‘‘හමුදාව සහ දේශපාලනය’’ පිළිබඳ තේමාව, ලංකාවේ දේශපාලන සාකච්ඡුාවේ නිරතුරුව මතුවී, ක්‍ෂණිකව යටපත් වන්නකි. පසුගිය දිනවල එය තදින්ම මතු වූයේ, හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ යුද හමුදා, නාවික හමුදා සහ ගුවන් හමුදා නිලධාරීන් පිරිසක් ඊළඟ ජනාධිපතිවරණය සඳහා ඔවුන්ගේ ආරක්ෂක ලේකම්වරයාව සිටි ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉදිරිපත් කිරීමට ආරම්භ කළ ව්‍යාපෘතිය සමගයි. එහෙත් මෙම කාරණාව එ තරම් ගැඹුරට අප රටේ සාකච්ඡා වන්නේ නැත. එය වනාහ අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය පිළිබඳ ගැටලූවට සමානය. අප රටේ මාධ්‍යවේදීන් මෙන්ම දේශපාලන විචාකරයන්ද, මෙම ආයතන දෙක සහ දේශපාලනය අතර ඇති සම්බන්ධය ගැන පරීක්‍ෂා කිරීමට බියක් දක්වන බවක් ද පෙනේ. එය අසාධාරණ බියක්ද නොවේ.
මගේ අදහස නම් එම බිය සිතේ තබා ගන්නා ගමන්ම, එම තේමා දෙක පරීක්‍ෂාවට, සාකච්ඡුාවට සහ විග‍්‍රහයට පාත‍්‍ර කිරීම, ලංකාවේ දේශපාලනයත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයත් දැනට මුහුණ දෙන අභියෝග මෙන්ම වර්තමාන දේශපාලන ප‍්‍රවණතා හඳුනාගැනීමටද බෙහෙවින් ආධාරකාරී වන බවයි. මෙම මාතෘකාවේ ඇති සංවේදීතාව, එනම් ඒ ගැන ප‍්‍රසිද්ධියේ ලිවීම නිසා අමාරුවේ වැටීමට ඇති ඉඩකඩ පිළිබඳ සවිඥානකව සිටින ගමන්ම, දේශපාලන විග‍්‍රහය වෘත්තිය වශයෙන් තෝරාගත් කෙනෙකු හැටියට, එම අවදානම ගත යුතුයැයි මට සිතිණ. මෙයට ඇත්තෙන්ම හේතුව වූයේ, ඊයේ පෙරේදා පාකිස්ථානයේ පැවැත් වූ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් ඉම්රාන් ඛාන් ලද ජයග‍්‍රහණයයි.
ඉම්රාන් ඛාන්ගේ මැතිවරණ ජය, වෙනම ලිපියක මාතෘකාවකි. මෙම සාකච්ඡුාව සඳහා එහි ඇති එක පැත්තක් පමණක් මතු කරමි. එය නම් පාකිස්ථානු දේශපාලනයේ හමුදා තන්ත‍්‍රය ඉටුකරන කේන්ද්‍රීය කාර්යභාරයයි.
පාකිස්ථානයේ පසුබිම
දකුනු ආසියාතික රටවල් අතරින්, පාකිස්ථානය සහ බංග්ලා දේශය යන රටවල් දෙකම සතු පොදු ලක්ෂණයක් නම්, නිදහසින් පසු පළමු දශකය තුළම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය බිඳවැටී, යුද හමුදා තන්ත‍්‍රය රාජ්‍ය බලය පැහැර ගැනීමයි. පාකිස්ථානයේ එය සිදුවූයේ 1958 දීය. ජෙනරාල් අයුබ්ඛාන් යටතේ පළමු වරටද, ජෙනරාල් සියා උල් හක් යටතේ දෙවැනි වරටද මාර්ෂල් ලෝ පරිපාලන තන්ත‍්‍ර පාකිස්ථානයේ ඇතිවිය. එම හමුදා පාලන තන්ත‍්‍රයන්ට ඒ කාලයේ දේශීය නිලධර තන්ත‍්‍රයේත්, ඉඩම් හිමි සහ ව්‍යාපාරික පන්තිවලත්, ඇමරිකානු ආණ්ඩුවේත් සහාය ලැබිණ. පාකිස්ථානු අත්දැකීමෙන් මුල සිටම පෙනුණේ, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී සිවිල් පාලන තන්ත‍්‍ර පෙරලා දැමීම දේශීය සහ ජාත්‍යන්තර බලවේගවල සන්ධාන මගින් මෙහෙයවන, ආරක්ෂා කරන සහ පෝෂණය කරන ඒවා බවයි. ඒ කාලයේ ඇමෙරිකාව සහ රුසියාව එම කාර්යය තරගයට කළහ. දැන් චීනයද ඒ සඳහා සූදානම් වන බව පෙනේ.
