කැබිනට් තීන්දුවක් නෑ
ප්රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශවලට පටහැනියි
ස්වංක්රීය ෆෝවීල් ඩීසල් ඩබල් කැබ් 1775ක් ක්ෂණිකව මිලදී ගැනීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා අමාත්යවරයා වශයෙන් කටයුතු කරන මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්යාංශය ප්රසිද්ධියට පත්කර ඇති ටෙන්ඩර් දැන්වීම මේ වනවිට සමාජයේ දැඩි කතාබහක් ඇතිකර ඇත.
ඒ ඉතා කෙටි කාලයකින් එම වාහන මිලදී ගැනීමට සූදානම් වීම, ඒ සඳහා අනුගමනය කරන ප්රසම්පාදන ක්රියාවලිය, ප්රසම්පාදන කොන්දේසි, මිලදී ගැනීමට යන වාහන ප්රමාණය හා ඒ සඳහා වැය වෙතැයි අනුමාන කරන මුදල හේතුවෙනි.
ප්රසිද්ධියට පත්කර ඇති ප්රසම්පාදන දැන්වීම අනුව ස්වයංක්රිය ෆෝ වීල් ඩීසල් ඩබල් කැබ් 1775ක් මිලදී ගැනීම සඳහා මුද්රා තැබූ ලංසූ කැඳවනු ලබන්නේ මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්යාංශයේ ලේකම්වරයා වෙනුවෙන් එම අමාත්යාංශ ප්රසම්පාදන කමිටුවේ සභාපතිවරයාය.
දළ වශයෙන් මේ ආකාරයේ ඩබල් කැඩ් රථයක මිල රුපියල් මිලියන 23ක් ලෙස සැලකුවහොත් එම ඩබල් කැබ් රථ ප්රමාණය මිලදී ගැනීම සඳහා ශ්රී ලංකා රජයට වියදම් වෙතැයි අනුමාන කළ හැකි මුදල රුපියල් මිලියන 40,825ක් පමණ වේ. එම මුදල මෙම වසර සඳහා පසුගිය අයවැයෙන් සමහර අමාත්යාංශ සඳහා වෙන්කර ඇති මුදලට වඩා වැඩි අගයක් ගන්නා අතර ලබන වසර සඳහා අයවැයෙන් සමහර අමාත්යාංශ වෙන් කිරීමට යන මුදලට වඩාද වැඩි අගයක් ගනී. එම නිසා මෙම ඩබල් කැබ් මිලදී ගැනීමේ ගනුදෙනුව අතිවිශාල එකකි.
ප්රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ කඩකරලා
මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්යාංශයේ වෙබ් අඩවියේ පවා පළකර ඇති ජාතික ප්රසම්පාදන කොමිසම විසින් 2024.06.25 දින සිට ක්රියාත්මක වන පරිදි ප්රකාශයට පත්කර ඇති ප්රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ සංග්රහය අනුව අමාත්යාංශ මට්ටමේ ප්රසම්පාදන කමිටුවකට ශ්රී ලංකා රජය අරමුදල් සපයන ව්යාපෘතියක් වෙනුවෙන් බලය ලැබෙන්නේ රුපියල් මිලියන 750ක් දක්වා ප්රසම්පාදන කටයුතු සිදුකිරීම සඳහා පමණය. එමෙන්ම විදේශ ආධාර ව්යාපෘතියක් නම් රුපියල් මිලියන 1500ක් දක්වා ප්රසම්පාදන කටයුතු සිදුකිරීමට පමණය.
ඊට ඉහළින් ඇත්තේ කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් පත්කරනු ලබන ප්රසම්පාදන කමිටු වන අතර එම ප්රසම්පාදන කමිටුවලට ශ්රී ලංකා රජය අරමුදල් සපයන ව්යාපෘතියක් නම් රුපියල් මිලියන 750ට වැඩි සහ විදේශ අරමුදල් මගින් සිදුකරන ව්යාපෘතියක් නම් රුපියල් මිලියන 1500ට වැඩි ප්රසම්පාදන කටයුතු කිරීමේ හැකියාව පවතී.
