No menu items!
28.1 C
Sri Lanka
11 September,2025
Home Blog Page 570

කවියන් කියන්නේ සංවේදී පිරිසක්

 

මහින්ද ප‍්‍රසාද් මස්ඉඹුල

සාහිත්‍යයට අඩිය තැබුවේ කොහොමද?
මේ හිටපු පුංචි කාලයේදී සාහිත්‍යකරුවෙක් වෙනවාය කියලා අදහසක් තිබුණේ නැහැ. ආකර්ෂණය තිබුණේ සිනමාවට. ඒ කාලයේ මට ලියන්නත් බැහැ, සිංහල ව්‍යාකරණත් බැහැ, දක්ෂත් නැහැ. කොහොම වුණත් අවුරුදු 15 ඉඳන් සඟරාවලට සිව්පද කවි ලියලා තියෙනවා.
ඒ කාලයේ සිනමාවට සම්බන්ධ දේවල් දැනගන්න තිබුණු ප‍්‍රධාන මාධ්‍යය සරසවිය පත්තරය පමණයි. මම සිනමා හීනය එක්ක සරසවිය කියවලා විශාල සිනමා දැනුමක් ලැබුවා. සරසවියෙන් කලාකරුවන්ගේ ලිපින බලලා මම ලිපි යැව්වා. 1999දී සනත් අබේසේකර මහතා මට ලියුමක් ලියලා තිබුණා ටෙලිනාට්‍යයක වැඩ කරන්න කොළඹ එන්න කියලා. මම කලා ක්ෂේත‍්‍රයට ආවෙ ‘දිළිසෙන සල්ලි’ කියන නාට්‍යයේ ටීබෝයි විදියට.

මට හරිම සතුටුයි. මම එතෙක් ටීවී එකේ දැකපු නළුනිළියන් හැබැහින් දකිනවා. එතැනින් පටන්ගෙන 2012 විතර වෙද්දී කාර්යබහුල වෘත්තිකයෙක් බවට පත්වෙනවා. කලා අධ්‍යක්ෂ, නිෂ්පාදන කළමනාකරණ, දෙවන හා තුන්වැනි සහාය අධ්‍යක්ෂ වගේ තනතුරුවලින් ප‍්‍රධාන සහාය අධ්‍යක්ෂ දක්වා ආවා.

කොළඹදී මම කවිය ගැන වෙනම කියැවීමක් හදාගත්තා. යොවුන් පුවත්පත්, කාන්තා පුවත්පත්වලට ලියූ මම රාවය වගේ පුවත්පත්වලට ලියන්න පටන්ගත්තා. ඒ කාලයේ ‘මකරන්ද’ සහ ‘කවි සියපත’ කියන පොත් දෙකට මගේ කවි තෝරාගත්තා. අනෙක් පැත්තෙන් ටෙලිනාට්‍ය එක්ක විවිධ තැන්වල ඇවිදින්න ලැබුණා. මම ලියූ කවි එකතු කොට කවි පොතක් පළකිරීමේ හැකියාවකුත් ඇතිවුණා.

සන්ථව ප‍්‍රකාශන ආයතනය ආරම්භ වුණේ කොහොමද?
කවි පොතක් ලියාගත්තාට කිසිම අදහසක් නැහැ පළකිරීම ගැන. පොත් කර්මාන්තය ගැන දන්නේ නැහැ. මට ඒ වෙද්දීත් කවිවලට හොඳ ප‍්‍රතිචාර තිබුණා. ඒ නිසා මේ කවි එකතු කරගෙන ෆයිල් එකක දාගෙන ප‍්‍රධාන පෙළේ ප‍්‍රකාශකයන් හැමෝම ළඟට අරගෙන ගියා. මම ඔවුන්ට වරදක් කියන්නේ නැහැ. මම ආධුනිකයෙක්. උස්සගෙන ආවේ කවි පොතක්. ඉතින් ලෝකයෙ ලොකුම තරහකාරයෙක් විදියටයි මාව දැක්කේ. පොත් අතටවත් ගත්තේ නැහැ. අන්තිමේ මම සල්ලි ටිකක් එකතු කරගෙන කර්තෘ ප‍්‍රකාශනයක් හැටියට පොත මුද්‍රණය කළා.

පොත කඩවලට දැම්මෙ මම. පුස්තකාලවලට දැම්මෙ මම. හැබැයි ලාභයක් තැකුවෙ නැහැ. මම කල්පනා කළේ මේ පොත මිනිස්සු අතරට ගෙනියන්නයි. ඒ පොත සෑහෙන පිරිසක් කියෙව්වා. ඒකෙන් මම අත්දැකීමක් ලැබුවා පොතක් මුද්‍රණය කිරීම, වට්ටම් ලබාදීම, බෙදාහැරීම, මුදල් එකතුකිරීම ගැන. මම ‘සෙංකොට්ටං’ ලියද්දී දැනගෙන හිටියා ඒකට ඉල්ලූ‍මක් ඇතිවෙන බව. යම් අය මට කතාකරලා පොත මුද්‍රණයට ඉල්ලලාත් තිබුණා. ඒත් මම ඒ වෙලාවෙ කල්පනා කළා මේ පොතත් මම මුද්‍රණය කරනවා කියලා. ඒ වෙලාවෙ තමයි මගේම මුද්‍රණ ආයතනයක් විදියට පොත මුද්‍රණය කරන්න හිතුවේ. ඒ පොතට ලොකු ඉල්ලූ‍මක් හැදුණා. එතැනින් හැදුණු ආදායමෙන් තමයි මට පොත් මුද්‍රණය කරන්න තරම් ආර්ථික හයියක් හැදුණේ.

වෙනත් ලේඛකයන්ගේ පොත් මුද්‍රණය ආරම්භ වුණේ කොහොමද?‍
සෙංකොට්ටන්ට පස්සෙ මම ක්ෂේත‍්‍රය ගැන අවබෝධයෙන් හිටියා. අජන්තා හපුආරච්චිගේ කවි පොතක් කළා ඒ කාලයේදී. ඉන්පසුව පොත් කරන්න පටන්ගත්තා. මේ වෙද්දී මම කවි පොත් සීයක් විතර මුද්‍රණය කරලා තියෙනවා. මම නවකථා වගේ පොත් මුද්‍රණය කරලා තියෙන්නේ තුනක් විතර. කිසි කෙනෙක් කවි පොත් බාරනොගන්න කාලයේදි මම කවි පොත් කළා.

කවි පොත් ප‍්‍රකාශනය ලාභ ලැබෙන වැඩක්ද?
නැහැ. ළහිරු කිතලගමගේ පොතෙන් සහ රත්න ශ‍්‍රී මහත්තයාගේ පොත් දෙකෙන් පමණක් පාඩුවක් නොලබා ඉන්න හැකිවුණා. දැන් අපි කවි පොත් 500ක් මුද්‍රණය කරන්නේ. කතුවරයාට කර්තෘ භාගයත් දුන්නාට පස්සේ ලාභයක් නැහැ. ප‍්‍රකාශකයෙක් වුණාට මට වෙළෙන්දෙක් වෙන්න අදහසක් නැහැ. මගෙන් ගන්න අයට පුළුවන් තරම් සහනයක් විදියට පොත් දෙනවා. බොහෝ විට 50% වට්ටමට පොත් දෙනවා. ඒක කරන්නේ කවි පොත් ප‍්‍රචලිත කරන්න. මේ හැමදේම කරන්න මට ශක්තිය ලැබිලා තියෙන්නෙ විශේෂයෙන් සෙංකොට්ටං සහ යම් ප‍්‍රමාණයක් මාණික්කාවත අලෙවි වීමෙන් ලැබුණු ආදායම නිසා. හෙට වුණත් මට ඒ ආදායම නැතිවුණොත් මට පොත් ප‍්‍රකාශනය නවත්වන්න වෙනවා. හැබැයි මම දන්නවා මම පොතක් ලිව්වොත් ඉල්ලූ‍මක් තිබෙන බව.

ඔබ කලාකරුවෙක්. පොත් ප‍්‍රකාශකයා කියන අසීරු කටයුත්ත කරද්දී මුද්‍රණය කරන පොත් ප‍්‍රමාණය ගැන ලේඛකයන් රවටලා ලාභ ලැබීම ගැන චෝදනා එල්ලවෙනවා නේද?
මම විනිවිදභාවයෙන් යුතුව කටයුතු කරනවා. මම බොහෝ වෙලාවට පොත්වලින් සහ මුදලින් තමයි පියෙව්වෙ. කවුරුවත් නිල වශයෙන් චෝදනා කරලා නැහැ. හැබැයි කවුරුහරි කියනවා නම් මම වැඩිපුර පොත් මුද්‍රණය කරලා අඩුවෙන් සල්ලි ගෙව්වා කියලා, මම ඒ අදහස ගැන සතුටු වෙනවා. ඔවුන්ගෙ අහිංසක අදහසක් විදියටයි මම ඒක සලකන්නේ.

ඉදිරියේදී සන්ථව ප‍්‍රකාශන නවතීවිද?
ම්…. ඇත්තටම මෙහෙම දෙයක් තියෙනවා. කවියන් කියන්නෙ සංවේදී පිරිසක්. ඔවුන් එක්ක මේ වගේ ගනුදෙනුවක් කරන්න අමාරුයි. හැඟීම් ගනුදෙනුවක් කරන්න පුළුවන්. මූල්‍යමය වශයෙන් ගනුදෙනු කිරීම අපහසු බව මට හැඟිලා තියෙනවා. එතැනදී ඔවුන් සීයට සීයක් අවංක නැහැ කියලාත් හිතනවා. මම මේ හැම දෙයක්ම කරන්නේ අත්දැකීම් විෂයෙහි පෝෂණය වෙන්න. ඒ නිසා මේක නතර වෙන්න පුළුවන්. මම මේ දේවල්වලින් යැපිලා නැහැ.

මුද්‍රණය කරන්න පොත් තෝරාගන්නේ කොහොමද?
මූලිකව කවි ටික බලනවා. හැබැයි ඒකත් ප‍්‍රායෝගික තලයේදී අමාරුයි. මොකද දවසකට දහයක් පහළොවක් කතාකරනවා කවිපොත් කරන්න කියලා. ඉතින් කියවන්න අමාරුයි. මේ වෙද්දි මම මේ අවුරුද්දෙ කරන කවි පොත් ටික තීරණය කරලා ඉවරයි. මම හඳුනාගෙන තිබුණොත් මේ කවියා පොතක් දුන්නොත් ඒක මුද්‍රණය කරනවා කියලා, මම ඒවාට ප‍්‍රමුඛතාව දෙනවා.

ඔබ නිර්මාණයක් කරන්න විශාල කාලයක් ගන්නා නිසා ඒ නිර්මාණවලට වෙළෙඳපොළේදී සාපේක්ෂව ඉහළ ඉල්ලූ‍මක් තියෙනවා නේද?
වෙන්න පුළුවන්. මට හරියටම ගණනක් කියන්න බැහැ. ඒත් සෙංකොට්ටං කොච්චර ගහලා තියෙනවාද කියලා ඇහුවොත් 50,000ට වැඩි ලක්ෂයට අඩු සංඛ්‍යාවක් මුද්‍රණය කරලා තියෙන බව කියනවා. ඒත් මම අද ? පොතක් ලියලා හෙට දැම්මත් ඒක මිලදී ගන්න දහස් ගණනක් ඉන්න බව රහසක් නෙවෙයි. මම හිතන්නේ නැහැ මගේ නිර්මාණ පරිපූර්ණයි කියලා. ඒත් මම දන්නවා මට ආදරය කරන පාඨකයන්ගේ විශ්වාසය ආරක්ෂා කළ යුතුයි කියලා.

ලොකු ලාභයක් නැති සාහිත්‍ය වැඩවලට කාලය වැයකරන ඔබ ඔබේ පෞද්ගලික, ආර්ථික ජීවිතයට යොමුකරන අවධානය මොන වගේද?
ඒ පැත්ත ගැන හිතුවා අඩුයි. තවමත් මට කියලා ගෙයක් නැහැ. කවුරුවත් ඒ අවශ්‍යතාව පෙන්වලා මට කරදර කරලාත් නැහැ. ඒත් ඉදිරියේදී ඒක කරගන්න අවශ්‍යයි. මට තියෙන ලොකුම අවශ්‍යතාවක් තමයි මගේ දුව මේ අධ්‍යාපන රටාවෙ ගොදුරක් නොකර ඉන්න එක. දරුවන් මුහුණදෙන පීඩනයට මගේ දරුවා මුහුණ නොදී ඉන්නේ කොහොමද කියන එක ගැන මම හොයනවා. මගේ ගමන් බිමන් වගේ වැඩවලට පොඩි කාර් එකක් තියෙනවා. ඒක කාලය කළමණාකරණයට අත්‍යවශ්‍ය නිසා. ඒ හැරුණාම මට කිසිම ආර්ථික සම්පතක් නැහැ.

පුත්තලම ප්‍රාදේශීය සභා සභාපති බන්ධනාගාරයට

0

පුද්ගලයෙකුට වෙඩි තබා ඝාතනය කිරීමේ චෝදනාවකට පුත්තලම මහාඅධිකරණයෙන් ඇප ලබා සිටින පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාවේ සභාපති අංජන සඳරුවන් විසින් ඇප කොන්දේසි කඩ කිරීම හේතුවෙන් ඔහුව රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට සැප්තැම්බර් 17 වැනිදා පුත්තලම මහාධිකරණ විනිසුරු ඒ.එල්.එම්. පටබැඳිගේ  විසින් නියෝග කර ඇත.

පුත්තලම මහාධිකරණය ඉදිරියේ විභාගවන ඝාතන නඩු විභාගයක් සම්බන්ධයෙන් ඔහුව ඇප මත නිදහස් කර තිබුණි. ඇප කොන්දේසි අනුව අංජන සඳරුවන් මහතාට විදේශගත වීම තහනම් කර තිබී ඇති නමුත් ඔහු විසින් සැප්තැම්බර් 10 වැනිදා කටුනායක ගුවන් තොටුපලේදී විදේගතවීමට උත්සාහ කර ඇත. නඩු විභාගය අවසන් වන තෙක් ඔහුව රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට විනිසුරුවරයා නියෝග කර ඇත.

මදුරන්කුලිය ප්‍රදේශයේදී 2010 ජනවාරි මාසයේදී දේශපාලන හේතු මත වයස අවුරුදු 16ක තරුණයෙක්ව ඝාතනය කළේයැයි අංජන සඳරුවන් චෝදනා ලබා ඇත.

එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් 2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වී ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් පසුව පුත්තලම ප්‍රාදේශීය සභාවේ සභාපතිධූරයට අංජන සඳරුවන් පත්විය.

පුත්තලම ප්‍රාදේශීය සභා සභාපති බන්ධනාගාරයට

0

පුද්ගලයෙකුට වෙඩි තබා ඝාතනය කිරීමේ චෝදනාවකට පුත්තලම මහාඅධිකරණයෙන් ඇප ලබා සිටින පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාවේ සභාපති අංජන සඳරුවන් විසින් ඇප කොන්දේසි කඩ කිරීම හේතුවෙන් ඔහුව රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට සැප්තැම්බර් 17 වැනිදා පුත්තලම මහාධිකරණ විනිසුරු ඒ.එල්.එම්. පටබැඳිගේ  විසින් නියෝග කර ඇත.

පුත්තලම මහාධිකරණය ඉදිරියේ විභාගවන ඝාතන නඩු විභාගයක් සම්බන්ධයෙන් ඔහුව ඇප මත නිදහස් කර තිබුණි. ඇප කොන්දේසි අනුව අංජන සඳරුවන් මහතාට විදේශගත වීම තහනම් කර තිබී ඇති නමුත් ඔහු විසින් සැප්තැම්බර් 10 වැනිදා කටුනායක ගුවන් තොටුපලේදී විදේගතවීමට උත්සාහ කර ඇත. නඩු විභාගය අවසන් වන තෙක් ඔහුව රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට විනිසුරුවරයා නියෝග කර ඇත.

