නොබෝදා මුණ ගැසුණ ජ්‍යෙෂ්ඨ මාධ්යවේදියෙකු පැවසූ කරුණකි මේ.

‘හිරුණිකාගේ දේශපාලනික විරෝධය හරිම ප්‍රබලයි. ඒක ප්‍රබලයි කියන්න හේතුව එයා විරෝධය පළ කරන්න තෝරා ගත්ත තැන නිසයි. ඒක නිර්භීත හා නිවැරදි තීරණයක්. මේක කරන්න තිබුණෙ ජේ.වී.පී එක නේ ද?…..’

මේ අවස්ථාවේ සිටි වෘත්තිකයෙකු පවසා සිටියේ මෙවැන්නකි.

‘ජේ.වී.පී එක කියන්නෙ මිනිස්සු පාරට බැස්සොත් එයාලා නායකත්වය දෙනවා කියලයි.’
මොහොතක නාට්‍ය රසයකි කවුරුත් වින්දේ.

වෙන්ඩ ජනාධිපති කෙනෙකු කෙසේ ද, වෙච්ච ජනාධිපති නිවස ඉදිරිපිට විරෝධයක් පළ කරන්නේ? එය භූමරංගයක් වුණොත්!

කාන්තාව හා දේශපාලනය

ලංකාවේ ශ්‍රම බලකායෙන් වැදගත් ස්තරයක් නියෝජනය කරන්නේ කාන්තාවන්ය.

ඡන්දදායකයන් අතර ද ඉහළින් සිටින්නේ කාන්තාවන්ය. එහෙත් දේශපාලනික තීන්දු ගැනීමේ දී ලංකාවේ කාන්තාවන් පසුගාමී තත්වයකි පළ කරන්නේ. ආණ්ඩුකරණයේ දී කාන්තාවකට තීන්දු තීරණ වෙනුවෙන් බලපෑම් කරන්නට තත්වයක් ඇත්තේම නැති තරම් ය.

ලංකාවේ දේශපාලනය කරන කාන්තාවන්ගෙන් බහුතරය දේශපාලන වැඩ බිමට අවතීර්ණව සිටින්නේ පියා – මව හෝ සැමියාගේ අභාවය හෝ සෙවණැල්ල යටතේ ය. මෑත කාලයේ දැන උගත් – බුද්ධිමත් කාන්තාවක් සක්‍රිය දේශපාලනයට අවතීර්ණ වූවා නම් ඒ හරිනි අමරසූරිය පමණක් යයි මට හැඟේ. ඇය ජාතික ජනබලවේගයේ නායකත්වයට පත් වූයේ නම්, ජවිපෙ ඉන් දුරස්ථ පදනමක සිට කටයුතු කළේ නම්, ලංකාවේ දේශපාලනයේ හැසිරීම් හා ප්‍රවණතා බොහෝ සෙයින් වෙනස් වන්නට තිබුණේ යයි මම විශ්වාස කරමි. ජවිපෙ නායකයාම ජාතික ජන බලපවේගයේත් නායකයා වීම සරම පැත්ත මාරු කර හැඳීමක් නොවේද?

දේශපාලන පක්ෂවල නායකත්වයේ සොබාවය වන්නේ ‘උරුම බලය‘ රැක ගන්නට කල්පනා කිරීම ය. එය ජවිපෙටත් අදාළව තිබේ. ඔවුන් කටයුතු කරන්නේත් රනිල් න්‍යායෙන්ම ය. ජාතික ජන බලවේගයේ ලේකම් පදවියට පත් කරගෙන සිටින දොස්තර මහත්තයා සම්ම ජාතියේ ජවිපෙට අභියෝගයක් වන්නේ නැත. එය රනිල්ට සාගල – රුවන් හෝ වජිර අභියෝගයක් නොවන්නා සේ ම ය.

රටේ අභිවෘද්ධිය පිණිස දේශපාලන ව්‍යාපාර නවීකරණය නොවීම පුදුමාකාර ඛේදයකි.
තතු කෙසේ වෙතත් ලංකාවේ දේශපාලනයේ පක්ෂයක් තුළ ස්වාධීනව නැඟී සිටීමට තරම් දියුණු සංස්කෘතියක් නැත. අඩු වැඩි වශයෙන් වහල් හා යටත් හෝ අවනත ස්වරූපයකිනි කටයුතු කළ යුත්තේ. පුරුෂයන්ගේ තත්වය එසේ නම් කාන්තාවන්ගේ තත්වය ගැන කවර කතා ද?

ලංකාවේ කාන්තාවන් දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම්වලදී කැමැත්තක් දක්වන්නේ ‘අත්ත බිඳෙයි පය බුරුලින්‘ තබන්නට ය. එනිසා දේශපාලනික චරිතයක් හිමි අය පවා කැමැත්තක් දක්වන්නේ ‘මයික්‍රෆෝන දේශපාලනයට‘ ය. පාරට බැස ජනතා බලවේගයක් ගොඩ නඟාගෙන කිසියම් අභිමතාර්ථයක් වෙනුවෙන් කැපවීමට දේශපාලනයේ නිරත ලාංකේය කාන්තාවන් සතුටු නැත, ඒ වෙනුවෙන් හයියක් නැතිකමට වඩා අදාළව තිබෙන්නේ තමන් හා තමන්ට සමීප අය සම්බන්ධ පුදුමාකාර බයකින් පෙළීම ය. එනිසාය සුරංගනී ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ මන්ත්‍රීවරිය නිහඬව දේශපාලන වැඩ බිමෙන් ඈතට වී සිටින්නේ. රාජපක්ෂ ආණ්ඩුකරණය තුළ තමන් සතු වෘත්තීය කුසලතා මත හෝ විවෘතව නිදහස් අදහස් පළ කරන්නට පුළුවන් කමක් නැති බවය ඇය සනාථ කර සිටින්නේ. ඉතින් එබඳු අය මහජන නියෝජිතයන් වන්නේ කෙසේ ද? එය නාමිකව පමණක් ඔහේ රැකගෙන සිටියි.

ලාංකේය සංස්කෘතිය තුළ කාන්තාවකට දේශපාලනයේ නිමග්න වීමට නිදහස සහ දේශපාලන විරෝධතාවන්හි නිමග්න වීමට හැකියාව තිබෙන්නේ ද අල්ප වශයෙනි. එය ගැළපෙන අන්දමට ‘අබරණ පැළඳීමට‘ නොදෙවෙනියයි කීව ද වරදක් නැත. ඊට හේතු කිහිපයකි.

