පසුගිය දිනවල සමාජ මාධ්‍යවල වයිරල් වූ වීඩියෝවේදී, වත්තල කෙරවලපිටිය පැත්තේ ඔගස්ටින් නම් මහතකු ඉතා ආවේගාත්මක ආකාරයෙන් චෝදනා කරන්නේ ඔහු නිවසන පටුමගේ පවත්වාගෙන යන සිල්මාතා ආරාමයකින් සිදුවන ශබ්ද දූෂණය ගැනයි.
ඔගස්ටින් මහතා කතාකළ හැටි වැරදිය. එහෙත්, ඔහු කරන චෝදනාව ඉතාම නිවැරදිය. ඔහු ඒ තරම් ආවේගයට පත්වීමට හේතු ඔහු කියනා දෙයින්ම පෙනෙයි. එනම්, සිල්මාතා ආරාමයකින් නිතර දෙවේලේ ශබ්දය පිටකිරීමෙන් අවට ජනතාවට නිවිහැනහිල්ලේ සිටින්නට තිබෙන ඉඩ අහිමිවීම ගැනය. එම වීඩියෝවේ සිල්මාතාව ඉතාම සාන්ත වචනයෙන් කතාකරන බව පෙනුණත්, මෙහි වරද ඈ අත බව පැහැදිලිව පෙනේ. ඇයට බැනවැදීම ගැන පොලිසිය ඔගස්ටින් මහතා අත්අඩංගුවට ගත් බව පසුව වාර්තා විය.
සමාජ මාධ්‍යවල සැරිසරන සුපිරි බෞද්ධයෝ සමහරක් ඔගස්ටින් මහතාට එලව එලවා පහර දෙන්නට පටන්ගත්හ. සමහරු එය ආණ්ඩුවේ විරෝධයක් බව පෙන්වා ආණ්ඩුවටද පහර දෙන්නට පටන්ගත්හ. මේ ආණ්ඩුව නිසා කඨින පිංකමක්වත් පවත්වන්නට බැරි තත්වයක් ඇති වී තිබෙන බව සමහර යූටියුබ්කරුවෝ කීහ.
පන්සල්වලින් සිදුවන ශබ්ද දූෂණය මේ කාලයේ වැඩිවෙමින් පවතින බලවත් ව්‍යසනයකි. අද කාලයේ මිනිසුන් පන්සල් අසල ඉඩමක් ගෙයක් මිලදී ගන්නේ වෙන ගන්නටම තැනක් නැතිනම් විතරය. පන්සලක් නැති මානයක් බලා ඉඩමක් අරගෙන පදිංචි වන මිනිසුන්ටද දෙලොව සිහිවන්නේ, තම නිවස අසල කුඩා ඉඩම් කැබැල්ලක් මිලට ගෙන හාමුදුරුනමක් හෝ සිල්මාතාවක් පන්සලක් අටවාගත් විටය. ඉන්පසු ශබ්ද දූෂණය ඇරඹේ.
අවුරුද්දේ මේ දිනවල ශබ්ද දූෂණය ගැන වැඩිපුර කතාබහද, ඊට එරෙහි විරෝධතාද වැඩිපුර ඇතිවන්නේ කඨින පිංකම් නිසාය. අද කඨින පිංකම, බොහෝ හාමුදුරුවරුන්ට ලාබදායී බිස්නස් එකකි. අද පෙර කාලයේ මෙන් සරල කඨින පිංකම් නැත, තිබෙන්නේ කඨින චීවර පූජා මහෝත්සවයන්ය. කඨින චීවරය සඳහා යොදාගන්නා පිළි, දායකයන්ගේ ගෙවල් දහ පහලොවක වරින් වර ‘තැන්පත් කර’ තබා ඒ ගෙවල්වලින් ඊට මුදල් ගරාගැනීම අද බොහෝ පන්සල්වල කෙරෙන ජාවාරමකි. කඨින පෙරහරද අද වන විට කානිවල් එකක සිරියට අඩුවන්නේ යාන්තමිනි.