මදුරන්කුලිය ප්‍රදේශයේදී 2010 ජනවාරි මාසයේදී දේශපාලන හේතු මත වයස අවුරුදු 16ක තරුණයෙක්ව ඝාතනය කළේයැයි අංජන සඳරුවන් චෝදනා ලබා ඇත.

එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් 2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වී ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් පසුව පුත්තලම ප්‍රාදේශීය සභාවේ සභාපතිධූරයට අංජන සඳරුවන් පත්විය.

ජොන්ස්ටන්ගේ ඇප අයදුම්පත ප්‍රතික්ෂේප වෙයි

 

ස.තො.ස. ආයතනයේ මුදල් අවභාවිත කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලැබ රිමාන්ඩ් බාරයට පත්ව සිටින ඒකාබද්ධ විපක්ෂ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ජොන්ස්ටන් මහතා විසින් අභියාචනාධිකරයෙන් ඉල්ලා සිටි ඇප අයදුම්පත සැප්තැම්බර් 17 වැනිදා අභියාචනාධිකරණය මඟින් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.

අභියාචනාධිකරණ විනිසුරුවරුන් වන ජනක් ද සිල්වා සහ අදල වෙංගප්පුලි විසින් එම නියෝගය ලබා දී ඇත.

කුරුණෑගල මහාධිකරණ විනිසුරු මේනකා විජේසුන්දර විසින් ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දුව රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කරන ලෙස නියෝග කර තිබුණේ සැප්තැම්බර් 03  වැනිදාය. රුපියල් ලක්ෂ 52 ක් වටිනා ලංකා ස.තො.ස. ආයතනයේ භාණ්ඩ තොගයක් 2013 සැප්තැම්බර් 21 දින ලබාගෙන තිබුණු අතර එම භාණ්ඩ තොගය මැතිවරණ කටයුතු සඳහා යොදවා තිබුණි. එම භාණ්ඩ තොගය ලබාගැනීමට එවකට ස.තො.ස. ආයතනය භාරව සිටි අමාත්‍යවරයා වශයෙන් ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු මහතා මැදිහත් වී තිබුණු බවට චෝදනා එල්ලවී ඇත. එම චෝදනාව සම්බන්ධයෙන් කුරුණෑගල මහාධිකරණයේ විභාග වන නඩුවෙහි තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කරන තෙක් ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දුව රක්ෂිත බන්ධනාගාර කරන ලෙස එම නියෝගය ලබා දී තිබුණි. එම තීන්දුව ලබාදීමෙන් පසුව ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු මන්ත්‍රීවරයාගේ පාර්ශ්වයෙන් අභියාචනාධිකරණයේදී ඇප ඉල්ලා ඇත.

කුරුණෑගල මහාධිකරණයේ විභාග වන නඩුව කඩිනමින් නිම කොට තීන්දුව ලබාදීමට බලාපොරොත්තු වන බව කුරුණෑගල මහාධිකරණ විනිසුරුවරිය වන මේනකා ජයසුන්දර විසින් නඩුව විභාගයට ගැනීමේදී ප්‍රකාශ කර ඇත.

එක්තරා දුක්බර පේ‍්‍රම නිම්නයක වික්ටරයානු මියුරු සර

0

වික්ටර් රත්නායකගේ ළයාන්විත වූත්, හැඟීම්බර වූත් අලූ‍ත් හඬ හැට-හැත්තෑව-අසූව දශකවල ලාංකීය පොදු තාරුණ්‍යයේ හද ස්වරයන් හා යා වී, පහසුවෙන් සුසර විය. ඔහුගේ මියුරු ගායනාවන්ට නිසි වන සමකාලීන චින්තන පරාසයන් මනාව ආරෝපණය කරන ලද්දේ ගීත රචකයන් විසිනැයි කිව හැකිය. ප‍්‍රධාන වශයෙන් වික්ටර්ගේ හඬ ඔස්සේ ප‍්‍රබල සාහිත්‍යමය සහ චින්තනමය සන්නිවේදන කාර්යයක යෙදුණු ගීත රචකයන් දෙදෙනා වනුයේ සුනිල් ආරියරත්න සහ පේ‍්‍රමකීර්ති ද අල්විස් බව පෙනීයයි. මේ ලිපියට පාදකවූ ඇරියුම අනුව දැන් වික්ටර්-පේ‍්‍රමකීර්ති සුසංයෝගය පිළිබඳව කෙටියෙන් හෝ විමසීමක් කළ හැකිය. පේ‍්‍රමකීර්ති, වික්ටර්ගේ නිර්මාණ දිවියේ බැඳුණු හොඳම මිතුරා සේම ඔහුට ගී ලියූ ප‍්‍රධාන ගේයපද රචකයන් දෙදෙනාගෙන් කෙනෙකි. එහෙයින් වික්ටර් ගැන කතාකරන විට, ඔහුත් සමග වික්ටර් කළ නිර්මාණ වෙනම ගෙන විමසීම කරුණු කිහිපයක් නිසා වැදගත් වේ. ප‍්‍රධාන වශයෙන් එමගින් වික්ටර් ගැයීම සඳහා ගී තෝරාගෙන ඇත්තේ කවර ගුණාත්මක නිර්ණායකයන් මතද යන්න පැහැදිලි වනු ඇත; ඔහු සිය ගීතයට සාහිත්‍ය රසය, කාව්‍යාත්මක ආලෝකය සහ යහපත් අරුත් මුසු කරගැනීමට කෙතරම් සූක්ෂ්ම වී ඇද්දැයි වැටහී යනු ඇත.

තමාගේත්, පේ‍්‍රමකීර්තිගේත් නිර්මාණාත්මක සමෝධානය සම්බන්ධව පසු කලෙක වික්ටර් රත්නායකම මෙසේ පවසයි. ‘අප දෙදෙනාගේ සුසංයෝගය හරියට රැුයයි සඳයි වගේ වුණා. රැුය බැබළුණේ සඳ නිසායි. සඳ බැබළුණේ රැුය නිසායි.’ (දිනමිණ, 2017 ඔක්තෝබර් 24)
සෞන්දර්යාත්මක අර්ථයෙන්ද, හුදෙක් ආරෝපණාර්ථයෙන්ද එම උපමායෝජක හැඳින්වීම ඔවුන් දෙදෙනාගේ කලා ජීවිතද්වය විෂයයෙහි මනාව ගැළපී සිටී. ජනකවි රිද්මයෙන් පෝෂිත, භාෂා දැනුමෙන් සන්නද්ධ සහ ක්ෂණික කාව්‍යානුභූතීන්ගෙන් දීප්ත නිර්මාණ ශක්තියක් පේ‍්‍රමකීර්ති සතු විය. එය මනාව හඳුනාගත් වික්ටර් ඔහුගේ ගී පදවලට ප‍්‍රවේශමෙන් ගීතාත්මයන් ඇතුළු කරනුයේ සිය නිසඟ කලා අවබෝධයෙන් සහ මනාව තියුණු කරගත් සංගීත ඥානයෙනි. ඔවුන්ගේ නිර්මාණ බොහෝ දුරට සමකාලීන, ගැමි හා නාගරික, නිහඬ එහෙත් විමසුම් සහගත තාරුණ්‍යයෙහි ආකල්ප කලාපයේ ජීව ලක්ෂ්‍යයන් සමග මැනවින් යාවිණි. ඔවුන් දෙදෙනාද එකල මැද පන්තික ජීවිතය තුළ සාමාන්‍ය සමාජයේ පයගසා සැරිසරන්නන්ව සිටීම මීට බලපාන්නට ඇත.

වික්ටර්ගේ ගීතමය කටහඬ පේ‍්‍රම-සරාගී එකක් වුවද අවශ්‍ය තැනදී සෝබර හා බැතිබරද විය. එය එක අතකින් එසමයෙහි පුරුෂ පේ‍්‍රමයේ විශේෂතා සමගද, අනෙක් අතින් බෞද්ධාගමික සංකල්ප සහිත යටිතල ජනමනස සමගද සමගාමීවූ පොදු හඬක් මෙනි. එහෙයින් වික්ටර්-පේ‍්‍රම් ගීතාවලිය විමසන්නෙකුට බොදු බැති උපේක්ෂාව, මාතෘත්වය සහ පවුල් සබඳතා, සාහිත්යික සහ සංගීතික සෞන්දර්යය, නව්‍ය අත්හදාබැලීම්, තාරුණ්‍යය, පේ‍්‍රමය සහ විරහව යනාදි තේමාවන් කෙසේවත් අතහැර යා නොහැක. විමසිය යුතුම තවත් විශේෂ ක්ෂේත‍්‍රයක් වනුයේ වික්ටර් සහ පේ‍්‍රම් එකතුවෙන් වෙනත් ගායක-ගායිකාවන් උදෙසා තැනුණු නිර්මාණයන්ය. මේ දෙදෙනා එක්ව කළ නිර්මාණ නියැදියක් තෝරාගෙන ඉහත දැක්වූ තේමා මායිම් තුළ තබා සැකෙවින් විමසා බැලීම මෙහිලා යෝග්‍ය බව සිතමි.

රඹුකන සිද්ධාර්ථ හිමි ලියූ ‘බුදු හාමුදුරුවො අපිත් දකින්නැති’ ගීතයත්, පේ‍්‍රමකීර්ති ලියූ ‘දෙව්රම් වෙහෙරේ’ හා ‘නිවන් දුටු හිමි රුවන් පිළිරුව’ යන ගීත දෙකත් අපේ නූතන ජනප‍්‍රිය බොදු ගී සාහිත්‍යයේ කේන්ද්‍රීය නිමැවුම්ය. මේ ගීත තුන පරිකල්පනය කරනුයේ වෙනස් සිතිවිලි ආස්ථානයන් තුනකි. ඒවා පිළිවෙළින් මෙසේ කැටි කරගත හැකිය.

1. එදවස බුදුන් බැහැදැක ඇති නමුත් නිර්මාණාවබෝධයට පින් මඳවූ බව. 2. එදවස තමන් (කථකයා)නොසිටි අතර සිටියේ නම් බුදුන්ගේ පිළිසරණ ලබන්නට තිබූ බව 3. බුදුන්ගේ අනුපමේය ප‍්‍රතිරූපය අසල කථකයාගේ කුදුබව සහ අචල භක්තිය.

වික්ටර් මේ මනරම් රචනා තුනම ගයනුයේ එක ම සාවධානයකිනි. විශේෂයෙන් ඔහුගේ ගැයුම්වල සියුම් තැන් මගින් සමාජීය පෘථග්ජන දිවියේ පරාජිත, අසරණ බව අඟවන්නේ බුදුරජුන්ගේ සංකල්පීය මහා පෞරුෂය නොපිරිහෙළා පිළිබිඹු කරමිනි. ‘මම එමි බවඳුරු කතර ගෙවා’, ‘සහසක් දොම්නස් දුක්ගිනි අතරේ’ වැනි ගැයුම් ඛණ්ඩ, සිංහල ගීත සාහිත්‍යය තුළ නවමු මාවත්ය.

ඊට අමතරව ‘නිවන් දුටුවැයි කෙසේ කියමුද’, ‘සමිඳු පාමුල පිදෙන විලසින්’, ‘ජය සිරි මහ බෝ සෙවණේ’ වැනි බොදු ගී පේ‍්‍රමකීර්ති ලවා ලියවාගන්නා වික්ටර් ‘මරු කතරේ මිනිස් පුරේ කොතැනක වේවා, මෙතේ බුදුන් පාමුල මා නෙළුමක් වේවා’ යනාදි ලෙස වන පද රැුගෙන මිල්ටන් මල්ලවාරචිචි ගයන මියුරු ගීතයද නිර්මාණය කරයි.

‘ආදරයේ උල්පත වූ අම්මා’ ගීතය අනෙකුත් මව් ගුණ ගී අබිබවන්නේ ද පේ‍්‍රමකීර්තිට ම ආවේණික අමුතු පරිකල්පනය හා බොදු සංකල්පීය ඌරුව සේ ම, වික්ටර්ට ම ආව්ණික අමුතු තනු නිර්මාණ හා නිවා සනහන ස්වරූපයේ ගායනයත් නිසා ය.

ඒ ගීතයේ ඇතැම් තැන්වලින් ගී පද සහ සංගීතය එක් ව පරිසමාප්තව නිමවූ සෞන්දර්ය ගුණයක් නික්මී එනු රසිකයාට දැනෙයි.
‘සඳ දිය කොට කිරි වතුරෙන් ඒ දියරෙන් මුව දෝවා…’ ‘.. සිහිනෙන් ගෑ සුවඳක් මෙන්
සිහි වෙයි ඒ කිරි සුවඳ ඔබේ’

මෙකී සෞන්දර්යාත්මක කලාපය වික්ටර් ගීත කලාව තුළ තැනූ සුවිශේෂීම, සුමිහිරි විඳුම් පෙතකිය යන්න මගේ අදහසයි. ඔහු දුටු සරල ගීතය අද ජනප‍්‍රිය රැල්ලේ ආයාචනාත්මක වූ විච්චූරණ- විචිකිච්චා ගීත රැුල්ලෙන් බොහෝ ඈතක පිහිටන සන්සුන්වූත් සාහිත්‍යාර්ථ සම්පන්නවූත් පේ‍්‍රම ගීතයක් විය. ගීතයකින් විඳිය හැකි මිහිරියාව ජීවන ප‍්‍රබෝධයේදී මෙන්ම විරහ ශෝකයේදීද හදට සමීප කරවන ඒ ගීත රැුස තවමත් යුගයෙන් යුගයට අලූ‍ත් වන තරුණ පරපුර සතු වන දායාදයක් වන්නේ එහෙයිනි.

සාමාන්‍යයෙන්, වික්ටර් ගීයකට යොදන සංගීතය සුදුසු පරිදි ජන ගීයෙන්, බෞද්ධ සංස්කෘතියෙන්, හින්දුස්ථානි සංගීතයෙන්, බටහිර සංගීතයෙන් හෝ වෙනත් මූලාශ‍්‍රයන්ගෙන් පැනෙන නාද රටාවලින් කදිමට සැරසෙන්නේ වෙයි. ඒ සංගීත මුසුව වෙනම සැලකීමේදී පේ‍්‍රම් ලියූ ගීද, වික්ටර්ගේ ස්වර නාදාදියෙන් ඔපමට්ටම්වී ඇති අපූරුව වැටහී යයි. වික්ටර්ම ගයන ‘මව් වෙස්සන්තර දේවිය වාගෙයි’, ‘මං ආදර පෙම්මාදර බින්දුමතී’ වැනි ගී සේම ෆ්‍රෙඞී සිල්වා ගයන ‘පාං කිරිත්තා තක්කිට තරිකිට’ වැනි ගීද සලකා බැලීමේදී ජනවහර, ගැමි පරිසරය, සරල දිවිපෙවෙත යනාදි මූලයන් ඔස්සේ පොදු ගීත අත්දැකීම් ගොඩනැගීමට පේ‍්‍රම් සහ රත්නේ දෙමිතුරන් දක්වන දස්කම පසක් වෙයි. පේ‍්‍රම් සිය පන්හිඳ අහුලාගෙන තිබුණේ ගම්බද පොළොවකින් බව ඔහු ලියූ මුල් ගීවලින්ම පැහැදිලි විය. වික්ටර් ඒ සරල පද සරල සංගීතයෙන් ම ඔප දමා නැවත ගමට පාවීයන සැහැල්ලූ‍ හඬකින්ම ගායනා කිරීමේදී පළකර ඇත්තේ මියුරු සංවරයකි.

‘තණනිල්ලට ඔබෙ දෙපතුළ මොළකැටි බව දෙන්න නල රැුල්ලට ඔබේ සුසුම්වල සිහිලස දෙන්න ජීවත් වන ඩිංගට මට සැනසීමෙන් ඉන්න එපා මැණිකෙ හිත පමණක් කිසිවෙකුටත් දෙන්න’

සෞන්දර්යයෙනුත්, මෙරට ආවේණික ජනජීවිත අත්දැකීමෙනුත් ගීතය පෝෂණය කළ මේ කලාකරුවන් දෙදෙනාගේ එකතුව වඩාත්ම ජනකාන්ත ගී නිමවා දුන්නේ ආදරවන්තයන්ට සහ ආදරවන්තියන්ට යැයි කිවහොත් එය නිවැරදිය. සෑම කෙනෙකුටම පෙමින් බැඳෙන විට දැනෙන ප‍්‍රහර්ෂය සමග විඳින්නටත්, පෙමින් බිඳෙන විට සොවින් මුමුණන්නටත් ඔවුන් ගීතයක් ඉතිරිකර ඇත.

