ඔබේ උද්‍යානය සොයාගත යුත්තේ ඔබය – මැන්ඩෙලාගේ ගමන්මග

July 14, 2021

විප්ලවකරුවකුගේ සහ සිරකරුවකුගේ හදවතෙහි ආදරයට තිබෙන ඉඩ ඉතාමත් කුඩා ය. එහෙත් මැන්ඩෙලා කෙදිනකවත් ආදරය අත්හළේ නැත.

Mandela’s Way නම් වූ අපූරු කෘතිය ලියා ඇත්තේ ‘ටයිම්’ සඟරාවේ සංස්කාරකවරයකුව සිටි රිචර්ඩ් ස්ටේ‍රන්ගල් (Richard Strengal) ය. මේ අගනා කෘතිය ‘මැන්ඩෙලාගේ ගමන්මඟ’ නමින් සිංහලට පරිවර්තනය වී ඇත්තේ විදර්ශන ප්‍රකාශනයක් ලෙස ය. අවිනිශ්චිත වකවානුවකට පාඩම් ද සමඟින් මැන්ඩෙලාගේ ආදරය, ලිංගිකත්වය, ජීවිතය වැනි ඉසව් ගණනාවක් ස්පර්ශ කිරීමට රිචර්ඩ් ස්ටේ‍රන්ගල් මෙහිදී යොමුවන්නේ අමුතුම ආකාරයේ හැඳින්වීමක් ද ඉදිරිපත් කරමිනි.

නෙල්සන් මැන්ඩෙලා නොගැළපෙන දේ ගණනාවකින් සැදුම්ලත් මිනිසෙකි. බෙහෙවින් ගනකම් සමක් වුව ද, එය වහා තුවාල වන එකකි. අනෙක් අයට දැනෙන ආකාරය පිළිබඳ වහා සංවේදී වන නමුත් තමාට වඩාත් සමීප දේ නොසලකා හරියි. මුදල් සම්බන්ධයෙන් අතිශයින් පරිත්‍යාගශීලී ය. එහෙත්, තමාට කළ මෙහෙයක් වෙනුවෙන් සන්තෝසමක් දෙන විට, ශතයට ගණන් බලයි. පළඟැටියකු හෝ මකු`ඵවකුවත් පාගා දැමීමට පසුබට නමුත් ඔහු, අප්‍රිකානු ජාතික සංගම් සන්නද්ධ අංශයේ අණ දෙන්නා ය. (මැන්ඩෙලාගේ මග, පරිවර්තනය: කුඩාගම්මන සීලරතන, 3 පිටුව)

කවර ද්‍රව්‍යමය සම්පතක වුව වටිනාකමක් මැන්ඩෙලාට නොපෙනුණ ගාන යැයි ස්ටේ‍රන්ගල් ලියා තබයි. රථවාහනවල, අත්ඔර්ලෝසුවල වෙළෙඳනාම ඔහු දැන නොසිටියේ ය. ආගන්තුකයන් ඉතා උණුසුම් ලෙස පිළිගන්නා ඔහු සමීපතමයන් හමුවේ පෙනී සිටියේ තරමක් උදාසීන ලෙස ය. මුලින්ම තමා හමුවට පැමිණෙන නවකයන් ඔහු පිළිගන්නේ මෘදු සිනාවකිනි. ඒ සිනහව ඔහු රඳවාගෙන සිටින්නේ ආගන්තුකයන් සඳහාම යැයි ස්ටේ‍රන්ගල් පවසන්නේ දූදරුවන්, සොහොයුරියන් අතරේ සිටියදී එය ගල්වී යන ආකාරය ඔහු දැක ඇති හෙයිනි.
දසවසරක් පමණ කලාසීමාවක් මු`ඵල්ලේ දිනපතාම පාහේ මැන්ඩෙලා හමුවූ, මැන්ඩෙලා සමඟ සංචාරයෙහි යෙදුණු, මැන්ඩෙලාගේ සපත්තු ලේස් ගැට ගැසූ, ටයිපටිය හරිගැස්සූ රිචර්ඩ් ස්ටේ‍රන්ගල් මේ චරිතාපදානය සඳහා මැන්ඩෙලා හමුවීමට ලද ඉඩප්‍රස්ථාව දකින්නේ දෛවෝපගත සිදුවීමක් ලෙස ය. ජොහැනස්බර්ග් නගරයේදී තමා මැන්ඩෙලා හමුවීමට පොරොත්තුව සිටියේ දකුණු අප්‍රිකා ඉතිහාසයේ දැඩිම අනතුරුදායක වකවානුවකදී යයි ඔහු කියයි. (‘ඉදිරිමඟ’ ලෙස නම් කෙරුණු) ‘මැන්ඩෙලාගේ ගමන්මග’ පොතේ හැඳින්වීමේදී ඔහු ඉතා වැදගත් අදහසක් මෙසේ එළිදක්වයි.

ප්‍රබලයෝ හිතා මතා ම ලොව පුරා වෛරය සහ හිංසනය අවු`ඵවති. පසුගිය වසරේ (2009) ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණ නිදහසේ මන්දිර (ප්‍රජාතාන්ත්‍රක නිදහස පිළිබඳ පර්යේෂණාත්මක අධ්‍යයනයන්හි නිරත අමෙරිකානු රජයෙන් ආධාර ලබන රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයකි.) වාර්තාවට අනුව, එකොළොස් වසරක් තිස්සේ වසරක් පාසා ලොව පුරා ම සිදුවී ඇත්තේ නිදහස ගරා වැටීම ය. එනම්, බොහෝ රටවල් නිදහස කරා ඉදිරියට යාම වෙනුවට එයින් පසුබැස තිබේ. නිදහස් මන්දිරයේ අවධාරණය; ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජයන්හි ජනප්‍රිය සහ ජාතික දේශපාලනික බලවේග ජයග්‍රහණයන් අතින් විස්මය දනවද්දී, අධිකාරිවාදී බලපරාක්‍රමයන් පවත්වා ගෙන යන රටවල් බලය තහවුරු කර ගන්නා අතර ම, ලොව පුරා ප්‍රචණ්ඩත්වය ද වැපිරූ බව ය.

සැබැවින් ම බර්ලින් තාප්පය බිඳ හෙළීමෙන් පසුව, ලෝක දේශපාලනයේ වැඩියෙන් ම සිදුවේ යයි බලාපොරොත්තු වූයේ ප්‍රජාතාන්ත්‍රික පාලන තන්ත්‍රයන් නැඟී සිටීම වුව ද, සිදු වූයේ ප්‍රජාතාන්ත්‍රික නොවන රාජ්‍යයන් සහ අධිකාරිවාදී පාලන තන්ත්‍රයන් හිස එසවීම ය. (හැඳින්වීම)

ඒ සමඟම කිසිසේත් අමතක කළ හැකි නොවන්නේ පොතේ පරිවර්තකයාගේ සටහන ය. පොතේ මුල් පිටුවක සඳහන් වන්නේ පරිවර්තනය කුඩගම්මන සීලරතන යැයි කියා ය. මෙය විපිළිසරයක් හටගන්වන්නේ පරිවර්තකයාගේ ගිහිපැවිදිභාවය පිළිබඳව ය. කුඩගම්මන සීලරතන යනු උතුරු ඇමෙරිකාවේ විස්කොන්සින් වෛද්‍ය විද්‍යාලයානුබද්ධ ෆ්‍රෙඩට් රෝහලේ ආධ්‍යාත්මික සහනසේවා සැලසුම් දෙපාර්තමේන්තුවේ සේවයේ යෙදී සිටින භික්ෂුවක බව මා දැනගත්තේ පසුව ය. ඉතින් ඒ පරිවර්තක සටහනේ කොටසක් ද මෙහිලා දක්වන්නේ තමාගේ නමට ‘හිමි’ කියා හෝ ‘ස්වාමින් වහන්සේ’ කියා හෝ විශේෂණ පදයක් එක්කිරීමට පවා යොමු නොවීම කෙරෙහි හටගත් භක්තිමත් හැඟීම නිසාම ය.

මේ මගේ පරිවර්තන මාලාවේ තවත් එක් ග්‍රන්ථයක් පමණක් නොවේ. මෙය තෝරා ගැනුණේ සුවිශේෂ හේතුවක් මත ය. මෑත ඉතිහාසයෙහි අතිශයින් ම දුක්ඛිත අවධිය පසු කරමින් සිටින ශ්‍රී ලාංකික සමාජයෙහි දේශපාලනික නායකත්වයට මෑත දී එන බොහෝ දෙනකු වේදිකාවල නෙල්සන් මැන්ඩෙලා ගැන සඳහන් කරමින් ඒ අසහාය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදියාට කරන අපහාසය ඉවසා සිටිය නොහැකි හදවත මේ සඳහා යොදන කාලය සහ වෑයම උපන් රටට ණය ගෙවා දැමීමට ප්‍රමාණවත් යයි මට පැවසූ බැවිනි. (235 පිටුව)

ජීවිතයෙන් හරි අඩකට කිට්ටු කාලයක්, එනම් විසිහත් වසරක් බන්ධනාගාරගතව සිටි පුද්ගලයකුට බන්ධනාගාරය උගන්වන්නේ දයාවේ කරුණාවේ හෝ සමාව දීමේ පාඩම නොවේ. බොහෝ සිරකරුවන්ට සිරකුටියේ දොරහැරෙන්නේ ආවේගශීලිභාවය හා වෛරය ද සමඟ කෙරෙන මුදාහැරීමක් පරිද්දෙනි. මැන්ඩෙලා සිරකුටියෙන් බැහැරවන්නේ මීට ඉඳුරාම වෙනස් වූ මනෝභාවයකිනි. එය නූතන මනෝවිද්‍යාවේ ඇතැම් සිද්ධාන්තවලට ද ප්‍රශ්නාර්ථයක්, අභියෝගයක් එල්ල කරනසුලු වෙයි.

ජීවිතය පුරා ම හිංසනයට පත් වූ මිනිසකු අන් අය තුළ එතරම් යහගුණ දකිනු ඇතැයි සිතීම අසාමාන්‍ය දෙයකි. කවරකු ගැන වුව ද, කීමට අයහපත් වචනයකුදු කිසිවිටෙකත් ඔහු තුළ නොවූයෙන් ඒ ගැන ඔහු සමඟ කතා කිරීම පවා නිශ්ඵල බව ඇතැම් විටෙක සැබෑ වන්නේ ය. ඔහු ව එල්ලා දැමීමට වෑයම් කළ තැනැත්තා පිළිබඳ අප්‍රසාදය පළවන වචනයක්වත් ඔහුගෙන් නොකියැවෙයි. වරක් මම ඔහුගෙන් නාසීන්ට අනුකම්පාව දක්වමින් වර්ණභේදවාදය දැඩි කර මැන්ඩෙලා මරා නොදැමීම ගැන දැඩි ලෙස කිපුණු දකුණු අප්‍රිකානු ජනාධිපති ජෝන් වොස්ටර් ගැන විමසීමි.

‘එයා හරිම අවංක කෙනෙක්’ විස්මය දැනවූ අවංකභාවයකින් මැන්ඩෙලා ප්‍රකාශ කර සිටියේ ය. (113 පිටුව)
නෙල්සන් මැන්ඩෙලාගේ මේ ගතිලක්ෂණය ඇතැමුන් හඳුනාගන්නේ අඩුපාඩුවක් ලෙස ය. තවත් කෙනෙකුට එය බොළඳකමකි. කෙසේ වුව ද බන්ධනාගාරයේදී උගත් අලුත් පාඩමට අනුව ඔහුට ඕනෑ වූයේ අතීතය වෙනස් කිරීමට ය. ‘ඔහුට බන්ධනාගාරය ඉගැන්වූයේ වේගය අඩුකිරීමට ය’ යනුවෙන් ස්ට්‍රැන්ගල් ලියා තබන්නේ ඒ නිසා ය.

මැන්ඩෙලා බන්ධනාගාරයෙන් නිදහස් වනවිට, මිනිසුන් සිතුවේ ඔහු ක`ඵ-සුදු ලෝකයක් දකිනු ඇති බව ය. අවසානයේ, ඔහු ඔහුගේ වැඩිහිටි ජීවිතයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් සරල, පැහැදිලි පරමාදර්ශයක් වෙනුවෙන් කැප කළේ ය. දැහැමිබව ඔහුගේ පැත්තෙන් තිබුණ අතර එය ලෝකයා අතර ජනප්‍රිය ම මතවාදය බවට පත්විය. වර්ණ භේදවාදය රැක ගැනීමට අදහස් කළවුන් සිටියේ නම් ඒ ඉතාමත් ස්වල්පයකි. ඒ අතර සිරගෙයින් මතු වූ හැත්තෑ එක් හැවිරිදි මිනිසා, මිනිසුන් බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා හාත්පසින් ම වෙනස් ඉතාමත් සියුම් තැනැත්තකු බවට පත් ව සිටියේ ය. ඔහු සුදු මිනිසුන් තැතිගෙන සිටියේ මොනවායින් ද යන්න මෙන් ම ක`ඵ ජාතිකයන්ගේ කඩ වී තිබුණ බලාපොරොත්තු ද දැන සිටියේ ය. (203 පිටුව)

සැබැවින්ම ඔහුගේ චරිත ලක්ෂණයන්හි එක්තරා අමුත්තක්, විශේෂත්වයක් ද දක්නට ලැබී තිබිණ. ‘තමාගේ වුව ප්‍රතිරෝධයක් සමඟ පසුවීම මැන්ඩෙලාට පහසු කාර්යයකි’ යනුවෙන් රිචඩ් ස්ටේ‍රන්ගල් ලියා තබන්නේ ඒ නිසා ය. වෝල්ට් විට්මන් කවියාගේ ‘මා ගැනම ගැයෙන ගී’ යෙහි පදපෙළක් ඔහුගේ මතකයට කැඳවන්නේ ද ඒ ස්වභාවයයි.

මම මා තුළින් ම ප්‍රතිවිරෝධතා
පළ කරන්නකු වන්නෙම් ද?
මැනවි. එසේ නම්,
මම මා තුළින් ම ප්‍රතිවිරෝධතා
පළ කරන්නෙක්මි.

(මා සුවිසල් ය. මා සැදී’ ඇත්තේ බොහෝ දෙනකුගේ එකතුවෙනි.) (201 පිටුව)

දැවැන්තයකු වූ මැන්ඩෙලා තුළ බොහෝ දෙනෙක් වෙසෙන්නේ යැයි ස්ටේ‍රන්ගල් කියයි. බොහෝ විට ඔහු, තමා සමඟම එකඟ නොවන අයුරු ස්ටේ‍රන්ගල්ට පෙනෙයි. හුදු ස්ථාවරත්වයේ නාමයෙන්ම ස්ථාවර වීම හරසුන් දෙයකියි මැන්ඩෙලා විශ්වාස කරන්නේ මිනිසා සංකීර්ණ සත්ත්වයකු වන හෙයිනි. නිමක් නැති අභිප්‍රායන් මිනිසා තුළ වන බැවිනි.

යමක් මෙහෙම වෙයි ද අරෙහෙම වෙයි ද වැනි ප්‍රශ්න මම හැමවිටෙකම අවහිර කළෙමි. හේතුව ඒ ද, බී ද? හරි ද නැද්ද? හැමවිටම, මැන්ඩෙලාගේ පිළිතුර මේ දෙක ම විය හැකි නිසා ය. මුල දී, මෙවැනි ප්‍රශ්නවලින් ඔහුව තැතිගැන්වෙනු මම දිටිමි. කවර ක්‍රියාවක හෝ හේතුව පැහැදිලි වන්නේ ඉතාමත් කලාතුරෙකින් බව ඔහු දැන සිටියේ ය. (202 පිටුව)

වරක් ස්ටේ‍රන්ගල් අමතන මැන්ඩෙලා, මේ ගැන කුඩා නිදසුනක්, කුඩා කතන්දරයකින් ඉදිරිපත් කර තිබේ.

‘ෂෝෂා’ ගෝත්‍රයේ තරුණයෙකුට සර්වසම්පූර්ණ කාන්තාවක විවාහ කරගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් ඇතිවෙයි. උපන් ගමින් පිටවන ඔහු ලොව වටා සංචාරයක යෙදෙමින් පරමාදර්ශී මනාලියක සොයයි. කොතෙක් කාලය ගතවී ගිය ද ඔහුට ඇය හමු නොවේ. හිස්අතින්ම ගමට එන තරුණයාට අහඹු ලෙස ගැහැනියක මුණ ගැසෙයි. තරුණයාට එක්වරම කියැවෙන්නේ ‘ආහ්… මට මගේ බිරිඳ හමු වුණා’ කියා ය. මැන්ඩෙලා කියන්නේ, ඔහු ලෝකය පුරා සැරිසරද්දී ඇය ජීවත්ව සිටියේ ඔහුගේම ගමේ ඔහුගේම නිවෙසට යාබද පැල්පතේ වන බව ය.

මැන්ඩෙලාගේ ගමන්මග කියවාගෙන යන්නකුගේ සන්තානයේ මැන්ඩෙලාගේ මුහුණ සාන්තුවර ස්වභාවයකින් චිත්‍රණය වන්නේ ‘ඔබේ උද්‍යානය සොයාගන්න’ කියා නම් කර ඇති පොතේ 15 වන පරිච්ඡේදයේදී ය. වරක් මැන්ඩෙලා රඳවා තිබුණේ රොබෙන් දිවයිනේ පිහිටි රොබෙන් බන්ධනාගාරයෙහි ය. රොබෙන් දිවයින පුරා මෙන් ම රොබෙන් බන්ධනාගාර භූමියෙහි පස් යට ද වැඩියෙන්ම නිදා සිටියේ මළවුන් ය. පළලින් යාරයක් පමණ වූ අඩි තිස්පහකට වඩා දිග නැති බන්ධනාගාරයේ මිදුල වියළි ය. පස බොරලු සහිත ය. පැළ සිටුවීම සඳහා මැන්ඩෙලා මුලදීම එහි බිම කණින්නට යොමුව සිටියේ දෑතිනි. සිරකරුවා නිරීක්ෂණය කිරීමට යොදවා සිටි නියාමකයන් පසුව ඔහුට සවලක්, රේක්කයක් හා අදාළ උපකරණ ද සපයා දී තිබිණ. ඒ සිරකරුවාගේ පැළ රෝපණයේ අහිංසක බව බලධාරීන්ට තේරුම් ගිය නිසා ය. තක්කාලි, නිවිති හා මිරිස් ද එහි වගා කෙරුණ අතර කෙමෙන් කෙමෙන් සිරකරුවාගේ ගෙවත්ත බවට පත්වූයේ මේ වගා බිම ය. පෞද්ගලික දිවයිනක් මෙන් එය ඔහුගේ සිත සැහැල්ලු කළේ ය.

නිවෙස, පවුල, පිටස්තර ලෝකය සහ නිදහස් අරගලය පිළිබඳ ව නිරතුරුව මතු වූ වෙහෙසකර දේවලින් ඔහුව ඉවත් කර තැබුවේ එය ය. පිටස්තර ලෝකයේ බොහෝ දේ හේදී යමින් තිබිය දී ගෙවත්ත මැනවින් වැඩුණේ ය. මැන්ඩෙලාට තිබුණේ නිතර සිත එකඟ කර තබා ගත හැකි ප්‍රබල ශක්තියකි. (212 පිටුව)

පාත්ති කොටාගෙන – කොටාගෙන යද්දි අතට හසු වූයේ මිනිඇට ය. මිනිඇට බිඳ, අව්වේ වේලා කුඩුකර ගෙන පෝරවලට යොදාගත හැකි දැයි සොයා බැලීම සඳහා සිරකරුවා එක්තරා අත්හදාබැලීමක යෙදුණේ ය. මේ සම්බන්ධයෙන් දිනක් සිරකරුවාගෙන් ප්‍රශ්න කළේ අණ දෙන නිලධාරියා ය. දෙදෙනා අතරේ හුවමාරු වී ඇති දෙබස මෙවැනි ය.

‘මැන්ඩෙලා, මොක ද ඔබ මේ ඇට කැබලිවලින් කරන්නේ?’

‘මං ඒවා කුඩුකරල පොහොර හැටියට භාවිත කරනව. … ඇටකටු කියන්නෙ බොහොම හොඳ පෝරක්.’

‘මැන්ඩෙලා අපි තමුසෙට පෝර කඩෙන් ගෙන්නලා දෙන්නං. අපට කියනව අවශ්‍ය දේවල්’

මේ විප්ලවීය (එහෙත් දයාපරවශ) නායකයාගේ ආදරය, විවාහය සම්බන්ධයෙන් රිචඩ් ස්ටේ‍රන්ගල් එළිදක්වන්නේ අලුත් හා තරමක් දුරට අප්‍රකට තොරතුරු ය.

‘හරිම ලස්සනයි.’

මැන්ඩෙලා වරක් එසේ කියා ඇත්තේ තමාගේ ප්‍රථම ප්‍රේමය දිනූ සොඳුරු යුවතිය පිළිබඳව ය. ඒ කු`ඵඳුල් ප්‍රේමය ඒකපාර්ශ්වීය වූවකැයි ද මැන්ඩෙලා පිළිගෙන තිබේ. ඩිඩී නම් වූ ඒ යුවතිය කෙරෙහි ඔහුගේ ප්‍රථම ප්‍රේමය විකසිත වී ඇත්තේ ජොහැන්නස්බර්ග් නගරයේ සිටි කාලයේදී ය. වෘත්තියෙන් ඇය ගෘහසේවිකාවක වූ අතර ඒ රැකියාව, නගරයේ ක`ඵ තරුණියකට හිමිකරගත හැකිව තිබූ රැකියා අතළොස්ස අතරින් එකක් වූයේ යැයි ද ඔහු කියයි. තරුණ මැන්ඩෙලා එකල පෙළෙමින් සිට ඇත්තේ ආදරය ප්‍රකාශ කිරීම පිළිබඳ බලවත් වූ නොහැකියාවකිනි. ඔහුගේ ඉංග්‍රීසි දැනුම අල්ප වූ අතර ඔහු සතුව තිබුණේ ද එකම ඇඳුම් කට්ටලයකි. තවත් පැත්තකින් බලන විට පිටිසර ගමකින් පැමිණ සිටි මැන්ඩෙලා තරුණයාට හැඳි ගෑරුප්පු හරඹය ගැන හෝ කෑම මේසයක උපකරණ භාවිතය ගැන හෝ දැනුමක් තිබුණේ ද නැත. දිනක් ඒ නිවෙසේ භෝජන සංග්‍රහයක් සඳහා ආරාධනා ලැබ ගිය මැන්ඩෙලා තරුණයාට පෙනී ගියේ තමාගේ පිඟාන පසෙක කුකු`ඵමස් කැබෙල්ලක් ද ඇති බවකි. එහෙත් පිහිය හා ගෑරුප්පුව යොදා ගනිමින් කුකු`ඵමස ඉරාගැනීමේ කලාව ඔහු ප්‍රගුණ කර නොතිබිණ. කුසගින්න හා රුචිය මැද කුකු`ඵමස් කැබෙල්ල පිඟානේම රඳවනු ලැබුණේ අතින් කෑමට නොසතුටු වූ තරුණ මැන්ඩෙලාගේ අභිමානය විසිනි. ඩීඩී පිළිබඳ කාරණයේදී ද තමා ගනුදෙනු බේරාගත්තේ ඒ ආකාරයටම යැයි මැන්ඩෙලා, ස්ටේ‍රන්ගල්ට කියා තිබේ.