පන්සල්වල ලවුඩ්ස්පීකර බැඳ ගීත, ගාථා හා පූජා, පිරිත් ප්‍රචාරය කරමින් කරන ශබ්ද දූෂණය නැවත නැවතත් කතාබහ කළ යුතු දෙයකි. එවැනි පන්සල්වලින් හා ආගමික සිද්ධස්ථානවලින් සිදුවන ශබ්ද දූෂණය ගැන පැහැදිලි කිරිම අවශ්‍ය නොවන්නේ, එම ස්ථාන අවට ජීවත්වන අය ඒ ගැන හොඳින්ම දන්නා බැවිනි. එහෙත්, බොහෝ දෙනෙකුගේ අඩුපාඩුව නම්, පන්සල්වල ශබ්ද ත්‍රස්තවාදයට එරෙහිව කිසිවක් නොකර, දුක්ගැනවිලි කියමින් දුක්වීමයි. අධික ශබ්දය මිනිස් කනට භෞතිකව හානි සිදුකරනවා පමණක් නොව මිනිසුන්ට අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම තිබිය යුතු සන්සුන්බව හා සැනසීමද අහිමි කරයි. මානව අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කරයි. ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍රයෙන් නිකුත් වන්නේ ගීතයක්ද, පිරිතක්ද, බණක්ද යන්න වැදගත් නැත. නිකුත් වන්නේ පන්සලකින්ද, එහි ඇති සංස්කෘතික වැදගත්කම කුමක්ද යන්නද වැදගත් නැත. අධික ශබ්දය අධික ශබ්දයමය. එය ඉවසා සිටිය යුතු දෙයක් නොවේ.
ඊට එරෙහිව නැගී සිටීම සඳහා අවශ්‍ය වන නීතිමය පසුබිම ලංකාවේ තිබේ.
ශබ්ද දූෂණයට අදාළ වන ප්‍රසිද්ධ නඩු තීන්දු දෙකක් ලංකාවේ තිබේ. එකක්, හුණුපිටිය විහාරයේ නායක හිමි එක් රාත්‍රියක බෙර ගසමින් ඝෝෂා ඇති කිරීම සම්බන්ධව පොලිස් ආඥා පනත යටතේ ගොනු කරනු ලැබූ මාර්ෂල් එරෙහිව ගුණරත්න උන්නාන්සේ (1 එන්එල්ආර් 179) නඩුවයි. එහිදී අධිකරණය කීවේ, ‘බෞද්ධ හෝ ප්‍රොතෙස්තන්ත හෝ කතෝලික හෝ කිසිදු ආගමික ආයතනයකට මහජන කරදරයක් කිරීමට අයිතියක් නොමැති’ බවයි.
අනෙක් නඩුව ජනප්‍රිය එකකි. වැලිගම ප්‍රදේශයේ මුස්ලිම් පල්ලියක ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍ර භාවිතය සඳහා පොලීසිය අවසර නොදීමට එරෙහිව ගොනු කරන ලද එම මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම, ‘ආශික් එරෙහිව බන්දුල හා වෙනත් අය’ (ශබ්ද දූෂණ නඩුව) නම් අංක එස්සීඑෆ්ආර් 2005/38 දරන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමයි. එම පෙත්සම් විභාගාවසානයේදී එවකට අගවිනිසුරු සරත් එන් සිල්වා තීන්දුවෙහි සඳහන් කරන්නේ, ආගමික කටයුතු, මහජනතාවට හෝ අසල ජීවත් වන පොදු ජනතාවට පීඩාවක් ඇති කරන ‘මහජන කරදරය’ ඇතිකිරීම සඳහා අවසරයක් නොවන බවයි. ‘පූජනීය සූත්‍ර මොරහඬ දී කීම පරිසරයේ නිශ්චලතාවට බාධාවකි. එසේම එවැනි සජ්`ඣායනයකට සම්බන්ධ නොවන පුද්ගලයන්ගේ කන් මත ඒවා බලෙන් පැටවීම බුදුන්වහන්සේගේ ඉගැන්වීම්වලට සම්පූර්ණයෙන්ම ප්‍රතිවිරුද්ධ ක්‍රියාවකි’ යනුවෙන්ද සඳහන් කර තිබේ.
