No menu items!
26.5 C
Sri Lanka
9 June,2025
Home Blog Page 104

ජනාධිපති ක්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගත යුත්තේ කුමටද ?

0

‘මෙම පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වී සිටින ඔබ සියලු දෙනා රටට ජාතියට වගකියන සුවිශේෂ කණ්ඩායමක්. ඔබ මෙන්ම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමවේදය තුළ ජනතා වරමින් ජනාධිපති ධුරයට පත්වූ මාද, මේ රටේ සියලුම ජනතාවට වගකිව යුතු වෙනවා.’ යනුවෙන් ජනාධිපතිවරයා
පෙන්වා දුන්නේ ඒ අදහසය.

විපක්‍ෂයේ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්‍ෂ අතරෙන් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය සම්පූර්ණයෙන්ම අහෝසි කළ යුතුයැයි කියන්නේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ පමණි. මීළඟ ජනාධිපති තරගයේ යෙදී සිටින සජිත් ප්‍රේමදාස මහතාවත්, චම්පික රණවක මහතාවත් එය අහෝසි කරන බව කිසි තැනක කියන්නේ නැත.


සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා 2019 සිය ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයේ දක්වා තිබුණේ ‘ජනතාවගේ අදහස් විමසා ඔවුන් කියනවා නම් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරන්නට තමා සූදානම් බව’ කියැවෙන අදහසකි. එය සම්පූර්ණයෙන්ම වංක දේශපාලන චේතනාවක් ඇතිව කියන්නකි. මෙහෙම කියන්නේ කාරණා දෙකක් හිතේ තබාගෙනය. එකක්, සියලු මහජනතාව එක හඬින් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය එපා යැයි කවදාවත් කියන්නේ නැත. ඒ ගැන කතා කරන්නේ අතීතය දුටු, අනාගතය පෙනෙන ඉතා සුළු පිරිස් පමණකි. බහුතර ජනතාව උනන්දු වන්නේ එදාවේල සොයාගෙන ජීවත්වීම. වැඩිවන ජීවන වියදමට මුහුණ දීම වැනි එදිනෙදා දැවෙන ප්‍රශ්න කෙරෙහිය. ඒ බහුතර ජනතාව පෙන්වා, ‘බහුතරයෙන් එය ඉවත්කිරීමට ඉල්ලීමක් නෑහැ’ යැයි පහසුවෙන් පෙන්වා දිය හැකිය.


දෙවැන්න, මේ කියන ‘ජනතාව’ යන්නට, විපක්‍ෂයේ සුළුතර වාර්ගික පක්‍ෂ වැනි පක්‍ෂ හෝ වෙනත් දේශපාලන කණ්ඩායම් ඇතුළු කිරීමයි. ‘ඔය බලන්න, මේ අය ඉල්ලනවා විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය. ඔවුන්ට ජනාධිපති අපේක්‍ෂකයන් සමග තමන්ගේ ඉල්ලීම් ගැන කේවල් කරන්නට හැකිවන්නේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තිබුණොතින් පමණයි’ යනුවෙන්, ‘සුළුතර ජනතාවාදී’ ප්‍රවාදයක් ඉදිරියට ගෙනඑමින් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයේ අවශ්‍යතාව පෙන්වන්නට පහසුවෙන් හැකිය. විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගත යුතුයැයි කියන සුළුතර වාර්ගික පක්‍ෂද තිබේ.


එහෙත්, උතුරු නැගෙනහිර දෙමළ ජනතාවගේ ප්‍රධානතම නියෝජිතයා වන දෙමළ ජාතික සන්ධානය, 2015දී මෙන්ම 2019 ජනාධිපතිවරණයේදීද පෙනීසිටියේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමේ අරමුණ සඳහා බවද මෙහි දී සැලකිල්ලට ගත යුතුය.


චම්පික රණවක මහතාගේ පාර්ශ්වයෙන්ද, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමට කැමැත්තක් දක්වන බව පෙනේ. අඩු ගණනේ, ජනාධිපති පාලන ක්‍රමය අහෝසි කරන්නට තමන් එකඟයැයි ඔවුන් කියන්නේ නැත. 20වැනි සංශෝධනය ආපස්සට හැරවීමට ඔවුන් පක්‍ෂ බවක් පෙනෙන නමුත්, 19න් හීලෑ කරන ලද ජනාධිපති ක්‍රමයක් පවත්වා ගැනීම ගැන ඔවුන්ගේ නැඹුරුවක් තිබේ.


සජිත් ප්‍රේමදාස මහතාගේ උපදේශකයකු වන ආචාර්ය දයාන් ජයතිලක පසුගිය කාලය තුළදී සම්පූර්ණයෙන් පෙනී සිටියේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය පවත්වා ගැනීම සඳහාය. සිය මෑතකාලීන ලිපිවලදී විවිධ රටවල විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය පවත්වාගෙන යාම පිළිබඳ බොරු තර්ක ඉදිරිපත් කරමින් ඔහු විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය වෙනුවෙන් පෙනීසිටියි. ඔහුගේ උපදේශකත්වය සජිත් ප්‍රේමදාස මහතාට බලපාන්නේ කෙසේදැයි පැහැදිලි නැත. එහෙත් සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා කියන්නේ තමා ‘සංවරණ හා තුලනයන් ගැන විශ්වාසය තබන අයකු’ බවයි. එය අප තේරුම්ගත යුත්තේ, ජනාධිපති ක්‍රමය පවත්වා ගනිමින් එය සංවරණ හා තුලන යටතේ, ‘සීමාසහිත’ බලයක් ඇති තත්වයකින් පවත්වා ගැනීම ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව’ බවයි. ‘විධායක ජනාධිපති. ඒත් සංවරණ හා තුලන සහිතව.’ ඔහුගේ ආදර්ශ පාඨය විය හැකිය.


ඒ කියන්නේ මේ ජනාධිපති ක්‍රමය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමට ඔහු කැමැත්තෙන් සිටින බවයි.


සංවරණ හා තුලනයන් යටතේ ජනාධිපති පදවිය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යනවාය කියන අදහස එහෙමට ප්‍රායෝගික එකක් නොවේ. එයින් විධායක ජනාධිපති ධුරයේ විෂ දළ තිබෙනවාට වඩා කෙටි වෙයි. එහෙත් කැඩෙන්නේ නම් නැත.


ඊට අතිමූලික හේතුවක් තිබේ. පවතින 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව ජනාධිපතිවරයා පත්වන්නේ ඍජු මහජන ඡන්දයෙනි. පාර්ලිමේන්තුව පත්වන්නේ වෙනම මැතිවරණයකින්, මහජන ඡන්දයෙනි. ඒ අනුව ජනාධිපති හා පාර්ලිමේන්තුව යන මේ ආයතන දෙකට ඇත්තේ බල උල්පත් දෙකකි. දෙකටම ඡන්දය දෙන්නේ එකම ඡන්දදායකයන් පිරිසක් බව හැබෑය. එහෙත් ඒ වෙන වෙනමය. ජනාධිපතිවරණයත්, මහමැතිවරණයත් එකම දිනක පැවැත්වුවත්, මේ තත්වයේ වෙනසක් නොවේ.


මේ නිසා සිදුවන්නේ කුමක්ද? තමාට ජනතාව ඍජුව, වෙනම, පාර්ලිමේන්තුවෙන් වියුක්ත ජනවරමක් දී ඇතැයි කියන උද්දච්ච හැඟීමෙන් ජනාධිපතිවරයා කටයුතු කිරීමයි. වර්තමාන ජනාධිපතිවරයා ලක්‍ෂ හැටනවයක් තමාට ඡන්දය දී ඇතැයි හැම වෙලාවේම මතක් කර දෙන්නේ එහෙයිනි. ජනවාරි 19 වැනිදා නව පාර්ලිමේන්තු වාරය ආරම්භ කරමින් පාර්ලිමේන්තුව අමතා, ‘මෙම පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වී සිටින ඔබ සියලු දෙනා රටට ජාතියට වගකියන සුවිශේෂ කණ්ඩායමක්. ඔබ මෙන්ම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමවේදය තුළ ජනතා වරමින් ජනාධිපති ධුරයට පත්වූ මාද, මේ රටේ සියලුම ජනතාවට වගකිව යුතු වෙනවා.’ යනුවෙන් ජනාධිපතිවරයා පෙන්වා දුන්නේ ඒ අදහසය.


මෙලෙස වෙනම බල උල්පතකින් බලය ලැබී ඇති නිසාත්, සමස්තයක් ලෙස ජනාධිපති අතේ විශාල බලයක් කේන්ද්‍රගත වී ඇති නිසාත්, ජනාධිපතිවරයාගෙන් බලාපොරොත්තු විය හැක්කේ ආක්‍රමණශීලී ලෙස හැසිරීමකි. එය මේ බල ව්‍යුහයේ පවත්නා ආවේණික ස්වභාවයයි. ඒ නිසා ඔහු තමන්ගේ පාලන වපසරියට අයත් වන හා අයත් නොවන හැම ක්‍ෂෙත්‍රයකටම, හැම විෂයකටම අත ගසයි.


ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශද ඔහුට හෝ ඇයට මේ ආක්‍රමණකාරී හැසිරීම පවත්වාගෙන යන්නට ආධාරකයකි. හේතුව, සාමාන්‍යයෙන් ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයක, රටේ සෑම ක්‍ෂෙත්‍රයක්ම අළලා ජනාධිපති අපේක්‍ෂකයාගේ පොරොන්දු ඇතුළත් කරන නිසාය. ඒ නිසා ඒ සියලු ක්‍ෂෙත්‍රවල වැඩකිරීමට, ඒ කියන්නේ සමස්තයක් හැටියට රටේ හැම දෙයක් ගැනම කටයුතු කිරීමට තමාට ජනවරමක් ඇතැයි පත්වුණු පසුව ජනාධිපතිවරයා හෝ වරිය කියයි. ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා කෘෂිකර්මාන්තය, අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය, ප්‍රවාහනය ඇතුළු සියලුම ක්‍ෂෙත්‍රවලට ඇඟිලි ගසන්නේ එහෙයිනි. මේ ජනාධිපතිවරයා අනෙකුත් ඇමතිවරුන්ගේ විෂය ක්‍ෂෙත්‍රයන්වලට අදාළව ජනාධිපති කාර්යසාධක බලකායන්ද පිහිටුවා මේ අර්බුදය තවත් ගැඹුරු කර තිබේ.


හොඳම උදාහරණය ‘එක රටක් එක නීතියක්’ කාර්යසාධක බලකායයි. ඒ විෂය පැහැදිලිවම අධිකරණ ඇමතිවරයාගේ යටතට වැටෙන්නකි. ගලගොඩ අත්තේ ඥානසාර උන්නැහේගේ කාර්ය සාධක බලකාය පත්කරනවා, අධිකරණ ඇමති අලි සබ්රි දැනසිටියේවත් නැත. ඒ මදිවාට අධිකරණ ඇමතිවරයාගේ විෂයක් වන නීති කෙටුම්පත් කිරීමට අදාළව, එක රටක් එක නීතියක් යටතට වැටෙන, මේ වන තෙක් කෙටුම්පත් කර ඇති නීති වෙනස්කිරීමේ බලයක්ද ඥානසාර බලකායට ජනාධිපතිවරයා ලබාදී තිබුණි. අධිකරණ ඇමතිවරයා ඉල්ලා අස්වන්නට ගියේ මේ අවුල නිසාය. තමාගේ ළඟම ඇමතිවරයකුගේ විෂයන් තුළට පවා හිතුමතේ ඇඟිලි ගසන්නට ජනාධිපතිවරයාට අදහස එන්නේ, තමාට සියල්ල කළ හැකි බලයක් ඇතැයි කියන කල්පනාව නිසාය.


මේ හැරෙන්නට ජනාධිපතිවරයා මේ වන විට පත්කර ඇති අනෙකුත් කාර්යසාධක බලකා ගණනත් ඒවායේ විෂය පථයනුත් සැලකිල්ලට ගත් විට, කොතරම් තදින් ඔහු අනෙක් ඇමතිවරුන්ගේ විෂයන්වලට මැදිහත් වී ඇද්දැයි පැහැදිලි වේ. ජනාධිපතිවරයාට ඕනෑම දෙයක් කළ හැකි යැයිද, ඔහු ඒ හැම දෙයක්ම කළ යුතු යැයිද විශ්වාස කරන දේශපාලක හා නිලධාරි පැලැන්තියක්ද සිටින විට මේ විදියට වැඩකිරීම ජනාධිපතිවරයාට තවත් පහසුය.


කුමන සංවරණ හා තුලන යටතේ වුණත්, මේ විදියට වෙනම බල උල්පතකින් ජනාධිපතිවරයා/වරිය පත් වන තෙක් මේ තත්වය වෙනස් කළ නොහැකිය. එවැනි විටෙක, සංවරණ හා තුලනයන් යනු හුදෙක් වචන දෙකක් මිස ඒවාට වලංගුභාවයක්ද, බලයක්ද නැත. සජිත් ප්‍රේමදාස සංවරණ හා තුලන ගැන කතාකරන්නේ මේ තත්වය සිහි තබාගෙන වන්නට ඇත. කුමන සංවරණ හා තුලන, ව්‍යවස්ථාවේ වචනවලින් තිබුණත්, ජනාපධිති පදවියට පත් කල ඒවා ඉක්මවා තමන්ට කටයුතු කළ හැකියැයි විශ්වාස කරගෙන වන්නට ඇත.


මේ තත්වය තේරුම් ගැනීමට තවත් උදාහරණයක් හැටියට දැක්විය හැක්කේ 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා වැඩ කළ හැටිය. 19න් ජනාධිපතිගේ බලය සීමා කළ බව කියැවුණත්, ඔහුගේ වැඩවල එවැනි සීමාවක් තිබුණේ නැත. කොයිතරම්ද කියනවා නම්, තමාට වුවමනා වේලාවක අගමැති ඉවත් කර ආණ්ඩුවක් වට්ටවා, බහුතර බලයක් නැති පොහොට්ටු කණ්ඩායමට ආණ්ඩුව බාරදෙන්නට බලයක් තමාට ඇතැයි ඔහු සිතා සිටියා පමණක් නොව, එය සාධාරණය කරන්නට තර්කද ගොඩනගා ගත්තේය. ඒ, තමාට ලැබී ඇති ඊනියා ජනවරම ඉදිරියට දමමිනි.


ජනාධිපතිගේ මේ හිතුවක්කාර කල්පනාව තේරුම් ගැනීමට තවත් උදාහරණයක් නම්, 17න්, 19න් ඇතිකළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවයි. එය ජනාධිපති ධුරය සඳහා ඇති කළ ප්‍රබල පාලන තිරිංගයකි. හෙවත් සංවරණයකි. එහෙත්, 17 ගෙනා චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ජනාධිපතිනියවත්, 19 ගෙනා මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාවත් අඩු ගණනේ මේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව ඉවසුවේ නැත. මැතිවරණ කොමිසමට සාමාජිකයකු පත්කිරීමේ දී චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක, එවක ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව සමග ආරාවුල් ඇතිකර ගත්තාය. මෛත්‍රිපාල සිරිසේන මහතාත් තමාගේ කාලයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව සමග ආරාවුල් ඇතිකර ගත්තේය. 19න්, ජනාධිපතිටත් අගමැතිටත් අමතරව කතානායක කරු ජයසූරියත් පාලනයට සහභාගිවන අවුල්සහගත තත්වයක් ඇතිකළා යැයි සිරිසේන හිටපු ජනාධිපතිවරයා පසුගිය දිනෙක කීවේ එහෙයිනි.


එයින් පෙනෙන්නේ තමන්ගේ අත්තනෝමතික බලතල සංවරණය කිරීම සඳහා පිහිටුවා ඇති ප්‍රමුඛ ආයතනය පවා, ජනාධිපතිවරුන් නොඉවසන බවයි. ඒවා සමග ගැටෙන බවයි. ප්‍රතිඵලය කුමක්ද? සංවරණ හා තුලන පසෙක දමා, ජනාධිපති හිතුවක්කාර පාලනයකට පෙළඹීමයි.
මේ කීවේ, ජනාධිපතිවරයා වෙනම ඡන්දයකින් ජනාධිපති ධුරයට තේරී පත්වන නිසා ආරෝපණය කරගන්නා හිතුවක්කාර බලය ගැනය. එය වැළැක්වීම සඳහා, ‘ජනාධිපතිවරයා වෙනම ඡන්දයකින් පත්කරගන්නවාය’ යන්න වෙනස් කර, ඔහු පත්කිරීම පාර්ලිමේන්තුවට පැවරීමද කළ නොහැකිය. පාර්ලිමේන්තුවෙන් පත්වන ජනාධිපතිවරයා යනු, 1978 ව්‍යවස්ථාවේ ජනාධිපතිවරයා නොවේ. එය ඒ පැත්තටත් මේ පැත්තටත් නැති විධිවිධානයකි.


ඒ නිසා ‘සංවරණ හා තුලන සහිත ජනාපධිතිවරයෙක්, සීමා කරන ලද බලය ඇති ජනාධිපතිවරයෙක්’ වැනි යෙදුම්වලට එපමණකට වලංගුභාවයක් නැත. එවැනි ජනාධිපතිවරයකු යනුද අවසාන විග්‍රහයේදී විධායක ජනාධිපතිවරයකුම වන නිසාය.


අනෙක් අතට, සංශෝධන සහිතව හෝ සංවරණ හා තුලන සහිතව, ජනාධිපති ක්‍රමයක් පවත්වාගත යුත්තේ ඇයි? පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමය අනුගමනය කරන ලෝකයේ බලවත් රටවල් කොපමණ වේද? අවුරුදු 43කටත් වැඩියෙන් විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය පවත්වාගෙන ආ ලංකාව අත්පත් කරගත් දියුණුව කුමක්ද? ආර්ථික සමෘද්ධිය කුමක්ද? අපට ඩොලර් මිලියනයක්, බිලියනයක් දෙන්නේ මොන රටද කියා බලාගෙන සිටින්නට සිදුවන සිඟාකන තත්වයක් අද උද්ගත වී තිබෙන විට, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය නිසා ආර්ථික සංවර්ධනයක් රටේ ඇතිවීයැයි කිව හැක්කේ කාටද? පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමයක් මෙතෙක් පැවැතියා නම් අහවල් සංවර්ධනය කරගන්නට අපට හැකිවන්නේ නැතැයි පෙන්වා දිය හැක්කේ මොනවාද?
ඒ නිසා විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය මේ විදියටම හෝ, ව්‍යාජ සංවරන හා තුලන සහිතව පවත්වා ගැනීම ගැන කතාකරන දේශපාලන නායකයන් ගැන අප කල්පනා කළ යුත්තේ, ඔවුන්ට ඇත්තේද ජේආර්, චන්ද්‍රිකා, ප්‍රේමදාස, මහින්ද, ගෝඨාභය භුක්තිවිඳි ආකාරයේ හිතුවක්කාර බලයක් තනිවම භුක්තිවිඳීමට, ඒකාධිපති පාලනයක් රටේ ගෙනයාමට ඇති බල තණ්හාවම බවය.■

ජකර්තාවේ නැගීම, බැසීම සහ ගිලාබැසීම
ජකර්තාව වෙනුවට ඉන්දුනීසියාවට
අලුත් අගනුවරක්

0

■ නිසංසලා දිසානායක

භූමි ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව දරාගත නොහැකි ජනගහනය, අධික මාර්ග තදබදය, පරිසර දූෂණය, ජල හිඟය සහ වඩාත් භයානක පොළොව ගිලා බැසීම යන සමාජ, ආර්ථික හා පාරිසරික ගැටලු හේතුකොටගෙන, ඉන්දුනීසියාවේ අගනුවර ජකර්තාවෙන් ඉවත් කරගෙන, බෝර්නියෝ දූපතේ නැගෙනහිර කලිමන්තන් වෙන ගෙන යාමට ඉන්දුනීසියානු රජය සැලසුම් කර තිබේ. ඒ සඳහා නීතිමය පසුබිම සැකසීමේ මුල් අදියර දැන් පසු කර ඇත. ජාවා බසින් ඉන්දුනීසියානු දූපත් රැස හඳුන්වන ‘නුසන්තරා’ යනුවෙන් නව අගනුවර නම් කිරීමට ද අපේක්ෂිතය.


ඉන්දුනීසියාව ලෝකයේ සිවුවැනි විශාලම ජනගහනය සහිත රටයි. ඉන්දුනීසියාවේ අගනුවර සහ අග්නිදිග ආසියාවේ විශාලම නගරය වන ජකර්තා පිහිටි ජාවා දූපත, ලෝකයේ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ දූපතයි.


වර්ෂ 1966දී එය අගනගර දිස්ත්‍රික්කයක් වශයෙන් නම් කරනු ලැබීමත් සමඟ එයට නොනිල වශයෙන් ප්‍රාන්තයක හෝ දිස්ත්‍රික්කයක පරිපාලන බලතල ලැබිණි. ජකර්තා නගරය වසර ගණනාවක් තිස්සේ වෙළෙඳ, මූල්‍ය සහ අධ්‍යාපනික කේන්ද්‍රස්ථානයක් වශයෙන් පැවතිණ. එය දැන් මිලියන 11ක් පමණ ජනයා වාසය කරන මහ පුරවරයකි.
ජකර්තා නගරය පිහිටුවා තිබෙන්නේ ගංගාවලින් ගෙනා අවසාධිත පාෂාණ තැන්පත් වීමෙන් සැදුණු පුළුල් තැනිතලාවකයි. එහි භූ විෂමතාව අනුව නගරය අවට වගුරුබිම් පවතින බැවින් වැසි කාලයේදී නගරයේ වැසි ජලය පිරේ. පසේ අධික ජල සංයුතියක් තිබෙන නිසා පිරිසුදු පානීය ජලය ලබාගැනීම අපහසු වී තිබේ. පිරිසුදු ජලයට අධික ඉල්ලුමක් ඇති වීමට ඒ හේතුවද බලපා ඇත. ජකර්තාවේ ගංගා ජලය මෙන්ම භූගත ජලයද දූෂණය වී ඇති හෙයින් 2040 පමණ වෙන විට දැඩි ජල හිඟයක් ඇති වෙන බවට අනාවැකි පළවී ඇත. ජකර්තා නගරයේ කලාප රැසක් 2050 වෙන විට මුළුමනින්ම ගිලී යනු ඇතැයි විද්‍යාඥයෝ අනාවැකි පළ කර තිබේ.


උතුරු ජකර්තාව පසුගිය කාලය තුළ අඩි අටකට වැඩි ප්‍රමාණයක් ගිලා බැස තිබිණ. එය වසරකට සෙන්ටිමීටර් 1 -15 අතර ප්‍රමාණයක් ගිලී යන අතර නගරයෙන් අඩක් පමණ දැනටමත් මුහුදු මට්ටමට වඩා පහළට ගිලා බැස තිබේ.


