2019 නොවැම්බරයේදී ජනාධිපතිවරණයෙන් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජයග්‍රහණය කළ පසු, ඔහුට ඡන්දය දුන් ලක්‍ෂ 69ක පිරිස සිතන්නට ඇත්තේ අඩු ගණනේ ධුර කාල දෙකක් එනම් අවුරුදු දහයක් එක දිගට ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා ජනාධිපති ධුරයේ රැඳී සිටිනු ඇතැයි කියාය. ඒ කියන්නේ 2024 ජනාධිපතිවරණයෙන්ද ඔහු ඉතාම පහසුවෙන් ජයගනු ඇතැයි කියාය. ලක්‍ෂ 69හි පිරිස පමණක් නොව, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂට විරුද්ධව 2019දී ඡන්දය පාවිච්චි කළ අයගේ බහුතරය පවා සිතන්නට ඇත්තේ අනුයාත ධුර කාල දෙකකට පෙර ඔහු පැරදවීම ඉතාම අපහසු දෙයක් හැටියටය. ‘අපිත් හිතුවා ඔහු මොනවා හරි කරාවි කියලා’ යැයි කියන ගෝඨාභය විරුද්ධවාදීන් බොහෝ දෙනෙකු මනුවර්ණට මුණ ගැසී තිබේ.
එහෙත්, වසර දෙකක් ගතවන විට තත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම කනපිට හැරී තිබේ. 2019දී ගෝඨාභයට ඡන්ද එකතු කරන්නට මහා පරිශ්‍රමයක් දැරූ කොළඹ ජාතික රෝහලේ තරුණ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයකු මනුවර්ණට කීවේ, ජනාධිපතිවරණය දා පයින් ගොස් ගෝඨාභයට ඡන්දය දීම ගැන පවා දැන් තමා දුක්වන බවය. ‘ගෝඨාභය ඉවරයි’ ඒ ඔහු අද කියන දේය.
ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා 2024 ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් නොවන බව පැහැදිලි තත්වයකි දැන් පෙනෙන්නේ. පළමුවැනි ධුර කාලය අවසන් වන තුරුවත් රාජ්‍ය නායකයා හැටියට ‘අවලංගු නොවී’ පැවතීමට, තමා දෙවැනි වරටත් ඉල්ලන්නට හදන බවක් ඔහු වරක් ඉඟි කළේය. ‘මගේ ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීමට තව අවුරුදු අටක් තියෙනවා’ කියමිනි. එහෙත්, ඔහු ඉදිරිපත් වුණද ජයග්‍රහණය නම් නිසැක වශයෙන්ම අසීරු වන බව නම් පැහැදිලිය. ඉහත කී වෛද්‍යවරයා මෙන්ම, අතිවිශාල පිරිසක් ගෝඨාභය වෙනුවෙන් යළිත් ඡන්දය නොදෙන බව එදිනෙදා එවැනි පිරිස් සමග සිදුවන හමුවීම්වලදී අපට පෙනේ. එය දැනෙන, හැඟෙන දෙයකි.
ඒ නිසා පොහොට්ටු පාර්ශ්වයෙන්, ගෝඨාභය නොවෙන කෙනකු අපේක්‍ෂකයා හැටියට තෝරාගන්නට සිදුවෙයි. රාජපක්‍ෂ පවුලෙන් ඒ සඳහා ඉදිරිපත් විය හැකි යැයි පෙනෙන්නේ බැසිල් රාජපක්‍ෂය. එහෙත්, ආණ්ඩු සන්ධානය තුළ රාජපක්‍ෂ පවුලට තිබෙන බලය එන්න එන්නම හීනවන තත්වයක පවතියි. යම් තරමකින් හෝ ඒ ආධිපත්‍යය රඳවා තබාගන්නට හැකිවී ඇත්තේ අගමැති මහින්ද රාජපක්‍ෂට පමණය. ඔහු චිත්‍රයෙන් ඉවත් වුවහොත්, ගෝඨාභය, බැසිල්, චමල් හෝ නාමල් වැනි කිසිම රාජපක්‍ෂවරයකුට එම සන්ධානයේ නායකත්වයට පත්වීමට නොහැකි වනු ඇත. එය විය යුත්තක් සේම, කළ යුත්තක්ද වන්නේය.
