No menu items!
28 C
Sri Lanka
27 August,2025
Home Blog Page 596

බ්‍රොන්ටෙලාගේ ලෝකය

0

සුභාෂිණි චතුරිකා

 

එමිලි බ්‍රොන්ටෙ ගේ ද්විත්ව ජන්ම ශතවර්ෂ සැමරීම යෙදී තිබුණේ පසුගිය ජූලි මස 30 වැනිදාටය. මේ වන විට බ්‍රොන්ටෙ කෞතුකාගාරය බවට පත්ව ඇති, බ්‍රොන්ටෙ පවුල වැඩිකාලයක් ජීවත් වු එංගලන්තයේ  බටහිර යෝක්ෂයර් ප්‍රදේශයේ  හැවර්ත් ග්‍රාමයේ දේවගැති නිල නිවස කේන්‍ද්‍ර කොට ගෙන එදින විවිධ සාහිත්‍යයික සාකච්ඡා, වැඩසටහන්, සැමරුම් උත්සව පැවැත්විණි. එසේම ඊට සමගාමිව බ්‍රිතාන්‍ය පුරා පුස්තකාල සහ පාසල් වල, ඇය ජීවත් වු සමාජය තුළ තිබු රාමුගත වික්‍‍ටෝරියානු සදාචාරය අතික්‍රමණය කරමින් නිර්මාණකරණයේ යෙදෙන්නට බිය නොවූ ලේඛිකාව ගේ උපන් දිනය සමරන්නට විද්‍යාර්ථීහු සහ සාහිත්‍ය ලෝලීහු ද අමතක නොකළහ.

 

බ්රොන්ටෙදරුවන්ගේ නිර්මාණ

එමිලි බ්‍රොන්ටෙ ජීවත් වූ ඉතාමත් කෙටි කාලය තුළ ඇය ලියා ඇත්තේ එක් නවකතාවක් පමණි. ඒ නමින්  Wuthering Heights ය. එම කෘතිය ඇය ප්‍රකාශයට පත්කළේ  එලිස් බෙල් නම් අන්වර්ථ නාමයකින් වන  අතර  ඊට වසකරට පසු,  තිස් වැනි වියේදී ඇය  ක්ෂය රෝගයට ගොදුරුව  ඉතා අවාසනාවන්ත ලෙස මරණයට පත් වූ බැවින්, ඇය ලියූ එකම නවකතාව ඉංග්‍රීසි සම්භාව්‍ය සාහිත්‍යයේ සුවිශේෂි කෘතියක් බවට පත් වන බවත්, එය පරම්පරා ගණනාවක් පුරා සාහිත්‍ය ලෝලීන්ගේ පැසසුමට සහ ඇගයීමට ලක් වන බවත් ඇය දැන සිටියේ නැත.

එංගලන්ත කලා කවුන්සිලයෙන් පවත්වාගෙන යන බ්‍රොන්ටෙ නිල වෙබ් අඩවියේ දැක්වෙන පරිදි 1848 දී පළවුණු Wuthering Heights කෘතිය සමකාලීන පාඨකයා කම්පනයට පත් කළ, එතෙක් පළවුණු සරල රොමාන්තික සාහිත්‍යදහරාවට අභියෝගයක් එල්ල කළ  සාහිත්‍ය කෘතියකි.

“එහි ඇති කෲරත්වය, අමානුෂිකත්වය, සැහැසි වෛරය සහ පළිගැනීම කුළු ගැන්වෙන විස්තර කිරීම් මඟින් පාඨකයා කම්පනයෙන් සහ පිළිකුලෙන් ඔත්පළ වෙයි.  එසේම මිනිස් වේශයෙන් සිටින යක්ෂයින් මතද බලපැවැත්විය හැකි   ආදරයේ උත්තරීතර බලය පිළිබද ශක්තිමත් සාක්ෂින් ගෙනහැර පාන පරිච්ඡේදයන් ද කෘතියේ පසුවට එයි.” එකල සාහිත්‍ය විචාරයට අනුව එවැනි  ආකාරයෙන් ප්‍රචණ්ඩත්වයත්, ආලයත් එකට මුසු කොට ඇති සාහිත්‍ය කෘතියක් ඉන් පෙර ප්‍රකාශයට පත් වී නැත.

බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික ඉතිහාසඥවරියක වු ජුලියට් ගාඩිනර් Wuthering Heights කෘතිය, සමකාලින සමාජය කෙරෙන් ලැබූ විචාරය පිළිබද මෙසේ අදහස් දක්වා ඇත.

“කෘතියේ වු තිව්ර ලිංගික භාවවේග, එහි භාෂාවේ ගැප් වු ශක්තිය සහ රූප සංඥා, විචාරකයින් අමන්දාන්දයට, වික්ෂිප්තභාවයට මෙන්ම සංත්‍රාසයට ද පත් කළේය.” ඒ අනුව පැසසුම් මෙන්ම ගැරහුම් ද ලැබු Wuthering Heights කෘතිය  එකල සමාජ‍ය කෙරෙන්,  එහි නිරූපිත අශ්ලීල ආලය නිසා  ගර්හාවට පාත්‍ර වුවද පසු කාලීනව එය සම්භාව්‍ය ඉංග්‍රීසි සාහිතයේ උසස් කෘතියක් ලෙස සැලකුම් ලැබීය.

එමිලි බ්‍රොන්ටෙ හැදී වැඩුණු, ඇයට නිර්මාණ ශක්තිය සපයා දුන් ‘බ්‍රොන්ටෙ පවුල’ යනු එක්තරා ආකාරයක සුවිශේෂි  හැකියාවන් සහිත සාමාජිකයින් පිරිසක එක් තැනකට රොක් වි සිටි නිර්මාණ අවකාශයක් යැයි කිව හැකිය . බ්‍රොන්ටේ පවුලේ දරු දැරියන් සය දෙනෙකි. එළිසබෙත්, මරියා, ච‍ාර්ලට්, පැට්‍රික්(බ්‍රැන්වෙල්), එමිලි සහ ඈන් වන අතර ඔවුන්ගේ මව මරියා බ්‍රැන්වෙල්, එමිලිට වයස අවුරුදු තුනේදී පිළිකා රෝගයට ගොදුරුව මිය ගියාය. එසේම එළසබෙත් සහ මරියා ද කුඩා වයසේදීම ක්ෂය රෝගයට ගොදුරුව මිය ගියහ.  පවුලේ සියළු ඛේදවාචක දරා ගනිමින් ජීවත් වීමට සිදු වු අනෙක් දරුවන් සිව් දෙනා එනම් චාර්ලට්, පැට්‍රික්, එමිලි සහ  ඈන් අධ්‍යාපනය සහ රැකියාවන් සඳහා  වරින් වර ගෙයින් බැහැරව යමින්ද නිවසින් වියෝ වීමේ දුක නිසා නැවත නැවත නිවසට ‍ගොනු වෙමින්ද ඒකාත්මික ලෝකයක් එකිනෙකා හා බෙදා ගනිමින් ද වැඩිහිටියෝ බවට පත්වුහ.

නමුත් ඔවුන් වැඩිහිටියන් බවට පත්වුයේ, ඔවුන් සියලු දෙනා පොදුවේ මුහුණ දුන් සිය ආදරණීයයන්ගෙන් වෙන් වීමේ දුක දරා ගැනීම සඳහා ඔවුන්ම තැනූ කාල්පනික ලෝකය තුළ වැඩෙමින් ද ක්‍රියාකාරී වෙමින්ද සාහිත්‍ය කලා ලෝකයේ දැවැන්තයින් බවට පත්වෙමිනි. මෙහිදි සාපේක්ෂව දිගු කාලයක් ජිවත් වීමට වරම් ලැබු බ්‍රොන්ටේ පවුලේ දරුවන් තුළ තිබු සුවිශේෂි බව එයයි. ඔවුන් එක සමාන ලෙස දුර්භාග්‍යය මිටි අත්ලේ කැටි ‍‍කොට ගෙන සිටියද ඔවුහු ඒ හා සමාන ලෙසම නිර්මාණාත්මක හැකියාවන් ගෙන් පරිපුර්ණ අය වුහ.

වැඩිමහළු සහෝදරියන් දෙදෙනා මියගිය පසු පවුලේ වැඩිමළි වු චාර්ලට් බ්‍රොන්ටේ, සම්භාව්‍ය ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ උසස් ගණයේ නිර්මාණයක් ලෙස සැලකෙන ‘ජේන් අයර්’(1847) කෘතියේ කතුවරියයි. මීට අමතරව ඇය ජිවත් සිටියදී  Shirley (1849), Villette (1853), යන කෘති දෙකත්, ඇයගේ මරණීන් පසු The Professor (1857) නම් කෘතියත් ලෙස තවත් කෘති තුනක් ප්‍රකාශයට පත් කොට ඇත. ඇය නිර්මාණය කළ සියළු කෘති අතුරින් ඇයට උසස් ඇගයීමක් සහ කීර්තියක් අත් කර ගැනීමට හැකි වුයේ ‘ජේන් අයර්’ කෘතියේ කතුවරිය වශයෙනි. ‘ජේන් අයර්’ කෙටි කාලයකින් එකල සමාජය තුළ ඉතාමත් වේගයෙන් ප්‍රසිද්ධියට පත් වු කෘතියක් වු අතර එය ප්‍රකාශිත වසරේ පමණක්   එහි පිටපත් තෙවරක් මුද්‍රණය කර බෙදා හැරීම සිදුවිය. ආරම්භයේදී ඇය එය ප්‍රකාශයට පත් කලේ කර් බෙල් නම් අන්වර්ථ නාමයක් යොදා ගනිමිනි.

බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික පුස්තකාලයට අයත් තොරතුරු මූලාශ්‍රයක ‍ජේන් අයර් කෘතිය ලැබූ සමකාලින විචාර පිළිබඳ මෙසේ සඳහන් වෙයි.

“චාර්ලට් බ්‍රොන්ටේ ගේ ජේන් අයර් කෘතිය ලැබූ සමාකලීන හෘදයාංගම සහ සාධනීය විචාර දෙස බලන විට අපට හැඟී යන්නේ එම නිර්මාණය එකල අනෙකුත් කෘතීන් වලට වඩා කෙතරම් වෙනස් වීද යන්න සහ ඒ නිසාම එම නිර්මාණය අනෙකුත් කෘතින් ගෙන් කෙතරම් කැපී පෙනුනේද යන කාරණාවණ්ය. එක් විචාරකයෙක් වරෙක මෙසේ සඳහන් කරයි.. “මේ කතාව අපි කියවා ඇති සියළු කතාන්දරවලට වඩා වෙනස්ය.” තවත් තැනක එක් විචාරකයෙක් එකල දහනව වන සියවසේ කාන්තාවන් තුළ මුල් බැස ගෙන තිබූ දුර්දාන්ත ආකල්පයන් පිළිබඳ සිහියට නඟමින්, මෙම කෘතියේ කතුවරයා කිසිසේත්ම කාන්තාවක් විය නොහැකි බව ඉතාමත් බරෑරුම් ලෙස පවසා සිටියි.  එකල සමාජය තුළ “ ‘පිරිමියාට’ දැ‍නෙන සහ සිතන ආකාරයෙන් ලිවීමට”  බ්‍රොන්ටේ ට තිබු කෞශල්‍ය ඉතා උසස් ලෙස සම්භාවනාවට පාත්‍ර විය.”

නමුත් පසු කාලීනව ප්‍රකාශයට පත් කළ, සිය සොයුරිය එමිලි බ්‍රොන්ටේ ගේ  Wuthering Heights කෘතිය අත් විඳි ඉරණම සේම, ‍Jane Eyre කෘතියද සම්මත විරෝධී, අසැබි, ක්‍රිස්තියානි විරෝධි කෘතියක් ලෙස නම් කරමින් කටෝර විවේචන වල පහසද නොඅඩුව ලැබුවේය. ඒ කොයි හැටි වෙතත් ජේන් අයර් කෘතිය ද ඉංග්‍රීසි සම්භාව්‍ය සාහිත්‍යයේ මාහැඟි කෘතියක් ලෙස වර්තමානයේ සැළකෙනු ලැබෙයි‍.

බ්‍රොන්ටෙ පවුලේ බාල දැරිය වන ඈන් බ්‍රොන්ටෙ ද  විචාරක අවධානයට ලක් වු කෘති දෙකක් එනම් Agnes Grey (1847) සහ The Tenant of Wildfell Hall (1848)  ලියා පළ කිරීමට සමත් වුවාය.

ඔවුන්ගේ එකම සොයුරා සහ ඔවුන්ගේ පරිකල්පනීය ලෝකයේ එකම සගයා ද වු පැට්‍රික් බ්‍රැන්වෙල්, සිය සහෝදරියන්ට සාපේක්ෂව තරමක් අප්‍රකට චරිතයක් වුවද සමහර තොරතුරු මුලාශාවල ඔහුද ලේඛකයකු  සහ සිත්තරුවෙකු ලෙස සඳහන් වෙයි.  ඔහු කුඩා කාලයේ සිටම චිත්‍ර ඇඳීමට මහත් ආශා කළේය.  ඒ නිසාම කෙටි කාලයක් රාජකීය කලා ඇකඩමියේ ගුරුවරුයෙකුගෙන් චිත්‍රකාලව පිළිබඳ හැදෑරීම ද කළේය. අනතුරුව ඔහු වෘත්තීමය අලේඛ්‍ය රූ සිත්තරුවෙක් ලෙස කුලියට ගත් චිත්‍රාගාරයක වැඩ කිරිම ආරම්භ කළද එය මුල්‍යමය වශයෙන් සාර්ථක නොවූ නිසා කෙටි කාලයකින්ම ඔහුට එය අත්හැර දැමීමට සිදුවිය. බ්‍රැන්වෙල් විසින් ලතින් භාෂාවෙන් ඉංග්‍රීසියට  ‍’ඕඩ්ස්’ නම් වෙළුම් හතරකින් යුත් කාව්‍ය්‍ය ග්‍රන්ථයක් පරිවර්තනය කරන ලද අතර එය පාඨක විචාරක නොමඳ පැසසුමට ලක් විය. ඔහු ද සිය සහෝදරියන් සේම සාහිත්‍යයික නිර්මාණ සඳහා ප්‍රතිභාවක් ප්‍රකට කළද , ප්‍රකාශයට පත් වුණු ඔහුගේ නිර්මාණ අතලොස්ස වන්නේ ‍යෝක්ෂයර් පුවත්පතේ පළවුණු කවි ගොන්න පමණකි. කෙසේ වෙතත් පැට්‍රික් බ්‍රැන්වෙල් ද අභාග්‍යම තුරුළ කොට ගනිමින් වයස අවුරුදු 29 දි සිය ජීවිතයෙන් සමුගත්තේ සිය සහෝදරියන් තිදෙනා සේම කලා ලෝකයට මහැඟි දායාදක් උරුම කොට තබමිනි.

ලන්ඩනයේ ජාතික රූ ආලේඛ්‍ය  කලාගාරයේ ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති, බ්‍රොන්ටෙ සහෝදරියන් තිදෙනාගේ එකම ආලේඛ්‍ය සිතුවම චිත්‍රයට නඟන ලද්දේ ඔහු විසිනි. එය විශිෂ්ඨ ගණයේ නිර්මාණයක් ලෙස නොසැලකෙතත් සාහිත්‍ය ලෝකය කැළඹවු සහෝදරියන් තිදෙනාගේ රුව පරම්පරා ගණාවක් තිස්සෙ විවිධ නිර්මාණ සඳහා වරින් වර ප්‍රතිනිර්මාණය වන්නේ මුලිකවම බ්‍රැන්වෙල් ගේ සිතුවම පදනම් කරගනිමිනි.  ඒ නිසාම එම සිතුවම අද මිල ක‍ළ නොහැකි නිර්මාණයක් බවට පත්ව ඇත.

 

බ්‍රොන්ටෙ ලාගේ මනංකල්පිත ලෝකය

එකම පවුලේ දරු දැරියන් සිව් දෙනෙක් එසේ සාහිත්‍ය කලා ලෝකයේ බර අඩි තබමින්  ඔවුන් පිළිබඳ මතකයන් නොනවත්වා පසු පරම්පරා වලට විසරණය වීමට ඉඩ සලසා ගියේ කෙසේද යන්න සාහිත්‍ය විචාරක ලෝකය තුළ විමසුමට ලක් වුණු කාරණයකි. සැබවින්ම තොරතුරු මුලාශ්‍රවලට අනුව ඔවුන් සිව් දෙනා ගත කළ වෙනස්ම ආකාරයේ ළමා විය එයට හේතුවයි.

සිය මවගේ මිය යාමෙන් පසු ඔවුන්ගේ දේවගැතිවර පියා, දරුවන්ගේ රැකවරණය සඳහා පැමිණි දරුවන්ගේ මවගේ වැඩිමහල් සහෝදරිය එලිසබෙත් බ්‍රැන්වෙල් ගේද සහාය ඇතිව දරුවන්ට එම ‘දුලබ’ ගණයේ අධ්‍යාපනය ලබා දීම ඇරඹීය. ඔහු සිය රාජකාරි කටයුතු නිසා නිවසේ එතරම් නොරැඳුණත් ඉතාමත් පු‍ළුල් ක්ෂේත්‍රයක දැනුමක් ලබා දෙන ප‍ොත් පත් රාශියක් දරුවන්ට කියැවීම සඳහා නිවස තුළ සුලබ කල  අතරවා‍රේ නිවස තුළ දැඩි නීති රීති පද්ධතියක්ද ක්‍රියාත්මක කළේය. එයට ප්‍රධාන හේතුවක් වුයේ දරුවන් සියළු දෙනාටම එක සමාන අධ්‍යාපනයක් දීමට ප්‍රමාණවත් වත්කමක් පියා සතුව නොතිබීමයි.  සැබවින්ම ඔවුන් කුඩා කල ගත කළේ ‘සාහිත්‍යයික කලා’ ළමා වියකි. ඔවුන්ගේ කුඩා කාලය මුළුමනින්ම සාහිත්‍ය කළා වැඩමුළුවක් තුළ ගතකළේ යැයි කීවහොත් ඊටත් වඩා නිවැරදිය. එක රොත්තට ලොකු මහත් වුනු සහෝදර සහෝදරියන් අතර ඉතාමත් සමිප බැඳීමක් පැවතුණි. ඔවුහු දවසේ වැඩි කාලයක් පොත් කියවමින්ද සිය පියා නිවසේ රැඳී සිටින විට ඔහුගෙන් පාඩම් අසා ගනිමින්ද කාලය ගත කළහ. නමුත් ඔවුන් කිසිවෙකු එතැනින් නැවතුණේ නැත. ඔවුන් සිව්දෙනාම බරපතල ලෙස ආශක්ත වුණු වි‍ශ්වාස කළ නොහැකි තරම් පරිකල්පනීය ලෝකයක් ඔවුන් ගොඩනඟා ගත්තේ, ඒ සඳහා වෙන කිසිදු උදාහරණයක් සැපයීමට,  අනාගතයේදී වත් කිසිවකුට ඉඩ නොතබමිනි.  එය ඒ තරම්ම බැරූරම්ය.

