ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය මෙන්ම මේ වෙද්දී ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය රඟපාන ටොම් හෝලන්ඞ් ගැනත් කල්පනා කිරීම සහ ඒ ගැන කතාකිරීම ඉතාමත් රසවත් කාරණයක් බව කිව යුතුයි. ඔහු ඉතාම ආකර්ෂණීය පුද්ගලයෙක්. ස්පයිඩර්මෑන් චරිතයත් ඉතාම ආකර්ෂණීය චරිතයක්. මඳක් විවාදාත්මක වුණත්, පැරණි කොමික් ලෝකයට අනුව ලොව ජනප්‍රියම සුපිරි වීර චරිත දෙක ලෙස සැලකිය හැක්කේ බැට්මෑන් හා ස්පයිඩර්මෑන් චරිත දෙක. බැට්මෑන් චරිතය අයිති වන්නේ ඩී.සී. කොමික් ආයතනයට. මාවල් කොමික් ආයතනය සතු ජනප්‍රියම සුපිරි වීර චරිතය වුණේ ස්පයිඩර්මෑන්.
එහෙත් මාවල් ආයතනය කඩාවැටීම නිසා මාවල් ආයතනය සතු සුපිරිවීරයන් බොහෝ දෙනෙකු අලෙවි කරන්නට සිදුවී තිබුණා. එහෙත් අසූගණන්වල සිටම ඩී.සී. ආයතනය අතිශය ජනප්‍රිය සුපර්මෑන් හා බැට්මෑන් චිත්‍රපටි නිර්මාණය කර තිබුණා. සිනමා ලොවෙහි තම වීරයන් ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීම මාවල් ආයතනයට එකල අභියෝගයක් වුණා. ඉතින්, ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය හා ස්පයිඩර්මෑන්ට සම්බන්ධ සියලු චරිතවල සිනමා අයිතිය සෝනි ආයතනයටත් එක්ස්-මෙන් වීරයන්ගේ චරිත සියල්ල ෆොක්ස් ආයතනයටත් මාවල් ආයතනය අලෙවි කර තිබුණා. ඒ අතින් මාවල් ආයතනය බංකොලොත් වෙන්නට ඉඩ නොදී බේරාගත් අය අතර ස්පයිඩර්මැන් චරිතය ඉන්නවා. දෙවැනි සහස්‍රය මුල සිනමාවට නැඟු‍ණු ස්පයිඩර්මෑන් චිත්‍රපටි ත්‍රිත්වය අතිශයින්ම සාර්ථක වුණා. සුපිරි වීරයන්ගේ කතා රැගත් චිත්‍රපටිවලට ඉහළ ඉල්ලු‍මක් නිර්මාණය වුණා.
එවැනි පසුබිමක 2008 දී මාවල් සමාගම විසින් මාවල් සිනමා විශ්වය නිර්මාණය කළා. එය මීට පෙර තිබුණු සුපිරි වීර චිත්‍රපටිවලට වඩා වෙනස්. මාවල් ආයතනය සතුව ඒ වෙද්දීත් තිබුණු සුපිරි වීර චරිත සියල්ලම පාහේ සමාන්තර විශ්වයක ප්‍රතිනිර්මාණය කළා. ඒ සංකල්පය අතිසාර්ථක වුණා. 2012දී ‘ඇවෙන්ජර්ස්’ චිත්‍රපටිය තිරගත වුණා. මේ වෙද්දී මාවල් සිනමා විශ්වය කියන්නේ ඩොලර් ත්‍රිලියන ගණන් වටිනා කර්මාන්තයක්. එහෙත් මාවල් සිනමා විශ්වයට තමන්ගේ වටිනාම චරිතයක් වූ ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය අයිති වුණේ නැහැ. මාවල් සිනමා විශ්වය භාරව සිටින කෙවින් ෆයිගි විසින් දීර්ඝ සාකච්ඡා මාලාවකට සහභාගි වීමෙන් පසුව ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය මාවල් සිනමා විශ්වයට ඇතුළු කරගන්නට 2015 දී අවස්ථාව ලැබුණා. ටොම් හෝලන්ඞ් ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය රඟපාන බව නිවේදනය කරනු ලැබුවා.
මේ වෙද්දී මාවල් වීරයෙකුගේ චරිතයක් සිනමාවේ රඟපෑ ළාබාලම රංගන ශිල්පියා ලෙස ගිනස් ලෝක වාර්තාවට හිමිකම් කියන්නේ ටොම් හෝලන්ඞ්. ඔහුගේ රඟපෑම නිකන්ම ජනප්‍රිය සිනමාවේ කොටසක් ලෙස සැලකීමට වඩා, ඒ සියල්ල පසුපස ඇති රසවත් සුන්දර කතාව පිළිබඳව සොයා බැලීම අපූරුයි.
මෑත කාලයේ සුපර්හීරෝ චිත්‍රපටිවල දකින්නට තිබෙන විශේෂම ලක්ෂණයක් වන්නේ, එම චරිතවලට තෝරාගන්නා රංගන ශිල්පීන් සැබෑ ජීවිතයේදීද එම චරිතවල ලක්ෂණවලට ගැළපෙන පුද්ගලයන් වීම. එසේ කිරීම නිසා ප්‍රසිද්ධ සම්මාන උළෙලකට සහභාගි වුණත්, සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට සහභාගි වුණත් සැබෑ රංගන ශිල්පියා හා සුපර්හීරෝ අතර සමානකම් පෙනෙනවා.
මේ සංකල්පයට ගැළපෙන හොඳම උදාහරණ දෙක තමයි රොබට් ඩවුනි ජූනියර් හා රයන් රෙනෝල්ඞ්ස් දෙපළ. රොබට් ඩවුනි ජූනියර් අයන්මෑන් චරිතය රඟපෑවා. රයන් රෙනෝඞ්ල්ස් ඩෙඞ්පූල් චරිතය රඟපානවා. අයන්මෑන් හෙවත් ටෝනි ස්ටාර්ක් කියන්නේ හිස උදුම්මාගත්, සෙල්ලක්කාර, ජනප්‍රිය ධනවතෙක්. ඔහු විහිළුවක් කළත්, එය කරන්නේ තමන්ව වීරත්වයට නංවමින්. ඔහු අනුන්ගේ විහිළුවලට හිනාවෙන්නේ අඩුවෙන්. ඔහු ආඩම්බරයි. තමා ගැන අධිතක්සේරු කරනවා. සාමාන්‍යයෙන් වීරයන් ළඟ තිබෙන නිහතමානී බව, නිහඬ බව, පිරුණු බව ටෝනි ස්ටාර්ක්ට නැහැ. ඒ ලක්ෂණ බොහෝ දුරට ටෝනි ස්ටාක් චරිතයට පණ පොවන රොබට් ඩවුනි ජූනියර්ට තියෙනවා.
අනෙක් පැත්තෙන් රයන් රෙනෝල්ඞ්ස් විසින් ඩෙඞ්පූල් චරිතය රඟපානවා. ඩෙඞ්පූල් කොහෙත්ම වීරයෙක් නෙවෙයි. වීරයෙක් වෙන්න ඩෙඞ්පූල්ට ඕනෑ නැහැ. ඔහු කයිවාරුකාරයෙක්. නිතරම ඔහු නපුරු විහිළු කරනවා. මේ ලක්ෂණ බොහොමයක් රයන් රෙනෝල්ඞ්ස්ට තියෙනවා. ක්‍රිස් හෙම්ස්වර්ත් විසින් රඟපාන තෝර් චරිතයත්, ක්‍රිස් එවන්ස් හා කැප්ටන් ඇමෙරිකා චරිතයත් මේ ලක්ෂණයට තවත් උදාහරණ දෙකක්. මෙය සිනමා රසිකයන්ට අපූරු අත්දැකීමක්. චිත්‍රපටියෙන් එහා ගොස්, සුපිරි වීරයන් සැබෑ ලෝකයේදීත් රසවිඳින්නට රසිකයන්ට මේ නිසා අවස්ථාව ලැබී තිබුණා.
ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය රඟපාන තමන්ගේ චරිතය දරාගෙන රසික ලෝකය ඉදිරියට යෑමට අවැසි වන අසීමිත හැකියාවෙන් යුතු රංගන ශිල්පියෙක් ලෙස සැලකිය හැකියි. ඒ නිසා ඔහු නිකන්ම තරුණ රංගන ශිල්පියෙක් වෙන්නේ නැහැ. පළමු වතාවට ජිමී කිමෙල් ලයිව් නම් ඇමෙරිකාවේ ජනප්‍රිය සජීවී සංවාද වැඩසටහනට පැමිණෙන හෝලන්ඞ් ස්පයිඩර්මෑන් ඇඳුම හැඳ කරණම් කිහිපයක් ගසන්නේ, මේ කියන රසය ප්‍රේක්ෂකයන්ට එකතු කරමින්.
පෙර කී ලෙස ටොම් හෝලන්ඞ්ට ස්පයිඩර්මෑන් වීමේ හැකියාව අහම්බයෙන් හිමිවුණේ නැහැ. 200ක් පමණ ස්පයිඩර්මෑන් චරිතය වෙනුවෙන් තිර පරීක්ෂණයට ඉදිරිපත් වී තිබුණා. ඔවුන්ගේ රූප දර්ශන 7000ක් විතර ගෙන තිබුණා. ස්පයිඩර්මෑන්ව තේරීමේ කටයුතුවලට එක්වූ අය පසුව කියා තිබුණේ මේ 200 අතරින් ටොම් හෝලන්ඞ් පැහැදිලිවම කැපී පෙනුණු බව. එය පුදුමයක් නොවෙයි, ටොම් හෝලන්ඞ් උපතින්ම මේ විශිෂ්ටත්වයට උරුමය ලබා තිබුණා.
ලන්ඩන්හි තේම්ස්වල උපත ලද ටොම් හෝලන්ඞ්ගේ මව ඡායාරූප ශිල්පිනියක්. පියා බි්‍රතාන්‍යයේ ජනප්‍රිය හාස්‍යමය ශිල්පියෙක් හා හාස්‍ය ලේඛකයෙක් වන ඩොමිනික් හෝලන්ඞ්. ඇමෙරිකාවේ නිව්යෝර්ක්හි ජනප්‍රිය සුපිරි වීරයා බවට පත්වෙන්නට ටොම් හෝලන්ඞ්ගේ පියා සහ මව විසින් ලබාදුන් නිදහස විශාල වශයෙන් හේතු වූ බව කියනවා.
පාසල් කාලයේදී හෝලන්ඞ් නර්තනය ඉගෙනගන්නට පටන්ගෙන තිබෙනවා. නැටුම් ඉගෙනගැනීම නිසා ඒ කාලයේදී හෝලන්ඞ්ගේ පන්තියේ මිතුරන් අතර විහිළුවටද ලක්ව තිබෙනවා. කෙසේ වුණත් ඔහුගේ නර්තන හැකියාව විසින් ඔහුගේ අනාගතය නිර්මාණය කළා. ඔහුගේ නර්තනයන් දුටු බිලී එලියට් ප්‍රසංගයේ කැමරා අධ්යක්ෂවරයා වන පීටර් ඩාලිං විසින් ටොම් හෝලන්ඞ්ට අතිශය ජනප්‍රිය ‘බිලී එලියට්’ සජීවී ප්‍රසංගයේ රඟපෑමට ආරාධනා කරනවා. බිලී එලියට් ප්‍රසංගය වෙනුවෙන් අට වතාවක් තිර පරීක්ෂණවලට සහභාගි වීමටත්, වසර දෙකක පුහුණුවක් ලබාගැනීමටත් ටොම් හෝලන්ඞ්ට සිදුවෙනවා. අවසානයේ මෙම ප්‍රසංගයේදී බිලී එලියට් චරිතය රඟපෑමටද ටොම් හෝලන්ඞ්ට අවස්ථාව හිමිවෙනවා. බිලී එලියට් වෙනුවෙන් වේදිකාවේ ඔහු ලද පුහුණුව ඔහුගේ අනාගත කලා ජීවිතය හැඩගස්වන්නට ඉහළින්ම හේතු වූ බව හෝලන්ඞ් කියනවා. ‘මගේ නැටුම් අධ්‍යාපනය මම කලා ජීවිතයේ කරපු හැමදේකටම උදව් වුණා.’
ටොම් හෝලන්ඞ්ගේ පළමු සිනමා රංගනය වුණේ 2012 තිරගත වූ ‘ද ඉම්පොසිබල්’ චිත්‍රපටිය. චිත්‍රපටියේ රඟපාද්දී හෝලන්ඞ්ගේ වයස අවුරුදු 15ක් පමණ වුණා. චිත්‍රපටියේ ප්‍රධාන චරිත නයෝමි වොට්ස් හා එවන් මැක්ග්‍රෙගර් රඟපා තිබුණා. ටොම් හෝලන්ඞ්ගේ රංගනය විශේෂ ඇගයීමකට ලක්වී තිබුණා. හෝලන්ඞ්ව ඇකඩමි සම්මානයකට නිර්දේශ වීමේ ඉඩකඩක් ගැන කතාබහක්ද තිබුණා.
ඒ සියල්ලෙන් පසුවයි ඔහුට ස්පයිඩර්මැන් වීමේ අවස්ථාව හිමිවුණේ. එතැනින් එහාට ඔහුගේ මුළු ජීවිතයම උඩුයටිකුරු වුණා. කැප්ටන් ඇමෙරිකා සිවිල් වෝ චිත්‍රපටියේදී ඉහළින්ම සංවාදයට ලක්වුණේ ඔහු ගැනයි. ඉන්පසුව ස්පයිඩර්මෑන් හෝම්කමින් චිත්‍රපටිය තිරගත වුණා. ඒ චිත්‍රපටියද ඉහළ ආදායම් වාර්තා ලැබුවා. ටොම් හෝලන්ඞ් ස්පයිඩර්මැන් චරිතය රඟපෑ හොඳම ශිල්පියා ලෙස ඇගයීමට ලක්වුණා.
අවුරුදු විස්සේදී ඔහුට ලැබුණු මේ සියලු ගෞරවයන් අහම්බයක් නොවෙයි. ඒ වෙනුවෙන් දැවැන්ත කැපකිරීම් කරන්නට ඔහුට සිදුවී තිබුණා. ජිම්නාස්ටික් පුහුණුව, ආත්මාරක්ෂක සටන් පුහුණුව හා නර්තන පුහුණුවෙහි දිගටම නිරත වීමට ඔහුට සිදුව තිබුණා. ජනප්‍රිය ලෝකයේ ජනප්‍රියත්වයට පත්වීම සෙල්ලමක් නොවෙයි. එය විශාල වෙහෙසක් දැරිය යුතු, විශේෂ හැකියාවක් අවශ්‍ය වෙන දෙයක්. බාල වැඩවලින් ජනප්‍රිය වෙන බොහෝදෙනෙක් අතර ස්පයිඩර්මෑන් කෙනෙක් හෝ ටොම් හෝලන්ඞ් කෙනෙක් වීම අසීරු වන්නේ ඒ නිසා.■
ටොම් හෝලන්ඞ්ගේ ස්පයිඩර්මෑන්
නොමළ කලාකරුවකු ලෙස මියෙන්න
ධර්මසේන පතිරාජගේ
සමුගැනීමෙන් වසරකට පසු!
ආචාර්ය ධර්මසේන පතිරාජ අප අතුරින් සමුගෙන වසරක් ගෙවී ගියේ පසුගිය 28 වැනිදා ය. සිනමාකරුවෙකු, විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරයෙකු, සමාජ ක්‍රියාධරයෙකු ඈ නන්විධ භූමිකා සිය ජීවන ගමන්මග තුළ නිරූපණය කළ පතිරාජගේ සමුගැනීමෙන් වසරක් ගෙවුණු තැන ඔහුගේ සමීපතමයන් ඔහු සිහි කරනු වස් යොදාගෙන තිබුණේ සමරු දේශනයක් සහ චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශනයකි. ‘විචාරාත්මක දුරස්ථභාවය සහ කලාකරුවාගේ සංස්කෘතික කාර්යය’ යන මැයෙන් වූ දේශනය පේරාදෙණි විශ්වවිද්‍යාලයේ සිංහල අධ්‍යයනාංශයේ මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති විසින් පවත්වනු ලැබූ අතර පතිරාජයන්ගේ සුහුරුම සිනමා කෘතියක් වූ ‘පාර දිගේ’ දෙසුමෙන් අනතුරුව තිරගත කෙරිණි. සමරු සැඳෑව පැවැත්වුණු චිත්‍රපට සංස්ථාවේ තරංගනී සිනමා ශාලා පරිශ්‍රය අතුරු සිදුරු නැතිව පිරී ගොස් තිබුණු අතර දෙසුම හා සිනමා දැක්ම හා ඇතැමුන් එක්ව උන්නේ ශාලාවේ බිම වාඩිගෙන ය.
පතිරාජ වැනි විශිෂ්ටයෙකු නොමියෙන බවට වන සාක්ෂියක් එහි වන බව එම පැය කිහිපය තුළ සිදුවුණු කාර්යයන් පසුපස වූ බව දෙසුමෙහි ශ්‍රාවකයෙකු ලෙසත්, සිනමා කෘතියෙහි ප්‍රේක්ෂකයෙකු ලෙසත් ශාලාවේ අසුන්ගෙන සිටි මට හැඟී ගොස් තිබිණ. යට කී, බොහෝ සෙයින් කාලෝචිත හා නිරතුරුව විමසා බැලිය යුතු කරුණුවලින් සමන්විත දෙසුම සහෘද කලාකරුවන් ඇතුළු ක්‍රියාකාරී පුරවැසි ප්‍රජාවක් අබියස තබන්නටත්, දශක තුනකටත් වඩා පෙර සමයක තැනුණු ‘පාර දිගේ’ යළි එම පිරිස අබියස තබමින් යම් සර්වකාලීන බවකින් හෙබි සිනමාත්මක ප්‍රකාශනයක රුවගුණ පිළිබඳ සජීවි සාකච්ඡාවක් තනන්නටත් කලාකරුවෙකුට හැකි නම් ඔහු මිය ගොස් තිබිය හැකි ද?
පතිරාජගේ ජීවන විලාසය ඔහුගේ මරණින් පසුව වුව, ගුණ කථන, ආගමික පුණ්‍යානුමෝදනා, දාන මාන, ඔහුගේ දෙන අබියස තැබුවේ නැත. ඩබ්ලිව්. ජයසිරි 28 දා සමරු සැඳෑව අරඹමින් මහාචාර්ය අමරකීර්තිට දෙසුම සඳහා ආරාධනා කළේ ද පතිරාජයන්ගේ නික්ම යෑමෙන් සත් දිනකට පසු ඔහුගේ මහනුවර නිවසේ දී ඔහු සිහි කළ ලෞකික ස්වරූපය මෙනෙහි කරමිනි. දශක සතක් ඉක්මවූ ඔහුගේ ජීවන ගමන වඩාත් සෘජු, විශ්වසනීය, සමාජය පිළිබඳ විවෘත මනසකින් හෙබි කලාකරුවකුගේ වගකීම් සහගත බව ප්‍රකට කර ඇති බව වඩාත් ප්‍රත්‍යක්ෂ වන්නේ දැන් හැරී යළි විමසන විට ය. සෑම කෙනෙකුටම මරණය වැළඳගත හැක. එහෙත් මිය ගිය පසු ජීවත් විය හැක්කේ අතලොස්සකට ය. කලාකරුවෙකු ලෙස මරණින් මතු වඩාත් සක්‍රිය ලෙස සිය ජීවන දැක්ම සමාජගත කරන්නට හැකි විලාසය පතිරාජ සොයාගෙන ඇති බැව් 28 සැඳෑව එහි රැස්ව උන් පිරිසට සාක්ෂි සැපයී ය.
