■ ප්‍රියාශා හෙට්ටිහේවා

ලංකා ගුරු සංගමයේ සභාපති

ප්‍රියන්ත ප්‍රනාන්දු
මට දරුවෝ තුන් දෙනෙක් ඉන්නවා. බිරිඳ නියෝජ්‍ය විදුහල්පතිවරියක්. මේ වගේ වැඩ කරනවා කියන්නේ වෙලාවක්, කාලයක් ගැන නොහිතා වැඩ කරන්න වෙනවා. පවුලේ දේවල් අතහරින්න බෑ කොහොමත්. එයාලගේ සුබසාධනය ඒ වගේ ම පවුලක් විදියට ජීවත් වෙනකොට කරන්න ඕනෑ දේවල් අඩුවක් නැතුව කරන්න වෙනවා.
බිරිඳගේ පැත්තෙන් විශාල සහයෝගයක් ලැබෙනවා මට නම්. අපි අරගල මාවතේදීම හමු වුණ අය නිසා බිරිඳට මා ගැන අවබෝධයක් තියෙනවා. ගෙදර පරිසරයත් පොදු සමාජ අරගල සම්බන්ධව නිර්මාණය වෙච්ච පරිසරයක්. ඒ නිසා දරුවන්ටත් මගේ වැඩ කටයුතු ගැන අවබෝධයක් තියෙනවා. ඔවුනුත් අපේ අදහස්වල ඉන්නවා. යහපත් සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමට තාත්තා විදියට මම කරන දේවල් වෙනුවෙන් ගෞරවයක් තියනවා දරුවන්ගේ හිත්වල. ඒ නිසා මට පහසුයි මගේ වැඩකටයුතු කරගෙන යන්න.

බොහෝ විට තියෙන පීඩාවන් එක්ක අපේ මානසිකත්වය ටිකක් ආවේගකාරී වෙනවා. මුල් කාලේදී නම් මට ඒක ගොඩක් බලපෑවා. දැන් අවුරුදු 24ක් වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාකාරිකයෙක් විදියට ඉහළ නායකත්වයට එනකම් වැඩ කරලා තියනවා. ඒ තියෙන අත්දැකීම් එක්ක ගොඩාක් දේවල් සම්බන්ධව බොහොම ඉවසීමෙන් කටයුතු කරන්න පුරුදුවෙලා තියනවා. මානසික ආතතිය කළමනාකරණය කරගෙන කටයුතු කරන්න අවස්ථාව ලැබිලා තියෙන්නෙත් මගේ බිරිඳ දරුවෝ ගොඩක් ම මගේ වැඩ තේරුම් අරන් අවබෝධයෙන් කටයුතු කරන නිසා.
හැමෝට ම මේ දේවල් සමබර කරගන්න බැරි වෙන්න පුළුවන්. සමිතිවලට නායකත්වය දෙනකොට සමහරු පවුලෙන් වෙන්වෙලා ඒ දේවල් කරන්නේ. ඒ වගේ තත්ත්වයනුත් තියෙනවා.

මට මුල් කාලේ ගොඩක් බාහිර ප්‍රශ්න ආවා. මට පහර දීපු අවස්ථා තිබුණා. ඒ වගේ ම ගෙදරට පහර දුන්න අවස්ථා තිබුණා. හතර වතාවක් වැඩ තහනමට ලක්වෙලා තියෙනවා. සේවයෙන් පහකරලා තියෙනවා එක් වතාවක්. මේ සියල්ල ගෙදර අයට පුරුදු දේවල්. මගේ පැත්තෙන් උපරිම මට්ටමෙන් පුළුවන්කම තියෙනවා ඒ දේවල් සමග අවබෝධයෙන් කටයුතු කරන්න.

එහෙම පහරදීම් කළත් මේ ක්‍රමයට අභියෝග කරන්න ඕනෑ කියන එක, මේ දේවල්වලට උත්තර හොයන්න ඕනෑ කියන එක තමයි මම හිතුවේ. මගේ ඉල්ලක්ක සහ අරගල මාවතේ පරාජයක් භාරගත්තා වෙනවා මම ඒ පීඩන ගැන කලකිරුණා නම්. රැකියාවත් අහිමිවෙලා වැටුප් නැතුව අවුරුදු එකහමාරක් වගේ හිටියා. ඒ වෙලාවල මට ශක්තියක් වෙච්ච මිනිස්සු හිටියා. ඒකත් එක්ක මට තිබුණ පරාජිත හැඟීම් නැති කරලා මාව ශක්තිමත්ව ඉදිරියට ගෙනියන්න ඔවුන් හේතු වුණා.

සමිතිවල වැඩ කරනකොට එන ආතතියෙන් මිදෙන්න කියල විශේෂ දෙයක් කරන්නේ නැහැ. ඒත් කලාවට සම්බන්ධ නැඹුරුවක් තියෙනවා. ගීත අහනවා. සිනමාපට බලනවා. ඉස්සර ඉඳන් ම වෙලාව ලැබෙන හැටියට වේදිකා නාට්‍ය බලනවා. පුළුවන් හැම අවස්ථාවේදී ම සාහිත්‍ය සම්බන්ධ දේවල් කියවන, කරන එක තමයි කරන්නේ.

සමාජ පරිබාහිර සම්බන්ධතා ගත්තොත් ඥාතීන් සමග තිබෙන සම්බන්ධතා නම් ගොඩක් අඩුවෙලා තියෙන්නේ. ඔවුන්ව අතහැරලා නෑ. මගේ නම් බිරිඳ ඒ සම්බන්ධතා රැකගන්න උනන්දුවෙලා වැඩ කරනවා. මගේ පැත්තේ ඥාතීනුත්, බිරිඳගේ පැත්තේ ඥාතීනුත් බිරිඳ සමග ඒ ඥාති සම්බන්ධකම් පවත්වාගෙන යනවා. විවේක ලැබෙන කාල විශේෂයෙන් අවුරුදු කාල වකවානුවල, පෝය වගේ දවස්වලට බිරිඳ සංවිධානය කරන දේවල් හරහා ඥාතීන් සමග සම්බන්ධතා පවත්වනවා. ගමේ සමිති සමාගම්වලට සම්බන්ධවෙලාත් කටයුතු කරන වෙලාවල් තියෙනවා. ගමේ අය, අසල්වැසියෝ එක්ක ඒ විදියට තමයි වැඩ කෙරෙන්නේ.

වෘත්තීය සමිති නායකයෙක් විදියට මගේ කාර්යය සම්බන්ධව මම තෘප්තිමත්. බලාපොරොත්තු එක්ක තමයි අපේ වැඩ ඉදිරියට යන්නේ. යහපත් සමාජයක් නිර්මාණය කිරීම කියන අපේක්ෂාව ඉටුවෙනකම් ඒ දක්වා යන්න තෘප්තිමත්ව වැඩ කරනවා. කලකිරුණු අවස්ථා නැතුව නෙමෙයි. අපි මෙච්චර දේවල් කරද්දීත් සමාජය යන පැත්ත දිහා බැලුවාම බරපතළ කලකිරීමක් තියනවා. ඒත් අපේ අරමුණ සඳහා යන්න තියෙන කැමැත්ත ඉහළ මට්ටමකින් තියෙන නිසා තෘප්තිමත්ව මේ ගමන යනවා.

