පහුගිය කාලයේ වැඩවල තරුණ නළු නිළියොත් එක්කම තමයි ගොඩක් වෙලාවට ඔබ දැක්කේ. ඔබ පරම්පරා තුනක අත්දැකීම් තියෙන රංගන ශිල්පියෙක්. කොහොමද ඒ අයව දකින්නේ?
මට තව දවස් කිහිපයකින් අවුරුදු 69යි. මෑතක දී සම්බන්ධ වෙච්ච වැඩිහරියක් නිර්මාණවල මට වැඩ කරන්න වුණේ තරුණ ළමයි එක්ක. මට වඩා වයසින් එකකට එකක් බාලයි. ඔවුන් ගොඩක් වෙලාවට සෙට් එකේදී පිටපතේ දේවල් ටික කරලා ඒ පරිසරයේ රැඳෙන්නේ නැතිව යනවා. ඊට පස්සේ ඔවුන්ව මුණගැහෙන්නේ එදිනෙදා ජීවිතයේ දී. ඒ මුණගැහුණාම තමයි අපි ඔවුන්ට අතීතය ගැන කතා කියන්නේ. ඒ කාලයේ මෙහෙමයි, මේ කාලයේ මෙහෙමයි, දේශපාලනය මෙහෙමයි, ඒ කාලේ සිනමාකරුවෝ මෙහෙමයි, කළ නිර්මාණ මෙහෙමයි කියලා අපි ඔවුන්ට කියනවා. ගොඩක් වෙලාවට ඒ තරුණ පිරිස් ‘කඩුල්ල’ බලලා නැහැ. ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් මහත්තයාගේ ‘නිධානය’ බලලා නැහැ. ‘පාරදිගේ’ බලලා නැහැ. ලංකාවේ බිහිවෙච්ච විශිෂ්ට නිර්මාණ රස විඳලා නැහැ.
ඒ තරුණ පිරිස් ඔවුන්ගේ නිර්මාණවලට මාව තෝරාගෙන තියෙන්නේත් මම රඟපාන අතීත නිර්මාණ බලලා නෙවෙයි. මෑත කාලයේ නිර්මාණවලින් මාව දැකලා. ඒ අයත් එක්ක වැඩ කරද්දි, මට අපහසුවක්වත්, හිරිහැරයක්වත් අගෞරවයක්වත් වෙලා නැහැ. මම කැමතියි මේ තරුණ අයත් එක්ක වැඩ කරන්න. ඔවුනුත් මට ආදරෙයි. තරුණ නිර්මාණකරුවෝ වෙනස් ආකෘතීන් හොයාගෙන යනවා. ඒ හරහා අත්හදා බැලීම් කරනවා. ඒ ආකෘතිවල නැවුම් බවකුත් තියෙනවා. නමුත් අන්තර්ගතය හරිම දුර්වලයි. අන්තර්ගතය ගැන තරුණ සිනමාකරුවන්ට තව හිතන්න තැන් ගොඩක් තියෙනවා. මම තව චිත්‍රපට දෙකක් මේ ළඟදී කළා. ඒ චිත්‍රපටවලත් එහෙමයි. දැන් ඉන්න නළුනිළියන් අතර යම්කිසි තරගකාරීබවකුත් තියෙනවා. නළුවෙක් තවත් නළුවෙක්ට අභියෝගයක් වෙන්න ඕනෑ නැහැ.
මේ දවස්වල වේදිකාගත වෙන රෝමියෝ ජුලියට් නාට්‍යයේ ඔබ නිරූපණය කරන්නේ සුවිශේෂ චරිතයක්. ඒ ගැනත් කතාකරමු.
රෝමියෝ ජුලියට් සිංහල පරිවර්තනයේ වැඩ කරන්න ජයනාත් බණ්ඩාර අධ්‍යක්ෂවරයා මට කතා කරද්දී මම එක පයින්ම කැමති වුණා. අවුරුදු දොළහෙදි වගේ තමයි මම තාත්තා එක්ක රෝමියෝ ජුලියට් බැලුවේ. රෝමියෝ ජුලියට් කතාවට තියෙන ආදරය නිසාම තමයි මම ඒ නාට්‍යයට එන්න පෙළඹුණේ. මට කරන්න තිබුණ චරිතය තමයි රෝමියෝ සහ ජුලියට්ව එකතු කරන පල්ලියේ ලෝරන්ස් කියන ස්වාමිගේ චරිතය. ඒ චරිතයත් ඉතාම විශේෂ චරිතයක්. ඒ චරිතයේ ඉතිහාසය හොයලා බැලුවොත් දැනගන්නට ලැබෙයි ඒ චරිතය කළ නළුවෝ ලෝකයේ කොයි තරම් පරිණත නළුවොද කියලා.
