වර්තමාන වැඩ බලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් අපේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ දක්වා තිබෙන මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කළ පුද්ගලයකු බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කළේ 2023 දෙසැම්බර් 14 වැනිදාය. ඒ, එස් තුරෙයිරාජා, කුමුදුනී වික්‍රමසිංහ හා ප්‍රියන්ත ප්‍රනාන්දු යන විනිශ්චයකාරවරුන්ගෙන් සැදි විනිශ්චයාසනයක් විසින් දෙන ලද මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් පිළිබඳ තීන්දුවෙනි. එම තීන්දුව ලියනු ලැබ ඇත්තේ තුරෙයිරාජා විනිසුරු විසින් වන අතර, අනෙක් දෙදෙනා ඊට එකඟත්වය පළකර ඇත. එම තීන්දුව අනුව, දේශබන්දු තෙන්නකෝන් රුපියල් ලක්‍ෂ 5ක්ද වන්දි වශයෙන් පෙත්සම්කරුට ගෙවිය යුතුය. තෙන්නකෝන් උල්ලංඝනය කර ඇත්තේ මිල්ලෑව, කිඳෙල්පිටිය, වෙහෙරගෙදර රංජිත් සුමංගල මහතාගේ මූලික අයිතිවාසිකම්ය.
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීන්දු කර ඇති පරිදි එසේ උල්ලංඝනය කර ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් මෙසේය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 11 වැනි ව්‍යවස්ථාවේ ඇති, ‘කිසිම තැනැත්තකු වධ හිංසාවලට හෝ ක්‍රෑර, අමානුෂික හෝ අවමන් සහගත සැලකිල්ලකට නැතහොත් දඬුවමකට යටත් නොකළ යුත්තේ ය.’
12 (1) ව්‍යවස්ථාවේ ඇති, ‘නීතිය පසිඳලීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම ද, නීතියේ රැකවරණය ද, සර්ව සාධාරණ විය යුත්තේ ය.’
- (1) ව්‍යවස්ථාවේ ඇති, ‘නීතියෙන් නියම කරනු ලැබූ කාර්ය පටිපාටියට අනුකූලව මිස කිසිම තැනැත්තකු සිරභාරයට ගැනීම නොකළ යුත්තේ ය. යම් තැනැත්තකු සිරභාරයට ගනු ලබන්නේ යම් හේතුවක් මත ද ඒ හේතුව ඒ තැනැත්තාට දැන්විය යුත්තේ ය.’
- (2) ව්‍යවස්ථාවේ ඇති, ‘අත්අඩංගුවෙහි තබා ගනු ලැබූ හෝ රඳවා තබා ගනු ලැබූ හෝ අන්‍යාකාරයකින් පෞද්ගලික නිදහස අහිමි කරනු ලැබූ හෝ සෑම තැනැත්තකු ම නීතියෙන් නියම කරනු ලැබූ කාර්ය පටිපාටිය අනුව ආසන්නතම නිසි අධිකරණයේ විනිශ්චයකාරවරයා ඉදිරියට ගෙන යා යුතු අතර, නීතියෙන් නියම කරනු ලැබූ කාර්ය පටිපාටියට අනුකූලව ඒ විනිශ්චයකාරවරයා විසින් කරනු ලැබූ ආඥාව මත සහ ආඥාව ප්‍රකාර මිස, ඒ තැනැත්තා තවදුරටත් අත්අඩංගුවෙහි තබා ගැනීම හෝ රඳවා තබා ගැනීම හෝ ඒ තැනැත්තාගේ පෞද්ගලික නිදහස අහිමි කිරීම හෝ නොකළ යුත්තේ ය.’
රජයේ නිලධාරියකු, පුද්ගලයකුට වධහිංසා කිරීම යනු, සේවාස්ථානයක ස්ථාන මාරුවක් දීම, උසස්වීමක් නොදීම වැනි සරල මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයක් නොවේ. බරපතළ උල්ලංඝනයකි. වධහිංසාවක් පැමිණවූ විට වින්දිතයාට ශාරීරික හා මානසික වශයෙන් හානි සිදුවෙයි. තෙන්නකෝන් වරදකරු කර ඇත්තේ එවැනි බරපතළ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයකටය. වෙන විදියකින් කිවහොත් රජයේ නිලධාරියකු අතින් සිදුවිය හැකි බරපතළම ආකාරයේ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයක් ගැනය. වධහිංසා ඒසා විනාශකාරී නිසා එවැනි මූලික අයිතිවාසිකමක් කඩ කළ නිලධාරියකුට විරුද්ධව අපරාධ නීතිය යටතේ දඬුවම් කිරීමටද හැකි විධිවිධාන ලංකාවේ තිබේ.
ඍජුව හෝ වක්‍රව
රජයේ ඉහළ නිලධාරියකු යටතේ සිටින පහළ නිලධාරීන් කරන අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයන්වලට, එම ඉහළ නිලධාරියාද වගකිව යුතු බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මීට පෙර අවස්ථා ගණනාවකදීම සිය තීන්දුවලින් අවධාරණය කර තිබේ. ඒ අනුව, මේ නඩුවේදී පහළ නිලධාරීන් විසින් කරන ලද අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය ගැන නුගේගොඩ කොට්ඨාසය බාර පොලිස් අධිකාරිවරයා වූ දේශබන්දු තෙන්නකෝන් වගකිව යුතු බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය නිගමනය කරයි. එහෙත්, වගකීම එතෙකින් අවසන් නොවේ. දේශබන්දු තෙන්නකෝන් ඍජුවම මේ පෙත්සම්කරුට වධහිංසා පමුණුවා ඇති බව නඩුවේ තොරතුරුවලින් අනාවරණය වේ. ඒ නිසා ඔහු ඍජුවම උල්ලංඝනයට වගකිව යුතුය.
ඒ ආකාරයෙන් බලන විට දේශබන්දු තෙන්නකෝන්, ඍජුව ම හා වක්‍රව යන දෙයාකාරයෙන්ම මේ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයට වගකිව යුතුය.
පෙත්සමේ වගඅත්තරකරුවන් හත් දෙනෙකි. එවකට, මිරිහාන පොලිස් ස්ථානයේ සේවය කළ පොලිස් නිලධාරී බණ්ඩාර (1), මිරිහාන පොලිස් ස්ථානයේ හදිසි අංශය බාර පොලිස් පරීක්‍ෂක භාතිය ජයසිංහ (2), මිරිහාන පොලිස් ස්ථානයේ මූලස්ථාන පොලිස් පරීක්‍ෂක එගොඩවෙල (3), පාදුක්කේ අජිත් වනසුන්දර (4) හා එවකට නුගේගොඩ කොට්ඨාසය බාර පොලිස් අධිකාරී දේශබන්දු තෙන්නකෝන් (5) යන පොලිස් නිලධාරීන් හා හිටපු පොලිස්පති මහින්ද බාලසූරිය (දැන් මියගොස්), නීතිපති යන අයයි.
නඩු තීන්දුවේ සඳහන් ආකාරයට අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය ඇතිවූ සිදුවීම මෙසේය.