කලාකරුවෙකුගේ සංස්කෘතික කාර්යය පිළිබඳ සාකච්ඡා කරමින් ජාතිය සහ සම්ප්‍රදාය අතේ දුරින් තබා ගැනීම, බහුවිධ සංස්කෘතික ස්වරූප පිළිගනිමින් ‘අනන්‍යතාව’ වෙතින් දුරස්වීම, අතීතය යථා පරිදි අවබෝධ කරගැනීම, පරමාර්දර්ශී රූපය හා තථ්‍ය රූපය සමබරව වටහා ගැනීම ඇතුළු අනුකරුණු සාකච්ඡා කෙරෙන දෙසුමක් සිය මරණින් මතු පළමු අනුස්මරණය වෙත තබන්නට හැකි ජීවිතයක් ගත කරන කලාකරුවන් කොපමණ පිරිසක් අපට ‘සජීවී’ කලාකරුවන් අතුරින් සොයාගත හැකි ද? ඒකමානීය සහ ඒකාකෘතික රූප ස්වරූප මත තබමින් ජාතිය, ආගම, ජන වර්ගය, ඉතිහාසය ඇතුළු නන් කාරණා සිය සමාජ හා දේශපාලනික අපේක්ෂා වෙනුවෙන් වර නගමින් නොදියුණු දේශපාලනික භාවිතාවන් වෙනුවෙන් ඒ වෙන්දේසි දමන ‘කලාකාර’ භූමිකාවකට (මරණින් මතු වුව) වඩා පොහොසත් සංස්කෘතික කථිකාවකට ඉඩ සලසා දීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය හැකි ද?
පතිරාජයානු භූමිකාවේ අගය වඩාත් ඉහළ නැගෙ න්නේ එවන් වටපිටාවක ය. සිය සමාරම්භක කෘතිවල පටන් තරුණ ගැටලු හා අර්බුද පිළිබඳ, ආර්ථික, දේශපාලනික හා සමාජීය විසමතා පිළිබඳ (අහස් ගව්ව, බඹරු ඇවිත්, පාර දිගේ) සාකච්ඡා කරමින්, යුද්ධය පිළිබඳ සවිඥානික විරෝධාත්මක මැදිහත්වීමක් (සොල්දාදු උන්නැහෙ) කරමින්, කුලය, පන්තිය වැනි සාධක වඩා සක්‍රිය ලෙස ජනවර්ග සියල්ල වෙතම පාහේ කරන බලපෑම පිළිබඳ (පොන්මනි) සාකච්ඡා කරමින් ඔහු කළ සිනමා රූපය හරහා වූ දේශපාලනික මැදිහත්වීම, සිය ජීවන පැවැත්ම තුළ ද සක්‍රියව පවත්වාගෙන ගිය බව යාපන විශ්වවිද්‍යාලයේ සිංහල අධ්‍යයනාංශයේ ඔහු ගත කළ සමය පිළිබඳ අතීතවෘත්ත දෙස් දෙයි. තීරණාත්මක දේශපාලනික වෙනස්කම් වුණු සමයන්හිදී, (අමරකීර්ති සිය දෙසුමේ දී පෙන්නුම් කළ පරිදි) යම් විචාරාත්මක දුරස්ථභාවයකින් යුතුව වුව ඒ සඳහා සක්‍රිය මැදිහත්වීමට දායක වීම ඔහු තුළ වූ සමාජ වගකීම පෙන්වා දෙයි.
60-70 දශකයන්හිදී පෙරටුගාමී කලාකරුවෙකු ලෙස නාට්‍ය සහ සිනමාව ආශ්‍රිතව සිය කලාත්මක ප්‍රකාශනයන් සමාජගත කිරීම ඇරඹූ පතිරාජයන් වෙත ඒ හරහා සමාජය අබියස තැබිය යුතු ආඛ්‍යානයන් පිළිබඳ සුපැහැදිලි අදහසක් තිබූ බව ‘පාර දිගේ’ දෙස් දුන්නේ යළිත් එම කළු සුදු රූප එකතුවේ තිගස්සවනසුලු සිනමාත්මක ජවය අප ඉදිරියේ ප්‍රතියමාන කළ හෙයිනි. අජිත් තිලකසේනගේ විශිෂ්ට තිර රචනයක් සමග වුව, විජය කුමාරණතුංගගේ සහ ඉන්දිරා ජොන්ක්ලස්ගේ මහරු චරිත නිරූපණ හමුවේ වුව, ඩොනල්ඞ් කරුණාරත්නගේ විස්මයාවහ කැමරා මෙහෙයවීම හමුවේ වුව, වඩාත් විවෘත මනසකින් හෙබි නිර්මාණකරුවෙකු ලෙස පතිරාජ මෙහෙයුම් අසුනේ නොවී නම් ‘පාර දිගේ’ නිමවෙන්නේ නැත. අභූතරූපී නාට්‍යය වෙත ඔහු තුළ වූ ආසක්ත බව විටෙක ද, ප්‍රංශ නව රැල්ල හා/හෝ ජර්මානු ප්‍රකාශනවාදය වෙත ඔහු තුළ වූ නැඹුරුව විටෙක ද, ඉතාලි නව යථාර්ථවාදය වෙත ඔහු වෙත වූ ප්‍රේමය තවත් විටෙක ද කෘතිය තුළින් නැගෙයි. එහෙත් ඒ ඔහු නගන්නට තැත් දරන ගැඹුරු සමාජ දේශපාලනික සාකච්ඡාව එම රූප වියමන තුළ සිනමාත්මකව බහාලමින් මිස රළුව හෝ කඨෝරව නම් නොවේ.
මරණය හෝ නික්ම යෑම වඩා සතුටුදායක, ස්වආත්මය පමණක් නිවන වෙත යවන, පශ්චාත් මරණ සමයකට වඩා වඩාත් සක්‍රිය හා පොහොසත් සංවාදයක් සෙසු ජීවත් වන ආත්ම දහස් ගණනක් හමුවේ තබන්නට පතිරාජයන් සමත්වී ඇත. අමරකීර්තිගේ දෙසුමෙන් අනතුරුව පතිරාජයන්ගේ කනිටු පුත් මිලින්ද පතිරාජ මා වෙත පැවසූ පරිදිම අප වෙත ඇත්තේ තාවකාලික ජීවිතයන් ය. ඒ සදාකාලික වීම කෙසේ වුව වඩාත් ඵලදායක වීම සිදු වන්නේම ගෙවෙන හෝ ගෙවුණු ජීවිතාත්මයේ දශක කිහිපය ඉක්මවූ කාල සමයක් පුරවැසියා වෙත තබන්නට අපට හැකිවීම මත ය. කලාකරුවකු වඩාත් සාර්ථක වූයේ යැයි අපට තුටු විය හැක්කේ ද එවිට ය.
“අපි හරියට විසි කරල දාපු එඬරු දඬු වගේ… මුල් නෑ… ඒත් දලු එනවා!”
ඉහත ‘පාර දිගේ’හි චන්දරේගේ ප්‍රකාශය නැවත නැවතත් අපගේ ජීවිත හමුවේ වර නගමින් සමාජයේ ඇති අසංවිධිත බව හා අපගේ ජීවිත තුළ ඇති අපේක්ෂා භංග බව අපට පෙන්විය හැක. එහෙත් චන්දරේ අපට මුණගැස්වූ පතිරාජ නික්ම ගොස් ඇත්තේ චන්දරේලාගේ සහ ස්වර්ණලාගේ ජීවිත අබියස බොහෝ දෑ ඉතිරි කොට බව අප අමතක නොකළ යුතු ය. එමතු නොව, නිරතුරුව මෙනෙහි කළ යුතු ය. අඩුම තරමින් එඬරු දණ්ඩකට හෝ මුල් සහිතව නැගෙන්නට බිමක් තනාගත හැක්කේ එවිට ය.■
■ ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා
හිසක් නැති සිංහයා සුනිල් එස් සිරිසේනගේ ඉවත්වීම සහ චිත්‍රපට සංස්ථාවේ අර්බුදය
පසුගියදා ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාව අලුත් වාර්තාවක් මෙරට චිත්‍රපට සංස්ථා ඉතිහාසයට එකතු කළේය. එනම් ඉතිහාසයේ කෙටිම කාලයක් චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපති ධුරය දැරූ සභාපතිවරයා බිහි කිරීමෙනි. පසුගිය 11 වෙනි සිකුරාදා සභාපති ධුරයේ වැඩ භාරගත් සුනිල් සිරිසේන මහතා ඉකුත් 16 වෙනි බදාදා එම ධුරයෙන් ඉල්ලා අස් විය. ඒ දින තුනක සේවා කාලයක් පමණක් ගතකරමිනි. ඔහුගේ මෙම ඉල්ලා අස්වීමේ සිද්ධියට අදාළ නිදාන කතාවක් ද ඇත.
සුනිල් සිරිසේන මහතාට ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට සිදුවන්නේ ඔහු මෙරට දේශීය හා විදේශීය චිත්‍රපට ප්‍රදර්ශනය කරන සමාගමකට රුපියල් ලක්ෂ පහක දඩයක් ගෙවීමට නියම කළ බැවිනි. එම සමාගම මෑතකදී නිකුත් කරන ලද හින්දි චිත්‍රපටයක් ලංකාවේ ප්‍රදර්ශනය කිරීම සඳහා කටයුතු යොදා ඇති අතර චිත්‍රපටය සමග එම චිත්‍රපටයේ දෙමළ පිටපතද ප්‍රදර්ශනය සඳහා ගෙන්වාගෙන තිබේ. හින්දි පිටපත ප්‍රදර්ශනය කිරීමට චිත්‍රපට සංස්ථාවෙන් අවසර ගෙන තිබෙන අතර දෙමළ පිටපත ප්‍රදර්ශනය කිරීමට අවසර ලබාගෙන නොමැත. චිත්‍රපටයේ දෙමළ පිටපත ප්‍රදර්ශනය කරමින් තිබෙන අවස්ථාවක එම සිනමා ශාලාවට පැමිණි චිත්‍රපට සංස්ථාවේ නිලධාරීන් පිරිසක් චිත්‍රපටය ප්‍රදර්ශනය කිරීම නවතා ඇත. අවසානයේ මේ සඳහා ලක්ෂ පහක දඩ මුදලක් ගෙවීමට සමාගමට නියම කරන ලදි.
මෙම දඩ මුදල ගෙවීම වළක්වා ගැනීම සඳහා සාකච්ඡා කිරීමට සමාගමේ නිලධාරීන් පිරිසක් චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපති සුනිල් සිරිසේන මුණගැසී තිබේ. සමාගමේ යෝජනාවට අකමැතිවූ සභාපතිවරයා පවසා තිබෙන්නේ මෙම දඩ මුදල ගෙවීමට කටයුතු කරන ලෙසටයි. සිදුවීම සැලවූ එක්තරා ඇමතිවරයෙකු සභාපතිවරයාට දූරකථනයෙන් කතාකොට බැනවැදී තිබෙන්නේ සභාපති ධුරයට ඔහු පත්කරන ලද්දේ තමන්ට වුවමනා වැඩ කටයුතු කිරීමට මිසක ඔහුට අවැසි පරිදි වැඩකිරීමට නොවන බවයි. මෙම බැනවැදීමෙන් පසුව සුනිල් සිරිසේන මහතා සභාපතිධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට තීරණය කළ බව අපට වාර්තා විය. එහෙත්, සිරිසේන මහතාගේ අස්වීමේ ලිපිය භාරගත් බවට දැනුම්දීමක් මේ වනතුරු ඔහුට කර නොමැත.
සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් සුනිල් සිරිසේන මහතාගෙන් විමසූ විට තමා විදෙස්ගතව සිටින බැවින් පසුව කතාකරමු යැයි කියා දූරකථනය විසන්ධි කළේය. එහෙත්, කෙටියෙන් ඔහු පැවසුවේ, ‘මට ඇති කියලා හිතුණා. ඒ නිසා දාලා ආවා’ යනුවෙනි.
චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපතිධුරයට සුනිල් සිරිසේන මහතා මේ පත්වන්නේ පළමු වතාවට නොවේ. ඔහුගේ පත්වීම් ලිපිය ජනාධිපතිවරයා භාර නොදී තිබෙන බැවින් මෙම ඉල්ලා අස්වීම සිදුවූ බව සිනමාවේදී අශෝක හඳගම ප්‍රකාශ කළේය. සුනිල් සිරිසේන මහතා මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපතිධුරයට පත්වෙන තෙක් චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සභාපතිවරයා වශයෙන් මීට පෙරාතුව වැඩකර තිබෙන අතර අතපසු වී ගිය ජනාධිපති සම්මාන උළෙල දෙකක් පැවැත්වීමට ඔහුට එම ධුරකාලය හෙබවූ අවස්ථාවේදී හැකි වුණි. තරුණ සිනමාකරුවන්ට කිසියම් විදියක ධෛර්යයක් ලබාදෙමින් තිස්ස අබේසේකර මහතාගෙන් පසුව චිත්‍රපට සංස්ථාවේ කටයුතු කළ එකම පුද්ගලයා වශයෙන් සුනිල් සිරිසේන මහතා හැඳින්විය හැකි බව ප්‍රවීණ සිනමා විචාරකයෙක් අප සමග පැවසීය.
මහලොකුවට සැමරූ හැත්තෑ දෙවසරක්
“එයා තනතුරු බලාගෙන හිටපු කෙනෙක් නෙමේ. එයා ඒ ධූරය භාර ගත්තේ එයාට ආරධනා කළ නිසායි. ජනාධිපතිතුමා පත්වීම් ලිපිය දීලා තිබුණේ නැති නිසා, ජනාධිපතිවරයා එම තනතුරෙන් අස්කළොත් තම කීර්තියට හානියක් වෙන නිසා එතැනින් අයින්වුණ බව තමයි අපිට ඔහු ප්‍රකාශ කළේ. දැන් චිත්‍රපට සංස්ථාවට සභාපති කෙනෙක් නැහැ. සභාපති තමයි චිත්‍රපට සංස්ථාවේ ප්‍රධාන තීන්දු තීරණ ගන්න චරිතය වෙන්නේ. මේ තත්ත්වය තුළ සංස්ථාවෙන් කිසි වැඩක් වෙයි කියලා බලාපොරොත්තු වෙන්න පුළුවන් තත්ත්වයක් නැහැ. උදාහරණයක් හැටියට චිත්‍රපටයක් රූගත කරන්න කව්රු හරි කෙනෙක් එනවා කියලා හිතන්න. එහෙම කෙනෙකුට අවසරයක් දෙන්නවත් දැන් කෙනෙක් නැහැනේ. කර්මාන්තයක් හැටියටත් කලාවක් හැටියටත් ඒක හරිම අවාසනාවන්ත තත්ත්වයක්. මහ ලොකුවට ලංකා සිනමාවේ 72 සංවත්සරය සැමරුවානේ. මොකක්ද මේ සමරන එකෙන් කරන්නෙ. අඩු ගානේ අපිට ආඩම්බර වෙන්න දෙයක් කියන්න තියෙනවාද? ඉස්සරහක් ගැන කියන්න තියෙනවාද? ”
ඒ අශෝක හඳගමගේ හඬය. චිත්‍රපට සංස්ථාව කිනම් ආකාරයකින් කටයුතු කළ යුතුද යන්න සම්බන්ධයෙන් හඳගමගෙන් කළ විමසුමේදී ඔහු අදහස් දැක්වීය.
“චිත්‍රපට සංස්ථාව දැනට කරන කටයුතු ටික, රටක චිත්‍රපට සංස්ථාවකින් කෙරෙන්න ඕනෑ කටයුතු කියලා මම හිතන්නේ නැහැ. බොහොම රටවල තියෙන්නේ නැෂනල් ෆිල්ම් කමිෂන් කියන එකක්. ඒකෙන් කරන්නේ රටේ චිත්‍රපටවල ප්‍රමිතිය හදන එක, කලාත්මක චිත්‍රපටවල ප්‍රමිතිය වර්ධනය කරන්න කිසියම් වැඩපිළිවළක් හදන එක, චිත්‍රපටි රෙගියුලේට් කරන එක. රටක සිනමාව ප්‍රවර්ධනය කරන එක තමයි ආයතනයකින් කරන්න ඕනෑ. බංග්ලාදේශය, භූතානය වගේ රටවල පවා තියෙනවා චිත්‍රපට ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ වැඩපිළිවෙළක්. කාන් වගේ සිනමා උළෙල හරහා කරන්නෙත් ඒක. දැන් නිකම්ම නිකම් සංස්ථාවක් කියලා එකක් තියෙනවා අඩු ගානේ ඔළුවක්වත් නැතුව.”
මූල්‍ය අක්‍රමිකතා සහ චිත්‍රපට සංස්ථාව
සභාපතිවරයා සම්බන්ධ මේ ගැටලුව පමණක් නොවේ. පසුගි ය 8 වෙනිදා කොළඹ ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත් ලංකා ජයරත්න හමුවේ මූල්‍ය අපරාධ විමර්ශන කොට්ඨාසය විසින් කරුණු හෙළිකරමින් පවසන ලද්දේ, ජනමාධ්‍ය හා ප්‍රවෘත්ති අමාත්‍යාංශය යටතේ පැවති සැලසිනේ රූපවාහිනී ආයතනය සහ ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාවේ මුදල් දේශපාලන හා දේශපාලනඥයන්ගේ පෞද්ගලික කටයුතු සඳහා යොදා ගෙන කළ මහා පරිමාණ මූල්‍ය අක්‍රමිකතාවන්ද සිදුවී ඇති බවයි.
2010 සිට 2015 යන කාලවකවානුව තුළ මෙම අක්‍රමිකතාව සිදුව ඇති බව මූල්‍ය අපරාධ විමර්ශන කොට්ඨාසයේ ඒකක 08 වැඩබලන ස්ථානාධිපති උපපොලිස් පරීක්ෂක ධම්මික ද සිල්වා අධිකරණයට එදින කරුණු ඉදිරිපත් කළේය. මෙම අක්‍රමිකතාව සම්බන්ධයෙන් ලිඛිත තොරතුරු ඇති බව ද ධම්මික ද සිල්වා අධිකරණය හමුවේ ප්‍රකාශ කළ අතර 2013 වර්ෂයේ පැවති පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය රාජ්‍ය නායක සමුළුව වෙනුවෙන් සැලසිනේ රූපවාහිනී ආයතනය කළ ප්‍රවර්ධන වැඩසටහන් මගින් හා 2015 වර්ෂයේ පැවති ජනාධිපතිවරණ ප්‍රවර්ධන වැඩසටහන් මගින්ද සැලසිනේ ආයතනය සහ ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාව මුදල් වියදම් කොට දූෂණයක් සිදුකොට ඇත. මෙම මුදල් දේශපාලනඥයන්ගේ පෞද්ගලික කටයුතු සඳහාද යොදා ගෙන තිබෙන බව ‘අනිද්දා’ අපට වාර්තා විය. මේ සම්බන්ධ වැඩිදුර පරීක්ෂණ කිරීමට සැලසිනේ ආයතනය සහ ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාව විසින් පවත්වාගෙන යන ලද බැංකු ගිණුම් දෙකක විස්තර අධිකරණයට ලබාදෙන මෙන් ලංකා ජයරත්න ප්‍රධාන විනිසුරුවරිය බැංකු දෙකේ කළමනාකාරවරුන් වෙත නියෝග කොට තිබේ.
මෙවැනි මූල්‍යය අක්‍රමිකතාවන්ගේ සිට පරිපාලනය සඳහා ප්‍රධානියෙකු නොමැති අඩුවෙන්ද බැටකන ජාතික චිත්‍රපට සංස්ථාවේ සහ මෙරට සිනමා කර්මාන්තයේ අනාගතය යහපත් එකක් වනු ඇති යැයි සිතිය නොහැක. සුනිල් සිරිසේන මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමේ සිදුවීමෙන් පෙනෙන්නේ යහපාලන රජය පවා නිලධාරීවාදයට යටව ඇති බවයි. ඇමතිවරයෙකුගේ මැදිහත්වීම මත පෞද්ගලික ආයතනයකට නියම කළ දඩමුදල් නොගෙවා පැහැර හැරීමට කටයුතු කිරීම නීතියේ ස්වාධීනත්වයට මෙන්ම මෙරට රාජ්‍ය පරිපාලනයටද එක්කරන්නේ කැළලකි.
කලාව දේශපාලනය සම්බන්ධ නිර්මාණාත්මක භාවිතාවක් පමණක් වන අතර, ‘දේශපාලනයට කලාව මෙසේ විය යුතු යැ’යි තීරණය කිරීමට නොහැක. කලාව ස්වාධීන වන තරමට එහි උන්නතිය සතුටුදායක වනු ඇත. එහෙත් කලා කටයුතුවලට දේශපාලනඥයන් මැදිහත්වීම නිසා කලාව මිහිදන් වන තත්ත්වයක් නිර්මාණය වේ. තිස්ස අබේසේකර මහතාගෙන් පසුව මෙරට සිනමාවේ උන්නතිය යම් දෙයක් කළ මෙම නිලධාරියාට සභාපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට සිදුවී තිබෙන්නේ මෙම දේශපාලන හස්තයන්ගේ බලපෑම නිසාවෙනි.