දරුවන් සිව් දෙනාගෙන් වැඩිමළි චාර්ලට් බ්‍රොන්ටේ ට වයස අවුරුදු  නවයක්ව තිබියදි, ඇය සහ සිය මළනුවන් එකතුව Glass Town  නම් කාල්පනික නගරය බිහි කළේය. සැබවින්ම එය ආරම්භ වුයේ ලාබාල පැට්‍රික් බ්‍රෙැන්වෙල් ‍ට ඔවුන්ගේ පියා උපන්දින ත්‍යාගයක් ලෙස ගෙනැවිත් දුන් කු‍ඩා සෙල්ලම් ‍සොල්දාදුවන්ට චරිත ලබා දෙමින් කරන ලද කුඩා නාට්‍යමය දෙබස් හරහාය. කාලයත් සමඟ අනික් බාල දෙසොහොයුරියෝ වන එමිලි සහ ඈන්ද එම සාහිත්‍යයික නගර‍ය බිහිකරන නිර්මාණකාරියන් ලෙස ඔවුනට එක් වුහ. ඔවුහු එක් එක්  සොල්දාදුවාට චරිත ලබා දෙමින්, නේක සාහිත්‍යයික ශානර සහ සිතුවම් මඟින් එම චරිත, සිදුවීම් තුළ සහ කතාන්දර තුළ තබමින්  ප්‍රබන්ධ ගොඬනැඟූහ. ඔවුන් ඒ සියළු නිර්මාණ කළේ සොල්දාදුවන් විසින් ලියුවේ යැයි ඇඟවෙන කුඩා ගිනිපෙට්ටි ප්‍රමාණයේ ක්ෂුද්‍ර අත්පිටපත් තුළය. කාලය ගතවත්ම මුරණ්ඩු ලෙස ස්වාධින ගති ඇති එමිලි සහ කුඩා ඈන්, අක්කාගේ සහ අයියාගේ ලෝකයේ දිනපතාම අවශේෂ චරිත වීම ඉවසිය ‍නොහැකිව, වෙනත් කාල්පනික ලෝකයක් ගොඬ නඟා ගැනීමට  උත්සුක වූහ. ඒ අනුව චාර්ලට් සහ බ්‍රැන්වෙල් ආරම්භ කළ Glass Town නම්  නගරය  Angria  බවත් පත් වූ අතර එමිලි සහ ඈන් Gondal නම් දූපත ‍ගොඬ නඟා ගත්හ.  කාලයත් සමඟ  Angria සහ Gondal රාජධානි බවට පත් විය. එහි නිර්මාතෘවරු ඒ තුළ සැබෑ ලෙසම ජිවත් වෙන්නට පටන් ගත්තහ. ඔවුහු සිතියම් අඳිමින් එම රාජධානිවල මේ පො‍‍ළොවේ පිහිටීමට සුජාතබවක්  ලබා දුන්හ. ගද්‍ය හා පද්‍ය භාවිතා  කරමින් මනංකල්පිත ලෝකයේ විර ආඛ්‍යාන නිර්මාණය කළහ. ඔවුහු සිය රාජධානි පිළිබඳ දිගු කාව්‍ය දෙසීයකට වඩා  ලියා ඇති බව තොරතුරු මුලාශ්‍ර වල සඳහන් වෙයි. ඔවුන් ලියු ඒ කවි වර්ඩ්ස්වර්ත්, වෝල්ටර් ස්කොට් සහ බයිරන් වැනි කවියන්ගේ නිර්මාණ වල ආභාෂය ලබා ඇති බව විචාරක මතයයි. එ් ලෝකවල මිහිපිට සිදු නොවන ඕනෑම දෙයක් සිදු වීමට ඉඩ  ඇත. එසේම ප්‍රචණ්ඩත්වය, ශංගාරය,මිලටරීකරණය ද ඒවායේ ඇත. ඔවුන් සියල්ලෝම ඔවුන් තනා ගත් ලෝකය තුළ කෙතරම් බරෑරුම් ලෙස ජීවත් වුයේද යත් ඔවුන්ගේ මනස තුළ පරිකල්පන ලෝකයත් සැබෑවත් අතර සීමා මායිම් විටෙක බොඳවී යයි. සැබෑ ලෝකයේ තතු මනංකල්පිත ලෝකයේ ප්‍රබන්ධ තුළට කඩාවදියි, විටෙක ඔවුනට සැබෑ ලෝකයේ දුංඛදෝමනස්සයන් මුළුමනින්ම අමතක වී ඔවුහු  Gondal  සහ   Angria රාජධානිවල ජිවත්වන වැසියන් බවට පත්වෙති. බ්‍රිතාන්‍ය පුස්තාකලයේ තොරතුරු මුලාශ්‍රයකට අනුව එමිලිගේ දිනපොතේ දැනට ආරක්ෂාවී ඇති පිටු කිහිපයකට අනුව ඇය එහි විටෙක ඇයගේ සහ ඈන් ගේ රාජධානිය වූ  Gondal  හි සිදූවීම් විස්තර කරයි. ඒ සමඟම ඒ මොහොතේ ඇය  සහ පවුලේ සෙ‍ස්සන් කුමක් කරමින් සිටින්නෙ ද යන්නත් එහි සඳහන් කරයි. එදිනෙදා නිවසේ සිදුවීම් විස්තර කරයි. ඒ අනුව ඇයගේ මනංකල්පිත රාජධානිය නිසා ඇය ඉදිරියේ පහසුවෙන්ම සැබෑවත් පරිකල්පනයත් අතර සීමාව බොඳවී යයි.

ඔවුන්‍ මෙසේ නව යොවුන් වියේ සිට තුරුණු වියේ මුල් අවධිය  වනතුරු ලොකු මහත් වන්නේ එවන් පරිකල්පනයෙන් සුපෝෂිත ලෝකයක් තුළය. බොහෝ විචාරකයන්ට අනුව සහෝදරියන් තිදෙනාගේම නිර්මාණ සලකා බැලූ කල ඔවුන්ගෙන් එක් අයෙකුවත් පළමු නිර්මාණය තුළ පවා කිසිදු ආධුනික බවක් ප්‍රක‍ට කරන්නෙ නැත. ඔවුන් තිදෙනාම ශූර, අත්දැකීම බහුල ගත් කතුවරියන් ලෙස සිය නිර්මාණ බිහිකළහ. ඒ සියළු නිර්මාණ වලට ඔවුන්  අත්හදා බැලීම් කළේ වැලි කෙළියේ පටන් ඔවුන් ජිවත් වූ මනංකල්පිත ලෝකය බිහිකරමින් ඒ තුළ ජිවත් වෙමිනි.

ඉදින් බ්‍රොන්ටේ දරුවන් දිර්ඝ ආයුෂ රැගෙන මොලොවට බිහි වුයේ නැත. අන්ත දුගීභාවය, ප්‍රියයන්ගෙන් වෙන් විමට සිදු වීම වැනි දුර්භාග්‍යයන්ගෙන් ඔවුන්ගේ ජිවිත හැඩි වූ තිබුණද ඔවුන් ජිවත් වූ කෙටි කාලය තුළ සාහිත්‍ය කලා ලෝකයේ බර අඩි තබා  යාමට  ඔවුනට හැකි වුයේ  තරඟයක් පස්සේ එළවන අධ්‍යාපනයක් නොව නිදහසේ සිතීමට ඉඩ ලබා දුන් දැනුමක් ඔවුන් ලැබූ නිසාය. ඇත්තෙන්ම කිව්වොත් ඔවුන් විධිමත් අධ්‍යාපනයක් නොලැබූ නිසාය.

මම චිත්‍ර ඇන්දේ නිදහස් වෙන්න.. සුජිත් රත්නායක

0

අපි මුලින්ම 88/89 භීෂණය කාලෙට යමු…

මම ඉපදුනේ හුංගම. උසස් පෙළ කරන කාලේ තමයි රණ්නේ පදිංචිවුණේ. 88/89 භීෂණ කාලෙ තමයි මම රණ්නට එන්නෙ. ඒත් මගේ මතකයේ වැඩිහරියක් තියෙන්නෙ හුංගම. ඒකත් මෙහෙමයි වුණේ. මම ඒකාලේ දේශප්‍රේමී ජනතා වියාපාරයේ හිටියා. පෝස්ටර් බැනර් අදින එක තමයි කළේ. දවසක් හමුදාව මාව අල්ලගෙන යනවා. හැබැයි මාව හමුදාව අල්ලගෙන යන්නෙ මේ පෝස්ටර් අදින එකට නෙවෙයි. මම ගෙදර ටොයිලට් එකේ වැඩකට බට ගේන්න යනවා අම්බලන්තොට ටවුන් එකට.

අරං එනකොට ජීෆ් එකක් ඇවිත් මාව ථේරපුත්තාභය කියන කඳවුරට අරන් යනවා. ඒ ගෙනගිහිං මට වඳ දෙනවා. මම ඉතිං හිතුවා මම මේ කරපු මොනාහරි වැඩකට තමයි මේ අරං ගියේ කියලා. ඒත් මාව එදා අරගෙන ඇවිත් තිබුණේ අර අගල් හතරේ පයිප්ප අරගෙන ආපු නිසා. මොකද ඒ පයිප්ප වලින් ඒකාලේ බිම්බෝම්බ හැදුවලු. මම ඒකවත් දැනගෙන හිටියේ නෑ. හැබැයි සුමිත් අතුකෝරළ මරපු එකට මම ඇන්ද කටවුට් එකක් කෑම්ප් එකේ ගෙනත් දාලා තිබුණා. ඉතිං මම හිතුවේ මම අරං ආවේ පෝස්ටර් බැනර් අදින නිසා තමයි ආයිත් ගෙදරනම් යන්න ලැබෙන එකක් නෑ කියලා.   කොහොම හරි අනපේක්ෂිත විදිහට තමයි බේරුණේ. අපේ තාත්තා කෘෂිකර්මේ වැඩකළේ. ඒකාලේ ෆාම් එකේ ජීෆ් එක කෑම්ප් එකට අරං තිබුණා. ඉතිං ජීෆ් එකේ ඩ්‍රයිවර් විදිහට වැඩකරපු මාමා මාව කෑම්ප් එකේදි දැකලා අඳුරගෙන ගෙදරට ගිහිං කියලා තිබුණා. අම්බලන්තොට උදය රෙකෝඩ්බාර් කියලා එකක් තිබුණා. ඒකේ අයිති උදය අන්කල් එයා තමයි මාව බේරගත්තේ. මොකද කෑම් එකේ ලොක්කයි උදය අන්කලුයි දියතලාවෙ එකට ස්කෝලෙ ගිහිං තියෙන්නේ. කොහොම හරි ඔහොම බේරිලා ගෙදර ආවා. ආව විතරයි අල්ලපු ගමේ බිම්බෝම්බයක් පිපුරුණා. ඉතිං දැන්නම් අහුවුණොතින් ඉවරයි කියලා ගමෙන් පැන්නා. සරත්චන්ද්‍ර පරණමාන්න කියලා සංගීත ගුරුවරයෙක් හිටියා එයා එක්ක තාත්තලා හුංගම කලා ආයතනයක් කලා. ඒකට කොළඹින් කලාකරුවෝ එහෙම සහභාගී වුණා. ඒ කලා ආයතනය ඒකාලේ හම්බන්තොට හරි ජනප්‍රියයි. ඉතිං මේ සරත්චන්ද්‍ර මහත්තයාගෙ ගෙදර තිබුණේ බටාත. එයාලගෙ ගෙවල් කියන්නෙ පොලිසිය හමුදාව එන තැන් නෙවෙයි. ඔවුන් මධ්‍යම පාන්තිකයෝ. මම භීෂණයෙන් බේරෙන්න එහෙ ගිහිං නතර වුණා. ඒ එක්කම ස්කෝලෙ ගමනත් නතර වුණා. අපි මේ කලායතනයේ අරමුදල් සොයා ගන්න ගොවිපොළක් කලා. මම ඒකේ වැඩ කලා. ඊටපස්සෙ මේ කලායතනය තංගල්ලට එනවා. එතනදි තමයි සරත් වීරසිංහ කියන චිත්‍ර ගුරුවරයා මට මුණ ගැහෙන්නෙ. එයා තමයි මගෙන් අහන්නෙ ඇයි උසස් පෙළ කරන්නෙ නැත්තෙ කියලා. එතකොට මාස 11යි උසස් පෙළ විභාගෙට. සර් මට දික්වැල්ලෙ ස්කෝලයක් සෙට්කරලා දුන්නා. මම මාස 11කින් උසස් පෙළ කලා. ලේසියෙන්ම වෙන කැම්පස් එකකට යන්න ලකුණු තියෙද්දිත් මම සෑහෙන්න කාලයක් බලාගෙන ඉදලා සෞන්දර්ය කැම්පස් එකටම ආවා.

 

ඔබ කැම්පස් එනකොට ඔබ චිත්‍ර ශිල්පියෙක් එක පැත්තකින්. ඒ තාත්තගේ චිත්‍ර භාවිතාවන් නිසා. තාත්තත් එක්ක එකතුවෙලා චිත්‍රය සොයාගෙන ගිය මුල් අවධිය ගැන කතාකරමු.

ඔව් මගේ තාත්තා හුංගම හිටිය හොඳ සිත්තරෙක්.  තාත්තා මුලින්ම අඟුණුකොලපැලැස්සෙ හස්ති කියන ෆිල්ම් හෝල් එකට තමයි කටවුට් ඇන්දේ. ඊටපස්සෙ අම්බලන්තොට සාලිය කියන ෆිල්ම් හෝල් එකට ඇන්දා. අම්බලන්තොට සාලිය එකේ අදින කාලේ මමත් නිතරම හෝල් එකට යනවා. මේ වැඩේට අමතරව තාත්තා බෝඩ් ඇන්දා. ඒක කලේ ගෙදර තියාගෙන. මුලින්ම කලේ බෝඩ් පාටකරපු එක. ඊඟට අකුරු අදින්න හුරු කලා. එක එක පරිමාවන් වලට. ස්කෝලෙ අටේ පන්තියේ වගේ ඉන්නකොට තාත්තා මාව චිත්‍රපටවල කටවුට් අදින්න එකතුකරගත්තා. සමහර චිත්‍රපට කටවුට් රෙද්දක් ගහලා පලංචි ගහලා එකේ නැගලා ඇන්දා. එහෙම ඇන්දේ මාසේ හමාරෙ දුවන ජනප්‍රිය චිත්‍රපටවල කටවුට්. සමහර දෙමළ ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටි තියෙනවා දවසයි දෙකයි හෝල් එකේ දුවන්නේ, එහෙම එකක් ආවහම කරන්නෙ ඩිමයි පේපර් බිම දාලා එකක් උඩ එකක් එන විදිහට, ඒක උඩ ඇවිදිමින්  අදිනවා. මොකද පෑගුනා කියලා ප්‍රින්ටින් ඉන්ක් එකේ සළකුණු හිටින්නේ නෑ.  එහෙම වැඩ ගොඩක් තාත්තා මට කරන්න දුන්නා. එතනින් තමයි මේ මාධ්‍යට තියෙන බය ඇගෙන් යන්න ගියේ. මට තාම මතකයි විජය ගාමිණි වගේ අයගේ ඇග උඩ නැගලා තමයි ඔවුන්ගේ ලස්සන මූණු පින්තාරු කලේ. අද මෙගේ යාළුවෝ මට කියනවා ගොඩාක් අය චිත්‍ර අදින්න මැණික්කටුවෙන් පහළ තමයි පාවිච්චි කරන්නේ, ඒත් සුජිත් මුළු අතම පාවිච්චි කරනවා කියලා. මම හිතන්නේ ඒ හුරුව එන්නෙ මෙතැනින්. මානව රූප වගේ දේවල් අදින්න මූලිකවම මම ඉගන ගත්තේ මේ විදිහට තාත්තගෙන්. ඊළගට සරත් වීරසිංහ මගේ ඊළග චිත්‍ර ගුරුවරයා ඔහුත් සිතුවම් සහ පින්තාරු කලාවට අවශ්‍ය බොහෝ දේවල් මට උසස්පෙළ අවධියේම ඉගැන්නුවා. එයින් නොනැවතී ඔහු මාව මුල්කිරිගල පන්සලේ විනාශයට යන සිතුවම් පිටපත් කරගන්නත් යැව්වා. ඉතිං මම කැම්පස් ඇවිත් චිත්‍ර අදින්න ඉගන ගත්තේ නෑ. මම කැම්පස් එකේ ඉගනගත්තේ මූර්ති කියන කලාව.

 

බැනර පෝස්ටර් ඇදීම, මේක කලාවක් ද?..

ඇත්තටම කලාවක් කියන්න බැහැ. සංනිවේදන මාධ්‍යක්. හැබැයි අර කලාවේ තියෙන ශිල්පීය පැත්ත මෙතන තිබෙනවා. පරිමානයකට අකුරු අදිනවා කියලා කියන්නෙත් ආර්ට් එකක් කියලා කෙනෙකුට කියන්න පුළුවන්. පෝස්ටරය ගත්තත් එහෙමයි. ජේ වී පී පෝස්ටර් ගන්නකෝ. මම කැම්පස් ඇවිත් වැඩියෙන්ම කලේ පෝස්ටර් අදින එක. සෞන්දර්ය කැම්පස් එකේ විතරක් නෙවෙයි ජපුරේ කැළණියේ පේරාදෙණියේ මේ හැම එකකම පෝස්ටර් ඇන්දා. පැයකට හතලිහක් විතර අදිනවා. එදා ඉදලා මේ පෝස්ටර් එකතුකලානම් කවුරු හරි මේක අස්සෙ කොතරම් දුරකට ආර්ට් කියන දේ තියෙයිද කියලා බලන්න පුළුවන්. සමහර වෙලාවට සංනිවේදනය කියන තැනින් එහාට ගිහිං සමකාලීන කලාවේ හැඩය ගන්නෙ කොහොමද කියලත් ඒ ඔස්සෙ අපිට හිතන්න පුළුවන්.