පෙත්සම්කරු යුද හමුදාවේ හිටපු සොල්දාදුවෙකි. 2009 සැප්තැම්බර් 7 වැනි දින හෝ ඊට ආසන්න දිනකදී හමුදා සේවයෙන් නිදහස් වී තිබේ. පසුව, මෝටර් රථ ටිංකරින් වැඩ කිරීමෙන් තම ජීවිකාව කරගෙන ඇත.
පැහැර ගැනීම
2010 දෙසැම්බර් 15 වැනි දින හෝ ඊට ආසන්න දිනක පෙරවරු 9.15ට පමණ පෙත්සම්කරු කහවල ප්‍රදේශයේ නිවසක වැඩකට යාමට, චන්දන නමැති මිතුරාගේ ත්‍රිරෝද රථයකට නැගීමට මාදගල ඇඟලුම් හන්දිය දෙසට යමින් සිටියේය. එම හන්දියේදී 4 වගඋත්තරකරු සහ තවත් අයෙකු සිටින යතුරුපැදියක් තිබෙනු පෙත්සම්කරුගේ අවධානයට ලක්විය. මෙම 4 වගඋත්තරකරු සමඟ සිටි අනෙක් පුද්ගලයා පොලිස් නිලධාරියකු බව තමාට වැටහුණේ අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසුව බව පෙත්සම්කරු පවසයි. පෙත්සම්කරු ඉහත කී ත්‍රිරෝද රථයට නැග කහවල දෙසට ගමන් කළේය. ගමන ආරම්භ වී මිනිත්තු කිහිපයකින් මෝටර් බයිසිකල්වලින් පිරිසක් හතර පැත්තෙන්ම වටකරගෙන සිටින බව පෙත්සම්කරුට වැටහුණු අතර ත්‍රිරෝද රථය බලහත්කාරයෙන් නතර කරවන ලදි. 1 වගඋත්තරකරු තවත් පොලිස් නිලධාරියෙකු සමග එක්ව ත්‍රිරෝද රථයේ පිටුපස අසුනට නැග බලහත්කාරයෙන් පෙත්සම්කරු දෙපසින් වාඩි විය. “දඟලන්න එපා, මරනවා”යි පෙත්සම්කරුට තර්ජනය කරමින් 1 වගඋත්තරකරු සහ අනෙක් පොලිස් නිලධාරියා පෙත්සම්කරුගේ ජංගම දූරකථනය බලහත්කාරයෙන් තම භාරයට ගත්හ.
අනතුරුව පෙත්සම්කරු දඹර සුසාන භූමියට රැගෙන ගොස් චින්තක නමැත්තකු පිළිබඳව වගඋත්තරකරුවන් විසින් ප්‍රශ්න කරන ලදි. මෙම පුද්ගලයාට ගවයින් සහ බේකරියක් තිබීම හැර වෙනත් කිසිවක් තමා නොදන්නා බව පෙත්සම්කරු සඳහන් කළේය. මෙම පිළිතුරු ලබාදීමත් සමඟ වගඋත්තරකරුවෝ පෙත්සම්කරු හිරිවැටෙන තුරු කිහිප වතාවක්ම ඔහුගේ කලවාවලට පයින් පහර දීමට පටන් ගත්හ. ඉන්පසුව, 1 වගඋත්තරකරු වෙනත් අයෙකුට දූරකථන ඇමතුමක් දුන් අතර, ඔහු “සර්, අල්ලා ගත්තා”යනුවෙන් කියනු පෙත්සම්කරුට ඇසිණි. ඉන්පසුව මෙම සර් දූරකථනයෙන් දුන් උපදෙස් පරිදි වගඋත්තරකරුවෝ පෙත්සම්කරුගේ ටී ෂර්ට් එක ගලවා එයින් ඔහුගේ දෑස් බැන්දාහ.
විනාඩි 15කට පමණ පසුව, ඇස් බැඳ සිටි පෙත්සම්කරු ඇදගෙන ගොස් ඔහුගේ දෑත් පිටුපසට දමා වෑන් රථයකට දමා ඇති අතර, එම අවස්ථාවේ තවත් පොලිස් නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙක්ද එහි පැමිණ සිටියහ. 2 වගඋත්තරකරු පෙත්සම්කරුගෙන් ප්‍රශ්න කළේ ඔහුගේ හමුදා තුවක්කුව තවමත් තබාගෙන සිටින්නේද යන්නයි. ඊට පෙත්සම්කරු නැතැයි පිළිතුරු දුන්නේය. ඒ අවස්ථාවේදී, 2 වගඋත්තරකරු පෙත්සම්කරුව පණපිටින් සුසාන භූමියේ වළ දමන බවට තර්ජනය කර තිබුණේ පෙත්සම්කරුට ජීවිතය පිළිබඳ බියක් ඇති කරමිනි.
මිරිස්කුඩු ෂොපින් බෑග්
ඉන්පසුව 2 වගඋත්තරකරු 1 වගඋත්තරකරුට දන්වා ඇත්තේ මිරිස් කුඩු ෂොපින් බෑග් දෙකකට දමා පෙත්සම්කරුගේ හිස වටා මිරිස් කුඩු ආශ්වාස කරන ලෙසට බඳින ලෙසයි. මිරිස් කුඩු ආඝ්‍රාණය කිරීම නිසා පෙත්සම්කරුගේ හුස්ම හිරවූ අතර, පෙත්සම්කරු දෙස බලා සිටි පොලිස් නිලධාරීන් පෙත්සම්කරු මියයාමට ආසන්න බව පෙනෙන විට එය ඉවත් කර ඇත. නැවත වරක් අවිය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න කළ අතර පෙත්සම්කරු පෙර ආකාරයටම නැතැයි පිළිතුරු දී ඇත. මිරිස් කුඩු ආඝ්‍රාණය කරවීමේ වධහිංසාව පැමිණවීම නැවත නැවතත් සිදු වූ අතර, අනෙක් පොලිස් නිලධාරීන් පෙත්සම්කරුගේ කටින් ලේ එනතුරු කම්මුල්වලට පහර දෙමින් ‘ත්‍රිරෝද රථයේ පටි’ ලෙස පෙත්සම්කරු විස්තර කළ දෙයකින් ඔහුට පහර දුන්නේය.