ඔවුන්ගේ ගී සමාගමයට මුල් වන ආදර අත්දැකීම් ගමෙන් නගරයට, මාවතෙන් සරසවියට, බෝඩිමට, පන්සලට, වෙරළ ඉමට සහ වැසි සුළං අතරට සැබෑ සිතිවිලි අතින’ත ගෙනයන ඒවාය. පරපුර ගණනක රසවතුන්ට සහ මහලූ‍ නොවන තරුණ තරුණියන්ට ඒ ගී පද වනපොත්ව ඇතුවාට සැකයක් නැත.

අද මෙන් නොව, තාරුණ්‍යයේ පේ‍්‍රමය භෞතික සම්බන්ධයන්ගෙන් වහාම වැසී නොයන සංකල්පීය ආදර විජිතයක්ව තිබුණු සමයේ ඒ මානව සබඳතාව හැඟීම් සාහිත්‍යයකින් සහ උණුසුම් සංවේදීතාවකින් පුරවාලූයේ ගීත සාහිත්‍යයයි. වික්ටර්ලා සහ පේ‍්‍රම්ලාගේ නිර්මාණ ශ‍්‍රමය උදක්ම සම්පූර්ණ කරනු ලැබුයේ ඒ සමකාලීන පරපුරේ චින්තන රික්තයයි. හැත්තෑව දශකය ප‍්‍රධාන කොට සිංහල කවියේ, කණ්ඩායම් ගීතයේ, සරල ගීත අභිෂේකයේ, ගුවන් විදුලි ජනප‍්‍රියතාවේ, සාහිත්‍ය නාට්‍ය සිනමා නාට්‍ය ප‍්‍රබෝධයේ ආදි වශයෙන් අද පවා සිහිකෙරෙන අගයන් බිහිකරන ලද්දේ මෙවන් දායකත්වයන් විසින්ය යන්න අපට පිළිගැනීමට සිදුවේ. පේ‍්‍රමය හදවතටත්, එතැනින් සිරුරටත් ගෙන හැඟීම්බර වදන් සිය කටහඬෙහි ගිල්වා ගැයීමෙහි අසමසම හැකියාවක් වික්ටර් සතුය. ‘ඔබෙ දෙතොල් පෙති ළිහී’ ගීතය පමණක් අසන්න. එවන් ගායනයක් කළ හැක්කේ ඔහුට පමණක්ම නොවේදැයි කියන්න.

වර්තමානය වන විට ගීතයක අරුත නොවැටහෙන, ගැඹුරු කලාවක් අපේක්ෂා නොකරන ඊනියා සරාගික, මූල්‍ය මූලික යෞවනත්වයක් ඉස්මතු වී ඇත්තේ එවන් දායකත්වයන්ගේ හරවත් පසුබිම් මැකීයාමේ ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙසිනැයි සිතේ. සදාතනික ආදරයක හැඟු‍ම් විජිතයක්, පේ‍්‍රම්-වික්ටර් ගොඩනැගූ අවංක ගී ආර තුළට ගොනුවූ අයුරු විමසන්නේ නම් අද පවා අපට මිහිරි පේ‍්‍රම කල්පනා ලොවක කවුළු-යතුරු යනාදිය හමුවනු ඇත. වික්ටර් සහ පේ‍්‍රම්ගේ ගීත පෙළ එක්තරා පේ‍්‍රම නිම්නයකි. කාලය විසින්ද, කෘතගුණ නොහඳුනන ඇතැමුන්ගේ ප‍්‍රතිචාර විසින්ද එය දුක්බර නිම්නයක් බවට පත්කරන ලද නමුත්, ඒ ගීතයේ ප‍්‍රාර්ථනය තවමත් අපට රස වින්දනය සඳහා අඬගසයි.

වෙනත් ශිල්පි-ශිල්පිනියන් වෙනුවෙන් නිර්මාණය කළ ගීත සැලකීමේදී ස්ත‍්‍රී පේ‍්‍රම මනසට ආරෝපණය වෙමින් සහ සිය සෙල්ලක්කාර කොලොප්පම් ලෝලය යොදමින් පේ‍්‍රම් ලියූ පද, ඒ අන්ත දෙකට වෙන් වෙන්ව මනාව ගැළපෙන ශෛලීන් සහ නාදයන්ගෙන් යුතුව පිළිවෙළින් ශ‍්‍රීමතී තිලකරත්න සහ ෆ්‍රෙඞී සිල්වා ලවා ගායනා කරවා ඇති අයුර පමණක් වුවද වික්ටර්ගේ සංගීත ප‍්‍රතිභාව වටහා ගැනීමට ප‍්‍රමාණවත්ය. ෆ්‍රෙඞී සිනමාවේ කවට භූමිකාවෙන් මුදවා ඔහුගේ අනන්‍ය හඬින් සහ ගායන හැකියාවෙන් විශිෂ්ට ගීත කිහිපයක් නිමවා ගන්නේ වික්ටර් රත්නායකය. දෙමළ තරුණියකගේ රුව ඇගේ සංස්කෘතික වටපිටාව තුළ රූ-නාදාදි අකුරුවලින් මෙතරම් පරිසමාප්තව පිහිටුවූ වෙනත් ගීතයක් නිසැකව ම නැත.

‘සෙම්බු තාලි උකුළෙ හොවා ආඬි ළිඳෙන් දිය ඇදලා ලූණු පාත්තියට දමා විඩාපත් වෙලා හැන්දෑවට කෝවිල් ගොස් පොල් ගහලා නළලේ අළු ගා කුණ්ඩුමනී

ගොම ඉහලා සැදු ගෙබිම පිච්ච මලින් සරසාලා කෙසෙල් ගස් දෙකක් දොරකඩ සිටුවා තබලා කොම්බු ඝටම් මෘදංග නද මුළු ගමට ම හඬවා දීලා කුණ්ඩුමනී’

මේ ලිපියේ අවකාශය සීමිත බැවින් නිරංජලා සරෝජිනී ගයන ‘ලොව නිසසල වී නවතින මොහොතේ’, මිල්ටන් මල්ලවාරච්චිගේ ‘සුන්දරත්වයෙන් පිරි සොඳුරුම සිහිනේ’, ප‍්‍රියා සූරියසේනගේ ‘ආදරේ කියූ කිසිවෙකු’, ‘ඈත දිනයකදී’ යනාදි වශයෙන් ඇති සිය ගණනක් ගීත ගැන සඳහන් කරමින් නිමාවක් නැති ලියවිල්ලකට යොමු විය නොහැක. එබැවින් ඇතැම් විට සඳැස් කවියක් සේ වන පේ‍්‍රම්ගේ රචනා තනු ඔස්සේ වික්ටර් අතින් ගීතයේ අනන්‍යතාව දිනා ගන්නා අයුරු පෙන්වීමට එක් නිදසුනක් පමණක් ගනිමි.

‘සුන්දරත්වයෙන් පිරි සොඳුරු ම සිහිනේ නෙත් දෙකින් අරන් එනු මැන සඳ පානේ

මල් ගෙනැත් තබා දෝතින් පිළිගන්නයි කල් බලා සිටින්නේ ඔබ රැුක ගන්නයි අල්පයක් තරම් නිදහස රැුක ගන්නයි කල්පනා ලොවින් එතෙරට ඉගිලෙන්නයි’

‘ස’ ප‍්‍රසංගයේ ගීත තැටිගත වන අවස්ථාවේ සිය ප‍්‍රාසංගික හඬින් එයට පූර්විකාව සැපයීම භාරවූයේ පේ‍්‍රමකීර්තිටය. ඔහු එහිදී සිය මිත‍්‍රයාගේ සුවිශේෂීත්වය පහදන්නේ මෙසේය.

‘පෙර අපර දෙදිග සංගීත සම්ප‍්‍රදායන්ගෙන් උගත් මූලාශ‍්‍ර ඇසුරුකර ගත්තද, අනුකරණයෙන් තොරව හෙළයට ආවේණිකවූ සංගීත ආරක් බිහිකිරීමෙහි ලා පුරෝග ාමීත්වයක් දක්වන වික්ටර්, සිය ප‍්‍රතිභාව ‘ස’ ප‍්‍රසංගය තුළින් මෙරට ජනතාව අතර සක්සුදක් සේ පැහැදිලි කර ඇත. ඔහුගේ ගී ස්වතන්ත‍්‍ර නිර්මාණයන්ය. ඔහුගේ හඬ අව්‍යාජ සිංහල සංස්කෘතික ගති ආරෙහි උද්දීප්තයයැයි කිව හැක. මේ තැටියේ අඩංගු ‘ස’ ප‍්‍රසංගයේ ගී තනු, සංගීතය හැසිරවීම් ඒ උද්දීපනයෙහි පහන් එළිය වන අතර වික්ටර් ඔබ හා අප එහි ආලෝකයෙන්, සිංහල සංගීතයේ ප‍්‍රගතිය පිළිබඳ තුටු සිතින් පහන්වූ වාසනාවන්තයෝ වෙමු.’

එහෙත් ඒ වාසනාව එතරම් දිගු නොවූ හෙයින්දෝ වික්ටර්ගේ මුවින් ගැයෙන්නට වරම් හිමිව තිබූ තවත් බොහෝ ගීතද රැුගෙන පේ‍්‍රමකීර්ති සමුගෙන ගියේය. ඒ අනුව ‘ඒ වෙඩි පහරෙන්’ වික්ටර් ගායනා කළ යුතුව තිබූ තවත් මනරම් ගීත රැුසක්ද අහිමි කරන ලදැයි සිතීම යුක්තියුක්තය.

පටු දේශපාලන වුවමනා වෙනුවෙන් වටිනා සංස්කෘතික මිනිසුන් මරාදැමෙන, ඔවුන්ට පීඩාකරන ලෝකයකට වී, පුවත්පතකට ලිපියක් ලිවීම සඳහා අතීත ගීත නැවත ශ‍්‍රවණය කරමින් සිටියෙමි. පුදුමයකි; පේ‍්‍රමකීර්ති ද අල්විස් නමැති මිනිසෙකු තිස්වසරකට එහා සිහිනයක සිට වික්ටර් රත්නායක නම් මිනිසෙකුගේ හඬින් එවැනි දේශපාලන ඝාතකයන් සහ පීඩකයන් අමතනු මට පැහැදිලිව ඇසෙන්නට විය.
මතකය නම් වූ මළපොත පෙරළා මිය ගිය ඊයේ සිහිපත් කළ මැන පැතූ පැතුම් අත මිට මොළවා ගත් දෑතෙහි දසැඟිලි දිග හැර ලනු මැන එහි මොනවද ඇත්තේ කිසිත් නැත-හිස් බවෙකි ය ඇත්තේ’

ලක්ශාන්ත අතුකෝරල

ස, සරසට කැන්දීම

0

සංගීතය යනු ගීතය පමණක් නොවුණද, අන් බොහෝ දෙනෙකු සේ අපද, සංගීතයට ඇලූම් කිරීමේ පළමු කොන්දේසිය ගීතයයි. දේශීය සංගීතයක් ගොඩනැගීමේ අපේක්ෂාවෙන් මූලාරම්භයේදී ඉන්දියාවේ භාත්කණ්ඬේ සංගීත විද්‍යාතනයට හෝ ශාන්ති නිකේතනයට ගොස් සංගීතය විෂයක් ලෙස හැදෑරූල පසු කලෙක ලංකාවට පැමිණ ඇතැම් විට ස්වකීය නාමයන් පවා හෙළ හුරුවට යළි ලියාපදිංචි කළවුන් පවා ප‍්‍රමුඛත්වය දුන්නේ ගීතයට පමණය. ඒ අපගේ දේශීය සංගීතයේ පළමු පරම්පරාවයි. සංගීතය විෂයක් ලෙස ආයතනගත වූ පසු ඔවුන් ගෙන් අධ්‍යාපනය ලැබූවන් පාසල් පද්ධතියට, සංගීත ආයතනවලට සහසම්බන්ධවීමෙන් එහි දෙවන පරම්පරාව ස්ථාපිත විය. පාසලේ සංගීත ගුරුවරයා වූ සුගතපාල සර්ගේ මැදිහත්වීමෙන් අන්තර් පාඨශාලා සංගීත තරගයක් ජයග‍්‍රණය කිරීමටත්, සංගීතවේදී සිරිල් පෙරේරා යටතේ මහනුවර-මුල්ගම්පල එම්ජීපී සංගීත ආයතනයෙන් සංගීතයේ මුල්පොත කියවන්නටත් හැකිවූ වික්ටර් රත්නායක සූරින් අයිතිවන්නේ දේශීය සංගීත ක්ෂේත‍්‍රයේ තෙවන පරම්පරාවට හෙවත් පෙරදිග සංගීතයත්, අපරදිග සංගීතයක් මුසුකළ පළමු පරම්පරාවටයි. එහෙත් සංගීතයේ ගීතය, අධිනිශ්චය වීම නිසා හා එය පෙරදිග සංගීතයට නැඹුරුවූ ‘සුභාවිත ගීතය’ නම් ගීතයේ සාහිත්‍යමය වටිනාකම වඩාත් තීරණාත්මක සාධකය බවට පත්වූ යුග පරම්පරාවක් වීම නොවැළැක්විය හැකිවිය.

70 දශකයෙන් 2018ට
60-70 දශක යනු හිටිඅඩියේ සංගීත ක්ෂේත‍්‍රයේ තරු බවට පත්වීමට අවකාශය සැලසී තිබුණු කාලයක් නොවේ. යම් පමණකට ආයතන පද්ධතිය ශක්තිමත්ව පැවති හා ලාංකේය ජාතික රාජ්‍යය ස්ථාපිතවූ (’72 ජනරජ ව්‍යවස්ථාව සම්මතවීම) වකවානුවයි. ගායන ශිල්පියෙකු බවට පත්වීමට අපේක්ෂා කරන්නේ නම් නිසි හැදෑරීමක් තිබිය යුතුවීම, ගුවන්විදුලියේ හඩ පරීක්ෂණයෙන් සමත්විය යුතුවීම ආදි පිළිවෙළක් තිබුණි. ඒ නිසාම වික්ටර් රත්නායකගේ ආගමනය යනු පැවති පිළිවෙළේ ප‍්‍රකාශනයක්ම විය. අනෙක් අතට සමාජ සාධාරණත්වය, සමානාත්මතාව වැනි පරමාදර්ශයන් ලෝක දැක්මක් බවට පත්වූ ක`දවුරක් පැවති අතර අඩුවැඩි වශයෙන් එකී ප‍්‍රවණතාවන් ලාංකේය සමාජ සංදර්භය තුළ හොල්මන් කළ වකවානුවක් පමණක් නොව වාමාංශික කණ්ඩායම් රාජ්‍ය බලතන්ත‍්‍රය තුළ තීරණාත්මක සාධකයක් බවට පත්වූ යුගයක් විය. ’56 රාජ්‍ය භාෂාව සිංහල බවට පත්ව දේශීයත්වය පරමත්වයට නැංවූ කතිකාවක (සමාජීය ප‍්‍රතිඵල නොවේ) නිල ප‍්‍රකාශන මාදිලිය රාජ්‍යයත්, රාජ්‍ය දෘෂ්ටිවාදය කලාව, සාහිත්‍ය, සංගීතය, සිනමාව, අධ්‍යාපනය ආදි සෑම ක්ෂේත‍්‍රයකම පාහේ මුල් ඇදගනිමින් පැවති වකවානුවයි. අල්තුසරියානු අර්ථයෙන් පවුල, පාසල් හා උසස් අධ්‍යාපන ආයතන, පන්සල්-පල්ලි ආගමික ස්ථාන, සන්නිවේදන මාධ්‍යයන් කෙරෙන් එකී ජාතිකමය, දේශීයමය, සංස්කෘතිකමය දෑ දෘෂ්ටිවාදයක් ලෙස වඩාත් තහවුරු කරමින් පැවති කාලයයි. ගම්වලින් කොළඹ රැුකියා කරා ඇදීඑන තරුණ පිරිස් කොළඹ කේන්ද්‍රීය සංස්කෘතික සිතියම ඇදීම ආරම්භකර තිබුණු වකවානුවයි. ඒ නිසාම ගමේ ඇළේ-දොළේ-ගෙග් සිසිල, මල්වල සුවද, වෙල් ඉපනැල්ල, ඉර-හද-තරු ගැන කව් ගීත ලියමින් නගරයේ නවාතැන්පොළවල ජීවිතය සිරකරගත් තරුණයන්ට තමා නොදැනුවත්ව තමා පසුබිම් කොට ගොඩනැ`ගී පවත්නා සමාජ-ආර්ථික-සංස්කෘතික-දේශපාලනික පරිසරයත්, තමා දැනුවත්ව දෛනික ජීවිතයේ අත්දැකීම් තුළින් ඊට සවිඥානිකව දක්වන සම්බන්ධයත් වික්ටර් වැන්නන්ගේ කලා නිර්මාණ දිවියේ තිඹිරිගෙය බවට පත්වීම අහම්බයක් නොවේ.

