No menu items!
21.6 C
Sri Lanka
12 September,2025
Home Blog Page 204

අධිකරණ අපහාස නීතියකට පෞද්ගලික මන්ත්‍රී පනත් කෙටුම්පතක්

අධිකරණයට අපහාස කිරීම පිළිබඳ පෞද්ගලික මන්ත්‍රී පනතක් ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා 43 ව්‍යාපාරය සූදානම් වෙමින් සිටින බව එහි සම කැඳවුම්කාර කරුණාරත්න පරණවිතාන මහතා පැවසීය.
අධිකරණයට අපහාස කිරීම් පිළිබඳ නිශ්චිත අර්ථකථනයක් සහ නිශ්චිත දඬුවම් නියම කරමින් රටේ නීතියක් නොමැති නිසාත් ආණ්ඩුව එවැනි නීතියක් සම්පාදනය කිරීමට උත්සාහ කරන බවක් පෙනෙන්නට නොමැති නිසාත් ඒ සඳහා මැදිහත් වන බව ඔහු කීය.
43 ව්‍යාපාරයේ සමාන්තර සංවිධානයක් වන නීති ප්‍රතිසංස්කරණ ජාතික ව්‍යාපාරය එම කෙටුම්පත සකස් කරන බව ඔහු පැවසීය.
අධිකරණයට අපහාස කිරීම පිළිබඳ නීතියක් ගෙන එන ලෙස මුලින්ම ඉල්ලුවේ රටේ ජනමාධ්‍ය සමාජය බව ඔහු පෙන්වාදුන්නේය. ලක්ෂ්මන් කදිරගාමර්ගේ ප්‍රධානත්වයෙන් යුත් තේරීම් කමිටුවකින් 2003 දී ඒ පිළිබඳ යෝජනා ඉදිරිපත් කළ බවත්, ඒ ඇසුරෙන් 2008 දී අධිකරණයට අපහාසය පිළිබඳ නීති කෙටුම්පතක් සකස් කර තිබෙන බවත් ඔහු කීය.■

 

බොරු අල්ලස බොරු කළ කනකසබේ නඩු තීන්දුව

නිසි අවසරයකින් හා ලියාපදිංචියකින් තොරව වාහන අමතර කොටස් ආනයනය කර වාහන එකලස් කිරීමේ නිරත කූපකට වෙහිකල් ලංකා සමාගමේ හිමිකරු හර්ෂ ප්‍රභාත් ද සිල්වා පැමිණිල්ලක් මත රේගු නිවාරණ අංශයේ ප්‍රධානියාව සිටි කනකසබේ රන්ජන්ට අල්ලස් චෝදනා එල්ලකළ නඩුවේ තීන්දුව මෙහි සාකච්ඡා කෙරේ.

අල්ල්ස් ලබාගැනීම සම්බන්ධයෙන් රේගු නිවාරණ අංශයේ හිටපු අධ්‍යක්ෂ කනකසබේ රන්ජන්ට එරෙහි අල්ල්ස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම ඉදිරිපත් කළ චෝදනාවලින් ඔහුව මහාධිකරණය නිදොස් කර නිදහස් කර තිබේ. ඒ දීර්ඝ නඩු විභාගයකින් පසු මහාධිකරණ විනිසුරු ආදිත්‍ය පටබැඳිගේ විසිනි. චෝදනා අටක් යටතේ කනකසබේ රන්ජන් මහතාට අල්ලස් පනත යටතේ නඩු පවරා තිබූ අතර ඒ සියලු චෝදනාවලින් ඔහුව නිදොස් කොට නිදහස් කර තිබේ. ඔහුට එරෙහි චෝදනාවල හරය වූයේ වෙහිකල්ස් ලංකා සමාගමට අයත් භාවිතා කරන ලද වාහන අමතර කොටස් අඩංගු ආනයනය කළ කන්ටේනර් පහක් එම සමාගමට අයත් පරිශ්‍රයේදී පරික්ෂාවය ලක්කිරීම සහ මුදා හැරීම සඳහා රුපියල් ලක්ෂ 50ක මුදලක් ඉල්ලීම හා ඊට අදාල රුපියල් ලක්ෂ 10ක මුදලක් එම සමාගමේ හිමිකරු හර්ෂ ප්‍රභාත් ද සිල්වාගෙන් කනකසබේ රන්ජන් මහතාගේ කාර්යාලයේදී ලබා ගැනීමය.
මෙම නඩු තීන්දුව විශේෂත්වයක් ගන්නේ විත්තිකරු එම චෝදනාවලින් නිදහස් වීම නිසාම නොවේ. අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම වංක සහයෝගයෙන් කටයුතු කරමින් සමහර බලවත් පුද්ගලයන්ගේ ඉල්ලීම හෝ වුවමනාව අනුව එම පුද්ගලයන්ට හිසරඳයක් වී ඇති අයට අල්ලස් නඩු පැවරීම් සඳහා මෙහෙයුම් සිදුකරන බව මෙම නඩුවේ තීන්දුව තුළ ඇති කරුණු තුළින් පෙනී යෑමේ සත්‍යයක්ද අප හමුවේ නිරාවරණය කරන නිසාය.
එම කරුණු අනාවරණය කර ගැනීමට අප නඩු තීන්දුවට අවධානය යොමු කළ යුතු අතර එහි සාක්ෂි විශ්ලේෂණය යටතේ මෙසේ සඳහන් වේ.‘නඩු විභාගය පුරාවටම විත්තියේ ස්ථාවරය වූයේ එවකට සිටි අල්ල්ස් කොමිසමේ සභාපතිවරයා හා පැමිණිල්ලේ සාක්ෂි අංක 01 එකතුව ව්‍යාජ වැටලීමක් නිර්මාණය කර චූදිත අත්අඩංගුවට ගත්තේය යන කරුණයි.’
මෙහිදී පැමිණිල්ලේ පළමු සාක්ෂිකරුවන වෙහිකල්ස් ලංකා සමාගමේ හිමිකරු හර්ෂ ප්‍රභාත් ද සිල්වා හා අල්ලස් කොමිසමේ හිටපු සභාපති අතර දුරකථන සංවාද පැවති බව සනාථ කිරීම සඳහා විත්තිය ලේඛන ඉදිරිපත් කර ඇති අතර විත්තියේ හරස් ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු දෙමින් හර්ෂ ප්‍රභාත්ද සිල්වා ඒ බව පිළිගෙන ඇත.
එමෙන්ම වෙහිකල්ස් ලංකා සමාගම පාවිච්චි කළ වාහන අමතර කොටස් එකලස් කිරීම මඟින් නිපදවන කේජී 9321 එම්පරර් නම් වාහනය මුල් අයිතිකරුගෙන් පසු කොමිසමේ හිටපු සභාපති නමට ලියාපදිංදි වී ඇති බවටද විත්තිය අධිකරණයට කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත.
එහෙත් විනුසුරුවරයා සිය තීන්දුවේ සඳහන් කරන්නේ එම කරුණු දෙක සලකා බැලීමේදී පැමිණිල්ලේ පළමු සාක්ෂිකරු වන හර්ෂ ප්‍රභාත් ද සිල්වා හා වංක චේතනාවෙන් කොමිසමේ සභාපතිවරයා චූදිතට එරෙහිව අසත්‍ය නඩුවක් නිර්මාණය කළ බව නිගමනය කිරීමට අධිකරණයට හැකියාවක් නැති බවයි. එසේ වුවද පැමිණිල්ල ඉදිරිපත් කර ඇති සාක්ෂිකරුවන් වන අල්ලස් මුදලක් ලබාදුන්නේ යැයි කියන වෙහිකල්ස් ලංකා හිමිකරු වන හර්ෂ ප්‍රභාත්ද සිල්වා හා කොමිසමේ විමර්ශන නිලධාරීන්ගේ සාක්ෂිවල පරස්පරයන් තීන්දුව තුළ කදිමට විස්තර කර තිබේ.
ඉන් එකක් වන්නේ අල්ලස් කොමිසමේ ප්‍රධාන විමර්ශන නිලධාරියා වන පොලිස් පරීක්ෂක අබේසිංහ එම අල්ලස් මුදල ලබාගත්තේ යැයි කියන කනකසබේ රන්ජන් මහතාගේ කාර්යාලය පිහිටි රේගු නිවාරණ අංශයේ සීසීටීවී දර්ශන ලබා ගැනීමට උත්සහ නොදැරීමය. ඒ සඳහා ප්‍රධාන විමර්ශන නිලධාරියා දී ඇති පිළිතුර වී ඇත්තේ ඔහුට ඒ සඳහා බලයක් නැති බවයි. ‘අපරාධ විමර්ශනයක් කරන නිලධාරියකුට එකී අපරාධයට අදාල සාක්ෂි එකතු කිරීමට බලයක් ඇති අතර අවශ්‍ය අවස්ථාවන්හිදී ඒ සඳහා උගත් මහෙස්තා්‍රත් වරයෙකුගේ සහාය ඉල්ලා සිටිය හැකිය.’ බව සිය තීන්දුවේ සඳහන් කරන විනිසුරුවරයා වැඩිදුරටත් ඒ ගැන සඳහන් කරන්නේ ‘විමර්ශන අවස්ථාවේදී රේගු දෙපාර්තමේනතුවේ සහකාර අධ්‍යක්ෂවරයකුගෙන් මෙම ස්ථානයේ සීසීටීවී කැමරා පදුධතියක් සවිකර තිබූ බව අනාවරණය වුවද ඊට අදාල පටිගත වී ඇති දර්ශන සාක්ෂිකරු විසින් ලබා නොගැනීමට ඉදිරිපත් කරන හේතු පිළි ගැනීමට හැකියාවක් නැත.’ යනුවෙන්ය.
එමෙන්ම විත්තියේ හරස් ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු දෙමින් එම වැටලීම සිදුකළ අවස්ථාවේ දී එම ස්ථානයේ සිටියේ යැයි කියනු ලබන සුභසිංහ නැමැති අයකුගේ ප්‍රකාශය සටහන් කර නොගැනීම සම්බන්ධයෙන් දක්වන පැහැදිලි කිරීමද පිළිගත නොහැකි බව සඳහන් කරන විනිසුරුවරයා වැඩිදුරටත් සඳහන් කරන්නේ අපරාධ නඩුවකදී වාචිකව හෝ ලිඛිතව සාක්ෂි ඉදිරිපත් කළ හැකි වුවද සිද්ධිමය කරුණු සම්බන්ධයෙන් දිවුරුම් ප්‍රකාශ සාක්ෂි වශයෙන් ඉදිරිපත් කිරීමට හැකියාවක් නැති බවයි. වැටලීම සිදුකළ අවස්ථාවේ එම ස්ථානයේ සිටියේ යැයි කියනු ලබන සුභසිංහ නැමැත්තකු සම්බන්ධයෙන් අනාවරණය වී ඇති විට ඔහුගේ ප්‍රකාශයක් සටහන් කරවා ගැනීමට කටයුතු කිරීම විමර්ශන නිලධාරියාගේ වගකීම බවය. ඔහු සාක්ෂිකරුවකු ලෙස නඩුවකදී ඉදිරිපත් කරන්නේද නැද්ද යන්න පැමිණිල්ලේ අභිමතය අනුව සිදුවුවද ඉදිරිපත් වන සාක්ෂිකරුවන්ගේ ප්‍රකාශ සටහන් කර ගැනීම විමර්ශන නිලධාරින්ගේ වගකීම බවය.
පැමිණිල්ලේ පළමු සාක්ෂිකරු වන වෙහිකල් ලංකා හිමිකරු හර්ෂ ප්‍රභාත් ද සිල්වාගේ ස්ථාවරය ගැනද සඳහන් කරන තීන්දුව, නඩුවට අදාල කන්ටේනර් පහ රඳවා ගැනීම දක්වා කිසිඳු ප්‍රශ්නයක් නොමැතිව තම වාහන කොටස් ආනයනය කිරීමේ ව්‍යාපාරය පවත්වාගෙන ගිය බව ඔහු කී බව කියයි.
එහෙත් 2012 වර්ෂයට පෙරද සාක්ෂිකරු විසින් ආනයනය කළ වාහන කොටස් රේගුව විසින් තහනමට ගැනීම සම්බන්ධයෙන් නඩු තිබී ඇති බව අනාවරණය කිරීමෙන් පසු සාක්ෂිකරු ඒ බව පිලිගෙන ඇති බවත්, ඒ අනුව තම ව්‍යාපාරයට රේගුවෙන් බාධා නොතිබුනේ යැයි පවසන හර්ෂ ප්‍රභාත්ගේ සාක්ෂිය පරස්පර බවත් කියා තිබේ.
එමෙන්ම නඩුව තුළ ගෙනහැර දක්වා ඇති සියලුම කන්ටේනර් නවතා ඇත්තේ චූදිත බවට චෝදනා කෙරී ඇතත් ඔහු එම සියලු කන්ටේනර් නවතා නැති බව හරස් ප්‍රශ්නවලදී පළමු සාක්ෂිකරුපිළිගෙන ඇති අතර රුපියල් ලක්ෂ දහයක මුදලක් ගෙවීමට එකඟ වීම හේතුවෙන් රඳවාගත් එක් කන්ටේනරයක් මුදා හැරීම සඳහා තමා ඉදිරිපිටම චූදිත සටහනක් යෙදූ බවට පළමු සාක්කිකරු කළ ප්‍රකාශද තහවුරු නොවන බව තීන්දුවේ සඳහන් කර ඇත.
ඒ ගැන සිය මතය දක්වමින් විනිසුරුවරයා සඳහන් කරන්නේ ‘මින් පෙනී යන්නේ සාක්ෂිකරු විසින් චූදිත නොකළ ක්‍රියාවක් චූදිත විසින් කරන ලද බවට අධිකරණය හමුවේ හුවා දැක්වීම වේ. විශේෂයෙන්ම රුපියල් ලක්ෂ දහයක අල්ලස් මුදල ලබාදීමට එකඟ වීම මත මෙම සටහන යොදන ලද බවට අධිකරණයට හේත්තු ගැන්වීමට උත්සහ දරා ඇත.’ යනුවෙන්ය.
චෝදනාවට ලක්වූ අල්ලස් මුදල ලබාදීම හා ලබා ගැනීමට අදාල කරුණු ගැන සඳහන් කරමින් විනිසුරුවරයා සඳහන් කරන්නේ ‘හරස් ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු දෙමින් නව වසරට සුභ පතා තමාට කරදර කරන්නේ කුමන හේතුවක් නිසාද යන්න චූදිතගෙන් විමසූ බව පලමු සාක්කිකරු පැවසීම’ පිලිගත නොහැක්කක් බවයි.
එවැනි අවස්ථාවක වින්දිතයා හා උපාය දූතයා හැසිරෙන්නේ ඉල්ලා සිටින ලද අල්ලස් මුදල රැගෙන ආ බව පැවසීම හා එකී මුදල ලබාදීමට බවත්, ඒ හැර අල්ලස් මුදල දෙනු ලබන අය තම අයිතිවාසිකමි ගැන කතා කිරීම තාත්වික හා විය හැකි කරුණක් ලෙස සැළකීමට හැකියාවක් නැති බවත්ය. විශේෂයෙන්ම මෙම නඩුවේ සාක්ෂි අංක 01 හුදු සාමාන්‍ය පුද්ගලයකු නොවන අතර වාහන වෙළදාමේ යෙදෙන ව්‍යාපාරිකයකු මෙන්ම ශ්‍රී ලංකා රේගුවට එරෙහිව නඩු ගණනාවක් පවරන ලද පුද්ගලයෙකු බවත්, එවැන්නකු මේ ආකාරයට කටයුතු කළේ යැයි පැවසීම අභව්‍ය කරුණක් ලෙස පෙනී යන බවත්ය.
එමෙන්ම සාක්ෂිකරු වාහන එකලස් කිරීමේ ව්‍යාපාරය සම්බන්ධයෙන් වාහන කොටස් ලංකාවට ආනයනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් දීර්ඝ කාලයක් රේගු නිලධාරින් සමඟ ගැටුම් ඇතිකරගෙන විවිධ නඩු හබ ගණනාවක් සිදුකර ඇති පුද්ගලයකු බවත්, ඔහු සාක්ෂි දී ඇති ආකාරය සලකා බලන විට විශේෂයෙන්ම කන්ටේනරය මුදා හැරීමේ සටහන චූදිත විසින් තබන ලද සටහනක් බවට මූලික සාක්ෂියේදී පවසා විත්තියේ හරස් ප්‍රශ්නවලදී එවැන්නක් නොකියූ බව පැවසීමෙන්ම පෙනී යන්නේ එම සාක්ෂිකරු චූදිත සම්බන්ධයෙන් අගතිගාමී ලෙස සාක්ෂි දීමට උත්සහ දරා ඇති බවයි. විශේෂයෙන්ම මීට පෙර සාක්ෂිකරු සම්බන්ධ අභියාචනාධිකරණ නඩුවකදී උපාලි ද ඉසෙඩ් ගුණවර්ධන විනිසුරුතුමා විසින් දක්වා ඇති පරිදි සාක්ෂිකරු රේගු බදු වංචා කිරීම සම්බන්ධයෙන් උපක්‍රමසීලිව කටයුතු කර තිබේය යන්න හා එම සටහන චූදිත විසින් තමා ඉදිරියේදීම යොදන ලද බවට අසත්‍ය සාක්ෂියක් දීමෙන්ම මෙම කරුණ තවදුරටත් තහවුරු වන බවයි.
ඒ නිසාම පැමිණිල්ලේ සාක්ෂි අංක 01 හෙවත් වෙහිකල්ස් ලංකා හිමිකරු විශ්වසනීයත්වයෙන් යුතු සාක්ෂිකරුවකු ලෙස සැලකීමට හැකියාවක් නැති බව විනිසුරුවරයා සඳහන් කරයි.
රුපියල් ලක්ෂ දහයක අල්ලස් මුදල ලබා ගැනීමේ සිද්ධිය පිළිබඳ විස්තර කරමින් සඳහන් කර ඇත්තේද ඒ සඳහා යොදාගත් මුදල් නෝට්ටු අංකනය කිරීමේ සාක්ෂි පරස්පර බවයි.
චුදිතගේ කාමරයේ පිහිටීම හා වැටලීම කළ ආකාරය ගැනද විස්තර කරන විනිසුරුවරයා සඳහන් කරන්නේ එම අල්ලස් මුදල ඉල්ලා සිටීම හා ලබාදීමට අදාල සාකච්ඡාව පැමිණිල්ලේ 02 වන සාක්ෂිකරු චූදිතගේ කාමරයෙන් පිටත සිට අසාගෙන සිටීම තහවුරු කළ නොහැකි බවයි. පැමිණිල්ල ඒ සඳහා ඉදිරිපත් කළ සාක්ෂිකරු චූදිතගේ කාමරයේ වීදුරු පැනල අතර හිඩසක් නොමැති බවට හා වෙනම වායු සමනය කිරීමක් එම කාමරයේ ඇති බවට ලබාදුන් සාක්ෂිය අභියෝගයට ලක්වී නැති බවද, එමෙන්ද වරලත් වාස්තු විද්‍යාඥ රණසිංහ නැමැති අය එම කාමරය පරික්ෂා කරමින් එහි ඇතුලත කතා කරන දෙය පිටතට නොඇසෙන බවට කළ කරුණු දැක්වීම අනුව අනුව එවැනි සාකච්ඡාවක් සාක්ෂිකරුට ඇසිය නොහැකි බවයි.
‘චූදිතගේ කාර්යාලය තුළ කතා කරන දේ පිටතට ඇසෙන්නේය යැයි මදකට උපකල්පනය කලද ගැටළුව වන්නේ අල්ලසක් ඉල්ලා සිටින පුද්ගලයකු යාබද කාමරවලට පමණක් නොව තම කාර්යාලයෙන් පිටත සිටින පුද්ගලයන්ටද ඇසෙන සේ එසේ අල්ලස් මුදල් ඉල්ලා සිටින්නේද යන්නයි.’ යනුවෙන් ඒ ගැන විනිසුරුවරයා සිය අදහස් දැක්වීම කරයි.
අල්ලස් ඉල්ලන අයකු එය රහසිගතව හෝ පුද්ගලිකව සිදු කරනවා විනා බාහිර පුද්ගලයින්ටද ඇසෙන සේ ප්‍රසිද්ධියේ අල්ලස් මුදල් ඉල්ලා සිටින්නේය යන කරුණ පිළිගැනීමට හැකියාවක් නැති බවත්,චූදිත, රේගු දෙපාර්තමේනතුවෙන් අය කර ගනු ලබන දඩ මුදල් වැඩි කර ගැනීම සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කර ඇති කාර්ය පටිපාටිය සහ ඔහු සම්බන්ධයෙන් ඇති ප්‍රශංසාවන් හා බැඳුනු ඔහුගේ හොඳ චරිතය පිළිබඳ සාක්ෂි කිසිඳු ආකාරයකට අභියෝගයට ලක්වී නැති බවත්, රුපියල් ලක්ෂ දහයක මුදලක් ලබාගත්තේ ය යනුවෙන් පවසන සාක්ෂි කිසිඳු ආකාරයකට පිළිගත හැකි සාක්ෂි නොවන බවට තීරණය කරමින් සියලු චෝදනාවලින් චූදිත හෙවත් කනකසබේ රන්ජන් මහතාව නිදොස් කොට නිදහස් කරයි.
විත්තියේ ඉල්ලීම මත එම නඩුවේ කටයුතු ඉන් අවසන් වන්නේ නැත. චූදිත කනකසබේ මහතාට එරෙහිව අසත්‍ය චෝදනා හා සාක්ෂි ඉදිරිපත් තළ අයට එfරිහිව කටයුතු කරන ලෙසට අධිකරණයෙන් ඉල්ලීමක් කර තිබේ. ඒ සඳහා අධිකරණය පෙබරවාරි 10 වැනිදා රැස්වීමට නියමිතය.
ඉන්පසු දිග හැරෙන පරිච්ඡේදය තුළ බලවත් පුද්ගලයින් සමඟ එකතු වී රාජකාරිය නිසි ලෙස ඉටුකරන නිලධාරින්ට එරෙහිව කටයුතු කිරීමෙන් අත්විය හැකි ඉරණමද අල්ලස් කොමිසමේ විමර්ශන නිලධාරින් ඉගෙන ගන්නවාට සැක නැත.■