නිදහස් වෙළෙඳ කලාප සහ පොදු සේවා සේවක සංගමයේ සම ලේකම්
ඇන්ටන් මාකස්
සංගමයේ වැඩ එක්ක ගෙවල්වල වැඩ වෙනුවෙන් වැය කරන්න වෙන කාලය සීමාවෙනවා. අපිට ඉරිදා වගේ දිනවල වැඩ වැඩියි. සංගමේ සාමාජිකයන් සමග රැස්වීම් තියන්න වෙන්නේ ගොඩක් වෙලාවට ඉරිදා වගේ දවස්වල. ඒ නිසා සති අන්තය ගෙදර වෙනුවෙන් වැය කරන්න වෙලාව අඩු වෙනවා වගේ ම සතියේ දවස්වල වුණත් සාමාජිකයන්ගේ ප්‍රශ්නයක් කිව්වොත් ඒ වෙනුවෙන් යන්න වෙනවා. ඒ දේවල් එක්ක පවුලේ දේවල් අතපසු වෙනවා.

ගෙවල්වල අයත් දන්නවා මම ජීවිතේ වෘත්තීය අරගල වෙනුවන් කැප කරලා තියෙන්නේ කියලා. විවාහ වුණෙත් අපි ඒක දැනගෙන. දරුවොත් දන්නවා තත්ත්වෙ. ඒ නිසා අවබෝධයෙන් ඉන්නවා අපි. ගෙදර දෙයක් වෙනුවෙන් කාලය වැය කරන්න අමාරු වුණ වෙලාවල ගැටුමක් ඇති වුණොත් සාකච්ඡා කරලා විසඳාගන්නවා. සමහර වෙලාවට ගෙදර අය කැමැත්තෙන් නෙමෙයි එකඟ වෙන්නේ ඒ දේවලට. අපි කොච්චර අනිත් අයගේ සාධාරණත්වය ගැන කතා කළත් වැඩක් නෑ ගෙදර අයගේ සාධාරණත්වය බලන්නේ නැත්නම්. හදිසි අවස්ථා එනවා ජීවිතේ වැඩ කටයුතු නිසා එහෙම ප්‍රශ්නවලට මුහුණ දෙන්න වෙන.

අපි ඉන්නේ විශාල මානසික ආතතියක. ගෙදර ගියා ම ඒ ආතතිය එක්කම ගෙදර දේවලටත් ප්‍රතිචාර දක්වන අවස්ථා තියෙනවා. සේවකයන් 2000ක් ඉන්න ඇඟලුම් කර්මාන්ත ශාලාවක් වහන්න යන ප්‍රශ්නයක් ආවා. එතකොට මම ඉන්නේ ඒක ඔළුවේ තියාගෙන. ඒ වෙලාවට ගෙදර ප්‍රශ්නෙකට විසඳුම් දෙන්න වුණොත් ගෙදර අයට දරාගන්න අමාරු විදියේ ප්‍රතිචාර මගෙන් එන්න පුළුවන්. ඒත් අපි අවබෝධයෙන් ඉන්න නිසා ඒක ලොකු ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නෑ.

තියෙන ආතතියෙන් මිදෙන්න මනස රිලැක්ස් කරගෙන තමයි වැඩ කරන්නේ. හැමදාම දවසේ වැඩ ප්ලෑන් කරනවා. ව්‍යායාම එහෙමත් කරනවා. නැත්නම් අපිට හරි අමාරුයි මේක සමතුලිත කරගන්න.

ඥාතීන් හම්බවෙලා නෑ ගොඩක් කාලෙකින්. වෙඩින් එකකදි වගේ තමයි එයාලව හම්බවෙන්නේ. මිතුරන් ආශ්‍රය කරන්න වෙලාවක් නෑ. බාහිර සම්බන්ධතා බොහෝදුරට අඩුවෙලා තියෙන්නේ. ඥාතීන් ඒක දන්නවා. ඒ නිසා ඔවුන් ඒක ලොකු ප්‍රශ්නයක් කරගන්නේ නෑ.

විශාල පිරිසකගේ අනාගතය වෙනුවෙන් කටයුතු කරන නිසා ඒ වෙනුවෙන් සමහර දේවල් කැප කරන්න වෙලා තියනවා. සමාජයට මගෙන් ඉටු වෙන්න ඕනෑ වගකීම් මම ඉටු කරලා තියෙනවා වගේ ම ඉටු කරමින් ඉන්නවා. ඒ නිසා මට තියෙන්නේ තෘප්තියක් ජීවිතේ ගැන.

ලංකා බැංකු සේවක සංගමයේ සභාපති
චන්න දිසානායක

පවුලේ අය වෙනුවෙන් වෙන් කරන්න තියන කාලේ අඩුයි. නිවාඩු දවස්වලටත් ගෙදර නෑ. සතියේ දවස්වලත් ගෙදර යන්න රෑ වෙනවා. වයිෆ්ගෙන් තමයි මගෙන් වෙන්න ඕනෑ යුතුකම් ඉටු වෙන්නේ. දරුවන්ටත් අවබෝධයක් තියෙන නිසා අම්මා එක්ක එකතුවෙලා ඔවුන් වැඩ කරගෙන යනවා. ඒ නිසා සමබරව ජීවිතේ ගෙනියනවා. මගේ වෘත්තීය සමිති ජීවිතේ අවුරුදු 25කට වැඩියි. සංගමයේ සහ ගෙදර කටයුතු පටලවාගන්නේ නැහැ.

මම ගොඩක් ම ආගමික පැත්තට බරව කටයුතු කරනවා. පෞද්ගලිකව මම දකින දෙයක් තමයි ආගම තුළ අපට සහනයක් දෙන්න පුළුවන්කම තියනවා. ඒ වගේ ම මම කියවනවා. ප්‍රැක්ටිස් එකෙන් දන්නවා පීඩනය අවම කරගෙන ආතතිය දරාගෙන වැඩ කරන්න.

ඥාතීන්, යාළුවන් වගේ අනිත් සම්බන්ධතා වෙනුවෙන් කාලය යොදවන්න අපහසුයි. එයාලත් දන්නවා මගේ කාර්යබහුල රටාව ගැන. වට්සැප්, වයිබර් වගේ දේවල් හරහා සම්බන්ධ වෙනවා කට්ටිය. සුහද හමු තිබුණත් සහභාගි වෙන්න අමාරුයි. ඒත් ඒ වෙනුවෙන් සහයෝගය දෙනවා. ඒ වගේ සමාජ සම්බන්ධතා තියෙන එක සමාජ අවශ්‍යතාවක් වගේ ම මානසික අවශ්‍යතාවක්. නමුත් අපට ඒකට කාලය අහිමිවෙලා තියෙනවා.

බැංකුවක කළමනාකරුවෙක් වගේ වුණා නම් ඒකෙන් දෙයක් වෙන්නේ පවුලට වගේ ම සේවාදායකයන්ට විතරයි. නමුත් මේ අරගල හරහා ලොකු පිරිසකට සේවයක් වෙනවා. ඒ නිසා වෘත්තීය සමිති නායකයෙක් විදියට ගෙවන මේ ජීවිතේ ගැන කිසි ම කලකිරීමක් නැහැ.