පාකිස්ථානයේ හමුදා පාලන තන්ත‍්‍ර ස්ථාවර ඒවා නොවීය. ඒවා රටේ දේශපාලන අස්ථාවරභාවයට, ව්‍යාකුලත්වයට සහ මහජන කැළඹිලිවලට තුඩු දුනි. එහෙත් හමුදා පාලන තන්ත‍්‍ර අවසන් කිරීම පහසු දෙයක් නොවීය. මන්ද, ඔවුන් ආර්ථික, දේශපාලන සහ පරිපාලන ක්‍ෂේත‍්‍රවලට විනිවිද ගොස්, ඒවා මත බූවල්ලකු සේ තම අඬු විහිදුවා පාලනය කරගෙන තිබුණු නිසාය. ඒ නිසාම ජෙනරාල් සියා උල් හක්ගේ පාලනය අවසන් කිරීම අවශ්‍යයැයි හැගුණ විට ඇමෙරිකානු රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවත්, රහස් ඔත්තු සේවාවනුත්, පාකිස්ථානයේම ‘ප‍්‍රතිසංස්කරණවාදී’ හමුදා නිලධාරීනුත් කෙළේ, සියා උල් හක් ‘ගුවන් යානා අනතුරකට’ භාජනය කිරීමය යන්න පකිස්ථානයේත්, ලෝක දේශපාලන විචාරකයනුත් අතර ඇති සුප‍්‍රසිද්ධ රහසකි.
සියා උල් හක්ගේ මරණයෙන් පසු අවසන් වූ හමුදා පාලනය යළි ඇති කිරීමට, පාකිස්ථාන හමුදාව ඉදිරිපත් වූයේ නැත. ඒ වෙනුවට ඔවුහු උපක‍්‍රම දෙකක් භාවිත කළහ. ඒ දෙකෙන්ම අදහස් වූයේ හමුදාව කෙළින්ම රාජ්‍ය බලය සිය අතට විවෘතවම ගන්නේ නැතිව, සිය ඒජන්තයන් මගින්ද, සිය ආයතනවල තීරණාත්මක රාජ්‍ය බල ආයතන බවට පරිවර්තනය කිරීමෙන්ද, ආණ්ඩු බලය සිවිල් දේශපාලන පක්‍ෂවලට දෙන ගමන්ම, හමුදා තන්ත‍්‍රය රාජ්‍ය බල ව්‍යුහයේ කේන්ද්‍රීය ආයතනය බවට දිගටම පවත්වා ගැනීමයි. මෙය අවධි කිහිපයක් තුළදී පරිණාමය වූ මූලෝපායකි. එහි පළමු අදියර වූයේ හිටපු හමුදාපති පර්වේස් මුෂාරෆ්, සිවිල් ඇ`දුම් ඇඳගෙන මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වී ජනාධිපති වීමයි. එය සිදුවූයේ එවකට සිවිල් අගමැතිවරයාව සිටි නවාස් ෂරීෆ්ගේ ආණ්ඩුව හමුදා කුමන්ත‍්‍රණයක් මඟින් පෙරලා දැමීමෙනි. ඊට පසු ඇති වූ දේශපාලන අර්බුද ඉදිරියේ, ඒවා පාලනය කිරීමට අලූත් උපායක් පාකිස්ථාන හමුදා නිල තන්ත‍්‍රය විසින් යොදාගන්නා ලදි. එය නම්, හමුදාව කෙලින්ම දේශපාලනයේ යෙදෙන්නේ නැතිව, පිටුපසින් සිටගෙන සිවිල් දේශපාලන පක්‍ෂවලට ආණ්ඩු කරන්නට ඉඩ දෙමින්, රාජ්‍ය ව්‍යුහයේ ඉතාම බල සම්පන්න ස්ථානය ලෙස සිටීමයි.