විනී ඔහුට මුලින්ම දකින්නට ලැබී ඇත්තේ 1957 අවුරුද්දේ දිනෙකදී ය. එවකට දෙවිසි වියේ පසුවූ ඇය, නිහඬ ලැජ්ජාශීලි, පිටිසර තරුණියකි. ඔහු මුලින්ම විනී දැක ඇත්තේ සාත්තු සේවිකා ඇඳුමින් සැරසී සිය සේවා ස්ථානයට යාම සඳහා බස් නැවතුමක රැඳී සිටියදී ය. ඇය මනහර යැයි සිතා ඒ රුව සිතේ ඇඳගත් ඔහු තුළ විමතිය දනවමින් දින කිහිපයකට පසු ඈ ඔහුගේ නීතිඥ සංකීර්ණයේ පෙනී සිටියා ය. ඒ කිසියම් නඩුවක් ගැන විමසා බැලීමට ය.

විනීට වඩා දහසය වසරකින් වැඩිමහලු, වැන්දඹු තිදරු පියකුව සිටි මැන්ඩෙලා ඉන්පසු ඇය සමඟ ඇසුරට වැටුණේ ය. ඇය සමඟ ගමනක් යන අතරේ හදිසියේම ඔහු අසා සිටියේ ‘අපේ මඟුල් ඇඳුම පිළියෙල විය යුත්තේ කුමන ආකාරයකට දැ’යි කියා ය. ඊට පෙර කිසිම විටෙක විවාහයක් පිළිබඳ විධිමත් අදහසක් ඔහුගේ මුවින් පිටවී තිබුණේ නැත.

සිරගතව සිටියදී මැන්ඩෙලාගේ ජීවිතය, විනී මැන්ඩෙලා මත යැපුණක් බවට පත්ව තිබිණ. ඔහුගේ දැඩි චිත්ත ශක්තිය බිඳ දැමීමට ප්‍රබල හේතුකාරකයක් වූයේ විනී ගැන කියැවුණ අවිනීත කතා හා ඇයට කෙරුණ හිරිහැර යැයි ස්ටේ‍රන්ගල් ලියා තබයි.

නෙල්සන් මැන්ඩෙලා, විනී මැන්ඩෙලාගෙන් වෙන්වීමට තුඩුදුන් හේතුකාරණා පැහැදිලි කිරීමට උත්සාහ ගැනීම නිශ්ඵල යැයි අපි සිතමු. ඒ, එවැනි සංකීර්ණ තත්ත්වයක් විස්තර කිරීම සඳහා ලිපියක් කෙසේ වෙතත් පොත් ගණනාවක් හෝ ප්‍රමාණවත් නොවන බැවිනි.

ඔහුගේ ජීවිතය මු`ඵල්ලේ ම, ආදරය සහ යුතුකම අතර සමීකරණයෙහි දී, හැමවිට ම, හැම අතෙකින් ම ජයග්‍රහණය කළේ යුතුකමයි. විප්ලවකරුවකුගේ සහ සිරකරුවකුගේ හදවතෙහි ආදරයට තිබෙන ඉඩ ඉතාමත් කුඩා ය. එහෙත් මැන්ඩෙලා කෙදිනකවත් ආදරය අත්හළේ නැත. (189 පිටුව)

නෙල්සන් මැන්ඩෙලා, කාන්තා ඇසුරේදී (පිරිමි ඇසුරට වඩා) නම්‍යශීලී, සැහැල්ලු හා සංසිඳුන පුද්ගලයකු වූ බව රිචර්ඩ් ස්ටේ‍රන්ගල් අනාවරණය කරයි. 1996 දී විනීගෙන් දික්කසාද වූ මැන්ඩෙලා 1998 දී තමාගේ රහස් ප්‍රේමය ප්‍රකාශයට පත් කළේ රූපවාහිනි වැඩසටහනකිනි.

‘මං බොහොම ශ්‍රේෂ්ඨ ගැහැනු කෙනෙක් එක්ක ආදරයෙනුයි ඉන්නේ’

ඇය, 1986 දී ගුවන් අනතුරකින් මිය ගිය මොසැම්බික්හි විප්ලවීය නායක සමෝරා මාෂෙල්ගේ වැන්දඹු බිරිය වූ ග්‍රේෂා මාෂෙල් ය. 1998 දී නෙල්සන් මැන්ඩෙලාගේ අසූවෙනි ජන්ම දිනයේදී ඔහු හා විවාහ වූ ග්‍රේෂා මාෂෙල් පවසා ඇත්තේ මෙසේ ය.

‘එයාට පු`ඵවන් හරිම ගැඹුරින් ආදරය කරන්න.’

‘ප්‍රබලයා’ සහ ‘දුබලයා’ හඳුනාගැනීම සඳහා සාමාන්‍යයෙන් අප යොදාගන්නා කෝණමාන, මිණුම්දඬු ගැන නැවත වරක් සිතා බලන්නට පෙළඹවීමක් ඕනෑම කෙනෙකුගේ සිතෙහි හටගන්නේ ‘බයිබලය’ කියවන විට ය. නව තෙස්තමේන්තුවේ එන, ජීසස් නම් වූ මනුෂ්‍ය පුත්‍රයාගේ මෙවැනි අවධාරණ ඊට නිදසුන් ය.

‘ඔබේ කම්මුලට අතුල් පහර දෙන අයට අනෙක් කම්මුල පාන්න’ (ලූක් 5.29) (මතෙව් 5.39)
හේවා නිලධාරියකු තම බඩුමිටිය එක කිලෝමීටරයක් දුර උසුලාගෙන යන්ට ඔබට බලකළොත් ඔහු සමඟ එය කිලෝමීටර 2ක් ඔසවාගෙන යන්න. (මතෙව් 5.41))

මෙය නිවටකමක්, අඥාන කමක් ලෙස හැඟී යනු ඇත්තේ නිවට, ආඥාදායකයන්ට ද, ප්‍රඥාසම්පන්න ප්‍රබලයන්ට ද යන පැනයට අර්ථසම්පන්න පිළිතුරක් ශේෂ කරනු ලැබ ඇත්තේ ඉතිහාසය විසිනි. මෑත ඉතිහාසයේ ඒ අපූරු යථාර්ථය විදාරණය කළ ප්‍රබල ජනනායකයන් දෙදෙනකු ලෙස අපගේ මතකයට එන්නේ මොහන්දාස් කරම්චාන්ද් ගාන්ධි සහ නෙල්සන් මැන්ඩෙලා ය.■

රන් අකුරෙන් නොලියවුණාට සමහර දේවල් පවතිනවා – මාලින්ද සෙනෙවිරත්න

කේ ඩබ්ලිව් ජනරංජන

July 14, 2021

මීට ඉස්සෙල්ලා සයිමන් නවගත්තේගමගේ සංසාරාරණයේ දඩයක්කාරයා පොත පරිවර්තනය කරලා මාලින්ද සම්මානයට පාත්‍රවෙනවා. මේ පාර, මහින්ද ප්‍රසාද් මස්ඉඹුලගේ සෙංකොට්ටං පරිවර්තනය කරලා ඔබ ඉයන් ගුණතිලක සම්මානය හිමි කරගන්නවා. මේ පොත් දෙකම භාෂා විචිත්‍රත්වයෙන් අනූන, අරුත් දැනවීම සඳහා භාෂාව පොහොසත්ව වගේම විස්මිතව පාවිච්චි කරන පොත් දෙකක්.
මේ පොත් පරිවර්තනය කරන කොට ඒ දෙකේ යම් ආකාරයක සමානකම් ඔබ දැක්කාද, එහෙම නැත්නම් දැක්ක විශේෂතා මොනවාද?
සයිමන් නවගත්තේගමගෙ පොත පරිවර්තනය කිරීම මට අභ්‍යාසයක් වුණා, මේ පරිවර්තන කලාව ඉගෙනගන්න. සයිමන්ගෙ පොත හරිම අමාරු ටෙක්ස්ට් එකක්. ඔබ කිව්වා හරි, මේ පොත් දෙකම ඉතාම විචිත්‍රවත් භාෂා ශෛලීන් පාවිච්චි කළ පොත්. විශේෂත්වය, මස්ඉඹුල ජීවතුන් අතර ඉන්නවානේ. නමුත් සයිමන් අහල පහල හිටියේ නැහැ මම ඒක පරිවර්තනය කරනකොට. මුලින් කළ එක සයිමන් නැතිකරගත්තා. නැවත පරිවර්තනය කළේ සයිමන් මැරුණාට පස්සේ 2010දී.

රුවන් බන්දුජීවගේ ‘මීළඟ මීවිත’ (කවි පොත) මම මේ දවස්වල පරිවර්තනය කරගෙන යනවා. අමාරු තැනක් දැක්කොත් නවත්තනවා. වෙන වැඩකට යොමු වෙනවා. ඊට පස්සේ මාස පහක් හයක් අවුරුද්දක් දෙකක් වුණත් යනවා නැවතත් ඒ වැඩේට එන්න.

මස්ඉඹුලගෙ පොත සන්ඩේ ඔබ්සර්වර් එකේ කොටස් වශයනේ පළවුණු නිසා, මට හැම සතියෙම සිද්දවුණා කොටසක් බැගින් පරිවර්තනය කරන්න. නවත්තන්න බෑ. එහෙම වුණොත් පාඨකයාට අසාධාරණයක් වෙනවා. ඒ හින්දා අමාරු තැනක් දැක්කොත් මම මස්ඉඹුලගෙන් ඒ කරුණ ගැන අහගත්තා. සමහර විට ඒක වචනයක් විතරක් වෙන්න පුළුවන්. සමහර විට පොඩි ටෙක්නිකල් කාරණයක් වෙන්න පුළුවන්.

හැබැයි පොදුවේ ගත්තාම ඒ ටෙක්ස්ට් එක හරි පොහොසත්. ඒ කියන්නේ ඒක කාව්‍යමයයි. මේවා කාව්‍යමය නවකතා. සයිමන්ගෙ පොත වගේම තමයි.

කවි පරිවර්තනය කරන එකට වඩා ගද්‍ය පරිවර්තනය පහසුයිනේ. මම කවිවලට ආස හින්දා, කවි ගැන කියවලා තියෙන හින්දා, ඉංග්‍රීසි බාසාවෙන් කවි ලියලා තියෙන හින්දා මට ඒක අපහසු වුණේත් නැහැ. අභියෝගයක් තමයි, නමුත් ඒක ජයග්‍රහණය කරගන්න තරම් හැකියාවක් ඒ වෙන කොට මගේ ප්‍රගුණ වෙලා තිබුණා කියලායි මම හිතන්නේ. ඒ නිසා මුල් කෘතියට ලොකු අසාධාරණකම් කරන්නේ නැතිව, වැඩේ කරගන්න හැකියාව තිබුණා.

සම්මාන ප්‍රදානය කරන වෙලාවේ ඔබ දුන් විඩියෝගත කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක තිබුණා, සෙංකොට්ටං පොත කියවලා අවසානයේ ඇසෙන් කඳුළු එන තරමේ කම්පනයක් ඔබට දැනුණා කියලා. ඒ කම්පනය පරිවර්තනය සඳහා ඔබව පොළඹවන්න ඇති කියලා හිතමුකො. මට අතිරේකව දැනගන්න ඕනෑ, සයිමන්ගේ පොත පරිවර්තනය කරනකොට ඊට පෙළඹවීම ලැබුණේ කොහොමද?
මම ඒ කාලේ කෝනල් විශ්වවිද්‍යාලේ ජර්මන් ස්ටඩීස් ඩිපාර්ට්මන්ට් එකේ කෝස් එකක් කළා, ජෙෆ් රේඩ් කියන ප්‍රොෆෙසර් තමයි ඉගැන්නුවේ. අපිට තිබුණේ ජර්නල් එකක් මේන්ටේන් කරන්න. මේ සතියේ කියවපු පොත් ලිපි ආදිය, කතාකළ සාකච්ඡා කළ දේවල් පදනම් කරගෙන යම් අදහසක් ලියන්න ඕනෑ, පිටුවක් වෙන්න පුළුවන්, පිටු පහක් වෙන්න පුළුවන්. ඒ දවස්වල මං සංසාරාරණ්‍යයේ දඩයක්කාරයා කියවමින් හිටියේ. පොතේ එක කොටසක් මට හිතුණා ඒ සාකච්ඡාවට, පන්තියට අදාළයි කියලා. ඒ හින්දා මම ඒක පරිවර්තනය කළා. ඊට පස්සේ මම පරිච්ඡේද දෙකක්ද කොහේදෝ පරිවර්තනය කරලා යැවුවා ලියනගේ අමරකීර්තිට. ඒ කාලේ එයා ඇමෙරිකාවේ විස්කොන්සින් විශ්වවිද්‍යාලේ පීඑච්ඩී එක කරමින් හිටියේ. අමරකීර්ති මේක කියවලා කිව්වා, මේක හොඳයි, මේක දිගටම කරන්න කියලා. ඉතින් දිගටම පරිවර්තනය කරගෙන ගියා.

සයිමන්ගේ පොතේත් කම්පනයක් තියෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් ඕනෑම කෘතියක් කියවනකොට කම්පනයක් දැනෙනවා තමයි. හැබැයි එතැනදී මට ලැබුණේ මාර්ගඵල ලබනවා වාගේ හැඟීමක්.

මගේ ජීවිතේ හැරිලා බලනකොට වැදගත් වෙලා තියෙන්නේ කාරණා දෙකයි. එකක් මම දකින විදියට සමාජ සාධාරණය. අනෙක ආදරය. දැන් නම් මං හිතන්නේ සමාජ සාධාරණය කියන්නේත් ආදරයේ උප කුලකයක්ය කියලා.

මේ කතාවේ තියෙනවානේ ලොකු පීඩනයක්. මස්ඉඹුල කොහොමද ඒක දිගෑරලා තියෙන්නේ, ඒකේ තියෙන සියලුම පැති ආමන්ත්‍රණය කරලා තියෙන්නේ කොහොමද, ඒ ඔක්කොමත් එක්ක තමයි අර වේදනාව උත්පාදනය වෙන්නේ. ඒ කෘතිය ගැන මට විවේචනයක් නැතුවා නෙවෙයි. නමුත් ඒක මට දැනුණා. ඉතින් ඒක තමයි මුල් හේතුව මේක පරිවර්තනය කරන්න ඕනෑය කියලා හිතෙන්න.

ඊට අමතරව දිලිනි ඊරියගොල්ල මට කිව්වා, මේක පරිවර්තනය කරන්න කියලා එයාට කවුරු හරි කිව්වාලු. ඉතින් එයා වඩා කැමතියි මම මේක පරිවර්තනය කරනවා නම් කියලා දිලිනි මට කිව්වා.

හැබැයි ඕක සිද්දවුණේ සන්ඩේ ඔබ්සර්වර් එකේ අනුරාධා කෝදාගොඩ නිසා. එයා මට අවස්ථාව දුන්නා කොටස් වශයෙන් මේක පත්තරේට සතිපතා පරිවර්තනය කරන්න. පත්තරේක ඩෙඩ් ලයින්ස් තියෙනවානෙ. නැත්තං ඕක වෙන්නේ නෑ.

ඇත්ත වශයෙන්ම සංසාරාරණ්‍යයේ දඩයක්කාරයාත් එහෙම තමයි වුණේ. ඔබ්සර්වර් එකේ කොටස් වශයෙන් පළකරන්න ගිවිසුමක් ගහගත්ත හින්දා ඒක කරන්න වුණා. නැත්තං වෙන්නේ නැහැ. මේක මගේ රස්සාව නෙවෙයි, ආර්ථික බලාපොරොත්තුවක් නෑ, ආසාවට කරන දේවල්නේ. එනිසා වරින් වර ඊට වඩා දේවල් හරස් වෙනවා. ඒ නිසා අනුරාධායි දිලිනියි වැදගත් වෙනවා මේ පරිවර්තනයේදී.

සාමාන්‍යයෙන් සිංහල භාෂාවෙන් කියවන අයට අර කම්පනය විශාල ලෙස දැනෙනවා, භාෂාව ගැන වගේම ඒ සමාජ ආර්ථික ජීවිතය එක්කත් සමීපකම් තියෙන නිසා. නමුත් ඉංග්‍රීසි පොතක් බවට පත්වෙන කොට ඒක කියවන්නේ වෙනත් කුලකයක්. සමහර විට මේ ජීවන පසුබිම ගැන අත්දැකීමක් නැති අය වෙන්න පුළුවන්. ඒක අභියෝගයක් හැටියට මාලින්දට පෙනුණාද?
සංසාරාරණ්‍යයේ දඩයක්කාරයා වගේම සෙංකොට්ටං මම ප්‍රධාන වශයෙන්ම දකින්නේ කතන්දරයක් හැටියට. විශ්ව සාහිත්‍යය තුළ වගේම විශ්වයේ ඕනෑම සංස්කෘතියක් තුළ මිනිස්සු කතන්දර කියනවා. කතන්දරවලට ආසයි. ඒකේ පාරිසරික සමාජ ආර්ථික සංස්කෘතිකමය සුවිශේෂතා තිබුණාට, ඒ හැම එකක්ම පවතින්නෙත් පෙළගැහෙන්නේත් විකාශනය වෙන්නේත් මනුස්ස සම්බන්ධකම් හරහානේ. ඒවාවල විශ්වීයබවකුත් තියෙනවා. ඒ නිසා ඒවා නුහුරු නැහැ.

කොහොමද අපිට සෝවියට් සාහිත්‍යය නුහුරු නොවෙන්නේ? ඒක දැදිගම වී රොද්‍රිගුගේ දක්‍ෂකම විතරක් නෙවෙයි. එයාගෙ හැකියාව මම අවතක්සේරු කරනවා නෙවෙයි. ඒක ඉතාමත් වැදගත්. ඒවායේ තියෙන්නේ ස්ටෙප්ස් තණබිමනේ. අපි ඇහින් දැකපු ස්ටෙප්ස් තණබිමක් නෑනේ. නමුත් ඒ කතාවල එන චරිත, ඒගොල්ලන්ගේ සංස්කෘතිය අපිට නුහුරු වුණාට, ඒ චරිත එකිනෙක අතර කරන ගනුදෙනු අපිට නුහුරු නැහැ.

භාෂාවකින් තව භාෂාවකට දාන කොට යම් ප්‍රමාණයක් ගිලිහිලා යනවා. එහෙම කියලා ඒක නොකර ඉන්නත් බෑනේ. එහෙනම් අපිට ටෝල්ස්ටෝයිලා දොස්තොයෙව්ස්කිලා නෙරූඩලා හම්බවෙන්නේ නෑනේ.
ඒ හැම එකකින්ම අපි පෝෂණය වෙනවා, පෝසත් වෙනවා. ඒ පෝෂණය නොලැබුණා කියලා අපි මැරෙන්නේ නැහැ තමයි, නමුත් ඒක හොඳ දෙයක්නේ.

මගේ හිතේ කොනක තිබුණා හැම තිස්සේම මේක කියවන අය සිංහල දන්නේ නැතිනම් මොකක්ද කරන්නේ කියලා. සමහර වචන තියෙනවා ඒවා සිංහලෙන්ම දානවා ඇරෙන්න වෙන විදියක් ඇත්තේම නැහැ. තනි වචනයක් නැති හින්දා සමහර විට වචන තුන හතරකින් දාන්න වෙනවා. සමහර විට වචන තුන හතරකිනුත් බෑ. එතකොට තමයි අපි ග්ලෝසරිස් පාවිච්චි කරන්නේ. ඒ විදියට පොතේ කෙළවරට දාන්න පුළුවන් මේ වචනේ තේරුම මේකයි කියලා.

මේ පරිවර්තන කෘති ටික කියවලා තක්සේරු කළ විනිශ්චය මණ්ඩලයේ කට්ටිය ලංකාවේ සංස්කෘතිය දන්න නිසා ලොකු ප්‍රශ්නයක් නැහැ, නමුත් ප්‍රධාන වශයෙන්ම මම බැලුවේ මේ කතන්දරේ ඉංග්‍රීසි දන්න කෙනකුට තේරෙන විදියට ලියන්න. භාෂාව කිව්වාම වචන විතරක් නෙවෙයි, මේ චරිත ඒ භාෂාව පාවිච්චි කරන විදියෙ විශේෂ රිද්මයක් පවත්වාගන්නත් මස්ඉඹුල සමත්වෙලා තියෙනවා. මේ මිනිසුන්ගේ ඉරණම මොකක්ද කියන එක ඒ දෙබස්වල පවා ගැබ්වෙලා තියෙනවා කියලයි මම හිතන්නේ. භාෂා දෙකේම හසළ පළපුරුද්දක් තියෙන කෙනෙක් හැටියට මාලින්ද කොහොමද ඒක හරවගත්තෙ?

මට ඒකට මොකක් හරි තියරි එකක් හරි, සමීකරණයක් හරි තිබුණේ නැහැ. නමුත් යම් වාක්‍යයක් හරි දෙබසක් හරි මම තේරුම් ගත්ත විදියක් තියෙනවා. සමහර වචනවලින් ගොඩාක් දේවල් කියන්න පුළුවන්නේ. ඒක පළුදු නොවෙන විදියට පරිවර්තනය කරන්න මම පරෙස්සම් වෙන්න ඕනෑ. පත්තරේට ඩෙඩ් ලයින්ස්වලට ලිව්වා වුණාට, මම ඔහේ ඉඳගෙන ලිව්වා නෙවෙයි, මට ඕනෑ වුණේ නැහැ, පරිවර්තන ක්‍රියාවලිය තුළ මස්ඉඹුලට සහ සෙංකොට්ටංවලට අසාධාරණයක් කරන්න.

හොඳ උදාහරණයක් තමයි පොතේ ටයිටල් එක. ටයිටල් එක සෙංකොට්ටං. පොත දකිනකං සෙංකොට්ටං කියන වචනය ගොඩක් දෙනෙක් නොදන්න එකක් වෙන්න පුළුවන්. කොහොමද සෙංකොට්ටං කියන එක ඉංග්‍රීසි භාෂාව කියවන කෙනෙක් තේරුම් ගන්නේ. එයාට තේරෙන්නෙම නැති එකක් වෙන්න පුළුවන්නේ. මම ඕකට දැම්ම වචනෙ තමයි, දි ඉන්ඩෙලිබල් කියලා. The Indelible ඉන්ඩෙලිබල් කියන්නේ මැකිය නොහැකි, නැතිනම් මැකෙන්නෙ නැති කියන එක. සෙංකොට්ටං එකේ සංකේතාත්මකව තියෙන්නේ මැකෙන්නේ නැති දෙයක් කියන එකනේ. ඒ වචනයේ තියෙනනවා ඉතිහාසකරණයේ ප්‍රශ්නය. සමහරක් දෙවල් ලියැවෙනවා. සමහරක් දේවල් ලියැවෙන්නේ නැහැ. සමහර දේවල් ශ්‍රේෂ්ඨයි. සමහර දේවල් ෆුට් නෝට් එකකවත් නැහැ. ඒ කෙසේ වෙතත් ජනප්‍රවාද සාහිත්‍යය තුළ මිනිසුන්ගේ චර්යාවන්වල සංස්කෘතික භාවිතය තුළ ඒවා කොහේ හරි ලියැවිලා තියෙනවා. ඒවා මකන්න බැහැ. ඒවා ඉස්මතු වෙන්නේත් නැති, රන් අකුරෙන් ලියවුණේත් නැති වෙන්න පුළුවන්, ඒ වුණාට ඒවා පවතිනවා. සබල්ටර්න් ටෙක්ස්ට්ස් Subaltern texts කියන්නේ ඒවාටනේ. යට ගිය, යට කරන දේවල්. සමහර විට යටගියේ නැතිනම්, ඒවා නැති වෙන්නත් පුළුවන්. මොකද, එක්කො නැති කරනවා. නැතිනම් සල්ලි දීලා ගන්නවා.

ඒ ටයිටල් එකේ ඉඳන්ම මේකේ ප්‍රශ්න තියෙනවා. ඒවා පරිවර්තකයෙක් ලිහාගත යුතුයි. මම ඒ නිසා කතාවට සහ කතාවෙ තියෙන සමාජ දේශපාලන සංස්කෘතික පසුබිමට අසාධාරණයක් නොවෙන විදියට පරිවර්තනය කරන්න තමයි උත්සාහ කළේ.

