No menu items!
22.1 C
Sri Lanka
17 September,2025
Home Blog Page 254

තිරසාර ආර්ථික වර්ධනයකට පූර්ව කොන්දේසි

0

■ ආචාර්ය නිමල් සඳරත්න

  පරිවර්තනය එස්. රණතුංග

 

ණ්ඩුවේ ක්ෂණිකම කාර්යභාරය වර්තමාන ආර්ථික අර්බුදය විසඳීමට සහ ආර්ථික ස්ථායිතාව ඇතිකිරීම වුවද, ජනතාවගේ අපේක්ෂාව වනාහි, ලැබුණු විශාල ජනතා වරම උපයෝගී කරගනිමින්, වැටී ඇති ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩවී ස්ථාවර දිගුකාලීන වර්ධනයකට මාර්ගයකට පාර කපා ගැනීමයි.

ආණ්ඩුවේ ක්ෂණික සාර්ව ආර්ථික කාර්යභාරය විදේශයන් මත මූල්‍යමය වශයෙන් රඳාපැවැත්ම ඇතුළු රාජ්‍ය මූල්‍ය හිඟය අඩුකර ගැනීමයි. මෑතකදී වැඩිවී ඇති සේවා වියුක්තිය හා ගෝලීය අවපාතය හේතුවෙන් ගෘහස්ථ ආදායම් බරපතළ ලෙස අඩුවීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නවලට වහා ආමන්ත්‍රණය කළ යුතුව ඇත. කෙසේ වුවද අද මෙම ලිපියේ අරමුණ වනුයේ දීර්ඝ කාලීන තිරසාර වර්ධනයක් සඳහා අවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසිවලට අවධානය යොමුකිරීමයි. තිරසාර ආර්ථික හා සමාජ වර්ධනයකටත්, අවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසිවලට ජාතික එකමුතුව, දේශපාලන ස්ථාවරත්වය, නීතියේ ආධිපත්‍යය, දූෂණය මුලිනුපුටා දැමීම, ප්‍රායෝගික ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හා ඒවා නිසියාකාරව ක්‍රියාත්මක කිරීමද ඇතුළත්ය.

නිදහසින් පසු අවුරුදු 72 කාලය තුළ අපේ ආර්ථික ක්‍රියාකාරීත්වය, අපේ හැකියාවන්ට හා අපේක්ෂාවලට ඉතා පහළිනි පවතින්නේ. මූලික හිතකර කොන්දේසි ගැන කතා කළහොත් වාර්ෂික සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධනය වන 4% (1950-2020) පසුගිය වසර 70 තුළම බලාපොරොත්තු කඩවුණ තත්ත්වයකය පැවතියේ. අපට වඩා ආර්ථික වර්ධනය අතින් සහ ඒක පුද්ගල ආදායම අතින් පිටුපසින් පැවති රටවල් වන නැගෙනහිර හා දකුණු ආසියාවේ රටවල් බොහෝ දුරට අප පසුකර ගෙන ගොස් ඇත. පසුගිය වසරේ අප ඉහළ මැද ආදායම් ලබන රටක තත්ත්වයේ සිට පහළ මැදි ආදායම් ලබන රටක තත්ත්වයකට ඇද වැටී ඇත.

රටේ ආර්ථික ඉතිහාසය, න්‍යායාත්මක හේතු කරණකොට ගෙන ඇතිවූ අයෝග්‍ය මෙන්ම නිසරු ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිවලින් පිරී ගොස් ඇත. සිංගප්පූරුව, වියට්නාමය, මැලේසියාව සහ දකුණු ආසියා හා නැගෙනහිර ආසියානු රටවල් මෙන්ම කොමියුනිස්ට් චීනයේද ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හා අපේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති අතර ඇති ප්‍රධාන වෙනස මෙයයි. කනගාටුවට කාරණය නම් ප්‍රායෝගික ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති, අත්‍යවශ්‍ය ආර්ථික, පරිපාලන හා අධ්‍යාපනික මෙන්ම අනෙකුත් ප්‍රතිසංස්කරණ ඇතිකිරීම නවතාලන න්‍යායාත්මක මතවාද බාධාවන් තවමත් මේ රටේ ශක්තිමත්ව පැවතීමයි.

කෙසේ වෙතත් රටේ සමාජ ප්‍රගතිය සිත්ගන්නාසුලුය. ඉහළ ජීවිතාපේක්ෂාව, පහළ මට්ටමේ පවතින මාතෘ හා ළදරු මරණ අනුපාත, ඉහළ සාක්ෂරතාව, පාසල්වලට ඇතුළුවීම ආදිය සැලකිය යුතු ජයග්‍රහණයකි. ආර්ථිකය නිසිසේ ක්‍රියාත්මක වූවා නම් මේවායේද ගුණාත්මකභාවය තවත් යහපත් වීමට ඉඩ තිබිණ.

රටේ ආර්ථික සංවර්ධනයට බාධා පැමිණවූයේ විවිධ පූර්ව අවශ්‍යතාවන් විරහිත තත්ත්වය එයට බාධාකාරී වූ නිසාය. ආර්ථික නොවන පූර්ව කොන්දේසි, රටේ ආර්ථික හැකියාවන් සහ ක්‍රියාකාරීත්වය පහළ දැමීමට හේතුවී ඇත. ඒ අනුව තිරසාර ආර්ථික හා මානව වර්ධනය ළඟාකර ගැනීමට අවශ්‍ය පූර්ව කොන්දේසි පහක් නම් කළ හැකිය.

දිගුකාලීන දියුණුවක් කරා යාමට අවශ්‍ය ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක්, නීතියේ ආධිපත්‍යය සුරැකීම සහතික කිරීම, ජනවර්ග හා ආගම් අතර සමාජමය සහජීවනය, දූෂණය මුලිනුපුටා දැමීම, ඉතා හොඳ ප්‍රායෝගික ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන් හා ඒවා නොකඩවා පවත්වා ගැනීමට ලබාදෙන සහතිකය හා ඒවායේ කාර්යක්ෂම ක්‍රියාකාරීත්වය, එම පූර්ව කොන්දේසිය. මෙම ආර්ථිකමය නොවන සාධක සහ බලාත්මක ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන්, ආර්ථික හා සමාජ සංවර්ධනය තීරණය කෙරෙන කැපී පෙනෙන සාධක වන්නේය. ඒ හැර ජනතා වටිනාකම්, ශ්‍රම ආචාර ධර්ම, අධ්‍යාපන සහ දේශපාලන සංස්කෘතිය හා පරිසරය ආදියද ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා දායක වන අනෙකුත් සාධක අතර වේ.

වරින් වර ඇතිවූ වාර්ගික හා ආගමික ප්‍රචණ්ඩකාරීත්වය ආර්ථික සංවර්ධනයට බාධා පැමිණවූ සිදුවීම්ය. මේවා සිදුවූ සෑම වතාවකම විදේශ ආයෝජන නොලැබී යාම, බුද්ධි ගලනය, ආරක්ෂිත වියදම් ඉහළයාම, රාජ්‍ය මූල්‍ය හිඟය, රාජ්‍ය ණය ඉහළ යාම සහ ආර්ථිකය අස්ථාවර වීම ආදිය මගින් රටේ ආර්ථික ධාරිතාව දුර්වල තත්ත්වයට ඇද වැටිණ. විදේශ ආයෝජන ලැබීමට පටන්ගනිමින් ආර්ථිකය ඉහළ නැගීමට පටන් ගත් මොහොතේම 1983 වාර්ගික ප්‍රචණ්ඩත්වය ඇතිවිය. ඒ ඇතිවූ පසුබෑම 2009 සිවිල් යුද්ධය අවසන් වනතුරුම පැවතිණ. අනාගතයේදී වාර්ගික සහ ආගමික යහපැවැත්ම ආර්ථික සංවර්ධනය සහතික කිරීමේ තීරණාත්මක සාධකයක්ව පවතිනු ඇත.

ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට ලැබුණු විශාල මහජන වරම නැවත වතාවක් ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා ඉටුවන පූර්ව අවශ්‍යතාවකි. ආර්ථිකය පීලි පැන්නවීමට හේතුවන ජනප්‍රිය ප්‍රතිපත්තීන්ගෙන් ඉවත්ව ආර්ථිකය නිසියාකාරව නැංවිය හැකි ශක්තිමත් පදනමක් අවුරුදු පහක් පුරාම ගෙනයාමට ආණ්ඩුවට එයින් ස්ථාවරත්වය ලැබී ඇත. නීතියේ ආධිපත්‍යය සහතික කිරීමද ආර්ථික සංවර්ධනයේ ලා තවත් වැදගත් පූර්ව කොන්දේසියකි. නීතියේ ආධිපත්‍ය යනු නීතියේ බලාධිකාරිය ක්‍රමානුකූලව, විධිමත්ව ජනතාවට ලැබීම සහතික කිරීම පමණක් නොව, යුක්තියේ සමානත්වයද ලබාදීමය. මෙම තත්ත්වය ඇති නොවුණහොත් දේශීය හා විදේශීය ආයෝජනයන්ට සුදුසු පරිසරයක් උදාවී ආර්ථිකය ඉහළට නැංවීම සිදු නොවනු ඇත.

දූෂණ ඉවත් කළ යුතු අතර දූෂණවලින් තොර වීම දිගටම පවත්වාගත යුතුය. ආර්ථික හා සමාජ ප්‍රමුඛතාවන් දූෂණය විසින් විකෘති කරනු ඇත. රාජ්‍ය සම්පත් විනාශ කොට ආර්ථික වර්ධනය හීන කරනු ඇත. අල්ලස හා දූෂණය විසින් දේශපාලන දේහය සහ පරිපාලනය අඩපණ කරන ආකාරය මනාව හඳුනාගෙන ඇත. අලුත් ආණ්ඩුවේ ජයග්‍රහණය බොහෝ දුරට රඳා පවත්නේ සාපේක්ෂ වශයෙන් රටේ දූෂණ වංචා පහළ මට්ටමක තබාගන්නා තරමටය.

පවත්නා ආර්ථිකයේ යථා ස්වරූපය ආණ්ඩුව විසින් හඳුනාගත යුතු අතර, තාර්කික හා ප්‍රායෝගික ප්‍රතිපත්තීන් අලුතින් සකස්කර ගත යුතුය. ප්‍රායෝගික ප්‍රතිපත්තීන් සහ බලාත්මක කළ හැකි ඒවාය. අතීතයේදී මෙන්ම ඵලදායී නොමැති හුදු න්‍යායාත්මක මතවාදී ප්‍රතිපත්තීන් මිල අධික බව පැහැදිලිය. රටම තීරණාත්මක වන ප්‍රතිපත්තීන් ඒවායේ න්‍යායාත්මක බව නොසලකා ක්‍රියාවට නැගිය යුතුය. ප්‍රායෝගික ප්‍රතිපත්ති මිස න්‍යායාත්මක ප්‍රතිපත්ති විසින් රජය මෙහෙයවීමට ඉඩ දිය යුතු නොවේ.

පාර්ලිමේන්තුවේ රජයේ බහුතරය තිබුණද, මෙම යෝජනා ක්‍රියාත්මක කිරීම අපහසු විය හැකිය. පවත්නා දේශපාලන සංස්කෘතිය, සමාජ පරිසරය, දේශපාලනඥයන්ගේ විවිධ උන්නතිකාමී අදහස්, හා ආගමික උනන්දුව වැනි දේ අවශ්‍ය දේශපාලන ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණවලට එදිරිව යා හැකිය. ආර්ථික විභවයන් ළඟා කර නොගෙන තවමත් මේ රට අසංවර්ධිත රටක් වශයෙන් පවතින්නේ මේ නිසාය. ඒ අතීතයෙන් මිදිය යුතුය. තීරණාත්මක ඵලදායී ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාවේ යෙදවීමට ඵලදායී පරිපාලනයක් අවශ්‍යය. රාජ්‍ය සේවය කාර්යක්ෂම කිරීම ප්‍රමුඛ අවශ්‍යතාවකි. වසර ගණනාවකට පෙර ඉදිරිපත් කළ පරිපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ කොමිසමේ විස්තර වාර්තාව හැරුණු විට කිසිම හරවත් ප්‍රතිසංස්කරණයක් මෙතෙක් ක්‍රියාත්මක කොට නැත.

අවසාන වශයෙන් ග්‍රීක කථිකයකු වූ ඩිමොස්තිනිස් ඇතැන්ස් නුවර ජනතාව අමතා කී ප්‍රකාශයක් අප මෙහිදී සිහිපත් කරගනු වටී. ‘අප සාකච්ඡා කළ යුතු අවස්ථාවේ තීරණ ගන්නා ජනතාවක් නොවෙමු – තීරණ ගන්නා අවස්ථාවේ සාකච්ඡා කරමින් සිටින ජනතාවක්ද නොවෙමු.’■

(අගෝස්තු 30 සන්ඬේ ටයිම්ස් පුවත්පතේ කොලම)

පවුලක්, රටක් සහ ජාතිකත්වයක් (අනුපිළිවෙළින්)

 

මීට කලින් සති දෙකේ “ජේ. ආර්.ගේ ව්‍යවස්ථාවේ නොතිබුණු, 19 වැනි සංශෝධනයේ තිබෙන අවුල” මැයෙන් ලිවීමට පටන්ගත්තේ, ජේ. ආර්.ගේ ව්‍යවස්ථාව සහ 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පිළිබඳ තුලනාත්මක කරුණු දැක්වීමක් කිරීමේ අධ්‍යාශයෙනි. එය තව සති කිහිපයක් ඉදිරියට යාම අරමුණු කර පැවතුණි. එහෙත්, යම් අවස්ථාවක රටක සිදුවීම් පෙළගැසීම අසාමාන්‍ය වේගයකින් සිදුවන විට, ලේඛකයෙක් අතරමං වෙයි. කෙනෙකුට දේවල් විස්තර කිරීමට යන කාලයට වඩා වේගයෙන් දේවල් සිද්ධ වෙන්නට පටන්ගනී. කුරුණෑගල නටබුන් විනාශය, ඊට අදාළ චුදිතයා අත්අඩංගුවට ගැනීම අධිකරණය විසින් වැළැක්වීම, සිංහරාජය මැදින් පාරක් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ එය නතර කිරීමට පරිසරවාදීන්ට නොහැකි වීම, එල්ලුම්ගසට නියම වූ මිනීමරුවෙකු රටේ නීති තනන උත්තරීතර ආයතනයේ අසුන් ගැනීමට සුදුස්සෙකු බවට අධිකරණය විසින්ම තීන්දු කිරීම ආදි සිදුවීම් එක පිට එක ආවේය. ඒවාට අමතරව, සිනා රසය මුසු මුත් ජාතික කතිකාවක මාතෘකා කරගත යුතු සිදුවීම්වලින්ද අඩුවක් නොවුණි. රටේ ගව ඝාතනය තහනම් කොට හරක් මස් ආනයනය කිරීමට රජය තීරණය කිරීම සහ පෞද්ගලික වෛද්‍ය අධ්‍යාපනයට ගැරහූ, රජයේ අධ්‍යාපනයෙන් පමණක් පෞරුෂයක් ඇති වෛද්‍යවරුන් බිහි කෙරෙතැයි කී වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ මහ fදාස්තර, කොන්දෙන් පමණක් නොව, දණහිසෙන්ද නැමී ජනාධිපතිවරයාට වැඳ නමස්කාර කිරීමෙන් තමන්ගේ ‘පෞරුෂය’ ප්‍රදර්ශනය කළ අවස්ථාව දැකගැනීමේ භාග්‍යය රටට උදාවීම, ඒවායින් සමහරකි. එවැනි යුග ඕනෑම රටක ඉතිහාසය තුළ සටහන්ව ඇත්තේ ‘අනේ කාලේ වනේ වාසේ’ කාල පරිච්ඡේද වශයෙනි. ලංකාව අද ගමන් ගනිමින් සිටින්නේ එවැනි වකවානුවකයි. ඒ නිසා, තමන් ලියන දේවල් ‘ෆාස්ට් ෆෝවඞ්’ කිරීමට කෙනෙකුට සිදු වෙයි. දැන්, ජේ. ආර්. සහ 19 වැනි සංශෝධනය ගැන නොව, 19 සහ 20 වැනි සංශෝධනය ගැන වහා කතා කිරීමට බල කෙරී ඇත. ඒ තරම් ඉක්මණින්, 20 වැනි සංශෝධනය කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කොට සම්මත කරගෙන, මේ වන විට ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයටත් පත්කොට අවසන් ය. ගිය සති දෙකේ මේ කොලමේ මාතෘකාව මෙවර වෙනස් කිරීමට සිදු වුණේ ඒ හේතුවෙනි.

හර්මන් ගෝරිං යනු ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර්ගේ නියෝජ්‍ය නායකයා ය. දෙවැනි ලෝක යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසු 1946 දී පැවැත්වූ නියුරෙම්බර්ග් නඩු විභාගයේදී මරණීය දණ්ඩනයට නියම වූ ඔහුගෙන් එක් විනිසුරුවරයෙක් ප්‍රශ්නයක් ඇසුවේය. ඒ මෙසේ ය: “මේ තරම් මහා විනාශයක් සිදුවන අතරේ ඒක ඉවසගෙන ඉන්න ජර්මනියේ ජනතාව පුහුණු කෙරෙව්වේ කොහොමද?”

හර්මන් ගෝරිං දුන් පිළිතුර මෙයයි: “ඒක හරි ලේසියි. ඒක, නට්සිවාදය ඇතුළේ තියෙන ප්‍රශ්නයක් නෙවෙයි. ඒක තියෙන්නේ මිනිස් ස්වභාවය ඇතුළේ. එහෙම දෙයක්, (ඒ කියන්නේ ජනතාව අහක බලාගෙන සිටීමක්), නට්සි පාලනයක් ඇතුළේ, සමාජවාදී හෝ කොමියුනිස්ට් පාලනයක් ඇතුළේ, රජ ක්‍රමයක් ඇතුළේ හෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ඇතුළේ වුණත් සිද්ධ වෙන්න පුළුවන්. ජනතාවක් වහලුන් බවට පත්කරන්න, ආණ්ඩුවකට අවශ්‍ය කරන්නේ එක දෙයයි. ඒ තමයි, බය. ආණ්ඩුවකට පුළුවන් නම් ජනතාව බය ගන්වන දෙයක් හොයාගන්න, ඒ මිනිසුන් ලවා ඕනෑම දෙයක් ඒ මාර්ගයෙන් කරවාගන්න ආණ්ඩුවකට පුළුවන්.” (එල්ලා මැරීමට නියමිත දාට කලින් දවසේ හර්මන් ගෝරිං සයනයිඞ් පාවිච්චි කොට සියදිවි නසාගත්තේය).   

