රාජ්‍යයයකින් ප‍්‍රවර්ධනය නොකළොත් බුද්ධාගමට පවතින්න බෑ
ආචාර්ය ජයතිස්ස ද කොස්තා
පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේ ප‍්‍රතිඵලයත්, ඉන්පසු තත්වයත් ඔබ දකින්නේ කෙලෙසද?
ඉතාම සරලව කෙටි උත්තරයක් දෙන්න පුළුවන්. මේ ප‍්‍රතිඵලයෙන් ඉස්සෙල්ලාම දෙන පණිවුඩය තමයි 2015 දී සිද්ධවුණ වෙනස බහුතරය විසින් ආපස්සට හැරෙව්ව බව. ඒක ධනාත්මක දෙයක් විදියට සමහරු විග්රහ කරගනීවි. ඍණාත්මක දෙයක් විදියට තවත් අය විග්රහ කරගනීවි. ප‍්‍රතිඵලයෙන් රට ආපස්සට ගෙනගිය බව කෙනෙක් කියන්න ඉඩ තියෙනවා. ඊට ප‍්‍රතිවිරුද්ධ අදහසක් දරමින් මේ ප‍්‍රතිඵලයෙන් ඉදිරි ගමන නැවත පටන්ගත් බව තවත් කෙනෙකුට කියන්න පුළුවන්. කෙසේවෙතත් අපි පිළිගන්න ඕනෑ
2015 මැතිවරණයේදී මිනිස්සු කරපු වෙනස ඔවුන්ම නැවත ආපස්සට හරවපු බව. දැන් එහි හොඳ නරක ගැන සාකච්ඡුාව කෙලෙස කළත්, ප‍්‍රතිඵලය ලැබිලා ඉවරයි. දැන් ජයග‍්‍රාහී අපේක්ෂකයා ගැන කතාකරන්න කලින් මම කැමතියි පරාජිත අපේක්ෂකයා දෙසට අවධානය යොමු කරන්න. මීට කලින් 2015 දී පරාජය වෙලා ගිය අපේක්ෂකයා මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා. ඔහුට ගෙදරට වෙලා ඉන්න ජනතාව ඉඩදුන්නේ නැහැ. දෙවරක් ජනාධිපති වුණාට පස්සේ ඔහු මැතිවරණ පරාජයෙන් විශ‍්‍රාම ලබලා පෞද්ගලික නිවාසයට ගියා. එහෙත් එතැනට මිනිස්සු වැළ නොකැඞී පෝළිමේ එන්න ගත්තා. ඒකත් මතක් කරන එක වැදගත් නේ. මොකද 2019 මැතිවරණයෙන් පරාජය වූ අපේක්ෂකයාට මේ වෙලාවේ පක්ෂ නායකත්වය ලබාගැනීමත් අසීරු තත්වයක් උදාවෙලා.
දෙමළ හා මුස්ලිම් ජනතාව ඡන්දය පාවිච්චි කළ ආකාරය දකින්නේ කෙලෙසද?
ඇත්තටම 2015 දී මැතිවරණයෙන් සාමාන්‍ය දේශපාලන වෙනසක් වුණ බව තමයි මම දකින්නේ. එය පවතින ආණ්ඩුවට එරෙහිව තියෙන සාමාන්‍ය රැුල්ලක් ලෙස සලකන්න සිදුවෙනවා. පාවෙන ඡුන්ද, නවක ඡුන්ද ආදිය බලයේ සිටි පාලනයට විරුද්ධව දුන්න ඡන්ද ප‍්‍රමාණය එක්ක එකතුවුණා. ඒ සියල්ල විරුද්ධ පැත්තට ගියා. ඒ මැතිවරණයේදී බහුතර ජනතාව හිතුවේ නැහැ සුළු ජාතිකයන් ද්‍රවිඩ සහ මුස්ලිම් අය බහුතරයක් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාට විරුද්ධ වේවි කියලා. එහෙත් එදා මැතිවරණ ප‍්‍රතිඵලය උඩ එවැනි තත්වයක් තේරුණා. එහෙත් ඒ මැතිවරණයේදී මුස්ලිම් හා දෙමළ ජනතාව ජාතිවාදීව ඡන්දය දුන්නා.
එතැනින් අවුරුදු හතරහමාරක් ගියාට පස්සේත් සුළුතර ජනවර්ගවල ජනතාව ජාතිවාදීව ඡුන්දය දෙනකොට රටේ සීයට හැත්තෑපහකට වැඩි සිංහල ජනතාව නිරායාසයෙන්ම ඒකට ප‍්‍රතිවිරුද්ධ හැඟීමක් අනුව ඡුන්දය දීලා තියෙනවා. සුළුතර ඡුන්ද වැඩි ප‍්‍රමාණයකින් ගිය වතාවේ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා දිනුවා. ඒක පැහැදිළිව පෙනුණා. එදා මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජයගත් ආසන අතර වැඩිපුර තිබුණේ දෙමළ හා මුස්ලිම් ඡුන්දවලින් බලපෑමක් කළ හැකි ප‍්‍රදේශවල.
එහෙත් එවර සිංහල ජනතාව අතරිනුත් මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතාට ඡුන්දය ලැබුණා. එහෙත් මෙවර මැතිවරණයේදී දෙමළ හා මුස්ලිම් ඡුන්දවලින් බලපෑමක් කළ හැකි ආසන හැර වෙනත් කිසිදු ආසනයක් සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා ජයගත්තේ නැහැ. උතුරු නැගෙනහිර තියෙන දිස්ත‍්‍රික්ක 5කුත්, ඉන්දීය සංක‍්‍රමණික ජනතාව ඉන්න දිස්ත‍්‍රික්කත්, දෙමළ මුස්ලිම් බහුතරය ඉන්න කොළඹ වැනි ප‍්‍රදේශවලත් සජිත් පේ‍්‍රමදාස ජයගත්තා. ඒ ප‍්‍රදේශවල සිංහල ජනතාව සීයට හැටකට වඩා නැහැ. වත්තල, මීගමුවේ වුණෙත් ඒ බලපෑම. සිංහල ජනතාව අතරින් වැඩිදෙනෙක් බෞද්ධ, ඉතිරි අය කතෝලිකයන්. ඒ සියළුදෙනා අතරින් බහුතරය ඡන්දය දුන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට. ගම්බද කතෝලිකයන් වැඩි දෙනෙක් ඉන්නේ වෙන්නප්පුවේ. ඒ ප‍්‍රදේශ ඉහළ මට්ටමෙන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා දින්නා. පුත්තලම දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් පුත්තලමේ විතරයි මුස්ලිම් බහුතරයක් තියෙන්නේ. ඒක දින්නේ සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා. එහෙත් ආණමඩුව, වෙන්නප්පුව, හලාවත බහුතර ඡුන්දයෙන් ගෝඨාභය මහතා දින්නා. මාවනැල්ලේ දින්නේ සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා. කවුරුත් දන්නවා එහේ වැඩිපුර ඉන්නේ මුස්ලිම් ජනතාව බව. ඡුන්ද එකසිය ගණනකින් ගාල්ල දිනුවා. එතැනත් සීයට තිස්පහක් ඉන්නේ මුස්ලිම් ජාතිකයන්. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේ ප‍්‍රතිඵලයත් මෙවර ප‍්‍රතිඵලය සඳහා බලපා ඇතැයි පෙනෙනවා. සුළු ජාතිකයෝත් ජාතිවාදීව හිතුවොත් ඔවුන්ට ප‍්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තෙන් මහජාතිය ඡුන්ද පාවිච්චි කරනවා. ඒක අවබෝධ කරගන්න ඕනෑ.
එක්සත් ජාතික පක්ෂය සිංහල ජනතාව අතර ජනප‍්‍රියත්වයෙන් හීන වී තිබෙන බව විශාල අවධානයට ලක්වෙලා තියෙනවා..
සමහරු හිතනවා ඇති සුළුතරය එකතුකරගෙන හැමදාම ඡුන්දය දිනන්න පුළුවන් කියලා. සුළුතර ඡුන්ද ටික සම්පූර්ණයෙන්ම ලැබෙනවානම් කැපුවත් යූඇන්පී කියලා හිතන අයගේ ඡුන්දවලින් දිනන්න පුළුවන් බව ඔවුන් හිතනවා විය හැකියි. එහෙම කරන්න බැරි බව දැන් පෙනෙනවා. මේ තත්වයෙහි දිගුවක් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී බලාගන්න පුළුවන්. ඒ මැතිවරණයේදී වැඩිපුර වාසි කාටද කියලා දැනටමත් පැහැදිළියි. ජනාධිපතිවරණයක් දිනුවාම ඒකේ වාසියත් තියෙනවා. ඒ අනුව මීටත් වඩා එජායේ ඡුන්ද අඩුවෙන බව පැහැදිළිව අනුමාන කරන්න පුළුවන්.
අපේක්ෂකයන් දෙදෙනාව ඔබ සංසන්දනය කරන්නේ කෙලෙසද?
යම්කිසි හේතු නිසා මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාව පැරැද්දුවානම්, ඊටත් වඩා වැඩි මට්ටමකින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජයගත්තා. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නවතාවයෙන් ආපු අපේක්ෂකයෙක්. දේශපාලඥයන් බහුතරය විරෝධයට, කෝපයට, හාස්‍යයට හා උපයාසයට ලක්ව සිටියා. ඒ අනුව ඔහු පටන්ගත්තේ ඉතාම වාසි සහගත තත්වයකින්. ඒ වාසිය සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතාට තිබුනේ නැහැ. ඔහු පක්ෂයේ උපනායකයා සහ ජ්‍යෙෂ්ඨ ඇමති කෙනෙක් වුණාට ජාතික ප්රශ්න ගැන ඔහු කතාකළේ ඉතා අඩුවෙන්. ඔහු බොහෝවිට පාර්ලිමේන්තුවේදී අවධානය කළේ ප‍්‍රාදේශි ප්රශ්න ගැන.
ඇමතිවරයෙක් විදියට වුණත් විවිධ අයගේ නම් දාලා හදපු ගම්මාන හා ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම පමණයි කළේ. වැඩිපුර එවැනි ගම්මාන හදපු හම්බන්තොට වගේ ප‍්‍රදේශවල මැතිවරණය පරාජය වූ ආකාරයෙන් ඔහුගේ දුර්වලතාවය පැහැදිළියි. දැන් තත්වය යටතේ සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකට සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා ඉදිරිපත් වුණොත් ඔහුට විශාල පරාජයකට ලක්වේවි. ඒකට හේතු වෙනම කියන්න පුළුවන්. මම කලින් කීවා වගේ මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා පරාජය පිළිගෙන ගෙදර ගියාට පස්සේ ඔහුව වන්දනාමාන කරන කෙනෙක් වගේ බලන්න ගියා. මෙයින් පෙනෙන්නේ ජනතා ප‍්‍රසාදය. එලෙස ප‍්‍රසාදයට ලක්වූ අයියාගේ මල්ලී අයියාටත් වඩා විශාල ඡුන්ද ගණනකින් දින්නා.
මෙතැනදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ දේශපාලන උරුමය ගැන අපි කරුණු සිහිතබාගත යුතුයි. හතළිස් ගණන්වල රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවේ සිටම රාජපක්ෂ පවුලේ අය හම්බන්තොට ජයගත්තා. නිදහස ලැබෙන්න කලින් රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවේ හිටිය හම්බන්තොට නියෝජිතයා ඞී.එම්. රාජපක්ෂ මහතා. ඔහු අභාවයට ගියාම ඔහුගේ බාල සොහොයුරා වන ඞී.ඒ. රාජපක්ෂ මහතා තේරී පත්වුණා. හතළිස් හතේ මැතිවරණයේදී වයස අවුරුදු විසිඑකට අඩු කෙනෙක් වෙලත් ලක්ෂ්මන් රාජපක්ෂ හමතා බෙලිඅත්තෙන් ජයගත්තා. එතකොට ලාබාලම මන්ත‍්‍රීවරයා ඔහු. ඒ අතර හම්බන්තොටින් ඞී.ඒ. රාජපක්ෂ මහතා ජයගත්තා. එදා ඔවුන් ඉල්ලූ‍වේ ලංකා ජාතික සංගමයෙන් හැදුණු පක්ෂය වන එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන්.
ඒ කාලයේ බොහෝ ආසනවලට එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන්ම අපේක්ෂකයන් කිහිපදෙනෙක් ඉදිරිපත් වුණා. ඒ අනුව හතළිස්හතේදී රාජපක්ෂවරු ජයගත්තේ එජාපයේම අපේක්ෂකයන්ට එරෙහිව. ඞී.ඒ. රාජපක්ෂ එක්ක තරග කළේ ඞී.බී. අතපත්තු. එතැනින් පස්සේ මැතිවරණවලදී රාජපක්ෂවරු හැමදාම දින්නා. ශ‍්‍රීලනිපය පටන්ගනිද්දී රාජක්ෂවරු ශ‍්‍රීලනිපයට ගියා. ඉන්පස්සේ පැවැත්වූ 1953 මැතිවරණයේදී ඞී.එස්. සේනානායක මහතාගේ මරණයෙන් පසු ඇතිවූ තත්වය මත ඩඞ්ලි සේනානායක ප‍්‍රමුඛ එජාපය ජයගත්තා. ඒ වෙලාවේත් ඞී.ඒ. රාජපක්ෂ මහතා දින්නා. බෙලිඅත්තේ පමණක් චාල්ස් එදිරිසූරිය මහතා යාන්තමින් ජයගත්තා.
හැටේ මාර්තුවේ පැවති මැතිවරණයේදී හම්බන්තොට දිස්ත‍්‍රික්කයේ ආසන තුනක් තිබුණා. තිස්සමහාරාමය, බෙලිඅත්ත, මුල්කිරිගල තමයි ඒ ආසන තුන. තුනම ජයගත්තේ රාජපක්ෂවරු තුන්දෙනෙක්. සමානුපාතික නියෝජනය ආවාම හම්බන්තොට දිස්ත‍්‍රික්කය බොහෝදුරට රාජපක්ෂවරුන් කිහිපදෙනෙක් ජයගත්තා. මේ කෙටි ඉතිහාසය මම කීවේ කරුණු විදියට මතකයේ තබාගැනීමට. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ප‍්‍රථම වරට ඡුන්දයක් දින්නාට ඔහු ජනප්රිය දේශපාලන පවුලකින් ආ කෙනෙක්.
මැතිවරණ ව්‍යාපාරය ගැන කියද්දී මැදහත් විචාරකයෙකු ලෙස අපේක්ෂකයන් දෙදෙනා කරපු කතා සංසන්දනය කළොත් විශාල වෙනසක් දකින්න පුළුවන්. එක්කෙනෙක් පුද්ගලවාදීව පොරොන්දු දුන්නා. මම, මගේ පියා කියලා ප‍්‍රථම පුරුෂයෙන් ඔහු කතාකළේ.
අනෙක් අපේක්ෂකයාගේ කතාවලදී පොදුවේ කතාකළා. ප‍්‍රතිපත්ති ගැන කීවා. ජනතාව තමන් සතු ඡුන්ද බලය ගැන හොඳින්ම දන්නවා. අපේක්ෂකයන්ගේ විලාසය ගැන ඔවුන් සලකනවා. ඒ නිසයි මෙතරම් දැවැන්ත ඡන්ද ප‍්‍රමානයකින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජයගත්තේ.
ඔබ දෙමළ හා මුස්ලිම් ඡන්දදායකයන් ජාතිවාදී බව කීවත්, ලෝකයේ ඕනෑම රටක සුළුතර ජනවර්ග තමන්ගේ නියෝජනය තබාගැනීම සඳහා එක් පාර්ශ්වයකට ඡන්දය ලබාදෙන බව දකින්න පුළුවන් නේද? සුළුතර ජනවර්ග එකම අපේක්ෂකයාට ඡන්දය දීම හා බහුතර ජනවර්ගය එකම අපේක්ෂකයෙක්ට ඡන්දය දීම එක සමාන තත්වයක්ද?
සිංහල බහුතරය ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට ඡන්දය දුන්නාට ඔවුන් ජාතිවාදීව ඡුන්දය දීලා නැහැ. සිංහල ජනතාවගේ සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතාට ඡන්දය දුන් ප‍්‍රතිශතයත් ඉහළයි. ද්‍රවිඩ ජනතාව අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට දුන් ඡන්ද ප‍්‍රතිශතය එක්ක සංසන්දනය කරන්න බෑ. සිංහල ජනතාව අතර තවම කැපුවත් යූඇන්පී වැනි පදනමක් මත ඡන්දය දුන් අය හිටියා. ඊට අමතරව ප‍්‍රතිපත්තිමය කාරණා මත සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතාට ඡුන්දය දුන් සිංහල ජනතාව හිටියා. එහි දෙමළ හා මුස්ලිම් අය දුන්න තරම් ජාතිවාදී නැඹුරුවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. කෙසේවෙතත් සිංහල ජනතාවගෙන් බහුතරය ගෝඨාභය මහතාට ලැබුණු බව පැහැදිළියි. එජාපයට සාමාන්‍යයෙන් ලැබෙන ආසන පවා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා දින්න බව පෙනුණා. මේ තත්වය බටහිර රටවල් එක්ක සංසන්දනය කරන්න අමාරුයි. මේ තත්වය හොද දෙයක් බව මම කියන්නෙ නැහැ. අපි මේකට හේතුව හොයන්න ඕනෑ.
ජනතාව ජනවර්ග විදියට නොබෙදී ඡන්දය දෙන තත්වයක් ඇතිකරන්නේ කොහොමද?
ආසන ක‍්‍රමය නැතිකරපු නිසා බලපෑමකුත් තියෙනවා. ඒ නිසා ඉදිරියේදී ආසන ක‍්‍රමය ඇති කරන්න ඕනෑ. ජනතාව දිස්ත‍්‍රික්කයේ අය එකතුවෙලා විවිධ ජාතීන්වල අය තමන්ගේ කෙනෙක්ට දීමේ නැඹුරුවක් තියෙනවා. ආසන ක‍්‍රමය තිබුණානම් ආසනයේ ඡුන්ද එකතු කරගෙන සිංහල, මුස්ලිම් හෝ දෙමළ අපේක්ෂකයෙක්ට දිනන්න තිබුණා. එහෙම වුණොත් ජාතික සමගිය ඇති කරන්නත් පුළුවන්. එසේ නැතිනම් නරක තත්වයක් ඇතිවේවි. මීට කලින් කාලයක් දෙමළ අය අතරේ අන්තවාදය ත‍්‍රස්තවාදයක් බවට පත්වෙලා සටන්කළා. මෑත කාලයේදී මුස්ලිම් අය අන්තවාදී ක‍්‍රියා කරන බව පෙනෙනවා. ඒ දෙපැත්තේ අන්තවාදීන් හිටියාට මධ්‍යස්ථ අයට සිංහල බහුතරය එක්ක සමගියෙන් ක‍්‍රියා කරන්න පුළුවන්.
මීට කලින් මෙවැනි ප‍්‍රවණතාවයක් තිබුණා 1947 දී. එකල ඉන්දීය සම්භවයක් තිබුණු වතු කම්කරුවන් ඉන්දීය ජාතික කොංග‍්‍රසයට ඡුන්දය දුන්නා. ඒ අනුව වතු කම්කරුවන් සිටි ආසන දින්නේ එම කොංග‍්‍රසය. ලංකාවේ ඡුන්දයකදී ඉන්දීය පක්ෂයක් ආසන අටක් විතර දිනන තත්වයක් ඇතිවුණා. ඞී.එස්. සේනානායක වැනි නායකයන් දුරදක්නා නුවණින් ඔවුන්ගේ ඡුන්ද අයිතිය අහෝසිකළා.