ඔහුගේ වඩාත් ජනප‍්‍රිය ගීත සියල්ලම පාහේ මෙම සංස්කෘතික කලා පසුබිම නියෝජනය කරන බැව් සමීපව නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් හදුනාගත හැකිය.
’අපි ඔක්කොම රජවරු-ඔක්කොම වැසියෝ, තුන් සිංහලයම නෑදෑයෝ’
‘රුවන් නිදන හෙළබිමයි- නුවන් හදන හෙළබිමයි’
මෙවන් ගීත සිංහල උත්කෘෂ්ට කළ ජාතික රාජ්‍යයේ බිහිවීම සංකේතවත් කරනවිට ග‍්‍රාමීය සුන්දරත්වය පසු ආවර්තිතව බැලීමට හෙවත් මනසින් ෆැන්ටසිකරණය කළ ගමට සමීපවීම සෙසු බොහෝ ගීතවලින් සිදුවිය.

‘සිහිල් සුළං රැල්ලේ, තනි තරුවේ, දිනෙක හිරු බැස යන යන වෙලාවක, එපා හිරු පායන්න, කුරුල්ලන්ට ගී ගයන්න, තොටියෝ’ වැනි ගීත ඊට නිදසුන්ය.

ආරම්භක අවධියේ පැවති එකම ජාතික ගුවන්විදුලිය වෙනුවට ස්වාධීන රූපවාහිනී සේවය ඇතුළු රාජ්‍ය මෙන්ම පුද්ගලික ටෙලිවිෂන් නාලිකාවන්, පුද්ගලික එෆ්එම් ගුවන්විදුලි නාලිකාවන් ගණනාවක් බිහිවුණද, සමාජ-දේශපාලනික-ආර්ථික-සංස්කෘතික බොහෝ වෙනස්කම් සිදුවුවද තවමත් සිංහල-බෞද්ධ-ග‍්‍රාමීය දෘෂ්ටිවාදය සමාජයේ අධිනිශ්චය වී තිබේ. පසුකලෙක ජනප‍්‍රිය රූපවාහිනී වැඩසටහන්වල එකී දෘෂ්ටිවාදයේම දිගුවක් ලෙස දේශීය හර පද්ධතීන්, ආචාරධර්ම, සිරිත් විරිත් ගැන මහත් අභිරුචියෙන් කතාකරන්නට වික්ටර් රත්නායකයන්ට සිදුවූවා පමණක් නොව ඇතැම්විට අතිශය සාම්ප‍්‍රදායික මතවාදයන් තහවුරු කරන්නට සිදුවිය. තමාට වඩා බාල තරුණියක විවාහ කරගත් විට ඊට එරෙහිව අවලාද නගන්නටත්, ඔහුට එරෙහිව මඩ ප‍්‍රචාරය කරන්නටත් වූයේ ඔහුගෙන් ගුරුහරුකම් ලැබූ අලූත් පරම්පරාවය.

ගැඩමර්ගේ ලෝකය තුළ වික්ටර් වරනැගීම
හන්ස් ජොර්ජ් ගැඩමර්ගේ ‘ද රෙලවන්ස් ඔෆ් ද බියුටිෆුල්’ කෘතියේ එන ‘නාටකයේ උත්සවාකාර චරිත ස්වභාවය’ නමැති ලිපියේ කලාවේ ‘විලීනවීමේ බලය’ (power of fusion) පිළිබද පෙන්වාදෙමින් කලාවට මූලික කාලික ව්‍යුහයක් පවත්නා බැව් අවධාරණය කරයි. එලෙසින් එයට අතීතය, හුදෙක් ඉතිහාසය ලෙස නොව වර්තමානයේ තිබීම ලෙසින් ඔසවා තැබිය හැකිය. මින් අදහස් කෙරෙන්නේ කලාවට නිරන්තරයෙන්ම වෙනස් යමක් වීමේ හැකියාවක් පවත්නා බවයි. පුනරුක්තිය හා සමකාලීන බව යන කාරණා ද්විත්වයම මෙකී කාලික ව්‍යුහයේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. කලාකෘතියම සැමවිටම එහිම ස්වරූපයෙන් කලාකෘතියක් ලෙස පෙනීසිටින නමුත් එය සැමවිටකම සමකාලීන ලෝකයේ පිහිටයි. කතිකා අධ්‍යයන කවය මගින් ප‍්‍රකාශිත ගැඩමර්ගේ අදහස දැක්වෙන කෘතියේ පෙරවදනේ සංස්කාරක තැබූ සටහනේ මෙසේ සදහන්ය.

‘උත්සවාකාරයෙන් පැවැත්වෙන උළෙලක් (A festival that is celebrated) පිළිබද උදාහරණය සමගින් ගැඩමර්ගේ මෙම ව්‍යුහය පෙන්නුම් කරයි. හැම උත්සවාකාර සැමරීමක්ම (celebration) පුනරුක්තියට නැගීමකි. ආගමික උළෙල හෝ උත්සව කදිම උදාහරණ සපයයි. මෙම උත්සව ක‍්‍රමික පදනමක් මත යළි යළිත් පැවැත්වෙයි. නත්තල වැනි සමහරක් වසරකට වරක් උදාවෙයි. සබත් ඉටිපන්දම් දැල්වීම වැනි අනෙක්වා ඊට වැඩි බොහෝ වාර ගණනකි. හැම උළෙලක්ම අලූත් උළෙලක් නොවේ. පෙර උත්සවයක් සැමරීමකුත් නොවේ. ගැඩමර් උළෙල ගැන කියන්නේ ඒවායේ මුල් හරය වන්නේ හැමවිටම ‘වෙනස් යමක් වීමට’ බවයි. උළෙලේ කාලික ව්‍යුහය හුදෙක් පුනරුක්තිය නොවේ. එය සමකාලික බවයි. හැම උත්සවයක්ම නත්තලයි. එය සබත්ය. උළෙල සමකාලිකවීම යනු, එය එයට සහභාගි වන්නන් මත අයිතිවාසිකම් කියාපෑම (claim) සහ ඔවුන් තමන්ගේම අනන්‍යතාව සමග අභිමුඛ කිරීමයි. (සුන්දර දෙයෙහි අදාළත්වය, පිටුව xxxv)

ගැඩමර්ගේ අදහසට අනුව යමින් වික්ටර් රත්නායකගේ ‘සරස’ ප‍්‍රසංගය යනු අලූත් උළෙලක් නොවේ. එහි අලූත් ගීත, නව සංගීත රටාවන්, සාම්ප‍්‍රදායික සංගීත ශෛලිය අබිබවා යාමක්, සංගීතමය දේශපාලනික-දාර්ශනික මැදිහත්වීමක්, නවීනතම තාක්ෂණික ප‍්‍රයෝග දකින්නට නොලැබෙයි. එහි ඇත්තේ ඔහුගේ 70 දශකයෙන් මෙපිට ජනප‍්‍රිය වූ ගීත කිහිපයක්, එකී සංගීත සංයෝජනයෙන්ම ඉදිරිපත් කිරීමකි. එනම් ‘ස’ ප‍්‍රසංගයේම දිගුවකි. 1973 යළි 2018දී ප‍්‍රාදුර්භූතවීමකි. එකම අත්දැකීමය. අනෙක් අතට එය අලූත්ය. එය ‘ස’ නොව ‘සරස’ය. දැන් එයට සහභාගි වන්නන් මත අයිතිවාසිකම් කියාපෑම හා ඔවුන් තමන්ගේම අනන්‍යතාව සමග අභිමුඛවීම සිදුවන අයුරු වටහා ගැනීම වටියි.
එවක 60-70 දශකවල මෙන් ගායන ක්ෂේත‍්‍රයට පිවිසීමට වත්මන්හි පූර්ව සුදුසුකම්, හඩ පරීක්ෂණ, අවශ්‍ය නැත. හෙට දවසේ ඕනෑම කෙනෙකුට වික්ටර්ගේ ගීත වික්ටර්ගේ හ`ඩින්ම (නීතිමය බාධා නොමැති නම්) ගායනා කළ හැකිය. ඒ නවීන සන්නිවේදන හා තාක්ෂණික මෙවලම්වල ආධාරයෙනි. 90 දශකයේ සුභාවිත ගීතය, සන්ෆ්ලවර්ස් සංගීතය සමග මුසුවී ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියට අනන්‍යව යළි පටිගත වෙද්දී වමේ විප්ලවීය ගායන ශිල්පියාවූ ගුණදාස කපුගේ සිට බොහෝ පිරිසක් එකී රැල්ලට ගහගෙන යද්දී වික්ටර් නොසෙල්වී සිටියේය.

අවසානයේ එකී රැල්ලේ නිෂ්පාදකවරයාවූ නිල්වලා අධිපතිතුමාද සමගින් කැසට්පට නිෂ්පාදනයම අර්බුදයට ගියා විනා වික්ටර්ලා එකී අරුතෙන් අර්බුදයට ගියේ නැත. එහෙත් අලූත් වූයේද නැත. ඔහු ඔහුගේ අනන්‍යතාව රැකගත් අතර සුභාවිත ගීතයට පෙම්බැ`දි එදාමෙදා තුර එකම සංගීත ශ‍්‍රාවක පිරිසක්, සැලකිය යුතු පේ‍්‍රක්ෂාගාරයක් නඩත්තු කිරීමට ඔහු සමත්ය. අනෙක් අතට ‘අප සම්භාව්‍ය සංගීත රසිකයන්’ යයි ආඩම්බරයට පත්වන ප‍්‍රතිනිෂ්පාදිත දෘෂ්ටිවාදයේම ගිලී සැනහී සිටින පේ‍්‍රක්ෂකයෝ තම අනන්‍යතාවද, අඛණ්ඩව නඩත්තු කරමින් සිටිති. මෙකී සහසම්බන්ධය දුරස්ථ වනු ඇත්තේ අන්තර්ජාලයෙන් හෝඩිය කියවන පරම්පරාව, සංගීත ලෝලී ජනගහනයේ බහුතරය වනදාටය.
‘පසුගිය අවුරුද්ද දිහා බැලූවාම ඒ අවුරුද්ද තුළ මං අලූත් ගීත හතළිහක් විතර ගායනා කරලා තියෙනවා. ඒ වගේම ප‍්‍රමාණයකට සංගීත තනු නිර්මාණය කරලා තියෙනවා.’ (වික්ටර් රත්නායක, දිනමිණ, 07.08.2018, පිටුව 19).

එහෙත් ඒ කිසිදු අලූත් ගීතයක් අලූත් පරම්පරාව හෝ පෙර පරම්පරාවට සමීපව දැනෙනු නැත. එය හුදෙක් එෆ්එම් නාලිකාවල කුමන්ත‍්‍රණයකට පමණක් ලඝු කළ නොහැකිය. ඉදින් වික්ටර් තමාගේ පුරුදු සුභාවිත ගීතය, තවත් කාලයක් පුරුදු පේ‍්‍රක්ෂාගාරයට ගයනු ඇත.

ප‍්‍රියාන් ආර් විජේබණ්ඩාර

ස, සරසට කැන්දීම

0

සංගීතය යනු ගීතය පමණක් නොවුණද, අන් බොහෝ දෙනෙකු සේ අපද, සංගීතයට ඇලූම් කිරීමේ පළමු කොන්දේසිය ගීතයයි. දේශීය සංගීතයක් ගොඩනැගීමේ අපේක්ෂාවෙන් මූලාරම්භයේදී ඉන්දියාවේ භාත්කණ්ඬේ සංගීත විද්‍යාතනයට හෝ ශාන්ති නිකේතනයට ගොස් සංගීතය විෂයක් ලෙස හැදෑරූල පසු කලෙක ලංකාවට පැමිණ ඇතැම් විට ස්වකීය නාමයන් පවා හෙළ හුරුවට යළි ලියාපදිංචි කළවුන් පවා ප‍්‍රමුඛත්වය දුන්නේ ගීතයට පමණය. ඒ අපගේ දේශීය සංගීතයේ පළමු පරම්පරාවයි. සංගීතය විෂයක් ලෙස ආයතනගත වූ පසු ඔවුන් ගෙන් අධ්‍යාපනය ලැබූවන් පාසල් පද්ධතියට, සංගීත ආයතනවලට සහසම්බන්ධවීමෙන් එහි දෙවන පරම්පරාව ස්ථාපිත විය. පාසලේ සංගීත ගුරුවරයා වූ සුගතපාල සර්ගේ මැදිහත්වීමෙන් අන්තර් පාඨශාලා සංගීත තරගයක් ජයග‍්‍රණය කිරීමටත්, සංගීතවේදී සිරිල් පෙරේරා යටතේ මහනුවර-මුල්ගම්පල එම්ජීපී සංගීත ආයතනයෙන් සංගීතයේ මුල්පොත කියවන්නටත් හැකිවූ වික්ටර් රත්නායක සූරින් අයිතිවන්නේ දේශීය සංගීත ක්ෂේත‍්‍රයේ තෙවන පරම්පරාවට හෙවත් පෙරදිග සංගීතයත්, අපරදිග සංගීතයක් මුසුකළ පළමු පරම්පරාවටයි. එහෙත් සංගීතයේ ගීතය, අධිනිශ්චය වීම නිසා හා එය පෙරදිග සංගීතයට නැඹුරුවූ ‘සුභාවිත ගීතය’ නම් ගීතයේ සාහිත්‍යමය වටිනාකම වඩාත් තීරණාත්මක සාධකය බවට පත්වූ යුග පරම්පරාවක් වීම නොවැළැක්විය හැකිවිය.

