විධායකය අභිබවන රෝයල්-තෝමීනිය ආනුභාවය
බිග්-මැච් ගැන මීට සති දෙකකට පෙර මම කොලමක් ලිවීමි. ඒ බැට්ල් ඔප් ද බයිස් නමිනි. එහි මා අවධාරණය කළේ ප්රභූ’යි සැළකෙන පාසල් ද්වයක් වන රාජකීය හා ශාන්ත තෝමස් විදුහල් අතර සෙල්ලම් කෙරෙන බිග් මැචය ගැන ය. ශාන්ත තෝමස් විදුහල 1851 වසරේ ඉංග‍්‍රීසි යටත් විජිත සමයේ ඇන්ග්ලිකානු මිෂනාරීවරුන් විසින් ස්ථාපනය කරන ලද්දකි. යටත් විජිත ව්‍යාපෘතිය නඩත්තු කිරීමට මිෂනාරී අධ්‍යාපන ක‍්‍රමය කෙතරම් පිටිවහලක් වී ද යන්න ප‍්‍රකට කරුණකි. ඉංග‍්‍රීසි පන්නයට හිතන පතන, අඳින පළඳින හා කන බොන උගත් පන්තියක් බිහි කිරීමේ බරපතල වගකීම පැවරුණේ මිෂනාරී අධ්‍යාපන ක‍්‍රමයට ය. එහි ප‍්‍රතිඵලය ලෙසිණි ශාන්ත තෝමස් විදුහල ඩී.එස් හා ඩඩ්ලි සේනානායක හා එස්. ඩබ්.ආර්.ඩී බණ්ඩාරනායක වැනි නායකයින් බිහි කළේ. නිදහසට පෙර කාලයේ පැතිර ගිය බෞද්ධ පුනරුද රැල්ලක ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස ක‍්‍රිස්තියානි මිෂනාරී මොඩලයෙන් ම නමුත් සිංහල බෞද්ධ පින්තාරුවෙන් පාසල් ගණනාවක් රට පුරා රෝපණය විය.
එහි ලා පෙරමුණ ගත්තෝ ද විදේශිකයෝ ය. පරම විඥානාර්ථ සමිතියේ ඕල්කොට්තුමා හා බ්ලැවැට්ක්ස්කි මැතිණිය ඊට උදාහරණ ය. පින්තාරුවෙන් පමණක් වෙනස් වූ මෙම සිංහල බෞද්ධ පාසල් කළේ ක‍්‍රිස්තියානි මිෂනාරී පාසැල් අනුකරණය කිරීම ය. රෝයල්-තෝමියන් කියා වසරකට වරක් ගැහෙන ක‍්‍රිකට් බිග්-මැචය වෙනුවට කදුරු බෝලවලින් කුඹුරක එල්ලේ ගසණු වෙනුවට ආනන්ද-නාලන්ද කියා තමන් ද ක‍්‍රිකට්ම ගැසුවෝ ය. එහෙත් හැම්-බේකන් හා කොස්-පොළොස් මෙන් දෙමැචයේ වෙනසක් ඇති බව දෙපල ම ද සෙසු සමාජ ය ම මනා ව දැන සිටියේ ය. මෙම වෙනසේ සමාජ ව්‍යාධිය නිට්ටාවට සුවපත් කරනට පනස් හයටවත් නොහැකි වූ බව දැන් පසක් වේ. මෙය දරුණු හීනමානයක් ලෙස සිංහල බෞද්ධ සමාජ දේහයේ තැන්පත් ව ඇත. ‘පක් යූ රෝයල් තෝමියන්’ කියා මුහුණු පොතේ එක පෝස්ටුවක් ඊයේ පෙරේදා වැටෙන්නේ ඉහත හීනමානය වෛරයකට හැරෙමිණි.
බොහෝ අය විශ්වාස කරන්නෝ බමුණු කුලය ලෙස සරච්චන්ද‍්‍ර-අමරසේකර වැන්නන් හැඳින් වූ බටහිර- ක‍්‍රිස්තියානි-යටත්විජිත පැලැන්තියේ බලය පනස් හයේ කඩා වැටුණු බවයි. 2019 අග ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සුළුතර ජනවාර්ගික කිහිලිකරු නොමැතිව ලද ජයග‍්‍රහණය සමහරු සනිටුහන් කරේ පනස් හය මල්වර වීමක ලෙස ය. මැරූන් පැහැයේ අන්ඩර්ආර්ම් ටීෂර්ටයක් ජැන්ඩියට හැඳ ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ (ජගෝරා) සිංහල ක්‍රීඩා සමාජ පිට්ටනියට මීට සති කිහිපයකට පෙර පැමිණියේ තම ආදී පාසැලේ බිග්මැචය නරඹනු වස් ය. එහෙත් එම අවස්ථාව බුදුන් වැඩියාසේ වුයේ ක‍්‍රිකට් බැලීම පසෙකලා ආනන්දීයෝ ජනපති නමස්කාර වන්දනාවක යෙදුණෝ ‘අපේ එකෙකි මේ මිනිසා’ ගාථාව සජ්ජායනා කරමින් ය.
මේ සා සංවේදී දසුන් දුටු මා සිතුවේ රෝයල්-තෝමියන් බමුණු කුලයේ මිනී පෙට්ටියට වදින අවසන් ඇන ලෙස ය. පනස් හය අසමත් වූ ඒ උදාර සමාජ දේශපාලන පරිවර්ථනය අමරසේකර ජීවත් ව සිටින කාලයේ ම එතුමාට දැක ගන්නට පින් කළ බව ය. අහෝ. ගත වූයේ සති දෙකකි. කුරිරු කොරෝනා ත‍්‍රස්තවාදී වයිරස අප මව්බිමේ ද හිස ඔසවන සඳ වීරෝදාර සෙන්පති ජගෝරා නාහෙන් හඬමින් කීවේ තමන් රෝයල්-තෝමියන්ලාට බිග්මැච් සෙල්ලන් කරන්න එපා කියා කෙතරම් කිව්ව ද ඔවුන් නාහෙට නාහන මුරණ්ඩු විලසින් සෙල්ලම කළ බව ය. මට නිතැතින් ම හෑ කියැවිණ. ම්ලේච්ච කොටි ත‍්‍රස්තවාදී උවදුර අප මව්බිමෙන් මුලිනුපුටා, කේපී වැනි එහි නායක කාරකාදීන් තම දෙපා මුලට ගත් සෙන්පති ද මේ ? විධායක ජනපතිගේ විධානයක පයිසයකට ගණන් නොගන්න බලයක් රෝයල්-තෝමියන්ට ලැබුණේ කොහෙන් ද ?
මෙලෙස මා වික්ෂිප්ත ව සිටින කළ මෙවැනි අදහසක් ද පහල විය. රෝයල් හෙවත් රාජකීය විදුහල රජයේ පාසලකි. ජාතික පාසලක ලෙස අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය යටතට වැටෙන මෙම පාසලට විධානයක් දීමට ජනපති තරම් උසස් මට්ටමක් අවැසි නැත. ඇමති නොව අමාත්‍යාංශ ලේකම්ට පවා එක දුරකථන ඇමතුමකින් රාජකීය විදුහල්පති දමනය කළ හැක. ඇරත් ඔය කියන තරමට රාජකීයත්වයක් එම පාසලේ නැත. ඉතා සුළු පිරිසක් පමණි ‘ඔතෙන්ටික්’ රාජකීයන් ලෙස සැළකෙන්නේ. බොරු ඇඩ්‍රස් නැති, පාසලට ඇත්තෙන් ම කිට්ටුවෙන් වසන ප්රභූ පවුල් කිහිපයකි ඒ. රනිල් වික‍්‍රමසිංහ උදාහරණයකි. ඉතිරි අති බහුතරය පහේ ශිෂ්‍යත්වය සමත් වී රටේ විවිධ පෙදෙස්වලින් ආ ඩුප්ලිකේට් රාජකීයන් ය. මෙම වෙනස කදිමට විද්‍යමාන වන්නේ බිග්මැචයේ ටෙන්ට් තුලිනි. ඒවා ස්ටේබල්ස්, තරෝබ්රෙඩ්ස්, මස්ටෑන්ග්ස් කොල්ට්ස් ආදී නම් වලින් හැඳින්වෙන නූතන කුල ධූරාවලියක වැන්න. උදාහරණයකට, රාජකීය ආදී ශිෂ්‍යයෙකු වුව ද හිටපු අධ්‍යාපන ඇමති අකිල විරාජ්ට එම ඉහල ම ‘කුලයේ’ ටෙන්ටයකට යාමට නොහැක. සජිත් ප්‍රේමදාසට ද ස්ටේබල්ස් ටෙන්ටයට යන්නට හැකිවන්නේ තම පියා ජනපති වූ නිසා ය.