ඒ අනුව ශ්රී ලංකා රජය අරමුදල් සපයනවා වූවත්, විදේශ අරමුදල් සැපයීමක් වූවත් රුපියල් මිලියන 40,000 ක් පමණ වන මෙම ප්රසම්පාදනය අමාත්යාංශ මට්ටමේ ප්රසම්පාදන කමිටුවකට කිරීමට බලය ලැබෙන එකක් නොවේ. ඒ සඳහා අනිවාර්යයෙන්ම ඉහතින් සඳහන් කළ ආකාරයට කැබිනට් මණ්ඩලය මගින් පත්කරන ලද ප්රසම්පාදන කමිටුවක් අවශ්ය වේ.
කැබ් රථ 1775ක් මිලදී ගැනීමේ මෙම ප්රසම්පාදන දැන්වීමේ දැන්වීම්කරු වශයෙන් වැඩිදුරටත් සඳහන් වන්නේ සභාපති, ස්ථාවර ඉහළ මට්ටමේ ප්රසම්පාදන කමිටුව, මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්යාංශය යනුවෙනි. කැබිනට් මණ්ඩලය පත්කරනු ලබන ස්ථාවර ප්රසම්පාදන කමිටු හැරුණු විට ස්ථාවර ඉහළ මට්ටමේ ප්රසම්පාදන කමිටු අමාත්යාංශ මට්ටමෙන් ඇති බවක් වාර්තා වන්නේ නැත. එවැනි නමකින් ඇති කමිටුවකට ප්රසම්පාදනය සම්බන්ධයෙන් බලය ලැබී ඇති සීමාවන් කුමක්ද යන්නද වාර්තා වන්නේ නැත.
කැබිනට් මණ්ඩල තීන්දුවල නෑ
ඒ කෙසේ වෙතත් මේ ආකාරයේ අතිවිශාල මුදලකට වාහන මිලදී ගැනීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා බලයට පත්වූ පසුගිය වසරේ සැප්තැම්බර් මාසයේ සිට මෙම වසරේ ඔක්තෝබර් 27 වැනිදා මෙම ආණ්ඩුව කැබිනට් මණ්ඩල යෝජනාවක් සම්මත කරගෙන නැති බව කැබිනට් මණ්ඩල තීරණ පිරික්සීමේදී පෙනී යයි. යම් මිලදී ගැනීමක් හෝ සේවාවක් ලබා ගැනීමක් වෙනුවෙන් කැබිනට් මණ්ඩල හෝ ස්ථාවර කැබිනට් මණ්ඩල ප්රසම්පාදන කමිටුවක් පත්කිරීමේදී ඒ සඳහා කැබිනට් මණ්ඩල අනුමැතිය ලබා ගැනීම සිදුකළ යුතු අතර එම ප්රසම්පාදන මණ්ඩලය සකස් කරන ප්රසම්පාදන ලියවිලි කැබිනට් මණ්ඩලය මගින් අනුමත කිරීමද සිදුවිය යුතුය. ඉන්පසු ප්රසම්පාදනය ප්රසිද්ධ කර ඒ සඳහා ලංසු ලබා ගැනීමෙන් පසු තෝරාගත් සුදුස්සාට ප්රසම්පාදනය පිරිනැමීම සඳහා නැවත කැබිනට් මණ්ඩලයෙන් අනුමැතිය ලබා ගැනීමද සිදුකළ යුතුය. මෙම කැබ් රථ මිලදී ගැනීමේ ප්රසම්පාදනය සම්බන්ධයෙන් එවැනි කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක් නැතත්, වෙනත් ප්රසම්පාදනයන් සම්බන්ධයෙන් වත්මන් ආණ්ඩුවේ කැබිනට් මණ්ඩලය එවැනි තීන්දු අනුමත කර ඇති බව එම කැබිනට් මණ්ඩල තීන්දු පිරික්සීමේදී පෙනී යයි.