මෙම වධහිංසා ක්‍රියාවලියේදී, 4 වගඋත්තරකරුගේ නිවසේ සිදුවූ බව කියන සොරකම පිළිබඳව විශේෂ අවධානයක් යොමුකරමින්, තමා සම්බන්ධ යැයි කියන තවත් සොරකම් කිහිපයක් පිළිබඳව, 2 වගඋත්තරකරු තමාගෙන් වැඩිදුරටත් ප්‍රශ්න කළ බව පෙත්සම්කරු පවසයි. පෙත්සම්කරු ඒ ගැන කිසිවක් නොදන්නා බව පැවසූ විට, වධහිංසා පැමිණවීම දිගටම සිදු විය. මෙම වධහිංසාව තවදුරටත් දරාගත නොහැකි තත්ත්වයකට පැමිණි බවත්, ජීවිත බියෙන් 4 වගඋත්තරකරුගේ ඉහත කී නිවස කොල්ලකෑ බව බොරුවට පිළිගත් බවත් පෙත්සම්කරු පවසයි. වධහිංසාවෙන් නිදහස් වීමට පෙත්සම්කරු බොරු සිද්ධියක් ගෙතුවේය. එනම්, පෙත්සම්කරු සෝදිසියෙන් බලාසිටියදී චමින්ද නැමැත්තකු 4 වගඋත්තරකරුගේ නිවසට ගිය බවත්, නිමල් නමැති තවත් අයෙකුද ඊට සම්බන්ධ වූ බවත්ය. සොරකමට සහාය වූ නිසා රුපියල් 50,000ක් තමාට ලබාදුන් බවත් සොරාගත් ඉතිරි මුදල් ප්‍රමාණය පිළිබඳව තමා නොදන්නා බවත් පෙත්සම්කරු බොරුවට පිළිගෙන ඇත.
ඉන් අනතුරුව පහරදීම නැවැත්වූ අතර, 1 සහ 2 වගඋත්තරකරුවෝ සෙසු පොලිස් නිලධාරීන් සමඟ පෙත්සම්කරු වෑන් රථයට නංවාගෙන මීපේ හස්තිගිරිය හෝටලයට ආහාර ගැනීමට ගියෝය. පෙත්සම්කරුට කන්නට කෑම දුන්නේ නැත. පසුව පෙත්සම්කරුගේ දෑස් බැඳ, මාංචු දමා, නාන ස්ථානයකට රැගෙන ගොස් ඇති අතර, ඊළඟට මිරිහාන පොලිස් ස්ථානයට ගෙන ගොස් ඇත. සොරකම් සම්බන්ධයෙන් පෙත්සම්කරුගෙන් වරද පිළිගැනීමක් ලබාගැනීමේ අරමුණින් 1 සහ 2 වගඋත්තරකරුවන් විසින් පෙත්සම්කරුගෙන් පොලිසියේදී වැඩිදුරටත් ප්‍රශ්න කරන ලදි. මෙවර පෙත්සම්කරුට පාදුක්ක ප්‍රදේශයේ සොරකම් සම්බන්ධයෙන් නඩු 15ක් ඇති බව දන්වා ඒ සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුරටත් ප්‍රශ්න කරන ලදි. දන්නේ නැතැයි පිළිතුරු දීමෙන් පසු, පෙත්සම්කරු මිරිස් කුඩු වධහිංසාවට නැවත වරක් ලක් කරන ලදි.
කලවා මත හිටගෙන උඩ පැනීම
ඊට අමතරව නිලධාරීන් දෙදෙනකු ඔහුගේ කලවා මත සිටගෙන ප්‍රශ්න කිරීම දිගටම කරගෙන යන අතරතුර ඔහුගේ කකුල් හිරිවැටෙන තෙක් උඩ පනින ලදි. වේදනාව දරාගත නොහැකිව, සමුපකාර ගබඩාව බිඳ ලොරියකින් රබර් ඉවත්කරගෙන යෑම, මස්සිනාගේ නිවස බිඳ රන් ආභරණ කිහිපයක්, රූපවාහිනිය, වීසීඩී යන්ත්‍රය සහ කැසට් යන්ත්‍රය සොරකම් කිරීම යනාදිය කළ බවට පෙත්සම්කරු පිළිගෙන ඇත. පෙත්සම්කරුගේ පිළිගැනීම් 1, 2 වගඋත්තරකරුවන් ලියා තැබූ පසු, පහරදීම මඳ වේලාවකට නතර විය.
සොරකම් කරන ලදැයි කියන භාණ්ඩ තම නිවසේදී පෙන්විය හැකි බව පෙත්සම්කරු කී බැවින් ඔහු වෑන් රථයක නංවා 2010 දෙසැම්බර් 16 වැනි දින පෙරවරු 6ට පමණ, 1, 2, සහ 4 වගඋත්තරකරුවන් සහ තවත් පොලිස් නිලධාරීන් හතර දෙනෙකු විසින් ඔහුගේ නිවසට ගෙනගොස් ඇත. 2 වගඋත්තරකරු නිවස තුළට ගොස් රූපවාහිනිය සහ පෙත්සම්කරුගේ දරුවා පැළඳ සිටි පෙන්ඩනය සොරකම් කළ ඒවාදැයි පෙත්සම්කරුගේ බිරිඳගෙන් විමසා සිටියේය. රූපවාහිනිය සිංගර් ශ්‍රී ලංකා වෙතින් පහසු ගෙවීමේ ක්‍රමයට මිලදී ගෙන ඇති බව කී බිරිඳ රිසිට්පත් පෙන්වූවාය. සොරකම් කරන ලද රන් ආභරණ කොහිදැයි 2 වගඋත්තරකරු වැඩිදුරටත් විමසූ අතර, පෙත්සම්කරු පැවසුවේ එය කෙසෙල් ගස් අසල වළ දමා ඇති බවයි.
1 සහ 2 වගඋත්තරකරුවන් එම ස්ථානය පරීක්ෂා කිරීමේදී එවැනි භාණ්ඩ නොමැති බව සොයාගන්නා ලදි. බොරු කීවේ මන්දැයි 2 වගඋත්තරකරු පෙත්සම්කරුගෙන් විමසූ අතර, බිය නිසා බොරු කීම හැර වෙනත් විකල්පයක් නොමැති බව පෙත්සම්කරු කීවේය. එවිට, 2 වගඋත්තරකරු සහ තවත් පොලිස් නිලධාරියෙක් පෙත්සම්කරුට පහර දුන්නෝය. පෙත්සම්කරුගේ බිරිඳ සහ අවුරුදු 09, 02 දරුවන් දෙදෙනෙකු ඉදිරියේ කළ මේ පහත් සැලකීම ඔවුන් කෙතරම් කම්පනයට පත් කර ඇත්ද යත්, ඔහුගේ වැඩිමහල් දියණිය ක්ලාන්ත වූවාය.
එක් පොලිස් නිලධාරියෙකු 4 වගඋත්තරකරු ලබාදුන් පොල්ලක් කැඩෙන තුරු තම පාදවලට සහ පිටට පහර දීමට පටන් ගත් බව පෙත්සම්කරු පවසයි. පසුව පෙත්සම්කරු කුස්සියට ඇදගෙන ගොස් සොරකම් කළ බව කියන භාණ්ඩ පිළිබඳව නැවත ප්‍රශ්න කර ඇත. එවැනි භාණ්ඩ නොතිබූ බැවින්, පෙත්සම්කරුට තවත් පොල්ලකින් නැවත නැවතත් පහර දුන් අතර එයද කැඩී ගියේය. තමා බිම වැටී සිටි නිසා පොලිස් නිලධාරීන් තම මුහුණ පාගන්නට පටන් ගත් බව පෙත්සම්කරු පවසයි. කෑගැසීම වැළැක්වීම සඳහා බිරිඳ සහ දරුවන් දෙදෙනා කාමරයකට රැගෙන ගොස් පිටතට පැමිණීමට ඉඩ නොදුන් බවත් 1 සහ 2 වගඋත්තරකරුවන් සහ අනෙකුත් පොලිස් නිලධාරීන් දිගින් දිගටම පහර දුන් බවත් පෙත්සම්කරු පවසයි.