යහපාලනය තුළ ජනතාව බිය වැද්දුවේ පාලකයන් නොව, පාලකයන් වීමට නියමිතව සිටි පිරිස් ය. විල්පත්තුව ගැන මිනිස්සු බිය වූහ. එම්. සී. සී. ගිවිසුම ගැන මිනිස්සු බිය වූහ. fදාස්තර සාෆිලා ගැන මිනිස්සු බිය වූහ. ඒ සියල්ලේ ඒකරාශියෙන් පාස්කු ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය මුස්ලිම් ත්‍රස්තවාදීන් කිහිප දෙනෙකුගේ කර්තෘත්වයෙන් සිදු වූ විට, මිනිස්සු හොඳටම බිය වූහ. ඒ සමස්ත මහා භීතිය, ගෝඨාභය රාජපක්ෂව බලයට ගෙනාවේය. 19 වැනි සංශෝධනය අහෝසි කොට 20 වැනි සංශෝධනයක් ගෙන ඒමට දැන් ආණ්ඩුව සැරසෙන්නේ, අර කී භීතිය වපුරා නෙළාගත් තුනෙන් දෙකේ බලයේ ආනුභාවයෙනි. (තුනෙන් දෙක එසේ ලබා දීමට රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ සජිත් ප්‍රේමදාස සපයා දුන් මහාර්ඝ තල්ලුව මෙහිදී සාකච්ඡාවට නොගැනේ).

වචන කිහිපයකින් ලංකාවේ අනාගතය කැටි කළොත්, එය, රට සහ රටේ සියල්ල වෙනුවට පවුල ආදේශ වන යුගයක් වශයෙන් දැන් තියාම ලියා තැබිය හැකිය.  

19 වැනි සංශෝධනය යහපාලන රජය විසින් ගෙනෙන ලද්දේ රාජපක්ෂ පවුල ඉලක්ක කරගෙන බව පොහොට්ටු පාක්ෂිකයන් පුනපුනා කීම තුළම ඒ අවදානම තිබේ. ඒ තරමට පවුල ‘දේශපාලනික පළිගැනීමකට’ (19 තුළින්) ලක්ව ඇත්නම්, ඊට විසඳුම් සෙවීමේදී ඒ පවුල ගලවාගැනීම එකී විසඳුමේ අරටුව බවට අනිවාර්යයෙන්ම පත්වන්නේය. එවැන් ගමනක් සමාප්තියකට පත්වනු ඇත්තේ, රටට, ජනතාවට සහ ජාතිකත්වයට ඉහළින්, පවුල මස්තකප්‍රාප්ත කැරැවීමෙනි. 19 වැනි සංශෝධනයෙන් රාජපක්ෂ පවුල ඉලක්ක කෙරුණු බව කියන්නේ ප්‍රධාන කාරණා කිහිපයක් මුල් කරගනිමිනි. ඒවා නම්: (1) මහින්ද රාජපක්ෂ තුන්වැනි වරට ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වීම වළක්වන පරිදි, ජනාධිපති ධුරය දැරීම දෙවරකට සීමා කිරීම, (2) නාමල් රාජපක්ෂ රාජ්‍යත්වයට පත්වීම වළක්වන පරිදි, ජනාධිපතිවරයෙකු වීමට අවශ්‍ය අවම වයස 35ට සීමා කිරීම, (3) බැසිල් රාජපක්ෂ පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණීම වළක්වන පරිදි, ද්විත්ව පුරවැසිභාවය රාජ්‍යත්වයට නුසුදුසුකමක් කිරීම ඒවා වෙයි.

වයස් සීමාව 35ට සීමා කිරීම, නාමල් රාජපක්ෂගේ ගමන පමා කිරීම අරමුණු කරගෙන ඇති කළ එකකැයි (සත්‍යය එය නොවූවත්) අවශ්‍ය නම් කෙනෙකුට කිව හැකිය. මන්ද යත්, කෙනෙකු රාජ්‍ය පාලකයෙකු වීමට සුදුස්සෙකු හෝ නුසුදුස්සෙකු කිරීම සඳහා, අවුරුදු 30, 35 හෝ 40 ආදි වයස් සීමාවන් යොදාගැනීම තුළ ඇති, දේශපාලනික හෝ භෞතික අර්ථයක්, ඇඟිල්ලෙන් ඇන නිශ්චිතව කෙනෙකුට පෙන්නුම් කළ නොහැකි බැවිනි. උදාහරණයක් වශයෙන්, වයස 35 ඒ සඳහා හොඳ නම්, වයස 30 නරක් වන්නේ ඇයි කියා කෙනෙකුට ඇසිය හැකිය. එහෙත්, ජනාධිපති ධුරය දැරීම දෙවරකට පමණක් සීමා කිරීම හෝ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පාර්ලිමේන්තුවට හෝ ජනාධිපති තනතුරට නුසුදුසුකමක් කිරීම, දේශපාලනිකව සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකව, නිශ්චිත අරුත් ඇති, බරපතළ කාරණාවන් ය.

ගෙන ඒමට නියමිත 20 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ගැන දැන් අවධානය යොමු කරන්න. තමන්ගේ පවුල ඉලක්ක කොට යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් ඉහත කී කාරණා තුන 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට ඇතුළත් කළා යැයි චෝදනා කරන වර්තමාන පාලකයන්, තමන් දැන් ගෙන ඒමට යන 20 වැනි සංශෝධනය හරහා එයින් ‘නිවැරදි’ කිරීමට යන්නේ දෙකක් පමණි. එනම්, අවම වයස සහ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සීමාවන් දෙක පමණි. එහෙත් දෙවරකට වඩා ජනාධිපති ධුරය හෙබවීම වැළැක්වීම ඉවත් කිරීමක් ගැන 20 වැනි සංශෝධනයේ සඳහන් නොවේ. ඒ ඇයි? මුලින්ම, 19 වැනි සංශෝධනය තුළ අඩංගු, පුද්ගලයෙකුට ජනාධිපති ධුරය දැරීමේ අයිතිය දෙවරකට පමණක් සීමා කිරීම මහින්ද රාජපක්ෂ සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් බලපාන්නේ නැති බැවිනි. හේතුව, එක පැත්තකින් ඔහුගේ වයසයි. අනිත් පැත්තෙන්, ඔහුගේ සහෝදරයාගේ අතට දැන් බැටන් පොල්ල මාරු කර හමාරව තිබීමයි. ඒ නිසා, කෙනෙකුට දෙවරකට වැඩි වාර ගණනක් ජනාධිපති ධුරය හෙබවීමට ඇති නොහැකියාව, 20 වැනි සංශෝධනය තුළ එසේම තිබෙන්නට ඉඩ හැර තිබේ. එහෙත් එවැනි ඉවසීමක්, අනිත් කාරණා දෙක වෙනුවෙන් දැරීමට රාජපක්ෂලා සූදානම් නැත. වයස 35 සීමාව නාමල් රාජපක්ෂට තව කාලයක් ඉදිරියටත් බලපායි. ඒ නිසා, 20 වැනි සංශෝධනය තුළින් වහාම එය වයස 30 දක්වා අඩු කිරීමට පියවර ගෙන තිබේ. ඊළඟට, ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සීමාව තවමත් බැසිල් රාජපක්ෂට බලපායි. එසේ හෙයින් එයත් අහෝසි කිරීමට යෝජනා කොට තිබේ.

දැන් ටිකක් හිතා බලන්න: සත්‍යයට වඩාත් ළං වන්නේ, රාජපක්ෂලාට එරෙහිව 19 වැනි සංශෝධනය සම්පාදනය විණැයි කීමද, නැත්නම්, රාජපක්ෂලා සඳහාම 20 වැනි සංශෝධනය සම්පාදනය වීමට යාමද?

20 වැනි සංශෝධනයෙන් අගමැතිවරයාගේ බලතල කප්පාදු වෙයි. අගමැතිවරයා වන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂයි. තමාගේ බලය කප්පාදු වෙන සංශෝධනයකට ඔහු කැමති වන්නේ ඇයිද යන ප්‍රශ්නය කෙනෙකු මතු කළ හැකිය. එය, අප කලින් කී වාර දෙකේ සීමාව 20 වැනි සංශෝධනය තුළ තවදුරටත් පවත්වාගැනීමට තීන්දු කළ හේතුවට සමාන ය. මෙවර ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ලැබෙන්නේ, අනාගතයේ නාමල් රාජපක්ෂගේ භුක්තියට යටත්ව බව අමතක නොකරන්න. කිසිවෙකුට හෝ කිසි ආයතනයකට යටත් නැති ධුරයක්, තමාගේ පුතාට හෝ සහෝදරයෙකුට සහතික කරලීම පියෙකුගේ/වැඩිමල් සහෝදරයෙකුගේ (මහින්ද රාජපක්ෂගේ) අභිලාෂය වීම පුදුමයක් නොවේ. 20 වැනි සංශෝධනයෙන් වෙනස් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බලතුලනය, වර්තමානයේ ගෝඨාභයටත්, අනාගතයේ නාමල්ට හෝ බැසිල්ටත් එක සේ අර්ථදායක වන්නේය. ඒ තිදෙනා වෙනුවෙන් තමන්ගේ වර්තමානයෙන්, බරපතළ වියදමක් නොවන කැප කිරීමක් කිරීම (අගමැති බලතල අඩු කරගැනීම) මහින්ද රාජපක්ෂට ප්‍රශ්නයක් නොවේ. එය, පවුලේ අනාගතය වෙනුවෙන් අද කරන ආයෝජනයකි. එය, පිතෲමූලික කුලදෙටුවෙකුගේ සාමාන්‍ය ස්වභාවයකි.

කෙසේ වෙතත්, ද්විත්ව පුරවැසියෙකුට ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වීමට හෝ ජනාධිපති වීමට ඇති බාධාව ඉවත් කිරීම මේ ලියුම්කරුගේ මහත් අමන්දානන්දයට නිමිති වෙයි. හේතුව, ගෝත්‍රික/වැඩවසම් සමාජයක ජාතිකවාදය කෙතරම් පහසුවෙන් පුස්සක්/විකාරයක් විය හැකිද යන්න, ඕනෑම කෙනෙකුට බලාගත හැකි වන පරිදි, එයින් පෙන්නුම් කෙරෙන බැවිනි. ද්විත්ව පුරවැසියෙකු වශයෙන් මේ රටේ ජනාධිපති වීමට කෙනෙකු සිතන්නේ නම්, එම තැනැත්තා තමා උපන් රටට සේම තමාව හදාවඩාගත් පිටදේසක්කාර රටටත් එක සේ ඇලුම් කරන්නෙකු විය යුතුය. එහෙත් ජාතිකවාදය, නෛසර්ගිකවම ඒක-ජාතික වන්නේය. එහි අදහස වන්නේ, එක විට කෙනෙකුට ප්‍රංශ ජාතිකවාදයක් සහ ජර්මානු ජාතිකවාදයක් එක සේ දරාගත නොහැකි බවයි. නැතහොත්, එක විට ලාංකීය සහ ඇමරිකානු ජාතිකවාදයක් එක සේ දරාගත නොහැකි බවයි. ගෝත්‍රික/වැඩවසම් සමාජයක් තුළ ජාතිකවාදය ඊටත් වඩා පටු වන්නේය. එහිදී ඒ ජාතිකවාදය, ඒක-වාර්ගික සහ/හෝ ඒක-ආගමික වන්නේය. එනම්, සිංහල සහ/හෝ බෞද්ධ වන්නේය. ලංකාවේ ජාතිකවාදියා එවැන්නෙකි. එසේ වන කල, බැසිල් රාජපක්ෂ නමැති ඇමරිකානු/ලාංකිකයාට අදාළව, 20 වැනි සංශෝධනය හරහා පැමිණෙන සිංහල-බෞද්ධ ජාතිකවාදය මට පෙනෙන්නේ මෙලෙසයි:

සන්ධිත මිනිසුන් හෝ එකට යා වූ මිනිසුන් හෝ බද්ධ වූ මිනිසුන් වශයෙන් හැඳින්වෙන නිවුන්නු, බොහෝවිට හැබැහින් දැක නැතත්, පින්තූරවලින් බොහෝ දෙනා දැක ඇතැයි සිතමි. ජාත්‍යන්තර වශයෙන් මුලින්ම ප්‍රසිද්ධියට පත්, එවැනි බද්ධ පුද්ගලයන් වශයෙන් උපත ලද දෙන්නා සියමයෙන් (තායිලන්තයෙන්) වාර්තා වූ නිසා, එවැනි අයවළුන් හැඳින්වෙන්නේ ‘සියම් බද්ධ නිවුන්’ පුද්ගලයන් වශයෙනි. මොවුහු ශරීරයේ විවිධ තැන්වලින් එකිනෙකා හා බද්ධ වී උපදිති. අපගේ සාකච්ඡාවට අදාළ කාරණය පමණක් ගත්තොත්, එක් අයෙකුට නිදාගැනීමට අවශ්‍ය වූ විට අනිත් කෙනාත් ඇඳට යා යුතුය. එක් අයෙකුට වැසිකිළි යාමට අවශ්‍ය වූ විට අනිත් කෙනාත් වැසිකිළියට යා යුතුය. එක් අයෙකුට වත්තේ පැළවලට වතුර දාන්නට අවශ්‍ය වන විට අනික් කෙනාට පොතක් කියැවීමේ හැකියාවක් නැත.

ලංකාව නමැති ජාතික රාජ්‍යයේ ජාතික නායකත්වයට ඇමරිකානු/ලාංකික බැසිල් රාජපක්ෂ කෙනෙකු හෝ වෙනත් ඕනෑම ද්විත්ව පුරවැසියෙකු නෛතික වශයෙන් පිළිගනු ලැබීම, ජාතිකවාදය තුළ ස්වභාවයෙන් පැවතිය යුතු, ‘ඒකීය’ පාරිශුද්ධභාවය, මතවාදීමය වශයෙනුත් ප්‍රායෝගික වශයෙනුත්, ‘සියම් බද්ධ නිවුන්’ තත්වයට පත්කරවයි. විල්පත්තුව සිංහරාජයෙන් අවසන් වූ පසු, එල්ලුම්ගසට නියම වූ මිනීමරුවෙකු පාර්ලිමේන්තු යාමටත් සුදුස්සෙකු වූ පසු, තවත් ‘පිරිසුදු’ දෘෂ්ටිවාදයක් 20 වැනි සංශෝධනය තුළින් එසේ කෝචොක් වීම නරකම නැත.■

පවුලක්, රටක් සහ ජාතිකත්වයක් (අනුපිළිවෙළින්)

 

මීට කලින් සති දෙකේ “ජේ. ආර්.ගේ ව්‍යවස්ථාවේ නොතිබුණු, 19 වැනි සංශෝධනයේ තිබෙන අවුල” මැයෙන් ලිවීමට පටන්ගත්තේ, ජේ. ආර්.ගේ ව්‍යවස්ථාව සහ 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පිළිබඳ තුලනාත්මක කරුණු දැක්වීමක් කිරීමේ අධ්‍යාශයෙනි. එය තව සති කිහිපයක් ඉදිරියට යාම අරමුණු කර පැවතුණි. එහෙත්, යම් අවස්ථාවක රටක සිදුවීම් පෙළගැසීම අසාමාන්‍ය වේගයකින් සිදුවන විට, ලේඛකයෙක් අතරමං වෙයි. කෙනෙකුට දේවල් විස්තර කිරීමට යන කාලයට වඩා වේගයෙන් දේවල් සිද්ධ වෙන්නට පටන්ගනී. කුරුණෑගල නටබුන් විනාශය, ඊට අදාළ චුදිතයා අත්අඩංගුවට ගැනීම අධිකරණය විසින් වැළැක්වීම, සිංහරාජය මැදින් පාරක් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ එය නතර කිරීමට පරිසරවාදීන්ට නොහැකි වීම, එල්ලුම්ගසට නියම වූ මිනීමරුවෙකු රටේ නීති තනන උත්තරීතර ආයතනයේ අසුන් ගැනීමට සුදුස්සෙකු බවට අධිකරණය විසින්ම තීන්දු කිරීම ආදි සිදුවීම් එක පිට එක ආවේය. ඒවාට අමතරව, සිනා රසය මුසු මුත් ජාතික කතිකාවක මාතෘකා කරගත යුතු සිදුවීම්වලින්ද අඩුවක් නොවුණි. රටේ ගව ඝාතනය තහනම් කොට හරක් මස් ආනයනය කිරීමට රජය තීරණය කිරීම සහ පෞද්ගලික වෛද්‍ය අධ්‍යාපනයට ගැරහූ, රජයේ අධ්‍යාපනයෙන් පමණක් පෞරුෂයක් ඇති වෛද්‍යවරුන් බිහි කෙරෙතැයි කී වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ මහ fදාස්තර, කොන්දෙන් පමණක් නොව, දණහිසෙන්ද නැමී ජනාධිපතිවරයාට වැඳ නමස්කාර කිරීමෙන් තමන්ගේ ‘පෞරුෂය’ ප්‍රදර්ශනය කළ අවස්ථාව දැකගැනීමේ භාග්‍යය රටට උදාවීම, ඒවායින් සමහරකි. එවැනි යුග ඕනෑම රටක ඉතිහාසය තුළ සටහන්ව ඇත්තේ ‘අනේ කාලේ වනේ වාසේ’ කාල පරිච්ඡේද වශයෙනි. ලංකාව අද ගමන් ගනිමින් සිටින්නේ එවැනි වකවානුවකයි. ඒ නිසා, තමන් ලියන දේවල් ‘ෆාස්ට් ෆෝවඞ්’ කිරීමට කෙනෙකුට සිදු වෙයි. දැන්, ජේ. ආර්. සහ 19 වැනි සංශෝධනය ගැන නොව, 19 සහ 20 වැනි සංශෝධනය ගැන වහා කතා කිරීමට බල කෙරී ඇත. ඒ තරම් ඉක්මණින්, 20 වැනි සංශෝධනය කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කොට සම්මත කරගෙන, මේ වන විට ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයටත් පත්කොට අවසන් ය. ගිය සති දෙකේ මේ කොලමේ මාතෘකාව මෙවර වෙනස් කිරීමට සිදු වුණේ ඒ හේතුවෙනි.

හර්මන් ගෝරිං යනු ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර්ගේ නියෝජ්‍ය නායකයා ය. දෙවැනි ලෝක යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසු 1946 දී පැවැත්වූ නියුරෙම්බර්ග් නඩු විභාගයේදී මරණීය දණ්ඩනයට නියම වූ ඔහුගෙන් එක් විනිසුරුවරයෙක් ප්‍රශ්නයක් ඇසුවේය. ඒ මෙසේ ය: “මේ තරම් මහා විනාශයක් සිදුවන අතරේ ඒක ඉවසගෙන ඉන්න ජර්මනියේ ජනතාව පුහුණු කෙරෙව්වේ කොහොමද?”