ජකර්තා නගරය අසාමාන්‍ය ලෙස ගිලා බැසීමට හේතුව අධික ජනගහණයක ජල අවශ්‍යතා සැපිරීම සඳහා භූගත ජලය ලබාගැනීමයි. ජකර්තා වාසීන්ගෙන් සියයට 60ක් පමණ පරිභෝජනය කරන්නේ භූගත ජලයයි.


යම් ස්ථානයකින් අධිකව භූගත ජලය පොම්ප කරන විට ඒ ආශ්‍රිතව තිබෙන භූමිය ගිලා බසින්නට වෙයි. එසේ ගිලා බසින්නේ නිවාස හා ගොඩනැගිලි ආදියත් සමඟිනි. භූමිය මුහුදු මට්ටමට වඩා පහළින් පිහිටා තිබෙන විට ගංවතුර බැස යන්නේද නැත. ජකර්තා නගරය මතින් ගංගා 13ක් ගලා බසී. එබැවින් ජකර්තාව නිරන්තර ගංවතුරට හසුවීම පුදුමයක් නොවේ. වඩාත් භයානක කරුණ වන්නේ ගංවතුර නොවේ, මෙම සුවිසල් නගරය පොළොව තුළට ගිලා බසිමින් පැවතීමයි.


නගරය ඉදි කර තිබෙන්නේ වගුරු බිමක වීමත්, භූමිය වටා මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාමත් ගිලා බසින්නට බලපෑ අනෙක් ප්‍රධාන හේතු ය. ධනවත් ඉන්දුනීසියානු වැසියෝ ජල ගැටලුවෙන් ගැලවීම සඳහා පොළවේ දැවැන්ත කුහර හෑරීමද ගිලා බැසීම් තීව්‍ර වීමට බලපා ඇතැයි කියැවේ.


ගිලා බැසීම හැරුණු විට, අධික වාහන තදබදයක් පැවතීම අගනුවර වෙනස් කිරීමට බලපෑ අනෙක් ප්‍රධාන හේතුවයි. එම අධික තදබදය නිසා වසරකට ඉන්දුනීසියානු ආර්ථිකයට සිදුවන පාඩුව ඇමරිකන් ඩොලර් බිලියන 6.8කි.


ජකර්තාව ලෝකයේ වායු දූෂණය හා ශබ්ද දූෂණය අධිකම, ලෝකයේ දෙවැනියට විශාලම නාගරික කලාපයයි. බටහිර ජකර්තාවේ ටැම්බෝරා මුඩුක්කු කලාපය අධික ජනගහනයක් සහිත ගිනිකොනදිග ආසියාවේ ජනාධිකම කලාපයකි. එහි වර්ග කිලෝමීටර් හතරක භූමි ප්‍රමාණයක් තුළ 260,000ක් පමණ ජනයා වාසය කරති.


ජකර්තාව මුලින්ම පජජරන් නමැති හින්දු අධිරාජ්‍යයේ වරාය වශයෙන් භාවිත විය. සියවස් ගණනකට පසු ඉන්දුනීසියානු දූපත් රාජ්‍යය හා යුරෝපීය වෙළෙන්ඳන් අතර ගනුදෙනුව ඇරඹුණු මුල්ම ස්ථානයක් වශයෙන්ද ජකර්තා දූපත ප්‍රසිද්ධය.


මුලින්ම ජකර්තා නගරය සැලසුම් කරනු ලැබුවේ ලන්දේසීන් විසිනි. ලන්දේසි පාලනය යටතේ බතාවියා යනුවෙන් හැඳින්වුණු ජකර්තාව 1621 සිට ඔවුන්ගේ නැගෙනහිර ඉන්දීය කොදෙව් කලාපයේ අගනුවර වශයෙන් පැවතිණි.


වර්ෂ 1940 පමණ සිට ජකර්තාවේ ජනගහනය වේගයෙන් වර්ධනය වන්නට වූ අතර ඊට බලපෑ ප්‍රධානම හේතුව ජන සංක්‍රමණයි. වර්ෂ 1949දී ඉන්දුනීසියාව නිදහස ලබාගැනීමෙන් පසු ජකර්තාව එරට නිල අගනගරය මෙන්ම ආර්ථික මූලස්ථානය බවට පත්විය.


ජකර්තා නගරයේ දැවැන්ත වෙනස්වීම ඇරඹුණේ 1950 ගණන්වල ජනපති සුකර්නෝ විශාල ඉදිකිරීම් ව්‍යාපෘතිවලට සහය දක්වන්නට වූ පසුවයි. අනතුරුව නගරයේ යටිතල පහසුකම් නවීකරණය කෙරුණු අතර නොයෙක් කාර්යාල සහිත ගොඩනැගිලි විශාල ප්‍රමාණයක් එහි අරඹන ලදී. ජකර්තාව ආසියාවේ විශාලම පුරවරයක්, මුල්‍ය සහ වාණිජ කේන්ද්‍රස්ථානයක් බවට පත්වූයේ දූෂණය හා ඥාති සංග්‍රහය පුළුල් ව පැතිරුණු සුහර්තෝගේ පාලන සමයේදීයි.


දශක ගණනාවක ආර්ථික වර්ධනයෙන් පසු 1997 – 98 වකවානුවේ ආසියාවට බලපෑ මූල්‍ය අර්බුදය ජකර්තා නගරය සහ ඉන්දුනීසියාවටද ප්‍රබල ප්‍රහාරයක් විය. ඉන්පසු ඇතිවූ රාජ්‍යයට එරෙහි උද්ඝෝෂණ සහ කැරලිවලින් පසු සුහර්තෝ හට ඉල්ලා අස්වෙන්නට බල කෙරිණි. මෙසේ, 21වෙනි සියවසේ මුලදී ඉන්දුනීසියාව සහ ජකර්තා අගනුවර දැවැන්ත ආර්ථික, දේශපාලනික සහ සමාජීය විපර්යාසයකට ලක්විය.


බොහෝ කලක පටන් ජකර්තාවේ වැඩි වශයෙන් වාසය කළෝ පිටස්තරින් පැමිණ, ස්වදේශික ජීවිතයට හැඩ ගැසුණු පිරිස් ය.


රැකියා විරහිත නව සංක්‍රමණිකයන්ගේ පැමිණීම රජය විසින් තහනම් කර ඇතත්, සාධනීය ආර්ථික තත්ත්වයන් හමුවේ පුද්ගලයන් එවැනි ස්ථානවලට ආකර්ෂණය වීම නැවැත්විය නොහැකිය.


ඉන්දුනීසියානු ජනපති ජොකෝ විඩෝඩෝ පවසන අන්දමට නව අගනුවර ලෙස කලිමන්තන් තෝරා ගැනීමට හේතු වී තිබෙන්නේ ඉන්දුනීසියාවේ අනෙකුත් කලාපවලට දැඩිව බලපවත්වන ගංවතුර, භූ කම්පන, ගිනිකඳු විදාරණය වීම් සහ සුනාමි යනාදී ස්වභාවික උවදුරුවලින් තොර කලාපයක් වීමයි.


බෝර්නියෝ දූපතේ ඉන්දුනීසියාවට අයත් කොටසෙහි පිහිටා තිබෙන නැගෙනහිර කලිමන්තන් වනාහි ඔරන්ග්ඔටන් සහ දුලභ සත්ව විශේෂ වාසය කරන හරිතවත් වනාන්තරවලින් යුත් භූමියකි.


ජකර්තා මෙන් තෙගුණයක් වන, හෙක්ටයාර් 180,000ක් විශාල භූමියක නව අගනුවර පිහිටුවීම සැලසුම් කර තිබේ. එහි වැඩ ඇරඹීමට නියමිතව තිබෙන්නේ 2024දීය. ඉන්දුනීසියානු ඉතිහාසයේ දැවැන්තම යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘතිවලින් එකක් ලෙස සැලකෙන මෙය සඳහා තක්සේරු කර තිබෙන වියදම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 32.79කි. ඒ සඳහා ආයෝජනය කරන බහුතරයක් පුද්ගලික ආයෝජකයෝය.


නව නගරය සඳහා ආදර්ශ ආකෘතිය වශයෙන් දැනට තෝරාගෙන තිබෙන්නේ ඕස්ටේ්‍රලියාවේ කැන්බරා නගර සැලසුමයි. බ්‍රසීලය සහ මියන්මාරය වැනි ලෝකයේ නව අගනුවරවල ආදර්ශයද ගනිමින් නුසන්තරා ඉදිකිරීමට නියමිතය.


ජකර්තාහි ස්ථානගත කර තිබෙන තානාපති කාර්යාල සියල්ල නව නගරය වෙත ගෙන යාමට සිදු වෙන අතර ඕස්ටේ්‍රලියාව ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 415ක වියදමින් 2016දී ජකර්තාහි ඉදිකළ අති දැවැන්ත තානාපති කාර්යාල සංකීර්ණය මුළුමනින්ම නාස්තියක් බඳුය.


භූගෝලීයව ස්ථාවර වූ, දූෂණය නොවූ බිමක ස්මාට්, හරිතවත්, සුන්දර සහ තිරසර නව අගනුවරක් ඉදි කරන බවට රජය රටවැසියනට පොරොන්දු වී හමාරය. කලිමන්තන්හි ලැව්ගිනි අවදානම අඩුම කලාප නගර සැලසුම සඳහා තෝරාගැනීමට අපේක්ෂිතයි. නව නගරයේ ගුවන් තොටවල් හෝ වරායයන් ඉදි කිරීමට අපේක්ෂා නොකරන බවත්, ඊට ආසන්න නගරවල තිබෙන ඒවාම භාවිත කිරීමට හෝ ඒවා පුළුල් කිරීමට කටයුතු කරන බවත් කියැවේ.


මහජන මතය කෙරෙහි සහ පාරිසරික තත්ත්වය පිළිබඳව සීමිත ඉඩක් ලබාදෙමින් නව නගරය ඉදිකිරීමේ නීතිමය කටයුතු හදිසියේ සම්මත කරගැණුනු බව විචාරකයෝ පවසති.
එය ක්‍රමවත් සංවර්ධනයක් නැති, පාම් වගාවන් සහ වනාන්තරවලින් යුත්, නීති විරෝධීව ගස් කැපීම බහුලව සිදුවෙන ප්‍රදේශයකි. අගනුවර එම කලාපයට ගෙන යාමෙන් ජන සංක්‍රමණ සිදුවීම නොවැළැක්විය හැකි නිසා එම නව සංක්‍රමණිකයනට සරිලන ලෙස වාසස්ථාන ඉදිකිරීම ඇතුළු අනෙකුත් අවශ්‍යතා නිසා ගස් කැපීමෙන් සිදුවන පරිසර හානිය තවත් උග්‍ර වෙනු ඇතැයි ලෝක වනජීවී අරමුදලේ ඉන්දුනීසියාවේ කලිමන්තන්හි අධ්‍යක්ෂ ඉර්වන් ගුනවන් පැවසීය.


සුඛෝපභෝගී නිවාස සංකීර්ණ, සුපිරි හෝටල් සහ සුපිරි සාප්පු සංකීර්ණ ආදිය අගනගරයේ ඉදි කරන්නට අපේක්ෂිතය. තවමත් වැසි වනාන්තරවලින් යුත් නැගෙනහිර කලිමන්තන්හි ඉදිකරන නව අගනගරයේ සියයට 50ක්ම හරිත පෙදෙස්වලින් යුත් බව ඉන්දුනීසියානු රජය පවසයි.


පාම් වගාව සහ දැව කැපීම නිසා දැනටමත් හිරිහැරයට ලක්වී සිටින කලිමන්තන්හි ඔරංඔටන් සතුන්ට නම් මෙම තත්ත්වය කිසිසේත් සුබදායක නොවනු ඇතැයි මත පළ වේ.
කලිමන්තන්හි ස්වභාවික සම්පත් සියල්ල දැනටමත් ගලා යන්නේ ජකර්තාව පිහිටි ජාවා දූපතටයි. මධ්‍යම රජයට සමීපව ජීවත්වෙන්නට සිදුවීමේ වාසි දකින්නෝ මෙන්ම, නව අගනුවර තමාට කෙසේ වෙතත්, රාජ්‍ය නිලධාරීන්ට හා ව්‍යාපාරිකයන්ට සුරපුරයක් වනු ඇතැයි කියන්නෝද සිටිති.


ඉන්දුනීසියාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍රික පිරිසක් වන ඩායක්වරු කලිමන්තන් හි වෙසෙන, වනාන්තරය හා බද්ධ වූ ජීවිතයක් ගෙවන පිරිසක් වන නමුත් නව අගනුවර ඉදිකරන්නට පෙර ඔවුන්ගෙන් කිසිදු මතයක් නොවිමසා අත් හැර දමා ඇත. නිතිපතා සිදුවෙන වන විනාශයේ ගොදුරු බවට පත්ව සිටින ඩායක් ගෝත්‍රිකයන් රජයේ මෙම තීරණය නිසා තවදුරටත් අගතියට පත් වෙනු ඇතැයි සුළු ජනකොටස්හි අයිතීන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින ක්‍රියාකාරීහු පවසති.


ජනපති විඩෝඩෝ මේ සැලසුම මුලින්ම හඳුන්වා දුන්නේ 2019දී වුවද කොවිඩි නිසා ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රගතිය ඇණහිට තිබිණි.


අවම කාබන් ප්‍රමාණයක් නිකුත් කරන, සුපිරි කේන්ද්‍රස්ථානයක් බවට පත් කරන්නේ යැයි කියන නව නගරයේ ප්‍රමුඛතාව ලබා දෙන්නේ ඖෂධ, තාක්ෂණය සහ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයටයි. ගල් අඟුරු ආකර සහ නීතිවිරෝධී පාම් වගාවන් නිසා දැනටමත් දූෂණය වී තිබෙන දේශීය ජලමාර්ග නව නගරය ඉදිකිරීමෙන් තවදුරටත් විනාශ වෙනු ඇතැයි පරිසරවේදීහු අදහස් දක්වති. ජකර්තාහි සිදුවූ ප්‍රශ්න සියල්ල සහ විනාශය නැගෙනහිර කලිමන්තන් වෙත ගෙනයාම අපේක්ෂා නොකරන බව ඔවුහු පවසති.


නාගරික දරිද්‍රතාව, රථවාහන තදබදය, අඩු පහසුකම් ජනාවාස බිහිවීම, පානීය ජල හිඟය, ජල දූෂණය, වායු දූෂණය හා ඝන අපද්‍රව්‍ය බැහැරලීම ආදිය නාගරීකරණයේ ආර්ථික, සමාජයීය හා පාරිසරික ගැටලු ය.


නූතන ජකර්තාවේ සමාජ, ආර්ථික හා පාරිසරික ගැටලු විශාල ප්‍රමාණයක් ඇතිවීමට ප්‍රධානම හේතුව නාගරීකරණය නිසි ලෙස කළමනාකරණය නොකිරීමයි. ජකර්තා නගරය නූතනයේ අත්විඳිමින් සිටින්නේ ඒ අවිධිමත් සංවර්ධනයේ අයහපත් ප්‍රතිඵලයි. දූරදර්ශී නායකත්වයක් නොමැතිකමද බලපා ඇත. නිසි පාරිසරික කළමනාකරණයක් නැතිවීමෙන් වෙනස් කරන්නට සිදුවූ පළමු අගනුවර ජකර්තා නොවේ. ආශ්චර්ය හඹා යන ආසියානු අසල්වාසීන්ටද ජකර්තාව උගත් පාඩමක් වන්නේ නම් මැනවි.■

තනිව සිතා විසඳුම් දැකිය නොහැකි
මහා අර්බුදයකි

මෙය දේශපාලන පක්ෂවලට පමණක් තනි තනිව කළ නොහැකි බවද, ප්‍රමාද වී හෝ දේශපාලන පක්ෂ නායකයන් විසින් අවබෝධ කරගත යුතුව තිබේ. තමන්ගේ පක්ෂයේ සාමාජිකයන් හෝ මූල්‍ය ආධාරකරුවන් නොවන පුරවැසියන්ගේ සහභාගිත්වයද දායකත්වයද දේශපාලන පක්ෂ සතු සිතීමේ ශක්තිය වර්ධනය කිරීමට තුඩු දෙනු ඇත.

දැනට උත්සන්න වී ඇති අප රටේ ආර්ථික අර්බුදය සහ එහි දේශපාලන ඵල විපාක පිළිබඳව ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය ගිය සතියේ නිකුත් කළ ප්‍රකාශය, රටේ පුරවැසියන්ගේ අවධානය යොමුවිය යුත්තකි. ආර්ථිකය කඩා වැටීමේ ඊළඟ ප්‍රතිඵලය වන්නේ රටේ නීතියේ ආධිපත්‍යය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ද බිඳ වැටීම බව එම ප්‍රකාශයෙන් අනතුරු ඇඟවේ. නීතිය හා සාමය බිඳ වැටීම, පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවීම යන අයහපත් ප්‍රතිඵල ගැනද අනතුරු ඇඟවෙන එම ප්‍රකාශය ව්‍යංගයෙන් කියා සිටින්නේ මහජන විරෝධතා හා කෝපය ප්‍රකාශ කිරීම් හමුවේ ආණ්ඩුව මහත් මර්දනකාරී මාවතකට පිවිසීමේ හැකියාව තිබෙන බවයි.

නිහඬබවේ පණිවුඩය


මේ අතර, ආණ්ඩුවේ නායකයින්ගේ ප්‍රකාශද, ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයට සම්බන්ධ ඉහළ නිලධරතන්ත්‍රයේ නිහඬ පිළිවෙතද වෙතින් පළවන්නේ, දැනටම අතිශයින් උග්‍රවී ඇති ආර්ථික අර්බුදය ගැන මනා වැටහීමක්, තක්සේරුවක් හෝ හැඟීමක් ආණ්ඩුවට නැති බවයි. මහ බැංකු අධිපතිගේ ක්‍රියා කලාපයෙන් පෙනෙන්නේ, ආර්ථික අර්බුදයට මුහුණදීම තවත් සූදු ක්‍රීඩාවක් ලෙසින් ඔහු සලකන බවයි. මේ අතර, ජනාධිපතිවරයාගේ රාජසන කතාවෙන් පළවන්නේද, ආර්ථික අර්බුදයේ බිහිසුණුකම පිළිබඳ අවබෝධයක් හෝ හැඟීමක් ඔහුටද නැති බවයි. ආණ්ඩුකරණය සහ රාජ්‍ය පාලනය පිළිබඳ අවම අවබෝධයක් ඇති එතුමාගෙන් වෙනත් ප්‍රතිචාරයක් බලාපොරොත්තු විය නොහැකිය. එහෙත් ඔහුගේ රාජාසන කතාවේ පිටපත ලියූ ඉහළ නිලධාරීන්ද පෙන්වා ඇත්තේ, ප්‍රශ්නයේ බැරෑරුම්කම අඩුවෙන් තක්සේරු කිරීමත්, ඒ තරම්ම බරපතළ, ප්‍රශ්නයක් නැති බව රටට කියා සිටීමත් ඔවුන්ගේ උපායික චින්තනයේ අංගයක් වී තිබෙන බවත්ය.
මේ අතර, විරුද්ධ පක්ෂවලින්ද, ආර්ථික අර්බුදය සම්බන්ධව ප්‍රමාණවත් විග්‍රහයක් හෝ ප්‍රමාණවත් විසඳුම් යෝජනා හෝ ඉදිරිපත් වන්නේ නැත. විපක්ෂයේ තිබෙන ප්‍රබල දේශපාලන හඬක් වන ජවිපෙ, ජාතික ජන බලවේගය මාධ්‍යයෙන් ළඟදී ඉදිරිපත් කළ ‘අර්බුදය ජයගැනීමට කඩිනම් ප්‍රවේශයක්’ නම් ලේඛනයේ තිබෙන්නේද ආර්ථික අර්බුදය පිළිබඳව අසම්පූර්ණ විග්‍රහයක් සහ නොපැහැදිලි විසඳුම් යෝජනාය. මේ අතර වෙළෙඳපොළ ලිබරල්වාදය හා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ යැයි වරදවා තේරුම් කරන රාජ්‍ය මැදිහත්වීම්වාදී අධිකාරිවාදී ධනවාදය අතර සිරවී සිටින සජබයෙන් පළවන්නේ ව්‍යාකූල අදහස්ය. එමෙන්ම, අප රටේ විශ්වවිද්‍යාලවලද, රජයේ සහ රාජ්‍ය නොවන ආයතනවලද, විශ්‍රාමිකවද සිටින ආර්ථික විද්‍යාඥයින්ද, ආර්ථික විශේෂඥයින්ද වැඩිදෙනා, තමන්ගේ විෂය විශේෂඥතාව ඇති මෙම කාරණයේදී දක්වා සිටින්නේ පුදුමාකාර සාමූහික නිහඬතාවකි. මේ ගැන ප්‍රසිද්ධියේ සාමූහික පුවත්පත් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කිරීම, සම්මන්ත්‍රණ මාලාවක් පැවැත්වීම වැනි මාධ්‍යවලින්, සමාජය දැනුවත් කිරීම තම යුතුකම යැයි මෙම ආර්ථික විශේෂඥ ප්‍රජාව සිතන බවක් නොපෙනේ.

අර්බුදයේ පරිමාව


මේ නිහඬතාවෙන්ද, අර්බුදයේ බැරෑරුම්කම තේරුම් ගැනීමට දක්වන මන්දෝත්සාහය සහ මඳ උනන්දුවෙන් ද පෙනෙන්නේ, ඇත්තටම තිබෙන ආර්ථික අර්බුදයේ පරිමාණය බවද කිව්වාට වරදක් නැත. මෙම ලිපියේ අරමුණ, අපගේ ආර්ථික විශේෂඥ ප්‍රජාව සාපේක්ෂ වශයෙන් නිහඬ කිරීමට තරම් තුඩු දී ඇති, අප රටේ ආර්ථික අර්බුදයේ දැනට තිබෙන “පහසු විසඳුමක් පේන තෙක් මානයක නැතිවීමේ” තත්ත්වය ගැන විග්‍රහයක් ඉදිරිපත් කිරීමයි.

පහසු මගක් නැත


අපේ අවධානයට යොමුවිය යුතු පළමු කරුණ නම්, ආර්ථික අර්බුදය විසඳීමට පහසු මාර්ග හෝ විකල්ප නැත යන්නයි. එයට හේතුව, නම් ලංකාවේ ආර්ථිකය, එහි සෑම අංශයකින්ම පාහේ, බිඳ වැටීමේ අනතුරට පත්වී තිබෙන බවයි. ලංකාවේ ආර්ථිකය ගොඩනැගිල්ලක් නම් එහි වහලද, බිත්තිද, වහල සහ බිත්ති දරා සිටින කුලුනු ද දෙදරා තිබේ. පදනමේද ඉරිතලා, දෙදරී තිබේ. කාර්මික, කෘෂිකාර්මික, නිර්යාත, ආයාත, මූලය, විදේශ විනිමය, රාජ්‍ය ආදායම්, විදේශ ආදායම් යන සෑම අංශයක්ම පෙර නොවූ විරූ ලෙස දුර්වල වී ඇත. එය කාලයක් තිස්සේ ලංකාවේ සිදුවූ ආර්ථික දුෂ්කළමනාකරණය, ලෝක ආර්ථිකයේ පසුබෑම්වල බලපෑම් සහ කොවිඩ් අර්බුදය හේතු කොටගෙන උග්‍රවූවකි. වර්තමාන ආණ්ඩුවේ ආර්ථික දුෂ්කළමනාකරණය නිසා මෙම තත්ත්වය වඩ වඩාත් තියුණු විය.


