් ගිවිසුමක් දක්වා දිවෙන සාකච්ඡා ක්‍රියාවලියක් ආණ්ඩුව සහ දෙමළ ජාතික සන්ධානය අතර සිදුවේ යැයි අනුමාන කිරීම තරමක් දුෂ්කරය. තම අලුත් න්‍යාය පත්‍රයට රාජපක්ෂ පවුලේ අනෙක් සාමාජිකයන්ද, හමුදා නායකත්වයද සිංහල-බෞද්ධ ජාතිවාදී බලවේගද එකතු කරගැනීමට ජනාධිපතිවරයාට හැකිවනු ඇත්ද, නැද්ද යන්න මෙහිදී වැදගත් වන කරුණකි. රාජපක්ෂ පවුලේ සහෝදරයන් අතර ඇති බල දේශපාලනයේ නව ගතිකත්වයන්ද මෙහිදී වැදගත් සාධකයක් වනු ඇත. පසුගිය කාලයේ රටේ පැතිරුණු අදහසක් නම්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉවත් කොට, ජනාධිපතිවීමේ යටි අරමුණක් මුදල් ඇමති බැසිල් රාජපක්ෂ සතුව ඇත යන්නයි. ‘රජ වාසල’ තොරතුරු නොලැබෙන පුරවැසියන්ට මේ පිළිබඳව පැහැදිලි අදහසක් සකසා ගැනීම දුෂ්කරය. දෙමළ ජාතික සන්ධානය සමග සාකච්ඡා ඇරඹීමෙන් තමන්ගේ දේශපාලන තත්ත්වය ශක්තිමත් කර ගැනීමට ජනාධිපතිවරයා අනපේක්ෂිතව තීරණය කළේ මේ හේතුව නිසා යැයිද කෙනෙකුට අනුමාන කළ හැකිය.


කෙසේ වුවත්, රාජපක්ෂ-සම්බන්දන් ගිවිසුමක් සඳහා රාජපක්ෂ-සුමන්දිරන් සාකච්ඡා මාලාවක් ඇරඹීමට හොඳටම ඉඩ තිබේ. ඒ සඳහා ඇමෙරිකානු ආණ්ඩුවේ සහායත්, තල්ලුවත් ලැබෙනු ඇත. එහෙත් දෙමළ ජාතික සන්ධානය කළ යුතු එක් දෙයක් තිබේ. එනම් ඉතිහාසය අමතක නොකිරීමයි. දෙමළ ජනයාට අමතක නැති පාඩමක් වන්නේ, සිංහල දේශපාලන නායකයන්, තමන්ට සාකච්ඡාවලින් දේශපාලන අවාසියක් ලැබෙන බව දුටු වහාම, සාකච්ඡා ක්‍රියාවලියෙන් ඉවත්වීමයි. නැතහොත් සාකච්ඡා බිඳ වැටීමට ඉඩ සැලසීමයි. මෙම කලාව පසුව එල්ටීටීඊ නායකයෝද මැනවින් ප්‍රගුණ කළහ. දෙමළ ජාතික සන්ධානයේ නායකත්වය පරෙස්සම් විය යුතු කරුණක් මෙතැන තිබේ. එය නම් සාකච්ඡා අසාර්ථක වුවහොත් තමන් මත වරද පටවනු ලැබීමට ඉඩ නොතැබීමයි.

අවුලෙන් අවුලට යෑම


ඊයේ විදුලිය කැපීම පැය අටක්ම සිදුවිය. අද එය පැය දහය දක්වා දික්විය. ආරංචි හැටියට හෙට පැය 13ක්ම විදුලිය කැපෙනු ඇත. මෙම ප්‍රවණතාව නවතින්නේ නැත්නම් දවසකට පැය 24ක්ම විදුලිය කැපීමේ යථාර්ථයට මුහුණදීමටද අප රටේ ජනතාවගේ අති බහුතරයට සිදුවනු ඇත.
විදුලි අර්බුදය, අප රටේ ආර්ථික, මූල්‍ය සහ ආණ්ඩුකරණ අර්බුදයේ නිර්මාණයක් විය. දැන් සිදුවන්නේ නිර්මාණය නිර්මාපකයකු වීමයි. එනම් විදුලිය අර්බුදය විසින් ආර්ථික, සමාජ සහ දේශපාලන අර්බුදය තමන්ට තියුණු කරනු ලැබීමයි.