හර්මන් ගෝරිං දුන් පිළිතුර මෙයයි: “ඒක හරි ලේසියි. ඒක, නට්සිවාදය ඇතුළේ තියෙන ප්‍රශ්නයක් නෙවෙයි. ඒක තියෙන්නේ මිනිස් ස්වභාවය ඇතුළේ. එහෙම දෙයක්, (ඒ කියන්නේ ජනතාව අහක බලාගෙන සිටීමක්), නට්සි පාලනයක් ඇතුළේ, සමාජවාදී හෝ කොමියුනිස්ට් පාලනයක් ඇතුළේ, රජ ක්‍රමයක් ඇතුළේ හෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ඇතුළේ වුණත් සිද්ධ වෙන්න පුළුවන්. ජනතාවක් වහලුන් බවට පත්කරන්න, ආණ්ඩුවකට අවශ්‍ය කරන්නේ එක දෙයයි. ඒ තමයි, බය. ආණ්ඩුවකට පුළුවන් නම් ජනතාව බය ගන්වන දෙයක් හොයාගන්න, ඒ මිනිසුන් ලවා ඕනෑම දෙයක් ඒ මාර්ගයෙන් කරවාගන්න ආණ්ඩුවකට පුළුවන්.” (එල්ලා මැරීමට නියමිත දාට කලින් දවසේ හර්මන් ගෝරිං සයනයිඞ් පාවිච්චි කොට සියදිවි නසාගත්තේය).   

යහපාලනය තුළ ජනතාව බිය වැද්දුවේ පාලකයන් නොව, පාලකයන් වීමට නියමිතව සිටි පිරිස් ය. විල්පත්තුව ගැන මිනිස්සු බිය වූහ. එම්. සී. සී. ගිවිසුම ගැන මිනිස්සු බිය වූහ. fදාස්තර සාෆිලා ගැන මිනිස්සු බිය වූහ. ඒ සියල්ලේ ඒකරාශියෙන් පාස්කු ත්‍රස්ත ප්‍රහාරය මුස්ලිම් ත්‍රස්තවාදීන් කිහිප දෙනෙකුගේ කර්තෘත්වයෙන් සිදු වූ විට, මිනිස්සු හොඳටම බිය වූහ. ඒ සමස්ත මහා භීතිය, ගෝඨාභය රාජපක්ෂව බලයට ගෙනාවේය. 19 වැනි සංශෝධනය අහෝසි කොට 20 වැනි සංශෝධනයක් ගෙන ඒමට දැන් ආණ්ඩුව සැරසෙන්නේ, අර කී භීතිය වපුරා නෙළාගත් තුනෙන් දෙකේ බලයේ ආනුභාවයෙනි. (තුනෙන් දෙක එසේ ලබා දීමට රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ සජිත් ප්‍රේමදාස සපයා දුන් මහාර්ඝ තල්ලුව මෙහිදී සාකච්ඡාවට නොගැනේ).

වචන කිහිපයකින් ලංකාවේ අනාගතය කැටි කළොත්, එය, රට සහ රටේ සියල්ල වෙනුවට පවුල ආදේශ වන යුගයක් වශයෙන් දැන් තියාම ලියා තැබිය හැකිය.  

19 වැනි සංශෝධනය යහපාලන රජය විසින් ගෙනෙන ලද්දේ රාජපක්ෂ පවුල ඉලක්ක කරගෙන බව පොහොට්ටු පාක්ෂිකයන් පුනපුනා කීම තුළම ඒ අවදානම තිබේ. ඒ තරමට පවුල ‘දේශපාලනික පළිගැනීමකට’ (19 තුළින්) ලක්ව ඇත්නම්, ඊට විසඳුම් සෙවීමේදී ඒ පවුල ගලවාගැනීම එකී විසඳුමේ අරටුව බවට අනිවාර්යයෙන්ම පත්වන්නේය. එවැන් ගමනක් සමාප්තියකට පත්වනු ඇත්තේ, රටට, ජනතාවට සහ ජාතිකත්වයට ඉහළින්, පවුල මස්තකප්‍රාප්ත කැරැවීමෙනි. 19 වැනි සංශෝධනයෙන් රාජපක්ෂ පවුල ඉලක්ක කෙරුණු බව කියන්නේ ප්‍රධාන කාරණා කිහිපයක් මුල් කරගනිමිනි. ඒවා නම්: (1) මහින්ද රාජපක්ෂ තුන්වැනි වරට ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වීම වළක්වන පරිදි, ජනාධිපති ධුරය දැරීම දෙවරකට සීමා කිරීම, (2) නාමල් රාජපක්ෂ රාජ්‍යත්වයට පත්වීම වළක්වන පරිදි, ජනාධිපතිවරයෙකු වීමට අවශ්‍ය අවම වයස 35ට සීමා කිරීම, (3) බැසිල් රාජපක්ෂ පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණීම වළක්වන පරිදි, ද්විත්ව පුරවැසිභාවය රාජ්‍යත්වයට නුසුදුසුකමක් කිරීම ඒවා වෙයි.

වයස් සීමාව 35ට සීමා කිරීම, නාමල් රාජපක්ෂගේ ගමන පමා කිරීම අරමුණු කරගෙන ඇති කළ එකකැයි (සත්‍යය එය නොවූවත්) අවශ්‍ය නම් කෙනෙකුට කිව හැකිය. මන්ද යත්, කෙනෙකු රාජ්‍ය පාලකයෙකු වීමට සුදුස්සෙකු හෝ නුසුදුස්සෙකු කිරීම සඳහා, අවුරුදු 30, 35 හෝ 40 ආදි වයස් සීමාවන් යොදාගැනීම තුළ ඇති, දේශපාලනික හෝ භෞතික අර්ථයක්, ඇඟිල්ලෙන් ඇන නිශ්චිතව කෙනෙකුට පෙන්නුම් කළ නොහැකි බැවිනි. උදාහරණයක් වශයෙන්, වයස 35 ඒ සඳහා හොඳ නම්, වයස 30 නරක් වන්නේ ඇයි කියා කෙනෙකුට ඇසිය හැකිය. එහෙත්, ජනාධිපති ධුරය දැරීම දෙවරකට පමණක් සීමා කිරීම හෝ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පාර්ලිමේන්තුවට හෝ ජනාධිපති තනතුරට නුසුදුසුකමක් කිරීම, දේශපාලනිකව සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකව, නිශ්චිත අරුත් ඇති, බරපතළ කාරණාවන් ය.

ගෙන ඒමට නියමිත 20 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ගැන දැන් අවධානය යොමු කරන්න. තමන්ගේ පවුල ඉලක්ක කොට යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් ඉහත කී කාරණා තුන 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට ඇතුළත් කළා යැයි චෝදනා කරන වර්තමාන පාලකයන්, තමන් දැන් ගෙන ඒමට යන 20 වැනි සංශෝධනය හරහා එයින් ‘නිවැරදි’ කිරීමට යන්නේ දෙකක් පමණි. එනම්, අවම වයස සහ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සීමාවන් දෙක පමණි. එහෙත් දෙවරකට වඩා ජනාධිපති ධුරය හෙබවීම වැළැක්වීම ඉවත් කිරීමක් ගැන 20 වැනි සංශෝධනයේ සඳහන් නොවේ. ඒ ඇයි? මුලින්ම, 19 වැනි සංශෝධනය තුළ අඩංගු, පුද්ගලයෙකුට ජනාධිපති ධුරය දැරීමේ අයිතිය දෙවරකට පමණක් සීමා කිරීම මහින්ද රාජපක්ෂ සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් බලපාන්නේ නැති බැවිනි. හේතුව, එක පැත්තකින් ඔහුගේ වයසයි. අනිත් පැත්තෙන්, ඔහුගේ සහෝදරයාගේ අතට දැන් බැටන් පොල්ල මාරු කර හමාරව තිබීමයි. ඒ නිසා, කෙනෙකුට දෙවරකට වැඩි වාර ගණනක් ජනාධිපති ධුරය හෙබවීමට ඇති නොහැකියාව, 20 වැනි සංශෝධනය තුළ එසේම තිබෙන්නට ඉඩ හැර තිබේ. එහෙත් එවැනි ඉවසීමක්, අනිත් කාරණා දෙක වෙනුවෙන් දැරීමට රාජපක්ෂලා සූදානම් නැත. වයස 35 සීමාව නාමල් රාජපක්ෂට තව කාලයක් ඉදිරියටත් බලපායි. ඒ නිසා, 20 වැනි සංශෝධනය තුළින් වහාම එය වයස 30 දක්වා අඩු කිරීමට පියවර ගෙන තිබේ. ඊළඟට, ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සීමාව තවමත් බැසිල් රාජපක්ෂට බලපායි. එසේ හෙයින් එයත් අහෝසි කිරීමට යෝජනා කොට තිබේ.

දැන් ටිකක් හිතා බලන්න: සත්‍යයට වඩාත් ළං වන්නේ, රාජපක්ෂලාට එරෙහිව 19 වැනි සංශෝධනය සම්පාදනය විණැයි කීමද, නැත්නම්, රාජපක්ෂලා සඳහාම 20 වැනි සංශෝධනය සම්පාදනය වීමට යාමද?

20 වැනි සංශෝධනයෙන් අගමැතිවරයාගේ බලතල කප්පාදු වෙයි. අගමැතිවරයා වන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂයි. තමාගේ බලය කප්පාදු වෙන සංශෝධනයකට ඔහු කැමති වන්නේ ඇයිද යන ප්‍රශ්නය කෙනෙකු මතු කළ හැකිය. එය, අප කලින් කී වාර දෙකේ සීමාව 20 වැනි සංශෝධනය තුළ තවදුරටත් පවත්වාගැනීමට තීන්දු කළ හේතුවට සමාන ය. මෙවර ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ලැබෙන්නේ, අනාගතයේ නාමල් රාජපක්ෂගේ භුක්තියට යටත්ව බව අමතක නොකරන්න. කිසිවෙකුට හෝ කිසි ආයතනයකට යටත් නැති ධුරයක්, තමාගේ පුතාට හෝ සහෝදරයෙකුට සහතික කරලීම පියෙකුගේ/වැඩිමල් සහෝදරයෙකුගේ (මහින්ද රාජපක්ෂගේ) අභිලාෂය වීම පුදුමයක් නොවේ. 20 වැනි සංශෝධනයෙන් වෙනස් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බලතුලනය, වර්තමානයේ ගෝඨාභයටත්, අනාගතයේ නාමල්ට හෝ බැසිල්ටත් එක සේ අර්ථදායක වන්නේය. ඒ තිදෙනා වෙනුවෙන් තමන්ගේ වර්තමානයෙන්, බරපතළ වියදමක් නොවන කැප කිරීමක් කිරීම (අගමැති බලතල අඩු කරගැනීම) මහින්ද රාජපක්ෂට ප්‍රශ්නයක් නොවේ. එය, පවුලේ අනාගතය වෙනුවෙන් අද කරන ආයෝජනයකි. එය, පිතෲමූලික කුලදෙටුවෙකුගේ සාමාන්‍ය ස්වභාවයකි.

කෙසේ වෙතත්, ද්විත්ව පුරවැසියෙකුට ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වීමට හෝ ජනාධිපති වීමට ඇති බාධාව ඉවත් කිරීම මේ ලියුම්කරුගේ මහත් අමන්දානන්දයට නිමිති වෙයි. හේතුව, ගෝත්‍රික/වැඩවසම් සමාජයක ජාතිකවාදය කෙතරම් පහසුවෙන් පුස්සක්/විකාරයක් විය හැකිද යන්න, ඕනෑම කෙනෙකුට බලාගත හැකි වන පරිදි, එයින් පෙන්නුම් කෙරෙන බැවිනි. ද්විත්ව පුරවැසියෙකු වශයෙන් මේ රටේ ජනාධිපති වීමට කෙනෙකු සිතන්නේ නම්, එම තැනැත්තා තමා උපන් රටට සේම තමාව හදාවඩාගත් පිටදේසක්කාර රටටත් එක සේ ඇලුම් කරන්නෙකු විය යුතුය. එහෙත් ජාතිකවාදය, නෛසර්ගිකවම ඒක-ජාතික වන්නේය. එහි අදහස වන්නේ, එක විට කෙනෙකුට ප්‍රංශ ජාතිකවාදයක් සහ ජර්මානු ජාතිකවාදයක් එක සේ දරාගත නොහැකි බවයි. නැතහොත්, එක විට ලාංකීය සහ ඇමරිකානු ජාතිකවාදයක් එක සේ දරාගත නොහැකි බවයි. ගෝත්‍රික/වැඩවසම් සමාජයක් තුළ ජාතිකවාදය ඊටත් වඩා පටු වන්නේය. එහිදී ඒ ජාතිකවාදය, ඒක-වාර්ගික සහ/හෝ ඒක-ආගමික වන්නේය. එනම්, සිංහල සහ/හෝ බෞද්ධ වන්නේය. ලංකාවේ ජාතිකවාදියා එවැන්නෙකි. එසේ වන කල, බැසිල් රාජපක්ෂ නමැති ඇමරිකානු/ලාංකිකයාට අදාළව, 20 වැනි සංශෝධනය හරහා පැමිණෙන සිංහල-බෞද්ධ ජාතිකවාදය මට පෙනෙන්නේ මෙලෙසයි:

සන්ධිත මිනිසුන් හෝ එකට යා වූ මිනිසුන් හෝ බද්ධ වූ මිනිසුන් වශයෙන් හැඳින්වෙන නිවුන්නු, බොහෝවිට හැබැහින් දැක නැතත්, පින්තූරවලින් බොහෝ දෙනා දැක ඇතැයි සිතමි. ජාත්‍යන්තර වශයෙන් මුලින්ම ප්‍රසිද්ධියට පත්, එවැනි බද්ධ පුද්ගලයන් වශයෙන් උපත ලද දෙන්නා සියමයෙන් (තායිලන්තයෙන්) වාර්තා වූ නිසා, එවැනි අයවළුන් හැඳින්වෙන්නේ ‘සියම් බද්ධ නිවුන්’ පුද්ගලයන් වශයෙනි. මොවුහු ශරීරයේ විවිධ තැන්වලින් එකිනෙකා හා බද්ධ වී උපදිති. අපගේ සාකච්ඡාවට අදාළ කාරණය පමණක් ගත්තොත්, එක් අයෙකුට නිදාගැනීමට අවශ්‍ය වූ විට අනිත් කෙනාත් ඇඳට යා යුතුය. එක් අයෙකුට වැසිකිළි යාමට අවශ්‍ය වූ විට අනිත් කෙනාත් වැසිකිළියට යා යුතුය. එක් අයෙකුට වත්තේ පැළවලට වතුර දාන්නට අවශ්‍ය වන විට අනික් කෙනාට පොතක් කියැවීමේ හැකියාවක් නැත.

ලංකාව නමැති ජාතික රාජ්‍යයේ ජාතික නායකත්වයට ඇමරිකානු/ලාංකික බැසිල් රාජපක්ෂ කෙනෙකු හෝ වෙනත් ඕනෑම ද්විත්ව පුරවැසියෙකු නෛතික වශයෙන් පිළිගනු ලැබීම, ජාතිකවාදය තුළ ස්වභාවයෙන් පැවතිය යුතු, ‘ඒකීය’ පාරිශුද්ධභාවය, මතවාදීමය වශයෙනුත් ප්‍රායෝගික වශයෙනුත්, ‘සියම් බද්ධ නිවුන්’ තත්වයට පත්කරවයි. විල්පත්තුව සිංහරාජයෙන් අවසන් වූ පසු, එල්ලුම්ගසට නියම වූ මිනීමරුවෙකු පාර්ලිමේන්තු යාමටත් සුදුස්සෙකු වූ පසු, තවත් ‘පිරිසුදු’ දෘෂ්ටිවාදයක් 20 වැනි සංශෝධනය තුළින් එසේ කෝචොක් වීම නරකම නැත.■

මේවා ජනතාව ඉල්ලුවාද?

0

 

තමාට ලක්‍ෂ හැට නවයක ජනතාවක් ජනවරමක් දී ඇති බව ජනාධිපතිවරයා නිතර කියයි. එය ඇත්තකි. එහෙත්, එසේ කියන අතරේ ම ඔහු කල්පනාවට ගත යුත්තේ තවත් ලක්‍ෂ හැට තුනක පමණ ජනතාවක් ඔහු ගැන කැමැත්තක් නැති බවයි. නැතහොත් ඔහුට විරුද්ධව ඡන්දය පාවිච්චි කර ඇති බවයි.

 

එහෙත්, ඔහු අද ජනාධිපති ය. ඒ ජනාධිපතිකම පෙර කී ඔහුට ඡන්දය දුන් ලක්‍ෂ හැට නවයට පමණක් බලපාන්නක් නොවේ. ඒ ලක්‍ෂ හැට නවයත්, ලක්‍ෂ හැට තුනත් පමණක් නොව, ඡන්ද බලය නැති බාල මහලු අනෙක් ජනතාවටද බලපානා ජනාධිපතිකමකි.

 

ඒ නිසා ජනාධිපතිවරයා කටයුතු කළ යුත්තේත්, තීන්දු තීරණ ගත යුත්තේත්, ඒ සියලු ජනතාවට බලපාන තීන්දු තීරණ බව දනිමින් හා ඒ ජනතාවට හානියක් සිදු නොවන අයුරිනි.

 

19 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය, ජනාධිපතිවරයා විසින් ඉවත් කරන්නට වෑයම් කෙරෙන්නේ, තමාට ඒ සඳහා ජනවරමක් ලැබී තිබෙන බව කියමිනි. එය පිළිගත්තත්, 19 ඉවත් කෙට ගෙනෙන්නට සැරසෙන 20, පෙර කී සියලු ජනතාවට යහපතක් වන එකක් බවට වග බලා ගැනීමට සිදු වෙයි. ඒ වගකීම ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයාත්, අගමැතිවරයාත් ප්‍රමුඛ මුළු ආණ්ඩුවට ම ය.

 

19 වනාහි රකුසෙක් නොවේ. රකුස්බවක් ඊට ආරෝපණය කරන ලද්දේ කෘත්‍රිම ව සහ නරක චේතනාවෙනි. ඒ බව පෙනෙන්නේ ‘19 නරකය’ යන්නට මේ ආණ්ඩුව දැනුත්, ඔවුන් විපක්‍ෂයේ සිටි පසුගිය කාලයේත්, නිර්මාණය කර ප්‍රචාරය කරන ලද අමූලික බොරුවලිනි. පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් පසු පොලිස්පතිවරයා ඉවත් කිරීමටවත් 19 නිසා නොහැකි වූ බව එවැනි එක් අමූලික බොරුවකි. ජනාධිපතිවරයා හා අගමැතිවරයා අතර 19 නිසා විරසකයක් නිර්මාණය වී රට අස්ථාවර වූ බව තවත් අමූලික බොරුවකි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව, තමන්ට හිමි නැති බලයක් ආරෝපණය කර ගෙන, රට පාලනය කරන තවත් බල කේන්ද්‍රයක් හැටියට ක්‍රියා කළැයි යන්න තවත් අමූලික බොරුවකි. 19න් මැතිවරණ කොමිසමේ සාමාජිකයන් 3ක් ද, ගණපූරණය 3ක් ද නියම කර තිබුණු නිසා මහත් වරදක් සිදු වී යැයි තවත් චෝදනාවකි. දැන් 20 ගෙනෙන්නේ, එවැනි අමූලික බොරු හා චෝදනාවලින් හිතාමතා ම දූෂණය කරන ලද 19 ඉවත් කළ යුතු යැ’යි නිර්මාණය කරන ලද මතයේ ප්‍රතිඵලය හැටියට ය.