නැගෙනහිර පර්යන්තයට බැසිල්-විමල් ගැටෙති

වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තයේ ආයෝජනය කිරීම සඳහා ඉන්දියානු සමාගම්වලට ලබාදීමට විරුද්ධ වෙන බව ප්‍රකාශ කළ ආණ්ඩුවේ විමල් වීරවංශ ප්‍රමුඛ නායකයන් හා ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ බැසිල් රාජපක්ෂ පිල අතර දැඩි මතභේදයක් හටගෙන ඇතැයි වාර්තා වේ.
මෙම ගනුදෙනුව සිදු කළ යුතුම බව කියමින් පසු ගිය මාස කිහිපයක් තිස්සේ බැසිල් රාජපක්ෂට සමීප කැබිනට් ඇමතිවරුන් වන රෝහිත අබේගුණවර්ධන, ප්‍රසන්න රණතුංග, පවිත්‍රා වන්නිආරච්චි, එස්.එම්. චන්ද්‍රසේන දැඩි ලෙස කැබිනට් මණ්ඩලයේ අදහස් දක්වා තිබුණු බව අනිද්දා සමඟ අදහස් දැක් වූ ඇමතිවරයෙකු කීය.
එයට ප්‍රතිපක්ෂව විමල් වීරවංශ, උදය ගම්මන්පිල, වාසුදේව නානායක්කාර ඇතුළු නායකයන් පිරිසක් දිගින් දිගටම අදහස් දක්වා තිබේ.
පෙබරවාරි 01 වැනිදා කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී අමාත්‍යවරුන් වන රෝහිත අබේගුණවර්ධන,

ප්‍රසන්න රණතුංග, එස්.එම්. චන්ද්‍රසේන විමල් වීරවංශ ඇතුලු පිරිසට එරෙහිව අදහස් දක්වා තිබේ.
මීට පෙර විසි වන සංශෝධනය කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කළ අවස්ථාවේදී ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ විමල් වීරවංශ ප්‍රමුඛ පිරිසක් විරෝධය පළ කළේය. ඉන් පසු අවස්ථා කිහිපයකදීම මෙම දෙපාර්ශ්වය අතර මත ගැටුම් ඇති වූ බව අනිද්දා සමඟ අදහස් දැක් වූ අමාත්‍යවරයා පැවසීය.
අමාත්‍ය විමල් වීරවංශ කැබිනට් මණ්ඩල සාමූහිකත්වය ආරක්ෂා නොකිරීම පිළිබඳ කණගාටු වන බව ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ මහලේකම් නීතිඥ සාගර කාරියවසම් පසුගිය සතියේ මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකදී ප්‍රකාශ කර තිබුණි.■

 

පළිගැනීමේ කොමිසමට එරෙහිව උසාවි යයි

දේශපාලන පළිගැනීම් කොමිෂන් සභාවේ වාර්තාව සහ ඒ සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුව ගෙන ඇති පියවර මගින් අධිකරණයට අපහාස කර ඇති බව ප්‍රකාශ කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් කිහිපයක් ගොනු කිරීමට නියමිතය.
සමගි ජන බලවේගය, ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සහ තවත් පාර්ශ්ව කිහිපයක් වෙන වෙනම පෙත්සම් ගොනු කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ.
මේ පිළිබඳ විමසීමකදී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ සාමාජික, නීතිඥ සුනිල් වටගල ප්‍රකාශ කළේ පෙබරවාරි දෙවැනි සතිය ඇතුළත පෙත්සම් ගොනු කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බවය. කොමිසමේ නිර්දේශවලින් අධිකරණයට අපහාස කර ඇති බවත්, ඒවා ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී විධායකය අධිකරණය නොතකා කටයුතු කරන බවත්, එයින් අධිකරණයට බලපෑම් විය හැකි බවත් පෙන්වාදීමට බලාපොරොත්තු වන බවත් ඔහු කීය. කොමිෂන් සභාව දැනට පවතින නඩු සහ තීන්දු ලබාදුන් නඩු පිළිබඳ තම බලතලවලට පිටින් ගොස් නිර්දේශ ලබා දී තිබෙන බව ඔහු පෙන්වාදුන්නේය. කොමිෂන් සභාවට ලැබී ඇති අධිකාරී පත්‍රය අනුව එවැනි නිර්දේශ කිරීමට බලයක් නොමැති බව ඔහු වැඩිදුරටත් පෙන්වාදුන්නේය. ■

 

දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ විමර්ශන කොමිසම ‘පළිගැනීමේ කොමිසමක්’ දක්වා පිරිහීම

“ඉන්දියන් සාගරයේ මුතුඇටය යැයි විරුදාවලිය ලත් මෙම මනරම් දිවයිනෙහි ඒකීයභාවය, ඉතිහාසයේ විවිධ යුගයන්හි එල්ල වූ විදේශීය ආක්‍රමණවලින් සහ දේශීය වශයෙන් පැනනැඟුණු ආක්‍රමණික ස්වභාවයේ කැරලිවලින් සුනුවිසුනු වී ගියේය. එවැනි සෑම අවස්ථාවකදීම යුගයේ වීරයන් පහළ වූ අතර, ඔවුන් ආක්‍රමණිකයන් මෙන්ම දේශීය කැරලිකරුවන්ව පළවාහැර රටේ ඒකීයභාවය සුරක්ෂිත කිරීමට අභීතව සටන් කළහ.”

මෙය දේශප්‍රේමය පිළිබඳ අපොස සාමාන්‍ය පෙළ ශිෂ්‍යයෙකු ලියූ වාක්‍ය රචනාවක ආරම්භයක් නොවේ. ජනාධිපතිවරයා විසින් පත්කරන ලද ඉතා නම්බුකාර, ‘දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ විමර්ශන කොමිෂන් සභාවේ’ අවසාන වාර්තාව ආරම්භ කෙරෙන වාක්‍ය ද්වයයි. මේ කොමිෂන් සභාව අධිකරණයක් නොවේ. එහෙත්, ඊට පත්කළ කොමසාරිස්වරුන් තිදෙනාගෙන් දෙන්නෙක්ම, හිටපු ඉහළ අධිකරණ විනිසුරුවරු ය. බරපතළ කාරණයක් පිළිබඳව පිළිගත් නෛතික සිද්ධාන්තයන්ට යටත්ව කටයුතු කරතැයි අපේක්ෂා කළ යුතු එවැනි පළපුරුදු විනිසුරුවරුන්ගේ අතින්, මෙවැනි භාවාතිශය ආරම්භයක් ලියා තිබීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ, ස්වාභාවික යුක්ති ධර්මයේ සහ පවතින නීතියේ නියාමයන්ට අනුව කටයුතු කරනවා වෙනුවට, වෙනත් පක්ෂපාතී හැඟීම්වලින් සන්නද්ධව ඔවුන් මේ රාජකාරියට අත ගසා ඇති ආකාරයකි. තව ඡේද කිහිපයකට පහළින් ඔවුන් මෙසේද කියා තිබේ:

“..මෙවන් අඳුරු යුගයකදී, 2005 වර්ෂයේ පැවති ජනාධිපතිවරණය ජයග්‍රහණය කරමින් මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමා ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා වශයෙන් තේරී පත්වූ අතර, එතුමාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් නව රජයක් බිහි කර, ආරක්ෂක ලේකම්වරයා වශයෙන් පත්වූ වර්තමාන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මැතිතුමාගේ හමුදා අත්දැකීම් උපයෝගී කරගෙන, ත්‍රිවිධ හමුදාව සහ පොලිස් බලකාය මෙහෙයවමින් ද්‍රවිඩ ඊලාම් කොටි ත්‍රස්තවාදීන්ගේ යුද්ධයට එරෙහි මානුෂීය සටන නව මුහුණුවරකින් දියත් කරන ලදි. අවුරුදු කිහිපයක් පුරා සිදු කරන ලද බිහිසුණු සටන්වලින් පසුව 2009 වර්ෂයේ මැයි 19 වැනි දින ද්‍රවිඩ ඊලාම් කොටි ත්‍රස්තවාදීන් පලවා හරිමින් ශ්‍රී ලංකාව නැවතත් ඒකීය රාජ්‍යයක් බවට පත්කිරීමට මෙම වීරෝදාර නායකයන්ට සහ රණවිරුවන්ට හැකි විය.”

නැවතත් මෙය, පොහොට්ටුවේ වන්දිභට්ටයෙකු ස්වකීය නායකයන් ගැන ලියූ ස්තෝත්‍රයක් යැයි ඔබට හැඟේද? එහි සඳහන් ‘මෙම වීරෝදාර නායකයන්’ යනු මහින්ද රාජපක්ෂ සහ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බව වාර්තාව කියයි. ඒ වීරෝදාර නායකත්වයට සරත් ෆොන්සේකා ඇතුළත් නොකිරීමට මේ කොමසාරිස්වරුන් වගබලාගෙන තිබීමෙන් පෙනී යන්නේ, ඔවුන්ගේ ඉතිරි විමර්ශන කාර්යය මොන තරම් ‘මධ්‍යස්ථව’ සහ ‘අපක්ෂපාතීව’ ඔවුන් ඉටු කරන්නට ඇත්ද යන කාරණයයි.

මුලින්ම, මෙවැනි විමර්ශන කොමිසමක සාමාජියන් නම්බුකාර පුද්ගලයන් විය යුතුය. එවැනි විමර්ශනයක් පිළිබඳ විශ්වසනීයත්වය ජනතාව තුළ ජනිත කළ හැක්කේ එවිටයි. එහෙත් මේ කොමිසමේ සභාපතිවරයා මීට කලින් දිසා විනිසුරුවරයෙකු වශයෙන් සිටියදී ඔහුට විරුද්ධව එල්ල වූ විෂමාචාර චෝදනා මත, අධිකරණ සේවා කොමිසම මගින් අනිවාර්ය විශ්‍රාම ගැන්වූ පුද්ගලයෙකි. ඒ ගැන අතීත කතාව, මෙහි ලිවීමට බැරි තරමට අජූවයි. ඊළඟට, විමර්ශකයන් නම්බුකාර නොවුණත්, විමර්ශන පටිපාටිය සහ ඒ සඳහා යොදාගන්නා ක්‍රමවේදය, නම්බුකාර විය යුතුය.

ඒ ගැන මඳක් විමසා බැලීම වටී. කොමිසම පත්කරන්නේ, යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ රාජ්‍ය සේවයේ නිලධාරීන්ට කරන ලදැයි කියන ‘පළිගැනීම්’ ගැන සොයා බැලීමට ය. එහෙත් රාජ්‍ය සේවයට අයත් නැති, දුමින්ද සිල්වාගේ සිද්ධියත් මේ කොමිසමේ තවත් විමර්ශනයක් විදිහට භාරගැනුණි. ලොකුම හාස්‍යය වන්නේ, එම පැමිණිල්ල බාරගත්තේද, කොමිසමේ සියලු විමර්ශන කටයුතු නිම කිරීමෙනුත් පසුව වීමයි. විමර්ශන පටිපාටිය පිළිබඳ සැබෑ කැරැට්ටුව ගැන දැනගැනීමට ඒ සරල කාරණය වුව ප්‍රමාණවත් ය.

මේ කියන විමර්ශන පටිපාටිය දෙස තව පැත්තකින් බැලිය හැකිය. කොමිසමේ සමස්ත විමර්ශනය සඳහා ගතකොට ඇති මුළු කාලය දවස් 300 කි. (සති අන්ත සහ වෙනත් නිවාඩු දින ආදිය අතහැරියොත්, කොමිසම සැබවින් ගතකොට ඇති මුළු කාලය දවස් 200ක් පමණ විය හැකිය). ඒ කාලය තුළ විසඳා අවසන් කොට ඇති නඩු ප්‍රමාණය 150 කි. එනම්, එක නඩුවක් දවස් දෙකකින් අවසන් කොට ඇති බවයි.