මහින්ද රාජපක්‍ෂගෙන් පසු රාජපක්‍ෂලාගේ පවුල් ආධිපත්‍යයෙන් තොර පොහොට්ටු දේශපාලනයක් ඇතිකර ගැනීම අත්‍යවශ්‍යය. රටට රාජපක්‍ෂ පවුල් පාලනය ‘දැන් හොඳටම ඇති’ යි කියා හිතෙනවාක් සේම, පොහොට්ටු පක්‍ෂයටද, රාජපක්‍ෂ පවුල් ආධිපත්‍යයෙන් මිදීමේ අනගි අවස්ථාව නුදුරෙහිදීම එළැඹෙනු ඇත. ඒ අවස්ථාව වන විට, පොහොට්ටුවේ අනෙකුත් නායකයන්, එහි සාමාජික පක්‍ෂ ඇතුළු සියලු දෙනාගේම අවධානය යොමුකළ යුත්තේ, රාජපක්‍ෂ පවුලෙන් පිටත දේශපාලන නායකත්වයක් හදාගැනීම ගැනය. මහින්ද රාජපක්‍ෂගෙන් ආරම්භ කළ රාජපක්‍ෂ බලාධිකාරය, (ඩීඒ රාජපක්‍ෂ එවැනි බලපෑම් සහගත කෙනෙක් නොවීය.) දැන් ඔහු සමගම අවසන් වන්නට ඉඩහැරිය යුතුය. නාමල් රාජපක්‍ෂ, ශෂින්ද්‍ර රාජපක්‍ෂ වැනි පරම්පරාවේ ඊළඟ පුරුක්වලට දැනෙන්නට ඉඩ හැරිය යුත්තේ, පිය උරුමයෙන් නොව බිමෙහි දේශපාලනය කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් හැටියට පමණක් ඉහළට ආ හැකි බවය. ඒ කියන්නේ පවුලක ඊළඟ පුරුක හැටියට නොවේ, තනි තනි දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයක යෙදීමෙන් පමණක් ඉහළට ආ හැකි බවය.
හුදෙක් රාජපක්‍ෂ නාමය නිසාම, ලංකාවේ දේශපාලනයට පුස්සන් හා ප්‍රතිගාමීන් පැමිණීමත්, ඔවුන් විසින් පසුගිය කාලය පුරා රටට කරන ලද අතිවිශාල හානියත් සලකන කල, තවදුරටත් ලංකාව රාජපක්‍ෂ වැඩවසම් රාජ්‍යයක් හැටියට පවත්වා ගැනීම ගැන තීරණයක් ගත යුත්තේ පොහොට්ටුවේ සාමාජිකයන් සහ සන්ධානගත අනෙක් පක්‍ෂය. ඇත්ත වශයෙන්ම රාජපක්‍ෂවරුන් හැරුණු විට, ලංකාවේ දේශපාලන නායකත්වයට පත්වීමට මේ දක්වාම වෙනත් දේශපාලකයකු හෝ කණ්ඩායමක් පොහොට්ටු දේශපාලනය තුළින් ගොඩනගා නැද්ද? අද වන විටත් එසේ ගොඩනැගී නැතිනම්, රාජපක්‍ෂවරුන් හැරුණු කොට අනෙකුත් දේශපාලකයන්, පොහොට්ටුව තුළ හා එය සමග දේශපාලනය කිරීමේ තේරුම කුමක්ද? යන්න පොහොට්ටු පාක්‍ෂිකයන් බැරෑරුම්ව කල්පනා කළ යුතු කාරණාය. එසේ කල්පනා කිරීම වනාහි ලංකාවේ දේශපාලනය වැඩවසම් විලාසිතාවෙන් මුදවා ගැනීමක් මෙන්ම, රටද වැඩවසම් පාලනයකින් මුදවා ගැනීමට මුල පිරීමකි.