 

94 තමයි සෞන්දර්ය කැම්පස් එකට එන්නේ.. චිත්‍රපට කටවුට් ඇදපු සිත්තරාට මොකද එතනින් පස්සෙ වෙන්නේ…

ඔව් 1991 තමයි උසස් පෙළ කලේ.  ඒත් මේකටම එන්න බලාගෙන හිටපු නිසා මාත් එක්ක එකට විභාගේ කරපු අය කැම්පස් යනකොට මම ගෙදරට වෙලා හිටියා. 1994 තමයි මම කැම්පස් එන්නෙ. කැම්පස් එකට එන්න කලින් සරත් වීරසිංහ සර් ගේ චිත්‍රවලට අපි කිව්වේ මොඩර්න් ආර්ට් කියලා. ගැහැණු මූණක් අදිනවා කියලා හිතමු. අපි එතකොට එක ඇහැක් වහලා අදිනවා. ඔය වගේ දේවල්. විනී ගෙට්ටිගොඩ වගේ අයත් මේවා කලා. ඉතිං තේරුමක් දන්නෙ නෑ හැබැයි අපි ඒකාලේ මේවට කිව්වෙ මොඩර්න් ආර්ට් කියලා. ඊළඟට 1998 විතර වෙනකොට තමයි තේරෙන්න ගන්නේ මේක මේ ස්ටැන්ලි අබේසිංහ, ජෝජ් කීට් වගේ අයගෙන් වියාප්ත වුණ එකක් කියලා. මේකේ මුල තියෙන්නෙ පිකාසෝ ළඟ කියලා. හැබැයි එතන තමයි ආරම්භය. ඊට පස්සෙ කැම්පස් එකේදි මුණගැහෙනවා මෙතැනිනුත් වෙනස්ව වැඩ කරන අය. සරත් චන්ද්‍රජිව, චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර,රොහාන් අමරසිංහ, ජගත් වීරසිංහ, වගේ අය තමයි ඒ. ඔවුන් අපි මේ මුලින් කතාකරපු මොඩර්න් ආර්ට් කියන තැනට ටිකක් එහාට ගිහිං ආර්ට් ඇතුලේ වැඩකරපු අය. මොවුන් අතරින් මම යම් අභාෂයක් ගත්තනම් ඒ සරත් චන්ද්‍රජිවගෙන්. මම කැම්පස් එන්න කලින් ඉදලාම සරත් චන්ද්‍රජිවගේ මූර්ති කලාවට ඇලුම්කලා. මම ඒ වෙනකොට දැකලා තිබුණ පන්සල්වල මූර්ති සහ චීන මූර්ති කියන දෙවර්ගයට වෙනස් මගක තමයි සරත්ගේ මූර්ති කලාව ස්ථාන ගතවෙලා තිබුණේ. ඉතිං මේ ආසක්ත වීම නිසාම තමයි මම කැම්පස් එකේදී උපාධිය සදහා මූර්ති කියන විෂය තෝරා ගන්නේ.  මෙයාලගේ වැඩ අධ්‍යනය ඇතුලේ සහ චිත්‍රය ස්ව උත්සාහයෙන් සොයා යෑම තුළ තමයි සුජිත් රත්නායක වර්ධනය වෙන්නේ.

 

ඔබ මේවනවිට චිත්‍ර ප්‍රදර්ශන රැසක් තියලා තිබෙනවා. හැබැයි ඔබ මූර්ති ඉගනගත්තා කියලා කිව්වාට එහි නිරත බවක් පෙන්නේ නැහැ..

මූර්ති කියන්නේ චිත්‍රය වගේ නෙවෙයි ටිකක් බරපතළයි. චිත්‍රයේ වගේ අපි හිතන දේ ඉක්මනට ගන්න බැහැ. පිත්තල වේවා, මැටි වේවා, සිමෙන්ති වේවා, කළුගල් වේවා, ලී වේවා ඒක වෙනුවෙන්ම වෙන්වෙච්ච තාක්ෂණික කරනා ටිකක ඉන්න වෙනවා. ලොකු කාලයක් ඒ වෙනුවෙන් වියදම් කරන්න වෙනවා. අනික ලොකු මුදලක් වැය කරන්නත් වෙනවා. අපි තවම ජිවත්වෙන්නේ නන්නත්තාර වුන ජීවිතයක. දැන් මට වයස 40 ගානක් වෙනවා. එත් මට තවම මේ වැඩ කරන්න ස්ථිර තැනක් නැහැ. එතකොට අර කාලය මූර්තියකට දෙන්න අමාරු වෙනවා. එතකොට ඒ රිද්මය ගිලිහිලා යන්න පුළුවන්. මම චිත්‍ර අදින්නේ මට මගෙන් නිදහස් වෙන්න. ඉතිං ලොකු කාලයක් ඉවසන්න බැරි බවකුත් මට ස්භාවයෙන්ම තිබෙනවා.

 

ඔබගේ මුල්කාලීන චිත්‍ර බැලුවහම ඒවායේ කළු කියන වර්ණය සුවිශේෂී විදිහට පේනවා.

ඔව් ඔබ හරි. මට එක කාලයකදී අනන්‍යතාවයක් හැදිලා තිබුණා මේ කළු භාවිතය නිසා. ඒක මගේ චිත්‍ර විකිණෙන්නත් එක හේතුවක් වුණා. ඇත්තටම මෙතැනදී වුණ දේ තමයි මට මේ වර්ණ කලවම් කරකර ඒ වෙනුවෙන් කාලය වැයකරන්න බැරි හදිස්සියක් තිබීම. ඒක මට කරදරයක්. වර්ණ කලවම් කරකර ඉන්න ගියහම හිත අස්සේ තිබෙන දේ එකපාරට එලියට දාන්න බැහැ. බලන් ඉන්න වෙනවා. මට බලන් ඉන්න බැහැ. ඉතිං මම මුල් කාලයේ කළු පාටින් විතරක් ඇන්දා. එතකොට ඒක ස්ටයිල් එකක් වුණා. ඒකාලේ අපේ කැම්පස් එකේ හිටියා සරත් සූරසේන කියලා ගුරුවරයෙක් මිනිහා ඕකට කිව්වේ සුජිත් මූර්ති අදිනවා කියලා. මූර්තියක් ගත්තහම ඒක පෙන්නේ පාටවලින් නෙවෙයි. හැඩයෙන්. එතකොට පාට වැදගත් නැහැ. ත්‍රිමාණ ගතිය තමයි වැදගත්. එතකොට අපි හොයන්නේ වස්තුවක තියෙන හියූ එක නෙවෙයි එකේ තිබෙන ත්‍රී ඩී එක. මේ ත්‍රිමාන ගතිය වැඩියෙන් එන්නේ කළු නිසා.

 

චිත්‍ර කැම්පස් එකේදී ඉගනගත්තේ නැහැ කිව්වනේ. එතකොට මූර්ති ඉගනගත්තද?

ඔව් කතා දෙකක් නැහැ ඉගනගත්තා. හැබැයි මෙහෙම දේකුත් වුණා අනික් කැම්පස් වලට වගේ නෙවෙයි අපිට හොස්ටල් තිබුණේ නැහැ. ඉතිං අපි කැම්පස් එකේම තමයි නතරවෙලා හිටියේ. එතකොට ඉහළ වසරවල සහෝදරයෝ මූර්ති වගේ දේවල් කරනවා අපි බලාගෙන ඉන්නවා.එතකොට අපිට ඒ තාක්ෂණය අහුවෙනවා. එහෙම නැතුව සිලබස් එකම ඉගනගෙන මූර්ති කරන්න බැහැ.

 

අපිට අතීතයේ හොද මූර්ති කලාවක් තිබුණා දැන් එහෙම නැහැ කියලා කෙනෙකුට තර්ක කරන්න පුළුවන්. ඒකට හේතුව අද දවසේ මූර්ති කලාව චිත්‍රය තරම්වත් ප්‍රචලිත නොවීම.. මොකද්ද හේතුව?

මහින්ද අබේසේකර, බන්දුල පීරිස්, තිස්ස රණසිංහ වගේ අය අපි මුලින් කතාකරපු මොඩර්න් ආර්ට් කියන එක ඇතුළේ හොද මූර්ති නිර්මාණ කළා. ඊට පස්සේ සරත් චන්ද්‍රජිව වගේ අය. එතනින් එහාට යම් දෙයක් නොවුණ බව පෙන්න තිබෙනවා. ඒකට අර මම මූර්ති කරන්නේ නැති හේතුවම වෙන්නත් පුළුවන්. චිත්‍රය ගන්නකෝ අපේ චිත්‍ර ශිල්පීන් සමහර අය තමන්ගේ ස්යිලිය විදිහට ගොඩනගාගෙන තිබෙන්නේ විවිධ වැඩකරන ගමන් කරන්න පුළුවන් දේවල් මිසක් අන්තර්ගතය විසින් ඉල්ලාසිටින දේවල් නෙවෙයි. චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර, කරුණාසිරි විජේසිංහ, කිංස්ලි ගුණතිලක, දුමිත් කුලසේකර වගේ කිහිප දෙනෙක් විතරයි එහෙම ගොඩනගාගත්ත අන්තර්ගතය විසින් ඉල්ලා සිටින සයිලියක් තිබෙන්නේ. ඒ කියන්නේ ඔවුන් ඒ කෘතිය කරන කාලෙට හෝ අනික් වැඩ නතරකරලා ඒ කෘතිය කරනවා. අනික් අය එහෙම නෙවෙයි. තමන්ට වෙලාවක් නැත්තං තියෙන වෙලාවට ගැළවෙන එකක් තමයි ඔවුන් කරන්නේ.ඒකියන්නේ පාර්ට් ටයිම් තමයි මේ වැඩේ කරන්නේ. ඉතිං ලංකාවේ මූර්තියටත් ඕකම තමයි වෙලා තියෙන්නේ.

 

ලංකාවේ චිත්‍රකලා ඉතිහාසය ගැන සුමිත්ට තිබෙන්නේ මොනවගේ තක්සේරුවක් ද?

අපිට හොද චිත්‍ර කලා ඉතිහාසයක් තිබෙනවා කියලා මම දැඩිව විශ්වාස කරනවා. සීගිරිය චිත්‍ර තමයි හොදම උදාහරණය. සීගිරි චිත්‍ර වලට පස්සේ තමයි ඩාවින්සිලගෙන් වසාරියෝ ලාගෙන් පස්සේ යුරෝපයේ ඉතාලිය මුල්කරගෙන චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය හැදෙන්නේ. යුරෝපයේ ප්‍රචලිත වුණ ඒ චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය ගෙනාවේ කායව්‍යච්චේදය මත ගොඩනැගුව චිත්‍ර කලාවක්. මනුස්සයෙක් තුළ තිබෙන පරිමාණ ටික ඔළුව, පපුව, අග පසග, මේ සේරටම යම් පරිමාවක් තිබෙනවා. වැළමිට ගත්තොත් ඒක නැවෙන්නේ කෙනෙකුගේ නාභිය ළගින්. මේ පරිමාණ මත ගොඩනැගුණු කායව්‍යච්චේදය මත පදනම් වූ යුරෝපිය චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය බිහිවෙන්නත් කලින් සහ ඒ හැදෑරීම ඔස්සේ බිහිවුණ අලුත් චිත්‍ර කලාව එන්නත් කලින් තමයි සිගිරි චිත්‍රය ඇදෙන්නේ. එතකොට ඒ සිගිරි චිත්‍රයේ අපි මේ කතාකරන කායව්‍යච්චේදය කියන දේ තිබෙනවා. හුගාක් කලා ශිල්ප ආවේ ඉන්දියාවෙන් ඒක ඇත්ත. චිත්‍ර මූර්ති කලාව ගත්තත් එහෙමයි. හැබැයි එහෙම ආවාට මෙහේ නිර්මාණය වුණ කෘති එහෙ නැහැ. ඒකියන්නේ අනුකරණය නෙවෙයි අපි කළේ. මූලික ශිල්ප දැනුම තමයි අපි ඉන්දියාවෙන් ගෙනාවේ. හැබැයි උතුරේ නැගෙනහිර යම් යම් ද්‍රවිඩ කලා නිර්මාණ ගත්තොත් ඒවා කෙළින්ම දකුණු ඉන්දියානු අනුකරණ විදිහට තමයි හදුනාගන්න වෙන්නේ.

 

43 කණ්ඩායම ගැන ඔබේ අදහස…

43 කණ්ඩායම චිත්‍ර අදිනකොට උපස්ථිතිවාදය, ගනිකවාදය, අනාගතවාදය, වගේ දේවල් පසුකරලා පිකාසෝ පහුකරලා යුරෝපයේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකයේම චිත්‍ර කලාව තිබුණේ නූතනතත්වයක. එතකොට මේ විකාශනය 43 කණ්ඩායම ලංකාවේ අභ්‍යාස කළා. ඔවුන් මේක කළේ මේ අංශයන් වෙනවෙනම අරගෙන නෙවෙයි. මේ සමස්තයේම තිබෙන නුතනත්වය තමයි ඔවුන් තමන්ගේ චිත්‍රයට ගත්තේ. ඒක මෙහෙම සරළවත් කියන්න පුළුවන්. ඉස්සර බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙක් මුහුදු වෙරළක් අන්දා කියලා හිතමු. එතකොට ඔවුන් උත්සාහ කළේ ලංකාවට මේවගේ ලස්සන මුහුදු වෙරළක් තිබෙනවා කියලා කියන්න. ඔවුන් මුහුදු වෙරළින් ඔබ්බට ගියේ නැහැ. ඒත් 43 කණ්ඩායමේ කවුරු හරි ඒ මුහුදු වෙරළම සිතුවමට නැගුවනම් ඔවුන් උත්සාහ කළේ මේක ඇතුලේ එහි තිබෙන සාන්තබව වගේ දෙයක් හැගීමක් ගෙන්න. අතහැරීම වගේ දෙයක් ගෙන්න. එතකොට ඔවුන් ඇත්තටම කළේ සවුන්දර්ය ගවේෂණයක්. මේ කණ්ඩායමේ ප්‍රමුඛයෙක් වුණ ජෝජ් කීට් ගන්න. ඔහු ගීත ගොවින්දය වගේ ප්‍රති චීනයේ දේවල් තමන්ගේ චිත්‍රය සදහා භාවිතා කළා.ජෝජ් කීට් ට අමතරව අයිවන් පීරිස්, ජස්ටින් දැරණියගල වගේ අය මම මේ කියන සවුන්දර්ය ගවේෂණය ප්‍රති චීනයට බරව කළා.

 

දැන් 43 කණ්ඩායම මෙහෙම ඉන්නකොට ලංකාවේ ගම ඇතුලේ තෝරන් චිත්‍ර කර්මාන්තයක් තිබුණා. ප්‍රකට සිත්තරුන් හිටියා. පන්සල් කේන්ද්‍රගත බිතුසිතුවම් චිත්‍ර කලාවක් තිබුණා සහ ශිල්පීන් හිටියා. එතකොට 43 ප්‍රවණතාවය සහ මේ පරිදියේ තිබුණු චිත්‍රය එකට මුසුවුණ අවස්ථා ඇත්තේම නැද්ද?

ඒක මරු ප්‍රශ්නය.. මම මෙහෙම කියන්නම් දැන් මම කොළඹ එන්න කලින් කටවුට් ඇන්දා නේ එතකොට අපි ඒ කටවුට් එක කලාගාරයට ගෙනාවේ නෑ. ඇයි ඒ? අපි ඒකට බයයි. අපි හිතනවා මේක එළියේ තියන එකක් කලාගාරයට ගෙන්න ඕනි මේ වගේ දේවල් නෙවෙයි කියලා.. නොනිල අධිකාරියක් තමයි ඔවුන් හැමදාම පවත්වාගෙන ගියේ කේන්ද්‍රයේ ඉදගෙන. හරියට අර පීචන් ප්‍රබුද්ධ වගේ කතාවක් තමයි මේක අස්සෙත් තිබෙන්නේ. හැබැයි මම කොළඹ කලාගාරය අස්සට කටවුට් හෝ පෝස්ටර් ගෙනාවේ නැතුවට ඒවා අදින්න මම පාවිච්චි කරපු ශිල්පයම පාවිච්චි කරලා වෙන කෘතියක් කරලා ඒක කලාගාරය ඇතුලට අරගෙන ඇවිත් තිබෙනවා. එතකොට මගේ ඇතුලේ අර ඔබ කියන ඔය කෑල්ල වැඩකරනවා. මගේ චිත්‍රය යම් තැනකින් වෙනස් වෙනවනම් ඒකට හේතුව තමයි මේ කියන අභාෂය.

 

 

ඔබ ලංකාව තුළ චිත්‍ර කලාව අස්සේ චිත්‍ර විචාරකයෙකුද වෙනවා. අනික් පැත්තෙන් ඔබ ජගත් වීරසිංහගේ චිත්‍රය පිළිබදව සහ චිත්‍ර කලාව තුළ ඔහුගේ හැසිරීම පිළිබදව දිගින් දිගටම යම් විවේචනයක් ගෙනෙනවා. ඇත්තමට මොකද්ද ජගත් සමග ඔබට තිබෙන මේ ගැටළුව.