ඒ නිසා මේ අවස්ථාව මට බැහැර කරන්න බැහැ. මේ නාට්‍ය කණ්ඩායමේ තරුණ නළුනිළියෝ වගේම වේදිකාවේ කෝඩුකාරයොත් ගොඩක් ඉන්නවා. කතාවේ හැටියට ජූලියට්ගේ වයස අවුරුදු 14යි. රෝමියෝට 17යි. ගැටවර වයසේ ඉන්න තරුණ පිරිසක් තමයි පවුල් දෙකේ විරෝධය එක්ක රෝමියෝ ජුලියට් ආදර කතාව රඟපාන්නේ. ඒ වයසටම ගැළපෙන නළු නිළියන් පිරිසක් තමයි නාට්‍යයේත් ඉන්නේ. නාට්‍යය මාස අටක් නමයක් විතර පුරුදු පුහුණු වුණා. ඒ හැම දවසකම මම පුහුණුවීම්වලට ආසාවෙන් සහභාගි වුණා. මම ජයලත් මනෝරත්න මහත්තයා වගේ දිගටම වේදිකාවේ හිටපු කෙනෙක් නෙමෙයි. නමුත් මම වේදිකා නාට්‍ය පහළොවක විතර රඟපාලා තියෙනවා. මේ නාට්‍යයේ සමහර තරුණ ළමයි විශ්වවිද්‍යාලයේ රඟපාලා තියෙනවා. ඔවුන් වේදිකාවට ආධුනිකමත් නැහැ. ඒ අතර දක්ෂයෝ ඉන්නවා. ඔවුන්ගේ අඩුපාඩුත් ඇති. නමුත් ඔවුන් දවසින් දවස ඉගෙනගත්තා. මේ නාට්‍යය තවම පෙන්නුවේ දර්ශනවාර හතරයි. ඉදිරි දර්ශනවලදී ඔවුන් දේවල් හදාගනීවි.
රඟපානවා කියන එකේ හැඟීම ඔබගේ වචනයෙන් දැනගන්න කැමතියි.
මම 1969 තමයි වේදිකාවක මුලින්ම රඟපෑවේ. පාසලේ වේදිකාවේ. එදා රඟපාද්දී හිතට දැනිච්ච හැඟීම තවමත් මට මතකයි. වේදිකා නාට්‍යය, ගුවන්විදුලි නාට්‍යය, රූපවාහිනිය, සිනමාව කියන මේ සියලුම දේවල්වල රඟපානවා කියන ඒ හැඟීම තමයි කෙනෙක්ව චරිතයකට ඔසවා තබන්නේ. දවස් හතර පහකට කලින් මට කෙනෙක් භාර දෙනවා පිටු දොළහක විතර ටෙලිනාට්‍ය ෂූට් එකක් කරන්න.
ඒකට සූදානම් වෙන්න මට තියෙන්නේ දවස් හතරයි. ඒ පිටපත දුන්න වෙලාවෙම මම ඒක ප්‍රතික්ෂේප කළා. නළුකම කියන්නේ එහෙම දෙයක් නෙමෙයි. පිටු දොළහක් කරන්න මට දවස් හතරක් නෙමෙයි සුමාන හතරකුත් මදියි. චරිතයක් භාරගත්තොත් ඒ චරිතය අධ්‍යයනය කරන්න මට කාලය අවශ්‍යයි. මම භාරගන්න වැඩක පිටපතක් මම සිය පාරක්වත් කියවනවා. රංග භූමියට පිවිසෙද්දි 90%ක්ම සූදානම්වෙලා ඉන්න ඕනෑ. ඉතුරු 10% පිටපතේ මවලා තියෙන දර්ශනය හා සමපාත වෙන්න ඕනෑ අධ්‍යක්ෂවරයා එක්ක. ඒ ඒ තැන්වලට හැඩ ගැහෙන්න නම් රංග විධික්‍රම ගැන අවබෝධයක් ඕනෑම නළුවෙක්ට තියෙන්න ඕනෑ. කෙනෙක් එක චරිතයක් කරලා ඒ චරිතය සාර්ථක වුණාට පස්සේ තවත් චරිත ලැබෙනවා. ඒ ලැබෙන චරිතය කලින් චරිතයට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් චරිතයක් වෙන්නත් පුළුවන්. ඒ නිසා අපි පුළුවන් තරම් චරිත ගැන හොයන්න ඕනෑ. චරිත කියවන්න ඕනෑ. ස්වෝත්සාහයෙන් විතරක් නළුවෙක්ට ඉගෙනගන්න ගොඩක් දේවල් තියෙනවා. ඕනෑම පිටපතක ආවේණික ස්වරයක් තියෙනවා.