චිත්‍රපට සංස්ථාවේ පවතින මෙම අර්බුදකාරී තත්ත්වය මැඬලීමට කළ යුත්තේ කුමක්ද?■
■ බාසුරු ජයවර්ධන
මේකප් කියන්නේ මුහුණ වෙස් මුහුණක් කරන එකට නෙවෙයි
අංග රචනා ශිල්පී
නාරද ධනංජි තොටගමුව
මුලින්ම අපි වේදිකා නාට්‍යය අතීතය ගැන කතාකරමු.
මම කළුතර බෝඹුවල මහා විද්‍යාලයට තමයි ගියේ. අපේ ඉස්කෝලේ හිටපු ගණිත ගුරුවරයා ඩී කුමාරගේ සර්, ඔහු ඩ්‍රාමා කළා. ඉතිං ඒ කාලේ ඉස්කෝලේ නාට්‍ය තිබුණා. ඒත් මම ඉස්කෝලෙදී නාට්‍ය කළේ නෑ. ඊට පස්සේ උසස්පෙළ කරන්න කළුතර තිස්ස විද්‍යාලයට යනවා. එහෙදි නම් දිගටම ඩ්‍රාමා කරනවා. ඔහොම තමයි වේදිකාවට ආවේ. ඊට පස්සේ, මේ ජීවිතේ වෙනස් වෙන්නේ 1999 ටවර්හෝල් නාට්‍ය පාසලට ආවාම. මුලින්ම එන්නේ අවුරුද්දක ඩිප්ලෝමා එකකට. පස්සේ ඒක අවුරුදු දෙකක හයර් ඩිප්ලෝමා එකක් වෙනවා. ඇත්තටම මම රඟපාන්න තමයි ටවර්හෝල් එන්නේ. මුලින්ම රංගනයට තමයි මගේ කැමැත්ත තිබුණේ. ඊට පස්සේ නළුවෙක් වුණා. ‘අන්දර වැට’ කියන නාට්‍යයේ රඟපෑවා. හැබැයි ඩ්‍රාමා ස්කූල් එකේදි මට මේකප්වලට ලොකු කැමැත්තක් තිබුණා. ඒ නිසාම මම තමයි ඩ්‍රාමා ස්කූල් එකේ මේකප් බොක්ස් එක හැදුවේ. ඊළඟට ඩ්‍රාමා ස්කූල් එකේ වැඩවල මේකප් කළා. ඩ්‍රාමා ස්කූල් එකෙන් අයින් වුණාට පස්සේ ඩ්‍රාමා ස්කූල් එකේ මගපෙන්වීම යටතේම මම ස්වාධීන රූපවාහිනියේ සහාය මේකප් ශිල්පියෙක් විදිහට අනුර ජයසිංහ එක්ක වැඩ කරනවා. මේ අතර බුද්ධික දමයන්ත එක්ක එයාගේ වේදිකා නාට්‍යවල වේදිකා පරිපාලක විදිහට වැඩ කරනවා. බුද්ධික දමයන්තගේ ‘මාස්ටර් හැරල්ඞ්’ නාට්‍යයේ වේදිකා පරිපාලක මම.
මේකප් ආටිස්ට් කෙනෙක් වෙන්න ඇයි හිතුණේ..
දවසක් ජයන්තා රණවක සර් ආවා අපේ ඩ්‍රාමා ස්කූල් එකේ මේකප් ගැන කියලා දෙන්න. ඒ වෙලාවේ සර් ලොකු මැජික් එකක් කරලා පෙන්නුවා. එතැනින් තමයි මේ ආසාව උපදින්නේ.
ඇත්තටම මේකප් ආර්ටිස් කෙනෙක් වෙන්නේ කොතැනින්ද?
මම රූපවාහිනියේ වැඩ දෙකක තුනක විතරයි සහාය මේකප් ආර්ටිස්ට් කෙනෙක් විදිහට වැඩකළේ. මෙහෙම වැඩකරගෙන යනකොට මට පියල් යටවර ‘කම්මිත්ත’ කියන ටෙලිඩ්‍රාමා එකට කතා කළා. මේකප් ආර්ටිස්ට් විදිහට. එතකොට යාන්තම් බේස් එක ගාන්න පුළුවන්. ඊට එහාට තාක්ෂණික දැනුමක් නැහැ. ඒ ඩ්‍රාමා එකේ වැඩකරනකොට තමයි මට තේරුණේ මේකප් කියන්නේ මේක නෙවෙයි කියලා. ඒත් මම නාගන්නේ නැතුව ‘කම්මිත්ත’ ඉවර කළා. ඒත් එක්කම මගේ වාසනාවටද කොහේද ජයන්තා රණවක සර් මේකප් පාඨමාලාවක් පටන්ගත්තා. මම එතකොට ටෙලිඩ්‍රාමා දෙකක් භාර අරං. මම තීරණය කළා භාරගත්‍ත ටෙලිය කරනවා පාඨමාලාව ගැන අදහස අතඇරලා කියලා. ඒත් මගේ බිරිඳ කිව්වා නෑ කොහොමහරි මේක කරන්න කියලා. ඊට පස්සේ මේ ටෙලිඩ්‍රාමා දෙකේ සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයා ප්‍රියන්ත ප්‍රනාන්දු කිව්වා නෑ අවුලක් වෙන්නේ නෑ, අපි කොහොම හරි ෂෙඩුල් එක හදාගෙන දෙකම කරමු කියලා. ප්‍රියන්ත ලොකු සහායක් දුන්නා. අන්තිමට මම ඩ්‍රාමාස් දෙකයි පාඨමාලාවයි දෙකම ගොඩදාගත්තා. ඒත් ජයන්තා සර් ඉගැන්නුවේ මේකප් කරන්න අවශ්‍ය මූලික තාක්ෂණය විතරයි. ඊට පස්සේ මම සොයාගෙන ගියා. ඒකේ ප්‍රතිඵලයක් විදිහට තමයි මේකප් ආර්ටිස්ට් කෙනෙක් වුණේ.
මේකප් ආර්ටිස්ට් කෙනෙකුයි, මේකප් ශිල්පියෙකුයි අතර වෙනස මොකද්ද?
මේක ඇත්තටම පුළුල් විෂයක්. මේකප් ආර්ටිස්ට්, බියුටිෂියන්, හෙයර්ඩේ‍රසරර් ප්‍රොපෙෂන් තුනක්. හැබැයි ඔය තුනටම පොදු ලක්ෂණත් තියෙනවා. නැති දේවලු‍ත් තියෙනවා. මේ තුන එකටත් වෙන වෙනමත් කරන අය ඉන්නවා. මේකප් ආර්ටිස්ට් කෙනෙක් කැරැක්ටර් එකක් ඩිසයින් කිරීම ගැන ඉගෙන ගන්න ඕනෑ. මේකප් ඕනෑ කෙනෙකුට කරන්න පුළුවන්, හැබැයි හරියට සිද්ධාන්ත ඉගෙනගෙන තාක්ෂණික කාරණා හරියට ඉගෙනගෙන ඒක ප්‍රයෝගිකව සාර්ථකව සහ ප්‍රශස්තව භාවිත කිරීම හැම කෙනෙකුටම කරන්න බැහැ.
ලංකාවේ කිසි කෙනෙකුට මේකප් ගැන නිවැරදි අදහසක් නෑ. ඒකට අවශ්‍ය දැනුම රට තුළ නිෂ්පාදනය කරන්න, ස්කූල්ස් වගේ ආයතන නැහැ. ඉතිං ඩිරෙක්ටර් කෙනෙකුට උනත් මේකප් ගැන අදහසක් නෑ. අපි මේ දේ හොඳට තේරුම් ගන්න ඕනෑ. මේකප් කලාව කියන්නේ වෙස්මුහුණු කලාව නෙවෙයි. අපිට හොඳ වෙස්මුහුණු කලාවක් තිබෙනවා. ඒක එහෙමයි කියලා අංග රචනා කලාවත් එහෙම වෙන්න බෑ. හැබැයි අද ගොඩාක් මේකප් ආර්ටිස්ට්ලා අංග රචනා කලාවෙන් කරන්නේ වෙස්මුහුණු කලාව. මේකප් කියන්නේ මුහුණ වෙස් මුහුණක් කරන එක නෙවෙයි.
මේකප් ආර්ටිස්ට් කෙනෙකුගෙ කැන්වස් එක තමයි මුහුණ. ඒක එහෙමනම් ‘බියුටි’ කියන එක ගැන ඔබේ අදහස..
මම ඔය වැඩමුළුවලට එහෙම ගියාම අහන කාරණා දෙකක් තියෙනවා. මේකප් එකක් දැම්මාම ඔයාලට වැඩිපුරම දැනෙන්නේ ඔයාලා ලස්සනයිද? නැත්තං මේකප් එක ලස්සනයිද කියලා.. අපි මඟු‍ල් ගෙවල්වල එහෙම ගියාම කාන්තාවන්ගේ මේකප් බලලා කියන්නේ, නියමයි මේකප් එක කියලා. ඒක තමයි ලංකාවේ මේකප්වල තත්ත්වය. ෂා ඔයා අද ගොඩාක් ලස්සනයි කියනවා හරි අඩුයි. ඇත්තටම වෙන්න ඕනෑ ස්වාභාවික ලස්සන එහෙම්මම රැකගෙන ඒක උද්දීපනය කරන එක. ඉතිං ඒ ලස්සන මතුකරන්නේ කොහොමද කියන එකේදි ලයිට් ඇන්ඞ් ෂේඞ්ස් කියන චිත්‍රයේ තිබෙන තියරිටිකල් දේවල් අපිට මේකප්වලත් භාවිත කරන්න වෙනවා. එතකොට අපි ඒ තාක්ෂණය ඉගනගෙන තිබෙන්න ඕනෑ.
රූපවාහිනිය, සිනමාව, වේදිකාව, ඡායාරූප කලාව මේ කලා මාධ්‍යයන් එක්ක මේකප් වෙනස් වෙන්නේ කොහොමද?
රූපවාහිනියයි සිනමාවයි අතර වැඩ කරනකොට ඉස්සරනම් ලොකු වෙනස්කම් තිබුණා. දැන් එහෙම නෑ. දැන් මේ මාධ්‍ය දෙකම ඩිජිටල් වෙලා. තිරයේ ලොකු කුඩා වෙනස තමයි මූලිකව තිබෙන්නේ. අනික් පැත්තෙන් ඉස්සර පටලපටය භාවිත කරනකොට මේකප් මීට වැඩිය ගොඩාක් වෙනස්. එතකොට පාවිච්චි කරන පටලපටය මොකද්ද කියන එකත් මේකප් එකට වැදගත් වුණා. ඊළඟට පාවිච්චි කරන ලෙන්ස් එක. මෝෂන් එක. ඡායාරූපවල දැන් රී-ටච් කියලා ක්‍රමවේදයක් තිබෙනවා. එතකොට එයට සරිලන්න තමයි අපි මේකප් කරන්න ඕනෑ. වේදිකාව මේ සියල්ලටම වැඩිය වෙනස්. ඒක සජීවීයි. එතකොට පළවෙනි පේළියේ ඉන්න ප්‍රේක්ෂකයා වගේම අවසාන පේළියේ ඉන්න ප්‍රේක්ෂකයාත් වැදගත්. ඒ කොට්ඨාස දෙකේම රස වින්දනයට බාධා නොවෙන්න මේකප් එක කරන්න ඕනෑ. හැබැයි මේ කොතැනදීත් කැරැක්ටර් එක ඩිසයින් කරන්න ඕනෑ කියන එක මූලිකයි. ඊට පස්සෙ තමයි අපි තීරණය කරන්නේ ඇප්ලයි කරන මේකප් එක මොකද්ද කියලා.
මේ කාරණා එක්ක අපි එමු ‘ගින්නෙන් උපන් සීතල’ චිත්‍රපටය වෙත. අපි කතාකරමු කමල් අද්දරඅරච්චි රෝහණ විජේවීර කළේ කොහොමද කියලා.
පිටපත මුලින්ම ලැබුණාම ඒක හරහා අපිට චරිත මුණ ගැහෙනවා. ඊට පස්සේ ඒක ගැඹුරින් පරිශීලනය කළාම සහ අධ්යක්ෂවරයා සමග පිටපත පිළිබඳ සාකච්ඡා කළාම ඒ චරිතවල පෞරුෂය, සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන්, හැසිරීම් මේ සේරම ග්‍රහණය කරගන්න පුළුවන් වෙනවා. ඒක අනුව තමයි චරිත ගොඩනැගීම් කරන්නේ. විජේවීරගේ චරිතය ලංකා සමාජය තුළ විවාදාත්මකයි. ඒ වගේම ගොඩක් දෙනෙක් විජේවීරව දැකලා තියෙනවා. රෙෆරන්ස් ගොඩාක් තියෙනවා. එතකොට පිටපත විතරක් නෙවෙයි අදාළ වෙන්නේ, මේක අභියෝගයක්. විජේවීර කියන චරිතය මේකප් ආටිස්ට් කෙනෙක් විදියට ගොඩනැංවීමේ අභියෝගය මම සාර්ථකව භාරගත්තා කියලා මට හිතෙනවා. අධ්යක්ෂවරයා සහ මේ චරිතය කළ කමල් අද්දරආරච්චිත් මගේ මේකප් එක ගැන තෘප්තිමත්.
කමල් අද්දරආරච්චි රෝහණ විජේවීර දක්වා වෙනස් කිරීම කළ අංගරචනා තාක්ෂණය ගැන අපි ටිකක් කථාකරමු..
මේ වගේ වැඩ කරනකොට ලෝකයේ ගොඩක් මේකප් ආටිස්ට්ලා පාවිච්චි කරන්නේ ප්‍රොස්තටික් මේකප් තාක්ෂණය. මම මුලින්ම හිතුවා ප්‍රොස්තටික් එකකට යන්න වෙයි කියලා. විජේවීරගේ පෙනුම දිහා බැලුවාම පෙනෙන සුවිශේෂ දේ තමයි ඔහුගේ දත්වල තිබෙන හැඩය. එතකොට අපි ඒක හදා ගන්න ඕනෑ. අපි ඒක හදාගත්තාම අපිට තේරුණා මුහුණට රැවුල ඇප්ලයි කරනවා ඇරෙන්න වෙන දෙයක් කරන්න නැහැ කියලා. හැබැයි මුහුණට අවශ්‍ය හැඩය ගන්න අපි මුව ඇතුළතින් දේවල් වෙනස් කළා. අපි උඩු ඇන්දට සහ යටි ඇන්දට සමාන්තරව තවත් ලේයර් දෙකක් පාවිච්චි කළා. ඒ අනුව අපි දහ සැරයක් විතර දත් නැවත සකස් කළා. අන්තිමේදී අපි සාර්ථක වුණා. අපිට හිතුණා ප්‍රොස්තටික් එකකට යන්න ඕනෑ නැහැ කියලා. රැවුල ඇප්ලයි කිරීමේදීත් නවීනම තාක්ෂණය පාවිච්චි කළා. නෙට් එකක රැවුල අලවා මුහුණේ ඇලවීම වෙනුවට අපි රැවුල් ගස් මුහුණ මත ඇලෙව්වා. ඇත්තටම රැවුල ගැන විශේෂයෙන් සැලකිලිමත් වුණා. මොකද මේක විශේෂිත රැවුලක්. තිරයට එනකොට රැවුලක් දාලා කියලා පෙනුණොත් අපි ෆේල්. අනික රැවුල නිවැරදිව දැමීම මඟින් රඟපාන ශිල්පියාට තමන්ගේ රංගනයට පිවිසෙන්නට අවශ්‍ය පූර්ණ නිදහස ලබාදෙනවා. මම හිතන්නේ මම ඒ නිදහස කමල් අද්දරආරච්චිට දුන්නා. ඔහු ඒ ගැන තෘප්තිමත්. මොකද රැවුල ගැලවෙනවාද නැද්ද කියලා හිතන්න දෙයක් නැහැ. අනික් පැත්තෙන් රැවුල් ගස් මේ විදියට මුහුණේ අලවන කොට මුහුණේ ආරක්‍ෂාව ගැන හිතන්න ඕනෑ. ඊට පස්සේ කන්ටිනිවිටි රැකෙන්න ඕනෑ. මොකද අවුරුදු 12ක විතර කාල පරාසයක් චිත්‍රපටය තුළ තිබෙනවා. ඒ නිසා මේක ලේසි වෙන්නේ නැහැ.
කමල් අද්දරආරච්චි මේ චරිතයට තෝරා ගන්න ඔහුගේ ශරීර ලක්ෂණ බලපෑවාද?
මේ තෝරා ගැනීම කළේ අනුරුද්ධ ජයසිංහ. මා සමගත් කථාකළා. කොහොම වුණත් මේකප් ආටිස්ට් විදියට ඒ වෙලාවේ කවුද මට දෙන නළුවා කියන එක මට එතරම් වැදගත් නැහැ. කවුරු දුන්නත් අධ්‍යක්‍ෂවරයාට අවශ්‍ය ස්වරූපය අරන් දෙන එක මගේ වගකීම. ඇත්තටම කමල් අද්දරආරච්චි විජේවීරට වැඩිය උසයි. මේ චරිතයට කමල්ව තෝරා ගැනීමේදී වැඩිය වැදගත් වුණේ ඔහුගේ රංගන පෞරුෂය සහ නළුවෙකු විදියට ඔහුගේ කැරිස්මාව.
කමල් අද්දරආරච්චි රෝහණ විජේවීර බවට පත්කිරීමට කො පමණ කාලයක් ගියාද?
මේ මේකප් එකට පැය 4ක් විතර යනවා. මොකද රැවුල් ගස් අලවද්දී කන්ටිනිවිටි තියාගන්න ඕනෑ. ස්ක්‍රින් ටෝන් එකත් එහෙමයි. ඇඳුම් ඇඳලා ඉවර වෙනකොට පැය 4කට වැඩිය යනවා. කමල් අද්දරආරච්චි මට ලොකු සහායක් දුන්නා. මුලින් කිව්වා වගේ අපි දත් හදන්නම දහදොළොස් වතාවක් ගියා. මේකප් ටෙස්ට් පස් හය වතාවක්ම කළා. මොකද අපි ප්‍රොස්තටික් අවශ්‍ය මූලික අංග ගෙදර ලැස්තිකරගෙන තිබුණේ. ප්‍රොස්තටික්. එකක් ඕනේ නැහැ කියලා තීරණය කළේ දත් ටික හදලා මුහුණේ කාස්ටින් එකක් කළාට පස්සේ. අපි ස්කල්ටීන් එකකුත් කරලා බැලුවා. එහෙම කරලා බැලුවහම විජේවීරගේ 50%ක් ඇවිල්ලා තිබුණා. රැවුල දාලා මුහුණේ ස්කීන් ටෝන් එක වෙනස් කළාම ඉතුරු ටික හරිගියා. ඊට පස්සේ ලයිට් ඇන්ඞ් ෂේඞ් පාවිච්චි කළා. මේ සේරමත් එක්ක තමයි අද කමල් අද්දරාච්චි රෝහණ විජේවීර විදියට පෙනී සිටින්නේ.
අපි එකෝඩින් ටු මැතිව් ෆිල්ම් එක ගැනත් ටිකක් කථා කරමු.
මැතිව් පීරිස්ගේ කථාව ගත්තොත් අපිට රෙෆරන්ස් තිබුණා. අනික අධ්‍යක්‍ෂකවරයාගේ පවුලේ පූජකවරයා තමයි ඔහු. එතකොට ඒ චරිතය ඩිසයින් කරන්න අපිට පුළුවන් වුණා. මේ චරිතය නිරූපණය කරපු ඇල්ස්ටන් කොච්ගේ ස්වරූපය ගත්තත් මැතිව් පීරිස් වගේමයි. ඒ නිසා අපිට ලොකු වෙනස්කම් කරන්න ඕන වුනේ නැහැ. ඇත්තටම තිබුණේ රැවුල අවශ්‍ය විදියට හදාගන්න එක. ඇල්ස්ටන් කොච්ගේ රැවුල මැතිව් පිරිස්ගේ රැවුලට වඩා ටිකක් කෙටියි. නමුත් ඒක එතරම් බලපෑවේ නැහැ.