සමස්ත ලංකා කළමනාකරණ සේවා නිලධාරී සංගමයේ සභාපති
උදේනි දිසානායක
වෘත්තීය සමිති නායකයෙක් විදියට කාලාන්තරයක් තිස්සේ මේ වැඩවලට අවතීර්ණවෙලා ඒවා ඇඟට කාවැදිලා තියෙන්නේ. මොන මර්දනයක් තිබුණත් බිරිඳ, දරුවෝ වුණත් කියන්නේ පරිස්සමෙන් යන්න කියන එක. වෘත්තීය සමිති නායකයන්ගේ බිරින්දෑවරු ඒ ගමන නවත්තන්න යන්නේ නැහැ. මගේ දරුවන්ගේ බොහෝ කටයුතු සිද්ධ වෙන්නේ නෝනා අතින්. බැනුම් අහන වාර අනන්තයි. ඒ වගේ අවස්ථාවලට මුහුණ දෙන්න වෙනවා.

අපි උදේ ඉඳලා ඉන්නේ ප්‍රශ්න වැලක. ෆෝන් කෝල්ස් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් එනවා. ඒවාට උත්තර දෙන්න ඕනෑ. මිනිස්සු එක්ක හැප්පෙන්න වෙනවා. ඒත් ඒවා ගෙදරට අරගෙන යන්නේ නෑ. ගෙදර ගිහින් සමහර දවසට කල්පනා කර කර හිටියාම නෝනා අහනවා මොකද කියලා. සිද්ධිය කිව්වාම ගණන් ගන්න එපා කියනවා. බිරිඳ මාව ඒ වගේ තේරුම් අරගෙන ඉන්න නිසා පහසුයි.

ඇත්තට ම සමහර දවසට අපට කන්න වෙලාවක් නෑ. ඒ විදියට තමයි ජීවිතේ ගෙවෙන්නේ වැඩ එක්ක.
වෘත්තීය සමිති වැඩ එක්ක එන ආතතියෙන් මිදෙන්න විශේෂ දෙයක් කරන්නේ නෑ. ක්ෂේත්‍රයේ ම වෘත්තීය සමිති නායකයන් එක්ක කතාබහ කරලා ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් හොයාගන්නවා. අපි ම කතා කරගෙන ඒ දේවල් සමනය කරගන්න එකෙන් තමයි ආතතිය නැති වෙන්නේ.

අම්මා, තාත්තා බලන්න යන්න වුණා ම වුණත් කලින් සැලසුම් කරලා යන්න බෑ. සැලසුම් කරලා කරන වැඩ කෙරෙන්නේ නැහැ. දොස් අහන්න වෙන වාර අනන්තයි ඒ නිසා. එහෙම වුණාට කිසි කෙනෙක් ඒ ගැන ඕනෑවට වඩා හිතන්නේ නෑ.

2016 තමයි සංගමේ සභාපති තනතුරට පත් වුණේ. සංගමයක් විදියට ඉල්ලීම් කිහිපයක් ම දිනා ගන්න හැකි වුණා. ඒ වැඩපිළිවෙළ තුළ මම තෘප්තිමත්ව ජීවිතේ ගෙවනවා.■

මා සිංහල කෙනෙකු නිසා “සිංහලකම” නමැති පටු ආත්ම නිර්වචනය තුළ මා සිරවී සිටින්නට පුළුවන. එය අනිකුත් ජනවර්ගවලට අයත් අයටද සිදුවිය හැකිය. ඒ ඒ ආකාරයෙහි පටු ආත්මීය නිර්වචන තුළ සිරගත නොවී අවශ්‍ය අවස්ථාවල එක් එක් ආත්මීයතා වෙත මාරුවෙමින් සුඛනම්‍ය ලෙස ජීවත්වීමට අවශ්‍ය අපේම ආත්මීයතාවේ බහුවිධ මුහුණවර හඳුනාගෙන ඒවා දියුණු කිරීම අපට ඉමහත් නිදහසක් ලබා දීමකි.

පේරාදණිය විශ්වවිද්‍යාලයෙහි ප්‍රථම වර්ෂයේ සිසුන් ඉලක්ක කොට පැවැත්වෙන දේශන මාලාවක කොටසක් ඇසුරිනි මේ ලිපිය සැකසෙන්නේ. මේ පදනම් දේශනවල අරමුණ තම තම විෂය ශාස්ත්‍රීය චින්තනය සහ සන්නිවේදනය වඩා හොඳින් කිරීමට අවශ්‍ය පදනම ඒ ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ට ලබා දීමය. මේ ලිපි කෙරෙහි බාහිර පාඨකයන් වෙතින්ද උනන්දුවක් පළ වන හෙයිනි, මෙසේ පළ වන්නේ.

■ ලියනගේ අමරකීර්ති

මෙම ලිපියෙන් අපේක්ෂා කෙරෙන්නේ අප උගන්නා විෂයවලින් අපේක්ෂා කෙරෙන පුද්ගලමය, මනුෂ්‍යමය වර්ධනය හෝ මනුෂ්‍ය අභ්‍යන්තරික වර්ධනය කුමක්ද යන්න ගැන ආරම්භක ප්‍රවේශයක් ගැනීමටය. මා මේ කරුණු හඳුන්වා සංවාදයකට මුල පිරීමක් ලෙස පමණි.

අපි ශාස්ත්‍ර පීඨයක ඉගැන්වෙන සියලු විෂයයන් “නිදහස් කලා” යන නමින් හැඳින්වීමු. ඇමරිකානු සම්ප්‍රදායෙහි නිදහස් කලා යන්නට විද්‍යා පීඨවල උගන්වන ඇතැම් විෂයයන්ද අයිති නමුත් අපගේ කලා පීඨවල අධ්‍යාපනය නිදහස් කලා අධ්‍යාපනයට විශාල වශයෙන් සමාන බව අපි දුටිමු. එම නිදහස් කලා අධ්‍යාපනයෙහි එක් අරමුණක් “සම්පූර්ණ පුද්ගලයා නිදහස් කරගැනීම” යන අර්ථයෙන් යුක්තය. එහි අදහස මනුෂ්‍යයා බාහිර සහ අභ්‍යන්තර යන තල දෙකෙහිම “නිදහස” සොයන්නෙකු බවට පත් කිරීමය.