පොහොට්ටුවට පරිබාහිරව, රටේ බොහෝ දේශපාලන පක්‍ෂවල අද නායකත්වය හොබවන්නේ, නිදහස් අධ්‍යාපනයෙන් ඉදිරියට ආ, ජීවිතයෙන්ම දේශපාලනය කළ, පවුලේ පරවේණි උරුමයක් ලෙස දේශපාලන බලය නොලැබුණ තරුණ පිරිස්ය. සජිත් ප්‍රේමදාසට වුණත් දේශපාලන බලය ලැබී තිබෙන්නේ ඔහුගේ පියාගෙන් නොවේ. මහපොළවේ දැඩි මහන්සියකින් යුක්තව දේශපාලනය කළ නිසාය. අනුර කුමාර දිසානායක, චම්පික රණවක, දයාසිරි ජයසේකර වැනි චරිතද ඒ අලුත් පරම්පරාවේ ඉඩ ලබාගත් දේශපාලන චරිතය. ඊට පරස්පරව, පොහොට්ටු දේශපාලන නායකත්වය වනාහි ජරාජීර්ණ, දූෂිත එකක් පමණක් නොව, අවුරුදු හැත්තෑව පැන්න වියපත් පරම්පරාවේ අත් නොහරින පවුල් බලකාමය ගැන සංකේතයකි. නවීන ලෝකයක් ගැන කතා කරමින්, මෙවැනි පසුගාමී පවුල් නඩත්තු කිරීමේ පරස්පරයෙන් මිදීමේ වගකීම දැන් කවරදාටත් වැඩියෙන් රටට දැනේ.
ඒ අනුව සලකන කල, 2024 ජනාධිපතිවරණය හැම අතින්ම තීරණාත්මක අවස්ථාවකි. ලංකා දේශපාලනයෙහි බලවත්ම නමුත් පීඩාකාරීම හා විනාසකාරීම රාජපක්‍ෂ පවුලේ දේශපාලනය අවසන් කරන්නට පියවර ගතයුතු තීරණාත්මක අවස්ථාවකි. 2029 වැනි කාලයක් දක්වා කල් ඇදෙන්නට ඉඩ තිබුණු ඒ අවස්ථාව හනික උදාකිරීමේ ගෞරවය ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂට හිමි විය යුතුය. යම් හෙයකින් ඔහු මේ තරම්ම දුර්වල නොවී සිටියේ නම්, ඒ අවස්ථාව මෙතරම් ඉක්මනින් නොඑළඹෙයි. 2024දී ඒ තීරණාත්මක අවස්ථාව උදාවන්නේ පොහොට්ටු පක්‍ෂයට පමණක් නොවේ. සමස්ත පොහොට්ටු විරෝධී දේශපාලනයටද, 2024 අභියෝගාත්මක එකකි. ඒ බව වටහා ගැනීම නිසාදෝ, රට හැම තැනම එක එක මට්ටමෙන්, එක එක විදියට, දේශපාලන පක්‍ෂවලට පිටතින් රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩු විරෝධී පුද්ගල, සංවිධාන හා සමාජ එකතු අතිවිශාල ගණනක් හැදෙමින් පවතියි. එය ආස්වාදජනක තත්වයකි. ඒ අවස්ථාව පලදායිව යොදාගන්නේ කෙසේද යන්න ගැන මුහුණට මුහුණ මෙන්ම දූරස්ථ සාකච්ඡා සංවාද නිරන්තරයෙන් පැවැත්වෙයි. එයින් පැහැදිලි වන්නේ, 2024දී අවශ්‍ය වන දේශපාලන වෙනස ඇතිකරගැනීම සඳහා විලි රුදාවක් සමාජය තුළ කෙමෙන් මෝදු වෙමින් පවතින බවයි.
