නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් ඉහළට ගැනීමේ අරමුණෙන් යුතුව නීතිපති කාර්යාලයේ ලිපියක් පදනම් කර ගනිමින් යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානියාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් පත්කරන ලද මණ්ඩලයක තීරණයකට අනුව යුද හමුදා ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ නිලධාරීන්ට අසාධාරණයක් සිදුව ඇතැයි සේනාධිනායක ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහට පැමිණිල්ලක් යොමු කර තිබේ.

එම අසාධාරණය කර ඇත්තේ 2022 වර්ෂයේ දෙසැම්බර් මස යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානියාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් පත්කළ මණ්ඩලයක් මගින් වන අතර එහිදී සිදුකර ඇත්තේ යුද හමුදාපතිවරයාගේ අනුමැතිය මත ලබාගත් වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාලසීමාවන් නිල උසස් කිරීමේදී/නිල ස්ථීර කිරීමේදී ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයට බලපාන පරිදි ඉවත් කිරීමෙන්ය. එතෙක් එසේ සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාලසීමාවන් නිල උසස් කිරීම් හා නිල ස්ථීර කිරීමේදී අඩුකර ගණනය කර නැත. ඒ සඳහා පාදකකරගෙන ඇත්තේ 2018 වර්ෂයේදී නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ලබාගත් උපදේශයක් වන අතර එම උපදේශය අනුව සෙසු නිලයන් සම්බන්ධයෙන් වැටුප් රහිතව සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාලයන් ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය සඳහා හා තනතුරේ ස්ථීර කිරීම් සඳහා ගණනය කර නැත. එහෙත් නිලධාරීන් සඳහා එම අවස්ථාවේදී එය ක්‍රියාත්මක වී නැත.

එය ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා ස්වෙච්ඡා බලසේනාවේ අනාගතයට සිදුවන බලපෑම පිළිබඳව අවධානය යොමු නොකර ඉතාමත් අදූරදර්ශී ආකල්පයකින් යුතුව ගත් තීරණයක් බවද, ජනාධිපතිවරයාට යොමුකළ ලිපියේ සඳහන් කර තිබේ. ලෝකයේ අනෙකුත් රටවල ස්වෙච්ඡා බලසේනාවන් ආකාරයට ඉංග්‍රීසි හමුදාව එහි රෙගුලාසි හා වරප්‍රසාද සකස් කර ඇති බවත්, එය ශ්‍රී ලංකාවට පමණක් ආවේණික නොවන්නක් බවත්, එය අනෙකුත් සෑම රටකම සිදුවන ක්‍රියාවලිය බවත් ජනාධිපතිවරයාට යැවූ ලිපියේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබේ.

එමෙන්ම ස්වේච්ඡා බලසේනාව ස්ථාපනය කර ඇත්තේ රට තුළ ඇතිවන හදිසි අවස්ථාවන්හිදී සේවයට කැඳවා ගැනීමට හැකිවන පරිදි බවද, ලෝකයේ ඕනෑම රටක ස්වෙච්ඡා බලසේනාවන් ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඒ ආකාරයට බවද එහි සඳහන් කර තිබේ. හදිසි අවස්ථාවකට පමණක් කැඳවා ඉන්පසු සේවයෙන් මුදා හැරීම නිසා රාජ්‍ය හා සිවිල් රැකියාවන්හි නිරත වෘත්තකයින් හා ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් වැනි පිරිස් ස්වේච්ඡා බලසේනාව වෙත අතීතයේ ආකර්ෂණය වී ඇත. එම ආකර්ෂණය සඳහා වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදවා හැරීමේ වරප්‍රසාදය බලපා ඇති අතර මෙම සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාල සීමාව ඔවුන්ගේ උසස් කිරීම්, සේවයේ ස්ථීර කිරීම් හා ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය සඳහා බලපා නැත.

ඒ සඳහා ගණනය කිරීම් සිදුකර ඇත්තේ වැටුප් රහිතව මුදා හැරීමේ කාල සීමාවන්ද අයත් වන සේය. ශ්‍රී ලංකාව තුළ පැවති යුද්ධයෙන් පසු එම තත්වය වෙනස් වී ස්වෙච්ඡා බලසේනාව කැඳවා ආපසු යැවීමක් නොකර මේ දක්වා දිගටම නිත්‍ය සේවයක් ලෙස පවත්වාගෙන යන අතර මේ වනවිට එහි සිදුවී ඇත්තේ කිසියම් හේතුවක් නිසා නිත්‍ය හමුදාවට බැඳීමට නොහැකි පිරිස්වලට ස්ථීර රැකියාවක් ලෙස එයට බැඳීමට අවකාශ සැලසී තිබීමය. රටේ වත්මන් තත්වය අනුව එය වෙනස් විය යුතු බවට විවාදයක් නැත.

ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව නිත්‍ය බල සේනාවකින් හා ස්වෙච්ඡා බලසේනාවකින් සමන්විතව පවතින්නක් වන අතර ස්වෙච්ඡා බලසේනාව මීට වසර 142කට පමණ පෙර ඉංග්‍රීසි හමුදා පාලන සමයේදී ආරම්භ කර ඇති එකකි. ආරම්භක හමුදාව වශයෙන්ද එය හැඳින්වේ. ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ වත්මන් ධුරාවලිය අනුව ස්වෙච්ඡා බලසේනා අධිපතිවරයා යුද හමුදාවේ තනතුරු ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් 4 වැනි ස්ථානයේ සිටින අතර එය සරත් පොන්සේකා හමුදාපති වීමට ප්‍රථම තිබී ඇත්තේ තනතුරු ජෙඨෂ්ඨත්වයෙන් 3 වැනි ස්ථානයේය. එම තත්වය වෙනස් කර ඇත්තේ සරත් පොන්සේකා හමුදාපති වූ පසුය.

වත්මන් තත්වය අනුව මෙම ස්වෙච්ඡා බලසේනාවේ අධිපතිවරයා නිත්‍ය හමුදාවේ මේජර් ජෙනරාල්වරයෙකු වන අතර එම බලසේනාවේ නියෝජ්‍ය අධිපතිවරයා පමණක් ස්වේච්ඡා බලසේනාවෙන් තේරී පත්වේ. ඒද මේජර් ජෙනරාල් නිලය හිමි අයෙකුටය. ස්වේච්ඡා බලසේනා සාමාජිකයෙකුට යාහැකි ඉහළම තත්වය මේජර් ජෙනරාල් නිලය වන අතර වත්මන් තත්වය අනුව එම බලසේනාවෙන් ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය අනුව තේරී පත්වන්නේ එක් මේජර් ජෙනරාල්වරයෙකු පමණය. අනෙකුත් නිලයන් වන්නේ ඊට පහළින් ඇති බි්‍රගේඩියර්, කර්නල්, ලුතිනන් කර්නල් ආදි නිලයන්ය.

සේනාධිනායක වන ජනාධිපතිවරයාට යොමුකර ඇති ලිපිය අනුව වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාල සීමාවන් ගණනය නොකර නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් ඉහළට ගැනීම සඳහා කටයුතු කරනවා යැයි කියන දෙයෙහි තේරුම වන්නේ එම ස්වෙච්ඡා බලසේනාවේ සාමාජිකයෙකුට යා හැකි එහි ඉහළම තනතුර වන නියෝජ්‍ය අධිපති ධුරය සඳහා යම් නිලධාරීන්ව පෙළගස්සනවා වැනි අදහසකි. මෙහිදී මතකයට නිරන්තරයෙන්ම එන්නේ ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ නිත්‍ය බලසේනාවේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය යුද හමුදාපතිවරයාගේ බලය යොදා වෙනස් කරමින් පවතින බවට පසුගිය කාලයේ අප පුවත්පත කළ වාර්තා කිරීම්ය.

එහිදී අප අවධාරණය කරන ලද්දේ යුද හමුදාවේ ගජබා රෙජිමේන්තුවේ සාමාජිකයන් මීලග යුද හමුදාපති ධුරය සඳහා පෙළ ගස්වමින් එම කටයුතු සිදුකරමින් පවතින බවයි. සමහරවිට ස්වෙච්ඡා බලසේනාව තුළ සිදුවෙමින් පවතින්නේද එයම විය හැකිය. මන්ද නිත්‍ය බලසේනාවට වඩා ස්වෙච්ඡා බලසේනාව අඩු වුවද එහිද සාමාජිකයන් 50,000ක පමණ පිරිසක් සිටින අතර ඔවුන් නිත්‍ය හමුදාවේ සෑම රෙජිමේන්තුවකම සේවය කරනු ලබයි. ඒ අනුව නිත්‍ය බලසේනාවේ මෙන්ම යුද හමුදාවේ සෑම රෙජිමේන්තුවක් පුරා විසිරී සිටින ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ ඉහළම තනතුරද එකම රෙජිමේන්තුවක පිරිසක් අතට පත්කිරීම ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය වෙනස් කිරීමේ එක් අරමුණ විය හැකිය.