ප්රසම්පාදන වෙබ් අඩවියේත් නෑ
ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල ඇතුළු ජාත්යන්තර ණය දෙන ආයතනවල කොන්දේසි අනුව විනිවිදභාවයෙන් යුතු ප්රසම්පාදන ක්රියාවලියක් පවත්වාගෙන යෑම සඳහා ප්රසම්පාදන දැන්වීම් ප්රසිද්ධියට පත්කිරීම මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්යාංශය යටතේ ඇති චරදපසිැගකන වෙබ් අඩවිය ප්රකාශයට පත්කරන අතර එහි ඇති යටතේ මෙම ඩබල් කැබ් රථ 1775ක් මිලදී ගැනීමේ මෙම ප්රසම්පාදනය ඇතුළත් වන්නේ නැත.
රටේ දූෂණය හා වංචාව මුලිනුපුටා දැමීමට කටයුතු කරනවා යැයි කියන මාලිමා ආණ්ඩුවක් මේ ආකාරයට ප්රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ කඩකරමින් හා ඒ සම්බන්ධයෙන් ඇති විනිවිදභාවයෙන් යුතු තත්වයන් මඟ හරිමින් කටයුතු කිරීම සිතා ගන්නට වත් බැරි තත්වයකි.
ලංසු කොන්දේසි එක් ආයතනයක් සඳහාද?
මෙම ප්රසම්පාදන දැන්වීමේ කොන්දේසි අනුව ලංසුකරු පසුගිය වසර 10 තුළ නවතම ඩීසල් ඩබල් කැබ් රථ සැපයීමේ හා නඩත්තු කිරීමේ අත්දැකීම් පෙන්නුම් කිරීමේ ලේඛනගත සාක්ෂි ඉදිරිපත් කළ යුතුය. එමෙන්ම නිෂ්පාදකයා නම්කර ඇති බලයලත් දේශීය නියෝජිතයන්ගේ ලංසු පමණක් පිළිගනු ලබයි. එමෙන්ම ලංසුකරු පසුගිය වසර 10ක කාලයේදී නවතම ඩීසල් ඩබල් කැඩ් 1000ක් සැපයීමේ අත්දැකීම් පෙන්නුම් කරන ලේඛන සාක්ෂි සැපයිය යුතු අතර එම ලේඛන ලංසුකරුගේ ආයතනයේ අභ්යන්තර විගණක හෝ බාහිර විගණක විසින් තහවුරු කර ඉදිරිපත් කළ යුතුය.
එසේම ලංසුකරු විසින් ඔහුගේ හිමිකාරිත්වය යටතේ රට පුරා අවම වශයෙන් සේවා හා අලුත්වැඩියා මධ්යස්ථාන 10ක් පවත්වාගෙන යායුතු අතර ඉන් මධ්යස්ථාන 5ක් අවම වශයෙන් බස්නාහිර පළාතෙන් පිටත පිහිටා තිබිය යුතුය. ඒ සඳහා සමාගමක නිෂ්පාදන සඳහා නියෝජිතයකු ලෙස ක්රිියාකිරීම වැනි නිශ්චිත වාණිජ ක්රියාකාරකම් සිදු කිරීමට හැකි වන පරිදි සමාගමක් විසින් පුද්ගලයකුට හෝ සමාගමකට ලබාදෙන අවසරය යටතේ ක්රියාකරන ෆ්රැන්චයිස් හෝ ආශ්රිත සමාගම් පිළිගනු නොලැබේ යනුවෙන් සඳහන් කර තිබේ.
මෙම කොන්දේසිය පැහැදිලිවම යම් සමාගමක් අරමුණු කර ඇතුළත් කර ඇති එකක් බව පෙනේ. මන්ද නවතම වාහන ගෙන්වන ආයතන අති බහුතරය ඔවුන්ගේ සේවා හෝ අලුත්වැඩියා ස්ථාන පවත්වාගෙන යන්නේ හෝ රට පුරා පවත්වාගෙන යන්නේ නැති නිසාය. මීට පෙරද මෙම ආණ්ඩුවට චෝදනාවක් එල්ල වූයේ රජය විසින් ගෙන්වීමට නියමිත වාහන තොගයක් වෙනුවෙන් එක් සමාගමකට ගැළපෙන ආකාරයට ප්රසම්පාදන කොන්දේසි සකස් කරමින් තිබෙන බවයි. මෙම ප්රසම්පාදනය සමහර විට එය විය හැකිය.