ඔහුගේ චිත්‍රය ගත්තොත් ඒක ග්‍රපිටි ස්රුපයේ දුර්වලාකාර චිත්‍රයක්. ස්කෙල්ටන් නෑ අනටෝමි නෑ සරළව කියනවනම් ඇකඩමික් ඩිසිපිලින් මොකුත්ම නැහැ. කොටින්ම කියනවනම් ඒවගේ චිත්‍ර අදින්න අවුරුදු 4ක උපාධියක් ඕනිත් නැහැ. එහෙම වුණාට අපි ශිෂයෝ විදිහට එදා ඔහුගේ චිත්‍රය වෙනුවෙන් ඒ ආපු විවේචනවලදී එකට හිටියා. මොකද චිත්‍රයකට ඕනිනම් එහෙමත් වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි දැන් ජගත් එක්ක මට තිබෙන අවුල ඔච්චර සරළ එකක් නෙවෙයි. දැන් ජගත් චිත්‍ර අදින කෙනෙක් විතරක් නෙවෙයි. පුරාවිද්‍යාව සහ ඉතිහාසය පිළිබද කථිකාචාර්යවරයෙක්. ඔහු දැන් ඉතිහාසය ලියනවා. ඔහු මොකද කරන්නේ? අපි මේ අපේ කාලයේ චිත්‍ර කලාව අස්සේ දැක්ක සුසමාදර්ශී මාරුවීම් තිබෙනවා. ජගත් මොකද කරන්නේ එයාගේ ලියවීම් අස්සේ මේ සේරම මාරුවීම් නොසලකා හරිමින් ඒවාට ඉතිහාසයේ හිමිතැන මකාදමනවා. උදාහරණයකට මම මෙහෙම කියන්නම්, අපේ ශිෂ්‍ය වියාපාරයේ තිබෙන යම්යම් දේවල් පිලිබිබු වෙන චිත්‍ර කලාවක් කළා රොහාන් අමරසිංහ. මිනිහා තමන්ගේ චිත්‍ර කලාගාරවල තිබ්බෙත් නැහැ. අනික මිනිහා විශ්ව විද්‍යාලයෙත් නෙවෙයි. හැබැයි මිනිහගේ චිත්‍ර කලාව විග්‍රහ කරමින් කියන්නේ ජගත් සහ ඔහුගේ ගෝලයින් කියන්නේ මේ මනුස්සයත් 90 ප්‍රවණතාවයේ ජගත් වීරසිංහගේ නිර්මාණයක් කියලා. ඊළගට බන්දුල පීරිස්ටත් කළේ ඒ දේමයි. මේ මනුස්සයා වැඩකරනකොට ජගත් වීරසිංහ ලංකාවේ හිටියෙත් නැහැ. චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනයක් කරලත් නැහැ. මේ විදිහට ජගත්ගේ මැදිහත් වීමෙන් ලංකාවේ චිත්‍රකලා ඉතිහාසය වෙනස් විදිහකට ලියවෙනවා මගේ ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ එතැන. අපි මෙහෙම හිතමු හදගමයි රන්ජනුයි දෙන්නම සිනමාව කරනවා. යම් ඉතිහාස රචකයෙක් ඔවුන් දෙදෙනාම එකම තැන පිහිටුවලා තමන්ගේ කලා ඉතිහාසය පිළිබද පොත ලිව්වොත් ඒක නිවැරදිද? මගේ ප්‍රශ්නය දිශානති වෙන්නේ එතැනට. දැන් 90 ප්‍රවණතාවයේ නිර්මාණකරුවෙක් විදිහට තමයි මාවත් සැළකෙන්නේ මේ කණ්ඩායම අස්සේ ඉන්න නිර්මාණකරුවන් මෙහෙම එකම ගොඩකට දාලා ඔවුන්ට චිත්‍ර ඉතිහාසය තුළ තිබෙන තැන මකාදමලා තිබෙනවා. අනික තක්කඩි වංචනිකයෝ සමග එකට මෙහෙම දැමුවහම අවංකවම චිත්‍රය තුළ ජීවත්වෙන කලාකරුවාට වෙන්නේ මොනතරම් අසධාරණයක්ද? අන්න ඒ අසාධාරණය වෙනුවෙනුයි මම නිරන්තරව පෙනී සිටින්නේ.

මම චිත්‍ර ඇන්දේ නිදහස් වෙන්න.. සුජිත් රත්නායක

0

අපි මුලින්ම 88/89 භීෂණය කාලෙට යමු…

මම ඉපදුනේ හුංගම. උසස් පෙළ කරන කාලේ තමයි රණ්නේ පදිංචිවුණේ. 88/89 භීෂණ කාලෙ තමයි මම රණ්නට එන්නෙ. ඒත් මගේ මතකයේ වැඩිහරියක් තියෙන්නෙ හුංගම. ඒකත් මෙහෙමයි වුණේ. මම ඒකාලේ දේශප්‍රේමී ජනතා වියාපාරයේ හිටියා. පෝස්ටර් බැනර් අදින එක තමයි කළේ. දවසක් හමුදාව මාව අල්ලගෙන යනවා. හැබැයි මාව හමුදාව අල්ලගෙන යන්නෙ මේ පෝස්ටර් අදින එකට නෙවෙයි. මම ගෙදර ටොයිලට් එකේ වැඩකට බට ගේන්න යනවා අම්බලන්තොට ටවුන් එකට.

අරං එනකොට ජීෆ් එකක් ඇවිත් මාව ථේරපුත්තාභය කියන කඳවුරට අරන් යනවා. ඒ ගෙනගිහිං මට වඳ දෙනවා. මම ඉතිං හිතුවා මම මේ කරපු මොනාහරි වැඩකට තමයි මේ අරං ගියේ කියලා. ඒත් මාව එදා අරගෙන ඇවිත් තිබුණේ අර අගල් හතරේ පයිප්ප අරගෙන ආපු නිසා. මොකද ඒ පයිප්ප වලින් ඒකාලේ බිම්බෝම්බ හැදුවලු. මම ඒකවත් දැනගෙන හිටියේ නෑ. හැබැයි සුමිත් අතුකෝරළ මරපු එකට මම ඇන්ද කටවුට් එකක් කෑම්ප් එකේ ගෙනත් දාලා තිබුණා. ඉතිං මම හිතුවේ මම අරං ආවේ පෝස්ටර් බැනර් අදින නිසා තමයි ආයිත් ගෙදරනම් යන්න ලැබෙන එකක් නෑ කියලා.   කොහොම හරි අනපේක්ෂිත විදිහට තමයි බේරුණේ. අපේ තාත්තා කෘෂිකර්මේ වැඩකළේ. ඒකාලේ ෆාම් එකේ ජීෆ් එක කෑම්ප් එකට අරං තිබුණා. ඉතිං ජීෆ් එකේ ඩ්‍රයිවර් විදිහට වැඩකරපු මාමා මාව කෑම්ප් එකේදි දැකලා අඳුරගෙන ගෙදරට ගිහිං කියලා තිබුණා. අම්බලන්තොට උදය රෙකෝඩ්බාර් කියලා එකක් තිබුණා. ඒකේ අයිති උදය අන්කල් එයා තමයි මාව බේරගත්තේ. මොකද කෑම් එකේ ලොක්කයි උදය අන්කලුයි දියතලාවෙ එකට ස්කෝලෙ ගිහිං තියෙන්නේ. කොහොම හරි ඔහොම බේරිලා ගෙදර ආවා. ආව විතරයි අල්ලපු ගමේ බිම්බෝම්බයක් පිපුරුණා. ඉතිං දැන්නම් අහුවුණොතින් ඉවරයි කියලා ගමෙන් පැන්නා. සරත්චන්ද්‍ර පරණමාන්න කියලා සංගීත ගුරුවරයෙක් හිටියා එයා එක්ක තාත්තලා හුංගම කලා ආයතනයක් කලා. ඒකට කොළඹින් කලාකරුවෝ එහෙම සහභාගී වුණා. ඒ කලා ආයතනය ඒකාලේ හම්බන්තොට හරි ජනප්‍රියයි. ඉතිං මේ සරත්චන්ද්‍ර මහත්තයාගෙ ගෙදර තිබුණේ බටාත. එයාලගෙ ගෙවල් කියන්නෙ පොලිසිය හමුදාව එන තැන් නෙවෙයි. ඔවුන් මධ්‍යම පාන්තිකයෝ. මම භීෂණයෙන් බේරෙන්න එහෙ ගිහිං නතර වුණා. ඒ එක්කම ස්කෝලෙ ගමනත් නතර වුණා. අපි මේ කලායතනයේ අරමුදල් සොයා ගන්න ගොවිපොළක් කලා. මම ඒකේ වැඩ කලා. ඊටපස්සෙ මේ කලායතනය තංගල්ලට එනවා. එතනදි තමයි සරත් වීරසිංහ කියන චිත්‍ර ගුරුවරයා මට මුණ ගැහෙන්නෙ. එයා තමයි මගෙන් අහන්නෙ ඇයි උසස් පෙළ කරන්නෙ නැත්තෙ කියලා. එතකොට මාස 11යි උසස් පෙළ විභාගෙට. සර් මට දික්වැල්ලෙ ස්කෝලයක් සෙට්කරලා දුන්නා. මම මාස 11කින් උසස් පෙළ කලා. ලේසියෙන්ම වෙන කැම්පස් එකකට යන්න ලකුණු තියෙද්දිත් මම සෑහෙන්න කාලයක් බලාගෙන ඉදලා සෞන්දර්ය කැම්පස් එකටම ආවා.

 

ඔබ කැම්පස් එනකොට ඔබ චිත්‍ර ශිල්පියෙක් එක පැත්තකින්. ඒ තාත්තගේ චිත්‍ර භාවිතාවන් නිසා. තාත්තත් එක්ක එකතුවෙලා චිත්‍රය සොයාගෙන ගිය මුල් අවධිය ගැන කතාකරමු.

ඔව් මගේ තාත්තා හුංගම හිටිය හොඳ සිත්තරෙක්.  තාත්තා මුලින්ම අඟුණුකොලපැලැස්සෙ හස්ති කියන ෆිල්ම් හෝල් එකට තමයි කටවුට් ඇන්දේ. ඊටපස්සෙ අම්බලන්තොට සාලිය කියන ෆිල්ම් හෝල් එකට ඇන්දා. අම්බලන්තොට සාලිය එකේ අදින කාලේ මමත් නිතරම හෝල් එකට යනවා. මේ වැඩේට අමතරව තාත්තා බෝඩ් ඇන්දා. ඒක කලේ ගෙදර තියාගෙන. මුලින්ම කලේ බෝඩ් පාටකරපු එක. ඊඟට අකුරු අදින්න හුරු කලා. එක එක පරිමාවන් වලට. ස්කෝලෙ අටේ පන්තියේ වගේ ඉන්නකොට තාත්තා මාව චිත්‍රපටවල කටවුට් අදින්න එකතුකරගත්තා. සමහර චිත්‍රපට කටවුට් රෙද්දක් ගහලා පලංචි ගහලා එකේ නැගලා ඇන්දා. එහෙම ඇන්දේ මාසේ හමාරෙ දුවන ජනප්‍රිය චිත්‍රපටවල කටවුට්. සමහර දෙමළ ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටි තියෙනවා දවසයි දෙකයි හෝල් එකේ දුවන්නේ, එහෙම එකක් ආවහම කරන්නෙ ඩිමයි පේපර් බිම දාලා එකක් උඩ එකක් එන විදිහට, ඒක උඩ ඇවිදිමින්  අදිනවා. මොකද පෑගුනා කියලා ප්‍රින්ටින් ඉන්ක් එකේ සළකුණු හිටින්නේ නෑ.  එහෙම වැඩ ගොඩක් තාත්තා මට කරන්න දුන්නා. එතනින් තමයි මේ මාධ්‍යට තියෙන බය ඇගෙන් යන්න ගියේ. මට තාම මතකයි විජය ගාමිණි වගේ අයගේ ඇග උඩ නැගලා තමයි ඔවුන්ගේ ලස්සන මූණු පින්තාරු කලේ. අද මෙගේ යාළුවෝ මට කියනවා ගොඩාක් අය චිත්‍ර අදින්න මැණික්කටුවෙන් පහළ තමයි පාවිච්චි කරන්නේ, ඒත් සුජිත් මුළු අතම පාවිච්චි කරනවා කියලා. මම හිතන්නේ ඒ හුරුව එන්නෙ මෙතැනින්. මානව රූප වගේ දේවල් අදින්න මූලිකවම මම ඉගන ගත්තේ මේ විදිහට තාත්තගෙන්. ඊළගට සරත් වීරසිංහ මගේ ඊළග චිත්‍ර ගුරුවරයා ඔහුත් සිතුවම් සහ පින්තාරු කලාවට අවශ්‍ය බොහෝ දේවල් මට උසස්පෙළ අවධියේම ඉගැන්නුවා. එයින් නොනැවතී ඔහු මාව මුල්කිරිගල පන්සලේ විනාශයට යන සිතුවම් පිටපත් කරගන්නත් යැව්වා. ඉතිං මම කැම්පස් ඇවිත් චිත්‍ර අදින්න ඉගන ගත්තේ නෑ. මම කැම්පස් එකේ ඉගනගත්තේ මූර්ති කියන කලාව.

 

බැනර පෝස්ටර් ඇදීම, මේක කලාවක් ද?..

ඇත්තටම කලාවක් කියන්න බැහැ. සංනිවේදන මාධ්‍යක්. හැබැයි අර කලාවේ තියෙන ශිල්පීය පැත්ත මෙතන තිබෙනවා. පරිමානයකට අකුරු අදිනවා කියලා කියන්නෙත් ආර්ට් එකක් කියලා කෙනෙකුට කියන්න පුළුවන්. පෝස්ටරය ගත්තත් එහෙමයි. ජේ වී පී පෝස්ටර් ගන්නකෝ. මම කැම්පස් ඇවිත් වැඩියෙන්ම කලේ පෝස්ටර් අදින එක. සෞන්දර්ය කැම්පස් එකේ විතරක් නෙවෙයි ජපුරේ කැළණියේ පේරාදෙණියේ මේ හැම එකකම පෝස්ටර් ඇන්දා. පැයකට හතලිහක් විතර අදිනවා. එදා ඉදලා මේ පෝස්ටර් එකතුකලානම් කවුරු හරි මේක අස්සෙ කොතරම් දුරකට ආර්ට් කියන දේ තියෙයිද කියලා බලන්න පුළුවන්. සමහර වෙලාවට සංනිවේදනය කියන තැනින් එහාට ගිහිං සමකාලීන කලාවේ හැඩය ගන්නෙ කොහොමද කියලත් ඒ ඔස්සෙ අපිට හිතන්න පුළුවන්.

 

94 තමයි සෞන්දර්ය කැම්පස් එකට එන්නේ.. චිත්‍රපට කටවුට් ඇදපු සිත්තරාට මොකද එතනින් පස්සෙ වෙන්නේ…

ඔව් 1991 තමයි උසස් පෙළ කලේ.  ඒත් මේකටම එන්න බලාගෙන හිටපු නිසා මාත් එක්ක එකට විභාගේ කරපු අය කැම්පස් යනකොට මම ගෙදරට වෙලා හිටියා. 1994 තමයි මම කැම්පස් එන්නෙ. කැම්පස් එකට එන්න කලින් සරත් වීරසිංහ සර් ගේ චිත්‍රවලට අපි කිව්වේ මොඩර්න් ආර්ට් කියලා. ගැහැණු මූණක් අදිනවා කියලා හිතමු. අපි එතකොට එක ඇහැක් වහලා අදිනවා. ඔය වගේ දේවල්. විනී ගෙට්ටිගොඩ වගේ අයත් මේවා කලා. ඉතිං තේරුමක් දන්නෙ නෑ හැබැයි අපි ඒකාලේ මේවට කිව්වෙ මොඩර්න් ආර්ට් කියලා. ඊළඟට 1998 විතර වෙනකොට තමයි තේරෙන්න ගන්නේ මේක මේ ස්ටැන්ලි අබේසිංහ, ජෝජ් කීට් වගේ අයගෙන් වියාප්ත වුණ එකක් කියලා. මේකේ මුල තියෙන්නෙ පිකාසෝ ළඟ කියලා. හැබැයි එතන තමයි ආරම්භය. ඊට පස්සෙ කැම්පස් එකේදි මුණගැහෙනවා මෙතැනිනුත් වෙනස්ව වැඩ කරන අය. සරත් චන්ද්‍රජිව, චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර,රොහාන් අමරසිංහ, ජගත් වීරසිංහ, වගේ අය තමයි ඒ. ඔවුන් අපි මේ මුලින් කතාකරපු මොඩර්න් ආර්ට් කියන තැනට ටිකක් එහාට ගිහිං ආර්ට් ඇතුලේ වැඩකරපු අය. මොවුන් අතරින් මම යම් අභාෂයක් ගත්තනම් ඒ සරත් චන්ද්‍රජිවගෙන්. මම කැම්පස් එන්න කලින් ඉදලාම සරත් චන්ද්‍රජිවගේ මූර්ති කලාවට ඇලුම්කලා. මම ඒ වෙනකොට දැකලා තිබුණ පන්සල්වල මූර්ති සහ චීන මූර්ති කියන දෙවර්ගයට වෙනස් මගක තමයි සරත්ගේ මූර්ති කලාව ස්ථාන ගතවෙලා තිබුණේ. ඉතිං මේ ආසක්ත වීම නිසාම තමයි මම කැම්පස් එකේදී උපාධිය සදහා මූර්ති කියන විෂය තෝරා ගන්නේ.  මෙයාලගේ වැඩ අධ්‍යනය ඇතුලේ සහ චිත්‍රය ස්ව උත්සාහයෙන් සොයා යෑම තුළ තමයි සුජිත් රත්නායක වර්ධනය වෙන්නේ.

 

ඔබ මේවනවිට චිත්‍ර ප්‍රදර්ශන රැසක් තියලා තිබෙනවා. හැබැයි ඔබ මූර්ති ඉගනගත්තා කියලා කිව්වාට එහි නිරත බවක් පෙන්නේ නැහැ..

මූර්ති කියන්නේ චිත්‍රය වගේ නෙවෙයි ටිකක් බරපතළයි. චිත්‍රයේ වගේ අපි හිතන දේ ඉක්මනට ගන්න බැහැ. පිත්තල වේවා, මැටි වේවා, සිමෙන්ති වේවා, කළුගල් වේවා, ලී වේවා ඒක වෙනුවෙන්ම වෙන්වෙච්ච තාක්ෂණික කරනා ටිකක ඉන්න වෙනවා. ලොකු කාලයක් ඒ වෙනුවෙන් වියදම් කරන්න වෙනවා. අනික ලොකු මුදලක් වැය කරන්නත් වෙනවා. අපි තවම ජිවත්වෙන්නේ නන්නත්තාර වුන ජීවිතයක. දැන් මට වයස 40 ගානක් වෙනවා. එත් මට තවම මේ වැඩ කරන්න ස්ථිර තැනක් නැහැ. එතකොට අර කාලය මූර්තියකට දෙන්න අමාරු වෙනවා. එතකොට ඒ රිද්මය ගිලිහිලා යන්න පුළුවන්. මම චිත්‍ර අදින්නේ මට මගෙන් නිදහස් වෙන්න. ඉතිං ලොකු කාලයක් ඉවසන්න බැරි බවකුත් මට ස්භාවයෙන්ම තිබෙනවා.