මේ කොමිසම මගින් විභාගයට ලක්කළ කිසිවෙකු, යහපාලන ආණ්ඩු කාලය තුළ වැරදිකරුවන් කොට හිරේට නියම කිරීමක් හෝ වෙනත් දඬුවමකට ලක්කිරීමක් සිදු වී නැත. යහපාලන ආණ්ඩුවේ අවුරුදු පහක කාලය තුළ එකී චුදිත පුද්ගලයන් සම්බන්ධයෙන් ගොස් තිබූ වැඩිම දුර වුණේ, ඔවුන්ට විරුද්ධව පරීක්ෂණ පැවැත්වීමත්, ඒවා නිසි අධිකරණ ක්‍රියාපටිපාටිය තුළට ඇතුළු කිරීමත් පමණි. ඒ අධිකරණ ක්‍රියාපටිපාටිය යනු, යම් අපරාධයක් සම්බන්ධ නඩුවක් සමහරවිට අවුරුදු දහයත් විස්සත් අතර තරම් කාලයක් දිග් ගැස්සෙන ක්‍රියාවලියකි. උදාහරණයක් වශයෙන් මේ අධිකරණ ක්‍රියාවලිය තුළ, දූෂණ චෝදනා යටතේ ඒ යහපාලන ආණ්ඩුව විසින් අධිකරණය ඉදිරියට පමුණුවන ලද බැසිල් රාජපක්ෂගේ නඩු කල් ගියේ මාස හයකටත් වැඩි කාලයකිනි. මුළු වසරකම කාලයකට එවැනි නඩුවක් කැඳවනු ලැබුවේ දෙවරක් පමණි. තවත් උදාහරණයක් ගත්තොත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂට එරෙහිව පැවති චෝදනා සම්බන්ධයෙන් කිසි දවසක ඔහු අත්අඩංගුවට ගැනීමටවත් එම යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ පැවති අධිකරණ ක්‍රියාදාමයට හැකි වුණේ නැත. මේ කරුණු මගින් ගෙනහැරපාන්නේ, යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ නීතිය ක්‍රියාත්මක වන බවක් මතුපිටින් පෙන්නුම් කරමින් ඇත්ත වශයෙන් සිදුකෙළේ මෙකී සැකකරුවන්ට, නීතියට සහ අධිකරණයට වෙට්ටු දැමීමට අවශ්‍ය කරන සියලු ඉඩකඩ සහ පහසුකම්, පවතින නෛතික රාමුව යටතේම එම ආණ්ඩුව මගින් එදා සපයා තිබුණු බවයි.

යම්කිසි පාලනයක් විසින් ‘පළිගැනීමක්’ සිදු කරනු ලබන්නේ නම්, එය හඳුනාගත හැකි ක්‍රම කිහිපයක් තිබේ. ඉන් ප්‍රධාන වන්නේ, පවතින නෛතික රාමුවෙන් පිටස්තර ක්‍රමවේදයක් යමෙකු අරභයා අනුගමනය කිරීමයි. එසේ අනුගමනය කරන ක්‍රියාමාර්ගය බොහෝ විට ‘අනීතික’ වන්නේ නැත. උදාහරණයක් වශයෙන්, සිරිමා බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ ප්‍රජා අයිතිය අහෝසි කිරීම සඳහා ජේ. ආර්. ජයවර්ධන අනුගමනය කළ ක්‍රියා මාර්ගය ‘අනීතික’ නැත. එහෙත්, සාමාන්‍ය අධිකරණ ක්‍රියාවලියෙන් පිටස්තරව, දේශපාලනික ක්‍රමවේදයක් හෙවත් විධායකයේ කොමිෂන් සභා මාර්ගයෙන් සහ පාර්ලිමේන්තුව තුළ තිබෙන දේශපාලන පක්ෂයක බලපරාක්‍රමයෙන්, අදාළ පුද්ගලයා කොටු කරගන්නා ක්‍රමයක්, පවතින යම් නීතියකට අනුකූල විය හැකි වෙතත්, ස්වාභාවික යුක්ති ධර්මයේ සුජාතභාවයෙන් තොර වන්නේය. එවැනි ක්‍රියාමාර්ගයක හැම අස්සක් මුල්ලකින්ම, දේශපාලනික ඉලක්කයක් සහිත ‘පළිගැනීමේ’ අභිලාෂයක් පෙනෙන්ට පටන්ගනී. අද ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ සහ පොහොට්ටුවේ සිටින, එදා ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ දේශපාලනයේ සිටි සියලු පුද්ගලයන් සිරිමා බණ්ඩාරනායකගේ ප්‍රජා අයිතිය අහෝසි කිරීම සඳහා ජේ. ආර්. ජයවර්ධන අනුගමනය කළ පිළිවෙත එකහෙළා හෙළාදුටු බව ඉතිහාසය පිරික්සීමෙන් දැත හැකිය. එම පුද්ගලයන්ම අද, මේ විමර්ශන කොමිසම ගැන නිශ්ශබ්දව සිටීම හරිම උත්ප්‍රාසාත්මක ය.

යහපාලන ආණ්ඩුවේ සියලු වැරදි තිබියදීත්, ඒ කාලයේ එවැනි ක්‍රියාමාර්ගයක් චුදිතයන් සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කෙළේ නැත. යහපාලකයන් කෙළේ, මහජන ප්‍රදර්ශනය සඳහා සකස් කරගත් වැඩපිළිවෙළක් ක්‍රියාවේ යෙදවීම පමණි. එම ආණ්ඩුව බලයට පත්වූ ගමන්ම ඇති කරගත් “දූෂණ විරෝධී කමිටුව” එවැන්නකි. ඒ මණ්ඩලයට සහභාගි වූ අනුර කුමාර දිසානායක වැනි පුද්ගලයන් ඒ බව නොදැන සිටියා විය හැකි වූවත්, එම යාන්ත්‍රණය සකස් කළ සහ උඩ සිට එම යාන්ත්‍රණය මෙහෙයවන ලද, රනිල් වික්‍රමසිංහ, මෛත්‍රිපාල සිරිසේන සහ විජයදාස රාජපක්ෂ වැනි දේශපාලන බලධාරීන්, එවැනි ක්‍රියාමාර්ගයක් තුළින් යා යුතු දුර කොපමණදැයි කල් තියා තීරණය කොට සිටි බව, පසුව කරුණු පෙළගැසුණු ආකාරයෙන් මනාව පෙන්නුම් කෙරුණි. ඒ නිසා එය වනාහි, දූෂිත චෝදනාවන්ට සහ අපරාධ චෝදනාවන්ට ලක්ව සිටි පුද්ගලයන්ගෙන් පළිගැනීමට නොව, ඔවුන් නීතිය ඉදිරියට පමුණුවන බවට ව්‍යාජ හැඟීමක් සමාජයට සන්නිවේදනය කරමින්, සැබවින්ම ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ඉහත කී දේශපාලනික නායකත්වය විසින් අටවාගත් ඇස්බැන්දුම් යාන්ත්‍රණයක් පමණක් විය.

යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත්වූ සැණින්, මෙවැනි චූදිතයන් වෙනුවෙන් විශේෂ අධිකරණයක් පිහිටුවිය යුතු බවට ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් විය. ඒ ඉල්ලීම පසුපස තිබුණේ, වෙනම නීතියක් යටතේ ඔවුන් පිළිබඳ විභාගයන් පැවැත්විය යුතු බව නොවේ. එසේම, දේශපාලනික බලය යටතේ පත්කෙරෙන ජනාධිපති කොමිෂන් සභා හෝ අධිකරණයෙන් පිටස්තර පාර්ලිමේන්තුව වැනි ආයතනයකින් දඬුවම් පැමිණවීමේ යාන්ත්‍රණයක් ගොඩනැඟිය යුතු බවක්ද නොවේ. වෙනම අධිකරණයක් පිළිබඳ ඉල්ලීම පසුපස තිබුණේ, පවතින අධිකරණයේ විශේෂ අංශයක් මගින්, පවතින නීතිය යටතේම කඩිනම් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගයක් ගත යුතු බව පමණි. එහෙත් රනිල් වික්‍රමසිංහ, මෛත්‍රිපාල සිරිසේන සහ විජයදාස රාජපක්ෂ වැනි නායකයෝ, විවිධ අවසරයන් යටතේ, ඒ ඉල්ලීම හැකිතාක් කල්දැමූහ.

ඒ සමග සැසඳීමක් වශයෙන් වර්තමාන ක්‍රියාමාර්ගය ගැන හිතා බලන්න: ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා බලයට පත්වුණේ, 2019 නොවැම්බර් 16 වැනිදා ය. මේ කියන අලුත් කොමිසම පත්කිරීමට, බලයට පත්වීමෙන් පසුව ඔහුට ගතවුණේ මාස දෙකකි. ඒ කොමිසම, මාස දහයක කාලයකදී සියල්ල විමර්ශනය කොට, අදාළ ප්‍රධාන චුදිත සියල්ලන් නිfදාස් කොට නිදහස් කිරීමට නිර්දේශ කළා පමණක් නොව, එකී චූදිතයන්ට එරෙහිව පරීක්ෂණ පැවැත්වූ සහ ඒ සිද්ධි විභාග කළ සියලු පුද්ගලයන්ට විරුද්ධව චෝදනා ගොනුකළ යුතු බවටත් දැන් නිර්දේශ කොට තිබේ. ඉන්පසු ගත වුණේ තව සති දෙකකි. ඒ කොමිසමේ නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කිරීම ගැන සොයා බැලීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා ගිය සතියේ තවත් කොමිසමක් පත්කෙළේය. එය, ‘විශේෂ ජනාධිපති කොමිසමකි’. එවැනි කොමිසමක් මගින් කෙරෙන නිර්දේශ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කොට, අදාළ පුද්ගලයන්ට දඬුවම් කළ හැකිය. සැබෑ පළිගැනීම, කාර්යක්ෂමවත්, කඩිනම්වත් කරන්නේ කෙසේද යන්න ඇත්ත වශයෙන්ම රටට පෙන්නුම් කරන්නේ මේ ආණ්ඩුවයි. ඇත්ත වශයෙන්ම දැන් සිදුවන්නේ, එදා නිකං රස්තියාදු කිරීමට එරෙහිව ඔවුන් විසින් අද කරන පළිගැනීමකි.

එහිදී, රනිල් වික්‍රමසිංහත් ඉදිරි ක්‍රියාමාර්ගවල චුදිතයෙකු වශයෙන් මේ වාර්තාව තුළ නම් කොට තිබුණත්, එය හුදු ඇස්බැන්දුමක් පමණක් වන බව දැන් තියාම කිව යුතුව තිබේ. ඔහු හෝ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මේ පාලකයන් යටතේ කිසි දවසක කිසිවක් සම්බන්ධයෙන් වැරදිකරුවෙකු නොකෙරෙනු ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම මේ දඩයමේ ඉලක්කගත පුද්ගලයන් වනු ඇත්තේ, අනුර කුමාර දිසානායක, චම්පික රණවක, මංගල සමරවීර සහ සරත් ෆොන්සේකා වැනි දේශපාලනඥයන්ගේ සිට ශානි අබේසේකර වැනි අදීන රාජ්‍ය නිලධාරීන් දක්වා වන පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකු පමණි.■

වීරක්‍රියාව ප්‍රොජෙක්ටර් කාමරේට කිට්ටු කරන එක! – හිනිදුම සුනිල් සෙනෙවි

චිත්‍රපටි රසිකයෙක් වුණ හැටි මතකද?
දැන් මගේ පුතා උසස්පෙළ කරන වයසේ. එයාගේ සිනමා රසිකත්වය සකස් වෙන හැටි, මගේ සිනමා රසිකත්වය හැදුණු විදියෙන් සීයට සීයක් වෙනස්. දැන් විශ්වවිද්‍යාලයේ පාළු තැනක එකට ඉඳගෙන ඉන්න පෙම්වතුන් යුවළක් ෆෝන් දෙකෙන් වෙන වෙනම චිත්‍රපටි දෙකක් බලන හැටි මා දැකලා තියෙනවා. අද සිනමා රසිකත්වය ඒ වගේ පෞද්ගලිකයි. ඒක පුංචි තිරයක, රසිකයාට සමීප තැනකට මාරු වෙලා. ඒකේ වරදක් නෑ. ඒත් අපි අත්විඳපු සිනමා රසිකත්වය වෙනස්.
මම ගාලු දිස්ත්‍රික්කයේ හිනිදුම්පත්තුවේ හිනිදුම කියන ගමේ තමයි ඉපදුණේ. හැතැප්මවලින් කීවොත්, ගාල්ලෙන් හැතැප්ම තිස්දෙකක් ඇතුළේ පිහිටි පිටිසර ගමක් තමයි හිනිදුම. මම හැත්තෑදෙකේ උපන්නේ. මම පළවැනි සිනමා අත්දැකීම ලැබුවේ ගමට කිට්ටු ප්‍රධාන නගරය වන ගාල්ලේදී. දින වකවානු එක්ක මට මතකයි. හැත්තෑනවයේදී. ගාල්ලේ සරසවි සිනමා ශාලාවේ යසපාලිත නානායක්කාරගේ ‘මොණරතැන්න’ බැලුවේ. ඒකෙ හොඳටම මතක හිටින දේ තමයි ගීත. අම්බරේ දිලී දිලී, සෙවණේ කුඹුක් සෙවණේ වගේ සිංදු. මම ළමයෙක් හැටියටනේ බැලුවේ. මාලනී ෆොන්සේකා ළමා නිවාසයක ළමයෙක් බලාගන්නකොට හඳ හාවුන් හඳේ කියන ගීතයත් හුඟක් වැදුණා. කොටින්ම මගෙ පුතා 2003 ඉපදුණාම, එයා නළවන්න පාවිච්චි කරපු ගීත අතරේ අම්බරේ දිලී දිලී සහ හඳ හාවුන් හඳේ තියෙනවා. සෑහෙන කාලයක් යනතුරු නිදාගන්න යනකොට අම්බරේ කියන්න කියලා එයා ඉල්ලුවා.

ලොකු තිරයේ රූප දැකපු පළවැනි වතාව…
ලොකු තිරයේ නෙවෙයි. කුමන හෝ තිරයක රූප දැකපු පළවැනි වතාව. හැත්තෑනවය වෙද්දී ගමට රූපවාහිනී ඇවිල්ලා නැහැ. ටීවී ලංකාවට ආවෙත් හැත්තෑනවයේදී. අවුරුදු අටක කෙනෙක්ට මහා තිරයේ දැවැන්ත රූප දැකීම පුදුම අත්දැකීමක්. අපට අසූදෙකේදී ජාතික රූපවාහිනිය ආවාට පස්සෙයි, ටීවී ආවේ. ඉතින්, අපේ ලෝකයට මහ තිරයේ කළු සුදු රූපවල ඉන්න දැවැන්ත මිනිසුන් කියන්නේ මාර මායාවක්. මං පුදුමයට පත් වුණා, මේ තරම් විසාල මිනිසුන් කොහෙන්ද කියලා. පුදුමයකට වගේ මං එදා දැක්කේ ලංකාවේ සුරූපීම දේහ සෞන්දර්යයක් හිමි විජය සහ මාලනී. හැමදාම චිත්‍රපටි බැලිය යුතුයි කියන අදහස එදා පැළපදියම් වුණා.

එතැනින් චිත්‍රපටි බලන්න පටන්ගත්තා…
ගමේ ඉඳන් ගාල්ලට එන හැම කෙනෙක්ම කරන වැඩ කිහිපයක් තිබුණා. කොටු බැම්ම දිහේ ඇවිදිමින් මුහුද නැරඹුවා. කේඑල්එච් කියන තැනින් අයිස්ක්‍රීම් කෑවා. වෙස්ට් එන්ඩ් කියන ස්ටුඩියෝ එකෙන් හෝ ගීතා කියන ස්ටුඩියෝ එකෙන් පවුලේ කට්ටිය පින්තූරයක් ගැහුවා. පොඩි ළමයා ටීපෝ එකක් උඩ තියාගෙන. පුංචි ළමයෙක් නං අස්සයා ගෝං එකක නැගලා. චිත්‍රපටියක් බැලුවා. ප්‍රසිද්ධ හෝටලයකින් කෑම අරන් දුන්නා. ගාල්ලට ගිහින් එන එක වීර චාරිකාවක් වගේ.
ප්‍රින්ස් ගාල්ල, ක්වීන්ස් ගාල්ල සහ සරසවි ගාල්ල කියලා සිනමාහල් තුනක් තිබුණා. අපේ යාළුවන් අතර ලංකාවේම සිනමා ශාලාවල ලැයිස්තු එකදිගට කියන සෙල්ලමක් තිබුණා. සිත්තම්පලම් අනුරාධපුරය, ඡායා කෑගල්ල, වායු සමනය කළ එම්පයර් ආදී වශයෙන් එකදිගට කිව්වා. ඒකට හේතුව තමයි ගුවන් විදුලියේ යන වෙළඳ දැන්වීම. අහවල් චිත්‍රපටිය ආවා. ඒකේ රඟපාන්නේ අහවල් අය කියලා ලැයිස්තුව. ඊට පස්සේ තමයි පත්තරේට ආවේ. අද නම් ලංකාදීප වගේ පත්තරවල තවමත් සිනමාහල් තීරුව තියෙනවානේ. එදා ඒක මුලින් ආවේ ගුවන් විදුලියෙන්. ඒ කාලයේ අලුත් චිත්‍රපටියක් එනකොට ගුවන් විදුලියෙන් ප්‍රචාරය කළා. කතා රසය නොනැසෙන විදියට කතා වස්තුව කීවා. තිසා වීරාට අන්තිමට සිදුවෙන දේ නරඹන්න නම්, ඔබ නැරඹිය යුතුයි කියලා. චිත්‍රපටියේ රහස හෙළි කළේ නෑ.