මෙම පැමිණිල්ල සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති කාර්යාලය ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාගෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා ඇති අතර ඒ සඳහා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගේ ප්‍රතිචාරය කුමක් වේද යන්න තවම කිව නොහැකිය. එහෙත් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකු වන බැවින් හා යුද හමුදාපතිවරයාද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකු වන බැවින් එම ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය වෙනස් කිරීමේ අරමුණ ඉහත සඳහන් කළ යුද හමුදාවේ ගජබාකරණය නම් තත්වයේ වෙනසක් නම් නොවනු ඇත.

විශාල නිත්‍ය යුද හමුදාවක් රටකට අවශ්‍ය වන්නේ යුද්ධ පවතින අවස්ථාවලදී පමණය. මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ නිත්‍ය හා ස්වෙච්ඡා බලසේනා සාමාජිකයන් සිටින්නේ රටට දැරිය නොහැකි බරක් ලෙසය. ඒ නිසා සිදුවිය යුත්තේ රජයෙන් වැටුප් ලබන හමුදා සාමාජිකයන් ගණන අඩු කිරීමය. ඒ සඳහා කළ හැකි එක් ක්‍රමවේදයක් වන්නේ යුද්ධයකට පෙර තිබූ තත්වය මෙන් ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ සාමාජිකයන් වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී පමණක් සක්‍රිය සේවයට කැඳවීමය.

එහිදී උසස්වීම් ලබාදීමේදී හා තනතුරේ ස්ථීර කිරීමේදී වැටුප් රහිතව සක්‍රිය සේවයෙන් ඉවත් කිරීමේ කාලය ගණනය කරනවාද නැද්ද යන්න වෙනමම සලකා බැලිය යුතු තත්වයකි. මන්ද දැන් පවතින ආකාරයට අනුව අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී පමණක් ස්වේච්ඡා බලසේනාව කැඳවන්නේ නම් ඔවුන්ට වැටුප්, දීමනා, පහසුකම් හා විශ්‍රාම වැටුප් ආදිය ලබාදීමේ අවශ්‍යතාවක් පැන නොනගින නිසාය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී පමණක් ස්වේච්ඡා බලසේනාව කැඳවන්නේ නම් විශ්‍රාම වැටුප් හිමිකම ලැබෙන සෙසු නිලයන් සඳහා වන අවුරුදු 22ක කාලයක් හා නිලධාරීන් සඳහා වන අවුරුදු 20ක සේවා කාලයක් ස්වේච්ඡා බලසේනා සාමාජිකයන්ට සම්පූර්ණ කිරීමට නොහැකි වේ. ඔවුන්ට ඉතිරි වන්නේ හමුදා සේවයේ නිල තනතුරු නාමයන් පමණය.

යුද්ධයක් නොමැති රටවල් සිදුකළ යුත්තේ නිත්‍ය බලසේනාව අඩු කිරීමය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී කැඳවීම සඳහා ස්වේච්ඡා බලසේනාවක් පවත්වාගෙන යෑමය. ඒ මගින් රජයකට හමුදාවක් නඩත්තු කිරීම සඳහා දැරීමට සිදුවන පිරිවැය අඩුකර ගැනීමට හැකියාවක්ද පවතී. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව වැනි සංවර්ධනය වෙමින් පවතිනවා යැයි කියන රටකට හා වත්මන් තත්වය අනුව ආර්ථික වශයෙන් අගාධයට වැටී සිටින රටකට එය වඩා වැදගත් වේ. එහෙත් හමුදා බලය මත රට පාලනය කිරීමට සිතා සිටින පාලකයින් එවන් තීරණයක් ගනීද යන්න සැක සහිතය.

නිවුන් දියණියෝ දෙදෙනෙක් තාත්තාගේ දේහය අසල හඬාවැළපෙමින් සිටිති. ඒ අසලම පිරිමි දරුවෙක් ද හැඬූ කඳුළින් ය. ඒ දරුවන් තිදෙනාගේ අම්මා අත රුපියල් ලක්ෂ 10ක පරිත්‍යාගයක් ය. වැඩබලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් මෙම වෙඩි තැබීම සිදුකළ පොලිස් නිලධාරියාට තරාතිරම නොබලා දඬුවම් දෙන බවට සපථ කරයි. මේ සිදුවන්නේ කුමක්ද?