‘ගින්නෙන් උපන් සීතල’ චිත්‍රපටයේ සෙසු චරිත ගොඩ නැංවීම ගැනත් කථා කරමු.
ඔව් මේ ගොඩක් චරිතවලට රෙෆරන්ස් තිබුණා. ඉතින් ඒ රෙෆරන්ස්වලට අනුව තමයි අපි මේ චරිත ගොඩ නැගුවේ. හොඳම උදාහරණය තමයි විජේවීර ඇතුළු පිරිස කැළයට ඇතුල්වෙන දර්ශනය. එතන කැළයට ඇතුල් වෙන්න කළින් ගත්ත සමූහ ඡායාරූපයක් තියෙනවා. ඒ ඡායාරූපයෙයි, අපේ චිත්‍රපටයේ ඡායාරූපයේයි වැඩි වෙනසක් නැහැ. ගමනායකගේ චරිතය ගන්න ඒකත් එහෙමයි. ගමනායකගේ දත් ටිකක් ඉස්සරහට ඇවිත් තිබෙනවා. අපි ඒ ගැන එච්චර සැලකිලිමත් වුනේ නැහැ. ඒ මොකද ගමනායක එච්චර පෙනෙන්න හිටි චරිතයක් නෙවෙයි. ඔහු පිළිබඳව තියෙන එකම පින්තූරය තමයි විජේවීරගේ යාපනය කථාව වෙලාවේ ගත්ත පින්තූරය. ඒ පින්තූරයයි අපේ ඒ කතාවට අදාළ පින්තූරයයි සන්සන්ඳනය කළොත් ඔබට එතරම් වෙනසක් පේන එකක් නැහැ. අපි ඒ විදියට මේ චරිත හැම එකක් ගැනම හොඳට හදාරලා ඒවා නිර්මාණය කළා.■
යමුනා දිව්‍යමය නිරය
යමුනා ගංගාව ගංගාවක්ම නොවෙයි. ඊට මනුෂ්‍යත්වයකට එහා ගිය දේවත්වයක් හිමියි. ඉන්දියානු ඉතිහාසය පුරාවට යමුනා ගංගාව දේවත්වයෙන් සැලකුවා. එහි ජලයට පූජනීයත්වයක් හිමිවුණා.
අද යමුනා ගංගාව දකිද්දී දේවත්වය දකින්නට ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට යමුනා ආශ්‍රිතව දකින්න ලැබෙන්නේ අපාය. වරින් වර එකතු වූ කසළ තට්ටුවක් අද යමුනා ගංගාව මත තිබෙනවා. එය යමුනා ජල තලය මත පාවෙන වළාකුළක් වගෙයි.
මේ කසළ තට්ටුව නිර්මාණය වී තිබෙන්නේ මිනිසුන්ගේ මල, කර්මාන්තශාලාවලින් බැහැර කරන අපද්‍රව්‍ය, මිනී අළු ආදිය එකතුවීමෙන්. පුද්ගල අපද්‍රව්‍ය ලීටර් 500ක් පමණ දිනෙකට යමුනා ගංගාවට එක්වෙනවා. කාබනික අපද්‍රව්‍ය ලීටර් බිලියන ගණනක් එකතුවෙනවා. ඒ නිසා අද දිව්‍යමය යමුනාව නිර්මාණය වෙන්නේ අතු ගංගාවල ජලයෙන් පමණක් නොවෙයි. මේ දිව්‍යමය යමුනාවෙන් රැගෙන පිරිපහදු කළ ජලය නව දිල්ලියේ ජනගහනයෙන් 75%ක් පමණ අදටත් පානය කිරීම ඇතුළු එදිනෙදා කටයුතුවලට පාවිච්චි කරනවා.
වඩාත් පුදුමය වන්නේ යමුනා ගංගාවට බැස ස්නානය කිරීමටත්, ආශීර්වාද ලැබීමටත් භක්තියෙන් පිරුණු මිනිසුන් අදත් පසුබට නොවීම. දෙවියන් අහසේ වළාකුළු අතර සිටින බව අසා ඇති භක්තිකයන්ට, යමුනා ගංගාව මත දෙව්ලොව බිහිවීමක් ලෙස කසළ වළාකුළු දැනෙනවාදැයි විටෙක සිතෙනවා. යමුනා ගංගාවට බැස කසළ වළාකුළුවලට වන්දනා කරන අන්දමත් ඉන්දියානු ඡායාරූප ශිල්පීන් කිහිපදෙනෙකුගේ කැමරාවලට හසු වී තිබුණා. භක්තිය, දේවත්වය හා කසල එක ලෙස ඒ ඡායාරූපවලින් නිරූපණය වුණා.■
මම හිරකාරයෙක් වුණත් අපි හිටියේ මිත්‍රයෝ වගේ
කොමදෝරු අජිත් බෝයගොඩ
වසර අටක් එල්.ටී.ටී.ඊ. අත්අඩංගුවේ සිටි නාවික හමුදාවේ කොමදෝරු අජිත් බෝයගොඩ අපට මුණගැහුණා. සාගරවර්ධන නම් නැවේ කපිතාන්වරයාව සිටියදී, එල්.ටී.ටී.ඊ. සංවිධානය විසින් නැවට පහරදී ඔහු ඇතුළු කණ්ඩායමක් අත්අඩංගුවට ගත්තා. 2004 තෙක් එල්.ටී.ටී.ඊ. අත්අඩංගුවේ සිරකරුවෙක් ලෙස සිටි ඔහු නිදහස් වී ටික කාලයකින්ම නාවික හමුදාවෙන් විශ්‍රාම ගත්තා. එල්.ටී.ටී.ඊ. අත්අඩංගුවේ සිටි කාලසීමාව ගැන විවෘතව කතාකිරීම නිසා ඔහු රණවිරුවන්ගේ ලැයිස්තුවෙන් දේශද්‍රෝහීන්ගේ ලැයිස්තුවටද එක්කෙරුණා. අජිත් බෝයාගෙ ාඩගේ අත්දැකීම් ඇසුරෙන් සුනිලා ගලප්පත්ති ‘ලෝන්ග් වොච්’ නමින් කෘතියක් රචනා කළා. මහා ධනස්කන්ධයක් වෙනුවෙන් මුළු රටක් පාවාදීම ගැන ඇතැමුන්ගෙන් චෝදනා ලැබුවද ඔහු අදත් සාමාන්‍ය නිවසක මධ්‍යම පන්තික ජීවිතයක් ගතකරනවා. ඔහුගේ සමකාලීන නාවික හමුදා නිලධාරීන් විවිධ අපරාධවලට මෙන්ම අපරාධකරුවන් ආරක්ෂා කිරීමට චෝදනා ලබා සිටියදී අප ඔහුව මුණග ැහුණේ ඔහුගේ අත්දැකීම් ගැන කතාකරන්නට.
යුද්ධයට කලින් යුද සෙබළෙක්ට දෙමළ විරෝධයක් අවශ්‍ය වුණේ නැහැ. ඒත් යුද්ධය පටන්ගත්තාට පස්සෙ හමුදාවට දෙමළ විරෝධයක් එකතුවුණා නේද?
මම යුද්ධය පටන්ගන්නට කලිනුත් නාවික හමුදාවේ හිටියා. යුද්ධය යද්දීත් හිටියා. හැත්තෑ ගණන්වල ඉඳන් අසූගණන් වෙන තුරු දෙමළ නිලධාරීන් සැලකිය යුතු ප්‍රතිශතයක් නාවික හමුදාවේ හිටියා. දෙමළ සෙබළුත් හිටියා. අනෙක නාවික හමුදාවේ හිටපු සිංහල සෙබළු අතරත් වෙනත් ජාතීන් ගැන වෛරයක් තිබුණේ නැහැ. ඒත් කල් යද්දී පාලකයන් විසින් හමුදා සිංහලීකරණය කළා. එතැනින් නතර වුණේ නැහැ. තවත් කල් යද්දී හමුදා බෞද්ධකරණය කළා. දෙමළ, මුස්ලිම් මිනිස්සු අයින් වුණා. සිංහල අයව විතරක් ගන්න කියලා බලපෑම් එනවා. මම නාවික හමුදාවට නිලධාරියෙක් විදියට බැඳුණේ 1974 දී. 12 දෙනෙක්ව තමයි තෝරගත්තේ. ඒ 12 දෙනාම සිංහල බෞද්ධ. අපට කලින් නිලධාරීන් බඳවාගත්ත හැම කණ්ඩායමකම පාහේ වෙනත් ජනවර්ගවල නිලධාරීන් හිටියා. යුද්ධයෙන් මුලින්ම මැරෙන්නේ විශ්වාසයනේ. යුද්ධය නිසා ජාතීන් දෙක අතර විශ්වාසය පළුදුවුණා. අවිශ්වාසය හා වෛරය හමුදාව පුරා පැතිරගියා.
අවුරුදු ගණනාවක් එල්.ටී.ටී.ඊ. සිරකරුවෙක් වෙලා හිටියත් ඔබේ හිතට අවිශ්වාසය එකතු නොවුණේ ඇයි? දෙමළ ජනතාව ගැන වෛරී හැඟීම් නැතිව මධ්‍යස්ථව මේ ප්‍රශ්න දිහා බලන්න පුළුවන් වුණේ කොහොමද?
මම නාවික හමුදාවට බැඳෙන්න පෙර සිට හැම දෙයක් ගැනම මධ්‍යස්ථව දැක්කා. හමුදාවේ හිටපු කාලයේත්, මම මගේ සෙබළුන් දිහා පවා බැලු‍වේ මධ්‍යස්ථව. මාව එල්.ටී.ටී.ඊ. අත්අඩංගුවට පත්වෙන්න කලින් අපි යාපනයේ මෙහෙයුමක් කළා. කරෙයිනගර් ආශ්‍රිත දූපත් ගණනාවක. අපි දූපත්වලට ගොඩබැහැලා යද්දී, ඒ පවුල්වල කැරලිකාර තරුණ කොටස් පලාගිහින්. ඉතිරිවෙලා ඉන්නෙ වයසක උදවිය, ළමයින්, කාන්තාවන් සහ රෝගී න්. දූපත් අපේ පාලනයට ගත්තාම අපට සිද්ධවෙනවා මේ අයවත් බලාකියාගන්න.
මෙහෙයුමට යන්න කලින් මම කණ්ඩායමට කතාකරනවා. මේ මේ දේවල් නොකළ යුතු බව මම උපදෙස් දෙනවා. තනියෙන් කිසිම නිවසක් පරීක්ෂා කරන්න බැහැ. පිරිමි සෙබළුන් ස්ත්‍රීන්ව සෝදිසි කිරීම, ස්ත්‍රීන්ව තනිව රඳවා තබාගැනීම තහනම්. නිස්කාරණේ තුවක්කු පාවිච්චි කිරීම සපුරා තහනම්. මේ වගේ කොන්දේසි ගණනක් තිබුණා. එහෙම මොහොතක සෙබළා දන්නවා අණ දෙන්නේ කවුද කියලා. වැරැද්දක් කළොත් ඉහළ නිලධාරියාගෙන් ආරක්ෂාවක් නැති බව දන්නවා. කොහොම වුණත් පළවැනි මෙහෙයුම අවසාන වෙද්දී එක කාන්තාවක් දුවගෙන ඇවිත් කිව්වා රත්තරන් භාණ්ඩයක් නැතිවෙලා කියලා. මම කණ්ඩායමට කිව්වා, ගත්ත කෙනෙක්ට බාරදෙන්න තවම අවස්ථාව තියෙනවා කියලා. අපි ගියාට පස්සෙ අහුවුණොත් තත්ත්වය නරක් වේවි කියලා මම කිව්වා. ටික වෙලාවක් යද්දී ඒක ගත්ත කෙනා ඇවිත් හොරකම් කළ භාණ්ඩය දුන්නා. ඒකෙන් පස්සෙ දූපතේ හිටපු මිනිස්සු එකතුවෙලා මාව ඔසවාගෙන කෝවිලට අරගෙන ගියා ‘හරෝ හරා’ කියාගෙන. අපි එහෙම වැඩ කරද්දී, අපට සාමාන්‍ය මිනිස්සුන්ගේ සහයෝගය ලැබෙනවා.
මෙහෙයුමෙන් පස්සෙ මේ දූපත්වල කඳවුරු ගහගෙන හිටියා. ඒ දවස්වල මම හවසට දුවනවා. එහෙම වෙලාවට අනිවාර්යයෙන් යා යුතු තැන් තිබුණා. එක නිවසක වයසක අම්මා කෙනෙක් මට තේ කෝප්පයක් දෙන්න බලාගෙන ඉන්නවා වඬේ එකක් තියාගෙන. එයාට මාව දකිනකොට එයාගෙ පුතාව මතක් වෙනවා. මම හවසට නාවොත් පහුවෙනිදා උදේට ඒ අම්මාගේ වයසක මහත්තයා කෑම්ප් එකට ඇවිත් විපරම් කරනවා. මම මොකද නාවේ කියලා. ඒ වගෙ සිදුවීම්වලින් මමත් හරි ආත්ම තෘප්තියක් ලැබුවා. අපේ අම්මා තාත්තාව සතුටු කරනවා වගේ හැඟීමක් මට දැනුණා.
ඉතින්, ආපහු ඔබේ ප්‍රශ්නයට ආවොත්, මම එල්.ටී.ටී.ඊ. එකේ අත්අඩංගුවට පත්වෙන්න කලින් ඉඳලාම මේ දේවල් දිහා මධ්‍යස්ථව බැලුවා. ඒත් කෙනෙක්ට කියන්න පුළුවන් මම එල්.ටී.ටී.ඊ. එකේ අත්අඩංගුවේ හිටපු නිසා මම එකවරම මානව හිතවාදියෙක් බවට පත්වෙලා කියලා. මම ඒකට වරදක් කියන්නේ නැහැ. මාව හරිහැටි නොදන්නා කෙනෙක්ට එහෙම කියන්න පුළුවන්.
ඔබ කියන වගකීම් සහගත බව ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් ප්‍රතිපත්තියක් විදියට හමුදාවට එන්නත් කළා නම්, යුද්ධය මීට වඩා වෙනත් මාර්ගයක ගමන් කරන්න ඉඩ තිබුණා නේද?
ඒක තමයි මම දකින විදියටත් ලොකුම වරද. මම දන්න විදියට ජෙනරල් කොබ්බෑකඩුවට ඔය වගේ දැක්මක් තිබුණා. ඔහු කිව්වා යුද්ධය දිනන්න නම් අපි දෙමළ මනුස්සයාගේ හදවත සහ මනස දිනන්න ඕනෑ කියලා. රටේ අවාසනාවකට ඔහු මියගියා. මම හිතන විදියට යුද්ධයේ නරක සෙබළු නැහැ. නරක නිලධාරීන් ඉන්නේ. සෙබළා කියන්නේ අණ අනුගමනය කරන පිරිසක්. අණ දෙන අය තමයි වගකියන්න ඕනෑ. අද සිදුවෙන සමහර පරීක්ෂණවලදී අණ දුන්න අය හැංගිලා, ක්‍රියාත්මක කළ අයව අහුවෙලා. යුද්ධය ගෞරවාන්විත ජයග්‍රහණයක් කරා අරගෙන ගිහින්, ගෞරවාන්විත සාමයක් ගොඩනැගීමේ හැකියාව රජයට තිබුණත්, රජය ඒක කළේ නැහැ. හමුදා නිලධාරීන් බහුතරයක් හිටියේ වෛරයෙන්.
කලින් කීව කරෙයිනගර් මෙහෙයුමෙන් පස්සේ ඇහැට කඳුළු උනන සිදුවීම් දකින්නට සිද්ධවුණා. මොකද සමහර ප්‍රදේශවල මෙහෙයුම් කළේ යුද හමුදාවෙන්. මට ඒවා පාලනය කරන්න හැකියාවක් තිබුණේ නැහැ. එහෙම තැන්වල සශ්‍රීක ගොවිපොළවල් විනාශ කරලා. පුංචියට වුණත් මිනිස්සු හොඳට තියාගෙන හිටපු ගෙවල් විනාශ කරලා. වහලවල් ගලවලා. අල්මාරි ඇදලා. සුද්ධ කරලා. මේ පුංචි නිවාස ඇතුළේ තිබුණෙ ජීවිත කාලයක් පුරා හම්බරකළ දේවල්. ඒත් එක දවසක මෙහෙයුමෙන් ඒ සියලු දේවල් පැහැරගෙන, ඒ මිනිස්සුන්ව ෂොපින් බෑග්වලට සීමා කරලා තිබුණා. මේක ඉවසාගන්නම බැරි තැන මම යුද හමුදාවේ නායකයෙකුගෙන් ඇහුවා මෙහෙම කරන්නේ ඇයිද කියලා. මට පිළිතුරක් ලැබුණා. සර් මගේ සෙබළාගේ කකුල් කැඩෙනවා ජොනි බට්ටාගෙ න්. මගේ සෙබළාට කකුලක් හදාගන්නයි මුන්ගේ සල්ලි අරගෙන යන්නේ කියලා. ඒක තමයි ඒ සෙබළුන්ට තිබුණු මානසිකත්වය. ඒ මානසිකත්වයට හමුදා නායකයන්ගේ ආශීර්වාදය ලැබුණා.
ඔබ ඇතුළු කණ්ඩායමට එල්.ටී.ටී.ඊ. අත්අඩංගුවේ සිටි අවසාන වසර දෙකේදී හිරකුටියෙන් මිදිලා, එළිමහන් සිරකාරයෙක් විදියට ඉන්න ඉඩ ලැබුණු බව ‘ලෝන්ග් වොච්’ පොතේ තියෙනවා. එතකොට ඔබව බාරව සිටියේ නිව්ටන් කියන එල්.ටී.ටී.ඊ. නායකයා. නිව්ටන් සහ ඔබ අතර තිබුණු මිත්‍රත්වය නැවත සිහිපත් කළොත්..
නිව්ටන් කියන්නේ දකුණට හිටපු ලොකුම ත්‍රස්තවාදියෙක්. ඔහු පුපුරන ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ විශේෂඥයෙක්. මහ බැංකුවේ බෝම්බය නිර්මාණය කරන්නත් ඔහු සම්බන්ධයිලු. ඒක තමයි ඔහුගේ පසුබිම. ඔහු අපට බැඞ්මින්ටන් ගහන්න ඉඩක් හදලා දුන්නා. ක්‍රිකට් ගහන්න ඉඩ හදලා දුන්නා. ඔහුත් හවසට බැඞ්මින්ටන් ගහන්න එනවා. ඉන්පස්සේ මගේ කුටිය ගාවට ඇවිත් කතා කර කර ඉන්නවා. පිටින් පෙනෙන මිනිහා නෙවෙයි ඇතුළේ ඉන්නේ. නිව්ටන්ට දියණියන් දෙන්නෙක් හිටියා. බොහෝ දිනවල නිව්ටන් ඒ දරුවෝ දෙන්නාව එක්කගෙන එනවා. ආ විගස, තාත්තාගෙන් මිදෙන දෙන්නා එන්නේ මගේ ළඟට. අපි අවංකවම හිතමු. මම අවුරුදු ගාණකින් ගැහැනු පුළුටක් නොදැකපු හිරකාරයෙක්. සාමාන්‍ය වහරට අනුව මම හතුරු පිළේ හමුදා නායකයෙක්. එහෙම කෙනෙක් ළඟට තමන්ගේ දියණියෝ දෙන්නාව එවන්න තරම් නිව්ටන් මාව විශ්වාස කළා. ඒක කාලයක් ගතවෙද්දී ගොඩනැඟෙන මනුෂ්‍ය විශ්වාසය.