තරෝබ්රෙඩ්ස් (thoroughbred) නමින් හැඳින්වෙන ටෙන්ටයේ අරුත අප තේරුම් ගත යුතු ය. ඉංග‍්‍රීසියෙන් තරෝබ්‍රෙඩ් කියා කියන්නේ අභිජාත, සුජාත, නුමුහුන් යන්නටයි. මෙය විටෙක මිලාධික සුනඛ හා අශ්ව වෙළෙඳාමේ ද වහරන පදයකි. ඉන් අදහස් වන්නේ ලපයි සිපයින්ට අදාළ ටෙන්ටය අකැප බවයි. පසුකාලීන ව ධනය බලය රස කර ගත්ත ද යමෙක් තරෝබ්‍රේඩයෙක් නොවේ. සැන් තෝමස් හී රගර ගැසුව ද රාජපක්ෂ කුමරුන් යට කී අධි-කුල කූඩාරම් හි දක්නට නැති හේතුව අප උපේක්ෂාවෙන් වටහා ගත යුත්තේ මෙම සන්ධර්භයේ ය.
ශාන්ත තෝමස් තත්ත්වය සපුරා වෙනස් ය. එය සියයට සියයක් පෞද්ගලික ආයතනයකි. වෙස්ලි වැනි පෞද්ගලික විදුහල්වල ගුරු පඩි ගෙවන්නේ ආණ්ඩුවේ අරමුදල්වලින් වන නමුදු ශාන්ත තෝමස් ආර්ථික හා තීරණ මට්ටමින් ස්වාධීන ය. එහි බහුතර සිසුහු පැමිණෙන්නෝ ආදී ශිෂ්‍ය හා/හෝ ඇන්ග්ලිකානු සම්භවයෙන් ය. ආදී ශිෂ්‍යයකුගේ දරුවෙකු හෝ ඇන්ග්ලිකානු දරුවෙකු නොවූ දරුවෙකුට ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයට ඇතුලත් වන්නට ලොකු සටනක් කළ යුතු ය. දේශීයත්වය අගයන බමුණු කුලය සුණු විසුණු කරන අපේ වාහෙලා බොහෝ දෙනෙක් තම පුත‍්‍ර රත්නයන්වෙනුවෙන් යට කී සටන සටන් වැද ඔවුන් කෙසේ හෝ ඇතුලත් කරන්නෝ ගල්කිස්සේ ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයට ය. මගේ නිවෙස පිහිටා තියෙන්නේ පූජා භූමියක බඳු යට කී විදුහල පෙනෙන දුරිනි. තම පුතුන් ඉස්සර කරගෙන පන්සලකට දේවාලෙකට එන්නා සේ පැමිණෙන දෙමාපියන් මා දිනපතා දකින දසුනකි. කලකට පෙර මහින්ද රාජපක්ෂ පුතුන් තිදෙනා එලෙස ආ හ. දේශීයත්වය ගැනප‍්‍ර මුඛලොරි කථකයෙකු වන දයාසිරි ජයසේකර ද තම පුතු ඇරලවීමට එනු මා දැක ඇත. මුත්තයියා මුරලිදරන් ද තම පුතා කැටුව එම විදුහලට ම එන්නේ සෙසු මවුවරුන්ගේ උදෑසන ද ජ්වලිත කරමිනි. මෙම ලැයිස්තුවේ නිමක් නැත.
පොදු ජන දරුවන්ට දේශීය පුන්නක්කු කවන මේ දේශපාලකයෝ කෙසේ හෝ තම බේබිවරුන්ට සෙන් තෝමස් බේකන් ඇන්ඩ් එග්ස් කවති. මේ යථාර්ථය පාඨක ඔබට උදෑසන හතේ සිට පැය භාගයක් ගල්කිස්සේ හෝටල් පාරේ හා ද සේරම් පාරේ පිහිටා ඇති ශාන්ත තෝමස් විදුහලේ ගේට්ටු තුන අසල රැඳුනොත් පසක් කළ හැක. වසර ගණනාවක් මා දැක ඇති මේ යථාර්ථය යෝජනා කරනුයේ ඉහල මධ්‍යම පන්තික හෝ ඒ දෙසට උඩ පණින පන්තියේ පරම පැතුම වන්නේ කෙසේ හෝ තම පුතුන් සැන් තෝමස් යවන්න ය. ඒ අයුරින් බලන කල ශාන්ත තෝමසය පාසලක නොව පුළුල් සමාජ ප‍්‍රපංචයකි. මහා සමාජ ආනුභාවයක් ඇති පන්සල, පල්ලිය හා දේවාලය වැනි ආයතන විශේෂයකි. එවන් ආනුභාවයක් ඇති අඩවියක අවුරුදු එකසිය හතලිස් එකක් තිස්සේ නොකඩවා ඉටු කරන ලද භාරයක් වැනි රෝයි-තෝවට බාධා පමුණුවන්නට ගොස් දේශපාලන කිල්ලකට අසු නොවණු පිණිස අප ජනපතිට එතුමන්ගේ තෝමියානු බෑනාවරුන් තිදෙනා ආදරයෙන් අවවාද කළා විය හැක. වේද-හින්දු සම්ප‍්‍රදාය තුල එළදෙන පූජනීයත්වයෙන් සැළකේ. කිරි ගනු හැර වෙනත් යමක් ඇයට කවුරුන් විසින් හෝ කරනු නොහේ. මෙම සම්ප‍්‍රදාය රූපක හෝ මෙටෆොරික අර්ථයෙන් ද භාවිතා වේ. පූජනීය එළදෙනට අත වත් තැබිය නොහැක යන්නෙන් අදහස් වන්නේ විවේචනයට ඔබ්බෙන් පිහිටා ඇති යම් ප‍්‍රපංචයක් ගැන ය. ලාංකීය සමාජයේ පූජනීය එළදෙන (Sacred Cow) කුමක් ද යි ඔබට දැන් වැටහිය යුතු ය.
උදන් ප‍්‍රනාන්දු
වෛරී ප‍්‍රකාශ නිසා වෛද්‍ය වසන්තගේ සම්මානය අවලංගුයි
ට‍්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ශ‍්‍රී ලංකා ආයතනය 2018 වසරේ මහරගම පිළිකා රෝහලේ අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය වසන්ත දිසානායකට පිරිනමන ලද ‘සුපිළිිපන් ප‍්‍රණාම’ සම්මානය එම වෛද්‍යවරයා විසින් කරන ලද වෛරී ප‍්‍රකාශ හේතුවෙන් අවලංගු කර ඇති බව නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් එම සංවිධානය පවසා ඇත.
ට‍්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ශ‍්‍රී ලංකා ආයතනය 2020 මාර්තු 31 වන දින සිය නිවේදනය නිකුත් කරමින් ඒ බව පවසා ඇත.
ෆයිට් කැන්සර් අරමුදලේ නිර්මාතෘ එම්. එස්. එච්. මොහොමඞ් සහ එම කණ්ඩායම ඉලක්ක කර ගනිමින් පිළිකා රෝහලට යන්ත‍්‍ර මිලදී ගැනීම සඳහා එම කණ්ඩායම එකතු කළ රුපියල් කෝටි 14ක මුදලක් එම රෝහලට නොලැබෙන බව පවසමින් මහරගම අපේක්ෂා රෝහලේ අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය වසන්ත දිසානායක සමාජ මාධ්‍ය හරහා ව්‍යාජ සහ වෛරී ප‍්‍රකාශ සිදුකර තිබුණි. එම වෛද්‍යවරයාගේ වෛරී ප‍්‍රකාශ මුල් කරගනිමින් 2020 ජනවාරි මස ට‍්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ශ‍්‍රී ලංකා ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල රැස්වීමේදී එම තීරණය ගෙන ඇත.
සම්මානය ඉවත් කිරීම පිළිබඳව අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කිරීමට මාර්තු 20 වැනිදා දක්වා කාලය ලබා දුන් නමුත් ඔහු අභියාචයනයක් ඉදිරිපත් නොකළ බවද ට‍්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ආයතනය සඳහන් කර ඇත.
‘සුපිළිපන් ප‍්‍රණාම’ සම්මානය යනු ට‍්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ශ‍්‍රී ලංකා ආයතනය වාර්ෂිකව පිරිනමන විශේෂ සම්මානයකි. යම්කිසි ක්ෂේත‍්‍රයක අවංක සහ සුපිළිපන් සේවයක යෙදෙන විශේෂ පුද්ගලයන්ට එම සම්මානය පිරිනමනු ලබයි.
දෙරණ වාද පිටියේදී චතුර සමඟ කතාකළේ මහින්දානන්ද
‘දෙරණ’ වාද පිටිය වැඩසටහනකදී එහි නිවේදක චතුර අල්විස් සමඟ මුස්ලිම් ප‍්‍රජාවට අපහාසාත්මක අයුරින් අදහස් පළකර ඇත්තේ හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රී මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ බව මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ මහතා සහ ජවිපෙ දේශපාලන මණ්ඩල සාමාජික වසන්ත සමරසිංහ තහවුරු කළෝය.
එම කතාබහ වැඩසටහනේ වෙළඳ දැන්වීම් සඳහා විරාමයකට ගිය අවස්ථාවේදී කළ එකක් බවත්, එය කවුරුන් හෝ අන්තර්ජාලයට එකතු කර ඇති බවත් මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ මහතා ‘අනිද්දා’ට කීය.