එම ප්රසම්පාදන දැන්වීමේ ඇති අනෙකුත් කොන්දේසි වන්නේ, ලංසුකරු 2017 සිට 2019 දක්වා හැර ඊට පෙර වසරවල වාහන ආනයනය සම්බන්ධයෙන් අඛණ්ඩව වසර 3ක් අවම සාමාන්ය වාර්ෂික පිරිවැටුම රුපියල් බිලියන 10ක මට්ටමක පවත්වාගෙන ගොස් තිබීම, ලංසුකරු 1987 අංක 03 දරන පොදු කොන්ත්රාත් පනත (ඡක් 3 සහතිකය) යටතේ ලියාපදිංචිය සහ අනුකූලතාව තහවුරු කරන ලේඛන සාක්ෂි ඉදිරිපත් කළ යුතු වීම, ලංසුකරුගේ බදු අනුකූලතාව තහවුරු කරමින් දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් නිකුත් කරන ලද තහවුරු කිරීමේ ලිපි ඉදිරිපත් කළ යුතු වීම, ලංසුකරු විසින් අදාළ ණයවර ලිපි පහසුකම මගින් ක්රියා පටිපාටිය තහවුරු කරමින් ලිපියක් ඉදිරිපත් කළ යුතු වීම හා ලංසුකරු තුළ කුමන්ත්රණයක් නොමැති බවට දිවුරුම් ප්රකාශයක් ඉදිරිපත් කළ යුතු වීමය.
කෙටි කාලයකින් ගන්න යයි
එම ප්රසම්පාදන දැන්වීම පළකරන ලද ඔක්තෝබර් 23 දින සිට ඔක්තෝබර් 30 දින පස්වරු 3 දක්වා ලංසු ලේඛන පරීක්ෂා කිරීමේ අවස්ථාව ලබාදී ඇති අතර එමෙන්ම උනන්දුවක් දක්වන ලංසුකරුවන්ට රුපියල් ලක්ෂ 5ක ආපසු නොගෙවන ගාස්තුවක් ගෙවීමෙන් පසු ඔක්තෝබර් 23 සිට නොවැම්බර් 03 පස්වරු 3 දක්වා ප්රධාන ගණකාධිකාරි, මුදල්, ක්රම සම්පාදන හා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්යාංශය, ලේකම් කාර්යාලය, කොළඹ 01 යන ලිපිනයට ලිඛිත අයැදුම්පතක් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් ඉංග්රීසි භාෂාවෙන් සම්පූර්ණ ලංසු ලේඛන කට්ටලය මිලදී ගත හැකි බවද දක්වා ඇත.
එමෙන්ම මුද්රා තැබූ ලංසු නොවැම්බර් 4 දින පස්වරු 2ට පෙර සභාපති, ස්ථාවර ඉහළ මට්ටමේ ප්රසම්පාදන කමිටුව ඉදිරිපත් කළ යුතු බව දන්වා ඇත. එදිනම ලංසු විවෘත කරන බව දන්වා ඇත.
එම ලංසු 2026 අප්රේල් 28 දින දක්වා දින 175ක කාලයක් වලංගු බවද, ලංසු සමඟ රුපියල් මිලියන 50ක ලංසු ඇපකරයක් තිබිය යුතු බවද සඳහන් කර ඇත. එමෙන්ම එම ඇපකරය ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් අනුමත කරන ලද ශ්රී ලංකාවේ ක්රියාත්මක වන වාණිජ බැංකුවක් විසින් නිකුත් කර ඇති එකක් විය යුතු බවද සඳහන් කර ඇත.