පසුව ක‍්‍රමානුකුලව කොටස් වශයෙන් ඡුන්ද අයිතිය දුන්නා. එයින් ඉන්දීය පක්ෂයක් ලංකාවේ ඡුන්ද දිනන තත්වය වළක්වන්න පුළුවන් කළා. අද ඒ ජනතාව තොණ්ඩමාන්, දිගම්බරන් වැනි නායකයන්ට ඡුන්දය දෙනවා. අද බොහෝ අය කියනවා ඉන්දීය දෙමළ ජනතාවගේ ඡුන්ද අයිතිය අහෝසි කරපු බව. ඒත් එදා ඒකට හේතුවක් තිබුණා. ඒ කාලයෙ නායකයන් හේතුවක් ඇතිව තමා නැතිව රට ගැන හිතුවා. මේක ශ‍්‍රී ලංකාව. එන්ජී ඕ සංවිධාන හෝ වෙනත් අයට ඕනෑ විදියට විවිධ ජනවර්ග ලෙස බෙදලා මේ රට පාලනය කරන්න බැහැ. බි‍්‍රතාන්‍යය ඇතුළු අධිරාජ්‍යවාදී රටවල්වලට ඕනෑ ලංකාව බෙදලා පාලනය කරන්නට බව පේනවා. ස්විට්සර්ලන්තයේ මැදිහත්වීම් වලින් පෙනෙන්නේත් ඒක.
මේ වෙද්දී 20 වැනි සංශෝධනයක් ගැන කතාකරනවා. ඔබේ විශ්වාසය අනුව 20 වැනි සංශෝධනයකින් කරන්න ඕනෑ මොනවාද?
ඉතාම සරලයි. අපට හුරුපරුදු සරල බහුතර මැතිවරණ ක‍්‍රමය ඇති කරන්න ඕනෑ. ඒක ඉතාම වැදගත් දෙයක්. සුළු ජාතීන් හෝ වෙනත් අයගේ නියෝජනය අවශ්‍යයි කියලා හිතනවානම් ඒ සඳහා ක‍්‍රමවේද තියෙනවා. ජාතික ලැයිස්තුව වැනි ක‍්‍රම තියෙන්නේ ඒකට. ශ‍්‍රී ලාංකික එකම ජාතියක් කියලා හිතලා වැඩ කරන්න ඕනෑ. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය හෝ අළුත් ආණ්ඩුක‍්‍රමයක් ඇති කරද්දී ඒක ගැන කල්පනා කරන්න ඕනෑ. ස්විස්ටර්ලන්තයේ ව්‍යවස්ථාවේ පූර්විකාවේ දෙවියන් වහන්සේ ගැන සඳහන් වෙනවා. ඒක කතෝලික රටක් නිසා. ඒවා ගැන මෙහේ කතාකරන්නේ නැහැ. ලංකාවේ ව්‍යවස්ථාවෙහි බුද්ධාගමට ප‍්‍රමුඛතාවයක් දීලා පෝෂණ කරන්න ඕනෑය කියන අදහස තියෙද්දී එයට විරුද්ධව එන්ජී ඕ මෙහෙයවනවා.
එහෙත් බොහෝ බටහිර රටවල්වල රාජ්‍ය ආගමක් විදියට කතෝලික ආගමට ව්‍යවස්ථා සහ නීතිරීතිවලින් පිළිගැනීමක් ලැබෙනවා. මුස්ලිම් රටවල් ඉස්ලාම් ආගමට ඍජු පිළිගැනීමක් ලබාදෙනවා. ලංකාවේ තියෙන්නේ බෞද්ධ සංස්කෘතිය බව කාඩිනල්තුමා පවා කියලා තියෙනවා. ධූරාවලියක් විදියට පාලනය කරන ආයතන පද්ධතියක් බුද්ධාගමට නැහැ. ඒ නිසා රාජ්‍යයයකින් බුද්ධාගම ප‍්‍රවර්ධනය නොකළොත් ඒ ආගමට පවතින්න බෑ. උදාහරණයක් විදියට ලෝකයේ වැඩිම බුදුපිළිම තිබුණේ ඉන්දුනීසියාවේ. එහේ බුද්ධ ප‍්‍රතිමා විනාශ කරද්දී මැදිහත් වෙන්න කවුරුත් හිටියේ නැහැ. රජයෙන් බෞද්ධාගම පෝෂණය නොකළොත් අනාගතයේදී ඉතිහාස කතාවක් විදියට බුද්ධාගම ගැන කතාකරන්න වේවි. ඇත්තටම 1818 උඩරට ගිවිසුමෙන් උඩරට නායකයන් රට ඉංග‍්‍රීසින්ට පාවාදුන්නේත් බුද්ධාගම ආරක්ෂා කරලා, පාවාදෙන්නෙ නැහැ කියලා පොරොන්දුවක් අරගෙන. අපි ඒවා ගැන සැලකිලිමත් වෙලා අළුත් විදියට කල්පනා කරලා යමක් කරන්න ඕනෑ. අළුත් ක‍්‍රමයක් ඇති කරන්න ඕනෑ.
තුනෙන් දෙක ගත්තාම, සංශෝධන ගැන කතාකරන්න පුළුවන්
ශ‍්‍රීලනිප මාධ්‍ය ප‍්‍රකාශක වීරකුමාර දිසානායක
මහමැතිවරණයේදී ශ‍්‍රීලනිපය හා පොදුජන පෙරමුණ ප‍්‍රමුඛ සන්ධානය ඉදිරිපත් විය යුත්තේ පොහොට්ටුව ලකුණෙන් බව පිරිසක් කියනවා නේද?
ඕක ගැන අපි පක්ෂ එකඟතාවයක් හදපු ගිවිසුමක් තියෙනවා. නායක මට්ටමෙන් සාකච්ඡුා කරලයි ඒ ගිවිසුම හැදුවේ. ඒකට අත්සන් කළේ එකඟ වූ පසුවයි. වගකිවයුතු නායකයෙක් තවම එයට වෙනස් තීන්දුවක් ගන්න බව කියලා නැහැ. ඒ ගැන අපි සාකච්ඡුා කරලාත් නැහැ. ඒ නිසා ඒ ගිවිසුමට පිටින් කරුණු දැක්වීම සුදුසු නැහැ. ඔබටත් මටත් පුද්ගලික මත තියෙන්න පුළුවන්. විවිධ අයට පුද්ගලික මත තිබුණාට ජනතාව බලාපොරොත්තු වෙන්නේ පොදුවේ එකට එකතුවෙලා යන ගමනක්. ඡුන්දය ඉල්ලන විදිය ගැන ගැටළුවක් තිබෙනවානම් ඒ ගැන ඉදිරියේදී තීන්දු කරන්න පුළුවන්.
ජනාධිපතිවරණය අවසන් වූ විගස ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පොදුජන සන්ධානය නමින්, පුටුව ලකුණින් සන්ධානයක් ලියාපදිංචි කරන බවත් එදා එකඟ වුණා. ඒ කටයුත්ත සිද්ධවෙන්නේ නැද්ද?
අපට ඒක ඉස්සරහට කරගන්න පුළුවන්. කිසිම බාධාවක් නැහැ. මේ ඡුන්දය දිනලා ජනාධිපතිතුමා වැඩකරන වෙලාව. ඒ ගැන අවධානය යොමුකිරීම හා සහාය දීම ගැන තමයි අපි මේ වෙලාවේ කල්පනා කරන්නේ.
ආණ්ඩුවේ ප්රධාන පක්ෂය පොදුජන පෙරමුණ බව පැහැදිළියි. එවැනි පසුබිමක ශ‍්‍රීලනිපය තම පක්ෂය ශක්තිමත් කිරීමට කටයුතු කරන්නේ නැද්ද?
අපි පොදු සන්ධානවලදී සියළුදෙනාගේම ජයග‍්‍රහණ වෙනුවෙන් කටයුතු කරන අතර තනි පක්ෂයක් විදියට ශ‍්‍රීලනිපයේ ප‍්‍රගතිය වෙනුවෙන් කටයුතු කරනවා. පොදුවේ සන්ධානගතවෙලා සටන් කරන අතරේ ශ‍්‍රීලනිපයේ වැඩපිළිවෙල ඉදිරියට ගෙනියනවා. එය අසීරු වැඩක් නෙවෙයි.
ජනාධිපතිවරණයේදී ශ‍්‍රීලනිපයේ සහාය ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට ලබාදීමෙන් ප‍්‍රයෝජනයක් වූ බව හිතනවාද?
මම පැහැදිළිව ඡුන්දයට කලින් කීවා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මැතිතුමා ඡුන්ද ලක්ෂ 67ට වඩා ටිකක් වැඩිපුර ලැබේවි කියලා. අපි ගණන් හදලා තමයි ඒක කිව්වේ. ඒක ශ‍්‍රීලනිපයේ ඡුන්ද සහ පොදුජන පෙරමුණේ ඡුන්ද එකතුවීම නිසා සිද්ධවුණ දෙයක් පමණක්ම නෙවෙයි. අපේ එක්වීමෙන් මිනිස්සුන්ට විශ්වාසයක් හැදුණා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට දිනන්න පුළුවන් කියලා. ඒ විශ්වාසය මත මධ්‍යස්ථ බලවේග ඒ වැඩපිළිවෙල වටා එකතුවුණා. බලාඉන්න අයට විශ්වාසයක් හැදුණා. ඒකයි වුණේ. අපි ලක්ෂ 17ක් අරන්දෙන බව කීවා. ඒ වගේම ප්රමාණයක් අපි අරන් දුන්නා.
මේ වෙද්දී ශ‍්‍රීලනිපය යම් පිරිසකට එරෙහිව විනය පියවර ගන්න බව පෙනෙනවා. එම ක‍්‍රියාවලිය විවිධ පුද්ගලයන්ට විවිධාකාරයෙන් ක‍්‍රියාත්මක වෙන්නේ ඇයි?
අපි පක්ෂයක් හැටියෙන් විනය පියවර ගන්න ඕනෑ අය ගැන ගන්නවා. නොසලකා හරින්න ඕනෑ අයව නොසලකා හරිනවා. ඉදිරියට කරන්න ඕනෑ දේවල් ගැන කටයුතු කරනවා. අපි නිත්‍යානුකූලව විනය පියවර ගන්නවා.
සන්ධානය හැදෙන්න කලින් ශ‍්‍රීලනිපයේ සහ පොදුජන පෙරමුණේ අය එකිනෙකාට චෝදනා එල්ල කරගත් අවස්ථා තියෙනවා. පහුගිය දිනවල ඇතැම් පිරිස් නැවත එකිනෙකාට චෝදනා කරන බව පෙනෙනවා නේද?
මම හිතන්නේ නැහැ ශ‍්‍රීලනිපයේ කිසිම කෙනෙක් වැරදි මතයක් දැරීමක් හෝ අදහසක් ඉදිරිපත් කිරීමක් කරන බව. ශ‍්‍රීලනිපය සන්ධානගත වුණේ අඩුපාඩු, වැරදි කතාකරලා අදහසක් ගත්තාට පස්සේ. සන්ධානයට ගියාට පස්සේ එදා ඉඳලා කිසිම නායකයෙක් හෝ වගකිවයුතු කෙනෙක් පක්ෂ දෙකේ එකඟතාවයට, සමගියට එරෙහිව කතාකළේ නැහැ. අපට අනෙක් පාර්ශ්වය ගැන විශ්වාසය තියෙනවා. කතාකරලා තීන්දු අරගෙනයි අපි ඉදිරියට යන්නේ. අපේ පක්ෂයේ අය පෞද්ගලික අදහස් හිතුමතේට ඉදිරිපත් කරන්නේ නෑ.
ජනාධිපතිවරණයේදී ජනතාව ලක්ෂ 69ක් විශ්වාසයෙන් ඡුන්දය දුන්නේ අපට බෙදිලා රණ්ඩු වෙන්න නෙවෙයි. අපි දෙකෝටියක් ජනතාවට වගකියන්න ඕනෑ. ඔවුන් අපෙන් රට හදන එක පමණයි බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ. වෙන ඒවා ගැන කතාකරමින් හිටියොත් අපවත් එලවයි.
මීට පෙර එජාපය හා ශ‍්‍රීලනිපය කටයුතු කළ ආණ්ඩුවේදී බරපතල අභ්‍යන්තර ගැටුමක් තිබුණා..
යූඇන්පීයයි අපියි අතර සන්ධානයක් තිබුණේ නැහැ. ආණ්ඩුවේ නායකයා විදියට ශ‍්‍රීලනිපයේ සභාපතිවරයා හිටපු නිසා එකට හිටියා විතරයි. අපි ඒ සන්ධානයට කලින් සාකච්ඡුා කරලා ප‍්‍රතිපත්තිමය එකඟතා ඇතිකළේ නැහැ. ඒ ආණ්ඩුව එක්ක ශ‍්‍රීලනිපයට තිබුණු ගණුදෙනුවයි මේකයි එකිනෙකට වෙනස්. වත්මන් ආණ්ඩුවේ පක්ෂ අතර තියෙන්නේ එකම ප‍්‍රතිපත්ති, එකම අවබෝධයක්. අපි දෙගොල්ලම කලින් එකම පක්ෂයක්. යහපාලන ආණ්ඩුවේදී තිබුණු සම්බන්ධය කෘත‍්‍රිම එකක්.
වත්මන් ආණ්ඩුවට ශ‍්‍රීලනිපය සහාය දක්වන්නේ කුමන පදනමින්ද?
මේ ආණ්ඩුව තාවකාලික එකක්. පක්ෂයේ නායකයා විදියට මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන හිටපු ජනාධිපතිතුමාගේ අවධානය තිබුනේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මැතිතුමාට රට කරන්න ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක් හැදීමට සහාය දීමේ අවශ්‍යතාවය කෙරෙහි. දැන් අපේ වගකීම ඒක. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිතුමාත් උපදෙස් දෙමින් කීවේ තමන් ජනාධිපතිවරයෙකු ලෙස හිටපු නිසා වත්මන් ව්‍යවස්ථාමය පසුබිම යටතේ පාර්ලිමේන්තුවේ සහයෝගය ලබාගෙන ජනාධිපතිවරයෙක්ට කටයුතු කිරීමේදී තිබෙන අභියෝගය දන්න ඔහුත් පැහැදිළි කළා. මේ අසීරුව නිසා ඉදිරි මැතිවරණයේදී ආණ්ඩුවට තුනෙන් දෙකක බලයක් අරගෙන දෙන්නයි අපි කැපවෙන්න ඕනෑ.
මීට පෙර තුනෙන් දෙකේ බලයක් ලැබුණු ආණ්ඩුවල ක‍්‍රියාකාරීත්වය ගැන මතකයක් තියෙන නිසා ආණ්ඩුවට අධික බලයක් ලැබීම ගැන මහජනතාව තුළ චකිතයක් තිබිය හැකියි නේද?
අපි විශ්වාසයෙන් කියනවා චකිතයක් ඕනෑ නැති බව. අපි කතාකරන්නේ දැන් තියෙන ගොඩක් ව්‍යවස්ථා අණපනත් එක්ක රට ඉදිරියට දුවන්න බැරි නිසා. පාලනයට බලයක් තියෙන්න ඕනෑ. අනවශ්‍ය සැක සංකා ඕනෑ නැහැ. අවශ්‍ය බලය අරගෙන වැඩකොටස කරන්න නායකත්වයට ඉඩදීම වැදගත්. අපට විශ්වාසයක් තියෙනවා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ එක්ක රට ඉදිරියට ගෙනියන්න පුළුවන් කියලා. දැන් අපට පේනවා යන ස්වභාවය හොඳයි කියලා. සැකසංකා ඇති කරගෙන ගෙදරක ඉන්නත් බැහැ. ගෙදර ඉන්න වෙලාවට වහල කඩාවැටේවි කියලා හිතුවොත් ජීවත්වෙන්න බෑ. ඒ නිසා අපි බයනැතිව ඉදිරියට යන්න ඕනෑ.
සාමාන්‍යයෙන් මැතිවරණයකදී තුනෙන් දෙකක බලයක් ඉල්ලන්නේ නිශ්චිත ව්‍යවස්ථා සංශෝධන යෝජනා ඉදිරිපත් කරලයි. ඉදිරි මැතිවරණයේදී තුනෙන් දෙකේ බලයක් ඉල්ලද්දී යෝජනා කරන සංශෝධන මොනවාදැයි එකඟතාවයක් තියෙනවාද?
එහෙම නැහැ. අපි යන්නේ මහමැතිවරණයට. අපි ඉල්ලන්නේ තුනෙන් දෙකක බලයක් දෙන්න කියලා. ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කරන්න ඕනෑ. දැන් තියෙන්නේ අරාජික වුණ රටක්. මෙය විධිමත් කරලා, ජනාධිපතිතුමාට නිදහසේ කටයුතු කරන්න පසුබිම හදාගන්න ඕනෑ. ව්‍යවස්ථාවේ ප්රශ්න ගොඩක් අපි ඇහැට දැක්කා. 19 වැනි සංශෝධනයේ වුණත් අවුල් තියෙනවානේ. ඒවා නිරවුල් කරන්නත් තුනෙන් දෙකක් ඕනෑ. ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් සඳහා එකඟතාවයක් ගැන අපි කතාකරන්නේ නැහැ. තුනෙන් දෙක තිබුණාම අවශ්‍ය දෙයක් කරන්න පුලූ‍වන්නේ. ඊට පස්සේ අවශ්‍ය පරිදි සංශෝධන කරන්න පුළුවන්නේ. අපි සංශෝධන ගැන සාකච්ඡුා කරලා ඉවරවුණාට පස්සේ ජනවරම ආයේ ගන්න බැහැනේ. ජනවරමක් එකපාරයි ගන්න පුළුවන්. මහමැතිවරණයේදී තුනෙන් දෙක ගත්තාම, සංශෝධන ගැන කතාකරන්න පුළුවන්.
ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ඉදිරියේදී පාර්ලිමේන්තුවට එනවාද?
පාර්ලිමේන්තුවේ නැති කීදෙනෙක් දේශපාලනය කරනවාද. පාර්ලිමේන්තුවේ ඉන්නම ඕනෑ නැහැ. පාර්ලිමේන්තුවේ නැති පක්ෂ නායකයන් ගණනාවක් රටේ ඉන්නවා. ඔවුන්ට දේශපාලනය කරන්නට බාධාවක් නැහැ. අපේ සභාපතිතුමා අදත් මූලස්ථානයේ හිටියේ. එතුමාට ඕනෑනම් ඊළඟ මහමැතිවරණයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට එන්නත් පුළුවන්. පක්ෂය එතුමාගෙන් ඉල්ලීමක් කරලා තියෙනවා නැවත මැතිවරණයට ඉල්ලලා හෝ වෙනත් සුදුසු විදියකට දේශපාලන ක‍්‍රියාකාරීත්වයට එන්න කියලා.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රී කුමාර වෙල්ගම මහතා ශ‍්‍රීලනිපයෙන් ඉල්ලීමක් කරමින්, ඉදිරි මැතිවරණයේදී වෙනම ඉදිරිපත් වෙන්නැයි ඉල්ලලා තියෙනවා..
කුමාර වෙල්ගම මැතිතුමා ශ‍්‍රීලනිපයේ තීන්දු ගන්න කිසිම තැනක නැහැ. ඔහු කියන්නේ ශ‍්‍රීලනිපයේ මතය නෙවෙයි. එතුමාගේ අදහස ඕනෑ කෙනෙක්ට දරන්න පුළුවන්. එහෙත් එහෙම සාකච්ඡුාවක්වත් ශ‍්‍රීලනිපය ඇතුළේ නැහැ. අපි එකතුවෙලා ජනාධිපති කෙනෙක් හැදුවාට පස්සේ වෙනම මහමැතිවරණයට ඉල්ලන්න යෝජනා කිරීම විහිළුවක්.
දෙමළ හා මුස්ලිම් ජනවර්ගවල ඡුන්ද අහිමිවීම ගැන ශ‍්‍රීලනිපය කල්පනා කරන්නේ කෙලෙසද?