ඊට පස්සේ..
සිනමා අත්දැකීමට ඉණිමං බැඳපු… නෑ, විදුලි සෝපාන සවි කරපු අත්දැකීමක් සිද්ධ වුණා. අපේ ගමට පොල් අතු සවි කරපු සිනමාහලක් ලැබුණා.තැනින් තැනට යන කූඩාරම් සිනමාව නෙවෙයි. ස්ථීරව තිබෙන, පොල් අතු සෙවිලි කරපු සිනමාශාලාවක්. සුද්දා අපේ ගම් ප්‍රදේශයට දුන්න නම හේකොක්. හිනිදුම් කන්දට සුද්දාගේ සිතියමේ තියෙන්නේ හේකොක් කන්ද කියලා. ඒ නිම්නයට ‘හේකොක් වැලි’ කිව්වා. අපේ ගමට අල්ලපු ගම තවලම. ඒකේ තමයි ජැස්මින් වැලි තියෙන්නේ. අපේ ගමේ සිනමාහලට මුලපුරපු වැඩහිටියන් හේකොක් සිනමා හිනිදුම කියා දැම්මා. අසූව දශකයේදී, සම්පූර්ණ සිනමා අත්දැකීම ලැබෙන්න ගත්තා.

සම්පූර්ණ අත්දැකීම කීවේ…
චිත්‍රපටිය ගමට රැගෙන ඒම, ප්‍රචාරණ කටයුතු, විචාරය සහ අනුකරණය. අපේ ගමේ පුංචි ළමයින් මේ වැඩේට වහ වැටුණා. අපේ ගමේ කුඩා තේ ඉඩම් තියෙන්නේ. අපි උදේ අම්මලා එක්ක වතු වල වැඩ කළා. නොයෙකුත් දේවල් කළා. උදේ දහයට එකොළහට හයයි තිහේ චිත්‍රපටියේ ප්‍රචාරණ වෑන් එක ගම පුරා දිව්වා. ගමේ කොල්ලෙක් කතා කළා. සිංහල සිනමාවේ ජනකාන්ත නළු විජය කුමාරතුංගගේ රංගනයෙන් කියලා පටන්ගත්තේ. ඔබ ඇවිත් බලාගන්න කියා ව්‍යවහාරික භාෂාවකින්, ඒ තරුණයාටම ආවේණික විදියට ප්‍රචාරය සිද්ධ වුණා. ගමේ කොළු නඩය වේලාසනින් වැඩේට ලෑස්ති වුණා. රුපියලක වගේ පුංචි ටිකට් එකක්. ශාලාව ටිකක් දිගයි. කදිමට පොල් අතු හෙවිලි කරලා තිබුණා. පන්ති තුනක් තිබුණා. වෙනම කවුළු තුනකින් ඇතුල් කළා. පොල් කොටවල පිට ලෑලි ගහලා බංකු තිබුණා. තේ කඩ, බුල්ටො කඩ, බුලත් විට විකුණන අය එක්ක සිනමාහල වටේට උප සංස්කෘතියක් හැදුණා. හෝල් එකේ සිගරට් බොන්න එපා කියලා නෑ. දුම්වලින් පිරිච්ච, රටකජු සුවඳින් පිරිච්ච සිනමා අත්දැකීමක්. රිදී තැල්ල, තිසා වීරා කතාව, කදිරා නාමලී කතාව ආදී නොයෙකුත් චිත්‍රපටි ගොන්නක් බැලුවේ එතැන.

චිත්‍රපටි පෙන්වන හැටිත් බලන්න ඇති..
අපේ අත්දැකීමේ ලොකුම වීරක්‍රියාව වුණේ ප්‍රොජෙක්ටර් කාමරේට කිට්ටු කරන එක. පොල් අතුවලින් ඒක වෙන් කරලා. ඒක ඇතුළේ ඉන්නේ බරපතලම වීරයෝ. ඒකේ කවුළු දෙකකින් නිල් පාට ආලෝක ධාරාව ආවේ. ගාල්ලේ ඉඳන් හිනිදුමට හවස එන සීටීබී බස් එකේ තමයි සිනමා පට ගෙනත් දැම්මේ. කිරිහට්ටි වගේ එක පිට එක තියපු තැටි, කොහු ලණුවලින් බැඳලා. අපි තමයි මේවා කරගහං යන්න ඉදිරිපත් වුණේ. චිත්‍රපටියේ විවේක කාලය කියන ස්ලයිඩ් එක නැති වුණාම, කුරුටු පෑනකින් විවේක කාලය කියලා නොපිට ලියලා එයාලාම ප්‍රොජෙක්ට් කළා. සමහර වෙලාවට සිනමා පටයේ කෑලි කපලා අයින් කළා. ඔන්න, චිත්‍රපටි කෑලි එළියට විසි වුණා. ඒ කෑලි ගෙදර ගෙනැත්, තාත්තාගේ කෑලි තුනේ ටෝච් එකෙන් බිත්තියට ප්‍රක්ෂේපණය කරන එක තමයි ඊළඟ පියවර.

චිත්‍රපටි අනුකරණය කරපු බවත් කීවා..
ඒක තමයි ඊළඟ කෑල්ල. රිදී තැල්ල චිත්‍රපටියේ ගල්වලට මුවාවෙලා, පොලීසියට වෙඩි තියන කැලෑ වැදුණු තරුණයෙක් ඉන්නවා. ඒ වගේ තුවක්කු රාශියක් ලීවලින් හදාගත්තා. පිනිජම්බු මල ඇතුළට ඇපල දාලා බට තුවක්කුව කියා එකක් හැදුවා. ලී තුවක්කුවෙන් සද්දය නෑ. බට තුවක්කුවෙන් තමයි සද්දය. ගේ ගාව වන රොදේ කළු ගල් තියෙනවා. හැංගෙමින් වෙඩි තියන්න පුරුදු වුණා. ඒ කාලෙ රස කෑමක් වුණත් කැලෑවේ ඉඳන් කෑවේ. ඒ ශාලාව සෑහෙන කාලයක් තිබුණා. ඒත් ඒක එහෙමම විනාස වුණා.

රූපවාහිනිය ගමට ආවේ කොහොමද?
ඒකත් අලුත් අත්දැකීමක්. කල්යද්දී චිත්‍රපටි බලපු අත්දැකීම සෑහෙන දුරට ටීවී බැලීමට මාරු වුණා. හැම බදාදාම රූපවාහිනියේ චිත්‍රපටි පෙන්වන්න ගත්තා. වෙළඳ දැන්වීම් දෙකතුනයි තිබුණේ. ඇස්ප්‍රීන්, ඩිස්ප්‍රීන්, පැනඩෝල් ආදී දැන්වීම්. සිටුවර මොන්ත ක්‍රිස්තෝ, ටාසන්, මනුතාපය වගේ ටයි මහත්තයා හඬ කැවූ මාලා නාටක යන්න ගත්තා. ඒකත් මහ පුදුම අත්දැකීමක්. ටීවී එකක් තියෙන ගෙවල්වල ටීව වෙනුවෙන් බංකු හැදුවා. ඉස්සරහා මාගල් එළලා පොඩි අය වාඩි කෙරෙව්වා. ගෙවල් දහයක පහළොවක සෙනඟ ආවා. රණ්ඩු නොවී මේ අත්දැකීම ගමේ අය බෙදාගත්තා. ඒ කාලෙ චිත්‍රපටි පැය තුනක් විතර දිගයි. පැය එකහමාරේ චිත්‍රපටි වැඩිපුර ආවේ දෙදාහෙන් පස්සේ වගේ. ඉතින්, රෑ දොළහ විතර වෙනතුරු ඉන්න ඕනෑ. චිත්‍රපටිය අතරමැද්දේ හැලප කෑල්ලක්, වැලිතලප කෑල්ලක් එක්ක තේ දුන්නා. සමහර වෙලාවට චිත්‍රපටිය මැද්දේ අපට නින්ද ගිහින්. වැඩිහිටියන් වඩාගෙනයි ගෙදර එක්කාගෙන ගියේ. අඟල් 12 හෝ 14 ටීවී තිබුණේ. චැනල් දෙකයි. ජාතික එකයි, අයිටීඑන් එකයි. චැනල්වලට ගමේ කිව්වේ එකයි දෙකයි කියලා. අතින් තමයි ටකස්, ටකස් ගාලා චැනල් මාරු කළේ. ටික කලක් යනකොට ඒකේ ප්ලාස්ටික් කෑල්ල කැඩුණා. ටීවී එක ගාව කටර් අඬුව තිබ්බේ ඊට පස්සේ. ඒකෙන් තමයි නාලිකා මාරු කළේ. ටීවී එක වැඩ කරන්නේ කාර් බැටරියෙන්. ඒකේ වතුර මාරු කරන්නට කර තියාගෙන ගිහින්, අපේ කමිසවල හිල් හැදිලා තිබුණා. ඒ මොනවා වුණත්, සිනමාහලට ගිහින් නියම සිනමාව දැකබලාගැනීමත් දිගටම කළා. පසුකාලීනව ටීවී එකෙන් බැලුවේ ටෙලිනාට්‍ය. දේවිකා මිහිරාණි, අනුර මැදගොඩ ඉන්න දිමුතු මුතු හොඳට මතකයි. ලා හිරු දහසක්, මැණික් නදිය ගලා බසී, මවකගේ ගීතය, දූ දරුවෝ වගේ ඒවා ඉතා ජනප්‍රිය වෙන්න ගත්තා. අපි උසස්පෙළ කරපු කාලය වන අනූ ගණන් වෙද්දී ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ, ධර්මසේන පතිරාජගේ ටෙලිනාට්‍ය ඇවිත් අත්දැකීම පුළුල් වුණා.

අද සමහර අය චිත්‍රපටි බැලීම ‘නරක දෙයක්’ කියා හිතනවා…
අපේ තාත්තා අප හැදුවේ ඉතා දැඩි නීතිරීති යටතේ. මම පවුලේ අටවැනියා. ඒත් කිසිම කලෙක චිත්‍රපටි බැලිල්ල සහ ටීවී බැලිල්ල සීමා කළේ නෑ. ඒ කාලෙ මහ රෑ චිත්‍රපටි බලන්න ගියේ හුළුඅතු අරගෙන. ඒ එළියෙන් තමයි ගියේ. මේක අවදානම් ගමනක්. සමහර දවසක ශාලාව ඇතුළෙදී කෙනෙක්ට සර්පයෙක් ගැහුවා. එහෙම වුණත් මහ රෑ වෙනතුරු මේවා බලන එක තාත්තා සීමා කළේ නෑ. මහ රෑ වෙනතුරු චිත්‍රපටි තිබුණා. දොළහයි තිහ දර්ශනය පවා. මට මතකයි ගාල්ලේ දොළහයි තිහ දර්ශනය ඉවරවුණාම ගෙදර එන්නත් සීටීබී බස් එකක් තිබුණා. ඒ කාලෙ ගමනාගමන මණ්ඩලයේ සභාපති අනිල් මුණසිංහ චිත්‍රපටි සංස්ථාවේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ නියෝජිතයෙක්. චිත්‍රපටි බලලා ප්‍රේක්ෂකයා ගෙදර යන්න ඕනෑ නිසා. අපේ පාසල් ගුරුවරු හොඳ චිත්‍රපටි බලන්න කියලා අප පෙළඹවූවා. සිනමා රසිකත්වය කියන්නේ ඒ කාලයේ බොහොම පරෙස්සමෙන් රැකගත්, ගරු කරපු දෙයක්.

දැන් නම් චිත්‍රපටියක් එනකොට සමාජ මාධ්‍යවල යන ඒවා, පූර්ව ප්‍රචාර, ශ්‍රේණිගත කිරීම් බලලා යනවා. ඒත් එදා තත්වය වෙනස්…
දැන් අපි හොඳ සූදානමක් එක්ක ශාලාවට යනවා. අකමැති චිත්‍රපටියක් නොබලා ඉන්න පුළුවන්. ඒත් එදා අපි එන එන චිත්‍රපටිය බැලුවා. අපි විමතියෙන් බලා හිටියා. චිත්‍රපටියක් බලද්දී ඊළඟ චිත්‍රපටියේ පුංචි දර්ශන කිහිපයක් පෙන්වුවා. විශේෂයෙන් කරන්නේ ප්‍රධාන නළුනිළියන් සහ ගීත හඳුන්වන එක. අපට සමාජ මාධ්‍යවලින් හෝ වෙන ක්‍රමවලට ඒ නළු නිළියන් බලන්න ක්‍රම තිබුණේ නෑ. බලනවානම් තිරයෙන් තමයි. මට හොඳට මතකයි සියැසින් මාලනී දැකපු මුල්ම දවස. කතරගම ගිහින් ඉන්නකොට ඇය පාලමේ ඒ පැත්තේ ඉඳන් මේ පැත්තට එමින් හිටියා. මාලනී දැකපු හැටි, හමේ වර්ණය, නළලට වැටුණු කියඹු වැල් දෙක ගැන බොහෝ කාලයක් කතා කළා.■

තුවාලෙටත් චරිත ලක්ෂණ තියෙනවා – අංග රචනා ශිල්පී විදුර අබේධීර

0

■ නිත්‍යා සෙව්වන්දි

ඔබගේ වෘත්තීය පසුබිම කොහොමද?
මම වෘත්තීය අංග රචන ශිල්පියෙක්. ලංකාවේ ඉස්සර නම් ජ්‍යෙෂ්ඨයන් ළඟ වැඩ කරලා ගත්ත අත්දැකීමෙන් තමයි ඊළඟ අංග රචනා ශිල්පීන් බිහි වුණේ. මේ තත්වය වෙනස් වුණේ ජයන්ත රණවක ඇමරිකාවට ගිහින් අංග රචනය ගැන උපාධියක් අරන් ආවාට පස්සේ. එයා තමන් වෘත්තියේ යෙදෙනවාට එහා ගිහින් අංග රචන ශිල්පීන් පුහුණු කරන වෘත්තීය මට්ටමට ගේන්න මැදිහත් වුණා. ඊට පස්සේ තමයි එන්.වී.කිවු ලෙවල් 4 වෘත්තීය පුහුණු අධ්‍යාපනයක් මේ ශිල්පයට ලැබෙන්නේ. අත්දැකීම් ගන්න අතරේම විධිමත් අධයාපනයක් ලබන්න උනන්දු වෙලා තියෙනවා. මේක දැන් තියෙන හොඳ තත්වයක්. පිටරට ගිහින් පවා වෘත්තීය අධ්‍යාපනය අරන් ඇවිත් කටයුතු කරන තරමට දැන් ශිල්පීන් උනන්දුයි.

විධිමත් අධ්‍යාපනය ලැබීමෙන් පසු ක්ෂේත්‍රයේ සිදු වූ වෙනස්කම් මොනවද?
අපිට මුල් කාලයේ ඉඳන්ම හිටියා හොඳ දක්ෂ අංගරචන ශිල්පීන්. චරිත ලක්ෂණ ගොඩනගන්න ඕනෑ විදිය එයාලා දැනගෙන හිටියාට ඒකට අවශ්‍ය මූලික දැනුම, තාක්ෂණික දැනුම වගේ දේවල් තිබුණේ නෑ. එයාලා ලොකු උත්සාහයක් ගත්තා මේක වෙන්න ඕනෑ විදිය එයාලාම හිතලා ක්‍රම ශිල්ප අරගෙන එන්න. ඒ විදියට ක්ෂේත්‍රය රැකගෙන ආ නිසා තමයි ඒක දියුණු කරන්න පුළුවන් වුණේ. නළුනිළියන්ට කොණ්ඩ රැවුල් දාන ඒවා, තුවාල වාගේ හැම දෙයක්ම අංග රචන ශිල්පියාට චරිත. තුවාලෙටත් තියනවා චරිතවලට තියෙන ලක්ෂණ. වයසක් තියෙනවා, ජන්මයක් තියෙනවා. ඉතිහාසයක් තියෙනවා. සෞඛ්‍ය තත්වයක් තියෙනවා. දැන් වෙච්ච තුවාලයක් නම් ඒක වෙනස්. වැටිලා වෙන කොට වෙනස්, කැපිච්ච තුවාලයක් නම් වෙනස්, ඒ වගේම දින දෙක තුන ගෙවිච්ච තුවාල වෙනස්. සෞඛ්‍ය තත්වය අනුවත් ඒක වෙනස් වෙනවා, මේ විදියට කලින් නොතිබුණු ශිල්පීය ක්‍රම හා තාක්ෂණ මේ චරිතවලට භාවිත වෙනවා.