විශේෂයෙන්ම මස්ඉඹුලට මේකේ සියලුම ගෞරවය යන්න ඕනෑ, මම මේක අවසාන වශයෙන් එයාට කරන උපහාරයක් විදියට තමයි දක්වන්නේ. එයා කරන කියන දේවල් මට ලොකුවට දැනෙනවා සහ මම ඒවාට ලොකු වටිනාකමක් දෙනවා. එයාගේ ලේඛනකරණය වගේම එයාගේ ව්‍යාපාරික කටයුත්ත. එතැන එයා සාහිත්‍යයට කරන සේවයට උපහාරයක් හැටියට මේක දක්වන්න කැමතියි. මට ලොකුම දේ එතන තියෙන්නේ. ■

ග්‍රේෂන් සම්මානය මාලින්දට

2019-2020 වසර සඳහා වූ ග්‍රේෂන් සම්මාන ප්‍රදානය ජුලි 2දා ඔන්ලයින් ආකාරයට සිදුවුණි. එහිදි හොඳම පරිවර්තනප කෘතිය වෙනුවෙන් වූ එච් ඒ අයි (ඉයන්) ගුණතිලක සම්මානය ලැබුණේ මාලින්ද සෙනෙවිරත්නටය. මහින්ද ප්‍රසාද් මස්ඉඹුලගේ සම්මාන දිනූ නවකතාව ‘සෙංකොට්ටං,’ The Indelible නමින් කළ ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනය සඳහා මාලින්දට සම්මානය හිමිවිය.

හොඳම පරිවර්තන කෘතිය බවට පත්වීම සඳහා සිංහලයෙන් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තිත කෘති 9ක්ද, දෙමළෙන් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තිත කෘතියක්ද ඉදිරිපත් කර තිබිණ. ඉන් 5ක් නවකතාය. එකක් චරිතාපදානයකි. තුනක් කවි එකතුන්ය. එකක් කෙටිකතා එකතුවකි.

ලාංකික ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යය සඳහා ග්‍රේෂන් සම්මාන පිරිනමන ‘ග්‍රේෂන් භාරය’ 1992 දී ආරම්භ කරන ලද්දේ ජාත්‍යන්තර මට්ටමෙන් පිළිගත් ලාංකික සම්භවයක් ඇති නවකතාකරුවකු, කවියෙකු වන මයිකල් ඔන්ඩච්චි විසිනි. ඔහු ලියූ The English Patient නවකතාව සඳහා බුකර් සම්මාන ලබා ඊට හිමි වූ ත්‍යාග මුදලින් කොටසක් අරමුදලක් ලෙස යොදවා එය පිහිටුවන ලදි. ඉංග්‍රීසි බසින් නිර්මාණාත්මක සාහිත්‍යයේ නියැලෙන ලාංකිකයන්ගේ කුසලතා හඳුනාගෙන ප්‍රවර්ධනය කරන මෙම සම්මාන ප්‍රදානය 1993 සිට සිදුවේ.■

විවෘත විශ්වවිද්‍යාල අරගලයේ ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයක් තියෙනවා – ආචාර්ය දිලීප විතාරණ

සංස්කාරක

July 13, 2021

■ ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර

රටේ අධ්‍යාපනය සම්බන්ධව මේ මොහොතේ දකින්න තියෙන ප්‍රමුඛම ප්‍රශ්නය ජෙනරාල් ශ්‍රීමත් ජෝන් කොතලාවල ජාතික ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාල පනත?
ඔව්. ජෝන් කොතලාවල ආරක්ෂක ඇකඩමිය පටන්ගත්තේ 1980 ගණන්වල. ඒ හමුදාවට සම්බන්ධ නිලධාරීන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දෙන ආයතනයක් විදිහට. මේ ඇකඩමිය 1990 ගණන් වන විට විශ්වවිද්‍යාලයක් බවට පත් වෙනවා.

මේ වෙලාවේ ඒ ආයතනය සම්බන්ධ තියෙන ප්‍රශ්නය තමයි, 2018ත් ගෙනල්ලා, ඒ වෙලාවේ ඇතිවුණු ජනතා විරෝධය නිසා අකුලාගත්තු පනතක් නැවතත් ගේන්න හදන එක. ඒ පනතත් එක්ක රටේ අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් විවිධ ගැටලු රාශියක් මතුවනවා.

මේ පනත නිසා ඔබ දකින හැටියට රටේ අධ්‍යාපනය හා උසස් අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් ඇතිවන මූලික ගැටලු මොනවාද?
මේ විශ්වවිද්‍යාලය ගොඩනැගීමේ අරමුණ වුණේ හමුදා නිලධාරීන්ට යුද හා ආරක්ෂාව සම්බන්ධ අධ්‍යාපනය දීම. නමුත් මේ පනත විසින් ඕනෑම කෙනෙක්ට උගන්නන්න පුළුවන් විදිහට ප්‍රතිපාදන හදලා තියෙනවා. ඊළඟට හමුදාවට අදාළ විෂයන් නෙමෙයි අනික් ඕනෑම විෂයක් ඉගැන්වීමේ හැකියාව එයට හිමිවෙනවා. ඒ වගේම ඔවුන්ට හැකියාව තියෙනවා අධ්‍යාපනය ලබාදීම සඳහා මුදල් අයකිරීමටත්.

ඒ හැමදේටමත් වඩා මේකේ තියෙන මූලිකම ගැටලුව තමයි මේ පනත මගින් ඒ ආයතනයට බලතල ලබාදෙනවා තමන්ට කැමති ඕනෑම පීඨ හා මණ්ඩප සංඛ්‍යාවක් ඒ අයට අවශ්‍ය තැන්වල පිහිටුවීමට. ඒ වගේම කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලය කියලා හඳුන්වපු මේ විශ්වවිද්‍යාලය මින් ඉදිරියට කොතලාවලිජාතික ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලය’ ලෙස හඳුන්වන්නට සූදානම් වෙනවා.

මේකෙන් ලබාදෙන තවත් අයිතියක් තමයි, වෙනත් ඕනෑම අධ්‍යාපන ආයතනයක් එක්ක සම්බන්ධ වෙලා තමන්ගේ උපාධිය ඒ ආයතන මගින් ලබාදීමට හැකිවීම. කොහොම වුණත් මෙතන පැහැදිලිව පෙනෙන දෙයක් නම්, මේ මගින් හැදෙන්නේ එක් විශ්වවිද්‍යාලයක් නෙමෙයි විශ්වවිද්‍යාල කලාපයක් කියන එක.

මේ කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලය ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ අපේ දැනට තියෙන සරසවි පද්ධතියෙන් එළියේ. ඒ අනුව උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය යටතේ තිබිලා විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව මගින් නියාමනය වන අපේ සාමාන්‍ය විශ්වවිද්‍යාල වගේ නෙමෙයි මේක ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය යටතේ. ඒ වගේම ඒකට 1978 විශ්වවිද්‍යාල පනත අදාළ කරගන්නෙත් නෑ.

විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාවෙන් නියාමනය නොවන මේ ආයතනය නියාමනය වන ක්‍රමවේදය මොකද්ද?
පනතට අනුව මේ ආයතනය නියාමනය කරන්න වෙනම ආයතනයක් ගොඩනැගෙනවා. ඒ ආයතනයට තමයි බලතල ලැබෙන්නේ ශිෂ්‍යයන් බඳවාගන්නා ආකාරය, බඳවාගන්නට ශිෂ්‍යයන්ට අවශ්‍ය සුදුසුකම්, ආචාර්යවරු ඇතුළු නිලධාරීන් බඳවාගන්න අවශ්‍ය සුදුසුකම් ආදි සියල්ලම පිළිබඳ තීන්දු තීරණ ගන්න.

ඒ ගොඩනැගෙන ආයතනයේ ව්‍යුහය දැක්කාම අධ්‍යාපනය සම්බන්ධ මතුවන ගැටලු වඩාත් පැහැදිලි කරගන්න පුළුවන්.

මේ ආයතනයේ ඉන්නවා සාමාජිකයන් නවදෙනෙක්. ඒ අයගෙන් හතරදෙනෙක් වෙන්නේ ආරක්ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානී, යුද හමුදාපති, නාවික හමුදාපති, ගුවන් හමුදාපති. උපකුලපතිවරයා විය යුත්තේත් ඉහළ මට්ටමේ හමුදා නිලධාරියෙක් වන අතර ඔහුත් මේ ආයතනය නියෝජනය කරනවා. අනික් අය අතර ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා හා අතිරේක ලේකම්වරයාත් ඉන්නවා. ඒ අනුව පෙනෙනවා මීට අදාළ බහුතරයක් සාමාජිකයන් ආරක්ෂාවට සම්බන්ධ මිලිටරි නියෝජන. එසේ නොවන දෙදෙනෙකුට ඉන්නේ මුදල් අමාත්‍යාංශයේ සාමාජිකයා හා විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිසමේ සාමාජිකයෙක් විතරයි.

අනික් අතට විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව වගේ ආයතනයක් ගත්තාම ඒකේ ඉන්නේ රටේ උසස් අධ්‍යාපනයට අදාල ඉහළම මහාචාර්යවරු පිරිසක්.

හමුදාකරණය වීම, අධ්‍යාපනය පෞද්ගලීකරණය වීම වගේ කාරණාවන්ට අමතරව මේ අධ්‍යාපනික ආයතනය තවත් පැත්තකින් උසස් අධ්‍යාපනයේ පරමාර්ථ එක්ක ගැටෙන බවක් පෙනෙනවා නේද?
ඒක ඉතාම වැදගත් පැත්තක්. අපි උසස් අධ්‍යාපනයෙන් අදහස් කරන්නේ, උගන්නන්නේ පවතින දේවල් ප්‍රශ්න කිරීමනෙ. නමුත් හමුදා සංස්කෘතිය තුළ ගොඩනගන්නේ ප්‍රශ්න නොනගා නියෝග පිළිගන්නා කෙනෙක්. සාමාන්‍ය විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතියක පැහැදිලිව තියෙනවා ඇකඩමික් ෆ්‍රීඩම් කියන දෙයක්. ඉන් අදහස් කරන්නේ විශ්වවිද්‍යාල පරිසරය ඇතුළේ ශිෂ්‍යයන්ට මෙන්ම ගුරුවරුන්ට වගේ සියල්ලටම පුළුවන් තමන් කැමති දේවල් සාකච්ඡා කරන්න, එකතුවෙන්න, ඕනෑ දෙයක් ප්‍රශ්න කරන්න ආදි දේවල් කරන්න. නමුත් මේකෙන් එහෙම නිදහසක් ලැබෙන්නේ නෑ.
ඒ විතරක් නෙමෙයි දැනට ක්‍රියාත්මක වන කොතලාවල විශ්වවිද්‍යාලයේවත් ශිෂ්‍යයයන්ට එකතුවෙන්න,

රැස්වීමක්වත් තියන්න බෑ උපකුලපතිවරයාගෙන් අවසර නොගෙන. ශිෂ්‍යයන් එකතුවීම රැස්වීම් තැබීම වගේ දේවල් මේ සංස්කෘතිය යටතේ සාකච්ඡා වෙන්නේ ශිෂ්‍ය මාර්ගෝපදේශක පොතේ දඬුවම් ලබන කොටසේ.

අපි උත්සාහ කරන නිර්මාණශීලී ශිෂ්‍යයා බිහිකරන්න රටේ සාමාන්‍ය විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතියේ තියෙන මේ නිදහස අත්‍යවශ්‍යයි.

තවත් අවදානමක් තමයි, ප්‍රශ්න කරන්න බැරි, නියෝග පිළිපදින, හමුදා සංස්කෘතිය තුළ ඉගෙනගන්නා ළමයි මේවාගෙන් අයින්වෙලා සමාජයේ ඉහළ තැනකට ගියාම ඒ අය ඒ තැන්වල පවා ගොඩනගන්න යන්නේ මේ විදිහේ නියෝග ප්‍රශ්න නොනගා පිළිපදින සංස්කෘතියක්. ඒ නිසා ඒකෙන් වෙන්නේ විශ්වවිද්‍යාල ඇතුළේ මිලිටරීකරණය විතරක් නෙමෙයි මුළු සමාජයටම ඒ මිලිටරීකරණය කාන්දුවෙනවා.

තවත් අය පෙන්වා දෙන එක කාරණයක් තමයි මේ මගින් අධ්‍යාපනයේ ප්‍රමිතිය පිළිබඳ ප්‍රශ්න මතුවනවා කියන එක?
ඒක ඉතාම පැහැදිලියි. ඒ විතරක් නෙමෙයි මේක නිසා ඉස්සරහට වෛද්‍ය සභාව, ඉංජිනේරු ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය වගේ දැනට ලංකාවේ තියෙන වෘත්තීය ආයතනවලට පවා විශාල ප්‍රශ්නයක් අනාගතයේදී මතුවෙන්න පුළුවන්. මොකද මේ පනත අනුව මේ අය ඉදිරියේදී වෛද්‍ය උපාධිධාරීන්, ඉංජිනේරු උපාධිධාරීන්, සහ නීති උපාධිධාරීන් වගේ අය බිහිකරනවා. ඉතිං ඉදිරියේදී විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාවේ ප්‍රමිතීන්ගෙන් එළියේ තියෙන ආයතනයකින් උපාධිධාරීන් බිහිවුණාම තම තම ක්ෂේත්‍රවල අධ්‍යාපනයේ ප්‍රමිතියක් තබාගැනීමට උත්සාහ කරන එම ආයතන ගැටලුවකට මුහුණ දෙන එක සාමාන්‍ය දෙයක්. මොකද ඒ ආයතනයේ අධ්‍යාපනයේ ප්‍රමිතිය ගැන වගබලාගන්න ඉන්නෙත් අර කියූ හමුදා නිලධාරීන් බහුතරයකින් හැදුණු මණ්ඩලය.

හමුදා නිලධාරීන් යම් යම් ක්ෂේත්‍රවල හැකියාවන් තියෙන්න පුළුවනි. නමුත් උසස් අධ්‍යාපනය වගේ හැම තැනක් සම්බන්ධයෙන්ම තීන්දු තීරණ ගන්න ඒ අයට බෑ. මේ ගැන හොඳම උදාහරණය තමයි කොවිඩ් පාලනය සම්බන්ධයෙන් ලංකාවේ වර්තමාන තත්ත්වය. ලෝකයේ කිසිම රටක කොවිඩ් පාලනය සම්බන්ධයෙන් හමුදාවට නායකත්වය දීලා තියෙනවාද කියලා මම දන්නේ නෑ. නමුත් ලංකාව් ඒ තත්ත්වය නිසා කොවිඩ් පාලනය අර්බුදයකට ගියා මිසක එය සාර්ථක වුණේ නෑ.

අමාත්‍යවරයාට පාලක මණ්ඩලයට ලිඛිත විධාන ලබාදීමේ ඍජු හැකියාවක් තිබීම මෙතනදී බොහෝ අය කතා කරන එකක්?
ඒ තත්ත්වය 1978 විශ්වවිද්‍යාල පනතෙත් තියෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක අමාත්‍යවරයාගේ බලතල ඒ විදිහට නියෝජනය වීම ස්වාභාවිකයි. නමුත් එයින් සඳහන්වන්නේ උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යවරයා. නමුත් මෙහිදී කියන්නේ ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා ගැන. නමුත් මං කල්පනා කරන විදිහට මෙතන තියන වැදගත්ම ප්‍රශ්නය අමාත්‍යවරයාගේ බලතල තිබීම නෙමෙයි, උසස් අධ්‍යාපනයයි ආරක්ෂක සේවයයි කියන දෙක එකට ගැළපෙන්නේ නැතිකම.

හමුදාවන්ට අවශ්‍ය පුහුණුව හා දැනුම ගන්න උසස් අධ්‍යාපන ආයතනයක් තියෙන එක ගැන අපේ කිසිම විවාදයක් නෑ. නමුත් අපේ ප්‍රශ්නය වෙන්නේ මේ මගින් එ ්විදිහේ මිලිටරිමය නොවන ඉගැන්වීම්වලට පාර කපාගැනීම. ඒ වගේම ආරක්ෂක සේවයට අයත් නොවන සාමාන්‍ය ශිෂ්‍යයන් සඳහා පවා ඉගැන්වීම. විශේෂයෙන් එවන් අධ්‍යාපනයක් සඳහා සුදුසු මෙහෙයවීමේ යාන්ත්‍රණයක් නැතිව තිබියදී පවා එහෙම කිරීම ගැටලුව තවදුරටත් ඉස්මතු කරවනවා.

දැනට තියෙන නීතිය අනුව කොතලාවල විශ්වවිද්‍යාලයේ උගන්නන්න පුළුවන් ආරක්ෂක සේවයේ අයට. ඒ මිලිටරිමය විෂයයන් ගැන විතරයි. නමුත් ඒ අය දැනටමත් ඒ නීතිය උල්ලංඝනය කරලා ආරක්ෂක අංශවලට පමණක් අදාළ නොවන වෙනත් පීඨත් නිර්මාණය කරලා ඒවා සඳහා දැනටත් බාහිර ශිෂ්‍යයන් අරගෙන තියෙනවා. ඉතින් එහෙම තියෙද්දී අලුත් පනතක් ගේන එකේ මූලික අරමුණ තමයි දැනට තියෙන නීති විරෝධී තත්ත්වයෙන් ඒක ගලවා ගන්න එක.

ඒ වගේම ඒ අය මේ පනත ගෙනාවාම ඔවුන්ට පුළුවන් පහසුවෙන් රට පුරා ශාඛා හා මණ්ඩප නිර්මාණය කරමින් පුළුල් ලෙස ප්‍රසාරණය වෙන්න. ඒ නිසා මේක පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල ඇති කිරීම සම්බන්ධ මේ අයගේ ව්‍යාපෘතියේම තව කොටසක් විදිහට ගන්න පුළුවන්. මොකද මේක ක්‍රියාත්මක වුණොත් පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල ව්‍යාපෘතිය තවත් ප්‍රවර්ධනය වෙනවා.

අධ්‍යාපනය සම්බන්ධව දේශපාලනයේ යම් මැදිහත්වීමක් සාමාන්‍යයෙන් හැත්තෑ අටේ විශ්වවිද්‍යාල පනත තුළම තියෙනවා කියලා ඔබ කිව්වා. නමුත් විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේ උපකුලපතිවරයා පත්කිරීම වගේ කාරණාවල පෙනුණේ ඒ සාමාන්‍ය බලතල ක්‍රියාත්මක වීමද?
ඒ සිදුවීම පැහැදිලිව කියනවා නම් වුණේ මෙහෙම. විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේ හිටපු උපකුලපතිවරයා වාර දෙකක් ධුරයේ හිටියා. එතුමාගේ දෙවෙනි වාරය ඉවරවෙද්දී අලුත් උපකුලපතිවරයෙක් පත්කරගන්න ඉල්ලුම් කරලා ඒ ක්‍රියාවලිය සිදුවුණා. සාමාන්‍යයෙන් මේ ක්‍රියාවලියේදී උපකුලපති තෝරන්නේ කවුන්සිලයෙන්. ඉල්ලුම්කරුවන් ගිහින් කවුන්සිලයේ ප්‍රසන්ටේෂන් එකක් කළාම කවුන්සිලයෙන් ඒ අයට ඡන්දය දෙනවා. මේ අතරින් වැඩිම මනාප ගත් නම් තුන විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාවට යවනවා. එතැනදී ඔවුන් කරන්නේ මේ අතරින් නමක් නිර්දේශ කරලා ජනාධිපතිවරයාට යවන එක. ජනාධිපතිවරයා තමයි පත්කිරීම කරන්නේ.

නමුත් මේ ආණ්ඩුව ඇවිත් අලුතින් වෙනත් ක්‍රමයක් හඳුන්වා දුන්නා, ඉවැලුවේෂන් කමිටි කියලා. මේ අනුව මූලික තේරීම කරන්නේ කවුන්සිලයෙන් නෙමෙයි සාමාජිකයන් පස්දෙනෙක් ඉන්න මේ ඉවැලුවේෂන් කමිටි එකෙන්. ඒකේ විශ්වවිද්‍යාල පාලක මණ්ඩලයේ ඉන්න දෙන්නෙක්, පෞද්ගලික අංශයේ එක් නියෝජිතයෙක්, හිටපු උපකුලපතිවරයෙක් හා පරිපාලන සේවයේ නිලධාරියෙක් වගේ ව්‍යුහයක් තමයි තියෙන්නේ.

මේ කමිටිය කරන්නේ විශ්වවිද්‍යාල උපකුලපති තනතුර සඳහා එන අයදුම්පත් ඔක්කොම බලලා ඒකෙන් පස්දෙනෙක් තෝරන එක. ඒ සඳහා නායකත්වය, සන්නිවේදන කුසලතාව, පුළුල් දැක්ම වගේ නිර්ණායක කිහිපයකුත් රජය ඉදිරිපත් කරලා තිබුණා. එහෙම ඉවැලුවේෂන් කමිටුව තෝරාගත් නම් පහ දෙවනුව යවනවා විශ්වවිද්‍යාල කවුන්සිලයට. කවුන්සිලය කරන්නේ ඒ පස්දෙනාගෙන් තුන්දෙනෙක් තෝරන එක. එතනදී මුලින් වගේ ඡන්දයක් නෑ. ඒ තෝරන්නේ ලකුණු දැමීමේ පටිපාටියකට අනුව. කොහොම වුණත් කවුන්සිලය නම් තුනක් තෝරලා විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිසමට යවනවා. ඒ අය නිර්දේශ කරලා ජනාධිපතිවරයාට යවනවා.

විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේ ගැටලුව ඇති වුණේ කවුන්සිලයෙන් තෝරපු නම් තුන විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිසමෙන් ජනාධිපතිවරයාට යැව්වාට පස්සේ. කවුන්සිලයෙන් තෝරලා යැව් නම් තුනෙන් මුලින්ම හිටි දෙදෙනා විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේම පීඨාධිපතිවරු දෙන්නෙක්. තුන්වෙනියට තිබුණ නම කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්යවරයකුගේ. ජනාධිපතිවරයාට යැව්වාම නම් තුනම කිසිම හේතුවක් නැතිව ප්‍රතික්ෂේප කළා. ඊට පස්සේ දැන්නුවා මේ තනතුර සඳහා නැවත අයදුම්පත් කැඳවන්න කියලා.

ඒ අනුව විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේ ආචාර්යවරුන්ගේ සංගමය කළේ මීට එරෙහිව අධ්‍යයන අනධ්‍යයන සේවකයනුත් ශිෂ්‍යයනුත් එකතු කරලා එක්සත් පෙරමුණක් ගොඩනගපු එක. ඒ වගේම ඒකට විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ සමිති සම්මේලනය වගේ වෘත්තීය සමිතිවල මැදිහත්වීමත් අපි ගත්තා. අපේ අරමුණ වුණේ විවෘත විශ්වවිද්‍යාල උපකුලපති තනතුරට නැවත අයදුම්පත් කැඳවන එක නවත්තලා කවුන්සිලයෙන් තෝරලා යවපු නම් තුනෙන් එකක් පත්කරන්න කියලා බලකරන එක.

නැවත අයදුම්පත් කැඳවීමක් කළොත් ඉවැලුවේෂන් කමිටි එකට අපේ විශ්වවිද්‍යාලයේ පාලක සභාවෙන් දෙන්නෙක් නම් කරන්න අවශ්‍යයිනේ. නමුත් අපේ පාලක සභාව ඓතිහාසික තීන්දුවක් ගත්තා ඒ සඳහා අපේ සාමාජිකයන් දෙන්නෙක් නම් කරන්නේ නෑ කියලා. ඒ වගේම අපි ඊට විරුද්ධව විශාල විරෝධතා සංවිධානය කළා.
අපේ පැත්තෙන් ගිය ප්‍රබල සංඥාව අනුව විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව හා ආණ්ඩුව අවසානයේදී තේරුම්ගත්තා මේ ගමන දිගින් දිගට යන්න අමාරු බව. ඒ අනුව ඒ අය මේ තනතුර නැවත ඇඩ්වර්ටයිස් කරන එක නවත්තලා අර නම් තුනෙන් එකක් තෝරලා එව්වා අලුත් උපකුලපතිවරයා විදිහට.