ප්‍රධාන කාරණාවක් වන්නේ බහුතරයක් කාන්තාවන් ස්වාමිපුරුෂයා හා දරුවන් ඥාතීන් සමඟ සන්සුන් දිවි පෙවතක් ගත කිරීමට කල්පනා කිරීම ය. දෙවන කාරණාව වන්නේ ලංකාවේ මඩ දේශපාලනයට හා පාදඩ දේශපාලනයට මුහුණ දෙන්නට ආත්ම ශක්තියක් නැතිකම ය. කාන්තාවන්ගේ චරිත ඝාතනයට පුහුණු නරුමයෝ ප්‍රධාන පක්ෂවල සිටිති. ජන මාධ්‍යවල ද සිටිති. තවත් කාරණයක් වන්නේ ලංකාවේ දේශපාලනය කිරීමට විවිධ තලවල පුද්ගලයන්ගෙන් සමන්විත පිරිසක් රැකබලා ගැනීමට හා නඩත්තු කිරීමට සිදු වීම ය. මෙය ධනය තිබුණත් කාන්තාවකට පහසු නැත. තවත් වැදගත් කරුණක් වන්නේ මුඛරිකමක් දේශපාලනයට අවශ්‍ය වීම ය. බුද්ධිමත් කැපවුණ කාන්තාවකට මුඛරිකම අවශ්‍ය නොවන්නට පුළුවන. එවැනි කෙනෙකුට කවර කරුණක් වුව දැනුමෙන් විභාග කොට ආවේගයෙන් තොරව කරුණු දැක්වීමට හා සාවද්‍ය අදහස් නිෂේධනය කරන්නට හැකිය. හරිනි අමරසූරිය ඊට නිදසුනකි. එහෙත් චාරයක් නැති දේශපාලන රඟ මඬල තුළ චරිතයක් නිරූපණය කිරීමට නම් පවිත්‍රා දේවිට මෙන් ලැජ්ජා බය නැතිකම – හිරිකිතයක් නැතිකම සේම අවිනීත වාචාලකමක් අවශ්‍ය ව තිබේ. ප්‍රනාන්දු පුල්ලේ මන්ත්‍රීවරිය පහළ ශ්‍රේ්‍රණියක ඇමති නාමයක් හා පවිත්‍රා දේවි ඉහළ කැබිනට් පදවියක් ලබන්නේ ඒ ඒ කෙසෙල් ගෙඩිවලට ඒ ඒ බනිස් න්‍යාය වැඩ කරන නිසා ය.

බිය සුලු – සැලෙන සුලු – කම්පාවන සුලු බව ලංකාවේ බහුතරයක් කාන්තාවන්ට පොදු ලක්ෂණයකි. මේ නිසා දැන උගත් බුද්ධිමත් – කිසියම් දේශපාලන දැනුමක් ද තිබෙන කාන්තාවන් නිතරම සැදී පැහැදී සිටින්නේ ”ඇතායුරු ගමනක් සදිසි” චරිතයකින් පේවී පෙරහැර නරඹන්නට හා උස් සභා මැද අසුන් ගන්නටය. ඒවාට අදාළ කාරණා රැසක් ඇත. මේ සංදර්භයෙන් වියුක්ත කාන්තාවන් අතර රෝසි සේනානායක හා හිරුණිකා ප්‍රේමචන්ද්‍ර කැපී පෙනුණි. ඒ දෙදෙනාගෙන් රෝසි සේනානායකගේ පැළැන්තිය වෙනස් බැවින් ”දේශපාලනිකව රත්වෙන්නට” අපහසු ය. හිරුණිකාට ඒ සුදුසුකම ඇත. ඊටත් වඩා ඇගේ පියාගේ ඝාතනය, ඔහුගේ දේශපාලන පදනම විසින්ම සිදු කළ එකක් වීම නිසා ඊට එරෙහිව නැඟී සිටීමෙන් දේශපාලන වැඩබිම තුළ ඇය කිසියම් අන්දමකට මුහුකුරා ගොස් සිටින්නීය. මෙබඳු චරිතයක් දේශපාලන වැඩ බිම මත නිර්මාණය වීමට ඝාතනයකින් ලබන පන්නරයම ද අවශ්‍ය වන්නේ? දේශපාලන පක්ෂවල ශේෂ පත්‍ර හොඳ නැති නිසා ප්‍රතිපත්තිගරුක දේශපාලනයකට පා තබන්නට කාන්තාවන් අකමැති ද?

විරෝධතාවක් මහ පොළොවෙන් මතු වීම

වත්මන් ආණ්ඩුව කරන අපරාධ සම්බන්ධයෙන් විරෝධතා, දේශපාලන පක්ෂවලින් සාමූහිකව මතු කෙරුණේ නම් ආණ්ඩුව හතරගාතෙන් ඇද වැටී බොහෝ කල්ය. විපක්ෂය නියෝජනය කරන හැම පක්ෂයක්ම තනි තනිව බුදු වන්නට මාන බලන බැවින් සාමූහික විරෝධතා අකැප සේ ය. විරෝධතාවක් අවශ්‍ය පක්ෂයක පැවැත්මට ද?

ජන සමාජය තුළ රජයේ නොහැකියාව හා මුග්ධභාවයත් – වංචනික ක්‍රියාදාමයනුත් සම්බන්ධයෙන් විරෝධය දරුණු තත්වයකට පත්ව තිබේ. ඒ තත්වය ගිනිකූරකින් වෙල් යායක් ගිනි බත් කරන්නට පුළුවන් තරම් වහා ඇවිලෙන සුලු ය. එකම ප්‍රශ්නය ඒ වෙනුවෙන් නැඟී සිටින්නට විශ්වාසයක් ජන විඥානය තුළ නිසියාකාරව මෝදු වී නොතිබීමය. ඒ විපක්ෂයේ දේශපාලන වැඩ කටයුතුවල තත්වය නිසා ය. මේ පසුබිම නිසාය හිරුණිකාගේ විරෝධතාව ‘නැවුම් ජීවයකින්‘ දකින්නට පුළුවන් වී ඇත්තේ. මේ විරෝධතාව වටා එකතු වීමට දැන උගත් කාන්තාවන් සතුටු ද? අද රටේ තත්වය සලකා බලන විට ප්‍රාණ බයෙන් ‘අභියෝග‘ කරන්නට නොහැකිය.