ඒ නිසා විශ්වවිද්‍යාලයෙහිදී ලැබෙන අධ්‍යාපනය ඔබ වටා පවතින ලෝකය ගැන ඔබේ දැනුම ප්‍රසාරණය කිරීමට අමතරව ඔබ තුළ ඇති ලෝකය ගැන දැනුමද ප්‍රසාරණය කරයි. හොඳින් අධ්‍යාපනය ලද පුද්ගලයා ලෝකය ගැන ඉගෙනීම පිණිස තමා අවට ඇති බාහිර ලෝකය දෙස බලන්නේ පමණක් නොව තමන් ගැනම ඉගෙනීම උදෙසා තමාගේම අභ්‍යන්තරය දෙසද බලයි. මෙම අන්තර්වර්තීභාවය හෙවත් ආත්ම පරීක්ෂාව පිළිබඳ ශක්‍යතාව “අන්තඃපුද්ගල බුද්ධිය” යැයි හැඳින්වේ. ඉංග්‍රීසියෙන් intrapersonal intelligence යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ එයයි. තමාගේම පුද්ගල අභ්‍යන්තරය ගවේෂණය කිරීමෙහිලා අපට ඇති බුද්ධි ශක්තිය එයයි. සාහිත්‍ය කලා උගන්වන කෙනෙකු ලෙස මගේ කාර්යක් වන්නේ ඔබගේ ඒ ශක්තිය දියුණු කිරීමය. ඉදිරියේදී අපි සාහිත්‍ය කලා නිදර්ශන ඇසුරින් මේ කරුණ වෙත නැවත එමු.

know thyself හෙවත් “තමාවම දැනගනු” (ඔබව දැනගන්න) යන්න සොක්‍රටීස්ගේ සිට දර්ශනය වෙත බලපෑ අදහසකි. බුදුන්ගේ ඉගැන්වීම් දන්නා බෞද්ධ අයට මෙය අමුතු දෙයක් නොවිය හැකිය. තමා හෙවත් ආත්මීයතාව හෙවත් අහම ගවේෂණය බෞද්ධ දර්ශනයේ ප්‍රධාන ප්‍රයාමයක් වේ. මේ වූකලි අනෙක් ආගම්වලටත් නුහුරු අදහසක් නොවේ. අප මේ දේශනවලදී නිදහස් කලා යනුවෙන් හැඳින්වෙන ශාස්ත්‍ර පීඨ අධ්‍යාපනයෙහිද ප්‍රධාන ඉලක්කයක් වන්නේ ආත්ම ගවේෂණයයි. මනුෂ්‍ය පුද්ගලාභ්‍යන්තරය නම් ලෝකය ගවේෂණයයි. අප ගැනම ඇති ඉතා පටු ආත්ම අවබෝධවලින් අප නිදහස් කිරීමට අධ්‍යාපනයට පුළුවන.

උදාහරණයකට යමු. මා පිරිමියෙකු නිසා මගේ “පිරිමිකම” නමැති පටු ආත්ම අවබෝධය තුළ මා සිරගතව සිටින්නට පුළුවන. ස්ත්‍රීන් සම්බන්ධයෙන්ද එසේමය. මා සිංහල කෙනෙකු නිසා “සිංහලකම” නමැති පටු ආත්ම නිර්වචනය තුළ මා සිරවී සිටින්නට පුළුවන. එය අනිකුත් ජනවර්ගවලට අයත් අයටද සිදුවිය හැකිය. ඒ ඒ ආකාරයෙහි පටු ආත්මීය නිර්වචන තුළ සිරගත නොවී අවශ්‍ය අවස්ථාවල එක් එක් ආත්මීයතා වෙත මාරුවෙමින් සුඛනම්‍ය ලෙස ජීවත්වීමට අවශ්‍ය අපේම ආත්මීයතාවේ බහුවිධ මුහුණවර හඳුනාගෙන ඒවා දියුණු කිරීම අපට ඉමහත් නිදහසක් ලබා දීමකි. සිංහලකම නමැති මගේ ආත්මීයතාවේ එක් මුහුණුවරක් මට ඉතා වැදගත් බව ඇත්තය. එහෙත් එය සෑම අවස්ථාවකම සෑම සන්දර්භයකමට මට වැදගත් වන එකම දේ නොවේ. මෙහි සිටින ඔබ සියලු දෙනාම ඉතා හොඳින් ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඉගෙනගත්තොත් අවශ්‍ය අවස්ථාවල ඔබේ සිංහලකම නමැති ආත්මීයතාව මොහොතකට පසෙකින් තබා ඉංග්‍රීසි භාෂාව තේරෙන ඕනෑම ජනපිරිසක් සමග මනුෂ්‍ය සම්බන්ධතා ඇති කරගන්නට පුළුවන. ඔබ දෙමළ භාෂාව දන්නේ නම්ද එවැනි අවස්ථාවක් ඔබට ලැබේ. අපේ ශාස්ත්‍ර පීඨවල විවිධ භාෂා ඉගැන්වීමේ ප්‍රධාන අරමුණ එය විය යුතු නොවේද? මේ දේශනය අසන ඔබ අතර සිටින වැඩිදෙනකු බෞද්ධ විය හැකිය. එහෙත් ඔබ හින්දු දහමේ සහ සංස්කෘතියෙහි මූලික කරුණුවත් හොඳින් දන්නේ නම් අවශ්‍ය අවස්ථාවල ඔබේ බෞද්ධකම මොහොතකට පසෙකින් තබා හින්දු කේන්ද්‍රීය සන්දර්භයක සුඛනම්‍ය ලෙස හැසිරෙමින් අර පටු ආත්මීයතාවෙන් නිදහස් විය හැකිය. අපේ පීඨයෙහි විවිධ ආගමික දර්ශන සහ සංස්කෘති ඉගැන්විය යුත්තේ ඒ සඳහා නොවේද?
මනුෂ්‍ය ආත්මීයතාව හෙවත් තමාබව බහුවිධ කෝණවලින් අවබෝධ කර ගැනීමට උපකාර කිරීම නිදහස් කලා අධ්‍යාපනයෙහි කාර්යයකි. එහිලා විසි එක් වෙනි සියවසෙහි ජීවත්වන සාමාන්‍ය මනුෂ්‍යයෙකුගේ ආත්මීයතාව සකස්වී ඇති බහුවිධ මාන හඳුනා ගැනීමට අපට සිදුවේ.

අපි මනුෂ්‍ය ආත්මීයතාව සැකසී ඇති විවිධ මාන හඳුනා ගනිමු:

බුද්ධිමය මානය
පළල් දැනුමක් අත්පත් කරගැනීම, දැනුම ලබාගන්නේ කෙසේදැයි ඉගෙනීම, විචාරාත්මකව සිතන්නට ඉගෙනීම. අප මෙහි උගන්වන සියලුම විෂයයන් අඩුවැඩි වශයෙන් මීට දායක වේ.

භාවමය මානය
හැඟීම් තේරුම් ගැනීමට, පාලනය කරගැනීමට හා ප්‍රකාශ කිරීමට ඉගෙනීම. අප ඇතුළතින් උපදින විවිධ ආකාරයේ හැඟීම පැවතීම යනු මනුෂ්‍ය යථාර්ථයකි. ඒ යථාර්ථය සමග ස්වයං-ගවේෂණාත්මකව ජීවත් වෙමින් වඩා සුඛනම්‍ය ලෙස අපගේම හැඟීම් පාලනය කරගැනීමත්, අන්‍යයන් සහ සෙසු ලෝකය වෙත ප්‍රකාශ කිරීමත් උගන්වන විෂයධාරා රාශියක් අපගේ පීඨයෙහි තිබේ. සාහිත්‍යය සහ ලලිත කලා එහි ලා බෙහෙවින් වැදගත්ය.