 

හොඳයි, 19හි වැරදි තිබිණි නම් කළ යුතු ව තිබුණේ කුමක්ද? ඒ වැරදි සකස් කිරීමයි. පොලිස්පතිවරයා ඉවත් කිරීමට 19න් බාධා විණැයි (නැවතත්, එය අමූලික බොරුවකි.) කියන්නේ නම්, කළ යුතුව තිබුණේ, පොලිස්පතිවරයා ඉවත් කරන ප්‍රතිපාදනයක් 20ට ඇතුළත් කිරීමයි. එවැන්නක් කර තිබේ ද? 20ට අනුවත්, මැතිවරණ කොමිසමේ සාමාජිකයන් 3කි. ගණ පූරණය ද 3කි. වෙනස කුමක් ද?

 

ඊටත් වඩා නරක දේ නම් අඩු ගණනේ ලක්‍ෂ 69ක ජනතාවවත් නොඉල්ලූ දේවල් 20ට ඇතුළත් කර තිබීමයි.

 

ප්‍රසම්පාදන කොමිසම හා විගණන කොමිසම ඉවත් කරන්න යැයි ජනතාව ඉල්ලා තිබුණේ ද? ඒ මගින් හොරුන්ට රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණය තුළ රිසි සේ හොරකම් කරන්නට ඉඩ දෙන්නැයි ජනතාව ඉල්ලා තිබුණේ ද? රජයේ පාලිත සමාගම් රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඉවත් කරන්නට යැයි ජනතාව ඉල්ලුවේ ද? ජනාධිපති කාර්යාලය හා අගමැති කාර්යාලය රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඉවත් කරන්නට යැයි ජනතාව කවදාවත් ඉල්ලා තිබුණේ ද? වෙනත් රටකත් පුරවැසිකම දරන්නකුට ලංකාවේ ජනාධිපති වන්නට ඉඩ දිය යුතු යැයි ජනතාව ඉල්ලා තිබුණේ ද? ජනාධිපතිගේ අත්තනෝමතික ක්‍රියාවකට එරෙහි ව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් පවරන්නට තමන්ට ඇති ඉඩ අහෝසි කරන්නට යැයි ජනතාව කවදාවත් ඉල්ලා තිබුණේ ද? පනත් කෙටුම්පතක් ගැන වාද විවාද කරන්නට ඉඩ ලැබෙන, 19න් නියම කර තිබුණු දින 14ක කාලය, 7ක් දක්වා අඩු කරන්නට යැයි ජනතාව ඉල්ලා තිබුණේ ද? ජනාධිපති ධුරයට අවුරුදු තිහක පැඟිරෙකුට පත්වන්නට ඉඩ ලැබෙන පරිදි වයස සීමාව පහත දමන්නට යැයි ජනතාවගෙන් කිසිවෙකු ඉල්ලා තිබුණේ ද? ස්වාධීන කොමිෂන් සභා දියාරු කරන්නට යැයි ජනතාව ඉල්ලා තිබුණේ ද? නිසැක ව ම නැත. එසේ නම්, කිසිවකුට පෞද්ගලිකව වුවමනා දේ ඉටු කර ගැනීමට ලක්‍ෂ 69ක ජනතාවක් විකුණන්නේ ඇයි?■

ලුණු වතුර බොන කළුතර මිනිස්සු

 

 

පිරිසිදු පානීය ජලය බීම ඕනෑම රටක ජනතාවගේ හිමිකමකි. ඇතැම් රටවල එය මූලික අයිතිවාසිකමක් වන අතර ශ්‍රී ලංකාවේද මූලික අයිතියක් බවට පානීය ජලයට ප්‍රවේශ වීමේ අයිතිය ලබාදීමේ යෝජනාවක් පැවතුණි.

එහෙත් පැවති සහ පවතින ආණ්ඩුවල තීන්දු තීරණ ගැනීමේ ගැටලු සහ ආරවුල් නිසා කළුතර ජනතාවගේ පානීය ජලයට ඇති හිමිකම උල්ලංඝනය වී ඇත. කළුතර ප්‍රදේශයේ නිවාස 50,000කට පමණ ජල සම්පාදන මණ්ඩලයේ නළවලින් ලැබෙන ලවණ මිශ්‍ර ජලය අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ බීමට සිදු වී ඇත. මීට පෙරත් අපි මෙම තත්වය පිළිබඳ වාර්තා කළෙමු. කළුතර වැසියෝ මීට පෙරද ඒ පිළිබඳ විරෝධතා දැක්වූහ. ඒ මොහොතේ ජල සම්පාදන රාජ්‍ය අමාත්‍යවරයාව සිටි වාසුදේව නානායක්කාර මහතා ප්‍රශ්නය විසඳන බව කීය. එහෙත් තවම විසඳුමක් නැත. වාසුදේව නානායක්කාර මහතා කැබිනට් ඇමතිවරයෙකි.

පානීය ජල ගැටලුවට විසඳුමක් ලෙස කළුතර නගර සභාවෙන් සහ දිස්ත්‍රික් ලේකම් කාර්යාලයෙන් මැදිහත් වී බවුසර්වලින් කළුතර ජනතාවගේ එදිනෙදා පාවිච්චියට සහ බීමට ජලය වසර ගණනාවක් තිස්සේ ලබා දෙන නමුත් එම ජලයත් බීමට සුදුසු තත්වයේ නොමැත.

මෙම හේතුව නිසා  මුදල් ඇති අය තමන්ගේ එදිනෙදා පානීය ජල අවශතාව සපුරා ගැනීමට පිරිසිදු කළ පානීය ජල බෝතල්  වෙළඳපොලෙන් මිලදී ගැනීමට සිදුවන තත්වයක් උදාවී ඇත. මුදල් නොමැති අසරණ මිනිසුන්ට සිදු වී තිබෙන්නේ නගර සභාවෙන් ලබා දෙන ජලය බීම හෝ නල මගින් ගලා එන ලවණ මිශ්‍ර ජලය පානය කිරීමටය.

නැවත කළුතර වැසියන් ජල අයිතිය ඉල්ලා හඬ නැගීමට පටන්ගෙන ඇත. කෙසේ වෙතත් මේ වන විට පවතින වැසි කාලගුණය නිසා  ලවණ මිශ්‍ර වතුර වෙනුවට මඩ වතුර නල දිගේ ගලාගෙන එන බව අප සමඟ අදහස් දැක්වූ ප්‍රදේශවාසීහු කිහිපදෙනෙක්ම පැවසූහ.

‘දියට හඬන කළුතර’ සංවිධානයේ සභාපති ශිරෝනි වික්‍රමසිංහ අපට අදහස් දක්වමින් පැවසුවේ මෙසේය. ‘මම කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ විජයගම පදිංචි වෙලා ඉන්නේ. මගේ උපන්ගම බේරුවල. අපි  පොඩි කාලෙත් මේ වතුර  ප්‍රශ්නයට මුහුණ දුන්නා. බේරුවලට යන්නෙත් මේ ජල පවිත්‍රාගාරයේ වතුර නිසා. දැන් විවාහ වෙලා අවුරුදු 9ක් ඉන්නේ කළුතර ප්‍රදේශයේ. තවමත් අපි ඒ ප්‍රශ්නයට මුහුණ දෙනවා.

පසුගිය දවස්වල ජලය පිරිසිදු කිරීමේ ස්ථානයේ අලුත්වැඩියාවක් කළා. ඒ නිසා මඩ වතුර මේ දවස් ටිකේ ආවා. අපිට තියෙන ප්‍රධාන ප්‍රශ්නය ලවණ මිශ්‍ර වතුර බොන්න ලැබෙන එක. පසුගිය පෙබරවාරි මාසයේ අපේ සංවිධානයේ පිරිසක් එකතු වෙලා කළුතර නගරයේදී උද්ඝෝෂණයක් සංවිධානය කළා. ඉන්පස්සේ අමාත්‍ය වාසුදේව නානායක්කාර මාධ්‍යවලට කියලා තිබුණා පානය කරන්න නුසුදුසු  ලවණ මිශ්‍ර ජලය කළුතරට ලැබෙන නිසා, කළුතර මිනිස්සුන්ගේ ජල බිල්පත්වලට සහනයක් ලබා දෙනවා කියලා.  ඒත් එතුමා  ඒ ප්‍රකාශය කළා පමණයි. කිසිදු පියවරක් ඒ සඳහා ගත්තේ නැහැ.

පසුගිය  පෙබරවාරි 31 වෙනිදා  කළුතර ජල සම්පාදන මණ්ඩලයේ නිලධාරීන් සමඟ තිබුණු සාකච්ඡාවේදී ඔවුන් අපිට පොරොන්දු වුණා දෙසැම්බර් 31 වෙනිදා වෙනකොට වතුර ප්‍රශ්නය විසඳලා දෙන්නම් කියලා. එදා දිස්ත්‍රික් ලේකම් කාර්යාලයේ දී තිබුණු සාකච්ඡාවේදී දිස්ත්‍රික් ලේකම් සහ සියලුම පරිපාලන නිලධාරීන් එදා සාකච්ඡාවට ආවා. පසුගිය ජුලි 31 වෙනිදා ජනාධිපතිතුමා කළුතරට ආව වේලාවේ අපේ සංවිධානයෙන් ජනාධිපතිතුමාට මේ ප්‍රශ්නය ගැන ලියලා ලිපියක් භාර දුන්නා. ඉන්පස්සේ ඒ ලිපියට අනුව තමයි අපි පසුගිය සතියේ ගියේ ජල සම්පාදන මණ්ඩලයේ නිලධාරීන් හමුවෙන්න ගියේ.

අපි අගෝස්තු 27 වෙනිදා කළුතර ජල සම්පාදන මණ්ඩලයේ නිලධාරීන් සමඟ සාකච්ඡාවක් පැවැත්වුවා. කළුතර දිස්ත්‍රික්කයෙන් තේරී පත් වූ මන්ත්‍රීවරයෙකු වන, රාජ්‍ය අමාත්‍ය ජයන්ත සමරවීර ඒ සාකච්ඡාවට සහභාගි වුණා. ඒ වෙලාවේ ඒ නිලධාරීන් අපට කීවේ කොරෝනා නිසා පසුගිය කාලේ ව්‍යාපෘතිය නවත්වලා තිබුණා. මේ වෙනකොට ජල ව්‍යාපෘතිය ආපහු පටන් අරගෙන තියෙන්නේ ඒ නිසා 2021 මාර්තු 31 වෙනිදා අවසන් කරනවා කියලා.

වාසුදේව නානායක්කාර ඇමතිවරයා කීව විදියට අපේ ජල බිලේ ගාස්තු අඩු කිරීම සම්බන්ධයෙන් අපි ජල සම්පාදන අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරීන්ගේ ඇහුවා. ඒ අය අපිට කීවේ වතුර බිල අඩු කරන්න බැහැ කියලා. හේතුව විදියට ඒ නිලධාරීන් කීවේ ලුණු වතුර එන කාලයට ජල පවිත්‍රාගාරයේ වතුර පිරිසිදු කිරීමේ කාර්ය කරනකොට ඒ අයට දිනකට විශාල විදුලි බලක් එනවා කියලයි. ඒ නිසා ජල බිල්පතට සහනයක් දෙන්න බැහැලු. ලුණු වතුර කාලයට කළුතර නගර සභාවෙන්  තියෙන්නේ ඒ නිසා 2021 මාර්තු 31 වෙනිදා අවසන් කරනවා කියලා.

වාසුදේව නානායක්කාර ඇමතිවරයා කීව විදියට අපේ ජල බිලේ ගාස්තු අඩු කිරීම සම්බන්ධයෙන් අපි ජල සම්පාදන අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරීන්ගේ ඇහුවා. ඒ අය අපිට කීවේ වතුර බිල අඩු කරන්න බැහැ කියලා. හේතුව විදියට ඒ නිලධාරීන් කීවේ ලුණු වතුර එන කාලයට ජල පවිත්‍රාගාරයේ වතුර පිරිසිදු කිරීමේ කාර්ය කරනකොට ඒ අයට දිනකට විශාල විදුලි බලක් එනවා කියලයි. ඒ නිසා ජල බිල්පතට සහනයක් දෙන්න බැහැලු. ලුණු වතුර කාලයට කළුතර නගර සභාවෙන් කළුතර සහ ඒ අවට ප්‍රදේශවල වතුර ටැංකි හදලා තියෙනවා. දිනකට කිහිපවරක් නගර සභාවෙන් මිනිසුන්ට පාවිච්චි කරන්න බවුසරවලින් වතුර ගෙනල්ලා දානවා. ඒ නිසා තමයි අපේ වතුර බිලට සහනයක් දෙන්න බැරි කියලා ඒ නිලධාරීන් කිව්වා.’

වස්කඩුව, නුගගොඩ  ප්‍රදේශයේ පදිංචි වී සිටින රුෂාන් ප්‍රියන්ත මහතා ඔහුගේ අත්දැකීම් අපට කීවේ මෙසේය. ‘2014 දී දැන් තියෙන ජල පවිත්‍රාගාරය වෙනුවට අලුත් පවිත්‍රාගාරයක් හදන වැඬේ දේශපාලන වැඩක් විදියට නැවතුණා. අපි පිරිසිදු වතුර ඉල්ලලා පසුගිය කාලයේදී කිහිප වතාවක්ම උද්ඝෝෂණය කළා. මේ වෙනකොට නව පවිත්‍රාගාරයේ වැඩ කෙරීගෙන යනවා. අලුතින් හදන ජල නළ එළිමේ කටයුතු අවසන් වෙමින් තියෙනවා.  අපි අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ ලවණ මිශ්‍ර ජලය බොන්න සිද්ධ වෙන නිසා මුහුණු පොතේ ලුණු වතුර බොන්නගේ සංගමය නමින් සමුහයක් හදා ගත්තා. ෆේස්බුක් එකේ ඒ සමූහයේ  සාමාජිකයන් 2500 කට අධික සංඛ්‍යාවක් එකතුවෙලා ඉන්නවා.  මේ ප්‍රශ්නේ වෙනුවෙන් සටන් කරන්න තමයි අපි ඒ සමූහයත් හදාගත්තේ.  ඒ අනුව අපි එකතු වෙලා වැඩ කිහිපයක්ම කළා.

පසුගිය දවස්වල ජයන්ත සමරවීර ඇමතිවරයාව මුණගැහිලා මේ පිළිබඳව සාකච්ඡා කළා. ජල පවිත්‍රාගාරයෙන් ලවණ මිශ්‍ර වතුර ආවා කියලා අපේ ජල බිල්පත්වලට ආණ්ඩුවෙන් සහනයක් ලබා දෙන්නෙත් නැහැ. යමක් කමක් තියෙන මිනිස්සු මේ වතුර පාවිච්චි කිරීමෙන් වැළකිලා හිටියත් කිසිම දෙයක් කරගන්න බැරි මිනිසුන්ට වෙලා තියෙන්නේ මේ වතුර තමන්ගේ එදිනෙදා වැඩවලට පාචිච්චි කරන්න. පානයට ගන්න. මේක විශාල ප්‍රශ්නයක්. පසුගිය කාලේ ඒ මිනිස්සු මේ වතුර පාවිච්චි කරන එක අඩු වෙලා තිබුණත්, මේ වෙනකොට කරන්න දෙයක් නැති නිසා මිනිස්සු මේ වතුර පාවිච්චි කරනවා. නගර සභාවෙන් වතුර ලබා දුන්නත් ඒ වතුර මිනිසුන්ට මදි.

අපි ජයන්ත සමරවීර රාජ්‍ය ඇමතිවරයා එක්ක කරපු සාකච්ඡාවේදී ඔහු අපට කීවේ ඔහු මේ වතුර සාම්පල් රසායනාගාරයකින් පරීක්ෂාවකට ලක් කළා. ඒ රිපෝට්වල තියෙන්නේ මේ වතුර මිනිස් පරිභෝජනයට සුදුසු නැහැ කියලාලු. මේ ලුණු වතුර පාවිච්චි කරලා වාහන සේදුව අයගේ සහ බාත්රූම්වල පිටින් සේරම ගොඩක් අයගේ මලකඩ කාලා කියලා.

නගර සභාවෙන් ගෙනත් දෙන වතුරත් මිනිස්සුන්ට මදි එදිනෙදා පාවිච්චි කරන්න. අපි ඒ ගැන නගර සභාවේ නිලධාරීන්ට කීවාම ඔවුන් තවත් ටැංකි කිහිපයක් වැඩි කළා.  ඒ ටැංකිවල වතුරත් අපිට මදි වෙලා තියෙන්නේ.  හොරණ ජල පවිත්‍රාගාරය හදනකොට අපිට කීවේ ඒ පවිත්‍රාගාරය හදන්නේ කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ මිනිසුන්ට වතුර දෙන්න කියලා. ඒත් ඒ ව්‍යාපෘතිය ඉවර වුණාට පස්සේ වතුර දුන්නේ කොළඹට.’

කළුතර ප්‍රදේශයේ පදිංචි වී සිටින චින්තක අබේරත්න මහතා අපට අදහස් දක්වමින් මෙසේ කීවේය. ‘මම අවුරුදු 56 ක් දැන් කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ ජීවත්වෙන පුද්ගලයෙක්. මේ දවස්වල දිගටම වහින නිසා ලුණු මිශ්‍ර වතුර එන්නේ නැහැ. දවස් කිහිපයක් මඩ මිශ්‍ර වතුර ආවා. අවුරුද්ද පුරාවටම ලුණු මිශ්‍ර වතුර එන්නෙත් නැහැ. වැස්ස නැති කාලයට දිගමට එන්නේ ලුණු මිශ්‍ර වතුර. ඒ කාලවලදී තමයි නගර සභාවෙන් සහ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයෙන් බවුසර්වලින් වතුර ගෙනල්ලා දාන්නේ. ඒ වතුරවලත් ප්‍රශ්න තියෙනවා.

වහින්නේ නැති කාලයට ගගේ වතුර පහළ යන නිසා මුහුදු වතුර ගඟේ වතුර එක්ක  මිශ්‍ර වෙනවා. දැනට තියෙන ජල පවිත්‍රාගාරය තියෙන්නේ තෙත්හේන කියන ප්‍රදේශයේ. ජල පවිත්‍රාගාරයට වතුර අරගෙන තියෙන්නේ මුහුදේ ඉඳලා ගොඩබිමට කිලෝ මීටර් 30ක් විතර එහායින් කළු ගඟෙන්. ඒ තරම් දුරට ගන්න වතුරවලට ලුණු මිශ්‍රවෙලා තියෙන්නේ. කළු ගඟේ වැලි කැණීම් පාලනයක් නැතිව සිදු වෙන නිසා. ගඟේ පතුල මේ වෙනකොට සෑහෙන්න හාරලා තියෙන්නේ.

