No menu items!
21.3 C
Sri Lanka
13 May,2025
Home Blog Page 434

මන්දා..

0

වලාලයට ඉඩදී පලා නොගොස්, වියරුව හද ගස්සන, පද්දන අජිත් තිලකසේනගේ දෙදහස් අටේ මාරියාව. මම වේලාව අවේලාව නොතකා කවි විඳිමි. ඒ කවිවලට අසීමිතව ආසක්තව ජීවිතය ගෙවමි. කවිවලට ආදරය කරමි.
ඉදින් මේ, ඒ මග යද්දී නිතර හිත කම්පනය කර නවතන තැනක මම.

අපේ කසාදය කටුගාලා ගෙවුනු
දෙවසර තුලදී
අපි මුන ගැහුනා කීප විටක්
කඩ මන්ඩියේදි

පාර පනිද්දි ඔබ එක් වරක්
මා දිහා බැලූවා

අපේ දරුවවත් ඇදගෙන ඔබ දුවනව දැකල බස් එකට
මම ඔහුව උස්සලා තිබ්බා
පා පුවරුවෙන් උඩට
ඉක්මනට ගැන්නෙන්න
ඔබේ තුරුලට

වරක් මම
පදිකාව දිගේ එමින් සිට
නිකමට
ඔබ ඉන්නවද බලන්ඩ
තැපැල් පෙට්ටිය ඉදිරිපිට
රේන්ද සලූ පිලි හලට එබුනා

වේගයෙන් ගසාගෙන ගිය බස් එකක
දවසක්
ඔබේ හිනහව
රිදී ඉරක් සේ ඇදී ගියා හරහට

මම ආයෙත් ඔබට පෙම් කරන්ඩ
පටන් අරගෙනද මන්දා

මගේ දෙවන බිරිඳ
ඇගෙන් මට දරුවො නැහැ
ඊයෙ ? කෑම පිහද්දි
මට දැනුනා අතීත සුවඳක්
මතකයට ආවා
කුස්සියේ ඉස්සර හැඩය
හැඳි අලූව කලින් එල්ලූනු තැන
දිය මැස්ස වට්ටි ආන
එදා තිබුනු පිලිවෙල

මම ආයෙත් ඔබට පෙම් කරන්ඩ
පටන් අරගෙනද මන්දා


හඳ එළිය, අඳුරු පරිසර මැද, වැසි හඬ මැද, බොහෝ වන පෙත්වල, දිය අගලිවල, නොගැඹුරු සයුර මත, අප මිමිණූ, බෙදාගත් හැඟුම් සියල්ලම නිහඬව තැන තැන වැතිර හුස්ම ගන්නා හඬ. ඒ හැමම අපි දෙන්නගෙ අතීත කතාව කියන රඟ! ඒ ඇති. ඉතින් අවට සරන අපේ මතක සියල්ලම තවම හුස්ම වැටෙන නිසා ඔයයි මමයි තවම එක අහස යට. ඒ ඇති. පේ‍්‍රමය එකිනෙකා මුණගැසීම මත පමණක් නොරැුකෙයි. පේ‍්‍රමය තමන් සරණ තැන ගැන වග නොකියයි. දැන් ඔයා කියනවා ඔයා මට පෙම් කරන්ඩ පටන් අරගෙන කියල. ඒ කවදාදැයි කියා විතරක් නොදැන, මම නම් හොඳටම දැනන් හිටියා ඔයා ආයෙමත් පෙම් කරන්ඩ පටන් ගන්නා බව; මට, අපේ පෙමට. කවදත් මගේ කැමැත්ත ඔයා එක්ක හිරවෙන්න ජීවිතේ. ඒක කොයි තරම් ලොකු කැමැත්තක්ද කියනව නම් මම ඒ ගැන ඉන්නෙ හරිම උනන්දුවෙන්.


මට දැනගන්න ලැබෙද්දි ඔයා ආයිමත් වෙන ආදරයක හිමිකරුවෙක් කියල, ‘හරියටම හරි‘ කියල මට හිතුන. කසාද බැඳපු ගෑනියෙක් එහෙම හිතනවද කියල කාටවත් හිතා ගන්නවත් බැරි එක ඇත්ත. ඒ උණත් මම එහෙම හිතුවා. ඒක ටිකක් අසාමාන්‍ය උනත් මම එහෙමයි. මොකද මට ඒ තරමට අපේ ආදරේ බර ගැන සැකයක් නැතිව තිබුණෙ. එහෙම බරක් නැත්නම් ඒක මට ආයෙ එපා කියලත් හිතුවා.


මට ඕන උනා ඔයාට, ඔයා කැමති වසඟයට යන්න ඉඩහරින්න. මගේ අතින් නූල මුදන්න. අපි කසාද බැන්දට පස්සෙ හුස්ම හිරවුන ගතියක් ඔයා පෙන්නුව කෙටි කලකින්. තත්ත්වය ඒ ගානට ආවට පස්සෙ තවත් වැඳ වැටී යාමම විහිළුයි කියල මම කියවල තිබුණා. ඉතින් මම ඉක්මනටම රංගන ශිල්පිනියකගෙ චරිතයට ආරූඪ උනා. ඉතින් හොඳම දේ ඉඩක් දෙන එක නිදහසේ හුස්ම ගන්න. එතකොට මම දන්නවා ඔයා ඔය රහසින් පතනා සියල්ලම නිවිහැනහිල්ලෙ නොරහසින් ඔයාට ලැබෙන වග. නොරහසින් කියන්නෙම එතන රස අඩු වග. ඒ ඉවසීම කළේ මං හරිම අසාමාන්‍ය කැමැත්තකින්. ඒක නිදහස් විදිහට පෙනුණත් ඔයා දන්නවද ඉතාම කුඩා කෑලි පවා හොයාගන්න බැරි විදිහට සීසිකඩ උන වග, ගෙවද්දී ඒ දවස්, මගේ හදවත? අපි අපේ කසාදෙ කටුගෑවා තමයි. ඒ දේ කරපු එක, මම අද වෙනකන් ඉවසපු එක, ‘සිදුවුනා‘ කියල සැහැල්ලූවෙන් හිතන්න පුළුවන් තමයි, ඔයාට. ඒත් ඒ දවස් මට හරි බරයි.


ඔයාගෙ අලූත් හිත බැඳුණ තැන ගැන මුලින්ම හංගද්දිත් ටිකෙන් ටික හැමදේම හෙළිවෙද්දිත් මම හිටියෙ මට නෙවෙයි වගේ. ඒ මම හිතන්නෙ මම ඔයාට ආදරේ කරපු එක නවත්තපු නැති නිසා. ඒක මට නවත්තන්නත් මම දන්නෙ නෑ. අන්න ඒ නොදන්නකම තමයි මගේ නිර්වින්දනය. ඒ ‘ඒකම‘ තමයි කියලත් මට වැටහුණේ අපි වෙන්වෙලත් අවුරුද්දකින් විතර පස්සෙ.
ඒ උනත් හිතේ කොනක තිබුණ පුංචිම පුංචි එළිය තමයි, ‘ඔයාට පුළුවන්ද අපි අපිට කරපු ආදරය අමතක කරන්න?’ ඒක බැහැ කියල තමයි මගේ හිත කෙඳුරුවේ.


මම ඉතින් නිතර ඒක කොඳුරලා පුංචි පහන් එළියට නොදැවී ඉන්න දිරි දුන්නා. ඔයාගෙ අලූත් ආදරේට එරෙහි වෙනවට වඩා මම කැමති උනා ඒ දවස්වල මගේම ලෝකයක හිරවෙන්න. එහෙ තිබුණේ අපියි අපේ පුතයි ගත කරපු ඉතාම කෙටි ආදරණීය හැලහැප්පීම් විතරමයි. ඒව හරි ආදරණීය උණුසුම් වදන්, අතෑරිය නොහැකි සිප ගැනුම්, සෙනෙහවන්ත කැපකිරීම්, දශමයක්වත් අපරාදෙ කියල නොහිතෙන අතහැරීම්.


මේ අවුරුදු දෙක ඇතුළත ඔයා මට හමුවන අහඹු දැකීම්වලදි මුලින්ම තිබුණ ආඩම්බරකාර දිස්නය හෙමි හෙමින් දියව ගිහින් ඇස්වල තිබුණ සමාව යදින යම් පශ්චාත්තාපී බැල්ම. හෙමි හෙමින් මගේ ඇස් අල්ලගන්නට තතනන කවදත් මාව මත් කරපු හීන් ඇස්. මාව තිගස්සන අහම්බ හරි හරියට උදා වෙද්දී ආයෙමත් මගේ හිත කොනක අර පහන් එළිය. අර බස් එක යන්න පටන් ගද්දි ඒකට ගොඩඋන දවසෙ, අපේ පුතාව මට තුරුලූ කරලා දීලා ඔයා ගියා තමයි. ඒත් ඔයත් එදා මට තුරුලූ වුණ උණුසුම මම කිව්වෙ මගේ හිත කොනේ තිබුන පහන් එළියට. ඒ මම තවම ජීවත් වෙන අරමුණ.


මගෙන් ගිහින් ආයෙමත් මගේ ළඟටම එන්න වීම, ඔයාට ඉවසන්න පුළුවන් වීමම මට හිනාවක්. ඔයා කවදාක හරි මට ආයෙමත් පෙම් කරන බවට මම දුන් පිළිණ සත්තැයි මතක් කරලා ආයෙමත් අර එළිය වැඩිවෙන්න සුසුමක් පා කළා මම. අවුරුදු දෙකක ඉවසීම ඔයාව ගෙනාවෙ මට, ඔයාට ඔයා වෙන්න ඉඩ හැරපු නිසාද?


මගේ හද බිඳවැටෙද්දිත් ජීවිතය බිඳවැටෙද්දිත් ආයෙමත් ඔයා මට පෙම් කරන තුරු මග බලන් හිටපු මට, ඔය ඇස්වල කතන්දරය නම් කිසිම අහම්බයක් හෝ වැරදීමක් නොවෙයි කියන එකයි ඇත්ත. බොහෝ අත්හැරුම් කියාදීලා ජීවිතය පහසුවෙන් ගත කරපු මේ අවුරුදු දෙකක කාලයක් මට අයිති වීමත් එක්ක ඇත්තටම සතුටින් හිටියෙ ඔයාද මමද? ඔන්න ඕකයි මට තියෙන ගැටලූව. මන්දා මම ඕව හිතන්නෑ දැන්. x

තය බිඳවැටෙද්දිත් ආයෙමත් ඔයා මට පෙම් කරන තුරු මග බලන් හිටපු මට, ඔය ඇස්වල කතන්දරය නම් කිසිම අහම්බයක් හෝ වැරදීමක් නොවෙයි කියන එකයි ඇත්ත. බොහෝ අත්හැරුම් කියාදීලා ජීවිතය පහසුවෙන් ගත කරපු මේ අවුරුදු දෙකක කාලයක් මට අයිති වීමත් එක්ක ඇත්තටම සතුටින් හිටියෙ ඔයාද මමද? ඔන්න ඕකයි මට තියෙන ගැටලූව. මන්දා මම ඕව හිතන්නෑ දැන්. x

x තුෂාරිකා ඇන්තනි

කොළඹයෝ සහ මොරොට්ටෝ

0

නගරයකුත් නොවූ ගමකුත් නොවූ, කොළඹත් නොවූ, කොළඹින් ගොඩාක් දුරත් නොවූ මොරටුවේ අපට, කොළඹ නෑයෝ වූහ. මොරටුවේ ජීවත්වුණු අපට හුරුපුරුදු ජීවන රටාවක් විය. ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව හොඳින් කතාකළ හැකි වුවත් සිංහලෙන්ම කතාකරන, ඕනෑම තැනක සිරිත් විරිත් හා යුරෝපීය හැසිරීම් පෙන්වීමට හැකි හා හැසිරිය හැකි වුවත්, ඉතාම සරල හා ග‍්‍රාම්‍ය හැසිරීමකට ආසන්න හැසිරීම් පෙන්වන, මොරටුවේ මිනිසුන්ට කොළඹ ජීවත්වන නෑයෝ වූහ. ඔවුහු කොළඹ නෑයෝ වූහ.


ඔවුන් බලන්නට අප කොළඹ යායුතුවූ අතර ඔවුහුද අප බලන්නට මොරටු ආවෝය. බොහෝ විට මඟුලක් හෝ මරණයකදී, නැතිනම් නත්තලට හෝ ගමනක් යන අතර ගොඩවැදී යාම ඔවුන් අතින් සිදුවුණු අතර ඔවුන් බැලීමට යාම අපට වෙනමම ගමනක් විය.


උත්සවයකට යනවා නම් අපගේම කාරයෙන් හෝ, එසේ නොවුණි නම් හයරින් කාර් නැමති කුලී රථවල හෝ යාම නම්බුව ආරක්ෂා කර ගැනීමකි. එසේ නොවන අවස්ථාවලදී බසයෙන් යාම එකල එතරම් අසීරු කාරණයක්ද නොවීය. මගේ මතකයේ හැටියට එවැනි නෑයන් පවුල් තුනක් හෝ ඊට වැඩි ගණනක් අපට වූහ. ඔවුන් බැලීමට යාම මට එතරම් ප‍්‍රියජනක නොවූයේ, එසේ ගියවිට ඉංග‍්‍රීසි කතා කිරීමට නොහැකියාව උඩ සිදුවන කොන්වීම නිසාය.


එහි ගියවිට පුටු සැටියකට හෝ ස්ටූලයකට බරදී ඔහේ බලාගත් අත බලාගෙන සිටීම හැර කිරීමට කිසිවක් නොවීය. රූපවාහිනිද නැති අපගේ කුඩා කාලයේ කිසිදු සම්බන්ධයක් ඇති කරගත නොහැකිවූ හා නොතේරෙන භාෂාවලින් කරන කතාබහ අතර වෙනසක් වූයේ නම්, ඒ මොරටුවේ නොමැති ආහාර වර්ගවල රස විඳීමට ඇති අවස්ථාවයි. ඉතා රසවත් කේක් වර්ග, පේස්ටි‍්‍ර වර්ග, චීස් මිශ‍්‍ර හෝ සැර අඩු මික්ස්චර් වර්ග හෝ පෆ් වර්ග, පුඩින් හෝ එවැනි ආහාර, වෙනත් යුරෝපීය ආහාර විනා, මොරටුවේ අප කන මිරිස් යහමින් යෙ¥ ආහාර කොළඹ නොවීය.


කොළඹ නෑයෝ බොහෝ දෙනා මොරටුවෙන් කොළඹට යම් කාලයකදී සංක‍්‍රමණයවූ අයයි. ඔවුනට මොරටුවේ මුල් ගැන තිබුණේ අතහැරිය නොහැකිවූ බැඳීමකි. එනිසාම මොරටුවේ නෑයනට ඔවුන්ගේද කැමැත්තක් තිබිණ. එම බැඳීම ඇතිවී ඇත්තේ ඔවුන් කොළඹ ජීවත්වුවත්, කොළඹ සමාජයේ කිඳාබැස සිටියත්, රසවත් මොරටු සංස්කෘතියටම පෙමින් බැඳී සිටීම නිසාය. ඔවුහු කොළඹින් ආවාහ විවාහ කරගත් වෘත්තිකයෝ වූහ. පැහැදිලි වෙනස වූයේ මෙම නෑයන් අතර ව්‍යාපාරිකයන් නොවීමය. ව්‍යාපාරිකයන් යනු වෙනමම පන්තියකි. කොළඹ කීවාට මෙම කුලකයට බොහෝ විට අයත් වුණේ මධ්‍යම පන්තිකයන් ජීවත් වුණු ප‍්‍රදේශ නොව ඉහළ මධ්‍යම පන්තිකයන් ජීවත්වුණු ප‍්‍රදේශයි. කොල්ලූපිටිය, බම්බලපිටිය, වැල්ලවත්ත, කුරුඳුවත්ත, බොරැුල්ලේ කොටසක් ආදියයි.


අපගේ මාපියන්ට හොඳින් ඉංග‍්‍රීසිය හසුරුවන්ට හා ක‍්‍රිකට්, නාට්‍යයක් හෝ චිත‍්‍රපටයක් හෝ ටයිම්ස් හෝ ඬේලි නිව්ස් වැනි පුවත්පතක පළවු පුවතක් හෝ විශ්ලේෂණය කරගැනීමට වූ හැකියාව, නැතහොත් දේශපාලනය කියවීමට හැකියාව තිබිණ. ඒ අතින් මොරටුවේ අපේ මාපියෝ කොළඹයන්ට කිසිවිට දෙවැනි නොවූහ.


උපන්දින සාදයක් හෝ එවැනි උත්සවයක් අවසානයේ පියානෝව වයා සින්දු කීම සමහර කොළඹුන්ට මොරටුවෙන් උරුම වුණු අතහැරිය නොහැකි පුරුද්දක් විය. සමහර තැනක එසේ කරන්නට නොහැකියාව ඔවුන්ට අත්විඳින්නට වූ දුකක් හෝ අප්සෙට් කාරණයකි. එවැනි සමහර තැනක කාඞ් සෙල්ලමක් හෝ ළමයින්ට නම් මොනොපොලි වැනි සෙල්ලමක් කිරීමට අවසර හෝ හැකියාවක් විය.


මුහුණ පෙනෙන සේ පොලිෂ් කෙරුණු පොළව, මොරටුවේ මෙන් භූමිතෙල් හා පොල්කුඩු යොදා කළ එකක් නොවීය. එවැනි බිමක බීම විදුරුවක් හලාගැනීම අම්මාගෙන් නොතිත්් බැනුම් ඇසීමට කදිම ප‍්‍රස්තුතයකි. නින්ද යෑම, මෝඩ හැසිරීම් හා ඒ ගෙදර භාණ්ඩයක් කඩාදැමීම, ඒ ගෙදර අයද අම්මාද නොරුස්සන්නක් විය. ‘මෙයාලා හරිම චණ්ඩියි’ කියා ජාම බේරාගැනීම එවැනි විට සිදුවෙයි.


විවිධ ඉංගිරිසි සින්දු කීමට හපනුන් වුණු මොරටු වැසියන් එවැනි උත්සවයකින් නික්ම යන්නේ අලූතින් තම මිතුරු ලැයිස්තුවට එකතු කිරීම් කරගෙන වුවද, එවැනි මිතුරුකම් දුරදිග යන ඒවා නොවන්නේ කොළඹ හා මොරටුව අතර වූ අදිසි පරතරය නිසාය.


පිළිවෙළට වැවූ මල්, හොඳින් නඩත්තු කළ තණකොල බිස්ස හෝ ලොවි බංකුව, මොරටුවේ නොවීය. කොළඹ විය. මොරටුවේ සමහර වත්කම් ඇති පවුල්වල පමණක් තිබුණු ට්‍රොලිය කොළඹ අනිවාර්ය විය. ගෘහ සේවකයන් ද අනිවාර්යය. එම බොහෝ නිවෙස්වල කාලානුරූපව නවීන වුණු මෝටර් රථයක් වූ අතර, රියැදුරෙක්ද විය. මේවා සියල්ලක් කොළඹ එකල ජීවත්වුණු ඉහළ පැලැන්තියේ හැසිරීම් හා පෙන්නුම් කිරීම් විය. කොළඹ හමුවීම්වලට පෑමිණෙන්නේ අසල්වාසීන් නොවේ. එම උත්සවවලට ඇරියුම් ලබන්නේ තමන්ගේ පැලැන්තියට ඔබින හා ගෙන්විය හැකිව තිබුණ මිතුරන් හෝ නෑදෑයන්ය. හදිසියේ කඩාවැදෙන හෝ නිකන් ආවා කියන්නවුන් ඔවුන් ප‍්‍රියකළේ නැත.


සමහර කොළඹ නෑයෝ වෘත්තිකයෝය. විශේෂයෙන්ම වෛද්‍ය, ඉංජිනේරු හෝ නීතිඥයෝය. ඔවුන්ගේ චේම්බරය හෝ උපදේශන කාමරය හෝ ශල්‍යාගාරය නිවසේම පවත්වාගෙන යාම සිදුවූ අතර, අද මෙන් කුලියට ගත් ස්ථානවල වෘත්තීය සේවා පවත්වාගෙන යාමක් නොවීය. එකල එම කටයුත්තටම සරිලන සේ නිවාස සාදා තිබුණි. වෛද්‍යවරයකු නම් ඔහුගේ ශල්‍යාගාරය නිවසේ පවත්වාගෙන ගියේය. එයට පිවිසීමට වෙනම ගේට්ටුවක්ද විය. සමහර නෑයන් බෙහෙත් ගන්න ආවා නම්, බෙහෙත් ගැනීමට පමණක් ඔවුන්ගේ නිවසට පිවිසීම අපේක්ෂා කළ අතර ඥාති සබඳතා පැවැත්වීමට නම් වෙනමම පැමිණිය යුතු විය. වැඩ දෙකම එකවර කරගත නොහැක. එවැනි බෙහෙත් ගැනීම්වලට ගිය විට ගෙට ඇතුල්වන්න සිදුවන්නේ හොර පාරේ පිටුපසිනි. එම නිවෙස්වල මහලූ අය සිටිත් නම්, තම දරුවන්වූ ඉහත වෘත්තිකයන්ගේ එවැනි හැසිරීම් ඔවුහු අනුමත නොකළහ. මොරටුවේදී මෙන් දොඩමලූ වන්නට කොළඹදී ඉඩ නොලැබෙන නිසා, ඔවුහු නෑයන් හමුවීමට කැමැත්තෙන් සිටියහ.