ශාරීරික මානය
අපේ ශරීරය ගැන හොඳ අවබෝධයක් ලබා ගනිමින් ඒ දැනුම ලෙඩ රෝගවලින් නිදහස්වීමේ සිට අපගේම ශරීරය නිවැරදි ආකාරවලින් මෙහෙයවීම දක්වා අවබෝධයක් ලබා ගැනීම. ලංකාවේ මානව ශාස්ත්‍ර සහ සමාජීය විද්‍යා පාඨමාලාවල මේ ආශ්‍රිත පාඨමාලා එතරම් ප්‍රමාණවත් නැත. එහිලා අනෙක් පීඨවලින් උපකාර ගෙන අපේ අධ්‍යාපනය පොහොසත් කරගත හැකිය.

ආධ්‍යාත්මික මානය
සාමාන්‍යයෙන් ලොකු ප්‍රශ්න යැයි සැලකෙන ජීවිතයේ අරමුණ සහ අර්ථය කුමක්ද, මරණයෙහි නොවැළැක්විය හැකි බව, ජීවිතයෙහි සහ ස්වාභාවික ලෝකයෙහි ආරම්භය ආදි ප්‍රශ්න ගැන සිත යොමු කිරීම. මෙහිදී අපට විද්‍යාපීඨයෙහි උදව් තිබෙන්නේ නම් වඩා හොඳය. ජීවයෙහි ආරම්භය සහ විකාශනය පිළිබඳ පාඨමාලාවක් විද්‍යා පීඨයෙහි සිටින සන්නිවේදනයෙහි දක්ෂ මහාචාර්යවරයෙකු හෝ වරියක් විසින් මෙහිද පවත්වන්නට හැකි නම් හොඳයි නේද?

වෘත්තීය මානය
අපගේ කුසලතා, රුචි අරුචිකම් හෝ වටිනාකම්වලට අනුව යම් වෘත්තීය අවස්ථා ගවේෂණයත් නිදහස් කලා අධ්‍යාපනයෙහි කොටසකි. නූතන ලෝකයෙහි යම් වෘත්තියක යෙදීමේ කුසලතාව යනු මනුෂ්‍යයාට සාපේක්ෂ ආර්ථික නිදහසක් ලැබෙන එක විධියකි. එහෙත් අධ්‍යාපනය යන්න හුදෙක් මේ පටු ඉලක්කය වෙත පමණක් සීමා වී ඇත්නම් එය දුප්පත් අධ්‍යාපනයකි. මානව ශාස්ත්‍ර පීඨවල අධ්‍යාපනය නම් කෙලෙසකවත් මෙය පමණක් නොවේ.

ආචාරධාර්මික මානය
කෙනෙකුගේ පෞද්ගලික තෝරා ගැනීම්, කෙනෙකු තමා සහ අන්‍යයන් පිළිබඳ ගන්නා විනිශ්චයන් සඳහා මග කියන අතරම කෙනෙකුගේ විශ්වාස සහ ක්‍රියා අතර සංගතභාවය ඇති කිරීමට මග කියන වටිනාකම් පද්ධතියක් ලබාදීම. මෙහි දෙවන කොටස තරමක් පැහැදිලි කළ මනාය. තමන්ගේ විශ්වාස හෝ දෘෂ්ටිවාද ගැන හරි ආඩම්බරයෙන් කතා කරන අතර ක්‍රියාවේදී ඒ විශ්වාසම පාවා දෙන අය සිටිති. වැදි බණ කියන අය යැයි මෙවැනි අය හැඳින්වෙති. කටින් බතල කොළ සිටවන අයද මෙවැනිය. අප කියන දේ සහ කරන දේ අතර යම් සංගතභාවයක්, ගැළපීමක්, එකඟතාවක් ඇති කරගැනීමට අපගේම ආචාරධාර්මික සැකැස්ම උපකාර වේ. මේ සංගතභාවය සියයට සියයක් අත්පත් කරගැනීම අමාරු විය හැකිය. එහෙත් එහි ලා නිරන්තර උනන්දුව සහ උත්සාහය අපගේ අධ්‍යාපනය නිසා ලැබෙන්නකි.

පෞද්ගලික මානය
තමාගේම පෞද්ගලික අනන්‍යතාව පිළිබඳ ශක්තිමත් හැඟීමක් ලබා ගැනීම අපේ පීඨයේ අධ්‍යාපනයෙහි කොටසකි. ඔබ සෑම දෙනාම උපාධිය අවසන් කර පිටව යා යුත්තේ “මා මෙවැනි කෙනෙකිය” යන සාධනීයවූ අදහසක් රැගෙනය. ඔබ ගැනම වන ඒ අනන්‍යතාව පිළිබඳ හැඟීම ඔබට වඩා වෙනස් අනෙක් මනුෂ්‍යයන් හා සුඛනම්‍ය ලෙස ජීවත්වන්නට තුඩු දෙන්නා වූ එකක් විය යුතුය. අපේ පීඨයෙහි අධ්‍යාපන කටයුතු හරියටම සිදුවුවහොත්, ඔබද ඔබගේ වැඩ කොටස හරියටම කළහොත්, මෙවැනි අනන්‍යතාවක් අත්පත් කරගැනීම දුෂ්කර නොවේ.

සමාජමය මානය
මෙයින් අදහස් වන්නේ ඔබ අන්‍යයන් හා සමග ඇති කරන ගන්නා සම්බන්ධතාවල ගුණය සහ ගැඹුර වර්ධනය කර ගැනීම. මෙය තරමක් දීර්ඝ වශයෙන් පැහැදිලි කිරීමට අපි වෙන දේශනයක් කැප කරමු. සරලව කියන්නේ නම් මෙයයි. අප ජීවත් වන්නේ තවත් මනුෂ්‍යයන් සමගය. ඒ මනුෂ්‍යයන් සමග ඉතා සරල මට්ටමේ මතුපිට සම්බන්ධා පැවැත්විය හැකිය. ඉතා යාන්ත්‍රික සම්බන්ධතා පැවැත්විය හැකිය. එහෙත් මානව ශාස්ත්‍ර සහ සමාජීය විද්‍යා අධ්‍යාපනයක් මගින් ඔබ ඔබේ මිතුරන්, පවුලේ අය, නොදන්නා අය සමග පවත්නා සබඳතාවලට අලුත් ගැඹුරක් එක් විය යුතුය. සාහිත්‍ය ගුරුවරයෙකු ලෙස මා කරන්නට තැත් කරන්නේ එයයි. ඔබ අතරින් කීපදෙනෙකු සාහිත්‍ය කලා පාඨමාලාවලදී නැවත මුණගැසුණ විට අපි ඒ ගවේෂණය සාමූහිකව කරමු.

මේ සියල්ල චක්‍රීය දාමයකියන් එකිනෙක හා බැඳී තිබේ. මේවා මනුෂ්‍යයා පිළිබඳ සාකල්‍යවාදී වර්ධනයෙහි කොටස්ය. “සාකල්‍යවාදී” යනු “සියල්ල ආවරණය කරන” යන්නයි. මා මෙතෙක් දැක්වූ මේ අංග එකිනෙක බැඳී පවතී. තනි තනිව වෙන් කොට සිඳබිඳ ගත නොහැකිය.