පසුගිය අවුරුදු දශකයක පමණ කාලය තුළ පකිස්ථාන දේශපාලනයේ තීරණාත්මක ලක්ෂණය වූයේ සිවිල් දේශපාලන පක්ෂ සහ හමුදා නිලධර තන්ත‍්‍රය අතර පැවැති මෙම බල සහසම්බන්ධතාවයි. එය තමන්ට අවාසිවන පරිදි වෙනස් කිරීමට, සිවිල් ආණ්ඩු කි‍්‍රයාකරන බව පෙනුණ හැම විටම, හමුදා නිලධර තන්ත‍්‍රය කෙළේ, සිවිල් ආණ්ඩු දුර්වල කරමින්, තමන්ට හිතවත් සිවිල් දේශපාලන පක්‍ෂවලට සහාය දෙමින්, පාකිස්ථාන අධිකරණයටද තම බලපෑම් පතුරුවමින්, පාකිස්ථානයේ නියම බල මධ්‍යස්ථානය බවට පත්වීමයි. නවාස් ෂරිෆ්ගේ පක්ෂය පරදවා, ඉම්රාන් ඛාන්ගේ පක්‍ෂයට ජයගන්න ඉඩ ලැබුණේ මෙම පසුබිම තුළය. ඉම්රාන්ට හමුදාවේ සහාය නොමඳව ලැබුණා පමණක් නොව, ඔහු පාකිස්ථාන හමුදාවේ ඉතා බලසම්පන්න ඛණ්ඩය වන හමුදා රහස් ඔත්තු ඒජන්සියේ (ISI එකේ) ඒජන්තවරයෙක්ය යන්න ලෝකය නොදන්නා රහසක් නොවේ. නවාස් ෂරීෆ් සහ ඔහුගේ දුව දුෂණ චෝදනාවට වරදකරුවන් කර සිරගෙට යැවීමට තරම් පාකිස්ථාන අධිකරණය ‘ස්වාධීන’ වූයේ, යුද හමුදා නිලධර තන්ත‍්‍රයේ න්‍යාය පත‍්‍රයට අනුවය යන්නද ලෝකයා නොදන්නා දේශපාලන රහසක් නොවේ.
ඉම්රාන් ඛාන්ට පාකිස්ථානයේ පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය ලැබී නැත. ඔහුගේ පක්ෂය පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩිම ආසන ප‍්‍රමාණය දිනූ පක්‍ෂයයි. ඉම්රාන් ඛාන්ගේ මෙම දේශපාලන ආගමනය අභ්‍යන්තර බලවේග දෙකක සහයෝගයෙන් සිදුවූවක්ය යන්න, පාකිස්ථාන පුවත්පත්වලම, මැතිවරණය ගැන පළවූ විවරණවලින් ප‍්‍රකාශ විය. ඒවා නම් හමුදා නිලතන්ත‍්‍රය සහ තලිබාන් ඇතුළු අන්තවාදී කණ්ඩායම්ය. දුෂිත නවාස් ෂරිෆ්ගේ පාලනය ගැන කලකිරී සිටි ලක්‍ෂ සංඛ්‍යාත පුරවැසියෝද දේශපාලන වෙනසක් පතා ඉම්රාන් ඛාන්ගේ පක්‍ෂයට ඡන්දය දුන්හ. මේ අතර, එක්කෝ ඡුන්දය දිනීමේ උපක‍්‍රමයක් වශයෙන් හෝ පුද්ගලික ආත්ම පරිවර්තනයක් ලෙසින් හෝ ඉම්රාන් ඉතාම දැඩි ලෙස ඉස්ලාමීය භක්තිකයෙකු වී සිටී. ඔහු ටෙලිවිෂන් කැමරාව ඉදිරියට එන්නේ, භාවනාවට කැපවූ ඉස්ලාම් භක්තිකයන් අතේ තබාගෙන සිටින ඇටමාලයද ඇගිලිවල පටලවාගෙනය. හමුදාව, ආගම, සහ පුද්ගලික දේශපාලන විජිගීෂාව වනාහි එකට එකතු නොවිය යුතු බලවේග තුනකි. ඒ තුනේ එකතුවෙන් බිහිවන දේශපාලන සත්ත්වයා, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ බෝතලයට දමා, පොරොප්පයක් ගැසීම පහසු නොවනු ඇත. පාකිස්ථානයේද ලංකාවේද වැසියන් උගත යුතු වැදගත් දේශපාලන පාඩමක් වන්නේ මෙයයි.