2007 නොවැම්බර් 09 වැනිදා නිකුත් කළ මේ පෙත්සම පිළිබඳ තීන්දුවෙන්, ආගමික ස්ථානවලින් හා වෙනත් ආකාරවලින් සිදුකෙරෙන ශබ්ද දූෂණය නැවැත්වීමට අවශ්‍ය මාර්ගෝපදේශ සකසන ලෙස පොලිස්පතිවරයාට නියම කරන ලදි. ඒ අනුව යමින්, එවකට පොලිස්පති වික්ටර් පෙරේරා විසින්, 2007 නොවැම්බර් 22 දින, පොලිස්පති චක්‍රලේඛ අංක 2031/2007 හා අපරාධ චක්‍රලේඛ අංක 17/2007 යටතේ සියලුම ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරුන්, නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරුන්, කොට්ඨාස භාර නිලධාරීන්, දිසා භාර නිලධාරීන් හා සියලුම ස්ථානාධිපතිවරුන් වෙත ‘ශබ්ද විකාශන බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම’ මැයෙන් යුක්ත මාර්ගෝපදේශ මාලාවක් නිකුත් කරනු ලැබිණ.
38/2005 දරන ඉහත කී මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමේ තීන්දුවෙහි දක්වා ඇති නියමයන් මේ චක්‍රලේඛයේ නැවත දක්වා ඇත. ඒවා මෙසේය.
‘ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍ර භාවිතය මගින් අවට මහජනතාවට, පදිංචිකරුවන්ට, දේපළ දරන්නන්ට කරදරයක් ඇතිකරවීම දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 261 වගන්තිය යටතේ කියැවෙන මහජන පීඩාවකි. මෙවැනි පැමිණිලි ගැන පොලිසිය ක්‍රියාත්මක වී පීඩාව ඇතිකරන්නන්ට එරෙහිව නීතිය ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය. (දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 261 මෙසේය. ‘මහජනයාට හෝ සාමාන්‍යයෙන් අසළ පදිංචිව සිටින හෝ දේපළ භුක්ති විඳින ජනයාට පොදු පාඩුවක්, අන්තරායක් හෝ අප්‍රසන්නතාවක් ඇති කරන ජනයාට අවශ්‍යයෙන්ම පාඩුවක්, බාධාවක්, අන්තරායක් හෝ අප්‍රසන්නතාවක් ඇතිවන යම් ක්‍රියාවකට හෝ එබඳු නීති විරෝධී නොකර හැරීමකට වරදකරු වන තැනැත්තෙකු මහජන කරදරය සිදුකිරීමේ වරදට වැරදිකාරයෙක් වේ.)
මෙම වරදට වරදකරුවෙකු වන අයෙකුට මාස තුන දක්වා සිරදඬුවම් නියම කිරීමට අධිකරණයට බලය ඇත.
රාත්‍රි 10 සිට පසුදින උදේ 6 තෙක් කාලයට බලපැවැත්වෙන කිසිම ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍ර බලපත්‍රයක් නිකුත් නොකළ යුතුය.
මේ කාලයට බලපැවැත්වෙන සේ බලපත්‍රයක් නිකුත් කළ හැක්කේ විශේෂ ආගමික උත්සවයක් හෝ විශේෂ අවස්ථාවකදී පමණකි. ඒ අවස්ථාවේදී පදිංචිකරුවන්ගෙන් විමසා බලා ඒ පිළිබඳ නිසි වාර්තා තබාගත යුතුය. ඉන්පසු බලපත්‍රය නිකුත් කර, ආසන්නතම මහේස්ත්‍රාත්වරයාට හැකි ඉක්මනින් වාර්තා කළ යුතුය. මෙම විශේෂ ආගමික උත්සව යනුවෙන් සලකන්නේ ඉතා විශේෂ වැදගත්කමක් ඇති ජාතික මට්ටමෙන් සලකනු ලබන ආගමික උත්සවයි. එවැනි අවස්ථාවක් ගැන තීරණය කළයුත්තේ දිසාභාර නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයාය. රාත්‍රි 10 සිට උදේ 6 දක්වා බලපත්‍රයක් නිකුත් කිරීමට පෙර, බලපත්‍ර නිකුත්කරනු ලබන ස්ථානයේ අවට පදිංචිකරුවන්ගෙන් (ශබ්දය ඇසෙන සීමාවේ) විමසා ඒ පිළිබඳ අදහස් හා විරෝධතා වාර්තා කරගත යුතුය.
