තනි පුද්ගලයකුට සියලූ බලතල කේන්ද්‍ර කර දෙන 1978 ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව එහි උපතේ සිට ම දැඩි ලෙස විවේචනයට පාත‍්‍ර විය. එහි අඩංගු ජනාධිපතිගේ අත්තනෝමතික බලතල යම් තරමකින් හෝ සීමා කර ගන්නට හැකි වුණේ, අවුරුදු විසිපහකට පමණ පසුව 2001දී, 17 වැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙනි. එයින් ඇති කරන ලද ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ, 2010දී 18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය විසින් ආපස්සට හරවන ලදි. නැවතත් 19 සංශෝධනය හරහා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණවලට යන්නට හැකි විය.
රාජපක්ෂ දෙබෑයන්ගේ ආණ්ඩුව දැන් උත්සාහ ගනිමින් සිටින්නේ 19න් ඇති කළ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ ආපස්සට හරවන්නට ය. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක් ලබා ගැනීමට ඔවුහු යහමින් වෙහෙසෙමින් සිටිති. ඒ සඳහා අවශ්‍ය මතවාදය සමාජය තුළ වපුරමින් සිටිති.
එහෙත් ඔවුන් මහජනතාවට නොකියන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක් තමන්ට අවශ්‍ය වන්නේ කුමකට ද යන්නයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ ප‍්‍රතිපත්ති ප‍්‍රකාශනයේ සඳහන් වන පොරොන්දු සියල්ල ම පාහේ ඉටු කිරීමට කිසිසේත් පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක් අවශ්‍ය නොවේ. එම පොරොන්දු ඉටු කිරීමට අණපනත් ගෙනඒම අවශ්‍ය වේ නම් ඒවා පාර්ලිමේන්තුවේ දී සම්මත කර ගැනීමට කිසිදු බාධාවක් ඇත්තේ නැත. මීළඟ මහ මැතිවරණය ජනාධිපතිවරණයේ ම ප‍්‍රතිඵලවල දිගුවක් වේ නම්, පාර්ලිමේන්තුවේ පැහැදිලි වැඩි බලයක් ජනාධිපතිවරයාගේ දේශපාලන සන්ධානයට හිමි වන බව අලූතෙන් කිව යුතු නැත.
සාමාන්‍ය පනත් කෙටුම්පතක් පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ එදින පැමිණ සිටින මන්ත‍්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් වැඩි පිරිසකගේ අනුමැතිය පමණකි. සාමාන්‍ය බහුතරයක් පාර්ලිමේන්තුවේ තිබෙන ආණ්ඩු පක්‍ෂයකට එය පහසුවෙන් කළ හැකි ය. තුනෙන් දෙකක් අවශ්‍ය නැත. මීට පෙර ඉතා අඩු වැඩි ආසන සංඛ්‍යාවක් සහිත ව සිටි ආණ්ඩු පවා, තුනෙන් දෙකක බලයක් සඳහා මහජන මතය හදමින් සිටියා වෙනුවට, පවතින පාර්ලිමේන්තුව හරහා තමන්ට වුවමනා අණපනත් සම්මත කර ගත්තේය. මහජනතාවට යහපත් ලෙස බලපාන අණපනත් සම්මත කිරීමට විරුද්ධ වන්නට කිසි ම විපක්‍ෂයකට නොහැකි ය.
තමන්ට එවැනි බලයක් නැති ව වුව ද සියලූම පොරොන්දු ඉටු කළ හැකි බව දැන දැනත්, ආණ්ඩුව තුනෙන් දෙකක බලයක් ඉල්ලන්නේ ඇයි? කෙටියෙන් කිවහොත්, රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ ආපස්සට හරවා යළිත් අධිකාරි බලයක් සහිත පාලනයක් ඇති කිරීමට ය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාට, විධායකය, ව්‍යවස්ථාදායකය හා අධිකරණය යන ආයතනවල පාලනයත්, මෙහෙයවීමත් ලැබෙන ආකාරයට දැඩි ඒකාධිකාරී පාලනයක් ඇති කර ගැනීමට ය.
19න් ජනාධිපති හා අගමැති අතර බල අරගලයක් ඇති කර තිබෙන බව ජනප‍්‍රිය කතාවයි. එහෙත් ඉස්මතු නොවන වැදගත් කාරණය වන්නේ 19න් අගමැතිවරයා ප‍්‍රමුඛ පාර්ලිමේන්තුවේ බලය ඉහළට ගෙන ආ බවයි. එහෙත් එය ජනාධිපතිගේ බලය ඉක්මවා යන්නක් නොවේ. ඇත්ත වශයෙන් ම 19න් පසුව ද වඩා බලවත් ජනාධිපති ය. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව තමන්ගේ බලතල සීමාවන් තේරුම් ගනිමින් අවුලක් නැති ව රට පාලනය කරන්නට 19න් බාධා නැත. 19 ගැන අවුලක් කියන්නන් පෙන්වන්නේ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන හා රනිල් වික‍්‍රමසිංහ අතර ඇති වුණු බල අරගලයයි. ඒ බොහෝ අවස්ථා උද්ගත වුණේ මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ව්‍යවස්ථාව කඩ කරමින් අත්තනෝමතික ව කටයුතු කරන්නට යෑම නිසා ය. ව්‍යවස්ථාව කඩ නොකර අවුලක් නැති පාලනයක් ගෙන යෑමට 19න් බාධාවක් නැත. යම් හෙයකින් බාධාවක් ඇතැයි පෙනෙන්නේ නම් කළ යුත්තේ තවදුරටත් පාර්ලිමේන්තුවේ බලය ශක්තිමත් කරන, විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කරන ව්‍යවස්තා සංශෝධනයකට යෑම ය. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී මාර්ගය එයයි.
එහෙත් දැන් කරන්නට යන්නේ ජනාධිපතිගේ බලය සාකල්‍යයෙන්ම වැඩි කර පාර්ලිමේන්තුව පාගා දැමීමටත්, විධායකය හා අධිකරණය වුවමනා විදියට හැසිරවීමටත් ජනාධිපතිට ඇති බලය වැඩි කිරීමයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති කරන්නට ඡුන්දය දුන් මධ්‍යස්ථ හා රටේ මානව නිදහස, ගරුත්වය හා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය පැවතිය යුතු යැයි අවංකව ම විශ්වාස කරන මිනිසුන් මේ තත්ත්වය පැහැදිලි ව තේරුම් ගත යුතුය.
ඔවුන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති පදවියට පත් කළා හරි ය. එහෙත්, ඔහු සියලූ බලතල අත්පත් කරගත් ඒකාධිකාරී පාලකයකු වුවහොත් එහි ප‍්‍රතිඵල අත්විඳින්නේ මුළු රට ම ය. මුළු සමාජය ම ය. අනාගත දරු පරපුර ය. ජාත්‍යන්තර වශයෙන්ද පරණ ලංකාව සිටි අවමන් සහගත තත්ත්වයට වැටෙන්නට එය හේතුවක් වන්නේ ය. කළ යුත්තේ කිසි ම පුද්ගලයකු ඒකාධිපතිත්වයකට ඔසොවා තබන්නට ඉඩ හැරෙන බලයක් පාර්ලිමේන්තුව තුළ නොදීමට වැඩ කිරීම ය.x