ලංකාවට පාඩම්
හමුදා අන්තවාදය, ආගමික අන්තවාදය සහ පුද්ගල දේශපාලන විජිගීිෂාව එකතුවීමේ ප‍්‍රපංචය, පාකිස්ථානයේ තරම් මේරීමක් ලංකාවේ තවමත් සිදුවී නැත. එහෙත් ඒ සඳහා පසුබිම මේ දිනවල ලංකාවේ සිදුවෙමින් පවතී. යහපාලන ආණ්ඩුවේ අතිශයින්ම නිෂේධනීය අවපාලන අත්දැකීමේ පසුබිම තුළ මතුවන තීරණාත්මක දේශපාලන ප‍්‍රවණතා අතර, දැනට හැඩ ගැසෙමින් පවතින එකක් වන්නේ හිටපු හමුදා නිලධාරීන්, ජාතිපේ‍්‍රමය සහ පුද්ගලික දේශපාලන විජිගීෂාව යන සාධක තුන එකට එකතුවීමයි. මෙයට බෞද්ධ භික්‍ෂු කොටස් සහ නව ව්‍යාපාරික පන්තියද එකතුවී සිටිති. මේවා තවමත් එක් දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් හෝ එක් පුද්ගලයකු වටා ඒකරාශි වී නැත. මුලදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වටා ඒවා එකතුවෙමින් සිටියත්, දැන් සිදුවී ඇත්තේ පුද්ගලයා කවුරුන්ද යන ප‍්‍රශ්නය අලූතෙන් විවෘතවී ඇත යන්නයි.
මේ පසුබිම තුළ, හමුදා නිලධර තන්ත‍්‍රයේ දේශපාලන කාර්යය පිළිබඳ ගැටලූව මතුවෙමින් තිබේ. එය විවෘතව සාකච්ඡුා කළයුත්තකි. තොරතුරු මඳකම නිසා නිශ්චිත විග‍්‍රහයක් ඉදිරිපත් කිරීමට කෙනෙකුට තවමත් නොහැකි වුවත්, එහි ප‍්‍රවණතා මෙසේ ලකුණු කළ හැකිය.
1960 ගණන්වලින් පසු, සේවයේ යෙදී සිටින හමුදා නිලධාරීන් දේශපාලනයට අත පෙවීම සහ සහභාගි වීම යන මේවා නොකිරීම, තම මිලිටරි සම්ප‍්‍රදායේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් බවට පත් කර ගත්හ. 1970න් පසුව, යුද හමුදාවට විශාල දේශපාලන කාර්යභාරයක් පැවරුණ සිවිල් යුද්ධ පසුබිම තුළ පවා මෙම ස්වර්ණමය මූලධර්මය රැුකගැනීමට ලංකාවේ හමුදා නිලධාරීහු කැපවී සිටියහ.