මේ ආණ්ඩුව බලයට පත් කරන්නට දර දිය ඇද්ද සංඝයා වහන්සේලා ආණ්ඩුවේ අවිනීත ක්‍රියා කලාපයන්ට එරෙහිව විරෝධය කල් නොමරා පළ කළ යුතුව තිබුණි. එහෙත් එහෙම කරන්නට පුළුවන් කැපවුණ සංඝයා වහන්සේලා ලංකාවේ නැත.

සාම්ප්‍රදායික වාමවාදී පක්ෂත් නපුංසක නම් – ජවිපෙත් වැහි ජලයෙන් ගොවිතැනට බසින තත්වයක නම් – සංඝ රත්නය කියා කියන්නට අවංක සංඝ සංස්ථාවකුත් නැත්නම්, පාරට බැස විරෝධය පළ කිරීමට පෙරමුණ ගත යුත්තේ කාන්තාවන්ය. රට පුරා වැඩ කරන කාන්තාවන් – ගෘහණියන් පෙරටු කරගෙන විරෝධතා පෑමට දේශපාලන චරිත හිමි කාන්තාවන් සිටී නම් මේ සුදුසුම අවස්ථාව යයි සිතමි.

මහපොළොවෙන් මතුවෙන කාන්තා හඬ – විරෝධතාව ප්‍රබල පළි ගැසීමක් විය යුතු ය. අවිද්‍යාව හිසින් ගත් නායකයන්ට උත්තර දිය යුත්තේ ද අවිද්‍යාවෙන්මය. පළිගැසීම ගැන උදාහරණයකින් කියනවා නම් රැයිපියෙල් තෙන්නකෝන්ගේ ”‘කුකුළු හැවිල්ල’ ආදර්ශයට ගනිමින් ඥානක්කාගේ වාසභූමිය අබිමුවය පළි ගැසීම කළ යුත්තේ. සංවිධානාත්මකව කාන්තාවන් ඥානාක්කාගේ වාස භූමිය කරා ගොස් ආණ්ඩුකරණයට ඥානය පාලකයන්ට ලබා දෙන්නැයි ඉල්ලාය පළිගැසිය යුත්තේ. එය කළ හැකි නම් සක් දෙවිඳුගේ බැල්ම හෝ ලංකා පොළොවට යොමු විය හැකිය.

ඥානක්කාගේ නැණසර මැලවෙන තරම් ප්‍රබල හඬක් නම් ලක් කතුන්ගෙන් නැඟෙන්නේ, වෙන්ඩ ජනාධිපති ශවේන්ද්‍රටවත් එය සිය බලපරාක්‍රමයෙන් මැඬලීම පහසු නොවනු ඇත. මන්ද ඥානාක්කාගේ වාසභවන අබිමුව හෝ ඒ වාස භූමිය අවට කාන්තාවන් වෙඩි පහරින් බිම වැටුණොත් – මව්වරුන් අත දරුවන් සමඟ බිම වැටුණොත් ඥානක්කාටත් දෙවියන්ගේ පිහිට නැති වෙන එක නම් සිකුරු ය. පරිස්සම් විය යුතු කරුණක් ද තිබේ. එය නම් දේව නියමය අනුව ඥානක්කාටත් හිරුණිකා සමඟ එක් වීමට සිතිවිල්ලක් පහළ නොවන්නට වග බලා ගැනීමය.

වට වංගු නැතුව සිංහලෙන්ම කියනවා නම් මේ ආණ්ඩුව තව දුරටත් පැවතුණහොත් රට නැත්තටම නැති වන බැවින් මහ පොළොවෙන් මතුවන විරෝධතා මහෝඝයන් සේ අවැසිව තිබේ. පාර්ලිමේන්තුව තුළ කවර කතා කීවත් අද එය වළංවත් නැති පාළු ගෙයකි. රූපවාහිනී නාලිකා කිහිපයක පවත්වන දේශපාලන වැඩ සටහන් යනු ඒ ඒ නාළිකාවල පැවැත්ම පිණිස පවත්වාගෙන යන සෙප්පඩ විජ්ජාය. විමලාවතීලා – උදයංගනීලා – වාසවදත්තලා ගණයේ ගැහැනුන්ගේ විරෝධතා ඔවුන් වෙනුවෙන් බැවින් ඒවා හිතකර ඔවුන්ටමය. ඔවුහු එක රොත්තට කට මැත දොඩවා වහසි බස් දොඩා රට ප්‍රපාතයට තල්ලු කළ අවස්ථාවාදියෝ වෙති. අද සැබවින්ම පවතින්නේ කාටත් වඩා තදින් කාන්තාවන්ට, මව්වරුන්ට යන එන මං පවා නැති යථාර්ථයක් ප්‍රබලව පෙන්වා දී තිබෙන සොබාවයකි. එබැවින් හිරුණිකා ආරම්භය ලබා පළමු කඩයිම සාර්ථකව පසු කර තිබෙන බැවින් යෂ්ටිය අතට ගන්නට මහ පොළොවෙන් මතුවන සාමකාමී විරෝධතා රටම වෙනස් තැනකට ඔසවන්නට අවැසි පදනම බවට පත් කර යුතුව තිබේ.

ආණ්ඩුවේ බිත්තර දේශපාලනය

ආණ්ඩුව අසාර්ථක වීම නිසා පැවැත්ම සම්බන්ධ බියකින් පෙළෙන බව පැහැදිලිය. ජවිපෙ රැස්වීමට ‘සේනාධිපති බිත්තර‘ ප්‍රහාරය තුළින් ප්‍රකාශ වූයේ එයයි. ආණ්ඩුවේ අවිනීතභාවය පෙන්වන මෙවැනි වැඩ ආණ්ඩුවේ පමණක් නොව, ආණ්ඩුව රැක ගන්නට පිසිසු වැටී ඉන්න උදවියගේ තත්වය ද පළ කරයි. ‘බිත්තර ප්‍රහාර‘ ඔස්සේ සංකේතවත් වන්නේ විරෝධතාවලින් සසලව ප්‍රණ්ඩත්වය දැනටමත් තෝරා ගෙන තිබෙන බවකි.