පූර්ව ලංසු රැස්වීමක් නෑ
ඉතා විශාල මුදලක වාහන ආනයනයක් සම්බන්ධයෙන් සිදුකරන මෙම ප්රසම්පාදනයේදී පූර්ව ලංසු රැස්වීමක් නැති බව පෙනී යයි. පූර්ව ලංසු රැස්වීමකදී සිදුවන්නේ ප්රසම්පාදනයේදී ඉදිරිපත් කර ඇති කොන්දේසි හා පිරිවිතරයන් සම්බන්ධයෙන් වන ගැටලු ඉදිරිපත් කිරීමට ලංසුකරුවන්ට අවස්ථාව ලැබීමත්, ඒ අනුව හඳුනා ගන්නා ගැටලුවලට පිළියම් යෙදීමත්ය. පූර්ව ලංසු රැස්වීමක් වත් නොතියා ඉතා කෙටි කාලයකින් මෙම ප්රසම්පාදනය සිදුකිරීමට ආණ්ඩුවට ඇති තදියම කුමක්ද යන්න වටහා ගත නොහැකිය.
හර්ෂණගේ චක්රලේඛය
කෙසේ වෙතත් සියලු අමාත්යාංශ ලේකම්වරුන්, පළාත් සභා ප්රධාන ලේකම්වරුන් හා දෙපාර්තමේන්තු ප්රධානීන් අමතමින් ජාතික අයවැය චක්රලේඛ 03/2025 යනුවෙන් භාණ්ඩාගාර ලේකම් ලෙස ආචාර්ය හර්ෂණ සූරියප්පෙරුම මීට පෙර නිකුත් කර ඇති චක්රලේඛය මෙම වාහන ගෙන්වීමේ ගනුදෙනුවට අදාළ එකක් බව අනුමාන කළ හැකිය.
අත්යවශ්ය රාජ්ය සේවාවන් හා ක්ෂේත්ර කටයුතු සඳහා වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ මිලදී ගැනීම සඳහා තොරතුරු කැඳවීම යනුවෙන් යුතු එහි මෙසේ සඳහන් වේ.
‘රජයේ සංවර්ධන වැඩපිළිවෙළ කඩිනම්ව හා කාර්යක්ෂමව ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා කෘෂිකර්ම, වාරිමාර්ග ඉඩම්, වනජීවී, වන සංරක්ෂණ, ප්රාදේශීය පරිපාලනය යනාදි ක්ෂේත්රවල සංවර්ධන කටයුතු හා පවතින ගැටලු කඩිනමින් අවසන් කළ යුතුවේ. ඒ සඳහා අවශ්ය පහසුකම් සැපයීම සඳහා දැනට පවතින වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ ප්රමාණවත් නොවීමත්, පවතින වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ බොහොමයක් පැරණි ඒවා වීමත් හේතුවෙන් ඒවා අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහා අධික පිරිවැයක් දැරීමට සිදුවීමත්, වැනි හේතු මත සංවර්ධන කටයුතු අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යෑමට බාධාවක් වී තිබේ. රාජ්ය ආයතන සඳහා අත්යවශ්ය වාහන සහ යන්ත්රෝපකරණ ප්රමාණයක් කඩිනමින් මිලදී ගැනීම සඳහා අමාත්ය මණ්ඩල අනුමැතිය ලැබී ඇති අතර 2025 වර්ෂයේදී එම වාහන අවශ්යතාවෙන් ඩබල් කැබ් රථ ප්රමාණයක් ප්රථමයෙන් මිලදී ගැනීමට රජය තීරණය කර ඇත.
ඒ අනුව ක්ෂේත්ර රාජකාරි කටයුතු පැවරී ඇති ඔබ අමාත්යාංශය/ පළාත් සභාව යටතේ ක්රියාත්මක වන දෙපාර්තමේන්තු හෝ රාජ්ය ආයතනවල ඩබල් කැබ් රථ අවශ්යතාව ඇමුණුම 1 හි විධිවිධාන අනුව 2025.09.30 දිනට පෙර ජාතික අයවැය දෙපාර්තමේන්තුවට පිටපතක් සහිතව කොන්ට්රොලර් ජනරාල් වෙත යොමු කළ යුතුවේ.’