එනිසා පිටුපසින් ගියද සැලකීම් හොඳින් අත්විඳීමට හැකිවිය. මොරටුවේදී නම් එවැනි වෘත්තිකයකු හමුවීමට වෙනමම යා යුතු නොවුණු අතර වෛi වෘත්තිකයකුවූ මගේ සීයා හමුවට පැමිණෙන අය ඉදිරි දොරෙන් ආවා පමණක් නොව, කෑම කා බෙහෙතුත් ගෙන, අරක්කුත් බී, හවසටම ගෙදර යාම සාමාන්‍ය දෙයක් විය. ඒ මොරටුවේ නෑයන්ගේ හා කොළඹ නෑයන්ගේ වෙනසයි. මොරටුවද අද වෙනස්වී ඇත. අද කොහේ ගියත් කෝල් එකක් දී යාම සිරිතය.


කොළඹ පාටියකට ගොස් කළ හැකි කිසිම දෙයක් නැති විට කුස්සිය පැත්තට ගෑටීම අපගේ සිරිතය. ගෘහ සේවකයන් සමග කතාබහ සිංහලෙන් වීම එක් හේතුවකි. අනෙක තව කුමක් හෝ ආහාරයක් රසවිඳින්නට හැකිවීමයි. සමහර ගෘහ සේවකයන්ද ගෙවල් හිමියාට නොදෙවෙනි වූ අවස්ථා දුලබ නොවීය. ඔවුහු ප‍්‍රවේණි දාසයෝය.


කොළඹ නෑයන්ගේ ගෙවල් අපට හිරගෙවල් වැනිය. ස්වාභාවික හැසිරීම් පෙන්විය නොහැක. කොළඹට ආවේණික විදියට හැසිරීම හෝ නිශ්ශබ්දව සිටීම කළ යුතු විය. කාලයක් ගත වෙත්ම එවැනි ගමන් මට නිරස විය. එවැනි පවුලකින් විවාහයක් කර ගන්නට ගිය මොරටුවේ මගේ නෑයකු කීවේ, නිදහසේ පඩයක්වත් යවන්නට එම කොළඹ ගෙදර නිදහසක් නොවූ බවය. මොරොට්ටෝ සද්දයට පඩ අරිති. කොළඹයෝ පඩ අරින්නේ හොරෙන්ය. දෙකම ගඳය.


අද අපි දිනපතා කොළඹ යමු. කොළඹ පුළුල්වී ඇත. නාවලද මාලබේද කොළඹය. ජේආර් කොළඹ වෙනස් කළේය. මහකොළඹක් නිර්මාණය වී ඇත. බොහෝ ප‍්‍රත්‍යන්ත නගරද අද හඳුන්වන්නේ කොළඹ ලෙසය. එදා කොළඹ රජ කළ පැලැන්තිය අබිබවා නව වෙළෙඳ පන්තියක් කොළඹ ජීවත්වෙති. ඔවුන්ට අවශ්‍ය කාරණාවලට අද කොළඹ සකස් වෙලාය. ඒ කොළඹත් ඒ නෑයනුත් අද නැත. අපේ බොහෝ අය අපාර්ට්මන්ට් එකක් හෝ ගෙන කොළඹ ජීවත්වෙති. අතීතයේ සංස්කෘතියද එහි නැත. නෑයන්ද දැන් කාර්යබහුල නව මානයන් සොයා ගොසිනි. කොළඹයෝද මොරොට්ටන් මෙන් වී ඇත. වසර 40කට පසු ආපසු හැරී බලන මට පෙනෙන්නේ කොළඹ මොරටුවට බොහෝ සමීපවී ඇති බවයි. කොළඹ දියුණු වී නැත. නෑයන්ද දියුණුවී නැත. රටද දියුණුවී නැත.x

x ලක්‍ෂාන් ඩයස්

ඊබේ හරහා මුදල් ගෙවා නැවකින් නිවසක් ගෙන්වා ගනිමු

ගෙදර තරම් අපූරු හැඟීමක් තියෙනවාද. ලෝකයේ මොන අස්සකට ගියත්, රාජකාරියකට වුව කොහේ ගියත් තමන්ට යන්නට නිවෙසක් තියෙනවාය කියන හැඟීම හිත් සැහැල්ලූ කරන හැඟීමක්. තමන්ට කියා ගෙයක් නැතිනම්, එය දැවැන්ත පීඩනයක්. මේ හැඟීමම ගුණදාස අමරසේකරගේ කවියකත් තිබුණා මතකයි. ගෙයක් තනාගැනීමේ අසීමිත ආශාව හා වුවමනාව සිරුර පුරා දුවද්දී, අඩු මිලට හොඳම ගෙයක් තනා ගන්නා හැටි හිතන අය බොහෝයි.
ලංකාවේ මධ්‍යම පන්තිය ගෙයක් හැදීම ගැන හිතන ආකාරය ගෙවුණු වසර 20ක කාලසීමාවේ විප්ලවීය ලෙස වෙනස් වී තියෙනවා. ඒ ගැන නිරීක්ෂණය කොට තිතටම කතාකිරීම ගෘහ නිර්මාණ විශේෂඥයෙකුගේ වගකීමක්.

එහෙත් බැලූ බැල්මටම වෙනසක් පෙනෙනවා. අඩු ඉඩ කළමනාකරණය කොට විවෘත ලෝකයක් නිර්මාණය කරගන්නට අලූත් නිවාස හිමියන් හිතනවා.
පර්චස් 15ක පමණ ඉඩක් පාවිච්චි කොට තැනූ තට්ටු තුනේ නිවසක ඉහළ තට්ටුවේ පිහිනුම් තටාකයක්ද, සූර්ය කෝෂ පද්ධතියක්ද, නිවසට ආලෝකය ලැබෙන විවෘත අවකාශයක්ද විවර කරගෙන තනා ඇති අපූරුව අපට දකින්නට ලැබුණා. මේ වෙද්දී අලූතෙන් ඉඩම් කට්ටි මිලදී ගෙන තනන නිවාස දෙස බලද්දී ලංකාවේ ගෘහනිර්මාණවලට හුරුපුරුදු උල් වහළය හා බිත්ති හතරට කොටුවූ හැඩය පෙනෙන්නට නැහැ. ඒ වෙනුවට විවිධාකාරයෙන් බිත්ති පෙනෙනවා. වහළය වෙනුවට නිවසේ ඉහළ විවෘත අවකාශයක් නිර්මාණය වෙනවා. නිවෙස් තුළට වාතාශ‍්‍රය ගැනීමට උපරිමය කෙරෙනවා.


අනෙක් පැත්තෙන් නාගරික අවකාශවල ඉඩකඩ සීමාවීමත්, සමාජ තත්වය පිළිබඳ නවීන අදහස් ඉහළට පැමිණීමත් නිසා මහල් නිවාස පද්ධති වැඩි වැඩියෙන් නිර්මාණය වෙමින් තියෙනවා. බොහෝ අය මහල් නිවාසද තෝරාගන්නවා. එයද අලූත් නිවාස හැඩයක්. එහෙත් අවුරුදු විස්සක් තුළ මේ අලූත් නිවාස හැඩයද සාමාන්‍යකරණය වෙමින් තියෙනවා.


හැමදේම වෙනස් විදියට කරන්නට හිතන කෙනෙකු, නිවෙසත් සාම්ප‍්‍රදායික නිවාසවලට වඩා වෙනස් විදියට තනාගන්නට කල්පනා කරනවා. එහෙත් වෙනස් විදියට නිර්මාණය කරන්නට යැයි කියා දැවැන්ත මුදලක් යටකරන්නත් බොහෝ දෙනෙකුට බැහැ.


ඒ නිසා අඩු වියදමෙන් වෙනස් හැඩයක් සොයන්නට කන්ටේනර් නිවාසයක් තනාගැනීම අපූරු විසඳුමක්. මේ වෙද්දී අඩි 20ක් දිග අඩි 8.5ක් පළල කන්ටේනර් පෙට්ටියක් රුපියල් ලක්ෂයකට පමණ ලබාගත හැකියි. පෙට්ටි දෙකකින් අපූරු කුඩා ගෙයක් තනාගත හැකියි. එසේ තැතිනම් තනා අවසන් කළ කන්ටේනර් පෙට්ටි නිවාසයක් රුපියල් ලක්ෂ හතරහමාරකට පමණ ලබාදිය හැකි බව මේ ලිපිය ලියන්නට පෙර අප විමසූ විට කන්ටේනර් පෙට්ටිවලින් නිවාස තනන සමාගමක නිලධාරියෙකු කීවා.

පුංචි නිවාස


කන්ටේනර්වලින් තැනුවත්, ගඩොල්වලින් තැනුවත්, බ්ලොක්ගල්වලින් තැනුවත්, ලීවලින් තැනුවත් පුංචි නිවාසයක් තනාගැනීම පුංචි පවුලකට ආස්වාදජනක අත්දැකීමක්. මේ වෙද්දී ලොව බොහෝදෙනෙකු පුංචි නිවෙස්වල ජීවත්වීමට කැමතියි. කාර්යාල කාමරයක් ලෙසත් පාවිච්චි කරන නිදන කාමරයක්, ඒ සමඟම තිබෙන කුස්සියක්. අමුත්තෙකුට කුඩා කාමරයක්. පුංචි උඩ තට්ටුවක් සමඟ නිවෙසක් තනාගැනීම අපූරු ජීවන අත්දැකීමක්. මේ වෙද්දී යූටියුබ් අඩවිය ඇතුළු සමාජ මාධ්‍යවල කුඩා නිවාස ගැන දැවැන්ත සංවාදයක් තියෙනවා. විවාහක හා අවිවාහක තරුණ යුවළක්, දරුවන්ගෙන් මිදුණු විශ‍්‍රාමික යුවළක් ජීවත්වෙන්නට නිවෙසක් හොයනවා නම් අපූරුම තෝරාගැනීම මෙවැනි කුඩා නිවාසයකුයි.


කාමර විශාල වෙද්දී, කාමර එකිනෙක ඈත් වෙද්දී නිවැසියන් ඈත් වෙනවා. නිවෙස කුඩා වෙද්දී නිවැසියන්ද එකිනෙකා සමීප වෙනවා. සැමියා කුස්සියෙහි උයන අතර බිරිඳට ලැප්ටොප් පරිගණකය ඒ අසළම තබාගෙන තමන්ගේ කාර්යාලයේ මඟහැරුණු වැඩක් නිමකරන්නට පුළුවන් වෙන්නේ කුඩා නිවෙසක ජීවත්වෙද්දීයි. සැමියා උයන අතරේ බිරිඳට කෙටි විහිළුවක් කරන්නට වුව අවකාශය හැදෙන්නේ එවැනි පුංචි නිවාස පසුබිමකයි.


කොහොම වෙතත් පුංචි නිවෙසක් කියන්නේ තෝරාගැනීමක්. ඒ සමඟම අවාසි ගණනාවකුත් තියෙනවා. පුංචි නිවෙසකට යද්දී ගෘහභාණ්ඩ අඩු කරගත යුතුයි. දැවැන්ත පිළිවෙළක් අවැසියි. විශාල පිරිසකට ජීවත්වීමත් අසීරුයි.

විවෘත ගෙවතු


නිවෙස පුංචි වෙද්දී නිවෙසට පිටතින් වැඩි විවෘත අවකාශයක් තැබිය හැකියි. පර්චස් 15ක ඉඩමක් නම්, එහි හැකිතරම් කුඩා නිවෙසක් ඉදිකළොත් සාපේක්ෂව ලොකු ගෙවත්තක් නිර්මාණය කරගත හැකියි. ඒ ගෙවත්තද විවෘත අවකාශයකට ඉඩ සලසනවා. තණබිස්සක්, ගෘහාශ‍්‍රිත බෝග හා සුරතල් සතුන් සමඟ විවෘත අවකාශය සම්පූර්ණ වෙනවා. මේ විවෘත අවකාශය ලෝකය පුරා පවතින දේශගුණ විපර්යාස සමඟ ගෝලීය උෂ්ණත්වය වැඩිවීමේ ප‍්‍රශ්නයටත් උත්තරයක්. කොන්ක‍්‍රීට් බිත්ති ඇතුළේ සිටිනවාට වඩා ඉන් පිටත වැඩිපුර කාලයක් ගතකරන්නට ගෙවත්තක් නැතිව බැහැ. තමන්ගේ ලෝකය බිත්ති හතරකින් සීමා කර නොගෙන ඈත දකින්නට කැමති කෙනෙකුට විවෘත ගෙවත්තක් අපූරුයි.

හයිබි‍්‍රඞ් නිවාස


කන්ටේනර් පෙට්ටිවලින් බොහෝවිට තනන්නේ පුංචි නිවාස. මඳක් විශාල නිවෙසක් වුව කන්ටේනර් පෙට්ටියකින් තනාගත හැකියි. මේ වෙද්දී කන්ටේනර් නිවාස පිළිබඳ සංවාදයක් ලංකාවේ මතුවෙමින් තියෙනවා. සාමාන්‍ය බිත්ති හා මෙවැනි තහඩුවලින් කෙරෙන හයිබි‍්‍රඞ් ඉදිකිරීම් බොහොමයක් මෑත කාලයේ ඉදිවුණා. කීල්ස් වැනි ව්‍යාපාරික ජාල පවා කොළඹ ආශ‍්‍රිතව හයිබි‍්‍රඞ් ගොඩනැගිලි ඉදිකර ඇති අන්දම දකින්න ලැබෙනවා. ඒ සමගම හයිබි‍්‍රඞ් නිවාස ඉදිකරන සමාගම් පවා බිහිවී තියෙනවා.


එක් සමාගමකට කතාකළ අපට එහි නිලධාරියෙකු මිල ගණන් කීවා. ඉඩමක් තිබෙනවා නම් ඔවුන් එක් කාමරයක්, මුළුතැන් ගෙයක්, සාලයක් හා නානකාමරයක් තිබෙන කුඩාම කන්ටේනර් නිවෙසක් ලක්ෂ හතරහමාරක් වැනි මුදලකට නිර්මාණය කර දෙනවා. නිවසක විශාලත්වය හා ඉඩම තිබෙන ප‍්‍රදේශය අනුව මේ මිල ගණන් වෙනස් වෙනවා. නිවස තිබෙන ස්ථානය, වාතාශ‍්‍රය, හිරු එළිය, ආරක්ෂිත බව, සුවපහසුව ආදි කාරණා මත ඔවුන් නිවෙස නිර්මාණය කරනවා. එමෙන්ම එවැනි නිවෙසක් අප සැලසුම් කළොත්, ඒ ආකාරයට නිවෙස නිර්මාණය කරන්නටද ඔවුන් සමත්. ඔවුන් කියන අන්දමට මුල් කාලයේදී ඉල්ලූමක් නොතිබුණද, මේ වෙද්දී එවැනි නිවාසවලට ඉල්ලූම වේගයෙන් වැඩිවෙමින් තියෙනවා.


කෙසේ වෙතත් හයිබි‍්‍රඞ් නිවෙසකට යද්දී සැලකිලිමත් විය යුතු කාරණා බොහෝයි. ගොඩනැගිල්ලේ ආකෘතිය, අභ්‍යන්තර අවකාශවල පිහිටීම, ප‍්‍රමාණය, වර්ණ, හැඩතල, නිවසෙහි භාවිතය ගැන පවා වෙනස්ම කෝණයකින් බැලීම ඉතාම වැදගත්. සිමෙන්ති බිත්තිවලට අදාළ භෞතික සාධක කන්ටේනර් බිත්තිවලට අදාළ නැහැ. උෂ්ණත්වය ආදි කාරණා ගැන විශේෂයෙන්ම සැලකිලිමත් විය යුතුයි. ඒ වෙනස හොයාගෙන නිවැරදිව භාවිත කිරීම වැදගත්ම කාරණයයි. නැතිනම් ටික දවසක් ගතවෙද්දී බිත්ති දිරායෑම, අධික උෂ්ණත්වය හෝ වෙනත් බාහිර උවදුරකට මුහුණදෙන්නට පවා කන්ටේනර් නිවෙසක් හේතු විය හැකියි. කෙසේවෙතත් අමතර යමක් කිව යුතුයි. නිසි පරිදි සකසා ගතහොත් හයිබි‍්‍රඞ් නිවෙසක් ඉහළ යන ලෝක උෂ්ණත්වයටත් පිළිතුරක් වේවි. එවැනි නිවෙසක් ‘ෆැරඬේ කුටියක්’ද වන නිසා අකුණු අවදානමකුත් නැහැ.


හයිබි‍්‍රඞ් නිවෙසක් තනාගන්නට තමාගේම හෝ බද්දට ගනු ලැබූ හෝ ඉඩමක් ප‍්‍රමාණවත්. පර්චස් 5කට අඩු භූමි ඉඩකඩවල පවා ඉතා පහසුවෙන් ඉදිකර ගත හැකියි. වැදගත්ම කාරණයක් වන්නේ මෙම නිවාස ඉදිකිරීමට ආයතන ගණනාවක අනුමැතියක් අවශ්‍ය නොවීමයි. ප‍්‍රමිතියෙන් යුතු කන්ටේනර් නිවෙසක් දිනෙකින් දෙකකින් දිරායන්නේ නැහැ. වසර 25කට අධික කාලයක් මේ නිවාස භාවිතයට යොදා ගත හැකියි. උපරිම වශයෙන් තට්ටු 6ක් දක්වා මෙවැනි නිවෙසක් ඉදිකළ හැකියි.


විවිධ වූ ආදායම් හා ජීවන ශෛලීන්ට ගැළපෙන අයුරින් නිර්මාණය කරන ලද මාදිලි ගණනාවකින් හයිබි‍්‍රඞ් නිවාස මේ වන විට වෙළෙඳපොළට ඇවිත් තියෙනවා. වාසිය වෙන්නේ ඊබේ හෝ ඇමසන් වෙතින් ඇණවුම් කොට නැවකින් මෙවැනි නිවෙසක් ගෙන්වාගත හැකිවීමයි. එමෙන්ම ලොව පුරා මෙවැනි නිවාස ගැන නිර්මාණය වූ දැනුම් පද්ධතියක්ද ඇති නිසා දින දෙකතුනකින් මෙවැනි නිවාස ගැන විශේෂඥ දැනුමක් ලබාගැනීමත් අසීරු නැහැ.


කුමන හෝ බිත්ති හතරකින් සමන්විත නිවෙසක් අපූරුයි. එහෙත් තමන්ගේ නිවෙස අනෙක් ඕනෑ තැනකට වඩා වෙනස් වීමෙන් දැනෙන හැඟීම ඊටත් වඩා සුන්දරයි. එවැනි සිහින දකින අයෙකුට හයිබි‍්‍රඞ් නිවෙසක් තෝරාගැනීම පොකැට්ටුවටත් ආස්වාදජනකයි. x

අදෘශ්‍යමාන රංගය Invisible Theatre

0

අදෘශ්‍යමාන රංගය කියන්නේ බ‍්‍රසීලියානු ජාතික ඔගස්ටෝ බොවාල් සහ පැනගියොටිස් අසිමැකපෝලස් විසින් නවසිය හැට ගණන්වලදී මුලින්ම හඳුන්වාදුන් රංග ශෛලියක්. මේ රංග ශෛලියේ විශේෂත්වය තමයි රංග ශීල්පීන් මහජනතාව ඉන්න, සාමාන්‍යයෙන් නාට්‍ය පෙන්වන් නැති තැනකට ගිහිල්ලා ඔවුන්ද ජනතාව වගේ ඉඳමින් කිසියම් ක‍්‍රියාකාරකමක් (රංගයක්* කරනවා රංගයක් විදිහට නොතේරෙන්න. ඉතින් ඒක රංගයක් කියලා දන්නැති ජනතාව රැුවටිලා විවිධ විදිහට ඊට ප‍්‍රතිචාර දක්වමින් සම්බන්ධ වෙනවා.