උදේ 6 සිට රාත්‍රි 10 දක්වා බලපත්‍ර නිකුත් කිරීමේදීද ශබ්ද විකාශනවල ශබ්දය අදාළ පරිශ්‍රයට ඔබ්බෙන් විහිද නොයන බවට වගබලාගත යුතුය. බලපත්‍රයක් නිකුත් කළ විට, එහි කොන්දේසි කඩකරන්නේද යන්න බැලීමට නිලධාරීන් යෙදවිය යුතුය. නියමයන්ට පිටතින් කටයුතු කරන අයට මුලින් ඒ ගැන දැනුම්දිය යුතු අතර, වළකාගත නොහැකි නම් ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍ර පොලිස් භාරයට ගෙන ඒ ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ ලේඛකාධිකාරිවරයාට වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. සංගීත සංදර්ශන සඳහා බලපත්‍ර නිකුත් කළ යුත්තේ රාත්‍රි 10 වන තුරු පමණය.
මේ ආකාරයට පන්සල්වලින් සිදුවන ශබ්ද දූෂණයට විරුද්ධ වීමට අවශ්‍ය නීතිමය පසුබිමක් ලංකාවේ පුරවැසියන්ට තිබේ. අවශ්‍ය වන්නේ තමන්ට පීඩාවක් ඇතිවන විට ඊට එරෙහිව ක්‍රියාත්මක වීමය.
පුරුද්දක් ලෙස දිනපතා යම් වේලාවක් ශබ්ද විකාශන පාවිච්චි කළත්, පන්සලේ විශේෂ අවස්ථාවක් සඳහා ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍ර පාවිච්චි කළත්, ඒ සියලු අවස්ථාවලදී තමන්ගේ විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කරන්නට අවට සිටින මහජනතාවට හැකිය. රාත්‍රී 10 සිට උදේ 6 දක්වා කිසිසේත් ශබ්ද විකාශන යොදාගත නොහැකිය. ස්ථාවරව ලවුඩ්ස්පීකර බැඳ අධික ශබ්දය නිකුත් කිරීම නීති විරෝධීය. පන්සල අවට මහජනතාව විරුද්ධ බව පෙනෙයි නම්, අදාළ බලපත්‍රය ලබාදීමට පොලිස් ස්ථානාධිපතිට නොහැකිය. ස්ථානාධිපතිවරයා එය නොසලකන්නේ නම් සහකාර පොලිස් අධිකාරි කාර්යාලයේ සිට ඉහළට පොලිස්පති නිල මැදිරිය දක්වා පැමිණිලි කළ හැකිය. 119 අංකයටද පැමිණිලි කළ හැකිය. ක්‍රියාත්මක නොවන්නේ නම් නැවත නැවතත් පැමිණිලි කළ හැකිය.
අපේ සන්සුන් නිශ්ශබ්ද පරිසරය, අපට වැදගත්ය. එයට හානි කරන්නට පන්සල්වලට, හාමුදුරුවන්ට මෙන්ම කිසිම ආගමික ස්ථානයකට බලයක් නැත. ඒ නිසා, දුක්ගැනවිලි කියමින් පන්සල්වල ශබ්ද දූෂණයේ වින්දිතයන් බවට පත්වීම අවශ්‍ය නැත. ඔබේ නිවස අසල තිබෙන පන්සලකින් හෝ වෙනත් ආගමික සිද්ධස්ථානයකින් මෙන්ම, ඕනෑම තැනකින් දැඩි ශබ්දයක් නිකුත් කරන්නේ නම්, පොලිසියට පැමිණිලි කිරීමේ සිට ඉදිරි ක්‍රියාමාර්ග ගත හැකිය. ප්‍රාදේශීය පොලිසිය ඒ ගැන දන්නේ නැතිනම් පොලිසියට ඒ බව කියා දෙන්න. ඔවුන් නිසි පියවර නොගන්නේ නම්, ඉහළ නිලධාරීන්ට පැමිණිලි කරන්න.
අරුණ ජයවර්ධන