70 දශකයෙන් 2018ට
60-70 දශක යනු හිටිඅඩියේ සංගීත ක්ෂේත‍්‍රයේ තරු බවට පත්වීමට අවකාශය සැලසී තිබුණු කාලයක් නොවේ. යම් පමණකට ආයතන පද්ධතිය ශක්තිමත්ව පැවති හා ලාංකේය ජාතික රාජ්‍යය ස්ථාපිතවූ (’72 ජනරජ ව්‍යවස්ථාව සම්මතවීම) වකවානුවයි. ගායන ශිල්පියෙකු බවට පත්වීමට අපේක්ෂා කරන්නේ නම් නිසි හැදෑරීමක් තිබිය යුතුවීම, ගුවන්විදුලියේ හඩ පරීක්ෂණයෙන් සමත්විය යුතුවීම ආදි පිළිවෙළක් තිබුණි. ඒ නිසාම වික්ටර් රත්නායකගේ ආගමනය යනු පැවති පිළිවෙළේ ප‍්‍රකාශනයක්ම විය. අනෙක් අතට සමාජ සාධාරණත්වය, සමානාත්මතාව වැනි පරමාදර්ශයන් ලෝක දැක්මක් බවට පත්වූ ක`දවුරක් පැවති අතර අඩුවැඩි වශයෙන් එකී ප‍්‍රවණතාවන් ලාංකේය සමාජ සංදර්භය තුළ හොල්මන් කළ වකවානුවක් පමණක් නොව වාමාංශික කණ්ඩායම් රාජ්‍ය බලතන්ත‍්‍රය තුළ තීරණාත්මක සාධකයක් බවට පත්වූ යුගයක් විය. ’56 රාජ්‍ය භාෂාව සිංහල බවට පත්ව දේශීයත්වය පරමත්වයට නැංවූ කතිකාවක (සමාජීය ප‍්‍රතිඵල නොවේ) නිල ප‍්‍රකාශන මාදිලිය රාජ්‍යයත්, රාජ්‍ය දෘෂ්ටිවාදය කලාව, සාහිත්‍ය, සංගීතය, සිනමාව, අධ්‍යාපනය ආදි සෑම ක්ෂේත‍්‍රයකම පාහේ මුල් ඇදගනිමින් පැවති වකවානුවයි. අල්තුසරියානු අර්ථයෙන් පවුල, පාසල් හා උසස් අධ්‍යාපන ආයතන, පන්සල්-පල්ලි ආගමික ස්ථාන, සන්නිවේදන මාධ්‍යයන් කෙරෙන් එකී ජාතිකමය, දේශීයමය, සංස්කෘතිකමය දෑ දෘෂ්ටිවාදයක් ලෙස වඩාත් තහවුරු කරමින් පැවති කාලයයි. ගම්වලින් කොළඹ රැුකියා කරා ඇදීඑන තරුණ පිරිස් කොළඹ කේන්ද්‍රීය සංස්කෘතික සිතියම ඇදීම ආරම්භකර තිබුණු වකවානුවයි. ඒ නිසාම ගමේ ඇළේ-දොළේ-ගෙග් සිසිල, මල්වල සුවද, වෙල් ඉපනැල්ල, ඉර-හද-තරු ගැන කව් ගීත ලියමින් නගරයේ නවාතැන්පොළවල ජීවිතය සිරකරගත් තරුණයන්ට තමා නොදැනුවත්ව තමා පසුබිම් කොට ගොඩනැ`ගී පවත්නා සමාජ-ආර්ථික-සංස්කෘතික-දේශපාලනික පරිසරයත්, තමා දැනුවත්ව දෛනික ජීවිතයේ අත්දැකීම් තුළින් ඊට සවිඥානිකව දක්වන සම්බන්ධයත් වික්ටර් වැන්නන්ගේ කලා නිර්මාණ දිවියේ තිඹිරිගෙය බවට පත්වීම අහම්බයක් නොවේ.

ඔහුගේ වඩාත් ජනප‍්‍රිය ගීත සියල්ලම පාහේ මෙම සංස්කෘතික කලා පසුබිම නියෝජනය කරන බැව් සමීපව නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් හදුනාගත හැකිය.
’අපි ඔක්කොම රජවරු-ඔක්කොම වැසියෝ, තුන් සිංහලයම නෑදෑයෝ’
‘රුවන් නිදන හෙළබිමයි- නුවන් හදන හෙළබිමයි’
මෙවන් ගීත සිංහල උත්කෘෂ්ට කළ ජාතික රාජ්‍යයේ බිහිවීම සංකේතවත් කරනවිට ග‍්‍රාමීය සුන්දරත්වය පසු ආවර්තිතව බැලීමට හෙවත් මනසින් ෆැන්ටසිකරණය කළ ගමට සමීපවීම සෙසු බොහෝ ගීතවලින් සිදුවිය.

‘සිහිල් සුළං රැල්ලේ, තනි තරුවේ, දිනෙක හිරු බැස යන යන වෙලාවක, එපා හිරු පායන්න, කුරුල්ලන්ට ගී ගයන්න, තොටියෝ’ වැනි ගීත ඊට නිදසුන්ය.

ආරම්භක අවධියේ පැවති එකම ජාතික ගුවන්විදුලිය වෙනුවට ස්වාධීන රූපවාහිනී සේවය ඇතුළු රාජ්‍ය මෙන්ම පුද්ගලික ටෙලිවිෂන් නාලිකාවන්, පුද්ගලික එෆ්එම් ගුවන්විදුලි නාලිකාවන් ගණනාවක් බිහිවුණද, සමාජ-දේශපාලනික-ආර්ථික-සංස්කෘතික බොහෝ වෙනස්කම් සිදුවුවද තවමත් සිංහල-බෞද්ධ-ග‍්‍රාමීය දෘෂ්ටිවාදය සමාජයේ අධිනිශ්චය වී තිබේ. පසුකලෙක ජනප‍්‍රිය රූපවාහිනී වැඩසටහන්වල එකී දෘෂ්ටිවාදයේම දිගුවක් ලෙස දේශීය හර පද්ධතීන්, ආචාරධර්ම, සිරිත් විරිත් ගැන මහත් අභිරුචියෙන් කතාකරන්නට වික්ටර් රත්නායකයන්ට සිදුවූවා පමණක් නොව ඇතැම්විට අතිශය සාම්ප‍්‍රදායික මතවාදයන් තහවුරු කරන්නට සිදුවිය. තමාට වඩා බාල තරුණියක විවාහ කරගත් විට ඊට එරෙහිව අවලාද නගන්නටත්, ඔහුට එරෙහිව මඩ ප‍්‍රචාරය කරන්නටත් වූයේ ඔහුගෙන් ගුරුහරුකම් ලැබූ අලූත් පරම්පරාවය.

ගැඩමර්ගේ ලෝකය තුළ වික්ටර් වරනැගීම
හන්ස් ජොර්ජ් ගැඩමර්ගේ ‘ද රෙලවන්ස් ඔෆ් ද බියුටිෆුල්’ කෘතියේ එන ‘නාටකයේ උත්සවාකාර චරිත ස්වභාවය’ නමැති ලිපියේ කලාවේ ‘විලීනවීමේ බලය’ (power of fusion) පිළිබද පෙන්වාදෙමින් කලාවට මූලික කාලික ව්‍යුහයක් පවත්නා බැව් අවධාරණය කරයි. එලෙසින් එයට අතීතය, හුදෙක් ඉතිහාසය ලෙස නොව වර්තමානයේ තිබීම ලෙසින් ඔසවා තැබිය හැකිය. මින් අදහස් කෙරෙන්නේ කලාවට නිරන්තරයෙන්ම වෙනස් යමක් වීමේ හැකියාවක් පවත්නා බවයි. පුනරුක්තිය හා සමකාලීන බව යන කාරණා ද්විත්වයම මෙකී කාලික ව්‍යුහයේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. කලාකෘතියම සැමවිටම එහිම ස්වරූපයෙන් කලාකෘතියක් ලෙස පෙනීසිටින නමුත් එය සැමවිටකම සමකාලීන ලෝකයේ පිහිටයි. කතිකා අධ්‍යයන කවය මගින් ප‍්‍රකාශිත ගැඩමර්ගේ අදහස දැක්වෙන කෘතියේ පෙරවදනේ සංස්කාරක තැබූ සටහනේ මෙසේ සදහන්ය.

‘උත්සවාකාරයෙන් පැවැත්වෙන උළෙලක් (A festival that is celebrated) පිළිබද උදාහරණය සමගින් ගැඩමර්ගේ මෙම ව්‍යුහය පෙන්නුම් කරයි. හැම උත්සවාකාර සැමරීමක්ම (celebration) පුනරුක්තියට නැගීමකි. ආගමික උළෙල හෝ උත්සව කදිම උදාහරණ සපයයි. මෙම උත්සව ක‍්‍රමික පදනමක් මත යළි යළිත් පැවැත්වෙයි. නත්තල වැනි සමහරක් වසරකට වරක් උදාවෙයි. සබත් ඉටිපන්දම් දැල්වීම වැනි අනෙක්වා ඊට වැඩි බොහෝ වාර ගණනකි. හැම උළෙලක්ම අලූත් උළෙලක් නොවේ. පෙර උත්සවයක් සැමරීමකුත් නොවේ. ගැඩමර් උළෙල ගැන කියන්නේ ඒවායේ මුල් හරය වන්නේ හැමවිටම ‘වෙනස් යමක් වීමට’ බවයි. උළෙලේ කාලික ව්‍යුහය හුදෙක් පුනරුක්තිය නොවේ. එය සමකාලික බවයි. හැම උත්සවයක්ම නත්තලයි. එය සබත්ය. උළෙල සමකාලිකවීම යනු, එය එයට සහභාගි වන්නන් මත අයිතිවාසිකම් කියාපෑම (claim) සහ ඔවුන් තමන්ගේම අනන්‍යතාව සමග අභිමුඛ කිරීමයි. (සුන්දර දෙයෙහි අදාළත්වය, පිටුව xxxv)

ගැඩමර්ගේ අදහසට අනුව යමින් වික්ටර් රත්නායකගේ ‘සරස’ ප‍්‍රසංගය යනු අලූත් උළෙලක් නොවේ. එහි අලූත් ගීත, නව සංගීත රටාවන්, සාම්ප‍්‍රදායික සංගීත ශෛලිය අබිබවා යාමක්, සංගීතමය දේශපාලනික-දාර්ශනික මැදිහත්වීමක්, නවීනතම තාක්ෂණික ප‍්‍රයෝග දකින්නට නොලැබෙයි. එහි ඇත්තේ ඔහුගේ 70 දශකයෙන් මෙපිට ජනප‍්‍රිය වූ ගීත කිහිපයක්, එකී සංගීත සංයෝජනයෙන්ම ඉදිරිපත් කිරීමකි. එනම් ‘ස’ ප‍්‍රසංගයේම දිගුවකි. 1973 යළි 2018දී ප‍්‍රාදුර්භූතවීමකි. එකම අත්දැකීමය. අනෙක් අතට එය අලූත්ය. එය ‘ස’ නොව ‘සරස’ය. දැන් එයට සහභාගි වන්නන් මත අයිතිවාසිකම් කියාපෑම හා ඔවුන් තමන්ගේම අනන්‍යතාව සමග අභිමුඛවීම සිදුවන අයුරු වටහා ගැනීම වටියි.
එවක 60-70 දශකවල මෙන් ගායන ක්ෂේත‍්‍රයට පිවිසීමට වත්මන්හි පූර්ව සුදුසුකම්, හඩ පරීක්ෂණ, අවශ්‍ය නැත. හෙට දවසේ ඕනෑම කෙනෙකුට වික්ටර්ගේ ගීත වික්ටර්ගේ හ`ඩින්ම (නීතිමය බාධා නොමැති නම්) ගායනා කළ හැකිය. ඒ නවීන සන්නිවේදන හා තාක්ෂණික මෙවලම්වල ආධාරයෙනි. 90 දශකයේ සුභාවිත ගීතය, සන්ෆ්ලවර්ස් සංගීතය සමග මුසුවී ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියට අනන්‍යව යළි පටිගත වෙද්දී වමේ විප්ලවීය ගායන ශිල්පියාවූ ගුණදාස කපුගේ සිට බොහෝ පිරිසක් එකී රැල්ලට ගහගෙන යද්දී වික්ටර් නොසෙල්වී සිටියේය.

අවසානයේ එකී රැල්ලේ නිෂ්පාදකවරයාවූ නිල්වලා අධිපතිතුමාද සමගින් කැසට්පට නිෂ්පාදනයම අර්බුදයට ගියා විනා වික්ටර්ලා එකී අරුතෙන් අර්බුදයට ගියේ නැත. එහෙත් අලූත් වූයේද නැත. ඔහු ඔහුගේ අනන්‍යතාව රැකගත් අතර සුභාවිත ගීතයට පෙම්බැ`දි එදාමෙදා තුර එකම සංගීත ශ‍්‍රාවක පිරිසක්, සැලකිය යුතු පේ‍්‍රක්ෂාගාරයක් නඩත්තු කිරීමට ඔහු සමත්ය. අනෙක් අතට ‘අප සම්භාව්‍ය සංගීත රසිකයන්’ යයි ආඩම්බරයට පත්වන ප‍්‍රතිනිෂ්පාදිත දෘෂ්ටිවාදයේම ගිලී සැනහී සිටින පේ‍්‍රක්ෂකයෝ තම අනන්‍යතාවද, අඛණ්ඩව නඩත්තු කරමින් සිටිති. මෙකී සහසම්බන්ධය දුරස්ථ වනු ඇත්තේ අන්තර්ජාලයෙන් හෝඩිය කියවන පරම්පරාව, සංගීත ලෝලී ජනගහනයේ බහුතරය වනදාටය.
‘පසුගිය අවුරුද්ද දිහා බැලූවාම ඒ අවුරුද්ද තුළ මං අලූත් ගීත හතළිහක් විතර ගායනා කරලා තියෙනවා. ඒ වගේම ප‍්‍රමාණයකට සංගීත තනු නිර්මාණය කරලා තියෙනවා.’ (වික්ටර් රත්නායක, දිනමිණ, 07.08.2018, පිටුව 19).

එහෙත් ඒ කිසිදු අලූත් ගීතයක් අලූත් පරම්පරාව හෝ පෙර පරම්පරාවට සමීපව දැනෙනු නැත. එය හුදෙක් එෆ්එම් නාලිකාවල කුමන්ත‍්‍රණයකට පමණක් ලඝු කළ නොහැකිය. ඉදින් වික්ටර් තමාගේ පුරුදු සුභාවිත ගීතය, තවත් කාලයක් පුරුදු පේ‍්‍රක්ෂාගාරයට ගයනු ඇත.

ප‍්‍රියාන් ආර් විජේබණ්ඩාර

හෙළ හවුල හා සිංලංකා අතර

0

 

නැවත නැවතත් අප මතක් කරගත යුතු සිද්ධාන්තයක් වන්නේ, සෞන්දර්ය රස වින්දනයත් රසවින්දනය උදෙසා පද්ධතිගත කරන සංස්කෘතික නිෂ්පාදන යනු සමාජ පසමිතුරුතාව (Antagonism) ප‍්‍රතිඵලයක් මිස ස්වාභාවික සාරයක් නොවනා බවයි. නමුත් මෙම නිෂ්පාදන ක‍්‍රියාවලියේදී අපගේ දැනුවත්භාවයෙන් ලිස්සා යන අතිරික්තයක් (Surplus) බිහිවීමද අනිවාර්යයකි. මෙම සෞන්දර්ය අතිරික්තය අප කැඳවාගෙන යන දිශානතිය කුමක්ද? මේ සමකාලීන සෞන්දර්ය විමසුමට අපට ඇතුළුවිය හැකි එක් තීරණාත්මක සංධිස්ථානයකි.
ලාංකික සංගීත සෞන්දර්ය කතිකාව තුළ වික්ටර් රත්නායක ප‍්‍රපංචය යනු දුරදිග විහිදුණු සමාජ බල හවුලක නිෂ්පාදනයකි. වික්ටර් නිර්මාණය කළ ගීත ප‍්‍රමාණය සංඛ්‍යාත්මකව වැඩි වුවද අයකුට ඒවා සාරාංශගත විග‍්‍රහයකට ලක් කළ නොහැකි තරම් විවිධත්වයක් ප‍්‍රකට කරයි. එසේම වික්ටෝරියානු (මෙහිදී මෙම නාමකරණය යටත්විජිත සදාචාර ශික්ෂණය හා බැඳෙන ද්විත්ව සැසියක් නියෝජනය කරමින්..) කලාත්මක සාරය නොහොත් වික්ටර් අප හැමගේම ආත්මයන් තුළට එන්නත් කරවා ඇති සෞන්දර්යාත්මක අතිරික්තය දරා සිටිනා භූමිකා තීරණාත්මකය. ලාංකික සංගීත කලාව නම් සංකේත තටාකයේ වික්ටර්ගේ දෙමුහුන් නියෝජනය එක් අතකින් ජාතික රාජ්‍යයේ කලාත්මක ශික්ෂණයත්, අනෙක් අතින් සංස්කෘතික කර්මාන්‍තයේ වෙළෙඳපළ ආචාරධර්මත් ප‍්‍රතිනිර්මාණය කර හමාරය. පශ්චාත් යටත්විජිත ජාතික-රාජ්‍ය සෞන්දර්ය කතිකාව ගොඩනැංවීමේ සිට පශ්චාත් නූතන ඉරාජ්කරණය වූ ‘යථ‘ නිරාවරිත සයිබර් යථාර්ථමය යුගයක් දක්වා වික්ටර්ගේ සංක‍්‍රාන්තිය අපි තේරුම් ගැනීමට මුලපුරමු.