මේ අවස්ථාව අත්නොහැරිය යුතු බව අලුතෙන් කිවයුතු නොවේ. යම් හෙයකින් අත්හැරුණහොත්, එහි ප්‍රතිවිපාක මහත් ව්‍යසනකාරී බව අපි හැමෝම දනිමු. 2019දී එළැඹුණු එවැනි අවස්ථාවක් අතහැර ගැනීමෙන් අද රට පත් වී තිබෙන විනාශකාරි තත්වය සුළුපටු නැත.
ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපති වුවහොත් රටට ජීවත්වන්නට සිදුවන්නේ මරබියෙන් බව අපි ඒ කාලයේ ලිව්වෙමු. දේශපාලනය කියන්නේ මරබියට කරන එකක් නොවන බව ඊට ප්‍රතිචාර ලෙස කෙනෙක් කියූහ. ඇත්ත, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ පාලන කාලය තුළ මෙතෙක් රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදය හිස ඔසොවා නැත. රජයට එරෙහි වීම් නිසා කිසිවෙකු ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවා නැත. (ඒවා හෙටානිද්දා සිදුනොවෙතැයි කියා විශ්වාසයක්ද කිසිවකුට නැත.) එහෙත්, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ සමස්තයක් ලෙස රටක් හැටියට ලංකාවට මේ වන විට කර ඇති විපත, තනි තනි පුද්ගලයන්ට එරෙහිව කරන ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවලට වඩා කෙතරම් ගුණයක් විශාලද? ආර්ථිකය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නීතියේ පාලනය, රටේ මූලික රාජ්‍ය පාලන ප්‍රමිතීන් සියල්ල බිඳදැමීම ආදි ලෙස ඔහුගේ පාලනය විසින් ඇතිකරන ලද වියවුල්, ඊළඟට බලයට එන කවර ආණ්ඩුවකට වුවත්, ලිහාගන්නට බැරි වන තරමට විශාල ඒවාය.
2019දී රටේ ප්‍රගතිශීලී බලවේග එක්ව ක්‍රියා නොකිරීම නිසා, අද රටක් හැටියට අප අත්පත්කරගෙන තිබෙන ඉරණම එයයි. එහි තේරුම නම්, 2019දී, එකට එක්ව ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපති ධුරයට පත්වීම වළක්වා ගන්නට ඉඩ ලැබුණා නම්, තනි තනිව අප එකිනෙකාට බලපෑම් සිදුවීම කෙසේ වෙතත්, රට මේ තරම් ප්‍රපාතයකට ඇදදැමීමෙන් වළක්වා ගන්නට අපට හැකියාව තිබිණි යැයි තවමත් සිතිය හැකිය. ඒ නිසා ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ පත්කිරීමෙන් ඒ විනාශයට උරදී ඇත්තේ ලක්‍ෂ හැටනවයක ඡන්දදායකයෝ පමණක් නොවෙති. අප එකිනෙකාගේ බල වුවමනාවන් වෙනුවෙන් එය සිදුවන්නට ඉඩ හැරීමෙන්, ප්‍රගතිශීලී පිලේ සියලුම දේශපාලන පක්‍ෂ නායකයන්, දේශපාලන පක්‍ෂ මෙන්ම ඡන්දදායකයෝද, ඡන්ද පොළට නොගිය ඡන්දදායකයෝද කියන මේ සියලු දෙනාම ඒ වගකීම බාරගත යුත්තෝය.