පසුගිය ජනවාරි 18 වෙනිදා නාරම්මල දම්පැලැස්ස ප්‍රදේශයේදී පොලිස් වෙඩි පහරකින් ඝාතනයට ලක්වූ නාරම්මල, 05 කනුව, මහරච්චිමුල්ල, වෑත්තෑකන්ද ප්‍රදේශයේ පදිංචිව සිටි කේ. ඒ. රොෂාන් කුමාරසිංහ නම් 42 හැවිරිදි වඩු කාර්මිකයාගේ මරණයේ අවසන් කටයුතු ආශ්‍රිත සිදුවීම් සිදුවුණේ එසේ ය.

රුපියල් ලක්ෂ 10ක වන්දියකින් හෝ පරිත්‍යාගයකින් උදුරාගත් රොෂාන්ගේ ජීවිතය නැවත ලැබෙන්නේ නැත. අනෙක් පැත්තෙන් මියගිය රොෂාන් අවම තව අවුරුදු 20ක කාලයක් ජීවත් වුණා යැයි සිතමු. එම කාලය තුළ රොෂාන් මේ ගෙදරට දරුවන්ට හරි හම්බකරන ගාන කීයක් වෙනු ඇත්ද? මේවා සිතට ගෙන මෙම වන්දියේ පරිමාව ගණනය කර බලන්න. පසුගිය දා වැලිගමදී පොලීසියම එල්ල කළ වෙඩි ප්‍රහාරයක් නිසා ජීවිතක්ෂයට පත්වූ කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයට අනුයුක්තව රාජකාරි කළ පොලිස් නිලධාරියාට ලක්ෂ 25ක වන්දියක් ලබාදුන් පසුබිම තුළ මියගිය රොෂාන්ගේ ජීවිතයට රුපියල් ලක්ෂ 10ක් දී අත පිහදාගන්නේ ඇයි? විමසිය යුතුය.

සිදුවීම

කටුපොත ප්‍රදේශයේ නිවෙසක වහලයක ඉදිකිරීම් නිමා කර තමන් සතු කුඩා ලොරි රථයෙන් නිවෙස බලා පැමිණෙමින් සිටියදී සිවිල් ඇඳුමින් සැරසී සිටි පොලිස් නිලධාරීන් දෙදෙනෙකු වාහනය නවත්වන්න යැයි සංඥාකර ඇත. නාරම්මල පොලීසියේ උසස් පොලිස් නිලධාරියෙකු ප්‍රකාශ කළේ එසේ නවත්වන්න යැයි කීවා කියන එකටද සාක්ෂි නැති බවය. අනෙක් පැත්තෙන් මෙම පොලිස් නිලධාරීන් දෙදෙනා සිවිල් පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු සේ සිටි නිසා ඔහු වාහනය නතර නොකරන්නට ඇත කියන කතාවත් බැහැර කරන්නට බැරිය.
කෙසේ හෝ පසුපස පන්නා පැමිණි සිවිල් ඇඳුමින් රාජකාරි කරමින් සිටියා යැයි කියන නාරම්මල පොලීසියට අනුයුක්ත මෙම පොලිස් නිලධාරීන් දෙදෙනා රොෂාන්ගේ වාහනය නවතාගෙන ඇති අතර එහි සිටි උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයා (කේ. ගුණවර්ධන) රොෂාන්ගේ හිසට පිස්තෝලය එල්ලකර කෙළින්ම වෙඩි තබා ඇත (පොලිස් නිලධාරියා ප්‍රකාශ කරන්නේ තම පිස්තෝලය ඉබේ පත්තුවුණ බවය).