ශ‍්‍රීලනිපය හැමදාම දෙමළ මුස්ලිම් ජනතාව එක්ක හිටියා. උතුරු පළාතේත් ශ‍්‍රීලනිප ප‍්‍රාදේශීය සභා මන්ත‍්‍රීවරු 58ක් විතර ඉන්නවා. නැගෙනහිර පළාතේ සීයකට වඩා ඉන්නවා. ඒ අනුව අනෙක් පක්ෂවලට වඩා ලොකු නියෝජනයක් උතුරු නැගෙනහිර ශ‍්‍රීලනිපයට ඉන්න බව පැහැදිළියි. මගේ ආසනය වන හොරොව්පතානේ විශාල මුස්ලිම් ජනතාවක් ඉන්නවා. අනුරාධපුර දිස්ත‍්‍රික්කයේත් විශාල මුස්ලිම් පිරිසක් ඉන්නවා. එහෙම තිබියදී අපේ ආසනවලින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජයගත්තා. අපට මුස්ලිම් අය ඡන්දය දුන්නේ නැති බව කියන්න බැහැ. සමහර තැන්වල රැුල්ලක් ගිය බව ඇත්ත. ඒත් අපි ඒක විශේෂ කාරණයක් විදියට සලකන්නේ නැහැ. මුස්ලිම්, දෙමළ බහුතරයක් ජීවත්වන ප‍්‍රදේශවල ඒ ජනවර්ගවලට අයිති දේශපාලන පක්ෂ තියෙනවා. ඔවුන්ට අපට වඩා ඒ ජනවර්ග වෙත ආමන්ත‍්‍රණය කරන්න පුළුවන්. භාෂාවත් වෙනස්. එහෙත් අපේ දිස්ත‍්‍රික්කවල එවැනි දේශපාලන පක්ෂ නැහැ. ඒ නිසා ඔවුන් අපට ඡුන්දය දෙනවා. මුස්ලිම් අය ශ‍්‍රීලනිපය වටා හැමදාම ඉන්නවා. අපි ඔවුන්ට කියනවා වර්ථමාන ජනාධිපතිතුමාව විශ්වාස කරන්න කියලා. ශ‍්‍රීලනිපය විශ්වාස කරන්න කියලා. ජනාධිපතිතුමාට හයියක් වෙන්න කියලා. අපි ආණ්ඩුව ගැන වගකීම ගන්නවා. ජනාධිපතිතුමාගේත් මුස්ලිම් අය ගැන පටු ආකල්පයක් නැති බව ඉතාම පැහැදිළිය. කොහොම වුණත් දැන් ඔහු හැමෝගේම ජනාධිපතිවරයා.
ආයතන 31ක් අණපනත් 37ක් සඳහා ආරක්ෂක ඇමති කෙනෙක් නැත
ආගමන විගමන, පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීම, තොරතුරු තාක්ෂණ නියෝජිතායනය, කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව, ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ ආයතනය, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ඒ යටතේ.
නව ආණ්ඩුවේ අමාත්‍යවරුන් පත්කිරීමෙන් පසු මාසයකට ආසන්න කාලයක් කෙකර ගගා සිටි අමාත්‍යාංශ විෂයන්ට අදාල ජනාධිපතිවරයාගේ අතිවිශේෂ ගැසට්පත‍්‍රය දෙසැම්බර් 10 දින සහිතව නිකුත් වී තිබේ. ඊට අනුව කැබිනට් අමාත්‍යාංශ 29කට අදාලව විෂය පථයන් හා ආයතන නම්කර තිබේ.
නව ආණ්ඩුවේ කැබිනට් අමාත්‍යවරුන් සංඛ්‍යාව 16ක් වුවද මෙසේ අමාත්‍යාංශ 29කට අදාලව එම ගැසට් පත‍්‍රය නිකුත් වී ඇත්තේ සමහර අමාත්‍යවරුන්ට එකකට වඩා වැඩි අමාත්‍යාංශ ගණනක් පැවරී ඇති නිසාය.
අග‍්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂට මුදල්, ආර්ථික හා ප‍්‍රතිපත්ති සංවර්ධන අමාත්‍යධූරයට අමතරව බුද්ධශාසන, සංස්කෘතික හා ආගමික කටයුතු අමාත්‍යාංශයද, නාගරික සංවර්ධන, ජල සම්පාදන සහ නිවාස පහසුකම් අමාත්‍යාංශයද යන අමාත්‍යාංශ 3ක් හිමිය.
දිනේෂ් ගුණවර්ධන මහතාට විදේශ සබඳතා අමාත්‍යාංශයට අමතරව නිපුණතා සංවර්ධන, රැුකීරක්ෂා හා කම්කරු සබඳතා යන අමාත්‍යාංශය හිමිය.
පවිත‍්‍රා වන්නිආරච්චි මහත්මියට කාන්තා, ළමා කටයුතු සහ සමාජ ආරක්ෂණ අමාත්‍යාංශයට අමතරව සෞඛ්‍ය හා දේශීය වෛද්‍ය සේවා යන අමාත්‍යාංශයද හිමිය. බන්දුල ගුණවර්ධන මහතාට තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණ අමාත්‍යධූරයට අමතරව උසස් අධ්‍යාපන, තාක්ෂණ නවෝත්පාදන අමාත්‍යධූරයද හිමිය. චමල් රාජපක්ෂ මහතාට මහවැලි, කෘෂිකර්ම, වාරිමාර්ග හා ග‍්‍රාමීය සංවර්ධන අමාත්‍යධූරයට අමතරව අභ්‍යන්තර වෙළඳ, ආහාර සුරක්ෂිතභාවය හා පාරිභෝගික සුබසාධන අමාත්‍යධූරයද හිමිය.
ඩලස් අලහප්පෙරුම මහතාට අධ්‍යාපන අමාත්‍යධූරයට අමතරව ක‍්‍රීඩා හා තරුණ කටයුතු අමාත්‍යධූරයද හිමිය. ජොන්ස්ටන් ප‍්‍රනාන්දු මහතාට මාර්ග මහාමාර්ග අමාත්‍යධූරයට අමතරව වරාය හා නාවික කටයුතු අමාත්‍යධූරයද හිමිය. විමල් වීරවංශ මහතාට කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර හා ව්‍යවසාය සංවර්ධන අමාත්‍යධූරයට අමතරව කර්මාන්ත හා සැපයුම් කළමණාකරණ අමාත්‍යධූරයද හිමිය. මහින්ද අමරවීර මහතාට ප‍්‍රවාහන සේවා කළමණාකරණ අමාත්‍යධූරයට අමතරව විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යධූරයද හිමිය. එස්.එම්. චන්ද්‍රසේන මහතාට පරිසර හා වනජීවි සම්පත් අමාත්‍යධූරයට අමතරව ඉඩම් හා ඉඩම් සංවර්ධන අමාත්‍යධූරයද හිමිය. ප‍්‍රසන්න රණතුංග මහතාට කාර්මික අපනයන සහ ආයෝජන ප‍්‍රවර්ධන අමාත්‍යධූරයට අමතරව සංචාරක හා ගුවන් සේවා අමාත්‍යධූරයද හිමිය.
ඒ අනුව මෙම 16 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත යැයි කියනු ලැබූ අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ 11 දෙනෙකුම අමාත්‍යාංශ කිහිපයක් දරන්නෝ වෙති. මෙම කැබිනට් මණ්ඩලයේ තනි අමාත්‍යාංශයක් පමණක් දරන්නන් වන්නේ නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, ආරුමුගම් තොණ්ඩමාන්, ඩග්ලස් දේවානන්දා, ජනක බණ්ඩාර තෙන්නකෝන් හා රමේෂ් පතිරණ යන අමාත්‍යවරු පමණය.
ඒ අනුව අප තේරුම්ගත යුත්තේ අමාත්‍ය මණ්ඩලය 16ක් යැයි කීවාට අමාත්‍යාශ 29ක් ඇති හෙයින් අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරු 29ක්ද ඒවාට අයත් අතිරේක ලේකම්වරු ඇතුළු අනෙකුත් කාර්ය මණ්ඩලද ඔළු ගණනින් කුඩා යැයි කියූ අමාත්‍ය මණ්ඩලය තුළ සැබෑ ලෙසම ක‍්‍රියාත්මක වන බවය. ත‍්‍රිත්ව හා ද්විත්ව අමාත්‍යාංශ හිමි අමාත්‍යවරුන්ට ඒ හැම අමාත්‍යාංශයන්ට වෙන වෙනම නඩත්තු කළ යුතු බව හා පහසුකම් සැපයිය යුතු බව ඒ අනුව පෙනීයයි.
ඒ අතරම තවදුරටත් අප අමතක කළ යුතු නැති කාරණය වන්නේ මෙම කැබිනට් අමාත්‍යවරුන්ට අමතරව රාජ්‍ය අමාත්‍යවරුන් 38ක්ද රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශවලට අයත් ලේකම්වරුන්ද කාර්ය මණ්ඩලද ක‍්‍රියාත්මක වන බවය. ඒ අනුව රට තුළ ක‍්‍රියාත්මක වන මුළු අමාත්‍යාංශ සංඛ්‍යාව ඇත්ත වශයෙන්ම 67ක් බව අප තේරුම්ගත යුතුය.
ජනාධිපතිවරණයේ මෙම අමාත්‍යාංශ විෂයන් පැවරීමේ ගැසට් නිවේදනය අනුව කැපීපෙනෙන අමාත්‍යාංශය වන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයයි. පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩු සමයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ විෂයට අයත් නොවූ ආගමන හා විගමන දෙපාර්තමේන්තුව, පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව, ජාතික මාධ්‍ය මධ්‍යස්ථානය, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සඳහා වන මහාලේකම් කාර්යාලය, ශ‍්‍රී ලංකා තොරතුරු තාක්ෂණ නියෝජිතායනය හා ඒ යටතේ ඇති ආයතන, ශ‍්‍රී ලංකා පරිගණක හදිසි ප‍්‍රතිචාර සංසදය, කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව හා ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ ආයතනය මෙම ගැසට් පත‍්‍රය අනුව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ විෂය පථය යටතට ගෙන ඇත.
එමෙන්ම අග‍්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂගේ මුදල්, ආර්ථික හා ප‍්‍රතිපත්ති සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය යටතට ශ‍්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව, සේවක භාරකාර අරමුදල ( ඊටීඑෆ්* ගෙන ඇත. සේවක භාරකාර අරමුදල මෙතෙක් ක‍්‍රියාත්මක වූයේ කම්කරු අමාත්‍යාංශය යටතේය.
ශ‍්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිසම යනු විදුලිබල ක්ෂේත‍්‍රයේ නියාමක ආයතනය වන අතර මීට දින කිහිපයකට පෙර විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍ය මහින්ද අමරවීර මහජන උපයෝගිතා කොමිසමට උපදෙස් දී තිබුණේ එම කොමිසම ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයට එරෙහිව පවරා ඇති නඩුව ඉල්ලා අස්කරගන්නා ලෙසය. එකම අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇති ආයතන දෙකක් නඩු කිවයුතු නැති බව එහිදී අමරවීර අමාත්‍යවරයා කියා තිබුණි.
මෙම ගැසට් පත‍්‍රය අනුව අමරවීර අමාත්‍යවරයාට ඔහුගේ එම උපදෙස් ඉල්ලා අස්කරගැනීමට සිදුවනවා ඇත. මහජන උපයෝගිතා කොමිසම ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයට එරෙහිව නඩුකීම අග‍්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂගේ මුදල්, ආර්ථික හා ප‍්‍රතිපත්ති සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශයට එරෙහිව කියන නඩුවක් ලෙස සලකන්නට සිදුවනු ඇත.
එමෙන්ම අග‍්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂ යටතේ ඇති බුද්ධශාසන, සංස්කෘතික හා ආගමික කටයුතු අමාත්‍යාංශය යටතට එස්.ඩබ්.ආර්.ඞී. බණ්ඩාරණායක ජාතික අනුස්මරණ පදනමත්, ජේ.ආර්. ජයවර්ධන කේන්ද්‍රයත් පවරාගෙන ඇත. මීට පෙර මෙම පදනම හා කේන්ද්‍රය අමාත්‍යාංශ විෂයන් යටතේ ගැසට් කර තිබූ ආයතන දෙකක් නොවීය.
ජනාධිපතිවරයා නිකුත් කර ඇති අමාත්‍යාංශ විෂයන්ට අදාල ගැසට්පත‍්‍රයේ ඇති බරපතලම කාරණය වන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යන විෂයය. ජනාධිපතිවරයාම ගැසට් මගින් ප‍්‍රකාශයට පත්කර ඇති 16 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත අමාත්‍ය මණ්ඩලය තුළ ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්‍යවරයෙක් නැත. ඉන්නේ ආරක්ෂක විෂයට අයත් ආරක්ෂක රාජ්‍ය අමාත්‍යවරයෙක්ය. එම රාජ්‍ය ඇමතිවරයා චමල් රාජපක්ෂය. මෙම ගැසට්ටුව තුළ සඳහන් ආරක්ෂක අමාත්‍ය යන්න ඒ අනුව චමල් රාජපක්ෂ මහතා නොවේ. තවම කිසිදු රාජ්‍ය ඇමතිවරයෙකුට කැබිනට් අමාත්‍යාංශ සතු කාර්යයන් හා ආයතන රජයේ ගැසට් පත‍්‍ර මගින් ප‍්‍රකාශයට පත්කර ලබාදී නැත.
ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ නව ආණ්ඩුවේ කැබිනට් මණ්ඩලය පත්කළදා සිටම මෙම ප‍්‍රශ්නය තිබුණි. එම කැබිනට් මණ්ඩලයේ ආරක්ෂක ඇමතිවරයෙක් සිටියේ නැත. ශ‍්‍රී ලංකා ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව වත්මන් ශ‍්‍රී ලංකා ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රාජ්‍යයේ ප‍්‍රධානියා, කැබිනට් මණ්ඩලයේ ප‍්‍රධානියා හා සේනාධිනායකවරයා පමණය. ඔහුට කිසිදු අමාත්‍යාංශයක් දැරීමේ අයිතිය නැත. 19 වැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අනුව ආරක්ෂක, මහවැලි සංවර්ධන හා පරිසර යන අමාත්‍යාංශ තුන දැරීමේ හැකියාව හිටපු ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනට තිබුණි. ඒ එම සංශෝධනය සම්මත කිරීමේදී ඇතිකර තිබූ ව්‍යතිරේඛයක් මතය. හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ ධුර කාලයෙන් පසු එය අහෝසිවී ඇත. ඒ අනුව වත්මන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂට කිසිදු අමාත්‍යාංශයක් දැරීමේ හැකියාව නැත.
කරුණු එසේ වුවද ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ අමාත්‍යාංශ විෂයන්ට අදාල ගැසට්පත‍්‍රය තුළ අමාත්‍යවරයෙකු නැති ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය නම් අමාත්‍යාංශයක් අපට තිබේ. අමාත්‍යවරයෙකු නැතිවූවාට ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය නම් වූ භෞතික ආයතනයක්ද, ආයතනික ව්‍යූහයක්ද, විශ‍්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් කමල් ගුණරත්න අමාත්‍යධූරය දරණ අමාත්‍යාංශයක්ද රටේ තිබේ.
මෙම ගැසට් නිවේදනය අනුව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතට පත්කර ඇති ආයතන සංඛ්‍යාව 31කි. එය මෙම ගැසට් පත‍්‍රය යටතේ අමාත්‍යාංශයක් යටතට පත්කර ඇති දෙවන වැඩිම ආයතන ප‍්‍රමාණයය. වැඩිම ආයතන ප්රමාණයක් ඇත්තේ අග‍්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂගේ මුදල්, ආර්ථික හා ප‍්‍රතිපත්ති සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය යටතේය.
එමෙන්ම ගැසට්පත‍්‍රය අනුව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය ක‍්‍රියාත්මක කළයුතු නීති හා අණපනත් සංඛ්‍යාව 37කි. බරපතලම ප‍්‍රශ්නය වන්නේ මෙම අණපනත් ක‍්‍රියාත්මක කිරීමේ ආයතන අයත් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ අමාත්‍යවරයා කවුද යන්නය. ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් විශ‍්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් කමල් ගුණරත්න එම අමාත්‍යාංශයේ කටයුතු පවත්වාගෙන යෑම සඳහා උපදෙස් ලබාගන්නේ කාගෙන්ද යන්න හා ඔහුට එම කටයුතු සඳහා උපදෙස් ලබාදෙන්නේ කවුද යන්නය.
විද්‍යාව වරද්දාගත් හේලි
දෙරණ ටීවී නාළිකාවෙන් දෙසැම්බර් මාසයේ මුල සිටි විකාශය වන හේලි නම් ටෙලිනාට්‍යය බොහෝදෙනෙකුගේ අවධානය දිනාගෙන තිබෙනවා. බැලූ බැල්මට දැවැන්ත වියදමක් දරා නිෂ්පාදනය කර ඇති හේලි ටෙලිනාට්‍යය විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ ගණයට අයත් එකක් බව ප‍්‍රචාරණයේදී කියා තිබුණා. මේ වනවිට ටෙලිනාට්‍යයේ කොටස් කිහිපයක් විකාශය වී හමාරයි.
බොහෝ දෙනෙකු අතර කතාබහට ලක්වූ ජනප්රිය නිර්මාණයක් වන නිසා මෙහි හොඳ නරක ගැන කරුණු කිහිපයක් කීම වටිනවා. මේ ටෙලිනාට්‍යය ගෙතී ඇත්තේ හේලි නම් සුදු ජාතික විශේෂ හැකියාවන් තිබෙන කාන්තාවකගේ චරිතය වටායි. සටන් කිරීමේ හැකියාව, පොතක් අතට ගෙන පිටු පෙරළන්නේ නැතිව පොත මත අත තබා ස්කෑන් කොට පොතේ ඇති සියළු දැනුම තමාට ලබාගැනීමේ හැකියාව ආදී සුපිරි වීර හැකියාවන් ඇයට තිබෙනවා. ලෝකය පුරා මුල් විහිදෙන ජාවාරම්කාර ව්‍යාපාර ජාලයක් වෙනුවෙන් ඇයව පාවිච්චි කෙරෙනවා. ජාවාරම්කාරයන් අතින් මිදී තරුණයෙකුට මුණගැහෙන මේ කාන්තාව ගැන ජාවාරම්කරුවන් කතාකරද්දී පාවිච්චි කරන්නේ ‘ඇසට්‘ හෙවත් වත්කම යන යෙදුම. බැලූ බැල්මටම මේ කතා සංකල්පය අපූරුයි. ටෙලිනාට්‍යය වෙනුවෙන් විශාල වියදමක්ද දරා තිබෙනවා. ඒ සියල්ල කලකද්දී හොලිවුඩයේ නිර්මාණය වන විශිෂ්ඨ ගණයේ රූපවාහිනී කතාමාලාවකට සමාන නිර්මාණයක් කිරීමේ හැකියාව තිබුණු බව පෙනෙනවා. එහෙත් සියල්ල අවසානයේ ඔවුන් දිනපතා විකාශය වන තවත් සෝප් ඔපෙරාවක් නිර්මාණය කර තිබෙනවා. මෙය කිසිදු සිනමාත්මක වටිනාකමක් නැති තවත් එක් ටෙලිනාට්‍යයක් පමණයි.
කෙසේ වෙතත් හේලි ටෙලිනාට්‍යයේ යහපත් ලක්ෂණ කිහිපයක් ගැන කිව යුතුයි. එක් පැත්තකින් දිනපතා විකාශය වන හැම ටෙලිනාට්‍යයකින්ම පාහේ දකින්නට ලැබෙන රූප හා හැඩතලවලට වඩා වෙනස් යමක් හේලි ටෙලිනාට්‍යයෙහි තිබෙනවා. එය අගය කළ යුතුයි. ලංකාවේ මෑත කාලයේදී ටෙලිනාට්‍ය යන නමින් අප දැක්කේ එකම ආකෘතියක්. මධ්‍යම පාන්තික නිවාස, වෛවර්ණ ඇඳුම්. පවුල් ප්රශ්න. ප්රධාන චරිතයක් ජීවත්වන නිවසේ වෙසෙන විහිළුකාර මාමාවරුන් ( බොහෝවිට ගිරිරාජ් කෞෂල්‍ය හෝ ප‍්‍රියන්ත සෙනෙවිරත්න *. දෙවැනි ඉනිම ටෙලිනාට්‍යය ජනප්රිය වූ පසුව අවුරුදු විසිපහේ නළුනිළියන් අවුරුදු පහළොවේ පාසැල් සිසු සිසුවියන්ගේ චරිත රඟපාන්නට උත්සාහ කරන අන්දම පවා දකින්න ලැබුණා. එකම කතා සංකල්ප වටා කරකැවෙන එකම කතා සංකල්ප නැවත නැවතත් වසර විස්සක පමණ කාලයක් තිස්සේ අප දකිනවා. ¥ දරුවෝ, සත්පුරවැසියෝ වැනි ටෙලිනාට්‍යය වලින් බාහිර පෙනුමෙන් හැර අන් කිසිම ආකාරයකින් ඒවා වෙනස් වී නැහැ.