ඒ අනුව පේන්නේ මේ අරගලය හේතුවෙන් විශ්වවිද්‍යාලයේ උපකුලපතිවරයා පත්කිරීම දේශපාලනීකරණය කිරීමට ගත්තු වෑයම සම්පූර්ණයෙන් පරාජය වුණා කියන එකද?
කවුන්සිලයෙන් තෝරලා යවපු නම් තුනම අයින් කරලා ඒ වෙනුවට වෙනත් කෙනෙක් පත්කිරීමට ආණ්ඩුවට උවමනාවක් තිබුණා නම් ඒ වැඩේ කරගන්න බැරි වුණා. ඒ නිසා ඒ අරගලයේ ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයක් තියෙනවා. නමුත් ආයෙම කල්පනා කරද්දි පේනවා මේ වැඩෙන් සිදුවුණේ නැවත වතාවක් දේශපාලනීකරණය වීම කියලා. මොකද අර නම් තුනෙන් මේ අය තෝරලා එව්වේ උඩින් හිටි දෙන්නාගේ නම් නෙමෙයි තුන්වෙනියාට හිටි කෙනාගේ නම.

තුන්වෙනියාගේ නම තෝරද්දීත් ඒ සඳහා විශාල දේශපාලනික සිදුවීම් වගයක් වෙලා තියෙනවා කියනවා. මොකද මේ නම එකපාරට තෝරලාත් නෑ. කලින් වෙන නමක් තෝරලා පස්සේ ඒක අයින් කරලා මේ නම දැම්ම එකක් තමයි වෙලා තියෙන්නේ.

නමුත් විශ්වවිද්‍යාල පනත අනුව කියලා නෑ නේද මේ යවන නම් තුනෙන් ඉහළම ලකුණු ගත්තු නම හරි විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිසමෙන් නිර්දේශිත නමම හරි ජනාධිපතිවරයා පත් කරන්න ඕනෑ කියලා?
ඒක ඇත්ත. හැබැයි මේ දේවල් වෙන්නේ සාමාන්‍යයෙන් නීතියටම නෙමෙයි. මේවාට අදාළ පිළිගත් සම්ප්‍රදායන් තියෙනවා. හිතන්නකෝ කවුන්සිලයෙන් වැඩිම ලකුණු ගත්ත කෙනෙක් හා දෙන්නෙක් ඉද්දි ඒ අයව කපලා තුන්වෙනියාට ලකුණු ගත්ත කෙනා පත්කිරීම මොනතරම් විහිළුවක්ද කියලා.

අපි කියන්නේ ජනාධිපතිවරයාට මේ තේරීම දෙන්න අවශ්‍ය නෑ කියන එක. විශ්වවිද්‍යාල කවුන්සිලයෙන් අංක එකට යම් නමක් තේරුවොත් ඒකෙන් එකක් ජනාධිපතිවරයා පත්කරන්න ඕනෑ කියන එක.

එහෙම නොවුණොත් වෙන්නේ විශ්වවිද්‍යාල තනිකරම දේශපාලනීකරණය වෙලා ජනාධිපතිවරයා තමන්ගේ දේශපාලනික හෙංචයියන් පත්කරන මට්ටමට විශ්වවිද්‍යාල ඇද වැටීම.■

නිරෝධායන නීති යනු
මර්දන නීති ද?

සංස්කාරක

July 12, 2021

කෙතරම් කරකියාගත නොහැකි තත්වයකට ආණ්ඩුව පත්වී තිබෙනවා ද යන්න ගැන තේරුම් ගැනීමට, මේ දිනවල මහජන උද්ඝෝෂණවලට එරෙහිව නිරෝධායන නීති පොලිසිය විසින් යොදා ගනු ලබන ආකාරය බැලීමෙන් තීරණය කළ හැකි ය.

සාමාන්‍ය සිහි බුද්ධියක් ඇති මිනිසකුට නම් තේරෙන්නේ සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල් නම් ‘පඹයකු’ ලවා තමන්ට වුවමනා රෙගුලාසි කීපයක් ලියවා ගෙන ඒවා ආණ්ඩුව විවේචනය කරමින් මහපාරට බැස උද්ඝෝෂණ කරන අයට එරෙහිව යොදා ගනිමින් තිබෙන බවයි.

මේ ‘පඹයා’ගේ රෙගුලාසි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට මුළුමනින් ම පටහැණි ය. ඔහුට බලය ඇත්තේ වසංගතය පාලනය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය වන රෙගුලාසි පැනවීමට ය. ඒ රෙගුලාසිවලින් මහජනතාවගේ අදහස් පළ කිරීමේ, ආණ්ඩුව විවේචනය කිරීමේ හා ආණ්ඩුවට එරෙහිව මහපාරට බැස උද්ඝෝෂණය කිරීමේ පුරවැසි අයිතිවාසිකම් සීමා කරන්නට ඔහුට නොහැකි ය. ඒ අයිතිවාසිකම් ගැන සඳහන් වන්නේ රටේ උත්තරීතර නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි ය. නිරෝධායන නීතිත්, ඒවා යටතේ සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල් නමැති ‘පඹයා’ පනවන රෙගුලාසිත් අත්‍යන්තයෙන් ම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට යටත් ය. ඊට අනුකූල විය යුතු ය.

සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල් වසංගතය සම්බන්ධයෙන් දී ඇති මූලික මඟපෙන්වීම වන්නේ, මීටරයක පරතරය පවත්වා ගැනීමත්, මුවවැස්ම පැළඳීමත්, අත් සෝදා ගැනීමත් ය. මේ මූලික නියමයන් රකිමින් කරන රැස්වීමක්, ඒ අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල්වරයා ම නියම කර ඇති පුද්ගල සීමාවන්ට යටත් ව කෙරෙන්නේ නම් බැලූ බැල්මට ම නීතියෙන් වරදක් නැත.

එහෙත් දැන් සිදුවන්නේ, පොලිසිය මේ නිරෝධායන රෙගුලාසිවල ඡායා පිටපත් පෙන්වමින් ආණ්ඩුව විවේචනය කරන උද්ඝෝෂකයන්ට ව්‍යවස්ථාවෙන් දී ඇති අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරීම ය. කොළඹ අගනගරයේදීත්, තදාසන්න හා දුරබැහැර නගරවලදීත්, සංවිධානය කරන ලද ආණ්ඩු විරෝධි උද්ඝෝෂණවල ඉදිරි පෙළ ක්‍රියාකාරිකයන් ආණ්ඩුව බුරුතු පිටින් අත්අඩංගුවට ගනිමින් සිටින්නේ මෙලෙස ඔවුන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කරමිනි.

ප්‍රශ්නය තිබෙන්නේ පොලිසියේ මේ අවභාවිතය ගැන ම නොවේ. එසේ කරන්නැයි ආණ්ඩුවේ ඉහළින් පොලිසියට නියම කර තිබීම ගැන ය.

ඉතිහාසයේ ඉතාම කෙටි කාලයක් තුළ වැඩි ම මහජන අවඥාවට ලක් වුණු ආණ්ඩුව ලෙස සැලකිය හැකි මේ ආණ්ඩුව, තමන්ට එරෙහිව රටේ හැම තැනකින් ම උද්ඝෝෂණ, විරෝධතා හා විවේචන පැන නගිමින් තිබෙන බව පූර්වාපේක්‍ෂණය කර තිබේ. දේශපාලන පක්‍ෂ, වෘත්තීය සමිති, ගොවීහු, කම්කරුවෝ මේ උද්ඝෝෂණවල යෙදෙමින් ආණ්ඩුවට බරපතළ පීඩනයක් එල්ල කරමින් සිටිති. ඔවුන් මර්දනය කිරීමේ බලවත් ම අවියක් හැටියට ආණ්ඩුවට හමු වී ඇත්තේ නිරෝධායන නීතියයි. ඉහත කී ‘පඹයා’ගේ රෙගුලාසියි.

උද්ඝෝෂණය කළවුන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර ඇප මත නිදහස් කරන ලද විට, පස්සට පයින් ගසා පොලිස් වෑන්වලට නංවා ගෙන දවස් 14ක් නිරෝධායනය සඳහා යැවීමට ද දැන් පොලිසිය පටන් ගෙන තිබේ. කිසි ම පුද්ගලයකු නිරෝධායනයට යවන්නට පොලිසියට හැකියාවක් බලයක් නැත. එවැන්නක් පොලිසියෙන් ඉල්ලූ විට නියමයක් කරන්නට මහේස්ත්‍රාත්ට ද බලයක් නැත. ඒ බලය තිබෙන්නේ මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්‍ෂකවරුනට පමණි. පොලිසිය ඔවුන්ගේ බලය ද අතට ගෙන කොළඹ කොටුව මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ භූමියේ දී පසුගිය දා කළේ මුළුමනින් ම වැරදි වැඩකි. එහෙත් එහි අරමුණ පැහැදිලි ය. ‘උසාවියෙන් ඇප දුන්නත් උඹලා දවස් දාහතරක් නිරෝධායන කඳවුරක සිරවෙයල්ලා’ යන්නයි ඒ.

මේ සිදුවීම්වලින් පෙනෙන්නේ හිතුවාටත් වඩා ඉක්මනින් කඩා වැටෙමින් තිබෙන ආණ්ඩුවක, ක්‍රම ක්‍රමයෙන් වැඩි වෙමින් තිබෙන මර්දනයේ ස්වභාවයයි. මර්දනය එළිපිට ම කරන්නට ආණ්ඩුව සැරසෙන ආකාරයයි.

මේ ජනාධිපති, මේ ආණ්ඩුව පත් කරන්නට පෙර මෙවැනි තත්වයක් ඇති වනු නියත බව මනා සිහි බුද්ධිය ඇත්තෝ අනවරත ව කීහ. එහෙත්, ප්‍රගතිශීලී පිළේ සමහරුනට ද වුවමනා වුණේ, එදා ප්‍රභාකරන් සිතුවාක් සේ මර්දනය කැඳවා ගෙන, ඊට මුහුණ දී දේශපාලනය කිරීමට ය. දැන් ඒ ප්‍රාර්ථනාව සඵල වෙමින් තිබේ. එහෙත්, මේ මර්දනය, මීට පෙර ආණ්ඩුවලින් දියත් වූ මර්දනයන් මෙන් ලාභ තීරුවේ මර්දනයක් නොවනු ඇති බව නම් දැන් ම සටහන් කර තැබිය හැකි ය.

ආණ්ඩුවේ මර්දන යාන්ත්‍රණය ක්‍රමයෙන් පණ ගැන්වෙමින් තිබේ. එක කපුටකු මරා තටුවක් එල්ලීම ගැන ඇමතිවරයෙක් කියයි. පොලිසිය බාර ඇමතිට, ආණ්ඩුවට විරුද්ධ හැම දෙනා ම දේශ ද්‍රෝහියෝ ය. සතුරෝ ය. ජනාධිපතිවරයා සිතන්නේ, තමා ‘කර ඇති’ පමණට, කිසිවකුට තමන්ට විරුද්ධ වීමට නොහැකි බව ය.

ඉතින් ඒ සියල්ලේ සම්ප්‍රයුක්තය මර්දනයේ තීව්‍ර මුහුණුවරකි.■

කවි චින්තාමනි පී.ඇම්.පී. අබේසිංහ සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ

සංස්කාරක

July 12, 2021

එක්සත් ජාතික පක්‍ෂ යුග මෙහෙවර රනිල් වික්‍රමසිංහ විසින් නන්නත්තාර මේ ගෙවෙන්නේ විසි අටවෙනි වසරය. ගවයෙකු ඇතුළු කළ විට, ගව මස් ඇසුරූ ටින් නිකුත් වන යන්ත්‍රයකට ගව මස් ඇසුරූ ටින් සියයක් ඇතුළු කළද, ගවයෙකු නිර්මානය කළ නොහැකිය. හේතුව අගමුල මාරුවීමය. එය වෙනස් විය යුතුමය. සේනානායකලා බිහි කළ පක්‍ෂයේ අගමුල වහා මාරු කළ යුතුවේ.

■ නීතිඥ චන්ද්‍රසිරි සෙනෙවිරත්න

ගිය සතියේ මානවම්ම පිළිබඳ ලියවිල්ල කියවූ පාඨකයන් කළ ප්‍රකාශයන් විවිධාකාරය.

කෙනෙකු ඇසුවේ බුදු අම්මෝ රටට කරලා තියෙන වැඩ සම්භාරය… කියාය. බලාගෙන ගියාම මහපොළ මොන කෙහෙම්මලක්ද… එහෙමත් ඇසූ කෙනෙක් විය. රනිල් කළ එක වැඩක් කී පැත්තකින් විග්‍රහ කරන්න පුළුවන්ද කියා ඇසුවේ විශ්‍රාමික පරිපාලන නිලධාරියෙකි. රනිල් බැනුම් ඇහුවාට පරාද වුණාට කරලා තියෙන්නේ යෝධ නිහඬ විප්ලවයක් යනුවෙන්ද අදහස් ප්‍රකාශ විය. විය. මේ සියල්ලෙන් කියැවෙන්නේ රනිල් වික්‍රමසිංහ ගැන රටේ මිනිසුන් මෙන්ම, රනිල් ද කිසිවක් නොදන්නා බවය. මෙහෙම චරිතයකට මෙයට වඩා ගමනක් නැත. දිගු කලක් රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ ටීම් එක කෝටු මස් කරමින් සිටි චන්ද්‍රසිරි සෙනෙවිරත්න මෙසේ අංශක හතළිස් පහක් ආපසු හැරුණේ ඇයිද කියා විමසූ මිත්‍රයෙක්ද මේ අතර විය. හෙතෙම එසේ අසා මොහොතක් නිහඬ විය.

“ඔව්නේ…..” එසේ නිහඬව සිටි මිත්‍රයා තමාටම එසේ කියා ගත්තේය. ඒ කතාවේ තේරුම මොකක්ද කියා අසන තරමට ඒ ආත්මභාෂණය මට තදින් දැනිණ. සමහර ආත්ම ප්‍රකාශන බරපතළය. ගැඹුරුය.

“ගස් නැති රටේ එඬරු ගහත් ගහක් කියනවානේ..” ඔහු මට එසේ උත්තර දුන්නේ කිසිදු හැඟීමකින් තොරවය. එය මගේ පරිකල්පනය බිංදුවට බැස්සීමකි. මේ සියලු කතා හරහා ඉස්මතු වන්නේ සමහර විට, ප්‍රබෝධයේ රාවයද? නැත. බිඳ වැටී අසරණවූ රටක විලාපයයි. එඬරු ගහත් ගහක් කියා හිතන්නට සිද්ධවීමත් පාපයකි.

මිනිසෙකු ගැන කියවීම මිනිසෙකු තක්සෙරු කිරීම සුවිශේෂ අභ්‍යාසයකි. ඉන්දිය ජනාධිපති අබ්දුල් කලාම් කීවේ අතීත ක්‍රියාකාරම්වලින් මිනිසෙකු තක්සේරු නොකළ යුතු බවය. හේතුව මිනිසුන් වෙනස් විය හැකි නිසාය. අතීත ක්‍රියාකාරකම් යහපත් නොවුණ විට ඒ අප්‍රසන්න දෝංකාරය තුළින් කෙනෙකු තමන් තුළම ප්‍රතිනිර්මාණය විය හැකිය. හේතුව වෙනස් වීම, වියපත් වීම කිසිවිටක කිසිවෙකුට පාලනය කළ නොහැකි නිසාය. වියපත් වන විට තලැත්තෑනි වේ. එවිට බොහෝ මිනිස්සු යහපත් වෙති. ඒ වියපත් වෙමින් මුහුකුරා යමින් යහපත් වෙමින් පරණ මෝඩකම් අත්හරිති. ඒ කිසිවෙකු රවටන්නට නොවේ. තමන් තමාටම පහනක් වන්නටය. රනිල්ට ඒ වාසනාවද ඇත්තේම නැති හැටියකි. නැතිනම් පාර්ලිමේන්තුවේදී ශතකයක් වාර්තා කර අභයාරාමයට රිංගා බෙල්ල කපා ගන්නේ නැත.

සමහර විට තකතිරුවෙකු එක් දවසකින් ප්‍රාතිහාර්ය පාන්නට බැරි නැත. විජේදාස රාජපක්‍ෂ වරාය නගර පනත් කෙටුම්පත උඩුයටිකුරු කළා වාගේය. මුරුත්තෙට්ටුවේ රාජපක්‍ෂලා පට්ට ගසනවා වාගේත් විය හැකිය. එහෙත් විජේදාස, පනත් කෙටුම්පතට ඡන්ද විමසන දා හැංගිච්ච තැනක් දන්නා කෙනෙක් නැත. රනිල් පාර්ලිමේන්තුව බබු`ථවා අභයාරාමයට ගිය පසුව, රනිල්ගේ හිස කපා වශී ගුලි එල්ලා ගෙන නැගිට ගන්න බැරිව දේශපාලනිකව ඔත්පලව සිටින මහින්ද රාජපක්‍ෂගේ බෙල්ලට බද්ධ කිරීමට මුරුත්තෙට්ටුවේ කතා කළේය. එදා රනිල් අභයාරාමයට ගෙනගියේ වජිර අබේවර්ධන විසිනි. වජිර කොතරම් බලවත් වීද යත් රනිල්ට ගංගාරාමයත් අමතක විය. මේ විදියට රුවන් විජයවර්ධනත් හලන්න බැරි නැත.

මේ අබ්දුල් කලාම්ටත් අකුරු වැරදුණ තැනකි.

රනිල් වික්‍රමසිංහත් කළ දේ බොහෝය. ඒවා වර්ණනා නොවේ. ප්‍රශස්ති නොවේ. සාධාරණ තක්සේරුවකි. ඕනෑම කෙනෙකුට ඒ තක්සේරුව වැරදි යයි ඔප්පු කරන්නැයි අභියෝග කළ හැකිය. එහෙත් නැවත ගොඩ නැගෙන රනිල් වික්‍රමසිංහ සිය මාධ්‍ය යාන්ත්‍රණය ‘සියරට’ භාරදී ඇත්තේ සමන් රත්නප්‍රියටය. සිනාසීමට මුහුණට අවශ්‍ය පස් පිඬු ඔහුට ඇත්තේම නැත. යූඇන්පිය බිංදුවට බැස්ස රටේ ‘සියරට’ පත්තරය පටන් ගැනීමට සිතීමෙන් වැඩ්ඩා වටහාගත හැකිය. සියරට පුවත්පත පළ කරන බව කියා රත්නප්‍රිය එක් මාධ්‍යවේදියෙකුගේ සහාය ඉල්ලුවේය. එය ඇසූ මාධ්‍යවේදියා මේ පුවත්පතක් මුද්‍රණය කර බෙදා හැරීමට අවස්ථාව නොවන නිසා පවත්නා ජාතික මාධ්‍ය සහාය ලබා ගැනීමට යෝජනා කළේය. පසුව වෙබ් පුවත්පතක්වූ සියරට සඳහා කිසිවෙක් අර මාධ්‍යවේදියාගෙන් ලිපියක් ගෙන්වා ගත්තේය. එහෙත් සියරට කර්තෘ රත්නප්‍රිය “අපට යූඇන්පිය ගැන ලිපි ඕනැ නැහැ” කියා ඒ ලිපිය ප්‍රතික්‍ෂේප කර තිබේ. පසුගිය ජූනි 27 ජාතික පුවත්පතක එක්සත් ජාතික පක්‍ෂය ගැන ලියූ ඒ ලිපිය පළවිය.

රනිල් වික්‍රමසිංහ කළ යහපත් දේ උස්සා පෙන්වා කිසි විටෙක රනිල්ව මාර්කට් කළ හැකිද? ප්‍රශ්නය ඇත්තේ එතැනය. ගිය සතියේ ලිපිය කියවූ හාමුදුරුනමක් කීවේ මහත්තයෝ මේ මිනිහාට තියෙන්නේ පුදුම දැක්මක් කියාය. 2005 වන විට රනිල් වික්‍රමසිංහ මේ ආකාරයට කියවා තේරුම් ගත් බුද්ධිමතුන් අතර මාදුළුවාවේ සෝභිත හාමුදුරුවෝද වෙති. 2001 ඍණවූ ආර්ථිකය රනිල් වික්‍රමසිංහගේ දැක්ම හරහා යහපත් කළ ආකාරය උන්වහන්සේ නිරීක්‍ෂණය කළහ. ආර්ථිකය යහපත් වෙන තෙක් නව රැකියා හෝ රාජ්‍ය අංශයේ පුරප්පාඩු පුරවන්නේ නැති බවට අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ ගත් අභීත තීන්දුව හාමුදුරුවන් වහන්සේ දැඩි සේ අගය කළහ. මන්ත්‍රී ලියුමට රස්සා ලැබුණ අය රටට වැඩ කළේ නැත. වහලුන් වුණා පමණය. ගිය පසුගිය ඉරිදා ලංකාදීපය මුල් පිටුටේ ‘ගිය අගෝස්තුවේ රස්සා දුන් බහුතරයකට රාජකාරි නෑ.’ යනුවෙන් වාර්තා කරන්නේ රාජපක්‍ෂලා රස්සා දුන් හැටිය. රාජකාරි පමණක් නොව ඉඳ ගැනීමට පුටුවක් බංකුවක් හෝ ඒ කන්තෝරුවල නැති බව රස්සා ලැබුණ උපාධිධාරිහු දනිති. උක්ත වාර්තාව අනුව ඒ පිරිස ප්‍රමාණයෙන් පනස් අට දහසකි. ගිය ජූනි 23 දින බන්දුල ගුණවර්ධන පාර්ලිමේන්තුවට කී ආකාරයට මාසික වැටුප් ලබන රජයේ සේවක සංඛ්‍යාව දහ නව ලක්‍ෂයකි. විශ්‍රාමිකයන් හය ලක්‍ෂ හැට දහසකි. සමෘද්ධිලාභී පවුල් විසි ලක්‍ෂයකි. හතළිස් පන් ලක්‍ෂ හැට පන් දහසක් අත් නොසොල්ලා කටවල් සොලවන රටක හෙට දවස….?

2005 ජනාධිපති මැතිවරණයෙන් රනිල් ජය ගනීවි යන්න මාදුළුවාවේ හාමුදුරුවන්ගේ ප්‍රාර්ථනාව විය. උන්වහන්සේ රනිල්ගේ හැසිරීම් පවා අධීක්‍ෂණය කළහ. පසුව මැතිවරණ සටනේ එක් අවස්ථාවක වැඩිහිටියෙකුට රනිල් ආචාර කළ ඉරියව් දුටු එතුමන් කීවේ මේකා හදන්න පුළුවන් එකෙක් නොවෙයි කියාය. එහි ප්‍රතිඵලය 2015 උන්වහන්සේ රනිල් ළඟ තබාගෙන පොදු අපේක්‍ෂකයෙකු සෙවීමය. ඒ අවස්ථාවේ රනිල් පොදු අපේක්‍ෂකයා වීමට නොගත් වෙහෙසක් නැත. හාමුදුරුවන් ඍජුව කියා සිටියේ මහත්තයාට දිනන්න පුළුවන් නම් මම වෙන මිනිස්සු හොයනවාද මහත්තයෝ කියාය. කිසි දිනෙක රනිල්ට රටේ රාජ්‍ය නායකයා වීමට නොහැකි බව ඔහු සමග සිටින්නෝ දනිති. ඊට හේතුව අවාසනාවද පවද යන්න දන්නෝ දනිති. රනිල් බුද්ධිමතෙකි. දුර දක්නා රටකට පිරිමහින මිනිසෙකි. එහෙත් ඔහුට ආවේසවී ඇති සංස්කෘතික පෙරේතයා පෙනුමෙන් අජූතය. දැක්මෙන් පිළිකුල්ය. නාස් හකු`ථවන ගන්ධස්කාරයකි. තවත් මොනවාද? කොළඹ ඉංග්‍රීසි උගත් සමාජය එය හඳුන්වන්නේ මනුෆැක්චරින් ඩිෆෙක්ට් කියාය. එය මගේ ගමේ සිංහලෙන් කීවොත් උපන් දෙයි දෝස නම් වේ. තවත් විදියකට කීවොත් උගේ ගතිය ඌ නාරයි මැරූවත්ය.