රචකයාගෙන් රචකයාට ඒ හැඩය ස්වරය වෙනස්. ඕනෑම රචකයෙක්ගේ පිටපතක් ගලාගෙන යන රිද්මයක් තියෙනවා. අපි ඒ රිද්මය හඳුනාගන්න ඕනෑ. ඒ රිද්මය ඉවහල් වෙනවා ඒ නළුවාට තමන්ගේ භාෂාවෙන් මිදිලා රචකයා පාවිච්චි කරලා තියෙන වචනයෙන්ම ඉදිරිපත් කරන්න. ළඟදි කෙනෙක් මගෙන් ඇහුවා රඟපෑම අතහරින්නද ඉන්නේ කියලා. කොහෙත්ම නැහැ. මැරෙනකන් රගපාන්න තියෙනවා නම් ඊට වඩා දෙයක් මට නැහැ. මට රඟපෑම කියන්නේ විශේෂ වූ ක්‍රීඩාවක් වගේ. තමන්ට කරන්න බැරි දේවලුත් තියෙනවා. පුළුවන් දේවලුත් තියෙනවා. කරන්න බැරි දේවල්වලට කාලය යොදවලා පුරුදු පුහුණුවෙලා, එතැනට එන්න පුළුවන්. ඒකට යම් කිසි ගෙවීමක් කරන්න ඕනෑ අපේ ජීවිතයෙන් ඒ කාලය පරිහරණය කරනවාට.
ඔබ කලාව වගේම දේශපාලනයත් තදින් අල්ලාගෙන හිටපු සහ ඉන්න කෙනෙක්. ඔබගේ රංගන ජීවිතය තුළ කළ චරිත ප්‍රමාණය විශාලයි. ඒ චරිත අතරින් ‘නිදහසේ පියා ඩී එස්’ චිත්‍රපටයේ ඩීඑස් සේනානායක අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ චරිතය කරන්න තීරණය කිරීම පහසු නොවන්න ඇති.
ඩීඑස් සේනානායක චරිතාපදානය කරන්න ගත්ත තීරණයේදී මගේ දේශපාලනයත් එක්ක ගැටීමක් ඇතිවුණා. ඒ චරිතය ප්‍රදානය කළාට පස්සේ මම එකපාරටම ඒ චරිතය භාරගත්තේ නැහැ. මට කාලයක් දෙන්න මම ඒ ගැන කියන්නම් කියලා සුමානයක් දෙකක් විතර කල් ඉල්ලාගත්තා. මගේ පියා ඒ වෙද්දි ජීවත්වෙලා හිටියේ නැහැ. නැත්නම් මම කෙලින්ම අහන්නේ එයාගෙන්. මොකද එයාලගේ එදිරිවාදියෙක් තමයි ඩීඑස් සේනානායක. ඊට පස්සේ මගේ දෙවැනි තාත්තා වගේ හිටිය (ධර්මසේන) පතිරාජගෙන් මම ඇහුවා මෙහෙම චරිතයක් කරන්න ආරාධනයක් ආවා කරන්නද කියලා. පතිරාජ කරපන් කිව්වා. ඒ ගැන හිතේ තියාගෙන ඉන්න අතරතුර ඩබ් ජයසිරිටත් විස්තරේ කිව්වා. ජයසිරිත් කිව්වේ ‘කරපන් යකෝ මරුනේ’. ඒගොල්ලෝ මරු කිව්වාට දේශපාලන වේදිකාවල සම්මන්ත්‍රණවල මට බැනපු වාමාංශික සහෝදරයොත් හිටියා. නමුත් ඒ තුළින් මම සැබෑව පිළිබඳව දැනත්තා.