මාව නිදහස් කරන්න මුලින් නියමිත වෙලා හිටපු දවසේ ඒක සිද්ධවුණේ නැහැ. අපි ඇඳුම් ලෑස්ති කරගෙන බලාගෙන හිටියාට, නිදහස් කිරීම මාසයකින් කල් ගියා. මොකද මාව නිදහස් කිරීම වෙනුවෙන් ආණ්ඩුවෙන් ඉල්ලපු එල්.ටී.ටී.ඊ. හිරකරුවා නිදහස් කරන්න මාසයක් කල් ගියා. ඒ වෙනතුරු මාව තියාගත්තා. ඉන්පස්සේ තමයි මාව නිදහස් කළේ. ඒ වෙලාවේ එයා මගේ ළඟට ආවා. ඔහුගේ ඇහේ කඳුළු. සමුගැනීම කියන එක ඒ මනුස්සයාට හරිම වේදනාකාරීයි. මට ගෙදර යන එක සතුටක්. ඒත් ඇත්තටම ඒක දැක්කාම මටත් පුංචි දුකක් ඇතිවුණා. මම හිරකාරයෙක් වුණත්, අපි හිටියේ මිත්‍රයෝ වගේ. මම කිව්වා අපි ආයෙමත් කොළඹදී මුණගැහෙමු කියලා. ඔහු මළානික විදියට හිනාවුණා. හමුවීමක් නොමැති සමුග ැනීමක් විදියටයි ඔහු ඉඟිකළේ.
නිදහස් කළාට පස්සේ මාව නාවික හමුදාවෙන් විශ්‍රාම යැව්වා. මම සෙලින්කෝ සමාගමේ රැකියාවකට ගියා. එතැන ඉන්නකොට තමයි සුනාමිය ආවේ. සුනාමියෙන් පස්ස සෙලින්කෝ සමූහ ව්‍යාපාරයෙන් ලොරි ගණනාවක දැවැන්ත ආධාර තොගයක් උතුරට යවන්න සූදානම් කළා. ඒත් මේ ටික අරගෙන යන්න නිලධාරියෙක් හිටියේ නැහැ. අන්තිමේදී මම වැඬේ බාරගත්තා.
ඒත් අපට ඕනෑ විදියට ඒ ප්‍රදේශවල ඇවිදින්න බැහැ. එල්.ටී.ටී.ඊ. දේශපාලන අංශයට දැනුම් දෙන්න වෙනවා. ඉතින්, මටත් ඒක කරන්න වුණා. කිලිනොච්චියට තමයි අපි ගියේ. කිලිනොච්චියට ගිහිල්ලා දෙවැනි දවසේදී, සුදා මාස්ටර් කියන එල්.ටී.ටී.ඊ. නායකයා ඇවිල්ලා මට කිව්වා සර්ව බලන්න යාළුවෙක් ඇවිල්ලා ඉන්නවා කියලා. මම ගිහින් බලද්දී නිව්ටන්. ඔහුගේ අලු‍ත උපන් පිරිමි දරුවෙක්ව වඩාගෙන ඇවිත්. ඔහු දරුවාව මගේ අතට දුන්නා. මට කිව්වා, සර් ඔයා මගේ තුන්වැනි ළමයාව දැකලා නෑනේ කියලා. ඔහු මුලතිව්වල ඉඳලා කිලිනොච්චියට ඇවිත් දරුවාව පෙන්වන්න. මම නැවතත් පුදුම වුණා. ඔහුට මගේ ළඟට එන්න කිසිම හේතුවක් නැහැ. එල්.ටී.ටී.ඊ. එක මගෙන් බලාපොරොත්තු වුණ දේවල් ලැබුණේ නැහැ. එල්.ටී.ටී.ඊ. එක මාව ඔත්තුකාරයෙක් විදියට පාවිච්චි කරන්න බලාපොරොත්තු වුණා. මම ඒක ප්‍රතික්ෂේප කළා. ඉතින්, එල්.ටී.ටී.ඊ. නායකයන්ට මා ගැන තියෙන්න ඕනෑ වෛරයක්නේ. මම නිව්ටන්ට පෞද්ගලිකව කිසිම දෙයක් කරලාත් නැහැ. මම ඔහුට කළ එකම දේ ඔහු එක්ක මිත්‍රශිලී ගනුදෙනුවක් පවත්වාගෙන ගිය එක විතරයි.
ඒ සිදුවීමෙන් පස්සේ අන්තිම කාලයේ නිව්ටන් යුද මුක්ත කලාපය පහුකළ බවට ආරංචියක් ආවා. ඒත් ඉන් පස්සේ මොකද වුණේ කියලා ආරංචියක් ආවේ නැහැ. ඔහු අතුරුදහන්. මට හිතුණා, මාව හිරගත වුණාම මගේ බිරිඳ දරුවෝ තුන්දෙනෙක් එක්ක අසරණ වුණා. ඒ වගේම දැන් නිව්ටන්ගේ බිරිඳ සහ දරුවන් පුදුකුඩුඉරුප්පුවේ අසරණ වෙලා ඇති කියලා. මම හිතන්නේ මොන තරම් දරුණු මිනිහෙක් වුණත්, එහෙම අයගේ හදවත ඇතුළේ සියුම් තැනක් තියෙනවා. ඕනෑම මිනිහෙක් ළඟ සතෙකුත් ඉන්නවා. අපි සතාට ආමන්ත්‍රණය කළොත් සතා තමයි පිළිතුරු දෙන්නේ. මනුස්සයාට කතාකළොත් මනුස්සයා පිළිතුරු දේවි.
දකුණේදී දේශද්‍රෝහී ලේබලය වැදුණු නිසා ඔබට මුහුණදෙන්න සිදුවුණ අත්දැකීම් මොනවාද?
දකුණේදී මිනිස්සු සලකපු විදියට ගැන වෙනම පොතක් ලියන්න සිදුවීම් තියෙනවා. මිනිස්සු මට විවිධ චරිත ආරෝපණය කරලා කතාන්දර කියනවා. ඒවා පත්තරවලටත් ලියනවා. ලංකාවේ මාධ්‍ය එහෙම තමයි.
මගේ අයියා වැඩ කළේ ටුබැකෝ කම්පැනියේ. ඔහුගේ පෙනුම මම වගේමයි. එයා හිටියේ ගලේවෙල පැත්තේ. ලංකාවේ විවිධ පැතිවලට අයියා යනවා ඇති දුම්කොළ අරගෙන. සමහරවිට අයියා ලොරිවල යනවා එනවා ඇති. කොහොමහරි ඒ කාලේ කතාවක් තිබුණා, මම වව්නියාවේ ඉඳලා කොළඹට මාසෙකට සැරයක් වගේ දුම්කොළ ලොරියෙන් එනවාලු. ඒ කියන්නේ එල්.ටී.ටී.ඊ. එකෙන් ෂෝට් ලීව් දාලා මම එනවා කියලා. දවසක් අයියා නුවර කඬේකින් බඩු ගන්න ගියාම මනුස්සයෙක් ඇවිල්ලා තට්ටුවක් දැම්මාලු. අයියා හැරිලා බැලුවාම ඒ මනුස්සයා කීවාලු සර් හොරාට ආවා නම් හැමතැනම ඇවිදින්න එපා, ගෙදරට වෙලා ඉඳලා යන්න කියලා. අයියා අන්දමන්ද වුණාලු මේ මොකක්ද කියලා.
තවත් කතාවක් තිබුණා එල්.ටී.ටී.ඊ. එකෙන් මගේ නුගෙ ්ගොඩ බැංකුවක එකවුන්ට් එකකට සල්ලි එවනවා කියලා. පස්සේ බලද්දී මගේ මල්ලිගේ එකවුන්ට් එක තියෙන්නේ ඒ බැංකුවේ. ඔහුගෙත් නම බෝයාගෙ ාඩනේ. හමුදා බුද්ධි අංශවලින් තවත් කතාවක් ඇවිල්ලා තිබුණා මම එල්.ටී.ටී.ඊ. ප්‍රදේශවල බයික් එකකින් නිදැල්ලේ ඇවිදිනවා කියලා. ඔය කතා ආවේ අපි පුංචි කූඩුවල ලගින කාලයෙ.
මාව එල්.ටී.ටී.ඊ. එකට අහුවෙන්න කලින්, මම එල්.ටී.ටී.ඊ. එකට නැවෙන් තෙල් විකුණුවා කියලාත් කතාවක් තිබුණා. මේකත් මිනිස්සු විශ්වාස කළා. මිනිස්සු හිතනවා ඇති කාර් එකේ තෙල් ටැංකියට නයා දාලා තෙල් අදිනවා වගේ නැවෙන් අදින්න පුළුවන් කියලා. නැවක් කියන්නේ මම විතරක් ඉන්න ඩිංගි බෝට්ටුවක් වගේ කල්පනා කරනවා ඇති.
තවත් සිදුවීම් තියෙනවා. නුවර ඉන්න ප්‍රබල දේශපාලන නායකයෙක්ව මුණගැහෙන්න මගේ අම්මා සහ තාත්තා ගිහින් තිබුණා, මම හිරගත වෙලා ඉන්නකොට. ඔහු කියලා තිබුණා, බෝයගොඩ ගැන කතාකරන්න එපා. මම මැඩම් එක්ක මේ දැන් වීඩියෝ එකක් බලලායි ආවේ, මුලතිව් කෑම්ප් එකට ගහන්න බෝයගොඩ ලීඞ් කරනවා කියලා. ඔහු එහෙම කියපු දවස්වල මම මන්නාරමේ පුංචි හිරකූඩුවක, තවත් දෙන්නෙක් එක්ක දාඩිය දාගෙන වැතිරිලා ඉන්නවා. මම එවැනි කතා ගැන පුදුම වෙන්නේ නැහැ. කලබල වෙන්නේත් නැහැ. මම රාජකාරිය වෙනුවෙන් කැපකිරීම් ගොඩක් කළ කෙනෙක්. මගේ බිරිඳට දරුවන් තුන්දෙනාම ලැබෙද්දී මට බිරිඳ ළඟ ඉන්න බැරිවුණේ රාජකාරි හින්දා. මම රාජකාරිය අවංකව කළා. ආත්මය පාවාදුන්නේ නැහැ. මම මගේ හිතට එකඟව වැඩ කරලා තියෙනවා. ඒකට මට ලැබුණු දෙයක් නැහැ. මාව බලහත්කාරයෙන් විශ්‍රාම යැව්වාට, යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් පත්කළ නාවික හමුදාවේ දේශපාලන පළිගැනීම් කමිටුවෙන් නිර්දේශයක් ලැබුණත් මට සාධාරණයක් ඉටු කළේ නැහැ. මම ඒ ගැන හිතන්නේ නැහැ.■
■ තරිඳු උඩුවරගෙදර /
රේඛා නිලුක්ෂි හේරත්
අර්ධ සුඛෝපභෝගී සේවයේ වගකීම රජය සතුය
2018 දෙසැම්බර් 31 වැනිදා සිට අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් සේවාව අවසන් කරන බව ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාව කියා තිබුණි. එහෙත් දෙසැම්බර් 31 වෙද්දී එම තීරණය ක්‍රියාවට නැංවුණේ නැත. අදත් එම සේවාව ක්‍රියාත්මක වෙයි. පෞද්ගලික අංශය හරහා අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය ආදී විවිධ සේවාවන් ලබාදීම පිළිබඳව සාකච්ඡාවක් මතුවෙද්ද, පෞද්ගලික අංශයට එරෙහිව අදහස් දක්වන්නන් වහා ගෙනහැර දක්වන උදාහරණයක් ඇත. ඒ ශ්‍රී ලංකාවේ පෞද්ගලික බස් සේවාවයි. විශේෂයෙන්ම අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් සේවාවයි. ‘දැක්කානේ බස් සර්විස් එක ප්‍රයිවෙට් කරලා වෙච්ච දේ.’ මෙය ජනප්‍රිය අදහසකි. බැලූ බැල්මට කතාවේ ඇත්තක් තිබෙන්නේය.
මෙය ‘පෞද්ගලීකරණයෙහි’ වරදක් ලෙස බැලූ බැල්මට කෙනෙකුට පෙන්වාදිය හැකිය. එහෙත් ඇත්තෙන්ම ලංකාවේ පෞද්ගලික බස් සේවාව විසින් පෙන්වාදෙන්නේ පෞද්ගලික අංශයේ අසමත්කම නොවේ. එයින් පෙන්නුම් කරන්නේද රාජ්‍ය අංශයේ අසමත්කමයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ පෞද්ගලික බස් සේවාවේ අඩුපාඩු පිළිබඳව වගකිව යුතු රාජ්‍ය ආයතනයක් ඇත. පෞද්ගලික බස් සේවාවේදී මගීන් මුහුණදෙන පිඩාවන් පිළිබඳව වගකිව යුත්තේ එම ආයතනයයි. එම ආයතනය ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාවයි. පොදු සේවාවන් පෞද්ගලික අංශයට පවරද්දී, එම සේවාවන් නියාමනය කිරීමට සඳහා ඇති ආයතනවලට විශේෂ වගකීමක් පැවරෙයි.
අර්ධ සුඛෝපභෝගී
අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් සේවය ලංකාවේ දුර ගමන් සඳහා වැඩිපුරම යොදාගැනෙන සේවයයි. සාමාන්‍ය බස් සේවයට 50%ක ඉහළ ගාස්තුවක් අය කොට, ඉහළ පහසුකම් ලබාදීම අර්ධ සුඛෝපභෝගී සේවාවේ අරමුණ විය. සීමිත නැවතුම්වල පමණක් නැවැත්වීම, ආසන සංඛ්‍යාවට පමණක් මගීන් පැටවීම, සුවපහසු ආසන, තිර රෙදි යෙදීම ඇතුළු විශේෂ කොන්දේසි කිහිපයක් සහ සාමාන්‍ය බස්රථවලට අදාළ අනෙකුත් කොන්දේසි අර්ධ සුඛෝපභෝගී සේවයට අදාළ විය.
විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් 2018 දෙසැම්බර් මාසයේදී අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් රථ සේවය පිළිබඳව විශේෂ විගණන වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කර තිබුණි. මේ සටහනේ ඇති දත්ත එම විගණකාධිපති වාර්තාව මත පදනම් වෙයි.
අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් රථ සේවයෙන් මේ වෙද්දී කිසිදු අර්ධ සුඛෝපභෝගී සේවයක් නොලැබෙන බව සාමාන්‍ය මගියාගේ අත්දැකීමයි. එම තත්වය විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන්ද පෙන්වා දී තිබුණි.
2017 වර්ෂයේ මුල් මාස 04 තුල දී ජාතික ගමනා ගමන කොමිෂන් සභාව වෙත බස්රථ සම්බන්ධයෙන් ලැබී ඇති සම්පූර්ණ මහජන පැමිණිලිවලින් සීයයට 47 ක්ම අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් රථ සම්බන්ධ ඒවාය. එම පැමිණිලි නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් පසුව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව පෙන්වාදී තිබුණේ තවදුරටත් අර්ධ සුඛෝපභෝගී සේවය හා සාමාන්‍ය බස්රථ සේවාව අතර වෙනසක් නැති බවයි. අඩුම තරමේ මෙම සේවා දෙක අතර වෙනසවත් මගියා දන්නේ නැත. බොහෝවිට වෙනස දැනගන්නේ ටිකට්පත මිලදී ගන්නා මොහොතේය.
අර්ධ සුඛෝපභෝගි බස්රථවලට ගොඩවෙන මඟීන් අර්ධ සුඛෝපභෝගි බස්රියක් බව නොදැනම එවැනි බස්වලට ගොඩවෙයි. ඉහත කී විගණනයේදී අර්ධ සුභෝපභෝගී බස් රථ 08 ක මගීන් 142 දෙනෙකු සම්බන්ධයෙන් කරන ලද අහඔු පරීක්ෂාවක් කර තිබුණි. ඒ අතරින් මගීන් 51 දෙනෙකු අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් රථයක් බව හදුනා නොගෙන රථයට නැග තිබුණි. බස්රියට ගොඩවීමෙන් පසුව ඉහළ මිලෙන් යුතු ටිකට්පතක් මිලට ගෙන නිහඬව ගමන අවසාන කිරීමට මගීන් පුරුදු වී සිටියි.
අනුමත බස් නැවතුම්පොළවලට අමතරව වෙනත් බස්නැවතුම්පොළවල් වල බස් නැවැත්වීම, ආසන ප්‍රමාණය ඉක්මවා මගීන් රැගෙන ගිය අවස්ථා පැවතීම ඇතුළුව මගීන් විසින් එදිනෙදා මුහුණදෙන අත්දැකීම් රැසක් විගණකාධිපති වාර්තාව විසින් පෙන්වා දී තිබුණි.
මෙම වැරදිවලට අමතරව, එම වැරදී සම්බන්ධයෙන් පියවර ගැනීමට කාල ප්‍රමාදයක් සිදු වීම හා වලංගු මගී අවසර පත්‍රයක් නොමැතිව බස් රථ ධාවනය වීම ඇතුළු ගමනාගමන කොමිෂන් සභාවේ වැරදි රැසක් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් වැඩිදුරටත් පෙන්වා දී ඇත.
කොමිෂම
ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාව 1991 අංක 37 දරන පනතින් පිහිටවූ ආයතනයකි. කෙසේ වෙතත් වර්ෂ 1991 ට පෙර සිටම ශ්‍රීලංගමය විසින් අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් රථ සේවා සදහා මගී සේවා අවසර පත්‍ර නිකුත් කර ඇත. ජාතික ගමනා ගමන කොමිෂන් සභා පනතෙන් ගමනාගමන කොමිෂන් සභාවට පෞද්ගලික මගී ප්‍රවාහන බලපත්‍ර නිකුත් කිරීමේ බලය ලැබුණි. මගීන්ට ගුණාත්මක බස් සේවාවක් සැලසීම සඳහා එම අවසර පත්‍ර යටතේ ධාවනය වන බස් රථ වෙනුවෙන් කොන්දේසී මාලාවක් පනවා තිබුණී. එම කොන්දේසි පිලිපැදීම පිළිබඳව පරීක්ෂා කිරිම ජංගම පරීක්ෂණ ඒකකය මගින් සිදු කළ යුතුය. කොන්දේසී උල්ලංඝණය ධාවනය කරන බස් රථ සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කර අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම මෙම ඒකකයේ කාර්යභාරය වේ. ප්‍රමිතියෙන් තොර බස්රියකට ගොඩවෙන හැම විටෙකම දකින්නට ලැබෙන්නේ ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාවේ අකාර්යක්ෂමතාවයයි.
ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාවට පැමිණිලි කිරීමේ පහසුකමද ප්‍රයෝජනයක් නොමැති තත්වයට පත්ව ඇත. 1995 සහ 011 2895555 යන දූරකථන අංක දෙකෙන් ගමනාගමන කොමිෂමට පැමිණිලි කළ හැකිය. ඊට අමතරව විද්යුත් තෑපැල මාර්ගයෙන් පැමිණිලි කළ හැකිය. නියමිත ආසන ප්‍රමාණයට වඩා මගීන් නංවා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් මහජන පැමිණිලි විශාල ප්‍රමාණයක් ලැබී තිබුණි. 2015 වර්ෂයේ 418 ක්ද 2016 වර්ෂයේ පැමිණිලි 393 ක්ද 2017 ජනවාරි 01 වන දින සිට මාර්තු 31 වන දින දක්වා පැමිණිලි 75 ක්ද ඒ අනුව ලැබී ඇත. එසේ වුවත් එම පැමිණිලිකරුවන් අතරින් 90%ක්ම පැමිණිලිවලට අදාළ පරීක්ෂණවලට සහභාගී වී නැතැයි ගමනාගමන කොමිෂම පවසයි.
පැමිණිලිකරුවන් විනය පරීක්ෂණවලට සහභාගි වෙන අවස්ථාවලදී පමණක් ගමනාගමන කොමිෂම විසින් පැමිණිලි ඉදිරියට ගෙන යනු ලබයි. ඒ අනුව විනය පරීක්ෂණ පවත්වා ඇත්තේ ලබාඇති පැමිණිලිවලින් 10%ක් පමණි. එවැනි විනය පරීක්ෂණයකින් පසුව වැරදිකරුවන් වුවද කොන්දේසි කඩන බස්රථවලට ලැබෙන සැලකිය යුතු දඬුවමක් නැත. පරිපාලන ගාස්තුවක් අයකිරීමේ අවස්ථා හා බස්රථ හිමිකරුට අවවාද කිරීමේ අවස්ථා පමණක් ඇත.