හිරුණිකාගේ විරෝධතාව තුළ තිබුණේ ‘කාන්තා කටහඬවල්‘ පමණි. ඒ කටහඬවල් තුළ වාසුදේවගේ භාෂාව හෝ නොතිබිණි. එය කවර පුරවැසියෙකුට වුව සිය ප්‍රශ්න ඉදිරිපත් කිරීමට – විරෝධය දැක්වීමට නීතියට අනුව හිමි අයිතිවාසිකම් අනුව සිදු කෙරුණකි. ආණ්ඩුව මොන තරම් ජරා ජීර්ණ ද යත් විරෝධතාවට ප්‍රති ප්‍රහාර එල්ල කරන්නේ ‘මධුර බිත්තර‘ ප්‍රහාරයකිනි. ඒ ක්‍රියා කලාපය තුළ ‘රාජපක්ෂකරණීය දෙඤ්ඤම් බැටේ දේශපාලනය‘ නොවේද විද්‍යමාන වූයේ.

ප්‍රහාරයේ නියමුවා මන්ත්‍රීවරයෙකි. නීතිඥවරයෙකු ද බව කියැවේ. සමහර විට ‘ස‘ තෘප්තියට පත් කරන්නට ඒ බුවා මරේම මරු වැඩක් කළා විය යුතුය. ‘මධුර බිත්තර ප්‍රහාරයෙන්‘ සජිත්ට විරෝධය පළ කරන්නේ රට වැටී ඇති තත්වයට වග කිව යුත්තා සජිත් නිසා ද?

කළිසම ඔළුවෙන් ගලවන්නට ආණ්ඩුව හදන්නේ සිහි විකල්ව ඇති බැවින් බවය පෙනෙන්නේ. කෙසේ වුව ඒ මුග්ධ සැහැසි ක්‍රියාකලාපය විදහා පාන්නේ හිරුණිකාගේ විරෝධතාව හොඳටම රිදී තිබෙන බව ය. එහෙම රිදෙන්නට හේතුව එහි නැවුම් ජීවය යයි සිතමි. මධුරගේ ප්‍රතිප්රහාරය තුළ වූයේ ප්‍රචණ්ඩත්වයට ආරාධනාවකි. මේ වාතාවරණය සජිත් කෙසේ භාර ගන්නේ ද යන්න ඊළඟ ප්‍රශ්නයයි. තමන්ගේ සීමාවන් පැන කිසිම අවකාශයකින් ආණ්ඩුවට අභියෝග එල්ල කිරීම සජිත්ගේ කැළඹීමට හේතු වන්නේ නම් ඔහු ආණ්ඩුවට විරෝධය පාන්නට තෝරා ගෙන තිබෙන්නේ මොන මොනවා හෝ බෙදමින් යාම නම් ඔහුට පොඩි විවේකයක් ගෙන දේශපාලනය කරන අන්දම ඉගෙන ගන්නට මහින්ද රාජපක්ෂ සීරුවට කියවන එක වටියි.

ප්‍රචණ්ඩත්වය සහ ආණ්ඩුව

යහපාලන ආණ්ඩුව පැවති සමයේ ඒකාබද්ධ විපක්ෂයත් – ඉක්බිතිව සිරිසේනගේ කුමන්ත්‍රණ ආණ්ඩුවත් හරහා මැති සභය තුළ අප දුටු ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාදාමයේ හාම්පුත්තු අද ජ්‍යෙෂ්ඨ අමාත්‍යවරු වෙති. වත්මන් ආණ්ඩුවේ අමාත්‍ය පදවි ලබන්නට නම් අවිනීතභාවය හා ප්‍රචණ්ඩ හැසිරීම් බෙහෙවින් ඉවහල් වනු පෙනේ. ඒ නිසා මධුරලා – තිස්සකුට්ටිලා කරන කියන දේවල් පැහැදිලිය. ඉතා නරකම තත්වය නම් ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා වෙනුවෙන් නීතියක් ක්‍රියාත්මක නොවීමය. අද ලංකාවේ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා නායකයාගේ අනුදැනුම මතය. ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා වෙනුවෙන් නීතිය ක්‍රියාත්මක නොකිරීමත් නායකයාගේ අනුදැනුම මතය. පාර්ලිමේන්තුව තුළ අවිනීත හැසිරීම – ප්‍රචණ්ඩත්වය සම්බන්ධව නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉඩ නොදුන්නේ සිරිසේනය. ඒ ඇයි? එදා සිදු කළ සියල්ල ඔහුගේ අනුදැනුම මත කළ නිසා ද? නැතහොත් ඔහු එය අනුමත කරන නිසා ද?

කවර ආණ්ඩුවක් වුව ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා ඔස්සේ පවතින්නට උත්සාහ කරන්නේ ‘බල උමතුව‘ නිසා ය. අද වන විට දේශපාලන ප්‍රචණ්ඩත්වය සම්බන්ධයෙන් පුහුණු විශේෂඥයන් සිටින්නේ ආණ්ඩුවටය. ඒ සියලු විශේෂඥයන් කැබිනට් අමාත්‍ය පදවි දැරීම ද වැදගත් කරුණකි. ඊටත් වඩා බරපතළ කාරණාව පොලිස් ඇමති ය. ඔහු හැම අපරාධයක්ම සාධාරණීකරණය කරන බවය කාටත් වටහා ගන්නට පසුගිය කාලයේ පුළුවන් වුණේ. ඒ නිසා කවර අන්දමකින්වත් නීතියක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට පොලීසියට බැරි වාතාවරණයකි තිබෙන්නේ.

වත්මන් පාලන තන්ත්‍රයේ විද්‍යමාන සැහැසි බල උමතුවට මුහුණ දීමට විපක්ෂය සූදානම් ද?

විපක්ෂය සූදානම් විය යුතුය. ඒ තනි තනිව නම් නොවේ.