අනික මා මෙහි පැහැදිලි කළේ අපගේ අධ්‍යාපනය පරමාදර්ශී වශයෙන්ම, හරියටම සිද්ධ වෙන අවස්ථාවක අපට අපේක්ෂා කළ හැකි දේය. මේ ඉලක්ක මේ ආකාරයෙන්ම සැපිරෙන ලෙස ඉගෙනීමට නොයෙක් හේතු නිසා අපට ඉඩ නොලැබෙන්නට ඉඩ තිබේ. කොවඩි 19 වසංගතය නිසා මෙම පාඨමාලාවට කෙලෙසකවත් නොගැළපෙන අන්තර්ජාලගත ස්වරූපයකින් ඉගෙනීමට සිදුවීමම පවා මෙම ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට බාධාවකි. එහෙත් අපගේ අධ්‍යාපනයෙහි පරමාදර්ශී ඉලක්ක ගැන යම් අවබෝධයක් හෝ නොමැතිව ඒවා ආශ්‍රිත ප්‍රායෝගික ගැටලු විසඳාගැනීමට අරගල කළ නොහැකියි නේද?■

වැඩි දුර කියවීම්
Howard Gardner.(1999) Intelligence Reframed: Multiple Intelligence for the Twenty-first century.
N. Tubbs (2011) “Know Thyself: Macrocosm and Microcosm” Studies in Philosopy and Education, 30(1)

■ රුක්‍ෂාන් පරණවිතාන

පොළවේ සිට ඈත පෙනෙන අහස්කුස දෙස නොනිමි කුතුහලයකින් බලා සිටින මිනිස් වර්ගයාගේ ජයග්‍රහණ චාරිකාවේ තවත් සන්ධිස්ථානයක් ලකුණු කරමින් එංගලන්ත ජාතික ප්‍රකෝටිපති, සුප්‍රකට වර්ජින් ව්‍යාපාරික සමූහයේ අයිතිකාර සර් රිචඩ් බ්‍රැන්සන්, තමන්ගේම මුදලින් නිර්මාණය කළ ස්පේස්ෂිප් (ඒ කියන්නේ ගුවන් යානයක් හා අභ්‍යවකාශ යානයක් කියන දෙවිදියටම හැසිරෙන) යානයෙන් අභ්‍යවකාශයේ පහළ දාරය, ඒ කියන්නේ අපේ අහසේ ඉහළ දාරය ස්පර්ශ කර නැවත පොළවට පැමිණියා. ඒ සඳහා ගතවුණු කාලය ආසන්න වශයෙන් පැයක්. දිනය ජුලි 11 වැනිදා.

අමෙරිකානු වේලාවෙන් උදේ 8:40 ට (ග්‍රිනිච් වේලාවෙන් 14.40ට) වර්ජින් ගැලැක්ටික් යුනිටි 22 පරීක්‍ෂණ පියාසැරියේ කාර්ය මණ්ඩලය අමෙරිකාවේ නිව් මෙක්සිකෝවේ ස්පේස්පෝර්ට් නම් වර්ජින්ටම අයිති අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයෙන් පිටත් වී පොළවේ සිට අභ්‍යවකාශයේ සීමාවට ටිකක් ඉහළට පියාසර කළා. සීමාව පැන්නාම යානාව ඇතුළේ හිටි කට්ටියගේ ශරීර බර අඩුවුණා. ගුරුත්වාකර්ෂණයෙන් මිදීම නිසා. බර අඩුවීමේ අත්දැකීම මිනිත්තු 4ක් විතර තිබුණු බවයි කියන්නේ. ඒ මිනිත්තු හතරේ කට්ටිය යානය ඇතුළේ හිනා වෙවී පාවෙනවා, දනහිස් නවාගෙන (ලංකාවේ) ධර්මචක්‍ර විලාසිතාවට කැරකෙනවා, සීට් අල්ලගෙන පා නොවී ඉන්න දතකනවා වගේ දේ අපි හැමෝටම දකින්න ලැබුණේ, වර්ජින් සමාගම නිකුත් කළ යානය තුළ සජීවී දර්ශනවලින්.

ඒක ‘ජීවිත කාලෙටම ලැබූ අත්දැකීමක්’ කියන එක අපි කාටවත් අමුතු දෙයක් නෙවෙයි. ඒත්, ‘මේක ජීවිත කාලයටම ලැබූ අත්දැකීමක් යැ’යි රිචඩ් බ්‍රැන්සනුත් කිව්වාලු. ඒ ගුවන් ගමනේ සජීවී විකාශනය අතරතුරදියි. රිචඩ් බ්‍රැන්සන් වගේ කෙනෙකුත් එහෙම කියනවා නම් ඉතින්..ෟ ‘අහා මොන දවසක්ද, මොන දවසක්ද, මොන දවසක්ද’ යනුවෙන් ඔහු තුන්වරක්ම උදාන වාක්‍ය පැවසූ බවත් මාධ්‍ය වාර්තා කරනවා.

යානය ස්පර්ශ කළ අභ්‍යවකාශයේ පහළ දාරය හෙවත්, අපේ අහසේ ඉහළ දාරය හෙවත්, අපේ අහස සහ අභ්‍යවකාශය වෙන්වන දාරය පිහිටා ඇත්තේ කොච්චර උහකින්ද? ‘ඇත්තටම මේ ප්‍රශ්නෙට නිශ්චිත උත්තරයක් නැහැ. ජාත්‍යන්තර වශයෙන් පිළිගත්ත තනි සීමාවක් නැහැ.’ අභ්‍යවකාශ භෞතිකවේදී ජොනතන් මැක්ඩොවල් කියනවා. එහෙත් ඔහු තවදුරටත් කියන්නේ පොළවේ සිට කිලෝමීටර් 80කට ඉහළින් අභ්‍යවකාශය ආරම්භ වන බවයි. ජුලි 11 ඉරිදා අහසට ගිය බ්‍රැන්සන්ගේ වර්ජින් ගැලැක්ටික් යානය කිලෝමීටර් 80කට හෙවත් අඩි 2,62,000කට වඩා ඉහළ ගියා.

මේක ජීවිත කාලෙක දුටු සිහිනයක් හැබෑවීමක් යැයි බ්‍රැන්සන් එදා කිව්වා. ඒක ඇත්ත. මීට අවුරුදු 17කට ඉස්සෙල්ලා ඒ කියන්නේ 2004දී බ්‍රැන්සන් සිය ‘වර්ජින් ගැලැක්ටික්’ සමාගම අරඹන්නේ, මුදලට කට්ටිය අභ්‍යවකාශයට ගිහින් නැවත ගෙනඒමේ ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කිරීමේ අදහසින්. ඒකට කියන්නේ අභ්‍යවකාශ සංචාරක ව්‍යාපාරය හෙවත් ස්පේස් ටුවරිසම් කියලා. ඉන් වසර 17කට පස්සේ ඔහුගේ සිහිනය සැබෑ කරගත්තා. වැඩේ කියන්නේ. මුල්ම සාර්ථක ගමනට බ්‍රැන්සන්ම එකතුවීමයි. තමන්ගේ අනාගත අභ්‍යවකාශ සංචාරක කස්ටමර්ස්ලාගේ බය-හැක දුරුකරන්න ඔහු එසේ කළායැයි කවුරු හරි කියන්නට පුළුවන් නමුත්, ඒ වාගේ අත්දැකීමක් තමාම ලබන්න ඉතින් කවුද අකමැති? අනෙක ‘මයි කාර්, මයි පැට්රල්’ තත්වයක් යටතේ වැඩේ කොහොමටත් පහසුයි. ‘අභ්‍යවකාශය අපි ඔක්කොටම අයිතියි’ කියලා බ්‍රැන්සන් කියූ වාක්‍යයයෙන් ඒ කතාවෙ ඉතිරි ටික සම්පූර්ණ කරන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ ‘මයි ස්පේස්’ කෑල්ලත් එහි අග්ගිස්සට කළ හැකියි. මයි කාර්,

මයි පැට්රල්, මයි ස්පේස් !