දැනට ලංකාව ඉදිරියේ තිබෙන අභියෝගය මෙවැන්නකි. ධනවාදී ලෝක ආර්ථිකයෙන්ද, ලෝක වෙළෙඳපොළෙන්ද, නව ලිබරල්වාදී ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණවලින්ද කැඩී වෙන්වීමට තරම් හැකියාවක් අප රටේ මේ තරම් දුර්වල වී ඇති ආර්ථිකයට නැත. එමෙන්ම ධනවාදී ලෝක ආර්ථිකයෙන් හෝ ලෝක වෙළෙඳපොළෙන් කැඩී තෝරාගත හැකි විකල්පයක්ද ලංකාවට නැත. විකල්ප ලෝක ආර්ථික කඳවුරක්ද නැත. චීනය එවැන්නකට නායකත්වය සපයන්නේද නැත. නොබැඳි ආර්ථික කඳවුරක්ද ලෝකයේ නැත. හුදෙකලා වූ විකල්ප ගැන සිතන්නට හෝ හැකිවනු ඇත්තේ සමාජවාදී විප්ලවයක් හෝ උතුරු කොරියානු ආර්ථික මාදිලිය හෝ ගැන උනන්දුව දක්වන පිරිස්වලට පමණි. එවැනි අය කිහිප දෙනෙකු අප රටේ සිටිය හැකි නමුදු, එය වනාහී සිදුවිය හැකි විකල්පයක් නම් නොවේ. ලංකාව දැනට මුහුණ දෙන ආර්ථික අර්බුදය, කම්කරු පන්ති සමාජවාදී විප්ලවයකට හෝ සමාජවාදී ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණවලට හෝ දොර විවෘත කිරීමක් වන්නේ ද නැත. චීනයේ ඇති ‘රාජ්‍ය ධනවාදී’ මාදිලියද, ලංකාවේ දැනට තිබෙන අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමේ විකල්පයක් නොවේ. චීන මාදිලියට යන්නට නම් ලංකාවට සිදුවනු ඇත්තේ, පරිපූර්ණ ලෙස පශ්චාත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී, එනම් තනි පක්ෂ හා තනි නායක රාජ්‍ය මාදිලියක් කරා පරිවර්තනය වීමයි. එය මහත් විනාශකාරී මාවතේ මිස ලංකාවේ ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් සපයන මාවතේ විය නොහැකිය.

සුබ සාධනවාදී විකල්පය?


පසුගිය අවුරුදු දෙක තුන තුළදී කොවිඩ් අර්බුදය විසින් උත්සන්න කරන ලද්දේ ආර්ථික අර්බුදය පමණක් නොවේ. ඒ දෙකම විසින් ලංකාවේ නව සමාජ අර්බුදයක්ද නිර්මාණය කර, දැඩි ලෙස උත්සන්න කරනු ලැබ ඇත. ආණ්ඩුවේ අත්තනෝමතික කෘෂිකාර්මික ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාමාර්ගද මෙම සමාජ අර්බුදය උත්සන්න වීමට තුඩු දී ඇත. දුගීබවේ ව්‍යාප්තිය, රැකියා අහිමි වීම, නව රැකියා උත්පාදනය කිරීමට ආර්ථිකයට නොහැකි වීම, ආර්ථික කඩා වැටීම නිසා ජනතාවගේ ජීවන මට්ටම සහ ජීවන තත්ත්වය පෙර නොවූ විරූ ලෙස කඩා වැටීම, ආදායම් සහ සමාජ ඇති-නැති පරතරය තියුණු වීම, ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මය බිඳ වැටීම නිසා ග්‍රාමීය සමාජයේ මධ්‍යම පන්තිය සහ දුගී ජනතාව අතර දරිද්‍රතාකරණයේ නව ප්‍රවණතා මතුවීම සහ මේ සියල්ල පදනම් කොටගෙන පැතිරෙන සමාජ අසන්තුෂ්ටිය හා සමාජ අසහනය, මෙම සමාජ අර්බුදයේ ලක්ෂණ මෙන්ම ප්‍රකාශවීම්ද වෙයි.


මේ නිසා දැනට සිටින ආණ්ඩුව වේවා, ඊළඟට බලයට එන්නට ලැහැස්තිවෙමින් සිටින සජබ හෝ ජවිපෙ ආණ්ඩුවක් හෝ වේවා, මුහුණ දෙන මගහැරිය නොහැකි වගකීමක් වන්නේ, ආර්ථික අර්බුදයට සහ සමාජ අර්බුදයට යන දෙකටම සමගාමී විසඳුම් සෙවීමයි. එම ප්‍රශ්න මෙන්ම ඒවාට විසඳුම්ද ආර්ථික හා සමාජ ක්ෂේත්‍රවල එකට බැඳී, පැටලී තිබෙන ඒවාය. එකක් අනෙකින් වෙන් කළ නොහැකිය. එබැවින් තියුණු වී ඇති සමාජ අර්බුදය අඩු තරමින් කළමනාකරණය කිරීමට නම් දුගීභාවයට සහ අසරණභාවයටත් හාමත් වීමේ අනතුරටත් පත්වී සිටින විශාල ජන කොටසකට, රටේ ජනගහනයෙන් සියයට හැත්තෑ පහකටවත්, රාජ්‍ය සුබ සාධන සමාජ වැඩපිළිවෙළක්, අවුරුදු කිහිපයක්වත් පවත්වාගෙන යා යුතු වේ. මෙම ආණ්ඩුවේ ඉදිරි අවුරුදු තුනත්, ඊළඟ ආණ්ඩුවේ මුළු අවුරුදු පහත් ඒ සඳහා පරිශ්‍රම දැරිය යුතු වේ. මන්දයත්, යළි ගොඩ නැගිය යුතුවන්නේ, ආර්ථික සහ සමාජ යන ක්ෂේත්‍ර දෙකම වීමයි. එම ගොඩනැගීම් දෙකම සමගාමීව යායුතු වීමයි. ඒ සඳහා පැලැස්තර දැමීමේ ප්‍රවේශවලට සාර්ථකවීමට ඇති අවකාශය බෙහෙවින් සීමා වීමයි. පැලැස්තර දැමීමේ ප්‍රවේශයකට අඩු තරමින් පැවතීමට නම්, ඒ සෑම දේශපාලන ක්‍රමයද ඒකාධිපති ක්‍රමයකට පරිවර්තනය වීම අවශ්‍ය වනු ඇත. එවැනි ඒකාධිපති දේශපාලන පරිවර්තනයක් අතිශයින් ප්‍රචණ්ඩ එකක් වනවාද ඇත. මෙය වනාහී ඇති දැවැන්ත දේශපාලන සහ ප්‍රතිපත්තිමය ප්‍රහේළිකා මතු කරන අභියෝග මාලාවක එකතුවකි. ආර්ථිකය යළි ගොඩ නැගීමට දැනට තිබෙන වෙළෙඳපොළ කේන්ද්‍රීය අති-ලිබරල්වාදී ආර්ථික මූලෝපායේ, අවුරුදු කිහිපයක්වත් දිගටම රැඳී සිටීමට, ආණ්ඩුව පොහොට්ටුව, සජබ හෝ ජවිපෙ වුවත්, එයට බල කෙරෙනු ඇත. එහෙත් වෙළෙඳපොළ කේන්ද්‍රීය ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති රාමුවක් තුළ, සමාජ අර්බුදය කළමනාකරණය කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය රාජ්‍ය සුභ සාධනවාදී විකල්ප සොයා යාමට අවකාශ නොලැබෙනු ඇත. ඒ අතර, ආණ්ඩුව දැනට සිදු කරන ආකාරයට, මහ බැංකුව ලවා මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කරවමින්, ආර්ථිකය යළි ගොඩ නැගීමක්, සමාජ සුබ සාධන ප්‍රතිපත්තිය ඉදිරියට දැමීමක් හෝ කළ නොහැකිය. සමාජ අර්බුදය කළමනාකරණය කිරීම අරමුණු කරගත් සුබ සාධනවාදී ඉලක්ක සඳහා මුදල් සැපයීමට නොහැකි දුර්වල ආර්ථිකයක් සහිතව, සමාජ අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමට නොහැකිය. මෙය සුළුපටු අභියෝගයක් නොවේ. මහා ප්‍රතිපත්තිමය ප්‍රහේළිකාවකි.

මැතිවරණ ප්‍රතිපත්තිවල ගැටලුව


මේ අතර ආණ්ඩු පක්ෂයද, විරුද්ධ පක්ෂද ඉදිරි කාලය තුළ අනාගත මැතිවරණ සඳහා ද සූදානම් වනු ඇත. ඒ සඳහා ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන සකස් කරනු ඇත. දැනට තිබෙන ප්‍රවණතාව අනුව, හැම පක්ෂයක්ම ජනතාවට ප්‍රකාශ කරනු ඇත්තේ, ඉහත කී මහා අර්බුද විසඳීමට හැකිකම තිබෙන්නේ තම පක්ෂයට, තම පක්ෂ නායකත්වයට සහ තම පක්ෂ ප්‍රතිපත්තිවලට පමණක් බවයි. මෙම පක්ෂ ප්‍රතිපත්ති තරගය තුළින්ද ප්‍රකාශ වනු ඇත්තේ දැනට රටේ තිබෙන අර්බුදයේ ගැඹුර සහ යථාර්ථය වසන් කර යෝජනා වන සරල විසඳුම්ය. ඉදිරි කාලයේ අප රටේ දේශපාලන සාකච්ඡා කේන්ද්‍රයට පැමිණෙනු ඇත්තේ, අර්බුදය ගැන ගැඹුරු විග්‍රහ හෝ ගැඹුරු විකල්ප නොවේ. ඡන්ද දිනීමට පමණක් සේවය කරන සරල විග්‍රහ සහ සරල විසඳුම්ය.


ආණ්ඩුව කෙසේ වෙතත් විපක්ෂයේ සිටින පක්ෂවල වගකීම වනු ඇත්තේ, රටේ දැවැන්ත අර්බුදය පිළිබඳ ඡන්දය දිනීම හෝ ආසන ප්‍රමාණය වැඩිකර ගැනීම ඉලක්ක කර ගත් සරල පොරොන්දු සහිත ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශ ජනතාව ඉදිරියේ තැබීම නොවේ. අර්බුදයේ බැරෑරුම්කමත්, එයට පහසු හෝ කෙටිකාලීන විසඳුම් නැති බවත්, එක් තනි මතවාදී හෝ ප්‍රතිපත්ති රාමුවකින් පමණක් සෙවිය හැකි කල් පවත්නා විසඳුම් නැති බවත්, අර්බුදය කළමනාකරණය කිරීමට වඩා සුදුසු හා ස්ථාවර විකල්ප සෙවිය යුතු වන්නේ දේශපාලන වශයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වූද, ආර්ථික වශයෙන් මතවාදී කඳවුරකට නොබෙදුණ මිශ්‍ර ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති රාමුවක් තුළ බවත්, තනි පක්ෂයකට පමණක් තනිව සහ හුදෙකලාව මෙම අර්බුදයට විසඳුම් සෙවිය නොහැකි වන බවත් යන උපකල්පනවලින් සමන්විත ප්‍රවේශයකින් අලුතෙන් සිතන්නට පටන් ගැනීම සියලු විරුද්ධ පක්ෂ විසින් කළ යුතුව තිබේ.


මෙය දේශපාලන පක්ෂවලට පමණක් තනි තනිව කළ නොහැකි බවද, ප්‍රමාද වී හෝ දේශපාලන පක්ෂ නායකයන් විසින් අවබෝධ කරගත යුතුව තිබේ. තමන්ගේ පක්ෂයේ සාමාජිකයන් හෝ මූල්‍ය ආධාරකරුවන් නොවන පුරවැසියන්ගේ සහභාගිත්වයද දායකත්වයද දේශපාලන පක්ෂ සතු සිතීමේ ශක්තිය වර්ධනය කිරීමට තුඩු දෙනු ඇත. දැනට ලංකාවේ සෑම දේශපාලන පක්ෂයකම නායකයන්ගේ අදහස් සහ චර්යාවන් දෙස බලන විට පෙනෙන්නේ, අපගේ සියලු දේශපාලන පක්ෂ තනි තනිව ගත් විට ඒවා සතු සිතීමේ ශක්තියේ සීමා අතික්‍රමණය කරන, එම සීමා ඉක්මවා යායුතු බවට අවධාරණය කරන විසඳුම් ලැබිය යුතු මහා අර්බුදයක් තුළ අප රට තිබෙන බවයි.


ලංකාවේ මහා අර්බුදය සාධනීය ලෙස කෙටිකාලීනව කළමනාකරණය කරමින්, මධ්‍යකාලීනව විසඳීමේ පියවර ගැනීමට අවශ්‍ය ශක්තිය හා දැක්ම තිබෙනු ඇත්තේ, ඉහත කී ආකාරයට නිරාඩම්බරයෙන් සිතන දේශපාලන පක්ෂ නායකත්වයන්ටය යන්න අප රටේ සාමාන්‍ය පුරවැසියන්, ඔවුන්ගේම සරල භාෂාවෙන් මේ දිනවල අප සමාජයට දෙන වැදගත් පණිවුඩවලින් එකකි. ■

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු
සියලු‍දෙනාට භාරගත හැකි තීරණ අරමුණු කරගත් සාකච්ඡාවකි; බහුවරණ ප්‍රශ්න මාලාවක් නොවේ

0

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා මැදුම් සම්මුතිය අවශ්‍යය. ඔබ සියයට සියයක් නිවැරදි අවස්ථාවකදී වුව තත්වය එයයි. මෙය ඇතැම්විටදී පැහැදිලි කිරීම දුෂ්කරය. ඔබ සම්පූර්ණයෙන්ම නිවැරදි විය හැකිය. එහෙත්, ඔබට තවදුරටත් ඔබ සමග එකඟ නොවන පුද්ගලයන් සමග කටයුතු කිරීමට සිදුවේ.

■ රොහාන් සමරජීව

අප විසින් අප පාලනය කරගත යුත්තේ කෙසේද? මෙය නිරන්තරයෙන් අසනු ලබන ප්‍රශ්නයකි. එහෙත්, මේ වර්තමාන දුක්ඛිත හා අවුල් සහගත සමයේදී මෙම ප්‍රශ්නයෙහි වැදගත්කම වැඩිවී තිබේ. 2008-2009 ආර්ථික අර්බුද සමයේදී සිදුවූ අන්දමින්ම වර්තමාන ආර්ථික අර්බුදයේදී ද රාජ්‍ය පාලන ක්‍රම පිළිබඳ ප්‍රශ්න කිරීම ලොව පුරාම සිදුවේ.


ශ්‍රී ලංකාවේ නිතර නිතර සංශෝධනයට ලක්වන 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්බන්ධයෙන් කිසිදු කලෙක ඉහළ යුක්තියුක්තභාවයක් නොතිබුණු අතර, වර්තමානයේදී එය බිංදුව ආසන්නයටම බැසගොස් තිබේ. ආණ්ඩුවට පක්ෂපාතී නීතිඥවරුන්ගෙන් සමන්විත රහසිගත කමිටුවක් විසින් අලු‍ත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කරමින් තිබේ. නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ස්වභාවය පිළිබඳ මූලික ප්‍රශ්න මතුවෙමින් තිබෙන්නේ එම පසුබිම තුළය.


ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සම්බන්ධයෙන් උනන්දුව වැඩිවීමට ප්‍රධාන හේතුවක් වී ඇති බව පෙනෙන්නේ සමාජයක පොදු කැමැත්ත තහවුරු කරගැනීමේ විද්‍යුත් ක්‍රමවේද භාවිත කිරීමේ හැකියාව පිළිබඳ තිබෙන පරිකල්පනයන්ය. එය 18වන සියවසේදී ෂෝන්-ෂාක් රූසෝ විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද මතවාදවලට අනුකූල බව පිළිගනු ලැබේ. එහෙත්, ඒ පිළිබඳ ජයදේව උයන්ගොඩ, ප්‍රදීප් එන්. වීරසිංහ, තිලක් දසනායක වැනි අය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද අදහස් අනුව පෙනෙන්නට තිබෙන්නේ එහිදී අරමුණු කරනු ලබන්නේ දේශපාලනික තීරණ සම්බන්ධ බහුතර ඡන්දය ස්වයංකරණය සිදුකිරීම බවයි. මෙහිදී දේශපාලනික තීරණ යනු පරිපාලන හා නීතිමය තීරණ වේ. බහුතරවාදී තීරණ ගැනීමේ පසුබිමක් තුළ ජීවත් වන සුළුතරයන්ට සිදුවන්නේ කුමක්ද යන දශක ගණනක් පැරණි ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් තවමත් නැත.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු බහුතරයේ පාලනය නොවේ


ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු කුඩා කණ්ඩායමක් තුළ පවා සියලු‍දෙනාගේ එකඟත්වය ලබාගැනීමයි. පාර්ලිමේන්තුව තුළ පවා ඒකමතිකත්වය ලබාගත නොහැකි තත්වයක් තිබියදී රටක ජනගහනයක මට්ටමේදී ඒකමතිකත්වය ලබාගත හැක්කේ කෙසේද? ඒකමතිකත්වය අත්‍යවශ්‍ය කොන්දේසියක් කරන්නේ නම්, කුඩා කණ්ඩායමකට හෝ පුද්ගලයකුට පවා අති විශාල බලයක් ප්‍රදානය කිරීමක් එමගින් සිදු වේ. එනිසා ප්‍රායෝගික හේතුන් මත බොහෝ තීරණ ගනු ලබන්නේ බහුතර ඡන්දයෙනි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් වැනි වැදගත් තීරණයක් ගැනීමේදී සාමාන්‍ය බහුතර කැමැත්තට වඩා අනුමැතියක් අවශ්‍යය. මූලික අයිතිවාසිකම් සම්මත කරගැනීම මගින් අපේක්ෂා කරනුයේ බහුතරය විසින් සුළුතරය මුළුමනින්ම පාගාදැමීම වැළැක්වීමයි.


සුළුතරයන් මර්දනය හෝ නොතකා හැරීම දිගුකාලීනව ගත් කල ඵලදායිතාවෙන් තොරය. විශේෂයෙන්ම, තම දැක්ම කිසිවිටෙක සැලකිල්ලට නොගනු ලබන ස්ථිර සුළුතරයන් බවට ඔවුන් පත්කිරීම හානිකරය. ඒකමතිකත්වය ලබාගැනීම අරමුණු කරගත් සාකච්ඡාවක් ලෙස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සංකල්පය මතුවන්නේ මෙහිදීය. මෙහි අරුත වන්නේ, බහුතර ඡන්දයෙන් තීරණය වන විකල්පයන් වහා සම්මත කරගැනීම වෙනුවට සියලු‍ පාර්ශ්වයන් රළු එකඟතාවන් සඳහා මැදුම් සම්මුතියකට එකඟ කරවාගැනීමයි. එහිදී ඒකමතිකත්වයක් අත්‍යවශ්‍ය වන්නේ නැත. මෙම කරුණ ජනාධිපති ඔබාමා විසින් 2016දී පැවැත්වුණු උපාධි ප්‍රදානෝත්සවයකදී මෙසේ පැහැදිලි කරන ලදි:


ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා මැදුම් සම්මුතිය අවශ්‍යය. ඔබ සියයට සියයක් නිවැරදි අවස්ථාවකදී වුව තත්වය එයයි. මෙය ඇතැම්විටදී පැහැදිලි කිරීම දුෂ්කරය. ඔබ සම්පූර්ණයෙන්ම නිවැරදි විය හැකිය. එහෙත්, ඔබට තවදුරටත් ඔබ සමග එකඟ නොවන පුද්ගලයන් සමග කටයුතු කිරීමට සිදුවේ. මැදුම් සම්මුතියකින් තොරව ඉදිරියට යාම එකම විසඳුම යයි ඔබට සිතෙන්නට පුළුවන. එය ඔබගේ පැත්තෙන් සුවපහසුය. අරමුණ අතින් ඔබ පවිත්‍ර විය හැකිය. එහෙත්, ඔබට අවශ්‍ය දේ දිනාගත නොහැකිය. ඔබට අවශ්‍ය දෙය අවශ්‍ය කාලය තුළදී දිනාගැනීමට නොහැකි වූ විට ඔබට සිතෙන්නේ පද්ධතිය අවුල්සහගතය කියාය. එමගින් නිර්මාණය වන්නේ අසුබවාදී තත්වයකි. අඩු සහභාගිත්වයේ, වැඩි අයුක්තියේ, කෝපයේ හා බලාපොරොත්තු සුන්වීමේ පහළට යොමුවූ සර්පිලයක් එමගින් නිර්මාණය වේ.


ඔහු ඇමතුවේ බ්ලැක් ලයිව්ස් මැටර් වැනි ව්‍යාපාරවල වර්තමාන හා අනාගත නායකයන්ටයි. එහිදී ඔහු විසින් මතුකර දක්වනු ලැබුවේ කළු ඇමෙරිකානු සුළුතර දැක්මකි. එහෙත්, බහුතරයටද මැදුම් සම්මුතිය අවශ්‍යය. ඔවුන් විසින් සුළුතරයන්ට පාර්ශ්වික ජයග්‍රහණයක් සඳහා අවස්ථාව ලබා නොදෙන්නේ නම් හෝ කිසි විටම ජයග්‍රහණයක් ලබා ගන්නට අවස්ථාවක් නොදෙන්නේ නම්, ප්‍රතිචාර වනු ඇත්තේ රළු ප්‍රතිරෝධයකි. එය වෙන්වීම දක්වා වර්ධනය විය හැකිය.


ඉංග්‍රීසියෙන් compromise නම් වචනයෙහි අරුත මුළුමනින්ම ලබාදෙන සිංහල යෙදුමක් නැත. දෙමළෙන් නම් තිබෙන බව මට වාර්තා වී ඇත. මැදුම් සම්මුතියකට ඉඩක් අපගේ සංස්කෘතිය තුළ නොමැති බවක් එයින් අදහස් විය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, ඕනෑම සංවිධානයක කටයුතු කර තිබෙන හෝ අඩු වශයෙන් පවුලක ජීවත් වී තිබෙන අයෙකු පවා අතරමැදි සම්මුතියක ප්‍රායෝගික අවශ්‍යතාව දනිති. යහපත් පවුල් හා සංවිධාන තුළ සරල තීරණ පවා බහුතර තීරණය මත ඒකාධිපති නායකයකු විසින් නිරන්තරයෙන් ගනු ලබන්නේ කලාතුරකිනි. උදාහරණයක් ලෙස පවුලක රාත්‍රී ආහාරය පිළිබඳ තීරණය හෝ සමාගමක වාර්ෂික චාරිකාව යන තැන ගැන තීරණය සැලකිය හැකිය. සියලු‍දෙනාගේ විවිධ ආශාවන්ට ඉඩදිය නොහැකි වන මුත්, යහපත් පවුල්වල හා සංවිධානවල තීරණ ගනු ලබන්නේ සියලු‍දෙනාගේ උපදෙස් විමසීමෙන් හා සාකච්ඡාවෙන් පසුවය.

ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය


කැලිෆෝනියා ප්‍රාන්තය 20වන සියවසේ මුලදී යුක්තියුක්තභාවය පිළිබඳ අර්බුදයකට මුහුණදුන් අවස්ථාවේදී මැතිවරණ හා යෝජනා කැඳවීම ආදි ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පියවර මාලාවක් අනුමත කර ගන්නා ලදි.


1913 සිට ඡන්දයෙන් පත්වූ නියෝජිතයන් ආපසු කැඳවීමේ ප්‍රයත්නයන් 179ක් තිබිණි. ඒ අතරින් ප්‍රයත්නයන් 12කට ප්‍රමාණවත් අත්සන් සංඛ්‍යාවක් එකතු කරගැනීමට හැකි විය. අවස්ථා හයක එම නියෝජිතයන් ආපසු කැඳවා වෙනත් අය පත්කරන ලදි. උදාහරණයක් වන්නේ ආණ්ඩුකාර ග්‍රේ ඩේවිස් ආපසු කැඳවා නළුවෙකු සහ දේශපාලනඥයෙකුවූ ආනෝල්ඩ් ෂ්වාසිනෙගර් පත්කිරීමයි. මෙවැනි ආපසු කැඳවීමකට මුහුණදෙන නියෝජිතයන්ට මුදල් වියදම් කර රැකියාව බේරාගැනීම සඳහා ප්‍රචාරණයේ යෙදීම හැර වෙනත් විකල්පයක් නැත. එය රාජ්‍ය පාලනයෙන් වෙනතකට අවධානය යොමුකරන තත්වයක් වන අතර, එම නියෝජිතයා වෙනුවෙන් ප්‍රචාරණයේ යෙදෙන පුද්ගලයන් සමග බැඳීමක් ද, කළ උපකාරයනට හිලව් වන්නට ප්‍රතිඋපකාරය කිරීමේ අවශ්‍යතාවක්ද එම නියෝජිතයා තුළ ඇතිකරයි.


කැලිෆෝනියාවේ පුරවැසියන්ට ඡන්දයට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් නීති සම්පාදනය ද කළ හැකිය. ඉතා මෑතදී, ලොව පුරාම ඌබර් හා ලිෆ්ට් ටැක්සි සේවාවන්ගේ රියැදුරන් සේවකයන් ද නැතිනම් කොන්ත්‍රාත්කරුවන් ද යන ප්‍රශ්නය මතුවිය. මෙම විවාදය අවසානයේදී විසඳුණේ එම සමාගම්වල සහයෝගයෙන් කැලිෆෝර්නියා ප්‍රාන්තයේ ඉදිරිපත් කරන ලද යෝජනාවක් මගිනි. සාමාන්‍ය නීති සම්පාදනයක් මගින් ප්‍රශ්නය විසඳුණා නම් සාකච්ඡා හා මැදුම් සම්මුතීන් මගින් අතරමැදි විසඳුමක් සඳහා තිබෙන ඉඩ මැකී ගියේය. නීතියෙහි වගන්ති තීරණය කරනු ලැබුවේ බලපෑමට ලක්වූ සමාගම් විසිනි. එම ක්‍රියාමාලාව වෙනුවෙන් සමාගම් විසින් ඩොලර් මිලියන් ගණන් වැයකරන ලදි. එම නීතිය වෙනස් කිරීම සඳහා එම දුෂ්කර ක්‍රියා පටිපාටිය තුලින්ම තවත් එවැනි යෝජනාවක් සම්මත කරගත යුතුය. ව්‍යවස්ථාදායකයට එවැනි නීතියක් සංශෝධනය කළ නොහැකිය.
නැවත කැඳවීමේ මැතිවරණ වැනි ක්‍රියාමාර්ගවල සැබෑ භාවිතය සිදුවන ආකාරය නොදැන (හෝ දැන, තම තර්කයට හානිකර නිසා, නොකියා) ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යෝජනා කරන්නන් එම අදහස් ප්‍රවර්ධනය කිරීම කනගාටුවට කරුණකි. වර්තමානයේදී පවා, රාජ්‍ය පාලනයට වඩා නැවත පත්වීමට ප්‍රමුඛතාව ලබාදෙන දේශපාලනඥයෝ මෙරට සිටිති. ප්‍රචාරණ ක්‍රියාමාලා වෙනුවෙන් අවශ්‍ය අධික ධනස්කන්ධය හේතුවෙන් දැන් පවා ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන ක්‍රියාවලිය දූෂිතය. ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නාමයෙන් අප මෙම විෂම භාවිතාවන් වැරගැන්විය යුත්තේ ඇයි?


නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇතැම් විවේචකයෝ ඊටත් එහා යති. ඔවුන්ට අවශ්‍ය වී තිබෙන්නේ දැනට පවතින ව්‍යවස්ථාදායකය මුළුමනින්ම අහෝසි කිරීමටයි. ඒ සඳහා සැමට ලබාගත හැකි යයි ඔවුන් පරිකල්පනය කරන තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් භාවිත කරමින් සමස්ත ජනගහනයේම ඡන්දයෙන් නීති සම්මත කරගැනීමට ඔවුහු යෝජනා කරති. මෙම විකල්පයන් යෝජනා කරන ඇතැමෙක් සාම්ප්‍රදායික ව්‍යවස්ථාදායකයට අනුපූරකයක් ලෙස පුරවැසි සහභාගිත්වය ආදේශ කිරීමට පවා යොමුවෙති. මෙම යෝජිත දෙවෙනි අතථ්‍ය ව්‍යවස්ථාදායකයට පළමු ව්‍යවස්ථාදායකයේ බලය අතික්‍රමණය කිරීමේ හැකියාව තිබේද? සමස්ත ජනගහනයටම සහභාගි වීමට අවස්ථාව ලබාදුනහොත් කතාකිරීම පාලනය කරනු ලබන්නේ කුමන නීති මගින්ද? තීරණ ගනු ලබන්නේ කෙසේද? එය හුදෙක්ම උපදේශාත්මකද?


ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අය යෝජනා කරන්නේ විද්‍යුත් ජනමත විචාරණයි. ප්‍රශ්න සම්භාරයක් සම්බන්ධයෙන් අධ්‍යයනය කිරීමට හා ඒ සියල්ලට ඡන්දය දීමට පුරවැසියන්ට කාලයක් හෝ උවමනාවක් තිබේද යන ප්‍රශ්නය නැගූ විට ප්‍රතිචාරය වූයේ පුරවැසියන්ට තමන් කැමති විද්‍යුත් ජනමත විචාරණයනට පමණක් සහභාගි විය හැකි බවයි. මෙමගින් තමන්ට වැදගත් වන කාරණා සම්බන්ධයෙන් ‘ඡන්ද ගොනුකරගත හැකි’ විශේෂ අවශ්‍යතා සහිත පුද්ගලයන්ට අවකාශය විවෘත වන බව පෙන්වාදුන් විට එයට ප්‍රතිචාරයක් නොලැබිණි. මෙම යෝජනාව ක්‍රියාත්මක වුවහොත් තීරක බලය සතු වන්නේ පුරවැසියන් සහභාගි කරවීමේ හැකියාව ඇති බල පුළුවන්කාර පාර්ශ්වයනටයි.


ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා සම්බන්ධ ඉහත දක්වන ලද ආකාරයේ ප්‍රධාන ප්‍රශ්න ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ හරය හා සම්බන්ධ ඒවාය. එහෙත්, තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් සැමට ලබාගත හැකිවීම පිළිබඳ පරිකල්පිත තත්වය වෙනම ගැඹුරින් අධ්‍යයනය කළ යුතුය. වයස අවුරුදු 15ට වැඩි ජනගහනයෙන් 44%ක් අන්තර්ජාලය භාවිත කරන බව අලු‍ත්ම සමීක්ෂණයේ ප්‍රතිඵලවලින් පෙන්වාදෙයි. තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණයෙන් ඍජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට පහසුකම් සැපයීමට නම් මෙය 100% දක්වා වර්ධනය කළ යුතුය.

දැන් වැඩි වැඩියෙන් ජනතාව වීඩියෝ සම්මන්ත්‍රණවලට හුරුපුරුදුවී තිබේ. අතථ්‍ය අවකාශයන්හි සිදුවන සංවාද කොයි තරම් ඵලදායීදැයි එමගින් ඔවුන්ට අවබෝධයක් ලැබී තිබේ. ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, අනන්‍යතාව තහවුරු කිරීම සම්බන්ධ ගැටලු‍ විසඳාගත යුතුය. අධ්‍යාපන පද්ධතිය තුළ විභාග දුරස්ථව පැවැත්වීම පිළිබඳ අවබෝධයක් තිබෙන අයට මෙහිදී මතුවන අභියෝග පිළිබඳ වැටහීමක් තිබෙනු ඇත.

නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙන් ඔබ්බට?


දේශපාලන පක්ෂ පදනම් කරගත් වර්තමාන නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මාදිලියේ අකාර්යක්ෂමතාව පිළිබඳ එතරම් විවාදයක් නැත. කිසිදු පක්ෂයක අභ්‍යන්තර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් නැත. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වඩා හොඳ අපේක්ෂකයන් ඉවතට විසිවෙමින් දෝෂ සහිත අපේක්ෂකයෝ ඉදිරියට එති. නියාමනය නොකරන ප්‍රචාරණ ක්‍රියාමාලා අරමුදල් හේතුවෙන් බලයේ සිටින අපේක්ෂකයන්ට විශාල වාසියක් ලැබේ. එසේම, එය දූෂණයට ද මග සකසයි. ධනවත් අතළොස්සට නීති සම්පාදන හා විධායක ක්‍රියාවලිවලට වරප්‍රසාදිත ප්‍රවේශයක් හෝ සැපයේ. පුළුල් අදහස් විමසීම් මත පදනම්ව සම්පාදනය කරන ලද ජාතික ප්‍රතිපත්ති වෙනුවට විනිවිද නොපෙනෙන අන්දමින් සම්පාදනය කරන ලද, නිසි ලෙස සාකච්ඡාවට භාජනය නොවූ අදහස් මත පදනම් වූ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන ආදේශ වී දැවැන්ත හානි සිදුවේ. පොහොර හා කෘෂි රසායනික තහනම මේ සඳහා හොඳ උදාහරණයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. නීති සම්පාදනය කිරීම සඳහා තෝරාපත් කරගන්නා ලද නියෝජිතයෝ නීතිවලට අවධානය යොමුකිරීම හැර අනෙක් හැම දෙයක්ම කරති.


එම නිසා, පවත්නා ක්‍රමයේ ගැටලු‍ විසඳීම සඳහා අප කටයුතු කළ යුතුමය. විශේෂයෙන්ම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මැතිවරණ ක්‍රියාවලියේ පටන්ගැන්මෙන් ආරම්භ වී ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශ කිරීමෙන් අවසන් වේය යන විශ්වාසය පරාජය කිරීම ඉතා වැදගත්ය.


පුරවැසියන්ට පූර්ණකාලීනව දේශපාලනයේ හා ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයේ යෙදිය නොහැකි බව සත්‍යයකි. ඔවුන් ජීවන අරගලයේ හා පවුල්වල කටයුතුවල යෙදිය යුතුය. එම සීමාවන් කෙරෙහි සැලකිලිමත් වෙමින් ඔවුන්ට රාජ්‍ය පාලනය සමග සම්බන්ධ වීමට හැකිය. ඒ සඳහා එක් විසඳුමක් වන්නේ මහජන අදහස් විමසීමේ ක්‍රියාවලිය තවදුරටත් සංවර්ධනය කිරීමයි. උදාහරණයක් ලෙස, එම කටයුතුවලට සහභාගි වන්නන්හට සිදුවන ආදායම් අහිමි වීම වෙනුවෙන් වන්දි ගෙවිය යුතුය. අහඹු නියැදි ඔස්සේ පුරවැසියන් මහජන අදහස් විමසීම් සඳහා කැඳවීම සම්බන්ධයෙන් කරන ලද අත්හදාබැලීම් තිබේ.


ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදනයේ මහා ප්‍රශ්නය පිළිබඳ සාකච්ඡාව හා සමාන්තරව මෙම සාකච්ඡාව ද දිගට කරගෙන යා යුතුය. ලබාදෙන විසඳුම් විසින් තිබෙන තත්වයටත් වඩා නරක තත්වයක් නිර්මාණය නොකරන බව තහවුරු කිරීම සහතික කිරීම සඳහා සියලු‍ යෝජිත විසඳුම් පූර්ණ ඇගයීමකට ලක්කළ යුතුය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු සියලු‍දෙනාට භාරගත හැකි තීරණ ගැනීම සඳහා යොමුවන සාකච්ඡාවක්ය යන සංකල්පයට ප්‍රමුඛතාව ලබාදීම එහිදී අවශ්‍යය. ■

නිසි විමර්ශනයක් සිදුනොවීම හේතුවෙන් පැමිණිල්ලට අගතියක් සිදුවෙලා විත්තියට බරපතළ බලපෑමක් නෑ
වැලිකඩ නඩුවේ විනිසුරු මඬුල්ල කියයි

පසුගිය සතියෙන්..


‘මෙම නඩුවේදී හෙළිදරව් වූ කරුණක් වන්නේ ඉතා දීර්ඝ කාලයක් විවිධ පොලිස් ස්ථාන සහ ඒකක මගින් මෙම විමර්ශනය සිදුකර ඇති බවයි. ..එම කටයුත්ත 2012 සිට 2017 දක්වා ඉතා මන්දගාමී ස්වරූපයකින් සිදුවී ඇති අතර, කුමන හෝ හේතුවකට නිසි ආකාරයට විමර්ශනයක් සිදුවී නැති බව සාක්‍ෂිකරුවන් පිළිගන්නා අතර, එය ඉදිරිපත් වූ සාක්‍ෂි පොදුවේ සලකා බැලීමේදීද මනාව ගම්‍ය වන කරුණක් වේ.


ඉන් පසුව 2017 වසරේදී පමණ මෙම විමර්ශනය නැවත නව මුහුණුවරකින් විශේෂ උනන්දුවකින් සිදුවී ඇති බව සහ එසේ 2 වැනි වරට අපරාධ පරීක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව සිදුකළ විමර්ශනයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් මෙම අධිකරණයේ ඇති නඩු කටයුතු ගොනු වී ඇති බවද හෙළිදරව් වේ. පොලිස් නිලධාරීන් ඍජුව පිළිගන්නේ නැති නමුත් විශේෂයෙන්ම කුඩාබණ්ඩා යන අයගේ මෙන්ම පැසා 4 ඉන්දික යන අයගේ සාක්‍ෂියෙන් හෙළිදරව් වන්නේ මුල් අවස්ථාවේ, සිදුවී ඇති දෙය සම්බන්ධයෙන් සත්‍යය හෙළිදරව් කිරීමට ඔවුන් මැලිවූ බවත්, යම් බයක් හේතුකොට ගෙන එසේ වූ බවත්ය.


එම සිද්ධියට මූලික වූ බන්ධනාගාර පරිශ්‍රය පරීක්‍ෂා කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ඒ අවස්ථාවේ සිටි යම් බලධාරීන්ගේ තීරණ මත සිදුවී ඇති අතර, එම තීරණය ගැනීමේදී මෙන්ම ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී ඉතා ඉහළ බන්ධනාගාර නිලධාරීන් මෙන්ම යුද හමුදා මෙන්ම පොලිස් විශේෂ කාර්ය බලකායේ පිරිස්ද සම්බන්ධ වී ඇත. අදාළ අමාත්‍යාංශයේ ඉහළ නිලධාරීන්ද මෙම තීරණ ගැනීමේදී මැදිහත් වී ඇති බව සාක්‍ෂියේදී එළිදරව් විය. එවැනි පසුබිමකදී මුල් අවස්ථාවේ සිදුකරන ලද පරීක්‍ෂණ කටයුතු ඇත්ත වශයෙන්ම සිදුකර ඇත්තේ එම සිද්ධියේදී අවස්ථාවෙන් ප්‍රයෝජනයට ගෙන යම් අපරාධමය කටයුත්තක් කරන ලද පුද්ගලයන් අනාවරණය කරගැනීමට නොව තාක්‍ෂණික වශයෙන් විමර්ශනයක් සිදුකළ බව පමණක් හුවා දැක්වීමට බව මනාව ගම්‍ය වේ.


මෙම කාරණාවට අදාළව මරණ පරීක්‍ෂණ කටයුතුද අවසන් කිරීම සඳහා වසර ගණනාවක් ගත කර තිබීම එය සනාථ කරන එක් කරුණකි. මෙසේ එක් පසෙකින් විමර්ශනය නිසි ආකාරයට සිදු නොකිරීමත් අනෙක් පසින් මෙම සිදුවීම ඇත්ත වශයෙන්ම දුටු අය එය නිවැරදිව එළිදරව් නොකිරීමද සිදුවී ඇත.


එය එසේ වූ අතර, කුඩාබණ්ඩා, ඉන්දික යන අයගේ සාක්‍ෂියෙන්ද හෙළිදරව් වන ආකාරයට බලධාරීන්ගේ වෙනස්වීමකින් පසුව සහ ආණ්ඩු මාරුවකින් අනතුරුව මෙසේ 2 වැනි වතාවට අපරාධ පරීක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව යම් උනන්දුවකින් මෙම විමර්ශනය කර ඇති බව පෙනීයයි. ඉහත සිදුවීම් සහ සිද්ධි මාලාව සැලකිල්ලට ගැනීමේදී මෙසේ මුල අවස්ථාවේ සිට නිසි ආකාර විමර්ශනයක් සිදු නොවීම හේතුවෙන් යම් අගතියක් පැමිණිල්ලට සිදුවී ඇති නමුත් එවැනි බරපතළ බලපෑමක් විත්තියට සිදුවී නැත. කුමන හෝ හේතුවක් මත විමර්ශනයක් නිසි ආකාරයට සිදුනොවීම මත හටගන්නා දුබලතාවේ වාසිය විත්තියට ලබාදිය යුතුය.


ඉහත සඳහන් කළ කරුණු සැලකිල්ලට ගනිමින් මෙම නඩුවේ විමර්ශන කටයුතු සම්බන්ධ සාක්‍ෂි සලකා බැලීමේදී විත්තියට දැඩි අගතියක් සිදුවී නැති බව පෙනේ. මෙම නඩුවේ විමර්ශනය විත්තියට අගතිදායී ලෙස සිදුකළ බවට දැඩි ස්ථාවරයක්ද විත්තිය විසින් ගෙන නැත.’


මෙසේ සඳහන් වන්නේ වැලිකඩ බන්ධනාගාරය තුළ රැඳවුවන් 8 දෙනකු ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ත්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ විනිශ්චය මණ්ඩලය ජනවාරි 12 වැනිදා දුන් තීන්දුවේ 59-60 පිටුවලය.


එම නිගමනය තහවුරු වන කරුණු අප ගිය සතියේ ඉදිරිපත් කළෙමු. 2012දී සිදුවූ මේ සමූහ ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් එවකට පැවැති මහින්ද රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව පවත්වා ගෙනගියේ, කරුණු එළිදරව් කරගන්නවා වෙනුවට කරුණු සඟවන ප්‍රතිපත්තියකි. අපරාධය සිදුවූ වහාම එහි පැමිණි සීඅයිඩී නිලධාරියකු, ප්‍රකාශයක් සටහන් කර ගැනීමට පෙර බන්ධනාගාර නිලධාරී කුඩාබණ්ඩාට කියා තිබුණු, ‘අපි ඇවිල්ලා ඉන්නේ ආණ්ඩුවේ පව් හෝදන්න. ඒ නිසා දෙන කටඋත්තරයක් පරිස්සමට දෙන්නෟ’ කීමෙන්ම පෙනේ.
රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව වැලිකඩ ගැන සීඅයිඩී පරීක්‍ෂණයක් කළේය. දෙවනුව එවකට පුනරුත්ථාපන හා බන්ධනාගාර හා ප්‍රතිසංස්කරණ ඇමති චන්ද්‍රසිරි ගජධීර තිදෙනකුගෙන් යුත් කමිටුවක් පත් කළේය. එහි සබාපති විශ්‍රාමලත් මහාධිකරණ විනිසුරු බන්දුල අතපත්තුය. තෙවනුව, එවකට බන්ධනාගාර කොමසාරිස් ජෙනරාල් කොඩිප්පිලිගේ නියමයෙන් තවත් පරීක්‍ෂණයක් සිදුවිය. සිව්වනුව මානව හිමිකම් කොමිසමෙන් පරීක්‍ෂණයක් සිදුවිය. පොලිසිය පැත්තනේ ගත්කල, බන්ධනාගාර පරිශ්‍රය අයත් වන්නේ බොරැල්ල පොලිස් කොට්ටාසයට වන නමුත්, අවසානය දක්වා යන විමර්ශනයක් එයින් කෙරුණේ නැත. ඉහත කි පරිදි සීඅයිඩීයද, කොළඹ අපරාධ කොට්ටාසයද විවි්ධ විමර්ශන කළේය.


එහෙත් ඒ කිසිවකින් මේ අපරාධයට වගකිවයුත්තන් හෙලිදරව් කරගත්තේ නැත. ඒ වෙනුවට, එය වසා දමන ලද ලිපිගොනුවක් ලෙස හමස් පෙට්ටියට යවා තිබිණ. මේ විමර්ශනවල පක්‍ෂපාතභාවය නිසා, සිද්ධිය ඇසින් දුටු සමහර සාක්‍ෂිකරුවෝ, තමන් දුටු ඇත්ත පවා මේ විමර්ශනවලදී එළිදරව් කළේ නැත. මේ ප්‍රමාදය නිසා පැමිනිල්ලට අගතියක් සිදුවි ඇති බව විනිසුරු නිගමනයයි.


ත්‍රිපුද්ගල මහාදිකරණ විනිසුරු මඬුල්ල නිරීක්‍ඹෂණය කරන්නේ, 2017දි, ඒ කියන්නේ යහපාලන ආණ්ඩුව පත්වුනු පසුව, නැවත සීඅයිඩීය පටන්ගත් විමර්ශනය ඉන් පසුව 2017 වසරේදී පමණ මෙම විමර්ශනය නැවත නව මුහුණුවරකින් විශේෂ උනන්දුවකින් සිදුවී ඇති බවත් එසේ 2 වැනි වරට සීඅයිඩීය කළ විමර්ශනයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් මහාධිකරණයේ ඇති නඩු කටයුතු ගොනු වී ඇති බවද හෙළිදරව් වන බවත්ය. ‘කුමන හෝ හේතුවක් මත විමර්ශනයක් නිසි ආකාරයට සිදුනොවීම මත හටගන්නා දුබලතාවේ වාසිය විත්තියට ලබාදිය යුතුය.’ යනුවෙන්ද විනිසුරු මඬුල්ල කියයි. ඒ කියන්නේ, සිද්ධියෙන් දීර්ඝ කාලයකට පසු, එනම් අවුරුදු 9කට පසු නඩුව ඇසීමේදී සාක්‍ෂිවල සහ විමර්ශනවල පෙනෙන දුර්වලකම්වල වාසිය විත්තියට හිමිවන බවයි.