 

ඔබගේ මුල්කාලීන චිත්‍ර බැලුවහම ඒවායේ කළු කියන වර්ණය සුවිශේෂී විදිහට පේනවා.

ඔව් ඔබ හරි. මට එක කාලයකදී අනන්‍යතාවයක් හැදිලා තිබුණා මේ කළු භාවිතය නිසා. ඒක මගේ චිත්‍ර විකිණෙන්නත් එක හේතුවක් වුණා. ඇත්තටම මෙතැනදී වුණ දේ තමයි මට මේ වර්ණ කලවම් කරකර ඒ වෙනුවෙන් කාලය වැයකරන්න බැරි හදිස්සියක් තිබීම. ඒක මට කරදරයක්. වර්ණ කලවම් කරකර ඉන්න ගියහම හිත අස්සේ තිබෙන දේ එකපාරට එලියට දාන්න බැහැ. බලන් ඉන්න වෙනවා. මට බලන් ඉන්න බැහැ. ඉතිං මම මුල් කාලයේ කළු පාටින් විතරක් ඇන්දා. එතකොට ඒක ස්ටයිල් එකක් වුණා. ඒකාලේ අපේ කැම්පස් එකේ හිටියා සරත් සූරසේන කියලා ගුරුවරයෙක් මිනිහා ඕකට කිව්වේ සුජිත් මූර්ති අදිනවා කියලා. මූර්තියක් ගත්තහම ඒක පෙන්නේ පාටවලින් නෙවෙයි. හැඩයෙන්. එතකොට පාට වැදගත් නැහැ. ත්‍රිමාණ ගතිය තමයි වැදගත්. එතකොට අපි හොයන්නේ වස්තුවක තියෙන හියූ එක නෙවෙයි එකේ තිබෙන ත්‍රී ඩී එක. මේ ත්‍රිමාන ගතිය වැඩියෙන් එන්නේ කළු නිසා.

 

චිත්‍ර කැම්පස් එකේදී ඉගනගත්තේ නැහැ කිව්වනේ. එතකොට මූර්ති ඉගනගත්තද?

ඔව් කතා දෙකක් නැහැ ඉගනගත්තා. හැබැයි මෙහෙම දේකුත් වුණා අනික් කැම්පස් වලට වගේ නෙවෙයි අපිට හොස්ටල් තිබුණේ නැහැ. ඉතිං අපි කැම්පස් එකේම තමයි නතරවෙලා හිටියේ. එතකොට ඉහළ වසරවල සහෝදරයෝ මූර්ති වගේ දේවල් කරනවා අපි බලාගෙන ඉන්නවා.එතකොට අපිට ඒ තාක්ෂණය අහුවෙනවා. එහෙම නැතුව සිලබස් එකම ඉගනගෙන මූර්ති කරන්න බැහැ.

 

අපිට අතීතයේ හොද මූර්ති කලාවක් තිබුණා දැන් එහෙම නැහැ කියලා කෙනෙකුට තර්ක කරන්න පුළුවන්. ඒකට හේතුව අද දවසේ මූර්ති කලාව චිත්‍රය තරම්වත් ප්‍රචලිත නොවීම.. මොකද්ද හේතුව?

මහින්ද අබේසේකර, බන්දුල පීරිස්, තිස්ස රණසිංහ වගේ අය අපි මුලින් කතාකරපු මොඩර්න් ආර්ට් කියන එක ඇතුළේ හොද මූර්ති නිර්මාණ කළා. ඊට පස්සේ සරත් චන්ද්‍රජිව වගේ අය. එතනින් එහාට යම් දෙයක් නොවුණ බව පෙන්න තිබෙනවා. ඒකට අර මම මූර්ති කරන්නේ නැති හේතුවම වෙන්නත් පුළුවන්. චිත්‍රය ගන්නකෝ අපේ චිත්‍ර ශිල්පීන් සමහර අය තමන්ගේ ස්යිලිය විදිහට ගොඩනගාගෙන තිබෙන්නේ විවිධ වැඩකරන ගමන් කරන්න පුළුවන් දේවල් මිසක් අන්තර්ගතය විසින් ඉල්ලාසිටින දේවල් නෙවෙයි. චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර, කරුණාසිරි විජේසිංහ, කිංස්ලි ගුණතිලක, දුමිත් කුලසේකර වගේ කිහිප දෙනෙක් විතරයි එහෙම ගොඩනගාගත්ත අන්තර්ගතය විසින් ඉල්ලා සිටින සයිලියක් තිබෙන්නේ. ඒ කියන්නේ ඔවුන් ඒ කෘතිය කරන කාලෙට හෝ අනික් වැඩ නතරකරලා ඒ කෘතිය කරනවා. අනික් අය එහෙම නෙවෙයි. තමන්ට වෙලාවක් නැත්තං තියෙන වෙලාවට ගැළවෙන එකක් තමයි ඔවුන් කරන්නේ.ඒකියන්නේ පාර්ට් ටයිම් තමයි මේ වැඩේ කරන්නේ. ඉතිං ලංකාවේ මූර්තියටත් ඕකම තමයි වෙලා තියෙන්නේ.

 

ලංකාවේ චිත්‍රකලා ඉතිහාසය ගැන සුමිත්ට තිබෙන්නේ මොනවගේ තක්සේරුවක් ද?

අපිට හොද චිත්‍ර කලා ඉතිහාසයක් තිබෙනවා කියලා මම දැඩිව විශ්වාස කරනවා. සීගිරිය චිත්‍ර තමයි හොදම උදාහරණය. සීගිරි චිත්‍ර වලට පස්සේ තමයි ඩාවින්සිලගෙන් වසාරියෝ ලාගෙන් පස්සේ යුරෝපයේ ඉතාලිය මුල්කරගෙන චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය හැදෙන්නේ. යුරෝපයේ ප්‍රචලිත වුණ ඒ චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය ගෙනාවේ කායව්‍යච්චේදය මත ගොඩනැගුව චිත්‍ර කලාවක්. මනුස්සයෙක් තුළ තිබෙන පරිමාණ ටික ඔළුව, පපුව, අග පසග, මේ සේරටම යම් පරිමාවක් තිබෙනවා. වැළමිට ගත්තොත් ඒක නැවෙන්නේ කෙනෙකුගේ නාභිය ළගින්. මේ පරිමාණ මත ගොඩනැගුණු කායව්‍යච්චේදය මත පදනම් වූ යුරෝපිය චිත්‍ර කලා ඇකඩමිය බිහිවෙන්නත් කලින් සහ ඒ හැදෑරීම ඔස්සේ බිහිවුණ අලුත් චිත්‍ර කලාව එන්නත් කලින් තමයි සිගිරි චිත්‍රය ඇදෙන්නේ. එතකොට ඒ සිගිරි චිත්‍රයේ අපි මේ කතාකරන කායව්‍යච්චේදය කියන දේ තිබෙනවා. හුගාක් කලා ශිල්ප ආවේ ඉන්දියාවෙන් ඒක ඇත්ත. චිත්‍ර මූර්ති කලාව ගත්තත් එහෙමයි. හැබැයි එහෙම ආවාට මෙහේ නිර්මාණය වුණ කෘති එහෙ නැහැ. ඒකියන්නේ අනුකරණය නෙවෙයි අපි කළේ. මූලික ශිල්ප දැනුම තමයි අපි ඉන්දියාවෙන් ගෙනාවේ. හැබැයි උතුරේ නැගෙනහිර යම් යම් ද්‍රවිඩ කලා නිර්මාණ ගත්තොත් ඒවා කෙළින්ම දකුණු ඉන්දියානු අනුකරණ විදිහට තමයි හදුනාගන්න වෙන්නේ.

 

43 කණ්ඩායම ගැන ඔබේ අදහස…

43 කණ්ඩායම චිත්‍ර අදිනකොට උපස්ථිතිවාදය, ගනිකවාදය, අනාගතවාදය, වගේ දේවල් පසුකරලා පිකාසෝ පහුකරලා යුරෝපයේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකයේම චිත්‍ර කලාව තිබුණේ නූතනතත්වයක. එතකොට මේ විකාශනය 43 කණ්ඩායම ලංකාවේ අභ්‍යාස කළා. ඔවුන් මේක කළේ මේ අංශයන් වෙනවෙනම අරගෙන නෙවෙයි. මේ සමස්තයේම තිබෙන නුතනත්වය තමයි ඔවුන් තමන්ගේ චිත්‍රයට ගත්තේ. ඒක මෙහෙම සරළවත් කියන්න පුළුවන්. ඉස්සර බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙක් මුහුදු වෙරළක් අන්දා කියලා හිතමු. එතකොට ඔවුන් උත්සාහ කළේ ලංකාවට මේවගේ ලස්සන මුහුදු වෙරළක් තිබෙනවා කියලා කියන්න. ඔවුන් මුහුදු වෙරළින් ඔබ්බට ගියේ නැහැ. ඒත් 43 කණ්ඩායමේ කවුරු හරි ඒ මුහුදු වෙරළම සිතුවමට නැගුවනම් ඔවුන් උත්සාහ කළේ මේක ඇතුලේ එහි තිබෙන සාන්තබව වගේ දෙයක් හැගීමක් ගෙන්න. අතහැරීම වගේ දෙයක් ගෙන්න. එතකොට ඔවුන් ඇත්තටම කළේ සවුන්දර්ය ගවේෂණයක්. මේ කණ්ඩායමේ ප්‍රමුඛයෙක් වුණ ජෝජ් කීට් ගන්න. ඔහු ගීත ගොවින්දය වගේ ප්‍රති චීනයේ දේවල් තමන්ගේ චිත්‍රය සදහා භාවිතා කළා.ජෝජ් කීට් ට අමතරව අයිවන් පීරිස්, ජස්ටින් දැරණියගල වගේ අය මම මේ කියන සවුන්දර්ය ගවේෂණය ප්‍රති චීනයට බරව කළා.

 

දැන් 43 කණ්ඩායම මෙහෙම ඉන්නකොට ලංකාවේ ගම ඇතුලේ තෝරන් චිත්‍ර කර්මාන්තයක් තිබුණා. ප්‍රකට සිත්තරුන් හිටියා. පන්සල් කේන්ද්‍රගත බිතුසිතුවම් චිත්‍ර කලාවක් තිබුණා සහ ශිල්පීන් හිටියා. එතකොට 43 ප්‍රවණතාවය සහ මේ පරිදියේ තිබුණු චිත්‍රය එකට මුසුවුණ අවස්ථා ඇත්තේම නැද්ද?

ඒක මරු ප්‍රශ්නය.. මම මෙහෙම කියන්නම් දැන් මම කොළඹ එන්න කලින් කටවුට් ඇන්දා නේ එතකොට අපි ඒ කටවුට් එක කලාගාරයට ගෙනාවේ නෑ. ඇයි ඒ? අපි ඒකට බයයි. අපි හිතනවා මේක එළියේ තියන එකක් කලාගාරයට ගෙන්න ඕනි මේ වගේ දේවල් නෙවෙයි කියලා.. නොනිල අධිකාරියක් තමයි ඔවුන් හැමදාම පවත්වාගෙන ගියේ කේන්ද්‍රයේ ඉදගෙන. හරියට අර පීචන් ප්‍රබුද්ධ වගේ කතාවක් තමයි මේක අස්සෙත් තිබෙන්නේ. හැබැයි මම කොළඹ කලාගාරය අස්සට කටවුට් හෝ පෝස්ටර් ගෙනාවේ නැතුවට ඒවා අදින්න මම පාවිච්චි කරපු ශිල්පයම පාවිච්චි කරලා වෙන කෘතියක් කරලා ඒක කලාගාරය ඇතුලට අරගෙන ඇවිත් තිබෙනවා. එතකොට මගේ ඇතුලේ අර ඔබ කියන ඔය කෑල්ල වැඩකරනවා. මගේ චිත්‍රය යම් තැනකින් වෙනස් වෙනවනම් ඒකට හේතුව තමයි මේ කියන අභාෂය.

 

 

ඔබ ලංකාව තුළ චිත්‍ර කලාව අස්සේ චිත්‍ර විචාරකයෙකුද වෙනවා. අනික් පැත්තෙන් ඔබ ජගත් වීරසිංහගේ චිත්‍රය පිළිබදව සහ චිත්‍ර කලාව තුළ ඔහුගේ හැසිරීම පිළිබදව දිගින් දිගටම යම් විවේචනයක් ගෙනෙනවා. ඇත්තමට මොකද්ද ජගත් සමග ඔබට තිබෙන මේ ගැටළුව.

ඔහුගේ චිත්‍රය ගත්තොත් ඒක ග්‍රපිටි ස්රුපයේ දුර්වලාකාර චිත්‍රයක්. ස්කෙල්ටන් නෑ අනටෝමි නෑ සරළව කියනවනම් ඇකඩමික් ඩිසිපිලින් මොකුත්ම නැහැ. කොටින්ම කියනවනම් ඒවගේ චිත්‍ර අදින්න අවුරුදු 4ක උපාධියක් ඕනිත් නැහැ. එහෙම වුණාට අපි ශිෂයෝ විදිහට එදා ඔහුගේ චිත්‍රය වෙනුවෙන් ඒ ආපු විවේචනවලදී එකට හිටියා. මොකද චිත්‍රයකට ඕනිනම් එහෙමත් වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි දැන් ජගත් එක්ක මට තිබෙන අවුල ඔච්චර සරළ එකක් නෙවෙයි. දැන් ජගත් චිත්‍ර අදින කෙනෙක් විතරක් නෙවෙයි. පුරාවිද්‍යාව සහ ඉතිහාසය පිළිබද කථිකාචාර්යවරයෙක්. ඔහු දැන් ඉතිහාසය ලියනවා. ඔහු මොකද කරන්නේ? අපි මේ අපේ කාලයේ චිත්‍ර කලාව අස්සේ දැක්ක සුසමාදර්ශී මාරුවීම් තිබෙනවා. ජගත් මොකද කරන්නේ එයාගේ ලියවීම් අස්සේ මේ සේරම මාරුවීම් නොසලකා හරිමින් ඒවාට ඉතිහාසයේ හිමිතැන මකාදමනවා. උදාහරණයකට මම මෙහෙම කියන්නම්, අපේ ශිෂ්‍ය වියාපාරයේ තිබෙන යම්යම් දේවල් පිලිබිබු වෙන චිත්‍ර කලාවක් කළා රොහාන් අමරසිංහ. මිනිහා තමන්ගේ චිත්‍ර කලාගාරවල තිබ්බෙත් නැහැ. අනික මිනිහා විශ්ව විද්‍යාලයෙත් නෙවෙයි. හැබැයි මිනිහගේ චිත්‍ර කලාව විග්‍රහ කරමින් කියන්නේ ජගත් සහ ඔහුගේ ගෝලයින් කියන්නේ මේ මනුස්සයත් 90 ප්‍රවණතාවයේ ජගත් වීරසිංහගේ නිර්මාණයක් කියලා. ඊළගට බන්දුල පීරිස්ටත් කළේ ඒ දේමයි. මේ මනුස්සයා වැඩකරනකොට ජගත් වීරසිංහ ලංකාවේ හිටියෙත් නැහැ. චිත්‍ර ප්‍රදර්ශනයක් කරලත් නැහැ. මේ විදිහට ජගත්ගේ මැදිහත් වීමෙන් ලංකාවේ චිත්‍රකලා ඉතිහාසය වෙනස් විදිහකට ලියවෙනවා මගේ ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ එතැන. අපි මෙහෙම හිතමු හදගමයි රන්ජනුයි දෙන්නම සිනමාව කරනවා. යම් ඉතිහාස රචකයෙක් ඔවුන් දෙදෙනාම එකම තැන පිහිටුවලා තමන්ගේ කලා ඉතිහාසය පිළිබද පොත ලිව්වොත් ඒක නිවැරදිද? මගේ ප්‍රශ්නය දිශානති වෙන්නේ එතැනට. දැන් 90 ප්‍රවණතාවයේ නිර්මාණකරුවෙක් විදිහට තමයි මාවත් සැළකෙන්නේ මේ කණ්ඩායම අස්සේ ඉන්න නිර්මාණකරුවන් මෙහෙම එකම ගොඩකට දාලා ඔවුන්ට චිත්‍ර ඉතිහාසය තුළ තිබෙන තැන මකාදමලා තිබෙනවා. අනික තක්කඩි වංචනිකයෝ සමග එකට මෙහෙම දැමුවහම අවංකවම චිත්‍රය තුළ ජීවත්වෙන කලාකරුවාට වෙන්නේ මොනතරම් අසධාරණයක්ද? අන්න ඒ අසාධාරණය වෙනුවෙනුයි මම නිරන්තරව පෙනී සිටින්නේ.

කවුළු ඇස පාමුල‍ සීරුවෙන්

0

දුලාජ් මධුශංක දේවපුර

ජීවිතේ කියන්නෙ ම හීනයකි ! සමහර වෙලාවට හීන පොකුරකි. ඒ හීන පාට කරගන්න හරි අමාරු වුණත් ඒවා බොඳවෙන්න ගතවෙන්නෙ හරි ම පුංචි නිමේෂයකි. එහෙම බොඳවෙච්ච හීන, අතරමං වෙච්ච හීන, කීතු කීතු වෙලා ගිය හීන බොහොමයක් අපට විටින් විට හමුවෙයි. ළහිරු කිතලගම කවියාගේ ‘කවුළු ඇස පාමුල’ හිඳගෙන මා ඒ වගේ හීන ගොන්නක් අහුලගත්තා කීවාට පාඩු නැත. කිතලගම අපි අතර සැරිසරන ඒ හීන හරි අපූරුවට ඔහුගේ කවිවලින් අපට ප‍්‍රක්ෂේපණය කරයි.