දැන් ආරම්භ කරලා තියෙන ව්‍යාපෘතියේ හැටියට වතුර ගන්න තැනින් කිලෝ මීටර් ගාණක් ඈතින් වතුර ගන්න තමයි අලුතින් සැලසුම් කරලා තියෙන්නේ. ඒ වෙනුවෙන් හොරණ, කලවැල්ලාව, නෑබඩ කියන ප්‍රදේශවල කාපට් පාර කඩලා, පොළොව යටට බට දානවා. වැලි වෙළෙන්දන්ගේ සහ දේශපාලනඥයන්ගේ වැලි වෙළඳාම නිසා මහජනතාවගේ මුදල් නාස්ති කරනවා කියලා තමයි අපට ඒ ගැන දැනෙන්නේ. එහෙත්, ඒකේ ඇත්ත නැත්ත දන්නේ ආණ්ඩුවනේ. කොහොම වුණත්, ඒවා මහා නාස්තිකාර වැඩ.

2014 ඔක්තෝබර් මාසේ  මහින්ද රාජපක්ෂ මහත්තයාගේ ආණ්ඩුව කාලේ නව ජල පවිත්‍රාගාරය හදන්න ගිවිසුම් ගත වුණේ ඉවොන් කියල ඉන්දියන් සමාගමක් එක්ක. යහපාලන ආණ්ඩුව ආවාම 2015 මාර්තු මාසයේදී ආණ්ඩුවේ නියෝගයක් මත මේ කොන්ත්‍රාත්තුව නවත්වලා තිබුණා. අවිධිමත් ලෙස  මේ කොන්ත්‍රාත්තුව දීලා තියෙන්නේ කියලා. ඒත් ආපහු අවුරුදු තුනකින් ආපහු යහපාලන ආණ්ඩුවෙන් මේ ජල ව්‍යාපෘතිය පටන් ගත්තා. යහපාලන ආණ්ඩුව අවිධිමත් කියලා නවත්වපු සමාගමටම තමයි ආපහු  මේ ඉදීකිරීම් කොන්ත්‍රාත්ව භාර දීලා තිබුණේ. ඒ සමාගමේ උප කොන්ත්‍රාත්කරුවන් දෙපළක් විදියට ලංකාවේ කොන්ත්‍රාත් සමාගම් දෙකක් ගිවිසුම් ගත වෙලා තිබුණා. මුල් කාලයේ දූෂිතයි කියලා නවත්වපු සමාගමට කිසිදු විමර්ශනයක් නැතිව තමයි ආපහු මේ ඉදිකිරීම් කටයුතු භාර දීලා තිබුණේ. අපි මේ ගැන දන්නේ පසුගිය සතියේ ජල සම්පාදනයේ නිලධාරීන් හමුවෙන්න  ගිය අවස්ථාවේ ඒ නිලධාරීන් අපිට කීව නිසා. ආණ්ඩුවල ප්‍රශ්න නිසා අපි අවුරුදු තුනක් නිකරුණේ ලුණු වතුර බීලා තියෙනවා.’

පානීය ජලය ප්‍රමිතියෙන් තොර වීම ඉතා අසීරුතාවක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. ජල සම්පාදනයට වෙනම කැබිනට් ඇමතිවරයෙකුද පත් කර ඉන්නේ එවැනි අවශ්‍යතා සම්පූර්ණ කිරීමටය. ප්‍රතිගාමී ව්‍යවස්ථා සංශෝධනවලට අත එසවීමෙන් නොනැවතී මෙවැනි ජනතා ප්‍රශ්න විසඳීමටත් ජල සම්පාදන අමාත්‍ය වාසුදේව නානායක්කාරට හැකිවේදැයි බලා සිටිය යුතුය.■

පුංචි ඡන්දයට බැරි ජනාධිපතිවරණයට හා මහා ඡන්දයට හරි ද්විත්ව පුරවැසිකම

0

 

දැනට ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති විසිවන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ වඩාත්ම විරෝධයට ලක්වී ඇති සංශෝධනය වන්නේ ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ජනාධිපතිවරණ හා මහා මැතිවරණවලට ඉදිරිපත්වීමේ අවස්ථාව ලබාදීමේ සංශෝධනයය. ඊට පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරන ආණ්ඩු පක්ෂයේ විමල් වීරවංශ, වාසුදේව නානයක්කාර හා ගෙවිඳු කූමාරතුංග දැනටමත් සෘජුව මෙන්ම වක්‍රවද විරෝධය පළකර ඇත. ඊට අමතරව ආණ්ඩුවේ සභාග පක්ෂයක් වන ශ්‍රීලනිපයද වෛද්‍ය වසන්ත බණ්ඩාර වැන්නන්ද විරෝධය පළකර තිබේ.

ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ජනාධිපතිවරණ හා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණවලට ඉදිරිපත් විය නොහැකි බවට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට සංශෝධන ඉදිරිපත් කරන ලද්දේ 19 වැනි ආණඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින්ය.

පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු වීමට නුසුදුසුකම් ලෙස එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 91 ඈ යටතේ දැක්වෙන්නේ මෙසේය. ‘වෙනත් රටකද පුරවැසියකු වන ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියකු’. මේ නුසුදුසුකම ජනාධිපතිවරයා ලෙස තෝරා පත්කර ගැනීමට නුසුදුසුකම් යටතටද අදාළ කර ඇති අතර එය ආණඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 92 ආ යටතේ දක්වා ඇත.

සාමාන්‍යයෙන් අප ද්විත්ව පුරවැසියන් ලෙස හඳුන්වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියකු ලෙස සිට එම පුරවැසිභාවය අත්හැර බොහෝ විට ඇමරිකාව, කැනඩාව, ඕස්ටේ්‍රලියාව හෝ යුරෝපා රටක පුරවැසිභාවය ලබාගෙන දීර්ඝ කාලයක් වාසය කිරීම හෝ වෙනත් හේතුවකට නැවත ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසිභාවය ලබාගත්තවුන්ය. කවුරුත් දන්නා පරිදි වත්මන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂද එවැන්නෙකි. එහෙත් පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන යුගයේදී ඒ ආකාරයට වෙනත් රටක පුරවැසිභාවය ලබාගත් විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලාංකික දෙමළ ජාතිකයන්ට එරෙහිව මෙම ද්විත්ව පුරවැසි නීතිය වෙනස් විය. ජාතික ආරක්ෂාවේ නාමයෙන් ඔවුන්ට ශ්‍රී ලංකාවේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිරිනමනු නොලැබීය.

ද්විත්ව පුරවැසිභාවය තුළ එම පුරවැසියන් තවත් රටකට බැඳී ඇති බවට කිසිදු විවාදයක් නැත. වෛද්‍ය වසන්ත බණ්ඩාර මෙම ද්විත්ව පුරවැසිභාවය අහෝසි කිරීම පිළිබඳ මාධ්‍ය සාකච්ඡාවේදී පැහැදිලි කළ පරිදි ඇමරිකාවේ පුරවැසිභාවය ලබාගන්නකු එම රට වෙනුවෙන් අවි දැරීමට පවා බැඳීසිටී.

ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ජනාධිපතිවරණයට හා මහා මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමට ඉඩ දීමෙන් තවත් දෙයක්ද සිදුවිය හැකිය. ඒ ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියන් නොවන යම්කිසි හේතුවක් නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ දෙවන පුරවැසිභාවය ලබාගත් විදේශිකයන්ටද මේ රටේ ජනාධිපතිවරණ හා මහා මැතිවරණවලට ඉදිරිපත් වීමේ හැකියාව ලැබීමය. 19 වැනි සංශෝධනයෙන් හඳුන්වා දුන් ද්විත්ව පුරවැසි සීමාව ඉවත් කිරීම හොඳ යැයි මරහඬ දෙන ජාතිමාමකයන්, දේශහිතේෂීන් මේ ගැන කියන්නේ කුමක්ද?

මේ ජාතිමාමකයන් හා දේශහිතේෂීන් නොදන්නා තවත් කාරණයක්ද තිබේ. ඒ ජනාධිපතිවරණ හා මහා මැතිවරණ සඳහා ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ඉදිරිපත් වීමට ඉඩදෙන අපි පළාත් පාලන ඡන්දයේදී ද්විත්ව පුරවැසියන්ට සීමා පනවා ඇති බවය.

එම සීමා පැනවීම ඇත්තේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් ආඥා පනතේය. ඊට අනුව මහා නගර සභා, නගර සභා හා ප්‍රාදේශීය සභා යන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම්වලට ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ඉදිරිපත් විය නොහැකිය. එම ආඥා පනතේ 9(1)ආ හි දැක්වෙන්නේ මෙලෙසය. ‘ලංකාවේ පුරවැසියකු නොවුවහොත් හෝ ඔහුගේ යම් ක්‍රියාවක් හේතුකොටගෙන පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයකු නොවූ යම් විදේශ බලධරයකුට හෝ රාජ්‍යයකට ඇති පක්ෂපාතභාවයක්, අවනතභාවයක් හෝ බැඳීමක් පිළිබඳ යම් පිළිගැනීමකට යටත්ව සිටියහොත්’ ඡන්ද අපේක්ෂකයන්ගේ එම නුසුදුසුකම උපදින බවයි.

පළාත් පාලන ආයතන ජන්ද විමසීම් ආඥා පනතට පුරවැසිභාවය පිළිබඳ මෙම සංශෝධන ඇතුළත් කර ඇත්තේ 1953 වර්ෂයේදීය. පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලයේ රටක බැඳීම් අවුලක් නැතැයි ඒ අවස්ථාවේ සලකා නැත්තේ, ඒ වන විටත් ශ්‍රී ලංකාව පූර්ණ වශයෙන් නිදහස ලබා නොසිටි රටක් නිසාය. මේ වනවිට ඇත්තටම බොහෝ රටවල් බි්‍රතාන්‍යයෙන් පූර්ණ වශයෙන්ම නිදහස ලබා ඇත. අද පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩල සමුළුව හා පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩල ක්‍රීඩා උළෙල යනු තවමත් බි්‍රතාන්‍යයේ යටත්විජිතවල සමුළුවක් හෝ ක්‍රීඩා උළෙලක් නොවේ. එම රටවල සමාජ ආර්ථික කාරණාවලට අදාළ සමුළුවක් හා සංකේතාත්මක ක්‍රීඩා උළෙලක් පමණය.

මේ වන විට පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලය ලෙස කටයුතු කරන්නේ රටවල් 54ක් පමණය. ඉනුත් බි්‍රතාන්‍ය නීතියට යටත්ව පවතින්නේ දහයකට වඩා මඳක් වැඩි අප්‍රිකානු හා කැරීබියන් කුඩා රටවල් කිහිපයක් පමණය.

පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලයට අයත් හෙවත් එහි සමුළුවට හා ක්‍රීඩා උළෙලට සාභාගිවන රටවල් ගත්තත් ශ්‍රී ලාංකිකයන් පුරවැසිභාවය සොයා යන රටවල් ඇත්තේ කිහිපයක් පමණය. ඒ  එංගලන්තයත්,  කැනඩාවත්, ඕස්ටේ්‍රලියාව හා නවසීලන්තයත් පමණය.

ඒ අනුව අද පැහැදිලි තත්වය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව බි්‍රතාන්‍යයේ තවදුරටත් යටත්විජිතයක් නොවන තත්වයක් තුළ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් ආඥා පනතට අනුව ද්විත්ව පුරවැසියන්ට මහ නගර සභා, නගර සභා හා ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණවලට ඉදිරිපත් විය නොහැකි බවයි.

ජනාධිපතිවරණයට හා මහා මැතිවරණයට ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ඉදිරිපත් වීමට ඉඩ ලබාදෙන්නේ නම් එම අවස්ථාව පළාත් පාලන ආයතනවලට තරඟ කරන අපේක්ෂකයන්ට අහිමි කිරීම සාධාරණ වන්නේ නැත.

19 වැනි සංශෝධනයෙන් ගෙනා මෙම බාධකය ඉවත් කිරීම වෙනුවට කළ යුතුව තිබුණේ පළාත් සභා ඡන්දය සඳහාද එම බාධකය ගෙනඒමත්, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් පනතේ ඇති ඊට අදාළ වගන්තිය නිරවුල් කිරීමත්ය.

තවදුරටත් ඉදිරියට යන්නේ නම් රටේ කිසිදු ප්‍රධාන තනතුරක් ද්විත්ව පුරවැසියෙකුට ලබාගත නොහැකි ලෙස අවශ්‍ය සංශෝධන ඉදිරිපත් කිරීමත්ය. එහෙත් දැන් සිදුවී ඇත්තේ එහි අනෙක් පැත්තය. ඒ අනුව දැන් උදාවී ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයාත්, මේ ආණ්ඩුවත් බලයට පත් කිරීමට උරදුන් 69 ලක්ෂයක ජනතාව අතර සිටින දේශහිතේෂීන්ගේ හා දේශමාමකයන්ගේ වාරයය.■

 

 

 

 

 

විදුලි මාෆියාව සහ ඩලස් කතා

0

 

■ බන්දුල චන්ද්‍රසේකර – හිටපු සභාපති, ලංකා විදුලි පුද්ගලික සමාගම)

 

සුගිය අගෝස්තු 17 දින දිවයින පුරා ඇති වූ හදිසි විදුලිය බිඳ වැටීමත් සමග යළිත් “විදුලි මාෆියාව” ගැන කතිකාවක් ඇති වී තිබේ. මෙවර, එහි ඇති විශේෂත්වය නම්, අභිනව විදුලිබල ඇමති ඩලස් අලහප්පෙරුම මහතා ඒ පිළිබඳව අදහස් දැක්වීමයි. එතුමාගේ ප්‍රකාශයට අනුව “විදුලි මාෆියාව ඇත්තේ වෙන කිසිතැනෙක නොවේ දියවන්නාවේ” ය. පාර්ලිමේන්තු මැති ඇමැතිවරුන්ට සෘජුව ම ඇගිල්ල දිගු කරමින් ඇමතිවරයා කීවේ බරපතළ චෝදනාවකි. තවද, කුමන හෝ විදුලිබල මාෆියාවක් ඇති බැව් දැන් ඇමතිවරයා විසින් ම පිළිගෙන තිබීම ද වැදගත් ය.

රටට අවශ්‍ය විදුලිබල ජනන සැලැස්ම නිසි කලට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් පිළියෙල කළ ද, එය වෙනස් කිරීම හෝ ක්‍රියාත්මක නොකිරීම දේශපාලනඥයාගේ මැදිහත් වීමෙන් සිදුවෙන බැවින් එය මාෆියාවක් බැව් ඔහුගේ අවධාරණය වී තිබේ. මෑත කාලයේ විදුලිබල විෂයෙහි සිදු වූ කැපී පෙනෙන සිදුවීම් සහ වෙනස්කම් පිළිබඳව ගවේෂණාත්මක විවරණයක යෙදුණොත්, ඇමතිවරයාගේ මෙම බරපතළ ප්‍රකාශයේ ඇති සත්‍ය අසත්‍යභාවය හෙළිදරව් වේ.

 

ගල් අඟුරු බලාගාර

අසුවේ දශකයේ අගභාගයේ සිටම විදුලිබල විෂයෙහි ආන්දෝලනාත්මක තත්ත්වයක් ඇති වූ බැව් කිව යුතුය. ඒ මේ රටේ පළමුවරට ගල් අඟුරු බලාගාර ඉදිකිරීමට විදුලිබල මණ්ඩලය ගත් තීරණයත් සමඟය. රටේ වැඩිවන විදුලි ඉල්ලුමට සරිලන සේ විදුලිය සැපයීමට නම් එවකට විදුලිබල මණ්ඩලය සතුව තිබූ, කැලණිතිස්ස තාපබලාගාරය, කැලණි සහ මහවැලි ගංගා ආශ්‍රිත ජල විදුලිගාර ප්‍රමාණාත්මක නොවන බව වැටහීමත් සමගය. ඒ වනවිට ලංකාවේ වාර්ෂික විදුලි ඉල්ලුමේ වැඩිවීම සියයට 7ක පමණ ප්‍රතිශතයකි. බොහෝ ජල විදුලිබලාගාරවල වැඩි ජනන ධාරිතාවක් තිබුණ ද දේශගුණික විපරියාස නිසා එහි උපරිම භාවිතාවේ ගැටලුද පැනනැගිණ. දෛනික විදුලි පරිහෝජනය නොකඩවා සහ දැරිය හැකි මුදලකට පාරිභෝගිකයා වෙත සැපයීමට විදුලිබල මණ්ඩලයේ වගකීමක් වූ බැවින් ධාරිතාවෙන් වැඩි ගල් අඟුරු තාප බලාගාරයක් ඉදිකීරීමට විදුලිබල මණ්ඩලය තීරණය කළේය. ඒ සඳහා දකුණු පළාතේ මාවැල්ල, නැගෙනහිර පළාතේ ත්‍රිකුණාමලය වැනි ස්ථාන පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ ද තම ආයතනික ජනන සැලැස්මට අනුව කලට වේලාවට එකී බලාගාරය ස්ථාපනය කරගැනීමට නොහැකි වීය. ඊට ප්‍රධානම බාධකය වූයේ ගල් අඟුරු බලාගාර පාරිසරික වශයෙන් කරන හානිය පිළිබඳව ඇති වූ මහජන විරෝධය වේ. දෙවනුව, එවකට ත්‍රිකුණාමල ප්‍රදේශය ඇති වී තිබු ත්‍රස්තවාදී උවදුරු නිසාවෙන් ආරක්ෂාව පිළිබඳව ගැටලු ද මතු විය. ලංවිමේ උත්සාහය වුණේ මහජන විරෝධය නොතකා හෝ මෙම බලාගාරය ඉදිකළ යුතු බවය. ජනතාවගේ විරෝධය හමුවේ, එවකට පාලන බලය දැරූ ආණ්ඩු ප්‍රධානීන් (දේශපාලනඥයන්) ජනතා හඬට කන් දී ලංවිමේ සැලැසුම ප්‍රමාද කළ බැව් සත්‍යයකි. එම සැලසුමට අනුව, ඉදිකිරීමට තිබු ගල් අඟුරු බලාගාරයේ පළමු අදියර ඉදිකොට ජාතික විදුලි පද්ධතියට සම්බන්ධ කළේ වසර 2011 දී ය.

වසර 20 පමණ ප්‍රමාදයකින් පසුව පුත්තලම නොරච්චෝලයේ ඉදිකළ බලාගාරයට ද ජනතා විරෝධය නො නැගුණා නොවේ. එහෙත් දේශපාලනඥයන්ගේම දැඩි තීරණ මත ලංවිමට ප්‍රමාද  වී හෝ එම කාර්යය කරගැනීමට හැකි විය. එහි දෙවන හා තුන්වන අදියරයන් වසර 2014 අවසන විට සම්පූර්ණ කිරීමට හැකි වූ අතර සමස්තයක් ලෙස මෙගාවොට් 855 ක් පමණ විදුලි ධාරිතාවක් ජාතික පද්ධතියට එක්විය. එහි පාරිසරික බලපෑම ගැන දැන් බොහෝ නොකරනවා ද නොවේ.