මෙම වසංගත තත්වය හමුවේ මුස්ලිම් ජනතාව වගකීම් විරහිත ලෙස හැසිරෙන බව තමා විශ්වාස කරන බවත්, තමන් වැඩසටහනේ මුල් වටයේදී ඒ බව ප‍්‍රකාශ කළ බවත් අලූත්ගමගේ මහතා කීය. ඉන්පසුව විරාමයකට ගිය අවස්ථාවේ චතුර අල්විස් තමා දෙසට හැරී ඒ ගැන සඳහන් කළ බවත් ඔහු පැවසීය.
‘දැන් මට ගාණක් දෙන්න ඕනෑ ඕක කියාගන්න දුන්නට.’ යනුවෙන් චතුර අල්විස් පවසන අයුරු වීඩියෝවෙහි ඇත. ‘ගහන්න ඕන නේන්නං. දැන් ගහන්නත් චාන්ස් එකක් ආවා ඔය කෑල්ලත් අල්ලගෙන.’ යැයි චතුර අල්විස් එම අවස්ථාවේ සඳහන් කරයි.
‘මගෙන් ඇහුවා නම් එහෙම උලමා සංවිධානය තීන්දුවක් අරගෙන කියලා, මම කියනවා උලමා නෙවෙයි හනුමා උනත් කමක් නැහැ කියලා.’ යනුවෙන් මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ මහතා එම අවස්ථාවේ ප‍්‍රකාශ කරන ආකාරයද වීඩියෝවෙහි සටහන් වී ඇත. ශ‍්‍රී ලංකාවේ ඉස්ලාම් ආගමික නායකයන්ගේ සංවිධානයක් වන ජමෙයිතුල් උලමා හෙවත් සමස්ත ලංකා ඉස්ලාම් වියතුන්ගේ සංගමය පිළිබඳව එසේ ප‍්‍රකාශ කිරීම ගැන මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ මහතාගෙන් විමසුවෙමු.
තමන් මුස්ලිම් ජනතාවට එරෙහි ප‍්‍රකාශ නොකරන නමුත්, මේ මොහොතේ තමාගේ ස්ථාවරය අනුව එම අදහස් ප‍්‍රකාශ කළ බව අලූත්ගමගේ මහතා කීය. ලංකාවේ කොරෝනා රෝගීන් සීයක් ගතහොත් ඉන් අසූනවයක් මුස්ලිම් බවද ඔහු එහිදී ප‍්‍රකාශ කළේය.
මේ පිළිබඳව කළ විමසීමකදී ජවිපෙ දේශපාලන මණ්ඩල සභික වසන්ත සමරසිංහ ප‍්‍රකාශ කළේ තමා එම අවස්ථාවේ සිටි බවත්, එම අවස්ථාවේ චතුර අල්විස් හා මහින්දානන්ද අලූත්ගමගේ මහත්වරුන් කළ අදහස් දැක්වීමට තමා එකඟ නොවන බවත්ය. එම වැඩසටහනේදීම ඊළඟ වටයේදී තමා ඒ බව පෙන්වාදුන් බව ඔහු කීය. මේ මොහොතේ සියලූම දෙනා එකම වසංගත තත්වයකට මුහුණදෙන බවත්, රෝගය ජාති හා ආගම් ලෙස බෙදා වෙන්කළ නොහැකි බවත් තමා එම වැඩසටහනේදීම ප‍්‍රකාශ කළ බව ඔහු කීය.
ලොක්ඩවුන් සහ අධිසෝදිසි ශිෂ්ටාචාරයක් ?
කෝවිඞ් 19 වසංගතය ඉදිරි සති දෙක තුළ යුරෝපයේ, ඇමෙරිකාවේ මෙන්ම ඉන්දියාවේද වේගයෙන් පැතිරෙන බවට අනතුරු ඇඟවීම් දැනට ලෝකය ඉදිරියේ තිබේ. තවමත් එයට ප‍්‍රතිකාරයක් සොයා ගැනීමට නොහැකිවී තිබෙන තත්ත්වයක් තුළ දැනට රෝගය පැතිරීම වැළැක්වීමේ ප‍්‍රධාන යාන්ත‍්‍රණය වී තිබෙන්නේ පුද්ගල සම්බන්ධතා සීමා කිරීම, ලොක්ඩවුන් පවත්වා ගැනීම සහ ඒවා ශක්තිමත් කිරීමට ඇඳිරි නීතියද පවත්වා ගැනීමයි. රෝගයට ප‍්‍රතිකාර සඳහාත්, පැතිරීම වැළැක්වීම සඳහාත් ඖෂධ සහ එන්නත් සොයාගෙන, ඒවා පරිභෝජනයට සුදුසු බව ලෝකයේ වෛද්‍ය අධිකාරීන් විසින් තීරණය කිරීමට තවත් සති සහ මාස ගණනාවක් ගත විය හැකිය.
ලොක්ඩවුන් සහ ඇඳිරි නීතිය මනුෂ්‍යයන්ගේ දෛනික ජීවිතය නිර්ණය කරන සාධක ලෙස අවිනිශ්චිත කාලයක් තිස්සේ පවතිද්දී, මරණ භයද මනුෂ්‍යයන්ගේ සිත්වල ක‍්‍රියාත්මක වන ප‍්‍රධාන සිතුවිල්ලකි. එම මරණ භය වනාහි, තමන් හමුවන තවත් ඕනෑම මනුෂ්‍යයකු වෙතින් ඕනෑම මොහොතක තමන්ට පැමිණෙන මරණයේ අනතුරක් පිළිබඳ අවිනිශ්චිත හැඟීමකි. මනුෂ්‍ය සම්බන්ධතා මේ තරම් තියුණු ලෙස බිඳවැටීමක් යුද්ධ කාලවලවත් සිදු නොවන්නකි. මේ අතර, ජාතික මෙන්ම ලෝක ආර්ථිකයට, කර්මාන්තය, ගොවිතැන, වෙළඳාම අධ්‍යාපනය යනාදි සෑම ක්‍ෂෙත‍්‍රයකම දැනටමත් ආරම්භ වී ඇති බිඳවැටීම් තවත් තියුණු වන්නට හොඳටම ඉඩ තිබේ.
සෑම පැත්තකින්ම අපට පෙනෙන්නේ කොරෝනා වසංගතය විසින් ලෝකය පුරා නිර්මාණය කර තිබෙන්නේ මහජන සෞඛ්‍ය අර්බුදයක් (Public Health Crisis) පමණක් නොවන බවයි. මහජන සෞඛ්‍ය අර්බුදයක් සමග තවත් පෙර නොවූ විරූ අර්බුද ගණනාවක්ම පැන නැගී පැටලී තිබෙයි. එහෙත් අප රටේ මෙන්ම ඇමෙරිකාවේත්, යුරෝපයේත්, සෑම රටකමත් ප‍්‍රධාන අවධානය යොමුවී තිබෙන්නේ අර්බුදයේ මහජන සෞඛ්‍ය, වෛi සහ ජාතික ආරක්‍ෂක යන පැති තුනටය. එහෙත් එය විසින් දැනටම නිර්මාණය කර තිබෙන ආර්ථික, සමාජ, පවුල්, අන්තර්පුද්ගල සහ ජීවන ක‍්‍රම අර්බුද ගැනද අවධානය යොමුකර, ප‍්‍රතිපත්තිමය පියවර ගැනීමද හදිසි කාර්යයක් ව තිබේ. එහෙත් අර්බුදය දෙස ඒ ආකාරයෙන් දැකීමට දැනට කොරෝනා අර්බුදය පාලනය කිරීමේ වගකීම භාරගෙන තිබෙන දේශපාලන සහ වෛi වෘත්තික නායකයන්ට තවමත් නොහැකි වීම, දැනට පවත්නා අර්බුදයේම ප‍්‍රතිඵලයකි.
ආපසු යා නොහැකිය
මේ අතර, දැනටමත් පෙනෙන පරිදි, අප කාටවත්, ජනවාරි මාසයට පෙර තිබුණු ලෝකය වෙත ආපසු යාමට නොහැකිය. එය ප‍්‍රකාශ වන ප‍්‍රධාන ක‍්‍රියාවලීන් තුනක් දැනටමත් ආරම්භ වී තිබෙන බව පෙනේ. පළමුවැන්න අප දැන සිටි ‘සමාජය’ යන්න සෙමින් සෙමින් කැඩී බිඳී යාමයි. දෙවැන්න ‘මහජනතාව’ යන ප‍්‍රපංචයද කැඞී බිඳී යාමයි. තුන්වැන්න රාජ්‍යය සහ පුරවැසියා අතර සම්බන්ධය අලූත් ස්වරූප ගැනීමයි.