‘ඔය තරම් චිමිනියට ඇස් ඇරන්

ලොකූ උඹ ලෙඩ වේවි රත්තරන්

තෙලූ‍ත් දැන් ඉවරයි –

හෙටත් පාඩම් පාඩම් කරන්නට එපැයි’

චිමිනියේ තෙල් අඩු වෙනා හින්ද ම නෙවී නේද අම්මේ

දුවේ උඹ නිදියපං කීවේ.

අම්මලා එහෙම ය. අනේකවිධ කම්කටොලූ‍ උපේක්ෂාවෙන් දරාගන්නා සෙනෙහසේ ගීතය අම්මා ය. අම්මලා කෙදිනකවත් තම දරුවන් හිතින්වත් දුක්වෙනවාට අකමැතිය. ඒ අම්මලාගේ හැටි ය. කුටුම්බකරණයත් සමඟ එහි අසීරු ම භූමිකාව උරුම වන ගැහැනිය අම්මා ය. අම්මා ඒ භූමිකාවට උපරිම සාධාරණයක් ඉටුකරන්නට වෙහෙස වන්නී ය. එකී අම්මාගේ භූමිකාව දියණියකගේ ඇසින් ඉසියුම් ව ගෙනහැර පාන්නට කවියා සමත් වන්නේ ය.

 

මිනී මරලා හුස්ම නොගෙන ම

බල්ලෙක්ගෙ බෙල්ලත් කැපුවා

කළුවගේ ඔළුව අරගෙන

කඳ ළඟින් බල්ලගේ ඔළුව තිව්වා

‘කළුවා බල්ලෙකි’‍

උගුර යට හිරවුණ වේදනා පිට කෙරුවා

මැරුණ කළුවගෙ අහවල් එකත කැපුවා..

 

මිනීමරු ගොළුවා

පිළිකන්නෙ ඉඳගෙන

හොඳටෝ ම ඇඬුවා

 

සාලයේ පොල් පරාලෙක

නංගි එල්ලී හිටියා.

දිනක් මුහුණුපොතේ බිත්තියේ හිසක් අතගත් තරුණයෙක් පොලීසියට භාර වෙන පින්තූරයක් සැරිසරනු පෙනුණි. මේ කවිය මට ඒ මතක සිහිකළේය. අහිංසක බොහොම සාමාන්‍ය සාධාරණ දිවිපෙවතක් ගත කළ මෙකී තරුණයා සාහසිකයෙකු වන්නේ ගිනි පොලී කළුවා‍ අතින් දුෂණයට ලක්වුණු තම සදාදරණීය සොහොයුරිය ගෙල ලා ගෙන සිටිනු ඇස ගැටුණු මොහොතේ පටන්ය. ‘ඉවසලා ඉවසලා බැරි ම තැන, එතැනයි ඉවසිය යුතුම තැන’ කීවාට ‘එතැන’ ඉවසන්න බැරි තරම් වේදනාකාරී වීමත් සමඟ එතැන් පටන් නීතියෙන් ඔහු සමාජය මිනීමරුවෙකු ලෙස ලේබල් කෙරෙයි. සහෝදර බැඳීම් ඒ තරම් බරපතළය. කිතලගම අප සසල කරවන ඉතාම සංවේදී කවියකි ‘‍ගල්කැටියෙ ගොළුවා’.

දිනක් මා පාසල ඇරී එන විට

ඉන්ටකූලර් උවනතින්

හාදුවක් තවරා

තුවාල වූ කඩල කරත්තය

වේදනාවෙන් වැටී සිටියා මතකය

මා බදාගෙන එදවස

අම්මා හොඳටෝ ම හැඬුවා මතකය…

 

දුලි තැවරී තිවුණ

එදා තාත්තා මා වාඩි කළ තැන

අතගා බලමි කාලයකට පසු ව මම

අතීතය වැසී ඇති දුලි අතරින්

මා එදා නොදුටු

රතු පාට ලේ පැල්ලමක් මතුවිය

එහි තාත්තාගේ සුවඳ විය‍

ඉහළ පහළ දුවන දිවි සයුරේ සැඩ රළ මත නොවැටී තරණය කරන්න කඩල කරත්තයක නැගි පිය සුවඳ ඉන්ටකූලර් උවනතක දැවටී හමාර ය. හුස්ම ගන්නට අරගල කරන ජීවිතවල හුස්ම යටවෙන්නෙ නොහිතූ අවස්ථාවල ය. අනපේක්ෂිත අනතුරකින් එක්තැන් වූ අපමණ ගැහැට විඳි පියෙකුගේ හදිසි සමුගැනීම කවියා අප හමුවේ තබන්නේ එසේ ය.

 

කන්ද පාමුල අඳුර ඇවිදින්

හොරෙන් හැංගී ඉන්නැතී

කිසිත් දන්නැති රාධලා

ලොකු උන් අතින් බඩ වෙන්නැතී

ගලා ගිය ලේ පාට තැවරී

තේ ගසුත් බය වෙන්නැතී

ඉතින් ඒ ලේ පාට මතු වී

තේ කහට රස වෙන්නැතී…

කවියෙක් කියන්නේ ම මිනිසෙකි. පපුවක් ඇති මිනිසෙකි. සමාජය අපට දායාද කරන ඇතැම් අත්දැකීම් එවන් මිනිසෙකුට දරාගැනීමට අපහසු ය. ඒ රිදුම් කැටි කවියා කඩදාසි කොපුල් මත තවරන්නේ ය. ඒ කොපුල් අප දෙනෙතින් හදවතට සේන්දු වී හදවත තෙමන්නේ ය. කිතලගම එවන් කවියෙකි. ‍මිනිසෙකි!

‘බැටරි ලෝ’ වෙච්ච ජීවිත කිතලගමගේ කවියෙන් යළි යළිත් පණගැන්වෙනු නියතය. රජත පුස්තක සම්මානයට නිර්දේශිත කෘති අතරින් හොඳම කාව්‍ය සංග‍්‍රහය ලෙස කවුළු ඇස පාමුල සම්මානයට ප‍්‍රාප්තවීම හදවතින් ම සතුටු විය යුතු කාරණයකි. මන්දයත්, නමට සම්මාන ගිය කාලය අවසන් බවට එය ඉඟියකි. එය එසේම වේවායි පතමි.

කවුළු ඇස පාමුල‍ සීරුවෙන්

0

දුලාජ් මධුශංක දේවපුර

ජීවිතේ කියන්නෙ ම හීනයකි ! සමහර වෙලාවට හීන පොකුරකි. ඒ හීන පාට කරගන්න හරි අමාරු වුණත් ඒවා බොඳවෙන්න ගතවෙන්නෙ හරි ම පුංචි නිමේෂයකි. එහෙම බොඳවෙච්ච හීන, අතරමං වෙච්ච හීන, කීතු කීතු වෙලා ගිය හීන බොහොමයක් අපට විටින් විට හමුවෙයි. ළහිරු කිතලගම කවියාගේ ‘කවුළු ඇස පාමුල’ හිඳගෙන මා ඒ වගේ හීන ගොන්නක් අහුලගත්තා කීවාට පාඩු නැත. කිතලගම අපි අතර සැරිසරන ඒ හීන හරි අපූරුවට ඔහුගේ කවිවලින් අපට ප‍්‍රක්ෂේපණය කරයි.

‘ඔය තරම් චිමිනියට ඇස් ඇරන්

ලොකූ උඹ ලෙඩ වේවි රත්තරන්

තෙලූ‍ත් දැන් ඉවරයි –

හෙටත් පාඩම් පාඩම් කරන්නට එපැයි’

චිමිනියේ තෙල් අඩු වෙනා හින්ද ම නෙවී නේද අම්මේ

දුවේ උඹ නිදියපං කීවේ.

අම්මලා එහෙම ය. අනේකවිධ කම්කටොලූ‍ උපේක්ෂාවෙන් දරාගන්නා සෙනෙහසේ ගීතය අම්මා ය. අම්මලා කෙදිනකවත් තම දරුවන් හිතින්වත් දුක්වෙනවාට අකමැතිය. ඒ අම්මලාගේ හැටි ය. කුටුම්බකරණයත් සමඟ එහි අසීරු ම භූමිකාව උරුම වන ගැහැනිය අම්මා ය. අම්මා ඒ භූමිකාවට උපරිම සාධාරණයක් ඉටුකරන්නට වෙහෙස වන්නී ය. එකී අම්මාගේ භූමිකාව දියණියකගේ ඇසින් ඉසියුම් ව ගෙනහැර පාන්නට කවියා සමත් වන්නේ ය.

 

මිනී මරලා හුස්ම නොගෙන ම

බල්ලෙක්ගෙ බෙල්ලත් කැපුවා

කළුවගේ ඔළුව අරගෙන

කඳ ළඟින් බල්ලගේ ඔළුව තිව්වා

‘කළුවා බල්ලෙකි’‍

උගුර යට හිරවුණ වේදනා පිට කෙරුවා

මැරුණ කළුවගෙ අහවල් එකත කැපුවා..

 

මිනීමරු ගොළුවා

පිළිකන්නෙ ඉඳගෙන

හොඳටෝ ම ඇඬුවා

 

සාලයේ පොල් පරාලෙක

නංගි එල්ලී හිටියා.

දිනක් මුහුණුපොතේ බිත්තියේ හිසක් අතගත් තරුණයෙක් පොලීසියට භාර වෙන පින්තූරයක් සැරිසරනු පෙනුණි. මේ කවිය මට ඒ මතක සිහිකළේය. අහිංසක බොහොම සාමාන්‍ය සාධාරණ දිවිපෙවතක් ගත කළ මෙකී තරුණයා සාහසිකයෙකු වන්නේ ගිනි පොලී කළුවා‍ අතින් දුෂණයට ලක්වුණු තම සදාදරණීය සොහොයුරිය ගෙල ලා ගෙන සිටිනු ඇස ගැටුණු මොහොතේ පටන්ය. ‘ඉවසලා ඉවසලා බැරි ම තැන, එතැනයි ඉවසිය යුතුම තැන’ කීවාට ‘එතැන’ ඉවසන්න බැරි තරම් වේදනාකාරී වීමත් සමඟ එතැන් පටන් නීතියෙන් ඔහු සමාජය මිනීමරුවෙකු ලෙස ලේබල් කෙරෙයි. සහෝදර බැඳීම් ඒ තරම් බරපතළය. කිතලගම අප සසල කරවන ඉතාම සංවේදී කවියකි ‘‍ගල්කැටියෙ ගොළුවා’.

දිනක් මා පාසල ඇරී එන විට

ඉන්ටකූලර් උවනතින්

හාදුවක් තවරා

තුවාල වූ කඩල කරත්තය

වේදනාවෙන් වැටී සිටියා මතකය

මා බදාගෙන එදවස

අම්මා හොඳටෝ ම හැඬුවා මතකය…

 

දුලි තැවරී තිවුණ

එදා තාත්තා මා වාඩි කළ තැන

අතගා බලමි කාලයකට පසු ව මම

අතීතය වැසී ඇති දුලි අතරින්

මා එදා නොදුටු

රතු පාට ලේ පැල්ලමක් මතුවිය

එහි තාත්තාගේ සුවඳ විය‍

ඉහළ පහළ දුවන දිවි සයුරේ සැඩ රළ මත නොවැටී තරණය කරන්න කඩල කරත්තයක නැගි පිය සුවඳ ඉන්ටකූලර් උවනතක දැවටී හමාර ය. හුස්ම ගන්නට අරගල කරන ජීවිතවල හුස්ම යටවෙන්නෙ නොහිතූ අවස්ථාවල ය. අනපේක්ෂිත අනතුරකින් එක්තැන් වූ අපමණ ගැහැට විඳි පියෙකුගේ හදිසි සමුගැනීම කවියා අප හමුවේ තබන්නේ එසේ ය.

 

කන්ද පාමුල අඳුර ඇවිදින්

හොරෙන් හැංගී ඉන්නැතී

කිසිත් දන්නැති රාධලා

ලොකු උන් අතින් බඩ වෙන්නැතී

ගලා ගිය ලේ පාට තැවරී

තේ ගසුත් බය වෙන්නැතී

ඉතින් ඒ ලේ පාට මතු වී

තේ කහට රස වෙන්නැතී…

කවියෙක් කියන්නේ ම මිනිසෙකි. පපුවක් ඇති මිනිසෙකි. සමාජය අපට දායාද කරන ඇතැම් අත්දැකීම් එවන් මිනිසෙකුට දරාගැනීමට අපහසු ය. ඒ රිදුම් කැටි කවියා කඩදාසි කොපුල් මත තවරන්නේ ය. ඒ කොපුල් අප දෙනෙතින් හදවතට සේන්දු වී හදවත තෙමන්නේ ය. කිතලගම එවන් කවියෙකි. ‍මිනිසෙකි!

‘බැටරි ලෝ’ වෙච්ච ජීවිත කිතලගමගේ කවියෙන් යළි යළිත් පණගැන්වෙනු නියතය. රජත පුස්තක සම්මානයට නිර්දේශිත කෘති අතරින් හොඳම කාව්‍ය සංග‍්‍රහය ලෙස කවුළු ඇස පාමුල සම්මානයට ප‍්‍රාප්තවීම හදවතින් ම සතුටු විය යුතු කාරණයකි. මන්දයත්, නමට සම්මාන ගිය කාලය අවසන් බවට එය ඉඟියකි. එය එසේම වේවායි පතමි.

පාසල් මාෆියාව

0

පි‍්‍රයදර්ශනී ආරියරත්න

තම දරුවා පාසලට ඇතුල් කරගැනීම පිළිබඳව කථාකර ගැනීමට මහනුවර ප‍්‍රධාන පෙළේ පාසලක විදුහල්පතිවරයා මුණගැසුණු මා දන්නා අයෙකුගෙන් එකී විදුහල්පතිවරයා කොපමණ මුදලක් පාසලට පරිත්‍යාග කළ හැකිදැයි අසා ඇත. එයට පිළිතුරු ලෙස ඔහු රුපියල් ලක්ෂයක් පමණ දිය හැකි බව පවසා ඇත. එවිට  උපහාසාත්මක ස්වරයෙන් විදුහල්පතිවරයා ඔහුට කියාඇත්තේ ඔය ගාණට ළමයි ගත්තොත් ඒ ඉස්කෝලෙ ළඟ ඉඳන් දළදා මාලිගාවත් පහුවන ලෙස පෝලිම තිබිය හැකි බවයි. දැන් ඔහු කොළඹ සුපිරි පාසලකය.

එක් එක් පාසල්වලට ගෙවිය යුතු මුදලින් මැනිය හැකි පගා තීරණය වන්නේ පාසලට ඇති ඉල්ලූ‍ම අනුවය. එහෙත් සමහර අවස්ථාවල විමර්ශන නිලධාරීන්, පොලිස් නිලධාරීන් යනාදින්ගේ ගනු ලබන පගාව වන්නේ, දුෂණ වංචා හා දරුවන්ට එරෙහිව කෙරෙන ක‍්‍රෑරකම් යනාදියට එරෙහිව නීතිය ඉටුකිරීම වලක්වා ගැනීමය. එසේම වැරදි හෙළිදරව් වීම වළක්වා ගැනීමටත් තමා හා තම පාසලේ කටයුතු ප‍්‍රචාරණය කර ඉල්ලූ‍ම වැඩි කරවා ගන්නටත් ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ දරුවන්‍ ඇතුළත් කර ගනිති. ඒවා මුදලින් මැනිය නොහැකි පගාවන්ය.

රැුකියාවල නියුතු දෙමාපියන් වැඩිදෙනෙකු සිටින හොරණ ජනප‍්‍රිය පාසලක විදුහල්පතිවරයෙකු පසුගිය අගෝස්තූ 1වැනි බදාදා උදය වරුවේ දෙමාපිය රැුස්වීමක් පැවැත්වෙන බවත් එයට නාවොත් තම දරුවා පාසලින් අස්කර ගැනීමට සිදුවනු ඇති බවත් ලිපියකින් දන්වා ඇත. බදාදා රජයේ කාර්යාලවල මහජන දිනයයි. දරුවා අස්කර ගන්නටයැයි තර්ජනය කර ඇති නිසා කෙසේ හෝ රැුස්වීමට යාම සඳහා වරුවක් හෝ මුළු දිනයම නිවාඩු දැමිය යුතුය.

දෙමාපිය රැුස්වීම්වල උඩු අරමුණ දරැුවාගේ ප‍්‍රගතිය ගැන කථාකිරීම වුවද යටි අරමුණු වෙනත් ඒවාය. මුදල් එකතු කිරීම, දෙමාපියන් බියගැන්වීම, පාසලේ කෙරෙන බලධාරීන්ට සෘජු හා වක‍්‍ර ප‍්‍රතිලාභ ලැබෙන ක‍්‍රියා සාධාරණීකරණය, තම පෞද්ගලික විශ්වාස හා මතවාදයන් සමාජගත කිරීම වැනි අවශ්‍යතාද එවැනි යටි අරමුණු අතරය. දරුවා පාසලට ඇතුළත් කළ පසු පාසල් බලධාරීහු දරුවා ඉත්තා කරගෙන දෙමාපියන්  කනබොන, අඳිනපළඳින, සිතනපතන ආකාරය පවා පාලනය කරති.

රජයේ සුපිරි හා ජනප‍්‍රිය පාසල් යනු රජයේ මුදල් විශාල ප‍්‍රතිශතයකින් හා නීත්‍යනුකූල පරිත්‍යාගවලින් නඩත්තු කෙරෙන විදුහල්පති ඇතුළු සුළු පිරිසකගේ මාෆියාවක් සේ පවත්වාගෙන යනු ලබන ආයතනයැ’යි කීවොත් බොහෝ දෙනා මා හා එකඟවනු ඇත.