විධිමත් කරන්න
සමස්ථයක් ලෙස පෞද්ගලික බස් රථ සේවාව විධිමත් කිරීම පැහැදිළිවම රජයේ වගකීමකි. බස් රථ සේවා අකාර්යක්ෂම වීම රජයේ අකාර්යක්ෂමතාවය පෙන්වන්නකි. මෙය විධිමත් කිරීම වෙනුවෙන් ගතයුතු පියවර රැසකි.
මුලින්ම ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභා පනත සංශෝධනය කළ යුතුය. පැහැදිළිවම විවිධ බස්රථ සේවා සඳහා පැවතිය යුතු කොන්දේසි සඳහන් කළ යුතුය. එම කොන්දේසි කඩ කළහොත් ලබාදිය යුතු දඬුවම් පිළිබඳව සටහන් කළ යුතුය. ඉන්පසුව එම පනත නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය. නිසිලෙස නීතිය ක්‍රියාත්මක වුවහොත් බස් රථ සේවාව විධිමත් වනු ඇත.
1991 අංක 37 දරණ ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභා පනතට සිදු කරන සංශෝධනයක් මගින් මගී සේවා අවසර පත්‍රයේ කොන්දේසි කඩකරන්නන්ගේ කොමිෂන් සභාව විසින් අයකරන දඩ පිළිබඳවත්, වෙනත් නීතිමය පියවර පිළිබඳවත් නිශ්චිතව සඳහන් කළ යුතුය. අනෙක් අතට බස් රථ හිමියන්ව හුරතල් කරන ආකාරයට නොව, නැවතත් වැරදි කිරීම අධෛර්යමත් කරනු පිණිස, දඩය ඉහළ නැංවිය යුතුය. එකම වැරැද්ද යළි යළිත් කරන බස්රථවල බලපත්‍රය අවලංගු කළ යුතුය.
ජාතික ගමනාගමන කොමිෂන් සභාව නිසි පරිදි නියාමන කටයුතු සිදු කරන්නේනම් ශ්‍රී ලංගමය වසා දමා සම්පූර්ණ ප්‍රවාහන සේවයම පෞද්ගලීකරණය කළද කිසිදු ගැටලු‍වක් නැත. ශ්‍රීලංගමය නම් පාඩු ලබන ආයතනය වසා දැමුවහොත්, ගමනාගමන කොමිෂම තවත් ශක්තිමත් කොට, කාර්යක්ෂම ලෙස නියාමන කටයුතුද කළ හැකිය.■
■ හංසි මානවඩු
දිනක වැටුප 1300 දක්වා වැඩි කළ හැකියි
නීතිඥ
ඊ. තම්බයියා
රුපියල් හත්සියයක මුලික වැටුපක් සදහා සිය එකඟතාවය පල කරමින් වතු සේවක සංගම් විසින් හාම්පුතුන්ගේ සංගමය සමග සාමුහික ගිවිසුම අත්සන් තැබීමට එකඟ වී තිබුණි. එය වතු කම්කරුවකුගේ දිනක මුලික වැටුප රුපියල් දහස දක්වා වැඩි කරන මෙන් වතු කම්කරුවන් සහ සිවිල් සංවිධාන එකතුව ගෙන ගිය අරගලය පාවා දීමක් යැයි අදහස් පළ වී තිබුණි. කෙසේ වෙතත් අලු‍තෙන් අත්සන් කරන ලද අනුව 2016 වසරේදී රුපියල් 500ක්ව පැවති මූලික වැටුප රුපියල් 700 දක්වාත්, ස්ථිර දීමනාව රුපියල් 30 සිට රුපියල් 50 දක්වාත් වැඩි කරන ලදී. කෙසේ වෙතත් පැමිණීමේ දීමනාව හා නිෂ්පාදන දීමනාව සෘජු වැඩි වීමක් ගිවිසුමෙහි සඳහන්ව නොමැත. ඊට අමතරව ඊ.පී.එෆ්. සඳහා වැටුපෙන් 15% ප්‍රතිශතයක් කපා හළ පසු එය 105ක් දක්වා ඉහළ දමා තිබුණි. මෙලෙස අත්සන් තබන ලද සාමුහික ගිවිසුම ප්‍රකාරව දිනක වැටුප ලෙස ඔවුන්ට වැඩිව ඇත්තේ රුපියල් 50ක් පමණි. සාමාන්‍යයෙන් වතු කම්කරුවෙක් මාසයකදී දින 20කට නොවැඩි ප්‍රමාණයක් වැඩ කරන අතර, ඒ අනුව මාසික වැටුප් වැඩිවීම රුපියල් 1000ක් පමණි. ප්‍රධාන ධාරාවේ වතු කම්කරු වෘත්තිය සමිතිවලට විකල්පව වතු කම්කරු අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් හඬනඟන, ජනතා කම්කරු සංගමයේ මහ ලේකම් නීතිඥ ඊ. තම්බයියා මහතා සමඟ අපි ඒ පිළිබඳව සාකච්ඡා කළෙමු.
වතු සංගම් වතු හාම්පුතුන්ගේ සංගමය සමග වතු කම්කරුවෙකුගේ දිනක මූලික වැටුප රුපියල් 700ක් සදහා සාමුහික ගිවිසුම අත්සන් තැබුවා. ඒ ගිවිසුම සාධාරණ එකක්ද?
දිනක වැටුප රුපියල් 1000ක් වතු කම්කරුවකුට අවශ්‍යය බව මුලින් ප්‍රකාශ කළේ ආරුමුගම් තොන්ඩමාණ් මහතා ප්‍රමුඛ ලංකා කම්කරු සංගමය. මේ යෝජනාව අද ඊයේ කරපු යෝජනාවක් නොවෙයි. මිට අවුරුදු හතරකට කලින් කළ එකක්. හරියටම කීවොත් 2016 වසරේ අත්සන් කළ ගිවිසුමට මාස දහඅටක කාලයකට කලින් කළ යෝජනාවක්. අද ලංකාවේ දවසකට රුපියල් දහසක ආදායමක් නැතුව පවුලක් නඩත්තු කරන්න පුළුවන් තත්ත්වයක් නැහැ. පැහැදිළිවම එදා ඉල්ලීම වුණේ මූලික වැටුප රුපියල් දහසක්. නැතිනම් මේකට ජීවන වියදම් දීමනා, පැමිණීමේ දීමනා, වගේ තව දීමනා පෙන්වලා මේ ඉල්ලීම මග හරින්න පුළුවන්. මොකද මසක පැමිණීම 75% ක ප්‍රතිශතයක් නම් පමණයි ඒ දීමනා ලැබෙන්නේ. එක දවසක් හරි අඩු වුණොත් ලැබෙන්නේ නැහැ. වසර පුරාවටම එක වගේ දළු කඩන්න බැහැ. සමහර කාලවලට දළු අඩුයි. ඒ වගේ ස්ථිර තත්ත්වයක් නැති නිසා තමයි අපිත් මුලික වැටුප රුපියල් දහස දක්වා වැඩි කරන්න ඕනි යන ස්ථාවරයේ ඉන්නේ. දැන් වසර හතරකුත් කල් ගිහින්, දැනුත් රුපියල් දහස දෙන්න බෑ කියන එක බොරුවක්. සමාගම් හිමියන් තේ කර්මාන්තය පාඩුයි කිව්වට අපි ළඟ තියෙනවා ඔවුන්ගේ ආදායම් වල සංඛ්‍යාලේඛන. ඒ නිසා අපි ඕනෑම වෙලාවක සුදානම් කොම්පැනි කරුවන් හා වතු සංගම් නියෝජිතයෝත් එක්ක වාදයකට එන්න. ඒ කවුරුත් ඒ අභියෝගය භාර ගන්නේ නෑ. තේවලින් වගේම රබර්වලිනුත් ලාබ නෑ කියලා කොම්පැනිකරුවෝ කියනවා. කොමිස් වලට හෝ වෙනයම් වාසි වෙනුවෙන් කම්කරු සංගම් මේ කරන දේ අසාධාරණයි. එත් මේ අසාධාරණ ගිවිසුම අත්සන් කළේ අරලියගහ මන්දිරේ. අගමැතිතුමාවත් ළගින් තියන්. මෙතන අපිට තියෙන අනිත් ප්‍රශ්නේ තමයි මධ්‍යස්ථව ඉන්න ඕනි අගමැතිතුමයි, වැවිලි කර්මාන්ත ඇමතිතුමයි මේකට මැදිහත් වෙන එක. මේකෙන් සනාථ වෙන කාරණයක් තියෙනවා. මේ හැමෝම ඉන්නේ ආයෝජනය කරන අය වෙනුවෙන් හා ඔවුන්ගේ ධනේශ්වර පන්තිය වෙනුවෙන්. ඒ වගේම තමයි අත්සන් කළ වතු සංගම් නියෝජනය කරන්නේත් කම්කරුවාව නෙවෙයි කියන එක.
මෙම වතු කම්කරු සංගම් මෙලෙස ක්‍රියා කිරීමට බලපාන දේශපාලනික බලය සහ එම සංගම් වල ස්වභාවය පිළිබඳව ඔබගේ අදහස කුමක්ද?
අපි කොහෙත්ම විශ්වාස කරන්නේ නෑ වතු සංගම්වලට දේශපාලනික බලයක් තිබීම ගැටළුවක් බව. නමුත් ජන්ද දේශපාලනයට වතු සංගම් යටත් වී තිබීම විශාල ගැටළුවක්. මේ වතු සංගම් දෙස බැලු‍වම අපට පේන ප්‍රධානම තත්ත්වය තමයි එක්කෝ මේ සංගම් යූ.එන්.පි එකට සහයෝගයදක්වනවා නැත්නම් එයට එරෙහි වෙනවා. මේ සියල්ලම ජන්ද ඉලක්ක කරගත්ත දේශපාලනයන්. අපි මේ තත්ත්වයට තදින්ම විරුද්ධයි. සාමාන්‍යයෙන් අපිට තිබුණේ වාමාංශික දේශපාලන පක්ෂ හා බැඳුණු වෘත්තීය සංගම්. නමුත් මේ වන විට සමහර වාමාංශික වෘත්තීය සමිති තියෙනවා. ඒත් සාමාජිකයන් වෙනත් පක්ෂ වලට ජන්දය දෙනවා. එය හොඳ තත්ත්වයක්. නමුත් මේ වතු කම්කරු සංගම් වල තියෙන ලොකුම ගැටලුව තමයි තම සංගම්වල සාමාජිකයන් මැතිවරණ අරමුණු වෙනුවෙන් භාවිත කිරීම. එය සම්පුර්ණයෙන්ම වැරදි ක්‍රියාවක්. මේ තත්වය නිසාම සංගම් වල සාමාජිකයන් හිතාගෙන ඉන්නවා ඇමතිතුමා පාර හදලා දෙයි කියලා. බහුතරයක් වතු කම්කරුවන්ට ගමේ පාර හදන එක සහ වෘත්තීය අයිතිවාසිකම් දෙකක් කියලා වත් තේරෙන්නේ නෑ. පාර හදලා දෙන්න ඕනෑ ආණ්ඩුවෙන් එත් වෘත්තීය සංගමයට පුළුවන් හාම්පුතුන්ගේ සංගමය සමග සාකච්ඡා කරන්න. මෙන්න මේක මුලින්ම තේරුම් ගන්න වෙනවා. අනික අපේ රටේ තියෙන කම්කරු නීතියට අනුව වෘත්තීය සමිති නැතුව කම්කරු අයිතිවාසිකම් දිනා ගන්න බෑ. ඒ නිසා වෘත්තීය සමිතින්ට දේශපාලන බලයක් තිබිය යුතුයි, මැතිවරණ ඉලක්ක කර නොගන්නා. ඒ පිළිබඳව හරි හැටි අවබෝධයක් නොමැති නිසාම තමයි වතුකරයේ වෘත්තීය සංගම් වල බලය පිරිහිලා තියෙන්නේ.
වතු හිමියන්ට කම්කරුවන් ඉල්ලා සිටින රුපියල් දහසේ මුලික වැටුප ලබා දීමට කිසිදු ගැටළුවක් නැති බව ඔබ කලින් කීවා නේද?
රුපියල් දහසක් පමණක් නොවෙයි, අපගේ තක්සේරු කිරීම්වලට අනුව දිනක මුලික වැටුප ලෙස වතු කම්කරුවෙකුට රුපියල් 1090 ක මූලික වැටුපක් ලබා දීමේ හැකියාව වතු හිමියන් සතුයි. ඒ අනුව සම්පුර්ණ වැටුප රුපියල් 1300 දක්වා වැඩි කළ හැකියි. මේ තත්ත්වය අපි ඇස්තමේන්තු කළේ සියලු‍ම සංඛ්‍යාලේඛන පිරික්සීමෙන් අනතුරුවයි. එය අපට ඔප්පු කරන්න පුළුවන්.
කුඩා තේ වතු හිමියන්ට කම්කරුවන් වෙනුවෙන් 1000ක වැටුපක් ලබාදිය හැකිද?
වසර කිහිපයකටම පෙර සිට කුඩා තේ වතු හිමියෝ රුපියල් 1000ක වැටුපක් ලබා දෙනවා. නමුත් එතන තියන ගැටලුව තමයි, කුඩා තේවතු හිමියන් ළඟ සේවය කිරීමේදී වතු කම්කරුවන්ට වෘත්තීය අයිතිවාසිකම් නැති වීම. ඒ වගේම කුඩා තේ වතුවල දිනපතා වැඩ කරන්න බැහැ. ඒ විතරක් නෙවෙයි, ඇතැම් වතු සමාගම් වලින් වතු හිමියන් විසින් පිටින් ලබාගත් ශ්‍රමිකයන්ට දිනකට රුපියල් 1000ක් වැටුප ලෙස ලබා දෙන අවස්ථා තියෙනවා. මෙහිදී ඊ.පී.එෆ්. හා ඊ.ටී.එෆ්. ගෙවීමේ වගකීමෙන් ඔවුන්ට නිදහස් වීමේ හැකියාවක් තියෙනවා. අපි අහන්නේ පිටින් වැඩට ගන්නා කම්කරුවන්ට දෙන්න පුළුවන් රුපියල් දහස එම වත්තේ ස්ථිර පදිංචි වතු කම්කරුවාට ගෙවන්න බැරි ඇයි කියන එකයි.
ලංකාවේ වතු කම්කරුවා නගාසිටුවීමටත් තේ වැනි වැවිලි බෝග ප්‍රවර්ධනයටත් ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් තියෙනවාද?
පසු ගිය දිනක පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී සුනිල් හඳුන්නෙත්ති මහතා පාර්ලිමේන්තුවේදී මේ සම්බන්ධයෙන් කතා කරලා තිබුණා. එහිදී ආර්ථික වැඩපිළිවෙලක් සැකසීමට අවශ්‍යය කරන තේරීම් කාරක සභාවක අවශ්‍යතාවය ඔහු පැහැදිළි කළා. අපේ අදහස තමයි, දැනටමත් මෙය ප්‍රමාද වැඩියි කියන එක. දැනට අවුරුදු විස්සකට කලින් සිටම අපි මේ යෝජනාව කළා. අපි කියන්නේ වතු ආර්ථිකයම ඉදිරියටත් තියෙන්න ඕනි කියන එක නෙවෙයි. ඒ මත පදනම් වුණු ජනයාගේ ජිවන තත්ත්වය නගා සිටුවන්න අවශ්‍යය කරන දේවල් සකස් කරන්න අවශ්‍යයි. එහිදී වැටුප පමණක් නොවෙයි අනෙකුත් පහසුකම්ද ඔවුනට අවශ්‍යයි. දැනට තියෙන වතු ආර්ථිකය වෙනත් ආර්ථිකයකට පරිවර්තනය කිරීම සිදු වන තුරු වතු කර්මාන්තය සහ වතු කම්කරුවන්ව ආරක්ෂා කළ යුතුයි. ඒ වගේම විකල්ප ප්‍රතිපත්ති නිර්මාණය කිරීම ද වැදගත්. අපිට මේ ආර්ථිකය වෙනස් කරන්න ඕනි. ඒ වෙනස් කිරීම කරන තුරු මේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කරන්න දායක වන්නන් ආරක්ෂා කිරීම අපේ වගකීමයි.
සමාජයේ අදහසක් ඇති වෙලා තියෙනවා මෙවැනි තත්ත් වය න් නිසා “සිලෝන් ටී” කියන වෙළඳ නාමය නැති වෙනවා කියා. ඒ සම්බන්ධයෙන් ඔබේ අදහස කුමක් ද?
සිලෝන් ටී කියන නම විතරක් නෙවෙයි මේ වෙන විට නැති වෙලා තියෙන්නේ. අපිට තිබ්බා ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කියලා නමකුත්. ඕවා එකක් වත් දැන් අපිට නෑ. මෙතැන තියෙන ගැටලුව වෙළඳ නාම නැති වීම කියන එක නෙවෙයි. උදාහරණයක් ලෙස රබර් කර්මාන්තය තුළ මේ වන විට චීන ආයෝජනයන් තියෙනවා. ලාබ ලබන්නේ නැත්නම් ඔවුන් ආයෝජනය කරයි ද? හරි ප්‍රතිපත්තියක් නැතිව මෙම ආර්ථික කටයුතු සිදු කළොත් අනාගතයේ දී සිලෝන් ටී විතරක් නෙවෙයි අපිත් නැති වෙලා යයි.
වතු කම්කරු වැටුප රුපියල් දහස දක්වා වැඩි කරනු යන සටන් පාඨය යටතේ මේ අරගලය වටා බහු ජන සංවිධාන සිවිල් සංගම් ආදී බලවේග මේ වටා එකතු වීම කොතරම් සාධනියයි ද?
වතු කම්කරුවන්ට සමාගම්කරුවන්ට සහ ආණ්ඩුවට බලපෑම් කරන්න පුළුවන් තරම් ශක්තියක් නැහැ. එහෙත් කොකාකෝලා කර්මාන්ත ශාලාවේ සේවකයන් කිහිප දෙනෙකුට රැකියාව නැති කල විට ඔවුන්ගේ වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග ක්‍රියාත්මක වන විට ජාත්‍යන්තර වශයෙන් සුළු මුදල් ආධාර ලැබුණා. වතු කම්කරුවනට එවැනි පසුබිමක් නැහැ. උපරිම වශයෙන් සතියක කාලයක් වර්ජනය කරන්න පුළුවන් වේවි. ඊට පස්සේ කෑම බීම සපයා ගන්න විදිහක් නැතිව වර්ජනය අතහරින්න සිද්ධ වෙනවා. සමහර විට මේ තත්ත්වය අරගලයක් දක්වා පරිවර්තනය වෙන්නත් පුළුවන්. අපිත් එහෙම වෙනවානම් කැමතියි. වතු කම්කරුවන් විතරක් නෙවෙයි සියලු‍ම කම්කරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් දිනා ගන්න නම් අපි එකතු විය යුතුයි. පසුගිය දවසක ලන්ඩන් නුවරදීත් ලංකාවේ වතු කම්කරුවන්ට රුපියල් දහසක මුලික වැටුපක් ලබා දිය යුතුයි කියා හඬක් අවදි කර තියෙනවා. මෙය උතුරු නැගෙනහිර ගැටලු‍වට පස්සේ ලංකාවේ ප්‍රශ්නයක් පිළිබඳව ජාත්‍යන්තර වේදිකාවල හඬ අවදි කල අවස්ථාවක් ලෙස දකින්න පුළුවන්. ඊට අමතරව ඉන්දියාවේ, බංගලාදේශය වගේ රටවල කම්කරු සංගම් සහය පල කරන බව ප්‍රකාශ වෙනවා. අවුරුදු 200ක් පුරාවට වතු කර්මාන්තය පැවතුණත්, කම්කරු සංගම් බිහිවෙලා යම් කාලසීමාවක් ගත වුණත් ඔවුන් සතුව යම් අරමුදලක් නොමැති වීම වතු හිමියන්ට විශාල වාසියක් වෙලා තියෙනවා. මෙය හැමෝම දන්නා කාරණයක්. සරලවම කියනවනම් 1947 පුරවැසි පනතෙන් පසුව කිසිම දෙයක් ලැබිලා නැහැ. නිදහස් අධ්‍යාපන පනත සම්මත කළ මොහොතේ නිදහස් අධ්‍යාපනයේ පියා යැයි හඳුන්වන කන්නංගර මහතා ප්‍රකාශ කළේත් වතු කම්කරු දරුවන්ට නිදහස් අධ්‍යාපන අයිතිය ලබා දෙන්න බැහැ කියලයි. වතු කම්කරුවන් අපේ අය නෙවෙයි කියලා එතුමා ප්‍රකාශ කළා. වතුකම්කරුවන්ට සැලකුවේ එහෙමයි. වරප්‍රසාද අහිමි වුණු කම්කරු පන්තියක් ලෙස වතු කම්කරුවන්ට ජීවත් වෙන්න සිදු වෙලා තියෙනවා. ඉතිහාසය විසින් ඔප්පු කරලා තියෙනවා කිසිවක් නැතුව සිටි ජනතාව ජයග්‍රහණය කළ අවස්තාවන් ගැන. ඒ නිසා මේ වෙලාවේ ගොඩනැගිලා තියෙන සිවිල් බලය එක්ක මේ සටන ආපස්සට නොයනු ඇතැයි විශ්වාසය පළ කරන්න පුලු‍වන්.■
■ වරුණ සූරියආරච්චි
දමිළ මිනිසුන්ගේ අපේක්ෂා සහ එජාප දේශපාලනය
‘හිරු’ රූපවාහිනි නාලිකාවේ ‘සලකුණ’ නම් සංවාද වැඩසටහනට සතියකට පෙර පැමිණියේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී, ජනාධිපති නීතිඥ එම්ඒ සුමන්දිරන්ය. ඔහු වටකරගත්, නාලිකාවේ ප්‍රශ්න විචාරකයන් තිදෙනා, ඔහුට බරපතළ ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමටත්, සුමන්දිරන්ගේ මුවින් බහුතර සිංහල බෞද්ධයන්ගේ වෛරයට හා කෝපයට හේතුවන ‘බෙදුම්වාදී’ වචනයක් වාක්‍යයක් එළියට ගන්නටත් හැකි තරම් උත්සාහ කරන බව බලන කාටත් පැහැදිලිව පෙනීගියේය. විශේෂයෙන් සිංහල භාෂාව කෙරෙහි ප්‍රවීණතාවක් නැති සුමන්දිරන්ගෙන් එවැනි ‘ගිනි ඇවිළෙන’ වචන හෝ වාකය එළියට පනිනු ඇතැ’යි ඔවුන් උදක්ම බලාපොරොත්තු වන්නටද ඇත.