සමාජය
“සමාජය” යන සංකල්පයම බිඳවැටීම හරයේම තිබෙන්නේ මනුෂ්‍යයන් මනුෂ්‍යයන් සැකකිරීම, මනුෂ්‍යයන් අන් මනුෂ්‍යයන්ගෙන් වෙන්වී හුදෙකලාභාවයට පත්වීම, මනුෂ්‍යයන්ට මුහුණට මුහුණ ලා පවත්වන සන්නිවේදන සහ අන්තර් සම්බන්ධතා පැවැත්විය නොහැකි වීම යන මේවා විසින්, සමාජ සාමූහිකත්වය පිළිබඳ මූලධර්මයට පැවතීමේ තත්ත්වයන් ප‍්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට, ‘සමාජය’ යනුවෙන් අප මෙතෙක් දැනසිටි ප‍්‍රපංචයට දැන් නොහැකි වීමයි. ඇඳිරි නීතිය සහ ලොක්ඩවුන් තත්ත්වයක් තුළ, අල්ලපු ගෙදරින් ලැබෙන කෑම පිඟානක් පවා අප දැන් ලබාගන්නේ බියෙනි. සැකයෙනි. මුඛ ආවරණයක් නොපැළඳ සිටින මනුෂ්‍යයකු දකින විට අපේ පළමු ප‍්‍රතිචාරය, පියවර කිහිපයක්, මීටරයක් ආපසු ගැනීමයි. මනුෂ්‍යයන් සමාජයක් බවට පත්වන්නේ අන්‍යාන්‍ය විශ්වාසය, සහයෝගය, උදව්ව, ගෞරවය සහ ශාරීරික කිට්ටුකම මෙන්ම අන්‍යාන්‍ය රඳාපැවතීමේ වැදගත්කමද මතය. දැන් අපි ඒ සියල්ල ගැන සැකකරමු. සමාජය ඉතා දරුණු ලෙස තනි පුද්ගලයන්ගෙන් සමන්විත කුඩා අණු බවට පත්වීමේ ක‍්‍රියාවලියක ආරම්භක අවධියේ දැන් අපි සියලූ දෙනාම සිටිමු.
මහජනත්වය
‘මහජනයා’’ (Public) යන සංකල්පයද බිඳ වැටෙන්නට පටන්ගෙන තිබෙන්නේ සමාජය ක්‍ෂුද්‍ර අණුවලට කැඩීයාමේ (atomization of society) ක‍්‍රියාවලියේ ආරම්භයත් සමගය. මනුෂ්‍යයන්, මහජනයා බවට පත්වී තිබෙන්නේ, ඔවුන් සතු පොදු බව පිළිබඳ හැඟීමෙනි. පොදුවේ වැඩ කිරීම, එකට එකතුවීම, මහජන පරිමණ්ඩලයේදී මුණගැසීම, මුහුණට මුහුණ ලා කතා කිරීම, සන්නිවේදනය කිරීම, පොළට රැස්වීම් ශාලාවට, ඡන්ද පොළට, පෙළපාලියට යාම ඒ සඳහා අවශ්‍යය. දුම්රියේ යන ගමන්, තේ කඩයේ, කෝපි කඩයේ, කාර්යාලයේ කැන්ටිමේ එකට හිඳගෙන, දේශපාලනය ගැන, රටතොට ගැන කතා කිරීම, මනුෂ්‍යයන් මහජනතාව වීමට අවශ්‍යය. ඒ අවකාශ සියල්ල දැන් අහෝසි වෙමින් යයි. ලොක්ඩවුන්වලින් සහ ඇඳිරි නීතියෙන්ද කොරෝනා වෛරසයේ පැතිරීම කවදා නවතීද? මනුෂ්‍යයන්ට මහජනතාව (Public)ලෙස නිදහසේ පැරණි ක‍්‍රමයට මහජන ජීවිතයක් (Public Life)යළි ඇරඹීමට කවදා හැකිවේදකො
මේ අතර, නව-ලිබරල් ප‍්‍රතිසංස්කරණ යටතේ දුර්වල වීයැයි විචාරකයන් කියා සිටි රාජ්‍යයට, දැන් අලූත් ජීවිතයක් ලැබෙමින් තිබේ. පුරවැසියන් මේ තරම් පරිපූර්ණ ලෙස පාලනය කිරීමට රාජ්‍යයට ලෝක මට්ටමෙන් ලැබුණු අන් අවස්ථා මීට පෙර තිබිණිද යන ප‍්‍රශ්නය ඇසීමට තරම්, පුරවැසි ජීවිතයට මැදිහත්වීමට අවකාශ පුළුල් කිරීමට, ඇසට නොපෙනෙන කොරෝනා වෛරසයට හැකි වී තිබේ. පසුගිය මාර්තු මාසය තුළ ලෝකය පුරාම, රාජ්‍යය සම්බන්ධයෙන් පැතිරුණු එක් ප‍්‍රවණතාවක් තිබේ. එය නම්, අධිසෝදිසි රාජ්‍යයේ (Surveillance State) අසාමාන්‍ය ව්‍යාප්තිය සහ එයට ලැබුණු සාධාරණීකරණයයි. ලොක්ඩවුන්, contact tracing යනාදි අලූත් භාවිතයන්ද, ලෙඩුන්ගේ පමණක් නොව නිරෝධායනයට යවන ඕනෑම කෙනකු කතා කරන්නේ කවුරුන් සමගද, යන්නේ කොහේද, හමුවන්නේ කවුද, නෑදෑයන් මිතුරන් කවුද, යනාදි සියලූ තොරතුරු වෛi වෘත්තිකයන් සහ රාජ්‍ය ඔත්තුසේවා එකතුවී සිදුකරන වසංගතය පැතිරීම වැළැක්වීමේ ක‍්‍රියාමාර්ගවල සුජාත අංග ය. චීනය පුරෝගාමි වී ඇති පුරවැසි අධිසෝදිසිය සඳහා නිපදවන ලද නව විද්‍යුත් තාක්‍ෂණයද, රාජ්‍ය-පුරවැසි සම්බන්ධතාව යළි ව්‍යුහගත කිරීමේ ක‍්‍රියාවලියට, ලෝක මට්ටමෙන් එකතුවනු ඇත. කොරොනා වෛරසයට එරෙහි ‘සටන’ පිළිබඳ සාකච්ඡාවලදී ජාතික ආරක්ෂාවේ සහ යුද්ධයේ භාෂාව යොදා ගැනෙන්නේ නිකම්ම නොවේ. ජාතික ආරක්‍ෂණ රාජ්‍යයේ නවතම අධිසෝදිසි බලකාය බවට වෛදවරුන් පත්කිරීම තවමත් කිසිවකුගේ හෝ විචාරාත්මක සැලකිල්ලට යොමුවී නැති, අලූත්ම වර්ධනයකි.
ජනවාරි මාසයට පෙර පැවති ලෝකයට යාම දුෂ්කරය. ඒ නැතිවූ ලෝකය ගැන අතීතාශාවෙන් මතක් කිරීමට අපට සිදුවන, ලොක්ඩවුන් වීම සාමාන්‍ය ජීවිතය බවට පත්වන අනාගතයක් ඉදිරියේ මනුෂ්‍ය වර්ගයා සිටින තත්ත්වයක් නිර්මාණය වීම වැළැක්වීමට නම්, එම ශිෂ්ටාචාරමය අනතුර ගැන ලෝක මට්ටමේ සාකච්ඡාවක් ආරම්භ විය යුතුව තිබේ. ඩිස්ටෝපියානු අනාගතයකට මුහුණ දෙන්නේ කෙසේද යන්න ගැන සාකච්ඡා කිරීම මගහැරිය නොහැකි අලූත්ම ‘දේශපාලන’ කාර්යයක්ද වෙයි.
කොවිඩ්-19 වසංගතය මැද මතුවන මුස්ලිම් විරෝධී වසංගතය
– රෝගීන් ආදාහනය පමණක් කළ යුතු බව කීම කොවිඩ්-19 ගැන මිථ්‍යාවක්
‘ගහන්න ඕන නේ. ගහන්නත් චාන්ස් එකක් ආවා ඒ කෑල්ලත් අරගෙන. නැත්නම් හරියන්නෑ.’ දෙරණ නාළිකාවේ වැඩසටහන් මෙහෙයවන්නෙකු වන චතුර අල්විස් මුස්ලිම් ජනතාව ගැන එසේ පවසන අන්දම රැගත් වීඩියෝවක් මේ වන විට සමාජ මාධ්‍යවලට එක්ව ඇත. සජීවී වැඩසටහනකදී කැමරාවෙන් තමා සජීවීව විකාශය වන බව නොදැන, චතුර අල්විස් සහ නිෂ්පාදක කණ්ඩායම එකිනෙකා අතර අදහස් හුවමාරු කරගන්නා අවස්ථාවක් එලෙස පටිගත වී තිබුණි.
කොවිඩ්-19 වසංගත තත්වය මැද සමාජ මාධ්‍යවල සහ අන්තර්ජාලයෙහි මුස්ලිම් ආගමික විශ්වාසයන්ට එරෙහි අදහස් මතුව ඇති බව දකින්නට ලැබෙයි. චෝදනා කිරීම්, ඇඟිල්ල දිගු කිරීම් සහ ආගමික විශ්වාසයන්ට අපහාස කරන වෛරී ප‍්‍රකාශ දකින්නට ලැබෙයි.
සියල්ල ඇරඹුණේ ශ‍්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග‍්‍රසයේ නායක රවුෆ් හකීම් ෆේස්බුක්හි පළකර තිබුණු අදහසක් නිසාය. මේ වන විට ජාතිවාදය ඇවිස්සීමේ අරමුණෙන් කරන නොසැලකිලිමත් වාර්තාකරණයන් හා වෛරී ප‍්‍රකාශ නිසා ජාතිවාදී වසංගතයත් ඇවිළෙන බව පෙනේ.