මෙම වසර 20 ක ප්‍රමාදය තුළ විදුලිබල ක්ෂේත්‍රය බරපතළ විපර්යාසයන්ට ලක් වූ බැව් ද කිව යුතුය. ගල් අගුරු බලාගාරය ඉදිකිරීමට විවිධ රටවලින් විවෘත ටෙන්ඩර් පත් කැඳවුව ද, මනා තාක්ෂණ පිවිතරයන්ට අනුව ඉදිකිරීම් සඳහා සුදුසු විදේශ රටවල් හා ඔවුන්ගේ සමාගම් හඳුනාගත්ත ද අවසානයේ දී ඒ කිසිවක් නොවුණා සේ රටේ විදුලිබල විෂය කලාපීය භූ දේශපාලනයේ දඩයමක් බවට පත්වූයේ මෙම සම්පූර්ණ ඉදිකිරීම, වාණිජ ණයක් මත චීනයට කළ පැවැරීමත් සමගය. එයද, එවකට ආණ්ඩු බලය දැරූ දේශපාලනඥයන්ගේ තීරණයක් සහ මැදිහත්වීමක් මත සිදුවූ බැව් නොරහසකි. එනමුත්, ආන්දෝලනයට පත් මෙම ඉදිකිරීමට පෙර ඇතැම් ටෙන්ඩර් කැඳවීම්වලට ලංවිම නිලධාරීන් තුළින්ම විරෝධයක් ඇති වූ බැව් ද අමතක කළ නොහැක. චීන සමාගම විසින් ඉදිකළ ගල් අගුරු බලාගාරයේ ප්‍රමිතිය පිළිබඳව පමණක් නොව එහි වියදම පිළිබඳව ද ඇති වූයේ විවාදයට තුඩු දුන් කරුණුය. ඉදිකිරීමේ තාක්ෂණික පාර්ශ්වය විදුලි හා යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරුවන්ගේ අධීක්ෂණය යටතේ සිදුවුව ද ලංවිම ඉංජිනේරුවන් ඒ පිළිබඳ කිසිදු වගකීමක් නො දරන පිරිසක් සේ රට ඉදිරියේ නිහඩව සිටීම, වෘත්තීයමය නියාලු බව කියාපාන්නකි.

 

සාම්පුර් බලාගාරය

ලංකාවේ විදුලිබල ජනනය, කලාපීය භූ දේශපාලනයේ ඉත්තෙකු බවට පත්වීම තවදුරටත් සනාථ වූයේ මීළඟ ගල් අඟුරු බලාගාරය ත්‍රිකුණාමලයේ සාම්පුර් ප්‍රදේශයේ ඉදිකිරීමට ඉන්දියානු සමාගමකට පැවරීමත් සමගය. ලංවිම සහ ඉන්දියානු සමාගමක් එක්ව පිහිටුවනු ලබන ඒකාබද්ධ ව්‍යාපාරික සමාගමක් මගින් මෙගාවොට් 500 ක බලාගාරයක් ස්ථාපිත කිරීමට ඒ අනුව අවබෝධතාවකට එන ලදි. එම බලාගාරයේ තාක්ෂණික පිරිවිතරයන් ද ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතියට නොවැටෙන රටට අවාසිදායක එකක් විය. හුදෙක්, ලංවිම විදුලි ඉංජිනේරුවන්ගේ නොසැලකිල්ල මත සිදුවූ එම දෝෂයන් නිවැරදි කරගැනීමට සැලකිය යුතු කාලයක් ගතකර 2015 ජනන සැලසුමට එකී බලාගාරය ඇතුළත් වුවද, පාරිසරික හේතු මත ඉදිකිරීම් කටයුතු 2021 දක්වා කල් දැමීමට එවකට සිටි ජනාධිපතිවරයා තීරණය කළේය. 2016 අගෝස්තු 16 දින එම බලාගාරය ඉදිනොකරන බවට විදුලිබල අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා අධිකරණයට හා මහජන උපයෝගිතා කොමිසමට දැන්වීමෙන් අනතුරුව ජනන සැලැස්ම යළි සංශෝධනයට උපදෙස් ලැබී තිබිණ.

කෙසේවුවත්, මේ අතරතුර වසර 2010 සිට වසර 2014 දක්වා කාලය තුළ නොරච්චෝලය බලාගාරයට අමතරව, කෙලවරපිටිය වෙස්ට්කෝස් තාප බලාගාරය (මෙගාවොට්300), ඉහළකොත්මලේ ජලවිදුලි බලාගාරය (මෙගාවොට් 150), උතුරුජනනී තාප බලාගාරය (මෙගාවොට් 24)  රාජ්‍ය ආයෝජනයන් ලෙස ජාතික පද්ධතියට එක්විය. එනමුත් වසර 2016 සිට මේ වන තෙක් කිසිදු රාජ්‍ය ආයෝජනයක් අඩු වියදම් විදුලි ජනනය වෙනුවෙන් සිදු නොවුණු අතර ජනන සැලසුම මුළුමනින්ම ප්‍රමාදයට නතු විය. ඇතැම් බලාගාර සඳහා ටෙන්ඩර් කැඳවීම ලංකා විදුලි මණ්ඩලය විසින් ප්‍රමාදයට ලක්කොට ඇති අතර මෙගාවොට් 300ක ධාරිතාවකින් යුත් කෙරවලපිටිය එල්. එන්. ජී බලාගාරයේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියේ සිදු වූවා යැයි සැලකෙන අක්‍රමිකතාවක් හේතුවෙන් අධිකරණමය ක්‍රියාවලියකට යොමු කොට ඇත. මෙහිදී අමාත්‍යාංශ නිලධාරීන්ගේ සිට විදුලි ඉංජිනේරුමය බලධාරීන්ගෙන් සිදුව ඇති ප්‍රමාද දෝෂයන්ට විෂයභාර දේශපාලන අධිකාරියට වගකිව නොහැකිවනවා සේ ම, රාජ්‍ය ආයෝජනයන්හි ඇතැම් දේශපාලන බලධාරීන් ගත් තීරණ අර්බුදයට හේතු වූ බැව් ද කිව යුතුය.

 

පෞද්ගලික තාප බලාගාර 

කලට වේලාවට ජනන සැලසුම ක්‍රියාත්මක නොවීම මත පෞද්ගලික අංශයෙන් වැඩි මිලට තාප විදුලිය මිල දී ගැනීමට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය යොමු වූයේ වසර 2002 වැනි කාලයක පටන් ය. අමාත්‍ය මණ්ඩල ප්‍රතිපත්තිමය තීරණයක් මත ඇරඹි එම ක්‍රියාවලිය ලංවීම මූල්‍ය වශයෙන් අගාධයකට හෙළීමට හේතු වූ ප්‍රධානම සාධකය වේ. වසර 10ක ගිවිසුම්ගත කාලසීමාවක් සඳහා, මෙම මිල දී ගැනීම් වලංගු වුව ද, ඉන් අනතුරව ක්ෂය වටිනාකමට අනුව මෙම බලාගාර ලංවිම විසින් මිලදී ගෙන ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බවට  අමාත්‍ය මණ්ඩලය වසර 2016 දී තීරණය කළේය. පවත්නා නොවිසිඳුණු විදුලි ජනන අර්බුදය පෙන්වමින්, නිලධාරීන්ගේ මැදිහත්වීම් මත එම තීරණය ක්‍රියාත්මක නොවීය. ඒ වෙනුවට එකී බලාගාර නැවත නැවතත් කෙටිකාලීන ගිවිසුම් මගින් දීර්ඝකර ගැනීමට එකී ව්‍යාපාරිකයන් සමත් වී තිබේ. එපමණක්ද නොව, එම බලාගාරවල ක්ෂය වටිනාකමට වඩා වැඩි මුදලක් අදත් එකී ආයෝජකයන්ට ගෙවීමට ලංවිම කටයුතු කරන්නේ විගණකාධිපතිගේ ප්‍රශ්න කිරීම්වත් නො සළකාය. විදුලිබල විෂයේ නියාමන අධිකාරිය වන මහජන උපයෝගිතා කොමිසමේ රෙගුලාසි පමණක් නොව විදුලිබල පනතේ කොන්දේසි ද උල්ලංඝනය කරමින් මෙකී ගිවිසුම්වලට එළඹ ඇති ලංවිම, තමාට ඇති ඒකාධිකාරී ව්‍යාපාරික බලය අපයෝජනයට ලක්කර තිබේ.

විදුලිබල පනතට අනුව හදිසි පදනම මත පුද්ගලික අංශයෙන් විදුලිය මිල දී ගැනීමට හැක්කේ අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතියකින් පමණි. එනමුත්, තරඟකාරී ටෙන්ඩර් කැඳවීමකින් තොරවම පෞද්ගලික අංශයෙන් විදුලිය ගැනීමට ලංවිම, මහජන උපයෝගිතා කොමිසමෙන් අවසර ඉල්ලා සිටියේ ය. 2016 වසරේදී  මෙගාවොට් 100ක් ද, 2017 වසරේදී මෙගාවොට් 120ක් ද, 2018 වසරේදී මෙගාවොට් 170ක් ද, 2019 වසරේදී මෙගාවොට් 370ක් ද කෙටිකාලීන පදනම මත  මෙසේ කොමිසමෙන් ඉල්ලා සිටියද ඊට අවසර දීම ප්‍රතික්ෂේප කළේය. ඒකකයක් රුපියල් 40ක් වැනි අධික මුදලට මිල දී ගැනීම ලංවිමේ නීති විරෝධි ඉල්ලීමේ හරය වූ අතර එහි බලපෑම බිලියන 30ක පාඩුවක් දක්වා ඉහළ යනු ඇත. 2020 වසර සඳහා යෝජනා කළ හදිසි විදුලි මිල දී ගැනීම් මෙගාවොට් 200 ක් සඳහා වූ ඇස්තමේන්තු මුදල ද කොමිසම විසින් කපා හැරීමට කටයුතු කිරීම නිසා රුපියල් මිලියන 4150ක අනවශ්‍ය වියදමක් කපා දැමීමට කොමිසමට හැකි වීම අගය කළ යුතුය. එසේ නොවුණා නම් ඒ දැවැන්ත මුදල විදුලි මාෆියාවේ දැවැන්තයන් අතට පත්වීම නොවැළැක්විය වනු ඇත. ඒ සඳහා උපයෝගිතා කොමිසම නොමඟ යැවීමට කටයුතු කර ඇත්තේ එම ඇස්තමේන්තු පිළියෙල කළ විදුලිබල මණ්ඩලයේ නිලධාරීන් මිස දේශපාලනඥයන් විය නොහැක.

2015 වසරේ රුපියල් බිලියන 20ක් ලාභ ලැබූ ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය, 2016 දී රුපියල් බිලියන 13ක් ද, 2017 දී රුපියල් බිලියන 21ක් ද, 2018 දී රුපියල් බිලියන 50ක් ද, 2019 දී රුපියල් බිලියන 100ක් තරම් දැවැන්ත මුදලක් පාඩු ලබන්නේ අන් කිසිවක් නිසා නොව තමන් පිළියෙල කරන ජනන සැලසුම ම නිසිකලට ක්‍රියාත්මක කරගැනීමට ඇති නොහැකියාව හා නීතියට අනුකූල නොවන ලෙස කෙටිකාලීන පදනම මත කරන හදිසි විදුලිය මිලදී ගැනීම් හේතුවෙන් බැව් කිව යුතුය.

 

පුනර්ජනනීය විභව

සුළං, සූර්ය, ජෛව සහ කුඩා ජල විදුලි බලාගාර පුනර්ජනනීය විභව වේ. පරිසර හිතවාදී බලශක්ති ප්‍රභව ලෙස වැඩි වටිනාකමක් පුනර්ජනන බලයට ලැබී තිබීම අද ලෝක ප්‍රවණතාවකි.  කුඩා ජල විදුලිබලාගාර (මෙගාවොට් 10ට අඩු) සංවර්ධනය අතින් ලංකාව කීර්තිමත් දියුණුවක් ලබාගත්තේ එහි පෞද්ගලික අංශයේ සංවර්ධකයන්ගේ මැදිහත්වීම නිසාය. එම විභවතාව ප්‍රශස්ත ලෙස යොදා ගැනීම අතින් පළපුරුදු ලාංකික සංවර්ධකයන් බොහොමයක් වර්තමානයේ තම ආයෝජන අප්‍රිකානු කලාපයට ගෙනගොස් තිබේ. ඊට බලපෑ සාධක අතර පුනර්ජනනීය බලශක්ති සංවර්ධනය කෙරෙහි ලංවිමේ ඇතැම් නිලධාරීන්ගේ කුඩම්මාගේ සැලකිල්ලද බලපා ඇති බැව් නොරහසකි. 

මන්නාරම් ද්‍රෝණියේ ඇති සුළං බලයේ විභවතාව සැලකිය යුතු ඉහළ අගයකි. එහි මෙගාවොට් 170ක සුළං විදුලි ජනනයක් නිෂ්පාදනය කිරීම සැලසුම වුව ද, එය ප්‍රමාදයට ලක් වී ඇත. නිවෙස් සූර්ය පැනල මෙගාවොට් 1400ක් භාවිතය සඳහා සංවර්ධකයන්ගේ යෝජනා කෙරෙහි ලංවිම නිලධාරීන් නිරුත්තරය. පුනර්ජනනීය ප්‍රභව භාවිතයේ සීමාවන් ඇතත් අද ඒ සීමා බොහොමයක් තාක්ෂණික වශයෙන් ජය ගැනීමට හැකි ඒවාය. ආයෝජන වියදම ශීඝ්‍ර ලෙස පහත වැටීමත් සමග අඩු වියදම් බලශක්ති ප්‍රභව අතර තරගකාරී මිලක් ලබාදීමට ඊට ඇති හැකියාව, විදුලිබල මණ්ඩලයේ ඇගයීමටට ලක් නොවීම දේශපාලනඥයන්ගේ වරදක් නිසා සිදු නොවන්නකි.

විදුලි හිඟය පියවීමට, පෞද්ගලික අංශයෙන් වැඩි මිලට විදුලිය මිල දී ගැනීම වෙනුවට රාජ්‍ය ආයතන සතුව ඇති මෙගාවොට් 130 ක පමණ ජෙනරේටර් ධාරිතාව උපයෝගි කරගෙන, ජාතික පද්ධතිය අවශ්‍යතාව මත බලගැන්වීමට උපයෝගිතා කොමිසම දුන් නිර්දේශය 2018 සැප්තැම්බර් මස අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කළේය. එහෙත් එය ක්‍රියාවට නැංවීමට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය මෙතෙක් අසමත් වී ඇත.

ඇමතිතුමනි, විදුලි මාෆියාවට බැට දීමට ඔබතුමා තවමත් ආගන්තුක වැඩි යැයි හැඟුණ ද, එකී මාෆියාවේ කුප්‍රකට නිලධාරීන් විසින් ඔබතුමා වේගයෙන් රැවටීමට භාජනය කරමින් සිටින බැව් නම් ඔබතුමාගේ මෙම නැවුම් ප්‍රකාශවලින් ම පැහැදිලිය. ■

සමාගම් ගැන විගණකාධිපති වාර්තා දැක ආණ්ඩුව බයවෙලාද?

සමාගම් විගණනයට ඇති අයිතිය
විස්සෙන් අහිමි කරන්න ලෑස්තියි

අයිතිය ලැබී ගෙවුණු අවුරුදු පහට
එළිදැක්වූ වාර්තා තුන්සීයට වැඩියි

ශ්‍රී ලංකන් මහා හෙළිදරව්ව,
ගල්අඟුරු හෙළිදරව්ව ඒ අතර

විසිවැනි සංශෝධනය කියන්නේ විනාශයකි. එය විනාශයක් බව පෙන්වන්නට ඕනෑ තරම් කරුණු තිබේ. එහෙත්, ආණ්ඩුව කියන්නේ තමන්ට රට සංවර්ධනය කරන්න ඕනෑ නිසා, ජනාධිපතිවරයාට ‘බලතල’ ඕනෑ බවය. ඔවුන් ඡන්දයට කලිනුත් කීවේ තමන්ට ඕනෑ ‘බලතල’ ගන්නට තුනෙන් දෙකේ බලයක් දෙන්න කියාය.
දැන් ව්‍යවස්ථාවෙනුත් ජනාධිපතිවරයාට සුජාතභාවයක් ඇතිව වැඩ කරන්නට බලතල තිබුණාට, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව ‘සංවර්ධනය’ යැයි කියන කුමන හෝ දෙයට තවත් බලතල ඕනෑ යැයි නිකමට සිතමු. එහෙත් ඒ ඔක්කොම අස්සේ රාජ්‍ය සමාගම් විගණනය කිරීමට විගණකාධිපතිවරයාට තිබුණු හැකියාව පැහැරගන්නට ආණ්ඩුව උත්සාහ කරන්නේ ඇයි. රාජ්‍ය සමාගම් විගණනය කරනවාට බය ඇයිද.
‘2007 අංක 7 දරන සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදංචි වී ඇති හෝ ලියාපදිංචි වී ඇති බවට සලකනු ලබන සහ ස්වකීය කොටස්වලින් සියයට පනහක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රතිශතයක් රජය හෝ රාජ්‍ය සමාගමක් හෝ පළාත් පාලන ආයතනයක් හෝ විසින් දරනු ලබන සමාගම්’ විගණනයට ලක් කිරීමේ හැකියාව විගණනයට ලක් කිරීමේ හැකියාව දැන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව විගණකාධිපතිවරයාට ඇත. එහෙත්, 20 වැනි සංශෝධන කෙටුම්පතේ විගණකාධිපතිවරයාට විගණනය කළ හැකි ආයතන අතරින්, එම සමාගම් ඉවත් කර ඇත. අප මේ සටහනේ කතා කරන්නේ මීට කලින් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් එවැනි සමාගම් කිහිපයක් විගණනයට ලක් කොට සොයාගත් කරුණු කිහිපයක් පිළිබඳය.