පාත ඉඳන් අපි ආවේ පාත මාලයට වඩින්න
නූතන සංගීත විකාශනය ලංකාවට අදාළව සලකන විට ජාතික රාජ්‍ය කේන්ද්‍රීය බල ව්‍යුහය කේන්ද්‍රගත වන්නේ භාත්ඛණ්දේ උත්තර භාරත නාද ශික්ෂණය මතය. ඉන්පසු ඊනියා ජනගී හෝ යටත්විජිත බයිලා, කපිරිඤ්ඤා, ටීටර්, නූර්ති හෝ ටවර්හෝල් කේන්ද්‍රීය නාට්‍යානුසාරී සංගීත ශික්ෂණ ව්‍යාපෘතිය හෝ ගුරුකුල ලෙස ද්විතීයකරණය වේ. රාජ්‍ය අනුමැතිය ලද රජයේ සංගීත විද්‍යාලය (සෞන්දර්ය කලා ආයතනය) හෝ ලයනල් එදිරිසිංහ ප‍්‍රමුඛ හේවුඞ් රාගධාරී සංගීත කතිකාව යනු වික්ටර්ගේ ශික්ෂණ පදනමයි. ‘හඬ’ හුදු හඬක් හෝ ‘නාද’ නොවී ඊට මහජන පිළි ගැනීමක් ලැබෙන්නේ ආයතනගත ප‍්‍රති-ඉදිරිපත් කිරීමකින් බව ඊනියා රසිකයන් නොදත්තද කලාකරුවෝ දනිති. 1970 දශකය දක්වා නාදය පිළිබඳ බලකේන්ද්‍රය වූයේ ඉහත කී රජයේ සංගීත විද්‍යාලය හා ගුවන්විදුලි සංස්ථාවයි. 1950 දශකය අගවන විට මහනුවර එම්.ජී.වී කලායතනාධිපති සිරිල් පෙරේරා මහතාගෙන් සංගීතය ඉගෙනීමට ගිය වික්ටර් ඒ ගැන මතකය අවදි කරන අයුරු අපි කියවමු.

‘ඇත්තෙන්ම මෙම අභ්‍යාසවල නිරතවූවාට පසු මීට පෙර ගිරවෙකු හෝ මයිනකු මෙන් ඇසෙන දෑ ගායනා කරමින්, මවාගත් ආඩම්බරයක් තිබුණා නම් එය හිරු දුටු පිනිබිඳක් බවට පත්වූයේය’ (ගී සියයක්, වික්ටර් රත්නායක, සංස්: ගීතනාත් කුඩලිගම, 1997, කර්තෘ ප‍්‍රකාශන).
මේ වික්ටර් සංස්කෘතික කර්මාන්තයට පැමිණීමට ලබන ආයතනික ශික්ෂණය පිළිබඳ ඔහුගේම වචනයි. ඒ වගේම වික්ටර් රසිකයකු ලෙස සෞන්දර්යයේ අතිරික්තය පරිභෝජනය කළ ආකාරයද ඔහුගේම වචනවලින් කියවමු.

‘ඔය දිනවල අප පදිංචිව සිටියේ කඩුගන්නාවෙ. ඉරිදාපොළ පවත්වන නගරසභා පිටියේ වරින්වර චිත‍්‍රපට ප‍්‍රදර්ශනය කරන තාවකාලික කූඩාරම් ඉදිවූයේය. මේවා ඉදිකරන ලද්දේ සිලෝන් තියටර්ස්, සිනෙමාස් වැනි සුප‍්‍රසිද්ධ සිනමා සමාගම් මගිනි. මේවායෙහි වැඩියෙන්ම ප‍්‍රදර්ශනය වූයේ හින්දි, ද්‍රවිඩ හා ඉංග‍්‍රීසි චිත‍්‍රපටය. මේ චිත‍්‍රපට පෙන්වන කූඩාරම අප නිවසට කොතෙක් සමීපව තිබුණාද කියතොත් අපි චිත‍්‍රපටියේ දෙබස් සහ ගීතවලට ගෙදර සිටම සවන් දුනිමු. දෙබස්වලට කෙසේවෙතත් ගීතවලට ඉතා ඕනෑකමින් සවන්දීමටත් ඒ අයුරින් ගැයීමට දැඩි උත්සාහයක යෙදෙන්නටත් මා සිත පෙළඹුණේ මටත් හොරා යැයි දැන් මට සිතේ.’ (එම)

වික්ටර්ට ඇකඩමික ශික්ෂණය රාජ්‍යයෙන් ලබන්නටත් පෙර ඔහුටත් නොදැනීම ඔහුගේ මිනිස් විෂය සංගීතය හා ගනුදෙනු කළ අතිරික්ත සාරය ආනයනය වන්නේ සුප‍්‍රකට සිනමා සමාගම් මගිිනි. සුනිල් ශාන්ත, අමරදේව සනත් නන්දසිරි, අමරසිරි පීරිස් හෝ සෝමතිලක ජයමහ වැනි ඊනියා සුභාවිත ගායකයන්ටත් ක්ලැරන්ස්, රූකාන්ත, ජෝති, මිල්ටන්, එම්එස්, ඇන්ටන් ජෝන්ස් හෝ ප‍්‍රින්ස් වැනි ඊනියා ජනප‍්‍රිය ධාරාවටත් අයත් නොවන මර්වින් පෙරේරාට සමාන්තර නාද ආරක් හෝ සංගීත කතිකාවක් ප‍්‍රමුඛව බිහිවන විට අපට මීට අදාළ එහි උපරි ව්‍යුහය නොහොත් සමාජ ආර්ථික දේහයේ වෙනසද සැලකිල්ලට ගත හැක. කලාකරුවකු ලෙස වික්ටර්ගේ සමාජ මූලයන් ගොඩනඟන පහළ මැද පන්තික පවුල් පසුබිමත්, කාලානුරූපීව එම සමාජ පන්තියට වටිනාකමක් හා සංකේත බලයක් හිමිවන දේශපාලනමය පරිපූර්ණත්වයත්, වික්ටර් ඊට නිර්මාණය කළ නව සෞන්දර්ය හා සමාජ පංතිය හා සමපාත වීමත් අපට නිරීක්ෂණය කළ හැක. වෙනත් කිසිදු ගායකයෙකුට වෙනස්ව වික්ටර් තනු නිර්මාණය කළ ඞීආර් පීරිස්, අමරදේව, ලයනල් අල්ගම, සෝමපාල රත්නායක, දයාරත්න රණතුංග හෝ සිට සරත් දසනායක, පේ‍්‍රමසිරි කේමදාස, ගේ‍්‍රෂන් ආනන්ද හෝ සංඛ දිනෙත් දක්වා සලකන විට ඒ ඒ නාද ශික්ෂණ කතිකා එකම ශරීරයක් වික්ටර් මතට බහාලීමත් එය ඔරොත්තු දෙන හා පිළිගත් භාවිතයක් බවට පත්කරලීමේ නාද සෞන්දර්ය ව්‍යාපෘතියක් යනු දේශපාලන-ආර්ථික නිදහසක ප‍්‍රකාශනයකි.

ජාතික රාජ්‍ය ආකෘතිය පැවති නාද භාවිත යුගය හමාර කරමින් තැටි සිට විද්‍යුත් පටි හෙවත් කැසට් දක්වා සංගීත කර්මාන්තය ලබාගත් තාක්ෂණික වෙළෙඳපොළ මුහුණුවර වික්ටර්ගේ කලාත්මක පුද්ගල ප‍්‍රභාවේ යටිබිම්ගත දේශපාලන ආර්ථික පදනමයි. රාජ්‍ය සංස්කෘතික බල අභ්‍යාසයේ එකම නාලය හෝ ශ්‍රේණිගත කිරීම් සහිත ගුවන්විදුලි කතිකාව වෙනුවට විකල්පය ලෙස වෙළෙඳපළ ආදේශ විය. ‘ස’ ලංකාවේ ප‍්‍රථම ඒකපුද්ගල කැසට් පටය ලෙසත් ඒකපුද්ගල සංගීත ප‍්‍රසංගය ලෙසත් ඊනියා ප‍්‍රබුද්ධ මෙන්ම නිහාල් පිරිස්ගේ වචනයෙන් ‘පීචං’ ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය ද ඇමතීමේ දෙමුහුම් සංස්කෘතික කර්මාන්තමය සංකේත දේහය නිමැවිණ. එළිමහන් 6/8 තාලයටද ඉන්දු – වික්ටෝරියානු සුභාවිත ප‍්‍රබුද්ධ තාලයටද අවශ්‍ය ගීත වික්ටර් ළඟ විය. අජිත් කුමාරසිරිගේ භාෂාවෙන් සලකුණු කරතොත් මෙය අපට මරදාන ජයන්ත වීරසේකර මාවතේ සංගීත ගුරුකුලය ලෙස නම් කළ හැක. මර්වින් පෙරේරාගේ ඇසුරෙන් බටහිර සංගීතයේ නාද ශික්ෂණයටද වික්ටර් විවෘත වීම සෞන්දර්ය තීන්දුවකට වඩා සංස්කෘතික දේශපාලන තීරණයකි. ක්ලැරන්ස්ට, ජෝතිට හෝ මිල්ටන්ට නොතිබුණු උත්තර භාරත සංගීත කතිකාවේ බලයද භාවිත කරමින් ගුවන්විදුලි සංස්ථා ශ්‍රේණිගත කිරීමේ නිර්ණායක පවා පරිණාමයට පත්කළ පුරෝගාමියෙකු බවට වික්ටර් රත්නායක පත්විය.

සනත් නන්දසිරි, අබේවර්ධන බාලසූරිය වැනි ගායකයන් සමග සමගි පෙරමුණ ආණ්ඩුවේ එන්එම්-කොල්වින් සංවෘත -ධනේශ්වර ජාතික රාජ්‍ය නිෂ්පාදන ආර්ථිකය නාද සංස්කෘතික ප‍්‍රකාශකයකු ලෙස ගුවන්විදුලි ප‍්‍රචාරණ ගීත කලාවේද ජීවත්වූ වික්ටර් අසූව දශකයේ අග වන විට පේ‍්‍රමදාස ආණ්ඩුවේ ගම්උදාව ව්‍යාපෘති සංගීත වේදිකාවේද ප‍්‍රමුඛම හඬක් බවට පත්වීමේදී ඊනියා මහජනතාව තුළ සිදුව තිබූ පරිවර්තනයට අවශ්‍ය පුහුණුව ලබාසිටියේ මරදාන වීරසේකර මාවතේ සංගීත කතිකාවෙනි. කුලරත්න ආරියවංශගේ ‘සිංලංකා’, විජය රාමනායකගේ ‘තරංගා’ හෝ බුද්ධි කීර්තිසේන වැනි කැසට් නිෂ්පාදකයන් හරහා ලංකාවේ වැඩිම ගීත ප‍්‍රමාණයක් පටිගත කළ ගායකයකු බවට වික්ටර් පත්වෙන කතිකා සම්මිශ‍්‍රණය අප නිවැරදිව සලකුණු කළ යුතුය. වික්ටර් සෞන්දර්යාත්මකව පෙරදිග /අපරදිග ලෙස හා සංස්කෘතික කර්මාන්තයක් ලෙස රාජ්‍ය /පුද්ගලික ලෙස පැවති සහසම්බන්ධ ප‍්‍රතිපක්ෂමය කතිකාවන්හි බලව්‍යුහ දෙමුහුම් තර්කණයකට රැුගෙන ආ ගායකයා විය.

දුටුවන් මත් හෙළ බිමයි – පඬිදුන් පත් හෙළ බිමයි”‍

වික්ටර්ගේ සංගීත කතිකාව පෙරද සඳහන් කළ ලෙස සාරාංශගත කළ හැක්කක් නොවූවද ඒ තුළ අධිපති කතිකා නිරීක්ෂණය කළ හැක. ලාංකික ශ‍්‍රව්‍යාගාරය තුළ වික්ටර්ගේ විරහ ගීත සලකුණේ ආත්මීය ප‍්‍රකාශකයා වූයේ පේ‍්‍රමකීර්ති ද අල්විස්ය. එසේම අජන්තා රණසිංහ, සුනිල් ආරියරත්න, ගීතනාත් කුඩලිගම, කුලරත්න ආරියවංශ, මඩවල එස් රත්නායක, ලූෂන් බුලත්සිංහල ආදි පද රචකයන්ගේ පේ‍්‍රමනීය උත්කර්ෂවත් පද වික්ටර් සංකීර්ණ සමාජ පන්ති ස්ථාන කීපයකම ආදරේ ප‍්‍රකාශකයකු බවට දශක කීපයක් මුළුල්ලේ පවත්වා ගත්තේය.
ආදර ගීත තුළ ජීවත් වූ වික්ටර්ට අමතරව ලාංකික ‘සිංහල-බෞද්ධ‘ කතිකාවේ අඩංගුවක්ද වික්ටෝරියානු ගීත සාහිත්‍යය පුරාවට අපට අසන්නට ලැබේ. ආරම්භයේ සිටම හෙළහවුලේ දෘෂ්ටිවාදය වික්ටර්ගේ කලාත්මක චින්තාවේ ප‍්‍රමුඛ මුහුණුවරක් ගොඩනැගීය. විශේෂයෙන් හෙළහවුලේ ප‍්‍රමුඛ සාමාජිකයෙකුව සිටි අරිසෙන් අහුබුදුගේ පදරචනා හරහා වික්ටර් ලෙස ගොඩනැඟු‍ණු ප‍්‍රතිරූපය අද දක්වා මෙකී දෙමුහුම් අමරසේකරයානු වසල වෙළෙඳ කුලේ දෘෂ්ටිවාදී ස්ථාවරය නියෝජනය කළේය. ප‍්‍රවර්ග ලෙසම දේශාභිමානී, බෞද්ධ ගීත ප‍්‍රභේද දෙකට අමතරව ‘‍අඳුර බිඳින්නට, තොටුපොළ අයිනේ, අපි ඔක්කොම රජවරු, සඳ හිරු තරු, ළිඳෙන් වතුර බීලා…’ වැනි නූතන ජාතිකවාදී උපදේශනාත්මක මුහුණුවර ගත් මානවවාදය වික්ටර්ගේ තවත් ගීත ප‍්‍රභේදයක් ලෙස පෙනෙන්නට ඇත. එක් අතකින් සමගි පෙරමුණු රජයේ සිට වික්ටර් ස්ථානගත වූ ‘නිෂ්ක‍්‍රිය ජාතිකවාදය’ දෘෂ්ටිවාදයක් ලෙස සංකීර්ණ භූමිකාවක් ඉටු කර ඇත. මෙම ජාතිකවාදය කෙළවර වූයේ මෙහි පසු නූතන ප‍්‍රකාශනය වූ සුජීව ප‍්‍රසන්නආරච්චි සමගද වික්ටර් ඇල්බමයක්ම කරමිනි. නන්දා මාලිනි, කපුගේ හෝ ජයතිලක බණ්ඩාර මෙන් වාමාංශික විමුක්ති ව්‍යාපාරය සමග කිසිදු සබඳතාවක් හෝ නියෝජනයක් නොපැවැත් වූ වික්ටර් සිය සමීපතම සගයන් වූ රෝහණ වීරසිංහ, සුනිල් එදිරිසිංහ, එඞ්වඞ් ජයකොඩි සිංහල ජාතිකවාදයේ කුටප‍්‍රාප්තිය රාජ්‍ය ප‍්‍රකාශනය වූ රාජපක්ෂ රෙජීමයට එළිපිට කඬේ යද්දී එම දේශපාලනික වේදිකා

වකට නොයාමට ප‍්‍රවේශම්ද විය. ලක්ෂමන් විජේසේකර සමඟ කුඹුක්ගැටේ ගුටිකන්නට ගියේද නැත!
ජනප‍්‍රිය දේශපාලන වේදිකාවක වික්ටර් නොවූවද ඔහුගේ සම්මුඛ සාකච්ඡුා පමණක් නොව යටිබිම්ගත කලා භාවිතාවද තරමක් සංකීර්ණය. ඒ හා බැඳි කුප‍්‍රකට උදාහරණය වන තම වැඩිමහල් පුත් ජයන්ත රත්නායකද සිටි, අනූව දශකයේ මුල ‘මනෝහාරි’ හරහා විශේෂ ජනප‍්‍රියත්වයකට පත් ‘ශක්ති’ කණ්ඩායමත් එහි ආනන්ද පෙරේරා හා ඇන්තනි සුරේන්ද්‍ර අතරවූ බල අරගලයට වික්ටර්ගේ ස්ථානගතවීම සංකීර්ණය. ඇන්තනිට කොටි ලේබලය නිල නොවන ලෙස අලවා ‘සිහශක්ති’ නමින් සෘජු සිංහල අනන්‍යතාවක් ඉඟිකරමින් බිහි කිරීමට උත්සාහ කළ සුසමාදර්ශී හැරවුම කෙළවර වූයේ එකල තවත් බොහෝ සංගීත කණ්ඩායම් මෙන්ම විසිරීයාමකිනි. එහෙත් අනූව දශකයේ මාධ්‍ය ප‍්‍රාග්ධන ප‍්‍රසාරණයත් සමඟ බිහිවූ පශ්චාත් නූතන සිංහල ජාතිකවාදී නාලිකා තුළ ශක්ති කණ්ඩායමට අඩු වැඩි වශයෙන් හිමිවීමට නියමිතව තිබූ වෙළෙඳපළ රංවල නඩය හා භාතිය-සන්තුෂ් හා එක්ව ජනනාත් වරකාගොඩද ඊට පසුව නාද්රෝ වැනි බෙර කණ්ඩායම්ද අත්පත් කරගත්තේය.