මාර්තු 30 වැනිදා මුස්ලිම් ජාතිකයෙකු කොවිඞ්-19 වසංගතය නිසා මරණයට පත්විය. ඔහුගේ පවුලේ උදවියට නොදන්වා සිරුර ආදාහනය කර තිබුණි. මාර්තු 31 වැනිදා රවුෆ් හකීම් මහතා ෆේස්බුක් වෙබ් අඩවියේ සඳහන් කර තිබුණේ මියගිය පුද්ගලයාගේ අවසන් කටයුතු කිරීම සඳහා උත්සාහ ගන්නා අතරතුර පවුලේ උදවියට නොදන්වා ආදාහනය කිරීම අසාධාරණ බවය.
සියල්ලට පෙර අප තේරුම් ගත යුත්තේ වසංගතයක් පැතිර යන අවස්ථාවක් යනු මිනිසුන් මරණය ගැනත්, මරණය හා බැඳුණු තම තමන්ගේ විශ්වාස ගැනත් සංවේදී ලෙස කල්පනා කරන අවස්ථාවක් බවය. මරණ බිය පැතිර යන මොහොතක, තමතමන්ගේ විශ්වාස අනුව කටයුතු කිරීම මුස්ලිම් ජාතිකයන්ට සීමා වූ කාරණයක් නොවේ.
වසංගතයක් පැතිරෙන මොහොතක ඒ වසංගතය පැතිර යෑම වැඩිවන ආකාරයට ආගමික ඇදහීම්ද කළ නොහැක. තම තමන්ගේ ආගමික විශ්වාසයන් දරන අතරතුර විද්‍යාත්මකව, වසංගතය පැතිර යෑමට ගත යුතු පිළිගත් ක‍්‍රියා පිළිවෙත් අනුව කටයුතු කළ යුතුය.
මේ වසංගතය එක් ආගමික කණ්ඩායමක් පසුපස පන්නනවා නොවේ. මුළු ලෝක ප‍්‍රජාවම එකම වසංගතයට මුහුණදෙමින් සිටී. එවැනි මොහොතක අප සියලූදෙනාම එකිනෙකාගේ විශ්වාසයන්ට සංවේදී වෙමින්, එකිනෙකා තේරුම් ගනිමින් එකට වසංගතයට එරෙහිව සටන් කළ යුතු බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත.
අප කළ යුත්තේ මුස්ලිම් කොංග‍්‍රසයේ නායක රවුෆ් හකීම් කියන්නට උත්සාහ කළේ කුමක්ද කියා තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කිරීමය. තමන් විශ්වාස කළත් නොකළත් තවත් කෙනෙකුගේ විශ්වාසයකට මේ මොහොතේ හැකි උපරිම ගෞරවය දැක්වීමට උත්සාහ කිරීමය.
මුස්ලිම් ආගමික නායකයන්ගේ ප‍්‍රධාන සංවිධානය වන සමස්ත ලංකා මුස්ලිම් වියතුන්ගේ සංගමය (ජමෙයිතුල් උලමා) මේ වසංගතය මැද විද්‍යාව ඉදිරියේ මුලින්ම හිස නැවූ ලාංකික ආගමික සංවිධානයක් බව බොහෝ අය නොදන්නවා විය හැකිය.
සමස්ත ලංකා මුස්ලිම් වියතුන්ගේ සංගමය මෙම වසංගතය ලංකාවේ පැතිරෙන්නට පටන්ගත් පසු මාර්තු 15 වැනිදා නිවේදනයක් නිකුත් කර තිබුණි.
එයින් නිවේදනය කර තිබුණේ දිවයින පුරා පල්ලිවල කරන සාමූහික නැමදුම් නැවැත්විය යුතු බවයි. පල්ලියෙහි නැමදුම් කිරීම මූලික මුස්ලිම් ඉගැන්වීමකි. එහෙත් ඒ නැමදුම් ඇතුළුව පොදු ස්ථානවල අනෙකුත් සෑම ආගමික එක්රැස්වීම්වලින්ම වැළැක්විය යුතු බව එම සංවිධානය නිවේදනය කර තිබුණේ වසංගතය හමුවේ අඩිය පසුපසට ගනිමින්ය. නිවෙස්වල සිට නැමදුම් කළ යුතු බවත් එහි සඳහන් කර තිබුණි.
එම නිවේදනයේම අවසන් කටයුතු ගැනත් සඳහන් කර තිබුණි. ජනාසාව නැමැති මෘතශරීරයට ඉටු කළ යුතු වගකීම් ආගමික නීතිරීතිවලට අනුව කිරිම මුස්ලිම් ජනතාවගේ වගකීමක් වුව, මේ කාලවකවානුව සැලකිල්ලට ගෙන මෘතශරීරයට ඉටු කළ යුතු ඉතා අත්‍යවශ්‍ය වගකීම් පමණක් ඉටු කළ යුතු බව එම නිවේදනයෙහි සඳහන්ව තිබුණි. මාර්තු 15 වන විට මුස්ලිම් ආගමික නායකයෝ මෙම වසංගත තත්වයට එසේ ප‍්‍රතිචාර දැක්වූහ.
ලංකාවේ බෞද්ධ නායකයන් ඇතුළු අනෙකුත් නායකයන්ද සමස්තයක් ලෙස මෙම තත්වයට යහපත් ප‍්‍රතිචාර දැක්වූ බව කිව හැකිය. එහෙත් මාර්තු 16 වැනිදා ලංකාවේ ප‍්‍රධාන බෞද්ධ ආගමික ස්ථානයක් වන ශ‍්‍රීපාද විහාරස්ථානයේ නායක බෙංගමුවේ ධම්මදින්න හිමි වසංගතය ගැන අසංවේදී ප‍්‍රකාශයක් කර තිබුණි.
වෛරස්වලට බිය නොවී අතීතයේදී මිනිසුන් ශ‍්‍රීපාද ස්ථානය වැඳපුදා ගැනීමට පැමිණියේ ජීවිත පරදුවට තබා බවත්, වන්දනාකරුවන් පැමිණියද නොපැමිණියද ශ‍්‍රීපාද උඩමළුවේ තේවාවන් පවත්වන බව එහිමියන් කියා තිබුණේ ශ‍්‍රී පාද වන්දනා සමය නවත්වන ලෙස ඉල්ලීම් ඉදිරිපත්ව තිබියදීය.
ගේදොර ඉඩකඩම් මිලමුදල් සිය ඥාතීන්ට බාරදී ශ‍්‍රී පාදය වැඳීමට මිනිසුන් ආවේ ආපසු යන්න බලාගෙන නොවන බවත්, එසේ අතීතයේ පැමිණි අය සතුන්ගේ හිරිහැර සිදුවී හා ස්වාභාවික විපත්වලින් මියගිය බවත්, වෛරසයකට බියවූයේ නම් එදා සිට අද දක්වා වන්දනාකරුවන් ශ‍්‍රී පාදස්ථානයට නොපැමිණෙන බවත් තවදුරටත් එහිමියන් කියා තිබුණි.
කතරගම දේවාලයේද ආගමික වතාවත් නවත්වන ලෙස කරන ලද ඉල්ලීම් එම දේවාලයේ පාලනාධිකාරිය ප‍්‍රතික්ෂ්ප කර තිබුණි.
බහුතර ආගමික නායකයන් වසංගත තත්වයෙහි බරපතළකම දැන කටයුතු කරන විට, ඇතැම් ආගමික නායකයන් එය නොතකා කටයුතු කළ අවස්ථා දෙකකට මේවා උදාහරණ වේ. ඉහත කී ශ‍්‍රීපාද විහාරස්ථානාධිපති හිමියන්ගේ ප‍්‍රකාශයට එරෙහිව ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන අවි අමෝරාගත්තේ නැති බවත් අප සිහි තබාගත යුතුය.
කෙසේ වෙතත් මාර්තු 23 වැනිදා හමුවූ රෝගියෙකු රෝගය වැළඳී සිටියදී මාර්තු 20 වැනිදා කොළඹ කොටුව රතු පල්ලියේ දේව මෙහෙයකට සහභාගි වූ බව අද දෙරණ ඇතුළු මාධ්‍ය ව්‍යාජ පුවතක් වාර්තා කර තිබුණි. ඒ පුවත දුටු අනෙකුත් ආගමික කණ්ඩායම් සිතන්නට ඇත්තේ ප‍්‍රධාන මුස්ලිම් පල්ලියක් පවතින තත්වය නොසලකා යාඥා පැවැත්වූ බවය. එහෙත් එය ව්‍යාජ පුවතක් වූ අතර මාර්තු 20 වැනිදා රතු පල්ලියේ දේව මෙහෙයක් පවත්වා තිබුණේ නැත. මාර්තු 15 වැනිදා වන විට වංසගතය වර්ධනය වූ අතර, රතු පල්ලිය ඇතුළු රටේ ප‍්‍රධාන ඉස්ලාම් පල්ලි ගණනාවක් දේව මෙහෙය නැවැත්වීය. පසුව ශ‍්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග‍්‍රසය දෙරණ නාළිකාවේ ව්‍යාජ ප‍්‍රවෘත්තිය ගැන නිවැරදි කිරීමක් එවා තිබුණි. කෙසේ වෙතත් තම ව්‍යාජ ප‍්‍රවෘත්තිය ගැන සමාව ඉල්ලීමක් දෙරණ නාළිකාව කර තිබුණේ නැත. ඒ වෙනුවට පෙර කී රෝගියා රතු පල්ලියේ යාඥාවට සහභාගි වුණේ මාර්තු 13 වැනිදා බව සඳහන් පුවතක් පළ කර තිබුණි. ඒ අනුව ඔහු රතු පල්ලියේ යාඥාවට ගොස් තිබුණේ රෝග ලක්ෂණ මතුවීමට දින ගණනාවකට පෙරය. රතු පල්ලියේ යාඥා පවත්වා තිබුණේත් වසංගත අවදානම තදබල ලෙස මතුවීමට පෙරය.