හොරු අල්ලන්න නෙවෙයි
විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව යනු හොරුන් අල්ලන ආයතනයක් නොවේ. විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් හොරු අල්ලන්නට හැකි නම්, රටේ අනෙකුත් ආයතනවලත් හොරකම නතර විය යුතුය.
ඔවුන් යම් සමාගමක නිල ගිණුම් වාර්තා පරීක්ෂා කර බලා, ඒවා විධිමත්ද නැද්ද යන පැනයට පිළිතුරු ලබාදීම විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව කරයි. විශේෂ විගණනයක් හෝ වෝහාරික විගණනයක් කරන අවස්ථාවක හැරුණාම වංචා ගැන අතින්ම අල්ලාගන්නට විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවකට නොහැක. එහෙත්, විගණන වාර්තාවක ඇති යම් කරුණක් ගැන සැක සිතී, ඒ ගැන වැඩිදුරටත් කරුණු සොයන කෙනෙකුට වංචාවක් හෝ දූෂණයක් ගැන කරුණු හෙළිදරව් කරගත හැක.
විගණන වාර්තාවල පැහැදිලිව සඳහන් වන ආකාරයට ගිණුම්වලට ව්‍යාජ කරුණු ඇතුළත් කරමින්, යම් කෙනෙකු මුදල් වංචා කර තිබේ නම් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට ඒවා අහුවන්නේ නැත.
ඒ නිසා ලියුම්කරුගේ අදහස අනුව හොරකම් කරන හොරෙක්ට වුණත් තමන් යටතේ පවතින ආයතන විගණනය වුණාට ප්‍රශ්නයක් නැත. විගණනයෙන් රිංගා යා හැකිය. එහෙත්, යම් කෙනෙක් කිසිම විධිමත් ගිණුම් ක්‍රමවේදයක් අනුමනය නොකර, හිතුමතේ මුදල් වියදම් කරමින්, නාස්ති කරමින්, මහා මුදල් කාබාසිනියා කිරීමකට සූදානම් වන්නේ නම්, තමන්ගේ ආයතනය විගණනය කරනවාට කැමැත්තක් නොදක්වනු ඇත. අවිධිමත් බව විගණනයට අහුවෙන නිසාය.
විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් සොයන්නේ කුමක්ද. ඔවුන් සොයන්නේ ලංකාවේ සමාගම්, ආයතනවලට අදාල විවිධාකාර පනත්, රෙගුලාසි, චක්‍රලේඛවලට අනුව සමාගම ගිණුම් පවත්වාගෙන ගියාද කියාය. මේ සමාගම්වල තිබෙන්නේ අපේ මුදල්ය. උදේ සිට රෑ වෙනතුරු මහන්සි වී ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියන් උත්පාදනය කරන මුදල්ය. විදේශගත ශ්‍රමිකයන්, වෙළඳ කලාපයේ කම්කරුවන්, තේ දළු නෙළන උදවිය උත්පාදනය කරන මුදල්ය. නැත්නම් අප සැම ඇපයට තබා ආණ්ඩුවලින් ලබාගන්නා ණය මුදල්ය. ඉතින්, ඒවා කාබාසිනියා කරමින් සමාගම් හදා බාල් නටන්නට ඉඩ දෙන්නේ කොහොමද. අඩු තරමේ එම සමාගම්වල ගිණුම් පොත් ටික පිළිවෙලට තබාගන්නවාද කියා සොයා බැලීමේ අයිතියක් පුරවැසියන්ට නැතිද. පුරවැසියන් ලෙස අපට එම සමාගම්වල ගිණුම් පොත් බලන්නට වෙලාව නැති නිසාය, විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව එම කටයුත්ත කරන්නේ. ඒ අයිතියත් 20 වැනි සංශෝධනයෙන් ඉවත් කළොත්, අපේ මුදල් ඔවුන් යහපත් අරමුණෙන් වියදම් කළායැයි අප සිතන්නේ කෙලෙසද.
මෙහි කෙටියෙන් උපුටා ඇත්තේ පසුගිය කාලසීමාවේදී එවැනි සමාගම් කිහිපයක් ගැන විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවල කරුණු කිහිපයකි.

ලංකා ලොජිස්ටික්ස්

ලංකා ලොජිස්ටික්ස් ආයතනය ආරක්ෂක හමුදාවල සැපයුම් සඳහා වන සමාගමකි. සාමාන්‍යයෙන් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව සිය වාර්ෂික වාර්තාවක් ආරම්භ කරන්නේ අදාල ආයතනයේ එම ආයතනයේ මූල්‍ය ප්‍රකාශන පිළිබඳ විගණකාධිපතිගේ මතය ප්‍රකාශ කරමින්ය. සාමාන්‍යයෙන් හැම ආයතනයකම පාහේ වාර්ෂික වාර්තා ආරම්භයේ ‘මූල්‍ය ක්‍රියාකාරීත්වය සහ මුදල් ප්‍රවාහ ශ්‍රී ලංකා ගිණුම්කරණ ප්‍රමිතවලට අනුකූලව සත්‍ය හා සාධාරණ තත්වයක් පිළිබිඹු කරන බව මා දරන්නා වූ මතය වේ.’ නම් වාක්‍යය මුලින් ඇත.
යම් රාජ්‍ය ආයතනයක ගිණුම් පිළිබඳ අඩුපාඩුවක් තිබේ නම් ඒ ගැන කියන්නේ වෙනම ඡේදයකය. හැම ආයතනයකම පාහේ කුමන හෝ අඩුවක් තිබෙන බව නම් ඇත්තකි. එහෙත්, පොදුවේ විගණකාධිපතිගේ පොදු මතය ඍණාත්මක එකක් වෙන්නට තරම් එය බලපාන්නේ නැත.
එහෙත්, ලංකා ලොජිස්ටික්ස් ඇන්ඞ් ටෙක්නොලෝජීස් ලිමිටඞ් නම් සමාගමේ 2018/2019 විගණකාධිපති වාර්තාවේ පළමු ඡේදයේ තිබෙන්නේ ‘අහිතකර මතය’ නම් කොටසකි. එනම්, සාමාන්‍යයෙන් විගණකාධිපති වාර්තාවක නැති ආකාරයෙන් ලංකා ලොජිස්ටික්ස් සමාගම ගන්නට දෙයක් නැති බව එම විගණන වාර්තාවේ පොදු මතය ලෙසම කියා ඇත.
‘ශ්‍රී ලංකා ගිණුම්කරණ ප්‍රමිතිවලට අනුකූලව සත්‍ය හා සාධාරණ තත්වයක් පිළිබිඹු නොකරන බව මා දරන්නා වූ මතය වේ.’ විගණකාධිපතිවරයා පළමු ඡේදයෙහි එසේ සඳහන් කර ඇත.

ශ්‍රී ලංකන්

විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවලින් ‘ලෙලි යනතුරු’ තොරතුරු හෙළිදරව් කරන ලද සමාගමක් වන්නේ ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගමය. වසරින් වසර එම සමාගම පාඩු ලැබූ හැටි ගණන් හදා තිබුණි. මෑතකදී අල්ලස් චෝදනාවකටද හසු වූ එයාබස් මිලදී ගැනීමේ ගණුදෙනුව ගැන ‘අ’යන්නේ සිට තොරතුරු තිබුණේ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ විශේෂ විගණන වාර්තාවකය.
ගනුදෙනුවට කැබිනට් අනුමැතිය නොගත් බව, ඒ වෙනුවට අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය චමල් රාජපක්ෂ මහතාගේ නිවසේදී රැස් වී තීන්දු ගත් බව පවා එහි තිබුණි. ජනාධිපතිවරයාගේ ගමන් බිමන් වෙනුවෙන් මිලදී ගන්නට සැලසුම් කළ විශේෂ සුඛෝපභෝගී ගමන් කට්ටලය ගැනත් එහි සඳහන් වූ අතර වාර්තාවේ ඇමුණුම්වල එහි සැලසුම් පවා තිබුණි. එම ගනුදෙනුව ගැන අප මීට පෙර වාර්තා කර ඇති නිසා දීර්ඝ වශයෙන් සඳහන් කරන්නේ නැත. එහෙත්, විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වටිනාකම කියා පෑ මෑත ඉතිහාසයේ ‘ස්වර්ණමය සිදුවීමක්’ ලෙස ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගම ගැන නිකුත් කළ වාර්තාව හැඳින්විය හැකිය.

ගල්අඟුරු

ගල්අඟුරු වංචාව යැයි කියමින් 2015 දී විපක්ෂය කෑ ගැසූ හැටි කොයි කාටත් මතකයේ ඇතිවා විය හැක. ඉතින්, ‘ගල් අඟුරු වංචාව’ යැයි කියන සිදුවීම් මාලාව ගැනත් කරුණු හෙළිවුණේ සීමාසහිත ලංකා ගල් අඟුරු සමාගමේ ප්‍රසම්පාදන කටයුතු ගැන 2009 සිට 2016 දක්වා සිදුවීම් අධ්‍යනය කරමින් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව නිකුත් කළ වාර්තාවක් නිසාය.
මෙම සමාගම අමාත්‍යාංශය, ලංකා නැව් සංස්ථාව, ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය ආදී ආයතනය සමඟ ප්‍රමාණවත් සම්බන්ධීකරණයක් පවත්වාගෙන නොගිය බව, ගිවිසුම්වලට එළඹීමේදී ඒවායේ වලංගුභාවය හා නෛතික පසුබිම පිළිබඳ උපදෙස් ලබාගෙන නොතිබූ බව එම වාර්තාවේ නිගමන අතර සඳහන් විය.
‘ගල් අඟුරු මිලදී ගැනීමට අදාල සීමාසහිත ගල් අඟුරු සමාගමේ ක්‍රියාකාරීත්වය රජයට අවම පිරිවැයක් හා අවම අවදානමක් ඇතිවන පරිදි කටයුතු කිරීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ආයතනයක් බව තහවුරු නොවූයෙන් මෙම සමාගම තවදුරටත් පවත්වාගෙන යා යුතුද යන්න පිළිබඳ පුළුල් අධ්‍යනයක් අදාල පාර්ශ්ව සිදුකළ යුතු බව නිගමනය කරනු ලැබේ.’ එම වාර්තාවෙහි එක් නිගමනයක් එසේය.

සිනෝ ලංකා හොටෙල්ස් ඇන්ඞ් ස්පා

විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව පුළුල් විගණනයක් සිදුකොට කරුණු රැසක් හෙළිදරව් කළ සමාගමක් වන්නේ සිනෝ ලංකා හොටෙල්ස් ඇන්ඞ් ස්පා සමාගමය. එහි 2017 විගණකාධිපති වාර්තාවෙහි සමාගමේ ව්‍යාපෘති ගැන විශේෂ තොරතුරු හෙළිදරව් කර ඇත. රාජපක්ෂවරුන්ගේ සුරතල් ව්‍යාපෘතියක් වූ ග්‍රෑන්ඞ් හයට් හෝටල් ඉදිකිරීමේ ව්‍යාපෘතිය එම සමාගමෙන් දියත් කළ එකකි. (පසුගිය සතියක එම සමාගමෙන් ඉදිකළ ග්‍රෑන්ඞ් හයට් හෝටල් ව්‍යාපෘතියෙහි ඉහළම මහලක ‘ඕනර්ස් අපාර්ට්මන්ට්’ නමින් විශේෂ අධි සුඛෝපභෝගී කොටසක් ඉදිකර තිබුණු බව අනිද්දා හෙළිදරව් කළේය.)
මෙම සමාගමේ කටයුතු රාජ්‍ය ව්‍යාපාර පිළිබඳ චක්‍රලේඛ ගණනාවක කරුණු උල්ලංඝනය කර තිබුණි. 2011 දෙසැම්බර් 21 වැනිදා කොළඹ හෝටල් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා තීන්දු කර තිබුණත් කොළඹ හයට් රීජන්සි ව්‍යාපෘතියට කැබිනට් අනුමැතිය ලබා නොතිබුණු බව විගණන වාර්තාවෙහි සඳහන් විය. ව්‍යාපෘතියෙහි ආරම්භයේ නුසුදුසු සැලසුම් හේතුවෙන් සමාගමේ අරමුණු සාක්ෂාත් නොවූ බවත් වාර්තාවේ සඳහන්ය. අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ අනුමැතිය නැතිව රුපියල් මිලියන 5,832ක් වටිනා කොන්ත්‍රාත්වල කාලසීමාව වරින් වර දීර්ඝ කර තිබුණි. ඉන්ටර්නා කන්ට්‍රැක් ස්පා නම් ඉතාලි සමාගම සිනෝලංකා සමාගමට එරෙහිව පැනවූ බේරුම්කරණ නඩුව ගැනත් එහි සඳහන්ය.
මෙම සමාගම අසාර්ථක මුදලාලි කෙනෙකුගේ සිල්ලර කඩයක් සේ මෙහෙයවා ඇති බව විගණකාධිපති වාර්තාවෙන් හෙළිදරව් වී කරුණු අනුව වැටහෙයි. ඉන්වොයිසි නිකුත් කිරීමට නිසි ක්‍රමවේදයක් නැතිකම, තොග ගබඩා කිරීම සඳහා ක්‍රමවේදයක් නැතිකම, බැංකු සැසඳුම් ප්‍රකාශය සකස් නොකිරීම. භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා ලියාපදිංචි සැපයුම්කරුවන්ගේ ලැයිස්තුවක් නැතිකම ආදී මූලික අවශ්‍යතා ටිකවත් මේ සමාගම සම්පූර්ණ කර තිබුණේ නැත.

ඇන්ටි ලෙකෝ

ඇන්ටි ලෙකෝ මීටර් නම් සමාගම විදුලි මීටර් ඉදිකිරීම සඳහා වූ සමාගමකි. එම සමාගමේ 2018 වර්ෂයේ මෙහෙයුම් ප්‍රතිඵලය රුපියල් මිලියන 39ක අලාභයක් විය. එය ඊට පෙර වර්ෂයේ සිට රුපියල් මිලියන 109කින් කඩා වැටීමකි. මෙම සමාගමට බඳවාගැනීමේ පටිපාටියක් තිබුණේ නැත. ප්‍රසම්පාදන සැලැස්මක් තිබුණේ නැත. මිලදී ගැනීම් වලට මිල කැඳවීම් කර තිබුණේත් නැත. වාර්ෂික ක්‍රියාකාරී සැලැස්මක් නැත. වර්ෂය සඳහා සංයුක්ත සැලැස්මක් තිබුණේත් නැත. වර්ෂ අවසානයේ වාර්ෂික වාර්තාවක් සකස් කර තිබුණේත් නැත. 2003 අංක 02 දින නිකුත් කළ පීඊඩී/12 දරණ රාජ්‍ය ව්‍යාපාර චක්‍රලේඛය අනුව වාර්ෂික වාර්තා, ක්‍රියාකාරී සැලසුම් ආදිය සකස් කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය වුණත්, ඒවා නැත.

ශ්‍රී ලංකන් කේටරින්

එලෙස විගණනයට ලක් කළ තවත් ආයතනයක් වන්නේ ශ්‍රී ලංකන් කේටරින් සමාගමය. 2016 විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්ෂික වාර්තාව අනුව සමාගමේ මුළු වත්කම වූ මිලියන 10,571ක් අතරින් රුපියල් මිලියන 6,707ක් ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගමෙන් අයවිය යුතු වුණත් එය අය වී තිබුණේ නැත. මත්තල ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපලෙහි ආපනශාලාව 2016 වර්ෂයේදී රුපියල් මිලියන 10ක පාඩුවක් ලැබූ බවත් එම සමාගම ගැන වාර්තාවෙහි සඳහන්ය.

අයිසීටීඒ

ශ්‍රී ලංකා තොරතුරු තාක්ෂණ නියෝජිතායතනය හෙවත් අයිසීඒ ආයතනය රාජ්‍ය සේවය ඩිජිටල්කරණ ව්‍යාපෘති සඳහා රුපියල් මිලියන 5,799ක් වියදම් කර ඇතත්, එම ආයතනයේ වගකීම නිසියාකාරයෙන් සිදුවී නොමැති බව විශේෂ විගණකාධිපති වාර්තාවක සඳහන් කර තිබුණි. එම සමාගමේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියේ අඩුපාඩු ආදිය එම වාර්තාවෙන් පෙන්වා දී තිබුණි.
අප ඉහත සඳහන් කළේ විගණන වාර්තා ගණනාවක් අතරින්, තැනින් තැන උපුටාගත් වාර්තා කිහිපයක කරුණු කිහිපයක් පමණි. 2015 දී විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට අවසර ලැබුණායින් පසු වසර පහක් ඇතුළත මෙවැනි විගණන වාර්තා 300කට වැඩි ප්‍රමාණයක් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව ප්‍රසිද්ධ කර ඇත. ඇතැම් සමාගම් තියෙනවායැයි දැනගන්නට ලැබෙන්නේත් මෙවැනි වාර්තා නිසාය.
වඩා නිවැරදිව කීවොත් ලංකාවේ කුමන ආණ්ඩුවක් වුව, මෙවැනි සමාගම් සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියා කරන ආකාරය සතපහක විශ්වාසයක් පුරවැසියන්ට නැත. මහජන මුදල් වියදම් කරන හැම ආයතනයක්ම විගණනය කරන්න ඕනෑ ඒ නිසාය. ඒ නිසා විගණනයේ කොන්ද කඩන්නට විසිවැනි සංශෝධනයෙන් ගන්නා උත්සාහය පරාජය කළ යුතුමය.■

20න් රාජ්‍ය විගණනය කප්පාදු කර හොරකමට පාර කපා ගැනීම

0

රාජ්‍ය සමාගම් විගණනයෙන් ඉවතට

විගණකාධිපති හමුදාවෙනුත් පත්කළ හැකියි

 

 

ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කර ඇති 20 වන සංශෝධනය අනුව 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ඇතුළත් කරන ලද ජාතික ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභාව සහ විගණන සේවා කොමිෂන් සභාව අහෝසි කර තිබේ.

විගණන සේවා කොමිෂන් සභාව අහෝසි කිරීමට එරෙහිව ශ්‍රී ලංකා විගණන සේවා සංගමය සිය විරෝධය පළකරමින් නිවේදනයක් නිකුත් කර ඇත. රාජ්‍ය මූල්‍ය පාලනය පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තුවේ  කාර්යභාරය හා රටේ මහජන අපේක්ෂාවන් ඉටු කිරීම පිළිබඳ පරික්ෂා කිරීමට පවතින යාන්ත්‍රණයට 20 වන සංශෝධනය මගින් දැඩි හානියක් සිදුවන බව එම සංගමයේ මතයයි.

154(1) ව්‍යවස්ථාව මගින් විගණන කටයුතු සිදුකිරීම සඳහා විගණකාධිපතිවරයා වෙත පවරා තිබූ රාජ්‍ය ආයතන සංඛ්‍යාව සංශෝධනය කර ඇති බව එම සංගමය පෙන්වා දෙයි. ඒ අනුව රාජ්‍ය සේවා කොමිෂන් සභාව, ස්වාධීන කොමිෂන් සභා, ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය, අගමැති ලේකම් කාර්යාලය, අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අමාත්‍යවරුන්ගේ කාර්යාල හා 2007 අංක 7 දරන සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි සියයට 50 හෝ ඊට වැඩි කොටස් අයිතිය රජය හෝ රාජ්‍ය සංස්ථාවක් හෝ පළාත් පාලන ආයතනයක් හිමිකාරිත්වය දරන සමාගම් යන ආයතන විගණකාධිපතිවරයාගේ විගණනයට ලක්වීම අහෝසි කර තිබේ.

ඒ අනුව 20 වන සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත වුවහොත් විගණකාධිපතිවරයා මෙතෙක් කළ විගණන කටයුතු සිදුකළ නොහැකි වනු ඇති අතර 2018 අංක 19 දරන ජාතික විගණන පනතද හුදු ලියැවිල්ලක් බවට පත්වනු ඇත. එසේම පාර්ලිමේන්තුවට ඇති විගණකාධිපතිවරයාගේ වගකීමද අපැහැදිලි එකක් බවට පත්වනු ඇත.