එම චක්රලේඛයේ වාහන අවශ්යතාව තක්සේරු කිරීම යනුවෙන් ඇමුණුමක් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර එහි සඳහන් කරන්නේ නිල වාහන ලෙස නිලධාරීන්ට අනුයුක්ත කිරීම සඳහා මෙම මිලදී ගැනීමට යෝජිත කැබ් රථ යොදා නොගත යුතු බව හා ඉන්ධන දීමනාවද එම වාහන පදනම් කරගෙන නොගෙවිය යුතු බවයි.
චක්රලේඛය මගින් එම වාහන ගෙන්වීම සඳහා කැබිනට් මණ්ඩල අනුමැතියක් හිමිවී ඇති බව මුදල් අමාත්යාංශ ලේකම්වරයා සඳහන් කර ඇතත්, පෙර සඳහන් කළ ආකාරයටම මෙම ආණ්ඩුවේ කැබිනට් මණ්ඩල තීරණවල එවැනි අනුමැතිය ලබාදීමක් සඳහන් වන්නේ නැත. එහෙත් එම චක්රලේඛයේ සඳහන් කර ඇති ආකාරයට පෙනෙන්නේ පළමු ඩබල් කැබ් තොගය ගෙන්වීමෙන් පසු තවදුරටත් ඩබල් කැබ් ගෙන්වීමට ආණ්ඩුව බලාපොරොත්තු වන බවයි.
කැබ් අත්යවශ්ය නෑ
වත්මන් මහමාර්ගවල තත්වයත්, ක්ෂේත්ර රාජකාරි කළ යුතු ස්ථාන ආදියත් පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීමේදී ඒ සෑම අවස්ථාවකටම හා සෑම ස්ථානයකටම ඩබල් කැබ් රථම වුවමනා නොවන බවත්, ඩබල් කැබ් රථයක මිල මෙන් තුනෙන් එකක පමණ මිලකට මිලදී ගත හැකි කාර් මගින් එම කටයුතු කළ හැකි බවත්, මේ සම්බන්ධයෙන් කළ විමසීමකදී රාජ්ය සේවයේ හිටපු ඉහළ නිලධාරියෙක් අනිද්දාට පැවසීය.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ට වාහන බලපත්රයක් වෙනුවට භාවිත කිරීම සඳහා රජයෙන් වාහනයක් ලබාදිය යුතු බවට මෙම ආණ්ඩුව මීට පෙර මතයක් පළකළ අතර මෙම පළමු තොගයේදී හෝ ඉන්පසු තොගයකදී එම අරමුණ ද සමහර විට සාක්ෂාත් විය හැකිය. එය මන්ත්රීවරුන්ට වාහන බලපත්රයක් ලබාදෙනවාට වඩා රජයට අවාසි සහගත අලාභදායී පියවරකි. වාහන බලපත්රයක් ලබාදීමෙන් පසු වාහනයක් මිලදී ගැනීම හා එය නඩත්තුව ආදිය මන්ත්රීවරයා විසින් සිදුකර ගත යුතු අතර රජයෙන් වාහනයක් ලබාදීමේදී සිදුවන්නේ එම කාර්යයන් සඳහා රජයේ මුදල් වැය කිරීමත්, අවසානයේ ක්ෂය වූ වාහනයක් රජයට ඉතිරි වීමත් පමණය.
ගෙන්වීමට යන වාහන ප්රමාණය 1775ක් වැනි අති විශාල ප්රමාණයක් නිසා 159ක් වන සිය මන්ත්රීවරුන්ගේ වාහන අවශ්යතාවද 225ක් වන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන්ටම වාහන ලබාදීම මගින් සමහරවිට ආණ්ඩුව පියවීමට හැකිය.
එතෙක් අපට බලා සිටින්නට සිදුවන්නේ දූෂණ විරෝධී හා නාස්තිකාර නොවන යැයි තමන්ම කියන ආණ්ඩුවක මේ ආකාරයේ කටයුතු දෙසය.