බ්‍රැන්සන්, තමාම මේ චාරිකාවටට සහභාගි වීමේ අනෙක් හේතුව තමයි, සාමාන්‍ය මනුස්සයකු හැටියට තමා විඳි අත්දැකීම තමාම සටහන්කර තබාගැනීම. ඒක අනාගත කස්ටර්මර්ස්ලාට කියාදෙන්නට ඔහු අදහස් කරනවා. ‘මෙන්න සර් බ්‍රැන්සන්ගේ අත්දැකීම’ කිව්වාම කවුද ආස නොහිතන්නේ? සර් රිචඩ් බ්‍රැන්සන්, එංගලන්තයේ ඉපදිච්ච, නවෝත්පාදක ව්‍යාපාර කරන්න හීන දැකපු, වයස අවුරුදු 16දීම පළමුවැනි ව්‍යාපාරය පටන්ගත්ත, මේ වනකොට ඩොලර් බිලියන 5.7ක වත්කමක් තියෙන ප්‍රකෝටිපතියෙක්. ගුවන් යානා සමාගම්, දුම්රිය සමාගම් ඇතුළු විවිධ වර්ගයේ සමාගම් 400ක් විතර ඔහුගේ නමට ලැයිස්තුගත වෙලා තියෙනවා.

‘මගේ සටහන් පොත මා ළඟ තියාගෙන ඉන්නවා. අපි එක්ක අභ්‍යවකාශයට යන ඊළඟ අයට අත්දැකීම් වඩාත් හොඳ කරවන කුඩා දේවල් 30ක් හෝ 40ක් මම ලියා ගත්තා.’ බ්‍රැන්සන් මේ සංචාරය අතරතුරදී කිව්වා. ‘ඔබට මේ කුඩා දේවල් සොයා ගත හැකි එකම ක්‍රමය වන්නේ අභ්‍යවකාශ යානාවකට නැගලා අභ්‍යවකාශයට ගොස් එය ඔබම අත්දැකීමයි.’

ඩොලර් 250,000 ගණනේ වැයවෙන මේ අභ්‍යවකාශ සංචාර සඳහා ආස හිතපු 500ක විතර පිරිසක් මේ වෙනකොටත් ඇඩ්වාන්ස් කරලා තියෙනවාලු. ඉතින්, බ්‍රැන්සන් මේ කට්ටියටත්, පළමු පරීක්‍ෂණ පියාසැරිය බලන්න ආරාධනා කළා. බ්‍රැන්සන්ගේ එක් මිතුරෙකු වගේම තරගකාරයකුද වන ‘ස්පේස්එක්ස්’ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී සහ නිර්මාතෘ එලොන් මස්ක්ද ප්‍රේක්ෂාගාරයේ සිටි බවයි කියන්නේ. ඔහුත් ගමනෙන් පසු පොළවට ආ බ්‍රැන්සන්ට සුබ පැතුවාලු.

හැබැයි, අහසට ගිය මේ කට්ටිය, අභ්‍යවකාශගාමීන් හැටියට නිල වශයෙන් පිළිගන්නවාද කියලා විවාදයක් තියෙනවා. ඒ කියන්නේ, යානය අභ්‍යවකාශයටම ගියාද කියන එකයි. එක්සත් ජනපද මිලිටරිය, ෆෙඩරල් ගුවන් සේවා පරිපාලනය (එෆ්ඒඒ) සහ නාසා විසින් නියම කරන ලද ප්‍රමිතීන්ට අනුව අභ්‍යවකාශයේ මායිම හැතැප්ම 50ක්. කොහොම වුණත් ඒක හැතැප්ම 62 (කිලෝමීටර 100)ක උසකින් ආරම්භ වන අභ්‍යවකාශයේ තවත් ජනප්‍රිය පිළිගත් මායිමක් වන ‘කර්මන් රේඛාව’ට පහළින් පිහිටා ඇති බවයි කියන්නේ.

වර්ජින් ගැලැක්ටික්ගේ තරගකරුවකු වන ඇමසන්ඩොට්කොම් පවුලට අයත් බ්ලූ ඔරිජින්හි ජෙෆ් බෙසෝස් මේ වගේම ගමනක්, ඊළඟ සතියේ එනම් ජූලි 20 වන දින දියත් කරනවා. ඔහුගේ ගමන කර්මන් රේඛාව පසුකර යනු ඇති බවයි කියන්නේ. ඒත් බ්‍රැන්සන්ගේ ගමන ගැන කී අනාවැකිවල සඳහන් වුණේත්, ඇත්තටම ගිය දුරට වඩා වැඩි දුරක් බව මතක තබාගන්න ඕනෑ. අභ්‍යවකාශ යානය දියත් කිරීම, මුදා හැරීම, අභ්‍යවකාශයට පියාසර කිරීම සහ අභ්‍යවකාශයට ගොඩබෑම සඳහා නැවත පෘථිවිය දෙසට ගමන් කිරීම ඇතුළුව මුළු ගුවන් ගමනට මිනිත්තු 90ක් පමණ ගත වන බව ගමනට කලින් බ්‍රැන්සන් ප්‍රකාශ කළා.

බ්‍රැන්සන් මේ අවස්ථාව තෙක් ආ පරීක්‍ෂණ ගමන්මග පසුබෑම්වලින්ද, මහා පරිමාණ පාඩුවලින්ද සමන්විත එකක්. 2007දී අත්හදාබැලීමක සිදුවූ මාරාන්තික අනතුරකින් සේවකයින් තිදෙනෙකු මිය ගියා. 2014 දී වර්ජින් ගැලැක්ටික්හි පළමු අභ්‍යවකාශ යානාව වන වීඑස්එස් එන්ටර්ප්‍රයිස් පරීක්ෂණ ගමනකදී නියමු දෝෂයක් නිසා විනාශ වුණා. එක් නියමුවෙක් මියගියා. අනෙකා බලවත් ලෙස තුවාල ලැබුවා. අතිවිශාල මුදල් කන්දරාවක් අහක ගියා. ඒත් එවැනි දේ නැවත සිදුනොවෙන්න නව ආරක්ෂක පද්ධති සංවර්ධනය කරගැනුණා. ජුලි 11 ගමන ඒ බව සනාථ කළා.