උදාහරණයකට, එක් රංග ශිල්පියෙක් කලන්තේ දාලා ඇදගෙන වැටෙනවා, එතකොට ජනතාව ඊට සම්බන්ධ වෙනවා ඇත්ත සිද්ධියක් කියලා හිතාගෙන. ඔන්න ඔය ආකාරයට බොවාල් එදා මූලික වශයෙන් මේක ගෙනාවේ සම්මත රංග ශාලාව අතික‍්‍රමණය කරලා ජනතාව අතරට ගිහිල්ලා පීඩිත ජනතාවගේ ප‍්‍රශ්න සාකච්ඡුා කරන්න එක්තරා විදියකට ‘විප්ලවීය‘ රංග ක‍්‍රියාකාරකමක් විදිහට. නමුත් පස්සේ මේ රංගය විවිධාකාර රංග ශිල්පීන් නොයෙක් ආකාරයෙන් වෙනස් කරමින් පාවිච්චි කළා. (මමත් අදෘශ්‍යමාන රංගයක් අත්හදා බැලූවා ‘මැරයෙක් ඇවිත්’ කියලා 2000 දී ලයනල් වෙන්ඞ්ට් එකේ දී, දැකපු අයට මත ඇති* කොහොම හරි මේ රංගය යුරෝපය පුරා පැතිර ගිහිල්ලා දැන් බොහෝ අවස්ථාවල සාමාන්‍ය නාට්‍යවල පවා සුළු සුළු අවස්ථාවන් වශයෙන් තියන අතර වීදි නාට්‍යවල බහුලව යොදා ගන්නවා.
සාමාන්‍යයෙන් අදෘශ්‍යමාන රංග නිර්මාණයක් දෙයාකාරයකින් අවසන් වෙන්න පුළුවන්. එකක් නම් කිසියම් අවස්ථාවකදී ඒ ජවනිකාවේ රංග ශිල්පීන් විසින් ඊට සම්බන්ධ වෙච්ච ජනතාවට අපි මේ කරමින් ආවේ රංගයක් කියලා එළිදරව් කරමින් අවසන් කරනවා. තවත් සමහර අවස්ථාවලදී එහෙම එළිදරව් නොකරම අවසන් වෙන්න පුළුවන්, ඒ කියන්නේ එතකොට ජනතාව දන්නේ නෑ ඔවුන් සම්බන්ධ වුණේ රංගනයකට ද කියලා, එතනදී ඔවුන් ගෙදර යන්නේ ඇත්තක් කියලා හිතාගෙන. නමුත් ඔය දෙකින් කෝකින් ගියත් අවසන් වෙන්නේ රංග ශිල්පීන් තමන්ට අවශ්‍ය යථාර්ථය අත්පත් කරගෙන. ඔවුන් ඊට අවශ්‍ය ක‍්‍රමානුකූල සැලැස්මක් හදලයි තියෙන්නේ. සාමාන්‍ය ජනතාව දන්නේ නැත්තේ අන්න ඒ සැලැස්මයි.


එතකොට කෙනෙක් අහන්න පුළුවන් එහෙම පේ‍්‍රක්ෂකයන් නොදැනගෙන ගියොත් නාට්‍ය නැරඹීමේ ආස්වාදයක් ඔවුන්ට ලැබෙනවාද කියලා. තරමක් දීර්ඝව විස්තර කළ යුතු පිළිතුර කෙටියෙන් කියනවා නම්, රංගය මෙතනට එනකොට සම්මත අර්ථයෙන් නළුවා, පේ‍්‍රක්ෂකයා, නාට්‍ය ආස්වාදය, සම්මත රංග මායාව මේ කියන සියල්ලම විවාදයට ලක් වෙනවා. මේක මුළුමනින්ම වෙනත් ප‍්‍රවේශයක්. ඒ අනුව නළුවන් නමින් විශේෂ කොටසක් අවශ්‍යත් නෑ. ගැඹුරු යථාර්ථයේදී නළුවා සහ පේ‍්‍රක්ෂකයා කියන්නෙත් විවාදාත්මක වෙන්කිරීමක්.


ග්‍රොටව්ස්කි වැන්නන් පවා උත්සහ කළා රංගය නාට්‍ය කියන විශ්වයෙන්ම ඉවත් කරන්න. ඒ අනූව පේ‍්‍රක්ෂකයන් යන්නේ නාට්‍යයක් නරඹන්න නෙමේ වෛද්‍යවරයෙක් වැනි කෙනෙක් හමුවී යම්කිසි කටයුත්තක් ‘සීරියස්ව‘ කරගන්න. ඒ තත්ත්වය ගොඩක් දුරට සමාන වෙනවා අපේ පැරැුණි සාම්ප‍්‍රදායික යාතු කර්මවලට. උදාහරණයකට, දහ අට සන්නිය බලන්න එදා මිනිස්සු ගියේ නාට්‍ය බලන්ඩ අද අපි යනවා වගේ නෙමේ. ඒවා සිදුවුණේ ප‍්‍රතිකාරමය හෝ ආගමික උවමනාවක් සපුරන්නයි. නමුත් ඒ්වායේ භාෂාව ගොඩක් දුරට රංගය බවට පත්වෙලා තිබුණා. ඒ අනුව එවැනි ක‍්‍රියාකාරකම් ඔවුන්ට ප‍්‍රතිඵලයක් ලබා දුන්නා. ඔවුන් එයින් ආස්වාදයක් ලැබුවා. සම්බන්ධ වුණේ ඔවුන්ට අනුව නිර්මාණයකට නෙමේ යම් ඇත්තකට. ලෙඩෙයි බේතයි වෙදයි ඔක්කම එකම කට්ටියකගේ නිර්මාණයක්. බොහෝ විට තොවිලයෙන් ඒ අය සුවවුණේ ඒ් නිසායි.


හොඳින් වටපිට බලන්න, සමහර විට ඔබ පවා මේ මොහොතේ ඉන්නේ කාගේ හෝ ‘අදෘශ්‍යමාන රංගයක‘ වෙන්න පුළුවන්! x

x ධනංජය කරුණාරත්න

සමස්ත ලංකා ක‍්‍රිකට් සහ රග්බි කණ්ඩායම් නියෝජනය කළ ලාංකේය දකුණු අප‍්‍රිකානුවා.

0

ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්

ඔහු මෙරට ක‍්‍රීඩා පිටියේ රැුඳී සිටියේ දෙවසරක් තරම් වූ කෙටි කාලයකි. ඔහුගේ ලංකා ගමන ඒ කෙටි කාලයට සීමා වුණි. ඒ දෙවසර (1956-57* තුළ සමස්ත ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම සහ සමස්ත ලංකා රග්බි පාපන්දු කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කරන්නට ඔහු සමත් විය. ඒ ඔහු අතිවිශිෂ්ට ක‍්‍රීඩකයෙකු වූ බැවිනි. ඔහු ක‍්‍රීඩා කරනු මා දැක නැත. එනමුත් ඔහුගේ අද්විතීය ක‍්‍රීඩා කුසලතා ගැන අසා ඇත, කියවා ඇත. දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිට ශ‍්‍රී ලංකාවට (එවකට ලංකාව* පැමිණ මෙරට ජාතික කණ්ඩායම් දෙකක් වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කළ ඔහු නමින් ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ය.


මට ඔහු දැන හඳුනාගන්නට ලැබුණේ අහම්බෙනි. 2009 වසරේදී පමණ පටන් ගත්තේ ඒ සබඳතාව ඔහු මිය යන තෙක් පැවැතිණ. පුදුමය නම්, කිසිවිටෙක පෞද්ගලිකව ඔවුනොවුන් මුණගැසීමේ අවස්ථාවක් නොතිබීමය. අපගේ ඇසුර හුදෙක් විද්‍යුත් තැපෑල ලියුම් හුවමාරුවකට පමණක් සීමා වූවක් විණි.


මීට වසර පහළොවකට පමණ පෙර මම ඉංග‍්‍රීසි බසින් පළ වූ දිනපතා පුවත්පතකට ‘ස්පෝට්ස් නොස්ටැල්ජියා’ නමින් සිකුරාදා තීරු ලිපියක් ලියමින් සිටියෙමි. මේ තීරු ලිපියේ මගේ විද්‍යුත් තැපැල් ලිපිනය දැක්විණ. මෙම තීරු ලිපි මාලාව පළවන අතරවාරයේ, 2009දී පමණ මට දකුණු අප‍්‍රිකානුවකුගෙන් විiුත් තැපැල් ලියමනක් ලැබිණ. එය දකුණු අප‍්‍රිකා විශ්වවිiාලයේ බැංකු නීතිය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකු වූ හෙන්රිච් ෂූල්ස් විසින් එවන ලද්දකි. තෙමේම මට හඳුන්වා දෙමින් ඔහු සඳහන් කර තිබුණේ නීති ක්‍ෂෙත‍්‍රය තමාගේ වෘත්තීයමය අංශය වුවත් තමා ක‍්‍රිකට් සහ රග්බි ක‍්‍රීඩා ගැන පුවත්පත් සඟරාදියට ලිපි සපයන්නකු සහ ගත්කතුවරයෙකුද වන බවය. ඊට ටික කාලයකට පෙර ඔහු ශ‍්‍රී ලංකාවට පැමිණ තිබිණ. ඒ 1901-02 කාලයේ ඉංග‍්‍රීසීන් විසින් මෙරට රඳවා ගෙන සිටි බෝයර් යුද සිරකරුවන්ගේ ක‍්‍රීඩා සබැඳියාව ගැන පර්යේෂණාත්මක නිබන්ධනයක් සදහා කරුණු සෙවීමටය. එම ගමනේදී ඔහු ඉන්දු ලංකා ක‍්‍රීඩා සබැඳියාව ගැන මවිසින් රචිත කෘතියක් මිලදී ගත් බවත්, තමාගේ සමීප මිතුරකු වූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ගැන ඡුායාරූප විස්තරයක් එහි අඩංගුව තිබූ බැවින් එම ග‍්‍රන්ථය තම මිතුරාට තෑගි කළ බවත් සදහන් කළ ඔහු එම කෘතියේ තවත් පිටපතක් ලබා ගැනීමේ අවශ්‍යතාව මට දන්වා සිටියේය. ඒ කතාව කොහොම වුණත් ලිපිය අවසානයේ ඔහු සදහන් කර තිබූ කාරණාව නම් මා තුළ අසීමිත සතුටක් ජනිත කරන්නක් වුණි. ඒ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ක‍්‍රීඩකයා යථා කාලයේදී මට ලියමනක් එවනු ඇති බවය. 1956-57 කාලයේ මෙරට ක‍්‍රීඩා පිටු සිරස්තල අතර නිරන්තරව නම රැුඳවූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් නම් වූ දකුණු අප‍්‍රිකානු ක‍්‍රීඩකයා සමග සබඳකම් පැවැත්වීමේ අවස්ථාව මට ලැබුණේ එයාකාරයටය.


‘මම ලංකාවේ හිටියේ 1956-57 කාලයේ. රැුකියාව සදහා ලංකාවට පැමිණ සිටි බොහෝ විදේශිකයන් වාගේ මාත් එකල හිටියේ තනිකඩයෙක් හැටියටයි. මා දැනහුන් අන්දමට මා ඇරෙන්න වෙන කිසිම දකුණු අප‍්‍රිකානු ක‍්‍රීඩකයෙක් ඒ කාලේ ලංකාවේ සිටියේ නැහැ. කොටින්ම මට එකම එක දකුණු අප‍්‍රිකානුවෙක්වත් එහේදී මුණගැසුණේ නැහැ.’ මගේ විමසුමකට පිළිතුරු ලෙස ඔහු දන්වා සිටියේය. ජෝන් ඇඩොල්ෆ් අරෙන්හෝල්ඞ් උපන්නේ 1931දී දකුණු අප‍්‍රිකාවේ කේප්ටවුන්හිදීය. එම නගරයේ කීර්තිමත් පාඨශාලාවක් වූ බිෂොප් කොලීජියේ අධ්‍යාපනය හැදෑරීය. පසුව කේප්ටවුන් විශ්වවිද්‍යාලය හරහා මානනීය රෝඞ්ස් ශිෂ්‍යත්වලාභියකු හැටියට එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළු වෙයි. එහිදී ක‍්‍රිකට් සහ රග්බි ක‍්‍රීඩාවන්හි නිරත වෙමින් විශ්වවිද්‍යාලයීය ‘නීල වර්ණ’ සදහාද සුදුසුකම් ලබයි.


ඒ කාලයේ ඔක්ස්ෆර්ඞ් සහ කේම්බි‍්‍රජ් විශ්වවිද්‍යාල එංගලන්ත ප‍්‍රාන්ත ක‍්‍රිකට් තරගාවලියේ ඉහළින් සිටි ආයතන දෙකකි. ටෙස්ට් ක‍්‍රිකට් ගැසූ ක‍්‍රීඩකයෝ ගණනාවක් ඒ ආයතන නියෝජනය කළහ. 1953 ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ජාතික ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමේ එංගලන්ත සංචාරයේ එක් තරගයක් ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායම සමඟ විය. විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායම වෙනුවෙන් මුලින්ම පන්දු යැවීම ආරම්භ කළ අරෙන්හෝල්ඞ් විසින් ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ සුප‍්‍රකට ආරම්භක පිතිකරු කොලින් මැක්ඩොනල්ඞ් ‘බින්දුවකට’ දැවී යාමට මඟ පැ¥යේ ඔහුගේ කඩුල්ල බිඳදමමිනි. එය එංගලන්ත පුවත්පත් ක‍්‍රීඩා පිටුවල ප‍්‍රධාන සිරස්තලයක් බවට පත්විණ. ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ට, පසු කලෙක ලංකා පිලේ ප‍්‍රබල ක‍්‍රීඩකයෙකු වූ ගාමිණී ගුණසේන ප‍්‍රථම වරට මුණ ගැසෙනුයේ 1954 ඔක්ස්ෆර්ඞ් – කේම්බි‍්‍රජ් ක‍්‍රිකට් තරගයේදීය.


ස්ථානය එංගලන්තයේ ලෝඞ්ස් ක‍්‍රීඩාංගණයයි. ගාමිණී කේම්බි‍්‍රජ් විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායම නියෝජනය කළේය. පසු කලෙක ගාමිණී ගුණසේන සහ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් එකට සමස්ත ලංකා පිලට ක‍්‍රීඩා කිරීම දෛවෝපගත සිදුවීමකි. ඒ එක් අවස්ථාවක අරෙන්හෝල්ඞ්ගේ නායකයා වනුයේද මේ කියන ගාමිණි ගුණසේනය.


අරෙන්හෝල්ඞ්ගේ මතක අනුව ඔහුගේ විශ්වවිද්‍යාල කාලයේ සිදු වූ තවත් වැදගත් සිදුවීමක් නම් ඔහුට ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම නියෝජනය කරමින් තම මව් රටේ – දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ජාතික කණ්ඩායමට එරෙහිව ක‍්‍රීඩා කරන්නට අවස්ථාව ලැබීමය. වේග පන්දු යවන්නෙකු හැටියට ඒ වන විට ලබා තිබූ ප‍්‍රසිද්ධිය සහ සාර්ථකත්වය හේතුවෙන් වතාවක ඔහුට ඞී.ආර්. ජාර්සින්ගේ ආරාධිත කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කිරීමේ අවස්ථාව සැලසිණ. එම ආරාධිත කණ්ඩායම සහභාගි වූ එක් තරගයක් ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාලය සමඟ විය. එහිදී අරෙන්හෝල්ඞ් ඕවර් 27ක මැරතන් පන්දු යැවීමක නිරත වෙමින් තමා උගත් ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල පිලේ කඩුලූ 7කට හිමිකම් කීය.


ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල උපාධිධාරියකු වූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් 1956දී ලංකාවට පැමිණෙනුයේ ෂෙල් කොම්පැනියේ රැුකියාව සඳහාය. තනතුර පුහුණු කළමනාකාර ධුරයකි. ඒ ඔහුගේ මුල්ම රැුකියාවයි. කොළඹට ආ අලූත ඔහු කොළඹ කි‍්‍රකට් සමාජයේ (සී.සී.සී.* සාමාජිකත්වය ලබා ගති. ඒ කාලයේ කොළඹ කි‍්‍රකට් සමාජය තනිකරම සුද්දන්ගේ බූදලයක් විය. එම සමාජය නියෝජනය කළේ මෙරට සිටි සුදු ජාතික ජන කොට්ඨාසයයි. ඔහු එම සමාජයට ක‍්‍රීඩා කළේ තරග දෙක තුනක් පමණි. හදිසියේම ඔහුට ලංකා ක‍්‍රිකට් සංගමයෙන් දැනුම්දීමක් ලැබිණ. ඒ ඔහු සමස්ත ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමට තෝරාගන්නා ලද බවය. තරග වැදීමට නියමිත වූයේ තෙදින ‘ටෙස්ට්’ තරග දෙකකින් සමන්විත තරගාවලියක් සඳහා පොලී උම්රිගාර්ගේ නායකත්වය යටතේ ලංකාවට පැමිණි ඉන්දීය ජාතික පිල සමගය. පළමු ‘ටෙස්ට්’ තරගය සඳහා නම්කළ ලංකා පිල මෙසේය. වර්නන් ප‍්‍රින්ස් (නායක*, සී.එච්. ගුණසේකර, ඒ.සී.එම්. ලෆීර්, පී. කෙලී, සී.අයි. ගුණසේකර, බර්ටි විජේසිංහ, ගාමිණි ගුණසේන, ඇන්ටන් සේතුපති, එච්.අයි.කේ, ප‍්‍රනාන්දු, ජී.පී. ස්කුවර්මන් සහ ජේ.ඒ. අරෙන්හෝල්ඞ්. එම තරගයේදී ඉනිම දෙකක්වත් අවසන් වනු දැකීමට නොහැකි වූයේ වර්ෂාවෙන් බාධා පැමිණුනු බැවිනි. ඕවර 12ක අගනා පන්දු යැවීමකදී ලකුණු 16ක් පමණක් ලබාදීම, විජේ මන්ජෙකාර් දවාලීම සඳහා අගනා උඩ පන්දුවක් රැුක ගැනීම සහ නොදැවී ලකුණු 5ක් රැුස් කිරීම අරෙන්හෝලඞ් නමට බැරවූ දස්කම් විණ. ඉන් දින කිහිපයකට පසු දෙවන ‘ටෙස්ට්’ තරගය වනාතමුල්ලේ ඕවල් ක‍්‍රීඩාංගණයේදී ආරම්භ වූ අවස්ථාවේ ලංකාව වෙනුවෙන් පන්දු යැවීම ආරම්භ කරන ලද්දේ අරෙන්හෝල්ඞ් සහ කුමාරස්වාමි විසිනි. ලංකා කණ්ඩායමේ නායකත්වය එවර ගාමිණී ගුණසේනට පැවරී තිබිණ. දෙවන දින තරගවාරය නතර කරන විට ලකුණු පුවරුව මෙසේ විය. ඉන්දියාව 283. ලංකාව 69යි කඩුලූ 6යි. ගුණසේන නොදැවී 17යි. අරෙන්හෝල්ඞ් නොදැවී 6යි. පුවත්පත් වාර්තාවලට අනුව මෙම තරගයේ ලංකා පිලේ ඉරණම් සාධකය රැුඳී තිබුණේ ගුණසේන-අරෙන්හෝල්ඞ් සබඳතාව මතය. ඔවුන් දෙදෙනාට කොතරම් දිගු වේලාවක් විකට්ටුවේ සිටින්නට හැකිවේද යන්න එම පිලේ පරාජය සහ ජයපරාජයකින් තොරවීම අතර වූ පරතරය විය.

මා මේ තීරණාත්මක අවස්ථාව ගැන විමසූ කල්හි අරෙන්හෝලඞ් දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිට මෙසේ ලියා එවීය. ‘ගැමීයි (ගාමිණි ගුණසේන* මායි සෑහෙන වේලාවක් විකට්ටුවේ රැුඳී සිටියා. මුලින් මම පිත්ත පන්දුවට යොමු කළේ බොහොම චකිතයකින්. ඒ මොකද කිව්වොත් ඉන්දියානු පිලේ හිටියා සුබාෂ් ගුප්තේ කියලා දක්ෂ පන්දු යවන්නෙක්. මා හිතන්නේ ඔහු නම් ඒ කාලයේ ලෝකයේ හිටපු දක්ෂතම පා දඟපන්දු යවන්නා.