රනිල් වික්‍රමසිංහ 2020 අවසානයේ පක්‍ෂය තුළ සිදු කළ ප්‍රතිසංවිධානයෙන් තේරූ නියෝජ්‍ය නායක රුවන් විජයවර්ධන භික්‍ෂුන් වහන්සේලාට අනුව ඩඩ්ලිගේ පුනරාගමනයකි. මහලේකම් රංගේ බණ්ඩාර වේගයෙන් සාර්ථක වෙමින් පවත්නා අත්හදා බැලීමකි. උපනායක අකිල විරාජ් කාරියවසම් නිදහස් ලංකාවේ විශිෂ්ට අධ්‍යාපන ඇමතිවරුන් සිව් දෙනාගෙන් කෙනෙකි. සභාපති වජිරය. උපසභාපති සාගලය. හෙට අනිද්දා මංගලත් සේන්දු වනු ඇත. මේ කිසිවෙකුට බෝතලේ ඩී.එස්. සේනානායක සිහිවටනයට වෙත ගොස් ‘අපි සොරුන් වංචනිකයන් නොවෙමු. කිසිදා සොරකම් කරන්නේ නැත’ යයි දිවුරුම් දිය හැකිද? මෙතැනට මහාමාන්‍ය ඩී.එස්.සේනානායක ගාවාගන්නේ ඇයි? 1951 අගමැති ලෙස එතුමා කළ විදේශ සංචාරය සඳහා අත වියදමට ආණ්ඩුවෙන් නිකුත් කළ පවුම් 150න් වැය නොවූ පවුම් 101ක් ලංකාවට පැමිණි වහා ආපසු භාණ්ඩාගාරයට භාර දුන් බව කියැවෙන ලිඛිත සාක්‍ෂිය බෝතලේ වලව්වේ සුරක්‍ෂිතව ඇති නිසාය. එක්සත් ජාතික පක්‍ෂය පැන නැගුණ බෝතලේට ගොස් ඒ දිවුරුම දීමට වජිරට සාගලට මතු නොව, සති තුනක් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීකමට පත්ව කෝටි ගණනක වාහනයක් හිමිකර ගත් රත්නප්‍රියටවත් හැකිද? පසුගිය සතියක සූම් තාක්ෂණ සාකච්ඡාවකදී හිටපු මන්ත්‍රී මහාචාර්ය ආශු මාරසිංහගේ අදහස් පළ කිරීම නතර කිරිමට තරම් වර්තමාන එජාප මාධ්‍ය ප්‍රධානී සමන් රත්නප්‍රිය බලවත්ය. රුවන් විජයවර්ධනලා රංගෙ බණ්ඩාරලා රට වටා යමින් කන කට්ට යූඇන්පීකාරයෝ දනිති. රනිල් වික්‍රමසිංහ නොදකී. සිරස පවා 2024 ජනාධිපති රනිල් කියා පුම්බන්නේ ආදරයට නොවේ. එක ෂොට් එකකින් රනිල් අවුට් කළ හැකි බව දන්නා නිසාය. මුහුණ පොතේ හත් අට දෙනෙකු රනිල් වික්‍රමසිංහ දිවුරුම් දුන් ගාණට උස්සා ඇත.

පසුගිය සතියේ දවසක නීතිඥයන් කිහිප දෙනෙක් මහනුවර අධිකරණ පරිශ්‍රයේදී එක්ව, ආ ගිය කතා සිහි කරමින් සිටියහ. එහිදී මා අනිද්දා පුවත්පතට ලියූ මානවම්ම පිළිබඳ ලිපියද සැලකිල්ලට ගැනිණ.

“මේ මනුස්සයාට තේරෙන්නේ නැද්ද තමන්ගේ වගකීම….” එක් නීතිඥ මිතුරෙක් විමසීය.

“මං කතාවක් කියන්නද?” තවත් කෙනෙකු අවසර පැතීය. ඔහු කොහොමටත් නස්රුදීන් වාගේය. කතා පෙට්ටියකි.
නවසිය පනස් ගණනවල, යාන්ත්‍රික දෝෂයක් නිසා කොළඹ වරායේ නැංගුරම් දැමූ නැවකට යාත්‍රා කළ නොහැකි විය. එන්ජිම පණ ගැන්වීමට දන්නා හැමදේම කළහ. තත්වය වෙනස් වුණේම නැත. බැරිම ගැන නැවේ කපිතාන් වරායෙන් පිටත දැන්වීමක් දමා පිටස්තර අයගේ සහාය ඉල්ලා සිටියේය. මේ අවස්ථාව ප්‍රයෝජනයට ගෙන විශාල පිරිසක් නැව නැරඹීමට පැමිණියහ. යම් නිමේෂයක නැවේ එන්ජිම සක්‍රිය විය. කැප්ටන් එන්ජින් කාමරයට දිව ගොස් බැලූ විට, අතපය සීරී මජං තැවරී අසරණව වැටී සිටින තරුණයෙකු දක්නට ලැබිණ. ඔහු බදාගත් නැවේ කපිතාන් විශාල මුදලක් පිරිනමා සතුට ප්‍රකාශ කළේය.

”ඌ මිකැනිකල් ඉංජිනියර් කෙනෙකු වෙන්න ඇති.” සගයෙක් අනුමාන කළේය.

“කතාව ඉවර වෙන කල් ප්‍රශ්න අහන්න බෑ.” කතාකාරයා දිගටම කතාව කියාගෙන ගියේය. අර තරුණයා සිය ජයග්‍රහණය අනුස්මරණය කිරීමට මිතුරු හමුවක් සංවිධානය කළේය. එහිදී මිතුරන් විමසා සිටියේ උඹ මේක කළේ කොහොමද කියාය.

“මචං මම ඇවිදගෙන ගිහින් එන්ජින් කාමරය ළඟට ගියා. මම හිටියේ උඩක. පහතට එබිලා බැලුවා. දන්නෙම නැතිව ලිස්සලා පහළට වැටුණා. මම දන්නේ එච්චරයි. මගේ වෙලාවට එන්ජිම ස්ටාර්ට් වුණා.” වීරයා කතාව අවසන් කළේ එහෙමය.

“ඉතින්….” මම ඇසුවේ කතාවේ ඉතිරි ටික දැන ගැනීමේ ආසාවෙනි.

“ඉතින් එච්චරයි.” ඔහු කීවේ සියල්ල සිනා ගන්වමිනි. මේ කතාව ගැන නීතිඥ යහළුවන් පළ කළ ප්‍රතිචාර රාශියකි. සියලු කතා සාරාංශ කළ විට ඇසිය යුත්තේ රනිල් වික්‍රමසිංහ යනු අහඹුවක්ද කියාය. එසේ සිතීමත් අපරාධයකි. රනිල් අහඹුවක් නොවේ. දස මාසයක් තුළ විපක්‍ෂය නොදුටු බොහෝ දේ ඔහු විනාඩි හයක් තුළ පාර්ලිමේන්තු ගිය මුල් දිනයේම ප්‍රකාශ කළේ ඔහු සතු දැක්ම නිසාය. එසේ නම් ප්‍රශ්නය කුමක්ද? රනිල් දේශපාලනඥයෙකි. එහෙත් නායකයෙක් නම් නොවේ. ප්‍රශ්නය ඇත්තේ එතැනය. 2020 එජාපය සමග රනිල් බිංදුවට වැටිණ. සමගි ජන බලවේගය මන්ත්‍රී ආසන පනස් ගණනක් දිනා ගත්තේය. 1994 සිට මේ දක්වා රනිල් නිසාම, එජාපයෙන් වෙන්ව ගිය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීන් සංඛ්‍යාවද පනස් ගණනකි. හෙට අනිද්දා සිය පදවියෙන් නික්ම යන පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ උපකුලපති මහාචාර්ය උපුල් දිසානායක සජිත් ප්‍රේමදාසට කී කතාවක් මට මෙහිදී සිහිපත්වේ.
“මේ ඔබේ මුළු ශක්තියයි. එය වැඩි වන්නේ නැත. හෙට එජාපය සමග එකතු වන්න. එක් රැයකින් පනස් ලක්‍ෂයක් පෙළගැසෙනු ඇත.” මේ සත්‍යය කාටත් වඩා හොඳින් දන්නේ බැසිල් රාජපක්‍ෂය. ඔහු පාර්ලිමේන්තු එන්නේ බඩු අඩු කර පඩි වැඩි කර සහන දෙන්න නොවේ. රනිල් 2024දී ජනාධිපති අපේක්ෂකයා කරවීම සඳහාය. තවත් කාලයක් රාජපක්‍ෂලාට රට භාර දීමට අවශ්‍ය නම් රනිල් වික්‍රමසිංහ ඊළඟ ජනාධිපති අපේක්ෂකයා කළ යුතුවේ.

එජාප නායකයන් කිසිවෙකු දරුවන් වඩාගෙන නලවා ජනප්‍රිය වීමට තරම් දුර්වල වුණේ නැත. ඔවුහු සියල්ලෝම උපන් නායකයෝ වූහ. එජාප නායකත්වය යනු පුරාවෘත්තයකි. ජේ.ආර්. ජයවර්ධන තෙක් කිසිදු නායකයෙකු එජාපය තුළ කල්ලි හැදුවේ නැත. සිරිල් මැතිව්ලා පෝල් පෙරේරාලා ගැන කතා පැතිරිණ. අවශ්‍ය අවස්ථාවේ දෙදෙනාම හළා දමා ජේ.ආර්. ජයවර්ධන තමා එජාප නායකයා බව තහවුරු කළේය. වරක් යම් සිද්ධියක වගකීම භාරගෙන එජාප සභාපති පණ්ඩිතරත්න ඉල්ලා අස් නොවන්නට ගාමිණි දිසානායකටත් ෂොට් එක වදිනවාය. ජේ.ආර්. ඒ තහවුරුව දුන්නේ රටට නොවේ. එජාපයටය. පක්‍ෂ ඉතිහාසයටය. ආර්.ප්‍රේමදාස කල්ලි ගැසී ගාමිණීලා ලලිත්ලා පළවා හැර පක්‍ෂය බිඳ දමා තෙමේත් විනාස විය. ප්‍රේමදාස, ගාමිණිල, ලලිත්ලා පළවා හැර රනිල් ළං කර ගත්තේ රනිල්ට නායකත්වයක් නැති බව දැනගෙනය. ජනාධිපති විජේතුංග තරග නොකළේ අවස්ථානුකූල මිනිසා ගාමිණි දිසානායක බව තේරුම් ගෙනය. 1994 සිට වසර විසි අටක් කල්ලි හදාගෙන රනිල් කරන්නේත් ප්‍රේමදාස කළ ටිකමය. ඔහු ඒ කාලය තුළ එජාප නියෝජ්‍ය නායකයන් දෙදෙනෙකු නැති කර ගත්තේය. 2020 ජනාධිපති මැතිවරණ පරාජයෙන් පසුව, පක්‍ෂ අර්බුදයේදී කරු ජයසූරිය විසඳුම ලෙස සමහරු දුටහ. ඒ අවස්ථාවේ රනිල් කීවේකරු ජයසූරිය වයස්ගත දුර්වල මහල්ලෙකු කියාය. 2018 පාර්ලිමේන්තු අර්බුදයේදී කරු ජයසූරිය කතානායක ලෙස ඉටු කළ කාර්යභාරය රටම දනිති. එහෙත් අකෘතඥ රනිල් වික්‍රමසිංහට ඒ අතීතය මතක නැත. සත්‍ය ලෙසම කරු රනිල්ටත් වඩා මහල්ලෙකි. එහෙත් ශක්තිමත් නායකයෙකි. විජමුලා ජෝෂප් මයිකල්ලා බාකිර් මාකර්ලා කතානායක පුටුවේ හිටියා නම් සිද්ධ වන දේ බලාගන්ට තිබිණ. මේ කරු ජයසූරිය ආපසු කැඳවීමක් නොවේ. රනිල් මිනිසුන් විනාස කළ ආකාරයට එක් උදාහරණයකි. මේ රනිල් වික්‍රමසිංහ රත්නප්‍රියලා වෙනුවෙන් විජයවර්ධනලාටත් අත තබන්නට බැරි නැත.

මහා සංඝයා වහන්සේ රට භාරදිය හැකි මිනිසෙකු සොයමින් සිටිති. බාර් වසා සම්බාහන ආයතන විවෘත කිරීමට ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ තීරණය කිරීම රටේ මිනිස්සු කෙසේ දකිත්ද? රාජපක්‍ෂලා රනිල් වික්‍රමසිංහ ඔසවා තබා තම සියලු පව් සෝදා ගැනීමට සැලසුම් කරමින් සිටිති. රනිල් රාජපක්‍ෂ ඩීලය යනු එයයි. වජිර අබේවර්ධන එජාපයේ සිටින රාජපක්‍ෂලාගේ නිත්‍ය නියෝජිතයාය. සේනාධිපතිගෙන් යැපෙන්නෙකි. දමයන්ති ජයරත්න බේරා හැරියේ වජිරය.

උම්මග්ග ජාතකයේ සිරි කාලකන්නි ප්‍රශ්නය නැවත කියවා තමන් තේරුම් ගන්නා ලෙස රනිල් වික්‍රමසිංහට ආරාධනා කරමු. සිරි කාලකන්නි කතාව කවියෙන් කියවා ඇත්තෙමි. ඒ කවි කතාවේ අවසන් කවියේ අවසන් පදය පින්ගුත්තරට තිබිලා නෑ පිරිමිකම යනුවේ. මෙහි පිරිමකම යනු සිරිසේන කී සමනල කතාව නොවේ. නායකත්වයයි. පෞරුෂයයි.

හඟරන්කෙත කවි චින්තාමණි පී.ඇම්.පී. අබේසිංහ යනු කලක් රටේ ජීවත්වූ ප්‍රාඥයෙකි. ඔහු ආයුර්වේද වෛද්‍යවරයෙකි. නාඩි විශේෂඥයෙකි. භාෂාවේදියෙකි. ශාස්ත්‍රවන්තයෙකි. විද්‍යෝදය විශ්වවිද්‍යාලයේ මුල් යුගයේ කථිකාචාර්යවරයෙකි. එතුමා රෝග විනිශ්චය කළා මිස කිසි දිනෙක කිසිම රෝගියෙකුට බෙහෙත් නියම කර නැත. හේතුව තමන්ට අත්ගුණයක් නැති බව දැන සිටීමය. කෙනෙකුට එතුමා සහ රනිල් අතර වෙනස කුමක්දැයි විමසිය හැකිය. තමාගේ බැරිකම් තේරුම් ගැනීම සාර්ථකත්වයේ රහස බව කිසිවෙකු රනිල්ට කියා දී නැත. කවි චින්තාමණි පී.ඇම්.පී.අබේසිංහ, රොෂාන් පිලපිටියගේ කිරි අත්තාය.

එක්සත් ජාතික පක්‍ෂ යුග මෙහෙවර රනිල් වික්‍රමසිංහ විසින් නන්නත්තාර මේ ගෙවෙන්නේ විසි අටවෙනි වසරය. ගවයෙකු ඇතුළු කළ විට, ගව මස් ඇසුරූ ටින් නිකුත් වන යන්ත්‍රයකට ගව මස් ඇසුරූ ටින් සියයක් ඇතුළු කළද, ගවයෙකු නිර්මානය කළ නොහැකිය. හේතුව අගමුල මාරුවීමය. එය වෙනස් විය යුතුමය. සේනානායකලා බිහි කළ පක්‍ෂයේ අගමුල වහා මාරු කළ යුතුවේ. ■

නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිබඳ විශාල අවිශ්වාසයක් ඇති වෙලා තිබෙනවා – සමගි ජන බලවේගයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීනී තලතා අතුකෝරල

ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර

July 12, 2021

මේ පාලනය තුළ අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය හා නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිබඳ තත්වය ඔබ දකින්නේ කොහොමද?
මහජනයා තුළ විශාල බලාපොරොත්තු ඇති කරලා මේ රජය බලයට පත් වුනේ. 2015 ට කලින් සිදු වූ වංචා, දූෂණ හා භීෂණ මේ අය අතින් නැවත ඇති නොවුනු ඇතැයි කියලා, මේ අය හැදිලා ඇති කියලා හිතාගෙන තමයි 2019 මේ ආණ්ඩුවට ලක්ෂ 69 ක ජන වරමක් ලැබුණේ. ඒත් මේ අයට තිබුණු එකම ඉලක්කය රටේ ආර්ථිකය ගොඩ ගැනීමවත්, රටේ ජනතාවට යහපතක් කිරීමවත් නෙමේ. 2015 ට කලින් පාලන කාලය තුළ සිදු වී තිබුණු දූෂණ අක්‍රමිකතා හේතුවෙන් තමන්ට මුහුණ දෙන්න වෙලා තිබුණු නඩු කටයුතුවලින් හා චෝදනාවලින් නිදහස් වීම තමයි ඒ අයට මූලිකව අවශ්‍ය වෙලා තිබුණේ. වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට බලයට පත් වෙලා ගෙවී ගිය කෙටි කාලය තුළ ඒ චෝදනාවලින් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් ඔවුන් නිදහස ලබා ගත්තා. එසේ නිදහස ලැබීම මේ රටේ අධිකරණය හා නීතියේ ආධිපත්‍ය පිළිබඳ විශාල අවිශ්වාසයක් ඇති කරන්න හේතු වෙලා තියෙනවා. ඒක අපිට සුළුකොට තකන්න පුළුවන් කාරණාවක් නෙමේ.

ජීඑස්පී ප්ලස් සහනය පිළිබඳ සාකච්ඡාව නැවතත් කරලියට පැමිණිලා තියෙනවා නේද?
අපි අද ජීවත් වෙන්නේ හුදකලා රටක් ලෙස ජීවත් විය හැකි ලෝකයක නෙමේ. සියලු රටවල ජාතීන්ගේ අන්‍යොන්‍ය සහයෝගයෙන් තමයි අපිට රටක් හැටියට ජීවත් වෙන්න සිදු වෙන්නේ. නමුත් 2015 ට කලින් පැවති ආණ්ඩුව එසේ කල්පනා කර වැඩකටයුතු කළ ආණ්ඩුවක් නෙමෙයි. විශේෂයෙන් බරපතළ ලෙස මානව හිමිකම් කඩවීම් හා නීතියේ ආධිපත්‍යය බිඳවැටුණු යුගයක් ඒක. ඒ නිසා තමයි 2015 වෙනකොට යුරෝපා සංගමය අපට ප්‍රදානය කරන ජීඑස්පී ප්ලස් සහනය පවා අපට නොලැබෙන වාතාවරණයක් ඇති වුණේ. අග්‍රවිනිශ්චයකාර ශිරානි බණ්ඩාරනායක මැතිනිය එම තනතුරින් නෙරපීම අපේ මතකයේ තියෙනවා. ඒත් එක්ක අධිකරණ ක්ෂේත්‍රය තුළ මහා බියක් ඇති කරලා තිබුණා. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම අහෝසි වන තත්වයට රට පත් වෙලා තිබුණේ. ඒ තත්වයන්ට එරෙහිව විශාල වශයෙන් ජාත්‍යන්තර බලපෑම් එල්ල වුණා.

2015 අපි බලයට පත් වෙනකොට අපට තිබුණු විශාලතම අභියෝගය වුණේ අධිකරණයේ හා නීතියේ ආධිපත්‍යය තහවුරු කරලා රට සාමාන්‍ය තත්වයට පත් කිරීම හා දේශපාලන හා ආර්ථික වශයෙන් අපේ රටට ලෝකයෙන් ඇති වෙලා තිබුණු සම්බාධකවලින් රට නිදහස් කරගැනීම. 2019 නොවැම්බර්වලින් පස්සේ යළිත් රට තුළ 2015 ට කලින් තිබූ දූෂණය, වංචාව, අවනීතිය රජ වෙන්න පටන් අරන් තියෙනවා. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වයට හානි කරමින් අධිකරණයටත් වක්‍ර ඉලපෑම් එල්ල වෙන්න පටන්ගෙන තියෙන බව පේන්න තියෙනවා. මූල්‍ය අපරාධ කොට්ඨාසයක් ඇතිකරලා ඒ හමුවට දූෂිත ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් හා වංචා ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් ගොනු කරලා තිබූ නඩු කටයුතු ඔක්කොම අද ඉවරයිනේ.

පොලීසිය, බන්ධනාගාරය වගේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන දැඩිව දේශපාලනීකරණය වූ බවක් පෙනෙන්නට තියෙනවා නේද?
අධිකරණය කියන්නේ තනි ආයතනයක් කියන වගේ පෙනුණාට එහි ක්‍රියාවලිය සඳහා ඊට සම්බන්ධ අනෙක් ආයතනවල ක්‍රියාකාරීත්වය තීරණාත්මක බලපෑමක් කරනවා. විශේෂයෙන් නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන පොලීසියේ ක්‍රියාකලාපය බරපතළ ලෙස බලපානවා. නඩුවක් ගොනු කිරීමේදී, සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමේදී උසාවියට කරණු ඉදිරිපත් කිරීමේදී පොලීසිය නිසි පරිදි ක්‍රියා නොකරන්නේ නම් ඒ හරහා සමාජයට විශාල අනිසි බලපෑමක් ඇති කරන්න පුළුවන්. 2005,2015 කාලයට සාපේක්ෂව යහ පාලන රජය කාලේ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව උපරිම වශයෙන් සාධාරණ වෙලා, ස්වාධීන වෙලා වැඩ කළ කාලයක් කියලා කියන්න පුළුවන්. ඒ වගේ රටේ හැම ක්ෂේත්‍රයකම ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් දියුණුවක් තිබුණා. හැබැයි අධිකරණයේ ක්‍රියාකලාපය ඉතාම වැදගත් වෙන්නේ අධිකරණය හා බැඳී තියෙන අනෙකුත් ආයතනවල ක්‍රියාකලාපයත් එක්ක තමයි.

උදාහරණයක් ගත්තොත් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ හිටපු අධ්‍යක්ෂ ශානි අබේසේකරට සිරගත වෙන්න වෙලා තියෙන මිනීමැරුමක් සම්බන්ධ නඩු කටයුත්ත විභාග කරන්න ඔහුට පැවරෙන්නේ 2013. ඒ මිනී මැරුම සම්බන්ධයෙන් අවශ්‍ය පරීක්ෂණ කටයුතු කරලා චුදිතන්ට මහාධිකරණයේ නඩු පවරන්නේ 2015. එයින් අගතියට පත් වේච්ච පාර්ශ්වය හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂගේ සමීපතමයෙක්. ඒ පිළිබඳව 2020 පැමිණිල්ලක් ගොනු කරලා ඔහුව අත්අඩංගුවට ගන්නවා. 2013 සිට 2020 වන තුරු ඕනෑම තැනක පැමිණිල්ලක් කරන්න අවුරුදු 7 ක කාලයක් තිබුණා. රන්ජන් රාමනායක එක්ක කතා කළ එකට කියන්න තියෙන්නේ ශානි අබේසේකර මහත්තයා රජයේ සේවකයෙක් ලෙස එයාට මහජන නියෝජිතයෙක් කතාකළාම පිළිතුරු දෙන්න බැඳීමක් තිබුණා කියලයි.