1962 සහ 1966 අසාර්ථක හමුදා කුමන්ත‍්‍රණ යටපත් කිරීමෙන් පසු එජාපය සහ ශී‍්‍රලනිපය යන පක්ෂ දෙකම අතර ගොඩනැගී තිබුණු එක්තරා සම්මුතියක්, ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය රැුක ගැනීමට බෙහෙවින් සාධක විය. එය නම් ති‍්‍රවිධ හමුදාව, සිවිල් දේශපාලන නායකත්වයේ සහ ආයතනවල පාලනයට යටත්ව පමණක් කි‍්‍රයාත්මක වන පරිදි සිවිල් -මිලිටරි බල තුලනය ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික ආණ්ඩුක‍්‍රමයේ රාමුව ඇතුළත පවත්වා ගැනීමයි.
විශ‍්‍රාම ලත් හමුදා නිලධාරීන්, ලංකාවේ දේශපාලනයට සහභාගි වූයේ කලාතුරකිනි. එම සංඛ්‍යාව ඇ`ගිලිවලින් ගණන් කළ හැකිය. සී.පී.ජේ. සෙනෙවිරත්න, මොන්ටේගු ජයවික‍්‍රම, සී.ඒ. ධර්මපාල වැනි අය නිදසුන්ය. ඔවුන් බි‍්‍රතාන්‍ය මිලිටරි සම්ප‍්‍රදාය යටතේ පුහුණුව ලබා සිටි ස්වේච්ඡුා නිලධාරීන්ය. ඔවුන් තම පුද්ගලික දේශපාලන විජිගීෂාවට හමුදා පසුබිම යොදාගන්නේ, හුදෙක් ආභරණයක් ලෙස පමණි.
ලංකාවේ හමුදාවද ඇතුළු ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ නිලධර තන්ත‍්‍රය ලංකාවේ දේශපාලනයට උනන්දුව දැක්වීමට පටන්ගත්තේ, සිවිල් යුද්ධ කාලයේ නොව, ඉන් පසුව වීම සුවිශේෂ දෙයකි. මෙය මහින්ද රාජපක්ෂ -ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යන දෙදෙනා සිවිල් යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසුව හමුදා නිලධර තන්ත‍්‍රය සමග ඇතිකරගත් නව අවබෝධයක ප‍්‍රකාශනයක්ද විය. මෙහිදී මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව තුළ නව ප‍්‍රවණතාවක් බිහිිවිය. එනම් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය, ලංකාවේ රාජ්‍ය ව්‍යුහයේ, කැබිනට් මණ්ඩලයට සමාන්තර කේන්ද්‍රයක් බවට පත් කිරීමයි. පශ්චාත් යුදකාලීන සිවිල්-මිලිටරි බල තුලනය යළි සකස් කිරීමේදී, මහින්ද රාජපක්ෂ දැක්වූ උපායික ප‍්‍රතිචාරයේ අංගයක්ද එයින් ප‍්‍රකාශයට පත්විය. එනම් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය, රාජ්‍ය බලව්‍යුහයේ ලබාගත් නව ස්ථානය හා වැඩ කොටස සිවිල් දේශපාලන නායකයෙකු වූ තමාගේ අධීක්‍ෂණය යටතට ගැනීමයි. ලංකාවේ පසුගිය දශකයේ දේශපාලන ඉතිහාසය දෙස අප ආපසු හැරී බලන විට මෙම පියවරේ වැදගත්කම අපට පෙනෙනු ඇත. මිලිටරි බල ව්‍යුහයේ නැගී එන බලය යම්කිසි දුරකට සීමා කළ යුතු බව මහින්දටද වැටහී තිබුණු බව පෙනේ.
මේ අතර, පශ්චාත් යුදකාලීන සිවිල්-මිලිටරි බල තුලනය යළි සකස් කිරීමේ කි‍්‍රයාවලිය තුළ, එක්තරා ආකාරයක පීලි පැනීමක් සිදුවිය. එනම් පුද්ගලික දේශපාලන විජිගීෂාවක් සහිතව, හමුදාපති සරත් පොන්සේකා ඉදිරියට පැමිණීමයි. මෙය වෙනමම සාකච්ඡුා කළ යුතු දේශපාලන ප‍්‍රපංචයකි. ඒ ගැන කෙටියෙන් විමසා බැලීම ඊළඟට කරමු.