ඔහු පා දඟපන්දු වගේම වරින් වර ඇඟිලි වෙනස් කරමින් ගුග්ලි පන්දු යවන්නටත් හපනෙක්. ඔහුගේ පන්දු තේරුම් ගන්නට බැරි වූ තවත් කාරණාවක් තමා ඔහු අත් දිග කමිසයක් ඇඳ සිටීම. මා අසීරුවෙන් පන්දුවට පහරදෙන ආකාරය තේරුම් ගත් ගුණසේන මා ළඟට ඇවිත් මෙහෙම කීවා. ‘ඔහු එවන හැම පන්දුවක්ම ගුග්ලි පන්දු හැටියට හිතලා සෙල්ලම් කරන්න. එතකොට ප‍්‍රශ්නයක් වෙන එකක් නැහැ. මොන තරම් අපූරු උපදෙසක්ද? අන්තිමේදී අපට පුළුවන් වුණා තරගය ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් කරන්නට.’ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් තමා ප‍්‍රිය කළ අනෙක් ක‍්‍රීඩාව - රග්බි පාපන්දු ක‍්‍රීඩාව සදහා සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. (සමාජයේ* සාමාජිකත්වය ලබාගත්තේය. මෙය සී.සී.සී ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමට අනුබද්ධිත රග්බි පාපන්දු අංශය විය. එකල සී.එච්. පිලද තනිකරම සුද්දන්ගෙන් සැදුම් ලද්දක් විය. ශ‍්‍රී ලංකාවේ මුල්ම රග්බි ක‍්‍රීඩා සමාජය හැටියට පිළිගැනෙනුයේද මේ සී.එච්. සමාජයයි. මෙම ක‍්‍රීඩා සමාජයේ දොරටු ලාංකේය ක‍්‍රීඩකයන්ට විවෘත වූයේ 1965 තරම් මෑත කාලයේදීය. කොළඹ තුරඟ තරග පිටිය මධ්‍යයේය, එකල මෙම ක‍්‍රීඩා සමාජ ක‍්‍රීඩාංගණය පිහිටා තිබුණේ.
‘මම ලංකාවට ආපු කාලේ මුලින්ම ක‍්‍රීඩා කළේ ක‍්‍රිකට්. සුළු ආබාධයක් නිසා ඒ වන විට මම අවුරුද්දක විතර කාලයක් රග්බි සෙල්ලම් කර තිබුණේ නැහැ. ඒත් සී.එච්. කණ්ඩායමේ කට්ටිය පුහුණු වෙනවා දකින විට මට ඉවසුම් නැතිවුණා. මා ක‍්‍රීඩා කළේ පසුපෙළ ක‍්‍රීඩකයා හැටියට නිසා ක‍්‍රීඩා පිටියට පා තබන්නට කලින් මම මුඛාවරණයක් (මවුත්-ගාර්ඞ්* සාදාගත්තා. බොක්සිං ක‍්‍රීඩකයකු පාවිච්චි කරන ජාතියේ එකක්. ඒ මගේ වැඩි ආරක්ෂාවට. ඒ කාලේ ලංකාවේ මවුත් ගාර්ඞ් එකක් දමාගෙන ක‍්‍රීඩා කළ එකම රගර් ක‍්‍රීඩකයා මා වෙන්නැති.’
රාජකාරි කටයුතුවලට අමතරව සී.සී.සී. ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම සහ සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. රගර් කණ්ඩායම වෙනුවෙන් අන්තර් සමාජ තරගාවලීන්ටද සහභාගි වූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ඒ වන විට මෙරට ක‍්‍රීඩා ක්ෂේත‍්‍රයේ පතළ නම් ඇත්තෙකු බවට පත්ව සිටියේය. 1957දී ලංකා ක‍්‍රිකට් සංගමය විසින් වාර්ෂික ගෝපාලන් කුසලාන තරගය සඳහාද ඔහු නම් කරන ලදි. ලංකා පිලේ සෙසු සාමාජිකයන් වූයේ සී.එච්.ගුණසේකර, ඒ.සී.එම්. ලෆීර්, අබු ෆුවාර්ඞ්, ක්ලයිව් ඉන්මන්, එච්.අයි.කේ. ප‍්‍රනාන්දු, ඇන්ටන් සේතුපති, එම්. ඔල්ඩන්ස්, කේ.එම්.ටී. පෙරේරා, ෆිට්ස්රෝයි ක්‍රෝසියර් සහ මැල්කම් ෆ‍්‍රැන්කේය. දකුණු ඉන්දියාව සමග පැවති වාර්ෂික ගෝපාලන් කුසලාන තරගය එකල පිළිගන්නා ලද්දේ මෙරට ක‍්‍රිකට් කැලැන්ඩරයේ ‘මහා තරගය’ ලෙසිනි. මෙම වාර්ෂික තරගයේදී සමස්ත ලංකා කණ්ඩායම නියෝජනය කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා ගැනීම එකල ලාංකික ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩක හැමෝගේම ඉලක්කය විය.


1957 වසරේ කොළඹ පැවති ගෝපාලන් කුසලාන තරගයේදී බලාපොරොත්තු නොවූවක් සිදු විණ. ඒ කවදාවත් සිදු නොවූ අයුරින් දකුණු ඉන්දීය ක‍්‍රිකට් පිල 56ක් වැනි සුළු ලකුණු ගණනකට දැවීයාමය. ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ගේ වේග පන්දු යැවීම හමුවේ ඔවුන් පසුබෑමකට ලක් වූවා සේය. පළමු ඉනිමේදී කඩුලූ 6ක්ද දෙවැනි ඉනිමේදී තවත් කඩුලූ 5ක්ද ලබා ගනිමින් සමස්ත ලංකා කණ්ඩායම කඩුලූ පහක ජයග‍්‍රහණයක් කරා ගෙන යාමට මේ දකුණු අප‍්‍රිකානුවා සමත් විය. මේ තරගයේදී ඔහු ලබා ගත් කඩුලූ සංඛ්‍යාව 11ක් වූ අතර වාර්ෂිකව ගෝපාලන් කුසලාන තරගයකදී ලංකා කණ්ඩායම වෙනුවෙන් වැඩිම කඩුලූ සංඛ්‍යාවක් ලබා ගත් අවස්ථාව එය බව වාර්තා පොතේ දැක්විණ.
‘ඒ විකට්ටුවේ තණතිල්ල එදා හොඳට නිල්ල ගැහී තිබුණා. මා හිතන්නේ මගේ දක්ෂතාවයකට වඩා ඒ හේතුවයි විකට් ලබාගන්නට බලපෑවේ. කොහොම වුණත්, ඒ දස්කම අගයමින් ලංකා ක‍්‍රිකට් සංගමය මට අපූරු තෑග්ගක් ප‍්‍රදානය කළා. ඒ තරගයේ පාවිච්චි කළ පන්දුවක් යොදා නිමැවූ අලංකාර ඵලකයක්. මගේ පන්දු යැවීමේ වාර්තාව එහි සටහන් කර තිබුණා. මේ තිළිණය මගේ කේප්ටවුන් නිවසේ තවම පරෙස්සමට තියෙනවා.’ ඒ ගැන විමසූ මට ඔහු නිහතමානීව දන්වා සිටියේය.


සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. ශී‍්‍ර ලංකාවේ මුල්ම රග්බි පාපන්දු ක‍්‍රීඩා සමාජය වුවද 1957 තෙක් ඔවුනට මෙරට ප‍්‍රධාන රග්බි තරගාවලියේ- ක්ලිෆ්රඞ් කුසලාන තරගාවලියේ ශූරතාව දිනා ගැනුමට නොහැකිව තිබිණ. ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් සී.එච්. පිල වෙනුවෙන් හාපුරා කියා ක‍්‍රීඩා කරන්නට පටන් ගත්තේ 1957 වසරේදීය. මුල් තරගය මහනුවර ක‍්‍රීඩා සමාජය සමඟය. කොළඹ පිලට ලකුණු 32-0ක ජයකි. ‘එම තරගයේ දී අර අලූත් ක‍්‍රීඩකයා අරෙන්හෝල්ඞ් අත්‍යලංකාර ක‍්‍රීඩා විලාසයක් පෙන්නුම් කළායි’ ඉංග‍්‍රීසි පුවත්පතක් වාර්තා කළේය. එතැන් සිට ඔහු ගැන මොනවා හරි දෙයක් සඳහන් නොවූ ක‍්‍රීඩා පිටුවක් නොමැති තරම්ය. ඔහුගේ ක‍්‍රීඩා කුසලතා ගැන ඉංගිරිසියෙන් ලියැවුණු පැදි වැල් පවා මෙරට ඉංග‍්‍රීසි පුවත්පත්වල පළවිණ.

1957දී ක්ලිෆර්ඞ් අවසාන මහා රග්බි තරගය දිඹුල-දික්ඔය ඒකාබද්ධ කණ්ඩායම සහ සී.එච්. කණ්ඩායම් අතර විය. නුවරඑළියේ දිඹුල ක‍්‍රීඩා සමාජයේ නිවහන වූ දර්ශනීය රදැල්ල පිටියේදීය, එම තරගය පැවැත්වුණේ. මුල් වරට සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. කණ්ඩායමට ක්ලිෆර්ඞ් කුසලාන ජයග‍්‍රහණය අත්කර දෙමින් නිමාවූ එම තරගයේ වීරයා ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් බව පසුදින පුවත්පත් වාර්තාවන්හි දැක්විණ.


ගෝපාලන් කුසලාන ජයග‍්‍රහණයෙන් දින කීපයකට පසු ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ට ලංකා රග්බි පාපන්දු සංගමයෙන් ලිපියක් ලැබිණ. ඔහු මට එම ලිපියේ ඡුායා පිටපතක් එවන්නට තරම් කාරුණික වූ බව මෙහිලා සඳහන් කළ යුතු කරුණකි. 1957 අගෝස්තු මස 18 දාතමින් යුත් එම ලිපියේ මෙසේ සඳහන්ව තිබිණ.. ‘මහතාණෙනි, 1957-08-31 දින රදැල්ලේ පැවැත්වීමට නියමිත ලංකා-ඔස්ටේ‍්‍රලියා ‘කෝල්ට්ස්’ කණ්ඩායම අතර රගර් තරගයේ දී ලංකා කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කිරීම සදහා ඔබව තෝරාගත් බව සතුටින් දැනුම් දෙමි. මෙම තරගයට සහභාගිවීම සඳහා ඔබට හැකියාවක් ඇත්දැයි කරුණාකර හැරෙන තැපෑලෙන් දන්වා එවන්න. තරග ආයිත්තම් වූ ජර්සිය සහ මේස් කුට්ටම මවිසින් සපයනු ලබන අතර තරගය සඳහා සුදු කොට කලිසමක් ඔබ විසින් රැුගෙන ආ යුතුය. එම ජර්සිය සහ මේස් කුට්ටම තරගාවසානයේදී ආපසු භාරදීම ඔබගේ යුතුකමකි. ‘ෆුල් බෑක්’ ස්ථානයේ ක‍්‍රීඩා කරන ඔබගේ ජර්සි අංකය 1ය. විශේෂ රථ ගාලට ඇතුළුවීම සදහා ඔබට අවසර ලැබෙන ‘ඒ’ කාණ්ඩයේ රිය අවසරපතක් මේ සමඟ එවා ඇත. මීට, ගරු ලේකම්.’ අතිශය තියුණු තරගයකින් පසු ලකුණු 14-9 ලෙස සංචාරක පිල ජය ලැබීය. එහෙත් කාගේත් ප‍්‍රශංසාවට – ඇගැයීමට ලක් වූයේ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ක‍්‍රීඩකයාය. ‘ද සිලෝන් ෆෝට්නයිට්ලි රිවිව්’ පුවත්පත ගතවූ වසර පනහක කාලය තුළ සමස්ත ලංකා රග්බි කණ්ඩායම වෙනුවෙන් අසාමාන්‍ය ගණයේ විශිෂ්ට දස්කම් දැක්වූ ක‍්‍රීඩක අතළොස්සෙන් කෙනෙකු හැටියට ඔහු හඳුන්වා දුනි.


ඊට පසු මාසයේදී, එනම් 1957 සැප්තැම්බර් මාසයේ දී සමස්ත ඉන්දියානු ( ඕල් ඉන්ඩියා* රග්බි පාපන්දු තරගාවලිය මදුරාසියේදී පැවැත්විණ. වාර්ෂික ක‍්‍රිකට් පිටියේ පැවැත්වෙන ගෝපාලන් ක‍්‍රිකට් තරගය වාගේම මෙම වාර්ෂික ‘ ඕල් ඉන්ඩියා’ රගර් තරගාවලියද එකල මෙරට ක‍්‍රීඩා කැලැන්ඩරයේ මුල් තැනක් ගත්තකි. මදුරාසිය බලා යන සමස්ත ලංකා රග්බි කණ්ඩායමට ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ද ඇතුළත් විණ. ගමනාරම්භය ඔන්න මෙන්න කියා තිබියදී, ලංකා කණ්ඩායමට දකුණු අප‍්‍රිකානුවකු ඇතුළත් වීම ගැන ඉන්දීය බලධාරීන් විසින් ස්වකීය විරෝධය පළකරන ලදි. ඒ දකුණු අප‍්‍රිකාවේ පැවති වර්ණභේද ප‍්‍රතිපත්තිය බොහෝ රටවල් විසින් ප‍්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබූ කාලයයි. මේ හේතුවෙන් මදුරාසි සංචාරය ගැන අවසාන මොහොත දක්වාම පැවතියේ අඩමාන තත්වයකි.


මම මේ අවස්ථාව ගැන ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ගෙන් විමසීමි. ‘විරෝධතාවට මුල්වූ කාරණා ගැන වැඩි විස්තර මමවත් හරියට දැනගෙන සිටියේ නෑ. හැබැයි මා විශ්වාස කරනවා, නොයෙල් ගේ‍්‍රෂන් කියන අර අපූරු මහත්මයාත් රග්බි සංගමයේ සභාපති මහත්මයාත් මේ ප‍්‍රශ්නය ගැන මා වෙනුවෙන් අග‍්‍රාණ්ඩුකාර සර් ඔලිවර් ගුණතිලක සම`ග කතා කළ විත්තිය. මේ සංචාරය මට ලබා දෙන්න කියා ඔවුන් පිංසෙණ්ඩු වෙලා තියෙනවා. එතකොට එතුමා මේ ප‍්‍රශ්නයට මැදිහත් වෙනවා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් හැටියට මට මදුරාසියට යන්න අවස්ථාව ලැබුණා, කොන්දේසි දෙකකට යටත්ව. එකක් මගේ මේ සංචාරය රගර් ක‍්‍රීඩාව සඳහා පමණයි. අනෙක යහපත් හැසිරීම.’


ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් සහ මා අතර දීර්ඝ කාලයක් පුරා විiුත් තැපෑල හරහා කෙරුණු ලියුම් ගනුදෙනුවෙන් උකහාගත් කරුණු අළලා මවිසින් දීර්ඝ ලිපියක් ලියන ලදි. එය පෙර කී ‘ස්පෝට්ස් නොස්ටැල්ජියා’ කොලමේ සති තුනක් තුළ තීරු ලිපි තුනක් හැටියට පළවිණ. පසුව එම ලිපි තුන මවිසින් රචිත ‘බැටිං ඔන් අ මැටිං විකට්’ නමැති ක‍්‍රිකට් කෘතියටද ඇතුළු කළෙමි. මේ ගැන අනේක වතාවක් ස්තුති කරමින් ඔහු මවෙත යොමු කළ ලිපි ගණනාවකි.


ලංකාවෙන් නික්ම ගිය පසු වුවද ලංකාව ගැනත්, ලංකාවේ ක‍්‍රීඩා ක්‍ෂෙත‍්‍රය ගැනත් ඔහු තුළ වූ උනන්දුව එලෙසම පැවතිණ. ‘1996 ශ‍්‍රී ලංකාව ලෝක කුසලාන ක‍්‍රිකට් ශුරතාව දිනාගත් අවස්ථාවේ මම මොන තරම් සන්තෝස වුණාද.. ආඩම්බර වුණාද කියන එක වචනවලින් කියන්නට බැරි තරම්. කෙටි කාලයක් ඇතුළත ශ‍්‍රී ලංකා ක‍්‍රීඩකයන් වෘත්තීයමය පෙළගැස්මකට අවතීර්ණ වුණු ආකාරය හරිම පුදුමයි. ගතවුණු වසර පනහක පමණ කාලය තුළ එක වතාවක්වත් නැවත ශ‍්‍රී ලංකාවට යෑමට නොහැකිවීම ගැන මා තුළ ඇත්තේ දැඩි කනස්සල්ලක්. ඒ ගැන හිතනකොටත් මට දුකයි. ඒ වුණාට කාටද කියන්න පුළුවන්, ඉදිරියේදී ඒ අවස්ථාව නොලැබේවිය කියා. එහෙම වුණොත් අපට මුණගැහෙන්නට අවස්ථාව ලැබෙනවා.’ යි ඔහු තවත් විටෙක ලියා එවීය.
2016 නත්තල වෙනුවෙන් ඔහුගෙන් මට සුබපැතුම් පතක් ලැබිණ. ඒ දිනවල ශ‍්‍රී ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම දකුණු අප‍්‍රිකා සංචාරයක නිරතව සිටියෙන් එය නිමිත්ත කර ඔහු ගැන තවත් දීර්ඝ ලිපියක් ලිවීමි. ‘ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්, ලංකා ක‍්‍රිකට් හා රග්බි පිටියේ දකුණු අප‍්‍රිකානු දේදුන්න’ යන අරුතැති හෙඩිමක් රැුගත් එම ලිපිය 2017 ජනවාරි 8 ‘සන්ඬේ ටයිම්ස්’ පුවත්පතේ පළවිය. එය කියවා ඔහු මට එවූ ලිපිය ඔහුගෙන් ලද අවසාන වචන කිහිපය වෙතැ’යි කිසිවිටෙක නොසිතුවෙමි.


ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් 2017 සැප්තැම්බර් මස 30 දින ජීවිතයෙන් සදහටම සමුගෙන තිබිණ. ඒ බව දන්වා ඔහුගේ බිරිඳ මේරියන් අරෙන්හෝල්ඞ් විසින් එවන ලද විiුත් තැපැල් පණිවුඩයේ සඳහන් ආකාරයට ඔහු මියගොස් ඇත්තේ කේප්ටවුන්හි වෙරළාසන්න මියුසෙන්බර්ග් නගරයේ කඳුවැටියක් මත පිහිටි ඔහුගේ නිවසේදීය. ඔහු අධ්‍යාපනය හැදෑරූ බිෂොප්ස් කොලීජියේදී අවමංගල්‍ය මෙහෙය පවත්වා ඇත. සමස්ත ලංකා පිලට ක‍්‍රීඩා කළ අවස්ථාවේ ඔහු පැළැඳි හිස් වැසුමද ඔහුට ගෞරව පිණිස දේහය අසළ තබා තිබූ බව ඕ තොමෝ වැඩිදුරටත් දන්වා සිටියාය.


අවමංගල්‍ය උත්සවයේ තවත් විස්තර දන්වා එවමින් ඊට පසු අවස්ථාවක ඇය මෙසේද සඳහන් කළාය. ‘වසර 54ක් වූ අපේ විවාහ ජීවිත කාලය තුළ ශ‍්‍රී ලංකාවට යෑමට නොහැකි වීම ගැන ඇත්තටම අපි දුක්වුණා. ජෝන් නිතර ඒ ගැන කතාකළා. ඔහු සමග ලංකාවේ රග්බි ක‍්‍රීඩා කළ යාළුවෙකුයි එයාගේ නෝනායි නවසිය හැත්තෑවේ විතර ජොහැන්නස්බර්ග් නුවර උන්නා. අවශ්‍ය පදමට කුළුබඩු දමා ‘ලංකා වෑංජන සහ සම්බෝල’ සාදන ක‍්‍රමය මම ඔවුන්ගෙන් ඉගෙන ගත්තා. අපේ යහළුවන් සමඟ පැවැත්වූ ඉරිදා දහවල් සාදවලදී මගේ මේ ‘ලංකා වෑංජන’ හැමෝගේම කතාබහට ලක්වුණා. ජෝන් මේ ගැන මොන තරම් සන්තෝස වුණාද..?’


තම ස්වාමි පුරුෂයා ගැන ලියැවුණු මෙම ලිපියේ පිටපතක් එහි ඉංග‍්‍රීසි පරිවර්තනයත් සමග දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිටින මේරියන් අරෙන්හෝල්ඞ් මහත්මියට යැවිය යුතු යයි මම සිතාගතිමි.x

x නීල් විජේරත්න

නිව් ගිනියා අගමැති ගෙදර

0

සති ගණනක දේශපාලන කලබැගෑනියකින් පසුව පපුවා නිව් ගිනියාහි අගමැති පීටර් ඕ’නීල් පසුගිය මැයි 30 වැනිදා එරට අගමැති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූයේය.


එරට පාර්ලිමේන්තුවේ 101ට 8 ලෙස වැඩි ඡුන්දයකින් නව අගමැතිවරයා ලෙස තෝරා පත්කර ගත්තේ, අගමැති ඕ’නීල් සහ ඔහුගේ ආණ්ඩුව තදින් විවේචනය කරමින් මුදල් අගමැතිකමෙන් පසුගියදා ඉල්ලා අස්වූ තාරි පෝරි ජේම්ස් මරාපේය.