ඔබ කොහොමද අංග රචන ශිල්පියෙක් බවට පත් වුණේ?
මම පාසල් යන කාලේ නම් ඉස්සරහට ගිහින් කතාවක්වත් පවත්වන්න කැමැති කෙනෙක් නෙමෙයි. ඒක නිසාද මන්දා ඒ කාලෙ ඉඳන් ආස වුණේ වේදිකාව පිටුපස වැඩ කරන්න. නළුවෙක් වෙන්න නෙමෙයි. ඊට පස්සේ මට හම්බවුණා හොරණ යාත්‍රා නාට්‍ය කණ්ඩායමේ සමන් චන්දන. වේදිකා නාට්‍යවල වැඩ කරන්න පටන් ගත්තා. ඊට පස්සේ මම නාරද තොටගමුව අංග රචන ශිල්පියා ගාව සහාය අංග රචන ශිල්පියෙක් විදිහට වැඩ කළා. මට මං කරන දේ ගැන විශ්වාසයක් තිබුණේ නෑ. ඒ කියන්නේ ජ්‍යේෂ්ඨ ශිල්පීන් දිහා බලලා වැඩ කරන්න දන්නවා වුණාට, මේක ඇයි පාවිච්චි කරන්නේ කියලා ඇහුවොත් කියන්න දන්නේ නෑ. කියන්න තරම් ශක්තියක් නෑ. ඊට පස්සේ මම ගියා පාඨමාලාවක් හදාරන්න. දැන් අවුරුදු 18ක් වගේ කාලයක් තිස්සේ අංගරචන ශිල්පියෙක් විදියට වෘත්තියේ නියැලෙනවා.

ඔබ අංගරචනය කළ නිර්මාණ සඳහන් කළොත්,
මේ දවස්වල මම අංග රචනය කරනවා ප්‍රියන්ත ප්‍රනාන්දු අධ්‍යක්ෂණය කරන ‘සකර්ම’ ටෙලිනාට්‍යයේ. ඉලන්දාරි හැන්දෑව, චක්‍ර ටෙලිනාට්‍ය, සෝමරත්න දිසානායක අධ්‍යක්ෂණය කළ සුනාමි, සරිගම, ජංගි හොරා චිත්‍රපටි මෑතකදි කළ නිර්මාණ. චක්‍ර නාට්‍ය වෙනුවෙන් සුමති ටෙලි සම්මානය, සරිගම චිත්‍රපටය වෙනුවෙන් සරසවි සම්මාන ලැබිලා තියෙනවා.

වෘත්තීය අංග රචන ශිල්පියෙකුට තිබිය යුතු සුදුසුකම් මොනවාද?
විධිමත් අධ්‍යාපනය, අත්දැකීම්, ආකල්ප කියන තුනම ඉතාමත් වැදගත්. පාඨාමාලාවක් කළාට මදි. ක්ෂේත්‍රයේ අත්දැකීම් එකතු කරගන්න ඕනෑ. අවම වශයෙන් මාස 6ක කාලයක්වත් සහය අංග රචන ශිල්පියෙක් විදිහට වැඩ කරන්න ඕනෑ. ඒ වගේම වැදගත් ආකල්ප, ශිල්පියා විෂය ගැන දරන ආකල්ප, වැඩ කරන කණ්ඩායම ගැන දරන ආකල්ප, ඒ වගේම සමාජ දේශපාලන කියවීමක් තියෙන්න ඕනෑ.

අංගරචන ශිල්පියා නිර්මාණයකට සූදානම් වෙන්නේ කොහොමද?
නළු නිළියන්ට පිටපත ලැබෙනවා වගේ අපටත් ලැබෙනවා පිටපත. ඒ පිටපතට කියවද්දී චිත්ත රූප මැවෙනවා. ඒ චරිත ස්වභාවය තේරුම් ගන්නේ ඒකෙන්. ඊට පස්සේ අධ්‍යක්ෂවරයා දැනුම් දෙනවා තෝරගන්න නළු නිළියෝ. සමහර වෙලාවට අපිත් එක්කත් සාකච්ඡා කරලා නළු නිළියෝ තෝරගන්න අවස්ථා තියෙනවා. ඒ නළුනිළියෝ ටික දැක්කාට පස්සේ අපි අඳිනවා ඒ ඒ චරිතය අංග රචනය කරන්න ඕනෑ විදිය. මේ වගේ තැන්වලදී අංගරචන ශිල්පියාගේ ආකල්ප ගොඩාක් වැදගත් වෙනවා. නිර්මාණයක් බිහි වෙන්නේ මුළු කණ්ඩායමේම ක්‍රියාකාරකම්වල ප්‍රතිඵලයක් විදිහට.
අපේ මේ වෘත්තිය තුළ හැම දෙයක්ම හරිම රසවත් අත්දැකීම්. එක වතාවක් චිත්‍රපටියක් රූගත කරද්දි උදයන්ති කුලතුංග වෙනුවට අපි හැදුවා ඩමියක් ඇල්ලකින් පහළට දාන්න. ඉතින් ඔය ඩමිය හදාගෙන ඇල්ලෙ මුදුනට ගියා අපි තුන්දෙනෙක් විතර. මමයි ප්‍රේමලාල් ලියනගෙයි තමයි ඩමිය අල්ලගෙන හිටියේ. ඇල්ලෙන් පහළට මේක දාන්න කලින් වතුර පාරට ඩමිය තියන් ඉන්න ගිය වෙලාවේ ඇල්ලේ වතුර පාර සැරට මාව ඩමියත් එක්ක ඉස්සරහට තල්ලු වුණා. තව තප්පර දෙකකින් විතර ජීවිතේම නැති වෙන්න තිබුණා. එතැන තිබුණ ගහක් අල්ලගෙන බේරුණා.

ලෝක සිනමාවේ අංග රචනය ශිල්පීය ක්‍රම සමඟ සසඳන විට ලාංකීය සිනමාවේ අංග රචන ශිල්පය පවතින්නේ කෙබඳු මට්ටමක ද?
මේ වෙලාවේ ලෝක සිනමාවෙ අංග රචන භාවිත එක්ක ලංකාවේ භාවිතය පැත්තෙන් ඉන්නේ අඩු තැනක. ඒක දැනුම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. අපේ රටේ දැනුම තියෙන දක්ෂ ශිල්පීන් පිරිසක් මේ වෙද්දි බිහිවෙලා ඉන්නවා. ඒ දැනුම භාවිත වෙන්නේ නෑ. ඒකට හේතු කිහිපයක් තියෙනවා. අංග රචනයේදී කරන්න පුළුවන් දේවල් ගේන්න මුලින්ම දායක වෙන්න ඕනෑ පිටපත. ලෝක සිනමාවේ විවිධ ෂානර වර්ග දකින්න තියෙනවා. අපේ රටේ තියෙන්නේ ෂානර වර්ග දෙකයි. එකක් ප්‍රධාන ධාරාවේ සිනමාපට අනෙක කලාත්මක. ඔය දෙකෙන් එහාට යන්නේ නෑ. තව ගොඩක් ෂානර ලෝකයේ භාවිත වෙනවා.
තවත් හේතුවක් වෙන්න පුළුවන් ලංකාව තුළ මේ වෙද්දි සිනමා ශාලාවකට යන ප්‍රේක්ෂක ප්‍රමාණය අඩු වීම. කොවිඩ් නිසා වෙච්ච දෙයක් නෙමෙයි. ඊට කලින් ඉඳන්ම. එතකොට විවිධ ෂානරවලට අදාළ පිටපත් ගෙනාවාම ප්‍රේක්ෂක පිරිස තවත් අඩු වෙලා නිර්මාණය අසාර්ථක වෙයි කියලා පිටපත් රචකයන් හිතනවා වෙන්නත් පුළුවන්. තව කාරණයක් තමයි ප්‍රයෝග යොදවන්න යන වියදම. නිෂ්පාදකයාට සහ අධ්‍යක්ෂවරයාට ඒ ශිල්ප ක්‍රම භාවිත කරන්න ලොකු මුදලක් වියදමක් යන නිසා මුදල මත තීරණය වෙච්ච තැනකින් චරිතය නවත්තගන්න අවස්ථාත් තියෙනවා.

මේ තත්වය දියුණු කළ හැක්කේ කෙසේද?
මේ තත්වය දියුණු කරන්න නම්, අධ්‍යක්ෂවරයාට සහ නිෂ්පාදකවරයාටත් අවබෝධයක් තියෙන්න ඕනෑ, අංග රචනයෙන් කරන්න පුළුවන් දේ සම්බන්ධව. අපිට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය ලැබෙන ප්‍රමාණය අඩුයි. එතකොට අපිට ඒවා පිටරටින් ගෙන්න ගන්න වෙනවා. සිනමාවේ අංග රචනයට භාවිත කරන මේකප් අයිටම් එකක් ආව ගමන් ලොකු බදු මුදලක් ගහනවා ඒක අයිති වෙන්නේ සුඛෝපභෝගී ගණයට කියලා. එහෙම වුණාම ලොකු මුදලක් වෙනවා අමුද්‍රව්‍ය අපි ළඟට එනකොට. ඒ මිල නිෂ්පාදකවරයෙකුට දරන්න වෙන අවස්ථාත් තියෙනවා. එහෙම නැතුව නිර්මාණයක් වෙනුවෙන් හරි මේ අමුද්‍රව්‍යවලට බදු සහනයක් දෙනවා නම්, නිෂ්පාදකයන්ට පුළුවන් අංග රචන ශිල්පයට අවස්ථාවක් දෙන්න. මේවා වෙනස් වෙනවා නම් මේ රටේ ශිල්පය දියුණු වෙනවා.■

 

ඔහුගේ දියුණු අදහස් මගේ ළපටි අදහස් ගැළපුණේ නෑ – රංගන ශිල්පිනී මොරින් චාරුණී

0

■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර

ඔබේ පළමු රංගන ප්‍රවිෂ්ඨය ‘කරදිය වළල්ල’ විත්‍රපටය?
කරදිය වළල්ල අධ්‍යක්ෂණය කළේ සිරිල් වික්‍රමගේ. කැමරාකරණය ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න, තිර රචනය උදයකාන්ත වර්ණසූරිය. කරදිය වළල්ලේදී ස්වර්ණා මල්ලවාරච්චි, විමල් කුමාර ද කොස්තා, ඩබ්ලිව්. ජයසිරි වගේ ප්‍රවීණයන් එක්ක උප ප්‍රධාන චරිතයක් කරන්න හාහා පුරා කියලා මට අවස්ථාව ලැබුණා. සිනමාව හෝ කලාව ගැන මොනවත්ම දන්නේ නැතිව හිටිය මගේ දායකත්වය කරදිය වළල්ලට එකතුවෙන්නේ ඒ ප්‍රවීණයන් මට දැක් වූ සහයෝගය නිසා. මම ඉහළට නගිනකම් ඔවුන් ඉනිමග ශක්තිමත්ව අල්ලාගෙන හිටියා.
මම ක්ෂේත්‍රයට එනකොට ටෙලි නාට්‍ය තිබුණේ නෑ. මහා සිනමාව තමයි තිබුණේ. පටන් ගත්තේ සිනමාවෙන්. වීඩියෝ තාක්ෂණයේ වගේ නෙමෙයි සිනමාවෙදි වැරදි, වැරදි නැවත නැවත එකම රූප රාමුව ගන්න බෑ. එහෙම වුණොත් විශාල වියදමක් පටල පට සඳහා වැය වෙනවා. ඒ නිසා කැමරාවට පුහුණු වෙනවා. ආලෝකකරණයට පුහුණු වෙනවා. ශබ්දවලට පුහුණු වෙනවා. සියලුම අංග සම්පූර්ණ වුණාට පස්සේ රූගත කිරීමකට යන්නේ. එවැනි පුහුණුවීම් ගණනාවක් කළාම චරිතය බොහෝ ඔපමට්ටම් වෙනවා. රංගනයේ හා අනෙක් අංශවල තියෙන අඩුපාඩු අවම කරගන්න අවස්ථාව ලැබෙනවා. දර්ශන තලයට යන්න කලින් පිටපත කියවීම කරනවා. දර්ශන තලයේදීත් තවත් සූදානම් වෙලා තමයි අපි රූගත කිරීමකට යන්නේ. එහෙම වුණාම හොඳ ස්ථාවර භාවයක්, හොඳ පෝෂණය වීමක්, හොඳම නිර්මාණයක් බිහි වීමේ ඉඩකඩක්, රංගන ශිල්පීන්ට, ශිල්පිනියනට රංගනය ඉතා ඉහළින් කිරීමේ හැකියාවක් ලැබෙනවා. අද තාක්ෂණය දියුණු වෙලා තිබුණත් එදා අනුගමනය කළ ක්‍රමවේදය අදටත් අදාලයි. මගේ දෙවැනි චිත්‍රපටිය චණ්ඩින්ගෙත් චණ්ඩියා. ඒකේ මට ප්‍රධාන චරිතය ලැබෙනවා.

ගම්පෙරළිය ටෙලි නාට්‍යය ඔබට විශේෂ වුණේ කොහොමද?
ගම්පෙරළියේ නන්දාගේ චරිතය රඟපාන්න ලැබීම මගේ ජීවිතේ සුවිශේෂ කාරණාවක්. පුණ්‍යා හීන්දෙනිය ගම්පෙරළිය චිත්‍රපටයේ නන්දාගේ චරිතය උපරිමයෙන් කරලා සම්මානයට පාත්‍ර වෙලා තිබුණේ. බර්ට්‍රම් නිහාල් මහත්මයාගේ ගම්පෙරළිය ටෙලිනාට්‍යයට එනකොට මම විත්‍රපටි 10ක විතර රඟපාලා තිබුණේ. මගේ පළමු ටෙලි නාට්‍යය තමයි බර්ට්‍රම් නිහාල් අධ්‍යක්ෂණය කළ සාමයේ තරුව නත්තල් නාට්‍යය. ඒකේ මරියතුමියට රඟපෑවේ මමයි. ඊට පස්සේ බර්ට්‍රම් නිහාල්ගේම සුභ ප්‍රාර්ථනා, සාම පූජා ටෙලි නාට්‍යවල හා ඔහුගේම ජයතු ක්‍රිස්තු ටෙලි චිත්‍රපටියේ රඟපාලා තිබුණා. සංඛ්‍යාත්මකව නිර්මාණ ප්‍රමාණය වැඩි වුණාට මට සිනමාව හා රංගනය පිළිබඳව ලොකු දැනුමක් තේරුමක් තිබුණේ නෑ. ඒ වෙනකොට මම ගම් පෙරළිය චිත්‍රපටය බලලා තිබුණේ නෑ. තිස්ස අබේසේකර මහත්තයා තමයි ගම්පෙරළිය ටෙලි නාට්‍යයේ තිර පිටපත ලිව්වේ. තිස්ස අබේසේකර මහත්තයා මට කිව්වා චිත්‍රපටිය බලන්න කලින් මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ මහත්තයාගේ ගම්පෙරළිය, කලියුගය, යුගාන්තය, අපේ ගම පොත් ටික කියවන්න කියලා. ඒ වෙනකොට තිස්ස අබේසේකර මහත්තයාගේ දොළොස් මහේ ගංගාව, තුන්කල් සිහිනය ටෙලි නාට්‍ය දෙකකට මම සම්බන්ධ වෙලා තිබුණා. එයා තමයි මට රංගනය ගැන, සිනමාව ගැන බොහෝ දේවල් කියලා දුන්නේ. දෙබස් කියනකොට කොහොමද හඬ පාලනය කරගන්නේ කියා දුන්නේ. පොත පත ඇසුරු කරන්න, ලෝකයේ උසස් සිනමා කෘති රස විඳින්න උනන්දු කළේ. ඒ පුහුණු කිරීම්, මග පෙන්වීම්වලින් පස්සේ තමයි තිස්ස අබේසේකර මහත්තයා මා බර්ට්‍රම් නිහාල් මහත්තයා ළඟට යොමු කළේ. බර්ට්‍රම් නිහාල් මහත්තයාත් මට සෑහෙන්න උපදෙස් දුන්නා. ගම්පෙරළියේදි ජෝ අබේවික්‍රම, වසන්ත කොටුවැල්ල, චාන්දනී සෙනෙවිරත්න, ජැක්සන් ඇන්තනී, අනුලා බුලත්සිංහල, රිචාඩ් වීරක්කොඩි, අමිත්ත වීරසිංහ වගේ පිරිසක් එක්ක වැඩ කරන්න ලැබුණා. ඒ ශිල්පීන් එක්ක මම නවකයි. මහැමෝගෙන්ම ලැබුණු ආදරය, ගෞරවය, අනුශාසනා, අවවාද දිරි ගැන්වීම් පුදුමයි. දැනටත් මට චරිතයක් ලැබුණාම දර්ශන තලයට යන්නේ විවෘත මනසින්. අධ්‍යක්ෂවරයා කියන්නේ මොකක්ද කියලා බලලා ඒ අනුව රඟපානවා. මගේ සාර්ථකත්වයක් ලබලා තියෙනවා නම් ඒ මගේ හැකියාවට වැඩියෙන් එදා ඉඳන් මට වැඩ කරන්න හම්බ වෙච්ච ප්‍රවීණ අධ්‍යක්ෂවරු, කැමරා අධ්‍යක්ෂවරු, අංග රචනා ශීල්පීන් හා සහෝදර නළු නිළියන් නිසා කියලයි මම හිතන්නේ. අවුරුදු තිස් අටක් තිස්සේ මේ හැමෝම තමයි මාව හදලා මේ තරම් දුර අරන් ඇවිත් තියෙන්නේ.