දැන් දන් නැවතත් දේශපාලනය පොලිසි තුළින් ක්‍රියාත්මක වෙන ආකාරය පෙන්න තියෙනවා. රටක් විදිහට අද අපි කොවිඩ් වෛරසය නිසා දරුණු තත්වයකට පත් වෙලා ඉන්නේ. ඒ නිසා අපි හැමෝම බරපතළ ප්‍රශ්න ගණනාවකට මුහුණ දෙමින් ඉන්නවා. එවැනි අවස්ථාවක තමයි ශානි අබේසේකරලා අත්අඩංගුවට ගන්නේ.

2019 වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පත් වීමත් එක්ක පොලිස් අත්අඩංගුවේදී හා බන්ධනාගාර තුළදී සැකකරුවන් ඝාතනය වීම සංඛ්‍යාත්මකව ඉහළ ගොස් තියෙනවා නේද?
ඒක ඉතාම බරපතළ තත්වයක්. ඒ සම්බන්ධයෙන් ඊයෙත් පාරිලිමේන්තුවේ දී අධිකරණ ඇමතිවරයා අපරාධ නඩුවිධාන සංග්‍රහයට ඇමෙන්ඩ්මන්ට් එකක් දාන්න කතා කළා. අපේ කාලයේදීත් ජීඑස්පී ප්ලස් සහනය සම්බන්ධයෙන් වූ ගැටලු නිරාකරණය කරගන්න ඔය කාරණේ පිළිබඳ අවධානය යොමු වුණා. මේ තත්වය අද ඊයේ ඇති වූ තත්වයක් නෙමේ. යුද්ධය අවසන් වුණාට පස්සේ යුද්ධය පැවති අවස්ථාවේ සිදු වූ දේවල් පිළිබඳ කොමිසමක් පත් කරලා ඒවා නිවැරදි කරන්න කටයුතු කරනවා කියලා එවකට ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ පොරොන්දු වුණා. තමන්ගේ බල ප්‍රදේශය තුළ තිබෙන පොලිස් ස්ථානවලට ගිහිල්ලා රඳවලා ඉන්න සැකකරුවන්ගේ සුභසාධනය ගැන හොයා බලන්න බලයක් මහේස්ත්‍රාත්වරයාට පැවරීම වගේ සංශෝධනයක් ගෙනාව එක ඇත්තටම හොඳයි. ඒක විය යුතු දෙයක්.

යහ පාලන කාලයේ මෙරටට ගෙනාව මාකඳුරේ මධූෂ් ප්‍රශ්න සහගත ලෙස පොලිස් අත්අඩංගුවේදී ඝාතනය වුණා. පසුව එවැනි ඝාතනයන් කිහිපයක්ම සිදු වුණා…
මත්ද්‍රව්‍ය හෝ පාතාලයට සම්බන්ධ මධූෂ් කියන පුද්ගලයා අත්අඩංගුවේ ඉද්දි ආයුධ පෙන්නන්න ගිනිහිල්ලා ඝාතනය වුණා. පොලීසිය විසින් එසේ ගෙනිහින් ඝාතනයට ලක් වීම සාමාන්‍ය කාරණයක් බවට පත් වෙලා. මධූෂ් අපරාධ කොට්ඨාසයට ගෙනාවේ මරා දැමීමට කියලා තොරතුරු ලැබුණාට පස්සේ ඔහුගේ අම්මා පැමිණිල්ලක් කරලා තිබියදීත්, ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය ඒ පිළිබඳව දන්වා පොලිස්පතිවරයාට පැමිණිල්ලක් කර තිබියදීත් ඔහුව ඝාතනය වෙනවා. එවැනි පුද්ගලයෙක් රඳවාගෙන පරීක්ෂණ කටයුතු කරන්න රැඳවුම් නියෝගයක් ගහන්න ආරක්ෂක ඇමතිවරයාට තමයි බලය තියෙන්නේ. එවැනි අයෙක් මාස තුනෙන් තුනට දිගු කරමින් මාස 18 ක් දක්වා රඳවා තියාගන්න පුළුවන්කම තියෙනවා. ජනාධිපතිවරයා තමයි ආරක්ෂක ඇමතිවරයා. ඒ කියන්නේ රටේ ප්‍රධාන පුරවැසියා. එතකොට ජනාධිපතිවරයා භාරයේ රඳවා සිටියදී තමයි මධූෂ් කියන පුද්ගලයා ඝාතනය වුණේ. උදේ පාන්දර තවත් කෙනෙක් හමු වෙන්න මහල් නිවාසයක් ළඟට අරන් ගියාම පොලිසිය භාරයේ, පොලිස් ආරක්ෂාව යටතේ හිටපු ඒ පුද්ගලයාට මෝටර් සයිකලයකින් දෙන්නෙක් ඇවිත් වෙඩි තියලා දාලා යනවා. එතකොට ඒ පුද්ගලයා එක්ක ගිය පොලිස් නිලධාරීන් නිරායුධවද ගියේ කියන ප්‍රශ්නය අපිට මතු වුණා. හරියට චිත්‍රපටියක් වගේ. 2015 කලින් සිදු වෙච්ච දේවල් අපට හොඳින් මතකයි. ඒ ක්‍රියාවලිය නැවතත් ආරම්භ වෙලා තියෙනවා. මාධ්‍යවේදියෙක්ද, පාතාල නායකයෙක්ද, සාමාන්‍ය පුරවැසියෙක්ද කියලා වෙනසක් නෑ. රටේ ඕනෑම පුරවැසියෙකුට තමන්ගේ ජීවිතයට අයිතියක් තියෙනවා. ඒ අයිතිය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් තහවුරු කරලා තියෙනවා. මරණ දඬුවම හෝ සිර දඬුවමක් නියම කරනකම් සැකකාරයෙක් හැටියටයි සලකන්නේ.

පහුගිය යහ පාලන සමයේ ඒ පාලනයට එරෙහිව විශාල වැරදි මත හැදුවා. ඒ වෙලාවේ උගතුන් හා බුද්ධිමතුන් කියලා කියාගත්ත අය එකතු වෙලා වියත්මග හදාගෙන රට වටේ ගිහින් කියපු දේවල්ද මේ සිද්ධ වෙමින් යන්නේ. 2019 ට පස්සේ කාලේ වෙච්ච දේවල් සම්බන්ධයෙන් විශාල ගැටලුකාරී තත්වයක් ඇති වෙලා තියෙනවා. මීට වඩා මොන තරම් නීති හැදුවත් වැඩක් නෑ. ඒ නීති සම්බන්ධයෙන් ඉහළ දේශපාලන අධිකාරය හා ඒවා ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන වගකීමක් දරන්නේ නැත්නම්.■

මහේස්ත්‍රාත්ට සීඅයිඩීය බලන්න ඉඩ නොදෙන්නේ ඇයි? – පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී මුජිබුර් රහුමාන්

සංස්කාරක

July 12, 2021

■ ප්‍රියාශා හෙට්ටිහේවා

ශ්‍රී ලංකාවේ ජීඑස්පී+ බදු සහනය තාවකාලිකව ඉවත් කර ගැනීම සඳහා වන යෝජනාවක් යුරෝපා සංගම් පාර්ලිමේන්තුව පසුගිය ජුනි මස 10 වන දා වැඩි ඡන්දයෙන් සම්මත කළේය. විශේෂයෙන් ම එයට හේතු වූ කාරණා වූයේ සිවිල් පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබා ගැනීමට පොලිසියට බලතල ලබා දෙන ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අඛණ්ඩව මෙරට තුළ ක්‍රියාත්මක කිරීම, බරපතළ ලෙස මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන ගැටලු ආදියයි.

මෙවන් සන්දර්භයක් තුළ මෙරටට ජීඑස්පී+ බදු සහනය අහිමි වීමේ අවදානම ඉවත් කර ගැනීම වෙනුවෙන් ආණ්ඩුව පියවර ගනිමින් සිටියි. විශේෂයෙන් ම ඒ සඳහා සිරකරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් සුරක්ෂිත කරමින් ඔවුන් රැක ගන්නා බවක් පෙන්වීමට මේ මොහොත වන විට ආණ්ඩුව උත්සහ ගනිමින් සිටී.

ඒ අනුව, ජාතික ආරක්ෂාව සනාථ කරමින් සහ ජනතාවගේ නිදහස, මානව අයිතිවාසිකම් සුරක්ෂිත කිරීමේ අරමුණෙන් යුතුව 1979 අංක 15 දරන අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහය පනත (සංශෝධන) පනත් කෙටුම්පත සහ අනෙකුත් පනත් කෙටුම්පත් සම්මත කරන බව අධිකරණ අමාත්‍ය අලි සබ්රි ජුලි 6 වන අඟහරුවාදා පාර්ලිමේන්තුව රැස් වූ අවස්ථාවේ පැවසීය.

එහෙත් ඒ සම්බන්ධයෙන් සමගි ජන බලවේගයේ කොළඹ දිස්ත්‍රික් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රී මුජිබර් රහුමාන් ඉදිරිපත් කළ යෝජනා පවා අධිකරණ අමාත්යවරයා නොසලකා හැරියේය.

ආණ්ඩුව ගෙන යන මෙම දෙබිඩි පිළිවෙත පිළිබඳව සහ මේ හේතුවෙන් ඇති විය හැකි තත්ත්වය සම්බන්ධයෙන් ‘අනිද්දා‘ මුජිබර් රහුමාන් මන්ත්‍රීවරයාගෙන් විමසීමක් කළේය.

ආණ්ඩුව මේ මොහොතේ සිරකරු අයිතිවාසිකම් සුරක්ෂිත කරන බව පෙන්වීමට ගන්නා උත්සාහය පිළිබඳ ඔබේ අදහස කුමක්ද?
ජුනි 6දා ආණ්ඩුව අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහයට සංශෝධන ගෙනාවා. ඒ අතර එක සංශෝධනයක් තිබුණා මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයක් තිබෙන ප්‍රදේශය අවට තිබෙන පොලිස් ස්ථානවලට මහේස්ත්‍රාත්වරයාට මාසෙට එක පාරක් ගිහිල්ලා ඒ පොලිස් ස්ථානයේ සිටින සැකකරුවන් බලන්න, ඒවාවල තිබෙන යටිතල පහසුකම් බලන්න වගේ දේවල් අනිවාර්ය කරලා. අපි ඒකට විරුද්ධ වුණේ නෑ, අපි කිව්වේ ඒක හොඳ යෝජනාවක්.

ඊළඟට මම සංශෝධන කිහිපයක් ඉදිරිපත් කළා පොලිස් ස්ථානවලට විතරක් නෙමෙයි අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව, ත්‍රස්ත විමර්ශන අංශය, රැඳවුම් ස්ථාන, ඒවාත් මේකට ඇතුළත් කරලා ඒවාත් ගිහිල්ලා බලන්න මහේස්ත්‍රාත්වරයට අවස්ථාව දෙන්න ඕනෑ කියලා.

ඇත්තට ම අපි ඒ යෝජනාව ඉදිරිපත් කළා සංශෝධන හැටියට. විශේෂයෙන් ම විවාදය තුළත් කරුණු කිව්වා අපි ඒ වෙනුවෙන්. ඊළඟට ඒගොල්ලෝ කමිටු අවස්ථාවට ඇවිත් සංශෝධන ඇතුළත් කරන අවස්ථාවේ මම සංශෝධන ඉදිරිපත් කළාම අධිකරණ ඇමතිවරයා ඒක පිළිගන්නේ නැහැ කිව්වා.

එතකොට ඒක තුළ පෙනෙන දේ තමයි ආණ්ඩුව මේවා සද්භාවයෙන් කරන දේවල් නෙවේය කියන එක.

එහෙනම් ඇයි ආණ්ඩුව එවන් සංශෝධන ගෙන එන්නේ පනත් සම්බන්ධයෙන්?
මේ වෙලාවේ විශේෂයෙන් ම යුරෝපා සංගමයේ ජීඑස්පී+ එකට යම් බලපෑමක් එල්ලවෙලා තිබෙනවා.

විශේෂයෙන් ම සිරකරුවන් පොලිස් අත්අඩංගුවේ මිය යාම සම්බන්ධව. ඒකට යුරෝපා සංගමය විතරක් නෙමෙයි මම හිතන්නේ අපේ මානව හිමිකම් කොමිසම මගිනුත් ඒකට යම් යම් විරෝධතාවන් එල්ලවෙලා තිබෙනවා. එතකොට මේගොල්ලෝ යම්කිසි ආකාරයකට යුරෝපා සංගමයට සීනි බෝලයක් දෙන්න තමා ඕක කළේ. ඔය සීනි බෝලවලින් මේ ප්‍රශ්නේ විසඳන්න බෑ.

ආණ්ඩුවේ ඇත්ත උවමනාවක් සද්භාවයක් තිබෙනවා නම් මම ගෙනාව ඒ සංශෝධන පිළිගන්න තිබුණා. මොකක්ද මම කිව්වේ මහේස්ත්‍රාත්වරයාට පොලිසියට යනවා වගේ ම අනෙකුත් ස්ථානවලට යන්න අවසර දෙන්න කියලනේ.
එතකොට අපිට තියන ප්‍රශ්නේ ත්‍රස්ත විමර්ශන ඒකකය කියන්නේ, අපරාධ විමර්ශන කොට්ඨාසය කියන්නේ ඒවා පොලිසි නෙමෙයි ද? ඒවා පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ තියන ආයතන නෙමෙයි ද? එහෙමත් ප්‍රශ්නයක් එනවනේ මෙතැනදී.

එතකොට ඒවායේ ඉන්න රැඳවුම් නියෝග මත රඳවාගෙන ඉන්න සැකකාරයෝ ගැන හොයලා බලන එකේ මොකක්ද තියන වැරැද්ද? ඒ සැකකරුවන්ට හරියාකාරව සලකනවා ද, නැද්ද, ඔවුන්ට වැඩ හිංසා කරනවා ද, නැද්ද කියල හොයලා බලන එකේ මොකක්ද තියෙන වරද?
එතකොට අපට පෙනෙන දේ තමයි විශේෂයෙන් ම ලංකාවේ මානව හිමිකම් කොමිසම ඔක්තෝබර් මාසේ පොලිස්පතිතුමාට ලිපියක් යොමු කරලා තියනවා ලංකාවේ රැඳවුම් කඳවුරුවල ඉන්න අයට පාපොච්චාරණය කරන්න අවවාද කරලා තියනවා කියලා. පැමිණිල්ලක් තියනවා ඒකට. බලහත්කාරයෙන් පාපොච්චාරණය කරන්න කියලා උත්සාහ ගැනීමක් ඒක. එවැනි තත්ත්වයක් තමයි ඒක තුළ තියෙන්නේ. මහේස්ත්‍රාත්වරයා ගිහින් ඒවා බලන එකේ මොකක්ද තියන ප්‍රශ්නේ.

ආණ්ඩුව මේ කරන දේවල්වල කිසි ම විනිවිදභාවයක් නෑ. ජාත්යන්තරය මොකක් හරි බලපෑමක් කරන කොට ඒගොල්ලන්ව රවට්ටන්න මේවා කරන්නේ. ඒගොල්ලෝ හිතනවා මේවා කරලා ජාත්‍යන්තරය රවට්ටන්න පුළුවන් කියලා. ජාත්‍යන්තරය තියා අපේ රටේ මේ පිළිබඳව යම් කිසි අවබෝධයක් තියන අයවවත් රවට්ටන්න පුළුවන් කියල මම හිතන්නේ නෑ.

පසුගිය දිනවල රැඳවුම් නියෝග යටතේ රඳවාගෙන සිටින සැකකරුවන් සම්බන්ධ නඩුවල විනිසුරුවරුන් කිහිප දෙනෙක් ම ඉවත් වුණා. උදාහරණයක් හැටියට රිෂාඩ් බදියුදීන්ගේ නඩුවේ දී වගේ. රැඳවියන් සම්බන්ධයෙන් අසාධාරණයක් එයින් සිදුවෙනවා. මේ සම්බන්ධයෙන් ඔබේ අදහස මොකක් ද?
මේ ගැනත් පාර්ලිමේන්තුව තුළ කතා වුණා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිශ්චයකාරවරුන් නඩුවලින් නඩු අහන්නේ නැතුව අයින් වුණා. රිෂාඩ් බදියුදීන් ඇමතිතුමාගේ නඩුවෙන් හතර දෙනෙක් අයින් වුණා විනිශ්චයකාරවරුන්. අපි දන්නේ නෑ මේකේ කරුණු කාරණා මොනවද කියලා. නමුත් එවැනි විදියට විනිශ්චයකාරවරු අයින් වීම හරහා මම හිතන්නේ නෑ මේ රටේ නීති පද්ධතියත් විශේෂයෙන් ම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ගැන තිබෙන ජනතා විශ්වාසයන් රැකෙයි කියලා. ජනතා විශ්වාසය පළුදු වෙන්න පුළුවන් ඒවා තුළින්.

අපි පාර්ලිමේන්තුවේදී අධිකරණ ඇමතිවරයාට කිව්වා මේ පිළිබඳව හොයලා බලන්න කියලා. ඒක එක අතකින් වින්දිතයන්ටත් සිදුවන අසාධාරණයක්. ඔහුට අසාධාරණයක් වෙලා තියන නිසා තමයි ඔහු අධිකරණයට එන්නේ සාධාරණත්වය බලාගෙන. එහෙම එන වින්දිතයන්ට නඩුව අහන දවසට විනිශ්චයකරුවන් අයින් වීම තුළ නඩුව කල් යනවා. තවදුරටත් ඔහුට නීතියේ සාධාරණත්වය ලැබීම ප්‍රමාද වෙනවා.

ආණ්ඩුව සිරකරු අයිතිවාසිකම් සුරක්ෂිත කරන බවට ප්‍රකාශ කළත්, පසුගිය කාල සීමාව තුළ සිරභාරයේ සිටිය සිරකරුවන් ඝාතනයට ලක් වුණා. මේ වගේ දේවල් හරහා ජීඑස්පී+ සහනය අහිමි වීමේ අවදානම හැරුණුකොට ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ලංකාවට සිදු විය හැකි බලපෑම මොකක්ද?
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නීතියේ සාධාරණත්වය කියන ඒවා අද ලෝකයේ පිළිගන්නා දෙයක්. ඒවා මගහැරලා කාටවත් යන්න බෑ. මොකද ජාත්‍යන්තර වශයෙනුත් යම් යම් දේවල් සම්බන්ධයෙන් වෙනත් රටවල් සමග අපේ රට සම්බන්ධතා ගොඩ නගා ගන්නකොට, ඒ සම්බන්ධතා ඉස්සරහට ගෙන යනකොට අපේ රටේ යහ පාලනය පිළිබඳව ගැටලුව, යහ පාලනයේ ස්වභාවය පිළිබඳ කාරණා ඉස්මතු වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා මේ වගේ දේවල් මග හැරලා යන්න බෑ. රටේ ආණ්ඩුවක වගකීම තමයි නීතියේ ආධිපත්‍යය ගොඩනැගීම, නීතියේ සාධාරණත්වය ගොඩනැගීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීම වගේ සියලු කටයුතු හරියාකාරව කිරීම. එහෙම නැත්නම් ඉතින් අනිවාර්යෙන් ජාත්‍යන්තරය තුළ අපේ රටේ ප්‍රතිරූපය සහ ගොඩනැගිලා තියෙන කීර්තිනාමය බි වැටෙන්න පුළුවන්.

විශේෂයෙන් ම ආයෝජකයන් මේ රටට එන එක නවතිනවා. ආධාර, උපකාර ලැබෙන්න තියනවා නම් ඒවා ලැබෙන්නේ නෑ. ඒක අපේ රටේ ඉදිරි ගමනට අනිවාර්යයෙන් බලපානවා.■

දක්‍ෂිණාංශික විකල්ප සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්ප

ජයදේව උයන්ගොඩ

July 12, 2021

ලෝකයේ මෙතෙක් බිහිවී ඇති සහ තවමත් පවතින දේශපාලන දෘෂ්ටිවාද අතරින්, මනුෂ්‍යයන්ගේ සමාජ-දේශපාලන විමුක්තිය සිය ඉලක්කය කරගත්, දෘෂ්ටිවාද තිබෙන්නේ තුනකි.

සමාජවාදය සහ ලිබරල්වාදය අතර ‘නිදහස’ සහ ‘අයිතිවාසිකම්’ යන තේමා ආශ්‍රය කරගෙන ‘සංවාදයක’ යෝග්‍යතාව ගැන පසුගිය ලිපිවලින් යෝජනා කිරීමේදී ‘සංවාදය’ යන වචනය මා භාවිත කෙළේ සංකේතාර්ථයකිනි. ‘සංවාදය’ යනු පාර්ශ්ව දෙකක් එකිනෙකා සතුරන් ලෙස සලකමින් සිදුවන සහ ප්‍රතිවිරෝධතා ජනනය කරන ‘විවාද’ නොවේ. සමාජවාදය සහ ලිබරල්වාදය, 1840 ගණන්වල සිට එවැනි විවාද විශාල ලෙස සිදුකර ඇත. දැනුදු සිදුවේ. මා යෝජනා කරන්නේ, ලිබරල්වාදය සහ සමාජවාදය අතර එකිනෙකින් ඉගෙනගත හැකි සාකච්ඡාවක් ඇති කිරීම, වර්තමාන ලෝකයේ දේශපාලන තත්වය මුහුණ පා සිටින අවිනිශ්චිත ඉරණමකට මුහුණ දීම අරමුණු කරගත් උත්සාහයක් විය යුතු බවයි. එම අනතුර නම් දක්‍ෂිණාංශික සහ අධිකාරවාදී ජනතාවාදය විසින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගිලගනු ලැබීමයි.

දක්‍ෂිණාංශික ජනතාවාදය, සමාජවාදය සහ ලිබරල්වාදය (නව ලිබරල්වාදය නොවේ) යන දෙකම සලකන්නේ, ඉතිහාසයේ වේදිකාවෙන් ඉවත් කළයුතු බලවේග දෙකක් ලෙසය. හේතුව, දක්‍ෂිණාංශික ජනතාවාදයේ දේශපාලනය පශ්චාත්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වන ගමන්ම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නිෂේධනයද වීමයි. ඒ අතර දක්‍ෂිණාංශික ජනතාවාදයට නව ලිබරල්වාදය සමග සන්ධානයකට එළඹීම අපහසු නොවේ. ලංකාවේත් ඉන්දියාවේත් එය සිදුවෙමින් පවතී. දේශපාලන වශයෙන් අධිකාරවාදී නව-ලිබරල්වාදී මාදිලියක්ද දැනට ලෝකයේ ගොඩනැගී තිබෙන බව පෙනේ. ඇමෙරිකාවේ එම ක්‍රියාවලිය ආරම්භ වී, දැන් අතරමග නැවතී තිබේ. කොරෝනා අර්බුදයෙන් පසුව, ආර්ථික වශයෙන් වේගයෙන් ගොඩඒම, ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් යටතේ ඇමෙරිකාවට නොහැකි වන්නේ නම්, ට්‍රම්ප්ගේ දක්‍ෂිණාංශික ජනතාවාදය මහජන කැමැත්තද සහිතව නැවත වරක් ඉදිරියට ඒමට හොඳටම ඉඩ තිබේ. පශ්චාත් කොරෝනා ආර්ථික හා සමාජ අර්බුද තුළ ලෝකයේ බොහෝ රටවලද දක්‍ෂිණාංශික ජනතාවාදයේ වේගවත් නැගීමක් සිදුවුවහොත් අප පුදුම විය යුතු නැත.