එම පාර්ලිමේන්තුවේ කතානායක ජොබ් පොමැට් විසින් නව අගමැතිවරයා ලෙස මරාපේ මැයි 30වැනි දින ප‍්‍රකාශයට පත්කරනු ලැබීය. මරාපේ වටකරගත් මන්ත‍්‍රීවරු පොරකමින් ඔහුට සුබපැතුම් ප‍්‍රකාශ කළෝය. මරාපේ එරට අටවැනි අගමැතිවරයාය. එහිදී අදහස් දැක්වූ ජේම්ස් මරාපේ නව ආණ්ඩුව ¥ෂණයෙන් තොරව විනිවිදබවෙන් යුක්තව රට නිවැරදි දිසාවට ගෙනයන බවට ශපථ කලේය.


පපුවා නිව්ගිනියා විශ්වවිද්‍යාලයෙන් 1993දී ශාස්ත‍්‍රපති උපාධිය දිනාගත් මරාපේ 2000දී පරිසර විද්‍යාව පිළිබඳ ආචාර්ය උපාධිය එම විශ්වවිද්‍යාලයෙන්ම ලබාගත්තේය.


ඕ’නීල් ප‍්‍රථමයෙන් ප‍්‍රකාශ කළේ, තමා අගමැති තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වී ඒ සඳහා රටේ ගෞරවනීය නායකයකු වූද, හිටපු අගමැතිවරයකු වූද, ශ‍්‍රීමත් ජුලියස් චෑන් පත්කරන බවය. ඕ’නීල්ගේ යටි අරමුණ තමාගේ අතේ නැටවෙන රූකඩ ආණ්ඩුවක් බිහිකිරීම බව ඉවෙන් තේරුම් ලත් ජුලියස් චෑන්, නව අගමැතිවරයකු පත්කිරීමට ඕ’නීල්ට නීත්‍යනුකූල බලයක් නැතැ’යි පවසමින් එම ඉල්ලීම ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කළේය.


2011දී බලයට පත් ඕ’නීල්ට එරෙහිව ¥ෂණ චෝදනා පදනම් කරගනිමින් විශ්වාස භංග යෝජනාවක් එරට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට විපක්‍ෂය සූදානම් වීම ඔහුගේ ඉල්ලා අස්වීමට ආසන්නතම හේතුව බව පෙනේ. ඕ’නීල් ඕස්ටේ‍්‍රලියානු පුරවැසිභාවය ලබාගෙන තිබීමද තවත් එක් ප‍්‍රබල චෝදනාවකි.


ජෙම්ස් මරාපෙ මුදල් ඇමතිකමෙන් ඉල්ලා අස්වීමට තවත් එක් ප‍්‍රබල හේතුවක් වූයේ එරට ස්වාභාවික ගෑස් නිෂ්පාදන වැඩපිළිවෙළක් පිළිබඳව අත්සන් කිරීමට සූදානම් කර තිබූ ගිවිසුමක්ය.


ප‍්‍රධාන පෙළේ ප‍්‍රංශ තෙල් සමාගමක් වූ ‘ටෝටාල්’ සමාගම සහ ඇමරිකාවේ ප‍්‍රමුඛ පෙළේ තෙල් සමාගමක් වූ ‘එක්ස්ඔන් මොබයිල්’ සමාගම සමග ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන ගණනක් වටිනා ගිවිසුමක් ඇතිකර ගැනීමට එරෙහිව පැනනැගුණු ජනතා විරෝධතා මධ්‍යයේ තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වීම හැරුණු විට වෙනත් විකල්පයක් ඕ’නීීල්ට නොවීය.
එම ස්වාභාවික ගෑස් නිෂ්පාදනය පිළිබඳ යෝජිත ගිවිසුම අනුව, එරට ගෑස් නිෂ්පාදනය හා අපනයනය දෙගුණයක් වීමට නියමිතව තිබුණි. එහෙත් ඉන් ලැබෙන ප‍්‍රතිලාභ රටේ පොදු ජනයාට ලැබේදැයි කුහුලක් හා මැසිවිල්ලක් ජනතාව අතර විය.


ඕ’නීල්ට එරෙහි තවත් දැඩි විරෝධතාවක් වූයේ 2013දී ඕස්ටේ‍්‍රලියාව සමග අත්සන් කරන ලද බෝට්ටුවලින් පැමිණෙන සරණාගතයන් පැපුවා නිව් ගිනියාවට අයත් මේනුස් ¥පතේ රැුඳවීම සඳහා වූ එකඟතා ගිවිසුමයි. ඕස්ටේ‍්‍රලියාවට බෝට්ටුවලින් පැමිණෙන ශ‍්‍රී ලාංකිකයන්ද රඳවා තැබෙන්නේ මෙම මේනුස් ¥පතේය.


පැපුවා නිව්ගිනියාවට භූමිකම්පා, සක‍්‍රිය ගිනිකඳුවලින් අඩුවක් නැත. එමෙන්ම ඉතා උස් සාගර ජලගැලීම්ද නිරන්තරයෙන් ඇතිවේ.


පැපුවා ¥පත ලොව විශාලතම ¥පත් අතරින් දෙවැන්නය. මෙම දිවයිනෙන් බටහිර භාගය ඉන්දුනීසියාවේ පාලනය යටතේය. එහි නැගෙනහිර කොටසය, පැපුවා නිව් ගිනියා ලෙස සැලකෙන්නේ. මෙම ¥පත්වලට මානවයා සංක‍්‍රමණය වූයේ ක‍්‍රිපූ 60,000ටත් ප‍්‍රථමය. ඕස්ටේ‍්‍රලියාවට මානවයා සංක‍්‍රමණය වූයේත් මෙහි සිටය. දිවයිනේ සිටින සමහර ගෝත‍්‍රිකයන් මිනී මස් කන්නේයැයි පැවසේ.
මෙරටට මුලින්ම පැමිණි යුරෝපියානු ජාතිකයා වූයේ පෘතුගීසි ජාතික ජෝග් ද මෙනසස් ය. ඒ 1526දීය. ඔහු මෙම දිවයින ‘ඉල්හස් දෝස් පපුවාස්’ ලෙස නම් කෙළේය. එහි තේරුම වූයේ බොකුටු හිසකේ ඇති මිනිසුන්ගේ රට යන්නය. 1546දී එරටට පැමිණි ස්පාඤ්ඤ ජාතික දේශ ගවේෂක ඒටින් ඩි රෙනෙසේ විසින් නිව් ගිනියා ලෙස නැවත නම් කරන ලද්දේය. එසේ කළේ මෙහි පාරම්පරික ජනයා අප‍්‍රිකාවේ ගිනියා රටේ මිනිසුන්ගේ පෙනුම හා සමාන වූ නිසාය.


1884දී බි‍්‍රතාන්‍යයන් දිවයිනේ ගිනිකොණ දිග කොටස් අල්ලාගත් අතර, උතුරු කොටස ජර්මානුවන් විසින් අල්ලා ගන්නා ලදි. 1906දී බි‍්‍රතාන්‍යය පාලනය කළ කොටස ඕස්ටේ‍්‍රලියාවට ඈඳන ලද්දේය.


පුළුල් ජනතාවට සහභාගි විය හැකි පළමු මැතිවරණය පවත්වන ලද්දේ 1961දීය. 1975දී ඕස්ටේ‍්‍රලියාවෙන් පූර්ණ නිදහස ලබාගත් පැපුවා නිව් ගිනියාවේ ප‍්‍රථම අග‍්‍රාමාත්‍යවරයා වූයේ ශ‍්‍රීමත් මයිකල් සොමාරේය. රත්රං, තඹ හා ඛනිජ තෙල් ආදි සම්පත්වලින් පොහොසත් මෙරට අභ්‍යන්තර භූමියට සමාජීය ප‍්‍රශ්නවලින් අඩුවක් නැත්තේය.


ජනගහනය මිලියන හතහමාරකි. ජනතාවගෙන් සියයට අසූවකට වඩා ජීවත් වන්නේ ඇත පිටිසර ග‍්‍රාමීය පෙදෙස්වලය. කඳුකර ප‍්‍රදේශවල අපමණ ගෝත‍්‍රික කොටස් ජීවත්වන්නේය. බොහෝ විට එම ගෝත‍්‍රිකයන් අතර අන්‍යොන්‍ය සම්බන්ධතාද නැත්තේය. භාෂා 700කට වැඩි ප‍්‍රමාණයක් භාවිත වෙයි. කෝපි, තෙල්, කොකෝවා, කොප්පරා, තේ, රබර්, සීනි, දැව හා ධීවර නිෂ්පාදන ප‍්‍රධාන ආනයන ද්‍රව්‍යයන්ය. 2017දී එරට නිර්යාත ආදායම ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 8.522කි. ඒක පුද්ගල ආදායම අමෙරිකානු ඩොලර් 2830කි. දළ දේශීය නිෂ්පාදන වර්ධන වේගය සියයට 1.1කි. විරැුකියාව සියයට 6.2කි. රැුකියා ඇතත් රැුකියා සඳහා ග‍්‍රහණය කරගත නොහැක්කේ පුහුණු ශ‍්‍රමය නොමැති නිසාය. පුහුණු හා තාක්‍ෂණික දැනුම ඇති ශ‍්‍රම බලකායක් බිහිකිරීම සඳහා පැහැදිලි වැඩපිළිවෙළක් ඇති බවද පෙනෙන්ට නැත.


ජේම්ස් මරාපේගේ නව ආණ්ඩුව යටතේද ආණ්ඩුවේ ප‍්‍රතිපත්තිවල පැහැදිලි වෙනසක් අපේක්‍ෂා නොකෙරේ. බලශක්ති නිෂ්පාදන ප‍්‍රතිපත්ති හා ඕස්ටේ‍්‍රලියාව සමග ඇති දේශපාලන හා ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්ති පිළිබඳ වෙනස්කම් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බවට ඉඟි නම් මතුවී ඇත.x

x සී.ඒ. ජගත් චන්ද්‍ර

පැකර්ගෙන් සුරුට්ටු බී විඳවන නෙතනියාහු

0

පසුගිය අපේ‍්‍රල් මස පැවති ඊශ‍්‍රායල මහා මැතිවරණයෙන් පසුව පාර්ලිමේන්තු වැඩි ඡුන්දයක් සහිතව සභාග රජයක් පිහිටුවීමට අසමත් වූයෙන් නැවතත් ඡුන්දයකට යෑමට නෙතනියාහුට සිදුවී ඇත. නෙසෙට් නම් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවීම සඳහා පැවත ඡුන්දයේදී 74ට 75ක් සේ යෝජනාව සම්මත විය. එරට පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත‍්‍රී ආසන 120කි.


ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට නම් ආසන 60ට වැඩි ප‍්‍රමාණයක කැමැත්ත අවශ්‍ය වේ. බෙන්ජමින් නෙතනියාහු (ඔහුගේ මිත‍්‍ර නාමය බිබී වේ.ගේ දක්‍ෂිණාංශික ලිකුඞ් පක්‍ෂයට දිනාගත හැකිවූයේ ආසන 35ක් පමණි. අනෙකුත් දක්‍ෂිණාංශික පක්‍ෂ සමග සභාග ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට එරට ජනාධිපතිවරයා ආරාධනා කර තිබුණද ඔහුට එකතු කර ගත හැකි වූයේ ආසන 60ක් පමණ හිමි පක්‍ෂ පමණකි. හිටපු ආරක්‍ෂක ඇමති අවිදෝර් ලීබමන්ගේ ඊශ‍්‍රායල් බීටෙනි පක්‍ෂය දක්‍ෂිණාංශික පක්‍ෂයක් වුවද, බිබීගේ සභාගයට මූලධර්මවාදී පක්‍ෂ එකතුකර ගැනීමේදී දැමිය යුතු කොන්දේසි පිළිබඳව එකඟතාවකට පැමිණීමට නොහැකිවූ බැවින් ඔහුගේ පක්‍ෂය නෙතනියාහුට අහිමි විය. බිටෙනි පක්‍ෂයට ආසන 5ක් හිමිව තිබිණ. අපේ‍්‍රල් මහ මැතිවරණයෙන් පසුව අගමැති ලෙස 5 වැනි වතාවට දිවුරුම් දුන් 69 හැවිරිදි බෙන්ජමින් නෙතනියාහුට එම තනතුරේ රැුඳී සිටීමට හැකිවුණේ සති 6ක කාලයක් පමණි. ලබන ජුලි මාසය තෙක් තනතුරේ රැුඳී සිටීමට වාසනාව තිබුණේ නම් ඊශ‍්‍රායල රාජ්‍යය පිහිටුවීමෙන් පසු දීර්ඝතම පාලනය කළ තැනැත්තා හැටියට ඔහු ඉතිහාසයට එක් වන්නේය. ඊශ‍්‍රායල ඉතිහාසයේ කෙදිනකවත් කිසිම පක්‍ෂයක් ආසන 60කට වඩා ලබාගෙන නැත. එබැවින් දක්‍ෂිණාංශික වේවා, වාමාංශික වේවා, තිබුණු සෑම ආණ්ඩුවක්ම සභාග ආණ්ඩු විය. ඇමති තනතුරු ඇතුළු ආකර්ෂණීය තත්ත්වයන් දීමට පොරොන්දු වෙමින් විපක්‍ෂයේ මන්ත‍්‍රී කණ්ඩායම්වලට ආරාධනා කළද නව ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීම සඳහා ආධාර කිරීමට ඉදිරිපත් වුණේ නැත.

ජනාධිපතිවරයාට වෙනත් නායකයකුට ආරාධනා කිරීමට ඇති ඉඩකඩ අහුරමින් නව මැතිවරණයක් සැප්තැම්බර් 17 දින පැවැත්වීමට ප‍්‍රකාශ කරන ලදි. ඊශ‍්‍රායල මැතිවරණ ක‍්‍රමය අනුව ඡුන්දය දෙනු ලබන්නේ පක්‍ෂයට මිස අපේක්‍ෂකයන්ට නොවේ. ලැබෙන ඡුන්ද ප‍්‍රමාණය අනුව සමානුපාතිකව පක්‍ෂ අතරේ ආසන බෙදී යන අතර ඒ සඳහා සුදුසුකම් ලැබීමේ කඩුල්ල පැනීමට සියයට 3.5ක ඡුන්ද ගත යුතුය. මැතිවරණයට කලින් නෙතනියාහුට එරෙහිව ¥ෂණ හා වංචා පිළිබඳ චෝදනා එරට නීතිපතිවරයා විසින් ගොනුකරනු ලැබ තිබුණනි. එම චෝදනා අංක 1000, 2000 සහ 4000 යනුවෙන් නම්කර තිබුණි. අංක 1000න් පැවසෙන්නේ නීතියට පිටුපෑම හා වංචා පිළිබඳ චෝදනායි. ඊශ‍්‍රායල් ජාතික හොලිවුඞ් සිනමා නිෂ්පාදකවරයකු වන ප‍්‍රකෝටිපති ආනොන් මිල්චන් සහ ප‍්‍රකෝටිපති ඕස්ටේ‍්‍රලියානුවකු වන ජේම්ස් පැකර් සමග ව්‍යාපාරික සහයෝගිතාව පවත්වාගෙන යමින් විශාල වාසි ලබාගත් බවයි.

ඔවුන්ගෙන් නිතර ලබාගත් තෑගි අතර, ඉතා වටිනා සුරුට්ටු, මිල අධික ෂැම්පේන් ආදිය වේ. එම තෑගි බෑගයක් අමෙරිකානු ඩොලර් 2,64,000ක් පමණ වෙතැයි කියවේ. අංක 2000 චෝදනාවෙන් පැවසෙන්නේ ‘යෙඩියොත් ආරොනොත් මීඩියා ගෲප්’ නම් ජනමාධ්‍ය ජාලය විසින් නෙතනියාහුගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයට සාධනීය ප‍්‍රචාරයක් ලබාදීමත් ඒ වෙනුවෙන් ‘ඊශ‍්‍රාෙයෙල් හායොම්’ මාධ්‍ය ආයතනයට අවාසි ඇතිවන සේ පනතක් සම්මත කිරීමට සහයෝගය ලබාදීමට කටයතු කරමින් යෙඩියොත් ආරොනොත් හිමිකරු ආර්මන් මෝසස්ට ¥ෂිත හා නීත්‍යනුකුල බවෙන් තොරව වාසි ලබාදීමත්ය. අංක 4000 චෝදනාව වන්නේ ‘බිසෙක්’ නමැති එරට විශාලතම ටෙලිකොමියුනිකේෂන් සමාගමේ මෙහෙයුම් අධ්‍යක්‍ෂ සොල් එලොවිච්ට සහාය දීමෙන් අල්ලස් ලබාගැනීම හා විශ්වාස භංග කිරීම පිළිබඳ චෝදනාය. මේ චෝදනාවලට තමන් නිර්දෝෂීයැයි නෙතනියාහු ප‍්‍රකාශ කළත් ඉදිරි නඩුවලදී ඇත්ත නැත්ත හෙළිවනු ඇත.

1996දී ප‍්‍රථම වරට අගමැති තනතුරට පත්වන නෙතනියාහු එතෙක් පත්වු ළාබාලම අගමැතිවරයාය. ඔහු අත්දැකීම් විරල පුද්ගලයකු හැටියට එවක විවේචනයට ලක්විය. 1968දී බෙරුට් ගුවන් තොටුපොළට, කොමාන්ඩෝ බලකායේ කැප්ටන්වරයකු ලෙස පහරදීම මෙහෙයවීම ඔහුගේ හමුදා ජීවිතයේ වැදගත් අවස්ථාවක් විය. 1973 මැද පෙරදිග යුද්ධයටද ඔහු සහභාගි විය. 1976දී උගන්ඩාවේ එන්ටැබේහිදී පැහැරගන්නා ලද ගුවන් යානයේ ප‍්‍රාණ ඇපකරුවන් බේරාගැනීමේ සටනේදී බිබීගේ සොහොයුරු ජොනතන් මියගියේය. ඔහු අදත් එරට වීරයකු සේ සැලකේ. 1982දී සොයුරු ජොනතන්ගේ නමින් ත‍්‍රස්ත විරෝධී අධ්‍යයන ආයතනයක් ආරම්භ කරන ලදි.

2015දී බරක් ඔබාමා ඉරානයේ න්‍යෂ්ටික අවි පිළිබඳව අත්සන් කරන ලද ගිවිසුම ඉතා තදින් විවේචනය කිරීමට නෙතනියාහු පසුබට වුණේ නැත. ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප්ගේ ජයග‍්‍රහණයත් සමග ඊශ‍්‍රායල-අමෙරිකා සම්බන්ධතා නැවතත් ශක්තිමත් විය. ඉරානයට න්‍යෂ්ටික අවි නිෂ්පාදනය දියුණු කරගැනීමට ඉඩ හැරීම ගැන නෙතනියාහු නිරන්තරයෙන්ම විරුද්ධ විය. එමෙන්ම ජාත්‍යන්තරයට අනතුරු ඇඟවූයේය. ජනාධිපති ට‍්‍රම්ප්, 2015දී බරක් ඔබාමා ඉරානය සමග අත්සන කළ ගිවිසුම අවලංගු කළේය. මුළු අරාබි ලෝකයම කුපිත කරමින් ඊශ‍්‍රායලයේ අගනුවර ජෙරුසලම සේ පිළිගත්තේය. 1965 ඊශ‍්‍රායල් අරාබි යුද්ධයේදී ජෙරුසලමේ නැගෙනහිර කොටස ඊශ‍්‍රායලය අල්ලාගත්තේය. පලස්තීනුවන්ගේ අගනුවර වූ ජෙරුසලමෙන් ඊශ‍්‍රායලය ඉවත්කර ගැනීම සඳහා පලස්තීනුවෝ් දිගින් දිගටම උද්ඝෝෂණය කරති. ට‍්‍රම්ප් බලයට පත්වී වසරකින්, 1967 යුද්ධයේදී ඊශ‍්‍රායලය අල්ලාගත් සිරියානු ගෝලාන් කඳුකරයේ අයිතිය ඊශ‍්‍රායලයට බව පිළිගත්තේය. හැමදාමත් ආමෙරිකාව ඊශ‍්‍රායලය රැුකගැනීමට ඉදිරියට පැමිණයේය. අමෙරිකාවේ මූූල්‍ය වාණිජ හා ආර්ථික මර්මස්ථාන ග‍්‍රහණය කරගෙන සිටින්නේ යුදෙව්වන්ය. එබැවින් අමෙරිකාවේ බලයට එන හැම නායකයකුටම යුදෙව්වන්ගේ බලපෑමෙන් ඈත් වී සිටිය නොහැක. අනෙක් අතට රුසියාව (පැරණි සෝවියට් දේශය මැද පෙරදිග මෙහෙයවීමේ නාස් ලණුව අල්ලා ගැනීමට හැම විටම අපේක්‍ෂාවෙන් සිටින විට මැද පෙරදිග තම බලය ප‍්‍රසාරණය කර ගැනීම සඳහා අමෙරිකාව ඊශ‍්‍රායලය ග‍්‍රහණයේ තබාගනී.x

x සී.ඒ. ජගත් චන්ද්‍ර

ඔබට වඩා විශාල යෝධයෙක් නැත

0

සාහිත්‍යය සඳහා පිරිනැමෙන නොබෙල් ත්‍යාගය 2016 වසරේදී බොබ් ඩිලන් නම් ගායකයාට ලබා දීම තතු නොදත් ඇතැමෙකුට පුදුමයක් විය. බොබ් ඩිලන් යනු දශක හයක් තිස්සේ ඇමරිකානු සංගීත ක්ෂේත‍්‍රය සහ සමාජ වටපිටාව තුළ ප‍්‍රබල භූමිකාවක් නිරූපණය කළ කලාකරුවෙකි. ‘සංගීත ශිල්පියෙකුහට නොබෙල් සාහිත්‍ය සම්මානය හිමිවූයේ කෙසේ ද?’ යන පටු ප‍්‍රශ්නයට පිළිතුර ඇත්තේ ඩිලන් තමන්ගේ ගීත සමුදාය තුළින් ලෝකයට මුදා හළ නව අදහස් සම්භාරය තුළ ය. ඔහු හුදු ගායකයෙකු නොවූ අතර විශේෂයෙන් ම කාව්‍යක්කාර ගීත රචකයෙක් ද, පවත්නා සමාජ දේශපාලන තත්ත්වයන් සිය නිර්මාණ මගින් සසළ කරන්නෙකු මෙන් ම ප‍්‍රතිසංස්කෘතික (ජදමබඑැරජමකඑමර්ක* ආකල්ප නිපදවූවෙක් ද විය. ඔහුගේ ප‍්‍රධාන විෂය ‘ගීත සාහිත්‍යය’ ලෙස සැලකිය හැකි අතර ඔහු සංගීතය භාවිත කරනුයේ එකී සාහිත්‍යය සන්නිවේදනය කිරීමේ වාහකයක් වශයෙනි.