අලංකාර ශාලාවල සෙනඟ රැස්කර කතා පවත්වමින් ආණ්ඩුව විවේචනය කිරීම දේශපාලන පක්ෂවලට මේ අවස්ථාවේ පැවරී තිබෙන කාර්යය ද? මහ පොළොවේ

දේශපාලන අභ්‍යාස කළ පක්ෂයක් එක විදිහක ‘ස‘ ප්‍රසංගය පැවැත්වීම ඔස්සේ ස්වයං වින්දනයක් ලැබුවත් – නිල විපක්ෂය සහනාධාර බෙදන වැඩ පිළිවෙළක කුල්මත්ව සිටියත්, දවසින් දවස වල පල්ලටම තල්ලු වන රට ගොඩ ගන්නට ඒවා ඔස්සේ ද හැකි වන්නේ!

ආයෙමත් ජාතික ආණ්ඩුවක් ගැන

පසුගිය දවස්වල ඇසෙන්නට වූයේ ජාතික ආණ්ඩුවක් බිහිවන බවට පුවතකි. ජාතික ආණ්ඩුවක් ගොඩ නඟන්නේත් මේ ආණ්ඩුව නම් ඉන් කරුණු දෙකක් පැහැදිලිය. එකක්, ආණ්ඩුවට ඉදිරියට යන්නට බැරිම තත්වයක් ඇති වී තිබීම ය. අනෙක ආණ්ඩුව හෙලවෙන දතක් බැවින් මුක්කු ගසා රැක ගැනීම පැවැත්ම පිණිස අවශ්‍ය වීම ය.

මොනම විදිහකට හෝ ජාතික ආණ්ඩුවක් නම් රටට දැන් අවශ්‍ය නැත. ජනාධිපතිවරයා කළ යුත්තේ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් වෙනුවෙන් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමය. ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකේම නියෝජනය කරන අවස්ථාවාදීන් – තක්කඩින් – අපතයන් හා සාහසිකයන් යළි මැති සභයට පත් නොවන අන්දමට ඒ මැතිවරණය තුළ ජනතාව සබුද්ධික කිරීමට සියලු සිවිල් ව්‍යාපාර එකට එකතුව තම තමන්ට හැකි හැම ශක්තියක්ම භාවිතයට ගත යුතුය.

දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ අමාත්‍ය පදවි දරමින් රට නැත්තටම නැති කරන්නට සමත් වුණ දූෂිතයන් මැතිවරණයකින් හෝ පළවා හරින්නට නොහැකි නම් එය අභාග්‍යයකි. අද තත්වය අනුව අන් කවරදාටත් වඩා ජනතාව ‘මුඳුන් මුල්‘ ඇති ඇමතිවරුන් පිළිකුල් කරන තත්වයක් තිබේ. සැබවින්ම මහින්ද රාජපක්ෂගේ සටකපට දේශපාලන උප්පරවැට්ටි ද ජනතාව ඉදිරියේ අවලංගු වී තිබේ. මේ සියල්ල සැලකිල්ලට ගෙන අවම වශයෙන් ප්‍රථමව ශීලාචාර මැතිසභයක් හෝ ගොඩ නඟා ගන්නට රටට මඟ පෙන්වන්නට රට වෙනුවෙන් හැම සංවිධානයක්ම එකට එකතු විය යුතු වේ.

ඊළඟට කවුරුන් ද?

මේ ප්‍රශ්නය වටා රවුම් ඇවිදීමේ පලක් නැත. පක්ෂයක් හෝ පුද්ගලයෙක් දිනවා රට වැටී තිබෙන තැනින් ගොඩ ගන්නට පුළුවන් කමක් නැත. මොන අන්දමකින් හෝ සිදුවිය යුත්තේ දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ රට විපතට පත්කළ සියලු දෙනා පලවා හැරීමය. එය කළ යුත්තේ පැහැදිලි වැඩ පිළිවෙළක් නිර්මාණය කොට එය දිනවීමට සියලු සිවිල් බලවේග සතු ශක්තීන් එකට භාවිතයට ගැනීමෙනි.

පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින්නට ජනාධිපති කැමති වේ ද? ඔහු වටා සිටින ගජ මිතුරන් ඉඩ දේවි ද?

ජනාධිපති කැමති වන එකක් නැත. ගජ මිතුරන් ඉඩ දෙන එකක් ද නැත. එනිසා කරන්නට තිබෙන්නේ ජනතා බලවේග ශක්තිමත්ව මහ හඬින් මැතිවරණයක් වෙනුවෙන් දැවැන්ත අරගලයක් සාමකාමීව භූමියේ පටන් ගැනීමය. එයි ගාමක බලවේගය බවට කාන්තාවන් සංවිධානය කළ හැකි නම් ප්‍රචණ්ඩත්වය – මර්දනය – සැහැසිකම්, පහසු නොවනු ඇත. ඒ වෙනුවෙන් මේ වන විට විවිධ අවකාශයන්හි වැඩ කරන සිවිල් ව්‍යාපාර එක අරමුණක් වෙනුවෙන් එක් විය යුතුය. ඊට අවශ්‍ය නායකත්වය දෙන්නට කෙනෙකු සිටින්නේ ද? නායකත්වය තනි චරිතයක් මත නොව කණ්ඩායමක් මත පවරා එකට එක්ව වැඩ කළ යුතුව තිබේ.■

දැන් මතුවන ප්‍රශ්නය නම් විමල් වීරවංස සහ උදය ගම්මන්පිල අහිමි කර ගැනීම නිසා රාජපක්ෂ පවුලට සිංහල සමාජය තුළ පැවති මතවාදී ආරක්ෂණයට සිදුවන්නේ කුමක්ද? යන්නයි. බොහෝ විට සිදුවන්නට හැකි දෙයක් නම්, රාජපක්ෂ පවුලට විමල් හා ගම්මන්පිල සමග අනන්‍ය වී ඇති, ඔවුන්ද කාලයක් පුරා වැළඳගෙන තිබුණ වර්ගවාදී සිංහල ජාතිවාදය, රාජපක්ෂලාට දැන් අවශ්‍ය නැත යන්නයි.