මිරිහාන වධකාගාරය
ඉන් අනතුරුව පෙත්සම්කරු වෑන් රථයෙන් නැවත මිරිහාන පොලිස් ස්ථානය වෙත රැගෙන ගියේය. පෙත්සම්කරු පොලිසියේ ඉහළ මාලයට ගෙන ගොස් මාංචු දමා පුටුව අසල බිම වාඩි කරන ලෙස දන්වා ඇත. එවිට පෙත්සම්කරු දුටුවේ ත්‍රිරෝද රථ රියැදුරු චන්දනට ප්‍රකාශයක් ලබාදීමට සහ ඉන් අනතුරුව පිටව යාමට අවසර දී ඇති බවයි. අනතුරුව පෙත්සම්කරු මිරිහාන පොලිස් ස්ථානයේ වධකාගාරය ලෙස පෙනී ගිය ස්ථානයට රැගෙන ගිය අතර, එහිදී ඔහුට නැවත පහර දී ඇත. එක් නිලධාරියෙක් පෙත්සම්කරුගේ කලවා ප්‍රදේශයට පොල්ලකින් හිරිවැටෙන තුරු පහර දුන්නේය. ඉන් පසුව ත්‍රිරෝද රථ පටියකින් පහර දීමට පටන් ගත්තේය. පසුව ඔහුව කකුලෙන් උඩු යටිකුරු කර බාල්කයක එල්ලා තැබුවේය. ඉන්පසු බිමට බා බලෙන්ම නාවන්නට ගෙනගියේය. ඉන් අනතුරුව යළිත් ඔහුව උඩුමහලට රැගෙන ගොස් 1 වැනි සහ 2 වැනි වගඋත්තරකරුවන් විසින් ඉහත කී නිමල් සහ චමින්ද සහ පෙත්සම්කරු දන්නා එක් ජයසේන නමැත්තකුගේ විස්තර පිළිබඳව ප්‍රශ්න කළ බව පෙත්සම්කරු පවසයි. වධහිංසා දිගටම සිදුවිය. අවස්ථා කිහිපයකදී එක් අතක් සහ කකුලක් මේසයක පාදයකට මාංචු දැමූ බව පෙත්සම්කරු පවසයි.
2010 දෙසැම්බර් 18 වැනි දින පෙත්සම්කරුගේ දෑතින් බාල්කයක එලලා වධහිංසා කෙරිණ. 2010 දෙසැම්බර් මස 15 මුලින් අත්අඩංගුවට ගත්දා සිට දෙසැම්බර් 18 වන තුරු තමාට ආහාර දී නොමැති බව පෙත්සම්කරු පවසයි. තමන් මිරිහාන පොලිසියේ රඳවා සිටින බව දැනගත් බිරිඳ අවස්ථා කිහිපයකදීම පොලිසියට පැමිණි නමුත් සෑම අවස්ථාවකදීම බලන්නට දීම ප්‍රතික්ෂේප කළ බව තමා දැනගත් බව පෙත්සම්කරු පවසයි. එක් අවස්ථාවක බිරිඳ පෙත්සම්කරු සොයමින් සිටියදී, මිරිහාන පොලිසියේ කාන්තා පොලිස් නිලධාරිනියක ඇයට දන්වා ඇත්තේ පෙත්සම්කරු එහි සිටින නමුත් ඇයට බලන්නට නොදෙන ලෙස උපදෙස් දී ඇති බවයි.
2010 දෙසැම්බර් 19 වැනි දින පෙත්සම්කරු හා පසුව අත්අඩංගුවට ගත් සියලු දෙනා සිරමැදිරියකට දමා සවස 6.40ට පමණ අවිස්සාවේල්ල වැඩබලන මහේස්ත්‍රාත්වරයාගේ නිවසට රැගෙන ගොස් පැය 48ක රැඳවුම් නියෝගයක් ලබා ගන්නා ලදි. අත්අඩංගුවේ සිටියදී තුවාල සිදුවී ඇත්දැයි එකී වැඩබලන මහේස්ත්‍රාත්වරයා පෙත්සම්කරුගෙන් ප්‍රශ්න කළ විට එවැන්නක් සිදුවී නොමැති බව පෙත්සම්කරු ප්‍රකාශ කළේය. පසුගිය දින කිහිපය පුරාවට තමන් මුහුණ දුන් වධහිංසා නොතකා මෙලෙස පිළිතුරු දීමට සිදුවූ බව කියන පෙත්සම්කරු පවසන්නේ, එසේ නොකීවේ, නැවත පොලිසියේදී මුහුණ දීමට සිදුවිය හැකි ප්‍රතිවිපාක සහ දුක් පිළිබඳව දැනසිටීම නිසා හා ජීවිතය පිළිබඳ බිය නිසා බවයි. එම තත්ත්වය තුළ මහේස්ත්‍රාත්වරයාද පෙත්සම්කරු පිළිබඳ කිසිදු පරීක්ෂණයකින් තොරව තුවාල සිදුවී නොමැති බවට සටහන් කළේය. සැකකරුවන් 2010 දෙසැම්බර් 21 දින පෙ.ව. 9.00ට අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිතව තිබිණි.
මහේස්ත්‍රාත්ගේ නියමයට පටහැනිව 2010 දෙසැම්බර් 21 වැනි දින ඔහු (සහ වෙනත් අය) අධිකරණයට ඉදිරිපත් නොකළ බව පෙත්සම්කරු පවසයි. එබැවින් 2010 දෙසැම්බර් 22 වැනි දින මහෙස්ත්‍රාත්වරයා එසේ රඳවා තබා ගැනීම නීති විරෝධී බව ප්‍රකාශ කළ අතර, මේ සම්බන්ධයෙන් නියෝජ්‍ය පොලිස්පති (නුගේගොඩ)ගෙන් වාර්තාවක් කැඳවන ලෙස අධිකරණ රෙජිස්ට්‍රාර්වරයාට නියෝග කළේය. එදින සවස ඔවුන් මහෙස්ත්‍රාත්වරයා හමුවට ඉදිරිපත් කළ බවත්, එම අවස්ථාවේදී තමන් විඳි වධහිංසා පිළිබඳව මහේස්ත්‍රාත්වරයාට දැනුම් දුන් බවත් පෙත්සම්කරු පවසයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස රුපියල් 50,000 බැගින් වූ ශරීර ඇප මත පෙත්සම්කරු මුදාහැර ඇත. මහේස්ත්‍රාත්වරයා ඔහුට (සහ අනෙකුත් අයට) අවශ්‍ය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා දෙන ලෙසත් නඩු වාර්තාව සේප්පුවේ තබන ලෙසත් නියෝග කළේය.