ඒ නිසා අපට අළුතින් කිසිම දෙයක් බලන්නට ඉතිරි වී නැති ඕලාරික මධ්‍යම පාන්තික පවුල් ජීවිත වලින් පිටට පැමිණ නාට්‍යයක් කිරීමට උත්සාහ කිරීම යහපත් කාරණයක් ලෙස දැකිය හැකියි. හේලි ටෙලිනාට්‍යයත් හෙටානිද්දා වනවිට මධ්‍යම පාන්තික නිවාස ඇතුළේ හිරවීමේ ඉඩක් තිබෙනවා. හේලි නම් සුපිරි බලයක් ඇති කාන්තාව මධ්‍යම පාන්තික නිවාසවල පවුල් ප‍්‍රශ්නවලට මැදිහත්වෙන අයුරු අනාගතයේදී අපට දකින්නට සිදුවෙන්නත් ඉඩ තියෙනවා. දිනකට විනාඩි විස්සක කොටසක් බැගින් විකාශය කරන්නට සිදුවෙද්දී ටෙලිනාට්‍ය නිර්මාණකරුවෙකු අළුතින් මොනවා පෙන්වන්නදැයි අභියෝගයකට මුහුණදෙන බව පැහැදිළියි. කෙසේ වෙතත් දැනට ටෙලිනාට්‍යය මධ්‍යම පාන්තික පවුල් ප‍්‍රශ්නවලින් පිට ස්ථානගත වී තිබෙන බව පේනවා.
ටෙලිනාට්‍ය ප‍්‍රචාරයේදී එය විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ කතාවක් ලෙස හැඳින්වුවා. හේලි නම් කාන්තාව වත්කම ලෙස හැඳින්වීමෙන් දැනට පෙනෙන්නේ ඇය සුපිරි බුද්ධියක් තිබෙන රොබෝවරයෙකු බවයි. නැත්නම් රොබෝ තාක්ෂණයෙන් මනුෂ්‍ය ශරීරයක් වැඩිදියුණු කරමින් සැකසූ සුපිරි මිනිසෙකු බවයි. එහෙත් එම විද්‍යාත්මක කතාවේ විද්‍යාත්මක පැත්ත ගැන විශ්වාස කළ නොහැකි සිදුවීම් කිහිපයක්ම මුල් කොටස්වලදී අප දුටුවා.
හේලි නම් සුපිරි මනුෂ්‍යයා නැව් අනතුරකින් මුහුදේ පාවෙමින් සිටියදී තරුණයන් දෙදෙනෙකු සොයාගන්නවා. ඔවුන් ඇයව ගෙදර ගෙන එනවා. ඒ අතරේ එංගලන්තයේ සිට ලංකාවේ පාතාල ස්වරූපයේ ව්‍යාපාර ප‍්‍රධානියෙකුට ( අශාන් ඩයස් * ඇමතුමක් එනවා. ඔහුට පවසන්නේ කෙසේ හෝ ඇයව සොයාගන්නා ලෙස.
දැනට පෙන්වා ඇති හැකියාවන් අනුව ඇය මේ ලෝකයේ සිටින වටිනාම වස්තුව බව විද්‍යාව ගැන යම් අවබෝධයක් හෝ තිබෙන අයෙකු දන්නවා. මේ වෙද්දී ලෝකයේ සිටින දැවැන්ත සමාගම් ගණනාවක් ශ‍්‍රී ලංකාවේ වාර්ෂික ආදායම මෙන් දහස් ගුණයක් වියදම් කරමින් සොයන්නේ දැනට පවතින කෘත‍්‍රිම බුද්ධිය සුපිරි බුද්ධියක් දක්වා දියුණු කිරීමේ තාක්ෂණයයි. කුමන හෝ විද්‍යාඥයෙකු එම තාක්ෂණය සොයාගතහොත් එය ලංකාවේ වාර්ෂික ආදායම මෙන් කිහිප ගුණයකට අලෙවි කළ හැකිවේවි. රුපියල් බිලියන ලක්ෂ ගණන් වලින් එය මනින්නට සිදුවේවි. එය එතරම් දැවැන්ත සොයාගැනීමක්. පරිගණක තාක්ෂණයේ අතිශය දැවැන්ත අවස්ථාවක්. ඒ නිසා එතරම් දැවැන්ත සොයාගැනීමක් ලංකාව වැනි රටක් අවට මුහුදේ ගිලෙන්නට හරින්නේ නැහැ.
කෙසේ හෝ ගිලූ‍ණායැයි සිතමු. ඒ දැවැන්ත සම්පත සොයන්නට මුහුදු වෙරළට එන්නේ එකම එක පුද්ගලයෙකු පමණයි. ඒ අශාන් ඩයස් රඟපාන ලංකාවේ පාතාලමය ව්‍යාපාරිකයාගේ චරිතයයි. ඔහු වෙරළේ සිටින බෝට්ටුවක් කුලියට රැුගෙන සරමක් හැඳ මේ වටිනා වස්තුව සොයන්නට යනවා. එය කිසිසේත්ම විශ්වාස කළ හැකි තත්වයක් නොවෙයි. මෙතරම් වටිනා වස්තුවක් සොයන්නට බෝට්ටු වලින් විශේෂ කිමිදුම් කණ්ඩායම් රැුගෙන නොයන්නේ ඇයිද යන්න විශ්වාස කිරීම ඉතා අසීරුයි.
තවත් පුදුම සහගත අවස්ථාවක් වන්නේ හේලි නම් චරිතය මලලසේකර ශබ්දකෝෂයක් වසා ඒ මත අත තබාගෙන ටික වෙලාවක් සිටීමෙන් පසුව සිංහල කතාකිරීමේ හැකියාව ලබාගැනීමයි. එතෙක් ඇය වචනයක්වත් කතාකරන්නේ නැහැ. වසා ඇති පොතක් මත අත තබාගෙන එහි අභ්‍යන්තරයේ ඇති කරුණු දැකගැනීමට සුපිරි මිනිසෙකුට හැකියාව ලැබීම ගැන පුදුම විය යුතු නැහැ. වසා ඇති කෘතිය ස්කෑන් කිරීම කළ හැකියි. දැනට රොබෝවරුන්ට පිටත සිට අපගේ සිරුරේ අභ්‍යන්තර අවයව දැකීමේ හැකියාව තිබෙනවා. එහෙත් ප‍්‍රශ්නය වන්නේ මළලසේකර ශබ්දකෝෂයකින් සිංහල භාෂාවේ ශබ්ද තේරුම් ගත්තේ කෙසේද යන්නයි. ශබ්දකෝෂයක තිබෙන්නේ අකුරු මිස ශබ්ද නොවෙයි.
මෙවැනි සිදුවීම් කිහිපයක් නිසා මෙය විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධයක් ලෙස විශ්වාස කිරීමෙහි ගැටළු ඇතිවෙනවා. එහෙත් ලොව ප‍්‍රකටම විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධයක් වන ස්ටාවෝස් පවා විද්‍යාත්මකව ඉතා මෝඩ නිර්මාණ ලෙස සැලකිය හැකියි. එහි අභ්‍යවකාශයේ පිපිරීම් සිද්ධවෙන අවස්ථාවල දැවැන්ත ගිනිජාලා සහ මහා පිපිරුම් ශබ්ද පෙන්වන්නේ පේ‍්‍රක්ෂකයන්ව විද්‍යාත්මක වශයෙන් මෝඩයාට අන්දමින්. ගින්දර හටගන්නේ ඔක්සිජන් තිබෙන පරිසරයක. ඒ නිසා අභ්‍යවකාශයේ පිපිරීමකින් පසු මහා ගිනිජාලා දකින්න ලැබෙන්නේ නැහැ. අනෙක රික්තයක් මැදින් ශබ්ද තරංග ගලා යන්නේ නැහැ. ඒ නිසා අභ්‍යවකාශයේ පිපිරුමකින් පසු බලා සිටින අයට ශබ්දයක් ඇසෙන්නේ නැහැ. ලොව ප‍්‍රකට විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ යැයි හඳුන්වාගත් නිර්මාණ ගණනාවක විද්‍යාව නොතකා හැර තිබෙනවා. එහෙත් අප කල්පනා කළ යුත්තේ ශ‍්‍රී ලංකාව යනු ආතර් සී. ක්ලාක් නම් විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ රචනයේ මෑත ඉතිහාසයේ දැවැන්තයා ජීවත් වූ රට බව. ස්ටාර් වෝස් හොඳ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධයක් ලෙස සලකන්නේ නැහැ. එය ස්පේස් ඔපෙරා එකක් යැයි හැඳින්විය හැකියි. එහෙත් ආතර් සී ක්ලාක් වැනි නිර්මාණකරුවන් කළ නිර්මාණවලදී විද්‍යාව නිවැරදිවම පුරෝකථනය කරන්නට ඔවුන් සමත්ව තිබෙනවා. එපමණක් නොව ඔවුන් විද්‍යා ප‍්‍රබද්ධවලින් ඉදිරිපත් කළ සංකල්ප යථාර්තයක් කිරීමට විද්‍යාඥයන් පියවර ගත් අවස්ථාද තිබෙනවා. ඒ නිසා විද්‍යාව ගැන නිර්මාණයක් කරද්දී විද්‍යාව නිවැරදිව තේරුම් ගැනීම යහපත් වේවි.
සමස්ථයක් ලෙස හේලි ටෙලිනාට්‍යය වෙනස් දෙයක් කිරීමට ගත් උත්සාහයක් ලෙස ඇගයීමට ලක් කළ හැකියි. අඩු තරමේ හැමදාම දකින පවුල් ප‍්‍රශ්නවලින් එළියට යන්නට අවස්ථාවක්. සුද්දන් දෙතුන් දෙනෙක් ලංකාවේ රාත‍්‍රී රූපවාහිනියේ රඟපෑම යහපත්. ඇතැම් වෙනස් කැමරා දර්ශන පවා මෙහි තිබෙනවා. ඒ නිසා සාමාන්‍ය පේ‍්‍රක්ෂකයාට වෙනස් යමක් ලෙස එය හැඳින්විය හැකියි.
ඩුප්ලිකේට් හදලා සිනමාවක් ගොඩනගන්න බැහැ
අනෝමා රාජකරුණා
ඇය ශ‍්‍රී ලංකාවේ මෑත කාලයේ බිහිව තිරගත වූ හා තිරගත නොවූ චිත‍්‍රපටි සියල්ලම පාහේ නරඹා ඇතැයි කීම අතිශයෝක්තියක් නොවනු ඇත. විවිධාකාර විනිශ්චය මණ්ඩල නියෝජනය කිරීමත්, ජර්මානු සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානයේ මසකට වතාවක් සිංහල චිත‍්‍රපටි ප‍්‍රදර්ශන සංවිධානය කිරීමත්, නවක කෙටි චිත‍්‍රපටිකරුවන් වෙනුවෙන් ඇජෙන්ඩා 14 සිනමා උළෙල වාර්ෂිකව සංවිධානය කිරීමත්, සිනමා උළෙල සංවිධානය කිරීමත් නිසා ඇයට නූතන සිනමාකෘති මඟහැරෙන්නේ ඉතාම කලාතුරකිනි. අනෙක් අතට ඇය අන්තර්ජාතික ජූරි මණ්ඩල සභිකයෙකු ලෙස නිතර කටයුතු කරන නිසා අන්තර්ජාතික සිනමා ප‍්‍රවණතා ගැනද මනා දැනුමක් ඇත. සිනමාවට ඉහළ වටිනාකමක් දෙන ප‍්‍රංශ රජයෙන් ලබාදෙන දෙවැනි ගෞරවනීයම සම්මානය පසුගියදා ලබන්නට පවා ඇයට හැකිවුණේ ඒ මැදිහත්වීම් නිසාය. එවැනි පසුබිමක මේ සංවාදය ලංකාවේ සිනමාවේ නව ප‍්‍රවණතා පිළිබඳවය.
අපේ අසල්වැසි ඉන්දියාවේ පසුගිය දශකයක පමණ කාලයේදී නව රැල්ලේ සිනමාව යැයි හැඳින්විය හැකි සිනමා ප‍්‍රවණතාවක් දකින්නට ලැබුණා. තේමා, ආකෘති ආදියෙහි වෙනස්කම් මතුවුණා. මලයාලම් නව රැුල්ලෙන් ආරම්භ වී දකුණු ඉන්දියාවේ දැවැන්ත සිනමා සංස්කෘති හතරේ වර්ධනය වූ මේ ප‍්‍රවණතාව දැන් උතුරු ඉන්දියාවේ පවා දකින්නට ලැබෙනවා. ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණ සිනමාකරුවන් ඒ ගැන උනන්දුවක් දක්වන බව දකින්නට ලැබී තිබෙනවා. එහෙත් ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණ සිනමාවට එවැනි ප‍්‍රවණතාවන් තිබෙන බව පෙනෙනවාද?
ශාස්ත‍්‍රාලයීය පැවැත්මක් එක්ක එළියට එන සිනමාකරුවන් සහ සිනමාව තමන්ගේ මාධ්‍යය විදියට සලකමින් ඒ සඳහාම ජීවිතය කැපකරපු සිනමාකරුවන් අතර වෙනසක් තියනවා. අප මුලින් කී පිරිස අතර සමහර වෙලාවට ඉන්නවා සිනමාවට එන්න හිතන්නේ නැතිව, යම්කිසි විදියකින් සිනමාව විෂය විදියට තෝරාගෙන සිනමාව අධ්‍යයනය කරන්න සිද්ධවුණ අය. සිනමාවට අදාල උපාධි පාඨමාලාව ඇතුළේත් ඒ වගේ අයව දකිනවා. එහෙත් සිනමාව තමන්ගේ මාධ්‍යය බව හිතමින් ඒ සමඟ අනුරාගයෙන් බැඳුණු අය ඊට වෙනස්. මේ දෙකොට්ඨාසය තමයි ලංකාවේ සිනමා ක්ෂේත‍්‍රයේ ඉන්නේ. ඒ අයට පොදු කාරණයක් තමයි තමන්ගේ කුළුඳුල් සිනමාකෘතිය පිළිබඳ සිහින දකිමින් ඉඳීම. ඔවුන් කන්නේ බොන්නේ තමන්ගේ සිනමාකෘතියේ රූපරාමු ගැන හිතමින්.
නානකාමරයට යන්නේ ඒ ගැන සිතමින්. ඒ විදියට බිහිවෙන කුළුඳුල් සිනමාකෘති තියෙනවා. ඒවා රාශියක් මේ වෙනකොට පෝලිමකට එකතුවෙලා ඉන්නවා. කුළුඳුල් සිනමාකෘතිය බොහෝවිට ඒ සිනමාකරුවන්ගේ ආත්මය එක්ක බද්ධයි. ඒ ගතිය අපි හුඟක් අයගේ නිර්මාණවල දකිනවා. සමහරවිට තමන්ගේ පෞද්ගලික ජීවිතය ගැන අදහසක්, දේශපාලන අදහසක් වෙන්න පුළුවන්. එවැනි ප‍්‍රකාශන තියෙනවා.
අපේ සිනමාවේ විවිධ අවධි තියෙනවා. උදාහරණයක් විදියට ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක කුළුඳුල් සිනමාකරුවෙක් විදියට පේ‍්‍රම සම්බන්ධතා, විවාහය ආදි පවුල් සම්බන්ධතා ගැන කතාකරන්නට ලොකු ඕනෑකමක් දැක්වුවා. ඊට පස්සේ දීර්ඝකාලීන යුද්ධයත් එක්ක යුද්ධයේ යම් අත්දැකීම් පිළිබඳ නිර්මාණයක් හෝ දෙකක් බිහිවුණා. පසුව විමුක්ති ජයසුන්දර වගේ කෙනෙක් 2005 දී කාන් සිනමා උළෙලේ සම්මානයක් ලැබුවාම ඒක පරම්පරාවකට එළියක් වෙනවා වගේම අනෙක් පැත්තෙන් විමුක්තිව කොපි කරන චිත‍්‍රපටි විශාල ප්රමාණයක් බිහිවෙන්න පටන්ගත්තා. යුද්ධය පිළිබඳ අත්දැකීම් සිනමාව ඇතුළේ සාකච්ඡුා වීම වළක්වන්න බැහැ. අවුරුදු තිහක කාලයක් පරම්පරාවක් හැදිලා තියෙන්නේ යුද්ධය ඇතුළේ.
ලංකාවේ 2009 සිට 2019 දක්වා දශකයක් ලෙස ආපස්සට හැරිලා බැලූවොත් අපට පෙනෙන ගුණාංගයක් වන්නේ තරුණ සිනමාකරුවන් නැවත කුටුම්බයට යොමුවීම. පුද්ගල සම්බන්ධතාවල තිබෙන නිස්සාරත්වය පෙන්වීමට ගත් උත්සාහයන් පෙනෙන්නට තිබෙනවා. යුද්ධය නිසා අඩපණ වුණ සමායේම ප‍්‍රතිබිම්භයක් විදියට එය පෙනෙන්නට පුළුවන්. ඒ ගතිලක්ෂණ තිබුණාට ඔබ යෝජනා කළා වගේ නව රැුල්ලක් ලෙස හැඳින්විය හැකි මට්ටමක් තවම නැහැ. අප නව රැුල්ල කියන වචනය පාවිච්චි කරනවා ප‍්‍රංශ නව රැුල්ල, පෝලන්ත නව රැුල්ල වගේ ප‍්‍රවණතා හඳුන්වන්න. ලෝක සිනමාවේ නව රැුල්ල ලෙස හැඳින්වූ අවධි ගණනාවක් තියෙනවා. එලෙස නව රැුල්ලක් ලෙස හඳුන්වන්න නම් අපට එකවර වෙනසක් දැනෙන්න ඕනෑ. එහෙත් ඒ වෙනුවට දකින්න ලැබෙන්නේ තැනින් තැන මතුවෙන කේවල නිර්මාණ. මේවා පුද්ගල අරගල විදියට හඳුන්වන්න පුළුවන්.
ප‍්‍රතිපක්ෂය යනුවෙන් අදහස් කළේ මොකක්ද?
මේක ගෝලීය කර්මාන්තයක්. අපි තවම ¥පත ඇතුළේ ඉඳගෙන කතාකරන්නේ. අපි ඇතුළේ ඉඳගෙන හෙට්ටු කරන්න කතාකරන්නේ පොඩි භූමි කලාපයක. අපි ලංකාවේ සිනමාව ගැන කතාකරද්දී සිංහල භාෂාවෙන් හැදෙන චිත‍්‍රපටි දකින්නේ. අපි තවමත් මේවා ගැන හරිහැටි අවබෝධ කරගෙන නැහැ. මම දකින අනෙක් දේ තමයි සිනමා උළෙලවල්. ඒවා ඉලක්ක කරගෙන චිත‍්‍රපටි හදන අය පවා සිනමා උළෙල වනාහි මෙලෙසයි කියලා අනුමාන කරගෙන චිත‍්‍රපටි හදනවා. එහෙත් නූතනයේ සිනමා උළෙලවල් ක‍්‍රියාත්මක වෙන්නේත් ඔවුන් හිතාගෙන ඉන්න විදියට නෙවෙයි. ඒ පැත්ත ගැන වටහාගැනීම අතින් ඔවුන් දුර්වලයි. අපි සිනමා වට්ටෝරු ගැන කතාකරද්දී වැඩිපුර අවධානය යොමු කරන්නේ වාණිජ ධාරාවේ වට්ටෝරුවලට. එහෙත් කලාත්මක චිත‍්‍රපටිවලත් නොදන්නා වට්ටෝරු තියෙනවා.
ඒ වට්ටෝරුව ඇතුළේ වැඩකරනවා. සමහරු චිත‍්‍රපටි හදලා අවුරුදු දෙකක් තිස්සේ උළෙලවලට ඉදිරිපත් කරන්න උත්සාහ කරනවා. එහෙත් දිගින් දිගටම අසාර්ථක වෙනවා. ඒ අතරේ ඔවුන් පය ගහලා ඉන්න පොළොවේත් ඒ සිනමාකෘතිය අසාර්ථක වෙනවා. එහෙම සිනමාවක තමයි අද සමහරු ඉන්නේ. මම දකින එක දෙයක් තමයි සිනමාවකරුවන්ගේ වංකකම. සමහරු තමන්ගේ කලාවට වංකයි. තමන්ට කියන්න කතාවක් තියෙනවා නම්, ඒකට තමන් තෝරාගන්නේ සිනමාව කියන මාධ්‍යය නම් ඒ මාධ්‍යයෙන් කතාව කියන්න අවංක වුවමනාවක් තියෙන්න ඕනෑ.