විමල් වීරවංස සහ උදය ගම්මන්පිල යන අමාත්‍යවරුන් දෙදෙනා ආණ්ඩුවෙන් සහ ඇමති මණ්ඩලයෙන් ඉවත් කිරීමෙන් පසුව, පොදු ජන පෙරමුණු ආණ්ඩුව කවර දේශපාලන තත්වයකට පත්වෙයිද යන්න පසුගිය දිනවල සාකච්ඡාවට භාජනය වූ කරුණකි. මුල පටන්ම පෙනුණ දෙය නම් ඔවුන් මෙන්ම වාසුද ඉවත් කළත්, ඉවත් වුවත්, ආණ්ඩුවේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වයට එය බල නොපාන බවයි. පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බහුතරයක් ලබා ගැනීමට ආණ්ඩුව සතු හැකියාවටද ඒ වෙතින් වැඩි බලපෑමක් නැත. විරුද්ධ පක්ෂවලින් තමන්ට අවශ්‍ය අවස්ථාවල සහයෝගය දීමට විරුද්ධ පක්ෂ මන්ත්‍රීවරුන් ‘සිය කැමැත්තෙන්’ ඉදිරිපත් කරවීමේ කලාව ඉතා හොඳින් ප්‍රගුණ කර ඇති නායකයන් සහිත ආණ්ඩුවකට එය බරපතළ අභියෝගයක් නොවේ.

මේ අතර ආණ්ඩුවේ නායකයන් උනන්දුවෙන් උත්සාහ ගනු ඇත්තේ ශ්‍රීලනිපයේ සහයෝගය තවදුරටත් පවතින බවට සහතික කර ගැනීමටය. ශ්‍රීලනිපය ආණ්ඩුව අතහැර ගියහොත්, ආණ්ඩුවේ ශක්තිය තරමක් දුර්වල වනු ඇත. එහෙත්, මේ ආණ්ඩුව සමඟ දිගටම සිටීමට කැමැත්ත දක්වන ඇමතිවරුද මන්ත්‍රීවරුද ශ්‍රීලනිපයේ සිටිති. ඒ සම්බන්ධව තීරණයක් ගැනීම ශ්‍රීලනිපය දෙකඩ වන්නට පවා හේතු වන්නට ඉඩ තිබේ. එහෙත් දෙකඩ වන්නට තරම් තුඩුදෙන තීරණ ගන්නා ප්‍රතිපත්තිගරුක ඇමතිවරු සහ මන්ත්‍රීවරු ශ්‍රීලනිපයේ කොපමණ සිටිත්ද යන්න පැහැදිලි නැති කරුණකි. ඒ අතර මෛත්‍රී අත්අඩංගුවට ගන්නා ලෙස කාදිනල් මැල්කම් රංජිත්තුමා සහ කතෝලික පල්ලියේ එක් පාර්ශ්වයක් ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක් ගෙන යද්දී, හිටපු ජනාධිපතිවරයාට ඇති ප්‍රබලම රක්ෂණ සහතිකය වන්නේ වර්තමාන ජනාධිපතිවරයාගේ සහයෝගය සහ අනුකම්පාවයි.

දෙදෙනාගේ අනාගතය

මේ අතර මතුවන තවත් ප්‍රශ්නයක් වන්නේ, විමල් සහ ගම්මන්පිල යන දෙදෙනාගේ දේශපාලන අනාගතය කුමක් විය හැකිද යන්නයි. සජබෙ සහ එජාපයේ ඔවුන්ට ඉඩකඩ ලැබෙතැයි සිතිය නොහැකිය. එබැවින් ඔවුන් උත්සාහ ගනු ඇතැයි සිතිය හැක්කේ පොදුජන පෙරමුණට සම්බන්ධ කුඩා පක්ෂවලත්, ශ්‍රීලනිපයෙන් පිරිසකුත් සමඟ එක්ව අලුත් පෙරමුණක් ගොඩනඟා ගැනීමටය. එහෙත් එවැන්නකට පැහැදිලි දේශපාලන අනාගතයක් තිබේදැයි කිව නොහැකිය. විමල් සහ උදය යන දෙදෙනාම, පසුගිය කාලය තුළ රාජපක්ෂලා සහ පොදු ජන පෙරමුණු ආණ්ඩුව ලවා තමන් බබලවා ගැනීමේ දේශපාලනයේ යෙදීමේ පිරිවැය නම් එම දෙදෙනාටම තමන්ටම ස්වාධීන දේශපාලන අවකාශ හා සමාජ පදනමක් නොතිබීමය. ඇත්තේ මතවාදී පදනම්ය. ඔවුන්ගේ ඡන්දදායක පදනම් මූලික වශයෙන් පොහොට්ටු පක්ෂයේම ඡන්ද පදනම්ය.

මේ අතර විමල් සහ උදය නැතිවීම නිසා රාජපක්ෂලාට පාඩුවක් වී තිබෙන්නේද? එය සැලකිල්ලට ගත යුතු ප්‍රශ්නයකි. එම දෙදෙනාම රාජපක්ෂ පවුලටත්, ඔවුන්ගේ පොදු ජන පෙරමුණටත් සිදු කර ඇති විවිධ සේවා අතර වැදගත්ම සේවාව වන්නේ, ඔවුන්ට මෑත කාලයේදී විශේෂයෙන් 2005න් පසු කාලයේදී, ඡන්ද දිනීමට ආධාර වූ සිංහල වර්ගවාදී ජාතිකවාදී මතවාදය නිර්මාණය කරදී, එය සිංහල සමාජය පුරාම පැතිරවීමේ ප්‍රධාන ප්‍රචාරකයන් දෙදෙනාද වීමයි. එම කාර්යය විමල් වීරවංස සිදු කළේ ඔහු ජවිපෙ සිටින කාලයේ පටන්ය. උදය එය කළේ, තම ගුරුවරයා වූ චම්පික රණවක සමඟ, හෙළ උරුමය පක්ෂයේ සිටින කාලයේදීය. රාජපක්ෂලා සමග මතභේද සම්පන්නව දැනට සිටින වාසුගෙන් එවැනි මතවාදී දායකත්වයක් නැත.

විමල්ගේ සහ ගම්මන්පිලගේ මෙම මතවාදී දායකත්වය පොහොට්ටු පක්ෂයට වෙන කාගෙන්වත් ලැබී නැත. දිලිත් ජයවීරගෙන් වත් එය ලැබී නැත. දිලිත් යනු හුදෙක් මතවාදී ප්‍රචාරකයෙකු සහ මතවාද විකුණන්නෙකු පමණි. මතවාද නිර්මාපකයෙක් නොවේ. මහින්ද රාජපක්ෂ හෝ ඔහුගේ පවුලේ අන් කිසිවෙකුට මතවාද නිර්මාණක හැකියාව නැත. ඔවුන් දන්නේ මතවාදවලින් වැඩ ගන්නේ කෙසේද යන්නයි.