සරත් පොන්සේකා ප‍්‍රපංචය
ලංකාවේ සමකාලීන දේශපාලනයේ බැ?රුම් විග‍්‍රහයකට තවමත් භාජනය නොවූ දේශපාලන සංසිද්ධියක් වන්නේ සරත් පොන්සේකාය. කාරණා කිහිපයක් නිසාම එම සංසිද්ධිය වැදගත්ය. එහෙත් අපේ මෙම සාකච්ඡුාවට පාත‍්‍රවන්නේ එහි එක පැත්තකි. එනම්, ඔහුගේ දේශපාලන විජිගීෂාව, ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී කි‍්‍රයාවලිය විසින් ඉතාම සාර්ථක ලෙස පාලනය කරනු ලැබීමයි. මෙය ලංකාවේ සමකාලීන දේශපාලනය ගැන සාකච්ඡුා කරන ශාස්තී‍්‍රය ග‍්‍රන්ථයක වෙනම පරිච්ෙඡ්දයක් වෙන් කිරීමට තරම් වටිනා මාතෘකාවකි.
2009 ජනාධිපති මැතිවරණයෙන් පොන්සේකා ජයගන්නා බවට ලකුණු මැතිවරණ ව්‍යාපාරය මැදදී දකින්නට ලැබිණ. ඔහුගේ ජයග‍්‍රහණය ගැන රාජපක්ෂ පාර්ශ්වය කොතරම් තැතිගත්තාද යත්, ඔවුහු ඉතා දරුණු ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක් දියත් කළහ. මැතිවරණ දිනයේදී උදේ විශ්වවිද්‍යාලයේ දේශපාලන විද්‍යා ආචාර්යවරුන් යොදාගෙන, මැතිවරණ නීති උල්ලංඝනය කරමින්, මිලිටරි ආඥාදායක පාලනය ගැන දේශනා පැවැත්වීමට, ආණ්ඩුවට බල කෙරිණ. මේ අතර දේශපාලන නිරීක්‍ෂකයන් ටිකදෙනෙකු පමණක් දුටු දෙයක්. එම මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ අන්තිම සති දෙකේ දක්නට ලැබිණ. එනම් සරත් පොන්සේකාට එජාප නායක රනිල් වික‍්‍රමසිංහ දුන් සහාය ඇල්මැරුණු අවධියකට පත්වීමයි. මෙම කාලයේ සතිඅන්ත ඉංගී‍්‍රසි පත්තරවල පළවී තිබුණ තොරතුරු සහ විමර්ශනවලින් පුදුමාකාර දෙයක් ඉඟිකර තිබිණ. එනම් සරත් ෆොන්සේකා ජනාධිපතිවරණයෙන් දිනවීමට, විපක්ෂ නායක රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතා සතු උනන්දුව හීන වීමයි. ඒ සමගම පොන්සේකා-වික‍්‍රමසිංහ දෙදෙනා අතර මිත‍්‍රත්වයද පලූදු වීමයි. බොහෝ තියුණු තරගයකින් සරත් පොන්සේකා පරාජය විය. අන්තිමට ඔහු සිරගෙයට යැවීමටද රාජපක්ෂ සහෝදරවරු වග බලා ගත්හ.