ලංකාවේ මෑතකාලීන තරුණ සිනමාකරුවන් කලාත්මක වට්ටෝරු සිනමා ප‍්‍රවණතාවක් ඇතුළේ හිරවෙලා ඉන්න බව පෙනෙනවා නේද?
මේ දේවල් වෙනස්වුණ අවස්ථාවක් තමයි 2005 දී විමුක්ති ලබපු ජයග‍්‍රහණය. ඔහුගේ ජයග‍්‍රහණයෙන් පසුව ලංකාවේ තරුණ පරම්පරාවට උන්මාදයක් ඇතිකළා. කෘතියක් නිර්මාණය කිරීම, පේ‍්‍රක්ෂාගාරයට ගෙනයෑම හා සිනමා උළෙලවලට ගෙනයෑම වෙනුවට අපි මන්තරයක් වගේ කාන්, කාන් කියන්න පටන්ගත්තා. දැන් කෙටි චිත‍්‍රපටිකරුවන් කාන් සිනමා උළෙලේ ‘ෂෝට් ෆිල්ම් කෝනර්‘ එකට චිත‍්‍රපටි ගෙනියනවා. එහෙත් ඇත්තටම එය සිනමාව ගැන උනන්දුවක් දක්වන උදවියගේ පොකැට්ටුවට තට්ටු කරන තැනක්. කාන් සිනමා උළෙලට ලෝකයේ විශාල ධනයක් ඇදී එනවා. අපේ පැත්තෙන් එන චිත‍්‍රපටි අරගෙන පොඩි ඉඩක නොකඩවා ප‍්‍රදර්ශනය කරනවා. එය සිනමා උළෙලේ තරගකාරී අංශයට යන්නේත් නැහැ.
ඊට වඩා පොඩි සිනමා උළෙලවල් තියෙනවා චිත‍්‍රපටියට හොඳ පිළිගැනීමක් හා විචාරයක් ලැබෙන. සමස්තයක් විදියට 2005න් පස්සේ ලංකාවේ සිනමාවට වෙනසක් කළා. එහෙත් කෙනෙකුගේ ජයග‍්‍රහණයෙන් පසුව ඒකේ ඩුප්ලිකේට් හදලා සිනමාවක් ගොඩනඟන්න බැහැ.
‘හෝ ගානා පොකුණ’ සාර්ථක වූ පසුව වර්ගයේ ළමා චිත‍්‍රපටි හැදුණා. ‘අබා’ චිත‍්‍රපටියෙන් පසුව දශකයක් තිස්සේ ඉතිහාස කතාන්දර හැදෙන්නට පටන්ගත්තා. ප‍්‍රවේගයෙන් පසු ඒ වර්ගයේ දකුණු ඉන්දීය අනුකරණ බිහිවුණා. අඩු වැඩි වශයෙන් මෙවැනි ප‍්‍රවණතා ගැන අදහස මොකක්ද?
මම කොළඹින් පිට වැඩකරන කෙනෙක්. එක් විදියකට සමාජ සමීක්ෂකයෙක්. මම සමහර වෙලාව දකිනවා හැතැප්ම දහයකට විතර කඩයක්වත් නැති බව. එහෙම කාලයක් ගෙවිලා එක්වරම සිල්ලර කඩයක් දකිනවා. ඒකට හොඳට බිස්නස් එනවා. තවත් අවුරුද්දකින් යනකොට එතැන දිගටම සිල්ලර කඩ තියෙනවා. තවත් තැනක බඩඉරිඟු තම්බන්නට කෙනෙක් පටන්ගත්තොත්, අවුරුද්දක් යනකොට එතැන බඩඉරිඟු කඩ ගණනාවක් බිහිවෙනවා. නව රැල්ලක් කියන්නේ ඒ වගේ දෙයකට නෙවෙයි. එක් තැනක බත් කඩයක් හැදුණොත් එහා පැත්තේ හැදෙන්න ඕනෑ අතුරුපස කඩයක්. එහෙම දෙයක් නැහැ. අපේ සිනමාවේ වෙන්නේත් ඒක තමයි. 2005 දී විමුක්ති චිත‍්‍රපටියක් කළාම හැමෝම ඒ වගේ වැඩ කරන්න ගත්තා.
ඉන්දික උඩුගම්පොල වෙනස්ම නිර්මාණයක් කරලා යම්කිසි අභියෝගයක් ජයගත්තා. එතකොට හැමෝම කල්පනා කළා ළමා චිත‍්‍රපටි කරන්න. දැන් හැම චිත‍්‍රපටියේම පාහේ ළමයි ඉන්නවා. මීට කලින් මේ වගේම ඉතිහාස චිත‍්‍රපටි ආවා. සමහර ඒවා සාර්ථකයි. ඒක දැකලා අතිශයින් අසාර්ථක වුණ චිත‍්‍රපටි ගණනාවක් අපි දැක්කා. අපි කැමතියි වට්ටෝරුගත වෙන්න. අපට නැවුම් සිතීමක් නැහැ. අපි කවුරුහරි අනුකරණය කරන්න බලනවා. සමහරු තමන්ගේම නිර්මාණශීලීත්වය සැක කරනවා.
අනෙක් පැත්තට ලෝක නිර්මාණ අපේ තරුණයන්ට රසවිඳින්නට අවස්ථාව ලැබෙන නිසා එවැනි ප‍්‍රතිනිර්මාණ සහ මුල් නිර්මාණය සසඳමින් විවේචන එල්ලකරන බවත් පෙනෙනවා..
මෑත කාලයේදී ස්පාඤ්ඤ චිත‍්‍රපටි දෙකක් කරලා තියෙනවා. බොහෝ අය මෙහෙම නිර්මාණ කරනවා. ඉන්දියාවේත් ප‍්‍රතිනිර්මාණ සිද්ධවෙලා තියෙනවා. එහෙත් ලංකාවේ සිද්ධවෙන්නේ හැම තනි රූපරාමුවක් ගාණේ කොපිකිරීම. ඒ වෙනුවට තමන්ගේ යමක් එකතු කළා නම් ඒ නිර්මාණවලට වටිනාකමක් ලැබෙනවා. ලෝක සිනමාවෙහි මේ වෙද්දී සාකච්ඡුා කළ විෂයන් නැති තරම්. අපි කරන්නේ ඒ විෂයන්ට නැවත යෑමක් සහ නැවත අර්ථකථනය කිරීමක්. එතැනදී තමයි නිර්මාණ කෞශල්‍යය එන්නේ. කෙනෙක් කියපු දෙයක් වුණත් නැවත කියන්නේ කෙලෙසදැයි කල්පනා කරන්න ඕනෑ.
පේ‍්‍රක්ෂකාගාරයට සිනමාකෘතිය ගෙනයෑමේ අභියෝගවලට තරුණයන් මුහුණදෙනවා..
සිනමාව කියන්නේ වෙළඳ භාණ්ඩයක්. එය නිෂ්පාදනය කරන්නේ වෙළඳපොළ වටහාගෙන. කෙසේ වෙතත් ඇමෙරිකාවේ ඉන්ඩි සිනමාවක් තියෙනවා. ලෝකයේ වෙනත් රටවලත් ඉන්ඩි සිනමාව ලෙස හඳුන්වන විකල්ප සිනමා කර්මාන්තයක් තියෙනවා. දැවැන්ත සිනමා සංස්කෘතියක් තිබියදී, එයට පරිබාහිරව ස්වාධීන සිනමාකරුවන්ගේ සිනමාවක පැවැත්ම එයින් තහවුරු වෙනවා. ඉන්දියාව, ඇමෙරිකාව, යුරෝපය වගේ තැන්වල කර්මාන්තයට ආයෝජනය කරලා ලාභයක් ඉපැයිය හැකි සිනමාව එක විදියකට පවත්වාගෙන යද්දී මේකට විකල්ප වශයෙන් තියෙන ඉන්ඩි සිනමාවට අනුග‍්‍රහය ලැබෙනවා.
බොහෝ රටවල මධ්‍යම රජයෙන් සහ ප‍්‍රාන්ත ඇතුළේ ප‍්‍රාදේශීය වශයෙන් ආයෝජනයන් සිද්ධවෙනවා. කෙනෙකුට තිර රචනයක් තියෙනවා නම් ඒක අරගෙන නිෂ්පාදකයෙකු සොයාගෙන ගිහින් මුදල් ආධාර ලබාගැනීමේ අවකාශය තියෙනවා. මේ කර්මාන්ත දෙකම නැතිව සමාජයකට පැවැත්මක් නැති බව අවබෝධ කරගෙන තිබෙනවා. අපේ රටේ එහෙම නැහැ. කලාව හා සංස්කෘතිය පවත්වාගෙන යෑමේ ව්‍යාපෘතියක් අපට නැහැ. මම අකැමති දෙයකට පැවැත්මක් තිබෙන්න බැරි බව තමයි අපි විශ්වාස කරන්නේ. අනුන්ගේ මතය නොඉවසීම විචාරය තුළත් අපි දකිනවා.
ඔබ සතුව හෙට සිනමා තිර රචනයක් තිබුණොත් ඔබ ඒක අරගෙන යන්නේ කොතැනටද. එහෙම තැනක් අද නැහැ. ඔබට වෙනත් සිනමා උළෙලක් හෝ කර්මාන්තය ආශ‍්‍රිත තැනක් හොයාගෙන විදේශගත වෙන්න සිද්දවෙනවා. ඒ වගේ තැනක අතිරික්තයෙන් නොදියුණු සිනමා සංස්කෘතියක් තියෙන රටවල් වෙනුවෙන් වෙන්කරපු කෝටා එකකින් ආධාරයක් ලබන්න සිද්ධවෙනවා. ඉස්සර කාන් කිව්වා වගේ පහුගිය කාලයේදී ලොකු සද්දයක් තිබුණා ලොකානෝ සිනමා උළෙලට අදාලව. පළමු ලෝකයේ කලා ව්‍යාපෘතිවලින් අනේ පව් කියලා දෙන කොටස තමයි මේ. ඒ හැරුණාම ලංකාවේ සිනමාවට අනාගතයක් නෑ.
එවැනි පසුබිමක නව රැුල්ලක් ගොඩනඟාගන්න නම් සිනමාවට ආදරය කරන අයගේ ඒකරාශි වීමක් වැදගත් නේද?
අද හැමෝටම තියෙන්නේ තම තමන් හදාගත්ත නිර්මාණ එළියට දමාගැනීමේ පුද්ගල අභිලාෂයන්. ඒ වෙනුවට පොදු අභිලාෂයක් වෙනුවෙන් ඒකරාශී වීම් සිද්ධවෙන්න ඕනෑ. එහෙත් ලංකාවේ අපි ඒවා දකින්නේ නැහැ. ප‍්‍රදර්ශනය සහ බෙදාහැරීම මේ වෙනකොට සමාගම්වලින් හසුරුවනවා. ඔවුන් එකිනෙකා පරයමින් නැගීසිටීමට උත්සාහ කරන තත්වයක් දකිනවා. මේ බෙදාහැරීම සහ ප‍්‍රදර්ශනයට යම්කිසි අභියෝගයක් බාහිරින් එල්ලවුණොත් බාහිර අභියෝගයට එරෙහිව ඔවුන් එකතුවෙනවා. එතැන තමයි වෙළඳපොළේ පැවැත්ම තියෙන්නේ. මේක එළියේ ඉන්න අයට මැජික් එකක් වගේ. එහෙත් ඔවුන් ඒකරාශි නොවී පිල් බෙදෙනවා.
දැන් වෙන්න ඕනෑ එකිනෙකා ඉවසීම සහ අපි හැමෝම අවකාශයක් ගොඩනඟාගැනීමට උත්සාහ කිරීම. හැමෝටම තමන්ගේ කලාව කරන්න ඉඩක් හදලා දෙන්න ඕනෑ. ඒත් ලංකාවේදී අපි හැමදාම කැමතියි ඉරි, කොටු ගහලා වෙන් කරන්න. අතීතයේ ප‍්‍රබුද්ධ පීචං විවාදයේ පටන් තිබුණේ ඒක. දැන් ඉන්දීය සිනමාවේදී වගේම ලෝක මට්ටමේ සිනමාවේත් මේ මායිම් සහ ඉරි අහෝසි වෙමින් යනවා. දැන් වෘතාත්තමය සහ වාර්තා චිත‍්‍රපටි කියන බෙදීම් පවා අහෝසි වෙමින් යනවා.
අප සිනමාකෘති සමාජයට අලෙවි කිරීම ගැන සැලසුම් හදාගන්න ඕනෑ නේද?
ලංකාවේ සිනමාකරුවන් අසාර්ථක වන තැනක් තමයි ඔවුන් තමන්ගේ වෙළඳපොළ නොදන්නාකම. අනෙක් අතට අපි හරිම කැමතියි හැමදාම එකම ක‍්‍රමවේදයට චිත‍්‍රපටි පෙන්වන්න. මම නිතරම දකින දෙයක් තමයි ඒක. ලංකාවටම ලොකු ප‍්‍රචාරයක් කරලා, ලංකාව පුරා පෝස්ටර් ගහලා චිත‍්‍රපටියක් පෙන්වන්න උත්සාහ කරනවා. මේවා අසාර්ථක වැඩ. සිනමා කෘතියක් නරඹන ප‍්‍රමාණය හා අවකාශයන් විවිධාකාරයි. මේ සමාජයේ අද වෙනකොට සිනමාවේ බෙදාහැරීමේ හා ප‍්‍රචාරණයේ ඇතිවෙලා තියෙන වෙනස්කම් හඳුනාගෙන ඒක අලෙවි කරන්නේ කොහොමද කියන එක ගැන උත්තර නැහැ.
ඔබ මීට පෙර සාමූහිකත්වය ගැන අදහස් කළා. නව සිනමා ප‍්‍රවණතා ඇතිකිරීමට මෙවැනි සාමූහික කටයුතු මොනතරම් වැදගත්ද?
ලංකාවේ නිෂ්පාදනවලදී රචනය, අධ්‍යක්ෂණය, නිෂ්පාදන කළමනාකරණය ආදි සියලූ කටයුතු එකම පුද්ගලයෙක් කරනවා. ඉන්පසුව බෙදාහැරීමත් තමන්ටම කරන්න පුළුවන් වේවි කියලා හිතනවා. පෝලන්ත නව රැුල්ලේ තිබුණු සමහර චිත‍්‍රපටිවල නාමාවලිය බැලූවොත්, සිතාගන්නට බැරි විදියේ චරිත ඒ චිත‍්‍රපටිවලට සහාය දක්වලා තියෙන බව දකින්න පුළුවන්. රෝමන් පොලොන්ස්කි සමහර චිත‍්‍රපටිවල ලයිට් උස්සලා තියෙනවා. ඔහු තවත් කෙනෙකුගේ චිත‍්‍රපටිවල රඟපාලා තියෙනවා. පෝලන්ත නව රැල්ල බිහිවුණේ සාමූහික ප‍්‍රවණතාවක් විදියට. එහෙත් ලංකාවේ උදවිය මේක සාමූහික කලාවක් බව දන්නේ නැහැ. අධ්‍යක්ෂවරයා කියන මූලික පුද්ගලයා හිටියාට, ඉන් එහාපැත්තේ සාමූහිකත්වය තුළ නිර්මාණයකට නැගෙන්න අවශ්‍ය සරු පස තියෙන්න ඕනෑ. අනෙක් පැත්තෙන් නිර්මාණ මංකොල්ලය නිසා තමන්ගේ නිර්මාණය තව කෙනෙකුට පෙන්වන්න මිනිස්සු බයයි. මම දන්න සමහර හොඳ තිර රචනයන් හමස් පෙට්ටියේ තියාගෙන ඉන්නවා පෙන්වන්න බය නිසා. මේ එකිනෙකාගේ දක්ෂතාවට ගරු කිරීමේ නොහැකියාව ලොකු ප‍්‍රශ්නයක්. මෙයට අනුබද්ධ තවත් කාරණා බොහොමයක් තියෙනවා.
ලංකාව විද්‍යාවේ දේශයක් කරන්න ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය දෙස බලන්න
ශ‍්‍රී ලංකාවේ රජය බදු කප්පාදුවෙන් පසු ආදායම් ඉපැයීමේ මාර්ග ගැන විමසද්දී, ආණ්ඩුවෙන් යෝජනා කර තිබුණේ රජයේ ව්‍යවසාය වලින් ලබන ආදායම වැඩි කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බවය. ඒ සැලසුම ක‍්‍රියාත්මක කරන්නට නම් ශ‍්‍රී ලංකා රජය දැනට පවතින ආදායම් මාර්ග කාර්යක්ෂමව ක‍්‍රියාත්මක කිරීම ගැනත්, නව ආදායම් මාර්ග සෙවීම ගැනත් අවධානය යොමු කළ යුතුය. මේ සටහනේදී අප කතාකරන්නේ ශ‍්‍රී ලංකාවට නූතනම ලෝකයේදී ආර්ථික ශක්තිය ගොඩනඟාගන්නට ඇති මාර්ගයක් ගැනය.
විදේශ ශ‍්‍රමිකයන්, ආයෝජන කලාප, කර්මාන්තශාලා, ගොවිතැන ආදී නොයෙකුත් මාර්ග ශ‍්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය ගොඩනඟන්නට ඇති මාර්ග ලෙස අධිනිශ්චය කිරීමෙන් පළක් නැත. විද්‍යාව යනු නූතනම ලෝකයේ ආර්ථිකයයි. පෞද්ගලික සමාගම් පවා අභ්‍යවකාශ ගමන්වලට දැවැන්ත ආයෝජනය කරන්නේ ඒ නිසාය. ශ‍්‍රී ලංකාව නවීන ආර්ථිකයක් ගොඩනඟන්නට නම් විද්‍යා, තාක්ෂණ විෂයන් කෙරෙහි දැවැන්ත උනන්දුවක් දැක්විය යුතුය. ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණ තරුණියන් අතර විද්‍යා තාක්ෂණ ක්ෂේත‍්‍ර කෙරෙහි උන්මාදයක් ඇතිකළ යුතුය. සැබෑ විද්‍යා උන්මාදය යනු විද්‍යාව ගැන ඇති පොත්පත් කඩපාටම් කොට වෛද්‍යවරුන් හා ඉංජිනේරුවන් තොග ගණනින් බිහිකිරීම නොවේ. අළුතින් කල්පනා කරන්නට කැමති, විද්‍යාව විස්මයක් ලෙස ගෙන එයට ඇලූ‍ම් කරන පරම්පරාවක් බිහිකිරීමය. විද්‍යාව ඕලාරික විෂයක් ලෙස නොව, විස්මිත විෂයක් ලෙස දකින පරම්පරාවක් බිහිකිරීමය.
පසුගිය සතියේ සංවාද මාතෘකා අතර ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණයන් පිරිසක් අන්තර්ජාතික තරගයකට ඉදිරිපත් කළ හැරී පෝටර් තොප්පියටද වැදගත් තැනක් ලැබී තිබුණි. බැලූ බැල්මට හැරී පෝටර් තොප්පිය යනු ඉතා බොළඳ නව නිර්මාණයක් ලෙස කෙනෙකුට හැඟී යා හැකිය. ඒහෙත් ඇත්තෙන්ම ඒය ආර්ථික වශයෙන් ඉතා සාර්ථක තැනකට පත්කළ හැකි අන්දමේ සොයාගැනීමකි.