2015 අලුත් ආණ්ඩුවක් පත්වුණු පසු වැලිකඩ ඝාතන ගැන සොයාබලා වාර්තාකරන්නට අලුත් කොමිටියක් පත්කෙරිණ. පත්කරන ලද්දේ එවකට අධිකරණ හා බන්ධනාගාර කටයුතු ඇමති විජේදාස රාජපක්ෂ විසින් 2015 ජනවාරි 22වැනිදාය. කොමිටියේ සභාපතිවරයා විශ්‍රාමලත් මහාධිකරණ විනිසුරු විමල් නම්බුවසම්ය.


අප ගිය සතියේ පළකළේ එම කමිටුවේ නිරීක්‍ෂණය. එම ලිපියේ හිස්තැන් කිහිපයක් තිබිණ. ඊට ආදේශ කරගත යුත්තේ එකම නමකි.


අද පළවන්නේ, එම කමිටුව ඉදිරියේ සාක්‍සි දුන්, සිද්දිය වු අවස්තාවේ බන්ධනාගාරයේ සිටි රැඳවුවන් කිහිප දෙනකුගේ ප්‍රකාශය. මේ ප්‍රකාශ ඔවුන් දී ඇත්තේ දිවුරුම් පිට බවද සඳහන් කළ යුතුය.


මේ බන්ධනාගාරයේ වයිඕ වාට්ටුවේ එදින රඳවා සිටි රැඳෙවියකුගේ ප්‍රකාශයකි.:


‘ටිකක් රෑවෙන්න රෑවෙන්න වෙඩිහඬ ඇහුණා. දිගින් දිගටම වෙඩි හඬ ඇහුණත් කවුරු කාට වෙඩිතිබ්බාද කියලා අපට තේරුණේ නැහැ. පස්සේ හමුදාව ඇතුළට ඇවිත්, උඩට ඇඳගෙන හිටිය ටීෂර්ට්, කමිස ගලවලා අත්දෙක උස්සාගෙන එක එක්කෙනා පිටිපස්සේ පෝලිමේ පිටතට එන්න කියලා අපිට කිව්වා. එළියට එනකොට හමුදා නිලධාරියෙක් හැමෝගෙම අත් පිටිපස්සට කරලා රෙදිපටි වගේ දේකින් අත් ගැටගහලා ශාලාවේ පැත්තෙන් තියෙන කොරිඩෝවේ දිගේ දණගැස්සුවා. ඊට පස්සේ එතැනට සිවිල් ඇඳගත්තු දෙන්නෙක් බන්ධනාගාර නිලධාරියෙක් එක්ක ආවා. ඔවුන් ඇවිත් වාට්ටුව ඇතුළේ හිටිය රැඳෙවියන් පරීක්‍ෂා කළා. ඔවුන් ඉස්සෙල්ලාම ඇහුවේ කළුතුෂාර ඉන්නවාද කියලා. අපි මොකුත් කියන්නේ නැතිව ඉන්නකොට, පියාස් නානා කියන සිරකරු ළඟට ගොස් ඔහුගේ ඔළුවට තුවක්කුව තියලා කළුතුෂාර කොහේද කියලා ඇහුවා. පියාස් කිව්වා, තුෂාර උදේ උසාවි ගෙනිච්චා කියලා. ඊට පස්සේ සිවිල් ඇඳගත්තු කෙනෙක් දණගහගෙන හිටපු රැඳෙවියන් අතරින් ඩොල්පින් චන්දන, අතපත්තු, ගුණ්ඩු, සුසන්ත යන අයගේ නම් කියලා නැගිටින්න කියලා කිව්වා. ඒත් ඒගොල්ලෝ නැගිට්ටේ නැහැ. ඒ පාර, නම් කතාකළ සිවිල් ඇඳගත් කෙනා ඔහුගේ ජංගම දූරකථනය බලබලා ඔහු අත තිබුණු ටෝච් එක හිරකාරයන් පැත්තට එල්ල කරලා පරීක්‍ෂාවෙන් බලබලා ගිහින්, මුලින් නම් කතා කළ හතරදෙනාව හොයාගත්තා. ඒ හතරදෙනා අපි හිටි සෙල් එක ඇතුළට දැම්මා. ඒ හතරදෙනාට පහර දෙනවා වගේ ශබ්ද මට ඇසුණා. ඒ පහර දෙන අතර නැවත සිවිල් ඇඳගත්ත පෙර කිවූ පුද්ගලයාම අපි ඉස්සරහට ඇවිත් ඇහුවා, පොන්නකපිල ඉන්නේ මේ වාට්ටුවේද කියලා. අපි කිව්වා නැහැ කියලා. ඊට පස්සේ තමයි තටඋත්තරයක් ගන්න තියෙනවා කියලා ඩොල්පින් චන්දනව එළියට අරන් ගියේ. මම පුද්ගලිකව ඒ සිවිල් ඇඳගත්ත දෙන්නාව මීට ඉස්සර දැකලා නැහැ. ඒ වෙලාවේ අපේ වාට්ටුව ඇතුළේ ලයිට් එළිය හොඳට තිබුණා. සිවිල් ඇඳගත්ත අය විනාඩි 20ක් විතර වාට්ටුව ඇතුළේ එහා මෙහා යමින් අපෙන් ප්‍රශ්න අහමින් හිටියේ. ඒ වෙලාවේ හිරකාරයෝ හෙමිහිට කියන්න ගත්තා, ඒ ආපු එක්කෙනෙක් නාකොටික් එකේ …………….. මහත්තයා කියලා. සුසන්තව එළියට අරගෙන සෙල් එකට දාන්න ඉස්සෙල්ලා එයා අපිත් එක්ක කිව්වා, ‘…………. මහත්තයාත් ඇතුළට ඇවිල්ලා යනවා දැක්කා, මගේ නම කිව්වොත් පෙන්නන්න එපා’ කියලා. මට ඒ වෙලාවේ අනිත් අය කියපු විදියට අතපත්තු, සුසන්ත, ගුණ්ඩු තුන්දෙනාටම නඩු දාලා තිබ්බේ …………….. මහත්තයා. ……….. මහත්තයා තරමක් මිටි, කළු, මහත කෙනෙක්. අතපත්තුත් ගුණ්ඩුත් සුසන්තත් අපේ වාට්ටුවෙන් එළියට අරන් ගිහින් ටික වෙලාවකට පස්සේ …………. කියන කෙනාත්, හමුදා නිලධාරිනුත් අපේ වාට්ටුවෙන් පිටවෙලා ගියා. ඒත් හමුදාවේ දෙන්නෙක් එතැන නැවතිලා රාජකාරි කළා. ටික වෙලාවකට පසුව අපිව වාට්ටුවට දැම්මා. ඊට පහුවෙනිදා, නොවැම්බර් 10වැනිදා අපිට දැනගන්න හම්බවුණා අතපත්තු, සුසන්ත, ගුණ්ඩු මරා දමා ඇති බව. ඒ මිනි බලන්න අපිව එක්කගෙන ගියේ නැහැ.’


මේ ………….ගේ පැමිණීම ගැන කියන බන්ධනාගාරයේ ඉහළ නිලධාරියකුගේ ප්‍රකාශයකි.


‘..පාන්දර දෙකට විතර මම ප්‍රධාන දොරටුව අසළට ආවා. මම දැක්කා සිවිල් ඇඳුමෙන් සැරසුණු තුන්දෙනෙක් බන්ධනාගාරය තුළට යනවා. ඔවුන් ටීෂර්ට් ඇඳ සිටියා. මමත් ඔවුන් පිටිපස්සෙන් ගියා. මම අපේ නිලධාරියකුගෙන් ඇහුවා මේ අය කවුද කියලා. අපේ නිලධාරියා පිළිතුරු දුන්නා, එක් අයෙක් මත්ද්‍රව්‍ය නාශක අංශයේ ……………. බව. අනෙක් අය ගැන ප්‍රකාශ කළේ නැහැ. එක් අයෙක් ළඟ ලා කහපාට ආවරණයක් සහිත විදුලි පන්දමක් තිබුණා. ඔවුන් ගියේ චැපල් අංශය දෙසටයි. ඒ වන විට චැපල් අංශයේ රැඳෙවියන් කොටසක් ඇතුළේත් එළියේත් සිටියා. එම ස්ථානයේ බන්ධනාගාර නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙක්ද යුද හමුදාවේ කිහිප දෙනෙක්ද හිටියා. හමුදා නිලධාරීන් ගිනිඅවි සහිතවයි හිටියේ. චැපල් එක ඇතුළේදී මම දැක්කා, ඒ හමුදා නිලධාරීන් රැඳෙවියන්ගෙන් ප්‍රශ්න කරනවා. ඒ සමගම …………… ඇතුළු තිදෙනා සිරකරුවන් දෙසට විදුලි පන්දම එල්ල කරමින් නම් වශයෙන් කතාකරමින් ඔවුන්ව තමන්ගේ ළඟට ගත්තා. එතැන හිටි රැඳෙවියන් බොහෝ දෙනෙක් කිව්වා නාකොටික් එකේ ………….. මහත්තයා කියලා. චැපල් අංශයේ සිටි ජෝතිපාල හෙවත් පොන්න කපිල, මාලන් සහ තවත් අයෙක් නම් වශයෙන් සඳහන් කරමින් …………….. ඒ අය අරගෙන එල් ශාලාව පැත්තට ගියා. අනෙක් සිවිල් ඇඳගත් අයත් ගියා. එක් සිරකරුවකුගෙන් හමුදා නිලධාරියෙක් ඇහුවා උක්කුවා සහ සියාම් කොහේද ඉන්නේ කියා. එවිට කාගේද ලිස්ට් එක කියා තවත් හමුදා නිලධාරියෙක් ඇහුවා. ඊට පිළිතුරු ලෙස තවත් හමුදා නිලධාරියෙක් කියනවා ඇහුණා, …………..ගේ ලිස්ට් එක කියලා. පාන්දර උපකරණ ගබඩාව දෙසට මා යන විට දුටුවා, අඩඅඳුරේ පුද්ගලයන් තුන්දෙනෙක් ලේ ගලමින් එකා පිට එකා වැටී සිටිනවා එල් වාට්ටුව අසල. අඩඅඳුර නිසා අඳුනාගන්න බැරිවුණා. ඉස්ටෝරුවට ගොස් පාන්දර 5.40ට පමණ නැවත ආවා. මේ වන විට යන්තම් එළිය වැටී තිබුණා. මැරී වැටී සිටි පුද්ගලයන් තිදෙනා එවිට හඳුනාගත හැකිවුණා. එම රැඳෙවියන් තමයි …………. මහතා ඇතුළු කණ්ඩායම චැපල් ගොඩනැගිල්ලෙන් එල් වාට්ටුව දෙසට කලින් රැගෙන ගියේ. එනම් පොන්න කපිල, මාලන් සහ මංජුශ්‍රී හෙවත් නිලමේ.


…මම නැවත බන්ධනාගාරයේ ප්‍රධාන දොරටුව පැත්තට ගියා. එවිට බන්ධනාගාර කොමසාරිස් ජෙනරාල් කොඩිප්පිලි, නිශාන්ත ධනසිංහ (හිටපු බන්ධනාගාර කොමසාරිස් ජෙනරාල්) සහ තවත් බන්ධනාගාර ඉහළ නිලධාරීන් කිහිපදෙනෙක් එහි සිටියා. ඔවුන් සමග පොලිසියේ හමුදාවේ උසස් නිලධාරීන්ද සිටියා. මා දුටුවා ජීවිත ආරක්‍ෂාව පතා පැමිණ සුබසාධක අංශයේ සිටි කළුතුෂාර යන අය හමුදා නිලධාරීන් විසින් වයිඕ අංශය දෙසට අරගෙන යනවා. ඔවුන් සමග ………….ද සිටියා. මමත් වයිඕ අංශය දෙසට ගියා. කළුතුෂාර ගෑගැහුවා, අනේ සර් මාව මරන්න එපා. මම වරදක් කළේ නැහැ. ඕනෑ නම් චීෆ් ජේලර් මහත්තයාගෙන් අහන්න කියලා. ඔහුගේ කෑගැසීම් හඬද නැතිව ගියා. එම වෙඩිතැබීම සිදුවුණේ වයිඕ අංශයට ඇතුළුවන දොරටුව ආසන්නයේමයි. ඒ වනවිට කොමසාරිස් කොඩිප්පිලි බන්ධනාගාරය තුළ සිටියා. කළුතුෂාරව ගෙනගිය බව ඔවුන් දැනසිටියා. ඒ වෙලාවේ කොමසාරිස් කොඩිප්පිලි කිව්වා, ‘කළුතුෂාරත් ඉවරයි නේද’ කියලා. මෙම ඝාතන නැවැත්වීමට කවුරුවත් කටයුතු කළේ නැහැ.’


එකිනෙකට වෙනස් පුද්ගලයන් දුන් මේ ප්‍රකාශවලින් තහවුරු වන්නේ කුමක්ද? …………. බන්ධනාගාරයට ඇතුළුව, පෙර සකස්කරන ලද ලැයිස්තුවක් ආධාරයෙන් රැඳෙවියන් තෝරාගෙන පසෙකට ගෙනගිය බවත්, ඉන්පසු ඔවුන්ගේ වෙඩිවැදුණු මළසිරුරු හමුවුණු බවත්ය.


එහෙත් මේ තොරතුරු ත්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ නඩුවේදී ඉදිරිපත්වු සාක්‍ෂි නොවේ. ඊට පෙර නම්බුවසම් කමිටුව ඉදිරියේ කළ ප්‍රකාශවල උද්ධෘතයන්ය.


තමන් ඉදිරියේ ඉදිරිපත් වූ බන්ධනාගාර නියාමක පල්ලේකුඹුර වළව්වේ කුඩා බණ්ඩාරගේ සාක්‍ෂිය ගැන ත්‍රිපුඅද්ගල මහාධිකරණ තීන්දුවේ සඳහන් වන්නේ මෙවැනි නිරීක්‍ෂණයකි.
‘ඉන් අනතුරුව මෙම සාක්‍ෂිකරු විනය අංශයෙන් පිටතට පැමිණ ප්‍රධාන ගේට්ටුව වෙත ගමන් කර ඇත. එසේ පැමිණ බේස්ලයින් පාරේ (බන්ධනාගාරය ඉදිරිපිට ප්‍රධාන පාර) ආසන්නයට ප්‍රධාන දොරටුවෙන් පිටතට පැමිණ ඇත. මේ අවස්ථාවේ සිවිල් පුද්ගලයන් දෙදෙනෙක් බන්ධනාගාරයේ තාප්පය අසලින් මාර්ගය දිගේ පැමිණ බන්ධනාගාරය තුළට ගමන්කරනු සාක්‍ෂිකරු දැක ඇත. එම අය සාක්‍ෂිකරු මීට පෙර දැක තිබූ අය නොවන අතර, සිවිල් ඇඳගත් අය මෙසේ බන්ධනාගාරය තුළට ප්‍රවිෂ්ට වන්නේ කුමකටදැයි ඇතිවූ කුතුහලය මත ඔවුන් පසුපස මේ සාක්‍ෂිකරු ගමන් කර ඇත. එසේ යන විට පුද්ගලයන් දෙදෙනෙක් නොව තිදෙනෙකු දැක ඇත. මුලින් ගිය අය නිල්පාට කොට කලිසමක් සහ කහපාට ටීෂර්ට් එකක් ඇඳ සිට ඇත. ඔහු අඅත ටෝච් එකක් තිබී ඇත. එම තිදෙනා මුළුතැන්ගෙය පසුකර ගමන් කරන විට සාක්‍ෂිකරු විසින් එතැන බන්ධනාගාර නිල ඇඳුමෙන් සිටි දෙදෙනකුගෙන් එම අය කවුද යන්න විමසීමේදී ‘මෙයා තමයි නාකොටික් එකේ රංගජීව’ යනුවෙන් ප්‍රතිචාර දක්වා ඇත. එතැන සිටි අයෙක් කළුපාට අයෙක් වන අතර ඔහු අධිකරණයේ සිටින 1වන විත්තිකරු (නියොමාල් රංගජීව) බවට හඳුනාගෙන ඇත. එම පිරිස චැපල් වාට්ටුව දෙසට ගමන් කර එතැන දණගස්වා සිටි සිරකරුවන් දෙසට ටෝච් එක එල්ලකර එම අය අතුරෙන් මාලන්, කපිල සහ මංජුශ්‍රී යන තිදෙනාව එතැනින් හමුදා නිලධාරීන් 4-5 දෙනකු සමග චැපල් ගොඩනැගිල්ල තළට රැගෙන ගොස් ඇත.
ඉන්පසු මෙම සාක්‍ෂිකරු එම් වාට්ටුව ළඟ පෙර කී රැඳෙවියන් තිදෙනාගේ මළසිරුරු දැක ඇත.’ (නඩු තීන්දුව, 19 පිටුව)


රංගජීව නිදොස් වී නිදහස් වුණේ කොහොමද? (ලබන සතියේ කියවන්න.)■

විදුලි අර්බුදය හා අල්ලස් චෝදනාව
විදුලි මාෆියාවේම කොටසක්ද?

චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කර කරුණු නොදක්වයි

මේ සම්බන්ධයෙන් ඉංජිනේරු නොයෙල් ප්‍රිියන්ත මහතාගෙන් විමසීමේදී ඔහු ප්‍රකාශ කළේ ඔහු සම්බන්ධයෙන් ඇති චෝදනා තරයේ ප්‍රතික්ෂේප කරන බවයි. එසේම එම බේරුම්කරණයට අදාළ කටයුතු අවසන් නැති නිසා ඒ සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුරටත් කරුණු දැක්විය නොහැකි බවයි.■

ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ සාමාන්‍යාධිකාරි තනතුරේ වැඩ බැලීම සඳහා ආචාර්ය සුසන්ත පෙරේරා පත්කිරීම මේ වනවිට එහි ඉංජිනේරු සංගමයේ දැඩි විරෝධයට හේතු වී තිබේ. ඉංජිනේරු සංගමය මේ වනවිට අකුරට වැඩ කිරීමේ වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාමාර්ගයක් මෙන්ම ලෙඩ නිවාඩු දැමීමේ වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාමාර්ගයක්ද ඒ වෙනුවෙන් සිදුකර ඇත. දේශපාලන බලධාරීන්ගෙන් හා පාලනාධිකාරියෙන් යහපත් ප්‍රතිචාර නොලැබුණහොත් ඉංජිනේරු සංගමයේ එම වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාමාර්ගය කිනම් දිසාවකට යොමුවේදැයි දැන්ම කිව නොහැකිය.


ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ මෙතෙක් පැවති සම්ප්‍රදාය අනුව එහි සේවයේ නිරත ජේ්‍යෂ්ඨතම ඉංජිනේරුවා එම තනතුරට පත් කිරීම සිදුකර ඇති අතර හිටපු සාමාන්‍යාධිකාරි එම් ආර් රණතුංගට වයස අවුරුදු 60 සම්පූර්ණ වීමෙන් පසු තනතුර අහිමි වී ඇති අතර ඔහු වයස අවුරුදු 62 තෙක් සේවයේ යෙදීමට ලබාදෙන ලෙස ඉල්ලා නඩුවක් ගොනුකර තිබේ. ඒ රාජ්‍ය ආයතනවල සේවකයන්ට වයස අවුරුදු 62 දක්වා සේවයේ යෙදීමට ලබාදී ඇති අවස්ථාව ඔහුටත් ලබාදෙන ලෙස ඉල්ලමින්ය. ඔහුට අවුරුදු 60 සම්පූර්ණ වීම නිසා ඔහුගේ සේවය එහි අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලය අවසන් කර ඇති අතර විදුලි බල මණ්ඩලයේ අතිරේක සාමාන්‍යාධිකාරිවරයකු ලෙස කටයුතු කරන ආචාර්ය රොහාන්ත අබේසේකර ඒ තනතුරට පත්කර තිබේ. රණතුංග මහතාගේ මෙම නඩුවත් සමඟ අබේසේකර මහතාද ඔහු එම තනතුරට පත්කරන ලෙස ඉල්ලා අධිකරණයට ගොස් ඇතත් එම ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප වී ඇති අතර රණතුංග මහතාගේ නඩුව විභාගයට අවසර දී ඇත. ඒ සමඟම ලබාදුන් නියෝගයේ අධිකරණය සඳහන් කර ඇත්තේ ලංවිම සාමාන්‍යාධිකාරි තනතුරට තාවකාලිකව අයකු පත්කරන ලෙසය. සුසන්ත පෙරේරා මහතා පත්කර ඇත්තේ ඒ අනුවය.


විදුලි බල මණ්ඩලයේ සාමාන්‍යාධිකාරි තනතුරේ වැඩ බැලීම සඳහා පත්කර ඇති ආචාර්ය සුසන්ත පෙරේරා විදුලි බල මණ්ඩලයේ හිටපු සේවකයකු මෙන්ම එහි විවිධ තනතුරුද දරා තිබේ. ඔහු විදුලි බල අමාත්‍යාංශයේ අතිරේක ලේකම්වරයකු වශයෙන් කටයුතු කළ අතර මහත් ආන්දෝලනයකට ලක්වූ කෙරවළපිටිය යුගදනවි බලාගාරයේ කොටස් අයිතිය ඇතුළු ගෑස් සැපයීමේ හා පාවෙන ගෑස් පර්යන්තයක් හා නල පද්ධතියක් සඳහා අත්සන් කරන ලද ගිවිසුමේ සාක්ෂිකරුවකු ලෙස අත්සන් කර තිබෙන පුද්ගලයෙකි. එම ගිවිසුමට සම්බන්ධ තවත් අත්සන්කරුවකු වන්නේ ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ වත්මන් සභාපතිවරයා ලෙස කටයුතු කරන එම්සීඑම් පර්ඩිනැන්ඩස්ය. දැන් සභාපති තනතුරට පහළට පැමිණ සිටින ඔහු මීට පෙර විදුලිබල අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා ලෙස කටයුතු කළ අයෙකි.


රැකියාවේදී බොහෝ විට වෘත්තිකයින් කරන්නේ සිය තනතුරෙන් ඉහළට ගොස් විශ්‍රාම යෑමය. ඉන්පසුත් යමක් කිරීමට අවශ්‍ය නම් උපදේශක මට්ටමේ තනතුරක් දැරීමය. එහෙත් මේ අවස්ථාවේ පර්ඩිනැන්ඩස් මහතා සම්බන්ධයෙන් අපට දක්නට ලැබෙන්නේ ඊට වෙනස් තත්වයකි. විදුලි බල මණ්ඩලයට හා ඒ ආශ්‍රිත තනතුරුවලට පුද්ගලයින් මේ ආකාරයට කැමති ඇයිද යන්න ගැන මෙතෙක් තිබුණ එක් ප්‍රබල චෝදනාවක් වූයේ විදුලි මාෆියාවක් තිබෙන බවය. මේ මාෆියාවට අදාළ වපසරිය කෙටියෙන් හැඳින්වුයේ පෞද්ගලික අංශයෙන් වැඩි මිලට හදිසි විදුලිය මිලදී ගැනීම හා එම මිලදී ගැනීමේ ගිවිසුම් සඳහා සිදුකරන දායකත්වයෙන් ලැබෙනවා යැයි කියන අත යට ගනුදෙනුය. තවදුරටත් සරලව කිවහොත් ඒ කොමිස්ය.