ඩිලන්ගේ ගීත රචනා සහ කියුම් කෙරුම්වල නව්‍යතාවක් සහ නිර්මාණශීලීත්වයක් වරදින්නේ නැත. ඔහුගේ අදහස් නිතර ම පාහේ කාව්‍යාත්මක ය. ඒවා ඔස්සේ ඔහු මනුෂ්‍ය ප‍්‍රජාව වෙත කළ සහ කරමින් සිටින බලපෑම ද විශාල ය. ”ටයිම්” සඟරාව නම් කළ පසු ගිය සියවසේ ලෝකයේ වඩාත් ම වැදගත් පුද්ගලයන් සිය දෙනා අතරට ඔහුගේ නම ඇතුළත් වන්නේ එබැවිනි. ඩිලන්ගේ ප‍්‍රකට අදහස් කිහිපයකින් පමණක් වුව ද ඔහු හඳුනා ගත හැකි වනු ඇත.


”ඔබට වටහා ගත නොහැකි දේවල් විවේචනය නොකරන්න”
”සමහරෙක් වැස්ස විඳගනිති. අනෙක් අය තෙමෙනවා පමණි”
”කිසිවෙකු නිදහස් නැත. කුරුල්ලන් පවා අහසට තබා බැඳ දමනු ලැබ තිබේ”
”ලෝකයේ ඇති සියලූ ම සත්‍යයන් එකතු වීමෙන් හැදෙන්නේ එක ම ලොකු බොරුවකි”


”සෑම සුන්දර දෙයක් පිටුපස ම කුමක් හෝ වේදනාවක් ඇත.”


නවසිය හැටේ දශකයේ දී හාමෝනිකාවක් සවි කළ ගිටාරයක් අත දරා, නුහුරු තියුණු හඬකින් ඇමරිකානු ජන ගී කැටගරියේ ගීත ගැයූ ගැටවරයා දක්ෂයෙකු බව බොහෝ දෙනා පිළිගත්හ. එහෙත් ඔහුගේ අමුතු හඬ සහ සම්ප‍්‍රදාය විරෝධී ඇවතුම් පැවතුම් මුලදී පොදු සමාජයේ ප‍්‍රසාදයට හේතු වූයේ නැත. එහෙත් තම ස්වභාවය කිසි කලෙක වෙනස් නොකළ ඩිලන් භාවිත සංගීත ක‍්‍රම ශානර සහ ශෛලීන් පමණක් නිරතුරුව වෙනස් කරමින් සිය සංගීත චාරිකාවෙහි නිරත විය. අතීතයේදී පවා ඔහු ගායනා කළේ නූතන ගීතයකි. ජනප‍්‍රියත්වයේ හිනිපෙත ද ඉක්මවා ජාත්‍යන්තර අහසේ පාවෙන ඊකදඅසබට සබ එයැ උසබා වැනි ගීතයක් හමුවන්නේ ඔහුගේ ප‍්‍රථම ගීත රචනා ගොනුව ඇතුළත් වූ ත්‍රුැඅයැැකසබට ඊදඉ ෘහක්බ ගීත එකතුවෙනි.

කොපමණ මාවත් ගණනක කෙනෙකු ඇවිද තිබිය යුතු ද මිනිසෙකු යැයි ඔහුහට අමතන්න කලින් කොපමණ සාගර ගණනක තාරාවිය පීනන්නද සුදු වැලි අස්සේ ඇය සැතපෙන්නෙ කලින් කොපමණ නම් ගෝල උණ්ඩ මිදී පියා සැරිය යුතුද ඒවා සදහට තහනම් වෙන්න කලින් පිළිතුර මගෙ යාළුවේ, හමා යාවී සුළෙඟ්
හමා යාවි පිළිතුර සුළෙඟ්


1941 වසරේදී උපත ලද රොබට් ඇලන් සිමර්මන්, පාසල් දිවියෙන් සංගීත සිහිනයට යන්නේ ”බොබ් ඩිලන්” යන දිදුලන නමින් පෙනී සිටිමිනි. නිරතුරුව ගීත ලියමින්, ජන සංගීතයේ සිට බ්ලූස්, රොක්, ගොස්පල්, කන්ටි‍්‍ර සහ පොප් යනාදි විවිධ සංගීත ශානරයන් යටතේ ඒවා ගායනා කළ ඔහු පසුව ප‍්‍රකට චිත‍්‍ර ශිල්පියෙකු බවට ද පත් විය. 2008 දී ඔහුට පුලිට්සර් සම්මානය පිරිනැමුණේ ”අසාමාන්‍ය කාව්‍ය ශක්තියකින් නිමැවූ ගීතමය ගැළපුම් මගින් ජනප‍්‍රිය සංගීතයට සහ ඇමරිකානු සංස්කෘතියට ඉදිරිගාමී බලපෑමක් කිරීම” වෙනුවෙනි. දේශපාලනික මනසක් සහිත ගායකයෙකු වූ ඩිලන්ගේ දහස් ගණනක් වන ගීත රචනා අතරින් ඵ්ිඑැරි දෙ අ්රල ධංදෙරා එදඅබල ් ය්රා ර්සබ’ි ්-ටදබබ් ේකකල ඔයැ එසපැි එයැහ ්රු ්-ජය්බටසබටල ඵ්ටටසැ’ි සෙරපල ක්‍යසපැි රෙැැාදපල ්‍යමරරසජ්බැ යනාදි විරෝධාකල්ප ගීත පොදු ජන මනැස් තුළ මන්ත‍්‍රයන් මෙන් තැන්පත් වී ඇත. කෙසේ වෙතත් ඔහුගේ සංගීත ගමනේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයන් සහ ‘නිම නොවන චාරිකාව’ ප‍්‍රිය නොකරන්නන් නිතර නගන මැසිවිල්ලක් ද තිබේ. ”ඔහු විශිෂ්ට රචකයෙක්. එහෙත් ඒ රචනාවලට ඔහුගේ කටහඬ නම් ගැළපෙන්නේ නෑ.”


හිටපු ඇමරිකානු ජනාධිපති බැරක් ඔබාමා බොබ් ඩිලන් ඉදිරියේ දී ප‍්‍රකාශ කළේ මෙයයි.


”ඇමරිකානු සංගීත ඉතිහාසය තුළ ඔබට වඩා විශාල යෝධයෙක් නැත”
1988 වසරේ සිට ”නිමා නොවන චාරිකාව” (භැඩැර ැබාසබට එදමර* නම් සංදර්ශන මාලාව ආරම්භ කළ ඔහු අද දක්වා ම ලොව පුරා ගී ගයමින් සැරිසරයි. පසුගිය අප‍්‍රියෙල් මාසයේදී ඔහු නිමා නොවන චාරිකාවේ 3000 වැනි දර්ශනය ඉදිරිපත් කළේ ය. ඩිලන්ගේ නිර්මාණ එකතුව දැවැන්ත එකක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවේ. සමාජමය ආස්ථානයන් සේම මානව ජීවිතය ද ඔහුගේ ගීතවලට නිරතුරුව පාදක විය. ආදරය වැනි තේමාවකට එන විට පවා ඔහු එය හද පතුලෙහි නැගෙන කම්පනයකින් යුතුව ලියයි, ගයයි. 1975 දී ඔහු ගැයූ ්ඉ්බාදබැා ඛදඩැ ගීතය එක් නිදසුනක් පමණයි.

මැදියම් ? යාමයෙ තව එක වරක් මුදා ලන්න ලතු පැහැයත් සාළුවත් එන්නෙ නැද්ද ඔබ බැස රාජාසනෙන් ඉඩක් දෙන්න මට විඳින්න ඔබෙ ආලය තව වරක් මා එය අත හැර දමන්න ඉස්සරින්


ඔහුගේ රසිකයන් සේ ම ඔහු ද ප‍්‍රිය කළේ තම හඬට නොව හදවතටයි. තමන් මුවින් ගැයෙන ගීතවලට නොව තමන් සිතින් උපදින ගීතවලට ඔහු වඩාත් ආදරය කළේය. වරක් මේ බව ඔහු විසින්ම ප‍්‍රකාශ කරන ලද්දේ මෙසේ ය. ”මං මාව සලකන්නේ මුලින් කවියෙකු විදියට. දෙවනුව සංගීතඥයෙක් විදියට. මං කවියෙක් විදියට ජීවත් වෙනවා. කවියෙක් විදියට මිය යනවා.” x

x ලක්ශාන්ත අතුකෝරළ

පළමු සතියෙන් කතා තුනක්..

ක‍්‍රීඩාවක් කියන්නේ පුරාවෘත්තවලින් පිරි කතාන්දර ගොන්නක්. ලෝක කුසලානයක් කියන්නේ හොඳම පුරාවෘත්ත ලියැවෙන තැනයි. මෙවර ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානය ඇරඹී දවස් පහක් පමණක් ගෙවුණු තැන අප මේ ලියන්නේ තරගාවලිය මුල ලියැවුණු කතාන්දර අතරින් තුනක් ගැනයි. අපේ අවධානය වේගයෙන් ගලාගිය තරග තුනේ පසුබිම් කතා ගැනයි. අකුරු කළ පසුව මිස ඒ කතාවල සුන්දරත්වය දකින්නේ කෙලෙසද?

අත්හැරෙන කතා

ඒ අතර තවත් සුන්දර තරග දෙකක් ගැනත් කෙටි යමක් කිව යුතුයි.
තරගාවලියේ පළමු තරගය දකුණු අප‍්‍රිකාව හා එංගලන්තය අතරයි. එය අංක එකේ එංගලන්තයේ විශිෂ්ටත්වය පෙන්වූ අපූරු තරගයක්. එහෙත් තරගයේ සුන්දරම අවස්ථාව, රැුකගත් අධිමානුෂීය උඩ පන්දුවයි. හිසට ඉහළින් යන පන්දුව උඩපනිමින් එක් අතකින් අල්ලාගත් අන්දම කියාපාන්නේ තනි විශිෂ්ට උඩපන්දුවක් ගැන කතාවක් නොවෙයි. එංගලන්තය අංක එකට පැමිණෙන්නට ඔවුන්ගේ පන්දු රැුකීම කෙතරම් ඉවහල් වුණාද යන්නයි. අසීරු උඩපන්දු ගණනක් රැුකගනිමින් තරග තමන්ගේ දෙසට හරවා ගන්නට ඔවුන් සමත්වෙනවා. එංගලන්තයේ හිටපු නායක, වත්මන් පන්දු රැුකීමේ පුහුණුකරු පෝල් කොලින්වුඞ්ට හිමි ශ්‍රේෂ්ඨ පන්දු රැුකීමේ ජාන වත්මන් එංගලන්ත කණ්ඩායමේ සියලූදෙනටම එන්නත් කරලා වාගෙයි.


අනෙක ශ‍්‍රී ලංකාව හා නවසීලන්තය අතර තරගයෙහි කතාවයි. ශ‍්‍රී ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමේ මීට පෙර සිටි ක‍්‍රීඩකයන්ට අනන්‍යතා රැුසක් තිබුණා. එක් අතෙකින් අසීරු ඉනිමක් ලකුණු 200ක් දක්වා හෝ ඇදගෙන යෑමට පරිණත ක‍්‍රීඩකයෙකු දෙන්නෙකු සමත්වුණා. අනෙක් අනන්‍යතාව ලකුණු 200ක් වුව රැුකගන්නට පන්දු යවන්නන්ට තිබුණු හැකියාවයි. 300ට එහා ගිය ලකුණු පුවරු ගැන කවුරු මොනවා කීවත් අඩු ලකුණු ත‍්‍රිලර් යනු ලෝක ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාවේ උද්වේගකරම ක‍්‍රිකට් කතා ප‍්‍රභේදයයි. ක‍්‍රිකට්වලට සිනමාව එන්නේ එවැනි තරගවලදීයි. එවැනි කතා ලිවීමේ හැකියාව තිබුණු විශිෂ්ටතම කතාන්දර ලියන්නන් සිටියේ ශ‍්‍රී ලංකාවේ පන්දු යවන බලඇණියේයි. එහෙත් පිතිකරණයේදී ලකුණු දහයකින් හෝ ඉදිරියට යන්නට පිතිකරුවන් උත්සාහ නොකළා මෙන්ම, පන්දු යැවීමේදී තරඟය තමන්ගේ දෙසට ඇදගන්නට පන්දු යවන්නන් උත්සාහ කළේද නැහැ. පිතිකරණයේදී කුසල් මෙන්ඩිස් වැනි අය අසීරු මොහොතක පිටියට පැමිණ සෙල්ලමට මෙන් දැවී ගොස්, වේදනාබර සිනහවක් මුහුණේ රඳවාගෙන ආ වේගයෙන්ම පිටියෙන් එළියට ගිය අන්දම දකින්නට ලැබුණා. එක් කඩුල්ලක්වත් නොදැවී ලංකාවේ පුංචි ලකුණු පුවරුව හඹා යන්නට නවසීලන්තය සමත් වුණා. මේ තරගය මුලදී කඩුල්ලක් දෙකක් වැටුණු පසුව, තරගය ගොඩගන්නට උත්සාහ නොකර, මේකත් පැරදිලා ඊළඟ එක දිනනවායැයි කල්පනා කරන අයුරු දකින්නට ලැබුණා. මේ ලාංකික ජාතියට ක‍්‍රිකට් ජයග‍්‍රහණ කිහිපයකින් ජාතික හැඟීමක් අවශ්‍යම කරන කාලයක්. ඔවුන් ජයගත්තා නම් ලංකාවේ දේශපාලනය වුණත් වෙනස් වේවි. එය සිහි තබාගෙන ක‍්‍රිකට් ලොව සිය පූර්වගාමීන්ගේ මඟ යන්නට ඔවුන් සමත් විය යුතුයි. x

කෙටිපන්දු වික‍්‍රමය

ලෝක ක‍්‍රිකට් ඉතිහාසයේ ඕනෑම කණ්ඩායමකට අනන්‍යතාවක් තියෙනවා. හැම කණ්ඩායමකටම හිමි අපූරු ඉතිහාස කතාවක් තියෙනවා. වත්මන් කතාවක් තියෙනවා. බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වන්ගේ වත්මන් කතාව ඔවුන් අලූතෙන් ලියමින් සිටිනවා. මීට පෙර තරගාවලිවලදී ඔවුන් ආවේ දිනුවත් පැරදුණත් සිනහවෙන විනෝදබර කණ්ඩායමක් ලෙසයි. කඩුල්ලක් ගෙන නැටුම් පාන කොල්ලන් රංචුවක් ලෙසයි.


පිතිකරුවන් නොසිතූ පන්දු යැවීමක් පෙන්වමින් පාකිස්ථානය ලකුණු 105කට සීමා කරන්නට මෙවර කොදෙව්වන් සමත් වුණා. තරගාවලියේ මුල් තරඟ කිහිපය අතර මෙය බොඳවී ගියත්, ක‍්‍රිකට් හදාරන කෙනෙකුට මේ තරගාවලියේ වැදගත්ම තරගයක් ලෙස මේ තරගය හැඳින්විය හැකියි. එංගලන්ත තණතීරුවල ස්වභාවය නිසා වැඩිපුරම තණතිල්ලේ ෆුල් කලාපය හෙවත්, පිතිකරුගේ දෙපාමුල වැටෙන පන්දු වැඩිපුර බලාපොරොත්තු වුණා. යෝකර්, ස්වින්ග්, කටර් පන්දුවලට වටිනාකමක් ලැබෙන තරගාවලියක් බලාපොරොත්තු වුණා. විශේෂයෙන්ම පාකිස්ථානය එවැනි පන්දු පිළිබඳ ප‍්‍රවීණයන් නිසා ඔවුන් එවැනි පන්දුවලට හොඳින් සූදානම් වී ගෙදර වැඩ කර එන්නට ඇති. එහෙත් බටහිර ඉන්දිය කොදෙව්වන්ගේ දැවැන්ත වේගපන්දු යවන බලඇණිය අනපේක්ෂිත උපක‍්‍රමයක් පාවිච්චි කළා. ඔවුන් ‘ජාත්‍යන්තර ෆුල් පන්දු විරෝධීන්ගේ සංවිධානය’ නම් සංවිධානයකට බැඳිලා වාගෙයි.

තණතිල්ල මැද පතිත වී පිතිකරුගේ සිරුරේ ඉහළ කලාපයට එන පන්දු තොගයකින් පාකිස්ථානු පිතිකරුවන් අන්දමන්ද කරන්නට කොදෙව් පන්දු යවන්නන් සමත්වුණා. හිතුවාටත් වඩා උපක‍්‍රමය සාර්ථක වෙමින් පාකිස්ථාන පිතිකරුවන් දණගස්වන්නට කොදෙව්වන් සමත්වුණා. ඉන්පසුව පිතිකරණයට පිටියට පැමිණි කොදෙව් කණ්ඩායම වෙනුවෙන් පන්දු 34කින් ලකුණු 50ක් වාර්තා කරන්නට වියපත් දැවැන්තයා වූ ගේල් සමත්වුණා. වයස නිසා දැවැන්ත පහරවල්වලදී සිරුරේ යම් දුර්වලතාවක් පෙන්වුවත්, ගේල් ගේල්මයි. මෙවරද ඔහුගෙන් දැවැන්ත දේවල් අපේක්ෂා කළ යුතු බව ඒ තරගයෙනුත් තහවුරු වුණා. x

රජුන් නසන්නෝ

එහෙත් ඒ කතාව සුන්දර ලෙස සම්පූර්ණ වෙන්නේ කොදෙව්වන් ළඟ දණින් වැටුණු පාකිස්ථානය ඊළඟට ලොව අංක එකේ කණ්ඩායමට මුහුණදුන් ආකාරය නිසායි.


පළමු තරගයේදී කෙටිපන්දුවලට හසුවූ පාකිස්ථානය දෙවැනි තරගයේදී පේ‍්‍රක්ෂකයන්ට අමතක වූ වැදගත්ම කාරණය, එනම් තමන් පාකිස්ථානය බව සිහිපත් කළා. ලෝක ක‍්‍රිකට් ඉතිහාසයේ ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාව වූ අප‍්‍රතිහත ධෛර්යය දශමයකින්වත් සිඳීගොස් නැති බව ඔවුන් පෙන්වුවා. පරිණත මොහොමඞ් හෆීස් හතරවැනියාට පැමිණ විශිෂ්ට ලකුණු 84ක් එකතු කළා. පිතිකරණ ලැයිස්තුවේ ඉහළ සිටි පිතිකරුවන් පස්දෙනාම ලකුණු 30ට වඩා රැුස් කරද්දි, එකුදු ශතකයක් නැතත් කණ්ඩායමට ලකුණු 348ක් රැුස් කරන්නට හැකිවුණා. ලංකාවත් තේරුම් ගන්න ඕනෑ එයයි.