දෙපා නොළත් දෙපාදයෝ චිත්‍රපටයේදි මොකද වුණේ?
ෂෙල්ටන් පයාගල මහත්තයාගේ ගොළු මුහුදේ කුණාටුව චිත්‍රපටයට මම රඟපෑමෙන් සම්බන්ධ වුණා. ඒ චිත්‍රපටයේ වැඩ ඉවර වුණායින් පස්සේ එකතු වෙලා නිර්මාණයක් කරමු කියලා පයාගල මහත්තයා මට යෝජනා කළා. මගේ ළඟ විශාල මුදලක් තිබුණේ නැති නිසා මගේ අම්මා, නංගි, මාමාගේ දායකත්වයෙන් අපි චිත්‍රපටයක් කරමු කියලා මම යෝජනා කළා. ඒ අනුව තමයි 1991 දෙපා නොලත් දෙපාදයෝ කියලා චිතටයක් කරන්න පටන් ගත්තේ. මම එහි ප්‍රධාන චරිතය රඟපෑවා. දෙපා නොලත් දෙපාදයෝ චිත්‍රපටයේ යේසුස් වහන්සේගේ ජීවිතය බොහෝම යථාර්ථවාදී ආකාරයෙන් පෙන්නුම් කරලා තිබුණා. ඒ නිසා කතෝලික භක්තිකයෝ මේ චිත්‍රපටයෙන් යේසුස් වහන්සේට අගෞරවයක් වෙනවා කියලා හිතයි කියන බය මට ඇති වුණා. මගේ පියාත් කතෝලිකයෙක්. දෙපා නොළත් දෙපාදයෝ චිත්‍රපටියේ 1971 විප්ලවයට සම්බන්ධ අදහස් එහෙමත් ඇතුළත් වෙලා තිබුණා. චිත්‍රපටිය 50% ක් විතර රූගත වේගන යනකොට, මේ පිළිබඳව ෂෙල්ටන් මහත්තයා හා මා අතරේ මත ගැටුම් ඇති වුණා. මට චිත්‍රපටය දියාරු කරන්න බෑ. මම බය නෑ. වගේ දැඩි අදහසක ෂෙල්ටන් මහත්තයා හිටියේ. එයා විප්ලවවාදියානේ. ඒ කතාව දුර දිග ගිහින් ඔයාට ඕනෑ විදිහට ඔයා ඕක කරගන්න මගේ නමක්වත් චිත්‍රපටයට ගාව ගන්න එපා කියලා පයාගල මහත්තයා චිත්‍රපටයෙන් අයින් වුණා. ඒ සිද්ධියෙන් පස්සේ එල්මෝ හැලිඩේ, සෝමපාල රත්නායක හා මම එක්වෙලා චිත්‍රපටය ඉවර කරන්න කටයුතු කළා. පයාගල මහත්තයාගේ දෙපා නොලත් දෙපාදයෝ කියන නම අයින් කරලා හංස විලාපය කියලා නම දැම්මා.

චිත්‍රපටය පාඩු ලැබුවා?
මුදල් ලැබෙනවා නැති වෙනවා. ඒ ගැන මගේ පසුතැවීමක් නෑ. ෂෙල්ටන් පයාගල කියන්නේ විශිෂ්ට නිර්මාණකරුවෙක්. ඒ වගේම උතුම්, ගෞරවාන්විත මනුස්සයෙක්. අවාසනාවකට ඔහුගේ දියුණු අදහස් හා මගේ ළපටි අදහස් ගැළපුණේ නෑ. චන්ද්‍රරත්න මාපිටිගම එක්ක පයාගල මහත්තයා සම අධ්‍යක්ෂණය කළ මලට නොඑන බමරු චිත්‍රපටයේ තේමාව වගේම දෙපා නොලත් දෙපාදයෝ චිත්‍රපටයේ තේමාවත් තවමත් මේ රටේ කිසිදු කලාකරුවෙක් අත තියපු නැති තේමා. ඒවා ඉතාම නිර්භීත නිර්මාණකරුවෙකුට පමණක් කරන්න පුළුවන් නිර්මාණ. පයාගල මහත්තයා චිත්‍රපටියේ 80% ක් අධ්‍යක්ෂණය කරලා තිබුණේ. අඩි 80,000ක්. ඒ දර්ශන ඉතාම ලස්සනට රූගත කරලා තිබුණා. මම බයට ඒවායෙන් බොහෝ කොටස් අයින් කළා. අයින් කළ පටල පට තියාගෙන හිටියා නම් අඩුම තරමේ චාර්තා චිත්‍රපටයක් හරි හදන්න තිබුණා. සාමාන්‍ය ජීවිතේ ගැනත්, කලාව ගැනත් පයාගල මහත්තයාට විශාල අත්දැකීම් තිබුණා. අද තමයි මට ෂෙල්ටන් මහත්තයාගේ නිර්මාණයේ ගැඹුර, වටිනාකම දැනෙන්නේ. ඔහුගේ විශිෂ්ට නිර්මාණය මම නිසා දියාරු වීම ගැන මම ඉතාම කනගාටු වෙනවා. ඔහු අපට සලකපු විදිහෙන්, ඔහු අපිව මෙහෙයවපු විදිහෙන් ඒ බව ස්ථිර වෙලා තියෙනවා. ඔහුගේ ඒ නිර්මාණ ශක්තියටයි මම බලපෑම් කළේ. වාර ගණනාවක් පයාගල මහත්තයා එක්ක කතා කරන්න මම උත්සාහ කළා. මට ඔහුගෙන් සමාව ඉල්ලන්න වුවමනා වෙලා තිබුණා. සමාව ඉල්ලනවාට පයාගල මහත්තයා කැමති නෑ. එයා කියන්නේ වැරදි නොකර ඉන්න. එතකොට සමාව ඉල්ලන්න ඕනෑ නෑ කියලා. ඒ අදහස හරියටම හරි. ජීවිතේ ඇත්ත හරියටම අල්ලගත්ත මනුස්සයෙක් එයා. ලෞකික සැපසම්පත් එයාට අදාළම නෑ. පයාගල මහත්තයා මැරෙන්න කලින් සමාව ගන්නවත් ඉඩක් මට ලැබුණා නම් හිතට සහනයක්. ඒ අවස්ථාවත් මට ලැබුණේ නෑ.

දශක හතරකට ආසන්න කාලයක් ටෙලි නාට්‍යයට, සිනමාවට ඔබේ දායකත්වය ලබා දෙමින් ඉන්නවා?
අවුරුද්දක් තිස්සේ කොවිඩ් ප්‍රශ්නේ දිහා බලාගෙන ඉඳලා බැරිම තැන වැඩ පටන් ගත්තා. ධනුෂ්ක රත්නායකගේ දාම්, රොහාන් සමරදිවාකරගේ කොටදෙනියාව නාට්‍යවල හා ලක්ෂ්මන් පුෂ්ප කුමාරගේ නාට්‍යක රඟපෑම් කරගෙන යනවා. චන්න පෙරේරාගේ සඳදිය චිත්‍රපටයේ රූගත කිරීම් සිද්දවෙනවා. කොවිඩ් වෛරස් තත්වයට අදාළ සෞඛ්‍ය නිර්දේශවලට අනුවයි වැඩ කරන්න වෙලා තියෙන්නේ. දවසට කිහිප වතාවක් අත් හෝදන්න ඕනෑ. පරතරය තබා ගැනීම ගැන සැලකිලිමත් වෙන්න ඕනෑ, පිඟන් කෝප්ප වෙනම තියාගෙන අපි අපිම හෝදා ගන්න ඕනෑ. ■

මහගෙදරින් පුංචි තියටරේට ආ නාමෙල් – හැම චරිතයකටම මාව ගන්න උත්සාහ කළත් අසාර්ථකයිෟ

0

■ පවිත්‍රා රූපසිංහ

‘නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර්’ ලංකාවේ නාට්‍ය කලාකෙතේ පැලකළ නැවුම්වූත්, අපූරුවූත් සංකල්පයක්. එහි හිමිකරු නාමෙල් වීරමුණි සිය අත්දැකීම් සිහිකැඳවන්නේ මෙහෙමයි.

සිල්වා, වීරමුණි වූ වග
වර්ෂ 1934 අගෝස්තු 31වනදා මා ඉපදුණත්, රෙජිස්ටර් කර තිබෙන්නේ සැප්තැම්බර් දෙවනදායි. ඉතින් මට උපන්දින දෙකක් තියෙනවා. නමත් ඒවගෙයි. මගේ මුල් නම තිස්ස නාමෙල් ද සිල්වා. ඩොක්ටර් එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර පසුකලෙක මට කියනවා සිල්වා ඉවත්කරගන්න කියලා. තාත්තාගේ වාසගම ඉවත්කරගෙන මා අම්මාගේ වාසගම ගත්තා. එදා පටන් මම නාමෙල් වීරමුණි. නාලන්දාවෙන්, ලංකා විශ්වවිද්‍යාලයට 1957දී ඇතුළු වූ මා 1956 මනමේ නාට්‍යයේ පළමුවන දර්ශනය නැරඹූ ප්‍රේක්ෂකයෙක්. නාට්‍යයේ මනමේ කුමාරියන් දෙදෙනෙක් රඟපෑවා. පළමු දවසේ ටි්‍රලීෂියා ගුණවර්ධන, දෙවන දවසේ හේමමාලි ගුණසේකර.
රඟපෑමට තිබූ ආසව නිසාම පුංචි කාලෙදිත් චිත්‍රපටවල රඟපෑමේ සම්මුඛ පරීක්ෂණවලට ගියා. කුරුණෑගල, පළමුව ගිය පරීක්ෂණයේදී ඇසුවා ‘චිත්‍රපටයට කොච්චර සල්ලි දාන්න පුළුවන්ද?’ කියලා. ‘සල්ලි දීලා රඟපාන්න මගේ ළඟ සතයක්වත් නෑ’ මම කිව්වා. ඒ නිසාම තේරුණේ නැහැ. දෙවන පරීක්ෂණයේ සිටියේ ජනප්‍රිය විකට නළුවෙක් වූ හියුගෝ ප්‍රනාන්දු. ඒ පරීක්ෂණයටත් මා තේරුණේ නැහැ. ඊළඟට මාව තේරුණා සිරිල් බී. පෙරේරාගේ රචනයක් වූ ‘තිසාහාමි’ චිත්‍රපටයට. මම, ගැමුණු විජේසූරිය සහ සන්ධ්‍යා කුමාරිත් සිටියා. ගිවිසුම් අත්සන් කරද්දී රුපියල් 100ක ඇඩ්වාන්ස් එකක් ලැබුණා. චිත්‍රපටය එළියට ආවේ නැහැ.

රත්තරං සහ කදාවළලු
විශ්වවිද්‍යාලයේ දෙවන වසරේදී නෝටිස් බෝඩ්එකේ තිබුණා සරච්චන්ද්‍රගේ නාට්‍යවලට නළු නිළියන් අවශ්‍යයි, සම්මුඛ පරීක්ෂණයට එන්න කියලා. ලෙක්චර්ස් ඉවරවෙලා යද්දී ටිකක් ප්‍රමාදයි. මගේ ළඟ එඩ්මන් විජේසිංහ හිටියා. වේදිකාවේ පරීක්ෂණයෙන් නළුනිළියන් තෝරද්දී මං නොගිහින් බයේ හිටිද්දී, එඩ්මන් මාව තල්ලු කළා.
මම නැගිට්ටාම මුළු හෝල්එකෙන්ම ආ සූ ශබ්දයට මම ලජ්ජාවට පත්වුණා. ඩොක්ටර් සරච්චන්ද්‍ර ඇහුවා මොකද එඩ්මන් කියලා. සර් මෙයත් අහනවා එන්නද කියලා. මම වේදිකාවට ගියාම ස්ක්‍රිප්ට්එක දීලා ඩොක්ට කිව්වා නළුවෙක් කරන්න පුළුවන්ද කියලා බලමු කියලා. ඒ නාට්‍යයේ නම ‘රත්තරං’. මට ලැබුණු ප්‍රධාන චරිතය මෝඩ චරිතයක්. පිටපත කියවද්දී ඩොක්ට කිව්වා, ඔයා නරකම නැහැ කියලා. චරිතයට මාව තෝරාගෙන 1958දී ‘රත්තරං’ සහ ‘කදාවළලු’ ඉදිරිපත් කළා. වෙළෙන්දෝ දෙන්නාට රඟපෑවේ එඩ්මන් විජේසිංහයි, සරත් අමුණුගමයි. ඒ නාට්‍ය සංස්කෘත දෙපාර්තමේන්තුවේ කලා මණ්ඩලයේ නාට්‍ය උළෙලෙත් පෙන්නුවා.
අපි ඒ කාලෙ රඟපෑවේ සල්ලිවලට නෙමෙයි. පසුකාලෙකදී නාට්‍යවලට සල්ලි ලැබුණා. දවසක් රත්තරං නාට්‍යය රිහසල්වලදී සරච්චන්ද්‍ර කිව්වා, නාමෙල්, ඔයාගේ උච්චාරණය චරිතයට හරියන්නෑ, වෙන විදියකට කියන්න කියලා. මම, සර් මම බලපිටියේ මිනිස්සු කතාකරන විදියට කියන්නද අහද්දී ඩොක්ට කැමති වුණා. කුඩාවියේදී බලපිටියේ පොළේදී අම්මාට වෙළෙන්දෙක් ඒ පළාතේ භාෂා ශෛලියෙන් කිව්වා, ඇයි හාමිනේ කේවල් කරන්නේ කියලා. ඒ කටහඬ මගේ ඔළුවේ තිබුණා. ඒ විදියට මම නාට්‍යයේ වාක්‍ය උච්චාරණය කළා. නාට්‍යයේ මගේ භාර්යාව අනුලා අබේසිංහ, අම්මා සෝමලතා සුබසිංහ. මගේ රඟපෑම ගැන පුවත්පතකත් ලියා තිබුණා, මේ චරිතයට හොයා නොගත හැකි නළුවෙක් හොයාගෙන තිබෙනවා යනුවෙන්. නාට්‍යය මුලින්ම පෙන්නුවේ හිල්ඩා ඹබේසේකර හෝල්එකේ. නාට්‍යය බලන්න ඉංග්‍රීසි පුවත්පත් විචාරකයන් වන රෙජී සිරිවර්ධන, බෙනඩික්ට් දොඩම්පෙගම ඇවිත් සිටියා.
1959දී දවසක් කැම්පස්එකේ නේවාසිකාගාරයටම ඩොක්ටර් සරච්චන්ද්‍ර මාව සොයා ඇවිත් කිව්වා, මම නාමෙල්ටම නාට්‍යයක් ලිව්වා කියලා. ‘එලොව ගිහින් මෙලොව ආවා’ නාට්‍යය. රිහසල් කරද්දී හැම චරිතයකටම මාව ගන්න උත්සාහ කළත් අසාර්ථකයි. මට ගීත ගායනය බැරි නිසා එවකට අග්‍රගණ්‍යයේ නළුවෙක් වන අභය අත්තනායක ඊට තෝරාගත්තා. ගයන්න බැරි නිසා නාට්‍ය ධර්මී නාට්‍යවල රඟපෑමට මට අවස්ථාව නැතිවුණා.

නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂණයට
විශ්වවිද්‍යාලයේ 1958දී මම ඒකාංක නාට්‍ය දෙකක් අධ්‍යක්ෂණය කළා. ඒ කාලේ කැම්පස් එකේ ශිෂ්‍යයෙක් සිංහල නාට්‍යයක් අධ්‍යක්ෂණය ප්‍රථම අවස්ථාව එයයි. එකක් එදා පළමු වසරේ සිසුවෙක් වූ මහාචාර්ය විමල් දිසානායක අනුවර්තනය කළ ‘ගොළු බිරිඳ’යි. එය තාමත් පෙන්වනවා. ඊළඟ නාට්‍යය ‘මුහුදු යන්නෝ’ පරිවර්තනය කළේ මහාචාර්ය රංජනී ඔබේසේකර.
ඩොක්ටර් සරච්චන්ද්‍ර, ගුණසේන ගලප්පත්ති, සුගතපාල ද සිල්වා, පී. වැලිකල, හෙන්රි ජයසේන, දයානන්ද ගුණවර්ධනවගේ එදා රටේ නාට්‍ය කළේ සීමිත පිරිසක්. 1963න් පසුව ‘විරූප රූප’ නමින් ස්වතන්ත්‍ර නාට්‍යයක් කළා. මං ලෝකධර්මී නාට්‍යකලාවට පසුව යොමුවුණා. නාට්‍ය කරන්න අපිටම කියලා තැනක් තිබුණා නම් කියලා එදා මා සිතුවා. එවැනි තැනක් හදාගැනීම සඳහා 1963දී ආධුනික නළු නිළි සංගමය හැදුවා. සභාපති එඩ්මන්ඩ් විජේසිංහ, ලේකම් මමයි. මනමෙ, කුවේණි වගේ නාට්‍යයන් පෙන්වලා අරමුදලක් එකතුකළා. ඉස්සර මිනිස්සු හරියට නාට්‍ය බලනවා. එන්නේ මඟුල් ගෙදරක යනවා වගේ ලස්සනට. රනිල් වික්‍රමසිංහගේ අම්මා හැමදාම නාට්‍ය බලන්න ආවා. ඉහළ පැළැන්තියේ අය විශේෂයෙන්ම නාට්‍ය බලන්න පැමිණියා.
දෙවන වසරේ සංගමයේ නිලවරණයේදී, එහි සිටියෙක් මගේ අකුරු කැතයි, සටහන් හරියට නෑ කියමින් විවේචනයක් කළා. මට දුක හිතුණා. ඒක කියපු කෙනාටම සටහන් පොතයි චෙක්පොතයි දීලා නැගිටලා මගේ බිරිඳ මාලිනීට කිව්වා අපි යමු කියලා. මම මාලිනීට කිව්වා නැවත සංගම්වලට බැඳෙන්නේ නෑ කියලා. ‘නාමෙල් මාලිනී’ පුංචි තියටර් එක පිළිබඳ සංකල්පය මට මේ අවස්ථාවේ ඇතිවුණා. පසුව මා, රැලෙක්ස් රණසිංහ, ටෝනි රණසිංහ, සිරිල් බී. පෙරේරා, වික්‍රම බෝගොඩ, ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්, සුගතපාල ද සිල්වා සම්බන්ධ ‘අපේ කට්ටිය’ ඇසුරට වැටුණා.
සරච්චන්ද්‍රගේ ගෝලයෙක් නිසා සුගතපාල ද සිල්වා සිතුවේ නැහැ තාත්වික නාට්‍යවල රඟපාන්න මට පුළුවන් කියලා. ඒ කාලෙ සුනන්ද මහේන්ද්‍රගේ ‘ගැහැනියක්’ නාට්‍යයේ මා රඟපෑවා. මේ අතර සුගත්ගේ ‘හරිම බඩු හයක්’ නාට්‍යයේ අම්මාගේ චරිතයට මගේ බිරිඳ මාලිනීව ගත්තා. රිහසල් බලාසිටිද්දී, ජී.ඩබ්ලිව්. සුරේන්ද්‍රගේ චරිතය නැතිව නාට්‍යය හැමදාම රිහසල් කරනවා මා දකිනවා. මම සුගත්ට කිව්වා, නාට්‍යය හොඳට හදාගන්න නම් සුරේන්ද්‍ර එනකම් කවුරුහරි අරගෙන රිහසල් කරන්න කියලා. සුගත් මට ආරාධනා කළා. මං භාරගත්තා. පසුව සුරේන්ද්‍ර පැමිණි විට මම කිව්වා, මචං දැන් උඹ මේක කරපන් කියලා. එවිට සුගත් කිව්ව, නෑ නාමෙල්ම කරන්න කියලා. මගේ රංගනයෙන් අලුත්ම චරිතයක් මතුවුණා සහ තමා හිතුවාටත් වඩා එය හොඳයි කියලා සුගත් කිව්වා. සුගතපාලද සිල්වාට මා එකතුවුණේ එහෙමයි. අපි හැමදාම රිහසල්වලින් පසුව ප්‍රෙස්ක්ලබ් එකට ගිහින් ඩි්‍රන්ක්එකක් අරගෙන කලාව, රඟපෑම්, චිත්‍රපට ගැන කතාබහ, විවේචන කරනවා. ඉන් අපව පෝෂණය වුනා.

නළුකමයි අධ්‍යක්ෂණයයි
නළුකම සහ අධ්‍යක්ෂණය එකට කිරීම මට අභියෝගයක් වුණේ නැහැ. මම අධ්‍යක්ෂනය කළ හැම නාට්‍යයකම මම රඟපෑවේත් නැහැ. විශේෂයෙන්ම අධ්‍යක්ෂණයේදී මා ගොඩනඟුවේ අවධානාත්මක ශෛලියයි. සුගතපාල ද සිල්වා සොඳුරු ආඥාදායෙක් වුණත්, මා ඒකාධිපතියෙක් විදියටයි නළුනිළියන් හැසිරවූවේ. ‘නැට්ටුක්කාරයෝ’ නාට්‍යයේදී උපාලි අත්තනායක, ධම්ම ජාගොඩ සහ මම මාරුවට එකම චරිතය රඟපෑවා. මේ නාට්‍යයට රුක්මණී දේවිත් ආවා. බස්වල එන්න අමාරු නිසා එයා කිව්වා ‘මම ෂෝඑක දවසට ඇවිත් කැරුක්ටර්එක කරන්නම්’ කියලා. එයා සිංහල දෙබස් ඉංග්‍රීසියෙන් ලියාගෙන තමයි කියන්නේ. එයා රිහසල් එන්නෙ නැති නිසා අපට බය හිතුණා. විමල් කුමාර ද කොස්තා තමයි අනෙක් චරිතය කළේ. ඒ චරිතයට මම සෝමලතා සුබසිංහව ගත්තා. නාට්‍යය පෙන්වන දවසේ රුක්මණීයි, එඩීයි ආවා. නාට්‍ය බලා කිව්වා, අනේ නාමෙල් මට කවදහරි මේ චරිතය ඕනේ, මේ මගේ ජීවිතය කියලා. ඇය නැතිවුණ නිසා ඊට අවස්ථාව දෙන්න බැරිවුණා.
1972දී මම කළ ‘වංශක්කාරයෝ’ නාට්‍යයට හොඳම නිෂ්පාදනය, හොඳම රචනය සහ හොඳම නිළිය ඇතුළු සම්මාන ගණනාවක් ලැබුණා. ඒ කාලෙ නාට්‍යවල මනුෂ්‍යත්වය පිළිඹිඹු කරවමින්, බහුලව යටිපෙළ දේශපාලනය සාකච්ඡා කරමින් ගැඹුරු කතිකාවක් ඇතිකළා. සෑම නාට්‍යයකම සදාකාලික බවක් තිබුණා. අද ප්‍රේක්ෂකයන් නාට්‍ය බලන්නේ, නළු-නිළියෝ බලන්නයි, හිනාවෙන්නයි. ඔවුන් පුංචි තියටර් එකට කෝල් කරලා අහන්නේ, රඟපාන්නේ කවුද, හිනාවෙන්න පුළුවන්ද කියලායි.
මම ජීවත්වෙන්නේ පුංචි තියටර් එකේම නිසා, හැමදාම වගේ නාට්‍ය බලනවා. ඇත්තටම කොමඩිවලත් ගැඹුරක් තියෙන්න ඕන. ග්‍රීක නාට්‍යකරු වන ඇරිස්ටොෆානිස්ගේ කොමඩිවල ලොකු ගැඹුරක් තිබුණා.

වේදිකාවෙන්, සිනමාවට
මම මුලින්ම රඟපෑවේ වසන්ත ඔබේසේකරගේ ‘වෙස්ගත්තෝ’ චිත්‍රපටයේයි. හිරෙන් පැන්නෙක් විදියට. සිරිල් වික්‍රමගේ, සෝමසිරි දෙහිපිටියත් එහි රඟපෑවා. චිත්‍රපටයේ අන්තිම සීන්එකට මම තාමත් ආදරෙයි. ඒ වෙලාවේ මා පොලිස්කාරයෝ දෙස බලාසිටි දර්ශනය එදා විචාරකයන්ගේ පැසසුමට ලක්වුණා. ‘සිංහබාහු’ ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කරලා මා ඇමෙරිකාවේත් පෙන්වූවා. ‘හරිම බඩු හයක්’ බපරිවර්තන නාට්‍යයේ ඉංග්‍රීසි නාට්‍යය මා පිටරටදී දැක තිබෙනවා. ඒ හැම එකකටම වඩා සුගත්ගේ නිෂ්පාදනය ඉහළයි.

නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර්
මම එංගලන්තයේදී ජී.ඩී.එල් පෙරේරා අධ්‍යක්ෂණය කළ ලංකාවේ අතිශයින් ජනප්‍රිය වූ ‘රටගිය ඇත්තෝ’ මාලා ටෙලිනාට්‍යයේ රඟපෑවා. මම පිටරටදී දැකපු විශේෂ දෙයක් තිබුණා. ඒ ‘ලිට්ල් තියටර්’. වේදිකාවක් සහිත කුඩා ස්ථානයක නාට්‍ය පෙන්වනවා. එක තියටර් එකක් තිබුණා, නාට්‍ය බලන්න පුළුවන් නවදෙනාටයි. එක නාට්‍යයක් අවුරුදු තුනක් පමණ පෙන්වනවා. මම එහෙම බලපු නාට්‍යයකට සම්මාන එකොළහකුත් ලැබුණා. ලංකාවේදීම මට පුංචි තියටර් ගැන 1963දී පමණ අදහසක් ඇතිවෙලායි තිබුණේ. නමුත් මට එදා සල්ලි තුබුණේ නැහැ. මේ තියටර් නිසා හොඳ රචකයන්, නිෂ්පාදකයන් බිහිවෙනවා. නිෂ්පාදන පිරිවැයත් අඩුයි. යුරෝපයේ මේවා හරියට තියෙනවා. මේ තියටරයක නාට්‍යයක් කිරීම ගෞරවයක් විදියටයි ඔවුන් සලකන්නේ.
ලංකාවට මුලින්ම ලිට්ල් තියටර් සංකල්පය ක්‍රියාත්මක කළේ මායි. මං අපේ මහගෙදර විකුණලා මිලියන හැටක් වියදම් කරලා බොරැල්ලේ නගර මධ්‍යයේ නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර් එක හැදුවා. මගේ යෝජනාව ලංකාව පුරාම ලිට්ල් තියටර් හදන්න කියන එකයි. නාමෙල් මාලිනී පුංචි තියටර් එකේ ආසන 202යි. අනෙත් නාට්‍යශාලාවලට වඩා තියෙන සහනයක් තමයි ලාභයි. පුංචි තියටර්එකට හුරුවුණු වෙනම ප්‍රේක්ෂකයන් සිටිනවා. ශාලාව ඇතුළේ හැමදාම ශබ්ද ඇසෙනවා. එක්කෝ නාට්‍යයක් පෙන්වනවා. නැත්නම් රිහසල්. එයින් මා පුදුම වින්දනයක් ලබනවා.’■

ජාතිය වනාහි..

0

■ පවිත්‍රා රූපසිංහ

‘අප අතර ව්‍යවහාරයේ පවතින, අප කවුරුත් තේරුම දන්නා බොහෝ දේ තිබේ. එහෙත් ඒ කුමක්දැයි විස්තර කරන්නැයි කිසිවකු ඉල්ලා සිටිනතාක් පමණි. ජාතිය යනු එබන්දකි’ වෝකර් බැජට් නම් ජර්මානු චින්තකයා ජාතිය විස්තර කරන්නේ එසේය. අපි කවුරුත් පාහේ ජාතිය කුමන අරුත් ඇති සංකල්පයක්ද කියා ඉවෙන් මෙන් දනිමු. එහෙත් එය විස්තර කිරීමට අපට නොහැකිවීමට ඉඩ තිබේ. එවන් සීමාවන් මධ්‍යයේ වුවද, මේ අතිශයින් කාලෝචිත මොහොතේ, ජාතිය යනු කුමක්දැයි විමසා බැලිය යුතුමය.