සම සමාජ පක්ෂය ගැන මට අදත් කතා කරන්න පුළුවන් ඒ චරිතය නිසා. මොකද සුද්දෝ ධනේශ්වර ක්‍රමය දීලා ගියේ ඒගොල්ලන්ට. ඒගොල්ලෝ කළ දේවල්නේ අද අපි භුක්ති විදින්නේ. ඒ සියල්ල මට කියන්න පුළුවන්. වෙන මිනිහෙක් කියනවාට වඩා, මම කියන දේ මිනිස්සු අහනවා. ඒ චරිතය කරද්දි අධ්‍යක්ෂවරයාටත් නිෂ්පාදකවරයාටත් මම කිව්වේ මේ චරිතයෙන් කිසිම අතිශයෝක්තියක් වෙන්න බැහැ. වෙච්ච දේවල් විතරයි කරන්නේ කියලා. ඔවුනුත් ඒක පිළිගත්තා. ෂූටින්වලට මට දවස් පනහක් දීලා තිබුණා. ඒ දර්ශන කරන්න වෙන් කළ දවස් පනහ දවස් විසිපහෙන් නැවතුණා. හේතුව තමයි චිත්‍රපටය හිතුවාට වඩා දිර්ඝ වුණා. නමුත් චරිතයට අබමල් රේණුවක අඩුවක් වෙන්නේ නැතිවෙන්න මගේ දැනුමේ හැටියට මම කළා. කවදාවත් මට ලැබිච්ච කිසිම චරිතයක් මම උඩින් පල්ලෙන් අතගාලා කරලා නැහැ.
ධර්මසේන පතිරාජත් එක්ක ඔබට තිබුණේ ඉතාමත් සමීප ගනුදෙනුවක්. ඔහුත් එක්ක තියෙන අද්දැකීමක සුවිශේෂ මතකයක් ගැන කතා නොකෙරුවොත් ඒක මේ සාකච්ඡාවට ලොකු අඩුවක් කියලයි මම හිතන්නේ.
‘කඩුල්ල’ ටෙලිනාට්‍යයේ එක දර්ශනයක් අපි උදේ 8.30ට පටන් ගත්තේ. ඒ දර්ශනය අපි 27 වතාවක් කළා. ඒ දර්ශනයේ ජැක්සන් ඇන්තනී එනවා ඔරුවක් පැදගෙන. වසන්ති චතුරානි ඉන්නවා රෙදි හෝද හෝදා ගල උඩ. වසන්තිගේ අයියාගේ චරිතය කරන්නේ ක්ලීටස් මෙන්ඩිස්. එයා හරි තරහයි ජැක්සන්ගෙයි වසන්තිගෙයි ආදරයට. එයා බැණගෙන දර්ශන තලයට එනවා. අඩි විස්සක විතර කැමරා ෂොට් එකක් ගලත් එක්ක තල්ලු වෙනවා. ඈත පාරේ යන වාහනත් යන්තම් පේනවා. ඒවත් නවතින්න ඕනෑ. ඒත් එක්කම ඔරුවෙන් අරගෙන ලොකු පොකිරිස්සො දෙන්නෙකුත් ජැක්සන් ගල උඩට දාන්න ඕනෑ. මේ දර්ශනයේ ඒ සේරම දේවල් වෙන්න ඕනෑ. ඉර මුදුන් වේගෙනත් එනවා. ඒත් පතිරාජගෙන් ඇහෙන්නේ කට් කියන වචනේ විතරයි. මොකක්ම හරි වැරැද්දක් වෙනවා. දවල් 2.30 වෙනකන් අපි ඒ දර්ශනේම කළා. හරියටම 27 වෙනි ටේක් එකේ දී පතිරාජ කිව්වා ‘පැකප්’ (බඩු පැක් කරගන්න) කියලා. ඊට පස්සේ එදාට තවත් රඟපාන්නේ නැහැ. එදා දවසේ අපි හෝටල්වලට ගියේ හිස් අතින්ම. ඊට පහුවෙනිදාත් උදෙන්ම ආවා. එදා දවසේ කළ පළවෙනි ටේක් එකෙන්ම ඕකේ. ඊට කලින් දවසේ හිස් අතින් ගිය මිනිස්සු නිදියගත්තේ කරගන්න බැරිවුණ ටේක් එක ගැන හිත හිතා. ක්රූ එකේ හිටියා 35ක් විතර. ඉතින් මේ කාලේ ඒ වගේ ටේක් එකක් එන්නේ නැහැ. සමහර අධ්‍යක්ෂවරු එක දවසේ එපිසෝඩ් දහයක් ගහන්නත් ට්‍රයි කරනවා. දැන් නළුවා කියන්නේ හරියට වහලෙක් වගේ. පාන්දර හතරට විතර ගන්නවා. රෑ දොළහ එක වෙනකන්ම මරවනවා. හොඳ නිර්මාණයක් කවදාවත් එහෙම කරන්න බැහැ.