මතවාදයේ අනාගතය

දැන් මතුවන ප්‍රශ්නය නම් විමල් වීරවංස සහ උදය ගම්මන්පිල අහිමි කර ගැනීම නිසා රාජපක්ෂ පවුලට සිංහල සමාජය තුළ පැවති මතවාදී ආරක්ෂණයට සිදුවන්නේ කුමක්ද? යන්නයි. බොහෝ විට සිදුවන්නට හැකි දෙයක් නම්, රාජපක්ෂ පවුලට විමල් හා ගම්මන්පිල සමග අනන්‍ය වී ඇති, ඔවුන්ද කාලයක් පුරා වැළඳගෙන තිබුණ වර්ගවාදී සිංහල ජාතිවාදය, රාජපක්ෂලාට දැන් අවශ්‍ය නැත යන්නයි. පැරණි ජවිපෙන් සහ පැරණි හෙළ උරුමයෙන් පැරණි ශ්‍රීලනිපයට පැමිණි එම මතවාදය විසින් තමන්ට කර ඇති සේවය දැන් අවසානයකට පැමිණ ඇතැයි යන්න රාජපක්ෂ පවුලේ අලුත් ගණන් බැලීම විය හැකිය. චීනය සමඟ කිට්ටු සම්බන්ධතා තබා ගන්නා ගමන්ම, ඇමෙරිකාව සහ ඉන්දියව සමග මිත්‍රවීම ආණ්ඩුවේ අලුත් ප්‍රවණතාව වී තිබෙන බව පෙනේ. එම මිත්‍රත්වය ඉදිරියට ගෙන යාම සඳහා තමන්ට මතවාදී වශයෙන් තරමක් ප්‍රතිසංස්කරණය වීම අවශ්‍ය යැයි ආණ්ඩුවේ රාජපක්ෂ නායකත්වය සිතන්නේ නම් අප ඒ ගැන පුදුම විය යුතු නැත. ලංකාවේ අන් කවර දේශපාලනඥයෙකුටත් වඩා ‘දේශපාලන යථාර්ථවාදියකු’ වන අගමැතිවරයාගෙන් අප අපේක්ෂා කළ යුත්තේද එවැනි ආකාරයේ ප්‍රතිචාරයකි.

පුනරාගමනයක්?

දේශපාලන යථාර්ථවාදියෙකු වශයෙන් අගමැතිවරයා කරනු ඇත යයි අනුමාන කළ හැකි තවත් දෙයක් තිබේ. එය නම් විමල් සහ ගම්මන්පිල තමන්ගේ අතින් සිදුවූ වැරැද්දට රාජපක්ෂ පවුලෙන් සමාව ඉල්ලමින්, බලය ඒ තරම් නැති ඇමති ධුර දෙකක්ද භාර ගනිමින් ආණ්ඩුව වෙතට පුනරාගමනය කිරීමයි. එවිට ඔවුන් ආපසු එනු ඇත්තේ, රැලෙන් පැනගිය බැටලු පැටවුන් දෙදෙනෙකු ලෙසය. අනාගත විජිගීෂා ඇති තරුණ දේශපාලනඥයින් කිහිප දෙනෙකුගේම ඉහළ අපේක්ෂා නැතිභංග කරමින්, ප්‍රබල අනාගතයක් නැති දෙවැනි හෝ තෙවැනි පෙළේ දේශපාලනඥයන් ලෙස නැවතී සිටීමට ඔවුන් සාර්ථක ලෙස ‘දිනාගෙන’ ඇති අගමැතිතුමාට, නොමඟ ගිය තරුණයින් දෙදෙනෙකු වන වීරවංස සහ ගම්මන්පිලද පුනරුත්ථාපනය කිරීම දුෂ්කර කාර්යයක් නොවනු ඇත.

යුක්රේනයට සිදුවන දේ

යුක්රේනයට මේ දිනවල සිදුවන්නේ මීට පෙර ඇෆ්ඝනිස්ථානයට, ඉරාකයට, ලිබියාවට, යම්කිසි දුරකට සිරියාවට සහ ඊට පෙර පලස්තීනයට සිදුවූ ඉරණමට සමාන එකකි. අති සරල කර කියන්නේ නම්, අවශේෂ ලෝකයා අත්දෙක බැඳගෙන බලා සිටිද්දී, බාහිර ආක්‍රමණිකයෙකු දියත් කර ඇති බිහිසුණු සහ හිතක් පපුවක් නැති ආක්‍රමණීය යුද්ධයක ගොදුරක් වීමයි. මීට පෙර සෝවියට් දේශය ඇෆ්ඝනිස්ථානයේත්, ඇමෙරිකාව ඇෆ්ඝනිස්ථානයේත්, ඉරාකයේත්, ප්‍රංශය, ලිබියාවේත් ඇමෙරිකාවේ බළල් අත ඊශ්‍රායලය, සිරියාවේත්, පලස්තීනයේත් සිදු කළේ මෙවැනි ආක්‍රමණකාරී යුද්ධයි. චීනයද කලකට ඉහතදී ඉන්දියාවේ සහ වියට්නාමයේ එවැනි ආක්‍රමණ දියත් කළේය. තමන් ‘විමුක්තිදායකයකු’ ලෙස ඉරාකයේදී හා ඇෆ්ඝනිස්ථානයේදී ඇමෙරිකාවත්, ලිබියාවේදී ප්‍රංශයත් කළ රඟපෑම රුසියාව අද යුක්රේනය සම්බන්ධයෙන් සිදු කරයි. ව්ලැඩිමීර් පුටින් දැන් කරන්නේ ජෝර්ජ් බුෂ්, ක්ලින්ටන්, ඔබාමා කළ ආකාරයටම ‘මම ඔබගේ විමුක්තිදායකයා වෙමි” යන පැරණි රඟපෑම යුක්රේන ජනතාව ඉදිරියේ රඟදැක්වීමයි.