එහෙත් සුමන්දිරන් ඒ උගුලට හසුවුණේ නැත. ඒ ඔහුගේ මනස හා දැක්ම පැහැදිලි නිසාය. ඔහුත් ඔහුගේ දේශපාලන පක්‍ෂයත් බෙදුම්වාදයට විරුද්ධය. රටෙන් කොටසක් කඩාගැනීමේ අංකයක් ඔවුන්ගේ න්‍යාය පත්‍රයේ නැත. කෙටියෙන් කිවහොත් ඔහුගේ අදහස, දෙමළ ජනතාවට සම අයිතිය ලැබෙන, ඔවුන් රාජ්‍ය පාලනයට ක්‍රියාකාරී ලෙස සහභාගි කරගන්නා, සියල්ලන් එකට සිටින, එක රටක් යන්නය. මේ පැහැදිලි අදහස බිඳවට්ටන්නට තියා, ඊට කිට්ටු වන්නටවත් හිරු නාලිකාවේ අල්පබුද්ධික ප්‍රශ්න විචාරකයන් තිදෙනාට හැකිවුණේ නැත. සුමන්දිරන්ගේ නොසැලෙනසුලු නිරවුල් අදහස් ඉදිරියේ අවසානයේ හිරු නාලිකාවේ ඊනියා ප්‍රශ්න විචාරකයන් තිදෙනාට පරාජය හිමිවිය.
ඔවුන්ගේ මාධ්‍ය භාවිතාවේ නිරුවත, ඊට පසු සතියේ එම වැඩසටහනටම සහභාගි වුණු මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපති මහින්ද දේශප්‍රිය රටටම පෙන්වා දුන්නේය. ඔහු කී සමස්තය ඔහුගේ වචනවලින්ම කියනවා නම් මෙසේය. ‘මම අඹ ගහත් දන්නවා. අඹ නොවන ගසුත් දන්නවා.’
ඒ ආකාරයෙන් සුමන්දිරන්, දැන් මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු අන්තවාදී දේශපාලකයන්ගේත්, එවැනිම අන්තවාදී ජාතික චින්තකයන්ගේත්, මාධ්‍යකරුවන්ගේත් ප්‍රධාන හතුරාය. ඒ වෙන කිසිවක් නිසා නොවේ. ලංකාවේ බහුතර මිනිසුන්ට දැනෙන තේරෙන බසින්, දමිළ මිනිසුන්ගේ හෘදය සාක්‍ෂිය ඔහු විදාරණය කරමින් සිටින නිසාය. මීට පෙර ඒ කාර්යය යම් පමණකට කළේ, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේ හමුදාවේ සාමාජිකයන් යොදවා ඝාතනය කැරුණු නඩරාජා රවිරාජ් මන්ත්‍රීවරයාය.
දමිළ මිනිසුන් සිංහල මිනිසුන් සමග මුහුණට මුහුණ කතා නොකර සිටින තාක්, ඔවුන් කියන දේ සිංහල මිනිසුන්ට නොතේරෙන තාක්, දමිළ මිනිසුන් යක්‍ෂයන් ලෙස මවා සිංහලයන්ට පෙන්වන්නට පුළුවන. ඒ කාර්යය හැකි ඉහළින්ම කිරීම මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු ජාතිවාදීන්ගේ ජීවන චරියාවයි. ‘රට බෙදීම’ කියන, මීට දශක හයකටත් පෙර ජප කිරීම ආරම්භ කළ වචන දෙක අදත් ඔවුන්ගේ දිව්‍යමය මන්ත්‍රයයි. ඊට එහා යන අදහසක්, ධනාත්මක චින්තන ප්‍රකාරයක් ඔවුන්ට නැත. නාමල් රාජපක්ෂ වැනි අලුත් ලෝකයේ හිමිකරුවන් හැටියට පෙනී සිටින ඊනියා නූතන දේශපාලකයන් පවා තවමත් මතුරන්නේ ඊඑම්පී රාජරත්නලාගේ රට බෙදීමේ මන්ත්‍රයමය. මහින්ද රාජපක්ෂ වටා සිටින, රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවක ලේකම්ධුර හා සභාපතිධුර බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින බුද්ධිමය වහලුන් වන ආචාර්ය මහාචාර්යවරුන්ගේ මන්ත්‍රයද එයයි. නාමල් රාජපක්‍ෂලාගේ පිය පරම්පරාවේ මහින්ද රාජපක්ෂ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, ජීඑල් පීරිස් වැනි ජ්‍යෙෂ්ඨයන්ගේ දිව මතුරද එයයි. හෙටානිද්දා බිහිවීමට නියමිත ඔවුන්ගේ දරුවන්ගේ පරම්පරාවද ඒ මතුරම මැතිරුවහොත් පුදුම විය යුතු නොවේ. පුදුමය නම්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වටා පෙළගැසී සිටින, වියත්මගෙහි, එළියෙහි සාමාජික සාමාජිකාවන් වන ඊනියා ස්වාධීන උගතුන්ටද මේ මන්ත්‍රය හැර ජප කරන්නට අන් කිසිවක්, අලුත් දැනුමක් නොමැති වීමය.
එහෙත්, පනස් ගණන්වල සිට කොපමණ කෑගැහුවත් රට නොබෙදුණු බවත්, ඉදිරියේදීද රට නොබෙදෙන බවත් ඔවුහු හොඳාකාරවම දනිති. බලය බෙදීම සම්බන්ධයෙන් වඩාත්ම ඉදිරි පියවර තැබුණ,ු 1987දී නිතිගත කරන ලද 13වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන්වත්, ඒ යටතේ පිහිටුවන ලද පළාත් සභාවලින්වත් රට නොබෙදුණු බව ඔවුහු දනිති.
එවැන්නක් අනාගතයේදීද සිදුනොවන බව කියන්නට සිංහල ජනතාව මෙන්ම දමිළ මුස්ලිම් ජනතාවද පසුගිය තිස්වසරකට ආසන්න කාලය තුළ ලත් අමිහිරි අත්දැකීම්ම ප්‍රමාණවත්ය. සුමන්දිරන් මන්ත්‍රීවරයා පසුගිය දිනෙක කිව්වේ, දමිළ ජනතාවගෙන් කිසිවකු තුළ වෙනම රටක් ගැන අදහසක් තවමත් තිබේ නම් එය ඉවත්කර ගත යුතු බවයි. එහෙව් පාඩම් ඉගෙනගෙන තිබියදී, දකුණේ ජාතිවාදී දේශපාලකයන් රට බෙදන මිථ්‍යාවම නැවතත් මහජන අවකාශයට ගෙනෙන්නේ කුමක් නිසාදැයි පැහැදිලිය. ඒ බලය පිළිබඳ ලෝභය නිසාය. රට බෙදීමේ මන්ත්‍රය, රාජ්‍ය බලය උපද්දවන ජැක්පොට් මැෂිම වන නිසාය.
දෙමළ ජාතික සන්ධානය දිගින් දිගටම සිටියේ එකම ස්ථාවරයකය. එනම්, එක් රටක් තුළ බලය බෙදීමක් යන්නයි.
‘ඒකීය’ යන අකුරු තුන ගැන මරාගෙන මැරෙන්නට හදන සිංහල බහුතරය කල්පනා කළ යුත්තේ, ඒකීය යන්නට පවත්වා ගන්නට නම්, බලය බෙදීමක් තිබිය යුතුම බවය. බලය බෙදන විට, එහි අනෙක් කොන්දේසිය වන්නේ එක රටක් ලෙස සිටීමය. වෙනත් විදියකට කිවහොත්, තමන්ගේ ප්‍රදේශවල තීන්දු තීරණ ගැනීමේ අයිතිය තමන්ට පැවරෙන සහ මධ්‍යයේද තමන් නියෝජනය වන දේශපාලන ව්‍යුහයකට සියල්ලෝ කැමතිය. තම නිවස තුළ තමන්ගේ පාලනය පවත්වාගෙන යන්නට තමන් කැමති වන්නාක් මෙනි.
තම නිවස තුළ තමන්ගේ පාලනය පවත්වාගෙන යන ගමන්, තම ප්‍රදේශයේ අන් අය සමග, ඔවුන් ගේද එම අයිතියට ගරුකරමින් ජීවත්වන්නට හැමෝම කැමතිය. යම් හෙයකින්, තමන්ගේ ආධිපත්‍යය තම නිවසේ පතුරුවා හැරීමට නිවසෙන් පිටත බලවේග බාධා කරන්නේ නම්, සිදුවනු ඇත්තේ නිවසේ ඇත්තන් වෙනත් නිදහස් පෙදෙසක, වෙනත් නිවෙසක් සොයායෑමයි. බලය බෙදීමද ඊට සමාන වෙයි.
තමන්ගේ ප්‍රදේශවල පාලනය තමන්ට කරගෙන යෑමට රටේ අන් ජනතාවගෙන් බාධාවක් නැතිනම්, ඒ අය තම ප්‍රදේශවල නිදහසේ ජීවත්වනු ඇත. ඒ හා සමගම රටක් හැටියට එකක් ලෙස ජීවත්වීමටද කැමති වනු ඇත. රට බෙදෙනු ඇත්තේ තමන්ගේ ප්‍රදේශවල පාලනය, තමන්ට වුවමනා විදියට, එහෙත්, කලින් ඇතිකරගත් එකඟතාවලට අනුව, කරගෙන යන්නට බාධා ඇතිවන බව දැනුණු විටය. එවිට, එක්ව ඉන්නට නොව වෙන්ව යන්නට බලපෑමක් අදහසක් ඒ ඒ ප්‍රජාව තුළ ඇතිවේ.
මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු මේ මොහොතේ සිංහල බෞද්ධවාදීන් වෑයම් කරන්නේ සිංහල බෞද්ධ පාලනයක් රටේ පිහිටුවීමටය. මහින්ද රාජපක්ෂ ඒ පාලනයේ ‘මහා පුරුෂයා’ය. වෙනත් විදියකට කිවහොත්, රටේ අනෙක් සුළුතර වාර්ගිකයන් රාජ්‍ය පාලනයට හවුල් කරගන්නට ඔවුන්ගේ කැමැත්තක් නැත. ඔවුන්ට අනුව කිසිම දවසක මේ රටේ අගමැති වන්නට ජනාධිපති වන්නට සුළුතර වාර්ගිකයකුට නොහැකි වනු ඇත.
දමිළ මුස්ලිම් මිනිසුන් රාජ්‍ය පාලනයට එකතු කර නොගන්නා තැන, හවුල් කර නොගන්නා තැන ඒකීය රටක් පවතින්නේ නැත. සුළුතර වාර්ගිකයන් මධ්‍යගත දේශපාලන අවකාශයෙන් පිටස්තර කර තැබීමෙන් ඒකීය රටක් බිහිකර ගත හැකිවන්නේ නැත. තමන්ගේ රටේ පාලනයට හවුල් කර නොගෙන, ඊට පිටතින් තමන් තැබෙන බව තේරුම් ගන්නා සුළුතර වාර්ගිකයන්, කිසිසේත් එක රටක් ලෙස තවදුරටත් සිටින්නට කැමැත්තක් නොදක්වනු ඇත.
සුමන්දිරන් මන්ත්‍රීවරයා සිංහලෙන් හා දෙමළෙන් මිනිසුන් අමතමින් දිගින් දිගටම කියන්නේ එක රටක් ලෙස සිටින්නට තමන්ගේ දමිළ ජනතාව පෙන්වන අභිලාෂය ගැනය. එය සහෝදරත්වයෙන් භාරගන්නා ලෙසය. ඊට යහපත් ප්‍රතිචාර දක්වන ලෙසය.
රටේ අන්තවාදී ජාතිවාදීන්ට සුමන්දිරන් සතුරකු ලෙස පෙනෙන්නේ ඒ අදහස් පාලම ආර් සම්පන්දන්ගේ නායකත්වයෙන් ඔහු තනමින් සිටින බැවිනි. දමිළ ජනතාව සමග බලය බෙදාහදා ගැනීමකින් තොරව තවත් ඉදිරියට යන්නට අපට නොහැකිය. මේ තාක් ලංකාවේ ඉතිහාසයේ ඔවුන් සමග බලය බෙදාගදාගන්නා බවට පොරොන්දු වුණු, ඒ සම්බන්ධයෙන් අවබෝධතා ගිවිසුම් අත්සන් කළ කිසිවකුත් ඒ කාර්යය ඉටු කළේ නැත. එහෙත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දමිළ දේශපාලන ධාරාව තවදුරටත් සිංහල බහුතර දේශපාලකයන් වෙත බලාපොරොත්තු තබා සිටිති. තමන්ට යුක්තිය ඉටුවනවායැයි කල්පනා කරති. සිංහල බහුතර ජනතාව විසින් පිළිනොගන්නා දේශපාලන විසඳුමක් තමන්ට අවශ්‍ය නැතැ’යි දෙමළ සන්ධානයේ නායක ආර් සම්පන්දන් කිව්වේ එහෙයිනි.
පසුගිය ඔක්තෝබර් 26වැනිදා සිදුවුණු ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණයේදීද ඔවුන් එජාපයටත්, අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහටත් සහාය දෙන ඍජු ස්ථාවරයක සිටියේ ඒ පදනමේ සිටිමිනි. යළි බලය පිහිටුවා ගත් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව, මෙහෙයැවෙන්නේ දමිළ සන්ධානයේ පදයට අනුව බව රාජපක්‍ෂවාදීන්ට කියන්නට හැකිව තිබෙන්නේ ඒ නිසාය. එහෙත්, දෙමළ සන්ධානයේ එවැනි කොන්දේසි නැති බව සුමන්දිරන් මන්ත්‍රීවරයා පැහැදිලිව කියා තිබේ. එහෙත්, වැදගත් කාරණයක් ඔවුහු උපුටා දක්වති. මධ්‍යම ආණ්ඩුව විසින් උතුරේ සහ නැගෙනහිර කෙරෙන සංවර්ධන හෝ වෙනත් කටයුතුවලදී දෙමළ සන්ධානයේද අදහස් ලබාගන්නා හැටියටය. එහි ඇති වරද කුමක්ද? මධ්‍යම ආණ්ඩුව දකුණේ හෝ ඌවේ කරන එවැනි කටයුත්තකදීද ඒ ඒ පළාතේ දේශපාලන නායකත්වයේ අදහස් ලබාගැනීම අත්‍යවශ්‍යය. ඒ ඒ පළාත් හෝ ප්‍රාදේශීය දේශපාලන අධිකාරීන් බයිපාස් කරමින් මධ්‍යම ආණ්ඩුව ඍජුව වැඩකිරීම දේශපාලන සදාචාරයට විරුද්ධ වනවා පමණක් නොව, බලය බෙදීම පිළිබඳ අදහසටද සපුරා විරුද්ධය. දකුණේ, බස්නාහිර පළාත්වල ප්‍රධාන ඇමතිවරුද ඒ කතාවම කියති. නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ යෝජනාවලියේදී දකුණේ පළාත් සභාවල ප්‍රධාන ඇමතිවරුන්, ආණ්ඩුකාරවරයාගේ බලතල සීමා කළ යුතුයැයි පැහැදිලිව කියා ඇත්තේ, මේ මධ්‍යම ආණ්ඩුවේ අත්තනෝමතිකත්වය වළක්වාගන්නටය. දකුණේ ප්‍රධාන ඇමතිවරුන් එය කියන විට ඊට විරුද්ධ නොවන්නටත්, උතුරේ දේශපාලනඥයන් එයම කියන විට, ආණ්ඩුව දෙමළ සන්ධානයේ ජාතිවාදය අනුව නැටවෙනවායැයි ප්‍රවාදයක් නිර්මාණය කරන්නටත් හේතුව කුමක්ද? ‘ජාතිවාදය නිසාය’ යන්න මිස අන් පිළිතුරක් එයට තිබේද?
ඔක්තෝබර් 26 වැනිදා කුමන්ත්‍රණය පරදවන්නට දෙමළ සන්ධානයේ සහාය ලබාගත් එජාපය වෙතින් ඒ සහායට සාධාරණය ඉටුවීද? සාධාරණය ඉටුකරන බව මතුපිටින් පෙන්වන්නට එජාපය කළේ, අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අදාළ පසුබිම් වාර්තා කිහිපයක් පාර්ලිමේන්තුව ඉදිරියට දමා අත හෝදා ගැනීමය. අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ ගත් ස්ථාවරය බව පෙනෙන්නේ, ‘මෙන්න මට පුළුවන් හරිය කෙරුවා. ඉතිරි ටික ගැන මගේ වගකීමක් නැ.’ යන්නයි. ඒ අනුවම යමින්, ව්‍යවස්ථාව ඉදිරියට ගෙනයන්නට හැකිවන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක් ලැබුණොත් පමණකි යන හමාර වාක්‍යයක්ද ඔහු කීවේය.
ඒකාබද්ධ විපක්‍ෂය පසුගිය කාලයේ කිව්වේ. ආණ්ඩුව රුපියල් ලක්ෂ දෙතුන්සීය වියදම්කර මන්ත්‍රීවරුන් බිලිබාගෙන අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්මත කර ගැනීමට උත්සාහ කරන බවය. එහෙත්, ඔවුන්ට වැරදුණ තැනක් තිබේ. අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්මත කරගැනීමට ලක්ෂ දෙතුන්සීය එකකුට වියදම් කරන්නට තරම් ‘කැහිල්ලක්’, ව්‍යවස්ථාව ගැන ආදරයක්, ඇල්මක් එජාපයට නැති බවය. ඇත්ත වශයෙන්ම අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ ක්‍රියාවලිය මේ තරම් කල් ඇදුණේද, මේ තරම් එහි රැස් නිවුණේද, ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට අමතරව අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහද චේතනාන්විතවම එය අත්හැර දමා තිබුණ නිසාය. ඒ නිසා, මේ මොහොතේ අගමැතිවරයා විසින් ව්‍යවස්ථා ක්‍රියාවලිය යළිත් පණ ගන්වන්නට ගන්නා වෑයම මුළුමනින්ම ව්‍යාජයක් බව පැහැදිලිව පෙනෙයි. හෙවත් කිසිවක් නොකර සිටින්නට අදිටන් කරගෙන නමුත්, යමක් කරන බව පෙන්වමින් කාලය ඇදීමයි.