අද ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව ගැන බරපතළ විවේචන එල්ල කිරීමෙන් මහජනතාව අතරේ ජනප්‍රියත්වය උරගා බලන්නට විපක්‍ෂයේ ලොකු පොඩි දේශපාලන නායකයන්ට හැකියාව ලැබී තිබේ. ‘අහවලාගේ විවේචනය ප්‍රශස්තය, අහවලා සටන්කාමීය, අහවලා නියමාකාරයෙන් කරුණු පැහැදිලි කරයි, අහවලා විපක්‍ෂයේ වගකීම ඉටුකරයි, අහවල් පක්‍ෂය පාර්ලිමේන්තුව සටන් බිමක් බවට පත්කරයි’ වැනි කතා මහජනතාවගෙන් අසන්නට ලැබීමෙන් සතුටු වන ඒ දේශපාලන පක්‍ෂවලට හා දේශපාලන නායකයන්ට, අප මතක් කර දිය යුත්තේ, අද ඔවුන්ගේ ජනප්‍රියත්වයේ තරග බිම ඇතිවී තිබෙන්නේ, එයින් එකිනෙකා හෝ එකිනෙක පක්‍ෂ පරයා ඉදිරියට එන්නට හැකියාව ලැබී තිබෙන්නේ, තමන් විසින්ම 2019 දී ගත් දේශපාලන තීරණ නිසා බවයි. දේශපාලන නායකයන්ට, පක්‍ෂවලට හොඳ සටන් බිමක් බිහි වී තිබේ. හොඳ වාද පිටියක් ඇතිවී තිබේ. එහෙත් ඒ වෙනුවෙන් වන්දි ගෙවන්නේ පොල් සම්බෝලයක් හදාගන්නට අමුමිරිස් කිලෝවක් රුපියල් දාහකට, පොල් ගෙඩියක් සීයකට මෙහා ගන්නට බැරිව ලුණුයි බතුයි කන තත්වයට පත්ව සිටින රටේ ජනතාවය. ඒ නිසා වැරදිකරුවෝ ලක්‍ෂ හැටනවය පමණක් නොවේ. අපි සියල්ලම ය. 2019දී, තමන්ගේ පෞද්ගලික හෝ පක්‍ෂ දේශපාලන බල වුවමනාවන් වෙනුවෙන් තනි තනි කඳවුරුවල සටන් වැදුණු දේශපාලන නායකයන් එහි කැපීපෙනෙන වගඋත්තරකරුවෝය.
වැදගත් ප්‍රශ්නය වන්නේ, 2024දීත් ඒ විගඩම ඒ විදියටම සිදුවන්නට ඉඩ දෙනවාද යන්නයි. ගෝඨාභය කෙරෙහි කලකිරී සිටින ලක්‍ෂ 69න් සැලකිය යුතු පිරිසක් තමන්ට එකතු වී ඇතැයි පෙනෙන නිසා විපක්‍ෂයේ හැම දේශපාලන පක්‍ෂයකම නායකයන් සිතන්නේ ඊළඟ ආණ්ඩුව තමන්ගේ තනි පක්‍ෂයට පිහිටුවිය හැකි බවය. ජනතාවට තෝරාගන්නට ඉන්නේ තමන් පමණක් නිසා, සියලු ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් ඇත්තේ තමන් අත නිසා, නැතහොත් තමන්ගේ වැඩ පිළිවෙළ මත නිසා සියලු ජනතාව තමන් වෙත ඒකරාශි විය යුතු බවය.
පක්‍ෂවල වැඩපිළිවෙළත්, ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනත් සලකා බැලුවහොත්, ලෝකයේ හොඳම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනත්, ඉදිරිගාමී වැඩපිළිවෙළත් ඇත්තේ ඒ ඒ පක්‍ෂවලට බව නොපැකිළ කිව හැකිය. එහෙත් තිත්ත යථාර්ථය නම්, ඒ වැඩපිළිවෙළ, ඒ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනවලට කිසිම ක්‍රියාකාරි බලයක් නැති බවය. නිදහසෙන් පසු මේ දක්වා ජනාධිපතිවරණවලදී සහ මහමැතිවරණවලදී ඒ ඒ පක්‍ෂ හා අපේක්‍ෂකයන් ඉදිරිපත් කළ ප්‍රතිපත්ති හා ඔවුන් බලයට පැමිණි පසු ක්‍රියා කළ ආකාරය සංසන්දනය කිරීමෙන් පමණක් වුණත් ඒ ගැන අවබෝධයක් ලබාගත හැකිය.