වධහිංසා පැමිණවීම, අමානුෂික සහ අවමන් සහගත ලෙස සැලකීම සම්බන්ධව ඉහත කී වගඋත්තරකරුවන් සම්බන්ධයෙන් 2011 ජනවාරි 6 වැනි දින මානව හිමිකම් කොමිසමට පැමිණිල්ලක් කළ බව පෙත්සම්කරු පවසයි. මාර්තු 10 වැනි දින එය විභාගයට ගත් අවස්ථාවේදී 2 වගඋත්තරකරු පෙනී නොසිටි අතර එම නිසා පරීක්ෂණය දින නියමයක් නොමැතිව කල් දමා ඇත. 2011 ජනවාරි 28 පෙත්සම්කරුට (මෙන්ම අත්අඩංගුවට ගත් නිමල්, චමින්ද සහ ජයසේනට) හොරණ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ පෙනීසිටින ලෙසට නොතීසි ලැබුණු බවයි. එදින පෙත්සම්කරු නැවත වරක් නීත්‍යනුකූල නොවන ලෙස රිමාන්ඩ් භාරයට පත්කළ අතර ඇප ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදි. ඒ, ඇප මත මුදා හැරියහොත් ඔහු දිගටම එවැනි වැරදි කිරීමට ඉඩ ඇති බව හේතු කර ගනිමිනි. මහේස්ත්‍රාත්වරයා මොරගහහේන පොලිස් ස්ථානාධිපතිවරයාට නියෝග කළේ සොරකම් කරන ලදැයි කියන භාණ්ඩ සම්බන්ධයෙන් වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරන ලෙසයි. කෙසේ වෙතත්, 2011 පෙබරවාරි 11 වැනි දින එම වාර්තාව අනුව, පෙත්සම්කරුට එරෙහි කිසිදු චෝදනාවක් පවත්වා ගැනීමට නොහැකි වූ අතර, ඒ අනුව පෙත්සම්කරු ඇප මත මුදා හරින ලදි.
පෙත්සම්කරු දී ඇති ප්‍රකාශවල සඳහන් කරුණු
මෙම වධහිංසාව සම්බන්ධයෙන් පෙත්සම්කරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ දිවුරුම් ප්‍රකාශයේ තැනින් තැනින් උපුටා ගත් මේ කරුණුවලින්, ඔහු ඇතුළු අත්අඩංගුවට ගත් අනෙක් අයට දී ඇති වධහිංසාවේ තරම ගැන පැහැදිලි වෙයි. (මේ ප්‍රකාශ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නඩු තීන්දුවේම උපුටා දක්වා ඇත.)
“ජනේලෙයි උළුවස්සයි අතරින් පරාලයක් දොලා බැඳලා නිරුවත් කර මාව එල්ලුවා… අනෙක් නිලධාරීන් 6 දෙනාම වරින් වර ත්‍රීවීල් රබර් පටියෙන් පහර දුන්නා.. පසුව රංජිත්වත් නිරුවත් කර, මාව බිමට බස්සවා රංජිත්ව එල්ලුවා.. මගේ කකුල්දෙක බැඳලා ඔළුව පහතට දමලා එතන තිබුණු වතුර පොන්ඩ් එකට ඔබමින් හුස්ම ගන්න බැරුව දඟලන විට ගොඩට ගත්තා. නැවතත් එසේ කළා. මේ ආකාරයට අපි හතර දෙනාවම වරින්වර දැම්මා.. මිරිස් කුඩුයි. පෙට්රල් හා ෂොපින් බෑග් ගෙනාවා. ෂොපින් බෑග්වලට පෙට්රල් දාලා මූණට ඇල්ලුවා. හතර දෙනාටම ඒ විදිහට කළා. පසුව හතර දෙනාවම නිරුවත් කොට, ලිංගේන්ද්‍රියවලට මිරිස්කුඩු දමා, හතර දෙනාම මාරුවෙන් මාරුවට ලිංගික අපයෝජනයට ලක්කළා…
ඊට පසුව මාව නැවතත් එල්ලා බණ්ඩාර නමැති පොලිස් නිලධාරියාත් තවත් සුදු මහත උස වයසින් අවුරුදු 25 ක් 30 ක් පමණ වන නිලධාරීයෙකු කැමරා ෆෝන් දෙකකින් වීඩියෝ කළා, බණ්ඩාර නමැති නිලධාරියා ඔහුගේ ගර්ල් ෆ්‍රෙන්ඩ්ට එම වීඩියෝ බැලීමට යැව්වා. එවිට ඇය දුරකථනයෙන් අනේ පව් මොනවද ඔය කරන වැඩ කියලා කිව්වා. ඔහු, මොකක්ද පව් කියලා විමසා සිටියා. ඊටපසු මාව නැවතත් බිමට දමා හතර දෙනාටම ව්‍යායාම කරන්න කිව්වා. වටේ දුවන්න කිව්වා. දුවලා නාන්න කිව්වා. මම කිව්වා මට නම් බෑ මාව මැරෙයි කියලා. එවිට ඔහු කිව්වා. උඹ නෑවේ නැත්තං උඹව නාවනවා කියලා. පසුව අපිව වතුර ටැංකිය ළඟට අරගෙන ගිහිල්ලා අපිට නාන්න කිව්වා. අපි අමාරුවෙන් නෑවා..’
දේශබන්දුගේ වධකාගාර සම්ප්‍රාප්තිය
‘නැවතත් අර බිල්ඩිමට රැගෙන ගිහින් මාංචු දාලා මේසවල් යට වාඩිකර තැබුවා. එදා දවසේ අපට කන්න බොන්න කිසිම දෙයක් දුන්නේ නැහැ. පැනඩෝල් පෙත්ත ගානේ විතරක් දුන්නා. එදා රෑත් අපි මේස යටට වෙලා හිටියා. එසේ සිටින විට උසස් නිලධාරියෙකු අපි සිටි තැනට ආවා. ඔහු එම නිලධාරීන්ගෙන් මොවුන් කව්ද කියා විමසා සිටියා. එවිට එම නිලධාරීන් කිව්වා, සර් මේ අර සාජන් මේජර්ගේ කේස් එකේ එවුන්. මෙතන හරක් හොරෙකුත් ඉන්නවා’ කියලා.
එවිට එම නිලධාරියා අපිව නිරුවත් කොට එකා පිටුපස එකා තියා ත්‍රීවීල් රබර් පටියකින් අපි හතරදෙනාටම ඇඟ පුරාවටම පහරදුන්නා. එසේ පහරදෙන ගමන් සිද්ධාලේප අපේ ලිංගේන්ද්‍රියවල ගාගන්නා ලෙස අණ කළා. අපි අපහසුවෙන් ගාගත්තා. පසුව ඔහු නැවත නැවතත් පහර දුන්නා. දැවිල්ලත් සමග වේදනාවෙන් සිටින විට ඔහුට දුරකථන ඇමතුමක් ආවා. ඔහු කිව්වා මුන්ට ඇඳගන්න දෙන්න එපා. පැය 2ක් විතර මෙහෙම තියන්න. මම ආයෙත් එනවා කියා ඔහු ගියා… එම නිලධාරියා පොලිස් අධිකාරි දේශබන්ධු තෙන්නකෝන් බව පසුව මම දැනගත් බවත් ප්‍රකාශ කර සිටිමි.