“ලංකාව දැන් පත්වී තිබෙන්නේ අරාජික තත්ත්වයකටය”යි සමහර දෙනා කියූ දේ බැරෑරුම් ලෙස මෙතෙක් ගණන් නොගත් අයටද, එම විග්‍රහය ගැන ගැඹුරින් සිතා බැලීමට දැන් සිදුවෙමින් පවතී. විදුලිය අර්බුදය සම්පූර්ණයෙන්ම ආණ්ඩුවේ පාලනයෙන් ගිලිහී ගොස් ඇත යන කරුණ දැන් පැහැදිලිය. දැන් පැන නැඟී තිබෙන්නේ විදුලිය අර්බුදය විසින් ආණ්ඩුවද පාලනය කරනු ලැබීමයි. “ලංකාව අරාජක වෙලා” යන අදහසෙහි සැබෑ අර්ථය වී තිබෙන්නේ එයයි.


මෙහි අවසාන දේශපාලන ප්‍රතිඵලය කුමක් වනු ඇත්ද? එය පිළිතුරක් සිතීමට නොහැකි තරම් සංකීර්ණ ප්‍රශ්නයකි. එයට හේතුව ලංකාවේ රාජ්‍යය පෙර නොවූ විරූ, කල් පවත්නා සහ දිග්ගැස්සුණු, එමෙන්ම පහසු විසඳුමක් නැති අර්බුද ගණනාවකට හිරවී සිටීමයි. ඊනියා සර්ව පාක්ෂික සමුළුව එයට කිසිසේත්ම විසඳුමක් නොවේ. එය හරියටම මේ අර්බුද සියල්ලෙහිම වගඋත්තරකරුවන්ගේ දිවා භෝජන සංග්‍රහයකට වැඩි යමක් නොවීමයි.


මේ පසුබිම තුළ ලංකාව ‘අසමත් රාජ්‍යයක්’ යන කීර්තිනාමයද විවාද රහිතවම හිමි කර ගනු ඇත. ලංකාව යනු ලෝකයේ අන් කිසිදු රටක් විසින් අනුගමනය නොකළ යුතු වන මොඩලයක් බවටද වේගයෙන් පත්වෙමින් තිබේ. මෙවැනි තත්ත්වයක් තුළ දිගටම ආණ්ඩු බලයේ සිටීමට රාජපක්ෂ පවුලේ සාමාජිකයන්ට ඇති දිරිගැන්වීම් කුමන ඒවා විය හැකිද? මෙය රාජපක්ෂ පවුලේ සාමාජිකයන් ළඟින් ඇසුරු කරන අයගෙන් ඇසිය යුතු ප්‍රශ්නයකි. රාජපක්ෂලාට බලයේ සිටීමට නොහැකි නම්, ආණ්ඩු බලය ලබාගැනීමට ඇත්තටම අවශ්‍ය වනු ඇත්තේ කාටද? සජබෙට? ජවිපෙට? ශ්‍රීලනිපයට? එජාපයට? ඒ සියලුදෙනාම පිළිතුරු අපේක්ෂා කරන ප්‍රශ්නය වනු ඇත්තේ, “ආණ්ඩු බලය අරගෙන මොනවා කරන්නද?” යන්නයි. ඇත්තටම කළ හැකි දේවල් නම් ඒ තරම්ම නැත. විරුද්ධ පක්ෂ ඉදිරියේ තිබෙන ප්‍රහේලිකාත්මක ප්‍රශ්නය නම් ආණ්ඩු බලය ලබා නොගෙන ඉඳීම යහපත් වන තරමට රටේ අර්බුදවලට විසඳුම් සෙවීම පහසු නැත යන්නයි.


පුරවැසියන්ට කරන්නට තිබෙන්නේ දැනට මුළු රටම විනාශයට ඇද දැමීමට වගකිවයුතු දේශපාලන පන්තියට සහ නිලධාරී පන්තියට දඬුවම් කිරීමයි. රාජ්‍යයේ කුරිරුකම් සහ හදවතක් නැති ආණ්ඩුකරණ ක්‍රියාවලිය නැවැත්විය හැකි නව පාලක පිරිසක් නිර්මාණය කරගැනීමයි. ලංකාවේ තවමත් ඉතිරි වී තිබෙන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ ඒ සඳහා ඇති ඉඩ තුළින් ක්‍රියාත්මකවීමයි. ■