2009 ජනාධිපතිවරණය ගැඹුරු දේශපාලන විග‍්‍රහයකට ලක්කළ යුතු එකකි. ඒ සම්බන්ධව අපේ මෙම සාකච්ඡුාවට අදාළව මතු කළ හැකි රසවත් ප‍්‍රශ්නයක් තිබේ. එනම් පොන්සේකාගේ පරාජය, මහින්ද රාජපක්ෂ සහ රනිල් වික‍්‍රමසිංහ යන සිවිල් දේශපාලන නායකයන් දෙදෙනා හවුලේ ගත් දේශපාලන තීන්දුවක ප‍්‍රතිඵලයක්ද? මේ ප‍්‍රශ්නයට නිසි උත්තර ලබා ගන්නට නම් අපට කරන්නට ඇත්තේ, එම ප‍්‍රශ්නය මහින්ද සහ රනිල්ට කෙලින්ම යොමුකර ඔවුන්ගේ මුවින්ම පිළිතුරු ලබාගැනීමයි. එවැනි දේකට අවකාශයක් නැති අපට කළ හැක්කේ වටපිට ඇති සාක්‍ෂි පදනම් කොටගෙන අනුමානයකට පැමිණීමයි. අසන්නාද පහසුවෙන් ඒත්තු ගැන්වීමට හැකියාව ඇති එම අනුමානය මෙසේය:
තම ජනාධිපති මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී සරත් පොන්සේකා, ඔහු සමග, ඔහුට පුද්ගලිකව පක්‍ෂපාතව සිටි රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවේ මර්දනයට ලක්ව සේවයෙන් ඉවත් කරනු ලැබූ, නිලධාරීන්ගෙන් සමන්විත, බල කණ්ඩායමක් නිර්මාණය කළේය. ඔහුගේ ආරක්‍ෂාව, ප‍්‍රචාරය, සංවිධාන කටයුතු මෙන්ම මහජන සම්බන්ධතාද සම්බන්ධීකරණය කළේ මෙම හිටපු හමුදා කණ්ඩායමයි. මෙය මහින්ද රනිල්ද ඇතුළු සිවිල් දේශපාලන නායකයන්ගේ ක්ෂණික අවධානයට යොමු වූවාට කිසිදු සැකයක් නැත. ඔවුන්ට පහසුවෙන් එළැඹිය හැකිව තිබුණු නිගමනයක් නම්, එජාපයේ සහයෝගය ලබමින් ජනාධිපති වන සරත් පොන්සේකා, ඉන්පසු එජාපයෙන් ස්වාධීනව, හමුදා තන්ත‍්‍රය කේන්ද්‍ර කොටගත් බල පදනමක් සකස්කර ගැනීමට ඉතා ඉක්මණින් පියවර ගනු ඇත යන්නයි. ජනාධිපති මැතිවරණ ප‍්‍රතිඵල නිකුත් කිරීමටත් පෙර ඔහු අත්අඩංගුවට ගැනීමට රාජපක්ෂ සහෝදරවරුන් ගත් පියවරද, පුද්ගලික හේතුද බොහෝ තිබෙන්නට ඇත. ඒ අතර තිබි දේශපාලන හේතුව නම්, දේශපාලන විග‍්‍රහයේදී අප අමතක කළ යුත්තක් නොවේ.
මේ අතර ඒ තරම්ම රසවත් කතාවක් වන්නේ, බලයට පැමිණි පසු ජනාධිපති සිරිසේන සහ අගමැති වික‍්‍රසිංහ යන දෙදෙනා සරත් පොන්සේකා ප‍්‍රපංචය කළමනා කරන ආකාරයයි. ඔහුට ෆීල්ඞ් මාෂල් පදවිය දෙමින් ඔහුගේ සිත සතුටු කරමින්, ඔවුන් දෙදෙනා කර ඇත්තේ, පොන්සේකා සහ ඔහු පිටුපස සිටි හිටපු හමුදා නිලධාරීන්, දේශපාලන වශයෙන් නොවැදගත්, සිවිල් පාලන තන්ත‍්‍රයට කිසිසේත්ම තර්ජනයක් ඉදිරිපත් කළ නොහැකි තත්ත්වයකට පත් කිරීමයි. මිලිටරි පසුබිමකින් පැමිණ, ෆීල්ඞ් මාෂල් වූ පොන්සේකා දේශපාන වශයෙන් අවලංගු කිරීමයි.