ශ‍්‍රී ලංකාවට ලෝක අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණයේ නව පිම්මක් පනින ආකාරයේ සොයාගැනීම් කළ නොහැකිය. අපට මුල්ම චන්ද්‍ර ජනාවාසය හැදීමේ හැකියාවක් නැති බව පැහැදිළි කාරණාවකි. අපට පළවැනි වතාවට අඟහරු ලෝකයේ පා තබන්නටවත්, සෙනසුරුගේ චන්ද්‍රයෙකුට යානයක් යවා ජීවය තිබේදැයි පරීක්ෂා කිරීමත් කළ නොහැකිය. එහෙත් ශ‍්‍රී ලංකාවෙහි විද්‍යාව කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන තරුණ පරම්පරාවක් බිහිකළොත්, ඒ හැම ව්‍යාපෘතියටම සම්බන්ධ බුද්ධිමතුන් ලංකාවේ බිහිකරන්නට හැකිවනු ඇත. එම බුද්ධිමතුන් ලංකාවේ ප‍්‍රධානම ආර්ථික මාර්ගයක් වනු ඇත.
ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණ පරම්පරාව අතර විද්‍යා හා තාක්ෂණ ක්ෂේත‍්‍රයේ නැගීමක් ඇති කරන්නට නම් විද්‍යාවට හා තාක්ෂණයට කැපවුණු ලංකාවේ ආයතන ශක්තිමත් විය යුතුය. ලංකාවේ ඇතැම් අයට අමතක වී ගිය ආයතනයක් ලෙස සැලකිය හැකි ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය සැලකිය හැකිය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා පැහැදිළිවම අප ඉහත කී අන්දමේ විද්‍යා තාක්ෂණ ක්ෂේත‍්‍රයේ දියුණුවක් ගැන කතාකළ අයෙකි. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේ අපේක්ෂකයන් දෙදෙනාම විද්‍යා තාක්ෂණ විෂයන් ගැන කතාකරන්නට උත්සාහ කර තිබුණි. ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය ශක්තිමත් කිරීම එවැනි වැඩසටහනක ආරම්භක පියවරක් විය යුතුය.
දැවැන්ත සිහින
එහෙත් මෙම ආයතනය පවතින්නේ දැවැන්ත සිහින දකින, එහෙත් ඒවා සැබෑ කරගන්නට නොහැකි ආයතනයක් ලෙසය. අප මෑත කාලයේ දිනයෙක එම ආයතනයට ගියෙමු. ඒ ශ‍්‍රී ලංකාවේ ප‍්‍රථම වතාවට පාරග‍්‍රහයන්ව සොයාගත් විද්‍යාඥයන්ව හමුවීමටය. ලංකාවේ විද්‍යාඥයන් සතුව ඇති අප‍්‍රතිහත ධෛර්යය, උනන්දුව සහ ඔවුන්ට පොඩි තල්ලූ‍වක් ලබාදුන්නොත් ඔවුන්ට කළ හැකි දේවල් ගැන අපට පුදුමයක් ඇතිවිය. පාරග‍්‍රහයන් සෙවීම පවා ලෙහෙසි පහසු සෙල්ලමක් නොවේ. පසුගිය වසරේ අභ්‍යවකාශයට යැවූ රාවණා චන්ද්‍රිකාව ඉතා කුඩා එකක්යැයි සමහරු උපහාසයෙන් කතාකරන බව පෙනෙන්නට ඇතත්, චන්ද්‍රිකාවක් යැවීම ලෙහෙසි පහසු කටයුත්තක් නොවේ.
එහෙත් දැනට පවතින තත්වය වන්නේ එම සිහින සැබෑ කරගන්නට ඉඩකඩ නොවීමයි. ආයතනයේ අංශ තුනකින් පැවැත්වීමට සැලසුම් කර තිබුණු පාඨමාලා 6ක් සඳහා සම්පත්දායකයන් නොමැති වීමත්, පාඨමාලා සඳහා ඉල්ලූ‍මක් නොමැති වීමත්, පාඨමාලා අන්තර්ජගතයන් සංශෝධනය නොකිරීමත් හේතුවෙන් 2017, 2018 වසරවල ආතර් සී ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයේ පාඨමාලා පවත්වා තිබුනේ නැත. ආතර් සී ක්ලාක් ආයතනයට එම වැඩසටහන් ප‍්‍රවර්ධනය කිරීමේ හැකියාවකුත් තිබී නැත. ප‍්‍රචාරක කටයුතු සිදුකොට සාර්ථක පාඨමාලා පටන්ගැනීමට ඔවුන්ට පහසුකම් නැත.
ආයතනයේ පුස්තකාලය ස්වය්ක‍්‍රීයකරණය කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක් 2013 සිට කාලයක් තිස්සේ කරමින් තිබුණත් එම ව්‍යාපෘතිය අවසන් කිරීමටත් නොහැකි වී තිබේ. ඊට අමතරව ආයතනය සඳහා ඒකාබද්ධ කළමණාකරණ තොරතුරු පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමේ කටයුත්ත වසර කිහිපයක් තිස්සේ ඇදී ගොස් තිබුණි. මේවා මහා වියදමක් ගතවෙන ව්‍යාපෘති නොවේ. ශ‍්‍රී ලංකාව නවීන තාක්ෂණයට ගෙනයන පුරෝගාමී ආයතනයක නිතැතින්ම තිබිය යුතු අංගෝපාංග ඇතිකිරීම සඳහා වන ව්‍යාපෘති වේ. එහෙත් තවමත් ඒ පහසුකම්වත් සපයාගැනීමට ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයට නොහැකි වී තිබේ.
අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය
කෙසේ වෙතත් අපි ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය පිළිබඳව පෙන්වාදීමට බලාපොරොත්තු වන විශේෂ කාරණය වන්නේ එහි අභ්‍යවකාශය පිළිබඳ අධ්‍යනය කරන කණ්ඩායමේ මූලිකම අවශ්‍යතාවයක් ඉටු නොවීමය. ඉතිහාසයේ ප‍්‍රථම වරට පාරග‍්‍රහයන් සොයාගත්තේ මේ කණ්ඩායමය. ආතර් සී ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ මොරටුවේය. ඔවුන් සතුව අදටත් ඇත්තේ වසර ගණනාවකට පෙර ලැබුණු දුරේක්ෂයන්ය. මෑතකදී මිලදී ගත් දුරේක්ෂ තිබුණත් ඒවා කුඩා ඒවාය. ඔවුන් සතුව ලංකාවේ නවීනම දුරේක්ෂ ඇතත් ලෝකය වේගයෙන් ඉදිරියට යමින් තිබේ. ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයට නවීන දුරේක්ෂ අවැසිය.
ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය 2015 සිට ජාතික තාරකා විද්‍යා නිරීක්ෂණ ව්‍යාපෘතිය නම් ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කර තිබුණි. ශ‍්‍රී ලංකාවේ අපේ විද්‍යාඥයන් අභ්‍යවකාශය නිරීක්ෂණය කිරීම අපූරුය. එහෙත් එම ව්‍යාපෘතිය තවම හැරිහැටි ක‍්‍රියාත්මක කිරීම නොහැකි වී ඇත්තේ අවශ්‍ය දුරේක්ෂ ඇතුළු පහසුකම් නොමැති වීම නිසාය. මීටර් 1.5 ක දුරේක්ෂයක් යනු ආතර් සී. ක්ලාර්ක් මධ්‍යස්ථානයෙන් ඉල්ලා සිටින ප‍්‍රධානම උපකරණයකි. එය දැනට ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය සතු විශාලම දුරේක්ෂයට වඩා තුන්ගුණයක් පමණ විශාලය.
එහෙත් දුරේක්ෂයක් තිබීම පමණක් ප‍්‍රමාණවත් නොවේ. මොරටුව නගරයේ සිට අභ්‍යවකාශය නිරීක්ෂණය කිරීම පහසු සෙල්ලමක් නොවන බව සිහිතබාගත යුතුය. නගරය පුරා ඇති ආලෝකධාරා අහස නිරීක්ෂණය කිරීමට අපහසුවකි. ප‍්‍රමිතියෙන් යුත් අභ්‍යවකාශ නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයක් නගරයක් මැද්දේ නිර්මාණය කරන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට එවැනි මධ්‍යස්ථානයක් නිර්මාණය කළ යුත්තේ නගරයෙන් ඈත වනබද පෙදෙසකය. ජනාවාස බොහොමයක් නැති, ආලෝකධාරා වලින් බාධා එල්ලවෙන්නේ නැති පෙදෙසකය. එලෙස නගරවලින් ඈත පෙදෙසක නිර්මාණය කරන ලද අභ්‍යවකාශ නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයක් යනු ශ‍්‍රී ලංකාවේ විද්‍යාඥයන්ට අත්‍යාවශ්‍ය කාරණාවකි.
පෘථිවි නිරීක්ෂණ දත්ත ලබාගැනීම හා හුවමාරු කිරීමේ ජාතික මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීමේ ව්‍යාපෘතිය නම් යෝජනාවක් ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය මීට පෙර ඉදිරිපත් කර තිබුණි. ඒ සඳහා චීන ආයෝජන ආයතනයක් වන චන්ද්‍රිකා දත්ත පිළිබඳ ජාතික ආයතනයේ ඉංජිනේරුවන් සමඟ අවබෝධතා ගිවිසුමකටද එළැඹී තිබුණි. මුලින්ම මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා භූමියක් තෝරාගෙන එහි වැඩටක් පවා ඉදිකර තිබුණි. ඒ හෝමාගම පිටිහන මාහේන්වත්ත ප‍්‍රදේශයේ ඉඩමකි. එහි ශක්‍යතා අධ්‍යනයක් කර ඇති බවත්, එහි ඉඩමක් තෝරාගෙන තිබේ. එම ඉඩම කේන්ද්‍ර කොටගෙන, ඉදිකිරීමට අපේක්ෂා කරන ගොඩනැගිලිවල උස තීරණය කර ඒ පිළිබඳව නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියට දැනුම්දී තිබුණි. එහෙත් එම ඉඩම අසල පෞද්ගලික ඉඩමක සන්නිවේදන කුළුණක් පිහිටා ඇත. චීන ආයතනයේ ඉංජිනේරුවරුන් ලංකාවට පැමිණ නිර්දේශ කර තිබුණේ වෙනත් ඉඩමක් සොයාගන්නා ලෙසය.
දැනට ඒ සඳහා ප‍්‍රමාණවත් සැලැස්මක් ඇති කරගැනීමට ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයට නොහැකි වී තිබේ. ව්‍යාපෘතිය සඳහා භූමිය පිළිබඳ ශක්‍යතා අධ්‍යනයක් කර තිබුණේ නැත. එහෙත් ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයේ සිටින තරුණ තරුණියන් පමණක් නොව ශ‍්‍රී ලංකාවේම සිටින අභ්‍යවකාශය ගැන උනන්දුවක් දක්වන තරුණ තරුණියන් මෙම ව්‍යාපෘතිය ක‍්‍රියාත්මක වනතුරු නොඉවසිල්ලෙන් බලා සිටී.
ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයට ශ‍්‍රි ලංකාවේ දුෂ්කර පළාත්වල ඉඩම් නැත. ඒ නිසා ව්‍යාපෘතිය ක‍්‍රියාත්මක කරන්නට තැනක් සොයාගැනීමද ඔවුන්ට කළ නොහැක. අනුන් මත යැපෙන්නට ඔවුන්ට සිදුවී තිබේ. ඇත්තෙන්ම ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයේ විද්‍යාඥයන්ගේ කැමැත්ත තිබී ඇත්තේ විල්පත්තු අභය භූමිය ආශ‍්‍රිතව ඉදිකිරීමටය. එම ප‍්‍රදේශයේ අහස අඳුරු නිසා නිරීක්ෂණය පහසුය.
විල්පත්තු පරිසර කලාපයන්ට හානි නොකරන, සතුන්ගේ හැසිරීම්වලට බාධා නොවෙන ලෙස මෙම අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය ඉදිකිරීම පහසු කටයුත්තකි. ඒ සඳහා සැලසුම් ඔවුන් සතුව ඇත. භූමියට මඳක් ඉහළින් එහි නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය පිහිටවුවහොත් රාත‍්‍රියේදී අභ්‍යවකාශය නිරීක්ෂණය කිරීමට අමතරව දිවා කාලයේදී විල්පත්තු වනාන්තරයේ සතුන්ව නිරීක්ෂණය කිරීමටත හැකිවනු ඇත. එසේ කිරීමෙන් විල්පත්තුවට දැනට යන එන සංචාරකයන්ගෙන් ආදායමක් ඉපැයීමටද අවස්ථාව ලැබෙනු ඇත. දැනට ඔවුන් අනුමාන කරන්නේ කෝටි 75ක් වැනි වියදමකින් එවැනි ව්‍යාපෘතියක් කිරීමට හැකිවනු ඇති බවයි.
කෙසේ වෙතත් මෙම ව්‍යාපෘතියට විල්පත්තු වනාන්තරය ලැබෙන තත්වයක් පෙනෙන්නට නැත. නව ආණ්ඩුවෙන්වත් ඒ පිළිබඳ අවධානය යොමු කරන්නේ නම් යහපත්ය. අඩුම තරමේ මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා කොළඹ ආශ‍්‍රිත ඉඩමක් හෝ ලබාගැනීම වැදගත් වෙයි. දැනට පාදුක්ක හොරගල ප‍්‍රදේශයේ ඉඩමක් දෙසටත් අවධානය යොමුකර ඇත. ඒ සඳහා චීනයෙන් පැමිණි ඉංජිනේරුවන්ගේ අනුමැතියද ලැබී ඇත. කුමන හෝ තැනක අභ්‍යවකාශ නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය පිහිටුවිමට හැකිනම් එය ලංකාවේ විද්‍යාව හා තාක්ෂණය අතින් දැවැන්ත පිම්මක් වනු ඇත.
තවත් ව්‍යාපෘති
මෙවැනි ව්‍යාපෘති නිසිපරිදි ශක්තිමත් කිරීමෙන් ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයට මිලියන ගණනක ලාභයක් ඉපැයිය හැකිය. එම ආදායමෙන් ඔවුන්ට ශ‍්‍රී ලංකාව තුළ විද්‍යාව ප‍්‍රවර්ධනය කිරීම අසීරු නොවනු ඇත. ඊට අමතරව ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයෙහි ලාභ ඉපැයිය හැකි ව්‍යාපෘති ගණනාවක් ක‍්‍රියාත්මක වෙයි. ඒවා ශක්තිමත් කිරීමත් වැදගත්ය.
දැනට ආතර් සී ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයෙන් නියඟ නිරීක්ෂණය හා පූර්ව අනතුරු හැඟවීමේ පද්ධතියක් සකස් කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක් ක‍්‍රියාත්මක කර තිබුණි. මෙලෙස නියඟ නිරීක්ෂණය කිරීමේ පද්ධතිය ශ‍්‍රී ලංකාවට අතිශය වැදගත් වෙයි. එවැනි පද්ධතියක් තිබේනම් ලංකාවේ සුවහසක් ගොවීන් මෙන්ම වියලි කලාපීය ජනතාව දැවැන්ත සතුටකට පත්වනු ඇත. දැනට නියඟ නිරීක්ෂණ හා පූර්ව අනතුරු හැඟවීමේ පද්ධතියේ කටයුතු සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ අවසන් කර ඇත. එහෙත් ඒවා අවසන් කිරීමට නොහැකි වී ඇත්තේ ව්‍යාපෘතියට රටේ අනෙකුත් රාජ්‍ය ආයතනවල දායකත්වයේ අඩුවක් ඇති නිසාය. සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ අවසන් වී ඇති එම ව්‍යාපෘතියෙන් රටේ කෘෂිකර්මය ආදී ක්ෂේත‍්‍රවලට සහාය ලබාගැනීම තවමත් සිදුවන්නේ නැත.
අධි තාක්ෂණික කැමරා පද්ධති සවි කිරීමේ සේවා ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයෙන් කරමින් පවතී. එහෙත් 2012 – 2017 කාලපරිච්ෙඡ්දය තුළදී ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයෙන් එම සේවාව ලබාගැනීවම සඳහා ලැබී තිබුණේ එක් ඇනවුමක් පමණි. ඒ එකම එක ව්‍යාපෘතියෙන් මෙම මධ්‍යස්ථානය රුපියල් මිලියන 8ක ආදායමක් උපයා තිබේ. අප මුලින්ම කී අධ්‍යාපනය ලබාදීමේ වැඩසටහන් මෙන්ම මෙම වැඩසටහනේද ගැටළුව වී ඇත්තේ ප‍්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා ප‍්‍රතිපාදන නොතිබීමයි.
ඊට අමතරව ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය මෑතකදී කර තිබුණු ව්‍යාපෘතියක් වන්නේ තේ කොළ වර්ණ ශේණිගත කිරීම සඳහා අඩු පිරිවැය යන්ත‍්‍රයක් නිපදවීමේ ව්‍යාපෘතියයි. එහෙත් එම ව්‍යාපෘතියටද අවශ්‍ය සම්පත් ආදිය නොමැතිකම නිසා 2012 සිට මේ දක්වා එම ව්‍යාපෘතිය ක‍්‍රියාත්මක කරන්නට වී තිබුණි. එම ව්‍යාපෘතියට අදාල තුන්වැනි අදියරේ ගිවිසුම් අත්සන් කිරීම සිදුවුණේ 2019 දීය. මේවායේ මන්දගාමීත්වයට හේතුව පහසුකම් අඩු වීමය. පහසුකම් ලබාදීම ආණ්ඩුවේ වගකීමකි.
විද්‍යාවේ දියුණුව
රහසක් කිව යුතුය. ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය වැනි ආයතනයක් ආර්ථික වශයෙන් ශක්තිමත් වෙද්දී එම ආයතනයෙන් ශ‍්‍රී ලංකාවට ලබා දෙන දැනුම වැඩි වනු ඇත. වැඩි වැඩියෙන් පර්යේෂණ කරද්දී වැඩි වැඩියෙන් විස්මයජනක ක‍්‍රියාකාරකම් කිරීමට ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය වටා දැවටෙන තරුණ තරුණියන්ට හැකිවනු ඇත.
මීට පෙර ලියුම්කරු ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයේ සරාජ් ගුණසේකර මහතාව සහ තරුණ විද්‍යාඥයෙකු වන මහේෂ් හේරත්ව මුණගැසී කතාබහ කළේය. ඒ දෙදෙනා පසුගිය වසරේදී ශ‍්‍රී ලංකාවේ සිට පාරග‍්‍රහයන් සොයාගත් විද්‍යාඥයන් දෙදෙනාය. ඉදිරියේදී මහේෂ් හේරත් තවත් පාරග‍්‍රහයන් ගැන අපට කියනු ඇත. ඒ සියල්ල ලෝක මට්ටමෙන් කෙරෙන නවීන සොයාගැනීම් මාලාවක කොටසකි.
වැදගත්ම කාරණාව වන්නේ මහේෂ් හේරත්ලා ඒ සොයාගැනීම් කළේ ආතර් සී ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයේ දැනට ඇති සම්පත් පාවිච්චි කරමින් වීමය. තවත් සම්පත් ලැබුණොත් ඔවුන්ගේ මැදිහත්වීම් තවත් වැඩිදියුණු වනු ඇත. දැනට ඇති සුළු සම්පත්වලින් රාවණා රොකට්ටුව යැවූ, පාරග‍්‍රහයන් සොයාගත් ලාංකිකයන්ට තවත් විස්මිත දේවල් කරන්නට හැකිවනු ඇත.
අප මුලින්ම කී පරිදි මේ වෙද්දී ලෝක මට්ටමෙන් කතාබහට ලක්වන අභ්‍යවකාශ ජනාවාස, අභ්‍යවකාශ සංචාරක ව්‍යාපෘති, කෘත‍්‍රිම බුද්ධිය ආදී ව්‍යාපෘති සාර්ථක කරගැනීමට අපට නොහැකි වනු ඇත. එහෙත් අභ්‍යවකාශය ගැන උනන්දු තරුණ තරුණියන්ට එම ව්‍යාපෘතිවල සම්පත්දායකයකයන්ව ලංකාවට ආඩම්බරයක් හා විදේශ විනිමය ගෙනදීම සඳහා තිඹිරිගෙයක් නිර්මාණය කිරීමට අපට හැකිවනු ඇත. ඊටත් අමතරව අප ඉහතින් කී තේ කොළ ශේණිගත කිරීමේ යන්ත‍්‍රය, නියඟය නිරීක්ෂණය කිරීමේ ව්‍යාපෘතිය ආදී අපේ රටටත අපේ කලාපයටත් අතිශය වැදගත් යන්ත‍්‍ර ආදිය නිර්මාණය කිරීමට අවස්ථාව ලැබෙනු ඇත. දැන් මිත්‍යාවේ දේශයක්ව පවතින ශ‍්‍රී ලංකාව, නිසි රාජ්‍ය මැදිහත්වීම ලැබුණොත් විද්‍යාවේ දේශයක් බවට පත්කළ හැකිය.