ටෙන් පර්සෙන්ට්, ෆිෆ්ටීන් පර්සෙන්ට් ආදි ලෙස මේ කොමිස් කතා දේශපාලනඥයින් සම්බන්ධයෙන් නිල නොවන ලෙස කරළියට ආවද විදුලි බල මණ්ඩලයේ නිලධාරියකු සම්බන්ධයෙන් එවැන්නක් නම් වශයෙන් මෙතෙක් කරළියට පැමිණුණේ නැත. දැන් නිල නොවන ආකාරයට නොව නිල ආකාරයටම ලංවිම නියෝජ්‍ය සාමාන්‍යාධිකාරිවරයකු සම්බන්ධයෙන් කොමිස් ඉල්ලීමේ චෝදනාවක් එල්ල වී තිබේ.


එම චෝදනාව එල්ල කර ඇත්තේ KLS ENERGY LANKA SDN BHD KLS ENERGY LANKA PRIVATE LTD යන සමාගම්ය. ඒ ශ්‍රී ලංකා රජයට එරෙහිව එම සමාගම ඉදිරිපත් කර ඇති බේරුම්කරණයේදීය. එම බේරුම්කරණ නඩුව 2019 වර්ෂයේ දෙසැම්බර් මස අවසාන දිනවල ගොනුකර ඇතත් ඊට අදාළ තොරතුරු හෙළිදරව් වී ඇත්තේ මේ මොහොතේය. ඒ ඇයිද යන්නද මෙහිදී සලකා බැලිය යුතු කරුණකි. මෙතෙක් එම තොරතුරු ශ්‍රී ලංකා රජයත්, විදුලි බල අමාත්‍යාංශයත්, ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයත් දැනගෙන සිට ඇත යන්න එහි තේරුමය.


මෙම චෝදනාව එල්ල කර ඇත්තේ විදුලි බල මණ්ඩලයේ නියෝජ්‍ය සාමාන්‍යාධිකාරිවරයකු ලෙස කටයුතු කරන ඉංජිනේරු නොයෙල් ප්‍රියන්ත මහතාටය. ඔහු මේ මොහොතේ මාධ්‍ය ඔස්සේ අදහස් දක්වන්නෙකි. විශේෂයෙන්ම ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරු සංගමයට එරෙහිව අදහස් දක්වන්නෙකු වන අතර එම මණ්ඩලයේ ජේ්‍යෂ්ඨ ඉංජිනේරුවන්ගේ සංගමය නම් අලුත් එකමුතුවක සාමාජිකයෙකි.
එම සමාගම සඳහන් කරන්නේ ප්‍රියන්ත මහතා ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 02ක අල්ලසක් ඉල්ලූ බවය. ඒ එම සමාගමේ විදුලි ව්‍යාපෘතියට අදාළ සම්පේෂණ රැහැන් ග්‍රිඩ් මධ්‍යස්ථානයට සම්බන්ධ කිරීමක් සම්බන්ධයෙන්ය.


සුළං සහ සූර්යබල දෙමුහුන් ව්‍යාපෘතියක් ලෙස උතුරු පළාතේ ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 150කින් එය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා විදුලිය මිලදී ගැනීමේ ගිවිසුමක්ද ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය සහ එම සමාගම අතර අත්සන් කෙරී ඇත. ඒ වනවිටත් එම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් එම සමාගම ආයෝජනය කර තිබූ බවත් ඉතිරි ආයෝජනය කිරීමට නොහැකි වී ඇත්තේ විදුලි සම්ප්‍රේෂණ රැහැන් ග්‍රිඩ් මධ්‍යස්ථානයට සම්බන්ධ කිරීමට අවසර නොදීම හා ඒ වෙනුවෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 02ක අල්ලස් මුදලක් ඉල්ලීම බවත් එම සමාගම පාර්ශ්වයෙන් සඳහන් කෙරී ඇත. අල්ලස් ලබාදීම එම සමාගම එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හේතුවෙන් ඉන් එහාට එම ව්‍යාපෘතිය ඉදිරියට ගෙන යැමට නොහැකි වී ඇතිය යන්න මේ චෝදනාවේ හරයය.


මෙම බේරුම්කරණය එම සමාගම ඉදිරිපත් කරන්නේ ඔවුන්ට එම ව්‍යාපෘතිය අත්හැර දමන්නට සිදුවීමෙන් වසර 08කට පමණ කාලයකට පසුය. එතෙක් එම සමාගම බේරුම්කරණයකට යොමු නොවුණේ ඇයිද යන්න ප්‍රශ්නයකි.


මේ වනවිටත් මෙම නඩුව සම්බන්ධයෙන් ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය පාර්ශ්වයෙන් හෝ රජය පාර්ශ්වයෙන් රුපියල් මිලියන ගණනක වියදමක් දරා ඇති බවට සැකයක් නැත. එම මුදල් මෙතෙක් විදුලි බල මණ්ඩලය, විදුලි බල අමාත්‍යාංශය හෝ රජය අනුමත කර ඇති බවත් ඒ අනුව නිගමනය කළ හැකිය.


එයින් කියවෙන්නේ එම බේරුම්කරණයට අදාළ කටයුතුවලට රජයක් වශයෙන් මුහුණ දෙමින් සිටින බවය. එහි ප්‍රශ්නයක් නැත.


එහෙත් මෙහිදී පැන නඟින බරපතළම ප්‍රශ්නය වන්නේ ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ නඩුවක් මගින් මෙවැනි බරපතළ චෝදනාවක් නිල වශයෙන්ම එල්ල වී තිබියදීත් අල්ලස් ඉල්ලූ බව කියන එම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් විදුලි බල මණ්ඩලය පාර්ශ්වයෙන්වත්, විදුලි බල අමාත්‍යාංශය පාර්ශ්වයෙන්වත් රජය පාර්ශ්වයෙන්වත් කිසිදු පරීක්ෂණයක් මෙතෙක් සිදුකර නැතිද යන්නය. එවැනි පරීක්ෂණයක් සිදුකර තිබෙනවා නම් එහි ප්‍රතිඵල අදාළ බලධාරීන් මේ මොහොතේ රටට කිව යුතුය. ඒ මෙම අල්ලස් ඉල්ලීමේ චෝදනාව ඇත්තද බොරුද යන්න ජනතාවට තේරුම් බේරුම් කරගැනීම සඳහාය.


එමෙන්ම මෙම තොරතුරු ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලයේ ඉංජිනේරු සංගමය ඇතුළු අනිකුත් වෘත්තීය සමිති දන්නේ නම් ඒ සම්බන්ධයෙන් පරීක්ෂණ සිදුකරන ලෙස බලකිරීමක් ඔවුන් මෙතෙක් සිදු නොකළේ ඇයිද යන්නද ප්‍රශ්නයකි. ඒ සඳහා ඇති පිළිතුරත් විදුලි මාෆියාවද?■

කළුවරේ ඉන්නවාද?
වාහනේ යනවාද?

ප්‍රශ්නවල ඉවරයක් නැත. මිනිසුන්ගේ දෛනික ජීවිතයම බරපතළ අවදානමකට වැටී ඇත. එදා වේල හරිහම්බ කරගෙන ජීවත් වූ පුද්ගලයාට පමණක් නොව, යම් තරමක ආර්ථික ශක්තියක් ඇතිව සිටි මැද පංතිකයාටත් තමන්ගේ දෛනික ජීවිතය දිනෙන් දින දුෂ්කර වෙමින් ඇති බව අවබෝධ වන්නට පටන්ගෙන තිබේ. බලශක්ති ඇමතිවරයා දැන් කියා ඇති පරිදි, විදුලි ජනනය සඳහා ඉන්ධන සැපයුවොත්, යානවාහන සඳහා සැපයීමට ඉන්ධන ඉතිරි නොවනු ඇත. යානවාහන සඳහා ඉන්ධන දුන්නොත්, විදුලි ජනනය සඳහා ඉන්ධන දීමට බැරි වනු ඇත. අද පුවත්පත් (20) වාර්තා කරන පරිදි, කැලණිතිස්ස තාප බලාගාරය ඊයේ මධ්‍යහ්නයේ සිට මුළුමණින් ඇනහිට තිබේ. හේතුව, එහි ක්‍රියාකාරීත්වය සඳහා අවශ්‍ය ඉන්ධන නොලැබී තිබීමයි.


විදුලිය කැපීම යැයි කී සැණින් අපේ කල්පනාවට එන්නේ කළුවරේ සිටීමට සිදු වීම ගැන ය. අද වැනි පෘථුල, සංකීර්ණ, නූතන නිෂ්පාදන පද්ධතියක් සහිත සමාජයකට, විදුලිය කැපීමෙන් කළුවරේ ඉන්නට වීම යනු, විය හැකි අඩුම අලාභයයි. එහෙත් ඒ විදුලිය කැපෙන පැය තුළ රටක නිෂ්පාදන යාන්ත්‍රණය නතර වීම විශාල නස්පැත්තියකි. දිනපතා පැයක විදුලිය කප්පාදුවක සතියක පාඩුව, සමස්ත ආර්ථිකයේ නිෂ්පාදන වටිනාකමින් මනින්නට වන්නේ, බිලියන ගණනින් නොව, ටි්‍රලියන ගණනිනි. අනිත් අතට, විදුලිය ජනනය සඳහා ඉන්ධන සැපයීමට ගොස් යානවාහන සඳහා ඉන්ධන නොදී සිටියොත් ඇති වන ආර්ථික අබග්ගයත් ඊට අඩු එකක් නොවේ. එය, මගේ කාර් එකට පෙට්‍රල් නැති වීමේ ප්‍රශ්නයෙන් එහාට ගිය, සමස්ත ප්‍රවාහන පද්ධතිය අඩපණ වීමෙන් යළිත් නිෂ්පාදන යාන්ත්‍රණය ඇණහිටීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයකි.

වරද කාගෙද?


“ගෙදර ගියොත් අඹු නසී-මඟ සිටියොත් තෝ නසී” වැනි තත්වයකට අද අප පත්ව ඇති බව මෙයින් පෙනේ. මේ අහේනිය කඩාපාත් වුණේ කෙසේද? ඒ සඳහා නිදහසට හේතුවාචක ගණනාවක් ආණ්ඩුව පැත්තෙන් ඉදිරිපත් කෙරේ. කෝවිඩ් වසංගතයට මුහුණදීමට සිදුවීම ඉන් ප්‍රමුඛයි. එහි යම් ඇත්තක් තිබේ. එහෙත් සම්පූර්ණ කතාව එතැන නැත. අප වාගේම හෝ අපටත් වඩා කෝවිඩ් වසංගතයට බිළි වූ අනිත් රටවල, ගෑස් පෝලිම් සහ පිටි පෝලිම් නැත්තේ මන්දැයි ආණ්ඩුව අපට කියාදෙන්නේ නැත. අප මෙන් ඔවුන් පැයක් හෝ කළුවරේ නොසිටින්නේ මන්දැයි ආණ්ඩුව අපට කියාදෙන්නේ නැත. එවැනි අනිත් රටවල මුදල් ඒකක අපේ මුදල් ඒකකය (රුපියල) මෙන් හෑල්ලු නොවුණේ මන්දැයි ඔවුන් විස්තර කරන්නේ නැත.


පසුගිය යහපාලන රජයෙන් අරගෙන තිබූ ණය ගෙවීමට සිදු වූ නිසා මේ තත්වයට අද අප පත්ව ඇතැයි කීම ඊළග නිදහසට ඉදිරිපත් කරන හේතුවාචකයයි. එහෙත්, මේ ආණ්ඩුව බලයට පත් වූ දා සිට මේ දක්වා ගෙවා දමා ඇති ණය ප්‍රමාණයෙන් සියයට 89.9 ක්, රාජපක්ෂ පාලන කාලය තුළ ලබාගත් ණය පියවීම් බව ඔවුන් කියන්නේ නැත.


ඒ කාරණා මඳකට පසෙකින් තැබුවොත් ඇත්ත කතාව මෙයයි: රට තුළ දශක ගණනාවක් තිස්සේ වැඩෙමින් තිබූ ආර්ථික අර්බුදය යම් දවසක මේ අවාසනාවන්ත තත්වයට පත්වීමට කොහොමත් ඉරණම් කෙටී තිබුණි. එහෙත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනය විසින් ඒ ඉරණම ශීඝ්‍ර කොට තිබේ. තීව්‍ර කොට තිබේ. ඒ ශීඝ්‍රතාව සහ තීව්‍රතාව නිසාම,

කළමනාකරණය කරගත නොහැකි මට්ටමට අර්බුදය පුපුරා ගියේය. එසේ නොවන්නට, අර්බුදය මැද්දේ වූවත්, පෝලිම්වල සිටීමෙන් සහ අඳුරේ සිටීමෙන් වැළකී ඉන්නට අපට පුළුවන්කම තිබුණි. අත්‍යවශ්‍ය ඖෂධ හිඟයකට මුහුණදීමෙන් වැළකී ඉන්නට පුළුවන්කම තිබුණි. ආහාර හිඟයෙන් වැළකී ඉන්නට පුළුවන්කම තිබුණි.


ගෝඨාභය පාලනය දවසක ඉතිහාසගත වනු ඇත්තේ, නිදහසෙන් පසු ලංකාව පාලනය කළ ප්‍රථම ළදරු පාලන තන්ත්‍රය වශයෙනි. නිදහසෙන් පසු ලංකාවේ පාලනය තුළ ‘වියත් මඟක්’ පළමු වරට අත්හදාබැලූ පාලන තන්ත්‍රයත් එයම වීම, ඒ කතාවේ ඇති අපූරු උත්ප්‍රාසය හෙවත් සරදමයි. ළදරු වියතුන් මොන වගේදැයි දැන් අපි දනිමු.

යථාර්ථය කුමක්ද?


ඇත්ත ප්‍රශ්නය මෙයයි: ආණ්ඩුව සම්බන්ධයෙන් ගත් විට, රටේ අභ්‍යන්තර ආදායම සහ වියදම අතර විශාල හිඟයක් තිබේ. අයවැය හිඟය යනුවෙන් එය හැඳින්වෙයි. රටක අයවැය හිඟයක් තිබීම අසාමාන්‍ය දෙයක් නොවේ. ඇත්තෙන්ම, එක්තරා සීමාවක් ඇතුළේ පවත්වාගෙන යන අයවැය හිඟයක්, ඇතැම් කොන්දේසි යටතේ, ආර්ථිකය පණගන්වන්නටත් සමත් විය හැකිය. එහෙත් ලංකාවේ අයවැය හිඟය එවැන්නක් නොවේ. අප අධිකතර හිඟ අයවැයක් පවත්වාගෙන ගොස් ඇත්තේ, ප්‍රතිලාභ ජනනය කරන ආයෝජන වෙනුවෙන් දැරූ වියදම් නිසාවෙන් නම්, එම අයවැය හිඟය ආර්ථිකයට බරක් වන්නේ නැත. එහෙත්, නෙළුම් කුලුනකට හෝ හම්බන්තොට ක්‍රීඩා පිට්ටනියකට හෝ සම්මන්ත්‍ර ශාලාවකට කෙරෙන ආයෝජන නිසා ගොඩගැසෙන අයවැය හිඟය, ආර්ථිකය තව තවත් ප්‍රපාතයටම ඇදහෙලනු ඇත.


ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව මේ අයවැය හිඟය තවත් උත්සන්න කෙළේය. 2019 දී රුපියල් බිලියන 1016 ක් වූ අයවැය හිඟය, 2020 වන විට රුපියල් බිලියන 2090 දක්වා වැඩි විය. එය, සියයට 106 ක වැඩි වීමකි. මේ අයවැය හිඟයේ බරපතළකම අවබෝධ කරගැනීම සඳහා අප කරන්නේ එය අපේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් කොපමණ වන්නේදැයි සොයා බැලීමයි. ඒ අනුව, දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් ගෝඨාභය ආණ්ඩුවේ අයවැය හිඟය සියයට 11.10 ක් විය. ඊට කලින් පැවති අයවැය හිඟය, දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් ගත් විට සියයට 9.6 කි.


මේ හිඟයේ ප්‍රතිශතය 2022 දී සියයට 8.8 දක්වා අඩු කරගන්නා බව අලුත් මුදල් ඇමති බැසිල් රාජපක්ෂ පසුගිය අයවැය ඉදිරිපත් කරමින් කීවේය. පොහොය දෙකක් ගියේ නැත. අයවැයේ නොතිබුණු අලුත් වියදමක් ප්‍රකාශයට පත් විය. එනම්, රජයේ සේවකයන්ට රුපියල් 5000 ක දීමනාවක් ඇතුළු ‘සහන’ මල්ලකි. ඒ අනුව, 2022 අයවැය හිඟය, මේ වසර අවසාන වන විට තවත් උත්සන්න වීමට ඉරණම් කෙටී තිබේ.


මේ අභ්‍යන්තර වියවුල, අපේ බාහිර ආදායම් සහ වියදම් අතර අතිරික්තයක් තිබිණි නම්, විසඳාගත හැකිව තිබුණි. එනම්, පිටරටින් අපට ලැබෙන ආදායම, පිටරටට අපෙන් ඇදී යන වියදමට වඩා වැඩි විණි නම් ප්‍රශ්නය නිරාකරණය කරගත හැකිව තිබුණි. එහෙත්, ගෙවුම් ශේෂය නමින් හැඳින්වෙන ඒ කියන අපේ බාහිර රිපෝර්ට් කාඩ් එක, ඉහතින් කී අභ්‍යන්තර රිපෝර්ට් කාඩ් එකටත් වඩා නරක ය. අපේ විදේශ විනිමය සංචිතය ඉතිහාසයේ පහළම මට්ටමට වැටීම මගින් ඒ බව පෙන්නුම් කෙරේ. මේ ලිපියේ මුලින් සඳහන් කළ උභතෝකෝටිකය හෙවත්, වාහනවලට තෙල් දෙන්නේද, විදුලිය ජනනය සඳහා තෙල් දෙන්නේද යන උභතෝකෝටිකයට අප අද මුහුණදී ඇත්තේ එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි.

විහින් කරගත් වින්නැහිය


මේ සියල්ල මෙතරම් සාහසික අන්දමින් එකට පුපුරා යන්නේ, සිදු විය යුතුව නොතිබුණු මන්දබුද්ධික තීරණ ගණනාවක් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව යටතේ ගැනීම නිසා ය.
ඉන් පළමුවැන්න වන්නේ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත්වූ ගමන්ම, ආණ්ඩුවේ ආදායම ඕනෑකමින්ම අහිමි කරගැනීමයි. එසේ වුණේ, ව්‍යාපාරික ප්‍රජාවට අනවශ්‍ය සහනයක් ලබාදීම සඳහා එතෙක් ආණ්ඩුවට අය කරගනිමින් සිටි බදු මුදල් සිය කැමැත්තෙන්ම ආණ්ඩුව මගින් කපා හැරීම නිසා ය. මේ වෙස්සන්තර ප්‍රතිපත්තිය නිසා, වසරකට රුපියල් බිලියන 450 ක මුදලක් ආණ්ඩුව අහිමි කරගත්තේය. 2019 දී රටේ දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 12.6 ක පංගුවක් වශයෙන් පැවති රජයේ බදු ආදායම, මේ බදු සහන දීමෙන් පසු, සියයට 9.6 ක් දක්වා පහළ වැටුණි. අප ඉහතින් කී අයවැය හිඟයට හේතු වූ ප්‍රධාන කාරණයක් වන්නේ එයයි.


දෙවැන්න වන්නේ, රසායනික පොහොර තහනම් කිරීමෙන්, එතෙක් නොතිබුණූ ප්‍රශ්නයක් අලුතෙන් ඇති කරගැනීමයි. මේ පොහොර තහනම දැන් ආපස්සට හරවා ඇතත්, එකී තහනම යටතේ ගෙවුණු මාස හයක කාලය විසින් ඇති කොට තිබෙන විනාශය කෙතෙක්ද යත්, එළැඹෙන මහකන්නයේ අස්වනු නෙළන විට වී නිෂ්පාදනය සියයට 40 කින් පහළ වැටී තිබෙනු ඇතැයි දැනට ගණන් බලා තිබේ. ඊයේ (19) පුවත්පත් වාර්තා කරන පරිදි, අපේ මහ කන්නයේ එකී අඩු අස්වැන්න පියවීමට ලබන අප්‍රේල් මාසය වන විට චීනයෙන් සහල් මෙටි්‍රක් ටොන් දසලක්ෂයක් අපට සැපයීමට එකඟ වී සිටීලු. ප්‍රශ්නය වන්නේ මෙයයි: සහලින් ස්වයංපෝෂිත වීමට ආසන්නයේ සිටි ලංකාව මේ තත්වයට පත්කිරීම ගැන වගවිය යුත්තෝ කවුරුන්ද? ගොවියෝද, පාලකයෝද?


තුන්වැන්න වන්නේ, අපේ රුපියල සහ ඩොලරය අතර විනිමය අනුපාතිකය කෘත්‍රිම ආකාරයෙන් පාලනය කිරීමට තවමත් ආණ්ඩුව දරන බොළඳ ප්‍රයත්නයයි. ඕනෑම භාණ්ඩයක් සඳහා වන ඉල්ලුම තරමට සැපයුම ප්‍රමාණවත් නොවන්නේ නම්, එම භාණ්ඩයේ මිල ඉහළ යාම සාමාන්‍ය නියාමයයි. ඩොලර් යනු එවැනි භාණ්ඩයකි. ඒ සඳහා වන ඉල්ලුම, විනිමය අනුපාතිකය කෘත්‍රිම මට්ටමකින් බලහත්කාරයෙන් පවත්වා ගැනීමෙන් පාලනය කළ නොහැක.


මීට කලකට කලින් ඇතැම් අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩවල මිල පාලනයක් පවත්වාගෙන යාමට ආණ්ඩුව තැත් කෙළේය. එහිදී සිදුවුණේ කුමක්ද? භාණ්ඩ හිඟ වීමයි. ඊට අමතරව කළුකඩයක් ඇති වීමයි. කල් ගත වී හෝ එය තේරුම්ගත් ආණ්ඩුව මිල පාලනය ඉවත් කෙළේය. එම අවබෝධය, ඩොලරයේ වටිනාකම තීරණය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවට ඇති බවක් පෙනෙන්ට නැත. ඩොලරයක් සඳහා රුපියල් 250 ක් ලබා ගත හැකිව තිබියදී, මහබැංකු අධිපති අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්ගේ ‘කාරුණික’ ඉල්ලීම පරිදි මිනිස්සු එම ඩොලරය රුපියල් 200 හෝ 210 ක මුදලට හුවමාරු කරගැනීමට ඉදිරිපත් වන්නේ නැත.