ජුලි 11 වැනිදා වර්ජින් ගැලැක්ටික් යුනිටි 22 ගුවන් යානයෙන් හය දෙනෙක් අහසට ගිය නමුත් යානය සැලසුම් කර ඇත්තේ පුද්ගලයන් අටදෙනෙකු (ගුවන් නියමුවන් දෙදෙනෙකු සහ මගීන් හයදෙනෙකු) අනාගතයේ රැගෙන යාම සඳහායි. බ්‍රැන්සන්ට අමතරව ගැහැනුන් දෙදෙනකුගෙන් සහ පුරුෂයකුගෙන් ‘කැබින්’ කණ්ඩායම සමන්විත වුණා. ඔවුන් බ්‍රැන්සන්ගේ වර්ජින් ගැලැක්ටික් සමාගමේ විද්‍යාඥයන්. සාමාන්‍ය මිනිසකුගේ සිරුරෙහි බර අඩුවන විට සිදුවන වෙනස්කම් මැනීම ආදි විද්‍යාත්මක දත්ත ලබාගැනීම ඔවුන්ට පැවරී තිබුණා. ඉන් එක කාන්තාවක්, ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇත්තියක්. අනෙක් දෙදෙනා යානයේ නියමුවන්.

ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇති කාන්තාවක්, එනම් සිරිෂා බන්ද්ලා, මේ මොහොතේ බ්‍රැන්සන් සමග අභ්‍යවකාශයේ දාරයට ගිහින් පැමිණීම, කොරෝනා වසංගතයෙන් පැත්ත වැටී සිටින ඉන්දියාවට, ජීව වායුවක් පිඹීමක් වැනියි. ඇය ඉන්දියාවේ අන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්හි සම්භවය ඇත්තියක්. ඉන්දියාවේ උප ජනාධිපතිගේ පටන් විවිධ දේශපාලනඥයන් ඇයට සුබපැතුම් එකතු කර, ඇගේ ගමන ‘ජාතික මංගල කාරණයක්‘ බවට පත්කළේ, දේශපාලනඥයන් නිසා ඉන්දියාවේ ඇතිවී තිබෙන ව්‍යසනය ටික වෙලාවකට හරි අසරණ මිනිසුන්ට අමතක කරවන්නට වෙන්න ඇති. 2003 දී කොලොම්බියා අභ්‍යවකාශ ෂටලය නැවත ගුරුත්ව බලයට ඇතුල්වීමේදී අනතුරට පත්වීමෙන් ඉන්දීය ජාතික කල්පනා චව්ලා මියගිය පසු අභ්‍යවකාශයට ගිය දෙවන ඉන්දීය කාන්තාව සිරිෂායි. ඉතින් ඒක ඉන්දියාවට ආඩම්බරයක් නොවෙයිද?

යුනිටි ගමන, කොක්කු දෙන්නා කටින් අල්ලාගත් කෝටුව මැදින් අල්ලාගත් ඉබ්බාගේ අහස් ගමන සිහිගන්වන තාලයේ එකක්. හැබැයි මෙදා වෙනස, ඉබ්බා කැමැත්තෙන්ම කොකුන්ගෙන් මිදී වෙන ගමනක් යාමයි. සුදුපාට ගුවන්යානා දෙකක් මැද ඉබ්බෙකු හා මඩු මාළුවකු අතර හැඩයක් ගත් යුනිටි යානය රඳවා තිබුණා. දෙපැත්තේ ඇති නමුත් එකිනෙකට ඈඳුණු වීඑස්එස්-ඊව් නමැති ගුවන් යානා දෙකේ නියමුවන්ගේ කාරිය වුණේ, අඩි 50000කට පමණ ඉහළට ගෙනගොස් ඉබ්බා හෙවත් වීඑස්එස් යුනිටි යානය අහසේදී අතහැරීමයි. (ඔවුන් පළමුව පොළවට ආවා.) ඒ සමගම යුනිටි යානයේ දෙමුහුන් රොකට්ටුව දැවීම ආරම්භ වී එහි ඇති ද්‍රවීකෘත හා ඝනීකෘත ගුවන්යානා ඉන්ධනවල ශක්තියෙන් යානය, අභ්‍යවකාශයේ දාරය පන්නනවා. එවිට එහි වේගය ශබ්දයේ වේගය මෙන් තුන් ගණයක් පමණ වන බවයි කියන්නේ. මිනිත්තු 4ක පමණ ඒ ඇසිල්ලේ, ඇතුළේ හිටි බ්‍රැන්සන් ඇතුළු කට්ටිය පාවෙන්නටත්, ගුවන්යානාවක වීදුරු කවුළුවලට සමාන වූ කවුළුවලින් පොඩි එවුන් මෙන් පොළව හා අභ්‍යවකාශය දෙස බලා අප්‍රමාණ ලෙස සතුටුවන්නටත් පටන්ගත්තා. ඉන්පසු නැවතත් යානය පොළව පැත්තට එන්න පටන් ගන්නවා. ඒ වන විට කට්ටිය නැවතත් ආසනවල තැන්පත් වී හමාරයි. යානයේ තටු දෙක කෙළවරින් ඉහළට එසැවී ගමන පාලනය කරනවා. එය තමන් ඉහළ නැගි ගුවන් පථයටම නැවත ළඟා වුණේ සාමාන්‍ය ගුවන්යානයක් වගේයි.
කතාව කෙටියෙන් මෙහෙමයි. එකට ඈඳුණු ගුවන්යානා යානා දෙකක් මැද සවිකළ යානයක්, ගුවන්යානයක් මෙන් (අභ්‍යවකාශ යානයක් මෙන් විදිනවා නෙවෙයි) ගුවන් පථයක් දිගේ ගොස් ගුවන්ගත වෙනවා. ඒක අඩි 50,000ක් විතර උඩ ගියාම, මැද තියෙන යානය වෙන්වෙලා රොකට්ටුවක ආධාරයෙන් අභ්‍යවකාශයේ සීමාව පන්නනවා. එය ආපසු බිමට එන්නේ, ගුවන්යානයක් වගේමයි. මෙහෙම කිව්වාට මේක ඉතාම සංකීර්ණ විද්‍යාත්මක හා වියදම්කාර වැඩක්. යුනිටි යානය ගිය උස කිලෝමීටර් 85ක් හෙවත් අඩි 282,000ක් හෙවත් සැතපුම් 53ක් බව කියැවෙනවා. මේ විදියට නැවත නැවත අභ්‍යවකාශ සංචාරකයන් අරගෙන ගුවන්ගතවෙලා යළි එන බිස්නස් එක තමයි මෙතන අභ්‍යවකාශ සංචාරය කියන්නේ. ටිකට් එකක් ඩොලර් 250,000ක්.
‘ඒක මැජිකල්!’

අවුරුදු හැත්තෑවක් වයස රිචඩ් බ්‍රැන්සන් ගුවන්ගමන අවසන් කර සන්තෝසෙට ෂැම්පේන් බෝතලයක් කඩන ගමන් කීවා. සර් රිචඩ්ගේ මේ ගමන, අභ්‍යවකාශ සංචාරක ව්‍යාපාරයේ භෞතික දියත්කිරීම හැටියට හැඳින්වීම වරදක් නැහැ. මීට අවුරුදු හැට හැත්තෑවකට පෙර හිතන්නටවත් බැරිව තිබුණු එය, දැන් තරගකාරිව දියුණුවට පත්වෙමින් තියෙනවා. ඊළඟ සතියේ එහි දෙවැනි අවස්ථාව උදාවෙනවා. ■