විශ්ව සාහිත්‍යයේ ප්‍රශස්ති නෑ
වාස්තු විද්‍යාඥ උදුල බණ්ඩාර අවුසදහාමි..
සිංහලයේ ‘ජ’ අයත් වචනය මුලින්ම සලකා බැලිය යුතුයි. ‘ජගත්’ එහි තේරුම ජනතාව සහ ලෝකයයි. මේ නිසාම රජුට ‘ජගත්පති’ කියනවා. ‘ජගත් නාථ’ කියන්නේ ලෝක කේන්ද්‍රීයත්වය හිමි විෂ්ණු දෙවියන්ටයි. සාමාන්‍ය වශයෙන් ‘ජංගම’ කියන්නේ චලනයටයි. ‘ජටා’ යනු හිස මස්තකයයි. මේ අනුව ‘ජටා මකුට’ නාමපදය හිස සමඟ ගොඩනැඟී තිබෙනවා. ‘ජන්ම ස්වභාවය’ යනු වරිග කුලමල උත්පත්තිය නිසා ඇතිවන සම්බන්ධයයි. ‘ජන්මාන්තර’ යනු ‘ජන්මය සමඟ ඇතිවූ’ යන්නයි. ‘ජනක, ජන්‍යය’ යනු පියාට, ජනනය කරන්නා යන්නයි. ‘ජායා, ජන්යා’ මවට, බිරිඳට ජනිත කරන්නාට යෙදෙන පදයයි. ජානු/ජන යනු මිනිසා, මිනිස් වර්ගයා උපත සහ නිෂ්පාදනය යන්නයි. ‘ජාත’ යනු උපන් තැනැත්තායි. ‘ජාතක’ යනු උපත හෝ උපත ඇතිකරවීමයි. මේ අයුරින් ජනන යන්නයි, ස්ත්‍රී ලිංග පදය ජනනී යෙදෙන්නේ මවට හෝ මවගේ ලක්ෂණ සඳහායි. ‘ජාති’ යනු උත්පත්තිය හා සම්බන්ධ වූ බවයි. ජාති අන්ධ, ජාති වෛර මෙලෙස ගොඩනැඟෙනවා.
ජනපද, ජනපද රෝග, ජනප්‍රවාද, ජනරංජන, ජනශූන්‍ය, ජනශුති, ආදි බවත් ජනආශ්‍රය කොට ගොඩනැඟෙනවා. ‘ජා’ යන්න ‘ජන්ම’, ‘ජන්මධාරී’ සහ ‘ජන්මය’ ලබාදෙන්නා වෙනුවෙන් පෙනී සිටියි. ජය වෙනුවෙනුත් ජය ශ්‍රී, ජයන්ත, ජයන්තී යන පද පෙනී සිටිනවා. ‘ජා’ යන්න ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධ අර්ථයෙන් ‘රා’ සමඟ සම්බන්ධ වී ‘ජරා’ යන පදය ගොඩනැඟෙනවා. ‘ජාතිය’ යනු ඉපදීම, ජනනය, වර්ගය, විවිධ වර්ග, උස්මිටිකම්, මානව පන්තිය, වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවා. එයින් ‘ජාතිවාද, ජාති වෛරී’ ගොඩනැඟී තිබෙනවා.
‘ජනගනමන අධි නායක ජයහේ’ (ඉන්දීය ජාතික ගීය), ‘නව ජීවන දෙමිනේ ජය භූමි කරා’ (ලංකා ජාතික ගීය) මේ අවස්ථා දෙකේදිම ‘ජ’ යන්න ආශ්‍රිත පද යෙදී තිබෙනවා. ඉපදීම යන්නට පර්යාය පදයක් ලෙස ‘ජ’ පෙනී සිටිනවා. ජන්මය මේ නිසාම ‘ජාතිය’ නැත්නම් ‘මානව වර්ගයා’ මේ ආශ්‍රයෙන් ගොඩනැගී තිබෙනවා. කතා කරන භාෂාව, තමන්ගේ වර්ගය අයත්වූ දේශය, අදහන ආගම, සමේ පැහැය, ඇස්වල වර්ණය, උස යන ඉතිහාසය මේ සියල්ලෙන් මානවයා වර්ගීකරණයට ලක්වෙනවා.
රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකව මෙම වර්ගීකරණය නැතියැයි සැලකුවත් ඇමෙරිකාවේත් එවැන්නක් පවතින බැව් පසුගිය කාලයේ ඇතිවුණු වාර්ගික ගැටුම්වලින් සනාථ වුණා. ඊශ්‍රායලයේ ජුදා ආගම පවා ඊශ්‍රායල් ජාතිකයන්ට පමණක් උරුමවුණ දෙයක්. ‘ජ’ අක්ෂරයෙන් උපත ලබන බොහෝ වචනවලට ‘උපත’ බද්ධව පවතිනවා. ඉන්දීය සහ ලංකා දීර්ඝ භාෂා හා මානව ඉතිහාසය පුරා එය පවතින්නක්. ‘නජච්චා වසලො හොතී, නජච්චා හොති බ්‍රාහ්මණො’ යන බෞද්ධ ප්‍රකාශයේ සඳහන් අන්ත දෙක වන ‘වසල සහ බ්‍රාහ්මණ’ දෙපදය භාරතයේ උපන් හින්දු ධර්මයේ සාමාන්‍ය ජනතාව අදටත් අදහමින් පවතින හින්දු ආගම තැනූ සංකල්පයක්. මෙම වෙනස ‘ජන්මය’ සමඟ ලැබෙන බව හින්දු ආගම ප්‍රකාශ කර සිටිනවා. එහෙත් බෞද්ධ ධර්මයට අනුව, මිනිසා වර්ග කළ යුත්තේ ජන්මයෙන් නොව, ඔහුගේ ක්‍රියාවෙනුයි. දීර්ඝ ඉතිහාසය පුරා පැවත එන ජන්මය ප්‍රමුඛයැයි සැලකූ සම්මත සත්‍යය මත සිටගෙන, අසත්‍යය පැවසීම සිදුවනවා.
වර්තමානයේදීත් ජන්මය, දේශය, භාෂාව, උපන් පළාත, ඉගෙනගත් පාසල, ආශ්‍රයකරුවන් ආදි වර්ගීකරණයක් කරනවා. එම නාමපදවලින් පෙනීසිටින ස්ථාන උස්පහත් ලෙස ගර්හාවට මෙන්ම ප්‍රශස්තියට ලක්වෙනවා. මෙය විශ්ව කලාකෘතියකදී දකින්නට නොහැකියි. උසස් නවකතාවක, චිත්‍රපටයක ගතහොත්, රචකයා අතින් ඉහත කී සියල්ල මැනවින් ස්පර්ශ වෙනවා. ගීතයේ සහ චිත්‍රවලදී කෙරෙන ප්‍රකාශවලදී මෙම විශ්ව සාධාරණත්වය නිතර කියා සිටිනවා. ඒවා තුළ ජාති මමත්වය වැනි කිරුම් මිනුම් ප්‍රශස්තියට ලක්වන්නේ නැහැ.
විශේෂයෙන්ම බුදුදහමේදී මෙම භාවිත මිථ්‍යාව සුවිශේෂව අවධාරණය කරනවා. අංගුලිමාල සෝපාක හා විවිධ ගණයේ සමාජයේ මිථ්‍යාදෘෂ්ටියෙන් ඇලුම් කෑ මිනිසුන් වෙත බුදු දහමින් සැපයුණ සෙවණ හා ආරක්ෂාව මේ බව ප්‍රකට කරනවා. ඉතිහාසයක් සහිත භාෂා ධ්වනිවලට බුදුදහම නව අර්ථ සපයනු ලබනවා.
‘ජන්මය’ වෙනුවට අද ඔසවාගෙන යනු ලබන්නේ ‘මිනිසා සතු සම්පත් ප්‍රමාණයන්’. නැතහොත් ධනවත් ක්‍රමය, අනෙක් ධනවතුන්ගේ ප්‍රමාණ සමීපත්වයයි. ධනවත්භාවය ප්‍රමුඛකරගත් අනෙක් කරුණ, දේශපාලන පක්ෂ නැතහොත් බලකඳවුරුවල සමීපත්වයයි. සදාකාලික බලය සහ ධනය, දේශපාලනයේදී පළල් අන්දමට ගොනුවී පවතිනවා. මේ සියල්ල මිථ්‍යා ආජීවයන්. මෙයින් මිදීම මිනිසාගේ චින්තනය නිරවුල් කිරීමට උපකාරී වෙනවා. එහෙත් එය පොදු මිනිස් ක්‍රියාවක් නොවී ආගමික ක්‍රියාවකට ලඝුවෙලා. එය එසේ නොවිය යුතු බව ප්‍රත්‍යක්ෂ වූ කරුණක්.
බුදුන්, මිනිසා පිළිබඳ මූලික ජනන ආකෘතිය පැහැදිලි කරනවා. සියලු‍ පක්ෂීන් සම නොවී විවිධ වර්ග පවතිනවා. ඔවුන් අතරින් සිය ප්‍රජාව ජනනය කළ හැක්කේ විශේෂ වර්ග එකතු වුවහොත් පමණයි. උරගයින්ටද අනෙක් සත්ව වර්ගලටද මෙය පොදුයි. ඒත් මිනිසා කවර දේශයක, ආගමක සිටියත් කායිකව එක්කළ හැකි එකම ජීව ප්‍රජාවක්. බුදුන් කියන්නේ, මිනිසා අතර ඇති සියලු‍ භේද විවිධතා මිනිසාම ගොඩනගාගෙන ඇති බවයි. මින් ප්‍රකට කරන්නේ මිනිසා යනු එකම ජීව ප්‍රජාවක් බවයි. කාලාම සූත්‍රයෙන් පැවසෙන්නේ මෙයයි.

රැස යනු ඉතාමත් ප්‍රබුද්ධ සංකල්පයක්
සාහිත්‍යවේදී එස්.ජී. පුංචිහේවා..
ජාතිය යන්නට නිශ්චිත අර්ථයක් නැහැ සහ එය ඓතිහාසික ගොඩනැංවීමක්. මනුෂ්‍යයන් දේශපාලනික වශයෙන් සංවිධානගත වීමේදී, විවිධ ජනකොට්ඨාස විවිධ පිළිගැනීම් භාරගත්තා. පොදුජන සමූහය විවිධ අනන්‍යතාවන් සමඟ හදාගත් ජාතිය යන්න විවිධ කාලවලදී විවිධාකාර ලෙස ගොඩනැඟු‍වා. ආරක්ෂාව, දේශ සීමා, භාෂාව යන පොදු හැඟීම් ඇති යම් ප්‍රදේශ තුළ සිටින ජන කොටස් එකක් ලෙස පාලනය වීම ඇරඹුණා. අපේ දේශසීමාව එක නම්, පොදු සිතීමක සිටී නම්, පොදු හැඟීම් සමුදායක් දරා සිටිනවා නම්, එය ජාතිය විදියට පොදුවේ හඳුනාගැනුණා.
ජාතියක් තුළ වෙන්වූ වර්ගයන් යනුවෙන් අදහසක් ඇතිවන්නේ නැහැ. සිංහල නම් ජනවර්ගය ජාතියක් වන්නේ නැහැ. ජාතිය කාලයෙන් කාලයට වෙනස් අරුත් ගත්තා. මීට දශක ගණනාවකට පෙර කුලය හැඳින්වූවේත් ජාතිය නමිනුයි. ජාතිය සංකල්පය වැඩි වශයෙන් පවතින්නේ ධනේශ්වර සමාජ තුළයි. වැඩවසම් සමාජයේ, ධනේශ්වරය ස්ථාපිත වද්දී සමාජගත වූවේ සූරාකෑමයි. සූරාකෑම සඳහා ජාතිය සහ දේශසීමා මිනිසා භාවිත කළා. ධනවාදී ආර්ථිකය තුළ දේපළ හිමියෝ ජාතියට විශාල පිළිගැනීමක් ලබාදුන්නා. ජාතිය මේ අනුව ඍජුවම ධනවාදී ආර්ථිකයට සම්බන්ධයි.
ධනවාදී සමාජයක ජාතියක් තුළ පවා අසාධාරණකම්, අකටයුතුකම් සහ ගැටුම් ඇතිවනවා. ජාතියක්යැයි කියාගන්නා පිරිස තුළ පවා වෛරය ව්‍යාප්ත වෙනවා. ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමයක් තුළ සමාජයේ සමානාත්මතාව තහවුරු වන්නේ නැහැ සහ මුල්බැස ගන්නේ සමාජ විෂමතාවයි. ඒ අවස්ථාවේදී සමාජයේ බරපතළ ගැටුමක් හටගන්නවා. මෙම ලක්ෂණ ධනවාදයේ නියත ස්වභාවයයි. ධනවාදී රටක ජාතිවාදී ගැටුම් බහුල වන්නේ එහෙයිනුයි.
කුමාරණතුංග මුනිදාස හඳුන්වාදුන් දෙස, බස, රැස සංකල්පයේ රැස යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ජාතියයි. විශේෂයෙන්ම ඒ ‘සිංහල ජාතිය’ ගැන කියූවක් නොවෙයි. සිංහල, දමිළ, මුස්ලිම් ඇතුළු සියලු‍ ජනවර්ගයන්හි එකතුවක් ජාතියක් ආකාරයෙන් ඔහු හැඳින්වූවා. රැස යනු ඉතාමත් ප්‍රබුද්ධ සංකල්පයක් වුණත්, වර්තමානයේ ජාතිය යන්න ලංකාවේ ඒ ආකාරයට අර්ථවත් වන්නේ නැහැ. ලොව සියලු‍ මනුෂ්‍ය වර්ගයා එක ජාතියක්ය යන අදහසත් අද කතාබහට ලක්වී තිබෙනවා. එහිදී සංකල්පීය වශයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මුල් වෙනවා. ඒ අනුව සමාන අයිතිවාසිකම් ගැන නැවත කතා කෙරෙනවා. සෑම ජනකොටසක්ම අතර පොදු සමානාත්මතාවක් ඇති අයිතිවාසිකම් ඇතිවාක් මිස ජාතීන් වශයෙන් වෙන්කොට සැලකීමක් සිදුවන්නේ නැහැ.
පොදු මනුෂ්‍ය වරිගයක් ගැන කතා කිරීමට නම් ඒ සඳහා සමාජය සංවිධානාත්මක විය යුතුයි. විරැකියාව, දිළිඳුකම සමග සියලු‍ මනුෂ්‍යයන් එකට ජීවත් වෙද්දී, ඒ අයට හිතන්න බැහැ ලෝක සියලු‍ මානවයන් එක ජාතියක් බව. සමාජ සමානත්මතාව පවතින ලෝකයක, ‘පොදු මනුෂ්‍යයා, එකම ජාතියක්’ පිළිබඳ සංකල්පය ඇතිවේවි. ලංකාව අධිරාජ්‍යවාදයෙන් මිදීමට ගත් උත්සාහයේදී, ජාතිය ඉස්මතු කළා. එහිදී වර්ගය අතර සමඟියක් ඇතිවුණා. ජාතිවාදය ගැන කියද්දී, මහ ජාතිය නිරන්තරව කල්පනා කරන්නේ තමන්ට වැඩි අයිතිවාසිකම් අවශ්‍යයි යනුවෙනුයි. එමෙන්ම, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් පෞද්ගලික දේපළ අයිතිය පිළිගැනීමත්, වැඩි වශයෙන් පෞද්ගලික දේපළ හිමි සුළු කොටසක් සිටීමත් අද දැකිය හැකියි. ඒ අය අපේ ජාතිය යනුවෙන් යමකට පිළිගැනීම ලබාදෙනවා. එහි යම් ජාතිවාදී ඇඟවුමක් තිබෙනවා. සිංහල ජනවර්ගයේ විශාල කොටසක් සිටිනවා වරප්‍රසාදයන් නැති. ඔවුන් සමානයන් වෙන්න ඕනෑ කිව්වාට එහෙම වෙන්නේ නැහැ. සූරා කන සමාජයක ජාතිය පටු සංකල්පයක්. විශ්වීය මනුෂ්‍යයෙක් යන සංකල්පය ඇතිවීමට ආර්ථික සමානාත්මතාව අත්‍යවශ්‍යයි.

ගෝත්‍රය ජාතිය බවට පෙරළුණා
කිවියර නන්දන වීරසිංහ..
බෙනඩික් ඇන්ඩසන් කියන පරිදි ජාතිය යනු සිතින් මවාගත් සංසිද්ධියක් යන්න මාගේ පිළිගැනීමයි. එය පරිකල්පන තත්ත්වයක්. එහිදී ඔහු මතුකරන තර්කයක් වන්නේ, කුමන රාජ්‍යයක ජීවත්වන පිරිසක් අතර පවා මේ සිතින් මවාගත් දෙය හෙයින් ගැටුමක් ඇතිවිය හැකි බවයි. ඒ වාගේම ජන සන්නිවේදන ක්‍රියාකාරීත්වයකින් තොරව මෙම පරිකල්පනයට පැවැත්මක් නැහැ. ජාතිය යන්නේ පැවැත්මට විද්‍යුත් ජන සන්නිවේදනය අනිවාර්ය අංගයක් වෙලා තිබෙනවා. සල්මන් රුෂ්ඩි පවසනවා, වසර ගණනාවක් ඉන්දීය ඉතිහාසයේ කිසිම විටෙක එක්සත් අදහසක් නොතිබුණු බව. ජාතිය සංකල්පය කුමක්දැයි ඔහු මතුකරන්නේ ඒ බව කියමිනුයි.
ආදිවාසීනුත් උතුරු ඉන්දීයයන් සමඟ සංයෝජනයක් තිබෙනවා. ඉන්දු ආර්ය භාෂා පවා ලංකාවට හුරුවන්නේ එහෙමයි. විවිධ වර්ග අතර මිශ්‍ර වීමක් ආදිවාසීන් තුළ පවා ඇති බව පොදුවේ සනාථ කළ හැකි දෙයක්. පිරිසිදු ජාතියක් ලෙස හුවා දැක්වීමට ඒ අනුව අපට සාධක නැහැ. ජනවර්ග එකිනෙකා මිශ්‍රවී ශුද්ධ ජාතියක් හෝ පරම ජාතියක් සේ සැලකෙන පරිකල්පනයක් පමණයි ඉතිරිවී තිබෙන්නේ. මීට ගරුඩවාදය කියා කියන්න මං කැමතියි. ලෝකයේ සියලු‍ ජයග්‍රහණයන් ජාතික වශයෙන් බෙදී පවතිනවා. වෙන්ව පවතින්න සීමා හදාගත්තේ අපමයි. ජාතිය අනාදිමත් කාලයක සිට පැවතෙන්නේ අපගේම නිර්මාණයක් වශයෙනුයි. ජාතිය ගැඹුරින් පරීක්ෂා කරද්දී පාරිශුද්ධ කිසිවක් ඒ තුළ නැහැ. ජාතිය පිළිබඳ ඇති හුදු ළැදිකමක් මිස අද ලෝකයේ විශ්වීය මිනිසෙක් පිළිබඳ ළැදිකමක් ඇතිවන්නේ නැහැ. විද්‍යුත් මාධ්‍යයේ ශීඝ්‍රතාව මත මේ ආකාරයෙන් ජාතිය උත්කර්ෂයට නංවනවා දැකිය හැකියි. ජාතිය යන්න මුල් කරගෙන දිග ගමනක් යන්න බැහැ. ගෝත්‍රවාදය තමයි ජාතිය බවට පෙරළුණේ.
ජර්මනිය රාජ්‍ය ගණනාවකට බෙදී සිටියදී, ජර්මන් ජනතාව තනි ජර්මනියක් වශයෙන් ඒකරාශි කිරීමේදී රාජ්‍යතාන්ත්‍රික බිස්මාක් ඔවුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ඔබේ ලෙයින් සිතන්න යනුවෙන්. ලෙයින් සිතද්දී තර්ක විතර්ක ඉවත දැමිය යුතුයි. තම සහෝදර ජනතාව සමඟ ඇති ලෝහිත බන්ධනය, සියලු‍ භේදයන් අබිබවා යන බන්ධනයක් විය යුතුයි. ලෝකයේ එකදු ජාතියක්වත් හුදෙක් පිරිසිදු ලේ නෑයින්ගෙන් සමන්විත නැති බව පොදු සත්‍යයයි. ඒ අනුව ජාතිය යන්න අසත්‍යයක් වුවත්, හුදෙක්ම ජාතිය පිළිබඳ සංකල්පයේදී වැදගත් වන්නේ ජීව විද්‍යාත්මක සත්‍යය නොව, සම්මුති සත්‍යයයි. ජාතියක් යනු, තම පාරම්පරිකත්වය පිළිබඳව පොදු භ්‍රමයක් නිසාත්, ඒ මත අසල්වැසියන් පිළිබඳව පොදු අකමැත්තක් නිසාත් එකතු වූ ජන පිරිසක් යනුවෙන් කාල් ඩොයිෂ්ට් සමාජ විද්‍යාඥයාගේ හැඳින්වීම අපට ඉතාමත් සමීපයි. ඇත්ත වශයෙන්ම ජාතිය යනු භාවමය හැඟීමක්. එය හුදෙක්ම තර්කඥාන ක්ෂේත්‍රයෙන් ඈත්වූ, විශ්වාස ක්ෂේත්‍රයෙහි පිහිටියක් පමණයි.■