ඊට පසුදින උදේ නැවතත් අපි එක එක්කෙනාව කලින් දින වධහිංසා කළ තැනට ගෙන ගොස් පෙර දින පහරදුන් ආකාරයටම පහරදුන්නා. සැරින් සැරේට පහරදෙමින් එම නිලධාරීන් බීම ගෙනවිත් බීබී දෙන්නා දෙන්නා මාරු වෙවී අපට පහර දී නැවතත් රාත්‍රියේ තැබූ ගොඩනැගිල්ලට ගෙනවිත් මේසවලට තබා මාංචු දැම්මා.. පසුදින උදේ අපව රඳවා තිබුණු ගොඩනැගිල්ලේ පිටුපස බැල්කනිය වෙත ගෙන ගොස් එදින සවස්වන තුරු එහි රඳවා තබා යකඩ පොල්ලකින් වරින් වර පහරදුන්නා. පහරදෙන ගමන් මූණට මිරිස්කුඩු දැම්මා. මංකොල්ලකාපු සල්ලි කෝ කියලා ඇහුවා. අපි කිව්වා මංකොල්ල කෑවේ නෑ කියලා. නෑ කියන කියන පාරට අපිට නැවතත් පහරදුන්නා. එතන අව්වේ අපි 4 දෙනාවම වාඩිකරලා තිබ්බා. සවස 5.00 වන තූරුම එසේ තිබ්බා…’
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ නිගමනය
‘මාතලේ දිස්ත්‍රික් මහ රෝහලේ අධිකරණ වෛද්‍ය නිලධාරීවරයා විසින් නිකුත් කරන ලද වෛද්‍ය වාර්තාවෙන් මෙන්ම, රඳවා තබාගෙන වධහිංසාවට ලක්වූවන්ගේ දිවුරුම් ප්‍රකාශවලින්ද සිදුවීම්වල කරුණු සනාථ වේ. වගඋත්තරකරුවන්ගේ ස්ථාවරය සම්පූර්ණයෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ පෙත්සම්කරුගේ සිදුවීම් සත්‍ය බව පිළිගැනීම හැර වෙනත් විකල්පයක් මෙම අධිකරණයට ඉතිරි නොවේ. 11, 12(1), 13(1) සහ 13(2) වගන්ති යටතේ පෙත්සම්කරුගේ මූලික අයිතිවාසිකම් 1, 2, 4 සහ 5 වැනි වගඋත්තරකරුවන් විසින් අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කර ඇත.
නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන නිලධාරීන් ක්‍රියා කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳ මාර්ගෝපදේශ මූලධර්ම සකස් කරමින් මෙම අධිකරණය විසින් වරින් වර ප්‍රකාශ කර ඇත. නමුත් එවැනි සියලු උත්සාහයන් දිගටම වැටෙන්නේ බිහිරි කන් මතය. මෙම නඩුවේ අප නිරීක්ෂණය කර ඇති ආකාරයේ උල්ලංඝනයන්, අවාසනාවකට මෙන්, බොහෝ විට පොදු ය. මේවා කිසිසේත්ම හුදකලා වූ තනි සිදුවීම් නොවන නමුත් දිගුකාලීන ආයතනික අසාර්ථකත්වයන්ගේ ලක්ෂණ වේ. 1895 දී ප්‍රථම වරට සාක්ෂි ආඥාපනත පනවන විට, පොලිස් නිලධාරීන් ඔවුන් ඉදිරියේ කරන ලද පාපොච්චාරණයන් පිළිගත හැකි බවට පත් කිරීමට තරම් විශ්වාස කළ නොහැකි යැයි සලකන ලදි. කනගාටුදායක ලෙස, දශක දුසිමකට වඩා වැඩි කාලයකට පසුවත්, කිසිවක් වෙනස් වී නොමැත.
ඒ නිසා අනාගත මාර්ගෝපදේශ සකස් කිරීමේදී මෙම මූලධර්මවලට නිසි පිළිගැනීමක් ලබා දෙන ලෙස අපි ජාතික පොලිස් කොමිෂන් සභාවට සහ අදාළ බලධාරීන්ට උපදෙස් දෙමු. එපමණක් නොව, ඒවා පොලිස් නිලධාරීන්ගේ පුහුණුවට ඒකාබද්ධ කරන බවට වග බලාගන්නා ලෙස අපි ජාතික පොලිස් කොමිසමට උපදෙස් දෙමු.
වගඋත්තරකරුවන්ගේ වගකීම
1 වන සහ 2 වන වගඋත්තරකරුවන්
නඩුවේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවීම් සම්බන්ධයෙන් 1, 2 සහ 4 වගඋත්තරකරුවන් ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කර ඇති බව ඉහත සාකච්ඡාවෙන් පැහැදිලි වේ. පෙනී යන්නේ බොහෝ වධහිංසා පමුණුවා ඇත්තේ 1 සහ 2 වගඋත්තරකරුවන් බවත්, 2010 දෙසැම්බර් 15 වන දින පෙත්සම්කරු පැහැරගෙන ගොස් ඇත්තේ ඔවුන් බවත්ය. පෙත්සම්කරුගේ පෙත්සමෙන් ද කියන්නේ පවුලේ අය ඉදිරියේ තමාගේම නිවසේදී තමාට වධහිංසා කළ බවත්, එය දැකීමෙන් තම වැඩිමහල් දියණිය ක්ලාන්ත වූ බවත්ය. පෙත්සම්කරුගේ බිරිඳගේ දිවුරුම් ප්‍රකාශය, පෙත්සම්කරුගේ නිවසේ සිදු වූ වධහිංසා ක්‍රියාවන් සනාථ කරයි.
5 වගඋත්තරකරු හෙවත් දේශබන්දු
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 11 වැනි වගන්තිය යටතේ සහතික කර ඇති ඔහුගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කරමින් 5 වැනි වගඋත්තරකරු පෙත්සම්කරුට වධ දී ඇත. මේ හේතුව නිසාම සහ ඇත්ත වශයෙන්ම, 5 වැනි වගඋත්තරකරු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 12(1) වගන්තිය යටතේ පෙත්සම්කරුගේ අයිතිවාසිකම් තවදුරටත් උල්ලංඝනය කර ඇති බව පෙනීයයි.