තවත් යමක් කිව යුතුයි. අප මේ සටහනේ මුල එංගලන්තයේ පන්දු රැුකීමේ විශිෂ්ටත්වය ගැන කීවා. ඕනෑ විශිෂ්ටත්වයක් නරක දිනකදී දුර්වල වෙනවා. පාකිස්ථානු තරගයේදී නම් එංගලන්තය පන්දු රැුකීමෙන් දුර්වල වුණා.
විස්තර විචාරයේ සිටි කුමාර් සංගක්කාර නිතරම පෙන්වුවේ හැම පන්දුවකදීම කෑගසා එකිනෙකාව දිරිමත් කරගනිමින්, හොඳ පන්දු රැුකීමකින් පසුව
දිවගොස් සහෝදර ක‍්‍රීඩකයන් එකිනෙකාව අගය කරමින් පාකිස්ථානය ක‍්‍රීඩා කළ කණ්ඩායම් ක‍්‍රිකට් විලාසයයි. ලංකාවට අද නැත්තේ එය බව සංගාට හිතෙන්නට ඇති.


මේ තරගාවලියට පැමිණෙන ක‍්‍රිකට් රජවරුන්ගේ කණ්ඩායම එංගලන්තයයි. ඔවුන් හැම අතින්ම විශිෂට බව මේ තරගයේදී පවා පෙන්වුවා. තරගයේ මුල සිට පාකිස්ථානය විශිෂ්ට සම්බන්ධතා ගොඩනඟමින් ඉදිරියට ගියා. එහෙත් වරින් වර කඩුලූ ගනිමින්, තමන් දෙසට තරගය අදින්නට එංගලන්තය සමත්වුණා.


සර් විවියන් රිචර්ඞ්ස්ගෙන් මෙවර හොඳම පිතිකරුවා කවුදැයි විමසා තිබුණා. ඔහු කීවේ විරාත් කෝලිගේ නම නොවෙයි. කේන් විලියම්සන්ගේ නම නොවෙයි. වෙන කිසිදු පිතිකරුවෙකුගේ නම නොවෙයි. ඔහු කීවේ ජොස් බට්ලර්ගේ නමයි. විවියන් රිචර්ඞ්ස් අනුමාන කළා නම් එය වැරදි වෙන්නේ කොහොමද. බට්ලර් දැවැන්ත පීඩනයක් මැද උරහිස් දෙක සැහැල්ලූවෙන් පද්දමින් සැහැල්ලූවෙන් ක‍්‍රීඩා කළ අන්දම අපූරුයි. එක් කලෙක පිටිය මැද සැහැල්ලූ පිතිකරණයේ රජු ලෙස සර් රිචර්ඞ්ස් හැඳින්වුවා. අද බට්ලර් දෑස් හතර වට පා කරමින් ලකුණු රැුස් කරද්දී සර් රිචර්ඞ්ස්ට තමන්වම සිහිපත් නොවෙන්නේ කෙලෙසද.


කඩුලූ හතරක් බිඳවැටී පස්වැනි කඩුල්ල වෙනුවෙන් පිටියට පැමිණි ජෝ රූට් සහ ජොස් බට්ලර් දෙදෙනා දැවැන්ත සම්බන්ධතාවක් ගොඩනඟමින් තරගය තමන් වෙත විවර කරගත්තා. තරගාවලියේ මුල් දින කිහිපයේ ශතක තිබුණේම නැහැ. අඩුව සම්පූර්ණ කරමින් රූට් හා බට්ලර් මෙවර ශතක දෙකක් රැුස්කළා. ඔවුන්ගේ සබඳතාවේ අවසාන භාගය වෙද්දී තරගය මැද පළවැනි වතාවට ජය එංගලන්තයට හිමිවනු ඇතැයි වැඩි දෙනෙකු අනුමාන කළා. එහෙත් එක් නිමේෂයකින් ජෝ රූට්ව හරවා යැවූ ෂාඩාබ් ඛාන්ද, බට්ලර්ගේ දැවැන්ත කඩුල්ල බිඳහෙලූ මොහොමඞ් අමීර්ද, කඩුලූ තුනක් ලැබූ වහාබ් රියාස්ද අවසන් පන්දුවාර දහයේදී තරගය යළිත් තමන් වෙතට ලියාගත්තා. x

විස්මයක් නොවූ විස්මය

බංග්ලාදේශය ඕනෑම ලෝක කුසලානයකදී ඉදිරිපෙළ ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම් එකකට හෝ එරෙහිව ජයග‍්‍රහණ වාර්තා කොට විස්මයජනක යමක් කිරීම 2007න් පසුව සාමාන්‍ය තත්වයක්. 2015 ලෝක කුසලානය වෙද්දී බංග්ලාදේශයේ විස්මිත ජයග‍්‍රහණ යනු සාමාන්‍ය තත්වයක්. බංග්ලාදේශ කණ්ඩායම තමන්ව විස්මයට පත්කරනු දකින්නට සූදානමින් පේ‍්‍රක්ෂකයන් ලෝක කුසලාන තරගවලට ගියා. එහෙත් 2019 ලෝක කුසලානයේදී බංග්ලාදේශය තරග ජයගැනීම යනු මීට පෙර මෙන් විස්මිත යමක් නොවෙයි. මෙවර ඔවුන්ගෙන් අපේක්ෂා කරන්නේ ප‍්‍රධාන කණ්ඩායම්වලට එරෙහිව එක් තරගයක් හෝ දෙකක් ජයගෙන පුංචි විස්මයක් කිරීම නොවෙයි. අවසන් පූර්ව තරගය හෝ අවසාන තරගයට යෑම පවා මෙවර බංග්ලාදේශයට කළ හැක්කක්. ඊට අවශ්‍ය සියලූ දේ ඔවුන් සතුව තිබෙනවා. දකුණු අප‍්‍රිකාවට එරෙහිව දා දී පැවති තරගය ඒ බව තහවුරු කළා. එය එක් ක‍්‍රීඩකයෙකුගේ හෝ දෙදෙනෙකුගේ විස්මිත හැකියාවක් නිසා ලැබුණු අනපේක්ෂිත ජයක් නොවෙයි. පිතිකරණයේදී ඔවුන් ක‍්‍රීඩා කළේ මේ යුගයේදී ඉනිමක් ගොඩනැඟීමට අවැසි වන පරිණත ක‍්‍රිකට් මිස අන් කිසිවක් නොවෙයි. මේ යුගයේ ක‍්‍රිකට් යනු එක් ක‍්‍රීඩකයෙකු ශතකයක් වාර්තා කොට, ඔහු වටා අර්ධ ශතකයක් හෝ දෙකක් තබාගෙන 250ක් ලකුණු පුවරුවට දමන ක‍්‍රිකට් නොවෙයි. නූතන ක‍්‍රිකට් පාඩම් පොත්වලට ඇතුළු කළ හැකි ඉනිමක් බංග්ලාදේශය ගොඩනැඟුවේ අධිවේගී රබාඩා, දඟකවන තාහීර් ඇතුළු පන්දු යවන්නන්ට අපූරු ලෙස මුහුණදෙමින්.


ක්ෂණික අනවබෝධයකින් ක‍්‍රිකට් තරග වෙනස් විය හැකියි. පිතිකරණයට පිටියට පිවිසි විශිෂ්ට දකුණු අප‍්‍රිකානු පිතිකරු ක්වින්ටන් ඩිකොක් දුවද්දී දැවී යෑම එවැනි මොහොතක්. ඉන්පසුව ශකිබ් අල් හසන් අපූරු දඟපන්දුවක් ඒයිඩන් මාර්කම්ගේ කඩුල්ලට යොමු කළා.


මේ තරගාවලියේදී එංගලන්තයේ යන්තමින් කොළ සහිත තණතිලිවල අධිවේගී පන්දු යවන්නන්ට වටිනාකමක් ලැබෙන බව ක‍්‍රිකට් අයනු ආයනු දන්නා අයත් පිළිගන්නවා. ඒ අනුමානය හැම කණ්ඩායමේම පිතිකරුවන් වැඩිපුර වේගපන්දු යවන්නන්ට සූදානම් වෙමින් පුහුණුවෙන්නට හේතුවක්. ඒ නිසාම මෙවර විශිෂ්ට දඟපන්දු යවන්නන් හා මඳවේග පන්දු යවන්නන් රැුගෙන යන කණ්ඩායමට ප‍්‍රතිවාදීන් ත‍්‍රස්ත කිරීමේ වැඩි අවස්ථාවක් ලැබෙන බව ලියුම්කරු මුලින්ම අනුමාන කළා. එය හැබෑවක් කරමින් තරගාවලියේ පළමු පන්දු වාරයේදීම දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ඉම්රාන් තාහිර් එංගලන්තයේ ජොනී බෙයාස්ට්‍රෝගේ කඩුල්ල දවාගත්තා. මේ දක්වා තරග කිහිපයකදී කණ්ඩායම් කිහිපයක්ම වේගපන්දු තණතිලිවල පන්දු යැවීම දඟපන්දු යවන්නන්ගෙන් ආරම්භ කළා.


බංග්ලාදේශයේ මඳවේග පන්දු යවන්නන් දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සටන්කාමී ඉනිමට මාර්ග බාධක දැම්මා. ඔවුන් මෙවර ආවේ ජයගන්නයි. ඒ නිසා මේ තරගය යනු ආරම්භය පමණයි. තවත් තරග ගණනාවක් ඔවුන් ජයගනීවි. විශේෂයෙන්ම මෙවර තරගාවලියේ ප‍්‍රබලයන් වන සුදු ජාතික කණ්ඩායම්වලට නුපුරුදු දඟපන්දුවෙන් ඔවුන් අඩපණ කරන්නට බංග්ලාදේශය සමත් වේවි. x

දුෂ්ටයා පැරදවීම

ඉන්දියාව මේ සටහන ලියැවෙන මොහොත වෙද්දීත් එකුදු තරගයකටවත් සහභාගි වී නැහැ. අයිසීසීය දැන් ඉන්දීය ක‍්‍රිකට් පාලක මණ්ඩලයට ඕනෑ විදියට නටන සෙල්ලම් බඩුවක් බව ලොවම දන්නවා. තරගාවලියේ මුල අනෙක් හැම කණ්ඩායමක්ම තරග කරන අන්දම බලා සිට පළමු තරගයට සහභාගි වීමටත් ඉන්දියාවට කාලසටහනෙන් ඉඩකඩ නිර්මාණය කර දී තිබෙනවා. ඉන්දියාවේ පළමු තරගය දකුණු අප‍්‍රිකාවට එරෙහිව පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණා. එය දකුණු අප‍්‍රිකාව මෙවර සහභාගී වන තෙවැනි තරගයයි. අන්තර්ජාතික ක‍්‍රිකට්වලදී ඉන්දියාව යනු දුෂ්ටයායි.


ක‍්‍රීඩාව මැද්දට දේශපාලන වෛරය ගෙන ආ යුතු නෑ. ක‍්‍රිකට්වල ඇති ඉන්දීය දේශපාලනයට කෝලි, බුම්රා, දෝනි, ෂර්මා වැනි ශ්‍රේෂ්ඨ ක‍්‍රීඩකයන් වගකියන්න ඕනෑ නැහැ. ඉන්දියාවට දුෂ්ටයන් යැයි කීවේ වෛරය නිසා නොවෙයි. මේ කියන්නේ රොකී චිත‍්‍රපටි මාලාවේ හමුවෙන ඇපලෝ ක‍්‍රීඞ් බඳු විශිෂ්ට දුෂ්ටයෙක් ගැනයි. ඉන්දියාව තරගාවලිය ජයගත්තද ලියුම්කරුට වේදනාවක් නැහැ. එසේ වුණත් ලියැවෙන්නේ දුෂ්ටයා ජයගත් අපූරු පුරාවෘත්තයකුයි.


ඉන්දියාව මෙවර රැුගෙන එන අද්විතීය කණ්ඩායමත්, මුල් දින කිහිපයේදී ප‍්‍රතිවාදීන් හා සියලූ තණතීරුවල හැසිරීම නිරීක්ෂණය කිරීමට අවස්ථාව ලැබීමත් නිසා ඔවුන්ට වැඩි අවස්ථාවක් ඒ තරගවලදී තිබෙනවා. මේ පිටුව සැකසෙන මොහොත හා පුවත්පත පිටවෙන මොහොත අතර ඇති පරතරය නිසා දුෂ්ටයාගේ ලෝක කුසලාන ගමනේ ආරම්භය කෙබඳුදැයි, ලියන අප නොදන්නවා වුව කියවන ඔබ දන්නවා විය යුතුයි. තවමත් අප නොදුටු අපූරු තරග කිහිපයක්ම ඔබ දන්නවා විය යුතුයි. ඒ තරගවල කතාව අපට ලියන්නට වෙන්නේ ඉදිරි සතියටයි. x

ඇවිළෙන්නට පෙර….

ක‍්‍රිකට් සංග‍්‍රාම බලඇණි ගැන තත්ත්ව වාර්තාවක්

ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානය ඇවිත්. හැම රසිකයෙකුගේම හදවත් උද්යෝගයෙන් පිරී ගිහින්. මේ වෙද්දී ලොව වැඩිම පිරිසක් නරඹන ක‍්‍රීඩාව පාපන්දු. ලොව දෙවැනියට වැඩිම පිරිසක් නරඹන ක‍්‍රීඩාව වන්නේ ක‍්‍රිකට්. දැවැන්ත ඉන්දියාවම ක‍්‍රිකට් රසිකයන් වීම මේ ලැයිස්තුවේ දෙවැනි තැන ක‍්‍රිකට්වලට ලැබීමට ප‍්‍රධාන හේතුවක් වූ බව ඇත්ත. කොහොම වුණත් අප මේ කතාකරන්නේ ලාංකිකයන්ගේ ජනප‍්‍රියම ක‍්‍රීඩාව ගැන පමණක් නොවෙයි. ලොව දෙවැනි ජනප‍්‍රියම ක‍්‍රීඩාවේ ලෝක කුසලානයට සහභාගි වෙන කණ්ඩායම් ගැනයි. ඒ කණ්ඩායම් අතරින් ජයගැනීමට වැඩි ඉඩක් තිබෙන කණ්ඩායම් ගැනයි.

එංගලන්තය


විශේෂ යමක් සිදු නොවුණොත් එංගලන්තය මෙවර තරගාවලිය ජයගත යුතුමයි. වසර හතරක් තිස්සේ එංගලන්තය ඉයන් මෝගන්ගේ නායකත්වයෙන් මේ තරගාවලියට සූදානම් වුණා. එංගලන්තය, ඉතිහාසයේ පළවැනි වතාවට ලෝක කුසලාන තරගාවලියට ලොව භයානකම උන්මත්තක-ප‍්‍රවේගකාරී පිතිකරණ කණ්ඩායම රැුගෙන එනවා.


එංගලන්තය කියන්නේ ටෙස්ට් ක‍්‍රිකට්වලට ආලයෙන් බැඳුණු ක‍්‍රිකට් දේශයක්. ඉඳහිට බිහිවූ කෙවින් පීටර්සන් කෙනෙක් හැරුණාම, එංගලන්තයේ සිටි පිතිකරුවන් අතර වැඩිපුර හිටියේ විශිෂ්ට තාක්ෂණයක් පාවිච්චි කරමින් තාක්ෂණයෙන් පිරි පහරවලින් මන්ද ගාමී ලෙස ලකුණු රැුස්කරන පිතිකරුවන්. එහෙත් වසර හතරකට පෙර ක‍්‍රිකට් නායකත්වයට පත්, අමුතු විදියට සිතූ නායකයෙක් වන ඉයන් මෝගන් හා ජොස් බට්ලර් නම් දහඅතේ වනන පිතිකරුවා කේන්ද්‍ර කරගනිමින් එංගලන්තය පසුගිය වසර හතර තිස්සේ තමන්ගේ කණ්ඩායමේ ඉරණම සම්පූර්ණයෙන්ම උඩු යටිකුරු කළා. තරග දෙකකදීම 400ට වැඩි ලකුණු ප‍්‍රමාණයක් ලබන්නටත් ඔවුන් සමත් වුණා. තම තරග රටාව සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කළා. අද එංගලන්තය ප‍්‍රවේගකාරී පිතිකරණ රටාවේ අන්තයට ගිය කණ්ඩායමක්.


පන්දු යැවීම අතිනුත් එංගලන්තය දුර්වල නැහැ. ලෝක පිතිකරුවන්ගේ රාජ්‍යයක් තිබුණා නම් මේ කණ්ඩායමේ සිටින ආදිල් රාෂිද් නම් පන්දු යවන්නා එල්ලා මරනවා සිකුරුයි. දකුණත් පා දඟපන්දු යවන්නෙක් වුව නොසිතූ විටෙක එන ගූග්ලියත් සමඟ ඕනෑ මොහොතක පන්දුව අනෙක් පැත්තට දඟ කවන්නට ඔහුට හැකියි.

ඉන්දියාව


ඉන්දියාවට මේ කුසලානයේදී යුගයේ අසහාය පිතිකරු විරාත් කෝලි ඉන්නවා. ලෝකයම කැළඹූ තරුණ පන්දු යවන්නා වන ජස්ප‍්‍රිට් බුම්රා ඉන්නවා. මේ වෙද්දී පිතිකරු ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල කෝලිත්, පන්දු යවන්නන්ගේ ශ්‍රේණිගත කිරීම්වවල බුම්රාත් අංක එකේ සිටිනවා. ඔවුන්ගේ නම් දෙක වුව ඉන්දීය කණ්ඩායමේ ශක්තිය කියාපානවා.


විරාත් කෝලි ලකුණු හඹා යෑමටම ප‍්‍රසිද්ධ වූ පිතිකරුවෙක්. ඉන්දීය කණ්ඩායම හඹා ගොස් තරග ජයගත් අවස්ථා 84කට කෝලි සහභාගි වී තිබෙනවා. ඒ තරගවලදී ඔහු තනිව ලැබූ ලකුණු සංඛ්‍යාවෙහි සාමාන්‍යය 95ක විස්මිත අගයක් ගන්නවා. කෝලි, ශිකර් දවාන්, රෝහිත් ශර්මා යන අද්විතීය පිතිකරුවන් ත‍්‍රිත්වයෙන් ඇරඹෙන ඉන්දීය පිතිකරු බලඇණිය මහේන්ද්‍ර සිං දෝණි, රවීන්ද්‍ර ජඬේජා වැන්නන් සම්පූර්ණ කරනවා.


ජස්ප‍්‍රිට් බුම්රා මෙවර තරගාවලියට එක්වන වැඩිම බලාපොරොත්තු තැබූ ක‍්‍රීඩකයායි. ඔහු ගෙන් පටන් ගත් කල ඉන්දීය පන්දු යවන බලඇණිය ඔවුන්ගේ නූතන ඉතිහාසයේ විශිෂ්ටතම බලඇණිය ලෙස සැලකිය හැකියි. ඉන්දියාව හැමදාම හොඳ පන්දු යවන්නන්ගේ හිඟයකින් පෙළුණු රටක්. එහෙත් මෙවර ඔවුන්ට මොහොමඞ් සාමි, බුවනේෂ්වර් කුමාර් ඇතුළු වේග පන්දු යවන්නන්ට අමතරව වමත් දඟපන්දු යවන කුල්දීප් යාදව්ද ඉන්නවා. පා දඟපන්දු යවන යුස්වේන්ද්‍ර චාදල්ද, තුන් ඉරියව් ජඬේජාද එක්වෙද්දී ඉන්දියාවේ පන්දු බලඇණිය ඉන්දීය ඉතිහාසයේ හොඳම පන්දු යැවීමේ බලඇණිය වෙනවා.


ජස්ප‍්‍රිට් බුම්රා ගැන වෙනම වචනයක් සඳහන් කළ යුතුයි. ඔහු කෙබඳු ක‍්‍රීඩකයෙක්දැයි නිතර ක‍්‍රිකට් නොබලන රසිකයන්ට පහසුවෙන් තේරුම් කරන්නට පාවිච්චි කළ යුත්තේ එකම එක නමක්. ලසිත් මාලිංගෟ බුම්රාට අසම්මත හා අසාමාන්‍ය පන්දු යැවීමේ ඉරියව්වක් තිබෙනවා. දශමයකට කිරා මැන පිතිකරුවාගේ දෙපාමුලට යෝකර් යැවීමේ හැකියාවක් තිබෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් පන්දුවක වේගය පැ.කි.මී. 140ට වැඩියි. වැරදීමකින් හෝ තමන්ගේ පන්දුවකට හතරේ පහරක් එල්ල කළොත් සිනහවෙනවා. බුම්රාට අඩුවකට ඇත්තේ පාට කළ කොණ්ඩයක් පමණයි.

දකුණු අප‍්‍රිකාව


නූතන දකුණු අප‍්‍රිකානු ක‍්‍රිකට් ඉතිහාසයේ දැවැන්තම නාමයන් වන ස්මිත්, ජැක් කලීස් හා ඒබී ඩිවිලියර්ස් යන තිදෙනාම නැති පළමු ලෝක කුසලාන තරගාවලිය මෙයයි. ඒ සුන්දර යුගය අවසන්. එහෙත් ඒ යුගය නියෝජනය කරමින් හෂීම් අම්ලා හා ඬේල් ස්ටේන් යන නූතන ශ්‍රේෂ්ඨයන් දෙදෙනා මේ තරගාවලියට එක්වෙනවා. ඒ දෙදෙනා ඇතුළුව මීට පෙර ලෝක කුසලානවලට සහභාගි වූ ක‍්‍රීඩකයන් හත්දෙනෙක්ම මේ කණ්ඩායමේ සිටිනවා.