අධිරාජ්‍යවාදියා/ආක්‍රමණිකයා

මෙතැනදී සාමාන්‍ය ලෝක වැසියන් ඉදිරියේ මතුවන විශාල ප්‍රශ්නයක් නම්, වර්තමාන ලෝකයේ අධිරාජ්‍යවාදීන් කවුද? ආක්‍රමණිකයන් කවුද? යන්න නිරවුල් කරගැනීමයි. බැලූ බැල්මට අපට පෙනෙන පිළිතුරක් නම් අධිරාජ්‍යවාදියා සහ ආක්‍රමණිකයා අතර වෙනසක් නැත යන්නයි. අධිරාජ්‍යවාදියා ආක්‍රමණිකයාද, ආක්‍රමණිකයා අධිරාජ්‍යවාදියාද වෙයි. එවැනි තත්ත්වයක් තුළ ඇමෙරිකාව සහ රුසියාව අතර වෙනසක් තිබේද? මෙවැනි ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සෙවිය යුත්තේ, රටවල් යටත් කරගෙන ඈඳා ගැනීම සඳහා යුද්ධ දියත් කරන මහ බලවතුන්ගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් නොව, එම යුද්ධවල ඍජු වින්දිතයින් වී සිටින ජනතාවගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙනි. ඇමෙරිකාව ඉරාකයේ සහ ඇෆ්ඝනිස්තානයේත්, රුසියාව කලකට ඉහතදී ඇෆ්ඝනිස්ථානයේත් දැන් යුක්රේනයේත් දියත් කළ ආක්‍රමණකාරී යුද්ධ අතර වෙනසක් නොමැති බව එවිට පෙනෙනු ඇත.

යුද්ධය පැතිරේද?

මේ අතර, යුක්රේන යුද්ධයේ ඇති විශේෂත්වය නම් පසුගිය කාලයේ මැදපෙරදිගට සීමාවී තිබුණු, මහ බලවතුන් දියත් කරන මහා යුද්ධ, දැන් යුරෝපයටද පැමිණ තිබීමයි. දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙන් පසුව, යුරෝපය මහා යුද්ධවලින් ආරක්ෂා කිරීම ඇමෙරිකාව සහ සෝවියට් සංගමය අතර පැවති ශීතල යුද්ධ සම්බන්ධතාවේ එක් අරමුණක් විය. එම අරමුණ මඳක් හෝ සෙළවුණේ 1990 ගණන්වල මුලදී සිදුවූ බොස්නියාවේ යුද්ධයේදීය. පශ්චාත් යුද්ධ කාලයේදී ආසියාවට, මැද පෙරදිගට සහ අප්‍රිකාවට යුද්ධ සීමා කිරීමටත් තම රටවල් හා යාබද කලාපවල සිදු නොවන බවටත් වග බලා ගැනීමට ලෝක බලවත්තු සමත් වූහ. දැනට සිදුවන යුක්රේනියානු යුද්ධයෙන් පෙනෙන්නේ මහ බලවතුන් අතර එවැනි අවබෝධයක් නැති බවයි. මහ බලවතුන් අතර සම්බන්ධතා ඇත්තටම ‘අවුල් වී’ තිබෙන පසුබිමක් තුළ යුද්ධය, යුක්රේනයේ සිට බටහිර යුරෝපය කරා පැතිරෙන්නට ඇති හැකියාව වැළැක්වීමට පුටින්ට සහ බයිඩන්ට හැකිවේද? මෙය වනාහී මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ ඉරණම තීරණය කිරීමට තරම් තුඩුදෙන අවිනිශ්චිතතාවකි.

යුරෝපයට යුද්ධය පැතිරෙනවාය යනු න්‍යෂ්ටික බලවතුන් වී සිටින රාජ්‍ය කිහිපයක්ම යුද්ධයට පැටලීමයි. රුසියාව එක් පැත්තකිනුත්, ඇමෙරිකාව, ප්‍රංශය හා බි්‍රතාන්‍යය අනෙක් පැත්තෙනුත් සතුරු කඳවුරු දෙකකට බෙදී ඇතිවිය හැකි යුද්ධයක විනාශකාරී විභවතාව සිතා ගැනීමටත් බැරි තරම්ය. ශීත යුද්ධ සමයේදී රුසියාව හා ඇමෙරිකාව අතර ඍජු යුද්ධයක් ඇති නොවනු ඇතැයි විශ්වාසයක් ගොඩ නැගී තිබුණේ, ඉංග්‍රීසියෙන් MAD යන කෙටි වචනයෙන් හැඳින්වුණු ‘තමන් අතර සහතික කරගෙන ඇති අන්‍යොන්‍ය විනාශය’ (MUTUALLY ASSURED DESTRUCTION) නොවන්නට ඉඩ තිබේ. යුක්රේනය උඩින් රුසියානු යුද ගුවන් යානා පියාසර කිරීම තහනම් කරන ලෙස යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා කරන ඉල්ලීම ජනාධිපති බයිඩන් සහ නේටෝ සංවිධානය ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත්තේ ඒ නිසාය. රුසියානු යුද ගුවන් යානවලට පහරදීමට නේටෝ සංවිධානය ඉදිරිපත් වන්නේ නැත. රුසියාව සමග යුද්ධයකට එළඹීමට ඇමෙරිකාවට හා යුරෝපයට නොහැකි වී තිබීමේ පසුබිම තුළ, යුක්රේනයේ ඉරණම වීමට බොහෝ විට ඉඩ තිබෙන්නේ, බිහිසුණු යුද පරාජයකට පත්වීමයි. යුක්රේනය රුසියාවේ බල කලාපයට ඈඳා ගැනීමට පුටින් දියත් කළ සැලැස්ම සාර්ථක වීමයි.

ලෝක සාමය පිළිබඳ නව දැක්මක් ලෝකයට අවශ්‍ය වී තිබෙන්නේ මෙම පසුබිම තුළය. යුක්රේනයෙන් ඇරඹි ‘න්‍යෂ්ටික නොවන මහා යුද්ධය’ නැගෙනහිර සහ උතුරු යුරෝපයේ තවත් රටවල් කිහිපයකටද පැතිරීමේ අනතුර තිබේ. එම අනතුර වැළැක්වීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට හැකි කමක් ඇතැයි දැනට ප්‍රකාශ වන්නේ නැත. ලෝකය පත්වී තිබෙන්නේ ඉතාම නරක සහ අවාසනාවන්ත කාලයකටය. ■