ඉහත සඳහන් කර ඇති කරුණු අනුව, 2010 දෙසැම්බර් 17 වැනි දින කෙටි සංචාරයක් සඳහා පැමිණි නිසා පෙත්සම්කරු රඳවා තබා ගැනීම පිළිබඳව 5 වැනි වගඋත්තරකරුට දැනුමක් තිබූ බව පැහැදිලිය. පෙත්සම්කරු සහ තවත් තිදෙනෙකුගේ සම්බන්ධය විස්තර කෙරෙන නිර්නාමික පැමිණිල්ල අත්අඩංගුවට ගැනීමට දින 5කට පෙර 5 වගඋත්තරකරුට ලැබී ඇත. 5 වගඋත්තරකරු 2010 දෙසැම්බර් 17 වැනි දින වධකාගාරයට පැමිණි විට, කව්ද මොවුන්යැයි වෙනත් පොලිස් නිලධාරියෙකුගෙන් විමසා ඇත. අනෙක් පොලිස් නිලධාරියා පිළිතුරු දුන්නේ “සර් මේ අර සාජන් මේජර්ගේ කේස් එකේ එවුන් සර්”. කාරණය සම්බන්ධයෙන් එවැනි ලිහිල් සඳහනක් ඇඟවුම් කරන්නේ පෙත්සම්කරු සහ අනිත් 3 දෙනා අත්අඩංගුවට ගැනීම පිළිබඳ 5 වගඋත්තරකරුට දැනුමක් තිබුණා පමණක් නොව, 2010 දෙසැම්බර් 15 වන දින අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසු සිදුවූ සිදුවීම් පිළිබඳවද ඔහු දැනුවත්ව (යාවත්කාලීනව) සිටි බවත් ය. ඒ නිසා 5 වගඋත්තරකරුගේ පූර්ණ දැනුමක් ඇතිව, නීත්‍යනුකූලව නියම කර ඇති කාල සීමාව තුළ පෙත්සම්කරු මහේස්ත්‍රාත්වරයකු හමුවට ඉදිරිපත් නොකර රඳවා තබාගෙන ඇති බව පෙනේ. එබැවින්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 13(1) සහ 13(2) වගන්ති යටතේ දක්වා ඇති පෙත්සම්කරුගේ මූලික අයිතිවාසිකම්, 5 වගඋත්තරකරුද කඩ කර ඇත.
ඉහළ නිලධාරීන්ගේ වගකීම
මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවීම් පිළිබඳ සොයාගැනීම් ප්‍රමාණවත් වුවත්, වැරදි කරන්නන් – විශේෂයෙන් පොකුණෙහි සිටින විශාල මාළු – නිසි ලෙස වගකීම් දරන්නේ කලාතුරකිනි. තමන්ගේ බලය සහ මඟපෙන්වීම යටතේ ක්‍රියා කළ හැකි යටත් නිලධාරීන්, එම බලය අනිසි ලෙස භාවිත නොකරන හෝ මගපෙන්වීම්වලින් ඔබ්බට නොයන හෝ බවට සහතික කිරීමට විශේෂ වගකීමක් ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන්ට ඇත.
නිකම්ම නියෝග දී නිදාගන්නට ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන්ට නොහැකිය. තම යටත් නිලධාරීන්ගේ හැසිරීම ඔවුන් සමීපව පරීක්ෂා කළ යුතුය. ඔවුන්ගේ නිල ඇඳුම අලංකාර කරන තරු, බලයේ ආභරණ නොවේ, ඒ වෙනුවට ඒවා, ඔවුන්ගේ බලය සමඟ එන දැවැන්ත වගකීම සිහිපත් කරයි.
මෙම රාජකාරිය දැඩි ලෙස නොසලකා හැරීමෙන්, ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් තමන්ගේ නොහික්මුණු යටත් නිලධාරීන්ගේ ක්‍රියාවන්ට හවුල් වනු ඇත.
තමන්ගේ සෘජු සහභාගිත්වයක් නොමැති වුවද, සුදුසු අවස්ථාවන්හිදී තම යටත් නිලධාරීන්ගේ හැසිරීම සම්බන්ධයෙන් අධීක්ෂණ නිලධාරීන් සෘජුවම වගකිව යුතුය. එවැනි අධීක්ෂණ නිලධාරීන්ගේ පාර්ශ්වයෙන් සහභාගිත්වයක් ඇති අවස්ථාවක අධීක්ෂණ නිලධාරීන් වගකිව යුතු ය.
නඩුවේදී අපට හෙළිදරව් වන්නේ, සැලකිය යුතු කාලයක් තිස්සේ පැවති, බරපතළ අතපසුවීම් රටාවකි. එවැනි රටාවක් නිරීක්ෂණය කළ හැකි තැනක, සෘජු අධීක්ෂකවරුන්ගේ ආශීර්වාදය ඇතිව වැරදි සිදුවී තිබේද, නැතහොත් එවැනි සුපරීක්ෂකවරුන් රෝදය උඩ නිදාගෙන තිබේද යන්න හැර අපට ගත හැකි වෙනත් නිගමනය කුමක්ද? ඕනෑම අවස්ථාවක, එවැනි අධීක්ෂකවරුන් එසේ කර ඇති ක්‍රියාවන්ට සෘජුවම හවුල් වේ.
නඩුවේ ස්ථාපිත වූ තත්ත්වයන් අනුව පැහැදිලි වන්නේ 5 වගඋත්තරකරු ඔහුගේ ක්‍රියාවන් මෙන්ම නොකිරීම තුළින් 1, 2 සහ 4 වගඋත්තරකරුවන්ගේ හැසිරීම ශක්තිමත් කර ඇති අතර, ඔහු මෙහි ස්ථාපිත කර ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් කඩකිරීම් සඳහා සෘජුවම වගකිව යුතු බව ය. 5 වගඋත්තරකරු විසින් එවැනි උල්ලංඝනයන්ගෙන් ඈත්වීමට තරම් කිසිදු කාරණයක් මෙම අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර නොමැත.
එබැවින්, 5 වගඋත්තරකරු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 11, 12(1), 13(1) සහ 13(2) වගන්ති යටතේ සහතික කර ඇති පෙත්සම්කරුගේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩ කර ඇති බවට සලකමි.’
නියෝගය
‘උල්ලංඝනයන් බරපතළ වන අවස්ථාවකදී රජය සම්පූර්ණයෙන්ම වගකීම භාරගත යුතුය. වගකීම රජය මත පැටවීම පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවේ. එහෙත් වැරදි කරන නිලධාරීන්ගේ වැරදිවලට වන්දි ගෙවීමේ බර බදු ගෙවන්නා මත පැටවීම සාධාරණ නොවේ. වසර ගණනාවක් පුරා නිලධාරින්ගේ ඉපැයීම්වලද බර දරා සිටින බදු ගෙවන්නා, ඔවුන්ගේ වැරදි සඳහාත් වන්දි ගෙවිය යුතුද? තවද, ප්‍රදානය කරන ලද වන්දි ප්‍රමාණය, වැරදිවල බරපතළකම මෙන්ම වැරදිකරුවන්ගේ නිර්භීතකම ප්‍රමාණවත් ලෙස පිළිබිඹු කළ යුතුය. විශේෂයෙන්ම 11 වැනි වගන්තිය උල්ලංඝනය කිරීම් සොයාගැනීමට අවශ්‍ය නම්, එවැනි පරිහාණි වැළැක්වීමට ප්‍රමාණවත් තරම් වන්දි ප්‍රදානය කිරීම අවශ්‍ය වේ.