මේ අතර සියලූ දේශපාලන පසුබෑම් මැද්දේ සිරිසේන-වික‍්‍රමසිංහ දෙදෙනා ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ඉතාම ඉවසුම් සහගත සහ විචක්ෂණ කාර්යයක් කර ඇත. එනම් 2009න් පසුව රාජපක්ෂ පාලන සමයේදී ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයට වාසි වන පරිදි සකස්කර තිබුණු, ලංකාවේ රාජ්‍යයේ සිවිල්-මිලිටරි සම්බන්ධතාව, සිවිල් දේශපාලන ව්‍යුහයන්ට වාසි වන පරිදි යළි සංශෝධනය කිරීමයි. එය ඔවුන් දෙදෙනා ඉතාම සූක්ෂ්මව ලබාගත් දේශපාලන ජයග‍්‍රහණයක්ද වෙයි. පපඩම් බැදීම වැනි දේශපාලන විශ්ලේෂණ බහුල මේ කාලයේ මෙවැනි දේ දේශපාලන විචාරකයන්ගේ ඇස්වලට හසු වන්නේද නැති තරම්ය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වියත්මග සහ පාකිස්ථානය පිළිබඳ තේමාවට ප‍්‍රවිෂ්ට වීමට මේ පසුබිම අපට විවරයක් සපයයි.
ගෝඨාභය ප‍්‍රපංචය
සරත් පොන්සේකා ප‍්‍රපංචයට දැන් එහි දේශපාලන විභවතාව අවසන් වී තිබෙන බව පෙනේ. කාලයක් යටවී තිබුණු ගෝඨාභය ප‍්‍රපංචය දැන් අලූතෙන් මතු වෙමින් පවතී. ගෝඨාභය බලයට පත්වූ විට ලංකාවේ ෆැසිස්ට්වාදී පාලනයක් ඇති වෙනු ඇතැයි බොහෝ දෙනා බිය පළ කරතත්, එම බිය ප‍්‍රචාරකවාදී විග‍්‍රහයන්ට පමණක් තුඩු දී තිබෙන බවද පෙනේ. මට පෙනෙන හැටියට, තම නායකත්වයෙන් ආණ්ඩුවක් පිහිටුවන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යටතේ පළමුවෙන් සිදුවෙනු ඇත්තේ දෙයාකාර පරිවර්තනයකි. පළමුවැන්න නම්, ගෝඨාභයට පුද්ගලික වශයෙන් ළැදි, හමුදා-ජාතිකවාදී දේශපාලන මතවාදයෙන් සන්නද්ධවූ, හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ ති‍්‍රවිධ හමුදා නිලධාරීන්ගෙන් සමන්විත බල වළල්ලක් ආණ්ඩුව ඇතුළට ප‍්‍රවිෂ්ට වීමයි. දෙවැන්න, ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය සහ හමුදා නිලධර තන්ත‍්‍රය සිවිල් ආණ්ඩුවේ අමාත්‍යාංශ, දෙපාර්තමේන්තු සහ ආයතන පාලනය කරන නව නිලධර තන්ත‍්‍රයක් ලෙස ඉදිරියට ගැනීමයි. මේ දෙක විසින්ම කරනු ඇත්තේ ලංකාවේ දැනටම දුර්වල කරනු ලැබ ඇති, ප‍්‍රජාතාන්ති‍්‍රක ආණ්ඩුකරණ ව්‍යුහය තුළ සිවිල් -හමුදා බල තුලනය, හමුදා බලවේගවලට තීරණාත්මක ලෙස වාසිවන පරිවර්තනයකට භාජනය කිරීමයි. සෘජු මිලිටරි පාලනයක් ළඟදීම ඇති කිරීමට තරම් ලංකාවේ දේශපාලන ප‍්‍රතිවිරෝධතා තවමත් තියුණු වී නැත.
මෙම දේශපාලන අනතුර ගැන එජාපයේ, ශී‍්‍රලනිපයේ සහ පොහොට්ටු පක්ෂයේ සිටින සිවිල් දේශපාලන නායකයන්ට, ඇත්තේ කවර අවබෝධයක්ද යන්න තවමත් පැහැදිලි නැත. එහෙත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට කැපවූ බලවේගවලට නම් මෙය, මගහැරිය යුතු අනතුරක් නොවේ. මෙම අනතුර වැළැක්විය හැකි එක් මගක් නම්, විකල්ප පුවත්පත්වලවත් මේ ගැන විවෘතව සහ ගැඹුරට සාකච්ඡා කිරීමයි.