මියගිය රොෂාන්ගේ පාර්ශ්වයෙන් ඇසෙන තවත් කතාවක් වන්නේ රොෂාන්ගේ වාහනය නතර කරන්නට කිසිදු පොලිස් නිලධාරියෙක් උත්සාහ කර නැති බවය. ඔහු තම වාහනය තමාගේ හිතවතෙකු වන සංජීවගේ එළවළු ලෑල්ල අසල නතර කළ පසු පසුපසින් පැමිණි මෙම පොලිස් නිලධාරීන් දෙදෙනා ඔහුගේ වාහනය වටකර වෙඩි තැබූ බවය. මේ කරුණු පිළිබඳව මේ සිද්ධිය විමර්ශනය කරන පොලිස් නිලධාරීන් සොයා බැලිය යුතුය. තවත් කතාවකින් කියවෙන්නේ මේ කියන පොලිස් නිලධාරියා ලබන අවුරුද්දේ විශ්‍රාම යන්නට නියමිතව සිටි බවත් පසුගිය කාලයේ ඔහුට නාරම්මල පොලීසියේ දූෂණ මර්දන ඕඅයිසීකම ලැබුණ බවත් එම ලැබීමෙන් පසුව ඔහු සක්‍රීයව මහමඟ රැඳෙමින් නඩු එකතු කිරීමේ රාජකාරි කළ බවත්ය.

වීඩියෝ සාක්ෂිය

මෙම ඝාතනය සිදුවූ අවස්ථාවේ ඒ අසළ එළවළු ලෑල්ල ළඟ සිටි පුද්ගලයෙකු සිය ජංගම දූරකථනයෙන් වීඩියෝ කළ අතර එහි සටහන් හඬපටයේ එක් අයෙකු ප්‍රකාශ කරන්නේ කෙළින්ම පිස්තෝලය ඔලුවටම එල්ල කර වෙඩි තැබූ බවය. ඒ ඔහු ඊට සුළු මොහොතකට පෙර ඇසින් දුටු දේයි. එය වැදගත් සාක්ෂියක් ය. පිස්තෝලයේ ආරක්ෂිත අගුල ඉවත්කර හිසට එල්ලකළේ මරන්නම නේද? කෙනෙකුට එසේ ඇසිය හැකිය.

එහෙත් එම වීඩියෝවේ සටහන් වී තිබෙන තුවක්කුකරුගේ හැසිරීම් අනුව ඔහු එම එළවළු ලෑල්ල අසල සිටින පුද්ගලයන්ට ඒත්තු ගන්වන්නට හදන්නේ තමන් රොෂාන් බය කිරීම සඳහා හිසට පිස්තෝලය තැබූ බවය. කරුමයකට එය පත්තු වුණ බවය. එහෙම කියමින් එම පොලිස් නිලධාරියා හිස් පතුරම් කොපුවත් ඇහිඳා සාක්කුවේ දාගන්නා බව එම වීඩියෝවේ සටහන් වී ඇත. කවුරු හෝ මෙය මෙසේ වීඩියෝ නොකරන්නට රොෂාන් මුළු කුරුණෑගලටම කුඩු බෙදූ කුඩු රජෙකු වන්නට ඉඩ තිබුණා ය. එහෙත් ඒ අනගි අවස්ථාව පොලීසිය ලැබුණේ නැත. සමාජ මාධ්‍ය නිසා එම වීඩියෝව වයිරල් වී සතර අත සංසරණය වූ අතර පොලීසියට අද උදාවී තිබෙන තත්ත්වය එමගින් මොනවට පැහැදිලි විය.

ඇයි තර්ජනය කරන්නේ?

ප්‍රශ්නය වන්නේ මෙම මරණයට වගකිවයුතු උප පොලිස් පරීක්ෂකවරයා ඇයි රොෂාන්ගේ හිසට පිස්තෝලේ එල්ල කළේ යන්නයි. ඇයි තර්ජනය කළේ යන්නයි. තර්ජනය සහ බිය වැද්දීම දැන් පොලීසියේ සාමාන්‍ය චර්යාව වී ඇති බව මෙහි ඇතුළත කතාවයි. මේ පිළිබඳව කුරුණෑගල උසස් පොලිස් නිලධාරියෙකු අමතා කරුණු විමසූ විට ඔහු ප්‍රකාශ කළේ මෙම වෙඩි තැබීමට හේතුව මානසික ව්‍යාකූලතාව (ස්ටේ‍රස්) විය හැකි බවයි. අවුරුදු 59ක වයසේ පසුවෙන මෙම පුද්ගලයා එම අවස්ථාවේ නොසන්සුන්තාවක සිටි බව අප මුලින් කතාකළ වීඩියෝවෙන්ද පෙනෙන බව ඔහු ප්‍රකාශ කළේය.