කෝවිඩ් වසංගතය
මේ අතර, අධිකාරිවාදී පාලන තන්ත්‍රයන් සඳහා නව අවකාශයක්, කෝවිඩ් වසංගත කාලය තුළ බොහෝ රටවල වර්ධනය වූ බවද අප අමතක නොකළ යුතුය. එය නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යටපත් කරමින්, අලුත් ආකාරයේ හදිසි තත්වයන්ද නිර්මාණය කෙරෙමින්, පුරවැසියන්ගේ සාමාන්‍ය සිවිල් අයිතිවාසිකම් අත්හිටුවූ ‘පොලිස් රාජ්‍ය’ මාදිලියේ පශ්චාත්- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්පයක් ආයතනගත වීමයි. මෙයට ද ලංකාව නිදසුනකි. මෙම ක්‍රියාවලිය කිසිදු බාධාවකින් තොරව ලංකාවේ දැනට සිදුවෙමින් තිබේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අත්හිටුවීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ඉතිරි වී තිබෙන බොහෝ රටවල පසුගිය වසරේ සිදුවූවකි. එම රටවලට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නැවත ගෙන ඒම, ඒවායේ දැනට සිටින පාලකයන් විසින් ස්වේච්ඡාවෙන් සිදුකරනු ලබන්නක් නම් නොවේ. ඒ සඳහා එක්කෝ ආණ්ඩු වෙනස්වීම් තිබිය යුතුය. අලුතෙන් පත්වන ආණ්ඩුවලට පශ්චාත්-කෝවිඩ් තත්වයන් තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීමේ ශක්තිමත් වැඩපිළිවෙළක් තිබිය යුතුය. නැත්නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යළි ගොඩ නැගීමට අරගල කරන නව දේශපාලන ව්‍යාපාර ගොඩනැගිය යුතුය. ඒවා පැරණි ආකාරයේ නොව අලුත් ආකාරවල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යළි පිහිටුවීමේ පුළුල් දේශපාලන ව්‍යාපාර විය යුතුව තිබේ.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යාපාර අලුතින් ගොඩනැගීමට නම් ඒවාට මග පෙන්වන දේශපාලන දෘෂ්ටිවාද තිබිය යුතුය. අපේ සමාජ බොහොමයකම නැත්තේ, බහුජනතාවට ආකර්ෂණයක් ලබාදෙන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන විකල්පයි. නිර්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ මර්දනකාරී දේශපාලන විකල්ප දැනටමත් මතුවී තිබේ. එහෙත් එවැනි විකල්පවල ඇති විශේෂත්වයක් නම්, ඒවාට පැහැදිලි සහ මනා ලෙස සකස් කරන ලද දේශපාලන දෘෂ්ටිවාදයක් තිබීම අවශ්‍ය නැතිවීමයි. අවශ්‍ය වන්නේ, මහජනතාවගේ භීතිය, අනාරක්‍ෂාව, සැකය වැනි නිෂේධනීය මනෝභාවයන්ට ආමන්ත්‍රණය කරමින්, ඔවුන්ගේ බුද්ධිය නොව හැඟීම් අවුස්සන සහ අබුද්ධික දේශපාලන තීරණවලට මෙහෙයවන, නායකත්වයක් තිබීමයි. එහෙත් සාධනීය සහ පරිවර්තනීය විකල්ප සම්බන්ධයෙන් එම පහසුව නැත. ඒවා ඉදිරියේ ඇති අභියෝගය වන්නේ දේශපාලන සහ දෘෂ්ටිමය වශයෙන් මනා ලෙස සංගත විකල්ප නිර්මාණය කිරීමයි.

පරිවර්තනීය විකල්ප
මෙම අභියෝගය ගැන සිතීමේදී ‘පරිවර්තනීය විකල්ප’ යන යෙදුම ගැන තරමක් දුරට මෙනෙහි කිරීම ප්‍රයෝජනවත්ය. අප රටේ සංයුක්ත තත්වය ගැන සිතා බලන්නේ නම්, දැඩි අධිකාරවාදී පාලන ක්‍රමයක් ඇතිවීමට ඇති ඉඩකඩ බොහෝය. කොරෝනා අර්බුදය, ආර්ථික අර්බුදය සහ ආණ්ඩුකරණයේ අර්බුදය යන ත්‍රිත්ව අර්බුදය විසින් ආණ්ඩුව තල්ලු කරනු ලැබීමට වඩාත්ම ඉඩ තිබෙන්නේ දැඩි අධිකාරවාදී විකල්පය කරා ඉක්මනින් යාමටය. එය බෙහෙවින් මර්දනකාරී එකක් වීමට ඉඩ තිබේ. එහෙත් එය මහජන සහයෝගයක් මත ගොඩනැගෙන එකක් නම් නොවේ. මහජන සහාය අහිමිවූ සහ එයින් හුදෙකලාවූ තුනී පාලක තීරුවක් විසින් ගොඩනගනු ලබන දැඩි අධිකාරවාදී පාලන තන්ත්‍රයක් දේශපාලන වශයෙන් ස්ථාවර එකක් නොවීමට බොහෝ විට ඉඩ තිබේ. එවැනි පාලන තන්ත්‍රයක් ඇතිවීමට පෙර පටන්ම සිදුකළ යුතු වගකීමක් නම්, පුළුල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මහජන ව්‍යාපාරයක් සඳහා නව පදනමක් දැමීමයි. එය සමාජවාදීන්ටද, දේශපාලන ලිබරල්වාදීන්ටද එකට හමුවිය හැකි වේදිකාවක් වීම, එවැනි ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීමේ එක් ප්‍රතිඵලයක් විය යුතුය.

‘දේශපාලන ලිබරල්වාදීන්’ යන පදය පැහැදිලි කර ගැනීම මෙතැනදී අත්‍යවශ්‍ය වේ. අප රටේ ප්‍රගතිශීලීන් විසින් පිළිගත යුතු වන, එහෙත් තවමත් පිළිගෙන නැති කරුණක් නම්, අප රටේ ජනතාවගෙන් විශාල පිරිසක්, සමහර අවස්ථාවල බහුතරය, දේශපාලන ලිබරල්වාදී විශ්වාස සහ කැපකිරීම් සහිත පිරිසක්ය යන්නයි. ඔවුන් පොතේගුරුවාදී ලිබරල්වාදීන් නොව, තමන් ජීවත් වන සමාජ සහ දේශපාලන ලෝකයේ අත්දැකීම් මත, දේශපාලන ලිබරල්වාදීන් වී ඇති අයයි. ඔවුනුත් පුද්ගල සමානත්වය, පුද්ගල නිදහස, සර්වජන ඡන්ද බලය, දේශපාලන සහභාගිත්වය, අදහස් පළ කිරීමේ හා සංවිධානය වීමේ නිදහස, රාජ්‍ය මර්දනයෙන් නිදහස්ව ජීවත්වීමේ නිදහස වැනි දේශපාලන අයිතීන් පිළිබඳ සවිඥානක පිරිසක් වෙති. ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී උරුමය ගැන තියුණු අවබෝධයෙන් සිටිති. එහෙත්, මෙම පිරිසේ බහුතරය දැනට සිටින්නේ පොදු ජන පෙරමුණේ සහ සමගි ජන බලවේගයේ හිතවතුන්ද, ඡන්දදායකයන්ද ලෙසය. සමහර බොහෝ දෙනා දැනට පොදු ජන පෙරමුණ ගැන කළකිරී සිටිති. එම කළකිරීම දේශපාලන එකකි. වැදගත් කරුණ වන්නේ එයයි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පුරවැසියෝ
රටේ පරිවර්තනයක් ගැන ඍජුවම කතාකරන සමාජවාදීන් මුහුණ දෙන අභියෝගය වන්නේ ඉහත කී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පුරවැසියන් පරිවර්තනීය දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රයක් සඳහා ආකර්ෂණය කරගැනීමයි. ඔවුන් ආකර්ෂණය වන්නේ සමාජවාදී වැඩපිළිවෙළක් සඳහාම නොවේ. නිදහස, අයිතිවාසිකම් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රජයන දේශපාලන පරිවර්තනයක් සඳහාය. අවිනිශ්චිත සමාජවාදී පරිවර්තනයක් සඳහා නොවේ. සමාජවාදය පොදු ජනතාවට ආකර්ෂණීය සහ පරිවර්තනීය විකල්පයක් බවට පත්කිරීම සමාජවාදීන්ගේ වගකීමයි. එය පැරැණි දෘෂ්ටිවාදී රාමුවේ සිට කළ නොහැකිය. ඒ සඳහා නව දෘෂ්ටිවාදී රාමුවක් අවශ්‍යය. දේශපාලන ලිබරල්වාදය සහ සමාජවාදය අතර අලුත් ආකාරයේ සාකච්ඡාවක් ඇතිකළ යුතුව තිබෙන්නේ එබැවිනි. එය ලංකාවේ ප්‍රායෝගික වශයෙන් මතුවන දේශපාලන අභියෝගයක්ද වෙයි. අප සමාජයේ පොදු ජන දේශපාලන විඥානයේත්, භාවිතයේත් ඇති ‘ප්‍රගතිශීලීත්වය’ නම් වූ පොදු ලක්‍ෂණය ද්‍රව්‍යමය බලවේගයක් බවට පරිවර්තනය කිරීමේ අභියෝගය බාර ගැනීමට සිදු වී තිබෙන්නේ අප රටේ සමාජවාදීන්ටය. පොදු ජනතාවගේ විඥානයේ සහ භාවිතයේ තිබෙන දේශපාලන ලිබරල්වාදයේ පරිකල්පනය, අපේක්‍ෂා, භාෂාව සහ ප්‍රතිමානීය අරමුණු සමග සංවාදයකට සහ සන්ධානයකට එළඹීමට සමාජවාදීන්ට සිදුවන්නේ ඒ නිසාය.

සමාජ විමුක්තියේ දෘෂ්ටිවාද
සමාජවාදය සහ ලිබරල්වාදය අතර සාකච්ඡාවක හැකියාව හඳුනාගත හැකි තවත් ප්‍රවේශයක් යෝජනා කරන්නේ නම් මෙසේය. ලෝකයේ මෙතෙක් බිහිවී ඇති සහ තවමත් පවතින දේශපාලන දෘෂ්ටිවාද අතරින්, මනුෂ්‍යයන්ගේ සමාජ-දේශපාලන විමුක්තිය සිය ඉලක්කය කරගත්, දෘෂ්ටිවාද තිබෙන්නේ තුනකි. ඒවා නම් ලිබරල්වාදය, සමාජවාදය සහ සමූහාණ්ඩුවාදයයි. ඒ අතරින් දීර්ඝතම ඉතිහාසය තිබෙන්නේ ග්‍රීක-රෝම යුගය දක්වා දිවෙන සමූහාණ්ඩුවාදයටයි. ලිබරල්වාදය 17වැනි සියවසේත්, සමාජවාදය 18වැනි සියවසේත් බිහිවූ දේශපාලන මතවාදයි. ජාතිකවාදය, ෆැසිස්ට්වාදය වැනි අනෙක් දේශපාලන මතවාද දෙක විසිවැනි සියවසේ ප්‍රබල ලෙස මතුවූ ඒවාය. ෆැසිස්ට්වාදය, අතිශයින්ම විනාශකාරී, රණවාදී සහ අන්ත ජාතිවාදී මතවාදයකි. ජාතිකවාදයට ජාතියේ දේශපාලන නිදහසෙන් ඈතට යන දේශපාලන ඉලක්කයක් නැත. එහිද ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී විභවතාව ගැන අත්දැකීම් බහුලය. ඇත්තටම, මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ ප්‍රගතිය සඳහා දායකත්වයක් කිරීමට ශක්තිය තිබෙන දේශපාලන ඉගැන්වීම් තිබෙන්නේ සමූහාණ්ඩුවාදයේ, ලිබරල්වාදයේ සහ සමාජවාදයේය.

සමූහාණ්ඩුවාදය, දේශපාලන ප්‍රජාවගේ දේශපාලන නිදහස, පුරවැසි නිදහස සහ පුරවැසියාගේ සක්‍රිය දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වය අවධාරණය කරයි. ලිබරල්වාදය පුද්ගලික නිදහස, ආර්ථික හා දේශපාලන නිදහස, මර්දනකාරී නොවන ආණ්ඩුක්‍රමය, දේශපාලන තරගය සහ විවෘතභාවය අවධාරණය කරයි. සමාජවාදය සමාජ සමානත්වය, සමාජ සාධාරණය සහ ආදායම් හා දේපළ සමානව බෙදීයාම අවධාරණය කරයි. මෙම දෘෂ්ටිවාද තුන, විශේෂයෙන් ලිබරල්වාදය සහ සමාජවාදය ගැන ලෝකයේ අත්දැකීම් සහ විවේචනද තිබේ. ලිබරල්වාදය ගැන ලිබරල්වාදය ඇතුළතත්, සමාජවාදීන් විසිනුත්, සමාජවාදය පිළිබඳව සමාජවාදය ඇතුළතත්, ලිබරල්වාදීන් විසිනුත් සිදු කරන ලද විවේචනද තිබේ. අප මෙම දේශපාලන දෘෂ්ටිවාද අතර සාකච්ඡාවක් සිදුවිය යුතුයැයි කියන විට, ඒ විවේචන අමතක කළ යුතු නොවේ. කළ යුතු වන්නේ, එම විවේචනද සිත්හි තබාගෙන, ලිබරල්වාදී සහ සමාජවාදී පාලන තන්ත්‍රයන් තුළ බිහිවූ නිෂේධනීය වර්ධනයන් මග හැරීමට සමත්, නව දේශපාලන ගමන්මගවල් ගැන සිතන්නට පටන්ගැනීමයි.
දැනට ලංකාවේද සාකච්ඡා වන ‘වාම ජනතාවාදයක් පිළිබඳ විකල්ප සිතීම’ වැදගත් නව ආරම්භයකි. වර්තමානයේ කළ යුත්තේ එවැනි සාකච්ඡා ආරම්භ කර ඉදිරියට ගෙනයාමයි. එවැනි නව ප්‍රවේශ අතරද ‘සංවාද’ ඇතිවීමයි. ‘විවාද’ සංස්කෘතියෙන් එම සාකච්ඡා ආරක්‍ෂා කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්ප ගැන සිතන පුද්ගලයන්ද, කණ්ඩායම්ද බුද්ධිමය බහුත්වවාදය අගය කරන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය භාවිතයට නගන අය වීම මෙවැනි ව්‍යායාමවලට ඉදිරියට යාම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.

මෙවැනි ප්‍රයත්නයකදී මුහුණ දෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක් ගැනද කෙටියෙන් හෝ සඳහන් කළ යුතුව තිබේ. එනම් ප්‍රගතිශීලී සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කණ්ඩායම්ද, පුද්ගලයන් අතර ඇති මතභේද, බුද්ධිමය බල තරග සහ ආත්මාර්ථය වැනි සාධක මත ඇතිවී තිබෙන බෙදීම්, සැකය සහ අවිශ්වාසයයි. ‘වෙනස්කම් තිබියදී වෙනස්කම් තිබෙන බව පිළිගනිමින් සංවාදයට එළඹීමේ’ ගුණාංගය ලිබරල් යහගුණයකි. සමාජවාදීන් අතර එම ගුණය අඩුවෙන් පැවතීම වාමාංශික දේශපාලන උරුමයේද කොටසක් වී ඇත. එහෙත් ඒ සියලු දෙනාටම සහභාගි විය හැකි අවබෝධයක් සඳහා ‘ප්‍රගතිශීලී’ යන පදය අලුතෙන් අත්පත් කරගත හැකි බව මෙතැනදී යෝජනා කළ හැකිය.■

මල බැඳුණු රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයට ග්‍රීස් දැමීම

සංස්කාරක

July 12, 2021

ආණ්ඩුව හා ආණ්ඩු යාන්ත්‍රණය ක්‍රියා කරවන පුද්ගලයන් කෙරේ ජනතාවගේ විශ්වාසය තදබල ලෙස සෝදාපාළුවට ලක්වීම, දූෂණය පවත්නා රටවල ආකෘතික ලක්ෂණයක් වේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අවකාශය දුර්වල වීම සහ ආණ්ඩුවේ තීරණ ගැනීමේ හැකියාවට බාධා පැමිණවීමද සිදුවේ.

■ මහාචාර්ය සිරිමල් අබේරත්න
■ පරිවර්තනය: එස්. රණතුංග

සති කිහිපයකට පෙරාතුව පනස්පන්ලක්ෂයක පින්ලන්ත ජනතාව එක් ප්‍රවෘත්තියකින් සැලී ගියහ. එනම් පින්ලන්ත අගමැතිනි, සන්නා මාරින් (Sanna Marine) ට එරෙහිව නැගුණු දූෂණ චෝදනාවයි. ඇය රාජ්‍ය නායිකාව බවට පත්වූයේ අවුරුදු එකහමාරකට පෙරයි. 35 හැවිරිදි මාරින් මහත්මිය දැනට ලෝකයේ සිටින ළාබාලතම රාජ්‍ය නායිකාව බවට වාර්තාවක් තබා සිටින්නීය. රට තුළ පවතින මාධ්‍යවලින් එළිදරව්වී ඇත්තේ ඇය, මහජන මුදලින් ලබාදෙන උදේ ආහාරවේල සිය නිල නිවසේදී පරිභෝජනය කරමින් සිට ඇති බවයි. එම ආහාර වේලේ දිනක පිරිවැය යුරෝ 10ක් වී ඇත. පින්ලන්තය තුළදී එළිවූ මේ පුවතට ජාත්‍යන්තර මාධ්‍යවලින්ද විශාල ප්‍රචාරයක් ලැබී ඇත.

ලෝකයේ විවිධ ප්‍රදේශවල ජීවත් වන අපද මෙබඳු ප්‍රශ්නයක් නඟනු ඇත. අහා! කෙතරම් විශාල පිරිවැයක්ද ? මෙම යුරෝ 10 ඇ.ඩො.වලට පරිවර්තනය කරන විට ඩොලර් 12ක් පමණ වනු ඇති අතර වෙනත් රටවලදී මෙම ආහාර වේලෙහි පිරිවැය දෙගුණ විය හැකිය. මෙන්න ඒ ලොකු ගනුදෙනුව ! පින්ලන්තයේ වාසය කරන ජනතාව තමන් වසන වටපිටාවේ

“දූෂණය” පිළිබඳව වැඩි යමක් නොදනිති. රාජ්‍ය මූල්‍ය කළමනාකරණයේදී බදු ගෙවන්නන්ගේ මුදලින් එක සතයකුදු විනිවිදභාවයකින් හා වගවීමකින් තොරව පවතින බවක් මෙබඳු ජාතීන්ට සිතීමටවත් නොහැකිය. නිශ්චිතවම මෙම හේතුව නිසාම ආගමැතිනියට එරෙහිව එල්ලව ඇති “දූෂණ” චෝදනාව කම්පනය දනවන්නක් විය.

සදාචාරාත්මක කරුණක්
මෙම කම්පනය දැනවූ දූෂණය පිළිබඳ ප්‍රවෘත්තියෙන් පසුව පින්ලන්තයේ පොලීසියත් බදු නිලධාරීනුත් පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කළහ. අගමැතිනියද මෙය නිවැරදි කිරීමට යුහුසුළු වූවාය. “අගමැති වශයෙන් මෙම ප්‍රතිලාභය මා කිසිදිනක ඉල්ලුවේවත් තීරණය කිරීමට මැදිහත් වූයේ වත් නැත” මෙම කරුණ ප්‍රශ්න කිරීමට විවෘතව තැබුණු අතර මුළු මුදල එනම් යුරෝ 14,000ම ආපසු ගෙවීමටද ඇය ඉදිරිපත් වූවාය. එපමණක් නොව මේ මුදලට යම් බද්දක් එකතුවිය යුතු නම් එයද ආණ්ඩුවට ගෙවා දැමීමට ඇය සැරසුණාය.

අගමැතිනිය සම්බන්ධ මෙම උදේ ආහාර වේල ගැන මතුවන දූෂණ චෝදනා නීතියට අදාළ ප්‍රශ්නයකට වඩා සදාචාරය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයකි. 1950 දී පින්ලන්ත පාර්ලිමේන්තුව විසින් එළඹෙන ලද තීන්දුවක් සමඟ මෙම ප්‍රශ්නය බැඳී පවතී. 1930 සහ 1940 දශකයන් බටහිර ලෝකයට එතරම් යහපත් ඒවා නොවීය. “මහා ආර්ථික පරිහාණිය” අබිබවා ප්‍රකෘති තත්ත්වයට පත් වීමටත් ප්‍රථම එයට දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයට මුහුණ දෙන්නට සිදු විය. ඊට අමතරව සෝවියට් රුසියාව සමඟ වෙනමම යුද්ධයකට පැටලීමට පින්ලන්තයට සිදුවිය. මෙම ඝට්ටනය නිමා වූයේ 1947 සාම ගිවිසුම අත්සන් කිරීමෙන් අනතුරුවය. මෙකී සියලු බාධා මැද තවමත් කෘෂිකාර්මික ආර්ථිකයක් පවතින පින්ලන්තය නැවත ගොඩනැංවීම හා සංවර්ධනය කිරීම පිළිබඳ විශාල කාර්යභාරයකට කර ගසා තිබූ එකල අගමැතිවරයාට අතිශය වෙහෙසකර කටයුතුවල නියැලීමට සිදුවී තිබේ. ඔහුගේ කාර්යාලයීය කටයුතු ඇරඹුණේ හිමිදිරි පාන්දර වූ බැවින්, අගමැතිවරයාගේ උදෑසන ආහාරය රජයේ මුදලින් ලබා දීමට පින්ලන්ත පාර්ලිමේන්තුව තීරණය කළේය. මෙම සම්ප්‍රදාය වසර ගණනාවක් ම නොකඩවාම පැවති අතර, 2018 අගමැති තනතුරට තේරී පත්වූ මැරීන් මහත්මිය විසින් මෙම උදේ ආහාර වේල ලබා ගැනීම ඇය විශේෂයෙන් ඉල්ලා සිටි එකක් හෝ ඇය විසින් තීරණය කළ එකක් හෝ නොවීය. නමුත් වසර 70ක් පමණ පැරණි මෙම සම්ප්‍රදාය මේ වන විට යල් පැනගිය තත්ත්වයක් යටතේ සදාචාර විරෝධී ප්‍රශ්නයක් බවට පත්වී ඇත.

හර පද්ධතියේ ඵලදායීතාව
නීතිමය ප්‍රශ්නයක් නම් එම ක්ෂේත්‍රය තුළම එනම් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගයක වුවද විසඳා ගත හැකිය. නමුත් සාදාචාර පද්ධතියට අයත් කරුණකදී නම් එය වඩාත් සංකීර්ණ වන්නේ සමාජය සදාචාර පද්ධතිය තුළ ගැඹුරට කිඳා බැස ඇති බැවිනි. වඩාත් වැදගත් වන්නේ, එවන් සමාජ තුළ වෙසෙන ජනතාවට, එකී සදාචාර පද්ධතියේ යහපත් ප්‍රතිඵල භුක්ති විඳිය හැකි වීමය.