පොදුවේ ආගමික කණ්ඩායම් තමන්ගේ සීමාව දැන නිහ`ඩ වන විට, සුළුතරයක් එසේ නොවූ අවස්ථාද තිබුණි. තත්වය නොසලකා සිදුකළ ආගමික වැඩසටහන් කිහිපයක්ම දකින්නට ලැබුණි. කෙසේ වෙතත් අපගේ මූලික අවධානය පොදුවේ යම් ආගමික කණ්ඩායමක් වගකීම් විරහිත ලෙස කටයුතු කළාද කියා සොයා බැලීමය.
රවුෆ් හකීම් මහතාගේ ෆේස්බුක් පෝස්ටුවට පෙර, මාර්තු 27 වැනිදා සමස්ත ලංකා ඉස්ලාම් වියතුන්ගේ සංගමය තවත් නිවේදනයක් පළකර තිබුණි. එයින්, මෙම කාලසීමාව තුළ යම් පුද්ගලයෙකු මරණයට පත් වුවහොත් කටයුතු කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව විශේෂයෙන් සඳහන් කර තිබුණි. මෙසමයේ මරණයකදී සිදුකළ යුතු ආගමික වතාවත් සඳහා විශාල වශයෙන් පිරිස් එක්රැස් වීම නොකළ යුතු බවත්, පොලීසියට මරණය ගැන දැන්විය යුතු බවත්, අත්‍යවශ්‍ය පුද්ගලයන්ගේ සහභාගිත්වයෙන් අවසන් කටයුතු කළ යුතු බවත් එහි දක්වා තිබුණි.
ඊටත් පසු මාර්තු 31 වැනිදා එම සංවිධානය කොවිඞ්-19 ආසාදනයෙන් මරණයට පත්වූ කෙනෙකුගේ අවසන් කටයුතු කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව නැවත නිර්දේශ නිකුත් කර ඇත.
සාමාන්‍යයෙන් මුස්ලිම්වරයෙකු අභාවයට පත් වූ විට එම දේහය ස්නානය කරවීම, කෆන් නම් සුදු රෙද්දක් ඇන්දවීම, ජනාසා සලාතය ඉටු කර භුමිදාන කිරීම හෙවත් වළලා දැමීම කළ යුතු බව එහි සඳහන්ය. එහෙත් කොවිඞ්-19 වසංගතයට අදාළව එම සංවිධානයේ මතය මෙසේය.
‘කොරෝනා වයිරසය නිසා මරණයට පත් වු දේහයකින් අන් අයට වයිරසය පැතිරීමට ඉඩකඩ ඇති හෙයින් මල්ලක බහා වසාදමනු අතර එම දේහය ස්නානය කරවීමට හා කෆන් කිරීමට අවස්ථාවක් නොලැබෙනු ඇත.
මෙවන් තත්ත්වයකදී ඉහත පවසන ලද දෙවන මතයට අනුව කොරෝනා වයිරසය නිසා මරණයට පත් වු දේහයක් ස්නානය කරවීමට නොහැකි වුවද එම දේහය වෙනුවෙන් ජනාසා සලාතය ඉටු කර භූමිදානය කළ යුතුය.
කොරෝනා කොවිඞ් 19 ආසාදනය හේතුවෙන් මරණයට පත් වූ අයෙකුගේ අවසන් කටයුතු සම්බන්ධව රජය ප‍්‍රකාශයක් නිකුත් කොට ඇත.
එහිදී, මරණයට පත් වූ දේහය ස්නානය කරවිය නොහැක, දේහය ආදාහනය කළ යුතුයි. දේහය භුමිදාන කරන්නේ නම් වළ අඩි 6 කට ගැඹුරු විය යුතුයි. රාජ්‍ය බලධාරීන් ඉදිරිපිට භූමිදාන කටයුතු විය යුතුයි. ඉතා සමීප ඥාතීන් කීහිපයකට පමණක් ඒ සඳහා සහභාගි වීමට අනුමැතිය දිය යුතුයි. භූමිදාන කටයුතු සුවිශේෂ අදාළ ස්ථානයක විය යුතුයි. යනාදි උපදෙස් පනවා ඇත.
දේහය ස්නානය කරවීමට හා තයම්මුම් කරවීමට නොහැකි හෙයින් රාජ්‍ය බලධාරීන්ගේ උපදෙස් මත බොහෝ පිරිසක් එක්රැුස් නොවී ප‍්‍රධාන කිහිපදෙනෙකු පමණක් සහභාගි වී ජනාසා සලාතය හා භූමිදාන කටයුතු ඉටුකළ යුතුයි. සෙසු අය මෙවන් දුෂ්කර අවස්ථාවකදී ගායිබ් ජනාසා සලාතය ඉටුකිරීමට ඉස්ලාමයට අනුව අනුමැතිය ඇත.’
මාර්තු 31 වැනිදා රවුෆ් හකීම් මහතාගේ ප‍්‍රකාශය ෆේස්බුක් වෙබ් අඩවියෙහි පළවී ඇත්තේ ඉන් පසුවය. මියගිය පුද්ගලයාගේ අවසන් කටයුතුවලදී ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය හෝ ශ‍්‍රී ලංකාවේ රජය ලබාදී ඇති උපදෙස්වලට පිටින් කටයුතු කළ යුතු බව ඔහුගේ ප‍්‍රකාශයෙහි කිසිදු තැනක සඳහන් වන්නේ නැත. ඔහු එම නිවේදනයේදී මියගිය පුද්ගලයාගේ පවුලේ අයට නොදන්වා දේහය ආදාහනය කිරීම ගැන විරෝධය දක්වා තිබුණි. දේහය නිසි උපදෙස් අනුව වළදැමීමට අවශ්‍ය ක‍්‍රියාමාර්ග ගැනීමේ හැකියාව තිබියදී ආදාහනය කිරීම ඔහුගේ එම සටහනට හේතු වී ඇති බව පෙනෙන්නට තිබුණි.
පසුව තැබූ ෆේස්බුක් සටහනක ඔහු මෙසේ කියා තිබුණි.
‘සාමාන්‍ය ආකාරයෙන් චාරිත‍්‍ර ඉටු කිරීමට මෙය සාමාන්‍ය අවස්ථාවක් නොවේ. අප එය නොදන්නවා ද නොවේ. අප ජාතියේ ප‍්‍රධාන නියෝජිතයෙකු ලෙස ඊයේ එය එසේ වීමට හේතුව මට පැහැදිලි කිරීමට අවශ්‍ය විය. නමුත් එය බොහෝ දෙනෙක් වරදවා වටහා ගෙන තිබුණි. සැබැවින්ම මෙතන ප‍්‍රශ්නය ඇතිවූයේ ආදාහනය කිරීම හෝ භූමදානය කිරීම පිළිබඳව නොවේ.
භූමදානය කිරීම ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයෙන් නිකුත් කළ නීතිරීතිවලට හෝ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයෙන් නිකුත් කළ චක‍්‍රලේඛවලට අනුකූල නොවන්නේ ද නොවේ. ඒ බව අප දන්වා සිටි විට සෞඛ්‍ය බලධාරීහු මීගමුවේදි භූමිදානය කිරීම නොකළ හැකි බවට සහේතුක හා සාධාරණ කරුණු ඉදිරිපත් කළ අතර, මාලිගාවත්ත වෙත ගෙන ඒමට අපගේ ඉල්ලීම සහේතුකව ප‍්‍රතික්ෂේප කරන ලදි.
සිදු වූ දේ පැහැදිලි කිරීමේ දී මට ඇති අයිතිය හා සමාන අයිතියක්, කියූ දේ නොව හිතේ ඇති දේ හෝ තම තමන් වටහා ගත් දේ ද්වේෂ සහගතව ප‍්‍රචාරය කරන ඔබට ද ඇත.’
මිථ්‍යාව යනු විද්‍යාත්මක පදනමක් නැති අදහස් ලෙස සැලකුවහොත් බොහෝ ආගමික ඉගැන්වීම් මිථ්‍යාව ලෙස සලකන්නට සිදුවෙන බව ඇත්තය. එහෙත් මිථ්‍යා අදහස් සමාජගත කරන්නේ ආගම පමණක් නොවේ. ඇතැම් විටෙක විද්‍යාත්මක අදහස් ලෙස මිථ්‍යාව පැතිර යා හැකිය.