මෙවැනි පාසල්වල විදුහල්පතිලා සෑහෙන පිරිසක්, පෙර පැවති  ව්‍යුහ කමිටු හරහා එකල ආණ්ඩු පක්ෂයේ දේශපාලකයන්ගේ නිර්දේශ ලැබ පත්වීම් ලද දේශපාලන ගැත්තෝය. ජාතික පාසල්වල විදුහල්පතිවරුන් හා අධ්‍යාපන බලධාරීන් අතරද දේශපාලන ක‍්‍රමවේද හරහා එකල උසස්වීම් ලද අය බොහෝය. එනිසා පාසල් හරහා විවිධ අයුරින් සිසුන්ටත් දෙමාපියන්ටත් සම්පේ‍්‍රෂණය වන්නේ විදුහල්පතිලා ගුරුකොටගත් මතවාදයන්ය. එනිසා රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව මාරුවුවද ඔවුන්ගේ මතවාදය විශේෂයෙන් සිංහල ජාතික මතු පරම්පරාව වෙත සම්පේ‍්‍රෂණය කීරීම දුෂිත හා ඒකාධිපති මොඩලයේ පාසල් තුළින් සිදුවේ.

පාසල් මාෆියාවට විදුහල්පති හා තම සහචරයන් දේශපාලකයන්, අධ්‍යාපන කෙෂේත‍්‍රයේ සමහර උසස් නිලධාරීන්, ආදිශිෂ්‍ය සංගම් හා පාසල් සංවර්ධන සමිති යනාදිය ඇතුළත්ය. මේ නිසා දුෂිත විදුහල්පතිවරුන් නොකළ හැක්කක් නොමැති මාෆියා නායකයන් බවට පත්ව ඇත. සාමාන්‍ය තත්වය එසේ වුවත් සමහර අවස්ථාවල අසාධාරණයට පත් දෙමාපියන් හා ගුරුවරුන්ගේ ප‍්‍රබල මැදිහත්වීම මත එවැනි විදුහල්පතිවරුනට එරෙහිව නීතිමය හා විනයානුකූල පියවර ගෙන ඇත. ජනමාධ්‍ය හරහා සමහරුන් හෙළිදරව් කර ඇත. එහෙත් එය පවා නතර කරගැනීමට තරම් මෙම විදුහල්පතිලා දක්ෂය. ප‍්‍රධාන පෙළේ සුපිරි පාසල්, විශේෂයෙන් කොළඹ ඇති ඒවායේ වෙමින් තිබූ යම්යම් විමර්ශන කටයුතු විමර්ශන නිලධාරීන්ගේ දරුවන් පාසලට ඇතුළත් කරගෙන යට ගසාගත් අවස්ථා ඇත. පොලිසිය සම්න්ධයෙන්ද මෙම කරුණ අදාලය.

ඉතා දරුණු ලෙස දේශපාලකයන් ප‍්‍රශ්න කරන ජනමාධ්‍යවේදියෙකුගේ දරුවකු කොළඹ ප‍්‍රධාන පෙළේ බාලිකාවකට ඇතුල් කරවාගෙන ඇති අතර  ඉන්පසුව එකී විදුහල්පතිනියගේ අවක‍්‍රියා එම මාධ්‍ය ආයතනය විසින් වාර්තා කරන්නේම නැත. මෙතෙක් බොහෝ අය දැනසිටියේ ජනමාධ්‍ය දේශපාලකයන්ට උවමනා විධියට හැසිරෙන බව පමණක් වුවද දැන් විදුහල්පතිලාට වුවමනා අයුරින්ද හැසිරෙයි. එසේම තම පාසල් ප‍්‍රචාරණය කරවා ගැනීම අරමුණු කරගෙන ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ දරුවන් ඇතුළත් කර ගත් අවස්ථා පිළිබඳවත් ස්වාධීන මාධ්‍යවේදීන්ට බියේ ඔවුන්ගේ ළමුන්ව ඇතුළත් කර නොගත් අවස්ථා පිළිබඳවත් උදාහරණ ඇත.

පාසල් මාෆියාව

0

පි‍්‍රයදර්ශනී ආරියරත්න

තම දරුවා පාසලට ඇතුල් කරගැනීම පිළිබඳව කථාකර ගැනීමට මහනුවර ප‍්‍රධාන පෙළේ පාසලක විදුහල්පතිවරයා මුණගැසුණු මා දන්නා අයෙකුගෙන් එකී විදුහල්පතිවරයා කොපමණ මුදලක් පාසලට පරිත්‍යාග කළ හැකිදැයි අසා ඇත. එයට පිළිතුරු ලෙස ඔහු රුපියල් ලක්ෂයක් පමණ දිය හැකි බව පවසා ඇත. එවිට  උපහාසාත්මක ස්වරයෙන් විදුහල්පතිවරයා ඔහුට කියාඇත්තේ ඔය ගාණට ළමයි ගත්තොත් ඒ ඉස්කෝලෙ ළඟ ඉඳන් දළදා මාලිගාවත් පහුවන ලෙස පෝලිම තිබිය හැකි බවයි. දැන් ඔහු කොළඹ සුපිරි පාසලකය.

එක් එක් පාසල්වලට ගෙවිය යුතු මුදලින් මැනිය හැකි පගා තීරණය වන්නේ පාසලට ඇති ඉල්ලූ‍ම අනුවය. එහෙත් සමහර අවස්ථාවල විමර්ශන නිලධාරීන්, පොලිස් නිලධාරීන් යනාදින්ගේ ගනු ලබන පගාව වන්නේ, දුෂණ වංචා හා දරුවන්ට එරෙහිව කෙරෙන ක‍්‍රෑරකම් යනාදියට එරෙහිව නීතිය ඉටුකිරීම වලක්වා ගැනීමය. එසේම වැරදි හෙළිදරව් වීම වළක්වා ගැනීමටත් තමා හා තම පාසලේ කටයුතු ප‍්‍රචාරණය කර ඉල්ලූ‍ම වැඩි කරවා ගන්නටත් ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ දරුවන්‍ ඇතුළත් කර ගනිති. ඒවා මුදලින් මැනිය නොහැකි පගාවන්ය.

රැුකියාවල නියුතු දෙමාපියන් වැඩිදෙනෙකු සිටින හොරණ ජනප‍්‍රිය පාසලක විදුහල්පතිවරයෙකු පසුගිය අගෝස්තූ 1වැනි බදාදා උදය වරුවේ දෙමාපිය රැුස්වීමක් පැවැත්වෙන බවත් එයට නාවොත් තම දරුවා පාසලින් අස්කර ගැනීමට සිදුවනු ඇති බවත් ලිපියකින් දන්වා ඇත. බදාදා රජයේ කාර්යාලවල මහජන දිනයයි. දරුවා අස්කර ගන්නටයැයි තර්ජනය කර ඇති නිසා කෙසේ හෝ රැුස්වීමට යාම සඳහා වරුවක් හෝ මුළු දිනයම නිවාඩු දැමිය යුතුය.

දෙමාපිය රැුස්වීම්වල උඩු අරමුණ දරැුවාගේ ප‍්‍රගතිය ගැන කථාකිරීම වුවද යටි අරමුණු වෙනත් ඒවාය. මුදල් එකතු කිරීම, දෙමාපියන් බියගැන්වීම, පාසලේ කෙරෙන බලධාරීන්ට සෘජු හා වක‍්‍ර ප‍්‍රතිලාභ ලැබෙන ක‍්‍රියා සාධාරණීකරණය, තම පෞද්ගලික විශ්වාස හා මතවාදයන් සමාජගත කිරීම වැනි අවශ්‍යතාද එවැනි යටි අරමුණු අතරය. දරුවා පාසලට ඇතුළත් කළ පසු පාසල් බලධාරීහු දරුවා ඉත්තා කරගෙන දෙමාපියන්  කනබොන, අඳිනපළඳින, සිතනපතන ආකාරය පවා පාලනය කරති.

රජයේ සුපිරි හා ජනප‍්‍රිය පාසල් යනු රජයේ මුදල් විශාල ප‍්‍රතිශතයකින් හා නීත්‍යනුකූල පරිත්‍යාගවලින් නඩත්තු කෙරෙන විදුහල්පති ඇතුළු සුළු පිරිසකගේ මාෆියාවක් සේ පවත්වාගෙන යනු ලබන ආයතනයැ’යි කීවොත් බොහෝ දෙනා මා හා එකඟවනු ඇත.

මෙවැනි පාසල්වල විදුහල්පතිලා සෑහෙන පිරිසක්, පෙර පැවති  ව්‍යුහ කමිටු හරහා එකල ආණ්ඩු පක්ෂයේ දේශපාලකයන්ගේ නිර්දේශ ලැබ පත්වීම් ලද දේශපාලන ගැත්තෝය. ජාතික පාසල්වල විදුහල්පතිවරුන් හා අධ්‍යාපන බලධාරීන් අතරද දේශපාලන ක‍්‍රමවේද හරහා එකල උසස්වීම් ලද අය බොහෝය. එනිසා පාසල් හරහා විවිධ අයුරින් සිසුන්ටත් දෙමාපියන්ටත් සම්පේ‍්‍රෂණය වන්නේ විදුහල්පතිලා ගුරුකොටගත් මතවාදයන්ය. එනිසා රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව මාරුවුවද ඔවුන්ගේ මතවාදය විශේෂයෙන් සිංහල ජාතික මතු පරම්පරාව වෙත සම්පේ‍්‍රෂණය කීරීම දුෂිත හා ඒකාධිපති මොඩලයේ පාසල් තුළින් සිදුවේ.

පාසල් මාෆියාවට විදුහල්පති හා තම සහචරයන් දේශපාලකයන්, අධ්‍යාපන කෙෂේත‍්‍රයේ සමහර උසස් නිලධාරීන්, ආදිශිෂ්‍ය සංගම් හා පාසල් සංවර්ධන සමිති යනාදිය ඇතුළත්ය. මේ නිසා දුෂිත විදුහල්පතිවරුන් නොකළ හැක්කක් නොමැති මාෆියා නායකයන් බවට පත්ව ඇත. සාමාන්‍ය තත්වය එසේ වුවත් සමහර අවස්ථාවල අසාධාරණයට පත් දෙමාපියන් හා ගුරුවරුන්ගේ ප‍්‍රබල මැදිහත්වීම මත එවැනි විදුහල්පතිවරුනට එරෙහිව නීතිමය හා විනයානුකූල පියවර ගෙන ඇත. ජනමාධ්‍ය හරහා සමහරුන් හෙළිදරව් කර ඇත. එහෙත් එය පවා නතර කරගැනීමට තරම් මෙම විදුහල්පතිලා දක්ෂය. ප‍්‍රධාන පෙළේ සුපිරි පාසල්, විශේෂයෙන් කොළඹ ඇති ඒවායේ වෙමින් තිබූ යම්යම් විමර්ශන කටයුතු විමර්ශන නිලධාරීන්ගේ දරුවන් පාසලට ඇතුළත් කරගෙන යට ගසාගත් අවස්ථා ඇත. පොලිසිය සම්න්ධයෙන්ද මෙම කරුණ අදාලය.

ඉතා දරුණු ලෙස දේශපාලකයන් ප‍්‍රශ්න කරන ජනමාධ්‍යවේදියෙකුගේ දරුවකු කොළඹ ප‍්‍රධාන පෙළේ බාලිකාවකට ඇතුල් කරවාගෙන ඇති අතර  ඉන්පසුව එකී විදුහල්පතිනියගේ අවක‍්‍රියා එම මාධ්‍ය ආයතනය විසින් වාර්තා කරන්නේම නැත. මෙතෙක් බොහෝ අය දැනසිටියේ ජනමාධ්‍ය දේශපාලකයන්ට උවමනා විධියට හැසිරෙන බව පමණක් වුවද දැන් විදුහල්පතිලාට වුවමනා අයුරින්ද හැසිරෙයි. එසේම තම පාසල් ප‍්‍රචාරණය කරවා ගැනීම අරමුණු කරගෙන ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ දරුවන් ඇතුළත් කර ගත් අවස්ථා පිළිබඳවත් ස්වාධීන මාධ්‍යවේදීන්ට බියේ ඔවුන්ගේ ළමුන්ව ඇතුළත් කර නොගත් අවස්ථා පිළිබඳවත් උදාහරණ ඇත.

ගෝඨාගේ සදාචාරය හා අපේ සදාචාරය

0

 

නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි

 

මා ජූලි 27 වන දා ලියූ ලිපියේ දී සාකච්ඡුා කළේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය පිළිබඳව මා ඉදිරිපත් කරන අදහස් අරභයා මගේ මිත‍්‍ර දයාපාල තිරාණගම ඉදිරිපත් කර ඇති විවේචනයක් පිළිබඳවයි. ඒ ලිපියට දයාපාල සහෝදරයා නැවතත් ප‍්‍රතිචාරයක් දක්වා ඇත. එය අනිද්දා පුවත්පතේ පළ නොවූයේ මන්දැයි මම නොදනිමි. එ‍සේ වුව ද ඒ ලිපිය දැන් සමාජ මාධ්‍ය හරහා ප‍්‍රසිද්ධ වී ඇත. කෙසේ වෙතත් දයාපාලගේ ප‍්‍රතිචාරයේ ඇති ප‍්‍රධානම ගැටලූ‍ව වන්නේ එමගින් මා ඉදිරිපත් කරන අදහස්වලට මූලික වශයෙන් වශයෙන් අභිමුඛවීමක් සිද්ධකෙරී නොතිබීමයි.

ගෝඨාගේ අපේක්ෂකත්වය සම්බන්ධව මා ගොඩනගන කතිකාව පිළිබඳ දයාපාල ඉදිරිපත් කරන නිගමනය මෙයයි:

‘නිර්මාල්ගේ විවාදාත්මක ගෝඨා 2020 යෝජනා ක‍්‍රමය ඔහු ගෙන ආවේ ජවිපෙ අනුර කුමාරට 2020 පාර කැපීමේ යෝජනා ක‍්‍රමය සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ උපාය මාර්ගයක් ලෙස යයි මම විශ්වාස කරමි.’

මේ නිගමනයට දයාපාල එළඹෙන්නේ කෙසේද යන්න මා තුළ විමතිය දනවයි. 2020දී අනුර කුමාරගේ (හෝ ජවිපෙ) ව්‍යාපෘතියට සැලකිය යුතු මහජන සහයෝගයක් ලබාගැනීම සඳහා අවකාශයක් ඇතැයි මම කිසිසේත් නොසිතමි. දයාපාල මගේ කතිකාව තේරුම් ගන්නේ මේ නිගමනය මත නම් මට ඒ තේරුම් ගැනීම පිළිබඳ බරපතළ ප‍්‍රශ්නයක් ඇතිවේ. කෙසේ වෙතත් ඒ පිළිබඳව වැඩිදුර සාකච්ඡුා නොකර මූලික ප‍්‍රශ්නයට යොමුවෙමු.

මගේ මුල් ලිපිය තුළ මා මතුකළ ප‍්‍රශ්නය වූයේ මෙයයි: රාජපක්ෂ ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධව අප තුළ ඇති නිෂේධාත්මක දැක්ම සහ ඒ කෙරෙහි, මූලික වශයෙන්ම, සිංහල-බෞද්ධ ජනයා අතර ඇති ආකර්ෂණය අතර ඇති අතිවිශාල පරතරය පියවන්නේ කෙසේද? මේ ප‍්‍රශ්නයට අදාළව දයාපාල සිය ලිපියේ අවසානයට යෝජනා කරන දෙය දෙස බලමු.

‘ජනතාව පීඩාවට ලක්වීමේදී ඇතිවන විනාශය සහ පසුබෑම ඉන් ජනතාව ඉගෙන ගන්නා වටිනාකම්වලට වඩා හානිකරය, දුෂ්කරය, කටුකය. එය ජනතාවගේ විමුක්තිය දශක ගණනාවක් ආපස්සට ගෙන යනු ඇත. එබඳු වූ ව්‍යසනයක් අධිෂ්ඨාන කිරීම අපේ සදාචාරයට ගැළපෙන්නේ නැත. අපේ සදාචාරය සංයුක්ත වන්නේ මැටි බළලාගෙන් හෝ මීයන් අල්ලා ගැනීමක් මත නොවේ. අප කළ යුත්තේ මිනිස් සදාචාරයේ අඛණ්ඩතාව රැකගනිමින් විමුක්ති මාර්ගයේ ජනතාව සමග ගමන් කිරීමයි.’

මේ දැක්ම සම්බන්ධයෙන් මට ඇති ගැටලූ‍ව වන්නේ මෙහිදී දයාපාල සහෝදරයා ඉදිරිපත් කරන යෝජනාව ක‍්‍රියාවට පෙරළන්නේ කෙසේ ද යන්නයි. දයාපාල සහෝදරයා ‘අපේ සදාචාරය’ යැයි ප‍්‍රකාශ කරන විට එහිදී ඔහු අදහස් කරන දෙයට මාද එකඟ වන්නේ යැයි උපකල්පනය කරමු. එවිට අප ඉදිරියේ ඇති අභියෝගය වන්නේ ‘අපේ සදාචාරය’‍ සහ (සිංහල-බෞද්ධ) ජනයාගේ (රාජපක්ෂ ව්‍යාපෘතිය නැවත බලයට පත්කරගැනීම හරහා සාක්ෂාත් කරගැනීමට ප‍්‍රාර්ථනා කරන) ‘‍සදාචාරය’‍ අතර ඇති පරතරය පියවන්නේ කෙසේද යන්නයි. මෙහිදී මට තවත් ප‍්‍රශ්නයක් ඇසිය හැක. මා සිතන ආකාරයට දයාපාල සහෝදරයා රනිල් වික‍්‍රමසිංහ ව්‍යාපෘතිය පසුපස ඇති ‘සදාචාරය’ දිගට පවත්වාගෙන යාමට ද එකඟතාවක් නොමැති වීමට ඉඩ තිබේ. එසේම අනුර කුමාරගේ ‘සදාචාරයටද’‍ එකඟතාවක් නොමැති බව පෙනේ. එම නිසා ප‍්‍රශ්නය තවත් සංකීර්ණ වේ. රාජපක්ෂවාදී ‘‍සදාචාරයට’‍ විරුද්ධව සිටගැනීමට දයාපාල සහෝදරයාට ඇති භූමිය ඉතාම කුඩා එකකි. එනම් දයාපාල සහෝදරයාගේ (හා මගේ) පරිකල්පනය හා යථාර්ථය අතර ඇති පරතරය බෙහෙවින් විශාලය. මේ පරතරය පියවන්නේ කෙසේද? විශේෂයෙන් ජනවාරි 8 අත්හදාබැලීමේ අත්දැකීම් අප ඉදිරියේ තිබියදී මේ ප‍්‍රශ්නයට දයාපාල සහෝදරයා මුහුණදෙන්නේ කෙසේද?