ඒ නිසා, අහවල් පක්‍ෂයේ අහවල් නායකයාගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය, වැඩපිළිවෙළ ගැන වෙන වෙනම බලාපොරොත්තු තබාගැනීමෙන් පලක් නොවේ. ඊට එක් හේතුවක් වන්නේ, ඒ ඒ නායකයන්ට තනි පක්‍ෂයකින් ඉදිරි ජනාධිපතිවරණය ජයගන්නට කිසිම ඉඩක් නැති නිසාය. ඒ තරමට අනෙක් පක්‍ෂවලින් ජනතාව කැඩී මහා ප්‍රවාහයක් ලෙස තමා වෙත එනු ඇතැයි සිතන්නට කිසිම ඉඩක් නැති නිසාය.
ඉදිරියේ ඇතිවිය හැකි අලුත් දේශපාලන ප්‍රවණතා නිසා තමන්ගේ, තම පක්‍ෂයේ අනන්‍යතාව නැති වේයැයි කල්පනා කොට අනෙක් පක්‍ෂයට පෙර අපේ අපේක්‍ෂකයා කවුදැයි දැන්මම ‘රෙජිස්ටර්‘ කර තැබීම ප්‍රයෝජනවත් වේයැයි විපක්‍ෂයේ පක්‍ෂ සිතති. දැනටමත් අපේක්‍ෂකයන් එක්කෙනකුට වඩා එලෙස ‘ප්‍රි-රෙජිස්ටර්’ කර තිබේ. එහි දේශපාලනමය වරදක් නැත. ඊළඟ ජනාධිපතිවරණයට තරග කරන්නේ නැතැයි කීවොත්, තමන්ගේ පක්‍ෂ නායකත්වයෙන් වැඩක් නැතැයි පාක්‍ෂිකයන් සිතන්නට ඉඩ ඇති නිසාය.
ඒ කෙසේ වෙතත්, 2024දී රාජපක්‍ෂ පාලනය පරදවාලීමට හැක්කේ පොදු පෙරමුණු ඇණියකින් පමණක් බව තේරුම් ගැනීම ප්‍රායෝගික වනු ඇත. ඒ වාගේම එවැනි දේශපාලන වෙනසකින් පසු, රට 2015ට පසු මෙන් අයාලේ නොයවා, අත්‍යවශ්‍ය දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ ඉටුකරවා ගැනීමට හැකිවනු ඇත්තේද, ඒ සඳහා එකතු වන සාමූහික දේශපාලන පෙරමුණකට පමණක් බව පෙනේ. ඒ පෙරමුණු ඇතිකර ගැනීමට, පංගුපේරුවෙන් තොරව වැඩ කිරීමට රටේ විපක්‍ෂ දේශපාලන පක්‍ෂවලින් වුවමනාවක් නොපෙන්වනවා නම්, ඒ වගකීම භාරගත යුත්තේ කිසිම දේශපාලන පක්‍ෂයකට අයත් නැති පුරවැසි මහජනතාවත් ඔවුන්ගේ සංවිධානත් විසිනි. වෙන විදියකට කියනවා නම්, දේශපාලන පක්‍ෂද, අනෙකුත් කණ්ඩායම්ද, පුරවැසියන් හා පුරවැසි ව්‍යාපාරද එකතු කරගත හැකි පොදු එකඟතා සංග්‍රහ කරගැනීමේ වගකීම දේශපාලන පක්‍ෂවලට පිටතින් සිටින පුරවැසියන් හා ඔවුන්ගේ ව්‍යාපාර පවරාගත යුතුය. ඒ සංවාද සඳහා එකතු වීමටත්, ඇතිවන එකඟතා ප්‍රායෝගික කිරීමට හා වැඩිදියුණු කිරීමට දායකත්වය දැරීමටත් දේශපාලන පක්‍ෂ හා නායකයන් කොයිතරම් නිහතමානි වන්නේදැයි යන්න මත, 2024 වගකීම කුමක්දැයි අප තේරුම් ගත්තාද යන්න තීරණය වනු ඇත.■