ලෝකය පුරා වසංගතයක් පැතිර ගොස් තිබෙන වෙලාවක මිථ්‍යාව පසෙකින් තබා අප විද්‍යාව අනුව කල්පනා කළ යුතු බව පැහැදිලිය. එහෙත් ඇතැම් ආගමික විශ්වාස තවෙකෙකුට හානියක් නොවෙන තාක් කල්, රෝගය පැතිර යෑමට හේතුවක් නොවෙන තාක් කල් ඒ ආගමික විශ්වාස අනුව කටයුතු කළ හැකිය. මුස්ලිම් අය දේහය ආදාහනය නොකළ යුතු බව කියනවා නම්, සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ නිර්දේශ අනුව වළ දැමීම කළ හැකිය. ලෝකයේ රටවල් ගණනාවක අත්‍යවශ්‍ය පුද්ගලයන්ගේ සහභාගිත්වයෙන් එලෙස අවසන් කටයුතු කරන අන්දම ජාත්‍යන්තර මාධ්‍යවල වාර්තා කර ඇත. ඉස්ලාම් බහුතරයක් සිටින ඉරානය වැනි රටවල් ඒ සඳහා නිර්දේශ පවා නිකුත් කර ඇත. ඒ නිසා මරණයට අදාළ ඉස්ලාම් භක්තිකයෙකුගේ සංවේදී විශ්වාසයක් ඉටු කිරීම අසීරු කටයුත්තක් නොවේ. එහෙත් ඇතැම් පුද්ගලයෝමේ මොහොතේ ආදාහන කටයුතු කළ යුතුම බව විශ්වාස කරති. එය මිථ්‍යා විශ්වාසයකි.
පසුගිය කාලසීමාවේ ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කරන අවස්ථාවලදී පිටතට පැමිණෙන බොහෝ අය මුඛවාඩම් පැළඳ සිටින බව දකින්නට ලැබුණි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මෙන්ම ශ‍්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයද කියා තිබුණේ මෙම වසංගතය පැතිරීම වැළැක්වීමට මුඛවාඩම් පැළඳීම අත්‍යවශ්‍ය නොවන බවය.
ලොව ප‍්‍රකට විශේෂඥයන් අදහස් දක්වා තිබුණේ දැනට නිෂ්පාදනය කර වෙළඳපොලේ ඇති මුඛවාඩම් රෝගීන්ට හා සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට ඉතිරි කරන ලෙසය. රෝගය නොමැති අය ඒවා මිලදී නොගන්නා ලෙසය.
එසේ තිබියදී මේ මොහොතේ පිටතට යන අයෙකු මුඛවාඩම් පැළඳීම අනිවාර්ය බව යමෙකු විශ්වාස කරනවානම්, මුඛවාඩම් පැළඳීමෙන් පසු තමන් කුමක් කළත් වෛරසය තමන්ගේ ශරීරයට නොඑන බව යමෙක් විශ්වාස කළොත් එය වසංගතයට අදාළ මිථ්‍යා විශ්වාසයකි. ඇතැම් අය මුඛවාඩම් පැළඳ පිටට ගියත්, වසංගතයෙන් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය වෙනත් උපදෙස් පිළිපදින්නේ නැති අවස්ථාද තිබුණි.
එලෙස මුඛවාඩම් ගැන අන්ධ විශ්වාසයෙන් සිටින කෙනෙකු තවත් අයට මුඛවාඩම් පළඳින්න යැයි බල කරනවා නම් එය යම් කෙනෙකුගේ මිථ්‍යා විශ්වාසයක් අනුන් මත පැටවීමකි. අහිංසක ආගමික විශ්වාසයකට වඩා මුඛවාඩම් ගැන මිථ්‍යා විශ්වාස මේ මොහොතේ භයානකය.
පිළිගත් විද්‍යාත්මක කරුණුවලට ඉඩ දිය යුතු බව ඇත්තය. එහෙත් විද්‍යාත්මක පෙනුමක් ඇති මිථ්‍යා මතවලට තටු ලබා නොදිය යුතුය. සියලූ දේහයක් ආදාහනය කළ යුතුම බව සිතනවා නම්, සියල්ලන් මුඛවාඩම් දැමිය යුතුම බව සිතීම විද්‍යාත්මකව තහවුරු නොවූ, මිථ්‍යාව ලෙස සැලකිය හැකි කරුණක් අනුන් මත පැටවීමකි. මේ මොහොතේ ආගමික මිථ්‍යාව මෙන්ම, විද්‍යාත්මක පෙනුමක් ඇති මිථ්‍යා අදහස්ද එක සේ භයානකය.
මැතිවරණය කල් දැමේ ඊළඟ දිනය මැයි 12
කොවිඞ්-19 වසංගත තත්ත්වය නිසා අපේ‍්‍රල් 25 දින පවත්වන්නට තීරණය කර තිබූ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය මැතිවරණය කොමිසමේ ඒකමතික තීරණය අනුව කල් දැමූ බව එම කොමිසමේ සභාපති මහින්ද දේශප‍්‍රිය මහතා ප‍්‍රකාශ කළ අතර එම මැතිවරණය මැයි මස 12 දින පැවැත්වීම පිළිබඳව මැතිවරණ කොමිසමේ අවධානය යොමුවී ඇතැයි වැඩිදුරටත් දැනගන්නට ලැබේ.
මාර්තු 19 දින මැතිවරණ කොමසාරිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ පැවති මාධ්‍ය හමුවක් අමතමින් එම කොමිසමේ සභාපති මහින්ද දේශප‍්‍රිය ප‍්‍රකාශ කළේ කොවිඞ්-19 වසංගත තත්ත්වය නිසා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පනතෙන් පැවරී ඇති බලතල අනුව මැතිවරණය කල් දමන බවය. එම මැතිවරණය නැවත පවත්වන දිනය මාර්තු 26 දින තීරණය කරන බවද එම දිනය අපේ‍්‍රල් 25න් සති දෙකකට පසුව බවද ඔහු ප‍්‍රකාශ කළේය.
කොවිඞ්-19 වසංගත තත්ත්වය සහ මැතිවරණ සිතියම අනුව කිසිසේත්ම සැලසුම් කළ පරිදි අපේ‍්‍රල් 25 දිනයේදී එම මැතිවරණය පැවැත්විය නොහැකි බවත් ඉදිරි සතියක් දෙකක් ඇතුළත කාලයේදී වසංගත තත්වය පහව ගියත් අපේ‍්‍රල් 25 වැනිදා මැතිවරණයට සූදානම් මැතිවරණ කොමිසමේ සභාපතිවරයා වැඩිදුරටත් පැවසීය.x
වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය 6ක් ඉල්ලලා, තුනක් ලැබිලා
රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ (ජීඑම් ඕඒ) ක‍්‍රියාකාරී නිලධාරීන් හය දෙනෙකු මහමැතිවරණයට ශ‍්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණෙන් නාමයෝජනා ඉල්ලූ බවත් ඒ අතරින් තුන්දෙනෙකුට නාමයෝජනා ලබාදුන් බවත් අනිද්දා සමඟ අදහස් දැක්වූ ශ‍්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ නාමයෝජනා කමිටුවේ සාමාජිකයෙක් පැවසීය.
පසුගිය කාලයේදී තමන්ට සහයෝගය දැක්වූ සියලූ කණ්ඩායම්වලට නාමයෝජනා ලබාදුන් බවත්, ඒ අනුව රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයටද නාමයෝජනා ලබාදුන් බවත් ඔහු කීය.
රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ හම්බන්තොට දිස්ත‍්‍රික් ලේකම් ලෙස කටයුතු කළ වෛද්‍ය උපුල් සංජීව ගලප්පත්තිට එම දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් නාමයෝජනා ලබාදී තිබේ. මොනරාගල දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් වෛද්‍ය ගයාෂාන් නවනන්දට නාමයෝජනා ලබාදී තිබේ. අම්පාර දිස්ත‍්‍රික්කයෙන්ද රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ වෛද්‍ය තිලක් රාජපක්ෂට නාමයෝජනා ලබාදී ඇත.
බදුල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ වෛද්‍ය පාලිත රාජපක්ෂ නාමයෝජනා සඳහා අත්සන් කර තිබී ඇතත් අවසාන මොහොතේ ඔහුගේ නම මකා වෙනත් අයෙකු ඇතුළත් කර ඇතැයි එහි සිටින අප වාර්තාකරුවෙක් පැවසීය.
ඉහත වෛද්‍යවරුන් හතරදෙනාට අමතරව නාමයෝජනා ඉල්ලා සිටි රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සාමාජිකයන් දෙදෙනා කවුදැයි අප විමසුවද එම ප‍්‍රකාශකයා කීවේ එම වෛද්‍යවරුන් දෙදෙනාගේ නම් ප‍්‍රකාශ කළ නොහැකි බවය. එම වෛද්‍යවරුන් අතර වෛද්‍ය අනුරුද්ධ පාදෙණියද සිටින්නේදැයි විමසූ විට එම ප‍්‍රකාශකයා කීවේ නාමයෝජනා ඉල්ලූ අය අතර ඔහු නොසිටි බවයි.