එබැවින් වගකිව යුතු යැයි අප විසින් සොයාගන්නා ලද නිලධාරීන්ට එරෙහිව සුදුසු විනය පියවර ගන්නා ලෙස අපි ජාතික පොලිස් කොමිෂන් සභාවට සහ අනෙකුත් අදාළ බලධාරීන්ට උපදෙස් දෙමු. පහත සඳහන් ආකාරයට පෙත්සම්කරුට වන්දි ගෙවීමට වගඋත්තරකරුවන්ට නියම කෙරේ.
- පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවට වෙන් කර ඇති මුදලින්, රුපියල් ලක්‍ෂයක වන්දියක් ගෙවන ලෙස රජයට නියෝග කෙරේ.
- 1, 2, 4, 5 වගඋත්තරකරුවන්ට රුපියල් පන්ලක්ෂයක මුදලක් බැගින් වන්දි වශයෙන් ගෙවන ලෙස නියෝග කර ඇත. 1 වන, 2 වන, 4 වන සහ 5 වන වගඋත්තරකරුවන් විසින් ඉහත සඳහන් මුදල, විනිශ්චය දිනයේ සිට මාස හයක් ඇතුළත, ඔවුන්ගේ පුද්ගලික අරමුදල්වලින් ගෙවිය යුතුය.
නීතිපති නඩු පැවරිය යුතුයි
මේ නඩුවේ තීන්දුව අනුව, වගඋත්තරකරුවන් පෙත්සම්කරුට වධහිංසා පමුණුවා ඇති බව පැහැදිලි වෙයි. එවැනි අවස්ථාවක, 1994 අංක 22 දරන ක්‍රෑර අමානුෂික වධහිංසා සහ අවමන් සහගත සැලකිලිවලට එරෙහි සම්මුතිය පනත නමැති නීතිය යටතේ නීතිපතිවරයා විසින් එම රජයේ නිලධාරීන්ට විරුද්ධව මහාධිකරණය ඉදිරියේ අධිචෝදනා ඉදිරිපත් කළ යුතුය. ඒ සඳහා දැනටමත් මේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත් වී ඇති තොරතුරු හා ප්‍රකාශ පදනම් කරගත හැකිය. අවශ්‍ය නම් තවදුරටත් විමර්ශනය කළ හැකිය. ඉහත පනත යටතේ මහාධිකරණයක් ඉදිරියේ වරදකරුවකු වන රජයේ නිලධාරියකුට වසර 7 සිට 10 දක්වා කාලයකට බරපතළ වැඩ ඇතිව සිරදඬුවම් නියම කළ යුතුය.
පොලිසි කොමිසමේ වගකීම
මේ පොලිස් නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් විනය පියවර ගත යුතු බවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ජාතික පොලිස් කොමිසමට නියම කර ඇත. සාමාන්‍යයෙන් පොලිස් නිලධාරියකුට විරුද්ධව මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයක් ගැන තීන්දු වූ විට ඔහුගේ ඇයගේ ඉදිරි උසස්වීම් අවුරුදු පහකට අත්හිටුවනු ලැබේ.
වරදකරු වැඩබලන පොලිස්පති වූ විට
දේශබන්දු තෙන්නකෝන් සිටින්නේ වැඩ බලන පොලිස්පති ලෙසය. එම ධුරය ලැබී ඇත්තේ මාස තුනක කාලයකට පමණි. ඔහු වැඩ බලන්නේ පොලිස්පති තනතුරේ නිසා, පොලිස්පතිවරයකු ඉවත් කිරීමේ කාර්යපටිපාටිය දක්වා ඇති 2001 උසස් නිලධාරීන් තනතුරෙන් ඉවත්කිරීමේ පනත ඔහුට අදාළ විය හැකියැයි තර්කයක් මතුකළ හැකිය. එවිට ඔහු ඉවත් කරන්නට පාර්ලිමේන්තුවේ යෝජනා සම්මතයක් අවශ්‍යය.
එහෙත් ඔහු ඉන්නේ වැඩ බලන තනතුරේ නිසාද, පොලිස්පතිවරයකු පත් කර නැති නිසාද, එම පනත අදාළ නොවේයැයි තර්ක කරන්නට ද පිළිවන.
කෙසේ වෙතත්, ඔහුට වැඩබලන තනතුරේ සිටිය හැක්කේ මාස තුනක් පමණි. නැවත ඔහු පොලිස්පති තනතුරට පත්වන්නේ නම්, ජනාධිපති ඔහුගේ නම යෝජනා කොට, එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව විසින් අනුමත කරනු ලැබිය යුතුය.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවේ වගකීම
වර්තමාන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව වැඩි ඡන්දයෙන් වැඩබලන පොලිස්පති ධුරයට දේශබන්දු තෙන්නකෝන්ගේ පත්වීම අනුමත කළේය. එසේ කරන විටද, ඔහුට විරුද්ධව මේ මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුව හා වෙනත් නඩු කිහිපයක් ඇසෙමින් තිබුණේය. ව්‍යවස්ථා සභාව ඔහුගේ පත්වීම අනුමත කළේ මේ නීතිමය තත්වයන් නොසලකා හරිමින්ය. ඒ කියන්නේ තමන්ට එරෙහිව නඩු ඇති පුද්ගලයකු, පොලිස්පති තනතුරට පත්වීම ව්‍යවස්ථා සභාව අනුමත කිරීමකි. එවැනි තීරණයක් ගැනීම, රටේ නීතියේ පාලනයට කොයිතරම් ගැළපෙනවාද කියා ව්‍යවස්ථා සභාවේ බහුතරයකට ගානක් නැති බව පැහැදිලිය.
එහෙත්, දෙසැම්බර් 14 වැනිදා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුව එන්නේ ඔවුන් දේශබන්දුගේ පත්වීම අනුමත කළාට සතියකට පසුවය. එයින්, දේශබන්දු තෙන්නකෝන් නිශ්චිතවම මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කළ අයකු බවට තීන්දු කර ඇති අතර, රුපියල් පන්ලක්‍ෂයක් පෞද්ගලික මුදලින් ගෙවන ලෙසද ඔහුට නියම කර තිබේ. ඔවුන් කළ ක්‍රියාවේ වගකීම වෙනුවෙන් රජයද රුපියල් ලක්‍ෂයක මුදලක් (මහජන මුදලින්) ගෙවිය යුතුය.
දැන් පැනනැගෙන ප්‍රශ්නය, මෙවැනි පුද්ගලයකු රටේ පොලිස්පති හැටියට පත්කරගැනීමට අපේ ව්‍යවස්ථා සභාව සූදානම්ද යන්නයි. මාස තුනක වැඩ බලන කාලයේ අවසන නැවතත් ඔහුගේ නම ව්‍යවස්ථා සභාවට යෝජනා කළහොත්, රටේ ජනාධිපතිවරයා ගැන නීතිගරුක හා යුක්තිගරුක ජනතාව කල්පනා කළ යුත්තේ කුමක්ද? ඒ නම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව අනුමත කළහොත්, එම සභාව ගැන ජනතාව කල්පනා කළ යුත්තේ කුමක්ද?
අපි බලාසිටිමු.