නීතිගරුක රටේ තනතුරු සහ කොමිෂන් පත්කිරීම
විනයගරුක, යුක්තිගරුක හා නීතිගරුක රටක් යන්න ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ මැතිවරණ ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපෘතියේ කියවුණු තේමාවන් විය. කාර්යක්ෂමතාවයද ඊට ඈඳී තිබුණි.
එම කාර්යක්ෂමතාවය කොතෙක්ද කියනවානම් අමාත්‍යවරුන්ට කිවේ ඔවුන් දිවුරුම් දී පැය කිහිපයක් ඇතුලත අමාත්‍යාංශවලට ගොස් වැඩ බාරගන්නා ලෙසය. සමහරුන් එසේ නොකළ අතර සමහරුන් එසේ කළහ. එහෙත් වැඩ කරනවානම් වැඩ කිරීම සඳහා මේ අමාත්‍යවරුන්ට අයත් විෂය පථය මොනවාදැයි හා ඊට අයත් ආයතන මොනවාදැයි යන්න දැනගැනීමට මාසයකට ආසන්න කාලයක් ගතවිය. සමහර අමාත්‍යවරුන් ඔවුන්ට අයත් යැයි සිතා සිටි විෂයන් හා ආයතන ඔවුන්ට හිමි නැති බව දැනගන්නට ලැබී ඇත.
ආයතන ප‍්‍රධානීන්
කැබිනට් අමාත්‍යාංශවලටත්, රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශවලටත් දැන් ලේකම්වරු පත් කර ඇතඑහෙත් එම අමාත්‍යාංශ යටතේ ඇති රාජ්‍ය ආයතනවලට තවමත් සභාපතිවරුන් ඇතුළු අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල පත්කර නැත. එම රාජ්‍ය ආයතනවලට සුදුස්සන් තෝරා ගැනීම සඳහා පත්කර ඇති කමිටු වශයෙන් මුලින් නම් කිහිපයක් සඳහන් විය. පසුව එම නම් සංශෝධනය විය. හිටපු ජනාධිපති ලේකම් ලලිත් වීරතුංගගේ නම දෙවනවර ප‍්‍රකාශිත කමිටුවෙන් හැලී ගොස් තිබුණි. ඒ සමහරවිට ඔහු අධිකරණයෙන් රාජ්‍ය දේපල සාවද්‍ය පරිහරණය සම්බන්ධයෙන් වරදකරුවකු කර සිටින නිසා විය යුතුය. ඔහු දැනට සිටින්නේ එම තීන්දුව ඇපෑලට ලක්කරය. එහෙත් රාජ්‍ය මුදල් සාවද්‍ය පරිහරණය සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලබා දැනට ඇප පිට සිටින ආචාර්ය නාලක ගොඩහේවා එම කමිටුවේ සිටියි.
¥ෂණයෙන් තොර හා ¥ෂිතයන්ගෙන් තොර යැයි කීවාට එවැනි පුද්ගලයන් සෙවීම ලෙහෙසි පහසු නොවන බව මේ සිදුවීම්වලින් පෙනේ. කෙසේ වෙතත් රාජ්‍ය ආයතනවලට පත්කළ යුතු පුද්ගලයින් සම්බන්ධයෙන් ඒ සඳහා පත්කළ කමිටුවට දැනුම් දෙන ලෙස දන්වා තිබුණි. ඒ සුදුස්සන් පත්කිරීම සඳහාය.
මෙහිදී රටේ වෘත්තිකයන් අතරින් බොහෝදෙනෙකු මම අහවල් තනතුරට සුදුසුයි, ඒ නිසා මාව පත්කරන්න යැයි ස්වෙච්ඡුාවෙන් ඉල්ලූ‍ම්පත් යොමු කරාවි යැයි සිතිය නොහැකිය. ප‍්‍රායෝගිකව සිදුවූයේ විෂයභාර අමාත්‍යවරුන් ඔවුන් යටතේ ඇති ආයතනවලට සභාපතිවරුන් හා අධ්‍යක්ෂවරුන් පත් කිරීමය. එහෙත් ඒ සඳහාත් බාධකයක් තිබුණි. ඒ තමන්ට අයත් ආයතන මොනවාදැයි මේ අමාත්‍යවරුන් දෙසැම්බර් 10 දින ගැසට්ටුව එනතෙක්ම නොදැන සිටීමය.
සුදුස්සන් තේරීමේ කමිටුවට දෙසැම්බර් 18 දිනට ප‍්‍රථම රාජ්‍ය ආයතනවලට සුදුස්සන් පත්කිරීම සඳහා අයදුම්පත් යොමුකරන ලෙස දන්වා තිබුණු අතර මේ යන තත්වය අනුව පෙනෙන්නේ මේ වසර අවසානයට පෙර මෙම පත්කිරීම් සියල්ලම සිදුකරාවිද යන සැකයය.
ඊට කාලය හරස්වීම පමණක් නොව සුදුසුයැයි නම්කරන සමහරුන් එම තනතුරු ප‍්‍රතික්ෂේප කිරිමද බලපා තිබේ. ආචාර්ය චරිත හේරත් ලේක්හවුස් සභාපති තනතුර ප‍්‍රතික්ෂේප කර තිබේ. ඔහුගේ කැමැත්ත ඇත්තේ ඉදිරි පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී කුරුණෑගල දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් තරග කිරීමටය. මේ ආකාරයට ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වෙනුවෙන් පෙනී සිටි බොහෝ විද්වතුන්, වෘත්තිකයන් යැයි කියාගන්නා පිරිස් බලා සිටින්නේ රාජ්‍ය ආයතන තනතුරු නොව ඉදිරි මැතිවරණයට තරග කිරීමටය.
එහි අවසන් ප‍්‍රතිඵලය වන්නේ කාර්යක්ෂම රාජ්‍ය පාලනයක රාජ්‍ය ආයතන තව කාලයක් අකාර්යක්ෂමව පැවතීමය.
සලේ පත්කිරීම
බි‍්‍රගේඩියර් සුරේස් සලේව රාජ්‍ය බුද්ධි සේවයේ ප‍්‍රධානියා ලෙස පත්කර ඇත. මේ රාජ්‍ය බුද්ධි සේවය වූ කලී පොලිස් දෙපාර්තමේන්තු සාමාජිකයන්ගෙන් සමන්විත අංශයකි. මීට පෙර එහි ප‍්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කළේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති නිලන්ත ජයවර්ධනය. ඔහුට පෙර එම තනතුරේ සිටියේ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති චන්ද්‍රා වාකිෂ්ඨය. මේ රාජ්‍ය බුද්ධි සේවය වූ කලී මීට පෙර එන්අයිබී හෙවත් ජාතික බුද්ධි බියුරෝව ලෙසත්, ඊටත් පෙර රහස් පොලීසිය ලෙසත් කටයුතු කළ අංශයය.
බි‍්‍රගේඩියර් සුරේෂ් සලේව එම තනතුරට පත්කිරීම මගින් සිදුකර ඇත්තේ හමුදාවක් නොවන පොලිස් දෙපාර්තමේන්තු සාමාජිකයන්ට අණදීම සඳහා හමුදා නිලධාරියෙකු පත්කිරීමය.
පසුගිය රාජපක්ෂ පාලන සමයේදීම මේ රාජ්‍ය බුද්ධි සේවයට අමතරව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ ඇතිකරන ලද ජාතික බුද්ධි ප‍්‍රධානී තනතුරක්ද තිබුණි. කපිල හෙන්දාවිතාරණ එදා කටයුතු කළේ එම තනතුරේය. යහපාලන කාලයේ එම තනතුරේ සිටියේ විශ‍්‍රාමික නියෝජ්‍ය පොලිස්පති සිසිර මෙන්ඩිස්ය. දැන් එම තනතුරට විශ‍්‍රාමික මේජර ජෙනරාල් ජගත් ද අල්විස් පත්කර තිබේ. එසේ තිබියදී පොලිස් දෙපාර්තමේන්තු සාමාජිකයන්ගේ ප‍්‍රධානියෙකු ලෙස සක‍්‍රීය හමුදා නිලධාරියෙකු පත්කිරීම අප තේරුම්ගත යුත්තේ කෙසේද? නීතිය ලෙසද?
පත්වීම් බලධාරියා කවුද?
අනෙක් අතට මේ පත්කිරීම්වලට අදාල බලධාරියා කවුද යන්නද ප‍්‍රශ්නයකි. රාජ්‍ය බුද්ධි සේවාවේ ප‍්‍රධානියා පත්කළ යුත්තේ පොලීසිය බාර ඇමතිවරයාය. ජාතික බුද්ධි ප‍්‍රධානී තනතුර පත්කල යුත්තේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාශය බාර ඇමතිවරයාය. දෙසැම්බර් 10 දින නිකුත් වූ අමාත්‍යාංශ විෂයන්ට අදාල ගැසට් පත‍්‍රය අනුව පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව දැන් අයත් වන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයටය.
රටේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයක් තිබේ. එහි ලේකම්වරයා ලෙස ජනාධිපතිවරයා විශ‍්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් කමල් ගුණරත්නව පත්කර තිබේ. එහෙත් 16 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත කැබිනට් අමාත්‍යවරු අතර ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්‍යවරයෙකු නැත. ඒ අනුව ඉහත පත්වීම් දෙක සිදුකළේ කවුද යන්න ප‍්‍රශ්නාර්ථයකි. ඒ පිළිබඳ නිල නිවේදන නැත. රජයේ නිල වෙබ් අඩවියෙහිද ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ නිල වෙබ් අඩවියෙහිද එම තොරතුරු නැත. අඩුම තරමේ ජනාධිපති කාර්යාලයේ නිල වෙබ් අඩවියෙහිද, ජනාධිපති මාධ්‍ය ඒකක වෙබ් අඩවියේද එම තොරතුරු නැත. එම තොරතුරු එළියට එන්නේ රාජපක්ෂ හිතවාදී මාධ්‍ය හරහා පමණය.
ජනාධිපති කොමිසම
පාස්කු ප‍්‍රහාරය ගැන සොයාබැලීම සඳහා ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කොමිසමක් පත්කර තිබේ. එහි සභාපතිත්වය දරන්නේ අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු ජානක ද සිල්වාය. සෙසු සාමාජිකයන් වන්නේ අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු නිශ්ශංක බන්දුල කරුණාරත්න, විශ‍්‍රාමික අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු නිහාල් සුනිල් රාජපක්ෂ, විශ‍්‍රාමික මහාධිකරණ විනිසුරු බන්දුල කුමාර අතපත්තු හා අධිකරණ අමාත්‍යාංශයේ හිටපු ලේකම්වරයෙකු වූ ඩබ්.එම්.එම්. අධිකාරී යන අයය.
මේ කොමිසමේ සාමාජියන්ට දෙසැම්බර් 02 වැනිදා ජනාධිපති කාර්යාලයේදී ජනාධිපතිවරයා හමුවූ බව ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ වෙබ් අඩවිය සදහන් කරයි. මෙතෙක් කළ විමර්ශන ගැන එහිදී කොමිසමේ සභාපතිවරයා ජනාධිපතිවරයාට පැහැදිළි කර ඇත. ප‍්‍රහාරයක් සිදුවන බවට කල්තබා ලැබුණු තොරතුරු ගැන අදාල බලධාරීන් බරපතල ලෙස සැලකිල්ලට ගෙන නැතැයි කොමිසමේ සභාපතිවරයා ජනාධිපතිවරයාට කියා ඇත. එමෙන්ම ඒ බව වසන් කිරීමට ඇතැම් බලධාරීන් ලේඛන වෙනස් කර ඇතැයිද එහි සඳහන් කර තිබේ.
එහිදී ජනාධිපතිවරයා පාස්කු ප‍්‍රහාරයේ සුලමුල නිවැරදිව හඳුනාගෙන වගකිවයුත්තන් නීතිය හමුවට පැමිණවීමේ අවශ්‍යතාවය අවධාරණය කරමින් කියා ඇත්තේ කාදිනල්තුමාගේද අභිලාෂය එය බවය.
මේ කොමිසම හමුවේ කාදිනල්තුමා රහසිගතව සාක්ෂි ලබාදී තිබුණි. කොමිසමට පැමිණිලි 106ක් ලැබුණ බව හා පුද්ගලයන් 20 දෙනෙකුගෙන් එම දිනය වනවිට ප‍්‍රකාශ ලබාගෙන තිබූ බව එම වෙබ් අඩවියේ සඳහන් කර තිබුණි. අතුරු වාර්තාවක් දෙසැම්බර් 22 ලබාදීමට නියමිත බව තවදුරටත් වාර්තා වේ.
ජනාධිපතිවරයෙකු පත්කරන කොමිසමක් වූ කලී බලගතු එකකි. එමෙන්ම එය ප‍්‍රසිද්ධ එකක් මිස රහසිගත එකක් නොවේ. ජනාධිපතිවරයෙකු කොමිසමක් පත් කිරීමේදී එහි කාලවකවානුද, විමසා බැලිය යුතු කරුණුද, සාක්ෂි විමසීම සඳහා පුද්ගලයන් කැඳවීමේ බලයද සඳහන් කරනු ලබයි. එය නීතිමය වලංගුභාවයක් සහිත එකක් වන බැවින් එය අතිවිශේෂ ගැසට් පත‍්‍රයක් මගින් ප‍්‍රකාශයට පත්කරනු ලබයි. එහෙත් මේ ජනාධිපති කොමිසම ගැන නම් අද වනතුරු නිකුත් කරනු ලැබූ අතිවිශේෂ ගැසට් පත‍්‍රයක් නැත.
නීතිගරුක විනය ගරුක යුක්තිගරුක රටක කටයුතු දැන් සිදුවන්නේ එයාකාරයටය. ආරම්භය මෙය නම් ඉදිරිය කෙබඳු විය හැකිද?
පරණ මූවර් විදියට එන්න කෝපි එක්ක රටඉඳි කන්න..
පිටකොටුවෙ දෙවෙනි හරස් විදියට ගිහිං කොහේටද යන්නේ කියලා කල්පනා කළා. යන්න තැනක් නැහැ වගේ. දැක්කහම බඩ පිරෙන දත් හිරිවැටෙන අච්චාරු කරත්තයක් ළඟ නැවතුනා. නත්තල ළඟ නිසාද කොහේද මිනිස්සු එක පොදියට එහෙට මෙහෙට වෙනවා. කඩ අඟුවල, ජංගම වෙළෙන්ඳෝ ළඟ නතරවෙන මිනිස්සු කේවල් කරලා කරලා කොහොමහරි ලාභ බඩු අයිති කරගන්නවා. ඊළඟ නත්තල වෙනකම්වත් තියෙයිදනම් සැකයි! හොඳටම බඩගිනි හින්දා බීෆ් රහා රොටියක් කන්න මුස්ලිම් නානාගේ කඩේට ගොඩ වුණා. කඩේ ඉස්සරහා පාට පාට කෑම ජාතිවලින් ලස්සන වෙලා. බූන්දී විතරයි නම දන්නේ. දොදොල් වර්ග, මස්කට් වර්ග වීදුරු කූඩුවල ඉඳලා ගෙදර අරගෙන යන්න කියලා කියනවා. බීෆ් රොටියක රහා බලනකොට ළඟ හිටපු එකා ආමන්ඩ් එක්ක රටඉඳි මික්ස් කරපු මිල්ක්සේ එකක් බොනවා. ආමන්ඩ් එක්ක රටඉඳි ගහලා දානවා කියලා හිතුවා. දෙකම උනුසුම් බොස්. දෙකම සෙක්ස්වලට හොඳයි. මගේ මුස්ලිම් මිත්‍රයා කියනවා. ආයිත් ඉතිං තව මොනවද? අපි බිව්වා ආමන්ඩ් විත් ඩේට්ස් රහා මිල්ක්සේ.. එතකොට තමයි හොයාගෙන යන්න හිතුණේ රටඉඳි.. මගේ මිත්‍රයාත් එකපයින් කැමති වුණා. අපි එක හුස්මට ආමන්ඩ් එක බීලා ඒ රහා දිව අස්සේ හංඟගෙන රටඉඳි කතාවක් හෙව්වා. රතු පල්ලිය ඉස්සරහා කපපු ගස්ලබු ගිලින මුසල්මානුවෝ සිනාසෙනවා.
රෙඩ් ලේඩී ඔහොම ගිල්ලාම හොඳට බඩ සුද්දවෙනවා මම කියනවා.. දෙවෙනි හරස් පාරේ ජනීජන ඝෝෂාව පහවෙලා එහෙන් මෙහෙන් වාහන අස්සෙන් පැනලා අපි පරණ මූවර් වීදිය සොයා ගත්තා. ඕල් මූවර් ස්ට්‍රීට්. අම්මෝ නහය වීදියට කිට්ටුවෙන්න ඕන්න මෙන්න කතාවක් කියනවා. පරණ මූවර් වීදිය තමයි කොළඹ කොටුවේ වීදි අතරේ මට සුවඳම වීදිය! කුළුබඩුවල රැජිණිය එනසාල් සුවඳ එක්ක කරාබුනැටි, සාදික්කා වසාවාසි, ඉඟුරු, ගම්මිරිස්, රතුමිරිස් සුවඳ තමයි කාබන්මොනොක් සයිඩ් එක්ක මාත්තුවෙලා නහය ඇතුලට ගලන්නේ. සුවඳට ආස වුණාට එහෙම උරලා ආයාසයෙන් ගන්න පුලුවන් වායුවක්‍ යෑ කොළඹ තියෙන්නේ. ඉතිං අපි පරණ මූවර් වීදියේ ඇතුලට ඇවිද්දා…
කෝපි සුවඳ අපිව නතර කළා
ඊබ්බ්‍රහීම් නානගේ වීදිය මේ.. සහරාන්ගේ කතාවත් එක්ක ලියවුණ වීදිය. සහරාන්ගේ සිද්ධියත් එක්ක මේ වීදියේ ඉන්න අපේ මුසල්මානු මිත්‍රයින් තවමත් ඉන්නේ බයෙන්. සැකයෙන්. ඊබ්බ්‍රහීම්ගේ කුළුබඩු කඩය වහලා දාලා. ‘මිනිහාට තිබුණේ අපි හැවෝම යටකරගෙන යන බිස්නස් එකක්. මිනිහගේ බිස්නස් එක හින්දා ගොඩාක් පොඩි කඩ වැහුණා’ මගේ මිත්‍රයා කියනවා. ඊබ්බ්‍රහීම් ගේ කතාවත් එක්ක නිරන්තර ප්රශ්න කිරීම්වලට ලක්වුණ අය මේ වීදියේ එමටයි. ඊබ්බ්‍රහීම් පරණ මූවර් වීදියේ කුළුබඩු බිස්නස් එක ඇල්ලුවා. පුතාලා ඒ ලැබුණ සල්ලිවලින් අන්තවාදය වැළඳගෙන මරාගෙන මැරුණා. ඉතිං සහරාන්ගේ කතාව නිසා මේ කතාව කැලේ යවන්නේ මක්කටෙයි කියලා අපි කෝපි කඩේකට ගොඩවුණා. ලංකාවේ හැදෙන හොඳම කෝපි තියෙන්නේ මෙතන කිව්වොත් ඔබ ඒක පිළිගනියිද මන්දා!! ඒත් ඇත්ත ඒකයි.
‘ ද බීන්ස්’ ඒකයි නම. කඩේ මුහුන කෝපි එක්කම සිනාසෙනවා. Premium Ginger coffee, House Blend, Traditinal Sukku coffee, Ceylon Espresso, Traditinal Sri Lankan coffee, ඔයවගේ නාමකරණ කෝපි බෝතල් තමයි මුලින්ම මේ කඩේට යන්නෙකුගේ ඇහැට පනින්නේ. ආ කියන්න අමතක වුණා. මුල්ම හැඟීම අරගෙන එන්නේ සුවඳ.. ඒක වචනවලින් විස්තර කරන්නේ කොහොමද?..