ඒ නිසා දකුණු අප‍්‍රිකාවට ඇති පළවැනිම වාසිය වන්නේ පෙර කී යුගයේ ක‍්‍රීඩා කොට අත්දැකීම්වලින් ඇති ක‍්‍රීඩකයන්ගේ නම් ලැයිස්තුවයි. මේ අත්දැකීම් නිසාම, දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ලෝක කුසලාන ඉතිහාසය පසෙක තිබියදී ඔවුන් මෙවර ජයගනු ඇතැයි කෙනෙකු තර්ක කරනවා. අත්දැකිම්වලින් පිරි හෂීම් අම්ලා, ෆැෆ් ඩුප්ලෙසීස්, ක්වින්ටන් ඩිකොක්, ඬේවිඞ් මිලර් යන පිතිකරුවන් දකුණු අප‍්‍රිකානු කණ්ඩායමේ පෙරමුණේ සිටිනවා. ස්මිත්ලාගේ අවසන් පූර්ව තරග යුගයෙන් ශූරයන්ගේ යුගයකට ඉදිරි පිම්මක් පනින්නට හැකියාවක් මේ කණ්ඩායමට තියෙනවා. ඬේල් ස්ටේන් නම් අත්දැකීම්වලින් පිරි පන්දු යවන්නා ඔවුන්ට සිටිනවා. ඔහු ප‍්‍රමුඛව ජේ.පී. ඩුමිනි, ඉම්රාන් තාහිර් යන පන්දු යවන්නන් කණ්ඩායමේ සිටිනවා. ලූන්ගි න්ගිඩි, ඇන්ඩිලෙ පෙහ්ලූක්වයො, කගිසෝ රබාඩා යන වේගපන්දු යවන්නන් ඔවුන්ට තෝරාගැනීම් ලෙස සිටිනවා.

නවසීලන්තය


යන්තමින් මඟහැරුණු ජයග‍්‍රහණය ලබන්නට සිතාගෙන අන්තර්ජාතික ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල සිව්වැනි ස්ථානයේ සිටිමින් නවසීලන්තය මෙවර තරගාවලියට එනවා. ඒ තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩකයන් තොගයක් සාක්කුවේ දමාගෙනයි. ඕනෑ මොහොතක පන්දු ඕවරයක් යැවිය හැකි මාටින් ගප්ටිල්, කොලින් මුන්රෝ වැන්නන් මෙන්ම කොලින් ඩි ග‍්‍රෑන්ඞ්හෝම්, ජිමී නීෂම් වැනි තුන් ඉරියව්වෙන් විශිෂ්ට ක‍්‍රීඩකයන්ද ඒ සාක්කුවේ සිටිනවා. මේ සියලූදෙනා පිත්තෙහි දක්ෂයන්. ඊට අමතරව කේන් විලියම්සන් හා රොස් ටේලර් නම් අත්දැකීම් සහිත විශිෂ්ට පිතිකරුවන් දෙදෙනා කණ්ඩායමේ සිටිනවා. නවසීලන්ත නායක කේන් විලියම්සන් විශිෂ්ට සිතන්නෙක්.


නවසීලන්තයේ කේන්ද්‍රීය ක‍්‍රීඩකයා වන්නේ සැක නැතිවම කේන් විලියම්සන්. එහෙත් අත්දැකීම්වලින් පිරි වේගවත් ආරම්භක පිතිකරු මාටින් ගප්ටිල් ගැන දෙවියන්ටවත් අනුමාන කළ නොහැකියි. ගප්ටිල්ගේ භයානකකම තවත් වැඩි වන්නේ ඔහු එංගලන්තයේදී 46.5ක ලකුණු සාමාන්‍යයක් හා 97.31ක ප‍්‍රහාරක වේගයක් රඳවාගැනීමට සමත් වීම නිසායි. නවසීලන්තයේ පන්දු යවන්නන් වන ට‍්‍රනේට් බෝල්ට්, ටිම් සවුති වැන්නන් නම ඇසූ පමණින් පිතිකරුවන්ව බිය ගන්වන අන්දමේ පන්දු යවන්නන් නොවෙයි. එහෙත් යම් තණතිල්ලක් දෝලනය වීමේ පුංචි සලකුණක්වත් පෙන්වුවොත් පිතිකරුවන්ට තර්ජනයක් වෙන්නට තරම් ඔවුන් ශක්තිමත්. ඒ නිසා නවසීලන්තයට මෙවර ලෝක කුසලානය දුර සිහිනයක් නොවෙයි.

ඕස්ටේ‍්‍රලියාව


මේ වසරේ මාර්තු මාසය දක්වා ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ දුර්වලම ක‍්‍රිකට් යුගයක් ගෙවී ගියා. ඒ කාලයේ සහභාගි වූ තරග 26න් ඔවුන් ජයගෙන තිබුණේ තරග 4ක් පමණයි. එහෙත් මාර්තු මාසයෙන් පසුව ඕස්ටේ‍්‍රලියානු කණ්ඩායම වෙනස් වුණා. නව පෙනුමක් සමඟ කණ්ඩායම ඉන්දියාවටත් පාකිස්ථානයටත් සංචාරය කළා. තරගාවලි දෙකම නොසිතූ ලෙස ජයගත්තා. ඉන්දීයාව ඉන්දියාවේදීම පරාජය කිරීම ඔවුන්ට දැවැන්ත උත්පේ‍්‍රරකයක්. පළමු පුහුණු තරගයේදී අංක එකේ එංගලන්තය පරාජය කරන්නටත් ඔවුන් සමත් වුණා. දෙවැනි පුහුණු තරගයේදී ලංකාවට එරෙහිව උස්මාන් කවාජා හැකියාව පෙන්වුවා. කවාජාට අමතරව නායක ඒරන් ෆින්ච්, ඬේවිඞ් වෝනර්, ස්ටීව් ස්මිත් හා ෂෝන් මාෂ් යන පිතිකරුවන් ඔවුන්ට සිටිනවා.


පිත්ත අතට ගත් විට බෝලය කෙරෙහි වෛරයෙන් එය හැකි තරම් ඈතට යවන්නට උත්සාහ කරන ග්ලෙන් මැක්ස්වෙල් නම් යක්ෂ පුත‍්‍රයාගේ නම ඉහත පිතිකරු නම් අතරට එකතු නොකළේ ඔහු පිතිකරණයට අදක්ෂ නිසා නොවෙයි. තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩකයෙක් නිසායි. ඔහු පන්දු යැවීමේ බලඇණියේ සාමාජිකයෙක්ද වෙනවා. මිෂෙල් ස්ටාක් හා පැට් කමින්ස් ප‍්‍රමුඛ ඕස්ටේ‍්‍රලියානු පන්දු යවන බලඇණියට නේතන් ලයන්ගේ හා ඇඩම් සම්පාගේ දඟපන්දුවක් එකතු වෙද්දී එය ඉතා ශක්තිමත් එකක් වෙනවා. ඉතින්, ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ තරග සැලසුම විය යුත්තේ තම ශක්තිය පාවිච්චි කොට ප‍්‍රතිවාදීන්ගේ කඩුලූ ඉක්මනින් දවාගැනීමයි.

පාකිස්ථානය


මෙවර පාකිස්ථානය සියලූ කැට තබා ඇත්තේ බාබර් අසාම් මතයි. ඔහු මෙවර ඉන්නේ උපරිම රිද්මයේයි. ඔහුගේ 2019 වර්ෂයේ ලකුණු සාමාන්‍යය 52.44ක්. බාබර් අසාම් සමඟ ඉමාම් උල් හක් සහ ෆකාර් සමාන් හරිහැටි ක‍්‍රියාත්මක වුණොත් පාකිස්ථානයට සාර්ථක වීම අසීරු නැහැ. ෆකාර් සමාන් කියන්නේ ද්විත්ව ශතකයක්ද රැුස්කළ අධි-ප‍්‍රවේගකාරී පිතිකරුවෙක්.

මේ එංගලන්තයේදීම 2017දී ශූරයන්ගේ කුසලානය ජයගත්තේ ඔහු නිසායි. මීට අමතරව වමත් පිතිකුරු හැරිස් සොහෙල් මෙන්ම අත්දැකීම්වලින් පිරුණු මොහොමඞ් හෆීස්, ෂොයිබ් මලික් හා සෆ්රාස් අහ්මඞ් සිටිනවා. පරාජයේ අමිහිරි අත්දැකීම් තිබුණද, ඔවුන්ට තරගාවලිය ජයගැනීමට තරම් සෑහීමට පත්විය හැකි අන්දමේ පිතිකරු ලැයිස්තුවක් ඉන්නවා.


සාම්ප‍්‍රදායිකව පාකිස්ථානයට තිබුණු ශක්තිය මෙවර ඔවුන්ගේ දුර්වලතාවක් වීම ඔවුන්ට ඇති අවාසියයි. මෑතකාලයේ හැම ලෝක කුසලානයටම පාහේ හොඳම පන්දු යවන්නන්ගේ බලඇණිය රැුගෙන ගිය පාකිස්ථානයට මෙවර ඉන්නේ සාපේක්ෂව දුර්වල පන්දු බලඇණියක්. පාකිස්ථානයට සිටින එකම බලාපොරොත්තුව වේගපන්දු යවන මොහොමඞ් අමීර්. 19 හැවිරිදි ෂහීන් අෆ‍්‍රිඩි මෙන්ම අත්දැකීම්වලින් පිරි වහබ් රියාස්ද පාකිස්ථානු කණ්ඩායමේ ඉන්නවා. මේ තිදෙනාම වමත් පන්දු යවන්නන්. පාකිස්ථානු කණ්ඩායමට අඩුවකට ඇත්තේ ඇඟිලිවලින් දඟ කවන පන්දු යවන්නෙකුයි. ෂාඩාබ් ඛාන් හා ඉමාඞ් වසීම් දඟපන්දු යවන්නන් ලෙස සිටිනවා.


පාකිස්ථානය ජයගත් ලෝක කුසලානයට අමතරව ඔවුන් මේ සියලූ කණ්ඩායම් සහභාගි වූ තරගාවලිවලදී ජයග‍්‍රහණ තුනක් ලබාගත්තා. 1999 ලෝක කුසලානයේදී අවසන් තරගයට පැමිණියා. 2009 දී ලෝක කුසලානය ජයගත්තා. 2017 දී චැම්පියන් කුසලානය ජයගත්තා. ඒ ජයග‍්‍රහණ තුනම ඔවුන් ලැබුවේ එංගලන්තයේදීයි. පාකිස්ථානය ක‍්‍රිකට් ඉතිහාසය පුරාම නොසිතූ විස්කම් කළ කණ්ඩායමක්. කෙසේ හෝ මුල් වටයේදී ලකුණු ලැයිස්තුවේ ඉහළ තැනක් වෙන් කරගන්නට සමත් වුණොත් කුසලානය ජයගන්නට ඕනෑ වෙන්නේ තවත් ජයග‍්‍රහණ දෙකක් පමණයි.

බංග්ලාදේශය


ක‍්‍රිකට් ඉතිහාසය පුරාවට හිටියේ සුපිරි කණ්ඩායම් අටක් පමණයි. බංග්ලාදේශය හැමවිටම නවවැනි කණ්ඩායම පමණක් වුණා. ඔවුන් අනපේක්ෂිත ජයග‍්‍රහණයක් දෙකක් වාර්තා කරන්නට මිස තරගාවලියක අර්ධ අවසන් පූර්ව වටය දක්වා යන්නටවත් සුදුසු කණ්ඩායමක් ලෙස කවුරුත් අනුමාන කළේ නැහැ. හබිබුල්, අෂ්රෆුල් වැන්නන්ව විශිෂ්ට ක‍්‍රීඩකයන් ලෙස සැලකුවද ඔවුන් විශිෂ්ට කණ්ඩායමක් ලෙස සැලකුවේ නැහැ. එහෙත් වත්මන් බංග්ලාදේශ නායකයා හා පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරයෙක්ද වන මෂ්රෆී මොර්ටාසාගේ නායකත්වය යටතේ බංග්ලාදේශ ක‍්‍රිකට් වෙනස් වුණා. මොර්ටාසාගේ කතාව සම්පූර්ණ වෙන්නට මෙවර කුසලානයේදී බංග්ලාදේශය යමක් කළ යුතුයි.


ඔවුන් සතුව අත්දැකීම් සහිත ක‍්‍රීඩකයන් ගණනාවක් සිටිනවා. ලෝක ශ්‍රේණිගතකිරීම්වල අංක එකේ තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩකයා වන ෂකිබ් අල් හසන්, නායක මෂ්රෆී මොර්ටාසා, මුෂ්ෆිකර් රහීම්, තමීම් ඉක්බාල්, මහමදුල්ලා යන නූතන බංග්ලාදේශ ඉතිහාසයේ විශිෂ්ටතම ක‍්‍රීඩකයන් පස්දෙනා ඔවුන් සතුව තවම සිටිනවා. පස්දෙනාටම වසර 10ට වැඩි අත්දැකීම් තියෙනවා. එපමණක් නොව අත්දැකීම් හා තරුණ්‍යය අතරමැද්දේ ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාවට ගැළපෙනම වයස වන අවුරුදු 29-32 අතර සීමාවේ මොර්ටාසා හැර අනෙක් සිව්දෙනාම සිටිනවා. බංග්ලාදේශය විශේෂ යමක් කරනවා නම් ඔවුන්ට ඇති ලොකුම ශක්තිය මේ පස්දෙනායි. බංග්ලාදේශය දැනටත් අන්තර්ජාතික ශ්‍රේණිගතකිරීම්වල බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වන්ට හා ශ‍්‍රී ලංකාවට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින බවත් මතක තබාගත යුතුයි. ඔවුන් නොසිතූ ජයග‍්‍රහණ දෙකතුනක් වාර්තා කළොත් ඉතිහාසය වෙනස් වේවි.

බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්


අධිවේගයෙන් පන්දු යවන, ඇසිපිය නිමේෂයෙන් පන්දුව ඉහළ යවන ජවාධිකයන් රොත්තක් සිය අසීමිත ජවය සරල විහිළු තහලූවෙන් හා සිනහවෙන් වසාගෙන එංගලන්තයට පැමිණ සිටින්නේ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම යන ලේබලය පිටේ අලවාගෙනයි. තරගාවලිය ජයගත්තත් නැතත් ඔවුන් විශේෂයි. එහෙත් මෙවර ඔවුන්ට පෙර තිබුණාටත් වඩා කුසලානය ජයගැනීමේ ආශාවක් ඇතිවාට සැක නැහැ. වසර ගණනාවක් තිස්සේ ලද අත්දැකීම්වලින් හැකි උපරිම ඵල නෙලාගැනීමට කොදෙව් නායක ජේසන් හෝල්ඩර්ට බලාපොරොත්තු ඇතිවාටද සැකයක් නැහැ.


ඩැරන් බ‍්‍රාවෝ, ක‍්‍රිස් ගේල්, ෂායි හෝප් ආදි පිතිකරුවන් ඔවුන්ට සිටිනවා. එහෙත් බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් පිතිකරු අංශය වෙනදාට වඩා මෙවර දුර්වල බව කල්පනා කළ හැකියි. ක‍්‍රිස් ගේල් 40 වැනි වියේ පසුවෙද්දී වෙනදා තරම් ජවාධික විලාසයක් ඔහු ගෙන් වුව බලාපොරොත්තු විය නොහැකියි. ඒ නිසා මෙවර බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වන්ට බලාපොරොත්තු තබන්නට පැමිණෙන්නේ සම්ප‍්‍රදායානුකූලවම ශක්තිමත් වූ වේගපන්දු යවන්නන්ගේ අනවරත වේගපන්දු මාලාව කෙරෙහියි.

ශ‍්‍රී ලංකාව


අප මෙවර බලාපොරොත්තු රහිතම කණ්ඩායම් අතර සිටින බව ඕනෑ කෙනෙක් දන්නවා.


මහේල, සංගා ඇතුළු ක‍්‍රීඩකයන්ගේ නික්මයෑමත් සමඟ ශ‍්‍රී ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමට අහිමිවුණේ විශිෂ්ට ක‍්‍රීඩකයන් පමණක් නොවෙයි. විශිෂ්ට සිතන්නන්ද අපට අහිමි වුණා. අද අපේ කණ්ඩායමේ මොළයට වැදගත්කමක් ලබාදෙන එකම ක‍්‍රීඩකයා ලසිත් මාලිංග පමණයි. ලංකාවේ අය ලසිත් මාලිංග ක‍්‍රිකට් බුද්ධිමතෙක් ලෙස හඳුනා නොගත්තද, ඔහු විශිෂ්ට ක‍්‍රිකට් සිතන්නෙක් ලෙස ලෝකයම පිළිගන්නවා. අවශ්‍ය නම් ඒ ගැන මුම්බායි ඉන්දියන්ස් කණ්ඩායමෙන් විමසිය හැකියි. මහේල හා සංගාගෙන් පසුව ලංකාවේ ක‍්‍රිකට් ඔහුට බාරදිය යුතුව තිබුණද, බාල දේශපාලනය නිසා එය එසේ සිද්ධවුණේ නැහැ. කෙසේ වෙතත් අද අප මෙතැන සිටිනවා. අපට සිටින කණ්ඩායම ගැන කතාකළ යුතුයි.


අපට ඇති ඉහළම බලාපොරොත්තුව වන්නේ මාලිංගගේ බුද්ධියයි. ඒ නිසා නායක දිමුත්, මාලිංගගේ උපදෙස් කෙරෙහි උපරිම විශ්වාසය තැබිය යුතුයි. සුරංග ලක්මාල්වත්, නුවන් ප‍්‍රදීප්වත්, ඉසුරු උදානවත් තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩක තිසර පෙරේරාවත් නිසි ලෙස කළමනාකරණය කරගන්නට මාලිංග සමත් වුණොත් පන්දු යැවීම පැත්තෙන් අපට යමක් කළ හැකියි. මැතිව්ස්ගේ නායකත්වය ගැන කුමන විවේචන තිබුණත් ඔහු කෙතරම් විශිෂ්ට පිතිකරුවෙක්ද යන්න කිසිවෙකුට කිසිදා අමතක කළ නොහැකියි. ඔහුටත් තිසර පෙරේරාටත් මැදපෙළ බාරවෙද්දී ළහිරු තිරිමාන්නට ඉදිරි පෙළ දැවැන්ත වගකීමක් පැවරෙනවා. මෑත දිනෙක දකුණු අප‍්‍රිකානු ටෙස්ට් තරගවලදී විස්කම් පෑ කුසල් ජනිත් තමන් ගැනම විශ්වාස කළොත් මේ තරගාවලියේදී සියල්ලන්ගේ දෑස් විවර කරවන විස්මයක් පාන්නට ශ‍්‍රී ලංකාවේ කොල්ලන්ට හැකිවේවි.

ඇෆ්ගනිස්ථාන


ඇෆ්ගනිස්ථානය ගැන දීර්ඝ යමක් කියන්නට නැහැ. ඔවුන් එක් තරගයක් හෝ ජයගෙන මේ තරගාවලියේදී තමන්ගේ සලකුණ තබනු ඇති බව විශ්වාසයි. නූතන ඉතිහාසයේ ක‍්‍රිකට් ලොවේ නැගී ආ කණ්ඩායමක් ලෙස ඔවුන්ව සැලකිය හැකියි. කෙසේ වෙතත් ලෝක කුසලානයට මාසයක් තබා ඇෆ්ගනිස්තාන ක‍්‍රිකට් තේරීම් කමිටුව වසර හතරක් තිස්සේ ඇෆ්ගන් ක‍්‍රිකට් නායකයාව සිටි අස්ගර් ඇෆ්ගාන ඉවත් කොට තරුණ ගුල්බාදීන් නායිබ් නායකත්වයට පත් කර තිබුණා. 28 හැවිරිදි තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩක නායිබ්ට සිය පළමු අභියෝගය ලෙස තරගකාරී ලෝක කුසලානයක් හිමිව තිබීම ඒ කණ්ඩායමට අවාසියක් විය හැකියි. කෙසේ වෙතත් මෙය ඇෆ්ගන් කණ්ඩායමට යහපත් තත්වයක් නොවේවි. අනෙක් අතට ඔවුන්ට ආසියාවෙන් පිට තරග කොට අත්දැකීම්ද නැති තරම්. ඇෆ්ගනිස්ථානයේ බලාපොරොත්තු සහගත ක‍්‍රීඩකයා වන්නේ තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩක රෂීඞ් ඛාන්. x