20 වැනි සංශෝධනයේ විගණකාධිපතිවරයාගේ කාර්යය විස්තර කර ඇත්තේ “විගණකාධිපතිවරයා විසින් ආණ්ඩුවේ සියලුම දෙපාර්තමේන්තුවල ගිණුම් ද, අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ කාර්යාලයේ, අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභා කාර්යාලයේ, පළාත් රාජ්‍ය සේවා කොමිෂන් සභා කාර්යාලවල, පරිපාලන කටයුතු පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තු කොමසාරිස්වරයාගේ කාර්යාලයේ, පාර්ලිමේන්තුවේ මහ ලේකම් කාර්යාලයේ සහ මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයාගේ කාර්යාලයේ, පළාත් පාලන ආයතන කාර්යාලවල, රාජ්‍ය සංස්ථා කාර්යාලවල ගිණුම් ද සහ යම් ලිඛිත නීතියක් යටතේ ආණ්ඩුවට පැවරී ඇති වෙළඳ ව්‍යාපාරවල හෝ වෙනත් ව්‍යාපාරවල ගිණුම් ද විගණනය කළ යුත්තේ ය.” යනුවෙන්ය.

එහෙත් එය 19 වැනි සංශෝධනයේ තිබුනේ මේ ලෙසය. ‘විගණකාධිපතිවරයා විසින් ආණ්ඩුවේ සියලු දෙපාර්තමේන්තු, ජනාධිපතිවරයාගේ ලේකම්වරයාගේ කාර්යාලය, අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ ලේකම්වරයාගේ කාර්යාලය, අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අමාත්‍යවරයන්ගේ කාර්යාල, අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාව, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව, 41ආ ව්‍යවස්ථාවේ උපලේඛනයේ සඳහන් කොමිෂන් සභා, පරිපාලනය පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තු කොමසාරිස්වරයා, පාර්ලිමේන්තුවේ මහ ලේකම්වරයා, පළාත් පාලන ආයතන, රාජ්‍ය සංස්ථා, යම් ලිඛිත නීතියක් යටතේ රජය වෙත පවරනු ලැබ ඇති වෙළඳ ව්‍යාපාර සහ වෙනත් ව්‍යාපාර සහ 2007 අංක 7 දරන සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි වී ඇති හෝ ලියාපදිංචි වී ඇති බවට සලකනු ලබන සහ ස්වකීය කොටස්වලින් සියයට පනහක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රතිශතයක් රජය හෝ රාජ්‍ය සමාගමක් හෝ පළාත් පාලන ආයතනයක් හෝ විසින් දරනු ලබන සමාගම් ද ඒවායේ ගිණුම් ඇතුළුව විගණනය කරනු ලැබිය යුත්තේ ය.’ යනුවෙන්ය.

විගණන සේවා සංගමය සිය විරෝධයේ දක්වා ඇති ලෙසම සිදුවී ඇති දේ 19 හා 20 සංශෝධනවල ඇති එම වගන්ති කියවා ගැනීමෙන් අවබෝධ කර ගත හැකිය. 

ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය යනු අනිවාර්යෙන්ම රාජ්‍ය විගණනයට ලක්විය යුත්තකි. මන්ද එහි වියදම් කරන්නේ රාජ්‍ය මුදල් බැවින්ය. එසේම ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය ජනාධිපති අරමුදල මෙන්ම අලුතින් ඇති කරන ලද කාර්ය සාධක බලකා දෙපාර්තමේන්තුවක්ද පාලනය කරන නිසාය. අගමැති කාර්යාලයටද රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඉවත් කර ඇති අනෙකුත් ආයතනවලටද එය අදාළය. මන්ද මේවාහි වියදම් කරන්නේ රාජ්‍ය මුදල් බැවින්ය.

රාජ්‍ය සමාගම් ගත් කල මේ තත්වය තවත් බරපතළ කරයි. මන්ද මේ සමාගම් වූකලි රාජ්‍ය මුදල් යොදවා ආරම්භ කළ සමාගම් වන බැවින්ය. විගණකාධිපති කාර්යාලයේ ආරංචි මාර්ග ප්‍රකාශ කරන ආකාරයට මේ වනවිට ඔවුහු රාජ්‍ය සමාගම් 100කට අධික සංඛ්‍යාවක විගණන කටයුතු කරති. රාජ්‍ය මුදල් දිවිහිමියෙන් ආරක්ෂා කරන්නට කැපවී සිටින වංචාවට දූෂණයට එරෙහි ආණ්ඩුවක් මේ කරන්නට යන්නේ කුමක්දැයි කරුණුකාරණා දැනෙන අයට සිතා ගැනීමට අමාරු නැත. රාජ්‍ය මුදල් සම්බන්ධයෙන් සැමට එක නීතියක් ක්‍රියාත්මක වන්නට යන්නේ ඒ ලෙස දෙයාකාරයකටය.

අමාත්‍යාංශවලට විෂයන් වෙන් කිරීමේ ජනාධිපතිවරයාගේ ගැසට් නිවේදනයට අවධානය යොමු කළ විට ඒ ඒ අමාත්‍යාංශ යටතට පත්කර ඇති රාජ්‍ය ආයතන සංඛ්‍යාව ගැන අවබෝධයක් ලබාගත හැක.

ශ්‍රී ලංකා ටෙලිකොම් සමාගම, ඒ යටතේ ඇති මොබිටෙල් සමාගම ඇතුළු අනුබද්ධ සමාගම් ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයා යටතේය. 20 වැනි සංශෝධනයෙන් යෝජනා කර ඇති පරිදි ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය නිල වශයෙන් ජනාධිපතිවරයා යටතට ගැනීමෙන් පසු රක්නා ලංකා ආරක්ෂක සේවා සමාගමද (ඇවන්ට් ගාඞ් සමාගම සමඟ පාවෙන අවි ගබඩාවට සම්බන්ධ වූ) ලංකා ලොජිස්ටික් වැනි ආයුධ ගෙන්වීමේ සමාගම්ද ජනාධිපතිවරයා යටතට පත්වනු ඇත. මේ සමාගම්වලට රාජ්‍ය විගණනයේ සුපරීක්ෂණය නොමැතිව එක නීතියක් කෙසේ වෙතත් වෙනම නීතියක් යටතේ ඕනෑ ඕනෑ සෙල්ලම් දැමිය හැකිය. සෞභාගයේ දැක්ම කියන්නේ ඒකටය.

මේ ආකාරයට අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ යටතේද රාජ්‍ය බැංකුවලට අනුබද්ධ ලීසිං හා රක්ෂණ සමාගම්ද, ශ්‍රී ලංකා රක්ෂණ සංස්ථාවට අනුබද්ධ සමාගම්ද, හයට් හෝටල් ව්‍යාපෘතියේ සමාගම්ද, හිල්ටන් හෝටලය හා තැප්‍රොබේන් හෝටල සමාගමද ඇත.

මාර්ග ඉදිකිරීමට අදාළ මගනැගුම සමාගම්ද, ශ්‍රී ලන්කන් එයාර් ලයින් සමාගම, ගුවන් තොටුපළ හා ගුවන් සේවා සමාගම, විදේශ රැකියා ඒජන්සි සමාගම, ලිට්රෝ ගෑස් සමාගම, වරාය අධිකාරිය යටතේ ඇති සමාගම්, පශු සම්පත් යටතට වැටෙන සමාගම්, වැවිලි ක්ෂේත්‍රයේ සමාගම්, සීනි සමාගම්, ඛනිජ තෙල් ක්ෂේත්‍රයේ සමාගම්, ලංකා විදුලි පුද්ගලික සමාගම ඇතුළු ලංවිම යටතේ ඇති විදුලි බල සමාගම් ආදි ලෙස මේ සමාගම් ලැයිස්තුව ක්ෂේත්‍ර අනුවත් වෙන වෙනම සමාගම් නාම යටතේත් ඉතා දීර්ඝ ලෙස දැක්විය හැකිය.

මේ ආකාරයට රාජ්‍ය සමාගම් රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඉවත් කිරීම අලුත් දෙයක් නොවේ. එය රාජපක්ෂවරුන්ගේ පෙර පුරුද්දකි. මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන කාලයේදීද රාජ්‍ය සමාගම් රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඉවත් කිරීම මේ ලෙසම සිදුවුණි.

එදාත් රාජපක්ෂවරුන් කළේ ප්‍රධාන ඉදිකිරීම් හා මිලදී ගැනීම් ක්ෂේත්‍ර සඳහා සමාගම් නිර්මාණය කර ඒ මගින් අතිවිශාල රාජ්‍ය වියදම් සිදුකර රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඒවා ඈත් කර තැබීමය. එම සමාගම් සම්බන්ධයෙන් එවක එජාප පා.ම. දයාසිරි ජයසේකර 2009 සැප්තැම්බර් 22 දින පාර්ලිමේන්තුවේ කරන ලද ප්‍රශ්න කිරීමේදී ඊට ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් පිළිතුරු දෙන්නේ එවක නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය මහින්දානන්ද අලුත්ගමගේය. ඔහු කීවේ පෞද්ගලික සමාගම් පිළිබඳ පිළිතුරු ලබාදීමට ආණ්ඩුව බැඳී නොමැති බවයි. ඒ අනුව යමින්ම 2011 වර්ෂයේදී එවක සභානායක නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා ආණ්ඩුවේ සමාගම් පිළිබඳ විපක්ෂයේ ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දෙමින් පාර්ලිමේන්තුවේදී කීවේ සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි වී ඇති සමාගම් පිළිබඳ තොරතුරු ලබාදීමට ආණ්ඩුව බැඳී නැති බවයි.

ශ්‍රී ලන්කන් ගුවන් සමාගම, මැදමුලන ඩී.ඒ. රාජපක්ෂ කෞතුකාගාරය හා ටෙලිකොම් සමාගම පිළිබඳ රාජපක්ෂ පාලන කාලයට අදාළ රාජ්‍ය විගණනයන් සමහර විට රාජපක්ෂවරුන්ට තවමත් හිසරදයක් වීම හා අනාගත හිසරද හදා නොගැනීම පිළිබඳ කල්පනා කර මේ දේවල් යෝජනා කර ඇති බව පැහැදිලිය.

ඒ අනුව ආණ්ඩුව විගණන කොමිසම අහෝසි කර හා රාජ්‍ය විගණනයට සීමා පනවා සිය සෞභාග්‍යය කරා පිය නැඟීමට ඇති බාධා ඉවත් කර ගැනීමට සැලසුම් කර ඇත.

එයින් පමණක්ද ආණ්ඩුව  සෑහීමකට පත්වී නැති බව පෙනෙන්නේ විගණකාධිපතිවරයාට තිබූ සුදුසුකම්ද 20 වන සංශෝධන යෝජනාවෙන් ඉවත් කර ඇති නිසාය.

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ විගණකාධිපතිවරයා යන්න දක්වා තිබුණේ මේ ලෙසය. ‘විගණකාධිපතිවරයෙක් වන්නේය. විගණකාධිපතිවරයා සුදුසුකම් ලත් විගණකවරයකු විය යුතු අතර, ජනාධිපතිවරයා විසින් ව්‍යවස්ථා සභාවේ අනුමතයට යටත්ව පත් කරනු ලබන්නේ ය. විගණකාධිපතිවරයා යථා පැවැත්මෙන් සිටින තාක් ස්වකීය ධුරය දරන්නේ ය’.

එය 20 වන සංශෝධන යෝජනාවෙන් වෙනස් කර ඇත්තේ මේ ලෙසය.‘ විගණකාධිපතිවරයෙක් වන්නේ ය. විගණකාධිපතිවරයා ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කරනු ලබන්නේ ය. විගණකාධිපතිවරයා යථා පැවැත්මෙන් සිටින තාක් ස්වකීය ධුරය දරන්නේ ය’. මේ යෝජනාව කියන්නේ විගණකාධිපතිවරයාට විගණකවරයකු ලෙස සුදුසුකම් අවශ්‍ය නැති බවය. ඒ අනුව 20 වැනි සංශෝධනය සම්මත වුවහොත් විශ්‍රාමික හමුදා නිළධාරියකු හෝ සක්‍රිය සේවයේ හමුදා නිලධාරියකු විගණකාධිපතිවරයා ලෙස ජනාධිපතිවරයා පත් කළහොත් අප පුදුම විය යුතු නැත.

මෙම මාතෘකාවටම අදාළව පසුගිය යහ පාලනය යැයි කියූ ආණ්ඩු කාලයේදී තවත් ඉදිරි වෙනස් කමක්ද කරන ලදි. ඒ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය රටේ පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතියක් බවට පත් කිරීමත් තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම නම්වූ නව නීතියක් පැනවීමත්ය. එම නව නීතිය යටතේ රජයට කොටස් අයිතිය සියයට 25 හෝ ඊට වැඩි ඕනෑම සමාගමක තොරතුරු ඉල්ලීමේ අයිතිය ජනතාවට ලබාදී තිබුණි. සියයට 50ක් හෝ ඊට වැඩි කොටස් අයිතිය රජයට හිමි සමාගම්වලට රාජ්‍ය විගණනය අදාළ කිරීම යනු ඊට අඩු තත්වයක් ලෙසද දැක්විය හැකිය.  ආණ්ඩුව 20 වැනි සංශෝධනයෙන් සිදුකර ඇත්තේ එම අඩු තත්වයත් සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් කිරීමට යෝජනා කිරීමය.

මෙය රාජ්‍ය සම්පත් රාජ්‍ය සුපරීක්ෂණයෙන් තොරව සිතූ ලෙස අවභාවිත කිරීමට ආණ්ඩුව පාර කපා ගැනීමක් මිස වෙන කුමක්ද?■

ජනාධිපති ක්‍රමය: විපක්ෂයේ මතය කුමක්ද?

0

දහනව වන සංශෝධනයෙන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ඇති කරන ලද සංශෝධන අහෝසි කර නැවත ආපස්සට යෑමට හා ජනාධිපතිවරයාගේ බලතල තවත් වැඩි කරන ආකාරයේ විසිවන සංශෝධනයක් ගෙන එන බව ආණ්ඩුව දැනටමත් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත.

ඒ අනුව ද්විත්ව පුරවැසියන්ට ජනාධිපතිවරණයට හා මහා මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමට නොහැකි වගන්තිය ඉවත් කිරීම, ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමේ වයස් සීමාව අඩු කිරීම, ස්වාධීන කොමිෂන් සභාවලට පුද්ගලයන් පත්කිරීමේ හා ඉවත් කිරීමේ බලය ජනාධිපතිවරයාට ලබාදීම, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට හා අභියාචනාධිකරණයට විනිසුරන් පත්කිරීමේ බලය ජනාධිපතිවරයාට ලබාදීම, පොලිස්පතිවරයා ඇතුළු රජයේ ඉහළ නිල සඳහා පුද්ගලයන් පත්කිරීමේ බලය ජනාධිපතිවරයාට ලබාදීම මහජනයාට අභියෝග කිරීමට අවස්ථාව ලබානොදී හදිසි පනත් සම්මත කරගැනීමේ අවස්ථාව ලබාගැනීම, තමන්ට කැමති වේලාවක ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට බලය ලබාදීම ආදියත් ඉන් එහාට ගිය අප තවමත් නොදන්නා තවත් සංශෝධනත් ආණ්ඩුව ගෙන ආ හැකිය.

දැනට හදිසි පනත් සම්මත කරගැනීමේ හැකියාව ආණ්ඩුවට නැති නිසා මේ අවස්ථාවේදී ආණ්ඩුව කරනු ඇත්තේ මෙම සංශෝධන ප්‍රකාශයට පත්කිරීමය. එහිදීත් ආණ්ඩුවට සම්මත කරගැනීමට හැකිවනුයේ ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍ය නොවන තුනෙන් දෙකකින් පමණක් සම්මත කළ හැකි සංශෝධන පමණය.

මෙම තුනෙන් දෙකක ඡන්දය ලබා ගැනීම වැළැක්වීමට විපක්ෂයට හැකියාවක් නොලැබෙනු ඇත. ඔවුන්ට කළ හැක්කේ ආණ්ඩුව ගෙනඑන සංශෝධනවල හොඳ නරක හා අරමුණු පිළිබඳව මහජනයා දැනුවත් කරමින් එම සංශෝධන ගෙන එන්නේ රට වෙනුවෙන් නොව රාජපක්ෂවරුන් වෙනුවෙන් බව සනාථ කිරීමය.

එහිදි විපක්ෂයට හොඳම උදාහරණය ලෙස දැක්විය හැක්කේ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවය. මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවක් නොතිබුණේ නම් මහා මැතිවරණය පැවැත්වෙන්නේ කොවිඞ් වසංගතයෙන් රට ඇළලී තිබු පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදීය. මැතිවරණ කොමිසම ස්වාධීන එකක් නොවුණා නම් සිදුවිය හැකිව තිබුණේ ජනාධිපතිවරයාට එම කොමිසම යටවීමය. එහි සාමාජිකයන් පත්කරන්නේ හා ඉවත් කරන්නේ ජනාධිපතිවරයා නම් එය එසේ සිදුවීමට තිබුණි.

පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට, මහ මැතිවරණය පැවැත්වීමට හා පාර්ලිමේන්තුව නැවත කැඳවීමට නිකුත් කළ ගැසට් පත්‍රය වෙනස් කළ නොහැකි යැයි කී ජනාධිපතිවරයාට අවසානයේ පාර්ලිමේන්තුව කැඳවීමට ගැසට් පත්‍රයක් නිකුත් කරන්නට සිදුවිය.

මේ සියලු කරුණු කාරණා සමාජයට කීමට පෙර විපක්ෂය 19 වැනි සංශෝධනය පිළිබඳ සිය මතය සමාජයට කිව යුතුය. ඊට හේතුව 19 වැනි සංශෝධනය වු කලි විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමේ හෝ එහි බලතල කප්පාදු කිරීමේ තුනෙන් දෙකක් පමණක් ඇති වූ ජනමත විචාරණයකට යායුතු නොවුණු සංශෝධනය වූ නිසාය.

විපක්ෂයට මේ අවස්ථාවේ කළ හැක්කේ 19 වැනි සංශෝධනයෙන් ගෙන ආ දේවල් ගැන මහජන මතයක් ඇති කිරීම පමණය. එය පරාජය කිරීමේ හැකියාවක් ඔවුන්ට නැත. අද හෙටම ආණ්ඩුව පරාජය කළ හැකි මැතිවරණ නැත. නියමිතව ඇත්තේ පළාත් සභා මැතිවරණය පමණය. ආණ්ඩුවේ නරක දේවලට එරෙහි දේශපාලනය පමණය.

ඒ නිසා විපක්ෂය ජනතාවට රටේ පවතින පාලන ක්‍රමය ගැන තම මතය කිව යුතුය. එය විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය නැති ක්‍රමයක්ද, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ඇති ක්‍රමයක්ද, නැතහොත් විධායක ඡනාධිපති ක්‍රමය මේ තරමට කප්පාදු කරන ලද එකක්ද යන්න ගැන රටට කිව යුතුය. ආණ්ඩුවේ 20 වැනි සංශෝධනය ගැන විපක්ෂය සටන් ආරම්භ කළ යුත්තේ එතැනින්ය.■

■ පුරවැසියා