අපේ රටට ඩොලර් ගෙනෙන එක් ප්‍රධාන මාර්ගයක් වන්නේ, විදේශයන්හි සේවය කරන ශ්‍රී ලාංකික ශ්‍රමිකයන් ය. මහබැංකුවේ ඉහත කී බලහත්කාරී විනිමය අනුපාතිකය නිසා, අපේ විදේශ ශ්‍රමිකයන්ගෙන් ලංකාවට ලැබෙන විදේශ විනිමය ප්‍රමාණය බරපතළ ලෙස පහළ ගොස් තිබේ. 2020 දෙසැම්බර් මාසයේදී මේ මාර්ගයෙන් ලංකාවට ලැබුණු ඩොලර් මිලියන 812.7 වෙනුවට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේදී ඒ මාර්ගයෙන් ලංකාවට ලැබුණේ ඩොලර් මිලියන 325.2 ක් පමණි. එය, සියයට 60ක අඩු වීමකි. හේතුව කුමක්ද? අපේ විදේශ ශ්‍රමිකයන් බැංකුව මගහැර වෙනත් මාර්ගවලින් මුදල් එවීමට පුරුදු වීමයි.


හතරවැන්න වන්නේ, ඉවක්බවක් නැතිව මුදල් අච්චු ගැසීමයි. පසුගිය නොවැම්බර් මාසය වන විට රුපියල් ටි්‍රලියන 1.1ක් අලුතෙන් මුදල් අච්චු ගසා තිබේ. (ටි්‍රලියනයට බිංදු 12 කි). මේ මුදල් සාමාන්‍ය පරිහරණය සඳහා වෙළෙඳපොළට එන විට සෑම භාණ්ඩයකම මිල ඉහළ යාම ඉබේම සිදු වනු ඇත. අද සතිපතා භාණ්ඩ මිල ඉහළ යාමේ එක හේතුවක් වන්නේ එයයි. රුපියල් 5000 ක දීමනාවක් අලුතෙන් ලබාගන්නා රජයේ සේවකයා සමහරවිට ඒ ගැන සතුටට පත්විය හැකිය. එහෙත්, ඔහු අලුතෙන් ලබාගන්නා ඒ රුපියල් 5000 නිසා, නුදුරේදීම රුපියල් 5000 ට මේ මොහොතේ වෙළෙඳපොළේ ඇති බඩු ප්‍රමාණය මිලදී ගැනීම සඳහා රුපියල් 10,000කුත් තමාට මදි විය හැකි බව ඔහු/ඇය නොදන්නවා ඇත. ආණ්ඩුව කරන්නේ, අද තිබෙන ප්‍රශ්නය දෙතුන් ගුණයකින් වැඩි කොට හෙටට පැටවීමත්, තමන්ගේ සියලු පව් මෙවැනි දීමනා මගින් සමා කර ගැනීමට බැලීමත් ය.


එය, ආණ්ඩුව විසින් හිතාමතාම මහජනතාව කබලෙන් ළිපට ඇදදමනු ලැබීමකි.■

අලුත්වැඩියාවට රුසියාවට යවන්නේ ප්‍රභූ ප්‍රවාහන හෙළිකොප්ටර්ද?

මෙම වර්ෂය තුළ ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාව අලුතින් ගුවන් යානා මිලදී ගැනීමක් සිදුනොකරන බව ගුවන් හමුදාපති එයාර් මාර්ෂල් සුදර්ශන පතිරණ ජනවාරි 12 වැනිදා මාධ්‍ය හමුවක් කැඳවමින් විශේෂයෙන් ප්‍රකාශ කළේය. ඔහු එහිදී කීවේ ජාතික ආරක්ෂාව සහ අත්‍යවශ්‍ය මෙහෙයුම් සඳහා වන අවශ්‍යතාව, පවතින ගුවන් යානා මගින්ම සපුරා ගන්නා බවත්, ඒ සඳහා වන අලුත්වැඩියා කටයුතු ගුවන් හමුදාව විසින්ම සිදුකර ගන්නා බවත්ය. මෙම කටයුතු සඳහා ගුවන් හමුදාවට අරමුදල් ලැබී ඇති බවද, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාම සාධක මෙහෙයුම්වලට සහභාගිවීමෙන් 2014 වර්ෂයේ සිට ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 110ක් ලැබී ඇති බවද වැඩිදුරටත් ඔහු පවසා ඇත.


ගුවන් හමුදාපතිවරයාගේ මෙම විශේෂ මාධ්‍ය හමුවට නිමිත්ත වී තිබුණේ පවතින මෙම ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවට අලුතින් ගුවන් යානා මිලදී ගැනීමට යන බවට මාධ්‍ය වාර්තා පළවීමය. එම මාධ්‍ය වාර්තා මගින් වැඩිදුරටත් කියවුණේ රුසියානු ණය ආධාර යටතේ ඉතිරි වී ඇති මුදලින් ශ්‍රී ලංකාව එම රටෙන්ම ගුවන් යානා මිලදී ගැනීමට යන බවය.


රට තුළ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ අරමුදල් පැවතියත් මෙම වසරේදී අලුතින් ගුවන් යානා මිලදී නොගන්නා බව පැවසුවද ලබන වසරේ අලුතින් ගුවන් යානා මිලදී නොගන්නේ යැයි ගුවන් හමුදාපතිවරයා කියන්නේ නැත.


ගුවන් හමුදාපතිවරයා ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ ගුවන් යානා මිලදී ගැනීම් හා අලුත්වැඩියාවන් ගැන නිල වශයෙන් කියන කතාව එය වුවද අපට ලැබී ඇති තොරතුරු අනුව වෙනස් කතාවක්ද තිබේ. ඒ ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාව සතු පුද්ගලයන් ප්‍රවාහනය කරන එම්අයි 17 වර්ගයේ හෙළිකොප්ටර් දෙකක් අලුත්වැඩියාව සඳහා ජනාධිපතිවරයා විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද කැබිනට් පත්‍රිකාවකට අනුමැතිය ලබාගෙන තිබෙන බවය. මෙම හෙළිකොප්ටර්වලින් සිදුකරන්නේ දේශපාලනඥයින් ඇතුළු ප්‍රභූන් ප්‍රවාහනය කිරීම බව වාර්තා වන නිසා අපට එහි විශේෂත්වයක් තිබේ. ඒ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ අනවශ්‍ය වියදම් කපා හැරිය යුතු බවට හා අත්‍යවශ්‍ය නොවන කටයුතු සිදුනොකළ යුතු බවට ජනාධිපතිවරයාගේ සිට පහළට ආණ්ඩුව කරන ඇත්තන්ගෙන් අපට දිනපතාම වාගේ දේශන ඇසෙන නිසාය. එමෙන්ම වියදම් කපා හැරීම යටතේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ඉන්ධන දීමනාවෙන් ලීටර් 5ක් කපා හැරීමේ බඩ අල්ලාගෙන සිනා වියයුතු අයවැය යෝජනාද පසුගිය වසරේදී අපට අසන්නට ලැබුණ නිසාය.


මෙම කරුණට අදාළ කැබිනට් පත්‍රිකා දෙකක් ජනාධිපතිවරයා පසුගිය දෙසැම්බර් 10 වැනි දින සහිතව ඉදිරිපත් කර ඇති අතර ඒ ගුවන් හමුදාව සතු SMH- 4419 MI- 171E සහSMH- 4429 MI- 171E යන අති විශේෂ පුද්ගලයන් ප්‍රවාහන හෙළිකොප්ටර් දෙක අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහාය.


ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ ගුවන් යානා විස්තර ඇතුළත් helis.com වෙබ් අඩවියට අනුව MI- 171E වර්ගයට අයත් හෙළිකොප්ටර් 10කට අධික සංඛ්‍යාවක් ගුවන් හමුදාව සතුව පවතින බව පෙනේ. මන්ද මෙම සටහනේ සඳහන් කර ඇති 4429 දරන හෙළිකොප්ටරය නොමැතිවම එම වර්ගයේ හෙළිකොප්ටර් 10ක් එම වෙබ් අඩවියේ පෙන්නුම් කරන නිසාය. එහි සඳහන් කර ඇති සම්පූර්ණ හෙළිකොප්ටර් සංඛ්‍යාව ගතහොත් එය 70කට අධිකය. මේ සඳහන ගුවන් හමුදාව සතු ප්‍රහාරක, මගී ප්‍රවාහන හා අනිකුත් ගුවන් යානාවලට අමතරවය.


ජනාධිපතිවරයාගේ එම කැබිනට් පත්‍රිකාවට අනුව 4419 අංක දරන හෙළිකොප්ටරය අලුත්වැඩියාව සඳහා යූරෝ 1,494,443ක අනුමැතියක් ඉල්ලා ඇති අතර අංක 4429 හෙළිකොප්ටරය අලුත්වැඩියාව සඳහා යූරෝ 1,531,253ක අනුමැතියක් ඉල්ලා ඇත. රජය විසින් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති විනිමය අනුපාතය අනුව යූරෝ එකක් ශ්‍රී ලංකා රුපියල් 230ක් ලෙස ගණනය කළහොත් මේ සඳහා වෙන්කරගෙන ඇති මුදල ආසන්න වශයෙන් රුපියල් මිලියන 695කි.


මෙම හෙළිකොප්ටර් දෙක අලුත්වැඩියා කිරීමේ කොන්ත්‍රාත්තුව එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ සාජාහි පිහිටි Aviatech FZC සමාගමට ලබාදී ඇති අතර එම අමාත්‍ය මණ්ඩල පත්‍රිකාවල සඳහන් කරන්නේ අඩුම මුදලක් ඉදිරිපත් කළ මෙම සමාගම සමඟද සාකච්ඡා කිරීමෙන් පසු ඉදිරිපත් කරන ලද මිල ගණන් අඩුකරගත් බවය. ඒ සඳහා හේතුව වන්නේ ඉදිරිපත් වී ඇති එම මිල ගණන් මෙම වර්ගයේම හෙළිකොප්ටර් අලුත්වැඩියාව සඳහා මීට පෙර ගෙවූ මිලට වඩා වැඩි අගයක් ගෙන ඇති බව ඒ සඳහා පත්කරන ලද තාක්ෂණික හා ප්‍රසම්පාදන කමිටු පෙන්වා දී තිබීමය.


අංක 4419 හෙළිකොප්ටරයේ ප්‍රධාන පිරිවැඩියාව සිදු කිරීම යනුවෙන් ඊට අදාළ එම්ඕඩී/එෆ්ඩී/සීපී/193/2021 අංක දරන කැබිනට් පත්‍රිිකාව ඉදිරිපත් කර ඇති අතර එහි පසුබිම වශයෙන් සඳහන් කරන්නේ එම හෙළිකොප්ටරයේ ප්‍රධාන පිරිවැඩියාව සිදු කිරීමේ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලිය ගුවන් හමුදාපතිවරයාගේ ඉල්ලීම අනුව අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් පත්කරන ලද ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටුව විසින් 2020.06.30 දින ලබාදුන් අනුමැතිය අනුව ආරම්භ කර ඇති බවයි. එමෙන්ම එහි ඇස්තමේන්තුගත වටිනාකම රුපියල් 246,121,284.20ක් වන බවත් අමාත්‍ය මණ්ඩලය පත්කරන ලද ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටු අනුමැතිය මත පදනම්ව ජාත්‍යන්තර තරගකාරි ලංසු කැඳවූ බවත් සඳහන්ය.


ඒ අනුව ලංසු විවෘත කිරීම් 2020.11.23 දින සිදුකර ඇති අතර ලංසුකරුවන් 09 දෙනෙකු ප්‍රතිචාර දක්වා ඇත. ඉන් 04 දෙනෙකු තාක්ෂණික ඇගැයීම් කමිටුව විසින් ඉවත් කර ඇති අතර ඒ ගුවන් හමුදාව විසින් ඉදිරිපත් කළ ලංසු ලේඛනයට අනුකූල වීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන්ය. ඉන්පසු ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටුව ඉතිරි ලංසුකරුවන්ගේ මූල්‍ය ලංසු විවෘත කිරීමට අනුමැතිය ලබාදී ඇත. ඒ අනුව මූල්‍ය ලංසු විවෘත කිරීම 2021.02.05 දින ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේදී සිදුකර ඇති අතර අවම ලංසුව වන යූරෝ 1,314,653ක් ඉහත සඳහන් කරන ලද මෙම ටෙන්ඩරය දිනාගත් සමාගම ඉදිරිපත් කර ඇති අතර දෙවන අවම ලංසුව වන යූරෝ 1,518,374ක්Aero Technik Services Ltd ඉදිරිපත් කර ඇත. පිළිවෙලින් Aviabaltika Aviation Ltd යූරෝ 1,970,000ක්ද,Helisota UAB යූරෝ 2,056,118.88ක්ද, JSC “558 ” Aircraft Repair Plant යූරෝ 1,935,109.79ක් නැව් මගින් හා යූරෝ 2,332,098.70ක් ගුවන් මගින් ලෙස ලංසු ඉදිරිපත් කර ඇත.


පෙර වර්ෂයන්වලදී සිදුකළ ප්‍රධාන පිරිවැඩියා කටයුතුවලදී ලංසුකරුවන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද මිල ගණන් සමඟ සැසැඳීමේදී මෙම මිල ගණන් සාපේක්ෂව ඉහළ බව තාක්ෂණික ඇගැයීම් කමිටුව නිරීක්ෂණය කර ඇත. එමෙන්ම ප්‍රධාන පිරිවැඩියා කටයුතුවලට අමතරව අමතර කාර්යයන් සඳහාද මෙහිදී මිල ගණන් කැඳවා ඇති අතර ඒ සඳහා ඉදිරිපත් කර ඇති මිල ගණන්ද ගුවන් හමුදාව විසින් අවසන් වරට සිදුකර ඇති පිරිවැඩියා හා මිලදී ගැනීම්වල මිල ගණන් හා සැසඳීමේදී සාපේක්ෂව ඉතා ඉහළ බව තාක්ෂණික කමිටුව නිරීක්ෂණය කර ඇත. එම කැබිනට් පත්‍රිකාවේ සඳහන් කර ඇති විස්තර අනුව සමහර උපාංගවල මිල ගණන් පෙර මිල ගණන් හා සැසැඳීමේදී දෙගුණයකටත් ඉහළ මිලක් බව පෙනේ.


අවසානයේ තාක්ෂණික ඇගැයීම් කමිටුවේ නිර්දේශය මත 2021.04.29 දින රැස්වූ ස්ථාවර ප්‍රසම්පාදන කමිටුව ප්‍රධාන පිරිවැය හා අමතර කාර්යයන් සඳහා ඉදිරිපත් කර ඇති මිල ගණන් වෙනුවෙන් සාධාරණ මිල අඩු කිරීමක් ලබා ගැනීම සඳහා ටෙන්ඩරය පිරිනැමූ සමාගම සමඟ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේදී සූම් ඔස්සේ 2021.05.04 දින සාකච්ඡාවක් සිදුකර ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් යූරෝ 15,000ක මිල අඩු කිරීමක් එම සමාගම කර ඇත. අවසානයේ තීරණය කර ඇත්තේ මෙම කටයුතු සඳහා ගුවන් හමුදාව ඇස්තමේන්තුගත කරන ලද මිල ගණනට වඩා එම සමාගමේ මිල අඩුවීම හේතුවෙන් එම සමාගමට ටෙන්ඩරය පිරිනැමීමටය. එමෙන්ම ඊට පෙර එම සමාගමේ අලුත්වැඩියා කටයුතු සිදුකරන රුසියානු සමාගම ඒ සඳහා සුදුසුද යන්න පරික්ෂා කිරීමක් සිදුකර ඇත.
4429 අංක දරන අනෙක් හෙළිකොප්ටරයට අදාළ එම්ඕඩී/එෆ්ඩී/සීපී/194/2021 කැබිනට් පත්‍රිකාවේද විශේෂ වෙනසක් නැත. කරුණු පෙළගැස්මද, ගලායෑමද එකමය. වෙනස ඇත්තේ මිල ගණන්වල, ඉදිරිපත් වූ ලංසුකරුවන්ගේ ප්‍රමාණයේ, ප්‍රතික්ෂේප කළ ලංසුකරුවන්ගේ ප්‍රමාණයේ හා සූම් සාකච්ඡාවේදී එම එකම සමාගම අඩුකළ මිල ගණනේ පමණය.


මේ සඳහා ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ ලංසුකරුවන් 7 දෙනෙකු පමණය. ඉන් දෙදෙනෙකු ප්‍රතික්ෂේප වී ඇත. ඉතිරි පස් දෙනාගෙන් අඩුම ලංසුව ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ පෙර ටෙන්ඩරය දිනාගත් සමාගම පමණය. එම සමාගමේ ප්‍රධාන පිරිවැයට අමතර කාර්යයන් සඳහා මිල ඊට පෙර ගුවන් හමුදාව සිදුකළ මිල ගණන්වලට වඩා විශාල ලෙස වැඩිය. සූම් ඔස්සේ කළ සාකච්ඡාවේදී යූරෝ 7000ක් අඩු කිරීමට එකඟ වී ඇත. ඉන්පසු ගුවන් හමුදාවේ ඇස්තමේන්තුවට වඩා එය අඩුවී ඇත. ඒ අනුව එම සමාගම එම ටෙන්ඩරයටද සුදුසුකම් ලබා ඇත.


මිල ගණන් සඳහා සුදුසුකම් ලැබූ අනිකුත් සමාගම් අමතර කාර්යයන් සඳහා ඉදිරිපත් කරන ලද මිල ගණන් මෙම කැබිනට් පත්‍රිකාවල නැත. ඒ අනුව එම සමාගම් අමතර කාර්යයන් සඳහා මීට වඩා අඩු මිලක් ඉදිරිපත් කළේද යන්න අවිනිශ්චිත අතර ප්‍රධාන පිරවැඩියාව සහ අමතර කාර්යයන් සඳහා එකතුව ලෙස ඉදිරිපත් කළ මිල ගණන් අඩු අගයක් වීද යන්නද අවිනිශ්චිතය.


මෙම හෙළිකොප්ටර් දෙක සම්බන්ධයෙන් කළ විමසීමකදී ගුවන් හමුදා මාධ්‍ය ප්‍රකාශක ගෘප් කැප්ටන් දුෂාන් විජේසිංහ පැවසුවේ අලුත්වැඩියා කටයුතු සඳහා ගෙන යෑමට එම හෙළිකොප්ටර් ගැලවීම මේ දිනවල සිදුකරන බවය. රුසියාවේ නිෂ්පාදිත එම වර්ගයේ හෙළිකොප්ටර් පමණක් ගුවන් හමුදාව ශ්‍රී ලංකාවේදී අලුත්වැඩියා නොකරන බවත්ය. මෙම වර්ගයේ හෙළිකොප්ටර් එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක කටයුතුවලට භාවිත කරන බවත් ඒ අනුව ඒවා වසර ගණනකට වරක් අලුත්වැඩියා කළ යුතු බවත් ඔහු පැවසීය. මෙසේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක කටයුතුවලට ලබාදීම මගින් රටට විදේශ විනිමය ලැබෙන බවද ඔහු පැවසීය.


රට තුළ ප්‍රභූන් ප්‍රවාහනය සඳහා භාවිත කරන්නේ මෙම වර්ගයේ හෙළිකොප්ටර් නේදැයි කළ විමසීමේදී ඔහු ඒ බව පිළිගත්තේය.


එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක මෙහෙයුම් සඳහා ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ නම හා හඳුනා ගැනීම් ඉවත් කළ සුදුපාට වර්ණ ගැන්වූ ‘UN’ යනුවෙන් සඳහන් කර හෙළිකොප්ටර් හෝ ගුවන් යානා සැපයිය යුතු අතර මෙසේ රුසියාවට පිරිවැඩියා කටයුතු සඳහා යවන්නේ මීට පෙර එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක කටයුතු සඳහා ගිය ඒ ආකාරයේ හෙළිකොප්ටර්ද නැතහොත් ප්‍රභූ ප්‍රවාහනය සඳහා යොදාගත් හා යොදා ගැනීමට නියමිත ඒවාද යන්න ගැන ඇත්තේ සැකයකි. මන්ද පසුගිය වසරේ නොවැම්බර් මාසයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක කටයුතු සඳහා ගිය ගුවන් හමුදාවේ නිලධාරීන් සහ ගුවන් භටයින් පිරිස සමඟ පිටත් වී ඇත්තේ එක් හෙළිකොප්ටරයක් පමණක් වන නිසාය. එක්සත් ජාතීන්ගේ කටයුතු සඳහා එකවර අපෙන් හෙළිකොප්ටර් කිහිපයක් ලබාගෙන නැති බව එම වාර්තා සෙවීමේදී පෙන්නුම් කෙරේ.■

බොරැල්ල බෝම්බයේ අලුත් බිල්ල
විශ්‍රාමික දොස්තරද?

0

■ අමන්දිකා කුරේ

පාස්කු ප්‍රහාරයත් සමග ඇතිවුණු බෝම්බ භීතිකාවත් සමග පසුගිය කාලයේ පෞද්ගලික රෝහලකින් බෝම්බයක් හමුවූ පුවතක් වාර්තා විය. නැවතත් සමාජය තුළ බෝම්බ සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡාවක් මතුව ආවේ පසුගිය ජනවාරි 11 වන දින බොරැල්ල සියලු ශාන්තුවරයන්ගේ දේවස්ථාන පරිශ්‍රයේ තිබී බෝම්බයක් සොයා ගැනීමත් සමගය. හඳුන්කූරක් සමග අටවා තිබූ එය හඳුන්කූර දැවී අවසන් වූ පසු පිපිරී යන ලෙස අටවා තිබූ බව පොලිසිය නිකුත් කළ මාධ්‍ය නිවේදනයක දැක්වුණි.


ඒ අනුව පොලිසිය විසින් සැක පිට පල්ලියේ අත් උදවු සඳහා යෙදී සිටි අයෙකු අත් අඩංගුවට ගනු ලැබූ අතර පසු දින එනම්, ජනවාරි 12 වන දින මැල්කම් රංජිත් කාදිනල් හිමියන් විසින් මාධ්‍ය සාකච්ඡාවක් කැඳවා පොලිසිය පවසනවාට වඩා වෙනස් කතාවක් හෙළි කරන ලදි.