1503 විතර වෙනකොට මූවර්වරුන් නැතිනම් අරාබි ජාතිකයෝ අපිට කෝපි ශාකය හඳුන්වා දෙනවා. හැබැයි මේක වානිජ වගාවක් විදිහට මුලින්ම කරන්න පටන්ගන්නේ ඕලන්ද ජාතිකයෝ. ඒ 1658දි විතර. ඒත් මේ වගාව සාර්ථක වෙන්නේ 1825න් පස්සේ ඉංග්‍රීසි මිනිස්සු මේක වගාකරන්න පටන්ගත්තට පස්සේ. 1825න් පස්සේ සිලෝන් සිනමන් කියන නම වගේම සිලෝන් කෝපි කියන නමත් ලෝකය පුරා ජනප්රිය වෙනවා. 1870 දිලීර රෝගයක් ඇවිත් කෝපි වගාව විනාශ වෙනකොට අපි ලෝකයට පවුම් මිලියන 100ක කෝපි අවුරුද්දකට දෙනවා. ලෝකයේ ලොකුම කෝපි අපනයනය කරන රට විදිහට. කෝපි ඉතිහාසය සිලෝන් කියන නාමය එක්ක ලියවෙන්නේ එහෙම.
දැන් ලෝකය ගත්තොත් දවසකට කෝපි කෝප්ප බිලියන දෙකක් මිනිස්සු බොනවා. ලෝකයේ වැඩියෙන්ම කෝපි පානය කරන්නේ ෆින්ලන්ත ජාතිකයින්. සාමාන්‍යයෙන් ෆින්ලන්යෙ වෙසෙන වැඩිහිටි අයකු දිනකට කෝපි කෝප්ප 4 ක් 5 ක් පානය කරනවා කියලා තමයි කියන්නේ. අද ලෝකයේ විශාලම කෝපි නිශ්පාදකයා බ්‍රසීලය. ලෝක සැපයුමෙන් 40%කට ඔවුන් වගකියනවා. 1870 වෙනකොට අංක එකට හිටිය අපි අද 48 වෙනියට තමයි ඉන්නේ. කෝපි රස විග්රහ කළොත් කෝපිවල තියෙන කැෆේන් නිසා තමයි අපි කෝපිවලට ඇලෙන්නේ. ඇලුනට පාඩු නෑ කෝපි ගොඩක් බිව්වහම අපේ ජීවිතය තවත් දික්වෙනවා. ඒ වගේම කෝෆි කියන්නේ උත්තේජකයක්. කොහොම වුණත් දවසකට කෝපි කෝප්ප 100ක් විතර බිව්වොත් නම් මරණය තමයි.
ඉතිං අපි ආයි ‘ ද බීන්’ කෝපි කඩේට එමු. අපිට ඕනී කෝපි එක මොකද්ද කියලා කිව්වහම එවෙලෙම බෙලෙන්ඩ් කරලා හදලා දෙනවා. ගණන්නම් ටිකක් සැරයි. Ceylon Espresso කියන කෝපි වර්ගය බොමු මගේ මූවර් මිත්‍රයා කියනවා. ‘සීනි ඕනීද?’ නැහැ එපා.. මොහොතකින් සුදුපාට පෝසලේන් පුංචි අඩු කෝප්පෙක කෝපි මිලිලීටර් 50ක් විතර එනවා. අරක්කුනම් එක සොට්ටෙකක් වගේ. අම්මෝ සුවඳ.. මුලින්ම ඒ කැෆේන් සුවඳ අපිව වෙන ලෝකෙකට අරගෙන යනවා. හරිම ඝණ දියරයක් සුදුපාට කෝප්පේ ඇලිලා අමාරුවෙන් තමයි දෙතොලතරට එන්නේ. ‘උබලා ඔච්චර ඝණට බොන්නේ නෑ නේ.. අපිනම් ගෙදරත් බොන්නේ ඔහොම’ මගේ මිත්‍රයා කියනවා. අපි කෝපි රස අස්සේ ඇසිල්ලක් නතර වෙනවා. මේතරම් රස කෝපී! ලංකාවේ! පියෝ සිලෝන් ටී රසය නම් දිවට කීප සැරයක්ම අරගෙන තියෙනවා. ඒත් පියෝ සිලෝන් කෝපි රසය.. ඒක අමතක නොවන රසය.. මේ කෝපි එකෙන් ග්‍රෑම් 100ක් කීයද? ග්‍රෑම් 100ක් දෙන්නේ නෑ බොස්. ග්‍රෑම් 200ක් ගන්න පුලුවන්. රුපියල් 1000ක් වෙනවා. කෝපි කඩේ සනා කියනවා. මිනිහා කැමති නෑ පොටෝවලට එන්න. ඒක කරදරයක් වෙන්න පුලුවන් කියලා සැකයක් මිනිහට තියෙනවා. කොහොම වුණත් මිනිහගේ පරණ මූවර් වීදියේ මේ කෝපි කඩේ කෝපි රසවතුන්ට ආගන්තුක තැනක් නෙවෙයි. දැනට ලංකාවේ ඇරබිකා වර්ගයේ අනගිම කෝපි එන්නේ මාතලෙන්. කොහොමත් කුළු බඩුවලට මාතලේ බඩුම තමයි!! නුවර නුවරඑළිය පැතිවලිනුත් කෝපි එනවා කියලා කියනවා. කෝපි බොන්න පුරුදුවුණ එකා කෝපිම තමයි බොන්නේ. එහෙම අයට මෙතන කෝපි කඩේට ආවොත් අමතක නොවන කෝපි රසයක් දිවේ අලවගන්න බැරි නෑ. ඊට පස්සේ ගෙදරත් අරං යන්න පුලුවන්.. කොහොම වුණත් අපි ආයිත් කෝපි ගැන හිතන්න ඕනී කියලයි මටනම් හිතෙන්නේ..
රටඉඳි කඩේ..
රටඉඳි හොයාගෙන ආපු ගමන චුට්ටක් කෝපි කඩේ නිසා නතර වුණා. කොහොම හරි නියම තැනට අපි ආවා අන්තිමට. පරණ මූවර් වීදියේ රටඉඳි අපනයනය කරන ආයතන 6ක් විතර තියෙනවා. ඒ අස්සේ ජනප්‍රියම එකක් තමයි බෙස්ට් ෆුඩ් මාකටින් කියන්නේ. අපි රටඉඳි කඩේ අස්සට ගියා. සෝකෙස්වල හැමතැනම රටඉඳි. එක එක වර්ගවලින්. එක එක පාටින්. එක එක සුවඳින්. රසත් වෙන වෙනස් වෙන්න ඇති කියලා හිතෙනවා. බලමු ඇතුලට ගිහිංම. මාකටින් මැනේජර් රීසා මහරූප් අපි එක්ක කතාවට සෙට් වුණා. මාර වැඩේ කියන්නේ මිනිහත් පොටෝවලට ඔහොක් කරගන්න කැමති නෑ. ලස්සනට හිනාවෙලා ගම්මු පොටෝ එකක්.. මම කියනවා. ‘බෑ බෑ අම්මෝ. අපි එක එක ප්‍රොමෝෂන් කරනවා ඒවගේ වැඩවලදිත් අපි පොටෝ ගන්නේ නෑ’
රීසා කියන විදිහට ලංකාවෙ වැඩිපුරම රටඉඳි කන්නේ මුස්ලිම් මිනිස්සු නෙවෙයි. සිංහලයෝ සහ දෙමළ මිනිස්සු. ‘ පහුගිය අවුරුදු තුන ගන්න එක අවුරුද්දකවත් රටඉඳි ආනයනය කරන ප්‍රමානය වැඩිවුණා මිසක් අඩු වුණේ නෑ. ලංකාවේ මිනිස්සු දැන් ගොඩාක් හෙල්ත් එක ගැන හිතනවා. දවසට රටඉඳි ගෙඩි දෙකක් තුනක් කනවා කියන්නේ ඒක ඇගට මාර ගුණයි. ඉතිං මිනිස්සු අතර එන්න එන්නම රටඉඳි ජනප්රිය වෙනවා. අපි සවුදි අරාබියෙන් අබුඩාබියෙන් තමයි රටඉඳි ගෙන්නන්නේ. අපි රටඉඳි වර්ග 38ක් ලංකාවට ආනයනය කරනවා’
රටඉඳි ඉතිහාසය
කි.ව 8වෙනි සියවස තරම් දිගයි මූවර්වරුන් සහ අපි අතර වෙළඳාමට. ඉතිං ලංකාවට රටඉඳි ආපු ඉතිහාසයත් මේතරමටම දිගයි කියලා හිතන්න පුලුවන්. අපි රටඉඳි කිව්වහම දන්නේ මුස්ලිම්වරු උපවාස කාලය ඉවර කරන්නේ රටඉඳි ගෙඩියක් දෙකක් කාලා වතුර බීලා කියලා. අනික තමයි ලිංගික ශක්තිය වර්ධනය කරගන්න මුස්ලිම්ස්ලා රටඉඳි කනවා කියන එක. මැදපෙරදිග කාන්තාර දේශගුණය අස්සේ හැදෙන ප්රධාන පළතුර තමයි මේ ඉඳි ගෙඩිය. එතකොට මේ ගහා මුස්ලිම් සංඛේතයක්. කොහොම වුණත් ශක්තිය අධික ප්රමාණයක් රඳවගෙන ඉන්න ශක්ති ජනක බෝම්බයක් වගේ තමයි රටඉඳි ගෙඩිය. රටඉඳි ගෙඩි 100ක කැලරි 300ක් තියෙනවා. ඊට අමතරව කැල්සියම් මැග්නීසියම් යකඩ වගේ මිනරල්ස් ගොඩාක් මේ පුංචි ගෙඩිය අස්සේ ගබඩා වෙලා තියෙනවා. එතකොට ලෝකය පුරා රටඉඳි ජනප්රිය වෙන්න ඒක එක හේතුවක්.
අජුවා
‘ අජුවා කියන රටඉඳි වර්ගය තමයි ලෝකයේ ජනප්‍රියම රටඉඳි වර්ගය. මේක සවුදියේ මෙදීනාවල විතරයි හැදෙන්නේ.’ මොහොමඩ් නබීතුමාත් කෑවේ ඔය රටඉඳි වර්ගය නේද? මගේ මිත්‍රයා අහනවා. ‘ඔව්.. මේක සාමාන්‍යයෙන් ලොකු රටඉඳි වර්ගයක්. මේකෙන් එක එක වර්ග තියෙනවා. රුපියල් 17000ට විතර කිලෝ එකක් මිලවෙන රටඉඳිත් තියෙනවා. මෙජුල් කියන්නේ ඒවගේ රටඉඳි වර්ගයක්. මේක තමයි ලොකුම රටඉඳි වර්ගය. ඔයා එකපාරක් මෙජුල් කෑවොත් වෙන කිසිම රටඉඳි වර්ගයක් ඔයා ආයිත් කන්නේ නෑ. කොහොම වුණත් මේ හැම රටඉඳි වර්ගයක්ම රසය ගුණය එක්ක වෙනස්’ දැන් ඉතිං රටඉඳි රස බලන්නම වෙනවා.. අපේ මිත්‍රයා දිගටම රටඉඳි කතාවක!
‘ලංකාවේ මිනිස්සු අතරේ ගොඩාක් ජනප්රිය කලාස්, බර්හි කියන රටඉඳි වර්ග දෙක. මේ දෙකම ටිකක් මිල අඩුයි. කිලෝ එකක් රුපියල් 1000ට අඩුයි. සුකාරි කියන වර්ගය හරිම ක්‍රංචි. ඒක වරකා මඳුළු වගේ. ඒක කහට බොන්න හොඳයි. කඩලා කෑලී කෑලි කනකොට තමයි ගොඩාක් රස. තව කෙනසි කියලා රටඉඳි වර්ගයක් තියෙනවා ඒක පොඩි වෙරළු ගෙඩියක් වගේ. පැණි රහා එක්ක මිශ්‍රවුණ ඇඹුල් රසක් තමයි කෙනසි එකේ තියෙන්නේ. තව මබෲස් කියලා වර්ගයක් තියෙනවා. ඒක තද රතුපාටයි. චුයින්ගම් එකක් වගේ හප හපා ඉන්න පුලුවන්’. අපේ මිත්‍රයා එක එක රටඉඳි වර්ගවල රස විස්තර කරනවා.
රහා බලන්න අපි ඉතිං හදිස්සි වෙනවා. අපේ කඩවල්වල තියෙන්නේ එකට ඇලිච්ච රටඉඳි. හැබැයි මෙතන එහෙම එකම රටඉඳි වර්ගයක්වත් නෑ. අපේ මිතුරා කියන විදිහට මිනිස්සු රටඉඳි අමුවෙනුත් කනවා. ඉඳීමයි පැහීමයි අතරදිත් කනවා. ‘ඔව් ඇල්ජීරියන් රටඉඳි එකක් තියෙනවා. ඒක බාගෙට ඉඳිනු රටඉඳි එකක්. කිනිත්තත් එක්ක තමයි තියෙන්නේ. හරිම රසයි. ඒ රසය වෙනස්.’ රටඉඳි කල්තියාගන්න සීනි පැණි මිශ්‍ර කරනවා කියන කතාව ඇත්තද? එහෙම නැත්තං මොනාහරි රසායනිකයක් එකතුකරනවද?..’ නැහැ.. ඒක අපි අතර තියෙන මතයක්. මම අහලා තියෙනවා රටඉඳි ගෙඩියේ තියෙන පැණි ටික මිරිකලා අරං සීනී දාලා තමයි මේ තියෙන්නේ කියලා මිනිස්සු කියනවා. ඒක වැරදි මතයක්. පැණි ගත්තට පස්සේ රටඉඳි ගෙඩියක් නෑ. රොඩ්ඩක් විතරයි ඉතුරු වෙන්නේ. සාමාන්‍යෙන් රටඉඳි ගෙඩියක් අවුරුදු 5ක් තියාගන්න පුලුවන්.’ රටඉඳි ගෙඩි වගේම රටඉඳි ශිරප් නැත්තං රටඉඳි පැණියත් අද ලෝකය පුරාම ජනප්‍රියයි.
රටඉඳි කෑම
රටඉඳි ගහා ගැන කතා කළොත් ඉරාකය තමයි නිජබිම විදිහට සැලකෙන්නේ. ඉරාකයේ ඉඳලා නැගෙනහිරට පකිස්තානය වෙනකම්, බටහිරට ඊජීප්තුව වෙනකම් මේ ගහා දැන් පැතිරිලා ඕසෙට. සාමානයෙන් වැඩුණු ගහක් මීටර් 23ක් විතර උසයි. මේක පාම් ගසක් නේහ්. අතු මීටර් හයක විතර උපරිමයකට දික්වෙනවා. අන්තර්ජාලය කියන විදිහටනම් බර්හි කියන වර්ගය තමයි රස්වත්ම. හලාවි, තූරි, ෆාර්ඩ්, ෂහිදී, ඔයවගේ අපේ මිත්‍රයා කියපු වර්ගවලට අමතර වර්ග තියෙනවා. ඉතිං රටඉඳි රහා හොයන කෙනෙක්ට මේවා හොයාගන්න මාරු නෑ. අපේ මිතුරානම් කියන්නේ රුපියල් ලක්ෂයක විතර මිලක් නියමවෙන රටඉඳි ලෝකයේ තියෙනවා. ඊජීප්තුව, ඉරානය, ඇල්ජීරියාව, සවුදිය තමයි රටඉඳි ලෝකයට සපයන ප්රධාන රටවල්. මේවෙනකොට රටඉඳි පළතුරක් විදිහට කනවට අමතරව බත්වලට බිරියානිවලට විතරක් නෙවෙයි අච්චාරුවලටත් රටඉඳි මික්ස් වෙනවා. රටඉඳි කේක් නත්තලට හදන්නේ නැති ගෙදරක් ලංකාවේ තියෙයිද මමනම් දන්නේ නෑ. කොක්ටේල්වලට රටඉඳි සිරප් මිශ්‍රවෙනවා. ඒ විතරක් නම් මදෑ රටඉඳි වයිනුත් අද හරි ජනප්‍රියයි. නත්තල ගැන කියපු නිසා කියන්න ඕනී කියලා හිතෙනවා. මරිය මව්තුමිය ජේසු ප්‍රසූත කරන්න ඔන්න මෙන්න රටඉඳි කෑවා කියලා කියනවා. එහෙම බැලුවහම කුරානය අස්සේ වගේම බයිබලය අස්සෙත් රටඉඳි රහා ලියවෙලා තියෙනවා. ඉතිං පරණ මූවර් වීදියට ආවොත් ඔහේලටත් පුලුවන් කෝපි එකක් බීලා රටඉඳි ගෙඩියක් කටේ දාගන්න…
රජයේ නිල තීන්දු දැනගන්න ක‍්‍රමයක් නෑ
රජයේ තීරණ හා පත්කිරීම් ආදිය පිළිබඳව ආණ්ඩුවේ නිල වෙබ් අඩවිවල තොරතුරු සඳහන් නොකිරීම නිසා ජනමාධ්‍ය ආයතන සහ ක‍්‍රියාකාරීකයන් ආණ්ඩුවේ තීරණ දැනගත නොහැකිව ගැටලූ‍වකට මුහුණදී ඇතැයි වාර්තා වේ. ජනාධිපති කාර්යාලයේ නිල වෙබ් අඩවිය, ජනාධිපති මාධ්‍ය ඒකකයේ නිල වෙබ් අඩවිය, රජයේ ප‍්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුවේ නිල ප‍්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය ඇතුළු නිල වෙබ් අඩවිවල එම තොරතුරු ප‍්‍රසිද්ධ නොකිරීම මෙම ගැටලූ‍වට හේතු වී තිබේ. ඒ අනුව මාධ්‍ය ආයතන කිහිපයක් රජයේ තීන්දු යැයි සඳහන් කරමින් පළකරන ප‍්‍රවෘත්තිවල සත්‍ය අසත්‍යතාවය පරීක්ෂා කිරීමට නොහැකි වී තිබේ.
සාමාන්‍ය ක‍්‍රමවේදය අනුව කැබිනට් තීන්දු, පත්කිරීම් ඇතුළු තොරතුරු රජයේ ප‍්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුවේ නිල ප‍්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවියෙහි පල කරනු ලබයි. ජනාධිපතිවරයාගේ තීන්දු තීරණ හා පත්කිරීම් පිළිබඳව ජනාධිපති මාධ්‍ය ඒකකයේ වෙබ් අඩවියෙහි පලකරනු ලබයි.
මේ පිළිබඳව ජනාධිපති මාධ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් මොහාන් සමරනායක මහතාගෙන් කළ විමසීමකදී ඔහු පැවසුවේ ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ තොරතුරු මාධ්‍ය වෙත ඊමේල් සහ ෆැක්ස් මගින් ලබාදෙන බවත්, ප‍්‍රවෘත්ති ලබාගැනීම සඳහා විද්‍යුත් ලිපින හා ෆැක්ස් අංක ලබාදිය යුුතු බවත්ය. කෙසේ වෙතත් පුරවැසියන්ට රජයේ නිල තීන්දුවක් පිළිබඳව තොරතුරු දැනගැනීමට ගතහැකි ක‍්‍රියාමාර්ගයක් ගැන ඔහු පැහැදිලි කළේ නැත.
පසුගිය සති කිහිපයේදී සිදුකළ ඇතැම් පත්කිරීම්, කැබිනට් තීරණ, කොමිෂන් සභා පත්කිරීම් ආදි තීන්දු ගණනාවක් ආණ්ඩුවේ නිල තීරණද නැද්ද යන්න වටහාගැනීමට එමනිසා අසීරු වී තිබේ. එවැනි පත්කිරීම් අතර පාස්කු ඉරිදා ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරය පිළිබඳව පත්කළ ජනාධිපති කොමිෂන් සභාවද තිබෙන අතර එම කොමිෂන් සභාව පත්කිරීමේ තීන්දුව, එයට ඇති බලතල, එහි කාලසීමාව හා විෂය පථය නිල වශයෙන් ප‍්‍රකාශයට පත්කර නැත. විවිධ මාධ්‍ය ආයතනවලින් එම කොමිෂන් සභාව පිළිබඳ පළකරන ලද ප‍්‍රවෘත්ති පමණක් දකින්නට ලැබේ.