මේ අතර අපගේ ආරංචි මාර්ග සඳහන් කරන්නේ රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සභාපති වෛද්‍ය අනුරුද්ධ පාදෙණිය ශ‍්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික ලැයිස්තු මන්ත‍්‍රීධුරයක් හා ආණ්ඩුවේ ඇමතිධුරයක් බලාපොරොත්තු වන බව දැනුම් දී තිබූ බවය.x
වසරක් තෙල් මිල අඩු නොකෙරේ
ලෝක වෙළඳපොළෙහි ඉන්ධන මිල වැඩි හෝ අඩුවීමක් වසරක් යන තුරු සිදු වුවත් ඉන්ධන මිලෙහි කිසිදු වෙනසක් නොකරන බවට රජය තීරණයක් ගෙන ඇති බව සම කැබිනට් ප‍්‍රකාශක බන්දුල ගුණවර්ධන පවසා ඇත.
මාර්තු 19 වන දින රජයේ ප‍්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුවේ පැවැත්වූ කැබිනට් තීරණ දැනුම්දීමේ ප‍්‍රවෘත්ති සාකච්ඡුාවේදී ඔහු මේ බව පවසා තිබුණි.
මිල ඒ ආකාරයෙන්ම පවත්වාගෙන යෑමෙන් ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොළෙහි තෙල් මිල අඩුවීමෙන් ලැබෙන ඉතුරුම් යොදා ගනිමින් ඛනිජ තෙල් ස්ථායිකරණ අරමුදලක් පිහිටුවීම හා මාස 6ක කාලසීමාවක් තුළ රුපියල් බිලියන 200ක මුදලක් එම අරමුදල යටතේ රැුස්කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බව ඔහු කියා ඇත.
ඛනිජ තෙල් ආනයනයේදී රජයට ලාභ සීමාවක් ලබා ගත හැකි ආකාරයේ ආනයන බද්දක් පැනවීමටත් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය, ලංකා ඛනිජතෙල් නීතිගත සංස්ථාව වෙත ගෙවිය යුතු ණය මුදල් අඩු කිරීමට හැකි වන පරිදි එකී අරමුදලින් රුපියල් බිලියන 50ක් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයට ලබාදීමටත් හා එමගින් ලංකා ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාව ලංකා බැංකුවට හා මහජන බැංකුවට ගෙවිය යුතු ණය මුදල් නිරවුල් කිරීමටත් බලාපොරොත්තු වන බව ඒ මහතා පවසා ඇත.x
හංසි මානවඩු
ශ‍්‍රී පාද වන්දනා නැවැත්විය යුතුයි
වෛරස්වලට බිය නොවී අතීතයේදී මිනිසුන් ශ‍්‍රීපාද ස්ථානය වැඳපුදා ගැනීමට පැමිණියේ ජීවිත පරදුවට තබා බවත්, වන්දනාකරුවන් පැමිණියද නොපැමිණියද ශ‍්‍රීපාද උඩමළුවේ තේවාවන් පවත්වන බවත් ශ‍්‍රී පාදස්ථානාධිපති බෙංගමුවේ ධම්මදින්න හිමියන් පවසා ඇත.
ඒ මාර්තු 16 දින මාධ්‍යයට විශේෂ ප‍්‍රකාශයක් කරමින්ය. ධම්මදින්න හිමියන් එම විශේෂ ප‍්‍රකාශය කර ඇත්තේ නුවරඑළිය හා රත්නපුර දිස්ත‍්‍රික් ලේකම්වරුනුත්, බුද්ධ ශාසන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාත් ඒ හිමියන් අමතා ශ‍්‍රී පාද වන්දනා වාරය අවසන් කිරීමට හැකියාවක් ඇතිදැයි කරන ලද විමසීමට හා ශ‍්‍රී පාදය නොවැසීමට අදාල හේතු පැහැදිලි කිරීමටය.
ගේදොර ඉඩකඩම් මිලමුදල් සිය ඥාතීන්ට බාරදී ශ‍්‍රී පාදය වැඳීමට මිනිසුන් ආවේ ආපසු යන්න බලාගෙන නොවන බවත්, එසේ අතීතයේ පැමිණි අය සතුන්ගේ හිරිහැර සිදුවී හා ස්වාභාවික විපත්වලින් මියගිය බවත්, වෛරසයකට බියවූයේ නම් එදා සිට අද දක්වා වන්දනාකරුවන් ශ‍්‍රී පාදස්ථානයට නොපැමිණෙන බවත් තවදුරටත් එහිමියන් පැහැදිලි කර ඇත.
එහිමියන් එසේ පැවසුවද අද නම් කිසිවකු ආපසු නොඑන්නට ශ‍්‍රී පාදයේ යන්නේ නැත. එසේම වෛරස් ගැන නොදන්නා කාලයේ මිනිසුන් මෙන් වෛරස්වලට බිය නොවන්නේද නැත.
ආගමික අවශ්‍යතාවක් පවතී නම් ශ‍්‍රී පාද වන්දනා සමය අවසන් වන තෙක් ශ‍්‍රී පාද උඩමළුවේ තේවාවන් පැවැත්වීමද ගැටලූවක් නැත. එම නිසා එම ආගමික පිළිවෙත් තේවාවන්ට සම්බන්ධ පිරිස අතරේ පමණක් සීමා කර ගැනීම මේ මොහොතේ රටේ අවශ්‍යතාවක් බව අන්ධ ආගමික විශ්වාසයෙන් තොරව ශ‍්‍රී පාද ස්ථානාධිපති හිමියන් තේරුම් ගත යුතුය.
එහෙත් කොවිඞ් 19 වෛරසය පැතිර යෑම වැළැක්වීම සඳහා මේ මොහොතේ අවශ්‍ය වන්නේ මහජනයා ඒකරාශි වන අවස්ථා සීමා කිරීම හෝ නවතා දැමීමය.
රජයේ ඉල්ලීම පරිදි කතෝලික, හින්දු, ඉස්ලාම් හා බුද්ධාගමට අයත් අනෙකුත් ආගමික ස්ථානවලද මිනිසුන් ඒකරාශි වන ආගමික පිළිවෙත් මේ වනවිට නවතා දමා ඇත.
එම ආගමික ස්ථානද ආගමික විශ්වාසයන් මත වෛරස්වලින් අනතුරක් නැතැයි සිතුවහොත් සිදුවනු ඇත්තේ කුමක්ද? මේ වෛරසය පාලනය කිරීමේ රජයේ උත්සාහය ව්‍යර්ථ වීමය.
ආගමික විශ්වාසයන්ට වෛරස් පැතිරීම් වැළැක්විය නොහැකි බව තවදුරටත් තේරුම් ගැනීමට ශ‍්‍රී පාද ස්ථානාධිපති හිමියන්ට වුවමනා නම් කොවිඞ්-19 වෛරසය සම්බන්ධයෙන්ම දකුණු කොරියාවේ ‘31 වැනි රෝගියාගේ’ කථාව අවබෝධ කරගැනීම වටී. කොවිඞ්-19 වෛරසය ආසාදනය වී ඇති බව දැන දැනම එම රෝගියා විශාල පිරිසක් ආගමික වතාවන්වල යෙදෙන ස්ථානයකට ගොස් ඇත. එහි ප‍්‍රතිඵලය වී ඇත්තේ නිරෝගී පුද්ගලයන් දහසකට ආසන්න පිරිසකට සුළු වෙලාවකින් වෛරසය පැතිර යෑමය.
ශ‍්‍රී පාද ස්ථානය යනු දේශීය වන්දනාකරුවන් පමණක් යන ස්ථානයක් නොවේ. විදේශීය සංචාරකයෝ්ද ශ‍්‍රී පාදය තරණයට පැමිණෙති. එමෙන්ම ශ‍්‍රීපාදයේ ඇත්තේ වෛරස්වලට වඩා උචිත සීත දේශගුණයකි. මේ කරුණු අවධාරණය කරමින් නුවරඑළිය දිස්ත‍්‍රික් සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය සේනක තලගල පවසා ඇත්තේද ශ‍්‍රී පාද වන්දනාව තාවකාලිකව හෝ නැවැත්වීමට පියවර නොගතහොත් වෛරසය පැතිරීමේ අනතුර භයානක විය හැකි බවයි.
රජයේ හා රජයේ සෞඛ්‍ය හා පරිපාලන නිලධාරීන්ගේ ඉල්ලීම් තවමත් ශ‍්‍රී පාදස්ථානය බාරගෙන නැත. ඒ නිසා මේ ප‍්‍රශ්නයට දැන් ඇත්තේ විසඳුම් දෙකකි. එකක් ඉල්ලීම්වලින් ඔබ්බට ගොස් රජය මැදිහත් වී ශ‍්‍රී පාද වන්දනා සමය නැවැත්වීමය. අනෙක වන්දනාකරුවන් සිය පෞද්ගලික ආරක්ෂාවේ නාමයෙන්වත් ශ‍්‍රී පාද වන්දනාවේ යෑම නැවැත්වීමය.x