ඒ හොරගල් ඇහිලීමට හේතුවක් තිබේ. අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් යනු, බලය බෙදීමට අමතරව, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය මුළුමනින්ම අහෝසි කිරීම පිළිබඳ කෙටුම්පතකි. යම් හෙයකින් එය නීතිගත වුණොත්, රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ඊළඟ ජනාධිපති වීමේ සිහිනය බොඳවී යයි. ඒ නිසා, අලුත් ව්‍යවස්ථාව මේ පාර්ලිමේන්තු ධුර කාලය තුළ නොගෙනා යුතුය. එහෙත්, දෙමළ සන්ධානයේ බලාපොරොත්තු ද ඉටුකළ යුතුය. ඒ නිසා, ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත වෙනුවට එහි පසුබිම් වාර්තා කිහිපයක් පමණක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කොට, තුනෙන් දෙකක් නැහැ කියා අත පිසදා ගත යුතුය.
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම සඳහා වන 20වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය දෙස නොදුටු ඇසින්, නොඇසූ කනින් අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ ඉන්නේද ඒ නිසාය. එයද ඔහුගේ ජනාධිපති සිහිනය බොඳ කිරීමට හේතුවෙයි.
එහෙත්, රනිල් වික්‍රමසිංහම මීළඟ ජනාධිපතිවරණයේදී එජාපෙ හෝ වෙනත් පෙරමුණක අපේක්ෂකයා වන බවට තවමත් පැහැදිලි සලකුණක් නැත. එපාපය තුළ සජිත් ප්‍රේමදාස තමන්ගේ බලය තහවුරු කරමින් සිටින බව පෙනෙයි. පක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු කණ්ඩායමෙන් සෑහෙන පිරිසක් සජිත් ආගමනයක් ගැන බලාපොරොත්තු සහගතව සිටිති.
රනිල් වික්‍රමසිංහ වැනි ලිබරල් නායකයකු හැටියට පෙනීසිටින අයකුගේ ප්‍රතිසංස්කරණවාදී ක්‍රියාකාරිත්වයත් මේ තරම් ඇල්මැරුණු, අත පිහිදා ගන්නාසුලු එකක් නම්, සජිත් ප්‍රේමදාස වැන්නකු ජනාධිපති වුවහොත් රට ආපස්සට යනු ඇති දුර තේරුම් ගත හැකිය. හිස් වචන මතත්, උද්දච්ච ක්‍රියා පිළිවෙතක් මතත් විශ්වාසය තබා ඇති, සිය පියාගේ දේශපාලන රැස්වළල්ල තවමත් තමා වටේ ක්‍රියාත්මක වනවායැයි බොළඳ සිහින දකින සජිත් ප්‍රේමදාසට, යාචක-දායක දැක්ම හැර රටේ ඉදිරිය ගැන දැක්මක්, වැඩපිළිවෙළක් ඇති බවක් නොපෙනේ. සිංහල බෞද්ධ ඡන්ද ගැන රනිල් වික්‍රමසිංහටත් වඩා විශ්වාසය තබා ඇති සජිත් ගෙන් දෙමළ ජනතාවගේ ප්‍රශ්නවලට නම් දේශපාලන විසඳුමක් බලාපොරොත්තු වීම විහිළුවකි.■
ශ්‍රීලනිපයට සම තත්ත්වය දෙන්න බැහැ
ප්‍රසන්න රණතුංග
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ
ඊළඟ මැතිවරණයේදී ශ්‍රීලනිපය සමග සන්ධානගත නොවන ලෙසත්, පොදුජන පෙරමුණේ අයට පමණ ක් නාමයෝජනා දෙන ලෙසත් පොදුජන පෙරමුණේ පළාත් සභා හා පළාත් පාලන මට්ටමේ නියෝජිතයන්ගෙ දැඩි ඉල්ලීම ක් තියෙනවා නේද?
නැහැ. එහෙම ඉල්ලීමක් නෙවෙයි තියෙන්නෙ. සන්ධානගත වීමට ඔවුන් විරුද්ධ නැහැ. සන්ධානගත වෙලා ඉන්න අනෙකුත් පක්ෂවල සාමාජිකයන්ට නාමයෝජනා දීම ගැන ඔවුන් විරුද්ධ නැහැ. ඒත් පළාත් පාලන මන්ත්‍රීවරුන්ගේ සංසදයේ මන්ත්‍රීවරුන් මීළඟ මැතිවරණය පොහොට්ටුවෙන් ඉල්ලන්න කියලා ඉල්ලීමක් කරලා තියෙනවා. පොහොට්ටුව ලකුණ හා ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ කියන පක්ෂ නාමයට වටිනාකමක් දෙන්න කියලා තමයි ඔවුන් ඉල්ලන්නෙ. මොකද පහුගි ය පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී පොහොට්ටුව ලකුණට ලැබුණු මන්ත්‍රී සංඛ්‍යාව දිහා බැලුවාම ලංකාවේ ප්‍රබලම පක්ෂය බවට පොහොට්ටුව පත්වෙලා තියෙනවා. ඒ නිසයි, සන්ධානයක් හැදුවත් පොහොට්ටුව ලකුණෙන් තරග කරන්න කියලා තමයි ඉල්ලන්නේ.
ඒ ගැන ඔබේ ස්ථාවරය මොකක්ද?
මම ඉන්නෙත් ඒ ස්ථාවරයේ. මම හැම වෙලාවෙම ඒක කිව්වා. පොහොට්ටුව ලකුණට තමයි ඡන්දයක් දිනන්න පුළුවන්. අපි තරග කරන්න ඕනෑ ඒකෙන්. ජනතාවට පොහොට්ටුව ගැන ලොකු විශ්වාසයක් තියෙනවා. අනෙක් හැම දේශපාලන පක්ෂයකින්ම පහුගි ය කාලයේ සිද්ධවුණ වැරදි ගැන කතාකරනවා. ඒ නිසා අලුත් පක්ෂයක් හැටියට නැවුම් ආරම්භයක් ගන්න පුළුවන් පොහොට්ටුවෙන් ඉල්ලු‍වොත්.
ජනාධිපතිවරණයට පොහොට්ටුවේ අපේක්ෂකයෙක් ඉදිරිපත් කරන්න කියලාත් ඉල්ලීමක් තියෙනවා නේද?
අපේක්ෂකත්වය ගැන එක එක මත තියෙනවා. ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ පක්ෂ ගොඩක් ඉන්නවා. විවිධ අයට විවිධ මත තියෙනවා. ජනාධිපතිවරණය වෙද්දී මේ රටේ ජනතාවගේ කැමැත්ත මොකක්ද කියලා අපි අඳුන ගන්න ඕනෑ. ඒ කැමැත්ත අනුව ඡන්දය ඉල්ලන්න ඕනෑ. කොහොමත් අපි ඉල්ලන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂ මහත්තයාව. ඒත් මහින්ද රාජපක්ෂට ඉල්ලන්න බැරි නිසා ඔහු වෙනුවට වෙනත් අපේක්ෂකයෙක්ව නම් කරන්න ඕනෑ ඔහු විසින්. ඒ තීරණය ගැනීමේ අයිතියක් එතුමාට තියෙනවා.
ඒත් මහින්ද සමරසිංහ ඇතුළු ශ්‍රීලනිප කණ්ඩායමක් දැඩිව කියනවා මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාට අපේ ක්ෂකත් වය ලබාදිය යුතු බව…
ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන්ගේ බලාපොරොත්තුවනෙ ඒක. ඒක රටේ බලාපොරොත්තුවද කියලා අපි බලන්න ඕනෑ. අනෙක දැන්ම අපේක්ෂකයන්ව නම් කරන එක අවුලක් වෙනවා. ඒ නිසයි අපි කියන්නෙ දැන්ම අපේක්ෂකයන්ව නම් කරන්න බැහැ කියලා. මැතිවරණය ළං වුණාම අපේක්ෂකයෙක්ව නම් කරන්න පුළුවන්. කලින් අපේක්ෂකයෙක් නම් කළොත්, ඔහුව දේශපාලන වශයෙන් විනාශ කරන්න ඉඩ තියෙනවා. ජනාධිපතිවරණයක් දැන්ම එන්නේ නැහැනේ. ඊට කලින් පළාත් සභා ඡන්දය පවත්වන්න ඕනෑ. ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයා ගැන පස්සේ කතාකරන්න පුළුවන්.
ඔබ එසේ කීවත්, දැනටමත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂත් අf ප් ක්ෂකත්වය ගැන අදහස් පළකරලා තියෙනවා. ඔහු ඔබ ඇතුළු ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ නායකයන් සමගත් සාකච්ඡා කරලා තිබුණා නේද?
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සම්බන්ධයෙන් වුණත් මට කියන්න තියෙන්නේ කලින් කාරණාවම තමයි. මහින්ද රාජපක්ෂ හිටපු ජනාධිපතිතුමා අපේක්ෂකයෙකු නම් කරනතුරු ඉන්න ඕනෑ. මහින්ද මහත්තයා නම් කරන්නේ ගෝඨාභයව නම්, අපි ඔහුට සහාය දෙනවා. වෙනත් කෙනෙක්ව නම් කළොත් ඒ කෙනාට සහාය දෙනවා. ගම්පහ මන්ත්‍රීවරුන් විදියට අපි සහාය දෙන්නෙ මහින්ද රාජපක්ෂ මහත්තයා නම් කරන කෙනාට විතරයි. ඔහු විසින් නම් කිරීමක් කළාට පස්සේ. ඊට පෙර ඒ ගැන කතාකරලා වැඩක් නැහැ.
බැසිල් රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙන්න්‍ෙ නැද්ද?
එහෙම යෝජනා නැතිව නෙවෙයි. එහෙත් බැසිල් රාජපක්ෂ මහත්තයා කියන්නේ ඔහු ඉල්ලනවාද නැද්ද කියලා මහින්ද රාජපක්ෂ තමයි කියන්න ඕනැ කියලා. අපි කියන්නේ ජනාධිපතිවරණයට අපේක්ෂකයා ඉදිරිපත් වෙන්න ඕනෑ පොහොට්ටුවෙන් කියලා. එහෙම වුණොත් තමයි පොහොට්ටුවට දිනන්න පුළුවන් වෙන්නේ.
ශ්‍රීලනිපයට විකල්පයක් විදියට තමයි පොදුජන පෙ රමුණ හැදුවේ. එදා ශ්‍රීලනිපය හිටියේ එජාපය එක්ක සන් ධා නගත වෙලා. ඒත් අද ශ්‍රිලනිපයට යන්න ඔබලාට තියෙන බාධාව මොකක්ද?
මෙහෙමයි, ශ්‍රීලනිපය ජාතික ආණ්ඩුවක් හදනකොට අපට දේශපාලන ව්‍යාපාරය කරන්න තමයි පොහොට්ටුව නිර්මාණය වුණේ. පොහොට්ටුව කෙටි කාලයක් තුළ ජනතාවගේ විශ්වාසය දිනාගත්තා. ජාතික ආණ්ඩුවකට ශ්‍රීලනිපය ගියා. ජනාධිපතිවරයා එතැන හිටියා. ඒ කාලයේ අපට දේශපාලන ව්‍යාපාරය කරන්න තමයි පොහොට්ටුව නිර්මාණය වුණේ. ඒත් ඉතාම කෙටි කාලයක් තුළ ශ්‍රීලනිපයටත් වඩා ජනතා විශ්වාසය දිනාග න්න පොහොට්ටුවට හැකිවුණා. ඒ නිසා අපි විශ්වාස කරනවා පොහොට්ටුව ලංකාවෙ ප්‍රධානම පක්ෂය බවට පත්වෙලා තියෙන බව.
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ හා ශ්‍රීලනිපය අතර අද තියෙන වෙනස මොකක්ද?
යූඇන්පිය එක්ක ජාතික ආණ්ඩුවක් හදනකොට අපි පොහොට්ටුව හැදුවේ යුඇන්පිය එක්ක ඉන්න බැරි නිසානේ. බණ්ඩාරනායක ප්‍රතිපත්ති තිබුණේ පොහොට්ටුව එක්ක. ඒ නිසා පොහොට්ටුව ශ්‍රීලනිපයේ මතවාද නියෝජනය කරපු පක්ෂය වුණා. ශ්‍රීලනිප අත ලකුණ හා ඩාලි පාරේ කාර්යාලය නැතිවම ශ්‍රීලනිප සාරය පොහොට්ටුව එක්ක එකතුවුණා. අපි අදත් ඒ ප්‍රතිපත්ති එක්ක ඉන්නවා. ඒත් එතැනිනුත් එහාට ශ්‍රීලනිපයත් එක්ක මේ පක්ෂයේ වෙනසක් තියෙනවා. පොහොට්ටුව කියන්නෙ නායකයො එළියට ඇවිල්ලා හදපු පක්ෂයක් නෙවෙයි. මිනිස්සු හදපු පක්ෂයක්. නායකයො ගොඩක් අය තවමත් පොහොට්ටුවේ සාමාජිකත්වය අරන් නැහැ. මහින්ද මහත්තයාවත් තවම නිල වශයෙන් සාමාජිකත්වය අරන් නැහැ. ඒත් අපි වෙනුවෙන් පොහොට්ටුව ගොඩනැඟු‍වෙ මිනිස්සු. ඒක තමයි ශ්‍රීලනිපයට වඩා තියෙන වෙනස. පොහොට්ටුව සලකුණෙන් බලවේගයක් නිරූපණය වෙනවා. අපට ජනතාව නිර්මාණය කරපු පක්ෂය එක්වරම අත්හරින්න බැහැ.
ශ්‍රීලනිපය හා පොහොට්ටුව සන්ධානගත වීම ගැන ඔබේ අදහස මොකක්ද?
පොහොට්ටුව එක්ක ශ්‍රීලනිපයට සන්ධානගත වෙන්න පුළුවන්. ඒක අපට ගැටලු‍වක් නැහැ. ඔවුන්ගේ පැත්තෙන් ඒක හොඳක් වේවි.
ඒත් ශ්‍රීලනිප නැතිව ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට තනිවම මැතිවරණයක් ජයග්‍රහණය කරන්න බැරි බව කියනවා නේද?
ඔය වගේ මතයක් පළාත් පාලන මැතිවරණයේදීත් ගෙනාවා. ශ්‍රීලනිපය සහ පොදුජන පෙරමුණ එකතු කිරීමේ ලොකු කැම්පේන් එකක් තිබුණා. වෙනම ඉල්ලු‍වොත් යූඇන්පිය දිනනවා, එකට ඉල්ලු‍වේ නැත්නම් අපි පරාද වෙනවා කියලා කිව්වා. ඒත් අපි මැතිවරණයෙන් දිනලා පෙන්වුවා. ඉදිරි මැතිවරණවලදී තවත් අය අපි එක්ක එකතු වේවි. කොහොම වුණත් අපි එකතුවෙලා කරනවා නම් එක ක්‍රමවේදයකට එන්න ඕනෑ. නැත්නම් එකතුවීමෙන් වැඩක් නැහැ. අපි හැමදාම සන්ධානගත වෙලා තමයි මැතිවරණ කරලා තියෙන්නෙ. ඒත් සන්ධානගත වෙන අයට එකම ප්‍රතිපත්තියක් තියෙන්න ඕනෑ. ඉතින්, සාකච්ඡාවක් ගියාට කමක් නැහැ කියලා මම හිතනවා.
ශ්‍රීලනිපය හා පොහොට්ටුවට සමාන බලයක් ලැබෙන ආකාරය්‍ෙ සන්ධානයක් ගොඩනැඟිය යුතු බව ශ්‍රීලනිප කණ් ඩායම කියනවා නේද?
අපි පැහැදිලිවම තත්වය තේරුම් ගන්න එපැයි. ශ්‍රීලනිපයට සම තත්ත්වය දෙන්න බැහැනේ. ශ්‍රීලනිපය ශක්තිමත් වෙලා හිටපු කාලයේ ජවිපෙ ඇතුළු අනෙක් පක්ෂ එක්ක සන්ධානය හැදුවෙ කොහොමද. ශ්‍රීලනිපයට 51%ක් තිබුණා. අද පොහොට්ටුව ඇතුළු තවත් පක්ෂ එක්ක සන්ධානගත වෙනවා. එහෙම වෙද්දී වැඩි බලයක් තියෙන්න ඕනෑ ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට. මීට කලින් හැමදාම ශ්‍රීලනිපය සන්ධානගත වෙද්දී ශ්‍රීලනිප නායකයාට තමයි සන්ධානයේත් නායකත්වය හිමිවුණේ. දැන් නායකත්වය ලැබෙන්න ඕනෑ පොදුජන පෙරමුණේ නායකයාට. මේ කාරණා වැඩිදුර සාකච්ඡාවලට ලක් කළ යුතු කාරණා. ඒවා පුද්ගල පදනමෙන් නෙවෙයි පක්ෂ දෙක එකතුවෙලා තමයි සාකච්ඡා කරන්න ඕනෑ.
ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය හා එක්සත් ජාතික පෙරමුණ එක්වෙලා නැවතත් ජාතික ආණ්ඩුවක් නිර්මාණය කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන බවත් කියනවා නේද?
මාධ්‍ය හරහා අපි දකිනවා එහෙම කතාවක්. ඒවා ඇත්තද බොරුද කියලා අපි දන්නෙ නැහැ. ශ්‍රීලනිපයේ සමහර අයට තියෙනවා ආණ්ඩු බලය නැතිව ඉන්න බැරි අමාරුවක්. තව කාණ්ඩයක් කියනවා ආණ්ඩුවක් හදාගෙන ඉන්නවා. ඒත් බලය නැති නිසා තව පිරිසක් එකතු කරගන්න ඕනෑ. මේ කාණ්ඩ දෙක එකතුවෙලා ආණ්ඩුවක් හදන්න උත්සාහ කරන බව පෙනෙනවා. ඒ උත්සාහය සාර්ථක වේවිද කියලා අපි දන්නෙ නැහැ.
පොදුජන පෙරමුණ ජාතිවාදයට විරුද්ධ බව බැසිල් රාජප ක්ෂ අනිද්දා සමඟ සාකච්ඡාවකදී කීවා. කොහෙ ාම වුණත් ජාති වාදය කියන එක විවිධ අය අර්ථකතනය කරන්නෙ විවිධ විදියට. ඔබ හිතන විදියට ජාතිවාදයට එරෙහිව පොදුජන පෙරමුණේ ස්ථාවරය මොකක්ද?
ජාතිවාදී පක්ෂවලට අද රටේ තැනක් නැහැ. පහුගිය මැතිවරණවලදී ඒක පෙනුණා. දෙමළ ජාතික සන්ධානයට උතුරේ පාලන ඡන්දයේදී සියලු ඡන්ද එකතු කරගන්න බැරිවුණා. ඒ වගේම තමයි පිවිතුරු හෙළ උරුමය වගේ අය ජාතිවාදී බවට අදහසක් තියෙනවා. අපි සියලු ජාතීන් හා සියලු කණ්ඩායම් එකතු කරගෙන වැඩ කරන්න තමයි බලාපොරොත්තු වෙන්නේ. අපට වුවමනාවක් නැහැ කණ්ඩායම් අවුලක් ඇතිකරගන්න. ජාතිවාදය ඉස්මතු වෙනවාට අපි විරුද්ධයි. කොහොමත් අපට සුළුජන කොටස්වල විශ්වාසය දිනාගන්න ඕනෑ. පහුගිය මැතිවරණවලදී මහින්ද විරෝධී වැඩපිළිවෙළ ගෙනගියේ වෙන විදියට. සුළු ජනවර්ගවල විරෝධය අපේ දිහාට එල්ලකළා. ඒත් අද සුළුජන කොටස් තේරුම් අරන් තියෙනවා ඔවුන්ව රැවැට්ටූ බව. ඒ නිසා ලොකු වෙනසක් මේ වෙද්දී සිද්ධවෙලා තියෙනවා. අප සමග සුළු ජනකොටස් එකතුවෙලා තියෙනවා.■