පොලිසිය විසින් සීසීටීවී කැමරා දර්ශන හරිහැටි නිරීක්ෂණය කිරීමකින් තොරව මෙම සිද්ධිය විමර්ශනය කිරිම සිදු කරන බැවින් ඒ පිළිබඳව සෑහීමකට පත් විය නොහැකි බව කාදිනල් හිමි එහිදී පෙන්වා දෙන දුන්නේය. පොලිසිය ලබා ගෙන තිබුණේ ජනවාරි 11 වන දින සවස තුනෙන් පසු සීසීටීවී දර්ශන පමණක් බවත් සැකකරු ඊට පෙර පැමිණ බෝම්බය තබා යන ආකාරය ඇතුළත් සීසීටීවී දර්ශන එහිදී කාදිනල්තුමන් විසින් මාධ්‍යයට ලබා දෙන ලදි. එහිදී සැකකරුවා වශයෙන් අත්අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයා පල්ලියේ සේවකයෙකු වන බවත් ඒ වෙනුවට සත්‍ය සැකකරුවා අත්අඩංගුවට ගන්නා ලෙසත් එම මාධ්‍ය හමුවේදී පොලිසිය වෙත දෝෂාරෝපණයක් එල්ල විය.


ඊට පිළිතුරු වශයෙන් පොලිසිය භාර ඇමති සරත් වීරසේකර විසින් මාධ්‍යයට පවසනු ලැබුවේ අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ පුද්ගලයාගේ කාමරයේ තිබියදී සෙලෝටේප් එකක් සොයා ගත් බවත් ඊට අමතරව ඔහුගේ කාමරයේ තිබූ ගිනිපෙට්ටියේ කූරු අඩුව තිබූ නිසාත් එම පල්ලියේ සේවකයා අත් අඩංගුවට ගනු ලැබූ බවයි.


කෙසේවුවත් පසුදින ම සීසීටීවී දර්ශනවල සිටි පුද්ගලයාව ඇඹිලිපිටිය පනාමුරේ ප්‍රදේශයේ දී අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ අතර කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසය හරහා මෙහි පරීක්ෂණ සිදු කරන බව පොලිසිය නිවේදනය කර තිබුණි. සිදුකළ ප්‍රශ්න කිරීම්වලදී එය ඔහුගේ වුවමනාවට නොව වෙනත් අයෙකුගේ වුවමනාවට සිදු කරන ලද්දක් බවට සැකකරු පවසා තිබුණි.


එම 65 හැවිරිදි සැකකරුගේ සාක්ෂි මත පසුව පිළියන්දල ප්‍රදේශයේ පදිංචි විශ්‍රාමික වෛද්‍යවරයෙකු මේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් සැකපිට අත් අඩංගුවට ගන්නා ලදි. කොළඹ දකුණ අපරාධ විමර්ශන කාර්යාංශය විසින් මෙම විශ්‍රාමික වෛද්‍යවරයා අත්අඩංගුවට ගෙන තිබූ අතර දේවස්ථානයේ බෝම්බය තැබූ සැකකරු පවසා තිබුණේ මෙම වෛද්‍යවරයාගේ පෞද්ගලික සායනයේ ඔහු මුරකරුවෙකු වශයෙන් වසර ගණනක් සේවය කළ බවත් ඔහු තමාට මුදල් ලබා දී එම බෝම්බය දේවස්ථානයෙන් තබන ලෙස උපදෙස් දුන් බවත් ය. මෙම විශ්‍රාමික වෛද්‍යවරයාගේ නිවස තුළ තිබී ආයුධ කිහිපයක් සොයාගත් බවට පොලිසිය නිවේදනය කර තිබුණි. ඒ අතර වායු රයිෆල්, ටී 56ට සමාන හඳුනා නොගත් ගිනි අවියක් සහ රම්බෝ පිහියක් තිබී ඇති බව පොලිසිය පවසයි.


මෙම වෛද්‍යවරයාගේ පුත්‍රයා ජනවාරි 19 වන දින මාධ්‍ය හමුවක් කැඳවා තිබුණි. මෙම වෛද්‍යවරයා පසුගිය මහමැතිවරණයේ දී එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් තරග කළ අපේක්ෂකයෙකු වන ඕශල හේරත් මහතාගේ පියා ය. ඕෂල හේරත්ගේ දේශපාලනය 2015ට පෙර මහින්ද රාජපක්ෂ පාලනයට සහයෝගය දැක්වූ එකක් වූ අතර පසුව 2015 යහපාලන ආණ්ඩුව ගෙන ඒමේදී සමාජ මාධ්‍ය හැසිරවීම පිළිබඳව කටයුතු කළ අයෙකි. පසු කාලීනව ඔහු හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතාගේ සම්බන්ධීකරණ ලේකම්වරයෙකු වශයෙන් ද කටයුතු කර තිබේ.


එම මාධ්‍ය හමුව කැඳවා තිබුණේ ඕෂල හේරත් මහතා විසින් ය. එහිදී ඔහු දැක්වූයේ මෙවන් අදහසකි. “17 වැනිදා රෑ 7.30ට විතර අපේ ගෙදරට විශාල පිරිසක් එක පාරම ඇවිල්ලා දොරවල් අරින්න කිව්වා. ගේට්ටු විවෘත කරන්නේත් නැතිව පොලිසිය වත්තට ඇතුළු වෙලා තිබුණා. මටත් පියාටත් සාලෙ පුටු දෙකක වාඩි වෙන්න කිව්වා. පසුව මාවත් උඩ තට්ටුවට යවලා පියා එක්ක විතරක් කතා කරන්න ඕනෑ කිව්වා. සහෝදරියන්ට කාමරවලම ඉන්න කිව්වා. සේවකයන්ට කුස්සියෙන් ඉන්න කිව්වා. ගෙදර පරීක්ෂා කරන්න ඕනෑ කිව්වා. සියලු දුරකථන දෙන්න කිව්වා. ඒ වගේම සියලු ඉලෙක්ට්‍රොනික් භාණ්ඩ දෙන්න කිව්වා. මගේත් සහෝදරියගේත් ලැප්ටොප් පරිගණක ගත්තා. මගේ කාමරය පරීක්ෂා කරන විට මගේ පුතා වතුර දාලා සෙල්ලම් කරන මැෂින් ගන් එකකට සමාන සෙල්ලම් තුවක්කුවක් ඒගොල්ලෝ ගත්තා. ඊට අමතරව මම තරුණ

කාලයේ ඉලක්කයට වෙඩි තියන්න මම එකතු කරපු වායු රයිෆල් වගයක් තිබුණා. ඊට අමතරව සිහිවටන විදිහට ලැබිලා අපේ ගෙදර ප්‍රදර්ශනයට තබලා තිබුණු විසිතුරු කැටයම් කරපු කඩු දෙකක් සහ ගෙදර තිබුණු වෙනත් පිහියක් පොලිසිය භාරයට ගත්තා ආයුධ කියලා. ඊට පස්සේ අපේ තාත්තාව එළියට එක්කගෙන ගියා. මම ඇහුවාම කිව්වා සියලු ශාන්තුවරයින්ගේ දේවස්ථානයේ බෝම්බය තියපු කෙනා කිව්වා කියලා අපේ තාත්තා තමයි බෝම්බය තියන්න කිව්වේ කියලා.“


මෙලෙස එම විශ්‍රාමික වෛද්‍යවරයා අත්අඩංගුවට ගෙන ගොස් තිබෙන අතර පොලිසිය විසින් ඕෂල හේරත් මහතාට පවසා තිබෙන්නේ ඔහුගේ පියාට මානසික ව්‍යාධි තත්වයක් තිබෙන බවයි.


“අපේ අම්මා මාස 6කට විතර කලින් නැතිවුණා. පොලිසිය කියනවා අම්මා නැතිවුණු තරහට තාත්තා සමාජය ගැන තරහකින් මානසික ප්‍රශ්නයක් නිසා මේවා කරනවා කියලා. තාත්ත ඒවා ප්‍රතික්ෂේප කළා. තාත්තාව අරන් ගියාට අපට අත්අඩංගුවට ගත්තා කියලා කිසි ලියවිල්ලක්වත් අපේ බඩු පිළිබඳව ලියවිල්ලක්වත් දුන්නේ නෑ. මංකොල්ලකාරයෝ ටිකක් ඇවිත් ගියා වගේ වැඩක් වුණේ. එකම සාක්ෂිය තිබුණේ ගෙදර සීසීටීවී පද්ධතියේ මෙහෙම මේ පිරිස ඇවිත් තාත්තාව අරන් ගියා කියලා රූගත වෙලා තිබුණු එක. මගේ ෆෝන් ලැප්ටොප් පහුවෙනිදාම දෙනවා කියලා අරන් ගියේ. නමුත් තවම ලැබුණේ නෑ. මම දේශපාලන සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙකු නිසා විපක්ෂයට හා ආණ්ඩුවට වැදගත් වෙන දේශපාලනික තොරතුරු ජංගම දුරකථනවල තිබෙනවා. මේ දේවල් භාරගත්තා කියලා ලැයිස්තුවක්වත් දුන්නේ නෑ.“


සිය පියාව පොලිස් භාරයට ගනු ලැබුවද මේ වන තෙක් ඔහුව බැලීමටවත් අවස්ථාවක් ලබා නොදුන් බව ඕෂල හේරත් මහතා පවසයි.


“මම රෑ පොලිසියට කතා කළාම පහුවදා උදේ පොලිසියට ඇවිත් තාත්තාව බලන්න පුළුවන් කිව්වා. අපට එන්න කිව්වේ කොල්ලුපිටිය පොලිසියට. මම නීතිඥවරුන් සමග උදේ 9ට එතැනට ගියා. කොල්ලුපිටියෙන් මුලින් ම කිව්වා එහෙම එකක් දන්නේ නෑ. එහෙම කෙනෙක් ගෙනැල්ලා නෑ කියලා. පැය ගානක් ගියාට පස්සේ තමයි කිව්වේ තාත්තා ඉන්නවා කියලා. නීතිඥවරු තාත්තාට කතා කරන්න අවස්ථාව ඉල්ලුවා. තාත්තාට දෙන්න මාළු පාන් ගෙඩි දෙකක් අරන් ගියා, ඒකවත් දෙන්න දුන්නේ නෑ. පැය ගානක් ගියාට පස්සේ තමයි ඒකත් දෙන්න දුන්නේ. අපි දැක්කේ නෑ තාත්තාව. තාත්තාව කොල්ලුපිටියේ පොලිසියේ උඩ තට්ටුවට අරන් යනවා අපි දැක්කා. ඒ වෙලාවේ නීතිඥවරු කතා කරන්න උත්සාහ කළත් කතා කරන්න දුන්නේ නෑ. එතනට ආව ඉහළම නිලධාරියා නියෝජ්‍ය පොලිස්පති තෙන්නකෝන්. නීතිඥවරු ගිහින් ඔහුගෙන් විමසුවා සේවාදායකයාට කතා කරන්න ඕනෑ කියලා. ඔහු කිව්වා තව ටිකකින් ගිහින් කතා කරන්න හැබැයි, මෙයාට කතා කරන්න දෙන්න බෑ කියලා මාව පෙන්නුවා. මගේ ගැනත් ප්‍රශ්න තියෙනවා කිව්වා. නමුත් මගෙන් කට උත්තරයක්වත් ගත්තේ නෑ.“


සිය පියා හමුවීමට අවස්ථාවක් නොලැබුණු තැන සවස 3ට පමණ මානව හිමිකම් කොමිසමේ පැමිණිල්ලක් දැමීමට ඕෂල හේරත් මහතා කටයුතු කර තිබෙන අතර මානව හිමිකම් කොමිසමෙන් පොලිසියෙන් ඒ පිළිබඳව විමසන විට එවැනි පුද්ගලයෙකු අත්අඩංගුවේ නොමැති බවට පවසා තිබේ. නැවතත් පැමිණ සිටින නීතිඥවරුන් සහ පැමිණිලිකරු ඔහුගේ පියා කොල්ලුපිටිය පොලිසියේ රඳවාගෙන සිටින බවට දැක තිබෙන බව පවසා විමසූ විට එවැනි පුද්ගලයෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන තිබෙන බවට පිළිගෙන ඇති පොලිසිය ඔවුන්ට විනාඩි 15කින් සැකකරු හමුවීමට අවස්ථාව ලබා දෙන බව පවසා ඇති බැවින් නීතිඥවරුන් සවස 5.30ට නැවත කොල්ලුපිටිය පොලිසියට ගොස් තිබේ.

කෙසේවුවත් තවමත් පියා හමුවීමට නීතිඥවරුන්ට අවස්ථාව ලබා දී නොමැති බවට ඕෂල හේරත් මහතා චෝදනා කරයි.


ඔවුන් මානව හිමිකම් කොමිසමේ රැඳී සිටින අතරවාරයේ නිවසට පැමිණි පොලිස් කණ්ඩායමක් නිවසේ සීසීටීවී පද්ධතිය ගලවාගෙන ගොස් තිබෙන අතර ඕෂල මහතාගේ සොයුරියගෙන් කට උත්තරයක් ද ලබාගෙන ඇත. නිවසේ සේවකයෙකු ලවා මෙම පද්ධතිය ගලවාගෙන ඇති අතර සොයුරියගෙන් ලබා ගත් කට උත්තරය අවසානයේ සීසීටීවී පද්ධතිය ඇයගේ කැමැත්තෙන් රැගෙන යන බවට අත්සන් ලබා ගෙන ඇත. ඕෂල මහතා පෙන්වා දෙන්නේ රැගෙන ගිය ඉලෙක්ට්‍රොනික් උපාංග හා භාණ්ඩ රැගෙන යාමට අදාලව තිබූ එකම සාක්ෂිය ද නැති වී ඇති බවයි. නිවසේ සේවකයන් දෙදෙනාවද පොලිසිය විසින් රැගෙන ගොස් ඇති අතර ඕෂල මහතාගේ බිරිඳ, සොයුරිය හා දරුවා යන තිදෙනා ඥාති නිවසකට රැගෙන යාමට උත්සාහ කිරීමේ දී ඔවුන්ට එලෙස පිට වීමට අවසර නැති බවට නිවසේ ගේට්ටුව අසල රඳවා සිටි පිළියන්දල පොලිසියේ නිලධාරීන් විසින් බාධා කර ඇත. ඔවුන් එසේ රඳවා තබා ගැනීමට අදාළව රැඳවුම් නියෝගයක්වත් මේ වන තෙක් නිකුත් කර නොමැත.


විශ්‍රාමික වෛද්‍යවරයා අත්අඩංගුවට ගැනීමට අදාල රැඳවුම් නියෝගයක් තවම නීතිඥයන්ට පොලිසිය ඉදිරිපත් කර නොමැත. වායු රයිෆල් හමුවූයේ තම කාමරයෙන් බවත් මේ වන තෙක් ඒ සම්බන්ධයෙන් තමගෙන් කට උත්තරයක් ලබා නොගෙන සිය පියා අත්අඩංගුවට ගත්තේ මන්දැයි ඕෂල මහතා ප්‍රශ්න කරයි.


පොලිසිය මුල සිටම පරීක්ෂණවල ව්‍යාකූල තත්වයක් ප්‍රදර්ශනය කළ අතර මුල දී සැකපිට අල්ලා ගත් පල්ලියේ සේවය කළ 14 හැවිරිදි දරුවා විසින් එම බෝම්බය තැබූ බව මුල් අවස්ථාවේ ප්‍රකාශ කරන ලදි. පසුව කාදිනල් හිමියන්ගේ ප්‍රකාශයෙන් මාධ්‍ය හමුවේ සිදු කළ විවේචනාත්මක අනාවරණයෙන් පසුව පොලිසිය කාදිනල් හිමියන් ප්‍රදර්ශනය කළ සීසීටීවී දර්ශනවල සිටි පුද්ගලයා අත්අඩංගුවට ගත් බව කියුවත් ඔහුගේ කිසිදු විස්තරයක් නිකුත් කර නොමැත.


අප කළ විමසීමක දී පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක නිහාල් තල්දුව පැවසුවේ ඒ පිළිබඳව තොරතුරු තමා නොදන්නා බවයි. මේ වන විට කී දෙනෙකු මේ සිද්ධියට අදාළව අත්අඩංගුවේ සිටින්නේ දැයි විමසූ විටද ඔහු ඒ බව නොදන්නා බව පැවසුවේ ය. එසේ නම් තොරතුරු දැනගත හැක්කේ කෙසේදැයි විමසූ විට ඔහු පැවසුවේ කොළඹ අපරාධ කොට්ඨාසයෙන් පරීක්ෂණ අවසන් වී වාර්තාවක් ලැබුණු පසු තොරතුරු ලබා දිය හැකි බවයි.


දේවස්ථානයේ බෝම්බය තැබූ පුද්ගලයා සිය පියාගේ ආරක්ෂක නිලධාරියෙකු වශයෙන් කිසි දිනක කටයුතු කර නොමැති බවත් මේ හරහා සම්බන්ධයක් සාදා සිය පවුල බොරැල්ල බෝම්බයේ බිල්ලක් බවට පත් කිරීමට ආණ්ඩුව කටයුතු කර ඇති බවත් ඕෂල හේරත් මහතා පවසයි. බෝම්බයක් තැබීමට සිය පියාට හේතුවක් නොමැති බැවින් ඔහුට මාසික ආබාධයක් ඇති බවට කතාවක් ගොතන බවද ඔහු පෙන්වා දෙයි. කතෝලික සභාව ද මීට පෙර ප්‍රකාශ කළේ පොලිසිය විසින් සිදු කරන පරීක්ෂණවල විශ්වවසනීයත්වය පිළිබඳව ප්‍රශ්නයක් ඇති බවයි. මේ වන විටත් බෝම්බය තැබූ පුද්ගලයා පිළිබඳව තොරතුරු සොයා යනවා වෙනුවට පරීක්ෂණ වෙනත් අතකට හරවා ඇති බවක් පෙනෙන්නට තිබේ. පාස්කු බෝම්බ ප්‍රහාර සිදු වීම හා ආණ්ඩුව සම්බන්ධයෙන් කාදිනල් හිමිගේ පටන් විවිධ පාර්ශ්ව ආන්දෝලනාත්මක අදහස් දක්වමින් සිටි අවස්ථාවක මෙවැනි බෝම්බ සිදු වීමක් සිදු වීමද විමතියට කරුණකි. එම සිදුවීම පිළිබඳව ද සිදු කෙරෙන පරීක්ෂණවල ව්‍යාකුලභාවයන් නිරීක්ෂණය වීම ඊටත් වඩා විමතියට කරුණකි.■

මානව හිමිකම් කතා ගණන් ගතයුතු නැත

‘අප ජාත්‍යන්තර නීතිවලට සම්මුතීන්ට ගරු කරන රටක්. පසුගිය කාලයේ අපේ රටේ මානව හිමකම් සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තරයට ගෙනගිය වැරදි මතයක් නිවැරදි කරගන්නට අපට අවශ්‍යයි. මා වගකීමෙන් කියනවා මගේ පාලන කාලය තුළ කිසිදු ආකාරයක මානව හිමිකම් කඩකිරීමකට රජය අනුබල දී නැහැ. ඒ වාගේම ඉදිරියේදී එවැනි ක්‍රියාවක් සිදුවන්නට අප ඉඩ තබන්නේත් නැහැ.අප එවැනි ක්‍රියා කිසිසේත්ම අනුමත කරන්නේ නැහැ.


ජනාධිපතිවරයා මෙම අදහස් පළකර තිබුණේ ජනවාරි 18 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ නව සැසිය ආරම්භ කරමින් කළ සිය කතාවේදීය.


ඉහත සඳහන් කළ කොටස තුළ ජනාධිපතිවරයා කරුණු කිහිපයක්ම කියා තිබේ. එකක් ජාත්‍යන්තර නීතිවලට හා සම්මුතීන්වලට අප රටක් වශයෙන් ගරු කරන බවය. එය එසේ නොවන බව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් වූ ඒකාබද්ධ යෝජනාවෙන් ඔහුගේ පාලනය යටතේ පවතින රජය ඉවත්වීමෙන් පෙන්නුම් කර ඇත.


රටේ මානව හිමිකම් ගැන වැරදි මතයක් ජාත්‍යන්තරයට ගෙන ගොස් ඇති බවත් එය නිවැරදි කරගැනීමට අවශ්‍ය බවත් ජනාධිපතිවරයා කියයි. ජාත්‍යන්තරයට ගෙනගොස් ඇත්තේ රටේ මානව හිමිකම් ගැන වැරදි මතයක් නොවේ. නීතියට පිටින් රාජ්‍ය මැදිහත්වීමෙන් සිදුකරන ලද ඝාතන, අතුරුදහන් කිරීම් හා අනිකුත් මානව හිමිකම් කඩකිරීම් ගැනය. ඒවා ඇත්ත මිස බොරු නොවේ. උදාහරණයකට ලියුම්කරු නියෝජනය කරන ජනමාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රය ගත්කල පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩු කාලයේදී ඝාතනය කරන ලද, අතුරුදහන් කරන ලද, පැහැරගෙන ගොස් වධහිංසාවට ලක්කරන ලද හා මාධ්‍ය ආයතනවලට පහරදීම් විශාල සංඛ්‍යාවක් තිබේ. එම කාලයේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා ලෙස කටයුතු කළේද ජනාධිපතිවරයාය. එම අපරාධ සම්බන්ධයෙන් ඒ කාලයේ කිසිදු පරීක්ෂණයක් සිදුකළේ නැත.

අපරාධකරුවන් තවමත් නිදැල්ලේය. අවශ්‍ය නම් ඒ කාලයේ ඒ ගැන වගකීමක් තිබූ ජනාධිපතිවරයාට ඊටත් වඩා බලයක් ඇති මෙකල ඒ ගැන පරීක්ෂා කර අපරාධකරුවන්ට නීතිය මගින් දඬුවම් ලබාදිය හැකිය. ඒවා අනුමත නොකරනවා යැයි පෙන්නුම් කළ හැක්කේ ඒ මගින් පමණය. එසේ නොකරන තාක් ජාත්‍යන්තරයේ ඇති එම වැරදි නොවන මතය නිවැරදි වන්නේ නැත.


එම අපරාධ සම්බන්ධයෙන් එවකට ආරක්‍ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා දැන සිටි බවට වූ ඕනෑ තරම් සාක්ෂි අප මීට පෙර ලියා ඇත. ඒවා නැවත නැවත ලිවීමේ වැඩක් නැත.
ජනාධිපතිවරයාගේ වත්මන් පාලන කාලයේ බරපතළ මානව හිමිකම් කඩවීම් සිදුවී නැති බව ඇත්තය. ඒ ජනාධිපතිවරයා හොඳවීම නිසා නොවේ. කොවිඩ් වසංගතය හේතුවෙන් රට තුළ ඇති වී තිබූ තත්වය නිසා එවැන්නක් සඳහා අවශ්‍යතාවක් පැන නොනැඟුණ නිසාය. ඉදිරියේදී එසේ නොවේ යැයි අපට සහතිකයක් නැත. ආර්ථික අර්බුදය හා අනිකුත් අර්බුද හේතුවෙන් සිදුවන ජනතා නැගිටීම්වලදී ඔහුගේ සුපුරුදු ප්‍රතිකර්ම යළි කරළියට පැමිණිය හැකිය. මන්ද ඔහු දන්නේ මිලිටරි බලය ගැන මිස වෙනකක් ගැන නොවන නිසාය.


ඒ නිසා ජනාධිපතිවරයා මානව හිමිකම් ගැන ප්‍රසිද්ධියේ කියන මෙවැනි කතා අප ඒ ලෙසම අප ගණන් ගතයුතු නැත.■