දයාපාල සහෝදරයා ප‍්‍රකාශ කරන ආකාරයටම ගෝඨාගේ අපේක්ෂකත්වය පිළිබඳව රාජපක්ෂ කඳවුර තුළම සැකසංකා මතුවී ඇති බව සත්‍යයකි. නමුත් එය මගේ ප‍්‍රවේශයට අදාළ වන්නක් නොවේ. මගේ මූලික තර්කය වන්නේ ගෝඨා ව්‍යාපෘතියට ඇති ජනතා ආකර්ෂණය තුළින් පිළිබිඹු වන්නේ සිංහල-බෞද්ධ දේශපාලන පරිකල්පනයේ මූලික ගතිලක්ෂණ බවයි. එම නිසා ගෝඨා ව්‍යාපෘතිය ඵලදායී ලෙස ප‍්‍රශ්න කිරීමට නම් එක්කෝ ඊට වඩා ජනයාට ආකර්ෂණශීලීී විකල්පයක් ඉදිරිපත් කිරීමට අප පොහොසත් විය යුතුය. එසේත් නැතිනම් එම ව්‍යාපෘතියේ සීමාවන් ඒ පරිකල්පනය සාක්ෂාත් කරගැනීමට දරන උත්සාහය තුළින්ම එම ජනයාට අභිමුඛ වීම තුළ අපගේ ව්‍යාපෘතිය ස්ථානගත කිරීම පිළිබඳව සිතිය යතුය. මා දෙවන මාවත යෝජනා කරන විට දයාපාල සහෝදරයා උනන්දු වන්නේ පළමු මාවත පිළිබඳව නම් එය සාක්ෂාත් කරගන්නේ කෙසේද?x

ගෝඨාගේ සදාචාරය හා අපේ සදාචාරය

0

 

නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි

 

මා ජූලි 27 වන දා ලියූ ලිපියේ දී සාකච්ඡුා කළේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය පිළිබඳව මා ඉදිරිපත් කරන අදහස් අරභයා මගේ මිත‍්‍ර දයාපාල තිරාණගම ඉදිරිපත් කර ඇති විවේචනයක් පිළිබඳවයි. ඒ ලිපියට දයාපාල සහෝදරයා නැවතත් ප‍්‍රතිචාරයක් දක්වා ඇත. එය අනිද්දා පුවත්පතේ පළ නොවූයේ මන්දැයි මම නොදනිමි. එ‍සේ වුව ද ඒ ලිපිය දැන් සමාජ මාධ්‍ය හරහා ප‍්‍රසිද්ධ වී ඇත. කෙසේ වෙතත් දයාපාලගේ ප‍්‍රතිචාරයේ ඇති ප‍්‍රධානම ගැටලූ‍ව වන්නේ එමගින් මා ඉදිරිපත් කරන අදහස්වලට මූලික වශයෙන් වශයෙන් අභිමුඛවීමක් සිද්ධකෙරී නොතිබීමයි.

ගෝඨාගේ අපේක්ෂකත්වය සම්බන්ධව මා ගොඩනගන කතිකාව පිළිබඳ දයාපාල ඉදිරිපත් කරන නිගමනය මෙයයි:

‘නිර්මාල්ගේ විවාදාත්මක ගෝඨා 2020 යෝජනා ක‍්‍රමය ඔහු ගෙන ආවේ ජවිපෙ අනුර කුමාරට 2020 පාර කැපීමේ යෝජනා ක‍්‍රමය සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ උපාය මාර්ගයක් ලෙස යයි මම විශ්වාස කරමි.’

මේ නිගමනයට දයාපාල එළඹෙන්නේ කෙසේද යන්න මා තුළ විමතිය දනවයි. 2020දී අනුර කුමාරගේ (හෝ ජවිපෙ) ව්‍යාපෘතියට සැලකිය යුතු මහජන සහයෝගයක් ලබාගැනීම සඳහා අවකාශයක් ඇතැයි මම කිසිසේත් නොසිතමි. දයාපාල මගේ කතිකාව තේරුම් ගන්නේ මේ නිගමනය මත නම් මට ඒ තේරුම් ගැනීම පිළිබඳ බරපතළ ප‍්‍රශ්නයක් ඇතිවේ. කෙසේ වෙතත් ඒ පිළිබඳව වැඩිදුර සාකච්ඡුා නොකර මූලික ප‍්‍රශ්නයට යොමුවෙමු.

මගේ මුල් ලිපිය තුළ මා මතුකළ ප‍්‍රශ්නය වූයේ මෙයයි: රාජපක්ෂ ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධව අප තුළ ඇති නිෂේධාත්මක දැක්ම සහ ඒ කෙරෙහි, මූලික වශයෙන්ම, සිංහල-බෞද්ධ ජනයා අතර ඇති ආකර්ෂණය අතර ඇති අතිවිශාල පරතරය පියවන්නේ කෙසේද? මේ ප‍්‍රශ්නයට අදාළව දයාපාල සිය ලිපියේ අවසානයට යෝජනා කරන දෙය දෙස බලමු.

‘ජනතාව පීඩාවට ලක්වීමේදී ඇතිවන විනාශය සහ පසුබෑම ඉන් ජනතාව ඉගෙන ගන්නා වටිනාකම්වලට වඩා හානිකරය, දුෂ්කරය, කටුකය. එය ජනතාවගේ විමුක්තිය දශක ගණනාවක් ආපස්සට ගෙන යනු ඇත. එබඳු වූ ව්‍යසනයක් අධිෂ්ඨාන කිරීම අපේ සදාචාරයට ගැළපෙන්නේ නැත. අපේ සදාචාරය සංයුක්ත වන්නේ මැටි බළලාගෙන් හෝ මීයන් අල්ලා ගැනීමක් මත නොවේ. අප කළ යුත්තේ මිනිස් සදාචාරයේ අඛණ්ඩතාව රැකගනිමින් විමුක්ති මාර්ගයේ ජනතාව සමග ගමන් කිරීමයි.’

මේ දැක්ම සම්බන්ධයෙන් මට ඇති ගැටලූ‍ව වන්නේ මෙහිදී දයාපාල සහෝදරයා ඉදිරිපත් කරන යෝජනාව ක‍්‍රියාවට පෙරළන්නේ කෙසේ ද යන්නයි. දයාපාල සහෝදරයා ‘අපේ සදාචාරය’ යැයි ප‍්‍රකාශ කරන විට එහිදී ඔහු අදහස් කරන දෙයට මාද එකඟ වන්නේ යැයි උපකල්පනය කරමු. එවිට අප ඉදිරියේ ඇති අභියෝගය වන්නේ ‘අපේ සදාචාරය’‍ සහ (සිංහල-බෞද්ධ) ජනයාගේ (රාජපක්ෂ ව්‍යාපෘතිය නැවත බලයට පත්කරගැනීම හරහා සාක්ෂාත් කරගැනීමට ප‍්‍රාර්ථනා කරන) ‘‍සදාචාරය’‍ අතර ඇති පරතරය පියවන්නේ කෙසේද යන්නයි. මෙහිදී මට තවත් ප‍්‍රශ්නයක් ඇසිය හැක. මා සිතන ආකාරයට දයාපාල සහෝදරයා රනිල් වික‍්‍රමසිංහ ව්‍යාපෘතිය පසුපස ඇති ‘සදාචාරය’ දිගට පවත්වාගෙන යාමට ද එකඟතාවක් නොමැති වීමට ඉඩ තිබේ. එසේම අනුර කුමාරගේ ‘සදාචාරයටද’‍ එකඟතාවක් නොමැති බව පෙනේ. එම නිසා ප‍්‍රශ්නය තවත් සංකීර්ණ වේ. රාජපක්ෂවාදී ‘‍සදාචාරයට’‍ විරුද්ධව සිටගැනීමට දයාපාල සහෝදරයාට ඇති භූමිය ඉතාම කුඩා එකකි. එනම් දයාපාල සහෝදරයාගේ (හා මගේ) පරිකල්පනය හා යථාර්ථය අතර ඇති පරතරය බෙහෙවින් විශාලය. මේ පරතරය පියවන්නේ කෙසේද? විශේෂයෙන් ජනවාරි 8 අත්හදාබැලීමේ අත්දැකීම් අප ඉදිරියේ තිබියදී මේ ප‍්‍රශ්නයට දයාපාල සහෝදරයා මුහුණදෙන්නේ කෙසේද?

දයාපාල සහෝදරයා ප‍්‍රකාශ කරන ආකාරයටම ගෝඨාගේ අපේක්ෂකත්වය පිළිබඳව රාජපක්ෂ කඳවුර තුළම සැකසංකා මතුවී ඇති බව සත්‍යයකි. නමුත් එය මගේ ප‍්‍රවේශයට අදාළ වන්නක් නොවේ. මගේ මූලික තර්කය වන්නේ ගෝඨා ව්‍යාපෘතියට ඇති ජනතා ආකර්ෂණය තුළින් පිළිබිඹු වන්නේ සිංහල-බෞද්ධ දේශපාලන පරිකල්පනයේ මූලික ගතිලක්ෂණ බවයි. එම නිසා ගෝඨා ව්‍යාපෘතිය ඵලදායී ලෙස ප‍්‍රශ්න කිරීමට නම් එක්කෝ ඊට වඩා ජනයාට ආකර්ෂණශීලීී විකල්පයක් ඉදිරිපත් කිරීමට අප පොහොසත් විය යුතුය. එසේත් නැතිනම් එම ව්‍යාපෘතියේ සීමාවන් ඒ පරිකල්පනය සාක්ෂාත් කරගැනීමට දරන උත්සාහය තුළින්ම එම ජනයාට අභිමුඛ වීම තුළ අපගේ ව්‍යාපෘතිය ස්ථානගත කිරීම පිළිබඳව සිතිය යතුය. මා දෙවන මාවත යෝජනා කරන විට දයාපාල සහෝදරයා උනන්දු වන්නේ පළමු මාවත පිළිබඳව නම් එය සාක්ෂාත් කරගන්නේ කෙසේද?x

යහපාලනයට ‘‘වහකදුරු වූ’’ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය

0

 

චරිත හේරත්        

 

මේ ආණ්ඩුව බලයට පත්වෙන විට කියූ එක ප‍්‍රධාන තර්කයක් වූයේ පැවති රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවේ පාලනය යහපත් නොවන බවත් ඒ පාලනය වෙනුවට යහපාලනය නම් වූ අලූත් ආකාරයකට මේ රට පාලනය කළ යුතු බවත්ය. එයට අමතරව ඒ තර්කයේ තවත් දිගුවක් ලෙසින් පැවසුණේ මේ කියන යහපාලනය පැමිණි විට මේ රටේ පාලනය යම් ආකාරයකට ‘තිබුණාට වඩා වැඩි’ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදි ව්‍යුහයකට පරිවර්තනය කරන බවත්ය. ඒ අදහස වඩාත් සංවිධිතව අගමැතිවරයා විසින් ඉදිරිපත් කළේ ඔවුන්ගේ අනාගත පාලන ව්‍යුහය හරියට සමාන වන්නේ ඉන්දියාවේ ‘ලිච්ඡුවී’ ජනපදයේ  තිබුණායැයි කියන පළල් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී රාමුවට බවයි.

දැන් මේ රජය පත්වී වසර තුනක් ගතවෙමින් පවතින අතර මේ කියන යහපාලනයේ ශේෂ පත‍්‍රය ගැන යම් අදහසක් ලබාගැනීමට මේ කාලය ප‍්‍රමාණවත් බව මගේ හැගීමය. මා මේ සටහනින් කථා කරන්නේ ඒ යහපාලනයැයි කියන දෙයෙහි ඇති ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය සම්බන්ධ කෙරුවාව ගැන පමණක්ය.

මේ යහපාලන රජය වැඩ පටන් ගත්තේම ජනාධිපති ඡුන්දයෙන් පත් වූ ජනාධිපතිවරයා දිවුරුම් දෙන අවස්ථාවේම රටේ තුනෙන් දෙකක බලයක් සහිත එවකට සිටි අගමැතිවරයා  බලයේ සිටිද්දීම ඔහු නෙරපාහැර මන්ත‍්‍රීවරුන් පනහකටත් අඩු සංඛ්‍යාවක් සිටි පක්ෂයේ නායකයා අගමැති තනතුරට ඒ පත්කිරීමෙන්ය. මේ ආකාරයේ පාලනයකට යහපාලනයයැයි කියන්නේ කෙසේදැයි ඒ දවස්වලම අපි විමසූ නමුත් සමාජ අවකාශයේ තිබූ ‘අලූත් දේශපාලනයක්’ සඳහා යන ගමනේ රැුස්වළල්ල නිසා ඒ විමසීම කාගේවත් අවධානයට ලක් වූයේ නැති ගානය. මෙතැන නෛතික වශයෙන් වැදගත්වන තවත් කාරණයක් වන්නේ නව ජනාධිපතිවරයා පත්වුණේ හංසයා ලකුණින් වෙනත් පක්ෂයකින් බවත් මේ කියන මන්ත‍්‍රීවරුන් පනහක් සිටි එක්සත් ජාතික පක්ෂය ඒ ජනාධිපතිවරණයට තරග කළේවත් නැති බවත්ය. අලූත් ජනාධිපතිවරයෙකු පත්වූ බව සැබෑය. ඒ අර්ථයෙන් ජනතාවගේ කැමැත්ත පැවති ජනාධිපතිවරයා වෙතින් හංසයා ලකුණට මාරුවූ බවත් සැබෑය. එහෙත් පාර්ලිමේන්තුවේ එතෙක් බලය හිමි පක්ෂය එදින රාත‍්‍රියේම වෙනත් මැතිවරණයක ප‍්‍රතිඵල මත වෙනස් කරමින් ජනාධිපතිවරයා පත්වූ පක්ෂයටවත් අයිති නැති අයෙකු අගමැති බවට පත්කිරීම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයදැයි තවම කවුරුවත් අපට පහදාදී නැත. මේ වැනි ‘මහදවල් සිදුකරන දේශපාලන රොබරි’ අප ‘නොදන්නා යහපාලනයට’ ගැළපුණාට  අප හොඳින් දන්නා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට නම් කවදාවත්ම ගැළපෙන්නේ නැති බව විශේෂයෙන් කිවයුතුයැයි මා සිතන්නේ නැත.

දෙවනුව අධානයට ලක් විය යුතු කාරණයක් වන්නේ මේ ආණ්ඩුව කියන අද තියෙන සමගි සන්ධාන රජය පිහිටුවීමම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ රීතීන්ටත් නීතියේ සමහර පදනම්වලටත් විරුද්ධ  බවය. මේ ආණ්ඩුව ගෙනෙන ලද 19 ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට අනුව කැබිනට් මණ්ඩලය 35ට වඩා වැඩිකළ හැක්කේ දෙන ලද මැතිවරණයක පළමුවෙනියාට ජයගත් පක්ෂය හා දෙවෙනියාට වැඩියෙන් මන්ත‍්‍රී ආසන දිනූ පක්ෂය අතර ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමෙන් ඒ පක්ෂ දෙක එක්ව ආණ්ඩුවක් සැදීමෙන්ය. එහෙත් මේ යහපාලන දෙගොල්ලන් මේ කාරණයත් වැරදියට තේරුම් ගත්තා සේය. ශ‍්‍රීලනිපයේ ලේකම් සහ එජාපයේ ලේකම් ගිවිසුමක් අත්සන් කළ බව සැබෑය. එහෙත් මේ පාර්ලිමේන්තුවේ ශ‍්‍රීලනිපයෙන් තරග කර ජයගත් එක් මන්ත‍්‍රීවරයෙකුවත් නෛතිකව බැලූවිට ඇත්තේ නැත. ශ‍්‍රීලනිපය කියන්නේ මේ පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන පක්ෂයක්වත් නොවන බව නෛතික තත්වයය. ඒ අර්ථයෙන් මේ කියන සමගි සන්ධාන රජය සහ 19 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අතර නෛතිකමය වූ ගැටලූ පවතින බව බොහෝ අයගේ මතයය.  තුන්වෙනුව හෝ විපක්ෂ නායක ධුරය සම්බන්ධයෙන් මේ රජය ගනු ලබන ස්ථාවරයන් මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ තනිකරම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී දේශපාලන තත්වයක්ය. 2015 ජනාධිපතිවරණයෙන් පසුව හැ¥ දින 100යේ ආණ්ඩුවේ හිටියේ එජාපයත් එජනිස යන පක්ෂ දෙකේ ඇමතිවරුන්ය. ඒ අවස්ථාවේ එජනිස පක්ෂයටම විපක්ෂ නායක ධුරය දිය යුතු යැයි කථානායකවරයාට එජනිසයෙන් දැනුම් දුන් අතර ඒ අනුව නිමල් සිරිපාල විපක්ෂ නායකවරයා වශයෙන්  පත්විය. එහෙම වුණේ දුමින්ද දිසානායක, අමරවීර, සියඹලාපිටිය වැනි අය අද වගේම ආණ්ඩුවේ ඇමතිවරුන් ලෙසින් සිටින විටය. දැන් පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත‍්‍රීවරුන් 70ක් සිටින එජනියේ විපක්ෂ මන්ත‍්‍රී කණ්ඩායමට විපක්ෂ නායකධුරය දිය යුතුයැයි ඉල්ලද්දී එජනිස ලේකම්වරයා කියන්නේ එය දිය නොහැකි බවයි. අද ඔහු පෙනීඉන්නේ එද නිමල් සිරිපාලට එය ලබාදීමට ගත් තීරණයට එරෙහිව යමින්යැයි කීමේ වැරැුද්දක් නැත. එක්කෝ එදා නිමල්ට එය දුන් එක වැරදිය. නැත්නම් ඒ විපක්ෂනායක ධුරය දිනේෂ්ට දැන් නොදෙන එක වැරදිය. මේ දෙකෙන් කෝක වැරදිදැයි හරියටම ඒ අය කියන්නේ නැත්තේ යහපාලනය සහ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය යන දෙක එකිනෙකට ප‍්‍රතිවිරුද්ධ අදහස් දෙකක් ලෙසින් ඒ අය අතර පිළිගැනීමක් තිබෙන නිසාදැයි මා දන්නේ නැත.