ලෝකයේ ඉතා අඩුවෙන්ම දූෂිත (Least Corrupted) රටවල් 5 අතර ගැනෙනුයේ පින්ලන්තය, ඩෙන්මාර්කය, ස්වීඩන්, නෝර්වේ සහ අයිස්ලන්තයයි. අගමැතිනියගේ සුබසාධන උදේ ආහාර වේල ලොකු ප්‍රශ්නයක් බවට අදාළ රට තුළත් ලෝකයේත් පත්වූයේ හරියටම මෙම සදාචාර පද්ධතිය පිළිබඳ කාරණා නිසාය. 1920 දූෂණ ප්‍රත්‍යක්ෂ දර්ශකයට(Corruption Perception Index 2020) අනුව, ලෝකයේ අඩුවෙන්ම දූෂිත රටවල් 10ට නෝඩික් රටවල් 4ක් ඇතුළත් වේ. ඒවා නම් ඩෙන්මාර්කය (1) පින්ලන්තය (3) ස්වීඩනය (3) සහ නෝර්වේ ය. මෙම වර්ගයට අයත් අනෙක් රටවල් වනුයේ නවසීලන්තය (1) සිංගප්පූරුව (3) ස්විට්සර්ලන්තය (3) නෙදර්ලන්තය (8) ජර්මනිය (9) සහ ලක්සෙම්බර්ග් (9) ය. දූෂණය පිළිබඳ ප්‍රත්‍යක්ෂ දර්ශකය (Corruption Perception) සකස් කෙරෙනුයේ විෂය පිළිබඳ ප්‍රවීණ විශේෂඥයන් හා ව්‍යාපාරික ප්‍රජාව විසින් සාපේක්ෂව රාජ්‍ය අංශයේ දූෂණ පිළිබඳ ප්‍රත්‍යක්ෂ මට්ටමේ ලකුණු උපයෝගී කරගෙනය. රාජ්‍ය අංශයේ දූෂණය ලෙස ගැනෙනුයේ අල්ලස් හා කොමිෂන් ගැනීමම නොවේ. පෞද්ගලික ස්වාර්ථය වෙනුවෙන් පවරා දෙන ලද බලය (Entrusted Power) කුමන ආකාරයකින් හෝ අවභාවිත කිරීමයි.

බොහෝ ජාතීහු දූෂිතය
ඇත්තෙන්ම දූෂණ ප්‍රත්‍යක්ෂණ දර්ශකයට අනුව ලෝකයේ බොහෝ රටවල් මතුපිටින් පෙනෙන ආකාරයට වඩා බෙහෙවින්ම දූෂිතය. රටවල් 80 න් තුනෙන් දෙකක්ම දූෂණය අතින් 50% කට අඩුවෙන් ලකුණු දමාගෙන ඇත. මෙයින් හැඟෙන්නේ එම රටවල් “අඩුවෙන් දූෂිතය” යන සතුටුදායක මට්ටමෙන් පහළට ගොස් ඇති බවය. සුළුතරයක් රටවල් දූෂණය අඩු කිරීම සඳහා යත්න දරන නමුදු බොහෝ රටවල් තවමත් දූෂණය අඩු කිරීමේ ප්‍රයත්නයන්ගෙන් අසාර්ථකව ඇති බව පළවෙන වාර්තාවලින් පෙනී යයි. එම වාර්තාවලට අනුව රටවලින් හරි අඩක් පමණ පසුගිය දස වසර පුරාම දූෂිත තත්ත්වයේම පසුවී ඇත. මෙයින් හැඟී යන්නේ එම රටවල දූෂණ මර්දනය කිරීමේ වැඩපිළිවෙළවල් කිසිම ප්‍රගතියක් නොලැබ අසාර්ථක වී ඇති බවය.

දූෂණය පිටු දැකීමට ආණ්ඩුව දක්වන පිළිවෙතේ අලස බව දැක්වෙන පැහැදිලිම විග්‍රහයක් නම් යම් ආණ්ඩුවක් දූෂණ පිටුදැකීමට කෙරෙන යම් සටනක් වේද එය පිටතට යා නොදී “ගෙදර තුළ සටනක් බවට පත් වීමය” ආණ්ඩුවේ ඉහළ තැන්වල දූෂිත විරෝධී සටන් අතහැර පහළ මට්ටමේ සටන්වලින් පමණක් දූෂණ මර්දනය කළ නොහැකිය.
දූෂණ ප්‍රත්‍යක්ෂ දර්ශක වාර්තා අවධාරණය කරන්නේ ඉහළින්ම දූෂණය පවතින රටවල දූෂණය මර්දනය කිරීම සඳහා පවතින අධිකාරී ආයතන පද්ධතීන් වුවමනාවෙන් හෝ – නැතහොත් අකාර්යක්ෂමතාව නිසා හෝ අඩපණ වී ඇති බවයි. අවශ්‍ය අරමුදල්, යටිතල පහසුකම්, සම්පත් – අවශ්‍ය ඥානය, සාමාර්ථය සහ ස්වාධීනත්වය

නොමැතිකමින් මෙම ආයතන පද්ධතීන්හි කාර්යක්ෂමතාව හීන කොට ඇත.

දූෂණ සහ සතුට (සංතෘප්තිය)

“ලෝකයේ අඩුවෙන්ම දූෂිත රටවල් බොහෝ සතුටින් ජීවත් වන රටවල් බවට පත්ව තිබීම ගැඹුරු සත්‍යයක් මෙන්ම ස්වාභාවික රීතියක්ද වේ. ලෝකයේ සතුටින්ම සිටින රටවල් 10 ට, සියලුම නෝඩික් රටවල් අයත් වන බව ලෝක සන්තෘප්ත දර්ශකය (2020) (world happiness Index 2020) පෙන්වා දෙයි. පින්ලන්තය (1) අයිස්ලන්තය (2) ඩෙන්මාර්කය (3) ස්වීඩනය (6) සහ නෝර්වේ (8) යනු එම නෝඩික් රටවල්ය. සතුටින්ම වෙසෙන රටවල් 10ට ඇතුළත් වන සෙසු රටවල් වනුයේ (මේවා අඩුවෙන්ම දූෂිත රටවල් වලටද අයත් වේ) ස්විට්සර්ලන්තය (4) නෙදර්ලන්තය (5) ජර්මනිය (7) සහ නවසීලන්තයයි (9).

රටක සංතෘප්ත දර්ශකය රඳා පවත්නේ ප්‍රමාණාත්මකව එම රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට අනුව ප්‍රමාණාත්මකව ඒක පුද්ගල ආදායම් පෙන්වන දර්ශකය සහ ගුණාත්මක දර්ශකයට ඇතුළත් ලැයිස්තුවයි. එම ගුණාත්මක ලැයිස්තුව නම්, සමාජ සානුබල, සෞඛ්‍යානුකූල ජීවිත අපේක්ෂාව, පරිත්‍යාගශීලීත්වය සහ දූෂණයෙන් තොරව සිටීමට ඇති හැකියාව යනාදියයි. සැබවින්ම දූෂණය නරක වන්නේ එහි ඇති පිළිකුල් සහගත බව සහ ලැජ්ජා නැති බව නිසාම නොවේ. බලය සහ වගකීම් පවරන ලද පිරිස් විසින් කරන දූෂණ හේතුවෙන් මුළු ජාතියම විඳවන නිසාය.

ආණ්ඩුව හා ආණ්ඩු යාන්ත්‍රණය ක්‍රියා කරවන පුද්ගලයන් කෙරේ ජනතාවගේ විශ්වාසය තදබල ලෙස සෝදාපාළුවට ලක්වීම, දූෂණය පවත්නා රටවල ආකෘතික ලක්ෂණයක් වේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අවකාශය දුර්වල වීම සහ ආණ්ඩුවේ තීරණ ගැනීමේ හැකියාවට බාධා පැමිණවීමද සිදුවේ. දූෂණ එසේම තිබෙන්නට හැරීම නිසා ආර්ථිකය වර්ධනය දුර්වල වී අසමානතාවයන් හා දුගී බව උග්‍ර වන අතර සමාජ බෙදීමද වැඩිවේ. පාරිසරික අර්බුද ඇතිවීමටද මේ තත්ත්වය හේතු වේ.

දූෂණය ප්‍රතිසංස්කරණ විරෝධීය
ආර්ථික ක්ෂේත්‍රයේ අධ්‍යයන වාර්තාවලින් හෙළිවන්නේ රාජ්‍ය අංශයේ ප්‍රතිසංස්කරණ රාජ්‍ය දූෂණ සමඟ එකට ගමන් නොකරන බවය. ආර්ථික හා රාජ්‍ය අංශයේ ප්‍රතිසංස්කරණ නොමැති රටවල දූෂණ ක්‍රියා අධික බව පෙනීයන කරුණකි. ප්‍රතිසංස්කරණ දූෂණ විරෝධී සටනට ආධාරකයකි.

වුවමනාවට වඩා නීති රීති රජයන සහ නිලධාරීවාදී රතු පටි ඇති රටවලද ඉහළ මට්ටමේ දූෂණ පවතී. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ව්‍යාපාරිකයන් මෙන්ම සාමාන්‍ය ජනතාවද සිය අවශ්‍යතා ඉටුකර ගැනීම සඳහා දේශපාලනඥයන් හා නිලධාරීන් පසු පස යාමත් ඒ සඳහා දිගු කාලයක් ගත කිරීමත් අධ්‍යයනයන්ගෙන් හෙළි වී ඇත.
සමහර ආර්ථික අංශයන්හි දූෂණ ගැන කියවෙන විට “මල බැඳුණු රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණය ග්‍රීස් දමා ශුද්ධ කිරීම”

නොකළහොත් නිසි සේ ක්‍රියාත්මක නොවේ. ප්‍රශ්නය වන්නේ ග්‍රීස් යෙදවීම මගින් තද වී තිබිය යුතු කොටසුත් බුරුල් වී යාමේ අවදානමයි.■
(2021 ජුනි 27 වන දින Business Times පුවත්පතට සපයා තිබූ ලිපිය.)

ගෑස් විදුලි බලාගාර සඳහා ඇමරිකාවෙනුත් ස්වෙච්ඡා යෝජනා

ලසන්ත රුහුණගේ

July 12, 2021

කෙරවලපිටිය යුගදනවි බලාගාරයේ ආණ්ඩුවට හිමි සියයට 51ක කොටස් අයිතියෙන් සියයට 27ක කොටස් අයිතියක් ශ්‍රී ලංකාවේ ඇමරිකානු තානාපතිනිය විසින් ලබාදුන්නේ යැයි හෝ රෙකමදාරු කරන ලදැයි කියන නිව් ෆෝට්රස් එනර්ජි නම් සමාගමකට ලබදීම සම්බන්ධයෙන් භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාට ලැබී ඇති යෝජනාවක් සම්බන්ධයෙන් ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරු සංගමය විරුද්ධත්වය පළකර තිබේ.

විදුලි බල ඇමති ඩලස් අලහප්පෙරුමට ලිපියක් යවමින් ඉංජිනේරු සංගමය මෙම විරෝධය දැනුම් දී ඇති අතර එහි පිටපත් ජනාධිපතිවරයාට, ජනාධිපති ලේකම්වරයාට, මුදල් අමාතයාංශ ලේකම්වරයාට, විදුලිබල අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාට, ලංවිම සභාපතිවරයාට හා එහි සාමාන්‍යාධිකාරිවරයාට යවා ඇත.

එසේම ඒ යටතේ මෙගාවොට් 300කින් යුත් යුගදනවි බලාගාරය ද්‍රවිකෘත ස්වාභාවික ගෑස් හෙවත් එල්එන්ජී වලින් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා පරිවර්තනය කිරීමත්, ඒ සඳහා අවශ්‍ය එල්එන්ජී සැපයීම නිව් ෆෝට්රස් එනර්ජි සමාගම සිදු කිරීමට යන බවට අවබෝධයක් ඇති බවත්, ඒ සඳහා බලාගාරය අවට මුහුදේ ද්‍රවිකෘත ගෑස් පරිවර්තනය කිරීමේ පාවෙන පර්යන්තයක් ඉදිකිරීම හා එහි සිට බලාගාරයට ගෑස් සැපයීමට ගොඩබිමට නල මාර්ගයක් ඉදිකිරීමේ ව්‍යාපෘතියක්ද මෙම යෝජනාවට අයත් බව එහි දැක්වේ.

මෙම යෝජනාව ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ චීනය මෙතෙක් ශ්‍රී ලංකාවේ මහා පරිමාණ ව්‍යාපෘති සඳහා ලබදුන් ආකාරයටම අන්සොලිටඩ් හෙවත් එම සමාගමේ ස්වේච්ඡා යෝජනාවක් ලෙසය.

ලංකා විදුලි බල මණ්ඩල ඉංජිනේරු සංගමය එම යෝජනාවට විරුද්ධ වන එක් හේතුවක් වන්නේ මෙම ස්වෙච්ඡා යෝජනාවය. එම සංගමය පෙන්වා දෙන්නේ ලංකා විදුලි බල මණ්ඩල හා විදුලිබල අමාත්‍යාංශය එල්එන්ජී සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර තරගකාරී ලංසු කැඳවීමේ නිර්දේශයක සිටින බවයි. එවැනි විනිවිදභාවයකින් යුත් ජාත්‍යන්තර තරගකාරී ලංසු කැඳවීමක් මගින් රටට හා විදුලි පාරිභෝගිකයන්ට උපරිම වාසි අත්වන බව ඉංජිනේරු සංගමය සඳහන් කරයි. එමෙන්ම කොළඹ කේන්ද්‍රීය බලාගාරත් අනාගත බලාගාරත් එල්එන්ජී බවට පරිවර්තනය කිරීමට ශක්‍යතා අධ්‍යයන සිදුකර ඇති බවත් එහි පෙන්වා දී තිබේ. එමෙන්ම ලංවිම හා විදුලිබල අමාත්‍යාංශය එල්එන්ජී සැපයීම සඳහා ඒ යටතේ ආරාධනා කිරීම් කර ඇති බවත්, එල්එන්ජී සඳහා අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනයද ජාත්‍යන්තර තරගකාරි ලංසු කැඳවීම් මගින් සිදුකිරීම වත්මන් රජයේ ප්‍රතිපත්තිය වූ බවත් එහි පෙන්වා දී තිබේ.

එල්එන්ජී සැපයීම සඳහා ලංසුකරුවන් 16 දෙනෙකු සිටින බව දැන ගන්නට ලැබී ඇති බවත් එහි වැඩිදුරටත් සඳහන්ය.

මෙම ව්‍යාපෘති යෝජනාව තුළ අවම වාර්ෂික අවශ්‍යතාවක් මත එල්එන්ජී මිලදී ගැනීමට සිදුවන බවද, ඒ මගින් ඉතිරි අවශ්‍යතාව පිරවීමේ ගැටලුවක් මතුවන බවද එහි සඳහන් කර තිබේ. එහි අර්ථය වන්නේ අප භාවිත කළත් නැතත් ගිවිසුම්ගත නිශ්චිත ගෑස් ප්‍රමාණයම වාර්ෂිකව ලබා ගැනීමට සිදුවීම හෝ ඒ වෙනුවෙන් මුදල් ගෙවීමට සිදුවීමය. මෙම කොන්දේසිය හරියටම වත්මන් පෞද්ගලික අංශයේ විදුලි බලාගාරවලින් විදුලිය මිලදී ගන්නවා වැනිය.

නියමිත විදුලි ඒකක ප්‍රමාණයක් ගිවිසුම් අනුව එම බලාගාරවලින් මිලදී ගත යුතුය. ලබාගත්තත් නැතත් එම අගයට සරිලන ආකාරයෙන් ගෙවීම් කළ යුතුය. ඒ නිසා විදුලි බල මණ්ඩලය දැන් පෞද්ගලික විදුලි බලාගාර සම්බන්ධයෙන් කරමින් සිටින්නේත් ඔවුන්ට විදුලිය නිපදවීමේ කොතරම් හැකියාව තිබුණත් ගිවිසුම්ගත බලාගාරවලින් නියමිත විදුලි ඒකක ප්‍රමාණයම ගැනීමය. අනාගතයේ පරිසර හිතකාමී හා අඩු මිල කියා එන එල්එන්ජී සම්බන්ධයෙන්ද මෙයම ක්‍රියාත්මක විය හැකි බවට මේ පෙර නිමිත්තකි. එල්එන්ජී බලාගාර යනුවෙන් ලංසු කැඳවා බලාගාර ඉදිකළත් මෙතෙක් එම බලාගාර එල්එන්ජීවලින් ක්‍රියාත්මක වන්නේ නැත. ඒවා ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඩීසල් හා දැවි තෙල්වලින්ය. එල්එන්ජී යනු ලංසු කැඳවූවාට තවමත් රට තුළ නැති බොරුවකි.

එසේම මෙම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කළත් එයට එල්එන්ජී සැපයීම, පාවෙන ගෑස් පරිවර්තිත අංගණයක් ඉදිකිරීම හා එහි සිට ගොඩබිමට නල මාර්ගයක් ඉදිකිරීම යුගදනවි බලාගාරය සම්බන්ධයෙන් පමණක් වනසේ ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බව ඉංජිනේරු සංගමයේ මතයයි. ඊට හේතුව වශයෙන් සඳහන් කරන්නේ යුගදනවි බලාගාරයට පමණක් නොව ගෑස් බවට පරිවර්තනය කිරීමට නියමිත දැනට පවතින බලාගාරවලට මෙන්ම ඉදිරියට ඉදිකිරීමට නියමිත බලාගාරවලටත් ද්‍රවිකෘත ගෑස් සැපයීමේ ඒකාධිකාරිත්වයක් මේ මගින් හිමිවිය හැකි බවය. එල්එන්ජී සැපයුම්කරුවන් හෝ සේවා සපයන්නන් ඒ මගින් නොපවතිනු ඇති බවය. එවැනි යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනයට තරගකාරි මිල ගණන් නොකැඳවීමෙන් රටට විශාල පාඩුවක් සිදුවිය හැකි බවය.

ඒ නිසා මේ ඉදිරිපත් වී ඇති යෝජනාව සාක්ෂාත්වීම වැළැක්වීමට කටයුතු කරන ලෙස ඉංජිනේරු සංගමය අවසාන වශයෙන් විෂය භාර අමාත්‍යවරයාගෙන් ඉල්ලා ඇත.

ඇත්තටම මෙම ඇමරිකන් සමාගමක යැයි කියන මෙම යෝජනා සංකල්පය අලුත් එකක්ද? නැත. ද්‍රවිකෘත ගෑස් පරිවර්තිත පර්යන්තයක්, එහි සිට ගොඩබිමට ඉදිවන නල මාර්ගයක් හා රටේ එල්එන්ජී බලාගාරවලට ගෑස් සැපයීමේ මේ ආකාරයේම යෝජනාව මුලින්ම ඉදිරිපත් වන්නේ යහපාලන සමයේදී එහි ජනාධිපති මෛත්‍රිපාල සිරිසේනගේ නමින්ය. එය එම ආණ්ඩුව යටතේම යළිත් ඉදිරිපත් වන්නේ එවක විදුලි බල ඇමති රංජිත් සියඹලාපිටියගේ හා විශේෂ කාර්ය ඇමති සරත් අමුණුගම ඇමතිවරුන්ගේ නමිනි.

එම යහපාලන යෝජනාව තුළත් රටේ වත්මන් ඉන්ධන බලාගාර ගෑස් බවට පරිවර්තනය කිරීම, ඉදිරි බලාගාර ගෑස් මගින් ක්‍රියාත්මක කිරීම, ඒ මගින් ලැබෙන ආර්ථික හා පාරිසරික ප්‍රතිලාභ ගැන විස්තර කර තිබේ. මේ ආකාරයේම ස්වෙච්ඡා යෝජනාවක් ලෙස එම යෝජනාව එන්නේ කොරියානු එස්කේඊ ඇන්ඩ් එස් නැමැති සමාගම නමිනි. ඒ සඳහා කොරියානු එක්සිම් බැංකුව ණය පහසුකම් ලබාදෙන බව එම යෝජනාවේ සඳහන් විය.

එම යෝජනාවේ සඳහන් වන්නේ ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය සකස් කර ඇති ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිසම අනුමත කර ඇති 2015-2034 සැලැස්ම අනුව දැනට ක්‍රියාත්මක මෙගාවොට් 300කින් යුත් කෙරවළපිටිය යුගදනවි බලාගාරය, මෙගාවොට් 163ක කැලණිතිස්ස ලංවිම බලාගාරය හා කැලණිතිස්ස සොජිට් බලාගාරය එල්එන්ජීවලින් ධාවනය කිරීමට නියමිත බවයි. එමෙන්ම ඉදිකිරීමට නියමිත මෙගාවොට් 300 බැගින්වූ කෙරවළපිටිය බලාගාර දෙක හා ඉන්දීය රජය සහ ජපාන රජය පොරොන්දු වී ඇති මෙගාවොට් 500 බැගින්වූ එල්එන්ජී බලාගාර ඒ සඳහා තිබෙන බව සඳහන් කර තිබේ. ඒ අනුව මෙම බලාගාර ක්‍රියාත්මක වුවහොත් ලංකාවේ එල්එන්ජී අවශ්‍යතාව මෙගාවොට් 2000 ඉක්මවා යන්නක් බව පැහැදිලිය.

එම කොරියානු සමාගම් යෝජනාවේ කොන්දේසිය වූයේ ශ්‍රී ලංකාව අවුරුදු 20ක කාලයක් වාර්ෂිකව ගිවිසගත් එල්එන්ජී ටොන් ගණනක් මිලදී ගත යුතු බවය. එසේම එම පාවෙන ගෑස් පරිවර්තිත පර්යන්තය හා නල මාර්ගය බීඕටී ක්‍රමයට හෙවත් ඉදිකර පවත්වාගෙන ගොස් පැවරීමේ ක්‍රමයට ක්‍රියාත්මක කරන බවත් එහි සඳහන්ය.
එදා එම ව්‍යාපෘති යෝජනාව ශ්‍රී ලංකාවට ආගන්තුක ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්‍රමයට ක්‍රියාවට නැංවීමට නියමිතව තිබුණි. ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්‍රමය යනු එම ව්‍යාපෘති යෝජනාව ප්‍රසිද්ධියට පත්කර ඊට අභියෝග කරන ලෙස වෙනත් පාර්ශ්වයන්ට ආරාධනා කිරීමය. වෙනත් පාර්ශ්වයකට එම ව්‍යාපෘතිය ලැබෙන්නේ ඊට වඩා මිල අඩු හා ගුණාත්මක යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළහොත් පමණය.

ඇමරිකානු සමාගමක යැයි කියන වත්මන් එල්එන්ජී යෝජනාව එසේ අභියෝගයටවත් ලක්කළ හැකි එකක් නොවේ. පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන කාලයේ චීන ව්‍යාපෘති සඳහා හඳුන්වා දුන් කිසිඳු තරගකාරිත්වයකට යොමු නොකරන ස්වෙච්ඡා යෝජනාවක්ය. මේ ආකාරයට ස්වෙච්ඡා යෝජනා එන්නේ ලංකාවේ අනාගත එල්එන්ජී අවශ්‍යතාව පළමු අවස්ථාවේම හිමිකර ගැනීමට බව පැහැදිලිය.

බොහෝ රටේ අවශ්‍යතාවන් නොවන චීන ස්වේච්ඡා ණය යෝජනා ක්‍රියාත්මක කර ශ්‍රී ලංකාව වත්මනේ වැටී ඇති උගුල අනුව කලාපීය බලවතා වන අසල්වැසි ඉන්දියාවේ බලපෑමෙන් මෙන්ම ලෝක බලවතා වන ඇමරිකාවේ බලපෑමෙනුත් මිදීමේ බරපතල අභියෝගයකට මේ මොහොතේ අප වැටී ඇති බව මෙම එල්එන්ජී යෝජනාව අපට පෙන්වා දෙන සත්‍යයය.■

1...150151152...618 Page 151 of 618

<img class="tdb-logo-img td-retina-data" data-retina="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" src="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" alt="Logo" title="" data-eio="l" />

<img class="tdb-logo-img td-retina-data" data-retina="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" src="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" alt="Logo" title="" data-eio="l" />

<img class="tdb-logo-img td-retina-data" data-retina="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" src="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" alt="Logo" title="" data-eio="l" />

<img class="tdb-logo-img td-retina-data" data-retina="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" src="https://www.anidda.lk/wp-content/uploads/2024/07/544-180-01-300x99-1.png" alt="Logo" title="" data-eio="l" />