‘දවසට නඩු මෙච්චර ගේන්න කියනවා. මෙන්න මේ කස්ටිය අල්ලන්න කියලා ලිස්ට් දෙනවා. අපි අද යුක්තිය මෙහෙයුමට මෙතන වටලනවා, පාරවල් චෙක්කරනවා කිය කිය තමයි මේ වැඩේ යන්නේ. පොලිස් නිලධාරීන් කියන්නේ රොබෝලා නෙවෙයි. මිනිස්සු. ඒ මිනිස්සු දැන් මාර ස්ටේ‍රස් එකේ තමයි මේ රාජකාරි කරන්නේ. කවුද මෙහෙම කිය කිය මෙහෙයුම් කළේ. මෙහෙයුම පටන් ගන්න කලින් මාධ්‍යයට කියනවා එන්න කියලා. එහෙම කියලා තමයි මේවා කරන්නේ. ඉතිං පොලිස්කාරයොත් ඉන්නේ විශාල අවුලක.’

එම උසස් පොලිස් නිලධාරියා වැඩිදුරටත් කියා සිටින්නේ මේ කියන එස්අයි බය කිරීම සඳහා පිස්තෝලය මානන්න ඇති බවය. එහෙත් ඔහුට තමන් ඒ කාලය අතරතුර කඩිමුඩියේ පිස්තෝලය ලෝඩ් කළ බව අමතක වන්නට ඇති බවය. සුළු ගැස්සීමකින් පවා ක්‍රියාත්මක විය හැකි මෙවැනි ආයුධයක් මෙසේ නොසැලකිල්ලෙන් පරිහරණය කළ හැකිද? මෙයින් කියවෙන්නේ පොලීසිය කොතරම් පිරිහුණු ආයතනයක්ද යන්නයි.

එහෙත් මේ පොලිස් නිලධාරියා කියන ස්ටේ‍රස් කතාව බැහැර කළ නොහැකිය. මානසික පීඩනය පිළිබඳ කතාව එසේ වුණත් මෙම පොලිස් නිලධාරියාගේ අතීත හැසිරීම් දන්නා නාරම්මල මිනිසුන් නම් කියන්නේ මොහුගේ පොලිස් කැරැට්ටුව නිල් බවය. මීට කලින් ද අවස්ථාවක මොහුගේ රාජකාරි ගිනි අවිය පත්තුවී ඇති බවය. ඒවා සොයා බැලීම මෙම පරීක්ෂණ සඳහාම එහි ගොස් සිටින පොලිස් විශේෂ ඒකකයේ රාජකාරියක් ය. කෙසේ වුණත් අවසානයේ දරු පවුල් දෙකක් අසරණ තත්ත්වයට වැටී ඇත.

වෙඩි තැබීම සිද්ධ කළ පොලිස් නිලධාරියා ප්‍රකාශ කරන ආකාරයට ඔහු රොෂාන් බය කිරීම සඳහා හිසට පිස්තෝලය එල්ල කර ඇත. පොලිස් නිලධාරියෙකුට සිවිල් වැසියෙකුගේ හිසට තුවක්කුවක් තබන්නට, තබා තර්ජනය කරන්නට තිබෙන අයිතිය කුමක්ද? ඒ වෙනුවෙන් වූ නීතිමය ප්‍රතිපාදනය කුමක්ද? පොලීසිය වහාම එය ජනතාව වෙත පැහැදිලි කළ යුතුය. මෙයින් කියන්නේ යල්පැන ගිය පොලිස් ආඥා පනත වහාම වෙනස් කළ යුතු බවය. ජනතාවට සමීප ජනහිතකාමී පොලීසියක් සාදාගන්නට අවශ්‍ය නම් වහාම එය සිද්ධ කළ යුතුය.

චණ්ඩි මානසිකත්වය

ලංකාවේ පොලිස් නිලධාරීන් බොහෝමයක් දෙනා සිතා සිටින්නේ තමන් ලැයිසන් චණ්ඩීන් කියා ය. එම පොදු පොලිස් මානසිකත්වයට සමහර පොලිස්පතිවරුන් රාජකාරි කරන සමයන්හිදී තටු ලැබෙයි. සමහර චණ්ඩි නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරුන් චණ්ඩි සහකාර පොලිස් අධිකාරීවරුන් යම් යම් ප්‍රදේශවලට එහි ප්‍රධානීන් සේ පත්වී පැමිණිවිට එම ප්‍රදේශයේ රාජකාරි කරන පොලිස් පොඩ්ඩන්ගේ අර මුලින් කී පොදු පොලිස් මානසිකත්වයට තටු ලැබෙයි. ඔවුන් ඊට පසු රඟන්නේ පාතාලයේ චණ්ඩීන් වගේය. මෙම තත්ත්වයට ඕනෑ තරම් උදාහරණ සොයාගන්නට අමාරු නැත.

වැඩබලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් මිරිහානේ රාජකාරි කරන සමයේ ඔහු වටා සිටි පොලිස් පොඩ්ඩන්ද හැසිරී ඇත්තේ මෙසේ ය. එයට හොඳම උදාහරණය පසුගිය දා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ලබාදුන් නඩු තීන්දුවයි. හිටපු ජේෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති වාස් ගුණවර්ධනගේ තත්ත්වයත් මීට තවත් උදාහරණයක් ය. වාස් ගුණවර්ධන යම් පොලිස් බලප්‍රදේශයකට ලොක්කා සේ පත්වී ආපසු එම පොලිස් බලප්‍රදේශයේ පොලිස් පොඩ්ඩන්ට තටු ලැබුණ කතා ඕනෑ තරම් ඇත. සමහර ජනාධිපතිවරුන්ගේ කාලවලදී ද පොලීසියේ මෙම හැසිරීම ඉස්මතුවෙන ආකාරය අප දැක ඇත. මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ ධුර කාල දෙකේදී පොලිසියේ හැසිරීම සහ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාගේ ධුර කාලයේ පොලිස් නිලධාරීන්ගේ හැසිරීම අවශ්‍ය නම් උදාහරණ ලෙස සලකා බැලිය හැකිය.

මෙන්න මේ පසුබිමේ තබා මෙම හිසට වෙඩි තැබීම තේරුන් ගත යුතුය. දැන් මාසයකට ආසන්න කාලයක් රට තුළ ‘යුක්තිය’ නමින් පොලිස් මෙහෙයුමක් ක්‍රියාත්මක වෙයි. එම මෙහෙයුම ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ මහජන ආරක්ෂාව භාර අමාත්‍ය ටිරාන් අලස් සහ වැඩ බලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් යන දෙදෙනාගේ මැදිහත්වීමෙන් ය. මෙම මෙහෙයුම පටන් ගත් පසු ප්‍රසිද්ධ මාධ්‍යට පැමිණ මේ දෙදෙනා කියමින් සිටින්නේ කුමක්ද?

ඔවුන් කියමින් සිටින්නේ තමන්ට මානව හිමිකම්, මානව අයිතිවාසිකම් අදාළ නැති බවයි. තමන් ඒවා පිළිගන්නට සූදානම් නැති බවයි. එසේ ප්‍රකාශ කරමින් ඔවුන් දිගින් දිගටම ප්‍රකාශ කළේ පොලීසියේ පහළ නිලධාරීන් වෙනුවෙන් තමන් සිටින බවය. එනිසා මෙම මෙහෙයුම සාර්ථක කරගැනීම වෙනුවෙන් ඔවුන් වෙහෙස විය යුතු බවය. එසේ කියමින් ඔවුන් පොලීසියේ පහළ නිලධාරීන් ‘යුක්තිය’ නමින් වූ යුද්ධයකට සූදානම් කර ඇත.

මෙන්න මේ නව තත්ත්වය තුළ පෙර කී පොදු පොලිස් මානසිකත්වයට නැවතත් තටු ලැබී ඇත. මේ හේතුව නිසාම වර්තමානයේ සාධාරණය පතාගෙන පොලීසිය වෙත යන සිවිල් පුද්ගලයන්ට නොයෙක් අතවරයන්ට තාඩන පීඩනවලට ලක්වන්නට සිදුව ඇත. මෙම නව තත්ත්වය තුළ බොහෝ පොලිස් ස්ථානවල ස්ථානාධිපතිවරුන් බොහෝ සේ සැරවී ඇත. ස්ථානාධිපති එසේ සැරවෙන විට පහළින්ම සිටින සැරයන් කෙසේ සැරවෙනු ඇතිද යන්න ඔබට අමුතුවෙන් පැහැදිලි කරන්නට අවශ්‍ය නැත. වැඩබලන පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් සහ පොලීසිය භාර ඇමති ටිරාන් අලස් වර්තමානයේ පොලීසිය පත්කර ඇති තත්ත්වය මෙයයි.