මේ කරුණු දැක්වීමේ උත්සාහය රොමැන්තිකකරණය වූ ආදර ගීත කියූ දිව්‍යමය කලාකරුගේ යටිබඩ තුළ යක්ෂයා වැඩවසන බවක් පෙන්වීම වැනි සරල කාරණයක් ලෙස භාර නොගන්න. මෙම විග‍්‍රහය ආරම්භයේ සලකුණු කළ පරිදිම වික්ටෝරියානු දෙමුහුම් අතිරික්තය අපට ඉතිරි කරන්නේ කුමක්ද යන්න පුද්ගලික සාරයකට වඩා දේශපාලනිකය. සෞන්දර්ය අතිරික්තය නොහොත් සෞන්දර්යයේ අර්ථකථනය කළ නොහැකි උත්කර්ෂ අවකාශ යනු සමකාලීන ප‍්‍රමෝදයේ ආකෘති අපට හෙළිදරව් කරන මාලිමාවයි. වික්ටර් සිය විදග්ධ සමාජය තුළ පවා භාතිය සන්තුෂ්ගේ ‘සිරි සංඝබෝධි’ ගීතය ප‍්‍රතිනිර්මාණයට එරෙහිව කළ අරගලය සුජාත කිරීමට නොහැකිවූ අතර දැන් ජීවත්වන්නේ ‘ඩෙල් ස්ටුඩියෝ’ වැනි සමපේක්ෂිත පශ්චාත්-නූතන නාද සංස්කෘතික කර්මාන්තයේ ප‍්‍රති-අර්ථකථනයවූ ප‍්‍රබන්ධය ඉරා ‘යථ’ අභිමුඛ වන ඉතිහාසයකය. දේශාභිමානී ගීතවලට වැඩිම ඉල්ලූ‍මක් ඇත්තේ සිංහල ඩයස්පෝරා විදේශ ප‍්‍රසංගවලය. තවදුරටත් හෙළ හවුලට සබඳතාවක් නැති, විශ්වාසය යනු පරිභෝජනය බවට ඌනනය වූ යුගයක වික්ටර් සුපර්ස්ටාර් විනිශ්චයට නොපැමිණීම වැනි සදාචාර ස්ථාවර මනෝමූලික පරිකල්පනයකට අමතන භාවිතාවක් බවට පමණක් සීමාවී ඇත. ඔහු දෙස බලා සිටින මහා අනෙකෙකු නැති සමාජයක වික්ටර් හා ඉරාජ් අතර පමණක් නොව Fill T හා මදු රොක්ස් අතර හෝ වෙනස සලකුණු කිරීමට කිසිවකුත් ඉතිරිවී නැත. ‘සඟවා ගනු මැන ඔබැ රුව, මංගල මල්දම පතා සිටිමි මම, පෙම්බර මධු’ වැනි වික්ටෝරියානු සදාචාරවාද ව්‍යුහයේ ආදර කතිකාවන්හි ගැඹුරුම භාව ස්පර්ශ කළ වික්ටර් ‘හිතින් යන අතින් අල්ලා නවත්තන්න බෑ’ කී විපරීත තිත තබන්නට සිදුවීම සෞන්දර්යමය උපහාසයක් ද වේ. විටෙක රූකාන්ත ඝෝෂාකාරී සංගීතයක් ලෙසද භාතියලාට හොරු ලෙසද සදාචාරාත්මක ඉරි අඳිමින් සිටි වික්ටර් විපරීතකරණයේ කෙළවරට ගිය සමාජයෙන් චින්තන ජයසේනගේ ‘ස’ සංකල්පය වෙනුවට ‘ප’යන්න අභිමුඛ කරවා ඇත. විඥානමය වශයෙන් අතිරික්තය වෙනුවට යථ සමග අභිමුඛ වීම දක්වා වික්ටර් පසුකර ආ සමාජ යනු සිංහල බෞද්ධ හෙළහවුලේ පූර්ණ විකසිත වූ රාජ්‍ය භාවිතයයි. එවිට ඉරාජ් සමන්තභද්‍ර බීඑම්ඩබ්ලිව් එක පෙන්වා ආශීර්වාද ලබාගැනීම හා තමාට වඩා ජීවිත කාලයෙන් හරි අඩකට ළාබාල තරුණිය හා විවාහවීම විසිවන සියවසේ වික්ටර් සම්බන්ධ අමතක නොවන කුටප‍්‍රාප්තිය මතකය ලෙස ඉතිරි වීම අහම්බයක් නොව අනිවාර්යයකි. වික්ටර් තමා වැපිරූ සදාචාරවාදී දෘෂ්ටිවාදය දෙස නැවත හැරී බලන්නේ නම් ඔහුට හෙළහවුලේ ආනුභාවයෙන් බිහිව ඇති සමකාලීන සිංහල බෞද්ධ රාජ්‍යය තම ආදර වස්තුව වූ හෂිනි අතර පරතරය හමුවීමට නියමිතය. දෘෂ්ටිවාදයක් ලෙස අද දවසේ සෞන්දර්යමය සත්‍යය පවතින්නේ කලාකෘතියක් ඇතුළත නොව ඉන් පිටතය. ඒ අර්ථයෙන් මිනිසුන්ගේ සාරයන් එළියට ඇදීයන සෞන්දර්ය නම් ප‍්‍රපංචය ‘අතින් අල්ලා නැවැත්විය නොහැකි’ බව පරණ ආකෘතියෙන් වුවද වික්ටර් අතින් නිර්මාණිත අවසාන කලාත්මක සත්‍යයයි. ‘හැට පැන්නත් වැඩ කොලිටිනෙ සිල් බිඳගත් වික්ටර්’ ලෙස සමකාලීන බහිෂ්කරණය වූ සෞන්දර්යමය සත්‍යය පිළිබඳ Fill T සිය භාෂාවෙන් වික්ටර් ගැන ලබාදෙන සාරාංශය එයයි.

බූපති නලින් වික‍්‍රමගේ

මතක රසෝඝය‍

0

 

වික්ටර් රත්නායක කියන රසාලිප්තවූත් ආශ්චර්යවූත් කටහඬ මට ඇහෙන්නේ මගේ භද්‍ර යෞවනයේදී. ඒක මගේ මතකය පුරා රැුව්දෙන රසෝඝයක්. එතෙක් කල් අපි දැකලා නැති ඒ වගේම ඇහිලා නැති අපේ හදවතට වැදිලා නැති මොකක්දෝ විස්මයජනක අපූර්වත්වයක් එහි තිබුණා. ඒ ඇතිවෙච්ච උන්මාදයෙන් තමයි මමත් ආනන්දයේ මගේ පාසල් සගයා වුණු ඒඞී රන්ජිත් කුමාරත් වික්ටර් රත්නායක කියන මේ තරුණ ගාන්ධර්වයා හොයාගෙන ගියේ. එතකොට ඔහු ගුරුවරයෙක් වශයෙන් සේවය කරනවා. ‘සිහිල් සුළං රැුල්ලේ, චංචල අඳුරු ලොවේ, පාවේ වලා, හදේ සුසුමක්’ වැනි ගීත ගායනා කොට අපේ රසවින්දන මට්ටම්වල පෙරළියක් කළ කාලේ ඔහුව හමුවීම ඉතා ආශ්චර්යවත් වුණා.

රන්ජිත් කුමාර ඉන්පසු පුවත්පත් කලාවට පිවිසෙනවා. ඔහු තමයි පළමුවරට ‘විසිතුර’ පත්තරේට ‘ඈත හිමේ කඳු අතරේ පාවෙන හඬක්’ කියලා වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ පළමුවන පුවත්පත් සම්මුඛ සාකච්ඡාව කරන්නේ. ඒ සාකච්ඡුාව කරනකොට රන්ජිත් සමග මමත් ගියා. කොහොම හරි ක‍්‍රමයෙන් වික්ටර් රත්නායක කියන නිර්මාණකරුවා අපි අතිශය පි‍්‍රයකරන චරිතයක් බවට පත්වුණා.

මම ගීත රචකයෙක් වුණේ එවක නවක ගායකයෙකු ලෙස ජනපි‍්‍රයත්වයට පත්වෙලා හිටපු අබේවර්ධන බාලසූරියට ‘ආදරයෙන් මා හදවත’ කියන ගීතය රචනා කිරීමත් සමඟයි. ඒ ගීතය ඒ කාලේ ජනපි‍්‍රය වුණ ගීතයක්. අබේ කියන්නේ මගේ හොඳ මිත‍්‍රයෙක්. ඒ වගේම ඔහු වික්ටර් රත්නායකයන්ගේත් ඉතා හොඳ මිත‍්‍රයෙක්. දවසක් මම ලියූ ‘ඈත දුරක සිටියත්’ කියන ගීතයට තනුවක් යොදාගන්න මමත් අබේත් වික්ටර් එවක පදිංචිවෙලා හිටපු නාවල ගෙදරට ගියා. ඒ පදවැලට වික්ටර් රත්නායක ඉතා මිහිරි තනුවක් යෙදුවා. ඒ තමයි මගේ පදවැලකට ඔහු තනුවක් නිර්මාණය කළ මුල්ම අවස්ථාව.

ඒ කාලේ ගුවන්විදුලියේ විශිෂ්ට ශ්‍රේණියේ ගායක ගායිකාවන්ට හැම මාස තුනකටම සැරයක් සරල ගී වැඩසටහනක් ලබාදීලා තිබුණා. ඒ සරල ගී වැඩසටහනට සිංදු පහක් හෝ හයක් නිර්මාණය කරන්න සිද්දවුණා. වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ සරල ගී වැඩසටහන සඳහා ගීත නිර්මාණය කරන්න ඔහු දිනයක් යොදාගන්නවා. ඒ දවසේ හවස්වරුවේදී ගී පද රචකයන් තමන් ලියූ ගී පද රචනා අරගෙන එනවා. ඔය අතර මමත් ඉඳගෙන බලාගෙන ඉන්නවා. වික්ටර් රත්නායකයන් සර්පිනාව වයන ගමන් පළමුව හැම පදවැලකම වාගේ අන්තරා කොටසින් තනු යෙදීමට පටන්ගන්නවා. එතැන් පටන් දිගටම තනුව නිර්මාණය කරනවා. ඒකට වැඩි වෙලාවක් යන්නෙත් නැහැ. තනුව හදලා ඉවරවුණාට පස්සේ කිසිම ගීත රචකයෙකුට එහි පොඩි හෝ අඩුවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. ඔවුන්ගේ මුහුණු සතුටින් උතුුරා යනවා. ඇත්තටම කියනවා නම් ඔහු තනුව යොදන අතරතුර ඇතිවෙන චමත්කාරජනක මිහිරියාව නිසා ගී පද රචකයා තමන්ගේ පදවැල් තුළම රසිකයෙකු බවට පත්වෙනවා. ඒක බලාගෙන ඉන්න මම හරියටම වැඩමුළුවකට ගියා වගේ විශාල අත්දැකීම් සම්භාරයක් එක්ක ගීත රචනා කලාව පිළිබඳ විශාල දැනුම් සම්භාරයක් ලබනවා. ඇත්තටම ඒ දැනුම් සම්භාරය හා නිර්මාණාත්මක පරිචය තමයි මගේ ගීත රචනා ආකෘතිය වෙනස් මගකට යොමුකළේ.

ඉස්කෝලේ යන කාලේ ඉඳන් මම ලියුවේ කවි. ඒ නිසා මගේ මුල් ගී පද රචනාවල තිබුණේ හතර පදය මුල් කරගත් කාව්‍ය ආකෘතිය. අමරදේවයන් පවා බොහෝ විට ගීත බවට පත්කරලා තිබුණේ සේකරගේ, එහෙම නැත්නම් මඩවල රත්නායකගේ කවි. ඒ ආභාසය මටත් බලපෑවා. නමුත් වික්ටර් රත්නායකට ගීත ලියූ ගී පද රචකයන් භාවිත කළේ සමපාද නෙමෙයි අසමපාද පේළි. සමහර පේළි දිගයි. සමහර පේළි කොටයි. එවැනි අඩු වචන සංඛ්‍යාවකට ගී තනුවක් නිර්මාණය කරනකොට ලැබෙන විචිත‍්‍රත්වය මං අත්වින්දේ වික්ටර් රත්නායකයන් ගීත නිර්මාණය කරනවා දැකලා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස තමයි මම ඔහුට ‘පිනිබර මලක් වගේ’ ගීතය රචනා කරනකොට අසමපාදවලින් රචනා කළේ. ගීත රචනාවක පද අඩුවෙන්න අඩුවෙන්න එහි තනුවට විශාල කාර්යභාරයක් කළ හැකියි. මම අමරදේවයන්ට රචනා කළ ‘සඳ හොරෙන් හොරෙන්’ ගීතය තුළ තියෙන්නේ ඉතා කෙටි පද පේළි කිහිපයක් විතරයි. නමුත් ඒ කුඩා වචන ටික සංගීත නිර්මාණයේදී ඉතා පුළුල් චිත‍්‍රයක් මවාපානවා. ඒ ලක්‍ෂණය මට වැටහුණේ වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ නිර්මාණ භාවිතය දැකගැනීමෙන් හා එය රසවිඳීමෙන්. ඉන් පස්සේ මම ඔහුට ‘සිනාදොලක් වන්, කල්පනා, මුවා වුණා සඳක්’ වැනි ගීත කිහිපයක් ලියනවා.

ගීත රචකයාගේ පදවැලෙහි ඇති භාවික ගුණය ඉතා නිර්මාණශීලී ලෙස පෙළගස්වන්න ඔහුට තියෙන්නේ පුදුමාකාර හැකියාවක්. ඒ නිර්මාණාවේශය විශ්වයේ කොතැනක හරි තිබිලා තනුවක් හෝ ගායනයක් කරනකොට ඔහු තුළට ඇතුළුවෙනවා. ඊට පස්සේ ඔහු ඒ සමඟ සමාධිගත වෙනවා. එය බලාගෙන ඉන්න හරිම ආසයි. ඔහු කරන කියන හැම දෙයකම රිද්මයක් තියෙනවා. ඔහු තමන්ගේ රසිකයන් ගැන නිතරම හිතනවා වගේ තමන් ගැනත් හිතනවා. එය බොහොමයක් නිර්මාණකරුවන්ට නොමැති ලක්‍ෂණයක්.

මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්නගේ පළවන චිත‍්‍රපටය වන ‘අනුපමා’ චිත‍්‍රපටය සඳහා පළමුවරට මම චිත‍්‍රපට ගීතයක් රචනා කරනවා. ‘සිහින විලේ නිලූපුලී’ ගීතය සමඟින් තමයි එය ආරම්භ වෙන්නේ. ඒ ගීතයත් සිදුවීම් කීපයක් නිසා සුවිශේෂ වෙනවා. එය තමයි සුනිල් ආරියරත්නගේ පළවන චිත‍්‍රපටය. මගේ පළවන චිත‍්‍රපට ගී රචනය. ඒ වගේම ජෝතිපාල හා ලතා වල්පොලගේ පළවන යුග ගායනය. ඒ ගීතය සඳහා වික්ටර් රත්නායක නිර්මාණය කළ තනුව ඉතාම රසවත්. එවැනි තනුවක ඇති මිහිර ගීත කිහිපයකින්වත් ලබාගන්න බැහැ. ඊට පස්සේ ඔහු සංගීතවත් කළ ‘වජීරා’ චිත‍්‍රපටයට මම ‘දෙනෝදාහක් නුවන් අතරේ’ ගීතය රචනා කළා. ඒ ගීතයත් ඒ චිත‍්‍රපටයට ලබාදුන් ආලෝකය ඉතා විශාලයි. මම රචනා කළ පදවැලට මා නොහිතපු ආකාරයේ ඉතා රසවත් තනු දෙකක් ඔහුට නිර්මාණය කිරීමට හැකිවුණා. ගී තනු නිර්මණයෙහිලා වික්ටර් රත්නායක දක්වන්නේ ඉතා ඉහළ නිර්මාණාත්මක පරිචයක්. ඔහුගේ තනු එකකින් එකකට වෙනස්. ඒ හැම එකක්ම රසවත්.

වික්ටර් රත්නායකගේ දක්‍ෂකම් දුටු ඔහුගේ ජ්‍යේෂ්ඨ පරම්පරාවත් තනු නිර්මාණය කරගැනීම සඳහා ඔහු ළඟට පැමිණියා. මොහිදීන් බෙග්, මිල්ටන් පෙරේරා, එච්ආර් ජෝතිපාල වැනි අය ඒ අතර ඉන්නවා. අමරෙද්වයන්ට ‘කුමරියක පා සලඹ සැලූණා, මිහිලිය නළලේ, බඹර පැටික්කි’ වැනි රසාලිප්ත ගී තනු ඔහු නිර්මාණය කළා. මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි, නන්දා මාලිනි, සුජාතා අත්තනායක, ලතා වල්පොළ වගේම නිරංජලා, නිර්මලා, ශී‍්‍රමති තිලකරත්න වැනි ගායිකාවන්ට රසවත් ගී තනු රාශියක් ඔහු නිර්මාණය කළා. ෆ්‍රෙඞී සිල්වාගේ ගායන රටාව සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කළේ ඔහු. ‘කුන්ඩුමනී’ ගීතය ඇතුළු තවත් ජනපි‍්‍රය ගී තනු රාශියක් ඔහු ෆ්‍රෙඞී සිල්වාට නිර්මාණය කළා. එතැන පේ‍්‍රමකීර්තිගේ දායකත්වයද ඉතා විශාල වුණා. පර්යේෂණාත්මක ගී අතරෙහි හමුවන මුල්ම ගීතය ලෙස හඳුනාගත හැකි ‘මාලනියේ’ ගීතය ඔහුගේ සුවිශේෂී නිර්මාණයක්.x

කුලරත්න ආරියවංශ
සටහන/සුලෝචන වික‍්‍රමසිංහ

මතක රසෝඝය‍

0

 

වික්ටර් රත්නායක කියන රසාලිප්තවූත් ආශ්චර්යවූත් කටහඬ මට ඇහෙන්නේ මගේ භද්‍ර යෞවනයේදී. ඒක මගේ මතකය පුරා රැුව්දෙන රසෝඝයක්. එතෙක් කල් අපි දැකලා නැති ඒ වගේම ඇහිලා නැති අපේ හදවතට වැදිලා නැති මොකක්දෝ විස්මයජනක අපූර්වත්වයක් එහි තිබුණා. ඒ ඇතිවෙච්ච උන්මාදයෙන් තමයි මමත් ආනන්දයේ මගේ පාසල් සගයා වුණු ඒඞී රන්ජිත් කුමාරත් වික්ටර් රත්නායක කියන මේ තරුණ ගාන්ධර්වයා හොයාගෙන ගියේ. එතකොට ඔහු ගුරුවරයෙක් වශයෙන් සේවය කරනවා. ‘සිහිල් සුළං රැුල්ලේ, චංචල අඳුරු ලොවේ, පාවේ වලා, හදේ සුසුමක්’ වැනි ගීත ගායනා කොට අපේ රසවින්දන මට්ටම්වල පෙරළියක් කළ කාලේ ඔහුව හමුවීම ඉතා ආශ්චර්යවත් වුණා.

රන්ජිත් කුමාර ඉන්පසු පුවත්පත් කලාවට පිවිසෙනවා. ඔහු තමයි පළමුවරට ‘විසිතුර’ පත්තරේට ‘ඈත හිමේ කඳු අතරේ පාවෙන හඬක්’ කියලා වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ පළමුවන පුවත්පත් සම්මුඛ සාකච්ඡාව කරන්නේ. ඒ සාකච්ඡුාව කරනකොට රන්ජිත් සමග මමත් ගියා. කොහොම හරි ක‍්‍රමයෙන් වික්ටර් රත්නායක කියන නිර්මාණකරුවා අපි අතිශය පි‍්‍රයකරන චරිතයක් බවට පත්වුණා.

මම ගීත රචකයෙක් වුණේ එවක නවක ගායකයෙකු ලෙස ජනපි‍්‍රයත්වයට පත්වෙලා හිටපු අබේවර්ධන බාලසූරියට ‘ආදරයෙන් මා හදවත’ කියන ගීතය රචනා කිරීමත් සමඟයි. ඒ ගීතය ඒ කාලේ ජනපි‍්‍රය වුණ ගීතයක්. අබේ කියන්නේ මගේ හොඳ මිත‍්‍රයෙක්. ඒ වගේම ඔහු වික්ටර් රත්නායකයන්ගේත් ඉතා හොඳ මිත‍්‍රයෙක්. දවසක් මම ලියූ ‘ඈත දුරක සිටියත්’ කියන ගීතයට තනුවක් යොදාගන්න මමත් අබේත් වික්ටර් එවක පදිංචිවෙලා හිටපු නාවල ගෙදරට ගියා. ඒ පදවැලට වික්ටර් රත්නායක ඉතා මිහිරි තනුවක් යෙදුවා. ඒ තමයි මගේ පදවැලකට ඔහු තනුවක් නිර්මාණය කළ මුල්ම අවස්ථාව.

ඒ කාලේ ගුවන්විදුලියේ විශිෂ්ට ශ්‍රේණියේ ගායක ගායිකාවන්ට හැම මාස තුනකටම සැරයක් සරල ගී වැඩසටහනක් ලබාදීලා තිබුණා. ඒ සරල ගී වැඩසටහනට සිංදු පහක් හෝ හයක් නිර්මාණය කරන්න සිද්දවුණා. වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ සරල ගී වැඩසටහන සඳහා ගීත නිර්මාණය කරන්න ඔහු දිනයක් යොදාගන්නවා. ඒ දවසේ හවස්වරුවේදී ගී පද රචකයන් තමන් ලියූ ගී පද රචනා අරගෙන එනවා. ඔය අතර මමත් ඉඳගෙන බලාගෙන ඉන්නවා. වික්ටර් රත්නායකයන් සර්පිනාව වයන ගමන් පළමුව හැම පදවැලකම වාගේ අන්තරා කොටසින් තනු යෙදීමට පටන්ගන්නවා. එතැන් පටන් දිගටම තනුව නිර්මාණය කරනවා. ඒකට වැඩි වෙලාවක් යන්නෙත් නැහැ. තනුව හදලා ඉවරවුණාට පස්සේ කිසිම ගීත රචකයෙකුට එහි පොඩි හෝ අඩුවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. ඔවුන්ගේ මුහුණු සතුටින් උතුුරා යනවා. ඇත්තටම කියනවා නම් ඔහු තනුව යොදන අතරතුර ඇතිවෙන චමත්කාරජනක මිහිරියාව නිසා ගී පද රචකයා තමන්ගේ පදවැල් තුළම රසිකයෙකු බවට පත්වෙනවා. ඒක බලාගෙන ඉන්න මම හරියටම වැඩමුළුවකට ගියා වගේ විශාල අත්දැකීම් සම්භාරයක් එක්ක ගීත රචනා කලාව පිළිබඳ විශාල දැනුම් සම්භාරයක් ලබනවා. ඇත්තටම ඒ දැනුම් සම්භාරය හා නිර්මාණාත්මක පරිචය තමයි මගේ ගීත රචනා ආකෘතිය වෙනස් මගකට යොමුකළේ.

ඉස්කෝලේ යන කාලේ ඉඳන් මම ලියුවේ කවි. ඒ නිසා මගේ මුල් ගී පද රචනාවල තිබුණේ හතර පදය මුල් කරගත් කාව්‍ය ආකෘතිය. අමරදේවයන් පවා බොහෝ විට ගීත බවට පත්කරලා තිබුණේ සේකරගේ, එහෙම නැත්නම් මඩවල රත්නායකගේ කවි. ඒ ආභාසය මටත් බලපෑවා. නමුත් වික්ටර් රත්නායකට ගීත ලියූ ගී පද රචකයන් භාවිත කළේ සමපාද නෙමෙයි අසමපාද පේළි. සමහර පේළි දිගයි. සමහර පේළි කොටයි. එවැනි අඩු වචන සංඛ්‍යාවකට ගී තනුවක් නිර්මාණය කරනකොට ලැබෙන විචිත‍්‍රත්වය මං අත්වින්දේ වික්ටර් රත්නායකයන් ගීත නිර්මාණය කරනවා දැකලා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස තමයි මම ඔහුට ‘පිනිබර මලක් වගේ’ ගීතය රචනා කරනකොට අසමපාදවලින් රචනා කළේ. ගීත රචනාවක පද අඩුවෙන්න අඩුවෙන්න එහි තනුවට විශාල කාර්යභාරයක් කළ හැකියි. මම අමරදේවයන්ට රචනා කළ ‘සඳ හොරෙන් හොරෙන්’ ගීතය තුළ තියෙන්නේ ඉතා කෙටි පද පේළි කිහිපයක් විතරයි. නමුත් ඒ කුඩා වචන ටික සංගීත නිර්මාණයේදී ඉතා පුළුල් චිත‍්‍රයක් මවාපානවා. ඒ ලක්‍ෂණය මට වැටහුණේ වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ නිර්මාණ භාවිතය දැකගැනීමෙන් හා එය රසවිඳීමෙන්. ඉන් පස්සේ මම ඔහුට ‘සිනාදොලක් වන්, කල්පනා, මුවා වුණා සඳක්’ වැනි ගීත කිහිපයක් ලියනවා.

ගීත රචකයාගේ පදවැලෙහි ඇති භාවික ගුණය ඉතා නිර්මාණශීලී ලෙස පෙළගස්වන්න ඔහුට තියෙන්නේ පුදුමාකාර හැකියාවක්. ඒ නිර්මාණාවේශය විශ්වයේ කොතැනක හරි තිබිලා තනුවක් හෝ ගායනයක් කරනකොට ඔහු තුළට ඇතුළුවෙනවා. ඊට පස්සේ ඔහු ඒ සමඟ සමාධිගත වෙනවා. එය බලාගෙන ඉන්න හරිම ආසයි. ඔහු කරන කියන හැම දෙයකම රිද්මයක් තියෙනවා. ඔහු තමන්ගේ රසිකයන් ගැන නිතරම හිතනවා වගේ තමන් ගැනත් හිතනවා. එය බොහොමයක් නිර්මාණකරුවන්ට නොමැති ලක්‍ෂණයක්.

මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්නගේ පළවන චිත‍්‍රපටය වන ‘අනුපමා’ චිත‍්‍රපටය සඳහා පළමුවරට මම චිත‍්‍රපට ගීතයක් රචනා කරනවා. ‘සිහින විලේ නිලූපුලී’ ගීතය සමඟින් තමයි එය ආරම්භ වෙන්නේ. ඒ ගීතයත් සිදුවීම් කීපයක් නිසා සුවිශේෂ වෙනවා. එය තමයි සුනිල් ආරියරත්නගේ පළවන චිත‍්‍රපටය. මගේ පළවන චිත‍්‍රපට ගී රචනය. ඒ වගේම ජෝතිපාල හා ලතා වල්පොලගේ පළවන යුග ගායනය. ඒ ගීතය සඳහා වික්ටර් රත්නායක නිර්මාණය කළ තනුව ඉතාම රසවත්. එවැනි තනුවක ඇති මිහිර ගීත කිහිපයකින්වත් ලබාගන්න බැහැ. ඊට පස්සේ ඔහු සංගීතවත් කළ ‘වජීරා’ චිත‍්‍රපටයට මම ‘දෙනෝදාහක් නුවන් අතරේ’ ගීතය රචනා කළා. ඒ ගීතයත් ඒ චිත‍්‍රපටයට ලබාදුන් ආලෝකය ඉතා විශාලයි. මම රචනා කළ පදවැලට මා නොහිතපු ආකාරයේ ඉතා රසවත් තනු දෙකක් ඔහුට නිර්මාණය කිරීමට හැකිවුණා. ගී තනු නිර්මණයෙහිලා වික්ටර් රත්නායක දක්වන්නේ ඉතා ඉහළ නිර්මාණාත්මක පරිචයක්. ඔහුගේ තනු එකකින් එකකට වෙනස්. ඒ හැම එකක්ම රසවත්.

වික්ටර් රත්නායකගේ දක්‍ෂකම් දුටු ඔහුගේ ජ්‍යේෂ්ඨ පරම්පරාවත් තනු නිර්මාණය කරගැනීම සඳහා ඔහු ළඟට පැමිණියා. මොහිදීන් බෙග්, මිල්ටන් පෙරේරා, එච්ආර් ජෝතිපාල වැනි අය ඒ අතර ඉන්නවා. අමරෙද්වයන්ට ‘කුමරියක පා සලඹ සැලූණා, මිහිලිය නළලේ, බඹර පැටික්කි’ වැනි රසාලිප්ත ගී තනු ඔහු නිර්මාණය කළා. මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි, නන්දා මාලිනි, සුජාතා අත්තනායක, ලතා වල්පොළ වගේම නිරංජලා, නිර්මලා, ශී‍්‍රමති තිලකරත්න වැනි ගායිකාවන්ට රසවත් ගී තනු රාශියක් ඔහු නිර්මාණය කළා. ෆ්‍රෙඞී සිල්වාගේ ගායන රටාව සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කළේ ඔහු. ‘කුන්ඩුමනී’ ගීතය ඇතුළු තවත් ජනපි‍්‍රය ගී තනු රාශියක් ඔහු ෆ්‍රෙඞී සිල්වාට නිර්මාණය කළා. එතැන පේ‍්‍රමකීර්තිගේ දායකත්වයද ඉතා විශාල වුණා. පර්යේෂණාත්මක ගී අතරෙහි හමුවන මුල්ම ගීතය ලෙස හඳුනාගත හැකි ‘මාලනියේ’ ගීතය ඔහුගේ සුවිශේෂී නිර්මාණයක්.x

කුලරත්න ආරියවංශ
සටහන/සුලෝචන වික‍්‍රමසිංහ